CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="tr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Ölüm - Vikipedi</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )trwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Ocak","Şubat","Mart","Nisan","Mayıs","Haziran","Temmuz","Ağustos","Eylül","Ekim","Kasım","Aralık"],"wgRequestId":"b83e239a-a1cf-4868-a281-e07e56ae6df6","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Ölüm","wgTitle":"Ölüm","wgCurRevisionId":34174609,"wgRevisionId":34174609,"wgArticleId":56312,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler","Kaynaklardaki sayfa numarası eksik olan maddeler","Webarşiv şablonu wayback bağlantıları","Kırmızı bağlantıya sahip ana madde şablonu içeren maddeler","BNE tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","HDS tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri", "LNB tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NARA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","Sorunlu tanımlayıcı (NLK) içeren Vikipedi maddeleri","TDVİA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","Biyolojik yaşlanma","Ölüm"],"wgPageViewLanguage":"tr","wgPageContentLanguage":"tr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Ölüm","wgRelevantArticleId":56312,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":34174609,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"tr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"tr"}, "wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q4","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready", "ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.extra-toolbar-buttons","ext.gadget.HizliBilgi","ext.gadget.OpenStreetMap","ext.gadget.switcher","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions", "wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=tr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/76/Hendrick_Andriezsoon_-_Vanitas.JPG"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1633"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/76/Hendrick_Andriezsoon_-_Vanitas.JPG"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1089"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="871"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Ölüm - Vikipedi"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//tr.m.wikipedia.org/wiki/%C3%96l%C3%BCm"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Değiştir" href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipedi (tr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//tr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96l%C3%BCm"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipedi Atom beslemesi" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Ölüm rootpage-Ölüm skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">İçeriğe atla</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ana menü" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Ana menü </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ana menü</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Gezinti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Anasayfa" title="Anasayfayı ziyaret et [z]" accesskey="z">Anasayfa</a></li><li id="n-Hakkımızda" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda">Hakkımızda</a></li><li id="n-İçindekiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:G%C3%B6z_at">İçindekiler</a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Rastgele" title="Rastgele bir sayfaya gidin [x]" accesskey="x">Rastgele madde</a></li><li id="n-Seçkin-içerik" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Se%C3%A7kin_i%C3%A7erik">Seçkin içerik</a></li><li id="n-Yakınımdakiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Yak%C4%B1n%C4%B1mdakiler">Yakınımdakiler</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Katılım" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Katılım" > <div class="vector-menu-heading"> Katılım </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Deneme_tahtas%C4%B1">Deneme tahtası</a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:K%C3%B6y_%C3%A7e%C5%9Fmesi" title="Güncel olaylarla ilgili son bilgiler">Köy çeşmesi</a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler" title="Vikide yapılmış son değişikliklerin listesi [r]" accesskey="r">Son değişiklikler</a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Y%C3%BCkle">Dosya yükle</a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Topluluk_portali" title="Proje hakkında, neler yapabilirsiniz, ne nerededir">Topluluk portali</a></li><li id="n-shop-text" class="mw-list-item"><a href="//shop.wikimedia.org">Wikimedia dükkânı</a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:%C4%B0%C3%A7indekiler" title="Yardım almak için">Yardım</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Anasayfa" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-tr.svg" style="width: 6.6875em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Özgür Ansiklopedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-tr.svg" width="104" height="13" style="width: 6.5em; height: 0.8125em;"> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C3%96zel:Ara" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f"> Ara </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipedi üzerinde ara" aria-label="Vikipedi üzerinde ara" autocapitalize="sentences" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f" id="searchInput" > </div> <input type="hidden" name="title" value="Özel:Ara"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ara</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Kişisel araçlar"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Sayfanın yazı tipi boyutunun, genişliğinin ve renginin görünümünü değiştirin" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Görünüm" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Görünüm </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr" class="">Bağış yapın</a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=%C3%96l%C3%BCm" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir" class="">Hesap oluştur</a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=%C3%96l%C3%BCm" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o" class="">Oturum aç</a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Daha fazla seçenek" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Kişisel araçlar" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Kişisel araçlar </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Kullanıcı menüsü" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr">Bağış yapın</a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=%C3%96l%C3%BCm" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir"> Hesap oluştur</a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=%C3%96l%C3%BCm" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o"> Oturum aç</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Çıkış yapmış editörler için sayfalar <a href="/wiki/Yard%C4%B1m:Giri%C5%9F" aria-label="Değişiklik yapma hakkında daha fazla bilgi edinin">daha fazla bilgi</a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Katk%C4%B1lar%C4%B1m" title="Bu IP adresinden yapılmış değişiklikler listesi [y]" accesskey="y">Katkılar</a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:MesajSayfam" title="Bu IP adresindeki düzenlemeler hakkında tartışma [n]" accesskey="n">Mesaj</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="İçindekiler" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">İçindekiler</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">gizle</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Giriş</div> </a> </li> <li id="toc-Teşhis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Teşhis"> <div class="vector-toc-text"> 1 Teşhis </div> </a> <button aria-controls="toc-Teşhis-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Teşhis alt bölümünü aç/kapa </button> <ul id="toc-Teşhis-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Tanım_sorunları" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tanım_sorunları"> <div class="vector-toc-text"> 1.1 Tanım sorunları </div> </a> <ul id="toc-Tanım_sorunları-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ölümü_tanımlamak_için_yaşamı_tanımlamak" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Ölümü_tanımlamak_için_yaşamı_tanımlamak"> <div class="vector-toc-text"> 1.1.1 Ölümü tanımlamak için yaşamı tanımlamak </div> </a> <ul id="toc-Ölümü_tanımlamak_için_yaşamı_tanımlamak-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kalp_atışı_ve_nefes_ile_ölümün_tanımı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Kalp_atışı_ve_nefes_ile_ölümün_tanımı"> <div class="vector-toc-text"> 1.1.2 Kalp atışı ve nefes ile ölümün tanımı </div> </a> <ul id="toc-Kalp_atışı_ve_nefes_ile_ölümün_tanımı-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Beyin_ölümü" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Beyin_ölümü"> <div class="vector-toc-text"> 1.1.3 Beyin ölümü </div> </a> <ul id="toc-Beyin_ölümü-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Neokortikal_beyin_ölümü" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Neokortikal_beyin_ölümü"> <div class="vector-toc-text"> 1.1.4 Neokortikal beyin ölümü </div> </a> <ul id="toc-Neokortikal_beyin_ölümü-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Toplam_beyin_ölümü" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Toplam_beyin_ölümü"> <div class="vector-toc-text"> 1.1.5 Toplam beyin ölümü </div> </a> <ul id="toc-Toplam_beyin_ölümü-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bağışlar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bağışlar"> <div class="vector-toc-text"> 1.1.6 Bağışlar </div> </a> <ul id="toc-Bağışlar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-İşaretler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#İşaretler"> <div class="vector-toc-text"> 1.2 İşaretler </div> </a> <ul id="toc-İşaretler-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Yasal" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Yasal"> <div class="vector-toc-text"> 1.3 Yasal </div> </a> <ul id="toc-Yasal-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Yanlış_teşhis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Yanlış_teşhis"> <div class="vector-toc-text"> 1.4 Yanlış teşhis </div> </a> <ul id="toc-Yanlış_teşhis-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Sebepler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Sebepler"> <div class="vector-toc-text"> 2 Sebepler </div> </a> <button aria-controls="toc-Sebepler-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Sebepler alt bölümünü aç/kapa </button> <ul id="toc-Sebepler-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Otopsi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Otopsi"> <div class="vector-toc-text"> 2.1 Otopsi </div> </a> <ul id="toc-Otopsi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Doğumdan_önce_ölüm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Doğumdan_önce_ölüm"> <div class="vector-toc-text"> 3 Doğumdan önce ölüm </div> </a> <button aria-controls="toc-Doğumdan_önce_ölüm-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Doğumdan önce ölüm alt bölümünü aç/kapa </button> <ul id="toc-Doğumdan_önce_ölüm-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ölü_doğum" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ölü_doğum"> <div class="vector-toc-text"> 3.1 Ölü doğum </div> </a> <ul id="toc-Ölü_doğum-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Düşük" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Düşük"> <div class="vector-toc-text"> 3.2 Düşük </div> </a> <ul id="toc-Düşük-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kürtaj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kürtaj"> <div class="vector-toc-text"> 3.3 Kürtaj </div> </a> <ul id="toc-Kürtaj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Biyolojik_yaşlanma" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Biyolojik_yaşlanma"> <div class="vector-toc-text"> 4 Biyolojik yaşlanma </div> </a> <ul id="toc-Biyolojik_yaşlanma-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ömür_uzatma" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ömür_uzatma"> <div class="vector-toc-text"> 5 Ömür uzatma </div> </a> <button aria-controls="toc-Ömür_uzatma-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Ömür uzatma alt bölümünü aç/kapa </button> <ul id="toc-Ömür_uzatma-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kriyonik" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kriyonik"> <div class="vector-toc-text"> 5.1 Kriyonik </div> </a> <ul id="toc-Kriyonik-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Konum" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Konum"> <div class="vector-toc-text"> 6 Konum </div> </a> <ul id="toc-Konum-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Psikoloji" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Psikoloji"> <div class="vector-toc-text"> 7 Psikoloji </div> </a> <ul id="toc-Psikoloji-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Toplum_ve_kültür" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Toplum_ve_kültür"> <div class="vector-toc-text"> 8 Toplum ve kültür </div> </a> <button aria-controls="toc-Toplum_ve_kültür-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Toplum ve kültür alt bölümünü aç/kapa </button> <ul id="toc-Toplum_ve_kültür-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ölümün_kökenleri" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ölümün_kökenleri"> <div class="vector-toc-text"> 8.1 Ölümün kökenleri </div> </a> <ul id="toc-Ölümün_kökenleri-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Bilinç" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bilinç"> <div class="vector-toc-text"> 9 Bilinç </div> </a> <ul id="toc-Bilinç-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Biyolojide" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Biyolojide"> <div class="vector-toc-text"> 10 Biyolojide </div> </a> <button aria-controls="toc-Biyolojide-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Biyolojide alt bölümünü aç/kapa </button> <ul id="toc-Biyolojide-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Doğal_seçilim" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Doğal_seçilim"> <div class="vector-toc-text"> 10.1 Doğal seçilim </div> </a> <ul id="toc-Doğal_seçilim-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Soy_tükenmesi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Soy_tükenmesi"> <div class="vector-toc-text"> 10.2 Soy tükenmesi </div> </a> <ul id="toc-Soy_tükenmesi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Yaşlanma_ve_ölümlülüğün_evrimi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Yaşlanma_ve_ölümlülüğün_evrimi"> <div class="vector-toc-text"> 10.3 Yaşlanma ve ölümlülüğün evrimi </div> </a> <ul id="toc-Yaşlanma_ve_ölümlülüğün_evrimi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hayvanlarda_keder" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hayvanlarda_keder"> <div class="vector-toc-text"> 10.4 Hayvanlarda keder </div> </a> <ul id="toc-Hayvanlarda_keder-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Abiotik_faktörlerin_ölümü" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Abiotik_faktörlerin_ölümü"> <div class="vector-toc-text"> 10.5 Abiotik faktörlerin ölümü </div> </a> <ul id="toc-Abiotik_faktörlerin_ölümü-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Dini_görüşler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Dini_görüşler"> <div class="vector-toc-text"> 11 Dini görüşler </div> </a> <button aria-controls="toc-Dini_görüşler-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Dini görüşler alt bölümünü aç/kapa </button> <ul id="toc-Dini_görüşler-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Budizm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Budizm"> <div class="vector-toc-text"> 11.1 Budizm </div> </a> <ul id="toc-Budizm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hristiyanlık" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hristiyanlık"> <div class="vector-toc-text"> 11.2 Hristiyanlık </div> </a> <ul id="toc-Hristiyanlık-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hinduizm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hinduizm"> <div class="vector-toc-text"> 11.3 Hinduizm </div> </a> <ul id="toc-Hinduizm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-İslam" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#İslam"> <div class="vector-toc-text"> 11.4 İslam </div> </a> <ul id="toc-İslam-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Yahudilik" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Yahudilik"> <div class="vector-toc-text"> 11.5 Yahudilik </div> </a> <ul id="toc-Yahudilik-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Dil" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Dil"> <div class="vector-toc-text"> 12 Dil </div> </a> <ul id="toc-Dil-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ayrıca_bakınız" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ayrıca_bakınız"> <div class="vector-toc-text"> 13 Ayrıca bakınız </div> </a> <ul id="toc-Ayrıca_bakınız-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kaynakça" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kaynakça"> <div class="vector-toc-text"> 14 Kaynakça </div> </a> <ul id="toc-Kaynakça-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliyografya" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliyografya"> <div class="vector-toc-text"> 15 Bibliyografya </div> </a> <ul id="toc-Bibliyografya-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dış_bağlantılar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Dış_bağlantılar"> <div class="vector-toc-text"> 16 Dış bağlantılar </div> </a> <ul id="toc-Dış_bağlantılar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="İçindekiler" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="İçindekiler tablosunu değiştir" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > İçindekiler tablosunu değiştir </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Ölüm</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Başka bir dildeki sayfaya gidin. 170 dilde mevcut" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-170" aria-hidden="true" > 170 dil </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Dood" title="Dood - Afrikaanca" lang="af" hreflang="af" data-title="Dood" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaanca" class="interlanguage-link-target">Afrikaans</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Tod" title="Tod - İsviçre Almancası" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Tod" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="İsviçre Almancası" class="interlanguage-link-target">Alemannisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9E%E1%89%B5" title="ሞት - Amharca" lang="am" hreflang="am" data-title="ሞት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Amharca" class="interlanguage-link-target">አማርኛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Muerte" title="Muerte - Aragonca" lang="an" hreflang="an" data-title="Muerte" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonca" class="interlanguage-link-target">Aragonés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AA" title="موت - Arapça" lang="ar" hreflang="ar" data-title="موت" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arapça" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A1%DC%98%DC%AC%DC%90" title="ܡܘܬܐ - Aramice" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܡܘܬܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="Aramice" class="interlanguage-link-target">ܐܪܡܝܐ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AA" title="موت - Fas Arapçası" lang="ary" hreflang="ary" data-title="موت" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Fas Arapçası" class="interlanguage-link-target">الدارجة</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AA" title="موت - Mısır Arapçası" lang="arz" hreflang="arz" data-title="موت" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Mısır Arapçası" class="interlanguage-link-target">مصرى</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%83%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A7%81" title="মৃত্যু - Assamca" lang="as" hreflang="as" data-title="মৃত্যু" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="Assamca" class="interlanguage-link-target">অসমীয়া</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Muerte" title="Muerte - Asturyasça" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Muerte" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturyasça" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B2%D0%B5%D0%BB" title="Хвел - Avar dili" lang="av" hreflang="av" data-title="Хвел" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="Avar dili" class="interlanguage-link-target">Авар</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C3%96l%C3%BCm" title="Ölüm - Azerbaycan dili" lang="az" hreflang="az" data-title="Ölüm" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbaycan dili" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%A4%D9%84%D9%88%D9%85" title="اؤلوم - South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="اؤلوم" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target">تۆرکجه</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B5%D0%BC" title="Үлем - Başkırtça" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Үлем" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Başkırtça" class="interlanguage-link-target">Башҡортса</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Doud" title="Doud - Bavyera dili" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Doud" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavyera dili" class="interlanguage-link-target">Boarisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Smert%C4%97s" title="Smertės - Samogitçe" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Smertės" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitçe" class="interlanguage-link-target">Žemaitėška</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Kagadanan" title="Kagadanan - Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Kagadanan" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target">Bikol Central</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%86%D1%8C" title="Смерць - Belarusça" lang="be" hreflang="be" data-title="Смерць" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarusça" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8C%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%86%D1%8C" title="Сьмерць - Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Сьмерць" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target">Беларуская (тарашкевіца)</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BC%D1%8A%D1%80%D1%82" title="Смърт - Bulgarca" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Смърт" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgarca" class="interlanguage-link-target">Български</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%8C%E0%A4%A4" title="मौत - Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="मौत" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target">भोजपुरी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%83%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A7%81" title="মৃত্যু - Bengalce" lang="bn" hreflang="bn" data-title="মৃত্যু" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengalce" class="interlanguage-link-target">বাংলা</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A4%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%96%E0%BC%8D" title="ཤི་བ། - Tibetçe" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཤི་བ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="Tibetçe" class="interlanguage-link-target">བོད་ཡིག</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Marv" title="Marv - Bretonca" lang="br" hreflang="br" data-title="Marv" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretonca" class="interlanguage-link-target">Brezhoneg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Smrt" title="Smrt - Boşnakça" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Smrt" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Boşnakça" class="interlanguage-link-target">Bosanski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D2%AE%D1%85%D1%8D%D0%BB" title="Үхэл - Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Үхэл" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target">Буряад</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Mort" title="Mort - Katalanca" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Mort" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Katalanca" class="interlanguage-link-target">Català</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/S%C4%AB" title="Sī - Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Sī" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target">閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D3%80%D0%BE%D0%B6%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B0" title="Ӏожалла - Çeçence" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Ӏожалла" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Çeçence" class="interlanguage-link-target">Нохчийн</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Kamatayon" title="Kamatayon - Sebuano dili" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Kamatayon" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Sebuano dili" class="interlanguage-link-target">Cebuano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%95%D8%B1%DA%AF" title="مەرگ - Orta Kürtçe" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="مەرگ" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Orta Kürtçe" class="interlanguage-link-target">کوردی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Smrt" title="Smrt - Çekçe" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Smrt" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Çekçe" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8A%D0%BC%D1%80%D1%8C%D1%82%D1%8C" title="Съмрьть - Kilise Slavcası" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Съмрьть" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="Kilise Slavcası" class="interlanguage-link-target">Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BB%C4%95%D0%BC" title="Вилĕм - Çuvaşça" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Вилĕм" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Çuvaşça" class="interlanguage-link-target">Чӑвашла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Marwolaeth" title="Marwolaeth - Galce" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Marwolaeth" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Galce" class="interlanguage-link-target">Cymraeg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/D%C3%B8d" title="Død - Danca" lang="da" hreflang="da" data-title="Død" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Danca" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Tod" title="Tod - Almanca" lang="de" hreflang="de" data-title="Tod" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Almanca" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Merg" title="Merg - Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Merg" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target">Zazaki</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%89%DE%A6%DE%83%DE%AA" title="މަރު - Divehi dili" lang="dv" hreflang="dv" data-title="މަރު" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="Divehi dili" class="interlanguage-link-target">ދިވެހިބަސް</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%98%CE%AC%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82" title="Θάνατος - Yunanca" lang="el" hreflang="el" data-title="Θάνατος" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Yunanca" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Death" title="Death - İngilizce" lang="en" hreflang="en" data-title="Death" data-language-autonym="English" data-language-local-name="İngilizce" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Morto" title="Morto - Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Morto" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target">Esperanto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Muerte" title="Muerte - İspanyolca" lang="es" hreflang="es" data-title="Muerte" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="İspanyolca" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Surm" title="Surm - Estonca" lang="et" hreflang="et" data-title="Surm" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estonca" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Heriotza" title="Heriotza - Baskça" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Heriotza" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskça" class="interlanguage-link-target">Euskara</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Muerti" title="Muerti - Ekstremadura Dili" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Muerti" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Ekstremadura Dili" class="interlanguage-link-target">Estremeñu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%DA%AF" title="مرگ - Farsça" lang="fa" hreflang="fa" data-title="مرگ" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Farsça" class="interlanguage-link-target">فارسی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kuolema" title="Kuolema - Fince" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kuolema" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fince" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Kuul_(surm)" title="Kuul (surm) - Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Kuul (surm)" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target">Võro</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Mort" title="Mort - Fransızca" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Mort" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Fransızca" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Dea" title="Dea - Batı Frizcesi" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Dea" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Batı Frizcesi" class="interlanguage-link-target">Frysk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/B%C3%A1s" title="Bás - İrlandaca" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Bás" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="İrlandaca" class="interlanguage-link-target">Gaeilge</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E9%81%8E%E4%B8%96" title="過世 - Gan Çincesi" lang="gan" hreflang="gan" data-title="過世" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Gan Çincesi" class="interlanguage-link-target">贛語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Lanm%C3%B2" title="Lanmò - Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Lanmò" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target">Kriyòl gwiyannen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Morte" title="Morte - Galiçyaca" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Morte" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galiçyaca" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Mano" title="Mano - Guarani dili" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Mano" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="Guarani dili" class="interlanguage-link-target">Avañe'ẽ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guw mw-list-item"><a href="https://guw.wikipedia.org/wiki/Ok%C3%BA" title="Okú - Gun" lang="guw" hreflang="guw" data-title="Okú" data-language-autonym="Gungbe" data-language-local-name="Gun" class="interlanguage-link-target">Gungbe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Mutuwa" title="Mutuwa - Hausa dili" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Mutuwa" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="Hausa dili" class="interlanguage-link-target">Hausa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/S%C3%AD" title="Sí - Hakka Çincesi" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Sí" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Çincesi" class="interlanguage-link-target">客家語 / Hak-kâ-ngî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%95%D7%95%D7%AA" title="מוות - İbranice" lang="he" hreflang="he" data-title="מוות" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="İbranice" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%83%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%81" title="मृत्यु - Hintçe" lang="hi" hreflang="hi" data-title="मृत्यु" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hintçe" class="interlanguage-link-target">हिन्दी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Maut" title="Maut - Fiji Hintçesi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Maut" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hintçesi" class="interlanguage-link-target">Fiji Hindi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Smrt" title="Smrt - Hırvatça" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Smrt" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Hırvatça" class="interlanguage-link-target">Hrvatski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Lanm%C3%B2" title="Lanmò - Haiti Kreyolu" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Lanmò" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Haiti Kreyolu" class="interlanguage-link-target">Kreyòl ayisyen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Hal%C3%A1l" title="Halál - Macarca" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Halál" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Macarca" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B0" title="Մահ - Ermenice" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Մահ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Ermenice" class="interlanguage-link-target">Հայերեն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B0" title="Մահ - Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Մահ" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target">Արեւմտահայերէն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Morte" title="Morte - İnterlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Morte" data-language-autonym="İnterlingua" data-language-local-name="İnterlingua" class="interlanguage-link-target">İnterlingua</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Pemati" title="Pemati - Iban" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Pemati" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="Iban" class="interlanguage-link-target">Jaku Iban</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Kematian" title="Kematian - Endonezce" lang="id" hreflang="id" data-title="Kematian" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Endonezce" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Patay" title="Patay - Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Patay" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Iloko" class="interlanguage-link-target">Ilokano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Валар - İnguşça" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Валар" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="İnguşça" class="interlanguage-link-target">ГӀалгӀай</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Morto" title="Morto - Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Morto" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target">Ido</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Dau%C3%B0i" title="Dauði - İzlandaca" lang="is" hreflang="is" data-title="Dauði" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="İzlandaca" class="interlanguage-link-target">Íslenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Morte" title="Morte - İtalyanca" lang="it" hreflang="it" data-title="Morte" data-language-autonym="İtaliano" data-language-local-name="İtalyanca" class="interlanguage-link-target">İtaliano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iu mw-list-item"><a href="https://iu.wikipedia.org/wiki/%E1%90%8B%E1%94%AA%E1%90%83%E1%93%95%E1%96%85%E1%91%90%E1%96%85" title="ᐋᔪᐃᓕᖅᑐᖅ - İnuktitut dili" lang="iu" hreflang="iu" data-title="ᐋᔪᐃᓕᖅᑐᖅ" data-language-autonym="ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut" data-language-local-name="İnuktitut dili" class="interlanguage-link-target">ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%AD%BB" title="死 - Japonca" lang="ja" hreflang="ja" data-title="死" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japonca" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Pati" title="Pati - Cava dili" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Pati" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Cava dili" class="interlanguage-link-target">Jawa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98" title="სიკვდილი - Gürcüce" lang="ka" hreflang="ka" data-title="სიკვდილი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Gürcüce" class="interlanguage-link-target">ქართული</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Lmut" title="Lmut - Kabiliyece" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Lmut" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Kabiliyece" class="interlanguage-link-target">Taqbaylit</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/S%C9%A9m" title="Sɩm - Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Sɩm" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target">Kabɩyɛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/A%CC%B1khwu" title="A̱khwu - Tyap" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="A̱khwu" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="Tyap" class="interlanguage-link-target">Tyap</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D3%A8%D0%BB%D1%96%D0%BC" title="Өлім - Kazakça" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Өлім" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazakça" class="interlanguage-link-target">Қазақша</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%98%E1%9E%9A%E1%9E%8E%E1%9E%97%E1%9E%B6%E1%9E%96" title="មរណភាព - Khmer dili" lang="km" hreflang="km" data-title="មរណភាព" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="Khmer dili" class="interlanguage-link-target">ភាសាខ្មែរ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AE%E0%B2%B0%E0%B2%A3" title="ಮರಣ - Kannada dili" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಮರಣ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Kannada dili" class="interlanguage-link-target">ಕನ್ನಡ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%A3%BD%EC%9D%8C" title="죽음 - Korece" lang="ko" hreflang="ko" data-title="죽음" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Korece" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Mirin" title="Mirin - Kürtçe" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Mirin" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Kürtçe" class="interlanguage-link-target">Kurdî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Mernans" title="Mernans - Kernevekçe" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Mernans" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="Kernevekçe" class="interlanguage-link-target">Kernowek</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D3%A8%D0%BB%D2%AF%D0%BC" title="Өлүм - Kırgızca" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Өлүм" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kırgızca" class="interlanguage-link-target">Кыргызча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Mors" title="Mors - Latince" lang="la" hreflang="la" data-title="Mors" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latince" class="interlanguage-link-target">Latina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Doead" title="Doead - Limburgca" lang="li" hreflang="li" data-title="Doead" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Limburgca" class="interlanguage-link-target">Limburgs</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Morte" title="Morte - Ligurca" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Morte" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurca" class="interlanguage-link-target">Ligure</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Mort" title="Mort - Lombardça" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Mort" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombardça" class="interlanguage-link-target">Lombard</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Liw%C3%A2" title="Liwâ - Lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Liwâ" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="Lingala" class="interlanguage-link-target">Lingála</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Mirtis" title="Mirtis - Litvanca" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Mirtis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litvanca" class="interlanguage-link-target">Lietuvių</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/N%C4%81ve" title="Nāve - Letonca" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Nāve" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Letonca" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fahafatesana" title="Fahafatesana - Malgaşça" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fahafatesana" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malgaşça" class="interlanguage-link-target">Malagasy</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BC%D1%80%D1%82" title="Смрт - Makedonca" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Смрт" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Makedonca" class="interlanguage-link-target">Македонски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AE%E0%B4%B0%E0%B4%A3%E0%B4%82" title="മരണം - Malayalam dili" lang="ml" hreflang="ml" data-title="മരണം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam dili" class="interlanguage-link-target">മലയാളം</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D2%AE%D1%85%D1%8D%D0%BB" title="Үхэл - Moğolca" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Үхэл" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Moğolca" class="interlanguage-link-target">Монгол</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%83%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%82" title="मृत्यू - Marathi dili" lang="mr" hreflang="mr" data-title="मृत्यू" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi dili" class="interlanguage-link-target">मराठी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BD" title="Колен - Ova Çirmişçesi" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Колен" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="Ova Çirmişçesi" class="interlanguage-link-target">Кырык мары</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Ajal" title="Ajal - Malayca" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Ajal" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Malayca" class="interlanguage-link-target">Bahasa Melayu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Mewt" title="Mewt - Maltaca" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Mewt" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="Maltaca" class="interlanguage-link-target">Malti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9E%E1%80%B1%E1%80%86%E1%80%AF%E1%80%B6%E1%80%B8%E1%80%81%E1%80%BC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8" title="သေဆုံးခြင်း - Birman dili" lang="my" hreflang="my" data-title="သေဆုံးခြင်း" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Birman dili" class="interlanguage-link-target">မြန်မာဘာသာ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BB%D0%BE%D0%BC%D0%B0_%D0%BE%D0%B7%D0%BA%D1%81" title="Кулома озкс - Erzya" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Кулома озкс" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="Erzya" class="interlanguage-link-target">Эрзянь</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Miquiztli" title="Miquiztli - Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Miquiztli" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target">Nāhuatl</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Dood" title="Dood - Aşağı Almanca" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Dood" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Aşağı Almanca" class="interlanguage-link-target">Plattdüütsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%83%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%81" title="मृत्यु - Nevari" lang="new" hreflang="new" data-title="मृत्यु" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Nevari" class="interlanguage-link-target">नेपाल भाषा</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nia mw-list-item"><a href="https://nia.wikipedia.org/wiki/Fa%27amate" title="Fa'amate - Nias" lang="nia" hreflang="nia" data-title="Fa'amate" data-language-autonym="Li Niha" data-language-local-name="Nias" class="interlanguage-link-target">Li Niha</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Dood" title="Dood - Felemenkçe" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Dood" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Felemenkçe" class="interlanguage-link-target">Nederlands</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/D%C3%B8d" title="Død - Norveççe Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Død" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Norveççe Nynorsk" class="interlanguage-link-target">Norsk nynorsk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/D%C3%B8d" title="Død - Norveççe Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Død" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Norveççe Bokmål" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/M%C3%B2rt" title="Mòrt - Oksitan dili" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Mòrt" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Oksitan