CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="th" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>โรมโบราณ - วิกิพีเดีย</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )thwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat": "thai","wgMonthNames":["","มกราคม","กุมภาพันธ์","มีนาคม","เมษายน","พฤษภาคม","มิถุนายน","กรกฎาคม","สิงหาคม","กันยายน","ตุลาคม","พฤศจิกายน","ธันวาคม"],"wgRequestId":"0972a02d-4f8c-4483-b387-7639f4ced4f8","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"โรมโบราณ","wgTitle":"โรมโบราณ","wgCurRevisionId":11965591,"wgRevisionId":11965591,"wgArticleId":249334,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Pages using the EasyTimeline extension","หน้าที่มีข้อผิดพลาดการอ้างอิง","CS1 แหล่งที่มาภาษาอังกฤษ (en)","Webarchive template wayback links","Harv and Sfn no-target errors", "บทความวิกิพีเดียรวมการอ้างอิงจากสารานุกรมบริตานิกา ค.ศ. 1911 โดยมีการอ้างอิงวิกิซอร์ซ","หน้าที่ใช้กล่องข้อมูลประเทศที่มีพารามิเตอร์ที่ไม่รู้จัก","Pages using infobox country or infobox former country with the symbol caption or type parameters","บทความที่มีข้อความภาษาอังกฤษ","บทความที่เนื้อหาบางส่วนรอเพิ่มเติม","บทความทั้งหมดที่เนื้อหาบางส่วนรอเพิ่มเติม","บทความทั้งหมดที่ยังไม่สมบูรณ์","โรมโบราณ", "บทความเกี่ยวกับ ประวัติศาสตร์ ที่ยังไม่สมบูรณ์"],"wgPageViewLanguage":"th","wgPageContentLanguage":"th","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"โรมโบราณ","wgRelevantArticleId":249334,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"th","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"th"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":70000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true, "wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q1747689","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.timeline.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media", "ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=th&modules=ext.cite.styles%7Cext.timeline.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=th&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=th&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=th&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.6"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ea/Roman_Republic_Empire_map.gif"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1141"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ea/Roman_Republic_Empire_map.gif"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="760"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="608"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="โรมโบราณ - วิกิพีเดีย"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//th.m.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="แก้ไข" href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="วิกิพีเดีย (th)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//th.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.th"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="ฟีดอะตอม วิกิพีเดีย" href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%94&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-โรมโบราณ rootpage-โรมโบราณ skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">ข้ามไปเนื้อหา</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="ไซต์"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เมนูหลัก" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">เมนูหลัก</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">เมนูหลัก</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ซ่อน</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> การนำทาง </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81" title="เยี่ยมชมหน้าหลัก [z]" accesskey="z"><span>หน้าหลัก</span></a></li><li id="n-ask" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%84%E0%B8%B3%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%A1"><span>ถามคำถาม</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A2:%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%88%E0%B8%88%E0%B8%B8%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="ค้นหาข้อมูลเบื้องหลังในเหตุการณ์ปัจจุบัน"><span>เหตุการณ์ปัจจุบัน</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%A1" title="โหลดหน้าแบบสุ่ม [x]" accesskey="x"><span>สุ่มบทความ</span></a></li><li id="n-about" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A" title="ทำความรู้จักวิกิพีเดีย"><span>เกี่ยวกับวิกิพีเดีย</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%AD" title="วิธีการติดต่อวิกิพีเดีย"><span>ติดต่อเรา</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> มีส่วนร่วม </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%8D" title="ข้อแนะนำการใช้และแก้ไขวิกิพีเดีย"><span>คำอธิบาย</span></a></li><li id="n-introduction" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%AA%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99"><span>เริ่มต้นเขียน</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A1" title="เกี่ยวกับโครงการ สิ่งที่คุณทำได้ และวิธีการค้นหา"><span>ศาลาประชาคม</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%94" title="รายการเปลี่ยนแปลงล่าสุดในวิกินี้ [r]" accesskey="r"><span>ปรับปรุงล่าสุด</span></a></li><li id="n-discord" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%94"><span>ดิสคอร์ด</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="วิกิพีเดีย" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-th.svg" style="width: 6.4375em; height: 1.6875em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="สารานุกรมเสรี" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-th.svg" width="100" height="18" style="width: 6.25em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%84%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B8%B2" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="ค้นหาวิกิ [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>ค้นหา</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="ค้นหาใน วิกิพีเดีย" aria-label="ค้นหาใน วิกิพีเดีย" autocapitalize="sentences" title="ค้นหาวิกิ [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="พิเศษ:ค้นหา"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">ค้นหา</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="เครื่องมือส่วนตัว"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="หน้าตา"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="หน้าตา" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">หน้าตา</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=th.wikipedia.org&uselang=th" class=""><span>บริจาคให้วิกิพีเดีย</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88&returnto=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" title="แนะนำให้คุณสร้างบัญชีและเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ" class=""><span>สร้างบัญชี</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99&returnto=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" title="แนะนำให้คุณเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ [o]" accesskey="o" class=""><span>เข้าสู่ระบบ</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="ตัวเลือกเพิ่มเติม" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เครื่องมือส่วนตัว" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">เครื่องมือส่วนตัว</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="เมนูผู้ใช้" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=th.wikipedia.org&uselang=th"><span>บริจาคให้วิกิพีเดีย</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88&returnto=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" title="แนะนำให้คุณสร้างบัญชีและเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>สร้างบัญชี</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99&returnto=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" title="แนะนำให้คุณเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>เข้าสู่ระบบ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> หน้าสำหรับผู้แก้ไขที่ออกจากระบบ <a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%99%E0%B8%B3" aria-label="เรียนรู้เพิ่มเกี่ยวกับการแก้ไข"><span>เรียนรู้เพิ่มเติม</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%89%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99" title="รายการการแก้ไขจากเลขที่อยู่ไอพีนี้ [y]" accesskey="y"><span>ส่วนร่วม</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%B9%E0%B8%94%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%89%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="อภิปรายเกี่ยวกับการแก้ไขจากเลขที่อยู่ไอพีนี้ [n]" accesskey="n"><span>คุย</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="ไซต์"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="สารบัญ" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">สารบัญ</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ซ่อน</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">บทนำ</div> </a> </li> <li id="toc-การก่อตั้งตามตำนานปรัมปรา" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#การก่อตั้งตามตำนานปรัมปรา"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>การก่อตั้งตามตำนานปรัมปรา</span> </div> </a> <ul id="toc-การก่อตั้งตามตำนานปรัมปรา-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ยุคราชอาณาจักร" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ยุคราชอาณาจักร"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>ยุคราชอาณาจักร</span> </div> </a> <ul id="toc-ยุคราชอาณาจักร-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ยุคสาธารณรัฐ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ยุคสาธารณรัฐ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>ยุคสาธารณรัฐ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ยุคสาธารณรัฐ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle ยุคสาธารณรัฐ subsection</span> </button> <ul id="toc-ยุคสาธารณรัฐ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-สงครามพิวนิก" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#สงครามพิวนิก"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>สงครามพิวนิก</span> </div> </a> <ul id="toc-สงครามพิวนิก-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-ช่วงปลายสาธารณรัฐ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ช่วงปลายสาธารณรัฐ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>ช่วงปลายสาธารณรัฐ</span> </div> </a> <ul id="toc-ช่วงปลายสาธารณรัฐ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ยุคจักรวรรดิ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ยุคจักรวรรดิ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>ยุคจักรวรรดิ</span> </div> </a> <ul id="toc-ยุคจักรวรรดิ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การล่มสลายของโรมันตะวันตก" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#การล่มสลายของโรมันตะวันตก"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>การล่มสลายของโรมันตะวันตก</span> </div> </a> <ul id="toc-การล่มสลายของโรมันตะวันตก-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-วัฒนธรรม" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#วัฒนธรรม"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>วัฒนธรรม</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-วัฒนธรรม-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle วัฒนธรรม subsection</span> </button> <ul id="toc-วัฒนธรรม-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ภาษา" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ภาษา"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>ภาษา</span> </div> </a> <ul id="toc-ภาษา-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ศาสนา" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ศาสนา"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>ศาสนา</span> </div> </a> <ul id="toc-ศาสนา-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-จริยธรรมและคุณธรรม" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#จริยธรรมและคุณธรรม"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>จริยธรรมและคุณธรรม</span> </div> </a> <ul id="toc-จริยธรรมและคุณธรรม-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ศิลปะ_ดนตรี_และวรรณกรรม" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ศิลปะ_ดนตรี_และวรรณกรรม"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4</span> <span>ศิลปะ ดนตรี และวรรณกรรม</span> </div> </a> <ul id="toc-ศิลปะ_ดนตรี_และวรรณกรรม-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-อาหาร" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#อาหาร"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.5</span> <span>อาหาร</span> </div> </a> <ul id="toc-อาหาร-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การละเล่นและสันทนาการ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#การละเล่นและสันทนาการ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.6</span> <span>การละเล่นและสันทนาการ</span> </div> </a> <ul id="toc-การละเล่นและสันทนาการ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-วิทยาการ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#วิทยาการ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>วิทยาการ</span> </div> </a> <ul id="toc-วิทยาการ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-มรดกตกทอด" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#มรดกตกทอด"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>มรดกตกทอด</span> </div> </a> <ul id="toc-มรดกตกทอด-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-อ้างอิง" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#อ้างอิง"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>อ้างอิง</span> </div> </a> <ul id="toc-อ้างอิง-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ดูเพิ่ม" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ดูเพิ่ม"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>ดูเพิ่ม</span> </div> </a> <ul id="toc-ดูเพิ่ม-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="สารบัญ" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">โรมโบราณ</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="ไปที่บทความในภาษาอื่น ซึ่งมีใน 142 ภาษา" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-142" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">142 ภาษา</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Antieke_Rome" title="Antieke Rome – แอฟริกานส์" lang="af" hreflang="af" data-title="Antieke Rome" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="แอฟริกานส์" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/R%C3%B6misches_Reich" title="Römisches Reich – เยอรมันสวิส" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Römisches Reich" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="เยอรมันสวิส" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%AE%E1%88%9C_%E1%88%98%E1%8A%95%E1%8C%8D%E1%88%A5%E1%89%B5" title="የሮሜ መንግሥት – อัมฮารา" lang="am" hreflang="am" data-title="የሮሜ መንግሥት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="อัมฮารา" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Antiga_Roma" title="Antiga Roma – อารากอน" lang="an" hreflang="an" data-title="Antiga Roma" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="อารากอน" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%80%E0%A4%A8_%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%AE_%E0%A4%B8%E0%A4%AD%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%A4%E0%A4%BE" title="प्राचीन रोम सभ्यता – อังคิกา" lang="anp" hreflang="anp" data-title="प्राचीन रोम सभ्यता" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="อังคิกา" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85%D8%A9" title="روما القديمة – อาหรับ" lang="ar" hreflang="ar" data-title="روما القديمة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="อาหรับ" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%AA%DC%97%DC%98%DC%A1%DC%90_%DC%A5%DC%AC%DC%9D%DC%A9%DC%AC%DC%90" title="ܪܗܘܡܐ ܥܬܝܩܬܐ – อราเมอิก" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܪܗܘܡܐ ܥܬܝܩܬܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="อราเมอิก" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85%D9%87" title="روما القديمه – อาหรับพื้นเมืองอียิปต์" lang="arz" hreflang="arz" data-title="روما القديمه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="อาหรับพื้นเมืองอียิปต์" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Antigua_Roma" title="Antigua Roma – อัสตูเรียส" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Antigua Roma" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="อัสตูเรียส" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Q%C9%99dim_Roma" title="Qədim Roma – อาเซอร์ไบจาน" lang="az" hreflang="az" data-title="Qədim Roma" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="อาเซอร์ไบจาน" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85_%D8%B1%D9%88%D9%85" title="قدیم روم – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="قدیم روم" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D2%93%D0%BE_%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Боронғо Рим – บัชคีร์" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Боронғо Рим" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="บัชคีร์" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Remisches_Reich" title="Remisches Reich – บาวาเรีย" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Remisches Reich" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="บาวาเรีย" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%8B%D1%82%D0%BD%D1%8B_%D0%A0%D1%8B%D0%BC" title="Старажытны Рым – เบลารุส" lang="be" hreflang="be" data-title="Старажытны Рым" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="เบลารุส" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%8B%D1%82%D0%BD%D1%8B_%D0%A0%D1%8B%D0%BC" title="Старажытны Рым – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Старажытны Рым" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D0%BD_%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Древен Рим – บัลแกเรีย" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Древен Рим" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="บัลแกเรีย" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9A%E0%A7%80%E0%A6%A8_%E0%A6%B0%E0%A7%8B%E0%A6%AE" title="প্রাচীন রোম – บังกลา" lang="bn" hreflang="bn" data-title="প্রাচীন রোম" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="บังกลา" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Henroma" title="Henroma – เบรตัน" lang="br" hreflang="br" data-title="Henroma" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="เบรตัน" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Anti%C4%8Dki_Rim" title="Antički Rim – บอสเนีย" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Antički Rim" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="บอสเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Antiga_Roma" title="Antiga Roma – คาตาลัน" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Antiga Roma" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="คาตาลัน" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/G%C5%AB_L%C3%B2%CC%A4-m%C4%81" title="Gū Lò̤-mā – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Gū Lò̤-mā" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Karaang_Roma" title="Karaang Roma – เซบู" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Karaang Roma" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="เซบู" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%95%DB%86%D9%85%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%DB%86%D9%86" title="ڕۆمای