CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>برتراند راسل - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"10d44cc4-0c76-4278-8969-6dd90cd0a703","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"برتراند_راسل","wgTitle":"برتراند راسل","wgCurRevisionId":40681572,"wgRevisionId":40681572,"wgArticleId":14247,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت","صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات زندگی‌نامه با چندین همسر استفاده می‌کنند","زندگی‌نامه‌های دارای امضاء","مقاله‌ها با اچ‌کاردها", "مقاله‌هایی که از جعبه‌های اطلاعات افراد با پارامتر دین یا مذهب استفاده می‌کنند","مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی","پیوند رده انبار در ویکی‌داده است","مقاله‌های با پیوند پروژه گوتنبرگ","صفحه‌هایی که رده همسنگ نمی‌پذیرند","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ISNI","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VIAF","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BIBSYS","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNC","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNE","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CANTICN", "مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ICCU","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LNB","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLA","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLG","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLK","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLR","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NTA", "مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های PLWABN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SELIBR","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VcBA","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های DTBIO","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CINII","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Google Scholar","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MATHSN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MGP","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Scopus","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ZBMATH","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MusicBrainz", "مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RERO","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SNAC-ID","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SUDOC","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Trove","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-VIAF","داده‌های کتابخانه‌ای با ۳۶ عنصر","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های چندگانه","اخلاق‌گرایان","استادان دانشگاه شیکاگو","استادان مدرسه اقتصاد لندن","اعضای انجمن سلطنتی","اعضای کالج ترینیتی، کمبریج","اعضای نشان شایستگی","افراد انگلیسی اسکاتلندی‌تبار","افراد انگلیسی ولزی‌تبار","افراد بریتانیایی ولزی‌تبار", "افراد پادکمونیست اهل بریتانیا","افراد در هفته‌نامه نیشن","انسان‌گرایان اهل انگلستان","انسان‌گرایان اهل بریتانیا","انسان‌گرایان سکولار","اهالی مونموت‌شر","اهالی ولز انگلستانی‌تبار","برتراند راسل","برندگان جایزه نوبل ادبیات","برندگان جایزه نوبل اهل انگلستان","برندگان جایزه نوبل اهل بریتانیا","بی‌خدایان اهل انگلستان","بی‌خدایان سده ۱۹ (میلادی)","بی‌خدایان سده ۲۰ (میلادی)","بی‌خدایان سودمندگرا","پادکمونیست‌های انگلیسی","پژوهشگران و نظریه‌پردازان خودآگاهی","تاریخ آموزش","تاریخ منطق","تاریخ‌نگاران فلسفه اهل انگلستان","تجربه‌گرایان","جبرگرایان", "جمهوری‌خواهان اهل انگلستان","جورجیست‌ها","چپ‌های ضداستالینیسم","چرخش زبان‌شناختی","حامیان خشونت‌پرهیزی","دارندگان مدال دمورگان","دانشگاهیان فلسفه","دانش‌آموختگان ترینیتی کالج، کمبریج","درگذشتگان ۱۹۷۰ (میلادی)","درگذشتگان به علت آنفلوانزا","درگذشتگان به علت عفونت در ولز","دریافت‌کنندگان جایزه اورشلیم","دریافت‌کنندگان جایزه کالینگا","ریاضی‌دانان سده ۱۹ (میلادی) اهل انگلستان","ریاضی‌دانان سده ۱۹ (میلادی) اهل بریتانیا","ریاضی‌دانان سده ۲۰ (میلادی) اهل انگلستان","ریچموند پارک","زادگان ۱۸۷۲ (میلادی)","زندانیان بریتانیا", "زندانیان و بازداشت‌شدگان اهل انگلستان","سکولارهای اهل بریتانیا","سوسیالیست‌های اهل انگلستان","لیبرال سوسیالیسم","سوسیال‌دموکرات‌ها","سوسیال‌دموکرات‌های اهل اروپا","شک‌گرایان اهل انگلستان","شناخت‌شناسان","صلح‌طلبان اهل انگلستان","ضدفاشیست اهل انگلستان","ضدفاشیست‌های اهل بریتانیا","ضد ملی‌گرایان","طرفداران عشق آزاد","فایده‌گرایان","فرافیلسوفان","فعالان آزادی بیان","فعالان بی‌خدایی اهل بریتانیا","فعالان بی‌خدایی","فعالان حقوق ال‌جی‌بی‌تی اهل بریتانیا","فعالان ضد جنگ اهل بریتانیا","فعالان ضد جنگ جهانی اول اهل بریتانیا","فعالان ضد جنگ ویتنام", "فعالان ضد جنگ‌افزارهای هسته‌ای اهل بریتانیا","فمینیست‌های بی‌خدا","فیلسوفان آموزش و پرورش","فیلسوفان اخلاق","فیلسوفان ادبیات","فیلسوفان ارسطویی","فیلسوفان بی‌خدا","فیلسوفان تاریخ","فیلسوفان تحلیلی","فیلسوفان تمایلات جنسی","فیلسوفان دین","فیلسوفان ذهن","فیلسوفان ریاضیات","فیلسوفان زبان","فیلسوفان سده ۱۹ (میلادی) اهل انگلستان","فیلسوفان سده ۱۹ (میلادی) اهل بریتانیا","فیلسوفان سده ۱۹ (میلادی)","فیلسوفان سده ۲۰ (میلادی) اهل بریتانیا","فیلسوفان سده ۲۰ (میلادی)","فیلسوفان سیاسی اهل انگلستان","فیلسوفان فرهنگ","فیلسوفان فناوری","فیلسوفان قانون","فیلسوفان منطق", "کارشناسان سیاسی خبره اهل انگلستان","مدافعان حقوق افراد ال‌جی‌بی‌تی اهل انگلستان","مفسران سوسیال انگلیسی","مقاله‌نویسان اهل انگلستان","مقاله‌نویسان سده ۱۹ (میلادی)","مقاله‌نویسان سده ۲۰ (میلادی)","منتقدان اجتماعی","منتقدان فرهنگی","منتقدان کاتولیسیزم","منطق‌دانان اهل انگلستان","منطق‌دانان","ندانم‌گرایان اهل انگلستان","نظریه‌پردازان ادبی","نظریه‌پردازان تمدن غرب","نظریه‌پردازان توطئه اهل بریتانیا","نظریه‌پردازان سیاست اهل انگلستان","نظریه‌پردازان سیاست اهل بریتانیا","نظریه‌پردازان علوم بلاغی","نظریه‌پردازان مجموعه","نویسندگان اندیشه آزاد", "نویسندگان درباره جهانی‌شدن","نویسندگان دوره ویکتوریا","نویسندگان دین و علم","نویسندگان سده ۱۹ (میلادی) اهل بریتانیا","نویسندگان سده ۲۰ (میلادی) اهل بریتانیا","نویسندگان سیاسی اهل انگلستان","نویسندگان سیاسی اهل بریتانیا","نویسندگان غیرداستانی سده ۱۹ (میلادی) اهل انگلستان","نویسندگان غیرداستانی سده ۲۰ (میلادی) اهل انگلستان","نویسندگان فلسفه","نویسندگان مرد غیرداستانی اهل انگلستان","نویسندگان مرد غیرداستانی اهل بریتانیا","هستی‌شناسان","هیئت علمی دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس","کاندیداهای پارلمانی از حزب کارگر (UK)","فیلسوفان اقتصاد","فلسفه سیاسی"], "wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"برتراند_راسل","wgRelevantArticleId":14247,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId" :"Q33760","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.categoryTree.styles":"ready","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.categoryTree","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready", "jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.categoryTree.styles%7Cext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/18/Bertrand_Russell_photo.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="945"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/18/Bertrand_Russell_photo.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="630"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Bertrand_Russell_photo.jpg/640px-Bertrand_Russell_photo.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="504"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="برتراند راسل - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-برتراند_راسل rootpage-برتراند_راسل skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF+%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF+%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF+%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF+%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-زندگی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#زندگی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>زندگی</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-زندگی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های زندگی</span> </button> <ul id="toc-زندگی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-خانواده_پدری،_کودکی_و_نوجوانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#خانواده_پدری،_کودکی_و_نوجوانی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۱</span> <span>خانواده پدری، کودکی و نوجوانی</span> </div> </a> <ul id="toc-خانواده_پدری،_کودکی_و_نوجوانی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-راسل_جوان،_ورود_به_دانشگاه_و_اخراج_از_آن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#راسل_جوان،_ورود_به_دانشگاه_و_اخراج_از_آن"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۲</span> <span>راسل جوان، ورود به دانشگاه و اخراج از آن</span> </div> </a> <ul id="toc-راسل_جوان،_ورود_به_دانشگاه_و_اخراج_از_آن-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-زندگی_شخصی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#زندگی_شخصی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۳</span> <span>زندگی شخصی</span> </div> </a> <ul id="toc-زندگی_شخصی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مرگ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#مرگ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۴</span> <span>مرگ</span> </div> </a> <ul id="toc-مرگ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-دیدگاه‌ها_و_تأثیرات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#دیدگاه‌ها_و_تأثیرات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>دیدگاه‌ها و تأثیرات</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-دیدگاه‌ها_و_تأثیرات-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های دیدگاه‌ها و تأثیرات</span> </button> <ul id="toc-دیدگاه‌ها_و_تأثیرات-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-فعالیت‌های_ضد_جنگ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#فعالیت‌های_ضد_جنگ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱</span> <span>فعالیت‌های ضد جنگ</span> </div> </a> <ul id="toc-فعالیت‌های_ضد_جنگ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-فعالیت‌های_ادبی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#فعالیت‌های_ادبی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۲</span> <span>فعالیت‌های ادبی</span> </div> </a> <ul id="toc-فعالیت‌های_ادبی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ریاضیات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ریاضیات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۳</span> <span>ریاضیات</span> </div> </a> <ul id="toc-ریاضیات-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-فلسفه،_منطق_و_نظرات_دینی_و_اجتماعی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#فلسفه،_منطق_و_نظرات_دینی_و_اجتماعی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۴</span> <span>فلسفه، منطق و نظرات دینی و اجتماعی</span> </div> </a> <ul id="toc-فلسفه،_منطق_و_نظرات_دینی_و_اجتماعی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-نوشته‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#نوشته‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>نوشته‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-نوشته‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>پیوند به بیرون</span> </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">برتراند راسل</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۱۲۴ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-124" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۱۲۴ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A0%E1%88%AD%E1%89%B5%E1%88%AB%E1%8A%95%E1%8B%B5_%E1%88%A8%E1%88%B5%E1%88%8D" title="በርትራንድ ረስል–امهری" lang="am" hreflang="am" data-title="በርትራንድ ረስል" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="امهری" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–آراگونی" lang="an" hreflang="an" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="آراگونی" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="بيرتراند راسل–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="بيرتراند راسل" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%B1%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="بيرطراند راسل–عربی مراکشی" lang="ary" hreflang="ary" data-title="بيرطراند راسل" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="عربی مراکشی" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="برتراند راسل–عربی مصری" lang="arz" hreflang="arz" data-title="برتراند راسل" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="عربی مصری" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A7%B0%E0%A7%8D%E0%A6%9F%E0%A7%8D%E0%A7%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%8D%E0%A6%A1_%E0%A7%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9B%E0%A7%87%E0%A6%B2" title="বাৰ্ট্ৰেণ্ড ৰাছেল–آسامی" lang="as" hreflang="as" data-title="বাৰ্ট্ৰেণ্ড ৰাছেল" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="آسامی" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–آیمارایی" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="آیمارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Bertran_Rassel" title="Bertran Rassel–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Bertran Rassel" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="برتراند راسل–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="برتراند راسل" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD_%D0%90%D1%80%D1%82%D1%83%D1%80_%D0%A3%D1%96%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%BC_%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB" title="Бертран Артур Уільям Расел–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Бертран Артур Уільям Расел" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%8D%D1%80%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD_%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%8D%D0%BB" title="Бэртран Расэл–بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Бэртран Расэл" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%8A%D1%80%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B4_%D0%A0%D1%8A%D1%81%D0%B5%D0%BB" title="Бъртранд Ръсел–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Бъртранд Ръсел" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%9F%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A1_%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A7%87%E0%A6%B2" title="বারট্রান্ড রাসেল–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="বারট্রান্ড রাসেল" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%DB%8E%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%DA%95%DB%95%D8%B3%DA%B5" title="بێرتراند ڕەسڵ–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="بێرتراند ڕەسڵ" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–ولزی" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ولزی" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CF%80%CE%AD%CF%81%CF%84%CF%81%CE%B1%CE%BD%CF%84_%CE%A1%CE%AC%CF%83%CE%B5%CE%BB" title="Μπέρτραντ Ράσελ–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Μπέρτραντ Ράσελ" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Russelli_Bertrand" title="Russelli Bertrand–Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Russelli Bertrand" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–فارویی" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="فارویی" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–فریزی شمالی" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="فریزی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–فریسی غربی" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="فریسی غربی" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–ایرلندی" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ایرلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–گیلی اسکاتلندی" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="گیلی اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%AC%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%A1_%E0%AA%B0%E0%AA%B8%E0%AB%87%E0%AA%B2" title="બર્ટ્રાન્ડ રસેલ–گجراتی" lang="gu" hreflang="gu" data-title="બર્ટ્રાન્ડ રસેલ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="گجراتی" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%91%D7%A8%D7%98%D7%A8%D7%90%D7%A0%D7%93_%D7%A8%D7%90%D7%A1%D7%9C" title="ברטראנד ראסל–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="ברטראנד ראסל" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%88%E0%A4%82%E0%A4%A1_%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A4%B2" title="बर्ट्रैंड रसल–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="बर्ट्रैंड रसल" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–هائیتیایی" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="هائیتیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%A5%D6%80%D5%BF%D6%80%D5%A1%D5%B6_%D5%8C%D5%A1%D5%BD%D5%A5%D5%AC" title="Բերտրան Ռասել–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Բերտրան Ռասել" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–اینترلینگوا" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="اینترلینگوا" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–ایلوکویی" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ایلوکویی" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–ایدو" lang="io" hreflang="io" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ایدو" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%90%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%A9%E3%83%83%E3%82%BB%E3%83%AB" title="バートランド・ラッセル–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="バートランド・ラッセル" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–جاوه‌ای" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="جاوه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9C_%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ბერტრან რასელი–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ბერტრან რასელი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/B.Russel" title="B.Russel–قره‌قالپاقی" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="B.Russel" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="قره‌قالپاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD_%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B5%D0%BB" title="Бертран Рассел–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Бертран Рассел" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AC%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%9F%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%82%E0%B2%A1%E0%B3%8D_%E0%B2%B0%E0%B2%B8%E0%B2%B2%E0%B3%8D" title="ಬರ್ಟ್ರಾಂಡ್ ರಸಲ್–کانارا" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಬರ್ಟ್ರಾಂಡ್ ರಸಲ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="کانارا" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B2%84%ED%8A%B8%EB%9F%B0%EB%93%9C_%EB%9F%AC%EC%85%80" title="버트런드 러셀–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="버트런드 러셀" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–کردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کردی" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD_%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B5%D0%BB" title="Бертран Рассел–قرقیزی" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Бертран Рассел" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="قرقیزی" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Bertrandus_Russell" title="Bertrandus Russell–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Bertrandus Russell" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–لوگزامبورگی" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="لوگزامبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/B%C4%93rtrands_Rasels" title="Bērtrands Rasels–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Bērtrands Rasels" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–مالاگاسی" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="مالاگاسی" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–مینانگ‌کابویی" lang="min" hreflang="min" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="مینانگ‌کابویی" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B4_%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB" title="Бертранд Расел–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Бертранд Расел" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AC%E0%B5%86%E0%B5%BC%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B5%BB%E0%B4%A1%E0%B5%8D_%E0%B4%B1%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%BD" title="ബെർട്രാൻഡ് റസ്സൽ–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ബെർട്രാൻഡ് റസ്സൽ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD_%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B5%D0%BB" title="Бертран Рассел–مغولی" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Бертран Рассел" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="مغولی" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A1_%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A5%87%E0%A4%B2" title="बर्ट्रांड रसेल–مراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="बर्ट्रांड रसेल" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="مراتی" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–میراندی" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="میراندی" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%98%E1%80%AC%E1%80%91%E1%80%9B%E1%80%94%E1%80%BA_%E1%80%9B%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%86%E1%80%B2%E1%80%9C%E1%80%BA" title="ဘာထရန် ရပ်ဆဲလ်–برمه‌ای" lang="my" hreflang="my" data-title="ဘာထရန် ရပ်ဆဲလ်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="برمه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="برتراند راسل–مازندرانی" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="برتراند راسل" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="مازندرانی" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–ساکسونی سفلی" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="ساکسونی سفلی" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A1_%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A5%87%E0%A4%B2" title="बर्टेन्ड रसेल–نپالی" lang="ne" hreflang="ne" data-title="बर्टेन्ड रसेल" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="نپالی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–اکسیتان" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="اکسیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AC%E0%A8%B0%E0%A8%9F%E0%A8%B0%E0%A9%88%E0%A8%82%E0%A8%A1_%E0%A8%B0%E0%A8%B8%E0%A8%B2" title="ਬਰਟਰੈਂਡ ਰਸਲ–پنجابی" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਬਰਟਰੈਂਡ ਰਸਲ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–پاپیامنتو" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="پاپیامنتو" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–پیدمونتی" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="پیدمونتی" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%B9%D8%B1%DB%8C%D9%86%DA%88_%D8%B1%D8%B3%D9%84" title="برٹرینڈ رسل–پنجابی" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="برٹرینڈ رسل" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%BC%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%89_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="برټرانډ راسل–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="برټرانډ راسل" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–کچوایی" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="کچوایی" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B5%D0%BB,_%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD" title="Рассел, Бертран–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Рассел, Бертран" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–ساردینیایی" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="ساردینیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–سیسیلی" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="سیسیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–اسکاتلندی" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B4_%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB" title="Бертранд Расел–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Бертранд Расел" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–سواحیلی" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="سواحیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AF%86%E0%AE%B0%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AF%8D%E0%AE%B0%E0%AE%A3%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AF%81_%E0%AE%B0%E0%AE%9A%E0%AE%B2%E0%AF%8D" title="பெர்ட்ரண்டு ரசல்–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="பெர்ட்ரண்டு ரசல்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D_%E0%B0%B0%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="బెర్ట్రాండ్ రస్సెల్–تلوگویی" lang="te" hreflang="te" data-title="బెర్ట్రాండ్ రస్సెల్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="تلوگویی" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B9%8C_%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B9%8C" title="เบอร์ทรันด์ รัสเซลล์–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="เบอร์ทรันด์ รัสเซลล์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–تاگالوگی" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="تاگالوگی" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD_%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B5%D0%BB" title="Бертран Рассел–تاتاری" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Бертран Рассел" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="تاتاری" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD_%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%BB" title="Бертран Расселл–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Бертран Расселл" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%B9%D8%B1%DB%8C%D9%86%DA%88_%D8%B1%D8%B3%D9%84" title="برٹرینڈ رسل–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="برٹرینڈ رسل" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–ولاپوک" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="ولاپوک" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–وارایی" lang="war" hreflang="war" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="وارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%AF%E7%89%B9%E5%85%B0%C2%B7%E7%BD%97%E7%B4%A0" title="伯特兰·罗素–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="伯特兰·罗素" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9C_%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ბერტრან რასელი–Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ბერტრან რასელი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–یوروبایی" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="یوروبایی" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%AF%E7%89%B9%E5%85%B0%C2%B7%E7%BD%97%E7%B4%A0" title="伯特兰·罗素–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="伯特兰·罗素" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E7%BE%85%E7%B4%A0%E4%BC%AF%E7%88%B5%E4%B8%89%E4%B8%96" title="羅素伯爵三世–چینی ادبی" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="羅素伯爵三世" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="چینی ادبی" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell–مین نان" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Bertrand Russell" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مین نان" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%AF%E7%89%B9%E8%98%AD%C2%B7%E7%BE%85%E7%B4%A0" title="伯特蘭·羅素–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="伯特蘭·羅素" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q33760#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&oldid=40681572" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&id=40681572&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25A8%25D8%25B1%25D8%25AA%25D8%25B1%25D8%25A7%25D9%2586%25D8%25AF_%25D8%25B1%25D8%25A7%25D8%25B3%25D9%2584"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25A8%25D8%25B1%25D8%25AA%25D8%25B1%25D8%25A7%25D9%2586%25D8%25AF_%25D8%25B1%25D8%25A7%25D8%25B3%25D9%2584"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Bertrand_Russell" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" hreflang="fa"><span>ویکی‌گفتاورد</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q33760" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35841839">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">«راسل» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای دیگر کاربردها، <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84_(%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%B2%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C)" class="mw-disambig" title="راسل (ابهام‌زدایی)">راسل (ابهام‌زدایی)</a> را ببینید.</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35359648">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox biography vcard"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above"><div class="fn">برتراند راسل</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Bertrand_Russell_photo.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Bertrand_Russell_photo.jpg/220px-Bertrand_Russell_photo.jpg" decoding="async" width="220" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Bertrand_Russell_photo.jpg/330px-Bertrand_Russell_photo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Bertrand_Russell_photo.jpg/440px-Bertrand_Russell_photo.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="630" /></a></span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">نام هنگام تولد</th><td class="infobox-data"><span class="nickname">برتراند آرتور ویلیام راسل</span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">زادهٔ</th><td class="infobox-data">۱۸ مهٔ ۱۸۷۲–۲۹اردیبهشت۱۲۵۱<br /><div style="display:inline" class="birthplace"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%84%D9%84%DA%86" title="ترللچ">ترللچ</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%86%D9%85%D9%88%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D8%B1" title="مونموت‌شر">مونموت‌شر</a>، <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Flag_of_Wales.svg/23px-Flag_of_Wales.svg.png" decoding="async" width="23" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Flag_of_Wales.svg/35px-Flag_of_Wales.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Flag_of_Wales.svg/46px-Flag_of_Wales.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="480" /></span></span> </span><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%B2" title="ولز">ولز</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">درگذشت</th><td class="infobox-data">۲ فوریه ۱۹۷۰ (۹۷ سال) ۱۳بهمن۱۳۴۸<br /><div style="display:inline" class="deathplace">پنریندیدرایث، <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Flag_of_Wales.svg/23px-Flag_of_Wales.svg.png" decoding="async" width="23" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Flag_of_Wales.svg/35px-Flag_of_Wales.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Flag_of_Wales.svg/46px-Flag_of_Wales.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="480" /></span></span> </span><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%B2" title="ولز">ولز</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">آرامگاه</th><td class="infobox-data label">بنا به وصیتش سوزانده شد</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">دیگر نام‌ها</th><td class="infobox-data nickname">سومین ارل راسل</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">همسر(ها)</th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D9%84%DB%8C%D8%B3_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="آلیس پیرسال اسمیت (صفحه وجود ندارد)">آلیس پیرسال اسمیت</a><br /><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="دورا راسل">دورا راسل</a><br /><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D8%A7_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="پاتریشیا راسل (صفحه وجود ندارد)">پاتریشیا راسل</a><br /><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA_%D9%81%DB%8C%D9%86%DA%86_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="ادیت فینچ راسل (صفحه وجود ندارد)">ادیت فینچ راسل</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">فرزندان</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="جان راسل">جان</a>، کاترین، کانرد</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">جوایز</th><td class="infobox-data">مدال دمورگان (۱۹۳۲)<br />مدال سیلوستر (۱۹۳۴)<br />نوبل ادبیات(۱۹۵۰)</td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">دوره</th><td class="infobox-data category">قرن بیستم</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">حیطه</th><td class="infobox-data category"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="فلسفه غرب">فلسفه غرب</a><br />فلسفه علمی</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="فهرست مکتب‌های فلسفی">مکتب</a></th><td class="infobox-data category"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فلسفه تحلیلی">فلسفه تحلیلی</a><br /><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="ارسطوگری">ارسطوگری</a><br /><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a><br /><a href="/wiki/%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مبناگرایی">مبناگرایی</a><br /><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="بازنمایی‌گرایی">بازنمایی‌گرایی</a><br /><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D9%82%D8%AA_%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%AA" class="mw-redirect" title="تئوری مطابقت حقیقت">تئوری مطابقت حقیقت</a><br /><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فایده‌گرایی">فایده‌گرایی</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">محل کار</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%AC_%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%AA%DB%8C_(%DA%A9%D9%85%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AC)" class="mw-redirect" title="کالج ترینیتی (کمبریج)">کالج ترینیتی (کمبریج)</a><br /><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="مدرسه اقتصاد لندن">مدرسه اقتصاد لندن</a><br /><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B4%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DA%AF%D9%88" title="دانشگاه شیکاگو">دانشگاه شیکاگو</a><br /><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%81%D8%B1%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%8C_%D9%84%D8%B3_%D8%A2%D9%86%D8%AC%D9%84%D8%B3" class="mw-redirect" title="دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس">یوسی‌ال‌ای</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">شاگردان</th><td class="infobox-data org"><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D8%AA%DA%AF%D9%86%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="لودویگ ویتگنشتاین">لودویگ ویتگنشتاین</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">علایق اصلی</div></th><td class="infobox-data"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style><div class="plainlist"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="معرفت‌شناسی">معرفت‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="فلسفه اخلاق">فلسفه اخلاق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="منطق">منطق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="ریاضیات">ریاضیات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="متافیزیک">متافیزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فلسفه">فلسفه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="فلسفه زبان">فلسفه زبان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="فلسفه منطق">فلسفه منطق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="فلسفه ریاضیات">فلسفه ریاضیات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B0%D9%87%D9%86" title="فلسفه ذهن">فلسفه ذهن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="فلسفه ادراک">فلسفه ادراک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="فلسفه دین">فلسفه دین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="فلسفه علم">فلسفه علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%A8%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D9%87" class="mw-redirect" title="مابعدالطبیعه">مابعدالطبیعه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="شناخت‌شناسی">شناخت‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="تاریخ فلسفه">تاریخ فلسفه</a></li></ul> </div></td></tr><tr class="note"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">ایده‌های چشمگیر</div></th><td class="infobox-data"><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="text-align: center; font-size: 95%;"> <div style="line-height: 1.6em; font-weight: bold; font-size: 100%; text-align: right;"><div>فهرست</div></div> <ul class="mw-collapsible-content" style="font-size: 105%; margin-top: 0; margin-bottom: 0; line-height: inherit; text-align: right; list-style: none none; margin-right: 0;"><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فلسفه تحلیلی">فلسفه تحلیلی</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1" title="استدلال خودکار">استدلال خودکار</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D9%82%D8%B6%DB%8C%D9%87_%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1" title="اثبات قضیه خودکار">اثبات قضیه خودکار</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%AC%D9%87_(%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C)" title="جوجه (بازی)">جوجه (بازی)</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%DB%8C" class="mw-redirect" title="رابط‌های منطقی">رابط‌های منطقی</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/%D9%88%D8%B5%D9%81_%D9%85%D8%B9%DB%8C%D9%86" title="وصف معین">وصف معین</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%88%D8%B5%D9%81%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="نظریه وصفی نام‌ها">نظریه وصفی نام‌ها</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%DB%8C%D8%B6_%D9%85%D8%B6%D8%A7%D8%B9%D9%81" title="نقیض مضاعف">نقیض مضاعف</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="زیبایی ریاضیاتی">زیبایی ریاضیاتی</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="منطق ریاضیاتی">منطق ریاضیاتی</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86)" class="mw-redirect" title="معنا (فلسفه زبان)">معنا (فلسفه زبان)</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="منطق فلسفی">منطق فلسفی</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%AA%D9%88%D8%B5%DB%8C%D9%81%D8%A7%D8%AA" title="نظریه توصیفات">نظریه توصیفات</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="حساب گزاره‌ای">حساب گزاره‌ای</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="نظریه طبیعی مجموعه‌ها">نظریه طبیعی مجموعه‌ها</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="سور">سور</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3%D9%90_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" class="mw-redirect" title="پارادوکسِ راسل">پارادوکسِ راسل</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" title="گزاره (منطق)">گزاره (منطق)</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%90_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" class="mw-redirect" title="قوریِ راسل">قوریِ راسل</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%D8%B9%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="مجموعه تک‌عضوی">مجموعه تک‌عضوی</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%D9%94_%D8%AA%D9%88%D8%B5%DB%8C%D9%81%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="نظریهٔ توصیفات">نظریهٔ توصیفات</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%D9%94_%D9%86%D9%88%D8%B9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="نظریهٔ نوع‌ها">نظریهٔ نوع‌ها</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="مبادی ریاضیات">مبادی ریاضیات</a></li></ul> </div></td></tr><tr class="note"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="text-align: center; font-size: 95%;"> <div style="line-height: 1.6em; font-weight: bold; font-size: 100%; text-align: right;"><div>تأثیرگرفته از</div></div> <ul class="mw-collapsible-content" style="font-size: 105%; margin-top: 0; margin-bottom: 0; line-height: inherit; text-align: right; list-style: none none; margin-right: 0;"><li style="line-height: inherit; margin: 0"><div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D9%84%DB%8C%D8%AF%D8%B3" title="اقلیدس">اقلیدس</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="جان استوارت‌میل">میل</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%BE%D9%87_%D9%BE%D8%A6%D8%A7%D9%86%D9%88" title="جوزپه پئانو">پئانو</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A8%D9%88%D9%84" title="جرج بول">بول</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3_%D8%AF%D9%85%D9%88%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="آگوستوس دمورگان">دمورگان</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%84%D9%88%D8%A8_%D9%81%D8%B1%DA%AF%D9%87" title="گوتلوب فرگه">فرگه</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="گئورگ کانتور">کانتور</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="جرج سانتایانا">سانتایانا</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="ایمانوئل کانت">کانت</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D9%88%D8%B3_%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D9%86%DA%AF" title="آلکسیوس