CINXE.COM

<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"><head><script type="text/javascript" src="/_static/js/bundle-playback.js?v=HxkREWBo" charset="utf-8"></script> <script type="text/javascript" src="/_static/js/wombat.js?v=txqj7nKC" charset="utf-8"></script> <script>window.RufflePlayer=window.RufflePlayer||{};window.RufflePlayer.config={"autoplay":"on","unmuteOverlay":"hidden"};</script> <script type="text/javascript" src="/_static/js/ruffle/ruffle.js"></script> <script type="text/javascript"> __wm.init("https://web.archive.org/web"); __wm.wombat("http://medeniye.org/forum/index.php?topic=260.0","20160309173406","https://web.archive.org/","web","/_static/", "1457544846"); </script> <link rel="stylesheet" type="text/css" href="/_static/css/banner-styles.css?v=S1zqJCYt" /> <link rel="stylesheet" type="text/css" href="/_static/css/iconochive.css?v=3PDvdIFv" />  <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8"/> <meta name="description" content="Türkçe bilenler için Kırımtatarca temel dilbilgisi"/> <meta name="keywords" content="PHP, MySQL, bulletin, board, free, open, source, smf, simple, machines, forum"/> <script language="JavaScript" type="text/javascript" src="https://web.archive.org/web/20160309173406js_/http://mejlis.org/forum/Themes/default/script.js?fin11"></script> <script language="JavaScript" type="text/javascript"><![CDATA[ var smf_theme_url = "https://web.archive.org/web/20160309173406/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc"; var smf_images_url = "https://web.archive.org/web/20160309173406/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images"; var smf_scripturl = "https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&"; var smf_iso_case_folding = false; var smf_charset = "UTF-8"; // ]]></script> <title>Türkçe bilenler için Kırımtatarca temel dilbilgisi</title> <link rel="stylesheet" type="text/css" href="https://web.archive.org/web/20160309173406cs_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/style.css?fin11"/> <link rel="stylesheet" type="text/css" href="https://web.archive.org/web/20160309173406cs_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/style_lightblue.css?fin11"/> <link rel="stylesheet" type="text/css" href="https://web.archive.org/web/20160309173406cs_/http://mejlis.org/forum/Themes/default/print.css?fin11" media="print"/> <link rel="help" href="http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=help" target="_blank"/> <link rel="search" href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=search"/> <link rel="contents" href="http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&"/> <link rel="alternate" type="application/rss+xml" title="Alem-i Medeniye - RSS" href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&type=rss;action=.xml"/> <link rel="prev" href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&topic=260.0;prev_next=prev"/> <link rel="next" href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&topic=260.0;prev_next=next"/> <link rel="index" href="http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&board=9.0"/> <script language="JavaScript" type="text/javascript"><![CDATA[ var current_header = false; function shrinkHeader(mode) { document.cookie = "upshrink=" + (mode ? 1 : 0); document.getElementById("upshrink").src = smf_images_url + "/lightblue" + (mode ? "/expand.gif" : "/collapse.gif"); document.getElementById("upshrinkHeader").style.display = mode ? "none" : ""; document.getElementById("upshrinkHeader2").style.display = mode ? "none" : ""; current_header = mode; } // ]]></script> <script language="JavaScript" type="text/javascript"><![CDATA[ var current_header_ic = false; function shrinkHeaderIC(mode) { document.cookie = "upshrinkIC=" + (mode ? 1 : 0); document.getElementById("upshrink_ic").src = smf_images_url + "/lightblue" + (mode ? "/expand.gif" : "/collapse.gif"); document.getElementById("upshrinkHeaderIC").style.display = mode ? "none" : ""; current_header_ic = mode; } // ]]></script> </head> <body> <div class="maindiv" style="width: 99%;"> <div style="width: 100%;" class="topbar"> <table cellspacing="0" cellpadding="0" border="0" style="width:100%;"> <tr> <td style="padding:0;" width="1" height="120"> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&"><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/lightblue/logo.jpg" style="margin: 0px;" alt="Alem-i Medeniye" title="Alem-i Medeniye"/></a> </td> </tr> </table> </div> <div style="width: 100%; padding-top: 4px;" class="topbar2"> <table border="0" cellspacing="0" cellpadding="0" style="width: 100%;"> <tr> <td valign="middle" height="30" class="smalltext" style="padding-left:10px; padding-top:0px; padding-bottom:0px;"> <b>Haberler</b>: </td> <td valign="middle" height="30" style="padding-top:0px; padding-bottom:0px; padding-right:20px;" class="middletext" align="right"> <form action="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=search2" method="post" accept-charset="UTF-8" style="margin: 0px;"> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=search;advanced"><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/filter.gif" align="middle" style="margin: 0px;" alt=""/></a> <input type="text" name="search" value="" style="width: 190px;"/>  <input type="submit" name="submit" value="Qıdır" style="width: 11ex;"/> <input type="hidden" name="advanced" value="0"/> <input type="hidden" name="topic" value="260"/> </form> </td> </tr> </table> </div> <div class="menubar"> <table border="0" cellspacing="0" cellpadding="0" width="100%"> <tr> <td align="center" class="menubg" height="30" width="20"> </td> <td align="center" class="menubg"> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/">BAŞ SAİFE</a> </td> <td align="center" class="menubg2"> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&">Forum</a> </td> <td align="center" class="menubg"> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=help">YARDIM</a> </td> <td align="center" class="menubg"> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=search">QIDIRUV</a> </td> <td align="center" class="menubg"> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=calendar">TAQVİM</a> </td> <td align="center" class="menubg"> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=login">KİRİŞ</a> </td> <td align="center" class="menubg"> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=register">Qayd ol</a> </td> <td align="center" class="menubg" width="20"> </td> </tr> </table> <div align="center"> <b><a href="javascript:window.location += (window.location.href.indexOf('?') != -1 ? ';' : '?') + 'language=crimean tatar-utf8';void(0);">Qırımtatarca</a></b> - <b><a href="javascript:window.location += (window.location.href.indexOf('?') != -1 ? ';' : '?') + 'language=crimean tatar cyr-utf8';void(0);">Къырымтатарджа</a></b> - <b><a href="javascript:window.location += (window.location.href.indexOf('?') != -1 ? ';' : '?') + 'language=russian-utf8';void(0);">Русский</a></b> - <b><a href="javascript:window.location += (window.location.href.indexOf('?') != -1 ? ';' : '?') + 'language=ukrainian-utf8';void(0);">Українська</a></b> - <b><a href="javascript:window.location += (window.location.href.indexOf('?') != -1 ? ';' : '?') + 'language=english-utf8';void(0);">English</a></b> </div> </div> <div class="mainpage"> <a style="float:right;" href="#" onclick="shrinkHeader(!current_header); return false;"><img id="upshrink" src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/lightblue/collapse.gif" alt="*" title="Gizle/Köster" align="bottom" style="margin: 0 1ex;"/></a> <div class="memberbardiv"> <table width="100%" cellpadding="0" cellspacing="0" border="0"> <tr> <td width="20"> </td> <td class="memberbar">Selâm, <b>Musafir</b>. Lütfen <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=login">kiriş yapıñız</a> ya da <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=register">aza oluñız</a>. </td> <td class="middletext" align="right" valign="top" style="padding-right:10px; padding-left:10px;"> 2016 mart 09, 19:34:06 <br/> </td> </tr> <tr id="upshrinkHeader"> <td valign="middle" width="1" style="padding-right:10px; padding-left:10px;"></td> <td class="memberbar"> </td> <td class="middletext" align="right" valign="top" style="padding-right:10px; padding-left:10px;"> <br/> <script language="JavaScript" type="text/javascript" src="https://web.archive.org/web/20160309173406js_/http://mejlis.org/forum/Themes/default/sha1.js"></script> <form action="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=login2" method="post" accept-charset="UTF-8" style="margin: 3px 1ex 1px 0;" onsubmit="hashLoginPassword(this, 'fed9c83cc960deaad2afa3e5332b3e62');"> <input type="text" name="user" size="10"/> <input type="password" name="passwrd" size="10"/> <select name="cookielength"> <option value="60">1 saat</option> <option value="1440">1 kün</option> <option value="10080">1 afta</option> <option value="43200">1 ay</option> <option value="-1" selected="selected">Er vaqıt</option> </select> <input type="submit" value="Kiriş"/><br/> <span class="middletext">Qullanıcı adıñıznı, paroliñizni ve faal qalma müddetini kirsetiñiz</span> <input type="hidden" name="hash_passwrd" value=""/> </form> <br/><br/> </td> </tr> <tr id="upshrinkHeader2"> <td colspan="3" class="memberbardivbottom"> </td> </tr> </table> </div> <div id="bodyarea" style="padding: 1ex 25px 2ex 25px;"> <a name="top"></a> <a name="msg1454"></a> <div><div class="nav" style="font-size: 85%; margin-bottom: 2ex; margin-top: 2ex;"><b><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&" class="nav">Alem-i Medeniye</a></b> > <b><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&#1" class="nav">Umumiy mevzular/Общая дискуссия/General board</a></b> > <b><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&board=9.0" class="nav">Qırımtatar tili</a></b> > <b><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&topic=260.0" class="nav">Türkçe bilenler için Kırımtatarca temel dilbilgisi</a></b></div></div> <table width="100%" cellpadding="0" cellspacing="0" border="0"> <tr> <td class="middletext" valign="bottom" style="padding-bottom: 4px;">Saife: [<b>1</b>] </td> <td align="right" style="padding-right: 1ex;"> <div