کۆن – เคิร์ดตอนกลาง" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ڕۆمای کۆن" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="เคิร์ดตอนกลาง" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Roma_antica" title="Roma antica – คอร์ซิกา" lang="co" hreflang="co" data-title="Roma antica" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="คอร์ซิกา" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Starov%C4%9Bk%C3%BD_%C5%98%C3%ADm" title="Starověký Řím – เช็ก" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Starověký Řím" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="เช็ก" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%85%D0%B8_%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Авалхи Рим – ชูวัช" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Авалхи Рим" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="ชูวัช" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Rhufain_hynafol" title="Rhufain hynafol – เวลส์" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Rhufain hynafol" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="เวลส์" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Romerriget" title="Romerriget – เดนมาร์ก" lang="da" hreflang="da" data-title="Romerriget" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="เดนมาร์ก" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/R%C3%B6misches_Reich" title="Römisches Reich – เยอรมัน" lang="de" hreflang="de" data-title="Römisches Reich" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="เยอรมัน" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Roma_Antike" title="Roma Antike – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Roma Antike" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="บทความคัดสรร"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1_%CE%A1%CF%8E%CE%BC%CE%B7" title="Αρχαία Ρώμη – กรีก" lang="el" hreflang="el" data-title="Αρχαία Ρώμη" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="กรีก" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ancient_Rome" title="Ancient Rome – อังกฤษ" lang="en" hreflang="en" data-title="Ancient Rome" data-language-autonym="English" data-language-local-name="อังกฤษ" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Romio" title="Romio – เอสเปรันโต" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Romio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="เอสเปรันโต" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Antigua_Roma" title="Antigua Roma – สเปน" lang="es" hreflang="es" data-title="Antigua Roma" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="สเปน" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Rooma_riik" title="Rooma riik – เอสโตเนีย" lang="et" hreflang="et" data-title="Rooma riik" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="เอสโตเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="บทความคุณภาพ"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Antzinako_Erroma" title="Antzinako Erroma – บาสก์" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Antzinako Erroma" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="บาสก์" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%85_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="روم باستان – เปอร์เซีย" lang="fa" hreflang="fa" data-title="روم باستان" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="เปอร์เซีย" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Rooman_valtakunta" title="Rooman valtakunta – ฟินแลนด์" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Rooman valtakunta" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ฟินแลนด์" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Vana-Rooma" title="Vana-Rooma – โวโร" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Vana-Rooma" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="โวโร" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="บทความคุณภาพ"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Rome_antique" title="Rome antique – ฝรั่งเศส" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Rome antique" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ฝรั่งเศส" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/R%C3%B6%C3%B6msk_Rik" title="Röömsk Rik – ฟริเซียนเหนือ" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Röömsk Rik" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="ฟริเซียนเหนือ" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Rome_antighe" title="Rome antighe – ฟรูลี" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Rome antighe" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="ฟรูลี" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_tSean-R%C3%B3imh" title="An tSean-Róimh – ไอริช" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An tSean-Róimh" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ไอริช" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Rom_antik" title="Rom antik – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Rom antik" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Roma_antiga" title="Roma antiga – กาลิเซีย" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Roma antiga" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="กาลิเซีย" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Rr%C3%B3ma_Ymaguare" title="Rróma Ymaguare – กัวรานี" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Rróma Ymaguare" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="กัวรานี" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Romawa_na_Da" title="Romawa na Da – เฮาซา" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Romawa na Da" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="เฮาซา" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/K%C3%BA_L%C3%B2-m%C3%A2" title="Kú Lò-mâ – จีนแคะ" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Kú Lò-mâ" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="จีนแคะ" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A8%D7%95%D7%9E%D7%90_%D7%94%D7%A2%D7%AA%D7%99%D7%A7%D7%94" title="רומא העתיקה – ฮิบรู" lang="he" hreflang="he" data-title="רומא העתיקה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ฮิบรู" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%80%E0%A4%A8_%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%AE" title="प्राचीन रोम – ฮินดี" lang="hi" hreflang="hi" data-title="प्राचीन रोम" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="ฮินดี" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Anti%C4%8Dki_Rim" title="Antički Rim – โครเอเชีย" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Antički Rim" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="โครเอเชีย" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/W%C3%B2m_ansyen" title="Wòm ansyen – เฮติครีโอล" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Wòm ansyen" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="เฮติครีโอล" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/%C3%93kori_R%C3%B3ma" title="Ókori Róma – ฮังการี" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Ókori Róma" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="ฮังการี" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B6_%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4" title="Հին Հռոմ – อาร์เมเนีย" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Հին Հռոմ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="อาร์เมเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Roma_antique" title="Roma antique – อินเตอร์ลิงกัว" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Roma antique" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="อินเตอร์ลิงกัว" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Romawi_Kuno" title="Romawi Kuno – อินโดนีเซีย" lang="id" hreflang="id" data-title="Romawi Kuno" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="อินโดนีเซีย" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Ancian_Roma" title="Ancian Roma – อินเตอร์ลิงกิว" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Ancian Roma" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="อินเตอร์ลิงกิว" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Antiqua_Roma" title="Antiqua Roma – อีโด" lang="io" hreflang="io" data-title="Antiqua Roma" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="อีโด" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="บทความคุณภาพ"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3maveldi" title="Rómaveldi – ไอซ์แลนด์" lang="is" hreflang="is" data-title="Rómaveldi" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ไอซ์แลนด์" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Civilt%C3%A0_romana" title="Civiltà romana – อิตาลี" lang="it" hreflang="it" data-title="Civiltà romana" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="อิตาลี" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A4%E4%BB%A3%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%83%9E" title="古代ローマ – ญี่ปุ่น" lang="ja" hreflang="ja" data-title="古代ローマ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ญี่ปุ่น" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Ienshent_Ruom" title="Ienshent Ruom – อังกฤษคลีโอลจาเมกา" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Ienshent Ruom" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="อังกฤษคลีโอลจาเมกา" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98" title="ძველი რომი – จอร์เจีย" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ძველი რომი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="จอร์เจีย" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/K%C9%A9b%C9%A9njaaz%C9%A9_Room" title="Kɩbɩnjaazɩ Room – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Kɩbɩnjaazɩ Room" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Rom_gbangbang" title="Rom gbangbang – ทีแยป" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Rom gbangbang" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="ทีแยป" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%B6%D0%B5%D0%BB%D0%B3%D1%96_%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Ежелгі Рим – คาซัค" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Ежелгі Рим" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="คาซัค" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%91%E1%9E%B8%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%BB%E1%9E%84%E1%9E%9A%E1%9F%89%E1%9E%BC%E1%9E%98%E1%9E%94%E1%9E%BB%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%8E" title="ទីក្រុងរ៉ូមបុរាណ – เขมร" lang="km" hreflang="km" data-title="ទីក្រុងរ៉ូមបុរាណ" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="เขมร" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="บทความคัดสรร"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B3%A0%EB%8C%80_%EB%A1%9C%EB%A7%88" title="고대 로마 – เกาหลี" lang="ko" hreflang="ko" data-title="고대 로마" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="เกาหลี" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-koi mw-list-item"><a href="https://koi.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B6_%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Важ Рим – โคมิ-เปียร์เมียค" lang="koi" hreflang="koi" data-title="Важ Рим" data-language-autonym="Перем коми" data-language-local-name="โคมิ-เปียร์เมียค" class="interlanguage-link-target"><span>Перем коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Romaya_kevnare" title="Romaya kevnare – เคิร์ด" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Romaya kevnare" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="เคิร์ด" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B6_%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Важ Рим – โกมิ" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Важ Рим" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="โกมิ" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D1%80%D0%BA%D1%8B_%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Байыркы Рим – คีร์กีซ" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Байыркы Рим" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="คีร์กีซ" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Romani_antiqui" title="Romani antiqui – ละติน" lang="la" hreflang="la" data-title="Romani antiqui" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="ละติน" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="บทความคัดสรร"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Roma_antica" title="Roma antica – ลิงกัวฟรังกาโนวา" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Roma antica" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="ลิงกัวฟรังกาโนวา" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Storia_romana" title="Storia romana – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Storia romana" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Senov%C4%97s_Roma" title="Senovės Roma – ลิทัวเนีย" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Senovės Roma" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="ลิทัวเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Sen%C4%81_Roma" title="Senā Roma – ลัตเวีย" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Senā Roma" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="ลัตเวีย" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/R%C3%B4ma_Taloha" title="Rôma Taloha – มาลากาซี" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Rôma Taloha" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="มาลากาซี" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Romawi_Kuno" title="Romawi Kuno – มีนังกาเบา" lang="min" hreflang="min" data-title="Romawi Kuno" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="มีนังกาเบา" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Стар Рим – มาซิโดเนีย" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Стар Рим" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="มาซิโดเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%9A%E0%B5%80%E0%B4%A8_%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%82" title="പ്രാചീന റോം – มาลายาลัม" lang="ml" hreflang="ml" data-title="പ്രാചീന റോം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="มาลายาลัม" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%91%EA%AF%82%EA%AF%A4%EA%AF%84_%EA%AF%94%EA%AF%A3%EA%AF%9D" title="ꯑꯂꯤꯄ ꯔꯣꯝ – มณีปุระ" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯑꯂꯤꯄ ꯔꯣꯝ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="มณีปุระ" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%80%E0%A4%A8_%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%AE" title="प्राचीन रोम – มราฐี" lang="mr" hreflang="mr" data-title="प्राचीन रोम" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="มราฐี" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Rom_kuno" title="Rom kuno – มาเลย์" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Rom kuno" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="มาเลย์" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Roma_Antiga" title="Roma Antiga – มีรันดา" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Roma Antiga" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="มีรันดา" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/R%C3%B6%C3%B6msch_Riek" title="Röömsch Riek – เยอรมันต่ำ" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Röömsch Riek" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="เยอรมันต่ำ" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%80%E0%A4%A8_%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%AE" title="प्राचीन रोम – เนปาล" lang="ne" hreflang="ne" data-title="प्राचीन रोम" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="เนปาล" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%80%E0%A4%A8_%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%AE" title="प्राचीन रोम – เนวาร์" lang="new" hreflang="new" data-title="प्राचीन रोम" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="เนวาร์" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Oude_Rome" title="Oude Rome – ดัตช์" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Oude Rome" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="ดัตช์" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Roma_i_antikken" title="Roma i antikken – นอร์เวย์นีนอสก์" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Roma i antikken" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="นอร์เวย์นีนอสก์" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Romerriket" title="Romerriket – นอร์เวย์บุคมอล" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Romerriket" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="นอร์เวย์บุคมอล" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Roma_ya_kgale" title="Roma ya kgale – โซโทเหนือ" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Roma ya kgale" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="โซโทเหนือ" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/Roman_dine%CA%BC%C3%A9" title="Roman dineʼé – นาวาโฮ" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Roman dineʼé" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="นาวาโฮ" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Roma_antica" title="Roma antica – อ็อกซิตัน" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Roma antica" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="อ็อกซิตัน" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%9A%E0%A9%80%E0%A8%A8_%E0%A8%B0%E0%A9%8B%E0%A8%AE" title="ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਰੋਮ – ปัญจาบ" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਰੋਮ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="ปัญจาบ" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Roma_antiguo" title="Roma antiguo – ปาเปียเมนโต" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Roma antiguo" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="ปาเปียเมนโต" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Rome_antike" title="Rome antike – ปิการ์" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Rome antike" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="ปิการ์" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pdc mw-list-item"><a href="https://pdc.wikipedia.org/wiki/Altes_Rom" title="Altes Rom – เยอรมันเพนซิลเวเนีย" lang="pdc" hreflang="pdc" data-title="Altes Rom" data-language-autonym="Deitsch" data-language-local-name="เยอรมันเพนซิลเวเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Deitsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Staro%C5%BCytny_Rzym" title="Starożytny Rzym – โปแลนด์" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Starożytny Rzym" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="โปแลนด์" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Sivilt%C3%A0_roman-a" title="Siviltà roman-a – พีดมอนต์" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Siviltà roman-a" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="พีดมอนต์" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%A7_%D8%B1%D9%88%D9%85" title="پرانا روم – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="پرانا روم" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="บทความคุณภาพ"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Roma_Antiga" title="Roma Antiga – โปรตุเกส" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Roma