مایننگ">مایننگ</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B2%D8%A7" title="باروخ اسپینوزا">اسپینوزا</a>، <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2" title="ویلیام جیمز">جیمز</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%A7%D8%AE" title="ارنست ماخ">ماخ</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%85" title="دیوید هیوم">هیوم</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B3" class="mw-redirect" title="گوتفرید لایبنیتس">لایبنیتس</a>، <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D8%AA%DA%AF%D9%86%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="لودویگ ویتگنشتاین">ویتگنشتاین</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AB_%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%AF" class="mw-redirect" title="آلفرد نورث وایت‌هد">وایت‌هد</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%85%D9%88%D8%B1" title="جرج ادوارد مور">مور</a>، <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%AC%D9%88%DB%8C%DA%A9" title="هنری سیجویک">سیجویک</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%B4_%D8%B4%D9%84%DB%8C" title="پرسی بیش شلی">شلی</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%DA%A9" title="جان لاک">لاک</a></div></li></ul> </div></td></tr><tr class="note"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="text-align: center; font-size: 95%;"> <div style="line-height: 1.6em; font-weight: bold; font-size: 100%; text-align: right;"><div>تأثیرگذار بر</div></div> <ul class="mw-collapsible-content" style="font-size: 105%; margin-top: 0; margin-bottom: 0; line-height: inherit; text-align: right; list-style: none none; margin-right: 0;"><li style="line-height: inherit; margin: 0"><div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;"><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D8%AA%DA%AF%D9%86%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="لودویگ ویتگنشتاین">ویتگنشتاین</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D8%AC%DB%8C_%D8%A2%DB%8C%D8%B1" title="آلفرد جی آیر">آیر</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%84%D9%81_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%BE" title="رودلف کارناپ">کارناپ</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86" title="جان فون نویمان">نویمان</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AA_%DA%AF%D9%88%D8%AF%D9%84" title="کورت گودل">گودل</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%BE%D9%88%D9%BE%D8%B1" title="کارل پوپر">پوپر</a>، <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="ویلارد کواین">کواین</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A2%D9%85_%DA%86%D8%A7%D9%85%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="نوآم چامسکی">چامسکی</a>، <a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%AA%D9%86%D9%85" title="هیلاری پاتنم">پاتنم</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%84_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%BE%DA%A9%DB%8C" title="سول کریپکی">کریپکی</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%B3_%D8%B4%D9%84%DB%8C%DA%A9" title="موریتس شلیک">شلیک</a>، <a href="/wiki/%D8%AD%D9%84%D9%82%D9%87_%D9%88%DB%8C%D9%86" title="حلقه وین">حلقه وین</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B4%D8%A7%D9%88_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="جان لانگشاو آستین">لانگشاو آستین</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%AF%D9%81%D8%B1%DB%8C_%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%84%D8%AF_%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="گادفری هارولد هاردی">هاردی</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="آلفرد تارسکی">تارسکی</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%B1" title="نوربرت وینر">وینر</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D9%88%D9%BE%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%B1" class="mw-redirect" title="رابرت اوپنهایمر">اوپنهایمر</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%86_%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="آلن تورینگ">تورینگ</a>، <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D8%B1%D9%85%D8%B2%DB%8C" title="فرانک رمزی">رمزی</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1_%D9%84%D8%B9%D9%84_%D9%86%D9%87%D8%B1%D9%88" title="جواهر لعل نهرو">نهرو</a>، <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A7%D8%B1%D9%82_%D8%B9%D9%84%DB%8C" title="طارق علی">طارق علی</a>، <a href="/wiki/%DA%86%D9%87_%DA%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%A7" title="چه گوارا">چه گوارا</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%B2" title="برنارد ویلیامز">برنارد ویلیامز</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%84%D8%AF_%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%B3%D9%86" title="دونالد دیویدسن">دیویدسن</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%DA%A9%D9%88%D9%87%D9%86" title="توماس کوهن">کوهن</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%81%D8%B1_%D9%87%DB%8C%DA%86%D9%86%D8%B2" title="کریستوفر هیچنز">هیچنز</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%AF%D8%A7%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%B2" title="ریچارد داوکینز">داوکینز</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%B3%DB%8C%DA%AF%D9%86" class="mw-redirect" title="کارل سیگن">سیگن</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%A7_%D8%A8%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%86" title="آیزایا برلین">آیزایا برلین</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3" title="آلبرت الیس">آلبرت الیس</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86_%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86%D8%B1" title="مارتین گاردنر">گاردنر</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%DB%8C%D9%84_%D8%AF%D9%86%D8%AA" class="mw-redirect" title="دنیل دنت">دنت</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%B1_%D9%81%D9%88%D9%84%D8%B1" title="باکمینستر فولر">فولر</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%B2_%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%A6%DB%8C" title="پرویز هودبهائی">هودبهائی</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%B2" title="جان مینارد کینز">کینز</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DA%A9_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%81" title="آیزاک آسیموف">آسیموف</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AA%D8%B2" title="پاول کورتز">کورتز</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D9%88%D9%84%DA%98%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="آلکساندر سولژنیتسین">سولژنیتسین</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D8%AC%D9%88%DB%8C%D8%B3" title="جیمز جویس">جویس</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AA_%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%AA" title="کرت وانه‌گت">وانه‌گت</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D8%B2%D9%88%DB%8C%D9%84" title="ری کرزویل">کرزویل</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C%D9%86_%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="ماروین مینسکی">مینسکی</a>، <a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%86" title="هربرت الکساندر سایمون">سایمون</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%81_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%B1" title="بی‌اف اسکینر">اسکینر</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B1%D9%84" title="جان سرل">سرل</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%81" title="آندره ساخاروف">ساخاروف</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%87%D8%A7%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="استیون هاوکینگ">هاوکینگ</a>، <a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%AA" title="ژوزف روتبلات">روتبلات</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF" title="ادوارد سعید">ادوارد سعید</a>، <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D9%88%DB%8C%D9%84%DA%86%DA%A9" title="فرانک ویلچک">ویلچک</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C._%D8%B3%DB%8C._%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="ای. سی. گریلینگ">گریلینگ</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86_%D9%85%DA%A9%DA%AF%DB%8C%D9%86" title="کالین مکگین">مکگین</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%86%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%AA%D9%88%D9%86" title="آرتور استنلی ادینگتون">استنلی ادینگتون</a></div></li></ul> </div></td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header">امضاء</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Bertrand_Russell_signature.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Bertrand_Russell_signature.svg/200px-Bertrand_Russell_signature.svg.png" decoding="async" width="200" height="33" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Bertrand_Russell_signature.svg/300px-Bertrand_Russell_signature.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Bertrand_Russell_signature.svg/400px-Bertrand_Russell_signature.svg.png 2x" data-file-width="1350" data-file-height="220" /></a></span></td></tr></tbody></table> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40023308">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:left!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar a{white-space:nowrap}.mw-parser-output .sidebar-wraplinks a{white-space:normal}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:right;clear:right;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding-bottom:0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em 0}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding-top:0.2em;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding-top:0.4em;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.4em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding-top:0}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.4em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:left;font-size:115%}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-navbar{padding-top:0.6em}.mw-parser-output .sidebar-collapse .mw-collapsible-toggle{margin-top:0.2em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{text-align:right;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}@media(max-width:720px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}@media screen{@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sidebar{display:none!important}}</style><table class="sidebar nomobile sidebar-wraplinks vcard"><tbody><tr><td class="sidebar-pretitle">از <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="رده:برتراند راسل">سلسله مقالات دربارهٔ</a></td></tr><tr><th class="sidebar-title-with-pretitle fn"><a class="mw-selflink selflink">برتراند راسل</a></th></tr><tr><td class="sidebar-image"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Bertrand_Russell_transparent_bg.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Bertrand_Russell_transparent_bg.png/150px-Bertrand_Russell_transparent_bg.png" decoding="async" width="150" height="222" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Bertrand_Russell_transparent_bg.png/225px-Bertrand_Russell_transparent_bg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Bertrand_Russell_transparent_bg.png/300px-Bertrand_Russell_transparent_bg.png 2x" data-file-width="1255" data-file-height="1859" /></a></span><div class="sidebar-caption" style="font-size:80%;">راسل در ۱۹۱۶</div></td></tr><tr><td class="sidebar-content hlist"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%B4_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="نگرش فلسفی برتراند راسل (صفحه وجود ندارد)">نظراتِ فلسفی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%B4_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="نگرش سیاسی برتراند راسل (صفحه وجود ندارد)">نظراتِ اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="پارادوکس راسل">پارادوکس راسل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="قوری راسل">قوری راسل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%AA%D9%88%D8%B5%DB%8C%D9%81%D8%A7%D8%AA" title="نظریه توصیفات">نظریه توصیفات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%DB%8C" title="اتمیسم منطقی">اتمیسم منطقی</a></li></ul> <hr /> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="کتاب‌شناسی برتراند راسل">کتاب‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="سال‌شمار برتراند راسل">سال‌شمار</a></li></ul></td> </tr><tr><td class="sidebar-below"> <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_template_class.svg" class="mw-file-description" title="الگو"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Symbol_template_class.svg/16px-Symbol_template_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Symbol_template_class.svg/23px-Symbol_template_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Symbol_template_class.svg/31px-Symbol_template_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="الگو:برتراند راسل">کارها</a> <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Wikiquote-logo.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ ویکی‌گفتاورد"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/13px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="13" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/20px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/27px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></a></span> <a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" class="extiw" title="q:برتراند راسل">سخن‌ها</a><div class="CategoryTreeTag" data-ct-options="{"mode":0,"hideprefix":20,"showcount":false,"namespaces":false,"notranslations":false}"><div class="CategoryTreeSection"><div class="CategoryTreeItem"><span class="CategoryTreeBullet"><a class="CategoryTreeToggle" data-ct-title="برتراند_راسل" aria-expanded="false"></a> </span> <bdi dir="rtl"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="رده:برتراند راسل">برتراند راسل</a></bdi></div><div class="CategoryTreeChildren" style="display:none"></div></div></div></td></tr><tr><td class="sidebar-navbar"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84_(%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1_%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C)" title="الگو:برتراند راسل (نوار کناری)"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84_(%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1_%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:برتراند راسل (نوار کناری) (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84_(%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1_%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C)" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:برتراند راسل (نوار کناری)"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>برتراند آرتور ویلیام راسل، اِرل راسل سوم</b> (به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="زبان انگلیسی">انگلیسی</a>: <span lang="en" title="متن به زبان انگلیسی"><bdi>Bertrand Arthur William Russell, 3rd Earl Russell</bdi></span>)، (زادهٔ ۱۸ مه ۱۸۷۲ – درگذشتهٔ ۲ فوریه ۱۹۷۰)، <a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D9%87%E2%80%8C%DA%86%DB%8C%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="همه‌چیزدان">همه‌چیزدان</a>، <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81" title="فیلسوف">فیلسوف</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="منطق‌دان">منطق‌دان</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="ریاضی‌دان">ریاضی‌دان</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AE" title="مورخ">مورخ</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3" title="جامعه‌شناس">جامعه‌شناس</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%D9%87" title="نویسنده">نویسنده</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="کنشگری">فعال سیاسی</a>، برنده <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C_%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84" class="mw-redirect" title="جایزه ادبی نوبل">نوبل ادبیات</a> و فعال <a href="/wiki/%D8%B5%D9%84%D8%AD%E2%80%8C%D8%AC%D9%88%DB%8C%DB%8C" title="صلح‌جویی">صلح‌طلب</a> <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="بریتانیا">بریتانیایی</a> بود.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> راسل در سراسر عمر، خود را <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="لیبرالیسم">لیبرال</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA" class="mw-redirect" title="سوسیالیست">سوسیالیست</a> و <a href="/wiki/%D8%B5%D9%84%D8%AD%E2%80%8C%D8%AC%D9%88%DB%8C%DB%8C" title="صلح‌جویی">صلح‌طلب</a> می‌نامید، گرچه گاهی هم می‌گفت که ذهن شک‌گرای او موجب شده که احساس کند که در معنای عمیق، در هیچ‌یک از این‌ها نمی‌گنجد.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>راسل، یکی از فیلسوفان برجستهٔ قرن بیستم به‌شمار می‌رود<sup id="cite_ref-stanford_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-stanford-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و «جنبش فلسفی مخالفت با <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ایدئالیسم آلمانی">ایده‌آلیسم</a>» را در آغاز قرن بیستم رهبری می‌کرد. او را در کنار <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%84%D9%88%D8%A8_%D9%81%D8%B1%DA%AF%D9%87" title="گوتلوب فرگه">گوتلوب فرگه</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%85%D9%88%D8%B1" title="جرج ادوارد مور">جرج ادوارد مور</a> و <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D8%AA%DA%AF%D9%86%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="لودویگ ویتگنشتاین">لودویگ ویتگنشتاین</a>، از بنیان‌گذاران <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلسفهٔ تحلیلی">فلسفهٔ تحلیلی</a> می‌دانند.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> او و <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AB_%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D9%87%D8%AF" title="آلفرد نورث وایتهد">آلفرد نورث وایت‌هِد</a> به‌دنبال آن بودند که با تلاش بسیار و از راه <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="منطق کلاسیک">منطق کلاسیک</a>، بنیانی منطقی برای ریاضیات بنا کنند. مقاله فلسفی او با عنوان <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%A8_%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%AA" title="در باب دلالت">در باب دلالت</a> را یکی از <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D9%85" title="پارادایم">چهارچوب‌های</a> فلسفه می‌دانند.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> کارهای او اثرات شگرفی بر ریاضیات، <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="منطق">منطق</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="نظریه مجموعه‌ها">نظریه مجموعه‌ها</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زبان‌شناسی">زبان‌شناسی</a>، <a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B4_%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C" title="هوش مصنوعی">هوش مصنوعی</a>، <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="علوم شناختی">علوم شناختی</a>، <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%BE%DB%8C%D9%88%D8%AA%D8%B1" class="mw-redirect" title="علم کامپیوتر">علوم کامپیوتر</a> و فلسفه، به‌ویژه فلسفه زبان، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="معرفت‌شناسی">معرفت‌شناسی</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="متافیزیک">متافیزیک</a> گذاشت. </p><p>برتراند راسل، فعال ضد جنگ و مخالف <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="امپریالیسم">امپریالیسم</a> بود<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> که به‌دنبال عقاید صلح‌طلبانه‌اش در <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="جنگ جهانی اول">جنگ جهانی اول</a>، از دانشگاه اخراج شد و به زندان افتاد.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> او مخالف <a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%81_%D9%87%DB%8C%D8%AA%D9%84%D8%B1" title="آدولف هیتلر">آدولف هیتلر</a>، منتقد تمامیت‌خواهی <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="استالین">استالین</a>، معترض درگیری آمریکا در <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%85" title="جنگ ویتنام">جنگ ویتنام</a> و از حامیان خلع <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%A7%D8%AD_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="سلاح هسته‌ای">سلاح هسته‌ای</a> بود.<sup id="cite_ref-Gallery_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-Gallery-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> او در سال ۱۹۵۰، به‌پاس «آثارش در حمایت از نوع‌دوستی و <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87" title="آزادی اندیشه">آزادی اندیشه</a>»، برندهٔ <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84_%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="جایزه نوبل ادبیات">نوبل ادبیات</a> شد.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="زندگی"><span id=".D8.B2.D9.86.D8.AF.DA.AF.DB.8C"></span>زندگی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: زندگی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">همچنین ببینید: <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%90_%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" class="mw-redirect" title="سال‌شمارِ برتراند راسل">سال‌شمارِ برتراند راسل</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="خانواده_پدری،_کودکی_و_نوجوانی"><span id=".D8.AE.D8.A7.D9.86.D9.88.D8.A7.D8.AF.D9.87_.D9.BE.D8.AF.D8.B1.DB.8C.D8.8C_.DA.A9.D9.88.D8.AF.DA.A9.DB.8C_.D9.88_.D9.86.D9.88.D8.AC.D9.88.D8.A7.D9.86.DB.8C"></span>خانواده پدری، کودکی و نوجوانی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: خانواده پدری، کودکی و نوجوانی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:John_Russell_Viscount_Amberley.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/John_Russell_Viscount_Amberley.jpg/200px-John_Russell_Viscount_Amberley.jpg" decoding="async" width="200" height="297" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c8/John_Russell_Viscount_Amberley.jpg 1.5x" data-file-width="293" data-file-height="435" /></a><figcaption>جان راسل لرد آمبرلی، پدر راسل</figcaption></figure> <p>گرچه راسل بیشتر عمر را در <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="انگلستان">انگلستان</a> گذراند، اصلیت <a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%B2" title="ولز">ولزی</a> داشت.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="خانواده">خانوادهٔ</a> برتراند راسل از شهروندان قدیمی و بانفوذ بودند. پدربزرگش، جان راسل، نخستین ارل راسل، و پسر سوم <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="جان راسل">جان راسل</a>، ششمین دوک بدفورد بود و دو بار در <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D9%88%DB%8C%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7" class="mw-redirect" title="عصر ویکتوریا">عصر ویکتوریا</a> به <a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1" title="نخست‌وزیر">نخست‌وزیری</a> بریتانیا رسیده‌بود. پدرش، جان راسل، لرد آمبرلی، بود<sup id="cite_ref-j_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-j-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> که از اشراف‌زادگان به‌شمار می‌رفت.<sup id="cite_ref-John_R_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-John_R-14"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>۱۸۷۴، مادرش، که از مبارزان آزادی زنان بود<sup id="cite_ref-j_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-j-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بر اثر <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%81%D8%AA%D8%B1%DB%8C" title="دیفتری">دیفتری</a> درگذشت. کوتاهی پس‌از آن، خواهرش ریچل که از او چهار سال بزرگ‌تر بود هم درگذشت. تنها دو سال بعد، ۱۸۷۶، پدرش را هم بر اثر <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%B4%DB%8C%D8%AA" title="برونشیت">برونشیت</a> از دست داد. </p><p>پس‌از آن، پدربزرگ‌ش، جان راسل، نخستین ارل راسل، او و برادرش فرانک (که هفت سال از او بزرگتر بود) را سرپرستی می‌کرد. راسل، او را پیرمردی مهربان و ویلچرنشین یاد می‌کند. ۱۸۷۸، پدربزرگش درگذشت و برتراند و فرانک تا نوجوانی به سرپرستی بیوه جان راسل، پرورش یافتند. </p><p>او در زندگی‌نامهٔ خود گفته‌است که در نوجوانی، عمدهٔ علایق او، <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="ریاضیات">ریاضیات</a> و <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="فلسفه دین">فلسفه دین</a> بود و تنها چیزی که از خودکشی او بر اثر رنج از دست دادن عزیزان در خردسالی جلو می‌گرفت، شوق فراگیری هر چه بیشتر ریاضیات بود.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="راسل_جوان،_ورود_به_دانشگاه_و_اخراج_از_آن"><span id=".D8.B1.D8.A7.D8.B3.D9.84_.D8.AC.D9.88.D8.A7.D9.86.D8.8C_.D9.88.D8.B1.D9.88.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.AF.D8.A7.D9.86.D8.B4.DA.AF.D8.A7.D9.87_.D9.88_.D8.A7.D8.AE.D8.B1.D8.A7.D8.AC_.D8.A7.D8.B2_.D8.A2.D9.86"></span>راسل جوان، ورود به دانشگاه و اخراج از آن</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: راسل جوان، ورود به دانشگاه و اخراج از آن"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در آغاز جوانی، به مطالعه آثاری از <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%B4_%D8%B4%D9%84%DB%8C" title="پرسی بیش شلی">پرسی بیش شلی</a> روی آورد، که مسیر زندگی او را تغییر داد.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> سپس به <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%AC_%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%AA%DB%8C_(%DA%A9%D9%85%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AC)" class="mw-redirect" title="کالج ترینیتی (کمبریج)">کالج ترینیتی</a> در <a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AC" title="کمبریج">کمبریج</a> وارد شد و در ریاضیات و <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فلسفه">فلسفه</a> تحصیل کرد. ۱۹۰۱، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3%D9%90_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" class="mw-redirect" title="پارادوکسِ راسل">پارادوکسِ راسل</a> را کشف کرد و هفت سال بعد، عضو <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="انجمن سلطنتی">انجمن سلطنتی علوم بریتانیا</a> شد. هنگام جنگ جهانی اول، به‌دنبال مبارزات ضد جنگ از دانشگاه اخراج، و زندانی شد. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="زندگی_شخصی"><span id=".D8.B2.D9.86.D8.AF.DA.AF.DB.8C_.D8.B4.D8.AE.D8.B5.DB.8C"></span>زندگی شخصی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: زندگی شخصی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>راسل چهار بار ازدواج کرد.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-britannica.com_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-britannica.com-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> نخست، ۱۸۹۴، با آلیس پیرسال اسمیت ازدواج کرد، اما، ۱۹۲۱، از آلیس طلاق گرفت و با <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="دورا راسل">دورا راسل</a> (بلک) ازدواج کرد و دو فرزند آوردند. ۱۴ سال بعد و پس‌از اینکه دورا از یک فعال سیاسی چپ‌گرای آمریکایی به نام گریفین بری باردار شد،<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از دورا هم جدا شد و تا پایان عمر با هم دشمن بودند. این دشمنی، زمانی شدید شد که دورا برای فرزندی که از گریفین بری باردار شده‌بود، شناس‌نامه‌ای با نام خانوادگی راسل گرفت.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> راسل یک سال پس‌از طلاق از دورا، با پاتریشا (پیتر) هلن اسپنس ازدواج کرد. از او هم بنابر دلایلی جدا شد و با ادیث فینچ ازدواج کرد که تا پایان عمر با او سپرد.<sup id="cite_ref-britannica.com_18-1" class="reference"><a href="#cite_note-britannica.com-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> فرزندش، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="جان راسل">جان</a>، پس از جدایی از همسرش دچار جنون شد.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در کتاب <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="فیلسوفان بدکردار">فیلسوفان بدکردار</a> آمده که اعتقادی مبهم دربارهٔ ارتباط راسل با عروس‌ش و آگاه‌شدن جان از آن، در دست است، اما منتقدان این نظر می‌گویند این جنون در خانوادهٔ راسل ارثی بود.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="مرگ"><span id=".D9.85.D8.B1.DA.AF"></span>مرگ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: مرگ"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Ettelaat13481114.pdf&page=3" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Ettelaat13481114.pdf/page3-220px-Ettelaat13481114.pdf.jpg" decoding="async" width="220" height="315" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Ettelaat13481114.pdf/page3-330px-Ettelaat13481114.pdf.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Ettelaat13481114.pdf/page3-440px-Ettelaat13481114.pdf.jpg 2x" data-file-width="6725" data-file-height="9479" /></a><figcaption>خبرِ مرگِ راسل در روزنامهٔ <i><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_(%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87)" title="اطلاعات (روزنامه)">اطلاعات</a></i>ِ ۱۴ بهمنِ ۱۳۴۸</figcaption></figure> <p>راسل، دوم فوریه ۱۹۷۰، بر اثر <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D9%81%D9%84%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B2%D8%A7" title="آنفلوانزا">آنفلوانزا</a> در <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D9%86%D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="پنریندیدرایث (صفحه وجود ندارد)">پنریندیدرایث</a> در <a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%B2" title="ولز">ولز</a> درگذشت. بنا به وصیتش، جسدش را سوزاندند و خاکسترش را روی کوه‌های ولز ریختند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="دیدگاه‌ها_و_تأثیرات"><span id=".D8.AF.DB.8C.D8.AF.DA.AF.D8.A7.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7_.D9.88_.D8.AA.D8.A3.D8.AB.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D8.AA"></span>دیدگاه‌ها و تأثیرات</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: دیدگاه‌ها و تأثیرات"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="فعالیت‌های_ضد_جنگ"><span id=".D9.81.D8.B9.D8.A7.D9.84.DB.8C.D8.AA.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.B6.D8.AF_.D8.AC.D9.86.DA.AF"></span>فعالیت‌های ضد جنگ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: فعالیت‌های ضد جنگ"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>راسل، <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84_%D8%B6%D8%AF_%D8%AC%D9%86%DA%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="فعال ضد جنگ (صفحه وجود ندارد)">فعال ضد جنگ</a> بود<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-autogenerated1_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated1-26"><span class="cite-bracket">[</span>۲۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و به‌دنبال آن، هنگام <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="جنگ جهانی اول">جنگ جهانی اول</a> از دانشگاه اخراج و پنج ماه زندانی شد. از کارهای صلح‌طلبانه راسل می‌توان به راه‌انداختن پویش (کمپین) ضد <a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%81_%D9%87%DB%8C%D8%AA%D9%84%D8%B1" title="آدولف هیتلر">آدولف هیتلر</a>، انتقاد از <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D8%AF" title="استبداد">استبداد</a> و خفقان در <a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="شوروی">شوروی</a>، اعتراض به واردشدن <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="ایالات متحده">ایالات متحده</a> به <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%85" title="جنگ ویتنام">جنگ ویتنام</a> و تأسیس انستیتوی دفاع از صلح در ۱۹۶۳ اشاره کرد.<sup id="cite_ref-autogenerated1_26-1" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated1-26"><span class="cite-bracket">[</span>۲۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Bertrand_Russell,_by_J._F._Horrabin.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Bertrand_Russell%2C_by_J._F._Horrabin.jpg/213px-Bertrand_Russell%2C_by_J._F._Horrabin.jpg" decoding="async" width="213" height="218" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Bertrand_Russell%2C_by_J._F._Horrabin.jpg/319px-Bertrand_Russell%2C_by_J._F._Horrabin.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Bertrand_Russell%2C_by_J._F._Horrabin.jpg/426px-Bertrand_Russell%2C_by_J._F._Horrabin.jpg 2x" data-file-width="2412" data-file-height="2469" /></a><figcaption>کارتون برتراند راسل اثر <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C_%D8%A7%D9%81_%D9%87%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="جی اف هورابین">جی اف هورابین</a></figcaption></figure> <p>او، سپتامبر ۱۹۶۱، در ۸۹ سالگی به‌دنبال شرکت در تظاهرات ضد فعالیت‌های هسته‌ای در لندن، هفت روز به‌اتهام «نقض صلح» در زندان بریکستون زندانی شد. قاضی برای‌این‌که از زندانی‌شدن او جلو گیرد، از او خواست به «رفتار خوب» متعهد شود، که او پاسخ داد «نه! متعهد نمی‌شوم.»<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>۲۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="فعالیت‌های_ادبی"><span id=".D9.81.D8.B9.D8.A7.D9.84.DB.8C.D8.AA.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.A7.D8.AF.D8.A8.DB.8C"></span>فعالیت‌های ادبی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: فعالیت‌های ادبی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>راسل با نگاشتن آثاری شاخص در دفاع از <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="انسان گرایی">انسان‌گرایی</a> و <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="آزادی بیان">آزادی بیان</a>، در سال ۱۹۵۰، برندهٔ جایزه <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84_%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="جایزه نوبل ادبیات">نوبل ادبیات</a> شد.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ریاضیات"><span id=".D8.B1.DB.8C.D8.A7.D8.B6.DB.8C.D8.A7.D8.AA"></span>ریاضیات</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: ریاضیات"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>راسل، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3%D9%90_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" class="mw-redirect" title="پارادوکسِ راسل">پارادوکسِ راسل</a> را در ریاضیات پیش نهاد که به گسترش <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%D9%94_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="نظریهٔ مجموعه‌ها">نظریهٔ مجموعه‌ها</a> انجامید. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="فلسفه،_منطق_و_نظرات_دینی_و_اجتماعی"><span id=".D9.81.D9.84.D8.B3.D9.81.D9.87.D8.8C_.D9.85.D9.86.D8.B7.D9.82_.D9.88_.D9.86.D8.B8.D8.B1.D8.A7.D8.AA_.D8.AF.DB.8C.D9.86.DB.8C_.D9.88_.D8.A7.D8.AC.D8.AA.D9.85.D8.A7.D8.B9.DB.8C"></span>فلسفه، منطق و نظرات دینی و اجتماعی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=edit&section=10" title="ویرایش بخش: فلسفه، منطق و نظرات دینی و اجتماعی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%DA%A9%D9%87%D9%88%D9%84%D8%AA.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/1/1f/%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%DA%A9%D9%87%D9%88%D9%84%D8%AA.jpg/150px-%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%DA%A9%D9%87%D9%88%D9%84%D8%AA.jpg" decoding="async" width="150" height="226" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/1/1f/%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%DA%A9%D9%87%D9%88%D9%84%D8%AA.jpg/225px-%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%DA%A9%D9%87%D9%88%D9%84%D8%AA.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/1/1f/%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%DA%A9%D9%87%D9%88%D9%84%D8%AA.jpg 2x" data-file-width="257" data-file-height="388" /></a><figcaption>راسل در کهولت</figcaption></figure> <p>افزون‌بر ریاضیات، بخشی بزرگ از شهرت راسل به‌سبب نظرات‌ش در <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فلسفه تحلیلی">فلسفه تحلیلی</a> است.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>۳۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> راسل از پایه‌گذاران منطق نوین<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>۳۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و بنیان‌گذاران اصلی فلسفه تحلیلی به‌شمار می‌رود.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>۳۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>راسل یکی از مشهورترین فیلسوفان <a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="خداناباور">خداناباور</a> قرن بیستم و از منتقدان برجسته باور و کردار مسیحی بوده‌است. پاره‌ای از نوشته‌هایش در این زمینه، در کتاب <a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%D8%A7_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85" title="چرا مسیحی نیستم">چرا مسیحی نیستم؟</a> جمع‌آوری شده‌اند. </p><p>البته او همان‌گونه که در مناظره با <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D8%A7%D9%BE%D9%84%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86" title="فردریک کاپلستون">فردریک کاپلستون</a> می‌گوید، مدعی توانایی در اثبات بی‌خدایی نیست، اما چند سال بعد با به‌کارگیری تمثیل <a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="قوری سماوی">قوری سماوی</a>، بر دیدگاه بی‌خدایانه (به‌جای ندانم‌گرایی) تأکید کرد. </p><p>راسل، ۱۹۴۷، در <i>من یک خداناباورم یا یک ندانم گرا؟</i> می‌گوید: </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39401425">.mw-parser-output .templatequote{overflow:hidden;margin:1em 0;padding:0 32px}.mw-parser-output .templatequote .templatequotecite{line-height:1.5em;text-align:right;padding-right:1.6em;margin-top:0}</style><blockquote class="templatequote"><p>به عنوان یک فیلسوف، اگر بخواهم برای شنونده‌های فلسفی محض سخن بگویم باید بگویم که خود را یک ندانم‌گرا می‌دانم، چراکه فکر نمی‌کنم برهانی قاطع باشد که کسی بتواند ثابت کند که خدایی نیست. از سوی دیگر اگر بخواهم آن را صاف‌وساده به یک عامی بگویم، فکر می‌کنم که باید بگویم من یک خداناباور هستم، چراکه وقتی می‌گویم نمی‌توانم اثبات کنم که خدایی نیست، مجبورم که هم‌چنین و همان‌سان بگویم که نمی‌توانم اثبات کنم که خدایان هومری نبوده‌اند.</p></blockquote> <p>به تصریح او، پرسش اساسی <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87%D9%94_%D8%AF%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="فلسفهٔ دین">فلسفهٔ دین</a> این نیست که آیا <a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF" class="mw-redirect" title="خداوند">خدایی</a> هست یا نه، بلکه این است که آیا تعریف خداوند مصداق و نمونه‌ای دارد یا نه. این تحلیل مشهور راسل از «هست»، عبارت «خداوند هست» را بی‌معنا و در زمره غلط‌های گفتاری مصطلح برمی‌شمرد. </p><p> وی <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="دین">دین</a> را برآمده از ترس می‌داند، طوری‌که در کتاب «اجتماع انسانی» می‌گوید:<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39401425"></p><blockquote class="templatequote"><p>انسان پدیده‌هایی را می‌دیده‌است که باعث ترس و اضطرابش می‌شده و برای اینکه این ترس و اضطراب را آرام کند، نمی‌توانسته از علم و شناخت واقعی پدیده‌ها که بعد منجر به پیدا کردن راه حلی مناسب و منطقی می‌شده استفاده کند در نتیجه به جای علاج واقعه یک مسکن برای خود پیدا می‌کرده و به تعبیری دل خود را خوش می‌کرده‌است؛ مثلاً با اعتقاد به قضا و قدر ناملایمات زندگی را برای خود تعریف می‌کرده یا با اعتقاد به <a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%B4%D8%AA" title="بهشت">بهشت</a> و اینکه اگر ما اینجا سختی می‌کشیم در عوض بهشتی وجود دارد که در آنجا راحتیم ناملایمات زندگی را برای خود تحمل پذیر و توجیه می‌کرده‌است.</p></blockquote> <p>در کتاب <a href="/wiki/%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8)" title="قدرت (کتاب)">قدرت</a> دربارهٔ سیاستمداران می‌گوید: </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39401425"><blockquote class="templatequote"><p>کسب قدرت هرچه بیشتر، هدف حاکمان سیاسی بشری است همچنان که قانون جاذبه، در اجسام، حاکم است… فقط با کشف این رمز که قدرت طلبی، عامل تعیین‌کننده فعالیت‌های مهم سیاسی است می‌توان طومار تاریخ تحولات سیاسی بشری از باستان تا معاصر را توجیه و تفسیر نمود… به همان ترتیبی که در علم فیزیک، «انرژی» عامل اساسی پدیده‌ها است «قدرت طلبی» مانند انرژی، دارای صورت‌های گوناگون است، تموّل، ارتش، مهمات جنگی.</p></blockquote> <p>کتاب «<a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86" title="عرفان">عرفان</a> و منطق»<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>۳۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>مهم‌ترین مقالهٔ این کتاب، «عرفان و منطق» است که راسل در آن به تبیین دو گرایش فکری بنیادی بشر پرداخته‌است. او در این مقاله، با طرح چهار مسئله مسلک عرفا را نقد و بررسی می‌کند؛ اذعان به دو تمایل متفاوت عرفان و علم در انسان برای شناختن عالَم؛ تلاش بزرگان فلسفه برای هماهنگ‌کردن این دو نیاز؛ ارائهٔ مشخصه‌های چهارگانهٔ فلسفهٔ عرفانی، یعنی اعتقاد به بینش در برابر دانش استدلالی، اعتقاد به وحدت و انکار تکثر و تضاد، انکار واقعیت‌داری زمان و توهمی دانستن بدی؛ و اشتباه عرفان در هریک از این چهار جنبه. راسل می‌گوید که اطلاعاتی دربارهٔ راست و دروغ عالَم اهل عرفان ندارد و قصد انکار آن را هم ندارد، بلکه قصد دارد بیان کند که بینش نسنجیده و نیازموده برای احراز حقیقت کافی نیست. راسل در انطباق با طرفداریِ <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B3%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="برگسون">برگسون</a> از «<a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%AF" title="شهود">شهود</a>» در مقابل «عقل» می‌گوید که «برای شناسایی هر چیزی دو راه کاملاً جدا وجود دارد: اولی گرد آن چیز بگردیم و دومی داخل آن چیز بشویم.». وی دانشِ نوع دوم که شهود است را آن نوع همدلی عقلانی می‌داند که از طریق آن انسان خود را در درون چیزی جای می‌دهد تا با آنچه در آن چیز منحصربه‌فرد و لذا غیرقابل‌تبیین است همراه شود. یکی از نظریات عمدهٔ مابعدالطبیعی، غیرواقعی بودن <a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="زمان">زمان</a> است. راسل می‌گوید براهین این دعوی را که زمان واقعیت ندارد و جهان محسوسات موهوم است باید غلط انگاشت.