CINXE.COM
Tytan (pierwiastek) – Wikipedia, wolna encyklopedia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Tytan (pierwiastek) – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"d4069bc5-9fb0-4582-adf6-a46285f91aad","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Tytan_(pierwiastek)","wgTitle":"Tytan (pierwiastek)","wgCurRevisionId":75273022,"wgRevisionId":75273022,"wgArticleId":6256,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Szablon cytowania zamienił nazwę czasopisma","Szablon cytowania książki – brak numeru strony","Uniwersalny szablon cytowania – brak strony","Szablony cytowania – problemy – cytuj – strona główna","Właściwość P373 taka sama jak wpisana lokalnie (Pierwiastek infobox)","Artykuły z propozycjami tłumaczeń","Artykuły z brakującymi przypisami od 2019-05","Szablon odn bez numeru strony","Pierwiastki chemiczne", "Tytan (pierwiastek)"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Tytan_(pierwiastek)","wgRelevantArticleId":6256,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":75273022,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true, "wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q716","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready", "mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups", "ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="noindex,nofollow,max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Titan-crystal_bar.JPG/1200px-Titan-crystal_bar.JPG"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="754"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Titan-crystal_bar.JPG/800px-Titan-crystal_bar.JPG"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="503"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Titan-crystal_bar.JPG/640px-Titan-crystal_bar.JPG"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="402"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Tytan (pierwiastek) – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Tytan_(pierwiastek)"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Tytan_(pierwiastek)"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Tytan_pierwiastek rootpage-Tytan_pierwiastek skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Tytan+%28pierwiastek%29&returntoquery=section%3D2%26veaction%3Dedit%26redirect%3Dno" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Tytan+%28pierwiastek%29&returntoquery=section%3D2%26veaction%3Dedit%26redirect%3Dno" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Tytan+%28pierwiastek%29&returntoquery=section%3D2%26veaction%3Dedit%26redirect%3Dno" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Tytan+%28pierwiastek%29&returntoquery=section%3D2%26veaction%3Dedit%26redirect%3Dno" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Historia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Historia</span> </div> </a> <ul id="toc-Historia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Właściwości" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Właściwości"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Właściwości</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Właściwości-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Właściwości</span> </button> <ul id="toc-Właściwości-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Fizyczne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Fizyczne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Fizyczne</span> </div> </a> <ul id="toc-Fizyczne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chemiczne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Chemiczne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Chemiczne</span> </div> </a> <ul id="toc-Chemiczne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Występowanie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Występowanie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Występowanie</span> </div> </a> <ul id="toc-Występowanie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Produkcja" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Produkcja"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Produkcja</span> </div> </a> <ul id="toc-Produkcja-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Związki_chemiczne_tytanu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Związki_chemiczne_tytanu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Związki chemiczne tytanu</span> </div> </a> <ul id="toc-Związki_chemiczne_tytanu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Izotopy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Izotopy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Izotopy</span> </div> </a> <ul id="toc-Izotopy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Znaczenie_biologiczne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Znaczenie_biologiczne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Znaczenie biologiczne</span> </div> </a> <ul id="toc-Znaczenie_biologiczne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zastosowanie_tytanu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zastosowanie_tytanu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Zastosowanie tytanu</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Zastosowanie_tytanu-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Zastosowanie tytanu</span> </button> <ul id="toc-Zastosowanie_tytanu-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Pigmenty_i_powłoki" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pigmenty_i_powłoki"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Pigmenty i powłoki</span> </div> </a> <ul id="toc-Pigmenty_i_powłoki-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Stopy_z_dodatkiem_tytanu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Stopy_z_dodatkiem_tytanu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Stopy z dodatkiem tytanu</span> </div> </a> <ul id="toc-Stopy_z_dodatkiem_tytanu-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Stale_mikrostopowe_o_podwyższonej_wytrzymałości" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Stale_mikrostopowe_o_podwyższonej_wytrzymałości"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2.1</span> <span>Stale mikrostopowe o podwyższonej wytrzymałości</span> </div> </a> <ul id="toc-Stale_mikrostopowe_o_podwyższonej_wytrzymałości-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Stale_maraging_[SM]" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Stale_maraging_[SM]"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2.2</span> <span>Stale maraging [SM]</span> </div> </a> <ul id="toc-Stale_maraging_[SM]-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Blacha_cynkowo-tytanowa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Blacha_cynkowo-tytanowa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2.3</span> <span>Blacha cynkowo-tytanowa</span> </div> </a> <ul id="toc-Blacha_cynkowo-tytanowa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Architektura_i_zastosowania_konsumenckie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Architektura_i_zastosowania_konsumenckie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3</span> <span>Architektura i zastosowania konsumenckie</span> </div> </a> <ul id="toc-Architektura_i_zastosowania_konsumenckie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Inżynieria_biomedyczna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Inżynieria_biomedyczna"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.4</span> <span>Inżynieria biomedyczna</span> </div> </a> <ul id="toc-Inżynieria_biomedyczna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lotnictwo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Lotnictwo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.5</span> <span>Lotnictwo</span> </div> </a> <ul id="toc-Lotnictwo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Biżuteria" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Biżuteria"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.6</span> <span>Biżuteria</span> </div> </a> <ul id="toc-Biżuteria-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Tytan (pierwiastek)</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 157 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-157" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">157 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Titaan" title="Titaan – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Titaan" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B2%E1%89%B3%E1%8A%92%E1%8B%A8%E1%88%9D" title="ቲታኒየም – amharski" lang="am" hreflang="am" data-title="ቲታኒየም" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amharski" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%8A%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%8A%D9%88%D9%85" title="تيتانيوم – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="تيتانيوم" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Titanio" title="Titanio – aragoński" lang="an" hreflang="an" data-title="Titanio" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragoński" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Titaniu" title="Titaniu – arumuński" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Titaniu" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="arumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Titaniu" title="Titaniu – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Titaniu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9F%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%9F%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%AE" title="टाइटानियम – awadhi" lang="awa" hreflang="awa" data-title="टाइटानियम" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="awadhi" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Titan" title="Titan – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="Titan" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%88%D9%85" title="تیتانیوم – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="تیتانیوم" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Titanium" title="Titanium – balijski" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Titanium" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="balijski" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%AE" title="টাইটানিয়াম – bengalski" lang="bn" hreflang="bn" data-title="টাইটানিয়াম" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalski" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Titanium" title="Titanium – minnański" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Titanium" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnański" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD_(%D1%8D%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82)" title="Титан (элемент) – baszkirski" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Титан (элемент)" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baszkirski" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD_(%D1%85%D1%96%D0%BC%D1%96%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D1%8D%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82)" title="Тытан (хімічны элемент) – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Тытан (хімічны элемент)" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Тытан – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Тытан" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9F%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%9F%E0%A5%88%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%AE" title="टाइटैनियम – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="टाइटैनियम" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Titanyo" title="Titanyo – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Titanyo" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD_(%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82)" title="Титан (елемент) – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Титан (елемент)" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%8A%E0%BD%A0%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%8A%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%93%E0%BD%B2%E0%BD%98%E0%BC%8D" title="ཊའི་ཊི་ནིམ། – tybetański" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཊའི་ཊི་ནིམ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="tybetański" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Titanij" title="Titanij – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Titanij" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Titaniom" title="Titaniom – bretoński" lang="br" hreflang="br" data-title="Titaniom" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretoński" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Titani" title="Titani – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Titani" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD_(%D1%8D%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82)" title="Титан (элемент) – czuwaski" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Титан (элемент)" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="czuwaski" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Titanyo" title="Titanyo – cebuański" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Titanyo" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebuański" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Titan_(prvek)" title="Titan (prvek) – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Titan (prvek)" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Titaniu" title="Titaniu – korsykański" lang="co" hreflang="co" data-title="Titaniu" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="korsykański" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Titaniwm" title="Titaniwm – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Titaniwm" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Titan_(grundstof)" title="Titan (grundstof) – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Titan (grundstof)" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%8A%D8%B7%D8%A7%D9%86" title="تيطان – marokański arabski" lang="ary" hreflang="ary" data-title="تيطان" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="marokański arabski" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Titan_(Element)" title="Titan (Element) – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Titan (Element)" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/B%C3%A9%C3%A9sh_doo_%C5%84diniichx%C3%ADihii" title="Béésh doo ńdiniichxíihii – nawaho" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Béésh doo ńdiniichxíihii" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="nawaho" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Titaan" title="Titaan – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Titaan" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%B9%CF%84%CE%AC%CE%BD%CE%B9%CE%BF" title="Τιτάνιο – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Τιτάνιο" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Titanium" title="Titanium – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Titanium" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD_(%D1%8D%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82)" title="Титан (элемент) – erzja" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Титан (элемент)" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="erzja" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Titanio" title="Titanio – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Titanio" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Titano_(elemento)" title="Titano (elemento) – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Titano (elemento)" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Titanio" title="Titanio – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Titanio" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%85" title="تیتانیم – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="تیتانیم" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Titanium" title="Titanium – hindi fidżyjskie" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Titanium" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="hindi fidżyjskie" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Titan_(grundevni)" title="Titan (grundevni) – farerski" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Titan (grundevni)" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="farerski" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Titane" title="Titane – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Titane" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Titani" title="Titani – friulski" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Titani" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="friulski" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/T%C3%ADot%C3%A1iniam" title="Tíotáiniam – irlandzki" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Tíotáiniam" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/%C3%87hitaanium" title="Çhitaanium – manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Çhitaanium" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="manx" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Titanium" title="Titanium – szkocki gaelicki" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Titanium" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="szkocki gaelicki" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Titanio" title="Titanio – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Titanio" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E9%88%A6" title="鈦 – gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="鈦" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="gan" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Titanium" title="Titanium – kikuju" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Titanium" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="kikuju" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%9F%E0%AA%BE%E0%AA%87%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%A8%E0%AA%BF%E0%AA%AF%E0%AA%AE" title="ટાઇટેનિયમ – gudżarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="ટાઇટેનિયમ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="gudżarati" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Titanium" title="Titanium – hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Titanium" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xal mw-list-item"><a href="https://xal.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Титан – kałmucki" lang="xal" hreflang="xal" data-title="Титан" data-language-autonym="Хальмг" data-language-local-name="kałmucki" class="interlanguage-link-target"><span>Хальмг</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%83%80%EC%9D%B4%ED%83%80%EB%8A%84" title="타이타늄 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="타이타늄" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/Titanium" title="Titanium – hawajski" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Titanium" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="hawajski" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8F%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Տիտան – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Տիտան" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9F%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%9F%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%AE" title="टाइटेनियम – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="टाइटेनियम" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Titanij" title="Titanij – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Titanij" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Titanio" title="Titanio – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Titanio" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Titanium" title="Titanium – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Titanium" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Titanium" title="Titanium – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Titanium" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD_(%D1%8D%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82)" title="Титан (элемент) – osetyjski" lang="os" hreflang="os" data-title="Титан (элемент)" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="osetyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/IsinTsazayiya" title="IsinTsazayiya – zulu" lang="zu" hreflang="zu" data-title="IsinTsazayiya" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="zulu" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/T%C3%ADtan" title="Títan – islandzki" lang="is" hreflang="is" data-title="Títan" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Titanio" title="Titanio – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Titanio" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%98%D7%99%D7%98%D7%A0%D7%99%D7%95%D7%9D" title="טיטניום – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="טיטניום" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Titaniyum" title="Titaniyum – jawajski" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Titaniyum" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="jawajski" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/T%C9%A9tan%C9%A9y%C9%94m" title="Tɩtanɩyɔm – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Tɩtanɩyɔm" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9F%E0%B3%88%E0%B2%9F%E0%B3%87%E0%B2%A8%E0%B2%BF%E0%B2%AF%E0%B2%AE%E0%B3%8D" title="ಟೈಟೇನಿಯಮ್ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಟೈಟೇನಿಯಮ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="ტიტანი – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ტიტანი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Титан – kazachski" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Титан" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazachski" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Titaniom" title="Titaniom – kornijski" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Titaniom" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="kornijski" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Titani" title="Titani – suahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Titani" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD_(%D1%8D%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82)" title="Титан (элемент) – komi" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Титан (элемент)" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="komi" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Gerendel" title="Gerendel – kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Gerendel" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Tit%C3%A0n" title="Titàn – kreolski haitański" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Titàn" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="kreolski haitański" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/T%C3%AEtany%C3%BBm" title="Tîtanyûm – kurdyjski" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Tîtanyûm" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurdyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Титан – kirgiski" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Титан" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiski" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD_(%D1%8D%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82)" title="Титан (элемент) – zachodniomaryjski" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Титан (элемент)" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="zachodniomaryjski" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Titanium" title="Titanium – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Titanium" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Tit%C4%81ns" title="Titāns – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Titāns" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Titan_(Element)" title="Titan (Element) – luksemburski" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Titan (Element)" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luksemburski" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Titanas" title="Titanas – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Titanas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Titanio" title="Titanio – liguryjski" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Titanio" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="liguryjski" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Titanium" title="Titanium – limburski" lang="li" hreflang="li" data-title="Titanium" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburski" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Titanium" title="Titanium – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Titanium" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/jinmrtitani" title="jinmrtitani – lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="jinmrtitani" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="lojban" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Titanio" title="Titanio – lombardzki" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Titanio" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombardzki" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Tit%C3%A1n_(elem)" title="Titán (elem) – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Titán (elem)" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Титан – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Титан" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Titanina" title="Titanina – malgaski" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Titanina" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgaski" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%9F%E0%B5%88%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%82" title="ടൈറ്റാനിയം – malajalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ടൈറ്റാനിയം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9F%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%9F%E0%A5%85%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%AE" title="टायटॅनियम – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="टायटॅनियम" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%8A%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%8A%D9%88%D9%85" title="تيتانيوم – egipski arabski" lang="arz" hreflang="arz" data-title="تيتانيوم" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="egipski arabski" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Titanium" title="Titanium – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Titanium" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Titanium" title="Titanium – minangkabu" lang="min" hreflang="min" data-title="Titanium" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="minangkabu" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Titanium" title="Titanium – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Titanium" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Титана – moksza" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Титана" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="moksza" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Титан – mongolski" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Титан" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongolski" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%90%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E2%80%8C%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%94%E1%80%AE%E1%80%9A%E1%80%99%E1%80%BA" title="တိုင်တေနီယမ် – birmański" lang="my" hreflang="my" data-title="တိုင်တေနီယမ်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birmański" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Titanium" title="Titanium – fidżijski" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Titanium" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="fidżijski" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Titanium" title="Titanium – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Titanium" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9F%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%9F%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%AE" title="टाइटानियम – newarski" lang="new" hreflang="new" data-title="टाइटानियम" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="newarski" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%81%E3%82%BF%E3%83%B3" title="チタン – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="チタン" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Titaan" title="Titaan – północnofryzyjski" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Titaan" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="północnofryzyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Titan_(grunnstoff)" title="Titan (grunnstoff) – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Titan (grunnstoff)" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Grunnstoffet_titan" title="Grunnstoffet titan – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Grunnstoffet titan" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Titani" title="Titani – oksytański" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Titani" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksytański" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%9F%E0%AC%BF%E0%AC%9F%E0%AC%BE%E0%AC%A8%E0%AC%BF%E0%AC%85%E0%AC%AE" title="ଟିଟାନିଅମ – orija" lang="or" hreflang="or" data-title="ଟିଟାନିଅମ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="orija" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Titan_(unsur)" title="Titan (unsur) – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Titan (unsur)" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%9F%E0%A8%BE%E0%A8%88%E0%A8%9F%E0%A9%87%E0%A8%A8%E0%A9%80%E0%A8%85%E0%A8%AE" title="ਟਾਈਟੇਨੀਅਮ – pendżabski" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਟਾਈਟੇਨੀਅਮ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendżabski" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pi mw-list-item"><a href="https://pi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9F%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%9F%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%AE" title="टाइटानियम – palijski" lang="pi" hreflang="pi" data-title="टाइटानियम" data-language-autonym="पालि" data-language-local-name="palijski" class="interlanguage-link-target"><span>पालि</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%B9%D8%A7%D8%A6%D9%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%85" title="ٹائٹینیم – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ٹائٹینیم" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%90%E1%80%AF%E1%80%B2%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%94%E1%80%AE%E1%80%9A%E1%80%99%E1%80%BA" title="တုဲင်တေနီယမ် – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="တုဲင်တေနီယမ်" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%DB%90%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%8A%D9%88%D9%85" title="تېتانيوم – paszto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="تېتانيوم" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="paszto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Titani" title="Titani – piemoncki" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Titani" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="piemoncki" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Titan_(Element)" title="Titan (Element) – dolnoniemiecki" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Titan (Element)" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="dolnoniemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Tit%C3%A2nio" title="Titânio – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Titânio" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Titan" title="Titan – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Titan" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Titanyu" title="Titanyu – keczua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Titanyu" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="keczua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD_(%D1%8D%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82)" title="Титан (элемент) – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Титан (элемент)" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9F%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%9F%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%AE" title="टाइटेनियम – sanskryt" lang="sa" hreflang="sa" data-title="टाइटेनियम" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="sanskryt" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Tit%C3%A0niu" title="Titàniu – sardyński" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Titàniu" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sardyński" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Titanium" title="Titanium – scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Titanium" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Titan_(Element)" title="Titan (Element) – fryzyjski saterlandzki" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Titan (Element)" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="fryzyjski saterlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Titani" title="Titani – albański" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Titani" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albański" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Titaniu" title="Titaniu – sycylijski" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Titaniu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sycylijski" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%A7%E0%B6%BA%E0%B7%92%E0%B6%A7%E0%B7%9A%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B6%B8%E0%B7%8A" title="ටයිටේනියම් – syngaleski" lang="si" hreflang="si" data-title="ටයිටේනියම්" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="syngaleski" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Titanium" title="Titanium – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Titanium" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Tit%C3%A1n_(chemick%C3%BD_prvok)" title="Titán (chemický prvok) – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Titán (chemický prvok)" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Titan_(element)" title="Titan (element) – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Titan (element)" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Titaaniyaam" title="Titaaniyaam – somalijski" lang="so" hreflang="so" data-title="Titaaniyaam" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somalijski" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%86%D9%85" title="تیتانیۆم – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="تیتانیۆم" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%98%D1%83%D0%BC" title="Титанијум – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Титанијум" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Titanij" title="Titanij – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Titanij" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Titanium" title="Titanium – sundajski" lang="su" hreflang="su" data-title="Titanium" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="sundajski" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="polecany artykuł"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Titaani" title="Titaani – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Titaani" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Titan" title="Titan – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Titan" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Titanyo" title="Titanyo – tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Titanyo" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalski" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%A4%E0%AF%88%E0%AE%9F%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AE%BE%E0%AE%A9%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="தைட்டானியம் – tamilski" lang="ta" hreflang="ta" data-title="தைட்டானியம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilski" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Титан – tatarski" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Титан" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatarski" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%9F%E0%B1%88%E0%B0%9F%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="టైటానియం – telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="టైటానియం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A1" title="ไทเทเนียม – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="ไทเทเนียม" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD_(%D1%8D%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82)" title="Титан (элемент) – tadżycki" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Титан (элемент)" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tadżycki" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8F%94%E1%8E%A2%E1%8F%96%E1%8F%82%E1%8E%A5%E1%8E%BB" title="ᏔᎢᏖᏂᎥᎻ – czirokeski" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᏔᎢᏖᏂᎥᎻ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="czirokeski" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Titanyum" title="Titanyum – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Titanyum" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD_(%D1%85%D1%96%D0%BC%D1%96%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%B9_%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82)" title="Титан (хімічний елемент) – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Титан (хімічний елемент)" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%B9%D8%A7%D8%A6%DB%8C_%D9%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A6%D9%85" title="ٹائی ٹینیئم – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ٹائی ٹینیئم" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%89%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="تىتان – ujgurski" lang="ug" hreflang="ug" data-title="تىتان" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ujgurski" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Titan_(himine_element)" title="Titan (himine element) – wepski" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Titan (himine element)" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="wepski" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Titani" title="Titani – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Titani" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E9%88%A6" title="鈦 – chiński klasyczny" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="鈦" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="chiński klasyczny" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Titanyo" title="Titanyo – waraj" lang="war" hreflang="war" data-title="Titanyo" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waraj" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%92%9B" title="钛 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="钛" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%98%D7%99%D7%98%D7%90%D7%A0%D7%99%D7%95%D7%9D" title="טיטאניום – jidysz" lang="yi" hreflang="yi" data-title="טיטאניום" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="jidysz" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Titaniomu" title="Titaniomu – joruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Titaniomu" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="joruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%88%A6" title="鈦 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="鈦" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%92%9B" title="钛 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="钛" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q716#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tytan_(pierwiastek)" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Tytan_(pierwiastek)" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tytan_(pierwiastek)"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Tytan_(pierwiastek)"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Tytan_(pierwiastek)" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Tytan_(pierwiastek)" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&oldid=75273022" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Tytan_%28pierwiastek%29&id=75273022&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DTytan_%28pierwiastek%29%26section%3D2%26veaction%3Dedit"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DTytan_%28pierwiastek%29%26section%3D2%26veaction%3Dedit"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Tytan+%28pierwiastek%29"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Tytan_%28pierwiastek%29&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Titanium" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q716" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><table class="infobox"> <caption class="naglowek" style="background-color:#EDC9AF; color:#000000;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">Tytan</div> </caption> <tbody><tr style="background:var(--background-color-base, white); color:var(--color-base, black); text-align:center;"> <td colspan="2"><a href="/wiki/Skand" title="Skand">skand</a> <b>← tytan →</b> <a href="/wiki/Wanad" title="Wanad">wanad</a> </td></tr> <tr style="background:var(--background-color-base, white); color:var(--color-base, black); text-align:center;"> <td colspan="2"><div id="kapral" class="nopadding" style="position:relative"> <div id="bok" style="text-align:center; float:left">–<br /><b>↑</b><br /><b>Ti</b><br /><b>↓</b><br /><a href="/wiki/Cyrkon_(pierwiastek)" title="Cyrkon (pierwiastek)">Zr</a></div> <div id="układ" style="position:absolute; top:5px; left:30px;"> <table class="nogrid" cellpadding="0" cellspacing="1" style="color:black; background-color:#ffffff; text-align:center; empty-cells:show; border-collapse:separate; border-style:hidden;"> <tbody><tr> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#9AB973;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Wod%C3%B3r" title="Wodór"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="1. pierwiastek: Wodór (H), niemetal">   </span></a></div> </div> </td> <td colspan="31"> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#ABCDEF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Hel_(pierwiastek)" title="Hel (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="2. pierwiastek: Hel (He), gaz szlachetny">   </span></a></div> </div> </td></tr> <tr> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#CC7722;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Lit" title="Lit"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="3. pierwiastek: Lit (Li), metal alkaliczny">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#E1A95F;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Beryl_(pierwiastek)" title="Beryl (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="4. pierwiastek: Beryl (Be), metal ziem alkalicznych">   </span></a></div> </div> </td> <td colspan="25"> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#B87333;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Bor" title="Bor"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="5. pierwiastek: Bor (B), półmetal">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#9AB973;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/W%C4%99giel_(pierwiastek)" title="Węgiel (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="6. pierwiastek: Węgiel (C), niemetal">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#9AB973;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Azot" title="Azot"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="7. pierwiastek: Azot (N), niemetal">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#9AB973;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Tlen" title="Tlen"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="8. pierwiastek: Tlen (O), niemetal">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#F0E68C;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Fluor" title="Fluor"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="9. pierwiastek: Fluor (F), niemetal - fluorowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#ABCDEF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Neon_(pierwiastek)" title="Neon (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="10. pierwiastek: Neon (Ne), gaz szlachetny">   </span></a></div> </div> </td></tr> <tr> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#CC7722;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/S%C3%B3d" title="Sód"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="11. pierwiastek: Sód (Na), metal alkaliczny">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#E1A95F;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Magnez" title="Magnez"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="12. pierwiastek: Magnez (Mg), metal ziem alkalicznych">   </span></a></div> </div> </td> <td colspan="25"> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#BCBCBC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Glin" title="Glin"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="13. pierwiastek: Glin (Al), metal">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#B87333;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Krzem" title="Krzem"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="14. pierwiastek: Krzem (Si), półmetal">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#9AB973;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Fosfor" title="Fosfor"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="15. pierwiastek: Fosfor (P), niemetal">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#9AB973;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Siarka" title="Siarka"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="16. pierwiastek: Siarka (S), niemetal">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#F0E68C;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Chlor" title="Chlor"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="17. pierwiastek: Chlor (Cl), niemetal - fluorowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#ABCDEF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Argon" title="Argon"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="18. pierwiastek: Argon (Ar), gaz szlachetny">   </span></a></div> </div> </td></tr> <tr> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#CC7722;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Potas" title="Potas"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="19. pierwiastek: Potas (K), metal alkaliczny">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#E1A95F;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Wap%C5%84" title="Wapń"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="20. pierwiastek: Wapń (Ca), metal ziem alkalicznych">   </span></a></div> </div> </td> <td colspan="15"> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Skand" title="Skand"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="21. pierwiastek: Skand (Sc), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF; border:1px solid black; margin:-1px"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a class="mw-selflink selflink"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="22. pierwiastek: Tytan (Ti), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Wanad" title="Wanad"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="23. pierwiastek: Wanad (V), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Chrom" title="Chrom"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="24. pierwiastek: Chrom (Cr), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Mangan" title="Mangan"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="25. pierwiastek: Mangan (Mn), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/%C5%BBelazo" title="Żelazo"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="26. pierwiastek: Żelazo (Fe), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Kobalt" title="Kobalt"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="27. pierwiastek: Kobalt (Co), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Nikiel" title="Nikiel"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="28. pierwiastek: Nikiel (Ni), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Mied%C5%BA" title="Miedź"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="29. pierwiastek: Miedź (Cu), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Cynk" title="Cynk"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="30. pierwiastek: Cynk (Zn), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#BCBCBC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Gal" title="Gal"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="31. pierwiastek: Gal (Ga), metal">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#B87333;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/German" title="German"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="32. pierwiastek: German (Ge), półmetal">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#B87333;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Arsen" title="Arsen"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="33. pierwiastek: Arsen (As), półmetal">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#9AB973;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Selen" title="Selen"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="34. pierwiastek: Selen (Se), niemetal">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#F0E68C;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Brom" title="Brom"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="35. pierwiastek: Brom (Br), niemetal - fluorowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#ABCDEF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Krypton" title="Krypton"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="36. pierwiastek: Krypton (Kr), gaz szlachetny">   </span></a></div> </div> </td></tr> <tr> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#CC7722;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Rubid" title="Rubid"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="37. pierwiastek: Rubid (Rb), metal alkaliczny">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#E1A95F;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Stront" title="Stront"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="38. pierwiastek: Stront (Sr), metal ziem alkalicznych">   </span></a></div> </div> </td> <td colspan="15"> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Itr" title="Itr"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="39. pierwiastek: Itr (Y), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Cyrkon_(pierwiastek)" title="Cyrkon (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="40. pierwiastek: Cyrkon (Zr), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Niob" title="Niob"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="41. pierwiastek: Niob (Nb), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Molibden" title="Molibden"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="42. pierwiastek: Molibden (Mo), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Technet" title="Technet"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="43. pierwiastek: Technet (Tc), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Ruten" title="Ruten"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="44. pierwiastek: Ruten (Ru), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Rod_(pierwiastek)" title="Rod (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="45. pierwiastek: Rod (Rh), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Pallad" title="Pallad"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="46. pierwiastek: Pallad (Pd), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Srebro" title="Srebro"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="47. pierwiastek: Srebro (Ag), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Kadm" title="Kadm"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="48. pierwiastek: Kadm (Cd), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#BCBCBC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Ind" title="Ind"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="49. pierwiastek: Ind (In), metal">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#BCBCBC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Cyna" title="Cyna"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="50. pierwiastek: Cyna (Sn), metal">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#B87333;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Antymon" title="Antymon"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="51. pierwiastek: Antymon (Sb), półmetal">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#B87333;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Tellur" title="Tellur"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="52. pierwiastek: Tellur (Te), półmetal">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#F0E68C;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Jod" title="Jod"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="53. pierwiastek: Jod (I), niemetal - fluorowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#ABCDEF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Ksenon" title="Ksenon"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="54. pierwiastek: Ksenon (Xe), gaz szlachetny">   </span></a></div> </div> </td></tr> <tr> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#CC7722;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Cez" title="Cez"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="55. pierwiastek: Cez (Cs), metal alkaliczny">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#E1A95F;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Bar_(pierwiastek)" title="Bar (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="56. pierwiastek: Bar (Ba), metal ziem alkalicznych">   </span></a></div> </div> </td> <td colspan="1"> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#E0B0FF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Lantan" title="Lantan"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="57. pierwiastek: Lantan (La), lantanowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#E0B0FF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Cer" title="Cer"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="58. pierwiastek: Cer (Ce), lantanowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#E0B0FF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Prazeodym" title="Prazeodym"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="59. pierwiastek: Prazeodym (Pr), lantanowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#E0B0FF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Neodym" title="Neodym"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="60. pierwiastek: Neodym (Nd), lantanowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#E0B0FF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Promet" title="Promet"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="61. pierwiastek: Promet (Pm), lantanowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#E0B0FF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Samar" title="Samar"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="62. pierwiastek: Samar (Sm), lantanowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#E0B0FF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Europ" title="Europ"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="63. pierwiastek: Europ (Eu), lantanowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#E0B0FF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Gadolin" title="Gadolin"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="64. pierwiastek: Gadolin (Gd), lantanowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#E0B0FF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Terb" title="Terb"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="65. pierwiastek: Terb (Tb), lantanowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#E0B0FF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Dysproz" title="Dysproz"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="66. pierwiastek: Dysproz (Dy), lantanowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#E0B0FF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Holm_(pierwiastek)" title="Holm (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="67. pierwiastek: Holm (Ho), lantanowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#E0B0FF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Erb" title="Erb"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="68. pierwiastek: Erb (Er), lantanowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#E0B0FF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Tul_(pierwiastek)" class="mw-redirect" title="Tul (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="69. pierwiastek: Tul (pierwiastek) (Tm), lantanowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#E0B0FF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Iterb" title="Iterb"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="70. pierwiastek: Iterb (Yb), lantanowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#E0B0FF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Lutet" title="Lutet"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="71. pierwiastek: Lutet (Lu), lantanowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Hafn" title="Hafn"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="72. pierwiastek: Hafn (Hf), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Tantal_(pierwiastek)" title="Tantal (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="73. pierwiastek: Tantal (Ta), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Wolfram" title="Wolfram"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="74. pierwiastek: Wolfram (W), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Ren_(pierwiastek)" title="Ren (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="75. pierwiastek: Ren (Re), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Osm" title="Osm"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="76. pierwiastek: Osm (Os), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Iryd" title="Iryd"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="77. pierwiastek: Iryd (Ir), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Platyna" title="Platyna"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="78. pierwiastek: Platyna (Pt), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Z%C5%82oto" title="Złoto"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="79. pierwiastek: Złoto (Au), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Rt%C4%99%C4%87" title="Rtęć"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="80. pierwiastek: Rtęć (Hg), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#BCBCBC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Tal" title="Tal"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="81. pierwiastek: Tal (Tl), metal">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#BCBCBC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/O%C5%82%C3%B3w" title="Ołów"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="82. pierwiastek: Ołów (Pb), metal">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#BCBCBC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Bizmut" title="Bizmut"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="83. pierwiastek: Bizmut (Bi), metal">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#BCBCBC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Polon" title="Polon"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="84. pierwiastek: Polon (Po), metal">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#F0E68C;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Astat" title="Astat"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="85. pierwiastek: Astat (At), niemetal - fluorowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#ABCDEF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Radon" title="Radon"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="86. pierwiastek: Radon (Rn), gaz szlachetny">   </span></a></div> </div> </td></tr> <tr> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#CC7722;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Frans" title="Frans"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="87. pierwiastek: Frans (Fr), metal alkaliczny">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#E1A95F;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Rad_(pierwiastek)" title="Rad (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="88. pierwiastek: Rad (Ra), metal ziem alkalicznych">   </span></a></div> </div> </td> <td colspan="1"> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#CC8898;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Aktyn" title="Aktyn"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="89. pierwiastek: Aktyn (Ac), aktynowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#CC8898;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Tor_(pierwiastek)" title="Tor (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="90. pierwiastek: Tor (Th), aktynowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#CC8898;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Protaktyn" title="Protaktyn"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="91. pierwiastek: Protaktyn (Pa), aktynowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#CC8898;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Uran_(pierwiastek)" title="Uran (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="92. pierwiastek: Uran (U), aktynowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#CC8898;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Neptun_(pierwiastek)" title="Neptun (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="93. pierwiastek: Neptun (Np), aktynowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#CC8898;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Pluton_(pierwiastek)" title="Pluton (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="94. pierwiastek: Pluton (Pu), aktynowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#CC8898;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Ameryk" title="Ameryk"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="95. pierwiastek: Ameryk (Am), aktynowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#CC8898;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Kiur_(pierwiastek)" title="Kiur (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="96. pierwiastek: Kiur (Cm), aktynowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#CC8898;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Berkel" title="Berkel"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="97. pierwiastek: Berkel (Bk), aktynowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#CC8898;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Kaliforn" title="Kaliforn"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="98. pierwiastek: Kaliforn (Cf), aktynowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#CC8898;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Einstein_(pierwiastek)" title="Einstein (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="99. pierwiastek: Einstein (Es), aktynowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#CC8898;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Ferm_(pierwiastek)" title="Ferm (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="100. pierwiastek: Ferm (Fm), aktynowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#CC8898;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Mendelew" title="Mendelew"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="101. pierwiastek: Mendelew (Md), aktynowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#CC8898;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Nobel_(pierwiastek)" title="Nobel (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="102. pierwiastek: Nobel (No), aktynowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#CC8898;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Lorens" title="Lorens"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="103. pierwiastek: Lorens (Lr), aktynowiec">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Rutherford_(pierwiastek)" title="Rutherford (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="104. pierwiastek: Rutherford (Rf), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Dubn" title="Dubn"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="105. pierwiastek: Dubn (Db), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Seaborg" title="Seaborg"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="106. pierwiastek: Seaborg (Sg), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Bohr_(pierwiastek)" title="Bohr (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="107. pierwiastek: Bohr (Bh), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Has" title="Has"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="108. pierwiastek: Has (Hs), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#ECECEC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Meitner" title="Meitner"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="109. pierwiastek: Meitner (Mt)">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#ECECEC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Darmsztadt" title="Darmsztadt"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="110. pierwiastek: Darmsztadt (Ds)">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#ECECEC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Roentgen_(pierwiastek)" title="Roentgen (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="111. pierwiastek: Roentgen (Rg)">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#EDC9AF;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Kopernik_(pierwiastek)" title="Kopernik (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="112. pierwiastek: Kopernik (Cn), metal przejściowy">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#ECECEC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Nihon" title="Nihon"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="113. pierwiastek: Nihon (Nh)">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#ECECEC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Flerow" title="Flerow"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="114. pierwiastek: Flerow (Fl)">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#ECECEC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Moskow_(pierwiastek)" title="Moskow (pierwiastek)"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="115. pierwiastek: Moskow (Mc)">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#ECECEC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Liwermor" title="Liwermor"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="116. pierwiastek: Liwermor (Lv)">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#ECECEC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Tenes" title="Tenes"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="117. pierwiastek: Tenes (Ts)">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#ECECEC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Oganeson" title="Oganeson"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="118. pierwiastek: Oganeson (Og)">   </span></a></div> </div> </td></tr> <tr> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#ECECEC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Ununenn" title="Ununenn"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="119. pierwiastek: Ununenn (Uue)">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#ECECEC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Unbinil" title="Unbinil"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="120. pierwiastek: Unbinil (Ubn)">   </span></a></div> </div> </td> <td colspan="1"> </td></tr> <tr> <td style="height:3px;" colspan="2"> </td> <td style="height:3px; width:4px;"> </td> <td colspan="29"> </td></tr> <tr> <td colspan="2"> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#ECECEC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Unbiun" title="Unbiun"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="121. pierwiastek: Unbiun (Ubu)">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#ECECEC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Unbibi" title="Unbibi"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="122. pierwiastek: Unbibi (Ubb)">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#Cornsilk;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#ECECEC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Unbikwad" title="Unbikwad"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="124. pierwiastek: Unbikwad (Ubq)">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#Cornsilk;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#ECECEC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Unbiheks" title="Unbiheks"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="126. pierwiastek: Unbiheks (Ubh)">   </span></a></div> </div> </td> <td><div style="position:relative; overflow:hidden; width:5px; height:7px; z-index:2; color:black; background-color:#ECECEC;"><div style="position:absolute; top:0; left:0; z-index:3"><a href="/wiki/Unbisept" title="Unbisept"><span style="float:left; width:7px; height:9px; font-size:9px; line-height:9px; word-spacing:7px; cursor:pointer;" title="127. pierwiastek: Unbisept (Ubs)">   </span></a></div> </div> </td></tr></tbody></table> </div> <div id="komórka" style="font-size:10px; position:absolute; left:65px; top:-5px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Uk%C5%82ad_heksagonalny" title="Układ heksagonalny"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Hexagonal_lattice.svg/35px-Hexagonal_lattice.svg.png" decoding="async" width="35" height="41" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Hexagonal_lattice.svg/53px-Hexagonal_lattice.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Hexagonal_lattice.svg/70px-Hexagonal_lattice.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="186" /></a></span></div> <div id="liczba" style="font-size:10px; position:absolute; top:15px; right:90px;">22</div> <div id="symbol" style="font-size:18px; font-weight:bold; position:absolute; top:5px; left:150px;">Ti</div> <div id="radio" style="font-size:10px; font-weight:bold; position:absolute; top:-55px; left:222px;"></div> </div> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#EDC9AF; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border-bottom:1px solid #aaa; border-top:1px solid #aaa;">Wygląd </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:var(--background-color-base, white); color:var(--color-base, black); text-align:center; font-size:90%; border-bottom:1px solid #aaa; border-top:1px solid #aaa;">srebrzystobiały </td></tr> <tr style="background:var(--background-color-base, white); color:var(--color-base, black); text-align:center; font-size:x-small;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="ibox2"> <tbody><tr> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Titan-crystal_bar.JPG" class="mw-file-description" title="Tytan"><img alt="Tytan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Titan-crystal_bar.JPG/240px-Titan-crystal_bar.JPG" decoding="async" width="240" height="151" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Titan-crystal_bar.JPG/360px-Titan-crystal_bar.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Titan-crystal_bar.JPG/480px-Titan-crystal_bar.JPG 2x" data-file-width="5572" data-file-height="3500" /></a></span> </td></tr> </tbody></table> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:var(--background-color-base, white); color:var(--color-base, black); text-align:center; font-size:x-small;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Titanium_spectrum_visible.png" class="mw-file-description" title="Widmo emisyjne tytanu"><img alt="Widmo emisyjne tytanu" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Titanium_spectrum_visible.png/240px-Titanium_spectrum_visible.png" decoding="async" width="240" height="41" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Titanium_spectrum_visible.png/360px-Titanium_spectrum_visible.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Titanium_spectrum_visible.png/480px-Titanium_spectrum_visible.png 2x" data-file-width="7430" data-file-height="1280" /></a></span><br /><a href="/wiki/Widmo_emisyjne" title="Widmo emisyjne">Widmo emisyjne</a> tytanu </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#EDC9AF; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border-bottom:1px solid #aaa; border-top:1px solid #aaa;">Ogólne informacje </td></tr> <tr> <th>Nazwa, symbol, <a href="/wiki/Liczba_atomowa" title="Liczba atomowa">l.a.</a> </th> <td> <p>tytan, Ti, 22<br />(<a href="/wiki/%C5%81acina" title="Łacina">łac.</a> <i>titanium</i>) </p> </td></tr> <tr> <th>Grupa, okres, blok </th> <td> <p><a href="/wiki/Tytanowce" title="Tytanowce">4</a>, <a href="/wiki/Pierwiastki_czwartego_okresu" title="Pierwiastki czwartego okresu">4</a>, <a href="/wiki/Blok_d" title="Blok d">d</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Stopie%C5%84_utlenienia" title="Stopień utlenienia">Stopień utlenienia</a> </th> <td> <p>III, <b>IV</b> </p> </td></tr> <tr> <th>Właściwości metaliczne </th> <td> <p><a href="/wiki/Blok_d" title="Blok d">metal przejściowy</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Właściwości <a href="/wiki/Tlenki" title="Tlenki">tlenków</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Amfoteryczno%C5%9B%C4%87" title="Amfoteryczność">amfoteryczne</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Masa_atomowa" title="Masa atomowa">Masa atomowa</a> </th> <td> <p>47,867 ± 0,001<sup id="cite_ref-CIAAW_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-CIAAW-4">[4]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Stan_skupienia_materii" title="Stan skupienia materii">Stan skupienia</a> </th> <td> <p>stały </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/G%C4%99sto%C5%9B%C4%87" title="Gęstość">Gęstość</a> </th> <td> <p>4507 <a href="/wiki/Kilogram_na_metr_sze%C5%9Bcienny" title="Kilogram na metr sześcienny">kg/m³</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Temperatura_topnienia" title="Temperatura topnienia">Temperatura topnienia</a> </th> <td> <p>1668 °C<sup id="cite_ref-CRC_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-CRC-1">[1]</a></sup><sup id="cite_ref-FPX_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-FPX-2">[2]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Temperatura_wrzenia" title="Temperatura wrzenia">Temperatura wrzenia</a> </th> <td> <p>3287 °C<sup id="cite_ref-CRC_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-CRC-1">[1]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="border-top:1px solid #aaa; spacing:0px; padding:0px; height:0px;"> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Numer_CAS" title="Numer CAS">Numer CAS</a> </th> <td> <p><a class="external text" href="https://tools.wmflabs.org/magnustools/cas.php?language=pl&cas=7440-32-6">7440-32-6</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/PubChem" title="PubChem">PubChem</a> </th> <td> <p><a rel="nofollow" class="external text" href="http://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/23963">23963</a> </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="collapsible collapsed ibox-inner"> <tbody><tr style="border-top:1px solid #aaa;"> <th colspan="2" style="background:#EDC9AF; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border-top:1px solid #aaa;">Właściwości atomowe </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="border-top:1px solid #aaa; spacing:0px; padding:0px; height:0px;"> </td></tr> <tr> <th>Promień<br />• <a href="/wiki/Promie%C5%84_atomowy" title="Promień atomowy">atomowy</a><br />• <a href="/wiki/Promie%C5%84_walencyjny" title="Promień walencyjny">walencyjny</a> </th> <td> <p><br />140 (obl. 176) <a href="/wiki/Pikometr" title="Pikometr">pm</a><br />136 pm </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Konfiguracja_elektronowa" title="Konfiguracja elektronowa">Konfiguracja elektronowa</a> </th> <td> <p>[<a href="/wiki/Argon" title="Argon">Ar</a>]3d<sup>2</sup>4s<sup>2</sup><sup></sup><sup></sup><sup></sup><sup></sup><sup></sup><sup></sup><sup></sup><sup></sup> </p> </td></tr> <tr> <th>Zapełnienie <a href="/wiki/Pow%C5%82oka_elektronowa" title="Powłoka elektronowa">powłok</a> </th> <td> <p>2, 8, 10, 2<br />(<a href="/wiki/Plik:Electron_shell_022_Titanium.svg" title="Plik:Electron shell 022 Titanium.svg">wizualizacja powłok</a>) </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Elektroujemno%C5%9B%C4%87" title="Elektroujemność">Elektroujemność</a><br />• w <a href="/wiki/Elektroujemno%C5%9B%C4%87#Skala_Paulinga" title="Elektroujemność">skali Paulinga</a><br />• w <a href="/wiki/Elektroujemno%C5%9B%C4%87#Skala_Allreda-Rochowa" title="Elektroujemność">skali Allreda</a> </th> <td> <p><br />1,54<br />1,32 </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Energia_jonizacji" title="Energia jonizacji">Potencjały jonizacyjne</a> </th> <td> <p>I 658,8 kJ/mol<br />II 1309,8 kJ/mol<br />III 2652,5 kJ/mol </p> </td></tr> </tbody></table> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="collapsible collapsed ibox-inner"> <tbody><tr style="border-top:1px solid #aaa;"> <th colspan="2" style="background:#EDC9AF; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border-top:1px solid #aaa;">Właściwości fizyczne </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="border-top:1px solid #aaa; spacing:0px; padding:0px; height:0px;"> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Ciep%C5%82o_parowania" title="Ciepło parowania">Ciepło parowania</a> </th> <td> <p>421 <a href="/wiki/Kilod%C5%BCul_na_mol" title="Kilodżul na mol">kJ/mol</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Ciep%C5%82o_topnienia" title="Ciepło topnienia">Ciepło topnienia</a> </th> <td> <p>15,45 kJ/mol </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Ci%C5%9Bnienie_pary_nasyconej" title="Ciśnienie pary nasyconej">Ciśnienie pary nasyconej</a> </th> <td> <p>0,49 <a href="/wiki/Paskal" title="Paskal">Pa</a> (1933 K) </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Konduktywno%C5%9B%C4%87" title="Konduktywność">Konduktywność</a> </th> <td> <p>2,34×10<sup>6</sup> <a href="/wiki/Simens" title="Simens">S</a>/m </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Ciep%C5%82o_w%C5%82a%C5%9Bciwe" title="Ciepło właściwe">Ciepło właściwe</a> </th> <td> <p>520 <a href="/wiki/D%C5%BCul_na_kilogram-kelwin" title="Dżul na kilogram-kelwin">J/(kg·K)</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Przewodno%C5%9B%C4%87_cieplna" title="Przewodność cieplna">Przewodność cieplna</a> </th> <td> <p>21,9 <a href="/wiki/Wat_na_metr-kelwin" title="Wat na metr-kelwin">W/(m·K)</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Uk%C5%82ad_krystalograficzny" title="Układ krystalograficzny">Układ krystalograficzny</a> </th> <td> <p>heksagonalny </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Twardo%C5%9B%C4%87" title="Twardość">Twardość</a><br />• w <a href="/wiki/Skala_twardo%C5%9Bci_Mohsa" title="Skala twardości Mohsa">skali Mohsa</a> </th> <td> <p><br />6 </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Pr%C4%99dko%C5%9B%C4%87_d%C5%BAwi%C4%99ku" title="Prędkość dźwięku">Prędkość dźwięku</a> </th> <td> <p>4140 m/s (293,15 K) </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Obj%C4%99to%C5%9B%C4%87_molowa" title="Objętość molowa">Objętość molowa</a> </th> <td> <p>10,64×10<sup>−6</sup> m³/<a href="/wiki/Mol" title="Mol">mol</a> </p> </td></tr> </tbody></table> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="collapsible collapsed"> <tbody><tr style="border-top:1px solid #aaa;"> <th colspan="2" style="background:#EDC9AF; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border-top:1px solid #aaa;">Najbardziej stabilne izotopy </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="border-top:1px solid #aaa; spacing:0px; padding:0px; height:0px;"> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:var(--background-color-base, white); color:var(--color-base, black); text-align:center; font-size:85%; padding:0;"><table class="wikitable" width="100%"> <tbody><tr> <th><a href="/wiki/Izotopy" title="Izotopy">izotop</a></th> <th><abbr class="abbr" title="występowanie">wyst.</abbr></th> <th><a href="/wiki/Czas_po%C5%82owicznego_rozpadu" title="Czas połowicznego rozpadu">o.p.r.</a></th> <th><a href="/wiki/Spos%C3%B3b_rozpadu" title="Sposób rozpadu">s.r.</a></th> <th><a href="/wiki/Energia_rozpadu" title="Energia rozpadu">e.r.</a> <a href="/wiki/Elektronowolt" title="Elektronowolt">MeV</a></th> <th><a href="/wiki/Produkt_rozpadu" title="Produkt rozpadu">p.r.</a></th> </tr><tr> <td><sup>44</sup>Ti </td> <td><a href="/wiki/Syntetyczny_izotop_promieniotw%C3%B3rczy" title="Syntetyczny izotop promieniotwórczy">{syn.}</a> </td> <td>63 <a href="/wiki/Rok" title="Rok">lata</a> </td> <td><a href="/wiki/Wychwyt_elektronu" title="Wychwyt elektronu">w.e.