CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Esej – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"da6974fd-4c3c-4f75-adc4-68d64082804e","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Esej","wgTitle":"Esej","wgCurRevisionId":74544659,"wgRevisionId":74544659,"wgArticleId":650959,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Gatunki literatury filozoficznej","Proza użytkowa"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Esej","wgRelevantArticleId":650959,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":74544659, "wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q35760","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready", "ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader", "ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b6/Essais_Titelblatt_%281588%29.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1561"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Essais_Titelblatt_%281588%29.png/800px-Essais_Titelblatt_%281588%29.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1041"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Essais_Titelblatt_%281588%29.png/640px-Essais_Titelblatt_%281588%29.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="833"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Esej – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Esej"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Esej&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Esej"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Esej rootpage-Esej skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Esej" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Esej" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Esej" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Esej" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Historia_eseju" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia_eseju"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Historia eseju</span> </div> </a> <ul id="toc-Historia_eseju-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Charakterystyczne_cechy_eseju" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Charakterystyczne_cechy_eseju"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Charakterystyczne cechy eseju</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Charakterystyczne_cechy_eseju-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Charakterystyczne cechy eseju</span> </button> <ul id="toc-Charakterystyczne_cechy_eseju-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Osoba_mówiąca_i_świat_przedstawiony_w_eseju" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Osoba_mówiąca_i_świat_przedstawiony_w_eseju"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Osoba mówiąca i świat przedstawiony w eseju</span> </div> </a> <ul id="toc-Osoba_mówiąca_i_świat_przedstawiony_w_eseju-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Niesystematyczność_i_niesystemowość" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Niesystematyczność_i_niesystemowość"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Niesystematyczność i niesystemowość</span> </div> </a> <ul id="toc-Niesystematyczność_i_niesystemowość-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Synkretyzm_gatunków_i_rodzajów_literackich" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Synkretyzm_gatunków_i_rodzajów_literackich"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Synkretyzm gatunków i rodzajów literackich</span> </div> </a> <ul id="toc-Synkretyzm_gatunków_i_rodzajów_literackich-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Styl_eseju" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Styl_eseju"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Styl eseju</span> </div> </a> <ul id="toc-Styl_eseju-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Podział_esejów" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Podział_esejów"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Podział esejów</span> </div> </a> <ul id="toc-Podział_esejów-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Esej_w_Polsce" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Esej_w_Polsce"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Esej w Polsce</span> </div> </a> <ul id="toc-Esej_w_Polsce-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Esej</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 101 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-101" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">101 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Essay" title="Essay – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Essay" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Essay" title="Essay – szwajcarski niemiecki" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Essay" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="szwajcarski niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A9_(%D8%A3%D8%AF%D8%A8)" title="مقالة (أدب) – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="مقالة (أدب)" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Asayo" title="Asayo – aragoński" lang="an" hreflang="an" data-title="Asayo" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragoński" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A7%B0%E0%A6%9A%E0%A6%A8%E0%A6%BE" title="ৰচনা – asamski" lang="as" hreflang="as" data-title="ৰচনা" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="asamski" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Ensayu" title="Ensayu – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Ensayu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Esse" title="Esse – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="Esse" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B4%D8%A7" title="اینشا – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="اینشا" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A7" title="প্রবন্ধ – bengalski" lang="bn" hreflang="bn" data-title="প্রবন্ধ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalski" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D1%8D" title="Эсэ – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Эсэ" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D1%8D" title="Эсэ – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Эсэ" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AC%E0%A4%82%E0%A4%A7" title="निबंध – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="निबंध" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%81%D0%B5" title="Есе – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Есе" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Essay" title="Essay – bawarski" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Essay" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="bawarski" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Esej" title="Esej – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Esej" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Assaig_(literatura)" title="Assaig (literatura) – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Assaig (literatura)" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D1%81%D0%B5" title="Эссе – czuwaski" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Эссе" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="czuwaski" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Esej" title="Esej – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Esej" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Traethawd" title="Traethawd – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Traethawd" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Essay" title="Essay – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Essay" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Essay" title="Essay – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Essay" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Essee" title="Essee – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Essee" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%BF%CE%BA%CE%AF%CE%BC%CE%B9%CE%BF" title="Δοκίμιο – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Δοκίμιο" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Essay" title="Essay – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Essay" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Ensayo" title="Ensayo – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Ensayo" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Eseo" title="Eseo – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Eseo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Saiakera" title="Saiakera – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Saiakera" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1" title="جستار – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="جستار" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Ritroynd" title="Ritroynd – farerski" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Ritroynd" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="farerski" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Essai" title="Essai – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Essai" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Essay" title="Essay – zachodniofryzyjski" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Essay" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="zachodniofryzyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Aiste" title="Aiste – szkocki gaelicki" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Aiste" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="szkocki gaelicki" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Ensaio_(literatura)" title="Ensaio (literatura) – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Ensaio (literatura)" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%88%98%ED%95%84" title="수필 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="수필" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B7%D5%BD%D5%BD%D5%A5" title="Էսսե – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Էսսե" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AC%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="निबन्ध – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="निबन्ध" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Esej" title="Esej – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Esej" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Esayo" title="Esayo – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Esayo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Esai" title="Esai – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Esai" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Essayo" title="Essayo – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Essayo" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Saggio" title="Saggio – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Saggio" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%A1%D7%94_(%D7%97%D7%99%D7%91%D7%95%D7%A8_%D7%A2%D7%99%D7%95%D7%A0%D7%99)" title="מסה (חיבור עיוני) – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="מסה (חיבור עיוני)" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/%C3%89sai" title="Ésai – jawajski" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Ésai" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="jawajski" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AA%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B2%AC%E0%B2%82%E0%B2%A7" title="ಪ್ರಬಂಧ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಪ್ರಬಂಧ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94" title="ესე – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ესე" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D1%81%D0%B5" title="Эссе – kazachski" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Эссе" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazachski" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Insha" title="Insha – suahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Insha" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Es%C3%A8" title="Esè – kreolski haitański" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Esè" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="kreolski haitański" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Ceriban_(w%C3%AAje)" title="Ceriban (wêje) – kurdyjski" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Ceriban (wêje)" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurdyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D1%81%D0%B5" title="Эссе – kirgiski" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Эссе" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiski" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Progymnasma" title="Progymnasma – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Progymnasma" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Eseja" title="Eseja – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Eseja" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Es%C4%97" title="Esė – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Esė" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Essz%C3%A9" title="Esszé – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Esszé" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%81%D0%B5%D1%98" title="Есеј – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Есеј" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%89%E0%B4%AA%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B4%82" title="ഉപന്യാസം – malajalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഉപന്യാസം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Esej" title="Esej – maltański" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Esej" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="maltański" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AC%E0%A4%82%E0%A4%A7" title="निबंध – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="निबंध" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mnw mw-list-item"><a href="https://mnw.