CINXE.COM
گفتگوی تمدنها - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>گفتگوی تمدنها - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"23d18782-7e6b-45c2-baaa-680c5e10accf","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"گفتگوی_تمدنها","wgTitle":"گفتگوی تمدنها","wgCurRevisionId":40646643,"wgRevisionId":40646643,"wgArticleId":621407,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی","پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت","صفحه‌های حاوی پیوند جادویی آی‌اس‌بی‌ان", "مقاله‌های دارای الگوی یادکرد-ویکی","صفحه‌های دارای پیوند مرده","ویکی‌سازی رباتیک","تمدنها","راهبردهای سیاست خارجی در جمهوری اسلامی ایران","سید محمد خاتمی","گفتگوی ادیان","میان‌فرهنگ‌گرایی","نظریه روابط بین‌الملل","نظریه‌های سیاسی","واژگان سیاسی نوین"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"گفتگوی_تمدنها","wgRelevantArticleId":621407,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"گفت‌وگوی_تمدنها","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags": 0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q4115645","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready", "user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init", "ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="گفتگوی تمدنها - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-گفتگوی_تمدنها rootpage-گفتگوی_تمدنها skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C+%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C+%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C+%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C+%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-تاریخچه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#تاریخچه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>تاریخچه</span> </div> </a> <ul id="toc-تاریخچه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-در_دورهٔ_پهلوی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#در_دورهٔ_پهلوی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>در دورهٔ پهلوی</span> </div> </a> <ul id="toc-در_دورهٔ_پهلوی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-در_دورهٔ_جمهوری_اسلامی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#در_دورهٔ_جمهوری_اسلامی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>در دورهٔ جمهوری اسلامی</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-در_دورهٔ_جمهوری_اسلامی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های در دورهٔ جمهوری اسلامی</span> </button> <ul id="toc-در_دورهٔ_جمهوری_اسلامی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-محتوای_نظریهٔ_گفتگوی_تمدن‌های_سید_محمد_خاتمی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#محتوای_نظریهٔ_گفتگوی_تمدن‌های_سید_محمد_خاتمی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۱</span> <span>محتوای نظریهٔ گفتگوی تمدن‌های سید محمد خاتمی</span> </div> </a> <ul id="toc-محتوای_نظریهٔ_گفتگوی_تمدن‌های_سید_محمد_خاتمی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-مرکز_بین‌المللی_گفتگوی_تمدنها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#مرکز_بین‌المللی_گفتگوی_تمدنها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>مرکز بین‌المللی گفتگوی تمدنها</span> </div> </a> <ul id="toc-مرکز_بین‌المللی_گفتگوی_تمدنها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-در_جهان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#در_جهان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>در جهان</span> </div> </a> <ul id="toc-در_جهان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>پیوند به بیرون</span> </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">گفتگوی تمدنها</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۷ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-7" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۷ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B6%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="حوار الحضارات–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="حوار الحضارات" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Dialogue_Among_Civilizations" title="Dialogue Among Civilizations–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Dialogue Among Civilizations" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Di%C3%A1logo_entre_civilizaciones" title="Diálogo entre civilizaciones–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Diálogo entre civilizaciones" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%AD%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%93%E0%A4%82_%E0%A4%95%E0%A5%87_%E0%A4%AC%E0%A5%80%E0%A4%9A_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A6" title="सभ्यताओं के बीच संवाद–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="सभ्यताओं के बीच संवाद" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Dialogo_di_civilt%C3%A0" title="Dialogo di civiltà–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Dialogo di civiltà" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%DB%81%D8%B0%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DA%BA_%D8%AF%D8%A7_%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%DB%81" title="تہذیباں دا مکالمہ–پنجابی" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="تہذیباں دا مکالمہ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%DB%81%D8%B0%DB%8C%D8%A8%D9%88%DA%BA_%DA%A9%D8%A7_%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%DB%81" title="تہذیبوں کا مکالمہ–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="تہذیبوں کا مکالمہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q4115645#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&oldid=40646643" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&id=40646643&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25DA%25AF%25D9%2581%25D8%25AA%25DA%25AF%25D9%2588%25DB%258C_%25D8%25AA%25D9%2585%25D8%25AF%25D9%2586%25E2%2580%258C%25D9%2587%25D8%25A7"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25DA%25AF%25D9%2581%25D8%25AA%25DA%25AF%25D9%2588%25DB%258C_%25D8%25AA%25D9%2585%25D8%25AF%25D9%2586%25E2%2580%258C%25D9%2587%25D8%25A7"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" hreflang="fa"><span>ویکی‌گفتاورد</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q4115645" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(تغییرمسیر از <a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&redirect=no" class="mw-redirect" title="گفت‌وگوی تمدنها">گفت‌وگوی تمدنها</a>)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><p><b>گفتگوی تمدنها</b> در دو معنا به کار رفته‌است: یک ایده در معنای عمومی آن، و یک نظریه در در معنای خاص (<a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84" title="روابط بین‌الملل">روابط بین‌الملل</a>) به کار رفته است. </p><p>در معنای عام، به عنوان یک «ایده» توسط افراد مختلف تحت عنوان‌های مشابه همچون <i>گفتگوی فرهنگ‌ها</i>، <i>گفتگوی تمدنها</i>، <i>گفتگوی ادیان</i> مطرح و پیگیری شده‌است (بخش <i>تاریخچه</i> را ببینید). </p><p>در معنای خاص، نظریه‌ای آکادمیک مربوط به حوزهٔ روابط بین‌الملل است، مشخصاً مقاله‌ای است در پاسخ به مقالهٔ دیگری از <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%A6%D9%84_%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%AA%D9%88%D9%86" title="ساموئل هانتینگتون">ساموئل هانتینگتون</a> به نام <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="برخورد تمدنها">نظریهٔ برخورد تمدنها</a> که در دههٔ ۱۹۹۰ مطرح شده‌است. این نظریه تنها در آکادمی نماند و در سیاست عملی تحت عنوان یک <a href="/wiki/%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="دکترین">دکترین</a> در <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%BE%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="دیپلماسی">دیپلماسی</a> مطرح بود. پیش از <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%DB%B1%DB%B3%DB%B5%DB%B7" title="انقلاب ۱۳۵۷">انقلاب ۱۳۵۷</a> توسط <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AD_%D8%AF%DB%8C%D8%A8%D8%A7" class="mw-redirect" title="فرح دیبا">فرح دیبا</a> و پس از انقلاب توسط <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="سید محمد خاتمی">سید محمد خاتمی</a>، رئیس‌جمهور وقت؛ این ایدهٔ پیگیری می‌شد و موجب تغییر جلوه بین‌المللی ایران بعد از انقلاب گردید. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تاریخچه"><span id=".D8.AA.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D8.AE.DA.86.D9.87"></span>تاریخچه</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: تاریخچه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87" title="انجمن صفاخانه">انجمن صفاخانه</a> مکانی در محلهٔ <a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%D9%81%D8%A7" class="mw-disambig" title="جلفا">جلفا</a> اصفهان (محلهٔ ارامنهٔ اصفهان) جهت مناظره و گفتگوی ادیان بوده‌است که به همت <a href="/wiki/%D8%A2%D9%82%D8%A7_%D9%86%D8%AC%D9%81%DB%8C_%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="آقا نجفی اصفهانی">آقا نجفی اصفهانی</a> و آقا <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%86%D8%AC%D9%81%DB%8C_%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="نورالله نجفی اصفهانی">نورالله نجفی اصفهانی</a><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در سال ۱۲۸۱ شمسی برابر با جمادی‌الثانی ۱۳۲۰ قمری و ۱۹۰۲ میلادی<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> تأسیس شده‌است. در این مکان مبلغین مسیحی و نمایندگان مسلمانان به بحث و گفتگو می‌پرداختند.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این مکان یکی از اولین مراکز گفتگوی ادیان و تمدنها بوده‌است. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="در_دورهٔ_پهلوی"><span id=".D8.AF.D8.B1_.D8.AF.D9.88.D8.B1.D9.87.D9.94_.D9.BE.D9.87.D9.84.D9.88.DB.8C"></span>در دورهٔ پهلوی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: در دورهٔ پهلوی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>سابقه راه‌اندازی مرکزی برای گفتگوی تمدنها در ایران به <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C" title="دودمان پهلوی">دوران پهلوی</a> بازمی‌گردد. در آن سال‌ها <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B4_%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="داریوش شایگان">داریوش شایگان</a>، <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D8%B6%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="حسین ضیایی">حسین ضیایی</a> و <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="روژه گارودی">روژه گارودی</a> <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%DB%8C" class="mw-disambig" title="فرانسوی">فرانسوی</a> با پشتیبانی فرح پهلوی، <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد فرهنگی گفتگوی فرهنگ‌ها (صفحه وجود ندارد)">بنیاد فرهنگی گفتگوی فرهنگ‌ها</a> را تاسیس کردند.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> داریوش شایگان پس از انقلاب نیز از نظریهٔ خاتمی پشتیبانی کرد که ایده‌ای مرتبط با نظر او داشت. </p><p>روژه گارودی در سال ۱۹۷۷ کتابی با عنوان <i>برای یک گفتگوی تمدنها</i> منتشر کرد.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این طرح فراخوانی برای ایجاد زمینهٔ تفاهم ملت‌ها و دارای ویژگی نقد سلطه غرب بر جهان امروز بود. روژه گارودی غرب را عنصری آسیب‌رسان به شریعت و نویددهندهٔ نیستی و نابودی می‌داند که در دوره‌ای از حیاتش است که به آرامی به سوی فروپاشی و پرتگاه می‌رود.<sup id="cite_ref-ToolAutoGenRef1_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef1-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="در_دورهٔ_جمهوری_اسلامی"><span id=".D8.AF.D8.B1_.D8.AF.D9.88.D8.B1.D9.87.D9.94_.D8.AC.D9.85.D9.87.D9.88.D8.B1.DB.8C_.D8.A7.D8.B3.D9.84.D8.A7.D9.85.DB.8C"></span>در دورهٔ جمهوری اسلامی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: در دورهٔ جمهوری اسلامی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>پس از <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%DB%B1%DB%B3%DB%B5%DB%B7_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="انقلاب ۱۳۵۷ ایران">انقلاب ۱۳۵۷ ایران</a> توسط <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="سید محمد خاتمی">سید محمد خاتمی</a>، رئیس‌جمهور سابق <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a>، به عنوان یک نظریهٔ آکادمیک در حوزهٔ روابط بین‌الملل (که شاخه‌ای از <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="علوم سیاسی">علوم سیاسی</a> است) مطرح شد. او نظریه‌ای با نام گفتگو میان تمدن در واکنشی به نظریهٔ «برخورد تمدنها» ی <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%A6%D9%84_%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%AA%D9%88%D9%86" title="ساموئل هانتینگتون">ساموئل هانتینگتون</a>، که در دههٔ ۹۰ مطرح شده بود، عنوان کرد. (بخش <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%D9%94_%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="محتوای نظریهٔ گفتگوی تمدن‌های محمد خاتمی (صفحه وجود ندارد)">محتوای نظریهٔ گفتگوی تمدن‌های محمد خاتمی</a> را ببینید) این نظریه نظریات دیگری تشابه اسمی دارد، اما به‌طور مشخص، نظریه‌ای در جواب به و معطوف به این نظریهٔ هانتینگتون است (به عنوان یک آنتی تز). به علاوه یک مشی در سیاسی خارجی و دیپلماسی در دوران خاتمی نیز هست. </p><p>نظریهٔ <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="برخورد تمدنها">برخورد تمدنها</a> از هانتینگتون در سال ۱۹۹۲ در یک سخنرانی مطرح و بعد هم در مقاله‌ای در سال ۱۹۹۳ منتشر شد. این مقاله بسیار مطرح شد و توسط مقاله‌های بعد از او، مورد استناد بسیار قرار گرفت. نظریهٔ هانتینگتون، خود در جواب کتابی از <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%B3_%D9%81%D9%88%DA%A9%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7" title="فرانسیس فوکویاما">فرانسیس فوکویاما</a> با نام <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%88_%D8%A2%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="پایان تاریخ و آخرین انسان">پایان تاریخ و آخرین انسان</a> بود. هانتینگتون بعدها این نظریه را در کتابی در سال ۱۹۹۶ بسط داد و منتشر کرد. اصطلاح برخورد تمدنها پیش از هانتینگتون مطرح شده بوده: در سال ۱۹۴۶ توسط آلبر کامو، در ۱۹۹۰ توسط <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3" title="برنارد لوئیس">برنارد لوئیس</a>، و در کتابی (در مورد <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="خاورمیانه">خاور میانه</a>) از بازیل متیوز در سال ۱۹۲۶. نظریه‌پردازهای دیگری نیز همچون تونی بلنکلی در پاسخ به نظریهٔ هانتینگتون نظریاتی مطرح کرده‌اند.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>این نظریه تنها در تحقیق و نظر باقی نماند و در دولت خاتمی به عنوان دکترین سیاسی در دیپلماسی دولت ایشان به‌کار برده شد. این منجر به بهبود روابط بین‌المللی با ایران و بهبود دیپلماسی شد و مورد استقبال زیادی از جوامع بین‌المللی قرار گرفت. </p><p>عبارت گفتگوی تمدنها بعد از اینکه در سپتامبر ۱۹۹۸ <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF" title="سازمان ملل متحد">سازمان ملل متحد</a> در بیانیه‌ای سال <a href="/wiki/%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B1_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" class="mw-redirect" title="۲۰۰۱ (میلادی)">۲۰۰۱</a> را «سال گفتگوی تمدنها» نام نهاد مشهور شد. پس از آن در بهمن ۱۳۷۷ دولت ایران <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="مرکز بین‌المللی گفتگوی تمدنها (صفحه وجود ندارد)">مرکز بین‌المللی گفتگوی تمدنها</a> را برای هماهنگی فعالیت‌های مربوط به گفتگوی تمدنها تأسیس کرد. </p><p>محتوای این نظریه در کتاب گفتگوی تمدنها توسط انتشارات طرح نو<sup id="cite_ref-khatamibook_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-khatamibook-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در سال ۱۳۸۰ منتشر شده‌است. </p><p>در <a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%85" class="mw-redirect" title="تقویم">تقویم</a> رسمی <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="نظام جمهوری اسلامی ایران">جمهوری اسلامی ایران</a> نیز روز ۳۰ شهریور «روز گفتگوی تمدنها» نامگذاری شده بود که در سال ۱۳۸۹ به دلیل «منقضی شدن زمان این مناسبت و نداشتن متولی خاص» از تقویم حذف شد.