CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>ناتوانی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"0969de6d-0569-4e2c-84ef-5dbf0522d4e3","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"ناتوانی","wgTitle":"ناتوانی","wgCurRevisionId":39851736,"wgRevisionId":39851736,"wgArticleId":61160,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند","یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی","مقاله‌های نیازمند بازنویسی ویکی‌پدیا","همه مقاله‌های نیازمند بازنویسی", "مقاله‌های نیازمند ترجمه از ویکی‌پدیاهای زبان خارجی","همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع","مقاله‌های نیازمند گسترش","همه مقاله‌های نیازمند گسترش","پیوند رده انبار که به صورت محلی تعریف شده است","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های EMU","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NARA","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های چندگانه", "نوشتارهای صوتی","جمعیت","روان‌شناسی تربیتی","معلولیت","مفاهیم اجتماعی"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"ناتوانی","wgRelevantArticleId":61160,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"معلولین","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C", "wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q12131","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage": "ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Disability_symbols.svg/1200px-Disability_symbols.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1200"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Disability_symbols.svg/800px-Disability_symbols.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Disability_symbols.svg/640px-Disability_symbols.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="640"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="ناتوانی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-ناتوانی rootpage-ناتوانی skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-تاریخچه_معلولیت_و_ناتوانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#تاریخچه_معلولیت_و_ناتوانی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>تاریخچه معلولیت و ناتوانی</span> </div> </a> <ul id="toc-تاریخچه_معلولیت_و_ناتوانی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نظریه_ناتوانی_و_معلولیت" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#نظریه_ناتوانی_و_معلولیت"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>نظریه ناتوانی و معلولیت</span> </div> </a> <ul id="toc-نظریه_ناتوانی_و_معلولیت-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ناتوانی_نهان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ناتوانی_نهان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>ناتوانی نهان</span> </div> </a> <ul id="toc-ناتوانی_نهان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ناتوانی_مرحله‌ای" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ناتوانی_مرحله‌ای"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>ناتوانی مرحله‌ای</span> </div> </a> <ul id="toc-ناتوانی_مرحله‌ای-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مشارکت_اجتماعی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#مشارکت_اجتماعی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>مشارکت اجتماعی</span> </div> </a> <ul id="toc-مشارکت_اجتماعی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-آموزش،_فرهنگ_و_ارتباطات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#آموزش،_فرهنگ_و_ارتباطات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>آموزش، فرهنگ و ارتباطات</span> </div> </a> <ul id="toc-آموزش،_فرهنگ_و_ارتباطات-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ناتوانی_در_ایران" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ناتوانی_در_ایران"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>ناتوانی در ایران</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ناتوانی_در_ایران-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های ناتوانی در ایران</span> </button> <ul id="toc-ناتوانی_در_ایران-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-قوانین_ناتوانی_در_ایران" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#قوانین_ناتوانی_در_ایران"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷.۱</span> <span>قوانین ناتوانی در ایران</span> </div> </a> <ul id="toc-قوانین_ناتوانی_در_ایران-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سربازی_افراد_معلول_در_ایران" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#سربازی_افراد_معلول_در_ایران"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷.۲</span> <span>سربازی افراد معلول در ایران</span> </div> </a> <ul id="toc-سربازی_افراد_معلول_در_ایران-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-جامعه‌شناسی_معلولیت_و_ناتوانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جامعه‌شناسی_معلولیت_و_ناتوانی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸</span> <span>جامعه‌شناسی معلولیت و ناتوانی</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-جامعه‌شناسی_معلولیت_و_ناتوانی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های جامعه‌شناسی معلولیت و ناتوانی</span> </button> <ul id="toc-جامعه‌شناسی_معلولیت_و_ناتوانی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-معلولیت_و_افزایش_سن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#معلولیت_و_افزایش_سن"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸.۱</span> <span>معلولیت و افزایش سن</span> </div> </a> <ul id="toc-معلولیت_و_افزایش_سن-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-فقر_در_افراد_معلول" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#فقر_در_افراد_معلول"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸.۲</span> <span>فقر در افراد معلول</span> </div> </a> <ul id="toc-فقر_در_افراد_معلول-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-اشتغال_افراد_ناتوان_و_معلول" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#اشتغال_افراد_ناتوان_و_معلول"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸.۳</span> <span>اشتغال افراد ناتوان و معلول</span> </div> </a> <ul id="toc-اشتغال_افراد_ناتوان_و_معلول-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-فجایع_و_بلایا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#فجایع_و_بلایا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸.۴</span> <span>فجایع و بلایا</span> </div> </a> <ul id="toc-فجایع_و_بلایا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-هویت" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#هویت"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹</span> <span>هویت</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-هویت-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های هویت</span> </button> <ul id="toc-هویت-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-در_ادبیات،_سینما_و_رسانه‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#در_ادبیات،_سینما_و_رسانه‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹.۱</span> <span>در ادبیات، سینما و رسانه‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-در_ادبیات،_سینما_و_رسانه‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ابرمعلول_(Supercrip)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#ابرمعلول_(Supercrip)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹.۱.۱</span> <span>ابرمعلول (Supercrip)</span> </div> </a> <ul id="toc-ابرمعلول_(Supercrip)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-بدذات_یا_شریر_معلول" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#بدذات_یا_شریر_معلول"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹.۱.۲</span> <span>بدذات یا شریر معلول</span> </div> </a> <ul id="toc-بدذات_یا_شریر_معلول-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-جمعیت‌شناسی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جمعیت‌شناسی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۰</span> <span>جمعیت‌شناسی</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-جمعیت‌شناسی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های جمعیت‌شناسی</span> </button> <ul id="toc-جمعیت‌شناسی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-کشورهای_در_حال_توسعه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#کشورهای_در_حال_توسعه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۰.۱</span> <span>کشورهای در حال توسعه</span> </div> </a> <ul id="toc-کشورهای_در_حال_توسعه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-یادداشت‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#یادداشت‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۲</span> <span>یادداشت‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-یادداشت‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۳</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">ناتوانی</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۱۰۱ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-101" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۱۰۱ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Gestremdheid" title="Gestremdheid–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Gestremdheid" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Behinderung" title="Behinderung–آلمانی سوئیسی" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Behinderung" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="آلمانی سوئیسی" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Discapacitat" title="Discapacitat–آراگونی" lang="an" hreflang="an" data-title="Discapacitat" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="آراگونی" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Unmeaht" title="Unmeaht–انگلیسی باستان" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Unmeaht" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="انگلیسی باستان" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A5%D8%B9%D8%A7%D9%82%D8%A9" title="إعاقة–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="إعاقة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="مقالهٔ توصیه‌شده"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A7%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A6%95%E0%A6%A4%E0%A6%BE" title="প্ৰতিবন্ধকতা–آسامی" lang="as" hreflang="as" data-title="প্ৰতিবন্ধকতা" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="آسامی" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Discapacid%C3%A1" title="Discapacidá–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Discapacidá" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C6%8Flillik" title="Əlillik–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Əlillik" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%D9%84%DB%8C%DA%A9" title="علیل‌لیک–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="علیل‌لیک" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D3%99%D2%93%D0%B8%D1%84%D0%BB%D0%B5%D0%BA" title="Зәғифлек–باشقیری" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Зәғифлек" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="باشقیری" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%BD%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%8C" title="Інваліднасць–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Інваліднасць" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%BD%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%8C" title="Інваліднасьць–بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Інваліднасьць" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Инвалидност–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Инвалидност" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Katawatasan_diri" title="Katawatasan diri–بانجاری" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Katawatasan diri" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="بانجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A7%80" title="প্রতিবন্ধী–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="প্রতিবন্ধী" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Ampech" title="Ampech–برتون" lang="br" hreflang="br" data-title="Ampech" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="برتون" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Invalidnost" title="Invalidnost–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Invalidnost" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%85%D0%B8%D1%80_%D0%B4%D1%83%D1%82%D1%83%D1%83_%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B4%D0%B0%D0%BB" title="Тахир дутуу байдал–Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Тахир дутуу байдал" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Discapacitat" title="Discapacitat–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Discapacitat" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3%CC%A4-si%C3%B3ng" title="Pó̤-sióng–چینی مین شرقی" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Pó̤-sióng" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="چینی مین شرقی" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%DB%95%D9%85%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="کەمتوانی–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="کەمتوانی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Invalidita" title="Invalidita–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Invalidita" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Anabledd" title="Anabledd–ولزی" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Anabledd" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ولزی" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Handicap" title="Handicap–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Handicap" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Behinderung" title="Behinderung–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Behinderung" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%80%CE%B7%CF%81%CE%AF%CE%B1" title="Αναπηρία–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Αναπηρία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Disability" title="Disability–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Disability" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Handikapo" title="Handikapo–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Handikapo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Discapacidad" title="Discapacidad–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Discapacidad" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Puue" title="Puue–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Puue" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Desgaitasun" title="Desgaitasun–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Desgaitasun" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Vammaisuus" title="Vammaisuus–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Vammaisuus" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Handicap" title="Handicap–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Handicap" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Discapacidade" title="Discapacidade–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Discapacidade" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%95%D7%92%D7%91%D7%9C%D7%95%D7%AA" title="מוגבלות–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="מוגבלות" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%A4%E0%A4%BE" title="निर्योग्यता–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="निर्योग्यता" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Apaahij" title="Apaahij–هندی فیجیایی" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Apaahij" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="هندی فیجیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Invalidnost" title="Invalidnost–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Invalidnost" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Fogyat%C3%A9koss%C3%A1g" title="Fogyatékosság–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Fogyatékosság" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B7%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Հաշմանդամություն–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Հաշմանդամություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Dishabilitate" title="Dishabilitate–اینترلینگوا" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Dishabilitate" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="اینترلینگوا" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Disabilitas" title="Disabilitas–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Disabilitas" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Handikapo" title="Handikapo–ایدو" lang="io" hreflang="io" data-title="Handikapo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ایدو" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/F%C3%B6tlun" title="Fötlun–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Fötlun" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Disabilit%C3%A0" title="Disabilità–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Disabilità" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E9%9A%9C%E5%AE%B3%E8%80%85" title="障害者–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="障害者" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Disabiliti" title="Disabiliti–Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Disabiliti" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D2%AF%D0%B3%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%96%D0%BA" title="Мүгедектік–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Мүгедектік" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9E%A5%EC%95%A0%EC%9D%B8" title="장애인–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="장애인" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BF%D1%82%D1%8B%D0%BA" title="Майыптык–قرقیزی" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Майыптык" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="قرقیزی" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Debilitas" title="Debilitas–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Debilitas" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Handicap" title="Handicap–لیمبورگی" lang="li" hreflang="li" data-title="Handicap" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="لیمبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Disabilit%C3%A0" title="Disabilità–لومبارد" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Disabilità" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="لومبارد" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Negalia" title="Negalia–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Negalia" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Invalidit%C4%81te" title="Invaliditāte–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Invaliditāte" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BF%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Попреченост–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Попреченост" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AD%E0%B4%BF%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A8%E0%B4%B6%E0%B5%87%E0%B4%B7%E0%B4%BF" title="ഭിന്നശേഷി–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഭിന്നശേഷി" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AA%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B5" title="अपंगत्व–مراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="अपंगत्व" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="مراتی" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Kehilangan_upaya" title="Kehilangan upaya–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Kehilangan upaya" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Behinner" title="Behinner–آلمانی سفلی" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Behinner" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="آلمانی سفلی" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A4%A4%E0%A4%BE" title="अपाङ्गता–نپالی" lang="ne" hreflang="ne" data-title="अपाङ्गता" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="نپالی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Handicap_(beperking)" title="Handicap (beperking)–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Handicap (beperking)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Funksjonshemming" title="Funksjonshemming–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Funksjonshemming" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Funksjonsnedsettelse" title="Funksjonsnedsettelse–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Funksjonsnedsettelse" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Andicap" title="Andicap–اکسیتان" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Andicap" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="اکسیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%85%E0%A8%AA%E0%A8%BE%E0%A8%B9%E0%A8%9C%E0%A8%AA%E0%A9%81%E0%A8%A3%E0%A8%BE" title="ਅਪਾਹਜਪੁਣਾ–پنجابی" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਅਪਾਹਜਪੁਣਾ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Niepe%C5%82nosprawno%C5%9B%C4%87" title="Niepełnosprawność–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Niepełnosprawność" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B0%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="معذوری–پنجابی" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="معذوری" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Defici%C3%AAncia" title="Deficiência–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Deficiência" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Dizabilitate" title="Dizabilitate–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Dizabilitate" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Инвалидность–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Инвалидность" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%BD%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Інвалідность–Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Інвалідность" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Ubumuga" title="Ubumuga–کینیارواندایی" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Ubumuga" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="کینیارواندایی" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Инвалидность–یاقوتی" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Инвалидность" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="یاقوتی" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Andicappi" title="Andicappi–سیسیلی" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Andicappi" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="سیسیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Invalidnost" title="Invalidnost–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Invalidnost" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%86%E0%B6%B6%E0%B7%8F%E0%B6%B0%E0%B7%92%E0%B6%AD_%E0%B6%AD%E0%B6%AD%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B7%80" title="ආබාධිත තත්ත්‍ව–سینهالی" lang="si" hreflang="si" data-title="ආබාධිත තත්ත්‍ව" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="سینهالی" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Disability" title="Disability–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Disability" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Invalidnost" title="Invalidnost–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Invalidnost" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Naafo" title="Naafo–سومالیایی" lang="so" hreflang="so" data-title="Naafo" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="سومالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Aft%C3%ABsia_e_kufizuar" title="Aftësia e kufizuar–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Aftësia e