CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="be-tarask" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Стараславянская мова — Вікіпэдыя</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )be_x_oldwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","студзень","люты","сакавік","красавік","травень","чэрвень","ліпень","жнівень","верасень","кастрычнік","лістапад","сьнежань"],"wgRequestId":"6556ba93-7ce7-4957-ad89-0529e476741a","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Стараславянская_мова","wgTitle":"Стараславянская мова","wgCurRevisionId":2288856,"wgRevisionId":2288856,"wgArticleId":154525,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Вікіпэдыя:Артыкулы з элемэнтамі зь Вікізьвестак, якія патрабуюць перакладу","Стараславянская мова"],"wgPageViewLanguage":"be-tarask","wgPageContentLanguage":"be-tarask","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName": "Стараславянская_мова","wgRelevantArticleId":154525,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"be-tarask","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"be-tarask"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q35499","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform", "platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.blpEditNotice","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.wikibugs", "ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=be-tarask&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=be-tarask&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=be-tarask&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Стараславянская мова — Вікіпэдыя"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//be-tarask.m.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Рэдагаваць" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Вікіпэдыя (be-tarask)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//be-tarask.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.be-x-old"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Вікіпэдыя — Atom-стужка" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%88%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%B7%D1%8C%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%8B&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Стараславянская_мова rootpage-Стараславянская_мова skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Перайсьці да зьместу</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Галоўнае меню" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Галоўнае меню</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Галоўнае меню</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">перанесьці ў бакавую панэль</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">схаваць</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Навігацыя </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Наведаць галоўную старонку [z]" accesskey="z"><span>Галоўная старонка</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%8B%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Паказаць выпадковы артыкул [x]" accesskey="x"><span>Выпадковы артыкул</span></a></li><li id="n-index" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%BE%D1%88%D1%83%D0%BA_%D0%BF%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F%D1%85"><span>Рубрыкацыя</span></a></li><li id="n-featured" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B"><span>Абраныя артыкулы</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Удзел </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D1%96_%D0%BF%D1%80%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96"><span>Паведаміць пра памылку</span></a></li><li id="n-bad-image" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D1%96_%D0%BF%D1%80%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96"><span>Паведаміць пра памылку</span></a></li><li id="n-forum" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC"><span>Форум</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%88%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%B7%D1%8C%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%8B" title="Сьпіс апошніх зьменаў у Вікіпэдыі. [r]" accesskey="r"><span>Апошнія зьмены</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96"><span>Новыя старонкі</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%94%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D0%B0" title="Месца, каб пра ўсё даведацца"><span>Дапамога</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Вікіпэдыя" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-be_x_old.svg" style="width: 7.5em; height: 1.3125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="вольная энцыкляпэдыя" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-be_x_old.svg" width="120" height="12" style="width: 7.5em; height: 0.75em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%BE%D1%88%D1%83%D0%BA" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Шукаць у Вікіпэдыі [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Пошук</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Пошук у Вікіпэдыі" aria-label="Пошук у Вікіпэдыі" autocapitalize="sentences" title="Шукаць у Вікіпэдыі [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Спэцыяльныя:Пошук"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Пошук</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Асабістыя прылады"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Выгляд"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Выгляд" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Выгляд</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_be-x-old.wikipedia.org&uselang=be-tarask" class=""><span>Ахвяраваньні</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%86%D1%8C_%D1%80%D0%B0%D1%85%D1%83%D0%BD%D0%B0%D0%BA&returnto=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F+%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Мы прапануем вам стварыць уліковы запіс і ўвайсьці, але гэта не абавязкова" class=""><span>Стварыць уліковы запіс</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A3%D0%B2%D0%B0%D1%85%D0%BE%D0%B4_%D1%83_%D1%81%D1%8B%D1%81%D1%82%D1%8D%D0%BC%D1%83&returnto=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F+%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Вас запрашаюць увайсьці, хаця гэта і неабавязкова. [o]" accesskey="o" class=""><span>Увайсьці</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Болей парамэтраў" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Асабістыя прылады" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Асабістыя прылады</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Карыстацкае мэню" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_be-x-old.wikipedia.org&uselang=be-tarask"><span>Ахвяраваньні</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%86%D1%8C_%D1%80%D0%B0%D1%85%D1%83%D0%BD%D0%B0%D0%BA&returnto=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F+%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Мы прапануем вам стварыць уліковы запіс і ўвайсьці, але гэта не абавязкова"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Стварыць уліковы запіс</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A3%D0%B2%D0%B0%D1%85%D0%BE%D0%B4_%D1%83_%D1%81%D1%8B%D1%81%D1%82%D1%8D%D0%BC%D1%83&returnto=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F+%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Вас запрашаюць увайсьці, хаця гэта і неабавязкова. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Увайсьці</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Старонкі для неаўтарызаваных рэдактараў <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D0%B0:%D0%A3%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BD%D1%8B" aria-label="Даведайцеся пра рэдагаваньне болей"><span>даведацца болей</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%9C%D0%BE%D0%B9_%D1%83%D0%BD%D1%91%D1%81%D0%B0%D0%BA" title="Сьпіс рэдагаваньняў, зробленых з гэтага IP-адрасу [y]" accesskey="y"><span>Унёсак</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%9C%D0%B0%D0%B5_%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Старонка гутарак пра рэдагаваньні, зробленыя з гэтага IP-адрасу [n]" accesskey="n"><span>Гутаркі</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Зьмест" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Зьмест</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">перанесьці ў бакавую панэль</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">схаваць</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Пачатак</div> </a> </li> <li id="toc-Гісторыя" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Гісторыя"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Гісторыя</span> </div> </a> <ul id="toc-Гісторыя-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Пісьмовасьць" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Пісьмовасьць"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Пісьмовасьць</span> </div> </a> <ul id="toc-Пісьмовасьць-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Лінгвістычная_характарыстыка" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Лінгвістычная_характарыстыка"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Лінгвістычная характарыстыка</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Лінгвістычная_характарыстыка-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Пераключыць падразьдзел Лінгвістычная характарыстыка</span> </button> <ul id="toc-Лінгвістычная_характарыстыка-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Фанэтыка,_фаналёгія" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Фанэтыка,_фаналёгія"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Фанэтыка, фаналёгія</span> </div> </a> <ul id="toc-Фанэтыка,_фаналёгія-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Марфалёгія,_сынтаксіс" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Марфалёгія,_сынтаксіс"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Марфалёгія, сынтаксіс</span> </div> </a> <ul id="toc-Марфалёгія,_сынтаксіс-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Іншыя_рысы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Іншыя_рысы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Іншыя рысы</span> </div> </a> <ul id="toc-Іншыя_рысы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ізводы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ізводы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Ізводы</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ізводы-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Пераключыць падразьдзел Ізводы</span> </button> <ul id="toc-Ізводы-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Вялікая_Маравія" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Вялікая_Маравія"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Вялікая Маравія</span> </div> </a> <ul id="toc-Вялікая_Маравія-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Першае_Баўгарскае_Царства" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Першае_Баўгарскае_Царства"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Першае Баўгарскае Царства</span> </div> </a> <ul id="toc-Першае_Баўгарскае_Царства-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Іншыя_ізводы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Іншыя_ізводы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Іншыя ізводы</span> </div> </a> <ul id="toc-Іншыя_ізводы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Намэнклятура" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Намэнклятура"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Намэнклятура</span> </div> </a> <ul id="toc-Намэнклятура-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Крыніцы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Крыніцы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Крыніцы</span> </div> </a> <ul id="toc-Крыніцы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Вонкавыя_спасылкі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Вонкавыя_спасылкі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Вонкавыя спасылкі</span> </div> </a> <ul id="toc-Вонкавыя_спасылкі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Зьмест" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Схаваць/паказаць зьмест" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Схаваць/паказаць зьмест</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Стараславянская мова</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Перайсьці да артыкула на іншай мове. Выбраць з: 82 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-82" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">82 мовы</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Ou_Kerkslawies" title="Ou Kerkslawies — афрыкаанс" lang="af" hreflang="af" data-title="Ou Kerkslawies" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="афрыкаанс" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B6%D3%99%D1%8B%D1%82%D3%99_%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D1%8B%D0%B7%D1%88%D3%99%D0%B0" title="Ажәытә славиан бызшәа — абхаская" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Ажәытә славиан бызшәа" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="абхаская" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%81%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D9%83%D9%86%D8%B3%D9%8A%D8%A9_%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85%D8%A9" title="سلافونية كنسية قديمة — арабская" lang="ar" hreflang="ar" data-title="سلافونية كنسية قديمة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="арабская" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Eslau_eclesiastico_antigo" title="Eslau eclesiastico antigo — арагонская" lang="an" hreflang="an" data-title="Eslau eclesiastico antigo" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="арагонская" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Antiguu_eslavu_eclesi%C3%A1sticu" title="Antiguu eslavu eclesiásticu — астурыйская" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Antiguu eslavu eclesiásticu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурыйская" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Q%C9%99dim_slavyan_dili" title="Qədim slavyan dili — азэрбайджанская" lang="az" hreflang="az" data-title="Qədim slavyan dili" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="азэрбайджанская" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88_%D8%AF%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="قدیم ایسلاو دیلی — South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="قدیم ایسلاو دیلی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D2%AB%D0%BA%D0%B5_%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" title="Иҫке славян теле — башкірская" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Иҫке славян теле" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="башкірская" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Стараславянская мова — беларуская" lang="be" hreflang="be" data-title="Стараславянская