CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="eo" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Renesanco - Vikipedio</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )eowikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy" ,"wgMonthNames":["","januaro","februaro","marto","aprilo","majo","junio","julio","aŭgusto","septembro","oktobro","novembro","decembro"],"wgRequestId":"db8a3112-5ced-4284-940c-0f0da80af667","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Renesanco","wgTitle":"Renesanco","wgCurRevisionId":8919085,"wgRevisionId":8919085,"wgArticleId":3601,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Paĝoj kun eksmodaj citŝablonoj","Listo de arkivitaj paĝoj de Retarkivo","Paĝoj kiuj uzas ISBNajn magiajn ligilojn","Legindaj artikoloj","Havendaj artikoloj pli grandaj ol 30 kB","Renesanco","Historio de Eŭropo","Okcidenta kulturo","14-a jarcento en Eŭropo","15-a jarcento en Eŭropo","16-a jarcento en Eŭropo","17-a jarcento en Eŭropo"],"wgPageViewLanguage":"eo","wgPageContentLanguage":"eo","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Renesanco","wgRelevantArticleId":3601, "wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":8817070,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"eo","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"eo"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":70000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q4692","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"], "GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.niceInfoboxes":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced", "ext.gadget.Rekta-ligilo-al-Komunejo","ext.gadget.DocTabs","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=eo&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=eo&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=eo&modules=ext.gadget.niceInfoboxes&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=eo&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.12"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/63/Michelangelos_David.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Michelangelos_David.jpg/800px-Michelangelos_David.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1067"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Michelangelos_David.jpg/640px-Michelangelos_David.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="853"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Renesanco - Vikipedio"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//eo.m.wikipedia.org/wiki/Renesanco"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Redakti" href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipedio (eo)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//eo.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Renesanco"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.eo"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipedio Atom-fonto" href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Lastaj_%C5%9Dan%C4%9Doj&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Renesanco rootpage-Renesanco skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Saltu al enhavo</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Retejo"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Ĉefa menuo" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ĉefa menuo" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ĉefa menuo</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ĉefa menuo</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">movigi al flanka panelo</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">kaŝi</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigado </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-desciption" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedio:%C4%88efpa%C4%9Do"><span>Ĉefpaĝo</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portalo:Komunumo" title="Pri la projekto, kion vi povas fari, kie vi povas trovi ion"><span>Komunuma portalo</span></a></li><li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedio:Diskutejo"><span>Diskutejo</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedio:Aktuala%C4%B5oj" title="Trovi fonajn informojn pri nunaj eventoj"><span>Aktualaĵoj</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Lastaj_%C5%9Dan%C4%9Doj" title="Listo de la lastaj ŝanĝoj en la vikio. [r]" accesskey="r"><span>Lastaj ŝanĝoj</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Novaj_pa%C4%9Doj"><span>Novaj paĝoj</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Hazarda_pa%C4%9Do" title="Iri al hazarda paĝo [x]" accesskey="x"><span>Hazarda paĝo</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Helpo:Enhavo" title="La loko por eltrovi"><span>Helpo</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Vikipedio:%C4%88efpa%C4%9Do" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipedio" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-eo.svg" style="width: 6.875em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-eo.svg" width="109" height="13" style="width: 6.8125em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Ser%C4%89i" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Serĉi tra Vikipedio [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Serĉi</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Serĉi tra Vikipedio" aria-label="Serĉi tra Vikipedio" autocapitalize="sentences" title="Serĉi tra Vikipedio [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specialaĵo:Serĉi"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Serĉi</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Personaj iloj"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aspekto"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aspekto" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aspekto</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=eo.wikipedia.org&uselang=eo" class=""><span>Donaci</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Krei_konton&returnto=Renesanco" title="Ni rekomendas ke vi kreu uzantokonton kaj ensalutu, kvankam tio ne estas deviga" class=""><span>Krei konton</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Ensaluti&returnto=Renesanco" title="Ni rekomendas ke vi ensalutu, kvankam tio ne estas devige. [o]" accesskey="o" class=""><span>Ensaluti</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Pliaj agordoj" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Personaj iloj" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Personaj iloj</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menuo de uzanto" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=eo.wikipedia.org&uselang=eo"><span>Donaci</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Krei_konton&returnto=Renesanco" title="Ni rekomendas ke vi kreu uzantokonton kaj ensalutu, kvankam tio ne estas deviga"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Krei konton</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Ensaluti&returnto=Renesanco" title="Ni rekomendas ke vi ensalutu, kvankam tio ne estas devige. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Ensaluti</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Paĝoj por elsalutitaj redaktistoj <a href="/wiki/Helpo:Enkonduko" aria-label="Lernu pli pri redaktado"><span>Lernu pli</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Miaj_kontribuoj" title="Listo de redaktoj faritaj el ĉi tiu IPa adreso [y]" accesskey="y"><span>Kontribuoj</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Mia_diskutpa%C4%9Do" title="Diskuto pri redaktoj sub tiu ĉi IP adreso [n]" accesskey="n"><span>Diskuto</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Retejo"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Enhavo" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Enhavo</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">movigi al flanka panelo</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">kaŝi</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Komenco</div> </a> </li> <li id="toc-Superrigardo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Superrigardo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Superrigardo</span> </div> </a> <ul id="toc-Superrigardo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Historio_kaj_fakoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historio_kaj_fakoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Historio kaj fakoj</span> </div> </a> <ul id="toc-Historio_kaj_fakoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Originoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Originoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Originoj</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Originoj-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Baskuli Originoj subsekcio</span> </button> <ul id="toc-Originoj-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-La_latina_kaj_greka_fazoj_de_renesanca_humanismo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#La_latina_kaj_greka_fazoj_de_renesanca_humanismo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>La latina kaj greka fazoj de renesanca humanismo</span> </div> </a> <ul id="toc-La_latina_kaj_greka_fazoj_de_renesanca_humanismo-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Renesanca_Latino" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Renesanca_Latino"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.1</span> <span>Renesanca Latino</span> </div> </a> <ul id="toc-Renesanca_Latino-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Sociaj_kaj_politikaj_strukturoj_en_Italio" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sociaj_kaj_politikaj_strukturoj_en_Italio"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Sociaj kaj politikaj strukturoj en Italio</span> </div> </a> <ul id="toc-Sociaj_kaj_politikaj_strukturoj_en_Italio-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nigra_morto" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nigra_morto"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Nigra morto</span> </div> </a> <ul id="toc-Nigra_morto-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kulturaj_kondiĉoj_en_Florenco" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kulturaj_kondiĉoj_en_Florenco"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Kulturaj kondiĉoj en Florenco</span> </div> </a> <ul id="toc-Kulturaj_kondiĉoj_en_Florenco-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Karakterizaĵoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Karakterizaĵoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Karakterizaĵoj</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Karakterizaĵoj-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Baskuli Karakterizaĵoj subsekcio</span> </button> <ul id="toc-Karakterizaĵoj-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Humanismo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Humanismo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Humanismo</span> </div> </a> <ul id="toc-Humanismo-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Humanismo_kaj_bibliotekoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Humanismo_kaj_bibliotekoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.1</span> <span>Humanismo kaj bibliotekoj</span> </div> </a> <ul id="toc-Humanismo_kaj_bibliotekoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Arto" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Arto"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Arto</span> </div> </a> <ul id="toc-Arto-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Scienco" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Scienco"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Scienco</span> </div> </a> <ul id="toc-Scienco-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Religio" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Religio"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Religio</span> </div> </a> <ul id="toc-Religio-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Memkonscio" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Memkonscio"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>Memkonscio</span> </div> </a> <ul id="toc-Memkonscio-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Etendo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Etendo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Etendo</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Etendo-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Baskuli Etendo subsekcio</span> </button> <ul id="toc-Etendo-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Franca_Renesanco" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Franca_Renesanco"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Franca Renesanco</span> </div> </a> <ul id="toc-Franca_Renesanco-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Germana_Renesanco" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Germana_Renesanco"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Germana Renesanco</span> </div> </a> <ul id="toc-Germana_Renesanco-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hispana_Renesanco" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hispana_Renesanco"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Hispana Renesanco</span> </div> </a> <ul id="toc-Hispana_Renesanco-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Angla_Renesanco" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Angla_Renesanco"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Angla Renesanco</span> </div> </a> <ul id="toc-Angla_Renesanco-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nederlanda_Renesanco" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nederlanda_Renesanco"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.5</span> <span>Nederlanda Renesanco</span> </div> </a> <ul id="toc-Nederlanda_Renesanco-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Referencoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Referencoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Referencoj</span> </div> </a> <ul id="toc-Referencoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Literaturo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Literaturo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Literaturo</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Literaturo-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Baskuli Literaturo subsekcio</span> </button> <ul id="toc-Literaturo-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-En_Esperanto" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#En_Esperanto"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>En Esperanto</span> </div> </a> <ul id="toc-En_Esperanto-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Alilingva" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Alilingva"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Alilingva</span> </div> </a> <ul id="toc-Alilingva-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Vidu_ankaŭ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Vidu_ankaŭ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Vidu ankaŭ</span> </div> </a> <ul id="toc-Vidu_ankaŭ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Eksteraj_ligiloj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Eksteraj_ligiloj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Eksteraj ligiloj</span> </div> </a> <ul id="toc-Eksteraj_ligiloj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Enhavo" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Enhavtabelo" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ŝaltu la enhavtabelon" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ŝaltu la enhavtabelon</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Renesanco</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Iru al artikolo en alia lingvo. Havebla en 165 lingvo" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-165" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">165 lingvoj</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B8%D2%AD%D0%B0%D1%80%D2%BF%D0%B8%D0%B0%D1%80%D0%B0" title="Аиҭарҿиара — abĥaza" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Аиҭарҿиара" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="abĥaza" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Renaissance" title="Renaissance — afrikansa" lang="af" hreflang="af" data-title="Renaissance" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikansa" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Renaissance" title="Renaissance — svisgermana" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Renaissance" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="svisgermana" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%98%E1%88%98%E1%8A%90_%E1%88%85%E1%8B%B3%E1%88%B4" title="ዘመነ ህዳሴ — amhara" lang="am" hreflang="am" data-title="ዘመነ ህዳሴ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amhara" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Renaiximiento" title="Renaiximiento — aragona" lang="an" hreflang="an" data-title="Renaiximiento" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragona" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%87%D8%B6%D8%A9" title="عصر النهضة — araba" lang="ar" hreflang="ar" data-title="عصر النهضة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="araba" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%88%D8%AF-%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%A9" title="لعاود-ولادة — Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="لعاود-ولادة" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%87%D8%B6%D9%87" title="عصر النهضه — Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="عصر النهضه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Renacimientu" title="Renacimientu — asturia" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Renacimientu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturia" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="leginda artikolo"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ntibah_d%C3%B6vr%C3%BC" title="İntibah dövrü — azerbajĝana" lang="az" hreflang="az" data-title="İntibah dövrü" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbajĝana" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="رونسانس — South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="رونسانس" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="elstara artikolo"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%AF%D2%A3%D1%8B%D1%80%D1%8B%D1%83" title="Яңырыу — baŝkira" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Яңырыу" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baŝkira" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Renaissance" title="Renaissance — balia" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Renaissance" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="balia" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Renaissance" title="Renaissance — Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Renaissance" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Renesansos" title="Renesansos — Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Renesansos" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D1%8D%D0%BD%D0%BD%D0%B5" title="Адраджэнне — belorusa" lang="be" hreflang="be" data-title="Адраджэнне" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="belorusa" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D1%8D%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5" title="Адраджэньне — Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Адраджэньне" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B0%D0%BD%D1%81" title="Ренесанс — bulgara" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Ренесанс" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgara" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9B%E1%80%AE%E1%80%94%E1%80%B1%E1%80%9E%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%81%E1%80%B1%E1%80%90%E1%80%BA" title="ရီနေသွန်းခေတ် — Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="ရီနေသွန်းခေတ်" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%81" title="রেনেসাঁ — bengala" lang="bn" hreflang="bn" data-title="রেনেসাঁ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengala" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A2%E0%BD%B2%E0%BD%82%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BE%A9%E0%BD%A3%E0%BC%8B%E0%BD%96%E0%BD%A6%E0%BE%90%E0%BE%B1%E0%BD%A2%E0%BC%8B%E0%BD%91%E0%BD%A2%E0%BC%8B" title="རིག་རྩལ་བསྐྱར་དར་ — tibeta" lang="bo" hreflang="bo" data-title="རིག་རྩལ་བསྐྱར་དར་" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="tibeta" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Azginivelezh" title="Azginivelezh — bretona" lang="br" hreflang="br" data-title="Azginivelezh" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretona" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Renesansa" title="Renesansa — bosna" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Renesansa" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosna" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="elstara artikolo"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D2%BA%D1%8D%D1%80%D0%B3%D1%8D%D0%BD_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D1%82%D1%8B%D0%BD_%D2%AF%D0%B5" title="Һэргэн мандалтын үе — Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Һэргэн мандалтын үе" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Renaixement" title="Renaixement — kataluna" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Renaixement" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataluna" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/%C3%99ng-ngi%C3%AA-h%C3%B3k-h%C4%ADng" title="Ùng-ngiê-hók-hĭng — Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Ùng-ngiê-hók-hĭng" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Дендалар — ĉeĉena" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Дендалар" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="ĉeĉena" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Renasans" title="Renasans — cebua" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Renasans" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebua" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%95%DB%8C%D9%86%DB%8E%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="ڕینێسانس — sorana" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ڕینێسانس" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorana" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Renessans" title="Renessans — Crimean Tatar" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Renessans" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Crimean Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="leginda artikolo"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Renesance" title="Renesance — ĉeĥa" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Renesance" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="ĉeĥa" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D3%97%D1%80%D3%97%D0%BB%D3%B3" title="Чӗрӗлӳ — ĉuvaŝa" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Чӗрӗлӳ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="ĉuvaŝa" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Y_Dadeni_Dysg" title="Y Dadeni Dysg — kimra" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Y Dadeni Dysg" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="kimra" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Ren%C3%A6ssancen" title="Renæssancen — dana" lang="da" hreflang="da" data-title="Renæssancen" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="dana" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="leginda artikolo"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Renaissance" title="Renaissance — germana" lang="de" hreflang="de" data-title="Renaissance" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="germana" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%AD%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%B7" title="Αναγέννηση — greka" lang="el" hreflang="el" data-title="Αναγέννηση" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="greka" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Renaissance" title="Renaissance — angla" lang="en" hreflang="en" data-title="Renaissance" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angla" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Renacimiento" title="Renacimiento — hispana" lang="es" hreflang="es" data-title="Renacimiento" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hispana" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Renessanss" title="Renessanss — estona" lang="et" hreflang="et" data-title="Renessanss" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estona" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Pizkundea" title="Pizkundea — eŭska" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Pizkundea" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="eŭska" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Renac%C3%A9ncia" title="Renacéncia — Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Renacéncia" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="رنسانس — persa" lang="fa" hreflang="fa" data-title="رنسانس" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persa" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Renessanssi" title="Renessanssi — finna" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Renessanssi" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finna" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Renessanss" title="Renessanss — Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Renessanss" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Renesansan" title="Renesansan — feroa" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Renesansan" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="feroa" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Renaissance" title="Renaissance — franca" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Renaissance" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="franca" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Renaissance" title="Renaissance — nord-frisa" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Renaissance" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="nord-frisa" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Rinassiment" title="Rinassiment — friula" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Rinassiment" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="friula" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="leginda artikolo"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Ren%C3%AAss%C3%A2nse" title="Renêssânse — okcident-frisa" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Renêssânse" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="okcident-frisa" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Athbheochan" title="An Athbheochan — irlanda" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Athbheochan" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlanda" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Roun%C3%A9sans" title="Rounésans — Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Rounésans" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Linn_an_Ath-bhe%C3%B2thachaidh" title="Linn an Ath-bheòthachaidh — skot-gaela" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Linn an