</a> </td> <td>0,268 </td> <td><sup>44</sup><a href="/wiki/Skand" title="Skand">Sc</a> </td></tr> <tr> <td><sup>46</sup>Ti </td> <td>8,0% </td> <td colspan="4">stabilny izotop z 24 <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutronami</a> </td></tr> <tr> <td><sup>47</sup>Ti </td> <td>7,3% </td> <td colspan="4">stabilny izotop z 25 <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutronami</a> </td></tr> <tr> <td><sup>48</sup>Ti </td> <td><b>73,8%</b> </td> <td colspan="4">stabilny izotop z 26 <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutronami</a> </td></tr> <tr> <td><sup>49</sup>Ti </td> <td>5,5% </td> <td colspan="4">stabilny izotop z 27 <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutronami</a> </td></tr> <tr> <td><sup>50</sup>Ti </td> <td>5,4% </td> <td colspan="4">stabilny izotop z 28 <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutronami</a> </td></tr> </tbody></table> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="collapsible collapsed ibox-inner"> <tbody><tr style="border-top:1px solid #aaa;"> <th colspan="2" style="background:#EDC9AF; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border-top:1px solid #aaa;">Niebezpieczeństwa </th></tr> <tr style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); color:inherit; background:var(--background-color-base, #fff)"> <td colspan="2"><a href="/wiki/Karta_charakterystyki" title="Karta charakterystyki">Karta charakterystyki</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sigmaaldrich.com/PL/pl/sds/aldrich/305812">dane zewnętrzne</a> firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2011-10-04] </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="color:black; background-color:#EDC9AF; border-bottom:1px var(--border-color-base, #a2a9b1) solid; border-top:1px var(--border-color-base, #a2a9b1) solid"> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="color:inherit; background:var(--background-color-base, #fff); border-top:1px var(--border-color-base, #a2a9b1) solid; font-weight:bold; text-align:center; border-bottom:1px var(--border-color-base, #a2a9b1) solid"><a href="/wiki/Globalnie_zharmonizowany_system_klasyfikacji_i_oznakowania_chemikali%C3%B3w" title="Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów">Globalnie zharmonizowany system<br />klasyfikacji i oznakowania chemikaliów</a> </td></tr> <tr style="text-align:center; font-size:90%; color:inherit; background:var(--background-color-base, #fff);"> <td colspan="2">Substancja nie jest klasyfikowana jako<br />niebezpieczna według kryteriów GHS<br />(na podstawie podanej karty charakterystyki). </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="color:black; background-color:#EDC9AF; border-bottom:1px var(--border-color-base, #a2a9b1) solid; border-top:1px var(--border-color-base, #a2a9b1) solid"> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="color:inherit; background:var(--background-color-base, #fff); border-top:1px var(--border-color-base, #a2a9b1) solid; font-weight:bold; text-align:center; border-bottom:1px var(--border-color-base, #a2a9b1) solid;"><a href="/wiki/NFPA_704" title="NFPA 704">NFPA 704</a> </td></tr> <tr style="color:inherit; background:var(--background-color-base, #fff); text-align:center; font-size:90%"> <td colspan="2"> <table style="width:100%; color:inherit; background:transparent;" cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle">Na podstawie<br />podanego źródła<sup id="cite_ref-Aldrich-US_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-Aldrich-US-3">[3]</a></sup> </td> <td><div style="position: relative; height: 75px; width: 75px; color: black;"> <div style="position: absolute; height: 75px; width: 75px; left:0;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:NFPA_704.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/NFPA_704.svg/75px-NFPA_704.svg.png" decoding="async" width="75" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/NFPA_704.svg/113px-NFPA_704.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/NFPA_704.svg/150px-NFPA_704.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></div> <div title="Palność" style="left:0; width: 75px; height: 2em; text-align: center; vertical-align: middle; position: absolute; top: 6px; font-size: large;"><abbr style="text-decoration:none" title="Palność „0”: Substancja niepalna.">0</abbr></div> <div title="Zdrowie" style="left:0; width: 37.5px; height: 2em; text-align: center; vertical-align: middle; position: absolute; top: 24px; font-size: large;"><abbr style="text-decoration:none" title="Zdrowie „0”: Brak zagrożenia dla zdrowia w przypadku normalnego kontaktu.">0</abbr></div> <div title="Reaktywność" style="left:0; width: 37.5px; height: 2em; text-align: center; vertical-align: middle; position: absolute; top: 24px; left: 37.5px; font-size: large;"><abbr style="text-decoration:none" title="Niestabilność „0”: Substancja stabilna w normalnych warunkach, nie reaguje z wodą, nie ulega działaniu otwartego ognia.">0</abbr></div> <div title="Inne" style="left:0; width: 75px; height: 2em; text-align: center; vertical-align: middle; position: absolute; top: 47px; font-size: small;"><abbr style="text-decoration:none" title="Brak innych/szczególnych zagrożeń."> </abbr></div> </div> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:var(--background-color-base, white); color:var(--color-base, black); text-align:center; border-top:1px #aaa solid;">Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą<br /><a href="/wiki/Warunki_normalne" title="Warunki normalne">warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa)</a> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Titanium" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Titanium" class="extiw" title="commons:Category:Titanium">Multimedia w Wikimedia Commons</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://pl.wiktionary.org/wiki/tytan" title="Wikisłownik"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/28px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png" decoding="async" width="28" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/42px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/56px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 2x" data-file-width="122" data-file-height="117" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://pl.wiktionary.org/wiki/tytan" class="extiw" title="wikt:tytan">Hasło w Wikisłowniku</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <div class="noprint noexcerpt disambig navigation-not-searchable" style="line-height:1.5em; padding: 3px 6px; background-color: var(--background-color-interactive-subtle, #f8f9fa); color: inherit; border-bottom: 1px solid var(--border-color-subtle, #c8ccd1); font-size: 95%; margin-bottom: 1em; display: flex; gap: 4px; align-items: center;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_ujednoznaczniaj%C4%85ca" title="Inne znaczenia"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/25px-Disambig.svg.png" decoding="async" width="25" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/38px-Disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/50px-Disambig.svg.png 2x" data-file-width="230" data-file-height="183" /></a></span><span>Ten artykuł dotyczy pierwiastka chemicznego. Zobacz też: <a href="/wiki/Tytan" class="mw-disambig" title="Tytan">inne znaczenia tego wyrazu</a>.</span></div> <p><b>Tytan</b> (<b>Ti</b>, <a href="/wiki/%C5%81acina" title="Łacina">łac.</a> <em lang="la">titanium</em>) – <a href="/wiki/Pierwiastek_chemiczny" title="Pierwiastek chemiczny">pierwiastek chemiczny</a> z grupy <a href="/wiki/Blok_d" title="Blok d">metali przejściowych</a> w <a href="/wiki/Uk%C5%82ad_okresowy_pierwiastk%C3%B3w" title="Układ okresowy pierwiastków">układzie okresowym</a> o <a href="/wiki/Liczba_atomowa" title="Liczba atomowa">liczbie atomowej</a> 22. </p><p>Lekki metal o szarawym kolorze. Ma wysoką <a href="/wiki/Wytrzyma%C5%82o%C5%9B%C4%87_materia%C5%82%C3%B3w" title="Wytrzymałość materiałów">wytrzymałość mechaniczną</a>, jest odporny na <a href="/wiki/Korozja" title="Korozja">korozję</a> (w tym również <a href="/wiki/Woda_morska" title="Woda morska">wody morskiej</a> i <a href="/wiki/Chlor" title="Chlor">chloru</a>). Tytan jest dodawany do <a href="/wiki/%C5%BBelazo" title="Żelazo">żelaza</a>, <a href="/wiki/Glin" title="Glin">aluminium</a>, <a href="/wiki/Wanad" title="Wanad">wanadu</a>, <a href="/wiki/Molibden" title="Molibden">molibdenu</a> i innych. Stopy tytanu są wykorzystywane w przemyśle <a href="/wiki/Lotnictwo" title="Lotnictwo">lotniczym</a> (<a href="/wiki/Silnik_odrzutowy" title="Silnik odrzutowy">silniki odrzutowe</a>), militarnym, procesach metalurgicznych, <a href="/wiki/Motoryzacja" title="Motoryzacja">motoryzacyjnym</a>, <a href="/wiki/Medycyna" title="Medycyna">medycznym</a> (protezy dentystyczne, ortopedyczne klamry), <a href="/wiki/Sporty_ekstremalne" title="Sporty ekstremalne">sportów ekstremalnych</a> i innych<sup id="cite_ref-EBC_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-EBC-5">[5]</a></sup>. Został odkryty w <a href="/wiki/Wielka_Brytania" title="Wielka Brytania">Wielkiej Brytanii</a> przez <a href="/wiki/William_Gregor" title="William Gregor">Williama Gregora</a> w 1791 r. Nazwę pochodzącą od <a href="/wiki/Tytani" title="Tytani">bóstw</a> z <a href="/wiki/Mitologia_grecka" title="Mitologia grecka">mitologii greckiej</a> zawdzięcza <a href="/wiki/Martin_Heinrich_Klaproth" title="Martin Heinrich Klaproth">Martinowi Heinrichowi Klaprothowi</a>. </p><p>Występuje w <a href="/wiki/Skorupa_ziemska" title="Skorupa ziemska">skorupie ziemskiej</a> w ilościach rzędu 0,61%, w postaci <a href="/wiki/Minera%C5%82" title="Minerał">minerałów</a>: <a href="/wiki/Ilmenit" title="Ilmenit">ilmenitu</a>, <a href="/wiki/Rutyl" title="Rutyl">rutylu</a> i <a href="/wiki/Tytanit" title="Tytanit">tytanitu</a>, które są szeroko rozpowszechnione na całej Ziemi<sup id="cite_ref-EBC_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-EBC-5">[5]</a></sup>. Metaliczny tytan otrzymywany jest przez przerób rud w <a href="/wiki/Proces_Krolla" title="Proces Krolla">procesie Krolla</a><sup id="cite_ref-LANL_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-LANL-6">[6]</a></sup>. Jego najbardziej rozpowszechniony związek – <a href="/wiki/Tlenek_tytanu(IV)" title="Tlenek tytanu(IV)">dwutlenek tytanu</a> znajduje zastosowanie w produkcji białych <a href="/wiki/Substancje_barwi%C4%85ce" title="Substancje barwiące">pigmentów</a><sup id="cite_ref-Krebs_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-Krebs-7">[7]</a></sup>. Inne związki zawierające tytan to <a href="/w/index.php?title=Czterochlorek_tytanu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Czterochlorek tytanu (strona nie istnieje)">czterochlorek tytanu</a> używany do zasłon dymnych oraz jako <a href="/wiki/Katalizator" title="Katalizator">katalizator</a> i trójchlorek tytanu, który znajduje zastosowanie jako katalizator w produkcji <a href="/wiki/Polipropylen" title="Polipropylen">polipropylenu</a><sup id="cite_ref-EBC_5-2" class="reference"><a href="#cite_note-EBC-5">[5]</a></sup>. </p><p>Dwie najbardziej użyteczne własności tytanu to jego odporność na <a href="/wiki/Korozja" title="Korozja">korozję</a> oraz najwyższy stosunek <a href="/wiki/Wytrzyma%C5%82o%C5%9B%C4%87_materia%C5%82%C3%B3w" title="Wytrzymałość materiałów">wytrzymałości mechanicznej</a> do <a href="/wiki/G%C4%99sto%C5%9B%C4%87" title="Gęstość">masy</a><sup id="cite_ref-Titanium11_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-Titanium11-8">[8]</a></sup>. Znane są dwie <a href="/wiki/Alotropia" title="Alotropia">odmiany alotropowe</a> pierwiastka<sup id="cite_ref-TICE6th_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-TICE6th-9">[9]</a></sup>. Ma pięć trwałych <a href="/wiki/Izotopy" title="Izotopy">izotopów</a> o masach atomowych od 46 do 50<sup id="cite_ref-EnvChem_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-EnvChem-10">[10]</a></sup>. Właściwości fizykochemiczne tytanu są podobne do <a href="/wiki/Cyrkon_(pierwiastek)" title="Cyrkon (pierwiastek)">cyrkonu</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia">Historia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Historia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Historia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tytan został odkryty w <a href="/wiki/Kornwalia" title="Kornwalia">Kornwalii</a> w <a href="/wiki/Wielka_Brytania" title="Wielka Brytania">Wielkiej Brytanii</a> w 1791 przez pastora i geologa amatora <a href="/wiki/William_Gregor" title="William Gregor">Williama Gregora</a>, który zauważył obecność nieznanego <a href="/wiki/Pierwiastek_chemiczny" title="Pierwiastek chemiczny">pierwiastka</a> w <a href="/wiki/Ilmenit" title="Ilmenit">ilmenicie</a> – czarnym piasku ze strumienia płynącego nieopodal jego parafii. Piasek ten był przyciągany przez <a href="/wiki/Magnes" title="Magnes">magnes</a>. Dokładniejsza jego analiza wykazała obecność dwóch substancji: <a href="/wiki/Tlenek_%C5%BCelaza(II)" title="Tlenek żelaza(II)">tlenku żelaza</a> (wyjaśniając przyciąganie magnesem) oraz 45,25% białego tlenku, którego nie mógł zidentyfikować. Gregor, zdając sobie sprawę, że niezidentyfikowany tlenek zawierał metal, który nie pasował do właściwości jakiegokolwiek znanego pierwiastka, poinformował o swoim odkryciu Królewskie Towarzystwo Geologiczne w Kornwalii i niemieckie czasopismo naukowe Annalen Crell<sup id="cite_ref-Emsley_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-Emsley-11">[11]</a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Martin_Heinrich_Klaproth.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Martin_Heinrich_Klaproth.jpg/170px-Martin_Heinrich_Klaproth.jpg" decoding="async" width="170" height="222" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Martin_Heinrich_Klaproth.jpg/255px-Martin_Heinrich_Klaproth.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Martin_Heinrich_Klaproth.jpg/340px-Martin_Heinrich_Klaproth.jpg 2x" data-file-width="848" data-file-height="1108" /></a><figcaption><a href="/wiki/Martin_Heinrich_Klaproth" title="Martin Heinrich Klaproth">Martin Heinrich Klaproth</a> nazwał <a href="/wiki/Tytani" title="Tytani">tytan</a> zaczerpując nazwę z <a href="/wiki/Mitologia_grecka" title="Mitologia grecka">mitologii greckiej</a></figcaption></figure> <p>Tlenek tytanu został niezależnie odkryty w 1795 przez niemieckiego chemika <a href="/wiki/Martin_Heinrich_Klaproth" title="Martin Heinrich Klaproth">Martina Heinricha Klaprotha</a> w <a href="/wiki/Rutyl" title="Rutyl">rutylu</a> na <a href="/wiki/W%C4%99gry" title="Węgry">Węgrzech</a><sup id="cite_ref-Origins_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-Origins-12">[12]</a></sup>. Klaproth postanowił nazwać go <a href="/wiki/Tytani" title="Tytani">tytanem</a>, zaczerpując nazwę z <a href="/wiki/Mitologia_grecka" title="Mitologia grecka">mitologii greckiej</a><sup id="cite_ref-Emsley_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-Emsley-11">[11]</a></sup>. Po usłyszeniu o odkryciu Gregora nowej substancji, nabył jej próbki i potwierdził odkrycie tytanu. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Titanium_metal.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Titanium_metal.jpg/220px-Titanium_metal.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Titanium_metal.jpg/330px-Titanium_metal.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Titanium_metal.jpg/440px-Titanium_metal.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="451" /></a><figcaption>Tytan otrzymany w <a href="/wiki/Proces_Krolla" title="Proces Krolla">procesie Krolla</a></figcaption></figure> <p>Przez wiele lat próbowano otrzymać czysty tytan, jednak zwyczajne sposoby polegające na ogrzewaniu tlenku w obecności węgla nie przynosiły rezultatów, ponieważ tworzył się węglik tytanu zamiast spodziewanej redukcji do metalu. Dopiero w 1910 <a href="/w/index.php?title=Matthew_A._Hunter&action=edit&redlink=1" class="new" title="Matthew A. Hunter (strona nie istnieje)">Matthew A. Hunter</a> otrzymał czysty (99,9%) metaliczny tytan poprzez ogrzewanie <span style="white-space:nowrap">TiCl<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />4</span></span> z sodem w bombie stalowej w temperaturze 700–800 °C. Do 1946 tytan nie był używany poza laboratorium, dopóki <a href="/wiki/William_Justin_Kroll" title="William Justin Kroll">William Justin Kroll</a> nie opracował opłacalnego sposobu otrzymywania metalicznego tytanu poprzez redukcję czterochlorku tytanu <a href="/wiki/Magnez" title="Magnez">magnezem</a>. Technologia ta została nazwana <a href="/wiki/Proces_Krolla" title="Proces Krolla">procesem Krolla</a>. Pomimo badań nad tańszym i wydajniejszym sposobem otrzymywania tytanu, proces Krolla jest do dzisiaj używany do komercyjnego pozyskiwania metalu. </p><p>Tytan o bardzo wysokiej czystości został otrzymany przez <a href="/w/index.php?title=Anton_Eduard_van_Arkel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anton Eduard van Arkel (strona nie istnieje)">Anton Eduard van Arkela</a> i <a href="/w/index.php?title=Jan_Hendrik_de_Boer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jan Hendrik de Boer (strona nie istnieje)">Jan Hendrik de Boera</a> w procesie <a href="/wiki/Jod" title="Jod">jodkowym</a> w 1925. Rafinację tytanu prowadzi się w <a href="/wiki/Pr%C3%B3%C5%BCnia" title="Próżnia">próżni</a> w zamkniętym reaktorze. Pary jodu reagują z technicznym tytanem, tworząc czterojodek tytanu, który następnie ulega rozkładowi na ogrzanym oporowo cienkim drucie <a href="/wiki/Wolfram" title="Wolfram">wolframowym</a>, pogrubiając go w miarę trwania procesu. </p><p>W latach 50. i 60. XX w. <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich" title="Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich">Związek Sowiecki</a> zapoczątkował wykorzystywanie tytanu do celów militarnych (m.in. w okrętach podwodnych <a href="/wiki/K-278_Komsomolec" title="K-278 Komsomolec">K-278 Komsomolec</a> i <a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_projektu_705" title="Okręty podwodne projektu 705">projektu 705</a>). We wczesnych latach 50. XX wieku tytan był szeroko stosowany w lotnictwie wojskowym, szczególnie w odrzutowcach o wysokich parametrach silnika zaczynając od <a href="/wiki/North_American_F-100_Super_Sabre" title="North American F-100 Super Sabre">F-100 Super Sabre</a> i <a href="/w/index.php?title=Lockheed_A-12&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lockheed A-12 (strona nie istnieje)">Lockheed A-12</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q959030#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q959030">(inne języki)</a></span>. W <a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">Stanach Zjednoczonych</a> <a href="/wiki/Departament_Obrony_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych" title="Departament Obrony Stanów Zjednoczonych">Departament Obrony</a> zdał sobie sprawę ze strategicznego znaczenia tytanu i rozpoczął magazynowanie tego metalu. </p><p>W 2006 Agencja Obrony Stanów Zjednoczonych przyznała 5,7 mln dolarów konsorcjum dwóch spółek, dla opracowania nowego procesu otrzymywania tytanu sproszkowanego<sup id="cite_ref-dupont_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-dupont-13">[13]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Właściwości"><span id="W.C5.82a.C5.9Bciwo.C5.9Bci"></span>Właściwości</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Właściwości" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Właściwości"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Fizyczne">Fizyczne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Fizyczne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Fizyczne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tytan jest stosunkowo lekkim <a href="/wiki/Metale" title="Metale">metalem</a> (gęstość 4507 kg/m³) o dużej wytrzymałości mechanicznej. Przy wysokiej czystości jest <a href="/wiki/Ci%C4%85gliwo%C5%9B%C4%87" title="Ciągliwość">ciągliwy</a> (zwłaszcza w atmosferze redukcyjnej)<sup id="cite_ref-TIEB2005_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-TIEB2005-14">[14]</a></sup>. Charakteryzuje się wysoką temperaturą topnienia: 1668 °C. Jest błyszczący, ma biały, metaliczny kolor. </p><p>Handlowy tytan o czystości 99,2% ma <a href="/wiki/Rozci%C4%85ganie" title="Rozciąganie">wytrzymałość na rozciąganie</a> 434 <a href="/wiki/Paskal" title="Paskal">MPa</a>, porównywalną z rozciągliwością <a href="/wiki/Stal" title="Stal">stali</a>, jednak jest lżejszy od niej o 45%. Tytan jest cięższy od <a href="/wiki/Glin" title="Glin">aluminium</a> o 60%, ale charakteryzuje się ponad dwukrotnie większą wytrzymałością mechaniczną niż najpopularniejszy stop Al: 6061-T6. Pewne stopy tytanu (np. Beta C) mają wytrzymałość na rozciąganie ponad 1380 MPa (spada ona przy podgrzaniu powyżej temperatury 430 °C)<sup id="cite_ref-TitaniumJ_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-TitaniumJ-15">[15]</a></sup>. </p><p>Ma wysoką <a href="/wiki/Twardo%C5%9B%C4%87_metali" title="Twardość metali">twardość</a> (jednak nie tak wysoką jak niektóre hartowane stale), jest trudny w obróbce mechanicznej<sup id="cite_ref-Emsley_11-2" class="reference"><a href="#cite_note-Emsley-11">[11]</a></sup>. </p><p>Metal ma dwie <a href="/wiki/Alotropia" title="Alotropia">odmiany alotropowe</a>: Ti-α – krystalizujący w <a href="/wiki/Uk%C5%82ad_heksagonalny" title="Układ heksagonalny">układzie heksagonalnym</a> do temperatury 882 °C; powyżej tej temperatury występuje Ti-β – krystalizujący w <a href="/wiki/Uk%C5%82ad_regularny" title="Układ regularny">układzie regularnym</a> przestrzennie centrowanym. <a href="/wiki/Pojemno%C5%9B%C4%87_cieplna" title="Pojemność cieplna">Pojemność cieplna</a> Ti-α gwałtownie wzrasta wraz z podgrzewaniem, po przekroczeniu temperatury 882 °C i przemianie w Ti-β pojemność cieplna kształtuje się na stałym poziomie<sup id="cite_ref-EncyChem_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-EncyChem-16">[16]</a></sup>. </p><p>Jest <a href="/wiki/Paramagnetyzm" title="Paramagnetyzm">paramagnetykiem</a>. Wykazuje stosunkowo niską <a href="/wiki/Przewodnictwo_elektryczne" title="Przewodnictwo elektryczne">przewodność elektryczną</a> i <a href="/wiki/Przewodno%C5%9B%C4%87_cieplna" title="Przewodność cieplna">cieplną</a>. </p><p>Przejawia znaczną <a href="/wiki/Promieniotw%C3%B3rczo%C5%9B%C4%87_wzbudzona" title="Promieniotwórczość wzbudzona">promieniotwórczość wzbudzoną</a> po naświetleniu <a href="/wiki/Deuteron" title="Deuteron">deuteronami</a>. Produktami tej reakcji są <a href="/wiki/Pozyton" title="Pozyton">pozytony</a> i twarde <a href="/wiki/Promieniowanie_gamma" title="Promieniowanie gamma">promieniowanie gamma</a><sup id="cite_ref-LANL_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-LANL-6">[6]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Chemiczne">Chemiczne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Chemiczne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Chemiczne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Titanium_in_water_Pourbaix_diagram.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Titanium_in_water_Pourbaix_diagram.png/220px-Titanium_in_water_Pourbaix_diagram.png" decoding="async" width="220" height="226" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Titanium_in_water_Pourbaix_diagram.png/330px-Titanium_in_water_Pourbaix_diagram.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Titanium_in_water_Pourbaix_diagram.png/440px-Titanium_in_water_Pourbaix_diagram.png 2x" data-file-width="497" data-file-height="511" /></a><figcaption><a href="/wiki/Wykres_Pourbaix" title="Wykres Pourbaix">Wykres Pourbaix</a> dla tytanu w wodzie</figcaption></figure> <p>Wykazuje doskonałą odporność na <a href="/wiki/Korozja" title="Korozja">korozję</a>, prawie taką samą jak <a href="/wiki/Platyna" title="Platyna">platyna</a>. Jest także odporny na działanie rozcieńczonych kwasów np. <a href="/wiki/Kwas_siarkowy" title="Kwas siarkowy">siarkowego</a>, <a href="/wiki/Kwas_solny" title="Kwas solny">solnego</a> i większości <a href="/wiki/Kwasy_organiczne" title="Kwasy organiczne">kwasów organicznych</a>, <a href="/wiki/Chlor" title="Chlor">chloru</a> gazowego oraz <a href="/wiki/Zasady" title="Zasady">roztworów zasadowych</a> i <a href="/wiki/Woda_morska" title="Woda morska">morskiej wody</a><sup id="cite_ref-TICE6th_9-1" class="reference"><a href="#cite_note-TICE6th-9">[9]</a></sup>. Czysty tytan roztwarzają stężone kwasy. Jest jednym z nielicznych pierwiastków, które gwałtownie reagują z czystym <a href="/wiki/Azot" title="Azot">azotem</a>. Reakcja przebiega powyżej temperatury 800 °C z wytworzeniem <a href="/w/index.php?title=Azotek_tytanu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Azotek tytanu (strona nie istnieje)">azotku tytanu</a>. </p><p><a href="/wiki/Wykres_Pourbaix" title="Wykres Pourbaix">Wykres Pourbaix</a> dla tytanu ukazuje bardzo wysoką reaktywność <a href="/wiki/Termodynamika" title="Termodynamika">termodynamiczną</a> przy niskiej aktywności z wodą i tlenem<sup id="cite_ref-medusa_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-medusa-17">[17]</a></sup>. </p><p>Na skutek kontaktu tytanu z <a href="/wiki/Tlen" title="Tlen">tlenem</a> na jego powierzchni tworzy się <a href="/wiki/Pasywacja" title="Pasywacja">pasywacyjna</a> warstwa <a href="/wiki/Tlenek_tytanu(II)" title="Tlenek tytanu(II)">tlenku tytanu</a> o grubości ok. 2 nm (po czterech latach osiąga grubość 25 nm). Warstwa ta dodatkowo zwiększa odporność na korozję<sup id="cite_ref-Emsley_11-3" class="reference"><a href="#cite_note-Emsley-11">[11]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Występowanie"><span id="Wyst.C4.99powanie"></span>Występowanie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Występowanie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Występowanie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="float:right;clear:right; margin-left:0.5em; text-align:center;"> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Producent</th> <th>Tysiące ton</th> <th>% całości </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Australia" title="Australia">Australia</a> </td> <td>1291,0 </td> <td>30,6 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Po%C5%82udniowa_Afryka" title="Południowa Afryka">Republika Południowej Afryki</a> </td> <td>850,0 </td> <td>20,1 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Kanada" title="Kanada">Kanada</a> </td> <td>767,0 </td> <td>18,2 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Norwegia" title="Norwegia">Norwegia</a> </td> <td>382,9 </td> <td>9,1 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Ukraina" title="Ukraina">Ukraina</a> </td> <td>357,0 </td> <td>8,5 </td></tr> <tr> <td><i>Pozostałe państwa</i> </td> <td><i>573,1</i> </td> <td><i>13,6</i> </td></tr> <tr> <td><b>Cały świat</b> </td> <td><b>4221,0</b> </td> <td><b>100</b> </td></tr></tbody></table> <small>Źródło: 2003 produkcja dwutlenku tytanu.