мова" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="беларуская" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B1%D1%8A%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Старобългарски език — баўгарская" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Старобългарски език" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="баўгарская" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Staroslavenski_jezik" title="Staroslavenski jezik — басьнійская" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Staroslavenski jezik" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="басьнійская" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Antic_eslau" title="Antic eslau — каталёнская" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Antic eslau" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталёнская" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%B2%C4%95_%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD_%D1%87%C4%95%D0%BB%D1%85%D0%B8" title="Кивĕ славян чĕлхи — чуваская" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Кивĕ славян чĕлхи" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="чуваская" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Staroslov%C4%9Bn%C5%A1tina" title="Staroslověnština — чэская" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Staroslověnština" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чэская" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Hen_Slafoneg_Eglwysig" title="Hen Slafoneg Eglwysig — валійская" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Hen Slafoneg Eglwysig" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="валійская" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Oldkirkeslavisk" title="Oldkirkeslavisk — дацкая" lang="da" hreflang="da" data-title="Oldkirkeslavisk" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="дацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="добры артыкул"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Altkirchenslawisch" title="Altkirchenslawisch — нямецкая" lang="de" hreflang="de" data-title="Altkirchenslawisch" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="нямецкая" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Starocerkwinos%C5%82owja%C5%84ska_r%C4%9Bc" title="Starocerkwinosłowjańska rěc — ніжнялужыцкая" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Starocerkwinosłowjańska rěc" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="ніжнялужыцкая" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CE%AC_%CE%B5%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%83%CE%BB%CE%B1%CE%B2%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B3%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83%CE%B1" title="Παλαιά εκκλησιαστική σλαβονική γλώσσα — грэцкая" lang="el" hreflang="el" data-title="Παλαιά εκκλησιαστική σλαβονική γλώσσα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="грэцкая" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Old_Church_Slavonic" title="Old Church Slavonic — ангельская" lang="en" hreflang="en" data-title="Old Church Slavonic" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ангельская" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Antiguo_eslavo_eclesi%C3%A1stico" title="Antiguo eslavo eclesiástico — гішпанская" lang="es" hreflang="es" data-title="Antiguo eslavo eclesiástico" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="гішпанская" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Malnovslava_lingvo" title="Malnovslava lingvo — эспэранта" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Malnovslava lingvo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="эспэранта" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Antzinako_eliza-eslaviera" title="Antzinako eliza-eslaviera — баскаўская" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Antzinako eliza-eslaviera" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баскаўская" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88%DB%8C_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="زبان اسلاوی کلیسایی باستان — пэрсыдзкая" lang="fa" hreflang="fa" data-title="زبان اسلاوی کلیسایی باستان" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="пэрсыдзкая" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Vieux-slave" title="Vieux-slave — француская" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Vieux-slave" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="француская" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Aldtsjerkeslavysk" title="Aldtsjerkeslavysk — заходняя фрыская" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Aldtsjerkeslavysk" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="заходняя фрыская" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Antigo_eslavo_eclesi%C3%A1stico" title="Antigo eslavo eclesiástico — галіцыйская" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Antigo eslavo eclesiástico" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галіцыйская" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B3%A0%EB%8C%80_%EA%B5%90%ED%9A%8C_%EC%8A%AC%EB%9D%BC%EB%B8%8C%EC%96%B4" title="고대 교회 슬라브어 — карэйская" lang="ko" hreflang="ko" data-title="고대 교회 슬라브어" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="карэйская" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B6_%D5%BD%D5%AC%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Հին սլավոներեն — армянская" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Հին սլավոներեն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="армянская" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="абраны артыкул"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Staroslavenski_jezik" title="Staroslavenski jezik — харвацкая" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Staroslavenski jezik" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="харвацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Slavia_Gereja_Kuno" title="Bahasa Slavia Gereja Kuno — інданэзійская" lang="id" hreflang="id" data-title="Bahasa Slavia Gereja Kuno" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="інданэзійская" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Lingua_slavonic_ecclesiastic_ancian" title="Lingua slavonic ecclesiastic ancian — інтэрлінгва" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Lingua slavonic ecclesiastic ancian" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="інтэрлінгва" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Fornkirkjuslavneska" title="Fornkirkjuslavneska — ісьляндзкая" lang="is" hreflang="is" data-title="Fornkirkjuslavneska" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ісьляндзкая" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Lingua_slava_ecclesiastica_antica" title="Lingua slava ecclesiastica antica — італьянская" lang="it" hreflang="it" data-title="Lingua slava ecclesiastica antica" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="італьянская" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A1%D7%9C%D7%90%D7%91%D7%99%D7%AA_%D7%9B%D7%A0%D7%A1%D7%99%D7%99%D7%AA%D7%99%D7%AA_%D7%A2%D7%AA%D7%99%D7%A7%D7%94" title="סלאבית כנסייתית עתיקה — іўрыт" lang="he" hreflang="he" data-title="סלאבית כנסייתית עתיקה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="іўрыт" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Basa_Sloveninu_Grija" title="Basa Sloveninu Grija — яванская" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Basa Sloveninu Grija" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="яванская" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%9D_%E1%83%A1%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="ძველი საეკლესიო სლავური ენა — грузінская" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ძველი საეკლესიო სლავური ენა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="грузінская" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D0%B5_%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD_%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Көне славян тілі — казаская" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Көне славян тілі" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="казаская" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B6_%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD_%D0%BA%D1%8B%D0%B2" title="Важ славян кыв — комі" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Важ славян кыв" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="комі" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Lingua_Slavonica_antiqua" title="Lingua Slavonica antiqua — лацінская" lang="la" hreflang="la" data-title="Lingua Slavonica antiqua" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="лацінская" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Bazn%C4%ABcsl%C4%81vu_valoda" title="Baznīcslāvu valoda — латыская" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Baznīcslāvu valoda" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латыская" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Alslawesch" title="Alslawesch — люксэмбурская" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Alslawesch" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="люксэмбурская" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Senoji_ba%C5%BEnytin%C4%97_slav%C5%B3_kalba" title="Senoji bažnytinė slavų kalba — летувіская" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Senoji bažnytinė slavų kalba" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="летувіская" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/%C3%93egyh%C3%A1zi_szl%C3%A1v_nyelv" title="Óegyházi szláv nyelv — вугорская" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Óegyházi szláv nyelv" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="вугорская" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%98%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Старословенски јазик — македонская" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Старословенски јазик" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="македонская" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fiteny_slav%C3%B4nika_tranainy" title="Fiteny slavônika tranainy — малягасійская" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fiteny slavônika tranainy" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="малягасійская" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%81%D9%88%D9%86%D9%8A%D9%87_%D9%83%D9%86%D8%B3%D9%8A%D9%87_%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85%D9%87" title="سلافونيه كنسيه قديمه — эгіпецкая арабская" lang="arz" hreflang="arz" data-title="سلافونيه كنسيه قديمه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="эгіпецкая арабская" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88%DB%8C_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D8%B2%D9%88%D9%88%D9%86" title="اسلاوی کلیسای قدیمی زوون — мазандэранская" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="اسلاوی کلیسای قدیمی زوون" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="мазандэранская" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Oudkerkslavisch" title="Oudkerkslavisch — нідэрляндзкая" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Oudkerkslavisch" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="нідэрляндзкая" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A4%E4%BB%A3%E6%95%99%E4%BC%9A%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%B4%E8%AA%9E" title="古代教会スラヴ語 — японская" lang="ja" hreflang="ja" data-title="古代教会スラヴ語" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="японская" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Ual-Sarkenslaawisk_spriak" title="Ual-Sarkenslaawisk spriak — паўночнафрызская" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Ual-Sarkenslaawisk spriak" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="паўночнафрызская" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Gammelkirkeslavisk" title="Gammelkirkeslavisk — нарвэская (букмал)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Gammelkirkeslavisk" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="нарвэская (букмал)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Gammalkyrkjeslavisk" title="Gammalkyrkjeslavisk — нарвэская (нюнашк)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Gammalkyrkjeslavisk" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="нарвэская (нюнашк)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Oldi_kirkeslavum" title="Oldi kirkeslavum — Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Oldi kirkeslavum" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%DA%93%D9%87_%DA%A9%D9%84%D9%8A%D8%B3%D8%A7%D9%8A%D9%8A_%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%8A%DA%A9_%DA%98%D8%A8%D9%87" title="زړه کليسايي سلاويک ژبه — пуштунская" lang="ps" hreflang="ps" data-title="زړه کليسايي سلاويک ژبه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="пуштунская" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Lenga_antich_slav_%C3%ABd_Gesia" title="Lenga antich slav ëd Gesia — Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Lenga antich slav ëd Gesia" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="добры артыкул"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_staro-cerkiewno-s%C5%82owia%C5%84ski" title="Język staro-cerkiewno-słowiański — польская" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Język staro-cerkiewno-słowiański" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="польская" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Antigo_eslavo_eclesi%C3%A1stico" title="Antigo eslavo eclesiástico — партугальская" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Antigo eslavo eclesiástico" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="партугальская" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_slav%C4%83_veche" title="Limba slavă veche — румынская" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Limba slavă veche" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="румынская" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%8C%D1%81%D0%BA%D1%8B%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Старославяньскый язык — Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Старославяньскый язык" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Старославянский язык — расейская" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Старославянский язык" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="расейская" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A2%E1%B1%9F%E1%B1%A8%E1%B1%AE_%E1%B1%AA%E1%B1%9F%E1%B1%A8%E1%B1%AA_%E1%B1%A5%E1%B1%9E%E1%B1%9F%E1%B1%B5%E1%B1%B7%E1%B1%B3%E1%B1%B1%E1%B1%A4%E1%B1%A0_%E1%B1%AF%E1%B1%9F%E1%B1%B9%E1%B1%A8%E1%B1%A5%E1%B1%A4" title="ᱢᱟᱨᱮ ᱪᱟᱨᱪ ᱥᱞᱟᱵᱷᱳᱱᱤᱠ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ — санталійская" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱢᱟᱨᱮ ᱪᱟᱨᱪ ᱥᱞᱟᱵᱷᱳᱱᱤᱠ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="санталійская" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Gjuha_e_vjet%C3%ABr_sllave" title="Gjuha e vjetër sllave — альбанская" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Gjuha e vjetër