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>۳۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Bust_Of_Bertrand_Russell-Red_Lion_Square-London.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Bust_Of_Bertrand_Russell-Red_Lion_Square-London.jpg/200px-Bust_Of_Bertrand_Russell-Red_Lion_Square-London.jpg" decoding="async" width="200" height="194" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Bust_Of_Bertrand_Russell-Red_Lion_Square-London.jpg/300px-Bust_Of_Bertrand_Russell-Red_Lion_Square-London.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Bust_Of_Bertrand_Russell-Red_Lion_Square-London.jpg/400px-Bust_Of_Bertrand_Russell-Red_Lion_Square-London.jpg 2x" data-file-width="825" data-file-height="800" /></a><figcaption>مجسمهٔ راسل در میدان رد لاین (Red Lion) لندن</figcaption></figure> <p>راسل در کتاب <i>اخلاق و سیاست در جامعه</i> می‌نویسد: </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39401425"><blockquote class="templatequote"><p>اگر انسان را معجونی از فرشته و حیوان بدانیم حقّاً دربارهٔ حیوان بی‌انصافی کرده‌ایم پس چه بهتر است که او را - ترکیبی از فرشته و شیطان بدانیم.</p></blockquote> <p>راسل در فصل آخر کتاب «آیا بشر آینده‌ای هم دارد؟»، یادآور می‌شود که پیشرفت علم با وجود این رهبران خودخواه، تا چه حد به مصائب بشر افزوده به نظر او نزاع سال ۱۹۶۱ <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%81._%DA%A9%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="جان اف. کندی">کندی</a> و <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D8%AA%D8%A7_%D8%AE%D8%B1%D9%88%D8%B4%DA%86%D9%81" title="نیکیتا خروشچف">خروشچف</a> تا نابود کردن همه ابناء بشر فاصله‌ای نداشته‌است. </p><p>او می‌نویسد: </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39401425"><blockquote class="templatequote"><p>اینک (ژوئیه ۱۹۶۱) مهم‌ترین مسئله‌ای که در برابر جهان قرار دارد بدین قرار است: </p><p>آیا از راه جنگ می‌توان چیزی به‌دست‌آورد که کسی بپسندد؟ </p><p> کندی و خروشچف می‌گویند آری. مردانی که از سلامت عقل، برخوردارند می‌گویند نه. اگر این دو را قادر به تخمین احتمالات عقلانی بدانیم، ناگزیر به این نتیجه می‌رسیم که هر دو نفر بر این امر که وقت خاتمه دادن به وجود بشر رسیده‌است اتفاق نظر دارند.</p></blockquote> <p>خلاصه‌ای از سیر تحولات فلسفی راسل، در کتابِ <i><a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%D9%90_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C%D9%90_%D9%85%D9%86" class="mw-redirect" title="تکاملِ فلسفیِ من">تکاملِ فلسفیِ من</a></i> به قلم خود او به تحریر درآمده‌است. </p><p>برتراند راسل در کتابِ <i>نبردِ دین با علم</i><sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>۳۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> به بررسی برخی از تناقضات بین دین و یافته‌های علمی پرداخته‌است.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>۳۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>از نظر او نخستین نبرد پرطنین بین علم و الهیون، برخورد نظریه‌های مربوط به ستاره‌شناسی بود. نظریه رایج آن زمان زمین را ساکن و مرکز عالم هستی می‌دانست. اما طبق نظریه <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%BE%D8%B1%D9%86%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="کوپرنیک">کوپرنیک</a>، ستاره‌شناس لهستانی، زمین نه تنها ساکن نیست بلکه دو نوع حرکت، به دور خودش و به دور خورشید، دارد. بعد از مطرح شدن نظریهٔ کوپرنیک، الهیونی چون <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AA%D8%B1" class="mw-redirect" title="لوتر">لوتر</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="کالون">کالون</a> و حتی وسلی در قرن هجدهم مخالفت خود را اعلام کرده و به نفی آن پرداختند. به زیر کشیدن زمین از مرکزیت جهان، موجب شکل‌گیری این ایده می‌شد که شاید ساکنان آن هم از مرکزیت عالم هستی خارج و دلیل آفرینش کل هستی نباشند. <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D8%A6%D9%88_%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D9%87" title="گالیلئو گالیله">گالیلئو گالیله</a> در کتابی با عنوان <i><a href="/wiki/%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%A8_%D8%AF%D9%88_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%B9%D9%85%D8%AF%D9%87_%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85" title="گفتگو در باب دو نظام عمده عالم">گفتگو در باب دو نظام عمده عالم</a></i>، استدلال‌هایی نیرومند به نفع کوپرنیک ارائه کرد. اما در همان حالی که جهان علم سرشار از ستایش بود دنیای روحانیت آکنده از خشم و غضب بود.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>۳۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>مسیحان معتقدند بعد از سرپیچی آدم (با خوردن میوه ممنوعه) همه مصیبت‌های وحشتناک ظاهر شد. این عقاید با نظریهٔ <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="داروین">داروین</a>، <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA" title="فرگشت">فرگشت</a>، که طی آن تحول و دگرگونی تدریجی را مطرح می‌کند فاصله بسیاری دارد. الهیون نه تنها باید موضوع خلقت جداگانه موجودات و لطف پروردگار در جهت سازش‌پذیری جانوران با محیطشان را کنار می‌گذاشتند، از همه بدتر باید می‌پذیرفتند انسان از تکامل جانوران پست‌تر به وجود آمده‌است. دانشمندان در بررسی ساختمان بدن و بیماری‌های مربوط به آن با <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%87" class="mw-redirect" title="خرافه">خرافات</a> زیادی مواجه بودند که مورد حمایت روحانیان بود. مردم اغلب بیماری‌ها را بلای آسمانی و گاهی ریشه بیماری را جن می‌دانستند. پشتوانه درمان چنین بیماری‌هایی، کتاب مقدس بود. به پزشکان یهودی نسبت جادوگری می‌دادند. علم تشریح و کالبد شکافی را هم گناه‌آلود دانسته می‌شد. در این میان، <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="بیماری روانی">بیماری روانی</a> با خرافات بیشتری همراه بود.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>۳۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>با پیشرفت علم و زیاد شدن آگاهی و معرفت، تاریخ مقدسی که در انجیل آمده و الهیات متعلق به دوران کهن، حتی از دیدگاه انسانهای معتقد به مذهب هم دیگر چندان اهمیت ندارد. سه مقوله خدا، جاودانگی و آزادی تا جایی که به وقایع تاریخی ربطی پیدا نکند از مهم‌ترین مقوله‌های <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA" title="مسیحیت">مسیحیت</a> به‌شمار می‌رود. بررسی این سه مقوله در علم نیز حائز اهمیت است. خود راسل بر این باور است که علم در حال حاضر نه می‌تواند آنها را رد کند و نه توانایی اثباتشان را دارد و هیچ روش دیگری هم بیرون از علم برای ردّ یا اثبات هیچ چیزی وجود ندارد.<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>۳۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="نوشته‌ها"><span id=".D9.86.D9.88.D8.B4.D8.AA.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>نوشته‌ها</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=edit&section=11" title="ویرایش بخش: نوشته‌ها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%90_%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" class="mw-redirect" title="کتاب‌شناسیِ برتراند راسل">کتاب‌شناسیِ برتراند راسل</a></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=edit&section=12" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2 mw-content-ltr" dir="ltr"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Sidney Hook, "Lord Russell and the War Crimes Trial", Bertrand Russell: critical assessments, Volume 1, edited by A. D. Irvine, (New York 1999) page 178</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Stanford Encyclopedia of Philosophy, "Bertrand Russell", 1 May 2003</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFBertrand_Russell1998" class="citation book cs1">Bertrand Russell (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=SlMrmmrNuEoC&pg=PA260"><i>Autobiography</i></a>. p. 260. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-415-18985-9" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-415-18985-9"><bdi>978-0-415-18985-9</bdi></a>. <q>I have imagined myself in turn a Liberal, a Socialist, or a Pacifist, but I have never been any of these things, in any profound sense.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Autobiography&rft.pages=260&rft.date=1998&rft.isbn=978-0-415-18985-9&rft.au=Bertrand+Russell&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DSlMrmmrNuEoC%26pg%3DPA260&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF+%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-stanford-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-stanford_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Stanford Encyclopedia of Philosophy, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://plato.stanford.edu/entries/russell/">"Bertrand Russell"</a>, 1 May 2003</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://plato.stanford.edu/entries/russell/">Bertrand Russell (Stanford Encyclopedia of Philosophy)</a></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLudlow" class="citation web cs1">Ludlow, Peter. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://plato.stanford.edu/archives/fall2008/entries/descriptions/">"Descriptions, The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2008 Edition), Edward N. Zalta (ed.)"</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Descriptions%2C+The+Stanford+Encyclopedia+of+Philosophy+%28Fall+2008+Edition%29%2C+Edward+N.+Zalta+%28ed.%29&rft.aulast=Ludlow&rft.aufirst=Peter&rft_id=http%3A%2F%2Fplato.stanford.edu%2Farchives%2Ffall2008%2Fentries%2Fdescriptions%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF+%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRichard_Rempel1979" class="citation journal cs1">Richard Rempel (1979). "From Imperialism to Free Trade: Couturat, Halevy and Russell's First Crusade". <i>Journal of the History of Ideas</i>. University of Pennsylvania Press. <b>۴۰</b> (۳): ۴۲۳–۴۴۳. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F2709246">10.2307/2709246</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0022-5037">0022-5037</a>. <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="جی‌استور">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/2709246">2709246</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+History+of+Ideas&rft.atitle=From+Imperialism+to+Free+Trade%3A+Couturat%2C+Halevy+and+Russell%27s+First+Crusade&rft.volume=%DB%B4%DB%B0&rft.issue=%DB%B3&rft.pages=%DB%B4%DB%B2%DB%B3-%DB%B4%DB%B4%DB%B3&rft.date=1979&rft.issn=0022-5037&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F2709246%23id-name%3DJSTOR&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F2709246&rft.au=Richard+Rempel&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF+%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBertrand_Russell1988" class="citation book cs1">Bertrand Russell (1988) [۱۹۱۷]. <i>Political Ideals</i>. Routledge. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-415-10907-8" title="ویژه:منابع کتاب/0-415-10907-8"><bdi>0-415-10907-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Political+Ideals&rft.pub=Routledge&rft.date=1988&rft.isbn=---&rft.au=Bertrand+Russell&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF+%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Samoiloff, Louise Cripps. <i>C.L.R. James: Memories and Commentaries</i>, p. 19. Associated University Presses, 1997. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-8453-4865-5" title="ویژه:منابع کتاب/0-8453-4865-5">0-8453-4865-5</a></span> </li> <li id="cite_note-Gallery-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Gallery_10-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110928232717/http://russell.mcmaster.ca/~bertrand/">"The Bertrand Russell Gallery"</a>. Russell.mcmaster.ca. 6 June 2011. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://russell.mcmaster.ca/~bertrand/">the original</a> on 28 September 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">1 October</span> 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Bertrand+Russell+Gallery&rft.pub=Russell.mcmaster.ca&rft.date=2011-06-06&rft_id=http%3A%2F%2Frussell.mcmaster.ca%2F~bertrand%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF+%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1950/">The Nobel Prize in Literature 1950</a></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">Hestler, Anna (2001). Wales. Marshall Cavendish. p. 53. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-7614-1195-X" title="ویژه:منابع کتاب/0-7614-1195-X">0-7614-1195-X</a>.</span> </li> <li id="cite_note-j-13"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-j_13-0">۱۳٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-j_13-1">۱۳٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFبرتراند_راسل1345" class="citation">برتراند راسل (<bdi>۱۳۴۵</bdi>)، <i>جهانی که من می‌شناسم</i>، انتشارات امیرکبیر، ص. <bdi>۳</bdi></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C+%DA%A9%D9%87+%D9%85%D9%86+%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%85&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B3%3C%2Fbdi%3E&rft.pub=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA+%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%B1&rft.date=1345&rft.au=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF+%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF+%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-John_R-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-John_R_14-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBloy" class="citation web cs1">Bloy, Marjie, <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C" title="پی‌اچ‌دی">Doctor of Philosophy</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.victorianweb.org/history/pms/russell.html">"Lord John Russell (1792-1878)"</a><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 October</span> 2007</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Lord+John+Russell+%281792-1878%29&rft.aulast=Bloy&rft.aufirst=Marjie%2C+Doctor+of+Philosophy&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.victorianweb.org%2Fhistory%2Fpms%2Frussell.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF+%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>The Autobiography of Bertrand Russell</i>, p.38</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>The Autobiography of Bertrand Russell</i>, p.35</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">Young, D. (2016). Distraction. Place of publication not identified: Routledge. page 21</span> </li> <li id="cite_note-britannica.com-18"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-britannica.com_18-0">۱۸٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-britannica.com_18-1">۱۸٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.britannica.com/biography/Bertrand-Russell">https://www.britannica.com/biography/Bertrand-Russell</a></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D9%84_%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%B2" title="نایجل راجرز">راجرز، ن</a>. ، تامپسون، م. (۱۳۹۳). <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="فیلسوفان بدکردار">فیلسوفان بدکردار</a>. احسان شاه قاسمی. تهران: <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%B1" class="mw-redirect" title="انتشارات امیرکبیر">انتشارات امیرکبیر</a></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">Ward, H. (2003). A man of small importance: My father Griffin Barry. Debenham: Dormouse Books.</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">Monk, R. (2016). Bertrand russell: The ghost of madness 1921-1970. Free Press.</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text">Liberty and love? Dora Black Russell and marriage.. (n.d.)>The Free Library. (2014). Retrieved Nov 17 2017 from <a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.thefreelibrary.com/Liberty+and+love?+Dora+Black+Russell+and+marriage.-a0274585417">https://www.thefreelibrary.com/Liberty+and+love?+Dora+Black+Russell+and+marriage.-a0274585417</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180305142747/https://www.thefreelibrary.com/Liberty+and+love?+Dora+Black+Russell+and+marriage.-a0274585417">بایگانی‌شده</a> در ۵ مارس ۲۰۱۸ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text">راجرز، ن. تامپسون، م. (1393). <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="فیلسوفان بدکردار">فیلسوفان بدکردار</a>. <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="احسان شاه‌قاسمی (صفحه وجود ندارد)">احسان شاه قاسمی</a>. تهران: <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%B1" class="mw-redirect" title="انتشارات امیرکبیر">انتشارات امیرکبیر</a></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text">کتاب: <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="فیلسوفان بدکردار">فیلسوفان بدکردار</a>، نوشته: Rodgers and Thompson, صفحه 119, متن اصلی: − According to Susan, who hero-worshipped ‘Diddy’ as she called Russell, yet who in some ways understood him oddly well, the octogenarian philosopher now seduced his daughter-in-law. Evidence for this is ambiguous, but their closeness cannot have helped John, whom Susan anyway abandoned for the writer Christopher Wordsworth</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text">Richard Rempel (1979). "From Imperialism to Free Trade: Couturat, Halevy and Russell's First Crusade". Journal of the History of Ideas 40 (3): 423–443. doi:10.2307/2709246.</span> </li> <li id="cite_note-autogenerated1-26"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-autogenerated1_26-0">۲۶٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-autogenerated1_26-1">۲۶٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text">Bertrand Russell (1988) [1917]. Political Ideals. Routledge. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-415-10907-8" title="ویژه:منابع کتاب/0-415-10907-8">0-415-10907-8</a>.</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text">Bertrand Russell Peace Foundation, <i>Bertrand Russell, 1872–1970</i> [1970], p.  12</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRussell,_Bertrand1967" class="citation book cs1">Russell, Bertrand (1967). <i>The Autobiography of Bertrand Russell, Vol. 3</i>. Little, Brown. p. 157.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Autobiography+of+Bertrand+Russell%2C+Vol.+3&rft.pages=157&rft.pub=Little%2C+Brown&rft.date=1967&rft.au=Russell%2C+Bertrand&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF+%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text">The Nobel Foundation (1950). Bertrand Russell: The Nobel Prize in Literature 1950. Retrieved on 11 June 2007.</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://plato.stanford.edu/entries/russell/">دائرةالمعارف فلاسفه استانفورد</a></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFگراهام_پریست1387" class="citation">گراهام پریست (<bdi>۱۳۸۷</bdi>)، «وصف‌ها و وجود: آیا یونانیان زئوس را می‌پرستیدند؟»، <i>منطق</i>، ترجمهٔ بهرام اسدیان، تهران: نشر ماهی، ص. <bdi>صفحهٔ ۴۸</bdi></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D9%88%D8%B5%D9%81%E2%80%8C%D9%87%D8%A7+%D9%88+%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%3A+%D8%A2%DB%8C%D8%A7+%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86+%D8%B2%D8%A6%D9%88%D8%B3+%D8%B1%D8%A7+%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%9F&rft.btitle=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pages=%3Cbdi%3E%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94+%DB%B4%DB%B8%3C%2Fbdi%3E&rft.pub=%D9%86%D8%B4%D8%B1+%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C&rft.date=1387&rft.au=%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%85+%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF+%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text">Ludlow, Peter, "Descriptions", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2008 Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL = [۱].</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text">برتراند راسل، ترجمهٔ نجف دریابندری. انتشارات علمی و فرهنگی.</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text">نگاهی به مقالهٔ «عرفان و منطق»، برتراند راسل. ترجمهٔ الهام سیدعلی. مجلهٔ فلسفی ۴۲. شماره ۱۱. مهر ۱۳۹۸.</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text">راسل، برتراند (1993) نبرد دین با علم. برگردان علی اصغر مهاجر و احمد ایرانی.</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text">گزارشی از کتاب «نبرد دین با علم نوشته برتراند راسل»، شهناز طریقتی. مجلهٔ فلسفی ۴۲، شماره ۹، فروردین ۱۳۹۸.</span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text">همان</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text">همان</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text">همان</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>پیوند به بیرون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=edit&section=13" title="ویرایش بخش: پیوند به بیرون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/34px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="34" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/51px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/68px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به <i><b><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" class="extiw" title="q:برتراند راسل">برتراند راسل</a></b></i> در ویکی‌گفتاورد موجود است.</div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39940593"><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">در <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="ویکی‌انبار">ویکی‌انبار</a> پرونده‌هایی دربارهٔ <span style="font-weight: bold; font-style: italic;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Bertrand_Russell" class="extiw" title="commons:Category:Bertrand Russell">برتراند راسل</a></span> موجود است.</div></div> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://amazon.com/wd/e/B000AP6YJG">کتاب‌های برتراند راسل</a> در <a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%88%D9%86_(%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA)" title="آمازون (شرکت)">آمازون‌دات‌کام</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q33760#P4862" title="ویرایش در ویکی‌داده"><img alt="ویرایش در ویکی‌داده" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/channel/UCvxhuYm70T7Suvf-reizJGw">تمام ویدئوها و صوت‌های بازمانده از برتراند راسل (YouTube)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.aftab.ir/lifestyle/view.php?id=105530">درباره راسل</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ghandchi.com/447-RussellPluralism.htm">پلورالیسم و اتمیسم منطقی راسل</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gutenberg.org/author/Bertrand+Arthur+William+3rd+Earl+Russell">کارهای برتراند راسل</a> در <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%86%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="پروژه گوتنبرگ">پروژه گوتنبرگ</a></li></ul> <div dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <p><b>Writings available online</b> </p> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080914165036/http://www.solstice.us/russell/mysticism.html">"Mysticism"</a> (1961)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081006184733/http://www.positiveatheism.org/hist/russell1.htm">"A Free Man's Worship"</a> (1903)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070221010921/http://www.luminary.us/russell/atheist_agnostic.html">"Am I an Atheist or an Agnostic?"</a> (۱۹۴۷)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081013171622/http://www.solstice.us/russell/religionciv.html">"Has Religion Made Useful Contributions to Civilization?"</a> ۱۹۳۰</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081015044506/http://www.solstice.us/russell/ideas_harm.html">"Ideas that Have Harmed Mankind"</a> (1950)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zpub.com/notes/idle.html">"In Praise of Idleness"</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190822071656/http://www.zpub.com/notes/idle.html">بایگانی‌شده</a> در ۲۲ اوت ۲۰۱۹ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> (1932)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1950/russell-lecture.html">"What Desires Are Politically Important?"</a> (۱۹۵۰)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://onlinebooks.library.upenn.edu/webbin/gutbook/lookup?num=4776"><i>Political Ideals</i></a> (۱۹۱۷)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ditext.com/russell/russell.html"><i>The Problems of Philosophy</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zpub.com/notes/rfree10.html"><i>Proposed Roads to Freedom</i></a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070220124733/http://www.zpub.com/notes/rfree10.html">بایگانی‌شده</a> در ۲۰ فوریه ۲۰۰۷ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> (1918)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081026083031/http://karws.gso.uri.edu/JFK/the_critics/russell/Sixteen_questions_Russell.html">"16 Questions on the Assassination" (of President Kennedy)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://onlinebooks.library.upenn.edu/webbin/gutbook/lookup?num=2529"><i>The Analysis Of Mind</i></a></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRussell1953" class="citation web cs1">Russell, Bertrand (1953). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080203104023/http://www.control-z.com/pages/agnosticism.html">"What is an Agnostic?"</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.control-z.com/pages/agnosticism.html">the original</a> on 3 February 2008<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">19 May</span> 2010</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=What+is+an+Agnostic%3F&rft.date=1953&rft.aulast=Russell&rft.aufirst=Bertrand&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.control-z.com%2Fpages%2Fagnosticism.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF+%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" class="Z3988"></span></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061119081311/http://www.positiveatheism.org/hist/russell0.htm"><i>Why I am not a Christian</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://fair-use.org/international-journal-of-ethics/1915/10/the-war-and-non-resistance">The War and Non-Resistance—A Rejoinder to Professor Perry</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://fair-use.org/atlantic-monthly/1915/08/war-and-non-resistance">War and Non-Resistance</a> (1915)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://fair-use.org/international-journal-of-ethics/1915/01/the-ethics-of-war">The Ethics of War</a> (1915)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://quod.lib.umich.edu/cgi/t/text/text-idx?c=umhistmath;cc=umhistmath;view=toc;idno=AAT3201.0001.001"><i>Principia Mathematica</i></a> (1910)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://fair-use.org/bertrand-russell/the-elements-of-ethics">"The Elements of Ethics"</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070320025741/http://fair-use.org/bertrand-russell/the-elements-of-ethics">بایگانی‌شده</a> در ۲۰ مارس ۲۰۰۷ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> (1910)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://fair-use.org/bertrand-russell/the-principles-of-mathematics/"><i>The Principles of Mathematics</i></a> (1903)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archive.org/details/essayfoundations00russrich"><i>An essay on the foundations of geometry</i></a></li> <li>From: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archive.org/">www.archive.org</a> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archive.org/details/westernphilosoph035502mbp"><i>History of Western Philosophy</i></a> (1946)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archive.org/details/myphilosophicald001521mbp"><i>My Philosophical Development</i></a> (1959)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archive.org/details/portraitsfrommem013629mbp"><i>Portraits from Memory and Other Essays</i></a> (1956)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archive.org/details/unpopularessays027477mbp"><i>Unpopular Essays</i></a> (1950)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archive.org/details/introductiontoma00russuoft"><i>Introduction to Mathematical Philosophy</i></a> (1920)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archive.org/details/scientificoutloo030217mbp"><i>The Scientific Outlook</i></a> (1954)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archive.org/details/outlineofphiloso009050mbp"><i>An Outline of Philosophy</i></a> (1951)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archive.org/details/commonsenseandnu009377mbp"><i>Common Sense and Nuclear Warfare</i></a> (1959)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archive.org/details/ourknowledgeofth005200mbp"><i>Our Knowledge of the External World</i></a> (1914)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archive.org/details/LegitimacyVersusIndustrialism18141848"><i>Legitimacy Versus Industrialism 1814-1848</i></a> (1935)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archive.org/details/AuthorityAndTheIndividual"><i>Authority and the Individual</i></a> (1949)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archive.org/details/EducationAndTheSocialOrder"><i>Education and the Social Order</i></a> (1932)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archive.org/details/nightmaresofemin032011mbp"><i>Nightmares of Eminent Persons and Other Stories</i></a> (1954)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archive.org/details/whymenfightameth00russuoft"><i>Why Men Fight: A Method of Abolishing the International Duel</i></a> (1917)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archive.org/details/justiceinwartime00russuoft"><i>Justice in Wartime</i></a> (1917)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archive.org/details/mysticism00russuoft"><i>Mysticism and Logic and Other Essays</i></a> (1917)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archive.org/details/autobiographyofb017701mbp"><i>The Autobiography Of Bertrand Russell 1872-1914</i></a> (1951)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archive.org/details/autobiographyofb017701mbp"><i>The Autobiography Of Bertrand Russell 1914-1944</i></a> (1956)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cfpf.org.uk/articles/religion/br/br_god.html"><i>Is There a God?</i></a> (۱۹۵۲)</li></ul></li></ul> <p><b>Audio</b> </p> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://librivox.org/newcatalog/search.php?title=&author=bertrand+russell&status=all&action=Search">Works by Bertrand Russell in audio format</a> from <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%88%D8%A7%DA%A9%D8%B3" title="لیبری‌واکس">لیبری‌واکس</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081013080434/http://russell.sveinbjorn.org/">Bertrand Russell Audio Archive</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://audioanarchy.org/antiwork/04-In_Praise_Of_Idleness.mp3"><i>In Praise of Idleness</i></a> free <a href="/wiki/Mp3" class="mw-redirect" title="Mp3">mp3</a> recitation of Russell's essay of the same name, from the Audio Anarchy project</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://plato.stanford.edu/entries/russell/russell-soundclips.html">Sound clips of Bertrand Russell speaking</a></li></ul> <p><b>Other</b> </p> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pembroke-lodge.co.uk/">Pembroke Lodge — childhood home and museum</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://users.drew.edu/~jlenz/brs.html">The Bertrand Russell Society</a> — a member organisation of the <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7_%D9%88_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="اتحادیه جهانی انسان‌گرا و اخلاق‌گرا">اتحادیه جهانی انسان‌گرا و اخلاق‌گرا</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161027160442/http://www.lehman.edu/deanhum/philosophy/BRSQ/">The Bertrand Russell Society Quarterly</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.russfound.org/">The Bertrand Russell Peace Foundation</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www005.upp.so-net.ne.jp/russell/index-e.htm">Bertrand Russell in Japan</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070513141047/http://www005.upp.so-net.ne.jp/russell/index-e.htm">بایگانی‌شده</a> در ۱۳ مه ۲۰۰۷ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://atheisme.free.fr/Biographies/Russell_e.htm">Biography and quotes of Bertrand Russell</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110928232717/http://russell.mcmaster.ca/~bertrand/">Russell Photo Gallery</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.npg.org.uk/collections/search/person.php?search=ss&sText=bertrand+russell&LinkID=mp03901&role=sit&page=1">Photographs</a> at the <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.npg.org.uk/live/index.asp">National Portrait Gallery</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070524053204/http://www.npg.org.uk/live/index.asp">بایگانی‌شده</a> در ۲۴ مه ۲۰۰۷ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mcmaster.ca/russdocs/russell.htm">The Bertrand Russell Archives</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.synaptic.bc.ca/ejournal/russell.htm">Resource list</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/radio4/reith/historic_audio/ram/russell_1948.ram">The First Reith Lecture given by Russell</a> (Real Audio)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/nobel/micro/514_10.html">Encyclopaedia Britannica</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1950/russell-bio.html">Nobel Prize</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.humanities.mcmaster.ca/~bertrand/family.html">Russell immediate family</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081014050534/http://forum.wgbh.org/content/forum/3180-2005_10_12.mp3">Lecture about 1905, the philosophical landscale of Einstein in which Russell was central</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.100welshheroes.com/en/biography/bertrandrussell">Bertrand Russell at 100 Welsh Heroes</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://osulibrary.oregonstate.edu/specialcollections/coll/pauling/peace/people/russell.html">Key Participants: Bertrand Russell</a> - <i>Linus Pauling and the International Peace Movement: A Documentary History</i></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://pm100.mcmaster.ca/">PM@100: LOGIC FROM 1910 TO 1927</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150206125946/http://pm100.mcmaster.ca/">بایگانی‌شده</a> در ۶ فوریه ۲۰۱۵ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> Conference at the Bertrand Russell Research Centre (<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%85%DA%A9%E2%80%8C%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%B1" title="دانشگاه مک‌مستر">دانشگاه مک‌مستر</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88" title="انتاریو">انتاریو</a>), to be held on May 21-24, 2010, celebrating the 100th anniversary of the publication of <a href="/wiki/%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="مبادی ریاضیات">مبادی ریاضیات</a>.