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="محتوای_نظریهٔ_گفتگوی_تمدن‌های_سید_محمد_خاتمی"><span id=".D9.85.D8.AD.D8.AA.D9.88.D8.A7.DB.8C_.D9.86.D8.B8.D8.B1.DB.8C.D9.87.D9.94_.DA.AF.D9.81.D8.AA.DA.AF.D9.88.DB.8C_.D8.AA.D9.85.D8.AF.D9.86.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.B3.DB.8C.D8.AF_.D9.85.D8.AD.D9.85.D8.AF_.D8.AE.D8.A7.D8.AA.D9.85.DB.8C"></span>محتوای نظریهٔ گفتگوی تمدن‌های سید محمد خاتمی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: محتوای نظریهٔ گفتگوی تمدن‌های سید محمد خاتمی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>خاتمی این نظریه را طی سخنرانی‌هایی در یونسکو، سازمان ملل، و در کتاب گفتگوی تمدنها ارائه کرده‌است. این نظریه در پاسخ به نظریهٔ برخورد تمدن‌های سامویل هانتینگتون در دههٔ نود است (بالا را ببینید). </p><p>خاتمی در کتاب گفتگوی تمدن ها<sup id="cite_ref-khatamibook_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-khatamibook-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> می‌گوید:<sup id="cite_ref-ToolAutoGenRef1_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef1-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39401425">.mw-parser-output .templatequote{overflow:hidden;margin:1em 0;padding:0 32px}.mw-parser-output .templatequote .templatequotecite{line-height:1.5em;text-align:right;padding-right:1.6em;margin-top:0}</style><blockquote class="templatequote"><p>گفتگوی تمدنها می‌خواهد پایان زندگی سرشار از تبعیض، دورویی، جنگ و ویرانی را اعلام کند و راه تازه‌ای در زندگی بشر آغاز کند، راهی که باید با همت و تلاش نسل نو پا به صلح و آشتی بینجامد. زندگی مطلوب، زندگی خالی از دروغ، تزویر، زور و تبعیض است و این خواسته فطرت آدمی است. گفتگوی تمدنها در واقع آغاز راه شکوفایی فطرت انسانی است، انسان ذاتاً عدالت‌خواه و زیباپسند است.</p><div class="templatequotecite">— <cite>محمد خاتمی، کتاب گفتگوی تمدنها، انتشارات طرح نو</cite></div></blockquote> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39401425"><blockquote class="templatequote"><p>گفتگوی تمدنها و سیاست تنش‌زدایی علاوه بر اهدافی که ذکر شد، هدف دیگری را نیز دنبال می‌کند و آن از میان بردن یک توهم بسیار وحشتناک در عرصههٔ روابط بین‌المللی است. قدرت‌های بزرگ غربی، همواره توهم وجود یک دشمن بزرگ را ایجاد کرده‌اند و از طریق آن توانسته‌اند بسیاری از رفتارهای غیرعادلانه خود را در دنیا توجیه کنند.</p><div class="templatequotecite">— <cite>محمد خاتمی، کتاب گفتگوی تمدنها، انتشارات طرح نو</cite></div></blockquote> <p>عنوان سخنرانی آقای خاتمی در جمع سیاست‌مداران و روشنفکران در مجمع گفتگوی تمدنها در یونسکو - پاریس، ۱۷ فروردین ۱۳۸۴ «گفتگوی تمدنها و فرهنگ‌ها، نفی خشونت طلبی، تروریسم و جنگ» است.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="مرکز_بین‌المللی_گفتگوی_تمدنها"><span id=".D9.85.D8.B1.DA.A9.D8.B2_.D8.A8.DB.8C.D9.86.E2.80.8C.D8.A7.D9.84.D9.85.D9.84.D9.84.DB.8C_.DA.AF.D9.81.D8.AA.DA.AF.D9.88.DB.8C_.D8.AA.D9.85.D8.AF.D9.86.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>مرکز بین‌المللی گفتگوی تمدنها</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: مرکز بین‌المللی گفتگوی تمدنها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>مرکز بین‌المللی گفتگوی تمدنها</b> نهادی بود که در سال ۱۳۷۷ خورشیدی در ایران تأسیس شد و <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="محمد خاتمی">محمد خاتمی</a>، رئیس‌جمهوری وقت ایران ریاست آن را برعهده داشت.<sup id="cite_ref-مرکز_گفتگوی_تمدنها_منحل_شد_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-مرکز_گفتگوی_تمدنها_منحل_شد-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>به تصویب رسیدن پیشنهاد محمد خاتمی برای نامگذاری سال ۲۰۰۱ در پنجاه و سومین مجمع عمومی سازمان ملل (سپتامبر ۱۹۹۸) به عنوان «سال گفتگوی تمدنها» انگیزهٔ تأسیس این مرکز در ایران شد.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>محمد خاتمی در <a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D8%B3%D9%81%D8%B1" title="نخستین سفر">نخستین سفر</a> خود به <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="ایالات متحده">ایالات متحده</a> و سخنرانی در <a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF" title="مجمع عمومی سازمان ملل متحد">مجمع عمومی سازمان ملل متحد</a> پیشنهاد «گفتگوی تمدنها» را مقابل «برخورد تمدنها» مطرح کرد که این پیشنهاد با استقبال اعضای سازمان ملل روبه‌رو شد.<sup id="cite_ref-asriran.com_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-asriran.com-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>هدف از بنیاد این مرکز «هماهنگ‌کردن فعالیت‌های کلیهٔ سازمان‌ها، مراکز دولتی و غیردولتی برای توسعهٔ نظریهٔ گفتگوی تمدنها» عنوان شد.<sup id="cite_ref-مرکز_گفتگوی_تمدنها_منحل_شد_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-مرکز_گفتگوی_تمدنها_منحل_شد-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="محمدجواد فریدزاده">محمدجواد فریدزاده</a> به عنوان نخستین رئیس مرکز بین‌المللی گفتگوی تمدنها منصوب شد. وی پس از مدتی جای خود را به <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B7%D8%A7%D8%A1%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="عطاءالله مهاجرانی">عطاءالله مهاجرانی</a> داد. ریاست وی نیز دیری نپایید و در پی استعفای او، <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AC%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="محمود بروجردی">محمود بروجردی</a> به عنوان سرپرست جدید این مرکز گمارده شد.<sup id="cite_ref-asriran.com_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-asriran.com-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>مرکز گفتگوی تمدنها تا اوایل سال ۸۴ زیرمجموعه وزارت خارجه بود ولی پس از آن به زیرمجموعه‌ای از سازمان فرهنگ و ارتباطات تبدیل شد. در دی‌ماه ۱۳۸۴ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، دو دفتر ادیان و مرکز گفتگوی تمدنها را با نام جدید «مرکز گفتگوی ادیان و تمدنها» ادغام کرد.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>مرکز گفتگوی تمدنها سرانجام در دی‌ماه ۱۳۸۶ طی حکمی از سوی <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF_%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF" title="محمود احمدی‌نژاد">محمود احمدی‌نژاد</a>، رئیس‌جمهور وقت ایران، با همهٔ امکانات و نیروی انسانی در «<a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D8%AF%D9%86" class="mw-redirect" title="مرکز ملی مطالعات جهانی شدن">مرکز ملی مطالعات جهانی شدن</a>» ادغام شد و زیر نظر رئیس‌جمهوری و به ریاست <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%81%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D8%B1_%D8%B1%D8%AD%DB%8C%D9%85_%D9%85%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اسفندیار رحیم مشایی">اسفندیار رحیم مشایی</a> قرار گرفت.<sup id="cite_ref-مرکز_گفتگوی_تمدنها_منحل_شد_11-2" class="reference"><a href="#cite_note-مرکز_گفتگوی_تمدنها_منحل_شد-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> مرکز ملی مطالعات جهانی شدن در دولت روحانی در <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DA%98%DB%8C%DA%A9" title="مرکز بررسی‌های استراتژیک">مرکز بررسی‌های استراتژیک</a> ادغام شد.