Antiga" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="โปรตุเกส" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Imperi_roman" title="Imperi roman – โรแมนซ์" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Imperi roman" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="โรแมนซ์" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Roma_Antic%C4%83" title="Roma Antică – โรมาเนีย" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Roma Antică" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="โรมาเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B8%D0%B9_%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Древний Рим – รัสเซีย" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Древний Рим" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="รัสเซีย" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%96%D0%BA%D1%8B%D0%B9_%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Старовікый Рим – รูซิน" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Старовікый Рим" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="รูซิน" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Tziviltade_romana" title="Tziviltade romana – ซาร์เดญา" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Tziviltade romana" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="ซาร์เดญา" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Antica_Roma" title="Antica Roma – ซิซิลี" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Antica Roma" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="ซิซิลี" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%DA%B3%D8%A7%D9%BD%D9%88_%D8%B1%D9%88%D9%85" title="آڳاٽو روم – สินธิ" lang="sd" hreflang="sd" data-title="آڳاٽو روم" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="สินธิ" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Anti%C4%8Dki_Rim" title="Antički Rim – เซอร์โบ-โครเอเชีย" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Antički Rim" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="เซอร์โบ-โครเอเชีย" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="บทความคุณภาพ"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%BB%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B6%B1_%E0%B6%BB%E0%B7%9D%E0%B6%B8%E0%B6%BA" title="පුරාතන රෝමය – สิงหล" lang="si" hreflang="si" data-title="පුරාතන රෝමය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="สิงหล" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Ancient_Rome" title="Ancient Rome – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Ancient Rome" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Starovek%C3%BD_R%C3%ADm" title="Staroveký Rím – สโลวัก" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Staroveký Rím" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="สโลวัก" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA_%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7" title="سلطنت روما – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="سلطنت روما" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Starorimska_civilizacija" title="Starorimska civilizacija – สโลวีเนีย" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Starorimska civilizacija" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="สโลวีเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/Rooma_v%C3%A4ldikodde" title="Rooma väldikodde – ซามิอีนารี" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Rooma väldikodde" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="ซามิอีนารี" class="interlanguage-link-target"><span>Anarâškielâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="บทความคัดสรร"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Roma_e_lasht%C3%AB" title="Roma e lashtë – แอลเบเนีย" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Roma e lashtë" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="แอลเบเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8_%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Стари Рим – เซอร์เบีย" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Стари Рим" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="เซอร์เบีย" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Romerska_riket" title="Romerska riket – สวีเดน" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Romerska riket" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="สวีเดน" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Roma_ya_Kale" title="Roma ya Kale – สวาฮีลี" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Roma ya Kale" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="สวาฮีลี" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Staro%C5%BCytny_Rzim" title="Starożytny Rzim – ไซลีเซีย" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Starożytny Rzim" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="ไซลีเซีย" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AE%A3%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AF%88%E0%AE%AF_%E0%AE%89%E0%AE%B0%E0%AF%8B%E0%AE%AE%E0%AF%88" title="பண்டைய உரோமை – ทมิฬ" lang="ta" hreflang="ta" data-title="பண்டைய உரோமை" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="ทมิฬ" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%BC%D0%B8_%D0%91%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD" title="Руми Бостон – ทาจิก" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Руми Бостон" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="ทาจิก" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Sinaunang_Roma" title="Sinaunang Roma – ตากาล็อก" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Sinaunang Roma" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="ตากาล็อก" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Rom%C9%99_Imperij%C9%99" title="Romə Imperijə – ทาลิช" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Romə Imperijə" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="ทาลิช" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Antik_Roma" title="Antik Roma – ตุรกี" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Antik Roma" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ตุรกี" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="บทความคุณภาพ"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B3%D1%8B_%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Борынгы Рим – ตาตาร์" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Борынгы Рим" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="ตาตาร์" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0_%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Вашкала Рим – อุดมูร์ต" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Вашкала Рим" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="อุดมูร์ต" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D1%96%D0%B9_%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Стародавній Рим – ยูเครน" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Стародавній Рим" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ยูเครน" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85_%D8%B1%D9%88%D9%85" title="قدیم روم – อูรดู" lang="ur" hreflang="ur" data-title="قدیم روم" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="อูรดู" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Qadimgi_Rim" title="Qadimgi Rim – อุซเบก" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Qadimgi Rim" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="อุซเบก" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/La_M%C3%A3_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" title="La Mã cổ đại – เวียดนาม" lang="vi" hreflang="vi" data-title="La Mã cổ đại" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="เวียดนาม" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Hadton_Roma" title="Hadton Roma – วาเรย์" lang="war" hreflang="war" data-title="Hadton Roma" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="วาเรย์" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A4%E7%BD%97%E9%A9%AC" title="古罗马 – จีนอู๋" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="古罗马" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="จีนอู๋" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AF%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A8%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98" title="ჯვეში რომი – เมเกรเลีย" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ჯვეში რომი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="เมเกรเลีย" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%95%D7%A8%D7%90%D7%9C%D7%98_%D7%A8%D7%95%D7%99%D7%9D" title="אוראלט רוים – ยิดดิช" lang="yi" hreflang="yi" data-title="אוראלט רוים" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="ยิดดิช" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3m%C3%B9_Ay%C3%A9ij%E1%BB%8D%CC%81un" title="Rómù Ayéijọ́un – โยรูบา" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Rómù Ayéijọ́un" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="โยรูบา" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A4%E7%BD%97%E9%A9%AC" title="古罗马 – จีน" lang="zh" hreflang="zh" data-title="古罗马" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="จีน" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A4%E7%BE%85%E9%A6%AC" title="古羅馬 – จีนคลาสสิก" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="古羅馬" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="จีนคลาสสิก" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/K%C3%B3%CD%98-t%C4%81i_L%C3%B4-m%C3%A1" title="Kó͘-tāi Lô-má – จีนมินหนาน" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Kó͘-tāi Lô-má" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="จีนมินหนาน" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A4%E7%BE%85%E9%A6%AC" title="古羅馬 – กวางตุ้ง" lang="yue" hreflang="yue" data-title="古羅馬" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="กวางตุ้ง" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Rhomani" title="Rhomani – ซูลู" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Rhomani" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="ซูลู" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1747689#sitelinks-wikipedia" title="แก้ไขลิงก์ข้ามภาษา" class="wbc-editpage">แก้ไขลิงก์</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="เนมสเปซ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" title="ดูหน้าเนื้อหา [c]" accesskey="c"><span>บทความ</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B9%E0%B8%94%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2:%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" rel="discussion" title="อภิปรายเกี่ยวกับหน้าเนื้อหา [t]" accesskey="t"><span>อภิปราย</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เปลี่ยนรูปแบบภาษา" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ไทย</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="ดู"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93"><span>อ่าน</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit" title="แก้ไขรหัสต้นฉบับของหน้านี้ [e]" accesskey="e"><span>แก้ไข</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=history" title="แก้ไขเก่าของหน้านี้ [h]" accesskey="h"><span>ดูประวัติ</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="หน้าเครื่องมือ"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เครื่องมือ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">เครื่องมือ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">เครื่องมือ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ซ่อน</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="ตัวเลือกเพิ่มเติม" > <div class="vector-menu-heading"> การกระทำ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93"><span>อ่าน</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit" title="แก้ไขรหัสต้นฉบับของหน้านี้ [e]" accesskey="e"><span>แก้ไข</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=history"><span>ดูประวัติ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> ทั่วไป </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B2/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" title="รายการหน้าวิกิทุกหน้าที่ลิงก์มาที่นี่ [j]" accesskey="j"><span>หน้าที่ลิงก์มา</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B2/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" rel="nofollow" title="รายการเปลี่ยนแปลงล่าสุดในหน้าที่ลิงก์จากหน้านี้ [k]" accesskey="k"><span>การเปลี่ยนแปลงที่เกี่ยวโยง</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%9B%E0%B9%82%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%94" title="อัปโหลดไฟล์ [u]" accesskey="u"><span>อัปโหลดไฟล์</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9" title="รายการหน้าพิเศษทั้งหมด [q]" accesskey="q"><span>หน้าพิเศษ</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&oldid=11965591" title="ลิงก์ถาวรมารุ่นนี้ของหน้านี้"><span>ลิงก์ถาวร</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=info" title="ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับหน้านี้"><span>สารสนเทศหน้า</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AD%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%87&page=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&id=11965591&wpFormIdentifier=titleform" title="สารสนเทศเกี่ยวกับวิธีการอ้างอิงหน้านี้"><span>อ้างอิงบทความนี้</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:UrlQ%C4%B1sald%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1&url=https%3A%2F%2Fth.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B9%2582%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A1%25E0%25B9%2582%25E0%25B8%259A%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2593"><span>รับยูอาร์แอลแบบสั้น</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:QrKodu&url=https%3A%2F%2Fth.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B9%2582%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A1%25E0%25B9%2582%25E0%25B8%259A%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2593"><span>ดาวน์โหลดคิวอาร์โค้ด</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> พิมพ์/ส่งออก </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD&bookcmd=book_creator&referer=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93"><span>สร้างหนังสือ</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:DownloadAsPdf&page=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=show-download-screen"><span>ดาวน์โหลดเป็น PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&printable=yes" title="รุ่นที่พร้อมพิมพ์ของหน้านี้ [p]" accesskey="p"><span>รุ่นพร้อมพิมพ์</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> ในโครงการอื่น </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ancient_Rome" hreflang="en"><span>วิกิมีเดียคอมมอนส์</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1747689" title="ลิงก์ไปยังสิ่งนี้ในคลังซึ่งเชื่อมโยงข้อมูลต่าง ๆ เข้าด้วยกัน [g]" accesskey="g"><span>สิ่งนี้ในวิกิสนเทศ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="หน้าเครื่องมือ"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="หน้าตา"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">หน้าตา</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ซ่อน</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="th" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10827797">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:#f9f9f9;display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box metadata side-box-right" style="width:260px; background-color:#f3f9ff;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9259874">.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none none;margin:0}.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}body.skin-minerva .mw-parser-output .plainlist ul{list-style:none;padding-left:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:AD-thai.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/AD-thai.svg/50px-AD-thai.svg.png" decoding="async" width="50" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/AD-thai.svg/75px-AD-thai.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/AD-thai.svg/100px-AD-thai.svg.png 2x" data-file-width="79" data-file-height="29" /></a></span></div> <div class="side-box-text plainlist">บทความนี้อ้างอิง<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%B5/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%87" title="วิกิพีเดีย:โครงการวันเดือนปี/การใช้ปีคริสต์ศักราชอ้างอิง">คริสต์ศักราช/คริสต์ทศวรรษ/คริสต์ศตวรรษ</a> ซึ่งเป็นสาระสำคัญของเนื้อหา</div></div> </div> <table class="infobox geography vcard" style="width:22em;font-size:88%;"><tbody><tr><th colspan="2" class="adr" style="text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold;padding:0.25em 0.33em 0.33em;line-height:1.2em;font-size:1.25em;"><div style="display:inline" class="fn org country-name">โรมโบราณ</div><br /><div style="padding-top:0.25em; font-weight:normal;"><i>Roma</i></div></th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center">753 ปีก่อน ค.ศ.–ค.ศ. 476</td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;text-align:center;padding:0.5em 0;"><div style="padding: 0px 5px;"> <div style="padding-bottom:3px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Spqrstone.jpg" class="mw-file-description" title="Senātus Populusque Rōmānusของโรมโบราณ"><img alt="Senātus Populusque Rōmānusของโรมโบราณ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Spqrstone.jpg/85px-Spqrstone.jpg" decoding="async" width="85" height="44" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Spqrstone.jpg/128px-Spqrstone.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Spqrstone.jpg/170px-Spqrstone.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="521" /></a></span></div> <div><i><a href="https://th.wiktionary.org/wiki/senatus" class="extiw" title="wikt:senatus"><b>S</b>enātus</a> <a href="https://th.wiktionary.org/wiki/populus" class="extiw" title="wikt:populus"><b>P</b>opulus</a><a href="https://th.wiktionary.org/wiki/-que" class="extiw" title="wikt:-que"><b>q</b>ue</a> <a href="https://th.wiktionary.org/wiki/romanus" class="extiw" title="wikt:romanus"><b>R</b>ōmānus</a></i></div> </div></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Roman_Republic_Empire_map.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Roman_Republic_Empire_map.gif/250px-Roman_Republic_Empire_map.gif" decoding="async" width="250" height="238" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Roman_Republic_Empire_map.gif/375px-Roman_Republic_Empire_map.