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9C%E1%80%AD%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%87%E1%81%9F%E1%80%94%E1%80%BA" title="လိက်ဇၟန် – Mon" lang="mnw" hreflang="mnw" data-title="လိက်ဇၟန်" data-language-autonym="ဘာသာမန်" data-language-local-name="Mon" class="interlanguage-link-target"><span>ဘာသာမန်</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Esei" title="Esei – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Esei" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D1%81%D0%B5%D1%81%D1%8C" title="Эссесь – moksza" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Эссесь" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="moksza" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D1%81%D0%B5" title="Эссе – mongolski" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Эссе" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongolski" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%99%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA" title="စာမွန် – birmański" lang="my" hreflang="my" data-title="စာမွန်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birmański" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Essay" title="Essay – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Essay" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Essay" title="Essay – dolnosaksoński" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Essay" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="dolnosaksoński" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AC%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="निबन्ध – nepalski" lang="ne" hreflang="ne" data-title="निबन्ध" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepalski" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E9%9A%8F%E7%AD%86" title="随筆 – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="随筆" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Essay" title="Essay – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Essay" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Essay" title="Essay – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Essay" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Assai_(literatura)" title="Assai (literatura) – oksytański" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Assai (literatura)" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksytański" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Esse_(asar)" title="Esse (asar) – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Esse (asar)" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%A8%E0%A8%BF%E0%A8%AC%E0%A9%B0%E0%A8%A7" title="ਨਿਬੰਧ – pendżabski" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਨਿਬੰਧ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendżabski" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%84%DB%8C%DA%A9%DA%BE" title="لیکھ – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="لیکھ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Ensaio" title="Ensaio – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Ensaio" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Eseu" title="Eseu – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Eseu" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Есей – rusiński" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Есей" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="rusiński" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D1%81%D0%B5" title="Эссе – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Эссе" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Eseja" title="Eseja – albański" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Eseja" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albański" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%BB%E0%B6%A0%E0%B6%B1%E0%B7%8F" title="රචනා – syngaleski" lang="si" hreflang="si" data-title="රචනා" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="syngaleski" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Essay" title="Essay – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Essay" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B6%D9%85%D9%88%D9%86_(%D8%A7%D8%AF%D8%A8)" title="مضمون (ادب) – sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="مضمون (ادب)" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Esej" title="Esej – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Esej" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Esej" title="Esej – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Esej" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1_(%D9%88%DB%8E%DA%98%DB%95)" title="وتار (وێژە) – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="وتار (وێژە)" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%81%D0%B5%D1%98" title="Есеј – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Есеј" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Esej" title="Esej – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Esej" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Essee" title="Essee – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Essee" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Ess%C3%A4" title="Essä – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Essä" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Sanaysay" title="Sanaysay – tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Sanaysay" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalski" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AE%9F%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AF%81%E0%AE%B0%E0%AF%88" title="கட்டுரை – tamilski" lang="ta" hreflang="ta" data-title="கட்டுரை" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilski" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%82_(%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF)" title="వ్యాసం (సాహిత్య ప్రక్రియ) – telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="వ్యాసం (సాహిత్య ప్రక్రియ)" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1" title="เรียงความ – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="เรียงความ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%88%D1%82%D0%BE%D1%80" title="Навиштор – tadżycki" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Навиштор" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tadżycki" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Deneme" title="Deneme – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Deneme" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%81%D0%B5" title="Есе – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Есе" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Sajo" title="Sajo – wenecki" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Sajo" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="wenecki" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ti%E1%BB%83u_lu%E1%BA%ADn" title="Tiểu luận – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Tiểu luận" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Assaye" title="Assaye – waloński" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Assaye" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="waloński" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%9A%8F%E7%AC%94" title="随笔 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="随笔" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%9A%A8%E7%AD%86" title="隨筆 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="隨筆" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%9A%8F%E7%AC%94" title="随笔 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="随笔" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q35760#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Esej" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Esej" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Esej"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esej&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esej&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esej&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Esej"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esej&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esej&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esej&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Esej" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Esej" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esej&oldid=74544659" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esej&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Esej&id=74544659&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FEsej"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FEsej"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Esej"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Esej&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esej&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Essays" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Esej" hreflang="pl"><span>Wikicytaty</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q35760" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Essais_Titelblatt_(1588).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Essais_Titelblatt_%281588%29.png/250px-Essais_Titelblatt_%281588%29.png" decoding="async" width="250" height="325" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Essais_Titelblatt_%281588%29.png/375px-Essais_Titelblatt_%281588%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Essais_Titelblatt_%281588%29.png/500px-Essais_Titelblatt_%281588%29.png 2x" data-file-width="953" data-file-height="1240" /></a><figcaption>Wydanie <i><a href="/wiki/Pr%C3%B3by_(eseje)" title="Próby (eseje)">Prób</a></i> Montaigne’a z 1588 roku</figcaption></figure> <p><b>Esej</b> (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_angielski" title="Język angielski">ang.</a> <em lang="en">essay</em>, z <a href="/wiki/J%C4%99zyk_francuski" title="Język francuski">fr.</a> <em lang="fr">essai</em> „próba”) – forma literacka lub literacko-naukowa, prezentująca punkt widzenia autora. Esej może poruszać tematykę filozoficzną, społeczną lub artystyczną, być formą <a href="/wiki/Krytyka_literacka" title="Krytyka literacka">krytyki literackiej</a>, manifestu politycznego, filozoficznego lub też dotyczyć innych refleksji autora. </p><p>Badacze wciąż mają problem z określeniem, czym tak naprawdę jest esej. Uważa się nawet, że jego zdefiniowanie jest niemożliwe, dlatego zamiast szukać uogólnień, należy się zająć badaniem poszczególnych tekstów eseistycznych. </p><p>Za twórców eseju uznaje się <a href="/wiki/Michel_de_Montaigne" title="Michel de Montaigne">Michela de Montaigne’a</a> i <a href="/wiki/Francis_Bacon_(filozof)" title="Francis Bacon (filozof)">Francisa Bacona</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia_eseju">Historia eseju</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esej&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Historia eseju" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esej&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Historia eseju"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Choć za twórców nowożytnego eseju uważa się przede wszystkim dwóch szesnastowiecznych myślicieli, Michela de Montaigne’a i Francisa Bacona, w rzeczywistości eseje powstawały już w czasach <a href="/wiki/Staro%C5%BCytno%C5%9B%C4%87" title="Starożytność">starożytnych</a>. Zwane były „szkicami” i przybierały formę luźnych przemyśleń, zazwyczaj o charakterze filozoficznym. Badacze gatunku wskazują na jego powiązanie z popularną w antyku formą <a href="/wiki/Dialog_(literatura)" title="Dialog (literatura)">dialogu</a>, elementy eseistyczne dostrzeżono także w <a href="/wiki/Diatryba" title="Diatryba">diatrybach cynickich</a>, w <a href="/wiki/Satyra" title="Satyra">satyrach menippejskich</a>, w listach, sentencjach i <a href="/wiki/Exemplum" title="Exemplum">exemplach</a>. </p><p>Pierwowzorem eseju miały być <i><a href="/wiki/Moralia" title="Moralia">Moralia</a></i> <a href="/wiki/Plutarch" title="Plutarch">Plutarcha</a>. Innymi starożytnymi twórcami szkiców byli m.in. <a href="/wiki/Platon" title="Platon">Platon</a>, <a href="/wiki/Seneka_M%C5%82odszy" title="Seneka Młodszy">Seneka Młodszy</a> (<i>Epistulae morales</i>), <a href="/wiki/Marek_Aureliusz" title="Marek Aureliusz">Marek Aureliusz</a> czy <a href="/wiki/Cyceron" title="Cyceron">Cyceron</a>. </p><p>W XX wieku esej zaczął przenikać do prozy narracyjnej, głównie powieści (np. w twórczości <a href="/wiki/Thomas_Mann" title="Thomas Mann">Tomasza Manna</a>, <a href="/wiki/Robert_Musil" title="Robert Musil">Roberta Musila</a>, <a href="/wiki/Kazimierz_Brandys" title="Kazimierz Brandys">Kazimierza Brandysa</a><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1">[1]</a></sup>). Zjawisko to nazywane jest <a href="/wiki/Eseizacja" title="Eseizacja">eseizacją</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Charakterystyczne_cechy_eseju">Charakterystyczne cechy eseju</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esej&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Charakterystyczne cechy eseju" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esej&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Charakterystyczne cechy eseju"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Esej jest gatunkiem trudnym do jednoznacznego opisania. Nie da się ustalić konkretnych cech poetyki eseju z powodu