dili" class="interlanguage-link-target">Occitan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%8C%E0%A8%A4" title="ਮੌਤ - Pencapça" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਮੌਤ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Pencapça" class="interlanguage-link-target">ਪੰਜਾਬੀ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Kamat%C3%A1yan" title="Kamatáyan - Pampanga" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Kamatáyan" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="Pampanga" class="interlanguage-link-target">Kapampangan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Morto" title="Morto - Papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Morto" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="Papiamento" class="interlanguage-link-target">Papiamentu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcm mw-list-item"><a href="https://pcm.wikipedia.org/wiki/Death" title="Death - Nijerya Pidgin dili" lang="pcm" hreflang="pcm" data-title="Death" data-language-autonym="Naijá" data-language-local-name="Nijerya Pidgin dili" class="interlanguage-link-target">Naijá</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Amier%C4%87" title="Śmierć - Lehçe" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Śmierć" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Lehçe" class="interlanguage-link-target">Polski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%D9%86" title="مرن - Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="مرن" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target">پنجابی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DA%93%DB%8C%D9%86%D9%87" title="مړینه - Peştuca" lang="ps" hreflang="ps" data-title="مړینه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Peştuca" class="interlanguage-link-target">پښتو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Morte" title="Morte - Portekizce" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Morte" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portekizce" class="interlanguage-link-target">Português</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Wa%C3%B1uy" title="Wañuy - Keçuva dili" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Wañuy" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Keçuva dili" class="interlanguage-link-target">Runa Simi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Moarte" title="Moarte - Rumence" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Moarte" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Rumence" class="interlanguage-link-target">Română</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Moarti" title="Moarti - Ulahça" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Moarti" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="Ulahça" class="interlanguage-link-target">Armãneashti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%8C" title="Смерть - Rusça" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Смерть" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Rusça" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%8C" title="Смерть - Rusince" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Смерть" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusince" class="interlanguage-link-target">Русиньскый</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D3%A8%D0%BB%D2%AF%D2%AF" title="Өлүү - Yakutça" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Өлүү" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Yakutça" class="interlanguage-link-target">Саха тыла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%9C%E1%B1%A9%E1%B1%A8" title="ᱜᱩᱨ - Santali" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱜᱩᱨ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="Santali" class="interlanguage-link-target">ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Morti" title="Morti - Sicilyaca" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Morti" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Sicilyaca" class="interlanguage-link-target">Sicilianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Daith" title="Daith - İskoçça" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Daith" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="İskoçça" class="interlanguage-link-target">Scots</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AA" title="موت - Sindhi dili" lang="sd" hreflang="sd" data-title="موت" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Sindhi dili" class="interlanguage-link-target">سنڌي</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Smrt" title="Smrt - Sırp-Hırvat Dili" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Smrt" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Sırp-Hırvat Dili" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B8%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA" title="මරණය - Sinhali dili" lang="si" hreflang="si" data-title="මරණය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Sinhali dili" class="interlanguage-link-target">සිංහල</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Death" title="Death - Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Death" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Smr%C5%A5" title="Smrť - Slovakça" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Smrť" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slovakça" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Smrt" title="Smrt - Slovence" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Smrt" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Slovence" class="interlanguage-link-target">Slovenščina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Rufu" title="Rufu - Şona dili" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Rufu" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="Şona dili" class="interlanguage-link-target">ChiShona</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Geeri" title="Geeri - Somalice" lang="so" hreflang="so" data-title="Geeri" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Somalice" class="interlanguage-link-target">Soomaaliga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Vdekja" title="Vdekja - Arnavutça" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Vdekja" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Arnavutça" class="interlanguage-link-target">Shqip</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BC%D1%80%D1%82" title="Смрт - Sırpça" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Смрт" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Sırpça" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Pa%C3%A9h" title="Paéh - Sunda dili" lang="su" hreflang="su" data-title="Paéh" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Sunda dili" class="interlanguage-link-target">Sunda</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/D%C3%B6den" title="Döden - İsveççe" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Döden" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="İsveççe" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Mauti" title="Mauti - Svahili dili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Mauti" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Svahili dili" class="interlanguage-link-target">Kiswahili</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Amjyr%C4%87" title="Śmjyrć - Silezyaca" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Śmjyrć" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silezyaca" class="interlanguage-link-target">Ślůnski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%87%E0%AE%B1%E0%AE%AA%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AF%81" title="இறப்பு - Tamilce" lang="ta" hreflang="ta" data-title="இறப்பு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamilce" class="interlanguage-link-target">தமிழ்</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B8%E0%B2%BE%E0%B2%B5%E0%B3%81" title="ಸಾವು - Tuluca" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಸಾವು" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="Tuluca" class="interlanguage-link-target">ತುಳು</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B0%E0%B0%A3%E0%B0%82" title="మరణం - Telugu dili" lang="te" hreflang="te" data-title="మరణం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Telugu dili" class="interlanguage-link-target">తెలుగు</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A2" title="ความตาย - Tayca" lang="th" hreflang="th" data-title="ความตาย" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tayca" class="interlanguage-link-target">ไทย</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/%C3%96l%C3%BCm" title="Ölüm - Türkmence" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Ölüm" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="Türkmence" class="interlanguage-link-target">Türkmençe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Kamatayan" title="Kamatayan - Tagalogca" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Kamatayan" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalogca" class="interlanguage-link-target">Tagalog</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B5%D0%BC" title="Үлем - Tatarca" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Үлем" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tatarca" class="interlanguage-link-target">Татарча / tatarça</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tw mw-list-item"><a href="https://tw.wikipedia.org/wiki/Owuo" title="Owuo - Tvi" lang="tw" hreflang="tw" data-title="Owuo" data-language-autonym="Twi" data-language-local-name="Tvi" class="interlanguage-link-target">Twi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%8C" title="Смерть - Ukraynaca" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Смерть" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ukraynaca" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AA" title="موت - Urduca" lang="ur" hreflang="ur" data-title="موت" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urduca" class="interlanguage-link-target">اردو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/O%CA%BBlim" title="Oʻlim - Özbekçe" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Oʻlim" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Özbekçe" class="interlanguage-link-target">Oʻzbekcha / ўзбекча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Surm" title="Surm - Veps dili" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Surm" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps dili" class="interlanguage-link-target">Vepsän kel’</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%E1%BA%BFt" title="Chết - Vietnamca" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Chết" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamca" class="interlanguage-link-target">Tiếng Việt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Moirt" title="Moirt - Valonca" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Moirt" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Valonca" class="interlanguage-link-target">Walon</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Kamatayon" title="Kamatayon - Varay" lang="war" hreflang="war" data-title="Kamatayon" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Varay" class="interlanguage-link-target">Winaray</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%AD%BB" title="死 - Wu Çincesi" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="死" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wu Çincesi" class="interlanguage-link-target">吴语</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A6%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90" title="ღურა - Megrelce" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ღურა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Megrelce" class="interlanguage-link-target">მარგალური</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%98%D7%95%D7%99%D7%98" title="טויט - Yidiş" lang="yi" hreflang="yi" data-title="טויט" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Yidiş" class="interlanguage-link-target">ייִדיש</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Ik%C3%BA" title="Ikú - Yorubaca" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ikú" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Yorubaca" class="interlanguage-link-target">Yorùbá</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Dai" title="Dai - Zhuangca" lang="za" hreflang="za" data-title="Dai" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Zhuangca" class="interlanguage-link-target">Vahcuengh</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%AD%BB%E4%BA%A1" title="死亡 - Çince" lang="zh" hreflang="zh" data-title="死亡" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Çince" class="interlanguage-link-target">中文</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E6%AD%BB" title="死 - Edebi Çince" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="死" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Edebi Çince" class="interlanguage-link-target">文言</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/S%C3%AD-b%C3%B4ng" title="Sí-bông - Min Nan Çincesi" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Sí-bông" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Min Nan Çincesi" class="interlanguage-link-target">閩南語 / Bân-lâm-gú</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%AD%BB" title="死 - Kantonca" lang="yue" hreflang="yue" data-title="死" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonca" class="interlanguage-link-target">粵語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Ukufa" title="Ukufa - Zuluca" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Ukufa" data-language-autonym="İsiZulu" data-language-local-name="Zuluca" class="interlanguage-link-target">İsiZulu</a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q4#sitelinks-wikipedia" title="Dillerarası bağlantıları değiştir" class="wbc-editpage">Bağlantıları değiştir</a></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ad alanları"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm" title="İçerik sayfasını göster [c]" accesskey="c">Madde</a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tart%C4%B1%C5%9Fma:%C3%96l%C3%BCm" rel="discussion" title="İçerik ile ilgili tartışma [t]" accesskey="t">Tartışma</a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Dil varyantını değiştir" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Türkçe </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Görünüm"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm">Oku</a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v">Değiştir</a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e">Kaynağı değiştir</a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=history" title="Bu sayfanın geçmiş sürümleri [h]" accesskey="h">Geçmişi gör</a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Araçlar" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Araçlar </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Araçlar</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Daha fazla seçenek" > <div class="vector-menu-heading"> Eylemler </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm">Oku</a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v">Değiştir</a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e">Kaynağı değiştir</a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=history">Geçmişi gör</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Genel </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SayfayaBa%C4%9Flant%C4%B1lar/%C3%96l%C3%BCm" title="Bu sayfaya bağlantı vermiş tüm viki sayfalarının listesi [j]" accesskey="j">Sayfaya bağlantılar</a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C4%B0lgiliDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler/%C3%96l%C3%BCm" rel="nofollow" title="Bu sayfadan bağlantı verilen sayfalardaki son değişiklikler [k]" accesskey="k">İlgili değişiklikler</a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C3%96zelSayfalar" title="Tüm özel sayfaların listesi [q]" accesskey="q">Özel sayfalar</a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&oldid=34174609" title="Bu sayfanın bu revizyonuna kalıcı bağlantı">Kalıcı bağlantı</a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=info" title="Bu sayfa hakkında daha fazla bilgi">Sayfa bilgisi</a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:KaynakG%C3%B6ster&page=%C3%96l%C3%BCm&id=34174609&wpFormIdentifier=titleform" title="Bu sayfadan nasıl kaynak göstereceği hakkında bilgi">Bu sayfayı kaynak göster</a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25C3%2596l%25C3%25BCm">Kısaltılmış URL'yi al</a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:QrCode&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25C3%2596l%25C3%25BCm">Karekodu indir</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Yazdır/dışa aktar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kitap&bookcmd=book_creator&referer=%C3%96l%C3%BCm">Bir kitap oluştur</a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:DownloadAsPdf&page=%C3%96l%C3%BCm&action=show-download-screen">PDF olarak indir</a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&printable=yes" title="Bu sayfanın basılmaya uygun sürümü [p]" accesskey="p">Basılmaya uygun görünüm</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Diğer projelerde </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Death" hreflang="en">Wikimedia Commons</a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://tr.wikinews.org/wiki/Kategori:%C3%96l%C3%BCm" hreflang="tr">Vikihaber</a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://tr.wikiquote.org/wiki/%C3%96l%C3%BCm" hreflang="tr">Vikisöz</a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q4" title="Veri havuzundaki ilgili ögeye bağlantı [g]" accesskey="g">Vikiveri ögesi</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Görünüm</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">gizle</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipedi, özgür ansiklopedi</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="tr" dir="ltr"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bazen Ölüm olarak anılan figür için <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_(ki%C5%9File%C5%9Ftirme)" title="Ölüm (kişileştirme)">Ölüm (kişileştirme)</a> sayfasına bakınız.</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Hendrick_Andriezsoon_-_Vanitas.JPG" class="mw-file-description"><img alt="A 17th century painting of various objects, the most prominent of which is a human skull." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Hendrick_Andriezsoon_-_Vanitas.JPG/220px-Hendrick_Andriezsoon_-_Vanitas.JPG" decoding="async" width="220" height="299" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Hendrick_Andriezsoon_-_Vanitas.JPG/330px-Hendrick_Andriezsoon_-_Vanitas.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Hendrick_Andriezsoon_-_Vanitas.JPG/440px-Hendrick_Andriezsoon_-_Vanitas.JPG 2x" data-file-width="463" data-file-height="630" /></a><figcaption> İnsan <a href="/wiki/Kafatas%C4%B1" title="Kafatası">kafatası</a> evrensel olarak ölümün sembolü olarak kullanılır.</figcaption></figure> Ölüm, bir <a href="/wiki/Canl%C4%B1" title="Canlı">organizmayı</a> ayakta tutan tüm <a href="/wiki/Biyolojik_s%C3%BCre%C3%A7" title="Biyolojik süreç">biyolojik işlevlerin</a> <a href="/wiki/Tersinmezlik" title="Tersinmezlik">geri döndürülemez</a> bir şekilde sona ermesidir.<a href="#cite_note-1">[1]</a> <a href="/wiki/Beyin" title="Beyin">Beyni</a> olan organizmalar için ölüm, <a href="/wiki/Beyinsap%C4%B1" title="Beyinsapı">beyinsapı</a> da dahil olmak üzere tüm beynin işlevinin geri döndürülemez bir şekilde sona ermesi olarak da tanımlanabilir ve<a href="#cite_note-2">[2]</a><a href="#cite_note-3">[3]</a> <a href="/wiki/Beyin_%C3%B6l%C3%BCm%C3%BC" title="Beyin ölümü">beyin ölümü</a> bazen ölümün yasal tanımı olarak kullanılır.<a href="#cite_note-4">[4]</a> Eski bir organizmanın kalıntıları normalde ölümden kısa bir süre sonra <a href="/wiki/Ayr%C4%B1%C5%9Fma_(biyoloji)" title="Ayrışma (biyoloji)">çürümeye</a> başlar.<a href="#cite_note-5">[5]</a> Ölüm, önünde sonunda tüm organizmalarda meydana gelen kaçınılmaz bir süreçtir. <a href="/wiki/Turritopsis_dohrnii" title="Turritopsis dohrnii">Turritopsis dohrnii</a> gibi bazı organizmalar biyolojik olarak ölümsüzdür. Ancak yine de <a href="/wiki/Ya%C5%9Flanma" title="Yaşlanma">yaşlanma</a> dışında başka nedenlerle de ölebilirler.<a href="#cite_note-6">[6]</a> Birinin ne zaman öldüğünü anlamak bir sorun olmuştur. Başlangıçta, <a href="/wiki/Soluma" title="Soluma">nefes alma</a> ve <a href="/wiki/Kalp_durmas%C4%B1" title="Kalp durması">kalp atışı durduğunda</a> ölüm tanımı vardı.<a href="#cite_note-US_President's_Commission_-1981-7">[7]</a> Ancak, <a href="/wiki/Kalp_masaj%C4%B1" title="Kalp masajı">kalp masajının</a> yaygınlaşması artık bunun geri döndürülebilir olduğu anlamına geliyordu.<a href="#cite_note-US_Department_of_the_Army-1999-8">[8]</a> Beyin ölümü, farklı tanımlar arasında bölünen bir sonraki seçenekti. Bazı insanlar tüm beyin fonksiyonlarının durması gerektiğine inanıyor. Bazıları ise beyin sapı hala canlı olsa bile, kişilik ve kimliklerinin öldüğüne, dolayısıyla tamamen ölü olmaları gerektiğine inanıyor.<a href="#cite_note-Zaner-2011-9">[9]</a> Ölüm genellikle tüm organizmalara uygulanır; <a href="/wiki/H%C3%BCcre" title="Hücre">hücreler</a> veya <a href="/wiki/Doku" title="Doku">dokular</a> gibi bir organizmanın bireysel bileşenlerinde görülen benzer süreç <a href="/wiki/Nekroz" title="Nekroz">nekrozdur</a>.<a href="#cite_note-10">[10]</a> <a href="/wiki/Vir%C3%BCs" title="Virüs">Virüs</a> gibi bir organizma olarak kabul edilmeyen bir şey fiziksel olarak yok edilebilir, ancak bir virüs ilk etapta canlı olarak kabul edilmediğinden öldüğü söylenmez.<a href="#cite_note-11">[11]</a> 21. yüzyılın başları itibarıyla yılda 56 milyon insan ölmektedir. Bunun en yaygın nedeni kalbi etkileyen bir hastalık olan <a href="/wiki/Kardiyovask%C3%BCler_hastal%C4%B1klar" class="mw-redirect" title="Kardiyovasküler hastalıklar">kardiyovasküler hastalıklardır</a>.<a href="#cite_note-12">[12]</a> Birçok kültür ve dinde <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCmden_sonra_ya%C5%9Fam" title="Ölümden sonra yaşam">ölümden sonra yaşam</a> fikri vardır ve ayrıca kişinin yaşamındaki iyi ve kötü eylemlerin <a href="/w/index.php?title=Yarg%C4%B1_(%C3%B6l%C3%BCmden_sonraki_hayat)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yargı (ölümden sonraki hayat) (sayfa mevcut değil)">yargılanması</a> fikri de olabilir. <a href="/wiki/Cenaze_t%C3%B6reni" title="Cenaze töreni">Cenaze töreni</a>, <a href="/wiki/Kremasyon" title="Kremasyon">kremasyon</a> veya <a href="/w/index.php?title=G%C3%B6ky%C3%BCz%C3%BC_defni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gökyüzü defni (sayfa mevcut değil)">gökyüzüne gömme</a> gibi bedeni onurlandırmak için farklı gelenekler de olabilir.<a href="#cite_note-Newcomb-2019-13">[13]</a> Ölüm, <a href="/w/index.php?title=Biyogerontoloji&action=edit&redlink=1" class="new" title="Biyogerontoloji (sayfa mevcut değil)">biyogerontologlar</a> olarak bilinen bir grup bilim insanı tarafından, biyolojik olarak <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCms%C3%BCzl%C3%BCk" title="Ölümsüzlük">ölümsüz</a> organizmaların yaptığının aynısını yapmaya çalışarak ve benzer bir yöntemi insanlara uygulayarak aktif bir şekilde tedavi edilmeye çalışılmaktadır.<a href="#cite_note-Stambler-2017-14">[14]</a> Ancak, insanlar bunu kendilerine uygulayacak araçlara sahip olmadıkları için, bir insan için maksimum yaşam süresine ulaşmak için <a href="/w/index.php?title=Kalori_k%C4%B1s%C4%B1tlamas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kalori kısıtlaması (sayfa mevcut değil)">kalori azaltma</a>, <a href="/w/index.php?title=Diyet_yapmak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Diyet yapmak (sayfa mevcut değil)">diyet</a> ve <a href="/wiki/Fiziksel_egzersiz" title="Fiziksel egzersiz">egzersiz</a> gibi başka yollar kullanmak zorundadırlar.<a href="#cite_note-Fontana-2010-15">[15]</a> 2022 itibarıyla, toplam 109 milyar insan ölmüştür; bu da şimdiye kadar yaşamış tüm insanların yaklaşık %93,8'ine tekabül etmektedir. <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Teşhis">Teşhis</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=1" title="Değiştirilen bölüm: Teşhis" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=1" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Teşhis">kaynağı değiştir</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:All_causes_world_map-Deaths_per_million_persons-WHO2012.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/All_causes_world_map-Deaths_per_million_persons-WHO2012.svg/220px-All_causes_world_map-Deaths_per_million_persons-WHO2012.svg.png" decoding="async" width="220" height="97" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/All_causes_world_map-Deaths_per_million_persons-WHO2012.svg/330px-All_causes_world_map-Deaths_per_million_persons-WHO2012.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/All_causes_world_map-Deaths_per_million_persons-WHO2012.svg/440px-All_causes_world_map-Deaths_per_million_persons-WHO2012.svg.png 2x" data-file-width="940" data-file-height="415" /></a><figcaption><a href="/wiki/D%C3%BCnya_Sa%C4%9Fl%C4%B1k_%C3%96rg%C3%BCt%C3%BC" title="Dünya Sağlık Örgütü">Dünya Sağlık Örgütünün</a> 2012 yılında milyon kişi başına düşen tahmini ölüm sayısı<style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r24952096">.mw-parser-output .refbegin{font-size:90%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul{margin-left:0}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li{margin-left:0;padding-left:3.2em;text-indent:-3.2em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents ul,.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents ul li{list-style:none}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li{padding-left:1.6em;text-indent:-1.6em}}.mw-parser-output .refbegin-100{font-size:100%}.mw-parser-output .refbegin-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .refbegin-columns dl,.mw-parser-output .refbegin-columns ol,.mw-parser-output .refbegin-columns ul{margin-top:0}.mw-parser-output .refbegin-columns li,.mw-parser-output .refbegin-columns dd{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}</style><div class="refbegin reflist columns references-column-count references-column-count-3" style="-moz-column-count: 3; -webkit-column-count: 3; column-count: 3;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32638653">.mw-parser-output .legend{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .legend-color{display:inline-block;min-width:1.25em;height:1.25em;line-height:1.25;margin:1px 0;text-align:center;border:1px solid black;background-color:transparent;color:black}.mw-parser-output .legend-text{}</style><div class="legend">  1,054-4,598</div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32638653"><div class="legend">  4,599-5,516</div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32638653"><div class="legend">  5,517-6,289</div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32638653"><div class="legend">  6,290-6,835</div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32638653"><div class="legend">  6,836-7,916</div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32638653"><div class="legend">  7,917-8,728</div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32638653"><div class="legend">  8,729-9,404</div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32638653"><div class="legend">  9,405-10,433</div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32638653"><div class="legend">  10,434-12,233</div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32638653"><div class="legend">  12,234-17,141</div></div> </figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tanım_sorunları">Tanım sorunları</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=2" title="Değiştirilen bölüm: Tanım sorunları" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=2" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Tanım sorunları">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/w/index.php?title=Yasal_%C3%B6l%C3%BCm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yasal ölüm (sayfa mevcut değil)">Yasal ölüm § Tıbbi bildirim</a></div> Ölüm kavramı, insanoğlunun bu olguyu anlamasının anahtarıdır. Bu kavrama ilişkin birçok bilimsel yaklaşım ve çeşitli yorumlar bulunmaktadır.<a href="#cite_note-MohammadSamir-16">[16]</a> Buna ek olarak, yaşamı idame ettiren <a href="/wiki/Tedavi" title="Tedavi">tedavinin</a> ortaya çıkışı ve ölümün hem <a href="/wiki/T%C4%B1p" title="Tıp">tıbbi</a> hem de yasal açıdan tanımlanmasına yönelik çok sayıda kriter, tek bir birleştirici tanımın oluşturulmasını zorlaştırmıştır.<a href="#cite_note-17">[17]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Ölümü_tanımlamak_için_yaşamı_tanımlamak">Ölümü tanımlamak için yaşamı tanımlamak</h4>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=3" title="Değiştirilen bölüm: Ölümü tanımlamak için yaşamı tanımlamak" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=3" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ölümü tanımlamak için yaşamı tanımlamak">kaynağı değiştir</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:StillLifeWithASkull.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Symbols of death in a painting: it shows a flower, a skull and an hourglass" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/StillLifeWithASkull.jpg/220px-StillLifeWithASkull.jpg" decoding="async" width="220" height="169" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/StillLifeWithASkull.jpg/330px-StillLifeWithASkull.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/StillLifeWithASkull.jpg/440px-StillLifeWithASkull.jpg 2x" data-file-width="5315" data-file-height="4075" /></a><figcaption> <a href="/w/index.php?title=Philippe_de_Champaigne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Philippe de Champaigne (sayfa mevcut değil)">Philippe de Champaigne</a>'in 17. yüzyıla ait bu tablosunda bir <a href="/wiki/%C3%87i%C3%A7ek" title="Çiçek">çiçek</a>, bir kafatası ve bir <a href="/wiki/Kum_saati" title="Kum saati">kum saati</a> <a href="/wiki/Ya%C5%9Fam" title="Yaşam">yaşam</a>, ölüm ve <a href="/wiki/Zaman" title="Zaman">zamanı</a> temsil ediyor</figcaption></figure> Ölümü tanımlarken karşılaşılan zorluklardan biri de onu <a href="/wiki/Ya%C5%9Fam" title="Yaşam">yaşamdan</a> ayırmaktır. Zaman içinde bir nokta olarak ölüm, yaşamın sona erdiği anı ifade ediyor gibi görünmektedir. Yaşam fonksiyonlarının sona ermesi genellikle <a href="/wiki/Organ" title="Organ">organ</a> sistemleri arasında eşzamanlı olmadığından, ölümün ne zaman gerçekleştiğini belirlemek zordur.<a href="#cite_note-18">[18]</a> Dolayısıyla böyle bir belirleme, yaşam ve ölüm arasında kesin kavramsal sınırların çizilmesini gerektirir. Bu da yaşamın nasıl tanımlanacağı konusunda çok az fikir birliği olması nedeniyle zordur. Yaşamı <a href="/wiki/Bilin%C3%A7" title="Bilinç">bilinç</a> açısından tanımlamak mümkündür. Bilinç sona erdiğinde, bir organizmanın öldüğü söylenebilir. Bu yaklaşımdaki kusurlardan biri, canlı olan ancak muhtemelen bilinçli olmayan birçok organizmanın bulunmasıdır.<a href="#cite_note-19">[19]</a> Bir başka sorun da modern <a href="/wiki/Bilim_insan%C4%B1" title="Bilim insanı">bilim insanları</a>, <a href="/wiki/Psikolog" title="Psikolog">psikologlar</a> ve <a href="/wiki/Filozof" title="Filozof">filozoflar</a> tarafından bilincin pek çok farklı tanımının yapılmasıdır.<a href="#cite_note-20">[20]</a> Buna ek olarak, <a href="/wiki/%C4%B0brahim%C3%AE_dinler" title="İbrahimî dinler">İbrahimi</a> ve <a href="/w/index.php?title=Hint_dinleri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hint dinleri (sayfa mevcut değil)">Dharmik</a> gelenekler de dahil olmak üzere birçok <a href="/wiki/Din" title="Din">dini</a> gelenek, ölümün bilincin sona ermesini gerektirmediğini (veya gerektirmeyebileceğini) savunmaktadır. Bazı kültürlerde ölüm tek bir olaydan ziyade bir süreçtir. Bir ruhsal durumdan diğerine yavaş bir geçiş anlamına gelir.<a href="#cite_note-21">[21]</a> Ölümle ilgili diğer tanımlar, organizmik işlevin sona ermesi ve kişiliğin geri döndürülemez kaybını ifade eden <a href="/wiki/%C4%B0nsan" title="İnsan">insan</a> ölümü karakterine odaklanmaktadır. Daha spesifik olarak ölüm, yaşayan bir varlığın tüm işlevlerinin geri döndürülemez bir şekilde sona ermesi durumunda gerçekleşir.<a href="#cite_note-DeGrazia-2017-22">[22]</a> İnsan yaşamıyla ilgili olarak ölüm, bir kişinin bir kişi olarak varlığını kaybettiği geri döndürülemez bir süreçtir.<a href="#cite_note-DeGrazia-2017-22">[22]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Kalp_atışı_ve_nefes_ile_ölümün_tanımı">Kalp atışı ve nefes ile ölümün tanımı</h4>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=4" title="Değiştirilen bölüm: Kalp atışı ve nefes ile ölümün tanımı" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=4" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kalp atışı ve nefes ile ölümün tanımı">kaynağı değiştir</a>]</div> Tarihsel olarak, bir insanın ölüm anını tam olarak tanımlama girişimleri öznel veya kesin olmamıştır. Ölüm, <a href="/wiki/Kalp" title="Kalp">kalp</a> atışının (<a href="/wiki/Kalp_durmas%C4%B1" title="Kalp durması">kalp durması</a>) ve <a href="/wiki/Soluma" title="Soluma">solunumun</a> durması olarak tanımlanmıştır,<a href="#cite_note-US_President's_Commission_-1981-7">[7]</a> ancak <a href="/wiki/Kalp_masaj%C4%B1" title="Kalp masajı">kalp masajı</a> ve hızlı <a href="/wiki/Defibrilasyon" title="Defibrilasyon">defibrilasyonun</a> geliştirilmesi bu tanımı yetersiz kılmıştır çünkü solunum ve kalp atışı bazen yeniden başlatılabilir.<a href="#cite_note-US_Department_of_the_Army-1999-8">[8]</a> Dolaşım ve solunumun durduğu bu ölüm türü, ölümün dolaşım tanımı (ÖDT) olarak bilinmektedir. ÖDT'nin savunucuları bu tanımın makul olduğuna inanmaktadırlar çünkü dolaşım ve solunum fonksiyonlarını kalıcı olarak kaybetmiş bir kişi ölü olarak kabul edilmelidir.<a href="#cite_note-Bernat-2018-23">[23]</a> Bu tanımı eleştirenler ise bu fonksiyonların durması kalıcı olabilse da durumun geri döndürülemez olduğu anlamına gelmediğini, çünkü kalp masajının yeterince hızlı uygulanması halinde kişinin yeniden hayata döndürülebileceğini belirtmektedirler.<a href="#cite_note-Bernat-2018-23">[23]</a> Dolayısıyla, ÖDT'nin lehinde ve aleyhindeki argümanlar "kalıcı" ve "geri döndürülemez" kelimelerinin tanımlanmasına indirgenmekte, bu da ölümün tanımlanmasındaki güçlüğü daha da karmaşık hale getirmektedir. Ayrıca, geçmişte ölümle <a href="/wiki/Nedensellik" title="Nedensellik">nedensel</a> olarak ilişkilendirilen olaylar artık her koşulda öldürmüyor; çalışan bir kalp veya <a href="/wiki/Akci%C4%9Fer" title="Akciğer">akciğer</a> olmadan, <a href="/w/index.php?title=Ya%C5%9Fam_destek&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yaşam destek (sayfa mevcut değil)">yaşam destek</a> cihazları, <a href="/wiki/Organ_nakli" title="Organ nakli">organ nakilleri</a> ve yapay <a href="/wiki/Kalp_pili" title="Kalp pili">kalp pillerinin</a> bir kombinasyonu ile bazen yaşam sürdürülebiliyor. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Beyin_ölümü">Beyin ölümü</h4>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=5" title="Değiştirilen bölüm: Beyin ölümü" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=5" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Beyin ölümü">kaynağı değiştir</a>]</div> Günümüzde, ölüm anının tanımlanmasının gerekli olduğu durumlarda, doktorlar ve <a href="/wiki/Adli_t%C4%B1p" title="Adli tıp">adli tabipler</a> bir kişinin öldüğünü tanımlamak için genellikle "<a href="/wiki/Beyin_%C3%B6l%C3%BCm%C3%BC" title="Beyin ölümü">beyin ölümü</a>" veya "biyolojik ölüm" kavramlarına başvurmaktadırlar;<a href="#cite_note-24">[24]</a> insanlar beyinlerindeki elektriksel aktivite sona erdiğinde ölü olarak kabul edilmektedirler.<a href="#cite_note-25">[25]</a> Elektriksel aktivitenin sona ermesinin <a href="/wiki/Bilin%C3%A7" title="Bilinç">bilincin</a> sona erdiğini gösterdiği varsayılır.<a href="#cite_note-26">[26]</a> Bilincin askıya alınması, belirli <a href="/wiki/Uyku" title="Uyku">uyku</a> <a href="/wiki/NREM_periyodu" title="NREM periyodu">aşamalarında</a> ve özellikle <a href="/wiki/Koma" title="Koma">komada</a> olduğu gibi geçici değil kalıcı olmalıdır.<a href="#cite_note-27">[27]</a> Uyku durumunda, aradaki farkı anlamak için <a href="/wiki/Elektroensefalografi" title="Elektroensefalografi">EEG</a> kullanılır.<a href="#cite_note-28">[28]</a> "Beyin ölümü" kategorisi bazı akademisyenler tarafından sorunlu olarak görülmektedir. Örneğin, Ulusal Sağlık Enstitüleri Biyoetik Bölümünde kıdemli bir öğretim üyesi olan Dr. Franklin Miller şunları belirtmektedir: "1990'ların sonlarına doğru... beyin ölümü ile insanın ölümü arasındaki denkleme, bu duruma sahip olduğu doğru bir şekilde teşhis edilen ve önemli süreler boyunca mekanik ventilasyonda tutulan hastaların sergilediği biyolojik işlevler dizisine ilişkin kanıtlara dayanarak akademisyenler tarafından giderek daha fazla meydan okundu. Bu hastalar dolaşım ve solunumu sürdürme, ısıyı kontrol etme, atıkları dışarı atma, yaraları iyileştirme, enfeksiyonlarla mücadele etme ve en dramatik olanı da (hamile "beyin ölümü gerçekleşmiş" kadınlar söz konusu olduğunda) fetüslere gebe kalma becerilerini korumuşlardır."<a href="#cite_note-Miller-29">[29]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:French_-_Pendant_with_a_Monk_and_Death_-_Walters_71461.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Ivory pendant of a Monk's face. The left half of the pendant appears skeletal, while the right half appears living" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/French_-_Pendant_with_a_Monk_and_Death_-_Walters_71461.jpg/220px-French_-_Pendant_with_a_Monk_and_Death_-_Walters_71461.jpg" decoding="async" width="220" height="275" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/French_-_Pendant_with_a_Monk_and_Death_-_Walters_71461.jpg/330px-French_-_Pendant_with_a_Monk_and_Death_-_Walters_71461.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/French_-_Pendant_with_a_Monk_and_Death_-_Walters_71461.jpg/440px-French_-_Pendant_with_a_Monk_and_Death_-_Walters_71461.jpg 2x" data-file-width="1442" data-file-height="1800" /></a><figcaption> Fransız - 16/17. yüzyıl fildişi kolye ucu, Keşiş ve Ölüm, ölümlülüğü ve ölümün kesinliğini hatırlatıyor (<a href="/wiki/Walters_Sanat_M%C3%BCzesi" title="Walters Sanat Müzesi">Walters Sanat Müzesi</a>)</figcaption></figure> "Beyin ölümü" bazı akademisyenler tarafından sorunlu olarak görülse de bu, ölüm tanımının yaşamı ölümden ayırmak için en makul tanım olduğuna inanan savunucuları da vardır. Bu tanımın desteklenmesinin ardındaki mantık, beyin ölümünün güvenilir ve tekrarlanabilir bir dizi kritere sahip olmasıdır. Ayrıca beyin, kimliğimizi ya da insan olarak kim olduğumuzu belirlemede çok önemlidir. "Beyin ölümü"nün <a href="/wiki/Bitkisel_hayat" class="mw-redirect" title="Bitkisel hayat">bitkisel hayattaki</a> ya da komadaki bir kişiyle bir tutulamayacağı, zira ilk durumun iyileşmenin mümkün olmadığı bir durumu tanımladığı belirtilmelidir.<a href="#cite_note-Magnus-2014-30">[30]</a> EEG'ler sahte elektriksel uyarıları tespit edebilirken, bazı <a href="/wiki/%C4%B0la%C3%A7" title="İlaç">ilaçlar</a>, <a href="/wiki/Hipoglisemi" title="Hipoglisemi">hipoglisemi</a>, <a href="/wiki/Hipoksi_(t%C4%B1p)" title="Hipoksi (tıp)">hipoksi</a> veya <a href="/wiki/Hipotermi" title="Hipotermi">hipotermi</a> beyin aktivitesini geçici olarak baskılayabilir veya hatta durdurabilir;<a href="#cite_note-31">[31]</a> bu nedenle hastanelerin, tanımlanmış koşullar altında geniş aralıklarla EEG'leri içeren beyin ölümünü belirleme protokolleri vardır.<a href="#cite_note-32">[32]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Neokortikal_beyin_ölümü">Neokortikal beyin ölümü</h4>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=6" title="Değiştirilen bölüm: Neokortikal beyin ölümü" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=6" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Neokortikal beyin ölümü">kaynağı değiştir</a>]</div> Bilinç için sadece beynin <a href="/wiki/Neokorteks" title="Neokorteks">neokorteksinin</a> gerekli olduğunu savunan kişiler bazen ölümü tanımlarken sadece elektriksel aktivitenin dikkate alınması gerektiğini savunmaktadırlar. Nihayetinde, ölüm kriteri, <a href="/wiki/Serebral_korteks" title="Serebral korteks">serebral korteksin</a> ölümüyle kanıtlandığı üzere, <a href="/wiki/Bili%C5%9Fsellik" title="Bilişsellik">bilişsel</a> işlevin kalıcı ve geri döndürülemez kaybı olabilir. Mevcut ve öngörülebilir tıbbi teknoloji göz önüne alındığında, insan düşüncesi ve <a href="/wiki/Ki%C5%9Filik_psikolojisi" title="Kişilik psikolojisi">kişiliğinin</a> geri kazanılmasına dair tüm umutlar ortadan kalkmış olacaktır.<a href="#cite_note-Zaner-2011-9">[9]</a> Tüm beyin kriterlerine göre bile beyin ölümünün tespiti karmaşık olabilir. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Toplam_beyin_ölümü">Toplam beyin ölümü</h4>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=7" title="Değiştirilen bölüm: Toplam beyin ölümü" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=7" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Toplam beyin ölümü">kaynağı değiştir</a>]</div> Günümüzde çoğu yerde, ölümün daha muhafazakar bir tanımı - sadece neokorteksin aksine tüm beyindeki elektriksel aktivitenin geri döndürülemez şekilde durması - benimsenmiştir. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki <a href="/w/index.php?title=Tek_Tip_%C3%96l%C3%BCm_Belirleme_Yasas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tek Tip Ölüm Belirleme Yasası (sayfa mevcut değil)">Tek Tip Ölüm Belirleme Yasası</a> buna bir örnektir.<a href="#cite_note-33">[33]</a> Geçmişte, bu tüm beyin tanımının benimsenmesi, 1980 yılında Başkan'ın Tıp ve Biyomedikal ve Davranışsal Araştırmalarda Etik Sorunları İnceleme Komisyonunun bir sonucuydu.<a href="#cite_note-34">[34]</a> Komisyon, ölümün tanımlanmasına yönelik bu yaklaşımın ülke çapında tek tip bir tanıma ulaşmak için yeterli olduğu sonucuna varmıştır. Bu tanımı desteklemek için, ölümün tespiti için yasal standartların yeknesaklığı, yapay yaşam desteği için ailenin mali kaynaklarının tüketilmesi ve organ bağışına devam etmek için beyin ölümünün ölümle eşdeğer tutulmasının yasal olarak tesis edilmesi gibi çok sayıda neden sunulmuştur.<a href="#cite_note-35">[35]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Postmortem_interval_changes_(stages_of_death).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Postmortem_interval_changes_%28stages_of_death%29.png/220px-Postmortem_interval_changes_%28stages_of_death%29.png" decoding="async" width="220" height="60" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Postmortem_interval_changes_%28stages_of_death%29.png/330px-Postmortem_interval_changes_%28stages_of_death%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Postmortem_interval_changes_%28stages_of_death%29.png/440px-Postmortem_interval_changes_%28stages_of_death%29.png 2x" data-file-width="5077" data-file-height="1377" /></a><figcaption> <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_sonras%C4%B1_aral%C4%B1k" title="Ölüm sonrası aralık">Postmortem değişikliklerin</a> zaman çizelgesi (ölüm aşamaları).</figcaption></figure> Beyin ölümünü destekleme ya da karşı çıkma meselesinin yanı sıra, bu kategorik tanımın doğasında var olan bir başka sorun daha vardır: tıbbi uygulamadaki değişkenlik. 1995 yılında Amerikan Nöroloji Akademisi (AAN) nörolojik ölüm teşhisi için tıbbi standart haline gelen kriterleri oluşturmuştur. O dönemde, total beynin "geri dönüşü olmayan durmasını" belirlemek için üç klinik özelliğin karşılanması gerekiyordu: açık etiyolojili koma, solunumun durması ve beyin sapı reflekslerinin olmaması.<a href="#cite_note-Bernat-2013-36">[36]</a> Bu kriterler en son 2010 yılında tekrar güncellenmiştir, ancak hastaneler ve tıbbi uzmanlıklar arasında önemli farklılıklar devam etmektedir.<a href="#cite_note-Bernat-2013-36">[36]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bağışlar">Bağışlar</h4>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=8" title="Değiştirilen bölüm: Bağışlar" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=8" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Bağışlar">kaynağı değiştir</a>]</div> Ölümün tanımlanması sorunu, özellikle ölü donör kuralıyla ilgili olduğu için zorunludur ve bu kuralın şu yorumlarından biri olarak anlaşılabilir: organ tedarikine başlamadan önce bir kişinin öldüğüne dair resmi bir beyan olmalıdır veya organ tedariki donörün ölümüyle sonuçlanamaz. Ölümün tanımı ve <a href="/w/index.php?title=Kalp_at%C4%B1%C5%9F%C4%B1_olmayan_ba%C4%9F%C4%B1%C5%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kalp atışı olmayan bağış (sayfa mevcut değil)">ölü donör kuralı</a> konusunda büyük tartışmalar yaşanmıştır.<a href="#cite_note-Bernat-2018-23">[23]</a> Kuralı savunanlar, kuralın organ bağışçılarını korumanın yanı sıra organ tedarikine yönelik ahlaki ya da yasal itirazlara karşı meşru olduğuna inanmaktadırlar. Eleştirmenler ise kuralın bağışçıların menfaatlerini gözetmediğine ve organ bağışını etkili bir şekilde teşvik etmediğine inanmaktadırlar.