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Roman_Republic_Empire_map.gif/500px-Roman_Republic_Empire_map.gif 2x" data-file-width="626" data-file-height="595" /></a></span><div style="position:relative;top:0.3em;">Territories of the Roman civilization: <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10692483">.mw-parser-output .legend{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .legend-color{display:inline-block;min-width:1.25em;height:1.25em;line-height:1.25;margin:1px 0;text-align:center;border:1px solid black;background-color:transparent;color:black}.mw-parser-output .legend-text{}</style><div class="legend"><span class="legend-color mw-no-invert" style="background-color:#a64; color:black;"> </span> <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="สาธารณรัฐโรมัน">สาธารณรัฐโรมัน</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10692483"><div class="legend"><span class="legend-color mw-no-invert" style="background-color:#a6a; color:black;"> </span> <a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="จักรวรรดิโรมัน">จักรวรรดิโรมัน</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10692483"><div class="legend"><span class="legend-color mw-no-invert" style="background-color:#48a; color:black;"> </span> <a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%81" title="จักรวรรดิโรมันตะวันตก">จักรวรรดิโรมันตะวันตก</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10692483"><div class="legend"><span class="legend-color mw-no-invert" style="background-color:#bc4; color:black;"> </span> <a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%84%E0%B8%9A%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%99%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="จักรวรรดิไบเซนไทน์">จักรวรรดิไบเซนไทน์</a></div></div></td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%87" title="เมืองหลวง">เมืองหลวง</a></th><td>โรม</td></tr><tr><th scope="row">ภาษาทั่วไป</th><td><a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="ภาษาละติน">ภาษาละติน</a></td></tr><tr><th scope="row">การปกครอง</th><td><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="ราชอาณาจักรโรมัน">ราชอาณาจักร</a> (753–509 ปีก่อน ค.ศ.)<br /><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="สาธารณรัฐโรมัน">สาธารณรัฐ</a> (509–27 ปีก่อน ค.ศ.)<br /><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="จักรวรรดิโรมัน">จักรวรรดิ</a> (27 ปี ก่อน ค.ศ.–ค.ศ. 476)</td></tr><tr><th scope="row">ยุคประวัติศาสตร์</th><td><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" title="สมัยโบราณ">สมัยโบราณ</a></td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" style="text-align:center"></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• ก่อตั้งเมืองโรม </div></th><td>753 ปีก่อน ค.ศ.</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• การโค่นล้ม<a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%AA_%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%81%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%AA_%E0%B8%8B%E0%B8%B8%E0%B9%81%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%AA" title="ลูกิอุส ตาร์กวินิอุส ซุแปร์บุส">ตาร์กวินิอุสผู้หยิ่งทะนง</a> </div></th><td>509 ปีก่อน ค.ศ.</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• สถานปนา<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%AA" title="จักรพรรดิเอากุสตุส">จักรพรรดิเอากุสตุส</a> </div></th><td>27 ปีก่อน ค.ศ.</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%81" title="การล่มสลายของจักรวรรดิโรมันตะวันตก">การล่มสลายของโรมันตะวันตก</a> </div></th><td>ค.ศ. 476</td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr></tbody></table> <p><b>โรมโบราณ</b> (<a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9" title="ภาษาอังกฤษ">อังกฤษ</a>: <span lang="en">Ancient Rome</span>) หรือ <b>โรมันโบราณ</b> หมายถึง<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A2%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="อารยธรรม">อารยธรรม</a>ของ<a href="/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="ชาวโรมัน">ชาวโรมัน</a>ตั้งแต่การก่อตั้งเมือง<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="โรม">โรม</a>ในศตวรรษที่ 8 ก่อนคริสต์ศักราช จนถึงการล่มสลายของ<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%81" title="จักรวรรดิโรมันตะวันตก">จักรวรรดิโรมันตะวันตก</a>ในคริสต์ศตวรรษที่ 5 ประกอบด้วย <b>ยุค<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="ราชอาณาจักรโรมัน">ราชอาณาจักรโรมัน</a></b> (753–509 ปีก่อนคริสตกาล), <b>ยุค<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="สาธารณรัฐโรมัน">สาธารณรัฐโรมัน</a></b> (509–27 ปีก่อนคริสตกาล) และ<b>ยุค<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="จักรวรรดิโรมัน">จักรวรรดิโรมัน</a></b> (27 ปีก่อนคริสตกาล–ค.ศ. 476)<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>โรมโบราณเริ่มต้นจากการตั้งถิ่นฐานของชน<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="ชาวอิตาลิก (ไม่มีหน้านี้)">ชาวอิตาลิก</a>ในปี 753 ก่อนคริสตกาล ริม<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="แม่น้ำไทเบอร์">แม่น้ำไทเบอร์</a>บน<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%A2_(%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99)" class="mw-redirect" title="อิตาเลีย (จักรวรรดิโรมัน)">คามสมุทรอิตาลี</a> เกิดการขยายถิ่นฐานเป็นเมืองจนสามารถควบคุมดินแดนเพื่อนบ้านผ่านสนธิสัญญาและยุทธการ กระทั่งในที่สุดสามารถปกครองทั้ง<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B5" title="คาบสมุทรอิตาลี">คาบสมุทรอิตาลี</a>และยึดครองดินแดนขนาดใหญ่และผู้คนใน<a href="/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B8%9B%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%9B" title="ทวีปยุโรป">ทวีปยุโรป</a>และรอบ<a href="/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="ทะเลเมดิเตอเรเนียน">ทะเลเมดิเตอเรเนียน</a> นับว่าเป็นอาณาจักรที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งในโลกยุคโบราณ โดยมีประชากรประมาณ 50 ถึง 90 ล้านคน หรือประมาณ 20% ของประชากรโลกในขณะนั้น และครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 5 ล้านตารางกิโลเมตร (1.9 ล้านตารางไมล์) ในช่วงที่ทรงอำนาจที่สุดใน ค.ศ. 117<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:0_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>โรมโบราณมีระบบการปกครองที่หลายหลาย ตั้งแต่<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%9B%E0%B9%84%E0%B8%95%E0%B8%A2" title="ราชาธิปไตย">ราชาธิปไตย</a>ในระยะแรก <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="สาธารณรัฐโรมัน">สาธารณรัฐ</a><a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%9B%E0%B9%84%E0%B8%95%E0%B8%A2" title="คณาธิปไตย">คณาธิปไตย</a> และท้ายที่สุดระบบ<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="จักรวรรดิโรมัน">จักรวรรดิ</a>แบบ<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%9B%E0%B9%84%E0%B8%95%E0%B8%A2" title="อัตตาธิปไตย">อัตตาธิปไตย</a> อารยธรรมโรมันเข้ามามีอิทธิพลต่อภูมิภาคยุโรปตะวันตกเฉียงใต้ ยุโรปตะวันออกเฉียงใต้/<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%A5%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="คาบสมุทรบอลข่าน">คาบสมุทรบอลข่าน</a> และบริเวณรอบทะเลเมดิเตอเรเนียนโดยการพิชิตและการผสมกลมกลืนทางวัฒนธรรมกับท้องถิ่นที่เข้าไปปกครอง ก่อนที่จะเริ่มหมดอำนาจลงและแบ่งแยกเป็นสองอาณาจักร ได้แก่ "<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%81" title="จักรวรรดิโรมันตะวันตก">จักรวรรดิโรมันตะวันตก</a>" ที่มีกรุงโรมเป็นเมืองหลวง ก่อนที่จะ<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="การล่มสลายของจักรวรรดิโรมัน">ล่มสลายลง</a>ด้วยสาเหตุความขัดแย้งภายในและการถูกรุกรานโดยชนกลุ่มต่าง ๆ ใน<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A2%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%96%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="สมัยการโยกย้ายถิ่นฐาน">สมัยการโยกย้ายถิ่นฐาน</a>และการแบ่งแยกออกเป็น<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3" class="mw-disambig" title="อาณาจักร">อาณาจักร</a>อิสระน้อยใหญ่ในคริสต์ศตวรรษที่ 5 อันเป็นจุดสิ้นสุดของยุคโรมโบราณ และ "<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81" class="mw-redirect" title="จักรวรรดิโรมันตะวันออก">จักรวรรดิโรมันตะวันออก</a>" (หรือที่เรียกว่า "จักรวรรดิไบแซนไทน์") ซึ่งมีศูนย์กลางอยู่ที่กรุง<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B9%81%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%B4%E0%B8%A5" title="คอนสแตนติโนเปิล">คอนสแตนติโนเปิล</a> ที่ประกอบด้วย<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="โรมันกรีซ (ไม่มีหน้านี้)">กรีซ</a> ดินแดนที่พิชิตโดย<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%A5%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_1" title="จักรวรรดิบัลแกเรียที่ 1">จักรวรรดิบัลแกเรียที่ 1</a> <a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%95%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="อานาโตเลีย">อานาโตเลีย</a> <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2_(%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ซีเรีย (จังหวัดโรมัน) (ไม่มีหน้านี้)">ซีเรีย</a> และ<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%B4%E0%B8%9B%E0%B8%95%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="โรมันอียิปต์">อียิปต์</a> ที่รอดจากวิกฤติการณ์ที่จักรวรรดิทางด้านตะวันตกประสบ และแม้ว่าจะเสียซีเรียและอียิปต์แก่อาณาจักรมุสลิม<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A" title="อาหรับ">อาหรับ</a> จักรวรรดิก็ดำรงสืบมาอีกหนึ่งสหัสวรรษ กระทั่ง<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B9%81%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%B4%E0%B8%A5" class="mw-redirect" title="การเสียเมืองคอนสแตนติโนเปิล">เสียเมือง</a>ให้กับ<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B9%82%E0%B8%95%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="จักรวรรดิออตโตมัน">จักรวรรดิออตโตมัน</a>ใน ค.ศ. 1453 </p><p>วัฒนธรรมโรมันมักจะจัดอยู่ใน “<a href="/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="mw-redirect" title="ยุคโบราณ">ยุคโบราณ</a>” (classical antiquity) ร่วมกับ<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%81%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="mw-redirect" title="กรีกโบราณ">กรีกโบราณ</a> หรือที่เรียกว่า "<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%81-%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="กรีก-โรมัน">เกรโก-โรมัน</a>" ซึ่งเป็นวัฒนธรรมที่เป็นต้นตอและแรงบันดาลใจให้แก่<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit&redlink=1" class="new" title="วัฒนธรรมโรมโบราณ (ไม่มีหน้านี้)">วัฒนธรรมโรมโบราณ</a> </p><p>โรมโบราณประสบความสำเร็จในด้านเทคโนโลยีและสถาปัตยกรรมที่น่าประทับใจ เช่น การก่อสร้างท่อระบายน้ำและถนนทั่วทั้งจักรวรรดิ ตลอดจนอนุสาวรีย์และสิ่งอำนวยความสะดวกที่โอ่อ่า อีกทั้งยังมีบทบาทอย่างใหญ่หลวงในการวิวัฒนการทางด้าน<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%8E%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A2" title="กฎหมาย">กฎหมาย</a> <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1" title="สงคราม">การสงคราม</a> <a href="/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%9B%E0%B8%B0" title="ศิลปะ">ศิลปะ</a> <a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%84%E0%B8%94%E0%B8%B5" title="วรรณคดี">วรรณคดี</a> <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="สถาปัตยกรรม">สถาปัตยกรรม</a> <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%A2%E0%B8%B5" title="เทคโนโลยี">เทคโนโลยี</a> และ<a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2" title="ภาษา">ภาษา</a>ของ<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%81" title="โลกตะวันตก">โลกตะวันตก</a> และ<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="ประวัติศาสตร์โรม">ประวัติศาสตร์โรมัน</a>ยังคงเป็นประวัติศาสตร์ที่ยังคงมีผู้คนศึกษาและมีอิทธิพลต่อโลกจนทุกวันนี้ </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="การก่อตั้งตามตำนานปรัมปรา"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.81.E0.B9.88.E0.B8.AD.E0.B8.95.E0.B8.B1.E0.B9.89.E0.B8.87.E0.B8.95.E0.B8.B2.E0.B8.A1.E0.B8.95.E0.B8.B3.E0.B8.99.E0.B8.B2.E0.B8.99.E0.B8.9B.E0.B8.A3.E0.B8.B1.E0.B8.A1.E0.B8.9B.E0.B8.A3.E0.B8.B2"></span>การก่อตั้งตามตำนานปรัมปรา</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit&section=1" title="แก้ไขส่วน: การก่อตั้งตามตำนานปรัมปรา"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Capitoline_she-wolf_Musei_Capitolini_MC1181.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Capitoline_she-wolf_Musei_Capitolini_MC1181.jpg/260px-Capitoline_she-wolf_Musei_Capitolini_MC1181.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Capitoline_she-wolf_Musei_Capitolini_MC1181.jpg/390px-Capitoline_she-wolf_Musei_Capitolini_MC1181.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Capitoline_she-wolf_Musei_Capitolini_MC1181.jpg/520px-Capitoline_she-wolf_Musei_Capitolini_MC1181.jpg 2x" data-file-width="3200" data-file-height="2400" /></a><figcaption>ตามตำนาน โรมก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 753 ก่อนคริสต์ศักราชโดย<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B9%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%AA" title="โรมุลุสและแรมุส">โรมุลุสและแรมุส</a> ที่ถูกเลี้ยงด้วยแม่หมาป่า</figcaption></figure> <p>ตามตำนานการก่อตั้งกรุงโรม เมืองนี้ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 21 เมษายน 753 ปีก่อนคริสตกาล บนฝั่งแม่น้ำไทเบอร์ทางตอนกลางของอิตาลี โดยพี่น้องฝาแฝด<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B9%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%AA" title="โรมุลุสและแรมุส">โรมุลุสและแรมุส</a> ผู้สืบเชื้อสายมาจากเจ้าชาย<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%AA" title="อีเนียส">อีเนียส</a>แห่งเมือง<a href="/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2" title="ทรอย">ทรอย</a><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> นัดดาของกษัตริย์เชื้อสายละตินพระนามว่านูมิเตอร์ (Numitor) แห่งอัลบาลองกา กษัตริย์นูมิเตอร์ทรงถูกอะมูลิอุส (Amulius) พระอนุชาชิงบังลังก์ ในระหว่างที่รีอา ซิลเวีย (Rhea Silvia) พระธิดาของนูมิเตอร์ทรงให้กำเนิดพระโอรสฝาแฝด<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-livy8_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-livy8-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ที่ถือว่าเป็นครึ่งมนุษย์ครึ่งเทพ เนื่องจากทั้งคู่เกิดจากที่มารดา รีอา ซิลเวียถูก<a href="/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="มาส์">เทพมาส์</a>ซึ่งเป็น<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%9E%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="เทพเจ้าแห่งสงคราม (ไม่มีหน้านี้)">เทพเจ้าแห่งสงคราม</a>ของโรมันข่มขืน </p><p>ด้วยเหตุที่กษัตริย์อะมูลิอุสเกรงว่าโรมุลุสและแรมุสจะยึดบัลลังก์ในอนาคต เขาจึงบัญชาให้จับทั้งสองไปทุ่มน้ำให้ตาย<sup id="cite_ref-livy8_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-livy8-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> แต่ด้วยหมาป่าตัวหนึ่ง (หรือภรรยาของคนเลี้ยงแกะในบางตำนาน) ช่วยชีวิตและเลี้ยงดูพวกเขาจนโต ทั้งสองจึงกลับมาทวงบัลลังก์แห่งอัลบาลองกาคืนแก่กษัตริย์นูมิเตอร์<sup id="cite_ref-Caesarandchrist_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-Caesarandchrist-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-livy8_7-2" class="reference"><a href="#cite_note-livy8-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ในภายหลัง แฝดทั้งสองได้ก่อตั้งเมืองของตนเองขึ้น แต่โรมุลุสกลับสังหารแรมุสในการทะเลาะวิวาทเกี่ยวกับที่ตั้งของราชอาณาจักรโรมัน แม้ว่าบางตำนานระบุว่าเป็นเรื่องการทะเลาะวิวาทเกี่ยวกับผู้ใดจะเป็นผู้ปกครองหรือให้ชื่อของเขาเป็นชื่อเมือง<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ในท้ายที่สุด ชื่อโรมุลุสจึงเป็นที่มาของชื่อเมืองที่ก่อตั้งใหม่นี้<sup id="cite_ref-livy8_7-3" class="reference"><a href="#cite_note-livy8-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> เพื่อดึงดูดผู้คนให้เข้ามาในเมือง โรมจึงสถาปนาเมืองให้เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์สำหรับผู้ยากไร้ ผู้ถูกเนรเทศ และผู้ที่ไม่มีดินแดนใดต้องการ สิ่งนี้ทำให้เกิดปัญหา เพราะเมืองมีประชากรชายจำนวนมากแต่ขาดผู้หญิง โรมุลุสจึงไปเยี่ยมเมืองและชนเผ่าใกล้เคียงเพื่อไปเจรจากับและหาสตรีมาสร้างครอบครัว แต่เนื่องจากโรมเต็มไปด้วยสิ่งที่ไม่พึงปรารถนา เขาจึงถูกปฏิเสธ ตำนานกล่าวว่าชาวละติน (โรมัน) เชิญ<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%B5%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="ชาวซาบีน (ไม่มีหน้านี้)">ชาวซาบีน</a>เข้าร่วมงานเทศกาลและ<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%82%E0%B8%B7%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="การข่มขืนสตรีชาวซาบีน">การข่มขืนสตรีชาวซาบีน</a> ซึ่งนำไปสู่การรวมกลุ่มชนละตินกับซาบีน<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>อีกตำนานหนึ่งซึ่งบันทึกโดย<a href="/w/index.php?title=Dionysius_of_Halicarnassus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dionysius of Halicarnassus (ไม่มีหน้านี้)">ไดอะไนซัสแห่งฮาลิคาร์นัสเซิส</a> นักประวัติศาสตร์ชาวกรีก กล่าวว่าเจ้าชายอีเนียสทรงนำชาวกรุงทรอยออกทะเลเพื่อค้นหาที่ตั้งกรุงทรอยแห่งใหม่หลังสิ้นสุด<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2" title="สงครามกรุงทรอย">สงครามกรุงทรอย</a> กระทั่งมาถึงริมฝั่งแม่น้ำไทเบอร์ ไม่นานหลังจากที่เทียบเรือ บรรดาชายต้องการออกไปทะเลอีกครั้ง แต่หญิงที่เดินทางมาด้วยการไม่ต้องการจากไป โดยมีหญิงนางหนึ่ง นามว่า โรมา แนะให้ผู้หญิงเผาเรือเพื่อไม่ให้แล่นเรือจากไป ในตอนแรกพวกผู้ชายโกรธโรมา แต่ไม่นานพวกเขาตระหนักได้ว่าที่แห่งนี้คือสถานที่ที่เหมาะจะตั้งถิ่นฐาน จึงตั้งชื่อถิ่นฐานใหม่นี้ตามหญิงคนนี้<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%A5" title="เวอร์จิล">เวอร์จิล</a> กวีชาวโรมันเล่าถึงตำนานนี้ในบทกวีมหากาพย์เรื่อง <i><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B5%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%94" title="อีนีอิด">อีนีอิด</a> (Aeneid)</i> ที่ซึ่งเจ้าชายอีเนียสแห่งทรอยถูกลิขิตโดยเทพเจ้าให้พบกรุงทรอยใหม่ ในมหากาพย์นี้ ผู้หญิงก็ปฏิเสธที่จะมุ่งกลับไปยังทะเล แต่ก็ไม่ได้ถูกทิ้งไว้บนแม่น้ำไทเบอร์ หลังจากไปถึงอิตาลี อีเนียสซึ่งต้องการแต่งงานกับลาวิเนีย ถูกบังคับให้ทำสงครามกับคนรักเก่าเทิร์นนัส ตามบทกวี กษัตริย์อัลบันสืบเชื้อสายมาจากอีเนียส ดังนั้น โรมุลุสผู้ก่อตั้งกรุงโรมจึงเป็นทายาทของเขา </p> <div class="timeline-wrapper"><map name="timeline_l95zmgdgw7jo3ss4ixbq4ao4e6n00d5"><area shape="rect" href="/wiki/Byzantine_Empire" coords="528,51,641,72" title="Byzantine Empire" alt="Byzantine Empire" /><area shape="rect" href="/wiki/Western_Roman_Empire" coords="375,29,488,50" title="Western Roman Empire" alt="Western Roman Empire" /><area shape="rect" href="/wiki/Roman_Empire" coords="501,7,570,28" title="Roman Empire" alt="Roman Empire" /><area shape="rect" href="/wiki/Roman_Republic" coords="188,7,269,28" title="Roman Republic" alt="Roman Republic" /><area shape="rect" href="/wiki/Roman_Kingdom" coords="78,7,153,28" title="Roman Kingdom" alt="Roman Kingdom" /></map><img usemap="#timeline_l95zmgdgw7jo3ss4ixbq4ao4e6n00d5" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/th/timeline/l95zmgdgw7jo3ss4ixbq4ao4e6n00d5.png" /></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ยุคราชอาณาจักร"><span id=".E0.B8.A2.E0.B8.B8.E0.B8.84.E0.B8.A3.E0.B8.B2.E0.B8.8A.E0.B8.AD.E0.B8.B2.E0.B8.93.E0.B8.B2.E0.B8.88.E0.B8.B1.E0.B8.81.E0.B8.A3"></span>ยุคราชอาณาจักร</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit&section=2" title="แก้ไขส่วน: ยุคราชอาณาจักร"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9751016">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-left:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">บทความหลัก: <a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="ราชอาณาจักรโรมัน">ราชอาณาจักรโรมัน</a></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Paris_-_Louvre_-_Sarcophage.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Paris_-_Louvre_-_Sarcophage.jpg/250px-Paris_-_Louvre_-_Sarcophage.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Paris_-_Louvre_-_Sarcophage.jpg/375px-Paris_-_Louvre_-_Sarcophage.