Ath-bheòthachaidh" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="skot-gaela" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Renacemento" title="Renacemento — galega" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Renacemento" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galega" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Renacimiento" title="Renacimiento — gvarania" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Renacimiento" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="gvarania" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Renaissance" title="Renaissance — haŭsa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Renaissance" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="haŭsa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A8%D7%A0%D7%A1%D7%90%D7%A0%D7%A1" title="רנסאנס — hebrea" lang="he" hreflang="he" data-title="רנסאנס" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrea" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%97%E0%A4%B0%E0%A4%A3" title="पुनर्जागरण — hinda" lang="hi" hreflang="hi" data-title="पुनर्जागरण" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hinda" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Renaissance" title="Renaissance — Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Renaissance" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Renesansa" title="Renesansa — kroata" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Renesansa" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="kroata" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Renesans" title="Renesans — haitia kreola" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Renesans" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="haitia kreola" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Renesz%C3%A1nsz" title="Reneszánsz — hungara" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Reneszánsz" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="hungara" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A4" title="Վերածնունդ — armena" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Վերածնունդ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="armena" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A4" title="Վերածնունդ — Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Վերածնունդ" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Renascentia" title="Renascentia — Interlingvao" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Renascentia" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Interlingvao" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Renaisans" title="Renaisans — indonezia" lang="id" hreflang="id" data-title="Renaisans" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Renascentie" title="Renascentie — Interlingveo" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Renascentie" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Interlingveo" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Renasimiento" title="Renasimiento — iloka" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Renasimiento" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="iloka" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Renesanco" title="Renesanco — Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Renesanco" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Endurreisnin" title="Endurreisnin — islanda" lang="is" hreflang="is" data-title="Endurreisnin" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islanda" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Rinascimento" title="Rinascimento — itala" lang="it" hreflang="it" data-title="Rinascimento" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="itala" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%AB%E3%83%8D%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%82%B9" title="ルネサンス — japana" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ルネサンス" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japana" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Renesans" title="Renesans — Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Renesans" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Abad_Renaisans" title="Abad Renaisans — java" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Abad Renaisans" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="java" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A1%E1%83%98" title="რენესანსი — kartvela" lang="ka" hreflang="ka" data-title="რენესანსი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="kartvela" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Oyan%C4%B1w_d%C3%A1wiri" title="Oyanıw dáwiri — Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Oyanıw dáwiri" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Taleslalit" title="Taleslalit — kabila" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Taleslalit" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="kabila" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/W%C9%9B%C9%9B_k%C9%A9fana_yaa_al%C9%A9waat%CA%8A_k%C9%A9fat%CA%8A_(Renaissance)" title="Wɛɛ kɩfana yaa alɩwaatʊ kɩfatʊ (Renaissance) — Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Wɛɛ kɩfana yaa alɩwaatʊ kɩfatʊ (Renaissance)" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B0%D0%BD%D1%81" title="Ренессанс — kazaĥa" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Ренессанс" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazaĥa" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%A8%E0%B2%B5%E0%B3%8B%E0%B2%A6%E0%B2%AF" title="ನವೋದಯ — kanara" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ನವೋದಯ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kanara" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%A5%B4%EB%84%A4%EC%83%81%EC%8A%A4" title="르네상스 — korea" lang="ko" hreflang="ko" data-title="르네상스" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="korea" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%96%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%9B%D8%B3_(%D9%86%D9%88_%D8%AC%D9%8E%D9%86%D9%8E%D9%85)" title="رینیٖسانٛس (نو جَنَم) — kaŝmira" lang="ks" hreflang="ks" data-title="رینیٖسانٛس (نو جَنَم)" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="kaŝmira" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Ronesans" title="Ronesans — kurda" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Ronesans" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurda" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Dastinythians" title="Dastinythians — kornvala" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Dastinythians" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="kornvala" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B9%D1%80%D0%B0_%D0%B6%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%83%D1%83" title="Кайра жаралуу — kirgiza" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Кайра жаралуу" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiza" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Renascentia_litterarum" title="Renascentia litterarum — latino" lang="la" hreflang="la" data-title="Renascentia litterarum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latino" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Renaissance" title="Renaissance — luksemburga" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Renaissance" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luksemburga" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B0%D0%BD%D1%81" title="Ренессанс — lezga" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Ренессанс" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="lezga" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Renase" title="Renase — Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Renase" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Renaissance" title="Renaissance — limburga" lang="li" hreflang="li" data-title="Renaissance" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburga" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Renascimento" title="Renascimento — Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Renascimento" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Renascim%C3%ABnt" title="Renascimënt — Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Renascimënt" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Renassiment" title="Renassiment — Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Renassiment" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BB%80%E0%BA%A3%E0%BB%80%E0%BA%99%E0%BA%AA%E0%BA%8A%E0%BB%8C" title="ເຣເນສຊ໌ — laŭa" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ເຣເນສຊ໌" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="laŭa" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Renesansas" title="Renesansas — litova" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Renesansas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litova" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Renesanse" title="Renesanse — latva" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Renesanse" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="latva" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B0" title="Ренесанса — makedona" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Ренесанса" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="makedona" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AF%E0%B5%82%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B5%86_%E0%B4%A8%E0%B4%B5%E0%B5%8B%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A5%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B2%E0%B4%82" title="യൂറോപ്പിലെ നവോത്ഥാനകാലം — malajalama" lang="ml" hreflang="ml" data-title="യൂറോപ്പിലെ നവോത്ഥാനകാലം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalama" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8D%D1%80%D0%B3%D1%8D%D0%BD_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D1%82%D1%8B%D0%BD_%D2%AF%D0%B5" title="Сэргэн мандалтын үе — mongola" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Сэргэн мандалтын үе" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongola" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%AF_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AC%E0%A5%8B%E0%A4%A7%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE_%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B3" title="युरोपीय प्रबोधनाचा काळ — marata" lang="mr" hreflang="mr" data-title="युरोपीय प्रबोधनाचा काळ" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marata" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Zaman_Pembaharuan" title="Zaman Pembaharuan — malaja" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Zaman Pembaharuan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malaja" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Rinaxximent" title="Rinaxximent — malta" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Rinaxximent" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="malta" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Renacimiento" title="Renacimiento — miranda" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Renacimiento" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="miranda" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%89%E1%80%AC%E1%80%8F%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%85%E1%80%BA_%E1%80%A1%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%AF%E1%80%B6" title="ဉာဏ်သစ် အရေးတော်ပုံ — birma" lang="my" hreflang="my" data-title="ဉာဏ်သစ် အရေးတော်ပုံ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birma" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="رنسانس — mazandarana" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="رنسانس" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="mazandarana" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Renaissance" title="Renaissance — platgermana" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Renaissance" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="platgermana" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Renaissance" title="Renaissance — Low Saxon" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Renaissance" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Low Saxon" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%97%E0%A4%B0%E0%A4%A3" title="पुनर्जागरण — nepala" lang="ne" hreflang="ne" data-title="पुनर्जागरण" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepala" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%82%E0%A4%A8%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%97%E0%A4%B0%E0%A4%A3" title="पूनर्जागरण — nevara" lang="new" hreflang="new" data-title="पूनर्जागरण" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="nevara" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Renaissance" title="Renaissance — nederlanda" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Renaissance" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="nederlanda" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Renessansen" title="Renessansen — novnorvega" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Renessansen" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="novnorvega" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Renessansen" title="Renessansen — dannorvega" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Renessansen" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="dannorvega" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/R%27na%C3%AEt%C3%A9" title="R'naîté — Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="R'naîté" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Renaissen%C3%A7a" title="Renaissença — okcitana" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Renaissença" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="okcitana" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Bara_Jalqabbii_Yaada_Haaraa(Renaissance)" title="Bara Jalqabbii Yaada Haaraa(Renaissance) — oroma" lang="om" hreflang="om" data-title="Bara Jalqabbii Yaada Haaraa(Renaissance)" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="oroma" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%81%E0%A9%9C-%E0%A8%B8%E0%A9%81%E0%A8%B0%E0%A8%9C%E0%A9%80%E0%A8%A4%E0%A9%80" title="ਮੁੜ-ਸੁਰਜੀਤੀ — panĝaba" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਮੁੜ-ਸੁਰਜੀਤੀ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="panĝaba" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Renasementu" title="Renasementu — Papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Renasementu" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="Papiamento" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Ernai%C3%A7ance" title="Ernaiçance — Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Ernaiçance" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Renesans" title="Renesans — pola" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Renesans" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="pola" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Arnassensa" title="Arnassensa — Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Arnassensa" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%DB%83_%D8%AB%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%81" title="نشاۃ ثانیہ — Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="نشاۃ ثانیہ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3_(%D9%86%D9%88%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C/%D8%A8%D9%8A%D8%A7_%DA%98%D9%88%D9%86%D8%AF)" title="رنسانس (نوی والی/بيا ژوند) — paŝtua" lang="ps" hreflang="ps" data-title="رنسانس (نوی والی/بيا ژوند)" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="paŝtua" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Renascimento" title="Renascimento — portugala" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Renascimento" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugala" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Renaschientscha" title="Renaschientscha — romanĉa" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Renaschientscha" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="romanĉa" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Rena%C8%99terea" title="Renașterea — rumana" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Renașterea" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumana" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%B7%D1%80%D0%BE%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Возрождение — rusa" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Возрождение" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rusa" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%96%D1%8F" title="Ренесанція — Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Ренесанція" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B0%D0%BD%D1%81" title="Ренессанс — jakuta" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Ренессанс" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="jakuta" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Rinaschimentu" title="Rinaschimentu — sarda" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Rinaschimentu" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sarda" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Rinascimentu" title="Rinascimentu — sicilia" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Rinascimentu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sicilia" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%8A%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%B3" title="ريناسنس — sinda" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ريناسنس" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sinda" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Renesansa" title="Renesansa — serbo-Kroata" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Renesansa" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbo-Kroata" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%B1%E0%B6%BB%E0%B7%94%E0%B6%AF%E0%B6%BA" title="පුනරුදය — sinhala" lang="si" hreflang="si" data-title="පුනරුදය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="sinhala" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Renaissance" title="Renaissance — Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Renaissance" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Renesancia" title="Renesancia — slovaka" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Renesancia" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovaka" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Renesansa" title="Renesansa — slovena" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Renesansa" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="slovena" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Rilindja" title="Rilindja — albana" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Rilindja" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albana" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B0" title="Ренесанса — serba" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Ренесанса" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serba" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Renaissance" title="Renaissance — Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Renaissance" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9naisans" title="Rénaisans — sunda" lang="su" hreflang="su" data-title="Rénaisans" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="sunda" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Ren%C3%A4ssansen" title="Renässansen — sveda" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Renässansen" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="sveda" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Renaissance" title="Renaissance — svahila" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Renaissance" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="svahila" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/palekalay_tu_naliman_a_misulit_tu_cudad_%E6%96%87%E8%97%9D%E5%BE%A9%E8%88%88" title="palekalay tu naliman a misulit tu cudad 文藝復興 — Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="palekalay tu naliman a misulit tu cudad 文藝復興" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AE%E0%AE%B1%E0%AF%81%E0%AE%AE%E0%AE%B2%E0%AE%B0%E0%AF%8D%E0%AE%9A%E0%AF%8D%E0%AE%9A%E0%AE%BF_(%E0%AE%90%E0%AE%B0%E0%AF%8B%E0%AE%AA%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AE%BE)" title="மறுமலர்ச்சி (ஐரோப்பா) — tamila" lang="ta" hreflang="ta" data-title="மறுமலர்ச்சி (ஐரோப்பா)" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamila" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%88%E0%B0%9C%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="రినైజెన్స్ — telugua" lang="te" hreflang="te" data-title="రినైజెన్స్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telugua" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D2%B3%D1%91" title="Эҳё — taĝika" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Эҳё" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="taĝika" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%9F%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%9F%E0%B8%B9%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%9B%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="สมัยฟื้นฟูศิลปวิทยา — taja" lang="th" hreflang="th" data-title="สมัยฟื้นฟูศิลปวิทยา" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="taja" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Wozro%C5%BEdeni%C3%BDe" title="Wozroždeniýe — turkmena" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Wozroždeniýe" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="turkmena" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Renasimiyento" title="Renasimiyento — tagaloga" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Renasimiyento" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagaloga" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Intibohi_Dovr" title="Intibohi Dovr — Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Intibohi Dovr" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/R%C3%B6nesans" title="Rönesans — turka" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Rönesans" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turka" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%8A%D8%AA%D8%A7_%DA%AF%DB%88%D9%84%D9%84%D9%89%D9%86%D9%89%D8%B4" title="قايتا گۈللىنىش — ujgura" lang="ug" hreflang="ug" data-title="قايتا گۈللىنىش" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ujgura" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%96%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8F" title="Відродження — ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Відродження" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%DB%83_%D8%AB%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%81" title="نشاۃ ثانیہ — urduo" lang="ur" hreflang="ur" data-title="نشاۃ ثانیہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urduo" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Uyg%CA%BBonish_davri" title="Uygʻonish davri — uzbeka" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Uygʻonish davri" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbeka" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Renasimento" title="Renasimento — Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Renasimento" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="elstara artikolo"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ph%E1%BB%A5c_H%C6%B0ng" title="Phục Hưng — vjetnama" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Phục Hưng" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vjetnama" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Renaissance" title="Renaissance — West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Renaissance" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Renasimyento" title="Renasimyento — varaja" lang="war" hreflang="war" data-title="Renasimyento" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="varaja" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%96%87%E8%89%BA%E5%A4%8D%E5%85%B4" title="文艺复兴 — vua" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="文艺复兴" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="vua" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A1%E1%83%98" title="რენესანსი — Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="რენესანსი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A8%D7%A2%D7%A0%D7%A2%D7%A1%D7%90%D7%A0%D7%A1" title="רענעסאנס — jida" lang="yi" hreflang="yi" data-title="רענעסאנס" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="jida" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%96%87%E8%89%BA%E5%A4%8D%E5%85%B4" title="文艺复兴 — ĉina" lang="zh" hreflang="zh" data-title="文艺复兴" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="ĉina" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E6%96%87%E8%97%9D%E5%BE%A9%E8%88%88" title="文藝復興 — Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="文藝復興" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/B%C3%BBn-g%C4%93_ho%CC%8Dk-heng" title="Bûn-gē ho̍k-heng — Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Bûn-gē ho̍k-heng" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%96%87%E8%97%9D%E5%BE%A9%E8%88%88" title="文藝復興 — kantona" lang="yue" hreflang="yue" data-title="文藝復興" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantona" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q4692#sitelinks-wikipedia" title="Redakti interlingvajn ligilojn" class="wbc-editpage">Redakti ligilojn</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Nomspacoj"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Renesanco" title="Vidi la artikolon [c]" accesskey="c"><span>Artikolo</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Diskuto:Renesanco" rel="discussion" title="Diskuto pri la artikolo [t]" accesskey="t"><span>Diskuto</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ŝanĝi lingvan varianton" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Esperanto</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Vidoj"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Renesanco&stable=1"><span>Legi</span></a></li><li id="ca-current" class="collapsible selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Renesanco&stable=0&redirect=no" title="Vidi ĉi tiu paĝo kun kontrolendaj ŝanĝoj [v]" accesskey="v"><span>Kontrolendaj ŝanĝoj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit" title="Redakti ĉi tiun paĝon [v]" accesskey="v"><span>Redakti</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit" title="Redakti fontan kodon de tiu ĉi paĝo [e]" accesskey="e"><span>Redakti fonton</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=history" title="Antaŭaj versioj de ĉi tiu paĝo. [h]" accesskey="h"><span>Vidi historion</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paĝaj iloj"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Iloj" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Iloj</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Iloj</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">movigi al flanka panelo</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">kaŝi</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Pliaj opcioj" > <div class="vector-menu-heading"> Agoj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Renesanco&stable=1"><span>Legi</span></a></li><li id="ca-more-current" class="collapsible selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Renesanco&stable=0&redirect=no"><span>Kontrolendaj ŝanĝoj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit" title="Redakti ĉi tiun paĝon [v]" accesskey="v"><span>Redakti</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit" title="Redakti fontan kodon de tiu ĉi paĝo [e]" accesskey="e"><span>Redakti fonton</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=history"><span>Vidi historion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ĝenerale </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Kio_ligas_%C4%89i_tien%3F/Renesanco" title="Listo de ĉiuj vikiaj paĝoj kiuj ligas ĉi tien [j]" accesskey="j"><span>Ligiloj ĉi tien</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Rilataj_%C5%9Dan%C4%9Doj/Renesanco" rel="nofollow" title="Lastaj ŝanĝoj en paĝoj kiuj ligas al ĉi tiu paĝo [k]" accesskey="k"><span>Rilataj ŝanĝoj</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=eo" title="Alŝuti dosierojn [u]" accesskey="u"><span>Alŝuti dosieron</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Specialaj_pa%C4%9Doj" title="Listo de ĉiuj specialaj paĝoj [q]" accesskey="q"><span>Specialaj paĝoj</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Renesanco&oldid=8919085" title="Porĉiama ligilo al ĉi versio de la paĝo"><span>Konstanta ligilo</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=info" title="Pli da informo pri ĉi tiu paĝo"><span>Informoj pri la paĝo</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Citi&page=Renesanco&id=8919085&wpFormIdentifier=titleform" title="Informoj pri kiel citi ĉi tiun paĝon"><span>Citi ĉi tiun artikolon</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Feo.wikipedia.org%2Fwiki%2FRenesanco"><span>Akiri mallongigitan URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:QrCode&url=https%3A%2F%2Feo.wikipedia.org%2Fwiki%2FRenesanco"><span>Elŝutu QR-kodon</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Presi/elporti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Libro&bookcmd=book_creator&referer=Renesanco"><span>Krei libron</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:DownloadAsPdf&page=Renesanco&action=show-download-screen"><span>Elŝuti kiel PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Renesanco&printable=yes" title="Presebla versio de tiu ĉi paĝo [p]" accesskey="p"><span>Presebla versio</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> En aliaj projektoj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Renaissance" hreflang="en"><span>Vikimedia Komunejo</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://eo.wikiquote.org/wiki/Renesanco" hreflang="eo"><span>Vikicitaro</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q4692" title="Ligilo al konektita datuma ero [g]" accesskey="g"><span>Ero en Vikidatumoj</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paĝaj iloj"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aspekto"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aspekto</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">movigi al flanka panelo</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">kaŝi</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-indicator-fr-review-status" class="mw-indicator"><indicator name="fr-review-status" class="mw-fr-review-status-indicator" id="mw-fr-revision-toggle"><span class="cdx-fr-css-icon-review--status--pending"></span><b>Pending</b></indicator></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">El Vikipedio, la libera enciklopedio</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><div id="mw-fr-revision-messages"><div id="mw-fr-revision-details" class="mw-fr-revision-details-dialog" style="display:none;"><div tabindex="0"></div><div class="cdx-dialog cdx-dialog--horizontal-actions"><header class="cdx-dialog__header cdx-dialog__header--default"><div class="cdx-dialog__header__title-group"><h2 class="cdx-dialog__header__title">Page version status</h2><p class="cdx-dialog__header__subtitle">Malneta versio</p></div><button class="cdx-button cdx-button--action-default cdx-button--weight-quiet
