CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="ckb" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>خەتەنەکردنی کچان - ویکیپیدیا، ئینسایکڵۆپیدیای ئازاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )ckbwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9","٠\t١\t٢\t٣\t٤\t٥\t٦\t٧\t٨\t٩"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","کانوونی دووەم","شوبات","ئازار","نیسان","ئایار","حوزەیران","تەممووز","ئاب","ئەیلوول","تشرینی یەکەم","تشرینی دووەم","کانوونی یەکەم"],"wgRequestId":"55855307-f232-42ad-94dd-5d73598fc9bf","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"خەتەنەکردنی_کچان","wgTitle":"خەتەنەکردنی کچان","wgCurRevisionId":1354252,"wgRevisionId":1099617,"wgArticleId":177473,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["ئەو پەڕانەی ژێدەری عەرەبییان ھەیە (ar)","Webarchive template wayback links","ئەو پەڕانەی ژێدەری ئینگلیزییان ھەیە (en)", "ھەڵەکانی شێوازی سەرچاوەی ١: پارامەتری پشتگیرینەکراو","ئەو پەڕانەی ژێدەری فارسییان ھەیە (fa)","ھەموو وتارەکان بە بەستەرە دەرەکییە مردووەکان","Articles with invalid date parameter in template","ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو","ھەڵەکانی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕێکەوتەکان","Webarchive template warnings","وتارە ھەڵبژێردراوەکان","وتارەکان بە وەسف","وتارەکان بە دەقی زمانی ئینگلیزی","وتارەکانی ویکیپیدیا بە ناسراوەی GND","دەروازەی پزیشکی/وتارە پەیوەندیدارەکان","دەروازەی ژن/وتارە پەیوەندیدارەکان","دەروازەی یاسا/وتارە پەیوەندیدارەکان","دەروازەی مافەکانی مرۆڤ/وتارە پەیوەندیدارەکان", "ھەموو ئەو وتارانەی تووڵی دەروازەیان بەکارھێناوە","ئەو وتارانەی تووڵی دەروازە بە بەستەری سوورەوە بەکاردێنن","Pages using the WikiHiero extension","Pages using the JsonConfig extension","ئەو پەڕانەی ژێدەری ئینگلیزیی ئەمەریکایییان ھەیە (en-us)","وتارەکان بە بەستەرە دەرەکییە مردووەکان لە ئایاری ٢٠٢٢","ھەڵەکانی شێوازی سەرچاوەی ١: missing periodical","ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: PMC format","ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: unflagged free DOI","ڕەوانەکەرە ونەکان","Pages using Lang-xx templates","پزیشکی","توندوتیژی دژی ژنان","توندوتیژیەکان دژی ژنان لە ئەفریقا","توندوتیژیەکانی پەیوەندیدار بە جێندەر","ژنان", "توند و تیژی دژی ژنان لە ئاسیا"],"wgPageViewLanguage":"ckb","wgPageContentLanguage":"ckb","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"خەتەنەکردنی_کچان","wgRelevantArticleId":177473,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":1099617,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ckb","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"ckb"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":200000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage", "wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q208373","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgEditLatestRevision":true};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.wikihiero":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready", "ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.CommonsDirect","ext.gadget.cgiircbox","ext.gadget.markAdmins","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.defaultsummaries","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.gadget.NotifCountTitle","ext.gadget.autosign","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions", "wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ckb&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikihiero%2CwikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ckb&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ckb&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ckb&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c3/Campaign_road_sign_against_female_genital_mutilation_%28cropped%29_2.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="796"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c3/Campaign_road_sign_against_female_genital_mutilation_%28cropped%29_2.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="531"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Campaign_road_sign_against_female_genital_mutilation_%28cropped%29_2.jpg/640px-Campaign_road_sign_against_female_genital_mutilation_%28cropped%29_2.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="424"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="خەتەنەکردنی کچان - ویکیپیدیا، ئینسایکڵۆپیدیای ئازاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ckb.m.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="دەستکاری" href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکیپیدیا (ckb)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ckb.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ckb"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="فیدی Atom بۆ ویکیپیدیا" href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%AF%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86_%DA%AF%DB%86%DA%95%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DB%8C%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-خەتەنەکردنی_کچان rootpage-خەتەنەکردنی_کچان skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">بۆ ناوەڕۆک بازبدە</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="پێگە"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="پێڕستی سەرەکی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > پێڕستی سەرەکی </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">پێڕستی سەرەکی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">بخە لاتەنیشت</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">بشارەوە</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> ڕێدۆزی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B3%D8%AA%D9%BE%DB%8E%DA%A9" title="سەردانی پەڕەی سەرەکی بکە [z]" accesskey="z">دەستپێک</a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%DA%95%D9%88%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%95_%D8%A8%DB%95%D8%B1%D8%AF%DB%95%D9%88%D8%A7%D9%85%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="زانیاری پێشینە بەدەست بھێنە دەربارەی بۆنە ھەنووکەییەکان">ڕووداوە ھەنووکەیییەکان</a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%DA%BE%DB%95%DA%B5%DA%A9%DB%95%D9%88%D8%AA%D8%8C%D9%BE%DB%95%DA%95%DB%95%DB%8C_%D8%A8%DB%95_%DA%BE%DB%95%D8%B1%D9%85%DB%95%DA%A9%DB%8C" title="پەڕەیەک بە هەڵکەوت نیشان بدە [x]" accesskey="x">وتارێک بە ھەڵکەوت</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> ھەڵسوکەوت </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D9%85%DB%95%D8%AA%DB%8C:%D9%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%95%DB%86%DA%A9" title="شوێنی تێگەیشتن">یارمەتی</a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B3%DB%95%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%95%D8%AA">دەربارەی ویکیپیدیا</a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95%DB%8C_%DA%A9%DB%86%D9%85%DB%95%DA%B5%DA%AF%D8%A7" title="سەبارەت بە پڕۆژەکە، چی دەتوانی بکەیت، لە کوێ شتەکان بدۆزیتەوە">دەروازەی کۆمەڵگە</a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%AF%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86_%DA%AF%DB%86%DA%95%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DB%8C%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="لیستی دوایین گۆڕانکارییەکان لەم ویکییەدا [r]" accesskey="r">دوایین گۆڕانکارییەکان</a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%95%DB%8C%D9%88%DB%95%D9%86%D8%AF%DB%8C">پەڕەی پەیوەندی</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B3%D8%AA%D9%BE%DB%8E%DA%A9" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکیپیدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ckb.svg" style="width: 5.25em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="ئینسایکڵۆپیدیای ئازاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ckb.svg" width="83" height="17" style="width: 5.1875em; height: 1.0625em;"> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%DA%AF%DB%95%DA%95%D8%A7%D9%86" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="لە ویکیپیدیا بگەڕێ [f]" accesskey="f"> گەڕان </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="لە ویکیپیدیادا بگەڕێ" aria-label="لە ویکیپیدیادا بگەڕێ" autocapitalize="sentences" title="لە ویکیپیدیا بگەڕێ [f]" accesskey="f" id="searchInput" > </div> <input type="hidden" name="title" value="تایبەت:گەڕان"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">بگەڕێ</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ئامڕازە تاکەکەسییەکان"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ڕواڵەت"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ڕواڵەت" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > ڕواڵەت </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_ckb.wikipedia.org&uselang=ckb" class="">بەخشین بە ویکیپیدیا</a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%BE%DB%95%DA%98%D9%85%D8%A7%D8%B1&returnto=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" title="تۆ ھان دەدرێیت کە ھەژمارێک دروست بکەیت و بچیتە ژوورەوە، ئەمە سەرەکی نییە بەھەرحاڵ" class="">ھەژمار دروست بکە</a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%DA%86%D9%88%D9%88%D9%86%DB%95%DA%98%D9%88%D9%88%D8%B1%DB%95%D9%88%DB%95%DB%8C_%D8%A8%DB%95%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%BE%DB%8E%D9%86%DB%95%D8%B1&returnto=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" title="پێشنیارت پێدەکرێ بچیتە ژوورەوە؛ ھەرچەندە زۆرت لێناکرێ [o]" accesskey="o" class="">بچۆ ژوورەوە</a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="ھەڵبژاردەی زیاتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ئامڕازە تاکەکەسییەکان" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > ئامڕازە تاکەکەسییەکان </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_ckb.wikipedia.org&uselang=ckb">بەخشین بە ویکیپیدیا</a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%BE%DB%95%DA%98%D9%85%D8%A7%D8%B1&returnto=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" title="تۆ ھان دەدرێیت کە ھەژمارێک دروست بکەیت و بچیتە ژوورەوە، ئەمە سەرەکی نییە بەھەرحاڵ"> ھەژمار دروست بکە</a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%DA%86%D9%88%D9%88%D9%86%DB%95%DA%98%D9%88%D9%88%D8%B1%DB%95%D9%88%DB%95%DB%8C_%D8%A8%DB%95%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%BE%DB%8E%D9%86%DB%95%D8%B1&returnto=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" title="پێشنیارت پێدەکرێ بچیتە ژوورەوە؛ ھەرچەندە زۆرت لێناکرێ [o]" accesskey="o"> بچۆ ژوورەوە</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> ئەو پەڕانەی بۆ ئەو دەستکاریکەرانەن کە لەدەرەوەن <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%86" aria-label="زیاتر لەسەر دەستکاریکردن فێر بە">زیاتر فێر بە</a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%A8%DB%95%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DB%8C%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%D9%85" title="پێڕستی ئەو دەستکارییانەی لەم ناونیشانی ئای-پییەوە کراوە [y]" accesskey="y">بەشدارییەکان</a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D9%84%DB%8E%D8%AF%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85" title="لێدوان لەسەر دەستکارییەکان لەم ئایپی ئەدرەسەوە [n]" accesskey="n">لێدوان</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="پێگە"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="ناوەڕۆکەکان" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">ناوەڕۆکەکان</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">بخە لاتەنیشت</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">بشارەوە</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">دەستپێک</div> </a> </li> <li id="toc-ڕیشەسازی_وشەکە" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ڕیشەسازی_وشەکە"> <div class="vector-toc-text"> ١ ڕیشەسازی وشەکە </div> </a> <ul id="toc-ڕیشەسازی_وشەکە-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ڕێگا_و_ئامرازەکانی_خەتەنەکردن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ڕێگا_و_ئامرازەکانی_خەتەنەکردن"> <div class="vector-toc-text"> ٢ ڕێگا و ئامرازەکانی خەتەنەکردن </div> </a> <ul id="toc-ڕێگا_و_ئامرازەکانی_خەتەنەکردن-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پۆلینکردن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#پۆلینکردن"> <div class="vector-toc-text"> ٣ پۆلینکردن </div> </a> <button aria-controls="toc-پۆلینکردن-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> ژێربەشی پۆلینکردن بگۆڕە </button> <ul id="toc-پۆلینکردن-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-شێوازەکان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#شێوازەکان"> <div class="vector-toc-text"> ٣.١ شێوازەکان </div> </a> <ul id="toc-شێوازەکان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-شێوازی_یەکەم_و_دووەم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#شێوازی_یەکەم_و_دووەم"> <div class="vector-toc-text"> ٣.٢ شێوازی یەکەم و دووەم </div> </a> <ul id="toc-شێوازی_یەکەم_و_دووەم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-شێوازی_سێیەم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#شێوازی_سێیەم"> <div class="vector-toc-text"> ٣.٣ شێوازی سێیەم </div> </a> <ul id="toc-شێوازی_سێیەم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-شێوازی_چوارەم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#شێوازی_چوارەم"> <div class="vector-toc-text"> ٣.٤ شێوازی چوارەم </div> </a> <ul id="toc-شێوازی_چوارەم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-کاریگەرییە_لاوەکییەکان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#کاریگەرییە_لاوەکییەکان"> <div class="vector-toc-text"> ٤ کاریگەرییە لاوەکییەکان </div> </a> <button aria-controls="toc-کاریگەرییە_لاوەکییەکان-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> ژێربەشی کاریگەرییە لاوەکییەکان بگۆڕە </button> <ul id="toc-کاریگەرییە_لاوەکییەکان-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-کاریگەرییە_کورتخایەن_و_درێژخایەنەکان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#کاریگەرییە_کورتخایەن_و_درێژخایەنەکان"> <div class="vector-toc-text"> ٤.١ کاریگەرییە کورتخایەن و درێژخایەنەکان </div> </a> <ul id="toc-کاریگەرییە_کورتخایەن_و_درێژخایەنەکان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-وەچە_خستنەوە" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#وەچە_خستنەوە"> <div class="vector-toc-text"> ٤.٢ وەچە خستنەوە </div> </a> <ul id="toc-وەچە_خستنەوە-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کاریگەرییە_دەروونی_و_زایەندییەکان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#کاریگەرییە_دەروونی_و_زایەندییەکان"> <div class="vector-toc-text"> ٤.٣ کاریگەرییە دەروونی و زایەندییەکان </div> </a> <ul id="toc-کاریگەرییە_دەروونی_و_زایەندییەکان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-بەربڵاوی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#بەربڵاوی"> <div class="vector-toc-text"> ٥ بەربڵاوی </div> </a> <button aria-controls="toc-بەربڵاوی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> ژێربەشی بەربڵاوی بگۆڕە </button> <ul id="toc-بەربڵاوی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-بەپێی_ڕاپرسییە_خۆجێیییەکان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#بەپێی_ڕاپرسییە_خۆجێیییەکان"> <div class="vector-toc-text"> ٥.١ بەپێی ڕاپرسییە خۆجێیییەکان </div> </a> <ul id="toc-بەپێی_ڕاپرسییە_خۆجێیییەکان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-بەپێی_ئەو_وڵاتانەی_کە_خەتەنەکردن_تێیدا_بەردەوامە" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#بەپێی_ئەو_وڵاتانەی_کە_خەتەنەکردن_تێیدا_بەردەوامە"> <div class="vector-toc-text"> ٥.٢ بەپێی ئەو وڵاتانەی کە خەتەنەکردن تێیدا بەردەوامە </div> </a> <ul id="toc-بەپێی_ئەو_وڵاتانەی_کە_خەتەنەکردن_تێیدا_بەردەوامە-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-بەپێی_ئەو_وڵاتانەی_کە_خەتەنەکردن_بەرەو_کەمبوونەوە_دەبەن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#بەپێی_ئەو_وڵاتانەی_کە_خەتەنەکردن_بەرەو_کەمبوونەوە_دەبەن"> <div class="vector-toc-text"> ٥.٣ بەپێی ئەو وڵاتانەی کە خەتەنەکردن بەرەو کەمبوونەوە دەبەن </div> </a> <ul id="toc-بەپێی_ئەو_وڵاتانەی_کە_خەتەنەکردن_بەرەو_کەمبوونەوە_دەبەن-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-بەپێی_تەمەن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#بەپێی_تەمەن"> <div class="vector-toc-text"> ٥.٤ بەپێی تەمەن </div> </a> <ul id="toc-بەپێی_تەمەن-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-بەپێی_نەتەوەکان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#بەپێی_نەتەوەکان"> <div class="vector-toc-text"> ٥.٥ بەپێی نەتەوەکان </div> </a> <ul id="toc-بەپێی_نەتەوەکان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-بەپێی_ڕووبەری_شارستانی،_ئاستی_ئابووری_و_پەروەردەیی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#بەپێی_ڕووبەری_شارستانی،_ئاستی_ئابووری_و_پەروەردەیی"> <div class="vector-toc-text"> ٥.٦ بەپێی ڕووبەری شارستانی، ئاستی ئابووری و پەروەردەیی </div> </a> <ul id="toc-بەپێی_ڕووبەری_شارستانی،_ئاستی_ئابووری_و_پەروەردەیی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-بەپێی_شێوازی_خەتەنەکردن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#بەپێی_شێوازی_خەتەنەکردن"> <div class="vector-toc-text"> ٥.٧ بەپێی شێوازی خەتەنەکردن </div> </a> <ul id="toc-بەپێی_شێوازی_خەتەنەکردن-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-ھۆکارەکانی_خەتەنەکردن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ھۆکارەکانی_خەتەنەکردن"> <div class="vector-toc-text"> ٦ ھۆکارەکانی خەتەنەکردن </div> </a> <button aria-controls="toc-ھۆکارەکانی_خەتەنەکردن-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> ژێربەشی ھۆکارەکانی خەتەنەکردن بگۆڕە </button> <ul id="toc-ھۆکارەکانی_خەتەنەکردن-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-پشتیوانی_ژنان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پشتیوانی_ژنان"> <div class="vector-toc-text"> ٦.١ پشتیوانی ژنان </div> </a> <ul id="toc-پشتیوانی_ژنان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-خوو_و_ئاکاری_کۆمەڵایەتی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#خوو_و_ئاکاری_کۆمەڵایەتی"> <div class="vector-toc-text"> ٦.٢ خوو و ئاکاری کۆمەڵایەتی </div> </a> <ul id="toc-خوو_و_ئاکاری_کۆمەڵایەتی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نەزانی_و_نەخوێندەواری" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#نەزانی_و_نەخوێندەواری"> <div class="vector-toc-text"> ٦.٣ نەزانی و نەخوێندەواری </div> </a> <ul id="toc-نەزانی_و_نەخوێندەواری-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پاڵنەرە_ئاینییەکان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پاڵنەرە_ئاینییەکان"> <div class="vector-toc-text"> ٦.٤ پاڵنەرە ئاینییەکان </div> </a> <ul id="toc-پاڵنەرە_ئاینییەکان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-خەتەنەکردن_لە_ئایینەکاندا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#خەتەنەکردن_لە_ئایینەکاندا"> <div class="vector-toc-text"> ٧ خەتەنەکردن لە ئایینەکاندا </div> </a> <button aria-controls="toc-خەتەنەکردن_لە_ئایینەکاندا-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> ژێربەشی خەتەنەکردن لە ئایینەکاندا بگۆڕە </button> <ul id="toc-خەتەنەکردن_لە_ئایینەکاندا-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-لە_ئیسلامدا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#لە_ئیسلامدا"> <div class="vector-toc-text"> ٧.١ لە ئیسلامدا </div> </a> <ul id="toc-لە_ئیسلامدا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-لەناو_جولەکە_و_فەلان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#لەناو_جولەکە_و_فەلان"> <div class="vector-toc-text"> ٧.٢ لەناو جولەکە و فەلان </div> </a> <ul id="toc-لەناو_جولەکە_و_فەلان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-خەتەنەکردن_بە_درێژایی_مێژوو" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#خەتەنەکردن_بە_درێژایی_مێژوو"> <div class="vector-toc-text"> ٨ خەتەنەکردن بە درێژایی مێژوو </div> </a> <button aria-controls="toc-خەتەنەکردن_بە_درێژایی_مێژوو-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> ژێربەشی خەتەنەکردن بە درێژایی مێژوو بگۆڕە </button> <ul id="toc-خەتەنەکردن_بە_درێژایی_مێژوو-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-میسڕی_کۆن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#میسڕی_کۆن"> <div class="vector-toc-text"> ٨.١ میسڕی کۆن </div> </a> <ul id="toc-میسڕی_کۆن-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-عەرەب_پێش_ئیسلام" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#عەرەب_پێش_ئیسلام"> <div class="vector-toc-text"> ٨.٢ عەرەب پێش ئیسلام </div> </a> <ul id="toc-عەرەب_پێش_ئیسلام-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ئەورووپا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ئەورووپا"> <div class="vector-toc-text"> ٨.٣ ئەورووپا </div> </a> <ul id="toc-ئەورووپا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ویلایەتە_یەکگرتووەکانی_ئەمریکا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ویلایەتە_یەکگرتووەکانی_ئەمریکا"> <div class="vector-toc-text"> ٨.٤ ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا </div> </a> <ul id="toc-ویلایەتە_یەکگرتووەکانی_ئەمریکا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-لە_کوردستان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#لە_کوردستان"> <div class="vector-toc-text"> ٩ لە کوردستان </div> </a> <ul id="toc-لە_کوردستان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سەرچاوەکان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#سەرچاوەکان"> <div class="vector-toc-text"> ١٠ سەرچاوەکان </div> </a> <ul id="toc-سەرچاوەکان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-بەستەرە_دەرەکییەکان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#بەستەرە_دەرەکییەکان"> <div class="vector-toc-text"> ١١ بەستەرە دەرەکییەکان </div> </a> <ul id="toc-بەستەرە_دەرەکییەکان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="ناوەڕۆکەکان" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="خشتەی ناوەڕۆکەکان بگۆڕە" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > خشتەی ناوەڕۆکەکان بگۆڕە </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">خەتەنەکردنی کچان</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="بڕۆ بۆ وتارێک بە زمانێکی تر. بە ٩٤ زمان بەردەستە" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-94" aria-hidden="true" > ٩٤ زمان </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Sinetkirina_jinan" title="Sinetkirina jinan – کوردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Sinetkirina jinan" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کوردی" class="interlanguage-link-target">Kurdî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Sunet%C3%AA_c%C3%AAniyan" title="Sunetê cêniyan – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Sunetê cêniyan" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target">Zazaki</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Vroulike_genitale_verminking" title="Vroulike genitale verminking – ئەفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Vroulike genitale verminking" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="ئەفریکانس" class="interlanguage-link-target">Afrikaans</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="وتاری ھەڵبژێردراو"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%A7%D8%AB" title="ختان الإناث – عەرەبی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="ختان الإناث" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عەرەبی" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%B9%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A7%B0_%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%97_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A7%83%E0%A6%A4%E0%A6%95%E0%A7%B0%E0%A6%A3" title="মহিলাৰ যৌনাংগ বিকৃতকৰণ – ئاسامی" lang="as" hreflang="as" data-title="মহিলাৰ যৌনাংগ বিকৃতকৰণ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="ئاسامی" class="interlanguage-link-target">অসমীয়া</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Ablaci%C3%B3n_de_cl%C3%ADtoris" title="Ablación de clítoris – ئاستۆری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Ablación de clítoris" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="ئاستۆری" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Qad%C4%B1n_s%C3%BCnn%C9%99ti" title="Qadın sünnəti – ئازەربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Qadın sünnəti" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ئازەربایجانی" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%86_%DA%A9%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D8%B3%D9%85%D9%87" title="قادین لارین کین کسمه – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="قادین لارین کین کسمه" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target">تۆرکجه</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D1%87%D0%B0%D0%B5_%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5" title="Жаночае абразанне – بیلاڕووسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Жаночае абразанне" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بیلاڕووسی" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8F%D0%B7%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Женско обрязване – بۆلگاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Женско обрязване" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بۆلگاری" class="interlanguage-link-target">Български</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%96%E0%A7%8E%E0%A6%A8%E0%A6%BE" title="নারী খৎনা – بەنگلادێشی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="নারী খৎনা" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بەنگلادێشی" class="interlanguage-link-target">বাংলা</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Mac%27hagnerezh_reizhel_benel" title="Mac'hagnerezh reizhel benel – برێتونی" lang="br" hreflang="br" data-title="Mac'hagnerezh reizhel benel" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="برێتونی" class="interlanguage-link-target">Brezhoneg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Mutilaci%C3%B3_genital_femenina" title="Mutilació genital femenina – كاتالۆنی" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Mutilació genital femenina" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="كاتالۆنی" class="interlanguage-link-target">Català</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/%C5%BDensk%C3%A1_ob%C5%99%C3%ADzka" title="Ženská obřízka – چێکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Ženská obřízka" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چێکی" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Kvindelig_omsk%C3%A6ring" title="Kvindelig omskæring – دانماركی" lang="da" hreflang="da" data-title="Kvindelig omskæring" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانماركی" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Weibliche_Genitalverst%C3%BCmmelung" title="Weibliche Genitalverstümmelung – ئەڵمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Weibliche Genitalverstümmelung" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="ئەڵمانی" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BA%CF%81%CF%89%CF%84%CE%B7%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82_%CE%B3%CF%85%CE%BD%CE%B1%CE%B9%CE%BA%CE%B5%CE%AF%CF%89%CE%BD_%CE%B3%CE%B5%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD_%CE%BF%CF%81%CE%B3%CE%AC%CE%BD%CF%89%CE%BD" title="Ακρωτηριασμός γυναικείων γεννητικών οργάνων – یۆنانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Ακρωτηριασμός γυναικείων γεννητικών οργάνων" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یۆنانی" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="وتاری ھەڵبژێردراو"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Female_genital_mutilation" title="Female genital mutilation – ئینگلیزی" lang="en" hreflang="en" data-title="Female genital mutilation" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ئینگلیزی" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Virina_seksa_mutilado" title="Virina seksa mutilado – ئێسپیرانتۆ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Virina seksa mutilado" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="ئێسپیرانتۆ" class="interlanguage-link-target">Esperanto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Mutilaci%C3%B3n_genital_femenina" title="Mutilación genital femenina – ئیسپانی" lang="es" hreflang="es" data-title="Mutilación genital femenina" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="ئیسپانی" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Naiste_suguelundite_moonutamine" title="Naiste suguelundite moonutamine – ئیستۆنی" lang="et" hreflang="et" data-title="Naiste suguelundite moonutamine" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="ئیستۆنی" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Emakumeen_genitalen_mutilazio" title="Emakumeen genitalen mutilazio – باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Emakumeen genitalen mutilazio" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target">Euskara</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="وتاری باش"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D9%86_%D8%A2%D9%84%D8%AA_%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86%D9%87" title="بریدن آلت زنانه – فارسی" lang="fa" hreflang="fa" data-title="بریدن آلت زنانه" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="فارسی" class="interlanguage-link-target">فارسی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Naisen_sukupuolielinten_silpominen" title="Naisen sukupuolielinten silpominen – فینلەندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Naisen sukupuolielinten silpominen" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فینلەندی" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Mutilations_g%C3%A9nitales_f%C3%A9minines" title="Mutilations génitales féminines – فەرەنسی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Mutilations génitales féminines" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فەرەنسی" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Ciorr%C3%BA_ball_gini%C3%BAna_ban" title="Ciorrú ball giniúna ban – ئیرلەندی" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Ciorrú ball giniúna ban" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ئیرلەندی" class="interlanguage-link-target">Gaeilge</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Ablaci%C3%B3n_de_cl%C3%ADtoris" title="Ablación de clítoris – گالیسی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Ablación de clítoris" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسی" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%A4%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%80_%E0%AA%9C%E0%AA%A8%E0%AA%A8_%E0%AA%85%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%9B%E0%AB%87%E0%AA%A6%E0%AA%A8" title="સ્ત્રી જનન અંગછેદન – گوجاراتی" lang="gu" hreflang="gu" data-title="સ્ત્રી જનન અંગછેદન" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="گوجاراتی" class="interlanguage-link-target">ગુજરાતી</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gur mw-list-item"><a href="https://gur.wikipedia.org/wiki/Yabega_%C5%8Amaa_(Female_Circumcision_also_know_as_Female_Genital_Mutilation)" title="Yabega Ŋmaa (Female Circumcision also know as Female Genital Mutilation) – Frafra" lang="gur" hreflang="gur" data-title="Yabega Ŋmaa (Female Circumcision also know as Female Genital Mutilation)" data-language-autonym="Farefare" data-language-local-name="Frafra" class="interlanguage-link-target">Farefare</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%A9%D7%97%D7%AA%D7%AA_%D7%90%D7%99%D7%91%D7%A8_%D7%94%D7%9E%D7%99%D7%9F_%D7%94%D7%A0%D7%A9%D7%99" title="השחתת איבר המין הנשי – عیبری" lang="he" hreflang="he" data-title="השחתת איבר המין הנשי" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عیبری" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A4%BE_%E0%A4%9C%E0%A4%A8%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%97_%E0%A4%95%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%A8" title="महिला जननांग कर्तन – هیندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="महिला जननांग कर्तन" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هیندی" class="interlanguage-link-target">हिन्दी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/%C5%BDensko_obrezivanje" title="Žensko obrezivanje – كرواتی" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Žensko obrezivanje" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="كرواتی" class="interlanguage-link-target">Hrvatski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Fi_jenital_mutilasyon" title="Fi jenital mutilasyon – کریولی هائیتی" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Fi jenital mutilasyon" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="کریولی هائیتی" class="interlanguage-link-target">Kreyòl ayisyen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/N%C5%91i_nemi_szervek_megcsonk%C3%ADt%C3%A1sa" title="Női nemi szervek megcsonkítása – هەنگاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Női nemi szervek megcsonkítása" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="هەنگاری" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D6%81_%D5%A9%D5%AC%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Կանանց թլպատում – ئەرمەنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Կանանց թլպատում" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ئەرمەنی" class="interlanguage-link-target">Հայերեն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Mutilation_genital_feminin" title="Mutilation genital feminin – ئینترلینگووا" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Mutilation genital feminin" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="ئینترلینگووا" class="interlanguage-link-target">Interlingua</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="وتاری ھەڵبژێردراو"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Pemotongan_kelamin_perempuan" title="Pemotongan kelamin perempuan – ئیندۆنیزی" lang="id" hreflang="id" data-title="Pemotongan kelamin perempuan" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ئیندۆنیزی" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Ibe_nwaany%E1%BB%8B_ugwu" title="Ibe nwaanyị ugwu – ئیگبۆ" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Ibe nwaanyị ugwu" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="ئیگبۆ" class="interlanguage-link-target">Igbo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Mutilazioni_genitali_femminili" title="Mutilazioni genitali femminili – ئیتالی" lang="it" hreflang="it" data-title="Mutilazioni genitali femminili" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ئیتالی" class="interlanguage-link-target">Italiano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%A5%B3%E6%80%A7%E5%99%A8%E5%88%87%E9%99%A4" title="女性器切除 – ژاپۆنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="女性器切除" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپۆنی" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%90" title="ქალთა წინადაცვეთა – گۆرجستانی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ქალთა წინადაცვეთა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گۆرجستانی" class="interlanguage-link-target">ქართული</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AE%E0%B2%B9%E0%B2%BF%E0%B2%B3%E0%B3%86%E0%B2%AF_%E0%B2%9C%E0%B2%A8%E0%B2%A8%E0%B2%BE%E0%B2%82%E0%B2%97_%E0%B2%B9%E0%B2%B0%E0%B2%A3" title="ಮಹಿಳೆಯ ಜನನಾಂಗ ಹರಣ – کاننادا" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಮಹಿಳೆಯ ಜನನಾಂಗ ಹರಣ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="کاننادا" class="interlanguage-link-target">ಕನ್ನಡ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%97%AC%EC%84%B1_%EC%84%B1%EA%B8%B0_%EC%A0%88%EC%A0%9C" title="여성 성기 절제 – كۆری" lang="ko" hreflang="ko" data-title="여성 성기 절제" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="كۆری" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%8F%D0%BB%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%B6%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D1%81_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD_%D0%B6%D0%B0%D0%B1%D1%8B%D1%80%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BA%D0%B0%D0%BD_%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Аялдын жыныс органдарын жабыркаткан операциялар – كرگیزی" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Аялдын жыныс органдарын жабыркаткан операциялар" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="كرگیزی" class="interlanguage-link-target">Кыргызча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Mutilatio_genitalium_muliebrium" title="Mutilatio genitalium muliebrium – لاتینی" lang="la" hreflang="la" data-title="Mutilatio genitalium muliebrium" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتینی" class="interlanguage-link-target">Latina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Moter%C5%B3_lyties_organ%C5%B3_%C5%BEalojimas" title="Moterų lyties organų žalojimas – لیتوانی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Moterų lyties organų žalojimas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانی" class="interlanguage-link-target">Lietuvių</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Sievie%C5%A1u_apgraiz%C4%AB%C5%A1ana" title="Sieviešu apgraizīšana – لێتۆنی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Sieviešu apgraizīšana" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لێتۆنی" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/Sonnat_ka_or%C3%A8ng_bin%C3%A8%27" title="Sonnat