<br />Z powodu zaokrągleń suma nie wynosi dokładnie 100%</small></div> <p>Tytan zawsze występuje w <a href="/wiki/Ruda" title="Ruda">rudach</a> innych pierwiastków. Jest dziewiąty pod względem występowania na <a href="/wiki/Ziemia" title="Ziemia">Ziemi</a> (0,63%), siódmy spośród <a href="/wiki/Metale" title="Metale">metali</a><sup id="cite_ref-EncyChem_16-1" class="reference"><a href="#cite_note-EncyChem-16">[16]</a></sup>. Na 801 skał przebadanych przez United States Geological Survey, tytan zawarty był w 784<sup id="cite_ref-EncyChem_16-2" class="reference"><a href="#cite_note-EncyChem-16">[16]</a></sup>. Jego udział w ziemiach wynosi w przybliżeniu 0,5–1,5%<sup id="cite_ref-EncyChem_16-3" class="reference"><a href="#cite_note-EncyChem-16">[16]</a></sup>. </p><p>Jest szeroko rozpowszechniony, występuje głównie pod postacią <a href="/wiki/Minera%C5%82" title="Minerał">minerałów</a>: <a href="/wiki/Anataz" title="Anataz">anatazytu</a>, <a href="/wiki/Brookit" title="Brookit">brukitu</a>, <a href="/wiki/Ilmenit" title="Ilmenit">ilmenitu</a>, <a href="/wiki/Perowskit" title="Perowskit">perowskitu</a>, <a href="/wiki/Rutyl" title="Rutyl">rutylu</a>, <a href="/wiki/Tytanit" title="Tytanit">tytanitu</a> (sfen) oraz w wielu rudach <a href="/wiki/%C5%BBelazo" title="Żelazo">żelaza</a>. Z powyższych minerałów tylko ilmenit i rutyl mają znaczenie ekonomiczne (pod warunkiem eksploatacji rudy o odpowiednio wysokiej zawartości tytanu). Znaczące złoża tytanu (ilmenitu) znajdują się w zachodniej <a href="/wiki/Australia" title="Australia">Australii</a>, <a href="/wiki/Kanada" title="Kanada">Kanadzie</a>, <a href="/wiki/Nowa_Zelandia" title="Nowa Zelandia">Nowej Zelandii</a>, <a href="/wiki/Norwegia" title="Norwegia">Norwegii</a> i <a href="/wiki/Ukraina" title="Ukraina">Ukrainie</a>. Duże ilości rutylu są eksploatowane w <a href="/wiki/Ameryka_P%C3%B3%C5%82nocna" title="Ameryka Północna">Ameryce Północnej</a> i <a href="/wiki/Po%C5%82udniowa_Afryka" title="Południowa Afryka">Republice Południowej Afryki</a>. Roczna produkcja wynosi 90 000 ton metalu i 4,3 milionów ton <a href="/wiki/Tlenek_tytanu(IV)" title="Tlenek tytanu(IV)">dwutlenku tytanu</a>. Całkowite zasoby tytanu na Ziemi szacuje się na ponad 600 milionów ton<sup id="cite_ref-Emsley_11-4" class="reference"><a href="#cite_note-Emsley-11">[11]</a></sup>. </p><p>Tytan jest zawarty w <a href="/wiki/Meteoryt" title="Meteoryt">meteorytach</a>, jego obecność zauważono na <a href="/wiki/S%C5%82o%C5%84ce" title="Słońce">Słońcu</a> i <a href="/wiki/Gwiazda" title="Gwiazda">gwiazdach</a> <a href="/wiki/Typ_widmowy" title="Typ widmowy">typu M</a> (najchłodniejszy typ gwiazd o temperaturze powierzchni około 3200 °C). Skały dostarczone przez <a href="/wiki/Apollo_17" title="Apollo 17">Apollo 17</a> z <a href="/wiki/Ksi%C4%99%C5%BCyc" title="Księżyc">Księżyca</a> zawierają 12,1% tytanu<sup id="cite_ref-LANL_6-2" class="reference"><a href="#cite_note-LANL-6">[6]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Produkcja">Produkcja</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Produkcja" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Produkcja"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:TitaniumUSGOV.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/TitaniumUSGOV.jpg/220px-TitaniumUSGOV.jpg" decoding="async" width="220" height="199" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/TitaniumUSGOV.jpg/330px-TitaniumUSGOV.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/TitaniumUSGOV.jpg/440px-TitaniumUSGOV.jpg 2x" data-file-width="498" data-file-height="451" /></a><figcaption>Koncentrat tytanu</figcaption></figure> <p>Otrzymywanie metalicznego tytanu zachodzi w pięciu głównych etapach<sup id="cite_ref-TitaniumR4_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-TitaniumR4-18">[18]</a></sup>: </p> <ul><li>przeróbka rud tytanu;</li> <li>otrzymywanie czterochlorku tytanu <span style="white-space:nowrap">TiCl<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />4</span></span>;</li> <li><a href="/wiki/Proces_Krolla" title="Proces Krolla">proces Krolla</a> – redukcja <span style="white-space:nowrap">TiCl<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />4</span></span> <a href="/wiki/Magnez" title="Magnez">magnezem</a>;</li> <li>oczyszczanie tytanu – proces jodkowy;</li> <li>topienie tytanu.</li></ul> <p>Ponieważ tytan reaguje z tlenem przy wysokich temperaturach (610 °C), nie może być otrzymywany przez redukcję <a href="/wiki/Tlenek_tytanu(IV)" title="Tlenek tytanu(IV)">bieli tytanowej</a>. Dlatego do celów handlowych stosuje się kosztowny <a href="/wiki/Proces_Krolla" title="Proces Krolla">proces Krolla</a> (stosunkowo wysoka wartość rynkowa tytanu jest spowodowana głównie zastosowaniem w tym procesie innego drogiego metalu – <a href="/wiki/Magnez" title="Magnez">magnezu</a>)<sup id="cite_ref-EncyChem_16-4" class="reference"><a href="#cite_note-EncyChem-16">[16]</a></sup>. Przemysłowa produkcja czterochlorku tytanu polega na chlorowaniu przy jednoczesnej redukcji zbrykietowanego z węglem surowca tytanowego (<a href="/wiki/Rutyl" title="Rutyl">rutylu</a> lub <a href="/wiki/Ilmenit" title="Ilmenit">ilmenitu</a>) w szybowym piecu elektrycznym. </p><p>Reakcje zachodzące podczas procesu Krolla: </p> <dl><dd><dl><dd><span style="white-space:nowrap">2<a href="/wiki/Ilmenit" title="Ilmenit">TiFeO<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />3</span></a> + 7<a href="/wiki/Chlor" title="Chlor">Cl<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />2</span></a> + 6<a href="/wiki/W%C4%99giel_(pierwiastek)" title="Węgiel (pierwiastek)">C</a></span> <ruby>→<rp>(</rp><rt>900 °C</rt><rp>)</rp></ruby> <span style="white-space:nowrap">2<a href="/w/index.php?title=Czterochlorek_tytanu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Czterochlorek tytanu (strona nie istnieje)">TiCl<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />4</span></a> + 2<a href="/wiki/Chlorek_%C5%BCelaza(III)" title="Chlorek żelaza(III)">FeCl<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />3</span></a> + 6<a href="/wiki/Tlenek_w%C4%99gla" title="Tlenek węgla">CO</a></span></dd> <dd><span style="white-space:nowrap">TiCl<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />4</span> + 2<a href="/wiki/Magnez" title="Magnez">Mg</a></span> <ruby>→<rp>(</rp><rt>1100 °C</rt><rp>)</rp></ruby> <span style="white-space:nowrap">2<a href="/wiki/Chlorek_magnezu" title="Chlorek magnezu">MgCl<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />2</span></a> + Ti</span></dd></dl></dd></dl> <p>Techniczny tytan otrzymany w procesie Krolla powinien być <a href="/wiki/Rafinacja" title="Rafinacja">rafinowany</a>. Zasada procesu pozwalającego na otrzymanie czystego tytanu polega na rozkładzie termicznym czterojodku tytanu. </p> <dl><dd><dl><dd><span style="white-space:nowrap">TiI<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />4</span> → Ti + 2I<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />2</span></span></dd></dl></dd></dl> <p>W wysokich temperaturach (około 1400 °C) i przy określonym ciśnieniu reakcja ta przebiega w kierunku <a href="/wiki/Dysocjacja_elektrolityczna" title="Dysocjacja elektrolityczna">dysocjacji</a> czterojodku tytanu, natomiast niskie temperatury sprzyjają jego tworzeniu. Zaletą tego procesu jest otrzymanie czystego tytanu niezawierającego domieszek (<a href="/wiki/Tlen" title="Tlen">tlen</a>, <a href="/wiki/Azot" title="Azot">azot</a>, <a href="/wiki/W%C4%99giel_(pierwiastek)" title="Węgiel (pierwiastek)">węgiel</a>) obniżających jego własności mechaniczne. </p><p>Proces topienia tytanu stanowi poważny problem. Trudności sprawiają wysoka temperatura topienia (1668 °C) i duża aktywność chemiczna w tej temperaturze. Ponadto stopiony tytan reaguje niemal ze wszystkimi materiałami ogniotrwałymi. Jedynie <a href="/wiki/Tlenek_toru(IV)" title="Tlenek toru(IV)">dwutlenek toru</a>, rekrystalizowany <a href="/wiki/Tlenek_wapnia" title="Tlenek wapnia">tlenek wapnia</a> i <a href="/wiki/Grafit" title="Grafit">grafit</a> są odporne na jego działanie. Topienie tytanu odbywa się w piecach łukowych, indukcyjnych, plazmowych oraz elektronowych. <span class="need_ref" style="text-decoration: underline dotted grey;" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2019-05">Te ostatnie wydają się najbardziej perspektywiczne</span><sup class="noprint" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2019-05">[<a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny przypis</a>]</sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Związki_chemiczne_tytanu"><span id="Zwi.C4.85zki_chemiczne_tytanu"></span>Związki chemiczne tytanu</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Związki chemiczne tytanu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Związki chemiczne tytanu"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tytan w związkach chemicznych występuje najczęściej na IV <a href="/wiki/Stopie%C5%84_utlenienia" title="Stopień utlenienia">stopniu utlenienia</a>, rzadziej na stopniu III<sup id="cite_ref-Greenwood_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-Greenwood-19">[19]</a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Titanium_nitride_coating.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Titanium_nitride_coating.jpg/70px-Titanium_nitride_coating.jpg" decoding="async" width="70" height="431" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Titanium_nitride_coating.jpg/105px-Titanium_nitride_coating.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Titanium_nitride_coating.jpg/140px-Titanium_nitride_coating.jpg 2x" data-file-width="165" data-file-height="1016" /></a><figcaption>Wiertło pokryte azotkiem tytanu</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Tlenek_tytanu(IV)" title="Tlenek tytanu(IV)">Dwutlenek tytanu</a> (<span style="white-space:nowrap">TiO<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />2</span></span>) jest najpopularniejszym związkiem tytanu. Znajduje on szerokie zastosowanie: </p> <ul><li>przemysł metalurgiczny – do produkcji <a href="/wiki/Elektroda" title="Elektroda">elektrod</a>, <a href="/wiki/Stop_metali" title="Stop metali">stopów</a>, radioelementów ceramicznych;</li> <li>przemysł barw i lakierów – bardzo dobra intensywność kolorów<sup id="cite_ref-Krebs_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-Krebs-7">[7]</a></sup>;</li> <li>przemysł papierniczy – wysoka jakość białego <a href="/wiki/Papier" title="Papier">papieru</a>;</li> <li>przemysł włókien szklanych – zastosowanie dzięki nietoksyczności, małej reaktywności chemicznej;</li> <li>przemysł wyrobów gumowych – do produkcji naturalnego i sztucznego <a href="/wiki/Kauczuk" title="Kauczuk">kauczuku</a>;</li> <li>przemysł spożywczy – barwnik, oznaczony jako E171<sup id="cite_ref-pfp_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-pfp-20">[20]</a></sup>.</li></ul> <p><a href="/w/index.php?title=Azotek_tytanu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Azotek tytanu (strona nie istnieje)">Azotek tytanu</a> (TiN) nanosi się na narzędzia tnące, formujące i ślizgowe. Warstwa TiN o grubości od 0,5 do kilku mikrometrów daje wzrost twardości powierzchniowej do 2400 <a href="/wiki/Skala_twardo%C5%9Bci_Vickersa" title="Skala twardości Vickersa">HV</a>. Czas pracy narzędzi ulega znacznemu wydłużeniu (do kilkunastu razy). Powłoki z TiN są natryskiwane plazmowo na elementy robocze łopatek <a href="/wiki/Turbina" title="Turbina">turbin</a>, <a href="/wiki/Silnik" title="Silnik">silników</a> i narzędzi skrawających. </p><p><a href="/w/index.php?title=Czterochlorek_tytanu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Czterochlorek tytanu (strona nie istnieje)">Czterochlorek tytanu</a> (<span style="white-space:nowrap">TiCl<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />4</span></span>) jest bezbarwną cieczą, używaną w procesie produkcji dwutlenku tytanu do farb lub redukowany magnezem bezpośrednio do tytanu. Tytan tworzy również trójchlorek tytanu <span style="white-space:nowrap">TiCl<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />3</span></span>, który jest używany jak czynnik redukcyjny. </p><p><a href="/wiki/W%C4%99glik_tytanu" title="Węglik tytanu">Węglik tytanu</a> (TiC) ma szereg niepospolitych właściwości, tj. wysoką <a href="/wiki/Twardo%C5%9B%C4%87_metali" title="Twardość metali">twardość</a> (ok. 90 <a href="/wiki/Skala_twardo%C5%9Bci_Rockwella" title="Skala twardości Rockwella">HRC</a>), niski współczynnik tarcia, wysoką temperaturę topienia, dobrą odporność korozyjną i cieplną (zachowuje własności skrawalne do ok. 1000 °C). Stosowany jest w przemyśle narzędziowym, kosmicznym i energetyce atomowej. Węglik tytanu znalazł też zastosowanie w kompozytach diamentowo-węglikowych przeznaczonych na ostrza skrawające. </p><p>Tytaniany cechuje wysoka <a href="/wiki/Przenikalno%C5%9B%C4%87_elektryczna" title="Przenikalność elektryczna">przenikalność elektryczna</a>. <a href="/w/index.php?title=Tytanian_wapnia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tytanian wapnia (strona nie istnieje)">Tytanian wapnia</a> (<span style="white-space:nowrap">CaTiO<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />3</span></span>) i <a href="/w/index.php?title=Tytanian_magnezu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tytanian magnezu (strona nie istnieje)">tytanian magnezu</a> (<span style="white-space:nowrap">MgTiO<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />3</span></span>) znalazły zastosowanie w ceramice kondensatorowej. <a href="/wiki/Tytanian_baru" title="Tytanian baru">Tytanian baru</a> (<span style="white-space:nowrap">BaTiO<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />3</span></span>) ma właściwości <a href="/wiki/Piezoelektryk" title="Piezoelektryk">piezoelektryczne</a> i <a href="/w/index.php?title=Ferroelekryczno%C5%9B%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ferroelekryczność (strona nie istnieje)">ferroelektryczne</a>. Stosowany jest w urządzeniach <a href="/wiki/Ultrad%C5%BAwi%C4%99ki" title="Ultradźwięki">ultradźwiękowych</a>, mikrofonach i urządzeniach do zapalania gazu w kuchenkach. <a href="/w/index.php?title=Tytanian_strontu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tytanian strontu (strona nie istnieje)">Tytanian strontu</a> (<span style="white-space:nowrap">SrTiO<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />3</span></span>) stosowany jest do produkcji szkła o dużym <a href="/wiki/Wsp%C3%B3%C5%82czynnik_za%C5%82amania" title="Współczynnik załamania">współczynniku załamania światła</a>: do wyrobu <a href="/wiki/Soczewka" title="Soczewka">soczewek</a>, <a href="/wiki/Pryzmat" title="Pryzmat">pryzmatów</a> i biżuterii. <a href="/w/index.php?title=Tytanian_sodu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tytanian sodu (strona nie istnieje)">Tytanian sodu</a> (<span style="white-space:nowrap">Na<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />2</span>TiO<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />3</span></span>) wchodzi w skład mas do pokrywania <a href="/w/index.php?title=Pr%C4%99t_spawalniczy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pręt spawalniczy (strona nie istnieje)">prętów spawalniczych</a><sup id="cite_ref-Krebs_7-2" class="reference"><a href="#cite_note-Krebs-7">[7]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Izotopy">Izotopy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Izotopy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Izotopy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Występujący w przyrodzie tytan ma pięć stabilnych <a href="/wiki/Izotopy" title="Izotopy">izotopów</a>: <span style="white-space:nowrap"><span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:0.7em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;">46<br /></span>Ti</span>, <span style="white-space:nowrap"><span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:0.7em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;">47<br /></span>Ti</span>, <span style="white-space:nowrap"><span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:0.7em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;">48<br /></span>Ti</span>, <span style="white-space:nowrap"><span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:0.7em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;">49<br /></span>Ti</span> oraz <span style="white-space:nowrap"><span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:0.7em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;">50<br /></span>Ti</span>, przy czym <span style="white-space:nowrap"><span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:0.7em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;">48<br /></span>Ti</span> stanowi 73,8% składu izotopowego. Jedenaście znanych izotopów charakteryzuje <a href="/wiki/Radioaktywno%C5%9B%C4%87" title="Radioaktywność">promieniotwórczość</a>. Najbardziej stabilnym z radioaktywnych izotopów jest <span style="white-space:nowrap"><span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:0.7em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;">44<br /></span>Ti</span> o okresie połowicznego rozpadu wynoszącym 63 lata, <span style="white-space:nowrap"><span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:0.7em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;">45<br /></span>Ti</span> o czasie rozpadu 184,8 minut, <span style="white-space:nowrap"><span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:0.7em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;">51<br /></span>Ti</span> – 5,76 minut, oraz <span style="white-space:nowrap"><span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:0.7em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;">52<br /></span>Ti</span> – 1,7 minuty. Czas połowicznego rozpadu pozostałych izotopów jest krótszy niż 33 sekundy, a dla większości krótszy niż 0,5 sekundy. Izotopy tytanu mają masę atomową od 39,99 (<span style="white-space:nowrap"><span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:0.7em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;">40<br /></span>Ti</span>) do 57,966 u (<span style="white-space:nowrap"><span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:0.7em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;">58<br /></span>Ti</span>)<sup id="cite_ref-EnvChem_10-1" class="reference"><a href="#cite_note-EnvChem-10">[10]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Znaczenie_biologiczne">Znaczenie biologiczne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Znaczenie biologiczne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Znaczenie biologiczne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Kopiva.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Kopiva.JPG/220px-Kopiva.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Kopiva.JPG/330px-Kopiva.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Kopiva.JPG/440px-Kopiva.JPG 2x" data-file-width="640" data-file-height="480" /></a><figcaption><a href="/wiki/Pokrzywa" title="Pokrzywa">Pokrzywy</a> zawierają około 80 <a href="/wiki/Sposoby_zapisu_bezwymiarowego_stosunku_dw%C3%B3ch_wielko%C5%9Bci" title="Sposoby zapisu bezwymiarowego stosunku dwóch wielkości">ppm</a> tytanu</figcaption></figure> <p>Tytan jest nietoksyczny nawet w dużych dawkach i nie ma żadnego wpływu na <a href="/wiki/Organizm" title="Organizm">organizm</a> ludzki. Dwutlenek tytanu, który jest często stosowany w przemyśle żywnościowym, kosmetycznym i farmaceutycznym, jest toksyczny, szczególnie gdy występuje w postaci nanocząstek<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21">[21]</a></sup>. Szacuje się, że każdego dnia człowiek spożywa 0,8 mg tytanu, ale większość nie jest przyswajana przez organizm. Ma tendencję do akumulacji w tkankach zawierających <a href="/wiki/Ditlenek_krzemu" title="Ditlenek krzemu">krzemionkę</a>. Większość roślin zawiera około 1 <a href="/wiki/Sposoby_zapisu_bezwymiarowego_stosunku_dw%C3%B3ch_wielko%C5%9Bci" title="Sposoby zapisu bezwymiarowego stosunku dwóch wielkości">ppm</a> tytanu, natomiast <a href="/wiki/Skrzyp" title="Skrzyp">skrzyp</a> i <a href="/wiki/Pokrzywa" title="Pokrzywa">pokrzywa</a> może zawierać nawet do 80 ppm<sup id="cite_ref-Emsley_11-5" class="reference"><a href="#cite_note-Emsley-11">[11]</a></sup>. </p><p>Tytan pod postacią proszku lub wiórów może ulec zapaleniu, a rozpylony w powietrzu grozi wybuchem. <a href="/wiki/Woda" title="Woda">Woda</a> i <a href="/wiki/Dwutlenek_w%C4%99gla" title="Dwutlenek węgla">dwutlenek węgla</a> są nieefektywne w gaszeniu tytanu; jedynie skuteczne w takim przypadku są suche materiały przeciwpożarowe (klasa D materiałów przeciwpożarowych)<sup id="cite_ref-Krebs_7-3" class="reference"><a href="#cite_note-Krebs-7">[7]</a></sup>. </p><p>Tytan może zapalić się, kiedy świeża, nieutleniona powierzchnia pozostanie w kontakcie z ciekłym tlenem. Do zapalenia może dojść przy uderzeniu twardym przedmiotem lub przy odkształceniu mechanicznym po powstaniu pęknięcia. Takie zachowanie tytanu powoduje ograniczenie dla jego stosowania z ciekłym tlenem (np. w przemyśle <a href="/wiki/Lotnictwo" title="Lotnictwo">lotniczym</a> i <a href="/wiki/Astronautyka" title="Astronautyka">kosmonautycznym</a>). </p><p>Większość soli tytanu jest nieszkodliwa, ale jego związki z chlorem, takie jak: <span style="white-space:nowrap">TiCl<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />2</span></span>, <span style="white-space:nowrap">TiCl<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />3</span></span> i <a href="/w/index.php?title=Czterochlorek_tytanu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Czterochlorek tytanu (strona nie istnieje)"><span style="white-space:nowrap">TiCl<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />4</span></span></a> są niebezpieczne. Dwuchlorek pod postacią czarnych <a href="/wiki/Cia%C5%82o_krystaliczne" title="Ciało krystaliczne">kryształów</a> ulega samozapaleniu, natomiast czterochlorek jest <a href="/wiki/Lotno%C5%9B%C4%87_(ciecz)" title="Lotność (ciecz)">lotnym</a>, dymiącym płynem. Wszystkie chlorki tytanu są żrące. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zastosowanie_tytanu">Zastosowanie tytanu</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Zastosowanie tytanu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zastosowanie tytanu"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pigmenty_i_powłoki"><span id="Pigmenty_i_pow.C5.82oki"></span>Pigmenty i powłoki</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Pigmenty i powłoki" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Pigmenty i powłoki"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Titanium(IV)_oxide.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Titanium%28IV%29_oxide.jpg/220px-Titanium%28IV%29_oxide.jpg" decoding="async" width="220" height="161" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Titanium%28IV%29_oxide.jpg/330px-Titanium%28IV%29_oxide.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Titanium%28IV%29_oxide.jpg/440px-Titanium%28IV%29_oxide.jpg 2x" data-file-width="727" data-file-height="531" /></a><figcaption>Dwutlenek tytanu jest najbardziej rozpowszechnionym i najczęściej używanym związkiem tytanu</figcaption></figure> <p>Około 95% wydobytych rud tytanowych jest przeznaczonych na otrzymywanie <a href="/wiki/Tlenek_tytanu(IV)" title="Tlenek tytanu(IV)">dwutlenku tytanu</a> <span style="white-space:nowrap">TiO<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />2</span></span>. Z racji jego intensywnej bieli najczęściej stosuje się go jako <a href="/wiki/Substancje_barwi%C4%85ce" title="Substancje barwiące">pigment</a> w farbach, <a href="/wiki/Papier" title="Papier">papierze</a>, <a href="/wiki/Pasta_do_z%C4%99b%C3%B3w" title="Pasta do zębów">paście do zębów</a> oraz chirurgii plastycznej<sup id="cite_ref-USGS_Minerals_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-USGS_Minerals-22">[22]</a></sup>. Używany również jako dodatek do <a href="/wiki/Cement" title="Cement">cementu</a>, w <a href="/wiki/Kamienie_szlachetne" title="Kamienie szlachetne">kamieniach szlachetnych</a><sup id="cite_ref-Smook_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-Smook-23">[23]</a></sup> oraz jako dodatek wzmacniający kompozyty <a href="/wiki/Grafit" title="Grafit">grafitowe</a> stosowane do <a href="/wiki/W%C4%99dka" title="Wędka">wędek</a> oraz kijów <a href="/wiki/Golf" title="Golf">golfowych</a>. </p><p>Proszek <span style="white-space:nowrap">TiO<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />2</span></span> jest chemicznie obojętny, nieprzezroczysty. W stanie wolnym występuje pod postacią minerałów: <a href="/wiki/Anataz" title="Anataz">anatazu</a>, <a href="/wiki/Brookit" title="Brookit">brukitu</a> i <a href="/wiki/Rutyl" title="Rutyl">rutylu</a><sup id="cite_ref-TIEB2005_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-TIEB2005-14">[14]</a></sup>. Farba wytworzona z dwutlenku tytanu jest odporna na niskie temperatury oraz na działanie środowiska <a href="/wiki/Woda_morska" title="Woda morska">morskiego</a><sup id="cite_ref-Krebs_7-4" class="reference"><a href="#cite_note-Krebs-7">[7]</a></sup>. Czysty dwutlenek tytanu ma bardzo wysoki wskaźnik <a href="/wiki/Wsp%C3%B3%C5%82czynnik_za%C5%82amania" title="Współczynnik załamania">załamywania światła</a> i <a href="/wiki/Rozszczepienie_%C5%9Bwiat%C5%82a" title="Rozszczepienie światła">rozszczepia światło</a> silniej niż <a href="/wiki/Diament" title="Diament">diament</a><sup id="cite_ref-LANL_6-3" class="reference"><a href="#cite_note-LANL-6">[6]</a></sup>. </p><p>Jest wykorzystywany jako filtr oczyszczający powietrze, stosowany również jako błona naniesiona na okna chroniąca przed działaniem promieni <a href="/wiki/Ultrafiolet" title="Ultrafiolet">UV</a><sup id="cite_ref-Stevens_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-Stevens-24">[24]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Stopy_z_dodatkiem_tytanu">Stopy z dodatkiem tytanu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: Stopy z dodatkiem tytanu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Stopy z dodatkiem tytanu"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Stale_mikrostopowe_o_podwyższonej_wytrzymałości"><span id="Stale_mikrostopowe_o_podwy.C5.BCszonej_wytrzyma.C5.82o.C5.9Bci"></span>Stale mikrostopowe o podwyższonej wytrzymałości</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: Stale mikrostopowe o podwyższonej wytrzymałości" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Stale mikrostopowe o podwyższonej wytrzymałości"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:OilPipeAlaska.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/OilPipeAlaska.JPG/220px-OilPipeAlaska.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/OilPipeAlaska.JPG/330px-OilPipeAlaska.