</li></ul> </div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="برتراند_راسل" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="الگو:برتراند راسل"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:برتراند راسل (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:برتراند راسل"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="برتراند_راسل" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink">برتراند راسل</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84_(%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1_%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C)" title="الگو:برتراند راسل (نوار کناری)">فهرست‌ها</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اندیشه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="Views_on_philosophy" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Bertrand_Russell%27s_philosophical_views&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bertrand Russell's philosophical views (صفحه وجود ندارد)">Views on philosophy</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D9%BE%D9%84%D8%B3%D8%AA%D9%86%E2%80%93%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="مناظره کاپلستن–راسل (صفحه وجود ندارد)">مناظره کاپلستن–راسل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Logical_atomism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Logical atomism (صفحه وجود ندارد)">Logical atomism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="قوری راسل">قوری راسل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%AA%D9%88%D8%B5%DB%8C%D9%81%D8%A7%D8%AA" title="نظریه توصیفات">نظریه توصیفات</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="نگرش_سیاسی" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%B4_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="نگرش سیاسی برتراند راسل (صفحه وجود ندارد)">نگرش سیاسی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%87_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84%E2%80%93%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="بیانیه راسل–اینشتین">بیانیه راسل–اینشتین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Russell_Tribunal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Russell Tribunal (صفحه وجود ندارد)">Russell Tribunal</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="Mathematics" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Mathematics</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Peano%E2%80%93Russell_notation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Peano–Russell notation (صفحه وجود ندارد)">Peano–Russell notation</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="پارادوکس راسل">پارادوکس راسل</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="رده:کتاب‌های برتراند راسل">کتاب‌ها</a> و <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="رده:جستارهای برتراند راسل">مقالات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=The_Principles_of_Mathematics&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Principles of Mathematics (صفحه وجود ندارد)">The Principles of Mathematics</a></i> (1903)</li> <li><i><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%A8_%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%AA" title="در باب دلالت">در باب دلالت</a></i> (1905)</li> <li><i><a href="/wiki/%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="مبادی ریاضیات">مبادی ریاضیات</a></i> (1910–1913)</li> <li><i><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%84_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="مسائل فلسفه">مسائل فلسفه</a></i> (1912)</li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Why_Men_Fight_(book)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Why Men Fight (book) (صفحه وجود ندارد)">Why Men Fight</a></i> (1916)</li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Introduction_to_Mathematical_Philosophy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Introduction to Mathematical Philosophy (صفحه وجود ندارد)">Introduction to Mathematical Philosophy</a></i> (1919)</li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Free_Thought_and_Official_Propaganda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Free Thought and Official Propaganda (صفحه وجود ندارد)">Free Thought and Official Propaganda</a></i> (1922)</li> <li><i><a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%D8%A7_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85" title="چرا مسیحی نیستم">چرا مسیحی نیستم</a></i> (1927)</li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Marriage_and_Morals&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marriage and Morals (صفحه وجود ندارد)">Marriage and Morals</a></i> (1929)</li> <li><i><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%A8%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%AA_%D9%88_%DA%86%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87_%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1" class="mw-redirect" title="در ستایش بطالت و چند مقاله دیگر">در ستایش بطالت و چند مقاله دیگر</a></i> (1935)</li> <li><i><a href="/wiki/%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8)" title="قدرت (کتاب)">قدرت (کتاب)</a></i> (1938)</li> <li><i><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="تاریخ فلسفه غرب">تاریخ فلسفه غرب</a></i> (1945)</li> <li><i><a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="تکامل فلسفی من">تکامل فلسفی من</a></i> (1959)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">خانواده</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Alys_Pearsall_Smith&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alys Pearsall Smith (صفحه وجود ندارد)">Alys Pearsall Smith</a> (wife, 1894–1921)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="دورا راسل">دورا راسل</a> (wife, 1921–35)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Patricia_Russell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Patricia Russell (صفحه وجود ندارد)">Patricia Russell</a> (wife, 1936–51)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Edith_Finch_Russell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Edith Finch Russell (صفحه وجود ندارد)">Edith Finch Russell</a> (wife, 1952–70)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="جان راسل">جان راسل</a> (son)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Conrad_Russell,_5th_Earl_Russell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conrad Russell, 5th Earl Russell (صفحه وجود ندارد)">Conrad Russell, 5th Earl Russell</a> (son)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Frank_Russell,_2nd_Earl_Russell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Frank Russell, 2nd Earl Russell (صفحه وجود ندارد)">Frank Russell, 2nd Earl Russell</a> (brother)</li> <li><a href="/w/index.php?title=John_Russell,_Viscount_Amberley&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Russell, Viscount Amberley (صفحه وجود ندارد)">John Russell, Viscount Amberley</a> (father)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Katharine_Russell,_Viscountess_Amberley&action=edit&redlink=1" class="new" title="Katharine Russell, Viscountess Amberley (صفحه وجود ندارد)">Katharine Russell, Viscountess Amberley</a> (mother)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%85%DB%8C%D9%84" title="جان استوارت میل">جان استوارت میل</a> (godfather)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84_(%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1)" title="جان راسل (نخست‌وزیر)">جان راسل (نخست‌وزیر)</a> (paternal grandfather)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Henrietta_Stanley,_Baroness_Stanley_of_Alderley&action=edit&redlink=1" class="new" title="Henrietta Stanley, Baroness Stanley of Alderley (صفحه وجود ندارد)">Henrietta Stanley, Baroness Stanley of Alderley</a> (maternal grandmother)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">دیگر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=The_Bertrand_Russell_Case&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Bertrand Russell Case (صفحه وجود ندارد)">Appointment court case</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Earl_Russell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Earl Russell (صفحه وجود ندارد)">Earl Russell</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bertrand_Russell_Peace_Foundation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bertrand Russell Peace Foundation (صفحه وجود ندارد)">Peace Foundation</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bertrand_Russell_Professorship_of_Philosophy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bertrand Russell Professorship of Philosophy (صفحه وجود ندارد)">Professorship of Philosophy</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><b><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="رده:برتراند راسل">رده: برتراند راسل</a></b></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="علم_منطق" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="الگو:منطق"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="بحث الگو:منطق"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:منطق"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="علم_منطق" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="منطق">علم منطق</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">تاریخ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخ منطق (صفحه وجود ندارد)">عمومی</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%AF%D8%B1_%DA%86%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="علم منطق در چین (صفحه وجود ندارد)">چینی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="علم منطق در یونان (صفحه وجود ندارد)">یونانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق هندی (صفحه وجود ندارد)">هندی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق در فلسفه اسلامی (صفحه وجود ندارد)">اسلامی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مقالات اصلی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF_(%D8%B9%D9%82%D9%84)" class="mw-redirect" title="خرد (عقل)">خرد</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="منطق فلسفی">منطق فلسفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="فلسفه منطق">فلسفه منطق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C" title="منطق ریاضی">منطق ریاضی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="فرامنطق">فرامنطق</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="زبرمنطق (صفحه وجود ندارد)">زبَر-منطق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%AF%D8%B1_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="منطق در علوم رایانه">منطق در علوم رایانه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مفاهیم منطق</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><ul><li class="mw-empty-elt"></li></ul></li></ul></div><table class="nowraplinks hlist navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:9em; line-height:1.6em;"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="استدلالی (صفحه وجود ندارد)">استدلالی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DB%8C" title="استدلال استنتاجی">قیاسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A1" class="mw-redirect" title="استقراء">استقرائی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84_%D9%85%D8%B9%DA%A9%D9%88%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="استدلال معکوس (صفحه وجود ندارد)">معکوس</a></li> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:9em; line-height:1.6em;"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق محتواگرا (صفحه وجود ندارد)">محتواگرا</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" title="گزاره (منطق)">گزاره</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84" title="استدلال">استنتاج</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" title="برهان (منطق)">برهان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اعتبارمندی (صفحه وجود ندارد)">اعتبارمندی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D9%82%D8%A7%D9%86%D8%B9%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اصل قانع‌کنندگی (صفحه وجود ندارد)">قانع‌کنندگی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%AA%D8%B1%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق ترم (صفحه وجود ندارد)">منطق ترم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%DA%A9%D8%B1_%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="تفکر نقادانه">تفکر نقادانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%84%D8%B7%D9%87" title="مغالطه">مغالطه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3" title="قیاس">قیاس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A2%D9%88%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظریه برهان‌آوری (صفحه وجود ندارد)">نظریهٔ برهان‌آوری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:9em; line-height:1.6em;"><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C" title="منطق ریاضی">ریاضی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="عبارت (منطق ریاضی) (صفحه وجود ندارد)">عبارت</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AE%D9%88%D8%B4%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="عبارت خوش‌ساخت (صفحه وجود ندارد)">عبارت خوش‌ساخت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_(%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C)" class="mw-redirect" title="مجموعه (ریاضی)">مجموعه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%86%D8%B5%D8%B1_(%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C)" class="mw-redirect" title="عنصر (ریاضی)">عنصر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87_(%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87)&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده (نظریه مجموعه) (صفحه وجود ندارد)">رده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" class="mw-redirect" title="اصل (منطق)">اصل موضوع</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B6%DB%8C%D9%87" title="قضیه">قضیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_(%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C)" class="mw-redirect" title="برهان (ریاضی)">برهان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B9%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)&action=edit&redlink=1" class="new" title="تعبیرات (منطق) (صفحه وجود ندارد)">تعبیرات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="برهان سازگاری (صفحه وجود ندارد)">سازگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" title="درستی (منطق)">درستی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="کاملیت (صفحه وجود ندارد)">کاملیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%85%DB%8C%D9%85%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تصمیم‌پذیری (صفحه وجود ندارد)">تصمیم‌پذیری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D9%88%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="پرسمان انجام‌پذیری بولی (صفحه وجود ندارد)">انجام‌پذیری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="استقلال (منطق ریاضی) (صفحه وجود ندارد)">استقلال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%88%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان صوری">زبان صوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B5%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="دستگاه صوری">دستگاه صوری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="دستگاه قیاسی (صفحه وجود ندارد)">دستگاه قیاسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="نظریه مجموعه‌ها">نظریهٔ مجموعه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86" title="نظریه برهان">نظریهٔ برهان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AF%D9%84" title="نظریه مدل">نظریهٔ مدل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%B4%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظریه بازگشتی (صفحه وجود ندارد)">نظریهٔ بازگشتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%B9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="نظریه نوع‌ها">نظریهٔ انواع</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%AD%D9%88_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" title="نحو (منطق)">نحو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="معناشناسی منطق (صفحه وجود ندارد)">معناشناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%86%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%87_%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="دنباله معنایی (صفحه وجود ندارد)">دنباله معنایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%86%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%87_%D9%86%D8%AD%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="دنباله نحوی (صفحه وجود ندارد)">دنباله نحوی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:9em; line-height:1.6em;"><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="حساب گزاره‌ای">گزاره‌ای</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%88%D9%84%DB%8C" title="تابع بولی">توابع بولی</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%D9%85%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%DA%A9%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="حساب مسندات تکین (صفحه وجود ندارد)">حساب مسندات تکین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="حساب گزاره‌ای">حساب گزاره‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%DB%8C" class="mw-redirect" title="رابط‌های منطقی">ادات منطقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84_%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4" title="جدول ارزش">جدول ارزش</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:9em; line-height:1.6em;"><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%85%D8%B3%D9%86%D8%AF" class="mw-redirect" title="منطق مسند">محمولات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%85%D8%B3%D9%86%D8%AF" class="mw-redirect" title="منطق مسند">منطق دسته یکم</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%AA%D8%B3%D9%88%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظریه تسویر (صفحه وجود ندارد)">سورها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%87_%D8%AF%D9%88%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق دسته دوم (صفحه وجود ندارد)">منطق دسته دوم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:9em; line-height:1.6em;"><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%85%D9%88%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AA" title="منطق موجهات">موجهات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق فرایض اخلاقی (صفحه وجود ندارد)">تکلیفی</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق شناختی (صفحه وجود ندارد)">شناختی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%85%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق زمانمند (صفحه وجود ندارد)">زمانمند</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق اعتقادی (صفحه وجود ندارد)">اعتقادی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:9em; line-height:1.6em;"><span class="nobold">غیر<a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="منطق کلاسیک">کلاسیک‌های</a> دیگر</span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق محاسبه‌پذیری (صفحه وجود ندارد)">محاسبه‌پذیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%81%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="منطق فازی">فازی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%AE%D8%B7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق خطی (صفحه وجود ندارد)">خطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B1%D8%A8%D8%B7" title="منطق ربط">ربط</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%86%D8%A7%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق نایک‌نوا (صفحه وجود ندارد)">نایک‌نوا</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مجادله‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%86%D8%A7%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق ناهماهنگی‌پذیر (صفحه وجود ندارد)">ناهماهنگی‌پذیری</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="دودرستی (صفحه وجود ندارد)">دودُرُستی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق شهودگرایانه (صفحه وجود ندارد)">منطق شهودگرایانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="پارادوکس">متناقض‌نماها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%E2%80%8C%D8%A2%D9%85%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="خلاف‌آمد (صفحه وجود ندارد)">خلاف‌آمدها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%DB%8C_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="تجربی بودن منطق (صفحه وجود ندارد)">تجربی بودن منطق</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">افراد اصلی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%81%DB%8C%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ابن النفیس (صفحه وجود ندارد)">ابن النفیس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%AA%DB%8C%D9%85%DB%8C%D9%87" title="ابن تیمیه">ابن تیمیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B2%D9%85" title="ابن حزم">ابن حزم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B1%D8%B4%D8%AF" title="ابن رشد">ابن رشد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7" title="ابن سینا">ابن سینا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88" title="ارسطو">ارسطو</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">برتراند راسل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AB%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%81_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="ثورالف اسکولم (صفحه وجود ندارد)">اسکولم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A8%D9%88%D9%84" title="جرج بول">بول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%BE%D9%87_%D9%BE%D8%A6%D8%A7%D9%86%D9%88" title="جوزپه پئانو">پئانو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%AA%D9%86%D9%85" title="هیلاری پاتنم">پاتنم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="پانینی">پانینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D9%84%D8%B3_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="پولس ایرانی">پولس ایرانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="چارل پیرس (صفحه وجود ندارد)">پیرس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="آلفرد تارسکی">تارسکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%86_%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="آلن تورینگ">تورینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%88%D9%86%D8%B2%D9%88_%DA%86%D8%B1%DA%86" title="آلونزو چرچ">چرچ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D8%B1%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="دارماکیرتی (صفحه وجود ندارد)">دارماکیرتی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%A7%DA%AF%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="دیگناگه (صفحه وجود ندارد)">دیگناگه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%DB%8C%D8%AD%DB%8C%DB%8C_%D8%B3%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="شهاب‌الدین یحیی سهروردی">شهاب‌الدین یحیی سهروردی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="غزالی">غزالی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="فارابی">فارابی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%AE%D8%B1_%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="فخر رازی">فخر رازی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%84%D9%88%D8%A8_%D9%81%D8%B1%DA%AF%D9%87" title="گوتلوب فرگه">فرگِه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%84%D9%81_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%BE" title="رودلف کارناپ">کارناپ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86)&action=edit&redlink=1" class="new" title="کانادا (منطق‌دان) (صفحه وجود ندارد)">کانادا</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="گئورگ کانتور">کانتور</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%A7%D9%88%D9%84_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%BE%DA%A9%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="شاول کریپکه (صفحه وجود ندارد)">کریپکه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%81_%DA%A9%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="ابویوسف کندی">کِنْدی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="ویلارد کواین">کواین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%AF%D9%86%D8%AA%D8%B2%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="گرهارد گنتزن (صفحه وجود ندارد)">گنتزن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B3%D9%88%D8%AA%D8%B1%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="نیایه سوترا (صفحه وجود ندارد)">گوتاما</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AA_%DA%AF%D9%88%D8%AF%D9%84" title="کورت گودل">گودل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B7%D9%81%DB%8C_%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="لطفی زاده">لطفی زاده</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%AA%D8%B2%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="موتزی (صفحه وجود ندارد)">موتزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%88%D9%86%D9%87" title="ناگارجونه">ناگارجونه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D9%87%DB%8C%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA" title="داویت هیلبرت">هیلبرت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AB_%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%AF" class="mw-redirect" title="آلفرد نورث وایت‌هد">وایت‌هد</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">فهرست‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="فهرست منطقدانان">منطق‌دانان</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AA%D8%A7%D8%AC" title="فهرست قواعد استنتاج">قواعد استنتاج</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="فهرست پارادوکس‌ها">متناقض‌نماها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%84%D8%B7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="فهرست مغالطه‌ها">سفسطه‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست موضوعات علم منطق (صفحه وجود ندارد)">عمومی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84_%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="جدول نمادهای علم منطق (صفحه وجود ندارد)">جدول نمادها</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="رده:منطق">رده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B1%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="رده:مقاله‌های خرد منطق">نوشتارهای ناتمام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B1%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C" title="رده:مقاله‌های خرد منطق ریاضی">نوشتارهای ناتمام منطق ریاضی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="فلسفه_تحلیلی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="الگو:فلسفه تحلیلی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:فلسفه تحلیلی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:فلسفه تحلیلی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="فلسفه_تحلیلی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><b><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فلسفه تحلیلی">فلسفه تحلیلی</a></b></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="رده:فیلسوفان تحلیلی">فیلسوفان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%87%D9%88_%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%B2" title="رابرت مریهو آدامز">رابرت مریهو آدامز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A2%D9%84%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86" title="ویلیام آلستون">ویلیام آلستون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B4%D8%A7%D9%88_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="جان لانگشاو آستین">جان لانگشاو آستین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D8%AC%DB%8C_%D8%A2%DB%8C%D8%B1" title="آلفرد جی آیر">آلفرد جی آیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D8%A8%D8%AA_%D8%A7%D9%86%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%85" title="الیزابت انسکوم">الیزابت انسکوم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%AA_%D8%A2%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="دیوید مالت آمسترانگ (صفحه وجود ندارد)">دیوید مالت آمسترانگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A2%D8%A6%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="رابرت آئودی">رابرت آئودی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="رابرت برندم (صفحه وجود ندارد)">رابرت برندم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%DB%8C._%D8%AF%DB%8C._%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="سی. دی. براد (صفحه وجود ندارد)">سی. دی. براد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D8%AC" title="تایلر برج">تایلر برج</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%BE%DB%8C._%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="جان پی. برگس (صفحه وجود ندارد)">جان پی. برگس </a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%84%D9%81_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%BE" title="رودلف کارناپ">رودلف کارناپ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%DA%86%DB%8C%D8%B4%D9%88%D9%84%D9%85" class="mw-redirect" title="رودریک چیشولم">رودریک چیشولم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D8%A7_%DA%86%D8%B1%DA%86%D9%84%D9%86%D8%AF" title="پاتریشا چرچلند">پاتریشا چرچلند</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84_%DA%86%D8%B1%DA%86%D9%84%D9%86%D8%AF" title="پاول چرچلند">پاول چرچلند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%DA%86%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D8%B2" title="دیوید چالمرز">دیوید چالمرز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A2%D9%85_%DA%86%D8%A7%D9%85%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="نوآم چامسکی">نوآم چامسکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%84%D8%AF_%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%B3%D9%86" title="دونالد دیویدسن">دونالد دیویدسن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%DB%8C%D9%84_%D8%AF%D9%86%D8%AA" class="mw-redirect" title="دنیل دنت">دنیل دنت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D8%AF%D8%B1%D8%AA%D8%B3%DA%A9%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="فرد درتسکه (صفحه وجود ندارد)">فرد درتسکه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%84_%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%AA" title="مایکل دامت">مایکل دامت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B3_%D9%88%D9%86_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%86" title="بس ون فراسن">بس ون فراسن</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%84%D9%88%D8%A8_%D9%81%D8%B1%DA%AF%D9%87" title="گوتلوب فرگه">گوتلوب فرگه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%DB%8C_%D9%81%D9%88%D8%AF%D8%B1" title="جری فودر">جری فودر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%BE%D8%A7_%D9%81%D9%88%D8%AA" title="فیلیپا فوت">فیلیپا فوت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%DA%AF%DB%8C%DA%86" title="پیتر گیچ">پیتر گیچ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C._%D8%B3%DB%8C._%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="ای. سی. گریلینگ">ای. سی. گریلینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B3" title="پل گرایس">پل گرایس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%86_%DA%AF%D9%88%D9%84%D8%AF%D9%85%D9%86" class="mw-redirect" title="آلوین گولدمن">آلوین گولدمن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D9%87%DA%A9%D8%B1" title="پیتر هکر">پیتر هکر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B1._%D8%A7%D9%85._%D9%87%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="ار. ام. هیر (صفحه وجود ندارد)">ار. ام. هیر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86" title="گیلبرت هارمن">گیلبرت هارمن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%88%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="جان هوترون (صفحه وجود ندارد)">جان هوترون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="ایان هکینگ">ایان هکینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%88_%D9%87%D9%85%D9%BE%D9%84" title="کارل گوستاو همپل">کارل گوستاو همپل</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%DA%A9%D9%88_%D9%87%DB%8C%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="یاکو هینتیکا">یاکو هینتیکا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%A7%DA%AF%D9%86" title="پیتر ون اینواگن">پیتر ون اینواگن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%AC%DA%A9%D8%B3%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="فرانک کامرون جکسن (صفحه وجود ندارد)">فرانک کامرون جکسن</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%B3%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="کریستین کورسگارد">کریستین کورسگارد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%84_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%BE%DA%A9%DB%8C" title="سول کریپکی">سول کریپکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3_(%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81)" title="دیوید لوئیس (فیلسوف)">دیوید لوئیس (فیلسوف)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C._%D8%A7%D9%84._%D9%85%DA%A9%DB%8C" title="جی. ال. مکی">جی. ال. مکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%86_%D9%85%D9%84%DA%A9%D9%84%D9%85" title="نورمن ملکلم">نورمن ملکلم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%85%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%84" class="mw-redirect" title="جان مکداول">جان مکداول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%85%D9%88%D8%B1" title="جرج ادوارد مور">جرج ادوارد مور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%B3_%D9%86%DB%8C%DA%AF%D9%84" title="تامس نیگل">تامس نیگل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%86%D9%88%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="رابرت نوزیک">رابرت نوزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%A9_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%81%DB%8C%D8%AA" title="درک پارفیت">درک پارفیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%DB%8C_%D8%B2%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%BE%D8%B3" title="دوی زفانیا فیلیپس">دوی زفانیا فیلیپس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%86_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7" title="الوین پلانتینگا">الوین پلانتینگا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="آرتور پرایر (صفحه وجود ندارد)">ای. ان. پرایر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%AA%D9%86%D9%85" title="هیلاری پاتنم">هیلاری پاتنم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="ویلارد کواین">ویلارد کواین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%B2" title="جان رالز">جان رالز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AE" title="هانس رایشنباخ">هانس رایشنباخ</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">برتراند راسل</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%84" title="گیلبرت رایل">گیلبرت رایل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B1%D9%84" title="جان سرل">جان سرل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%B3_%D8%B4%D9%84%DB%8C%DA%A9" title="موریتس شلیک">موریتس شلیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D8%B3%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%B2" class="mw-redirect" title="ویلفرید سلارز">ویلفرید سلارز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D8%B3%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1" title="پیتر سینگر">پیتر سینگر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%86" class="mw-redirect" title="پیتر استراسن">پیتر استراسن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%D9%88%D8%A6%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%D9%86" class="mw-redirect" title="ریچارد سوئین‌برن">ریچارد سوئین‌برن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D8%A7%D9%88%D9%86%DA%AF%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="پیتر اونگر (صفحه وجود ندارد)">پیتر اونگر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%B2" title="برنارد ویلیامز">برنارد ویلیامز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%AA%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%B3%D9%88%D9%86" title="تیموتی ویلیامسون">تیموتی ویلیامسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%88%DB%8C%D8%B2%D8%AF%D9%85" title="جان ویزدم">جان ویزدم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D8%AA%DA%AF%D9%86%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="لودویگ ویتگنشتاین">لودویگ ویتگنشتاین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D9%86_%DB%8C%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="استفن یابلو (صفحه وجود ندارد)">استفن یابلو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%88%DB%8C%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7" title="استفان ویکسترا">استفان ویکسترا</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="رده:فیلسوفان تحلیلی">بیشتر ...</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="رده:نظریه‌های فلسفی">نظریه‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%AF%D9%82_%D8%A7%D9%86%D9%82%D8%A8%D8%A7%D8%B6%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظریه صدق انقباضی (صفحه وجود ندارد)">انقباض گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%B1%D8%AC%D8%B9_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%DB%8C%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظریه مرجع مستقیم (صفحه وجود ندارد)">نظریه مرجع مستقیم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="کل‌نگری">کل‌نگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%DB%8C" title="اتمیسم منطقی">اتمیسم منطقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%DB%8C" title="اثبات‌گرایی منطقی">اثبات‌گرایی منطقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="طبیعت‌گرایی (فلسفه)">طبیعت‌گرایی (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="معرفت‌شناسی طبیعی‌شده">معرفت‌شناسی طبیعی‌شده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="نو کارکردگرایی">نو کارکردگرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="وحدت گرایی طبیعی (صفحه وجود ندارد)">وحدت گرایی طبیعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویژه گرایی اخلاقی (صفحه وجود ندارد)">ویژه گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%84%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="تقلیل‌گرایی">تقلیل‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="علم‌گرایی">علم‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="شک‌گرایی">شک‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D8%AF%DB%8C%D9%82_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تصدیق گرایی (صفحه وجود ندارد)">تصدیق گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فلسفه تحلیلی"><b>بیشتر...</b></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مفاهیم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B2" title="آنالیز">آنالیز</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="گزاره تحلیلی-گزاره ترکیبی">گزاره تحلیلی-گزاره ترکیبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%D8%B7%DB%8C_%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81_%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9" title="شرطی خلاف واقع">شرطی خلاف واقع</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D8%B1%DB%8C%D8%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="تصریح (صفحه وجود ندارد)">تصریح</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%B5%DB%8C%D9%81_%D9%85%D8%B9%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="توصیف معین (صفحه وجود ندارد)">توصیف معین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%AF" title="شهود">شهود</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7_(%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" class="mw-redirect" title="معنا (زبانشناسی)">معنا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%85%D9%88%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AA" title="منطق موجهات">منطق موجهات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%B2%D9%85_%D9%88_%DA%A9%D8%A7%D9%81%DB%8C" title="لازم و کافی">لازم و کافی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84" title="پارادوکس تحلیل">پارادوکس تحلیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%85%DA%A9%D9%86" title="جهان ممکن">جهان ممکن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%86%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="موازنه بازتابی (صفحه وجود ندارد)">موازنه بازتابی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B1_%D8%B5%D9%84%D8%A8" title="نشانگر صلب">نشانگر صلب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D8%B3%DB%8C" title="داده‌های حسی">داده‌های حسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7_%D9%88_%D9%85%D8%B5%D8%AF%D8%A7%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="معنا و مصداق (صفحه وجود ندارد)">معنا و مصداق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="فرارویدادگی">فرارویدادگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C" title="آزمایش فکری">آزمایش فکری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مقاله‌های مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="واقع گرایی استرالیایی (صفحه وجود ندارد)">واقع گرایی استرالیایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه زبان طبیعی (صفحه وجود ندارد)">فلسفه زبان طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="منطق فلسفی">منطق فلسفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="فلسفه زبان">فلسفه زبان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="فلسفه علم">فلسفه علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فلسفه پساتحلیلی">فلسفه پساتحلیلی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Index_of_analytic_philosophy_articles&action=edit&redlink=1" class="new" title="Index of analytic philosophy articles (صفحه وجود ندارد)"><b>بیشتر...</b></a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="رده:فلسفه تحلیلی">رده:فلسفه تحلیلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B1%D8%AF_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="رده:مقاله‌های خرد فلسفه">رده:مقاله‌های خرد فلسفه</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="متافیزیک" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="الگو:متافیزیک"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:متافیزیک (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:متافیزیک"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="متافیزیک" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="متافیزیک">متافیزیک</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:Metaphysicians&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:Metaphysicians (صفحه وجود ندارد)">فیلسوفان متافیزیک</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AF%D8%B3" title="پارمنیدس">پارمنیدس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86" title="افلاطون">افلاطون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88" title="ارسطو">ارسطو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D9%85%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="موسی بن میمون">موسی بن میمون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D9%84%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="کاپیلا (صفحه وجود ندارد)">کاپیلا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D9%88%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="فلوطین">فلوطین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="فارابی">فارابی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7" title="ابن سینا">ابن سینا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%DB%8C%D8%AD%DB%8C%DB%8C_%D8%B3%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="شهاب‌الدین یحیی سهروردی">سهروردی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%B5%D8%AF%D8%B1%D8%A7" title="ملاصدرا">ملاصدرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%88%D8%AA%D9%88%D8%B3" title="دانس اسکوتوس">دانس اسکوتوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A2%DA%A9%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%B3" title="توماس آکویناس">توماس آکویناس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%B3%DA%A9%D9%88_%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B2" title="فرانسیسکو سوارز">فرانسیسکو سوارز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7_%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="نیکولا مالبرانش">نیکولا مالبرانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D9%87_%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="رنه دکارت">رنه دکارت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%DA%A9" title="جان لاک">جان لاک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%85" title="دیوید هیوم">دیوید هیوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%B1%DB%8C%D8%AF" title="توماس رید">توماس رید</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="ایمانوئل کانت">ایمانوئل کانت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DA%A9_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" title="آیزاک نیوتن">آیزاک نیوتن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D8%B4%D9%88%D9%BE%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%88%D8%B1" title="آرتور شوپنهاور">آرتور شوپنهاور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B2%D8%A7" title="باروخ اسپینوزا">باروخ اسپینوزا</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%87%DA%AF%D9%84" title="گئورگ ویلهلم فریدریش هگل">گئورگ ویلهلم فریدریش هگل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%84%DB%8C" title="جرج بارکلی">جرج بارکلی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B3" class="mw-redirect" title="گوتفرید لایبنیتس">گوتفرید لایبنیتس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B3%D9%88%D9%86" title="آنری برگسون">آنری برگسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%86%DB%8C%DA%86%D9%87" title="فریدریش نیچه">فریدریش نیچه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%B2_%D9%BE%D8%B1%D8%B3" class="mw-redirect" title="چارلز سندرز پرس">چارلز سندرز پرس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%81_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%84" title="جوزف مارخال">جوزف مارخال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D8%AA%DA%AF%D9%86%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="لودویگ ویتگنشتاین">لودویگ ویتگنشتاین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%B1" title="مارتین هایدگر">مارتین هایدگر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AB_%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D9%87%D8%AF" title="آلفرد نورث وایتهد">آلفرد نورث وایتهد</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">برتراند راسل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D8%AA" title="دروتی امت">دروتی امت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%85%D9%88%D8%B1" title="جرج ادوارد مور">جرج ادوارد مور</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B1" title="ژان-پل سارتر">ژان-پل سارتر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%84" title="گیلبرت رایل">گیلبرت رایل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%AA%D9%86%D9%85" title="هیلاری پاتنم">هیلاری پاتنم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%B3%D9%86" title="پیتر استراوسن">پیتر استراوسن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1._%D8%AC._%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%88%D9%88%D8%AF" title="ر. ج. کالینگوود">ر. ج. کالینگوود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%81_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="آدولف اشتور">آدولف اشتور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%84%D9%81_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%BE" title="رودلف کارناپ">رودلف کارناپ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%84_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%BE%DA%A9%DB%8C" title="سول کریپکی">سول کریپکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="ویلارد کواین">ویلارد کواین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D8%A8%D8%AA_%D8%A7%D9%86%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%85" title="الیزابت انسکوم">الیزابت انسکوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%84%D8%AF_%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%B3%D9%86" title="دونالد دیویدسن">دونالد دیویدسن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%84_%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%AA" title="مایکل دامت">مایکل دامت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%86_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7" title="الوین پلانتینگا">الوین پلانتینگا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%A7%DA%AF%D9%86" title="پیتر ون اینواگن">پیتر ون اینواگن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%A9_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%81%DB%8C%D8%AA" title="درک پارفیت">درک پارفیت</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D9%87%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست متافیزیسین ها (صفحه وجود ندارد)">بیشتر...