ka orèng binè' – مادووری" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Sonnat ka orèng binè'" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="مادووری" class="interlanguage-link-target">Madhurâ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A4%BE_%E0%A4%AF%E0%A5%8C%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%97_%E0%A4%95%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%A8" title="महिला यौनाङ्ग कर्तन – مائیتیلی" lang="mai" hreflang="mai" data-title="महिला यौनाङ्ग कर्तन" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="مائیتیلی" class="interlanguage-link-target">मैथिली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B5%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5" title="Женско обрежување – ماكێدۆنی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Женско обрежување" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="ماكێدۆنی" class="interlanguage-link-target">Македонски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%80_%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%82%E0%B4%97%E0%B4%9B%E0%B5%87%E0%B4%A6%E0%B4%A8%E0%B4%82" title="സ്ത്രീ ലിംഗഛേദനം – مالایالام" lang="ml" hreflang="ml" data-title="സ്ത്രീ ലിംഗഛേദനം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالام" class="interlanguage-link-target">മലയാളം</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BC_%D0%B1%D1%8D%D0%BB%D1%8D%D0%B3_%D1%8D%D1%80%D1%85%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%B9_%D0%B7%D1%8D%D1%80%D1%8D%D0%BC%D0%B4%D1%8D%D0%B3%D0%BB%D1%8D%D0%BB%D1%82" title="Эм бэлэг эрхтний зэрэмдэглэлт – مەنگۆلی" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Эм бэлэг эрхтний зэрэмдэглэлт" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="مەنگۆلی" class="interlanguage-link-target">Монгол</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%AE%E0%A4%A7%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%9C%E0%A4%A8%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%97_%E0%A4%9B%E0%A5%87%E0%A4%A6%E0%A4%A8" title="स्त्रियांमधील जननांग छेदन – ماراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="स्त्रियांमधील जननांग छेदन" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="ماراتی" class="interlanguage-link-target">मराठी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Mutilasi_alat_kelamin_wanita" title="Mutilasi alat kelamin wanita – مالیزی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Mutilasi alat kelamin wanita" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالیزی" class="interlanguage-link-target">Bahasa Melayu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B8%E1%80%95%E1%80%BD%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%A1%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B9%E1%80%82%E1%80%AB_%E1%80%96%E1%80%BC%E1%80%90%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%96%E1%80%9A%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%BE%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%81%E1%80%BC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8_%E1%80%93%E1%80%9C%E1%80%B1%E1%80%B7" title="မမျိုးပွားအင်္ဂါ ဖြတ်တောက်ဖယ်ရှားခြင်း ဓလေ့ – میانماری" lang="my" hreflang="my" data-title="မမျိုးပွားအင်္ဂါ ဖြတ်တောက်ဖယ်ရှားခြင်း ဓလေ့" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="میانماری" class="interlanguage-link-target">မြန်မာဘာသာ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A4%BE_%E0%A4%AF%E0%A5%8C%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%97_%E0%A4%95%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%A8" title="महिला यौनाङ्ग कर्तन – نیپالی" lang="ne" hreflang="ne" data-title="महिला यौनाङ्ग कर्तन" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="نیپالی" class="interlanguage-link-target">नेपाली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Vrouwelijke_genitale_verminking" title="Vrouwelijke genitale verminking – هۆڵەندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Vrouwelijke genitale verminking" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هۆڵەندی" class="interlanguage-link-target">Nederlands</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Kj%C3%B8nnslemlesting" title="Kjønnslemlesting – نەرویژیی نینۆرسک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Kjønnslemlesting" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نەرویژیی نینۆرسک" class="interlanguage-link-target">Norsk nynorsk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Kvinnelig_omskj%C3%A6ring" title="Kvinnelig omskjæring – نەرویژیی بۆکمال" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Kvinnelig omskjæring" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نەرویژیی بۆکمال" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ny mw-list-item"><a href="https://ny.wikipedia.org/wiki/Mdulidwe_wa_amayi" title="Mdulidwe wa amayi – نیانجا" lang="ny" hreflang="ny" data-title="Mdulidwe wa amayi" data-language-autonym="Chi-Chewa" data-language-local-name="نیانجا" class="interlanguage-link-target">Chi-Chewa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AE%E0%AC%B9%E0%AC%BF%E0%AC%B3%E0%AC%BE_%E0%AC%AF%E0%AD%8C%E0%AC%A8%E0%AC%BE%E0%AC%99%E0%AD%8D%E0%AC%97_%E0%AC%9B%E0%AD%87%E0%AC%A6%E0%AC%A8" title="ମହିଳା ଯୌନାଙ୍ଗ ଛେଦନ – ئۆدیا" lang="or" hreflang="or" data-title="ମହିଳା ଯୌନାଙ୍ଗ ଛେଦନ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="ئۆدیا" class="interlanguage-link-target">ଓଡ଼ିଆ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%94%E0%A8%B0%E0%A8%A4_%E0%A8%9C%E0%A8%A3%E0%A8%A8_%E0%A8%85%E0%A9%B0%E0%A8%97_%E0%A8%95%E0%A9%B1%E0%A8%9F-%E0%A8%B5%E0%A9%B1%E0%A8%A2" title="ਔਰਤ ਜਣਨ ਅੰਗ ਕੱਟ-ਵੱਢ – پەنجابی" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਔਰਤ ਜਣਨ ਅੰਗ ਕੱਟ-ਵੱਢ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="پەنجابی" class="interlanguage-link-target">ਪੰਜਾਬੀ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Okaleczanie_%C5%BCe%C5%84skich_narz%C4%85d%C3%B3w_p%C5%82ciowych" title="Okaleczanie żeńskich narządów płciowych – پۆڵەندی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Okaleczanie żeńskich narządów płciowych" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="پۆڵەندی" class="interlanguage-link-target">Polski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AE%D8%AA%D9%86%DB%81" title="نسوانی ختنہ – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="نسوانی ختنہ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target">پنجابی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF_%DA%9A%DA%81%D9%88_%D8%AF_%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%84%D9%8A_%D8%A2%D9%84%DB%90_%D8%BA%D9%88%DA%85%D9%88%D9%84_%DB%8C%D8%A7_%D8%AE%D8%AA%D9%86%D9%87_%DA%A9%D9%88%D9%84" title="د ښځو د تناسلي آلې غوڅول یا ختنه کول – پەشتوو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="د ښځو د تناسلي آلې غوڅول یا ختنه کول" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پەشتوو" class="interlanguage-link-target">پښتو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Mutila%C3%A7%C3%A3o_genital_feminina" title="Mutilação genital feminina – پورتوگالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Mutilação genital feminina" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پورتوگالی" class="interlanguage-link-target">Português</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Mutilarea_genital%C4%83_la_femei" title="Mutilarea genitală la femei – ڕۆمانی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Mutilarea genitală la femei" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ڕۆمانی" class="interlanguage-link-target">Română</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B5%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Женское обрезание – ڕووسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Женское обрезание" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ڕووسی" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Gusiramura_igitsina_gore" title="Gusiramura igitsina gore – کینیارواندا" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Gusiramura igitsina gore" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="کینیارواندا" class="interlanguage-link-target">Ikinyarwanda</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Female_genital_mittlin" title="Female genital mittlin – سکۆتس" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Female genital mittlin" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="سکۆتس" class="interlanguage-link-target">Scots</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/%C5%BDensko_genitalno_saka%C4%87enje" title="Žensko genitalno sakaćenje – سێربۆكرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Žensko genitalno sakaćenje" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="سێربۆكرواتی" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%83%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B7%93_%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%A2%E0%B6%B1%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B6%82%E0%B6%9C_%E0%B6%A1%E0%B7%9A%E0%B6%AF%E0%B6%B1%E0%B6%BA" title="ස්ත්‍රී ප්‍රජනකාංග ඡේදනය – سینهالی" lang="si" hreflang="si" data-title="ස්ත්‍රී ප්‍රජනකාංග ඡේදනය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="سینهالی" class="interlanguage-link-target">සිංහල</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Female_genital_mutilation" title="Female genital mutilation – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Female genital mutilation" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/%C5%BDensk%C3%A1_obriezka" title="Ženská obriezka – سلۆڤاكی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Ženská obriezka" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="سلۆڤاكی" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Mutilacija_%C5%BEenskih_genitalij" title="Mutilacija ženskih genitalij – سلۆڤێنی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Mutilacija ženskih genitalij" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="سلۆڤێنی" class="interlanguage-link-target">Slovenščina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Kuchekwa_kwenhengo_yemunhukadzi" title="Kuchekwa kwenhengo yemunhukadzi – شۆنا" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Kuchekwa kwenhengo yemunhukadzi" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="شۆنا" class="interlanguage-link-target">ChiShona</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Gudniinka_Fircooniga" title="Gudniinka Fircooniga – سۆمالی" lang="so" hreflang="so" data-title="Gudniinka Fircooniga" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="سۆمالی" class="interlanguage-link-target">Soomaaliga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Gjymtimi_gjenital_fem%C3%ABror" title="Gjymtimi gjenital femëror – ئەڵبانی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Gjymtimi gjenital femëror" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="ئەڵبانی" class="interlanguage-link-target">Shqip</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%BE_%D1%81%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%9B%D0%B5%D1%9A%D0%B5_%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Генитално сакаћење жена – سربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Генитално сакаћење жена" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="سربی" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://ss.wikipedia.org/wiki/Tilondza_esitfweni_samake_sangasese" title="Tilondza esitfweni samake sangasese – سواتی" lang="ss" hreflang="ss" data-title="Tilondza esitfweni samake sangasese" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="سواتی" class="interlanguage-link-target">SiSwati</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/Ho_bolotsa_basadi" title="Ho bolotsa basadi – سۆتۆی باشوور" lang="st" hreflang="st" data-title="Ho bolotsa basadi" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="سۆتۆی باشوور" class="interlanguage-link-target">Sesotho</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="recommended article"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Kvinnlig_k%C3%B6nsstympning" title="Kvinnlig könsstympning – سویدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Kvinnlig könsstympning" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سویدی" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukeketaji" title="Ukeketaji – سواهیلی" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Ukeketaji" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="سواهیلی" class="interlanguage-link-target">Kiswahili</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AF%86%E0%AE%A3%E0%AF%8D_%E0%AE%89%E0%AE%B1%E0%AF%81%E0%AE%AA%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AF%81_%E0%AE%9A%E0%AE%BF%E0%AE%A4%E0%AF%88%E0%AE%AA%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AF%81" title="பெண் உறுப்பு சிதைப்பு – تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="பெண் உறுப்பு சிதைப்பு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target">தமிழ்</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Pagtutuli_ng_babae" title="Pagtutuli ng babae – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Pagtutuli ng babae" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target">Tagalog</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Kad%C4%B1n_s%C3%BCnneti" title="Kadın sünneti – تورکی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Kadın sünneti" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="تورکی" class="interlanguage-link-target">Türkçe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tw mw-list-item"><a href="https://tw.wikipedia.org/wiki/%C6%86bea_awode_s%C9%9Be" title="Ɔbea awode sɛe – توی" lang="tw" hreflang="tw" data-title="Ɔbea awode sɛe" data-language-autonym="Twi" data-language-local-name="توی" class="interlanguage-link-target">Twi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D1%96%D0%BD%D0%BE%D1%87%D0%B5_%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%96%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8F" title="Жіноче обрізання – ئۆكراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Жіноче обрізання" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ئۆكراینی" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AE%D8%AA%D9%86%DB%81" title="نسوانی ختنہ – ئۆردوو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="نسوانی ختنہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ئۆردوو" class="interlanguage-link-target">اردو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Ayollar_xatnasi" title="Ayollar xatnasi – ئوزبەکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Ayollar xatnasi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ئوزبەکی" class="interlanguage-link-target">Oʻzbekcha / ўзбекча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/C%E1%BA%AFt_%C3%A2m_v%E1%BA%ADt" title="Cắt âm vật – ڤیەتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Cắt âm vật" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ڤیەتنامی" class="interlanguage-link-target">Tiếng Việt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%AE%8B%E5%89%B2%E5%A5%B3%E6%80%A7%E7%94%9F%E6%AE%96%E5%99%A8" title="残割女性生殖器 – Wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="残割女性生殖器" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wu" class="interlanguage-link-target">吴语</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%AE%8B%E5%89%B2%E5%A5%B3%E6%80%A7%E7%94%9F%E6%AE%96%E5%99%A8" title="残割女性生殖器 – چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="残割女性生殖器" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target">中文</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%AE%98%E5%89%B2%E5%A5%B3%E9%99%B0" title="殘割女陰 – کانتۆنی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="殘割女陰" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتۆنی" class="interlanguage-link-target">粵語</a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q208373#sitelinks-wikipedia" title="بەستەرەکانی نێوانویکی دەستکاری بکە" class="wbc-editpage">دەستکاریی گرێدانەکان</a></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="شوێنناوەکان"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" title="بینینی پەڕەی ناوەڕۆک [c]" accesskey="c">وتار</a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%8E%DA%98:%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" rel="discussion" title="وتووێژ سەبارەت بە پەڕەی ناوەڕۆک [t]" accesskey="t">وتووێژ</a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >کوردی </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بینینەکان"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&stable=1">خوێندنەوە</a></li><li id="ca-current" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&stable=0&redirect=no" title="ئەم پەڕەیە بە گۆڕانکارییە ھەڵواسراوەکانەوە ببینە [v]" accesskey="v">گۆڕانکارییە ھەڵواسراوەکان</a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="//ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit" title="کۆدی سەرچاوەی ئەم پەڕەیە دەستکاری بکە [e]" accesskey="e">دەستکاری</a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=history" title="وەشانەکانی پێشووی ئەم پەڕەیە [h]" accesskey="h">مێژوو</a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ئامرازەکانی پەڕە"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ئامرازەکان" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >ئامرازەکان </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ئامرازەکان</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">بخە لاتەنیشت</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">بشارەوە</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> کردەوەکان </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&stable=1">خوێندنەوە</a></li><li id="ca-more-current" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&stable=0&redirect=no">گۆڕانکارییە ھەڵواسراوەکان</a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="//ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit" title="کۆدی سەرچاوەی ئەم پەڕەیە دەستکاری بکە [e]" accesskey="e">دەستکاری</a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=history">مێژوو</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> گشتی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%DA%86%DB%8C_%D8%A8%DB%95%D8%B3%D8%AA%DB%95%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%95_%D8%A8%DB%8E%D8%B1%DB%95/%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" title="پێڕستی ھەموو پەڕەکانی ویکی کە بەستەر دراون بۆ ئێرە [j]" accesskey="j">بەستەرەکان بە ئێرەوە</a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:RecentChangesLinked/%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" rel="nofollow" title="دوایین گۆڕانکارییەکان لەو پەڕانە کە بەگرەوە گرێ دراون [k]" accesskey="k">گۆڕانکارییە پەیوەندیدارەکان</a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=ckb" title="پەڕگەکان بار بکە [u]" accesskey="u">پەڕگەیەک بار بکە</a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D9%BE%DB%95%DA%95%DB%95_%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پێڕستی ھەموو پەڕە تایبەتەکان [q]" accesskey="q">پەڕە تایبەتەکان</a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&oldid=1099617" title="بەستەری ھەمیشەیی بۆ ئەم پێداچوونەوەیەی ئەم پەڕەیە">بەستەری ھەمیشەیی</a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=info" title="زانیاری زیاتر لەبارەی ئەم پەڕەیەوە">زانیاریی پەڕە</a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:CiteThisPage&page=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&id=1099617&wpFormIdentifier=titleform" title="زانیاری سەبارەت بە چۆنیەتیی بە ژێدەر کردنی ئەم پەڕە">ئەم پەڕەیە بکە بە ژێدەر</a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fckb.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AE%25DB%2595%25D8%25AA%25DB%2595%25D9%2586%25DB%2595%25DA%25A9%25D8%25B1%25D8%25AF%25D9%2586%25DB%258C_%25DA%25A9%25DA%2586%25D8%25A7%25D9%2586">بەستەری کورتکراوە بەدەست بێنە</a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:QrCode&url=https%3A%2F%2Fckb.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AE%25DB%2595%25D8%25AA%25DB%2595%25D9%2586%25DB%2595%25DA%25A9%25D8%25B1%25D8%25AF%25D9%2586%25DB%258C_%25DA%25A9%25DA%2586%25D8%25A7%25D9%2586">کۆدی کیوئاڕ داگرە</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> چاپکردن/ھەناردەکردن </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86">دروستکردنی کتێبێک</a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&printable=yes" title="وەشانی چاپی ئەم پەڕەیە [p]" accesskey="p">وەشانی ئامادەی چاپ</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> لە پڕۆژەکانی تر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Female_genital_mutilation" hreflang="en">ویکیمیدیا کۆمنز</a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q208373" title="بەستەر بۆ بەندی خەزێنەی دراوەی پەیوەندیدار [g]" accesskey="g">بەندی ویکیدراوە</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ئامرازەکانی پەڕە"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ڕواڵەت"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ڕواڵەت</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">بخە لاتەنیشت</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">بشارەوە</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-featured-star" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95_%DA%BE%DB%95%DA%B5%D8%A8%DA%98%DB%8E%D8%B1%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="ئەمە وتارێکی ھەڵبژێردراوە. بۆ زانیاریی زیادتر کرتە لێرە بکە."><img alt="ئەمە وتارێکی ھەڵبژێردراوە. بۆ زانیاریی زیادتر کرتە لێرە بکە." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Cscr-featured1.png/20px-Cscr-featured1.png" decoding="async" width="20" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Cscr-featured1.png/30px-Cscr-featured1.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Cscr-featured1.png/40px-Cscr-featured1.png 2x" data-file-width="462" data-file-height="438" /></a></div></div> <div id="mw-indicator-indicator-fr-review-status" class="mw-indicator"><indicator name="fr-review-status" class="mw-fr-review-status-indicator" id="mw-fr-revision-toggle">Checked</indicator></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><div id="mw-fr-revision-messages"><div id="mw-fr-revision-details" class="mw-fr-revision-details-dialog" style="display:none;"><div tabindex="0"></div><div class="cdx-dialog cdx-dialog--horizontal-actions"><header class="cdx-dialog__header cdx-dialog__header--default"><div class="cdx-dialog__header__title-group"><h2 class="cdx-dialog__header__title">Page version status</h2>ئەمە وەشانێکی تاوتوێ‌کراوی ئەم پەڕەیەیە</div><button class="cdx-button cdx-button--action-default cdx-button--weight-quiet
							cdx-button--size-medium cdx-button--icon-only cdx-dialog__header__close-button" aria-label="Close" onclick="document.getElementById("mw-fr-revision-details").style.display = "none";" type="submit"></button></header><div class="cdx-dialog__body">ئەمە <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%DA%AF%DB%86%DA%95%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DB%8C_%DA%BE%DB%95%DA%B5%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%88" title="ویکیپیدیا:گۆڕانکاریی ھەڵواسراو">وەشانی جێگرتووە</a>، لە ‏١٨ی ئابی ٢٠٢٣دا <a class="external text" href="https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D9%84%DB%86%DA%AF&type=review&page=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:Badtitle/Message">تاوتوێ کراوە</a>. <a class="external text" href="https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:Badtitle/Message&oldid=1099617&diff=cur">٨ گۆڕانکاریی ھەڵواسراو</a> چاوەڕێی بەسەرداچوونەوەن.</div></div><div tabindex="0"></div></div></div></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="ckb" dir="rtl"> <div class="" style="background-color:#f9f9f9;padding:0px 15px"> <a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Disambig_RTL.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Disambig_RTL.svg/25px-Disambig_RTL.svg.png" decoding="async" width="25" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Disambig_RTL.svg/38px-Disambig_RTL.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Disambig_RTL.svg/50px-Disambig_RTL.svg.png 2x" data-file-width="220" data-file-height="168" /></a>  ئەم وتارە سەبارەت بە خەتەنەکردنی کچان نووسراوە. بۆ بینینی وتارە هاوشێوەکان بڕوانە <a href="/wiki/%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95_(%DA%95%D9%88%D9%88%D9%86%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%95%D9%88%DB%95)" class="mw-disambig" title="خەتەنە (ڕوونکردنەوە)">خەتەنە (ڕوونکردنەوە)</a>.</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1031708">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-left:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">«FGM» ڕەوانەکەری ئێرەن. بۆ بەکارھێنانەکانی تر، بڕوانە <a href="/wiki/FGM" class="mw-disambig" title="FGM">FGM</a>.</div> <div class="shortdescription nomobile noexcerpt noprint searchaux" style="display:none">نەریتێکی کلتووریی جێی مشتومڕ<a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:SHORTDESC:%D9%86%DB%95%D8%B1%DB%8C%D8%AA%DB%8E%DA%A9%DB%8C_%DA%A9%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%88%D8%B1%DB%8C%DB%8C_%D8%AC%DB%8E%DB%8C_%D9%85%D8%B4%D8%AA%D9%88%D9%85%DA%95&action=edit&redlink=1" class="new" title="داڕێژە:SHORTDESC:نەریتێکی کلتووریی جێی مشتومڕ (ئەم پەڕەیە نییە)">داڕێژە:SHORTDESC:نەریتێکی کلتووریی جێی مشتومڕ</a></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1099443">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .infobox-header,.mw-parser-output .infobox-subheader,.mw-parser-output .infobox-above,.mw-parser-output .infobox-title,.mw-parser-output .infobox-image,.mw-parser-output .infobox-full-data,.mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox"><tbody><tr><td colspan="2" class="infobox-image"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Campaign_road_sign_against_female_genital_mutilation_(cropped)_2.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Billboard with surgical tools covered by a red X. Sign reads: STOP FEMALE CIRCUMCISION. IT IS DANGEROUS TO WOMEN'S HEALTH. FAMILY PLANNING ASSOCIATION OF UGANDA" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Campaign_road_sign_against_female_genital_mutilation_%28cropped%29_2.jpg/300px-Campaign_road_sign_against_female_genital_mutilation_%28cropped%29_2.jpg" decoding="async" width="300" height="199" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Campaign_road_sign_against_female_genital_mutilation_%28cropped%29_2.jpg/450px-Campaign_road_sign_against_female_genital_mutilation_%28cropped%29_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Campaign_road_sign_against_female_genital_mutilation_%28cropped%29_2.jpg/600px-Campaign_road_sign_against_female_genital_mutilation_%28cropped%29_2.jpg 2x" data-file-width="787" data-file-height="522" /></a><div class="infobox-caption">ڕیکلامێکی سەرشەقام لە <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%BE%DA%86%DB%86%D8%B1%D9%88%D8%A7" title="کاپچۆروا">کاپچۆروا</a>، <a href="/wiki/%D8%A6%D9%88%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7" title="ئووگاندا">ئووگاندا</a>، ٢٠٠٤</div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">پێناسە</th><td class="infobox-data">«ھەر پرۆسەیەک کە بەشێک یان کۆی لاچوونی ئەندامی زاوزێی مێینەی تێدا بێت بەبێ ھۆکاری پزیشکی» (<a href="/wiki/%DA%95%DB%8E%DA%A9%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D9%88%DB%95%DB%8C_%D8%AA%DB%95%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ڕێکخراوەی تەندروستیی جیھانی">ڕێکخراوەی تەندروستیی جیھانی</a>، <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%DB%8E%D9%81" title="یوونیسێف">یوونیسێف</a>، لەگەڵ <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%82%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D9%88%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%86%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%88%DB%95_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="سندوقی دانیشتووانی نەتەوە یەکگرتووەکان (ئەم پەڕەیە نییە)">سندوقی دانیشتووانی نەتەوە یەکگرتووەکان</a>، 1997).<a href="#cite_note-WHO2014-1">[١]</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">ناوچە</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7" title="ئەفریقا">ئەفریقا</a>، <a href="/wiki/%D8%A6%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="ئاسیا">ئاسیا</a>، <a href="/wiki/%DA%95%DB%86%DA%98%DA%BE%DB%95%DA%B5%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%86" title="ڕۆژھەڵاتی ناوین">ڕۆژھەڵاتی ناوین</a>، لەگەڵ چەندین ناوچەی تری جیھان<a href="#cite_note-2">[٢]</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">ژمارە</th><td class="infobox-data">پتر لە ٢٠٠ ملیۆن ژن و کچ لە ٢٧ وڵاتی ئەفریقا و <a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%86%D8%AF%DB%86%D9%86%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D8%A7" title="ئیندۆنیزیا">ئیندۆنیزیا</a> و <a href="/wiki/%DA%BE%DB%95%D8%B1%DB%8E%D9%85%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ھەرێمی کوردستان">ھەرێمی کوردستان</a> و و <a href="/wiki/%DB%8C%DB%95%D9%85%DB%95%D9%86" title="یەمەن">یەمەن</a> خەتەنەکراون (بەپێی ھەڵسەنگاندنی ٢٠١٦)<a href="#cite_note-UNICEF2016-3">[٣]</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">تەمەن</th><td class="infobox-data">چەند ڕۆژێک دوای لەدایکبوون<a href="#cite_note-UNICEF2013p50-4">[٤]</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">ئامارەکان</th><td class="infobox-data"></td></tr><tr><td colspan="2"><table class="mw-collapsible mw-collapsed" style="width:100%;"> <tbody><tr><th colspan="2" style="text-align:center;line-height:normal;padding:0.2em 0.2em;"><div style="margin:0 3.5em">تەمەنەکانی ١٥–٤٩</div></th> </tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1031816">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><div class="hlist"><ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%86%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" class="mw-redirect" title="سۆمالیا">سۆمالیا</a> (٩٨٪)</li><li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%86%DB%8E" title="گینێ">گینێ</a> (٩٧٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D8%A8%D9%88%D9%88%D8%AA%DB%8C" title="جیبووتی">جیبووتی</a> (٩٣٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%DB%95%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%DB%86%D9%86" title="سیەرالیۆن">سیەرالیۆن</a> (٩٠٪)</li><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="مالی">مالی</a> (٨٩٪)</li><li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B3%D8%B1" title="میسر">میسر</a> (٨٧٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="سودان">سودان</a> (٨٧٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%A6%DB%8E%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="ئێریتریا">ئێریتریا</a> (٨٣٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%81%D8%A7%D8%B3%DB%86" class="mw-redirect" title="بورکینافاسۆ">بورکینافاسۆ</a> (٧٦٪)</li><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%85%D8%A8%DB%8C%D8%A7" title="گامبیا">گامبیا</a> (٧٥٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D8%AA%DB%8C%DB%86%D9%BE%DB%8C%D8%A7" title="ئیتیۆپیا">ئیتیۆپیا</a> (٧٤٪)</li><li><a href="/wiki/%D9%85%DB%86%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="مۆریتانیا">مۆریتانیا</a> (٦٩٪)</li><li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%DB%8E%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="لیبێریا">لیبێریا</a> (٥٠٪)</li><li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%86%DB%8E_%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%88" title="گینێ بیساو">گینێ بیساو</a> (٤٥٪)</li><li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%AF" title="چاد">چاد</a> (٤٤٪)</li><li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%86%D8%AA%D8%AF%DB%8C%DA%A4%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="کۆتدیڤوار">کۆتدیڤوار</a> (٣٨٪)</li><li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8E%D8%AC%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="نێجیریا">نێجیریا</a> (٢٥٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8E%D9%86%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%84" title="سێنیگال">سێنیگال</a> (٢٥٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%95%D8%A7%D8%B3%D8%AA" class="mw-redirect" title="ئەفریقای ناوەڕاست">ئەفریقای ناوەڕاست</a> (٢٤٪)</li><li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="کینیا">کینیا</a> (٢١٪)</li><li><a href="/wiki/%DB%8C%DB%95%D9%85%DB%95%D9%86" title="یەمەن">یەمەن</a> (١٩٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%95%D9%86%D8%B2%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" class="mw-redirect" title="تەنزانیا">تەنزانیا</a> (١٥٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8E%D9%86%DB%8C%D9%86" title="بێنین">بێنین</a> (٩٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8E%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عێراق">عێراق</a> (٨٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%86%DA%AF%DB%86" title="تۆگۆ">تۆگۆ</a> (٥٪)</li><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="گانا">گانا</a> (٤٪)</li><li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%AC%DB%95%D8%B1" title="نیجەر">نیجەر</a> (٢٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%A6%D9%88%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7" title="ئووگاندا">ئووگاندا</a> (١٪)</li><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%88%D9%86" title="کامیروون">کامیروون</a> (١٪)<a href="#cite_note-UNICEF2016-3">[٣]</a></li></ul></div> </td></tr></tbody></table> </td></tr><tr><td colspan="2"><table class="mw-collapsible mw-collapsed" style="width:100%;"> <tbody><tr><th colspan="2" style="text-align:center;line-height:normal;padding:0.2em 0.2em;"><div style="margin:0 3.5em">تەمەنەکانی ٠–١٤</div></th> </tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1031816"><div class="hlist"><ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%85%D8%A8%DB%8C%D8%A7" title="گامبیا">گامبیا</a> (٥٦٪)</li><li><a href="/wiki/%D9%85%DB%86%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="مۆریتانیا">مۆریتانیا</a> (٥٤٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%86%D8%AF%DB%86%D9%86%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D8%A7" title="ئیندۆنیزیا">ئیندۆنیزیا</a> (٤٩٪, ٠–١١)</li><li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%86%DB%8E" title="گینێ">گینێ</a> (٤٦٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%A6%DB%8E%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="ئێریتریا">ئێریتریا</a> (٣٣٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="سودان">سودان</a> (٣٢٪)</li><li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%86%DB%8E_%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%88" title="گینێ بیساو">گینێ بیساو</a> (٣٠٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D8%AA%DB%8C%DB%86%D9%BE%DB%8C%D8%A7" title="ئیتیۆپیا">ئیتیۆپیا</a> (٢٤٪)</li><li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8E%D8%AC%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="نێجیریا">نێجیریا</a> (١٧٪)</li><li><a href="/wiki/%DB%8C%DB%95%D9%85%DB%95%D9%86" title="یەمەن">یەمەن</a> (١٥٪)</li><li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B3%D8%B1" title="میسر">میسر</a> (١٤٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%81%D8%A7%D8%B3%DB%86" class="mw-redirect" title="بورکینافاسۆ">بورکینافاسۆ</a> (١٣٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%DB%95%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%DB%86%D9%86" title="سیەرالیۆن">سیەرالیۆن</a> (١٣٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8E%D9%86%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%84" title="سێنیگال">سێنیگال</a> (١٣٪)</li><li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%86%D8%AA%D8%AF%DB%8C%DA%A4%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="کۆتدیڤوار">کۆتدیڤوار</a> (١٠٪)</li><li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="کینیا">کینیا</a> (٣٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%A6%D9%88%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7" title="ئووگاندا">ئووگاندا</a> (١٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%95%D8%A7%D8%B3%D8%AA" class="mw-redirect" title="ئەفریقای ناوەڕاست">ئەفریقای ناوەڕاست</a> (١٪)</li><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="گانا">گانا</a> (١٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%86%DA%AF%DB%86" title="تۆگۆ">تۆگۆ</a> (٠٫٣٪)</li><li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8E%D9%86%DB%8C%D9%86" title="بێنین">بێنین</a> (٠٫٢٪)<a href="#cite_note-UNICEF2016-3">[٣]</a></li></ul></div> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> خەتەنەکردنی کچان یان سەقەتکردنی ئەندامی زاوزێی کچان (بە <a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A6%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="زمانی ئینگلیزی">ئینگلیزی</a>: Female genital mutilation یان بە کورتی FGM) یاخود لابردنی بەشێکی دەرەوەی ئەندامی زاوزێی مێینەکان کە <a href="/wiki/%DA%95%DB%8E%DA%A9%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D9%88%DB%95%DB%8C_%D8%AA%DB%95%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ڕێکخراوەی تەندروستیی جیھانی">ڕێکخراوی تەندروستی جیھانی</a> بەم شێوازە پێناسەی کردوە «ھەر پرۆسەیەک کە بەشێک یان کۆی لاچوونی ئەندامی زاوزێی مێینەی تێدا بێت بەبێ ھۆکاری پزیشکی» بریتییە لە خەتەنە.