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/OilPipeAlaska.JPG/440px-OilPipeAlaska.JPG 2x" data-file-width="2288" data-file-height="1712" /></a><figcaption>Rurociąg na <a href="/wiki/Alaska" title="Alaska">Alasce</a></figcaption></figure> <p>Są to <a href="/wiki/Stal" title="Stal">stale</a> o zmniejszonej zawartości <a href="/wiki/W%C4%99giel_(pierwiastek)" title="Węgiel (pierwiastek)">węgla</a>, a także obniżonym poziomem zanieczyszczeń (<a href="/wiki/Siarka" title="Siarka">siarka</a>, <a href="/wiki/Fosfor" title="Fosfor">fosfor</a>), o podwyższonej zawartości <a href="/wiki/Mangan" title="Mangan">manganu</a>, w których przez dodawanie niewielkich ilości dodatków stopowych, takich jak: tytan, <a href="/wiki/Niob" title="Niob">niob</a> i <a href="/wiki/Wanad" title="Wanad">wanad</a>, uzyskuje się znaczny wzrost <a href="/wiki/Wytrzyma%C5%82o%C5%9B%C4%87_materia%C5%82%C3%B3w" title="Wytrzymałość materiałów">wytrzymałości</a>. Działanie tytanu związane jest z tworzeniem z <a href="/wiki/Azot" title="Azot">azotem</a> i <a href="/wiki/W%C4%99giel_(pierwiastek)" title="Węgiel (pierwiastek)">węglem</a> bardzo stabilnych <a href="/wiki/W%C4%99gliki" title="Węgliki">węglików</a> i <a href="/wiki/Azotki" title="Azotki">azotków</a>. Jego dodatek do stali w ilości 0,01–0,02% powoduje wydzielenie podczas <a href="/wiki/Walcowanie" title="Walcowanie">walcowania</a> na granicach <a href="/wiki/Krystalit" title="Krystalit">ziaren</a> <a href="/wiki/Austenit" title="Austenit">austenitu</a> przede wszystkim <a href="/w/index.php?title=Azotek_tytanu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Azotek tytanu (strona nie istnieje)">azotku tytanu</a>, który nie pozwala na rozrost ziaren austenitu nawet w temperaturze 1200 °C. Tytan również wpływa pozytywnie na <a href="/wiki/Po%C5%82%C4%85czenie_spawane" title="Połączenie spawane">spawalność</a> blach. </p><p>Stale zawierające oprócz niobu dodatek tytanu w ilości około 0,015% o wytrzymałości blisko 500 <a href="/wiki/Paskal" title="Paskal">MPa</a> stosowane są na <a href="/wiki/Transport_ruroci%C4%85gowy" title="Transport rurociągowy">rurociągi</a> pracujące w warunkach <a href="/wiki/Arktyka" title="Arktyka">arktycznych</a> (obniżenie progu <a href="/wiki/Krucho%C5%9B%C4%87" title="Kruchość">kruchości</a> w niskich temperaturach). </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Stale_maraging_[SM]"><span id="Stale_maraging_.5BSM.5D"></span>Stale maraging [SM]</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: Stale maraging [SM]" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Stale maraging [SM]"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Stal_maraging" title="Stal maraging">Stale maraging</a> zawierają 20–25% <a href="/wiki/Nikiel" title="Nikiel">Ni</a> z dodatkami 1,3–1,6% Ti, 0,15–0,30% <a href="/wiki/Glin" title="Glin">Al</a>, 0,3–0,5% <a href="/wiki/Niob" title="Niob">Nb</a>. Tytan w tych stopach stanowi składnik umacniający, dzięki tworzeniu w czasie <a href="/wiki/Starzenie" title="Starzenie">starzenia</a> licznych <a href="/wiki/Utwardzanie_wydzieleniowe" title="Utwardzanie wydzieleniowe">dyspersyjnych</a> wydzieleń (<span style="white-space:nowrap">Ni<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />3</span>Ti</span>, <a href="/wiki/Nitinol" title="Nitinol">NiTi</a> i inne). Stale SM stosuje się w budowie statków kosmicznych, w <a href="/wiki/Lotnictwo" title="Lotnictwo">lotnictwie</a> (produkcja <a href="/wiki/Fotel_wyrzucany" title="Fotel wyrzucany">foteli wyrzucanych</a>, podwozi samolotów, konstrukcja samolotu myśliwskiego <a href="/wiki/Dassault_Mirage_F1" title="Dassault Mirage F1">Mirage F1</a>), w przemyśle zbrojeniowym (lufy dział szybkostrzelnych, lufy broni palnej), budowie maszyn i urządzeń (elementy <a href="/wiki/Turbina_parowa" title="Turbina parowa">turbin parowych</a>), <a href="/wiki/Korbow%C3%B3d" title="Korbowód">korbowody</a> (Ferrari F355/360M/550M, Porsche 911 GT3, Honda NSX), <a href="/wiki/Wa%C5%82_(maszynoznawstwo)" title="Wał (maszynoznawstwo)">wały napędowe</a> samochodów wyścigowych, elementy wagonów kolejowych, cienkościenne naczynia ciśnieniowe o średnicy do 4 m oraz kotły i rury o dużych średnicach pracujące w podwyższonych temperaturach i pod ciśnieniem do 2 GPa<sup id="cite_ref-CITEREFCiszewskiPrzetakiewicz1993_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFCiszewskiPrzetakiewicz1993-25">[25]</a></sup><span class="problemy problemy-w-odn" aria-hidden="true" data-nosnippet="" data-problemy="ODN: brak numeru strony"> </span><sup id="cite_ref-CITEREFFroes1987_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFFroes1987-26">[26]</a></sup><span class="problemy problemy-w-odn" aria-hidden="true" data-nosnippet="" data-problemy="ODN: brak numeru strony"> </span>. </p><p>Jedną z najistotniejszych własności tytanu jest odporność na działanie <a href="/wiki/Woda_morska" title="Woda morska">wody morskiej</a>. Wykorzystane to zostało do budowy <a href="/wiki/Transport_ruroci%C4%85gowy" title="Transport rurociągowy">rurociągów</a> transportujących wodę używaną do chłodzenia rafinerii i zakładów chemicznych pracujących w pobliżu morza. W końcu lat 90. XX wieku na świecie zainstalowanych było blisko 100 milionów metrów bieżących rurociągów wykonanych z tytanu<sup id="cite_ref-Kane_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kane-27">[27]</a></sup>. </p><p>Tytan stosuje się też do produkcji <a href="/wiki/Pompa" title="Pompa">pomp</a> wody morskiej, <a href="/wiki/%C5%9Aruba_okr%C4%99towa" class="mw-redirect" title="Śruba okrętowa">śrub okrętowych</a> i zaworów, a dzięki swym <a href="/wiki/Paramagnetyzm" title="Paramagnetyzm">paramagnetycznym</a> właściwościom do budowy niemagnetycznych statków badawczych, używanych do pomiarów geofizycznych. </p><p>Stopy tytanu ze względu na swą odporność na <a href="/wiki/Korozja" title="Korozja">korozję</a>, jak i możliwość przenoszenia dużych <a href="/wiki/Ci%C5%9Bnienie" title="Ciśnienie">ciśnień</a> (praca na głębokości do 3700 m), uważane są za najbardziej perspektywiczny materiał na <a href="/wiki/Kad%C5%82ub_statku_wodnego" title="Kadłub statku wodnego">kadłuby</a> <a href="/wiki/Okr%C4%99t_podwodny" title="Okręt podwodny">okrętów podwodnych</a> i <a href="/wiki/Batyskaf" title="Batyskaf">batyskafów</a><sup id="cite_ref-otzs_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-otzs-28">[28]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFFroes1987_26-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFFroes1987-26">[26]</a></sup><span class="problemy problemy-w-odn" aria-hidden="true" data-nosnippet="" data-problemy="ODN: brak numeru strony"> </span>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Blacha_cynkowo-tytanowa">Blacha cynkowo-tytanowa</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&veaction=edit&section=15" title="Edytuj sekcję: Blacha cynkowo-tytanowa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit&section=15" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Blacha cynkowo-tytanowa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Blachy cynkowo-tytanowe wykonuje się z <a href="/wiki/Cynk" title="Cynk">cynku</a> o wysokiej czystości, z dodatkiem tytanu (0,06–0,2%) i <a href="/wiki/Mied%C5%BA" title="Miedź">miedzi</a> (0,08–1,0%), przy czym zawartość <a href="/wiki/Glin" title="Glin">glinu</a> nie powinna przekraczać 0,015% (wg normy PN-EN 988). Dzięki pasywacji jest odporna na korozję, ma dobre właściwości mechaniczne i daje się łatwo formować. Stosowana jest do wykonywania pokryć dachowych, obróbek blacharskich, do wykonywania systemów odprowadzania wody oraz innych elementów zewnętrznych budynków<sup id="cite_ref-Silesia_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-Silesia-29">[29]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Architektura_i_zastosowania_konsumenckie">Architektura i zastosowania konsumenckie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&veaction=edit&section=16" title="Edytuj sekcję: Architektura i zastosowania konsumenckie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit&section=16" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Architektura i zastosowania konsumenckie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:GuggenheimBilbao.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/GuggenheimBilbao.jpg/220px-GuggenheimBilbao.jpg" decoding="async" width="220" height="330" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/GuggenheimBilbao.jpg/330px-GuggenheimBilbao.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/GuggenheimBilbao.jpg/440px-GuggenheimBilbao.jpg 2x" data-file-width="2241" data-file-height="3362" /></a><figcaption><a href="/wiki/Muzeum_Guggenheima_w_Bilbao" title="Muzeum Guggenheima w Bilbao">Muzeum Guggenheima w Bilbao</a> pokryte tytanowymi panelami</figcaption></figure> <p>Tytan znajduje zastosowanie w przemyśle <a href="/wiki/Motoryzacja" title="Motoryzacja">motoryzacyjnym</a>, a w szczególności w branży samochodów <a href="/wiki/Samoch%C3%B3d_sportowy" title="Samochód sportowy">sportowych</a> i <a href="/wiki/Motocykl" title="Motocykl">motocykli</a>, gdzie przywiązuje się dużą wagę do redukcji masy pojazdu przy utrzymaniu wysokiej wytrzymałości mechanicznej. Tytan jest jeszcze zbyt drogim metalem, aby był używany w najpopularniejszych samochodach (o niewygórowanej cenie). Przykładem zastosowania elementów tytanowych są rury wydechowe w późnych wersjach w <a href="/wiki/Chevrolet_Corvette" title="Chevrolet Corvette">Chevrolet Corvette</a>, <a href="/wiki/T%C5%82umik" class="mw-disambig" title="Tłumik">tłumiki</a> w motocyklach sportowych i inne<sup id="cite_ref-iglou_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-iglou-30">[30]</a></sup>. </p><p><a href="/wiki/Parker_Pen_Company" title="Parker Pen Company">Parker Pen Company</a> (firma produkująca długopisy i pióra) wypuściła w 1970 serię T-1 <a href="/wiki/Wieczne_pi%C3%B3ro" title="Wieczne pióro">wiecznych piór</a> z tytanu, a rok później na rynku pokazały się tytanowe pióra kulkowe. Produkcji zaprzestano w 1972 z powodu zbyt dużej ceny tytanu. Obecnie pióra z serii T-1 są bardzo cenione i zbierane przez kolekcjonerów. </p><p>Od 1999 dostępne są <a href="/wiki/M%C5%82otek" title="Młotek">młotki</a> z <a href="/wiki/Obuch" title="Obuch">obuchem</a> tytanowym. Ich mała waga umożliwia zastosowanie dłuższego <a href="/wiki/R%C4%99koje%C5%9B%C4%87" title="Rękojeść">trzonka</a>, dzięki czemu wbijanie <a href="/wiki/Gw%C3%B3%C5%BAd%C5%BA" title="Gwóźdź">gwoździ</a> staje się szybsze i skuteczniejsze oraz mniej męczące. Tytan niweluje wstrząsy przenoszone z narzędzia na wbijającego; generuje zaledwie 3% odskok obucha, podczas gdy stalowy młotek generował aż 29%. </p><p>Tytan i jego stopy wykorzystywane są do produkcji sprzętu sportowego. Stosuje się je wszędzie tam, gdzie konieczne jest uzyskanie dużej wytrzymałości przy minimalnej masie wyrobu. Najpopularniejsze wyroby tytanowe to: sprzęt <a href="/wiki/Alpinizm" title="Alpinizm">alpinistyczny</a><sup id="cite_ref-karabinki_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-karabinki-31">[31]</a></sup>, <a href="/wiki/Rama_rowerowa" title="Rama rowerowa">ramy rowerowe</a> (doskonale tłumiące <a href="/wiki/Drgania" title="Drgania">drgania</a>, sprężyste i odporne na zmęczenie), <a href="/wiki/Rakieta_tenisowa" title="Rakieta tenisowa">rakiety tenisowe</a>, wyczynowe <a href="/wiki/Sanie" title="Sanie">sanki</a>, <a href="/wiki/Narty" title="Narty">narty</a>, kije <a href="/wiki/Golf" title="Golf">golfowe</a>, kije <a href="/wiki/Hokej_na_lodzie" title="Hokej na lodzie">hokejowe</a>, kije do <a href="/wiki/Krykiet" title="Krykiet">krykieta</a>, osłony hełmów do <a href="/wiki/Rugby_(sport)" title="Rugby (sport)">rugby</a> czy sprzęt wędkarski. Stopy tytanu można znaleźć w oprawkach <a href="/wiki/Okulary_korekcyjne" title="Okulary korekcyjne">okularów</a> (lekkie, wytrzymałe i niepowodujące alergii skórnej, ale o wysokiej cenie) czy w <a href="/wiki/Podkowa" title="Podkowa">podkowach</a> głównie dla <a href="/wiki/Ko%C5%84_domowy" title="Koń domowy">koni</a> wyścigowych oraz sporadycznie zaprzęgowych. Stopy tytanu stosuje się do produkcji osprzętu w żeglarstwie (<a href="/wiki/Okucie_(%C5%BCeglarstwo)" title="Okucie (żeglarstwo)">okucia</a>, bloki, elementy <a href="/wiki/Kabestan" title="Kabestan">kabestanów</a>, <a href="/wiki/Olinowanie" title="Olinowanie">olinowanie</a> stałe). </p><p>Tytan bywa stosowany w rozwiązaniach <a href="/wiki/Architektura" title="Architektura">architektonicznych</a>. Przykładem mogą być <a href="/wiki/Muzeum_Guggenheima_w_Bilbao" title="Muzeum Guggenheima w Bilbao">Muzeum Guggenheima w Bilbao</a> i <a href="/w/index.php?title=Cerritos_Millennium_Library&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cerritos Millennium Library (strona nie istnieje)">Cerritos Millennium Library</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q5064833#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q5064833">(inne języki)</a></span> (pierwsze budynki w Ameryce Północnej i Europie pokryte panelami tytanowymi)<sup id="cite_ref-Denver_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-Denver-32">[32]</a></sup>. </p><p>Tytan wykorzystywany jest przez artystów do tworzenia rzeźb (czterdziestometrowy pomnik <a href="/wiki/Jurij_Gagarin" title="Jurij Gagarin">Jurija Gagarina</a> w <a href="/wiki/Moskwa" title="Moskwa">Moskwie</a>)<sup id="cite_ref-Gagarin_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-Gagarin-33">[33]</a></sup>, detali dekoracyjnych oraz w elementach mebli. </p><p>Tytan znajduje zastosowanie w produkcji <a href="/wiki/Bro%C5%84_palna" title="Broń palna">broni palnej</a>, gdzie zastępuje <a href="/wiki/Stal" title="Stal">stal</a> i stopy <a href="/wiki/Glin" title="Glin">aluminium</a> (np. bęben rewolweru). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Inżynieria_biomedyczna"><span id="In.C5.BCynieria_biomedyczna"></span>Inżynieria biomedyczna</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&veaction=edit&section=17" title="Edytuj sekcję: Inżynieria biomedyczna" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit&section=17" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Inżynieria biomedyczna"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Hip_prosthesis.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Hip_prosthesis.jpg/220px-Hip_prosthesis.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Hip_prosthesis.jpg/330px-Hip_prosthesis.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Hip_prosthesis.jpg/440px-Hip_prosthesis.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="1944" /></a><figcaption>Tytanowa proteza</figcaption></figure> <p>Właściwości <a href="/wiki/Biologia" title="Biologia">biologiczne</a> i <a href="/wiki/Chemia_fizyczna" title="Chemia fizyczna">fizykochemiczne</a> tytanu spowodowały znaczący przełom w biomedycynie. Tytan stosowany jest w <a href="/wiki/Protetyka_stomatologiczna" title="Protetyka stomatologiczna">protetyce dentystycznej</a>. Ma kilkakrotnie niższe niż tradycyjne materiały protetyczne <a href="/wiki/Przewodno%C5%9B%C4%87_cieplna" title="Przewodność cieplna">przewodnictwo cieplne</a>, dużą <a href="/wiki/Twardo%C5%9B%C4%87_metali" title="Twardość metali">twardość</a>, <a href="/wiki/Wytrzyma%C5%82o%C5%9B%C4%87_materia%C5%82%C3%B3w" title="Wytrzymałość materiałów">wytrzymałość mechaniczną</a> oraz <a href="/wiki/Trwa%C5%82o%C5%9B%C4%87" title="Trwałość">trwałość</a>. Poza tym bardzo rzadko wywołuje reakcje <a href="/wiki/Alergia" title="Alergia">alergiczne</a> i jest odporny na <a href="/wiki/Korozja" title="Korozja">korozję</a><sup id="cite_ref-Emsley_11-6" class="reference"><a href="#cite_note-Emsley-11">[11]</a></sup>. Do leczenia <a href="/wiki/Z%C5%82amanie" title="Złamanie">złamań</a> <a href="/wiki/Ko%C5%9B%C4%87" title="Kość">kości</a> stosuje się stopy tytanu z <a href="/wiki/Glin" title="Glin">Al</a>, <a href="/wiki/Niob" title="Niob">Nb</a> i <a href="/wiki/Tantal_(pierwiastek)" title="Tantal (pierwiastek)">Ta</a> oraz tytanu z Al i Nb. Na przykład tzw. klamry Blounta, których żywotność wynosi około 20 lat, wykonane są ze stopu tytanu (43–47%) z <a href="/wiki/Nikiel" title="Nikiel">niklem</a> (53–57%) charakteryzującego się <a href="/wiki/Stopy_z_pami%C4%99ci%C4%85_kszta%C5%82tu" title="Stopy z pamięcią kształtu">pamięcią kształtu</a>. Innym zastosowaniem stopów <a href="/wiki/Nitinol" title="Nitinol">Ni-Ti</a> są płytki implantacyjne oraz urządzenia do leczenia <a href="/wiki/Zgryz" title="Zgryz">zgryzu</a> u dzieci<sup id="cite_ref-Emsley_11-7" class="reference"><a href="#cite_note-Emsley-11">[11]</a></sup>. Tytan wykorzystywany jest również w produkcji narzędzi chirurgicznych, wózków inwalidzkich oraz kul. </p><p>Ponieważ tytan nie jest <a href="/wiki/Ferromagnetyzm" title="Ferromagnetyzm">ferromagnetykiem</a>, pacjenci z implantami tytanowymi mogą być bezpiecznie badani tomografem MRI (<a href="/wiki/Obrazowanie_metod%C4%85_rezonansu_magnetycznego" title="Obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego">obrazowanie rezonansu magnetycznego</a>). Przygotowując tytan do wszczepienia, oczyszcza się go w strumieniu <a href="/wiki/Plazma" title="Plazma">plazmy</a>, po skończonym procesie ulega natychmiastowemu utlenieniu<sup id="cite_ref-Emsley_11-8" class="reference"><a href="#cite_note-Emsley-11">[11]</a></sup>. </p><p>Metal ten zyskuje coraz większą popularność w <a href="/wiki/Piercing" title="Piercing">piercingu</a> jako materiał na (<a href="/wiki/Kolczyk" title="Kolczyk">kolczyki</a>, ćwieki itp.)<sup id="cite_ref-Piercing_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-Piercing-34">[34]</a></sup>, a jego kolor można odpowiednio zmieniać poprzez <a href="/wiki/Anodowanie" title="Anodowanie">anodowanie</a><sup id="cite_ref-Alwitt_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-Alwitt-35">[35]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Lotnictwo">Lotnictwo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&veaction=edit&section=18" title="Edytuj sekcję: Lotnictwo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit&section=18" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Lotnictwo"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:A380-trent900.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/A380-trent900.JPG/220px-A380-trent900.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/A380-trent900.JPG/330px-A380-trent900.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/A380-trent900.JPG/440px-A380-trent900.JPG 2x" data-file-width="1280" data-file-height="960" /></a><figcaption>Silniki <a href="/wiki/Airbus_A380" title="Airbus A380">Airbus A380</a> zawierają około 11 ton tytanu</figcaption></figure> <p>Stopy tytanu stanowią perspektywiczny materiał dla samolotów przyszłości. Z uwagi na największy współczynnik wytrzymałości do ciężaru właściwego<sup id="cite_ref-TICE6th_9-2" class="reference"><a href="#cite_note-TICE6th-9">[9]</a></sup>, wysoką odporność na korozję<sup id="cite_ref-LANL_6-4" class="reference"><a href="#cite_note-LANL-6">[6]</a></sup> i wysoką temperaturę topnienia wykorzystywane są w przemyśle lotniczym, morskim, <a href="/wiki/Astronautyka" title="Astronautyka">kosmicznym</a> oraz w pociskach<sup id="cite_ref-Krebs_7-5" class="reference"><a href="#cite_note-Krebs-7">[7]</a></sup><sup id="cite_ref-LANL_6-5" class="reference"><a href="#cite_note-LANL-6">[6]</a></sup>. 2/3 produkowanego tytanu zużywane jest, jako stop z <a href="/wiki/Glin" title="Glin">aluminium</a>, <a href="/wiki/Wanad" title="Wanad">wanadem</a> i innymi dodatkami, w <a href="/wiki/Silnik_lotniczy" title="Silnik lotniczy">silnikach lotniczych</a> i pokryciach samolotów<sup id="cite_ref-Emsley_11-9" class="reference"><a href="#cite_note-Emsley-11">[11]</a></sup>. Stopy tytanu używane są do produkcji większości elementów głowic wirników w <a href="/wiki/%C5%9Amig%C5%82owiec" title="Śmigłowiec">helikopterach</a>. </p><p><a href="/wiki/Lockheed_SR-71_Blackbird" title="Lockheed SR-71 Blackbird">SR-71 „Blackbird”</a> był jednym z pierwszych samolotów wykonanym w dużym stopniu ze stopów tytanu, torując jednocześnie drogę do zastosowań tytanu w <a href="/wiki/Samolot_pasa%C5%BCerski" title="Samolot pasażerski">samolotach pasażerskich</a>. Szacuje się, że w <a href="/wiki/Boeing_777" title="Boeing 777">Boeingu 777</a> znajduje się 58 ton tytanu, 43 ton w <a href="/wiki/Boeing_747" title="Boeing 747">747</a>, 18 ton w <a href="/wiki/Boeing_737" title="Boeing 737">737</a>, 24 ton w <a href="/wiki/Airbus_A340" title="Airbus A340">Airbusie A340</a>, 17 ton w <a href="/wiki/Airbus_A330" title="Airbus A330">A330</a> i 12 ton w <a href="/wiki/Airbus_A320#A320" title="Airbus A320">A320</a>. <a href="/wiki/Airbus_A380" title="Airbus A380">A380</a> zawiera 77 ton tytanu, w tym około 11 ton w silnikach<sup id="cite_ref-Sevan2006_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-Sevan2006-36">[36]</a></sup>. W konstrukcji <a href="/wiki/I%C5%82-86" title="Ił-86">Ił-86</a> jest ponad 20 ton stopów tytanu<sup id="cite_ref-Sevan2006_36-1" class="reference"><a href="#cite_note-Sevan2006-36">[36]</a></sup>. </p><p>W naddźwiękowym samolocie <a href="/wiki/Tu-144" title="Tu-144">Tupolew Tu-144</a> użyto kilka tysięcy części z tytanu i jego stopów. Tytan stosowany był do budowy silnika <a href="/wiki/Concorde" title="Concorde">Concorde</a>. Zastąpienie stopów aluminium stopami tytanu umożliwia zmniejszenie całkowitej masy samolotu o 20–25%. Stop 6AL-4V znalazł się w około połowie wszystkich zastosowań tytanu związanych z przemysłem lotniczym<sup id="cite_ref-Titanium13_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-Titanium13-37">[37]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Biżuteria"><span id="Bi.C5.BCuteria"></span>Biżuteria</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&veaction=edit&section=19" title="Edytuj sekcję: Biżuteria" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit&section=19" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Biżuteria"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ze względu na odporność chemiczną bywa używany w <a href="/wiki/Z%C5%82otnictwo" title="Złotnictwo">jubilerstwie</a>, choć wcześniej był uznawany za metal zbyt trudny do obróbki i kształtowania skomplikowanych i precyzyjnych wzorów. Jednym z najszybciej rosnących segmentów rynku jubilerskiego są obrączki ślubne i zaręczynowe wykonane z tytanu oraz koperty i bransolety zegarków ręcznych. Wyroby tytanowe nie wywołują reakcji <a href="/wiki/Alergia" title="Alergia">alergicznej</a> oraz nie ciemnieją w środowiskach wodnych (np. basenach). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&veaction=edit&section=20" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit&section=20" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-CRC-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CRC_1-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CRC_1-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">David R.</span><span class="cite-name-initials" title="David R." style="display:none">D.R.</span> </span><span class="cite-lastname">Lide</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">David R.</span><span class="cite-name-initials" title="David R.">D.R.</span></span> (red.), <a href="/wiki/CRC_Handbook_of_Chemistry_and_Physics" title="CRC Handbook of Chemistry and Physics"><i>CRC Handbook of Chemistry and Physics</i></a>, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. <b>4</b>-38, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9781420090840" title="Specjalna:Książki/9781420090840">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-1-4200-9084-0</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.isbn=9781420090840&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=CRC+Handbook+of+Chemistry+and+Physics&rft.place=Boca+Raton&rft.pub=CRC+Press&rft.date=2009&rft.edition=90" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-FPX-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FPX_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation nourl" id="CITEREF''Farmakopea_Polska_X''"><i>Farmakopea Polska X</i>, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: <a href="/wiki/Urz%C4%85d_Rejestracji_Produkt%C3%B3w_Leczniczych,_Wyrob%C3%B3w_Medycznych_i_Produkt%C3%B3w_Biob%C3%B3jczych" title="Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych">Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych</a>, 2014, s. 4276, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788363724474" title="Specjalna:Książki/9788363724474">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-63724-47-4</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Farmakopea+Polska+X&rft.isbn=9788363724474&rft.place=Warszawa&rft.pub=%5B%5BUrz%C4%85d+Rejestracji+Produkt%C3%B3w+Leczniczych%2C+Wyrob%C3%B3w+Medycznych+i+Produkt%C3%B3w+Biob%C3%B3jczych%5D%5D&rft.date=2014" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Aldrich-US-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Aldrich-US_3-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sigmaaldrich.com/US/en/sds/aldrich/305812">Titanium (nr 305812)</a> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span> – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (<a href="/wiki/Merck_(niemieckie_przedsi%C4%99biorstwo)" title="Merck (niemieckie przedsiębiorstwo)">Merck</a>) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2011-10-04]. <small>(<a href="/wiki/Wikiprojekt:Chemia/Problemy_z_kartami_charakterystyki_Sigma-Aldrich" title="Wikiprojekt:Chemia/Problemy z kartami charakterystyki Sigma-Aldrich">przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki</a>)</small></span> </li> <li id="cite_note-CIAAW-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CIAAW_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation open-access doi nourl c" id="CITEREFProhaskaIrrgeherBenefieldBöhlke2021"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Thomas</span><span class="cite-name-initials" title="Thomas" style="display:none">T.</span> </span><span class="cite-lastname">Prohaska</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Thomas</span><span class="cite-name-initials" title="Thomas">T.</span></span><span class="cite-at-al" title="Thomas Prohaska, Johanna Irrgeher, Jacqueline Benefield, John K. Böhlke, Lesley A. Chesson, Tyler B. Coplen, Tiping Ding, Philip J.H. Dunn, Manfred Gröning, Norman E. Holden, Harro A.J. Meijer, Heiko Moossen, Antonio Possolo, Yoshio Takahashi, Jochen Vogl, Thomas Walczyk, Jun Wang, Michael E. Wieser, Shigekazu Yoneda, Xiang-Kun Zhu, Juris Meija"> i inni</span>, <i>Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report)</i>, „<a href="/wiki/Pure_and_Applied_Chemistry" title="Pure and Applied Chemistry">Pure and Applied Chemistry</a>”, 94 (5), 2021, s. 573–600, <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1515%2Fpac-2019-0603">10.1515/pac-2019-0603</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Thomas&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Standard+atomic+weights+of+the+elements+2021+%28IUPAC+Technical+Report%29&rft.date=2021&rft.aulast=Prohaska&rft_id=info%3Adoi%2F10.1515%2Fpac-2019-0603" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-EBC-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-EBC_5-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-EBC_5-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-EBC_5-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>Encyclopædia Britannica Concise: Titanium</i>. 2007.