sllave" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="альбанская" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Old_Church_Slavonic" title="Old Church Slavonic — спрошчаная ангельская" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Old Church Slavonic" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="спрошчаная ангельская" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Staroslovien%C4%8Dina" title="Staroslovienčina — славацкая" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Staroslovienčina" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="славацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Stara_cerkvena_slovan%C5%A1%C4%8Dina" title="Stara cerkvena slovanščina — славенская" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Stara cerkvena slovanščina" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="славенская" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D1%80%D1%8C%D0%BA%D1%8A%D0%B2%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D1%A3%D0%BD%D1%8C%D1%81%D0%BA%D1%8A_%D1%A9%EA%99%81%EA%99%91%D0%BA%D1%8A" title="Црькъвьнословѣньскъ ѩꙁꙑкъ — царкоўнаславянская" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Црькъвьнословѣньскъ ѩꙁꙑкъ" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="царкоўнаславянская" class="interlanguage-link-target"><span>Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%98%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Старословенски језик — сэрбская" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Старословенски језик" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="сэрбская" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Staroslavenski_jezik" title="Staroslavenski jezik — сэрбскахарвацкая" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Staroslavenski jezik" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="сэрбскахарвацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Muinaiskirkkoslaavi" title="Muinaiskirkkoslaavi — фінская" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Muinaiskirkkoslaavi" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="фінская" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Fornkyrkoslaviska" title="Fornkyrkoslaviska — швэдзкая" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Fornkyrkoslaviska" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="швэдзкая" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AE%A3%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AF%88%E0%AE%AF_%E0%AE%AE%E0%AE%9A%E0%AE%BF%E0%AE%A4%E0%AF%8B%E0%AE%A9%E0%AE%BF%E0%AE%AF_%E0%AE%AE%E0%AF%8A%E0%AE%B4%E0%AE%BF" title="பண்டைய மசிதோனிய மொழி — тамільская" lang="ta" hreflang="ta" data-title="பண்டைய மசிதோனிய மொழி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамільская" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%B2" title="ภาษาสลาวอนิกคริสตจักรเก่า — тайская" lang="th" hreflang="th" data-title="ภาษาสลาวอนิกคริสตจักรเก่า" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тайская" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Eski_Kilise_Slavcas%C4%B1" title="Eski Kilise Slavcası — турэцкая" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Eski Kilise Slavcası" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="турэцкая" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0_%D1%87%D0%B5%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD_%D0%BA%D1%8B%D0%BB" title="Вашкала черкславян кыл — удмурцкая" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Вашкала черкславян кыл" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="удмурцкая" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%27%D1%8F%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Старослов'янська мова — украінская" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Старослов'янська мова" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украінская" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7_%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="قدیم کلیسا سلاوی — урду" lang="ur" hreflang="ur" data-title="قدیم کلیسا سلاوی" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="урду" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Slav_Gi%C3%A1o_h%E1%BB%99i_c%E1%BB%95" title="Tiếng Slav Giáo hội cổ — віетнамская" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Tiếng Slav Giáo hội cổ" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="віетнамская" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A4%E6%95%99%E4%BC%9A%E6%96%AF%E6%8B%89%E5%A4%AB%E8%AF%AD" title="古教会斯拉夫语 — ву" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="古教会斯拉夫语" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="ву" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A4%E6%95%99%E6%9C%83%E6%96%AF%E6%8B%89%E5%A4%AB%E6%96%87" title="古教會斯拉夫文 — кантонская" lang="yue" hreflang="yue" data-title="古教會斯拉夫文" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантонская" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A4%E6%95%99%E6%9C%83%E6%96%AF%E6%8B%89%E5%A4%AB%E8%AA%9E" title="古教會斯拉夫語 — кітайская" lang="zh" hreflang="zh" data-title="古教會斯拉夫語" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="кітайская" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Kils%C9%99-slavjan%C9%99_zyvon" title="Kilsə-slavjanə zyvon — Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Kilsə-slavjanə zyvon" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q35499#sitelinks-wikipedia" title="Рэдагаваць міжмоўныя спасылкі" class="wbc-editpage">Правіць спасылкі</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Прасторы назваў"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Паказаць зьмест старонкі [c]" accesskey="c"><span>Артыкул</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" rel="discussion" title="Абмеркаваньне зьместу старонкі [t]" accesskey="t"><span>Абмеркаваньне</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Зьмяніць варыянт мовы" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">беларуская (тарашкевіца)</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Рэжымы"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0"><span>Чытаць</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&veaction=edit" title="Рэдагаваць гэтую старонку [v]" accesskey="v"><span>Рэдагаваць</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit" title="Рэдагаваць крынічны тэкст гэтай старонкі [e]" accesskey="e"><span>Рэдагаваць крыніцу</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=history" title="Мінулыя вэрсіі гэтай старонкі. [h]" accesskey="h"><span>Паказаць гісторыю</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Інструмэнты" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Інструмэнты</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Інструмэнты</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">перанесьці ў бакавую панэль</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">схаваць</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Болей вопцыяў" > <div class="vector-menu-heading"> Дзеяньні </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0"><span>Чытаць</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&veaction=edit" title="Рэдагаваць гэтую старонку [v]" accesskey="v"><span>Рэдагаваць</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit" title="Рэдагаваць крынічны тэкст гэтай старонкі [e]" accesskey="e"><span>Рэдагаваць крыніцу</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=history"><span>Паказаць гісторыю</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Агульныя </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96_%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%83/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Сьпіс усіх старонак, якія спасылаюцца на гэтую [j]" accesskey="j"><span>Спасылкі на старонку</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:RecentChangesLinked/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" rel="nofollow" title="Апошнія зьмены ў старонках, на якія спасылаецца гэтая старонка [k]" accesskey="k"><span>Зьвязаныя рэдагаваньні</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96" title="Сьпіс усіх спэцыяльных старонак [q]" accesskey="q"><span>Спэцыяльныя старонкі</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&oldid=2288856" title="Сталая спасылка на гэтую вэрсію старонкі"><span>Сталая спасылка</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=info" title="Болей інфармацыі пра гэтую старонку"><span>Зьвесткі пра старонку</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:CiteThisPage&page=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&id=2288856&wpFormIdentifier=titleform" title="Інфармацыя пра тое, як цытатаваць гэтую старонку"><span>Цытаваць старонку</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fbe-tarask.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%25A1%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2580%25D0%25B0%25D1%2581%25D0%25BB%25D0%25B0%25D0%25B2%25D1%258F%25D0%25BD%25D1%2581%25D0%25BA%25D0%25B0%25D1%258F_%25D0%25BC%25D0%25BE%25D0%25B2%25D0%25B0"><span>Атрымаць скарочаны URL-адрас</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:QrCode&url=https%3A%2F%2Fbe-tarask.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%25A1%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2580%25D0%25B0%25D1%2581%25D0%25BB%25D0%25B0%25D0%25B2%25D1%258F%25D0%25BD%25D1%2581%25D0%25BA%25D0%25B0%25D1%258F_%25D0%25BC%25D0%25BE%25D0%25B2%25D0%25B0"><span>Спампаваць QR-код</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Друк/экспарт </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F+%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0"><span>Стварыць кнігу</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:DownloadAsPdf&page=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=show-download-screen"><span>Загрузіць як PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&printable=yes" title="Вэрсія гэтай старонкі для друку [p]" accesskey="p"><span>Вэрсія для друку</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> У іншых праектах </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Old_Church_Slavonic_language" hreflang="en"><span>Вікісховішча</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q35499" title="Спасылка на аб’ект у рэпазыторыі зьвестак [g]" accesskey="g"><span>Аб’ект Вікізьвестак</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Выгляд"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Выгляд</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">перанесьці ў бакавую панэль</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">схаваць</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="be-tarask" dir="ltr"><dl><dd><div class="dablink noprint"><i>Ня варта блытаць з <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Царкоўнаславянская мова">царкоўнаславянскай мовай</a>.</i></div></dd></dl> <table class="infobox fn org" cellspacing="3" style="width: 22em; text-align: left; font-size: 85%; line-height: 1.5em;"><tbody><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center; font-size: 130%; font-weight: bold; line-height: 1.45em; background:#B2DBB6">Стараславянская мова</td></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center; font-style: oblique; padding-bottom: 3px; line-height: 1.15em; background:#B2DBB6;">словѣ́ньскъ ѩзꙑ́къ</td></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;">[[Файл:Oldchurchslavonic.jpg|]]</td></tr><tr><th style="padding-left: 2px; padding-right: 2px; line-height: 1.45em;"> Ужываецца ў </th><td class="" style="line-height: 1.45em; ;"> <span data-wikidata-property-id="P17" class="no-wikidata">краінах <a href="/wiki/%D0%A3%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%AD%D1%9E%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Усходняя Эўропа">Усходняй Эўропы</a></span> </td></tr><tr><th style="padding-left: 2px; padding-right: 2px; line-height: 1.45em;"> Рэгіён </th><td class="" style="line-height: 1.45em; ;"> <span data-wikidata-property-id="P2341" class="no-wikidata"><a href="/wiki/%D0%A3%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%AD%D1%9E%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Усходняя Эўропа">Усходняя Эўропа</a></span> </td></tr><tr><th style="padding-left: 2px; padding-right: 2px; line-height: 1.45em;"> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BC%E2%80%99%D1%96_%D1%96_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D1%8B_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%9E" title="Сем’і і групы моваў">Клясыфікацыя</a> </th><td class="" style="line-height: 1.45em; ;"> <a href="/wiki/%D0%86%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%8D%D1%9E%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Індаэўрапейскія мовы">Індаэўрапейская сям'я</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Славянскія мовы">Славянская галіна</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%B4%D0%BD%D1%91%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Паўднёваславянскія мовы">Паўднёваславянская група</a> <ul><li><b>Стараславянская мова</b></li></ul></li></ul></li></ul> </td></tr><tr><th colspan="2" style="line-height: 1.45em; text-align:center; background:#B2DBB6;"> Афіцыйны статус </th></tr><tr><th style="padding-left: 2px; padding-right: 2px; line-height: 1.45em;"> Афіцыйная мова ў </th><td class="" style="line-height: 1.45em; ;"> ў некаторых сярэднявечных краінах Усходняй Эўропы (як кніжная) </td></tr><tr><th style="padding-left: 2px; padding-right: 2px; line-height: 1.45em;"> Рэгулюецца </th><td class="" style="line-height: 1.45em; ;"> <span data-wikidata-property-id="P1018" class="no-wikidata">—</span> </td></tr><tr><th style="padding-left: 2px; padding-right: 2px; line-height: 1.45em;"> <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D1%83%D0%BF%D0%B5%D0%BD%D1%96_%D0%B7%D0%B0%D1%85%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%96_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ступені захаванасьці моваў (старонка не існуе)">Статус</a>: </th><td class="" style="line-height: 1.45em; ;"> <span data-wikidata-claim-id="Q35499$5B87A805-BE20-4180-8C3A-24FF2296652B" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P3823"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=6b+%D0%9F%D0%B0%D0%B4+%D0%BF%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%B0%D0%B9&action=edit&editintro=Шаблён:Адсутны_артыкул/editintro&preload=Шаблён:Адсутны_артыкул/preload&preloadparams%5B%5D=Q29051554&preloadparams%5B%5D=6b+%D0%9F%D0%B0%D0%B4+%D0%BF%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%B0%D0%B9&preloadparams%5B%5D=Картка+зь+ВікіЗьвестак"><span style="color:var(--color-link-red, #d73333); text-decoration:inherit; text-decoration-color:var(--color-link-red, #d73333);">6b Пад пагрозай</span></a></span><sup><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q29051554" class="extiw" title="d:Q29051554">[d]</a></sup></span><sup id="cite_ref-_d19441952fe0ec9f_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-_d19441952fe0ec9f-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span> </td></tr><tr><th style="padding-left: 2px; padding-right: 2px; line-height: 1.45em;"> <a href="/wiki/%D0%9F%D1%96%D1%81%D1%8C%D0%BC%D0%BE" title="Пісьмо">Пісьмо</a> </th><td class="" style="line-height: 1.45em; ;"> <span data-wikidata-claim-id="Q35499$b02af0ed-4d12-d46f-2aa0-16762878f3c9" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P282"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F+%D0%BA%D1%96%D1%80%D1%8B%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%B0&action=edit&editintro=Шаблён:Адсутны_артыкул/editintro&preload=Шаблён:Адсутны_артыкул/preload&preloadparams%5B%5D=Q442244&preloadparams%5B%5D=%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F+%D0%BA%D1%96%D1%80%D1%8B%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%B0&preloadparams%5B%5D=Картка+зь+ВікіЗьвестак"><span style="color:var(--color-link-red, #d73333); text-decoration:inherit; text-decoration-color:var(--color-link-red, #d73333);">стараславянская кірыліца</span></a></span><sup><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q442244" class="extiw" title="d:Q442244">[d]</a></sup></span></span> і <span data-wikidata-claim-id="Q35499$9563040c-422b-97fe-b9b1-b734ff0035d2" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P282"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%B0" title="Глаголіца">глаголіца</a></span></span> </td></tr><tr><th colspan="2" style="line-height: 1.45em; text-align:center; background:#B2DBB6;"> Коды мовы </th></tr><tr><th style="padding-left: 2px; padding-right: 2px; line-height: 1.45em;"> <a href="/wiki/ISO_639" title="ISO 639">ISO 639</a>-1 </th><td class="" style="line-height: 1.45em; ;"> <span data-wikidata-external-id="cu" class="no-wikidata" data-wikidata-property-id="P218"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/vocabulary/iso639-1/cu">cu</a></span> </td></tr><tr><th style="padding-left: 2px; padding-right: 2px; line-height: 1.45em;"> ISO 639-2(Б) </th><td class="" style="line-height: 1.45em; ;"> chu </td></tr><tr><th style="padding-left: 2px; padding-right: 2px; line-height: 1.45em;"> ISO 639-2(Т) </th><td class="" style="line-height: 1.45em; ;"> chu </td></tr> </tbody></table> <p><b>Ста́раславя́нская мова</b> (саманазва: словѣ́ньскъ ѩзꙑ́къ, літаральна — «славянская мова», <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Трансьлітарацыя">трансьл.