							cdx-button--size-medium cdx-button--icon-only cdx-dialog__header__close-button" aria-label="Close" onclick="document.getElementById("mw-fr-revision-details").style.display = "none";" type="submit"><span class="cdx-icon cdx-icon--medium
							cdx-fr-css-icon--close"></span></button></header><div class="cdx-dialog__body"><a class="external text" href="https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Renesanco&oldid=8817070&diff=cur">3 ŝanĝoj</a> en ĉi tiu versio atendas <a href="/wiki/Helpo:Markitaj_versioj" title="Helpo:Markitaj versioj">kontrolon</a>. La <a class="external text" href="https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Renesanco&stable=1">stabila versio</a> estis <a class="external text" href="https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Protokolo&type=review&page=Renesanco">patrolita</a> je <i>31 jul. 2024</i>.</div></div><div tabindex="0"></div></div></div></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="eo" dir="ltr"><p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosiero:Renaissance_architecture_banner_Chateau_de_Chenonceau.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Renaissance_architecture_banner_Chateau_de_Chenonceau.jpg/775px-Renaissance_architecture_banner_Chateau_de_Chenonceau.jpg" decoding="async" width="775" height="111" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Renaissance_architecture_banner_Chateau_de_Chenonceau.jpg/1163px-Renaissance_architecture_banner_Chateau_de_Chenonceau.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Renaissance_architecture_banner_Chateau_de_Chenonceau.jpg/1550px-Renaissance_architecture_banner_Chateau_de_Chenonceau.jpg 2x" data-file-width="4101" data-file-height="588" /></a></span> </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Michelangelos_David.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Michelangelos_David.jpg/250px-Michelangelos_David.jpg" decoding="async" width="250" height="333" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Michelangelos_David.jpg/375px-Michelangelos_David.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Michelangelos_David.jpg/500px-Michelangelos_David.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1600" /></a><figcaption><a href="/wiki/Davido_de_Mikelan%C4%9Delo" title="Davido de Mikelanĝelo">Davido de Mikelanĝelo</a>.</figcaption></figure> <p><b>Renesanco</b> estas movado de kultura, idea kaj arta reviviĝo kaj evoluo en <a href="/wiki/Okcidenta_E%C5%ADropo" title="Okcidenta Eŭropo">Okcidenta Eŭropo</a>, kiu funkciis sub la influoj de la klasikaj <a href="/wiki/Antikva_epoko" title="Antikva epoko">antikvaj</a> modeloj, sed sukcesis superi iliajn atingojn per novaj kaj pli rimarkindaj kreivaĵoj. Tiu movado donis sian nomon al historia epoko kiu daŭris de proksimume la 15-a jarcento ĝis la 17-a jarcento (alternative kelkaj konsideras ĝin de la 15-a jarcento ĝis la 18-a jarcento).<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>La etoso kaj ideoj de la movado koincidis kun la aktualaĵoj de tiu tempoperiodo - kaj en ilia centro estis la reviviĝo de tekstoj el klasikaj tempoj (la periodo de <a href="/wiki/Antikva_Grekio" title="Antikva Grekio">antikva Grekio</a> kaj <a href="/wiki/Romio" title="Romio">Romio</a>), la pliiĝo de <a href="/wiki/Patroneco" title="Patroneco">patroneco</a> flanke de la <a href="/wiki/Papoj" class="mw-redirect" title="Papoj">papoj</a> kaj la nobelaro, la evoluo de novaj <a href="/wiki/Tekniko" title="Tekniko">teknikoj</a> en arto (ekz. la perspektiva tekniko en <a href="/wiki/Pentrarto" title="Pentrarto">pentrarto</a>) kaj granda progreso en la kampoj de scienco. </p><p>La intelekta bazo de la Renesanco estis ĝia versio de <a href="/wiki/Humanismo" title="Humanismo">humanismo</a>, derivita de la koncepto de romia <i><a href="/wiki/Humanitas" class="mw-redirect" title="Humanitas">humanitas</a></i> kaj la remalkovro de klasika <a href="/wiki/Greka_filozofio" title="Greka filozofio">greka filozofio</a>, kiel ekzemple tiu de <a href="/wiki/Protagoro_de_Abdero" class="mw-redirect" title="Protagoro de Abdero">Protagoro</a>, kiu diris ke "homo estas la <a href="/wiki/Mezuro" title="Mezuro">mezuro</a> de ĉiuj aĵoj". </p><p>Ĉi tiu nova pensaro evidentiĝis en arto, <a href="/wiki/Arkitekturo" title="Arkitekturo">arkitekturo</a>, <a href="/wiki/Politiko" title="Politiko">politiko</a>, <a href="/wiki/Scienco" title="Scienco">scienco</a> kaj <a href="/wiki/Literaturo" title="Literaturo">literaturo</a> (<a href="/wiki/Beletro" title="Beletro">beletro</a>). Tiele la renesanco havis grandan influon sur preskaŭ ĉiuj vivkampoj, sed estas konata ĉefe pro sia decida influo sur la arta mondo kiu estas reflektita en la kontribuoj de arkitektoj, skulptistoj, pentristoj kaj multfakuloj, la plej elstaraj el kiuj estis <a href="/wiki/Rafaelo" title="Rafaelo">Rafaelo</a>, <a href="/wiki/Leonardo_da_Vinci" title="Leonardo da Vinci">Leonardo da Vinci</a> kaj <a href="/wiki/Mikelan%C4%9Delo" title="Mikelanĝelo">Mikelanĝelo</a>, kiuj fariĝis la modeloj de la esprimo "Renesanca homo".<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Sandro_Botticelli_-_Idealized_Portrait_of_a_Lady_(Portrait_of_Simonetta_Vespucci_as_Nymph)_-_Google_Art_Project.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Sandro_Botticelli_-_Idealized_Portrait_of_a_Lady_%28Portrait_of_Simonetta_Vespucci_as_Nymph%29_-_Google_Art_Project.jpg/180px-Sandro_Botticelli_-_Idealized_Portrait_of_a_Lady_%28Portrait_of_Simonetta_Vespucci_as_Nymph%29_-_Google_Art_Project.jpg" decoding="async" width="180" height="271" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Sandro_Botticelli_-_Idealized_Portrait_of_a_Lady_%28Portrait_of_Simonetta_Vespucci_as_Nymph%29_-_Google_Art_Project.jpg/270px-Sandro_Botticelli_-_Idealized_Portrait_of_a_Lady_%28Portrait_of_Simonetta_Vespucci_as_Nymph%29_-_Google_Art_Project.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Sandro_Botticelli_-_Idealized_Portrait_of_a_Lady_%28Portrait_of_Simonetta_Vespucci_as_Nymph%29_-_Google_Art_Project.jpg/360px-Sandro_Botticelli_-_Idealized_Portrait_of_a_Lady_%28Portrait_of_Simonetta_Vespucci_as_Nymph%29_-_Google_Art_Project.jpg 2x" data-file-width="4001" data-file-height="6026" /></a><figcaption><i>Portreto de junulino</i> (ĉirkaŭ 1480–85) (Simonetta Vespucci) de <a href="/wiki/Sandro_Botticelli" title="Sandro Botticelli">Sandro Botticelli</a>.</figcaption></figure> <p>Kvankam la invento de metala <a href="/wiki/Movebla_tipo" title="Movebla tipo">movebla tipo</a> rapidigis la disvastigon de ideoj en la posta 15-a jarcento, la ŝanĝoj de la Renesanco ne okazis unuforme en la tuta Eŭropo: la unuaj spuroj aperis en Italio jam fine de la 13-a jarcento, precipe kun la verkaĵoj de <a href="/wiki/Danto" class="mw-redirect" title="Danto">Danto</a> kaj la pentraĵoj de <a href="/wiki/Giotto" title="Giotto">Giotto</a>. Tiele la movado kiu ekestis en <a href="/wiki/Italio" title="Italio">Italio</a> kaj tie daŭris en la jarcentoj <a href="/wiki/14-a_jarcento" title="14-a jarcento">14-a</a>, <a href="/wiki/15-a_jarcento" title="15-a jarcento">15-a</a> kaj <a href="/wiki/16-a_jarcento" title="16-a jarcento">16-a</a> (vidu <i><a href="/wiki/Quattrocento" title="Quattrocento">Quattrocento</a></i>); en aliaj landoj ĝi sin etendis ekde la fino de <a href="/wiki/15-a_jarcento" title="15-a jarcento">15-a jarcento</a> ĝis la komenco de <a href="/wiki/17-a_jarcento" title="17-a jarcento">17-a jarcento</a>. </p><p>Estas vaste kredite, ke la Renesanco komenciĝis en la urbo de <a href="/wiki/Florenco" title="Florenco">Florenco</a> en la 14-a jarcento, kvankam kelkaj malkonsentas.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Diversaj teorioj estis proponitaj tra la historio por klarigi la originon de la movado kaj ĝiajn karakterizaĵojn, kaj ili temigas ĉefe la sociajn kaj civitajn kondiĉojn kiuj estis propraj al <a href="/wiki/Florenco" title="Florenco">Florenco</a> en tiu tempo same kiel al ĝia speciala politika strukturo, kiu inkludis la patronecon de la reganta familio en la urbo, nome la <a href="/wiki/Medici" class="mw-redirect" title="Medici">Medici-familio</a>,<sup id="cite_ref-Strathern,_Paul_2003_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-Strathern,_Paul_2003-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> kaj la migrado de grekaj kleruloj kun iliaj tekstoj al Italio post la <a href="/wiki/Falo_de_Konstantinopolo" class="mw-redirect" title="Falo de Konstantinopolo">Falo de Konstantinopolo</a> al la <a href="/wiki/Otomanaj_Turkoj" class="mw-redirect" title="Otomanaj Turkoj">Otomanaj Turkoj</a>.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Aliaj gravaj centroj estis nordaj italaj <a href="/wiki/Urbo%C5%9Dtato" title="Urboŝtato">urboŝtatoj</a> kiel ekzemple <a href="/wiki/Venecia_respubliko" title="Venecia respubliko">Venecio</a>, <a href="/wiki/%C4%9Cenova_Respubliko" title="Ĝenova Respubliko">Ĝenovo</a>, <a href="/wiki/Milano" title="Milano">Milano</a>, <a href="/wiki/Bolonjo" title="Bolonjo">Bolonjo</a>, kaj <a href="/wiki/Romo" title="Romo">Romo</a> dum la regado de la papoj renesancaj. El Italio, la Renesanco disvastiĝis ĉie en Eŭropo en <a href="/wiki/Flandrio" title="Flandrio">Flandrion</a>, <a href="/wiki/Francio" title="Francio">Francion</a>, la <a href="/wiki/Britaj_Insuloj" title="Britaj Insuloj">britajn insulojn</a>, <a href="/wiki/Hispanio" title="Hispanio">Hispanion</a>, <a href="/wiki/Portugalio" title="Portugalio">Portugalion</a>, <a href="/wiki/Germanio" title="Germanio">Germanion</a> kaj aliloken. </p><p>Ekzistas ampleksa <a href="/wiki/Historiografio" title="Historiografio">historiografio</a> de la Renesanca periodo, sed historiistoj malkonsentas ĉu ĝi estis kultura progresado de la <a href="/wiki/Mezepoko" title="Mezepoko">Mezepoko</a><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> aŭ ĉu ĝi estis periodo de <a href="/wiki/Pesimismo" title="Pesimismo">pesimismo</a> kaj <a href="/wiki/Nostalgio" title="Nostalgio">nostalgio</a> por la <a href="/wiki/Klasika_Epoko" class="mw-redirect" title="Klasika Epoko">klasika epoko</a>. Kvankam 19-a-jarcentaj historiistoj emis emfazi la fakton ke la Renesanco reprezentis kompletan malengaĝiĝon de la mezepoka pensmaniero kaj konduto, tamen pli modernaj historiistoj tendencas emfazi la kontinuecon inter la du periodoj. </p><p>La esprimo <a href="/wiki/Itala_lingvo" title="Itala lingvo">itale</a> <i><span class="lang-it" lang="it">rinascita</span></i> ("renaskiĝo") unue aperis en <i><a href="/wiki/Vivoj_de_la_Plej_Elstaraj_Pentristoj,_Skulptistoj_kaj_Arkitektoj_(Vasari)" class="mw-redirect" title="Vivoj de la Plej Elstaraj Pentristoj, Skulptistoj kaj Arkitektoj (Vasari)">Vivoj de la artistoj</a></i> de <a href="/wiki/Giorgio_Vasari" title="Giorgio Vasari">Giorgio Vasari</a> (ĉirkaŭ 1550), angligita kiel la Renesanco (<a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo">angle</a> <i><span class="lang-en" lang="en">Renaissance</span></i>) en la 1830-aj jaroj.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>La termino ankaŭ estis etendita al aliaj historiaj kaj kulturaj movadoj, kiel ekzemple la <a href="/wiki/Karolida_renesanco" title="Karolida renesanco">Karolida renesanco</a> (8-a kaj 9-a jarcentoj), <a href="/wiki/Otida_renesanco" title="Otida renesanco">Otida renesanco</a> (en <a href="/wiki/Bizanca_imperio" title="Bizanca imperio">Bizanco</a> je la 10-a kaj 11-a jarcento), kaj la <a href="/wiki/Renesanco_de_la_12-a_jarcento" title="Renesanco de la 12-a jarcento">Renesanco de la 12-a jarcento</a>.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Superrigardo">Superrigardo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=1" title="Redakti sekcion: Superrigardo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=1" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Superrigardo"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Da_Vinci_Vitruve_Luc_Viatour.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Da_Vinci_Vitruve_Luc_Viatour.jpg/220px-Da_Vinci_Vitruve_Luc_Viatour.jpg" decoding="async" width="220" height="299" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Da_Vinci_Vitruve_Luc_Viatour.jpg/330px-Da_Vinci_Vitruve_Luc_Viatour.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Da_Vinci_Vitruve_Luc_Viatour.jpg/440px-Da_Vinci_Vitruve_Luc_Viatour.jpg 2x" data-file-width="2258" data-file-height="3070" /></a><figcaption><a href="/wiki/Vitruvia_homo" title="Vitruvia homo">Vitruvia homo</a> fare de <a href="/wiki/Leonardo_da_Vinci" title="Leonardo da Vinci">Leonardo da Vinci</a>, Gallerie dell'Accademia, <a href="/wiki/Venecio" title="Venecio">Venecio</a>.</figcaption></figure> <p>Renesanco estis kultura movado, kiu profunde influis la kulturan kaj intelektan vivon en la <a href="/wiki/Frua_moderna_epoko" class="mw-redirect" title="Frua moderna epoko">frua moderna periodo</a>. Startinte en <a href="/wiki/Itala_duoninsulo" title="Itala duoninsulo">Italio</a>, ĝi atingis la ceteran <a href="/wiki/E%C5%ADropo" title="Eŭropo">Eŭropon</a> antaŭ la <a href="/wiki/16-a_jarcento" title="16-a jarcento">16-a jarcento</a> kaj ĝia influo ampleksis <a href="/wiki/Literaturo" title="Literaturo">literaturon</a>, <a href="/wiki/Filozofio" title="Filozofio">filozofion</a>, <a href="/wiki/Arto" title="Arto">arton</a>, <a href="/wiki/Politiko" title="Politiko">politikon</a>, <a href="/wiki/Scienco" title="Scienco">sciencon</a>, <a href="/wiki/Religio" title="Religio">religion</a>, kaj pliajn kampojn de la intelekta vivo. La renesancaj akademiuloj uzis la humanismajn metodojn por siaj studoj. Ili serĉis kaj aplikis la homan emocion en la <a href="/wiki/Arto" title="Arto">arto</a>.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Renesancaj pensuloj elserĉis en la monaĥaj <a href="/wiki/Biblioteko" title="Biblioteko">bibliotekoj</a> de Eŭropo kaj en la diserigata <a href="/wiki/Bizanca_Imperio" class="mw-redirect" title="Bizanca Imperio">Bizanca Imperio</a> literaturajn, historiajn kaj <a href="/wiki/Oratorarto" title="Oratorarto">oratorajn</a> tekstojn de la <a href="/wiki/Antikveco" class="mw-redirect" title="Antikveco">antikveco</a>. Tiuj tekstoj kutime estis skribitaj en la <a href="/wiki/Latina_lingvo" title="Latina lingvo">latina lingvo</a> aŭ en la <a href="/wiki/Antikva_greka_lingvo" title="Antikva greka lingvo">antikva greka lingvo</a>. Multaj el ili estis forgesitaj kaj dum pluraj jarcentoj neniu ilin legis. Per enfokusigo de la verkaĵoj literaturaj kaj historiaj, la renesancaj intelektuloj konsiderinde diferenciĝis disde la mezepokaj de la <a href="/wiki/12-a_jarcento" title="12-a jarcento">12-a jarcento</a>, kiuj centris la atenton en la studado de grekaj kaj la arabaj verkoj pri <a href="/wiki/Naturscienco" title="Naturscienco">natursciencoj</a>, filozofio kaj <a href="/wiki/Matematiko" title="Matematiko">matematiko</a>, dum kulturaj verkoj interesis ilin malmulte. La humanistoj de Renesanco ne malakceptis <a href="/wiki/Kristanismo" title="Kristanismo">kristanismon</a>; sed tute male, multaj el la plej bonegaj verkoj de la Renesanco estis dediĉitaj al ĝi, kaj la <a href="/wiki/Eklezio" title="Eklezio">eklezio</a> <a href="/wiki/Sponsoro" title="Sponsoro">sponsoris</a> multajn verkojn de la <a href="/wiki/Renesanca_arto" title="Renesanca arto">Renesanco-arto</a>. Tamen, inter la intelektuloj okazis subtila ŝanĝo de la maniero kompreni la <a href="/wiki/Religio" title="Religio">religion</a>, kaj tiun novan komprenon spegulis multaj kampoj de la kultura vivo. Krome, multaj grekaj kristanaj verkaĵoj, inkluzive de la greka <a href="/wiki/Nova_Testamento" title="Nova Testamento">Nova Testamento</a>, estis reenportita de <a href="/wiki/Bizanco" title="Bizanco">Bizanco</a> al <a href="/wiki/Okcidenta_E%C5%ADropo" title="Okcidenta Eŭropo">Okcidenta Eŭropo</a> kaj unuafoje ekde la malfrua antikveco iĝas alirebla por intelektuloj. La studado de grekaj kristanaj tekstoj, kaj precipe la reveno al la origina greka versio de la Nova Testamento, iniciatita de la humanistoj <a href="/wiki/Lorenzo_Valla" title="Lorenzo Valla">Lorenzo Valla</a> kaj <a href="/wiki/Erasmus" class="mw-disambig" title="Erasmus">Erasmus</a>, helpis prepari la vojon por <a href="/wiki/Reformacio" title="Reformacio">Reformacio</a>. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Leonardo_da_Vinci_-_Lady_with_an_Ermine.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Leonardo_da_Vinci_-_Lady_with_an_Ermine.jpg/220px-Leonardo_da_Vinci_-_Lady_with_an_Ermine.jpg" decoding="async" width="220" height="299" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Leonardo_da_Vinci_-_Lady_with_an_Ermine.jpg/330px-Leonardo_da_Vinci_-_Lady_with_an_Ermine.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Leonardo_da_Vinci_-_Lady_with_an_Ermine.jpg/440px-Leonardo_da_Vinci_-_Lady_with_an_Ermine.jpg 2x" data-file-width="577" data-file-height="785" /></a><figcaption><a href="/wiki/Leonardo_da_Vinci" title="Leonardo da Vinci">Leonardo da Vinci</a>: Damo kun ermeno, <a href="/wiki/Czartoryski-muzeo" class="mw-redirect" title="Czartoryski-muzeo">Czartoryski-muzeo</a>, <a href="/wiki/Krakovo" title="Krakovo">Krakovo</a>.</figcaption></figure> <p>Artistoj kiel ekzemple <a href="/wiki/Masaccio" title="Masaccio">Masaccio</a> klopodis por portreti la homan formon <a href="/wiki/Realismo_(arto)" title="Realismo (arto)">realisme</a>, evoluigante teknikojn por igi perspektivon kaj montri ĝin pli nature. Politikaj filozofoj, plej fame <a href="/wiki/Niccol%C3%B2_Machiavelli" class="mw-redirect" title="Niccolò Machiavelli">Niccolò Machiavelli</a>, serĉis priskribi politikan vivon kiel ĝi vere estas: tio devas komprenigi ĝin racie. Kritika kontribuo al itala renesanco-humanismo <a href="/wiki/Pico_della_Mirandola" class="mw-redirect" title="Pico della Mirandola">Pico della Mirandola</a> verkis la faman tekston "<a href="/wiki/Oratio_de_hominis_dignitate" title="Oratio de hominis dignitate">Oratio de hominis dignitate</a>" (Diskurso pri la digno de homo, 1486), kiu konsistas el serio de <a href="/wiki/Tezo" title="Tezo">tezoj</a> pri <a href="/wiki/Filozofio" title="Filozofio">filozofio</a>, natura penso, <a href="/wiki/Kredo" title="Kredo">kredo</a> kaj <a href="/wiki/Magio" title="Magio">magio</a> kaj estis defendintaj kontraŭ ajna kontraŭulo ĉe la tereno de la <a href="/wiki/Racio" title="Racio">racio</a>. Aldone al studado de <a href="/wiki/Klasika_latino" title="Klasika latino">klasika latina</a> kaj greka lingvoj, renesanco-verkistoj ankaŭ komencis pli utiligi vulgarajn lingvojn (lingvoj de ordinaraj homoj, vidu <a href="/wiki/Vulgara_latino" title="Vulgara latino">vulgara latino</a>); kombinite kun la enkonduko de presado, tio permesis al multaj pli amasan aliron al libroj, kaj aparte ĉe la <a href="/wiki/Biblio" title="Biblio">Biblio</a>.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Entute, oni povus vidi Renesancon kiel provon de intelektuloj studi kaj plibonigi la <a href="/wiki/Sekulara_humanismo" class="mw-redirect" title="Sekulara humanismo">sekularan</a> kaj surteran vivon, kaj per revivigo de ideoj el la klasika antikvo kaj per renovigo de la manieroj de pensado. Kelkaj akademiuloj, kiel ekzemple <a href="/wiki/Rodney_Stark" title="Rodney Stark">Rodney Stark</a>,<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> malgravigas la Renesancon favore al la pli fruaj inventoj de la italaj urboŝtatoj en la <a href="/wiki/Alta_Mezepoko" class="mw-redirect" title="Alta Mezepoko">Alta Mezepoko</a>, kiu kuniĝis kun respondema registaro, kristanismo kaj la naskiĝo de <a href="/wiki/Kapitalismo" title="Kapitalismo">kapitalismo</a>. Tiu analizo ekigis la <a href="/wiki/Polemiko" title="Polemiko">polemikon</a> ke, dum la grandaj eŭropaj ŝtatoj (<a href="/wiki/Francio" title="Francio">Francio</a> kaj <a href="/wiki/Hispanio" title="Hispanio">Hispanio</a>) estis <a href="/wiki/Absolutismo" title="Absolutismo">absolutismaj</a>, kaj aliaj estis sub rekta eklezia kontrolo (ekz. la <a href="/wiki/Papa_%C5%9Ctato" title="Papa Ŝtato">Papa Ŝtato</a>), la eksterdistriktaj urbo-respublikoj de <a href="/wiki/Italio" title="Italio">Italio</a> transprenis la principojn de kapitalismo inventita ĉe monaĥaj biendomoj kaj ekigis vastan senprecedencan <a href="/wiki/Komerca_revolucio" title="Komerca revolucio">komercan revolucion</a> kiu antaŭiris financita en la Renesanco. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historio_kaj_fakoj">Historio kaj fakoj</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=2" title="Redakti sekcion: Historio kaj fakoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=2" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Historio kaj fakoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Laŭ <a href="/wiki/Francisko_Azor%C3%ADn" class="mw-redirect" title="Francisko Azorín">Francisko Azorín</a> Renesanco estas 'arta movado disvolviĝinta dum la 15ª-16ª jc., bazita sur imitado de la antikva greka arto'<i>.</i><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Li indikas <a href="/wiki/Etimologio" title="Etimologio">etimologion</a> el la latina <i>re nascere</i> (renaskiĝi).<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La pentrarto de la itala renesanco grave evoluigis la bildan teknikon kaj <a href="/wiki/Konceptado" title="Konceptado">konceptadon</a> (vidu detalojn en la artikolo <a href="/wiki/Pentrarto" title="Pentrarto">Pentrarto</a>). </p><p>La literaturo de la Renesanco kreis tiajn altkvalitajn valoraĵojn, kiaj estas "<a href="/wiki/Gargantuo_kaj_Pantagruelo" class="mw-redirect" title="Gargantuo kaj Pantagruelo">Gargantuo kaj Pantagruelo</a>" de <a href="/wiki/Rabelezo" class="mw-redirect" title="Rabelezo">Rabelezo</a>, <a href="/wiki/Dramo_(verko)" title="Dramo (verko)">dramoj</a> de <a href="/wiki/%C5%9Cekspiro" class="mw-redirect" title="Ŝekspiro">Ŝekspiro</a>, <a href="/wiki/Romano" title="Romano">romano</a> <a href="/wiki/Don_Ki%C4%A5oto_de_la_Man%C4%89o" class="mw-redirect" title="Don Kiĥoto de la Manĉo">"Don Kiĥoto"</a> de <a href="/wiki/Miguel_de_Cervantes" title="Miguel de Cervantes">Cervantes</a>, <a href="/wiki/Soneto" title="Soneto">sonetoj</a> de <a href="/wiki/Francesco_Petrarca" title="Francesco Petrarca">Francesco Petrarca</a>, <a href="/wiki/Novelo" title="Novelo">noveloj</a> de <a href="/wiki/Giovanni_Boccaccio" title="Giovanni Boccaccio">Giovanni Boccaccio</a>, k.a. Legu ankaŭ en <a href="/wiki/Klasika_muziko" title="Klasika muziko">Klasika muziko</a> pri <a href="/wiki/Renesanca_muziko" title="Renesanca muziko">renesanca muziko</a>, kaj en <a href="/wiki/Danco" title="Danco">Danco</a> pri italaj kaj francaj renesancaj dancoj. </p><p>Pri arto de la 15-a kaj 16-a jarcentoj oni kutime pensas unualoke al la itala Renesanco, sed en tiu sama periodo ankaŭ la islamaj civilizacioj spertis eksterordinaran oran kulturan epokon. Tio ne okazis en izolitaj artaj universoj. Ambaŭ civilizoj estis tre konsciaj pri la atingoj de la alia. Ili rigardis unu la alian kaj influis unu la alian, videbla inter la <a href="/wiki/Katolika_Eklezio" title="Katolika Eklezio">papa</a> <a href="/wiki/Romo" title="Romo">Romo</a> kaj la <a href="/wiki/Otomana_Imperio" title="Otomana Imperio">Otomana</a> <a href="/wiki/Istanbulo" title="Istanbulo">Istanbulo</a> kaj la <a href="/wiki/Mogola_arkitekturo" title="Mogola arkitekturo">mogol</a>-urboj <a href="/wiki/Lahore" class="mw-redirect" title="Lahore">Lahore</a> kaj <a href="/wiki/Agra" title="Agra">Agra</a>, sed ankaŭ en la arkitektaj rivalecoj inter la kupolo de <a href="/wiki/Mikelan%C4%9Delo" title="Mikelanĝelo">Mikelanĝelo</a> de la <a href="/wiki/Baziliko_Sankta_Petro" title="Baziliko Sankta Petro">Baziliko Sankta Petro</a> kaj la <a href="/wiki/Moskeo_de_Sulejmano" title="Moskeo de Sulejmano">Moskeo de Sulejmano</a> de <a href="/wiki/Sinan" title="Sinan">Mimar Sinan</a> en Istanbulo, aŭ en la similecoj kaj diferencoj inter la rafinitaj orientaj miniaturaj pentraĵoj kaj la imponaj verkoj de <a href="/wiki/Michelangelo_Merisi_da_Caravaggio" class="mw-redirect" title="Michelangelo Merisi da Caravaggio">Caravaggio</a>, <a href="/wiki/Diego_Vel%C3%A1zquez" title="Diego Velázquez">Velázquez</a> kaj <a href="/wiki/Rembrandt_Harmenszoon_van_Rijn" class="mw-redirect" title="Rembrandt Harmenszoon van Rijn">Rembrandt</a><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Originoj">Originoj</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=3" title="Redakti sekcion: Originoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=3" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Originoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r8860200">.mw-parser-output .cxefartikolo{background-color:#f9f9f9;border:1px solid #aaa;padding:0.5em;font-style:italic}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cxefartikolo{background-color:#202122;color:white;border:1px solid #333333}html.skin-theme-clientpref-light .mw-parser-output .cxefartikolo{background-color:#F9F9F9;color:black;border:1px solid #AAAAAA}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cxefartikolo{background-color:#202122;color:white;border:1px solid #333333}}</style> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /></span></span> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Itala_Renesanco" title="Itala Renesanco">Itala Renesanco</a>.