<a href="#cite_note-5">[٥]</a> خەتەنەکردنی کچان وەک نەریتی کلتووری یان ئایینی لە زیاتر لە ٢٧ وڵاتی <a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7" title="ئەفریقا">ئەفریقادا</a> ئەنجام دەدرێت دوای ئەفریقا بە ژمارەیەکی تۆزێک کەمتر لە <a href="/wiki/%D8%A6%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="ئاسیا">ئاسیا</a> و وڵاتانی تری <a href="/wiki/%DA%95%DB%86%DA%98%DA%BE%DB%95%DA%B5%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%86" title="ڕۆژھەڵاتی ناوین">ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست</a> ئەنجام دەدرێت.<a href="#cite_note-6">[٦]</a> <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%DB%8E%D9%81" title="یوونیسێف">یونیسێف</a> ژمارەی مێینە خەتەنەکراوەکانی لە ساڵی ٢٠١٦ دا بە نزیکەی ٢٠٠ ملیۆن ژن مەزەندە کردووە کە لە وڵاتانی ئاسیا و ئەفریقادا دەژین، لەگەڵ چەند ھەرێم و کۆمەڵگەی دیکەی جیھاندا.<a href="#cite_note-7">[٧]</a> شێوازی جێبەجێکردنی بەپێی شوێن و نەریتەکان جیاوازی ھەیە، بەڵام لە ھەندێک شوێن بەبێ ھیچ ڕەچاوکردنێکی تەندروستی ئەنجام دەدرێت کە ڕەنگە مووسێک یان چەقۆیەک بەکاربھێنن بەبێ ئەوەی <a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%D8%B3%D8%AA%DB%8E%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="ئەستێورکردن">ئەستێوربکرێن</a> یان پاقژکردنەوەی ئەو ئامرازانەی لەم پرۆسەیەدا بەکاردەھێنرێ بەکاربھێنرێت. ئەو تەمەنەی کە ئەم نەشتەرگەرییە بچووکەی بۆ ئەنجام دەدریت، لە ماوی نێوان یەک ھەفتە لە لەدایکبوون بۆ تەمەنی گاگۆڵکەکردن بەپێی ڕاپۆرتی یونیسێف، زۆرینەی ئەو مێینانەی کە بە پرۆسەی خەتەنەکردن دادەڕۆن، لەژێر تەمەنی پێنج ساڵیدان.<a href="#cite_note-UNICEF_DATA_–_Child_Statistics-8">[٨]</a> ئەم پرۆسەیە بریتییە لە لابردنی بەرگی دەرەوی باڵەکانی ئەندامی مێینە و کردنەوەونزیک خستنەوەی <a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%D8%B1%D8%AF%DB%95%DB%8C_%DA%A9%DA%86%DB%8E%D9%86%DB%8C" title="پەردەی کچێنی">پەردەی کچێنی</a> و منداڵدانی کەسەکە کە ڕاستەوخۆ دوای برینی قیتکەکانی سەرەوە و خوارەوەی <a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%B2%D8%A7%D9%88%D8%B2%DB%8E%DB%8C_%D9%85%DB%8E%DB%8C%D9%86%DB%95" class="mw-redirect" title="ئەندامی زاوزێی مێینە">کۆئەندامی زاوازێ</a> شوێنی بڕینەکان داغ دەکرێن، تەنیا کردنەوەیەکی بچووک بەجێ دەھێڵن بۆ ئەوەی ڕێگە بە تێپەڕبوونی میز و <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%88%DA%95%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%95" title="سووڕی مانگانە">خوێنی سەرەمانگان</a> بدات، ھەروەھا کردنەوەی زێ بۆ ڕێگەدان بۆ <a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D9%88%D8%AA%D8%A8%D9%88%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="جووتبوون">جووت بوون</a> و ئاسانی دووگیان بوون لە خەتەنەکردنەوەی دووەم (کاتی ھاوسەرگیری). لە ساڵی ٢٠١٠ دا، سندوقی دانیشتووانی سەر بە یوئێن مەزەندەی کرد کە ٢٠ ٪ ی مێینە خەتەنەکراوەکان بە تەواوی بەشی دەرەوەی ئەندامی زاوزێیان لابراوە و ھیچ ھەستێکی جووت بوونیان تێدا نەماوە، بە شێوازێک خەتەنە کراون کە بە «خەتەنەکردنی فیرعەونی» یان «تبتی» ناسراوە، کە بەتایبەتی لە باکووری ڕۆژھەڵاتی ئەفریقا باوە.<a href="#cite_note-9">[٩]</a> ئەم نەریتانە ئێستا لە زۆربەی کۆمەڵگاکانی جیھاندا وەک یەکێک لە شێوەکانی جیاکاری سێکسی، یان وەک ھەوڵێک بۆ کۆنترۆڵکردنی سێکسی ژنان سەیر دەکرێت، لەکاتێکدا ئەو کۆمەڵگا یان گرووپانەی کە خەتەنەیان تێدا باوە وەک نیشانەی پاکی و دوورکەوتنەوە لە بەدکاری و باوەرداری دەبینن. ژنانی گەورە و دایکان زۆر جار شانازی بە کچەکانیان دەکەن کە خەتەنە کراون و بە شەرەفی دەزانن و کچێک کە خەتەنە نەکرابێت وەک نەنگی و شەرم سەیری دەکەن.<a href="#cite_note-Abdulcadir-10">[١٠]</a> کاریگەرییە تەندروستییەکانی خەتەنەکردنی مێینە بەپێی سروشتی نەشتەرگەرییەکە جیاوازییان ھەیە، خەتەنەکراو لەوانەیە تووشی ھەوکردنی بەردەوام یان زەحمەتی <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B2%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="میزکردن">میزکردن</a> و لێشاوی خوێنبەربوون بێت لەکاتی <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="دووگیانی">دووگیان</a> بووندا، ھەورەھا لەوانەیە توشی ھەوکردنی منداڵدان و گرانی ھەڵگرتنی کۆرپەلە بێت، بە گشتی ئەم پڕۆسەیە جگە لە زیانی تەندروستی ھیچ سودێکی نییە.<a href="#cite_note-11">[١١]</a> <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B3%D8%B1" title="میسر">میسر</a> لە ڕیزبەندی یەکەم دێت لەسەر ئاستی وڵاتانی جیھان کە زۆرترین خەتەنەکردنی تێدا ئەنجام دەدرێت دوای میسر ھەریەکە لە <a href="/wiki/%D8%B3%DB%86%D9%85%D8%A7%DA%B5%DB%8C%D8%A7" title="سۆماڵیا">سۆماڵ</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%86%DB%8E" title="گینێ">گینیا</a> و <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D8%A8%DB%86%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="جیبۆتی">جیبۆتی</a> بەرزترین ژمارەی خەتەنەکردنیان تێدا ئەنجام دەدرێت.<a href="#cite_note-UNICEF_DATA_–_Child_Statistics-8">[٨]</a> <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="کوردستان">کوردستانیش</a> ژمارەیەکی زۆری سەقەتکردنی ئەندامی زاوزێی ژنانی تێدایە.<a href="#cite_note-:0-12">[١٢]</a><a href="#cite_note-:1-13">[١٣]</a> یاساکانی زۆربەی ئەو وڵاتانەی کە خەتەنەکردنیان تێدا دەکرێت وەھا نووسراونەتەوە کە خەتەنەکردن نایاسایییە بەڵام ئەم یاسایانە بە دەگمەن کاریان پێدەکرێت. لە دەیەی ١٩٧٠ەوە، ھەوڵ و کۆششەکان چڕترکراونەتەوە بۆ وازھێنان لەو کردارە، بە ھەوڵدان بۆ قایلکردنی خەڵک و ڕۆشنبیرکردنیان تا دەستی لێ ھەڵبگرن. لە کۆبوونەوەی ساڵی٢٠١٢ی ئەنجومەنی گشتی سەر بە <a href="/wiki/%DA%95%DB%8E%DA%A9%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D9%88%DB%8C_%D9%86%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%88%DB%95_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان">ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان</a>، ئەندامان بە کۆی دەنگ دەنگیان دا بە چڕکردنەوەی ھەوڵەکان بۆ ڕاگرتنی خەتەنەکردن و لە سەرتاسەری جیھان وەک پێشێلکردنی <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%81%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%86%DA%A4" title="مافەکانی مرۆڤ">مافەکانی مرۆڤ</a> ھەژمارکرا، نەتەوە یەکگرتووەکان ٦ی شوباتی بە «ڕۆژی جیھانی ڕەتکردنەوەی خەتەنەکردن» ڕاگەیاند. بەڵام ئەم بریارە بەرھەڵستی زۆری بۆ پەیدا بوو و ڕەخنەی توندی لێگیرا. بۆ نموونە دکتۆر ئیریک سیلفێرمان دەنووسێت کە خەتەنەکردن لە زانستی مرۆڤناسیدا بابەتێکی ئایدیالیستییە، چونکە بە جیھانی بوونی مافەکانی مرۆڤ و چۆنییەتی قبووڵکردنی داب و نەریتەکانی یەکتر پەسەند ناکات.<a href="#cite_note-14">[١٤]</a> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ڕیشەسازی_وشەکە">ڕیشەسازی وشەکە</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=1" title="دەستکاریکردنی بەش: ڕیشەسازی وشەکە">دەستکاری</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Samburu_female_circumcision_ceremony,_Kenya.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Samburu_female_circumcision_ceremony%2C_Kenya.jpg/220px-Samburu_female_circumcision_ceremony%2C_Kenya.jpg" decoding="async" width="220" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Samburu_female_circumcision_ceremony%2C_Kenya.jpg/330px-Samburu_female_circumcision_ceremony%2C_Kenya.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Samburu_female_circumcision_ceremony%2C_Kenya.jpg/440px-Samburu_female_circumcision_ceremony%2C_Kenya.jpg 2x" data-file-width="797" data-file-height="725" /></a><figcaption>کچانی نەتەوەی «سامبور» لە بانەکانی لایکیپیا لە کینیا لەساتی ئاھەنگی خەتەنکردنیان ،٢٠٠٤..</figcaption></figure> لەبەر ئەوەی لە <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%95%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="کوردەواری">کوردەواری</a> پێش ھاتنی <a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ئیسلام">ئیسلام</a> خەتەنەکردن نەبووە و ئەم کردارە تەواو نامۆ بووە لە نێوان کوردەکاندا بۆیە ھیچ وشە یان دەستەواژەیەکی دیاری کراوی کوردی بۆ نییە بۆیە وشەی (خەتەنە) «الخِتانُ والخِتانَةُ» ی <a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B9%DB%95%D8%B1%DB%95%D8%A8%DB%8C" title="زمانی عەرەبی">عەرەبی</a> بەکاردێنن کە لەگەڵ ھاتنی ئاینی ئیسلام بۆ کورد ھاتووە، وشەی خەتەنە لە زمانی عەرەبیدا بە واتای لێ بڕین یان پارچەکردنەوە دێت، لەبەرامبەردا لە <a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A6%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="زمانی ئینگلیزی">زمانی ئینگلیزی</a> (Female Circumcision) بەکارھاتووە.<a href="#cite_note-15">[١٥]</a> لە زمانی بەمبەری کە بەزۆری لە <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="مالی">مالی</a> قسەی پێ دەکەن پێی دەڵێن (بۆلۆکی) کە واتای (دەست شۆردن) دەدات، ھەروەھا لە زمانی ئیگبۆیە کە بەزۆری لە ڕۆژھەڵاتی <a href="/wiki/%D9%86%DB%8E%D8%AC%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="نێجیریا">نێجیریا</a> پێی دەدوێن پێی دەڵێن (ئیسا ئارۆ)کە بەواتای (سەرشۆردن) دێت، لە زۆرینەی کۆمەڵگەکانی جیھانی ئیسلامیدا وشەی سونەت کردن بەکاردێنن لە شوێنە گشتییەکاندا بەھۆی ئەوەی یەکێک بووە لە سونەتەکانی پێغەمبەری ئیسلام، <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%DB%95%D9%85%D9%85%DB%95%D8%AF" title="محەممەد">محەممەد</a>.<a href="#cite_note-16">[١٦]</a> لە زمانی تورکیدا پێی دەڵێن Kadın sünnet لە زمانی ئینگلیزی یان لە کۆمەڵگای خۆراوایی وشەی «Infibulation» بەکاردێنن کە بەواتای «لە قەفەزنان» «بێرکم» دێت ئەم وشەیە لەکۆندا لەلایەن ڕۆمانەکانەوە بەکارھاتووە کاتێک خزمەتکار و کۆیلەکانیان خەتەنەکردووە تا ھەستی سێکسیان نەمینێت، لە <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="سوودان">سودان</a> پێی دەڵێن «خەتەنەی فیرعەونی» ھەمان شێواز لە میسر پێی دەڵێن «خەتەنەی سودانی» بەڵام لە سۆماڵ پێی دەڵێن (جەمسەرکاری) کەمەبەستیان دوورخستنەوەی دوولای ئەندامی زاوزێی مێینەیە.<a href="#cite_note-وەشانی_ئەرشیڤکراو-17">[١٧]</a> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Diagram_2_of_skinning_vulvectomy_CRUK_470.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Diagram_2_of_skinning_vulvectomy_CRUK_470.svg/langckb-210px-Diagram_2_of_skinning_vulvectomy_CRUK_470.svg.png" decoding="async" width="210" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Diagram_2_of_skinning_vulvectomy_CRUK_470.svg/langckb-315px-Diagram_2_of_skinning_vulvectomy_CRUK_470.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Diagram_2_of_skinning_vulvectomy_CRUK_470.svg/langckb-420px-Diagram_2_of_skinning_vulvectomy_CRUK_470.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="301" /></a><figcaption>ناوچەی بڕدراو لە خەتەنەی فیرعەونی.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ڕێگا_و_ئامرازەکانی_خەتەنەکردن">ڕێگا و ئامرازەکانی خەتەنەکردن</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=2" title="دەستکاریکردنی بەش: ڕێگا و ئامرازەکانی خەتەنەکردن">دەستکاری</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Clitoris_anatomy_labeled-ar.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Clitoris_anatomy_labeled-ar.svg/langckb-220px-Clitoris_anatomy_labeled-ar.svg.png" decoding="async" width="220" height="285" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Clitoris_anatomy_labeled-ar.svg/langckb-330px-Clitoris_anatomy_labeled-ar.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Clitoris_anatomy_labeled-ar.svg/langckb-440px-Clitoris_anatomy_labeled-ar.svg.png 2x" data-file-width="612" data-file-height="792" /></a><figcaption>وێنەیەکی ھێلکاری کە بەشە بردراوەکانی ئەندامی مێینە نیشان دەدات.</figcaption></figure> بە زۆری ئەو کەسانەی کە ئەم نەشتەرگەرییە ئەنجام دەدەن کەسانێکی نەریتی و خۆماڵیین و زۆرجار ئەم کارە لەماڵی کچەکەدا ئەنجام دەدەن و بۆ سڕکردنی ئەندامی زاوزێی منداڵەکە شەق یان لێدانی بێ ھێز و بەردەوام بەکاردێنن بە پەنجەکانی دەست تاوەکو شوێنەکە سڕ دەبێت یان ڕەنگە ھەر بەکاری نەھێنن.<a href="#cite_note-18">[١٨]</a> خەتەنەچییەکان بە زۆری ژنانی بەتەمەنن و لەناو کۆمەڵگە (ھاوسێ، یان گوند) دەژین، ھانی دایکانی گەنج دەدەن کە کچەکانیان خەتەنە بکەن، زۆربەی کات ئەو خەتەنەچیانە موس لە سەرتاشخانەکانی گەرەک وەردەگرن، لە کوردەواری ئەو ژنەی کاری خەتەنە دەکات نادیارە یان خۆی بە دیار نایەخێت بەڵام ئەو پیاوانەی کە خەتەنەی کوڕان (سونەت) دەکەن پێیان دەڵێن (کوێر بڕ).<a href="#cite_note-19">[١٩]</a> لە خەتەنەکردن و ھەموو چالاکییە شاردراوە نەریتییەکانی ھاوشێوەی خەتەنەکردن ئامرازی نادروست بەکاردێت کە ڕەچاوی باری پاقژی و ئەستێورکردن ناکرێت وەک چەقۆ، مقەست، پارچە شوشەی تیژ، بەردی تیژ، تەنانەت ھەندێک جاریش نینۆک.<a href="#cite_note-Abdulcadir-10">[١٠]</a> لە ھەندێک وڵات خەڵکانێک ھەن کە بڕوانامەی پزیشکی تایبەتمەند بەکار دەھێنن بۆ ئەنجامدانی ئەو کارە بەتایبەتی لە میسر و کینیا و ئەندەنوسیا و سودان.<a href="#cite_note-20">[٢٠]</a> لە میسر ٧٧٪ی خەتەنەچییەکان خاوەن بڕوانامەی پزیشکیین، لە ئەندەنوسیاش ٥٠٪ی تێپەڕکردووە، بەپێی دوو توێژینەوە کە لە ساڵی ٢٠٠٨ و ٢٠١٦ ئەنجام دراوە دەرکەوتووە کە لە ٦٠ ٪ ی ژنان لە میسر شانازیان بەوە کردووە کە کچەکانیان بە خۆماڵی کردووە (خەتەنەکردووە)، و لە ١٣ ٪ ی ئاماژە بۆ ئەوە دەکەن کە کچەکانیان تووشی بێھودەیی گشتیی بوونە، ٢٥ ٪ ی ئەو ژنانە ئاماژە بۆ ئەوە دەکەن کە کچەکانیان ھەرگیز ھیچ جۆرە دەرمانێکی سڕکردنیان پێنەدراوە لەکاتی خەتەنەکردندا، لەکاتێکدا ٢ ٪ بەشداربووان وەڵامیان داوە کە ھیچ شتێک دەربارەی خەتەنەکردن نازانن.<a href="#cite_note-21">[٢١]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پۆلینکردن">پۆلینکردن</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=3" title="دەستکاریکردنی بەش: پۆلینکردن">دەستکاری</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="شێوازەکان">شێوازەکان</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=4" title="دەستکاریکردنی بەش: شێوازەکان">دەستکاری</a>]</div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:FGC_Types-ar.png" class="mw-file-description"><img alt="رسم بیانی" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/FGC_Types-ar.png/300px-FGC_Types-ar.png" decoding="async" width="300" height="328" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/FGC_Types-ar.png/449px-FGC_Types-ar.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3b/FGC_Types-ar.png 2x" data-file-width="548" data-file-height="600" /></a><figcaption></figcaption></figure> لە نیسانی ١٩٩٧ دا، ڕێکخراوی تەندروستی جیھانی، یونیسێف و سندوقی دانیشتووانی نەتەوە یەکگرتووەکان بەیاننامەیەکی ھاوبەشیان دەرکرد کە پێناسەی خەتەنەکردن دەکات: «ھەر پرۆسەیەک کە بەشیک یان کۆی گشتی پارچەیەکی دەرەکی لە ئەندامی زاوزێی مێینەی لابردرێت بە ھۆکارێکی کلتوری یان کۆمەڵایەتی یان ھەر ھۆکارێکی تری ناپزیشکی».<a href="#cite_note-22">[٢٢]</a> پرۆسەکە بە ڕوونی جیاوازە لە وڵاتێکەوە بۆ وڵاتێکی تر بگرە لە شارێکەوە بۆ شاریێکی تر جیاوازە، لەبەرئەوەی خەتەنەچییەکان ھیچ توێژینەوە و ئەنجامی خەتەنەکردنەکانیان تۆمار ناکەن و خەتەنەکراوەکانیش لەبەر شەرم و نەنگی کۆمەڵایەتی ئاماژە بە دەرەنجامی خەتەنەکردنەکەیان ناکەن.<a href="#cite_note-23">[٢٣]</a> بۆیە لێرە ھیچ لێکۆڵینەوەیەکی پزیشکی یەکلاکەرەو نییە و نازانرێت کامە ڕێچکەی خەتەنەکردن تەواوە یان ئەنجامەکەی مەترسیدار نییە.<a href="#cite_note-Yoder_2013_189–204-24">[٢٤]</a> ڕاپرسییە ستانداردەکان کە لەلایەن دامەزراوەکانی نەتەوە یەکگرتووەکانەوە پەرەی پێدراوە داوا لە ژنان و کچان دەکەن کە پشکنین بکەن کە ئایا ئەمانەی خوارەوەیان بەسەر ھاتووە: <ol><li>برینەکە چۆن بووە، ئایا بەبێ ھیچ بڕینێک یان لابردنی شانەی (خەتەنەکردنی ڕەمزی) کراوە؟</li> <li>بڕانەوە، ئایا ھیچ بەشێکی یان ھەندێک شانەی بڕاوەتەوە؟</li> <li>دوورینەوە یان تەقەڵ.</li> <li>جۆرێکی دیاری نەکراو / نادیار / ناتیۆری.</li></ol> زۆربەی وەڵامەکان بە زۆری لە بەشی «بڕینەوە و لابردنی ھەندێک لە شانەی» دا ھەن، ھەروەھا لابردن یان بەشێکی تەواوی لێکردنەوەی (clitoris) دەگرێتەوە. <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Knives_used_for_FGM.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Knives_used_for_FGM.jpg/220px-Knives_used_for_FGM.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Knives_used_for_FGM.jpg/330px-Knives_used_for_FGM.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Knives_used_for_FGM.jpg/440px-Knives_used_for_FGM.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="480" /></a><figcaption>ئامرازە کەلتورییەکان کە بۆ خەتەنەکردنی کچان بەکاردێت.</figcaption></figure> ڕێکخراوی تەندروستی جیھانی خەتەنەکردنی بەسەر چوار شێوازی سەرەکیدا دابەش کردووە بە پشتبەستن بە بڕی شانەی کۆئەندامی زاوزێی بڕدراو (clitoris) و لەتەکانی تر.<a href="#cite_note-UNICEF_DATA_–_Child_Statistics-8">[٨]</a> شێوازی یەکەم و دووەم بە بڕی لابردووی شانەیی دیاری دەکرێت، جۆری سێیەم «تەقەڵ و دورینەوە» یە، جۆری چوارەمیش خەتەنەکردنی ڕەمزییە<a href="#cite_note-25">[٢٥]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="شێوازی_یەکەم_و_دووەم">شێوازی یەکەم و دووەم</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=5" title="دەستکاریکردنی بەش: شێوازی یەکەم و دووەم">دەستکاری</a>]</div> ڕێکخراوی تەندروستی جیھانی شێوازی یەکەمی دابەش کردووە بەسەر دوو جۆری لاوەکیدا: جۆری 1A، کە بریتییە لە تەنھا لابردنی بەرگی دەرەوی باڵەکان (قیتکە) کە جۆرێکی دەگمەنی خەتەنەکردنە و کەم کەس بەکاری دێنێت.<a href="#cite_note-26">[٢٦]</a> جۆری دووەمیش 1B، کە بریتییە لە لابردنی بەشێک یان ھەموو باڵەکان جگە لە پێستەکە.<a href="#cite_note-Yoder_2013_189–204-24">[٢٤]</a> ڕێکخراوی تەندروستی جیھانی دەستەواژەی (clitoris) بەکاردێنێت بۆ ئەو باڵانەی کە دەبردرێن و بە چاو دەبینرێت لە کوردی پێی دەڵێن (قیتکە).<a href="#cite_note-وەشانی_ئەرشیڤکراو-17">[١٧]</a> شێوازی دووەمی خەتەنەکردن (بنککردن) بریتییە لە بڕینی کۆی یان بەشێکی میکرۆ-ئینسیپیورەکان لەگەڵ باڵەکان و (clitoris). ئەم شێوازە سێ جۆری لاوەکی لەخۆ دەگرێت: جۆری 2A لابردنی لابییە لاوەکییەکە؛ جۆری 2B، کە بریتییە لە لابردنی کلیتۆڕ لەگەڵ لابییەی بچووک؛ و جۆری 2C کە بریتییە لە لابردنی کلیتۆراو و لابییەی گەورە و بچووک پێکەوە.<a href="#cite_note-27">[٢٧]</a> دەستەواژەی (Excision) بە زمانی فەرەنسی بەکاردێت بۆ ئاماژەکردن بە ھەر قاڵبێکی خەتەنەکردنی مێینە.<a href="#cite_note-who.int-28">[٢٨]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="شێوازی_سێیەم">شێوازی سێیەم</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=6" title="دەستکاریکردنی بەش: شێوازی سێیەم">دەستکاری</a>]</div> جۆری سێیەمی خەتەنەکردن ئەوەی بە خەتەنەکردنی فیرعەونی یان تبتی ناسراوە، کە خراپترین جۆری خەتەنەیە و دەکەوێتە ناو جۆری «تەقەل ودوورینەوە»، لەم شێوازەدا ھەموو بەشی دەرەکی کۆئەندامی زاوزێی مێینەی لادەبرێت و برینەکە داغ دەکرێت. جۆرەکانی لاوەکی لەم جۆرە: جۆری 3A کە تێیدا لێوی بچووک لادەبرێت و دادەخرێت، و جۆری 3B کە بریتییە لە لابردنی لابییە گەورەکە. ئەم جۆرە خەتەنەیە لە جیبۆتی و ئێریتریا و ئیتیۆپیا و سۆمال و سودان و باکووری ڕۆژھەڵاتی ئەفریقادا زۆرترە. توێژینەوەیەک لە ساڵی ٢٠٠٨ دا دەریخست کە زیاتر لە ھەشت ملیۆن ژن لە ئەفریقا بەو شێوەیە خەتەنە کراون. بەپێی ڕاپۆرتێکی ڕێکخراوی سندوقی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ دانیشتووان، نزیکەی ٢٠٪ی خەتەنەکراو بەخەتەنەکردنی فیرعەونییەکان خەتەنە کراون.<a href="#cite_note-Momoh_2005-29">[٢٩]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Excision_operation_being_performed_on_a_Mbakwa-Manja_girl._Wellcome_M0006267.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Excision_operation_being_performed_on_a_Mbakwa-Manja_girl._Wellcome_M0006267.jpg/220px-Excision_operation_being_performed_on_a_Mbakwa-Manja_girl._Wellcome_M0006267.jpg" decoding="async" width="220" height="166" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Excision_operation_being_performed_on_a_Mbakwa-Manja_girl._Wellcome_M0006267.jpg/330px-Excision_operation_being_performed_on_a_Mbakwa-Manja_girl._Wellcome_M0006267.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Excision_operation_being_performed_on_a_Mbakwa-Manja_girl._Wellcome_M0006267.jpg/440px-Excision_operation_being_performed_on_a_Mbakwa-Manja_girl._Wellcome_M0006267.jpg 2x" data-file-width="3738" data-file-height="2813" /></a><figcaption>کچێک لە ھۆزێکی سەرەتایی کۆنگۆیی پاڵیان خستووە و کۆ ئەندامی زاوازێیان دەرپەراندووە تا خەتەنەچییەکەی گوند خەتەنەی بکات.</figcaption></figure> کۆمفۆرت مۆمۆ کە نووسەرێکی یاسایی ئینگلیزییە نوسراوەکانی تایبەت کردووە بە خوێندن و چارەسەری ژنانی خەتەنەکراو، دەربارەی جۆری سێیەمی ئەم پرۆسەیە نووسیویەتی: «ژنە بەتەمەنەکان کە خزم و ھاوڕێی کچەکەنە، کچەکە پاڵ دێخن لەسەر پشت و ھەردوو قاچی لێک دەکەنەوە، ژنە پیرەکە بە خێرایی چاوتروکانێک لابییە بچووکەکە دەبرێت، پاشان کلیتۆراس بە یەک بڕین لەگەڵ لابییەی گەورە پێکەوە بەھۆی چەقۆوە لادەبات، لە سۆماڵ وەھا باوە کە پارچە بڕاوەکەی کلیتۆری نیشانی خزم و کەسەکان دەدرێت لەگەڵ شوێنی بڕینەکە تاوەکو دڵنیا ببنەوە لە تەواوی بڕینەکە». <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Anti-FGM_Campaign_at_Walala_Biyotey_(12456427423),_cropped.jpg" class="mw-file-description"><img alt="صورة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Anti-FGM_Campaign_at_Walala_Biyotey_%2812456427423%29%2C_cropped.jpg/220px-Anti-FGM_Campaign_at_Walala_Biyotey_%2812456427423%29%2C_cropped.jpg" decoding="async" width="220" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Anti-FGM_Campaign_at_Walala_Biyotey_%2812456427423%29%2C_cropped.jpg/330px-Anti-FGM_Campaign_at_Walala_Biyotey_%2812456427423%29%2C_cropped.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Anti-FGM_Campaign_at_Walala_Biyotey_%2812456427423%29%2C_cropped.jpg/440px-Anti-FGM_Campaign_at_Walala_Biyotey_%2812456427423%29%2C_cropped.jpg 2x" data-file-width="1316" data-file-height="854" /></a><figcaption>سیمینارێکی ھۆشیاری لەسەر مەترسییەکانی خەتەنەکردن بۆ سەر تەندروستی ژنان و کچان کە لەلایەن ڕێکخراوی (ئیمیلیسی یەکێتی ئەفریقا) لە سۆماڵ ئامادەکراوە بۆ پەنابەرانی WALIA Belawli لە مەقادیشۆ.</figcaption></figure> دامێنی کچە خەتەنەکراوەکە بەتەواوی دەدوورێتەوە تەنھا یەک کونی بچووک لە نێوان دوو بۆ سێ ملیمەتر بەجێدێڵن بۆ میزکردن و ھاتنە دەرەوەی خوێنی سەرەمانگان.<a href="#cite_note-Abusharaf-30">[٣٠]</a> ئەو کونە دوای دوورینەوە بەھۆی چیلکە دارێکەوە دروستی دەکەن یان ھەر ئامرازێکی تری نووک تیژ و باریک. دواتر شوێنی تەقەڵ و بڕینەکە بە ھێلکەی خاو و ڕوەکی بۆندار و شەکر دادەپۆشن.<a href="#cite_note-Abusharaf-30">[٣٠]</a> ھەندێک کەس بەشە بڕدراوەکان لە ناو پایەکی بچووکدا دەپارێزن بۆ کچەکە تاوەکو وەک ملوانکە بە جل یان ملییەوە ھەڵی بواسێت، تاوەکو وەک نیشانەیەک بۆ پاکی خۆی لە بەرامبەر خزمانی نیشان بدات.<a href="#cite_note-31">[٣١]</a> بۆ یارمەتیدانی بڕینەکە، قاچی کچەکە لە ڕانیەوە بۆ قولەپێی دەبەسترێت، تا شەش ھەفتە بە بەستراوی دەمینێتەوە، ڕەنگە پاش خەتەنەکردنەکە ھەندێک کچ تەنھا بۆ دوو ھەفتە ببەسترێنەوە. مۆمۆش دەڵێت: لە دوای دوورینەوە و قەپات کردنی تەواوەتی لەبەرامبەر کونی زێ کونێک جێدەھێڵن. پێویستە تێبینی ئەوە بکرێت کە بارودۆخی کاتی خەتەنەکردن لەوانەیە بەپێی کچەکە جیاوازی ھەبێت، چونکە ڕەنگە بە توندی خۆی گرژبکات، لەو حاڵەتەدا خەتەنەکردن لەوانەیە ببێتە ھۆی چەندین بڕین و ھەندێک جاریش برینی کۆنترۆڵنەکراو. کچەکە بە تەواوی بە زەویدا دەبەسترێتەوە بۆ ئەوەی جولە نەکات، لەکاتی بەرگریکردن لەخۆی و ھەوڵدان بۆ جولەکردن دەبێتە ھۆی ئەوەی ھەندێک ئێسکی بشکێت. ئەگەر خێزانی کچەکە پێیان وا بێت کە ئەو کونە بچووکەی بۆی ماوە ھێشتا گەورەیە، پرۆسەکە ھەر لەسەرەتاوە دووبارە دەبێتەوە.<a href="#cite_note-Momoh_2005-29">[٢٩]</a> زێی کچ لەکاتی ھاوسەرگیریدا دووبارە بەھۆی چەقۆوە دەکرێتەوە لەلایەن کەس و کاری مێردەکەیەوە، لەھەندێک ناوچەش لەلایەن خودی مێردەکەیەوە لەشەوی زاوایاتی بەھۆی کوێرییەوە دەیکاتەوە بەتایبەت لە سۆماڵیلاند وا باوە کە خزم و کەسی زاوا لە ڕۆژی ھاوسەرگیرییاندا سەیری کردنەوەی زێی بچووک بکەن بۆ ئەوەی دڵنیا بن لەوەی کچەکە ھێشتا پاکیزەیە.<a href="#cite_note-Abusharaf-30">[٣٠]</a> لە ماوەی دەیەی ١٩٨٠ دا، ھانی لایتفوت-کلینی پسپۆڕی دەروونی ئەمریکی لە سودان چاوپێکەوتنی لەگەڵ سەدان ژن و پیاودا کردووە، کە چۆن پیاوێک سەرەتا ژنە خەتەنەکراوەکەی لە جۆری سێیەمدا ھێناوە کە گوتویانە: چوونە ژوورەوەی چوکی پیاوێک بۆ ناو زێی ژنی خەتەنەکراو، سێ بۆ چوار ڕۆژ یان بۆ چەند مانگێک دەخایەنێت. ھەندێک پیاو بە ھیچ جۆرێک ناتوانن بچنە ناو زێی ژنەکانیان. بەپێی توێژینەوەکە ئەوە دەردەخات کە لە ١٥ ٪ زیاترە، ھەروەھا زۆر جار زاوا بۆ دووبارەکردنەوەی زێی ژنەکە (گەزە) بەکاردێنێت، چونکە ئەگەر نەتوانێت بیدرێنێت ئەوە نەنگی و شەرمە بۆ ناوبانگی مێردەکە و بەچاوێکی سووک دەکەوێتە بەر چاوی خەڵک.<a href="#cite_note-Abusharaf-30">[٣٠]</a> زۆرێک لە پیاوان چەقۆیەکی تیژ بەکاردێنن کە سەرەتا بەھۆی چەقۆکەوە کونێک دروست دەکەن دواتر بەھۆی چوکیانەوە فراوانی دەکەن.<a href="#cite_note-32">[٣٢]</a> زێی ژنەکە کراوەتر دەبێت بۆ ئەوەی ڕێگە بە ژن بدات کە لەدایکبوونی ئاسایی بێت، پاشان بتوانێت دووبارە دایبخات، خەتەنەیەکی تر ھەیە کە پێی دەڵێن خەتەنەی تبتی کە ھەمان شێوەی خەتەنەی فرعۆنی دوورینەوەی تێدایە بەڵام جیاوازییەکەی ئەوەیە کە لە خەتەنەی تبتی دوای منداڵ بوون دووبارە خەتەنە دەکرێتەوە تاوەکو وەک خۆی لێ بکرێتەوە.<a href="#cite_note-33">[٣٣]</a> ئەم پرۆسەیە دەکرێت پێش ھاوسەرگیری، دوای منداڵبوون، لە کاتی جیابوونەوە و بێوەژنیدا ئەنجام بدرێت.<a href="#cite_note-Wiley_Online_Library-34">[٣٤]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="شێوازی_چوارەم">شێوازی چوارەم</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=7" title="دەستکاریکردنی بەش: شێوازی چوارەم">دەستکاری</a>]</div> ڕێکخراوی تەندروستی جیھانی پێناسەی شێوازی چوارەمی خەتەنەکردن دەکات وەک «ھەموو کارە زیانبەخشەکانی تری ئەندامی زاوزێی مێینە کە بەبێ ھۆکاری پزیشکی ئەنجام دراوە»<a href="#cite_note-who.int-28">[٢٨]</a> وەک دەستدرێژی، لەتکردن، لێدان و ھتد ڕێکخراوی ناوبراو ھەروەھا پۆلێنی ئەندامی زاوزێی کردووە کە لەم چەشنە بەتەواوی ھەست بە چێژی سێکسی ناکات،<a href="#cite_note-وەشانی_ئەرشیڤکراو-17">[١٧]</a> ئەم پرۆسەیە بە تایبەتی باوە لە ڕۆژھەڵات و باشووری ئەفریقا، کە لەو بڕوایەدان کە بە تەسکتر کردنی شێوەی زێی ژن چێژی سێکسی پیاوان زیاد بکات.<a href="#cite_note-35">[٣٥]</a> کچانی وڵاتانی ڕۆژھەڵات و باشووری ئەفریقا ھان دەدرێت کە لە تەمەنی ھەشت ساڵییەوە بچووکترین لێوەکانیان بە داری چۆپی و شێلان درێژ بکەن. تەنانەت وایان لە کچانی ئۆگەندا گەیاندووە کە ئەوان بە زەحمەتی منداڵیان دەبێت ئەگەر بێت و لێویان درێژ و زێیان بچووک نەبێت.<a href="#cite_note-36">[٣٦]</a> ڕێکخراوی تەندروستی جیھانی لە ساڵی ١٩٩٥ دووجۆری خەتەنەکردنی ناساند بەناوەکانی "geicheri" و "angourioidamputation"، کە ھەردووکیان تەنیا لە نەیجەر و نایجیریا دا باون.<a href="#cite_note-Wiley_Online_Library-34">[٣٤]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="کاریگەرییە_لاوەکییەکان">کاریگەرییە لاوەکییەکان</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=8" title="دەستکاریکردنی بەش: کاریگەرییە لاوەکییەکان">دەستکاری</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="کاریگەرییە_کورتخایەن_و_درێژخایەنەکان"><span id=".DA.A9.D8.A7.D8.B1.DB.8C.DA.AF.DB.95.D8.B1.DB.8C.DB.8C.DB.95_.DA.A9.D9.88.D8.B1.D8.AA.D8.AE.D8.A7.DB.8C.DB.95.D9.86_.D9.88_.D8.AF.D8.B1.DB.8E.DA.98.D8.AE.D8.A7.DB.8C.DB.95.D9.86.DB.95.DA.A9.D8.A7.D9.86">کاریگەرییە کورتخایەن و درێژخایەنەکان</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=9" title="دەستکاریکردنی بەش: کاریگەرییە کورتخایەن و درێژخایەنەکان">دەستکاری</a>]</div> خەتەنەکردن دەبێتە ھۆی تێکچوونی تەندروستی جەستەیی و دەروونی بە درێژایی تەمەنی کەسی خەتەنەکراو. لەبەر ئەوەی ئەم پرۆسەیە پرۆسەیەکی زانستی و یەک شێواز نییە بۆیە بابەتێکی ئاڵۆز و تێکەڵاوە و ناتوانرێت ھیچ توێژینەوەیەکی یەکلاکەرەوی لەسەر بکرێت بەلکو پشت دەبەستێت بە جۆری خەتەنەکردنەکە و توانای بەرگری کچەکە،<a href="#cite_note-37">[٣٧]</a> کە ئایا کەسی خەتەنەکراو پێش ئەنجامدانی ڕاھێنانی پزیشکیی وەرگرتووە، ئایا ئەو ئامرازانەی کە بەکارھێنراون پێش خەتەنەکردن ئەستێور کراون، و ئایا دوای خەتەنەکردنەکە کەسی خەتەنەکراو چەند <a href="/wiki/%D8%AF%DA%98%DB%95%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%AF%DB%95%DB%8C%DB%8C" title="دژەزیندەیی">ئەنتیبایتیکی</a> پێ دراوە بۆ ئەوەی بەر بە ھەر پەتایەک بگیرێت کە دوای خەتەنەکردنەکە ئەگەری توشبوونی لێدەکرێت، و لە حاڵەتی خەتەنەکردنی جۆری سێیەمدا دەبێت ڕەچاوی ھۆکاری تر بکرێت،<a href="#cite_note-38">[٣٨]</a> لەوانە ئەو کونە بچووکەی کە ماوە بۆ میز و خوێنی سەرەمانگ چەندە. دیارەترین کاریگەرییە کورتخایەنەکان، ئاوسان و ھەڵئاوسانەکانی برینەکەیە لەگەڵ خوێنبەربوونی زیاد و ئازار و ھێشتنەوەی میز و سەختی ساڕێژکردنی برینەکە لە ئەنجامی پەنجا و شەش توێژینەوە کە لە ساڵی ٢٠١٥ دا بە مەبەستی بە بەڵگەکردنی کاریگەرییەکانی ڕاستەوخۆی خەتەنەکردن دەرکەوت کە زیاتر لە یەک لە دە کچ تووشی ھەر جۆرە خەتەنەکردنێک بوون،<a href="#cite_note-Reisel_48–51-39">[٣٩]</a> لەوانە خەتەنەکردنی ڕەمزی، یانی بەھۆی دەرزی کلیتۆل (جۆری چوارەم)، بەڵام بە ڕوونی مەترسییەکە لەو کەسانەدا زیاد بووە کە خەتەنەی فیرعەونییان بۆ کراوە (جۆری سێیەم).<a href="#cite_note-40">[٤٠]</a> لە کاریگەرییە کورتخایەنەکانی تر بریتین لە: خوێنبەربوونی کوشندە، کەم خوێنی، ھەوکردنی کۆشی میز، سپیس، تێتان، گانگرین، نەخۆشی گۆشت خواردن، ھەروەھا ھەوکردنی خوێن تا ئێستا نادیارە کە چەند ژن و کچ لە ئەنجامی ئاڵۆزیی خەتەنەکردندا دەمرن، چونکە ڕەنگە بەھۆی ئەو نەشتەرگەرییەوە کاریگەرییە لاوەکییەکان باس نەکرێن.<a href="#cite_note-41">[٤١]</a> باوەڕ وایە کە بەکارھێنانی ھەمان ئامراز لەلایەن کۆئەندامی زاوزێی مێینە لەسەر زیاتر لە کچێک بەشداری دەکات لە گواستنەوەی ھەندێک نەخۆشی وەک ھیپاتیت B و ڤایرۆسی HIV، ھەرچەندە ھیچ لێکۆڵینەوەیەکی زانستی بۆ سەلماندنی ئەمە نییە.<a href="#cite_note-European_Menopause_and_Andropause_Society-42">[٤٢]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Women_at_kotel.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Women_at_kotel.jpg/220px-Women_at_kotel.jpg" decoding="async" width="220" height="166" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Women_at_kotel.jpg/330px-Women_at_kotel.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Women_at_kotel.jpg/440px-Women_at_kotel.jpg 2x" data-file-width="1632" data-file-height="1232" /></a><figcaption>کۆمەڵێک جوو لەکاتینوێژکردن لە نزیک <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DA%95%DB%86%DA%98%D8%A7%D9%88%D8%A7" title="دیواری ڕۆژاوا">دیواری ڕۆژاوا</a> لە <a href="/wiki/%D8%A6%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%95%D9%84%DB%8C%D9%85" title="ئورشەلیم">ئورشەلیم</a>.</figcaption></figure> کاریگەرییە درێژخایەنەکانیش جیاوازییان ھەیە بەپێی جۆری خەتەنەکردن.<a href="#cite_note-43">[٤٣]</a> ئەو برینانە لە شوێنی برین و دیوارەکانی دەمار دروست دەکرێن کە دەبێتە ھۆی گیران لە دەمارەکانی خوێندا، دەرکەوتنی کیسی ئاو کە لەوانەیە دواتر بگۆڕدرێت بۆ توێکڵ و دەرکەوتنی گرێدەمارەکان، ئەو دەمارانەی کە پێش بڕینەوە بە (clitoris) بەسترابوونەوە.<a href="#cite_note-Abdulcadir-10">[١٠]</a> پانتایی ئەو کونەی کە لە ئەندامی زاوزێی کچە خەتەنەکراوەکە دەکرێت لەنێوان ٢ بۆ ٣ ملیمەتر بێت، کە دەبێتە ھۆی ئازار و مەینەتییەکانی لەکاتی میزکردندا، ھەروەھا ڕەنگە میز لەژێر بریندا کۆ ببێتەوە، ئەو ناوچەیەی لە خوار پێستەوە بەجێدێڵن ھەمیشە شێدار دەبێت، دەبێتە ھۆی تووشبوون و دروستبونی بەردی بچووک.<a href="#cite_note-44">[٤٤]</a> ھەروەھا کچ یان ژنێک دەکرێت توشی تێکەڵی ڕێچکەکان بن لە نێوان میز و ھێلکە چونکە ئەو کونانەی لە ئەنجامی خەتەنەکردن لە دیواری میزەرۆکان دروست دەبێت ڕێگە دەدات سپێرمی پیاو دزە بکات بۆ ناو میزڵدانی ژنەکە کە دەتوانێت ببێتە ھۆی پەرەسەندنی ھەوکردن، سووربوونەوە و ھەوکردنی خوێن بەربوون و نەزۆکی.<a href="#cite_note-45">[٤٥]</a> ھەروەھا وا باوە کە کچان و ئەو ژنانەی کە خەتەنەی فیرعەون دەکەن لەکاتی سووری مانگانەدا برێکی زۆر خوێن لە منداڵدانی ژنەکە دەمینێتەوە کە دواتر دەبێتە ھۆی خوێنبەربوونی زێووی و سک کە لە ناو منداڵدان و زێدا پڕ دەبێت لە خوێنی مەیوو، لە ئەنجامدا بەھۆی ئەمەوە توشی ھەڵئاوسانی سک دەبێت.<a href="#cite_note-46">[٤٦]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="وەچە_خستنەوە">وەچە خستنەوە</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=10" title="دەستکاریکردنی بەش: وەچە خستنەوە">دەستکاری</a>]</div> خەتەنەکردن دەتوانێت ژنان تووشی ئەو کێشانە بکات کە پەیوەندییان بە دووگیانی و منداڵبوونەوە ھەیە، ئەم کێشانەش چەند ئەوەندە زیاد دەکات کە خەتەنەکردن دووبارە دەبێتەوە،<a href="#cite_note-47">[٤٧]</a> یانی ھەتا ژنان زیاتر لە جارێک خەتەنە بکرێن لە ماوەی تەمەنیاندا ئەگەری توشبوون بە نەخۆشییەکانی منداڵ بوون زیاتر دەبێت، تەنانەت ھەندێک ژن کە خەتەنەی فیرعەونییان بۆ کراوە ئەو بڕە خۆراکەی کە لە کاتی دووگیانیدا دەیخۆن کەم دەکاتەوە تاوەکو کێشیان کەم بکاتەوە بۆ ئەوەی منداڵبوونیان بۆ ئاسانتر بێت.<a href="#cite_note-48">[٤٨]</a> ھەروەھا لەکاتی پشکنینی میز لە تاقیگە پزیشکییەکاندا بە زەحمەت دەتوانرێت نموونەیەکی ڕونی دڵۆپی میز ئامادەبکات. باوترین ئەو کاریگەرییە لاوەکیانەی کە توشی ژنانی خەتەنەکراو دەبێتەوە، ئەمانەن: شکانی پلە دوو، زیان گەیاندن بە ئێسکە پەیکەر، ھەروەھا ناچاربوون بۆ پەنابردنە بەشی قەستەرەی فریاکەوتن بۆ ڕزگارکردنی ژنە دووگیانەکان<a href="#cite_note-49">[٤٩]</a> ڕێژەی مردنەکانی منداڵبوون لە نێوان ئەو ژنانەی کە خەتەنەی فیرعەونیان بۆ کراوە ڕوو لە زیادبوونە.<a href="#cite_note-50">[٥٠]</a> ڕێکخراوی تەندروستی جیھانی لە لێکۆڵینەوەیەک لە ساڵی ٢٠٠٦ دا مەزەندەی کردووە کە لە نێوان ١٠ بۆ ٢٠ منداڵ بە دەست خەتەنەوە دەمرن، بە پشتبەستن بە لێکۆڵینەوەیەک کە لەسەر ٢٨٬٣٩٣ ژندا ئەنجامدرا لە ٢٨ ناوەندی منداڵبوون لە بورکینا فاسۆ، گانا، کینیا، نایجیریا، سەنگال و سودان.<a href="#cite_note-Abdulcadir-10">[١٠]</a> دەرکەوتووە کە ھەموو فۆرم و شێوازەکانی خەتەنەکردن کە لەلایەن ئەو ژنانەوە ئەزموون کراوە ئەگەری مردنی منداڵێکی تازە لەدایکبوو زیاتر دەکات و بەم شێوەیەی خوارەوە ڕێژەیان دابەش دەکرێت: ١٥٪ منداڵانی ژنانی خەتەنەکراوی جۆری ١، ٣٢٪ی منداڵانی ژنانی خەتەنەکراوی جۆری ٢، ھەروەھا ٥٥٪ی منداڵانی ژنانی خەتەنەکراوی جۆری ٣یان ھەیە ھۆکارەکانی ئەم جیاوازی و ڕێژەی مردنە تا ئێستا ڕوون نییە،<a href="#cite_note-thelancet.com-51">[٥١]</a> بەڵام وا بڕوا دەکرێت پەیوەندی بە ھەوکردنەکانی ناو زێ و میزەرۆ و بوونی ئەو شانەی ڕیڤەر و بریندارەوە ھەبێت کە دەبنە بەربەست لەبەردەم گەیاندنی ئاسایی. توێژەرەوان دەڵێن خەتەنەکردن ئەگەری تێکچوونی دایک بۆ سەر دووپەلەکەی و چڕیی ھەوکردنی پاش منداڵبوون و پێویستیی بە زیندووکردنەوەی کۆرپەکە دوای لێچوون و ڕێژەی لەباربردنی کۆرپەلە زیاد دەکات و وا بڕوا دەکرێت دووایان بەھۆی ماوەیەکی درێژی کارەوە بێت.<a href="#cite_note-thelancet.com-51">[٥١]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="کاریگەرییە_دەروونی_و_زایەندییەکان">کاریگەرییە دەروونی و زایەندییەکان</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=11" title="دەستکاریکردنی بەش: کاریگەرییە دەروونی و زایەندییەکان">دەستکاری</a>]</div> پێداچوونەوەیەکی سیستماتیک کە ساڵی ٢٠١٥ بڵاوکراوەتەوە ئاماژەی بۆ ئەوە کردووە، کە بڕی ئەو زانیاریانەی کە لە بارەی کاریگەرییە دەروونییەکانی خەتەنەکردن لەسەر کچان ڕەچاو دەکرێت زۆر کەم بووە و تەنھا چەند لێکۆڵینەوەیەکی بچووک بووە،<a href="#cite_note-Reisel_48–51-39">[٣٩]</a> کە بەو ئەنجامەش ھاتوون کە خەتەنەکەرەکان بەدەست سنوورداریی دەروونی و <a href="/wiki/%D8%AE%DB%95%D9%85%DB%86%DA%A9%DB%8C" title="خەمۆکی">خەمۆکیی</a> و ناڕێکیی فشاری پاش شۆکەوە دەناڵێنێت ھەروەھا حکوومەت چەند ڕێوشوێنێکی بۆ چارەسەرکردنی کێشەکانی ژنان لەو وڵاتەدا گرتووە.<a href="#cite_note-52">[٥٢]</a> لەگەڵ ئەوەشدا ھەندێک کچی دانیشتووی کۆمەڵگەکانی خەتەنەکردن ڕەنگە بە شانازییەوە دوای ئەو ڕێکارییە خۆیان نیشان بدەن،<a href="#cite_note-53">[٥٣]</a> چونکە ڕەنگدانەوەی جوانی، ڕێزگرتن لە دابونەریت، بەدکاری و پاکی.<a href="#cite_note-European_Menopause_and_Andropause_Society-42">[٤٢]</a> ھەروەک لەگەڵ تێکچوونی دەروونیدا، خوێندن لەسەر ئەدای <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8E%DA%A9%D8%B3" title="سێکس">سێکسی</a> یان سێکسی ژنانی خەتەنەکراو کەم و پەرتەوازەن.<a href="#cite_note-Reisel_48–51-39">[٣٩]</a> مێتاشینەشیکاریی ١٥ لێکۆڵینەوەی ١٢٦٧١ ژن لە حەوت وڵاتی جیاوازەوە بۆیان دەرکەوت کە ژنانی خەتەنەکراو کەمتر نییەوە، یان ھەندێک جار بەتەواوی یێکبوون نییە، لە ژنانی خەتەنە نەکراو، و نزیکەی ٥٢٪ زیاتر تووشی جووتبوونی سێکسی دەبن. بە ھەمان شێوە یەک لەسەر سێیان ئاماژەی بە ساردیی ھەست و سۆزی سێکسییان دەکرد.<a href="#cite_note-54">[٥٤]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="بەربڵاوی">بەربڵاوی</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=12" title="دەستکاریکردنی بەش: بەربڵاوی">دەستکاری</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="بەپێی_ڕاپرسییە_خۆجێیییەکان">بەپێی ڕاپرسییە خۆجێیییەکان</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=13" title="دەستکاریکردنی بەش: بەپێی ڕاپرسییە خۆجێیییەکان">دەستکاری</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Indonesia_map-ar.png" class="mw-file-description"><img alt="خریطة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Indonesia_map-ar.png/220px-Indonesia_map-ar.png" decoding="async" width="220" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Indonesia_map-ar.png/330px-Indonesia_map-ar.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Indonesia_map-ar.png/440px-Indonesia_map-ar.png 2x" data-file-width="629" data-file-height="323" /></a><figcaption>لێکۆڵینەوەکان دەریانخستووە کە لە سەدا ٤٩ ی کچانی ئەندەنوسیا لە نێوان تەمەنی ٠ بۆ ١١ ساڵ (١٣ , ٤ ملیۆن) ساڵی ٢٠١٣ خەتەنە کران. ئاماری ژنانی پێگەیشتوو لەبەردەستدا نییە.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:FGM_prevalence_UNICEF_2016.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/FGM_prevalence_UNICEF_2016.svg/langckb-220px-FGM_prevalence_UNICEF_2016.svg.png" decoding="async" width="220" height="177" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/FGM_prevalence_UNICEF_2016.svg/langckb-330px-FGM_prevalence_UNICEF_2016.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/FGM_prevalence_UNICEF_2016.svg/langckb-440px-FGM_prevalence_UNICEF_2016.svg.png 2x" data-file-width="1548" data-file-height="1248" /></a><figcaption>ڕێژەی خەتەنەکردن لە ئەفریقا، کوردستانی عێراق و یەمەن، وەک لە ساڵی ٢٠١٥ دا دەرکەوتووە (بڕوانە نەخشەی ئەفریقا)</figcaption></figure> ڕێژەی خەتەنەکردن لە وڵاتێکی دیاریکراو دیاری دەکرێت بە ڕێژەی ئەو کچ و ژنانەی کە لەو وڵاتە خەتەنە کراون، ئەوانەی کە تەمەنیان لەنێوان ١٥ بۆ ٤٩ ساڵان دایە.<a href="#cite_note-Yoder_2013_189–204-24">[٢٤]</a> ئەم ڕێژانە دیاری دەکرێت لەلایەن ئەو ڕاپرسیانەی کە لەلایەن کۆمەڵە تایبەتمەندییەکانی جیھانی ئەنجام دراوە، کە نوێنەرایەتی دانیشتووان و ڕاپرسی تەندروستی دامەزراوە نێودەوڵەتییەکان دەکەن، کە بەشێوەیەکی سەرەکی لەلایەن چەندین دامەزراوەی تر کە لە بواری ڕاپرسی کار دەکەن، و ھاوکاری دارایی و تەکنیکی زیاتر لە یونیسێف وەردەگرن.<a href="#cite_note-Yoder_189–204-55">[٥٥]</a> ئەم ڕاپرسییانە بەشێوەیەکی سەرەکی لە وڵاتانی ئەفریقا و ئاسیا و ئەمریکای لاتین و لەھەندێک ناوچەی تریشدا نزیکەی ھەر پێنج ساڵ جارێک ئەنجامدەدرێن و لە ١٩٨٤ەوە دەستی پێکردووە و تا ئەمڕۆ بەردەوامە.