kufizuar" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Инвалидност–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Инвалидност" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Funktionsneds%C3%A4ttning" title="Funktionsnedsättning–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Funktionsnedsättning" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Ulemavu" title="Ulemavu–سواحیلی" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Ulemavu" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="سواحیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AE%E0%AE%BE%E0%AE%B1%E0%AF%8D%E0%AE%B1%E0%AF%81%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%BF%E0%AE%B1%E0%AE%A9%E0%AF%8D" title="மாற்றுத்திறன்–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="மாற்றுத்திறன்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B5%E0%B1%88%E0%B0%95%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="వైకల్యం–تلوگویی" lang="te" hreflang="te" data-title="వైకల్యం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="تلوگویی" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="ความพิการ–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="ความพิการ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Inwalidlik" title="Inwalidlik–ترکمنی" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Inwalidlik" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="ترکمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Kapansanan" title="Kapansanan–تاگالوگی" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Kapansanan" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="تاگالوگی" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Engellilik" title="Engellilik–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Engellilik" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tw mw-list-item"><a href="https://tw.wikipedia.org/wiki/D%C9%9Bmdi" title="Dɛmdi–توی‌یایی" lang="tw" hreflang="tw" data-title="Dɛmdi" data-language-autonym="Twi" data-language-local-name="توی‌یایی" class="interlanguage-link-target"><span>Twi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%BD%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B4%D0%BD%D1%96%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Інвалідність–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Інвалідність" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B0%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="معذوری–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="معذوری" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Nogironlik" title="Nogironlik–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Nogironlik" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_khuy%E1%BA%BFt_t%E1%BA%ADt" title="Người khuyết tật–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Người khuyết tật" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Kaulangan_ha_pan-gios" title="Kaulangan ha pan-gios–وارایی" lang="war" hreflang="war" data-title="Kaulangan ha pan-gios" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="وارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%BA%AB%E5%BF%83%E9%9A%9C%E7%A2%8D" title="身心障碍–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="身心障碍" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%93%D7%A2%D7%A4%D7%A2%D7%A7%D7%98%D7%99%D7%95%D7%95%D7%A7%D7%99%D7%99%D7%98" title="דעפעקטיווקייט–یدی" lang="yi" hreflang="yi" data-title="דעפעקטיווקייט" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="یدی" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%BA%AB%E5%BF%83%E9%9A%9C%E7%A4%99" title="身心障礙–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="身心障礙" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Pho%C3%A0-si%C3%B9%E2%81%BF" title="Phoà-siùⁿ–مین نان" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Phoà-siùⁿ" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مین نان" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%82%B7%E6%AE%98" title="傷殘–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="傷殘" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q12131#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&oldid=39851736" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&id=39851736&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%2586%25D8%25A7%25D8%25AA%25D9%2588%25D8%25A7%25D9%2586%25DB%258C"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%2586%25D8%25A7%25D8%25AA%25D9%2588%25D8%25A7%25D9%2586%25DB%258C"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Disabilities" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q12131" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(تغییرمسیر از <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86&redirect=no" class="mw-redirect" title="معلولین">معلولین</a>)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35841839">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">برای معلول در برابر علت، <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="علیت">علیت</a> را ببینید.</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r36211177">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid #a2a9b1;border-right:10px solid #36c;background-color:#fbfbfb;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 0 4px 1em;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-right:10px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ambox-delete{border-right:10px solid #b32424}.mw-parser-output .ambox-content{border-right:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-right:10px solid #fc3}.mw-parser-output .ambox-move{border-right:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-right:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}html.client-js body.skin-minerva .mw-parser-output .mbox-text-span{margin-right:23px!important}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ambox{margin:0 10%}}</style><table class="box-بازنویسی plainlinks metadata ambox ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div class="mbox-image-div"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Crystal_Clear_app_kedit.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Crystal_Clear_app_kedit.svg/40px-Crystal_Clear_app_kedit.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Crystal_Clear_app_kedit.svg/60px-Crystal_Clear_app_kedit.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Crystal_Clear_app_kedit.svg/80px-Crystal_Clear_app_kedit.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">این مقاله ممکن است برای مطابقت با <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87" title="ویکی‌پدیا:شیوه‌نامه">استانداردهای کیفی ویکی‌پدیا</a> نیازمند <b>بازنویسی</b> باشد.<span class="hide-when-compact"> شما هم می‌توانید <a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit">در بازنویسی این مقاله کمک کنید</a>. <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="بحث:ناتوانی">صفحهٔ بحث</a> ممکن است حاوی پیشنهادهایی باشد.</span></div></td></tr></tbody></table> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r36211177"><table class="box-گسترش_از_بان plainlinks metadata ambox ambox-notice" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div class="mbox-image-div"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Translation_English_to_Persian.svg/50px-Translation_English_to_Persian.svg.png" decoding="async" width="50" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Translation_English_to_Persian.svg/75px-Translation_English_to_Persian.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Translation_English_to_Persian.svg/100px-Translation_English_to_Persian.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="171" /></span></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r36250581">.mw-parser-output .hidden-begin{box-sizing:border-box;width:100%;padding:5px;border:none;font-size:95%}.mw-parser-output .hidden-title{font-weight:bold;line-height:1.6;text-align:right}.mw-parser-output .hidden-content{text-align:right}</style><div class="hidden-begin mw-collapsible mw-collapsible-righttside-toggle mw-collapsed" style="border:{{{bordernone}}};"><div class="hidden-title" style="text-align:center; padding-left: 3em; font-weight: normal; text-align: right">این مقاله <b>می‌تواند با ترجمهٔ متن از <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Disability" class="extiw" title="en:Disability">مقالهٔ متناظر</a> در انگلیسی گسترش یابد</b>. <small>برای مشاهدهٔ دستورالعمل‌های مهم ترجمه روی [گسترش] کلیک کنید.</small></div><div class="hidden-content mw-collapsible-content" style=""> <ul><li class="mw-empty-elt"></li> <li>استفاده از مترجم‌های ماشینی نظیر <a rel="nofollow" class="external text" href="https://deepl.com">دیپ‌ال</a> یا <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/">ترجمه‌گر گوگل</a> نقطهٔ آغاز خوبی برای ترجمه است، اما کاربران ترجمه‌کننده باید در صورت نیاز خطاها را برطرف، و دقت ترجمه را بررسی کنند؛ و نباید تنها متن ترجمه‌شده به‌صورت ماشینی را بدون اصلاح در ویکی‌پدیای فارسی قرار داده و منتشر کنند.</li> <li>متنی که غیر قابل اطمینان یا کم کیفیت به نظر می‌رسد را ترجمه نکنید. در صورت امکان صحت متن را در منابع ارائه‌شده در مقالهٔ خارجی‌زبان بررسی کنید.</li> <li>شما <b>ملزم هستید</b> با ارائهٔ یک <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="راهنما:پیوند بین زبان‌ها">پیوند میان‌زبانی</a> به مقالهٔ مبدأ ترجمه، <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Copying_within_Wikipedia" class="extiw" title="en:Wikipedia:Copying within Wikipedia">انتساب حق تکثیر</a> را در <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D9%84%D8%A7%D8%B5%D9%87_%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4" title="راهنما:خلاصه ویرایش">خلاصه ویرایش</a> به‌همراه ترجمهٔ خود ارائه دهید. یک روش برای انتساب در خلاصه ویرایش می‌تواند استفاده از این عبارت باشد</li></ul> <dl><dd><code>محتوای این ویرایش از مقالهٔ موجود در ویکی‌پدیای انگلیسی در [[:en:Disability]] ترجمه شده است؛ برای انتساب، تاریخچهٔ آن مقاله را ببینید.</code> (ابزارهایی نظیر <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87_%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7" class="mw-redirect" title="ویکی‌پدیا:ترجمه محتوا">ترجمهٔ محتوا</a> و <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%81%D8%A7" class="mw-redirect" title="ویکی‌پدیا:به‌ویکی‌فا">به ویکی‌فا</a> خلاصه ویرایش و پیوند میان‌زبانی مناسب را به‌طور خودکار تولید می‌کنند.)</dd></dl> <ul><li>پس از ترجمه، الگوی <code>{{صفحه ترجمه‌شده|en|Disability}}</code> باید به <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="بحث:ناتوانی">صفحهٔ بحث</a> افزوده شود.</li> <li>برای راهنمایی‌های بیشتر <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87" class="mw-redirect" title="ویکی‌پدیا:ترجمه">ویکی‌پدیا:ترجمه</a> را ببینید.</li></ul></div></div></div></td></tr></tbody></table><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Disability_symbols.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Disability_symbols.svg/220px-Disability_symbols.svg.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Disability_symbols.svg/330px-Disability_symbols.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Disability_symbols.svg/440px-Disability_symbols.svg.png 2x" data-file-width="408" data-file-height="408" /></a><figcaption>نمادهای بین‌المللی وابسته به ناتوانی</figcaption></figure> <p><b>کم‌توان،</b><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <b>ناتوان</b><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> یا <b>معلول</b> به فردی گفته می‌شود که بر اثر ضایعهٔ جسمی، ذهنی، روانی یا توأم، اختلال مستمر و قابل توجهی در سلامت و کارآمدی عمومی وی ایجاد شود، به‌طوری که سبب کاهش استقلال فرد در زمینه‌های اجتماعی و اقتصادی شود.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این گروه، شامل معلولان حسی (نظیر <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%D9%88%D8%A7" class="mw-redirect" title="ناشنوا">ناشنوا</a> و <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%A7" class="mw-redirect" title="نابینا">نابینا</a>)، <i>معلولان جسمی</i> و <i>معلولان ذهنی</i> می‌شود. امروزه به علت بارمنفی ناتوانی یا کم‌توانی یا معلول و معلولیت به جای آن از واژه توانخواه استفاده می‌شود. </p><p> در منابع جهانی، <b>ناتوانی</b> به هر شرایطی گفته می‌شود که انجام برخی فعالیت‌ها یا تعامل مؤثر با دنیای پیرامون خود (اجتماعی یا مادی) را برای <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF" title="فرد">فرد</a> دشوارتر می‌کند. این شرایط یا اختلالات ممکن است شناختی، رشدی، عقلانی، ذهنی، فیزیکی، حسی یا ترکیبی از عوامل متعدد باشد. اختلالاتی که باعث ناتوانی می‌شود ممکن است از بدو تولد وجود داشته باشد یا در طول زندگی فرد به دست آید. غالباً افراد ناتوان «بی جهت منزوی و از مشارکت کامل در جامعه طرد می‌شوند.»<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در نتیجه اختلالات ناتوانی، افراد دارای معلولیت و ناتوانی می‌توانند از بدو تولد دچار ناتوانی شوند یا ممکن است در طول زندگی خود برچسب اجتماعی ناتوانی و معلولیت را داشته باشند. <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA" class="mw-redirect" title="کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت">کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد حقوق افراد دارای ناتوانی</a>، ناتوانی را چنین تعریف می‌کند: </p><blockquote><p>اختلالات درازمدت جسمی، ذهنی، فکری یا حسی که در تعامل با موانع مختلف ممکن است مانع مشارکت کامل و مؤثر [فرد] در جامعه بر مبنای برابر با دیگران شود.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p></blockquote><p>بر اساس منابع <a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="جهان غرب">جهان غرب</a> معلولیت یک <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85_%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B4%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="مفهوم مورد مناقشه (صفحه وجود ندارد)">مفهوم مورد مناقشه</a> ایست که در جوامع مختلف دارای معنای مختلف است و تعریف معلولیت و ناتوانی در حال تغییر و تکامل است.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از آن به عنوان «تفاوت تجسم یافته و جسمی (به انگلیسی:embodied difference)» یاد شده‌است،<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> اما این اصطلاح ممکن است به ویژگی‌های جسمی یا روانی نیز اشاره داشته باشد که برخی از مؤسسات، به ویژه موسسات پزشکی، آن را به عنوان پدیده‌ای که به اصلاح و درمان نیاز دارند ببینند (<a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="مدل پزشکی ناتوانی">مدل پزشکی ناتوانی</a> یا به انگلیسی:The <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Medical_model_of_disability" class="extiw" title="en:Medical model of disability">Medical Model</a> of Disability). همچنین ممکن است به محدودیت‌های (و <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ساختارگرایی">ساخت‌های اجتماعی</a>) تحمیل‌شده بر مردم و افراد معلول و ناتوان توسط محدودیت‌های <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%85%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="توانمندگرایی">جامعه توانامند و سالم</a> (<a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="مدل اجتماعی ناتوانی">مدل اجتماعی ناتوانی</a> یا به انگلیسی: The Social Model of Disability) اشاره داشته باشد. یا این اصطلاح ممکن است به <a href="/wiki/%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA" title="هویت">هویت</a> افراد معلول اشاره کند. معیار <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Physiological_functional_capacity" class="extiw" title="en:Physiological functional capacity">Physiological functional capacity (PFC)</a> معیاری از سطح عملکرد یک فرد است که توانایی فرد در انجام وظایف فیزیکی زندگی روزمره و سهولت انجام این وظایف را می‌سنجد. PFC با افزایش سن کاهش می‌یابد و ممکن است فرد با افزایش سن مبتلا به کهن‌سالی، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="اختلالات شناختی">اختلالات شناختی</a> یا اختلال‌های فیزیکی شود که همگی ممکن است سبب برچسب زدن افراد به عنوان فردی معلول و ناتوان شوند.<sup id="cite_ref-pmid_28400984_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid_28400984-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بر اساس گزارش جهانی در مورد ناتوانی، ۱۵ درصد از <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86" title="جمعیت جهان">جمعیت جهان</a> یا یک میلیارد نفر به ناتوانی مبتلا هستند.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> یک ناتوانی ممکن است در فرد به آسانی قابل دیدن یا ذاتاً نهان و نامرئی باشد. </p><meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تاریخچه_معلولیت_و_ناتوانی"><span id=".D8.AA.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D8.AE.DA.86.D9.87_.D9.85.D8.B9.D9.84.D9.88.D9.84.DB.8C.D8.AA_.D9.88_.D9.86.D8.A7.D8.AA.D9.88.D8.A7.D9.86.DB.8C"></span>تاریخچه معلولیت و ناتوانی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: تاریخچه معلولیت و ناتوانی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:FL_Titusville_Windover_Arch_Site_marker03.jpg" class="mw-file-description"><img alt="A green sign displaying the words "Windover Archaeological Site" is shown in front of a green lawn with a blue sky." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/FL_Titusville_Windover_Arch_Site_marker03.jpg/220px-FL_Titusville_Windover_Arch_Site_marker03.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/FL_Titusville_Windover_Arch_Site_marker03.jpg/330px-FL_Titusville_Windover_Arch_Site_marker03.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/FL_Titusville_Windover_Arch_Site_marker03.jpg/440px-FL_Titusville_Windover_Arch_Site_marker03.jpg 2x" data-file-width="3216" data-file-height="4288" /></a><figcaption>پایگاه باستان‌شناسی ویندور، محل زندگی یک جوان ۱۵ ساله مبتلا به <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%81" title="مهره‌شکاف">مهره‌شکاف</a> که در یک جامعه شکارچی-گردآورنده زندگی می‌کرده‌است</figcaption></figure> <p>درک معاصر غرب از معلولیت و ناتوانی در <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="عصر روشنگری">عصر روشنگری</a> علمی در غرب پدید آمدند. پیش از عصر روشنگری، تفاوت‌های فیزیکی در انسان از دریچه‌ای متفاوت دیده می‌شدند.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>شواهدی از انسان‌هایی در دوران <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="پیشاتاریخ">پیشاتاریخ</a> وجود دارد که در آن انسان‌های دیگر از افراد دارای معلولیت مراقبت می‌کردند. یکی از اسکلت‌های پیداشده در <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="پایگاه باستان‌شناسی ویندور (صفحه وجود ندارد)">پایگاه باستان‌شناسی ویندور</a><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>en ۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> مردی حدود ۱۵ ساله مبتلا به <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%81" title="مهره‌شکاف">مهره‌شکاف</a> یافت شد. شرایط این اسکلت به این معنی بود که این پسر که احتمالاً از زیر کمر فلج بوده‌است، در یک جامعه <a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%86%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A2%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%87" title="شکارچی-گردآورنده">شکارچی-گردآورنده</a> می‌زیست و تحت مراقبت و پشتیبانی دیگران قرار داشت.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در سطوح مختلف جامعه <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%87%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="بین‌النهرین">بین‌النهرین</a> معلولیت به عنوان وسیله‌ای برای مجازات الهی تلقی نمی‌شد و از این رو افراد ناتوان نه نابود می‌شدند و نه به دلیل آسیب‌هایشان مورد <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6" title="تبعیض">تبعیض</a> قرار می‌گرفتند. در عوض، بسیاری در سطوح مختلف جامعه بین‌النهرین از جمله کار در معبد مذهبی و به عنوان خدمتگزار خدایان کار می‌کردند.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="مصر باستان">مصر باستان</a>، از <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%A7" title="عصا">عصا</a> و چوب دستی برای کمک به راه رفتن افراد دارای ناتوانی عمدتاً کهن‌سال‌تر استفاده می‌شده‌است.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="یونان باستان">یونان باستان</a> برای افراد دارای اختلال و سختی در تحرک تمهیدات و امکاناتی برای دسترسی به معبد و پناهگاه‌های شفابخش وضع می‌شد.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> به عنوان نمونه در <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%84%D9%BE%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="معبد اسکلپیوس">معبد اسکلپیوس</a> در <a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="اپیداروس">اپیداروس</a> حداقل ۱۱ رمپ سنگی دائمی برای دسترسی به ۹ ساختار متفاوت وجود داشت. از این نمونه به عنوان شواهدی مبنی بر اینکه افراد دارای معلولیت حداقل تا حدی در یونان باستان مورد تأیید و مراقبت بوده‌اند، استفاده شده‌است.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در واقع، یونانیان باستان ممکن است افراد دارای معلولیت را کاملاً متفاوت از افراد توانمندتر نگاه نکرده باشند، زیرا اصطلاحات توصیف‌کننده ناتوانان در سوابق برجای مانده از یونان باستان بسیار مبهم به نظر می‌رسد. تا زمانی که فرد معلول مورد نظر هنوز می‌توانست به جامعه کمک کند، یونانی‌ها آنها را تحمل و با آنان زندگی می‌کردند.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Museum_of_disABILITY_History_Buffalo_NY.jpg" class="mw-file-description"><img alt="crutches, braces, photographs, and other exhibits" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Museum_of_disABILITY_History_Buffalo_NY.jpg/220px-Museum_of_disABILITY_History_Buffalo_NY.jpg" decoding="async" width="220" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Museum_of_disABILITY_History_Buffalo_NY.jpg/330px-Museum_of_disABILITY_History_Buffalo_NY.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Museum_of_disABILITY_History_Buffalo_NY.jpg/440px-Museum_of_disABILITY_History_Buffalo_NY.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="1456" /></a><figcaption>موزه تاریخ معلولیت و ناتوانی، <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%8C_%D9%86%DB%8C%D9%88%DB%8C%D9%88%D8%B1%DA%A9" class="mw-redirect" title="بوفالو، نیویورک">بوفالو، نیویورک</a></figcaption></figure> <p>در اروپا و در طول <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%DB%8C" title="قرون وسطی">قرون وسطی</a> تصور می‌شد که جنون و دیگر شرایط مشابه توسط شیاطین ایجاد می‌شود. یکی از عوامل تأثیر گذار بر این نوع از تفکر در اروپا <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A7%D8%B9%D9%88%D9%86" title="طاعون">طاعون</a> بود. ایجاد آسیب‌هایی فراگیر طاعون در سراسر جمعیت اروپا سبب بررسی و پذیرش معلولیت و ناتوانی به عنوان یک نظم طبیعی و <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C_%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87" title="نوعی نگاه">نوعی نگاه</a> جدید به معلولیت و ناتوانی شد.<sup id="cite_ref-:02_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-:02-19"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%87" title="عصر جدید اولیه">عصر جدید اولیه</a>، جستجو برای یافت دلایل زیستی و بیولوژیکی برای تفاوت‌های جسمی و ذهنی آغاز شد و شخصیت‌هایی چون <a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%B2_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="آمبروز پاره">آمبروز پاره</a> بین افراد «معلول»، «شیاطین» و «افراد دارای استعدادهای خاص» تمایز قائل می‌شوند.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> تأکید <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="عصر روشنگری">روشنگری اروپا</a> بر دانش برگرفته از عقل و ارزش علم طبیعی برای پیشرفت بشر به ایجاد نهادها و سیستم‌های دانشی مرتبطی که انسان‌ها را مطالعه و دسته‌بندی می‌کردند، کمک کرد. در این میان، نهادهایی که در توسعه مفاهیم امروزی معلولیت مهم بودند، <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="بیمارستان روان‌پزشکی">بیمارستان‌های روان‌پزشکی</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87" title="درمانگاه">درمانگاه‌ها</a> و <a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="زندان">زندان‌ها</a> هستند.<sup id="cite_ref-:03_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-:03-21"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>مفاهیم معاصر معلولیت ریشه در تحولات قرن هجدهمی و نوزدهمی دارند. مهم‌ترین آنها توسعه گفتمان پزشکی بالینی بود که <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AF%D9%86_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="بدن انسان">بدن انسان</a> را به عنوان پدیده‌ای قابل دستکاری، مطالعه و تغییر شکل می‌دانست. این تحولات و گفتمان‌ها همراه با گفتمان‌های علمی که به دنبال طبقه‌بندی و دسته‌بندی بودند، همکاری کردند و رفته رفته عادی شدند.