</div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Firenze_Palazzo_della_Signoria,_better_known_as_the_Palazzo_Vecchio.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Firenze_Palazzo_della_Signoria%2C_better_known_as_the_Palazzo_Vecchio.jpg/200px-Firenze_Palazzo_della_Signoria%2C_better_known_as_the_Palazzo_Vecchio.jpg" decoding="async" width="200" height="267" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Firenze_Palazzo_della_Signoria%2C_better_known_as_the_Palazzo_Vecchio.jpg/300px-Firenze_Palazzo_della_Signoria%2C_better_known_as_the_Palazzo_Vecchio.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Firenze_Palazzo_della_Signoria%2C_better_known_as_the_Palazzo_Vecchio.jpg/400px-Firenze_Palazzo_della_Signoria%2C_better_known_as_the_Palazzo_Vecchio.jpg 2x" data-file-width="960" data-file-height="1280" /></a><figcaption><a href="/wiki/Florenco" title="Florenco">Florenco</a>, centro de la Renesanco.</figcaption></figure> <p>La plej multaj historiistoj konsentas, ke la ideoj kiuj karakterizis la Renesancon havis originon en malfrua <a href="/wiki/13-a_jarcento" title="13-a jarcento">13-a jarcento</a> en <a href="/wiki/Florenco" title="Florenco">Florenco</a>, aparte pro la verkoj de <a href="/wiki/Dante_Alighieri" title="Dante Alighieri">Dante Alighieri</a> (<a href="/wiki/1265" title="1265">1265</a>-<a href="/wiki/1321" title="1321">1321</a>) kaj <a href="/wiki/Francesco_Petrarca" title="Francesco Petrarca">Francesco Petrarca</a> (<a href="/wiki/1304" title="1304">1304</a>-<a href="/wiki/1374" title="1374">1374</a>), same kiel pro la pentraĵoj de <a href="/wiki/Giotto" title="Giotto">Giotto</a> (<a href="/wiki/1267" title="1267">1267</a>-<a href="/wiki/1337" title="1337">1337</a>). Kelkaj verkistoj datigas la Renesancon tre ĝuste; unu el la proponitaj deirpunktoj estas la jaro <a href="/wiki/1401" title="1401">1401</a>, kiam la rivalaj geniuloj <a href="/wiki/Lorenzo_Ghiberti" title="Lorenzo Ghiberti">Lorenzo Ghiberti</a> kaj <a href="/wiki/Filippo_Brunelleschi" title="Filippo Brunelleschi">Filippo Brunelleschi</a> konkuris pro la <a href="/wiki/Kontrakto" title="Kontrakto">kontrakto</a> por konstrui bronzajn pordojn por la <a href="/wiki/Baptejo_Sankta_Johano_(Florenco)" title="Baptejo Sankta Johano (Florenco)">Baptejo</a> de la <a href="/wiki/Katedralo_Santa_Maria_del_Fiore" title="Katedralo Santa Maria del Fiore">Katedralo Santa Maria del Fiore</a> (Ghiberti venkis).<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Aliaj vidas pli ĝeneralan konkuradon inter artistoj kiel ekzemple Brunelleschi, Ghiberti, <a href="/wiki/Donatello" title="Donatello">Donatello</a>, kaj Masaccio por artaj <a href="/wiki/Komisiono" title="Komisiono">komisionoj</a> kiel ekfunkciigado de la <a href="/wiki/Krepovo" title="Krepovo">kreivo</a> de la Renesanco. Ankoraŭ restas en diskuto kial la Renesanco komenciĝis en <a href="/wiki/Italio" title="Italio">Italio</a>, kaj kial ĝi komenciĝis en difinita dato. Sekve, pluraj teorioj estis prezentitaj por klarigi ĝiajn originojn. </p><p>Dum Renesanco, mono kaj arto iris reciproke. Artistoj tute dependis de <a href="/wiki/Mecenatismo" title="Mecenatismo">mecenatoj</a>. Riĉaĵo estis alportita al Italio en 14-a, 15-a kaj 16-a jarcentoj per disvastigado de <a href="/wiki/Komerco" title="Komerco">komerco</a> en <a href="/wiki/Azio" title="Azio">Azio</a> kaj Eŭropo. <a href="/wiki/Ar%C4%9Dento" title="Arĝento">Arĝenta</a> <a href="/wiki/Minado" title="Minado">minado</a> en <a href="/wiki/Tirolo" class="mw-disambig" title="Tirolo">Tirolo</a> pliigis la monfluon. <a href="/wiki/Lukso" class="mw-redirect" title="Lukso">Luksoj</a> de la <a href="/wiki/Islama_mondo" title="Islama mondo">Islama mondo</a>, alportitaj dum milit- kaj komerc-kampanjoj markis la prosperon de <a href="/wiki/%C4%9Cenovo" title="Ĝenovo">Ĝenovo</a> kaj <a href="/wiki/Venecio" title="Venecio">Venecio</a>.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Jules_Michelet" title="Jules Michelet">Jules Michelet</a> difinis la Renesancon de la 16-a jarcento <a href="/wiki/Franca_Renesanco" title="Franca Renesanco">en Francio</a> kiel periodo en la eŭropa kultura historio, kiu reprezentis rompon el la <a href="/wiki/Mezepoko" title="Mezepoko">Mezepoko</a>, krenate modernan komprenon pri la homeco kaj ties loko en la mondo.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="La_latina_kaj_greka_fazoj_de_renesanca_humanismo">La latina kaj greka fazoj de renesanca humanismo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=4" title="Redakti sekcion: La latina kaj greka fazoj de renesanca humanismo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=4" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: La latina kaj greka fazoj de renesanca humanismo"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:CiceroBust.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/CiceroBust.jpg/180px-CiceroBust.jpg" decoding="async" width="180" height="260" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/CiceroBust.jpg/270px-CiceroBust.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/23/CiceroBust.jpg 2x" data-file-width="314" data-file-height="453" /></a><figcaption><a href="/wiki/Cicerono" title="Cicerono">Cicerono</a>.</figcaption></figure> <p>Kontraste al la Alta Mezepoko, kiam latin-kleruloj preskaŭ fokusis sin tute al studado de grekaj kaj arabaj verkoj pri <a href="/wiki/Naturscienco" title="Naturscienco">naturscienco</a>, <a href="/wiki/Filozofio" title="Filozofio">filozofio</a> kaj <a href="/wiki/Matematiko" title="Matematiko">matematiko</a>, Renesanco-kleruloj estis pli interesitaj pri renormaliĝado kaj studado de la <a href="/wiki/Latina_lingvo" title="Latina lingvo">latinaj</a> kaj <a href="/wiki/Greka_lingvo" title="Greka lingvo">grekaj</a> literaturaj, historiaj, kaj oratoraj tekstoj. Larĝe parolante, tio komenciĝis en la <a href="/wiki/14-a_jarcento" title="14-a jarcento">14-a jarcento</a> kun latinfazo, kiam Renesanco-kleruloj kiel ekzemple <a href="/wiki/Petrarko" class="mw-redirect" title="Petrarko">Petrarko</a>, <a href="/wiki/Coluccio_Salutati" title="Coluccio Salutati">Coluccio Salutati</a> (<a href="/wiki/1331" title="1331">1331</a>-<a href="/wiki/1406" title="1406">1406</a>), <a href="/wiki/Niccol%C3%B2_Niccoli" title="Niccolò Niccoli">Niccolò Niccoli</a> (<a href="/wiki/1364" title="1364">1364</a>-<a href="/wiki/1437" title="1437">1437</a>) kaj <a href="/wiki/Poggio_Bracciolini" title="Poggio Bracciolini">Poggio Bracciolini</a> (<a href="/wiki/1380" title="1380">1380</a>-<a href="/wiki/1459" title="1459">1459</a>) traserĉis la bibliotekojn de <a href="/wiki/E%C5%ADropo" title="Eŭropo">Eŭropo</a> en la serĉado de verkoj de tiaj latinaj verkintoj kiel <a href="/wiki/Cicerono" title="Cicerono">Cicerono</a>, <a href="/wiki/Livio" class="mw-redirect" title="Livio">Livio</a> kaj <a href="/wiki/Seneko" class="mw-disambig" title="Seneko">Seneko</a>.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Antaŭ la frua <a href="/wiki/15-a_jarcento" title="15-a jarcento">15-a jarcento</a>, la amaso de tia <a href="/wiki/Latinlingva_literaturo_mezepoka" title="Latinlingva literaturo mezepoka">latinlingva literaturo</a> estis reakirita; la greka fazo de Renesanco-humanismo nun estis sub maniero, kiel okcidenteŭropaj kleruloj okazigis la renormaliĝadon de malnovgrekaj literaturaj, historiaj, oratoraj kaj <a href="/wiki/Teologio" title="Teologio">teologiaj</a> tekstoj.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Male al la kazo de latinaj tekstoj, kiuj estis konservitaj kaj studitaj en <a href="/wiki/Okcidenta_E%C5%ADropo" title="Okcidenta Eŭropo">Okcidenta Eŭropo</a> ekde <a href="/wiki/Malfrua_Antikveco" title="Malfrua Antikveco">malfrua antikvo</a>, la studo de malnovgrekaj tekstoj estis tre limigita en mezepoka Okcidenta Eŭropo. Malnovgrekaj verkoj pri <a href="/wiki/Scienco" title="Scienco">scienco</a>, <a href="/wiki/Matematiko" title="Matematiko">matematiko</a> kaj <a href="/wiki/Filozofio" title="Filozofio">filozofio</a> estis studitaj ekde la Alta Mezepoko en Okcidenta Eŭropo kaj en la <a href="/wiki/Islama_Orepoko" title="Islama Orepoko">mezepoka islama mondo</a>, sed grekaj literaturaj, oratoraj kaj historiaj verkoj, (kiel ekzemple <a href="/wiki/Homero" title="Homero">Homero</a>, la grekaj <a href="/wiki/Dramisto" title="Dramisto">dramistoj</a>, <a href="/wiki/Demosteno" title="Demosteno">Demosteno</a> kaj <a href="/wiki/Tukidido" class="mw-redirect" title="Tukidido">Tukidido</a> kaj tiel plu), ne estis studitaj en la latina aŭ en mezepoka islama mondo; en la Mezepoko tiuj specoj de tekstoj estis nur studitaj fare de Bizancaj kleruloj. Kelkaj fakuloj argumentas, ke la <a href="/wiki/Timuridoj" title="Timuridoj">Timurida Renesanco</a> en <a href="/wiki/Samarkando" title="Samarkando">Samarkando</a> kaj <a href="/wiki/Herato" title="Herato">Herato</a>, kies grandiozeco samnivelis kun tiu de Florenco kiel centro de kultura renaskiĝo,<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> estis ligita al la <a href="/wiki/Otomana_Imperio" title="Otomana Imperio">Otomana Imperio</a>, kies konkeroj fakte kondukis al la migrado de greklingvaj fakuloj al italaj urboj.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ĉiuokaze unu el la plej grandaj atingoj de Renesanco-kleruloj estis alporti tiun tutan klason de grekaj kulturaj verkoj reen en Okcidenteŭropon por la unua fojo ekde malfrua antikvo. </p><p>Islamaj logikistoj, ĉefe <a href="/wiki/Aviceno" title="Aviceno">Aviceno</a> kaj <a href="/wiki/Ibn_Ru%C5%9Dd" title="Ibn Ruŝd">Ibn Ruŝd</a>, estis heredintaj grekajn iderojn post islamanoj estis invadintaj kaj konkerintaj Egiption kaj Levantenion. Iliaj tradukoj kaj komentarioj pri tiuj ideoj preparis la vojon tra araba okcidento en Iberio kaj Sicilio, kiuj iĝis gravaj centroj por tiu transigo de ideoj. Jam el la 11-a ĝis la 13-a jarcentoj, multaj skoloj dediĉitaj al la tradukado de filozofiaj kaj sciencaj verkoj el <a href="/wiki/Klasika_araba" title="Klasika araba">klasika araba</a> al la <a href="/wiki/Mezepoka_latino" title="Mezepoka latino">mezepoka latino</a> estis establitaj en Iberio, kaj plej elstare en la <a href="/wiki/Tradukskolo_de_Toledo" title="Tradukskolo de Toledo">Tradukskolo de Toledo</a>. Tiu laboro traduki el islama kulturo, kvankam tre neplanita kaj iom disorganizita, iĝis unu el la plej grandaj transigoj de ideoj en la historio.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Ghirlandaio_-_Tornabuoni_Chapel_-_a_Humanist_philosopher.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Ghirlandaio_-_Tornabuoni_Chapel_-_a_Humanist_philosopher.jpg/200px-Ghirlandaio_-_Tornabuoni_Chapel_-_a_Humanist_philosopher.jpg" decoding="async" width="200" height="261" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Ghirlandaio_-_Tornabuoni_Chapel_-_a_Humanist_philosopher.jpg/300px-Ghirlandaio_-_Tornabuoni_Chapel_-_a_Humanist_philosopher.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b0/Ghirlandaio_-_Tornabuoni_Chapel_-_a_Humanist_philosopher.jpg 2x" data-file-width="326" data-file-height="426" /></a><figcaption><center><a href="/wiki/Demetro_Kalkokondilo" class="mw-redirect" title="Demetro Kalkokondilo">Demetro Kalkokondilo</a><center></center></center></figcaption></figure> <p>Tiu movado reintegrigi la regulan studon de grekaj literaturaj, historiaj, oratoraj kaj teologiaj tekstoj reen en la Okcidenteŭropa <a href="/wiki/Instruplano" class="mw-redirect" title="Instruplano">instruplano</a> estas kutime rilatita al la amika invito de <a href="/wiki/Coluccio_Salutati" title="Coluccio Salutati">Coluccio Salutati</a> por la Bizanca <a href="/wiki/Diplomato" title="Diplomato">diplomato</a> kaj akademiulo <a href="/wiki/Manuel_Chrysoloras" title="Manuel Chrysoloras">Manuel Ĥrisoloras</a> (1355-1415) veni al Florenco instrui la grekan,<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> kaj tial lia scio pri la greka lingvo gravegis. Aliaj grekaj Bizancaj akademiuloj de graveco estis <a href="/wiki/Demetro_Kalkokondilo" class="mw-redirect" title="Demetro Kalkokondilo">Demetro Kalkokondilo</a> (1424-1511) kiu instruis <a href="/wiki/Platonismo" class="mw-redirect" title="Platonismo">Platonan filozofion</a> kaj la grekan lingvon en <a href="/wiki/Italio" title="Italio">Italio</a> por periodo de pli ol kvardek jaroj, ĉe <a href="/wiki/Padovo" title="Padovo">Padovo</a>, <a href="/wiki/Perugia" class="mw-redirect" title="Perugia">Perugia</a>, <a href="/wiki/Milano" title="Milano">Milano</a> kaj <a href="/wiki/Florenco" title="Florenco">Florenco</a>, Leo Alatio kaj <a href="/wiki/Bazilo_Besariono" title="Bazilo Besariono">Bazilo Besariono</a>. Inter la lernantoj de Kalkokondilo estis <a href="/wiki/Johano_Reuchlin" title="Johano Reuchlin">Johano Reuchlin</a>, <a href="/wiki/Janus_Lascaris" title="Janus Lascaris">Johano Laskaris</a>, <a href="/wiki/Poliziano" title="Poliziano">Poliziano</a>, <a href="/wiki/Leono_la_10-a" title="Leono la 10-a">Leo la 10-a</a>, <a href="/wiki/Baldassare_Castiglione" title="Baldassare Castiglione">Baldassare Castiglione</a>, <a href="/wiki/Lilio_Gregorio_Giraldi" title="Lilio Gregorio Giraldi">Lilio Gregorio Giraldi</a>, Stefano Negri, kaj Giovanni Maria Cattaneo. </p><p>La falo de la <a href="/wiki/Bizanca_Imperio" class="mw-redirect" title="Bizanca Imperio">Bizanca Imperio</a> en 1453, ankaŭ estis la falo kaj disigo de ĝiaj lernejoj kaj pro tio ĝi alportis multajn aliajn grekajn akademiulojn al Italio kaj tiuj homoj kunportis grekajn manuskriptojn, kaj scion de la klasika greka literaturo, multaj el ili estis perditaj dum jarcentoj en la <a href="/wiki/Okcidento" title="Okcidento">Okcidento</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Renesanca_Latino">Renesanca Latino</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=5" title="Redakti sekcion: Renesanca Latino" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=5" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Renesanca Latino"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Renesanca_Latino" class="mw-redirect" title="Renesanca Latino">Renesanca Latino</a> estas nomo donita al la distinga formo de <a href="/wiki/Latino" class="mw-redirect" title="Latino">latina stilo</a> disvolvigita dum la Eŭropa Renesanco en la 14-a ĝis <a href="/wiki/15-a_jarcento" title="15-a jarcento">15-a jarcentoj</a>, partikulare fare de la movado de <a href="/wiki/Renesanca_Humanismo" title="Renesanca Humanismo">Renesanca Humanismo</a>. La intenco estis purigi la latinan lingvon rigardante al la Ora Epoko de la <a href="/wiki/Latina_literaturo" class="mw-redirect" title="Latina literaturo">Latina literaturo</a>, kaj speciale al <a href="/wiki/Cicerono" title="Cicerono">Cicerono</a> en <a href="/wiki/Prozo" title="Prozo">prozo</a> kaj al <a href="/wiki/Virgilio" title="Virgilio">Virgilio</a> en <a href="/wiki/Poezio" title="Poezio">poezio</a>, kiel la arbitroj de latinlingva stilo. Ili abandonis la uzadon de la <a href="/wiki/Sekvenco_(himno)" title="Sekvenco (himno)">sekvenco</a> kaj de aliaj akcentaj formoj de <a href="/wiki/Metriko_(poetiko)" title="Metriko (poetiko)">metriko</a>, kaj klopodis anstataŭe revivigi la grekajn formatojn kiuj estis uzitaj en la latinlingva poezio dum la romia periodo. La <a href="/wiki/Humanismo" title="Humanismo">humanistoj</a> kondamnis la grandan korpuson de la literaturo en <a href="/wiki/Mezepoka_latino" title="Mezepoka latino">mezepoka latino</a> kiel "Gotika" — por ili, termino negativa — kaj kredis anstataŭe ke nur antikva Latino el la Romia periodo estis "reala Latino". </p><p>La Renesanco dum mallonge plifortigis la postenon de Latino kiel <a href="/wiki/Parolata_lingvo" title="Parolata lingvo">parolita lingvo</a> pro sia adoptado fare de la <a href="/wiki/Renesanca_Humanismo" title="Renesanca Humanismo">Renesancaj Humanistoj</a>. Ofte estritaj de membroj de la <a href="/wiki/Kleriko" title="Kleriko">klerikaro</a>, ili estis kortuŝitaj pri la akcelitaj dismuntado de restaĵoj de la klasika mondo kaj la rapida perdo de ties literaturo. Ili baraktis por konservi tion kion ili povis kaj por restaŭri al Latino tia kia ĝi estis kaj enkondukis la praktikon produkti reviziitajn eldonojn de la literaturaj verkoj kiuj restis komparante survivantajn <a href="/wiki/Manuskripto" title="Manuskripto">manuskriptojn</a>. Je la 15-a jarcento ili estis anstataŭante la mezepokan latinon per versioj subtenitaj de la fakuloj de la ĵus aperintaj <a href="/wiki/Universitato" title="Universitato">universitatoj</a>, kiuj klopodis per sia fakuleco malkovri kia la klasika lingvo estis estinta.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:0_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sociaj_kaj_politikaj_strukturoj_en_Italio">Sociaj kaj politikaj strukturoj en Italio</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=6" title="Redakti sekcion: Sociaj kaj politikaj strukturoj en Italio" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=6" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Sociaj kaj politikaj strukturoj en Italio"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Italy_1494_AD.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Italy_1494_AD.png/200px-Italy_1494_AD.png" decoding="async" width="200" height="286" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Italy_1494_AD.png/300px-Italy_1494_AD.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Italy_1494_AD.png/400px-Italy_1494_AD.png 2x" data-file-width="1261" data-file-height="1805" /></a><figcaption>Politika mapo de Itala Duoninsulo ĉirkaŭ 1494.</figcaption></figure> <p>La unikaj politikaj strukturoj dum la Malfrua Mezepoko kondukis kelkajn teoriumi ke ĝia nekutima socia klimato permesis la aperon de malofta kultura florado. Italio ne ekzistis fakte kiel <a href="/wiki/Nacio-%C5%9Dtato" title="Nacio-ŝtato">politika unuo</a> en la frua moderna periodo. Anstataŭe, ĝi estis dividita en pli malgrandaj urboŝtatoj kaj teritorioj: la <a href="/wiki/Regno_de_Napolo" class="mw-redirect" title="Regno de Napolo">Regno de Napolo</a> kontrolis la <a href="/wiki/Suda_Italio" title="Suda Italio">sudon</a>, la <a href="/wiki/Respubliko_de_Florenco" title="Respubliko de Florenco">Respubliko de Florenco</a> kaj la <a href="/wiki/Papa_%C5%9Ctato" title="Papa Ŝtato">Papa Ŝtato</a> ĉe la centro, <a href="/wiki/%C4%9Cenova_Respubliko" title="Ĝenova Respubliko">Ĝenovo</a> kaj <a href="/wiki/Milano" title="Milano">Milano</a> en la <a href="/wiki/Norda_Italio" title="Norda Italio">nordo</a> kaj okcidento respektive, kaj la <a href="/wiki/Venecia_respubliko" title="Venecia respubliko">venecianoj</a> en la oriento. La Italio de la 15-a jarcento estis unu el la plej <a href="/wiki/Urbigo" class="mw-redirect" title="Urbigo">urbigitaj</a> areoj en <a href="/wiki/E%C5%ADropo" title="Eŭropo">Eŭropo</a>.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Multaj el ĝiaj grandaj urboj staris inter la <a href="/wiki/Ruino" title="Ruino">ruinoj</a> de antikvaj romiaj konstruaĵoj; ŝajnas ke la klasika naturo de la Renesanco estis ligita al ĝia origino en la koro de la <a href="/wiki/Romia_Imperio" title="Romia Imperio">Romia Imperio</a>. </p><p>Historiisto kaj politika filozofo Quentin Skinner indikis, ke Otto von Freising (ĉirkaŭ 1114-1158), germana <a href="/wiki/Episkopo" title="Episkopo">episkopo</a> vizitanta Nordan Italion dum la <a href="/wiki/12-a_jarcento" title="12-a jarcento">12-a jarcento</a>, rimarkis ĝeneraligitan novan formon de politika kaj socia organizo, observante, ke Italio ŝajnis esti elirinta de <a href="/wiki/Fe%C5%ADdismo" title="Feŭdismo">Feŭdismo</a> tiel ke ĝia socio estis bazita sur <a href="/wiki/Negocisto" class="mw-redirect" title="Negocisto">negocistoj</a> kaj komerco. Ligite al tio estis kontraŭ-monarkia pensaro, reprezentata en la fama <a href="/wiki/Fresko" title="Fresko">fresko</a>-ciklo de frua Renesanco '<a href="/wiki/Itala_lingvo" title="Itala lingvo">itale</a> <i><span class="lang-it" lang="it">Allegoria ed effetti del Buono e del Cattivo Governo</span></i><b>'</b> (Alegorio de bona kaj malbona registaro) en <a href="/wiki/Sieno" title="Sieno">Sieno</a> fare de <a href="/wiki/Ambrogio_Lorenzetti" title="Ambrogio Lorenzetti">Ambrogio Lorenzetti</a> (pentrita en 1338-1340) kies forta mesaĝo temas pri la <a href="/wiki/Virto" title="Virto">virtoj</a> de <a href="/wiki/Justeco" title="Justeco">justeco</a>, <a href="/wiki/Respublikismo" title="Respublikismo">respublikismo</a> kaj bona <a href="/wiki/Administracio" title="Administracio">administracio</a>. Tenante iom for kaj eklezion kaj imperion, tiuj urbo-respublikoj estis fruaj subtenantoj de <a href="/wiki/Libereco" title="Libereco">libereco</a>. Skinner raportas, ke ekzistis multaj defendantoj de libereco kiel ekzemple <a href="/wiki/Matteo_Palmieri" title="Matteo Palmieri">Matteo Palmieri</a> (1406-1475) festita kiel florenca geniulo ne nur en arto, skulptarto kaj arkitekturo, sed ankaŭ ĉe "la rimarkinda florado de <a href="/wiki/Moralo" title="Moralo">moralo</a>, socia kaj <a href="/wiki/Politika_filozofio" title="Politika filozofio">politika filozofio</a> kiuj okazis en Florenco en la sama tempo".<sup id="cite_ref-Skinner,_Quentin_p._69_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-Skinner,_Quentin_p._69-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Eĉ grandaj urboj kaj ŝtatoj preter centra Italio, kiel ekzemple la Respubliko Florenco en tiu tempo, estis ankaŭ notindaj pro siaj komercistaj respublikoj, aparte la Venecia respubliko. Kvankam en praktiko tiuj estis <a href="/wiki/Oligarkio" class="mw-redirect" title="Oligarkio">oligarkiaj</a>, kaj similis nur malmulte al moderna <a href="/wiki/Demokratio" title="Demokratio">demokratio</a>, ili havis demokratajn ecojn kaj estis respondemaj ŝtatoj, kun formoj de partopreno en administracio kaj kredo je libereco.<sup id="cite_ref-Skinner,_Quentin_p._69_33-1" class="reference"><a href="#cite_note-Skinner,_Quentin_p._69-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La relativa <a href="/wiki/Politika_libereco" class="mw-redirect" title="Politika libereco">politika libereco</a> kiun ili havigis estis plugvida ĝis akademia kaj arta akcelo.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Same, la pozicio de italaj grandurboj kiel ekzemple Venecio kiel granda komercejo igis ilin intelektaj vojkruciĝoj. Negocistoj kunportis ideojn de malproksimaj anguloj de la mondo, precipe el la Oriento. Venecio estis la enirejo de Eŭropo por komerci kun Oriento, kaj ankaŭ produktanto de bonkvalita <a href="/wiki/Vitro" title="Vitro">vitro</a>, dum Florenco estis ĉefurbo de <a href="/wiki/Teksa%C4%B5o" title="Teksaĵo">teksaĵoj</a>. La riĉaĵo el tia komerco alportita al Italio ebligis ke grandaj publikaj artaj <a href="/wiki/Vorko" title="Vorko">vorkoj</a> kaj privataj artaj projektoj povus esti komisiitaj. Krome individuoj havis pli da libertempa vivo por studado.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nigra_morto">Nigra morto</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=7" title="Redakti sekcion: Nigra morto" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=7" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Nigra morto"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /></span></span> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Nigra_morto" title="Nigra morto">Nigra morto</a>.</div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Egyptian_plague_of_boils_in_the_Toggenburg_Bible_(black_and_white).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Egyptian_plague_of_boils_in_the_Toggenburg_Bible_%28black_and_white%29.jpg/250px-Egyptian_plague_of_boils_in_the_Toggenburg_Bible_%28black_and_white%29.jpg" decoding="async" width="250" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Egyptian_plague_of_boils_in_the_Toggenburg_Bible_%28black_and_white%29.jpg/375px-Egyptian_plague_of_boils_in_the_Toggenburg_Bible_%28black_and_white%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Egyptian_plague_of_boils_in_the_Toggenburg_Bible_%28black_and_white%29.jpg/500px-Egyptian_plague_of_boils_in_the_Toggenburg_Bible_%28black_and_white%29.jpg 2x" data-file-width="533" data-file-height="357" /></a><figcaption><small>Ilustraĵo pri la Nigra Morto en la <a href="/wiki/Togenburgo" class="mw-redirect" title="Togenburgo">Togenburga</a> <a href="/wiki/Biblio" title="Biblio">Biblio</a></small></figcaption></figure> <p>Unu teorio kiu estis proponita asertas, ke la ruiniĝo kaŭzita de <a href="/wiki/Epidemio" title="Epidemio">epidemio</a> de <a href="/wiki/Pesto" title="Pesto">pesto</a> (t.n. <a href="/wiki/Nigra_morto" title="Nigra morto">nigra morto</a>) en Florenco, kiu trafis Eŭropon inter 1348 kaj 1350, gvidis al ŝanĝo en la mondkoncepto de homoj en 14-jarcenta Italio. Italio estis precipe malbone trafita per la pesto, kaj estis konjektite ke la konstanta kono kaj kontakto kun <a href="/wiki/Morto" title="Morto">morto</a> alportis kulpohavajn pensarojn resti pli ĉe la vivo sur la tero, prefere ol ĉe <a href="/wiki/Spiriteco" title="Spiriteco">spiriteco</a> kaj la postvivo.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Estis argumentite ankaŭ ke nigra morto ekigis novan ondon de pieco, manifestita en la sponsorado de religiaj artaĵoj.<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tamen, tio ne plene klarigas kial Renesanco okazis specife en Italio en la 14-a jarcento. Nigra morto estis <a href="/wiki/Pandemio" title="Pandemio">pandemio</a> kiu okazis en tuta Eŭropo, ne nur en Italio. La apero de la Renesanco en Italio estis plej multe verŝajne la sekvo de la kompleksa interagado de ĉi-supre menciitaj faktoroj.