class="nav" style="margin-bottom: 2px;"> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&topic=260.0;prev_next=prev#new">« evelki</a> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&topic=260.0;prev_next=next#new">soñraki »</a></div> <table cellpadding="0" cellspacing="0"> <tr> <td class="mainstrip_first"> </td> <td class="mainstrip"><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=printpage;topic=260.0" target="_blank">BASTIR</a></td> <td class="mainstrip_last"> </td> </tr> </table> </td> </tr> </table> <table width="100%" cellpadding="3" cellspacing="0" border="0" class="tborder" style="border-bottom: 0;"> <tr class="catbg3"> <td valign="middle" width="2%" style="padding-left: 6px;"> <img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/topic/normal_post.gif" align="bottom" alt=""/> </td> <td width="13%"> Yollağan</td> <td valign="middle" width="85%" style="padding-left: 6px;" id="top_subject"> Mevzu: Türkçe bilenler için Kırımtatarca temel dilbilgisi  ( 2690 kere oqulğan) </td> </tr> </table> <form action="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=quickmod2;topic=260.0" method="post" accept-charset="UTF-8" name="quickModForm" id="quickModForm" style="margin: 0;" onsubmit="return in_edit_mode == 1 ? modify_save('fed9c83cc960deaad2afa3e5332b3e62') : confirm('eminsiñizmi?');"> <table cellpadding="0" cellspacing="0" border="0" width="100%" class="bordercolor"> <tr><td style="padding: 1px 1px 0 1px;"> <table width="100%" cellpadding="3" cellspacing="0" border="0"> <tr><td class="windowbg"> <table width="100%" cellpadding="5" cellspacing="0" style="table-layout: fixed;"> <tr> <td valign="top" width="16%" rowspan="2" style="overflow: hidden;"> <b><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=profile;u=216" title="Profil malümatı RiverRat">RiverRat</a></b> <div class="smalltext"> Hero Member<br/> <img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><br/> <img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/useroff.gif" alt="Offline" border="0" style="margin-top: 2px;"/><span class="smalltext"> Offline</span><br/><br/> Beyanat sayısı: 545<br/> <br/> <div style="overflow: auto; width: 100%;"><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=dlattach;attach=80;type=avatar" alt="" class="avatar" border="0"/></div><br/> <br/> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=profile;u=216"><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/icons/profile_sm.gif" alt="Azalıq malümatı" title="Azalıq malümatı" border="0"/></a> </div> </td> <td valign="top" width="85%" height="100%"> <table width="100%" border="0"><tr> <td valign="middle"><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&topic=260.msg1454#msg1454"><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/post/xx.gif" alt="" border="0"/></a></td> <td valign="middle"> <div style="font-weight: bold;" id="subject_1454"> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&topic=260.msg1454#msg1454">Türkçe bilenler için Kırımtatarca temel dilbilgisi</a> </div> <div class="smalltext">« <b> :</b> 2009 oktâbr 15, 13:30:33 »</div></td> <td align="right" valign="bottom" height="20" style="font-size: smaller;"> </td> </tr></table> <hr width="100%" size="1" class="hrcolor"/> <div class="post"><span style="font-size: 14pt; line-height: 1.3em;"><span style="color: blue;">Türkçe biliyor musunuz? Kırımtatarca çok kolay!</span></span><br/><i>(Türkçe bilen ve Kırımtatarca öğrenmek isteyen arkadaşlara yardım)</i></div> </td> </tr> <tr> <td valign="bottom" class="smalltext" width="85%"> <table width="100%" border="0" style="table-layout: fixed;"><tr> <td colspan="2" class="smalltext" width="100%"> </td> </tr><tr> <td valign="bottom" class="smalltext" id="modified_1454"> « <i>Soñki deñişiklik: 2009 oktâbr 15, 13:40:39 Yollağan: Alessandro</i> » </td> <td align="right" valign="bottom" class="smalltext"> <img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/ip.gif" alt="" border="0"/> Logged </td> </tr></table> <hr width="100%" size="1" class="hrcolor"/> <div class="signature">Körermiken tatarlıq bir oñğanlıq?</div> </td> </tr> </table> </td></tr> </table> </td></tr> <tr><td style="padding: 1px 1px 0 1px;"> <a name="msg1455"></a> <table width="100%" cellpadding="3" cellspacing="0" border="0"> <tr><td class="windowbg2"> <table width="100%" cellpadding="5" cellspacing="0" style="table-layout: fixed;"> <tr> <td valign="top" width="16%" rowspan="2" style="overflow: hidden;"> <b><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=profile;u=216" title="Profil malümatı RiverRat">RiverRat</a></b> <div class="smalltext"> Hero Member<br/> <img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><br/> <img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/useroff.gif" alt="Offline" border="0" style="margin-top: 2px;"/><span class="smalltext"> Offline</span><br/><br/> Beyanat sayısı: 545<br/> <br/> <div style="overflow: auto; width: 100%;"><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=dlattach;attach=80;type=avatar" alt="" class="avatar" border="0"/></div><br/> <br/> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=profile;u=216"><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/icons/profile_sm.gif" alt="Azalıq malümatı" title="Azalıq malümatı" border="0"/></a> </div> </td> <td valign="top" width="85%" height="100%"> <table width="100%" border="0"><tr> <td valign="middle"><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&topic=260.msg1455#msg1455"><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/post/xx.gif" alt="" border="0"/></a></td> <td valign="middle"> <div style="font-weight: bold;" id="subject_1455"> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&topic=260.msg1455#msg1455">Türkçe bilenler için Kırımtatarca temel dilbilgisi</a> </div> <div class="smalltext">« <b>Cevap #1 :</b> 2009 oktâbr 15, 13:58:56 »</div></td> <td align="right" valign="bottom" height="20" style="font-size: smaller;"> </td> </tr></table> <hr width="100%" size="1" class="hrcolor"/> <div class="post"><b>KIRIMTATAR DILI</b><br/><br/>Kemal ALTINTAŞ<br/><br/>Kırımtatarca Ural-Altay dil grubuna mensup bir Türk dilidir. Ana unsurlarını Kıpçak lehçesinden alan bu dil zaman içerisinde gelişimini sürdürmüş ve başka dillerle etkileşimde bulunmuştur. Hanlık döneminde Osmanlı Devletiyle olan sıkı ilişkilerin etkisi ve hem Kırım Hanlarının hem de ileri gelenlerin İstanbul'da eğitim almaları Oğuz lehçesi özelliklerinin de Kırımtatarcasında görülmesine yol açmıştır. İsmail Bey Gaspıralı ile birlikte başlayan aydınlanma ve cedidçilik hareketleri etkisiyle Oğuz lehçesi unsurları iyice yerleşmiştir. İsmail Bey Gaspıralı'nın kendisinin de "Dilde, fikirde, işde birlik" şeklinde dile getirdiği ve İstanbul Türkçesinin edebi dil olması gerektiğini savunduğu düşüncesi çok taraftar bulmuştur. Ancak yine aynı dönemlerde yaşayan birçok şair ve yazar da eserlerini Kıpçak özelliklerin ağırlıkta olduğu çöl şivesinde yazmaya devam etmiştir. <br/><br/>Rus idaresine girilmesiyle birlikte bilinçli başlatılan asimilasyon çalışmaları bir yana bırakılsa bile insanların günlük hayatlarında karşılaştıkları birçok olaya Tatarca tam karşılık bulamamaları, resmi işlerinde Rusça kullanmak zorunda kalmaları vs sebeplerle Rusça kelimeler ve hatta gramer kaideleri Tatarca içerisinde kendine yer bulabilmiştir. <br/><br/>Ayrıca sürgün zamanından bir hatıra olarak da Özbekçe kelime ve gramer kurallarının varlığını söylemeden geçmemeliyiz. <br/><br/>Bugün Kırımtatarcasını başlıca üç başlık altında incelemek mümkündür: <br/><br/>Yalıboyu şivesi <br/>Ortayolaq (Bahçesaray) şivesi <br/>Çöl (Kuzey) şivesi<br/>Yalıboyu ibaresi Kırım'ın güneyinde Karadeniz kıyısında kalan ve dağlardan dolayı da iç kesimlerle irtibatı daha az olan bölgeyi ifade etmektedir. Bu bölgede yer alan Sudak ve başka bazı kaleler Kırım hanlığı topraklarında olmasına rağmen doğrudan İstanbul tarafından yönetilmekteydi. Bu sebeple Anadolu'da yaşayan pek çok insan memuriyet, askerlik ve çeşitli geçim vasıtaları temini amacıyla bu bölgeye yerleşmişlerdir. Ayrıca deniz yoluyla doğrudan Osmanlı limanlarıyla bağlantılı olmaları sebebiyle de önemli bir etkileşim meydana gelmiştir. Tüm bunların sonucunda ortaya çıkan Yalıboyu şivesi Anadolu Türkçesine oldukça yakın özellikler göstermiştir. Bir anlamda Anadolu Türkçesinin bir lehçesidir denilebilir. <br/><br/><br/>Örnek: <br/>Taqdir-taqdir ama, sebepçi de var, a-ha! Ne ise olacaq olur, ne yapmalı? Baş yazısını köz körer! Oña çare olmadığını ben pek alâ biliyurım ama, insan degilsiñ mi?! İşte, ep içiñi çekiyursıñ, şeytan da aqılıña ne olsa ketiriyur. Tövbe hatasına, tövbe!..Özüm de öyle yorğunım ki, yuqudan da bayıldım, yuqlasamda qorqarım. Bu gice benim ne yuqum yuqu, ne birisi. Asla bir şey goñül arzusıle olamaz. Aman, Yarabbim, ben böyle ağır, deşetli gice omürimde kordigim yoq <br/><br/>Özenbaşlı - Olacağa Çare Olmaz<br/><br/>Bahçesaray şivesi bir yandan Kıpçak özellikleri taşırken bir yandan da gerek gramer gerekse kelime hazinesi bakımından Oğuz lehçesi özelliklerini de oldukça fazla barındıran bir geçiş şivesidir. Anadolu Türkçesi konuşan insanlar tarafından küçük bir çabayla anlaşılabilir. Kabul edilen edebi dil Bahçesaray şivesidir ve mahalli lehçede yazılmayan eserlerin çoğu bu şiveyle kaleme alınmaktadır. <br/><br/><br/>Örnek: <br/>Bu vaqianı sizge aytmaycaq olıp aman-aman yarım asır dayansam da, kene de şeytanlarım qozğaldı ve şunı mıtlaq yazıp qaldırmaqnı maña mecbur ettiler desem olacaq. Yaznıñ başı edi. Canerikler endi çeçeklerinden arınıp yem-eşil yapraqlar arasından dane-dane seçilip başladılar. Bizler mektepten qaytqanda yol boyunda, ya da kimniñ azbarında olsa olsun, canerik teregi körsek, onıñ astından iç de tegin keçalmaz edik. Ne içündir bilmem, bizim köyniñ canerik terekleri pek yüksek ediler. Belki, bizge, balalarğa o vaqıt öyle körüledir. Er alda tereklerge tırmaşıp minmege balalıqtan ustalığımız olsa da, canerik teregine mingenler aramızda pek siyrek ola edi. <br/><br/>Çerkez Ali - Bizim Nikita <br/><br/><br/>Çöl şivesi Kırım'ın kuzeyinde kalan bozkır (çöl) bölgesinde yaşayan halkın konuştuğu dildir. Tamamen Kıpçak özellikler taşır. Nogay ve Kazak dillerine yakındır ve Türkiye Türkçesi konuşan insanlar tarafından anlaşılması daha zordur. <br/><br/><br/>Örnek: <br/>VATAN ÖZLEMİ <br/><br/>Canlar sınıq, başlar töben, ölüdayın sarğayıp,<br/>Mañray-mañray cüremiz, bir qozudayın mañrayıp.