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>پژوهشگران حوزه معلولیت و ناتوانی همچنین به <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C" title="انقلاب صنعتی">انقلاب صنعتی</a>، همراه با تغییر اقتصادی از <a href="/wiki/%D9%81%D8%A6%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="فئودالیسم">فئودالیسم</a> به <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="سرمایه‌داری">سرمایه‌داری</a>، به عنوان لحظات برجسته تاریخی در درک معلولیت اشاره کرده‌اند. اگرچه در قرون وسطی مقدار معینی از خرافه‌های مذهبی پیرامون معلولیت وجود داشت، افراد معلول هنوز هم می‌توانستند نقش‌های مهمی در اقتصاد مبتنی بر تولید روستایی ایفا کنند و به آنها اجازه داده‌می‌شد تا مشارکتی واقعی در زندگی اقتصادی روزمره داشته باشند. انقلاب صنعتی و ظهور سرمایه‌داری باعث شد که مردم تنها دیگر به زمین و محیطی که در آن زندگی می‌کنند وابسته نباشند. این تحول مردم را مجبور به یافتن کاری برای زنده ماندن در مکانی دیگر کرد. نظام <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%B2%D8%AF%DB%8C" title="کار مزدی">کار مزدی</a>، در ترکیب با تولید صنعتی، نحوه نگرش به بدن انسان را دگرگون کرد. و مردم برای اولین بار به میزان ارزش و شباهتشان یه نسبت ماشین‌های صنعتی دیده شدند. سرمایه‌داری و انقلاب صنعتی عملاً طبقه هویتی جدیدی از افراد «معلول» را ایجاد کردند که نمی‌توانستند با بدن یا سطح نیروی کاری یک «کارگر استاندارد» مطابقت داشته باشند در نتیجه، افراد ناتوان به عنوان یک مشکل در نظر گرفته شدند که یا باید حل یا پاک شوند.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی، فعالان حوزه ناتوانی و معلولیت شروع به به چالش کشیدن نحوه برخورد جامعه با افراد معلول و <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="مدل پزشکی ناتوانی">رویکرد پزشکی به معلولیت</a> کردند. با توجه به این تحول، موانع فیزیکی برای <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="دسترس‌پذیری">دسترسی‌پذیری</a> شناسایی شد و <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="مدل اجتماعی ناتوانی">مدل اجتماعی ناتوانی</a> ظهور کرد. این عبارت که توسط مایک اولیور در سال ۱۹۸۳ میلادی ابداع شد، بین <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="مدل پزشکی ناتوانی">مدل پزشکی ناتوانی</a> – که تحت آن یک نقص باید برطرف شود – و مدل اجتماعی ناتوانی – که تحت آن جامعه ای که فرد را محدود می‌کند باید اصلاح شود، تمایز قائل می‌شود. <sup id="cite_ref-FOOTNOTEOliver1990_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEOliver1990-24"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="نظریه_ناتوانی_و_معلولیت"><span id=".D9.86.D8.B8.D8.B1.DB.8C.D9.87_.D9.86.D8.A7.D8.AA.D9.88.D8.A7.D9.86.DB.8C_.D9.88_.D9.85.D8.B9.D9.84.D9.88.D9.84.DB.8C.D8.AA"></span>نظریه ناتوانی و معلولیت</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: نظریه ناتوانی و معلولیت"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Taiwan_Accessibility.jpg" class="mw-file-description"><img alt="A blue sign with a white border and text displays a graphic of a person in a wheelchair." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Taiwan_Accessibility.jpg/220px-Taiwan_Accessibility.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Taiwan_Accessibility.jpg/330px-Taiwan_Accessibility.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Taiwan_Accessibility.jpg/440px-Taiwan_Accessibility.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2304" /></a><figcaption>تابلویی در تایوان که یک <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B7%D8%AD_%D8%B4%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="سطح شیب‌دار">رمپ دسترسی</a> و یک <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DA%86%D8%B1" title="ویلچر">ویلچر</a> را نشان می‌دهد.</figcaption></figure> <p>مانند بسیاری از مقوله‌های اجتماعی، مفهوم و معنای «ناتوانی یا معلولیت» در میان دانشگاهیان، دنیای پزشکی و حقوقی و جامعه معلولان مورد بحث است. رشته دانشگاهی که بر نظریه‌پردازی ناتوانی تمرکز دارد، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="مطالعات ناتوانی">مطالعات ناتوانی</a> نام گرفته‌است. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ناتوانی_نهان"><span id=".D9.86.D8.A7.D8.AA.D9.88.D8.A7.D9.86.DB.8C_.D9.86.D9.87.D8.A7.D9.86"></span>ناتوانی نهان</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: ناتوانی نهان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ناتوانی‌های نهان که به عنوان ناتوانی‌های پنهان یا ناتوانی‌های غیرقابل مشاهده (به انگلیسی: Non-visible Disabilities (NVD)) نیز شناخته می‌شوند، ناتوانی‌هایی هستند که بلافاصله آشکار یا قابل دیدن نیستند. آنها اغلب بیماری‌ها و شرایط مزمنی هستند که به‌طور قابل توجهی فعالیت‌های عادی زندگی روزمره را مختل می‌کنند. ناتوانی‌های نهان می‌تواند مانع تلاش فرد برای رفتن به مدرسه، کار، معاشرت و غیره شود. برخی از نمونه‌های ناتوانی‌های نهان عبارتند از <a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B0%D9%87%D9%86%DB%8C" title="کم‌توانی ذهنی">ناتوانی‌های ذهنی</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B7%DB%8C%D9%81_%D8%A7%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="اختلال طیف اوتیسم">اختلال طیف اوتیسم</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84_%DA%A9%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87%DB%8C_-_%D8%A8%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="اختلال کم‌توجهی - بیش‌فعالی">اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="بیماری روانی">اختلالات روانی-ذهنی</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%D9%85" title="آسم">آسم</a>، <a href="/wiki/%D8%B5%D8%B1%D8%B9" title="صرع">صرع</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%B1%DA%98%DB%8C" title="آلرژی">آلرژی‌ها</a>، <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%DA%AF%D8%B1%D9%86" title="میگرن">میگرن</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%A8_%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%84" title="التهاب مفصل">آرتریت</a>، و <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%85_%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DA%AF%DB%8C_%D9%85%D8%B2%D9%85%D9%86" title="سندرم خستگی مزمن">سندرم خستگی مزمن</a>.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>گزارش شده‌است که تبعیض شغلی نقش مهمی در نرخ بالای بیکاری در میان افرادی که تشخیص بیماری روانی دارند، ایفا می‌کند.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>۲۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ناتوانی_مرحله‌ای"><span id=".D9.86.D8.A7.D8.AA.D9.88.D8.A7.D9.86.DB.8C_.D9.85.D8.B1.D8.AD.D9.84.D9.87.E2.80.8C.D8.A7.DB.8C"></span>ناتوانی مرحله‌ای</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: ناتوانی مرحله‌ای"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%A8_%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%84" title="التهاب مفصل">آرتریت</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%AF%D9%88%D9%82%D8%B7%D8%A8%DB%8C" title="اختلال دوقطبی">اختلال دوقطبی</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D9%88%DB%8C" title="اچ‌آی‌وی">اچ‌آی‌وی</a> یا <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3" title="ام‌اس">مولتیپل اسکلروزیس</a> دوره‌هایی از سلامتی بین دوره‌های بیماری دارند. در طول دوره‌های بیماری، توانایی افراد برای انجام وظایف عادی، مانند کار، می‌تواند متناوب باشد.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="مشارکت_اجتماعی"><span id=".D9.85.D8.B4.D8.A7.D8.B1.DA.A9.D8.AA_.D8.A7.D8.AC.D8.AA.D9.85.D8.A7.D8.B9.DB.8C"></span>مشارکت اجتماعی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: مشارکت اجتماعی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Challengedicon.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Challengedicon.svg/220px-Challengedicon.svg.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Challengedicon.svg/330px-Challengedicon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Challengedicon.svg/440px-Challengedicon.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA" title="تصویرنگاشت">تصویرنگاشت</a> یک فرد با ناتوانی و معلولیت فیزیکی</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Poverty_in_Iran-_Kerman_%26_Balochestan_Province-_Photography_2012_-_Sony_Camera_HX9V_06.jpg" class="mw-file-description"><img alt="عکس کودکی در یکی از شهرهای جنوب استان کرمان، که از ناحیه پای راست دچار نقص عضو یا معلولیت جسمی است" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Poverty_in_Iran-_Kerman_%26_Balochestan_Province-_Photography_2012_-_Sony_Camera_HX9V_06.jpg/220px-Poverty_in_Iran-_Kerman_%26_Balochestan_Province-_Photography_2012_-_Sony_Camera_HX9V_06.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Poverty_in_Iran-_Kerman_%26_Balochestan_Province-_Photography_2012_-_Sony_Camera_HX9V_06.jpg/330px-Poverty_in_Iran-_Kerman_%26_Balochestan_Province-_Photography_2012_-_Sony_Camera_HX9V_06.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Poverty_in_Iran-_Kerman_%26_Balochestan_Province-_Photography_2012_-_Sony_Camera_HX9V_06.jpg/440px-Poverty_in_Iran-_Kerman_%26_Balochestan_Province-_Photography_2012_-_Sony_Camera_HX9V_06.jpg 2x" data-file-width="4608" data-file-height="3456" /></a><figcaption><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9" title="کودک">کودکی</a> در یکی از شهرهای جنوب <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86" title="استان کرمان">استان کرمان</a>، که از ناحیه <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7" title="پا">پای</a> راست دچار نقص عضو یا معلولیت جسمی است</figcaption></figure> <p>افراد معلول باید در تصمیم‌گیری‌ها، به‌ویژه در خصوص سازمان‌هایی که اعضای آن از معلولان تشکیل شده، یا معلولان در آن عضویت دارند و برای معلولان خدمت‌رسانی می‌کنند، مشارکت جدی و تأثیرگذار داشته باشند. کمک به تشکیل گروه‌های خودیار به منظور حمایت و توسعه جامعه خاص معلولان، از مهم‌ترین اقدامات برای مشارکت این گروه می‌باشد. تشکیل جوامع خاص معلولان نیز می‌تواند پاسخگوی نیازهای آنان باشد. از سوی دیگر، وجود چنین تشکیلاتی، موجب می‌شود تا افراد ضمن برخورداری از <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="رابطه اجتماعی">رابطه اجتماعی</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="استقلال اقتصادی">استقلال اقتصادی</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="احترام اجتماعی (صفحه وجود ندارد)">احترام اجتماعی</a>، دسترسی به خدمات تخصصی و نیز <a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D8%B2%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="زندگی زناشویی (صفحه وجود ندارد)">زندگی زناشویی</a> و تشکیل <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="خانواده">خانواده</a>، بتوانند دیدگاه‌ها و ایده‌هایشان را مطرح، و در مورد مسایل مربوط به زندگی خود، تصمیم‌گیری کنند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="آموزش،_فرهنگ_و_ارتباطات"><span id=".D8.A2.D9.85.D9.88.D8.B2.D8.B4.D8.8C_.D9.81.D8.B1.D9.87.D9.86.DA.AF_.D9.88_.D8.A7.D8.B1.D8.AA.D8.A8.D8.A7.D8.B7.D8.A7.D8.AA"></span>آموزش، فرهنگ و ارتباطات</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: آموزش، فرهنگ و ارتباطات"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Handicapped_Accessible_sign.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Handicapped_Accessible_sign.svg/220px-Handicapped_Accessible_sign.svg.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Handicapped_Accessible_sign.svg/330px-Handicapped_Accessible_sign.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Handicapped_Accessible_sign.svg/440px-Handicapped_Accessible_sign.svg.png 2x" data-file-width="451" data-file-height="451" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="نماد بین‌المللی دسترسی">نماد بین‌المللی دسترسی</a></figcaption></figure><p>معلولان باید فرصت یابند تا استعدادهای خلاّق هنری و فکری خود را رشد داده و آن را نه تنها برای منافع خود، بلکه برای غنی‌سازی جامعه به کار گیرند. به این منظور، باید دسترسی آنان برای مشارکت در فعالیت‌های فرهنگی تضمین شود. از شمار این اقدامات، می‌توان تهیه <a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%84_%DA%A9%D9%85%DA%A9_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="وسایل کمک ارتباطی (صفحه وجود ندارد)">وسایل کمک ارتباطی</a> برای <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%D9%88%D8%A7" class="mw-redirect" title="ناشنوا">ناشنوایان</a>، منابع و مطالب علمی به <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="خط بریل">خط بریل</a> یا نوارهای صوتی برای اشخاصی که دچار اختلالات بینایی در سطح‌های مختلف هستند و خواندنی‌هایی که از لحاظ کمی و کیفی با توان و استعداد افراد کم‌توان ذهنی مناسب باشد را نام برد. </p><div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ناتوانی_در_ایران"><span id=".D9.86.D8.A7.D8.AA.D9.88.D8.A7.D9.86.DB.8C_.D8.AF.D8.B1_.D8.A7.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86"></span>ناتوانی در ایران</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: ناتوانی در ایران"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="معلولیت در ایران">معلولیت در ایران</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="قوانین_ناتوانی_در_ایران"><span id=".D9.82.D9.88.D8.A7.D9.86.DB.8C.D9.86_.D9.86.D8.A7.D8.AA.D9.88.D8.A7.D9.86.DB.8C_.D8.AF.D8.B1_.D8.A7.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86"></span>قوانین ناتوانی در ایران</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: قوانین ناتوانی در ایران"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در سال ۱۳۸۳ هجری شمسی <a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="مجلس شورای اسلامی">مجلس شورای اسلامی</a>، قانونی را تحت عنوان <a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%AD%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%B2_%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86" title="قوانین جامع حمایت از معلولان"> قانون جامع حمایت از معلولان</a> و در ۱۶ مادهٔ قانونی به تصویب رساند؛<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ۴ سال بعد و در سال ۱۳۸۷، مجلس شورای اسلامی <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA" class="mw-redirect" title="کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت">کنوانسیون حقوق افراد دارای</a> ناتوانی را تصویب کرد<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> تا <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a> نیز به این کنوانسیون بین‌المللی بپیوندد. در دولت <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="حسن روحانی">حسن روحانی</a> لایحه حمایت از حقوق معلولان مطرح شد؛ این لایحه در اسفند ۱۳۹۶ تحت عنوان <i>قانون حمایت از حقوق معلولان</i> به تصویب مجلس رسید و در اردیبهشت ۱۳۹۷ از سوی رئیس‌جمهور برای اجرا ابلاغ شد.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>۳۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> با این وجود مشکلات زیادی در مسیر اجرای این قوانین وجود دارد که باعث شده بخش بزرگی از آن‌ها اجرایی نشود.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>۳۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> قانون حمایت از حقوق معلولان مصوب اسفند ۱۳۹۶ است. این قانون ارگانها و ادارات را موظف نموده‌است که ۳ درصد از سهمیه استخدامی خود را به اشتغال معلولان اختصاص دهند. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="سربازی_افراد_معلول_در_ایران"><span id=".D8.B3.D8.B1.D8.A8.D8.A7.D8.B2.DB.8C_.D8.A7.D9.81.D8.B1.D8.A7.D8.AF_.D9.85.D8.B9.D9.84.D9.88.D9.84_.D8.AF.D8.B1_.D8.A7.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86"></span>سربازی افراد معلول در ایران</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: سربازی افراد معلول در ایران"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در ایران و بر اساس قانون جامع حمایت از معلولان،<sup id="cite_ref-:0_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-33"><span class="cite-bracket">[</span>۳۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> معلولانی که دارای شرایط متن این قانون باشند از سربازی معاف شده‌اند و معافیت پزشکی دریافت می‌کنند. گزارش‌هایی از وجود تبعیض در استخدام میان افراد دارای معافیت پزشکی توسط ادارات دولتی یا خصوصی در میان مردم و رسانه‌ها وجود دارد.<span class="referencenecessary" style="border-bottom: 1px #CCC dotted;"></span><sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> از آنجایی که فشار روحی، روانی و اقتصادی زیادی بر خانواده‌های دارای فرزند معلول وجود دارد، در گذشته امکان معافیت برای یک پسر دیگر و سالم خانواده دارای فرزند معلول نیز وجود داشت. اما هم‌اکنون و بر اساس ماده ۶ قانون جامع حمایت از حقوق معلولان،<sup id="cite_ref-:0_33-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-33"><span class="cite-bracket">[</span>۳۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> فقط خانواده‌های دارای دو فرزند معلول می‌توانند فرزند دیگر و سالم خود را از سربازی معاف کنند. افرادی که بر اساس متن این قانون، والدین آنها دارای ناتوانی باشند از سربازی معاف شده‌اند. </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r36211177"><table class="box-گسترش_بخش plainlinks metadata ambox mbox-small-right ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Wiki_letter_w_cropped.svg" class="mw-file-description"><img alt="[نشان]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/20px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/30px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/40px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="31" /></a></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><b>این بخش نیازمند گسترش است</b>. <small>می‌توانید با <a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=">افزودن به آن</a> کمک کنید.</small></div></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جامعه‌شناسی_معلولیت_و_ناتوانی"><span id=".D8.AC.D8.A7.D9.85.D8.B9.D9.87.E2.80.8C.D8.B4.D9.86.D8.A7.D8.B3.DB.8C_.D9.85.D8.B9.D9.84.D9.88.D9.84.DB.8C.D8.AA_.D9.88_.D9.86.D8.A7.D8.AA.D9.88.D8.A7.D9.86.DB.8C"></span>جامعه‌شناسی معلولیت و ناتوانی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=10" title="ویرایش بخش: جامعه‌شناسی معلولیت و ناتوانی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="معلولیت_و_افزایش_سن"><span id=".D9.85.D8.B9.D9.84.D9.88.D9.84.DB.8C.D8.AA_.D9.88_.D8.A7.D9.81.D8.B2.D8.A7.DB.8C.D8.B4_.D8.B3.D9.86"></span>معلولیت و افزایش سن</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=11" title="ویرایش بخش: معلولیت و افزایش سن"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> تا حدودی، اختلالات جسمی و تغییر حالات روانی تقریباً در همه جا توسط افراد زیادی با افزایش سن تجربه می‌شود. جمعیت‌های سالخورده اغلب به دلیل شیوع بالای ناتوانی مورد انگ اجتماعی می‌باشند.<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r36211177"></p><table class="box-گسترش_بخش plainlinks metadata ambox mbox-small-right ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Wiki_letter_w_cropped.svg" class="mw-file-description"><img alt="[نشان]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/20px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/30px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/40px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="31" /></a></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><b>این بخش نیازمند گسترش است</b>. <small>می‌توانید با <a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=">افزودن به آن</a> کمک کنید.</small></div></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="فقر_در_افراد_معلول"><span id=".D9.81.D9.82.D8.B1_.D8.AF.D8.B1_.D8.A7.D9.81.D8.B1.D8.A7.D8.AF_.D9.85.D8.B9.D9.84.D9.88.D9.84"></span>فقر در افراد معلول</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=12" title="ویرایش بخش: فقر در افراد معلول"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Pieter_Bruegel_the_Elder_-_The_Cripples.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Pieter_Bruegel_the_Elder_-_The_Cripples.JPG/220px-Pieter_Bruegel_the_Elder_-_The_Cripples.JPG" decoding="async" width="220" height="187" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Pieter_Bruegel_the_Elder_-_The_Cripples.JPG/330px-Pieter_Bruegel_the_Elder_-_The_Cripples.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Pieter_Bruegel_the_Elder_-_The_Cripples.JPG/440px-Pieter_Bruegel_the_Elder_-_The_Cripples.JPG 2x" data-file-width="689" data-file-height="585" /></a><figcaption>نقاشی با نام «گدایان» یا «معلولان» از <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D9%88%DA%AF%D9%84_%D9%85%D9%87%D8%AA%D8%B1" title="پیتر بروگل مهتر">پیتر بروگل مهتر</a></figcaption></figure> <p>نرخ فقر برای افراد دارای معلولیت در سن کار تقریباً دو و نیم برابر بیشتر از افراد بدون معلولیت است. ناتوانی و فقر ممکن است چرخه ای را تشکیل دهند که در آن موانع فیزیکی و انگ اجتماعی ناتوانی دستیابی به درآمد را دشوارتر می‌کند. معلولیت به نوبه خود، از لحاظ اجتماعی دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی و سایر ملزومات برای یک زندگی سالم را کاهش می‌دهد.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>۳۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در جوامعی که خدمات بهداشتی و اجتماعی از بودجه دولتی برخوردار نیستند، زندگی با معلولیت می‌تواند مستلزم صرف هزینه‌های دارویی، ویزیت‌های مکرر مراقبت‌های بهداشتی، کمک‌های شخصی در خانه، و وسایل و لباس‌های سازگار، همراه با هزینه‌های معمول زندگی باشد. گزارش جهانی در مورد معلولیت نشان می‌دهد که نیمی از همه معلولان در مقایسه با یک سوم افراد توانمند، توانایی پرداخت خدمات بهداشتی را ندارند.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>۳۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در کشورهای فاقد <a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C" title="خدمات عمومی">خدمات عمومی</a> برای بزرگسالان دارای معلولیت، خانواده‌های آنها ممکن است به زیر <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D9%81%D9%82%D8%B1" title="خط فقر">خط فقر</a> کشیده شوند.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>۳۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="اشتغال_افراد_ناتوان_و_معلول"><span id=".D8.A7.D8.B4.D8.AA.D8.BA.D8.A7.D9.84_.D8.A7.D9.81.D8.B1.D8.A7.D8.AF_.D9.86.D8.A7.D8.AA.D9.88.D8.A7.D9.86_.D9.88_.D9.85.D8.B9.D9.84.D9.88.D9.84"></span>اشتغال افراد ناتوان و معلول</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=13" title="ویرایش بخش: اشتغال افراد ناتوان و معلول"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>مطالعات ارتباط بین ناتوانی و <a href="/wiki/%D9%81%D9%82%D8%B1" title="فقر">فقر</a> را نشان داده‌اند. مشاغلی که به افراد ناتوان ارائه می‌شود کمیاب هستند. مارتا راسل (Marta Russell) از منظر نقد <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="سرمایه‌داری">سرمایه‌داری</a> خاطرنشان می‌کند که «[یک] مبنای اصلی برای سرکوب افراد ناتوان (کسانی که می‌توانند با کمک‌کار کنند) محرومیت آنها از استثمار به عنوان <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%B2%D8%AF%DB%8C" title="کار مزدی">کارگران مزدبگیر</a> است».<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>۳۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="فجایع_و_بلایا"><span id=".D9.81.D8.AC.D8.A7.DB.8C.D8.B9_.D9.88_.D8.A8.D9.84.D8.A7.DB.8C.D8.A7"></span>فجایع و بلایا</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=14" title="ویرایش بخش: فجایع و بلایا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>دانش تحقیقاتی محدودی دربارهٔ رابط معلولیت و بلایا (طبیعی و غیرطبیعی) وجود دارد، اما گزارش‌های روایتی و حکایتی زیادی در مورد تأثیر فجایع و بلایا بر افراد ناتوان وجود دارد.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>۳۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-cdra.colostate_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-cdra.colostate-39"><span class="cite-bracket">[</span>۳۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> افراد دارای ناتوانی تا حد زیادی تحت تأثیر بلایا هستند.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEStough2009_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEStough2009-40"><span class="cite-bracket">[</span>۳۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-cdra.colostate2_41-0" class="reference"><a href="#cite_note-cdra.colostate2-41"><span class="cite-bracket">[</span>۴۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> اگر کمک در دسترس نباشد، افراد دارای ناتوانی جسمی ممکن است در هنگام تخلیه (در هنگام زلزله به عنوان مثال) در معرض خطر باشند. افراد مبتلا به <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="اختلالات شناختی">اختلالات شناختی</a> ممکن است با درک دستورالعمل‌هایی که در صورت وقوع فاجعه باید از آنها پیروی کنند مشکل داشته باشند.