CINXE.COM

Matematisk modell – Wikipedia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="nb" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Matematisk modell – Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nowikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","januar","februar","mars","april","mai","juni","juli","august","september","oktober","november","desember"],"wgRequestId":"e92a42d5-066e-4ed2-9ba3-0b5d8003aad5","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Matematisk_modell","wgTitle":"Matematisk modell","wgCurRevisionId":22673694,"wgRevisionId":22673694,"wgArticleId":903805,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Artikler med autoritetsdatalenker fra Wikidata","Matematisk terminologi","Abstraksjon","Matematisk modellering"],"wgPageViewLanguage":"nb","wgPageContentLanguage":"nb","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Matematisk_modell","wgRelevantArticleId":903805,"wgTempUserName":null,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true, "wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nb","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nb"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q486902","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.InterProjectLinks":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready", "ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.math.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.UkensKonkurranse","ext.gadget.link-missing-label","ext.gadget.new-section","ext.gadget.superinterwiki","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns", "ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","oojs-ui.styles.icons-media","oojs-ui-core.icons"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nb&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nb&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nb&amp;modules=ext.gadget.InterProjectLinks&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nb&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.18"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Matematisk modell – Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//no.m.wikipedia.org/wiki/Matematisk_modell"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Rediger" href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nb)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//no.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://no.wikipedia.org/wiki/Matematisk_modell"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.no"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-mating" href="/w/index.php?title=Spesial:Siste_endringer&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Matematisk_modell rootpage-Matematisk_modell skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Hopp til innhold</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Nettsted"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Hovedmeny" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hovedmeny" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hovedmeny</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hovedmeny</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">flytt til sidefeltet</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">skjul</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigasjon </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Forside" title="Gå til hovedsiden [z]" accesskey="z"><span>Forside</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Spesial:Tilfeldig" title="Vis en tilfeldig side [x]" accesskey="x"><span>Tilfeldig side</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hjelp:Portal" title="Stedet for å få hjelp"><span>Hjelp</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Spesial:Siste_endringer" title="Liste over siste endringer på wikien. [r]" accesskey="r"><span>Siste endringer</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Spesial:Spesialsider"><span>Spesialsider</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-prosjekt" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-prosjekt" > <div class="vector-menu-heading"> Prosjekt </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Prosjektportal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal"><span>Prosjektportal</span></a></li><li id="n-bidra" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Bidra_til_Wikipedia"><span>Hvordan bidra?</span></a></li><li id="n-wikitreff" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wikitreff"><span>Wikitreff</span></a></li><li id="n-tinget" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tinget"><span>Tinget</span></a></li><li id="n-torget" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Torget"><span>Torget</span></a></li><li id="n-konkurranser" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Konkurranser"><span>Konkurranser</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Wikipedia" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Wikipedia" > <div class="vector-menu-heading"> Wikipedia </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-kontakt" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt"><span>Kontakt Wikipedia</span></a></li><li id="n-wmno" class="mw-list-item"><a href="https://www.wikimedia.no" rel="nofollow" title="Medlemsorganisasjon for wikipedianere"><span>Wikimedia Norge</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Forside" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-no.svg" width="121" height="14" style="width: 7.5625em; height: 0.875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Spesial:S%C3%B8k" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Søk i Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Søk</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Søk i Wikipedia" aria-label="Søk i Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Søk i Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spesial:Søk"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Søk</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Personlig"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Utseende"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Endre skriftstørrelse, bredde og farge på siden." > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Utseende" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Utseende</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=no.wikipedia.org&amp;uselang=nb" class=""><span>Doner</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Spesial:Opprett_konto&amp;returnto=Matematisk+modell" title="Du oppfordres til å opprette en konto og logge inn, men det er ikke obligatorisk" class=""><span>Opprett konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Spesial:Logg_inn&amp;returnto=Matematisk+modell" title="Du oppfordres til å logge inn, men det er ikke obligatorisk [o]" accesskey="o" class=""><span>Logg inn</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out user-links-collapsible-item" title="Flere alternativer" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Personlig" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Personlig</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Brukermeny" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=no.wikipedia.org&amp;uselang=nb"><span>Doner</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spesial:Opprett_konto&amp;returnto=Matematisk+modell" title="Du oppfordres til å opprette en konto og logge inn, men det er ikke obligatorisk"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Opprett konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spesial:Logg_inn&amp;returnto=Matematisk+modell" title="Du oppfordres til å logge inn, men det er ikke obligatorisk [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Logg