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Paris_-_Louvre_-_Sarcophage.jpg/500px-Paris_-_Louvre_-_Sarcophage.jpg 2x" data-file-width="2848" data-file-height="2136" /></a><figcaption>โลงศพของคู่สมรสชาวอิทรุสกัน (จัดแสดงที่<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%A0%E0%B8%B1%E0%B8%93%E0%B8%91%E0%B9%8C%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%9F%E0%B8%A3%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="พิพิธภัณฑ์ลูฟร์">พิพิธภัณฑ์ลูฟร์</a> ห้องที่ 18)</figcaption></figure> <p>เมืองโรมเติบโตขึ้นจากการตั้งถิ่นฐานรอบ ๆ ที่ลุ่มริมแม่น้ำไทเบอร์ ซึ่งเป็นศูนย์กลางของการจราจรและการค้า<sup id="cite_ref-Caesarandchrist_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-Caesarandchrist-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ซึ่งตามหลักฐานทางโบราณคดี หมู่บ้านแห่งโรมอาจก่อตั้งขึ้นในช่วงศตวรรษที่ 8 ก่อนคริสตกาล แม้ว่าอาจย้อนกลับไปได้ไกลถึงศตวรรษที่ 10 ก่อนคริสตกาล โดยสมาชิกของ<a href="/w/index.php?title=Latins_(Italic_tribe)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Latins (Italic tribe) (ไม่มีหน้านี้)">ชนเผ่าละติน</a>ในอิตาลีบน<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B5%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%AA" title="เนินปาลาตีนุส">เนินเขาปาลาตีนุส</a><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ในช่วงปลายศตวรรษที่ 7 ก่อนคริสตกาล ชาว<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A2%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B8%84%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="อารยธรรมอิทรัสคัน">อิทรุสกัน</a>ซึ่งตั้งรกรากอยู่ใน<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="เอทรูเรีย (ไม่มีหน้านี้)">เอทรูเรีย</a> ดินแดนทางเหนือของโรมเป็นผู้ควบคุมทางการเมืองในภูมิภาคนี้ภายใต้การปกครองชนชั้นสูงและระบอบราชาธิปไตย พอถึงปลายศตวรรษที่ 6 ก่อนคริสตกาล ชาวอิทรุสกันสูญเสียอำนาจ และ ณ จุดนี้ ชนเผ่าละตินและซาบีนดั้งเดิมกลับเป็นผู้ปกครองใหม่โดยการก่อตั้งสาธารณรัฐ โดยจำกัดคอำนาจของผู้ปกครองมากขึ้น<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>หลักฐานทางโบราณคดีของโรมันชี้ให้เห็นถึงความซับซ้อนภายใน<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="จัตุรัสโรมัน">จัตุรัสโรมัน</a> ว่าเป็นศูนย์กลางแห่งอำนาจของกษัตริย์และศาสนา <a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%B2_%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%9B%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%AA" title="นุมา ป็อมปิลิอุส">นุมา ป็อมปิลิอุส</a> (Numa Pompilius) กษัตริย์องค์ที่สองของกรุงโรมที่สืบต่อจาก<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%B8%E0%B8%AA" title="โรมุลุส">โรมุลุส</a> เริ่มโครงการก่อสร้างของกรุงโรมด้วยพระราชวัง Regia และศาสนสถานสำหรับ<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%AA%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="พรหมจารีเวสทัล (ไม่มีหน้านี้)">พรหมจารีเวสทัล</a> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ยุคสาธารณรัฐ"><span id=".E0.B8.A2.E0.B8.B8.E0.B8.84.E0.B8.AA.E0.B8.B2.E0.B8.98.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.93.E0.B8.A3.E0.B8.B1.E0.B8.90"></span>ยุคสาธารณรัฐ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit&section=3" title="แก้ไขส่วน: ยุคสาธารณรัฐ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9751016"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">บทความหลัก: <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="สาธารณรัฐโรมัน">สาธารณรัฐโรมัน</a></div> <p>ตามประเพณีและต่อมาวรรณกรรมของนักเขียน เช่น <a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B5" title="ลิวี">ลิวี</a> สาธารณรัฐโรมันก่อตั้งขึ้นเมื่อราว 509 ปีก่อนคริสตกาล<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%AA_%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%81%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%AA_%E0%B8%8B%E0%B8%B8%E0%B9%81%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%AA" title="ลูกิอุส ตาร์กวินิอุส ซุแปร์บุส">ตาร์กวินิอุสผู้หยิ่งทะนง</a> (Lucius Tarquinius Superbus) <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="กษัตริย์แห่งโรม">กษัตริย์พระองค์สุดท้าย</a>จากเจ็ดพระองค์ของอาณาจักรโรมันถูก <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%AA_%E0%B8%A2%E0%B8%B9%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%AA_%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="ลูกิอุส ยูนิอุส บรูตุส (ไม่มีหน้านี้)">ลูกิอุส ยูนิอุส บรูตุส</a> (Lucius Junius Brutus) โค่นบังลังก์ พร้อมกับการเปลี่ยนระบอบปกครองมาเป็นการเลือกตั้ง <i><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%A2%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%87%E0%B8%94" title="แมยิสเตร็ด">แมยิสเตร็ด</a> (magistrate)</i> ประจำปี ผู้ซึ่งเป็นข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ซึ่งมีอำนาจหน้าที่ทั้งในทางบริหารและตุลาการ และการจัดตั้งสภาผู้แทนต่าง ๆ<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> มีการตรา<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%B9%E0%B8%8D%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="รัฐธรรมนูญแห่งสาธารณรัฐโรมัน (ไม่มีหน้านี้)">รัฐธรรมนูญ</a>เพื่อการตรวจสอบ ถ่วงดุลและ<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%B3%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%88" title="การแยกใช้อำนาจ">การแยกใช้อำนาจ</a>ของผู้ปกครอง บุคคลที่สำคัญที่สุดในบรรดาแมยิสเตร็ด คือ "<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="กงสุลของโรมัน (ไม่มีหน้านี้)">กงสุล</a>" จำนวนสองคน ซึ่งใช้อำนาจในทางบริหารร่วมกัน<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> เช่น การออกคำสั่งทางทหาร กงสุลต้องทำงานร่วมกับ<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B8%E0%B8%92%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="วุฒิสภาโรมัน">วุฒิสภาโรมัน</a> (Senātus Rōmānus) ซึ่งเดิมเป็นสภาที่ปรึกษาของขุนนางชั้นสูง หรือ "<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99" title="แพทริเซียน">แพทริเซียน</a> (patricius)" แต่มีจำนวนและอำนาจที่เพิ่มขึ้น<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>แมยิสเตร็ดคนอื่น ๆ ของสาธารณรัฐ ประกอบด้วย ทริบูนุส (tribunus), <a href="/wiki/%E0%B8%82%E0%B8%B8%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%87" title="ขุนคลัง">ไกวส์ตอร์</a> (qvaestor; ขุนคลัง), เอดีลิส (aedīlis), พรีตอร์ (praetor) และ เซนซอร์ (censor)<sup id="cite_ref-Lacus_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lacus-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ซึ่งแต่เดิม แมยิสเตร็ดถูกจำกัดไว้สำหรับบรรดาแพทริเซียน แต่ภายหลังเปิดให้ประชาชนทั่วไป หรือ "<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="พลีเบียน (ไม่มีหน้านี้)">พลีเบียน</a> (plebeian)" เข้าร่วมได้<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> การชุมนุมลงคะแนนของสาธารณรัฐเกิดขึ้นใน <i>comitia centuriata</i> (สภาราษฎร/สภาสามัญ/สภาเซนจูรี/สภาร้อยคน) ซึ่งลงคะแนนในเรื่องสงครามและสันติภาพ รวมถึงการเลือกผู้ที่จะดำรงตำแหน่งที่สำคัญมาก และ <i>comitia tributa</i> (สภาชนเผ่า) ซึ่งจะเลือกผู้ดำรงตำแหน่งที่มีความสำคัญน้อยกว่า<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Italy_400bC_en.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Italy_400bC_en.svg/300px-Italy_400bC_en.svg.png" decoding="async" width="300" height="357" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Italy_400bC_en.svg/450px-Italy_400bC_en.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Italy_400bC_en.svg/600px-Italy_400bC_en.svg.png 2x" data-file-width="747" data-file-height="890" /></a><figcaption>แผนที่ดินแดนบนคาบสมุทรอิตาลีเมื่อ 400 ปีก่อนคริสตกาล</figcaption></figure> <p>ในศตวรรษที่ 4 ก่อนคริสตกาล สาธารณรัฐโรมันถูกโจมตีโดยชาว<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%A5" title="กอล">กอล</a> ซึ่งได้ขยายอำนาจมาถึงคาบสมุทรอิตาลีออกบริเวณ<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AB%E0%B8%B8%E0%B8%9A%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%9B&action=edit&redlink=1" class="new" title="หุบเขาโป (ไม่มีหน้านี้)">หุบเขาโป</a>และผ่านเอทรูเรีย ในวันที่ 16 กรกฎาคม 390 ปีก่อนคริสตกาล กองทัพกอลภายใต้การนำของหัวหน้าเผ่า<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="เบรนนุส (ไม่มีหน้านี้)">เบรนนุส</a> ได้เผชิญหน้ากับทัพโรมันที่ริมฝั่งแม่น้ำอัลเลีย สิบไมล์ทางเหนือของกรุงโรม เบรนนัสเอาชนะทัพโรมันและเดินทัพไปยังกรุงโรม ชาวโรมันส่วนใหญ่หนีออกจากเมือง แต่บางคนก็ยืนหยัดหลบซ่อนบนเนินเขาคาปิโตลีน ทัพกอลได้ปล้นและเผาเมืองและทำการล้อมเนินเขาคาปิโตลีน การปิดล้อมกินเวลาเจ็ดเดือน กระทั่งพวกกอลตกลงที่จะคือความสงบสุขแก่ชาวโรมันเพื่อแลกกับทองคำหนัก 1,000 ปอนด์<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ตามตำนานที่เล่าขานต่อมา ชาวโรมันที่ดูแลการชั่งน้ำหนักสังเกตเห็นว่าชาวกอลใช้ตาชั่งปลอม จึงจับอาวุธและเอาชนะกอลได้ นายพลมาร์กุส ฟูริอุส คามิลุส (Marcus Furius Camillus) ผู้ชัยกล่าวว่า "ด้วยเหล็ก ไม่ใช่ด้วยทองคำ ที่โรมได้ซื้ออิสรภาพของเธอ"<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ในเวลาต่อมา ชาวโรมันค่อย ๆ พิชิตดินแดนของชนชาติอื่น ๆ บนคาบสมุทรอิตาลี ซึ่งรวมถึงชาวอิทรุสกัน<sup id="cite_ref-haywood_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-haywood-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%B3%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%9A%E0%B8%87%E0%B8%B3" title="การใช้อำนาจครอบงำ">ภัยคุกคามสุดท้าย</a>ต่ออำนาจของโรมันบนคาบสมุทรอิตาลีเกิดขึ้นเมื่อ ตารันตุม (<a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%95" title="ตารันโต">ตารันโต</a>ในปัจจุบัน) ซึ่งเป็นอาณานิคมที่สำคัญของ<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%81" class="mw-disambig" title="กรีก">กรีก</a>ได้ขอความช่วยเหลือจากนายพลเลื่องชื่อชาวกรีก<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%84%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B5%E0%B9%84%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="ไพรุสแห่งอีไพรุส (ไม่มีหน้านี้)">ไพรุสแห่งอีไพรุส</a>ใน 281 ปีก่อนคริสตกาล ซึ่งจบลงด้วยชัยชนะของโรมัน<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ชาวโรมันรักษาชัยชนะของตนโดยการก่อตั้งอาณานิคมในพื้นที่ยุทธศาสตร์ ที่ได้สร้างการควบคุมที่มั่นคงเหนือภูมิภาคที่พวกเขาพิชิตได้<sup id="cite_ref-haywood_24-1" class="reference"><a href="#cite_note-haywood-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="สงครามพิวนิก"><span id=".E0.B8.AA.E0.B8.87.E0.B8.84.E0.B8.A3.E0.B8.B2.E0.B8.A1.E0.B8.9E.E0.B8.B4.E0.B8.A7.E0.B8.99.E0.B8.B4.E0.B8.81"></span>สงครามพิวนิก</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit&section=4" title="แก้ไขส่วน: สงครามพิวนิก"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9751016"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">บทความหลัก: <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%81" title="สงครามพิวนิก">สงครามพิวนิก</a></div> <p>ในศตวรรษที่ 3 ก่อนคริสตกาล สาธารณัฐโรมันได้เผชิญหน้ากับคู่ต่อสู้ใหม่ที่น่าเกรงขาม คือ <a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%88" class="mw-redirect" title="คาร์เทจ">คาร์เทจ</a> นครรัฐของชาว<a href="/wiki/%E0%B8%9F%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="ฟินิเชีย">ฟินิเชีย</a>ที่ร่ำรวยและเจริญรุ่งเรือง และหมายมุ่งจะครอบครองพื้นที่ริมฝั่งเมดิเตอร์เรเนียน ทั้งสองเป็นพันธมิตรในสมัยสงครามกับนายพลไพรุส ซึ่งเป็นภัยคุกคามต่อทั้งคู่ แต่ด้วยความเป็นเจ้าแห่งกรุงโรมในแผ่นดินใหญ่ และเจ้าแห่งทะเลของคาร์เทจ ความขัดแย้งเหนือทะเลเมดิเตอร์เรเนียนตะวันตกนำมาซึ่งสงคราม<sup id="cite_ref-FOOTNOTEGoldsworthy200625–26_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEGoldsworthy200625–26-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTEMiles2011175–176_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEMiles2011175–176-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Domain_changes_during_the_Punic_Wars.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Domain_changes_during_the_Punic_Wars.gif/300px-Domain_changes_during_the_Punic_Wars.gif" decoding="async" width="300" height="225" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Domain_changes_during_the_Punic_Wars.gif/450px-Domain_changes_during_the_Punic_Wars.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Domain_changes_during_the_Punic_Wars.gif/600px-Domain_changes_during_the_Punic_Wars.gif 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a><figcaption>การเปลี่ยนแปลงของอาณาเขตโรมันและคาร์เธจในช่วงสงครามพิวนิก <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10692483"><div class="legend"><span class="legend-color mw-no-invert" style="background-color:#ffcb90; color:black;"> </span> ดินแดนคาร์เทจ</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10692483"><div class="legend"><span class="legend-color mw-no-invert" style="background-color:#b4d5b1; color:black;"> </span> ดินแดนโรมัน</div></figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B6%E0%B9%88%E0%B8%87" title="สงครามพิวนิกครั้งที่หนึ่ง">สงครามพิวนิกครั้งที่หนึ่ง</a>เริ่มขึ้นเมื่อ 264 ปีก่อนคริสตกาล เมื่อเมือง<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%99%E0%B8%B2" title="เมสซีนา">เมสซีนา</a>ขอความช่วยเหลือจากคาร์เทจในการสู้รบกับ<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%AE%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_2_%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B9%E0%B8%8B%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="เฮียรอนที่ 2 แห่งซีรากูซา (ไม่มีหน้านี้)">เฮียรอนที่ 2 แห่งซีรากูซา</a> หลังจากการเข้าสกัดของคาร์เทจ เมสซีนากลับขอให้ชาวโรมันขับไล่ชาวคาร์เทจ โรมเข้าสู่สงครามครั้งนี้เพราะ<a href="/wiki/%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B9%E0%B8%8B%E0%B8%B2" title="ซีรากูซา">ซีรากูซา</a>และเมสซีนาอยู่ใกล้เมืองกรีกที่เพิ่งพิชิตใหม่ทางตอนใต้ของอิตาลีมากอีกทั้งคาร์เทจยังสามารถโจมตีดินแดนของโรมันได้ ด้วยเหตุนี้ โรมจึงสามารถขยายอาณาเขตของตนเหนือ<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%B5" class="mw-redirect" title="เกาะซิซิลี">เกาะซิซิลี</a><sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>แม้ว่าชาวโรมันจะมีประสบการณ์ในการต่อสู้ทางบก การเอาชนะศัตรูใหม่นี้จำเป็นต้องมีการต่อสู้ทางเรือ คาร์เทจเป็นมหาอำนาจทางทะเลและการขาดเรือรบและประสบการณ์ทางเรือของโรมันทำให้เส้นทางสู่ชัยชนะนั้นยาวนานและยากลำบากสำหรับสาธารณรัฐโรมัน แม้กระนั้น หลังจากการต่อสู้ที่ยืดยื้อกว่า 20 ปี โรมสามารถเอาชนะคาร์เทจได้ และมีการลงนามในสนธิสัญญาสันติภาพ ที่ในอนาคตจะนำมาสู่เหตุผลหนึ่งของการก่อ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="สงครามพิวนิกครั้งที่สอง">สงครามพิวนิกครั้งที่สอง</a><sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> จากการชดใช้<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1" title="ค่าปฏิกรรมสงคราม">ค่าปฏิกรรมสงคราม</a>ของคาร์เทจอันเนื่องมาจากการสิ้นสุดสงครามพิวนิกครั้งที่หนึ่ง<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>สงครามพิวนิกครั้งที่สองมีชื่อเสียงในด้านนายพลที่เก่งกาจ เช่น <a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%AE%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%A5" title="แฮนนิบัล">แฮนนิบัล</a> (Hannibal) และ<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%81%E0%B8%AE%E0%B8%AA%E0%B8%94%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="แฮสดรูบัล (ไม่มีหน้านี้)">แฮสดรูบัล</a> (Hasdrubal) ของคาร์เทจ และ<a href="/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%81%E0%B8%B8%E0%B8%AA_%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%AA_%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%87%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B8%B8%E0%B8%AA" title="มาร์กุส เกลาดิอุส มาร์แก็ลลุส">มาร์กุส เกลาดิอุส มาร์แก็ลลุส</a> (Marcus Claudius Marcellus), <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%AA_%E0%B8%9F%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%AA_%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="กวินตุส ฟาบิอุส มักซิมุส (ไม่มีหน้านี้)">กวินตุส ฟาบิอุส มักซิมุส</a> (Quintus Fabius Maximus Verrucosus) และปุบลุส กอร์เนลิอุส สกิปิโอ (Publius Cornelius Scipio) ของโรมัน การศึกเริ่มต้นด้วยการรุกรานของฮิสปาเนียอย่างกล้าหาญโดยแฮนนิบัล บุตรชายของฮามิลการ์ บาร์ซา นายพลคาร์เทจ ซึ่งเป็นผู้นำปฏิบัติการในซิซิลีในช่วงสิ้นสุดสงครามพิวนิกครั้งที่หนึ่ง แฮนนิบัลเดินทัพอย่างรวดเร็วผ่าน<a href="/wiki/%E0%B8%AE%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2" class="mw-redirect" title="ฮิสปาเนีย">ฮิสปาเนีย</a>ไปยัง<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B9%81%E0%B8%AD%E0%B8%A5%E0%B8%9B%E0%B9%8C" title="เทือกเขาแอลป์">เทือกเขาแอลป์</a> ทำให้เกิดความตื่นตระหนกในหมู่พันธมิตรของโรม วิธีที่ดีที่สุดเพื่อเอาชนะแฮนนิบัลคือการชะลอการมาถึงของทัพคาร์เทจด้วยสงครามกองโจร ซึ่งเป็นกลยุทธ์ของนายพลกวินตุส ฟาบิอุส มักซิมุส ด้วยเหตุนี้ เป้าหมายของแฮนนิบัลในการยึดกรุงโรมจึงไม่สำเร็จ เขาไม่สามารถทำให้เมืองต่าง ๆ บนคาบสมุทรให้กบฏต่อโรมและเสริมกำลังกองทัพที่ลดน้อยลงของเขาได้มากพอ จึงขาดยุทโธปกรณ์และกำลังพลในการล้อมกรุงโรม </p><p>กระนั้น การรุกรานของแฮนนิบัลกินเวลานานถึง 16 ปี ทำลายล้างดินแดนคาบสมุทรอิตาลี จนในที่สุดเมื่อชาวโรมันรับรู้ถึงการขาดเสบียงของทัพคาร์เทจ พวกเขาจึงส่งนายพลสกิปิโอซึ่งเอาชนะแฮสดรูบัล น้องชายของแฮนนิบัลในดินแดนที่เป็น<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%99" title="ประเทศสเปน">ประเทศสเปน</a>ในปัจจุบัน ให้ไปบุกพื้นที่ห่างไกลของคาร์เทจที่ไม่มีการป้องกัน และบังคับให้แฮนนิบาลยกทัพกลับไปปกป้องคาร์เทจเอง ผลที่ได้คือการสิ้นสุดของสงครามพิวนิกครั้งที่สอง ใน<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A8%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="ศึกแห่งซามา (ไม่มีหน้านี้)">ศึกแห่งซามา</a>ในเดือนตุลาคม 202 ปีก่อนคริสตกาล ซึ่งทำให้สกิปิโอได้สมญานามว่า <i>Africanus</i> </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10224066">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid #a2a9b1;border-left:10px solid #36c;background-color:#fbfbfb;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 1em 4px 0;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-left:10px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ambox-delete{border-left:10px solid #b32424}.mw-parser-output .ambox-content{border-left:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-left:10px solid #fc3}.mw-parser-output .ambox-move{border-left:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-left:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}html.client-js body.skin-minerva .mw-parser-output .mbox-text-span{margin-left:23px!important}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ambox{margin:0 10%}}</style><table class="box-โครงส่วน plainlinks metadata ambox mbox-small-left ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Wiki_letter_w_cropped.svg" class="mw-file-description"><img alt="[icon]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/20px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/30px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/40px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="31" /></a></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><b>ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล</b> <small>คุณสามารถช่วย<a class="external text" href="https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit&section=">เพิ่มข้อมูลส่วนนี้</a>ได้</small></div></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ช่วงปลายสาธารณรัฐ"><span id=".E0.B8.8A.E0.B9.88.E0.B8.A7.E0.B8.87.E0.B8.9B.E0.B8.A5.E0.B8.B2.E0.B8.A2.E0.B8.AA.E0.B8.B2.E0.B8.98.