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>La plago estis alportita de <a href="/wiki/Pulo" title="Pulo">puloj</a> el ŝipoj revenintaj el havenoj de Azio, tuj etendiĝintaj pro manko de purigaj sistemoj: la populadio de Anglio, tiam de ĉirkaŭ 4.2 milionoj, perdis 1.4 milionojn da personoj pro la <a href="/wiki/Bubona_plago" class="mw-redirect" title="Bubona plago">bubona plago</a>. La populacio de Florenco estis preskaŭ duonigita en la jaro 1347. Kiel rezulto de la malpliigo de la loĝantaro, la valoro de la <a href="/wiki/Laborista_klaso" title="Laborista klaso">laborista klaso</a> pliiĝis, kaj nenobeloj ekĝuis pli da libereco. Por plenumi la pliiĝantan laborpeton, laboristoj veturis serĉe de la plej favoraj ekonomie laborkondiĉoj.<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>La demografia malpliiĝo pro la plago havis ekonomiajn sekvojn: la <a href="/wiki/Prezo" title="Prezo">prezo</a> de manĝaĵoj falis kaj ankaŭ la tervaloro malaltiĝis je ĉirkaŭ 30–40% en plej ampleksaj partoj de Eŭropo inter 1350 kaj 1400.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Terposedanto" title="Terposedanto">Terposedantoj</a> frontis grandan perdon, sed por normaluloj ĝi estis monpluvo. La survivantoj de la plago trovis ne nur, ke la prezo de manĝaĵoj estis pli malmultekostaj sed ankaŭ ke la teroj estis pli abundaj, kaj multaj el ili heredis propraĵojn el siaj mortintaj parencoj. </p><p>La etendo de la malsano estis evidente pli forta en malriĉaj areoj. <a href="/wiki/Epidemio" title="Epidemio">Epidemioj</a> senhomigis urbojn, ĉefe ĉe infanoj. Plagoj estis facile etenditaj de <a href="/wiki/Pediko" title="Pediko">pedikoj</a>, nepura <a href="/wiki/Trinkakvo" title="Trinkakvo">trinkakvo</a>, armeoj, aŭ simple pro malbonaj vivkondiĉoj. Infanoj estis ĉefe frapitaj de multaj malsanoj, kiaj <a href="/wiki/Tifo" title="Tifo">tifo</a> kaj denaska <a href="/wiki/Sifiliso" title="Sifiliso">sifiliso</a>, kiuj tuŝis la imunsistemon, lasante la geknabon sed luktoŝanco. Infanoj loĝantaj en urboj estis pli atakitaj de la etendo de la malsanoj ol la infanoj de riĉuloj.<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>La Nigra morto okazigis pli grandan katastrofon al la socia kaj politika strukturo de Florenco ol sekvaj epidemioj. Spite gravan nombron de mortoj inter membroj de la regantaj klasoj, la registaro de Florenco plue funkciis dum tiu periodo. Formalaj kunsidoj de la elektitaj reprezentantoj estis suspenditaj dum la pinto de la epidemio pro la ĥaosaj vivkondiĉoj en la urbo, sed malgranda grupo de funkciuloj estis nomumitaj por regadi la urbajn aferojn, kio sekurigis kontinuecon de regado.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kulturaj_kondiĉoj_en_Florenco"><span id="Kulturaj_kondi.C4.89oj_en_Florenco"></span>Kulturaj kondiĉoj en Florenco</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=8" title="Redakti sekcion: Kulturaj kondiĉoj en Florenco" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=8" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Kulturaj kondiĉoj en Florenco"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Lorenzo_de%27_Medici-ritratto.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Lorenzo_de%27_Medici-ritratto.jpg/180px-Lorenzo_de%27_Medici-ritratto.jpg" decoding="async" width="180" height="231" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Lorenzo_de%27_Medici-ritratto.jpg/270px-Lorenzo_de%27_Medici-ritratto.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Lorenzo_de%27_Medici-ritratto.jpg/360px-Lorenzo_de%27_Medici-ritratto.jpg 2x" data-file-width="940" data-file-height="1207" /></a><figcaption><a href="/wiki/Lorenzo_de%27_Medici" class="mw-redirect" title="Lorenzo de' Medici">Lorenzo de' Medici</a>, reganto de <a href="/wiki/Florenco" title="Florenco">Florenco</a> kaj patrono de artoj.</figcaption></figure> <p>Delonge estis demando pri debato kial Renesanco komenciĝis en Florenco, kaj ne aliloke en Italio. Akademiuloj notis plurajn ecojn unikajn por Florenco. Multaj emfazis la rolon de la familio Medici, bankista familio kaj krome duka dinastia familio, apoganta kaj stimulanta la artojn. <a href="/wiki/Lorenzo_de_Medi%C4%89o" title="Lorenzo de Mediĉo">Lorenzo de Mediĉo</a> (1449-1492) estis la katalizilo por grandega kvanto de arto-patroneco, instiganta sian samlandanon por komisii verkojn de la gvidaj artistoj de Florenco, inkluzive de <a href="/wiki/Sandro_Botticelli" title="Sandro Botticelli">Sandro Botticelli</a> kaj de <a href="/wiki/Michelangelo_Buonarroti" class="mw-redirect" title="Michelangelo Buonarroti">Michelangelo Buonarroti</a>.<sup id="cite_ref-Strathern,_Paul_2003_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-Strathern,_Paul_2003-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Verkoj de Neri di Bicci, Botticelli, da Vinci, kaj <a href="/wiki/Filippino_Lippi" title="Filippino Lippi">Filippino Lippi</a> estis komisiitaj aldone fare de la Konvento de Sankta Donato en Skopeto en Florenco.<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>La Renesanco estis certe survoje antaŭ ol Lorenzo venis por funkciigi ĝin; efektive, antaŭ la Medici-familio mem atingis hegemonion en florenca socio. Kelkaj historiistoj postulis, ke Florenco estis la naskiĝloko de Renesanco kiel rezulto de bonŝanco, t.e. ke "Granduloj" estis naskitaj tie per ŝanco.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Da Vinci, Botticelli kaj Michelangelo estis ĉiuj naskitaj en <a href="/wiki/Toskanio" title="Toskanio">Toskanio</a>. Argumentante ke tia ŝanco ŝajnas neverŝajna, aliaj historiistoj asertis ke tiuj "Granduloj" povis nur pliiĝi al eminenteco pro la superregaj kulturaj cirkonstancoj en la tempo.<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Karakterizaĵoj"><span id="Karakteriza.C4.B5oj"></span>Karakterizaĵoj</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=9" title="Redakti sekcion: Karakterizaĵoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=9" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Karakterizaĵoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Humanismo">Humanismo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=10" title="Redakti sekcion: Humanismo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=10" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Humanismo"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /></span></span> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Renesanca_Humanismo" title="Renesanca Humanismo">Renesanca Humanismo</a>.</div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Santi_di_Tito_-_Niccolo_Machiavelli%27s_portrait.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Santi_di_Tito_-_Niccolo_Machiavelli%27s_portrait.jpg/200px-Santi_di_Tito_-_Niccolo_Machiavelli%27s_portrait.jpg" decoding="async" width="200" height="222" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Santi_di_Tito_-_Niccolo_Machiavelli%27s_portrait.jpg/300px-Santi_di_Tito_-_Niccolo_Machiavelli%27s_portrait.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Santi_di_Tito_-_Niccolo_Machiavelli%27s_portrait.jpg/400px-Santi_di_Tito_-_Niccolo_Machiavelli%27s_portrait.jpg 2x" data-file-width="1058" data-file-height="1174" /></a><figcaption><a href="/wiki/Makiavelo" title="Makiavelo">Makiavelo</a>.</figcaption></figure> <p>Laŭ kelkaj manieroj <a href="/wiki/Renesanca_Humanismo" title="Renesanca Humanismo">humanismo</a> ne estis <a href="/wiki/Filozofio" title="Filozofio">filozofio</a> en si mem, sed prefere metodo de lernado. Kontraste al la mezepoka <a href="/wiki/Skolastiko" title="Skolastiko">skolastika maniero</a>, kiu fokusis al solvado de kontraŭdiroj inter verkistoj, humanistoj studis antikvajn tekstojn en la originalo, kaj taksis ilin tra kombinado de rezonado kaj <a href="/wiki/Empirio" title="Empirio">empiria pruvaro</a>. Humanisma edukado estis bazita sur la programo de "studia humanitatis", kiu estante la studo de kvin homsciencoj: nome <a href="/wiki/Poezio" title="Poezio">poezio</a>, <a href="/wiki/Gramatiko" title="Gramatiko">gramatiko</a>, <a href="/wiki/Historio" title="Historio">historio</a>, <a href="/wiki/Morala_filozofio" class="mw-redirect" title="Morala filozofio">morala filozofio</a> kaj <a href="/wiki/Retoriko" title="Retoriko">retoriko</a>. Kvankam historiistoj foje luktis por difini humanismon ĝuste, la plej granda parto decidis pri "mezo de la vojo-difino... la movado renormaliĝi, interpreti, kaj asimili la lingvon, literaturon, lernadon kaj valorojn de antikvaj Grekio kaj Romjo".<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Super ĉio, humanistoj asertis "la genion de <a href="/wiki/Homo" title="Homo">homo</a>... la unika kaj speciala kapablo de la homa <a href="/wiki/Animo" title="Animo">animo</a>."<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Humanismaj fakuloj formis la intelektan pejzaĝon ĝenerale en la frua moderna periodo. Politikaj filozofoj kiel ekzemple <a href="/wiki/Niccol%C3%B2_Machiavelli" class="mw-redirect" title="Niccolò Machiavelli">Niccolò Machiavelli</a> kaj <a href="/wiki/Thomas_More" title="Thomas More">Thomas More</a> (1478-1535) revivigis la ideojn de grekaj kaj romiaj pensuloj, kaj uzis ilin en kritikoj de siatempaj registaroj, sekvante la islamajn antaŭaĵojn de <a href="/wiki/Ibn_%C4%A4aldun" title="Ibn Ĥaldun">Ibn Ĥaldun</a>.<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La kontribuo de Machiavelli, laŭ la konsideroj de Isaiah Berlin, estis grava mejloŝtono kiu asignas unikan rezonadon al <a href="/wiki/Politiko" title="Politiko">politiko</a> kaj ebligas konsideri lin la patro de la socia scienco. <a href="/wiki/Pico_della_Mirandola" class="mw-redirect" title="Pico della Mirandola">Pico della Mirandola</a> kiu vivis nur dudek tri jarojn skribis tio kio ofte estas konsiderita la <a href="/wiki/Manifesto" title="Manifesto">manifesto</a> de la Renesanco, vigla defendo de pensado, nome la <i><a href="/wiki/Oratio_de_hominis_dignitate" title="Oratio de hominis dignitate">Oratio de hominis dignitate</a></i> (<abbr class="abbr" title="traduko">trad.</abbr><span> diskurso pri la homa digno</span>), kiu konsistas el serio de tezoj pri filozofio, natura penso, kredo kaj magio kaj estis defendintaj kontraŭ ajna kontraŭulo ĉe la tereno de la <a href="/wiki/Racio" title="Racio">racio</a>.<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Portrait_of_Thomas_More_by_Hans_Holbein_d._J._in_the_Frick_Colllection.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Portrait_of_Thomas_More_by_Hans_Holbein_d._J._in_the_Frick_Colllection.jpg/200px-Portrait_of_Thomas_More_by_Hans_Holbein_d._J._in_the_Frick_Colllection.jpg" decoding="async" width="200" height="252" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Portrait_of_Thomas_More_by_Hans_Holbein_d._J._in_the_Frick_Colllection.jpg/300px-Portrait_of_Thomas_More_by_Hans_Holbein_d._J._in_the_Frick_Colllection.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Portrait_of_Thomas_More_by_Hans_Holbein_d._J._in_the_Frick_Colllection.jpg/400px-Portrait_of_Thomas_More_by_Hans_Holbein_d._J._in_the_Frick_Colllection.jpg 2x" data-file-width="2024" data-file-height="2548" /></a><figcaption><a href="/wiki/Thomas_More" title="Thomas More">Thomas More</a>.</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Matteo_Palmieri" title="Matteo Palmieri">Matteo Palmieri</a> (1406-1475), alia humanisto, estas plej konata pro sia laboro <i>De la vita civile</i> ("Pri la civitana vivo"; presita 1528) kiu rekomendis civitan humanismon, kaj pro sia influo en rafinado de la toskana popollingvo al la sama nivelo kiel la latina. La skribaj verkoj de Palmieri desegnitaj sur romiaj filozofoj kaj teoriuloj, aparte ĉe <a href="/wiki/Cicero" title="Cicero">Cicero</a>, kiuj, kiel Palmieri, vivis aktive la publikan vivon kiel civitano kaj funkciulo, same kiel teoriulo kaj filozofo kaj ankaŭ ĉe <a href="/wiki/Kvintiliano" title="Kvintiliano">Kvintiliano</a>. Forte transigite al profunda kaj larĝa eduko Palmieri kredis, ke tio disponigus homojn al publika engaĝiĝo kaj plibonigus la homan kapaciton fari bonfarojn kaj kontribui al la komunumo. Kvankam li plenumis oficon inter 1432 kaj 1475, li estas plej bone memorita pro tiuj skribaĵoj glorantaj la idealon de humanismo kiel kombinado de lernado kun civita aŭ politika agado. Eventuale la plej trafa esprimo de lia perspektivo pri humanismo estis en 1465 poezia libro <i>La città di vita</i> (La vivurbo)), sed la pli frua verko <i>De la vita civile</i> estas pli vasta. Kunmetita kiel serio de <a href="/wiki/Dialogo" title="Dialogo">dialogoj</a> faritaj en kampara domo en la Mugello-kamparo ekster Florenco dum la pesto de 1430, Palmieri pliprofundigas la kvalitojn de la ideala civitano. La dialogoj koncernas kiel infanoj evoluas mense kaj fizike, kiel civitanoj povas konduki sin morale, kiel civitanoj kaj ŝtatoj povas certigi kredindecon en la publika vivo, kaj grava debato sur la diferenco inter tio kiu estas pragmate utila kaj tio honeste. </p><p>La humanistoj kredis, ke gravas transcendi al la postvivo kun perfektaj menso kaj korpo, kio povas esti atingita per edukado. La celo de humanismo estis kreadi universalan homon kies persono kombinu intelektan kaj fizikan elstarecon kaj kiu estu kapabla funkcii honore en ajna situacio.<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tiu ideologio estis referencata kiel <i>uomo universale</i>, antikva grek-romia idealo. Edukado dum la Renesanco estis komponita ĉefe de antikvaj literaturo kaj historio ĉar oni kredis, ke la klasikuloj havigas moralan instruadon kaj intensan komprenon de la homa konduto. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Humanismo_kaj_bibliotekoj">Humanismo kaj bibliotekoj</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=11" title="Redakti sekcion: Humanismo kaj bibliotekoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=11" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Humanismo kaj bibliotekoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Unika karaktero de kelkaj renesancaj <a href="/wiki/Biblioteko" title="Biblioteko">bibliotekoj</a> estas ke ili estis malfermaj al la publiko. Tiuj bibliotekoj estis lokoj kie ideoj estis interŝanĝitaj kaj kie fakuleco kaj legado estis konsiderataj kaj plezuraj kaj profitaj al la menso kaj al la animo. Ĉar <a href="/wiki/Liberpensado" class="mw-redirect" title="Liberpensado">liberpensado</a> estis markilo de la epoko, multaj bibliotekoj enhavis ampleksan gamon de verkistoj. Klasikaj tekstoj povis esti trovitaj kun humanistajn verkojn. Tiuj neformalaj asocioj de intelektuloj profunde influis la renesancan kulturon. Kelkaj el la plej riĉaj "bibliofiloj" (libroŝatantoj) konstruis bibliotekojn kiel temploj por <a href="/wiki/Libro" title="Libro">libroj</a> kaj <a href="/wiki/Sciaro" class="mw-redirect" title="Sciaro">sciaro</a>. Nombraj bibliotekoj aperis kiel manifestaĵoj de enorma riĉeco kun amo al librok. Kelkfoje, kultivitaj konstruantoj de bibliotekoj ankaŭ ricevis komision proponi aliulojn la oportuno uzi iliajn kolektojn. Elstaraj aristokratoj kaj ekleziaj princoj kreis grandajn bibliotekojn pore uzado de siaj kortegoj, nomitaj "kortegaj bibliotekoj", kaj estis hejmigitaj en lukse desegnitaj monumentaj konstruaĵoj ornamitaj per lignaj artaĵoj kaj muroj dekoraciitaj per <a href="/wiki/Fresko" title="Fresko">freskoj</a>.<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tio unuflanke iel sekvis la tradiciojn de la mezepokaj monaĥejaj bibliotekoj kaj aliflanke tute kontrastis kun tiuj. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Arto">Arto</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=12" title="Redakti sekcion: Arto" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=12" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Arto"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /></span></span> Pli detalaj informoj troveblas en artikoloj <a href="/wiki/Renesanca_arto" title="Renesanca arto">Renesanca arto</a> kaj <a href="/wiki/Flandraj_Primitivuloj" title="Flandraj Primitivuloj">Flandraj Primitivuloj</a>.</div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Tiziano_-_Amor_Sacro_y_Amor_Profano_(Galer%C3%ADa_Borghese,_Roma,_1514).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Tiziano_-_Amor_Sacro_y_Amor_Profano_%28Galer%C3%ADa_Borghese%2C_Roma%2C_1514%29.jpg/400px-Tiziano_-_Amor_Sacro_y_Amor_Profano_%28Galer%C3%ADa_Borghese%2C_Roma%2C_1514%29.jpg" decoding="async" width="400" height="159" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Tiziano_-_Amor_Sacro_y_Amor_Profano_%28Galer%C3%ADa_Borghese%2C_Roma%2C_1514%29.jpg/600px-Tiziano_-_Amor_Sacro_y_Amor_Profano_%28Galer%C3%ADa_Borghese%2C_Roma%2C_1514%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Tiziano_-_Amor_Sacro_y_Amor_Profano_%28Galer%C3%ADa_Borghese%2C_Roma%2C_1514%29.jpg/800px-Tiziano_-_Amor_Sacro_y_Amor_Profano_%28Galer%C3%ADa_Borghese%2C_Roma%2C_1514%29.jpg 2x" data-file-width="6009" data-file-height="2385" /></a><figcaption><a href="/wiki/Ticiano" title="Ticiano">Ticiano</a>, <i>Sankta kaj nesankta amo</i>, ĉ. 1513 – 1514.</figcaption></figure> <p>Renesanca arto markas kulturan renaskiĝon kiel fermo de la Mezepoko kaj starto de la modernepoka mondo. Unu el la karakteraj ecoj de Renesanca arto estis ĝia evoluo de tre <a href="/wiki/Realismo" title="Realismo">realisma</a> linia perspektivo. <a href="/wiki/Giotto" title="Giotto">Giotto</a> (1267-1337) estas konsiderita unua kiu traktis <a href="/wiki/Pentrarto" title="Pentrarto">pentrarton</a> kiel <a href="/wiki/Fenestro" title="Fenestro">fenestro</a> en spaco, sed ne estis ĝis la verkoj de arkitekto <a href="/wiki/Filippo_Brunelleschi" title="Filippo Brunelleschi">Filippo Brunelleschi</a> (1377-1446) kaj la postaj verkoj de <a href="/wiki/Leon_Battista_Alberti" title="Leon Battista Alberti">Leon Battista Alberti</a> (1404-1472) kiam <a href="/wiki/Perspektivo" title="Perspektivo">perspektivo</a> estis formaligita kiel arta tekniko.<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La evoluo da perspektivo estis parto de pli larĝa tendenco direkte al realismo en la artoj.<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tiucele, pentristoj evoluigis ankaŭ aliajn teknikojn, studante lumon, ombron, kaj, eĉ plej fame homan anatomion. Subkuŝante al tiuj ŝanĝoj en arta metodo, estis renoviĝinta deziro prezenti la belecon de <a href="/wiki/Naturo" title="Naturo">naturo</a>, kaj malimpliki la aksiomojn de estetiko, kun la verkoj de Leonardo, Michelangelo kaj Rafaelo reprezentantaj artajn pintojn kiuj estis multe imititaj fare de aliaj artistoj.<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Aliaj rimarkindaj artistoj estis <a href="/wiki/Sandro_Botticelli" title="Sandro Botticelli">Sandro Botticelli</a>, laborante por la familio Medici en Florenco, <a href="/wiki/Donatello" title="Donatello">Donatello</a> same florenca, kaj <a href="/wiki/Ticiano" title="Ticiano">Ticiano</a> en Venecio, inter aliaj. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:D%C3%BCrer_Melancholia_I.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/D%C3%BCrer_Melancholia_I.jpg/220px-D%C3%BCrer_Melancholia_I.jpg" decoding="async" width="220" height="280" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/D%C3%BCrer_Melancholia_I.jpg/330px-D%C3%BCrer_Melancholia_I.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/D%C3%BCrer_Melancholia_I.jpg/440px-D%C3%BCrer_Melancholia_I.jpg 2x" data-file-width="3146" data-file-height="4000" /></a><figcaption><a href="/wiki/Albrecht_D%C3%BCrer" title="Albrecht Dürer">Albrecht Dürer</a>, Alegorio de la <a href="/wiki/Melankolio" title="Melankolio">Melankolio</a>: nova temo kaj nova tekniko, nome la <a href="/wiki/Gravurado" title="Gravurado">gravurado</a>.</figcaption></figure> <p>Samtempe, en <a href="/wiki/Nederlando" title="Nederlando">Nederlando</a>, precipe vigla arta kulturo evoluis, la verkoj de <a href="/wiki/Hugo_van_der_Goes" title="Hugo van der Goes">Hugo van der Goes</a> kaj de <a href="/wiki/Jan_van_Eyck" title="Jan van Eyck">Jan van Eyck</a> havis akuratan influon sur la evoluo de la pentrarto en Italio, kaj teknike kun la enkonduko de olea farbo kaj tolo, kaj stile en esprimoj de naturalismo en reprezentantaro. Poste, la laboro de <a href="/wiki/Pieter_Brueghel_la_pli_a%C4%9Da" class="mw-redirect" title="Pieter Brueghel la pli aĝa">Pieter Brueghel la pli aĝa</a> inspiris artistojn por prezenti temojn de ĉiutageco.<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><br /> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> </p> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /></span></span> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Renesanca_arkitekturo" title="Renesanca arkitekturo">Renesanca arkitekturo</a>.</div> <p>En <a href="/wiki/Arkitekturo" title="Arkitekturo">arkitekturo</a>, <a href="/wiki/Filippo_Brunelleschi" title="Filippo Brunelleschi">Filippo Brunelleschi</a> estis plej antaŭa en studado de la restaĵoj de antikvaj klasikaj konstruaĵoj, kaj kun retrovita sciaro pri la verkisto de unua jarcento <a href="/wiki/Vitruvio" title="Vitruvio">Vitruvio</a> kaj pri la floranta fako de matematiko, formulis la renesancan stilon kiun li kopiis kaj plibonigis en klasikaj formoj. La grava atingo de Brunelleschi de inĝenieristiko estis la konstruaĵo de la kupolo de <a href="/wiki/Katedralo_Santa_Maria_del_Fiore" title="Katedralo Santa Maria del Fiore">Katedralo Santa Maria del Fiore</a>.<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La unua konstruaĵo kiu montris tion estis la Kirko de Sankta Andreo konstruita fare de <a href="/wiki/Alberti" class="mw-redirect" title="Alberti">Alberti</a> en <a href="/wiki/Mantovo" class="mw-redirect" title="Mantovo">Mantovo</a>. La elstara arkitektura laboro de la pinta Renesanco estis la rekonstruado de la <a href="/wiki/Baziliko_Sankta_Petro" title="Baziliko Sankta Petro">Baziliko Sankta Petro</a>, kombinante la kapablojn de <a href="/wiki/Bramante" class="mw-redirect" title="Bramante">Bramante</a>, <a href="/wiki/Michelangelo" class="mw-redirect" title="Michelangelo">Michelangelo</a>, <a href="/wiki/Rafaelo" title="Rafaelo">Rafaelo</a>, <a href="/wiki/Antonio_da_Sangallo_la_Plijuna" title="Antonio da Sangallo la Plijuna">Sangallo</a> kaj <a href="/wiki/Carlo_Maderno" title="Carlo Maderno">Maderno</a>. </p><p>La romiaj ordo-specoj de <a href="/wiki/Kolono" title="Kolono">kolonoj</a> estas uzitaj: <a href="/wiki/Toskana_ordo" title="Toskana ordo">toskana</a> kaj <a href="/wiki/Kompozita_ordo" title="Kompozita ordo">kompozita</a>. Tiuj povas esti strukturaj, apogante arkadon aŭ <a href="/wiki/Arkitrabo" class="mw-redirect" title="Arkitrabo">arkitrabon</a>, aŭ sole dekoracia aro kontraŭ muro en la formo de pilastroj. Dum la Renesanco, arkitektoj planis uzi <a href="/wiki/Kolono" title="Kolono">kolonojn</a>, <a href="/wiki/Pilastro" title="Pilastro">pilastrojn</a>, kaj <a href="/wiki/Entablemento" title="Entablemento">entablementojn</a> kiel integra sistemo. Unu el la unuaj konstruaĵoj uzantaj pilastrojn kiam integra sistemo estis en la Malnova Sakristio (1421-1440) de <a href="/wiki/Filippo_Brunelleschi" title="Filippo Brunelleschi">Filippo Brunelleschi</a>.<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Arkaĵoj, duonrondaj aŭ (en la <a href="/wiki/Manierismo" title="Manierismo">Manierisma stilo</a>) segmentaj, estas ofte uzitaj en arkadoj, apogitaj sur <a href="/wiki/Moleo" title="Moleo">moleoj</a> aŭ kolonoj kun versaloj. Povas ekzisti sekcio de entablemento inter la kapitelo kaj la starto de la arkaĵo. Alberti estis unu el la unuaj kiuj utiligis la arkaĵon sur monumentoj. Renesancaj volboj ne havas ripojn. Ili estas duonrondaj aŭ segmentaj kaj en kvadrata plano, male al la gotika volbo kiu estas ofte ortangula. Renesancaj artistoj ne estis paganoj, kvankam ili admiris antikvecon kaj tenis kelkajn ideojn kaj simbolojn de la mezepoka pasinteco. <a href="/wiki/Nicola_Pisano" title="Nicola Pisano">Nicola Pisano</a> (ĉirkaŭ 1220 – ĉirkaŭ 1278) imitis klasikajn formojn portretante scenojn el la Biblio. Lia <i>Anunciacio</i>, el la Baptejo de <a href="/wiki/Pizo_(Italio)" title="Pizo (Italio)">Pizo</a>, montris, ke la klasikaj modeloj influis la italan arton antaŭ Renesanco enradikiĝis kiel literatura movado.<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><br /> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> </p> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /></span></span> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Renesanca_literaturo" title="Renesanca literaturo">Renesanca literaturo</a>.</div> <p>Renesanca literaturo rilatas al eŭropa <a href="/wiki/Literaturo" title="Literaturo">literaturo</a>, influita de la intelektaj kaj kulturaj tendencoj asociitaj kun la Renesanco. La literaturo de la Renesanco estis verkita ene de la ĝenerala movado de la Renesanco, kiu ekestis en la Italio de la 14-a jarcento kaj daŭris ĝis la 16-a jarcento dum ĝi disvastiĝis en la ceteron de la okcidenta mondo. Ĝin karakterizas la adopto de humanisma filozofio kaj la reakiro de la klasika antikva tempo. Ĝi profitis la disvastiĝon de <a href="/wiki/Presado" class="mw-redirect" title="Presado">presado</a> en la lasta parto de la 15-a jarcento. Por la verkistoj de la Renesanco, grek-romia inspiro estis montrita kaj en la temoj de verkado kaj en la literaturaj formoj kiujn ili uzis. La mondo estis konsiderata el homcentrita perspektivo. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Scienco">Scienco</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=13" title="Redakti sekcion: Scienco" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=13" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Scienco"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Nikolaus_Kopernikus.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Nikolaus_Kopernikus.jpg/220px-Nikolaus_Kopernikus.jpg" decoding="async" width="220" height="215" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Nikolaus_Kopernikus.jpg/330px-Nikolaus_Kopernikus.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Nikolaus_Kopernikus.jpg/440px-Nikolaus_Kopernikus.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1001" /></a><figcaption>Anonima portreto de <a href="/wiki/Nikolao_Koperniko" class="mw-redirect" title="Nikolao Koperniko">Nikolao Koperniko</a> (ĉirkaŭ 1580).</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Pacioli.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Pacioli.jpg/220px-Pacioli.jpg" decoding="async" width="220" height="183" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Pacioli.jpg/330px-Pacioli.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Pacioli.jpg/440px-Pacioli.jpg 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1250" /></a><figcaption><i>Portreto de Luca Pacioli</i>, patro de kalkulado, pentrita de Jacopo de' Barbari, 1495 (<a href="/wiki/Muzeo_Kapodimonte" title="Muzeo Kapodimonte">Muzeo Kapodimonte</a>). Oni pensis, ke eble <a href="/wiki/Leonardo_da_Vinci" title="Leonardo da Vinci">Leonardo da Vinci</a> pentris la <a href="/wiki/Rombokub-okedro" title="Rombokub-okedro">rombokub-okedron</a>.<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></figcaption></figure> <p>Aplikita plinovigo etendiĝis al <a href="/wiki/Komerco" title="Komerco">komerco</a>. Fine de la 15-a jarcento, <a href="/wiki/Luca_Pacioli" title="Luca Pacioli">Luca Pacioli</a> publikigis la unuan verkon pri <a href="/wiki/Librotenado" title="Librotenado">librotenado</a>, kio faris lin la fondinto de <a href="/wiki/Kontado" title="Kontado">kontado</a>.