</a> <i>slověnĭskŭ językŭ</i>) — першая пісьмовая мова <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Славяне">славянаў</a>, заснаваная, як мяркуюць, у асноўным на дыялектах тагачасных славянаў, што жылі на тэрыторыі <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%96%D1%8F_(%D0%93%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F)" title="Македонія (Грэцыя)">Грэцкай Македоніі</a>. <a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Літаратурная мова">Стандартызацыя</a> мовы прыпісваецца бізантыйскім грэцкім місіянэрам <a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D1%80%D1%8B%D0%BB%D0%B0_%D1%96_%D0%9C%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B4" title="Кірыла і Мятод">Кірылу і Мятоду</a>, якія пасьля стандартызацыі мовы пачалі выкарыстоўваць яе для перакладу <a href="/wiki/%D0%91%D1%96%D0%B1%D0%BB%D1%96%D1%8F" title="Біблія">Бібліі</a> ды іншых грэцкіх літургічных дакумэнтаў з мэтаю наступнай за гэтым хрысьціянізацыі славянаў<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Мова адыграла заўважную ролю ў гісторыі ўсіх сучасных <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Славянскія мовы">славянскіх моваў</a> і паслужыла асноваю ды ўзорам для разьвіцьця пазьнейшых традыцыяў <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Царкоўнаславянская мова">царкоўнаславянскае мовы</a>, якую шэраг праваслаўных і каталіцкіх цэркваў дагэтуль выкарыстоўваюць у літургіі. Стараславянская мова зьяўляецца найстарэйшай пісьмова засьведчанай з усіх славянскіх моваў і, такім чынам, аказвае вялікую карысьць для рэканструкцыі <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Праславянская мова">праславянскае мовы</a> — агульнай мовы-продку ўсіх славянскіх моваў, якая не зьяўляецца пісьмова задакумэнтаванай. У сваю чаргу, стараславянскую мову ня варта блытаць з праславянскай мовай: дыялекты, што леглі ў аснову стараславянскай мовы, узьніклі пасьля распаду праславянскай мовы. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Гісторыя"><span id=".D0.93.D1.96.D1.81.D1.82.D0.BE.D1.80.D1.8B.D1.8F"></span>Гісторыя</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=1" title="Рэдагаваць сэкцыю «Гісторыя»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=1" title="Правіць зыходнік раздзела: Гісторыя"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Стараславянская мова ўзьнікла як стандартызаваная мова для мэтаў місіі двух апосталаў у <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%8F" title="Вялікая Маравія">Вялікую Маравію</a> ў <a href="/wiki/863" title="863">863</a> годзе. Для гэтае мэты Кірыл і Мятод пачалі ажыцьцяўляць пераклады рэлігійнай літаратуры на новую мову, заснаваную, як мяркуе большасьць дасьледчыкаў, на тагачасных <a href="/wiki/%D0%94%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82" title="Дыялект">дыялектах</a> радзімы асьветнікаў — гораду <a href="/wiki/%D0%A2%D1%8D%D1%81%D0%B0%D0%BB%D1%91%D0%BD%D1%96%D0%BA%D1%96" title="Тэсалёнікі">Тэсалёнікі</a>, што на поўначы <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Грэцыя">Грэцыі</a> (заваяванай на той час славянамі)<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. У рамках падрыхтоўкі да місіі была створаная новая азбука — <a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%B0" title="Глаголіца">глаголіца</a>, якой сталі запісвацца пераклады асноўных малітоўных і літургічных кніг (пры гэтым <a href="/wiki/%D0%AD%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BB%D0%B5" class="mw-redirect" title="Эвангельле">Эвангельле</a> было перакладзена прыкладна ў гэты ж пэрыяд, але невядома наконт дачыненьня да гэтага Кірылы й Мятода). Мова й яе альфабэт вывучаліся ў Вялікамараўскай Акадэміі і выкарыстоўваліся для царкоўных і адміністрацыйных патрэбаў у <a href="/wiki/863" title="863">863</a>—<a href="/wiki/885" title="885">885</a> гадох. Тэксты гэтага пэрыяду ўтрымліваюць рысы тагачасных славянскіх дыялектаў Вялікае Маравіі. У <a href="/wiki/885" title="885">885</a> годзе мова ў краіне была забароненая <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D0%B0" title="Папа">Папам Рымскім</a>. Вучні апосталаў, будучы выгнанымі з краіны, у <a href="/wiki/886" title="886">886</a> годзе прынесьлі глаголіцу ў <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0%D0%B5_%D0%91%D0%B0%D1%9E%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Першае Баўгарскае Царства (старонка не існуе)">Баўгарыю</a>. </p><p>У Баўгарыі мова пачала выкладацца паводле дзьвюх кніжных школаў: Прэслаўскай і Охрыдзкай<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Глаголіца першапачаткова выкарыстоўвалася ў абедзьвюх школах, але ў Прэслаўскай неўзабаве была вынайдзеная <a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D1%80%D1%8B%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%B0" title="Кірыліца">кірыліца</a>, дзе яна прыйшла на замену глаголіцы. Тагачасныя тэксты, напісаныя ў Баўгарыі, маюць характэрныя дыялектныя рысы, уласьцівыя тагачаснаму славянскаму насельніцтву царства. Прыблізна ў гэты ж пэрыяд стараславянская мова пачынае распаўсюджвацца па іншых славянскіх рэгіёнах такіх як <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%BE%D1%81%D1%8C%D0%BD%D1%96%D1%8F_(%D0%B3%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D1%80%D1%8D%D0%B3%D1%96%D1%91%D0%BD)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Босьнія (гістарычны рэгіён) (старонка не існуе)">Босьнія</a>, <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%8F" title="Харватыя">Харватыя</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8D%D1%80%D0%B1%D1%96%D1%8F" title="Сэрбія">Сэрбія</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BC%D1%96%D1%8F" title="Багемія">Багемія</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%8F_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D1%87%D0%B0" title="Малая Польшча">Малая Польшча</a>, а таксама княствах <a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Кіеўская Русь">Кіеўскае Русі</a>, захаваўшы пры гэтым паўднёваславянскія дыялектныя асаблівасьці. Пазьнейшыя тэксты, напісаныя ў кожнай з гэтых тэрыторыяў, пачалі насычацца рысамі мясцовых славянскіх гаворак той эпохі, у выніку чаго прыкладна ў сярэдзіне <a href="/wiki/11_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D1%8C%D0%B4%D0%B7%D0%B5" class="mw-redirect" title="11 стагодзьдзе">ХІ</a> ст. стараславянская мова набыла вялікую колькасьць рэгіянальных варыянтаў. Гэтыя мясцовыя варыянты агулам вядомыя пад імем царкоўнаславянскае мовы<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>За межамі славянскіх краінаў стараславянская пісьмовая мова выкарыстоўвалася ў якасьці богаслужбовае мовы Румынскае Праваслаўнае Царквы і мовы справаводзтва ў <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Валахія">Валахіі</a> і <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%BA%D0%BD%D1%8F%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Малдаўскае княства">Малдове</a>, але ў <a href="/wiki/16_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D1%8C%D0%B4%D0%B7%D0%B5" class="mw-redirect" title="16 стагодзьдзе">XVI</a>—<a href="/wiki/17_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D1%8C%D0%B4%D0%B7%D0%B5" class="mw-redirect" title="17 стагодзьдзе">XVII</a> стагодзьдзях была замененая мясцовай нацыянальнай мовай — <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%BC%D1%8B%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Румынская мова">румынскай</a>. Пазьнейшая форма мовы — царкоўнаславянская мова — цягам многіх стагодзьдзяў мела <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D1%8D%D1%81%D1%82%D1%8B%D0%B6_(%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B3%D0%B2%D1%96%D1%81%D1%82%D1%8B%D0%BA%D0%B0)" title="Прэстыж (лінгвістыка)">прэстыжны статус</a> сярод <a href="/wiki/%D0%A3%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Усходнія славяне">усходніх славянаў</a> (асабліва ў <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%8F" class="mw-redirect" title="Масковія">Масковіі</a>), выконваючы функцыі, падобныя <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%86%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Лацінская мова">лаціне</a> ў заходніх славянаў, але маючы перавагу ў выглядзе значна меншага маштабу адрозьненьняў ад народнай мовы. Некаторыя праваслаўныя цэрквы, напрыклад Баўгарская Праваслаўная Царква, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" class="mw-redirect" title="Расейская Праваслаўная Царква">Расейская Праваслаўная Царква</a>, Сэрбская Праваслаўная Царква, <a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Украінская Праваслаўная Царква (старонка не існуе)">Украінская Праваслаўная Царква</a> ды Македонская Праваслаўная Царква дагэтуль выкарыстоўваюць царкоўнаславянскую мову поруч з нацыянальнымі мовамі сваіх дзяржаваў у якасьці моваў набажэнстваў і г. д. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Пісьмовасьць"><span id=".D0.9F.D1.96.D1.81.D1.8C.D0.BC.D0.BE.D0.B2.D0.B0.D1.81.D1.8C.D1.86.D1.8C"></span>Пісьмовасьць</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=2" title="Рэдагаваць сэкцыю «Пісьмовасьць»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=2" title="Правіць зыходнік раздзела: Пісьмовасьць"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Першапачаткова пісьмовая стараславянская мова выкарыстоўвала для сваіх патрэбаў глаголіцу, але пазьней яна была амаль поўнасьцю выцесьненая кірыліцай, створанай на загад баўгарскага цара Барыса I у <a href="/wiki/9_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D1%8C%D0%B4%D0%B7%D0%B5" class="mw-redirect" title="9 стагодзьдзе">ІХ ст.</a><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Лінгвістычная_характарыстыка"><span id=".D0.9B.D1.96.D0.BD.D0.B3.D0.B2.D1.96.D1.81.D1.82.D1.8B.D1.87.D0.BD.D0.B0.D1.8F_.D1.85.D0.B0.D1.80.D0.B0.D0.BA.D1.82.D0.B0.D1.80.D1.8B.D1.81.D1.82.D1.8B.D0.BA.D0.B0"></span>Лінгвістычная характарыстыка</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=3" title="Рэдагаваць сэкцыю «Лінгвістычная характарыстыка»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=3" title="Правіць зыходнік раздзела: Лінгвістычная характарыстыка"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Фанэтыка,_фаналёгія"><span id=".D0.A4.D0.B0.D0.BD.D1.8D.D1.82.D1.8B.D0.BA.D0.B0.2C_.D1.84.D0.B0.D0.BD.D0.B0.D0.BB.D1.91.D0.B3.D1.96.D1.8F"></span>Фанэтыка, фаналёгія</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=4" title="Рэдагаваць сэкцыю «Фанэтыка, фаналёгія»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=4" title="Правіць зыходнік раздзела: Фанэтыка, фаналёгія"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ніжэй прыведзены гукавы лад, які ў асноўным рэканструюецца для стараславянскай мовы. Гукі прыведзеныя ў спэцыяльнай сыстэме транскрыпцыі (а не <a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">IPA</a>). Канкрэтная рэалізацыя кожных з гукаў невядомая з прычыны іх рознага вымаўленьня ў кожным з рэгіёнаў выкарыстаньня мовы. </p> <ul><li><b>Зычныя</b>:</li></ul> <table class="wikitable" style="text-align: center"> <tbody><tr> <th> </th> <th>Лябіяльныя </th> <th>Зубныя </th> <th>Палятальныя </th> <th>Вэлярныя </th></tr> <tr> <th>Выбухныя </th> <td>p b </td> <td>t d </td> <td> </td> <td>k g </td></tr> <tr> <th>Афрыкаты </th> <td> </td> <td>c dz </td> <td>č </td> <td> </td></tr> <tr> <th>Фрыкатывы </th> <td> </td> <td>s z </td> <td>š ž </td> <td>x </td></tr> <tr> <th>Насавыя </th> <td>m </td> <td>n </td> <td>n' </td> <td> </td></tr> <tr> <th>Лятэральныя </th> <td> </td> <td>l </td> <td>l' </td> <td> </td></tr> <tr> <th>Дрыжачыя </th> <td> </td> <td>r </td> <td>r' </td> <td> </td></tr> <tr> <th>Апраксыманты </th> <td>v </td> <td> </td> <td>j </td> <td> </td></tr></tbody></table> <dl><dd><ul><li>Літара <i>щ</i> пазначала розныя гукі, з гэтае прычыны яе гукавае значэньне не ўказанае ў табліцы. У Баўгарыі яна пазначала пасьлядоўнасьць <a href="/wiki/%D0%97%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B" class="mw-redirect" title="Зычны">зычных</a> /ʃt/ і праз гэта трансьлітаруецца як <i>št</i>. На захад і поўнач ад краіны літара, імаверна, указвала зычны /c(ː)/ або /tɕ/ на ўзор сучасных <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Македонская мова">македонскай</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8D%D1%80%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Сэрбскахарвацкая мова">сэрбскахарвацкай</a> моваў і <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%86%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B4%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тарлацкія дыялекты (старонка не існуе)">тарлацкіх</a> дыялектаў;</li> <li>/dz/ паўставала ў раньніх тэкстах, ператварыўшыся пазьней у /z/;</li> <li>Адрозьненьне між цьвёрдымі <i>l</i>, <i>n</i>, <i>r</i> ды іх паляталізаванымі аналягамі <i>l’</i>, <i>n’</i>, <i>r’</i> на пісьме адлюстроўвалася не заўсёды. У выпадку пазначэньня гэтага адрозьненьня выкарыстоўваўся <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D1%8B%D1%8F%D0%BA%D1%80%D1%8B%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D0%BA%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дыякрытычныя знакі (старонка не існуе)">дыякрытычны знак</a> камора.