<br/>Yüz otuz cıl içinde tap negizinden cığılıp,<br/>Çilday tozdıq, darqadıq, cat-cav qaldı sığayıp. <br/><br/>Qaysı taşnı köterip qarağanda astında<br/>Babayımnıñ bir parça süyeginden bar anda.<br/>Toprağıñıñ, taşıñıñ qurbanıman, Vatanım,<br/>Oğurıñda tökülsün bir avuççuq al qanım! <br/><br/>Küldürmege yüziñni süye-süye can berip<br/>Ödemesem aqqıñnı, men ne için tuvğanım?<br/>Anayıma ant içtim yeşil curtqa barmağa!<br/>Can tenimden çıqqance, cavdan açuv almağa! <br/><br/>Şevki Bektöre<br/><br/>Hazırlayan : Kemal Altıntaş <br/><br/><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://www.vatankirim.net/yazi.asp?YaziNo=30" target="_blank">http://www.vatankirim.net/yazi.asp?YaziNo=30</a></div> </td> </tr> <tr> <td valign="bottom" class="smalltext" width="85%"> <table width="100%" border="0" style="table-layout: fixed;"><tr> <td colspan="2" class="smalltext" width="100%"> </td> </tr><tr> <td valign="bottom" class="smalltext" id="modified_1455"> </td> <td align="right" valign="bottom" class="smalltext"> <img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/ip.gif" alt="" border="0"/> Logged </td> </tr></table> <hr width="100%" size="1" class="hrcolor"/> <div class="signature">Körermiken tatarlıq bir oñğanlıq?</div> </td> </tr> </table> </td></tr> </table> </td></tr> <tr><td style="padding: 1px 1px 0 1px;"> <a name="msg1458"></a> <table width="100%" cellpadding="3" cellspacing="0" border="0"> <tr><td class="windowbg"> <table width="100%" cellpadding="5" cellspacing="0" style="table-layout: fixed;"> <tr> <td valign="top" width="16%" rowspan="2" style="overflow: hidden;"> <b><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=profile;u=216" title="Profil malümatı RiverRat">RiverRat</a></b> <div class="smalltext"> Hero Member<br/> <img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><br/> <img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/useroff.gif" alt="Offline" border="0" style="margin-top: 2px;"/><span class="smalltext"> Offline</span><br/><br/> Beyanat sayısı: 545<br/> <br/> <div style="overflow: auto; width: 100%;"><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=dlattach;attach=80;type=avatar" alt="" class="avatar" border="0"/></div><br/> <br/> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=profile;u=216"><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/icons/profile_sm.gif" alt="Azalıq malümatı" title="Azalıq malümatı" border="0"/></a> </div> </td> <td valign="top" width="85%" height="100%"> <table width="100%" border="0"><tr> <td valign="middle"><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&topic=260.msg1458#msg1458"><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/post/xx.gif" alt="" border="0"/></a></td> <td valign="middle"> <div style="font-weight: bold;" id="subject_1458"> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&topic=260.msg1458#msg1458">Türkçe bilenler için Kırımtatarca temel dilbilgisi</a> </div> <div class="smalltext">« <b>Cevap #2 :</b> 2009 oktâbr 15, 15:42:56 »</div></td> <td align="right" valign="bottom" height="20" style="font-size: smaller;"> </td> </tr></table> <hr width="100%" size="1" class="hrcolor"/> <div class="post"><b>KIRIM TATARCASINDA GENİŞ ZAMAN İFADESİ VEREN SIFAT-FİİLLER</b><br/>  <br/>  Y. Doç. Dr. Zühâl YÜKSEL <br/> <br/>         Sıfat fiiller, fiillere sıfat fiil eki getirilmek suretiyle yapılırlar ve nesnelerin hareket vasfını karşılarlar. Hareket ve zaman ifade eden sıfat fiiller, geçici hareket ismi yaparlar ve isim çekim eklerini alırlar. Asıl fonksiyonları bakımından geçici hareket ismi yapan sıfat fiiller, bazen yapı eki gibi kalıcı isim yapabilmekte, bazen de şahıs ekleri alarak fiil çekimini kuran şekil ve zaman eki durumuna geçebilmektedirler. <br/>         Sıfat fiiller ifade ettikleri zaman bakımından geniş zaman, geçmiş zaman ve gelecek zaman sıfat fiilleri olmak üzere üç grupta sınıflandırılır. <br/><br/> -ğan/-gen; -qan/ -ken <br/><br/>         Kırım Tatarcasında ünlü uyumuna ve ünsüz uyumuna göre dört şekilli olan bu ek, geniş zaman ifadesi verir ve eski Türkçe döneminde olduğu gibi çok işlektir. Bu ek aynı zamanda şekil ve zaman eki durumuna geçmiştir. Kırım Tatarcasında en çok kullanılan sıfat fiil ekidir. <br/><br/>        yazılğan kitap "yazılan kitap" <br/>        batqan küneş "batan güneş" <br/>        işlegen kişi "çalışan insan" <br/>        keçken vaqıt "geçen zaman" <br/>  <br/>        Sıfat tamlamalarında tamlayan unsur olarak kullanılan bu sıfat fiil, Türkiye Türkçesinde -an/-en, -dık/-dik;-duk/-dük ve -mış/-miş sıfat fiil ekleriyle yapılan sıfat fiilleri karşılar. <br/>  <br/>        -an/-en fonksiyonunda kullanıldığında Türkiye Türkçesinde olduğu gibi hem tamlayan hem de tamlanan unsur bir isim çekim eki almak zorunda değildir. <br/><br/>         "Meni ayrette qaldırğan bir şey daa olsa, o da aytılğan çıñlarnıñ pek çoğusınıñ birinci satırları." (Eşref Şemizâde,Ömür ve Yaratıcılıq [Taşkent, 1974], s. 18) "Beni şaşırtan şeylerden biri de, söylenen çınların pek çoğunun ilk satırlarıdır." <br/><br/>         -dık/-dik fonksiyonunda kullanıldığı zaman ise, şekil itibariyle Türkiye Türkçesinden farklı bir kullanıma sahiptir. Türkiye Türkçesinde -dık/-dik ekiyle oluşarak sıfat tamlaması yapan sıfat fiil, çoğunlukla iyelik eki alır. Öyle ki bu sıfat fiil eki, iyelik ekiyle âdeta kaynaşmıştır. Kırım Tatarcasında ise diğer sıfat fiillerle kurulan sıfat tamlamalarında olduğu gibi, iyelik eki tamlamanın sonundadır. <br/><br/>         "Babasına bergen paramnı qaytar, soñ alıp keteber." (Ayder Osman, Tanış Közler [Taşkent, 1975], ss.137-138). "Babasına verdiğim parayı geri ver, sonra alıp git." <br/><br/>         Kırım Tatarcasında bu tip sıfat tamalamalarında iyelik eki yerine şahıs ifadesi için öz dönüşlülük zamiri, şahıs zamiri veya isim kullanılması da oldukça yaygındır ve Türkiye Türkçesine göre farklılık gösterir. <br/><br/>         "Şair, dersiñ özü çoqtan yazğan şiirlerniñ şimdi nasıl yaşayatqanlarını, olarnıñ vaqıt sınavından nasıl keçeyatqanlarını bilmek istey." (Osüv Basamaqları, ss. 28-29) "Şair, sanki kendinin çok zaman önce yazdığı şiirlerin şimdi nasıl yaşadıklarını, onların zaman sınavından nasıl geçtiklerini görmek istiyor." <br/><br/>         "Paqıl şeytan, olar baqqan pencereden Rifqat ağa degil de bir men körüne ekenim." (Tanış Közler, s. 24) "Aksi şeytan, onların baktığı pencereden Rifkat ağa değil de sadece ben görünüyormuşum." <br/><br/>         "Çöl bitken yerde aqçıl bulutlar yergece sarqqanlar." (Yürek Ateşi [Taşkent, 1985], s. 335) "Çölün bittiği yerde beyaz bulutlar yere kadar sarqmışlar." <br/><br/>         Kırım Tatarcasında bu şekilde kurulan sıfat tamlamasında şahıs zamirinin yanında tamlanan unsurda iyelik ekinin bulunması da oldukça yaygındır. <br/><br/>         "Bu saada belli derecede onıñ qazanğan muvafaqiyetiniñ temeli de ancaq şundan ibaret olğanına iç şübe yoqtır." (Çerkez Ali, Çoq Yürgen Çoq Körer: Edebiyat Aqqında Fikirler [Taşkent, 1991], s. 41) "Bu sahada bir dereceye kadar onun kazandığı muvaffakiyetin temelinin de ancak bundan ibaret olduğuna hiç şüphe yoktur." <br/><br/>         Asıl fonksiyonu vasıf ismi yapmak olan bu sıfat fiil, isim olarak kullanıldığında isim çekim eklerini alarak cümlede özne, nesne, yer tamlayıcısı görevini yüklenirler. <br/><br/>         "Qalğanları sürülerinen ögge avdı ve biribirini arttan itep aranğa kirdiler." (Abdulla Baliç, Yusuf Bolat, Riza Fazıl, Tuvğan Edebiyat: IV-VII Sınıflar İçün [Taşkent, 1983], s. 125) "Kalanlar sürüleriyle öne doğru ilerlediler ve birbirlerini arkadan itekleyerek ahıra girdiler." <br/><br/>         "Şiirniñ qaramanı kibi, sevinçten közlerim yaşlanğanını duymay qalam." (Ömür ve Yaratıcılıq, s. 11) "Şiirin kahramanı gibi, sevinçten gözlerimin yaşardığını farkedemiyorum." <br/><br/>         "Toy saibi onıñ degenine razı ola." (Tanış Közler, s. 22) "Düğün sahibi onun dediğine razı oluyor." <br/><br/>        Bu sıfat fiil eki kalıcı isimlerde yapar. <br/><br/>        tuvğan "akraba, öz" <br/>        tuvğan til "ana dili" <br/>        bürülgen "böğürtlen" <br/>        qıcıtqan "ısırgan otu" <br/>  <br/>        -ğan/-gen sıfat fiil eki arka arkaya iki fiile getirilerek tekrar grubu oluşturur. <br/>        tuvğan ösken yerlerim "doğup büyüdüğüm yerler" <br/>         Kırım Tatarcasında -ğan/gen sıfat fiil eki soñ "sonra" son çekim edatıyla birlikte kullanılırken başka bir ek almaz ve "-dıktan/dikten sonra" anlamı verir. <br/>  <br/>        "O, aranğa qoylarnıñ kirip bitkenini körgen soñ qapını qapattı ve qapı qanatınıñ biri üstüne keçirilgen demir sürgüni türtip, sürmeledi." (Tuvğan Edebiyat: IV-VII Sınıflar İçün, s. 125) "O, ahıra koyunların tamamının girdiğini gördükten sonra kapıyı kapattı ve kapı kanatlarından birinin üstüne geçirilmiş demir sürgüyü çekip kilitledi." <br/><br/>         -ğan/-gen sıfat fiil eki gibi anlamı veren -day/-dey eşitlik hâl ekiyle birlikte kullanılırken -mış/-miş fonksiyonundadır ve -ğanday/-gendey sıfat fiilini oluşturur. <br/><br/>         "Namus yerine qaytıp kelgenday oldı belleysiñiz, şulay mı?" (Ervin Ümerov, Yıldızlarğa Doğru [Taşkent, 1983], s. 20) "Namus yerine dönüp gelmiş gibi oldu sanıyorsunuz, öyle mi?" <br/><br/>         Kırım Tatarcasında -ğan/-gen sıfat fiil eki sayın "her" kelimesiyle birlikte kullanılırken yalın hâldedir ve -dıkça/-dikçe veya -dığı/-diği zaman anlamı verir. <br/><br/>         "Esma ösken sayın, qardaşı Elmazçıq’nı sevecegi yerine, anasından terbiye körip, o da Elmazçıq’qa yaman köznen baqıp başlay." (Tuvğan Edebiyat: IV-VII Sınıflar İçün, s. 96) "Esma büyüdükçe kardeşi Elmasçığı seveceğine, annesinin verdiği terbiyenin tesiriyle, o da Elmasçığa kötü gözle bakmaya başladı." <br/><br/>         Bu sıfat fiil kibi "gibi" edatıyla kullanılırken yalın hâldedir ve -mış/-miş fonksiyonundadır. <br/><br/>         "Olarnıñ çırıltısı tınsa, özüñni ayatsız bir dünyağa tüşken kibi is etesiñ." (Tuvğan Edebiyat: IV-VII Sınıflar İçün,, s. 236) "Onların şırıltısı kesilirse, kendini kendini canlının bulunmadığı bir dünyaya düşmüş gibi hissedersin." <br/><br/>         Kırım Tatarcasında bu sıfat fiiller hâl ekleriyle birlikte