<a href="#cite_note-Bernat-2018-23">[23]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="İşaretler">İşaretler</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=9" title="Değiştirilen bölüm: İşaretler" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=9" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: İşaretler">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_a%C5%9Famalar%C4%B1" title="Ölüm aşamaları">Ölüm aşamaları</a></div> Ölüm belirtileri veya <a href="/wiki/S%C4%B1cakkanl%C4%B1_hayvanlar" title="Sıcakkanlı hayvanlar">sıcakkanlı bir hayvanın</a> artık hayatta olmadığına dair güçlü belirtiler şunlardır:<a href="#cite_note-37">[37]</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Solunum_durmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Solunum durması (sayfa mevcut değil)">Solunum durması</a> (<a href="/wiki/Soluma" title="Soluma">nefes almama</a>)</li> <li><a href="/wiki/Kalp_durmas%C4%B1" title="Kalp durması">Kardiyak arrest</a> (<a href="/wiki/Nab%C4%B1z" title="Nabız">nabız</a> yok)</li> <li><a href="/wiki/Beyin_%C3%B6l%C3%BCm%C3%BC" title="Beyin ölümü">Beyin ölümü</a> (nöronal aktivite yok)</li></ul> Ölümden sonraki aşamalar şunlardır:<a href="#cite_note-Dolinak-2005-38">[38]</a> <ul><li><a href="/wiki/Pallor_mortis" title="Pallor mortis">Pallor mortis</a>, ölümden 15-120 dakika sonra ortaya çıkan solukluk</li> <li><a href="/wiki/Algor_mortis" title="Algor mortis">Algor mortis</a>, ölümün ardından vücut sıcaklığındaki azalma. Bu genellikle ortam sıcaklığıyla eşleşene kadar sabit bir düşüştür</li> <li><a href="/wiki/Rigor_mortis" title="Rigor mortis">Rigor mortis</a>, cesedin uzuvları sertleşir (Latince rigor) ve hareket ettirilmesi zorlaşır</li> <li><a href="/wiki/Livor_mortis" title="Livor mortis">Livor mortis</a>, kanın vücudun alt (bağımlı) kısmına yerleşmesi</li> <li><a href="/wiki/Koku%C5%9Fma" title="Kokuşma">Kokuşma</a>, ayrışmanın başlangıç belirtileri</li> <li><a href="/wiki/Ayr%C4%B1%C5%9Fma_(biyoloji)" title="Ayrışma (biyoloji)">Ayrışma</a>, güçlü ve hoş olmayan bir kokunun eşlik etmesi ile maddenin daha basit formlara indirgenmesi.</li> <li><a href="/wiki/%C4%B0skeletle%C5%9Fme" title="İskeletleşme">İskeletleşme</a>, tüm <a href="/wiki/Yumu%C5%9Fak_doku" title="Yumuşak doku">yumuşak dokuların</a> ayrıştığı ve geriye sadece <a href="/wiki/%C4%B0skelet" title="İskelet">iskeletin</a> kaldığı ayrışmanın sonu.</li> <li><a href="/wiki/Fosille%C5%9Fme" title="Fosilleşme">Fosilleşme</a>, çok uzun bir süre boyunca oluşan iskelet kalıntılarının doğal olarak korunması</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Yasal">Yasal</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=10" title="Değiştirilen bölüm: Yasal" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=10" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Yasal">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ayrıca bakınız: <a href="/w/index.php?title=Yasal_%C3%B6l%C3%BCm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yasal ölüm (sayfa mevcut değil)">Yasal ölüm</a></div>Bir kişinin ölümü, yetki alanlarına göre değişebilen yasal sonuçlara sahiptir. Çoğu ülke, beynin tüm fonksiyonlarının tamamen durmuş olması gereken tüm beyin ölümü kriterlerini takip eder. Bununla birlikte, diğer yargı alanlarında, bazıları beyin ölümünün beyin sapı versiyonunu takip eder.<a href="#cite_note-Bernat-2013-36">[36]</a> Daha sonra, çoğu ülkede bir doktorun ölüm beyanının sunulması üzerine ya bir doktor ya da idari bir ofis tarafından bir <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_belgesi" title="Ölüm belgesi">ölüm belgesi</a> düzenlenir.<a href="#cite_note-39">[39]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Yanlış_teşhis">Yanlış teşhis</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=11" title="Değiştirilen bölüm: Yanlış teşhis" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=11" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Yanlış teşhis">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ayrıca bakınız: <a href="/w/index.php?title=Erken_defin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Erken defin (sayfa mevcut değil)">Erken defin</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Wiertz_burial.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Wiertz_burial.jpg/220px-Wiertz_burial.jpg" decoding="async" width="220" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Wiertz_burial.jpg/330px-Wiertz_burial.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Wiertz_burial.jpg/440px-Wiertz_burial.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1367" /></a><figcaption> Erken Defin, <a href="/w/index.php?title=Antoine_Wiertz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antoine Wiertz (sayfa mevcut değil)">Antoine Wiertz</a>'in diri diri gömülen bir adamı resmettiği tablosu, 1854</figcaption></figure> İnsanların doktorlar tarafından ölü ilan edildikten sonra, bazen günler sonra tabutlarında ya da <a href="/wiki/Mumyalama" class="mw-redirect" title="Mumyalama">mumyalama</a> işlemleri başlamak üzereyken "hayata döndüklerine" dair pek çok anekdot vardır. 18. yüzyılın ortalarından itibaren, halkın yanlışlıkla diri diri gömülme korkusunda bir artış olmuş<a href="#cite_note-40">[40]</a> ve ölüm belirtilerinin belirsizliği konusunda çok fazla tartışma yaşanmıştır. <a href="/wiki/Defin" title="Defin">Gömülmeden</a> önce yaşam belirtilerini test etmek için cesedin ağzına sirke ve biber dökmekten, ayaklarına ya da <a href="/wiki/Rektum" title="Rektum">rektumuna</a> kızgın demir çubuklar sokmaya kadar çeşitli öneriler getirilmiştir.<a href="#cite_note-41">[41]</a> 1895 yılında yazan doktor J.C. Ouseley, İngiltere ve Galler'de her yıl 2.700 kadar kişinin erken gömüldüğünü iddia etse de bazı tahminler bu sayının 800'e yakın olduğunu göstermektedir.<a href="#cite_note-42">[42]</a> <a href="/wiki/Elektrik_%C3%A7arpmas%C4%B1" title="Elektrik çarpması">Elektrik şoku</a> vakalarında, bir saat veya daha uzun süre <a href="/wiki/Kalp_masaj%C4%B1" title="Kalp masajı">kardiyopulmoner resüsitasyon</a> (CPR), sersemlemiş sinirlerin iyileşmesini sağlayabilir ve görünüşte ölü olan bir kişinin hayatta kalmasına izin verebilir. Buzlu su altında bilinçsiz halde bulunan kişiler, <a href="/wiki/Acil_servis" title="Acil servis">acil servise</a> ulaşana kadar yüzleri sürekli soğuk tutulursa hayatta kalabilirler.<a href="#cite_note-Limmer-43">[43]</a> <a href="/wiki/Metabolizma" title="Metabolizma">Metabolik aktivitenin</a> ve oksijen ihtiyacının minimum düzeyde olduğu bu "dalış tepkisi", memeli <a href="/w/index.php?title=Dal%C4%B1%C5%9F_refleksi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dalış refleksi (sayfa mevcut değil)">dalış refleksi</a> olarak adlandırılan ve insanların <a href="/wiki/Balinalar" title="Balinalar">deniz memelileriyle</a> paylaştığı bir tepkidir.<a href="#cite_note-Limmer-43">[43]</a> Tıbbi teknolojiler ilerledikçe, ölümün ne zaman gerçekleştiğine dair fikirlerin, görünürde ölümün gerçekleştiği daha uzun sürelerin ardından bir kişiyi yeniden hayata döndürme becerisi ışığında yeniden değerlendirilmesi gerekebilir (kalp masajı ve defibrilasyonun kalp atışının durmasının kesin bir ölüm göstergesi olarak yetersiz olduğunu göstermesinde olduğu gibi). Elektriksel beyin aktivitesinin olmaması, bir kişinin bilimsel olarak ölü kabul edilmesi için yeterli olmayabilir. Bu nedenle, bilgi teorik ölüm kavramı, gerçek ölümün ne zaman gerçekleştiğini tanımlamak için daha iyi bir araç olarak önerilmiştir, ancak bu kavramın <a href="/wiki/Cryonics" class="mw-redirect" title="Cryonics">kriyonik</a> alanı dışında çok az pratik uygulaması vardır.<a href="#cite_note-InfoDeath-44">[44]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sebepler">Sebepler</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=12" title="Değiştirilen bölüm: Sebepler" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=12" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Sebepler">kaynağı değiştir</a>]</div> <a href="/wiki/Geli%C5%9Fmekte_olan_%C3%BClke" title="Gelişmekte olan ülke">Gelişmekte olan ülkelerde</a> insan ölümlerinin önde gelen nedeni <a href="/wiki/Bula%C5%9F%C4%B1c%C4%B1_hastal%C4%B1k" class="mw-redirect" title="Bulaşıcı hastalık">bulaşıcı hastalıklardır</a>. <a href="/wiki/Geli%C5%9Fmi%C5%9F_%C3%BClke" title="Gelişmiş ülke">Gelişmiş ülkelerde</a> önde gelen nedenler ise <a href="/wiki/Ateroskleroz" title="Ateroskleroz">ateroskleroz</a> (<a href="/wiki/Kardiyovask%C3%BCler_hastal%C4%B1klar" class="mw-redirect" title="Kardiyovasküler hastalıklar">kalp hastalığı</a> ve <a href="/wiki/%C4%B0nme" title="İnme">inme</a>), <a href="/wiki/Kanser" title="Kanser">kanser</a> ve <a href="/wiki/Obezite" title="Obezite">obezite</a> ile <a href="/wiki/Ya%C5%9Flanma" title="Yaşlanma">yaşlanmaya</a> bağlı diğer hastalıklardır. Son derece geniş bir farkla, gelişmiş dünyadaki en büyük birleştirici ölüm nedeni, <a href="/w/index.php?title=Ya%C5%9Flanmayla_ili%C5%9Fkili_hastal%C4%B1klar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yaşlanmayla ilişkili hastalıklar (sayfa mevcut değil)">yaşlanmayla ilişkili hastalıklar</a> olarak bilinen çeşitli komplikasyonlara yol açan biyolojik yaşlanmadır.<a href="#cite_note-doi10.2202/1941-6008.1011-45">[45]</a> Bu koşullar <a href="/wiki/Homeostaz" title="Homeostaz">homeostaz</a> kaybına neden olarak <a href="/wiki/Kalp_durmas%C4%B1" title="Kalp durması">kalp durmasına</a> yol açmakta, oksijen ve besin kaynağı kaybına neden olarak beyin ve diğer dokularda geri dönüşü olmayan bozulmalara neden olmaktadır. Dünya genelinde her gün ölen yaklaşık 150.000 kişinin yaklaşık üçte ikisi yaşa bağlı nedenlerden ölmektedir.<a href="#cite_note-doi10.2202/1941-6008.1011-45">[45]</a> Sanayileşmiş ülkelerde bu oran çok daha yüksek olup %90'a yaklaşmaktadır.<a href="#cite_note-doi10.2202/1941-6008.1011-45">[45]</a> Gelişen tıbbi imkanlar sayesinde ölüm, yönetilmesi gereken bir durum haline gelmiştir. <a href="/wiki/Geli%C5%9Fmekte_olan_%C3%BClke" title="Gelişmekte olan ülke">Gelişmekte olan ülkelerde</a> sağlık koşullarının yetersizliği ve modern <a href="/wiki/Sa%C4%9Fl%C4%B1k_teknolojisi" title="Sağlık teknolojisi">tıp teknolojisine</a> erişimin olmaması, <a href="/wiki/Bula%C5%9F%C4%B1c%C4%B1_hastal%C4%B1k" class="mw-redirect" title="Bulaşıcı hastalık">bulaşıcı hastalıklardan</a> kaynaklanan ölümleri gelişmiş ülkelere kıyasla daha yaygın hale getirmektedir. Bu hastalıklardan biri olan <a href="/wiki/Verem" title="Verem">tüberküloz</a>, 2015 yılında 1,8 milyon insanın ölümüne neden olan bakteriyel bir hastalıktır.<a href="#cite_note-WHO2004data-46">[46]</a> <a href="/wiki/S%C4%B1tma" title="Sıtma">Sıtma</a>, yılda yaklaşık 400-900 milyon ateş vakasına ve 1-3 milyon ölüme neden olmaktadır.<a href="#cite_note-47">[47]</a> Afrika'da <a href="/wiki/HIV/AIDS" title="HIV/AIDS">AIDS</a> nedeniyle ölenlerin sayısı 2025 yılına kadar 90-100 milyona ulaşabilir.<a href="#cite_note-48">[48]</a><a href="#cite_note-49">[49]</a> <a href="/wiki/Birle%C5%9Fmi%C5%9F_Milletler" title="Birleşmiş Milletler">Birleşmiş Milletler</a> Gıda Hakkı Özel Raportörü <a href="/w/index.php?title=Jean_Ziegler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jean Ziegler (sayfa mevcut değil)">Jean Ziegler</a>'e göre, 2000 - Mart 2008 döneminde <a href="/wiki/Maln%C3%BCtrisyon" title="Malnütrisyon">yetersiz beslenmeden</a> kaynaklanan ölümler 2006 yılında toplam ölüm oranının %58'ini oluşturmuştur. Ziegler, dünya çapında yaklaşık 62 milyon insanın tüm nedenlerden öldüğünü ve bu ölümlerin 36 milyondan fazlasının açlık ya da <a href="/wiki/Mikro_besin" title="Mikro besin">mikro besin</a> maddelerinin eksikliğine bağlı hastalıklardan kaynaklandığını belirtmektedir.<a href="#cite_note-50">[50]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Lewis_Hine,_Newsies_smoking_at_Skeeter%27s_Branch,_St._Louis,_1910.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Lewis_Hine%2C_Newsies_smoking_at_Skeeter%27s_Branch%2C_St._Louis%2C_1910.jpg/220px-Lewis_Hine%2C_Newsies_smoking_at_Skeeter%27s_Branch%2C_St._Louis%2C_1910.jpg" decoding="async" width="220" height="177" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Lewis_Hine%2C_Newsies_smoking_at_Skeeter%27s_Branch%2C_St._Louis%2C_1910.jpg/330px-Lewis_Hine%2C_Newsies_smoking_at_Skeeter%27s_Branch%2C_St._Louis%2C_1910.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Lewis_Hine%2C_Newsies_smoking_at_Skeeter%27s_Branch%2C_St._Louis%2C_1910.jpg/440px-Lewis_Hine%2C_Newsies_smoking_at_Skeeter%27s_Branch%2C_St._Louis%2C_1910.jpg 2x" data-file-width="4838" data-file-height="3899" /></a><figcaption> 1910 yılında sigara içen Amerikalı çocuklar. <a href="/w/index.php?title=T%C3%BCt%C3%BCn_kullan%C4%B1m%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tütün kullanımı (sayfa mevcut değil)">Tütün kullanımı</a> 20. yüzyılda tahminen 100 milyon kişinin ölümüne neden olmuştur.<a href="#cite_note-who2-51">[51]</a></figcaption></figure> <a href="/wiki/D%C3%BCnya_Sa%C4%9Fl%C4%B1k_%C3%96rg%C3%BCt%C3%BC" title="Dünya Sağlık Örgütü">Dünya Sağlık Örgütü</a> tarafından yayınlanan bir raporda, <a href="/wiki/T%C3%BCt%C3%BCn" title="Tütün">tütün</a> kullanımının 20. yüzyılda dünya çapında 100 milyon insanın ölümüne yol açtığı ve 21. yüzyılda dünya çapında 1 milyar insanın ölümüne yol açabileceği uyarısında bulunuldu.<a href="#cite_note-who2-51">[51]</a> Gelişmiş ülkelerde önde gelen birçok ölüm nedeni <a href="/wiki/Diyet" title="Diyet">diyet</a> ve <a href="/wiki/Fitness" title="Fitness">fiziksel aktivite</a> ile ertelenebilir, ancak yaşla birlikte hızlanan hastalık insidansı hala insan ömrüne sınırlar getirmektedir. <a href="/w/index.php?title=Ya%C5%9Flanman%C4%B1n_evrimi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yaşlanmanın evrimi (sayfa mevcut değil)">Yaşlanmanın evrimsel nedeni</a> en iyi ihtimalle yeni yeni anlaşılmaya başlanmıştır. Yaşlanma sürecine doğrudan müdahalenin, başlıca ölüm nedenlerine karşı en etkili müdahale olabileceği öne sürülmektedir.<a href="#cite_note-52">[52]</a> <a href="/w/index.php?title=Hans_Selye&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hans Selye (sayfa mevcut değil)">Hans Selye</a>, birçok ölüm nedeni için spesifik olmayan birleşik bir yaklaşım önermiştir. <a href="/wiki/Stres" title="Stres">Stresin</a> bir organizmanın uyum yeteneğini azalttığını göstermiş ve uyum yeteneğini özel bir kaynak olan uyum enerjisi olarak tanımlamayı önermiştir. Bu kaynak tükendiğinde hayvan ölür.<a href="#cite_note-SelyeAE2-53">[53]</a> Selye, uyum yeteneğinin doğumda sunulan sınırlı bir kaynak olduğunu varsaymıştır. Daha sonra Goldstone, adaptasyonun sermaye rezervi olarak depolanabilen (bir sınıra kadar) adaptasyon enerjisinin üretimi veya geliri kavramını önermiştir.<a href="#cite_note-54">[54]</a> Son çalışmalarda, adaptasyon enerjisi adaptasyon modelinde "baskın yol" üzerinde bir iç koordinat olarak kabul edilmektedir. Uyum sağlama rezervi neredeyse tükendiğinde refah salınımlarının ortaya çıktığı gösterilmiştir.<a href="#cite_note-55">[55]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:%C3%89douard_Manet_-_Le_Suicid%C3%A9_(ca._1877).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/%C3%89douard_Manet_-_Le_Suicid%C3%A9_%28ca._1877%29.jpg/220px-%C3%89douard_Manet_-_Le_Suicid%C3%A9_%28ca._1877%29.jpg" decoding="async" width="220" height="179" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/%C3%89douard_Manet_-_Le_Suicid%C3%A9_%28ca._1877%29.jpg/330px-%C3%89douard_Manet_-_Le_Suicid%C3%A9_%28ca._1877%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/%C3%89douard_Manet_-_Le_Suicid%C3%A9_%28ca._1877%29.jpg/440px-%C3%89douard_Manet_-_Le_Suicid%C3%A9_%28ca._1877%29.jpg 2x" data-file-width="1774" data-file-height="1445" /></a><figcaption> <a href="/wiki/%C3%89douard_Manet" title="Édouard Manet">Édouard Manet</a>'nin Le Suicidé adlı tablosu, yakın zamanda ateşli silahla intihar etmiş bir adamı tasvir eder</figcaption></figure> 2012 yılında <a href="/wiki/%C4%B0ntihar" title="İntihar">intihar</a>, ABD'de insan yaralanmalarına bağlı ölümlerin önde gelen nedeni olarak araba kazalarını geride bırakmış, onu zehirlenme, düşme ve cinayet izlemiştir.<a href="#cite_note-56">[56]</a> <a href="/wiki/N%C3%BCkleer_kaza" title="Nükleer kaza">Nükleer felaketlerden</a> <a href="/w/index.php?title=Yap%C4%B1sal_b%C3%BCt%C3%BCnl%C3%BCk_ve_ar%C4%B1za&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yapısal bütünlük ve arıza (sayfa mevcut değil)">yapısal çökmelere</a> kadar kazalar ve felaketler de can almaktadır. Tüm zamanların en ölümcül olaylarından biri olan <a href="/w/index.php?title=1975_Banqiao_Baraj%C4%B1_Facias%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="1975 Banqiao Barajı Faciası (sayfa mevcut değil)">1975 Banqiao Barajı Faciası</a>'nda ölü sayısının 240.000'e kadar çıktığı tahmin edilmektedir.<a href="#cite_note-57">[57]</a> Ölü sayısının yüksek olduğu diğer olaylar ise; bir barut fabrikasının 20.000 kişinin ölümüyle sonuçlandığı <a href="/w/index.php?title=Wanggongchang_Patlamas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wanggongchang Patlaması (sayfa mevcut değil)">Wanggongchang Patlaması</a>,<a href="#cite_note-58">[58]</a> 13.000 kişinin öldüğü <a href="/wiki/Circus_Maximus" title="Circus Maximus">Circus Maximus</a>'un duvarının çökmesi<a href="#cite_note-59">[59]</a> ve 95 ila 4.000 kişinin öldüğü <a href="/wiki/%C3%87ernobil_Facias%C4%B1" title="Çernobil Faciası">Çernobil Faciası</a>'dır.<a href="#cite_note-60">[60]</a><a href="#cite_note-61">[61]</a> <a href="/wiki/Do%C4%9Fal_afet" title="Doğal afet">Doğal afetler</a> yılda yaklaşık 45.000 kişinin ölümüne yol açmaktadır, ancak bu sayı her on yıl için milyonlar ile binler arasında değişebilmektedir. En ölümcül doğal afetlerden bazıları, tahminler büyük ölçüde farklılık gösterse de, 4 milyon kişinin ölümüne neden olan <a href="/wiki/1931_%C3%87in_seli" title="1931 Çin seli">1931 Çin seli</a>,<a href="#cite_note-62">[62]</a> <a href="/wiki/%C3%87in" title="Çin">Çin</a>'de tahmini 2 milyon kişinin ölümüne neden olan <a href="/w/index.php?title=1887_Sar%C4%B1_Nehir_seli&action=edit&redlink=1" class="new" title="1887 Sarı Nehir seli (sayfa mevcut değil)">1887 Sarı Nehir seli</a><a href="#cite_note-63">[63]</a> ve <a href="/wiki/Pakistan" title="Pakistan">Pakistan</a>'da 500.000 kişinin ölümüne neden olan 1970 Bhola Siklonu'dur.<a href="#cite_note-64">[64]</a> Hayvanlarda <a href="/wiki/Y%C4%B1rt%C4%B1c%C4%B1l%C4%B1k" title="Yırtıcılık">yırtıcılık</a> yaygın bir ölüm nedeni olabilir. <a href="/wiki/%C3%87iftlik_hayvanlar%C4%B1" title="Çiftlik hayvanları">Çiftlik hayvanlarının</a> yırtıcılar nedeniyle ölüm oranı %6'dır. Bununla birlikte, daha genç hayvanlar yırtıcılığa karşı daha hassastır. Örneğin, genç <a href="/wiki/Tilki" title="Tilki">tilkilerin</a> %50'si <a href="/wiki/Y%C4%B1rt%C4%B1c%C4%B1_ku%C5%9F" title="Yırtıcı kuş">kuşlar</a>, <a href="/wiki/Doru_va%C5%9Fak" title="Doru vaşak">vaşaklar</a>, <a href="/wiki/K%C4%B1r_kurdu" title="Kır kurdu">kır kurtları</a> ve <a href="/wiki/Yamyaml%C4%B1k" title="Yamyamlık">diğer tilkiler</a> tarafından öldürülmektedir. <a href="/wiki/Yellowstone_Mill%C3%AE_Park%C4%B1" title="Yellowstone Millî Parkı">Yellowstone Ulusal Parkı</a>'ndaki genç ayı yavrularının yetişkinliğe kadar diğer ayılar ve yırtıcılardan kurtulma şansı sadece %40'tır.<a href="#cite_note-65">[65]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Otopsi">Otopsi</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=13" title="Değiştirilen bölüm: Otopsi" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=13" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Otopsi">kaynağı değiştir</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Rembrandt_-_The_Anatomy_Lesson_of_Dr_Nicolaes_Tulp.jpg" class="mw-file-description"><img alt="A painting of an autopsy, by Rembrandt, entitled "The Anatomy Lesson of Dr. Nicolaes Tulp"" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Rembrandt_-_The_Anatomy_Lesson_of_Dr_Nicolaes_Tulp.jpg/220px-Rembrandt_-_The_Anatomy_Lesson_of_Dr_Nicolaes_Tulp.jpg" decoding="async" width="220" height="166" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Rembrandt_-_The_Anatomy_Lesson_of_Dr_Nicolaes_Tulp.jpg/330px-Rembrandt_-_The_Anatomy_Lesson_of_Dr_Nicolaes_Tulp.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Rembrandt_-_The_Anatomy_Lesson_of_Dr_Nicolaes_Tulp.jpg/440px-Rembrandt_-_The_Anatomy_Lesson_of_Dr_Nicolaes_Tulp.jpg 2x" data-file-width="6000" data-file-height="4520" /></a><figcaption> <a href="/wiki/Rembrandt" title="Rembrandt">Rembrandt</a>'ın <a href="/wiki/Dr._Nicolaes_Tulp%27un_Anatomi_Dersi" title="Dr. Nicolaes Tulp'un Anatomi Dersi">Dr. Nicolaes Tulp'un Anatomi Dersi</a> adlı eserinde bir otopsi tasvir edilmiştir</figcaption></figure> Postmortem muayene veya obdüksiyon olarak da bilinen <a href="/wiki/Otopsi" title="Otopsi">otopsi</a>, bir kişinin ölüm nedenini ve şeklini belirlemek ve mevcut olabilecek herhangi bir hastalığı veya yaralanmayı değerlendirmek için bir insan <a href="/wiki/Ceset" title="Ceset">cesedinin</a> kapsamlı bir <a href="/wiki/Fizik_muayene" title="Fizik muayene">incelemesinden</a> oluşan <a href="/wiki/T%C4%B1bbi_prosed%C3%BCr" title="Tıbbi prosedür">tıbbi bir prosedürdür</a>. Genellikle <a href="/wiki/Patolog" class="mw-redirect" title="Patolog">patolog</a> adı verilen uzman bir <a href="/wiki/Doktor_(t%C4%B1p)" title="Doktor (tıp)">tıp doktoru</a> tarafından gerçekleştirilir.<a href="#cite_note-Johns_Hopkins_Medical-2019-66">[66]</a> Otopsiler ya hukuki ya da tıbbi amaçlarla yapılır.<a href="#cite_note-Johns_Hopkins_Medical-2019-66">[66]</a> Adli otopsi, ölüm nedeninin cezai bir konu olabileceği durumlarda yapılırken, klinik veya akademik otopsi ölümün tıbbi nedenini bulmak için yapılır ve bilinmeyen veya belirsiz ölüm vakalarında veya araştırma amacıyla kullanılır.<a href="#cite_note-67">[67]</a> Otopsiler, dış muayenenin yeterli olduğu ve cesedin parçalara ayrılarak iç muayenenin yapıldığı durumlar olarak da sınıflandırılabilir.<a href="#cite_note-68">[68]</a> Bazı durumlarda iç otopsi için <a href="/w/index.php?title=En_yak%C4%B1n_akraba&action=edit&redlink=1" class="new" title="En yakın akraba (sayfa mevcut değil)">en yakın akrabadan</a> izin alınması gerekebilir.<a href="#cite_note-69">[69]</a> İç otopsi tamamlandıktan sonra ceset genellikle dikilerek yeniden bir araya getirilir.<a href="#cite_note-Dolinak-2005-38">[38]</a> Her zaman tıbbi bir prosedür olmayan nekropsi, daha önce düzenlenmemiş bir ölüm sonrası muayeneyi tanımlamak için kullanılan bir terimdi. Modern zamanlarda <a href="/wiki/Nekropsi_(patoloji)" title="Nekropsi (patoloji)">bu terim</a> daha çok hayvan cesetleri ile ilişkilendirilmektedir.<a href="#cite_note-70">[70]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Doğumdan_önce_ölüm">Doğumdan önce ölüm</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=14" title="Değiştirilen bölüm: Doğumdan önce ölüm" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=14" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Doğumdan önce ölüm">kaynağı değiştir</a>]</div> Doğumdan önce ölüm birkaç şekilde gerçekleşebilir: <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BC_do%C4%9Fum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ölü doğum (sayfa mevcut değil)">ölü doğum</a>, <a href="/wiki/Fetus" title="Fetus">fetüsün</a> doğumdan önce veya doğum sırasında ölmesi; <a href="/wiki/D%C3%BC%C5%9F%C3%BCk" title="Düşük">düşük</a>, embriyonun bağımsız olarak hayatta kalamadan ölmesi; ve <a href="/wiki/K%C3%BCrtaj" title="Kürtaj">kürtaj</a>, gebeliğin yapay olarak sonlandırılması. Ölü doğum ve düşük çeşitli nedenlerle gerçekleşebilirken, kürtaj kasıtlı olarak gerçekleştirilir. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ölü_doğum">Ölü doğum</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=15" title="Değiştirilen bölüm: Ölü doğum" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=15" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ölü doğum">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BC_do%C4%9Fum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ölü doğum (sayfa mevcut değil)">Ölü doğum</a></div> Ölü doğum, fetüsün doğumundan hemen önce veya sonra gerçekleşebilir. Fetüsteki <a href="/wiki/Konjenital" class="mw-redirect" title="Konjenital">kusurlardan</a> veya annede bulunan <a href="/wiki/Risk_fakt%C3%B6r%C3%BC" title="Risk faktörü">risk faktörlerinden</a> kaynaklanabilir. Bu faktörlerin azaltılması, riskler mevcut olduğunda <a href="/wiki/Sezaryen" title="Sezaryen">sezaryenle</a> doğum ve doğum kusurlarının erken teşhisi ölü doğum oranını düşürmüştür. Bununla birlikte, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki doğumların %1'i ölü doğumla sonuçlanmaktadır.<a href="#cite_note-71">[71]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Düşük">Düşük</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=16" title="Değiştirilen bölüm: Düşük" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=16" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Düşük">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/D%C3%BC%C5%9F%C3%BCk" title="Düşük">Düşük</a></div> Düşük, <a href="/wiki/D%C3%BCnya_Sa%C4%9Fl%C4%B1k_%C3%96rg%C3%BCt%C3%BC" title="Dünya Sağlık Örgütü">Dünya Sağlık Örgütü</a> tarafından "500 g veya daha az ağırlığa sahip bir embriyo veya fetüsün annesinden atılması veya çıkarılması" olarak tanımlanmaktadır. Düşük, gebelikte en sık görülen sorunlardan biridir ve tüm klinik <a href="/wiki/Hamilelik" title="Hamilelik">gebeliklerin</a> yaklaşık %12-15'inde bildirilmektedir; ancak <a href="/wiki/%C3%82det_(t%C4%B1p)" title="Âdet (tıp)">adet</a> dönemindeki gebelik kayıpları da dahil edildiğinde bu oran tüm gebeliklerin %17-22'sine kadar çıkabilmektedir. Düşükle ilgili birçok risk faktörü vardır; <a href="/wiki/Kafein" title="Kafein">kafein</a>, <a href="/wiki/T%C3%BCt%C3%BCn" title="Tütün">tütün</a>, <a href="/wiki/%C4%B0%C3%A7ki" title="İçki">alkol</a>, <a href="/wiki/%C4%B0la%C3%A7" title="İlaç">ilaç</a> tüketimi, daha önce düşük yapmış olmak ve kürtaj kullanımı düşük yapma olasılığını artırabilir.<a href="#cite_note-72">[72]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kürtaj">Kürtaj</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=17" title="Değiştirilen bölüm: Kürtaj" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=17" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kürtaj">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/K%C3%BCrtaj" title="Kürtaj">Kürtaj</a></div> Kürtaj, <a href="/wiki/Tecav%C3%BCz_hamileli%C4%9Fi" title="Tecavüz hamileliği">tecavüz sonucu hamilelik</a>, çocuk sahibi olmanın getirdiği mali kısıtlamalar, <a href="/wiki/Ergenlikte_hamilelik" title="Ergenlikte hamilelik">ergen hamileliği</a> ve önemli bir kişinin desteğinin olmaması gibi birçok nedenden dolayı yapılabilir.<a href="#cite_note-73">[73]</a> Kürtajın iki şekli vardır: <a href="/wiki/T%C4%B1bbi_k%C3%BCrtaj" class="mw-redirect" title="Tıbbi kürtaj">tıbbi kürtaj</a> ve klinik içi kürtaj veya bazen cerrahi kürtaj olarak adlandırılır. Tıbbi kürtaj, son <a href="/wiki/%C3%82det_d%C3%B6ng%C3%BCs%C3%BC" title="Âdet döngüsü">âdet tarihinden</a> en fazla 11 hafta sonra gebeliği sonlandıracak bir hap almayı içerir ve klinik içi kürtaj, rahmi boşaltmak için emme kullanılarak tıbbi bir prosedürü içerir; bu 12 haftadan sonra mümkündür, ancak prosedürü uygulayacak bir ameliyat doktoru bulmak daha zor olabilir.<a href="#cite_note-74">[74]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Biyolojik_yaşlanma">Biyolojik yaşlanma</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=18" title="Değiştirilen bölüm: Biyolojik yaşlanma" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=18" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Biyolojik yaşlanma">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Biyolojik_ya%C5%9Flanma" class="mw-redirect" title="Biyolojik yaşlanma">Biyolojik yaşlanma</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Kameldornbaum_Sossusvlei.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Kameldornbaum_Sossusvlei.jpg/220px-Kameldornbaum_Sossusvlei.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Kameldornbaum_Sossusvlei.jpg/330px-Kameldornbaum_Sossusvlei.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Kameldornbaum_Sossusvlei.jpg/440px-Kameldornbaum_Sossusvlei.jpg 2x" data-file-width="5472" data-file-height="3648" /></a><figcaption> <a href="/w/index.php?title=Sossusvlei&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sossusvlei (sayfa mevcut değil)">Sossusvlei</a>'de <a href="/w/index.php?title=Vachellia_erioloba&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vachellia erioloba (sayfa mevcut değil)">ölü deve dikeni ağacı</a></figcaption></figure> <a href="/wiki/Biyolojik_ya%C5%9Flanma" class="mw-redirect" title="Biyolojik yaşlanma">Biyolojik yaşlanma</a>, bir canlının tüm felaketlere rağmen hayatta kalabildiği ancak sonunda yaşlılıkla ilgili nedenlerden dolayı öldüğü bir senaryoyu ifade eder. Tersine, erken ölüm, yaşlılık gelmeden önce meydana gelen bir ölümü, örneğin bir insanın 75 yaşına ulaşmadan önce ölmesini ifade edebilir.<a href="#cite_note-75">[75]</a> <a href="/wiki/Hayvan_h%C3%BCcresi" class="mw-redirect" title="Hayvan hücresi">Hayvan</a> ve <a href="/wiki/Bitki_h%C3%BCcresi" class="mw-redirect" title="Bitki hücresi">bitki hücreleri</a> normalde doğal varoluşun tüm süresi boyunca çoğalır ve işlev görür, ancak yaşlanma süreci hücresel aktivitenin bozulması ve düzenli işleyişin bozulmasından kaynaklanır. Hücrelerin kademeli bozulma ve ölüm eğilimi, metabolik reaksiyonların ve canlılığın devam etmesine rağmen hücrelerin doğal olarak istikrarlı ve uzun süreli yaşam kapasitesi kaybına mahkûm olduğu anlamına gelir. Örneğin Birleşik Krallık'ta her gün meydana gelen ölümlerin onda dokuzu yaşlanmayla ilgilidir; dünya genelinde ise her gün meydana gelen 150.000 ölümün üçte ikisinin nedeni yaşlanmadır.<a href="#cite_note-76">[76]</a> Biyolojik işlevlerine yönelik dış tehlikelerden kurtulan neredeyse tüm <a href="/wiki/Hayvan" title="Hayvan">hayvanlar</a>, sonunda yaşam bilimlerinde "senesans" olarak bilinen <a href="/wiki/Biyolojik_ya%C5%9Flanma" class="mw-redirect" title="Biyolojik yaşlanma">biyolojik yaşlanma</a> nedeniyle ölür. Bazı organizmalar <a href="/w/index.php?title=%C4%B0hmal_edilebilir_ya%C5%9Flanma&action=edit&redlink=1" class="new" title="İhmal edilebilir yaşlanma (sayfa mevcut değil)">ihmal edilebilir bir yaşlanma</a> yaşar, hatta <a href="/w/index.php?title=Biyolojik_%C3%B6l%C3%BCms%C3%BCzl%C3%BCk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Biyolojik ölümsüzlük (sayfa mevcut değil)">biyolojik ölümsüzlük</a> sergiler. Bunlar arasında denizanası <a href="/wiki/Turritopsis_dohrnii" title="Turritopsis dohrnii">Turritopsis dohrnii</a>,<a href="#cite_note-77">[77]</a> <a href="/wiki/Hidralar" title="Hidralar">hidra</a> ve <a href="/wiki/Planarya" class="mw-redirect" title="Planarya">planarya</a> sayılabilir. Doğal olmayan ölüm nedenleri arasında <a href="/wiki/%C4%B0ntihar" title="İntihar">intihar</a> ve <a href="/wiki/Y%C4%B1rt%C4%B1c%C4%B1l%C4%B1k" title="Yırtıcılık">yırtıcılık</a> yer alır. Tüm nedenler arasında, dünya çapında her gün yaklaşık 150.000 kişi ölmektedir.<a href="#cite_note-doi10.2202/1941-6008.1011-45">[45]</a> Bunların üçte ikisi doğrudan veya dolaylı olarak yaşlanmaya bağlı olarak ölmektedir, ancak Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve Almanya gibi sanayileşmiş ülkelerde bu oran %90'a yaklaşmaktadır (yani, tüm ölümlerin yaklaşık onda dokuzu yaşlanmayla ilgilidir).<a href="#cite_note-doi10.2202/1941-6008.1011-45">[45]</a> <a href="/wiki/Fizyoloji" title="Fizyoloji">Fizyolojik</a> ölüm artık bir olaydan ziyade bir süreç olarak görülüyor: bir zamanlar ölümün göstergesi olarak kabul edilen koşullar artık tersine çevrilebilir.<a href="#cite_note-78">[78]</a> Sürecin neresinde yaşam ve ölüm arasında bir ayrım çizgisi çizileceği, <a href="/w/index.php?title=Ya%C5%9Famsal_belirtiler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yaşamsal belirtiler (sayfa mevcut değil)">hayati belirtilerin</a> varlığı ya da yokluğunun ötesindeki faktörlere bağlıdır. Genel olarak <a href="/w/index.php?title=Klinik_%C3%B6l%C3%BCm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Klinik ölüm (sayfa mevcut değil)">klinik ölüm</a>, <a href="/w/index.php?title=Yasal_%C3%B6l%C3%BCm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yasal ölüm (sayfa mevcut değil)">yasal ölümün</a> tespiti için ne gerekli ne de yeterlidir. <a href="/wiki/Kalp" title="Kalp">Kalbi</a> ve <a href="/wiki/Akci%C4%9Fer" title="Akciğer">akciğerleri</a> çalışan ve <a href="/wiki/Beyin_%C3%B6l%C3%BCm%C3%BC" title="Beyin ölümü">beyin ölümü</a> gerçekleştiği tespit edilen bir hasta, klinik ölüm gerçekleşmeden yasal olarak ölü ilan edilebilir.<a href="#cite_note-79">[79]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ömür_uzatma">Ömür uzatma</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=19" title="Değiştirilen bölüm: Ömür uzatma" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=19" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ömür uzatma">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/w/index.php?title=Ya%C5%9Fam%C4%B1n_uzat%C4%B1lmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yaşamın uzatılması (sayfa mevcut değil)">Yaşamın uzatılması</a></div> Ömrün uzatılması, <a href="/wiki/Ya%C5%9Flanma_kar%C5%9F%C4%B1t%C4%B1_hareket" title="Yaşlanma karşıtı hareket">yaşlanma karşıtı</a> önlemlerle yaşlanma süreçlerinin yavaşlatılması veya tersine çevrilmesi yoluyla özellikle insanlarda <a href="/w/index.php?title=Maksimum_ya%C5%9Fam_s%C3%BCresi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maksimum yaşam süresi (sayfa mevcut değil)">maksimum</a> veya <a href="/wiki/Beklenen_ya%C5%9Fam_s%C3%BCresi" title="Beklenen yaşam süresi">ortalama yaşam süresinin</a> artırılması anlamına gelmektedir. Yaşlanma dünya çapında en yaygın ölüm nedeni olmasına rağmen, sosyal olarak çoğunlukla göz ardı edilmekte ve yine de "gerekli" ve "kaçınılmaz" olarak görülmektedir, bu nedenle yaşlanma karşıtı tedavilere yönelik araştırmalara çok az para harcanmaktadır, bu da <a href="/w/index.php?title=Ya%C5%9Flanma_yanl%C4%B1s%C4%B1_trans&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yaşlanma yanlısı trans (sayfa mevcut değil)">yaşlanma yanlısı trans</a> olarak bilinen bir olgudur.<a href="#cite_note-doi10.2202/1941-6008.1011-45">[45]</a> Ortalama yaşam süresi, <a href="/wiki/Kaza" title="Kaza">kazalara</a> ve yaşa ya da <a href="/wiki/Kanser" title="Kanser">kanser</a> veya <a href="/wiki/Kardiyovask%C3%BCler_hastal%C4%B1klar" class="mw-redirect" title="Kardiyovasküler hastalıklar">kardiyovasküler hastalıklar</a> gibi yaşam tarzıyla ilgili rahatsızlıklara karşı savunmasızlığa göre belirlenir. Ortalama yaşam süresinin uzatılması iyi <a href="/wiki/Diyet" title="Diyet">beslenme</a>, <a href="/wiki/Fiziksel_egzersiz" title="Fiziksel egzersiz">egzersiz</a> ve <a href="/w/index.php?title=T%C3%BCt%C3%BCn_kullan%C4%B1m%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tütün kullanımı (sayfa mevcut değil)">sigara</a> gibi tehlikelerden kaçınma ile sağlanabilir. Maksimum yaşam süresi de bir türün <a href="/wiki/Gen" title="Gen">genlerinde</a> bulunan <a href="/wiki/Ya%C5%9Flanma" title="Yaşlanma">yaşlanma</a> oranına göre belirlenir. Şu anda, maksimum yaşam süresini uzatmanın yaygın olarak bilinen tek yöntemi <a href="/w/index.php?title=Kalori_k%C4%B1s%C4%B1tlamas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kalori kısıtlaması (sayfa mevcut değil)">kalori kısıtlamasıdır</a>.<a href="#cite_note-Fontana-2010-15">[15]</a> Teorik olarak, maksimum yaşam süresinin uzatılması, yaşlanma hasar oranının azaltılması, <a href="/wiki/Doku_m%C3%BChendisli%C4%9Fi" title="Doku mühendisliği">hasarlı dokuların periyodik olarak değiştirilmesi</a> veya bozulan hücre ve dokuların <a href="/w/index.php?title=Nanobiyoteknoloji&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nanobiyoteknoloji (sayfa mevcut değil)">moleküler onarımı</a> veya <a href="/w/index.php?title=Gen%C3%A7le%C5%9Ftirme&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gençleştirme (sayfa mevcut değil)">gençleştirilmesi</a> ile sağlanabilir.<a href="#cite_note-80">[80]</a> Amerika Birleşik Devletleri'nde yapılan bir anket, dindar ve dindar olmayanların, kadın ve erkeklerin ve farklı ekonomik sınıflardan insanların yaşam süresinin uzatılmasına benzer oranlarda destek verdiğini, Afrikalıların ve Hispaniklerin ise beyazlara göre daha yüksek oranda destek verdiğini ortaya koymuştur. Ankete katılanların yüzde otuz sekizi yaşlanma süreçlerinin tedavi edilmesini isteyeceklerini belirtmiştir.<a href="#cite_note-81">[81]</a> Yaşam uzatma araştırmacıları, "biyomedikal <a href="/wiki/Gerontoloji" title="Gerontoloji">gerontologlar</a>" olarak bilinen biyogerontologların bir alt sınıfıdır. Yaşlanmanın doğasını anlamaya çalışırlar ve sağlığın iyileştirilmesi ve yaşamın her aşamasında gençliğin dinçliğinin korunması için yaşlanma süreçlerini tersine çevirecek ya da en azından yavaşlatacak tedaviler geliştirirler.<a href="#cite_note-Stambler-2017-14">[14]</a> Yaşam uzatma bulgularından yararlanan ve bunları kendilerine uygulamaya çalışanlara "yaşam uzatmacılar" veya "uzun yaşamcılar" denir. Şu anda birincil yaşam uzatma stratejisi, geliştirildiğinde yaşlanmaya karşı tam bir tedaviden faydalanmak için yeterince uzun yaşamak umuduyla mevcut yaşlanma karşıtı yöntemleri uygulamaktır.<a href="#cite_note-82">[82]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kriyonik">Kriyonik</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=20" title="Değiştirilen bölüm: Kriyonik" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=20" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kriyonik">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Kriyonik" title="Kriyonik">Kriyonik</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Cryo_surgery.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Cryo_surgery.jpg/220px-Cryo_surgery.jpg" decoding="async" width="220" height="170" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Cryo_surgery.jpg/330px-Cryo_surgery.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/76/Cryo_surgery.jpg 2x" data-file-width="386" data-file-height="299" /></a><figcaption>Teknisyenler 1985'te bir cesedi kriyoprezervasyon için hazırlıyorlar.</figcaption></figure> Kriyonik (Yunanca κρύος 'kryos-' 'buz gibi soğuk' anlamına gelir), gelecekte iyileşme ve yeniden canlandırmanın mümkün olabileceği umuduyla, çağdaş tıp tarafından sürdürülemeyen hayvanların ve insanların <a href="/w/index.php?title=Kriyoprezervasyon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kriyoprezervasyon (sayfa mevcut değil)">düşük sıcaklıkta korunmasıdır</a>.<a href="#cite_note-83">[83]</a><a href="#cite_note-alcor_What_is_Cryonics-84">[84]</a> İnsanların veya büyük hayvanların <a href="/w/index.php?title=Kriyoprezervasyon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kriyoprezervasyon (sayfa mevcut değil)">dondurulması</a> mevcut teknoloji ile geri döndürülemez. Kriyonik için belirtilen gerekçe, mevcut yasal veya tıbbi tanımlara göre ölü olarak kabul edilen kişilerin, ölümün daha katı bilgi teorik tanımına göre mutlaka ölü olmayabileceğidir.<a href="#cite_note-InfoDeath-44">[44]</a><a href="#cite_note-Whetstine_L_et_al._2005_538–542-85">[85]</a> Bazı bilimsel literatürük içeriklerinin kriyoniğin uygulanabilirliğini desteklediği iddia edilmektedir.<a href="#cite_note-pmid18321197-86">[86]</a> Tıp bilimi ve kriyobiyologlar genellikle kriyoniğe şüpheyle yaklaşmaktadırlar.<a href="#cite_note-87">[87]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Konum">Konum</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=21" title="Değiştirilen bölüm: Konum" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=21" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Konum">kaynağı değiştir</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Hugo_Sundstr%C3%B6m_-_Kallio_with_Mannerheim.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Hugo_Sundstr%C3%B6m_-_Kallio_with_Mannerheim.jpg/220px-Hugo_Sundstr%C3%B6m_-_Kallio_with_Mannerheim.jpg" decoding="async" width="220" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Hugo_Sundstr%C3%B6m_-_Kallio_with_Mannerheim.jpg/330px-Hugo_Sundstr%C3%B6m_-_Kallio_with_Mannerheim.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Hugo_Sundstr%C3%B6m_-_Kallio_with_Mannerheim.jpg/440px-Hugo_Sundstr%C3%B6m_-_Kallio_with_Mannerheim.jpg 2x" data-file-width="2126" data-file-height="1286" /></a><figcaption> <a href="/wiki/Finlandiya" title="Finlandiya">Finlandiya</a> Cumhuriyeti'nin <a href="/wiki/Finlandiya_cumhurba%C5%9Fkanlar%C4%B1_listesi" title="Finlandiya cumhurbaşkanları listesi">dördüncü cumhurbaşkanı</a> <a href="/wiki/Ky%C3%B6sti_Kallio" title="Kyösti Kallio">Kyösti Kallio</a> (ortada), 19 Aralık 1940 tarihinde Finlandiya'nın <a href="/wiki/Helsinki" title="Helsinki">Helsinki</a> kentindeki <a href="/wiki/Helsinki_Gar%C4%B1" title="Helsinki Garı">tren istasyonunda</a>. Hugo Sundström tarafından çekilen bu fotoğraftan birkaç saniye sonra Kallio, ölümcül bir <a href="/wiki/Kalp_krizi" title="Kalp krizi">kalp krizi</a> geçirdi.<a href="#cite_note-88">[88]</a><a href="#cite_note-89">[89]</a></figcaption></figure> 1930'larda <a href="/wiki/Bat%C4%B1_d%C3%BCnyas%C4%B1" title="Batı dünyası">Batı ülkelerindeki</a> insanların çoğu kendi evlerinde, ailelerinin yanında, din adamları, komşular ve <a href="/w/index.php?title=Ev_ziyareti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ev ziyareti (sayfa mevcut değil)">ev ziyaretleri</a> yapan doktorlar tarafından teselli edilerek ölüyordu.<a href="#cite_note-isbn0-8018-1762-5-90">[90]</a> 20. yüzyılın ortalarına gelindiğinde Amerikalıların yarısı hastanede ölüyordu.<a href="#cite_note-isbn0-679-41461-4-91">[91]</a> 21'inci yüzyılın başında, gelişmiş ülkelerdeki insanların yalnızca %20 ila 25'i bir sağlık kurumu dışında ölmüştür.<a href="#cite_note-isbn0-679-41461-4-91">[91]</a><a href="#cite_note-pmid16299059-92">[92]</a><a href="#cite_note-pmid11535743-93">[93]</a> Evde ölmekten profesyonel bir tıbbi ortamda ölmeye doğru yaşanan değişim "Görünmez Ölüm" olarak adlandırılmıştır.<a href="#cite_note-isbn0-679-41461-4-91">[91]</a> Bu değişim, ölümlerin çoğu artık ev dışında gerçekleşene kadar yıllar içinde kademeli olarak gerçekleşmiştir.<a href="#cite_note-94">[94]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Psikoloji">Psikoloji</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=22" title="Değiştirilen bölüm: Psikoloji" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=22" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Psikoloji">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ayrıca bakınız: <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_kayg%C4%B1s%C4%B1" class="mw-redirect" title="Ölüm kaygısı">Ölüm kaygısı</a></div>Ölüm çalışmaları <a href="/wiki/Psikoloji" title="Psikoloji">psikoloji</a> içinde bir alandır.<a href="#cite_note-oxforddeathpsych-95">[95]</a> Birçok insanda ölüm korkusu vardır. Ölümleri hakkında konuşmak, düşünmek ya da plan yapmak onları rahatsız eder. Bu korku, finansal planlama yapmayı, <a href="/wiki/Vasiyet" title="Vasiyet">vasiyetname</a> hazırlamayı ya da bir <a href="/w/index.php?title=Hospis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hospis (sayfa mevcut değil)">hospis</a> kuruluşundan yardım talep etmeyi ertelemelerine neden olabilir. <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCml%C3%BCl%C3%BCk_belirginli%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ölümlülük belirginliği (sayfa mevcut değil)">Ölümlülük belirginliği</a>, ölümün kaçınılmaz olduğu bilincidir. Ancak <a href="/wiki/Benlik_sayg%C4%B1s%C4%B1" title="Benlik saygısı">benlik saygısı</a> ve kültür, bu etkinin neden olabileceği <a href="/wiki/Anksiyete" title="Anksiyete">kaygıyı</a> azaltmanın yollarıdır.<a href="#cite_note-96">[96]</a> Bir kişinin kendi ölümünün farkında olması, bir <a href="/wiki/Savunma_mekanizmalar%C4%B1" title="Savunma mekanizmaları">savunma mekanizması</a> olarak <a href="/wiki/%C4%B0%C3%A7_grup_ve_d%C4%B1%C5%9F_grup" title="İç grup ve dış grup">kendi grubuna</a> daha derin bir bağla bağlanmasına neden olabilir. Bu da kişinin çok yargılayıcı olmasına neden olabilir. Bir çalışmada, iki grup oluşturulmuş; bir gruptan ölümlülükleri üzerine düşünmeleri istenmiş, diğerinden istenmemiş, daha sonra gruplara bir fahişe için bağ kurmaları söylenmiştir. Ölüm üzerine düşünmeyen grubun ortalama 50 doları, ölümü hatırlatılan grubun ise ortalama 455 doları vardı.<a href="#cite_note-97">[97]</a> Farklı insanlar ölüm fikrine farklı tepkiler verirler. Filozof <a href="/w/index.php?title=Galen_Strawson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Galen Strawson (sayfa mevcut değil)">Galen Strawson</a> birçok insanın arzuladığı ölümün anlık, acısız, deneyimlenmemiş bir yok oluş olduğunu yazmaktadır.<a href="#cite_note-Strawson-2018-98">[98]</a> Bu olası olmayan senaryoda kişi farkına varmadan ve korkmadan ölmektedir. Kişi bir an yürüyor, yemek yiyor ya da uyuyor, bir an sonra ise ölmüş oluyor. Strawson, bu tür bir ölümün kişinin elinden hiçbir şey almayacağını, çünkü kişinin gelecekte meşru bir mülkiyet iddiasında bulunamayacağını düşünmektedir.<a href="#cite_note-Strawson-2018-98">[98]</a><a href="#cite_note-99">[99]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Toplum_ve_kültür">Toplum ve kültür</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=23" title="Değiştirilen bölüm: Toplum ve kültür" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=23" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Toplum ve kültür">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana maddeler: <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm_ve_k%C3%BClt%C3%BCr&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ölüm ve kültür (sayfa mevcut değil)">Ölüm ve kültür</a> ve <a href="/wiki/%C4%B0nsan_kafatas%C4%B1_sembolizmi" title="İnsan kafatası sembolizmi">İnsan kafatası sembolizmi</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Hertig_Karl_skymfande_Klaus_Flemings_lik,_m%C3%A5lning_av_Albert_Edelfelt_fr%C3%A5n_1878.jpg" class="mw-file-description"><img alt="A duke insulting the corpse of Klaus Fleming" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Hertig_Karl_skymfande_Klaus_Flemings_lik%2C_m%C3%A5lning_av_Albert_Edelfelt_fr%C3%A5n_1878.jpg/220px-Hertig_Karl_skymfande_Klaus_Flemings_lik%2C_m%C3%A5lning_av_Albert_Edelfelt_fr%C3%A5n_1878.jpg" decoding="async" width="220" height="186" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Hertig_Karl_skymfande_Klaus_Flemings_lik%2C_m%C3%A5lning_av_Albert_Edelfelt_fr%C3%A5n_1878.jpg/330px-Hertig_Karl_skymfande_Klaus_Flemings_lik%2C_m%C3%A5lning_av_Albert_Edelfelt_fr%C3%A5n_1878.