</li></ul></dd></dl> <ul><li><b>Галосныя</b>:</li></ul> <p>Адной зь цікавых асаблівасьцяў стараславянскае мовы было шырокае выкарыстаньне насавых <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%81%D0%BD%D1%8B" class="mw-redirect" title="Галосны">галосных</a> гукаў, якія мова гістарычна ўспадкавала ад больш старажытных формаў славянскага маўленьня. У сучасных славянскіх мовах гэтыя галосныя амаль паўсюдна страчаныя, захаваўшыся толькі ў <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Польская мова">польскай</a> ды <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%88%D1%83%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Кашубская мова">кашубскай</a> мовах, а таксама ў адзінкавых гаворках некаторых заходнеславянскіх і паўднёваславянскіх моваў. Вылучалася наяўнасьць асаблівых звышкароткіх галосных, якія ў сучасных славянскіх мовах паўсюдна страчаныя. </p> <table> <tbody><tr> <td style="vertical-align: top"> <table class="wikitable" style="text-align: center"> <caption>Звычайныя галосныя </caption> <tbody><tr> <th>Пярэдняга шэрагу<br />Неагубленыя </th> <th>Задняга шэрагу<br />Неагубленыя </th> <th>Задняга шэрагу<br />Агубленыя </th></tr> <tr> <td>i </td> <td>y </td> <td>u </td></tr> <tr> <td>ь/ĭ </td> <td>ъ/ŭ </td> <td> </td></tr> <tr> <td>e </td> <td> </td> <td>o </td></tr> <tr> <td>ě </td> <td>a </td> <td> </td></tr></tbody></table> </td> <td style="vertical-align: top"> <table class="wikitable" style="text-align: center"> <caption>Насавыя </caption> <tbody><tr> <th>Пярэдняга шэрагу </th> <th>Задняга шэрагу </th></tr> <tr> <td>ę </td> <td>ǫ </td></tr></tbody></table> </td></tr></tbody></table> <dl><dd><ul><li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D1%96%D1%81%D0%BA" title="Націск">Націск</a> у мове не пазначаўся. Ён аднаўляецца дзякуючы зьвесткам сучасных славянскіх моваў і рэканструкцыяў праславянскае мовы;</li> <li>Вымаўленьне <a href="/wiki/%D0%AF%D1%86%D1%8C" class="mw-redirect" title="Яць">яцю</a> (<i>ě</i>) было варыяцыйным у залежнасьці ад рэгіёну. У Баўгарыі ён звычайна ўяўляў сабою галосны ніжняга ўздыму, які рканструюецца як /æ/. На поўнач ад Баўгарыі ягонае вымаўленьне імкнулася да верхняга ўздыму і, такім чынам, пераўтваралася ў /je/ або нават /i/ ў шматлікіх рэгіёнах;</li> <li>Былі звышкароткія галосныя, якія транскрыбуюцца звычайна як <i>ĭ</i> ды <i>ŭ</i>. Гэтыя галосныя былі больш сярэднімі й кароткімі ў адрозьненьне ад іх поўных аналягаў, <i>i</i> ды <i>y</i>/<i>u</i>. Іх зьнікненьне пачалося ў большасьці пазыцыяў у слове і сталі спарадычнымі ўжо найранейшых тэкстах. Мелі тэндэнцыю зьліцьця зь іншымі поўнымі галоснымі, асабліва <i>ĭ</i> з <i>e</i> ды <i>ŭ</i> з <i>o</i>, што, аднак, адрозьнівалася ў залежнасьці ад рэгіёну. <i>ŭ</i> ня варта блытаць з сучасным беларускім лацінскім <i>ŭ</i>, якое пазначае іншы гук — /w/;</li> <li>Дакладная <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8F%D1%86%D1%8B%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Артыкуляцыя (старонка не існуе)">артыкуляцыя</a> насавых галосных невядомая, што тлумачыцца іх зьліцьцём са звычайнымі галоснымі ў розных рэгіёнах. У паўднёваславянскіх мовах <i>ę</i> зьліўся з <i>e</i> або <i>ě</i>, але ў паўднёваславянскіх ëн перайшоў у <i>ja</i>. <i>ǫ</i> агулам зьліўся з <i>u</i> або <i>o</i>, але ў Баўгарыі гэты гук, верагодна, стаў агубленым і зьліўся з <i>ŭ</i>.</li></ul></dd></dl> <ul><li><b>Фанатактыка</b>:</li></ul> <p>У стараславянскай мове можна вызначыць некалькі заканамернасьцяў, якія абмяжоўвалі разьмеркаваньне <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D0%BC%D0%B0" title="Фанэма">фанэмаў</a>. Гэтыя заканамернасьці ўзьніклі як вынік працэсаў часоў праславянскай мовы такіх як міжскладовы сынгарманізм і правіла адкрытых складоў. Для сьцячэньняў зычных, сьцячэньняў галосных і пасьлядоўнасьцяў галосных ды зычных могуць вызначацца наступныя заканамернасьці<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p> <dl><dd><ul><li>Дзьве суседнія зычныя фанэмы, як правіла, ня маюць аднолькавую артыкуляцыю;</li> <li>Ніводны склад ня сканчваецца на зычную;</li> <li>Кожная лятэральная зычная ўзгадняецца з наступнай паводле аглушэньня або азванчэньня;</li> <li>Вэлярныя зычныя не паўстаюць перад галоснымі пярэдняга шэрагу;</li> <li>Фанэтычна паляталізаваныя зычныя не зьяўляюцца перад пэўнымі галоснымі задняга шэрагу сярэдняга ўздыму;</li> <li>Галосныя задняга шэрагу /y/, /ъ/, а таксама галосныя пярэдняга шэрагу за выняткам /i/ не ўзьнікаюць у пачатку словаў: першыя атрымліваюць пратэтычнае /v/, другія — /j/. Пачатковая /a/ можа атрымаць пратэтычную зычную або не атрымаць яе ўвогуле;</li> <li>Пасьлядоўнасьці галосных засьведчаныя толькі ў адной <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%8D%D0%BC%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лексэма (старонка не існуе)">лексэме</a> (<i>paǫčina</i> «павуціньне»), а таксама ў суфіксах незакончанага трываньня /aa/, /ěa/;</li> <li>На межах <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%84%D1%8D%D0%BC%D0%B0" title="Марфэма">марфэмаў</a> могуць узьнікаць наступныя пасьлядоўнасьці галосных: /ai/, /au/, /ao/, /oi/, /ou/, /oo/, /ěi/, /ěo/.</li></ul></dd></dl> <ul><li><b>Марфафанэмічныя чаргаваньні</b>:</li></ul> <p>У выніку <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Першая славянская паляталізацыя (старонка не існуе)">першай</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Другая славянская паляталізацыя (старонка не існуе)">другой</a> паляталізацыяў вэлярныя зычныя пачалі чаргавацца з зубнымі й палятальнымі. Апрача гэтага, у выніку працэсу, вядомага як <i>ятацыя</i>, вэлярныя й зубныя пачалі чаргавацца з палятальнымі пры словазьмяненьні. </p> <table class="wikitable" style="text-align: center"> <caption><b>Чаргаваньні вэлярных</b> </caption> <tbody><tr> <th colspan="1">першапачатковыя </th> <td>/k/ </td> <td>/g/ </td> <td>/x/ </td> <td>/sk/ </td> <td>/zg/ </td> <td>/sx/ </td></tr> <tr> <th colspan="1">па першай паляталізацыі й ятацыі </th> <td>/č/ </td> <td>/ž/ </td> <td>/š/ </td> <td>/št/ </td> <td>/žd/ </td> <td>/š/ </td></tr> <tr> <th colspan="1">па другой паляталізацыі </th> <td>/c/ </td> <td>/dz/ </td> <td>/s/ </td> <td>/sc/, /st/ </td> <td>/zd/ </td> <td>/sc/ </td></tr></tbody></table> <table class="wikitable"> <caption><b>Чаргаваньні іншых зычных</b> </caption> <tbody><tr> <th colspan="1">першапачатковыя </th> <td>/b/ </td> <td>/p/ </td> <td>/sp/ </td> <td>/d/ </td> <td>/zd/ </td> <td>/t/ </td> <td>/st/ </td> <td>/z/ </td> <td>/s/ </td> <td>/l/ </td> <td>/sl/ </td> <td>/m/ </td> <td>/n/ </td> <td>/sn/ </td> <td>/zn/ </td> <td>/r/ </td> <td>/tr/ </td> <td>/dr/ </td></tr> <tr> <th colspan="1">па ятацыі </th> <td>/bl'/ </td> <td>/pl'/ </td> <td> </td> <td>/žd/ </td> <td>/žd/ </td> <td>/št/ </td> <td>/št/ </td> <td>/ž/ </td> <td>/š/ </td> <td>/l'/ </td> <td>/šl'/ </td> <td>/ml'/ </td> <td>/n'/ </td> <td>/šn'/ </td> <td>/žn'/ </td> <td>/r'/ </td> <td>/štr'/ </td> <td>/ždr'/ </td></tr></tbody></table> <p>У некаторых формах чаргаваньне /c/ з /č/ ды /dz/ з /ž/ адбывалася ў лексэмах, у якіх адсутнічалі адпаведныя ім вэлярныя. Зубныя пары вэлярных рэгулярна паўставалі перад /ě/, /i/ ў скланеньні й загадным ладзе, трохі радзей — у розных формах пасьля /i/, /ę/, /ь/, /r<sup>ь</sup>/. Палятальныя аналягі вэлярных зьяўляліся перад галоснымі пярэдняга шэрагу ва ўсіх іншых формах у пазыцыях, калі не зьяўляўся зубны аналяг, а таксама ў розных пазыцыях словазьмяненьня й словаўтварэньня (гл. ніжэй)<sup id="cite_ref-huntley1_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-huntley1-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>У выніку ранейшых чаргаваньняў кароткіх і доўгіх галосных у <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%8D%D1%9E%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Праіндаэўрапейская мова (старонка не існуе)">праіндаэўрапейскую</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D1%82%D0%B0-%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Прабалта-славянская мова">прабалта-славянскую</a> ды праславянскую эпохі і пераўтварэньня галосных у галосныя пярэдняга шэрагу перад паляталізаванымі зычнымі ў стараславянскай мове былі наступныя чаргаваньні (зь вядомых): </p> <dl><dd>/ь/ : /i/; /ъ/ : /y/ : /u/; /e/ : /ě/ : /i/; /o/ : /a/; /o/ : /e/; /ě/ : /a/; /ъ/ : /ь/; /y/ : /i/; /ě/ : /i/; /y/ : /ę/<sup id="cite_ref-huntley1_10-1" class="reference"><a href="#cite_note-huntley1-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</dd></dl> <p>Часам адбывалася чаргаваньне ∅ (нуль гуку), якое ўзьнікала ў выніку спарадычнае страты <i>слабога</i> еру (назва гуку), што пазьней адбылося амаль ва ўсіх тагачасных славянскіх дыялектах. Фанэтычнае значэньне вакалізаванага <i>моцнага</i> еру залежыць ад дыялекту. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Марфалёгія,_сынтаксіс"><span id=".D0.9C.D0.B0.D1.80.D1.84.D0.B0.D0.BB.D1.91.D0.B3.D1.96.D1.8F.2C_.D1.81.D1.8B.D0.BD.D1.82.D0.B0.D0.BA.D1.81.D1.96.D1.81"></span>Марфалёгія, сынтаксіс</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=5" title="Рэдагаваць сэкцыю «Марфалёгія, сынтаксіс»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=5" title="Правіць зыходнік раздзела: Марфалёгія, сынтаксіс"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Як і праіндаэўрапейская мова, стараславянская мова мела яскрава выражаную флектыўную <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%91%D0%B3%D1%96%D1%8F_(%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B3%D0%B2%D1%96%D1%81%D1%82%D1%8B%D0%BA%D0%B0)" class="mw-redirect" title="Марфалёгія (лінгвістыка)">марфалёгію</a>. Зьмяняльныя формы падзяляліся на імя й дзеясловы, імя, у сваю чаргу, уключала назоўнікі, прыметнікі й займеньнікі. Скланеньне лічэбнікаў адбывалася на ўзор прыметнікавага або займеньнікавага скланеньняў, да таго ж, лічэбнікі 1—4 мелі адрозьненьне паводле граматычнага роду. </p><p>Імя адрозьнівалася паводле граматычнага роду (мужчынскі, жаночы, ніякі), ліку (адзіночны, парны, множны) і склону (<a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D1%8B_%D1%81%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BD" title="Назоўны склон">назоўны</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%81%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BD" title="Родны склон">родны</a>, <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B_%D1%81%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BD" title="Давальны склон">давальны</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B_%D1%81%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BD" title="Вінавальны склон">вінавальны</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BD%D1%8B_%D1%81%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BD" title="Творны склон">творны</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D1%96%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D1%81%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BD" title="Клічны склон">клічны</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%8F%D1%81%D1%86%D0%BE%D0%B2%D1%8B_%D1%81%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мясцовы склон (старонка не існуе)">мясцовы</a>). Назоўнік адрозьніваўся таксама паводле пяці граматычных клясаў: з <i>o</i>/<i>jo</i>-коранем, <i>a</i>/<i>ja</i>-коранем, <i>i</i>-коранем, <i>u</i>-коранем і зычным коранем. Формы ўсіх флектыўных парадыгмаў звычайна алюстроўваюць марфафанэмічныя чаргаваньні. Пераход галосных у галосныя пярэдняга шэрагу пасьля палятальнымі й <i>j</i> стварыла дзьве падвойныя флектыўныя клясы — <i>o</i> : <i>jo</i>, <i>a</i> : <i>ja</i>, тады як паляталізацыя ўнутры кораню стала ў сваім родзе сынхроннай (параўн. адз. л. Н. с. <i>vlьkъ</i> «воўк» > адз. л. К. с. <i>vlьče</i>, адз. л. М. с. <i>vlьcě</i>). Прадуктыўныя клясы мелі выгляд <i>o</i>/<i>jo</i>, <i>a</i>/<i>ja</i> ды <i>i</i>-каранёў. Некаторыя ўзоры падобных парадыгмаў прыведзеныя ніжэй: </p> <table class="wikitable"> <caption> </caption> <tbody><tr> <th colspan="2"> </th> <th colspan="7">Адзіночны </th> <th colspan="3">Парны </th> <th colspan="6">Множны </th></tr> <tr> <th>Глёса </th> <th>Тып кораню </th> <th>Н.с. </th> <th>К.с. </th> <th>В.с. </th> <th>Р.с. </th> <th>М.с. </th> <th>Д.с. </th> <th>Т.с. </th> <th>Н.с./К.с./В.с. </th> <th>Р.с./М.с. </th> <th>Д.с./Т.с. </th> <th>Н.с./К.с. </th> <th>В.с. </th> <th>Р.с. </th> <th>М.с. </th> <th>Д.с. </th> <th>Т.с. </th></tr> <tr> <td>«места» </td> <td>o <i>м.р.</i> </td> <td>gradъ </td> <td>grade </td> <td>gradъ </td> <td>grada </td> <td>gradě </td> <td>gradu </td> <td>gradomь </td> <td>grada </td> <td>gradu </td> <td>gradoma </td> <td>gradi </td> <td>grady </td> <td>gradъ </td> <td>graděxъ </td> <td>gradomъ </td> <td>grady </td></tr> <tr> <td>«нож» </td> <td>jo <i>м.р.</i> </td> <td>nožь </td> <td>nožu </td> <td>nožь </td> <td>noža </td> <td>noži </td> <td>nožu </td> <td>nožemь </td> <td>noža </td> <td>nožu </td> <td>nožema </td> <td>noži </td> <td>nožę </td> <td>nožь </td> <td>nožixъ </td> <td>nožemъ </td> <td>noži </td></tr> <tr> <td>«воўк» </td> <td>o <i>м.р.</i> </td> <td>vlьkъ </td> <td>vlьče </td> <td>vlьkъ </td> <td>vlьka </td> <td>vlьcě </td> <td>vlьku </td> <td>vlьkomь </td> <td>vlьka </td> <td>vlьku </td> <td>vlьkoma </td> <td>vlьci </td> <td>vlьky </td> <td>vlьkъ </td> <td>vlьcěxъ </td> <td>vlьkomъ </td> <td>vlьky </td></tr> <tr> <td>«віно» </td> <td>o <i>н.р.</i> </td> <td>vino </td> <td>vino </td> <td>vino </td> <td>vina </td> <td>vině </td> <td>vinu </td> <td>vinomь </td> <td>vině </td> <td>vinu </td> <td>vinoma </td> <td>vina </td> <td>vina </td> <td>vinъ </td> <td>viněxъ </td> <td>vinomъ </td> <td>viny </td></tr> <tr> <td>«поле» </td> <td>jo <i>н.р.</i> </td> <td>polje </td> <td>polje </td> <td>polje </td> <td>polja </td> <td>polji </td> <td>polju </td> <td>poljemь </td> <td>polji </td> <td>polju </td> <td>poljema </td> <td>polja </td> <td>polja </td> <td>poljь </td> <td>poljixъ </td> <td>poljemъ </td> <td>polji </td></tr> <tr> <td>«жанчына» </td> <td>a <i>ж.р.</i> </td> <td>žena </td> <td>ženo </td> <td>ženǫ </td> <td>ženy </td> <td>ženě </td> <td>ženě </td> <td>ženojǫ </td> <td>ženě </td> <td>ženu </td> <td>ženama </td> <td>ženy </td> <td>ženy </td> <td>ženъ </td> <td>ženaxъ </td> <td>ženamъ </td> <td>ženami </td></tr> <tr> <td>«душа» </td> <td>ja <i>ж.р.</i> </td> <td>duša </td> <td>duše </td> <td>dušǫ </td> <td>dušę </td> <td>duši </td> <td>duši </td> <td>dušejǫ </td> <td>duši </td> <td>dušu </td> <td>dušama </td> <td>dušę </td> <td>dušę </td> <td>dušь </td> <td>dušaxъ </td> <td>dušamъ </td> <td>dušami </td></tr> <tr> <td>«рука» </td> <td>a <i>ж.р.</i> </td> <td>rǫka </td> <td>rǫko </td> <td>rǫkǫ </td> <td>rǫky </td> <td>rǫcě </td> <td>rǫcě </td> <td>rǫkojǫ </td> <td>rǫcě </td> <td>rǫku </td> <td>rǫkama </td> <td>rǫky </td> <td>rǫky </td> <td>rǫkъ </td> <td>rǫkaxъ </td> <td>rǫkamъ </td> <td>rǫkami </td></tr> <tr> <td>«косьць» </td> <td>i <i>ж.