kullanılarak -ğanda/-gende, -ğanca/-gence, -ğançı/-gençi, -ğannen/-gennen zarf fiillerini oluştururlar. <br/><br/>         Bu ek, iyelik ve hâl ekleriyle birlikte kullanılarak da zarf fiil oluşturur. <br/><br/>         -ğan/-gen sıfat fiil eki iyelik ekinden sonra getirilen "yoq" kelimesi fiilin kararlı bir şekilde inkârını anlatır. Kararlı bir onay için "yoq" kelimesinin müsbet şekli olan "bar" kelimesi pek kullanılmaz. "Bar" kelimesi ancak, sıfat fiilden önce yer alan ne kelimesiyle birlikte kullanılır ve daha kesin bir inkâr anlamı verir. <br/><br/>        kelgeniñ yoq "gelmedin" <br/>        yazğanım yoq "yazmadım" <br/>        ne aytqanım bar "bir şey söylemedim" <br/>        ne kelgeni bar ne ketkeni bar "ne gelir, ne gider" <br/><br/>         Bu sıfat fiilin olumsuz şekli -ma-/ -me- fiilden fiil yapma ekini almış olan fiil gövdesine doğrudan doğruya -ğan/-gen eki getirilerek yapılır. <br/><br/>        oqumağan bala "okumayan çocuk" <br/>        başlanmağan iş "başlanmamış iş" <br/><br/>         Ancak "degil" kelimesiyle oluşturularak olumsuzluk ifadesi veren analitik şekil de oldukça işlek bir şekilde kullanılmaktadır. <br/>barğan yerim degil "gittiğim yer değil" <br/><br/>        -a/ -e; -y turğan <br/>         -a/ -e; -y zarf fiil eki ile tur- yardımcı fiilinin -ğan sıfat fiil ekini almış şeklinin birlikte kullanılmasından oluşan bu sıfat fiil, devamlılık ifadesi verir. Aslında tur- yardımcı fiili devamlılık ifadesi veren bir yardımcı fiildir ve geniş zaman sıfat fiili vasıtasıyla sıfat fiil fonksiyonu yüklenmiştir. <br/><br/>         Kırım Tatar gramerlerinde işlenmemiş olan bu sıfat fiil, Kırım Tatarcasında oldukça sık kullanılır. Ek, ünsüzle biten fiillerde -a/-e turğan; ünlüyle biten fiillerde ise -y turğan şeklindedir. <br/><br/>         Bu sıfat fiil sıfat tamlamalarında önündeki ismi niteleyen sıfat fonksiyonunda çok fazla kullanılmaz. Ancak sık sık tekrarlanan, süreklilik özelliği kazanmış bir hareketi ifade etmek için kullanılır. <br/><br/>         "Edebiyatçılar arasında edebiy eserler boyunca böyle fikir alışıp-berişüvler, atta iddalaşuvlar olaturğan şey." (Osüv Basamaqları, s. 20) "Edebiyatçılar arasında edebî eserler hakkında böyle fikir alışverişleri, hattâ iddialaşmalar her zaman olan şeydir." <br/><br/>         "Er yıl Settar Acı’ğa penir ketire turğan Bulğar çobanı Yegor’nıñ arabası da Settar Acınıñ taçankasınıñ yanına kelip toqtadı." "Her yıl Settar Hacı’ya peynir getiren Bulgar çobanı Yegor’un arabası da Settar Hacı’nın arabasının yanına gelip durdu." <br/><br/>         -a/-e; -y turğan sıfat fiili -da bulunma hâl ekiyle birlikte -a/-e;-y turğanda zarf fiilini oluşturur. <br/><br/>         Bu sıfat fiilin olumsuz ifadesi -may/-mey turğan kalıbıyla yapılır. <br/><br/>        barmay turğan kişi "gitmeden beklemekte olan insan" <br/>        bermey turğan bala "vermeden beklemekte olan çocuk" <br/>       -maqta / -mekte olğan <br/><br/>         Devamlılık ifadesi veren bu sıfat fiil, -makta/ -mekte eki ile ol- yardımcı fiilinin -ğan sıfat fiil eki almış şekliyle birlikte kullanılmasından doğmuştur. Kırım Tatarcasında oldukça işlek olan bu sıfat fiil, -a/-e; -y turğan sıfat fiiliyle anlam bakımından hemen hemen aynı özelliklere sahiptir ve onun yerini tamamen doldurmuştur, demek mümkündür. <br/><br/>         Sıfat tamlaması içinde sıfat unsuru olarak yer alır. <br/><br/>         "Bu manzaranı seyir etip, gazikniñ penceresinden baqıp kelmekte olğan adamnıñ közüne nasıldır bir taldalar köründi." (Tuvğan Edebiyat: IV-VII Sınıflar İçün,, s. 236) "Bu manzarayı seyrederek [GAZ marka] kamyonetin penceresinden bakmakta olan adamın gözüne belli belirsiz gölgeler göründü." <br/><br/>         "Yigit çapalanmaqta ve bağırmaqta olğan kiçkeneçik cannı avuçları içine aldı." (Tanış Közler, s. 7) "Delikanlı devamlı hareket eden ve bağıran ufacık canlıyı avuçlarının içine aldı." <br/><br/> -an/ -en <br/><br/>         Bu sıfat fiil eki, -ğan/-gen sıfat fiil ekinin ilk sesinin batı Türkçesi içinde düşmüş şeklidir. Kırım Tatarcasında 1930’lu yıllara kadar yazılmış metinlerde oldukça sık karşılaştığımız bu sıfat fiil, bugünkü Kırım Tatarcasında kullanılmamaktadır, ancak, kalıcı isimlerde ekin bu şekli oldukça fazladır. <br/><br/>        buzkesen "buz kıran mahmuz" <br/>        buzqıran "buz kıran" <br/>        dalğaqıran "dalgakıran" <br/>        dalqıran "bir çeşit elma" <br/>        dönen "tay" <br/>        düzen "düzen, nizam; armoni, akort" <br/>        yelquvan "yelkovan" <br/><br/>         -r; -ar/-er; -ır/-ir; -ur/-ür <br/><br/>         Kırım Tatarcasında umûmî olarak bu ek, ünlülerden sonra -r; tek heceli fiillerden sonra -ar/er; çok heceli fiillerden sonra -ır/-ir şeklindedir. Ancak bar-, kel-, qayt-, ayt-, ber-, bil-, qal-, yat- gibi bazı tek heceli fiillerle ekin -ır/-ir şeklinin; ol- fiilinde ise -ur şeklinin kullanıldığı oldukça sık karşılaşılan bir durumdur. <br/><br/>         Geniş zaman ifadesi veren bu sıfat fiil eki, -ğan/-gen sıfat fiil eki kadar işlek olmamakla birlikte, oldukça sık kullanılmaktadır. <br/><br/>         Bu sıfat fiil eki, müstakil olarak sıfat tamlamaları yapar. <br/><br/>        Mına sizge Musanıñ <br/>        İlk sızılğan sureti <br/>        Mına şu genç insannıñ <br/>        Küler yüzü, hoş beti. (Yunus Temirqaya, Can Ezgilerim: Şiirler [Taşkent, 1983], s. 100) <br/>  <br/>        "İşte size Musa’nın <br/>        İlk çizilen resmi <br/>        İşte bu genç insanın <br/>        Güler yüzü hoş çehresi." <br/><br/>         "Anife’niñ dört yaşar Zeraçığı ölip, Şamrat’nıñ oğulçığını baqmaq içün, öz yanına alğan soñ, onıñ Anife’ge beslegen ümüti daa ziyade pekindi." (Yusuf Bolat, Sadaqat [Taşkent, 1979], s. 14) "Hanife’nin dört yaşındaki Zehracığı ölüp, Şahmurat’ın oğulcuğunu bakmak için kendi yanına almasından sonra, Şahmurat’ın Hanife’ye karşı beslediği ümit daha fazla pekişti." <br/><br/>         "Şakir uyqudan uyanır bir adam tavurile mırıldana." (İsmail Asanoğlu Kerim, Qırımtatar Edebiyatı-Qullanma Derslik [Aqmescit, 1995], s. 194) "Şakir uykudan uyanan bir adam tavrı ile mırıldanıyor." <br/> Sıfat tamlamalarında iyelik eki tamlanan unsur üzerindedir. <br/><br/>         "Selim, Tatar qızlarınıñ pek sever oyunlarından ‘variraç’nıñ ....... beyitini, göñlüniñ teren köşelerinden qopıp çıqqan yanıqlı bir sesnen aytqan sayın, arqadaşlarınıñ zevqına kete, araba ise, barğan sayın köyge yaqınlaşa edi." (Ömür ve Yaratıcılıq, s. 54) "Selim Tatar kızlarının çok sevdikleri oyunlardan ‘variraç’ın .... beytini, gönlünün en derin köşesinden kopan yanık bir sesle söyledikçe, arkadaşlarının hoşuna gidiyor, araba ise, gittikçe köye yaklaşıyordu." <br/><br/>        -ar/-er sıfat fiil eki kalıcı isimlerde yapar. <br/>        tüyür "yumru, ur" <br/>        kelir "gelir, kâr, kazanç" <br/>        köçer "araba dingili" <br/>        sezilir "hassas" <br/>  <br/>        Bu sıfat fiil eki birleşik kelime şeklinde kalıcı isim yapar. <br/>        yerölçer "yeri ölçen memur" <br/>        yolbasar "haydut" <br/>        atbaqar "at bakıcısı" <br/>        yağmurölçer "yağmur ölçen âlet" <br/>        başkeser "haydut" <br/>        atçapar "jokey" <br/>        barışıqsever "sulh seven" <br/>  <br/>        Ayrıca bu sıfat fiille yanardağ kelimesinde sıfat tamlaması şeklinde de kalıcı isim yapılmıştır. <br/>  <br/>        -ar/-er sıfat fiili isim olarak kullanıldığında yapım eki de alırlar. <br/><br/>        yaqarlıq "yakacak" <br/>        yararlıq "faydalı" <br/>        kelirli "kârlı, kazanç sağlayan" <br/>        tutarlı "muvazenesiz; inatçı" <br/>        yeterlik "yeteri kadar, kâfi mikdarda" <br/>        tüyürçik "ur" <br/><br/>         "-etmişleri olsa kerek. -yeterlik eken. babamnı da qamçılağan it oğlu." (Tuvğan Edebiyat: IV-VII Sınıflar İçün, s. 236) "-yaptığı şeyler olsa gerek, -yeterince varmış. babamı da kamçılamış it oğlu." <br/><br/>         "Anife sözüniñ soñuna çıqıp yetiştirmedi, lâkin Şamrat’qa bu da yeterlik edi, çünli merum aqayı daa esinden çıqmağan qadından sevgi beklemek mümkün degil edi." (Sadaqat, s. 17) "Hanife konuşmasını tamamlayamadı, fakat Şahmurat için bu kadarı da yeterliydi, çünkü merhum kocası daha aklından çıkmayan kadından sevgi beklemek mümkün değildi." <br/>  <br/>        Bu sıfat fiilde -ğan/-gen ekiyle oluşturulan sıfat fiillerde olduğu gibi isim olarak kullanım ve isim çekim eklerini alma durumu çok yaygın değildir. Ancak kalıcı isim olarak kullanıldıkları durumlarda iyelik ve hâl eklerini alırlar. <br/><br/>         "Memet Nüzet, yaqın safdaşları Asan Çergeyev, Üseyin Toqtarğazı kibi Tatar demokratik medeniyetiniñ tañ atarında doğıp, olar kibi eline qalemni alıp ..." (Ömür ve Yaratıcılıq, s. 57) "Mehmet Nüzhet, yakın safdaşları Hasan Çergeyev, Hüseyin Toktargazi gibi Tatar demokratik medeniyeti doğarken doğup, onlar gibi eline kalemi alıp ..." <br/><br/>         Çok sık olmamakla birlikte bu sıfat fiiller de "bar" veya "yoq" kelimelerini alırlar. <br/><br/>         "Rabbim senden ğayri işanırım yoq." (Qırımtatar Edebiyatı - Qullanma Derslik, s. 159) "Rabbim senden başka inanacağım yok" <br/>         "Ne deseñ de, tecribe degen şeyge yeter bar mı?" (Yıldızlarğa Doğru, s. 8 ) "Ne dersen de, tecrübe denen şeye ulaşacak şey var mı?" <br/><br/>         Bu sıfat fiil eki kibi "gibi" edatıyla çok fazla kullanılır ve bu sırada yalın hâldedir. <br/><br/>         "Onıñ şimdi aşhanağa ketecegi ve şorbacısınıñ sıtıq, sert çırayını körecegi, onıñ boğazından, anda olğan suvnı qırıldatır kibi çıqqan ğırıltılı, çirkin, açuvlı sesini ve ayvanğa bağırır kibi etken emirlerini eşitecegi kelmedi." (Tuvğan Edebiyat: V-VII Sınıflar İçün,, s. 125) "Onun şimdi yemekhaneye gideceği ve patronunun çatık, sert yüzünü göreceği, onun boğazındaki suyu gırıldatır gibi çıkan hırıltlı, çirkin, sinirli sesini ve hayvana bağırır gibi verdiği emirleri işitmek istemedi." <br/><br/>         "Bu daqqada Asan’da hucur bir arzu, hucur bir istek doğdı, oña, mına şimdi ayaqları captan öz başına çapıp tüşerler kibi keldi." (Tuvğan Edebiyat: V-VII Sınıflar İçün, s. 136) "O anda Hasan’da tuhaf bir arzu, tuhaf bir istek husule geldi, ona, işte şimdi ayakları yardan kendi kendilerine koşarak düşerler gibi geldi." <br/><br/>        -maz/-mez <br/>  <br/>        Menfi geniş zaman sıfat fiil eki olan bu ek, Kırım Tatarcasında çok işlek