różnorodności kształtu, tematyki i stylistyki poszczególnych realizacji tego gatunku<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2">[2]</a></sup>. Można jedynie próbować charakteryzować teksty eseistyczne, uwzględniając pojawiające się w nich literackie tendencje i zjawiska, dzięki którym eseistyka staje się literaturą<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3">[3]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Osoba_mówiąca_i_świat_przedstawiony_w_eseju"><span id="Osoba_m.C3.B3wi.C4.85ca_i_.C5.9Bwiat_przedstawiony_w_eseju"></span>Osoba mówiąca i świat przedstawiony w eseju</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esej&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Osoba mówiąca i świat przedstawiony w eseju" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esej&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Osoba mówiąca i świat przedstawiony w eseju"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Osobą mówiącą w eseju jest zawsze sam autor, wyrażający swoje poglądy i przemyślenia<sup id="cite_ref-Wroczyński_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Wroczyński-4">[4]</a></sup>. W związku z tym esej cechuje: </p> <ul><li><a href="/wiki/Subiektywizm" title="Subiektywizm">subiektywizm</a> – esej pokazuje świat przez pryzmat uczuć i filtr skojarzeń. Autor przede wszystkim ma okazję do wygłoszenia swoich przekonań. Czasami taka okazja jest swego rodzaju prowokacją (np. kontrowersyjne dyskusje z autorytetami, bądź głęboko zakorzenionymi opiniami), zachęcającą do szukania kontrargumentów.</li> <li>refleksyjność – esej to zapis toku rozmyślań autora nad danym problemem. Twórca nie moralizuje ani nie próbuje przekonać do swojego zdania, jedynie przedstawia własny punkt widzenia. Nie oczekuje, że czytelnik się z nim zgodzi, chce sprowokować do samodzielnego wysiłku intelektualnego i zajęcia stanowiska w danej sprawie.</li></ul> <p>Esej jest gatunkiem niefikcjonalnym. Świat przedstawiony w eseju nie tworzy sam w sobie spójnej całości. Elementy świata przedstawionego można odnaleźć jedynie w tych fragmentach tekstu, które reprezentują cechy gatunków, kreujących własny świat przedstawiony (anegdota, przykład, wspomnienie, obrazek itp.). Tak skonstruowany fragmentaryczny świat utworu jest podporządkowany nadrzędnej idei przyjętej przez autora i istnieje jedynie po to, by myśl autora egzemplifikować<sup id="cite_ref-Wroczyński_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-Wroczyński-4">[4]</a></sup>. Fabularność pozostaje elementem drugorzędnym w stosunku do przekazywanej w eseju idei<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5">[5]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Niesystematyczność_i_niesystemowość"><span id="Niesystematyczno.C5.9B.C4.87_i_niesystemowo.C5.9B.C4.87"></span>Niesystematyczność i niesystemowość</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esej&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Niesystematyczność i niesystemowość" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esej&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Niesystematyczność i niesystemowość"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Wyróżniki te zostały wprowadzone przez Wojciecha Głowalę, jednego z prekursorów teorii eseju w Polsce<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6">[6]</a></sup>. </p> <ul><li>Niesystematyczność eseju polega na jego <a href="/wiki/Asocjacja_(psychologia)" title="Asocjacja (psychologia)">asocjacyjnym</a> charakterze. Autor przedstawia swoje przemyślenia na zasadzie luźnych skojarzeń, nie stosuje porządku chronologicznego, tematycznego, hierarchii ważności przedstawionych argumentów. Esej ma charakter nielinearny, jest oparty na skrótach myślowych i rozległych skojarzeniach. Kompozycja tak skonstruowanego dzieła jest luźna i fragmentaryczna.</li> <li>Niesystemowość przejawia się w niewyczerpaniu tematu. Eseista nie ma ambicji przedstawienia wszystkich możliwych punktów widzenia na daną sprawę, nie prezentuje wszystkich dostępnych argumentów. Dokonuje subiektywnej selekcji, nie wyczerpuje tematu, bo nie jest to rozprawa naukowa ani traktat. Pragnie jedynie skłonić do refleksji i zasygnalizować istnienie danego problemu. Esej bywa zazwyczaj niekonkluzywny (autor podaje informacje, ale nie wyciąga z nich wniosków, pozostawia to czytelnikowi), przez co tekst może sprawiać wrażenie nieukończonego.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Synkretyzm_gatunków_i_rodzajów_literackich"><span id="Synkretyzm_gatunk.C3.B3w_i_rodzaj.C3.B3w_literackich"></span>Synkretyzm gatunków i rodzajów literackich</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esej&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Synkretyzm gatunków i rodzajów literackich" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esej&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Synkretyzm gatunków i rodzajów literackich"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Hybrydyczność – esej jest gatunkiem <a href="/wiki/Synkretyzm" title="Synkretyzm">synkretycznym</a>, który czerpie wiele cech z innych gatunków. Często myli się go z <a href="/wiki/Felieton" title="Felieton">felietonem</a> bądź szkicem, rzadziej z <a href="/wiki/Reporta%C5%BC" title="Reportaż">reportażem</a> lub <a href="/wiki/Recenzja" title="Recenzja">recenzją</a>. Może zawierać cechy <a href="/wiki/Traktat_(nauka)" class="mw-redirect" title="Traktat (nauka)">traktatu</a> (np.: filozoficznego lub o sztuce), <a href="/wiki/Opowiadanie" title="Opowiadanie">opowiadania</a> czy <a href="/wiki/Pami%C4%99tnik" title="Pamiętnik">pamiętnika</a>. W tok wypowiedzi autor może wplatać <a href="/wiki/Aforyzm" title="Aforyzm">aforyzmy</a> czy <a href="/wiki/Dygresja" title="Dygresja">dygresje</a> zawierające np.: <a href="/wiki/Anegdota" title="Anegdota">anegdoty</a>. Eseju nie da się także jednoznacznie zaklasyfikować do żadnego z istniejących <a href="/wiki/Rodzaj_literacki" title="Rodzaj literacki">rodzajów literackich</a>, gdyż zależnie od konkretnej realizacji, może on skłaniać się zarówno ku liryce, epice, jak i dramatowi<sup id="cite_ref-Wroczyński_4-2" class="reference"><a href="#cite_note-Wroczyński-4">[4]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Styl_eseju">Styl eseju</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esej&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Styl eseju" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esej&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Styl eseju"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Esej dąży do stylu wysokiego, jest popisem kunsztu literackiego autora. Przy użyciu wysublimowanych środków artystycznego wyrazu powinien dowodzić elokwencji i erudycji autora. Styl, pozornie lekki, powinien charakteryzować się pewnym poziomem wyrafinowania. Eseista często w swoich tekstach stosuje <a href="/wiki/Groteska" title="Groteska">groteskę</a> i <a href="/wiki/Ironia" title="Ironia">ironię</a>.