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>۴۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> همه این عوامل می‌توانند درجه تنوع خطر را در موقعیت‌های فاجعه با افراد معلول افزایش دهند.<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>۴۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>مطالعات تحقیقاتی به‌طور مداوم تبعیض علیه افراد دارای معلولیت را در تمام مراحل یک چرخه فاجعه نشان داده‌است.<sup id="cite_ref-cdra.colostate3_44-0" class="reference"><a href="#cite_note-cdra.colostate3-44"><span class="cite-bracket">[</span>۴۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> رایج‌ترین محدودیت این است که مردم نمی‌توانند به‌طور فیزیکی به ساختمان‌ها یا وسایل حمل و نقل و همچنین دسترسی به خدمات مرتبط با بلایا دسترسی داشته باشند.<sup id="cite_ref-cdra.colostate4_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-cdra.colostate4-45"><span class="cite-bracket">[</span>۴۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> محرومیت این افراد تا حدی به دلیل عدم آموزش مرتبط با معلولیت ارائه شده به برنامه ریزان اضطراری و پرسنل امداد در بلایا است.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>۴۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="هویت"><span id=".D9.87.D9.88.DB.8C.D8.AA"></span>هویت</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=15" title="ویرایش بخش: هویت"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> در موقعیت‌هایی که تفاوت‌های افراد ناتوان قابل مشاهده است، افراد دارای ناتوانی اغلب با انگ اجتماعی (Stigma) مواجه می‌شوند. مردم اغلب به حضور فرد ناتوان با ترس، ترحم، حمایت، نگاه‌های سرزده، انزجار یا بی‌توجهی واکنش نشان می‌دهند. این واکنش‌ها می‌توانند افراد دارای معلولیت را از دسترسی به فضاهای اجتماعی همراه با مزایا و منابعی که این فضاها فراهم می‌کنند، محروم کنند.<sup id="cite_ref-:1x_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1x-47"><span class="cite-bracket">[</span>۴۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> جنی موریس (به انگلیسی: Jenny Morris)، نویسنده و محقق در زمینه معلولیت و ناتوانی، نحوه عملکرد انگ برای به حاشیه راندن افراد دارای معلولیت را اینگونه شرح می‌دهد:<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>۴۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><blockquote><p>اغلب اوقات بیرون رفتن در انظار عمومی شجاعت می‌خواهد. چند نفر از ما متوجه می‌شویم که نمی‌توانیم این کار را روز به روز، هفته به هفته، سال به سال، و با یک عمر طرد و نفرت انجام دهیم. این فقط محدودیت‌های فیزیکی نیست که ما را به خانه‌هایمان و کسانی که می‌شناسیم محدود می‌کند. این آگاهی است که هر ورود به دنیای عمومی تحت سلطه خیره‌ها، اغماض، ترحم و خصومت خواهد بود.</p></blockquote><p>علاوه بر این، مواجهه با انگ اجتماعی می‌تواند به سلامت روانی-عاطفی فرد مورد انگ آسیب برساند. یکی از راه‌هایی که سلامت روانی-عاطفی افراد دارای معلولیت تحت تأثیر نامطلوب قرار می‌گیرد، «درونی کردن ذهنی» ظلم و ستمی است که تجربه می‌کنند. این «درونی کردن ذهنی» می‌تواند منجر به احساس ضعیف بودن، دیوانه و غیرعادی بودن، بی‌ارزش بودن یا هر یک از ویژگی‌های منفی دیگر در فرد ناتوان شود شود. درونی‌سازی ظلم به <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B2%D8%AA_%D9%86%D9%81%D8%B3" title="عزت نفس">عزت نفس</a> فرد آسیب‌دیده آسیب می‌زند و رفتارهای او را به گونه‌ای شکل می‌دهد که با سلطه افراد سالم و غیر ناتوان سازگار باشد.<sup id="cite_ref-:1x2_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1x2-49"><span class="cite-bracket">[</span>۴۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ایده‌های توانایی‌گرا (به انگلیسی: Ableist ideas) اغلب زمانی درونی می‌شوند که افراد ناتوان توسط افراد و نهادهای اطرافشان تحت فشار قرار می‌گیرند تا تفاوت‌های معلولیت و ناتوانی خود را پنهان و کم‌اهمیت جلوه دهند، یا به نحوی از جهان‌بینی این دیدگاه به نحوی «عبور» کنند. به گفته نویسنده سیمی لینتون (Simi Linton)، عمل «عبور» کردن از طریق وادار کردن افراد ناتوان به تجربه از دست دادن اجتماع، اضطراب و شک به خود، عواقب عاطفی عمیقی را برای آنان به همراه دارد.<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>۴۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87_(%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A7%D8%AA)" title="رسانه (ارتباطات)">رسانه‌ها</a> (منظور رسانه‌های ایالات متحده) نقش بسزایی در ایجاد و تقویت ننگ مرتبط با معلولیت و ناتوانی دارند. به تصویر کشیدن معلولیت در رسانه‌ها معمولاً حضور معلولان را در جامعه در کل به عنوان یک امر حاشیه ای نشان می‌دهد. این تصویرها به‌طور همزمان درک جامعه عمومی از تفاوت معلولان را منعکس می‌کنند و بر آن تأثیر می‌گذارند. تاکتیک‌های متمایزی وجود دارد که رسانه‌ها اغلب برای نمایش حضور معلولان به کار می‌برند. این روش‌های متداول چارچوب‌بندی معلولیت به دلیل غیرانسانی بودن این روش‌ها و عدم اهمیت دادن به دیدگاه‌های افراد دارای معلولیت و ناتوانی به شدت مورد انتقاد قرار می‌گیرند. </p><div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="در_ادبیات،_سینما_و_رسانه‌ها"><span id=".D8.AF.D8.B1_.D8.A7.D8.AF.D8.A8.DB.8C.D8.A7.D8.AA.D8.8C_.D8.B3.DB.8C.D9.86.D9.85.D8.A7_.D9.88_.D8.B1.D8.B3.D8.A7.D9.86.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>در ادبیات، سینما و رسانه‌ها</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=16" title="ویرایش بخش: در ادبیات، سینما و رسانه‌ها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="ابرمعلول_(Supercrip)"><span id=".D8.A7.D8.A8.D8.B1.D9.85.D8.B9.D9.84.D9.88.D9.84_.28Supercrip.29"></span>ابرمعلول (Supercrip)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=17" title="ویرایش بخش: ابرمعلول (Supercrip)"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>«ابرمعلول» به مواردی اشاره دارد که <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87_(%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A7%D8%AA)" title="رسانه (ارتباطات)">رسانه‌ها</a> دربارهٔ فرد معلولی که دستاورد قابل توجهی داشته گزارشی تهیه می‌کنند یا یک شخصیت ساختگی معلول و ناتوانی با این ویژگی می‌سازند اما به جای آنچه که آن شخص انجام داده یا به‌دست آورده‌است، بر روی معلولیت او تمرکز می‌کنند. آنها به دلیل استثنایی بودن آن شخص در مقایسه با سایرین با شرایط یکسان یا مشابه به عنوان الهام بخش به تصویر کشیده می‌شوند. این استناد به‌طور گسترده در گزارش ورزشکاران معلول و همچنین در به تصویر کشیدن دانشمندان <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B7%DB%8C%D9%81_%D8%A7%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="اختلال طیف اوتیسم">اوتیسم</a> استفاده می‌شود.<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>۵۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>۵۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>بسیاری از افراد ناتوان این بازنمایی‌ها را به عنوان تقلیل دادن وضعیت افراد به جای نشان دادن آنها به عنوان فردی کامل می‌بینند و آنرا محکوم می‌کنند. علاوه بر این، تصویرسازی‌های ابرمعلولی به دلیل ایجاد این انتظار غیرواقع بینانه مورد انتقاد قرار می‌گیرند که معلولیت باید با نوعی استعداد، نبوغ یا بینش خاص همراه باشد. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="بدذات_یا_شریر_معلول"><span id=".D8.A8.D8.AF.D8.B0.D8.A7.D8.AA_.DB.8C.D8.A7_.D8.B4.D8.B1.DB.8C.D8.B1_.D9.85.D8.B9.D9.84.D9.88.D9.84"></span>بدذات یا شریر معلول</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=18" title="ویرایش بخش: بدذات یا شریر معلول"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>شخصیت‌هایی در داستانها که دارای نشانه‌های فیزیکی یا ذهنی متفاوتی از هنجارهای درک شده اجتماعی هستند، غالباً به عنوان <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%86_(%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%AA)" title="ویلن (شخصیت)">شریر</a> در متن قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، لیندزی رو-هیولد (Lindsey Row-Heyveld) خاطرنشان می‌کند که «دزدان دریایی بدجنس با پاهای میخ-مانند، چشمی کور، یا دست قلاب‌دار هستند، در حالی که دزدان دریایی قهرمان شبیه <a href="/wiki/%D8%AC%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%88" title="جک اسپارو">جک اسپارو</a> (شخصیت) که بازیگر آن بازیگر سالمی و توانمندی چون <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D9%BE" title="جانی دپ">جانی دپ</a> است، هستند».<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>۵۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> تفاوت‌های مشهود معلولان در اینگونه داستان‌ها با اکثریت توانمند برای برانگیختن ترس در مخاطبان است و می‌تواند این ذهنیت که «افراد معلول را تهدیدی برای منافع و رفاه فردی یا عمومی می‌داند» را تداوم بخشد. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جمعیت‌شناسی"><span id=".D8.AC.D9.85.D8.B9.DB.8C.D8.AA.E2.80.8C.D8.B4.D9.86.D8.A7.D8.B3.DB.8C"></span>جمعیت‌شناسی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=19" title="ویرایش بخش: جمعیت‌شناسی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>تخمین تعداد افراد معلول در سراسر جهان و سراسر یک کشور مشکل ساز است. با وجود رویکردهای متفاوتی که برای تعریف معلولیت اتخاذ شده‌است، اکثر جمعیت شناسان موافق هستند که جمعیت جهانی افراد دارای معلولیت بسیار زیاد است. به عنوان مثال، در سال ۲۰۱۲ میلادی، <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA" title="سازمان جهانی بهداشت">سازمان بهداشت جهانی</a> جمعیت جهان را ۶٫۵ میلیارد نفر تخمین زد و از این تعداد، نزدیک به ۶۵۰ میلیون نفر، یا ۱۰ درصد جمعیت جهان، از ناتوانی متوسط یا شدید رنج می‌برند.<sup id="cite_ref-World_Health_Organization_54-0" class="reference"><a href="#cite_note-World_Health_Organization-54"><span class="cite-bracket">[</span>۵۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در سال ۲۰۱۸ میلادی، <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B1" title="سازمان بین‌المللی کار">سازمان بین‌المللی کار</a> تخمین زد که حدود یک میلیارد نفر (یک هفتم جمعیت جهان) دارای معلولیت هستند که ۸۰ درصد آنها در کشورهای در حال توسعه و ۸۰ درصد در سن کار هستند. حذف افراد معلول از نیروی کار تا ۷ درصد از <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%B5_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C" title="تولید ناخالص داخلی">تولید ناخالص داخلی</a> هزینه دربرداشته.<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>۵۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="کشورهای_در_حال_توسعه"><span id=".DA.A9.D8.B4.D9.88.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AF.D8.B1_.D8.AD.D8.A7.D9.84_.D8.AA.D9.88.D8.B3.D8.B9.D9.87"></span>کشورهای در حال توسعه</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=20" title="ویرایش بخش: کشورهای در حال توسعه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ناتوانی در کشورهای در حال توسعه بیشتر از کشورهای توسعه یافته‌است. تصور می‌شود که ارتباط بین ناتوانی و فقر بخشی از یک "چرخه فاسد و معیوب (Vicious cycle)" است که در آن این <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ساختارگرایی">ساختارها</a> متقابلاً تقویت می‌شوند.<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>۵۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=21" title="ویرایش بخش: جستارهای وابسته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="مطالعات ناتوانی">مطالعات ناتوانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="مدل پزشکی ناتوانی">مدل پزشکی ناتوانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="مدل اجتماعی ناتوانی">مدل اجتماعی ناتوانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%BE%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="پارا المپیک">پارا المپیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D8%B2%D8%B4_%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86" title="ورزش معلولین">ورزش معلولین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="نماد بین‌المللی دسترسی">نماد بین‌المللی دسترسی</a><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style></div></li></ul> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">در <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="ویکی‌انبار">ویکی‌انبار</a> پرونده‌هایی دربارهٔ <span style="font-weight: bold; font-style: italic;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Disabled_people" class="extiw" title="commons:Category:Disabled people">ناتوانی</a></span> موجود است.</div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="یادداشت‌ها"><span id=".DB.8C.D8.A7.D8.AF.D8.AF.D8.A7.D8.B4.D8.AA.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>یادداشت‌ها</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=22" title="ویرایش بخش: یادداشت‌ها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <ol class="references"> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Windover_Archeological_Site" class="extiw" title="en:Windover Archeological Site">Windover Archeological Site</a></span> </li> </ol> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=23" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%A7%D8%AF%D8%A8_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="فرهنگستان زبان و ادب فارسی">فرهنگستان زبان و ادب فارسی</a> در معادل‌های مصوب خود از <i>کم‌توانی</i> به جای <i>disability</i> در <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="زبان انگلیسی">انگلیسی</a> استفاده کرده‌است. <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111226135234/http://persianacademy.ir/UserFiles/File/Mosavvab/08Latin.zip">«فرهنگ واژه‌های مصوّب فرهنگستان ـ دفتر هشتم، بخش لاتین»</a>. فرهنگستان زبان و ادب فارسی. ص. <bdi>۴۳</bdi>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.persianacademy.ir/UserFiles/File/Mosavvab/08Latin.zip">اصلی</a> در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۱<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۳۱ دسامبر ۲۰۱۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF+%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D9%85%D8%B5%D9%88%D9%91%D8%A8+%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%80+%D8%AF%D9%81%D8%AA%D8%B1+%D9%87%D8%B4%D8%AA%D9%85%D8%8C+%D8%A8%D8%AE%D8%B4+%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B4%DB%B3%3C%2Fbdi%3E&rft.pub=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86+%D9%88+%D8%A7%D8%AF%D8%A8+%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.persianacademy.ir%2FUserFiles%2FFile%2FMosavvab%2F08Latin.zip&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://jdisabilstud.org/">«مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)»</a>. <i>jdisabilstud.org</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۲-۰۷-۰۳</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=jdisabilstud.org&rft.atitle=%D9%85%D8%AC%D9%84%D9%87+%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA+%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C+%28%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C-+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DB%8C%29&rft_id=https%3A%2F%2Fjdisabilstud.org%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220920171158/https://rc.majlis.ir/fa/law/show/94044">«مادهٔ ۱ قانون جامع حمایت از حقوق معلولان»</a>. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. <bdi>۱۶ اردیبهشت ۱۳۸۳</bdi>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rc.majlis.ir/fa/law/show/94044">اصلی</a> در ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۲<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۶ دی ۱۳۹۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87%D9%94+%DB%B1+%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86+%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9+%D8%AD%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%AA+%D8%A7%D8%B2+%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82+%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3+%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1383&rft_id=https%3A%2F%2Frc.majlis.ir%2Ffa%2Flaw%2Fshow%2F94044&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Russell, Marta, and Ravi Malhotra. Capitalism & Disability: Selected Writings by Marta Russell. Edited by Keith Rosenthal. Chicago, Illinois: Haymarket Books, 2019.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">UN General Assembly, <i>Convention on the Rights of Persons with Disabilities: resolution / adopted by the General Assembly</i>, 24 January 2007, A/RES/61/106, available at: https://www.refworld.org/docid/45f973632.html [accessed 27 December 2020]</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFLinton1998" class="citation book cs1">Linton, Simi (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/claimingdisabili00lint"><i>Claiming Disability: Knowledge and Identity</i></a>. New York: New York University Press.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Claiming+Disability%3A+Knowledge+and+Identity&rft.place=New+York&rft.pub=New+York+University+Press&rft.date=1998&rft.aulast=Linton&rft.aufirst=Simi&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fclaimingdisabili00lint&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFDolmage2014" class="citation book cs1">Dolmage, Jay Timothy (2014). <i>Prothesis</i>. Syracuse University Press.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Prothesis&rft.pub=Syracuse+University+Press&rft.date=2014&rft.aulast=Dolmage&rft.aufirst=Jay+Timothy&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-pmid_28400984-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pmid_28400984_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMugueta-AguinagaGarcia-Zapirain2017" class="citation journal cs1">Mugueta-Aguinaga I, Garcia-Zapirain B (2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5362177">"Is Technology Present in Frailty? Technology a Back-up Tool for Dealing with Frailty in the Elderly: A Systematic Review"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=Aging_and_Disease&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aging and Disease (صفحه وجود ندارد)">Aging and Disease</a></i>. <b>8</b> (2): 176–195. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.14336%2FAD.2016.0901">10.14336/AD.2016.0901</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5362177">5362177</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28400984">28400984</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Aging+and+Disease&rft.atitle=Is+Technology+Present+in+Frailty%3F+Technology+a+Back-up+Tool+for+Dealing+with+Frailty+in+the+Elderly%3A+A+Systematic+Review&rft.volume=8&rft.issue=2&rft.pages=176-195&rft.date=2017&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5362177%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F28400984&rft_id=info%3Adoi%2F10.14336%2FAD.2016.0901&rft.aulast=Mugueta-Aguinaga&rft.aufirst=I&rft.au=Garcia-Zapirain%2C+B&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5362177&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFAbidiSharma2014" class="citation journal cs1">Abidi J, Sharma D (May 2014). "Poverty, Disability, and Employment: Global Perspectives From the National Centre for Promotion of Employment for Disabled People". <i>Career Development and Transition for Exceptional Individuals</i>. <b>37</b> (1): 60–68. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1177%2F2165143413520180">10.1177/2165143413520180</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:154676584">154676584</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Career+Development+and+Transition+for+Exceptional+Individuals&rft.atitle=Poverty%2C+Disability%2C+and+Employment%3A+Global+Perspectives+From+the+National+Centre+for+Promotion+of+Employment+for+Disabled+People&rft.volume=37&rft.issue=1&rft.pages=60-68&rft.date=2014-05&rft_id=info%3Adoi%2F10.1177%2F2165143413520180&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A154676584%23id-name%3DS2CID&rft.aulast=Abidi&rft.aufirst=J&rft.au=Sharma%2C+D&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMoore2015" class="citation web cs1">Moore, Michael (January 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200504062427/https://infidels.org/library/modern/michael_moore/disabled.html">"Religious Attitudes toward the Disabled (2015)"</a>. <i>infidels.org</i>. The Secular Web. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://infidels.org/library/modern/michael_moore/disabled.html">the original</a> on May 4, 2020<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">30 April</span> 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=infidels.org&rft.atitle=Religious+Attitudes+toward+the+Disabled+%282015%29&rft.date=2015-01&rft.aulast=Moore&rft.aufirst=Michael&rft_id=https%3A%2F%2Finfidels.org%2Flibrary%2Fmodern%2Fmichael_moore%2Fdisabled.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBrown1994" class="citation book cs1">Brown, Robin (1994). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/floridasfirstpeo0000brow"><i>Florida's First People: 12,000 Years of Human History</i></a>. pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/floridasfirstpeo0000brow/page/25">25</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/1-56164-032-8" title="ویژه:منابع کتاب/1-56164-032-8"><bdi>1-56164-032-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Florida%27s+First+People%3A+12%2C000+Years+of+Human+History&rft.pages=25&rft.date=1994&rft.isbn=1-56164-032-8&rft.aulast=Brown&rft.aufirst=Robin&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Ffloridasfirstpeo0000brow&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMilanich1994" class="citation book cs1">Milanich, Jerald T. (1994). <i>Archaeology of Precolumbian Florida</i>. p. 75. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-8130-1273-2" title="ویژه:منابع کتاب/0-8130-1273-2"><bdi>0-8130-1273-2</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Archaeology+of+Precolumbian+Florida&rft.pages=75&rft.date=1994&rft.isbn=0-8130-1273-2&rft.aulast=Milanich&rft.aufirst=Jerald+T.&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKağnici2018" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Kağnici, Gökhan (2018-12-28). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dergipark.org.tr/en/pub/egetid/issue/41611/502714">"Insights from Sumerian Mythology: The Myth of Enki And Ninmaḫ and the History of Disability"</a>. <i>Tarih İncelemeleri Dergisi</i> (به انگلیسی). <b>33</b> (2): 429–450. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.18513%2Fegetid.502714">10.18513/egetid.502714</a></span>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0257-4152">0257-4152</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Tarih+%C4%B0ncelemeleri+Dergisi&rft.atitle=Insights+from+Sumerian+Mythology%3A+The+Myth+of+Enki+And+Ninma%E1%B8%AB+and+the+History+of+Disability&rft.volume=33&rft.issue=2&rft.pages=429-450&rft.date=2018-12-28&rft_id=info%3Adoi%2F10.18513%2Fegetid.502714&rft.issn=0257-4152&rft.aulast=Ka%C4%9Fnici&rft.aufirst=G%C3%B6khan&rft_id=https%3A%2F%2Fdergipark.org.tr%2Fen%2Fpub%2Fegetid%2Fissue%2F41611%2F502714&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLoeblNunn1997" class="citation journal cs1">Loebl, W Y; Nunn, J F (August 1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1296463">"Staffs as Walking Aids in Ancient Egypt and Palestine"</a>. <i>Journal of the Royal Society of Medicine</i>. <b>90</b> (8): 450–454. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1177%2F014107689709000811">10.1177/014107689709000811</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0141-0768">0141-0768</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1296463">1296463</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9307002">9307002</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+Royal+Society+of+Medicine&rft.atitle=Staffs+as+Walking+Aids+in+Ancient+Egypt+and+Palestine&rft.volume=90&rft.issue=8&rft.pages=450-454&rft.date=1997-08&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1296463%23id-name%3DPMC&rft.issn=0141-0768&rft_id=info%3Apmid%2F9307002&rft_id=info%3Adoi%2F10.1177%2F014107689709000811&rft.aulast=Loebl&rft.aufirst=W+Y&rft.au=Nunn%2C+J+F&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1296463&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSneed2020" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Sneed, Debby (August 2020). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.15184%2Faqy.2020.123">"The architecture of access: ramps at ancient Greek healing sanctuaries"</a>. <i>Antiquity</i> (به انگلیسی). <b>94</b> (376): 1015–1029. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.15184%2Faqy.2020.123">10.15184/aqy.2020.123</a></span>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0003-598X">0003-598X</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Antiquity&rft.atitle=The+architecture+of+access%3A+ramps+at+ancient+Greek+healing+sanctuaries&rft.volume=94&rft.issue=376&rft.pages=1015-1029&rft.date=2020-08&rft_id=info%3Adoi%2F10.15184%2Faqy.2020.123&rft.issn=0003-598X&rft.aulast=Sneed&rft.aufirst=Debby&rft_id=%2F%2Fdoi.org%2F10.15184%252Faqy.2020.123&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGeggel2020" class="citation web cs1">Geggel, Laura (22 July 2020). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200729070806/https://www.foxnews.com/science/ancient-greeks-may-have-built-disability-ramps-on-some-temples">"Ancient Greeks may have built 'disability ramps' on some temples"</a>. <i>LiveScience</i>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.foxnews.com/science/ancient-greeks-may-have-built-disability-ramps-on-some-temples">the original</a> on July 29, 2020<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 August</span> 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=LiveScience&rft.atitle=Ancient+Greeks+may+have+built+%27disability+ramps%27+on+some+temples&rft.date=2020-07-22&rft.aulast=Geggel&rft.aufirst=Laura&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.foxnews.com%2Fscience%2Fancient-greeks-may-have-built-disability-ramps-on-some-temples&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSamama2016" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Samama, Evelyne (2016). <i>Disability in Antiquity</i> (به انگلیسی). Routledge. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-315-62528-7" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-315-62528-7"><bdi>978-1-315-62528-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Disability+in+Antiquity&rft.pub=Routledge&rft.date=2016&rft.isbn=978-1-315-62528-7&rft.aulast=Samama&rft.aufirst=Evelyne&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-:02-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:02_19-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Braddock, David, and Susan Parrish, "An Institutional History of Disability," in <i>Handbook of Disability Studies</i>, ed. Gary Albrecht, Katherine Seelman, and Michael Bury (Thousand Oaks, Calif. : Sage, 2001).</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFStiker2000" class="citation book cs1">Stiker, Henri (2000). <i>A History of Disability</i>. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press. p. 91.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+History+of+Disability&rft.place=Ann+Arbor%2C+Michigan&rft.pages=91&rft.pub=University+of+Michigan+Press&rft.date=2000&rft.aulast=Stiker&rft.aufirst=Henri&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-:03-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:03_21-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Braddock, David, and Susan Parrish, "An Institutional History of Disability," in <i>Handbook of Disability Studies</i>, ed. Gary Albrecht, Katherine Seelman, and Michael Bury (Thousand Oaks, Calif. : Sage, 2001).</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFFoucault1980" class="citation book cs1">Foucault, Michel (1980). <i>The History of Sexuality, vol. 1</i>. New York: Vintage.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+History+of+Sexuality%2C+vol.+1&rft.place=New+York&rft.pub=Vintage&rft.date=1980&rft.aulast=Foucault&rft.aufirst=Michel&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRussell2019" class="citation book cs1">Russell, Marta (2019). <i>Capitalism & disability</i>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-60846-719-8" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-60846-719-8"><bdi>978-1-60846-719-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Capitalism+%26+disability&rft.date=2019&rft.isbn=978-1-60846-719-8&rft.aulast=Russell&rft.aufirst=Marta&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEOliver1990-24" class="mw-cite-dir-ltr"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEOliver1990_24-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFOliver1990">Oliver 1990</a>.</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text">Shakespeare, Tom. "The Social Model of Disability." In <i>The Disability Studies Reader</i>, ed. Lennard Davis (New York: Routledge, 2006, 2d ed.), 197–204.</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.umass.edu/studentlife/sites/default/files/documents/pdf/Invisible%20Disabilities%20List%20%26%20Information.pdf">"Invisible Disabilities: List & Information"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>Disabled World</i>. 2015-10-28. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210225031631/http://www.umass.edu/studentlife/sites/default/files/documents/pdf/Invisible%20Disabilities%20List%20%26%20Information.pdf">Archived</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> from the original on February 25, 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2021-02-15</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Disabled+World&rft.atitle=Invisible+Disabilities%3A+List+%26+Information&rft.date=2015-10-28&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.umass.edu%2Fstudentlife%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Fdocuments%2Fpdf%2FInvisible%2520Disabilities%2520List%2520%2526%2520Information.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFStuart2006" class="citation journal cs1">Stuart H (September 2006). "Mental illness and employment discrimination". <i>Current Opinion in Psychiatry</i>. <b>19</b> (5): 522–6. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1097%2F01.yco.0000238482.27270.5d">10.1097/01.yco.0000238482.27270.5d</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16874128">16874128</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:45821626">45821626</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Current+Opinion+in+Psychiatry&rft.atitle=Mental+illness+and+employment+discrimination&rft.volume=19&rft.issue=5&rft.pages=522-6&rft.date=2006-09&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A45821626%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F16874128&rft_id=info%3Adoi%2F10.1097%2F01.yco.0000238482.27270.5d&rft.aulast=Stuart&rft.aufirst=H&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text">Furrie, Adele, Rebecca Gewurtz, Wendy Porch, Cameron Crawford, Maureen Haan, and John Stapleton. "Episodic Disabilities in Canada." 2016</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220920171158/https://rc.majlis.ir/fa/law/show/94044">«قانون جامع حمایت از حقوق معلولان»</a>. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. <bdi>۱۶ اردیبهشت ۱۳۸۳</bdi>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rc.majlis.ir/fa/law/show/94044">اصلی</a> در ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۲<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۶ دی ۱۳۹۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86+%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9+%D8%AD%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%AA+%D8%A7%D8%B2+%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82+%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3+%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1383&rft_id=https%3A%2F%2Frc.majlis.ir%2Ffa%2Flaw%2Fshow%2F94044&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210108222608/https://rc.majlis.ir/fa/law/show/134833%E2%80%8F">«قانون تصویب کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت»</a>. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. <bdi>۱۳ آذر ۱۳۸۷</bdi>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rc.majlis.ir/fa/law/show/134833‏">اصلی</a> در ۸ ژانویه ۲۰۲۱<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۶ دی ۱۳۹۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86+%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%A8+%DA%A9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86+%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82+%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF+%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C+%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA&rft.pub=%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3+%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1387&rft_id=https%3A%2F%2Frc.majlis.ir%2Ffa%2Flaw%2Fshow%2F134833%E2%80%8F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rrk.ir/Laws/ShowLaw.aspx?Code=16936">«قانون حمایت از حقوق معلولان»</a>. روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران. <bdi>۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۷</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۶ دی ۱۳۹۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86+%D8%AD%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%AA+%D8%A7%D8%B2+%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82+%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C+%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.date=1397&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.rrk.ir%2FLaws%2FShowLaw.aspx%3FCode%3D16936&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.isna.ir/news/99091310135/ردپای-غفلت-بر-مسیر-اجرای-قانون-حمایت-از-حقوق-معلولان‏">«ردپای «غفلت» بر مسیر اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان»</a>. ایسنا. <bdi>۱۳ آذر ۱۳۹۹</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۶ دی ۱۳۹۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%B1%D8%AF%D9%BE%D8%A7%DB%8C+%C2%AB%D8%BA%D9%81%D9%84%D8%AA%C2%BB+%D8%A8%D8%B1+%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%B1+%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C+%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86+%D8%AD%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%AA+%D8%A7%D8%B2+%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82+%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%A7&rft.date=1399&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.isna.ir%2Fnews%2F99091310135%2F%D8%B1%D8%AF%D9%BE%D8%A7%DB%8C-%D8%BA%D9%81%D9%84%D8%AA-%D8%A8%D8%B1-%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D8%AD%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%E2%80%8F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-:0-33"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:0_33-0">۳۲٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_33-1">۳۲٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFمرکز_پژوهشهای_مجلس_جمهوری_اسلامی_ایران1383" class="citation web">مرکز پژوهشهای مجلس جمهوری اسلامی ایران (<bdi>۱۳۸۳-۰۲-۱۶</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220920171158/https://rc.majlis.ir/fa/law/show/94044">«قانون جامع حمایت از حقوق معلولان»</a>. <i>rc.majlis.ir</i>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rc.majlis.ir/fa/law/show/94044">اصلی</a> در ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۲<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۵ ژانویه ۲۰۲۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=rc.majlis.ir&rft.atitle=%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86+%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9+%D8%AD%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%AA+%D8%A7%D8%B2+%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82+%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86&rft.date=1383&rft.au=%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3+%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft_id=https%3A%2F%2Frc.majlis.ir%2Ffa%2Flaw%2Fshow%2F94044&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFYeo2001" class="citation journal cs1">Yeo, Rebecca (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1754542">"Chronic Poverty and Disability"</a>. <i>SSRN Electronic Journal</i>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2139%2Fssrn.1754542">10.2139/ssrn.1754542</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1556-5068">1556-5068</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=SSRN+Electronic+Journal&rft.atitle=Chronic+Poverty+and+Disability&rft.date=2001&rft_id=info%3Adoi%2F10.2139%2Fssrn.1754542&rft.issn=1556-5068&rft.aulast=Yeo&rft.aufirst=Rebecca&rft_id=http%3A%2F%2Fdx.doi.org%2F10.2139%2Fssrn.1754542&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text">World Health Organization, <i>World report on disability</i>, 2011.</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://centrodiba.org">"Centro DÍBÁ"</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150123232245/http://www.centrodiba.org/">Archived</a> from the original on January 23, 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">May 10,</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Centro+D%C3%8DB%C3%81&rft_id=http%3A%2F%2Fcentrodiba.org&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRussell2019" class="citation book cs1">Russell, Marta (2019). <i>Capitalism & Disability: Selected Writings</i>. Chicago, IL: Haymarket Books. p. 14. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-60846-686-3" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-60846-686-3"><bdi>978-1-60846-686-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Capitalism+%26+Disability%3A+Selected+Writings&rft.place=Chicago%2C+IL&rft.pages=14&rft.pub=Haymarket+Books&rft.date=2019&rft.isbn=978-1-60846-686-3&rft.aulast=Russell&rft.aufirst=Marta&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.apa.org/pubs/journals/releases/rep-55-3-211.pdf">"Disaster Case Management and Individuals With Disabilities"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130512185921/http://www.apa.org/pubs/journals/releases/rep-55-3-211.pdf">Archived</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> from the original on May 12, 2013<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">January 31,</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Disaster+Case+Management+and+Individuals+With+Disabilities&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.apa.org%2Fpubs%2Fjournals%2Freleases%2Frep-55-3-211.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-cdra.colostate-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-cdra.colostate_39-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130512111637/http://cdra.colostate.edu/Data/Sites/1/cdra-research/peek-stough2010.pdf">"Children With Disabilities in the Context of Disaster: A Social Vulnerability Perspective"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Child Development. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://cdra.colostate.edu/Data/Sites/1/cdra-research/peek-stough2010.pdf">the original</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> on May 12, 2013<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">January 31,</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Children+With+Disabilities+in+the+Context+of+Disaster%3A+A+Social+Vulnerability+Perspective&rft.pub=Child+Development&rft_id=http%3A%2F%2Fcdra.colostate.edu%2FData%2FSites%2F1%2Fcdra-research%2Fpeek-stough2010.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEStough2009-40" class="mw-cite-dir-ltr"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEStough2009_40-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFStough2009">Stough 2009</a>.</span> </li> <li id="cite_note-cdra.colostate2-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-cdra.colostate2_41-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130512111637/http://cdra.colostate.edu/Data/Sites/1/cdra-research/peek-stough2010.pdf">"Children With Disabilities in the Context of Disaster: A Social Vulnerability Perspective"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Child Development. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://cdra.colostate.edu/Data/Sites/1/cdra-research/peek-stough2010.pdf">the original</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> on May 12, 2013<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">January 31,</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Children+With+Disabilities+in+the+Context+of+Disaster%3A+A+Social+Vulnerability+Perspective&rft.pub=Child+Development&rft_id=http%3A%2F%2Fcdra.colostate.edu%2FData%2FSites%2F1%2Fcdra-research%2Fpeek-stough2010.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMcAdams_DucyStough2011" class="citation journal cs1">McAdams Ducy, Elizabeth; Stough, Laura M. (July 29, 2011). "Exploring the support role of special education teachers after Hurricane Ike: Children with significant disabilities". <i>Journal of Family Issues</i>. <b>32</b> (10): 1325–45. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1177%2F0192513X11412494">10.1177/0192513X11412494</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:146605276">146605276</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Family+Issues&rft.atitle=Exploring+the+support+role+of+special+education+teachers+after+Hurricane+Ike%3A+Children+with+significant+disabilities&rft.volume=32&rft.issue=10&rft.pages=1325-45&rft.date=2011-07-29&rft_id=info%3Adoi%2F10.1177%2F0192513X11412494&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A146605276%23id-name%3DS2CID&rft.aulast=McAdams+Ducy&rft.aufirst=Elizabeth&rft.au=Stough%2C+Laura+M.&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130212021905/http://www.ncd.gov/publications/2009/Aug122009">"Effective Emergency Management: Making Improvements for Communities and People with Disabilities: National Council on Disability"</a>. Ncd.gov. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncd.gov/publications/2009/Aug122009">the original</a> on February 12, 2013<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">January 29,</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Effective+Emergency+Management%3A+Making+Improvements+for+Communities+and+People+with+Disabilities%3A+National+Council+on+Disability&rft.pub=Ncd.gov&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ncd.gov%2Fpublications%2F2009%2FAug122009&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-cdra.colostate3-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-cdra.colostate3_44-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130512111637/http://cdra.colostate.edu/Data/Sites/1/cdra-research/peek-stough2010.pdf">"Children With Disabilities in the Context of Disaster: A Social Vulnerability Perspective"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Child Development. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://cdra.colostate.edu/Data/Sites/1/cdra-research/peek-stough2010.pdf">the original</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> on May 12, 2013<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">January 31,</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Children+With+Disabilities+in+the+Context+of+Disaster%3A+A+Social+Vulnerability+Perspective&rft.pub=Child+Development&rft_id=http%3A%2F%2Fcdra.colostate.edu%2FData%2FSites%2F1%2Fcdra-research%2Fpeek-stough2010.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-cdra.colostate4-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-cdra.colostate4_45-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130512111637/http://cdra.colostate.edu/Data/Sites/1/cdra-research/peek-stough2010.pdf">"Children With Disabilities in the Context of Disaster: A Social Vulnerability Perspective"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Child Development. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://cdra.colostate.edu/Data/Sites/1/cdra-research/peek-stough2010.pdf">the original</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> on May 12, 2013<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">January 31,</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Children+With+Disabilities+in+the+Context+of+Disaster%3A+A+Social+Vulnerability+Perspective&rft.pub=Child+Development&rft_id=http%3A%2F%2Fcdra.colostate.edu%2FData%2FSites%2F1%2Fcdra-research%2Fpeek-stough2010.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130202131058/http://www.un.org/disabilities/default.asp?id=1546">"UN Enable – Disability, natural disasters and emergency situations"</a>. Un.org. May 31, 2011. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.un.org/disabilities/default.asp?id=1546">the original</a> on February 2, 2013<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">January 29,</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=UN+Enable+%E2%80%93+Disability%2C+natural+disasters+and+emergency+situations&rft.pub=Un.org&rft.date=2011-05-31&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.un.org%2Fdisabilities%2Fdefault.asp%3Fid%3D1546&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-:1x-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:1x_47-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFReeve2004" class="citation book cs1">Reeve, Donna (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://donnareeve.co.uk/wp-content/uploads/2014/03/ReeveChapter2004b.pdf">"Psycho-emotional dimensions of disability and the social model"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. In Barnes, Colin; Mercer, Geof (eds.). <i>Reeve Chapter 2004</i>. Leeds, UK: The Disability Press. pp. 83–100. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-9528450-8-9" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-9528450-8-9"><bdi>978-0-9528450-8-9</bdi></a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160505134229/http://donnareeve.co.uk/wp-content/uploads/2014/03/ReeveChapter2004b.pdf">Archived</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> from the original on May 5, 2016<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">April 19,</span> 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Psycho-emotional+dimensions+of+disability+and+the+social+model&rft.btitle=Reeve+Chapter+2004&rft.place=Leeds%2C+UK&rft.pages=83-100&rft.pub=The+Disability+Press&rft.date=2004&rft.isbn=978-0-9528450-8-9&rft.aulast=Reeve&rft.aufirst=Donna&rft_id=http%3A%2F%2Fdonnareeve.co.uk%2Fwp-content%2Fuploads%2F2014%2F03%2FReeveChapter2004b.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMorris1991" class="citation book cs1">Morris, Jenny (1991). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://repositoriocdpd.net:8080/bitstream/handle/123456789/605/L_MorrisJ_PrideAgainstPrejudice_1991.pdf?sequence=1"><i>Pride Against Prejudice Transforming Attitudes to Disability</i></a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Aylesbury, Bucks, UK: The Women's Press. pp. 21, 22. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160423174531/http://repositoriocdpd.net:8080/bitstream/handle/123456789/605/L_MorrisJ_PrideAgainstPrejudice_1991.pdf?sequence=1">Archived</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> from the original on April 23, 2016<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">April 19,</span> 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Pride+Against+Prejudice+Transforming+Attitudes+to+Disability&rft.place=Aylesbury%2C+Bucks%2C+UK&rft.pages=21%2C+22&rft.pub=The+Women%27s+Press&rft.date=1991&rft.aulast=Morris&rft.aufirst=Jenny&rft_id=http%3A%2F%2Frepositoriocdpd.net%3A8080%2Fbitstream%2Fhandle%2F123456789%2F605%2FL_MorrisJ_PrideAgainstPrejudice_1991.pdf%3Fsequence%3D1&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-:1x2-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:1x2_49-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFReeve2004" class="citation book cs1">Reeve, Donna (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://donnareeve.co.uk/wp-content/uploads/2014/03/ReeveChapter2004b.pdf">"Psycho-emotional dimensions of disability and the social model"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. In Barnes, Colin; Mercer, Geof (eds.). <i>Reeve Chapter 2004</i>. Leeds, UK: The Disability Press. pp. 83–100. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-9528450-8-9" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-9528450-8-9"><bdi>978-0-9528450-8-9</bdi></a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160505134229/http://donnareeve.co.uk/wp-content/uploads/2014/03/ReeveChapter2004b.pdf">Archived</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> from the original on May 5, 2016<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">April 19,</span> 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Psycho-emotional+dimensions+of+disability+and+the+social+model&rft.btitle=Reeve+Chapter+2004&rft.place=Leeds%2C+UK&rft.pages=83-100&rft.pub=The+Disability+Press&rft.date=2004&rft.isbn=978-0-9528450-8-9&rft.aulast=Reeve&rft.aufirst=Donna&rft_id=http%3A%2F%2Fdonnareeve.co.uk%2Fwp-content%2Fuploads%2F2014%2F03%2FReeveChapter2004b.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLinton1998" class="citation book cs1">Linton, Semi (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/claimingdisabili00lint/mode/2up"><i>Claiming Disability: Knowledge and Identity</i></a>. New York: NYU Press. pp. 19–21. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-8147-5134-3" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-8147-5134-3"><bdi>978-0-8147-5134-3</bdi></a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/claimingdisabili00lint/page/19">the original</a> on 2013-09-30<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">3 May</span> 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Claiming+Disability%3A+Knowledge+and+Identity&rft.place=New+York&rft.pages=19-21&rft.pub=NYU+Press&rft.date=1998&rft.isbn=978-0-8147-5134-3&rft.aulast=Linton&rft.aufirst=Semi&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fclaimingdisabili00lint%2Fpage%2F19&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMurray2008" class="citation book cs1">Murray, Stuart (2008). <i>Representing Autism Culture, Narrative, Fascination</i>. Liverpool: Liverpool University Press. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-84631-092-8" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-84631-092-8"><bdi>978-1-84631-092-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Representing+Autism+Culture%2C+Narrative%2C+Fascination&rft.place=Liverpool&rft.pub=Liverpool+University+Press&rft.date=2008&rft.isbn=978-1-84631-092-8&rft.aulast=Murray&rft.aufirst=Stuart&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMarie_Myers_HardinBrent_Hardin" class="citation web cs1">Marie Myers Hardin; Brent Hardin. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20040819191636/http://physed.otago.ac.nz/sosol/v7i1/v7i1_1.html">"The 'Supercrip' in sport media: Wheelchair athletes discuss hegemony's disabled hero"</a>. <i>Sociology of Sport Online</i>. School of Physical Education, University of Otago. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://physed.otago.ac.nz/sosol/v7i1/v7i1_1.html">the original</a> on 2004-08-19<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2016-04-19</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Sociology+of+Sport+Online&rft.atitle=The+%E2%80%98Supercrip%E2%80%99+in+sport+media%3A+Wheelchair+athletes+discuss+hegemony%E2%80%99s+disabled+hero&rft.au=Marie+Myers+Hardin&rft.au=Brent+Hardin&rft_id=http%3A%2F%2Fphysed.otago.ac.nz%2Fsosol%2Fv7i1%2Fv7i1_1.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRow-Heyveld2015" class="citation journal cs1">Row-Heyveld, Lindsey (2015). "Reading Batman, Writing X-Men Superpowers and Disabilities in the First-Year Seminar". <i>Pedagogy: Critical Approaches to Teaching Literature, Language, Composition, and Culture</i>. <b>15</b> (3): 519–26. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1215%2F15314200-2917105">10.1215/15314200-2917105</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:146299487">146299487</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Pedagogy%3A+Critical+Approaches+to+Teaching+Literature%2C+Language%2C+Composition%2C+and+Culture&rft.atitle=Reading+Batman%2C+Writing+X-Men+Superpowers+and+Disabilities+in+the+First-Year+Seminar&rft.volume=15&rft.issue=3&rft.pages=519-26&rft.date=2015&rft_id=info%3Adoi%2F10.1215%2F15314200-2917105&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A146299487%23id-name%3DS2CID&rft.aulast=Row-Heyveld&rft.aufirst=Lindsey&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-World_Health_Organization-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-World_Health_Organization_54-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.who.int/disabilities/world_report/2011/report/en/">"Disability World Report 2011"</a>. World Health Organization. 2011. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150119103941/http://www.who.int/disabilities/world_report/2011/report/en/">Archived</a> from the original on January 19, 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">January 8,</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Disability+World+Report+2011&rft.pub=World+Health+Organization&rft.date=2011&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.who.int%2Fdisabilities%2Fworld_report%2F2011%2Freport%2Fen%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ft.com/content/f4e2dc50-3dab-11e8-bcc8-cebcb81f1f90">"For many, disability is part of what it means to be human"</a>. <i>Financial Times</i>. 11 May 2018. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180815024712/https://www.ft.com/content/f4e2dc50-3dab-11e8-bcc8-cebcb81f1f90">Archived</a> from the original on August 15, 2018<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 August</span> 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Financial+Times&rft.atitle=For+many%2C+disability+is+part+of+what+it+means+to+be+human&rft.date=2018-05-11&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ft.com%2Fcontent%2Ff4e2dc50-3dab-11e8-bcc8-cebcb81f1f90&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFYeo_R._,_Moore_K.2003" class="citation journal cs1">Yeo R. , Moore K. (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_world-development_2003-03_31_3/page/571">"Including disabled people in poverty reduction work: "Nothing about us, without us"<span class="cs1-kern-right"></span>"</a>. <i>World Development</i>. <b>31</b> (3): 571–90. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0305-750X%2802%2900218-8">10.1016/S0305-750X(02)00218-8</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=World+Development&rft.atitle=Including+disabled+people+in+poverty+reduction+work%3A+%22Nothing+about+us%2C+without+us%22&rft.volume=31&rft.issue=3&rft.pages=571-90&rft.date=2003&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0305-750X%2802%2900218-8&rft.au=Yeo+R.+%2C+Moore+K.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_world-development_2003-03_31_3%2Fpage%2F571&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q12131#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q12131#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="راهنما:داده‌های کتابخانه‌ای">داده‌های کتابخانه‌ای</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q12131#identifiers" title="ویرایش در ویکی‌داده"><img alt="ویرایش در ویکی‌داده" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کتابخانه‌های ملی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb13190000m">فرانسه</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb13190000m">(داده‌ها)</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://esu.com.ua/search_articles.php?id=13319">اوکراین</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4112696-8">آلمان</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://uli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007561542705171">اسرائیل</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh2003007662">ایالات متحده آمریکا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph121168&CON_LNG=ENG">جمهوری چک</a></span> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph120642&CON_LNG=ENG">2</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph121167&CON_LNG=ENG">3</a></span></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalog.archives.gov/id/10638891">بایگانی ملی (ایالات متحده)</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="ناتوانی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible {{{state}}} navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="الگو:ناتوانی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:ناتوانی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:ناتوانی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="ناتوانی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink">ناتوانی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">موضوع‌های<br />اصلی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">ناتوانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Disability_studies&action=edit&redlink=1" class="new" title="Disability studies (صفحه وجود ندارد)">Disability studies</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Medical_model_of_disability&action=edit&redlink=1" class="new" title="Medical model of disability (صفحه وجود ندارد)">Medical model</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Social_model_of_disability&action=edit&redlink=1" class="new" title="Social model of disability (صفحه وجود ندارد)">Social model</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Society_for_Disability_Studies&action=edit&redlink=1" class="new" title="Society for Disability Studies (صفحه وجود ندارد)">Society for Disability Studies</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">رویکردها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Freak_show&action=edit&redlink=1" class="new" title="Freak show (صفحه وجود ندارد)">Freak show</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Individualized_Education_Program&action=edit&redlink=1" class="new" title="Individualized Education Program (صفحه وجود ندارد)">IEP</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Inclusion_(disability_rights)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inclusion (disability rights) (صفحه وجود ندارد)">Inclusion</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="اختلال یادگیری">اختلال یادگیری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mainstreaming_(education)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mainstreaming (education) (صفحه وجود ندارد)">Mainstreaming</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%BE%DB%8C" title="فیزیوتراپی">فیزیوتراپی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Driver_rehabilitation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Driver rehabilitation (صفحه وجود ندارد)">driver rehabilitation</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="نیازهای ویژه">نیازهای ویژه</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AB%D9%86%D8%A7%D8%A6%DB%8C" title="آموزش استثنائی">آموزش استثنائی</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">حقوق،<br />قوانین،<br />پشتیبانی‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">حقوق</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%85%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="توانمندگرایی">توانمندگرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Disability_rights_movement&action=edit&redlink=1" class="new" title="Disability rights movement (صفحه وجود ندارد)">Disability rights</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D8%B1%D8%A2%D9%85%DB%8C%D8%B2_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA" class="mw-redirect" title="فهرست واژگان تحقیرآمیز مرتبط با معلولیت">واژگان تحقیرآمیز</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">قوانین</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Accessibility_for_Ontarians_with_Disabilities_Act,_2005&action=edit&redlink=1" class="new" title="Accessibility for Ontarians with Disabilities Act, 2005 (صفحه وجود ندارد)">AODA</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Americans_with_Disabilities_Act_of_1990&action=edit&redlink=1" class="new" title="Americans with Disabilities Act of 1990 (صفحه وجود ندارد)">ADA</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA" class="mw-redirect" title="کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت">کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%87_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86" title="اعلامیه حقوق افراد ناتوان">اعلامیه حقوق افراد ناتوان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=International_Classification_of_Functioning,_Disability_and_Health&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Classification of Functioning, Disability and Health (صفحه وجود ندارد)">International Classification of Functioning, Disability and Health</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">خدمت‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Services_for_mental_disorders&action=edit&redlink=1" class="new" title="Services for mental disorders (صفحه وجود ندارد)">Services for mental disorders</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Services_and_supports_for_people_with_disabilities&action=edit&redlink=1" class="new" title="Services and supports for people with disabilities (صفحه وجود ندارد)">Services for the disabled</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">پشتیبانی‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Disability_Living_Allowance&action=edit&redlink=1" class="new" title="Disability Living Allowance (صفحه وجود ندارد)">DLA</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ontario_Disability_Support_Program&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ontario Disability Support Program (صفحه وجود ندارد)">ODSP</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Disabled_Persons_Railcard&action=edit&redlink=1" class="new" title="Disabled Persons Railcard (صفحه وجود ندارد)">Rail</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Social_Security_Disability_Insurance&action=edit&redlink=1" class="new" title="Social Security Disability Insurance (صفحه وجود ندارد)">SSDI</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Supplemental_Security_Income&action=edit&redlink=1" class="new" title="Supplemental Security Income (صفحه وجود ندارد)">SSI</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Disabled_students_allowance&action=edit&redlink=1" class="new" title="Disabled students allowance (صفحه وجود ندارد)">Students</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7" title="سازمان ملی نابینایان کانادا">سازمان ملی نابینایان کانادا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">گروه‌های<br />کنش‌گر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Council_for_Canadians_with_Disabilities&action=edit&redlink=1" class="new" title="Council for Canadians with Disabilities (صفحه وجود ندارد)">CCD</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Disabled_Peoples%27_International&action=edit&redlink=1" class="new" title="Disabled Peoples' International (صفحه وجود ندارد)">DPI</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Movement_for_the_Intellectually_Disabled_of_Singapore&action=edit&redlink=1" class="new" title="Movement for the Intellectually Disabled of Singapore (صفحه وجود ندارد)">MINDS</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%DA%86_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7" title="ریچ کانادا">ریچ کانادا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Visitability&action=edit&redlink=1" class="new" title="Visitability (صفحه وجود ندارد)">Visitability</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ساختارمند<br />و یاری‌دهنده</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Activities_of_daily_living&action=edit&redlink=1" class="new" title="Activities of daily living (صفحه وجود ندارد)">Activities of daily living</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%DA%A9%D9%85%DA%A9%DB%8C" title="فناوری کمکی">فناوری کمکی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Independent_living&action=edit&redlink=1" class="new" title="Independent living (صفحه وجود ندارد)">Independent living</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mobility_aid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mobility aid (صفحه وجود ندارد)">Mobility aid</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%B2" class="mw-redirect" title="ارتوز">ارتوز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Unlicensed_assistive_personnel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Unlicensed assistive personnel (صفحه وجود ندارد)">Personal Care Assistant</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="دسترس‌پذیری">دسترس‌پذیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DA%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="اندام ساختگی">اندام ساختگی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Universal_design&action=edit&redlink=1" class="new" title="Universal design (صفحه وجود ندارد)">Universal design</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%88%D8%A8" title="دسترس‌پذیری وب">دسترس‌پذیری وب</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مشکل‌های<br />اجتماعی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Augmentative_and_alternative_communication&action=edit&redlink=1" class="new" title="Augmentative and alternative communication (صفحه وجود ندارد)">Augmentative and alternative communication</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Emotional_or_behavioral_disability&action=edit&redlink=1" class="new" title="Emotional or behavioral disability (صفحه وجود ندارد)">Emotional or behavioral disability</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Invisible_disability&action=edit&redlink=1" class="new" title="Invisible disability (صفحه وجود ندارد)">Invisible disability</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Disability_and_religion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Disability and religion (صفحه وجود ندارد)">Disability and religion</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Disability_and_poverty&action=edit&redlink=1" class="new" title="Disability and poverty (صفحه وجود ندارد)">Disability and poverty</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA_%D9%88_%DA%A9%D9%86%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C" title="معلولیت و کنش‌های جنسی">کنش‌های جنسی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">هنر،<br />رسانه،<br />فرهنگ،<br />ورزش</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Disability_culture&action=edit&redlink=1" class="new" title="Disability culture (صفحه وجود ندارد)">Disability culture</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Disability_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Disability art (صفحه وجود ندارد)">Disability art</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Disability_in_the_arts&action=edit&redlink=1" class="new" title="Disability in the arts (صفحه وجود ندارد)">Disability in the arts</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Disability_in_the_media&action=edit&redlink=1" class="new" title="Disability in the media (صفحه وجود ندارد)">Disability in the media</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D8%B2%D8%B4_%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86" title="ورزش معلولین">ورزش معلولین</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%BE%DB%8C%DA%A9_%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="المپیک ناشنوایان">المپیک ناشنوایان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%BE%DB%8C%DA%A9" title="بازی‌های پارالمپیک">بازی‌های پارالمپیک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Special_Olympics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Special Olympics (صفحه وجود ندارد)">Special Olympics</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow hlist" colspan="2"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="رده:معلولیت">رده:معلولیت</a></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_list_class.svg" class="mw-file-description" title="مقالهٔ درجه فهرست"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Symbol_list_class.svg/16px-Symbol_list_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Symbol_list_class.svg/23px-Symbol_list_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Symbol_list_class.svg/31px-Symbol_list_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="رده:فهرست‌های معلولیت">رده:فهرست‌های معلولیت</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="تبعیض" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6" title="الگو:تبعیض"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:تبعیض (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:تبعیض"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="تبعیض" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6" title="تبعیض">تبعیض</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">گونه‌های رایج</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em; background:transparent;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="سن‌گرایی">سن‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D8%AA_(%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C)" title="کاست (نظام اجتماعی)">کاست</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="تبعیض طبقاتی">تبعیض طبقاتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B1%D9%86%DA%AF_%D9%BE%D9%88%D8%B3%D8%AA" title="تبعیض بر پایه رنگ پوست">تبعیض بر پایه رنگ پوست</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%85%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="توانمندگرایی">توانمندگرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Genetic_discrimination&action=edit&redlink=1" class="new" title="Genetic discrimination (صفحه وجود ندارد)">Genotype</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Discrimination_based_on_hair_texture&action=edit&redlink=1" class="new" title="Discrimination based on hair texture (صفحه وجود ندارد)">Hair texture</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="قدگرایی">قدگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="تبعیض زبانی">تبعیض زبانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B8%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6%DB%8C" title="ظاهرتبعیضی">ظاهرتبعیضی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mentalism_(discrimination)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mentalism (discrimination) (صفحه وجود ندارد)">Mental condition</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="نژادپرستی">نژادپرستی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rankism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rankism (صفحه وجود ندارد)">Rank</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="تبعیض دینی">تبعیض دینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="تبعیض جنسیتی">تبعیض جنسیتی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sexual_orientation_discrimination&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sexual orientation discrimination (صفحه وجود ندارد)">Sexual orientation</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اندازه‌گرایی">اندازه‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="گونه‌پرستی">گونه‌پرستی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">جامعه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Discrimination_against_asexual_people&action=edit&redlink=1" class="new" title="Discrimination