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="در_جهان"><span id=".D8.AF.D8.B1_.D8.AC.D9.87.D8.A7.D9.86"></span>در جهان</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: در جهان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در جهان: سازمان‌های متعددی در جهان با این عنوان یا مشابه آن وجود داشته‌است؛ مثلاً «مرکز گفتگوی بین فرهنگی» (The Center for Intercultural Dialogue) جوایزی از جمله جایزهٔ گفتگوی جهانی (The Global Dialogue Prize) را ارائه می‌دهد. در ایران، بنیادی با نام مشابه <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد فرهنگی گفتگوی فرهنگ‌ها (صفحه وجود ندارد)">بنیاد فرهنگی گفتگوی فرهنگ‌ها</a> در <a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="زمان پهلوی">زمان پهلوی</a> تأسیس شده بود. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">سید فرید قاسمی، ماهنامه فرهنگی و هنری کلک، اسفند ۱۳۷۵، شماره ۸۴</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">احمد شعبانی، فهرست روزنامه‌ها و مجله‌های اصفهان، ۱۳۸۵، صفحهٔ ۳۱</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D9%86%D8%AC%D9%81%DB%8C" title="موسی نجفی">موسی نجفی</a>، اندیشه سیاسی و تاریخ نهضت آقا نورالله اصفهانی، ۱۳۸۴ صفحه۳۶–۳۵</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://khodnevis.org/article/66151">فرح پهلوی: آقای خاتمی بهتر بود یادمی‌گرفت با تمدن خودش گفتگو کند</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160302133414/https://khodnevis.org/article/66151">بایگانی‌شده</a> در ۲ مارس ۲۰۱۶ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>، <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9_%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%A9%D9%88%D8%AB%D8%B1" class="mw-redirect" title="نیک آهنگ کوثر">نیک آهنگ کوثر</a> در سایت <i>خودنویس</i></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Pour un dialogue des civilisations (1977). Book by Roger Garaudy. کتاب «برای یک گفتگوی بین تمدنها» اثر <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="روژه گارودی">روژه گارودی</a> (۱۹۷۷)</span> </li> <li id="cite_note-ToolAutoGenRef1-6"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef1_6-0">۶٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef1_6-1">۶٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://library.tebyan.net/ar/Viewer/Read/147497/">کتابخانه تبیان</a></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">آخرین فرصت غرب: آیا در برخورد تمدنها پیروز خواهیم شد؟ (?The West's Last Chance: Will We Win the Clash of Civilizations): تونی بلنکلی (Tony Blankley)، آمریکا: انتشارات رگنری، ۱ اگوست ۲۰۰۶، ۲۳۲ صفحه. <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9781596980211" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9781596980211</a></span> </li> <li id="cite_note-khatamibook-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-khatamibook_8-0">۸٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-khatamibook_8-1">۸٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text">گفتگوی تمدنها. مؤلف: سید محمد خاتمی. ناشر: انتشارات <a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%AD_%D9%86%D9%88" title="طرح نو">طرح نو</a>، ۱۳۸۰. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/3-36-7134-964" title="ویژه:منابع کتاب/3-36-7134-964">‎۳−۳۶−۷۱۳۴−۹۶۴</a></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/persian/iran/2010/09/100921_l38_iran_calender_event.shtml">روز گفتگوی تمدنها از تقویم ایران حذف شد</a> بی‌بی‌سی فارسی، ۳۰ شهریور ۱۳۸۹</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">گفتگوی تمدنها و فرهنگ‌ها، نفی خشونت طلبی، تروریسم و جنگ است (متن سخنرانی سید محمد خاتمی در جمع سیاست مداران و روشنفکران در مجمع گفتگوی تمدنها در یونسکو - پاریس، ۱۷ فروردین ۱۳۸۴) لینک: <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/322703/گفت-و-گوی-تمدن-ها-و-فرهنگ-ها،-نفی-خشونت-طلبی،-تروریسم-و-جنگ-است-(متن-سخنرانی-سید-محمد-خاتمی-در-جمع-س">[۱]</a></span> </li> <li id="cite_note-مرکز_گفتگوی_تمدنها_منحل_شد-11"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-مرکز_گفتگوی_تمدنها_منحل_شد_11-0">۱۱٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-مرکز_گفتگوی_تمدنها_منحل_شد_11-1">۱۱٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-مرکز_گفتگوی_تمدنها_منحل_شد_11-2">۱۱٫۲</a></sup></span> <span class="reference-text">روزنامه ابتکار: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ebtekarnews.com/ebtekar/News.aspx?NID=26043">مرکز گفتگوی تمدنها منحل شد</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100203110927/http://ebtekarnews.com/Ebtekar/News.aspx?NID=26043">بایگانی‌شده</a> در ۳ فوریه ۲۰۱۰ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. ۱۳۸۶/۱۰/۱۱. بازدید: فوریه ۲۰۱۱.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">همان.</span> </li> <li id="cite_note-asriran.com-13"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-asriran.com_13-0">۱۳٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-asriran.com_13-1">۱۳٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text">عصر ایران: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.asriran.com/fa/news/32538/واکنش-سایت-خاتمی-به-انحلال-مرکز-گفتگوی-تمدنها">واکنش سایت خاتمی به انحلال مرکز گفتگوی تمدنها</a>. ۱۰ دی ۱۳۸۶. بازدید: فوریه ۲۰۱۱.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">خبرگزاری میراث فرهنگی: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.chn.ir/News/?section=2&id=28575">آغاز به کار مرکز گفتگوی ادیان و تمدنها با دو مدیریت</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080504225044/http://www.chn.ir/news/?section=2">بایگانی‌شده</a> در ۴ مه ۲۰۰۸ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. ۱۳۸۴/۱۰/۲۷. بازدید: فوریه ۲۰۱۱.</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mashreghnews.ir/fa/news/550507/توضیح-مرکز-بررسی‌های-استراتژیک-ریاست-جمهوری-درباره-یک-خبر">توضیح مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری درباره یک خبر</a></span> </li> </ol></div> <ul><li>مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «<bdi><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Dialogue_Among_Civilizations&oldid=216670332">Dialogue Among Civilizations</a></span></bdi>». در <i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="ویکی‌پدیای انگلیسی">دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی</a></i>، بازبینی‌شده در ۱۳ ژوئن ۲۰۰۸.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>پیوند به بیرون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: پیوند به بیرون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/34px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="34" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/51px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/68px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به <i><b><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="extiw" title="q:گفتگوی تمدنها">گفتگوی تمدنها</a></b></i> در ویکی‌گفتاورد موجود است.