<sup id="cite_ref-jkdiwan_63-0" class="reference"><a href="#cite_note-jkdiwan-63"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>La remalkovro de antikvaj tekstoj kaj la invento de la <a href="/wiki/Presarto" title="Presarto">presarto</a> ĉirkaŭ 1440 demokratiigis la lernadon kaj ebligis pli rapidan propagadon de pli amplekse distribuitaj ideoj. En la unua periodo de la <a href="/wiki/Itala_Renesanco" title="Itala Renesanco">Itala Renesanco</a>, humanistoj favoris la studadon de <a href="/wiki/Homa_scienco" title="Homa scienco">homaj sciencoj</a> super <a href="/wiki/Natura_filozofio" class="mw-redirect" title="Natura filozofio">natura filozofio</a> aŭ <a href="/wiki/Aplikita_matematiko" class="mw-redirect" title="Aplikita matematiko">aplikita matematiko</a>, kaj ilia adorado por klasikaj fontoj plue diigis la <a href="/wiki/Aristotelo" title="Aristotelo">aristotelajn</a> kaj <a href="/wiki/Ptolemeo" title="Ptolemeo">ptolemeajn</a> rigardojn al la universo. Verkante ĉirkaŭ 1450, <a href="/wiki/Nikolao_de_Kuzo" title="Nikolao de Kuzo">Nikolao de Kuzo</a> antaŭigis la <a href="/wiki/Kopernika_suncentrismo" title="Kopernika suncentrismo">suncentrisman</a> mondorigardon de <a href="/wiki/Nikolao_Koperniko" class="mw-redirect" title="Nikolao Koperniko">Koperniko</a>, sed laŭ filozofia maniero. </p><p>Scienco kaj arto interplektiĝis en la frua Renesanco, kaj plurfakaj artistoj kiel <a href="/wiki/Leonardo_da_Vinci" title="Leonardo da Vinci">Leonardo da Vinci</a> faris observajn desegnojn de anatomio kaj naturo. Leonardo plenumis kontrolitajn eksperimentojn pri akvofluo, medicina dissekco, kaj sistema studo de movado kaj <a href="/wiki/Aerodinamiko" title="Aerodinamiko">aerodinamiko</a>, kaj li antaŭvidis principojn de esplormetodo kiu kondukis <a href="/wiki/Fritjof_Capra" title="Fritjof Capra">Fritjof Capra</a> klasigi lin kiel la "patro de moderna scienco".<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Aliaj ekzemploj de la kontribuado de Da Vinci dum tiu periodo estas maŝinoj desegnitaj por segi marmoron kaj levi monolitojn, kaj novaj malkovroj en akustiko, botaniko, geologio, anatomio kaj meĥaniko.<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Taŭga medio disvolvis demandaron pri la klasika scienca doktrino. La <a href="/wiki/Epoko_de_Malkovroj" title="Epoko de Malkovroj">malkovro</a> en 1492 de la <a href="/wiki/Nova_Mondo" title="Nova Mondo">Nova Mondo</a> fare de <a href="/wiki/Kristoforo_Kolumbo" title="Kristoforo Kolumbo">Kristoforo Kolumbo</a> defiis la klasikan mondorigardon. La verkoj de <a href="/wiki/Ptolemeo" title="Ptolemeo">Ptolemeo</a> (en geografio) kaj de <a href="/wiki/Galeno_el_Pergamo" title="Galeno el Pergamo">Galeno</a> (en medicino) ne ĉiam kongruis kun la ĉiutagaj observoj. Kiam la <a href="/wiki/Reformacio" title="Reformacio">Reformacio</a> kaj la <a href="/wiki/Kontra%C5%ADreformacio" title="Kontraŭreformacio">Kontraŭreformacio</a> disvolviĝis, la <a href="/wiki/Norda_Renesanco" title="Norda Renesanco">Norda Renesanco</a> montris klaran ŝanĝon de fokuso el la aristotela natura filozofio al kemio kaj al biologiaj sciencoj (botaniko, anatomio, kaj medicino).<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Kelkaj fakuloj vidis tion kiel "<a href="/wiki/Scienca_revolucio" title="Scienca revolucio">scienca revolucio</a>", antaŭante la komenco de la moderna epoko,<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> aliaj kiel akcelo de kontinua procezo etendiĝante el la antikva mondo ĝis la nuntempo.<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Gravaj sciencaj progresoj estis faritaj dum tiu tempo fare de <a href="/wiki/Galileo_Galilei" class="mw-redirect" title="Galileo Galilei">Galileo Galilei</a>, <a href="/wiki/Tycho_Brahe" title="Tycho Brahe">Tycho Brahe</a>, kaj <a href="/wiki/Johannes_Kepler" class="mw-redirect" title="Johannes Kepler">Johannes Kepler</a>.<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Koperniko, en <i><a href="/wiki/De_revolutionibus_orbium_coelestium" title="De revolutionibus orbium coelestium">De revolutionibus orbium coelestium</a></i> (<i>Pri la revoluoj de la ĉielaj sferoj</i>), klarigis kiel la Tero moviĝas ĉirkaŭ la Suno kaj ne male. <i><a href="/wiki/De_humani_corporis_fabrica" title="De humani corporis fabrica">De humani corporis fabrica</a></i> (<i>Pri la funkciado de la homa korpo</i>) de <a href="/wiki/Andreas_Vesalius" class="mw-redirect" title="Andreas Vesalius">Andreas Vesalius</a>, havigis novan fidon al la rolo de <a href="/wiki/Dissekco" title="Dissekco">dissekco</a>, observado, kaj la <a href="/wiki/Me%C4%A5anikismo" title="Meĥanikismo">meĥanikisman</a> vidpunkton pri anatomio.<sup id="cite_ref-short-science_70-0" class="reference"><a href="#cite_note-short-science-70"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Alia grava disvolvigo estis en la propra <i>procezo</i> por malkovro, nome la <a href="/wiki/Scienca_metodo" title="Scienca metodo">scienca metodo</a>,<sup id="cite_ref-short-science_70-1" class="reference"><a href="#cite_note-short-science-70"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> fokuse al <a href="/wiki/Empirio" title="Empirio">empiria pruvaro</a> kaj al la gravo de <a href="/wiki/Matematiko" title="Matematiko">matematiko</a>, dum oni forigis multon de la Aristotela scienco. Fruaj kaj influaj proponantoj de tiuj ideoj estis Koperniko, Galileo, kaj <a href="/wiki/Francis_Bacon" title="Francis Bacon">Francis Bacon</a>.<sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La nova scienca metodo kondukis al grandaj kontribuoj en la kampoj de astronomio, fiziko, biologio, kaj anatomio. Joseph Ben-David verkis: </p> <table style="padding:0; margin:0; border-spacing:0;"><tbody><tr valign="top"><td></td></tr><tr valign="top"><td width="40px"><span typeof="mw:File"><span title="Citaĵo"><img alt="Citaĵo" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/P_writing.svg/40px-P_writing.svg.png" decoding="async" width="40" height="36" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/P_writing.svg/60px-P_writing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/P_writing.svg/80px-P_writing.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="360" /></span></span></td><td><table style="padding:0; margin:0; border-spacing:0;"><tbody><tr valign="top"><td><span style="color:#84a3e0; font-size:150%; line-height:75%;font-family:'Times New Roman',serif;"><b>„</b></span> Rapida akumulado de sciaro, kio karakterizis la disvolvigon de scienco ekde la 17-a jarcento, neniam estis okazinta antaŭ tiu tempo. La nova tipo de scienca aktiveco aperis nur en malmultaj landoj de Okcidenta Eŭropo, kaj estis limigita ankaŭ al tiu malgranda epoko de ĉirkaŭ du cent jaroj. (Ekde la 19-a jarcento, la scienca sciaro estis asimilita de la cetero de la mondo). <span style="color:#84a3e0; font-size:150%; line-height:75%;font-family:'Times New Roman',serif"><b>”</b></span></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table><p><sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Religio">Religio</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=14" title="Redakti sekcion: Religio" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=14" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Religio"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Holbein-erasmus.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Holbein-erasmus.jpg/170px-Holbein-erasmus.jpg" decoding="async" width="170" height="241" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Holbein-erasmus.jpg/255px-Holbein-erasmus.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Holbein-erasmus.jpg/340px-Holbein-erasmus.jpg 2x" data-file-width="1618" data-file-height="2290" /></a><figcaption><a href="/wiki/Erasmo" class="mw-redirect mw-disambig" title="Erasmo">Erasmo</a>, pentrita de <a href="/wiki/Hans_Holbein_la_malplia%C4%9Da" class="mw-redirect" title="Hans Holbein la malpliaĝa">Hans Holbein la malpliaĝa</a>.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Martin_Luther,_1529.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Martin_Luther%2C_1529.jpg/170px-Martin_Luther%2C_1529.jpg" decoding="async" width="170" height="182" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Martin_Luther%2C_1529.jpg/255px-Martin_Luther%2C_1529.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Martin_Luther%2C_1529.jpg/340px-Martin_Luther%2C_1529.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="643" /></a><figcaption><a href="/wiki/Marteno_Lutero" title="Marteno Lutero">Marteno Lutero</a>.</figcaption></figure> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /></span></span> Pli detalaj informoj troveblas en artikoloj <a href="/wiki/Reformacio" title="Reformacio">Reformacio</a> kaj <a href="/wiki/Kontra%C5%ADreformacio" title="Kontraŭreformacio">Kontraŭreformacio</a>.</div> <p>La novaj idealoj de humanismo, kvankam pli sekularaj en kelkaj aspektoj, evoluis kontraŭ kristana fono, precipe en la Norda Renesanco. Efektive, multo (se ne la plej granda parto) de la nova arto estis komisiita per aŭ en dediĉo al la eklezio. Tamen, Renesanco havis profundan efikon al tiutempa teologio, precipe en la maniero kiel homoj perceptas la rilaton inter homo kaj dio.<sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">[</span>74<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Multaj el la plej antaŭaj teologoj de la periodo estis anoj de la humanisma metodo, inkluzive de <a href="/wiki/Erasmo" class="mw-redirect mw-disambig" title="Erasmo">Erasmo</a>, <a href="/wiki/Zvinglo" title="Zvinglo">Zvinglo</a>, <a href="/wiki/Thomas_More" title="Thomas More">Thomas More</a>, <a href="/wiki/Marteno_Lutero" title="Marteno Lutero">Marteno Lutero</a>, kaj <a href="/wiki/Kalvino" class="mw-redirect" title="Kalvino">Kalvino</a>. </p><p>Renesanco komencis en tempoj de religia tumulto. La forpasinta Mezepoko vidis periodon de politika intrigo ĉirkaŭi la <a href="/wiki/Papo" title="Papo">papoficon</a>, kulminante per la <a href="/wiki/Granda_okcidenta_skismo" title="Granda okcidenta skismo">Granda okcidenta skismo</a>, en kiu tri homoj samtempe postulis esti la vera <a href="/wiki/Papo" title="Papo">Papo</a>, nome la episkopo de <a href="/wiki/Diocezo_de_Romo" title="Diocezo de Romo">Romo</a>.<sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kvankam la skismo estis solvita fare de la <a href="/wiki/Koncilio_de_Konstanco" title="Koncilio de Konstanco">Koncilio de Konstanco</a> (1414), en la 15-a jarcento okazis rezulta reformomovado konata kiel <a href="/wiki/Konciliismo" title="Konciliismo">Konciliismo</a>, kiu serĉis limigi la potencon de la papo. Kvankam la papofico poste elvenis kiel supera en ekleziaj aferoj fare de la <a href="/wiki/Kvina_Laterana_koncilio" title="Kvina Laterana koncilio">Kvina Laterana koncilio</a> (1511), ĝi estis obstine daŭre akuzita pro <a href="/wiki/Korupto" title="Korupto">korupto</a>, plej fame en la persono de <a href="/wiki/Aleksandro_la_6-a" title="Aleksandro la 6-a">Aleksandro la 6-a</a>, kiu estis akuzita diverse je <a href="/wiki/Fra%C5%ADdo" title="Fraŭdo">fraŭdo</a>, <a href="/wiki/Nepotismo" title="Nepotismo">nepotismo</a> kaj generado de kvar nelegitimaj filoj estante kardinalo, kiujn li foredzigis por ke ili akiru multe da potenco.<sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Klerikoj kiel ekzemple Erasmo kaj Lutero proponis reformon al la eklezio, ofte surbaze de humanisma teksta kritiko de la <a href="/wiki/Nova_Testamento" title="Nova Testamento">Nova Testamento</a>.<sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Efektive Lutero en oktobro 1517 publikigis la 95 Tezojn, kritikantajn la papan aŭtoritatecon kaj ĝian perceptitan korupton, precipe rilate al la vendado de <a href="/wiki/Indulgenco" title="Indulgenco">indulgencoj</a>. La 95 Tezoj kondukis al la reformacio, rompo kun la Eklezio Romkatolika kiu antaŭe postulis monopolan hegemonion en Okcidenteŭropo. Humanismo kaj Renesanco tial ludis rektan rolon en ekfunkciigado de la reformacio, same kiel en multaj aliaj samtempaj religiaj debatoj kaj konfliktoj. </p><p>La papo <a href="/wiki/Pa%C5%ADlo_la_3-a" title="Paŭlo la 3-a">Paŭlo la 3-a</a> venis al la papa trono (1534–1549) post la <a href="/wiki/Disrabado_de_Romo_(1527)" title="Disrabado de Romo (1527)">Disrabado de Romo en 1527</a>, kiam necertecoj hegemoniis en la <a href="/wiki/Katolika_Eklezio" title="Katolika Eklezio">Katolika Eklezio</a> post la Protestanta <a href="/wiki/Reformacio" title="Reformacio">Reformacio</a>. Nikolao Koperniko dediĉis sian <i><a href="/wiki/De_revolutionibus_orbium_coelestium" title="De revolutionibus orbium coelestium">De revolutionibus orbium coelestium</a></i> (Pri la revoluoj de la ĉielaj sferoj) al Paŭlo la 3-a, kiu iĝis avo de la kardinalo Alessandro Farnese, kiu posedis pentraĵojn de <a href="/wiki/Tiziano" class="mw-redirect" title="Tiziano">Tiziano</a>, <a href="/wiki/Mikelan%C4%9Delo" title="Mikelanĝelo">Mikelanĝelo</a>, kaj <a href="/wiki/Rafaelo" title="Rafaelo">Rafaelo</a>, same kiel gravan kolekton de desegnoj, kaj kiuj mendis la majstroverkon de <a href="/wiki/Giulio_Clovio" title="Giulio Clovio">Giulio Clovio</a>, eble la lasta ĉefa <a href="/wiki/Ilustrita_manuskripto" title="Ilustrita manuskripto">ilustrita manuskripto</a>, nome <i>Farnesaj Horoj</i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Memkonscio">Memkonscio</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=15" title="Redakti sekcion: Memkonscio" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=15" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Memkonscio"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:The_historian_Leonardo_Bruni.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/The_historian_Leonardo_Bruni.jpg/170px-The_historian_Leonardo_Bruni.jpg" decoding="async" width="170" height="232" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5d/The_historian_Leonardo_Bruni.jpg 1.5x" data-file-width="188" data-file-height="257" /></a><figcaption><a href="/wiki/Leonardo_Bruni" title="Leonardo Bruni">Leonardo Bruni</a>.</figcaption></figure> <p>Ĉirkaŭ la 15-a jarcento, verkistoj, artistoj kaj arkitektoj en Italio estis tre konsciaj pri la transformoj kiuj estis okazantaj kaj estis uzantaj frazojn kiel <i>modi antichi</i> (je antikva maniero) aŭ <i>alle romana et alla antica</i> (je maniero de romianoj kaj de antikvuloj) por priskribi iliajn verkojn. Jam en la 1330-aj jaroj <a href="/wiki/Petrarko" class="mw-redirect" title="Petrarko">Petrarko</a> referencis la antaŭkristanajn tempojn kiel <i>antiqua</i> (antikveco) kaj la kristanan periodoj kiel <i>nova</i> (nova).<sup id="cite_ref-mommsen_78-0" class="reference"><a href="#cite_note-mommsen-78"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> El la itala perspektivo de Petrarko, tiu nova periodo (kiu inkludis sian propran tempon) estis epoko de nacia eklipso.<sup id="cite_ref-mommsen_78-1" class="reference"><a href="#cite_note-mommsen-78"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Leonardo_Bruni" title="Leonardo Bruni">Leonardo Bruni</a> estis la unua kiu uzis tripartan <a href="/wiki/Periodo" title="Periodo">periodigon</a> en sia <i>Historio de la Florenca Popolo</i> (1442).<sup id="cite_ref-Hankins_79-0" class="reference"><a href="#cite_note-Hankins-79"><span class="cite-bracket">[</span>79<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La unuaj du periodoj de Bruni estis bazitaj sur tiuj de Petrarko, sed li aldonis trian periodon, ĉar li kredis, ke Italio ne plu estis en stato de dekadenco. <a href="/wiki/Flavio_Biondo" title="Flavio Biondo">Flavio Biondo</a> uzis similan epokokadron ĉe <i>Jardekoj de historio el la dekadenco de la Romia Imperio</i> (1439–1453). </p><p>Humanistaj historiistoj argumentis, ke tiutempaj fakuloj restarigis rektajn ligilojn kun la klasika periodo, tiel preterpasigante la mezepokan periodon, kiun ili mem poste nomis por la unua fojo la "Mezepoko". Tiu termino por la unua fojo aperis en Latino en 1469 kiel <i>media tempestas</i> (mezaj tempoj).<sup id="cite_ref-Albrow_80-0" class="reference"><a href="#cite_note-Albrow-80"><span class="cite-bracket">[</span>80<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La termino <i>rinascita</i> (renaskiĝo) por la unua fojo aperis tamen en sia larĝa senco en la verko de <a href="/wiki/Giorgio_Vasari" title="Giorgio Vasari">Giorgio Vasari</a> nome <i><a href="/wiki/Le_Vite_de%27_pi%C3%B9_eccellenti_pittori,_scultori,_e_architettori" class="mw-redirect" title="Le Vite de' più eccellenti pittori, scultori, e architettori">La vivoj de artistoj</a></i>, 1550, reviziita en 1568.<sup id="cite_ref-panofsky_81-0" class="reference"><a href="#cite_note-panofsky-81"><span class="cite-bracket">[</span>81<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-82" class="reference"><a href="#cite_note-82"><span class="cite-bracket">[</span>82<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vasari dividas la epokon en tri fazoj: la unua fazo enhavus <a href="/wiki/Cimabue" title="Cimabue">Cimabue</a>, <a href="/wiki/Giotto" title="Giotto">Giotto</a>, kaj <a href="/wiki/Arnolfo_di_Cambio" title="Arnolfo di Cambio">Arnolfo di Cambio</a>; la dua fazo enhavus <a href="/wiki/Masaccio" title="Masaccio">Masaccio</a>, <a href="/wiki/Filippo_Brunelleschi" title="Filippo Brunelleschi">Brunelleschi</a>, kaj <a href="/wiki/Donatello" title="Donatello">Donatello</a>; la tria centriĝas en <a href="/wiki/Leonardo_da_Vinci" title="Leonardo da Vinci">Leonardo da Vinci</a> kaj kulminas kun <a href="/wiki/Mikelan%C4%9Delo" title="Mikelanĝelo">Mikelanĝelo</a>. Ne estis ĝuste la kreskiĝanta memkonscio pri la klasika antikveco kiu okazigis tiun disvolvigon, laŭ Vasari, sed ankaŭ la kreskiĝanta deziro studi kaj imiti la naturon.<sup id="cite_ref-83" class="reference"><a href="#cite_note-83"><span class="cite-bracket">[</span>83<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Etendo">Etendo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=16" title="Redakti sekcion: Etendo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=16" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Etendo"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En la 15-a jarcento, Renesanco etendiĝis rapide el sia naskoloko en Florenco al la cetero de Italio kaj tuj al la cetero de Eŭropo. La invento de la <a href="/wiki/Presma%C5%9Dino" title="Presmaŝino">presmaŝino</a> fare de la germana presisto <a href="/wiki/Johannes_Gutenberg" title="Johannes Gutenberg">Johannes Gutenberg</a> ebligis la rapidan transigon de tiuj novaj ideoj. Dum ĝi etendiĝis, ĝiaj ideoj diversiĝis kaj ŝanĝiĝis, estante adaptitaj al lokaj kulturoj. En la 20-a jarcento, fakuloj ekrompis la ĝeneralan koncepton de Renesanco en regionaj kaj naciaj movadoj. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Franca_Renesanco">Franca Renesanco</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=17" title="Redakti sekcion: Franca Renesanco" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=17" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Franca Renesanco"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /></span></span> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Franca_Renesanco" title="Franca Renesanco">Franca Renesanco</a>.</div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:%C3%89couen_(95),_ch%C3%A2teau_d%27%C3%89couen,_fa%C3%A7ade_est_3.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/%C3%89couen_%2895%29%2C_ch%C3%A2teau_d%27%C3%89couen%2C_fa%C3%A7ade_est_3.jpg/230px-%C3%89couen_%2895%29%2C_ch%C3%A2teau_d%27%C3%89couen%2C_fa%C3%A7ade_est_3.jpg" decoding="async" width="230" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/%C3%89couen_%2895%29%2C_ch%C3%A2teau_d%27%C3%89couen%2C_fa%C3%A7ade_est_3.jpg/345px-%C3%89couen_%2895%29%2C_ch%C3%A2teau_d%27%C3%89couen%2C_fa%C3%A7ade_est_3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/%C3%89couen_%2895%29%2C_ch%C3%A2teau_d%27%C3%89couen%2C_fa%C3%A7ade_est_3.jpg/460px-%C3%89couen_%2895%29%2C_ch%C3%A2teau_d%27%C3%89couen%2C_fa%C3%A7ade_est_3.jpg 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a><figcaption><i><a href="/wiki/Kastelo_de_%C3%89couen" title="Kastelo de Écouen">Kastelo de Écouen</a></i><sup id="cite_ref-CE_84-0" class="reference"><a href="#cite_note-CE-84"><span class="cite-bracket">[</span>84<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (1532-1567), unu de la francaj renesancaj <i><a href="/wiki/Kastelo" title="Kastelo">châteaux</a></i> en la <a href="/wiki/Val-d%27Oise" title="Val-d'Oise">Val-d'Oise</a>, desegnita de la arkitekto Jean Bullant por <a href="/wiki/Anne_de_Montmorency" title="Anne de Montmorency">Anne de Montmorency</a> (1492-1567) je lia reveno de la militoj de Italio. Aktuale estas hejmo de la <i>Musée national de la Renaissance</i> (Nacia Muzeo de Renesanco).<sup id="cite_ref-85" class="reference"><a href="#cite_note-85"><span class="cite-bracket">[</span>85<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></figcaption></figure> <p><b>Franca Renesanco</b> (<a href="/wiki/Franca_lingvo" title="Franca lingvo">france</a> <i><span class="lang-fr" lang="fr">Renaissance française</span></i>) estas la historiografia nomigo kiu aludas al la <a href="/wiki/Arta_movado" title="Arta movado">arta</a> kaj <a href="/wiki/Kulturo" title="Kulturo">kultura movado</a> okazinta en <a href="/wiki/Francio" title="Francio">Francio</a> inter fino de la 17a kaj komenco de la <a href="/wiki/15a_jarcento" class="mw-redirect" title="15a jarcento">15a jarcentoj</a> (foje markite inter la komenco de la militoj de <a href="/wiki/Italio" title="Italio">Italio</a> (1494) kaj la <a href="/wiki/Nanta_edikto" title="Nanta edikto">Nanta edikto</a> (1598)). Etapo de la <a href="/wiki/Moderna_epoko" title="Moderna epoko">moderna epoko</a>, la Renesanco aperis en <a href="/wiki/Francio" title="Francio">Francio</a> post la komenco de la movado en Italio kaj de ties disvastigo al aliaj eŭropaj landoj kaj pro tio oni konsideras ĝin parto de la nomita Norda Renesanco, kiel etendo al la nordo de la Alpoj de la <a href="/wiki/Itala_Renesanco" title="Itala Renesanco">Itala Renesanco</a>, kiu en la unua duono de la 15a jarcento ne havis grandan rezulton en Francio, tiam enmetita en la <a href="/wiki/Centjara_milito" title="Centjara milito">Centjara milito</a>. </p><p>Kiel en <a href="/wiki/Italio" title="Italio">Italio</a>, ties karakteraj trajtoj estis kontentigo pri la vivo, fido en la <a href="/wiki/Homo" title="Homo">Homo</a>, entuziasmo por sciaro, spirito de libera ekzameno. Tiu movado opoziciis al la mensostato de la Mezepoko kaj serĉis novajn formojn de vivo kaj de civilizo. Fakte, la ebloj naskitaj de la disvastigo de la informado pere de la <a href="/wiki/Presarto" title="Presarto">presarto</a>, kaj la malkovro de la <a href="/wiki/Nova_Mondo" title="Nova Mondo">Nova Mondo</a> trans la Atlantiko, draste ŝanĝis la mondokoncepton de la tiamaj homoj.<sup id="cite_ref-:5_86-0" class="reference"><a href="#cite_note-:5-86"><span class="cite-bracket">[</span>86<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>La franca Renesanco estas epoko de pentristoj, de skulptistoj kiuj estis dungitaj de la reĝoj, speciale <a href="/wiki/Francisko_la_1-a_(Francio)" title="Francisko la 1-a (Francio)">Francisko la 1-a</a> kaj <a href="/wiki/Henriko_la_2-a_(Francio)" title="Henriko la 2-a (Francio)">Henriko la 2-a</a>. Estas la epoko de <a href="/wiki/Leonardo_da_Vinci" title="Leonardo da Vinci">Leonardo da Vinci</a>, kiu mortis en <a href="/wiki/Clos_Luc%C3%A9" class="mw-redirect" title="Clos Lucé">Clos Lucé</a>, sed ankaŭ de la kreo de la <a href="/wiki/Skolo_de_Fontainebleau" title="Skolo de Fontainebleau">Skolo de Fontainebleau</a> kaj de la alveno de la <a href="/wiki/Medi%C4%89oj" title="Mediĉoj">Mediĉoj</a> al Parizo en la 16a jarcento.<sup id="cite_ref-87" class="reference"><a href="#cite_note-87"><span class="cite-bracket">[</span>87<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Germana_Renesanco">Germana Renesanco</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=18" title="Redakti sekcion: Germana Renesanco" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=18" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Germana Renesanco"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /></span></span> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Germana_Renesanco" title="Germana Renesanco">Germana Renesanco</a>.</div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Albrecht_D%C3%BCrer_-_Portrait_of_Maximilian_I_-_Google_Art_Project.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Albrecht_D%C3%BCrer_-_Portrait_of_Maximilian_I_-_Google_Art_Project.jpg/230px-Albrecht_D%C3%BCrer_-_Portrait_of_Maximilian_I_-_Google_Art_Project.jpg" decoding="async" width="230" height="282" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Albrecht_D%C3%BCrer_-_Portrait_of_Maximilian_I_-_Google_Art_Project.jpg/345px-Albrecht_D%C3%BCrer_-_Portrait_of_Maximilian_I_-_Google_Art_Project.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Albrecht_D%C3%BCrer_-_Portrait_of_Maximilian_I_-_Google_Art_Project.jpg/460px-Albrecht_D%C3%BCrer_-_Portrait_of_Maximilian_I_-_Google_Art_Project.jpg 2x" data-file-width="4727" data-file-height="5786" /></a><figcaption><i>Portreto de la imperiestro <a href="/wiki/Maksimiliano_la_1-a_(Sankta_Romia_Imperio)" title="Maksimiliano la 1-a (Sankta Romia Imperio)">Maksimiliano la 1-a</a></i> (regis: 1493–1519), nome la unua renesanca <a href="/wiki/Monarko" title="Monarko">monarko</a> de la <a href="/wiki/Sankta_Romia_Imperio" title="Sankta Romia Imperio">Sankta Romia Imperio</a>, fare de <a href="/wiki/Albrecht_D%C3%BCrer" title="Albrecht Dürer">Albrecht Dürer</a>, 1519.</figcaption></figure> <p>La <b>Germana Renesanco</b>, parto de la <a href="/wiki/Norda_Renesanco" title="Norda Renesanco">Norda Renesanco</a>, estis kultura kaj arta movado kiu etendis inter <a href="/wiki/Germanio" title="Germanio">germanaj</a> pensuloj en la 15a kaj 16a jarcentoj, kiu originiĝis en la <a href="/wiki/Itala_Renesanco" title="Itala Renesanco">Itala Renesanco</a>. Multaj areoj de artoj kaj sciencoj estis influitaj, ĉefe pro la etendo de la <a href="/wiki/Renesanca_humanismo" class="mw-redirect" title="Renesanca humanismo">Renesanca humanismo</a> al variaj germanaj ŝtatoj kaj princlandoj. Estis multaj avancoj faritaj ĉe la disvolvigo de novaj teknikoj en la kampoj de arkitekturo, artoj kaj sciencoj. Germanio produktis du antaŭenigojn kiuj hegemonios en la 16a jarcento tra tuta Eŭropo: <a href="/wiki/Presarto" title="Presarto">presarto</a> kaj <a href="/wiki/Protestanta_Reformacio" class="mw-redirect" title="Protestanta Reformacio">Protestanta Reformacio</a>.<sup id="cite_ref-88" class="reference"><a href="#cite_note-88"><span class="cite-bracket">[</span>88<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>La plej grava artisto de la Germana Renesanco estas <a href="/wiki/Albrecht_D%C3%BCrer" title="Albrecht Dürer">Albrecht Dürer</a> kiu estas bone konata pro siaj religiaj bildoj kaj gravuraĵoj, pentraĵoj kaj <a href="/wiki/Pentra%C4%B5o" title="Pentraĵo">pentritaj</a> <a href="/wiki/Portreto" title="Portreto">portretoj</a>.<sup id="cite_ref-89" class="reference"><a href="#cite_note-89"><span class="cite-bracket">[</span>89<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Gravaj ekzemploj de arkitekturo de tiu periodo estas la Kastelo de <a href="/wiki/Landshut" title="Landshut">Landshut</a>, la <a href="/wiki/Kastelo_de_Heidelberg" title="Kastelo de Heidelberg">Kastelo de Heidelberg</a> kaj la Urbodomo de <a href="/wiki/A%C5%ADgsburgo" class="mw-redirect" title="Aŭgsburgo">Aŭgsburgo</a>.<sup id="cite_ref-90" class="reference"><a href="#cite_note-90"><span class="cite-bracket">[</span>90<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La preĝejo de Sankta Mikaelo en <a href="/wiki/Munkeno" title="Munkeno">Munkeno</a> (konstruita inter 1583 kaj 1597 - ne konfuzenda kun la baroka-rokoka samnoma <a href="/wiki/Pre%C4%9Dejo_Sankta_Mikaelo_(Berg_am_Laim)" title="Preĝejo Sankta Mikaelo (Berg am Laim)">preĝejo Sankta Mikaelo</a>, konstruita inter 1735 kaj 1751) estas la plej granda renesanca preĝejo norde de Alpoj. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hispana_Renesanco">Hispana Renesanco</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=19" title="Redakti sekcion: Hispana Renesanco" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=19" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Hispana Renesanco"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /></span></span> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Hispana_Renesanco" title="Hispana Renesanco">Hispana Renesanco</a>.</div> <p>La <b>Hispana Renesanco</b> estas termino kiu referencas al movado en <a href="/wiki/Hispanio" title="Hispanio">Hispanio</a>, aperante kun fortaj ligiloj el la <a href="/wiki/Itala_Renesanco" title="Itala Renesanco">Itala Renesanco</a>, kiam la hispanaj regnoj, ĉefe tiuj de Orienta Hispanio havis fortajn kulturajn, politikajn, religiajn kaj militistajn rilatojn kun <a href="/wiki/Italio" title="Italio">Italio</a> jam dum la 14a jarcento, kio daŭros ĝis la fino de la 18-a jarcento, kiu disvastiĝis en Hispanio dum la 15a kaj la 16a jarcentoj (vidu artikolon <a href="/wiki/Hispana_ora_epoko" title="Hispana ora epoko">Hispana ora epoko</a>). Tiu nova movado kaj epoko fokusiĝis en <a href="/wiki/Arto" title="Arto">arto</a>, <a href="/wiki/Literaturo" title="Literaturo">literaturo</a>, kaj <a href="/wiki/Scienco" title="Scienco">scienco</a> (respektive <a href="/wiki/Kulturo" title="Kulturo">kulturo</a>) inspirite de la Grek-Romia tradicio de la <a href="/wiki/Klasika_antikveco" class="mw-redirect" title="Klasika antikveco">Klasika antikveco</a>, kaj ricevis gravan helpon el kelkaj okazintaĵoj precize de la jaro <a href="/wiki/1492" title="1492">1492</a>.<sup id="cite_ref-91" class="reference"><a href="#cite_note-91"><span class="cite-bracket">[</span>91<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Angla_Renesanco">Angla Renesanco</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=20" title="Redakti sekcion: Angla Renesanco" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=20" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Angla Renesanco"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /></span></span> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Angla_Renesanco" title="Angla Renesanco">Angla Renesanco</a>.</div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Elizabeth1England.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Elizabeth1England.jpg/220px-Elizabeth1England.jpg" decoding="async" width="220" height="267" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Elizabeth1England.jpg/330px-Elizabeth1England.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Elizabeth1England.jpg/440px-Elizabeth1England.jpg 2x" data-file-width="1266" data-file-height="1536" /></a><figcaption>La <i>Ermena Portreto</i> de <a href="/wiki/Elizabeto_la_1-a_(Anglio)" title="Elizabeto la 1-a (Anglio)">Elizabeto la 1-a de Anglio</a>.</figcaption></figure> <p>La <b>Angla Renesanco</b> estis <a href="/wiki/Kulturo" title="Kulturo">kultura</a> kaj <a href="/wiki/Arta_movado" title="Arta movado">arta movado</a> en Anglio el komenco de la 16-a jarcento ĝis komenco de la 17-a jarcento.<sup id="cite_ref-bl.uk_92-0" class="reference"><a href="#cite_note-bl.uk-92"><span class="cite-bracket">[</span>92<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ĝi estas asocia kun la tut-eŭropa Renesanco kiu estas kutime konsiderata kiel komencinta en Italio fine de la 14-a jarcento. Kiel ĉe plej granda parto de la cetero de <a href="/wiki/Norda_E%C5%ADropo" title="Norda Eŭropo">norda Eŭropo</a>, en Anglio okazis malmulto el tiuj disvolvigoj ĝis pli ol unu jarcento poste. Renesancaj stilo kaj ideoj malrapide eniris en Anglio, kaj la <a href="/wiki/Elizabeta_epoko" title="Elizabeta epoko">Elizabeta epoko</a> en la dua duono de la 16-a jarcento estas kutime konsiderata kiel la pinto de la Angla Renesanco. Multaj fakuloj markas ĝiajn komencojn komence de la 16-a jarcento dum la regado de <a href="/wiki/Henriko_la_8-a" class="mw-redirect" title="Henriko la 8-a">Henriko la 8-a</a>.<sup id="cite_ref-93" class="reference"><a href="#cite_note-93"><span class="cite-bracket">[</span>93<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La Angla Renesanco estas diferenca el la <a href="/wiki/Itala_Renesanco" title="Itala Renesanco">Itala Renesanco</a> laŭ kelkaj aspektoj. La dominantaj artaj formoj de la Angla Renesanco estis <a href="/wiki/Literaturo" title="Literaturo">literaturo</a> kaj <a href="/wiki/Muziko" title="Muziko">muziko</a>. <a href="/wiki/Vidaj_artoj" title="Vidaj artoj">Vidaj artoj</a> en la Angla Renesanco estis multe malpli gravaj ol ĉe la Itala Renesanco. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nederlanda_Renesanco">Nederlanda Renesanco</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=21" title="Redakti sekcion: Nederlanda Renesanco" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=21" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Nederlanda Renesanco"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /></span></span> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Renesanco_en_la_Nederlandoj" title="Renesanco en la Nederlandoj">Renesanco en la Nederlandoj</a>.</div> <p>La <b>Renesanco en la Nederlandoj</b> estis kultura periodo en la <a href="/wiki/Norda_Renesanco" title="Norda Renesanco">Norda Renesanco</a> kiu okazis ĉirkaŭ la 16-a jarcento en la <a href="/wiki/Nederlandoj" class="mw-redirect" title="Nederlandoj">Nederlandoj</a> (koresponde al nuntempaj <a href="/wiki/Belgio" title="Belgio">Belgio</a>, <a href="/wiki/Nederlando" title="Nederlando">Nederlando</a> kaj <a href="/wiki/Franca_Flandrio" title="Franca Flandrio">Franca Flandrio</a>). Kulturo en la Nederlandoj fine de 15-a jarcento estis influita de la <a href="/wiki/Itala_Renesanco" title="Itala Renesanco">Itala Renesanco</a>, tra la komerco ĉe <a href="/wiki/Bru%C4%9Do" title="Bruĝo">Bruĝo</a>, kiu riĉigis <a href="/wiki/Flandrio" title="Flandrio">Flandrion</a>. Ties nobeloj komisiis artistojn kiuj iĝis konata tra Eŭropo.<sup id="cite_ref-94" class="reference"><a href="#cite_note-94"><span class="cite-bracket">[</span>94<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> En <a href="/wiki/Scienco" title="Scienco">scienco</a>, la anatomiisto <a href="/wiki/Andreas_Vesalius" class="mw-redirect" title="Andreas Vesalius">Andreas Vesalius</a> malfermis la vojon; en <a href="/wiki/Kartografio" title="Kartografio">kartografio</a>, la mapo de <a href="/wiki/Gerardus_Mercator" title="Gerardus Mercator">Gerardus Mercator</a> helpis esploristojn kaj navigistojn. En <a href="/wiki/Arto" title="Arto">arto</a>, la pentrarto de nederlanda kaj flandra renesancoj startis el la stranga verkaro de <a href="/wiki/Hieronymus_Bosch" title="Hieronymus Bosch">Hieronymus Bosch</a><sup id="cite_ref-95" class="reference"><a href="#cite_note-95"><span class="cite-bracket">[</span>95<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ĝis la reprezentado de la ĉiutaga vivo fare de <a href="/wiki/Pieter_Bruegel_la_plia%C4%9Da" title="Pieter Bruegel la pliaĝa">Pieter Bruegel la pliaĝa</a>.<sup id="cite_ref-96" class="reference"><a href="#cite_note-96"><span class="cite-bracket">[</span>96<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Referencoj">Referencoj</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=22" title="Redakti sekcion: Referencoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=22" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Referencoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist references-small" style="-moz-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-count:2; padding-right: 6px;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1">↑</a> <span class="reference-text">"Historiistoj de malsamaj specoj ofte faros iun elekton inter longa Renesanco (oni diru, 1300-1600), mallonga (1453-1527), aŭ ie intere (la dekkvina kaj deksesa jarcentoj, kiel estas ofte adoptita en muzikhistorioj)." <i>The Cambridge History of Seventeenth-Century Music: Volume 1</i>, p. 4, 2005, Cambridge University Press,</span> </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">↑</a> <span class="reference-text"><a href="/wiki/BBC" title="BBC">BBC</a> Science and Nature, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/science/leonardo/">Leonardo da Vinci</a> Alirita la 12an de Majo, 2007</span> </li> <li id="cite_note-3"><a href="#cite_ref-3">↑</a> <span class="reference-text"><a href="/wiki/BBC" title="BBC">BBC</a> History, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/michelangelo.shtml">Michelangelo</a> Alirita la 12an de Majo, 2007</span> </li> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4">↑</a> <span class="reference-text">Burke, P., The European Renaissance: Centre and Peripheries (Blackwell, Oxford 1998).</span> </li> <li id="cite_note-Strathern,_Paul_2003-5">↑ <a href="#cite_ref-Strathern,_Paul_2003_5-0"><sup>5,0</sup></a> <a href="#cite_ref-Strathern,_Paul_2003_5-1"><sup>5,1</sup></a> <span class="reference-text">Strathern, Paul <i>The Medici: Godfathers of the Renaissance</i> (2003)</span> </li> <li id="cite_note-6"><a href="#cite_ref-6">↑</a> <span class="reference-text"><i>Encyclopædia Britannica</i>, "Renaissance", 2008, O.Ed.</span> </li> <li id="cite_note-7"><a href="#cite_ref-7">↑</a> <span class="reference-text">Monfasani, John (2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.es/books?id=NCKoDQAAQBAJ&pg=PP14&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false">Renaissance Humanism, from the Middle Ages to Modern Times.</a> Taylor & Francis. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9781351904391" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-1-351-90439-1</a>.</span> </li> <li id="cite_note-8"><a href="#cite_ref-8">↑</a> <span class="reference-text">Boia, Lucian (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.es/books?id=bdIBlQXSKi8C&pg=PA63&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false">Forever Young: A Cultural History of Longevity.</a> Reaktion Books. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9781861891549" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-1-86189-154-9</a>.</span> </li> <li id="cite_note-9"><a href="#cite_ref-9">↑</a> <span class="reference-text">The <a href="/wiki/Oxford_English_Dictionary" title="Oxford English Dictionary">Oxford English Dictionary</a> citas leteron de W Dyce kaj C H Wilsona al Lord Meadowbank (1837): "A style possessing many points of rude resemblance with the more elegant and refined character of the art of the renaissance in Italy." Kaj sekvajare en <i>Civil Engineer & Architect's Journal</i>: "Not that we consider the style of the Renaissance to be either pure or good per se." Vidu: Oxford English Dictionary, "Renaissance"</span> </li> <li id="cite_note-10"><a href="#cite_ref-10">↑</a> <span class="reference-text">Murray, P. kaj Murray, L. (1963) <i>The Art of the Renaissance</i>. London: Thames & Hudson (World of Art), p. 9. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9780500200087" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-500-20008-7</a>. "...in 1855 we find, for the first time, the word 'Renaissance' used – by the French historian Michelet – as an adjective to describe a whole period of history and not confined to the rebirth of Latin letters or a classically inspired style in the arts."</span> </li> <li id="cite_note-11"><a href="#cite_ref-11">↑</a> <span class="reference-text">Perry, M. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090429045555/http://college.hmco.com/humanities/perry/humanities/1e/students/summaries/ch13.html"><i>Humanities in the Western Tradition</i></a> Arkivita la 29an de Aprilo 2009, ĉe Wayback Machine, Ch. 13</span> </li> <li id="cite_note-12"><a href="#cite_ref-12">↑</a> <span class="reference-text">Open University, <i>Looking at the Renaissance: Urban economy and government</i> (Alirita la 15an de Majo, 2007)</span> </li> <li id="cite_note-13"><a href="#cite_ref-13">↑</a> <span class="reference-text">Stark, Rodney, <i>The Victory of Reason</i>, Random House, NY: 2005</span> </li> <li id="cite_note-14"><a href="#cite_ref-14">↑</a> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Francisko_Azor%C3%ADn" class="mw-redirect" title="Francisko Azorín">Francisko Azorín</a>, arkitekto, <a href="/wiki/Universala_Terminologio_de_la_Arkitekturo" title="Universala Terminologio de la Arkitekturo">Universala Terminologio de la Arkitekturo</a> (arkeologio, arto, konstruo k. metio), Presejo Chulilla y Ángel, Madrido, 1932, paĝo 177.</span> </li> <li id="cite_note-15"><a href="#cite_ref-15">↑</a> <span class="reference-text">Azorín, samloke.</span> </li> <li id="cite_note-16"><a href="#cite_ref-16">↑</a> <span class="reference-text">(angla) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/programmes/articles/GThNCvQtxsgJfJrxCxFJb2/civilisations-masterworks-of-beauty-and-ingenuity">CivilisationS</a>, 9-parto kultura-historia serio en kiu la historio de la homaro estas rakontita helpe de 500 grandaj ĉefverkoj en la arto el 31 landoj kaj el ĉiuj kontinentoj influis unu la aliajn, BBC, marto 2018., alirite la 27-an de majo 2018.</span> </li> <li id="cite_note-17"><a href="#cite_ref-17">↑</a> <span class="reference-text">Walker, Paul Robert, <i>The Feud that sparked the Renaissance: How Brunelleschi and Ghiberti Changed the Art World</i> (New York, Perennial-Harper Collins, 2003)</span> </li> <li id="cite_note-18"><a href="#cite_ref-18">↑</a> <span class="reference-text">Severy, Merle; Thomas B Allen; Ross Bennett; Jules B Billard; Russell Bourne; Edward Lanoutte; David F Robinson; Verla Lee Smith (1970). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/renaissancemaker00sett"><i>The Renaissance – Maker of Modern Man</i>.</a> National Geographic Society. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9780870440915" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-87044-091-5</a>.</span> </li> <li id="cite_note-19"><a href="#cite_ref-19">↑</a> <span class="reference-text">Brotton, Jerry (2002). <i>The Renaissance Bazaar</i>. Oxford University Press. pp. 21–22.</span> </li> <li id="cite_note-20"><a href="#cite_ref-20">↑</a> <span class="reference-text">Reynolds kaj Wilson, pp. 113–123.</span> </li> <li id="cite_note-21"><a href="#cite_ref-21">↑</a> <span class="reference-text">Reynolds kaj Wilson, pp. 123, 130–137.</span> </li> <li id="cite_note-22"><a href="#cite_ref-22">↑</a> <span class="reference-text"><i>Periods of World History: A Latin American Perspective</i> - p. 129</span> </li> <li id="cite_note-23"><a href="#cite_ref-23">↑</a> <span class="reference-text"><i>The Empire of the Steppes: A History of Central Asia</i> - p. 465</span> </li> <li id="cite_note-24"><a href="#cite_ref-24">↑</a> <span class="reference-text"><i>The Connoisseur</i>, Volume 219, p. 128.</span> </li> <li id="cite_note-25"><a href="#cite_ref-25">↑</a> <span class="reference-text"><i>Europe in the second millennium: a hegemony achieved?</i>, p. 58</span> </li> <li id="cite_note-26"><a href="#cite_ref-26">↑</a> <span class="reference-text">Harris, Michael H. <i>History of Libraries in the Western World</i>, Scarecrow Press, 1999, p. 145, <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0810837242" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-8108-3724-2</a>.</span> </li> <li id="cite_note-27"><a href="#cite_ref-27">↑</a> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica" title="Encyclopædia Britannica">Encyclopædia Britannica</a>, "Renaissance", 2008, O. Ed.</span> </li> <li id="cite_note-28"><a href="#cite_ref-28">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.es/books?id=kKGgoNo4un0C&pg=PA261&redir_esc=y"><i>Western Civilization: Ideas, Politics, and Society</i>,</a> Marvin Perry, Myrna Chase, Margaret C. Jacob, James R. Jacob, 2008, pp. 261–262.</span> </li> <li id="cite_note-29"><a href="#cite_ref-29">↑</a> <span class="reference-text">Reynolds kaj Wilson, pp. 119, 131.</span> </li> <li id="cite_note-30"><a href="#cite_ref-30">↑</a> <span class="reference-text">.  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=GoQ6bJY4nbM">What is Latin? the history of this ancient language, and the proper way we might use it</a> (<a href="/wiki/3-a_de_marto" title="3-a de marto">3-a de marto</a> <a href="/wiki/2019" title="2019">2019</a>). Alirita 3a de Decembro 2019 . </span> </li> <li id="cite_note-:0-31"><a href="#cite_ref-:0_31-0">↑</a> <span class="reference-text">Pulju, Timothy. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ruf.rice.edu/~kemmer/Words04/structure/latin.html">"History of Latin".</a> Rice University. Alirita la 3an de Decembro 2019.</span> </li> <li id="cite_note-32"><a href="#cite_ref-32">↑</a> <span class="reference-text">Kirshner, Julius, <i>Family and Marriage: A socio-legal perspective</i>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.es/books?id=x9grA0fWpDMC&pg=PA89&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false"><i>Italy in the Age of the Renaissance: 1300–1550</i>,</a> eld. John M. Najemy (Oxford University Press, 2004) p. 89 (Alirita la 10an de Majo, 2007)</span> </li> <li id="cite_note-Skinner,_Quentin_p._69-33">↑ <a href="#cite_ref-Skinner,_Quentin_p._69_33-0"><sup>33,0</sup></a> <a href="#cite_ref-Skinner,_Quentin_p._69_33-1"><sup>33,1</sup></a> <span class="reference-text">Skinner, Quentin, <i>The Foundations of Modern Political Thought</i>, vol I: The Renaissance; vol II: The Age of Reformation, Cambridge University Press, p. 69</span> </li> <li id="cite_note-34"><a href="#cite_ref-34">↑</a> <span class="reference-text">Stark, Rodney, <i>The Victory of Reason</i>, New York, Random House, 2005</span> </li> <li id="cite_note-35"><a href="#cite_ref-35">↑</a> <span class="reference-text">Martin, J. kaj Romano, D., <i>Venice Reconsidered</i>, Baltimore, Johns Hopkins University, 2000</span> </li> <li id="cite_note-36"><a href="#cite_ref-36">↑</a> <span class="reference-text">Burckhardt, Jacob, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070407035616/http://www.boisestate.edu/courses/hy309/docs/burckhardt/1-7.html"><i>The Republics: Venice and Florence, The Civilization of the Renaissance in Italy</i></a> Arkivita la 7an de Aprilo, 2007, ĉe Wayback Machine, tradukita de S.G.C. Middlemore, 1878.</span> </li> <li id="cite_note-37"><a href="#cite_ref-37">↑</a> <span class="reference-text">Burckhardt, Jacob, samloke.</span> </li> <li id="cite_note-38"><a href="#cite_ref-38">↑</a> <span class="reference-text">Barbara Tuchman (1978) <i>A Distant Mirror</i>, Knopf <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0394400267" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-394-40026-7</a>.</span> </li> <li id="cite_note-39"><a href="#cite_ref-39">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130309162102/http://www.ucalgary.ca/applied_history/tutor/endmiddle/bluedot/blackdeath.html"><i>The End of Europe's Middle Ages: The Black Death</i></a> Arkivita la 9an de Marto, 2013, ĉe Wayback Machine, retejo de University of Calgary. (alirita la 5an de Aprilo, 2007)</span> </li> <li id="cite_note-40"><a href="#cite_ref-40">↑</a> <span class="reference-text">Brotton, J., The Renaissance: A Very Short Introduction, OUP, 2006 <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0192801635" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-19-280163-5</a>.</span> </li> <li id="cite_note-41"><a href="#cite_ref-41">↑</a> <span class="reference-text">Netzley, Patricia D. <i>Life During the Renaissance</i>. San Diego: Lucent Books, Inc., 1998.</span> </li> <li id="cite_note-42"><a href="#cite_ref-42">↑</a> <span class="reference-text">Hause, S. & Maltby, W. (2001). <i>A History of European Society. Essentials of Western Civilization</i> (Vol. 2, p. 217). Belmont, CA: Thomson Learning, Inc.</span> </li> <li id="cite_note-43"><a href="#cite_ref-43">↑</a> <span class="reference-text">"Renaissance And Reformation France" Mack P. Holt pp. 30, 39, 69, 166</span> </li> <li id="cite_note-44"><a href="#cite_ref-44">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;" id="referenco-Hatty-1999">Hatty, Suzanne E..  (1999) <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=V0yJQXmGODgC&pg=PA89">Disordered Body: Epidemic Disease and Cultural Transformation</a></i>. SUNY Press. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9780791443651" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9780791443651</a>.</cite> </span> </li> <li id="cite_note-45"><a href="#cite_ref-45">↑</a> <span class="reference-text">Guido Carocci, <i>I dintorni di Firenze</i>, Vol. II, Galletti e Cocci, Firenze, 1907, pp. 336–337</span> </li> <li id="cite_note-46"><a href="#cite_ref-46">↑</a> <span class="reference-text">Burckhardt, samloke</span> </li> <li id="cite_note-47"><a href="#cite_ref-47">↑</a> <span class="reference-text">Stephens, J., <i>Individualism and the cult of creative personality</i>, The Italian Renaissance, New York, 1990 p. 121.</span> </li> <li id="cite_note-48"><a href="#cite_ref-48">↑</a> <span class="reference-text">Burke, P., "The spread of Italian humanism", en <i>The Impact of Humanism on Western Europe</i>, eld. A. Goodman kaj A. MacKay, London, 1990, p. 2.</span> </li> <li id="cite_note-49"><a href="#cite_ref-49">↑</a> <span class="reference-text">Asertita de Gianozzo Manetti en <i>On the Dignity and Excellence of Man</i>, citita en Clare, J., <i>Italian Renaissance</i>.</span> </li> <li id="cite_note-50"><a href="#cite_ref-50">↑</a> <span class="reference-text">H., Miller, John. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/es/title/11117374"><i>Ibn Khaldun and Machiavelli: an examination of paradigms</i>.</a> OCLC 11117374.</span> </li> <li id="cite_note-51"><a href="#cite_ref-51">↑</a> <span class="reference-text"><i>Religion and Political Development. Some Comparative Ideas on Ibn Khaldun and Machiavelli</i> de Barbara Freyer Stowasser</span> </li> <li id="cite_note-52"><a href="#cite_ref-52">↑</a> <span class="reference-text">Fakuloj kiel Cassirer kaj Garin, laŭ Jacob Burckhardt. Cititaj en <i>Interpretations</i>, en Francesco Borghesi, Michael Papio, Massimo Riva, Pico Della Mirandola: <i>Oration on the Dignity of Man: A New Translation and Commentary</i>, Cambridge University Press, 2012, ISBN, 9781107015876, p. 51</span> </li> <li id="cite_note-53"><a href="#cite_ref-53">↑</a> <span class="reference-text">Hause, S. & Maltby, W. (2001). <i>A History of European Society. Essentials of Western Civilization</i> (Vol. 2, pp. 245–246). Belmont, CA: Thomson Learning, Inc.</span> </li> <li id="cite_note-54"><a href="#cite_ref-54">↑</a> <span class="reference-text">(Murray, Stuart A.P.).</span> </li> <li id="cite_note-55"><a href="#cite_ref-55">↑</a> <span class="reference-text">Clare, John D. & Millen, Alan, <i>Italian Renaissance</i>, London, 1994, p. 14.</span> </li> <li id="cite_note-56"><a href="#cite_ref-56">↑</a> <span class="reference-text">Stork, David G. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070614023308/http://sirl.stanford.edu/~bob/teaching/pdf/arth202/Stork_SciAm04.pdf"><i>Optics and Realism in Renaissance Art</i></a> Arkivita la 14an de Junio, 2007, ĉe Wayback Machine (Alirita la 10an de Majo, 2007)</span> </li> <li id="cite_note-57"><a href="#cite_ref-57">↑</a> <span class="reference-text">Vasari, Giorgio, <i>Lives of the Artists</i>, tradukita de George Bull, Penguin Classics, 1965, <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0140441646" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-14-044164-6</a>.</span> </li> <li id="cite_note-58"><a href="#cite_ref-58">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wga.hu/frames-e.html?/bio/b/bruegel/pieter_e/biograph.html">Peter Brueghel, Biography,</a> Web Gallery of Art (alirita la 10an de Majo, 2007)</span> </li> <li id="cite_note-59"><a href="#cite_ref-59">↑</a> <span class="reference-text">Hooker, Richard, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070522160730/http://www.cartage.org.lb/en/themes/arts/Architec/RenaissanceArchitecture/ArchitectureandPublicSpace/ArchitectureandPublicSpace.htm"><i>Architecture and Public Space</i></a> Arkivita la 22an de Majo, 2007, ĉee Wayback Machine (alirita la 10an de Majo, 2007)</span> </li> <li id="cite_note-60"><a href="#cite_ref-60">↑</a> <span class="reference-text">Saalman, Howard (1993). <i>Filippo Brunelleschi: The Buildings</i>. Zwemmer. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9780271010670" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-271-01067-0</a>.</span> </li> <li id="cite_note-61"><a href="#cite_ref-61">↑</a> <span class="reference-text">Hause, S. & Maltby, W. (2001). <i>A History of European Society. Essentials of Western Civilization</i> (Vol. 2, pp. 250–251). Belmont, CA: Thomson Learning, Inc.</span> </li> <li id="cite_note-62"><a href="#cite_ref-62">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (1993) “The Portrait of Fra Luca Pacioli”, <i>The Mathematical Gazette</i> <b>77</b> (479), <span style="white-space:nowrap;">p. 143</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.2307/3619717" class="extiw" title="doi:10.2307/3619717">10.2307/3619717</a>. 195006163.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-jkdiwan-63"><a href="#cite_ref-jkdiwan_63-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;">Diwan, Jaswith.  <i>Accounting Concepts & Theories</i>. London: Morre, <span style="white-space:nowrap;">p. 1–2</span>. id# 94452.</cite> </span> </li> <li id="cite_note-64"><a href="#cite_ref-64">↑</a> <span class="reference-text">Capra, Fritjof, <i>The Science of Leonardo; Inside the Mind of the Great Genius of the Renaissance</i>, New York, Doubleday, 2007. Kompleta studo de 2007 de Fritjof Capra montras, ke Leonardo estis multe pli granda sciencisto ol oni pensis antaŭe, kaj ne ĝuste nur kiel inventisto. Leonardo estis plinoviganto en sciencoteorio kaj en la enkonduko de la aktuala sciencopraktiko. En la detala esplorado de Capra pri multaj survivantaj manuskriptojn, la scienco de Leonardo kongrua kun la holistaj nemeĥanikaj kaj nereduktaj alproksimiĝoj al scienco, kiuj iĝis popularaj hodiaŭ.</span> </li> <li id="cite_note-65"><a href="#cite_ref-65">↑</a> <span class="reference-text"><i>Columbus and Vesalius – The Age of Discoverers</i>. <i>JAMA</i>. 2015;313(3):312. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">COI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1001%2Fjama.2014.11534">10.1001/jama.2014.11534</a></span> </li> <li id="cite_note-66"><a href="#cite_ref-66">↑</a> <span class="reference-text">Allen Debus, <i>Man and Nature in the Renaissance</i> (Cambridge: Cambridge University Press, 1978).</span> </li> <li id="cite_note-67"><a href="#cite_ref-67">↑</a> <span class="reference-text">Butterfield, Herbert, <i>The Origins of Modern Science, 1300–1800</i>, p. viii</span> </li> <li id="cite_note-68"><a href="#cite_ref-68">↑</a> <span class="reference-text">Shapin, Steven. <i>The Scientific Revolution</i>, Chicago: University of Chicago Press, 1996, p. 1.</span> </li> <li id="cite_note-69"><a href="#cite_ref-69">↑</a> <span class="reference-text">"Scientific Revolution" en <i><a href="/wiki/Encarta" title="Encarta">Encarta</a></i>. 