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Hertig_Karl_skymfande_Klaus_Flemings_lik%2C_m%C3%A5lning_av_Albert_Edelfelt_fr%C3%A5n_1878.jpg/440px-Hertig_Karl_skymfande_Klaus_Flemings_lik%2C_m%C3%A5lning_av_Albert_Edelfelt_fr%C3%A5n_1878.jpg 2x" data-file-width="1080" data-file-height="915" /></a><figcaption> Naip dük Charles (daha sonra İsveç Kralı <a href="/wiki/IX._Karl" title="IX. Karl">IX. Karl</a>) <a href="/w/index.php?title=Klaus_Fleming&action=edit&redlink=1" class="new" title="Klaus Fleming (sayfa mevcut değil)">Klaus Fleming</a>'in cesedine hakaret ederken. <a href="/wiki/Albert_Edelfelt" title="Albert Edelfelt">Albert Edelfelt</a>, 1878</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Placid_death.JPG" class="mw-file-description"><img alt="A naturally mummified body (from Guanajuato)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Placid_death.JPG/220px-Placid_death.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Placid_death.JPG/330px-Placid_death.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Placid_death.JPG/440px-Placid_death.JPG 2x" data-file-width="2667" data-file-height="2000" /></a><figcaption> Ölü bedenler ya <a href="/w/index.php?title=Guanajuato_mumyalar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guanajuato mumyaları (sayfa mevcut değil)">Guanajuato'daki bu örnekte</a> olduğu gibi doğal yollarla ya da <a href="/w/index.php?title=Antik_M%C4%B1s%C4%B1r%27da_cenaze_uygulamalar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antik Mısır'da cenaze uygulamaları (sayfa mevcut değil)">Antik Mısır'da olduğu</a> gibi kasıtlı olarak <a href="/wiki/Mumya" title="Mumya">mumyalanabilir</a>.</figcaption></figure> Toplumda, ölümün doğası ve insanlığın <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCml%C3%BCl%C3%BCk_belirginli%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ölümlülük belirginliği (sayfa mevcut değil)">ölümlülüğünün farkında olması</a>, binlerce yıldır dünyanın <a href="/wiki/Din" title="Din">dini</a> geleneklerinin ve <a href="/wiki/Felsefe" title="Felsefe">felsefi</a> sorgulamaların bir konusu olmuştur. <a href="/wiki/Dirili%C5%9F" title="Diriliş">Diriliş</a> ya da <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCmden_sonra_ya%C5%9Fam" title="Ölümden sonra yaşam">öbür dünya</a> inancı (<a href="/wiki/%C4%B0brahim%C3%AE_dinler" title="İbrahimî dinler">İbrahimi dinlerle</a> bağlantılı), <a href="/wiki/Reenkarnasyon" title="Reenkarnasyon">reenkarnasyon</a> ya da yeniden doğuş (<a href="/w/index.php?title=Hint_dinleri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hint dinleri (sayfa mevcut değil)">Hint dinleriyle</a> bağlantılı) ya da bilincin <a href="/w/index.php?title=Ebedi_unutulu%C5%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ebedi unutuluş (sayfa mevcut değil)">ebedi unutuluş</a> (<a href="/wiki/Sek%C3%BCler_h%C3%BCmanizm" title="Seküler hümanizm">Seküler hümanizmle</a> bağlantılı) olarak bilinen kalıcı olarak varlığının sona erdiği inancı da buna dahildir.<a href="#cite_note-100">[100]</a> Ölümden sonra yapılan <a href="/wiki/Cenaze_t%C3%B6reni" title="Cenaze töreni">anma törenleri</a> çeşitli <a href="/wiki/Yas" title="Yas">yas</a>, cenaze uygulamaları ve merhumu onurlandırma törenlerini içerebilir.<a href="#cite_note-101">[101]</a> Yaygın olarak ceset ya da beden olarak bilinen bir kişinin fiziksel kalıntıları genellikle bütün olarak <a href="/wiki/Defin" title="Defin">gömülür</a> ya da <a href="/wiki/Kremasyon" title="Kremasyon">yakılır</a>, ancak dünya kültürleri arasında çeşitli başka <a href="/w/index.php?title=%C4%B0nsan_cenazelerinin_ortadan_kald%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İnsan cenazelerinin ortadan kaldırılması (sayfa mevcut değil)">cenaze imha yöntemleri</a> de vardır.<a href="#cite_note-Newcomb-2019-13">[13]</a> İngilizcede, ölmüş bir kişiye yöneltilen kutsamalar arasında <a href="/wiki/Rest_in_peace" title="Rest in peace">rest in peace</a> (Türkçe, huzur içinde yat, orijinali <a href="/wiki/Latince" title="Latince">Latince</a>, requiescat in pace) veya onun <a href="/wiki/Akronim" title="Akronim">baş harflerinden</a> oluşan RIP yer alır. Ölüm pek çok gelenek ve organizasyonun merkezinde yer alır; ölümle ilgili gelenekler dünyadaki her kültürün bir özelliğidir. Bunların çoğu ölülerin bakımının yanı sıra <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCmden_sonra_ya%C5%9Fam" title="Ölümden sonra yaşam">ölümden sonraki yaşam</a> ve ölümün başlamasıyla birlikte cesetlerin ortadan kaldırılması etrafında döner. <a href="/w/index.php?title=%C4%B0nsan_cenazelerinin_ortadan_kald%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İnsan cenazelerinin ortadan kaldırılması (sayfa mevcut değil)">İnsan cesetlerinin imhası</a>, genel olarak, önemli bir zaman geçmeden önce başlar ve çoğu zaman gömme veya <a href="/wiki/Kremasyon" title="Kremasyon">yakma</a> gibi ritüelistik törenler gerçekleşir. Bu tek bir uygulama değildir; örneğin <a href="/wiki/Tibet" title="Tibet">Tibet</a>'te ceset <a href="/w/index.php?title=G%C3%B6ky%C3%BCz%C3%BCne_g%C3%B6m%C3%BClme&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gökyüzüne gömülme (sayfa mevcut değil)">gökyüzüne gömülür</a> ve bir dağın tepesine bırakılır. Ölüme uygun şekilde hazırlanmak ve kişinin ruhani kazanımlarını başka bir bedene aktarma (<a href="/wiki/Reenkarnasyon" title="Reenkarnasyon">reenkarnasyon</a>) becerisini üretme teknikleri ve törenleri Tibet'te ayrıntılı olarak incelenen konulardır.<a href="#cite_note-102">[102]</a> <a href="/wiki/Mumyalama" class="mw-redirect" title="Mumyalama">Mumyalama</a> da <a href="/wiki/Ayr%C4%B1%C5%9Fma_(biyoloji)" title="Ayrışma (biyoloji)">çürüme</a> hızını geciktirmek için bazı kültürlerde yaygındır.<a href="#cite_note-Brenner-2014-103">[103]</a> Kültürlerde ölümün bazı kısımları yasal temellidir; ölüm belgesinin alınması, ölen kişinin <a href="/wiki/Veraset" title="Veraset">mirasının</a> paylaştırılması ve bazı ülkelerde <a href="/w/index.php?title=Veraset_vergisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Veraset vergisi (sayfa mevcut değil)">miras vergisi</a> gibi ölümün ne zaman gerçekleştiğine dair yasalar vardır.<a href="#cite_note-104">[104]</a> <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_cezas%C4%B1" title="Ölüm cezası">İdam cezası</a> aynı zamanda kültürel açıdan da bölücü bir unsurdur. <a href="/wiki/%C3%9Clkelere_g%C3%B6re_idam_cezas%C4%B1" title="Ülkelere göre idam cezası">Günümüzde idam cezasının uygulandığı ülkelerin</a> çoğunda idam cezası kasıtlı <a href="/wiki/Cinayet" title="Cinayet">cinayet</a>, <a href="/wiki/Casusluk" title="Casusluk">casusluk</a>, <a href="/wiki/Vatana_ihanet" title="Vatana ihanet">vatana ihanet</a> ya da <a href="/wiki/Asker%C3%AE_yarg%C4%B1" class="mw-redirect" title="Askerî yargı">askeri adaletin</a> bir parçası olarak uygulanmaktadır. Bazı ülkelerde <a href="/wiki/Zina" title="Zina">zina</a> ve <a href="/wiki/Sodomi" title="Sodomi">sodomi</a> gibi cinsel suçlar, <a href="/wiki/Dinden_%C3%A7%C4%B1kma" title="Dinden çıkma">dinden dönme</a> gibi dini suçlar da idam cezasına tabidir. Birçok tutucu ülkede <a href="/wiki/Uyu%C5%9Fturucu_ticareti" title="Uyuşturucu ticareti">uyuşturucu kaçakçılığı</a> da idamlık bir suçtur. Çin'de <a href="/wiki/%C4%B0nsan_ticareti" title="İnsan ticareti">insan ticareti</a> ve ciddi <a href="/wiki/Siyasi_yolsuzluk" title="Siyasi yolsuzluk">yolsuzluk</a> vakaları da idam cezası ile cezalandırılmaktadır. Dünyanın dört bir yanındaki ordularda, <a href="/wiki/Asker%C3%AE_mahkeme" title="Askerî mahkeme">askeri mahkemeler</a> <a href="/wiki/Korkakl%C4%B1k" title="Korkaklık">korkaklık</a>, <a href="/wiki/Askerlikten_firar" title="Askerlikten firar">firar</a>, <a href="/wiki/Emre_itaatsizlik" title="Emre itaatsizlik">itaatsizlik</a> ve <a href="/wiki/%C4%B0syan_(asker%C3%AE)" title="İsyan (askerî)">isyan</a> gibi suçlar için idam cezaları vermiştir.<a href="#cite_note-105">[105]</a> Savaşta ölüm ve <a href="/wiki/%C4%B0ntihar_sald%C4%B1r%C4%B1s%C4%B1" title="İntihar saldırısı">intihar saldırısı</a> kültürel bağlantılara da sahiptir ve "Vatan için ölmek tatlı ve uygundur" anlamına gelen <a href="/w/index.php?title=Dulce_et_decorum_est_pro_patria_mori&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dulce et decorum est pro patria mori (sayfa mevcut değil)">dulce et decorum est pro patria mori</a>, Amerika Birleşik Devletleri'nde olduğu gibi ölümle cezalandırılan <a href="/wiki/%C4%B0syan_(asker%C3%AE)" title="İsyan (askerî)">isyan</a>,<a href="#cite_note-106">[106]</a> ölen askerlerin yas tutan yakınları ve <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm_bildirimi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ölüm bildirimi (sayfa mevcut değil)">ölüm bildirimi</a> gibi fikirler birçok kültürde yerleşiktir.<a href="#cite_note-107">[107]</a> Son zamanlarda Batı dünyasında, <a href="/wiki/11_Eyl%C3%BCl_sald%C4%B1r%C4%B1lar%C4%B1" title="11 Eylül saldırıları">11 Eylül saldırılarının</a> ardından terörizmin artmasıyla birlikte, ama aynı zamanda intihar bombalamaları, İkinci Dünya Savaşı'ndaki <a href="/wiki/Kamikaze" title="Kamikaze">kamikaze</a> görevleri ve tarihteki bir dizi başka çatışmadaki intihar görevleri ile daha da geriye gidildiğinde, intihar saldırısı ve <a href="/wiki/%C5%9Eehit" title="Şehit">şehitlik</a> yoluyla bir amaç uğruna ölümün önemli kültürel etkileri olmuştur.<a href="#cite_note-108">[108]</a> Genel olarak intihar ve özellikle <a href="/wiki/%C3%96tanazi" title="Ötanazi">ötenazi</a> de kültürel tartışma konularıdır. Her iki eylem de farklı kültürlerde çok farklı şekillerde anlaşılmaktadır.<a href="#cite_note-109">[109]</a> Örneğin Japonya'da <a href="/wiki/Seppuku" title="Seppuku">seppuku</a> ile onurlu bir yaşamı sonlandırmak arzu edilen bir ölüm olarak kabul edilirken,<a href="#cite_note-110">[110]</a> geleneksel Hristiyan ve İslam kültürlerine göre intihar bir <a href="/wiki/G%C3%BCnah" title="Günah">günah</a> olarak görülmektedir. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Muerte-Blanca_6.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Muerte-Blanca_6.jpg/220px-Muerte-Blanca_6.jpg" decoding="async" width="220" height="299" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Muerte-Blanca_6.jpg/330px-Muerte-Blanca_6.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/45/Muerte-Blanca_6.jpg 2x" data-file-width="427" data-file-height="580" /></a><figcaption> <a href="/w/index.php?title=Santa_Muerte&action=edit&redlink=1" class="new" title="Santa Muerte (sayfa mevcut değil)">Santa Muerte</a>, Meksika geleneğinde ölümün kişileştirilmesi<a href="#cite_note-111">[111]</a></figcaption></figure> Ölüm birçok kültürde <a href="/wiki/Azrail" title="Azrail">Azrail</a>, <a href="/wiki/Hinduizm" title="Hinduizm">Hindu</a> tanrısı <a href="/w/index.php?title=Yama_(tanr%C4%B1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yama (tanrı) (sayfa mevcut değil)">Yama</a> ve <a href="/wiki/Zaman_Baba" title="Zaman Baba">Zaman Baba</a> gibi sembolik temsillerle <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_(ki%C5%9File%C5%9Ftirme)" title="Ölüm (kişileştirme)">kişileştirilmiştir</a>. Batıda Azrail ya da ona benzer figürler, batı kültürlerinde ölümün en popüler tasviridir.<a href="#cite_note-112">[112]</a> Brezilya'da ölüm, mevcut aile üyeleri tarafından devlet tarafından yetkilendirilmiş bir kayıt kurumu olan cartório'ya kaydedildiğinde resmi olarak geçerli sayılır. Resmi bir ölüm kaydı yapılabilmesi için, ölen kişinin cartório'da resmi bir doğum kaydı yaptırmış olması gerekmektedir. Kamu Sicil Kanunu, tüm Brezilya vatandaşlarına, aile üyelerinin (genellikle çocukların) maddi imkanlarına bakılmaksızın ölüm kaydı yaptırma hakkını garanti etse de Brezilya hükûmeti ölüm kaydı yaptırmanın yükünü, gizli masraflarını ve ücretlerini ortadan kaldırmamıştır. Yoksul birçok aile için ölüm kaydı yaptırmanın dolaylı maliyetleri ve yükü, daha cazip, gayri resmi, yerel ve kültürel bir defin işlemine yol açmakta, bu da <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_oran%C4%B1" title="Ölüm oranı">ölüm oranlarının</a> yanlışlığı tartışmasını gündeme getirmektedir.<a href="#cite_note-113">[113]</a> Ölüm hakkında konuşmak ve ona tanıklık etmek çoğu kültürde zor bir konudur. Batı toplumları resmi bir görevli ve buna bağlı ayinlerle ölülere en üst düzeyde maddi saygı göstermeyi sevebilir.<a href="#cite_note-Brenner-2014-103">[103]</a> Doğu toplumları (Hindistan gibi) ölümü bir oldu bitti olarak kabul etmeye daha açık olabilir; ölü bedenin cenaze töreni açık havada yakılarak sonlandırılır.<a href="#cite_note-114">[114]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ölümün_kökenleri">Ölümün kökenleri</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=24" title="Değiştirilen bölüm: Ölümün kökenleri" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=24" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ölümün kökenleri">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm%C3%BCn_k%C3%B6keni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ölümün kökeni (sayfa mevcut değil)">Ölümün kökeni</a></div> <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm%C3%BCn_k%C3%B6keni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ölümün kökeni (sayfa mevcut değil)">Ölümün kökeni</a>, ölümün nasıl ortaya çıktığına dair bir tema ya da mittir. Ölüm evrensel bir olay olduğu için dünya üzerindeki neredeyse tüm kültürlerde mevcuttur.<a href="#cite_note-auto-115">[115]</a> Bu da onu bir <a href="/w/index.php?title=K%C3%B6ken_miti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Köken miti (sayfa mevcut değil)">köken miti</a>, doğal ya da sosyal dünyanın bir özelliğinin nasıl ortaya çıktığını anlatan bir mit yapar.<a href="#cite_note-116">[116]</a><a href="#cite_note-117">[117]</a> Mitler ve kültürler arasında bazı benzerlikler olabilir. <a href="/wiki/K%C4%B1z%C4%B1lderili_mitolojisi" title="Kızılderili mitolojisi">Kuzey Amerika mitolojisinde</a>, ölümsüz olmak isteyen bir adam ve ölmek isteyen bir adam teması birçok <a href="/wiki/Yerli_halklar" title="Yerli halklar">yerli halkta</a> görülebilir.<a href="#cite_note-118">[118]</a> <a href="/wiki/Hristiyanl%C4%B1k" title="Hristiyanlık">Hristiyanlıkta</a> ölüm, insanın <a href="/w/index.php?title=%C4%B0yilik_ve_k%C3%B6t%C3%BCl%C3%BC%C4%9F%C3%BC_bilme_a%C4%9Fac%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İyilik ve kötülüğü bilme ağacı (sayfa mevcut değil)">iyilik ve kötülüğü bilme ağacından</a> meyve yedikten sonra <a href="/w/index.php?title=%C4%B0nsan%C4%B1n_d%C3%BC%C5%9F%C3%BC%C5%9F%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="İnsanın düşüşü (sayfa mevcut değil)">düşüşünün</a> sonucudur.<a href="#cite_note-auto-115">[115]</a> <a href="/wiki/Yunan_mitolojisi" title="Yunan mitolojisi">Yunan mitolojisinde</a> <a href="/wiki/Pandora%27n%C4%B1n_kutusu" title="Pandora'nın kutusu">Pandora'nın kutusunun</a> açılmasıyla ölüm dünyaya yayılır.<a href="#cite_note-119">[119]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bilinç">Bilinç</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=25" title="Değiştirilen bölüm: Bilinç" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=25" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Bilinç">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCmden_sonra_bilin%C3%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ölümden sonra bilinç (sayfa mevcut değil)">Ölümden sonra bilinç</a></div> Kişinin bedeni öldüğünde bilincine ne olduğu sorusu büyük bir ilgi ve tartışma konusudur. Ölümden sonra bilincin kalıcı olarak kaybolduğuna dair inanç genellikle <a href="/w/index.php?title=Ebedi_unutulma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ebedi unutulma (sayfa mevcut değil)">ebedi unutulma</a> olarak adlandırılır. Fiziksel ölümden sonra <a href="/w/index.php?title=Bilin%C3%A7_ak%C4%B1%C5%9F%C4%B1_(psikoloji)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bilinç akışı (psikoloji) (sayfa mevcut değil)">bilinç akışının</a> korunduğu inancı ise <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCmden_sonra_ya%C5%9Fam" title="Ölümden sonra yaşam">öbür dünya</a> terimiyle tanımlanır. Her ikisinin de araştırmacının ölmesi gerekmeden doğrulanması olası değildir. <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCme_yak%C4%B1n_deneyimler" title="Ölüme yakın deneyimler">Ölüme yakın deneyimler</a>, insanların bildiğimiz öbür dünyaya en yakın deneyimleridir. Ölüme yakın deneyim (ÖYD) yaşayan bazı kişiler, öldükten sonraki yaşamı gördüklerini bildirmektedirler. Işıktan bir varlık görmek ve onunla konuşmak, <a href="/w/index.php?title=Ya%C5%9Fam_incelemesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yaşam incelemesi (sayfa mevcut değil)">yaşamın gözlerinin önünden geçmesi</a> ve öbür dünyaya dair kültürel inançların doğrulanması, ölü oldukları anlarda gerçekleşen temalardır.<a href="#cite_note-120">[120]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Biyolojide">Biyolojide</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=26" title="Değiştirilen bölüm: Biyolojide" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=26" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Biyolojide">kaynağı değiştir</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Earthworm.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Earthworm.jpg/220px-Earthworm.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Earthworm.jpg/330px-Earthworm.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Earthworm.jpg/440px-Earthworm.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1067" /></a><figcaption> <a href="/w/index.php?title=Toprak_solucan%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Toprak solucanı (sayfa mevcut değil)">Toprak solucanları</a> toprakta yaşayan detritivorlardır.</figcaption></figure> Ölümden sonra, eski bir organizmanın kalıntıları <a href="/wiki/G%C4%B1da_d%C3%B6ng%C3%BCs%C3%BC" title="Gıda döngüsü">biyojeokimyasal döngünün</a> bir parçası haline gelir ve bu sırada hayvanlar bir <a href="/wiki/Y%C4%B1rt%C4%B1c%C4%B1" class="mw-redirect" title="Yırtıcı">yırtıcı</a> veya <a href="/wiki/Le%C5%9F%C3%A7illik" title="Leşçillik">leş yiyici</a> tarafından tüketilebilir.<a href="#cite_note-121">[121]</a> <a href="/wiki/Organik_madde" title="Organik madde">Organik materyal</a> daha sonra <a href="/w/index.php?title=Detritivor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Detritivor (sayfa mevcut değil)">detritivorlar</a>, yani <a href="/w/index.php?title=Detritus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Detritus (sayfa mevcut değil)">detritusu</a> geri dönüştüren organizmalar tarafından daha fazla ayrıştırılabilir, <a href="/wiki/Besin_zinciri" title="Besin zinciri">besin zincirinde</a> yeniden kullanılmak üzere çevreye geri gönderilebilir ve bu kimyasallar sonunda tüketilebilir ve bir organizmanın hücrelerine asimile edilebilir.<a href="#cite_note-122">[122]</a> Detritivorlara örnek olarak <a href="/wiki/Solucanlar" title="Solucanlar">solucanlar</a>, <a href="/w/index.php?title=Woodlice&action=edit&redlink=1" class="new" title="Woodlice (sayfa mevcut değil)">woodlice</a> ve <a href="/wiki/K%C4%B1rkayak" title="Kırkayak">kırkayaklar</a> verilebilir.<a href="#cite_note-123">[123]</a> <a href="/wiki/Mikroorganizma" title="Mikroorganizma">Mikroorganizmalar</a> da hayati bir rol oynar ve ayrışan maddeyi daha basit moleküllere ayırırken sıcaklığı yükseltir.<a href="#cite_note-124">[124]</a> Tüm maddelerin tamamen ayrışması gerekmez. <a href="/wiki/Batakl%C4%B1k" title="Bataklık">Bataklık</a> ekosistemlerinde geniş bir zaman diliminde oluşan bir <a href="/wiki/Fosil_yak%C4%B1t" title="Fosil yakıt">fosil yakıt</a> olan <a href="/wiki/K%C3%B6m%C3%BCr" title="Kömür">kömür</a> buna bir örnektir.<a href="#cite_note-125">[125]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Doğal_seçilim">Doğal seçilim</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=27" title="Değiştirilen bölüm: Doğal seçilim" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=27" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Doğal seçilim">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/w/index.php?title=Ya%C5%9Flanman%C4%B1n_evrimi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yaşlanmanın evrimi (sayfa mevcut değil)">Yaşlanmanın evrimi</a></div> Çağdaş <a href="/wiki/Evrim" title="Evrim">evrim teorisi</a>, ölümü <a href="/wiki/Do%C4%9Fal_se%C3%A7ilim" title="Doğal seçilim">doğal seçilim</a> sürecinin önemli bir parçası olarak görmektedir. Çevrelerine daha az <a href="/wiki/Adaptasyon" title="Adaptasyon">adapte</a> olan organizmaların ölme olasılığının daha yüksek olduğu, daha az yavru ürettikleri ve böylece <a href="/wiki/Gen_havuzu" title="Gen havuzu">gen havuzuna</a> katkılarının azaldığı düşünülmektedir. Böylece genleri eninde sonunda bir popülasyonun dışına atılır, bu da en kötü ihtimalle <a href="/wiki/Soy_t%C3%BCkenmesi" title="Soy tükenmesi">neslin tükenmesine</a> yol açar ve daha olumlu olarak <a href="/wiki/T%C3%BCrle%C5%9Fme" title="Türleşme">türleşme</a> olarak adlandırılan süreci mümkün kılar. <a href="/wiki/%C3%9Creme" title="Üreme">Üreme</a> sıklığı, türlerin hayatta kalmasını belirlemede eşit derecede önemli bir rol oynar: genç yaşta ölen ancak çok sayıda yavru bırakan bir organizma, <a href="/wiki/Darwinizm" title="Darwinizm">Darwinci</a> kriterlere göre, sadece bir tane bırakan uzun ömürlü bir organizmadan çok daha fazla <a href="/wiki/Se%C3%A7ilim_de%C4%9Feri" title="Seçilim değeri">uygunluk</a> gösterir.<a href="#cite_note-126">[126]</a><a href="#cite_note-127">[127]</a> Ölümün <a href="/wiki/Rekabet_(biyoloji)" title="Rekabet (biyoloji)">rekabette</a> de bir rolü vardır; bir tür diğerine üstün gelirse <a href="/wiki/Pop%C3%BClasyon_(biyoloji)" title="Popülasyon (biyoloji)">popülasyon</a> için ölüm riski vardır. Özellikle de doğrudan kaynaklar için savaştıkları durumlarda.<a href="#cite_note-128">[128]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Soy_tükenmesi">Soy tükenmesi</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=28" title="Değiştirilen bölüm: Soy tükenmesi" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=28" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Soy tükenmesi">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana maddeler: <a href="/wiki/Rekabet_(biyoloji)" title="Rekabet (biyoloji)">Rekabet (biyoloji)</a> ve <a href="/wiki/Do%C4%9Fal_se%C3%A7ilim" title="Doğal seçilim">Doğal seçilim</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:ExtinctDodoBird.jpeg" class="mw-file-description"><img alt="Painting of a dodo" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/ExtinctDodoBird.jpeg/220px-ExtinctDodoBird.jpeg" decoding="async" width="220" height="239" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e0/ExtinctDodoBird.jpeg 1.5x" data-file-width="225" data-file-height="244" /></a><figcaption> Bir <a href="/wiki/Dodo" title="Dodo">dodo</a>, İngilizcede bir türün yok oluşu için kullanılan bir <a href="/wiki/Atas%C3%B6z%C3%BC" title="Atasözü">sözcük</a> haline gelen kuş.<a href="#cite_note-Diamond2-129">[129]</a></figcaption></figure> Ölüm, bir <a href="/wiki/T%C3%BCr" title="Tür">türün</a> veya <a href="/wiki/Takson" title="Takson">takson</a> grubunun varlığının sona ermesi ve <a href="/wiki/Biyo%C3%A7e%C5%9Fitlilik" title="Biyoçeşitlilik">biyoçeşitliliğin</a> azalması olan yok olmada rol oynar; çünkü <a href="/wiki/Soy_t%C3%BCkenmesi" title="Soy tükenmesi">soy tükenmesi</a> genellikle o türün son bireyinin ölümü olarak kabul edilir (<a href="/w/index.php?title=N%C3%BCfus_darbo%C4%9Faz%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nüfus darboğazı (sayfa mevcut değil)">üreme ve iyileşme kapasitesi</a> bu noktadan önce kaybolmuş olsa da). Bir türün potansiyel <a href="/wiki/Co%C4%9Frafi_da%C4%9F%C4%B1l%C4%B1m_s%C4%B1n%C4%B1r%C4%B1" title="Coğrafi dağılım sınırı">menzili</a> çok geniş olabileceğinden, bu anı belirlemek zordur ve genellikle geriye dönük olarak yapılır.<a href="#cite_note-130">[130]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Yaşlanma_ve_ölümlülüğün_evrimi">Yaşlanma ve ölümlülüğün evrimi</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=29" title="Değiştirilen bölüm: Yaşlanma ve ölümlülüğün evrimi" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=29" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Yaşlanma ve ölümlülüğün evrimi">kaynağı değiştir</a>]</div> Yaşlanmanın evrimine ilişkin araştırmalar, neden bu kadar çok canlının ve hayvanların büyük çoğunluğunun yaşlandıkça zayıfladığını ve öldüğünü açıklamayı amaçlamaktadır. Bununla birlikte, <a href="/wiki/Hidralar" title="Hidralar">Hidra</a> ve <a href="/wiki/Turritopsis_dohrnii" title="Turritopsis dohrnii">Turritopsis dohrnii</a> denizanası gibi araştırmaların <a href="/w/index.php?title=Biyolojik_%C3%B6l%C3%BCms%C3%BCzl%C3%BCk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Biyolojik ölümsüzlük (sayfa mevcut değil)">biyolojik olarak ölümsüz</a> olduğunu gösterdiği istisnalar da vardır.<a href="#cite_note-131">[131]</a> <a href="/wiki/Bakteri" title="Bakteri">Bakteriler</a>, <a href="/wiki/%C3%96glenalar" title="Öglenalar">öglenalar</a> ve birçok <a href="/wiki/Amoebozoa" title="Amoebozoa">amoebozoa</a> gibi bazı <a href="/wiki/Protistler" title="Protistler">protistler</a> gibi sadece <a href="/wiki/E%C5%9Feysiz_%C3%BCreme" title="Eşeysiz üreme">eşeysiz üreme</a> gösteren organizmalar ve <a href="/wiki/Pandorina" title="Pandorina">Pandorina</a> ve <a href="/wiki/Chlamydomonas" title="Chlamydomonas">Chlamydomonas</a> gibi <a href="/w/index.php?title=Chlamydomonadales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chlamydomonadales (sayfa mevcut değil)">volvosin</a> algleri gibi <a href="/wiki/Koloni_(biyoloji)" title="Koloni (biyoloji)">koloniyel</a> olsun ya da olmasın <a href="/wiki/E%C5%9Feyli_%C3%BCreme" title="Eşeyli üreme">eşeyli üreme</a> gösteren <a href="/wiki/Tek_h%C3%BCcreli_canl%C4%B1" title="Tek hücreli canlı">tek hücreli organizmalar</a> bir dereceye kadar "ölümsüzdür", sadece yenmek ya da ölümcül bir kazayla karşılaşmak gibi dış tehlikeler nedeniyle ölürler. <a href="/wiki/%C3%87ok_h%C3%BCcreli_canl%C4%B1" title="Çok hücreli canlı">Çok hücreli organizmalarda</a> ve ayrıca <a href="/w/index.php?title=Weismann_bariyeri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Weismann bariyeri (sayfa mevcut değil)">Weismannist gelişim</a> gösteren <a href="/w/index.php?title=%C3%87ok_%C3%A7ekirdekli&action=edit&redlink=1" class="new" title="Çok çekirdekli (sayfa mevcut değil)">çok çekirdekli</a> <a href="/wiki/Silliler" title="Silliler">siliyatlarda</a>,<a href="#cite_note-132">[132]</a> yani ölümlü <a href="/wiki/Somatik_h%C3%BCcre" title="Somatik hücre">somatik (vücut) hücreler</a> ile "ölümsüz" <a href="/wiki/Germ_h%C3%BCcresi" title="Germ hücresi">germ (üreme) hücreleri</a> arasındaki işbölümü ile ölüm, en azından somatik hat için yaşamın önemli bir parçası haline gelir.<a href="#cite_note-Gilbert-133">[133]</a> <a href="/wiki/Volvoks" class="mw-redirect" title="Volvoks">Volvoks</a> algleri, tamamen farklı iki hücre tipi arasında bu iş bölümünü sergileyen en basit organizmalar arasındadır ve sonuç olarak, somatik hattın ölümünü <a href="/wiki/Biyolojik_ya%C5%9Fam_d%C3%B6ng%C3%BCs%C3%BC" title="Biyolojik yaşam döngüsü">yaşam öyküsünün</a> düzenli, genetik olarak düzenlenmiş bir parçası olarak içerir.<a href="#cite_note-Gilbert-133">[133]</a><a href="#cite_note-134">[134]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hayvanlarda_keder">Hayvanlarda keder</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=30" title="Değiştirilen bölüm: Hayvanlarda keder" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=30" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Hayvanlarda keder">kaynağı değiştir</a>]</div> Hayvanlar bazen eşleri ya da "arkadaşları" için keder gösterirler. İki <a href="/wiki/%C5%9Eempanze" title="Şempanze">şempanze</a> cinsel ya da cinsel olmayan bir bağ kurduklarında ve içlerinden biri öldüğünde, hayatta kalan şempanze keder belirtileri gösterecek, öfkeyle saçlarını yolacak ve ağlamaya başlayacaktır; ceset kaldırılırsa direnecek, ceset gittiğinde sonunda sessizleşecek, ancak cesedi tekrar gördüğünde şempanze şiddetli bir duruma geri dönecektir.<a href="#cite_note-135">[135]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Abiotik_faktörlerin_ölümü">Abiotik faktörlerin ölümü</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=31" title="Değiştirilen bölüm: Abiotik faktörlerin ölümü" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=31" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Abiotik faktörlerin ölümü">kaynağı değiştir</a>]</div> Bazı <a href="/wiki/Abiyotik_fakt%C3%B6r" title="Abiyotik faktör">cansız</a> şeyler ölü olarak kabul edilebilir. Örneğin, bir <a href="/wiki/Yanarda%C4%9F" title="Yanardağ">yanardağ</a>, <a href="/wiki/Pil" title="Pil">piller</a>, elektrikli bileşenler ve <a href="/wiki/Y%C4%B1ld%C4%B1z" title="Yıldız">yıldızlar</a>, yıkım ya da işlevlerinin sona ermesi nedeniyle "ölebilen" cansız şeylerdir. Yer kabuğunda <a href="/wiki/Lav" title="Lav">lav</a>, <a href="/wiki/Piroklastik_ak%C4%B1nt%C4%B1" title="Piroklastik akıntı">kül ve gazların</a> dışarı çıkmasına izin veren bir yarık olan volkanın aktif, durgun ve sönmüş olmak üzere üç durumu vardır. <a href="/w/index.php?title=Aktif_yanarda%C4%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aktif yanardağ (sayfa mevcut değil)">Aktif bir yanardağ</a> yakın zamanda patlamıştır veya şu anda patlamaktadır; uykuda olan bir yanardağda, önemli bir süre patlamamıştır, ancak tekrar patlayabilir; sönmüş bir yanardağda, lav kaynağı kesilmiş olabilir ve bir daha asla patlaması beklenmez, bu nedenle yanardağın öldüğü düşünülebilir.<a href="#cite_note-136">[136]</a> Bir batarya, şarjı tamamen bittikten sonra ölü olarak kabul edilebilir. <a href="/wiki/Elektronik_devre_elemanlar%C4%B1" title="Elektronik devre elemanları">Elektrikli bileşenler</a> de bu şekilde benzerdir, örneğin bileşenlerin üzerine su dökülmesinden sonra tekrar kullanılamaması durumunda bileşen ölü olarak kabul edilebilir.<a href="#cite_note-137">[137]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Keplers_supernova.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Keplers_supernova.jpg/220px-Keplers_supernova.jpg" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Keplers_supernova.jpg/330px-Keplers_supernova.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Keplers_supernova.jpg/440px-Keplers_supernova.jpg 2x" data-file-width="750" data-file-height="750" /></a><figcaption> <a href="/wiki/SN_1604" title="SN 1604">Kepler'in Süpernovası</a>, <a href="/wiki/Beyaz_c%C3%BCce" title="Beyaz cüce">beyaz cüce</a> olabilecek bir şeyin ölümünden sonra.</figcaption></figure> Yıldızların da bir ömrü vardır ve bu nedenle ölebilirler. Yakıtı tükenmeye başladıktan sonra yıldız genişlemeye başlar, bu yıldızın yaşlanmasına benzetilebilir. Tüm yakıtı tükendikten sonra bir <a href="/wiki/S%C3%BCpernova" title="Süpernova">süpernovada</a> patlayabilir,<a href="#cite_note-138">[138]</a> bir <a href="/wiki/Kara_delik" title="Kara delik">kara deliğe</a> çökebilir veya bir <a href="/wiki/N%C3%B6tron_y%C4%B1ld%C4%B1z%C4%B1" title="Nötron yıldızı">nötron yıldızına</a> dönüşebilir.<a href="#cite_note-139">[139]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Dini_görüşler">Dini görüşler</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=32" title="Değiştirilen bölüm: Dini görüşler" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=32" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Dini görüşler">kaynağı değiştir</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Budizm">Budizm</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=33" title="Değiştirilen bölüm: Budizm" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=33" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Budizm">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ayrıca bakınız: <a href="/w/index.php?title=Anussati&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anussati (sayfa mevcut değil)">Anussati § On hatıra</a></div> <a href="/wiki/Budizm" title="Budizm">Budist</a> doktrin ve uygulamasında ölüm önemli bir rol oynar. Ölümün farkındalığı <a href="/wiki/Gotama_Buda" title="Gotama Buda">Prens Siddhartha</a>'yı "<a href="/w/index.php?title=Amrita&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amrita (sayfa mevcut değil)">ölümsüz olanı</a>" bulmak ve sonunda <a href="/w/index.php?title=Budizm%27de_ayd%C4%B1nlanma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Budizm'de aydınlanma (sayfa mevcut değil)">aydınlanmaya</a> ulaşmak için çabalamaya motive etmiştir. Budist doktrinde ölüm, <a href="/w/index.php?title=Budizm%27de_insano%C4%9Flu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Budizm'de insanoğlu (sayfa mevcut değil)">insan olarak doğmuş olmanın</a> değerini hatırlatan bir işlev görür. Bir insan olarak yeniden doğmak kişinin aydınlanmaya erişebileceği tek durum olarak kabul edilir. Bu nedenle ölüm, kişinin yaşamı hafife almaması gerektiğini hatırlatmaya yardımcı olur. Budistler arasındaki yeniden doğuş inancı ölüm kaygısını mutlaka ortadan kaldırmaz çünkü <a href="/w/index.php?title=Sa%E1%B9%83s%C4%81ra_(Budizm)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saṃsāra (Budizm) (sayfa mevcut değil)">yeniden doğuş döngüsündeki</a> tüm varoluş <a href="/w/index.php?title=Du%E1%B8%A5kha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Duḥkha (sayfa mevcut değil)">acılarla</a> dolu olarak kabul edilir ve birçok kez yeniden doğmak kişinin mutlaka ilerlediği anlamına gelmez.<a href="#cite_note-Blum_2004-140">[140]</a> Ölüm, <a href="/wiki/D%C3%B6rt_Y%C3%BCce_Ger%C3%A7ek" title="Dört Yüce Gerçek">Dört Yüce Gerçek</a> ve <a href="/wiki/Pratitya-samutpada" title="Pratitya-samutpada">bağımlı köken</a> gibi birçok temel Budist ilkesinin bir parçasıdır.<a href="#cite_note-Blum_2004-140">[140]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hristiyanlık">Hristiyanlık</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=34" title="Değiştirilen bölüm: Hristiyanlık" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=34" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Hristiyanlık">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ayrıca bakınız: <a href="/w/index.php?title=Kutsal_Kitap%27ta_Ruh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kutsal Kitap'ta Ruh (sayfa mevcut değil)">Kutsal Kitap'ta Ruh</a>, <a href="/w/index.php?title=%C4%B0kinci_%C3%B6l%C3%BCm&action=edit&redlink=1" class="new" title="İkinci ölüm (sayfa mevcut değil)">İkinci ölüm</a> ve <a href="/w/index.php?title=Evrensel_dirili%C5%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evrensel diriliş (sayfa mevcut değil)">Evrensel diriliş § Hristiyanlık</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Paradiso_Canto_31.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Paradiso_Canto_31.jpg/220px-Paradiso_Canto_31.jpg" decoding="async" width="220" height="286" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Paradiso_Canto_31.jpg/330px-Paradiso_Canto_31.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Paradiso_Canto_31.jpg/440px-Paradiso_Canto_31.jpg 2x" data-file-width="2475" data-file-height="3223" /></a><figcaption> Dante'nin <a href="/w/index.php?title=Paradiso_(Dante)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paradiso (Dante) (sayfa mevcut değil)">Paradiso</a>'sunda Dante, Beatrice ile birlikte en yüksek göklere bakmaktadır.</figcaption></figure> <a href="/wiki/Hristiyanl%C4%B1k" title="Hristiyanlık">Hristiyanlığın</a> farklı inanç kollarına sahip farklı mezhepleri olsa da ölüm hakkındaki kapsayıcı ideoloji öbür dünya bilgisinden doğar. Yani ölümden sonra birey ölümlülükten ölümsüzlüğe doğru bir ayrılık yaşayacak; ruhu bedeni terk ederek ruhlar alemine girecektir. Beden ve ruhun bu ayrılışının (ölüm) ardından <a href="/wiki/Dirili%C5%9F" title="Diriliş">diriliş</a> gerçekleşecektir.<a href="#cite_note-141">[141]</a> <a href="/wiki/%C4%B0sa" title="İsa">İsa Mesih</a>'in bedeninin üç gün boyunca mezarda kaldıktan sonra geçirdiği dönüşümün aynısını temsil eden her insanın bedeni dirilecek, ruh ve beden mükemmel bir biçimde yeniden bir araya gelecektir. Bu süreç bireyin ruhunun ölüme dayanmasını ve ölümden sonra yaşama dönüşmesini sağlar.<a href="#cite_note-142">[142]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hinduizm">Hinduizm</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=35" title="Değiştirilen bölüm: Hinduizm" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=35" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Hinduizm">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ayrıca bakınız: <a href="/wiki/Reenkarnasyon#Hinduizm'de_ruh_göçü" title="Reenkarnasyon">Reenkarnasyon § Hinduizm'de ruh göçü</a>, <a href="/w/index.php?title=Naraka_(Hinduizm)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Naraka (Hinduizm) (sayfa mevcut değil)">Naraka (Hinduizm)</a> ve <a href="/w/index.php?title=Yama_(Hinduizm)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yama (Hinduizm) (sayfa mevcut değil)">Yama (Hinduizm)</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Reincarnation_AS.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Reincarnation_AS.jpg/220px-Reincarnation_AS.jpg" decoding="async" width="220" height="318" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Reincarnation_AS.jpg/330px-Reincarnation_AS.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f3/Reincarnation_AS.jpg 2x" data-file-width="409" data-file-height="592" /></a><figcaption> <a href="/wiki/Reenkarnasyon" title="Reenkarnasyon">Reenkarnasyon</a> hakkındaki Hindu inançlarını tasvir eden illüstrasyon</figcaption></figure> <a href="/wiki/Hinduizm_metinleri" title="Hinduizm metinleri">Hindu metinlerinde</a> ölüm, bireysel ebedi ruhani <a href="/wiki/Jiva" title="Jiva">jiva-atma</a>'nın (ruh veya bilinçli benlik) mevcut geçici maddi bedenden çıkması olarak tanımlanır. Ruh, beden artık bilinçli benliği (yaşamı) sürdüremediğinde bu bedenden çıkar; bu durum zihinsel veya fiziksel nedenlerden ya da daha doğru bir ifadeyle kişinin <a href="/w/index.php?title=Kama_(inan%C3%A7)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kama (inanç) (sayfa mevcut değil)">kama</a> (maddi arzular) doğrultusunda hareket edememesinden kaynaklanıyor olabilir.<a href="#cite_note-143">[143]</a> Gebe kalma sırasında ruh, kişinin <a href="/wiki/Karma" title="Karma">karmasının</a> (<a href="/wiki/Dharma" title="Dharma">dharma</a>'ya dayalı iyi/kötü maddi faaliyetler) kalan erdem ve erdemsizliklerine ve ölüm anındaki zihin durumuna (izlenimler veya son düşünceler) bağlı olarak uyumlu yeni bir bedene girer.<a href="#cite_note-144">[144]</a> Genellikle reenkarnasyon süreci kişinin önceki yaşamına dair tüm anılarını unutmasına neden olur. Hiçbir şey gerçekten ölmediği ve geçici maddi beden hem bu yaşamda hem de bir sonraki yaşamda sürekli değiştiği için, ölüm kişinin önceki deneyimlerini unutması anlamına gelir.<a href="#cite_note-145">[145]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="İslam">İslam</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=36" title="Değiştirilen bölüm: İslam" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=36" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: İslam">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ayrıca bakınız: <a href="/wiki/Ecel" title="Ecel">Ecel</a></div> <a href="/wiki/%C4%B0slam" title="İslam">İslami</a> görüşe göre ölüm, ruhun bedenden ayrılması ve ölümden sonraki hayatın başlangıcıdır.<a href="#cite_note-146">[146]</a> Ölümden sonraki hayat ya da <a href="/wiki/Ahiret" title="Ahiret">ahiret</a>, İslam'ın <a href="/wiki/%C4%B0slam%27da_iman" title="İslam'da iman">altı ana inancından</a> biridir.<a href="#cite_note-147">[147]</a> Müslümanlar ölümü yaşamın sonu olarak görmek yerine, yaşamın başka bir biçimde devamı olarak görürler. İslam'da şu anda yeryüzündeki yaşam kısa, geçici bir yaşamdır ve her ruh için bir sınav dönemidir. Gerçek hayat, tüm insanların iki gruba ayrılacağı <a href="/wiki/K%C4%B1yamet" title="Kıyamet">kıyamet</a> günü ile başlar. Salih <a href="/wiki/M%C3%BCmin_(%C4%B0slam)" title="Mümin (İslam)">müminler</a> <a href="/wiki/%C4%B0slam%27da_cennet" title="İslam'da cennet">cennete</a> kabul edilecek, <a href="/wiki/K%C3%A2fir" title="Kâfir">kâfirler</a> ve zalimler ise <a href="/wiki/%C4%B0slam%27da_cehennem" title="İslam'da cehennem">cehennem</a> ateşinde cezalandırılacaktır.<a href="#cite_note-148">[148]</a> Müslümanlar ölümün tamamen doğal olduğuna ve <a href="/wiki/Allah" title="Allah">Allah</a> tarafından önceden belirlendiğine inanırlar.<a href="#cite_note-149">[149]</a> Bir insanın tam olarak ne zaman öleceğini yalnızca Allah bilir. <a href="/wiki/Kur%27an" title="Kur'an">Kur'an</a> ölümün kaçınılmaz olduğunu, insanlar ölümden ne kadar kaçmaya çalışırsa çalışsın, ölümün herkese ulaşacağını vurgular. (<a href="/wiki/Kaf_Suresi" title="Kaf Suresi">K50:16</a>) Dünya hayatı, insanların kendilerini gelecek hayata hazırlamaları ve Allah'a inanmayı ya da inanmamayı seçmeleri için tek şanstır ve ölüm bu öğrenme fırsatının sonudur.<a href="#cite_note-150">[150]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Yahudilik">Yahudilik</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=37" title="Değiştirilen bölüm: Yahudilik" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=37" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Yahudilik">kaynağı değiştir</a>]</div> <a href="/wiki/Yahudilik" title="Yahudilik">Yahudilikte</a> <a href="/w/index.php?title=Yahudi_eskatolojisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yahudi eskatolojisi (sayfa mevcut değil)">ölümden sonraki hayatla</a> ilgili çeşitli inançlar vardır, ancak bunların hiçbiri yaşamın ölüme tercih edilmesiyle çelişmez. Bunun nedeni kısmen ölümün herhangi bir <a href="/wiki/Mitsvah" title="Mitsvah">emri</a> yerine getirme olasılığına son vermesidir.<a href="#cite_note-151">[151]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Dil">Dil</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=38" title="Değiştirilen bölüm: Dil" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=38" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Dil">kaynağı değiştir</a>]</div> "Ölüm" sözcüğü <a href="/wiki/Eski_T%C3%BCrk%C3%A7e" title="Eski Türkçe">Eski Türkçedeki</a> öl- fiilinden +im son eki ile türemiştir.<a href="#cite_note-152">[152]</a> Ölüm kavramı ve semptomları ile kamuya açık forumlardaki tartışmalarda kullanılan farklı incelik dereceleri, çok sayıda bilimsel, yasal ve sosyal olarak kabul edilebilir terim veya örtmece yaratmıştır. Bir kişi öldüğünde, diğer sosyal olarak kabul görmüş, dini olarak özel, argo ve saygısız terimlerin yanı sıra "vefat ettiği", "hayatını kaybettiği" veya "süresinin dolduğu" da söylenir. Ölmüş bir kişiye resmi bir atıf olarak, "merhum" kelimesi kullanılabilir. Yaşamdan yoksun olan ölü kişi bir "<a href="/wiki/Ceset" title="Ceset">ceset</a>", "kadavra", "beden" veya tüm etler gittiğinde bir "<a href="/wiki/%C4%B0skelet" title="İskelet">iskelet</a>"tir. Genellikle insan olmayan ölü hayvanlar için "<a href="/wiki/Le%C5%9F" title="Leş">leş</a>" terimi kullanılmaktadır. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ayrıca_bakınız">Ayrıca bakınız</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=39" title="Değiştirilen bölüm: Ayrıca bakınız" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=39" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ayrıca bakınız">kaynağı değiştir</a>]</div> <ul><li><a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_i%C3%A7g%C3%BCd%C3%BCs%C3%BC" title="Ölüm içgüdüsü">Ölüm içgüdüsü</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_s%C4%B1ras%C4%B1" title="Ölüm sırası">Ölüm sırası</a></li> <li><a href="/wiki/Eskatoloji" title="Eskatoloji">Eskatoloji</a></li> <li><a href="/wiki/Kar%C5%8Dshi" title="Karōshi">Karōshi</a></li> <li><a href="/wiki/Parapsikoloji" title="Parapsikoloji">Parapsikoloji</a></li> <li><a href="/wiki/Tanatoloji" title="Tanatoloji">Tanatoloji</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kaynakça">Kaynakça</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=40" title="Değiştirilen bölüm: Kaynakça" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=40" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kaynakça">kaynağı değiştir</a>]</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32805677">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-count:2}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-count:3}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width" style="column-width: 30em;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1">^</a> <cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dictionary.com/browse/death">"death"</a>. <a href="/w/index.php?title=Dictionary.com&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dictionary.com (sayfa mevcut değil)">Dictionary.com</a> Unabridged. <a href="/wiki/Random_House" title="Random House">Random House</a>. Erişim tarihi: 27 Şubat 2021.