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.93.E0.B8.A3.E0.B8.B1.E0.B8.90"></span>ช่วงปลายสาธารณรัฐ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit&section=5" title="แก้ไขส่วน: ช่วงปลายสาธารณรัฐ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ยุคจักรวรรดิ"><span id=".E0.B8.A2.E0.B8.B8.E0.B8.84.E0.B8.88.E0.B8.B1.E0.B8.81.E0.B8.A3.E0.B8.A7.E0.B8.A3.E0.B8.A3.E0.B8.94.E0.B8.B4"></span>ยุคจักรวรรดิ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit&section=6" title="แก้ไขส่วน: ยุคจักรวรรดิ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="การล่มสลายของโรมันตะวันตก"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.A5.E0.B9.88.E0.B8.A1.E0.B8.AA.E0.B8.A5.E0.B8.B2.E0.B8.A2.E0.B8.82.E0.B8.AD.E0.B8.87.E0.B9.82.E0.B8.A3.E0.B8.A1.E0.B8.B1.E0.B8.99.E0.B8.95.E0.B8.B0.E0.B8.A7.E0.B8.B1.E0.B8.99.E0.B8.95.E0.B8.81"></span>การล่มสลายของโรมันตะวันตก</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit&section=7" title="แก้ไขส่วน: การล่มสลายของโรมันตะวันตก"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="วัฒนธรรม"><span id=".E0.B8.A7.E0.B8.B1.E0.B8.92.E0.B8.99.E0.B8.98.E0.B8.A3.E0.B8.A3.E0.B8.A1"></span>วัฒนธรรม</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit&section=8" title="แก้ไขส่วน: วัฒนธรรม"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ชีวิตในโรมันโบราณหมุนรอบกรุงโรมซึ่งตั้งอยู่บน<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%87%E0%B8%94%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="เนินเขาทั้งเจ็ดของโรม (ไม่มีหน้านี้)">เนินเขาทั้งเจ็ด</a> เมืองนี้มีอาคารและสิ่งก่อสร้างขนาดใหญ่มากมาย เช่น <a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A1" title="โคลอสเซียม">โคลอสเซียม</a> <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="จัตุรัสทราจัน (ไม่มีหน้านี้)">จัตุรัสทราจัน</a> และ<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="วิหารแพนธีอัน">วิหารแพนธีอัน</a> มีโรงละคร โรงยิม ตลาด ท่อระบายน้ำที่ใช้งานได้ <a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A4%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B9%8C%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="คฤหาสน์โรมัน">โรงอาบน้ำ</a>พร้อมห้องสมุดและร้านค้า และน้ำพุที่มีน้ำดื่มสะอาดที่ส่งมาจากท่อส่งน้ำหลายร้อยไมล์ ทั่วทั้งอาณาเขตภายใต้การควบคุมของกรุงโรมโบราณ สถาปัตยกรรมที่อยู่อาศัยมีตั้งแต่บ้านแบบเรียบง่ายไปจนถึงวิลล่าในชนบท </p><p>ในนครหลวงกรุงโรม มีที่ประทับของจักรพรรดิบน<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B5%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%AA" title="เนินปาลาตีนุส">เนินปาลาตีนุส</a>อันสง่างาม ซึ่งเป็นที่มาของคำว่า <i>palace</i> หรือ "พระราชวัง" ในภาษาอังกฤษกับอีกหลายภาษา ชนชั้นล่างและกลางอาศัยอยู่ใจกลางเมือง อัดแน่นอยู่ในอพาร์ตเมนต์ หรือ <i>อินซูเล (insulae)</i> คล้ายสลัมในยุคปัจจุบัน พื้นที่เหล่านี้มักให้เช่าและสร้างโดยชนชั้นสูงผู้เป็นเจ้าของทรัพย์สิน </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Seven_Hills_of_Rome.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Seven_Hills_of_Rome.svg/250px-Seven_Hills_of_Rome.svg.png" decoding="async" width="250" height="239" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Seven_Hills_of_Rome.svg/375px-Seven_Hills_of_Rome.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Seven_Hills_of_Rome.svg/500px-Seven_Hills_of_Rome.svg.png 2x" data-file-width="654" data-file-height="624" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%87%E0%B8%94%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="เนินเขาทั้งเจ็ดของโรม (ไม่มีหน้านี้)">เนินเขาทั้งเจ็ด</a></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ภาษา"><span id=".E0.B8.A0.E0.B8.B2.E0.B8.A9.E0.B8.B2"></span>ภาษา</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit&section=9" title="แก้ไขส่วน: ภาษา"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9751016"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">บทความหลัก: <a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="ภาษาละติน">ภาษาละติน</a></div> <p>ภาษาพื้นเมืองของชาวโรมันคือ <a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="ภาษาละติน">ละติน</a> ซึ่งจัดอยู่ใน<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%81" title="กลุ่มภาษาอิตาลิก">กลุ่มภาษาอิตาลิก</a><sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="อักษรละติน">ตัวอักษร</a>มีพื้นฐานมาจาก<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%B2" title="อักษรอิตาลีเก่า">อักษรอิทรุสกัน</a>ซึ่งพัฒนามาจากชุดตัว<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%81" class="mw-redirect" title="อักษรกรีก">อักษรกรีก</a><sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> แม้ว่า<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%84%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="วรรณคดีละติน (ไม่มีหน้านี้)">วรรณคดีละติน</a>ที่หลงเหลืออยู่ประกอบด้วย<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="ภาษาละตินคลาสสิก (ไม่มีหน้านี้)">ภาษาละตินคลาสสิก</a>เกือบทั้งหมด ซึ่งเป็นภาษาเขียนที่ประดิษฐ์ขึ้นและขัดเกลาในช่วงศตวรรษที่ 1 ก่อนคริสตกาล ภาษาพูดที่ใช้อยู่ทั่วไปในจักรวรรดิโรมันคือ<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="ภาษาละตินสามัญ (ไม่มีหน้านี้)">ภาษาละตินสามัญ</a> (Vulgar Latin) ซึ่งแตกต่างจากภาษาละตินคลาสสิกอย่างมีนัยสำคัญทั้งในด้านไวยากรณ์ คำศัพท์ และการออกเสียง<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ผู้พูดภาษาละตินสามารถเข้าใจทั้งสองจนถึงคริสต์ศตวรรษที่ 7 เมื่อภาษาละตินที่พูดเริ่มแตกต่างจากภาษาเขียนออกไปมากจนต้องเรียนรู้ภาษา 'คลาสสิก' หรือ 'ละตินที่ดี' เป็นภาษาที่สอง<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ในขณะที่ภาษาละตินยังคงเป็นภาษาเขียนหลักของจักรวรรดิโรมัน <a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%81" title="ภาษากรีก">ภาษากรีก</a>กลายเป็นภาษาพูดของชนชั้นสูงที่มีการศึกษาดี เนื่องจากวรรณกรรมส่วนใหญ่ที่ชาวโรมันศึกษานั้นเขียนเป็นภาษากรีก แต่ในอีกครึ่งหนึ่งของโรมันทางตะวันออก ซึ่งต่อมาได้กลายเป็นจักรวรรดิโรมันตะวันออก ภาษาละตินไม่สามารถแทนที่ภาษากรีก และหลังจากการสิ้นพระชนม์ของ<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_1" title="จักรพรรดิยุสตินิอานุสที่ 1">จักรพรรดิยุสตินิอานุสที่ 1</a> (จักรพรรดิจัสติเนียน) ภาษากรีกกลายเป็นภาษาราชการของจักรวรรดิ<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> การขยายตัวของจักรวรรดิโรมันได้แพร่ภาษาละตินทั่วทั้งยุโรป และภาษาละตินสามัญได้พัฒนาเป็นภาษาถิ่นในสถานที่ต่าง ๆ กัน ค่อย ๆ เปลี่ยนไปเป็น<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%8B%E0%B9%8C" title="กลุ่มภาษาโรมานซ์">กลุ่มภาษาโรมานซ์</a>ที่แตกต่างกันมากมาย </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ศาสนา"><span id=".E0.B8.A8.E0.B8.B2.E0.B8.AA.E0.B8.99.E0.B8.B2"></span>ศาสนา</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit&section=10" title="แก้ไขส่วน: ศาสนา"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9751016"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">บทความหลัก: <a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="ประมวลเรื่องปรัมปราโรมัน">ประมวลเรื่องปรัมปราโรมัน</a> และ <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A7%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="เทวสถานโรมัน">เทวสถานโรมัน</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Sanlorenzoinmiranda-rome.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Sanlorenzoinmiranda-rome.jpg/220px-Sanlorenzoinmiranda-rome.jpg" decoding="async" width="220" height="253" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Sanlorenzoinmiranda-rome.jpg/330px-Sanlorenzoinmiranda-rome.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Sanlorenzoinmiranda-rome.jpg/440px-Sanlorenzoinmiranda-rome.jpg 2x" data-file-width="462" data-file-height="532" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A7%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%9F%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%B2" title="เทวสถานแห่งอันโตนินัสและฟาอัสตินา">เทวสถานแห่งอันโตนินัสและฟาอัสตินา</a>ในกรุงโรม</figcaption></figure> <p><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit&redlink=1" class="new" title="ศาสนาโรมันโบราณ (ไม่มีหน้านี้)">ศาสนาโรมันโบราณ</a>ไม่ได้ประกอบขึ้นจาก<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%B2" title="เรื่องเล่า">การเล่าเรื่อง</a>เทพเจ้าที่เป็นลายลักษณ์อักษร แต่เป็นความสัมพันธ์ที่ซับซ้อนระหว่างพระเจ้ากับมนุษย์<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ต่างจาก<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%81" title="ประมวลเรื่องปรัมปรากรีก">ตำนานเทพเจ้ากรีก</a> เทพเจ้าเหล่านี้ไม่มีลักษณะเป็นตัวตน แต่เป็นจิตวิญญาณศักดิ์สิทธิ์อันคลุมเครือที่เรียกว่า <i>"นูมินา (numina)"</i> ชาวโรมันยังเชื่อด้วยว่าทุกคน สถานที่ หรือสิ่งของล้วนมี <i>"genius"</i> หรือวิญญาณศักดิ์สิทธิ์เป็นของตัวเอง </p><p>ในช่วงสาธารณรัฐโรมัน ศาสนาโรมันได้รับการจัดระเบียบภายใต้ระบบที่เคร่งครัดของตำแหน่งนักบวชที่มีตำแหน่งเป็นวุฒิสมาชิก <i>Collegium Pontificum</i> เป็นองค์กรระดับบนสุดในลำดับชั้นนี้ และมี <i>ปอนติเฟ็กซ์ มักซีมุส (Pontifex maximus)</i> คือ หัวหน้านักบวชประจำชาติ<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>เมื่อมีการติดต่อกับชาวกรีก <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%9E%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="เทพเจ้าโรมัน">เทพเจ้าโรมัน</a>โบราณก็มีความเกี่ยวข้องกับ<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%9E%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%81" class="mw-redirect" title="เทพเจ้ากรีก">เทพเจ้ากรีก</a>มากขึ้น<sup id="cite_ref-willis_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-willis-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> เห็นได้จาก<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B9%E0%B8%9B%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C_(%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%9E%E0%B8%9B%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B1%E0%B8%A1)" title="จูปิเตอร์ (เทพปกรณัม)">เทพจูปิเตอร์</a>ถูกมองว่าเป็นเทพองค์เดียวกับ<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%9E%E0%B8%8B%E0%B8%B9%E0%B8%AA" class="mw-redirect" title="เทพซูส">เทพซูส</a> <a href="/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="มาส์">เทพมาส์</a>เกี่ยวข้องกับ<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AA" title="แอรีส">เทพแอรีส</a> และ<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%88%E0%B8%B9%E0%B8%99_(%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%9E%E0%B8%9B%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B1%E0%B8%A1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="เนปจูน (เทพปกรณัม) (ไม่มีหน้านี้)">เทพเนปจูน</a>กับ<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%9E%E0%B9%84%E0%B8%8B%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%99" title="โพไซดอน">เทพโพไซดอน</a> เป็นต้น เมื่อถึงสมัยจักรวรรดิ ชาวโรมันได้ซึมซับตำนานเทพที่ตนพิชิตได้และมักนำไปสู่สถานการณ์ที่วัดและนักบวชของเทพเจ้าโรมันดั้งเดิมตั้งอยู่เคียงข้างกับเทพเจ้าต่างชาติ<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ในรัชสมัย<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%81%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%A3" title="จักรพรรดิแนโร">จักรพรรดิแนโร</a>ในคริสต์ศตวรรษที่ 1 นโยบายทางการของโรมันที่มีต่อ<a href="/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B9%8C" title="ศาสนาคริสต์">ศาสนาคริสต์</a>เป็นไปในทางลบ การเป็นคริตศาสนิกชนเพียงอย่างเดียวอาจถูกลงโทษถึงตาย มาถึงรัชกาล<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%AA" title="จักรพรรดิดิออเกลติอานุส">จักรพรรดิดิออเกลติอานุส</a>ที่<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%8A%E0%B8%99" title="การเบียดเบียนคริสต์ศาสนิกชน">การกดขี่ข่มเหงชาวคริสต์</a>ถึงจุดสูงสุด อย่างไรก็ตาม ศาสนาคริสต์กลับกลายเป็นศาสนาที่ได้รับการสนับสนุนอย่างเป็นทางการของโรมันภายใต้<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B9%81%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="จักรพรรดิคอนสแตนตินมหาราช">จักรพรรดิคอนสแตนตินมหาราช</a> จากการประกาศ<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9%E0%B8%8E%E0%B8%B5%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="พระราชกฤษฎีกามิลาน">พระราชกฤษฎีกามิลาน</a>ในปี ค.ศ. 313 กับพระราชบัญชาของ<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_1" title="จักรพรรดิเทออดอซิอุสที่ 1">จักรพรรดิเทออดอซิอุสที่ 1</a>ในปี ค.ศ. 391 ที่ทุกศาสนายกเว้นศาสนาคริสต์ถูกสั่งห้าม<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="จริยธรรมและคุณธรรม"><span id=".E0.B8.88.E0.B8.A3.E0.B8.B4.E0.B8.A2.E0.B8.98.E0.B8.A3.E0.B8.A3.E0.B8.A1.E0.B9.81.E0.B8.A5.E0.B8.B0.E0.B8.84.E0.B8.B8.E0.B8.93.E0.B8.98.E0.B8.A3.E0.B8.A3.E0.B8.A1"></span>จริยธรรมและคุณธรรม</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit&section=11" title="แก้ไขส่วน: จริยธรรมและคุณธรรม"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>เช่นเดียวกับวัฒนธรรมโบราณอื่น ๆ แนวความคิดเกี่ยวกับจริยธรรมและศีลธรรมนั้นมีความคล้ายคลึงสังคมสมัยใหม่ในบางส่วน และแตกต่างกันอย่างมากในแง่มุมที่สำคัญหลายประการ เนื่องจากโรมอยู่ภายใต้การคุกคามอย่างต่อเนื่องของการโจมตีจากชนเผ่าที่ปล้นสะดม วัฒนธรรมของพวกเขาจึงจำเป็นต้องมีความเข้มแข็งทางทหารโดยยึดทักษะการต่อสู้เป็นคุณลักษณะที่มีค่า ในขณะที่สังคมสมัยใหม่ถือว่าความเห็นอกเห็นใจเป็นคุณธรรม สังคมโรมันถือว่าความเห็นอกเห็นใจเป็นรอง ถึงขนาดเป็นข้อบกพร่องทางศีลธรรม อันที่จริง จุดประสงค์หลักประการหนึ่งของการแข่งขัน<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="กลาดิเอเตอร์">กลาดิเอเตอร์</a>คือเพื่อป้องกันชาวโรมันจากจุดอ่อนนี้<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-HuffPo:_Bread_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-HuffPo:_Bread-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ชาวโรมันยังยกย่องคุณธรรม เช่น ความกล้าหาญและความเชื่อมั่น (<i>virtus</i>) ความรู้สึกของหน้าที่ต่อประชาชน ความพอประมาณและการหลีกเลี่ยงส่วนเกิน (<i>moderatio</i>) การให้อภัยและความเข้าใจ (<i>clementia</i>) ความเป็นธรรม (<i>severitas</i>) และความจงรักภักดี (<i>pietas</i>)<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>สังคมโรมันมีบรรทัดฐานที่มั่นคงและเข้มงวดเกี่ยวกับเรื่องเพศ แม้ว่าเช่นเดียวกับหลาย ๆ วัฒนธรรม ความรับผิดชอบอย่างใหญ่หลวงตกอยู่กับผู้หญิง ซึ่งโดยทั่วไปแล้ว ผู้หญิงถูกคาดหวังว่าจะมีคู่สมรสเพียงคนเดียว โดยมีสามีเพียงคนเดียวในช่วงชีวิตของพวกเขา (<i>univira</i>) แม้ว่าจะไม่ค่อยได้รับการยกย่องจากชนชั้นสูงโดยเฉพาะภายใต้จักรวรรดิ ผู้หญิงยังถูกคาดหวังให้รักษาเนื้อรักษาตัวในที่สาธารณะ เพื่อหลีกเลี่ยงการปรากฏตัวที่ยั่วยุ และแสดงให้เห็นถึงความซื่อสัตย์ต่อสามีของพวกเขา (<i>pudicitia</i>) และสวมผ้าคลุมหน้าเป็นแสดงอย่างหนึ่งถึงการรักษาความสุภาพเรียบร้อย การมีเพศสัมพันธ์นอกสมรสมักถูกเพิกเฉยสำหรับผู้ชาย แต่สำหรับผู้หญิงแล้วและถือเป็นสิ่งผิดกฎหมายในสมัยจักรวรรดิ<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> อย่างไรก็ตาม การค้าประเวณีกลับถูกมองว่าเป็นแนวปฏิบัติที่เป็นที่ยอมรับและอยู่ภายใต้การควบคุม<sup id="cite_ref-Dillon_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-Dillon-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ศิลปะ_ดนตรี_และวรรณกรรม"><span id=".E0.B8.A8.E0.B8.B4.E0.B8.A5.E0.B8.9B.E0.B8.B0_.E0.B8.94.E0.B8.99.E0.B8.95.E0.B8.A3.E0.B8.B5_.E0.B9.81.E0.B8.A5.E0.B8.B0.E0.B8.A7.E0.B8.A3.E0.B8.A3.E0.B8.93.E0.B8.81.E0.B8.A3.E0.B8.A3.E0.B8.A1"></span>ศิลปะ ดนตรี และวรรณกรรม</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit&section=12" title="แก้ไขส่วน: ศิลปะ ดนตรี และวรรณกรรม"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9751016"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">บทความหลัก: <a href="/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%9B%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" title="ศิลปะโรมันโบราณ">ศิลปะโรมันโบราณ</a></div> <p>ภาพวาดโรมันแสดงถึงอิทธิพลของวัฒนธรรมกรีก และตัวอย่างที่หลงเหลือถึงปัจจุบันส่วนใหญ่เป็นภาพ<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%9F%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B9%82%E0%B8%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="เฟรสโก (ไม่มีหน้านี้)">เฟรสโก</a>ที่ใช้ประดับผนังและเพดานของวิลล่าในชนบท แม้ว่าวรรณคดีโรมันจะกล่าวถึงภาพวาดบนไม้ <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="งาช้าง (ไม่มีหน้านี้)">งาช้าง</a> และวัสดุอื่น ๆ<sup id="cite_ref-adkins3_48-0" class="reference"><a href="#cite_note-adkins3-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-MetstuffonRpaint_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-MetstuffonRpaint-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ตัวอย่างภาพวาดโรมันหลายตัวอย่างพบได้ที่<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%AD%E0%B8%B5" title="ปอมเปอี">ปอมเปอี</a> ซึ่งนักประวัติศาสตร์ศิลปะได้แบ่งประวัติศาสตร์ของภาพวาดโรมันออกเป็นสี่ช่วงเวลา </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="อาหาร"><span id=".E0.B8.AD.E0.B8.B2.E0.B8.AB.E0.B8.B2.E0.B8.A3"></span>อาหาร</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit&section=13" title="แก้ไขส่วน: อาหาร"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="การละเล่นและสันทนาการ"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.A5.E0.B8.B0.E0.B9.80.E0.B8.A5.E0.B9.88.E0.B8.99.E0.B9.81.E0.B8.A5.E0.B8.B0.E0.B8.AA.E0.B8.B1.E0.B8.99.E0.B8.97.E0.B8.99.E0.B8.B2.E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3"></span>การละเล่นและสันทนาการ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit&section=14" title="แก้ไขส่วน: การละเล่นและสันทนาการ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="วิทยาการ"><span id=".E0.B8.A7.E0.B8.B4.E0.B8.97.E0.B8.A2.E0.B8.B2.E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3"></span>วิทยาการ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit&section=15" title="แก้ไขส่วน: วิทยาการ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="มรดกตกทอด"><span id=".E0.B8.A1.E0.B8.A3.E0.B8.94.E0.B8.81.E0.B8.95.E0.B8.81.E0.B8.97.E0.B8.AD.E0.B8.94"></span>มรดกตกทอด</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit&section=16" title="แก้ไขส่วน: มรดกตกทอด"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="อ้างอิง"><span id=".E0.B8.AD.E0.B9.89.E0.B8.B2.E0.B8.87.E0.B8.AD.E0.B8.B4.E0.B8.87"></span>อ้างอิง</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit&section=17" title="แก้ไขส่วน: อ้างอิง"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10205087">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:#d33}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:#d33}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation encyclopaedia cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/ancient-Rome">"ancient Rome | Facts, Maps, & History"</a>. <i>Encyclopædia Britannica</i> (ภาษาอังกฤษ)<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ <span class="nowrap">5 September</span> 2017</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=ancient+Rome+%7C+Facts%2C+Maps%2C+%26+History&rft.btitle=Encyclop%C3%A6dia+Britannica&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2Fplace%2Fancient-Rome&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Chris Scarre, <i>The Penguin Historical Atlas of Ancient Rome</i> (London: <a href="/w/index.php?title=Penguin_Books&action=edit&redlink=1" class="new" title="Penguin Books (ไม่มีหน้านี้)">Penguin Books</a>, 1995).</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">There are several different estimates for the population of the Roman Empire. <ul><li>Scheidel (2006, p. 2) estimates 60.</li> <li>Goldsmith (1984, p. 263) estimates 55.</li> <li>Beloch (1886, p. 507) estimates 54.</li> <li>Maddison (2006, pp. 51, 120) estimates 48.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.unrv.com/empire/roman-population.php">Roman Empire Population</a> estimates 65 (while mentioning several other estimates between 55 and 120).</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMcLynn2011" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">McLynn, Frank (2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=xvcAhdF-VlgC&pg=PA3"><i>Marcus Aurelius: Warrior, Philosopher, Emperor</i></a> (ภาษาอังกฤษ). Random House. p. 3. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/9781446449332" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/9781446449332"><bdi>9781446449332</bdi></a>. <q>[T]he most likely estimate for the reign of Marcus Aurelius is somewhere between seventy and eighty million.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Marcus+Aurelius%3A+Warrior%2C+Philosopher%2C+Emperor&rft.pages=3&rft.pub=Random+House&rft.date=2011&rft.isbn=9781446449332&rft.aulast=McLynn&rft.aufirst=Frank&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DxvcAhdF-VlgC%26pg%3DPA3&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></li> <li>McEvedy and Jones (1978).