inn</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Nettsted"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Innhold" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Innhold</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">flytt til sidefeltet</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">skjul</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">(Til toppen)</div> </a> </li> <li id="toc-Modellelementer" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Modellelementer"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Modellelementer</span> </div> </a> <ul id="toc-Modellelementer-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Modelleringsprosessen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Modelleringsprosessen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Modelleringsprosessen</span> </div> </a> <ul id="toc-Modelleringsprosessen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Modellkarakterisering" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Modellkarakterisering"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Modellkarakterisering</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Modellkarakterisering-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Vis/skjul underseksjonen Modellkarakterisering</span> </button> <ul id="toc-Modellkarakterisering-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Analytiske_og_numeriske_modeller" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Analytiske_og_numeriske_modeller"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Analytiske og numeriske modeller</span> </div> </a> <ul id="toc-Analytiske_og_numeriske_modeller-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Deterministiske_og_stokastiske_modeller" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Deterministiske_og_stokastiske_modeller"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Deterministiske og stokastiske modeller</span> </div> </a> <ul id="toc-Deterministiske_og_stokastiske_modeller-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lineære_og_ikke-lineære_modeller" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Lineære_og_ikke-lineære_modeller"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Lineære og ikke-lineære modeller</span> </div> </a> <ul id="toc-Lineære_og_ikke-lineære_modeller-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Statiske_og_dynamiske_modeller" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Statiske_og_dynamiske_modeller"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Statiske og dynamiske modeller</span> </div> </a> <ul id="toc-Statiske_og_dynamiske_modeller-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Stasjonære_og_ikke-stasjonære_modeller" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Stasjonære_og_ikke-stasjonære_modeller"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5</span> <span>Stasjonære og ikke-stasjonære modeller</span> </div> </a> <ul id="toc-Stasjonære_og_ikke-stasjonære_modeller-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Dimensjonsanalyse" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Dimensjonsanalyse"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Dimensjonsanalyse</span> </div> </a> <ul id="toc-Dimensjonsanalyse-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Eksempler_på_matematiske_modeller" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Eksempler_på_matematiske_modeller"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Eksempler på matematiske modeller</span> </div> </a> <ul id="toc-Eksempler_på_matematiske_modeller-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Referanser" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Referanser"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Referanser</span> </div> </a> <ul id="toc-Referanser-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Eksterne_lenker" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Eksterne_lenker"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Eksterne lenker</span> </div> </a> <ul id="toc-Eksterne_lenker-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Innhold" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Innholdsfortegnelse" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Vis/skjul innholdsfortegnelsen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Vis/skjul innholdsfortegnelsen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Matematisk modell</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Gå til en artikkel på et annet språk. Tilgjengelig på 56 språk" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-56" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">56 språk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Matematisk_modell" title="Matematisk modell – norsk nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Matematisk modell" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norsk nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Model_(matematik)" title="Model (matematik) – dansk" lang="da" hreflang="da" data-title="Model (matematik)" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="dansk" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Matematisk_modell" title="Matematisk modell – svensk" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Matematisk modell" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="svensk" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%85%D9%88%D8%B0%D8%AC_%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D9%8A" title="نموذج رياضي – arabisk" lang="ar" hreflang="ar" data-title="نموذج رياضي" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabisk" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Riyazi_modell%C9%99%C5%9Fdirm%C9%99" title="Riyazi modelləşdirmə – aserbajdsjansk" lang="az" hreflang="az" data-title="Riyazi modelləşdirmə" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="aserbajdsjansk" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BC%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BB" title="Математически модел – bulgarsk" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Математически модел" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgarsk" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Model_matem%C3%A0tic" title="Model matemàtic – katalansk" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Model matemàtic" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="katalansk" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%C4%83%D0%BB%D0%BB%C4%83_%D0%BC%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D1%8C" title="Математикăллă модель – tsjuvasjisk" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Математикăллă модель" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="tsjuvasjisk" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Matematick%C3%BD_model" title="Matematický model – tsjekkisk" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Matematický model" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="tsjekkisk" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Mathematisches_Modell" title="Mathematisches Modell – tysk" lang="de" hreflang="de" data-title="Mathematisches Modell" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="tysk" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Matemaatiline_mudel" title="Matemaatiline mudel – estisk" lang="et" hreflang="et" data-title="Matemaatiline mudel" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estisk" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mathematical_model" title="Mathematical model – engelsk" lang="en" hreflang="en" data-title="Mathematical model" data-language-autonym="English" data-language-local-name="engelsk" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Modelo_matem%C3%A1tico" title="Modelo