<a href="#cite_note-dhsprogram.com-56">[٥٦]</a> یەکەم پرسیار لەسەر خەتەنەکردن لە ماوەی ساڵی ١٩٨٩–١٩٩٠ لە سودان ئەنجامدرا و یەکەم بڵاوکراوەی زانستیش لەسەر ئەم کردارە لەسەر بنەمای زانیاری ڕاپرسی دانیشتووان و تەندروستی (لە حەوت وڵات) لەلایەن توێژەرانەوە کۆکرانەوە، کە دواتر لە ساڵی ١٩٩٧ دا بڵاو کرانەوە.<a href="#cite_note-Yoder_2013_189–204-24">[٢٤]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="بەپێی_ئەو_وڵاتانەی_کە_خەتەنەکردن_تێیدا_بەردەوامە"><span id=".D8.A8.DB.95.D9.BE.DB.8E.DB.8C_.D8.A6.DB.95.D9.88_.D9.88.DA.B5.D8.A7.D8.AA.D8.A7.D9.86.DB.95.DB.8C_.DA.A9.DB.95_.D8.AE.DB.95.D8.AA.DB.95.D9.86.DB.95.DA.A9.D8.B1.D8.AF.D9.86_.D8.AA.DB.8E.DB.8C.D8.AF.D8.A7_.D8.A8.DB.95.D8.B1.D8.AF.DB.95.D9.88.D8.A7.D9.85.DB.95">بەپێی ئەو وڵاتانەی کە خەتەنەکردن تێیدا بەردەوامە</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=14" title="دەستکاریکردنی بەش: بەپێی ئەو وڵاتانەی کە خەتەنەکردن تێیدا بەردەوامە">دەستکاری</a>]</div> بەشێوەیەکی سەرەکی لە وڵاتانی ئەفریقادایە بەتایبەت لەو ناوچانەدا بڵاوە کە زانای سیاسی ئەمریکی جاری میکی ناوی «پەیرەوی ھاوسێداری» لێناون، ئەو ھەرێمەی کە لە سۆماڵەوە لەبەری ڕۆژھەڵاتەوە تا سێنیگال لە ڕۆژاواوە درێژ دەبێتەوە،<a href="#cite_note-57">[٥٧]</a> ھەروەھا لە بەشی باکوور لە میسڕەوە دەست پێدەکات بۆ تانزانیا لە بەشی باشوور. لێکۆڵینەوەکان پشت بە ئەو زانیاریانە دەبەستێت کە لە ساڵی ٢٠١٦ دا بڵاوکراونەتەوە، ئاماژە بەوە دەکەن کە خەتەنەکردن لە ٢٧ وڵاتی ئەفریقادا چڕبووەتەوە، لەگەڵ ئەندەنوسیا و کوردستانی عێراق و یەمەن ژمارەی ئەو کچ و ژنانەی کە خەتەنە کراون لەو ٣٠ وڵاتەی کە باسکرا، وا بڕوا دەکرێت زیاتر لە ٢٠٠ ملیۆن کەس تێپەڕ بکات.<a href="#cite_note-58">[٥٨]</a> توێژینەوەیەک کە لە ساڵی ٢٠١٣ دا بڵاوکراوەتەوە ئەوە دەردەخات کە ژمارەی کچانی خەتەنەکراو لە میسڕ گەیشتووەتە ٢٧٬٢ ملیۆن و لە ئیتیۆپیا ٢٣٫٨ ملیۆن و ١٩٫٩ ملیۆنیش لە نەیجیریا.<a href="#cite_note-dhsprogram.com-56">[٥٦]</a> بەرزترین ڕێژەی مێینە خەتەنەکراوەکان ئەوانەی کە تەمەنیان لە نێوان ١٥–٤٩ ساڵان بووینە لە سۆماڵ (٩٨٪) تۆمارکراوە، دواتر لە گینێ بە ڕێژەی (٩٧٪) و جیبۆتی (٩٣٪) و میسڕ (٩١٪) و سیرالیۆن و ئەندۆنیسیا (٩٠٪)، بەڵام ئاماری ژنانی پێگەیشتوو کە بۆ دووەم جار خەتەنە کراون لە بەردەستدا نییە، لەکاتێکدا ڕێژەی کچانی خەتەنەکراو کە تەمەنیان لە نێوان لەدایکبوون و ١١ ساڵانن لە ٤٩٪ دان، ئەو کچانە زۆربەیان لە جۆری ١ و ٤ خەتەنەکراون.<a href="#cite_note-UNICEF_DATA_–_Child_Statistics-8">[٨]</a> ھەندێک لێکۆڵینەوەی بچووکی تر لەگەڵ ھەندێک لە تاوتوێی زارەکی ئەوەیان دەرخست کە خەتەنەکردن لە ناوچەکانی دیکەی ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست بەردەوامە بە دیاریکراوی لە وڵاتانی سعودیە، عومان، ئیمارات، ئوردن و بیابانی نەگڤ و فەڵەستین؛ و ھەروەھا لە بەشە کوردییەکانی سووریا، ئێران و تورکیا و قەتەر و <a href="/wiki/%D8%A8%DB%95%D8%AD%D8%B1%DB%95%DB%8C%D9%86" title="بەحرەین">بەحرەین</a> و <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%DB%8C%D8%A7" title="لیبیا">لیبیا</a> لەگەڵ وڵاتانی تری وەک <a href="/wiki/%DA%A9%DB%86%D9%84%DB%86%D9%85%D8%A8%DB%8C%D8%A7" title="کۆلۆمبیا">کۆڵۆمبیا</a>، کۆنگۆ، مالیزیا، <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8E%D8%B1%DB%86" class="mw-redirect" title="پێرۆ">پێرۆ</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7" title="سریلانکا">سریلانکا</a> بوونی ھەیە ھەروەھا لە کۆمەڵگەی داوودی باھارا لە <a href="/wiki/%DA%BE%DB%8C%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ھیندستان">ھیندستان</a>.<a href="#cite_note-Yoder_189–204-55">[٥٥]</a> جگە لەوەش لەنێوان پەنابەران و ئەو کچانەی کە لە کۆمەڵگاکانی کۆچبەراندا لە ئوسترالیا لەدایک دەبن خەتەنەیان بۆ دەکرێت بە نھێنی، ھەروەھا لەنێو پەنابەرانی ئەورووپا و ئەمریکای باکوور و ئەسکەندەنافیاوە ئەم دیاردەیە بوونی ھەیە.<a href="#cite_note-Okeke_2012_70–73-59">[٥٩]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="بەپێی_ئەو_وڵاتانەی_کە_خەتەنەکردن_بەرەو_کەمبوونەوە_دەبەن"><span id=".D8.A8.DB.95.D9.BE.DB.8E.DB.8C_.D8.A6.DB.95.D9.88_.D9.88.DA.B5.D8.A7.D8.AA.D8.A7.D9.86.DB.95.DB.8C_.DA.A9.DB.95_.D8.AE.DB.95.D8.AA.DB.95.D9.86.DB.95.DA.A9.D8.B1.D8.AF.D9.86_.D8.A8.DB.95.D8.B1.DB.95.D9.88_.DA.A9.DB.95.D9.85.D8.A8.D9.88.D9.88.D9.86.DB.95.D9.88.DB.95_.D8.AF.DB.95.D8.A8.DB.95.D9.86">بەپێی ئەو وڵاتانەی کە خەتەنەکردن بەرەو کەمبوونەوە دەبەن</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=15" title="دەستکاریکردنی بەش: بەپێی ئەو وڵاتانەی کە خەتەنەکردن بەرەو کەمبوونەوە دەبەن">دەستکاری</a>]</div> باش زانراوە کە ئەو ژن و کچانەی لە ڕێگەی ڕاپرسییەوە وەڵامی پرسیارەکانیان داوەتەوە، ماوەیەکی زۆرە خەتەنە کراون، ھەندێکیان دەیان ساڵە خەتەنە کراون، بۆیە دەکرێت ئەوە بڵێین کە وەڵامەکانی ئەو گرووپە تەمەن ١٥–٤٩ ساڵە ڕەنگدانەوەی واقیعی ھاوچەرخی ئەمڕۆی ئەو وڵاتانە نییە. بۆ نموونە لە میسڕ لە ٩٧ ٪ (١٩٨٥) دابەزیوە بۆ ٧٠٪ (٢٠١٥)؛ لەکینیا لە ٤١٪ (١٩٨٤) ەوە دابەزیوە بۆ ١١٪ (٢٠١٤).<a href="#cite_note-UNICEF_West_and_Central_Africa-60">[٦٠]</a><a href="#cite_note-61">[٦١]</a> لە ساڵی ٢٠١٠ دا ئەو ڕێکخراو و چاڵاکوانانەی کە لەسەر ڕاپرسییە ناوخۆیییەکان کار دەکەن لەسەر ڕێژەی خەتەنەکردن داوا لە دایکان دەکەن کە بزانرێت ئایا ھەموو کچەکانیان خەتەنە کراون یان نا؟ لە ئەنجامدا بۆیان دەرکەوت ئەو کچانەی کە لەسەرووی ١٤ ساڵانن و خەتەنەکراون لەم وڵاتانەن: گامبیا (٥٦٪)، مۆریتانیا (٥٤٪)، ئەندەنوسیا (٤٩٪ بۆ کچانی تەمەن ١١ ساڵ) و (گینێ) (٤٦٪).<a href="#cite_note-Okeke_2012_70–73-59">[٥٩]</a> زانیارییەکان ئەوە نیشان دەدەن کە ڕێژەی کچان لە ساڵی ٢٠١٤ دا کە مەزەندە دەکرێن خەتەنە بکرێن نزیکەی سێیەکی کەمترە لەچاو ٣٠ ساڵ پێش ئێستا. بەڵام ئەگەر بە گشتی سەیری ھەموو جیھان بکەین دەبینین کە ڕێژەی ژنانی خەتەنەکراو لە ساڵی ٢٠١٣ دا بە ڕێژەی ٣٬٦ ملیۆن ژن زیادی کردووە، کە ئەمەش دەبێتە ٤٬١ ملیۆن تا ساڵی ٢٠٥٠ بەھۆی زیادبوونی ژمارەی دانیشتووانی جیھانەوە.<a href="#cite_note-62">[٦٢]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="بەپێی_تەمەن">بەپێی تەمەن</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=16" title="دەستکاریکردنی بەش: بەپێی تەمەن">دەستکاری</a>]</div> گۆڕینی ئەندامی زاوزێی مێینە، ماوەیەکی زۆر ناخایەنێت لەنێوان منداڵی و گەورەبوون لە شارستانییە جۆراوجۆرەکان چونکە لە تەمەنێکی بچووک بە شوویان دەدەن،<a href="#cite_note-63">[٦٣]</a> لەبەرئەوەی زۆرجار کچانی خەتەنەکراو لە تەمەنی زۆر منداڵی دەچنە ژیانی ھاوسەرگیرییەوە ئەمەش وا دەکات بەر لە قۆناغی گەورەبوون خەتەنەی دووەمیان بۆ دەکرێت (ھاوسەرگیری).<a href="#cite_note-64">[٦٤]</a> نیوەی ئەو ئامارەی لە ھەندێک وڵات لە نێوان ساڵەکانی ٢٠٠٠ بۆ ٢٠١٠ ئەنجام دراون، ئەوە نیشان دەدەن کە زۆرینەی ئەو کچانەی کە خەتەنەیان کردووە تەمەنیان لەنێوان یەک ھەفتە تا دوو ھەفتە دابووە بە تایبەتی لە یەمەن بەڵام دەبینین لە سۆماڵ و میسڕ و چاد و کۆماری ئەفریقای ناوەڕاست، بارودۆخەکە پێچەوانە بووەتەوە بەوەی کە زیاتر لە ٨٠ لە سەدی کچان لە نێوان تەمەنی ٥ بۆ ٤٧ ساڵی پتر لە سێ جار خەتەنە کراون.<a href="#cite_note-65">[٦٥]</a> ھەروەھا شێوەی خەتەنەکردن و ھەندێک جاریش بەپێی ڕەگەزی خەڵکی ھەرێمەکان کاتی خەتەنەکردنەکان دەگۆڕدرێن وەک کچانی کەیسی کاتێک تەمەنیان دەگاتە ١٠ ساڵان ئینجا خەتەنە دەکرێن، لەکاتێکدا کچانی کامبەح لە تەمەنی ١٦ ساڵان خەتەنە دەکرێن.<a href="#cite_note-66">[٦٦]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="بەپێی_نەتەوەکان">بەپێی نەتەوەکان</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=17" title="دەستکاریکردنی بەش: بەپێی نەتەوەکان">دەستکاری</a>]</div> ئەو ئامارانەی بەردەستن لەبارەی مامەڵە لەگەڵ خوویەکی کۆمەڵایەتی دیاریکراو لەناو دەوڵەتدا، دەبینین زۆرجار ڕەنگدانەوەی ئەم خووە بەرزترە لە ھەرێمێکی دیاری کراوی ناو وڵاتەکە یان لەسەرتاسەری وڵاتەکە خووەکە نەماوە تەنھا لەلایەن نەتەوەیەک یان کەمینەیەکی ناو وڵاتەکە ماوە بۆ نموونە لە عێراقدا عەرەبەکان وازیان لە خەتەنەکردن ھێناوە بەڵام دەبینین کوردەکان ھێشتا بەردەوامن،<a href="#cite_note-67">[٦٧]</a> سەرژمێرییەکان ئەوەیان دەرخستووە تەنھا لە شاری <a href="/wiki/%DA%BE%DB%95%D9%88%D9%84%DB%8E%D8%B1" title="ھەولێر">ھەولێر</a> بە شێوەیەکی گشتی (٥٨ ٪ ی مێینەکان کە تەمەنیان لە نێوان ١٥ بۆ ٤٩ ساڵان دایە خەتەنە کراون، ھەروەھا لەناو شاری <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%DB%8E%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="سلێمانی">سلێمانی</a> (٥٤ ٪) خەتەنەکراون،<a href="#cite_note-68">[٦٨]</a> لەشاری <a href="/wiki/%DA%A9%DB%95%D8%B1%DA%A9%D9%88%D9%88%DA%A9" title="کەرکووک">کەرکووک</a> (٢٠ ٪) خەتەنە کراون کە تەنھا کوردەکانن، ڕێژەی مێینە خەتەنەکراوەکان لە عێراقدا بە گشتی ٨ ٪ کە ئەم ڕێژەیە تەنھا ھی کوردەکانە لەسەر ئاستی عێراقدا.<a href="#cite_note-UNICEF_DATA_–_Child_Statistics-8">[٨]</a> لە ھەندێک حاڵەتدا ئەم پراکتیزەیە وەک بەڵگەیەک بۆ ڕەگەزی کەسێک دەبینرێت، بەڵام ڕەنگە ڕێژەی پراکتیزەکەی لە نێوان تاکی کەلتووریدا جیاوازی ھەبێت بە پشتبەستن بەو وڵاتەی تێیدا دەژی. لە ناوچەکانی باکووری ڕۆژھەڵاتی ئەتیۆپیا و کینیا کە ھاوسنووری سۆمالن، بەھۆی کاریگەری سۆماڵییەکانەوە ئەوانیش کچەکانیان خەتەنە دەکەن.<a href="#cite_note-Okeke_2012_70–73-59">[٥٩]</a> لە لایەکی ترەوە دەرکەوت کە ھەموو ژنانی فولانی لە گینێ کە لە ساڵی ٢٠١٢ دا لە لێکۆڵینەوەیەکی ئاماری تایبەت بە خەتەنەکردندا بەشداربوون، پێشتر خەتەنە کران، لەکاتێکدا تەنھا ١٢ لە سەدی ژنانی فولانی لە چاد خەتەنە کران، لە لایەکەی دیکەش ئەم نەژادە تەنیا نەژادێک بوو کە کچەکانیان لە نەیجیریا خەتەنە نەکرد.<a href="#cite_note-69">[٦٩]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="بەپێی_ڕووبەری_شارستانی،_ئاستی_ئابووری_و_پەروەردەیی"><span id=".D8.A8.DB.95.D9.BE.DB.8E.DB.8C_.DA.95.D9.88.D9.88.D8.A8.DB.95.D8.B1.DB.8C_.D8.B4.D8.A7.D8.B1.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D9.86.DB.8C.D8.8C_.D8.A6.D8.A7.D8.B3.D8.AA.DB.8C_.D8.A6.D8.A7.D8.A8.D9.88.D9.88.D8.B1.DB.8C_.D9.88_.D9.BE.DB.95.D8.B1.D9.88.DB.95.D8.B1.D8.AF.DB.95.DB.8C.DB.8C">بەپێی ڕووبەری شارستانی، ئاستی ئابووری و پەروەردەیی</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=18" title="دەستکاریکردنی بەش: بەپێی ڕووبەری شارستانی، ئاستی ئابووری و پەروەردەیی">دەستکاری</a>]</div> ڕاپرسییەکانی چارت ئاماژە بەوە دەکەن کە خەتەنەکردنی مێینە لە ناوچە لادێیییەکان زیاترە لەچاو شار و شارۆچکە گەورەکاندا و لە زۆربەی وڵاتاندا لە نێوان خێزانە دەوڵەمەندەکاندا بە ڕێژەیەکی بەرچاو کەمترەلەچاو خێزانە ھەژارەکاندا (جگە لە سودان و سۆماڵ)، ھەروەھا بە شێوەیەکی بەرچاو ڕێژەکە کەمترە لەو خێزانانەی کە دایکیان خوێندنی سەرەتایی و ناوەندی یان زانکۆییان تەواو کردووە. تەنھا لە سۆماڵ و سودان دۆخەکە پێچەوانەیە: لە سۆماڵ دەرکەوت ئەو ژنانەی کە ئاستێکی بەرزتری خوێندنی ناوەندی یان زانکۆیان تەواو کردووە تامەزرۆترن بۆ خەتەنەکردنی کچەکانیان، لە سودانیش دەرکەوت دەرچوونی ژنان لە ھەر پەیمانگایەکی پەروەردەیی ڕێژەی کچانی خەتەنەکراو زیاتر دەکات.<a href="#cite_note-70">[٧٠]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="بەپێی_شێوازی_خەتەنەکردن">بەپێی شێوازی خەتەنەکردن</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=19" title="دەستکاریکردنی بەش: بەپێی شێوازی خەتەنەکردن">دەستکاری</a>]</div> لە ڕاپرسییەکەدا پرسیار لە ژنان کراوە دەربارەی شێوازی خەتەنەکردنیان کە لەم پرسیارانەی خوارەوەدا خۆی دەبینییەوە: <ul><li>ئایا شتێک لە ناوچەی زێت لا براوە یان بڕدراوە؟</li> <li>ئایا ھیچ شتێ (یان شتی تر) لە ناوچەی زێ لابراوە؟</li> <li>ئایا ناوچەی زێی تۆ دووراوەتەوە؟</li></ul> زۆربەی ژنە خەتەنەکراوەکان دەیانگوت کە لە دامێنیان شتێک لابراوە و ھەندێک لە قیتەکەکان بنبەست کراون، کە لەگەڵ شێوازی یەکەم و دووەمی پێناسەی ڕێکخراوی تەندروستی جیھانیی یەکی دەگرتەوە،<a href="#cite_note-apps.who.int-71">[٧١]</a> خەتەنەکردن بە شێوازی یەکەم و دووەم بە شێوەیەکی فراوان لە وڵاتی میسر ئەنجام دەدرێت، بەڵام ھەندێک لە توێژەرەکان دەڵێن جۆری دووەم باوترینە بەتایبەت بەپێی توێژینەوەیەکی ساڵی ٢٠٠٣، لەکاتێکدا کە لە لێکۆڵینەوەیەکی تر لە ساڵی ٢٠١١ دا دەریخست کە جۆری یەکەم باوترینە.<a href="#cite_note-apps.who.int-71">[٧١]</a> ھەروەھا لە نایجیریا شێوازی یەکەم لە باشووردا زۆرترە، لەکاتێکدا لە باکووری ئەو وڵاتە زیاتر شێوازی توندڕەوانە بەکار دەھێنرێت (جۆری سێیەم).<a href="#cite_note-unicef.org-72">[٧٢]</a> جۆری سێیەمی خەتەنەکردنی مێینە (خەتەنەکردنی فیرعەونی یان تبتی) لە باکووری ڕۆژھەڵاتی ئەفریقا و بە تایبەت لە جیبۆتی و ئێریتریا و سۆماڵ و سودان زۆر باوە: لێکۆڵینەوە ئامارییەکان کە لە نێوان ساڵانی ٢٠٠٢ تا ٢٠٠٦ ئەنجام دراون دەریان خست بڕی ٣٠ لە سەدای کچانی خەتەنەکراو لە جیبۆتی لە خەتەنەکردنی جۆری سێیەمن، بە بەراورد بە ئێریتریا ٣٨ لە سەد لەجۆری سێیەمن و ٦٣ لە سەد لە سۆمالیا لە جۆری سێیەمن،<a href="#cite_note-unicef.org-72">[٧٢]</a> ژنانی نەیجیری تا تەمەنی ١٣ ساڵان بە خەتەنەکردنی فیرعەونی خەتەنەکراون دواتر دەگۆڕدرێن بەجۆری دووەم یان یەکەم.<a href="#cite_note-73">[٧٣]</a> جیاوازی تیرە و بنەماڵەکان ڕۆڵیان ھەیە لە جیاوازی خەتەنەکان چونکە زۆر جاران جۆری خەتەنە دەبێتە ناسنامەی تیرەیەیەک و بەھۆیەوە دەناسرێنەوە.<a href="#cite_note-74">[٧٤]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ھۆکارەکانی_خەتەنەکردن">ھۆکارەکانی خەتەنەکردن</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=20" title="دەستکاریکردنی بەش: ھۆکارەکانی خەتەنەکردن">دەستکاری</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پشتیوانی_ژنان">پشتیوانی ژنان</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=21" title="دەستکاریکردنی بەش: پشتیوانی ژنان">دەستکاری</a>]</div> زەھەب موسای شاعیری سۆمالی لە ساڵی ١٩٨٨ دا ھۆنراوەیەکی نووسی سەبارەت بە خەتەنەکردن بەناونیشانی «سێ بێچوە مێیەکە»،<a href="#cite_note-75">[٧٥]</a> کە تێیدا ئاماژەی بە سێ قۆناغی خەتەنەکردن کرد کە ژنان لە ژیانیاندا ئەزموونی دەکەن: خەتەنەکردن لە تەمەنێکی کەمدا دووەم کردنەوەی زێی بچووک لە شەوی زەماوەنددا و سێیەم دووبارەکردنەوەی خەتەنکردن لەسەر منداڵبووندا کە سەرەڕای ئەو ئازارانەی کە ژنان لە ئەنجامی ئەو کارەدا بە سەریاندا دێت،<a href="#cite_note-76">[٧٦]</a> بەڵام ھێشتا دەبێت بیکەن چونکە ئەو ژنانەی کە ھەموو شتێکی پەیوەست بە پرۆسەکە دەکات ژنانی ئازا و چاک و ڕەسەنن و لەبەرامبەردا ھەموو کۆمەڵگە لە پشتی دەوەستن و خۆشیان دەوێن، دکتۆری مرۆڤناس ڕۆز ئۆلدفیلد ھایس نووسیویەتی پیاوانی سوودانی ڕۆشنبیر ئارەزووی خەتەنەکردنی کچەکانیان نییە بە تایبەت (خەتەنەی فیرعەونی) بەڵام دایک و داپیرەیان بە زۆری کچەکان دەبەن بۆ خەتەنەکردن.<a href="#cite_note-Abusharaf-30">[٣٠]</a> زانای سیاسی ئەمریکی جاری میکی بەراوردێکی کردووە لە نێوان خەتەنەکردنی مێینە بەتایبەت ئەوانەی کە دەبەسترێنەوە لەگەڵ ئەو کچانەی کە لە چین قاچەکانیان دەشکێندرێت تا پێیەکانیان بچووک دەربکەوێت بە بیانووی شەرەف و بەدکاری و شکۆمەندی تێبینی ئەوەی کردووە کە ھەردووکی یەک شتن بەڵام لە دوو شێواز و قالبی جیاوازدا، لە ھەردوو کرداردا کچان ئازار دەکێشن و ھەردوو کرداریش لەلایەن ژنانەوە دروست کراوە چونکە لە چین دایکان و داپیرەکان ھانی کوڕەکانیان دەدەن کە تەنھا کچانی پێ بچووک مارە بکەن و لە ئەفریقاش ھانی کوڕەکانیان دەدەن کە کە تەنھا کچانی خەتەنەکراو بخوازن، بۆیە کچان بە ناچاری دەبنە قوربانی دەستی مێینە پێگەیشتووەکان لەکاتێکدا بۆ ھەردوو کردار پیاوان پشتگیریان ناکەن.<a href="#cite_note-77">[٧٧]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Fuambai_Sia_Ahmadu_(1).jpg" class="mw-file-description"><img alt="صورة فوتوغرافیَّة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Fuambai_Sia_Ahmadu_%281%29.jpg/220px-Fuambai_Sia_Ahmadu_%281%29.jpg" decoding="async" width="220" height="218" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Fuambai_Sia_Ahmadu_%281%29.jpg/330px-Fuambai_Sia_Ahmadu_%281%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Fuambai_Sia_Ahmadu_%281%29.jpg/440px-Fuambai_Sia_Ahmadu_%281%29.jpg 2x" data-file-width="1800" data-file-height="1782" /></a><figcaption>ھومانست، فمیب ئەحمەد، خەتەنەکردنی وەک ژنێکی پێگەیشتوو بە ئیرادەی خۆی ھەڵبژارد.</figcaption></figure> لە دیبەیتێکی ساڵی ٢٠٠٠ دا سیرا لیۆنان - کە مرۆڤناسێکی ئەمریکییە لەگەڵ فوامبی ئەحمەد گوتیان «لابردنی کەلتووری ژنانی ئەفریقا و گۆڕینی بیروباوەڕ و داب و نەریتیان بریتییە لە دوورخستنەوەو شانازی نەکردنیان بە ئەفریقایان چونکە دانیشتووانی بیابانی مەزن پێیان وایە خەتەنەکردن بریتییە لە قۆناغێک و ھەنگاوێک کە تەواوکەری ژنبوونییەتی، باوەڕی زۆربەی وڵاتانی ئەفریقی ئەوەیە کە ژنبوونی ژن لە منداڵدانیدایە نەک لە قیتکە و میتکەکەی.<a href="#cite_note-78">[٧٨]</a> لەسەر ئەم باوەڕە دەڵێت کە لە ساڵی ١٩٩٢ دا کە تەمەنی ٢٣ ساڵ بووە لە کاتی مەراسیمی خەتەنەکردنیدا لە شارۆچکەی خۆی، بەخۆی چووە بۆ خەتەنەکردن» ئەو زیاتر دەڵێت «خەتەنەکردنی مێینە لە کلتووری ئەفریقیای ڕەشدا واتە بەپیتبوونی ژن و پاراستنی باشی ھاوسەرەکەی»،<a href="#cite_note-79">[٧٩]</a> ئەو خەتەنەکردنەش دوایین پرۆسەیە کە تێیدا ئەفریقییەکان لە نوێترین دەرھاونیشانەکانی بڵاوکردنەوەی سێکسی لە منداڵدا دووردەکەونەوە و ڕەگەزەکەشی وەک مێ بە تەواوی دیاری دەکرێت “مرۆڤناسی کەنەدی جانیس بۆدی لە ساڵی ٢٠٠٧ نووسیویەتی: «جەستەی مێیینە کە داپۆشراوە، خوێنی کۆسیستەمی زاوزێی داخراوە و لە ناویدا قوفڵ دراوە.<a href="#cite_note-80">[٨٠]</a> پەسەندی ئەندامی زاوزێی مێینەی نەرم و وشک و بێ بۆن لەو کۆمەڵگا گەرمانەدا باوە کە خەتەنەی فیرعەونی ئەنجام دەدەن، ھەروەھا بە بیرورای ئەوان ھەردوو ژن و پیاو بەسروشتی ناتەواون بە خەتەنەکردن تەواو دەبن. ڕێکخراوی تەندروستی جیھانی ئەم کردارە پۆلێن دەکات وەک جۆرێک لە جۆری چوارەمی خەتەنەکردنی مێینە، چونکە پەیوەندی لە ڕادەبەدەری نێوان پیاو و ھاوسەرەکەی لە کاتی جووت بووندا دەتوانێت ئەندامی زاوزێی مێینە برینداربکات و ئەگەری تووشبوون بە خوێنبەربوون زیاتر بکات.<a href="#cite_note-Abusharaf-30">[٣٠]</a> ئەو ژنانەی لێکۆڵینەوەیان لەسەر ھۆکارەکانی پەسەندکردنیان بە خەتەنەکردن کرد ئاماژەیان بە چەند ھۆکارێک کرد بۆ پشتگیرییان لە وانە: قبوڵکردنی کۆمەڵایەتی، ئایین، پاکی و پاکژی کەسی، پاراستنی پاکیزەیی، زیاد بوونی ھەلی ھاوسەرگیری و زیادبوونی چێژی سێکسیی.<a href="#cite_note-Boddy-81">[٨١]</a> توێژینەوەیەک کە لە ساڵی ١٩٨٣ لە سودان ئەنجامدراوە، دەریخست، کە تەنھا ٤ تا ١٧ لە سەدی ژنان دژی خەتەنەکردنی مێینە (٥٥٨ لە ٣٢١٠) بوون، و زیاتریان خەتەنەکردنیان پەسەندکردووە، لە لێکۆڵینەوەیەکی تردا کە ساڵی ٢٠١٠ لەسودان ئەنجامدراوە ئەوەشی بۆ دەرکەوتوە کە لەسەدا ٤٢ ی ئەو ژنانەی خەتەنەکراون ویستویانە درێژە بەو خووە بدەن و بەردەوام بن، ساڵی ٢٠٠٦ زیاتر لە ٥٠٪ ی ژنان لەوڵاتانی مالی و گینێ و سیرالیۆن و سۆماڵ و گامبیا و میسر لەگەڵ ئەوەدان کە خەتەنەی مێینە بپارێزێت و لەوڵاتەکانیان ون نەبێت، لەکاتێکدا ژنانی دیکە لەوڵاتانی تری ئەفریقا، لەگەڵ یەمەن و عێراق، گوتیان ئەمانە لەوڵاتانی تری ئەفریقان.<a href="#cite_note-Boddy-81">[٨١]</a> دەبێت خووەکە بوەستێت و ون ببێت، بەڵام ھەندێک لە جیاوازی نێوان ئەو لایەنگر و ڕەتکردنەوەیانە زۆر سادەیە.<a href="#cite_note-82">[٨٢]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="خوو_و_ئاکاری_کۆمەڵایەتی">خوو و ئاکاری کۆمەڵایەتی</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=22" title="دەستکاریکردنی بەش: خوو و ئاکاری کۆمەڵایەتی">دەستکاری</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Molly_Melching,_Tostan,_2007.jpg" class="mw-file-description"><img alt="صورة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Molly_Melching%2C_Tostan%2C_2007.jpg/220px-Molly_Melching%2C_Tostan%2C_2007.jpg" decoding="async" width="220" height="291" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fa/Molly_Melching%2C_Tostan%2C_2007.jpg 1.5x" data-file-width="227" data-file-height="300" /></a><figcaption>مۆڵی مێڵجی لەگەڵ کچان و ژناندا لە گوندی مەلەکوندای ئەگەیممە لە ساڵی ٢٠٠٧ لە میانەی ئاھەنگی دەساڵەی دەستبەرداربوونی خەتەنەکردن</figcaption></figure> یونیسێف ئەو ژنانەی کە بە ویستی خۆیان خەتەنەکردن پەسەند دەکەن یاخود بە ویستی خۆیان داوای خەتەنەکردن دەکەن کەوتونەتە ژێر کاریگەری «عورفی کۆمەڵایەتی خۆسەپێن»، بۆ ئەوەی خێزانەکانیان پەسەندیان بکەن پەنا دەبەنە بەر ئەم کردارە بۆ ئەوەی تووشی <a href="/wiki/%DA%95%DB%95%DA%AF%DB%95%D8%B2%D9%BE%DB%95%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="ڕەگەزپەرستی">ڕەگەزپەرستی</a> کۆمەڵایەتی نەبن.<a href="#cite_note-83">[٨٣]</a> ئەنثرۆپۆلۆجیستی ئەمریکی (ئیلین گرونباوم) ڕایگەیاند خەتەنەکردن گاڵتەکردنێکە کە بە کچان دەکرێت لە سودان بەتایبەت لە ماوەی دەیەی ١٩٧٠ دا؛ و خەتەنەکردن وەک ئەوە دەچوێنێت کە چۆن جوتیارێک زەوی دەکێڵێت و تۆوی دەکات و دواتر جووتەکانی دادەپۆشێت تاوەکو تۆوەکان چەگەرە بکەن و دوتر کە بەرووبوومەکەیان دوورییەوە ھەم دیسان دەیکێڵنەوە تاوەکو بەروبومیان زیاد بکات،<a href="#cite_note-84">[٨٤]</a> بەو شێوەیە بەردەوام دەبن ھەروەھا گرونباوم ئەوەش زیاد دەکات کە دواتر وا لە کچان دەکەن ئەو پرسیارەیان لا دروست بێت ئەگەر بێت و خەتەنە نەکرێن، لە دایکیان بپرسن بۆچی ئەو کاتەی کە منداڵ بووینە وەک کچانی عەرەب خەتەنە نەکراوە.<a href="#cite_note-85">[٨٥]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="نەزانی_و_نەخوێندەواری">نەزانی و نەخوێندەواری</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=23" title="دەستکاریکردنی بەش: نەزانی و نەخوێندەواری">دەستکاری</a>]</div> زۆر لەو وڵاتانەی کە خەتەنەکردنی مێینەی تێدا ئەنجام دەدرێ بەدەست خراپی پەروەردە و خوێندنی نزم و نەزانی بەربڵاو لە نێو ھاوڵاتیاندا دەناڵێنن، گەیشتن بە زانیاری نووسراو یان ئەلیکترۆنی ئەستەم بووە، بەم ھۆیە دەبینین کە پەیوەندی ھۆکاری نێوان خەتەنەکردن و زیانە تەندروستییەکەی کاریگەرییان نەبووە بەسەر تێگەیشتنی کردارەکە لەلایەن ژنانەوە.<a href="#cite_note-UNICEF_West_and_Central_Africa-60">[٦٠]</a> زانای سیاسی ئەمریکی (جاری میکی) ئاماژەی بەوەداوە کە سەرۆکی کۆمەڵەی ژنان لە گوندی «شاری شێریف» لە سێنگال بە ناوی «لا ئەڵڵا بەلەدە» گوتی ئەو کچانەی بەھۆی خەتەنەوە لە ساڵی ١٩٩٨ تووشی ھەندێک نەخۆش دەگمەن بوون، گوترا ئەم نەخۆشییە بەھۆی ئەو کەسانەوە بووە کە ھەوڵ دەدەن خەتەنە نەمینێت.<a href="#cite_note-86">[٨٦]</a> کاتێک مەککی پێی ڕاگەیاندن کە ھۆکاری نەخۆشییەکەیان بەھۆی خەتەنەکردنەوە بووە، کەچی ژنان ڕووبەرووی وەستاونەتەوە و داوای دەرکردنیان کردووە لە ئاوایییەکەیانەوە. دامەزراوەی توتستانی ئەمریکی کە لە ساڵی ١٩٩١ دامەزراوە، لە ژمارەیەک وڵاتی جیھان چاڵاکی ھەیە کە ئامانجیان خوێندەواری و ڕۆشنبیرکردنی خەڵکە لەگەڵ پاراستن و پشتگیریکردنی ژنانە تاوەکو لە ھەوڵەکانیان بۆ سەقامگیرکردنی دیموکراسی و پێدانی توانای ڕەوشتی پشت بەخۆیان ببەستن، لە ساڵی ١٩٩٧ دامەزراوەکە لە گوندی مالێکۆندا باھامما لە ڕۆژاوای سەنیگال توانی ببێتە یەکەم ڕێکخراو کە یەکەم گوند لەو وڵاتانەدا ھۆشیار بکاتەوە و پشتگیریان بکات تا واز لە خوە کەلتووری و زیانبەخشەکان بھێنن کە بە سوپاسەوە ژنان لە گوندەکە بە دەم داواکاری ڕێکخراوەکە ھاتن و وازیان لە خەتەنەکردن ھێنا،<a href="#cite_note-87">[٨٧]</a> تا ساڵی ٢٠١٦، زیاتر لە ٧٣٠٠ ژن لە کۆمەڵگە جیاوازییەکانی سەرتاسەری شەش وڵات بەڵێنی وازھێنانیان لە خەتەنەکردن دا و بەڵێنیان دا کە دەست بەرداری ھاوسەرگیری منداڵانیان بن. <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Keur_Simbara,_Senegal_(8592417042),_cropped.jpg" class="mw-file-description"><img alt="صورة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Keur_Simbara%2C_Senegal_%288592417042%29%2C_cropped.jpg/220px-Keur_Simbara%2C_Senegal_%288592417042%29%2C_cropped.jpg" decoding="async" width="220" height="142" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Keur_Simbara%2C_Senegal_%288592417042%29%2C_cropped.jpg/330px-Keur_Simbara%2C_Senegal_%288592417042%29%2C_cropped.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Keur_Simbara%2C_Senegal_%288592417042%29%2C_cropped.jpg/440px-Keur_Simbara%2C_Senegal_%288592417042%29%2C_cropped.jpg 2x" data-file-width="3443" data-file-height="2229" /></a><figcaption>گوندی کێور سمبارا لە سێنگال لە ساڵی ١٩٩٨ دوای بەرنامەی پەروەردەی سێ ساڵ، خەتەنەکردنی نەھێشت .</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پاڵنەرە_ئاینییەکان">پاڵنەرە ئاینییەکان</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=24" title="دەستکاریکردنی بەش: پاڵنەرە ئاینییەکان">دەستکاری</a>]</div> ڕاپرسییەکان نیشانیان دا کە بەشێکی زۆری خەڵکی لە مالی، مۆریتانیا، گینێ و میسر لەو باوەڕەدان کە خەتەنەکردن پێویستی و ئەرکی ئاینییە. ئێلین گرونباوم باس لەوە دەکات کەسانێکی بەرژەوەندی خواس و بیرکۆڵ ھانی مانەوەی ئەو پرۆسەیە دەدەن بەبێ ئەوەی جیاوازی بکەن لە نێوان ئەو شتانەی ئەرکی ئاینین و ئەو شتانەی کە عورفی و داب و نەریتی کۆمەڵایەتین. لە باکووری ڕۆژھەڵاتی ئەفریقا پێش ئەوەی ئیسلام و پێش ئەوەی ئیسلام لەو وڵاتە بڵاوببێتەوە خەتەنەکردن بوونی نەبووە، سەرەتا لە باکووری ڕۆژھەڵاتی ئەفریقا دا بڵاو بوویەوە کاتێک کە خەتەنەکردنیان بەستەوە بە ئیسلامەوە، و بەھۆی سەرنجخستنە سەر ئەوەی کە خەتەنەکردن یەکێکە لە ئەرکەکانی ئیسلام بەسەر ژنانەوە کە دەبێت جێبەجێی بکەن،<a href="#cite_note-Mackie_1996_999–1017-88">[٨٨]</a> لەبەر ئەوەی ھەندێک لە زانا موسوڵمانەکان دەیانگوت ئەمە ناچارییە، ھەرچەندە قورئان بە ھیچ شێوەیەک ئاماژە بە خەتەنەکردن ناکات، بەڵام لە ژمارەیەک فەرموودەی پێغەمبەردا باسی کراوە بەڵام نەیکردووەتە ناچاری بەسەر مێینەکاندا.<a href="#cite_note-Mackie_1996_999–1017-88">[٨٨]</a> لە ساڵی ٢٠٠٧ دا ئەنجومەنی باڵای توێژینەوەی ئیسلامی لە زانکۆی ئەزھەر لە قاھیرە بەیاننامەیەکی دەرکردووە و دەڵێت خەتەنەکردن بە وشێوەیە نەبووە کە ئێستا ھەیە؛ و خەتەنەکردن شتێکە ھیچ کاتێک نەسەپێندراوە بەسەر ژناندا ھەروەھا نەسەپێندراویشە بەسەر کەنیزە و خزمەتکارانیش <a href="#cite_note-90">[٩٠]</a> پەرتووکی پیرۆز باسی لە خەتەنەکردن نەکردوە، بەڵام زۆربەی کۆمەڵگە مەسیحییەکانی ئەفریقا بە تایبەتی بەبێ گوێدانە برگەکانی پەرتوکی پیرۆز ئەو کارە دەکەن، بەپێی ڕاپۆرتێکی ڕێکخراوی یونیسێف لە ساڵی ٢٠١٣دا، ٥٥٪ی ژنانی مەسیحی لە نایجیریا خەتەنەکراون، بە بەراورد بە تەنھا ٢٪ی ژنانی موسڵمانی نەیجیری. ھەروەھا لە ئایینی جوودا بێتی ئیسرائیلی ھابیشە خەتەنەکردنی نێر دەسەپێنێت و خەتەنەکردنی مێینە قەدەغە دەکات.<a href="#cite_note-unicef.org-72">[٧٢]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="خەتەنەکردن_لە_ئایینەکاندا">خەتەنەکردن لە ئایینەکاندا</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=25" title="دەستکاریکردنی بەش: خەتەنەکردن لە ئایینەکاندا">دەستکاری</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="لە_ئیسلامدا">لە ئیسلامدا</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=26" title="دەستکاریکردنی بەش: لە ئیسلامدا">دەستکاری</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Ibrahim_(Abraham)1.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Ibrahim_%28Abraham%291.png/220px-Ibrahim_%28Abraham%291.png" decoding="async" width="220" height="189" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/33/Ibrahim_%28Abraham%291.png 1.5x" data-file-width="273" data-file-height="234" /></a><figcaption>دانانی ناوی ئیبراھیمی پێغەمبەر کە ساڵی خەتەنەکردنی منداڵەکانیان عەرەب بەدوایدا بوو.</figcaption></figure> ھیچ کام لە فقییەکانی ئیسلامی نەیانگوتووە کە خەتەنەکردن حەرامە یان نا. شەرعییەتی ھەیە و بۆ ھەمووان لە حوکمدا ڕێگەپێدراوە، ئەوانەی لەسەر مەزھەبی <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%95" title="شیعە">شیعەن</a> خەتەنەی کچەکانیان ناکەن بەڵام شوێنکەوتووانی مەزھەبی <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D9%86%DB%95" title="سوننە">سوننە</a> دەڵێن خەتەنەکردن یەکێک بووە لە سونەتەکانی پێغەمبەری ئیسلام. ھەرچەندە لە سنووری یاسایی ڕێککەوتوو تێپەڕدەبێت، ھەروەھا ئایینی ئیسلام قەدەغەی کردووە کە پلەی باوەرداری ژنی موسڵمان ببەسترێتەوە بە خەتەنەکردن یان سەپاندنی وەک ئەرکێکی ئایینی.<a href="#cite_note-91">[٩١]</a> لەناو ئیسلامی سوننەدا حیزبییەکان ڕێزیان لە خەتەنەکردن گرتووە و مالیکییەکان کردویانەتە سونەت و شافیعییەکان وەک ئەرک تەماشایان کردووە بەڵام حەنبەلییەکان ڕێزیان لێگرتووە بەگشتی ھیچ قوتابخانە و ڕێچکەیەکی سوننەکان بە ئەرک نەیانبینیوە جگە لە شافیعییەکان.<a href="#cite_note-92">[٩٢]</a> سونییەکان دەڵێن: خەتەنەکردن بریتییە لە بڕینی پێستی زیادەی سەر کۆ ئەندامی زاوزێی نێر و مێ و لەسەر پیاوان ئەرکە و لەسەر ژنانیش سونەتە. موفتی <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A7%D9%86%DA%A9%DB%86%DB%8C_%D8%A6%DB%95%D8%B2%DA%BE%DB%95%D8%B1" title="زانکۆی ئەزھەر">ئەزھەر</a> (ئیمام عەلی ئەلحەق) دەڵێت: خەتەنەکردنی کچان لە ئیسلام یەک جارەو شێوازی خۆی ھەیە کە نابێت زێدە ڕەوی تێدا بکرێت، بەڵکو دەبێت گرنگی بدرێت بەخەتەنەکردنیان بەو شێوەو وەسفەی کە پێغەمبەری خودا بۆ ئوم حەبیبەی کردووە و فێری کردووە. ئیبن باز دەڵێت: خەتەنەکردن کردارێکی تەواوکەری سروشتی مرۆڤە کە نێر و مێی دەبێت بۆیان بکرێت، بەڵام لە نێردا ناچارییە و لەمێدا سوننەتە و شەرەفمەندانەیە.<a href="#cite_note-93">[٩٣]</a> ئەبوحەف سیراجودین ئەلحەمبەلی دەڵێت: «دامێنی ژنان، پێک ھاتووە لە سێ بەش: بەشی خوارەوەی کونێکە بۆ ئەوەی ئەندامی زاوزێی نێرینە بچێتە ناوی و بێتە دەرەوە، لە سەرووی ئەم کونە کونێکی تر ھەیە کە تێیدا میز دێتە دەرەوە لەسەرووی ئەم کونە پێست یان گۆشتێکی زیادە ھەیە کە پەیوەندی بە خەتەنەکردنەوە ھەیە، ئەم پارچە گۆشتە پێستاویە دەبردرێت بەمە دەوترێت خەتەنەکردن. شێخ عەلەم نەسار دەڵێت: «خەتەنەکردنی مێینە لە ئیسلامدا ڕێسا و ڕێوشوێنی تایبەتی خۆی ھەیە و سوننەتی پێغەمبەرە و فەرموودەی پێغەمبەرمان ھەیە لەسەری کە دەبێت پیاوان و ژنان بۆیان بکرێت بەڵام لە ژنان نابێت وەھا بکرێت کە بنبڕبکرێت بەلکو دەبێت حەزو ئارەزووی جنسی کەم بکرێتەوە بۆ ئاستی ناوەندی و ئەگەر لە کچێک ئەم پێستەی کەم بوو یان بچووک بوو ئەوە ھەر بۆی ناکرێت».<a href="#cite_note-94">[٩٤]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Sheik_Sharawy.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Sheik_Sharawy.jpg/220px-Sheik_Sharawy.jpg" decoding="async" width="220" height="348" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/da/Sheik_Sharawy.jpg 1.5x" data-file-width="300" data-file-height="474" /></a><figcaption>ئیمام و لێکۆلەری ئیسلامی ھاوچەرخ، محەممەد میتوەلی ئەلشەرەفی ڕایگەیاند، کە خەتەنەکردنی کچان سونەتێکە لە سونەتەکانی پێغەمبەری ئیسلام .</figcaption></figure> ھەروەھا شێخ ئەحمەد بن تەیمییە دەڵێت: «ژنەکەی خەتەنە کراوە و خەتەنەکردنەکەشی وەک برینی پۆپیتەی کەلەشێر وابووە». ئیبن قیام جەوزییە دەڵێت: «ھیچ ناکۆکییەک لەسەر زەرورەتی خەتەنەکردنی مێینە نییە و لە ئەرکی خۆیدا جیاوازە». شێخ عەتییە سەقر دەڵێت: «ھاوار بۆ بێتوانایی شەریعەتی خەتەنەکردنی مێینە کە پێچەوانەی شەریعەتی ئیسلامە، چونکە لە قورئان و سوننەت ھیچ دەقێکی ڕاشکاوانە نییە لەسەر کردن و نەکردنی». <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Qardawi.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Qardawi.JPG/220px-Qardawi.JPG" decoding="async" width="220" height="204" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Qardawi.JPG/330px-Qardawi.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Qardawi.JPG/440px-Qardawi.JPG 2x" data-file-width="461" data-file-height="427" /></a><figcaption>ئیمام یوسف قەرەزاوی، بڕیاری دا کە خەتەنەکردنی مێینە بۆ ئەو کەسانە ڕێگەپێدراوە، کە دەیانەوێت بە چەند مەرجێک ی دیاریکراو ئەو کارە بکەن،<a href="#cite_note-95">[٩٥]</a> بڕیاری دا کە خەتەنەکردنی فیرعەونییەکان لە مافەکانی بێبەش بکرێت و مەترسی تەندروستی لەسەر دروست بکرێت</figcaption></figure> ئوم عەتییە ئەلئەنسەرییە ڕایگەیاند کە جیاوازی نێوان خەتەنەکردنی شەرع و خەتەنەکردنی فیرعەونییەکان ئاشکرایە، بەڵام بە ئەنقەست سەرلێشێوان بۆ خانمان دروست دەکەن.<a href="#cite_note-96">[٩٦]</a> کەمکردنەوەکە بۆ ژنێکە کە پێویستی بە خەتەنەکردن ھەیە شەرعییە و زانراوە کە دەبێت پزیشکێکی موسوڵمانی شارەزا ئەنجامی بدات، ئیمام <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%81_%D9%82%DB%95%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="یوسف قەرزاوی">یوسف ئەلقەرەزاوی</a> دەڵێت: قەدەغەکردنی خەتەنەکردنی مێینە لە حاڵەتی تەجاویلی سوێند خواردندایە تا کۆتایی، واتا ڕیشەکردن و زیادەڕۆیی پارچەکان، کە بێ بەشکردنی ژنان لە چێژی شەرعی بەبێ پاساوی، کە ئەو شتەیە کە پێی دەڵێن «خەتەنەکردنی فیرعەونییەکان» یان بەردەوام بوون لەسەر ئەم خەتەنەیە جاھیلییە، پێویستە پزیشکانی شارەزا لەسەر شەریعەتی ئیسلامی ئەم کارە بکەن و ئەو ئامرازانەی کە بەکار دەھێنرێن دەبێت ئەستێور بکرێن، و گونجاو بێت بۆ پرۆسەکە، ھەروەھا ئەو شوێنەش گونجاو بێت کە ئەو کارەی لێ ئەنجام دەدرێت وەک نۆرینگە و نەخۆشخانە و بنکەی تەندروستی. دکتۆر ئەمەل ئەحمەد ئەلبەشیر ئەوەی خستەڕوو کە ھەنگاوی دروست لەخەتەنەکردنی ئەو کەسانەی کەپێویستیانەھیچ مەترسییەک دروست ناکات، ڕوونیشیکردەوە کەھەنگاوەکان دەست دەکەن بەئامادەکردنی منداڵەکە لەباری دەروونییەوەو ھەڵبژاردنی کاتی گونجاو بۆ منداڵەکەو دڵنیابوون لەوەی کە ھیچ حاڵەتی ھەوکردنی بۆماوەیی لەناو خێزانەکەیدا نییە،<a href="#cite_note-web.archive.org-97">[٩٧]</a> ھەروەھا ئەو گوتی: ئەو کەسانەی کە ھەڵدەستن بەم کارە دەبێت بە کەرەستەی ئەستێورکراو ئەم کارە ئەنجام بدەن بەبێ زیادە ڕەوی لە بڕین و بە پاککردنەوە و سڕینی بە ڤازلین و دانانی لۆکە و چاودێریکردنی خاوێنی برینەکە لە ڕۆژانی دوایدا کە دەبێت بە ئاو و سابوون و خوێ بشۆردرێن. دکتۆر محەممەد عەلی ئەلبار، وتی: پێی باشە شێوازی پزیشکیی/ئەتۆمی بەکاربھێنیت بۆ خەتەنەکردن.<a href="#cite_note-web.archive.org-97">[٩٧]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="لەناو_جولەکە_و_فەلان">لەناو جولەکە و فەلان</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=27" title="دەستکاریکردنی بەش: لەناو جولەکە و فەلان">دەستکاری</a>]</div> خەتەنەکردنی مێینە بەپێی نەریتە کۆمەڵایەتییەکان لەناو مەسیحییەکانی <a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%A8%D8%AA%DB%8C" title="قیبتی">قبتی</a> لە میسڕ و سودان دا پڕاکتیزە دەکرێت. دوور لە بنەماکانی ئاینی مەسیحی وەک نەریتێکی باو کچەکانیان خەتەنە دەکەن ھەروەک چۆن موسڵمانان دوور لە بنەما ئاینییەکانی ئیسلام کچەکانیان خەتەنە دەکەن.<a href="#cite_note-98">[٩٨]</a> ئەم پڕاکتیزەکردنەیان وەک ئەرک خستە سەر ژنان لەکاتی پێش ھاوسەرگیری و پاش ھاوسەرگیری، ھەرچەندە کڵێسای میسڕ ھەمیشە خەتەنەکردنی ڕەت کردووەتەوە و ڕایان گەیاندووە ئەمە پەیوەندی بە مەسیحییەتەوە نییە و لە کۆتایی سەدەی سێزدەھەمەوە ھاتووەتە ناویان. پرسیاری ئەوە لە قەشەی شاری قووس کرا کە ئایا خەتەنەکردنی کچان ڕێگەپێدراوە، وەڵامەکەی بەم شیوازە بووە: «ھیچ مۆڵەتێکیان نییە بۆ ئەو کارە، نە پێش ھاوسەرگیریان و نە دوای». ھەروەھا زانا مەسیحییەکان ئاماژەیان بەوەداوە کە کاتێک خودا پیاوی دروست کردووە، ھەموو شتێکی لە خۆیدا بەباشی دروست کردووە و ھەموو ئەندامێکی لەشی کار و ڕۆڵی خۆی ھەیە.<a href="#cite_note-Mackie_1996_999–1017-88">[٨٨]</a> ئەم خووە دروستبوونی چاکەی خودا دەشێوێنێت، ھەروەھا ئەندامی مێینەی ژنیش بەھەمان شێوە، کە خودا بۆی دروست کردووە. مەسیحییەت ڕێگا نادات بە خەتەنەکردن بۆیە پشتگیری لە شێواندنێکی بە ئەنقەستی جەستەی ژن ناکات، کە خودا ڕێزی لێ گرتووە و لە باشترین ڕۆژمێردا دروستی کردووە.<a href="#cite_note-99">[٩٩]</a> کڵێسەی کاسۆلیکی قۆپتی ئاماژەی بەوەدا کە لە ئایینی مەسیحیدا خەتەنەکردن تاوانێکی گەورەیە. ھەروەھا کڵێسا لەم بارەیەوە دەڵێت ئەم خووە کچەکە لە لادانەشەرعییەکان ناپارێزێت، وەک ھەندێک وای بۆ دەچن پەیوەست بوون بە ڕەوشت شەریعەت لە دڵەوەیە و پاکی لە ناوەوە دەست پێ دەکات، ھەروەک مەسیح گوتی: «پیاوی چاک لە گەنجینەی چاکەی دڵەوە ڕاست و دروستی دەردەکات، پیاوی خراپیش لە دڵەوە خراپەکەی دەردەخات». دەربارەی جولەکەکانیش ئەوا ژنەکانیان خەتەنە ناکەن تاکە کەسی جولەکە کە ڕێگە بە خەتەنەکردن دەدات فلاشا ئەھباش-ی جولەکەیە.<a href="#cite_note-100">[١٠٠]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="خەتەنەکردن_بە_درێژایی_مێژوو">خەتەنەکردن بە درێژایی مێژوو</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=28" title="دەستکاریکردنی بەش: خەتەنەکردن بە درێژایی مێژوو">دەستکاری</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="میسڕی_کۆن">میسڕی کۆن</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=29" title="دەستکاریکردنی بەش: میسڕی کۆن">دەستکاری</a>]</div> ڕەگ و ڕیشەی خەتەنەکردن تاوەکو ئێستا نەزانراوە بە تەواوی بەڵام یەکەم شارستانییەتی مرۆییی کە ئەم کارەی ئەنجام دابێت شارستانییەتی ئیریگاتی (نزیکی ٨٠٠ پ. ز - ٣٥٠ ز) بووە کە دەکاتە چەند سەدەیەک پێش لەدایکبوونی ئیسلام، ڕەنگە ئامانجیش لەم کردارە سەلماندنی باوکایەتی منداڵ و دڵنیابوونەوە بێت لە باوکایەتییان بۆ ڕێگەگرتن لە تێکەڵبوونی ڕەچەڵەک.<a href="#cite_note-101">[١٠١]</a> بە گوێرەی مێژووناس ماری نایت، نەفرەتی ژمارە ١١١٧ (دەوروبەری ١٩٩١–١٧٨٦ پ. ز)) کە لەسەر ھیرۆگلیفیای میسری کۆن دۆزراوەتەوە، ڕەنگە مەبەستی بێت ئاماژە بە کچانی خەتەنە نەکراو بکات، ھەروەھا لە «خاڵە ئات» نزیکەوە دەنوسرێ: <div style="text-align: center;"><table class="mw-hiero-table mw-hiero-outer" dir="ltr"><tbody><tr><td> <table class="mw-hiero-table"><tbody><tr> <td><img class="skin-invert" style="margin: 1px;" src="/w/extensions/wikihiero/img/hiero_D36.png?9d512" height="12" title="D36 [a]" alt="a" /></td><td><img class="skin-invert" style="margin: 1px;" src="/w/extensions/wikihiero/img/hiero_G17.png?3741e" height="38" title="G17 [m]" alt="m" /></td><td><img class="skin-invert" style="margin: 1px;" src="/w/extensions/wikihiero/img/hiero_D36.png?9d512" height="12" title="D36 [a]" alt="a" /> <img class="skin-invert" style="margin: 1px;" src="/w/extensions/wikihiero/img/hiero_X1.png?f2a8c" height="11" title="X1" alt="X1" /></td> <td><img class="skin-invert" style="margin: 1px;" src="/w/extensions/wikihiero/img/hiero_D53.png?a32fd" height="14" title="D53" alt="D53" /></td><td><img class="skin-invert" style="margin: 1px;" src="/w/extensions/wikihiero/img/hiero_B1.png?ca40a" height="38" title="B1" alt="B1" /></td></tr></tbody></table> </td></tr></tbody></table></div>دەقی ئەم نەفرەتە لەسەر کانیاوێک دۆزرایەوە کە سەر بە کەسێکە ناوی «سانت حەدجوتەپ» ە، لە ئێستادا لە مۆزەخانەی میسر لە قاھیرەدا پارێزراوە و دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی شانشینی میسری ناوەندی، بەڵام زانای ئەمریکی پۆل ئۆڕۆڕکێ دەڵێت مامی ناوبراو لە نووسراوەکە مەبەست لێی ئاماژەدانە بەو ژنەی کە مردووە و خەتەنە نەکراوە.<a href="#cite_note-102">[١٠٢]</a> خەتەنەکردنی کچێکی میسڕی بەناوی تاتریس لەیەکێک لە پاپیروسەکانی یۆنانی ساڵی ١٦٣ پ. ز دا ھاتووە کە لەمۆزەخانەی بەریتانیادا ھەڵگیراوە و وتراوە:پاش ماوەیەکی کورت، دایکی تاتەریس خەتەنەی کرد، کە لە کاتی خەتەنەکردنی کچەکەی نیگەران بوو، وەک نەریتێکی خەڵکی میسڕ. ئەو داوای لێکردم ١٣٠٠ دراخماکەی پێ بدەمەوە بۆ داپۆشینی کچەکە بۆ ئەوەی کە خەتەنەی بۆ نەکەم ئەگەر ھیچ کام لەو شتانەی کە ئاماژەت پێ کرد یان خەتەنەی تەتمیس مەکە لە مانگی (ئەمشیر) ەوە لە ١٨ [١٦٣ پ .ز] یەکسەر ٢٤٠٠ درەخما م پێ دەدەیت.<a href="#cite_note-103">[١٠٣]</a> تاقیکردنەوەکان لەسەر ژنە مۆمیاکانی میسڕ، ھەبوونی شوێنەواری خەتەنەکردنی پشتڕاستکردەوە و ماری نایت ئاماژەی بە دەرەنجامی نەخۆشیناس «گێراڤێتۆن ئیلیۆت سمیس» کرد، دوای پشکنینی سەدان مۆمیای ژنان لە سەرەتای سەدەی بیستەمدا، کە پێدەچێت بە جۆری ٣ خەتەنە کراون،<a href="#cite_note-104">[١٠٤]</a> چونکە لە کاتی مۆمیاکردنیاندا پێستی دوو لابییە گەورەکە بەرەو لای ئەنووسەکە توند کرابوو بۆ ئەوەی ڤوپەکە داپۆشێت، بەڵام ئەم بۆچوونە ڕەت کرایەوە چونکە دوو پارچە پێست یان گۆشت بە درێژایی کات شی دەبنەوە.<a href="#cite_note-105">[١٠٥]</a> جوگرافیناسی یۆنانی ئێسپانیۆن (٦٤ پ. ز) دەربارەی دیاردەی خەتەنەکردنی مێینە لە میسردا نووسیویەتی کاتێک لە ٢٥ پ. ز سەردانی میسری کردووە، وەک لەلایەن فەیلەسوف فیلۆن ئەسکەندەرییەوە ئاماژەی بۆ کراوە. ٢٠ پ. ز- ٥٠ ز)، گوتی: «کوڕە میسڕییەکان لەگەڵ کچانی گەنج دەست بە خۆشەویستی دەکەن ئەو کوڕ و کچە گەنجانە دەتوانن ھاوسەرگیری بکەن کە خەتەنەکراون و کوڕان تەنھا ئەو کچانە ھەڵدەبژێرن کە دووراونەتەوە.» ئەم خوویەش بە کورتی لە نووسەری دکتۆری یۆنانی گالین (١٢٩–٢٠٠ ز) دا باسی دەکرێت، کە لەوێ گوتراوە: کە لە چواردەیەمین ساڵی تەمەنیدا، کە کوڕەکە دەست بە دووگیانبوون دەکات، و لە کچەکەش دەست بە ھەڵوەشاندنەوەی خەتەنەکردن دەکات.