р.</i> </td> <td>kostь </td> <td>kosti </td> <td>kostь </td> <td>kosti </td> <td>kosti </td> <td>kosti </td> <td>kostьjǫ </td> <td>kosti </td> <td>kostьju </td> <td>kostьma </td> <td>kosti </td> <td>kosti </td> <td>kostьjь </td> <td>kostьxъ </td> <td>kostъmъ </td> <td>kostъmi </td></tr> <tr> <td>«дом» </td> <td>u <i>м.р.</i> </td> <td>domъ </td> <td>domu </td> <td>domъ/-a </td> <td>domu </td> <td>domu </td> <td>domovi </td> <td>domъmь </td> <td>domy </td> <td>domovu </td> <td>domъma </td> <td>domove </td> <td>domy </td> <td>domovъ </td> <td>domъxъ </td> <td>domъmъ </td> <td>domъmi </td></tr></tbody></table> <p>Прыметнікі мужчынскага й ніякага роду скланяліся паводле тыпу <i>o</i>/<i>jo</i>, жаночага — <i>a</i>/<i>ja</i>. Прыметнік мог мець кароткую (няпэўную) і поўную (пэўную) формы, апошняя ўтваралася шляхам даданьня да няпэўнай формы суфіксу <i>jь</i> анафарычнага займеньніка трэцяй асобы. <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%8B%D0%BD%D1%82%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сынтэтычныя мовы (старонка не існуе)">Сынтэтычнае</a> словаўтварэньне выяўлялася ў цяперашнім, няскончаным часох і <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Аорыст (старонка не існуе)">аорысьце</a> (від часу), у той час як скончаны час, плюсквампэрфэкт, будучы й умоўны часы й лады ўтвараліся дзякуючы аб’яднаньню дапаможных дзеясловаў зь дзеепрыметнікамі або сынтэтычнымі часавымі формамі. Ніжэй прыведзены ўзор падобных зьменаў на прыкладзе дзеяслову <i>vesti</i> («весьці»). </p> <table class="wikitable"> <caption> </caption> <tbody><tr> <th>Асоба, лік </th> <th>Цяперашні </th> <th>Асыгматычны аорыст </th> <th>Сыгматычны аорыст </th> <th>Новы аорыст </th> <th>Няскончаны </th> <th>Загадны </th></tr> <tr> <td>1 ас. адз. л. </td> <td>vedǫ </td> <td>vedъ </td> <td>věsъ </td> <td>vedoxъ </td> <td>veděaxъ </td> <td> </td></tr> <tr> <td>2 ас. адз. л. </td> <td>vedeši </td> <td>vede </td> <td>vede </td> <td>vede </td> <td>veděaše </td> <td>vedi </td></tr> <tr> <td>3 ас. адз. л. </td> <td>vedetъ </td> <td>vede </td> <td>vede </td> <td>vede </td> <td>veděaše </td> <td>vedi </td></tr> <tr> <td>1 ас. п. л. </td> <td>vedevě </td> <td>vedově </td> <td>věsově </td> <td>vedoxově </td> <td>veděaxově </td> <td>veděvě </td></tr> <tr> <td>2 ас. п. л. </td> <td>vedeta </td> <td>vedeta </td> <td>věsta </td> <td>vedosta </td> <td>veděašeta </td> <td>veděta </td></tr> <tr> <td>3 ас. п. л. </td> <td>vedete </td> <td>vedete </td> <td>věste </td> <td>vedoste </td> <td>veděašete </td> <td> </td></tr> <tr> <td>1 ас. мн. л. </td> <td>vedemъ </td> <td>vedomъ </td> <td>věsomъ </td> <td>vedoxomъ </td> <td>veděaxomъ </td> <td>veděmъ </td></tr> <tr> <td>2 ас. мн. л. </td> <td>vedete </td> <td>vedete </td> <td>věste </td> <td>vedoste </td> <td>veděašete </td> <td>veděte </td></tr> <tr> <td>3 ас. мн. л. </td> <td>vedǫtъ </td> <td>vedǫ </td> <td>věsę </td> <td>vedošę </td> <td>veděaxǫ </td> <td> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Іншыя_рысы"><span id=".D0.86.D0.BD.D1.88.D1.8B.D1.8F_.D1.80.D1.8B.D1.81.D1.8B"></span>Іншыя рысы</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=6" title="Рэдагаваць сэкцыю «Іншыя рысы»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=6" title="Правіць зыходнік раздзела: Іншыя рысы"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Захавалася даволі маленькая колькасьць пісьмовых помнікаў стараславянскае мовы, большая частка зь іх складзеная ў Першым Баўгарскім Царстве ў пэрыяд <a href="/wiki/10_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D1%8C%D0%B4%D0%B7%D0%B5" class="mw-redirect" title="10 стагодзьдзе">Х</a>—<a href="/wiki/11_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D1%8C%D0%B4%D0%B7%D0%B5" class="mw-redirect" title="11 стагодзьдзе">ХІ</a> стагодзьдзяў. Мова гэтых помнікаў мае <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%B4%D0%BD%D1%91%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Паўднёваславянскія мовы">паўднёваславянскую</a> аснову зь невялікім дадаткам <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Заходнеславянскія мовы">заходнеславянскіх</a> рысаў, атрыманых як вынік місіі Кірылы й Мятода ў Вялікую Маравію — тэрыторыю, дзе цяпер распаўсюджаныя заходнеславянскія мовы. Адзіны добра захаваны рукапіс мараўскага ізводу стараславянскай мовы, г.зв. Кіеўская Фолія, адзначаецца заменай некаторых паўднёваславянскіх <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Лексыка">лексычных</a> і <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Фанэтыка">фанэтычных</a> характарыстык заходнеславянскімі. У рукапісах Другога Баўгарскага Царства колькасьць заходнеславянскіх рысаў павялічваецца. </p><p>Стараславянская мова прадстаўляе сабою цікаўнасьць для гістарычных лінгвістаў з прычыны захаваньня ў ёй архаічных рысаў, якія, як лічацца, у мінулым былі агульнымі для маўленьня славянаў. Некаторыя прыклады гэтых асаблівасьцяў: </p> <ul><li>Наяўнасьць звышкароткіх галосных, г.зв. ераў: /ĭ/, /ŭ/;</li> <li>Наяўнасьць насавых галосных: <span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">/ɛ̃/</a></span>, <span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">/ɔ̃/</a></span>;</li> <li>Ненапружаны ніжні ўздым пры артыкуляцыі яцю (<span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">/æ/</a></span>);</li> <li>Палятальныя зычныя /ɲ/ і /ʎ/ (ад праславянскіх *ň, *ľ);</li> <li>Праславянская склонавая сыстэма на аснове каранёвых канчаткаў, уключна з тымі, якія пазьней зьніклі ў задакумэнтаваных мовах (напрыклад, <i>u</i>-корань);</li> <li>Існаваньне асобнага парнага ліку, адрознага ад адзіночнага й множнага (ягоныя сьляды можна напаткаць у <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Беларуская мова">беларускай мове</a> ў якасьці словаў, якія не выкарыстоўваюцца ў адзіночным ліку: <i>порткі</i>, <i>нажніцы</i> і г.д.);</li> <li>Існаваньне аорысту, няскончанага часу, праславянскія парадыгмы для дзеепрыметнікаў (аорыст можна сустрэць у <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Славенская мова">славенскай</a> і <a href="/wiki/%D0%9B%D1%83%D0%B6%D1%8B%D1%86%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Лужыцкія мовы">лужыцкіх</a> мовах).</li></ul> <p>У стараславянскай мове таксама захоўвалася надзвычай старажытная сыстэма акцэнтуацыі (сыстэма націску), але яна не выяўлялася ў пісьмовых дакумэнтах. Імаверна, гэтая архаічная сыстэма можа прыблізна захоўвацца ў <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B4%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82" title="Чакаўскі дыялект">чакаўскім</a> дыялекце сэрбскахарвацкае мовы. </p><p>Стараславянская мова мае паўднёваславянскае паходжаньне. Гэта відаць з наступных крытэраў: </p> <ul><li>Фанэтычныя:</li></ul> <dl><dd><ul><li>Пераход ra > /la/ згодна з мэтатэзай плыўных праславянскіх сьцячэньняў *or, *ol;</li> <li>Пераход праславянскага *xě < *xai ў sě;</li> <li>Пераход праславянскіх *kvě, *gvě < *kvai, *gvai ў cv, (d)zv</li></ul></dd></dl> <ul><li>Марфасынтаксічнае выкарыстаньне прыналежнай формы давальнага склону ў асабістых займеньніках і назоўніках: рѫка ти (<i>rǫka ti</i>, «твая рука»), отъпоущенье грѣхомъ (<i>otŭpuštenĭje grěxomŭ</i>, «прабачэньне грахоў»), пэрыфрастычны будучы час з выкарыстаньнем дзеяслову хотѣти (<i>xotěti</i>, «жадаць»), выкарыстаньне параўнальнай формы мьнии (<i>mĭniji</i>, «менш») у значэньні «маладзейшы».</li></ul> <dl><dd><ul><li>Марфасынтаксічнае выкарыстаньне <a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%84%D1%96%D0%BA%D1%81" title="Суфікс">суфіксальных</a> указальных займеньнікаў тъ, та, то (<i>tŭ</i>, <i>ta</i>, <i>to</i> «той», «тая», «тое»). У <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%9E%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Баўгарская мова">баўгарскай</a> ды <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Македонская мова">македонскай</a> мовах пераўтварыліся ў суфіксальныя пэўныя артыклі.</li></ul></dd></dl> <p>Акрамя гэтага, стараславянскую мову шэраг рысаў збліжае непасрэдна з адной з паўднёваславянскіх моваў — баўгарскай. </p> <ul><li>Ненапружаны ніжні ўздым пры артыкуляцыі яцю (<span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">[æː]</a></span>), якая да гэтага часу захоўваецца ў дыялектах Радопскага хрыбта (мяжа Баўгарыі з Грэцыяй);</li> <li><span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">/ʃt/</a></span> і <span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">/ʒd/</a></span> як рэфлексы праславянскіх *ť (< *tj ды *gt, *kt) і *ď (< *dj);</li> <li>Выкарыстаньне прыналежнай формы давальнага склону для асабістых займеньнікаў і назоўнікаў (братъ ми (<i>bratŭ mi</i>, «брат мой»), храмъ молитвѣ (<i>xramŭ molitvě</i>, «храм малітвы»);</li> <li>Выкарыстаньне пэрыфрастычнай аб’яднанай формы будучага часу з удзелам дапаможнага дзеяслову хотѣти (<i>xotěti</i>, «жадаць»): напрыклад, хоштѫ писати — <i>xoštǫ pisati</i>, «я пісацьму».</li></ul> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Праславянская </th> <th>Стараславянская </th> <th>Баўгарская </th> <th><a href="/wiki/%D0%A7%D1%8D%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Чэская мова">Чэская</a> </th> <th>Македонская </th> <th>Польская </th> <th><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Расейская мова">Расейская</a> </th> <th><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Славацкая мова">Славацкая</a> </th> <th>Славенская </th> <th>Сэрбскахарвацкая </th></tr> <tr class="IPA"> <td><span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">*dʲ</a></span></td> <td><span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">ʒd</a></span></td> <td><span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">ʒd</a></span></td> <td><span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">z</a></span></td> <td><span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">ɟ</a></span></td> <td><span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">dz</a></span></td> <td><span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">ʑ</a></span></td> <td><span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">dz</a></span></td> <td><span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">j</a></span></td> <td><span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">dʑ</a></span> </td></tr> <tr class="IPA"> <td><span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">*ɡt/kt</a></span>, <span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">*tʲ</a></span></td> <td><span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">ʃt</a></span></td> <td><span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">ʃt</a></span></td> <td><span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">ts</a></span></td> <td><span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">c</a></span></td> <td><span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">ts</a></span></td> <td><span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">tɕ</a></span></td> <td><span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">ts</a></span></td> <td><span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">tʃ</a></span></td> <td><span class="Unicode"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Міжнародны фанэтычны альфабэт">tɕ</a></span> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ізводы"><span id=".D0.86.D0.B7.D0.B2.D0.BE.D0.B4.D1.8B"></span>Ізводы</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=7" title="Рэдагаваць сэкцыю «Ізводы»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=7" title="Правіць зыходнік раздзела: Ізводы"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Вялікая_Маравія"><span id=".D0.92.D1.8F.D0.BB.D1.96.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D0.9C.D0.B0.D1.80.D0.B0.D0.B2.D1.96.D1.8F"></span>Вялікая Маравія</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=8" title="Рэдагаваць сэкцыю «Вялікая Маравія»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=8" title="Правіць зыходнік раздзела: Вялікая Маравія"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Мова была ўпершыню стандартызаваная дзякуючы місіі Кірылы й Мятода ў Вялікую Маравію <a href="/wiki/863" title="863">863</a> году. Рукапісы Маравіі лічацца найранейшым ізводам стараславянскай мовы. Ён названы ў гонар свайго паходжаньня, дзяржавы, што існавала ў пэрыяд <a href="/wiki/9_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D1%8C%D0%B4%D0%B7%D0%B5" class="mw-redirect" title="9 стагодзьдзе">Х</a> ст. на тэрыторыях сучасных <a href="/wiki/%D0%A7%D1%8D%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Чэхія">Чэхіі</a> й <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%87%D1%87%D1%8B%D0%BD%D0%B0" title="Славаччына">Славаччыны</a>. </p> <ul><li><b>Мараўскі ізвод</b>:</li></ul> <p>У г.зв. Праскіх фрагмэнтах мараўскі ўплыў выяўляўся толькі ў замене /ʃt/ на /ts/ і /ʒd/ на /z/, пра што сьведчыць узор Кіеўскай Фоліі (гл. вышэй). Некаторыя іншыя моўныя асаблівасьці: </p> <dl><dd><ul><li>Блытаніна між вялікім і малым юсамі: замест въсоудъ <i>vъsudъ</i> — въсѫдъ <i>vъsǫdъ</i>;</li> <li>/ts/ з праславянскага *tj, выкарыстаньне /dz/ з *dj, /ʃtʃ/ — з *skj;</li> <li>Выкарыстаньне словаў <i>mьša</i>, <i>cirky</i>, <i>papežь</i>, <i>prěfacija</i>, <i>klepati</i>, <i>piskati</i> і г.д.;</li> <li>Захаваньне старога сьцячэньня зычных /dl/ (напрыклад, <i>modlitvami</i>, параўн. зь бел. «малітвамі»);</li> <li>Выкарыстаньне канчатку <i>-ъmь</i> замест <i>-omь</i> у адзіночным ліку мужчынскім родзе творнага склону, займеньнік <i>čьso</i>.</li></ul></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Першае_Баўгарскае_Царства"><span id=".D0.9F.D0.B5.D1.80.D1.88.D0.B0.D0.B5_.D0.91.D0.B0.D1.9E.D0.B3.D0.B0.D1.80.D1.81.D0.BA.D0.B0.D0.B5_.D0.A6.D0.B0.D1.80.D1.81.D1.82.D0.B2.D0.B0"></span>Першае Баўгарскае Царства</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=9" title="Рэдагаваць сэкцыю «Першае Баўгарскае Царства»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=9" title="Правіць зыходнік раздзела: Першае Баўгарскае Царства"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Стараславянская мова была кадыфікаваная ў Першым Баўгарскім царстве і вывучалася спачатку ў Прэславе (сталіца дзяржавы, <a href="/wiki/893" title="893">893</a>—<a href="/wiki/972" title="972">972</a> гг.), потым — у Охрыдзе (сталіца <a href="/wiki/991" title="991">991</a>—<a href="/wiki/995" title="995">995</a>, <a href="/wiki/1015" title="1015">1015</a> гг.)