matemático – spansk" lang="es" hreflang="es" data-title="Modelo matemático" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="spansk" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Matematika_modelo" title="Matematika modelo – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Matematika modelo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Eredu_matematiko" title="Eredu matematiko – baskisk" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Eredu matematiko" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskisk" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C" title="مدل ریاضی – persisk" lang="fa" hreflang="fa" data-title="مدل ریاضی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persisk" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Mod%C3%A8le_math%C3%A9matique" title="Modèle mathématique – fransk" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Modèle mathématique" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="fransk" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Samhail_mhatamaitici%C3%BAil" title="Samhail mhatamaiticiúil – irsk" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Samhail mhatamaiticiúil" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irsk" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Modelo_matem%C3%A1tico" title="Modelo matemático – galisisk" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Modelo matemático" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galisisk" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%88%98%ED%95%99%EC%A0%81_%EB%AA%A8%EB%8D%B8" title="수학적 모델 – koreansk" lang="ko" hreflang="ko" data-title="수학적 모델" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreansk" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%A9%D5%A5%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D5%B8%D5%A4%D5%A5%D5%AC" title="Մաթեմատիկական մոդել – armensk" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Մաթեմատիկական մոդել" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="armensk" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%A3%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%AF_%E0%A4%AE%E0%A5%89%E0%A4%A1%E0%A4%B2" title="गणितीय मॉडल – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="गणितीय मॉडल" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Matemati%C4%8Dki_model" title="Matematički model – kroatisk" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Matematički model" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="kroatisk" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Matematikala_modelo" title="Matematikala modelo – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Matematikala modelo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Model_matematika" title="Model matematika – indonesisk" lang="id" hreflang="id" data-title="Model matematika" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonesisk" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Modello_matematico" title="Modello matematico – italiensk" lang="it" hreflang="it" data-title="Modello matematico" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italiensk" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%95%D7%93%D7%9C_%D7%9E%D7%AA%D7%9E%D7%98%D7%99" title="מודל מתמטי – hebraisk" lang="he" hreflang="he" data-title="מודל מתמטי" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebraisk" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BC%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%B4%D0%B5%D1%83" title="Математикалық модельдеу – kasakhisk" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Математикалық модельдеу" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kasakhisk" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BB%81%E0%BA%9A%E0%BA%9A%E0%BA%88%E0%BA%B3%E0%BA%A5%E0%BA%AD%E0%BA%87%E0%BA%97%E0%BA%B2%E0%BA%87%E0%BA%84%E0%BA%B0%E0%BA%99%E0%BA%B4%E0%BA%94%E0%BA%AA%E0%BA%B2%E0%BA%94" title="ແບບຈຳລອງທາງຄະນິດສາດ – laotisk" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ແບບຈຳລອງທາງຄະນິດສາດ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="laotisk" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Matematinis_modelis" title="Matematinis modelis – litauisk" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Matematinis modelis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litauisk" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Matematikai_modell" title="Matematikai modell – ungarsk" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Matematikai modell" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="ungarsk" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Model_matematik" title="Model matematik – malayisk" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Model matematik" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malayisk" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%B7%D0%B0%D0%B3%D0%B2%D0%B0%D1%80" title="Математик загвар – mongolsk" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Математик загвар" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongolsk" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Wiskundig_model" title="Wiskundig model – nederlandsk" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Wiskundig model" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="nederlandsk" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%95%B0%E7%90%86%E3%83%A2%E3%83%87%E3%83%AB" title="数理モデル – japansk" lang="ja" hreflang="ja" data-title="数理モデル" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japansk" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Matematik_model" title="Matematik model – usbekisk" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Matematik model" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="usbekisk" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Modelowanie_matematyczne" title="Modelowanie matematyczne – polsk" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Modelowanie matematyczne" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polsk" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Modelo_(matem%C3%A1tica)" title="Modelo (matemática) – portugisisk" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Modelo (matemática)" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugisisk" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Matematikal%C4%B1q_modellestiriw" title="Matematikalıq modellestiriw – karakalpakisk" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Matematikalıq modellestiriw" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="karakalpakisk" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Modelare_matematic%C4%83" title="Modelare matematică – rumensk" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Modelare matematică" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumensk" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D1%8C" title="Математическая модель – russisk" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Математическая модель" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russisk" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Mathematical_model" title="Mathematical model – skotsk" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Mathematical model" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="skotsk" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Mathematical_model" title="Mathematical model – enkel engelsk" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Mathematical model" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="enkel engelsk" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Matematick%C3%BD_model" title="Matematický model – slovakisk" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Matematický model" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovakisk" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BC%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BB" title="Математички модел – serbisk" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Математички модел" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbisk" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Matemati%C4%8Dki_model" title="Matematički model – serbokroatisk" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Matematički model" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbokroatisk" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Matemaattinen_malli" title="Matemaattinen malli – finsk" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Matemaattinen malli" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finsk" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Modelong_matematikal" title="Modelong matematikal – tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Modelong matematikal" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AE%A3%E0%AE%BF%E0%AE%A4_%E0%AE%AE%E0%AE%BE%E0%AE%A4%E0%AE%BF%E0%AE%B0%E0%AE%BF" title="கணித மாதிரி – tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="கணித மாதிரி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%88%E0%B8%B3%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%93%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="แบบจำลองทางคณิตศาสตร์ – thai" lang="th" hreflang="th" data-title="แบบจำลองทางคณิตศาสตร์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Matematiksel_model" title="Matematiksel model – tyrkisk" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Matematiksel model" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="tyrkisk" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D0%BC%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D1%8C" title="Математична модель – ukrainsk" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Математична модель" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainsk" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D9%86%D9%85%D9%88%D9%86%DB%81" title="ریاضیاتی نمونہ – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ریاضیاتی نمونہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/M%C3%B4_h%C3%ACnh_to%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc" title="Mô hình toán học – vietnamesisk" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Mô hình toán học" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamesisk" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%95%B8%E5%AD%B8%E6%A8%A1%E5%9E%8B" title="數學模型 – kantonesisk" lang="yue" hreflang="yue" data-title="數學模型" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantonesisk" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%95%B0%E5%AD%A6%E6%A8%A1%E5%9E%8B" title="数学模型 – kinesisk" lang="zh" hreflang="zh" data-title="数学模型" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="kinesisk" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q486902#sitelinks-wikipedia" title="Rediger lenker til artikkelen på andre språk" class="wbc-editpage">Rediger lenker</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Navnerom"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Matematisk_modell" title="Vis innholdssiden [c]" accesskey="c"><span>Artikkel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Diskusjon:Matematisk_modell" rel="discussion" title="Diskusjon om innholdssiden [t]" accesskey="t"><span>Diskusjon</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Bytt språkvariant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">norsk bokmål</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Visninger"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Matematisk_modell"><span>Les</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;veaction=edit" title="Rediger siden [v]" accesskey="v"><span>Rediger</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;action=edit" title="Rediger kildekoden for denne siden [e]" accesskey="e"><span>Rediger kilde</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;action=history" title="Tidligere sideversjoner av denne siden [h]" accesskey="h"><span>Vis historikk</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sideverktøy"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Verktøy" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Verktøy</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Verktøy</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">flytt til sidefeltet</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">skjul</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Flere alternativer" > <div class="vector-menu-heading"> Handlinger </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Matematisk_modell"><span>Les</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;veaction=edit" title="Rediger siden [v]" accesskey="v"><span>Rediger</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;action=edit" title="Rediger kildekoden for denne siden [e]" accesskey="e"><span>Rediger kilde</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;action=history"><span>Vis historikk</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Generelt </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Spesial:Lenker_hit/Matematisk_modell" title="Liste over alle wikisider som lenker hit [j]" accesskey="j"><span>Lenker hit</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Spesial:Relaterte_endringer/Matematisk_modell" rel="nofollow" title="Siste endringer i sider som blir lenket fra denne siden [k]" accesskey="k"><span>Relaterte endringer</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=no" title="Last opp filer [u]" accesskey="u"><span>Last opp fil</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;oldid=22673694" title="Permanent lenke til denne versjonen av siden"><span>Permanent lenke</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;action=info" title="Mer informasjon om denne siden"><span>Sideinformasjon</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spesial:Siteringshjelp&amp;page=Matematisk_modell&amp;id=22673694&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informasjon om hvordan denne siden kan siteres"><span>Siter denne siden</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spesial:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fno.wikipedia.org%2Fwiki%2FMatematisk_modell"><span>Hent forkortet URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spesial:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fno.wikipedia.org%2Fwiki%2FMatematisk_modell"><span>Last ned QR-kode</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Skriv ut / eksporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spesial:DownloadAsPdf&amp;page=Matematisk_modell&amp;action=show-download-screen"><span>Last ned som PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;printable=yes" title="Utskriftsvennlig versjon av denne siden [p]" accesskey="p"><span>Utskriftsvennlig versjon</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> På andre prosjekter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Mathematical_models" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q486902" title="Lenke til koblet dataregisterelement [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-element</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sideverktøy"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Utseende"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Utseende</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">flytt til sidefeltet</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">skjul</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Fra Wikipedia, den frie encyklopedi</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nb" dir="ltr"><p>En <b>matematisk modell</b> er en <a href="/wiki/Modell_(vitenskap)" class="mw-redirect" title="Modell (vitenskap)">vitenskapelig modell</a> uttrykt i et formelt <a href="/wiki/Matematikk" title="Matematikk">matematisk</a> språk. En modell er et fragment av en matematisk teori som representerer en del av virkeligheten, for eksempel et fysisk system eller objekt.