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Dictionary.com+Unabridged&rft.atitle=death&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.dictionary.com%2Fbrowse%2Fdeath&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988"> Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (<a href="/wiki/Kategori:Ar%C5%9Fivlenmesi_gereken_ba%C4%9Flant%C4%B1ya_sahip_kaynak_%C5%9Fablonu_i%C3%A7eren_maddeler" title="Kategori:Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler">link</a>) </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">^</a> <cite id="CITEREFDeGrazia2021" class="kaynak">DeGrazia, David (2021), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://plato.stanford.edu/archives/sum2021/entries/death-definition/">"The Definition of Death"</a>, Zalta, Edward N. (Ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2021 bas.), Metaphysics Research Lab, Stanford University, 23 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220723222746/https://plato.stanford.edu/archives/sum2021/entries/death-definition/">arşivlendi</a>, erişim tarihi: 23 Temmuz 2022</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=The+Definition+of+Death&rft.btitle=The+Stanford+Encyclopedia+of+Philosophy&rft.edition=Summer+2021&rft.pub=Metaphysics+Research+Lab%2C+Stanford+University&rft.date=2021&rft.aulast=DeGrazia&rft.aufirst=David&rft_id=https%3A%2F%2Fplato.stanford.edu%2Farchives%2Fsum2021%2Fentries%2Fdeath-definition%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-3"><a href="#cite_ref-3">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Parent, Brendan; Turi, Angela (1 Aralık 2020). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://journalofethics.ama-assn.org/article/deaths-troubled-relationship-law/2020-12">"Death's Troubled Relationship With the Law"</a>. AMA Journal of Ethics. 22 (12): 1055-1061. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1001/amajethics.2020.1055">10.1001/amajethics.2020.1055</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/2376-6980">2376-6980</a>. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33419507">33419507</a>. 23 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220723222837/https://journalofethics.ama-assn.org/article/deaths-troubled-relationship-law/2020-12">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2022.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Death%27s+Troubled+Relationship+With+the+Law&rft.pages=1055-1061&rft.date=2020-12-01&rft.issn=2376-6980&rft_id=info%3Apmid%2F33419507&rft_id=info%3Adoi%2F10.1001%2Famajethics.2020.1055&rft.aulast=Parent&rft.aufirst=Brendan&rft.au=Turi%2C+Angela&rft_id=https%3A%2F%2Fjournalofethics.ama-assn.org%2Farticle%2Fdeaths-troubled-relationship-law%2F2020-12&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4">^</a> <cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dictionary.com/browse/brain-death">"brain death"</a>. <a href="/w/index.php?title=Dictionary.com&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dictionary.com (sayfa mevcut değil)">Dictionary.com</a> Unabridged. <a href="/wiki/Random_House" title="Random House">Random House</a>. Erişim tarihi: 27 Şubat 2021.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Dictionary.com+Unabridged&rft.atitle=brain+death&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.dictionary.com%2Fbrowse%2Fbrain-death&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988"> Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (<a href="/wiki/Kategori:Ar%C5%9Fivlenmesi_gereken_ba%C4%9Flant%C4%B1ya_sahip_kaynak_%C5%9Fablonu_i%C3%A7eren_maddeler" title="Kategori:Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler">link</a>) </li> <li id="cite_note-5"><a href="#cite_ref-5">^</a> <cite class="kaynak kitap">Hayman, Jarvis (2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/945734521">Human body decomposition</a>. Marc Oxenham, Australian National University. School of Archaeology and Anthropology. Amsterdam. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0128037133" title="Özel:KitapKaynakları/978-0128037133">978-0128037133</a>. <a href="/wiki/OCLC" title="OCLC">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/945734521">945734521</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Human+body+decomposition&rft.place=Amsterdam&rft.date=2016&rft_id=info%3Aoclcnum%2F945734521&rft.isbn=978-0128037133&rft.aulast=Hayman&rft.aufirst=Jarvis&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldcat.org%2Foclc%2F945734521&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-6"><a href="#cite_ref-6">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Masamoto, Yui; Piraino, Stefano; Miglietta, Maria Pia (1 Aralık 2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6893190">"Transcriptome Characterization of Reverse Development in Turritopsis dohrnii (Hydrozoa, Cnidaria)"</a>. G3: Genes, Genomes, Genetics. 9 (12): 4127-4138. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1534/g3.119.400487">10.1534/g3.119.400487</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/2160-1836">2160-1836</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central#PMCID" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6893190">6893190</a> $2. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31619459">31619459</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Transcriptome+Characterization+of+Reverse+Development+in+Turritopsis+dohrnii+%28Hydrozoa%2C+Cnidaria%29&rft.pages=4127-4138&rft.date=2019-12-01&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC6893190&rft.issn=2160-1836&rft_id=info%3Apmid%2F31619459&rft_id=info%3Adoi%2F10.1534%2Fg3.119.400487&rft.aulast=Masamoto&rft.aufirst=Yui&rft.au=Piraino%2C+Stefano&rft.au=Miglietta%2C+Maria+Pia&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC6893190&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-US_President's_Commission_-1981-7">^ <a href="#cite_ref-US_President's_Commission_-1981_7-0">a</a> <a href="#cite_ref-US_President's_Commission_-1981_7-1">b</a> <cite class="kaynak kitap">United States. President's Commission for the Study of Ethical Problems in Medicine and Biomedical and Behavioral Research (1981). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=fd3sFRTejuIC">Defining Death: A Report on the Medical, Legal and Ethical Issues in the Determination of Death · Part 34</a>. The Commission. s. 63. 17 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230817193515/https://books.google.com/books?id=fd3sFRTejuIC">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Defining+Death%3A+A+Report+on+the+Medical%2C+Legal+and+Ethical+Issues+in+the+Determination+of+Death+%C2%B7+Part+34&rft.pages=63&rft.pub=The+Commission&rft.date=1981&rft.au=United+States.+President%27s+Commission+for+the+Study+of+Ethical+Problems+in+Medicine+and+Biomedical+and+Behavioral+Research&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dfd3sFRTejuIC&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-US_Department_of_the_Army-1999-8">^ <a href="#cite_ref-US_Department_of_the_Army-1999_8-0">a</a> <a href="#cite_ref-US_Department_of_the_Army-1999_8-1">b</a> <cite class="kaynak kitap">United States Department of the Army (1999). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=YLdfpIvnkZQC&q=CPR">Leadership Education and Training (LET 1)</a>. United States Department of the Army. s. 188. 17 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230817193517/https://books.google.com/books?id=YLdfpIvnkZQC&q=CPR">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Leadership+Education+and+Training+%28LET+1%29&rft.pages=188&rft.pub=United+States+Department+of+the+Army&rft.date=1999&rft.au=United+States+Department+of+the+Army&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DYLdfpIvnkZQC%26q%3DCPR&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Zaner-2011-9">^ <a href="#cite_ref-Zaner-2011_9-0">a</a> <a href="#cite_ref-Zaner-2011_9-1">b</a> <cite class="kaynak kitap">Zaner, Richard M. (2011). Death: Beyond Whole-Brain Criteria (1. bas.). <a href="/w/index.php?title=Springer_Publishing_Company&action=edit&redlink=1" class="new" title="Springer Publishing Company (sayfa mevcut değil)">Springer</a>. ss. 77, 125. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-9401077200" title="Özel:KitapKaynakları/978-9401077200">978-9401077200</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Death%3A+Beyond+Whole-Brain+Criteria&rft.pages=77%2C+125&rft.edition=1.&rft.pub=Springer&rft.date=2011&rft.isbn=978-9401077200&rft.aulast=Zaner&rft.aufirst=Richard+M.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-10"><a href="#cite_ref-10">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Proskuryakov, Sergey Y.; Konoplyannikov, Anatoli G; Gabai, Vladimir L (1 Şubat 2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0014482702000277">"Necrosis: a specific form of programmed cell death?"</a>. Experimental Cell Research. 283 (1): 1-16. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016/S0014-4827%2802%2900027-7">10.1016/S0014-4827(02)00027-7</a>. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12565815">12565815</a>. 13 Mart 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230313092153/https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0014482702000277">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023 – Elsevier Science Direct vasıtasıyla.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Necrosis%3A+a+specific+form+of+programmed+cell+death%3F&rft.pages=1-16&rft.date=2003-02-01&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0014-4827%2802%2900027-7&rft_id=info%3Apmid%2F12565815&rft.aulast=Proskuryakov&rft.aufirst=Sergey+Y.&rft.au=Konoplyannikov%2C+Anatoli+G&rft.au=Gabai%2C+Vladimir+L&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sciencedirect.com%2Fscience%2Farticle%2Fabs%2Fpii%2FS0014482702000277&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-11"><a href="#cite_ref-11">^</a> <cite class="kaynak kitap">Louten, Jennifer (2016). Essential Human Virology. <a href="/wiki/Elsevier_Science" class="mw-redirect" title="Elsevier Science">Elsevier Science</a>. s. 6. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0128011713" title="Özel:KitapKaynakları/978-0128011713">978-0128011713</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Essential+Human+Virology&rft.pages=6&rft.pub=Elsevier+Science&rft.date=2016&rft.isbn=978-0128011713&rft.aulast=Louten&rft.aufirst=Jennifer&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-12"><a href="#cite_ref-12">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Richtie, Hannah; Spooner, Fiona; Roser, Max (February 2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ourworldindata.org/causes-of-death#:~:text=Cardiovascular%20diseases%20are%20the%20leading,second%20biggest%20cause%20are%20cancers.">"Causes of death"</a>. Our World in Data. 20 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180520193352/https://ourworldindata.org/causes-of-death#:~:text=Cardiovascular%20diseases%20are%20the%20leading,second%20biggest%20cause%20are%20cancers.">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 14 Şubat 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Causes+of+death&rft.date=2018-02&rft.aulast=Richtie&rft.aufirst=Hannah&rft.au=Spooner%2C+Fiona&rft.au=Roser%2C+Max&rft_id=https%3A%2F%2Fourworldindata.org%2Fcauses-of-death%23%3A~%3Atext%3DCardiovascular%2520diseases%2520are%2520the%2520leading%2Csecond%2520biggest%2520cause%2520are%2520cancers.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Newcomb-2019-13">^ <a href="#cite_ref-Newcomb-2019_13-0">a</a> <a href="#cite_ref-Newcomb-2019_13-1">b</a> <cite class="kaynak web">Newcomb, Tim (17 Ekim 2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200401042544/https://www.britannica.com/list/7-unique-burial-rituals-across-the-world">"7 Unique Burial Rituals Across the World"</a>. Encyclopedia Brittanica. 1 Nisan 2020 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/list/7-unique-burial-rituals-across-the-world">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Encyclopedia+Brittanica&rft.atitle=7+Unique+Burial+Rituals+Across+the+World&rft.date=2019-10-17&rft.aulast=Newcomb&rft.aufirst=Tim&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2Flist%2F7-unique-burial-rituals-across-the-world&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Stambler-2017-14">^ <a href="#cite_ref-Stambler-2017_14-0">a</a> <a href="#cite_ref-Stambler-2017_14-1">b</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Stambler, Ilia (1 Ekim 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5614323">"Recognizing Degenerative Aging as a Treatable Medical Condition: Methodology and Policy"</a>. Aging and Disease. 8 (5): 583-589. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.14336/AD.2017.0130">10.14336/AD.2017.0130</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central#PMCID" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5614323">5614323</a> $2. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28966803">28966803</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Recognizing+Degenerative+Aging+as+a+Treatable+Medical+Condition%3A+Methodology+and+Policy&rft.pages=583-589&rft.date=2017-10-01&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5614323&rft_id=info%3Apmid%2F28966803&rft_id=info%3Adoi%2F10.14336%2FAD.2017.0130&rft.aulast=Stambler&rft.aufirst=Ilia&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5614323&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Fontana-2010-15">^ <a href="#cite_ref-Fontana-2010_15-0">a</a> <a href="#cite_ref-Fontana-2010_15-1">b</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Fontana, Luigi; Partridge, Linda; Longo, Valter L. (16 Nisan 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3607354">"Extending Healthy Life Span—From Yeast to Humans"</a>. Science. 328 (5976): 321-326. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2010Sci...328..321F">2010Sci...328..321F</a>. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1126/science.1172539">10.1126/science.1172539</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central#PMCID" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3607354">3607354</a> $2. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20395504">20395504</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Extending+Healthy+Life+Span%E2%80%94From+Yeast+to+Humans&rft.pages=321-326&rft.date=2010-04-16&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3607354&rft_id=info%3Apmid%2F20395504&rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.1172539&rft_id=info%3Abibcode%2F2010Sci...328..321F&rft.aulast=Fontana&rft.aufirst=Luigi&rft.au=Partridge%2C+Linda&rft.au=Longo%2C+Valter+L.&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3607354&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-MohammadSamir-16"><a href="#cite_ref-MohammadSamir_16-0">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Samir Hossain Mohammad; Gilbert Peter (2010). "Concepts of Death: A key to our adjustment". Illness, Crisis and Loss. 18 (1).</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Concepts+of+Death%3A+A+key+to+our+adjustment&rft.date=2010&rft.au=Samir+Hossain+Mohammad&rft.au=Gilbert+Peter&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-17"><a href="#cite_ref-17">^</a> <cite class="kaynak kitap">Veatch, Robert M.; Ross, Lainie F. (2016). Defining Death: The Case for Choice. <a href="/w/index.php?title=Georgetown_University_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Georgetown University Press (sayfa mevcut değil)">Georgetown University Press</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1626163560" title="Özel:KitapKaynakları/978-1626163560">978-1626163560</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Defining+Death%3A+The+Case+for+Choice&rft.pub=Georgetown+University+Press&rft.date=2016&rft.isbn=978-1626163560&rft.aulast=Veatch&rft.aufirst=Robert+M.&rft.au=Ross%2C+Lainie+F.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-18"><a href="#cite_ref-18">^</a> <cite class="kaynak dergi"><a href="/w/index.php?title=Robin_Marantz_Henig&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robin Marantz Henig (sayfa mevcut değil)">Henig, Robin Marantz</a> (April 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nationalgeographic.com/magazine/2016/04/dying-death-brain-dead-body-consciousness-science/">"Crossing Over: How Science Is Redefining Life and Death"</a>. <a href="/wiki/National_Geographic" title="National Geographic">National Geographic</a>. 1 Kasım 2017 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171101071129/https://www.nationalgeographic.com/magazine/2016/04/dying-death-brain-dead-body-consciousness-science/">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 23 Ekim 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Crossing+Over%3A+How+Science+Is+Redefining+Life+and+Death&rft.date=2016-04&rft.au=Henig%2C+Robin+Marantz&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nationalgeographic.com%2Fmagazine%2F2016%2F04%2Fdying-death-brain-dead-body-consciousness-science%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-19"><a href="#cite_ref-19">^</a> <cite class="kaynak web">Animal Ethics (2023). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141108091811/https://www.animal-ethics.org/beings-conscious/#:~:text=Non%2Dsentient%20animals%20would%20then,and%20even%20engage%20in%20locomotion.">"What beings are not conscious"</a>. Animal Ethics. 8 Kasım 2014 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.animal-ethics.org/beings-conscious/#:~:text=Non%2Dsentient%20animals%20would%20then,and%20even%20engage%20in%20locomotion.">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Animal+Ethics&rft.atitle=What+beings+are+not+conscious&rft.date=2023&rft.au=Animal+Ethics&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.animal-ethics.org%2Fbeings-conscious%2F%23%3A~%3Atext%3DNon%252Dsentient%2520animals%2520would%2520then%2Cand%2520even%2520engage%2520in%2520locomotion.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-20"><a href="#cite_ref-20">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Antony, Micheal V. (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://philpapers.org/rec/ANTICA#:~:text=It%20is%20widely%20assumed%20that,consciousness%2C%20to%20name%20a%20few.">"Is 'consciousness' ambiguous?"</a>. Journal of Consciousness Studies. 8 (2): 19-44. 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230306150630/https://philpapers.org/rec/ANTICA#:~:text=It%20is%20widely%20assumed%20that,consciousness%2C%20to%20name%20a%20few.">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023 – PhilPapers vasıtasıyla.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Is+%27consciousness%27+ambiguous%3F&rft.pages=19-44&rft.date=2001&rft.aulast=Antony&rft.aufirst=Micheal+V.&rft_id=https%3A%2F%2Fphilpapers.org%2Frec%2FANTICA%23%3A~%3Atext%3DIt%2520is%2520widely%2520assumed%2520that%2Cconsciousness%252C%2520to%2520name%2520a%2520few.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-21"><a href="#cite_ref-21">^</a> <cite class="kaynak kitap">Metcalf, Peter; Huntington, Richard (1991). Celebrations of Death: The Anthropology of Mortuary Ritual. New York: Cambridge Press.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Celebrations+of+Death%3A+The+Anthropology+of+Mortuary+Ritual&rft.place=New+York&rft.pub=Cambridge+Press&rft.date=1991&rft.aulast=Metcalf&rft.aufirst=Peter&rft.au=Huntington%2C+Richard&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988"> [<a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme">sayfa belirt</a>] </li> <li id="cite_note-DeGrazia-2017-22">^ <a href="#cite_ref-DeGrazia-2017_22-0">a</a> <a href="#cite_ref-DeGrazia-2017_22-1">b</a> <cite id="CITEREFDeGrazia2017" class="kaynak">DeGrazia, David (2017), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://plato.stanford.edu/archives/spr2017/entries/death-definition/">"The Definition of Death"</a>, Zalta, Edward N. (Ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2017 bas.), Metaphysics Research Lab, Stanford University, 18 Mart 2019 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190318071254/https://plato.stanford.edu/archives/spr2017/entries/death-definition/">arşivlendi</a>, erişim tarihi: 19 Şubat 2019</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=The+Definition+of+Death&rft.btitle=The+Stanford+Encyclopedia+of+Philosophy&rft.edition=Spring+2017&rft.pub=Metaphysics+Research+Lab%2C+Stanford+University&rft.date=2017&rft.aulast=DeGrazia&rft.aufirst=David&rft_id=https%3A%2F%2Fplato.stanford.edu%2Farchives%2Fspr2017%2Fentries%2Fdeath-definition%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Bernat-2018-23">^ <a href="#cite_ref-Bernat-2018_23-0">a</a> <a href="#cite_ref-Bernat-2018_23-1">b</a> <a href="#cite_ref-Bernat-2018_23-2">c</a> <a href="#cite_ref-Bernat-2018_23-3">d</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Bernat, James L. (2018). "Conceptual Issues in DCDD Donor Death Determination". Hastings Center Report. 48 (S4): S26-S28. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1002/hast.948">10.1002/hast.948</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1552-146X">1552-146X</a>. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30584853">30584853</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Conceptual+Issues+in+DCDD+Donor+Death+Determination&rft.pages=S26-S28&rft.date=2018&rft.issn=1552-146X&rft_id=info%3Apmid%2F30584853&rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2Fhast.948&rft.aulast=Bernat&rft.aufirst=James+L.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-24"><a href="#cite_ref-24">^</a> <cite class="kaynak kitap">Belkin, Gary Stuart (2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/deathbeforedying0000belk">Death Before Dying: History, Medicine, and Brain Death</a>. <a href="/wiki/Oxford_University_Press" title="Oxford University Press">Oxford University Press</a>. ss. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/deathbeforedying0000belk/page/220">220</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0199898176" title="Özel:KitapKaynakları/978-0199898176">978-0199898176</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Death+Before+Dying%3A+History%2C+Medicine%2C+and+Brain+Death.&rft.pages=220&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=2014&rft.isbn=978-0199898176&rft.aulast=Belkin&rft.aufirst=Gary+Stuart&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fdeathbeforedying0000belk&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-25"><a href="#cite_ref-25">^</a> <cite class="kaynak web">New York State Department of Health (2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120124021515/https://www.health.ny.gov/professionals/hospital_administrator/letters/2011/brain_death_guidelines.htm">"Guidelines for Determining Brain Death"</a>. New York State. 24 Ocak 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.health.ny.gov/professionals/hospital_administrator/letters/2011/brain_death_guidelines.htm">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=New+York+State&rft.atitle=Guidelines+for+Determining+Brain+Death&rft.date=2011&rft.au=New+York+State+Department+of+Health&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.health.ny.gov%2Fprofessionals%2Fhospital_administrator%2Fletters%2F2011%2Fbrain_death_guidelines.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-26"><a href="#cite_ref-26">^</a> <cite class="kaynak web">National Health Service of the UK (8 Eylül 2022). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081112175311/https://www.nhs.uk/conditions/brain-death/#:~:text=Brain%20death%20(also%20known%20as,is%20legally%20confirmed%20as%20dead.">"Overview: Brain death"</a>. National Health Service. 12 Kasım 2008 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nhs.uk/conditions/brain-death/#:~:text=Brain%20death%20(also%20known%20as,is%20legally%20confirmed%20as%20dead.">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=National+Health+Service&rft.atitle=Overview%3A+Brain+death&rft.date=2022-09-08&rft.au=National+Health+Service+of+the+UK&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nhs.uk%2Fconditions%2Fbrain-death%2F%23%3A~%3Atext%3DBrain%2520death%2520%28also%2520known%2520as%2Cis%2520legally%2520confirmed%2520as%2520dead.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-27"><a href="#cite_ref-27">^</a> <cite class="kaynak web">Nitkin, Karen (11 Eylül 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20191010230354/https://www.hopkinsmedicine.org/news/articles/the-challenges-of-defining-and-diagnosing-brain-death#:~:text=Brain%20death%3A%20Irreversible%20cessation%20of,severe%20illness%20or%20brain%20injury.">"The Challenges of Defining and Diagnosing Brain Death"</a>. Johns Hopkins Medicine. 10 Ekim 2019 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.hopkinsmedicine.org/news/articles/the-challenges-of-defining-and-diagnosing-brain-death#:~:text=Brain%20death%3A%20Irreversible%20cessation%20of,severe%20illness%20or%20brain%20injury.">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Johns+Hopkins+Medicine&rft.atitle=The+Challenges+of+Defining+and+Diagnosing+Brain+Death&rft.date=2017-09-11&rft.aulast=Nitkin&rft.aufirst=Karen&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.hopkinsmedicine.org%2Fnews%2Farticles%2Fthe-challenges-of-defining-and-diagnosing-brain-death%23%3A~%3Atext%3DBrain%2520death%253A%2520Irreversible%2520cessation%2520of%2Csevere%2520illness%2520or%2520brain%2520injury.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-28"><a href="#cite_ref-28">^</a> <cite class="kaynak kitap">Chernecky, Cynthia C.; Berger, Barbara J. (2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/laboratorytestsd0000unse_j0w2">Laboratory Tests and Diagnostic Procedures</a> (6. bas.). Saunders. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1455706945" title="Özel:KitapKaynakları/978-1455706945">978-1455706945</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Laboratory+Tests+and+Diagnostic+Procedures&rft.edition=6.&rft.pub=Saunders&rft.date=2013&rft.isbn=978-1455706945&rft.aulast=Chernecky&rft.aufirst=Cynthia+C.&rft.au=Berger%2C+Barbara+J.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Flaboratorytestsd0000unse_j0w2&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Miller-29"><a href="#cite_ref-Miller_29-0">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Miller, F.G. (October 2009). "Death and organ donation: back to the future". Journal of Medical Ethics. 35 (10): 616-620. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1136/jme.2009.030627">10.1136/jme.2009.030627</a>. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19793942">19793942</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Death+and+organ+donation%3A+back+to+the+future&rft.pages=616-620&rft.date=2009-10&rft_id=info%3Adoi%2F10.1136%2Fjme.2009.030627&rft_id=info%3Apmid%2F19793942&rft.aulast=Miller&rft.aufirst=F.G.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Magnus-2014-30"><a href="#cite_ref-Magnus-2014_30-0">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Magnus, David C.; Wilfond, Benjamin S.; Caplan, Arthur L. (6 Mart 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_new-england-journal-of-medicine_2014-03-06_370_10/page/891">"Accepting Brain Death"</a>. New England Journal of Medicine. 370 (10): 891-894. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1056/NEJMp1400930">10.1056/NEJMp1400930</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0028-4793">0028-4793</a>. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24499177">24499177</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Accepting+Brain+Death&rft.pages=891-894&rft.date=2014-03-06&rft.issn=0028-4793&rft_id=info%3Apmid%2F24499177&rft_id=info%3Adoi%2F10.1056%2FNEJMp1400930&rft.aulast=Magnus&rft.aufirst=David+C.&rft.au=Wilfond%2C+Benjamin+S.&rft.au=Caplan%2C+Arthur+L.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_new-england-journal-of-medicine_2014-03-06_370_10%2Fpage%2F891&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-31"><a href="#cite_ref-31">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Nicol, A. U.; Morton, A. J. (11 Haziran 2020). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7289807">"Characteristic patterns of EEG oscillations in sheep (Ovis aries) induced by ketamine may explain the psychotropic effects seen in humans"</a>. Scientific Reports. 10 (1): 9440. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2020NatSR..10.9440N">2020NatSR..10.9440N</a>. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038/s41598-020-66023-8">10.1038/s41598-020-66023-8</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central#PMCID" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7289807">7289807</a> $2. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32528071">32528071</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Characteristic+patterns+of+EEG+oscillations+in+sheep+%28Ovis+aries%29+induced+by+ketamine+may+explain+the+psychotropic+effects+seen+in+humans.&rft.pages=9440&rft.date=2020-06-11&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC7289807&rft_id=info%3Apmid%2F32528071&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fs41598-020-66023-8&rft_id=info%3Abibcode%2F2020NatSR..10.9440N&rft.aulast=Nicol&rft.aufirst=A.+U.&rft.au=Morton%2C+A.+J.&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC7289807&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-32"><a href="#cite_ref-32">^</a> <cite class="kaynak web">New York Department of Health (5 Aralık 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120124021515/https://www.health.ny.gov/professionals/hospital_administrator/letters/2011/brain_death_guidelines.htm#:~:text=Electroencephalography%20(EEG)%3A%20Brain%20death,criteria%20listed%20in%20Appendix%202.">"Guidelines for Determining Brain Death"</a>. New York State. 24 Ocak 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.health.ny.gov/professionals/hospital_administrator/letters/2011/brain_death_guidelines.htm#:~:text=Electroencephalography%20(EEG)%3A%20Brain%20death,criteria%20listed%20in%20Appendix%202.">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=New+York+State&rft.atitle=Guidelines+for+Determining+Brain+Death&rft.date=2011-12-05&rft.au=New+York+Department+of+Health&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.health.ny.gov%2Fprofessionals%2Fhospital_administrator%2Fletters%2F2011%2Fbrain_death_guidelines.htm%23%3A~%3Atext%3DElectroencephalography%2520%28EEG%29%253A%2520Brain%2520death%2Ccriteria%2520listed%2520in%2520Appendix%25202.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-33"><a href="#cite_ref-33">^</a> <cite class="kaynak kitap">National Conference of Commissioners on Uniform State Laws; American Bar Association; American Medical Association (1981). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://lchc.ucsd.edu/cogn_150/Readings/death_act.pdf">Uniform Determination of Death Act</a> (PDF). 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230326130414/https://lchc.ucsd.edu/cogn_150/Readings/death_act.pdf">arşivlendi</a> (PDF). Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Uniform+Determination+of+Death+Act&rft.date=1981&rft.au=National+Conference+of+Commissioners+on+Uniform+State+Laws&rft.au=American+Bar+Association&rft.au=American+Medical+Association&rft_id=https%3A%2F%2Flchc.ucsd.edu%2Fcogn_150%2FReadings%2Fdeath_act.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-34"><a href="#cite_ref-34">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Lewis, Ariane; Cahn-Fuller, Katherine; Caplan, Arthur (March 2017). "Shouldn't Dead Be Dead?: The Search for a Uniform Definition of Death". The Journal of Law, Medicine & Ethics. 45 (1): 112-128. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1177/1073110517703105">10.1177/1073110517703105</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1073-1105">1073-1105</a>. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28661278">28661278</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Shouldn%27t+Dead+Be+Dead%3F%3A+The+Search+for+a+Uniform+Definition+of+Death&rft.pages=112-128&rft.date=2017-03&rft.issn=1073-1105&rft_id=info%3Apmid%2F28661278&rft_id=info%3Adoi%2F10.1177%2F1073110517703105&rft.aulast=Lewis&rft.aufirst=Ariane&rft.au=Cahn-Fuller%2C+Katherine&rft.au=Caplan%2C+Arthur&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-35"><a href="#cite_ref-35">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Sarbey, Ben (1 Aralık 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5570697">"Definitions of death: brain death and what matters in a person"</a>. Journal of Law and the Biosciences. 3 (3): 743-752. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093/jlb/lsw054">10.1093/jlb/lsw054</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central#PMCID" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5570697">5570697</a> $2. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28852554">28852554</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Definitions+of+death%3A+brain+death+and+what+matters+in+a+person&rft.pages=743-752&rft.date=2016-12-01&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5570697&rft_id=info%3Apmid%2F28852554&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fjlb%2Flsw054&rft.aulast=Sarbey&rft.aufirst=Ben&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5570697&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Bernat-2013-36">^ <a href="#cite_ref-Bernat-2013_36-0">a</a> <a href="#cite_ref-Bernat-2013_36-1">b</a> <a href="#cite_ref-Bernat-2013_36-2">c</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Bernat, James L. (March 2013). "Controversies in defining and determining death in critical care". Nature Reviews Neurology. 9 (3): 164-173. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038/nrneurol.2013.12">10.1038/nrneurol.2013.12</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1759-4766">1759-4766</a>. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23419370">23419370</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Controversies+in+defining+and+determining+death+in+critical+care&rft.pages=164-173&rft.date=2013-03&rft.issn=1759-4766&rft_id=info%3Apmid%2F23419370&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnrneurol.2013.12&rft.aulast=Bernat&rft.aufirst=James+L.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-37"><a href="#cite_ref-37">^</a> <cite class="kaynak web">Australian Department of Health and Aged Care (June 2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200301223347/https://www.healthdirect.gov.au/the-physical-process-of-dying">"The physical process of dying"</a>. Health Direct. 1 Mart 2020 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.healthdirect.gov.au/the-physical-process-of-dying">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Health+Direct&rft.atitle=The+physical+process+of+dying&rft.date=2021-06&rft.au=Australian+Department+of+Health+and+Aged+Care&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.healthdirect.gov.au%2Fthe-physical-process-of-dying&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Dolinak-2005-38">^ <a href="#cite_ref-Dolinak-2005_38-0">a</a> <a href="#cite_ref-Dolinak-2005_38-1">b</a> <cite class="kaynak kitap">Dolinak, David; Matshes, Evan; Lew, Emma O. (2005). Forensic Pathology: Principles and Practice. <a href="/wiki/Elsevier" title="Elsevier">Elsevier</a>. s. 526. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0080470665" title="Özel:KitapKaynakları/978-0080470665">978-0080470665</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Forensic+Pathology%3A+Principles+and+Practice&rft.pages=526&rft.pub=Elsevier&rft.date=2005&rft.isbn=978-0080470665&rft.aulast=Dolinak&rft.aufirst=David&rft.au=Matshes%2C+Evan&rft.au=Lew%2C+Emma+O.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-39"><a href="#cite_ref-39">^</a> <cite class="kaynak kitap">World Health Organization (1979). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/medicalcertifica0000worl">Medical Certification of Cause of Death: Instructions for Physicians on Use of International Form of Medical Certificate of Cause of Death</a>. <a href="/wiki/World_Health_Organization" class="mw-redirect" title="World Health Organization">World Health Organization</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-9241560627" title="Özel:KitapKaynakları/978-9241560627">978-9241560627</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Medical+Certification+of+Cause+of+Death%3A+Instructions+for+Physicians+on+Use+of+International+Form+of+Medical+Certificate+of+Cause+of+Death&rft.pub=World+Health+Organization&rft.date=1979&rft.isbn=978-9241560627&rft.au=World+Health+Organization&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fmedicalcertifica0000worl&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-40"><a href="#cite_ref-40">^</a> <a href="#CITEREFBondeson2001">Bondeson 2001</a>, s. 77 </li> <li id="cite_note-41"><a href="#cite_ref-41">^</a> <a href="#CITEREFBondeson2001">Bondeson 2001</a>, ss. 56, 71. </li> <li id="cite_note-42"><a href="#cite_ref-42">^</a> <a href="#CITEREFBondeson2001">Bondeson 2001</a>, s. 239 </li> <li id="cite_note-Limmer-43">^ <a href="#cite_ref-Limmer_43-0">a</a> <a href="#cite_ref-Limmer_43-1">b</a> <cite class="kaynak kitap">Limmer, Dan; O'Keefe, Michael F.; Bergeron, J. David; Grant, Harvey; Murray, Bob; Dickinson, Ed (21 Aralık 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/emergencycare0000unse">Brady Emergency Care AHA</a> (10. Updated bas.). Prentice Hall. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0131593909" title="Özel:KitapKaynakları/978-0131593909">978-0131593909</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Brady+Emergency+Care+AHA&rft.edition=10.+Updated&rft.pub=Prentice+Hall&rft.date=2006-12-21&rft.isbn=978-0131593909&rft.au=Limmer%2C+Dan&rft.au=O%27Keefe%2C+Michael+F.&rft.au=Bergeron%2C+J.+David&rft.au=Grant%2C+Harvey&rft.au=Murray%2C+Bob&rft.au=Dickinson%2C+Ed&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Femergencycare0000unse&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-InfoDeath-44">^ <a href="#cite_ref-InfoDeath_44-0">a</a> <a href="#cite_ref-InfoDeath_44-1">b</a> <cite class="kaynak web">Merkle, Ralph. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.merkle.com/definitions/infodeath.html">"Information-Theoretic Death"</a>. merkle.com. 9 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160809190714/http://www.merkle.com/definitions/infodeath.html">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 4 Haziran 2016. <q>A person is dead according to the information-theoretic criterion if the structures that encode memory and personality have been so disrupted that it is no longer possible in principle to recover them. If inference of the state of memory and personality are feasible in principle, and therefore restoration to an appropriate functional state is likewise feasible in principle, then the person is not dead.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=merkle.com&rft.atitle=Information-Theoretic+Death&rft.aulast=Merkle&rft.aufirst=Ralph&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.merkle.com%2Fdefinitions%2Finfodeath.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-doi10.2202/1941-6008.1011-45">^ <a href="#cite_ref-doi10.2202/1941-6008.1011_45-0">a</a> <a href="#cite_ref-doi10.2202/1941-6008.1011_45-1">b</a> <a href="#cite_ref-doi10.2202/1941-6008.1011_45-2">c</a> <a href="#cite_ref-doi10.2202/1941-6008.1011_45-3">d</a> <a href="#cite_ref-doi10.2202/1941-6008.1011_45-4">e</a> <a href="#cite_ref-doi10.2202/1941-6008.1011_45-5">f</a> <cite class="kaynak akademik-dergi"><a href="/wiki/Aubrey_de_Grey" title="Aubrey de Grey">Aubrey D.N.J, de Grey</a> (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161013163622/http://www.sens.org/files/pdf/ENHANCE-PP.pdf">"Life Span Extension Research and Public Debate: Societal Considerations"</a> (PDF). Studies in Ethics, Law, and Technology. 1 (1, Article 5). <a href="/wiki/CiteSeerX" title="CiteSeerX">CiteSeerX</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/summary?doi=10.1.1.395.745">10.1.1.395.745</a> $2. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2202/1941-6008.1011">10.2202/1941-6008.1011</a>. 13 Ekim 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sens.org/files/pdf/ENHANCE-PP.pdf">kaynağından</a> (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2009. <q>roughly 150,000 deaths that occur each day across the globe</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Life+Span+Extension+Research+and+Public+Debate%3A+Societal+Considerations&rft.date=2007&rft_id=%2F%2Fciteseerx.ist.psu.edu%2Fviewdoc%2Fsummary%3Fdoi%3D10.1.1.395.745&rft_id=info%3Adoi%2F10.2202%2F1941-6008.1011&rft.aulast=Aubrey+D.N.J&rft.aufirst=de+Grey&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sens.org%2Ffiles%2Fpdf%2FENHANCE-PP.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-WHO2004data-46"><a href="#cite_ref-WHO2004data_46-0">^</a> <cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs104/en/index.html">"Tuberculosis Fact sheet N°104 – Global and regional incidence"</a>. <a href="/wiki/World_Health_Organization" class="mw-redirect" title="World Health Organization">WHO</a>. March 2006. 30 Aralık 2013 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131230232509/http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs104/en/index.html">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 6 Ekim 2006.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Tuberculosis+Fact+sheet+N%C2%B0104+%E2%80%93+Global+and+regional+incidence&rft.pub=WHO&rft.date=2006-03&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.who.int%2Fmediacentre%2Ffactsheets%2Ffs104%2Fen%2Findex.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-47"><a href="#cite_ref-47">^</a> <cite class="kaynak web">Chris Thomas, Global Health/Health Infectious Diseases and Nutrition (2 Haziran 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20040126050719/http://www.usaid.gov/our_work/global_health/mch/ch/techareas/malaria_brief.html">"USAID's Malaria Programs"</a>. Usaid.gov. 26 Ocak 2004 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.usaid.gov/our_work/global_health/mch/ch/techareas/malaria_brief.html">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USAID%27s+Malaria+Programs&rft.pub=Usaid.gov&rft.date=2009-06-02&rft.au=Chris+Thomas%2C+Global+Health%2FHealth+Infectious+Diseases+and+Nutrition&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.usaid.gov%2Four_work%2Fglobal_health%2Fmch%2Fch%2Ftechareas%2Fmalaria_brief.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-48"><a href="#cite_ref-48">^</a> <cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.theguardian.com/world/2005/mar/04/aids">"Aids could kill 90 million Africans, says UN"</a>. <a href="/wiki/The_Guardian" title="The Guardian">The Guardian</a>. Londra. 4 Mart 2005. 29 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130829025536/http://www.theguardian.com/world/2005/mar/04/aids">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Aids+could+kill+90+million+Africans%2C+says+UN&rft.place=Londra&rft.date=2005-03-04&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.theguardian.com%2Fworld%2F2005%2Fmar%2F04%2Faids&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-49"><a href="#cite_ref-49">^</a> <cite class="kaynak haber">Terry Leonard (4 Haziran 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/06/03/AR2006060300229.html">"AIDS Toll May Reach 100 Million in Africa"</a>. <a href="/wiki/The_Washington_Post" title="The Washington Post">The Washington Post</a>. 17 Aralık 2013 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131217223543/http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/06/03/AR2006060300229.html">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 26 Aralık 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=AIDS+Toll+May+Reach+100+Million+in+Africa&rft.date=2006-06-04&rft.au=Terry+Leonard&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.washingtonpost.com%2Fwp-dyn%2Fcontent%2Farticle%2F2006%2F06%2F03%2FAR2006060300229.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-50"><a href="#cite_ref-50">^</a> <a href="/w/index.php?title=Jean_Ziegler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jean Ziegler (sayfa mevcut değil)">Jean Ziegler</a>, L'Empire de la honte, Fayard, 2007 <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-2253121152" title="Özel:KitapKaynakları/978-2253121152">978-2253121152</a> p. 130. </li> <li id="cite_note-who2-51">^ <a href="#cite_ref-who2_51-0">a</a> <a href="#cite_ref-who2_51-1">b</a> <cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080308173338/http://www.who.int/tobacco/mpower/mpower_report_full_2008.pdf">"WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2008"</a> (PDF). <a href="/wiki/World_Health_Organization" class="mw-redirect" title="World Health Organization">WHO</a>. 2008. 8 Mart 2008 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.who.int/tobacco/mpower/mpower_report_full_2008.pdf">kaynağından</a> (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=WHO+Report+on+the+Global+Tobacco+Epidemic%2C+2008&rft.pub=WHO&rft.date=2008&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.who.int%2Ftobacco%2Fmpower%2Fmpower_report_full_2008.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-52"><a href="#cite_ref-52">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Olshansky, S. Jay; Perry, Daniel; Miller, Richard A.; Butler, Robert N. (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_scientist_2006-11_20_11/page/28">"Longevity dividend: What should we be doing to prepare for the unprecedented aging of humanity?"</a>. <a href="/w/index.php?title=The_Scientist_(dergi)&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Scientist (dergi) (sayfa mevcut değil)">The Scientist</a>. 20: 28-36.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Longevity+dividend%3A+What+should+we+be+doing+to+prepare+for+the+unprecedented+aging+of+humanity%3F&rft.pages=28-36&rft.date=2006&rft.aulast=Olshansky&rft.aufirst=S.+Jay&rft.au=Perry%2C+Daniel&rft.au=Miller%2C+Richard+A.&rft.au=Butler%2C+Robert+N.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_scientist_2006-11_20_11%2Fpage%2F28&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-SelyeAE2-53"><a href="#cite_ref-SelyeAE2_53-0">^</a> Selye, H. (1938). Experimental evidence supporting the conception of "adaptation energy", Am. J. Physiol. 