</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="رده:نظریه‌های متافیزیک">نظریه‌های متافیزیک</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%DA%A9%D9%86%D8%B4_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="نظریه کنش (فلسفه)">نظریه کنش (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B6%D8%AF_%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="ضد واقع‌گرایی">ضد واقع‌‎گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="جبرگرایی">جبرگرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B0%D9%87%D9%86)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دوگانه انگاری(فلسفه ذهن) (صفحه وجود ندارد)">دوگانه انگاری دکارتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B6%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="وضع‌گرایی">وضع‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B0%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="ذات‌باوری">ذات‌باوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اگزیستانسیالیسم">اگزیستانسیالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1" title="اختیار">اختیار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایدئالیسم هندی (صفحه وجود ندارد)">ایدئالیسم هندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="ایدئالیسم">ایدئالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_(%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9)" title="لیبرترینیسم (متافیزیک)">لیبرترینیسم (متافیزیک)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="آزادی">آزادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="ماده‌باوری">ماده‌باوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%86%DB%8C_%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="معنی زندگی">معنی زندگی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="یگانه‌انگاری">یگانه‌انگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="طبیعت‌گرایی (فلسفه)">طبیعت‌گرایی (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%DA%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="هیچ‌انگاری">هیچ‌انگاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="پدیدارگرایی (صفحه وجود ندارد)">پدیدارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="واقع‌گرایی فلسفی">واقع‌گرایی فلسفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فیزیکالیسم">فیزیکالیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D9%86%DA%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="متافیزیک کیفیت پیرسینگ (صفحه وجود ندارد)">متافیزیک کیفیت پیرسینگ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایدئال گرایی افلاطونی (صفحه وجود ندارد)">ایدئال گرایی افلاطونی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="نسبی‌گرایی اخلاقی">نسبی‌گرایی اخلاقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%AE%DB%8C%D8%A7" title="سامخیا">سامخیا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="واقع گرایی علمی (صفحه وجود ندارد)">واقع گرایی علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%AA%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="خودتنهاانگاری">خودتنهاانگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B0%D9%87%D9%86%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ذهنیت‌گرایی">ذهنیت‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظریه ماده (صفحه وجود ندارد)">نظریه ماده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%B9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="نظریه نوع‌ها">نظریه نوع‌ها</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="رده:مفهوم‌ها در متافیزیک">مفهوم‌ها در متافیزیک</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D9%86%D8%B6%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="انتزاعی و انضمامی">انتزاعی و انضمامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AD_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="روح جهانی">روح جهانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF" title="وجود">وجود</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D9%88%D9%84%D9%87_%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF" class="mw-redirect" title="مقوله وجود">مقوله وجود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="علیت">علیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8" title="انتخاب">انتخاب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%85_%D9%BE%D8%B3_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%85" title="می‌اندیشم پس هستم">می‌اندیشم پس هستم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85" title="مفهوم">مفهوم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AC%D8%B3%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="شناخت متجسم (صفحه وجود ندارد)">شناخت متجسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="موجودیت">موجودیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D9%87%D8%B1_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="جوهر (فلسفه)">جوهر (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="هستی">هستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87" title="تجربه">تجربه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%B9_%D9%87%DB%8C%D9%BE%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="انتزاع هیپواستاتیک (صفحه وجود ندارد)">انتزاع هیپواستاتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87" title="ایده">ایده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="این‌همانی">این‌همانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="این‌همانی و تغییر (صفحه وجود ندارد)">این‌همانی و تغییر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="اطلاعات">اطلاعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%B4" title="بینش">بینش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B4" title="هوش">هوش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%AA" title="نیت">نیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D9%87%DB%8C%D8%AA" title="وجهیت">وجهیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ماده (فلسفه) (صفحه وجود ندارد)">ماده</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7_(%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="معنا (اگزیستانس (صفحه وجود ندارد)">معنا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Memetics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Memetics (صفحه وجود ندارد)">Memetics</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B0%D9%87%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نمایش ذهنی (صفحه وجود ندارد)">نمایش ذهنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B0%D9%87%D9%86" title="ذهن">ذهن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA" title="حرکت">حرکت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="ضرورت (صفحه وجود ندارد)">ضرورت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Notion_(philosophy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Notion (philosophy) (صفحه وجود ندارد)">Notion</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%DA%98%D9%87" title="ابژه">ابژه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88" title="الگو">الگو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="ادراک">ادراک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B3%D9%85_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="جسم فیزیکی">جسم فیزیکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84" title="اصل">اصل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D8%AA_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)&action=edit&redlink=1" class="new" title="خاصیت (فلسفه) (صفحه وجود ندارد)">خاصیت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%B0%D9%87%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="کیفیات ذهنی">کیفیات ذهنی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="کیفیت (فلسفه)">کیفیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="واقعیت">واقعیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AD" title="روح">روح</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%98%D9%87" title="سوژه">سوژه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Substantial_form&action=edit&redlink=1" class="new" title="Substantial form (صفحه وجود ندارد)">Substantial form</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87" title="اندیشه">اندیشه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="زمان">زمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%AA" title="حقیقت">حقیقت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B2_%D9%86%D9%88%D8%B9_%D9%88_%D9%86%D9%85%D9%88%D9%86%D9%87" title="تمایز نوع و نمونه">تمایز نوع و نمونه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C(%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9)&action=edit&redlink=1" class="new" title="جهانی(متافیزیک) (صفحه وجود ندارد)">جهانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%87_%D9%86%D8%A7%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="مشاهده ناپذیر (صفحه وجود ندارد)">مشاهده ناپذیر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4_(%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ارزش (علم اخلاق) (صفحه وجود ندارد)">ارش</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87_%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست مقاله های متافیزیک (صفحه وجود ندارد)">بیشتر...</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">موضوع‌های مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ارزش‌شناسی">ارزش‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="کیهان‌شناسی">کیهان‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="معرفت‌شناسی">معرفت‌شناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="فرا (صفحه وجود ندارد)">فرا-</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="هستی‌شناسی">هستی‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B0%D9%87%D9%86" title="فلسفه ذهن">فلسفه ذهن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه روانشناسی (صفحه وجود ندارد)">فلسفه روان شناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AE%D9%88%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه خویشتن (صفحه وجود ندارد)">فلسفه خویشتن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D8%B6%D8%A7_%D9%88_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="فلسفه فضا و زمان">فلسفه فضا و زمان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%BA%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="غایتشناسی (صفحه وجود ندارد)">غایت شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C" title="فیزیک نظری">فیزیک نظری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="رده:متافیزیک">رده:متافیزیک</a></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_question_fa.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Symbol_question_fa.svg/16px-Symbol_question_fa.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Symbol_question_fa.svg/24px-Symbol_question_fa.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Symbol_question_fa.svg/32px-Symbol_question_fa.svg.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="640" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=Portal:Metaphysics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portal:Metaphysics (صفحه وجود ندارد)">Portal</a></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_question_fa.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Symbol_question_fa.svg/16px-Symbol_question_fa.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Symbol_question_fa.svg/24px-Symbol_question_fa.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Symbol_question_fa.svg/32px-Symbol_question_fa.svg.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="640" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:WikiProject_Philosophy/Metaphysics&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویکی‌پدیا:WikiProject Philosophy/Metaphysics (صفحه وجود ندارد)">WikiProject</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="نقد_دین" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="الگو:نقد دین"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%AF%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:نقد دین (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:نقد دین"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="نقد_دین" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="نقد دین">نقد دین</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">بر اساسِ مذهب</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%AA" title="نقد بهائیت">بهائیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%A8%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="نقد بودیسم">آیینِ بودا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA" title="نقد مسیحیت">مسیحیت</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Criticism_of_the_Catholic_Church&action=edit&redlink=1" class="new" title="Criticism of the Catholic Church (صفحه وجود ندارد)">Catholic</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Criticism_of_Jehovah%27s_Witnesses&action=edit&redlink=1" class="new" title="Criticism of Jehovah's Witnesses (صفحه وجود ندارد)">Jehovah's Witnesses</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Criticism_of_the_Church_of_Jesus_Christ_of_Latter-day_Saints&action=edit&redlink=1" class="new" title="Criticism of the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints (صفحه وجود ندارد)">Latter Day Saint movement</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Criticism_of_Protestantism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Criticism of Protestantism (صفحه وجود ندارد)">Protestantism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B8%D9%87%D9%88%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B2_%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%85" title="نقد کلیسای منتظران ظهور روز هفتم">منتظرانِ ظهورِ روزِ هفتم</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF" title="کلیسای اتحاد">جنبشِ اتّحاد</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A8%D8%B1%D9%88_%D8%A8%D8%A7%D9%BE%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="کلیسای وستبرو باپتیست">کلیسای وستبرو باپتیست</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="نقد هندوئیسم">آیینِ هندو</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Criticism_of_Swaminarayan_sect&action=edit&redlink=1" class="new" title="Criticism of Swaminarayan sect (صفحه وجود ندارد)">Swaminarayan sect</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="نقد اسلام">اسلام</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="نقد اسلام‌گرایی">اسلام‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="نقد شیعه دوازده‌امامی">تشیّعِ اثنی عشری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%87%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D8%AA" title="وهابیت">وهابیت</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%AC%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="نقد جینیسم">جینیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="نقد یهودیت">یهودیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Criticism_of_monotheism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Criticism of monotheism (صفحه وجود ندارد)">Monotheism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D9%88%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="جنبش‌های نوپدید دینی">جنبش‌های نوپدید دینی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Scientology_controversies&action=edit&redlink=1" class="new" title="Scientology controversies (صفحه وجود ندارد)">Scientology</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Criticism_of_Sikhism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Criticism of Sikhism (صفحه وجود ندارد)">Sikhism</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_(%D8%AF%DB%8C%D9%86)" title="یزدانی (دین)">آیینِ یزدانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86_%D8%B2%D8%B1%D8%AA%D8%B4%D8%AA%DB%8C" title="نقد آیین زرتشتی">آیینِ زرتشت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">متونِ مذهبی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="نقد کتاب مقدس">کتابِ مقدّس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86" title="نقد قرآن">قرآن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB" title="نقد حدیث">حدیث</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Criticism_of_Mormon_sacred_texts&action=edit&redlink=1" class="new" title="Criticism of Mormon sacred texts (صفحه وجود ندارد)">Mormon sacred texts</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Criticism_of_the_Book_of_Mormon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Criticism of the Book of Mormon (صفحه وجود ندارد)">Book of Mormon</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%84%D9%85%D9%88%D8%AF" title="تلمود">تلمود</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">شخصیت‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Shia_view_of_Aisha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shia view of Aisha (صفحه وجود ندارد)">Aisha</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D8%AA%DB%8C%D8%B2_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="چارلز تیز راسل">چارلز تیز راسل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86_%D8%AC%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA" title="الن جی وایت">الن وایت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%B4_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C_%D8%A8%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%85_%D8%A8%DB%8C%D8%B6%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="نگرش مذهبی بهرام بیضایی">بهرام بیضایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%B4_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C_%D8%B2%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="نگرش مذهبی زکریای رازی">زکریای رازی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="گاندی‌گرایی">گاندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B9%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="نقد عیسی">عیسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="موسی">موسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="نقد محمد">محمّد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7_%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="میرزا غلام احمد">میرزا غلام احمد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%A6%D9%88%D9%84" title="شائول">شائول</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="تبعیض دینی">تبعیض دینی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_Ahmadis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of Ahmadis (صفحه وجود ندارد)">Ahmadiyya</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="تبعیض علیه بی‌خدایان">بی‌خدایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%A6%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="بهائی‌ستیزی">آیینِ بهایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="آزار بوداییان">آیینِ بودا</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%B2%D9%85%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="کاتولیسیزم‌ستیزی">آیینِ کاتولیک</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Criticism_of_the_Catholic_Church&action=edit&redlink=1" class="new" title="Criticism of the Catholic Church (صفحه وجود ندارد)">Catholic Church</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="آزار مسیحیان">مسیحیت</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_Christians_in_the_post%E2%80%93Cold_War_era&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of Christians in the post–Cold War era (صفحه وجود ندارد)">post–Cold War era</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="آزار دینی">Druze</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_Falun_Gong&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of Falun Gong (صفحه وجود ندارد)">Falun Gong</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Hindu_sentiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Hindu sentiment (صفحه وجود ندارد)">Hinduism</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_Hindus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of Hindus (صفحه وجود ندارد)">Persecution</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اسلام‌هراسی">اسلام</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="آزار مسلمانان">آزار</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_Jehovah%27s_Witnesses&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of Jehovah's Witnesses (صفحه وجود ندارد)">Jehovah's Witness</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C" title="یهودستیزی مذهبی">آیینِ یهود</a> <ul><li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="یهودستیزی">یهودستیزی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Judaism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Judaism (صفحه وجود ندارد)">Anti-Judaism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_Jews&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of Jews (صفحه وجود ندارد)">Persecution</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Mormonism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Mormonism (صفحه وجود ندارد)">Mormonism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Religious_discrimination_against_Neopagans&action=edit&redlink=1" class="new" title="Religious discrimination against Neopagans (صفحه وجود ندارد)">Neopaganism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_Eastern_Orthodox_Christians&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of Eastern Orthodox Christians (صفحه وجود ندارد)">Eastern Orthodoxy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_Oriental_Orthodoxy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of Oriental Orthodoxy (صفحه وجود ندارد)">Oriental Orthodoxy</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_Copts&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of Copts (صفحه وجود ندارد)">Copts</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B6%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="ضدپروتستانیسم">آیینِ پروتستان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_Rastafari&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of Rastafari (صفحه وجود ندارد)">Rastafari</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="آزار دینی">Sikhism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="سنی‌ستیزی">تسنّن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="شیعه‌ستیزی">تشیّع</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_Sufis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of Sufis (صفحه وجود ندارد)">Sufism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%B2%D8%B1%D8%AA%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="آزار زرتشتیان">آیینِ زرتشت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="خشونت دینی">خشونت دینی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Buddhism_and_violence&action=edit&redlink=1" class="new" title="Buddhism and violence (صفحه وجود ندارد)">Buddhism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA_%D9%88_%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA" title="مسیحیت و خشونت">مسیحیت</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Mormonism_and_violence&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mormonism and violence (صفحه وجود ندارد)">Mormonism</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA_%D9%88_%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA" title="یهودیت و خشونت">یهودیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA" title="اسلام و خشونت">اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="تروریسم دینی">تروریسم</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="تروریسم مسیحی">مسیحی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Saffron_terror&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saffron terror (صفحه وجود ندارد)">Hindu</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="تروریسم اسلامی">اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="تروریسم یهودی">یهودی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="آزار دینی">آزار</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=History_of_Christian_thought_on_persecution_and_tolerance&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of Christian thought on persecution and tolerance (صفحه وجود ندارد)">Christian thought on persecution and tolerance</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="جنگ دینی">جنگ</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Islam_and_war&action=edit&redlink=1" class="new" title="Islam and war (صفحه وجود ندارد)">In Islam</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Judaism_and_warfare&action=edit&redlink=1" class="new" title="Judaism and warfare (صفحه وجود ندارد)">In Judaism</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA_%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="خشونت فرقه‌ای">خشونت فرقه‌ای</a></li> <li>By country <ul><li><a href="/w/index.php?title=Religious_violence_in_India&action=edit&redlink=1" class="new" title="Religious violence in India (صفحه وجود ندارد)">India</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Violence_against_Christians_in_India&action=edit&redlink=1" class="new" title="Violence against Christians in India (صفحه وجود ندارد)">Anti-Christian violence</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Religious_violence_in_Odisha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Religious violence in Odisha (صفحه وجود ندارد)">In Odisha</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Religious_violence_in_Nigeria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Religious violence in Nigeria (صفحه وجود ندارد)">Nigeria</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Religious_discrimination_in_Pakistan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Religious discrimination in Pakistan (صفحه وجود ندارد)">Pakistan</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%AF_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="رده:کتاب‌های منتقد دین">کتاب‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86" title="پایان ایمان">پایان ایمان</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%D9%BE%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D8%AF%D8%A7" title="پندار خدا">پندار خدا</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%84%D8%AF%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8_%D8%B4%D8%AC%D8%A7%D8%B9%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%B4%D9%81%D8%A7)" title="تولدی دیگر (کتاب شجاع‌الدین شفا)">تولّدی دیگر</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%81%D8%B3%D8%AA_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8)" title="مانیفست بی‌خدا (کتاب)">مرام‌نامه بی‌خدایی</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D9%86_%D8%B7%D9%84%D8%B3%D9%85" title="شکستن طلسم">شکستن طلسم</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="شیعی‌گری">شیعی‌گری</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Christianity_Unveiled&action=edit&redlink=1" class="new" title="Christianity Unveiled (صفحه وجود ندارد)">Christianity Unveiled</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=God_in_the_Age_of_Science%3F&action=edit&redlink=1" class="new" title="God in the Age of Science? (صفحه وجود ندارد)">God in the Age of Science?</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="خدا بزرگ نیست">خدا بزرگ نیست</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7:_%D9%81%D8%B1%D8%B6%DB%8C%D9%87_%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="خدا: فرضیه شکست‌خورده">خدا: فرضیه شکست‌خورده</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%84%D8%AA_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="نامه‌ای به ملت مسیحی">نامه‌ای به ملت مسیحی</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%AE%D8%B1%D8%AF" title="عصر خرد">عصر خرد</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2_%D9%86%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%A7" title="ساعت‌ساز نابینا">ساعت‌ساز نابینا</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=The_Caged_Virgin&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Caged Virgin (صفحه وجود ندارد)">The Caged Virgin</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AC%DB%8C%D9%84_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%DA%AF%D8%AA%DB%8C_%D9%BE%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%87" title="انجیل هیولای اسپاگتی پرنده">انجیل هیولای اسپاگتی پرنده</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%D8%A7_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85" title="چرا مسیحی نیستم">چرا مسیحی نیستم</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%D8%A7_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85" title="چرا مسلمان نیستم">چرا مسلمان نیستم</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bibliography_of_books_critical_of_Christianity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bibliography of books critical of Christianity (صفحه وجود ندارد)">Books critical of Christianity</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bibliography_of_books_critical_of_Islam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bibliography of books critical of Islam (صفحه وجود ندارد)">Books critical of Islam</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bibliography_of_books_critical_of_Judaism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bibliography of books critical of Judaism (صفحه وجود ندارد)">Books critical of Judaism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bibliography_of_books_critical_of_Mormonism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bibliography of books critical of Mormonism (صفحه وجود ندارد)">Books critical of Mormonism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bibliography_of_books_critical_of_Scientology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bibliography of books critical of Scientology (صفحه وجود ندارد)">Books critical of Scientology</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">حرکات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ندانم‌گرایی">ندانم‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="خداستیزی">خداستیزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="خداناباوری">خداناباوری</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="نقد بی‌خدایی">نقد</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%DA%A9%D8%A7" title="چارواکا">چارواکا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%86%D9%88" title="خداناباوری نو">خداناباوری نو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1" title="دین‌های خداناباور">دین‌های خداناباور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%86%D9%82%DB%8C%D8%B6%D9%87" title="دین نقیضه">دین نقیضه</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="برندگان_جایزه_نوبل_ادبیات" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="الگو:جایزه نوبل در ادبیات"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:جایزه نوبل در ادبیات (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:جایزه نوبل در ادبیات"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="برندگان_جایزه_نوبل_ادبیات" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84_%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="فهرست برندگان جایزه نوبل ادبیات">برندگان</a> <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84_%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="جایزه نوبل ادبیات">جایزه نوبل ادبیات</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">۱۹۰۱–۱۹۲۵</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span style="font-size:90%;">۱۹۰۱</span> <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%88%D9%85" title="سولی پرودوم">سولی پرودوم</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۰۲</span> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%AF%D9%88%D8%B1_%D9%85%D9%88%D9%85%D8%B3%D9%86" title="تئودور مومسن">تئودور مومسن</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۰۳</span> <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D9%86%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%B3%D9%88%D9%86" title="بیورنستیرنه بیورنسون">بیورنستیرنه بیورنسون</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۰۴</span> <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%D9%85%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="فردریک میسترال">فردریک میسترال</a> / <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%A7%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C" title="خوزه اچه‌خارای">خوزه اچه‌خارای</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۰۵</span> <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%D8%B3%DB%8C%D9%86%DA%A9%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%88%DB%8C%DA%86" title="هنریک سینکیه‌ویچ">هنریک سینکیه‌ویچ</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۰۶</span> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B3%D9%88%D8%A6%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88%DA%86%DB%8C" title="جوسوئه کاردوچی">جوسوئه کاردوچی</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۰۷</span> <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%DB%8C%D9%BE%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="رودیارد کیپلینگ">رودیارد کیپلینگ</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۰۸</span> <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%81_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%81_%DB%8C%D9%88%DA%A9%D9%86" title="رودولف کریستف یوکن">رودولف کریستف یوکن</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۰۹</span> <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7_%D9%84%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D9%84%D9%88%D9%81" title="سلما لاگرلوف">سلما لاگرلوف</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۱۰</span> <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87" title="پاول هایزه">پاول هایزه</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۱۱</span> <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3_%D9%85%D8%AA%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%A9" title="موریس مترلینک">موریس مترلینک</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۱۲</span> <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%87%D8%A7%D9%88%D9%BE%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="گرهارد هاوپتمان">گرهارد هاوپتمان</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۱۳</span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%A7%DA%AF%D9%88%D8%B1" title="رابیندرانات تاگور">رابیندرانات تاگور</a></li> <li><span style="color:darkgrey"><span style="font-size:90%;">۱۹۱۴</span></span></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۱۵</span> <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%85%D9%86_%D8%B1%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86" title="رومن رولان">رومن رولان</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۱۶</span> <a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%B1_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%86%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D9%85" title="ورنر فون هایدنشتام">ورنر فون هایدنشتام</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۱۷</span> <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%A2%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%81_%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%B1%D9%88%D9%BE" title="کارل آدولف گیلروپ">کارل آدولف گیلروپ</a> / <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%D9%BE%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="هنریک پونتوپیدان">هنریک پونتوپیدان</a></li> <li><span style="color:darkgrey"><span style="font-size:90%;">۱۹۱۸</span></span></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۱۹</span> <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%A7%D8%B4%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D9%84%D8%B1" title="کارل اشپیتلر">کارل اشپیتلر</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۲۰</span> <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%88%D8%AA_%D9%87%D8%A7%D9%85%D8%B3%D9%88%D9%86" title="کنوت هامسون">کنوت هامسون</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۲۱</span> <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%84_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="آناتول فرانس">آناتول فرانس</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۲۲</span> <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%AA%D9%88_%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%87" title="خاسینتو بناونته">خاسینتو بناونته</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۲۳</span> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A8%D8%A7%D8%AA%D9%84%D8%B1_%DB%8C%DB%8C%D8%AA%D8%B3" title="ویلیام باتلر ییتس">ویلیام باتلر ییتس</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۲۴</span> <a href="/wiki/%D9%88%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%81_%D8%B1%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA" title="ووادیسواف ریمونت">ووادیسواف ریمونت</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۲۵</span> <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%B4%D8%A7%D9%88" class="mw-redirect" title="جرج برنارد شاو">جرج برنارد شاو</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="6" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Nobel_Prize.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/e/ed/Nobel_Prize.png/80px-Nobel_Prize.png" decoding="async" width="80" height="79" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/e/ed/Nobel_Prize.png/120px-Nobel_Prize.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/e/ed/Nobel_Prize.png/160px-Nobel_Prize.