<sup id="cite_ref-COLLINS_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-COLLINS-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-SHIER_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-SHIER-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Fra en matematisk modell er en i stand til å trekke matematiske og kvantitative slutninger om fenomenet som studeres. Matematiske modeller brukes derfor i nær sagt alle former for vitenskap: naturvitenskap, samfunnsfag, medisin og musikk.<sup id="cite_ref-SIAM1_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-SIAM1-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Særlig er modeller i <a href="/wiki/Fysikk" title="Fysikk">fysikk</a> svært ofte uttrykt i et matematisk språk.<sup id="cite_ref-CH_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-CH-4"><span class="cite-bracket">&#91;</span>4<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Matematiske modeller studeres særskilt i <a href="/wiki/Anvendt_matematikk" title="Anvendt matematikk">anvendt matematikk</a>, en vitenskapsgren der en fokuserer på anvendelser av matematikk i andre fag. </p><p>I mange tilfeller kan en og samme matematiske modell fungere for mange ulike problemstillinger fra den virkelige verden. Dette kan gi mulighet til å overføre kjent teori til nye problemstillinger og til å sammenligne oppførsel til helt ulike systemer. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Modellelementer">Modellelementer</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Rediger avsnitt: Modellelementer" class="mw-editsection-visualeditor"><span>rediger</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;action=edit&amp;section=1" title="Rediger kildekoden til seksjonen Modellelementer"><span>rediger kilde</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En matematisk modell vil typisk bestå av et sett av matematiske relasjoner mellom objekter, definert for eksempel som <a href="/wiki/Ligning_(matematikk)" title="Ligning (matematikk)">ligninger</a>, <a href="/wiki/Ulikhet_(matematikk)" title="Ulikhet (matematikk)">ulikheter</a> og <a href="/wiki/Funksjon_(matematikk)" title="Funksjon (matematikk)">funksjoner</a>. Objektene kan være alle typer matematiske størrelser, som <a href="/wiki/Skalar" title="Skalar">skalarer</a>, <a href="/wiki/Vektor_(matematikk)" title="Vektor (matematikk)">vektorer</a>, <a href="/wiki/Matrise" title="Matrise">matriser</a>, <a href="/wiki/Tensor" title="Tensor">tensorer</a>, <a href="/wiki/Funksjon_(matematikk)" title="Funksjon (matematikk)">funksjoner</a>, <a href="/wiki/Sannsynlighetsfordeling" title="Sannsynlighetsfordeling">sannsynlighetsfordelinger</a> osv. </p><p>I mange modeller som ser på endringer i en eller flere størrelser spiller <a href="/wiki/Differensialligning" title="Differensialligning">differensialligninger</a> en viktig rolle, ligninger som beskriver sammenheng mellom en funksjon og endringer i denne. Endringer kan ofte være variasjoner i tid og rom, men kan også være et resultat av <a href="/wiki/Kausalitet" title="Kausalitet">kausalitet</a>, for eksempel at en endring i væsketrykket avhenger av en endring i temperaturen. </p><p>Tilstanden til systemet som studeres kan beskrives av et sett av <a href="/wiki/Variabel" title="Variabel">variable</a>, ofte karakterisert som <i>tilstandsvariable</i>. Mengden av verdier disse variablene kan ta kalles <i>tilstandsrommet</i> for systemet. En matematisk modell kan dermed beskrives som en formell struktur av tilstandsvariable. En modell blir ofte brukt til å finne tilstandsvariabler som ukjente i et ligningssystem. </p><p>I tillegg til tilstandsvariable vil en modell ofte inneholde modellkonstanter eller <a href="/wiki/Parameter" title="Parameter">parametre</a> som definerer systemet. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Modelleringsprosessen">Modelleringsprosessen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Rediger avsnitt: Modelleringsprosessen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>rediger</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;action=edit&amp;section=2" title="Rediger kildekoden til seksjonen Modelleringsprosessen"><span>rediger kilde</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Matematisk modellering som arbeidsprosess kan i seg selv beskrives med en idealisert modell, og to ulike modeller er her kalt <i>Modell A</i> og <i>Modell B</i>. </p><p>I <i>Model A</i> deler en prosessen inn i seks ulike steg:<sup id="cite_ref-SIAM1_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-SIAM1-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <ol><li>Identifikasjon: I det første steget må en identifisere at det er et problem som trenger løsning og beskrive problemstillingen. En må også bestemme seg for hva en ønsker å oppnå med en modell.</li> <li>Formulering: Problemet må bli gitt en matematisk formulering.</li> <li>Løsning: Den matematiske formuleringen er som oftest i form av en problemstilling som krever en løsning. Svært ofte vil en måtte nøye seg med en tilnærmet løsning.</li> <li>Beregning: En eksakt eller tilnærmet løsning vil ofte kreve en numerisk beregning, som oftest utført ved hjelp av en <a href="/wiki/Datamaskin" title="Datamaskin">datamaskin</a>.</li> <li>Kommunikasjon: I det siste steget må det beregnede svaret tolkes og kommuniseres til den eller de som trenger å kjenne resultatet.</li></ol> <p>En modellberegning utført på en datamaskin kalles gjerne en <a href="/wiki/Datasimulering" title="Datasimulering">simulering</a>. </p><p><i>Modell B</i> inneholder de samme stegene i en noe mer komprimert form:<sup id="cite_ref-SHIER_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-SHIER-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <ol><li>Formulering av problemet i den virkelige verden.</li> <li>Formulering av den matematiske modellen.</li> <li>Konstruksjon av en matematiske løsning.</li> <li>Tolking av den matematiske løsningen i den virkelige verden.</li></ol> <p>Både <i>Modell A</i> og <i>Modell B</i> framhever den iterative karakteren av modelleringsprosessen, der en ofte må gå fram og tilbake mellom ulike steg. Begge modeller understreker også betydningen av tolkning av de matematiske resultatene sett i relasjon til den opprinnelige problemstillingen. Verifikasjonsprosessen som må gjøres for å prøve ut gyldigheten til modellen, er en del av dette tolkningssteget. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Modellkarakterisering">Modellkarakterisering</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Rediger avsnitt: Modellkarakterisering" class="mw-editsection-visualeditor"><span>rediger</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;action=edit&amp;section=3" title="Rediger kildekoden til seksjonen Modellkarakterisering"><span>rediger kilde</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Matematiske modeller kan karakteriseres på svært mange forskjellige måter, og noen måter er skissert i det følgende avsnittet. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Analytiske_og_numeriske_modeller">Analytiske og numeriske modeller</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Rediger avsnitt: Analytiske og numeriske modeller" class="mw-editsection-visualeditor"><span>rediger</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;action=edit&amp;section=4" title="Rediger kildekoden til seksjonen Analytiske og numeriske modeller"><span>rediger kilde</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En <i>numerisk modell</i> er en modell som bruker verktøy fra <a href="/wiki/Numerisk_analyse" title="Numerisk analyse">numerisk analyse</a> til å finne tilnærmede løsninger til et sett av modelligninger. Løsninger av modelligningene i en numerisk modell vil være numeriske verdier eller <i>tall</i>. </p><p>I motsetning til dette er en <i>analytisk modell</i> en modell der løsningen er beskrevet som matematiske objekter forskjellig fra tall, vanligvis i form av <a href="/wiki/Analytisk_funksjon" title="Analytisk funksjon">analytiske funksjoner</a>. </p><p>En numerisk modell vil som oftest være basert på en analytisk modell. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Deterministiske_og_stokastiske_modeller">Deterministiske og stokastiske modeller</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Rediger avsnitt: Deterministiske og stokastiske modeller" class="mw-editsection-visualeditor"><span>rediger</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;action=edit&amp;section=5" title="Rediger kildekoden til seksjonen Deterministiske og stokastiske modeller"><span>rediger kilde</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En <i>stokastisk modell</i> er en <a href="/w/index.php?title=Statistisk_modell&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Statistisk modell (ikke skrevet ennå)">statistisk modell</a> som inkluderer element av tilfeldighet, slik at det ikke er mulig å predikere oppførselen til modellen eksakt. [[Stokastiske prosess]er brukes for å modellere endringer eller fordelinger i det som observeres. I en <a href="/wiki/Determinisme" title="Determinisme">deterministisk</a> modell er det ingen element av tilfeldighet. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Lineære_og_ikke-lineære_modeller"><span id="Line.C3.A6re_og_ikke-line.C3.A6re_modeller"></span>Lineære og ikke-lineære modeller</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Rediger avsnitt: Lineære og ikke-lineære modeller" class="mw-editsection-visualeditor"><span>rediger</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;action=edit&amp;section=6" title="Rediger kildekoden til seksjonen Lineære og ikke-lineære modeller"><span>rediger kilde</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En lineær modell er en modell der tilstandsvariablene inngår <a href="/wiki/Linearitet" title="Linearitet">lineært</a> i modellrelasjonene. Motsetningen er en ikke-lineær modell. Linearitet uttrykkes ofte som <a href="/wiki/Proporsjonalitet" title="Proporsjonalitet">proporsjonalitet</a>. </p><p>Et eksempel på en lineær modell for bølgeforplatning i en romdimensjon er gitt ved <a href="/wiki/B%C3%B8lgeligning" title="Bølgeligning">bølgeligningen</a> </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle u_{tt}-cu_{xx}=0}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>u</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>t</mi> <mi>t</mi> </mrow> </msub> <mo>&#x2212;<!-- − --></mo> <mi>c</mi> <msub> <mi>u</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>x</mi> <mi>x</mi> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <mn>0</mn> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle u_{tt}-cu_{xx}=0}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/4d11c384c08ace88428071d6f219af3a9995a88b" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:14.3ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle u_{tt}-cu_{xx}=0}" /></span></dd></dl> <p>En ikke-lineær modell for forplantning av [sjokkbølge]]r kan være basert på <a href="/w/index.php?title=Burgers%27_ligning&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Burgers&#39; ligning (ikke skrevet ennå)">Burgers' ligning</a>: </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle u_{t}-uu_{x}=0}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>u</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>t</mi> </mrow> </msub> <mo>&#x2212;<!-- − --></mo> <mi>u</mi> <msub> <mi>u</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>x</mi> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <mn>0</mn> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle u_{t}-uu_{x}=0}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/9007d8311a174f1f071ef5df5232f9e0e0efabd6" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:13.089ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle u_{t}-uu_{x}=0}" /></span></dd></dl> <p>En modell med differensialligninger kalles også <i>kvasilineær</i> dersom modellen er lineær i den høyeste-ordens-deriverte av den ukjente funksjonen.<sup id="cite_ref-TYN_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-TYN-5"><span class="cite-bracket">&#91;</span>5<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Statiske_og_dynamiske_modeller">Statiske og dynamiske modeller</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Rediger avsnitt: Statiske og dynamiske modeller" class="mw-editsection-visualeditor"><span>rediger</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;action=edit&amp;section=7" title="Rediger kildekoden til seksjonen Statiske og dynamiske modeller"><span>rediger kilde</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En <i>dynamisk</i> modell er en matematisk modell som involverer bevegelse. Motsetningen er en <i>statisk</i> modell, der ting er i likevekt. </p><p>I <a href="/wiki/Statikk" title="Statikk">statikk</a> studerer en forholdet mellom legemer i likevekt og i <a href="/wiki/Hydrostatikk" title="Hydrostatikk">hydrostatikk</a> forholdet mellom væsker i ro. <a href="/wiki/Hydrodynamikk" title="Hydrodynamikk">Hydrodynamikk</a> er et fagfelt der en bruker modeller for væsker i bevegelse. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Stasjonære_og_ikke-stasjonære_modeller"><span id="Stasjon.C3.A6re_og_ikke-stasjon.C3.A6re_modeller"></span>Stasjonære og ikke-stasjonære modeller</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Rediger avsnitt: Stasjonære og ikke-stasjonære modeller" class="mw-editsection-visualeditor"><span>rediger</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;action=edit&amp;section=8" title="Rediger kildekoden til seksjonen Stasjonære og ikke-stasjonære modeller"><span>rediger kilde</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>I en <i>stasjonær modell</i> forsøker en å representere noe som ikke endrer seg med tid, for eksempel fordi ting er i likevekt eller fordi bevegelsen ikke endrer seg med tiden. I en ikke-stasjonær modell vil tilstandsvariablene endre seg med tiden. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Dimensjonsanalyse">Dimensjonsanalyse</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Rediger avsnitt: Dimensjonsanalyse" class="mw-editsection-visualeditor"><span>rediger</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;action=edit&amp;section=9" title="Rediger kildekoden til seksjonen Dimensjonsanalyse"><span>rediger kilde</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>I <a href="/w/index.php?title=Dimensjonsanalyse&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Dimensjonsanalyse (ikke skrevet ennå)">dimensjonsanalyse</a> av en matematisk modell identifiseres grunnleggende dimensjoner til modellstørrelser relativt til grunnlegende størrelser som tid, lengde, temperatur og elektrisk ladning.