bir şekilde kullanılmaktadır. <br/>         Müstakil olarak kullanılışı Kırım Tatarcasında oldukça yaygındır. <br/>        İki kelimelik basit sıfat tamlamaları oluşturur. <br/><br/>         "Dersiñ, eki yaş biri-birine körünmez toklar yollay, laf-sözsüz biri-birini añlay." (Ayder Osman, Osüv Basamaqları: Edebiy Tedqiqiy Maqaleler [Taşkent, 1984], s.12) "Sanki iki genç birbirine görünmeyen akımlar gönderiyor, konuşmadan anlaşıyorlar. <br/><br/>        "Yugoslavlar diyarında <br/>        Safqa qoşuldıq bizler. <br/>        Reyhstagnıñ divarında <br/>        Qaldı silinmez izler." (Çerkez Ali, Köz Nurlarım: Şiirler, Poemalar, Balladalar [Taşkent, 1985], s.177) <br/>  <br/>        "Yugoslavlar diyarında <br/>        Saflara katıldık bizler. <br/>        Reichstag’ın duvarında <br/>        Kaldı silinmez izler." <br/><br/>"Yurtumızğa sönmez al nur saçıldı <br/>Azat halqlar ailesi içinde <br/>Tatarğa da ürlük yolu açıldı." (Köz Nurlarım, s.129) <br/><br/>"Yurdumuza sönmez al nur saçıldı <br/>Azat halklar ailesi içinde <br/>Tatar’a da hür olmanın yolu açıldı." <br/><br/>"Terazeniñ şimdilik bir közünde <br/>Atom neytron ve barut qoqusı <br/>Digerinde ise yaş bir sabiyniñ <br/>Qıyılmaz tınç ve tatlı yuqusı!" (Can Ezgilerim, s. 97) <br/><br/>"Terazinin şimdilik bir gözünde <br/>Atom, nötron ve barut kokusu <br/>Diğerinde ise küçük bir çocuğun <br/>Kıyılmaz sakin ve tatlı uykusu!" <br/><br/> İyelik eki nitelenen isim üzerinde bulunur. <br/><br/>         "Qaraman özüni bütün vatannıñ ayrılmaz qısımı ekenini ayta ve bunıñnen iftihar ete." (Ösüv Basamaqları, s. 34) "Kahraman kendinin bütün vatanın ayrılmaz parçası olduğunu söylüyor ve bununla iftihar ediyor." <br/><br/>         Bu sıfat fiil isim olarak da işlek bir şekilde kullanılmaktadır. <br/><br/>        büklenmez "eğilmez, bükülmez; sebatkâr" <br/>        bükülmez "sebatlı" <br/>        indemez "suskun, sessiz" <br/>        inanılmaz "inanılmaz, anormal" <br/>        yaramaz "haylaz" <br/>        oñmaz "beceriksiz" <br/>  <br/>        Bu sıfat fiil isim olarak kullanıldığında yapım eki de alırlar. <br/>  <br/>        indememezlik "suskunluk" <br/>        añlaşılmamazlıq "anlaşmazlık" <br/>        yetişmemezlik "darlık, sıkıntı, eksiklik, yetersizlik" <br/>        yaramazlan- "yaramaz olmak" <br/><br/>         "Nadire’nen Sveta’ğa tükânlarında mal yetişmemezligi olğanını ve o üçü içün de büyük havf doğurğanını ayttı." (Uriye Edemova, Ömürlik Yanımdasıñ [Taşkent, 1977], s. 144) "Nadire ile Sveta’ya dükkânlarında mal eksikliği olduğunu ve bu durumun üçü için de büyük korku yarattığını söyledi." <br/>  <br/>        "Üçünci bölükke kirgen lâtifelerde ayrı kişilerniñ oñmazlığı, aqılsızlığı, qorqaqlığı ya da aksine, olarnıñ merametli, insaniyetli oluvı ve diger menfiy em de müsbet çizgileri aks oluna." (Tuvğan Edebiyat: V-VII Sınıflar İçün, s. 81) "Üçüncü bölüme giren fıkralarda farklı insanların beceriksizliği, akılsızlığı, korkaklığı veya aksine onların merhametli, insaniyetli oluşları ve diğer menfî ve müsbet çizgileri yansıtılıyor." <br/><br/>         İsim olarak kullanıldıklarında iyelik eki alırlar, ancak bu durumla çok az karşılaşılmaktadır. <br/>         "Süymezim selâm cibergen, baq belâğa." (Çın) "Sevmediğim (insan) selâm göndermiş, belâya bak."* <br/><br/>         -r; -ar/ -er sıfat fiil eki alan bir fiil, olumsuz şekil olan -maz/ -mez sıfat fiil ekini alan eş anlamlı fiille birlikte yeni bir sıfat fiil meydana getirebilirler. <br/><br/>         "Bular episi, Çar ükümetiniñ 17 Oktyabr manifestine sevinmege yetişmey, ümütleri çil-parça olğan, o devir yazıcıları içün bitmez tükenmez mevzu çoqrağı edi." (Ömür ve Yaratıcılıq, s.56) "Bunların hepsi Çar hükûmetinin 17 Ekim manifestosuna sevinemeden ümitleri paramparça olan o devir yazarları için bitmez tükenmez konu pınarı idi." <br/><br/>         -r; -ar/ -er sıfat fiil ekini ve -maz/ -mez sıfat fiil ekini alarak tekrarlanan fiil -ınca/ -ince anlamı veren zarf fiil oluşturur. <br/>         "Aradan biraz vaqıt keçer-keçmez teren yuquğa daldı." (Ömürlik Yanımdasıñ, s. 144) "Aradan biraz zaman geçer geçmez derin bir uykuya daldı." <br/><br/>         -ıcı/ -ici; -ucı/ -üci; -vcı/ -vci <br/><br/>         Geniş zaman ifadesi veren bu sıfat fiil şimdiye kadar hazırlanan Kırım Tatar gramerlerinde işlenmemiştir. Bu sıfat fiili diğer sıfat fiillerden ayıran en önemli özellik devamlılık işlevi ve kalıcı isim yapmaya oldukça elverişli olmasıdır. <br/><br/>         Kırım Tatarcasında bu sıfat fiil ekinin -ıcı/ -ici varyantı, düz ünlülü olup ünsüzle biten fiillerin bütün hecelerinde ayrıca yuvarlak ünlülü olup ünsüzle biten fiillerin ve sonraki hecelerinde; -ucı/ -üci varyantı yuvarlak ünlülü olup ünsüzle biten fiillerin hecelerinde; -vcı/-vci varyantı ise ünlüyle biten fiillerden sonra kullanılır. <br/>  <br/>        Bu sıfat fiil nitelediği bir isimle birlikte sıfat sıfat tamlaması oluşturur. <br/><br/>         "O mañlayında peyda olğan ter danelerini yavluğınen silerek, auditoriyağa sınavcı nazar taşladı." (Tanış Közler , s. 28) "O alnında oluşan ter tanelerini mendiliyle silerek, dinleyicilere deneyen bir bakışla baktı." <br/><br/>         "O vaqıtlarnıñ açıq fikirli maarifperverleri er bir millette em eksploitatsiya etici sınıf, em de eksploitatsiya etilici sınıflar olğanını itibarğa almasalar da, maarif ve medeniyet saasında, halqqa hızmet etmege tırıştılar." (Ömür ve Yaratıcılıq, s. 29) "O dönemlerin maarifperverleri her millette hem sömüren sınıf hem de sömürülen sınıf olduğunu dikkate almasalar bile, maarif ve medeniyet sahasında halka hizmet etmek için gayret sarf ettiler." <br/><br/>         Bu sıfat fiil eki Kırım Tatarcasında kalıcı isim yapımında da oldukça işlektir. Bilhassa meslek ismi yapması ekin süreklilik fonksiyonuna da oldukça uygundur. Bu meslek isimleri cümlede veya kelime gurupları içinde değişik isim çekim ekleri alarak değişik görevler üstlenirler. <br/><br/>         "Böyleliknen, aydavcılar eki-üç küngece stantsiyadan şey taşıdılar." (Yürek Ateşi, s. 305) "Böylece sürücüler iki üç güne kadar istasyondan şey taşıdılar." <br/><br/>         "O, yazıcılarımıznıñ eserlerinde naturalizmge ve formalizmge qapıluvnı tasdıqlayıcı aydın-açıq misaller ketirdi ve bu ceetten iç kimseniñ hatirini körmedi." (Şamil Alâdin, Yüksek Hızmet: Yazıcılar Aqqında İkâyeler [Taşkent, 1983], s.93) "O yazarlarımızın eserlerinde natüralizme ve formalizme kapılmayı tasdikleyen apaçık örnekler getirdi ve bu bakımdan hiç kimsenin hatırını dikkate almadı." <br/><br/>         "C. Mecitova’nıñ variantında Amber padişanıñ yılqı baqıcısı, arzı ise Temirbek padişanıñ qızı olıp tasvirlene." (Destanlar, s. 19) "C. Mecitova’nın varyantında Amber padişahın at bakıcısı, arzı ise Temirbek padişahın kızı olarak tasvir edilir." <br/><br/>         Kırım Tatarcasında bu ek, meslek isimlerinin haricinde de kalıcı isimler yapar. Türetilen bu isimler kök fiilde gösterilen iş veya hareketi sürekli yapan nesneyi anlatır. <br/><br/>        qoşucı "bağlaç" <br/>        köçürici "motor" <br/>        aenkleyici "akort" <br/><br/>         Bu sıfat fiil eki kalıcı olmayan, ancak sıfat görevinde de olmayan geçici isimler de yapar. <br/><br/>         "Fidanlarnı qurutıcılarnıñ ayaqları kesildi." (Seneler, s. 24) "Fidanları kurutanların ayakları kesildi." <br/>         "Madam ki cemaat tertibini bozucılar aqqında maqale yazmaq istediñ, zıpqınnen de, aramtamaqnen de yan-yanaşa oturmağa razı olmaq kereksiñ." (Tanış Közler, s. 23) "Madem ki cemaatin düzenini bozanlar hakkında yazı yazmak istedin, o zaman çevik insanla da serseriyle de yan yana oturmaya razı olmalısın." <br/><br/>         Bu sıfat fiiller cümlede yüklem görevini de üstlenirler. <br/>  <br/>         Yapılan bu meslek isimlerinden de sıfat tamlaması yapılması sık karşılaşılan hadiselerdendir. <br/><br/>         "Mına şu Gülcian degen sılavcı qıznıñ yersiz sataşuvlarını, tuzlı şaqalarını esapqa almağanda yañı yerde Nazimniñ yaşayışını bir şey bozmay edi." (Tanış Közler, s. 13) "İşte şu Gülcihan isimli badanacı kızın yersiz sataşmalarını, tatsız şakalarını dikkate almayınca bu yeni yerde Nazım’ın yaşantısını hiç bir şey bozmuyordu." <br/><br/>         Bu sıfat fiil cümlede yüklem olarak da kullanılmakla birlikte, bu çok karşılaşılan bir durum değildir. <br/>         "Adam sen de qulaq asma olucıdır, keçer,-dep meni yatıştırır, teselli eter edi." (Qırımtatar Edebiyatı-Qullanma Derslik, s. 201) "Adam sen de, kulak asma, her zaman olur, geçer, diye beni yatıştırır, teselli ederdi." <br/><br/>         -dıq/ -dik; -duq/ -dük <br/><br/>         Kırım Tatarcasında 1930’lu yıllara ait metinlerde çok işlek bir şekilde kullanılan bu sıfat fiil bugün oldukça az kullanılmaktadır. <br/>  <br/>        "Kerim ocanıñ dedigi kibi, şeytannıñ hayalından keçmeycek bir aynecilik!" (Qırımtatar Edebiyatı- Qullanma Derslik) "Kerim hocanın dediği gibi şeytanın bile hayalinden geçmeyecek bir kurnazlık." <br/><br/>         Türkiye Türkçesinde oldukça sık kullanılan bu ek, Kırım Tatarcasında ancak hâl ekleriyle birleşerek zarf fiil ifadesi verilmesinde görülmektedir ki bu da 1930’lu yıllara göre azalmıştır. <br/><br/>         Kırım Tatarcasında hem en işlek bir şekilde kullanılan hem de anlam bakımından en geniş kullanıma sahip sıfat fiil olan -ğan/-gen sıfat fiilidir. -ıcı/-ici sıfat fiili ise artık hemen hemen yapım eki olma özelliği kazanmıştır. -ar/ -er sıfat fiili ise işlekliğini kaybetmektedir. -maz/-mez sıfat fiili olumlu şekline göre oldukça işlektir. -dık/-dik sıfat fiil eki eskiden çok işlek bir kullanıma sahipken artık nerdeyse yok denecek kadar azalmıştır. <br/><br/>         Asıl işlevleri bakımından geçici hareket ismi yapma olan sıfat fiillerin yapım eki ile çekim eki arasında bir yer tutmaları, onları zaman zaman kalıcı isim yapmalarını, zaman zaman da şahıs ekleriyle birlikte fiil çekimi kuran şekil ve zaman eki durumuna geçmelerini sağlamıştır. Kırım Tatar lehçesinde de -ğan/-gen öğrenilen geçmiş zaman, -r;-ar/-er geniş zaman, -maqta/-mekte sürekli şimdiki zaman durumuna da geçmiştir. <br/>  <br/><br/><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://www.euronet.nl/users/sota/emel2203.html" target="_blank">http://www.euronet.nl/users/sota/emel2203.html</a></div> </td> </tr> <tr> <td valign="bottom" class="smalltext" width="85%"> <table width="100%" border="0" style="table-layout: fixed;"><tr> <td colspan="2" class="smalltext" width="100%"> </td> </tr><tr> <td valign="bottom" class="smalltext" id="modified_1458"> « <i>Soñki deñişiklik: 2009 oktâbr 15, 15:48:53 Yollağan: RiverRat</i> » </td> <td align="right" valign="bottom" class="smalltext"> <img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/ip.gif" alt="" border="0"/> Logged </td> </tr></table> <hr width="100%" size="1" class="hrcolor"/> <div class="signature">Körermiken tatarlıq bir oñğanlıq?