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="492" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">۱۹۲۶–۱۹۵۰</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span style="font-size:90%;">۱۹۲۶</span> <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%B2%DB%8C%D8%A7_%D8%AF%D9%84%D8%AF%D8%A7" title="گراتزیا دلدا">گراتزیا دلدا</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۲۷</span> <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B3%D9%88%D9%86" title="آنری برگسون">آنری برگسون</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۲۸</span> <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%AA" title="سیگرید اوندست">سیگرید اوندست</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۲۹</span> <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D9%85%D8%A7%D9%86" title="توماس مان">توماس مان</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۳۰</span> <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%86%DA%A9%D9%84%D8%B1_%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3" title="سینکلر لوئیس">سینکلر لوئیس</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۳۱</span> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%D8%A2%DA%A9%D8%B3%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%81%D9%84%D8%AF%D8%AA" title="اریک آکسل کارلفلدت">اریک آکسل کارلفلدت</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۳۲</span> <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%88%D8%B1%D8%AB%DB%8C" title="جان گالزورثی">جان گالزورثی</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۳۳</span> <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86" title="ایوان بونین">ایوان بونین</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۳۴</span> <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AC%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%84%D9%88" title="لوئیجی پیراندلو">لوئیجی پیراندلو</a></li> <li><span style="color:darkgrey"><span style="font-size:90%;">۱۹۳۵</span></span></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۳۶</span> <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%AC%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%84" title="یوجین اونیل">یوجین اونیل</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۳۷</span> <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%86_%D8%AF%D9%88_%DA%AF%D8%A7%D8%B1" title="روژه مارتن دو گار">روژه مارتن دو گار</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۳۸</span> <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%84_%D8%A8%D8%A7%DA%A9" title="پرل باک">پرل باک</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۳۹</span> <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%84_%D8%B3%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%BE%D8%A7" title="فرانس امیل سیلانپا">فرانس امیل سیلانپا</a></li> <li><span style="color:darkgrey"><span style="font-size:90%;">۱۹۴۰</span></span></li> <li><span style="color:darkgrey"><span style="font-size:90%;">۱۹۴۱</span></span></li> <li><span style="color:darkgrey"><span style="font-size:90%;">۱۹۴۲</span></span></li> <li><span style="color:darkgrey"><span style="font-size:90%;">۱۹۴۳</span></span></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۴۴</span> <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%DB%8C%D9%86%D8%B3%D9%86" title="یوهانس ویلهلم ینسن">یوهانس ویلهلم ینسن</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۴۵</span> <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%84%D8%A7_%D9%85%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="گابریلا میسترال">گابریلا میسترال</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۴۶</span> <a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D8%B3%D9%87" title="هرمان هسه">هرمان هسه</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۴۷</span> <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%87_%DA%98%DB%8C%D8%AF" title="آندره ژید">آندره ژید</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۴۸</span> <a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C._%D8%A7%D8%B3._%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%88%D8%AA" title="تی. اس. الیوت">تی. اس. الیوت</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۴۹</span> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%81%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B1" title="ویلیام فاکنر">ویلیام فاکنر</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۵۰</span> <a class="mw-selflink selflink">برتراند راسل</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">۱۹۵۱–۱۹۷۵</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span style="font-size:90%;">۱۹۵۱</span> <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1_%D9%84%D8%A7%DA%AF%D8%B1%DA%A9%D9%88%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="پر لاگرکویست">پر لاگرکویست</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۵۲</span> <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%A7_%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%A9" title="فرانسوا موریاک">فرانسوا موریاک</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۵۳</span> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86_%DA%86%D8%B1%DA%86%DB%8C%D9%84" title="وینستون چرچیل">وینستون چرچیل</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۵۴</span> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D9%87%D9%85%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%88%DB%8C" title="ارنست همینگوی">ارنست همینگوی</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۵۵</span> <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D8%B1_%D9%84%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D9%86%D8%B3" title="هالدور لاکسنس">هالدور لاکسنس</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۵۶</span> <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%A2%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86_%D8%AE%DB%8C%D9%85%D9%86%D8%B3" title="خوآن رامون خیمنس">خوآن رامون خیمنس</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۵۷</span> <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%88" title="آلبر کامو">آلبر کامو</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۵۸</span> <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3_%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%A7%DA%A9" class="mw-redirect" title="باریس پاسترناک">باریس پاسترناک</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۵۹</span> <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D9%88%D8%A2%D8%B2%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%AF%D9%88" title="سالواتوره کوآزیمودو">سالواتوره کوآزیمودو</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۶۰</span> <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86-%DA%98%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%B1%D8%B3" title="سن-ژان پرس">سن-ژان پرس</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۶۱</span> <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%88%D9%88_%D8%A2%D9%86%D8%AF%D8%B1%DB%8C%DA%86" title="ایوو آندریچ">ایوو آندریچ</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۶۲</span> <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%DA%A9" title="جان استاین‌بک">جان استاین‌بک</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۶۳</span> <a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%88%D8%B1%DA%AF%D9%88%D8%B3_%D8%B3%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%B3" title="گیورگوس سفریس">گیورگوس سفریس</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۶۴</span> <i><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B1" title="ژان-پل سارتر">ژان-پل سارتر</a> (جایزه را نپذیرفت)</i></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۶۵</span> <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AE%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%B4%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AE%D9%81" title="میخائیل شولوخف">میخائیل شولوخف</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۶۶</span> <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D9%88%D8%A6%D9%84_%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%81_%D8%A2%DA%AF%D9%86%D9%88%D9%86" title="شموئل یوسف آگنون">شموئل یوسف آگنون</a> / <a href="/wiki/%D9%86%D9%84%DB%8C_%D8%B2%D8%A7%DA%A9%D8%B3" title="نلی زاکس">نلی زاکس</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۶۷</span> <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%DA%AF%D9%84_%D8%A2%D9%86%D8%AE%D9%84_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3" title="میگل آنخل آستوریاس">میگل آنخل آستوریاس</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۶۸</span> <a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA%D8%A7" title="یاسوناری کاواباتا">یاسوناری کاواباتا</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۶۹</span> <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%A6%D9%84_%D8%A8%DA%A9%D8%AA" title="ساموئل بکت">ساموئل بکت</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۷۰</span> <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D9%88%D9%84%DA%98%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="آلکساندر سولژنیتسین">آلکساندر سولژنیتسین</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۷۱</span> <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%88_%D9%86%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%A7" title="پابلو نرودا">پابلو نرودا</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۷۲</span> <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%A8%D9%84" title="هاینریش بل">هاینریش بل</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۷۳</span> <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA" title="پاتریک وایت">پاتریک وایت</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۷۴</span> <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D9%86" title="ایویند جانسون">ایویند جانسون</a> / <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86%D8%B3%D9%88%D9%86" title="هاری مارتینسون">هاری مارتینسون</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۷۵</span> <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%AC%D9%86%DB%8C%D9%88_%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%87" title="یوجنیو مونتاله">یوجنیو مونتاله</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">۱۹۷۶–۲۰۰۰</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span style="font-size:90%;">۱۹۷۶</span> <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%84_%D8%A8%D9%84%D9%88" title="سال بلو">سال بلو</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۷۷</span> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AA%D9%87_%D8%A2%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%87" class="mw-redirect" title="ویسنته آله‌ایخاندره">ویسنته آله‌ایخاندره</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۷۸</span> <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DA%A9_%D8%A8%D8%B4%D9%88%DB%8C%D8%B3_%D8%B3%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1" title="ایزاک بشویس سینگر">ایزاک بشویس سینگر</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۷۹</span> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3_%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%DB%8C%D8%B3" title="اودیسیاس الیتیس">اودیسیاس الیتیس</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۸۰</span> <a href="/wiki/%DA%86%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%88_%D9%85%DB%8C%D9%88%D8%B4" title="چسواو میوش">چسواو میوش</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۸۱</span> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%B3_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="الیاس کانتی">الیاس کانتی</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۸۲</span> <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%84_%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%A7_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B2" title="گابریل گارسیا مارکز">گابریل گارسیا مارکز</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۸۳</span> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%DA%AF%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="ویلیام گلدینگ">ویلیام گلدینگ</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۸۴</span> <a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%81%D8%B1%D8%AA" title="یاروسلاو سایفرت">یاروسلاو سایفرت</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۸۵</span> <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D9%88%D8%AF_%D8%B3%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%86" title="کلود سیمون">کلود سیمون</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۸۶</span> <a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D9%87_%D8%B3%D9%88%DB%8C%D9%86%DA%A9%D8%A7" title="وله سوینکا">وله سوینکا</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۸۷</span> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="جوزف برودسکی">جوزف برودسکی</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۸۸</span> <a href="/wiki/%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%A8_%D9%85%D8%AD%D9%81%D9%88%D8%B8" title="نجیب محفوظ">نجیب محفوظ</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۸۹</span> <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%84%D9%88_%D8%AE%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%B3%D9%84%D8%A7" title="کامیلو خوزه سلا">کامیلو خوزه سلا</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۹۰</span> <a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%88_%D9%BE%D8%A7%D8%B2" title="اکتاویو پاز">اکتاویو پاز</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۹۱</span> <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%B1" title="نادین گوردیمر">نادین گوردیمر</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۹۲</span> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%A9_%D9%88%D8%A7%D9%84%DA%A9%D9%88%D8%AA" title="درک والکوت">درک والکوت</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۹۳</span> <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C_%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%88%D9%86" title="تونی موریسون">تونی موریسون</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۹۴</span> <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B2%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1%D9%88_%D8%A7%D9%88%D8%A6%D9%87" title="کنزابورو اوئه">کنزابورو اوئه</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۹۵</span> <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B3_%D9%87%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="شیموس هینی">شیموس هینی</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۹۶</span> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%88%D8%A7_%D8%B4%DB%8C%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%B3%DA%A9%D8%A7" title="ویسواوا شیمبورسکا">ویسواوا شیمبورسکا</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۹۷</span> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88_%D9%81%D9%88" title="داریو فو">داریو فو</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۹۸</span> <a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%A7%DA%AF%D9%88" title="ژوزه ساراماگو">ژوزه ساراماگو</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۱۹۹۹</span> <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D9%86%D8%AA%D8%B1_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3" title="گونتر گراس">گونتر گراس</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۲۰۰۰</span> <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%A6%D9%88_%D8%B4%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%AC%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="گائو شینگجیان">گائو شینگجیان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">۲۰۰۱–۲۰۲۰</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span style="font-size:90%;">۲۰۰۱</span> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C._%D8%A7%D8%B3._%D9%86%D8%A7%DB%8C%D9%BE%D9%84" title="وی. اس. نایپل">وی. اس. نایپل</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۲۰۰۲</span> <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D8%B1%D8%AA%D8%B3" title="ایمره کرتس">ایمره کرتس</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۲۰۰۳</span> <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D9%88%D9%84_%DA%A9%D9%88%D8%AA%D8%B3%DB%8C" title="جان ماکسول کوتسی">جان ماکسول کوتسی</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۲۰۰۴</span> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D9%87_%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%A9" title="الفریده یلینک">الفریده یلینک</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۲۰۰۵</span> <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%84%D8%AF_%D9%BE%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1" title="هارولد پینتر">هارولد پینتر</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۲۰۰۶</span> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%A7%D9%85%D9%88%DA%A9" title="اورهان پاموک">اورهان پاموک</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۲۰۰۷</span> <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3_%D9%84%D8%B3%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="دوریس لسینگ">دوریس لسینگ</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۲۰۰۸</span> <a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%88_%D9%84%D9%88%DA%A9%D9%84%D8%B2%DB%8C%D9%88" title="ژان ماری گوستاو لوکلزیو">ژان ماری گوستاو لوکلزیو</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۲۰۰۹</span> <a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%AA%D8%A7_%D9%85%D9%88%D9%84%D8%B1" title="هرتا مولر">هرتا مولر</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۲۰۱۰</span> <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D8%B3_%DB%8C%D9%88%D8%B3%D8%A7" title="ماریو بارگاس یوسا">ماریو بارگاس یوسا</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۲۰۱۱</span> <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%B1" title="توماس ترانسترومر">توماس ترانسترومر</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۲۰۱۲</span> <a href="/wiki/%D9%85%D9%88_%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="مو یان">مو یان</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۲۰۱۳</span> <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%DB%8C%D8%B3_%D9%85%D9%88%D9%86%D8%B1%D9%88" title="آلیس مونرو">آلیس مونرو</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۲۰۱۴</span> <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88" title="پاتریک مودیانو">پاتریک مودیانو</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۲۰۱۵</span> <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%A7_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D9%88%DB%8C%DA%86" title="سوتلانا الکسیویچ">سوتلانا الکسیویچ</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۲۰۱۶</span> <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%A8_%D8%AF%DB%8C%D9%84%D9%86" title="باب دیلن">باب دیلن</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۲۰۱۷</span> <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D9%88%D8%A6%D9%88_%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D9%88%D8%B1%D9%88" title="کازوئو ایشی‌گورو">کازوئو ایشی‌گورو</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۲۰۱۸</span> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D9%84%DA%AF%D8%A7_%D8%AA%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%88%DA%A9" title="اولگا توکارچوک">اولگا توکارچوک</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۲۰۱۹</span> <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%AA%DA%A9%D9%87" title="پیتر هانتکه">پیتر هانتکه</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۲۰۲۰</span> <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B2_%DA%AF%D9%84%DB%8C%DA%A9" title="لوئیز گلیک">لوئیز گلیک</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">۲۰۲۱–کنون</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span style="font-size:90%;">۲۰۲۱</span> <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D9%82_%D9%82%D9%88%D8%B1%D9%86%D9%87" title="عبدالرزاق قورنه">عبدالرزاق قورنه</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۲۰۲۲</span> <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%86%D9%88" title="آنی ارنو">آنی ارنو</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۲۰۲۳</span> <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%81%D9%88%D8%B3%D9%87" title="یون فوسه">یون فوسه</a></li> <li><span style="font-size:90%;">۲۰۲۴</span> <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D9%86%DA%AF" title="هان کانگ">هان کانگ</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="معرفت‌شناسی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="الگو:معرفت‌شناسی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:معرفت‌شناسی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:معرفت‌شناسی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="معرفت‌شناسی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="معرفت‌شناسی">معرفت‌شناسی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=List_of_epistemologists&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of epistemologists (صفحه وجود ندارد)">معرفت‌شناسان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A2%DA%A9%D9%88%D8%A6%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%B3" class="mw-redirect" title="توماس آکوئیناس">توماس آکوئیناس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AA_%D8%A2%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="سنت آگوستین">سنت آگوستین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A2%D9%84%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86" title="ویلیام آلستون">ویلیام آلستون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A2%D8%A6%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="رابرت آئودی">رابرت آئودی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D8%AC%D9%88%D9%84%D8%B2_%D8%A2%DB%8C%D8%B1" class="mw-redirect" title="آلفرد جولز آیر">آلفرد جولز آیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%84%DB%8C" title="جرج بارکلی">جرج بارکلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D9%88%D9%86%D8%AC%D9%88%D8%B1" title="لورنس بونجور">لورنس بونجور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D9%87_%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="رنه دکارت">رنه دکارت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AF_%DA%AF%D8%AA%DB%8C%D9%87" title="ادموند گتیه">ادموند گتیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%86_%DA%AF%D9%88%D9%84%D8%AF%D9%85%D9%86" class="mw-redirect" title="آلوین گولدمن">آلوین گولدمن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%84%D8%B3%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D9%86" title="نلسن گودمن">نلسن گودمن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B3" title="پل گرایس">پل گرایس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%85" title="دیوید هیوم">دیوید هیوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="ایمانوئل کانت">ایمانوئل کانت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%86_%DA%A9%DB%8C%DB%8C%D8%B1%DA%A9%DA%AF%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="سورن کییرکگور">سورن کییرکگور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%84_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%BE%DA%A9%DB%8C" title="سول کریپکی">سول کریپکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%DA%A9" title="جان لاک">جان لاک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%85%D9%88%D8%B1" title="جرج ادوارد مور">جرج ادوارد مور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%86%D9%88%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="رابرت نوزیک">رابرت نوزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%86_%D9%BE%D9%84%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%AF%D8%A7" class="mw-redirect" title="آلوین پلنتیگا">آلوین پلنتیگا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86" title="افلاطون">افلاطون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="هیلاری پاتنام">هیلاری پاتنام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%B1%DB%8C%D8%AF" title="توماس رید">توماس رید</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%B3%D9%86" title="پیتر استراوسن">پیتر استراوسن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="ویلارد کواین">ویلارد کواین</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">برتراند راسل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D8%AA%DA%AF%D9%86%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="لودویگ ویتگنشتاین">لودویگ ویتگنشتاین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3_%D9%88%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%81" title="نیکلاس ولترستورف">نیکلاس ولترستورف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%84%D9%82%D9%87_%D9%88%DB%8C%D9%86" title="حلقه وین">حلقه وین</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:نظریه‌های معرفت‌شناسی (صفحه وجود ندارد)">نطریه‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="انسجام‌گرایی (صفحه وجود ندارد)">انسجام‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="شناخت‌شناسی ساخت‌گرا">شناخت‌شناسی ساخت‌گرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="زمینه‌گرایی">زمینه‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="جبرگرایی">جبرگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="معرفت‌شناسی تکاملی">معرفت‌شناسی تکاملی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="خطاپذیرانگاری (صفحه وجود ندارد)">خطاپذیرانگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="معرفت‌شناسی فمینیستی">معرفت‌شناسی فمینیستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ایمان‌گرایی">ایمان‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مبناگرایی">مبناگرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%DA%98%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="معرفت‌شناسی ژنتیک (صفحه وجود ندارد)">معرفت‌شناسی ژنتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="کل‌نگری">کل‌نگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="بی‌نهایت‌گرایی">بی‌نهایت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA" title="نظریه فطرت">نظریه فطرت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%88_%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="درونی‌گرایی و بیرونی‌گرایی (صفحه وجود ندارد)">درونی‌گرایی و بیرونی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%85" title="واقع‌گرایی خام">واقع‌گرایی خام</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="معرفت‌شناسی طبیعی‌شده">معرفت‌شناسی طبیعی‌شده</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="پدیده باوری (صفحه وجود ندارد)">پدیده باوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اثبات‌گرایی">اثبات‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%84%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="تقلیل‌گرایی">تقلیل‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اعتمادگرایی">اعتمادگرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="واقع گرایی تصویری (صفحه وجود ندارد)">واقع گرایی تصویری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خردگرایی">خردگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="شک‌گرایی فلسفی">شک‌گرایی فلسفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AB%D9%84" class="mw-redirect" title="نظریه مثل">نظریه مثل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایده آلیسم استعلایی (صفحه وجود ندارد)">ایده آلیسم استعلایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AA%E2%80%8C%DB%8C%DA%A9%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اصالت‌یکنواختی (صفحه وجود ندارد)">اصالت‌یکنواختی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%81%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="رده:مفاهیم معرفت‌شناسی">مفاهیم</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="پسینی و پیشینی">پسینی و پیشینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="تحلیل فلسفی">تحلیل فلسفی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="گزاره تحلیلی-گزاره ترکیبی">گزاره تحلیلی-گزاره ترکیبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1" title="باور">باور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="علیت">علیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D9%84_%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85" title="عقل سلیم">عقل سلیم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA_%D8%AA%D9%88%D8%B5%DB%8C%D9%81%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="معرفت توصیفی (صفحه وجود ندارد)">معرفت توصیفی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Exploratory_thought&action=edit&redlink=1" class="new" title="Exploratory thought (صفحه وجود ندارد)">Exploratory thought</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%DA%AF%D8%AA%DB%8C%D9%87" title="مسئله گتیه">مسئله گتیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%AA%D9%88%D8%AC%DB%8C%D9%87" title="نظریه توجیه">نظریه توجیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="دانش">دانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7" title="استقرا">استقرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="عینی‌گرایی (فلسفه)">عینی‌گرایی (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A1" title="مسئله استقراء">مسئله استقراء</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Problem_of_other_minds&action=edit&redlink=1" class="new" title="Problem of other minds (صفحه وجود ندارد)">Problem of other minds</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="ادراک">ادراک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" title="گزاره (منطق)">گزاره (منطق)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Regress_argument&action=edit&redlink=1" class="new" title="Regress argument (صفحه وجود ندارد)">Regress argument</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Simplicity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simplicity (صفحه وجود ندارد)">Simplicity</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D8%A8" title="خرد ناب">خرد ناب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%AA" title="حقیقت">حقیقت</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست مقالات معرفت‌شناسی (صفحه وجود ندارد)">بیشتر...</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مطالب مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Outline_of_epistemology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Outline of epistemology (صفحه وجود ندارد)">Outline of epistemology</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Alethiology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alethiology (صفحه وجود ندارد)">Alethiology</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%B9%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%AA" title="ایمان و عقلانیت">ایمان و عقلانیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B5%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="شناخت‌شناسی صوری">شناخت‌شناسی صوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فرامعرفت‌شناسی">فرامعرفت‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="فلسفه ادراک">فلسفه ادراک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="فلسفه علم">فلسفه علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="معرفت‌شناسی اجتماعی">معرفت‌شناسی اجتماعی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Portal:Epistemology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portal:Epistemology (صفحه وجود ندارد)">Portal</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="رده:معرفت‌شناسی">رده:معرفت‌شناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:WikiProject_Philosophy/Epistemology&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویکی‌پدیا:WikiProject Philosophy/Epistemology (صفحه وجود ندارد)">Task Force</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B1%D8%AF_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="رده:مقاله‌های خرد فلسفه">رده:مقاله‌های خرد فلسفه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:WikiProject_Philosophy&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث ویکی‌پدیا:WikiProject Philosophy (صفحه وجود ندارد)">Discussion</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="فلسفه_علم" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="الگو:فلسفه علم"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:فلسفه علم (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:فلسفه علم"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="فلسفه_علم" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="فلسفه علم">فلسفه علم</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">مفاهیم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="تحلیل فلسفی">تحلیل </a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="گزاره تحلیلی-گزاره ترکیبی">گزاره تحلیلی-گزاره ترکیبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="پسینی و پیشینی">پسینی و پیشینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="علیت">علیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85)" title="قیاس‌پذیری (فلسفه علم)">هم‌پیمانگی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Consilience&action=edit&redlink=1" class="new" title="Consilience (صفحه وجود ندارد)">Consilience</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Construct_(philosophy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Construct (philosophy) (صفحه وجود ندارد)">ساختار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Creative_synthesis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Creative synthesis (صفحه وجود ندارد)">Creative synthesis</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D9%85%D8%B1%D8%B2%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="مسئله مرزبندی">مسئله مرزبندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%AF_%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="شواهد تجربی">شواهد تجربی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Explanatory_power&action=edit&redlink=1" class="new" title="Explanatory power (صفحه وجود ندارد)">Explanatory power</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85" class="mw-redirect" title="وجود مسلم">وجود مسلم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="ابطال‌پذیری">ابطال‌پذیری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Feminist_method&action=edit&redlink=1" class="new" title="Feminist method (صفحه وجود ندارد)">Feminist method</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%85_%D9%88_%D9%86%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA" title="نمی‌دانیم و نخواهیم دانست">نمی‌دانیم و نخواهیم دانست</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A1" class="mw-redirect" title="استقراء">استقراء</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Intertheoretic_reduction&action=edit&redlink=1" class="new" title="Intertheoretic reduction (صفحه وجود ندارد)">Intertheoretic reduction</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85" title="استعلام">استعلام</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nature_(philosophy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nature (philosophy) (صفحه وجود ندارد)">طبیعت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="عینی‌گرایی (فلسفه)">عینی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%87" title="مشاهده">مشاهده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D9%85" title="پارادایم">پارادایم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85)" title="قیاس‌پذیری (فلسفه علم)">قیاس‌پذیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A1" title="مسئله استقراء">مسئله استقراء</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="قانون علمی">قانون علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B4_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="روش علمی">روش علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="انقلاب علمی">انقلاب علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="تئوری علمی">تئوری علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D9%85%D9%88%D9%86_%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="آزمون پذیری">آزمون پذیری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Theory_choice&action=edit&redlink=1" class="new" title="Theory choice (صفحه وجود ندارد)">Theory choice</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="تئوری-بارگیری">تئوری-بارگیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%DB%8C%D9%86_%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B5" title="تعین ناقص">تعین ناقص</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA_%D8%B9%D9%84%D9%85" class="mw-redirect" title="وحدت علم">وحدت علم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="رده:فرانظریه علم">فرانظریه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D9%85_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" class="mw-redirect" title="انسجام (منطق)">انسجام (منطق)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Confirmation_holism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Confirmation holism (صفحه وجود ندارد)">Confirmation holism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Constructive_empiricism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Constructive empiricism (صفحه وجود ندارد)">Constructive empiricism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Constructive_realism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Constructive realism (صفحه وجود ندارد)">Constructive realism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="شناخت‌شناسی ساخت‌گرا">شناخت‌شناسی ساخت‌گرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="زمینه‌گرایی">زمینه‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Conventionalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conventionalism (صفحه وجود ندارد)">Conventionalism</a></li> <li>{<a href="/w/index.php?title=Deductive-nomological_model&action=edit&redlink=1" class="new" title="Deductive-nomological model (صفحه وجود ندارد)">Deductive-nomological model</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hypothetico-deductive_model&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hypothetico-deductive model (صفحه وجود ندارد)">Hypothetico-deductive model</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Inductionism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inductionism (صفحه وجود ندارد)">Inductionism</a>}</li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84_%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%86%D8%AF" title="پاول فایرابند">پاول فایرابند</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فرگشت‌گرایی">فرگشت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فریب‌گرایی">فریب‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84)" class="mw-redirect" title="مبناگرایی (روابط بین‌الملل)">مبناگرایی (روابط بین‌الملل)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="ابزارانگاری">ابزارانگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="عمل‌گرایی">عمل‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Model-dependent_realism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Model-dependent realism (صفحه وجود ندارد)">Model-dependent realism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="طبیعت‌گرایی (فلسفه)">طبیعت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فیزیکالیسم">فیزیکالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اثبات‌گرایی">اثبات‌گرایی</a>-<a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فروکاست‌گرایی">فروکاست‌گرایی</a>-<a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="جبرگرایی">جبرگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خردگرایی">خردگرایی</a> / <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Received_view_of_theories&action=edit&redlink=1" class="new" title="Received view of theories (صفحه وجود ندارد)">Received view</a> / <a href="/w/index.php?title=Semantic_view_of_theories&action=edit&redlink=1" class="new" title="Semantic view of theories (صفحه وجود ندارد)">Semantic view of theories</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="واقع‌گرایی علمی">واقع‌گرایی علمی</a> / <a href="/w/index.php?title=Anti-realism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-realism (صفحه وجود ندارد)">Anti-realism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Scientific_essentialism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Scientific essentialism (صفحه وجود ندارد)">Scientific essentialism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="صورت‌گرایی علمی">صورت‌گرایی علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="شک‌گرایی علمی">شک‌گرایی علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="علم‌گرایی">علم‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Structuralism_(philosophy_of_science)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Structuralism (philosophy of science) (صفحه وجود ندارد)">Structuralism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="همدیس‌گرایی">همدیس‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="زیستگرایی">زیستگرایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">فلسفهٔ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فلسفه فیزیک">فیزیک</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C_%D9%88_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="فلسفه فیزیک حرارتی و آماری">فلسفه فیزیک حرارتی و آماری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA" title="فلسفه حرکت">فلسفه حرکت</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="فلسفه شیمی">شیمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه زیست‌شناسی">زیست‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلسفه محیطی">فلسفه محیطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7" title="فلسفه جغرافیا">فلسفه جغرافیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه علوم اجتماعی">فلسفه علوم اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="فلسفه فناوری">فلسفه فناوری</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه مهندسی">فلسفه مهندسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%88%D8%B4_%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه هوش مصنوعی">هوش مصنوعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="فلسفه علوم رایانه">علوم رایانه</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="فلسفه اطلاعات">اطلاعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B0%D9%87%D9%86" title="فلسفه ذهن">ذهن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه روان‌پزشکی (صفحه وجود