<sup id="cite_ref-NORM_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-NORM-6"><span class="cite-bracket">&#91;</span>6<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> For eksempel er dimensjonen til <i>hastighet</i> med hensyn på lengde lik 1 og med hensyn på tid lik -1. Dimensjonseksponentene er heltall uten benevning som er uavhengige av måleenheter. Grunnleggende funksjoner som <a href="/wiki/Trigonometrisk_funksjon" title="Trigonometrisk funksjon">trigonometriske funksjoner</a> og <a href="/wiki/Eksponentialfunksjon" title="Eksponentialfunksjon">eksponentialfunksjonen</a> har dimensjon null og må ha argument med dimensjon null. </p><p>For et ligningsledd som består av flere størrelser kan en regne ut en totaleksponent ved å summere bidragene fra alle størrelsene som inngår. I en flerleddet ligning må alle leddene ha samme dimensjon. </p><p>Ved hjelp av dimensjonseksponentene kan en analysere en modell både for å se om det er konsistent og for å avklare relasjoner mellom størrelser i modellen. </p><p>Enhver fysikalsk ligning kan skaleres, slik at den bare inneholder dimensjonsløse størrelser. I tillegg til dimensjonsløse tilstandsvariable vil skalerte ligninger typisk inneholde fundamentale dimensjonsløse tall eller parametre, definert som kombinasjoner av fysiske, målbare størrelser. De dimensjonsløse tallene er ofte mål på forholdet mellom ulike faktorer som påvirker modellen, og tallene er svært viktige i all analyse av modellen. En rekke dimensjonsløse tall er definerte med standard navn og kjente eksempler er <a href="/wiki/Mach" title="Mach">Mach-tallet</a>, <a href="/w/index.php?title=P%C3%A9clet-tall&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Péclet-tall (ikke skrevet ennå)">Péclet-tallet</a>, <a href="/wiki/Reynoldstall" title="Reynoldstall">Reynoldstallet</a> og <a href="/wiki/Richardson-tallet" title="Richardson-tallet">Richardson-tallet</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Eksempler_på_matematiske_modeller"><span id="Eksempler_p.C3.A5_matematiske_modeller"></span>Eksempler på matematiske modeller</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Rediger avsnitt: Eksempler på matematiske modeller" class="mw-editsection-visualeditor"><span>rediger</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;action=edit&amp;section=10" title="Rediger kildekoden til seksjonen Eksempler på matematiske modeller"><span>rediger kilde</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Global_klimamodell" title="Global klimamodell">Global klimamodell</a></li> <li><a href="/wiki/MODAG" title="MODAG">MODAG</a>-modellen for norsk økonomi</li> <li><a href="/wiki/Numerisk_fluiddynamikk" title="Numerisk fluiddynamikk">Numerisk fluiddynamikk</a></li> <li><a href="/wiki/Numerisk_v%C3%A6rvarsling" title="Numerisk værvarsling">Numerisk værvarsling</a></li> <li><a href="/wiki/Reservoarsimulering" title="Reservoarsimulering">Reservoarsimulering</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Referanser">Referanser</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Rediger avsnitt: Referanser" class="mw-editsection-visualeditor"><span>rediger</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;action=edit&amp;section=11" title="Rediger kildekoden til seksjonen Referanser"><span>rediger kilde</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-COLLINS-1"><b><a href="#cite_ref-COLLINS_1-0">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation book">E.J.Borowski, J.M.Borwein (1989). <i>Dictionary of mathematics</i>. Glasgow: Collins. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Spesial:Bokkilder/0-00-434347-6" title="Spesial:Bokkilder/0-00-434347-6">0-00-434347-6</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fno.wikipedia.org%3AMatematisk+modell&amp;rft.au=E.J.Borowski%2C+J.M.Borwein&amp;rft.btitle=Dictionary+of+mathematics&amp;rft.date=1989&amp;rft.genre=book&amp;rft.isbn=0-00-434347-6&amp;rft.place=Glasgow&amp;rft.pub=Collins&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-SHIER-2"><b>^</b> <a href="#cite_ref-SHIER_2-0"><sup>a</sup></a> <a href="#cite_ref-SHIER_2-1"><sup>b</sup></a> <span class="reference-text"><cite class="citation book">D.R.Shier, K.T.Wallenius, red. (2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.no/books?id=kYZ8dXdgsloC&amp;printsec=frontcover&amp;hl=no#v=onepage&amp;q&amp;f=false"><i>Applied mathematical modelling: A multidisciplinary approach</i></a>. London: Chapmann&amp;Hall/CRC. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Spesial:Bokkilder/1-58488-048-1" title="Spesial:Bokkilder/1-58488-048-1">1-58488-048-1</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fno.wikipedia.org%3AMatematisk+modell&amp;rft.btitle=Applied+mathematical+modelling%3A+A+multidisciplinary+approach&amp;rft.date=2000&amp;rft.genre=book&amp;rft.isbn=1-58488-048-1&amp;rft.place=London&amp;rft.pub=Chapmann%26Hall%2FCRC&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.no%2Fbooks%3Fid%3DkYZ8dXdgsloC%26printsec%3Dfrontcover%26hl%3Dno%23v%3Donepage%26q%26f%3Dfalse&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-SIAM1-3"><b>^</b> <a href="#cite_ref-SIAM1_3-0"><sup>a</sup></a> <a href="#cite_ref-SIAM1_3-1"><sup>b</sup></a> <span class="reference-text"><cite class="citation book">M.S.Klamkin, red. (1987). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.no/books?id=QqIVL2F7_kUC&amp;printsec=frontcover&amp;hl=no#v=onepage&amp;q&amp;f=false"><i>Mathematical modelling: Classroom notes in applied mathematics</i></a>. SIAM. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Spesial:Bokkilder/0-89871-204-1" title="Spesial:Bokkilder/0-89871-204-1">0-89871-204-1</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fno.wikipedia.org%3AMatematisk+modell&amp;rft.btitle=Mathematical+modelling%3A+Classroom+notes+in+applied+mathematics&amp;rft.date=1987&amp;rft.genre=book&amp;rft.isbn=0-89871-204-1&amp;rft.pub=SIAM&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.no%2Fbooks%3Fid%3DQqIVL2F7_kUC%26printsec%3Dfrontcover%26hl%3Dno%23v%3Donepage%26q%26f%3Dfalse&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-CH-4"><b><a href="#cite_ref-CH_4-0">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation book">R.Courant, D.Hilbert (1924). <i>Methods of mathematical physics</i>. New York: Wiley. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Spesial:Bokkilder/978-0471504474" title="Spesial:Bokkilder/978-0471504474">978-0471504474</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fno.wikipedia.org%3AMatematisk+modell&amp;rft.au=R.Courant%2C+D.Hilbert&amp;rft.btitle=Methods+of+mathematical+physics&amp;rft.date=1924&amp;rft.genre=book&amp;rft.isbn=978-0471504474&amp;rft.place=New+York&amp;rft.pub=Wiley&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-TYN-5"><b><a href="#cite_ref-TYN_5-0">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation book">T.Myint-U (1973). <i>Partial differensial equations of mathematical physics</i>. New York: Elsevier. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Spesial:Bokkilder/0-444-00132-8" title="Spesial:Bokkilder/0-444-00132-8">0-444-00132-8</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fno.wikipedia.org%3AMatematisk+modell&amp;rft.au=T.Myint-U&amp;rft.btitle=Partial+differensial+equations+of+mathematical+physics&amp;rft.date=1973&amp;rft.genre=book&amp;rft.isbn=0-444-00132-8&amp;rft.place=New+York&amp;rft.pub=Elsevier&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-NORM-6"><b><a href="#cite_ref-NORM_6-0">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation book">K.B.Dysthe (1992). <i>Dimensjonsanalyse</i>. Tromsø: Universitetet i Tromsø. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Spesial:Bokkilder/82-90487-74-6" title="Spesial:Bokkilder/82-90487-74-6">82-90487-74-6</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fno.wikipedia.org%3AMatematisk+modell&amp;rft.au=K.B.Dysthe&amp;rft.btitle=Dimensjonsanalyse&amp;rft.date=1992&amp;rft.genre=book&amp;rft.isbn=82-90487-74-6&amp;rft.place=Troms%C3%B8&amp;rft.pub=Universitetet+i+Troms%C3%B8&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Eksterne_lenker">Eksterne lenker</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Rediger avsnitt: Eksterne lenker" class="mw-editsection-visualeditor"><span>rediger</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;action=edit&amp;section=12" title="Rediger kildekoden til seksjonen Eksterne lenker"><span>rediger kilde</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Konkurranser i matematisk modellering: </p> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://m3challenge.siam.org/">m3challenge.siam.org</a> MathWork's Math Modeling Challenge (engelsk). Besøkt 27. november 2019.