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Encyclop%C3%A6dia+Britannica+Concise%3A+Titanium&rft.date=2007"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-LANL-6"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-LANL_6-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-LANL_6-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-LANL_6-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-LANL_6-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-LANL_6-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-LANL_6-5">f</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061230040713/http://periodic.lanl.gov/elements/22.html"><i>Titanium</i></a> [online], <a href="/wiki/Los_Alamos_National_Laboratory" title="Los Alamos National Laboratory">Los Alamos National Laboratory</a> [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://periodic.lanl.gov/elements/22.html">adresu</a> 2006-12-30]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Titanium&rft_id=http%3A%2F%2Fperiodic.lanl.gov%2Felements%2F22.html" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Krebs-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Krebs_7-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Krebs_7-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Krebs_7-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Krebs_7-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Krebs_7-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Krebs_7-5">f</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Robert E. Krebs: <i>The History and Use of Our Earth’s Chemical Elements: A Reference Guide</i>. Wyd. 2. Westport, CT: Greenwood Press, 2006. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0313334382" title="Specjalna:Książki/0313334382">ISBN <span class="isbn">0-313-33438-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+History+and+Use+of+Our+Earth%E2%80%99s+Chemical+Elements%3A+A+Reference+Guide&rft.aulast=Krebs&rft.aufirst=Robert+E.&rft.date=2006&rft.edition=2&rft.pub=Greenwood+Press&rft.place=Westport%2C+CT&rft.isbn=0-313-33438-2"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-Titanium11-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Titanium11_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Matthew J. Donachie, Jr.: <i>Titanium. A Technical Guide</i>. Metals Park, OH: ASM International, 1988, s. 11. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0871703092" title="Specjalna:Książki/0871703092">ISBN <span class="isbn">0-87170-309-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Titanium.+A+Technical+Guide&rft.au=Matthew+J.+Donachie%2C+Jr.&rft.date=1988&rft.pub=ASM+International&rft.place=Metals+Park%2C+OH&rft.pages=11&rft.isbn=0-87170-309-2"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-TICE6th-9"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-TICE6th_9-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-TICE6th_9-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-TICE6th_9-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><i>Titanium</i>, [w:] <i>Columbia Encyclopedia</i>, New York: Columbia University Press, 2000–2006, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0787650153" title="Specjalna:Książki/0787650153">ISBN <span class="isbn">0-7876-5015-3</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=bookitem&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Columbia+Encyclopedia&rft.isbn=0-7876-5015-3&rft.atitle=Titanium&rft.place=New+York&rft.pub=Columbia+University+Press" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-EnvChem-10"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-EnvChem_10-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-EnvChem_10-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Barbalace, Kenneth L: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://archive.is/ZUgd">Periodic Table of Elements: Ti – Titanium</a>. 2006. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://environmentalchemistry.com/yogi/periodic/Ti-pg2.html#Nuclides">tego adresu</a> (2012-07-14)].</cite></span> </li> <li id="cite_note-Emsley-11"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Emsley_11-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Emsley_11-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Emsley_11-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Emsley_11-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Emsley_11-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Emsley_11-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Emsley_11-6">g</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Emsley_11-7">h</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Emsley_11-8">i</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Emsley_11-9">j</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">John Emsley: <i>Nature’s Building Blocks: An A-Z Guide to the Elements</i>. Oxford: Oxford University Press, 2001, s. 451–455. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0198503415" title="Specjalna:Książki/0198503415">ISBN <span class="isbn">0-19-850341-5</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Nature%E2%80%99s+Building+Blocks%3A+An+A-Z+Guide+to+the+Elements&rft.aulast=Emsley&rft.aufirst=John&rft.date=2001&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.place=Oxford&rft.pages=451%E2%80%93455&rft.isbn=0-19-850341-5"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Origins-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Origins_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20020121144604/http://homepage.mac.com/dtrapp/Elements/myth.html">Origins of the Element Names: Names Derived from Mythology or Superstition</a>. homepage.mac.com. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://homepage.mac.com/dtrapp/Elements/myth.html">tego adresu</a> (2002-01-21)].</cite>.</span> </li> <li id="cite_note-dupont-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-dupont_13-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><span class="cite-lastname">DuPont</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/*/http://www2.dupont.com/Government/en_US/news_events/article20060912.html"><i>U.S. Defense Agency Awards $5.7 Million to DuPont and MER Corporation for New Titanium Metal Powder Process</i></a> [online], 9 grudnia 2006<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=U.S.+Defense+Agency+Awards+%245.7+Million+to+DuPont+and+MER+Corporation+for+New+Titanium+Metal+Powder+Process&rft.date=2006-12-09&rft.aulast=DuPont&rft_id=http%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F%2A%2Fhttp%3A%2F%2Fwww2.dupont.com%2FGovernment%2Fen_US%2Fnews_events%2Farticle20060912.html" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-TIEB2005-14"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-TIEB2005_14-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-TIEB2005_14-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation open-access"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/science/titanium"><i>titanium</i></a>, [w:] <i><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Encyclopædia Britannica</a></i><span class="accessdate"> [dostęp 2006-12-29]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=bookitem&rft.atitle=titanium&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=%27%27%5B%5BEncyklopedia+Britannica%7CEncyclop%C3%A6dia+Britannica%5D%5D%27%27&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2Fscience%2Ftitanium" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-TitaniumJ-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-TitaniumJ_15-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Appendix J, Table J.2. W: Matthew J. Donachie, Jr.: <i>Titanium. A Technical Guide</i>. Metals Park, OH: ASM International, 1988. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0871703092" title="Specjalna:Książki/0871703092">ISBN <span class="isbn">0-87170-309-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Titanium.+A+Technical+Guide&rft.atitle=Appendix+J%2C+Table+J.2&rft.au=Matthew+J.+Donachie%2C+Jr.&rft.date=1988&rft.pub=ASM+International&rft.place=Metals+Park%2C+OH&rft.isbn=0-87170-309-2"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-EncyChem-16"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-EncyChem_16-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-EncyChem_16-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-EncyChem_16-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-EncyChem_16-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-EncyChem_16-4">e</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Barksdale, Jelks: <i>The Encyclopedia of the Chemical Elements</i>. Skokie, Illinois: Reinhold Book Corporation, 1968, s. 732–738 „Titanium”. LCCCN 68-29938.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Encyclopedia+of+the+Chemical+Elements&rft.au=Barksdale%2C+Jelks&rft.date=1968&rft.pub=Reinhold+Book+Corporation&rft.place=Skokie%2C+Illinois&rft.pages=732%E2%80%93738+%E2%80%9ETitanium%E2%80%9D"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-medusa-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-medusa_17-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Ignasi Puigdomenech, <i>Hydra/Medusa Chemical Equilibrium Daabase and Plotting Software</i> (2004) KTH Royal Institute of Technology, freely downloadable software at <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kth.se/che/medusa">www.kth.set</a>.</span> </li> <li id="cite_note-TitaniumR4-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-TitaniumR4_18-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Rozdział 4. W: Matthew J. Donachie, Jr.: <i>Titanium. A Technical Guide</i>. Metals Park, OH: ASM International, 1988. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0871703092" title="Specjalna:Książki/0871703092">ISBN <span class="isbn">0-87170-309-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Titanium.+A+Technical+Guide&rft.atitle=Rozdzia%C5%82+4&rft.au=Matthew+J.+Donachie%2C+Jr.&rft.date=1988&rft.pub=ASM+International&rft.place=Metals+Park%2C+OH&rft.isbn=0-87170-309-2"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-Greenwood-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Greenwood_19-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">N.N. Greenwood, A. Earnshaw: <i>Chemistry of the elements</i>. Oxford; New York: Pergamon Press, 1984, s. 958, 970. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0080220576" title="Specjalna:Książki/0080220576">ISBN <span class="isbn">0-08-022057-6</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Chemistry+of+the+elements&rft.aulast=Greenwood&rft.aufirst=N.N.&rft.date=1984&rft.pub=Pergamon+Press&rft.place=Oxford%3B+New+York&rft.pages=958%2C+970&rft.isbn=0-08-022057-6"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-pfp-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pfp_20-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pfpz.pl/index/?id=52dbb0686f8bd0c0c757acf716e28ec0">E 171</a>. www.pfpz.pl. [dostęp 2010-12-27]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal open-access doi pmid pmc nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Matej</span><span class="cite-name-initials" title="Matej" style="display:none">M.</span> </span><span class="cite-lastname">Skocaj</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Matej</span><span class="cite-name-initials" title="Matej">M.</span></span><span class="cite-at-al" title="Matej Skocaj, Metka Filipic, Jana Petkovic, Sasa Novak"> i inni</span>, <i>Titanium dioxide in our everyday life; is it safe?</i>, „Radiology and Oncology”, 45 (4), 2011, s. 227–247, <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.2478%2Fv10019-011-0037-0">10.2478/v10019-011-0037-0</a>, <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22933961">22933961</a>, <a href="/wiki/PMCID" title="PMCID">PMCID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3423755/">PMC3423755</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2011&rft.atitle=Titanium+dioxide+in+our+everyday+life%3B+is+it+safe%3F&rft.jtitle=Radiology+and+Oncology&rft.volume=45&rft.edition=4&rft_id=info%3Apmid%2F22933961&rft_id=info%3Apmc%2F3423755&rft_id=info%3Adoi%2F10.2478%2Fv10019-011-0037-0" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-USGS_Minerals-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-USGS_Minerals_22-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a href="/wiki/United_States_Geological_Survey" title="United States Geological Survey">United States Geological Survey</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/titanium/">USGS Minerals Information: Titanium</a>. 2006-12-21. [dostęp 2006-12-29].</cite></span> </li> <li id="cite_note-Smook-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Smook_23-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Gary A. Smook: <i>Handbook for Pulp & Paper Technologists (3rd edition)</i>. Angus Wilde Publications, 2002, s. 223. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0969462859" title="Specjalna:Książki/0969462859">ISBN <span class="isbn">0-9694628-5-9</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Handbook+for+Pulp+%26+Paper+Technologists+%283rd+edition%29&rft.aulast=Smook&rft.aufirst=Gary+A.&rft.date=2002&rft.pub=Angus+Wilde+Publications&rft.pages=223&rft.isbn=0-9694628-5-9"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Stevens-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Stevens_24-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Lisa</span><span class="cite-name-initials" title="Lisa" style="display:none">L.</span> </span><span class="cite-lastname">Stevens</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Lisa</span><span class="cite-name-initials" title="Lisa">L.</span></span><span class="cite-at-al" title="Lisa Stevens; John A. Lanning; Larry G. Anderson; William A. Jacoby; Nicholas Chornet"> i inni</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100318055437/http://carbon.cudenver.edu/~landerso/98mp9b06.htm"><i>Photocatalytic Oxidation of Organic Pollutants Associated with Indoor Air Quality</i></a> [online], 1998 [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://carbon.cudenver.edu/~landerso/98mp9b06.htm">adresu</a> 2010-03-18]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Lisa&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Photocatalytic+Oxidation+of+Organic+Pollutants+Associated+with+Indoor+Air+Quality&rft.date=1998&rft.aulast=Stevens&rft_id=http%3A%2F%2Fcarbon.cudenver.edu%2F~landerso%2F98mp9b06.htm" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-CITEREFCiszewskiPrzetakiewicz1993-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFCiszewskiPrzetakiewicz1993_25-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFCiszewskiPrzetakiewicz1993">Ciszewski i Przetakiewicz 1993 ↓</a></span>.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFFroes1987-26"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFFroes1987_26-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFFroes1987_26-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFFroes1987">Froes 1987 ↓</a></span>.</span> </li> <li id="cite_note-Kane-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Kane_27-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Kane R.L.: <i>Titanium in Seawater Piping</i>. JOM, 1987.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Titanium+in+Seawater+Piping&rft.au=Kane+R.L.&rft.date=1987&rft.pub=JOM"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-otzs-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-otzs_28-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070611224100/http://otzs.w.interia.pl/zaro/zaro.htm">Okrętowe turbozespoły spalinowe. Materiały stosowane w konstrukcjach OTZS</a>. [dostęp 2007-11-28]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://otzs.w.interia.pl/zaro/zaro.htm">tego adresu</a> (2007-06-11)].</cite></span> </li> <li id="cite_note-Silesia-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Silesia_29-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.silesiasa.pl/_upload/pliki/blachasilesia-podrecznikstosowania.pdf"><i>Blacha cynkowo-tytanowa. Podręcznik stosowania</i></a>, ZM „Silesia” SA, s. 3–5<span class="accessdate"> [dostęp 2021-02-24]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.pub=ZM+%E2%80%9ESilesia%E2%80%9D+SA&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Blacha+cynkowo-tytanowa.+Podr%C4%99cznik+stosowania&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.silesiasa.pl%2F_upload%2Fpliki%2Fblachasilesia-podrecznikstosowania.pdf" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-iglou-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-iglou_30-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090213022341/http://www.iglou.com/corvette/specs/2001/exhaust.htm"><i>Titanium Exhausts</i></a> [online], National Corvette Museum [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iglou.com/corvette/specs/2001/exhaust.htm">adresu</a> 2009-02-13]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Titanium+Exhausts&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iglou.com%2Fcorvette%2Fspecs%2F2001%2Fexhaust.htm" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-karabinki-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-karabinki_31-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20140109183350/http://www.karabinki.wspinaczkowe.com.pl/"><i>Karabinki wspinaczkowe</i></a> [online], www.karabinki.wspinaczkowe.com.pl [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.karabinki.wspinaczkowe.com.pl/">adresu</a> 2014-01-09]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Karabinki+wspinaczkowe&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.karabinki.wspinaczkowe.com.pl%2F" style="display:none"> </span>.<span class="problemy problemy-w-cytuj" aria-hidden="true" data-nosnippet="">strona główna serwisu</span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Denver-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Denver_32-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.designbuild-network.com/projects/dam/">Denver Art Museum, Frederic C. Hamilton Building</a>. SPG Media, 2006. [dostęp 2006-12-26].</cite></span> </li> <li id="cite_note-Gagarin-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Gagarin_33-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/*/http://encarta.msn.com/encyclopedia_761571506/Gagarin_Yuri_Alekseyevich.html"><i>Yuri Gagarin</i></a> [online], Microsoft Encarta, 2006<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2006&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Yuri+Gagarin&rft_id=http%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F%2A%2Fhttp%3A%2F%2Fencarta.msn.com%2Fencyclopedia_761571506%2FGagarin_Yuri_Alekseyevich.html" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Piercing-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Piercing_34-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Janet Yagoda</span><span class="cite-name-initials" title="Janet Yagoda" style="display:none">J.Y.</span> </span><span class="cite-lastname">Shagam</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Janet Yagoda</span><span class="cite-name-initials" title="Janet Yagoda">J.Y.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/*/http://hospitals.unm.edu/AboutUs/Healthsmart/Fall06.pdf"><i>Body Piercing Safety</i></a> [online], hospitals.unm.edu<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Janet+Yagoda&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Body+Piercing+Safety&rft.aulast=Shagam&rft_id=http%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F%2A%2Fhttp%3A%2F%2Fhospitals.unm.edu%2FAboutUs%2FHealthsmart%2FFall06.pdf" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Alwitt-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Alwitt_35-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Robert S.</span><span class="cite-name-initials" title="Robert S." style="display:none">R.S.</span> </span><span class="cite-lastname">Alwitt</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Robert S.</span><span class="cite-name-initials" title="Robert S.">R.S.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131014172159/http://electrochem.cwru.edu/encycl/art-a02-anodizing.htm"><i>Anodizing</i></a>, [w:] Electrochemistry Encyclopedia [online], 2002 [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://electrochem.cwru.edu/encycl/art-a02-anodizing.htm">adresu</a> 2013-10-14]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=bookitem&rft.aufirst=Robert+S.&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Electrochemistry+Encyclopedia&rft.atitle=Anodizing&rft.date=2002&rft.aulast=Alwitt&rft_id=http%3A%2F%2Felectrochem.cwru.edu%2Fencycl%2Fart-a02-anodizing.htm" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Sevan2006-36"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Sevan2006_36-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Sevan2006_36-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Vardan</span><span class="cite-name-initials" title="Vardan" style="display:none">V.</span> </span><span class="cite-lastname">Sevan</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Vardan</span><span class="cite-name-initials" title="Vardan">V.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20121111061856/http://www.sevanco.net/news/full_story.php?id=1122"><i>Rosoboronexport controls titanium in Russia</i></a> [online], Sevanco Strategic Consulting, 23 września 2006 [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sevanco.net/news/full_story.php?id=1122">adresu</a> 2012-11-11]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Vardan&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Rosoboronexport+controls+titanium+in+Russia&rft.date=2006-09-23&rft.aulast=Sevan&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sevanco.net%2Fnews%2Ffull_story.php%3Fid%3D1122" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Titanium13-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Titanium13_37-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Matthew J. Donachie, Jr.: <i>Titanium. A Technical Guide</i>. Metals Park, OH: ASM International, 1988, s. 13. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0871703092" title="Specjalna:Książki/0871703092">ISBN <span class="isbn">0-87170-309-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Titanium.+A+Technical+Guide&rft.au=Matthew+J.+Donachie%2C+Jr.&rft.date=1988&rft.pub=ASM+International&rft.place=Metals+Park%2C+OH&rft.pages=13&rft.isbn=0-87170-309-2"></span></cite></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&veaction=edit&section=21" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&action=edit&section=21" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">J.</span><span class="cite-name-initials" style="display:none">J.</span> </span><span class="cite-lastname">Kaczyński</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">J.</span><span class="cite-name-initials">J.</span></span>, <i>Tytan</i>, Warszawa: Wydawnictwo Naukowo Techniczne, 1961<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=J.&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Tytan&rft.place=Warszawa&rft.pub=Wydawnictwo+Naukowo+Techniczne&rft.date=1961&rft.aulast=Kaczy%C5%84ski" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li>Bylica A., Sieniawski J., <i>Tytan i jego stopy</i>, PWN, 1985.</li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFCiszewskiPrzetakiewicz1993"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Bohdan</span><span class="cite-name-initials" title="Bohdan" style="display:none">B.</span> </span><span class="cite-lastname">Ciszewski</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Bohdan</span><span class="cite-name-initials" title="Bohdan">B.</span></span>, <span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Wojciech</span><span class="cite-name-initials" title="Wojciech" style="display:none">W.</span> </span><span class="cite-lastname">Przetakiewicz</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Wojciech</span><span class="cite-name-initials" title="Wojciech">W.</span></span>, <i>Nowoczesne materiały w technice</i>, Bellona, 1993, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788311082366" title="Specjalna:Książki/9788311082366">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-11-08236-6</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Bohdan&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Nowoczesne+materia%C5%82y+w+technice&rft.isbn=9788311082366&rft.pub=Bellona&rft.date=1993&rft.aulast=Ciszewski" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation journal doi nourl" id="CITEREFFroes1987"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">F.H.</span><span class="cite-name-initials" style="display:none">F.H.</span> </span><span class="cite-lastname">Froes</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">F.H.</span><span class="cite-name-initials">F.H.</span></span>, <i>Titanium Products and Applications</i>, „JOM”, 39 (3), 1987, s. 12–14, <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1007%2Fbf03258872">10.1007/bf03258872</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=1987&rft.atitle=Titanium+Products+and+Applications&rft.jtitle=JOM&rft.volume=39&rft.edition=3&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fbf03258872" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">L.A.</span><span class="cite-name-initials" style="display:none">L.A.</span> </span><span class="cite-lastname">Dobrzański</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">L.A.</span><span class="cite-name-initials">L.A.</span></span>, <i>Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwie</i>, Warszawa: Wydawnictwo Naukowo Techniczne, 2002, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8320427932" title="Specjalna:Książki/8320427932">ISBN <span class="isbn">83-20427-93-2</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Warszawa&rft.aufirst=L.A.&rft.aulast=Dobrza%C5%84ski&rft.date=2002&rft.isbn=83-20427-93-2&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Podstawy+nauki+o+materia%C5%82ach+i+metaloznawstwie&rft.pub=Wydawnictwo+Naukowo+Techniczne" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">L.A.</span><span class="cite-name-initials" style="display:none">L.A.</span> </span><span class="cite-lastname">Dobrzański</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">L.A.</span><span class="cite-name-initials">L.A.</span></span>, <i>Metalowe materiały inżynierskie</i>, Warszawa: Wydawnictwo Naukowo Techniczne, 2004, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8320430453" title="Specjalna:Książki/8320430453">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">83-204-3045-3</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Warszawa&rft.aufirst=L.A.