ندارد)">فلسفه روان‌پزشکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه روان‌شناسی">روان‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="فلسفه ادراک">فلسفه ادراک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D8%B6%D8%A7_%D9%88_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="فلسفه فضا و زمان">فضا و زمان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em"><a href="/w/index.php?title=Index_of_philosophy_of_science_articles&action=edit&redlink=1" class="new" title="Index of philosophy of science articles (صفحه وجود ندارد)">مطالب مرتبط</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7" title="کیمیا">کیمیا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B9%D9%84%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="نقد علم (صفحه وجود ندارد)">نقد علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="معرفت‌شناسی">معرفت‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%B9%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%AA" title="ایمان و عقلانیت">ایمان و عقلانیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخ فلسفه علم (صفحه وجود ندارد)">تاریخ فلسفه علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" class="mw-redirect" title="تاریخ دانش">تاریخ دانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87_%D9%81%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA%DB%8C" title="تاریخچه اندیشه فرگشتی">تاریخچه اندیشه فرگشتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="منطق">منطق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="متافیزیک">متافیزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%B9%D9%84%D9%85" title="شبه‌علم">شبه‌علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%88_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="رابطه علم و دین">رابطه علم و دین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rhetoric_of_science&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rhetoric of science (صفحه وجود ندارد)">Rhetoric of science</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="جامعه‌شناسی علم">جامعه‌شناسی علم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="جامعه‌شناسی نادانی علمی (صفحه وجود ندارد)">جامعه‌شناسی نادانی علمی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="فیلسوفان_علم_به_تفکیک_دوران" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/w/index.php?title=List_of_philosophers_of_science&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of philosophers of science (صفحه وجود ندارد)">فیلسوفان علم</a> به تفکیک دوران</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">کهن</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7" class="mw-redirect" title="آرشیت دانا">آرشیت دانا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86" title="افلاطون">افلاطون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88" title="ارسطو">ارسطو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="رواقی‌گری">زنون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88%D8%B1" title="اپیکور">اپیکور</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">قرون وسطی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B1%D8%B4%D8%AF" title="ابن رشد">ابن رشد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7" title="ابن سینا">ابن سینا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D8%B1_%D8%A8%DB%8C%DA%A9%D9%86" title="راجر بیکن">راجر بیکن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%85" title="ویلیام اکام">ویلیام اکام</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hugh_of_Saint_Victor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hugh of Saint Victor (صفحه وجود ندارد)">Hugh of Saint Victor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dominicus_Gundissalinus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dominicus Gundissalinus (صفحه وجود ندارد)">Dominicus Gundissalinus</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Robert_Kilwardby&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Kilwardby (صفحه وجود ندارد)">Robert Kilwardby</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">مدرن‌های اولیه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%B3_%D8%A8%DB%8C%DA%A9%D9%86" title="فرانسیس بیکن">فرانسیس بیکن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D8%B2" title="توماس هابز">توماس هابز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D9%87_%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="رنه دکارت">رنه دکارت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D8%A6%D9%88_%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D9%87" title="گالیلئو گالیله">گالیلئو گالیله</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%E2%80%8C%DB%8C%D8%B1_%DA%AF%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="پی‌یر گاسندی">پی‌یر گاسندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DA%A9_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" title="آیزاک نیوتن">آیزاک نیوتن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%85" title="دیوید هیوم">دیوید هیوم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">مدرن‌های کلاسیک</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="ایمانوئل کانت">ایمانوئل کانت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="فریدریش ویلهلم یوزف شلینگ">فریدریش ویلهلم یوزف شلینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D9%86%D8%AA" title="اگوست کنت">اگوست کنت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%84" title="ویلیام هیول">ویلیام هیول</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%AF" title="ویلهلم ویندلباند">ویلهلم ویندلباند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%85%DB%8C%D9%84" title="جان استوارت میل">جان استوارت میل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D9%86%D8%B3%D8%B1" title="هربرت اسپنسر">هربرت اسپنسر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%E2%80%8C%DB%8C%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D9%87%D9%85" title="پی‌یر دوهم">پی‌یر دوهم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="آنری پوانکاره">آنری پوانکاره</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%88%D9%88%D9%86%D8%AA" title="ویلهلم وونت">ویلهلم وونت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">نوین</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="آلبرت اینشتین">آلبرت اینشتین</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">برتراند راسل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AB_%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D9%87%D8%AF" title="آلفرد نورث وایتهد">آلفرد نورث وایتهد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%81_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B1" title="رودولف اشتاینر">رودولف اشتاینر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%84%D9%81_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%BE" title="رودلف کارناپ">رودلف کارناپ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="ویلارد کواین">ویلارد کواین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B3_%D9%88%D9%86_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%86" title="بس ون فراسن">بس ون فراسن</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%88_%D9%87%D9%85%D9%BE%D9%84" title="کارل گوستاو همپل">کارل گوستاو همپل</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%B2_%D9%BE%D8%B1%D8%B3" class="mw-redirect" title="چارلز سندرز پرس">چارلز سندرز پرس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%DB%8C%D9%84_%D8%AF%D9%86%D8%AA" class="mw-redirect" title="دنیل دنت">دنیل دنت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AE" title="هانس رایشنباخ">هانس رایشنباخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="ایان هکینگ">ایان هکینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%B1%D9%87_%D9%84%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B4" title="ایمره لاکاتوش">ایمره لاکاتوش</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B1%DA%AF%D9%86_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%B3" title="یورگن هابرماس">یورگن هابرماس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86" title="کارل پیرسون">کارل پیرسون</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%BE%D9%88%D9%BE%D8%B1" title="کارل پوپر">کارل پوپر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Larry_Laudan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Larry Laudan (صفحه وجود ندارد)">Larry Laudan</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%84_%D9%BE%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="مایکل پولانی">مایکل پولانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D9%88_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="اتو نویرات">اتو نویرات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84_%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%86%D8%AF" title="پاول فایرابند">پاول فایرابند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%DA%A9%D9%88%D9%87%D9%86" title="توماس کوهن">توماس کوهن</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Portal:Philosophy_of_science&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portal:Philosophy of science (صفحه وجود ندارد)">درگاه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="رده:فلسفه علم">رده:فلسفه علم</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="فلسفه_دین" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="الگو:فلسفه دین"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:فلسفه دین (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:فلسفه دین"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="فلسفه_دین" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="فلسفه دین">فلسفه دین</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;">مفاهیم دینی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D9%BE%D8%B3_%D8%A7%D8%B2_%D9%85%D8%B1%DA%AF" title="زندگی پس از مرگ">زندگی پس از مرگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%88%D8%AA%DB%8C%D9%81%D8%B1%D9%88" title="معمای یوتیفرو">معمای یوتیفرو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86" title="ایمان">ایمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C_%D9%87%D9%88%D8%B4%D9%85%D9%86%D8%AF" title="طراحی هوشمند">طراحی هوشمند</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%AC%D8%B2%D9%87" title="معجزه">معجزه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%B4%D8%B1" title="مسئله شر">مسئله شر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86" title="ایمان">ایمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="جان">جان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AD" title="روح">روح</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%87" title="تئودیسه">تئودیسه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Theological_veto&action=edit&redlink=1" class="new" title="Theological veto (صفحه وجود ندارد)">Theological veto</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85_%D8%AE%D8%AF%D8%A7" title="مفهوم خدا">مفهوم خدا</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Aristotelian_theology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aristotelian theology (صفحه وجود ندارد)">Aristotelian view</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D9%85%D9%86" title="برهمن">برهمن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D9%84_%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84" title="عقل فعال">عقل فعال</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Divine_simplicity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Divine simplicity (صفحه وجود ندارد)">Divine simplicity</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="خودگرایی اخلاقی">خودگرایی اخلاقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AD%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="روح‌القدس">روح‌القدس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Misotheism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Misotheism (صفحه وجود ندارد)">Misotheism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="همه‌دادارباوری">همه‌دادارباوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D8%AE%D8%B5%E2%80%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="خدای شخص‌وار">خدای شخص‌وار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%D9%88%DB%8C%D8%B4%DB%8C" title="الهیات پویشی">الهیات پویشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7" title="خدا">خدا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B1%DA%A9_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA" title="محرک بی‌حرکت">محرک بی‌حرکت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:4em;font-weight:normal; text-align:center;">خدا در</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="خدا در ادیان ابراهیمی">خدا در ادیان ابراهیمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%82_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خالق در بودایی‌گرایی">بودایی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA" title="خدا در مسیحیت">مسیحیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="خدا در هندوئیسم">هندوئیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="خدا در اسلام">خدا در اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D8%A6%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="خدا در جئینیسم">جئینیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="خدا در یهودیت">خدا در یهودیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="خدا در مورمونیسم">مورمونیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86_%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="خدا در آیین سیک">آیین سیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%AA" title="خدا در بهائیت">خدا در بهائیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Wiccan_views_of_divinity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wiccan views of divinity (صفحه وجود ندارد)">Wicca</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF_%D8%AE%D8%AF%D8%A7" title="وجود خدا">وجود خدا</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:4em;font-weight:normal; text-align:center;">برای</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="برهان زیبایی">برهان زیبایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="برهان مسیحی">برهان مسیحی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Argument_from_consciousness&action=edit&redlink=1" class="new" title="Argument from consciousness (صفحه وجود ندارد)">Consciousness</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="برهان علیت">برهان علیت</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85" title="برهان کیهان‌شناختی کلام">برهان کیهان‌شناختی کلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="برهان علیت">برهان علیت</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1%D8%AC%D9%87" title="برهان درجه">برهان درجه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Argument_from_desire&action=edit&redlink=1" class="new" title="Argument from desire (صفحه وجود ندارد)">Desire</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="برهان تجربه دینی">برهان تجربه دینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%86%D8%B8%DB%8C%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="نظریه جهان تنظیم‌شده">نظریه جهان تنظیم‌شده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B4%D9%82" title="برهان عشق">برهان عشق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B9%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%AA" title="برهان معجزات">برهان معجزات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="برهان اخلاقی">برهان اخلاقی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Proof_of_the_Truthful&action=edit&redlink=1" class="new" title="Proof of the Truthful (صفحه وجود ندارد)">Necessary existent</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="برهان‌های هستی‌شناختی">برهان‌های هستی‌شناختی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%D8%B7%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84" title="شرط‌بندی پاسکال">شرط‌بندی پاسکال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="معرفت‌شناسی اصلاح‌شده">معرفت‌شناسی اصلاح‌شده</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Argument_from_reason&action=edit&redlink=1" class="new" title="Argument from reason (صفحه وجود ندارد)">Reason</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%86%D8%B8%D9%85" title="برهان نظم">برهان نظم</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Natural-law_argument&action=edit&redlink=1" class="new" title="Natural-law argument (صفحه وجود ندارد)">Natural law</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%AB%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2" title="تمثیل ساعت‌ساز">تمثیل ساعت‌ساز</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Transcendental_argument_for_the_existence_of_God&action=edit&redlink=1" class="new" title="Transcendental argument for the existence of God (صفحه وجود ندارد)">Transcendental</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:4em;font-weight:normal; text-align:center;">در مقابل</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%85%D8%A8%DB%8C_%D8%A8%D9%88%D8%A6%DB%8C%D9%86%DA%AF_%DB%B7%DB%B4%DB%B7_%D8%BA%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="گامبی بوئینگ ۷۴۷ غایی">گامبی بوئینگ ۷۴۷ غایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%D8%B7%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7" title="شرط‌بندی بی‌خدا">شرط‌بندی بی‌خدا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%B4%D8%B1" title="مسئله شر">مسئله شر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1" title="برهان اختیار">برهان اختیار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%B2%D8%AE" title="مسئله دوزخ">مسئله دوزخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%88%D8%AD%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B6" title="برهان وحی‌های متناقض">برهان وحی‌های متناقض</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%81%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C" title="برهان اختفای الهی">برهان اختفای الهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="ناشناخت‌گرایی الهیاتی">ناشناخت‌گرایی الهیاتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D8%BA_%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%85" title="تیغ اوکام">تیغ اوکام</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3_%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D8%B7%D9%84%D9%82" title="پارادوکس قدرت مطلق">پارادوکس قدرت مطلق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C_%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D9%81" title="برهان طراحی ضعیف">برهان طراحی ضعیف</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="قوری راسل">قوری راسل</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="الهیات">الهیات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%DA%A9%D9%88%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="آکوسمیسم">آکوسمیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ندانم‌گرایی">ندانم‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="زنده‌انگاری">زنده‌انگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B6%D8%AF_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="ضد دین">ضد دین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="خداناباوری">خداناباوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%B4%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="آفرینش‌گرایی">آفرینش‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%85%D9%87" class="mw-redirect" title="درمه">درمه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="دادارباوری">دادارباوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="دیوشناسی">دیوشناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C" title="نظریه فرمان الهی">نظریه فرمان الهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AB%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%AA" class="mw-redirect" title="ثنویت">ثنویت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="باطن‌گرایی غربی">باطن‌گرایی غربی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="انحصارگرایی">انحصارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اگزیستانسیالیسم">اگزیستانسیالیسم</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="اگزیستانسیالیسم مسیحی">اگزیستانسیالیسم مسیحی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="اگزیستانسیالیسم ندام‌گرا (صفحه وجود ندارد)">اگزیستانسیالیسم ندام‌گرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7" title="اگزیستانسیالیسم بی‌خدا">اگزیستانسیالیسم بی‌خدا</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="الهیات فمینیستی">الهیات فمینیستی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Thealogy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thealogy (صفحه وجود ندارد)">Thealogy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Womanist_theology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Womanist theology (صفحه وجود ندارد)">Womanist theology</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ایمان‌گرایی">ایمان‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="بنیادگرایی">بنیادگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="گنوسیسم">گنوسیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D9%88%D8%AA%D8%A6%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="هنوتئیسم">هنوتئیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="انسان‌گرایی">انسان‌گرایی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="انسان‌گرایی مذهبی (صفحه وجود ندارد)">انسان‌گرایی مذهبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1" title="انسان‌گرایی سکولار">انسان‌گرایی سکولار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="انسان‌گرایی مسیحی">انسان‌گرایی مسیحی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D9%88%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="شمول‌گرایی">شمول‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%A8%D9%88%D8%B7_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="نظریه‌های مربوط به ادیان">نظریه‌های مربوط به ادیان</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="یگانه‌انگاری">یگانه‌انگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="یکتاپرستی">یکتاپرستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86" title="عرفان">عرفان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="طبیعت‌گرایی (فلسفه)">طبیعت‌گرایی (فلسفه)</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="طبیعت‌گرایی متافیزیکی">طبیعت‌گرایی متافیزیکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="طبیعت‌گرایی دینی">طبیعت‌گرایی دینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="طبیعت‌گرایی انسان‌گرایانه">طبیعت‌گرایی انسان‌گرایانه</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D9%86%D9%88" title="معنویت عصر نو">معنویت عصر نو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C_(%D8%A2%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA%D8%A7)" title="نادوگانگی (آدویتا)">نادوگانگی (آدویتا)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="غیرخداباوری">غیرخداباوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="همه‌دادارباوری">همه‌دادارباوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%DA%AF%DB%8C%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="خدافراگیردانی">خدافراگیردانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="همه‌خدایی">همه‌خدایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="خرد جاویدان">خرد جاویدان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%86%D8%AF%D8%AE%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="چندخدایی">چندخدایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Possibilianism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Possibilianism (صفحه وجود ندارد)">Possibilianism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%D9%88%DB%8C%D8%B4%DB%8C" title="الهیات پویشی">الهیات پویشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="شک‌گرایی دینی">شک‌گرایی دینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_(%D8%B9%D9%82%D8%A7%DB%8C%D8%AF)" title="اسپیریتوالیسم (عقاید)">اسپیریتوالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="شمن‌باوری">شمن‌باوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D8%B1%D9%82_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="ادیان شرق آسیا">ادیان شرق آسیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="خداباوری">خداباوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تعالی‌گرایی">تعالی‌گرایی</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="فهرست گرایش‌های فلسفی">فهرست گرایش‌های فلسفی</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="مسئله زبان دینی">مسئله زبان دینی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Eschatological_verification&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eschatological verification (صفحه وجود ندارد)">Eschatological verification</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="بازی زبانی (فلسفه)">بازی زبانی (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%DB%8C" title="اثبات‌گرایی منطقی">اثبات‌گرایی منطقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%B3%D9%84%D8%A8%DB%8C" title="الهیات سلبی">الهیات سلبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="تحقیق‌پذیری">تحقیق‌پذیری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%B4%D8%B1" title="مسئله شر">مسئله شر</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Augustinian_theodicy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Augustinian theodicy (صفحه وجود ندارد)">Augustinian theodicy</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%85%DA%A9%D9%86" title="بهترین جهان‌های ممکن">بهترین جهان‌های ممکن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Euthyphro_dilemma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Euthyphro dilemma (صفحه وجود ندارد)">Euthyphro dilemma</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Inconsistent_triad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inconsistent triad (صفحه وجود ندارد)">Inconsistent triad</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irenaean_theodicy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irenaean theodicy (صفحه وجود ندارد)">Irenaean theodicy</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="شر طبیعی">شر طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%87" title="تئودیسه">تئودیسه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="رده:فیلسوفان دین">فیلسوفان دین</a></div><br />(برپایه‌ی تاریخ فعالیت)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:4em;font-weight:normal;text-align:center;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فلسفه یونان باستان">فلسفه یونان باستان</a> و<br /><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%DB%8C" title="فلسفه قرون وسطی">فلسفه قرون وسطی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%84%D9%85" title="انسلم">انسلم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="آگوستین">آگوستین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7" title="ابن سینا">ابن سینا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B1%D8%B4%D8%AF" title="ابن رشد">ابن رشد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A6%D8%AA%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="بوئتیوس">بوئتیوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B3_%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85%D9%88%D8%B3" title="دسیدریوس اراسموس">دسیدریوس اراسموس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gaunilo_of_Marmoutiers&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaunilo of Marmoutiers (صفحه وجود ندارد)">Gaunilo of Marmoutiers</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88_%D8%AF%D9%84%D8%A7_%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A7" title="جووانی پیکو دلا میراندولا">جووانی پیکو دلا میراندولا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%88%D8%B3" title="هراکلیتوس">هراکلیتوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D8%B4%D8%B4%D9%85_%D9%88_%DB%8C%DA%A9%D9%85" title="جیمز ششم و یکم">جیمز ششم و یکم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D9%82%DB%8C%D9%88%D9%86" title="مرقیون">مرقیون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A2%DA%A9%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%B3" title="توماس آکویناس">توماس آکویناس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D9%85%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%86" title="ابن میمون">ابن میمون</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:4em;font-weight:normal;text-align:center;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86%DB%8C%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="فلسفه اوایل مدرنیته">اوایل مدرنیته</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Antoine_Augustin_Calmet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antoine Augustin Calmet (صفحه وجود ندارد)">Augustin Calmet</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D9%87_%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="رنه دکارت">رنه دکارت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%B2_%D9%BE%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84" title="بلز پاسکال">بلز پاسکال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B2%D8%A7" title="باروخ اسپینوزا">باروخ اسپینوزا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7_%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="نیکولا مالبرانش">نیکولا مالبرانش</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B3" class="mw-redirect" title="گوتفرید لایبنیتس">گوتفرید لایبنیتس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=William_Wollaston&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Wollaston (صفحه وجود ندارد)">William Wollaston</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thomas_Chubb&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thomas Chubb (صفحه وجود ندارد)">Thomas Chubb</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%85" title="دیوید هیوم">دیوید هیوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%AE" title="بارون دولباخ">بارون دولباخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="ایمانوئل کانت">ایمانوئل کانت</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%B1" title="یوهان گوتفرید فون هردر">یوهان گوتفرید فون هردر</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:4em;font-weight:normal;text-align:center;">۱۸۰۰<br />۱۸۵۰</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%B4%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%AE%D8%B1" title="فریدریش شلایرماخر">فریدریش شلایرماخر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%B2%D9%87" title="کارل کریستیان فریدریش کراوزه">کارل کریستیان فریدریش کراوزه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%87%DA%AF%D9%84" title="گئورگ ویلهلم فریدریش هگل">گئورگ ویلهلم فریدریش هگل</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%84" title="ویلیام هیول">ویلیام هیول</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%AE" title="لودویگ فویرباخ">لودویگ فویرباخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%86_%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%DB%8C%D8%B1%DA%A9%DA%AF%D9%88%D8%B1" title="سورن کی‌یرکگور">سورن کی‌یرکگور</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3" title="کارل مارکس">کارل مارکس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%B4%D8%AA_%D8%B1%DB%8C%DA%86%D9%84" title="آلبرشت ریچل">آلبرشت ریچل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D8%B1" title="آفریکان اسپیر">آفریکان اسپیر</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:4em;font-weight:normal;text-align:center;">۱۸۸۰<br />۱۹۰۰</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D9%87%DA%A9%D9%84" title="ارنست هکل">ارنست هکل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%AF%D9%85_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AF" title="ویلیام کینگدم کلیفورد">ویلیام کینگدم کلیفورد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%86%DB%8C%DA%86%D9%87" title="فریدریش نیچه">فریدریش نیچه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Harald_H%C3%B8ffding&action=edit&redlink=1" class="new" title="Harald Høffding (صفحه وجود ندارد)">Harald Høffding</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2" title="ویلیام جیمز">ویلیام جیمز</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D8%B3%D9%88%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%81_(%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81)" title="ولادیمیر سولویوف (فیلسوف)">ولادیمیر سولویوف (فیلسوف)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%AA%D8%B1%D9%84%DA%86" title="ارنست ترلچ">ارنست ترلچ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%84%D9%81_%D8%A7%D8%AA%D9%88" title="رودلف اتو">رودلف اتو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%81_%D8%B4%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%81" title="لف شستوف">لف شستوف</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sergei_Bulgakov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sergei Bulgakov (صفحه وجود ندارد)">Sergei Bulgakov</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84_%D9%81%D9%84%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="پاول فلورنسکی">پاول فلورنسکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D8%B1" title="ارنست کاسیرر">ارنست کاسیرر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%81_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%84" title="جوزف مارخال">جوزف مارخال</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:4em;font-weight:normal;text-align:center;">۱۹۲۰<br />پساجنگ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="جرج سانتایانا">جرج سانتایانا</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">برتراند راسل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D9%88%D8%A8%D8%B1" title="مارتین بوبر">مارتین بوبر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D9%87_%DA%AF%D9%86%D9%88%D9%86" title="رنه گنون">رنه گنون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84_%D8%AA%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%B4" title="پل تیلیش">پل تیلیش</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="کارل بارت">کارل بارت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Emil_Brunner&action=edit&redlink=1" class="new" title="Emil Brunner (صفحه وجود ندارد)">Emil Brunner</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%81_%D8%A8%D9%88%D9%84%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رودولف بولتمان">رودولف بولتمان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%84_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D9%84" title="گابریل مارسل">گابریل مارسل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%D9%87%D9%88%D9%84%D8%AF_%D9%86%DB%8C%D8%A8%D9%88%D8%B1" title="راینهولد نیبور">راینهولد نیبور</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B3%D9%87%D9%88%D8%B1%D9%86" title="چارلز هارتسهورن">چارلز هارتسهورن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B1%DA%86%D8%A7_%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="میرچا الیاده">میرچا الیاده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%81_%D8%B4%D9%88%D8%A6%D9%88%D9%86" title="فریتهیوف شوئون">فریتهیوف شوئون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C._%D8%A7%D9%84._%D9%85%DA%A9%DB%8C" title="جی. ال. مکی">جی. ال. مکی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Walter_Kaufmann_(philosopher)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Walter Kaufmann (philosopher) (صفحه وجود ندارد)">Walter Kaufmann</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B2" title="مارتین لینگز">مارتین لینگز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%DA%AF%DB%8C%DA%86" title="پیتر گیچ">پیتر گیچ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=George_I._Mavrodes&action=edit&redlink=1" class="new" title="George I. Mavrodes (صفحه وجود ندارد)">George I Mavrodes</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A2%D9%84%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86" title="ویلیام آلستون">ویلیام آلستون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C_%D9%81%D9%84%D9%88" title="آنتونی فلو">آنتونی فلو</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:4em;font-weight:normal;text-align:center;">۱۹۷۰<br />۱۹۹۰<br />۲۰۱۰</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84._%D8%B1%D9%88" title="ویلیام ال. رو">ویلیام ال. رو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%DB%8C_%D8%B2%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%BE%D8%B3" title="دوی زفانیا فیلیپس">دوی زفانیا فیلیپس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%86_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7" title="الوین پلانتینگا">الوین پلانتینگا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%86%DB%8C" title="آنتونی کنی">آنتونی کنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3_%D9%88%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%81" title="نیکلاس ولترستورف">نیکلاس ولترستورف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%D9%88%D8%A6%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%D9%86" class="mw-redirect" title="ریچارد سوئین‌برن">ریچارد سوئین‌برن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%87%D9%88_%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%B2" title="رابرت مریهو آدامز">رابرت مریهو آدامز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ravi_Zacharias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ravi Zacharias (صفحه وجود ندارد)">Ravi Zacharias</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%A7%DA%AF%D9%86" title="پیتر ون اینواگن">پیتر ون اینواگن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%DB%8C%D9%84_%D8%AF%D9%86%D8%AA" class="mw-redirect" title="دنیل دنت">دنیل دنت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Loyal_Rue&action=edit&redlink=1" class="new" title="Loyal Rue (صفحه وجود ندارد)">Loyal Rue</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%D9%84%D9%88%DA%A9_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88%D9%86" title="ژان-لوک ماریون">ژان-لوک ماریون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=William_Lane_Craig&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Lane Craig (صفحه وجود ندارد)">William Lane Craig</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1_%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF" title="علی‌اکبر رشاد">علی‌اکبر رشاد</a></li></ul> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Alexander_Pruss&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alexander Pruss (صفحه وجود ندارد)">Alexander Pruss</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;">موضوعات مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="نقد دین">نقد دین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Desacralization_of_knowledge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Desacralization of knowledge (صفحه وجود ندارد)">Desacralization of knowledge</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="اخلاق در ادیان (صفحه وجود ندارد)">اخلاق در ادیان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Exegesis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Exegesis (صفحه وجود ندارد)">Exegesis</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D9%85%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A8" title="تاریخ ادیان و مذاهب">تاریخ ادیان و مذاهب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="دین">دین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="مسئله زبان دینی">مسئله زبان دینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="فلسفه دینی">فلسفه دینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%88_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="رابطه علم و دین">رابطه علم و دین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%B9%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%AA" title="ایمان و عقلانیت">ایمان و عقلانیت</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Index_of_philosophy_of_religion_articles&action=edit&redlink=1" class="new" title="Index of philosophy of religion articles (صفحه وجود ندارد)">more...</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Portal-puzzle.svg" class="mw-file-description" title="درگاه"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/16px-Portal-puzzle.