<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Гэты варыянт мовы пакуль яшчэ не ўяўляў сабою рэгіянальны дыялект мовы, але быў своеасаблівай прадцечай усходняй падгрупы паўднёваславянскіх моваў, якая, аднак, ня можа быць лякалізаванай<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Існаваньне двух асноўных цэнтраў <a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Літаратура">літаратуры</a> царства прывяло да ўзьнікненьня двух ізводаў, баўгарскага й македонскага (ізвод — рэгіянальная вэрсія будзь-якой старой пісьмовай мовы, звычайна тэрмін выкарыстоўваецца адносна славянскіх моваў)<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Некаторыя лінгвісты, зрэшты, ня робяць адрозьненьняў між двума ізводамі, называючы два ізводы македонска-баўгарскім або проста баўгарскім ізводам<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-sc_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-sc-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Некаторыя лінгвісты зьмянялі сваё меркаваньне наконт дадзенага пытаньня: так, амэрыканскі лінгвіст Г. Лунт меркаваў, што адрозьненьні ў першапачатковай стараславянскай мове недастатковыя для сьцьвярджэньня пра існаваньне двух розных ізводаў, македонскага ды баўгарскага. Пазьней ён жа, грунтуючыся палеаграфічных, фаналягічных ды іншых адрозьненьнях, прыйшоў да высновы пра існаваньне двух асобных ізводаў стараславянскай мовы<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>На думку некаторых дасьледчыкаў разьвіцьцё стараславянскае мовы стала фактарам прадухіленьня <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%8B%D0%BC%D1%96%D0%BB%D1%8F%D1%86%D1%8B%D1%8F" class="mw-disambig" title="Асыміляцыя">асыміляцыі</a> паўднёвых славянаў і фармаваньня асобнай <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%9E%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Баўгары">баўгарскай</a> ідэнтычнасьці<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Іншыя_ізводы"><span id=".D0.86.D0.BD.D1.88.D1.8B.D1.8F_.D1.96.D0.B7.D0.B2.D0.BE.D0.B4.D1.8B"></span>Іншыя ізводы</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=10" title="Рэдагаваць сэкцыю «Іншыя ізводы»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=10" title="Правіць зыходнік раздзела: Іншыя ізводы"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Пазьнейшае выкарыстаньне стараславянскае мовы ў іншых рэгіёнах прывяло да насычэньня мовы мясцовымі рысамі, але шэраг паўднёваславянскіх рысаў захаваўся. Сярод пазьнейшых ізводаў мовы адзначаюцца славенскі, харвацкі, сэрбскі й расейскі ізводы, але яны адносяцца да пазьнейшай формы мовы — царкоўнаславянскай. Практычна ва ўсіх іх адбылася дэназалізацыя юсаў. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Намэнклятура"><span id=".D0.9D.D0.B0.D0.BC.D1.8D.D0.BD.D0.BA.D0.BB.D1.8F.D1.82.D1.83.D1.80.D0.B0"></span>Намэнклятура</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=11" title="Рэдагаваць сэкцыю «Намэнклятура»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=11" title="Правіць зыходнік раздзела: Намэнклятура"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Большая частка заходніх лінгвістаў выкарыстоўвае для пазначэньня мовы тэрмін <i>старацаркоўнаславянская мова</i> або скарачэньне <i>OCS</i>, радзей ужываецца тэрмін <i>старабаўгарская мова</i>. У літаратуры Беларусі й СССР выкарыстоўваецца ў асноўным тэрмін <i>стараславянская мова</i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Крыніцы"><span id=".D0.9A.D1.80.D1.8B.D0.BD.D1.96.D1.86.D1.8B"></span>Крыніцы</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=12" title="Рэдагаваць сэкцыю «Крыніцы»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=12" title="Правіць зыходнік раздзела: Крыніцы"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small" style="font-size:85%; -moz-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-count:2; list-style-type: decimal;"><ol class="references"> <li id="cite_note-_d19441952fe0ec9f-1"><b><a href="#cite_ref-_d19441952fe0ec9f_1-0">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="wikidata_cite citetype_Q591041" data-entity-id="Q14790"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ethnologue.com/size-and-vitality/chu">Ethnologue</a> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="на ангельскай мове">(анг.)</span><span class="wef_low_priority_links"> — 25, 19 — <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81" title="Далас">Dallas, Texas</a>: <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/SIL_International" class="extiw" title="en:SIL International">SIL International</a>, 1951. — ISSN <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/issn/1946-9675">1946-9675</a></span></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Dmitrij Cizevskij.</i> Comparative History of Slavic Literatures. — Vanderbilt University Press, 2000. — С. 27.</span></span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Florin Curta & Paul Stephenson.</i> Southeastern Europe in the Middle Ages, 500-1250. — Cambridge University Press, 2006. — С. 214.</span></span> </li> <li id="cite_note-4"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Glanville Price.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.by/books?id=29BAeKHwvuoC&pg=PA43&redir_esc=y">Encyclopedia of the Languages of Europe</a>. — Wiley, 2000. — С. 42-43. — 520 с.</span></span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Ken Parry.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=fWp9JA3aBvcC&pg=PA51">The Blackwell Companion to Eastern Christianity</a>. — John Wiley & Sons, 2010. — С. 50-51. — 528 с.</span></span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Jan Olof Rosenqvist.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.by/books?id=QwNlKqyNC7EC&pg=PA58&redir_esc=y">Interaction and Isolation in Late Byzantine Culture</a>. — I. B. Tauris, 2004. — С. 58. — 169 с.</span></span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>B. Gasparov.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.by/books?id=D-FRM9isW8AC&source=gbs_navlinks_s">Speech, Memory, and Meaning: Intertextuality in Everyday Language</a>. — Walter de Gruyter, 2010. — С. 185. — 309 с.</span></span> </li> <li id="cite_note-8"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Horace Gray Lunt.</i> Old Church Slavonic Grammar. — Berlin: 2001. — С. 15.</span></span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text">Huntley (1993, стст. 127—128)</span> </li> <li id="cite_note-huntley1-10">^ <a href="#cite_ref-huntley1_10-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-huntley1_10-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Huntley (1993, ст. 133)</span> </li> <li id="cite_note-11"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Alan W. Ertl.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.by/books?id=X9PGRaZt-zcC&dq=ochrid+bulgarian+capital&source=gbs_navlinks_s">Toward an Understanding of Europe: A Political Economic Précis of Continental Integration</a>. — Universal-Publishers, 2008. — С. 436. — 560 с.</span></span> </li> <li id="cite_note-12"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Chris Kostov.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.by/books?id=P-1m1FLtrvsC&dq=ochrid+bulgarian+capital&source=gbs_navlinks_s">Contested Ethnic Identity: The Case of Macedonian Immigrants in Toronto, 1900-1996</a>. — Peter Lang, 2010. — С. 50. — 318 с.</span></span> </li> <li id="cite_note-13"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Zdenko Zlatar.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.by/books?id=ltRWy32dG7oC">The Poetics of Slavdom: Part III: Njegoš</a>. — Peter Lang, 2007. — С. 532-533. — 912 с.</span></span> </li> <li id="cite_note-14"><b><a href="#cite_ref-14">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Horace Gray Lunt.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.bg/books?id=7BXJgfIo_fYC&dq=Old+Church+Slavonic+Grammar+Horace+Lunt&hl=ru&source=gbs_navlinks_s">Old Church Slavonic Grammar</a>. — Walter de Gruyter, 2001. — С. 1. — 264 с.</span></span> </li> <li id="cite_note-15"><b><a href="#cite_ref-15">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>A. P. Vlasto.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.by/books?id=fpVOAAAAIAAJ&dq=church+slavonic++bulgarian+macedonian+simeon&source=gbs_navlinks_s">The Entry of the Slavs Into Christendom: An Introduction to the Medieval History of the Slavs</a>. — CUP Archive, 1970. — С. 174-176. — 435 с.</span></span> </li> <li id="cite_note-16"><b><a href="#cite_ref-16">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Benjamin W. Fortson.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.by/books?id=_kn5c5dJmNUC&dq=church+slavonic++bulgarian+macedonian&source=gbs_navlinks_s">Indo-European Language and Culture: An Introduction</a>. — John Wiley & Sons, 2010. — С. 431. — 568 с.</span></span> </li> <li id="cite_note-17"><b><a href="#cite_ref-17">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Henrik Birnbaum, Jaan Puhvel.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.by/books?id=5pCBRsfJMv8C&dq=ocs+eastern+bulgarian+macedonian+language&source=gbs_navlinks_s">Ancient Indo-European Dialects: Proceedings</a>. — University of California Press, 1966. — С. 154. — 247 с.</span></span> </li> <li id="cite_note-sc-18"><b><a href="#cite_ref-sc_18-0">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Sussex/Cubberley.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.bg/books?id=G2bsJdYrwD4C&dq=Old+Church+Slavonic+eastern+bulgarian+macedonian&hl=ru&source=gbs_navlinks_s">The Slavic Languages</a>. — Cambridge University Press, 2006. — С. 64-65. — 638 с.</span></span> </li> <li id="cite_note-19"><b><a href="#cite_ref-19">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>И. И. Калиганов.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kroraina.com/knigi/is_ran/is_ran_4.html">Размышления о македонском «срезе» палеоболгаристики</a> // <i>Македония — проблемы истории и культуры</i>. — Институт славяноведения, РАН.</span></span> </li> <li id="cite_note-20"><b><a href="#cite_ref-20">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Alexander M. Schenker.</i> American contributions to the Tenth International Congress of Slavists. — Slavica. — Sofia: 1988. — С. 47. — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/0-89357-190-3" title="Спэцыяльныя:BookSources/0-89357-190-3">ISBN <span class="nowrap">0-89357-190-3</span></a></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><b><a href="#cite_ref-21">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Иван Микулчиќ.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kroraina.com/knigi/im3/im_6_1.htm">Средновековни градови и тврдини во Македонија</a>. — Скопје: Македонска академија на науките и уметностите. — С. 72.</span></span> </li> <li id="cite_note-22"><b><a href="#cite_ref-22">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>R. J. Crampton.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.bg/books?id=iL06AAAAIAAJ&dq=inauthor:">"R.+J.+Crampton"&hl=bg&source=gbs_navlinks_s A Short History of Modern Bulgaria</a>. — CUP Archive, 1987. — С. 5. — 221 с.</span></span> </li> </ol> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Вонкавыя_спасылкі"><span id=".D0.92.D0.BE.D0.BD.D0.BA.D0.B0.D0.B2.D1.8B.D1.8F_.D1.81.D0.BF.D0.B0.D1.81.D1.8B.D0.BB.D0.BA.D1.96"></span>Вонкавыя спасылкі</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=13" title="Рэдагаваць сэкцыю «Вонкавыя спасылкі»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=13" title="Правіць зыходнік раздзела: Вонкавыя спасылкі"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="metadata mbox-small" style="border:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); background-color:var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color:inherit;"> <tbody><tr> <td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Wikipedia-logo-en.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Wikipedia-logo-en.png/40px-Wikipedia-logo-en.png" decoding="async" width="40" height="46" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Wikipedia-logo-en.png/60px-Wikipedia-logo-en.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Wikipedia-logo-en.png/80px-Wikipedia-logo-en.png 2x" data-file-width="135" data-file-height="155" /></a></span></td> <td class="mbox-text" style=""> Вікіпэдыя мае <b>вэрсію</b><br /> <i><b><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/" class="extiw" title="cu:">стараславянскай мовай</a></b></i> </td> </tr> </tbody></table> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090917003440/http://www.utexas.edu/cola/centers/lrc/eieol/ocsol-0-X.html">Old Church Slavonic Online</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="ангельскай мовай">(анг.)</small></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.helsinki.fi/slaavilaiset/ccmh/">Corpus Cyrillo-Methodianum Helsingiense</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="ангельскай мовай">(анг.)</small></li></ul> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Славянскія_мовы" style="hlist;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r2346563">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-прагляд"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D1%91%D0%BD:%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Шаблён:Славянскія мовы"><abbr title="Праглядзець шаблён" style=";;background:transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none; padding:0;">п</abbr></a></li><li class="nv-абмеркаваньне"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5_%D1%88%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D1%91%D0%BD%D1%83:%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Абмеркаваньне шаблёну:Славянскія мовы"><abbr title="Абмеркаваць шаблён" style=";;background:transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none; padding:0;">а</abbr></a></li><li class="nv-рэдагаваць"><a class="external text" href="https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D1%91%D0%BD:%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B&action=edit"><abbr title="Рэдагаваць шаблён" style=";;background:transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none; padding:0;">р</abbr></a></li></ul></div><div id="Славянскія_мовы" style="font-size:110%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Славянскія мовы">Славянскія мовы</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Гісторыя</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D1%82%D0%B0-%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Прабалта-славянская мова">прабалта-славянская мова</a> †</li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Праславянская мова">праславянская мова</a> †</li> <li><a class="mw-selflink selflink">стараславянская мова</a> †</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Заходнеславянскія мовы">Заходнія</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="лехіцкія" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%85%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лехіцкія мовы (старонка не існуе)">лехіцкія</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Палабская мова">палабская</a> †</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%8B%D0%BB%D0%B5%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сылескі мова (старонка не існуе)">сылеская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Польская мова">польская</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Паморскія мовы (старонка не існуе)">паморскія</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%88%D1%83%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Кашубская мова">кашубская</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Славінская мова (старонка не