</li> <li><a href="/wiki/Intertekstualno%C5%9B%C4%87" title="Intertekstualność">Intertekstualność</a> – eseista często stosuje <a href="/wiki/Cytat" title="Cytat">cytaty</a>, <a href="/wiki/Aforyzm" title="Aforyzm">aforyzmy</a> i <a href="/wiki/Aluzja_literacka" title="Aluzja literacka">odniesienia</a> do różnych dzieł literackich oraz kulturalnych, wplata w kompozycję tekstu aluzje historyczne i filozoficzne. Skutkiem takiej praktyki jest <a href="/w/index.php?title=Dialogiczno%C5%9B%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dialogiczność (strona nie istnieje)">dialogiczność</a> tekstu</li> <li>Dygresyjność – bardzo częstą cechą spotykaną w esejach jest pojawianie się różnego rodzaju wtrętów, które przerywają tok myśli i kierują w zupełnie innym kierunku. Obrazują one to, co mówi autor, ponadto ubarwiają tekst, ale nie zawsze muszą wnosić do dzieła coś nowego.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Podział_esejów"><span id="Podzia.C5.82_esej.C3.B3w"></span>Podział esejów</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esej&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Podział esejów" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esej&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Podział esejów"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dzieląc esej na płaszczyźnie treści można wyróżnić: </p> <ul><li>esej publicystyczny</li> <li>esej popularnonaukowy</li> <li>esej literacki</li></ul> <p>Płaszczyzną podziału może być podział ze względu na kompozycję, która może być uporządkowana, bądź sprzeczna z przyjętymi normami literackimi. W tym wypadku rozróżnia się: </p> <ul><li>esej formalny</li> <li>esej nieformalny (personalny)</li></ul> <p>Wyodrębnienia typologiczne można przeprowadzić również ze względu na użyteczność, czyli na możliwe wykorzystanie eseju przez czytelnika: </p> <ul><li>esej odnoszący się do faktów</li> <li>esej interpretująco-wartościujący</li> <li>esej literacki</li></ul> <p>Podział ze względu na sposób wpływania na świadomość odbiorcy, polega na segregacji esejów w taki sposób, w jaki jest traktowany adresat. Mowa jest tutaj o dystansie pomiędzy nim a nadawcą. Wyróżnia się więc: </p> <ul><li>esej przytaczający zjawisko (opisujący)</li> <li>esej analizujący zjawisko (komentujący)</li> <li>esej przekonujący do poglądu (perswazyjny)</li></ul> <p>Ostatnią płaszczyzną podziału eseju jest podział ze względu na funkcje. Wiadomo, że istnieją następujące funkcje tekstów literackich: <a href="/wiki/Funkcja_informatywna_j%C4%99zyka" class="mw-redirect" title="Funkcja informatywna języka">informatywna</a>, <a href="/wiki/Funkcja_ekspresywna_j%C4%99zyka" title="Funkcja ekspresywna języka">ekspresywna</a>, <a href="/wiki/Funkcja_impresywna_j%C4%99zyka" title="Funkcja impresywna języka">impresywna</a>, <a href="/wiki/Funkcja_poetycka_j%C4%99zyka" title="Funkcja poetycka języka">poetycka</a> i <a href="/wiki/Funkcja_fatyczna_j%C4%99zyka" title="Funkcja fatyczna języka">fatyczna</a>. W związku z tym można wyróżnić: </p> <ul><li>esej informatywny</li> <li>esej ekspresywny</li> <li>esej impresywny</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Esej_w_Polsce">Esej w Polsce</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esej&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Esej w Polsce" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esej&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Esej w Polsce"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Niektórzy uważają, że wiele cech tego gatunku zawierają dzieła <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Herakliusz_Lubomirski" title="Stanisław Herakliusz Lubomirski">Stanisława Herakliusza Lubomirskiego</a> (Rozmowy Artaksesa i Ewandra), <a href="/wiki/Piotr_Skarga" title="Piotr Skarga">Piotra Skargi</a> (<i>Kazania sejmowe</i>), bądź <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Staszic" title="Stanisław Staszic">Stanisława Staszica</a>. Spotyka się również opinie, że eseistyczny charakter ma twórczość pisarzy Młodej Polski, np. <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Ignacy_Witkiewicz" title="Stanisław Ignacy Witkiewicz">Stanisława Ignacego Witkiewicza</a> (<i>Szkice estetyczne</i>). </p><p>Właściwy rozwój polskiego eseju to debiut <a href="/wiki/Jerzy_Stempowski" title="Jerzy Stempowski">Jerzego Stempowskiego</a> w dwudziestoleciu międzywojennym, który napisał <i>Pana Jowialskiego i jego spadkobierców. Rzecz o perspektywach śmiechu szlacheckiego</i>. Potem pojawił się <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Vincenz" title="Stanisław Vincenz">Stanisław Vincenz</a> ze swoją prozą epicko-filozoficzną <i><a href="/wiki/Na_wysokiej_po%C5%82oninie" title="Na wysokiej połoninie">Na wysokiej połoninie</a></i>. </p><p>W okresie powojennym wielu wybitnych polskich pisarzy znajdowało się na emigracji. Wśród nich byli właśnie ojcowie polskiego eseju – wspomniani wcześniej Stempowski i Vincenz, ale także <a href="/wiki/Czes%C5%82aw_Mi%C5%82osz" title="Czesław Miłosz">Czesław Miłosz</a>, <a href="/wiki/Aleksander_Wat" title="Aleksander Wat">Aleksander Wat</a> i <a href="/wiki/Witold_Gombrowicz" title="Witold Gombrowicz">Witold Gombrowicz</a>. Musieli oni zacząć tworzyć w inny sposób, tak żeby „się porozumieć ze (zmienionym) czytelnikiem w kraju”. Tak rozpoczęła się doba intelektualnych studiów i szkiców, czyli esejów. Można więc powiedzieć, że „polska szkoła eseju” wytworzyła się na emigracji. </p><p>Potem rozwój gatunku w Polsce nabrał tempa poprzez takie nazwiska jak <a href="/wiki/Zbigniew_Herbert" title="Zbigniew Herbert">Zbigniew Herbert</a> (np.: <i><a href="/wiki/Barbarzy%C5%84ca_w_ogrodzie" title="Barbarzyńca w ogrodzie">Barbarzyńca w ogrodzie</a></i>, <i><a href="/wiki/Martwa_natura_z_w%C4%99dzid%C5%82em" title="Martwa natura z wędzidłem">Martwa natura z wędzidłem</a></i>), <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Lem" title="Stanisław Lem">Stanisław Lem</a> (np.: <i><a href="/wiki/Summa_technologiae" title="Summa technologiae">Summa technologiae</a></i>), <a href="/wiki/Leszek_Ko%C5%82akowski" title="Leszek Kołakowski">Leszek Kołakowski</a> (np.: <i>Czy diabeł może być zbawiony i 27 innych kazań</i>), <a href="/wiki/Pawe%C5%82_Jasienica" title="Paweł Jasienica">Paweł Jasienica</a> (np.: <i>Polska Piastów</i>, <i>Polska Jagiellonów</i>, <i>Rozważania o wojnie domowej</i>) czy <a href="/wiki/Jan_Kott" title="Jan Kott">Jan Kott</a> (np.: <i>Kamienny potok</i>). Każdy z nich dodawał coś swojego; Herbert zawierał swoje przemyślenia dotyczące sztuki i artyzmu, Lem wzbogacał o filozofię i <a href="/wiki/Futurologia" title="Futurologia">futurologię</a>, Kołakowski – o filozofię, teologię i politykę, Jasienica – o rozważania