against asexual people (صفحه وجود ندارد)">Acephobia</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%A8%D8%AA%D9%84%D8%A7_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D9%88%DB%8C/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%B2" title="تبعیض بین افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی/ایدز">تبعیض بین افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی/ایدز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Adultism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adultism (صفحه وجود ندارد)">Adultism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Amatonormativity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amatonormativity (صفحه وجود ندارد)">Amatonormativity</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_people_with_albinism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of people with albinism (صفحه وجود ندارد)">Anti-albinism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_autistic_people&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of autistic people (صفحه وجود ندارد)">Anti-autism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Discrimination_against_the_homeless&action=edit&redlink=1" class="new" title="Discrimination against the homeless (صفحه وجود ندارد)">Anti-homelessness</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B6%D8%AF_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C" title="ضد روشنفکری">ضد روشنفکری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Discrimination_against_intersex_people&action=edit&redlink=1" class="new" title="Discrimination against intersex people (صفحه وجود ندارد)">Anti-intersex</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bias_against_left-handed_people&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bias against left-handed people (صفحه وجود ندارد)">Anti-left handedness</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B6%D8%AF_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%B1%DB%8C" title="ضد فراماسونری">ضد فراماسونری</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="یهودستیزی">یهودستیزی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Aporophobia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aporophobia (صفحه وجود ندارد)">Aporophobia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Audism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Audism (صفحه وجود ندارد)">Audism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AC%D9%86%D8%B3%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="دوجنس‌گراهراسی">دوجنس‌گراهراسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A7%DB%8C%D9%81%D9%87" title="طایفه">طایفه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="دوست‌گماری">دوست‌گماری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%BA%DB%8C%D8%B6_%D9%86%D8%B3%D8%A8%D8%AA_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%AE%D8%AF%D8%B1" class="mw-redirect" title="تبغیض نسبت به معتادان مواد مخدر">تبغیض نسبت به معتادان مواد مخدر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="نخبه‌گرایی">نخبه‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ephebiphobia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ephebiphobia (صفحه وجود ندارد)">Ephebiphobia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Social_stigma_of_obesity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Social stigma of obesity (صفحه وجود ندارد)">Fatism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B1_%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="پیر هراسی">پیر هراسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D9%86%D8%B3%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="دگرجنس‌گراهنجاری">دگرجنس‌گراهنجاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D9%86%D8%B3%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="دگرجنس‌گراسالاری">دگرجنس‌گراسالاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D8%AC%D9%86%D8%B3%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="همجنس‌گراهراسی">همجنس‌گراهراسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Leprosy_stigma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leprosy stigma (صفحه وجود ندارد)">Leprosy stigma</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B2%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="لزبین‌هراسی">لزبین‌هراسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="مردبیزاری">مردبیزاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="زن‌ستیزی">زن‌ستیزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF%DA%AF%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="خویشاوندگماری">خویشاوندگماری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%B3_%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="ترس کودکان">ترس کودکان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pregnancy_discrimination&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pregnancy discrimination (صفحه وجود ندارد)">Pregnancy</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D9%85%D8%B9%DA%A9%D9%88%D8%B3" title="نژادپرستی معکوس">نژادپرستی معکوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="فرقه دینی">فرقه دینی</a>arianism</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="تبعیض جنسیتی">تبعیض جنسیتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B1%D9%86%DA%AF_%D9%BE%D9%88%D8%B3%D8%AA" title="تبعیض بر پایه رنگ پوست">تبعیض بر پایه رنگ پوست</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D9%BE%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="برترپنداری">برترپنداری</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D9%BE%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87" title="برترپنداری نژاد سیاه">برترپنداری نژاد سیاه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D9%BE%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF" title="برترپنداری نژاد سفید">برترپنداری نژاد سفید</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D9%86%D8%B3%E2%80%8C%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="تراجنس‌هراسی">تراجنس‌هراسی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Discrimination_against_non-binary_gender_people&action=edit&redlink=1" class="new" title="Discrimination against non-binary gender people (صفحه وجود ندارد)">Non-binary</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Transmisogyny&action=edit&redlink=1" class="new" title="Transmisogyny (صفحه وجود ندارد)">Transmisogyny</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vegaphobia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vegaphobia (صفحه وجود ندارد)">Vegaphobia</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="بیگانه‌هراسی">بیگانه‌هراسی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">دیدگاه‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em; background:transparent;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_Ahmadis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of Ahmadis (صفحه وجود ندارد)">Ahmadiyya</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7_%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="بی‌خدا هراسی">بی‌خدا هراسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%A6%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="بهائی‌ستیزی">بهائی‌ستیزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="آزار بوداییان">آزار بوداییان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%B2%D9%85%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="کاتولیسیزم‌ستیزی">کاتولیسیزم‌ستیزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="آزار مسیحیان">آزار مسیحیان</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_Christians_in_the_modern_era&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of Christians in the modern era (صفحه وجود ندارد)">Modern</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Hindu_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Hindu sentiment (صفحه وجود ندارد)">Hinduism</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_Hindus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of Hindus (صفحه وجود ندارد)">Persecution</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_Falun_Gong&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of Falun Gong (صفحه وجود ندارد)">Falun Gong</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اسلام‌هراسی">اسلام‌هراسی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="آزار مسلمانان">آزار مسلمانان</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C" title="یهودستیزی مذهبی">یهودستیزی مذهبی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_Jews&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of Jews (صفحه وجود ندارد)">Persecution</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_Jehovah%27s_Witnesses&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of Jehovah's Witnesses (صفحه وجود ندارد)">Jehovah's Witnesses</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Mormonism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Mormonism (صفحه وجود ندارد)">LDS or Mormon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Religious_discrimination_against_Neopagans&action=edit&redlink=1" class="new" title="Religious discrimination against Neopagans (صفحه وجود ندارد)">Neopaganism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_Eastern_Orthodox_Christians&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of Eastern Orthodox Christians (صفحه وجود ندارد)">Eastern Orthodox</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_Oriental_Orthodoxy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of Oriental Orthodoxy (صفحه وجود ندارد)">Oriental Orthodox</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_Rastafari&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of Rastafari (صفحه وجود ندارد)">Rastafarianism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B6%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="ضدپروتستانیسم">ضدپروتستانیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="شیعه‌ستیزی">شیعه‌ستیزی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_Sufis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of Sufis (صفحه وجود ندارد)">Sufism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%B2%D8%B1%D8%AA%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="آزار زرتشتیان">آزار زرتشتیان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سیاست</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Albanophobia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Albanophobia (صفحه وجود ندارد)">Albanian</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Afrophobia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afrophobia (صفحه وجود ندارد)">African</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="آمریکاستیزی">آمریکاستیزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="عرب‌ستیزی">عرب‌ستیزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="ارمنی‌ستیزی">ارمنی‌ستیزی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Australian_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Australian sentiment (صفحه وجود ندارد)">Australian</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Austrian_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Austrian sentiment (صفحه وجود ندارد)">Austrian</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-British_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-British sentiment (صفحه وجود ندارد)">British</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Canadianism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Canadianism (صفحه وجود ندارد)">Canadian</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Catalanism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Catalanism (صفحه وجود ندارد)">Catalan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Chilean_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Chilean sentiment (صفحه وجود ندارد)">Chilean</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Croat_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Croat sentiment (صفحه وجود ندارد)">Croat</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="چینی‌ستیزی">چینی‌ستیزی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Dutch_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Dutch sentiment (صفحه وجود ندارد)">Dutch</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="انگلیسی‌هراسی">انگلیسی‌هراسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Estonian_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Estonian sentiment (صفحه وجود ندارد)">Estonian</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Europeanism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Europeanism (صفحه وجود ندارد)">European</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Filipino_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Filipino sentiment (صفحه وجود ندارد)">Filipino</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Finnish_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Finnish sentiment (صفحه وجود ندارد)">Finnish</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Francophobia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Francophobia (صفحه وجود ندارد)">French</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="آلمان‌هراسی">آلمان‌هراسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Georgian_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Georgian sentiment (صفحه وجود ندارد)">Georgian</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Greek_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Greek sentiment (صفحه وجود ندارد)">Greek</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Antihaitianismo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antihaitianismo (صفحه وجود ندارد)">Haitian</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%88_%D8%A7%D8%B0%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="آزار و اذیت مردم هزاره">آزار و اذیت مردم هزاره</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Hindu_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Hindu sentiment (صفحه وجود ندارد)">Hindus</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hispanophobia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hispanophobia (صفحه وجود ندارد)">Hispanic</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Hungarian_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Hungarian sentiment (صفحه وجود ندارد)">Hungarian</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Igbo_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Igbo sentiment (صفحه وجود ندارد)">Igbo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Indian_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Indian sentiment (صفحه وجود ندارد)">Indian</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="ایرانی‌ستیزی">ایرانی‌ستیزی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Irish_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Irish sentiment (صفحه وجود ندارد)">Irish</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="صهیونیسم‌ستیزی">صهیونیسم‌ستیزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="ایتالیایی‌ستیزی">ایتالیایی‌ستیزی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Japanese_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Japanese sentiment (صفحه وجود ندارد)">Japanese</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Racial_antisemitism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Racial antisemitism (صفحه وجود ندارد)">Jewish</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Khmer_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Khmer sentiment (صفحه وجود ندارد)">Khmer</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AA_%D8%B6%D8%AF_%DA%A9%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="احساسات ضد کره‌ای">احساسات ضد کره‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="کردستیزی">کردستیزی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Malay_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Malay sentiment (صفحه وجود ندارد)">Malay</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%B2%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="مکزیکی‌ستیزی">مکزیکی‌ستیزی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Middle_Eastern_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Middle Eastern sentiment (صفحه وجود ندارد)">Middle Eastern</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Mongolianism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Mongolianism (صفحه وجود ندارد)">Mongolian</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Pakistani_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Pakistani sentiment (صفحه وجود ندارد)">Pakistani</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B4%D8%AA%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="پشتون‌ستیزی">پشتون‌ستیزی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Polish_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Polish sentiment (صفحه وجود ندارد)">Polish</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lusophobia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lusophobia (صفحه وجود ندارد)">Portuguese</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Quebec_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Quebec sentiment (صفحه وجود ندارد)">Quebec</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Antiziganism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antiziganism (صفحه وجود ندارد)">Romani</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Romanian_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Romanian sentiment (صفحه وجود ندارد)">Romanian</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%E2%80%8C%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="روس‌هراسی">روس‌هراسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Scottish_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Scottish sentiment (صفحه وجود ندارد)">Scottish</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Serbian_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Serbian sentiment (صفحه وجود ندارد)">Serb</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AA_%D8%B6%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88" title="احساسات ضد اسلاو">احساسات ضد اسلاو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="شوروی‌ستیزی">شوروی‌ستیزی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Thai_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Thai sentiment (صفحه وجود ندارد)">Thai</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="ترک‌ستیزی">ترک‌ستیزی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Ukrainian_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Ukrainian sentiment (صفحه وجود ندارد)">Ukrainian</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Vietnamese_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Vietnamese sentiment (صفحه وجود ندارد)">Vietnamese</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Western_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Western sentiment (صفحه وجود ندارد)">Western</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">واکنش‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em; background:transparent;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="حیوان‌آزاری">حیوان‌آزاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Animal_industrial_complex&action=edit&redlink=1" class="new" title="Animal industrial complex (صفحه وجود ندارد)">Animal industrial complex</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="آزمایش جانوران">آزمایش جانوران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%87%D9%85%D8%AA_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="تهمت خون">تهمت خون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D8%B2%D8%B4_%D8%AE%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86" title="ورزش خونین">ورزش خونین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Carnism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carnism (صفحه وجود ندارد)">Carnism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%DB%8C%D9%85%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="عقیم‌سازی اجباری">عقیم‌سازی اجباری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Counter-jihad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Counter-jihad (صفحه وجود ندارد)">Counter-jihad</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cultural_genocide&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cultural genocide (صفحه وجود ندارد)">Cultural genocide</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4%DB%8C" title="مردم‌کشی">مردم‌کشی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Disability_hate_crime&action=edit&redlink=1" class="new" title="Disability hate crime (صفحه وجود ندارد)">Disability hate crime</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6_%D8%AA%D8%AD%D8%B5%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="تبعیض تحصیلی">تبعیض تحصیلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="تبعیض اقتصادی">تبعیض اقتصادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B0%D9%81%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="حذف‌گرایی">حذف‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6_%D8%B4%D8%BA%D9%84%DB%8C" title="تبعیض شغلی">تبعیض شغلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B4%D9%85%D9%86_%D8%AE%D9%84%D9%82" title="دشمن خلق">دشمن خلق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DA%A9%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C" title="پاک‌سازی قومی">پاک‌سازی قومی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%AA_%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C" title="نفرت قومی">نفرت قومی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%DA%A9_%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA%DB%8C" title="جوک قومیتی">جوک قومیتی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ethnocide&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ethnocide (صفحه وجود ندارد)">Ethnocide</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1_%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="تغییر دین اجباری">تغییر دین اجباری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Freak_show&action=edit&redlink=1" class="new" title="Freak show (صفحه وجود ندارد)">Freak show</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gay_bashing&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gay bashing (صفحه وجود ندارد)">Gay bashing</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA%DB%8C" title="کشتار جنسیتی">کشتار جنسیتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD_%D9%88_%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B5_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%84%DB%8C" title="اصلاح و ناقص کردن دستگاه تناسلی">اصلاح و ناقص کردن دستگاه تناسلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D9%84%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4%DB%8C" title="نسل‌کشی">نسل‌کشی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Genocides_in_history&action=edit&redlink=1" class="new" title="Genocides in history (صفحه وجود ندارد)">examples</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%82%D9%81_%D8%B4%DB%8C%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="سقف شیشه‌ای">سقف شیشه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%87%D9%85%D8%AA" title="تهمت">تهمت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D9%85_%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%AA" class="mw-redirect" title="جرم نفرت">جرم نفرت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%AA" title="گروه نفرت">گروه نفرت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%AA%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%86%DB%8C" title="نفرت‌پراکنی">نفرت‌پراکنی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Homeless_dumping&action=edit&redlink=1" class="new" title="Homeless