<a href="#cite_note-106">[١٠٦]</a> لە کتێبی شازدەیەمی زانستنامەدا بە ناونیشانی: «شازدە کتێبی دەرمان»، دکتۆر ڕومی ئاتیوس ئەلئەمدی (لە ناوەڕاستی سەدەی پێنجەم و ناوەڕاستی سەدەی شەشەمی زایینی ژیاوە) ئاماژەی بە وردەکاری زیاتر کردووە سەبارەت بە خیانەتی پزیشکی، گوتی کاتێک میسڕییەکان پێیان وابوو ھەرکاتێک کچەکانیان ھەراش بووە و سینگ و مەمکیان دروست کردووە ئەوە کاتی ئەوە ھاتووە کە پێش ئەوەی بە شووی بدەن دەبێت بیبەستنەوە نەشتەرگەرییەکە بەو شێوەی خوارەوە دەکرێت: کچەکە لەسەر کورسییەک دابنیشێت و گەنجێکی بەھێز لە پشتییەوە توند بیگرێت؛ و یەکێکیش ھەردوو قاچەکانی لێک دەکاتەوە. دواتر خەتەنەچییەکە بە دەمکێکی درێژ و تیژ بە دەستی چەپ بۆی دەبڕێت دواتر گاڵتەی پێ دەکات و بە دەستی ڕاستی دەیبڕی. دواتر ئەو ناوچەی کە بردراوە بە بەکارھێنانی پەڕۆیەکی ئیسفەنجی شەراب یان ئاوی ساردی پێ دادەکرێت و دوای حەوت ڕۆژ بە گەڵای کەتانی سەرمێوی دادەپۆشرێت، لە ڕۆژی ھەشتەمدا بە پەڕەی گوڵ، تۆوی خورما، یان بە «پاودەری ویزی لە قوڕی برژاو یی دروستکراو» خاوێن دەکرێتەوە. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="عەرەب_پێش_ئیسلام">عەرەب پێش ئیسلام</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=30" title="دەستکاریکردنی بەش: عەرەب پێش ئیسلام">دەستکاری</a>]</div> لە سەردەمی پێش ئیسلامەوە عەرەب خەتەنەیان ناسیوە، عەرەبەکانیش لە نەزانییان خەتەنەیان کردووە، لەدوای ساڵی ئیبراھیمی پێغەمبەرەوە کە ئیسماعیلی کوڕی و لە باوکانی عەرەب بەدواوە ھاتە ناو عەرەب، <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%DB%95%D9%85%D9%85%DB%95%D8%AF" title="محەممەد">پێغەمبەر محەممەد</a> فەرمووی: «اخْتُتِنَ إِبْرَاھِیمُ النَّبِیُّ (علییە الصلاة والسلام) وَھُوَ ابْنُ ثَمَانِینَ سَنَةٍ بِالْقَدُومِ» و واش پێشبینی دەکرێت کە ئەو نەریت و کەلتوورە لە لە میسرە فیرعەونییەکان گەیشتبێتە نیمچە دورگەی عەرەبی، دوای ئەوە لە ڕێگای عەرەبەکانەوە گوازرایەوە بۆ حەوزی نیل و ڕۆژھەڵاتی ئەفریقا و کوردستان، دیارە ئەم کردارە ھەرچەندە پێش ئیسلام لای عەرەبەکان ناسراوە بەڵام دەگمەنیش بووە کە کچێک خەتەنە بکرێت. یەکێک لە بەناوبانگترینی ئەمانە «ئوم عەنمار» بووە، وەک لە سەحیحی بوخاری ھاتووە لە کوشتنی حەمزە کوڕی عەبدولموتەلەبدا. ئەمە بۆ عەرەب و پیاوێکی دەست و دەست شەرم بوو، بەڵگەش بۆ ئەمە ئەوەیە کە لە سەحیحی بوخاریدا دەوترا: خرج سباع فقال: «ھل من مُبارز؟» قال فخرج إلییە حمزة بن عبد المُطَّلب. فقال: «یا سباع با ابن أمَّ أنمار مُقطِّعة البُظور أتُحاد اللە ورسولە (صلی اللە علییە وسلم)؟» <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ئەورووپا">ئەورووپا</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=31" title="دەستکاریکردنی بەش: ئەورووپا">دەستکاری</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Isaac_Baker_Brown.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Isaac_Baker_Brown.jpg/220px-Isaac_Baker_Brown.jpg" decoding="async" width="220" height="233" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Isaac_Baker_Brown.jpg/330px-Isaac_Baker_Brown.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Isaac_Baker_Brown.jpg/440px-Isaac_Baker_Brown.jpg 2x" data-file-width="598" data-file-height="632" /></a><figcaption>دکتۆر ئیسحاق بەیکەر براون، بە باشترین شێوە ناسراوە بە لابردنی نەخۆشە ژنەکانی ھەر کاتێک ھەلی بۆ ڕەخسابێت.</figcaption></figure> لە کاتی ڕێنەسانسدا، ئەورووپییەکان خەتەنەیان بەستەوە بە کۆیلایەتییەوە، دۆمینیکەنێری ئەرکجۆن سانتۆس نووسیویەتی کاتێک سەردانی سوڵتانی وۆرسینگی کرد لە قۆچەکانی ئەفریقا لە ساڵی ١٦٠٩ کە کۆمەڵێک کەس لە ناوخۆی وڵات لە دەرەوەی مەقادیشۆ ھەن کە «خوویەکیان ھەیە کە دامێنی کچەکانیان دەدورنەوە بە منداڵی بۆ ئەوەی ڕێگریان لێ بکەن لە تێکەڵ بوونیان لەگەڵ پیاوان کە ئەم کردارە نرخی ھەر یەکێکیان بەرز دەکاتەوە و زوتر بە شوو دەدرێن چونکە جێی ڕەزامەندی گەورەکانیانن».<a href="#cite_note-107">[١٠٧]</a> ساڵی ١٧٩٩ گەڕیدەی ئینگلیزی ویلیام جۆرج براون نووسیویەتی کە میسڕییەکان خەتەنەکردن پڕاکتیزە دەکەن، لە وڵاتی میسریش سەرنۆدەکان بە خەتەنەکردنی فیرعەونییەکان خەتەنە کران بۆ ئەوەی بە زینا سکیان پڕ نەبێت. ئەم تێبینیانە وای لە ھەندێک لە زانستی ھاوچەرخی وەک جاری مەککی کردووە ئەم پڕاکتیزەیە بە «کۆیلەیەکی شەرمنانەی مێینە» ناو ببات کە بووەتە ھێمای شەرەف ".<a href="#cite_note-108">[١٠٨]</a> لە ماوەی سەدەی ١٩دا، پزیشکی ژنان لە ئەورووپا و ئەمریکا بۆ چارەسەری شێتی و بەرزی توانای سێکسی، کلیتۆرییان لابرد ساڵی ١٨١٣ پزیشکی بەریتانی ڕابێرت تۆماس پێشنیاری لابردنی (clitoral) ی کرد وەک ڕێگەچارەیەک بۆ نەھێشتنی داوێن پیسی.<a href="#cite_note-109">[١٠٩]</a> یەکەم حاڵەتی ناسراو بە (clitoral resection) لە جیھانی ڕۆژاوادا لە گۆڤاری پزیشکیی سکاڵپێڵ لە ساڵی ١٨٢٥ دا ڕاگەیەندراوە، کە دەوترێت لە ساڵی ١٨٢٢ لە بەرلین لەلایەن نەشتەرگەر کارل فێردیناند ڤۆن گارڤا، کچە ھەرزەکارێکی تەمەن ١٥ ساڵانی خەتەنە کردووە، کە دەوترێت بە شێوەیەکی زۆر ھەستی سێکسی ھەبووە.<a href="#cite_note-110">[١١٠]</a> دکتۆری نەخۆشییەکانی ژنان ئیشاک بیکەر براونی ئینگلیزی کە ئەویش سەرۆکی کۆمەڵەی پزیشکی لەندەنە و یەکێکە لە دامەزرێنەرانی نەخۆشخانەی سانت ماری، لەو بڕوایەدا بوو کە خۆبەکەمگرتن یان «بێزارکردنی نائاسایی» ی کلیتۆریس بووە ھۆی بێزارکردنی دەماری پۆبیک، کە لە نۆرە بووە ھۆی ھەوکردنی ھەستریا، ھەڵگەڕانەوە، دەستگرتن، گێلایەتی، سیاسەتکردن و مردن.<a href="#cite_note-111">[١١١]</a> بڕاون بۆیە ھەموو نەخۆشێک کە ھەر کاتێک توانیبێتی ڕووبەڕووی بوویەوە و لایبردووە، بەپێی تۆماری مردنەکەی کە لە گۆڤاری پزیشکی تایمز و گازێت لە ساڵی ١٨٧٣ بڵاوبووەتەوە براون لەنێوان ١٨٥٩ بۆ ١٨٦٦ چەندین سەکۆلەی مێینەی لابردوە، کاتێک بۆچوونەکانی خۆی لە کتێبەکەیدا بەناونیشانی «بیروڕاکانی ساڕێژکردنی چەند فۆڕمێکی تایبەت بەشێتی، بڵاوکردەوە، ئیپیلپسی، فەنتینگ، وتینگ و ھیستریا لە مێینەدا» لە ساڵی ١٨٦٦ دا،<a href="#cite_note-112">[١١٢]</a> لەلایەن پزیشکانی لەندەنەوە ھێرشیان کرایە سەر و تۆمەتی بێ ڕەوشتیان خرایە پاڵ و دواتر لە کۆمەڵگەی منداڵبوون دەرکران.<a href="#cite_note-113">[١١٣]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ویلایەتە_یەکگرتووەکانی_ئەمریکا">ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=32" title="دەستکاریکردنی بەش: ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا">دەستکاری</a>]</div> پزیشک و نەشتەرگەری ئەمریکیی جەیمس ماریۆن سیمس لە ساڵی ١٨٦٢ دا قیتکەی ژنێکی بڕیووە «لە دۆخی دەماریی و ھیستریک کە بە پێشنیاری بیکەر براون تووشی بووە» دواتر لە سەدەی نۆزدەیەمدا، نەشتەرگەری دیکەی ئەمریکی لە ئۆرلیانی نوێ، (ئەی جەی بلۆک، لەسەر دامێنی کچێکی بچکۆڵانە کە تەنیا دوو ساڵ بوو، ئەنجام داوە.<a href="#cite_note-114">[١١٤]</a> بەپێی ئەو توێژینەوەیەی کە لە ساڵی ١٩٨٥ لە لێکۆڵینەوەی ئۆبێسترایکاڵ و گینەۆلۆجیدا بڵاوکراوەتەوە، لە ئەمریکا تا دەیەی ١٩٦٠ بۆ چارەسەری ھیستریا، شێتی ئێرۆتیک و لێبلێزیزم بەردەوام خەتەنە ھەبووە.<a href="#cite_note-115">[١١٥]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="لە_کوردستان">لە کوردستان</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=33" title="دەستکاریکردنی بەش: لە کوردستان">دەستکاری</a>]</div> کوردستان یەکێک لەو شوێنانەیە کە دیاردەی سەقەتکردنی ئەندامی زاوزێی ژن تێیدا باوە. بەپێی نووسراوەیەک کە ساڵی ٢٠٠٨ لە <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%AA%D9%86_%D9%BE%DB%86%D8%B3%D8%AA" title="واشینگتن پۆست">واشینگتن پۆستدا</a> بڵاو بووەتەوە نزیکەی ٦٠٪ی ژنانی <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D9%88%D9%88%D8%B1%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="باشووری کوردستان">باشووری کوردستان</a> خەتەنە کراون.<a href="#cite_note-:0-12">[١٢]</a> خەتەنەی ژنان لە زۆر شوێنی <a href="/wiki/%DA%95%DB%86%DA%98%DA%BE%DB%95%DA%B5%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ڕۆژھەڵاتی کوردستان">ڕۆژھەڵاتی کوردستانیشدا</a> گوزارشت کراوە، ئەگەرچی لە سەدەی بیست و یەکدا لەنێوان ئەو بنەماڵانەدا کە باوک و دایکەکە خوێندەوارن کەم بووەتەوە.<a href="#cite_note-:1-13">[١٣]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="سەرچاوەکان">سەرچاوەکان</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=34" title="دەستکاریکردنی بەش: سەرچاوەکان">دەستکاری</a>]</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1215796">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-3"> <ol class="references"> <li id="cite_note-WHO2014-1"><a href="#cite_ref-WHO2014_1-0">^</a> <a href="#WHO2014">WHO 2014</a>. </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">^</a> <a href="#UNICEF2013">UNICEF 2013</a>, 5. </li> <li id="cite_note-UNICEF2016-3">^ <a href="#cite_ref-UNICEF2016_3-0">ئ</a> <a href="#cite_ref-UNICEF2016_3-1">ا</a> <a href="#cite_ref-UNICEF2016_3-2">ب</a> <a href="#UNICEF2016">UNICEF 2016</a>. </li> <li id="cite_note-UNICEF2013p50-4"><a href="#cite_ref-UNICEF2013p50_4-0">^</a> <a href="#UNICEF2013">UNICEF 2013</a>, 50. </li> <li id="cite_note-5"><a href="#cite_ref-5">^</a> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1314163">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free.id-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited.id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration.id-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription.id-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-free a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-limited a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-registration a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-subscription a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background-size:contain;padding:0 1em 0 0}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#085;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}@media screen{.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911f}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911f}}</style><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131214220752/http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs241/ar/index.html">«تشويه الأعضاء التناسلية الأنثوية»</a>. www.who.int (بە عەرەبی). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.who.int/ar/news-room/fact-sheets/detail/female-genital-mutilation">ڕەسەنەکە</a> لە ١٤ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٣ ئەرشیڤ کراوە. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.who.int&rft.atitle=%D8%AA%D8%B4%D9%88%D9%8A%D9%87+%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B9%D8%B6%D8%A7%D8%A1+%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%84%D9%8A%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%AB%D9%88%D9%8A%D8%A9&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.who.int%2Far%2Fnews-room%2Ffact-sheets%2Fdetail%2Ffemale-genital-mutilation&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-6"><a href="#cite_ref-6">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150329121021/http://www.unicef.org/media/files/FGCM_Lo_res.pdf">«Wayback Machine»</a> (PDF). web.archive.org. 2015-03-29. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=web.archive.org&rft.atitle=Wayback+Machine&rft.date=2015-03-29&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20150329121021%2Fhttp%3A%2F%2Fwww.unicef.org%2Fmedia%2Ffiles%2FFGCM_Lo_res.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-7"><a href="#cite_ref-7">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190522171154/https://www.unicef.org/media/files/FGMC_2016_brochure_final_UNICEF_SPREAD.pdf">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a> (PDF). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.unicef.org/media/files/FGMC_2016_brochure_final_UNICEF_SPREAD.pdf">ڕەسەنەکە</a> (PDF) لە ٢٢ی ئایاری ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە ٦ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.unicef.org%2Fmedia%2Ffiles%2FFGMC_2016_brochure_final_UNICEF_SPREAD.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> ٢٢ی ئایاری ٢٠١٩ لە <a href="/wiki/%D9%88%DB%95%DB%8C%D8%A8%DB%95%DA%A9_%D9%85%DB%95%D8%B4%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="وەیبەک مەشین">وەیبەک مەشین</a>، <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190522171154/https://www.unicef.org/media/files/FGMC_2016_brochure_final_UNICEF_SPREAD.pdf">ئەرشیڤ کراوە</a>. </li> <li id="cite_note-UNICEF_DATA_–_Child_Statistics-8">^ <a href="#cite_ref-UNICEF_DATA_–_Child_Statistics_8-0">ئ</a> <a href="#cite_ref-UNICEF_DATA_–_Child_Statistics_8-1">ا</a> <a href="#cite_ref-UNICEF_DATA_–_Child_Statistics_8-2">ب</a> <a href="#cite_ref-UNICEF_DATA_–_Child_Statistics_8-3">پ</a> <a href="#cite_ref-UNICEF_DATA_–_Child_Statistics_8-4">ت</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190904073011/https://data.unicef.org/">«UNICEF DATA – Child Statistics»</a>. UNICEF DATA (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.unicef.org/">ڕەسەنەکە</a> لە ٤ی ئەیلوولی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=UNICEF+DATA&rft.atitle=UNICEF+DATA+%E2%80%93+Child+Statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.unicef.org%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-9"><a href="#cite_ref-9">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141110233416/http://www.unfpa.org/gender/practices2.htm">«Female genital mutilation (FGM) frequently asked questions»</a>. www.unfpa.org (بە ئینگلیزی). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.unfpa.org/resources/female-genital-mutilation-fgm-frequently-asked-questions">ڕەسەنەکە</a> لە ١٠ی تشرینی دووەمی ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.unfpa.org&rft.atitle=Female+genital+mutilation+%28FGM%29+frequently+asked+questions&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.unfpa.org%2Fresources%2Ffemale-genital-mutilation-fgm-frequently-asked-questions&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Abdulcadir-10">^ <a href="#cite_ref-Abdulcadir_10-0">ئ</a> <a href="#cite_ref-Abdulcadir_10-1">ا</a> <a href="#cite_ref-Abdulcadir_10-2">ب</a> <a href="#cite_ref-Abdulcadir_10-3">پ</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFAbdulcadir2011" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Abdulcadir، J. (2011-01-06). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210308085004/https://smw.ch/article/doi/smw.2011.13137">«Care of women with female genital mutilation/cutting»</a>. Swiss Medical Weekly (بە ئینگلیزی). 141 (0102). <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.4414%2Fsmw.2011.13137">10.4414/smw.2011.13137</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://smw.ch/article/doi/smw.2011.13137">ڕەسەنەکە</a> لە ٨ی ئازاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Swiss+Medical+Weekly&rft.atitle=Care+of+women+with+female+genital+mutilation%2Fcutting&rft.volume=141&rft.issue=0102&rft.date=2011-01-06&rft_id=info%3Adoi%2F10.4414%2Fsmw.2011.13137&rft.aulast=Abdulcadir&rft.aufirst=J.&rft_id=https%3A%2F%2Fsmw.ch%2Farticle%2Fdoi%2Fsmw.2011.13137&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-11"><a href="#cite_ref-11">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210129023511/https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/female-genital-mutilation">«Female genital mutilation»</a>. www.who.int (بە ئینگلیزی). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/female-genital-mutilation">ڕەسەنەکە</a> لە ٢٩ی کانوونی دووەمی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.who.int&rft.atitle=Female+genital+mutilation&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.who.int%2Fnews-room%2Ffact-sheets%2Fdetail%2Ffemale-genital-mutilation&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-:0-12">^ <a href="#cite_ref-:0_12-0">ئ</a> <a href="#cite_ref-:0_12-1">ا</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation news cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201212183241/https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2008/12/28/AR2008122802005.html">«Widespread Female Circumcision Highlights the Plight of Kurdish Women»</a> (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/0190-8286">0190-8286</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2008/12/28/AR2008122802005.html">ڕەسەنەکە</a> لە ١٢ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە 2021-04-04 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Widespread+Female+Circumcision+Highlights+the+Plight+of+Kurdish+Women&rft.issn=0190-8286&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.washingtonpost.com%2Fwp-dyn%2Fcontent%2Farticle%2F2008%2F12%2F28%2FAR2008122802005.html&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-:1-13">^ <a href="#cite_ref-:1_13-0">ئ</a> <a href="#cite_ref-:1_13-1">ا</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFWelle_(www.dw.com)" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Welle (www.dw.com)، Deutsche. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210606214639/https://www.dw.com/fa-ir/%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D9%88-%DA%86%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AE%D8%AA%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/a-3721869">«چگونگی و چرایی ختنە دختران در کردستان | DW | 17.10.2008»</a>. DW.COM (بە فارسی). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dw.com/fa-ir/چگونگی-و-چرایی-ختنه-دختران-در-کردستان/a-3721869">ڕەسەنەکە</a> لە ٦ی حوزەیرانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە 2021-04-04 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=DW.COM&rft.atitle=%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%DA%AF%DB%8C+%D9%88+%DA%86%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D8%AE%D8%AA%D9%86%DB%95+%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D8%AF%D8%B1+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%7C+DW+%7C+17.10.2008&rft.aulast=Welle+%28www.dw.com%29&rft.aufirst=Deutsche&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.dw.com%2Ffa-ir%2F%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D9%88-%DA%86%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AE%D8%AA%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%2Fa-3721869&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-14"><a href="#cite_ref-14">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120214062238/http://www.unfpa.org/news/news.cfm?ID=927">«News»</a>. www.unfpa.org (بە ئینگلیزی). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.unfpa.org/news?ID=927">ڕەسەنەکە</a> لە ١٤ی شوباتی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.unfpa.org&rft.atitle=News&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.unfpa.org%2Fnews%3FID%3D927&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-15"><a href="#cite_ref-15">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170221230457/http://www.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/De-linking%20FGM%20from%20Islam%20final%20report.pdf">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a> (PDF). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/De-linking%20FGM%20from%20Islam%20final%20report.pdf">ڕەسەنەکە</a> (PDF) لە ٢١ی شوباتی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٢ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.unfpa.org%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Fpub-pdf%2FDe-linking%2520FGM%2520from%2520Islam%2520final%2520report.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-16"><a href="#cite_ref-16">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFKouba1985" class="citation journal cs1">Kouba، Leonard J. (1985). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210310235458/https://www.jstor.org/stable/524569">«Female Circumcision in Africa: An Overview»</a>. African Studies Review. 28 (1): 95–110. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F524569">10.2307/524569</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/0002-0206">0002-0206</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/524569">ڕەسەنەکە</a> لە ١٠ی ئازاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=African+Studies+Review&rft.atitle=Female+Circumcision+in+Africa%3A+An+Overview&rft.volume=28&rft.issue=1&rft.pages=95-110&rft.date=1985&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F524569&rft.issn=0002-0206&rft.aulast=Kouba&rft.aufirst=Leonard+J.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F524569&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-وەشانی_ئەرشیڤکراو-17">^ <a href="#cite_ref-وەشانی_ئەرشیڤکراو_17-0">ئ</a> <a href="#cite_ref-وەشانی_ئەرشیڤکراو_17-1">ا</a> <a href="#cite_ref-وەشانی_ئەرشیڤکراو_17-2">ب</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210326041101/https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/43839/9789241596442_eng.pdf?sequence=1">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a> (PDF). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/43839/9789241596442_eng.pdf?sequence=1">ڕەسەنەکە</a> (PDF) لە ٢٦ی ئازاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٦ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fapps.who.int%2Firis%2Fbitstream%2Fhandle%2F10665%2F43839%2F9789241596442_eng.pdf%3Fsequence%3D1&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-18"><a href="#cite_ref-18">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFKaranja2009" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Karanja، James (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210318050316/https://books.google.com/books/about/The_Missionary_Movement_in_Colonial_Keny.html?id=F1ezIgyomGIC">The Missionary Movement in Colonial Kenya: The Foundation of Africa Inland Church</a> (بە ئینگلیزی). Cuvillier Verlag. <a href="/w/index.php?title=ISBN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISBN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%DB%8E%D8%A8/978-3-86727-856-0" title="تایبەت:سەرچاوەکانی کتێب/978-3-86727-856-0"><bdi>978-3-86727-856-0</bdi></a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books/about/The_Missionary_Movement_in_Colonial_Keny.html?id=F1ezIgyomGIC">ڕەسەنەکە</a> لە ١٨ی ئازاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Missionary+Movement+in+Colonial+Kenya%3A+The+Foundation+of+Africa+Inland+Church&rft.pub=Cuvillier+Verlag&rft.date=2009&rft.isbn=978-3-86727-856-0&rft.aulast=Karanja&rft.aufirst=James&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%2Fabout%2FThe_Missionary_Movement_in_Colonial_Keny.html%3Fid%3DF1ezIgyomGIC&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_book" title="داڕێژە:Cite book">cite book</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-19"><a href="#cite_ref-19">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFToubia2003" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Toubia، N. F. (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1016/S0020-7292(03)00229-7">«Female genital mutilation: have we made progress?»</a>. International Journal of Gynecology & Obstetrics (بە ئینگلیزی). 82 (3): 251–261. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0020-7292%2803%2900229-7">10.1016/S0020-7292(03)00229-7</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/1879-3479">1879-3479</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=International+Journal+of+Gynecology+%26+Obstetrics&rft.atitle=Female+genital+mutilation%3A+have+we+made+progress%3F&rft.volume=82&rft.issue=3&rft.pages=251-261&rft.date=2003&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0020-7292%2803%2900229-7&rft.issn=1879-3479&rft.aulast=Toubia&rft.aufirst=N.+F.&rft_id=https%3A%2F%2Fobgyn.onlinelibrary.wiley.com%2Fdoi%2Fabs%2F10.1016%2FS0020-7292%2803%2900229-7&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988">[<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/*/https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1016/S0020-7292(03)00229-7">بەستەری مردوو</a>] </li> <li id="cite_note-20"><a href="#cite_ref-20">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation journal cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210415120037/https://www.worldcat.org/title/current-opinion-in-obstetrics-gynecology-review-articles-recommended-reading-bibliography-of-the-world-literature/oclc/260206603">«Current opinion in obstetrics & gynecology: review articles: recommended reading ; bibliography of the world literature»</a>. Current opinion in obstetrics & gynecology: review articles: recommended reading ; bibliography of the world literature. (بە English). 1989. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/1040-872X">1040-872X</a>. <a href="/w/index.php?title=OCLC_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="OCLC (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/oclc/260206603">260206603</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/title/current-opinion-in-obstetrics-gynecology-review-articles-recommended-reading-bibliography-of-the-world-literature/oclc/260206603">ڕەسەنەکە</a> لە ١٥ی نیسانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Current+opinion+in+obstetrics+%26+gynecology%3A+review+articles%3A+recommended+reading+%3B+bibliography+of+the+world+literature.&rft.atitle=Current+opinion+in+obstetrics+%26+gynecology%3A+review+articles%3A+recommended+reading+%3B+bibliography+of+the+world+literature.&rft.date=1989&rft_id=info%3Aoclcnum%2F260206603&rft.issn=1040-872X&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldcat.org%2Ftitle%2Fcurrent-opinion-in-obstetrics-gynecology-review-articles-recommended-reading-bibliography-of-the-world-literature%2Foclc%2F260206603&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (<a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%DA%95%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%86%DB%8C_%D8%B4%DB%8E%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DB%8C_%D9%A1:_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%86%DB%95%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%88" title="پۆل:ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو">بەستەر</a>) </li> <li id="cite_note-21"><a href="#cite_ref-21">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200317055233/https://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/12/FGMC_Lo_res_Final_26.pdf">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a> (PDF). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/12/FGMC_Lo_res_Final_26.pdf">ڕەسەنەکە</a> (PDF) لە ١٧ی ئازاری ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.unicef.org%2Fwp-content%2Fuploads%2F2015%2F12%2FFGMC_Lo_res_Final_26.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-22"><a href="#cite_ref-22">^</a> <a rel="nofollow" class="external free" href="https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/43839/9789241596442_eng.pdf;jsessionid=1C0C8D36D5F5B629D3019B3DD18D8148?sequence=1">https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/43839/9789241596442_eng.pdf;jsessionid=1C0C8D36D5F5B629D3019B3DD18D8148?sequence=1</a> </li> <li id="cite_note-23"><a href="#cite_ref-23">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFElmusharaf2006" class="citation journal cs1">Elmusharaf، Susan (2006-07-15). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210309034714/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1502195/">«Reliability of self reported form of female genital mutilation and WHO classification: cross sectional study»</a>. BMJ: British Medical Journal. 333 (7559): 124. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1136%2Fbmj.38873.649074.55">10.1136/bmj.38873.649074.55</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/0959-8138">0959-8138</a>. <a href="/w/index.php?title=PMC_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="PMC (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1502195">1502195</a>. <a href="/w/index.php?title=PMID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="PMID (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16803943">16803943</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1502195/">ڕەسەنەکە</a> لە ٩ی ئازاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BMJ%3A+British+Medical+Journal&rft.atitle=Reliability+of+self+reported+form+of+female+genital+mutilation+and+WHO+classification%3A+cross+sectional+study&rft.volume=333&rft.issue=7559&rft.pages=124&rft.date=2006-07-15&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1502195%23id-name%3DPMC&rft.issn=0959-8138&rft_id=info%3Apmid%2F16803943&rft_id=info%3Adoi%2F10.1136%2Fbmj.38873.649074.55&rft.aulast=Elmusharaf&rft.aufirst=Susan&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1502195%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-Yoder_2013_189–204-24">^ <a href="#cite_ref-Yoder_2013_189–204_24-0">ئ</a> <a href="#cite_ref-Yoder_2013_189–204_24-1">ا</a> <a href="#cite_ref-Yoder_2013_189–204_24-2">ب</a> <a href="#cite_ref-Yoder_2013_189–204_24-3">پ</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFYoder2013" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Yoder، P. Stanley (2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171102130836/http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1728-4465.2013.00352.x/abstract">«Estimates of Female Genital Mutilation/Cutting in 27 African Countries and Yemen»</a>. Studies in Family Planning (بە ئینگلیزی). 44 (2): 189–204. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fj.1728-4465.2013.00352.x">10.1111/j.1728-4465.2013.00352.x</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/1728-4465">1728-4465</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1728-4465.2013.00352.x">ڕەسەنەکە</a> لە ٢ی تشرینی دووەمی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Studies+in+Family+Planning&rft.atitle=Estimates+of+Female+Genital+Mutilation%2FCutting+in+27+African+Countries+and+Yemen&rft.volume=44&rft.issue=2&rft.pages=189-204&rft.date=2013&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fj.1728-4465.2013.00352.x&rft.issn=1728-4465&rft.aulast=Yoder&rft.aufirst=P.+Stanley&rft_id=https%3A%2F%2Fonlinelibrary.wiley.com%2Fdoi%2Fabs%2F10.1111%2Fj.1728-4465.2013.00352.x&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-25"><a href="#cite_ref-25">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200317055233/https://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/12/FGMC_Lo_res_Final_26.pdf">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a> (PDF). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/12/FGMC_Lo_res_Final_26.pdf">ڕەسەنەکە</a> (PDF) لە ١٧ی ئازاری ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.unicef.org%2Fwp-content%2Fuploads%2F2015%2F12%2FFGMC_Lo_res_Final_26.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-26"><a href="#cite_ref-26">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110601235935/http://whqlibdoc.who.int/publications/2008/9789241596442_eng.pdf">«Wayback Machine»</a> (PDF). web.archive.org. 2011-06-01. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=web.archive.org&rft.atitle=Wayback+Machine&rft.date=2011-06-01&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20110601235935%2Fhttp%3A%2F%2Fwhqlibdoc.who.int%2Fpublications%2F2008%2F9789241596442_eng.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-27"><a href="#cite_ref-27">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130921053613/https://apps.who.int/dsa/cat98/fgmbook.htm">«female genital mutilation»</a>. web.archive.org. 2013-09-21. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=web.archive.org&rft.atitle=female+genital+mutilation&rft.date=2013-09-21&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20130921053613%2Fhttps%3A%2F%2Fapps.who.int%2Fdsa%2Fcat98%2Ffgmbook.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-who.int-28">^ <a href="#cite_ref-who.int_28-0">ئ</a> <a href="#cite_ref-who.int_28-1">ا</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190921071821/https://www.who.int/reproductivehealth/topics/fgm/overview/en/">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.who.int/sexual-and-reproductive-health/types-of-female-genital-mutilation">ڕەسەنەکە</a> لە ٢١ی ئەیلوولی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە ٦ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.who.int%2Fsexual-and-reproductive-health%2Ftypes-of-female-genital-mutilation&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> ٢١ی ئەیلوولی ٢٠١٩ لە <a href="/wiki/%D9%88%DB%95%DB%8C%D8%A8%DB%95%DA%A9_%D9%85%DB%95%D8%B4%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="وەیبەک مەشین">وەیبەک مەشین</a>، <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190921071821/https://www.who.int/reproductivehealth/topics/fgm/overview/en/">ئەرشیڤ کراوە</a>. </li> <li id="cite_note-Momoh_2005-29">^ <a href="#cite_ref-Momoh_2005_29-0">ئ</a> <a href="#cite_ref-Momoh_2005_29-1">ا</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFMomoh2005" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Momoh، Comfort (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210430020226/https://books.google.com/books/about/Female_Genital_Mutilation.html?id=dVjIP0RfVAMC">Female Genital Mutilation</a> (بە ئینگلیزی). Radcliffe Publishing. <a href="/w/index.php?title=ISBN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISBN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%DB%8E%D8%A8/978-1-85775-693-7" title="تایبەت:سەرچاوەکانی کتێب/978-1-85775-693-7"><bdi>978-1-85775-693-7</bdi></a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books/about/Female_Genital_Mutilation.html?id=dVjIP0RfVAMC">ڕەسەنەکە</a> لە ٣٠ی نیسانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Female+Genital+Mutilation&rft.pub=Radcliffe+Publishing&rft.date=2005&rft.isbn=978-1-85775-693-7&rft.aulast=Momoh&rft.aufirst=Comfort&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%2Fabout%2FFemale_Genital_Mutilation.html%3Fid%3DdVjIP0RfVAMC&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_book" title="داڕێژە:Cite book">cite book</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-Abusharaf-30">^ <a href="#cite_ref-Abusharaf_30-0">ئ</a> <a href="#cite_ref-Abusharaf_30-1">ا</a> <a href="#cite_ref-Abusharaf_30-2">ب</a> <a href="#cite_ref-Abusharaf_30-3">پ</a> <a href="#cite_ref-Abusharaf_30-4">ت</a> <a href="#cite_ref-Abusharaf_30-5">ج</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFAbusharaf2013" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Abusharaf، Rogaia Mustafa (2013-03-01). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210318043452/https://books.google.com/books/about/Female_Circumcision.html?id=8VQxt634pfcC">Female Circumcision: Multicultural Perspectives</a> (بە ئینگلیزی). University of Pennsylvania Press. <a href="/w/index.php?title=ISBN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISBN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%DB%8E%D8%A8/978-0-8122-0102-4" title="تایبەت:سەرچاوەکانی کتێب/978-0-8122-0102-4"><bdi>978-0-8122-0102-4</bdi></a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books/about/Female_Circumcision.html?id=8VQxt634pfcC">ڕەسەنەکە</a> لە ١٨ی ئازاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Female+Circumcision%3A+Multicultural+Perspectives&rft.pub=University+of+Pennsylvania+Press&rft.date=2013-03-01&rft.isbn=978-0-8122-0102-4&rft.aulast=Abusharaf&rft.aufirst=Rogaia+Mustafa&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%2Fabout%2FFemale_Circumcision.html%3Fid%3D8VQxt634pfcC&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_book" title="داڕێژە:Cite book">cite book</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-31"><a href="#cite_ref-31">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150923233727/http://www.ednahospital.org/female-genital-mutilation.pdf">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a> (PDF). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ednahospital.org/female-genital-mutilation.pdf">ڕەسەنەکە</a> (PDF) لە ٢٣ی ئەیلوولی ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە. لە ٦ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ednahospital.org%2Ffemale-genital-mutilation.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_web" title="داڕێژە:Cite web">cite web</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|بەستەری شکاو=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) ٢٣ی ئەیلوولی ٢٠١٥ لە <a href="/wiki/%D9%88%DB%95%DB%8C%D8%A8%DB%95%DA%A9_%D9%85%DB%95%D8%B4%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="وەیبەک مەشین">وەیبەک مەشین</a>، <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150923233727/http://www.ednahospital.org/female-genital-mutilation.pdf">ئەرشیڤ کراوە</a>. </li> <li id="cite_note-32"><a href="#cite_ref-32">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFKelly" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Kelly، Elizabeth (2005-10-XX). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170909054405/http://journals.lww.com/co-obgyn/Abstract/2005/10000/Female_genital_mutilation.9.aspx">«Female genital mutilation»</a>. Current Opinion in Obstetrics and Gynecology (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). 17 (5): 490–494. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1097%2F01.gco.0000183528.18728.57">10.1097/01.gco.0000183528.18728.57</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/1040-872X">1040-872X</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://journals.lww.com/co-obgyn/Abstract/2005/10000/Female_genital_mutilation.9.aspx">ڕەسەنەکە</a> لە ٩ی ئەیلوولی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Current+Opinion+in+Obstetrics+and+Gynecology&rft.atitle=Female+genital+mutilation&rft.volume=17&rft.issue=5&rft.pages=490-494&rft_id=info%3Adoi%2F10.1097%2F01.gco.0000183528.18728.57&rft.issn=1040-872X&rft.aulast=Kelly&rft.aufirst=Elizabeth&rft_id=https%3A%2F%2Fjournals.lww.com%2Fco-obgyn%2FAbstract%2F2005%2F10000%2FFemale_genital_mutilation.9.