historyczne, a Kott o krytykę literatury i teatru. W eseistycznej formie <a href="/wiki/Antoni_K%C4%99pi%C5%84ski" title="Antoni Kępiński">Antoni Kępiński</a> przedstawił zagadnienia z zakresu psychologii i psychiatrii, <a href="/wiki/J%C3%B3zef_%C5%BByci%C5%84ski" title="Józef Życiński">Józef Życiński</a> pisał szkice z pogranicza filozofii, teologii, historii nauki i teorii kultury, <a href="/wiki/Jan_Tr%C4%85bka" title="Jan Trąbka">Jan Trąbka</a> – z zakresu <a href="/wiki/Cybernetyka" title="Cybernetyka">cybernetyki</a>, <a href="/wiki/Jerzy_Prokopiuk" title="Jerzy Prokopiuk">Jerzy Prokopiuk</a> – z dziedziny <a href="/wiki/Ezoteryka" title="Ezoteryka">ezoteryki</a>, a <a href="/wiki/Jan_Szczepa%C5%84ski_(socjolog)" title="Jan Szczepański (socjolog)">Jan Szczepański</a> łączył rozważania socjologiczne i egzystencjalne. Do wybitnych polskich eseistów XX wieku należy również zaliczyć następujące osoby: <a href="/wiki/Tadeusz_Boy-%C5%BBele%C5%84ski" title="Tadeusz Boy-Żeleński">Tadeusz Boy-Żeleński</a>, <a href="/wiki/Boles%C5%82aw_Mici%C5%84ski" title="Bolesław Miciński">Bolesław Miciński</a>, <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Mackiewicz" title="Stanisław Mackiewicz">Stanisław Cat-Mackiewicz</a>, <a href="/wiki/Jan_Parandowski" title="Jan Parandowski">Jan Parandowski</a>, <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Czapski" title="Józef Czapski">Józef Czapski</a>, <a href="/wiki/Gustaw_Herling-Grudzi%C5%84ski" title="Gustaw Herling-Grudziński">Gustaw Herling-Grudziński</a>, <a href="/wiki/Jaros%C5%82aw_Marek_Rymkiewicz" title="Jarosław Marek Rymkiewicz">Jarosław Marek Rymkiewicz</a>, <a href="/wiki/Jacek_Bolewski" title="Jacek Bolewski">Jacek Bolewski</a>, <a href="/wiki/Adam_Zagajewski" title="Adam Zagajewski">Adam Zagajewski</a>, <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Bara%C5%84czak" title="Stanisław Barańczak">Stanisław Barańczak</a>, <a href="/wiki/Andrzej_Szczeklik" title="Andrzej Szczeklik">Andrzej Szczeklik</a>, <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Tischner" title="Józef Tischner">Józef Tischner</a>, <a href="/wiki/Micha%C5%82_Heller" title="Michał Heller">Michał Heller</a>, <a href="/wiki/Jan_Tomkowski" title="Jan Tomkowski">Jan Tomkowski</a>, <a href="/wiki/Cezary_Wodzi%C5%84ski" title="Cezary Wodziński">Cezary Wodziński</a>, <a href="/wiki/Maria_Janion" title="Maria Janion">Maria Janion</a>, <a href="/wiki/Tomasz_Burek" title="Tomasz Burek">Tomasz Burek</a>, <a href="/wiki/Ryszard_Legutko" title="Ryszard Legutko">Ryszard Legutko</a>, <a href="/wiki/Andrzej_Nowak_(historyk)" title="Andrzej Nowak (historyk)">Andrzej Nowak</a>, <a href="/wiki/Kazimierz_D%C4%85browski_(psycholog)" title="Kazimierz Dąbrowski (psycholog)">Kazimierz Dąbrowski</a>, <a href="/wiki/Jan_B%C5%82o%C5%84ski" title="Jan Błoński">Jan Błoński</a>, <a href="/wiki/Micha%C5%82_G%C5%82owi%C5%84ski" title="Michał Głowiński">Michał Głowiński</a>, <a href="/wiki/Zygmunt_Ka%C5%82u%C5%BCy%C5%84ski" title="Zygmunt Kałużyński">Zygmunt Kałużyński</a>, <a href="/wiki/Andrzej_Kijowski_(krytyk)" title="Andrzej Kijowski (krytyk)">Andrzej Kijowski</a>, <a href="/wiki/Jan_J%C3%B3zef_Szczepa%C5%84ski" title="Jan Józef Szczepański">Jan Józef Szczepański, Wojciech Karpiński</a><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7">[7]</a></sup>. </p><p>W dzisiejszych czasach najpopularniejszymi eseistami są takie postacie jak: <a href="/wiki/Marek_Bie%C5%84czyk" title="Marek Bieńczyk">Marek Bieńczyk</a>, <a href="/wiki/Andrzej_Stasiuk" title="Andrzej Stasiuk">Andrzej Stasiuk</a>, <a href="/wiki/Jaros%C5%82aw_Klejnocki" title="Jarosław Klejnocki">Jarosław Klejnocki</a>, <a href="/wiki/Jolanta_Brach-Czaina" title="Jolanta Brach-Czaina">Jolanta Brach-Czaina</a>, <a href="/wiki/Agata_Bielik-Robson" title="Agata Bielik-Robson">Agata Bielik-Robson</a>, <a href="/wiki/Rafa%C5%82_Ziemkiewicz" title="Rafał Ziemkiewicz">Rafał A. Ziemkiewicz</a>, <a href="/wiki/Jacek_Dukaj" title="Jacek Dukaj">Jacek Dukaj</a><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8">[8]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esej&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esej&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/27px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="27" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/40px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/53px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;">Zobacz w <a href="/wiki/Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a" title="Wikiźródła">Wikiźródłach</a> kategorię<br /><a href="https://pl.wikisource.org/wiki/Kategoria:Eseje" class="extiw" title="s:Kategoria:Eseje"><b> Eseje</b></a> </td></tr></tbody></table> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/28px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png" decoding="async" width="28" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/42px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/56px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 2x" data-file-width="122" data-file-height="117" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a href="https://pl.wiktionary.org/wiki/esej" class="extiw" title="wikt:esej"><strong>Zobacz hasło</strong> <em>esej</em> w Wikisłowniku</a> </td></tr></tbody></table> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a href="/wiki/Janusz_S%C5%82awi%C5%84ski_(filolog)" title="Janusz Sławiński (filolog)">Janusz Sławiński</a>, <a href="/wiki/Micha%C5%82_G%C5%82owi%C5%84ski" title="Michał Głowiński">Michał Głowiński</a>, <a href="/wiki/Teresa_Kostkiewiczowa" title="Teresa Kostkiewiczowa">Teresa Kostkiewiczowa</a>, <a href="/wiki/Aleksandra_Okopie%C5%84-S%C5%82awi%C5%84ska" title="Aleksandra Okopień-Sławińska">Aleksandra Okopień-Sławińska</a>: <i>Podręczny słownik terminów literackich</i>. Warszawa: Open, 1996, s. 66–67. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/838525434X" title="Specjalna:Książki/838525434X">ISBN <span class="isbn">83-85254-34-X</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Podr%C4%99czny+s%C5%82ownik+termin%C3%B3w+literackich&rft.aulast=S%C5%82awi%C5%84ski&rft.aufirst=Janusz&rft.date=1996&rft.pub=Open&rft.place=Warszawa&rft.pages=66%E2%80%9367&rft.isbn=83-85254-34-X"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">K. Dybciak <i>Inwazja eseju</i>, „Pamiętnik Literacki” 1977, z. 4, s. 114.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Paweł</span><span class="cite-name-initials" title="Paweł" style="display:none">P.</span> </span><span class="cite-lastname">Czapczyk</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Paweł</span><span class="cite-name-initials" title="Paweł">P.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://culture.pl/pl/artykul/kiedy-eseistyka-staje-sie-literatura"><i>Paweł Czapczyk o zbiorze esejów "Rubryka pod różą" Małgorzaty Łukasiewicz.