</div></div> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20120630080218/http://www.dialoguefoundation.org/">وبسایت رسمی بنیاد گفتگوی تمدنها در ژنو</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110223073433/http://www.host4joomla.ir/dialogue/">مؤسسه گفتگوی فرهنگ‌ها و تمدنها</a></li></ul> <p><b><a rel="nofollow" class="external text" href="http://armanpress.ir/fa/news/21464">اظهارات جنجالی حسن عباسی در مورد گفتگوی تمدنها</a><sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template"><span title="" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="ویکی‌پدیا:پیوندهای مرده">پیوند مرده</a></i>]</span></sup></sup></b> </p> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="جنبش_اصلاحات" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA" title="الگو:جنبش اصلاحات"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA" title="بحث الگو:جنبش اصلاحات"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:جنبش اصلاحات"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="جنبش_اصلاحات" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%D8%B7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="اصلاح‌طلبان ایران">جنبش اصلاحات</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اهداف و رویدادهای مهم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%D8%B7%D9%84%D8%A8%DB%8C" title="اصلاح‌طلبی">اصلاح‌طلبی</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="مردم‌سالاری دینی">مردم‌سالاری دینی</a> • <a href="/wiki/%DA%AF%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="گفت‌وگوی تمدنها">گفت‌وگوی تمدنها</a> • <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="ریاست‌جمهوری سید محمد خاتمی">دولت خاتمی</a> • <a href="/wiki/%D9%82%D8%AA%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="قتل‌های زنجیره‌ای ایران">قتل‌های زنجیره‌ای</a> • <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87_%D8%A8%D9%87_%DA%A9%D9%88%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%DB%B1%DB%B8_%D8%AA%DB%8C%D8%B1_%DB%B1%DB%B3%DB%B7%DB%B8)" class="mw-redirect" title="حمله به کوی دانشگاه تهران (۱۸ تیر ۱۳۷۸)">حمله به کوی دانشگاه تهران (۱۸ تیر ۱۳۷۸)</a> • <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B8%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%AE%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_(%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B1_%DB%B1%DB%B3%DB%B7%DB%B9)" class="mw-redirect" title="تظاهرات خرم‌آباد (شهریور ۱۳۷۹)">تظاهرات خرم‌آباد (شهریور ۱۳۷۹)</a> • <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%B4%D8%B4%D9%85_%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="دوره ششم مجلس شورای اسلامی">دوره ششم مجلس شورای اسلامی</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%DB%B1%DB%B3%DB%B7%DB%B6)" title="انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۷۶)">۲ خرداد ۱۳۷۶</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%DB%B1%DB%B3%DB%B8%DB%B4)" title="انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۴)">انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۴)</a> • <a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D9%86%D9%88%D8%AF_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="کمیسیون اصل نود قانون اساسی مجلس شورای اسلامی">کمیسیون اصل نود</a> • <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C#مناقشه_در_افتتاح_فرودگاه" title="فرودگاه بین‌المللی امام خمینی">حمله سپاه به فرودگاه امام</a> • <a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%B1_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7_(%DB%B1%DB%B9%DB%B9%DB%B9)" class="mw-redirect" title="سفر محمد خاتمی به ایتالیا (۱۹۹۹)">سفر محمد خاتمی به ایتالیا (۱۹۹۹)</a> • <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%86" title="کنفرانس برلین">کنفرانس برلین</a> • <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D8%B5%D9%86_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%B4%D8%B4%D9%85" class="mw-redirect" title="تحصن و استعفاء جمعی از نمایندگان مجلس ششم">تحصن و استعفاء جمعی از نمایندگان مجلس ششم</a> • <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%AC%D8%A7%D9%85_%D8%B2%D9%87%D8%B1" class="mw-redirect" title="نامهٔ جام زهر">نامهٔ جام زهر</a> •<a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B2)" class="mw-redirect" title="انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۹۲)">انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۹۲)</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_(%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B5%E2%80%93%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B4)" title="انتخابات مجلس شورای اسلامی (۱۳۹۵–۱۳۹۴)">انتخابات مجلس شورای اسلامی (۱۳۹۵–۱۳۹۴)</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%AE%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1%DB%8C_(%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B4)" title="انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۹۴)">انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۹۴)</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A6%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%81_%D9%81%D8%B1%D8%A7%DA%AF%DB%8C%D8%B1_%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%D8%B7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86:_%DA%AF%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="ائتلاف فراگیر اصلاح‌طلبان: گام دوم">فهرست امید</a>• <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%AF" title="فراکسیون امید">فراکسیون امید</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">احزاب مهم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9_%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B2" title="مجمع روحانیون مبارز">مجمع روحانیون مبارز</a> • <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="جبهه مشارکت ایران اسلامی">جبهه مشارکت ایران اسلامی</a> • <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران">سازمان مجاهدین انقلاب</a> • <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D9%84%DB%8C" title="حزب اعتماد ملی">حزب اعتماد ملی</a> • <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="حزب کارگزاران سازندگی">حزب کارگزاران سازندگی</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">رهبران و شخصیت‌های مهم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="سید محمد خاتمی">محمد خاتمی</a> • <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%DB%8C" title="میرحسین موسوی">میرحسین موسوی</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1_%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C_%D8%B1%D9%81%D8%B3%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="اکبر هاشمی رفسنجانی">اکبر هاشمی رفسنجانی</a> • <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="عبدالله نوری">عبدالله نوری</a> • <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%A6%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="سید محمد موسوی خوئینی‌ها">سید محمد موسوی خوئینی‌ها</a> • <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%85%D8%B2%D8%B1%D9%88%D8%B9%DB%8C" title="علی مزروعی">علی مزروعی</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="مسعود پزشکیان">مسعود پزشکیان</a> • <a href="/wiki/%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82_%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85" title="صادق زیباکلام">صادق زیباکلام</a> • <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="حسن روحانی">حسن روحانی</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%A7%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="مصطفی کواکبیان">مصطفی کواکبیان</a> • <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%BA%DB%8C%D8%A8" class="mw-redirect" title="علی محمد دستغیب">علی محمد دستغیب</a>•<a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%81_%D8%B5%D8%A7%D9%86%D8%B9%DB%8C" title="یوسف صانعی">یوسف صانعی</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81" title="محمدرضا عارف">محمدرضا عارف</a> • <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF_%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="سعید حجاریان">سعید حجاریان</a> • <a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%AF_%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C" title="بهزاد نبوی">بهزاد نبوی</a> • <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="سید محمدرضا خاتمی">محمدرضا خاتمی</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C_%D9%85%D8%B9%DB%8C%D9%86" title="مصطفی معین">مصطفی معین</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="مهدی کروبی">مهدی کروبی</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1_%DA%AF%D9%86%D8%AC%DB%8C" title="اکبر گنجی">اکبر گنجی</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="اکبر اعلمی">اکبر اعلمی</a> • <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="عمادالدین