123 (1938), 758–765. </li> <li id="cite_note-54"><a href="#cite_ref-54">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Goldstone B (1952). "The general practitioner and the general adaptation syndrome". South African Medical Journal. 26 (6): 106-109. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14913266">14913266</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+general+practitioner+and+the+general+adaptation+syndrome&rft.pages=106-109&rft.date=1952&rft_id=info%3Apmid%2F14913266&rft.au=Goldstone+B&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-55"><a href="#cite_ref-55">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Gorban A. N.; Tyukina T. A.; Smirnova E.V.; Pokidysheva L. I. (2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.researchgate.net/publication/287251014">"Evolution of adaptation mechanisms: adaptation energy, stress, and oscillating death"</a>. J. Theor. Biol. 405 (21): 127-139. <a href="/wiki/ArXiv" title="ArXiv">arXiv</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="//arxiv.org/abs/1512.03949">1512.03949</a> $2. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2016JThBi.405..127G">2016JThBi.405..127G</a>. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016/j.jtbi.2015.12.017">10.1016/j.jtbi.2015.12.017</a>. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26801872">26801872</a>. 3 Ekim 2018 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181003101141/https://www.researchgate.net/publication/287251014">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 9 Nisan 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Evolution+of+adaptation+mechanisms%3A+adaptation+energy%2C+stress%2C+and+oscillating+death&rft.pages=127-139&rft.date=2016&rft_id=info%3Aarxiv%2F1512.03949&rft_id=info%3Apmid%2F26801872&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.jtbi.2015.12.017&rft_id=info%3Abibcode%2F2016JThBi.405..127G&rft.au=Gorban+A.+N.&rft.au=Tyukina+T.+A.&rft.au=Smirnova+E.V.&rft.au=Pokidysheva+L.+I.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.researchgate.net%2Fpublication%2F287251014&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-56"><a href="#cite_ref-56">^</a> <cite class="kaynak haber">Steven Reinberg (20 Eylül 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://medicalxpress.com/news/2012-09-suicide-americans-car.html">"Suicide now kills more Americans than car crashes: study"</a>. Medical Express. 6 Ekim 2012 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121006051702/http://medicalxpress.com/news/2012-09-suicide-americans-car.html">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 15 Ekim 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Suicide+now+kills+more+Americans+than+car+crashes%3A+study&rft.date=2012-09-20&rft.au=Steven+Reinberg&rft_id=http%3A%2F%2Fmedicalxpress.com%2Fnews%2F2012-09-suicide-americans-car.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-57"><a href="#cite_ref-57">^</a> <cite class="kaynak haber">Mufson, Steven (22 Şubat 1995). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1995/02/22/rights-group-warns-china-on-dam-project/313cd050-af56-4c2a-bf45-a00392e3d380/">"RIGHTS GROUP WARNS CHINA ON DAM PROJECT"</a>. <a href="/wiki/The_Washington_Post" title="The Washington Post">The Washington Post</a>. 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230306151637/https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1995/02/22/rights-group-warns-china-on-dam-project/313cd050-af56-4c2a-bf45-a00392e3d380/">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Şubat 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=RIGHTS+GROUP+WARNS+CHINA+ON+DAM+PROJECT&rft.date=1995-02-22&rft.aulast=Mufson&rft.aufirst=Steven&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.washingtonpost.com%2Farchive%2Fpolitics%2F1995%2F02%2F22%2Frights-group-warns-china-on-dam-project%2F313cd050-af56-4c2a-bf45-a00392e3d380%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-58"><a href="#cite_ref-58">^</a> <cite class="kaynak web">Liang, Guojian; Deng, Lang (29 Nisan 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200220133510/https://www.allbestessays.com/essay/Solving-a-Mystery-of-400-Years-An-Explanation-to/47238.html">"Solving a Mystery of 400 Years-An Explanation to the "explosion" in Downtown Beijing in the Year of 1626"</a>. AllBestEssays. 20 Şubat 2020 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.allbestessays.com/essay/Solving-a-Mystery-of-400-Years-An-Explanation-to/47238.html">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=AllBestEssays&rft.atitle=Solving+a+Mystery+of+400+Years-An+Explanation+to+the+%22explosion%22+in+Downtown+Beijing+in+the+Year+of+1626&rft.date=2013-04-29&rft.aulast=Liang&rft.aufirst=Guojian&rft.au=Deng%2C+Lang&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.allbestessays.com%2Fessay%2FSolving-a-Mystery-of-400-Years-An-Explanation-to%2F47238.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-59"><a href="#cite_ref-59">^</a> <cite class="kaynak kitap">Humphrey, John H. (1986). Roman Circuses: Arenas for Chariot Racing. <a href="/wiki/University_of_California_Press" title="University of California Press">University of California Press</a>. ss. 80, 102, 126-129. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0520049215" title="Özel:KitapKaynakları/978-0520049215">978-0520049215</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Roman+Circuses%3A+Arenas+for+Chariot+Racing&rft.pages=80%2C+102%2C+126-129&rft.pub=University+of+California+Press&rft.date=1986&rft.isbn=978-0520049215&rft.aulast=Humphrey&rft.aufirst=John+H.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-60"><a href="#cite_ref-60">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Sovacool, Benjamin K. (May 2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0301421508000529">"The costs of failure: A preliminary assessment of major energy accidents, 1907–2007"</a>. Energy Policy. 36 (5): 1802-1820. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016/j.enpol.2008.01.040">10.1016/j.enpol.2008.01.040</a>. 17 Şubat 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230217195652/https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0301421508000529">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023 – Elsevier Science Direct vasıtasıyla.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+costs+of+failure%3A+A+preliminary+assessment+of+major+energy+accidents%2C+1907%E2%80%932007&rft.pages=1802-1820&rft.date=2008-05&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.enpol.2008.01.040&rft.aulast=Sovacool&rft.aufirst=Benjamin+K.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sciencedirect.com%2Fscience%2Farticle%2Fabs%2Fpii%2FS0301421508000529&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-61"><a href="#cite_ref-61">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Sovacool, Benjamin K. (August 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://content.csbs.utah.edu/~mli/Economies%205430-6430/Sovacool-Nuclear%20Power%20and%20Renewable%20Electricity%20in%20Asia.pdf">"A Critical Evaluation of Nuclear Power and Renewable Electricity in Asia"</a> (PDF). Journal of Contemporary Asia. 40 (3): 369-400. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080/00472331003798350">10.1080/00472331003798350</a>. 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230306150720/https://content.csbs.utah.edu/~mli/Economies%205430-6430/Sovacool-Nuclear%20Power%20and%20Renewable%20Electricity%20in%20Asia.pdf">arşivlendi</a> (PDF). Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023 – Routledge vasıtasıyla.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=A+Critical+Evaluation+of+Nuclear+Power+and+Renewable+Electricity+in+Asia&rft.pages=369-400&rft.date=2010-08&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F00472331003798350&rft.aulast=Sovacool&rft.aufirst=Benjamin+K.&rft_id=https%3A%2F%2Fcontent.csbs.utah.edu%2F~mli%2FEconomies%25205430-6430%2FSovacool-Nuclear%2520Power%2520and%2520Renewable%2520Electricity%2520in%2520Asia.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-62"><a href="#cite_ref-62">^</a> <cite class="kaynak web">CBC Arts (30 Ağustos 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130917135640/https://www.cbc.ca/news/world/the-world-s-worst-natural-disasters-1.743208">"The World's Worst Natural Disasters: Calamities of the 20th and 21st centuries"</a>. Canadian Broadcasting Corporation. 17 Eylül 2013 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cbc.ca/news/world/the-world-s-worst-natural-disasters-1.743208">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Canadian+Broadcasting+Corporation&rft.atitle=The+World%27s+Worst+Natural+Disasters%3A+Calamities+of+the+20th+and+21st+centuries&rft.date=2010-08-30&rft.au=CBC+Arts&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cbc.ca%2Fnews%2Fworld%2Fthe-world-s-worst-natural-disasters-1.743208&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-63"><a href="#cite_ref-63">^</a> <cite class="kaynak web">Means, Tiffany; Pappas, Stephanie (3 Mart 2022). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130702232018/https://www.livescience.com/33316-top-10-deadliest-natural-disasters.html">"10 of the deadliest natural disasters in history"</a>. LiveScience. 2 Temmuz 2013 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.livescience.com/33316-top-10-deadliest-natural-disasters.html">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=LiveScience&rft.atitle=10+of+the+deadliest+natural+disasters+in+history&rft.date=2022-03-03&rft.aulast=Means&rft.aufirst=Tiffany&rft.au=Pappas%2C+Stephanie&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.livescience.com%2F33316-top-10-deadliest-natural-disasters.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-64"><a href="#cite_ref-64">^</a> <cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220107131218/https://www.businessinsider.in/science/the-16-deadliest-storms-of-the-last-century/slidelist/60486966.cms">""The 16 deadliest storms of the last century""</a>. Business Insider India. 13 Eylül 2017. 7 Ocak 2022 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.businessinsider.in/science/the-16-deadliest-storms-of-the-last-century/slidelist/60486966.cms">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Business+Insider+India&rft.atitle=%22The+16+deadliest+storms+of+the+last+century%22&rft.date=2017-09-13&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.businessinsider.in%2Fscience%2Fthe-16-deadliest-storms-of-the-last-century%2Fslidelist%2F60486966.cms&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-65"><a href="#cite_ref-65">^</a> <cite class="kaynak kitap">Dohner, Janet Vorwald (2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/970604110">The encyclopedia of animal predators : learn about each predator's traits and behaviors : identify the tracks and signs of more than 50 predators : protect your livestock, poultry, and pets</a>. North Adams, Massachusetts. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1612127057" title="Özel:KitapKaynakları/978-1612127057">978-1612127057</a>. <a href="/wiki/OCLC" title="OCLC">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/970604110">970604110</a>. 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230818082350/https://www.worldcat.org/title/970604110">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+encyclopedia+of+animal+predators+%3A+learn+about+each+predator%27s+traits+and+behaviors+%3A+identify+the+tracks+and+signs+of+more+than+50+predators+%3A+protect+your+livestock%2C+poultry%2C+and+pets&rft.place=North+Adams%2C+Massachusetts&rft.date=2017&rft_id=info%3Aoclcnum%2F970604110&rft.isbn=978-1612127057&rft.aulast=Dohner&rft.aufirst=Janet+Vorwald&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldcat.org%2Foclc%2F970604110&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Johns_Hopkins_Medical-2019-66">^ <a href="#cite_ref-Johns_Hopkins_Medical-2019_66-0">a</a> <a href="#cite_ref-Johns_Hopkins_Medical-2019_66-1">b</a> <cite class="kaynak web">Johns Hopkins Medical (19 Kasım 2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200626040047/https://www.hopkinsmedicine.org/health/treatment-tests-and-therapies/autopsy">"Autopsy"</a>. Johns Hopkins Medical. 26 Haziran 2020 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.hopkinsmedicine.org/health/treatment-tests-and-therapies/autopsy">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Johns+Hopkins+Medical&rft.atitle=Autopsy&rft.date=2019-11-19&rft.au=Johns+Hopkins+Medical&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.hopkinsmedicine.org%2Fhealth%2Ftreatment-tests-and-therapies%2Fautopsy&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-67"><a href="#cite_ref-67">^</a> <cite class="kaynak web">Maryland Department of Health. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181004011340/https://health.maryland.gov/ocme/Pages/Forensic-Autopsy.aspx#:~:text=A%20forensic%20autopsy%20is%20a,or%20contributed%20to%20the%20death.">"Forensic Autopsy"</a>. Maryland Department of Health. 4 Ekim 2018 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://health.maryland.gov/ocme/Pages/Forensic-Autopsy.aspx#:~:text=A%20forensic%20autopsy%20is%20a,or%20contributed%20to%20the%20death.">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Maryland+Department+of+Health&rft.atitle=Forensic+Autopsy&rft.au=Maryland+Department+of+Health&rft_id=https%3A%2F%2Fhealth.maryland.gov%2Focme%2FPages%2FForensic-Autopsy.aspx%23%3A~%3Atext%3DA%2520forensic%2520autopsy%2520is%2520a%2Cor%2520contributed%2520to%2520the%2520death.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-68"><a href="#cite_ref-68">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Madea, Buckhard; Rothschild, Markus (1 Haziran 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.aerzteblatt.de/int/archive/article/77978">"The Post Mortem External Examination"</a>. Deutsches Ärzteblatt International (Almanca). 103 (33): 575-586; quiz 587-588. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3238/arztebl.2010.0575">10.3238/arztebl.2010.0575</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central#PMCID" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2936051">2936051</a> $2. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20830284">20830284</a>. 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230306150726/https://www.aerzteblatt.de/int/archive/article/77978">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Post+Mortem+External+Examination&rft.pages=575-586%3B+quiz+587-588&rft.date=2010-06-01&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2936051&rft_id=info%3Apmid%2F20830284&rft_id=info%3Adoi%2F10.3238%2Farztebl.2010.0575&rft.aulast=Madea&rft.aufirst=Buckhard&rft.au=Rothschild%2C+Markus&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.aerzteblatt.de%2Fint%2Farchive%2Farticle%2F77978&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-69"><a href="#cite_ref-69">^</a> <cite class="kaynak web">Duke University School of Medicine. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220628224102/https://pathology.duke.edu/divisions/anatomic-pathology/autopsy-pathology#:~:text=The%20immediate%20family%20should%20be,brother%20or%20sister%20or%20guardian.">"Autopsy Pathology"</a>. Duke Department of Pathology. 28 Haziran 2022 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pathology.duke.edu/divisions/anatomic-pathology/autopsy-pathology#:~:text=The%20immediate%20family%20should%20be,brother%20or%20sister%20or%20guardian.">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Duke+Department+of+Pathology&rft.atitle=Autopsy+Pathology&rft.au=Duke+University+School+of+Medicine&rft_id=https%3A%2F%2Fpathology.duke.edu%2Fdivisions%2Fanatomic-pathology%2Fautopsy-pathology%23%3A~%3Atext%3DThe%2520immediate%2520family%2520should%2520be%2Cbrother%2520or%2520sister%2520or%2520guardian.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-70"><a href="#cite_ref-70">^</a> <cite class="kaynak web">Fadden, Melissa; Peaslee, Jennifer (19 Mart 2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190604070211/https://cwhl.vet.cornell.edu/article/whats-necropsy-science-behind-valuable-diagnostic-tool">"What's a Necropsy? The Science Behind this Valuable Diagnostic Tool"</a>. Cornell University. 4 Haziran 2019 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://cwhl.vet.cornell.edu/article/whats-necropsy-science-behind-valuable-diagnostic-tool">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=What%27s+a+Necropsy%3F+The+Science+Behind+this+Valuable+Diagnostic+Tool.&rft.pub=Cornell+University&rft.date=2019-03-19&rft.aulast=Fadden&rft.aufirst=Melissa&rft.au=Peaslee%2C+Jennifer&rft_id=https%3A%2F%2Fcwhl.vet.cornell.edu%2Farticle%2Fwhats-necropsy-science-behind-valuable-diagnostic-tool&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-71"><a href="#cite_ref-71">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Goldenberg, Rl; Kirby, R; Culhane, Jf (1 Ağustos 2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/jmf.16.2.79.94">"Stillbirth: a review"</a>. The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine (İngilizce). 16 (2): 79-94. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080/jmf.16.2.79.94">10.1080/jmf.16.2.79.94</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1476-7058">1476-7058</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Stillbirth%3A+a+review&rft.pages=79-94&rft.date=2004-08-01&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2Fjmf.16.2.79.94&rft.issn=1476-7058&rft.aulast=Goldenberg&rft.aufirst=Rl&rft.au=Kirby%2C+R&rft.au=Culhane%2C+Jf&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.tandfonline.com%2Fdoi%2Ffull%2F10.1080%2Fjmf.16.2.79.94&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-72"><a href="#cite_ref-72">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Garcı́a-Enguı́danos, A; Calle, M.E; Valero, J; Luna, S; Domı́nguez-Rojas, V (10 Mayıs 2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0301211501006133">"Risk factors in miscarriage: a review"</a>. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology (İngilizce). 102 (2): 111-119. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016/S0301-2115%2801%2900613-3">10.1016/S0301-2115(01)00613-3</a>. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11950476">11950476</a>. 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230306150730/https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0301211501006133">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Risk+factors+in+miscarriage%3A+a+review&rft.pages=111-119&rft.date=2002-05-10&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0301-2115%2801%2900613-3&rft_id=info%3Apmid%2F11950476&rft.aulast=Garc%C4%B1%CC%81a-Engu%C4%B1%CC%81danos&rft.aufirst=A&rft.au=Calle%2C+M.E&rft.au=Valero%2C+J&rft.au=Luna%2C+S&rft.au=Dom%C4%B1%CC%81nguez-Rojas%2C+V&rft_id=https%3A%2F%2Flinkinghub.elsevier.com%2Fretrieve%2Fpii%2FS0301211501006133&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-73"><a href="#cite_ref-73">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Finer, Lawrence B.; Frohwirth, Lori F.; Dauphinee, Lindsay A.; Singh, Sushella; Moore, Ann M. (1 Eylül 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.guttmacher.org/journals/psrh/2005/reasons-us-women-have-abortions-quantitative-and-qualitative-perspectives">"Reasons U.S. Women Have Abortions: Quantitative and Qualitative Perspectives"</a>. Perspectives on Sexual and Reproductive Health. 37 (5): 100-118. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1363/3711005">10.1363/3711005</a>. 25 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230725161614/https://www.guttmacher.org/journals/psrh/2005/reasons-us-women-have-abortions-quantitative-and-qualitative-perspectives">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023 – Guttmacher Institute vasıtasıyla.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Reasons+U.S.+Women+Have+Abortions%3A+Quantitative+and+Qualitative+Perspectives&rft.pages=100-118&rft.date=2005-09-01&rft_id=info%3Adoi%2F10.1363%2F3711005&rft.aulast=Finer&rft.aufirst=Lawrence+B.&rft.au=Frohwirth%2C+Lori+F.&rft.au=Dauphinee%2C+Lindsay+A.&rft.au=Singh%2C+Sushella&rft.au=Moore%2C+Ann+M.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.guttmacher.org%2Fjournals%2Fpsrh%2F2005%2Freasons-us-women-have-abortions-quantitative-and-qualitative-perspectives&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-74"><a href="#cite_ref-74">^</a> <cite class="kaynak web">Attia (21 Kasım 2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220503201622/https://www.plannedparenthood.org/learn/ask-experts/what-are-the-different-types-of-abortion">"What are the different types of abortion?"</a>. Planned Parenthood (İngilizce). 3 Mayıs 2022 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.plannedparenthood.org/learn/ask-experts/what-are-the-different-types-of-abortion">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Planned+Parenthood&rft.atitle=What+are+the+different+types+of+abortion%3F&rft.date=2019-11-21&rft.au=Attia&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.plannedparenthood.org%2Flearn%2Fask-experts%2Fwhat-are-the-different-types-of-abortion&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-75"><a href="#cite_ref-75">^</a> <cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210921235905/https://familyserviceshub.havering.gov.uk/kb5/havering/directory/advice.page?id=6ShWTMD1aSU">"The top five causes of premature death | Havering Directory"</a>. familyserviceshub.havering.gov.uk. 21 Eylül 2021 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://familyserviceshub.havering.gov.uk/kb5/havering/directory/advice.page?id=6ShWTMD1aSU">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=familyserviceshub.havering.gov.uk&rft.atitle=The+top+five+causes+of+premature+death+%7C+Havering+Directory&rft_id=https%3A%2F%2Ffamilyserviceshub.havering.gov.uk%2Fkb5%2Fhavering%2Fdirectory%2Fadvice.page%3Fid%3D6ShWTMD1aSU&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-76"><a href="#cite_ref-76">^</a> <cite class="kaynak kitap">Hayflick, Loeonard; Moody, Harry R. (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.issuelab.org/resource/has-anyone-ever-died-of-old-age.html">Has Anyone Ever Died of Old Age?</a>. Internation Longevity Center–USA. 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230306150733/https://search.issuelab.org/resource/has-anyone-ever-died-of-old-age.html">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Has+Anyone+Ever+Died+of+Old+Age%3F&rft.pub=Internation+Longevity+Center%E2%80%93USA&rft.date=2003&rft.aulast=Hayflick&rft.aufirst=Loeonard&rft.au=Moody%2C+Harry+R.&rft_id=https%3A%2F%2Fsearch.issuelab.org%2Fresource%2Fhas-anyone-ever-died-of-old-age.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-77"><a href="#cite_ref-77">^</a> <cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161013163459/http://www.jellyfishfacts.net/turritopsis-nutricula-immortal-jellyfish.html">"Turritopsis nutricula (Immortal jellyfish)"</a>. Jellyfishfacts.net. 13 Ekim 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jellyfishfacts.net/turritopsis-nutricula-immortal-jellyfish.html">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Turritopsis+nutricula+%28Immortal+jellyfish%29&rft.pub=Jellyfishfacts.net&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jellyfishfacts.net%2Fturritopsis-nutricula-immortal-jellyfish.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-78"><a href="#cite_ref-78">^</a> <cite class="kaynak web">Crippen, David. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060624132446/http://www.acssurgery.com/abstracts/acs/acs0812.htm">"Brain Failure and Brain Death"</a>. Scientific American Surgery, Critical Care, April 2005. 24 Haziran 2006 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sciamsurgery.com/sciamsurgery/institutional/payPerAdd.action?chapterId=part08_ch10">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Scientific+American+Surgery%2C+Critical+Care%2C+April+2005&rft.atitle=Brain+Failure+and+Brain+Death&rft.aulast=Crippen&rft.aufirst=David&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sciamsurgery.com%2Fsciamsurgery%2Finstitutional%2FpayPerAdd.action%3FchapterId%3Dpart08_ch10&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-79"><a href="#cite_ref-79">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Burkle, Christopher M.; Sharp, Richard R.; Wijdicks, Eelco F. (14 Ekim 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4206160">"Why brain death is considered death and why there should be no confusion"</a>. Neurology. 83 (16): 1464-1469. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1212/WNL.0000000000000883">10.1212/WNL.0000000000000883</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central#PMCID" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4206160">4206160</a> $2. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25217058">25217058</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Why+brain+death+is+considered+death+and+why+there+should+be+no+confusion&rft.pages=1464-1469&rft.date=2014-10-14&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4206160&rft_id=info%3Apmid%2F25217058&rft_id=info%3Adoi%2F10.1212%2FWNL.0000000000000883&rft.aulast=Burkle&rft.aufirst=Christopher+M.&rft.au=Sharp%2C+Richard+R.&rft.au=Wijdicks%2C+Eelco+F.&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4206160&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-80"><a href="#cite_ref-80">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Blagosklonny, Mikhail V. (1 Aralık 2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8636159">"No limit to maximal lifespan in humans: how to beat a 122-year-old record"</a>. Oncoscience. 2021 (8): 110-119. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.18632/oncoscience.547">10.18632/oncoscience.547</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central#PMCID" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8636159">8636159</a> $2. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34869788">34869788</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=No+limit+to+maximal+lifespan+in+humans%3A+how+to+beat+a+122-year-old+record&rft.pages=110-119&rft.date=2021-12-01&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC8636159&rft_id=info%3Apmid%2F34869788&rft_id=info%3Adoi%2F10.18632%2Foncoscience.547&rft.aulast=Blagosklonny&rft.aufirst=Mikhail+V.&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC8636159&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-81"><a href="#cite_ref-81">^</a> <cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.pewforum.org/2013/08/06/living-to-120-and-beyond-americans-views-on-aging-medical-advances-and-radical-life-extension/">"Living to 120 and Beyond: Americans' Views on Aging, Medical Advances and Radical Life Extension"</a>. Pew Research Center. Pew Research Center's Religion & Public Life Project. 6 Ağustos 2013. 18 Eylül 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160918232422/http://www.pewforum.org/2013/08/06/living-to-120-and-beyond-americans-views-on-aging-medical-advances-and-radical-life-extension/">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 19 Eylül 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Pew+Research+Center&rft.atitle=Living+to+120+and+Beyond%3A+Americans%27+Views+on+Aging%2C+Medical+Advances+and+Radical+Life+Extension&rft.date=2013-08-06&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pewforum.org%2F2013%2F08%2F06%2Fliving-to-120-and-beyond-americans-views-on-aging-medical-advances-and-radical-life-extension%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-82"><a href="#cite_ref-82">^</a> <cite class="kaynak web">Moshakis, Alex (23 Haziran 2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190623103052/https://www.theguardian.com/global/2019/jun/23/how-to-live-forever-meet-the-extreme-life-extensionists-immortal-science">"How to live forever: meet the extreme life-extensionists"</a>. The Guardian. 23 Haziran 2019 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.theguardian.com/global/2019/jun/23/how-to-live-forever-meet-the-extreme-life-extensionists-immortal-science">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Guardian&rft.atitle=How+to+live+forever%3A+meet+the+extreme+life-extensionists&rft.date=2019-06-23&rft.aulast=Moshakis&rft.aufirst=Alex&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.theguardian.com%2Fglobal%2F2019%2Fjun%2F23%2Fhow-to-live-forever-meet-the-extreme-life-extensionists-immortal-science&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-83"><a href="#cite_ref-83">^</a> <cite class="kaynak haber">McKie, Robin (13 Temmuz 2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.theguardian.com/education/2002/jul/14/medicalscience.science">"Cold facts about cryonics"</a>. <a href="/wiki/The_Guardian" title="The Guardian">The Guardian</a>. 8 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170708232125/https://www.theguardian.com/education/2002/jul/14/medicalscience.science">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 1 Aralık 2013. <q>Cryonics, which began in the Fifties, is the freezing – usually in liquid nitrogen – of human beings who have been legally declared dead. The aim of this process is to keep such individuals in a state of refrigerated limbo so that it may become possible in the future to resuscitate them, cure them of the condition that killed them, and then restore them to functioning life in an era when medical science has triumphed over the activities of the Banana Reaper</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Cold+facts+about+cryonics&rft.date=2002-07-13&rft.aulast=McKie&rft.aufirst=Robin&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.theguardian.com%2Feducation%2F2002%2Fjul%2F14%2Fmedicalscience.science&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-alcor_What_is_Cryonics-84"><a href="#cite_ref-alcor_What_is_Cryonics_84-0">^</a> <cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://alcor.org/AboutCryonics/index.html">"What is Cryonics?"</a>. <a href="/w/index.php?title=Alcor_Foundation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alcor Foundation (sayfa mevcut değil)">Alcor Foundation</a>. 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131203002857/http://alcor.org/AboutCryonics/index.html">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 2 Aralık 2013. <q>Cryonics is an effort to save lives by using temperatures so cold that a person beyond help by today's medicine might be preserved for decades or centuries until a future medical technology can restore that person to full health.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Alcor+Foundation&rft.atitle=What+is+Cryonics%3F&rft_id=http%3A%2F%2Falcor.org%2FAboutCryonics%2Findex.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Whetstine_L_et_al._2005_538–542-85"><a href="#cite_ref-Whetstine_L_et_al._2005_538–542_85-0">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Whetstine L, Streat S, Darwin M, Crippen D (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1414041">"Pro/con ethics debate: When is dead really dead?"</a>. Critical Care. 9 (6): 538-42. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1186/cc3894">10.1186/cc3894</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central#PMCID" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1414041">1414041</a> $2. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16356234">16356234</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Pro%2Fcon+ethics+debate%3A+When+is+dead+really+dead%3F&rft.pages=538-42&rft.date=2005&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1414041&rft_id=info%3Apmid%2F16356234&rft_id=info%3Adoi%2F10.1186%2Fcc3894&rft.aulast=Whetstine&rft.aufirst=L&rft.au=Streat%2C+S&rft.au=Darwin%2C+M&rft.au=Crippen%2C+D&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1414041&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-pmid18321197-86"><a href="#cite_ref-pmid18321197_86-0">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi"><a href="/w/index.php?title=Ben_Best&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ben Best (sayfa mevcut değil)">Ben Best</a> (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4733321">"Scientific justification of cryonics practice"</a>. <a href="/w/index.php?title=Rejuvenation_Research&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rejuvenation Research (sayfa mevcut değil)">Rejuvenation Research</a>. 11 (2): 493-503. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1089/rej.2008.0661">10.1089/rej.2008.0661</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central#PMCID" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4733321">4733321</a> $2. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18321197">18321197</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Scientific+justification+of+cryonics+practice&rft.pages=493-503&rft.date=2008&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4733321&rft_id=info%3Apmid%2F18321197&rft_id=info%3Adoi%2F10.1089%2Frej.2008.0661&rft.au=Ben+Best&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4733321&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-87"><a href="#cite_ref-87">^</a> <cite class="kaynak haber">Lovgren, Stefan (18 Mart 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.nationalgeographic.com/news/2005/03/0318_050318_cryonics.html">"Corpses Frozen for Future Rebirth by Arizona Company"</a>. <a href="/wiki/National_Geographic_(dergi)" class="mw-redirect" title="National Geographic (dergi)">National Geographic</a>. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140714141729/http://news.nationalgeographic.com/news/2005/03/0318_050318_cryonics.html">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 15 Mart 2014. <q>Many cryobiologists, however, scoff at the idea...</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Corpses+Frozen+for+Future+Rebirth+by+Arizona+Company&rft.date=2005-03-18&rft.aulast=Lovgren&rft.aufirst=Stefan&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.nationalgeographic.com%2Fnews%2F2005%2F03%2F0318_050318_cryonics.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-88"><a href="#cite_ref-88">^</a> Aladár Paasonen (1974). Marsalkan tiedustelupäällikkönä ja hallituksen asiamiehenä (Marshall's chief of intelligence and Government's official. In Finnish). Weilin, Göös, Helsinki </li> <li id="cite_note-89"><a href="#cite_ref-89">^</a> <cite class="kaynak web">Kari Hokkanen. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kansallisbiografia.fi/english/?id=629">"Kallio, Kyösti (1873–1940) President of Finland"</a>. Biografiakeskus, Suomalaisen Kirjallisuuden Seura. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140222215305/http://www.kansallisbiografia.fi/english/?id=629">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 10 Ocak 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Kallio%2C+Ky%C3%B6sti+%281873%E2%80%931940%29+President+of+Finland&rft.pub=Biografiakeskus%2C+Suomalaisen+Kirjallisuuden+Seura&rft.au=Kari+Hokkanen&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.kansallisbiografia.fi%2Fenglish%2F%3Fid%3D629&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-isbn0-8018-1762-5-90"><a href="#cite_ref-isbn0-8018-1762-5_90-0">^</a> <cite class="kaynak kitap"><a href="/wiki/Philippe_Ari%C3%A8s" title="Philippe Ariès">Ariès, Philippe</a> (1974). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/westernattitudes00phil">Western attitudes toward death: from the Middle Ages to the present</a>. Baltimore: Johns Hopkins University Press. ss. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/westernattitudes00phil/page/87">87-89</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0801817625" title="Özel:KitapKaynakları/978-0801817625">978-0801817625</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Western+attitudes+toward+death%3A+from+the+Middle+Ages+to+the+present&rft.place=Baltimore&rft.pages=87-89&rft.pub=Johns+Hopkins+University+Press&rft.date=1974&rft.isbn=978-0801817625&rft.aulast=Ari%C3%A8s&rft.aufirst=Philippe&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fwesternattitudes00phil&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-isbn0-679-41461-4-91">^ <a href="#cite_ref-isbn0-679-41461-4_91-0">a</a> <a href="#cite_ref-isbn0-679-41461-4_91-1">b</a> <a href="#cite_ref-isbn0-679-41461-4_91-2">c</a> <cite class="kaynak kitap"><a href="/wiki/Sherwin_B._Nuland" title="Sherwin B. Nuland">Nuland, Sherwin B.</a> (1994). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/howwediereflecti00nula/page/254">How we die: Reflections on life's final chapter</a>. New York: A.A. Knopf. ss. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/howwediereflecti00nula/page/254">254-255</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0679414612" title="Özel:KitapKaynakları/978-0679414612">978-0679414612</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=How+we+die%3A+Reflections+on+life%27s+final+chapter&rft.place=New+York&rft.pages=254-255&rft.pub=A.A.+Knopf&rft.date=1994&rft.isbn=978-0679414612&rft.aulast=Nuland&rft.aufirst=Sherwin+B.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhowwediereflecti00nula%2Fpage%2F254&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-pmid16299059-92"><a href="#cite_ref-pmid16299059_92-0">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Ahmad, S.; O'Mahony, M.S. (December 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_qjm_2005-12_98_12/page/865">"Where older people die: a retrospective population-based study"</a>. QJM. 98 (12): 865-870. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093/qjmed/hci138">10.1093/qjmed/hci138</a>. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16299059">16299059</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Where+older+people+die%3A+a+retrospective+population-based+study&rft.pages=865-870&rft.date=2005-12&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fqjmed%2Fhci138&rft_id=info%3Apmid%2F16299059&rft.aulast=Ahmad&rft.aufirst=S.&rft.au=O%27Mahony%2C+M.S.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_qjm_2005-12_98_12%2Fpage%2F865&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-pmid11535743-93"><a href="#cite_ref-pmid11535743_93-0">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Cassel CK, Demel B (September 2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1282180">"Remembering death: public policy in the USA"</a>. J R Soc Med. 94 (9): 433-436. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1177/014107680109400905">10.1177/014107680109400905</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central#PMCID" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1282180">1282180</a> $2. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11535743">11535743</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Remembering+death%3A+public+policy+in+the+USA&rft.pages=433-436&rft.date=2001-09&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1282180&rft_id=info%3Apmid%2F11535743&rft_id=info%3Adoi%2F10.1177%2F014107680109400905&rft.aulast=Cassel&rft.aufirst=CK&rft.au=Demel%2C+B&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1282180&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-94"><a href="#cite_ref-94">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Ariès, P (1981). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_wilson-quarterly_winter-1981_5_1/page/105">"Invisible Death"</a>. The Wilson Quarterly. 5 (1): 105-115. <a href="/wiki/JSTOR" title="JSTOR">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/40256048">40256048</a>. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11624731">11624731</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Invisible+Death&rft.pages=105-115&rft.date=1981&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F40256048&rft_id=info%3Apmid%2F11624731&rft.aulast=Ari%C3%A8s&rft.aufirst=P&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_wilson-quarterly_winter-1981_5_1%2Fpage%2F105&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-oxforddeathpsych-95"><a href="#cite_ref-oxforddeathpsych_95-0">^</a> <cite class="kaynak ansiklopedi">Solomon, Sheldon; Piven, J.S. (9 Mayıs 2017) [first published 2014]. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.oxfordbibliographies.com/view/document/obo-9780199828340/obo-9780199828340-0144.xml">"Death and Dying"</a>. Oxford Bibliographies Online. Oxford University. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093/obo/9780199828340-0144">10.1093/obo/9780199828340-0144</a>. 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210622105010/https://www.oxfordbibliographies.com/view/document/obo-9780199828340/obo-9780199828340-0144.xml">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2021.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Death+and+Dying&rft.btitle=Oxford+Bibliographies+Online&rft.pub=Oxford+University&rft.date=2017-05-09&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fobo%2F9780199828340-0144&rft.aulast=Solomon&rft.aufirst=Sheldon&rft.au=Piven%2C+J.S.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.oxfordbibliographies.com%2Fview%2Fdocument%2Fobo-9780199828340%2Fobo-9780199828340-0144.xml&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-96"><a href="#cite_ref-96">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Harmon-Jones, Eddie; Simon, Linda; Greenburg, Jeff; Pyszczynski, Tom; Solomon, Sheldon; McGregor, Holly (1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://psycnet.apa.org/doiLanding?doi=10.1037%2F0022-3514.72.1.24Journa">"Terror management theory and self-esteem: Evidence that increased self-esteem reduced mortality salience effects"</a>. Journal of Personality and Social Psychology. 72 (1): 24-36. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1037/0022-3514.72.1.24">10.1037/0022-3514.72.1.24</a>. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9008372">9008372</a>. 17 Şubat 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230217175057/https://psycnet.apa.org/doiLanding?doi=10.1037/0022-3514.72.1.24Journa">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023 – APA PsycNet vasıtasıyla.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Terror+management+theory+and+self-esteem%3A+Evidence+that+increased+self-esteem+reduced+mortality+salience+effects.&rft.pages=24-36&rft.date=1997&rft_id=info%3Adoi%2F10.1037%2F0022-3514.72.1.24&rft_id=info%3Apmid%2F9008372&rft.aulast=Harmon-Jones&rft.aufirst=Eddie&rft.au=Simon%2C+Linda&rft.au=Greenburg%2C+Jeff&rft.au=Pyszczynski%2C+Tom&rft.au=Solomon%2C+Sheldon&rft.au=McGregor%2C+Holly&rft_id=https%3A%2F%2Fpsycnet.apa.org%2FdoiLanding%3Fdoi%3D10.1037%252F0022-3514.72.1.24Journa&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-97"><a href="#cite_ref-97">^</a> <cite class="kaynak kitap">Pyszczynski, Thomas A. (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/49719188">In the wake of 9/11 : the psychology of terror</a>. Jeff Greenberg, Sheldon Solomon. Washington, DC: American Psychological Association. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/1557989540" title="Özel:KitapKaynakları/1557989540">1557989540</a>. <a href="/wiki/OCLC" title="OCLC">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/49719188">49719188</a>. 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230818072349/https://www.worldcat.org/title/49719188">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=In+the+wake+of+9%2F11+%3A+the+psychology+of+terror&rft.place=Washington%2C+DC&rft.pub=American+Psychological+Association&rft.date=2003&rft_id=info%3Aoclcnum%2F49719188&rft.isbn=1557989540&rft.aulast=Pyszczynski&rft.aufirst=Thomas+A.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldcat.org%2Foclc%2F49719188&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Strawson-2018-98">^ <a href="#cite_ref-Strawson-2018_98-0">a</a> <a href="#cite_ref-Strawson-2018_98-1">b</a> <cite class="kaynak kitap">Strawson, Galen (2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=c_9MDwAAQBAJ&pg=PA72">Things that Bother Me: Death, Freedom, the Self, Etc</a> (İngilizce). New York Review of Books. ss. 72-73. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1681372204" title="Özel:KitapKaynakları/978-1681372204">978-1681372204</a>. 30 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200730003828/https://books.google.com/books?id=c_9MDwAAQBAJ&pg=PA72">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2019.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Things+that+Bother+Me%3A+Death%2C+Freedom%2C+the+Self%2C+Etc&rft.pages=72-73&rft.pub=New+York+Review+of+Books&rft.date=2018&rft.isbn=978-1681372204&rft.aulast=Strawson&rft.aufirst=Galen&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dc_9MDwAAQBAJ%26pg%3DPA72&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-99"><a href="#cite_ref-99">^</a> <cite class="kaynak kitap">Strawson, Galen (2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=z2XODQAAQBAJ&pg=PT108">The Subject of Experience</a> (İngilizce). Oxford University Press. ss. 108-110. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0198777885" title="Özel:KitapKaynakları/978-0198777885">978-0198777885</a>. 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200731135737/https://books.google.com/books?id=z2XODQAAQBAJ&pg=PT108">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2019.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Subject+of+Experience&rft.pages=108-110&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=2017&rft.isbn=978-0198777885&rft.aulast=Strawson&rft.aufirst=Galen&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dz2XODQAAQBAJ%26pg%3DPT108&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-100"><a href="#cite_ref-100">^</a> <cite class="kaynak kitap">Heath, Pamela Rae; Klimo, Jon (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=fuKB8MPMdG4C&pg=PA18">Handbook to the Afterlife</a>. North Atlantic Books. s. 18. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1556438691" title="Özel:KitapKaynakları/978-1556438691">978-1556438691</a>. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160306223706/https://books.google.co.uk/books?id=fuKB8MPMdG4C&lpg=PA18&pg=PA18">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 12 Nisan 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Handbook+to+the+Afterlife&rft.pages=18&rft.pub=North+Atlantic+Books&rft.date=2010&rft.isbn=978-1556438691&rft.aulast=Heath&rft.aufirst=Pamela+Rae&rft.au=Klimo%2C+Jon&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DfuKB8MPMdG4C%26pg%3DPA18&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-101"><a href="#cite_ref-101">^</a> <cite class="kaynak kitap">Williams, Victoria (2016). Celebrating Life Customs Around the World: From Baby Showers to Funerals [3 Volumes]. ABC-CLIO. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1440836596" title="Özel:KitapKaynakları/978-1440836596">978-1440836596</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Celebrating+Life+Customs+Around+the+World%3A+From+Baby+Showers+to+Funerals+%5B3+Volumes%5D&rft.pub=ABC-CLIO&rft.date=2016&rft.isbn=978-1440836596&rft.aulast=Williams&rft.aufirst=Victoria&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-102"><a href="#cite_ref-102">^</a> <a href="#CITEREFMullin1998">Mullin 1998</a>[<a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme">sayfa belirt</a>] </li> <li id="cite_note-Brenner-2014-103">^ <a href="#cite_ref-Brenner-2014_103-0">a</a> <a href="#cite_ref-Brenner-2014_103-1">b</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Brenner, Erich (18 Ocak 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3931544">"Human body preservation – old and new techniques"</a>. Journal of Anatomy. 224 (3): 316-344. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111/joa.12160">10.1111/joa.12160</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central#PMCID" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3931544">3931544</a> $2. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24438435">24438435</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Human+body+preservation+%E2%80%93+old+and+new+techniques&rft.pages=316-344&rft.date=2014-01-18&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3931544&rft_id=info%3Apmid%2F24438435&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fjoa.12160&rft.aulast=Brenner&rft.aufirst=Erich&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3931544&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-104"><a href="#cite_ref-104">^</a> <cite class="kaynak kitap">Dimond, Bridgit (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/legalaspectsofde0000dimo">Legal Aspects of Death</a> (6. bas.). Quay Books. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1856423335" title="Özel:KitapKaynakları/978-1856423335">978-1856423335</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Legal+Aspects+of+Death&rft.edition=6.&rft.pub=Quay+Books&rft.date=2008&rft.isbn=978-1856423335&rft.aulast=Dimond&rft.aufirst=Bridgit&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Flegalaspectsofde0000dimo&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-105"><a href="#cite_ref-105">^</a> <cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061004030535/http://www.shotatdawn.org.uk/">"Shot at Dawn, campaign for pardons for British and Commonwealth soldiers executed in World War I"</a>. Shot at Dawn Pardons Campaign. 4 Ekim 2006 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.shotatdawn.org.uk/">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2006.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Shot+at+Dawn%2C+campaign+for+pardons+for+British+and+Commonwealth+soldiers+executed+in+World+War+I&rft.pub=Shot+at+Dawn+Pardons+Campaign&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.shotatdawn.org.uk%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-106"><a href="#cite_ref-106">^</a> <cite class="kaynak kitap">United States Department of the Army (1982). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=Bk8sAAAAYAAJ">Military Judges' Benchbook: Part 1</a>. United States Department of the Army. 17 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230817194026/https://books.google.com/books?id=Bk8sAAAAYAAJ">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Military+Judges%27+Benchbook%3A+Part+1&rft.pub=United+States+Department+of+the+Army&rft.date=1982&rft.au=United+States+Department+of+the+Army&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DBk8sAAAAYAAJ&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-107"><a href="#cite_ref-107">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Hassankhani, Hadi; Haririan, Hamidreza; Porter, Joanne E.; Heatson, Sondra (1 Mart 2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/jan.13558">"Cultural aspects of death notification following cardiopulmonary resuscitation"</a>. Journal of Advanced Nursing. 74 (7): 1564-1572. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111/jan.13558">10.1111/jan.13558</a>. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29495080">29495080</a>. 16 Şubat 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230216164949/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/jan.13558">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023 – Wiley Online Library vasıtasıyla.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Cultural+aspects+of+death+notification+following+cardiopulmonary+resuscitation&rft.pages=1564-1572&rft.date=2018-03-01&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fjan.13558&rft_id=info%3Apmid%2F29495080&rft.aulast=Hassankhani&rft.aufirst=Hadi&rft.au=Haririan%2C+Hamidreza&rft.au=Porter%2C+Joanne+E.&rft.au=Heatson%2C+Sondra&rft_id=https%3A%2F%2Fonlinelibrary.wiley.com%2Fdoi%2Fabs%2F10.1111%2Fjan.13558&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-108"><a href="#cite_ref-108">^</a> <cite class="kaynak kitap">Carducci, Bernardo J. (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/psychologyofpers0000card">The Psychology of Personality: Viewpoints, Research, and Applications</a> (2. bas.). Wiley-Blackwell. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1405136358" title="Özel:KitapKaynakları/978-1405136358">978-1405136358</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Psychology+of+Personality%3A+Viewpoints%2C+Research%2C+and+Applications&rft.edition=2.&rft.pub=Wiley-Blackwell&rft.date=2009&rft.isbn=978-1405136358&rft.aulast=Carducci&rft.aufirst=Bernardo+J.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fpsychologyofpers0000card&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-109"><a href="#cite_ref-109">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Math, Suresh Bada; Chaturvedi, Santosh K. (December 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3612319">"Euthanasia: Right to life vs right to die"</a>. Indian Journal of Medical Research. 136 (6): 899-902. <a href="/wiki/PubMed_Central#PMCID" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3612319">3612319</a> $2. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23391785">23391785</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Euthanasia%3A+Right+to+life+vs+right+to+die&rft.pages=899-902&rft.date=2012-12&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3612319&rft_id=info%3Apmid%2F23391785&rft.aulast=Math&rft.aufirst=Suresh+Bada&rft.au=Chaturvedi%2C+Santosh+K.&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3612319&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-110"><a href="#cite_ref-110">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Masataka, Kosaka (March 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/20025315">"The Showa Era (1926–1989)"</a>. Daedalus. 119 (3): 24-27. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1162/daed.2005.134.issue-2">10.1162/daed.2005.134.issue-2</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0011-5266">0011-5266</a>. <a href="/wiki/JSTOR" title="JSTOR">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/20025315">20025315</a>. 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230411172208/https://www.jstor.org/stable/20025315">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023 – JSTOR vasıtasıyla.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Showa+Era+%281926%E2%80%931989%29&rft.pages=24-27&rft.date=2005-03&rft.issn=0011-5266&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F20025315&rft_id=info%3Adoi%2F10.1162%2Fdaed.2005.134.issue-2&rft.aulast=Masataka&rft.aufirst=Kosaka&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F20025315&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-111"><a href="#cite_ref-111">^</a> <cite class="kaynak kitap">Chesnut, R. Andrew (2018) [2012]. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=ul0vDwAAQBAJ">Devoted to Death: Santa Muerte, the Skeleton Saint</a> (Second bas.). <a href="/wiki/New_York_City" class="mw-redirect" title="New York City">New York</a>: <a href="/wiki/Oxford_University_Press" title="Oxford University Press">Oxford University Press</a>. s. 6. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093/acprof%3Aoso/9780199764662.001.0001">10.1093/acprof:oso/9780199764662.001.0001</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0190633325" title="Özel:KitapKaynakları/978-0190633325">978-0190633325</a>. <a href="/wiki/Kongre_K%C3%BCt%C3%BCphanesi_Kontrol_Numaras%C4%B1" title="Kongre Kütüphanesi Kontrol Numarası">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/2011009177">2011009177</a>. 30 Kasım 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211130193313/https://books.google.com/books?id=ul0vDwAAQBAJ">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 2 Aralık 2021.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Devoted+to+Death%3A+Santa+Muerte%2C+the+Skeleton+Saint&rft.place=New+York&rft.pages=6&rft.edition=Second&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=2018&rft_id=info%3Alccn%2F2011009177&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Facprof%3Aoso%2F9780199764662.001.0001&rft.isbn=978-0190633325&rft.aulast=Chesnut&rft.aufirst=R.+Andrew&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dul0vDwAAQBAJ&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-112"><a href="#cite_ref-112">^</a> <cite class="kaynak web">McKenna, Amy (17 Ağustos 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160818231426/https://www.britannica.com/story/where-does-the-concept-of-a-grim-reaper-come-from">"Where Does the Concept of a "Grim Reaper" Come From?"</a>. Brittanica. 18 Ağustos 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/story/where-does-the-concept-of-a-grim-reaper-come-from">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Brittanica&rft.atitle=Where+Does+the+Concept+of+a+%22Grim+Reaper%22+Come+From%3F&rft.date=2016-08-17&rft.aulast=McKenna&rft.aufirst=Amy&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2Fstory%2Fwhere-does-the-concept-of-a-grim-reaper-come-from&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-113"><a href="#cite_ref-113">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Nations, Marilyn K.; Amaral, Mara Lucia (September 1999). "Flesh, Blood, Souls, and Households: Cultural Validity in Mortality Inquiry". Medical Anthropology Quarterly. 5 (3): 204-220. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1525/maq.1991.5.3.02a00020">10.1525/maq.1991.5.3.02a00020</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Flesh%2C+Blood%2C+Souls%2C+and+Households%3A+Cultural+Validity+in+Mortality+Inquiry&rft.pages=204-220&rft.date=1999-09&rft_id=info%3Adoi%2F10.1525%2Fmaq.1991.5.3.02a00020&rft.aulast=Nations&rft.aufirst=Marilyn+K.&rft.au=Amaral%2C+Mara+Lucia&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-114"><a href="#cite_ref-114">^</a> <cite class="kaynak kitap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/62133001">Encyclopedia of Hinduism</a>. Denise Cush, Catherine A. Robinson, Michael York. Londra: Routledge. 2008. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0700712670" title="Özel:KitapKaynakları/978-0700712670">978-0700712670</a>. <a href="/wiki/OCLC" title="OCLC">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/62133001">62133001</a>. 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230818073354/https://www.worldcat.org/title/62133001">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Encyclopedia+of+Hinduism&rft.place=Londra&rft.pub=Routledge&rft.date=2008&rft_id=info%3Aoclcnum%2F62133001&rft.isbn=978-0700712670&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldcat.org%2Foclc%2F62133001&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-auto-115">^ <a href="#cite_ref-auto_115-0">a</a> <a href="#cite_ref-auto_115-1">b</a> <cite class="kaynak kitap">Green, James W. (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/835765644">Beyond the good death : the anthropology of modern dying</a>. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0812202076" title="Özel:KitapKaynakları/978-0812202076">978-0812202076</a>. <a href="/wiki/OCLC" title="OCLC">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/835765644">835765644</a>. 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230818073400/https://www.worldcat.org/title/835765644">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Beyond+the+good+death+%3A+the+anthropology+of+modern+dying&rft.place=Philadelphia&rft.pub=University+of+Pennsylvania+Press&rft.date=2008&rft_id=info%3Aoclcnum%2F835765644&rft.isbn=978-0812202076&rft.aulast=Green&rft.aufirst=James+W.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldcat.org%2Foclc%2F835765644&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-116"><a href="#cite_ref-116">^</a> <cite class="kaynak kitap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/9944508">Sacred narrative, readings in the theory of myth</a>. Alan Dundes. Berkeley: University of California Press. 1984. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0520051564" title="Özel:KitapKaynakları/0520051564">0520051564</a>. <a href="/wiki/OCLC" title="OCLC">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/9944508">9944508</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Sacred+narrative%2C+readings+in+the+theory+of+myth&rft.place=Berkeley&rft.pub=University+of+California+Press&rft.date=1984&rft_id=info%3Aoclcnum%2F9944508&rft.isbn=0520051564&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldcat.org%2Foclc%2F9944508&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-117"><a href="#cite_ref-117">^</a> <cite class="kaynak kitap">Patton, Laurie L.; Doniger, Wendy, (Ed.) (1996). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/34516050">Myth and method</a>. Charlottesville: University Press of Virginia. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0813916569" title="Özel:KitapKaynakları/0813916569">0813916569</a>. <a href="/wiki/OCLC" title="OCLC">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/34516050">34516050</a>. 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230818073346/https://www.worldcat.org/title/34516050">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Myth+and+method&rft.place=Charlottesville&rft.pub=University+Press+of+Virginia&rft.date=1996&rft_id=info%3Aoclcnum%2F34516050&rft.isbn=0813916569&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldcat.org%2Foclc%2F34516050&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-118"><a href="#cite_ref-118">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Boas, Franz (October 1917). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/534498">"The Origin of Death"</a>. The Journal of American Folklore. 30 (118): 486-491. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307/534498">10.2307/534498</a>. <a href="/wiki/JSTOR" title="JSTOR">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/534498">534498</a>. 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230306150920/https://www.jstor.org/stable/534498">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023 – JSTOR vasıtasıyla.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Origin+of+Death&rft.pages=486-491&rft.date=1917-10&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F534498&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F534498&rft.aulast=Boas&rft.aufirst=Franz&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F534498&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-119"><a href="#cite_ref-119">^</a> <cite class="kaynak kitap">Lang, Andrew (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/269027849">Modern mythology</a>. Middlesex: Echo Library. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1406816723" title="Özel:KitapKaynakları/978-1406816723">978-1406816723</a>. <a href="/wiki/OCLC" title="OCLC">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/269027849">269027849</a>. 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230818073857/https://www.worldcat.org/title/269027849">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Modern+mythology&rft.place=Middlesex&rft.pub=Echo+Library&rft.date=2007&rft_id=info%3Aoclcnum%2F269027849&rft.isbn=978-1406816723&rft.aulast=Lang&rft.aufirst=Andrew&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldcat.org%2Foclc%2F269027849&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-120"><a href="#cite_ref-120">^</a> <cite class="kaynak kitap">Greyson, Bruce; James, Debbie; Holden, Janice Miner (2009). The Handbook of Near-Death Experiences: Thirty Years of Investigation. ABC-CLIO. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0313358654" title="Özel:KitapKaynakları/978-0313358654">978-0313358654</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Handbook+of+Near-Death+Experiences%3A+Thirty+Years+of+Investigation&rft.pub=ABC-CLIO&rft.date=2009&rft.isbn=978-0313358654&rft.aulast=Greyson&rft.aufirst=Bruce&rft.au=James%2C+Debbie&rft.au=Holden%2C+Janice+Miner&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-121"><a href="#cite_ref-121">^</a> <cite id="CITEREFFalkowski2001" class="kaynak">Falkowski, Paul G. (1 Ocak 2001), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B0122268652000328">"Biogeochemical Cycles"</a>, Levin, Simon Asher (Ed.), Encyclopedia of Biodiversity (İngilizce), New York: Elsevier, ss. 437-453, <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016/b0-12-226865-2/00032-8">10.1016/b0-12-226865-2/00032-8</a>, <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0122268656" title="Özel:KitapKaynakları/978-0122268656">978-0122268656</a>, 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230209233608/https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B0122268652000328">arşivlendi</a>, erişim tarihi: 23 Ağustos 2022</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Biogeochemical+Cycles&rft.btitle=Encyclopedia+of+Biodiversity&rft.place=New+York&rft.pages=437-453&rft.pub=Elsevier&rft.date=2001-01-01&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fb0-12-226865-2%2F00032-8&rft.isbn=978-0122268656&rft.aulast=Falkowski&rft.aufirst=Paul+G.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sciencedirect.com%2Fscience%2Farticle%2Fpii%2FB0122268652000328&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-122"><a href="#cite_ref-122">^</a> <cite class="kaynak kitap">Wetzel, Robert (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/limnologylakeriv0003wetz">Limnology: Lake and River Ecosystems</a> (3. bas.). Elsevierda. ss. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/limnologylakeriv0003wetz/page/700">700</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0127447605" title="Özel:KitapKaynakları/978-0127447605">978-0127447605</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Limnology%3A+Lake+and+River+Ecosystems&rft.pages=700&rft.edition=3.&rft.pub=Elsevierda&rft.date=2001&rft.isbn=978-0127447605&rft.aulast=Wetzel&rft.aufirst=Robert&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Flimnologylakeriv0003wetz&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-123"><a href="#cite_ref-123">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Lindsey-Robbins, Josephine; Vázquez-Ortega, Angélica; McCluney, Kevin; Pelini, Shannon (13 Aralık 2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6955738">"Effects of Detritivores on Nutrient Dynamics and Corn Biomass in Mesocosms"</a>. Insects. 10 (12): 453. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3390/insects10120453">10.3390/insects10120453</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central#PMCID" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6955738">6955738</a> $2. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31847249">31847249</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Effects+of+Detritivores+on+Nutrient+Dynamics+and+Corn+Biomass+in+Mesocosms&rft.pages=453&rft.date=2019-12-13&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC6955738&rft_id=info%3Apmid%2F31847249&rft_id=info%3Adoi%2F10.3390%2Finsects10120453&rft.aulast=Lindsey-Robbins&rft.aufirst=Josephine&rft.au=V%C3%A1zquez-Ortega%2C+Ang%C3%A9lica&rft.au=McCluney%2C+Kevin&rft.au=Pelini%2C+Shannon&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC6955738&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-124"><a href="#cite_ref-124">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Rousk, Johannes; Bengston, Per (14 Mart 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3954078">"Microbial regulation of global biogeochemical cycles"</a>. Frontiers in Microbiology. 5: 103. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3389/fmicb.2014.00103">10.3389/fmicb.2014.00103</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central#PMCID" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3954078">3954078</a> $2. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24672519">24672519</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Microbial+regulation+of+global+biogeochemical+cycles&rft.pages=103&rft.date=2014-03-14&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3954078&rft_id=info%3Apmid%2F24672519&rft_id=info%3Adoi%2F10.3389%2Ffmicb.2014.00103&rft.aulast=Rousk&rft.aufirst=Johannes&rft.au=Bengston%2C+Per&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3954078&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-125"><a href="#cite_ref-125">^</a> <cite class="kaynak kitap">George, McGhee (2018). Carboniferous Giants and Mass Extinction: The Late Paleozoic Ice Age World. Columbia University Press. ss. 98-102. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0231180979" title="Özel:KitapKaynakları/978-0231180979">978-0231180979</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Carboniferous+Giants+and+Mass+Extinction%3A+The+Late+Paleozoic+Ice+Age+World&rft.pages=98-102&rft.pub=Columbia+University+Press&rft.date=2018&rft.isbn=978-0231180979&rft.aulast=George&rft.aufirst=McGhee&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-126"><a href="#cite_ref-126">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Gregory, T. Ryan (June 2009). "Understanding Natural Selection: Essential Concepts and Common Misconceptions". Evolution: Education and Outreach (İngilizce). 2 (2): 156-175. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007/s12052-009-0128-1">10.1007/s12052-009-0128-1</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1936-6434">1936-6434</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Understanding+Natural+Selection%3A+Essential+Concepts+and+Common+Misconceptions&rft.pages=156-175&rft.date=2009-06&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fs12052-009-0128-1&rft.issn=1936-6434&rft.aulast=Gregory&rft.aufirst=T.+Ryan&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-127"><a href="#cite_ref-127">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi"><a href="/wiki/J._B._S._Haldane" title="J. B. S. Haldane">Haldane, J. B. S.</a> (December 1957). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://link.springer.com/article/10.1007/BF02984069">"The cost of natural selection"</a>. <a href="/w/index.php?title=Journal_of_Genetics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Journal of Genetics (sayfa mevcut değil)">Journal of Genetics</a>. 55 (3): 511-524. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007/BF02984069">10.1007/BF02984069</a>. 17 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230817195526/https://link.springer.com/article/10.1007/BF02984069">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023 – SpringerLink vasıtasıyla.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+cost+of+natural+selection&rft.pages=511-524&rft.date=1957-12&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2FBF02984069&rft.aulast=Haldane&rft.aufirst=J.+B.+S.&rft_id=https%3A%2F%2Flink.springer.com%2Farticle%2F10.1007%2FBF02984069&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-128"><a href="#cite_ref-128">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Case, Ted J.; Gilpin, Micheal E. (1 Ağustos 1974). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC388623">"Interference Competition and Niche Theory"</a>. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 71 (8): 3073-3077. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1974PNAS...71.3073C">1974PNAS...71.3073C</a>. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1073/pnas.71.8.3073">10.1073/pnas.71.8.3073</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0027-8424">0027-8424</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central#PMCID" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC388623">388623</a> $2. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/4528606">4528606</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Interference+Competition+and+Niche+Theory&rft.pages=3073-3077&rft.date=1974-08-01&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC388623&rft_id=info%3Abibcode%2F1974PNAS...71.3073C&rft_id=info%3Apmid%2F4528606&rft_id=info%3Adoi%2F10.1073%2Fpnas.71.8.3073&rft.issn=0027-8424&rft.aulast=Case&rft.aufirst=Ted+J.&rft.au=Gilpin%2C+Micheal+E.&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC388623&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Diamond2-129"><a href="#cite_ref-Diamond2_129-0">^</a> <cite class="kaynak kitap"><a href="/wiki/Jared_Diamond" title="Jared Diamond">Diamond, Jared M.</a> (1999). "Up to the Starting Line". Guns, Germs, and Steel: The Fates of Human Societies (illustrated, reprint bas.). <a href="/w/index.php?title=W.W._Norton&action=edit&redlink=1" class="new" title="W.W. Norton (sayfa mevcut değil)">W.W. Norton</a>. ss. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/gunsgermssteelfa00diam/page/43">43-44</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0393317558" title="Özel:KitapKaynakları/978-0393317558">978-0393317558</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Up+to+the+Starting+Line&rft.btitle=Guns%2C+Germs%2C+and+Steel%3A+The+Fates+of+Human+Societies&rft.pages=43-44&rft.edition=illustrated%2C+reprint&rft.pub=W.W.+Norton&rft.date=1999&rft.isbn=978-0393317558&rft.aulast=Diamond&rft.aufirst=Jared+M.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-130"><a href="#cite_ref-130">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Purvis, Andy; Jones, Kate E.; Mace, Georgina M. (10 Kasım 2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/1521-1878(200012)22:12%3C1123::AID-BIES10%3E3.0.CO;2-C">"Extinction"</a>. <a href="/w/index.php?title=BioEssays&action=edit&redlink=1" class="new" title="BioEssays (sayfa mevcut değil)">BioEssays</a>. 22 (12): 1123-1133. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1002/1521-1878%28200012%2922%3A12%3C1123%3A%3AAID-BIES10%3E3.0.CO%3B2-C">10.1002/1521-1878(200012)22:12<1123::AID-BIES10>3.0.CO;2-C</a>. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11084628">11084628</a>. 16 Şubat 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230216194700/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/1521-1878(200012)22:12%3C1123::AID-BIES10%3E3.0.CO;2-C">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023 – Wiley Online Library vasıtasıyla.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Extinction&rft.pages=1123-1133&rft.date=2000-11-10&rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2F1521-1878%28200012%2922%3A12%3C1123%3A%3AAID-BIES10%3E3.0.CO%3B2-C&rft_id=info%3Apmid%2F11084628&rft.aulast=Purvis&rft.aufirst=Andy&rft.au=Jones%2C+Kate+E.&rft.au=Mace%2C+Georgina+M.&rft_id=https%3A%2F%2Fonlinelibrary.wiley.com%2Fdoi%2Fabs%2F10.1002%2F1521-1878%28200012%2922%3A12%253C1123%3A%3AAID-BIES10%253E3.0.CO%3B2-C&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-131"><a href="#cite_ref-131">^</a> <cite class="kaynak web">National Institute on Aging (2020). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200604212742/https://www.nia.nih.gov/about/aging-strategic-directions-research">"The National Institute on Aging: Strategic Directions for Research, 2020–2025"</a>. National Institute on Aging. 4 Haziran 2020 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nia.nih.gov/about/aging-strategic-directions-research">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=National+Institute+on+Aging&rft.atitle=The+National+Institute+on+Aging%3A+Strategic+Directions+for+Research%2C+2020%E2%80%932025&rft.date=2020&rft.au=National+Institute+on+Aging&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nia.nih.gov%2Fabout%2Faging-strategic-directions-research&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-132"><a href="#cite_ref-132">^</a> Beukeboom, L. & Perrin, N. (2014). The Evolution of Sex Determination. Online Chapter 2: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://global.oup.com/booksites/content/9780199657148/">The diversity of sexual cycles</a> 12 Kasım 2014 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141112034751/http://global.oup.com/booksites/content/9780199657148/">arşivlendi</a>., p. 12. Oxford University Press. </li> <li id="cite_note-Gilbert-133">^ <a href="#cite_ref-Gilbert_133-0">a</a> <a href="#cite_ref-Gilbert_133-1">b</a> <cite class="kaynak kitap">Gilbert, S.F. (2003). Developmental biology (7. bas.). Sunderland, Mass: Sinauer Associates. ss. 34-35. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0878932580" title="Özel:KitapKaynakları/978-0878932580">978-0878932580</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Developmental+biology&rft.place=Sunderland%2C+Mass&rft.pages=34-35&rft.edition=7.&rft.pub=Sinauer+Associates&rft.date=2003&rft.isbn=978-0878932580&rft.aulast=Gilbert&rft.aufirst=S.F.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-134"><a href="#cite_ref-134">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Hallmann, A. (June 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3098969">"Evolution of reproductive development in the volvocine algae"</a>. Sexual Plant Reproduction. 24 (2): 97-112. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007/s00497-010-0158-4">10.1007/s00497-010-0158-4</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central#PMCID" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3098969">3098969</a> $2. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21174128">21174128</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Evolution+of+reproductive+development+in+the+volvocine+algae&rft.pages=97-112&rft.date=2011-06&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3098969&rft_id=info%3Apmid%2F21174128&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fs00497-010-0158-4&rft.aulast=Hallmann&rft.aufirst=A.&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3098969&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-135"><a href="#cite_ref-135">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Brown, Arthur E. (March 1879). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/2448772">"Grief in the Chimpanzee"</a>. The American Naturalist. 13 (3): 173-175. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086/272298">10.1086/272298</a>. <a href="/wiki/JSTOR" title="JSTOR">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/2448772">2448772</a>. 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230306151143/https://www.jstor.org/stable/2448772">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023 – JSTOR vasıtasıyla.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Grief+in+the+Chimpanzee&rft.pages=173-175&rft.date=1879-03&rft_id=info%3Adoi%2F10.1086%2F272298&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F2448772&rft.aulast=Brown&rft.aufirst=Arthur+E.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F2448772&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-136"><a href="#cite_ref-136">^</a> <cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220526020944/https://education.nationalgeographic.org/resource/volcanoes">"Volcanoes"</a>. education.nationalgeographic.org (İngilizce). 26 Mayıs 2022 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://education.nationalgeographic.org/resource/volcanoes">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=education.nationalgeographic.org&rft.atitle=Volcanoes&rft_id=https%3A%2F%2Feducation.nationalgeographic.org%2Fresource%2Fvolcanoes&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-137"><a href="#cite_ref-137">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Baylakoğlu, İlknur; Fortier, Aleksandra; Kyeong, San; Ambat, Rajan; Conseil-Gudla, Helene; Azarian, Michael H.; Pecht, Michael G. (28 Ekim 2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2772671121000152">"The detrimental effects of water on electronic devices"</a>. E-Prime – Advances in Electrical Engineering, Electronics and Energy. 1 (10): 1016. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016/j.prime.2021.100016">10.1016/j.prime.2021.100016</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/2772-6711">2772-6711</a>. 21 Şubat 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230221144234/https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2772671121000152">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+detrimental+effects+of+water+on+electronic+devices&rft.pages=1016&rft.date=2021-10-28&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.prime.2021.100016&rft.issn=2772-6711&rft.aulast=Baylako%C4%9Flu&rft.aufirst=%C4%B0lknur&rft.au=Fortier%2C+Aleksandra&rft.au=Kyeong%2C+San&rft.au=Ambat%2C+Rajan&rft.au=Conseil-Gudla%2C+Helene&rft.au=Azarian%2C+Michael+H.&rft.au=Pecht%2C+Michael+G.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sciencedirect.com%2Fscience%2Farticle%2Fpii%2FS2772671121000152&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-138"><a href="#cite_ref-138">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Croswell, Ken (21 Ocak 2020). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6983415">"A massive star dies without a bang, revealing the sensitive nature of supernovae"</a>. Proceedings of the National Academy of Sciences (İngilizce). 117 (3): 1240-1242. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1073/pnas.1920319116">10.1073/pnas.1920319116</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0027-8424">0027-8424</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central#PMCID" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6983415">6983415</a> $2. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31964780">31964780</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=A+massive+star+dies+without+a+bang%2C+revealing+the+sensitive+nature+of+supernovae&rft.pages=1240-1242&rft.date=2020-01-21&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC6983415&rft.issn=0027-8424&rft_id=info%3Apmid%2F31964780&rft_id=info%3Adoi%2F10.1073%2Fpnas.1920319116&rft.aulast=Croswell&rft.aufirst=Ken&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC6983415&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-139"><a href="#cite_ref-139">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Heger, A.; Fryer, C. L.; Woosley, S. E.; Langer, N.; Hartmann, D. H. (July 2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://iopscience.iop.org/article/10.1086/375341">"How Massive Single Stars End Their Life"</a>. The Astrophysical Journal (İngilizce). 591 (1): 288-300. <a href="/wiki/ArXiv" title="ArXiv">arXiv</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="//arxiv.org/abs/astro-ph/0212469">astro-ph/0212469</a> $2. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2003ApJ...591..288H">2003ApJ...591..288H</a>. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086/375341">10.1086/375341</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0004-637X">0004-637X</a>. 20 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230720110657/https://iopscience.iop.org/article/10.1086/375341">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=How+Massive+Single+Stars+End+Their+Life&rft.pages=288-300&rft.date=2003-07&rft_id=info%3Aarxiv%2Fastro-ph%2F0212469&rft.issn=0004-637X&rft_id=info%3Adoi%2F10.1086%2F375341&rft_id=info%3Abibcode%2F2003ApJ...591..288H&rft.aulast=Heger&rft.aufirst=A.&rft.au=Fryer%2C+C.+L.&rft.au=Woosley%2C+S.+E.&rft.au=Langer%2C+N.&rft.au=Hartmann%2C+D.+H.&rft_id=https%3A%2F%2Fiopscience.iop.org%2Farticle%2F10.1086%2F375341&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Blum_2004-140">^ <a href="#cite_ref-Blum_2004_140-0">a</a> <a href="#cite_ref-Blum_2004_140-1">b</a> <cite class="kaynak ansiklopedi">Blum, Mark L. (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180629160542/http://www.ahandfulofleaves.org/documents/Encyclopedia%20of%20Buddhism_2%20Vols_%20Buswell.pdf">"Death"</a> (PDF). Buswell, Robert E. (Ed.). Encyclopedia of Buddhism. 1. New York: Macmillan Reference, <a href="/w/index.php?title=Thomson_Gale&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thomson Gale (sayfa mevcut değil)">Thomson Gale</a>. s. 203. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0028657202" title="Özel:KitapKaynakları/978-0028657202">978-0028657202</a>. 29 Haziran 2018 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ahandfulofleaves.org/documents/Encyclopedia%20of%20Buddhism_2%20Vols_%20Buswell.pdf">kaynağından</a> (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2018.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Death&rft.btitle=Encyclopedia+of+Buddhism&rft.place=New+York&rft.pages=203&rft.pub=Macmillan+Reference%2C+Thomson+Gale&rft.date=2004&rft.isbn=978-0028657202&rft.aulast=Blum&rft.aufirst=Mark+L.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ahandfulofleaves.org%2Fdocuments%2FEncyclopedia%2520of%2520Buddhism_2%2520Vols_%2520Buswell.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-141"><a href="#cite_ref-141">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1086/475371">"A Critical and Exegetical Commentary on the Second Epistle of St. Paul to the Corinthians. Alfred Plummer"</a>. The Biblical World. 46 (3): 192. September 1915. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086/475371">10.1086/475371</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0190-3578">0190-3578</a>. 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230818073857/https://www.journals.uchicago.edu/doi/10.1086/475371">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=A+Critical+and+Exegetical+Commentary+on+the+Second+Epistle+of+St.+Paul+to+the+Corinthians.+Alfred+Plummer&rft.pages=192&rft.date=1915-09&rft_id=info%3Adoi%2F10.1086%2F475371&rft.issn=0190-3578&rft_id=http%3A%2F%2Fdx.doi.org%2F10.1086%2F475371&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-142"><a href="#cite_ref-142">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1163/2468-483x_smuo_com_003831">"Resurrection – Resurrection of Christ"</a>. Sacramentum Mundi Online. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1163/2468-483x_smuo_com_003831">10.1163/2468-483x_smuo_com_003831</a>. 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230818073859/https://referenceworks.brillonline.com/entries/sacramentum-mundi/*-COM_003831">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Resurrection+%E2%80%93+Resurrection+of+Christ&rft_id=info%3Adoi%2F10.1163%2F2468-483x_smuo_com_003831&rft_id=http%3A%2F%2Fdx.doi.org%2F10.1163%2F2468-483x_smuo_com_003831&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-143"><a href="#cite_ref-143">^</a> <cite class="kaynak kitap">The Hindu Kama Shastra Society (1925). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/stream/kamasutraofvatsy00vatsuoft#page/8/mode/2up">The Kama Sutra of Vatsyayana</a>. University of Toronto Archives. ss. 8-11, 172.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Kama+Sutra+of+Vatsyayana&rft.pages=8-11%2C+172&rft.pub=University+of+Toronto+Archives&rft.date=1925&rft.au=The+Hindu+Kama+Shastra+Society&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fstream%2Fkamasutraofvatsy00vatsuoft%23page%2F8%2Fmode%2F2up&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-144"><a href="#cite_ref-144">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Yadav, Richa (24 Mart 2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://link.springer.com/referenceworkentry/10.1007/978-94-024-1036-5_316-1#:~:text=According%20to%20Hinduism%2C%20a%20soul,through%20many%20births%20and%20deaths.">"Rebirth (Hinduism)"</a>. Hinduism and Tribal Religions. Encyclopedia of Indian Religions: 1-4. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007/978-94-024-1036-5_316-1">10.1007/978-94-024-1036-5_316-1</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-9402410365" title="Özel:KitapKaynakları/978-9402410365">978-9402410365</a>. 16 Şubat 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230216214123/https://link.springer.com/referenceworkentry/10.1007/978-94-024-1036-5_316-1#:~:text=According%20to%20Hinduism%2C%20a%20soul,through%20many%20births%20and%20deaths.">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023 – Springer Live vasıtasıyla.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Rebirth+%28Hinduism%29&rft.series=Encyclopedia+of+Indian+Religions&rft.pages=1-4&rft.date=2018-03-24&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2F978-94-024-1036-5_316-1&rft.isbn=978-9402410365&rft.aulast=Yadav&rft.aufirst=Richa&rft_id=https%3A%2F%2Flink.springer.com%2Freferenceworkentry%2F10.1007%2F978-94-024-1036-5_316-1%23%3A~%3Atext%3DAccording%2520to%2520Hinduism%252C%2520a%2520soul%2Cthrough%2520many%2520births%2520and%2520deaths.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-145"><a href="#cite_ref-145">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Sharma, Arvind (March 1996). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/23447913">"THE ISSUE OF MEMORY AS A PRAMĀṆA AND ITS IMPLICATION FOR THE CONFIRMATION OF REINCARNATION IN HINDUISM"</a>. Journal of Indian Philosophy. Springer. 24 (1): 21-36. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007/BF00219274">10.1007/BF00219274</a>. <a href="/wiki/JSTOR" title="JSTOR">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/23447913">23447913</a>. 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230306151143/https://www.jstor.org/stable/23447913">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023 – JSTOR vasıtasıyla.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=THE+ISSUE+OF+MEMORY+AS+A+PRAM%C4%80%E1%B9%86A+AND+ITS+IMPLICATION+FOR+THE+CONFIRMATION+OF+REINCARNATION+IN+HINDUISM&rft.pages=21-36&rft.pub=Springer&rft.date=1996-03&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2FBF00219274&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F23447913&rft.aulast=Sharma&rft.aufirst=Arvind&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F23447913&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-146"><a href="#cite_ref-146">^</a> <cite id="CITEREFSmithHaddad2002" class="kaynak">Smith, Jane Idleman; Haddad, Yvonne Yazbeck (12 Aralık 2002), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1093/0195156498.003.0002">"From Death to Resurrection: Classical Islam"</a>, The Islamic Understanding of Death and Resurrection, Oxford University PressNew York, ss. 31-62, <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093/0195156498.003.0002">10.1093/0195156498.003.0002</a>, <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0195156498" title="Özel:KitapKaynakları/0195156498">0195156498</a>, 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230818073946/https://academic.oup.com/book/12533/chapter-abstract/162285205?redirectedFrom=fulltext">arşivlendi</a>, erişim tarihi: 6 Aralık 2022</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Islamic+Understanding+of+Death+and+Resurrection&rft.atitle=From+Death+to+Resurrection%3A+Classical+Islam&rft.pages=31-62&rft.date=2002-12-12&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2F0195156498.003.0002&rft.isbn=0195156498&rft.aulast=Smith&rft.aufirst=Jane+Idleman&rft.au=Haddad%2C+Yvonne+Yazbeck&rft_id=http%3A%2F%2Fdx.doi.org%2F10.1093%2F0195156498.003.0002&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-147"><a href="#cite_ref-147">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Puchalski, Christina M.; O’Donnell, Edward (July 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1053/j.trap.2005.06.003">"Religious and spiritual beliefs in end of life care: how major religions view death and dying"</a>. Techniques in Regional Anesthesia and Pain Management. 9 (3): 114-121. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1053/j.trap.2005.06.003">10.1053/j.trap.2005.06.003</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1084-208X">1084-208X</a>. 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230818073901/https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1084208X05000443?via%3Dihub">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Religious+and+spiritual+beliefs+in+end+of+life+care%3A+how+major+religions+view+death+and+dying&rft.pages=114-121&rft.date=2005-07&rft_id=info%3Adoi%2F10.1053%2Fj.trap.2005.06.003&rft.issn=1084-208X&rft.aulast=Puchalski&rft.aufirst=Christina+M.