dumping (صفحه وجود ندارد)">Homeless dumping</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Housing_discrimination&action=edit&redlink=1" class="new" title="Housing discrimination (صفحه وجود ندارد)">Housing</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Indian_rolling&action=edit&redlink=1" class="new" title="Indian rolling (صفحه وجود ندارد)">Indian rolling</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%DB%8C" title="خشونت علیه افراد ال‌جی‌بی‌تی">خشونت علیه افراد ال‌جی‌بی‌تی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lavender_scare&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lavender scare (صفحه وجود ندارد)">Lavender scare</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%86_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86" class="mw-redirect" title="لینچ کردن">لینچ کردن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ethics_of_eating_meat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ethics of eating meat (صفحه وجود ندارد)">Meat eating</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mortgage_discrimination&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mortgage discrimination (صفحه وجود ندارد)">Mortgage</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Stop_Murder_Music&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stop Murder Music (صفحه وجود ندارد)">Murder music</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Occupational_segregation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Occupational segregation (صفحه وجود ندارد)">Occupational segregation</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%DA%A9%D9%86%D8%AC%D9%87" title="آزار و شکنجه">آزار و شکنجه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%85" title="پوگروم">پوگروم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_(%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="پاکسازی (سیاسی)">پاکسازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C" title="درگیری قومی">درگیری قومی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%B3_%D8%B3%D8%B1%D8%AE" title="ترس سرخ">ترس سرخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="آزار دینی">آزار دینی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86" title="گریزان">گریختن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Segregation_academy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Segregation academy (صفحه وجود ندارد)">Segregation academy</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%82%D8%B7_%D8%AC%D9%86%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA" title="سقط جنین بر پایه جنسیت">سقط جنین بر پایه جنسیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="برده‌داری">برده‌داری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C%D9%86%DA%AF" class="mw-redirect" title="اسلات-شیمینگ">اسلات-شیمینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="تروریسم مذهبی">تروریسم مذهبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="خشونت دینی">خشونت دینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="جنگ دینی">جنگ دینی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Trans_bashing&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trans bashing (صفحه وجود ندارد)">Trans bashing</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="قربانی‌سازی">قربانی‌سازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87_%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86" title="خشونت علیه زنان">خشونت علیه زنان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B2_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF" class="mw-redirect" title="گریز سفید">گریز سفید</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=White_power_music&action=edit&redlink=1" class="new" title="White power music (صفحه وجود ندارد)">White power music</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Wife_selling&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wife selling (صفحه وجود ندارد)">Wife selling</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AD%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="ساحره‌گیری">ساحره‌گیری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سیاست‌های تبعیض‌آمیز</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em; background:transparent;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Geographical_segregation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Geographical segregation (صفحه وجود ندارد)">Segregation</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Age_segregation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Age segregation (صفحه وجود ندارد)">age</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="جداسازی نژادی">جداسازی نژادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="جداسازی دینی">جداسازی دینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="جداسازی جنسیتی">جداسازی جنسیتی</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Age_of_candidacy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Age of candidacy (صفحه وجود ندارد)">Age of candidacy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Limpieza_de_sangre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Limpieza de sangre (صفحه وجود ندارد)">Blood purity</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Blood_quantum_laws&action=edit&redlink=1" class="new" title="Blood quantum laws (صفحه وجود ندارد)">Blood quantum</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Crime_of_apartheid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Crime of apartheid (صفحه وجود ندارد)">Crime of apartheid</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA" class="mw-redirect" title="معلولیت">معلولیت</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Disabilities_(Jewish)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Disabilities (Jewish) (صفحه وجود ندارد)">Jewish</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Disabilities_(Catholics)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Disabilities (Catholics) (صفحه وجود ندارد)">Catholic</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ethnocracy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ethnocracy (صفحه وجود ندارد)">Ethnocracy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ethnopluralism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ethnopluralism (صفحه وجود ندارد)">Ethnopluralism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%AF%D9%85_%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%86_%D8%AF%D8%B1%D8%A2%D9%85%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="عدم توازن درآمدی بین جنسیت‌ها">عدم توازن درآمدی بین جنسیت‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%B4_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA%DB%8C" title="نقش جنسیتی">نقش جنسیتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="پیرسالاری">پیرسالاری</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DA%98%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="کژحوزه‌بندی">کژحوزه‌بندی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ghetto_benches&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ghetto benches (صفحه وجود ندارد)">Ghetto benches</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%82%DB%8C%D9%81" title="توقیف">توقیف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%87%D9%85%DB%8C%D9%87_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="سهمیه یهودی">سهمیه یهودی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86_%D8%AC%DB%8C%D9%85_%DA%A9%D8%B1%D9%88" title="قوانین جیم کرو">قوانین جیم کرو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Law_for_Protection_of_the_Nation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Law for Protection of the Nation (صفحه وجود ندارد)">Law for Protection of the Nation</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="مک‌کارتیسم">مک‌کارتیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Men_who_have_sex_with_men_blood_donor_controversy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Men who have sex with men blood donor controversy (صفحه وجود ندارد)">MSM blood donor controversy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nonperson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nonperson (صفحه وجود ندارد)">Nonperson</a>s</li> <li><a href="/w/index.php?title=Numerus_clausus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Numerus clausus (صفحه وجود ندارد)"><i>Numerus clausus</i> (as religious or racial quota)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86_%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="قوانین نورنبرگ">قوانین نورنبرگ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=One-drop_rule&action=edit&redlink=1" class="new" title="One-drop rule (صفحه وجود ندارد)">One-drop rule</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Racial_quota&action=edit&redlink=1" class="new" title="Racial quota (صفحه وجود ندارد)">Racial quota</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Racial_steering&action=edit&redlink=1" class="new" title="Racial steering (صفحه وجود ندارد)">Racial steering</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Redlining&action=edit&redlink=1" class="new" title="Redlining (صفحه وجود ندارد)">Redlining</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC_%D9%87%D9%85%D8%AC%D9%86%D8%B3%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="ازدواج همجنس‌گرایان">ازدواج همجنس‌گرایان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA%DB%8C" title="بی‌خدایی حکومتی">بی‌خدایی حکومتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C" title="دین رسمی">دین رسمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%B7" title="قانون لواط">قانون لواط</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%B2%D8%B4%D8%AA" title="قانون زشت">قانون زشت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Voter_suppression&action=edit&redlink=1" class="new" title="Voter suppression (صفحه وجود ندارد)">Voter suppression</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اقدامات متقابل</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em; background:transparent;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6_%D9%85%D8%AB%D8%A8%D8%AA" title="تبعیض مثبت">تبعیض مثبت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="حقوق جانوران">حقوق جانوران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%B6%D8%AF_%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6" title="قانون ضد تبعیض">قانون ضد تبعیض</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%DA%AF%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="همگون‌سازی فرهنگی">همگون‌سازی فرهنگی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cultural_pluralism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cultural pluralism (صفحه وجود ندارد)">Cultural pluralism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Diversity_training&action=edit&redlink=1" class="new" title="Diversity training (صفحه وجود ندارد)">Diversity training</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="توانمندسازی">توانمندسازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فمینیسم">فمینیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fighting_Discrimination&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fighting Discrimination (صفحه وجود ندارد)">Fighting Discrimination</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1" title="حقوق بشر">حقوق بشر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1_%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C" title="حقوق بشر افراد بیناجنسی">حقوق بشر افراد بیناجنسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D9%86%D8%A7%DA%AF%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="حقوق افراد ال‌جی‌بی‌تی در کشورهای گوناگون (صفحه وجود ندارد)">حقوق افراد ال‌جی‌بی‌تی در کشورهای گوناگون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="ماسکولیسم">ماسکولیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="چندگانگی فرهنگی">چندگانگی فرهنگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%87%DB%8C%D8%B2_%D8%A7%D8%B2_%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA" title="پرهیز از خشونت">پرهیز از خشونت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Racial_integration&action=edit&redlink=1" class="new" title="Racial integration (صفحه وجود ندارد)">Racial integration</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%DB%8C%DB%8C%D9%86_%D8%B3%D8%B1%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA" title="تعیین سرنوشت">تعیین سرنوشت</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%DA%A9%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="یکپارچه‌سازی اجتماعی">یکپارچه‌سازی اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7" title="مدارا">مدارا</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C_(%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86)" title="گیاه‌خواری (انسان)">گیاه‌خواری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="وگانیسم">وگانیسم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مطالب وابسته</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em; background:transparent;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Allophilia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Allophilia (صفحه وجود ندارد)">Allophilia</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="انسان‌محوری">انسان‌محوری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_anti-cultural,_anti-national,_and_anti-ethnic_terms&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of anti-cultural, anti-national, and anti-ethnic terms (صفحه وجود ندارد)">Anti-cultural sentiment</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%DA%AF%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="همگون‌سازی فرهنگی">همگون‌سازی فرهنگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="سوگیری">سوگیری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Christian_privilege&action=edit&redlink=1" class="new" title="Christian privilege (صفحه وجود ندارد)">Christian privilege</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Net_bias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Net bias (صفحه وجود ندارد)">Data discrimination</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dehumanization&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dehumanization (صفحه وجود ندارد)">Dehumanization</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Diversity_(politics)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Diversity (politics) (صفحه وجود ندارد)">Diversity</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ethnic_penalty&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ethnic penalty (صفحه وجود ندارد)">Ethnic penalty</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD_%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF" title="اصلاح نژاد">اصلاح نژاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DA%A9%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%DB%8C" title="اینترسکشنالیتی">اینترسکشنالیتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D8%AF%D9%87_%D9%81%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87-%D9%81%D8%A7%D8%AD%D8%B4%D9%87" title="عقده فرشته-فاحشه">عقده فرشته-فاحشه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" title="برتری مردانه">برتری مردانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="ماسکولیسم">ماسکولیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="چندگانگی فرهنگی">چندگانگی فرهنگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D9%88%D8%B9_%D8%B9%D8%B5%D8%A8%DB%8C" title="تنوع عصبی">تنوع عصبی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Oikophobia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oikophobia (صفحه وجود ندارد)">Oikophobia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Oppression&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oppression (صفحه وجود ندارد)">Oppression</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AD%D8%B4%DB%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3" class="mw-redirect" title="وحشیگری پلیس">وحشیگری پلیس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B2%D8%A7%DA%A9%D8%AA_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="نزاکت سیاسی">نزاکت سیاسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Polyculturalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Polyculturalism (صفحه وجود ندارد)">Polyculturalism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Power_distance&action=edit&redlink=1" class="new" title="Power distance (صفحه وجود ندارد)">Power distance</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="پیش‌داوری">پیش‌داوری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Racial_bias_in_criminal_news_in_the_United_States&action=edit&redlink=1" class="new" title="Racial bias in criminal news in the United States (صفحه وجود ندارد)">Racial bias in criminal news</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Racism_by_country&action=edit&redlink=1" class="new" title="Racism by country (صفحه وجود ندارد)">Racism by country</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="نابردباری دینی">نابردباری دینی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Second-generation_gender_bias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Second-generation gender bias (صفحه وجود ندارد)">Second-generation gender bias</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%AE%D8%B1%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%B4%DB%8C" title="فخرفروشی">فخرفروشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="محرومیت اجتماعی">محرومیت اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AF%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="بدنامی اجتماعی">بدنامی اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%DA%A9%D8%B1_%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8%DB%8C" title="تفکر قالبی">تفکر قالبی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%87%D8%AF%DB%8C%D8%AF_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B4%D9%87" title="تهدید کلیشه">تهدید کلیشه</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B2_%D9%BE%D9%88%D8%B3%D8%AA_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF" title="امتیاز پوست سفید">امتیاز پوست سفید</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="font-weight: bold;"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6" title="رده:تبعیض">رده:تبعیض</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=ناتوانی&oldid=39851736">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=ناتوانی&oldid=39851736</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="رده:جمعیت">جمعیت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA%DB%8C" title="رده:روان‌شناسی تربیتی">روان‌شناسی تربیتی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="رده:معلولیت">معلولیت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%81%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="رده:مفاهیم اجتماعی">مفاهیم اجتماعی</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی">یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7" title="رده:مقاله‌های نیازمند بازنویسی ویکی‌پدیا">مقاله‌های نیازمند بازنویسی ویکی‌پدیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:همه مقاله‌های نیازمند بازنویسی">همه مقاله‌های نیازمند بازنویسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C" title="رده:مقاله‌های نیازمند ترجمه از ویکی‌پدیاهای زبان خارجی">مقاله‌های نیازمند ترجمه از ویکی‌پدیاهای زبان خارجی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="رده:همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع">همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4" title="رده:مقاله‌های نیازمند گسترش">مقاله‌های نیازمند گسترش</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4" title="رده:همه مقاله‌های نیازمند گسترش">همه مقاله‌های نیازمند گسترش</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%DA%A9%D9%87_%D8%A8%D9%87_%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C_%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="رده:پیوند رده انبار که به صورت محلی تعریف شده است">پیوند رده انبار که به صورت محلی تعریف شده است</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BNF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_EMU" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های EMU">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های EMU</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_GND" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_J9U" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_LCCN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NKC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NARA" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NARA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NARA</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های چندگانه">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های چندگانه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B5%D9%88%D8%AA%DB%8C" title="رده:نوشتارهای صوتی">نوشتارهای صوتی</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۴ ساعت ۰۳:۱۴ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-78f4c97c5d-7xk2v","wgBackendResponseTime":174,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"2.052","walltime":"2.347","ppvisitednodes":{"value":4580,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":222946,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":5544,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":30,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":11,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":187209,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 2106.917 1 -total"," 63.65% 1340.985 1 الگو:پانویس"," 21.45% 451.856 14 الگو:Cite_book"," 14.22% 299.513 10 الگو:Cite_journal"," 13.54% 285.260 13 الگو:Cite_web"," 9.59% 202.035 8 الگو:یادکرد_وب"," 8.47% 178.385 3 الگو:Ambox"," 8.17% 172.099 1 الگو:داده‌های_کتابخانه‌ای"," 5.67% 119.357 1 الگو:گسترش_از_زبان_انگلیسی"," 5.49% 115.758 1 الگو:گسترش_از_زبان"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"1.520","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":8955990,"limit":52428800},"limitreport-profile":[["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::gsub","480","29.6"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::callParserFunction","360","22.2"],["?","240","14.8"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::match","220","13.6"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::plain","40","2.5"],["dataWrapper \u003Cmw.lua:672\u003E","40","2.5"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::lc","40","2.5"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::sub","40","2.5"],["is_set \u003Cپودمان:Citation/CS1/fa/Utilities:24\u003E","20","1.2"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getEntityStatements","20","1.2"],["[others]","120","7.4"]]},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-68db4b6789-j2x4b","timestamp":"20241126105655","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0646\u0627\u062a\u0648\u0627\u0646\u06cc","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q12131","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q12131","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-12-09T02:41:56Z","dateModified":"2024-07-09T03:14:58Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/f6\/Disability_symbols.svg","headline":"\u0627\u062e\u062a\u0644\u0627\u0644\u0627\u062a\u060c \u0645\u062d\u062f\u0648\u062f\u06cc\u062a\u200c\u0647\u0627\u06cc \u0641\u0639\u0627\u0644\u06cc\u062a\u060c \u0648 \u0645\u062d\u062f\u0648\u062f\u06cc\u062a\u200c\u0647\u0627\u06cc \u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a"}</script> </body> </html>