</div> </td> </tr> </table> </td></tr> </table> </td></tr> <tr><td style="padding: 1px 1px 0 1px;"> <a name="msg1459"></a> <table width="100%" cellpadding="3" cellspacing="0" border="0"> <tr><td class="windowbg2"> <table width="100%" cellpadding="5" cellspacing="0" style="table-layout: fixed;"> <tr> <td valign="top" width="16%" rowspan="2" style="overflow: hidden;"> <b><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=profile;u=216" title="Profil malümatı RiverRat">RiverRat</a></b> <div class="smalltext"> Hero Member<br/> <img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><br/> <img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/useroff.gif" alt="Offline" border="0" style="margin-top: 2px;"/><span class="smalltext"> Offline</span><br/><br/> Beyanat sayısı: 545<br/> <br/> <div style="overflow: auto; width: 100%;"><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=dlattach;attach=80;type=avatar" alt="" class="avatar" border="0"/></div><br/> <br/> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=profile;u=216"><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/icons/profile_sm.gif" alt="Azalıq malümatı" title="Azalıq malümatı" border="0"/></a> </div> </td> <td valign="top" width="85%" height="100%"> <table width="100%" border="0"><tr> <td valign="middle"><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&topic=260.msg1459#msg1459"><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/post/xx.gif" alt="" border="0"/></a></td> <td valign="middle"> <div style="font-weight: bold;" id="subject_1459"> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&topic=260.msg1459#msg1459">Türkçe bilenler için Kırımtatarca temel dilbilgisi</a> </div> <div class="smalltext">« <b>Cevap #3 :</b> 2009 oktâbr 15, 15:44:53 »</div></td> <td align="right" valign="bottom" height="20" style="font-size: smaller;"> </td> </tr></table> <hr width="100%" size="1" class="hrcolor"/> <div class="post"><b>KIRIM TATARCASINDA GELECEK ZAMAN İFADESİ VEREN SIFAT FİİLLER</b><br/><br/>Y. Doç. Dr. Zühâl YÜKSEL<br/> <br/><br/>-acaq/-ecek; -(y)caq/-(y)cek<br/><br/>Kırım Tatarcasında gelecek zaman ifadesi de veren bu sıfat fiil eki, fiil kök veya gövdeleri ile birlikte kullanılırken, kalınlık incelik uyumuna göre iki varyantlı olur. Ancak ünlü ile biten fiil kök veya gövelerine eklendiğinde ekin başındaki ünlü düşer ve bu düşme bir “y” türemesi ile telâfi edilir. Türkiye Türkçesinde de aynı şekilde olan ek, Kırım Tatacasından farklı olarak ünlü ile biten fiillerde araya “y” yardımcı sesini alır ancak, ekin ilk ünlüsü düşmez, muhafaza edilir.<br/><br/>Aynı zamanda şekil ve zaman eki durumuna da geçmiş olan bu ek, Kırım Tatarcasında çok işlek olarak kullanılmaktadır.<br/><br/>olacaq körüşüv “yapılacak görüşme”<br/><br/>ötkerilecek çeçek bayramı “düzenlenecek çiçek bayramı”<br/><br/>oquycaq bala “okuyacak çocuk”<br/><br/>bekleycek kişi “bekleyecek insan”<br/><br/>Bu sıfat fiil, sıfat tamlamalarında tamlayan unsur olarak kullanılır.<br/><br/>“Qarti ise şaşılacaq derecede suvuq qanlıknen onı tınçlandıra: ‘Biraz daa sabır et, balam. Mına yeteyazdıq’.” (Ayder Osman, Tanış Közler [Taşkent, 1975], s. 6)<br/><br/>“Bizim icadımızdan kelecek nesilniñ añında ne qalacaq, neden faydalanacaq ve neler arhiv raflarında yatıp qalacaq.” (Çerkez Ali, Çoq Yürgen Çoq Körer: Edebiyat Aqqında Fikirler [Taşkent, 1991], s. 7)<br/><br/>“Memleketten Odesağa areket etecek ticaret vaporu yarın gece sail boylarından keçkende deñizge musafir taşlaycaq.” (Yusuf Bolat, Ömür Ezgileri [Taşkent 1984], s. 127) “Memleketten Odesa’ya hareket edecek ticaret vapuru, yarın gece sahil boylarında denize misafir bırakacak.<br/><br/>“Elbet, of-of bilinecek almı ya...” (Reşid Murad, Seneler: Povestler ve İkâyeler [Taşkent, 1981), s. 38) “Elbette, of-of bu anlaşılacak durum mu ya..”<br/><br/>“...bu şeer ealisiniñ dülber ve medeniyetli kiyinmesi içün ciddiy işler yapabilecek mütehassıs olğanını aytıp a(latmaq istedi.” (Uriye Edemova, Yürek Ateşi: Povestler [Taşkent, 1985], s. 12)<br/><br/>Türkiye Türkçesinde bu sıfat fiille yapılan sıfat tamlamaları iyelik eki aldığında iyelik eki genellikle tamlamanın tamlayan unsuru olan sıfat fiilli kelimeye getirilir. Oysa Kırım Tatarcasında iyelik eki, tamalamanın sonunda bulunur.<br/><br/>“Dekanımız aytqanda yazacaq mevzularım o qadar çoq edi, şimdi ise, ne içündir, birisini de hatırlap olamayım.” (Tanış Közler, s. 20) “Dekanımız söylediği sırada yazacağım konular o kadar çoktu, şimdiyse, nedense, hiç birini hatırlayamıyorum”<br/><br/>“Yoq, yoq, Kâmile, menim baracaq yerime ağız qoqutıp kirmege olmay” (Çerkez Ali, Yeşil Dalğalar [Taşkent, 1975], s. 44) “Yok, yok Kâmile, benim gideceğim yere ağız kokutarak girilmez.”<br/><br/>“Otar vaqufuna ozğarılacaq künü yetip kelgen edi.” (Eşref Şemizâde, Ömür ve Yaratıcılıq: Edebiy Maqaleler [Taşkent, 1974], s. 48) “Otar vakfına yolcu edileceği gün ulaşmıştı.”<br/><br/>“Eger o bu cellât şorbacıdan, bu qanlı köz adamnıñ evinden qaçsa, Hasap Yıbram onıñ bir yıllıq aqqını bermez ve anası, bu qış qıyamet künü, büs-bütün aç qalır, oğlunıñ bir yıl çalışıp alacaq beş- on kümüşinden büs-bütün ümütini keser edi.” (Abdulla Baliç - Yusuf Bolat - Rıza Fazıl, Tuvğan Edebiyat: IV-VII Sınıflar İçün [Taşkent, 1983], s.127) <br/><br/>Bu tip sıfat tamlamalarında iyelik eki yerine şahıs ifadesinin öz dönüşlülük zamiri veya şahıs zamirleri ile ifade edilmesi, Türkiye Türkçesinden farklı bir kullanım şeklidir.<br/><br/>“Ömer Hamza yañı dostlarını( ellerini samimiy sıqaraq özü küreşecek künlerde beşer bilet berecegini ayttı.” (Tanış Közler, s.139) “Ömer Hamza yeni dostlarının ellerin sıkarak kendinin güreşeceği günlerde beşer bilet vereceğini söyledi.”<br/><br/>Kırım Tatarcasında bu şekilde kurulan sıfat tamlamalarında şahıs zamirinin yanında iyelik ekinin de kullanılması oldukça yaygın bir kullanım şeklidir.<br/><br/>“Ömer Hamza aytqanını yapa, özü küreşecek künleri sabadan duraqqa beş bilet alp kele... (Tanış Közler, s.89) “Ömer Hamza dediğini yapıyor, kendinin güreşeceği künlerde sabahtan durağa beş bilet alıp geliyor.”<br/><br/>Bu şekilde yapılan sıfat tamlamalarında iyelik ifadesi bulunduğu halde cümlenin yapısından şahıs ifadesinin çıkarılması çok yaygın olmamakla birlikte karşılaşılan bir durumdur.<br/><br/>-Üç kün işke çıqmadıñ,- dep oña yılda berecek eki çift çarıqnıñ bir çiftini bermegen edi... (Tuvğan Edebiyat: IV-VII Sınıflar İçün, s. 126) “üç gün işe gitmedin diye, ona senede vereceği iki çift çarığın bir çiftini vermemişti.”<br/><br/>Asıl fonksiyonu vasıf ismi yapmak olan bu sıfat fiil, isim olarak kullanıldığında isim çekim eklerini alarak cümle veya kelime gurubunda özne, nesne, yer tamlayıcısı görevini üstlenirler.<br/><br/>İsim olarak kullanılan sıfat fiil gösterme hâl ekini alırsa cümle veya kelime grubunun nesnesi olur.<br/><br/>“Qarısınıñ ne yapacağını alâ daa añlap olamağan Bekir, de qarısına de qızına baqa, böyle sabanıñ saar vaqıtında qarısınıñ evden bu qazannı ne içün alıp çıqqanı hususında oylandı.” (Cınğız Dağcı, “Olar da İnsan Edi”, Yıldız [Akmescit], no.1 [1993], s. 157-158) “Karısının ne yapacağını hâlâ daha anlayamayan Bekir, bir karısına bir kızına bakarak, böyle sabahın seher vaktinde karısının niçin bu kazanı alıp çıktığı hususunda düşündü.”<br/><br/>“Ekinci künü gazetalarda Afğan küreşçisi Omar Hamza ağır yaralanğanından sebep çempionatqa iştiraq etmeycegi ilân oluna.” (Tanış Közler, s. 140) “İkinci günü gazetelerde Afgan güreşçi Ömer Hamza’nın ağır yaralanmasından dolayı şampiyonaya iştirak edemeyeceği ilân edilir.” <br/><br/>“Özleriniñ şu tallarğa asılacaqlarını duyıp sıptırılğanlar.” (Tuvğan Edebiyat: IV-VII Sınıflar İçün, s. 236) “Kendilerinin bu dallara asılacaklarını farkedip kaçmışlar.”<br/><br/>“Asan olarnıñ iteklemeknen içeri kirmeyceklerini añladı.” (Tuvğan Edebiyat: IV-VII Sınıflar İçün, s. 125) “Hasan onların iteklemekle içeri girmeyeceklerini anladı.”<br/><br/>“O meni mıtlaq bekleycegini ve para tapıp babasını qurtarğanımıznen evlenecegimizni söyledi.” (Tanış Közler, s. 137) “O beni mutlaka bekleyeceğini ve para bulup babasını kurtarır kurtarmaz evleneceğimizi söyledi.” <br/><br/>“Büyük meşaqatnen bir qaç cümleni quraştırıp,üyle tenefüsi vaqtında kelecegimni aytıp quvet berdim.” (Tanış Közler, s. 26) “Büyük sıkıntıyla bir kaç cümle kurup, öğle tatili sırasında geleceğimi söyleyip uzaklaştım.” <br/><br/>“Yoq özüm şay!- dedim ne aytacağımı bilmeyip.” (Sayar, “Dalğalar”, Yıldız [Taşkent], No: 2 [1991], s. 50) “Yok, kendim ne söyleyeceğimi bilmediğim için öyle dedim.” <br/><br/>“Şu künü arman olmaycağı añlaşıla...” (Ayder Osman, Ösüv Basamaqları: Edebiy- Tenqidiy Maqaleler [Taşkent, 1984 ], s. 13) “O gün harman yapılmayacağı anlaşılıyor.”<br/><br/>Bu sıfat fiil yaklaşma hâl ekini alarak cümle veya kelime gurubu içinde yer tamlayıcısı görevini üstlenir.<br/><br/>“O, şorbacısınıñ bir açuvlı kunü köpekni öldürmeycegine pek işanmay edi.” (Tuvğan Edebiyat: IV-VII Sınıflar İçün, s. 130) “O, patronunun sinirli bir gününde köpeği öldürmeyeceğine pek inanmıyordu.”<br/><br/>“Bir şeyler olacaqqa beñzey, raatlanırsıñız balam, -dedi.” (Uriye Edemova, Ömürlik Yanımdasıñ: Povest [Taşkent, 1977], s. 7)<br/><br/>“Amangeldi özüniñ maqsadına irişecegine, Qazahnıñ azatlıqqa çıqacağına imanı qaviy bir adam edi..” (Tuvğan Edebiyat: IV-VII Sınıflar İçün, 137) “Amangeldi kendi maksadına erişeceğine, Kazağın bağımsızlığa kavuşacağına tam inanan bir adam idi.” <br/><br/>Bu sıfat fiil kalıcı isim de yapar.<br/><br/>“Sovet adamınıñ qaramane işlerini, ağır yıllarda onıñ başına kelip-keçken felâketler, onıñ acayip bugüni ve daa perlaq kelecegi - mına Rıza Halid’niñ icadında esas mevzular bulardır.” (Çoq Yürgen Çoq Körer,127) “Sovyet insanının kahramanlığını, zor yıllarda başına gelip geçen felâketleri, onun ilginç ünü ve parlak istikbali, işte Rıza Halid’in eserinde esas konular bunlardır.”