</i></a>, „Twórczość”, 18 maja 2008<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2008-05-18&rft.jtitle=Tw%C3%B3rczo%C5%9B%C4%87&rft.atitle=Pawe%C5%82+Czapczyk+o+zbiorze+esej%C3%B3w+%22Rubryka+pod+r%C3%B3%C5%BC%C4%85%22+Ma%C5%82gorzaty+%C5%81ukasiewicz.&rft_id=https%3A%2F%2Fculture.pl%2Fpl%2Fartykul%2Fkiedy-eseistyka-staje-sie-literatura" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Wroczyński-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Wroczyński_4-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Wroczyński_4-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Wroczyński_4-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text">T. Wroczyński, <i>Esej – zarys teorii gatunku</i>, „Przegląd Humanistyczny” 1986 z. 5/6.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">K. Dybciak, <i>Inwazja eseju</i>, „Pamiętnik Literacki” 1977, z. 4, s. 118.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">W. Głowala, <i>Próba teorii eseju literackiego</i>, „Acta Universitalis Wratislaviensis”. Wrocław 1965 nr 40, s. 157–158.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Jan Tomkowski, <i>Moja historia eseju</i>, Wydawnictwo 2 Kolory, Warszawa 2013, ss. 287–294.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">Krzysztof Varga, Paweł Dunin-Wąsowicz, <i>Parnas bis. Słownik literatury polskiej urodzonej po 1960 roku</i>, Lampa i Iskra Boża, Warszawa 1998, s. 41, 233.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esej&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esej&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Witold Ostrowski: Esej. W: <i>Słownik rodzajów i gatunków literackich,</i> Grzegorz Gazda, Słowina Tynecka-Makowska (pod red.), Kraków: TAiWPN Universitas, 2006, ss. 237-239.</li> <li><i>Polski esej literacki. Antologia</i>. Jan Tomkowski (wstęp i oprac.), Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2017.</li> <li><i>Kosmopolityzm i sarmatyzm. Antologia powojennego eseju polskiego.</i> Dorota Heck (wybór i oprac.), Wrocław: Zakład Narodowy Ossolińskich Wydawnictwo, 2003.</li> <li><i>Polski esej</i>. <i>Studia.</i> Marta Wyka (pod red.), Kraków: TAiWPN Universitas, 1991.</li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description">forma literacka</span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/sh85044914">sh85044914</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4015553-5">4015553-5</a></span></li><li><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Web_NDL_Authorities" class="extiw" title="de:Web NDL Authorities">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00562043">00562043</a></span></li><li><a href="/wiki/Centralna_Biblioteka_Narodowa_we_Florencji" title="Centralna Biblioteka Narodowa we Florencji">BNCF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://thes.bncf.firenze.sbn.it/termine.php?id=23856">23856</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph203855">ph203855</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007555299905171">987007555299905171</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_%C5%81otwy" title="Biblioteka Narodowa Łotwy">LNB</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000286555&P_CON_LNG=ENG">000286555</a></span>, <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000286498&P_CON_LNG=ENG">000286498</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/art/essay">art/essay</a></span></li> <li><a href="/wiki/Enciclopedia_Treccani" title="Enciclopedia Treccani">Treccani</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/saggio">saggio</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P3219" class="extiw" title="d:Property:P3219">Universalis</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/essai-genre-litteraire/">essai-genre-litteraire</a></span></li> <li><a href="/wiki/Wielka_Encyklopedia_Rosyjska" title="Wielka Encyklopedia Rosyjska">БРЭ</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/4915848">4915848</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyk%C5%82opedija_suczasnoji_Ukrajiny" title="Encykłopedija suczasnoji Ukrajiny">ЕСУ</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://esu.com.ua/search_articles.php?id=18011">18011</a></span></li> <li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=essay">essay</a></span></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&url_prefix=https://lex.dk/&id=essay">essay</a></span></li> <li><a href="/wiki/Hrvatska_enciklopedija" title="Hrvatska enciklopedija">Hrvatska enciklopedija</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=18352">18352</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Esej&oldid=74544659">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Esej&oldid=74544659</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Gatunki_literatury_filozoficznej" title="Kategoria:Gatunki literatury filozoficznej">Gatunki literatury filozoficznej</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Proza_u%C5%BCytkowa" title="Kategoria:Proza użytkowa">Proza użytkowa</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 14 sie 2024, 23:54.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Esej&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7fc47fc68d-mbbx4","wgBackendResponseTime":175,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.247","walltime":"0.583","ppvisitednodes":{"value":1336,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":12701,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1130,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":5703,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":9,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 318.640 1 -total"," 56.33% 179.494 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 24.00% 76.488 1 Szablon:Przypisy"," 10.74% 34.209 1 Szablon:Cytuj"," 10.49% 33.437 2 Szablon:W_języku"," 8.79% 28.003 1 Szablon:Cytuj_książkę"," 5.74% 18.297 1 Szablon:Wikiźródła_kat"," 4.99% 15.904 2 Szablon:Projekt_siostrzany"," 3.90% 12.423 2 Szablon:Ikona"," 1.48% 4.725 2 Szablon:J"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.129","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":2919426,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Twórczość\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-59856bd7d8-wsmts","timestamp":"20241119175453","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Esej","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Esej","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q35760","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q35760","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-09-25T07:06:09Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/b\/b6\/Essais_Titelblatt_%281588%29.png","headline":"forma literacka lub literacko-naukowa, prezentuj\u0105ca punkt widzenia autora"}</script> </body> </html>