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://immchallenge.org/">immchallenge.org</a> The International Mathematical Modeling Challenge (engelsk). Besøkt 27. november 2019.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.comap.com/undergraduate/contests/mcm/">www.comap.com</a> Mathematical Contest in Modeling (engelsk). Besøkt 27. november 2019.</li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r24994932">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r24994942">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd;color:black}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd;color:black}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf;color:black}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf;color:black}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff;color:black}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7;color:black}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent;color:black}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Oppslagsverk/autoritetsdata" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Oppslagsverk/autoritetsdata" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Hjelp:Autoritetsdata" title="Hjelp:Autoritetsdata">Oppslagsverk/autoritetsdata</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://snl.no/matematisk_modell">Store norske leksikon</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/science/mathematical-model">Encyclopædia Britannica</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/modelisation-mathematique/">Encyclopædia Universalis</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4114528-8">GND</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh85082124">LCCN</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11956771s">BNF</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11956771s">BNF (data)</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/01157664">NDL</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&amp;local_base=aut&amp;ccl_term=ica=ph543021">NKC</a></div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐8d5dddb68‐4wkr4 Cached time: 20250226185023 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.256 seconds Real time usage: 0.377 seconds Preprocessor visited node count: 1210/1000000 Post‐expand include size: 15490/2097152 bytes Template argument size: 757/2097152 bytes Highest expansion depth: 8/100 Expensive parser function count: 7/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 11331/5000000 bytes Lua time usage: 0.192/10.000 seconds Lua memory usage: 6134810/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 8/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 304.098 1 -total 77.55% 235.814 1 Mal:Autoritetsdata 28.34% 86.194 1 Mal:Navboks 26.96% 81.980 1 Mal:Navbox 20.66% 62.825 6 Mal:Kilde_bok --> <!-- Saved in parser cache with key nowiki:pcache:903805:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250226185023 and revision id 22673694. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Hentet fra «<a dir="ltr" href="https://no.wikipedia.org/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;oldid=22673694">https://no.wikipedia.org/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;oldid=22673694</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Kategori:Kategorier" title="Kategori:Kategorier">Kategorier</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Matematisk_terminologi" title="Kategori:Matematisk terminologi">Matematisk terminologi</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Abstraksjon" title="Kategori:Abstraksjon">Abstraksjon</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Matematisk_modellering" title="Kategori:Matematisk modellering">Matematisk modellering</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Skjult kategori: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Artikler_med_autoritetsdatalenker_fra_Wikidata" title="Kategori:Artikler med autoritetsdatalenker fra Wikidata">Artikler med autoritetsdatalenker fra Wikidata</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Denne siden ble sist redigert 14. jun. 2022 kl. 16:52.</li> <li id="footer-info-copyright">Innholdet er tilgjengelig under <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.no">Creative Commons-lisensen Navngivelse-DelPåSammeVilkår</a>, men ytterligere betingelser kan gjelde. Se <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">bruksvilkårene</a> for detaljer.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Personvern</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Om">Om Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Generelle_forbehold">Forbehold</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Atferdsnorm</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Utviklere</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/no.wikipedia.org">Statistikk</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Erklæring om informasjonskapsler</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//no.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Matematisk_modell&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobilvisning</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Søk</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Søk i Wikipedia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spesial:Søk"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Søk</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Innhold" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Vis/skjul innholdsfortegnelsen" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Vis/skjul innholdsfortegnelsen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Matematisk modell</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>56 språk</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Nytt emne</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-64b5bb4b79-stfnj","wgBackendResponseTime":176,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.256","walltime":"0.377","ppvisitednodes":{"value":1210,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":15490,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":757,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":8,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":7,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":11331,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":8,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 304.098 1 -total"," 77.55% 235.814 1 Mal:Autoritetsdata"," 28.34% 86.194 1 Mal:Navboks"," 26.96% 81.980 1 Mal:Navbox"," 20.66% 62.825 6 Mal:Kilde_bok"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.192","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6134810,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-8d5dddb68-4wkr4","timestamp":"20250226185023","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Matematisk modell","url":"https:\/\/no.wikipedia.org\/wiki\/Matematisk_modell","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q486902","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q486902","author":{"@type":"Organization","name":"Bidragsytere til Wikimedia-prosjektene"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2011-04-21T17:25:56Z","dateModified":"2022-06-14T15:52:54Z"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10