<br/><br/>“Keleceklerge bir ibret olmaq içün, turğan yerinde qatıp qal!” (A. Ulayeva - V. Aliyeva, Qrımtatar Edebiyatı [Akmescit, 1993], s. 25) “Gelecek nesile ibret olmak için olduğun yerde donakal!”<br/><br/>“Qazahnıñ bazarnen alıp berecegi yoq. Qazahqa, anavı siziñ “çöp” keçmey, Qazahqa et kerek, bratok, et!” (Tuvğan Edebiyat: IV-VII Sınıflar İçün, 238) “Kazağın pazarla alış verişi yok. Kazağa, o sizin “çöp” geçmez, Kazağa et gerek, kardeş, et!”<br/><br/>Bu sıfat fiil eki bulunma hâl eki ile birlikte Türkiye Türkçesinde “-acağı zaman” anlamı veren -acaqta/ -ecekte zarf fiilini oluşturur.<br/><br/>Ketecekte ise olarnı yanına çağırıp, bu aqta kimsege ağız açmamalarını ayttı.” (Ömürlik Yanımdasıñ, s. 145) “Gideceği zaman ise, onları yanına çağırıp, bu konuda kimseye bir şey söylememelerini söyledi.”<br/><br/>“Eki macar aşlıqnı seneklernen armanğa caydırıp, ögüzlerni armantaşqa yekecekte, bir yigit arabasını aydap kele.” (Ösüv Basamaqları, s.13) “İki macar [arabası] buğdayı çatallarla harmana yayıp, öküzleri harmantaşına götüreceklerinde, bir genç adam arabasını sürüp gelir.”<br/><br/>“Maşalla sizge, maşinanen dümen başında ketecekte de şu zeer-zuqumnı patlatıp oturasıñız e?...” (Seneler, 35) “Maşaallah size, arabayla direksiyon başında gideceğiniz zaman da şu zehir zıkkımı içiyorsunuz ha?”<br/><br/>“Gülcian’nı qolları üstüne köterecekte, o közlerini açtı.” (Ervin Umerov, Yıldızlarğa Doğru: Povestler [Taşkent, 1983], s. 114) “Gülcihan’ı ellerinin üstüne kaldıracağı zaman o gözlerini açtı.”<br/><br/>“Yazlıq tatilge darqalacaqta jurnalistika fakültetiniñ dekanı birinci kurs studentlerini toplap, er bir medeniyetli adamnı( özüne evelki nesiller başlağan güzel ve doğru işlerni örnek etip alması, olarnı toqtavsız ileriletmesi aqqında bir nutuq attı.” (Tanış Közler, s. 19) “Yaz tatili için dağılacağımız zaman gazetecilik fakültesinin dekanı birinci sınıfın öğrencilerini toplayarak, her kültürlü insanın kendine daha önceki nesillerin başladığı güzel ve doğru işleri örnek alması, o işleri durmadan ilerletmesi ile ilgili bir nutuk attı.”<br/><br/>-acaq/-ecek eki alan sıfat fiil ol- yardımcı fiili ile birlikte kullanılarak istek ifadesi verir. Ancak bu tip istekte arzu edilenin yapılamadığı anlamı vardır. <br/><br/>“Server de külümsireycek oldı. Lâkin beceralmadı.” (Yeşil Dalğalar, s. 73) “Server gülümsemek istedi. Ama beceremedi.”<br/><br/>“Qoylar, araba qapıdan biri-birine sıqılışıp, süyreştiler,olar alayı bir kereden kirecek oldı, lâkin sığışmadılar.” (Tuvğan Edebiyat: IV-VII Sınıflar İçün, s. 124)<br/><br/>“Birevleri meseleniñ asılını soraycaq, digerleri ise ‘olaturğan’ dep tınçlandıracaq olalar.” (Tanış Közler, s. 29) “Birileri meselenin aslını sormak, diğerleri ise ‘her zaman olur’ diye sakinleştirmek istiyorlar.”<br/><br/>“Mahlüq bu sırnı aytmaycaq olıp pek çoq çekişken” (Yürek Ateşi, s. 154) “Mahlûk bu sırrı söylemek istemeyerek pek çok uğraşmış.” <br/><br/>“Elmazçıq şaşmalay, azbardan çıqıp ketecek ola. Lâkin yigit onı toqtata.” (Tuvğan Edebiyat: IV-VII Sınıflar İçün, s. 97) “Elmaz şaşırıyor, bahçeden çıkıp gitmek istiyor. Fakat delikanlı onu durduruyor.” <br/><br/>Bu sıfat fiil “kibi” ve “üçün” gibi edatlarla kullanılırken yalın hâldedir.<br/><br/>“Aşağıda sıcaqtan teniñ pişecek, töpede, qol uzatsañ yetecek kibi yerde qar.” (Tuvğan Edebiyat: IV-VII Sınıflar İçün, s. 238) “Aşağıda sıcaktan bedenin pişecek, yukarıda elini uzatırsan ulaşacak gibi kar.”<br/><br/>“Kâmile apte özüniñ köz açıp körgen Osmanlı yanında tıpqı onıñ boy-postunı andırğan oğlu Vedat ösip kelgenin körgen sayın göñüli köterile, qanatlanıp uçacaq kibi ola” (Ösüv Basamaqları, s. 7) “Kâmile abla kendinin göz açıp gördüğü Osmanlı yanında tıpkı onun boy-bosunu andıran oğlu Vedat’ın büyüdüğünü gördükçe gönlü coşuyor, kanatlanıp uçacak gibi oluyor.”<br/><br/>“Bu ise daa yañı uçıp başlaycaqlar içün qolay şey degil.” (Rıza Fazıl - Lütfiye Sofu, Amet Hannıñ Yıldızı [Taşkent, 1982], s. 67) “Bu ise, daha yeni başlayacaklar için kolay bir şey değil.”<br/><br/>Bu sıfat fiilin iyelikli şekli kel- yardımcı fiili ile birlikte kullanılarak istek niyet ifadesi veren bir kalıp oluşturur.<br/><br/>“Em ağlaycağı keldi, em yüregi sıqıldı.” (Yıldızlarğa Doğru, s. 35) “Hem ağlamak istedi, hem de yüreği sıkıldı.” <br/><br/>“Onıñ şimdi aşhanağa ketecegi ve şorbacısınıñ sıtıq, sert çırayını körecegi, onıñ boğazından, anda olğan suvnı qırıldatır kibi çıqqan ğırıltılı, çirkin, açuvlı sesini ve ayvanğa bağırır kibi etken emirlerini eşitecegi kelmedi. (Tuvğan Edebiyat: IV-VII Sınıflar İçün, s.125) “Onun şimdi mutfağa gideceği ve patronunun çatık, sert yüzünz göreceği, onun boğazından oradaki suyu gırıldatır gibi çıkan gırıltılı, çirkin, sinirli sesini ve hayvana bağırır gibi verdiği emirleri işiteceği gelmedi.” <br/><br/>Bu sıfat fiil birinci teklik şahıs iyelik ekiyle birlikte cümle tamlayıcısı görevini yüklenir.<br/><br/>“Deycegim, bağışlañız, adıñız ne edi şu qardaşım.” (Ömürlük Yanımdasıñ, s.9)<br/><br/>-acaq/-ecek sıfat fiili isim fiilin olunsuz şekli olan “degil” kelimesiyle birlikte kullanılarak kat’î bir olumsuzluk ifadesi verir.<br/><br/>Geçici hareket ismi yapan sıfat fiiller, yapım ekleri ile çekim ekleri arasında yer almaları onların zaman zaman kalıcı isim yapan ekler haline gelmelerinini yolunu açarken, zaman zaman da zaman fonksiyonlarının bulunması itibariyle fiil çekim eki olarak da kullanılmalarına imkân tanımıştır. Gelecek zaman fonksiyonlu sıfat fiil, Türkiye Türkçesinde olduğu gibi, Kırım Tatarcasında da -acaq/-ecek şeklindedir. <br/><br/> <br/><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://www.euronet.nl/users/sota/emel2505.htm" target="_blank">http://www.euronet.nl/users/sota/emel2505.htm</a></div> </td> </tr> <tr> <td valign="bottom" class="smalltext" width="85%"> <table width="100%" border="0" style="table-layout: fixed;"><tr> <td colspan="2" class="smalltext" width="100%"> </td> </tr><tr> <td valign="bottom" class="smalltext" id="modified_1459"> « <i>Soñki deñişiklik: 2009 oktâbr 15, 15:53:24 Yollağan: RiverRat</i> » </td> <td align="right" valign="bottom" class="smalltext"> <img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/ip.gif" alt="" border="0"/> Logged </td> </tr></table> <hr width="100%" size="1" class="hrcolor"/> <div class="signature">Körermiken tatarlıq bir oñğanlıq?</div> </td> </tr> </table> </td></tr> </table> </td></tr> <tr><td style="padding: 1px 1px 0 1px;"> <a name="msg2083"></a> <table width="100%" cellpadding="3" cellspacing="0" border="0"> <tr><td class="windowbg"> <table width="100%" cellpadding="5" cellspacing="0" style="table-layout: fixed;"> <tr> <td valign="top" width="16%" rowspan="2" style="overflow: hidden;"> <b><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=profile;u=216" title="Profil malümatı RiverRat">RiverRat</a></b> <div class="smalltext"> Hero Member<br/> <img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/star.gif" alt="*" border="0"/><br/> <img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/useroff.gif" alt="Offline" border="0" style="margin-top: 2px;"/><span class="smalltext"> Offline</span><br/><br/> Beyanat sayısı: 545<br/> <br/> <div style="overflow: auto; width: 100%;"><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=dlattach;attach=80;type=avatar" alt="" class="avatar" border="0"/></div><br/> <br/> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=profile;u=216"><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/icons/profile_sm.gif" alt="Azalıq malümatı" title="Azalıq malümatı" border="0"/></a> </div> </td> <td valign="top" width="85%" height="100%"> <table width="100%" border="0"><tr> <td valign="middle"><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&topic=260.msg2083#msg2083"><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/post/xx.gif" alt="" border="0"/></a></td> <td valign="middle"> <div style="font-weight: bold;" id="subject_2083"> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&topic=260.msg2083#msg2083">Türkçe bilenler için Kırımtatarca temel dilbilgisi</a> </div> <div class="smalltext">« <b>Cevap #4 :</b> 2010 fevral 12, 09:27:03 »</div></td> <td align="right" valign="bottom" height="20" style="font-size: smaller;"> </td> </tr></table> <hr width="100%" size="1" class="hrcolor"/> <div class="post"><b>Kırımtatarca-Türkçe Kısa Sözlük:</b><br/><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://tr.wiktionary.org/wiki/Vikis%C3%B6zl%C3%BCk:K%C4%B1r%C4%B1m_Tatarca_s%C3%B6zl%C3%BC%C4%9F%C3%BC" target="_blank">http://tr.wiktionary.org/wiki/Vikis%C3%B6zl%C3%BCk:K%C4%B1r%C4%B1m_Tatarca_s%C3%B6zl%C3%BC%C4%9F%C3%BC</a><br/><br/>Akrabalık<br/>Bilmeceler<br/>İsmin beş hali<br/>Atasözleri<br/>Fıkralar<br/>İsim Telaffuzları<br/>Sinyirmane<br/>Tatarca İsimler<br/>Tatar Mutfağı<br/>Zamanlar<br/>Hayvanlar<br/>Eşyalar<br/>Tatarca Sözlük <br/><br/><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://www.angelfire.com/folk/tatarca/" target="_blank">http://www.angelfire.com/folk/tatarca/</a></div> </td> </tr> <tr> <td valign="bottom" class="smalltext" width="85%"> <table width="100%" border="0" style="table-layout: fixed;"><tr> <td colspan="2" class="smalltext" width="100%"> </td> </tr><tr> <td valign="bottom" class="smalltext" id="modified_2083"> « <i>Soñki deñişiklik: 2010 fevral 12, 09:59:05 Yollağan: Alessandro</i> » </td> <td align="right" valign="bottom" class="smalltext"> <img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/ip.gif" alt="" border="0"/> Logged </td> </tr></table> <hr width="100%" size="1" class="hrcolor"/> <div class="signature">Körermiken tatarlıq bir oñğanlıq?</div> </td> </tr> </table> </td></tr> </table> </td></tr> <tr><td style="padding: 1px 1px 0 1px;"> <a name="msg2084"></a> <table width="100%" cellpadding="3" cellspacing="0" border="0"> <tr><td class="windowbg2"> <table width="100%" cellpadding="5" cellspacing="0" style="table-layout: fixed;"> <tr> <td valign="top" width="16%" rowspan="2" style="overflow: hidden;"> <b><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=profile;u=5" title="Profil malümatı Alessandro">Alessandro</a></b> <div class="smalltext"> Administrator<br/> Hero Member<br/> <img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/staradmin.