2007. <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://web.archive.org/web/20031205204251/http://encarta.msn.com/encyclopedia_701509067/Scientific_Revolution.html">[1]</a></span> </li> <li id="cite_note-short-science-70">↑ <a href="#cite_ref-short-science_70-0"><sup>70,0</sup></a> <a href="#cite_ref-short-science_70-1"><sup>70,1</sup></a> <span class="reference-text">Brotton, J., "Science and Philosophy", <i>The Renaissance: A Very Short Introduction</i> <a href="/wiki/Oxford_University_Press" title="Oxford University Press">Oxford University Press</a>, 2006 <small>(<a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0192801635" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-19-280163-5</a>)</small>.</span> </li> <li id="cite_note-71"><a href="#cite_ref-71">↑</a> <span class="reference-text"> Van Doren, Charles (1991) <i>A History of Knowledge</i> Ballantine, New York, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=Tzmou_a0CCMC&pg=PA211">pp. 211–212</a>, <small>(<a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0345373162" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-345-37316-2</a>)</small></span> </li> <li id="cite_note-72"><a href="#cite_ref-72">↑</a> <span class="reference-text">Burke, Peter (2000) <i>A Social History of Knowledge: From Gutenberg to Diderot</i> Polity Press, Cambridge, Massachusetts, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=fbGuxIsGjwsC&pg=PA40">p. 40</a>, <small>(<a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0745624847" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-7456-2484-7</a>)</small></span> </li> <li id="cite_note-73"><a href="#cite_ref-73">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;" id="referenco-Hunt-2003">Hunt, Shelby D..  (2003) <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=07lchJbdWGgC">Controversy in marketing theory: for reason, realism, truth, and objectivity</a></i>. M.E. Sharpe. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9780765609328" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-7656-0932-8</a>.</cite> </span> </li> <li id="cite_note-74"><a href="#cite_ref-74">↑</a> <span class="reference-text">Open University, <i>Looking at the Renaissance: Religious Context in the Renaissance</i> (Alirita la 10an de Majo, 2007)</span> </li> <li id="cite_note-75"><a href="#cite_ref-75">↑</a> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Catholic_Encyclopedia" title="Catholic Encyclopedia">Catholic Encyclopedia</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.newadvent.org/cathen/13539a.htm">Western Schism</a> (Alirita la 10an de Majo, 2007)</span> </li> <li id="cite_note-76"><a href="#cite_ref-76">↑</a> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Catholic_Encyclopedia" title="Catholic Encyclopedia">Catholic Encyclopedia</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.newadvent.org/cathen/01289a.htm">Pope Alexander VI</a> (Alirita la 10an de Majo, 2007)</span> </li> <li id="cite_note-77"><a href="#cite_ref-77">↑</a> <span class="reference-text"><i>Looking at the Renaissance: Religious Context in the Renaissance</i></span> </li> <li id="cite_note-mommsen-78">↑ <a href="#cite_ref-mommsen_78-0"><sup>78,0</sup></a> <a href="#cite_ref-mommsen_78-1"><sup>78,1</sup></a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (1942) “Petrarch's Conception of the 'Dark Ages'”, <i>Speculum</i> <b>17</b> (2), <span style="white-space:nowrap;">p. 226–242</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.2307/2856364" class="extiw" title="doi:10.2307/2856364">10.2307/2856364</a>. 161360211.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-Hankins-79"><a href="#cite_ref-Hankins_79-0">↑</a> <span class="reference-text">Leonardo Bruni, James Hankins, <i>History of the Florentine people</i>, Volume 1, Books 1–4 (2001), p. xvii.</span> </li> <li id="cite_note-Albrow-80"><a href="#cite_ref-Albrow_80-0">↑</a> <span class="reference-text">Albrow, Martin, <i>The Global Age: state and society beyond modernity</i> (1997), Stanford University Press, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=ZwmdxMMjOd4C&pg=PA205">p. 205</a> <small>(<a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0804728704" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-8047-2870-4</a>)</small>.</span> </li> <li id="cite_note-panofsky-81"><a href="#cite_ref-panofsky_81-0">↑</a> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Erwin_Panofsky" title="Erwin Panofsky">Panofsky, Erwin</a>. <i>Renaissance and Renascences in Western Art</i>, New York: Harper and Row, 1960.</span> </li> <li id="cite_note-82"><a href="#cite_ref-82">↑</a> <span class="reference-text">The Open University Guide to the Renaissance, <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.open.ac.uk/Arts/renaissance/defining.htm">Defining the Renaissance</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121014034252/http://www.open.ac.uk/Arts/renaissance/defining.htm">Arkivigite je</a> 2012-10-14 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></i> (Alirita la 10an de Majo, 2007)</span> </li> <li id="cite_note-83"><a href="#cite_ref-83">↑</a> <span class="reference-text">Sohm, Philip. <i>Style in the Art Theory of Early Modern Italy</i> (Cambridge: Cambridge University Press, 2001) <small>(<a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0521780691" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-521-78069-1</a>)</small>.</span> </li> <li id="cite_note-CE-84"><a href="#cite_ref-CE_84-0">↑</a> <span class="reference-text">oficiala retejo, fonto citita en <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/ch%C3%A2teau_d%27%C3%89couen" class="extiw" title="fr:château d'Écouen">fr:château d'Écouen</a></span> </li> <li id="cite_note-85"><a href="#cite_ref-85">↑</a> <span class="reference-text">oficial retejo, fonto citita en <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Mus%C3%A9e_national_de_la_Renaissance" class="extiw" title="fr:Musée national de la Renaissance">fr:Musée national de la Renaissance</a></span> </li> <li id="cite_note-:5-86"><a href="#cite_ref-:5_86-0">↑</a> <span class="reference-text">Michelet, <i>Renaissance et Réforme</i></span> </li> <li id="cite_note-87"><a href="#cite_ref-87">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://lionel.mesnard.free.fr/le%20site/4-1-paris-renaissance-1.html">[2]</a></span> </li> <li id="cite_note-88"><a href="#cite_ref-88">↑</a> <span class="reference-text">Strauss, Gerald (1965). "The Religious Renaissance of the German Humanists". <i>English Historical Review</i>. 80 (314): 156–157. doi:10.1093/ehr/LXXX.CCCXIV.156. JSTOR 560776.</span> </li> <li id="cite_note-89"><a href="#cite_ref-89">↑</a> <span class="reference-text">Giulia Bartrum, "Albrecht Dürer and his Legacy", British Museum Press, 2002, <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0714126330" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-7141-2633-0</a></span> </li> <li id="cite_note-90"><a href="#cite_ref-90">↑</a> <span class="reference-text">Harry B. Davis: "What Happened in Heidelberg: From Heidelberg Man to the Present": Verlag Brausdruck GmbH, 1977.</span> </li> <li id="cite_note-91"><a href="#cite_ref-91">↑</a> <span class="reference-text">José Antonio Maravall, "La época del Renacimiento", en <i>Historia y crítica de la literatura española, al cuidado de Francisco Rico</i>, II, Francisco López Estrada <i>Siglos de Oro: Renacimiento</i>, pp. 44-53.</span> </li> <li id="cite_note-bl.uk-92"><a href="#cite_ref-bl.uk_92-0">↑</a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210114190641/https://www.bl.uk/shakespeare/articles/key-features-of-renaissance-culture">Key features of Renaissance culture Andrew Dickson, "An English Renaissance: Key features of Renaissance culture". British Library rete, 2017</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bl.uk/shakespeare/articles/key-features-of-renaissance-culture">la originalo</a> je 2021-01-14. Alirita 2023-05-03 .</span> </li> <li id="cite_note-93"><a href="#cite_ref-93">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.poetryfoundation.org/collections/154826/an-introduction-to-the-english-renaissance">"English Renaissance", Poetry Foundation rete</a></span> </li> <li id="cite_note-94"><a href="#cite_ref-94">↑</a> <span class="reference-text">Heughebaert, H.; Defoort, A.; Van Der Donck, R. (1998). <i>Artistieke opvoeding</i>. Wommelgem, Belgium: Den Gulden Engel bvba. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9789050352222" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-90-5035-222-2</a>.</span> </li> <li id="cite_note-95"><a href="#cite_ref-95">↑</a> <span class="reference-text">Janson, H.W.; Janson, Anthony F. (1997). <i>History of Art</i> (5a, rev. eld.). New York: Harry N. Abrams, Inc. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9780810934429" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-8109-3442-9</a>.</span> </li> <li id="cite_note-96"><a href="#cite_ref-96">↑</a> <span class="reference-text">Heughebaert, op. cit.</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Literaturo">Literaturo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=23" title="Redakti sekcion: Literaturo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=23" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Literaturo"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="En_Esperanto">En Esperanto</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=24" title="Redakti sekcion: En Esperanto" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=24" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: En Esperanto"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Gerrit_Berveling" title="Gerrit Berveling">Gerrit Berveling</a>: <i>Kio fakte estis nova en la Renesanco?</i> en <i>IKU - INTERNACIA KONGRESA UNIVERSITATO</i>, 59a sesio, Florenco, Italio, 29a de julio – 5a de aŭgusto 2006, pp. 99–111. Li faras trarigardon al starto de Renesanco laŭ la fadeno de la <a href="/wiki/Latina_lingvo" title="Latina lingvo">latina lingvo</a> el klasika epoko kaj tra Mezepoko.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Alilingva">Alilingva</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=25" title="Redakti sekcion: Alilingva" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=25" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Alilingva"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Daniel Arasse, Andreas Tönnesmann, <i>La Renaissance maniériste</i>, Gallimard, 1997, Collection L'univers des formes (<a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/2070112780" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 2-07-011278-0</a>)</li> <li>Sophie Bajard, Claude Mignot, Daniel Rabreau, <i>Histoire de l'art</i>, Flammarion. Temps modernes : XVe ‑ XVIIIe siècles, Flammarion, 1996, Collection Histoire de l'Art (<a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/2080116029" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 2-08-011602-9</a>)</li> <li>Peter Burke, <i>La Renaissance européenne</i>, Paris, Le Seuil, 2000.</li> <li>Collectif, <i>L'Europe de la Renaissance 1470-1560</i>, éditions Du Temps, 2002, Collection Questions d'histoire (<a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/2842742001" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 2-84274-200-1</a>)</li> <li>Vincent Cronin, <i>The Florentine Renaissance</i>, London, Collins, 1967 (<a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0002112620" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-00-211262-0</a>) ; The Flowering of the Renaissance, London, Collins, 1969, (<a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0712698841" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-7126-9884-1</a>) ; <i>The Renaissance</i>, Collins, London, 1992 (<a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0002154110" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-00-215411-0</a>)</li> <li>Jean Delumeau, <i>La civilisation de la Renaissance</i>, Paris, Flammarion, 1984.</li> <li>Jean Delumeau, R. Lightbown, <i>La Renaissance</i>, Paris, Le Seuil, 1996.</li> <li>Heydenreich l. H., <i>Éclosion de la renaissance</i>, 1972, Collection L'univers des formes (ASIN B0000DT43L)</li> <li>Gérard Legrand, <i>Renaissance Art</i>, éditions Chambers Harrap Publishers Ltd., 2005, Collection Comprendre, Format : Broché - angla eldono (<a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0550101217" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-550-10121-7</a>)</li> <li>Frédérique Lemerle kaj Yves Pauwels, <i>L'architecture à la Renaissance</i>, Paris, Flammarion, coll. Tout l'Art, 2a eldono, 2003</li> <li>Philippe Morel, <i>L'art de la Renaissance, entre science et magie</i>, PU Rennes, 2005 (<a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/2753501963" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 2-7535-0196-3</a>)</li> <li>Kolektiva, <i>Histoire universelle de l'art</i>, tome 6. La Renaissance : le quattrocento italien, la peinture flamande, éditions Ldf, 1993, (ASIN 2035052165)</li> <li>Kolektiva, <i>Histoire universelle de l'art</i>, tome 7. Renaissance et maniérisme, éditions Ldf, 1993 (ASIN 2035052173)</li> <li>Reynolds, L. D. kaj Wilson, Nigel, <i>Scribes and Scholars: A Guide to the Transmission of Greek and Latin Literature</i>, Clarendon Press, Oxford, 1974.</li> <li>Rene F Ventura, <i>Florence Revisitée</i>, - 2006 Ed. Champ social - les belles lettres</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vidu_ankaŭ"><span id="Vidu_anka.C5.AD"></span>Vidu ankaŭ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=26" title="Redakti sekcion: Vidu ankaŭ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=26" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Vidu ankaŭ"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="-moz-column-count:3; -webkit-column-count:3; column-count:3;"> <ul><li><a href="/wiki/Florenco" title="Florenco">Florenco</a></li> <li><a href="/wiki/Franca_Renesanco" title="Franca Renesanco">Franca Renesanco</a></li> <li><a href="/wiki/Frurenesanco" title="Frurenesanco">Frurenesanco</a></li> <li><a href="/wiki/Geografia_malkovro" title="Geografia malkovro">Geografia malkovro</a></li> <li><a href="/wiki/Germana_Renesanco" title="Germana Renesanco">Germana Renesanco</a></li> <li><a href="/wiki/Hispana_Renesanco" title="Hispana Renesanco">Hispana Renesanco</a></li> <li><a href="/wiki/Humanismo" title="Humanismo">Humanismo</a></li> <li><a href="/wiki/Itala_Renesanco" title="Itala Renesanco">Itala Renesanco</a></li> <li><a href="/wiki/Mezepoko" title="Mezepoko">Mezepoko</a></li> <li><a href="/wiki/Norda_Renesanco" title="Norda Renesanco">Norda Renesanco</a></li> <li><a href="/wiki/Prarenesanco" title="Prarenesanco">Prarenesanco</a></li> <li><a href="/wiki/Presarto" title="Presarto">Presarto</a></li> <li><a href="/wiki/Reformacio" title="Reformacio">Reformacio</a></li> <li><a href="/wiki/Renesanca_Latino" class="mw-redirect" title="Renesanca Latino">Renesanca Latino</a></li> <li><a href="/wiki/Renesanca_muziko" title="Renesanca muziko">Renesanca muziko</a></li> <li><a href="/wiki/Renesancaj_pentristoj" title="Renesancaj pentristoj">Renesancaj pentristoj</a></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Eksteraj_ligiloj">Eksteraj ligiloj</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&veaction=edit&section=27" title="Redakti sekcion: Eksteraj ligiloj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Renesanco&action=edit&section=27" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Eksteraj ligiloj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint" id="aliaj_projektoj" style="float: right; clear: right; width: 250px; border: 1px solid #aaa; padding: 4px; font-size: 90%; background: #f9f9f9;"> <ul class="noarchive"><li class="commons"><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Renaissance?uselang=eo">Renesanco en la <span>Vikimedia Komunejo</span></a> (Multrimedaj datumoj)</span></li><li class="commons"><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Renaissance?uselang=eo">Kategorio Renesanco en la <span>Vikimedia Komunejo</span></a> (Multrimedaj datumoj)</span></li><li class="quote"><a href="https://eo.wikiquote.org/wiki/Renesanco" class="extiw" title="q:Renesanco">Renesanco en la <span>Vikicitaro</span></a> (Kolekto de citaĵoj) </li></ul> </div> <ul><li> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.history.com/topics/renaissance">Renaissance</a> (<a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo"><span style="color:var(--color-subtle, #54595d);">angle</span></a>). history.com. Alirita 2023-05-09 .</li> <li> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/event/Renaissance">Renaissance</a> (<a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo"><span style="color:var(--color-subtle, #54595d);">angle</span></a>). britannica.com. Alirita 2023-05-09 .</li> <li>Betelli, Segio.  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/il-rinascimento_(Dizionario-di-Storia)/">Il Rinascimento</a> (<a href="/wiki/Itala_lingvo" title="Itala lingvo"><span style="color:var(--color-subtle, #54595d);">itale</span></a>). treccani.it (2011). Alirita 2023-05-09 .</li> <li><span class="plainlinks"><i>En tiu ĉi artikolo estas uzita traduko de teksto el la artikolo <a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Renaissance&oldid=1152344081">Renaissance</a> en la angla Vikipedio. </i></span></li></ul> <div style="position:absolute; z-index:100; right:10px; top:45px;" class="titola_ikono noprint"> <div style="position: relative; width: 14px; height: 14px;"> <div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; font-size: 100px; overflow: hidden; line-height: 100px; z-index: 3; font-size:150pt;"><a href="/wiki/Vikipedio:Legindaj_artikoloj" title="Vikipedio:Legindaj artikoloj"><span title="Ĉi tiu artikolo plenumas laŭ redaktantoj de Esperanto-Vikipedio kriteriojn por leginda artikolo."></span></a></div> <div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; z-index: 2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Vikipedio:Legindaj_artikoloj" title="Ĉi tiu artikolo plenumas laŭ redaktantoj de Esperanto-Vikipedio kriteriojn por leginda artikolo."><img alt="Ĉi tiu artikolo plenumas laŭ redaktantoj de Esperanto-Vikipedio kriteriojn por leginda artikolo." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/14px-Qsicon_lesenswert.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/21px-Qsicon_lesenswert.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/28px-Qsicon_lesenswert.svg.png 2x" data-file-width="24" data-file-height="24" /></a></span></div> </div> </div> <table class="noprint plainlinks" style="margin: 0 10%; border-collapse: collapse; background: #FBFBFB; border: 1px solid #aaa; border-left: 10px solid #1e90ff;"> <tbody><tr> <td style="padding: 2px 0px 2px 0.5em;text-align: center;"> <div style="padding: 0.25em 0.5em;width:52px;"> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File"><span title="Leginda artikolo"><img alt="Leginda artikolo" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/24px-Qsicon_lesenswert.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/36px-Qsicon_lesenswert.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/48px-Qsicon_lesenswert.svg.png 2x" data-file-width="24" data-file-height="24" /></span><figcaption>Leginda artikolo</figcaption></figure></div></td> <td style="padding: 0.25em 0.5em;width: 100%;">Ĉi tiu artikolo estis je la <a href="/wiki/25-a_de_majo" title="25-a de majo">25-a de majo</a> <a href="/wiki/2023" title="2023">2023</a> akceptita en la liston de <a href="/wiki/Vikipedio:Legindaj_artikoloj" title="Vikipedio:Legindaj artikoloj">legindaj artikoloj</a>.</td> </tr> </tbody></table> <div style="position:absolute; z-index:100; right:20px; top:-40px; background-color:transparent" class="metadata" id="featured-star"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Vikipedio:Listo_de_havendaj_artikoloj" title="Tiu ĉi artikolo apartenas al la aro de la mil plej gravaj artikoloj"><img alt="Tiu ĉi artikolo apartenas al la aro de la mil plej gravaj artikoloj" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0a/1000HA.png" decoding="async" width="36" height="36" class="mw-file-element" data-file-width="36" data-file-height="36" /></a></span></div> <div class="noprint" style="clear:both; margin-top:0px; border: 1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); padding: 0px; font-size: 90%; background: var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color:inherit"> <table> <tbody><tr> <td class="navbox-group"><a href="/wiki/Norma_datumaro" title="Norma datumaro">Bibliotekoj</a> </td> <td class="plainlinks hlist" style="font-size: 80%;"> <ul><li><a href="/wiki/Helpo:Bibliotekoj" title="Helpo:Bibliotekoj">PeEnEo</a>: <a class="external text" href="https://eo.wikipedia.org/?curid=3601">3601</a></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Komuna_Norma_Datumaro" title="Komuna Norma Datumaro">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4049450-0">4049450-0</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Kontrolnumero_de_la_Kongresa_Biblioteko_de_Usono" title="Kontrolnumero de la Kongresa Biblioteko de Usono">LCCN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/names/sh85112806">sh85112806</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Nacia_Biblioteko_de_Francio" title="Nacia Biblioteko de Francio">BNF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb13318531w">13318531w</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Nacia_Biblioteko_de_Dieto" title="Nacia Biblioteko de Dieto">NDL</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00569811">00569811</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Nacia_Biblioteko_de_la_%C4%88e%C4%A5a_Respubliko" title="Nacia Biblioteko de la Ĉeĥa Respubliko">NKC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph125119">ph125119</a></span></li></ul> </td></tr></tbody></table> </div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Elŝutita el "<a dir="ltr" href="https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Renesanco&oldid=8919085">https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Renesanco&oldid=8919085</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Kategorioj" title="Specialaĵo:Kategorioj">Kategorioj</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategorio:Renesanco" title="Kategorio:Renesanco">Renesanco</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Historio_de_E%C5%ADropo" title="Kategorio:Historio de Eŭropo">Historio de Eŭropo</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Okcidenta_kulturo" title="Kategorio:Okcidenta kulturo">Okcidenta kulturo</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:14-a_jarcento_en_E%C5%ADropo" title="Kategorio:14-a jarcento en Eŭropo">14-a jarcento en Eŭropo</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:15-a_jarcento_en_E%C5%ADropo" title="Kategorio:15-a jarcento en Eŭropo">15-a jarcento en Eŭropo</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:16-a_jarcento_en_E%C5%ADropo" title="Kategorio:16-a jarcento en Eŭropo">16-a jarcento en Eŭropo</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:17-a_jarcento_en_E%C5%ADropo" title="Kategorio:17-a jarcento en Eŭropo">17-a jarcento en Eŭropo</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Kaŝitaj kategorioj: <ul><li><a href="/wiki/Kategorio:Pa%C4%9Doj_kun_eksmodaj_cit%C5%9Dablonoj" title="Kategorio:Paĝoj kun eksmodaj citŝablonoj">Paĝoj kun eksmodaj citŝablonoj</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Listo_de_arkivitaj_pa%C4%9Doj_de_Retarkivo" title="Kategorio:Listo de arkivitaj paĝoj de Retarkivo">Listo de arkivitaj paĝoj de Retarkivo</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Pa%C4%9Doj_kiuj_uzas_ISBNajn_magiajn_ligilojn" title="Kategorio:Paĝoj kiuj uzas ISBNajn magiajn ligilojn">Paĝoj kiuj uzas ISBNajn magiajn ligilojn</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Legindaj_artikoloj" title="Kategorio:Legindaj artikoloj">Legindaj artikoloj</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Havendaj_artikoloj_pli_grandaj_ol_30_kB" title="Kategorio:Havendaj artikoloj pli grandaj ol 30 kB">Havendaj artikoloj pli grandaj ol 30 kB</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Ĉi tiu paĝo estis lastafoje redaktita je 12:59, 12 nov. 2024.</li> <li id="footer-info-copyright">La teksto disponeblas laŭ la permesilo <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.eo">Krea Komunaĵo Atribuite-Samkondiĉe 4.0 Neadaptita</a>; eble aldonaj kondiĉoj aplikeblas. Vidu la <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">uzkondiĉojn</a> por detaloj.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Regularo pri respekto de la privateco</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipedio:Enkonduko">Pri Vikipedio</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipedio:Malgarantio">Malgarantioj</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Programistoj</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/eo.wikipedia.org">Statistikoj</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Deklaro pri kuketoj</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//eo.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Renesanco&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Poŝtelefona vido</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Serĉi</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Serĉi tra Vikipedio"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specialaĵo:Serĉi"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Serĉi</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Enhavo" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ŝaltu la enhavtabelon" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ŝaltu la enhavtabelon</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Renesanco</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>165 lingvoj</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Aldoni temon</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-66fb676896-ps5pq","wgBackendResponseTime":154,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.401","walltime":"0.526","ppvisitednodes":{"value":4715,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":26336,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":6964,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":51886,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 315.240 1 -total"," 25.18% 79.375 1 Ŝablono:Referencoj"," 18.82% 59.343 1 Ŝablono:Projektoj"," 8.25% 25.995 5 Ŝablono:Citaĵo_el_la_reto"," 7.42% 23.393 2 Ŝablono:Lang-it"," 6.44% 20.308 1 Ŝablono:Bibliotekoj"," 5.10% 16.076 3 Ŝablono:Cite_book"," 5.03% 15.857 1 Ŝablono:Leginda"," 4.75% 14.983 3 Ŝablono:ĈuLingvo"," 4.61% 14.527 12 Ŝablono:Ĉefartikolo"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.030","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1697242,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-78d9ddc6fb-7mlpk","timestamp":"20241231043402","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Renesanco","url":"https:\/\/eo.wikipedia.org\/wiki\/Renesanco","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q4692","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q4692","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"dateModified":"2024-11-12T12:59:09Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/6\/63\/Michelangelos_David.jpg","headline":"E\u016dropa kultura movado ekde la 14-a jarcento \u011dis la 17-a jarcento"}</script> </body> </html>