&rft.au=O%E2%80%99Donnell%2C+Edward&rft_id=http%3A%2F%2Fdx.doi.org%2F10.1053%2Fj.trap.2005.06.003&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-148"><a href="#cite_ref-148">^</a> <cite class="kaynak kitap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/68963889">The Qurʼan : an encyclopedia</a>. Oliver Leaman. Londra: Routledge. 2006. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0203176448" title="Özel:KitapKaynakları/0203176448">0203176448</a>. <a href="/wiki/OCLC" title="OCLC">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/68963889">68963889</a>. 23 Haziran 2020 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200623014330/https://www.worldcat.org/oclc/68963889">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Qur%CA%BCan+%3A+an+encyclopedia&rft.place=Londra&rft.pub=Routledge&rft.date=2006&rft_id=info%3Aoclcnum%2F68963889&rft.isbn=0203176448&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldcat.org%2Foclc%2F68963889&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-149"><a href="#cite_ref-149">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Tayeb, Mohamad A.; Al-Zamel, Ersan; Fareed, Muhammed M.; Abouellail, Hesham A. (May 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.4103/0256-4947.62836">"A "good death": perspectives of Muslim patients and health care providers"</a>. Annals of Saudi Medicine. 30 (3): 215-221. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.4103/0256-4947.62836">10.4103/0256-4947.62836</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0256-4947">0256-4947</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central#PMCID" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2886872">2886872</a> $2. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20427938">20427938</a>. 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230818073859/https://www.annsaudimed.net/doi/10.4103/0256-4947.62836">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=A+%22good+death%22%3A+perspectives+of+Muslim+patients+and+health+care+providers&rft.pages=215-221&rft.date=2010-05&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2886872&rft.issn=0256-4947&rft_id=info%3Apmid%2F20427938&rft_id=info%3Adoi%2F10.4103%2F0256-4947.62836&rft.aulast=Tayeb&rft.aufirst=Mohamad+A.&rft.au=Al-Zamel%2C+Ersan&rft.au=Fareed%2C+Muhammed+M.&rft.au=Abouellail%2C+Hesham+A.&rft_id=http%3A%2F%2Fdx.doi.org%2F10.4103%2F0256-4947.62836&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-150"><a href="#cite_ref-150">^</a> <cite class="kaynak kitap">Campo, Juan Eduardo (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/191882169">Encyclopedia of Islam</a>. New York: Facts On File. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0816054541" title="Özel:KitapKaynakları/978-0816054541">978-0816054541</a>. <a href="/wiki/OCLC" title="OCLC">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/191882169">191882169</a>. 30 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200530000352/https://www.worldcat.org/title/encyclopedia-of-islam/oclc/191882169">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Encyclopedia+of+Islam&rft.place=New+York&rft.pub=Facts+On+File&rft.date=2009&rft_id=info%3Aoclcnum%2F191882169&rft.isbn=978-0816054541&rft.aulast=Campo&rft.aufirst=Juan+Eduardo&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldcat.org%2Foclc%2F191882169&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-151"><a href="#cite_ref-151">^</a> <cite class="kaynak kitap">Raphael, Simcha Paull (May 2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.neshamah.net/images/jewish-views-of-the-afterlife.pdf">Jewish Views of the Afterlife</a> (PDF). 11 Haziran 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230611160727/https://neshamah.net/images/jewish-views-of-the-afterlife.pdf">arşivlendi</a> (PDF). Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Jewish+Views+of+the+Afterlife&rft.date=2021-05&rft.aulast=Raphael&rft.aufirst=Simcha+Paull&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.neshamah.net%2Fimages%2Fjewish-views-of-the-afterlife.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-152"><a href="#cite_ref-152">^</a> <cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150908163059/https://www.etimolojiturkce.com/kelime/%C3%B6l%C3%BCm">"Ölüm Kelime Kökeni, Kelimesinin Anlamı - Etimoloji"</a>. www.etimolojiturkce.com. 8 Eylül 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.etimolojiturkce.com/kelime/%C3%B6l%C3%BCm">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.etimolojiturkce.com&rft.atitle=%C3%96l%C3%BCm+Kelime+K%C3%B6keni%2C+Kelimesinin+Anlam%C4%B1+-+Etimoloji&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.etimolojiturkce.com%2Fkelime%2F%25C3%25B6l%25C3%25BCm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliyografya">Bibliyografya</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=41" title="Değiştirilen bölüm: Bibliyografya" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=41" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Bibliyografya">kaynağı değiştir</a>]</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r24952096"><div class="refbegin reflist" style=""> <ul><li><cite class="kaynak kitap">Bondeson, Jan (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/buriedalive00janb">Buried Alive: the Terrifying History of our Most Primal Fear</a>. W.W. Norton & Company. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0393049060" title="Özel:KitapKaynakları/978-0393049060">978-0393049060</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Buried+Alive%3A+the+Terrifying+History+of+our+Most+Primal+Fear&rft.pub=W.W.+Norton+%26+Company&rft.date=2001&rft.isbn=978-0393049060&rft.aulast=Bondeson&rft.aufirst=Jan&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fburiedalive00janb&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988"> </li> <li><cite id="CITEREFMullin1998" class="kaynak kitap">Mullin, Glenn H. (2008). Living in the Face of Death: The Tibetan Tradition. Ithaca, New York: Snow Lion Publications. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1559393102" title="Özel:KitapKaynakları/978-1559393102">978-1559393102</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Living+in+the+Face+of+Death%3A+The+Tibetan+Tradition&rft.place=Ithaca%2C+New+York&rft.pub=Snow+Lion+Publications&rft.date=2008&rft.isbn=978-1559393102&rft.aulast=Mullin&rft.aufirst=Glenn+H.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988"> </li></ul> </div> <ul><li><cite class="kaynak kitap"><a href="/w/index.php?title=Martin_of_Cochem&action=edit&redlink=1" class="new" title="Martin of Cochem (sayfa mevcut değil)">Cochem, Martin of</a> (1899). "<a href="https://tr.wikisource.org/wiki/The_four_last_things/Part_1" class="extiw" title="s:The four last things/Part 1">On Death</a>". The four last things: death, judgment, hell, heaven. Benziger Brothers.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=On+Death&rft.btitle=The+four+last+things%3A+death%2C+judgment%2C+hell%2C+heaven&rft.pub=Benziger+Brothers&rft.date=1899&rft.aulast=Cochem&rft.aufirst=Martin+of&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988"> </li> <li><cite class="kaynak kitap">Daughters of Charity of St. Vincent de Paul. (1856). "<a href="https://tr.wikisource.org/wiki/St._Vincent%27s_Manual/Considerations_on_Death" class="extiw" title="s:St. Vincent's Manual/Considerations on Death">Considerations on Death</a>". St. Vincent's Manual. John Murphy & Co.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Considerations+on+Death&rft.btitle=St.+Vincent%27s+Manual&rft.pub=John+Murphy+%26+Co.&rft.date=1856&rft.au=Daughters+of+Charity+of+St.+Vincent+de+Paul.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988"> </li> <li><cite class="kaynak kitap">Liguori, Alphonsus (1868). <a href="https://tr.wikisource.org/wiki/Preparation_for_Death" class="extiw" title="s:Preparation for Death">Preparation for Death</a>. Rivingtons.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Preparation+for+Death&rft.pub=Rivingtons&rft.date=1868&rft.au=Liguori%2C+Alphonsus&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988"> </li> <li><cite class="kaynak kitap">Marques, Susana Moreira (2015). Now and At the Hour of Our Death (İngilizce). Sanches, Julia tarafından çevrildi. And Other Stories. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1908276629" title="Özel:KitapKaynakları/978-1908276629">978-1908276629</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Now+and+At+the+Hour+of+Our+Death&rft.pub=And+Other+Stories&rft.date=2015&rft.isbn=978-1908276629&rft.aulast=Marques&rft.aufirst=Susana+Moreira&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988"> </li> <li><cite class="kaynak kitap"><a href="/w/index.php?title=Jean-Baptiste_Massillon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jean-Baptiste Massillon (sayfa mevcut değil)">Massillon, Jean-Baptiste</a> (1879). "<a href="https://tr.wikisource.org/wiki/Sermons_(Massillon)/Sermon_9" class="extiw" title="s:Sermons (Massillon)/Sermon 9">On Death</a>". Sermons by John-Baptist Massillon. Thomas Tegg & Sons.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=On+Death&rft.btitle=Sermons+by+John-Baptist+Massillon&rft.pub=Thomas+Tegg+%26+Sons&rft.date=1879&rft.aulast=Massillon&rft.aufirst=Jean-Baptiste&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988"> </li> <li><cite class="kaynak haber">Rosenberg, David (17 Ağustos 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.slate.com/blogs/behold/2014/08/17/walter_schels_life_before_death_includes_portraits_of_people_before_and.html">"How One Photographer Overcame His Fear of Death by Photographing It (Walter Schels' Life Before Death)"</a>. Slate. 5 Ekim 2018 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181005181219/http://www.slate.com/blogs/behold/2014/08/17/walter_schels_life_before_death_includes_portraits_of_people_before_and.html">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=How+One+Photographer+Overcame+His+Fear+of+Death+by+Photographing+It+%28Walter+Schels%27+Life+Before+Death%29&rft.date=2014-08-17&rft.aulast=Rosenberg&rft.aufirst=David&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.slate.com%2Fblogs%2Fbehold%2F2014%2F08%2F17%2Fwalter_schels_life_before_death_includes_portraits_of_people_before_and.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988"> </li> <li><cite class="kaynak kitap">Sachs, Jessica Snyder (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/corpsenaturefore00sach">Corpse: Nature, Forensics, and the Struggle to Pinpoint Time of Death</a> (270 pages). Perseus Publishing. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0738203362" title="Özel:KitapKaynakları/978-0738203362">978-0738203362</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Corpse%3A+Nature%2C+Forensics%2C+and+the+Struggle+to+Pinpoint+Time+of+Death&rft.pub=Perseus+Publishing&rft.date=2001&rft.isbn=978-0738203362&rft.au=Sachs%2C+Jessica+Snyder&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fcorpsenaturefore00sach&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988"> </li> <li><cite class="kaynak kitap">Warraich, Haider (2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/moderndeathhowme0000warr">Modern Death: How Medicine Changed the End of Life</a>. St. Martin's Press. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1250104588" title="Özel:KitapKaynakları/978-1250104588">978-1250104588</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Modern+Death%3A+How+Medicine+Changed+the+End+of+Life&rft.pub=St.+Martin%27s+Press&rft.date=2017&rft.isbn=978-1250104588&rft.aulast=Warraich&rft.aufirst=Haider&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fmoderndeathhowme0000warr&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988"> </li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Dış_bağlantılar">Dış bağlantılar</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&veaction=edit&section=42" title="Değiştirilen bölüm: Dış bağlantılar" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&action=edit&section=42" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Dış bağlantılar">kaynağı değiştir</a>]</div> <table class="metadata plainlinks mbox-small" style="padding:0.25em 0.5em 0.5em 0.75em;border:1px solid #aaa;background:#f9f9f9;"> <tbody><tr> <td colspan="2" style="padding-bottom:0.75em;border-bottom:1px solid #aaa;text-align:center;"><div style="clear:both;"><a href="/wiki/Vikipedi:Karde%C5%9F_projeler" title="Vikipedi:Kardeş projeler">Vikipedi'nin kardeş projelerinden</a> Ölüm hakkında daha fazla bilgi edinin </div> </td></tr> <tr style="height:25px;"> <td style="padding-top:0.75em;"><a href="https://tr.wiktionary.org/wiki/%C3%B6l%C3%BCm" title="Vikisözlük'te ara"><img alt="Vikisözlük'te ara" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/25px-Wiktionary-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/38px-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/50px-Wiktionary-logo.svg.png 2x" data-file-width="370" data-file-height="350" /></a> </td> <td style="padding-top:0.75em;"><a href="https://tr.wiktionary.org/wiki/%C3%B6l%C3%BCm" class="extiw" title="wikt:ölüm">Vikisözlük</a>'te tanımlar </td></tr> <tr style="height:25px;"> <td><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Death" title="Commons'ta ara"><img alt="Commons'ta ara" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="18" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/28px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/37px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a> </td> <td><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Death" class="extiw" title="c:Death">Commons</a>'ta dosyalar </td></tr> <tr style="height:25px;"> <td><a href="https://tr.wikiquote.org/wiki/%C3%96l%C3%BCm" title="Vikisöz'de ara"><img alt="Vikisöz'de ara" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/21px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/32px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/42px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></a> </td> <td><a href="https://tr.wikiquote.org/wiki/%C3%96l%C3%BCm" class="extiw" title="q:Ölüm">Vikisöz</a>'de alıntılar </td></tr> </tbody></table> <ul><li><a href="/wiki/Curlie" class="mw-redirect" title="Curlie">Curlie</a>'de <a rel="nofollow" class="external text" href="http://curlie.org/Society/Death/">Ölüm</a> (<a href="/wiki/DMOZ" title="DMOZ">DMOZ</a> tabanlı) (İngilizce)</li> <li><cite class="kaynak kitap"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://plato.stanford.edu/entries/death/#2">"Death"</a>. Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab, Stanford University. 2016. 14 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080514112148/http://plato.stanford.edu/entries/death/#2">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%22Death%22&rft.pub=Metaphysics+Research+Lab%2C+Stanford+University&rft.date=2016&rft_id=http%3A%2F%2Fplato.stanford.edu%2Fentries%2Fdeath%2F%232&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%96l%C3%BCm" class="Z3988">  (İngilizce)</li></ul> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="İnsan_gelişimi" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r25548259">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:%C4%B0nsan_geli%C5%9Fimi" title="Şablon:İnsan gelişimi"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:%C4%B0nsan_geli%C5%9Fimi" title="Şablon tartışma:İnsan gelişimi"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:%C4%B0nsan_geli%C5%9Fimi&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="İnsan_gelişimi" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%C4%B0nsan_geli%C5%9Fimi_(biyoloji)" title="İnsan gelişimi (biyoloji)">İnsan gelişimi</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Doğumdan önce</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Do%C4%9Fum_%C3%B6ncesi_geli%C5%9Fim" title="Doğum öncesi gelişim">Gelişim</a></li> <li><a href="/wiki/Zigot" title="Zigot">Zigot</a></li> <li><a href="/wiki/Embriyo" title="Embriyo">Embriyo</a></li> <li><a href="/wiki/Fetus" title="Fetus">Fetus</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gebelik_ya%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gebelik yaşı (sayfa mevcut değil)">Gebelik yaşı</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Doğum ve sonrası</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C3%87ocuk_do%C4%9Furma" title="Çocuk doğurma">Doğum</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87ocuk_geli%C5%9Fimi" title="Çocuk gelişimi">Çocuk gelişimi</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C3%87ocuk_geli%C5%9Fimi_a%C5%9Famalar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Çocuk gelişimi aşamaları (sayfa mevcut değil)">aşamalar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Erken_%C3%A7ocukluk_geli%C5%9Fimi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Erken çocukluk gelişimi (sayfa mevcut değil)">erken</a></li> <li><a href="/wiki/Ergenlik_d%C3%B6nemi" title="Ergenlik dönemi">Ergenlik dönemi</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yeti%C5%9Fkin_geli%C5%9Fimi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yetişkin gelişimi (sayfa mevcut değil)">Yetişkin gelişimi</a></li> <li><a href="/wiki/Ya%C5%9Flanma" title="Yaşlanma">Yaşlanma</a></li> <li><a href="/wiki/Senesens" title="Senesens">Senesens</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Ölüm</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Aşamalar</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li>İlk yıllar <ul><li><a href="/wiki/Bebek" title="Bebek">Bebek</a></li> <li><a href="/wiki/Yeni_y%C3%BCr%C3%BCyen" title="Yeni yürüyen">Yeni yürüyen</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Erken_%C3%A7ocukluk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Erken çocukluk (sayfa mevcut değil)">Erken çocukluk</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87ocukluk" class="mw-redirect" title="Çocukluk">Çocukluk</a> <ul><li><a href="/wiki/%C3%87ocuk" title="Çocuk">Çocuk</a></li></ul></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Gen%C3%A7lik" title="Gençlik">Gençlik</a> <ul><li><a href="/wiki/Ergenlik_%C3%B6ncesi" title="Ergenlik öncesi">Ergenlik öncesi</a></li> <li><a href="/wiki/Ergen" title="Ergen">Ergen</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Geli%C5%9Fen_yeti%C5%9Fkinlik_ve_erken_yeti%C5%9Fkinlik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gelişen yetişkinlik ve erken yetişkinlik (sayfa mevcut değil)">Gelişen yetişkinlik</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Yeti%C5%9Fkin" title="Yetişkin">Yetişkinlik</a> <ul><li><a href="/wiki/Gen%C3%A7_yeti%C5%9Fkin" class="mw-redirect" title="Genç yetişkin">Genç yetişkin</a></li> <li><a href="/wiki/Orta_ya%C5%9F" title="Orta yaş">Orta yetişkin</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0leri_ya%C5%9F" title="İleri yaş">Yaşlı yetişkin</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Sosyal ve yasal</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Re%C5%9Fit_olmayan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reşit olmayan (sayfa mevcut değil)">Reşit olmayan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Re%C5%9Fit_olma_ya%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reşit olma yaşı (sayfa mevcut değil)">Reşit olma yaşı</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Ölüm_ve_ilgili_konular" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:%C3%96l%C3%BCm" title="Şablon:Ölüm"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:%C3%96l%C3%BCm" title="Şablon tartışma:Ölüm"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:%C3%96l%C3%BCm&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Ölüm_ve_ilgili_konular" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink">Ölüm</a> ve ilgili konular</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Tıpta</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=H%C3%BCcre_%C3%B6l%C3%BCm%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hücre ölümü (sayfa mevcut değil)">Hücre ölümü</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Nekroz" title="Nekroz">Nekroz</a> (<a href="/w/index.php?title=Avask%C3%BCler_nekroz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Avasküler nekroz (sayfa mevcut değil)">Avasküler nekroz</a> · <a href="/w/index.php?title=Fibrinoid_nekroz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fibrinoid nekroz (sayfa mevcut değil)">Fibrinoid nekroz</a> · <a href="/wiki/Kangren" title="Kangren">Kangren</a> · <a href="/w/index.php?title=Kaze%C3%B6z_nekroz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kazeöz nekroz (sayfa mevcut değil)">Kazeöz nekroz</a> · <a href="/w/index.php?title=Koag%C3%BClasyon_nekrozu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Koagülasyon nekrozu (sayfa mevcut değil)">Koagülasyon nekrozu</a> · <a href="/wiki/Likefaksiyon_nekrozu" title="Likefaksiyon nekrozu">Likefaksiyon nekrozu</a> · <a href="/w/index.php?title=Ya%C4%9F_nekrozu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yağ nekrozu (sayfa mevcut değil)">Yağ nekrozu</a>) · <a href="/wiki/Programlanm%C4%B1%C5%9F_h%C3%BCcre_%C3%B6l%C3%BCm%C3%BC" title="Programlanmış hücre ölümü">Programlanmış hücre ölümü</a> (<a href="/w/index.php?title=Anoikis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anoikis (sayfa mevcut değil)">Anoikis</a> · <a href="/wiki/Apoptoz" title="Apoptoz">Apoptoz</a> · <a href="/w/index.php?title=Fenoptoz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fenoptoz (sayfa mevcut değil)">Fenoptoz</a> · <a href="/wiki/Nekroptoz" title="Nekroptoz">Nekroptoz</a> · <a href="/wiki/Otofaji" title="Otofaji">Otofaji</a> · <a href="/w/index.php?title=Paraptoz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paraptoz (sayfa mevcut değil)">Paraptoz</a> · <a href="/w/index.php?title=Partanatoz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Partanatoz (sayfa mevcut değil)">Partanatoz</a> · <a href="/w/index.php?title=Piroptoz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Piroptoz (sayfa mevcut değil)">Piroptoz</a>) · <a href="/wiki/Otoliz" title="Otoliz">Otoliz</a> · <a href="/w/index.php?title=Eskar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eskar (sayfa mevcut değil)">Eskar</a> · <a href="/w/index.php?title=Piknoz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Piknoz (sayfa mevcut değil)">Piknoz</a> · <a href="/w/index.php?title=Karyoreksis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karyoreksis (sayfa mevcut değil)">Karyoreksis</a> · <a href="/w/index.php?title=Karyoliz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karyoliz (sayfa mevcut değil)">Karyoliz</a> · <a href="/w/index.php?title=%C4%B0ntihar_geni&action=edit&redlink=1" class="new" title="İntihar geni (sayfa mevcut değil)">İntihar geni</a></div></td></tr></tbody></table><div> <a href="/wiki/Beyin_%C3%B6l%C3%BCm%C3%BC" title="Beyin ölümü">Beyin ölümü</a> · <a href="/w/index.php?title=Can_%C3%A7eki%C5%9Fme_h%C4%B1r%C4%B1lt%C4%B1s%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Can çekişme hırıltısı (sayfa mevcut değil)">Can çekişme hırıltısı</a> · <a href="/wiki/Distanazi" title="Distanazi">Distanazi</a> · <a href="/w/index.php?title=EoLC&action=edit&redlink=1" class="new" title="EoLC (sayfa mevcut değil)">EoLC</a> · <a href="/w/index.php?title=Klinik_%C3%B6l%C3%BCm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Klinik ölüm (sayfa mevcut değil)">Klinik ölüm</a> · <a href="/wiki/K%C3%BCrtaj" title="Kürtaj">Kürtaj</a> · <a href="/wiki/Lazarus_sendromu" title="Lazarus sendromu">Lazarus sendromu</a> · <a href="/wiki/Organ_ba%C4%9F%C4%B1%C5%9F%C4%B1" title="Organ bağışı">Organ bağışı</a> · <a href="/wiki/Otopsi" title="Otopsi">Otopsi</a> · <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCmc%C3%BCl_hastal%C4%B1k&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ölümcül hastalık (sayfa mevcut değil)">Ölümcül hastalık</a> · <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_%C5%9Fekli" title="Ölüm şekli">Ölüm şekli</a> · <a href="/wiki/%C3%96tanazi" title="Ötanazi">Ötanazi</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Ölümlülük</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Anne_%C3%B6l%C3%BCm%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anne ölümü (sayfa mevcut değil)">Anne ölümü</a> · <a href="/wiki/Bebek_%C3%B6l%C3%BCm%C3%BC" title="Bebek ölümü">Bebek ölümü</a> · <a href="/w/index.php?title=%C3%87ocuk_%C3%B6l%C3%BCm%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Çocuk ölümü (sayfa mevcut değil)">Çocuk ölümü</a> · <a href="/w/index.php?title=Gompertz%E2%80%93Makeham_yasas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gompertz–Makeham yasası (sayfa mevcut değil)">Gompertz–Makeham yasası</a> · <a href="/wiki/Kar%C5%8Dshi" title="Karōshi">Karōshi</a> · <a href="/wiki/Memento_mori" title="Memento mori">Memento mori</a> · <a href="/w/index.php?title=Mikromort&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mikromort (sayfa mevcut değil)">Mikromort</a> · <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_oran%C4%B1" title="Ölüm oranı">Ölüm oranı</a> · <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCms%C3%BCzl%C3%BCk" title="Ölümsüzlük">Ölümsüzlük</a> · <a href="/w/index.php?title=Perinatal_%C3%B6l%C3%BCm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Perinatal ölüm (sayfa mevcut değil)">Perinatal ölüm</a> · <a href="/w/index.php?title=Yasal_%C3%B6l%C3%BCm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yasal ölüm (sayfa mevcut değil)">Yasal ölüm</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Ölüm sonrası</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ceset" title="Ceset">Beden</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_belirtileri" class="mw-redirect" title="Ölüm belirtileri">Aşamalar</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Pallor_mortis" title="Pallor mortis">Pallor mortis</a> · <a href="/wiki/Algor_mortis" title="Algor mortis">Algor mortis</a> · <a href="/wiki/Rigor_mortis" title="Rigor mortis">Rigor mortis</a> · <a href="/wiki/Livor_mortis" title="Livor mortis">Livor mortis</a> · <a href="/wiki/Ayr%C4%B1%C5%9Fma_(biyoloji)" title="Ayrışma (biyoloji)">Ayrışma</a> · <a href="/wiki/Fosil#Fosilleşme_şekilleri" title="Fosil">Fosilleşme</a> · <a href="/wiki/%C4%B0skeletle%C5%9Fme" title="İskeletleşme">İskeletleşme</a> · <a href="/wiki/Koku%C5%9Fma" title="Kokuşma">Kokuşma</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Muhafaza</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Kriyoprezervasyon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kriyoprezervasyon (sayfa mevcut değil)">Kriyoprezervasyon</a> · <a href="/wiki/Kriyonik" title="Kriyonik">Kriyonik</a> · <a href="/wiki/Tahnit" title="Tahnit">Tahnit</a> · <a href="/wiki/Mumya" title="Mumya">Mumya</a> · <a href="/w/index.php?title=Plastinasyon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Plastinasyon (sayfa mevcut değil)">Plastinasyon</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Bertaraf</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Defin" title="Defin">Defin</a> · <a href="/wiki/Kremasyon" title="Kremasyon">Kremasyon</a> · <a href="/w/index.php?title=Par%C3%A7alama&action=edit&redlink=1" class="new" title="Parçalama (sayfa mevcut değil)">Parçalama</a> · <a href="/w/index.php?title=Promesyon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Promesyon (sayfa mevcut değil)">Promesyon</a> · <a href="/w/index.php?title=Alkalin_hidroliz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alkalin hidroliz (sayfa mevcut değil)">Alkalin hidroliz</a></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Kadavra_ba%C4%9F%C4%B1%C5%9F%C4%B1" title="Kadavra bağışı">Kadavra bağışı</a> · <a href="/w/index.php?title=Kadavra_spazm%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kadavra spazmı (sayfa mevcut değil)">Kadavra spazmı</a> · <a href="/w/index.php?title=Tabut_do%C4%9Fumu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tabut doğumu (sayfa mevcut değil)">Tabut doğumu</a> · <a href="/w/index.php?title=Canl%C4%B1_dondurma_bilimi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Canlı dondurma bilimi (sayfa mevcut değil)">Canlı dondurma bilimi</a> · <a href="/wiki/Lazarus_refleksi" title="Lazarus refleksi">Lazarus refleksi</a> · <a href="/w/index.php?title=Rezomasyon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rezomasyon (sayfa mevcut değil)">Rezomasyon</a> · <a href="/w/index.php?title=Tabut_do%C4%9Fumu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tabut doğumu (sayfa mevcut değil)">Tabut doğumu</a> · <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_sertle%C5%9Fmesi" class="mw-redirect" title="Ölüm sertleşmesi">Ölüm sertleşmesi</a> · <a href="/wiki/Diseksiyon" title="Diseksiyon">Diseksiyon</a> · <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_sonras%C4%B1_aral%C4%B1k" title="Ölüm sonrası aralık">Ölüm sonrası aralık</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Diğer yönler</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Ahiret" title="Ahiret">Ahiret</a> · <a href="/w/index.php?title=Ara_durumu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ara durumu (sayfa mevcut değil)">Ara durumu</a> · <a href="/wiki/Cenaze_t%C3%B6reni" title="Cenaze töreni">Cenaze töreni</a> · <a href="/w/index.php?title=Gece_n%C3%B6beti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gece nöbeti (sayfa mevcut değil)">Gece nöbeti</a> · <a href="/wiki/Mezarl%C4%B1k" title="Mezarlık">Mezarlık</a> · <a href="/wiki/%C3%9Cz%C3%BCnt%C3%BC" title="Üzüntü">Üzüntü</a> · <a href="/wiki/Kategori:%C3%96l%C3%BCm_gelenekleri" title="Kategori:Ölüm gelenekleri">Ölüm gelenekleri</a> · <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_ilan%C4%B1" title="Ölüm ilanı">Ölüm ilanı</a> · <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCmden_sonra_ya%C5%9Fam" title="Ölümden sonra yaşam">Ölümden sonra yaşam</a> · <a href="/wiki/Yas" title="Yas">Yas</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Normal ötesi</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Beden_d%C4%B1%C5%9F%C4%B1_deneyim" title="Beden dışı deneyim">Beden dışı deneyim</a> · <a href="/wiki/Hayalet" title="Hayalet">Hayalet</a> · <a href="/wiki/Nekromansi" title="Nekromansi">Nekromansi</a> · <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCme_yak%C4%B1n_deneyimler" title="Ölüme yakın deneyimler">Ölüme yakın deneyimler</a> · <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCme_yak%C4%B1n_incelemeler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ölüme yakın incelemeler (sayfa mevcut değil)">Ölüme yakın incelemeler</a> · <a href="/w/index.php?title=Reenkarnasyon_ara%C5%9Ft%C4%B1rmalar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reenkarnasyon araştırmaları (sayfa mevcut değil)">Reenkarnasyon araştırmaları</a> · <a href="/wiki/Seans_(spirit%C3%BCalizm)" title="Seans (spiritüalizm)">Seans</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Yasal</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Cinayet" title="Cinayet">Cinayet</a> · <a href="/wiki/K%C3%BCrtaj_hukuku" title="Kürtaj hukuku">Kürtaj hukuku</a> · <a href="/w/index.php?title=Medeni_%C3%B6l%C3%BCm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Medeni ölüm (sayfa mevcut değil)">Medeni ölüm</a> · <a href="/wiki/Nekropolitika" title="Nekropolitika">Nekropolitika</a> · <a href="/wiki/%C3%96lme_hakk%C4%B1" title="Ölme hakkı">Ölme hakkı</a> · <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_belgesi" title="Ölüm belgesi">Ölüm belgesi</a> · <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_cezas%C4%B1" title="Ölüm cezası">Ölüm cezası</a> · <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm_nedeni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ölüm nedeni (sayfa mevcut değil)">Ölüm nedeni</a> · <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_s%C4%B1ras%C4%B1" title="Ölüm sırası">Ölüm sırası</a> · <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm_varsay%C4%B1m%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ölüm varsayımı (sayfa mevcut değil)">Ölüm varsayımı</a> · <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_yasa%C4%9F%C4%B1" title="Ölüm yasağı">Ölüm yasağı</a> · <a href="/w/index.php?title=Sorgu_yarg%C4%B1c%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sorgu yargıcı (sayfa mevcut değil)">Sorgu yargıcı</a> · <a href="/wiki/Soru%C5%9Fturma" title="Soruşturma">Soruşturma</a> · <a href="/wiki/Tr%C3%B6st_hukuku" title="Tröst hukuku">Trust</a> · <a href="/wiki/Vasiyet" title="Vasiyet">Vasiyet</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Alanlar</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Adli_patoloji" title="Adli patoloji">Adli patoloji</a> · <a href="/w/index.php?title=Biyostratonomi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Biyostratonomi (sayfa mevcut değil)">Biyostratonomi</a> · <a href="/wiki/Post-mortem_foto%C4%9Fraf%C3%A7%C4%B1l%C4%B1k" title="Post-mortem fotoğrafçılık">Post-mortem fotoğrafçılık</a> · <a href="/wiki/Tanatoloji" title="Tanatoloji">Tanatoloji</a> · <a href="/wiki/Taponomi" class="mw-redirect" title="Taponomi">Taponomi</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Diğer</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Darwin_%C3%B6d%C3%BClleri" title="Darwin ödülleri">Darwin ödülleri</a> · <a href="/w/index.php?title=Fan_%C3%B6l%C3%BCm%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fan ölümü (sayfa mevcut değil)">Fan ölümü</a> · <a href="/wiki/G%C3%BClmekten_%C3%B6lme" title="Gülmekten ölme">Gülmekten ölme</a> · <a href="/wiki/Hayvan_itlaf%C4%B1" title="Hayvan itlafı">Hayvan itlafı</a> · <a href="/wiki/%C4%B0ntihar" title="İntihar">İntihar</a> · Kurbanlar (<a href="/wiki/Kurban" class="mw-redirect" title="Kurban">Hayvan</a> · <a href="/wiki/%C4%B0nsan_kurban_etme" title="İnsan kurban etme">İnsan</a>) · <a href="/wiki/%C4%B0mha_kamp%C4%B1" title="İmha kampı">İmha kampı</a> · <a href="/w/index.php?title=Karanl%C4%B1k_turizm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karanlık turizm (sayfa mevcut değil)">Karanlık turizm</a> · <a href="/wiki/Kasten_%C3%B6ld%C3%BCrme" class="mw-redirect" title="Kasten öldürme">Kasten öldürme</a> · <a href="/wiki/Nekrofili" title="Nekrofili">Nekrofili</a> · <a href="/wiki/Nekrofobi" title="Nekrofobi">Nekrofobi</a> · <a href="/w/index.php?title=%C3%96len_ve_dirilen_ilah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ölen ve dirilen ilah (sayfa mevcut değil)">Ölen ve dirilen ilah</a> · <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_i%C3%A7g%C3%BCd%C3%BCs%C3%BC" title="Ölüm içgüdüsü">Ölüm içgüdüsü</a> · <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BC_taklidi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ölü taklidi (sayfa mevcut değil)">Ölü taklidi</a> · <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_kayg%C4%B1s%C4%B1" class="mw-redirect" title="Ölüm kaygısı">Ölüm kaygısı</a> · <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_(ki%C5%9File%C5%9Ftirme)" title="Ölüm (kişileştirme)">Ölümü kişileştirmek</a> · <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_mangas%C4%B1" title="Ölüm mangası">Ölüm mangası</a> · <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm_%C5%9Fiiri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ölüm şiiri (sayfa mevcut değil)">Ölüm şiiri</a> · <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_tehdidi" title="Ölüm tehdidi">Ölüm tehdidi</a> · <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm_ve_k%C3%BClt%C3%BCr&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ölüm ve kültür (sayfa mevcut değil)">Ölüm ve kültür</a> · <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_u%C3%A7u%C5%9Flar%C4%B1" title="Ölüm uçuşları">Ölüm uçuşları</a> · <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_y%C3%BCr%C3%BCy%C3%BC%C5%9F%C3%BC" title="Ölüm yürüyüşü">Ölüm yürüyüşü</a> · <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCme_merak_sarmak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ölüme merak sarmak (sayfa mevcut değil)">Ölüme merak sarmak</a> · <a href="/w/index.php?title=Psikopomp&action=edit&redlink=1" class="new" title="Psikopomp (sayfa mevcut değil)">Psikopomp</a> · <a href="/wiki/Sava%C5%9F" title="Savaş">Savaş</a> · <a href="/wiki/Soy_t%C3%BCkenmesi" title="Soy tükenmesi">Soy tükenmesi</a> · <a href="/wiki/Soyk%C4%B1r%C4%B1m" title="Soykırım">Soykırım</a> · <a href="/wiki/%C5%9Eehit" title="Şehit">Şehit</a> · <a href="/w/index.php?title=Yard%C4%B1ml%C4%B1_intihar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yardımlı intihar (sayfa mevcut değil)">Yardımlı intihar</a> · <a href="/wiki/Devlet_cenaze_t%C3%B6reni" title="Devlet cenaze töreni">Devlet cenaze töreni</a> · <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BC_say%C4%B1s%C4%B1na_g%C3%B6re_do%C4%9Fal_afetler_listesi" title="Ölü sayısına göre doğal afetler listesi">Ölü sayısına göre doğal afetler listesi</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Otorite_kontrolü_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q4&#124;class=noprint&#124;Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Otorite_kontrolü_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q4&#124;class=noprint&#124;Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Otorite_kontrol%C3%BC" title="Otorite kontrolü">Otorite kontrolü</a> <a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q4" title="Bunu Vikiveri'de düzenleyin"><img alt="Bunu Vikiveri'de düzenleyin" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%B0spanya_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="İspanya Millî Kütüphanesi">BNE</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX525535">XX525535</a></li> <li><a href="/wiki/Fransa_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Fransa Millî Kütüphanesi">BNF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb119325308">cb119325308</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119325308">(data)</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCmle%C5%9Fik_Otorite_Dosyas%C4%B1" title="Tümleşik Otorite Dosyası">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4060294-1">4060294-1</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0svi%C3%A7re_Tarihsel_S%C3%B6zl%C3%BC%C4%9F%C3%BC" title="İsviçre Tarihsel Sözlüğü">HDS</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://hls-dhs-dss.ch/fr/articles/027291">027291</a></li> <li><a href="/wiki/Kongre_K%C3%BCt%C3%BCphanesi_Kontrol_Numaras%C4%B1" title="Kongre Kütüphanesi Kontrol Numarası">LCCN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85036085">sh85036085</a></li> <li><a href="/wiki/Letonya_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Letonya Millî Kütüphanesi">LNB</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000048910&P_CON_LNG=ENG">000048910</a></li> <li><a href="/wiki/Ulusal_Ar%C5%9Fivler_ve_Kay%C4%B1tlar_%C4%B0daresi" title="Ulusal Arşivler ve Kayıtlar İdaresi">NARA</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalog.archives.gov/id/10639416">10639416</a></li> <li><a href="/wiki/Mill%C3%AE_Diyet_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Millî Diyet Kütüphanesi">NDL</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00570389">00570389</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87ek_Cumhuriyeti_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Çek Cumhuriyeti Millî Kütüphanesi">NKC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph116193&CON_LNG=ENG">ph116193</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0srail_Ulusal_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="İsrail Ulusal Kütüphanesi">NLI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007543363505171">987007543363505171</a></li> <li>NLK tanımlayıcısı KSH1998008993 geçerli değil.</li> <li><a href="/wiki/TDV_%C4%B0sl%C3%A2m_Ansiklopedisi" title="TDV İslâm Ansiklopedisi">TDVİA</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/olum">olum</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ölüm&oldid=34174609">https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ölüm&oldid=34174609</a>" sayfasından alınmıştır</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C3%96zel:Kategoriler" title="Özel:Kategoriler">Kategori</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Biyolojik_ya%C5%9Flanma" title="Kategori:Biyolojik yaşlanma">Biyolojik yaşlanma</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:%C3%96l%C3%BCm" title="Kategori:Ölüm">Ölüm</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Gizli kategoriler: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Ar%C5%9Fivlenmesi_gereken_ba%C4%9Flant%C4%B1ya_sahip_kaynak_%C5%9Fablonu_i%C3%A7eren_maddeler" title="Kategori:Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler">Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Kaynaklardaki_sayfa_numaras%C4%B1_eksik_olan_maddeler" title="Kategori:Kaynaklardaki sayfa numarası eksik olan maddeler">Kaynaklardaki sayfa numarası eksik olan maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Webar%C5%9Fiv_%C5%9Fablonu_wayback_ba%C4%9Flant%C4%B1lar%C4%B1" title="Kategori:Webarşiv şablonu wayback bağlantıları">Webarşiv şablonu wayback bağlantıları</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:K%C4%B1rm%C4%B1z%C4%B1_ba%C4%9Flant%C4%B1ya_sahip_ana_madde_%C5%9Fablonu_i%C3%A7eren_maddeler" title="Kategori:Kırmızı bağlantıya sahip ana madde şablonu içeren maddeler">Kırmızı bağlantıya sahip ana madde şablonu içeren maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:BNE_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:BNE tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">BNE tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:BNF_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:GND_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:HDS_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:HDS tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">HDS tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:LCCN_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:LNB_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:LNB tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">LNB tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NARA_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NARA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NARA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NDL_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NKC_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NLI_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Sorunlu_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1_(NLK)_i%C3%A7eren_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:Sorunlu tanımlayıcı (NLK) içeren Vikipedi maddeleri">Sorunlu tanımlayıcı (NLK) içeren Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:TDV%C4%B0A_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:TDVİA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">TDVİA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Sayfa en son 23.28, 5 Kasım 2024 tarihinde değiştirildi.</li> <li id="footer-info-copyright">Metin <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr">Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı</a> altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/tr">Kullanım Şartlarını</a> ve <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/tr">Gizlilik Politikasını</a> kabul etmiş olursunuz. Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> tescilli markasıdır. </li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik politikası</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda">Vikipedi hakkında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipedi:Genel_sorumluluk_reddi">Sorumluluk reddi</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kuralları</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Geliştiriciler</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/tr.wikipedia.org">İstatistikler</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Çerez politikası</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//tr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%96l%C3%BCm&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil görünüm</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6d94db5ff4-g5x76","wgBackendResponseTime":209,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.305","walltime":"1.731","ppvisitednodes":{"value":9124,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":394695,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1403,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":27,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":236396,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1210.067 1 -total"," 69.21% 837.429 1 Şablon:Kaynakça"," 20.19% 244.334 56 Şablon:Akademik_dergi_kaynağı"," 16.04% 194.043 51 Şablon:Kitap_kaynağı"," 14.02% 169.628 34 Şablon:Web_kaynağı"," 5.04% 60.987 1 Şablon:Otorite_kontrolü"," 4.53% 54.854 5 Şablon:Dolaşım"," 4.46% 53.985 2 Şablon:Dictionary.com"," 3.79% 45.879 1 Şablon:İnsan_gelişimi"," 3.28% 39.643 2 Şablon:Page_needed"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.691","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4498933,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-d74qn","timestamp":"20241124153344","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u00d6l\u00fcm","url":"https:\/\/tr.wikipedia.org\/wiki\/%C3%96l%C3%BCm","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q4","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q4","author":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia projelerine katk\u0131da bulunanlar"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-02-28T21:53:57Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/7\/76\/Hendrick_Andriezsoon_-_Vanitas.JPG","headline":"ya\u015famsal fonksiyonlar\u0131n kal\u0131c\u0131 olarak durmas\u0131"}</script> </body> </html>