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: <code class="cs1-code">|date=</code> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#bad_date" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>); پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-33"><a href="#cite_ref-33">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFKelly" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Kelly، Elizabeth (2005-10-XX). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210513182240/https://journals.lww.com/co-obgyn/Pages/ArticleViewer.aspx?year=2005&issue=10000&article=00009&type=Abstract">«Female genital mutilation»</a>. Current Opinion in Obstetrics and Gynecology (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). 17 (5): 490–494. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1097%2F01.gco.0000183528.18728.57">10.1097/01.gco.0000183528.18728.57</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/1040-872X">1040-872X</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://journals.lww.com/co-obgyn/Pages/ArticleViewer.aspx?year=2005&issue=10000&article=00009&type=Abstract">ڕەسەنەکە</a> لە ١٣ی ئایاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Current+Opinion+in+Obstetrics+and+Gynecology&rft.atitle=Female+genital+mutilation&rft.volume=17&rft.issue=5&rft.pages=490-494&rft_id=info%3Adoi%2F10.1097%2F01.gco.0000183528.18728.57&rft.issn=1040-872X&rft.aulast=Kelly&rft.aufirst=Elizabeth&rft_id=https%3A%2F%2Fjournals.lww.com%2Fco-obgyn%2FPages%2FArticleViewer.aspx%3Fyear%3D2005%26issue%3D10000%26article%3D00009%26type%3DAbstract&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: <code class="cs1-code">|date=</code> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#bad_date" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>); پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-Wiley_Online_Library-34">^ <a href="#cite_ref-Wiley_Online_Library_34-0">ئ</a> <a href="#cite_ref-Wiley_Online_Library_34-1">ا</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200317064012/https://onlinelibrary.wiley.com/">«Wiley Online Library»</a>. Wiley Online Library (بە ئینگلیزی). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://onlinelibrary.wiley.com/">ڕەسەنەکە</a> لە ١٧ی ئازاری ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Wiley+Online+Library&rft.atitle=Wiley+Online+Library&rft_id=https%3A%2F%2Fonlinelibrary.wiley.com%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-35"><a href="#cite_ref-35">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190904073011/https://data.unicef.org/">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.unicef.org/">ڕەسەنەکە</a> لە ٤ی ئەیلوولی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە ٦ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.unicef.org%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-36"><a href="#cite_ref-36">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation book cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170908222903/https://books.google.com/books/about/African_Sexualities.html?id=xSqIrrswbG0C">African Sexualities</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=African+Sexualities&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20170908222903%2Fhttps%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%2Fabout%2FAfrican_Sexualities.html%3Fid%3DxSqIrrswbG0C&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-37"><a href="#cite_ref-37">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFBerg2014" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Berg، Rigmor C. (2014-11-01). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210225183002/https://bmjopen.bmj.com/content/4/11/e006316">«Effects of female genital cutting on physical health outcomes: a systematic review and meta-analysis»</a>. BMJ Open (بە ئینگلیزی). 4 (11): e006316. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1136%2Fbmjopen-2014-006316">10.1136/bmjopen-2014-006316</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/2044-6055">2044-6055</a>. <a href="/w/index.php?title=PMID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="PMID (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25416059">25416059</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bmjopen.bmj.com/content/4/11/e006316">ڕەسەنەکە</a> لە ٢٥ی شوباتی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BMJ+Open&rft.atitle=Effects+of+female+genital+cutting+on+physical+health+outcomes%3A+a+systematic+review+and+meta-analysis&rft.volume=4&rft.issue=11&rft.pages=e006316&rft.date=2014-11-01&rft.issn=2044-6055&rft_id=info%3Apmid%2F25416059&rft_id=info%3Adoi%2F10.1136%2Fbmjopen-2014-006316&rft.aulast=Berg&rft.aufirst=Rigmor+C.&rft_id=https%3A%2F%2Fbmjopen.bmj.com%2Fcontent%2F4%2F11%2Fe006316&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-38"><a href="#cite_ref-38">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.xendan.org/life/detailnews.aspx?jimare=5801&babet=34&relat=7038">«زیانەکانی خەتەنەکردنی کچان»</a>. xendan. 25/09/2017. لە ٦ی حوزەیرانی ٢٠٢١ لە ڕەسەنەکەوە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210606214648/https://www.xendan.org/life/detailnews.aspx?jimare=5801&babet=34&relat=7038">ئەرشیڤ کراوە</a>. لە ٦ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=xendan&rft.atitle=%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.xendan.org%2Flife%2Fdetailnews.aspx%3Fjimare%3D5801%26babet%3D34%26relat%3D7038&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_web" title="داڕێژە:Cite web">cite web</a>}}</code>: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: <code class="cs1-code">|date=</code> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#bad_date" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-Reisel_48–51-39">^ <a href="#cite_ref-Reisel_48–51_39-0">ئ</a> <a href="#cite_ref-Reisel_48–51_39-1">ا</a> <a href="#cite_ref-Reisel_48–51_39-2">ب</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFReisel" class="citation journal cs1">Reisel، Dan (2015-01). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210318044746/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25466303/">«Long term health consequences of Female Genital Mutilation (FGM)»</a>. Maturitas. 80 (1): 48–51. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.maturitas.2014.10.009">10.1016/j.maturitas.2014.10.009</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/1873-4111">1873-4111</a>. <a href="/w/index.php?title=PMID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="PMID (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25466303">25466303</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25466303/">ڕەسەنەکە</a> لە ١٨ی ئازاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Maturitas&rft.atitle=Long+term+health+consequences+of+Female+Genital+Mutilation+%28FGM%29&rft.volume=80&rft.issue=1&rft.pages=48-51&rft.issn=1873-4111&rft_id=info%3Apmid%2F25466303&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.maturitas.2014.10.009&rft.aulast=Reisel&rft.aufirst=Dan&rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F25466303%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: <code class="cs1-code">|date=</code> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#bad_date" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>); پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-40"><a href="#cite_ref-40">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210612122146/https://www.maturitas.org/article/S0378-5122%2814%2900326-0/fulltext">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.maturitas.org/article/S0378-5122(14)00326-0/fulltext">ڕەسەنەکە</a> لە ١٢ی حوزەیرانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.maturitas.org%2Farticle%2FS0378-5122%2814%2900326-0%2Ffulltext&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-41"><a href="#cite_ref-41">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFIavazzo2013" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Iavazzo، Christos (2013-06-01). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210612122143/https://link.springer.com/article/10.1007/s00404-012-2708-5">«Female genital mutilation and infections: a systematic review of the clinical evidence»</a>. Archives of Gynecology and Obstetrics (بە ئینگلیزی). 287 (6): 1137–1149. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2Fs00404-012-2708-5">10.1007/s00404-012-2708-5</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/1432-0711">1432-0711</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007/s00404-012-2708-5">ڕەسەنەکە</a> لە ١٢ی حوزەیرانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Archives+of+Gynecology+and+Obstetrics&rft.atitle=Female+genital+mutilation+and+infections%3A+a+systematic+review+of+the+clinical+evidence&rft.volume=287&rft.issue=6&rft.pages=1137-1149&rft.date=2013-06-01&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fs00404-012-2708-5&rft.issn=1432-0711&rft.aulast=Iavazzo&rft.aufirst=Christos&rft_id=https%3A%2F%2Fdoi.org%2F10.1007%2Fs00404-012-2708-5&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-European_Menopause_and_Andropause_Society-42">^ <a href="#cite_ref-European_Menopause_and_Andropause_Society_42-0">ئ</a> <a href="#cite_ref-European_Menopause_and_Andropause_Society_42-1">ا</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFEuropean_Menopause_and_Andropause_Society" class="citation journal cs1">European Menopause and Andropause Society (0000 u). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210415120049/https://www.worldcat.org/title/maturitas-an-international-journal-of-midlife-health-and-beyond-the-official-journal-of-the-european-menopause-and-andropause-society-emas/oclc/67282310">«Maturitas: an international journal of midlife health and beyond: the official journal of the European Menopause and Andropause Society (EMAS)»</a>. Maturitas: an international journal of midlife health and beyond: the official journal of the European Menopause and Andropause Society (EMAS). (بە English). <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/1873-4111">1873-4111</a>. <a href="/w/index.php?title=OCLC_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="OCLC (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/oclc/67282310">67282310</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/title/maturitas-an-international-journal-of-midlife-health-and-beyond-the-official-journal-of-the-european-menopause-and-andropause-society-emas/oclc/67282310">ڕەسەنەکە</a> لە ١٥ی نیسانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Maturitas%3A+an+international+journal+of+midlife+health+and+beyond%3A+the+official+journal+of+the+European+Menopause+and+Andropause+Society+%28EMAS%29.&rft.atitle=Maturitas%3A+an+international+journal+of+midlife+health+and+beyond%3A+the+official+journal+of+the+European+Menopause+and+Andropause+Society+%28EMAS%29.&rft_id=info%3Aoclcnum%2F67282310&rft.issn=1873-4111&rft.au=European+Menopause+and+Andropause+Society&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldcat.org%2Ftitle%2Fmaturitas-an-international-journal-of-midlife-health-and-beyond-the-official-journal-of-the-european-menopause-and-andropause-society-emas%2Foclc%2F67282310&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: <code class="cs1-code">|date=</code> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#bad_date" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>); پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (<a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%DA%95%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%86%DB%8C_%D8%B4%DB%8E%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DB%8C_%D9%A1:_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%86%DB%95%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%88" title="پۆل:ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو">بەستەر</a>) </li> <li id="cite_note-43"><a href="#cite_ref-43">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFKelly2005" class="citation journal cs1">Kelly، E. (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210226124837/https://www.semanticscholar.org/paper/Female-genital-mutilation-Kelly-Hillard/251924d4bbf6dff950395d790324c51adb070262">«Female genital mutilation»</a>. Current opinion in obstetrics & gynecology. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1097%2F01.GCO.0000183528.18728.57">10.1097/01.GCO.0000183528.18728.57</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.semanticscholar.org/paper/Female-genital-mutilation-Kelly-Hillard/251924d4bbf6dff950395d790324c51adb070262">ڕەسەنەکە</a> لە ٢٦ی شوباتی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Current+opinion+in+obstetrics+%26+gynecology&rft.atitle=Female+genital+mutilation&rft.date=2005&rft_id=info%3Adoi%2F10.1097%2F01.GCO.0000183528.18728.57&rft.aulast=Kelly&rft.aufirst=E.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.semanticscholar.org%2Fpaper%2FFemale-genital-mutilation-Kelly-Hillard%2F251924d4bbf6dff950395d790324c51adb070262&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-44"><a href="#cite_ref-44">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210612122145/https://journals.lww.com/co-obgyn/Abstract/2005/10000/Female_genital_mutilation.9.aspx">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://journals.lww.com/co-obgyn/fulltext/2005/10000/female_genital_mutilation.9.aspx">ڕەسەنەکە</a> لە ١٢ی حوزەیرانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٦ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fjournals.lww.com%2Fco-obgyn%2Ffulltext%2F2005%2F10000%2Ffemale_genital_mutilation.9.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-45"><a href="#cite_ref-45">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170118065735/http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1110570413000520">«Female genital mutilation: A tragedy for women's reproductive health»</a>. African Journal of Urology (بە ئینگلیزی). 19 (3): 130–133. 2013-09-01. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.afju.2013.03.002">10.1016/j.afju.2013.03.002</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/1110-5704">1110-5704</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1110570413000520">ڕەسەنەکە</a> لە ١٨ی کانوونی دووەمی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=African+Journal+of+Urology&rft.atitle=Female+genital+mutilation%3A+A+tragedy+for+women%27s+reproductive+health&rft.volume=19&rft.issue=3&rft.pages=130-133&rft.date=2013-09-01&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.afju.2013.03.002&rft.issn=1110-5704&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sciencedirect.com%2Fscience%2Farticle%2Fpii%2FS1110570413000520&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-46"><a href="#cite_ref-46">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation book cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210415120034/https://www.worldcat.org/title/dermatologic-clinics/oclc/723524035">Dermatologic clinics</a> (بە English). Amsterdam: Elsevier. 2002. <a href="/w/index.php?title=OCLC_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="OCLC (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/oclc/723524035">723524035</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/title/dermatologic-clinics/oclc/723524035">ڕەسەنەکە</a> لە ١٥ی نیسانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dermatologic+clinics&rft.place=Amsterdam&rft.pub=Elsevier&rft.date=2002&rft_id=info%3Aoclcnum%2F723524035&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldcat.org%2Ftitle%2Fdermatologic-clinics%2Foclc%2F723524035&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_book" title="داڕێژە:Cite book">cite book</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (<a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%DA%95%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%86%DB%8C_%D8%B4%DB%8E%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DB%8C_%D9%A1:_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%86%DB%95%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%88" title="پۆل:ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو">بەستەر</a>) </li> <li id="cite_note-47"><a href="#cite_ref-47">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFRashid2007" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Rashid، Mumtaz (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210224160205/https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1576/toag.9.2.095.27310">«Obstetric management of women with female genital mutilation»</a>. The Obstetrician & Gynaecologist (بە ئینگلیزی). 9 (2): 95–101. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1576%2Ftoag.9.2.095.27310">10.1576/toag.9.2.095.27310</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/1744-4667">1744-4667</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1576/toag.9.2.095.27310">ڕەسەنەکە</a> لە ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Obstetrician+%26+Gynaecologist&rft.atitle=Obstetric+management+of+women+with+female+genital+mutilation&rft.volume=9&rft.issue=2&rft.pages=95-101&rft.date=2007&rft_id=info%3Adoi%2F10.1576%2Ftoag.9.2.095.27310&rft.issn=1744-4667&rft.aulast=Rashid&rft.aufirst=Mumtaz&rft_id=https%3A%2F%2Fobgyn.onlinelibrary.wiley.com%2Fdoi%2Fabs%2F10.1576%2Ftoag.9.2.095.27310&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) ٢٤ی شوباتی ٢٠٢١ لە <a href="/wiki/%D9%88%DB%95%DB%8C%D8%A8%DB%95%DA%A9_%D9%85%DB%95%D8%B4%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="وەیبەک مەشین">وەیبەک مەشین</a>، <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210224160205/https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1576/toag.9.2.095.27310">ئەرشیڤ کراوە</a>. </li> <li id="cite_note-48"><a href="#cite_ref-48">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFRashid2007" class="citation journal cs1">Rashid، M. (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210226134033/https://www.semanticscholar.org/paper/Obstetric-management-of-women-with-female-genital-Rashid-Rashid/201136c2c789cf301a73aaec74961aca67bc832c">«Obstetric management of women with female genital mutilation»</a>. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1576%2Ftoag.9.2.095.27310">10.1576/toag.9.2.095.27310</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.semanticscholar.org/paper/Obstetric-management-of-women-with-female-genital-Rashid-Rashid/201136c2c789cf301a73aaec74961aca67bc832c">ڕەسەنەکە</a> لە ٢٦ی شوباتی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Obstetric+management+of+women+with+female+genital+mutilation&rft.date=2007&rft_id=info%3Adoi%2F10.1576%2Ftoag.9.2.095.27310&rft.aulast=Rashid&rft.aufirst=M.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.semanticscholar.org%2Fpaper%2FObstetric-management-of-women-with-female-genital-Rashid-Rashid%2F201136c2c789cf301a73aaec74961aca67bc832c&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: بیرخستنەوەی journal پێویستی بە <code class="cs1-code">|journal=</code> ھەیە (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#missing_periodical" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>); پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-49"><a href="#cite_ref-49">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFKelly" class="citation journal cs1">Kelly، Elizabeth (2005-10). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210318043406/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16141763/">«Female genital mutilation»</a>. Current Opinion in Obstetrics & Gynecology. 17 (5): 490–494. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1097%2F01.gco.0000183528.18728.57">10.1097/01.gco.0000183528.18728.57</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/1040-872X">1040-872X</a>. <a href="/w/index.php?title=PMID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="PMID (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16141763">16141763</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16141763/">ڕەسەنەکە</a> لە ١٨ی ئازاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Current+Opinion+in+Obstetrics+%26+Gynecology&rft.atitle=Female+genital+mutilation&rft.volume=17&rft.issue=5&rft.pages=490-494&rft.issn=1040-872X&rft_id=info%3Apmid%2F16141763&rft_id=info%3Adoi%2F10.1097%2F01.gco.0000183528.18728.57&rft.aulast=Kelly&rft.aufirst=Elizabeth&rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F16141763%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: <code class="cs1-code">|date=</code> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#bad_date" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>); پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-50"><a href="#cite_ref-50">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation journal cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210422110122/https://www.worldcat.org/title/lancet-international-edition/oclc/900971638">«The lancet international edition»</a>. The lancet international edition. (بە English). 1823. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/0140-6736">0140-6736</a>. <a href="/w/index.php?title=OCLC_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="OCLC (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/oclc/900971638">900971638</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/title/lancet-international-edition/oclc/900971638">ڕەسەنەکە</a> لە ٢٢ی نیسانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+lancet+international+edition.&rft.atitle=The+lancet+international+edition.&rft.date=1823&rft_id=info%3Aoclcnum%2F900971638&rft.issn=0140-6736&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldcat.org%2Ftitle%2Flancet-international-edition%2Foclc%2F900971638&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (<a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%DA%95%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%86%DB%8C_%D8%B4%DB%8E%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DB%8C_%D9%A1:_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%86%DB%95%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%88" title="پۆل:ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو">بەستەر</a>) </li> <li id="cite_note-thelancet.com-51">^ <a href="#cite_ref-thelancet.com_51-0">ئ</a> <a href="#cite_ref-thelancet.com_51-1">ا</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation journal cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170309020039/http://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(06)68805-3/abstract">«Female genital mutilation and obstetric outcome: WHO collaborative prospective study in six African countries»</a>. The Lancet (بە English). 367 (9525): 1835–1841. 2006-06-03. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0140-6736%2806%2968805-3">10.1016/S0140-6736(06)68805-3</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/0140-6736">0140-6736</a>. <a href="/w/index.php?title=PMID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="PMID (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16753486">16753486</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(06)68805-3/abstract">ڕەسەنەکە</a> لە ٩ی ئازاری ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Lancet&rft.atitle=Female+genital+mutilation+and+obstetric+outcome%3A+WHO+collaborative+prospective+study+in+six+African+countries&rft.volume=367&rft.issue=9525&rft.pages=1835-1841&rft.date=2006-06-03&rft.issn=0140-6736&rft_id=info%3Apmid%2F16753486&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0140-6736%2806%2968805-3&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.thelancet.com%2Fjournals%2Flancet%2Farticle%2FPIIS0140-6736%2806%2968805-3%2Fabstract&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (<a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%DA%95%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%86%DB%8C_%D8%B4%DB%8E%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DB%8C_%D9%A1:_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%86%DB%95%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%88" title="پۆل:ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو">بەستەر</a>) </li> <li id="cite_note-52"><a href="#cite_ref-52">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFBerg2013" class="citation journal cs1">Berg، Rigmor C. (2013-10-01). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210612122143/https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/07399332.2012.721417">«A Tradition in Transition: Factors Perpetuating and Hindering the Continuance of Female Genital Mutilation/Cutting (FGM/C) Summarized in a Systematic Review»</a>. Health Care for Women International. 34 (10): 837–859. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080%2F07399332.2012.721417">10.1080/07399332.2012.721417</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/0739-9332">0739-9332</a>. <a href="/w/index.php?title=PMC_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="PMC (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3783896">3783896</a>. <a href="/w/index.php?title=PMID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="PMID (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23489149">23489149</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080/07399332.2012.721417">ڕەسەنەکە</a> لە ١٢ی حوزەیرانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Health+Care+for+Women+International&rft.atitle=A+Tradition+in+Transition%3A+Factors+Perpetuating+and+Hindering+the+Continuance+of+Female+Genital+Mutilation%2FCutting+%28FGM%2FC%29+Summarized+in+a+Systematic+Review&rft.volume=34&rft.issue=10&rft.pages=837-859&rft.date=2013-10-01&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMCPMC3783896%23id-name%3DPMC&rft.issn=0739-9332&rft_id=info%3Apmid%2F23489149&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F07399332.2012.721417&rft.aulast=Berg&rft.aufirst=Rigmor+C.&rft_id=https%3A%2F%2Fdoi.org%2F10.1080%2F07399332.2012.721417&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: PMC format (<a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%86%D9%84:%DA%95%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%86%DB%8C_%D8%B4%DB%8E%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DB%8C_%D9%A1:_PMC_format&action=edit&redlink=1" class="new" title="پۆل:ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: PMC format (ئەم پەڕەیە نییە)">بەستەر</a>) </li> <li id="cite_note-53"><a href="#cite_ref-53">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210318044746/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25466303/">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25466303/">ڕەسەنەکە</a> لە ١٨ی ئازاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F25466303%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-54"><a href="#cite_ref-54">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFBerg" class="citation journal cs1">Berg، Rigmor C. (2013-10). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210317165212/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3783896/">«A Tradition in Transition: Factors Perpetuating and Hindering the Continuance of Female Genital Mutilation/Cutting (FGM/C) Summarized in a Systematic Review»</a>. Health Care for Women International. 34 (10): 837–895. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080%2F07399332.2012.721417">10.1080/07399332.2012.721417</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/0739-9332">0739-9332</a>. <a href="/w/index.php?title=PMC_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="PMC (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3783896">3783896</a>. <a href="/w/index.php?title=PMID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="PMID (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23489149">23489149</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3783896/">ڕەسەنەکە</a> لە ١٧ی ئازاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Health+Care+for+Women+International&rft.atitle=A+Tradition+in+Transition%3A+Factors+Perpetuating+and+Hindering+the+Continuance+of+Female+Genital+Mutilation%2FCutting+%28FGM%2FC%29+Summarized+in+a+Systematic+Review&rft.volume=34&rft.issue=10&rft.pages=837-895&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3783896%23id-name%3DPMC&rft.issn=0739-9332&rft_id=info%3Apmid%2F23489149&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F07399332.2012.721417&rft.aulast=Berg&rft.aufirst=Rigmor+C.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3783896%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: <code class="cs1-code">|date=</code> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#bad_date" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>); پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-Yoder_189–204-55">^ <a href="#cite_ref-Yoder_189–204_55-0">ئ</a> <a href="#cite_ref-Yoder_189–204_55-1">ا</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFYoder" class="citation journal cs1">Yoder، P. Stanley (2013-06). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210318043308/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23720002/">«Estimates of female genital mutilation/cutting in 27 African countries and Yemen»</a>. Studies in Family Planning. 44 (2): 189–204. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fj.1728-4465.2013.00352.x">10.1111/j.1728-4465.2013.00352.x</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/0039-3665">0039-3665</a>. <a href="/w/index.php?title=PMID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="PMID (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23720002">23720002</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23720002/">ڕەسەنەکە</a> لە ١٨ی ئازاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Studies+in+Family+Planning&rft.atitle=Estimates+of+female+genital+mutilation%2Fcutting+in+27+African+countries+and+Yemen&rft.volume=44&rft.issue=2&rft.pages=189-204&rft.issn=0039-3665&rft_id=info%3Apmid%2F23720002&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fj.1728-4465.2013.00352.x&rft.aulast=Yoder&rft.aufirst=P.+Stanley&rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F23720002%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: <code class="cs1-code">|date=</code> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#bad_date" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>); پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-dhsprogram.com-56">^ <a href="#cite_ref-dhsprogram.com_56-0">ئ</a> <a href="#cite_ref-dhsprogram.com_56-1">ا</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210409205246/https://dhsprogram.com/methodology/Survey-Types/DHS.cfm">«The DHS Program – Demographic and Health Survey (DHS)»</a>. www.dhsprogram.com. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dhsprogram.com/methodology/Survey-Types/DHS.cfm">ڕەسەنەکە</a> لە ٩ی نیسانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.dhsprogram.com&rft.atitle=The+DHS+Program+%E2%80%93+Demographic+and+Health+Survey+%28DHS%29&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.dhsprogram.com%2Fmethodology%2FSurvey-Types%2FDHS.cfm&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-57"><a href="#cite_ref-57">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200317055233/https://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/12/FGMC_Lo_res_Final_26.pdf">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a> (PDF). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/12/FGMC_Lo_res_Final_26.pdf">ڕەسەنەکە</a> (PDF) لە ١٧ی ئازاری ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.unicef.org%2Fwp-content%2Fuploads%2F2015%2F12%2FFGMC_Lo_res_Final_26.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-58"><a href="#cite_ref-58">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210310102937/https://gh.bmj.com/content/bmjgh/3/5/e000549.full.pdf">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a> (PDF). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://gh.bmj.com/content/bmjgh/3/5/e000549.full.pdf">ڕەسەنەکە</a> (PDF) لە ١٠ی ئازاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fgh.bmj.com%2Fcontent%2Fbmjgh%2F3%2F5%2Fe000549.full.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Okeke_2012_70–73-59">^ <a href="#cite_ref-Okeke_2012_70–73_59-0">ئ</a> <a href="#cite_ref-Okeke_2012_70–73_59-1">ا</a> <a href="#cite_ref-Okeke_2012_70–73_59-2">ب</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFOkeke2012" class="citation journal cs1">Okeke، TC (2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171001112540/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3507121/">«An Overview of Female Genital Mutilation in Nigeria»</a>. Annals of Medical and Health Sciences Research. 2 (1): 70–73. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.4103%2F2141-9248.96942">10.4103/2141-9248.96942</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/2141-9248">2141-9248</a>. <a href="/w/index.php?title=PMC_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="PMC (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3507121">3507121</a>. <a href="/w/index.php?title=PMID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="PMID (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23209995">23209995</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3507121/">ڕەسەنەکە</a> لە ١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Annals+of+Medical+and+Health+Sciences+Research&rft.atitle=An+Overview+of+Female+Genital+Mutilation+in+Nigeria&rft.volume=2&rft.issue=1&rft.pages=70-73&rft.date=2012&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3507121%23id-name%3DPMC&rft.issn=2141-9248&rft_id=info%3Apmid%2F23209995&rft_id=info%3Adoi%2F10.4103%2F2141-9248.96942&rft.aulast=Okeke&rft.aufirst=TC&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3507121%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: unflagged free DOI (<a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%86%D9%84:%DA%95%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%86%DB%8C_%D8%B4%DB%8E%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DB%8C_%D9%A1:_unflagged_free_DOI&action=edit&redlink=1" class="new" title="پۆل:ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: unflagged free DOI (ئەم پەڕەیە نییە)">بەستەر</a>) </li> <li id="cite_note-UNICEF_West_and_Central_Africa-60">^ <a href="#cite_ref-UNICEF_West_and_Central_Africa_60-0">ئ</a> <a href="#cite_ref-UNICEF_West_and_Central_Africa_60-1">ا</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170620210815/https://www.unicef.org/wcaro/WCARO_Niger_Factsheet-11.pdf">«UNICEF West and Central Africa»</a> (PDF). www.unicef.org (بە ئینگلیزی). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.unicef.org/wca/">ڕەسەنەکە</a> لە ٢٠ی حوزەیرانی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.unicef.org&rft.atitle=UNICEF+West+and+Central+Africa&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.unicef.org%2Fwca%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-61"><a href="#cite_ref-61">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210308153040/https://www.unicef.org/media/files/FGM-C_Report_7_15_Final_LR.pdf">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a> (PDF). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.unicef.org/media/files/FGM-C_Report_7_15_Final_LR.pdf">ڕەسەنەکە</a> (PDF) لە ٨ی ئازاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.unicef.org%2Fmedia%2Ffiles%2FFGM-C_Report_7_15_Final_LR.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> ٨ی ئازاری ٢٠٢١ لە <a href="/wiki/%D9%88%DB%95%DB%8C%D8%A8%DB%95%DA%A9_%D9%85%DB%95%D8%B4%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="وەیبەک مەشین">وەیبەک مەشین</a>، <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210308153040/https://www.unicef.org/media/files/FGM-C_Report_7_15_Final_LR.pdf">ئەرشیڤ کراوە</a>. </li> <li id="cite_note-62"><a href="#cite_ref-62">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200317055233/https://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/12/FGMC_Lo_res_Final_26.pdf">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a> (PDF). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/12/FGMC_Lo_res_Final_26.pdf">ڕەسەنەکە</a> (PDF) لە ١٧ی ئازاری ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.unicef.org%2Fwp-content%2Fuploads%2F2015%2F12%2FFGMC_Lo_res_Final_26.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-63"><a href="#cite_ref-63">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131029210333/http://www.polisci.ucsd.edu/~gmackie/documents/BeginningOfEndMackie2000.pdf">«Wayback Machine»</a> (PDF). web.archive.org. 2013-10-29. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=web.archive.org&rft.atitle=Wayback+Machine&rft.date=2013-10-29&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20131029210333%2Fhttp%3A%2F%2Fwww.polisci.ucsd.edu%2F~gmackie%2Fdocuments%2FBeginningOfEndMackie2000.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-64"><a href="#cite_ref-64">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200317055233/https://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/12/FGMC_Lo_res_Final_26.pdf">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a> (PDF). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/12/FGMC_Lo_res_Final_26.pdf">ڕەسەنەکە</a> (PDF) لە ١٧ی ئازاری ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.unicef.org%2Fwp-content%2Fuploads%2F2015%2F12%2FFGMC_Lo_res_Final_26.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-65"><a href="#cite_ref-65">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180928122738/https://www.unicef-irc.org/publications/pdf/fgm_eng.pdf">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a> (PDF). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.unicef-irc.org/publications/pdf/fgm_eng.pdf">ڕەسەنەکە</a> (PDF) لە ٢٨ی ئەیلوولی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.unicef-irc.org%2Fpublications%2Fpdf%2Ffgm_eng.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-66"><a href="#cite_ref-66">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200317055233/https://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/12/FGMC_Lo_res_Final_26.pdf">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a> (PDF). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/12/FGMC_Lo_res_Final_26.pdf">ڕەسەنەکە</a> (PDF) لە ١٧ی ئازاری ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.unicef.org%2Fwp-content%2Fuploads%2F2015%2F12%2FFGMC_Lo_res_Final_26.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-67"><a href="#cite_ref-67">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200317055233/https://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/12/FGMC_Lo_res_Final_26.pdf">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a> (PDF). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/12/FGMC_Lo_res_Final_26.pdf">ڕەسەنەکە</a> (PDF) لە ١٧ی ئازاری ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.unicef.org%2Fwp-content%2Fuploads%2F2015%2F12%2FFGMC_Lo_res_Final_26.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-68"><a href="#cite_ref-68">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFYasin2013" class="citation journal cs1">Yasin، Berivan A (2013-09-08). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210309014602/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3844478/">«Female genital mutilation among Iraqi Kurdish women: a cross-sectional study from Erbil city»</a>. BMC Public Health. 13: 809. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1186%2F1471-2458-13-809">10.1186/1471-2458-13-809</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/1471-2458">1471-2458</a>. <a href="/w/index.php?title=PMC_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="PMC (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3844478">3844478</a>. <a href="/w/index.php?title=PMID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="PMID (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24010850">24010850</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3844478/">ڕەسەنەکە</a> لە ٩ی ئازاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BMC+Public+Health&rft.atitle=Female+genital+mutilation+among+Iraqi+Kurdish+women%3A+a+cross-sectional+study+from+Erbil+city&rft.volume=13&rft.pages=809&rft.date=2013-09-08&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3844478%23id-name%3DPMC&rft.issn=1471-2458&rft_id=info%3Apmid%2F24010850&rft_id=info%3Adoi%2F10.1186%2F1471-2458-13-809&rft.aulast=Yasin&rft.aufirst=Berivan+A&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3844478%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: unflagged free DOI (<a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%86%D9%84:%DA%95%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%86%DB%8C_%D8%B4%DB%8E%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DB%8C_%D9%A1:_unflagged_free_DOI&action=edit&redlink=1" class="new" title="پۆل:ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: unflagged free DOI (ئەم پەڕەیە نییە)">بەستەر</a>) </li> <li id="cite_note-69"><a href="#cite_ref-69">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFPopulation_Council2004" class="citation journal cs1">Population Council (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210415161112/https://www.worldcat.org/title/studies-in-family-planning/oclc/847852424">«Studies in family planning»</a>. Studies in family planning. (بە English). <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/0039-3665">0039-3665</a>. <a href="/w/index.php?title=OCLC_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="OCLC (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/oclc/847852424">847852424</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/title/studies-in-family-planning/oclc/847852424">ڕەسەنەکە</a> لە ١٥ی نیسانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Studies+in+family+planning.&rft.atitle=Studies+in+family+planning.&rft.date=2004&rft_id=info%3Aoclcnum%2F847852424&rft.issn=0039-3665&rft.au=Population+Council&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldcat.org%2Ftitle%2Fstudies-in-family-planning%2Foclc%2F847852424&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (<a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%DA%95%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%86%DB%8C_%D8%B4%DB%8E%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DB%8C_%D9%A1:_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%86%DB%95%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%88" title="پۆل:ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو">بەستەر</a>) </li> <li id="cite_note-70"><a href="#cite_ref-70">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200317055233/https://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/12/FGMC_Lo_res_Final_26.pdf">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a> (PDF). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/12/FGMC_Lo_res_Final_26.pdf">ڕەسەنەکە</a> (PDF) لە ١٧ی ئازاری ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.unicef.org%2Fwp-content%2Fuploads%2F2015%2F12%2FFGMC_Lo_res_Final_26.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-apps.who.int-71">^ <a href="#cite_ref-apps.who.int_71-0">ئ</a> <a href="#cite_ref-apps.who.int_71-1">ا</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210412033720/https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/70264/WHO_RHR_10.9_eng.pdf;jsessionid=4A20E0F3564477EEE52E684465183C67?sequence=1">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/70264/WHO_RHR_10.9_eng.pdf;jsessionid=4A20E0F3564477EEE52E684465183C67?sequence=1">ڕەسەنەکە</a> لە ١٢ی نیسانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٢ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fapps.who.int%2Firis%2Fbitstream%2Fhandle%2F10665%2F70264%2FWHO_RHR_10.9_eng.pdf%3Bjsessionid%3D4A20E0F3564477EEE52E684465183C67%3Fsequence%3D1&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-unicef.org-72">^ <a href="#cite_ref-unicef.org_72-0">ئ</a> <a href="#cite_ref-unicef.org_72-1">ا</a> <a href="#cite_ref-unicef.org_72-2">ب</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200329133747/https://www.unicef.org/media/media_40168.html">«Fresh progress toward the elimination of female genital mutilation and cutting in Egypt»</a>. UNICEF. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.unicef.org/media/media_40168.html">ڕەسەنەکە</a> لە ٢٩ی ئازاری ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=UNICEF&rft.atitle=Fresh+progress+toward+the+elimination+of+female+genital+mutilation+and+cutting+in+Egypt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.unicef.org%2Fmedia%2Fmedia_40168.html&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> ٢٩ی ئازاری ٢٠٢٠ لە <a href="/wiki/%D9%88%DB%95%DB%8C%D8%A8%DB%95%DA%A9_%D9%85%DB%95%D8%B4%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="وەیبەک مەشین">وەیبەک مەشین</a>، <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200329133747/https://www.unicef.org/media/media_40168.html">ئەرشیڤ کراوە</a>. </li> <li id="cite_note-73"><a href="#cite_ref-73">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation book cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210308141443/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK368483/">WHO Guidelines on the Management of Health Complications from Female Genital Mutilation</a>. WHO Guidelines Approved by the Guidelines Review Committee. Geneva: World Health Organization. 2016. <a href="/w/index.php?title=ISBN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISBN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%DB%8E%D8%A8/978-92-4-154964-6" title="تایبەت:سەرچاوەکانی کتێب/978-92-4-154964-6"><bdi>978-92-4-154964-6</bdi></a>. <a href="/w/index.php?title=PMID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="PMID (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27359024">27359024</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK368483/">ڕەسەنەکە</a> لە ٨ی ئازاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=WHO+Guidelines+on+the+Management+of+Health+Complications+from+Female+Genital+Mutilation&rft.place=Geneva&rft.series=WHO+Guidelines+Approved+by+the+Guidelines+Review+Committee&rft.pub=World+Health+Organization&rft.date=2016&rft_id=info%3Apmid%2F27359024&rft.isbn=978-92-4-154964-6&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fbooks%2FNBK368483%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_book" title="داڕێژە:Cite book">cite book</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-74"><a href="#cite_ref-74">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210308153040/https://www.unicef.org/media/files/FGM-C_Report_7_15_Final_LR.pdf">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a> (PDF). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.unicef.org/media/files/FGM-C_Report_7_15_Final_LR.pdf">ڕەسەنەکە</a> (PDF) لە ٨ی ئازاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.unicef.org%2Fmedia%2Ffiles%2FFGM-C_Report_7_15_Final_LR.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> ٨ی ئازاری ٢٠٢١ لە <a href="/wiki/%D9%88%DB%95%DB%8C%D8%A8%DB%95%DA%A9_%D9%85%DB%95%D8%B4%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="وەیبەک مەشین">وەیبەک مەشین</a>، <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210308153040/https://www.unicef.org/media/files/FGM-C_Report_7_15_Final_LR.pdf">ئەرشیڤ کراوە</a>. </li> <li id="cite_note-75"><a href="#cite_ref-75">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFEL_DAREER1983" class="citation journal cs1">EL DAREER، ASMA (1983-06-01). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093/ije/12.2.138">«Attitudes of Sudanese People to the Practice of Female Circumcision»</a>. International Journal of Epidemiology. 12 (2): 138–144. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fije%2F12.2.138">10.1093/ije/12.2.138</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/0300-5771">0300-5771</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=International+Journal+of+Epidemiology&rft.atitle=Attitudes+of+Sudanese+People+to+the+Practice+of+Female+Circumcision&rft.volume=12&rft.issue=2&rft.pages=138-144&rft.date=1983-06-01&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fije%2F12.2.138&rft.issn=0300-5771&rft.aulast=EL+DAREER&rft.aufirst=ASMA&rft_id=https%3A%2F%2Fdoi.org%2F10.1093%2Fije%2F12.2.138&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-76"><a href="#cite_ref-76">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200317055233/https://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/12/FGMC_Lo_res_Final_26.pdf">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a> (PDF). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/12/FGMC_Lo_res_Final_26.pdf">ڕەسەنەکە</a> (PDF) لە ١٧ی ئازاری ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.unicef.org%2Fwp-content%2Fuploads%2F2015%2F12%2FFGMC_Lo_res_Final_26.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-77"><a href="#cite_ref-77">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFAbusharaf2013" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Abusharaf، Rogaia Mustafa (2013-03-01). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210412034441/https://books.google.com/books/about/Female_Circumcision.html?id=JO_SBQAAQBAJ">Female Circumcision: Multicultural Perspectives</a> (بە ئینگلیزی). University of Pennsylvania Press. <a href="/w/index.php?title=ISBN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISBN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%DB%8E%D8%A8/978-0-8122-0102-4" title="تایبەت:سەرچاوەکانی کتێب/978-0-8122-0102-4"><bdi>978-0-8122-0102-4</bdi></a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books/about/Female_Circumcision.html?id=JO_SBQAAQBAJ">ڕەسەنەکە</a> لە ١٢ی نیسانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Female+Circumcision%3A+Multicultural+Perspectives&rft.pub=University+of+Pennsylvania+Press&rft.date=2013-03-01&rft.isbn=978-0-8122-0102-4&rft.aulast=Abusharaf&rft.aufirst=Rogaia+Mustafa&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%2Fabout%2FFemale_Circumcision.html%3Fid%3DJO_SBQAAQBAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_book" title="داڕێژە:Cite book">cite book</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-78"><a href="#cite_ref-78">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFHayes1975" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Hayes، Rose Oldfield (1975). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210412034442/https://anthrosource.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1525/ae.1975.2.4.02a00030">«female genital mutilation, fertility control, women's roles, and the patrilineage in modern Sudan: a functional analysis1»</a>. American Ethnologist (بە ئینگلیزی). 2 (4): 617–633. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1525%2Fae.1975.2.4.02a00030">10.1525/ae.1975.2.4.02a00030</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/1548-1425">1548-1425</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://anthrosource.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1525/ae.1975.2.4.02a00030">ڕەسەنەکە</a> لە ١٢ی نیسانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=American+Ethnologist&rft.atitle=female+genital+mutilation%2C+fertility+control%2C+women%27s+roles%2C+and+the+patrilineage+in+modern+Sudan%3A+a+functional+analysis1&rft.volume=2&rft.issue=4&rft.pages=617-633&rft.date=1975&rft_id=info%3Adoi%2F10.1525%2Fae.1975.2.4.02a00030&rft.issn=1548-1425&rft.aulast=Hayes&rft.aufirst=Rose+Oldfield&rft_id=https%3A%2F%2Fanthrosource.onlinelibrary.wiley.com%2Fdoi%2Fabs%2F10.1525%2Fae.1975.2.4.02a00030&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) ١٢ی نیسانی ٢٠٢١ لە <a href="/wiki/%D9%88%DB%95%DB%8C%D8%A8%DB%95%DA%A9_%D9%85%DB%95%D8%B4%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="وەیبەک مەشین">وەیبەک مەشین</a>، <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210412034442/https://anthrosource.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1525/ae.1975.2.4.02a00030">ئەرشیڤ کراوە</a>. </li> <li id="cite_note-79"><a href="#cite_ref-79">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFTamale2011" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Tamale، Sylvia (2011-06-23). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210412034444/https://books.google.com/books/about/African_Sexualities.html?id=xSqIrrswbG0C">African Sexualities: A Reader</a> (بە ئینگلیزی). Fahamu/Pambazuka. <a href="/w/index.php?title=ISBN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISBN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%DB%8E%D8%A8/978-0-85749-016-2" title="تایبەت:سەرچاوەکانی کتێب/978-0-85749-016-2"><bdi>978-0-85749-016-2</bdi></a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books/about/African_Sexualities.html?id=xSqIrrswbG0C">ڕەسەنەکە</a> لە ١٢ی نیسانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=African+Sexualities%3A+A+Reader&rft.pub=Fahamu%2FPambazuka&rft.date=2011-06-23&rft.isbn=978-0-85749-016-2&rft.aulast=Tamale&rft.aufirst=Sylvia&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%2Fabout%2FAfrican_Sexualities.html%3Fid%3DxSqIrrswbG0C&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_book" title="داڕێژە:Cite book">cite book</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-80"><a href="#cite_ref-80">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210426094156/https://pages.ucsd.edu/~gmackie/documents/MackieASR.pdf">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a> (PDF). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pages.ucsd.edu/~gmackie/documents/MackieASR.pdf">ڕەسەنەکە</a> (PDF) لە ٢٦ی نیسانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٦ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fpages.ucsd.edu%2F~gmackie%2Fdocuments%2FMackieASR.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> ٢٦ی نیسانی ٢٠٢١ لە <a href="/wiki/%D9%88%DB%95%DB%8C%D8%A8%DB%95%DA%A9_%D9%85%DB%95%D8%B4%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="وەیبەک مەشین">وەیبەک مەشین</a>، <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210426094156/https://pages.ucsd.edu/~gmackie/documents/MackieASR.pdf">ئەرشیڤ کراوە</a>. </li> <li id="cite_note-Boddy-81">^ <a href="#cite_ref-Boddy_81-0">ئ</a> <a href="#cite_ref-Boddy_81-1">ا</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFBoddy2007" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Boddy، Janice (2007-07-22). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210412034441/https://books.google.com/books/about/Civilizing_Women.html?id=T77ui7IPNwkC">Civilizing Women: British Crusades in Colonial Sudan</a> (بە ئینگلیزی). Princeton University Press. <a href="/w/index.php?title=ISBN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISBN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%DB%8E%D8%A8/978-0-691-12305-9" title="تایبەت:سەرچاوەکانی کتێب/978-0-691-12305-9"><bdi>978-0-691-12305-9</bdi></a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books/about/Civilizing_Women.html?id=T77ui7IPNwkC">ڕەسەنەکە</a> لە ١٢ی نیسانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Civilizing+Women%3A+British+Crusades+in+Colonial+Sudan&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.date=2007-07-22&rft.isbn=978-0-691-12305-9&rft.aulast=Boddy&rft.aufirst=Janice&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%2Fabout%2FCivilizing_Women.html%3Fid%3DT77ui7IPNwkC&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_book" title="داڕێژە:Cite book">cite book</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-82"><a href="#cite_ref-82">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFGruenbaum2005" class="citation journal cs1">Gruenbaum، Ellen (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210412034441/https://www.semanticscholar.org/paper/Socio%E2%80%90cultural-dynamics-of-female-genital-cutting:-Gruenbaum/3a4a823314a7b4c2d3ada1f624c49dfde923015e">«Socio‐cultural dynamics of female genital cutting: Research findings, gaps, and directions»</a>. Culture, health & sexuality. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080%2F13691050500262953">10.1080/13691050500262953</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.semanticscholar.org/paper/Socio‐cultural-dynamics-of-female-genital-cutting:-Gruenbaum/3a4a823314a7b4c2d3ada1f624c49dfde923015e">ڕەسەنەکە</a> لە ١٢ی نیسانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Culture%2C+health+%26+sexuality&rft.atitle=Socio%E2%80%90cultural+dynamics+of+female+genital+cutting%3A+Research+findings%2C+gaps%2C+and+directions&rft.date=2005&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F13691050500262953&rft.aulast=Gruenbaum&rft.aufirst=Ellen&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.semanticscholar.org%2Fpaper%2FSocio%E2%80%90cultural-dynamics-of-female-genital-cutting%3A-Gruenbaum%2F3a4a823314a7b4c2d3ada1f624c49dfde923015e&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-83"><a href="#cite_ref-83">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200317055233/https://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/12/FGMC_Lo_res_Final_26.pdf">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a> (PDF). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/12/FGMC_Lo_res_Final_26.pdf">ڕەسەنەکە</a> (PDF) لە ١٧ی ئازاری ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.unicef.org%2Fwp-content%2Fuploads%2F2015%2F12%2FFGMC_Lo_res_Final_26.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-84"><a href="#cite_ref-84">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFGruenbaum2005" class="citation journal cs1">Gruenbaum، Ellen (2005-09-01). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210612122144/https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/13691050500262953">«Socio‐cultural dynamics of female genital cutting: Research findings, gaps, and directions»</a>. Culture, Health & Sexuality. 7 (5): 429–441. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080%2F13691050500262953">10.1080/13691050500262953</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/1369-1058">1369-1058</a>. <a href="/w/index.php?title=PMID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="PMID (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16864214">16864214</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080/13691050500262953">ڕەسەنەکە</a> لە ١٢ی حوزەیرانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Culture%2C+Health+%26+Sexuality&rft.atitle=Socio%E2%80%90cultural+dynamics+of+female+genital+cutting%3A+Research+findings%2C+gaps%2C+and+directions&rft.volume=7&rft.issue=5&rft.pages=429-441&rft.date=2005-09-01&rft.issn=1369-1058&rft_id=info%3Apmid%2F16864214&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F13691050500262953&rft.aulast=Gruenbaum&rft.aufirst=Ellen&rft_id=https%3A%2F%2Fdoi.org%2F10.1080%2F13691050500262953&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-85"><a href="#cite_ref-85">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131014151512/http://www.polisci.ucsd.edu/~gmackie/documents/UNICEF.pdf">«Wayback Machine»</a> (PDF). web.archive.org. 2013-10-14. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=web.archive.org&rft.atitle=Wayback+Machine&rft.date=2013-10-14&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20131014151512%2Fhttp%3A%2F%2Fwww.polisci.ucsd.edu%2F~gmackie%2Fdocuments%2FUNICEF.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-86"><a href="#cite_ref-86">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210318045735/https://pages.ucsd.edu/~gmackie/documents/FGCHarmlessPractice.pdf">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a> (PDF). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pages.ucsd.edu/~gmackie/documents/FGCHarmlessPractice.pdf">ڕەسەنەکە</a> (PDF) لە ١٨ی ئازاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٢ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fpages.ucsd.edu%2F~gmackie%2Fdocuments%2FFGCHarmlessPractice.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> ١٨ی ئازاری ٢٠٢١ لە <a href="/wiki/%D9%88%DB%95%DB%8C%D8%A8%DB%95%DA%A9_%D9%85%DB%95%D8%B4%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="وەیبەک مەشین">وەیبەک مەشین</a>، <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210318045735/https://pages.ucsd.edu/~gmackie/documents/FGCHarmlessPractice.pdf">ئەرشیڤ کراوە</a>. </li> <li id="cite_note-87"><a href="#cite_ref-87">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210225173233/http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=A%2FRES%2F67%2F146">«United Nations Official Document»</a>. www.un.org. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/RES/67/146">ڕەسەنەکە</a> لە ٢٥ی شوباتی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.un.org&rft.atitle=United+Nations+Official+Document&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.un.org%2Fen%2Fga%2Fsearch%2Fview_doc.asp%3Fsymbol%3DA%2FRES%2F67%2F146&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Mackie_1996_999–1017-88">^ <a href="#cite_ref-Mackie_1996_999–1017_88-0">ئ</a> <a href="#cite_ref-Mackie_1996_999–1017_88-1">ا</a> <a href="#cite_ref-Mackie_1996_999–1017_88-2">ب</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFMackie1996" class="citation journal cs1">Mackie، Gerry (1996). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210419132041/https://www.jstor.org/stable/2096305">«Ending Footbinding and Infibulation: A Convention Account»</a>. American Sociological Review. 61 (6): 999–1017. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F2096305">10.2307/2096305</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/0003-1224">0003-1224</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/2096305">ڕەسەنەکە</a> لە ١٩ی نیسانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=American+Sociological+Review&rft.atitle=Ending+Footbinding+and+Infibulation%3A+A+Convention+Account&rft.volume=61&rft.issue=6&rft.pages=999-1017&rft.date=1996&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F2096305&rft.issn=0003-1224&rft.aulast=Mackie&rft.aufirst=Gerry&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F2096305&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-89"><a href="#cite_ref-89">^</a> Maggie Michael, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/06/29/AR2007062901284.html">"Egypt Officials Ban Female Circumcision"</a>, Associated Press, 29 June 2007, p.  2. 20 September 2017[Date mismatch] لە <a href="/wiki/%D9%88%DB%95%DB%8C%D8%A8%DB%95%DA%A9_%D9%85%DB%95%D8%B4%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="وەیبەک مەشین">وەیبەک مەشین</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170920162546/http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/06/29/AR2007062901284.html">ئەرشیڤ کراوە</a>. </li> <li id="cite_note-90"><a href="#cite_ref-90">^</a> ماغی میخائیل، أسوشیتد پرس، ٢٠٠٧: «إنَّ السُلطات الدینیَّة العُلیا فی مصر أفتت بأنَّ الإسلام یقف ضدَّ خِتان الإناث. «إنَّھُ حرامٌ، حرامٌ، حرام،» کما قال الإمام الأکبر <a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D8%B9%D8%A9_(%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%AF%DB%8C%D9%86)&action=edit&redlink=1" class="new" title="علی جمعة (عالم دین) (ئەم پەڕەیە نییە)">علی جُمُعة</a> علی شبکة المحور التلفازیَّة الخاصَّة».<a href="#cite_note-89">[٨٩]</a> </li> <li id="cite_note-91"><a href="#cite_ref-91">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170408063956/http://majles.alukah.net/t4420/">«الختان … الفوائد … مقالات … دراسات شرعية وطبية»</a>. majles.alukah.net. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://majles.alukah.net/t4420/">ڕەسەنەکە</a> لە ٨ی نیسانی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=majles.alukah.net&rft.atitle=%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D9%86+%E2%80%A6+%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%88%D8%A7%D8%A6%D8%AF+%E2%80%A6+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA+%E2%80%A6+%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AA+%D8%B4%D8%B1%D8%B9%D9%8A%D8%A9+%D9%88%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%A9&rft_id=https%3A%2F%2Fmajles.alukah.net%2Ft4420%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-92"><a href="#cite_ref-92">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171109121307/https://islamqa.info/ar/60314">«ختان البنات وإنكار بعض الأطباء له - islamqa.info»</a>. web.archive.org. 2017-11-09. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=web.archive.org&rft.atitle=%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D8%AA+%D9%88%D8%A5%D9%86%D9%83%D8%A7%D8%B1+%D8%A8%D8%B9%D8%B6+%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B7%D8%A8%D8%A7%D8%A1+%D9%84%D9%87+-+islamqa.info&rft.date=2017-11-09&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20171109121307%2Fhttps%3A%2F%2Fislamqa.info%2Far%2F60314&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-93"><a href="#cite_ref-93">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140517042650/http://ar.islamway.net/fatwa/15505">«ما حكم ختان البنات؟ - دار الإفتاء المصرية»</a>. ar.islamway.net (بە عەرەبی). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ar.islamway.net/fatwa/15505">ڕەسەنەکە</a> لە ١٧ی ئایاری ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=ar.islamway.net&rft.atitle=%D9%85%D8%A7+%D8%AD%D9%83%D9%85+%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%9F+-+%D8%AF%D8%A7%D8%B1+%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%A1+%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%8A%D8%A9&rft_id=https%3A%2F%2Far.islamway.net%2Ffatwa%2F15505&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-94"><a href="#cite_ref-94">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171219131722/http://www.altawhed.net/article.php?i=666">«ختان الإناث - الموقع الرسمي لمسجد التوحيد ببلبيس | جماعة أنصار السنة المحمدية»</a>. web.archive.org. 2017-12-19. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=web.archive.org&rft.atitle=%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%A7%D8%AB+-+%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D9%82%D8%B9+%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B3%D9%85%D9%8A+%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF+%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AD%D9%8A%D8%AF+%D8%A8%D8%A8%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%B3+%7C+%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%B9%D8%A9+%D8%A3%D9%86%D8%B5%D8%A7%D8%B1+%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%86%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D9%8A%D8%A9&rft.date=2017-12-19&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20171219131722%2Fhttp%3A%2F%2Fwww.altawhed.net%2Farticle.php%3Fi%3D666&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-95"><a href="#cite_ref-95">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150711094819/http://www.qaradawi.net/fatawaahkam/30/1691.html">«Wayback Machine»</a>. web.archive.org. 2015-07-11. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=web.archive.org&rft.atitle=Wayback+Machine&rft.date=2015-07-11&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20150711094819%2Fhttp%3A%2F%2Fwww.qaradawi.net%2Ffatawaahkam%2F30%2F1691.html&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-96"><a href="#cite_ref-96">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160916204530/http://www.26sep.net/news_details.php?sid=29844">«صحيفة 26سبتمبر- فتوى الشيخ القرضاوي في حكم ختان الاناث»</a>. web.archive.org. 2016-09-16. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=web.archive.org&rft.atitle=%D8%B5%D8%AD%D9%8A%D9%81%D8%A9+26%D8%B3%D8%A8%D8%AA%D9%85%D8%A8%D8%B1-+%D9%81%D8%AA%D9%88%D9%89+%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%8A%D8%AE+%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D9%88%D9%8A+%D9%81%D9%8A+%D8%AD%D9%83%D9%85+%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AB&rft.date=2016-09-16&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20160916204530%2Fhttp%3A%2F%2Fwww.26sep.net%2Fnews_details.php%3Fsid%3D29844&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-web.archive.org-97">^ <a href="#cite_ref-web.archive.org_97-0">ئ</a> <a href="#cite_ref-web.archive.org_97-1">ا</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140531033554/http://www.umatia.org/khtanmedislam.htm">«منظمة أم عطية الانصارية ختان الانثى بين الطب والإسلام»</a>. web.archive.org. 2014-05-31. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=web.archive.org&rft.atitle=%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9+%D8%A3%D9%85+%D8%B9%D8%B7%D9%8A%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%B5%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%A9+%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AB%D9%89+%D8%A8%D9%8A%D9%86+%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A8+%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&rft.date=2014-05-31&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20140531033554%2Fhttp%3A%2F%2Fwww.umatia.org%2Fkhtanmedislam.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-98"><a href="#cite_ref-98">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161018160733/http://yomgedid.kenanaonline.com/posts/7908">«رأي المسيحية في الختان»</a>. yomgedid.kenanaonline.com. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="http://yomgedid.kenanaonline.com/posts/7908">ڕەسەنەکە</a> لە ١٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=yomgedid.kenanaonline.com&rft.atitle=%D8%B1%D8%A3%D9%8A+%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%8A%D8%AD%D9%8A%D8%A9+%D9%81%D9%8A+%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D9%86&rft_id=http%3A%2F%2Fyomgedid.kenanaonline.com%2Fposts%2F7908&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_web" title="داڕێژە:Cite web">cite web</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|بەستەری شکاو=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-99"><a href="#cite_ref-99">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210513182232/https://coptcatholic.net/p5103/">«جريمة ختان الأناث من وجهة نظر مسيحية للأب الدكتور يوأنس لحظي جيد – كنيسة الاسكندرية للاقباط الكاثوليك بمصر»</a> (بە عەرەبی). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://coptcatholic.net/p5103/">ڕەسەنەکە</a> لە ١٣ی ئایاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%AC%D8%B1%D9%8A%D9%85%D8%A9+%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%A7%D8%AB+%D9%85%D9%86+%D9%88%D8%AC%D9%87%D8%A9+%D9%86%D8%B8%D8%B1+%D9%85%D8%B3%D9%8A%D8%AD%D9%8A%D8%A9+%D9%84%D9%84%D8%A3%D8%A8+%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%83%D8%AA%D9%88%D8%B1+%D9%8A%D9%88%D8%A3%D9%86%D8%B3+%D9%84%D8%AD%D8%B8%D9%8A+%D8%AC%D9%8A%D8%AF+%E2%80%93+%D9%83%D9%86%D9%8A%D8%B3%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%83%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%8A%D8%A9+%D9%84%D9%84%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%A7%D8%B7+%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%A7%D8%AB%D9%88%D9%84%D9%8A%D9%83+%D8%A8%D9%85%D8%B5%D8%B1&rft_id=https%3A%2F%2Fcoptcatholic.net%2Fp5103%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-100"><a href="#cite_ref-100">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation book cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160517053720/https://books.google.com/books/about/Why_Aren_t_Jewish_Women_Circumcised.html?id=PmL-LogqJ-YC">Why Aren’t Jewish Women Circumcised?</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Why+Aren%E2%80%99t+Jewish+Women+Circumcised%3F&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20160517053720%2Fhttps%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%2Fabout%2FWhy_Aren_t_Jewish_Women_Circumcised.html%3Fid%3DPmL-LogqJ-YC&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-101"><a href="#cite_ref-101">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFKnight2001" class="citation journal cs1">Knight، Mary (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190502192047/https://www.jstor.org/stable/3080631">«Curing Cut or Ritual Mutilation?: Some Remarks on the Practice of Female and Male Circumcision in Graeco-Roman Egypt»</a>. Isis. 92 (2): 317–338. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/0021-1753">0021-1753</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/3080631">ڕەسەنەکە</a> لە ٢ی ئایاری ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Isis&rft.atitle=Curing+Cut+or+Ritual+Mutilation%3F%3A+Some+Remarks+on+the+Practice+of+Female+and+Male+Circumcision+in+Graeco-Roman+Egypt&rft.volume=92&rft.issue=2&rft.pages=317-338&rft.date=2001&rft.issn=0021-1753&rft.aulast=Knight&rft.aufirst=Mary&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F3080631&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-102"><a href="#cite_ref-102">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210426094156/https://pages.ucsd.edu/~gmackie/documents/MackieASR.pdf">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a> (PDF). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pages.ucsd.edu/~gmackie/documents/MackieASR.pdf">ڕەسەنەکە</a> (PDF) لە ٢٦ی نیسانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٦ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fpages.ucsd.edu%2F~gmackie%2Fdocuments%2FMackieASR.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> ٢٦ی نیسانی ٢٠٢١ لە <a href="/wiki/%D9%88%DB%95%DB%8C%D8%A8%DB%95%DA%A9_%D9%85%DB%95%D8%B4%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="وەیبەک مەشین">وەیبەک مەشین</a>، <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210426094156/https://pages.ucsd.edu/~gmackie/documents/MackieASR.pdf">ئەرشیڤ کراوە</a>. </li> <li id="cite_note-103"><a href="#cite_ref-103">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131029210333/http://www.polisci.ucsd.edu/~gmackie/documents/BeginningOfEndMackie2000.pdf">«Wayback Machine»</a> (PDF). web.archive.org. 2013-10-29. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=web.archive.org&rft.atitle=Wayback+Machine&rft.date=2013-10-29&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20131029210333%2Fhttp%3A%2F%2Fwww.polisci.ucsd.edu%2F~gmackie%2Fdocuments%2FBeginningOfEndMackie2000.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-104"><a href="#cite_ref-104">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFSeligmann1913" class="citation journal cs1">Seligmann، C. G. (1913). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210606214643/https://www.jstor.org/stable/2843546">«Some Aspects of the Hamitic Problem in the Anglo-Egyptian Sudan»</a>. The Journal of the Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland. 43: 593–705. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F2843546">10.2307/2843546</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/0307-3114">0307-3114</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/2843546">ڕەسەنەکە</a> لە ٦ی حوزەیرانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Journal+of+the+Royal+Anthropological+Institute+of+Great+Britain+and+Ireland&rft.atitle=Some+Aspects+of+the+Hamitic+Problem+in+the+Anglo-Egyptian+Sudan.&rft.volume=43&rft.pages=593-705&rft.date=1913&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F2843546&rft.issn=0307-3114&rft.aulast=Seligmann&rft.aufirst=C.+G.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F2843546&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-105"><a href="#cite_ref-105">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190502191030/https://www.degruyter.com/dg/viewarticle/j$002fzaes.2007.134.issue-2$002fzaes.2007.134.2.166$002fzaes.2007.134.2.166.xml">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.degruyter.com/viewarticle/j$002fzaes.2007.134.issue-2$002fzaes.2007.134.2.166$002fzaes.2007.134.2.166.xml">ڕەسەنەکە</a> لە ٢ی ئایاری ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە ٦ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.degruyter.com%2Fviewarticle%2Fj%24002fzaes.2007.134.issue-2%24002fzaes.2007.134.2.166%24002fzaes.2007.134.2.166.xml&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> ٢ی ئایاری ٢٠١٩ لە <a href="/wiki/%D9%88%DB%95%DB%8C%D8%A8%DB%95%DA%A9_%D9%85%DB%95%D8%B4%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="وەیبەک مەشین">وەیبەک مەشین</a>، <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190502191030/https://www.degruyter.com/dg/viewarticle/j$002fzaes.2007.134.issue-2$002fzaes.2007.134.2.166$002fzaes.2007.134.2.166.xml">ئەرشیڤ کراوە</a>. </li> <li id="cite_note-106"><a href="#cite_ref-106">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210612122218/https://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Strabo/16D%2A.html">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Strabo/16D*.html">ڕەسەنەکە</a> لە ١٢ی حوزەیرانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٦ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fpenelope.uchicago.edu%2FThayer%2FE%2FRoman%2FTexts%2FStrabo%2F16D%2A.html&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-107"><a href="#cite_ref-107">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFAllen" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Allen، Peter L. (2000-06). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210513182230/https://books.google.com/books/about/The_Wages_of_Sin.html?id=SpQOUx5zoBEC&hl=ckb">The Wages of Sin: Sex and Disease, Past and Present</a> (بە ئینگلیزی). University of Chicago Press. <a href="/w/index.php?title=ISBN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISBN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%DB%8E%D8%A8/978-0-226-01460-9" title="تایبەت:سەرچاوەکانی کتێب/978-0-226-01460-9"><bdi>978-0-226-01460-9</bdi></a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books/about/The_Wages_of_Sin.html?id=SpQOUx5zoBEC&hl=ckb">ڕەسەنەکە</a> لە ١٣ی ئایاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Wages+of+Sin%3A+Sex+and+Disease%2C+Past+and+Present&rft.pub=University+of+Chicago+Press&rft.isbn=978-0-226-01460-9&rft.aulast=Allen&rft.aufirst=Peter+L.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%2Fabout%2FThe_Wages_of_Sin.html%3Fid%3DSpQOUx5zoBEC%26hl%3Dckb&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_book" title="داڕێژە:Cite book">cite book</a>}}</code>: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: <code class="cs1-code">|date=</code> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#bad_date" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>); پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-108"><a href="#cite_ref-108">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210426094156/https://pages.ucsd.edu/~gmackie/documents/MackieASR.pdf">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a> (PDF). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pages.ucsd.edu/~gmackie/documents/MackieASR.pdf">ڕەسەنەکە</a> (PDF) لە ٢٦ی نیسانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٦ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fpages.ucsd.edu%2F~gmackie%2Fdocuments%2FMackieASR.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> ٢٦ی نیسانی ٢٠٢١ لە <a href="/wiki/%D9%88%DB%95%DB%8C%D8%A8%DB%95%DA%A9_%D9%85%DB%95%D8%B4%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="وەیبەک مەشین">وەیبەک مەشین</a>، <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210426094156/https://pages.ucsd.edu/~gmackie/documents/MackieASR.pdf">ئەرشیڤ کراوە</a>. </li> <li id="cite_note-109"><a href="#cite_ref-109">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFElchalal" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Elchalal، Uriel (1997-10-XX). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210513182252/https://journals.lww.com/obgynsurvey/Abstract/1997/10000/Ritualistic_Female_Genital_Mutilation__Current.22.aspx">«Ritualistic Female Genital Mutilation: Current Status and Future Outlook»</a>. Obstetrical & Gynecological Survey (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). 52 (10): 643–651. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/0029-7828">0029-7828</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://journals.lww.com/obgynsurvey/Abstract/1997/10000/Ritualistic_Female_Genital_Mutilation__Current.22.aspx">ڕەسەنەکە</a> لە ١٣ی ئایاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Obstetrical+%26+Gynecological+Survey&rft.atitle=Ritualistic+Female+Genital+Mutilation%3A+Current+Status+and+Future+Outlook&rft.volume=52&rft.issue=10&rft.pages=643-651&rft.issn=0029-7828&rft.aulast=Elchalal&rft.aufirst=Uriel&rft_id=https%3A%2F%2Fjournals.lww.com%2Fobgynsurvey%2FAbstract%2F1997%2F10000%2FRitualistic_Female_Genital_Mutilation__Current.22.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_journal" title="داڕێژە:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: <code class="cs1-code">|date=</code> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#bad_date" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>); پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-110"><a href="#cite_ref-110">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFRodriguez2008" class="citation journal cs1">Rodriguez، Sarah W. (2008-07-01). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093/jhmas/jrm044">«Rethinking the History of Female Circumcision and Clitoridectomy: American Medicine and Female Sexuality in the Late Nineteenth Century»</a>. Journal of the History of Medicine and Allied Sciences. 63 (3): 323–347. <a href="/w/index.php?title=Doi_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doi (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fjhmas%2Fjrm044">10.1093/jhmas/jrm044</a>. <a href="/w/index.php?title=ISSN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISSN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/issn/0022-5045">0022-5045</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+History+of+Medicine+and+Allied+Sciences&rft.atitle=Rethinking+the+History+of+Female+Circumcision+and+Clitoridectomy%3A+American+Medicine+and+Female+Sexuality+in+the+Late+Nineteenth+Century&rft.volume=63&rft.issue=3&rft.pages=323-347&rft.date=2008-07-01&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fjhmas%2Fjrm044&rft.issn=0022-5045&rft.aulast=Rodriguez&rft.aufirst=Sarah+W.&rft_id=https%3A%2F%2Fdoi.org%2F10.1093%2Fjhmas%2Fjrm044&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-111"><a href="#cite_ref-111">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFShorter2008" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Shorter، Edward (2008-06-30). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210513182238/https://books.google.com/books/about/From_Paralysis_to_Fatigue.html?hl=nl&id=I87S-xL6Q1wC">From Paralysis to Fatigue: A History of Psychosomatic Illness in the Modern Era</a> (بە ئینگلیزی). Simon and Schuster. <a href="/w/index.php?title=ISBN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISBN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%DB%8E%D8%A8/978-1-4391-0564-1" title="تایبەت:سەرچاوەکانی کتێب/978-1-4391-0564-1"><bdi>978-1-4391-0564-1</bdi></a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books/about/From_Paralysis_to_Fatigue.html?hl=nl&id=I87S-xL6Q1wC">ڕەسەنەکە</a> لە ١٣ی ئایاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=From+Paralysis+to+Fatigue%3A+A+History+of+Psychosomatic+Illness+in+the+Modern+Era&rft.pub=Simon+and+Schuster&rft.date=2008-06-30&rft.isbn=978-1-4391-0564-1&rft.aulast=Shorter&rft.aufirst=Edward&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%2Fabout%2FFrom_Paralysis_to_Fatigue.html%3Fhl%3Dnl%26id%3DI87S-xL6Q1wC&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_book" title="داڕێژە:Cite book">cite book</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> <li id="cite_note-112"><a href="#cite_ref-112">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210318053323/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9326757/">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9326757/">ڕەسەنەکە</a> لە ١٨ی ئازاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٦ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F9326757%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-113"><a href="#cite_ref-113">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210612122147/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1296388/pdf/jrsocmed00038-0048.pdf">«وەشانی ئەرشیڤکراو»</a> (PDF). لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1296388/pdf/jrsocmed00038-0048.pdf">ڕەسەنەکە</a> (PDF) لە ١٢ی حوزەیرانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٦ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%DB%95%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%B1%D8%B4%DB%8C%DA%A4%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1296388%2Fpdf%2Fjrsocmed00038-0048.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-114"><a href="#cite_ref-114">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210513182230/https://journals.lww.com/_layouts/_layouts/oaks.journals/PageNotFound.aspx">«Error»</a>. journals.lww.com. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://journals.lww.com/_layouts/_layouts/oaks.journals/PageNotFound.aspx">ڕەسەنەکە</a> لە ١٣ی ئایاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە 2021-05-13 ھێنراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=journals.lww.com&rft.atitle=Error&rft_id=https%3A%2F%2Fjournals.lww.com%2F_layouts%2F_layouts%2Foaks.journals%2FPageNotFound.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> ١٣ی ئایاری ٢٠٢١ لە <a href="/wiki/%D9%88%DB%95%DB%8C%D8%A8%DB%95%DA%A9_%D9%85%DB%95%D8%B4%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="وەیبەک مەشین">وەیبەک مەشین</a>، <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210513182230/https://journals.lww.com/_layouts/_layouts/oaks.journals/PageNotFound.aspx">ئەرشیڤ کراوە</a>. </li> <li id="cite_note-115"><a href="#cite_ref-115">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1314163"><cite id="CITEREFHoberman2005" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Hoberman، J. (2005-02-21). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210606214652/https://books.google.com/books/about/Testosterone_Dreams.html?id=bT_2oWnOaXgC">Testosterone Dreams: Rejuvenation, Aphrodisia, Doping</a> (بە ئینگلیزی). University of California Press. <a href="/w/index.php?title=ISBN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISBN (identifier) (ئەم پەڕەیە نییە)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%DB%8E%D8%A8/978-0-520-22151-2" title="تایبەت:سەرچاوەکانی کتێب/978-0-520-22151-2"><bdi>978-0-520-22151-2</bdi></a>. لە <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books/about/Testosterone_Dreams.html?id=bT_2oWnOaXgC">ڕەسەنەکە</a> لە ٦ی حوزەیرانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Testosterone+Dreams%3A+Rejuvenation%2C+Aphrodisia%2C+Doping&rft.pub=University+of+California+Press&rft.date=2005-02-21&rft.isbn=978-0-520-22151-2&rft.aulast=Hoberman&rft.aufirst=J.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%2Fabout%2FTestosterone_Dreams.html%3Fid%3DbT_2oWnOaXgC&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C+%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:Cite_book" title="داڕێژە:Cite book">cite book</a>}}</code>: پارامەتری نەناسراوی <code class="cs1-code">|ڕێکەوتی بەدەستھێنان=</code> چاوپۆشیی لێ کرا (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#parameter_ignored" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">یارمەتی</a>) </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="بەستەرە_دەرەکییەکان">بەستەرە دەرەکییەکان</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&action=edit&section=35" title="دەستکاریکردنی بەش: بەستەرە دەرەکییەکان">دەستکاری</a>]</div> <table role="presentation" class="mbox-small plainlinks sistersitebox" style="background-color:#f9f9f9;border:1px solid #aaa;color:#000"> <tbody><tr> <td class="mbox-image"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></td> <td class="mbox-text plainlist">کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Female_genital_mutilation" class="extiw" title="commons:Category:Female genital mutilation">خەتەنەکردنی کچان</a> تێدایە.</td></tr> </tbody></table> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="تۆمارەکان" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="تۆمارەکان" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:Authority_control" class="extiw" title="en:Help:Authority control">تۆمارەکان</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Integrated_Authority_File" class="extiw" title="en:Integrated Authority File">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/7648122-0">7648122-0</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation" class="extiw" title="en:Système universitaire de documentation">SUDOC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/040836088">040836088</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/National_Diet_Library" class="extiw" title="en:National Diet Library">NDL</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/031443110">031443110</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/National_Library_of_the_Czech_Republic" class="extiw" title="en:National Library of the Czech Republic">NKC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph120893&CON_LNG=ENG">ph120893</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Biblioteca_Nacional_de_Espa%C3%B1a" class="extiw" title="en:Biblioteca Nacional de España">BNE</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX547511">XX547511</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="25px&#124;link=_ئەم_وتارە_لەسەر_وەشانی_٤ی_حوزەیرانی_٢٠٢١_بووە_بە_وتارێکی_ھەڵبژێردراو_(بەراوردکردن_بە_ئێستا_•_پەڕەی_لێدوان_•_پەڕەی_پاڵاوتن)" style="padding:3px"><table class="nowraplinks navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background: white"><div id="25px&#124;link=_ئەم_وتارە_لەسەر_وەشانی_٤ی_حوزەیرانی_٢٠٢١_بووە_بە_وتارێکی_ھەڵبژێردراو_(بەراوردکردن_بە_ئێستا_•_پەڕەی_لێدوان_•_پەڕەی_پاڵاوتن)"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Cscr-featured1.png/25px-Cscr-featured1.png" decoding="async" width="25" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Cscr-featured1.png/38px-Cscr-featured1.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Cscr-featured1.png/50px-Cscr-featured1.png 2x" data-file-width="462" data-file-height="438" /> ئەم وتارە لەسەر <a class="external text" href="https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&oldid=792611">وەشانی ٤ی حوزەیرانی ٢٠٢١</a> بووە بە <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95_%DA%BE%DB%95%DA%B5%D8%A8%DA%98%DB%8E%D8%B1%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="ویکیپیدیا:وتارە ھەڵبژێردراوەکان">وتارێکی ھەڵبژێردراو</a> (<a class="external text" href="https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&oldid=792611&diff=cur">بەراوردکردن بە ئێستا</a> • <a href="/wiki/%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%8E%DA%98:%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" title="وتووێژ:خەتەنەکردنی کچان">پەڕەی لێدوان</a> • <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95_%DA%BE%DB%95%DA%B5%D8%A8%DA%98%DB%8E%D8%B1%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86/%D9%BE%D8%A7%DA%B5%D8%A7%D9%88%D8%AA%D9%86/%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86" title="ویکیپیدیا:وتارە ھەڵبژێردراوەکان/پاڵاوتن/خەتەنەکردنی کچان">پەڕەی پاڵاوتن</a>)</div></td></tr></tbody></table></div> <ul class="bandeau-portail وێنۆچکەکان" id="bandeau-portail"> <li class="bandeau-portail-element"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%D9%BE%D8%B2%DB%8C%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="دەروازە:پزیشکی"><img alt="ھێمای دەروازە" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/P_medicine.svg/31px-P_medicine.svg.png" decoding="async" width="31" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/P_medicine.svg/47px-P_medicine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/P_medicine.svg/62px-P_medicine.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="360" /></a><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%D9%BE%D8%B2%DB%8C%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="دەروازە:پزیشکی">دەروازەی پزیشکی</a></li> <li class="bandeau-portail-element"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%DA%98%D9%86" title="دەروازە:ژن"><img alt="ھێمای دەروازە" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Venus_symbol_%28heavy_pink%29.svg/28px-Venus_symbol_%28heavy_pink%29.svg.png" decoding="async" width="28" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Venus_symbol_%28heavy_pink%29.svg/42px-Venus_symbol_%28heavy_pink%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Venus_symbol_%28heavy_pink%29.svg/56px-Venus_symbol_%28heavy_pink%29.svg.png 2x" data-file-width="16" data-file-height="16" /></a><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%DA%98%D9%86" title="دەروازە:ژن">دەروازەی ژن</a></li> <li class="bandeau-portail-element"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%A7" title="دەروازە:یاسا"><img alt="ھێمای دەروازە" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/P_derecho.svg/31px-P_derecho.svg.png" decoding="async" width="31" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/P_derecho.svg/47px-P_derecho.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/P_derecho.svg/62px-P_derecho.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="360" /></a><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="دەروازە:یاسا (ئەم پەڕەیە نییە)">دەروازەی یاسا</a></li> <li class="bandeau-portail-element"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%D9%85%D8%A7%D9%81%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%86%DA%A4" title="دەروازە:مافەکانی مرۆڤ"><img alt="ھێمای دەروازە" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/HumanRightsLogo.svg/27px-HumanRightsLogo.svg.png" decoding="async" width="27" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/HumanRightsLogo.svg/40px-HumanRightsLogo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/HumanRightsLogo.svg/54px-HumanRightsLogo.svg.png 2x" data-file-width="120" data-file-height="125" /></a><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%D9%85%D8%A7%D9%81%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%86%DA%A4" title="دەروازە:مافەکانی مرۆڤ">دەروازەی مافەکانی مرۆڤ</a></li></ul></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">وەرگیراو لە «<a dir="ltr" href="https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=خەتەنەکردنی_کچان&oldid=1099617">https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=خەتەنەکردنی_کچان&oldid=1099617</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D9%BE%DB%86%D9%84%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="تایبەت:پۆلەکان">پۆلەکان</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%86%D9%84:Pages_using_the_WikiHiero_extension&action=edit&redlink=1" class="new" title="پۆل:Pages using the WikiHiero extension (ئەم پەڕەیە نییە)">Pages using the WikiHiero extension</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%86%D9%84:Pages_using_the_JsonConfig_extension&action=edit&redlink=1" class="new" title="پۆل:Pages using the JsonConfig extension (ئەم پەڕەیە نییە)">Pages using the JsonConfig extension</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%A6%DB%95%D9%88_%D9%BE%DB%95%DA%95%D8%A7%D9%86%DB%95%DB%8C_%DA%98%DB%8E%D8%AF%DB%95%D8%B1%DB%8C_%D8%A6%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DB%8C_%D8%A6%DB%95%D9%85%DB%95%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DA%BE%DB%95%DB%8C%DB%95_(en-us)&action=edit&redlink=1" class="new" title="پۆل:ئەو پەڕانەی ژێدەری ئینگلیزیی ئەمەریکایییان ھەیە (en-us) (ئەم پەڕەیە نییە)">ئەو پەڕانەی ژێدەری ئینگلیزیی ئەمەریکایییان ھەیە (en-us)</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%86%D9%84:%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%95_%D8%A8%DB%95%D8%B3%D8%AA%DB%95%D8%B1%DB%95_%D8%AF%DB%95%D8%B1%DB%95%DA%A9%DB%8C%DB%8C%DB%95_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%88%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%95_%D8%A6%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%A2%D9%A0%D9%A2%D9%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="پۆل:وتارەکان بە بەستەرە دەرەکییە مردووەکان لە ئایاری ٢٠٢٢ (ئەم پەڕەیە نییە)">وتارەکان بە بەستەرە دەرەکییە مردووەکان لە ئایاری ٢٠٢٢</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%86%D9%84:%DA%BE%DB%95%DA%B5%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B4%DB%8E%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DB%8C_%D9%A1:_missing_periodical&action=edit&redlink=1" class="new" title="پۆل:ھەڵەکانی شێوازی سەرچاوەی ١: missing periodical (ئەم پەڕەیە نییە)">ھەڵەکانی شێوازی سەرچاوەی ١: missing periodical</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%86%D9%84:%DA%95%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%86%DB%8C_%D8%B4%DB%8E%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DB%8C_%D9%A1:_PMC_format&action=edit&redlink=1" class="new" title="پۆل:ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: PMC format (ئەم پەڕەیە نییە)">ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: PMC format</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%86%D9%84:%DA%95%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%86%DB%8C_%D8%B4%DB%8E%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DB%8C_%D9%A1:_unflagged_free_DOI&action=edit&redlink=1" class="new" title="پۆل:ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: unflagged free DOI (ئەم پەڕەیە نییە)">ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: unflagged free DOI</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%DA%95%DB%95%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%95%DA%A9%DB%95%D8%B1%DB%95_%D9%88%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پۆل:ڕەوانەکەرە ونەکان">ڕەوانەکەرە ونەکان</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%86%D9%84:Pages_using_Lang-xx_templates&action=edit&redlink=1" class="new" title="پۆل:Pages using Lang-xx templates (ئەم پەڕەیە نییە)">Pages using Lang-xx templates</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D9%BE%D8%B2%DB%8C%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="پۆل:پزیشکی">پزیشکی</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%AA%DB%8C%DA%98%DB%8C_%D8%AF%DA%98%DB%8C_%DA%98%D9%86%D8%A7%D9%86" title="پۆل:توندوتیژی دژی ژنان">توندوتیژی دژی ژنان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%AA%DB%8C%DA%98%DB%8C%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D8%AF%DA%98%DB%8C_%DA%98%D9%86%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%95_%D8%A6%DB%95%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7" title="پۆل:توندوتیژیەکان دژی ژنان لە ئەفریقا">توندوتیژیەکان دژی ژنان لە ئەفریقا</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%AA%DB%8C%DA%98%DB%8C%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%BE%DB%95%DB%8C%D9%88%DB%95%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%DB%95_%D8%AC%DB%8E%D9%86%D8%AF%DB%95%D8%B1" title="پۆل:توندوتیژیەکانی پەیوەندیدار بە جێندەر">توندوتیژیەکانی پەیوەندیدار بە جێندەر</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%DA%98%D9%86%D8%A7%D9%86" title="پۆل:ژنان">ژنان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%88_%D8%AA%DB%8C%DA%98%DB%8C_%D8%AF%DA%98%DB%8C_%DA%98%D9%86%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%95_%D8%A6%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="پۆل:توند و تیژی دژی ژنان لە ئاسیا">توند و تیژی دژی ژنان لە ئاسیا</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">پۆلە شاردراوەکان: <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%A6%DB%95%D9%88_%D9%BE%DB%95%DA%95%D8%A7%D9%86%DB%95%DB%8C_%DA%98%DB%8E%D8%AF%DB%95%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%DB%95%D8%B1%DB%95%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DA%BE%DB%95%DB%8C%DB%95_(ar)" title="پۆل:ئەو پەڕانەی ژێدەری عەرەبییان ھەیە (ar)">ئەو پەڕانەی ژێدەری عەرەبییان ھەیە (ar)</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:Webarchive_template_wayback_links" title="پۆل:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%A6%DB%95%D9%88_%D9%BE%DB%95%DA%95%D8%A7%D9%86%DB%95%DB%8C_%DA%98%DB%8E%D8%AF%DB%95%D8%B1%DB%8C_%D8%A6%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DA%BE%DB%95%DB%8C%DB%95_(en)" title="پۆل:ئەو پەڕانەی ژێدەری ئینگلیزییان ھەیە (en)">ئەو پەڕانەی ژێدەری ئینگلیزییان ھەیە (en)</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%DA%BE%DB%95%DA%B5%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B4%DB%8E%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DB%8C_%D9%A1:_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%95%D8%AA%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D8%B4%D8%AA%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88" title="پۆل:ھەڵەکانی شێوازی سەرچاوەی ١: پارامەتری پشتگیرینەکراو">ھەڵەکانی شێوازی سەرچاوەی ١: پارامەتری پشتگیرینەکراو</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%A6%DB%95%D9%88_%D9%BE%DB%95%DA%95%D8%A7%D9%86%DB%95%DB%8C_%DA%98%DB%8E%D8%AF%DB%95%D8%B1%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DA%BE%DB%95%DB%8C%DB%95_(fa)" title="پۆل:ئەو پەڕانەی ژێدەری فارسییان ھەیە (fa)">ئەو پەڕانەی ژێدەری فارسییان ھەیە (fa)</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%DA%BE%DB%95%D9%85%D9%88%D9%88_%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%95_%D8%A8%DB%95%D8%B3%D8%AA%DB%95%D8%B1%DB%95_%D8%AF%DB%95%D8%B1%DB%95%DA%A9%DB%8C%DB%8C%DB%95_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%88%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پۆل:ھەموو وتارەکان بە بەستەرە دەرەکییە مردووەکان">ھەموو وتارەکان بە بەستەرە دەرەکییە مردووەکان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:Articles_with_invalid_date_parameter_in_template" title="پۆل:Articles with invalid date parameter in template">Articles with invalid date parameter in template</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%DA%95%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%86%DB%8C_%D8%B4%DB%8E%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DB%8C_%D9%A1:_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%86%DB%95%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%88" title="پۆل:ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو">ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%DA%BE%DB%95%DA%B5%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B4%DB%8E%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DB%8C_%D9%A1:_%DA%95%DB%8E%DA%A9%DB%95%D9%88%D8%AA%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پۆل:ھەڵەکانی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕێکەوتەکان">ھەڵەکانی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕێکەوتەکان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:Webarchive_template_warnings" title="پۆل:Webarchive template warnings">Webarchive template warnings</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95_%DA%BE%DB%95%DA%B5%D8%A8%DA%98%DB%8E%D8%B1%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پۆل:وتارە ھەڵبژێردراوەکان">وتارە ھەڵبژێردراوەکان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%95_%D9%88%DB%95%D8%B3%D9%81" title="پۆل:وتارەکان بە وەسف">وتارەکان بە وەسف</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%95_%D8%AF%DB%95%D9%82%DB%8C_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A6%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="پۆل:وتارەکان بە دەقی زمانی ئینگلیزی">وتارەکان بە دەقی زمانی ئینگلیزی</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D8%A8%DB%95_%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%88%DB%95%DB%8C_GND" title="پۆل:وتارەکانی ویکیپیدیا بە ناسراوەی GND">وتارەکانی ویکیپیدیا بە ناسراوەی GND</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95%DB%8C_%D9%BE%D8%B2%DB%8C%D8%B4%DA%A9%DB%8C/%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95_%D9%BE%DB%95%DB%8C%D9%88%DB%95%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پۆل:دەروازەی پزیشکی/وتارە پەیوەندیدارەکان">دەروازەی پزیشکی/وتارە پەیوەندیدارەکان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95%DB%8C_%DA%98%D9%86/%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95_%D9%BE%DB%95%DB%8C%D9%88%DB%95%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پۆل:دەروازەی ژن/وتارە پەیوەندیدارەکان">دەروازەی ژن/وتارە پەیوەندیدارەکان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%A7/%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95_%D9%BE%DB%95%DB%8C%D9%88%DB%95%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پۆل:دەروازەی یاسا/وتارە پەیوەندیدارەکان">دەروازەی یاسا/وتارە پەیوەندیدارەکان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D9%81%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%86%DA%A4/%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95_%D9%BE%DB%95%DB%8C%D9%88%DB%95%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پۆل:دەروازەی مافەکانی مرۆڤ/وتارە پەیوەندیدارەکان">دەروازەی مافەکانی مرۆڤ/وتارە پەیوەندیدارەکان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%DA%BE%DB%95%D9%85%D9%88%D9%88_%D8%A6%DB%95%D9%88_%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%95%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D9%88%DA%B5%DB%8C_%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%95%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%BE%DB%8E%D9%86%D8%A7%D9%88%DB%95" title="پۆل:ھەموو ئەو وتارانەی تووڵی دەروازەیان بەکارھێناوە">ھەموو ئەو وتارانەی تووڵی دەروازەیان بەکارھێناوە</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%A6%DB%95%D9%88_%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%95%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D9%88%DA%B5%DB%8C_%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95_%D8%A8%DB%95_%D8%A8%DB%95%D8%B3%D8%AA%DB%95%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D9%88%D8%B1%DB%95%D9%88%DB%95_%D8%A8%DB%95%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DB%8E%D9%86%D9%86" title="پۆل:ئەو وتارانەی تووڵی دەروازە بە بەستەری سوورەوە بەکاردێنن">ئەو وتارانەی تووڵی دەروازە بە بەستەری سوورەوە بەکاردێنن</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> ئەم پەڕەیە دواجار لە ‏٢٢:٣١ی ‏١٨ی ئابی ٢٠٢٣ نوێ کراوەتەوە.</li> <li id="footer-info-copyright">دەق لەژێر <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons Attribution-ShareAlike License</a> لەبەردەستە؛ لەوانەیە مەرجی تریشی پێوە ببێت. بۆ وردەکاری <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">مەرجەکانی بەکارھێنان</a> ببینە.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاسەتی تایبەتێتی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B3%DB%95%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%95%D8%AA">دەربارەی ویکیپیدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%A8%DB%95%D8%B1%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D9%86%DB%95%D8%A8%D9%88%D9%88%D9%86">نابەرپرسییەکان</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">پەرەپێدەران</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ckb.wikipedia.org">ئامارەکان</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">ڕوونکردنەوەی کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ckb.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">بینینی مۆبایلی</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-44nch","wgBackendResponseTime":3089,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"2.640","walltime":"2.841","ppvisitednodes":{"value":6887,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":357011,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3853,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":21,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":9,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":458199,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 2635.704 1 -total"," 78.70% 2074.378 1 داڕێژە:سەرچاوەکان"," 38.70% 1020.087 60 داڕێژە:Cite_web"," 21.66% 570.915 34 داڕێژە:Cite_journal"," 8.71% 229.676 13 داڕێژە:Cite_book"," 4.45% 117.196 1 داڕێژە:بە_ئینگلیزی"," 3.94% 103.803 4 داڕێژە:Category_handler"," 3.31% 87.315 1 داڕێژە:Infobox"," 3.11% 81.886 1 داڕێژە:بەستەری_مردوو"," 2.86% 75.470 1 داڕێژە:Fix"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"2.051","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":15084414,"limit":52428800},"limitreport-profile":[["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::gsub","1240","62.0"],["?","160","8.0"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::callParserFunction","100","5.0"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::parseFormattedNumber","60","3.0"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getExpandedArgument","40","2.0"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getAllExpandedArguments","40","2.0"],["dataWrapper \u003Cmw.lua:672\u003E","40","2.0"],["recursiveClone \u003CmwInit.lua:45\u003E","40","2.0"],["select","20","1.0"],["numConv \u003Cمۆدیوول:Numeral_converter2:12\u003E","20","1.0"],["[others]","240","12.0"]]},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-44nch","timestamp":"20241124235741","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u062e\u06d5\u062a\u06d5\u0646\u06d5\u06a9\u0631\u062f\u0646\u06cc \u06a9\u0686\u0627\u0646","url":"https:\/\/ckb.wikipedia.org\/wiki\/%D8%AE%DB%95%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D9%86","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q208373","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q208373","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2021-04-03T05:38:42Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/c\/c3\/Campaign_road_sign_against_female_genital_mutilation_%28cropped%29_2.jpg","headline":"\u0646\u06d5\u0631\u06cc\u062a\u06ce\u06a9\u06cc \u06a9\u0644\u062a\u0648\u0648\u0631\u06cc\u06cc \u062c\u06ce\u06cc \u0645\u0634\u062a\u0648\u0645\u0695"}</script> </body> </html>