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/staradmin.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/staradmin.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/staradmin.gif" alt="*" border="0"/><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/staradmin.gif" alt="*" border="0"/><br/> <img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/useroff.gif" alt="Offline" border="0" style="margin-top: 2px;"/><span class="smalltext"> Offline</span><br/><br/> Beyanat sayısı: 470<br/> <br/> <div style="overflow: auto; width: 100%;"><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=dlattach;attach=1;type=avatar" alt="" class="avatar" border="0"/></div><br/> <br/> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=profile;u=5"><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/icons/profile_sm.gif" alt="Azalıq malümatı" title="Azalıq malümatı" border="0"/></a> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/" title="" target="_blank"><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/www_sm.gif" alt="WWW" border="0"/></a> </div> </td> <td valign="top" width="85%" height="100%"> <table width="100%" border="0"><tr> <td valign="middle"><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&topic=260.msg2084#msg2084"><img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/post/xx.gif" alt="" border="0"/></a></td> <td valign="middle"> <div style="font-weight: bold;" id="subject_2084"> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&topic=260.msg2084#msg2084">Türkçe bilenler için Kırımtatarca temel dilbilgisi</a> </div> <div class="smalltext">« <b>Cevap #5 :</b> 2010 fevral 12, 10:01:45 »</div></td> <td align="right" valign="bottom" height="20" style="font-size: smaller;"> </td> </tr></table> <hr width="100%" size="1" class="hrcolor"/> <div class="post">VikiSözlük'teki luğatçıq bergeniñizden daa yahşı, onçün bergen bağlantıñıznı deñiştirdim. Qarşı olmazsız dep ümüt etem.</div> </td> </tr> <tr> <td valign="bottom" class="smalltext" width="85%"> <table width="100%" border="0" style="table-layout: fixed;"><tr> <td colspan="2" class="smalltext" width="100%"> </td> </tr><tr> <td valign="bottom" class="smalltext" id="modified_2084"> </td> <td align="right" valign="bottom" class="smalltext"> <img src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/ip.gif" alt="" border="0"/> Logged </td> </tr></table> <hr width="100%" size="1" class="hrcolor"/> <div class="signature">Diqqat: işbu qullanıcı Qırımtatar degil.</div> </td> </tr> </table> </td></tr> </table> </td></tr> <tr><td style="padding: 0 0 1px 0;"></td></tr> </table> <a name="lastPost"></a> <table width="100%" cellpadding="0" cellspacing="0" border="0"> <tr> <td class="middletext">Saife: [<b>1</b>] </td> <td align="right" style="padding-right: 1ex;"> <table cellpadding="0" cellspacing="0"> <tr> <td class="mainstrip_first"> </td> <td class="mainstrip"><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&action=printpage;topic=260.0" target="_blank">BASTIR</a></td> <td class="mainstrip_last"> </td> </tr> </table> </td> </tr> </table> <script language="JavaScript" type="text/javascript" src="https://web.archive.org/web/20160309173406js_/http://mejlis.org/forum/Themes/default/xml_topic.js"></script> <script language="JavaScript" type="text/javascript"><![CDATA[ quickReplyCollapsed = true; smf_topic = 260; smf_start = 0; smf_show_modify = 1; // On quick modify, this is what the body will look like. var smf_template_body_edit = '<div id="error_box" style="padding: 4px; color: red;"></div><textarea class="editor" name="message" rows="12" style="width: 94%; margin-bottom: 10px;">%body%</textarea><br /><input type="hidden" name="sc" value="fed9c83cc960deaad2afa3e5332b3e62" /><input type="hidden" name="topic" value="260" /><input type="hidden" name="msg" value="%msg_id%" /><div style="text-align: center;"><input type="submit" name="post" value="Deñişikliklerni saqla" onclick="return modify_save(\'fed9c83cc960deaad2afa3e5332b3e62\');" accesskey="s" />  <input type="submit" name="cancel" value="Lâğu" onclick="return modify_cancel();" /></div>'; // And this is the replacement for the subject. var smf_template_subject_edit = '<input type="text" name="subject" value="%subject%" size="60" style="width: 99%;" maxlength="80" />'; // Restore the message to this after editing. var smf_template_body_normal = '%body%'; var smf_template_subject_normal = '<a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&topic=260.msg%msg_id%#msg%msg_id%">%subject%</a>'; var smf_template_top_subject = "Mevzu: %subject%  ( 2690 kere oqulğan)" if (window.XMLHttpRequest) showModifyButtons(); // ]]></script> <table border="0" width="100%" cellpadding="0" cellspacing="0" style="margin-bottom: 1ex;"> <tr> <td valign="top" align="right" class="nav"> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&topic=260.0;prev_next=prev#new">« evelki</a> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&topic=260.0;prev_next=next#new">soñraki »</a></td> </tr> </table> <table cellpadding="0" cellspacing="0" border="0" style="margin-left: 1ex;"> <tr> <td> </td> </tr> </table> </form> <div class="tborder"><div class="titlebg2" style="padding: 4px;" align="right"> <form action="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php?PHPSESSID=jp5d54j8uft0kqfjkfmb09pbl1&" method="get" accept-charset="UTF-8" style="padding:0; margin: 0;"> <span class="smalltext">Barmağa istegen yeriñiz:</span> <select name="jumpto" id="jumpto" onchange="if (this.selectedIndex > 0 && this.options[this.selectedIndex].value) window.location.href = smf_scripturl + this.options[this.selectedIndex].value.substr(smf_scripturl.indexOf('?') == -1 || this.options[this.selectedIndex].value.substr(0, 1) != '?' ? 0 : 1);"> <option value="">Barmağa istegen yeriñiz:</option> <option value="" disabled="disabled">-----------------------------</option> <option value="#1">Umumiy mevzular/Общая дискуссия/General board</option> <option value="" disabled="disabled">-----------------------------</option> <option value="?board=8.0"> => Sayt ve forum çalışuvı</option> <option value="?board=3.0"> => Medeniyet</option> <option value="?board=10.0"> => Edebiyat</option> <option value="?board=9.0" selected="selected"> => Qırımtatar tili</option> <option value="?board=4.0"> => Toponimika</option> <option value="?board=12.0"> => Belli adamlar</option> <option value="?board=13.0"> ===> Muzıka, teatr ve kino erbapları</option> <option value="?board=14.0"> ===> Diaspora erbapları</option> <option value="?board=15.0"> ===> Edebiyat erbapları</option> <option value="?board=16.0"> ===> Resim ve ameliy sanat erbapları</option> <option value="?board=17.0"> ===> Milliy areket iştirakçileri</option> <option value="?board=18.0"> ===> İlim ve maarif erbapları</option> <option value="?board=19.0"> ===> Sport erbapları</option> <option value="?board=7.0"> => Umumiy mevzular</option> </select>  <input type="button" value="bar" onclick="if (this.form.jumpto.options[this.form.jumpto.selectedIndex].value) window.location.href = 'https://web.archive.org/web/20160309173406/http://medeniye.org/forum/index.php' + this.form.jumpto.options[this.form.jumpto.selectedIndex].value;"/> </form> </div></div><br/> </div> <div id="footerarea" style="text-align: center; padding-bottom: 1ex;"> <script language="JavaScript" type="text/javascript"><![CDATA[ function smfFooterHighlight(element, value) { element.src = smf_images_url + "/" + (value ? "h_" : "") + element.id + ".gif"; } // ]]></script> <table cellspacing="0" cellpadding="3" border="0" align="center" width="100%"> <tr> <td width="28%" valign="middle" align="right"> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://www.mysql.com/" target="_blank"><img id="powered-mysql" src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/powered-mysql.gif" alt="MySQL ile küçlendirildi" width="54" height="20" style="margin: 5px 16px;" onmouseover="smfFooterHighlight(this, true);" onmouseout="smfFooterHighlight(this, false);"/></a> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://www.php.net/" target="_blank"><img id="powered-php" src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/powered-php.gif" alt="PHP ile küçlendirildi" width="54" height="20" style="margin: 5px 16px;" onmouseover="smfFooterHighlight(this, true);" onmouseout="smfFooterHighlight(this, false);"/></a> </td> <td valign="middle" align="center" style="white-space: nowrap;"> <span class="smalltext" style="display: inline; visibility: visible; font-family: Verdana, Arial, sans-serif;"><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://www.simplemachines.org/" title="Simple Machines Forum" target="_blank">Powered by SMF 1.1.8</a> | <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://www.simplemachines.org/about/copyright.php" title="Free Forum Software" target="_blank">SMF © 2006, Simple Machines LLC</a> </span> <br/><br/> <span class="smalltext"></span> </td> <td width="28%" valign="middle" align="left"> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://validator.w3.org/check/referer" target="_blank"><img id="valid-xhtml10" src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/valid-xhtml10.gif" alt="XHTML 1.0 keçerli!" width="54" height="20" style="margin: 5px 16px;" onmouseover="smfFooterHighlight(this, true);" onmouseout="smfFooterHighlight(this, false);"/></a> <a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://jigsaw.w3.org/css-validator/check/referer" target="_blank"><img id="valid-css" src="https://web.archive.org/web/20160309173406im_/http://mejlis.org/forum/Themes/dilbermc/images/valid-css.gif" alt="CSS keçerli!" width="54" height="20" style="margin: 5px 16px;" onmouseover="smfFooterHighlight(this, true);" onmouseout="smfFooterHighlight(this, false);"/></a> <span style="float:right; margin-right:10px; font-size:70%;"><b>Dilber MC</b> Theme by <b><a href="https://web.archive.org/web/20160309173406/http://www.harzem.com/themes/themes.php?theme=dilbermc;color=lightblue" target="_blank">HarzeM</a></b></span> </td> </tr> </table> </div> </div> </div> <div id="ajax_in_progress" class="ajax_in_progress" style="display: none;">Yüklene...</div> </body></html>