існуе)">славінская</a> †</li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D1%83%D0%B6%D1%8B%D1%86%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Лужыцкія мовы">лужыцкія</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%85%D0%BD%D1%8F%D0%BB%D1%83%D0%B6%D1%8B%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Верхнялужыцкая мова">верхнялужыцкая</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D1%96%D0%B6%D0%BD%D1%8F%D0%BB%D1%83%D0%B6%D1%8B%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Ніжнялужыцкая мова">ніжнялужыцкая</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D0%A7%D1%8D%D1%81%D0%BA%D0%B0-%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%86%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Чэска-славацкія мовы">чэска-славацкія</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A7%D1%8D%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Чэская мова">чэская</a> <small>(<a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BD%D0%B0%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кнааніт (старонка не існуе)">кнааніт</a> †)</small></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Славацкая мова">славацкая</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%B4%D0%BD%D1%91%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Паўднёваславянскія мовы">Паўднёвыя</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">заходнія</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Славенская мова">славенская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%8D%D1%80%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Славянасэрбская мова">славянасэрбская</a> †</li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%8D%D1%80%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Сэрбскахарвацкая мова">сэрбскахарвацкая</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D1%8C%D0%BD%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Басьнійская мова">басьнійская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%8D%D1%80%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Сэрбская мова">сэрбская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Харвацкая мова">харвацкая</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Чарнагорская мова">чарнагорская</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">усходнія</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%9E%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Баўгарская мова">баўгарская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Македонская мова">македонская</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">стараславянская</a> †</li> <li><a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Царкоўнаславянская мова">царкоўнаславянская</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D0%A3%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Усходнеславянскія мовы">Усходнія</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Беларуская мова">беларуская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Расейская мова">расейская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Старабеларуская мова">старабеларуская</a> <small>(руская, літоўская)</small> †</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%8B%D1%82%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%9E%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D0%BA%D1%96_%D0%B4%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Старажытнанаўгародзкі дыялект (старонка не існуе)">старажытнанаўгародзкі дыялект</a> <small>(<a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%8B%D1%82%D0%BD%D0%B0%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B4%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Старажытнапскоўскі дыялект (старонка не існуе)">старажытнапскоўскі</a>)</small> †</li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%8B%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Старажытнаруская мова">старажытнаруская</a> †</li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%9E%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Стараўкраінская мова">стараўкраінская</a> <small>(руская)</small> †</li> <li><a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Украінская мова">украінская</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Зьмяшаныя і <a href="/wiki/%D0%9F%D1%96%D0%B4%D0%B6%D1%8B%D0%BD" title="Піджын">піджыны</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Балачка (старонка не існуе)">балачка</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8F%D1%85%D1%86%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кяхцінская мова (старонка не існуе)">кяхцінская</a> †</li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%88%D1%8D%D0%BC%D1%83" title="Панашэму">панашэму</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русенорск (старонка не існуе)">русенорск</a> †</li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B6%D1%8B%D0%BA" title="Суржык">суржык</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%8F%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Трасянка">трасянка</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A6%D1%8B%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B0-%D1%81%D1%8D%D1%80%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Цыгана-сэрбская мова (старонка не існуе)">цыгана-сэрбская</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BC%D1%96%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Славянскія мікрамовы">Мікрамовы</a><br />і асобныя дыялекты</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B0-%D0%B1%D0%B0%D1%9E%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Банацка-баўгарская мова">банацка-баўгарская мова</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%88%D1%87%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0-%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Градышчанска-харвацкая мова (старонка не існуе)">градышчанска-харвацкая мова</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Заходнепалеская мова">заходнепалеская мова</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B4%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82" title="Кайкаўскі дыялект">кайкаўскі дыялект</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8F%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ляская мова (старонка не існуе)">ляская мова</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BA%D1%96" title="Мараўскія гаворкі">мараўскія гаворкі</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0-%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Панонска-русінская мова">панонска-русінская мова</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D1%8D%D0%BA%D0%BC%D1%83%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0-%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Прэкмурска-славенская мова (старонка не існуе)">прэкмурска-славенская мова</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Русінская мова">русінская мова</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%8D%D0%B7%D1%8C%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D1%96%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рэзьянская мікрамова (старонка не існуе)">рэзьянская мікрамова</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Свая мова">свая мова</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%B0-%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Славяна-маліская мова (старонка не існуе)">славяна-маліская мова</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%86%D0%BA%D1%96_%D0%B4%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тарлацкі дыялект (старонка не існуе)">тарлацкі дыялект</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A3%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D1%96%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Усходнеславацкая мікрамова">усходнеславацкая мікрамова</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A6%D0%B5%D1%88%D1%8B%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B4%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Цешынскі дыялект (старонка не існуе)">цешынскі дыялект</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B4%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82" title="Чакаўскі дыялект">чакаўскі дыялект</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B4%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Штакаўскі дыялект (старонка не існуе)">штакаўскі дыялект</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%B3%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0-%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B4%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Эгейска-македонскія дыялекты (старонка не існуе)">эгейска-македонскія дыялекты</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D0%A8%D1%82%D1%83%D1%87%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Штучныя мовы">Штучныя мовы</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D0%B4%D0%BD%D1%8D%D0%B2%D1%96" title="Ліднэві">ліднэві</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Міжславянская мова">міжславянская мова</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%8D%D1%80%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Славянасэрбская мова">славянасэрбская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%96%D0%B1%D1%96%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Сібірская мова">сібірская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%AF%D0%B7%D1%8B%D1%87%D1%87%D0%B0" title="Язычча">язычча</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><small>† — <a href="/wiki/%D0%9C%D1%91%D1%80%D1%82%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Мёртвая мова">мовы, якія памерлі, падзяліліся або зьмяніліся</a></small></div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Атрымана з «<a dir="ltr" href="https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Стараславянская_мова&oldid=2288856">https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Стараславянская_мова&oldid=2288856</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%96" title="Спэцыяльныя:Катэгорыі">Катэгорыя</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Катэгорыя:Стараславянская мова">Стараславянская мова</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Схаваная катэгорыя: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B_%D0%B7_%D1%8D%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D1%8D%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BC%D1%96_%D0%B7%D1%8C_%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%8C%D0%B2%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BA,_%D1%8F%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%8E%D1%86%D1%8C_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D1%83" title="Катэгорыя:Вікіпэдыя:Артыкулы з элемэнтамі зь Вікізьвестак, якія патрабуюць перакладу">Вікіпэдыя:Артыкулы з элемэнтамі зь Вікізьвестак, якія патрабуюць перакладу</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Гэтая старонка апошні раз рэдагавалася 1 лютага 2022 году ў 10:59.</li> <li id="footer-info-copyright">Гэты тэкст даступны на ўмовах <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.be">ліцэнзіі Creative Commons Attribution/Share-Alike 4.0</a>; у асобных выпадках могуць ужывацца дадатковыя ўмовы. <span class="noprint">Глядзіце падрабязнасьці ва <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/be-tarask">Ўмовах выкарыстаньня</a>.</span><br />Wikipedia® — зарэгістраваны гандлёвы знак <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, некамэрцыйнай арганізацыі.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Палітыка прыватнасьці</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D1%80%D0%B0_%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8E">Пра Вікіпэдыю</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D0%B4%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%B0%D0%B4_%D0%B0%D0%B4%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%96">Адмова ад адказнасьці</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Кодэкс паводзінаў</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/be-tarask">Распрацоўнікі</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/be-tarask.wikipedia.org">Статыстыка</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Заява пра маркёр</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//be-tarask.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мабільная вэрсія</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-fr84h","wgBackendResponseTime":173,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.500","walltime":"0.647","ppvisitednodes":{"value":6930,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":113804,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":40036,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":24,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":13,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":16926,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":15,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 545.243 1 -total"," 57.01% 310.822 1 Шаблён:Інфармацыя_пра_мову"," 56.29% 306.916 1 Шаблён:Картка2"," 47.71% 260.148 1 Шаблён:Картка2/зьмест"," 43.44% 236.829 11 Шаблён:Вікізьвесткі"," 29.63% 161.549 65 Шаблён:Замена"," 23.38% 127.452 1 Шаблён:Крыніцы"," 19.31% 105.294 18 Шаблён:Кніга"," 11.56% 63.038 13 Шаблён:Лік"," 10.34% 56.384 3 Шаблён:Навігацыйная_табліца2"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.237","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6808927,"limit":52428800},"limitreport-logs":"Loaded datatype wikibase-item of P170 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P2341 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P1018 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P3823 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nGot title of Q14793 from label: «SIL International»\nLoaded datatype time of P8556 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P282 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype external-id of P218 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype external-id of P220 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-7d9797f5d-58vhw","timestamp":"20241119235216","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0421\u0442\u0430\u0440\u0430\u0441\u043b\u0430\u0432\u044f\u043d\u0441\u043a\u0430\u044f \u043c\u043e\u0432\u0430","url":"https:\/\/be-tarask.wikipedia.org\/wiki\/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q35499","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q35499","author":{"@type":"Organization","name":"\u0423\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a\u0456 \u043f\u0440\u0430\u0435\u043a\u0442\u0430\u045e \u0412\u0456\u043a\u0456\u043c\u0435\u0434\u044b\u044f"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2014-04-07T20:50:40Z","dateModified":"2022-02-01T07:59:19Z","headline":"\u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u043d\u044f\u0432\u0435\u0447\u043d\u0430\u044f \u0441\u043b\u0430\u0432\u044f\u043d\u0441\u043a\u0430\u044f \u043b\u0456\u0442\u0430\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u043d\u0430\u044f \u043c\u043e\u0432\u0430"}</script> </body> </html>