&rft.aulast=Dobrza%C5%84ski&rft.date=2004&rft.isbn=8320430453&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Metalowe+materia%C5%82y+in%C5%BCynierskie&rft.pub=Wydawnictwo+Naukowo+Techniczne" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li></ul> <table class="navbox collapsible"> <tbody><tr> <th colspan="34" style="font-size: 110%;"><div class="noprint plainlinks" style="padding:0; font-weight:normal; font-size:xx-small; white-space:nowrap; float:left; font-weight:normal; text-align: left; width:6em; margin-left: 2px;"><a href="/wiki/Szablon:Pierwiastki_chemiczne" title="Szablon:Pierwiastki chemiczne"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a> <span style="font-size:80%;">•</span> <a href="/wiki/Dyskusja_szablonu:Pierwiastki_chemiczne" title="Dyskusja szablonu:Pierwiastki chemiczne"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a> <span style="font-size:80%;">•</span> <a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Pierwiastki_chemiczne&action=edit"><span style="" title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian.">e</span></a></div><a href="/wiki/Uk%C5%82ad_okresowy_pierwiastk%C3%B3w" title="Układ okresowy pierwiastków">Układ okresowy pierwiastków</a><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style> </th></tr> <tr> <td width="2.94%" style="color:black; background:#ffffff"> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Litowce" title="Litowce">1</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Berylowce" title="Berylowce">2</a> </td> <td colspan="15">  </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Skandowce" title="Skandowce">3</a><sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38">[i]</a></sup> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Tytanowce" title="Tytanowce">4</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Wanadowce" title="Wanadowce">5</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Chromowce" title="Chromowce">6</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Manganowce" title="Manganowce">7</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/%C5%BBelazowce" title="Żelazowce">8</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Kobaltowce" title="Kobaltowce">9</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Niklowce" title="Niklowce">10</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Miedziowce" title="Miedziowce">11</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Cynkowce" title="Cynkowce">12</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Borowce_(chemia)" title="Borowce (chemia)">13</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/W%C4%99glowce" title="Węglowce">14</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Azotowce" title="Azotowce">15</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Tlenowce" title="Tlenowce">16</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Fluorowce" title="Fluorowce">17</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Helowce" title="Helowce">18</a> </td></tr> <tr> <td style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Pierwiastki_pierwszego_okresu" title="Pierwiastki pierwszego okresu">1</a> </td> <td style="color:black; background:#9AB973"><a href="/wiki/Wod%C3%B3r" title="Wodór">H</a> </td> <td colspan="31">  </td> <td style="color:black; background:#ABCDEF"><a href="/wiki/Hel_(pierwiastek)" title="Hel (pierwiastek)">He</a> </td></tr> <tr> <td style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Pierwiastki_drugiego_okresu" title="Pierwiastki drugiego okresu">2</a> </td> <td style="color:black; background:#CC7722"><a href="/wiki/Lit" title="Lit">Li</a> </td> <td style="color:black; background:#E1A95F"><a href="/wiki/Beryl_(pierwiastek)" title="Beryl (pierwiastek)">Be</a> </td> <td colspan="25">  </td> <td style="color:black; background:#B87333"><a href="/wiki/Bor" title="Bor">B</a> </td> <td style="color:black; background:#9AB973"><a href="/wiki/W%C4%99giel_(pierwiastek)" title="Węgiel (pierwiastek)">C</a> </td> <td style="color:black; background:#9AB973"><a href="/wiki/Azot" title="Azot">N</a> </td> <td style="color:black; background:#9AB973"><a href="/wiki/Tlen" title="Tlen">O</a> </td> <td style="color:black; background:#F0E68C"><a href="/wiki/Fluor" title="Fluor">F</a> </td> <td style="color:black; background:#ABCDEF"><a href="/wiki/Neon_(pierwiastek)" title="Neon (pierwiastek)">Ne</a> </td></tr> <tr> <td style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Pierwiastki_trzeciego_okresu" title="Pierwiastki trzeciego okresu">3</a> </td> <td style="color:black; background:#CC7722"><a href="/wiki/S%C3%B3d" title="Sód">Na</a> </td> <td style="color:black; background:#E1A95F"><a href="/wiki/Magnez" title="Magnez">Mg</a> </td> <td colspan="25">  </td> <td style="color:black; background:#BCBCBC"><a href="/wiki/Glin" title="Glin">Al</a> </td> <td style="color:black; background:#B87333"><a href="/wiki/Krzem" title="Krzem">Si</a> </td> <td style="color:black; background:#9AB973"><a href="/wiki/Fosfor" title="Fosfor">P</a> </td> <td style="color:black; background:#9AB973"><a href="/wiki/Siarka" title="Siarka">S</a> </td> <td style="color:black; background:#F0E68C"><a href="/wiki/Chlor" title="Chlor">Cl</a> </td> <td style="color:black; background:#ABCDEF"><a href="/wiki/Argon" title="Argon">Ar</a> </td></tr> <tr> <td style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Pierwiastki_czwartego_okresu" title="Pierwiastki czwartego okresu">4</a> </td> <td style="color:black; background:#CC7722"><a href="/wiki/Potas" title="Potas">K</a> </td> <td style="color:black; background:#E1A95F"><a href="/wiki/Wap%C5%84" title="Wapń">Ca</a> </td> <td colspan="15">  </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Skand" title="Skand">Sc</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a class="mw-selflink selflink">Ti</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Wanad" title="Wanad">V</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Chrom" title="Chrom">Cr</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Mangan" title="Mangan">Mn</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/%C5%BBelazo" title="Żelazo">Fe</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Kobalt" title="Kobalt">Co</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Nikiel" title="Nikiel">Ni</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Mied%C5%BA" title="Miedź">Cu</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Cynk" title="Cynk">Zn</a> </td> <td style="color:black; background:#BCBCBC"><a href="/wiki/Gal" title="Gal">Ga</a> </td> <td style="color:black; background:#B87333"><a href="/wiki/German" title="German">Ge</a> </td> <td style="color:black; background:#B87333"><a href="/wiki/Arsen" title="Arsen">As</a> </td> <td style="color:black; background:#9AB973"><a href="/wiki/Selen" title="Selen">Se</a> </td> <td style="color:black; background:#F0E68C"><a href="/wiki/Brom" title="Brom">Br</a> </td> <td style="color:black; background:#ABCDEF"><a href="/wiki/Krypton" title="Krypton">Kr</a> </td></tr> <tr> <td style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Pierwiastki_pi%C4%85tego_okresu" title="Pierwiastki piątego okresu">5</a> </td> <td style="color:black; background:#CC7722"><a href="/wiki/Rubid" title="Rubid">Rb</a> </td> <td style="color:black; background:#E1A95F"><a href="/wiki/Stront" title="Stront">Sr</a> </td> <td colspan="15">  </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Itr" title="Itr">Y</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Cyrkon_(pierwiastek)" title="Cyrkon (pierwiastek)">Zr</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Niob" title="Niob">Nb</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Molibden" title="Molibden">Mo</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Technet" title="Technet">Tc</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Ruten" title="Ruten">Ru</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Rod_(pierwiastek)" title="Rod (pierwiastek)">Rh</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Pallad" title="Pallad">Pd</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Srebro" title="Srebro">Ag</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Kadm" title="Kadm">Cd</a> </td> <td style="color:black; background:#BCBCBC"><a href="/wiki/Ind" title="Ind">In</a> </td> <td style="color:black; background:#BCBCBC"><a href="/wiki/Cyna" title="Cyna">Sn</a> </td> <td style="color:black; background:#B87333"><a href="/wiki/Antymon" title="Antymon">Sb</a> </td> <td style="color:black; background:#B87333"><a href="/wiki/Tellur" title="Tellur">Te</a> </td> <td style="color:black; background:#F0E68C"><a href="/wiki/Jod" title="Jod">I</a> </td> <td style="color:black; background:#ABCDEF"><a href="/wiki/Ksenon" title="Ksenon">Xe</a> </td></tr> <tr> <td width="2.94%" style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Pierwiastki_sz%C3%B3stego_okresu" title="Pierwiastki szóstego okresu">6</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#CC7722"><a href="/wiki/Cez" title="Cez">Cs</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#E1A95F"><a href="/wiki/Bar_(pierwiastek)" title="Bar (pierwiastek)">Ba</a> </td> <td>  </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#E0B0FF"><a href="/wiki/Lantan" title="Lantan">La</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#E0B0FF"><a href="/wiki/Cer" title="Cer">Ce</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#E0B0FF"><a href="/wiki/Prazeodym" title="Prazeodym">Pr</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#E0B0FF"><a href="/wiki/Neodym" title="Neodym">Nd</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#E0B0FF"><a href="/wiki/Promet" title="Promet">Pm</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#E0B0FF"><a href="/wiki/Samar" title="Samar">Sm</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#E0B0FF"><a href="/wiki/Europ" title="Europ">Eu</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#E0B0FF"><a href="/wiki/Gadolin" title="Gadolin">Gd</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#E0B0FF"><a href="/wiki/Terb" title="Terb">Tb</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#E0B0FF"><a href="/wiki/Dysproz" title="Dysproz">Dy</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#E0B0FF"><a href="/wiki/Holm_(pierwiastek)" title="Holm (pierwiastek)">Ho</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#E0B0FF"><a href="/wiki/Erb" title="Erb">Er</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#E0B0FF"><a href="/wiki/Tul" title="Tul">Tm</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#E0B0FF"><a href="/wiki/Iterb" title="Iterb">Yb</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#E0B0FF"><a href="/wiki/Lutet" title="Lutet">Lu</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Hafn" title="Hafn">Hf</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Tantal_(pierwiastek)" title="Tantal (pierwiastek)">Ta</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Wolfram" title="Wolfram">W</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Ren_(pierwiastek)" title="Ren (pierwiastek)">Re</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Osm" title="Osm">Os</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Iryd" title="Iryd">Ir</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Platyna" title="Platyna">Pt</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Z%C5%82oto" title="Złoto">Au</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Rt%C4%99%C4%87" title="Rtęć">Hg</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#BCBCBC"><a href="/wiki/Tal" title="Tal">Tl</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#BCBCBC"><a href="/wiki/O%C5%82%C3%B3w" title="Ołów">Pb</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#BCBCBC"><a href="/wiki/Bizmut" title="Bizmut">Bi</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#BCBCBC"><a href="/wiki/Polon" title="Polon">Po</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#F0E68C"><a href="/wiki/Astat" title="Astat">At</a> </td> <td width="2.94%" style="color:black; background:#ABCDEF"><a href="/wiki/Radon" title="Radon">Rn</a> </td></tr> <tr> <td style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Pierwiastki_si%C3%B3dmego_okresu" title="Pierwiastki siódmego okresu">7</a> </td> <td style="color:black; background:#CC7722"><a href="/wiki/Frans" title="Frans">Fr</a> </td> <td style="color:black; background:#E1A95F"><a href="/wiki/Rad_(pierwiastek)" title="Rad (pierwiastek)">Ra</a> </td> <td>  </td> <td style="color:black; background:#CC8898"><a href="/wiki/Aktyn" title="Aktyn">Ac</a> </td> <td style="color:black; background:#CC8898"><a href="/wiki/Tor_(pierwiastek)" title="Tor (pierwiastek)">Th</a> </td> <td style="color:black; background:#CC8898"><a href="/wiki/Protaktyn" title="Protaktyn">Pa</a> </td> <td style="color:black; background:#CC8898"><a href="/wiki/Uran_(pierwiastek)" title="Uran (pierwiastek)">U</a> </td> <td style="color:black; background:#CC8898"><a href="/wiki/Neptun_(pierwiastek)" title="Neptun (pierwiastek)">Np</a> </td> <td style="color:black; background:#CC8898"><a href="/wiki/Pluton_(pierwiastek)" title="Pluton (pierwiastek)">Pu</a> </td> <td style="color:black; background:#CC8898"><a href="/wiki/Ameryk" title="Ameryk">Am</a> </td> <td style="color:black; background:#CC8898"><a href="/wiki/Kiur_(pierwiastek)" title="Kiur (pierwiastek)">Cm</a> </td> <td style="color:black; background:#CC8898"><a href="/wiki/Berkel" title="Berkel">Bk</a> </td> <td style="color:black; background:#CC8898"><a href="/wiki/Kaliforn" title="Kaliforn">Cf</a> </td> <td style="color:black; background:#CC8898"><a href="/wiki/Einstein_(pierwiastek)" title="Einstein (pierwiastek)">Es</a> </td> <td style="color:black; background:#CC8898"><a href="/wiki/Ferm_(pierwiastek)" title="Ferm (pierwiastek)">Fm</a> </td> <td style="color:black; background:#CC8898"><a href="/wiki/Mendelew" title="Mendelew">Md</a> </td> <td style="color:black; background:#CC8898"><a href="/wiki/Nobel_(pierwiastek)" title="Nobel (pierwiastek)">No</a> </td> <td style="color:black; background:#CC8898"><a href="/wiki/Lorens" title="Lorens">Lr</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Rutherford_(pierwiastek)" title="Rutherford (pierwiastek)">Rf</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Dubn" title="Dubn">Db</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Seaborg" title="Seaborg">Sg</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Bohr_(pierwiastek)" title="Bohr (pierwiastek)">Bh</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Has" title="Has">Hs</a> </td> <td style="color:black; background:#ECECEC"><a href="/wiki/Meitner" title="Meitner">Mt</a> </td> <td style="color:black; background:#ECECEC"><a href="/wiki/Darmsztadt" title="Darmsztadt">Ds</a> </td> <td style="color:black; background:#ECECEC"><a href="/wiki/Roentgen_(pierwiastek)" title="Roentgen (pierwiastek)">Rg</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF"><a href="/wiki/Kopernik_(pierwiastek)" title="Kopernik (pierwiastek)">Cn</a> </td> <td style="color:black; background:#ECECEC"><a href="/wiki/Nihon" title="Nihon">Nh</a> </td> <td style="color:black; background:#ECECEC"><a href="/wiki/Flerow" title="Flerow">Fl</a> </td> <td style="color:black; background:#ECECEC"><a href="/wiki/Moskow_(pierwiastek)" title="Moskow (pierwiastek)">Mc</a> </td> <td style="color:black; background:#ECECEC"><a href="/wiki/Liwermor" title="Liwermor">Lv</a> </td> <td style="color:black; background:#ECECEC"><a href="/wiki/Tenes" title="Tenes">Ts</a> </td> <td style="color:black; background:#ECECEC"><a href="/wiki/Oganeson" title="Oganeson">Og</a> </td></tr> <tr> <td style="color:black; background:#ffffff"><a href="/wiki/Pierwiastki_%C3%B3smego_okresu" title="Pierwiastki ósmego okresu">8</a> </td> <td style="color:black; background:#ECECEC"><a href="/wiki/Ununenn" title="Ununenn">Uue</a> </td> <td style="color:black; background:#ECECEC"><a href="/wiki/Unbinil" title="Unbinil">Ubn</a> </td> <td width="2.94%"><small>✱</small> </td> <td colspan="30">  </td></tr> <tr> <td colspan="5">  </td> <td><small>✱</small> </td> <td style="color:black; background:#ECECEC"><a href="/wiki/Unbiun" title="Unbiun">Ubu</a> </td> <td style="color:black; background:#ECECEC"><a href="/wiki/Unbibi" title="Unbibi">Ubb</a> </td> <td style="color:black; background:#ECECEC">Ubt </td> <td style="color:black; background:#ECECEC"><a href="/wiki/Unbikwad" title="Unbikwad">Ubq</a> </td> <td style="color:black; background:#ECECEC">Ubp </td> <td style="color:black; background:#ECECEC"><a href="/wiki/Unbiheks" title="Unbiheks">Ubh</a> </td> <td style="color:black; background:#ECECEC"><a href="/wiki/Unbisept" title="Unbisept">Ubs</a> </td> <td style="color:black; background:#ECECEC">...<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39">[ii]</a></sup> </td> <td colspan="22">  </td></tr> <tr> <td colspan="34"> <table border="0" align="center" style="border:1px solid #ffffff; border-collapse:collapse; width:100%; font-size: 90%;" rules="all" cellpadding="1"> <tbody><tr> <td style="color:black; background:#CC7722; border:2px solid #ffffff;" width="9.09%"><a href="/wiki/Litowce" title="Litowce">Metale alkaliczne</a> </td> <td style="color:black; background:#E1A95F; border:2px solid #ffffff;" width="9.09%"><a href="/wiki/Berylowce" title="Berylowce">Metale ziem<br />alkalicznych</a> </td> <td style="color:black; background:#E0B0FF; border:2px solid #ffffff;" width="9.09%"><a href="/wiki/Lantanowce" title="Lantanowce">Lantanowce</a> </td> <td style="color:black; background:#CC8898; border:2px solid #ffffff;" width="9.09%"><a href="/wiki/Aktynowce" title="Aktynowce">Aktynowce</a> </td> <td style="color:black; background:#EDC9AF; border:2px solid #ffffff;" width="9.09%"><a href="/wiki/Blok_d" title="Blok d">Metale przejściowe</a> </td> <td style="color:black; background:#BCBCBC; border:2px solid #ffffff;" width="9.09%"><a href="/wiki/Metale" title="Metale">Metale</a> </td> <td style="color:black; background:#B87333; border:2px solid #ffffff;" width="9.09%"><a href="/wiki/P%C3%B3%C5%82metale" title="Półmetale">Półmetale</a> </td> <td style="color:black; background:#9AB973; border:2px solid #ffffff;" width="9.09%"><a href="/wiki/Niemetale" title="Niemetale">Niemetale</a> </td> <td style="color:black; background:#F0E68C; border:2px solid #ffffff;" width="9.09%"><a href="/wiki/Fluorowce" title="Fluorowce">Halogeny</a> </td> <td style="color:black; background:#ABCDEF; border:2px solid #ffffff;" width="9.09%"><a href="/wiki/Helowce" title="Helowce">Gazy szlachetne</a> </td> <td style="color:black; background:#ECECEC; border:2px solid #ffffff;" width="9.09%">Właściwości<br />nieznane </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="navbox-abovebelow" colspan="34" style="text-align:left"><div class="do-not-make-smaller refsection refsection-mini"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text">Alternatywnie do <a href="/wiki/Skandowce" title="Skandowce">skandowców</a> zalicza się często nie <a href="/wiki/Lutet" title="Lutet">lutet</a> i <a href="/wiki/Lorens" title="Lorens">lorens</a>, lecz <a href="/wiki/Lantan" title="Lantan">lantan</a>, <a href="/wiki/Aktyn" title="Aktyn">aktyn</a> oraz hipotetyczny <a href="/wiki/Unbiun" title="Unbiun">unbiun</a>.</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text">Budowa <a href="/wiki/Pierwiastki_%C3%B3smego_okresu" title="Pierwiastki ósmego okresu">8. okresu</a> jest przedmiotem badań teoretycznych i dokładne umiejscowienie pierwiastków tego okresu w ramach układu okresowego jest niepewne.</span> </li> </ol></div></div> </td></tr></tbody></table> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description"><a href="/wiki/Pierwiastek_chemiczny" title="Pierwiastek chemiczny">pierwiastek chemiczny</a></span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/sh85135605">sh85135605</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4140648-5">4140648-5</a></span></li><li><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Web_NDL_Authorities" class="extiw" title="de:Web NDL Authorities">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00573109">00573109</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale" title="Bibliothèque nationale">BnF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb119375205">119375205</a></span></li><li><a href="/wiki/Centralna_Biblioteka_Narodowa_we_Florencji" title="Centralna Biblioteka Narodowa we Florencji">BNCF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://thes.bncf.firenze.sbn.it/termine.php?id=23638">23638</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph174614">ph174614</a></span></li><li><a href="/wiki/Hiszpa%C5%84ska_Biblioteka_Narodowa" title="Hiszpańska Biblioteka Narodowa">BNE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX531321">XX531321</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007538930505171">987007538930505171</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/science/titanium">science/titanium</a></span></li> <li><a href="/wiki/The_Canadian_Encyclopedia" title="The Canadian Encyclopedia">The Canadian Encyclopedia</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/titanium/">titanium</a></span></li> <li><a href="/wiki/Enciclopedia_Treccani" title="Enciclopedia Treccani">Treccani</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/titanio">titanio</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P3219" class="extiw" title="d:Property:P3219">Universalis</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/titane/">titane</a></span></li> <li><a href="/wiki/Wielka_Encyklopedia_Rosyjska" title="Wielka Encyklopedia Rosyjska">БРЭ</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/4193242">4193242</a></span></li> <li><a href="/wiki/Nationalencyklopedin" title="Nationalencyklopedin">NE.se</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/lång/titan">titan</a></span></li> <li><a href="/wiki/Nacion%C4%81l%C4%81_enciklop%C4%93dija" title="Nacionālā enciklopēdija">Nacionālā enciklopēdija</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://enciklopedija.lv/skirklis/139587">139587</a></span></li> <li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=titan">titan</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1296" class="extiw" title="d:Property:P1296">Catalana</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0146589.xml">0146589</a></span></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&url_prefix=https://lex.dk/&id=titan">titan</a></span></li></ul> </div><div class="normdaten-andere"><div>Identyfikatory zewnętrzne:</div> <ul><li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P6263" class="extiw" title="d:Property:P6263">identyfikator minerału w Mindat</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mindat.org/min-7339.html">7339</a></span></li></ul> </div></div></div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&oldid=75273022">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&oldid=75273022</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Pierwiastki_chemiczne" title="Kategoria:Pierwiastki chemiczne">Pierwiastki chemiczne</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Tytan_(pierwiastek)" title="Kategoria:Tytan (pierwiastek)">Tytan (pierwiastek)</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_zamieni%C5%82_nazw%C4%99_czasopisma" title="Kategoria:Szablon cytowania zamienił nazwę czasopisma">Szablon cytowania zamienił nazwę czasopisma</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_ksi%C4%85%C5%BCki_%E2%80%93_brak_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon cytowania książki – brak numeru strony">Szablon cytowania książki – brak numeru strony</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Uniwersalny_szablon_cytowania_%E2%80%93_brak_strony" title="Kategoria:Uniwersalny szablon cytowania – brak strony">Uniwersalny szablon cytowania – brak strony</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablony_cytowania_%E2%80%93_problemy_%E2%80%93_cytuj_%E2%80%93_strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Kategoria:Szablony cytowania – problemy – cytuj – strona główna">Szablony cytowania – problemy – cytuj – strona główna</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:W%C5%82a%C5%9Bciwo%C5%9B%C4%87_P373_taka_sama_jak_wpisana_lokalnie_(Pierwiastek_infobox)" title="Kategoria:Właściwość P373 taka sama jak wpisana lokalnie (Pierwiastek infobox)">Właściwość P373 taka sama jak wpisana lokalnie (Pierwiastek infobox)</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_propozycjami_t%C5%82umacze%C5%84" title="Kategoria:Artykuły z propozycjami tłumaczeń">Artykuły z propozycjami tłumaczeń</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_brakuj%C4%85cymi_przypisami_od_2019-05" title="Kategoria:Artykuły z brakującymi przypisami od 2019-05">Artykuły z brakującymi przypisami od 2019-05</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_odn_bez_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon odn bez numeru strony">Szablon odn bez numeru strony</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 17 lis 2024, 20:48.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Tytan_(pierwiastek)&section=2&veaction=edit&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-4zjqf","wgBackendResponseTime":189,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.542","walltime":"2.026","ppvisitednodes":{"value":53407,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":595098,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":184133,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":23,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":142,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":55037,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":12,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1765.614 1 -total"," 35.90% 633.924 1 Szablon:Pierwiastek_infobox"," 18.15% 320.444 1 Szablon:Pierwiastki_chemiczne"," 15.70% 277.146 14 Szablon:Infobox_nagłówek"," 15.03% 265.290 13 Szablon:Infobox_nagłówek_dodaj"," 13.13% 231.792 1 Szablon:Pierwiastek_infobox/układ_okresowy_pierwiastków"," 12.28% 216.903 127 Szablon:Pierwiastek_infobox/układ_okresowy_pierwiastków/pierwiastek"," 12.20% 215.350 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 11.99% 211.744 272 Szablon:Pierwiastek_–_kolor"," 8.19% 144.648 1 Szablon:Tnavbar-collapsible"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.446","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":7365113,"limit":52428800},"limitreport-logs":"parent:title = \"Szablon:Pierwiastek infobox\"\nframe.args.pagename = nil\nframe.args.namespace = nil\npagename = nil\nnamespace = 0\ntitle = Tytan (pierwiastek)\nno match karta charakterystyki%s+.%s-http\nno match karta charakterystyki%s+.%s-www\nno match zewnętrzne dane MSDS%s+.%s-www\nno match zewnętrzne dane MSDS%s+.%s-http\nno pattern 5\nparent:title = \"Szablon:Pierwiastek infobox\"\nframe.args.pagename = nil\nframe.args.namespace = nil\npagename = nil\nnamespace = 0\ntitle = Tytan (pierwiastek)\nno match %{%{CLI.CLP.tak.\nno match %{%{CLI.%d+.CLP.tak\nno match %{%{CLI.data dostępu.%d%d%d%d%-%d%d%-%d+.CLP.tak\nno match %{%{CLI.data dostępu.%d%d%d%d%-%d%d%-%d+.%d+.CLP.tak\nno match %{%{CLI.%d+.data dostępu.%d%d%d%d%-%d%d%-%d+.CLP.tak\nno pattern 6\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nWRAP: lead = \"span\"\nWRAP: tail = \"span\"\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Pure and Applied Chemistry\"\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = false\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Radiology and Oncology\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"JOM\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nKA P6263: Brak elementu 'dedykowany typ dla' (P1629) w opisie cechy\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-7d9797f5d-52dmr","timestamp":"20241119235532","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Tytan (pierwiastek)","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Tytan_(pierwiastek)","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q716","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q716","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-08-15T09:51:14Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/d\/db\/Titan-crystal_bar.JPG","headline":"22. pierwiastek chemiczny"}</script> </body> </html>