باقی">عمادالدین باقی</a> • <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="عبدالله رمضان‌زاده">عبدالله رمضان‌زاده</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86_%DA%A9%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%B1" title="محسن کدیور">محسن کدیور</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%B4%D9%85%D8%B3%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%B8%DB%8C%D9%86" title="ماشاالله شمس‌الواعظین">ماشاالله شمس‌الواعظین</a> • <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="علی شمخانی">علی شمخانی</a> • <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B7%D8%A7%D8%A1%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="عطاءالله مهاجرانی">سید عطاءالله مهاجرانی</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%86%D8%AC%D9%81%DB%8C_(%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B3%DB%B3%DB%B0)" class="mw-redirect" title="محمدعلی نجفی (سیاستمدار زاده ۱۳۳۰)">محدعلی نجفی</a> • <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%B9%D9%84%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="علیرضا علوی‌تبار">علیرضا علوی تبار</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%AC%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="مصطفی تاجزاده">مصطفی تاجزاده</a> • <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3_%D8%B9%D8%A8%D8%AF%DB%8C" title="عباس عبدی">عباس عبدی</a> •<a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D8%AF" title="احمد شیرزاد">احمد شیرزاد</a> • <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%85%D8%B7%D9%87%D8%B1%DB%8C" title="علی مطهری">علی مطهری</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B4" title="محمدرضا تابش">محمدرضا تابش</a>•<a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87_%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%AA_%D8%AC%D9%88" class="mw-redirect" title="فاطمه حقیقت جو">فاطمه حقیقت جو</a> • <a href="/wiki/%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7_%D8%B1%D9%87%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AF" title="زهرا رهنورد">زهرا رهنورد</a> • <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1_%D8%AA%D9%88%D9%81%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="جعفر توفیقی">جعفر توفیقی</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="محسن میردامادی">محسن میردامادی</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%87_%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="الهه کولایی">الهه کولایی</a> • <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87_%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B9%DB%8C" title="فاطمه راکعی">فاطمه راکعی</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%A2%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86" title="محسن آرمین">محسن آرمین</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="محسن صفایی فراهانی">محسن صفایی فراهانی</a> • <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="حسن خمینی">حسن خمینی</a> • <a href="/wiki/%D8%B3%D9%87%DB%8C%D9%84%D8%A7_%D8%AC%D9%84%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="سهیلا جلودارزاده">سهیلا جلودارزاده</a>• <a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%AC%D9%84%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="جلال جلالی زاده">جلال جلالی زاده</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="محسن میردامادی">محسن میردامادی</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%DB%8C%D8%AF_%D8%A7%D9%86%D8%B5%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="مجید انصاری">مجید انصاری</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%A7%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="مصطفی کواکبیان">مصطفی کواکبیان</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%A7%D8%B5%D8%BA%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="ابراهیم اصغرزاده">ابراهیم اصغرزاده</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%87_%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="الهه کولایی">الهه کولایی</a> • <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%AD%D8%AF_%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%DB%8C_%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="عبدالواحد موسوی لاری">عبدالواحد موسوی لاری</a> •<a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%BA%D8%B1%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="علی‌محمد غریبانی">علی‌محمد غریبانی</a> • <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%84_%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%AC%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="رسول منتجب‌نیا">رسول منتجب‌نیا</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D8%AD%DB%8C" class="mw-redirect" title="محمدعلی ابطحی">محمدعلی ابطحی</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%B2%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="اسدالله بیات زنجانی">اسدالله بیات زنجانی</a> • <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1_%D9%85%D8%AD%D8%AA%D8%B4%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D9%88%D8%B1" title="سید علی‌اکبر محتشمی‌پور">علی‌اکبر محتشمی‌پور</a> • <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%DB%8C" title="حسن حبیبی">حسن حبیبی</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">رسانه‌های مهم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><i><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87_(%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87)" title="جامعه (روزنامه)">جامعه</a></i> • <i><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_(%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87)" title="سلام (روزنامه)">سلام</a></i> • <i><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B3_(%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87)" title="توس (روزنامه)">توس</a></i> • <i><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%B7_(%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87)" title="نشاط (روزنامه)">نشاط</a></i> • <i><a href="/wiki/%D8%B5%D8%A8%D8%AD_%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2_(%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87)" class="mw-redirect" title="صبح امروز (روزنامه)">صبح امروز</a></i> • <i><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF_(%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87)" title="خرداد (روزنامه)">خرداد</a></i> • <i><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="عصر آزادگان">عصر آزادگان</a></i> • <i><a href="/wiki/%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%86%D9%88" title="حیات نو">حیات نو</a></i> • <i><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D9%85%DB%8C%D9%87%D9%86_(%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87)" class="mw-redirect" title="هم‌میهن (روزنامه)">هم‌میهن</a></i> • <i><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%D9%82_(%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87)" title="شرق (روزنامه)">شرق</a></i> • <i><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D9%86%D8%A7" title="ایلنا">ایلنا</a></i> • <i><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="خبرگزاری دانشجویان ایران">ایسنا</a></i> • <i><a href="/wiki/%D8%A2%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%A8_%DB%8C%D8%B2%D8%AF" title="آفتاب یزد">آفتاب یزد</a></i> • <i><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2" title="آرمان امروز">آرمان امروز</a></i> • <i><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%AF_(%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87)" title="اعتماد (روزنامه)">اعتماد</a></i></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">حامیان (دائم یا مقطعی)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%AF%D9%81%D8%AA%D8%B1_%D8%AA%D8%AD%DA%A9%DB%8C%D9%85_%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA" title="دفتر تحکیم وحدت">دفتر تحکیم وحدت</a> • <a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="شورای فعالان ملی-مذهبی ایران">شورای فعالان ملی-مذهبی ایران</a> • <a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%B6%D8%AA_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="نهضت آزادی ایران">نهضت آزادی ایران</a> • <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%B1%DB%8C" title="حسینعلی منتظری">حسینعلی منتظری</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9_%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D9%85%D8%AD%D9%82%D9%82%DB%8C%D9%86_%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%87_%D9%82%D9%85" title="مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم">مجمع مدرسین و محققین حوزهٔ علمیهٔ قم</a>• <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%B4" title="عبدالکریم سروش">عبدالکریم سروش</a> • <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="انجمن اسلامی مهندسان ایران (صفحه وجود ندارد)">انجمن اسلامی مهندسان ایران</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="سیّد_محمّد_خاتمی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="الگو:سید محمد خاتمی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:سید محمد خاتمی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:سید محمد خاتمی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="سیّد_محمّد_خاتمی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="سید محمد خاتمی">سیّد محمّد خاتمی</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D9%88_%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی">وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی</a> (۱۳۶۱–۱۳۷۱)</li> <li>رئیس <a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%85%D9%84%DB%8C" title="کتابخانه ملی">کتابخانه ملی</a> (۱۳۷۱ - ۱۳۷۶)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رئیس‌جمهور ایران">رئیس جمهوری اسلامی ایران</a> (۱۳۷۶ - ۱۳۸۴)</li></ul> </div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="زندگی_و_سیاست" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">زندگی و سیاست</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="تاریخچه انتخاباتی سید محمد خاتمی">تاریخچه انتخاباتی</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%DB%B1%DB%B3%DB%B7%DB%B6)" title="انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۷۶)">انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۷۶)</a> • <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A3%DB%8C_%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D9%87%DB%8C%D8%A6%D8%AA_%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="رأی اعتماد به هیئت وزیران سید محمد خاتمی">رأی اعتماد به هیئت وزیران سید محمد خاتمی</a> • <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="ریاست‌جمهوری سید محمد خاتمی">دولت خاتمی</a> • <a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%B1_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7_(%DB%B1%DB%B9%DB%B9%DB%B9)" class="mw-redirect" title="سفر محمد خاتمی به ایتالیا (۱۹۹۹)">سفر محمد خاتمی به ایتالیا (۱۹۹۹)</a> • <a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%81_%D9%85%D9%86" title="زنده‌باد مخالف من">زنده‌باد مخالف من</a> • <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87_%D8%A8%D9%87_%DA%A9%D9%88%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%DB%B1%DB%B8_%D8%AA%DB%8C%D8%B1_%DB%B1%DB%B3%DB%B7%DB%B8)" class="mw-redirect" title="حمله به کوی دانشگاه تهران (۱۸ تیر ۱۳۷۸)">حمله به کوی دانشگاه تهران (۱۸ تیر ۱۳۷۸)</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%D8%B7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="اصلاح‌طلبان ایران">اصلاح‌طلبان ایران</a> • <a class="mw-selflink selflink">گفتگوی تمدنها</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%DB%B1%DB%B3%DB%B8%DB%B0)" title="انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۰)">انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۰)</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="اصلاحات محمد خاتمی">اصلاحات محمد خاتمی</a> • <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="بنیاد باران">بنیاد باران</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%DB%B1%DB%B3%DB%B8%DB%B8)" title="انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۸)">انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۸)</a> • <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%B3%D8%A8%D8%B2_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جنبش سبز ایران">جنبش سبز ایران</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B2)" title="انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲)">انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲)</a> • <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B4%D8%AA%DB%8C_%D9%85%D9%84%DB%8C" title="آشتی ملی">آشتی ملی</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B6)" title="انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۶)">انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۶)</a> • <a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%88_%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="میراث و پذیره سید محمد خاتمی (صفحه وجود ندارد)">میراث و پذیره سید محمد خاتمی</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Reception_and_legacy_of_Muhammad_Khatami" class="extiw" title="en:Reception and legacy of Muhammad Khatami">en:Reception and legacy of Muhammad Khatami</a>)</div></td></tr></tbody></table><div></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="7" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Mohammad_Khatami.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Mohammad_Khatami.jpg/100px-Mohammad_Khatami.jpg" decoding="async" width="100" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Mohammad_Khatami.jpg/150px-Mohammad_Khatami.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Mohammad_Khatami.jpg/200px-Mohammad_Khatami.jpg 2x" data-file-width="533" data-file-height="800" /></a><figcaption></figcaption></figure></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">احزاب سیاسی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9_%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B2" title="مجمع روحانیون مبارز">مجمع روحانیون مبارز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="جبهه مشارکت ایران اسلامی">جبهه مشارکت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D9%84%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="حزب اتحاد ملت ایران اسلامی">اتحاد ملت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%81%D8%AA%D8%B1_%D8%AA%D8%AD%DA%A9%DB%8C%D9%85_%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA" title="دفتر تحکیم وحدت">دفتر تحکیم وحدت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="الگو:گاه‌شماری سید محمد خاتمی (صفحه وجود ندارد)">روزشمار</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="روزشمار ریاست‌جمهوری سید محمد خاتمی (صفحه وجود ندارد)">روزشمار ریاست‌جمهوری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="الگو:دیدگاه‌ها و سیاست‌های سید محمد خاتمی (صفحه وجود ندارد)">سیاست‌ها و دیدگاه‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="اصلاحات محمد خاتمی">اصلاحات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سیاست اقتصادی سید محمد خاتمی (صفحه وجود ندارد)">اقتصاد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%BA%D8%A7%D9%84_%D9%88_%D8%A8%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سیاست