</li> <li>an average of figures from different sources as listed at the US Census Bureau's <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.census.gov/ipc/www/worldhis.html">Historical Estimates of World Population</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131013110506/http://www.census.gov/ipc/www/worldhis.html">เก็บถาวร</a> 13 ตุลาคม 2013 ที่ <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="เวย์แบ็กแมชชีน">เวย์แบ็กแมชชีน</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Michael_Kremer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Michael Kremer (ไม่มีหน้านี้)">Kremer, Michael</a> (1993). "Population Growth and Technological Change: One Million B.C. to 1990" in <i>The Quarterly Journal of Economics</i> 108(3): 681–716.</li></ul> </span></li> <li id="cite_note-:0-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:0_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text">* <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFTaagepera1979" class="citation journal cs1"><a href="/w/index.php?title=Rein_Taagepera&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rein Taagepera (ไม่มีหน้านี้)">Taagepera, Rein</a> (1979). "Size and Duration of Empires: Growth-Decline Curves, 600 B.C. to 600 A.D.". <i>Social Science History</i>. <b>3</b> (3/4): 125. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F1170959">10.2307/1170959</a>. <a href="/wiki/JSTOR_(identifier)" class="mw-redirect" title="JSTOR (identifier)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/1170959">1170959</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Social+Science+History&rft.atitle=Size+and+Duration+of+Empires%3A+Growth-Decline+Curves%2C+600+B.C.+to+600+A.D.&rft.volume=3&rft.issue=3%2F4&rft.pages=125&rft.date=1979&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F1170959&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1170959%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Taagepera&rft.aufirst=Rein&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFTurchinAdamsHall2006" class="citation journal cs1">Turchin, Peter; Adams, Jonathan M.; Hall, Thomas D (December 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.5195%2FJWSR.2006.369">"East-West Orientation of Historical Empires"</a>. <i>Journal of World-Systems Research</i>. <b>12</b> (2): 222. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="เข้าถึงได้ฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.5195%2FJWSR.2006.369">10.5195/JWSR.2006.369</a></span>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1076-156X">1076-156X</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+World-Systems+Research&rft.atitle=East-West+Orientation+of+Historical+Empires&rft.volume=12&rft.issue=2&rft.pages=222&rft.date=2006-12&rft_id=info%3Adoi%2F10.5195%2FJWSR.2006.369&rft.issn=1076-156X&rft.aulast=Turchin&rft.aufirst=Peter&rft.au=Adams%2C+Jonathan+M.&rft.au=Hall%2C+Thomas+D&rft_id=%2F%2Fdoi.org%2F10.5195%252FJWSR.2006.369&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></li></ul> </span></li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFAdkinsAdkins1998" class="citation book cs1">Adkins, Lesley; Adkins, Roy (1998). <i>Handbook to Life in Ancient Rome</i>. Oxford: Oxford University Press. p. 3. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-19-512332-6" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-19-512332-6"><bdi>978-0-19-512332-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Handbook+to+Life+in+Ancient+Rome&rft.place=Oxford&rft.pages=3&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1998&rft.isbn=978-0-19-512332-6&rft.aulast=Adkins&rft.aufirst=Lesley&rft.au=Adkins%2C+Roy&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFCavazzi" class="citation web cs1">Cavazzi, F. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.roman-empire.net/founding/found-index.html">"The Founding of Rome"</a>. <i>Illustrated History of the Roman Empire</i><span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ <span class="nowrap">8 March</span> 2007</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Illustrated+History+of+the+Roman+Empire&rft.atitle=The+Founding+of+Rome&rft.aulast=Cavazzi&rft.aufirst=F.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.roman-empire.net%2Ffounding%2Ffound-index.html&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-livy8-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-livy8_7-0">7.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-livy8_7-1">7.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-livy8_7-2">7.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-livy8_7-3">7.3</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFLivius1998" class="citation book cs1">Livius, Titus (Livy) (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/riseofromebookso00livy/page/8"><i>The Rise of Rome, Books 1–5</i></a>. แปลโดย Luce, T.J. Oxford: Oxford World's Classics. pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/riseofromebookso00livy/page/8">8–11</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-19-282296-3" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-19-282296-3"><bdi>978-0-19-282296-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Rise+of+Rome%2C+Books+1%E2%80%935&rft.place=Oxford&rft.pages=8-11&rft.pub=Oxford+World%27s+Classics&rft.date=1998&rft.isbn=978-0-19-282296-3&rft.aulast=Livius&rft.aufirst=Titus+%28Livy%29&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Friseofromebookso00livy%2Fpage%2F8&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Caesarandchrist-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Caesarandchrist_8-0">8.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Caesarandchrist_8-1">8.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFDurantDurant1944" class="citation book cs1">Durant, Will; Durant, Ariel (1944). <a href="/w/index.php?title=The_Story_of_Civilization&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Story of Civilization (ไม่มีหน้านี้)"><i>The Story of Civilization – Volume III: Caesar and Christ</i></a>. Simon and Schuster, Inc. pp. 12–14. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-1567310238" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-1567310238"><bdi>978-1567310238</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Story+of+Civilization+%E2%80%93+Volume+III%3A+Caesar+and+Christ&rft.pages=12-14&rft.pub=Simon+and+Schuster%2C+Inc.&rft.date=1944&rft.isbn=978-1567310238&rft.aulast=Durant&rft.aufirst=Will&rft.au=Durant%2C+Ariel&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Roggen, Hesse, Haastrup, Omnibus I, H. Aschehoug & Co 1996</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ancienthistory.about.com/cs/grecoromanmyth1/a/mythslegends_3.htm">Myths and Legends- Rome, the Wolf, and Mars</a>. Retrieved 8 March 2007.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">Mellor, Ronald and McGee Marni, <i>The Ancient Roman World</i> p. 15 (Cited 15 March 2009)</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMatyszak2003" class="citation book cs1">Matyszak, Philip (2003). <i>Chronicle of the Roman Republic</i>. London: Thames & Hudson. p. 19. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-500-05121-4" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-500-05121-4"><bdi>978-0-500-05121-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Chronicle+of+the+Roman+Republic&rft.place=London&rft.pages=19&rft.pub=Thames+%26+Hudson&rft.date=2003&rft.isbn=978-0-500-05121-4&rft.aulast=Matyszak&rft.aufirst=Philip&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFDuikerSpielvogel2001" class="citation book cs1">Duiker, William; Spielvogel, Jackson (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/worldhistoryto1500duik/page/129"><i>World History</i></a> (Third ed.). Wadsworth. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/worldhistoryto1500duik/page/129">129</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-534-57168-9" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-534-57168-9"><bdi>978-0-534-57168-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=World+History&rft.pages=129&rft.edition=Third&rft.pub=Wadsworth&rft.date=2001&rft.isbn=978-0-534-57168-9&rft.aulast=Duiker&rft.aufirst=William&rft.au=Spielvogel%2C+Jackson&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fworldhistoryto1500duik%2Fpage%2F129&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Ancient Rome and the Roman Empire</i> by Michael Kerrigan. <a href="/w/index.php?title=Dorling_Kindersley&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dorling Kindersley (ไม่มีหน้านี้)">Dorling Kindersley</a>, London: 2001. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/0-7894-8153-7" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/0-7894-8153-7">0-7894-8153-7</a>. p. 12.</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">Langley, Andrew and Souza, de Philip, "The Roman Times", Candle Wick Press, Massachusetts</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMatyszak2003" class="citation book cs1">Matyszak, Philip (2003). <i>Chronicle of the Roman Republic</i>. London: Thames & Hudson. pp. 43–44. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-500-05121-4" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-500-05121-4"><bdi>978-0-500-05121-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Chronicle+of+the+Roman+Republic&rft.place=London&rft.pages=43-44&rft.pub=Thames+%26+Hudson&rft.date=2003&rft.isbn=978-0-500-05121-4&rft.aulast=Matyszak&rft.aufirst=Philip&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://htrrome.wordpress.com/2-2/">2. การปกครองของโรม</a> </span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFHooker1999" class="citation web cs1">Hooker, Richard (6 June 1999). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110514025151/http://www.wsu.edu/~dee/ROME/REPUBLIC.HTM">"Rome: The Roman Republic"</a>. Washington State University. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.wsu.edu/~dee/ROME/REPUBLIC.HTM">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 14 May 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Rome%3A+The+Roman+Republic&rft.pub=Washington+State+University&rft.date=1999-06-06&rft.aulast=Hooker&rft.aufirst=Richard&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.wsu.edu%2F~dee%2FROME%2FREPUBLIC.HTM&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Lacus-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Lacus_19-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/secondary/SMIGRA*/Magistratus.html">Magistratus</a> by George Long, M.A. Appearing on pp. 723–724 of <i>A Dictionary of Greek and Roman Antiquities</i> by William Smith, D.C.L., LL.D. Published by John Murray, London, 1875. Website, 8 December 2006. Retrieved 24 March 2007.</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFLivius1998" class="citation book cs1">Livius, Titus (Livy) (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/riseofromebookso00livy">"Book II"</a>. <span class="cs1-lock-registration" title="ต้องสมัครสมาชิกแบบฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/riseofromebookso00livy"><i>The Rise of Rome, Books 1–5</i></a></span>. แปลโดย Luce, T.J. Oxford: Oxford World's Classics. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-19-282296-3" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-19-282296-3"><bdi>978-0-19-282296-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Book+II&rft.btitle=The+Rise+of+Rome%2C+Books+1%E2%80%935&rft.place=Oxford&rft.pub=Oxford+World%27s+Classics&rft.date=1998&rft.isbn=978-0-19-282296-3&rft.aulast=Livius&rft.aufirst=Titus+%28Livy%29&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Friseofromebookso00livy&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFAdkinsAdkins1998" class="citation book cs1">Adkins, Lesley; Adkins, Roy (1998). <i>Handbook to Life in Ancient Rome</i>. Oxford: Oxford University Press. p. 39. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-19-512332-6" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-19-512332-6"><bdi>978-0-19-512332-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Handbook+to+Life+in+Ancient+Rome&rft.place=Oxford&rft.pages=39&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1998&rft.isbn=978-0-19-512332-6&rft.aulast=Adkins&rft.aufirst=Lesley&rft.au=Adkins%2C+Roy&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text">These are literally Roman <i>librae</i>, from which the pound is derived.</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Plutarch/Lives/Camillus*.html">[1]</a> Plutarch, <i>Parallel Lives</i>, <i>Life of Camillus</i>, XXIX, 2.</span> </li> <li id="cite_note-haywood-24"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-haywood_24-0">24.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-haywood_24-1">24.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFHaywood1971" class="citation book cs1">Haywood, Richard (1971). <span class="cs1-lock-registration" title="ต้องสมัครสมาชิกแบบฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/ancientworld0000unse"><i>The Ancient World</i></a></span>. United States: David McKay Company, Inc. pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/ancientworld0000unse/page/350">350</a>–358.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Ancient+World&rft.place=United+States&rft.pages=350-358&rft.pub=David+McKay+Company%2C+Inc.&rft.date=1971&rft.aulast=Haywood&rft.aufirst=Richard&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fancientworld0000unse&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.livius.org/ps-pz/pyrrhus/pyrrhus02.html">Pyrrhus of Epirus (2)</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160414161122/http://www.livius.org/ps-pz/pyrrhus/pyrrhus02.html">เก็บถาวร</a> 14 เมษายน 2016 ที่ <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="เวย์แบ็กแมชชีน">เวย์แบ็กแมชชีน</a> and <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.livius.org/ps-pz/pyrrhus/pyrrhus03.html">Pyrrhus of Epirus (3)</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160303193524/http://www.livius.org/ps-pz/pyrrhus/pyrrhus03.html">เก็บถาวร</a> 2016-03-03 ที่ <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="เวย์แบ็กแมชชีน">เวย์แบ็กแมชชีน</a> by Jona Lendering. Livius.org. Retrieved 21 March 2007.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGoldsworthy200625–26-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGoldsworthy200625–26_26-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFGoldsworthy2006">Goldsworthy 2006</a>, pp. 25–26.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> sfn error: no target: CITEREFGoldsworthy2006 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="หมวดหมู่:Harv and Sfn template errors (ไม่มีหน้านี้)">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMiles2011175–176-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMiles2011175–176_27-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFMiles2011">Miles 2011</a>, pp. 175–176.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> sfn error: no target: CITEREFMiles2011 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="หมวดหมู่:Harv and Sfn template errors (ไม่มีหน้านี้)">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/11*.html">[2]</a> Cassius Dio, <i>Roman History</i>, XI, XLIII.</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text">New historical atlas and general history By Robert Henlopen Labberton. p. 35.</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/12px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/18px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/24px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></span></span> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFCaspari1911" class="citation encyclopaedia cs1">Caspari, Maximilian Otto Bismarck (1911). <span class="cs1-ws-icon" title="Wikisource:1911 Encyclopædia Britannica/Punic Wars"><a class="external text" href="https://th.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Punic_Wars">"Punic Wars § The Interval between the First and Second Wars" </a></span>. ใน Chisholm, Hugh (บ.ก.). <i><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica_Eleventh_Edition" class="extiw" title="en:Encyclopædia Britannica Eleventh Edition">สารานุกรมบริตานิกา ค.ศ. 1911</a></i>. Vol. 22 (11 ed.). สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์. p. 850.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Punic+Wars+%C2%A7+The+Interval+between+the+First+and+Second+Wars&rft.btitle=%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B2+%E0%B8%84.%E0%B8%A8.+1911&rft.pages=850&rft.edition=11&rft.pub=%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B9%8C%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%88%E0%B9%8C&rft.date=1911&rft.aulast=Caspari&rft.aufirst=Maximilian+Otto+Bismarck&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.utexas.edu/cola/centers/lrc/eieol/latol-0-X.html">Latin Online: Series Introduction</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150429221355/http://www.utexas.edu/cola/centers/lrc/eieol/latol-0-X.html">เก็บถาวร</a> 2015-04-29 ที่ <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="เวย์แบ็กแมชชีน">เวย์แบ็กแมชชีน</a> by Winfred P. Lehmann and Jonathan Slocum. Linguistics Research Center. The University of Texas at Austin. 15 February 2007. Retrieved 1 April 2007.</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFCalvert1999" class="citation web cs1">Calvert, J.B. (8 August 1999). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070403040205/http://www.du.edu/~etuttle/classics/latalph.htm">"The Latin Alphabet"</a>. <i>University of Denver</i>. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.du.edu/~etuttle/classics/latalph.htm">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 3 April 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=University+of+Denver&rft.atitle=The+Latin+Alphabet&rft.date=1999-08-08&rft.aulast=Calvert&rft.aufirst=J.B.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.du.edu%2F~etuttle%2Fclassics%2Flatalph.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070810033726/http://classics.lss.wisc.edu/courses/Classical_Latin_Supplement.pdf">Classical Latin Supplement</a>. p. 2. Retrieved 2 April 2007.</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text">József Herman, <i>Vulgar Latin</i>, English translation 2000, pp. 109–114 <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0271020013" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0271020013">978-0271020013</a></span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFAdkinsAdkins1998" class="citation book cs1">Adkins, Lesley; Adkins, Roy (1998). <i>Handbook to Life in Ancient Rome</i>. Oxford: Oxford University Press. p. 203. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-19-512332-6" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-19-512332-6"><bdi>978-0-19-512332-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Handbook+to+Life+in+Ancient+Rome&rft.place=Oxford&rft.pages=203&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1998&rft.isbn=978-0-19-512332-6&rft.aulast=Adkins&rft.aufirst=Lesley&rft.au=Adkins%2C+Roy&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMatyszak2003" class="citation book cs1">Matyszak, Philip (2003). <i>Chronicle of the Roman Republic</i>. London: Thames & Hudson. p. 24. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-500-05121-4" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-500-05121-4"><bdi>978-0-500-05121-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Chronicle+of+the+Roman+Republic&rft.place=London&rft.pages=24&rft.pub=Thames+%26+Hudson&rft.date=2003&rft.isbn=978-0-500-05121-4&rft.aulast=Matyszak&rft.aufirst=Philip&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFEdward_Gibbon1787" class="citation book cs1">Edward Gibbon (1787). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=HvIbFyM1s54C&pg=PA91"><i>The history of the decline and fall of the Roman Empire</i></a>. printed for J.J. Tourneisen. p. 91.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+history+of+the+decline+and+fall+of+the+Roman+Empire&rft.pages=91&rft.pub=printed+for+J.J.+Tourneisen&rft.date=1787&rft.au=Edward+Gibbon&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DHvIbFyM1s54C%26pg%3DPA91&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation book cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=a75PAAAAMAAJ&pg=PA644"><i>The Encyclopedia Americana: A Library of Universal Knowledge</i></a>. Encyclopedia Americana Corporation. 1919. p. 644.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Encyclopedia+Americana%3A+A+Library+of+Universal+Knowledge&rft.pages=644&rft.pub=Encyclopedia+Americana+Corporation&rft.date=1919&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Da75PAAAAMAAJ%26pg%3DPA644&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-willis-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-willis_39-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFWillis2000" class="citation book cs1">Willis, Roy (2000). <i>World Mythology: The Illustrated Guide</i>. Victoria: Ken Fin Books. pp. 166–168. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-1-86458-089-1" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-1-86458-089-1"><bdi>978-1-86458-089-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=World+Mythology%3A+The+Illustrated+Guide&rft.place=Victoria&rft.pages=166-168&rft.pub=Ken+Fin+Books&rft.date=2000&rft.isbn=978-1-86458-089-1&rft.aulast=Willis&rft.aufirst=Roy&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text">willis</span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.roman-emperors.org/theo1.htm">Theodosius I (379–395 AD)</a> by David Woods. De Imperatoribus Romanis. 2 February 1999. Retrieved 4 April 2007.</span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation book cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=87_ImL1ryQ8C"><i>Annual Editions: Western Civilization</i></a>. Vol. 1 (12 ed.). McGraw-Hill/Dushkin. 2002. p. 68. <q>... where compassion was regarded as a moral defect ...</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Annual+Editions%3A+Western+Civilization&rft.pages=68&rft.edition=12&rft.pub=McGraw-Hill%2FDushkin&rft.date=2002&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D87_ImL1ryQ8C&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-HuffPo:_Bread-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-HuffPo:_Bread_43-0">↑</a></span> <span class="error mw-ext-cite-error" lang="th" dir="ltr">อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <code><ref></code> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ <code>HuffPo: Bread</code></span></li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFJackson,_Michael_Anthony2004" class="citation book cs1">Jackson, Michael Anthony (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=ZkU9IuW1IuAC"><i>Look Back to Get Ahead: Life Lessons from History's Heroes</i></a>. Arcade Publishing. p. 174. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/9781559707275" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/9781559707275"><bdi>9781559707275</bdi></a>. <q>Gladatorial games were popular because the Romans actually believed that compassion was a vice and a weakness</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Look+Back+to+Get+Ahead%3A+Life+Lessons+from+History%27s+Heroes&rft.pages=174&rft.pub=Arcade+Publishing&rft.date=2004&rft.isbn=9781559707275&rft.au=Jackson%2C+Michael+Anthony&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DZkU9IuW1IuAC&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFHarvey,_Brian_K.2016" class="citation book cs1">Harvey, Brian K., บ.ก. (2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=agyhCwAAQBAJ"><i>Daily Life in Ancient Rome: A Sourcebook</i></a>. Hackett Publishing Company. pp. 21–28. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/9781585107964" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/9781585107964"><bdi>9781585107964</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Daily+Life+in+Ancient+Rome%3A+A+Sourcebook&rft.pages=21-28&rft.pub=Hackett+Publishing+Company&rft.date=2016&rft.isbn=9781585107964&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DagyhCwAAQBAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFLanglands,_Rebecca2006" class="citation book cs1">Langlands, Rebecca (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=GBLnttutuOMC"><i>Sexual Morality in Ancient Rome</i></a>. Cambridge University Press. pp. 3–20. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/9780521859431" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/9780521859431"><bdi>9780521859431</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Sexual+Morality+in+Ancient+Rome&rft.pages=3-20&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2006&rft.isbn=9780521859431&rft.au=Langlands%2C+Rebecca&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DGBLnttutuOMC&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Dillon-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Dillon_47-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMathew_Dillon_and_Lynda_Garland2005" class="citation book cs1">Mathew Dillon and Lynda Garland (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=qMNL0jqhygoC"><i>Ancient Rome: From the Early Republic to the Assassination of Julius Caesar</i></a>. Taylor & Francis, 2005. p. 382. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/9780415224598" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/9780415224598"><bdi>9780415224598</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ancient+Rome%3A+From+the+Early+Republic+to+the+Assassination+of+Julius+Caesar&rft.pages=382&rft.pub=Taylor+%26+Francis%2C+2005&rft.date=2005&rft.isbn=9780415224598&rft.au=Mathew+Dillon+and+Lynda+Garland&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DqMNL0jqhygoC&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-adkins3-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-adkins3_48-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFAdkinsAdkins1998" class="citation book cs1">Adkins, Lesley; Adkins, Roy (1998). <i>Handbook to Life in Ancient Rome</i>. Oxford: Oxford University Press. pp. 350–352. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-19-512332-6" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-19-512332-6"><bdi>978-0-19-512332-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Handbook+to+Life+in+Ancient+Rome&rft.place=Oxford&rft.pages=350-352&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1998&rft.isbn=978-0-19-512332-6&rft.aulast=Adkins&rft.aufirst=Lesley&rft.au=Adkins%2C+Roy&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-MetstuffonRpaint-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-MetstuffonRpaint_49-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.metmuseum.org/toah/hd/ropt/hd_ropt.htm">Roman Painting</a> from Timeline of Art History. Department of Greek and Roman Art, The Metropolitan Museum of Art. 2004–10. Retrieved 22 April 2007.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ดูเพิ่ม"><span id=".E0.B8.94.E0.B8.B9.E0.B9.80.E0.B8.9E.E0.B8.B4.E0.B9.88.E0.B8.A1"></span>ดูเพิ่ม</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit&section=18" title="แก้ไขส่วน: ดูเพิ่ม"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="จักรวรรดิโรมัน">จักรวรรดิโรมัน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%81" title="จักรวรรดิโรมันตะวันตก">จักรวรรดิโรมันตะวันตก</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%84%E0%B8%9A%E0%B9%81%E0%B8%8B%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%99%E0%B9%8C" title="จักรวรรดิไบแซนไทน์">จักรวรรดิไบแซนไทน์</a></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9895811">.mw-parser-output .asbox{position:relative;overflow:hidden}.mw-parser-output .asbox table{background:transparent}.mw-parser-output .asbox p{margin:0}.mw-parser-output .asbox p+p{margin-top:0.25em}.mw-parser-output .asbox-body{font-style:italic}.mw-parser-output .asbox-note{font-size:smaller}.mw-parser-output .asbox .navbar{position:absolute;top:-0.75em;right:1em;display:none}</style><div role="note" class="metadata plainlinks asbox stub"><table role="presentation"><tbody><tr class="noresize"><td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Crystal_Clear_app_kworldclock.png" class="mw-file-description"><img alt="Stub icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Crystal_Clear_app_kworldclock.png/35px-Crystal_Clear_app_kworldclock.png" decoding="async" width="35" height="35" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Crystal_Clear_app_kworldclock.png/53px-Crystal_Clear_app_kworldclock.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Crystal_Clear_app_kworldclock.png/70px-Crystal_Clear_app_kworldclock.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span></td><td><p class="asbox-body"> บทความ<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="ประวัติศาสตร์">ประวัติศาสตร์</a>นี้ยังเป็น<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87" title="วิกิพีเดีย:โครง">โครง</a> คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการ<a class="external text" href="https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit">เพิ่มเติมข้อมูล</a></p></td></tr></tbody></table><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10552737">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10552732">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-ดู"><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="แม่แบบ:โครงประวัติศาสตร์"><abbr title="ดูแม่แบบนี้">ด</abbr></a></li><li class="nv-คุย"><a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="คุยเรื่องแม่แบบ:โครงประวัติศาสตร์"><abbr title="อภิปรายแม่แบบนี้">ค</abbr></a></li><li class="nv-แก้"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:EditPage/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="พิเศษ:EditPage/แม่แบบ:โครงประวัติศาสตร์"><abbr title="แก้ไขแม่แบบนี้">ก</abbr></a></li></ul></div></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">เข้าถึงจาก "<a dir="ltr" href="https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=โรมโบราณ&oldid=11965591">https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=โรมโบราณ&oldid=11965591</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88" title="พิเศษ:หมวดหมู่">หมวดหมู่</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&action=edit&redlink=1" class="new" title="หมวดหมู่:โรมโบราณ (ไม่มีหน้านี้)">โรมโบราณ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A_%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C_%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%9A%E0%B8%B9%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C" title="หมวดหมู่:บทความเกี่ยวกับ ประวัติศาสตร์ ที่ยังไม่สมบูรณ์">บทความเกี่ยวกับ ประวัติศาสตร์ ที่ยังไม่สมบูรณ์</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">หมวดหมู่ที่ซ่อนอยู่: <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:Pages_using_the_EasyTimeline_extension" title="หมวดหมู่:Pages using the EasyTimeline extension">Pages using the EasyTimeline extension</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%9C%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%87" title="หมวดหมู่:หน้าที่มีข้อผิดพลาดการอ้างอิง">หน้าที่มีข้อผิดพลาดการอ้างอิง</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:CS1_%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9_(en)" title="หมวดหมู่:CS1 แหล่งที่มาภาษาอังกฤษ (en)">CS1 แหล่งที่มาภาษาอังกฤษ (en)</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:Webarchive_template_wayback_links" title="หมวดหมู่:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:Harv_and_Sfn_no-target_errors" title="หมวดหมู่:Harv and Sfn no-target errors">Harv and Sfn no-target errors</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B2_%E0%B8%84.%E0%B8%A8._1911_%E0%B9%82%E0%B8%94%E0%B8%A2%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%8B" title="หมวดหมู่:บทความวิกิพีเดียรวมการอ้างอิงจากสารานุกรมบริตานิกา ค.ศ. 1911 โดยมีการอ้างอิงวิกิซอร์ซ">บทความวิกิพีเดียรวมการอ้างอิงจากสารานุกรมบริตานิกา ค.ศ. 1911 โดยมีการอ้างอิงวิกิซอร์ซ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81" title="หมวดหมู่:หน้าที่ใช้กล่องข้อมูลประเทศที่มีพารามิเตอร์ที่ไม่รู้จัก">หน้าที่ใช้กล่องข้อมูลประเทศที่มีพารามิเตอร์ที่ไม่รู้จัก</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:Pages_using_infobox_country_or_infobox_former_country_with_the_symbol_caption_or_type_parameters" title="หมวดหมู่:Pages using infobox country or infobox former country with the symbol caption or type parameters">Pages using infobox country or infobox former country with the symbol caption or type parameters</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9" title="หมวดหมู่:บทความที่มีข้อความภาษาอังกฤษ">บทความที่มีข้อความภาษาอังกฤษ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A1" title="หมวดหมู่:บทความที่เนื้อหาบางส่วนรอเพิ่มเติม">บทความที่เนื้อหาบางส่วนรอเพิ่มเติม</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%94%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A1" title="หมวดหมู่:บทความทั้งหมดที่เนื้อหาบางส่วนรอเพิ่มเติม">บทความทั้งหมดที่เนื้อหาบางส่วนรอเพิ่มเติม</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%94%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%9A%E0%B8%B9%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C" title="หมวดหมู่:บทความทั้งหมดที่ยังไม่สมบูรณ์">บทความทั้งหมดที่ยังไม่สมบูรณ์</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> หน้านี้แก้ไขล่าสุดเมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายน 2567 เวลา 04:05 น.</li> <li id="footer-info-copyright"><div>อนุญาตให้เผยแพร่ภายใต้<a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์ แบบแสดงที่มา-อนุญาตแบบเดียวกัน</a> และอาจมีเงื่อนไขเพิ่มเติม ดูรายละเอียดที่ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/th">ข้อกำหนดการใช้งาน</a><br /> Wikipedia® เป็นเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนของ<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">มูลนิธิวิกิมีเดีย</a> องค์กรไม่แสวงผลกำไร</div> <div class="noprint"><br /><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%AD" title="วิกิพีเดีย:ติดต่อ">ติดต่อเรา</a></div></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">นโยบายความเป็นส่วนตัว</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A">เกี่ยวกับวิกิพีเดีย</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%98%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9C%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%9A">ข้อปฏิเสธความรับผิดชอบ</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">จรรยาบรรณ</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">ผู้พัฒนา</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/th.wikipedia.org">สถิติ</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">นโยบายการใช้คุกกี้</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//th.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">มุมมองสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5ccf8d5c58-pjpgz","wgBackendResponseTime":179,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.716","walltime":"0.985","ppvisitednodes":{"value":5057,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":98546,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":8792,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":16,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":8,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":118913,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 784.824 1 -total"," 32.95% 258.631 1 แม่แบบ:รายการอ้างอิง"," 22.41% 175.883 1 แม่แบบ:กล่องข้อมูล_อดีตประเทศ"," 20.08% 157.602 2 แม่แบบ:Infobox"," 10.58% 82.996 1 แม่แบบ:Langx"," 10.23% 80.288 2 แม่แบบ:Cite_encyclopedia"," 10.15% 79.630 21 แม่แบบ:Cite_book"," 7.15% 56.082 1 แม่แบบ:ISO_3166_code"," 6.38% 50.036 1 แม่แบบ:โครงประวัติศาสตร์"," 6.24% 48.977 1 แม่แบบ:Asbox"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.444","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":15238449,"limit":52428800},"limitreport-logs":"anchor_id_list = table#1 {\n [\"CITEREFAdkinsAdkins1998\"] = 4,\n [\"CITEREFCalvert1999\"] = 1,\n [\"CITEREFCaspari1911\"] = 1,\n [\"CITEREFCavazzi\"] = 1,\n [\"CITEREFDuikerSpielvogel2001\"] = 1,\n [\"CITEREFDurantDurant1944\"] = 1,\n [\"CITEREFEdward_Gibbon1787\"] = 1,\n [\"CITEREFHarvey,_Brian_K.2016\"] = 1,\n [\"CITEREFHaywood1971\"] = 1,\n [\"CITEREFHooker1999\"] = 1,\n [\"CITEREFJackson,_Michael_Anthony2004\"] = 1,\n [\"CITEREFLanglands,_Rebecca2006\"] = 1,\n [\"CITEREFLivius1998\"] = 2,\n [\"CITEREFMathew_Dillon_and_Lynda_Garland2005\"] = 1,\n [\"CITEREFMatyszak2003\"] = 3,\n [\"CITEREFMcLynn2011\"] = 1,\n [\"CITEREFTaagepera1979\"] = 1,\n [\"CITEREFTurchinAdamsHall2006\"] = 1,\n [\"CITEREFWillis2000\"] = 1,\n}\ntemplate_list = table#1 {\n [\"!\"] = 1,\n [\"Cite EB1911\"] = 1,\n [\"Cite book\"] = 21,\n [\"Cite encyclopedia\"] = 1,\n [\"Cite journal\"] = 2,\n [\"Cite web\"] = 3,\n [\"ISBN\"] = 2,\n [\"Langx\"] = 1,\n [\"Legend\"] = 6,\n [\"Sfn\"] = 2,\n [\"Webarchive\"] = 4,\n [\"กล่องข้อมูล อดีตประเทศ\"] = 1,\n [\"บทความหลัก\"] = 6,\n [\"รายการอ้างอิง\"] = 1,\n [\"เรียงลำดับ\"] = 1,\n [\"โครง-ส่วน\"] = 1,\n [\"โครงประวัติศาสตร์\"] = 1,\n [\"ใช้ปีคศ\"] = 1,\n}\narticle_whitelist = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-5ccf8d5c58-tspfc","timestamp":"20241211091425","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0e42\u0e23\u0e21\u0e42\u0e1a\u0e23\u0e32\u0e13","url":"https:\/\/th.wikipedia.org\/wiki\/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1747689","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1747689","author":{"@type":"Organization","name":"\u0e1c\u0e39\u0e49\u0e21\u0e35\u0e2a\u0e48\u0e27\u0e19\u0e23\u0e48\u0e27\u0e21\u0e01\u0e31\u0e1a\u0e42\u0e04\u0e23\u0e07\u0e01\u0e32\u0e23\u0e27\u0e34\u0e01\u0e34\u0e21\u0e35\u0e40\u0e14\u0e35\u0e22"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2009-06-26T01:26:16Z","dateModified":"2024-11-21T21:05:45Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/e\/ea\/Roman_Republic_Empire_map.gif"}</script> </body> </html>