سید محمد خاتمی درباره اشتغال و بیکاری (صفحه وجود ندارد)">اشتغال و بیکاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="سیاست سید محمد خاتمی درباره یارانه (صفحه وجود ندارد)">یارانه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سیاست داخلی سید محمد خاتمی (صفحه وجود ندارد)">سیاست داخلی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سیاست خارجی سید محمد خاتمی (صفحه وجود ندارد)">سیاست خارجی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D9%88_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سیاست اجتماعی و فرهنگی سید محمد خاتمی (صفحه وجود ندارد)">اجتماع و فرهنگ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:کتاب‌های سید محمد خاتمی (صفحه وجود ندارد)">کتاب‌ها</a> (<a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="کتاب‌شناسی سید محمد خاتمی">فهرست</a>)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%A7" title="نامه‌ای برای فردا">نامه‌ای برای فردا</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="در ستایش دانشگاه (صفحه وجود ندارد)">در ستایش دانشگاه</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">خویشاوندان سرشناس</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%B1%D9%88%D8%AD%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="سید روح‌الله خاتمی">سید روح‌الله خاتمی</a> (پدر)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%B6%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="سکینه ضیایی">سکینه ضیایی</a> (مادر)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="محمدرضا خاتمی">سید محمدرضا خاتمی</a> (برادر)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="سید علی خاتمی">سید علی خاتمی</a> (برادر)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%87_%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="سیده فاطمه خاتمی">سیده فاطمه خاتمی</a> (خواهر)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%87%D8%B1%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82%DB%8C" title="زهره صادقی">زهره صادقی</a> (همسر)</li> <li>سید عمادالدین خاتمی (فرزند)</li> <li>لیلا سادات خاتمی (دختر)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">دیگر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="موزه هدایای ریاست جمهوری محمد خاتمی">موزه هدایای ریاست جمهوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="مردی با عبای شکلاتی">مردی با عبای شکلاتی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div> <ul><li><ul><li><b><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="رده:سید محمد خاتمی">رده</a></b></li></ul></li> <li><b><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Commons-logo.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ ویکی‌انبار"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" class="extiw" title="commons:سید محمد خاتمی">انبار</a></b></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐ext.codfw.main‐d87b8949‐gwxlz Cached time: 20241121171510 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.411 seconds Real time usage: 0.555 seconds Preprocessor visited node count: 1721/1000000 Post‐expand include size: 64566/2097152 bytes Template argument size: 5058/2097152 bytes Highest expansion depth: 28/100 Expensive parser function count: 1/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 29692/5000000 bytes Lua time usage: 0.182/10.000 seconds Lua memory usage: 2637033/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 0/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 443.403 1 -total 29.32% 130.024 3 الگو:Navbox 27.01% 119.768 1 الگو:پیوند_مرده 26.47% 117.352 1 الگو:Fix 25.93% 114.988 1 الگو:جنبش_دوم_خرداد 25.38% 112.549 2 الگو:گرداننده_رده 19.01% 84.302 1 الگو:Nocat 16.98% 75.269 1 الگو:تشخیص_فضای_نام_نمایش_همه 14.62% 64.821 2 الگو:گفتاورد 13.33% 59.111 1 الگو:Mbox --> <!-- Saved in parser cache with key fawiki:pcache:idhash:621407-0!canonical and timestamp 20241121171518 and revision id 40646643. Rendering was triggered because: edit-page --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=گفتگوی_تمدنها&oldid=40646643">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=گفتگوی_تمدنها&oldid=40646643</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="رده:تمدنها">تمدنها</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:راهبردهای سیاست خارجی در جمهوری اسلامی ایران">راهبردهای سیاست خارجی در جمهوری اسلامی ایران</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="رده:سید محمد خاتمی">سید محمد خاتمی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="رده:گفتگوی ادیان">گفتگوی ادیان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="رده:میان‌فرهنگ‌گرایی">میان‌فرهنگ‌گرایی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84" title="رده:نظریه روابط بین‌الملل">نظریه روابط بین‌الملل</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="رده:نظریه‌های سیاسی">نظریه‌های سیاسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86" title="رده:واژگان سیاسی نوین">واژگان سیاسی نوین</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%AA%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%B9%D8%AF%D8%AF_%D8%A8%D8%A7_%D8%A2%D8%B1%DA%AF%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%B9%D8%AF%D8%AF%DB%8C" title="رده:صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی">صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DA%A9_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="رده:پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت">پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D8%A7%D9%88%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D8%AF%D9%88%DB%8C%DB%8C_%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86" title="رده:صفحه‌های حاوی پیوند جادویی آی‌اس‌بی‌ان">صفحه‌های حاوی پیوند جادویی آی‌اس‌بی‌ان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای الگوی یادکرد-ویکی">مقاله‌های دارای الگوی یادکرد-ویکی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="رده:صفحه‌های دارای پیوند مرده">صفحه‌های دارای پیوند مرده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="رده:ویکی‌سازی رباتیک">ویکی‌سازی رباتیک</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۲۱ نوامبر ۲۰۲۴ ساعت ۱۷:۱۵ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.canary-55c776fcd8-22p2g","wgBackendResponseTime":132,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.411","walltime":"0.555","ppvisitednodes":{"value":1721,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":64566,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":5058,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":28,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":29692,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 443.403 1 -total"," 29.32% 130.024 3 الگو:Navbox"," 27.01% 119.768 1 الگو:پیوند_مرده"," 26.47% 117.352 1 الگو:Fix"," 25.93% 114.988 1 الگو:جنبش_دوم_خرداد"," 25.38% 112.549 2 الگو:گرداننده_رده"," 19.01% 84.302 1 الگو:Nocat"," 16.98% 75.269 1 الگو:تشخیص_فضای_نام_نمایش_همه"," 14.62% 64.821 2 الگو:گفتاورد"," 13.33% 59.111 1 الگو:Mbox"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.182","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":2637033,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-ext.codfw.main-d87b8949-gwxlz","timestamp":"20241121171510","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u06af\u0641\u062a\u06af\u0648\u06cc \u062a\u0645\u062f\u0646\u200c\u0647\u0627","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q4115645","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q4115645","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2008-06-12T23:35:23Z","dateModified":"2024-11-21T17:15:09Z"}</script> </body> </html>