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/24px-Portal-puzzle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/32px-Portal-puzzle.svg.png 2x" data-file-width="32" data-file-height="28" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="درگاه:فلسفه">درگاه:فلسفه</a></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="رده:فلسفه دین">رده:فلسفه دین</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="دانش_محاسبه‌پذیر" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1" title="الگو:دانش محاسبه‌پذیر"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:دانش محاسبه‌پذیر (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:دانش محاسبه‌پذیر"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="دانش_محاسبه‌پذیر" style="font-size:114%;margin:0 4em">دانش <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="محاسبه‌پذیری">محاسبه‌پذیر</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">موضوعات و<br />مفاهیم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A8%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="الفبای اندیشه انسان (صفحه وجود ندارد)">الفبای اندیشه انسان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%84_%D8%A7%D8%B2_%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82_%D9%85%D8%B1%D8%AC%D8%B9" title="کنترل از طریق مرجع">کنترل از طریق مرجع</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1" title="استدلال خودکار">استدلال خودکار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D8%B9%D9%82%D9%84_%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85_(%D9%87%D9%88%D8%B4_%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دانش عقل سلیم (هوش مصنوعی) (صفحه وجود ندارد)">دانش حس مشترک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B9%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="استدلال عقلانی">استدلال عقلانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="محاسبه‌پذیری">محاسبه‌پذیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85_%D8%B5%D9%88%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="سیستم صوری">سیستم صوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AA%D8%A7%D8%AC" title="موتور استنتاج">موتور استنتاج</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="پایگاه دانش">پایگاه دانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="سیستم پایگاه دانش">سیستم پایگاه دانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="مهندسی دانش">مهندسی دانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%AC_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="استخراج دانش">استخراج دانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" class="mw-redirect" title="بازنمایی دانش">بازنمایی دانش</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Knowledge_retrieval&action=edit&redlink=1" class="new" title="Knowledge retrieval (صفحه وجود ندارد)">Knowledge retrieval</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Library_classification&action=edit&redlink=1" class="new" title="Library classification (صفحه وجود ندارد)">Library classification</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%DB%8C" title="برنامه‌نویسی منطقی">برنامه‌نویسی منطقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_(%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA)" title="هستی‌شناسی (علم اطلاعات)">هستی‌شناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE%D8%AF%D9%87%DB%8C_%D8%A8%D9%87_%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="پاسخدهی به پرسش (صفحه وجود ندارد)">پاسخ به پرسش</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1_%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="استدلالگر معنایی (صفحه وجود ندارد)">استدلالگر معنایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">پیشنهادها<br />پیاده‌سازی‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Zairja&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zairja (صفحه وجود ندارد)">Zairja</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86_%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%84" class="mw-redirect" title="رامون لیول">ارس مگنا</a></i> (۱۳۰۰)</li> <li><i><a href="/w/index.php?title=An_Essay_towards_a_Real_Character_and_a_Philosophical_Language&action=edit&redlink=1" class="new" title="An Essay towards a Real Character and a Philosophical Language (صفحه وجود ندارد)">An Essay towards a Real Character and a Philosophical Language</a></i> (۱۶۸۸)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Calculus_ratiocinator&action=edit&redlink=1" class="new" title="Calculus ratiocinator (صفحه وجود ندارد)">Calculus ratiocinator</a> & <a href="/w/index.php?title=Characteristica_universalis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Characteristica universalis (صفحه وجود ندارد)">Characteristica universalis</a> (<a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B3" class="mw-redirect" title="گوتفرید لایبنیتس">گوتفرید لایبنیتس</a>، ۱۷۰۰)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%AF%D9%87%D8%AF%D9%87%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A6%DB%8C" title="رده‌بندی دهدهی دیوئی">رده‌بندی دهدهی دیوئی</a> (۱۸۷۶)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA_%D9%88_%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85_%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="برداشت و مفهوم نوشتار">برداشت و مفهوم نوشتار</a> (۱۸۷۹)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Mundaneum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mundaneum (صفحه وجود ندارد)">Mundaneum</a> (۱۹۱۰)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Logical_atomism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Logical atomism (صفحه وجود ندارد)">ذره‌گرایی منطقی</a> (۱۹۱۸)</li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%DB%8C-%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="رساله منطقی-فلسفی">رساله منطقی-فلسفی</a></i> (۱۹۲۱)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%87%DB%8C%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA" title="برنامه هیلبرت">برنامه هیلبرت</a> (۱۹۲۰)</li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B6%D8%A7%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%AA_%DA%AF%D9%88%D8%AF%D9%84" title="قضایای ناتمامیت گودل">قضایای ناتمامیت گودل</a> (۱۹۳۱)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Memex&action=edit&redlink=1" class="new" title="Memex (صفحه وجود ندارد)">ممکس</a> (۱۹۴۵)</li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%84%D9%88%DA%AF" title="پرولوگ">پرولوگ</a> (۱۹۷۲)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Cyc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cyc (صفحه وجود ندارد)">سیس</a> (۱۹۸۴)</li> <li><a href="/w/index.php?title=True_Knowledge&action=edit&redlink=1" class="new" title="True Knowledge (صفحه وجود ندارد)">دانش راستین</a> (۲۰۰۷)</li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D9%81%D8%B1%D9%85_%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%A7" title="ولفرم آلفا">ولفرم آلفا</a> (۲۰۰۹)</li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8%B3%D9%88%D9%86_(%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87)" title="واتسون (رایانه)">واتسون</a> (۲۰۱۱)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B1%DB%8C_(%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1)" title="سیری (نرم‌افزار)">سیری</a> (۲۰۱۱)</li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A8_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" class="mw-redirect" title="قاب دانش">قاب دانش</a> (۲۰۱۲)</li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="ویکی‌داده">ویکی‌داده</a> (۲۰۱۲)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%81%D8%AA_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%A7" class="mw-redirect" title="مایکروسافت کورتانا">مایکروسافت کورتانا</a> (۲۰۱۴)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%D9%88_(%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویو (نرم‌افزار) (صفحه وجود ندارد)">ویو</a> (۶۲۰۱)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Artificial_intelligence_in_fiction&action=edit&redlink=1" class="new" title="Artificial intelligence in fiction (صفحه وجود ندارد)">در داستان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=The_Engine&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Engine (صفحه وجود ندارد)">موتور</a> (<i><a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%88%D8%B1" title="سفرهای گالیور">سفرهای گالیور</a></i>، ۱۷۲۶)</li> <li>جو (<i><a href="/w/index.php?title=A_Logic_Named_Joe&action=edit&redlink=1" class="new" title="A Logic Named Joe (صفحه وجود ندارد)">منطقی به نام جو</a></i>، ۱۹۴۶)</li> <li>کتابدار (<i><a href="/wiki/Snow_Crash" class="mw-redirect" title="Snow Crash">سقوط برف</a></i>، ۱۹۹۲)</li> <li>دکتر نو (<i><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B4_%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C_(%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85)" title="هوش مصنوعی (فیلم)">هوش مصنوعی</a></i>، ۲۰۰۱)</li> <li>خانه آبی(<i><a href="/w/index.php?title=The_Baroque_Cycle&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Baroque Cycle (صفحه وجود ندارد)">چرخه سبک باروک</a></i>، ۲۰۰۳)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="نظریه_مجموعه‌ها" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="الگو:نظریه مجموعه‌ها"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:نظریه مجموعه‌ها (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:نظریه مجموعه‌ها"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="نظریه_مجموعه‌ها" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="نظریه مجموعه‌ها">نظریه مجموعه‌ها</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">نمای‌کلی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_(%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA)" title="مجموعه (ریاضیات)">مجموعه</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="8" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Venn_diagram" title="Venn diagram"><img alt="Venn diagram of set intersection" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Venn_A_intersect_B.svg/100px-Venn_A_intersect_B.svg.png" decoding="async" width="100" height="71" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Venn_A_intersect_B.svg/150px-Venn_A_intersect_B.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Venn_A_intersect_B.svg/200px-Venn_A_intersect_B.svg.png 2x" data-file-width="350" data-file-height="250" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" class="mw-redirect" title="اصل موضوع (منطق)">اصول موضوع</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Axiom_of_adjunction&action=edit&redlink=1" class="new" title="Axiom of adjunction (صفحه وجود ندارد)">Adjunction</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8" title="اصل موضوع انتخاب">اصل موضوع انتخاب</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7" title="اصل انتخاب شمارا">اصل انتخاب شمارا</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Axiom_of_dependent_choice" class="extiw" title="en:Axiom of dependent choice">dependent</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Axiom_of_global_choice" class="extiw" title="en:Axiom of global choice">جهانی</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Axiom_of_constructibility&action=edit&redlink=1" class="new" title="Axiom of constructibility (صفحه وجود ندارد)">Constructibility (V=L)|</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Axiom_of_determinacy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Axiom of determinacy (صفحه وجود ندارد)">Determinacy</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9_%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4" class="mw-redirect" title="اصل موضوع گسترش">اصل موضوع گسترش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%AA" title="اصل موضوع بی‌نهایت">اصل موضوع بی‌نهایت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Axiom_of_limitation_of_size&action=edit&redlink=1" class="new" title="Axiom of limitation of size (صفحه وجود ندارد)">Limitation of size</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9_%D8%B2%D9%88%D8%AC%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="اصل موضوع زوج‌سازی">اصل موضوع زوج‌سازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="اصل موضوع مجموعه توانی">اصل موضوع مجموعه توانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Axiom_of_regularity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Axiom of regularity (صفحه وجود ندارد)">Regularity</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9" title="اصل موضوع اجتماع">اصل موضوع اجتماع</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Martin%27s_axiom&action=edit&redlink=1" class="new" title="Martin's axiom (صفحه وجود ندارد)">Martin's axiom</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Axiom_schema&action=edit&redlink=1" class="new" title="Axiom schema (صفحه وجود ندارد)">Axiom schema</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84_%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9_%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="اصول موضوع جایگزینی">اصول موضوع جایگزینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9_%D8%AA%D8%B5%D8%B1%DB%8C%D8%AD" title="اصل موضوع تصریح">اصل موضوع تصریح</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">انواع <a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_(%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA)" title="مجموعه (ریاضیات)">مجموعه‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B6%D8%B1%D8%A8_%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C" title="ضرب دکارتی">ضرب دکارتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D9%85%D9%85_(%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7)" title="متمم (نظریه مجموعه‌ها)">متمم</a> (a.k.a set difference)</li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D9%85%D9%88%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="قوانین دمورگان">قوانین دمورگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9_%D9%85%D8%AC%D8%B2%D8%A7" title="اجتماع مجزا">اجتماع مجزا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9_(%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7)" title="اشتراک (نظریه مجموعه‌ها)">اشتراک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="مجموعه توانی">مجموعه توانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%84_%D9%85%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%86" title="تفاضل متقارن">تفاضل متقارن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9_(%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7)" title="اجتماع (نظریه مجموعه‌ها)">اجتماع</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><div class="hlist"><ul><li>مفاهیم</li><li>روش‌ها</li></ul></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%DB%8C" title="کاردینالیتی">کاردینالیتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%AF%D8%AF_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="عدد اصلی">عدد اصلی</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Large_cardinal" class="extiw" title="en:Large cardinal">بزرگ</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3_(%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7)" title="کلاس (نظریه مجموعه‌ها)">کلاس</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Constructible_universe" class="extiw" title="en:Constructible universe">جهان ساختی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%B6%DB%8C%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1" title="فرضیه پیوستار">فرضیه پیوستار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84_%D9%82%D8%B7%D8%B1%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="استدلال قطری کانتور">استدلال قطری کانتور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%86%D8%B5%D8%B1_(%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA)" title="عنصر (ریاضیات)">عنصر</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%88%D8%AC_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8" title="زوج مرتب">زوج مرتب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B9_%D8%AA%D8%A7%D9%BE%D9%84" class="mw-redirect" title="نوع تاپل">نوع تاپل</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Family_of_sets&action=edit&redlink=1" class="new" title="Family of sets (صفحه وجود ندارد)">Family</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Forcing_(mathematics)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Forcing (mathematics) (صفحه وجود ندارد)">Forcing</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%B3%D9%88%DB%8C%D9%87" title="تناظر دوسویه">تناظر دوسویه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%AF%D8%AF_%D8%AA%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D8%A8%DB%8C" title="عدد ترتیبی">عدد ترتیبی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Set-builder_notation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Set-builder notation (صفحه وجود ندارد)">Set-builder notation</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="استقرای ترامتناهی">استقرای ترامتناهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D9%88%D9%86" title="نمودار ون">نمودار ون</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">انواع <a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_(%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA)" title="مجموعه (ریاضیات)">مجموعه‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Amorphous_set&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amorphous set (صفحه وجود ندارد)">Amorphous</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7" title="مجموعه شمارا">مجموعه شمارا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_%D8%AA%D9%87%DB%8C" title="مجموعه تهی">مجموعه تهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_%D9%85%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="مجموعه متناهی">مجموعه متناهی</a> (<a href="/w/index.php?title=Hereditarily_finite_set&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hereditarily finite set (صفحه وجود ندارد)">hereditarily</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="مجموعه‌های فازی">مجموعه‌های فازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="مجموعه نامتناهی">مجموعه نامتناهی</a> (<a href="/w/index.php?title=Dedekind-infinite_set&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dedekind-infinite set (صفحه وجود ندارد)">Dedekind-infinite</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%B4%D8%AA%DB%8C" title="مجموعه بازگشتی">مجموعه بازگشتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%D8%B9%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="مجموعه تک‌عضوی">مجموعه تک‌عضوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87" title="زیرمجموعه">زیرمجموعه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%DB%8C_(%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7)" title="مجموعه متعدی (نظریه مجموعه‌ها)">مجموعه متعدی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7" title="مجموعه ناشمارا">مجموعه ناشمارا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="مجموعه جهانی">مجموعه جهانی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">نظریه‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D9%86" title="نظریه مجموعه جایگزین">نظریه مجموعه جایگزین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="نظریه مجموعه‌ها">نظریه مجموعه‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="نظریه طبیعی مجموعه‌ها">نظریه طبیعی مجموعه‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B6%DB%8C%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="قضیه کانتور">قضیه کانتور</a></li></ul> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Zermelo_set_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zermelo set theory (صفحه وجود ندارد)">Zermelo</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=General_set_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="General set theory (صفحه وجود ندارد)">General</a></li></ul></li> <li><i><a href="/wiki/%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="مبادی ریاضیات">مبادی ریاضیات</a></i> <ul><li><a href="/w/index.php?title=New_Foundations&action=edit&redlink=1" class="new" title="New Foundations (صفحه وجود ندارد)">New Foundations</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zermelo%E2%80%93Fraenkel_set_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zermelo–Fraenkel set theory (صفحه وجود ندارد)">Zermelo–Fraenkel </a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Von_Neumann%E2%80%93Bernays%E2%80%93G%C3%B6del_set_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Von Neumann–Bernays–Gödel set theory (صفحه وجود ندارد)">von Neumann–Bernays–Gödel </a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Morse%E2%80%93Kelley_set_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Morse–Kelley set theory (صفحه وجود ندارد)">Morse–Kelley</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kripke%E2%80%93Platek_set_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kripke–Platek set theory (صفحه وجود ندارد)">Kripke–Platek</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tarski%E2%80%93Grothendieck_set_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tarski–Grothendieck set theory (صفحه وجود ندارد)">Tarski–Grothendieck</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><div class="hlist"><ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Paradoxes_of_set_theory" class="extiw" title="en:Paradoxes of set theory">تناقضات</a></li><li>مسئله‌ها</li></ul></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="پارادوکس راسل">پارادوکس راسل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Suslin%27s_problem&action=edit&redlink=1" class="new" title="Suslin's problem (صفحه وجود ندارد)">Suslin's problem</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3_%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AA%DB%8C" title="پارادوکس بورالی-فورتی">پارادوکس بورالی-فورتی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87" title="رده:نظریه‌پردازان مجموعه">نظریه‌پردازان مجموعه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%85_%D9%81%D8%B1%D9%86%DA%A9%D9%84" title="آبراهام فرنکل">آبراهام فرنکل</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">برتراند راسل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%AA%D8%B3%D8%B1%D9%85%D9%84%D9%88" title="ارنست تسرملو">ارنست تسرملو</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="گئورگ کانتور">گئورگ کانتور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86" title="جان فون نویمان">جان فون نویمان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AA_%DA%AF%D9%88%D8%AF%D9%84" title="کورت گودل">کورت گودل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B2" title="پل برنایز">پل برنایز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84_%DA%A9%D9%88%D9%87%D9%86_(%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86)" title="پل کوهن (ریاضیدان)">پل کوهن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%AF%D8%AF%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="ریچارد ددکیند">ریچارد ددکیند</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thomas_Jech&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thomas Jech (صفحه وجود ندارد)">Thomas Jech</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%81_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D9%85" title="تورالف اسکولم">تورالف اسکولم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="ویلارد کواین">ویلارد کواین</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="دریافت‌کنندگان_جایزه_سونینگ" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D8%B3%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="الگو:برندگان جایزه سونینگ"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D8%B3%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86%DA%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:برندگان جایزه سونینگ (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D8%B3%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:برندگان جایزه سونینگ"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="دریافت‌کنندگان_جایزه_سونینگ" style="font-size:114%;margin:0 4em">دریافت‌کنندگان <a href="/w/index.php?title=Sonning_Prize&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sonning Prize (صفحه وجود ندارد)">جایزه سونینگ</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86_%DA%86%D8%B1%DA%86%DB%8C%D9%84" title="وینستون چرچیل">وینستون چرچیل</a> (۱۹۵۰)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%B4%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%B2%D8%B1" title="آلبرت شوایتزر">آلبرت شوایتزر</a> (۱۹۵۹)</li> <li><a class="mw-selflink selflink">برتراند راسل</a> (۱۹۶۰)</li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%84%D8%B2_%D8%A8%D9%88%D8%B1" title="نیلز بور">نیلز بور</a> (۱۹۶۱)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D8%A2%D9%84%D8%AA%D9%88" title="آلوار آلتو">آلوار آلتو</a> (۱۹۶۲)</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="کارل بارت">کارل بارت</a> (۱۹۶۳)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%DA%A9_%D9%BE%DB%8C%D8%B1" title="دومینیک پیر">دومینیک پیر</a> (۱۹۶۴)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D9%86_%DA%A9%D8%AF%D9%86%D9%87%D9%88%D9%88-%DA%A9%D9%84%D8%B1%DA%AF%DB%8C" title="ریچارد ون کدنهوو-کلرگی">Richard Nikolaus Graf Coudenhove-Kalergi</a> (۱۹۶۵)</li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3_%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%88%DB%8C%D9%87" title="لارنس الیویه">لارنس الیویه</a> (۱۹۶۶)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Willem_Visser_%27t_Hooft&action=edit&redlink=1" class="new" title="Willem Visser 't Hooft (صفحه وجود ندارد)">Willem A. Visser't Hooft</a> (۱۹۶۷)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%B1_%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D9%84%D8%B1" title="آرتور کستلر">آرتور کستلر</a> (۱۹۶۸)</li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D8%B1_%D9%84%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D9%86%D8%B3" title="هالدور لاکسنس">هالدور لاکسنس</a> (۱۹۶۹)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Max_Tau&action=edit&redlink=1" class="new" title="Max Tau (صفحه وجود ندارد)">Max Tau</a> (۱۹۷۰)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Danilo_Dolci&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danilo Dolci (صفحه وجود ندارد)">Danilo Dolci</a> (۱۹۷۱)</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%BE%D9%88%D9%BE%D8%B1" title="کارل پوپر">کارل پوپر</a> (۱۹۷۳)</li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%A7_%D8%A2%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="هانا آرنت">هانا آرنت</a> (۱۹۷۵)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D9%86%D9%87_%D9%86%D8%B3" title="آرنه نس">آرنه نس</a> (۱۹۷۷)</li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B1" title="هرمان گماینر">هرمان گماینر</a> (۱۹۷۹)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88_%D9%81%D9%88" title="داریو فو">داریو فو</a> (۱۹۸۱)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%86_%D8%AF%D9%88_%D8%A8%D9%88%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="سیمون دو بووار">سیمون دو بووار</a> (۱۹۸۳)</li> <li><a href="/w/index.php?title=William_Heinesen&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Heinesen (صفحه وجود ندارد)">William Heinesen</a> (۱۹۸۵)</li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B1%DA%AF%D9%86_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%B3" title="یورگن هابرماس">یورگن هابرماس</a> (۱۹۸۷)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%85%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D9%85%D8%A7%D9%86" title="اینگمار برگمان">اینگمار برگمان</a> (۱۹۸۹)</li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88_%D9%87%D8%A7%D9%88%D9%84" title="واتسلاو هاول">واتسلاو هاول</a> (۱۹۹۱)</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D9%88%D9%81_%DA%A9%DB%8C%D8%B4%D9%84%D9%88%D9%81%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="کریشتوف کیشلوفسکی">کریشتوف کیشلوفسکی</a> (۱۹۹۴)</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D9%86%D8%AA%D8%B1_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3" title="گونتر گراس">گونتر گراس</a> (۱۹۹۶)</li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B1%D9%86_%D8%A7%D9%88%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="یورن اوتزان">یورن اوتزان</a> (۱۹۹۸)</li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%AC%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%88_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7" title="یوجینیو باربا">یوجینیو باربا</a> (۲۰۰۰)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%B3%D9%88%D9%86" title="مری رابینسون">مری رابینسون</a> (۲۰۰۲)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Mona_Hatoum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mona Hatoum (صفحه وجود ندارد)">Mona Hatoum</a> (۲۰۰۴)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D9%86%D8%B3_%D9%87%D9%84%D8%B1" class="mw-redirect" title="اگنس هلر">اگنس هلر</a> (۲۰۰۶)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D8%B2%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88" class="mw-redirect" title="رنزو پیانو">رنزو پیانو</a> (۲۰۰۸)</li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%85%D8%A7%DA%AF%D9%86%D9%88%D8%B3_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3%D9%86%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1" title="هانس ماگنوس انتسنبرگر">هانس ماگنوس انتسنبرگر</a> (۲۰۱۰)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%A7%D9%85%D9%88%DA%A9" title="اورهان پاموک">اورهان پاموک</a> (۲۰۱۲)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%87%D8%A7%D9%86%DA%A9%D9%87" class="mw-redirect" title="میشائیل هانکه">میشائیل هانکه</a> (۲۰۱۴)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="فلسفه_اجتماعی_و_سیاسی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D9%88_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="الگو:فلسفه اجتماعی و سیاسی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D9%88_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:فلسفه اجتماعی و سیاسی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D9%88_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:فلسفه اجتماعی و سیاسی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="فلسفه_اجتماعی_و_سیاسی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه اجتماعی">فلسفه اجتماعی</a> و <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه سیاسی">سیاسی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=List_of_social_and_political_philosophers&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of social and political philosophers (صفحه وجود ندارد)">فیلسوفان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D9%85%DB%8C_%D8%A8%D9%86%D8%AA%D8%A7%D9%85" title="جرمی بنتام">جرمی بنتام</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Saul_Alinsky&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saul Alinsky (صفحه وجود ندارد)">Alinsky</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7" class="mw-redirect" title="آرشیت دانا">آرشیت دانا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88" title="ارسطو">ارسطو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="آگوستین">آگوستین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88" title="سری اوروبیندو">سری اوروبیندو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A2%DA%A9%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%B3" title="توماس آکویناس">توماس آکویناس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B1%D8%B4%D8%AF" title="ابن رشد">ابن رشد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Joxe_Azurmendi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joxe Azurmendi (صفحه وجود ندارد)">Azurmendi</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%86_%D8%A8%D8%AF%DB%8C%D9%88" title="آلن بدیو">آلن بدیو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AE%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86" title="میخائیل باکونین">میخائیل باکونین</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B1" title="ژان بودریار">ژان بودریار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Alain_de_Benoist&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alain de Benoist (صفحه وجود ندارد)">Benoist</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%A7_%D8%A8%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%86" title="آیزایا برلین">آیزایا برلین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Louis_Gabriel_Ambroise_de_Bonald&action=edit&redlink=1" class="new" title="Louis Gabriel Ambroise de Bonald (صفحه وجود ندارد)">Bonald</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bernard_Bosanquet_(philosopher)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bernard Bosanquet (philosopher) (صفحه وجود ندارد)">Bosanquet</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D8%B1%DA%A9" title="ادموند برک">ادموند برک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%88" title="آلبر کامو">آلبر کامو</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%86%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D8%A7" title="چاناکیا">چاناکیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A2%D9%85_%DA%86%D8%A7%D9%85%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="نوآم چامسکی">نوآم چامسکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%B1%D9%88%D9%86" title="سیسرون">سیسرون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D9%86%D8%AA" title="اگوست کنت">اگوست کنت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="کنفوسیوس">کنفوسیوس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%A8%D9%88%D8%B1" title="گی دوبور">گی دوبور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%AC%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B3" title="میلوان جیلاس">میلوان جیلاس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%84_%D8%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%85" title="امیل دورکیم">امیل دورکیم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3" title="فریدریش انگلس">فریدریش انگلس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B4%D9%84_%D9%81%D9%88%DA%A9%D9%88" title="میشل فوکو">میشل فوکو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%81%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="شارل فوریه">شارل فوریه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AA%D9%85%D8%A7_%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="مهاتما گاندی">مهاتما گاندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D9%86%D9%88%D9%84%D8%AF_%DA%AF%D9%84%D9%86" title="آرنولد گلن">آرنولد گلن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%84%D9%87" title="جووانی جنتیله">جووانی جنتیله</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="غزالی">ابوحامد محمد غزالی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%88_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B4%DB%8C" title="آنتونیو گرامشی">آنتونیو گرامشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%DA%AF%D9%88_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D8%AA%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="هوگو گروتیوس">هوگو گروتیوس</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B1%DA%AF%D9%86_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%B3" title="یورگن هابرماس">یورگن هابرماس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%81%DB%8C_%D8%B2%DB%8C" title="هان فی زی">هان فی زی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D8%B2" title="توماس هابز">توماس هابز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%85" title="دیوید هیوم">دیوید هیوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="ایمانوئل کانت">ایمانوئل کانت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84_%DA%A9%D8%B1%DA%A9" title="راسل کرک">راسل کرک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%AA%D8%B1_%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%BE%D9%88%D8%AA%DA%A9%DB%8C%D9%86" title="پتر کروپوتکین">پتر کروپوتکین</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%88_%D9%84%D9%88%D8%A8%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="گوستاو لوبون">گوستاو لوبون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pierre_Guillaume_Fr%C3%A9d%C3%A9ric_le_Play&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pierre Guillaume Frédéric le Play (صفحه وجود ندارد)">Le Play</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B3" class="mw-redirect" title="گوتفرید لایبنیتس">گوتفرید لایبنیتس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%DA%A9" title="جان لاک">جان لاک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B2%D8%A7_%D9%84%D9%88%DA%A9%D8%B2%D8%A7%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF" title="رزا لوکزامبورگ">رزا لوکزامبورگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84%D9%88_%D9%85%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C" title="نیکولو ماکیاولی">نیکولو ماکیاولی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%AF%D9%88_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%B1" title="ژوزف دو مستر">ژوزف دو مستر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7_%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="نیکولا مالبرانش">نیکولا مالبرانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%B2%D9%87" title="هربرت مارکوزه">هربرت مارکوزه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%DA%A9_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%86" title="ژاک ماریتن">ژاک ماریتن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%D8%B3_%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مارسیلیوس پادوایی">مارسیلیوس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3" title="کارل مارکس">کارل مارکس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B3%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="منسیوس">منسیوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%85%DB%8C%D8%AE%D9%84%D8%B2" title="روبرت میخلز">روبرت میخلز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%85%DB%8C%D9%84" title="جان استوارت میل">جان استوارت میل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%AF%D9%88_%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%D8%B3%DA%A9%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="شارل دو مونتسکیو">شارل دو مونتسکیو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Justus_M%C3%B6ser&action=edit&redlink=1" class="new" title="Justus Möser (صفحه وجود ندارد)">Möser</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%DB%8C" title="موزی">موزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="محمد">محمد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%88_%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="آنتونیو نگری">آنتونیو نگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%86%DB%8C%DA%86%D9%87" title="فریدریش نیچه">فریدریش نیچه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%86%D9%88%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="رابرت نوزیک">رابرت نوزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%84_%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D8%AA" title="مایکل اوکشات">مایکل اوکشات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DA%AF%D8%A7_%DB%8C%DB%8C_%DA%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="خوزه ارتگا یی گاست">خوزه ارتگا یی گاست</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF%D9%88_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%88" title="ویلفردو پارتو">ویلفردو پارتو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%BE_%D9%BE%D8%AA%DB%8C%D8%AA" title="فیلیپ پتیت">فیلیپ پتیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%B2" title="جان پلامناتز">جان پلامناتز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86" title="افلاطون">افلاطون</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%BE%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="کارل پولانی">کارل پولانی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%BE%D9%88%D9%BE%D8%B1" title="کارل پوپر">کارل پوپر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D9%86_%D8%B1%D9%86%D8%AF" title="آین رند">آین رند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%B2" title="جان رالز">جان رالز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%86" title="ارنست رنان">ارنست رنان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="موری راتبارد">موری راتبارد</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%DA%98%D8%A7%DA%A9_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88" title="ژان-ژاک روسو">ژان-ژاک روسو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Josiah_Royce&action=edit&redlink=1" class="new" title="Josiah Royce (صفحه وجود ندارد)">Royce</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">برتراند راسل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="جرج سانتایانا">جرج سانتایانا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Prabhat_Ranjan_Sarkar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prabhat Ranjan Sarkar (صفحه وجود ندارد)">Sarkar</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B1" title="ژان-پل سارتر">ژان-پل سارتر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C%D8%AA" title="کارل اشمیت">کارل اشمیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B1%D9%84" title="جان سرل">جان سرل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF_%DB%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF" title="شانگ یانگ">شانگ یانگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA" title="آدام اسمیت">آدام اسمیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%B1_%D8%B2%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="ورنر زمبارت">ورنر زمبارت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Othmar_Spann&action=edit&redlink=1" class="new" title="Othmar Spann (صفحه وجود ندارد)">Spann</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D9%86%D8%B3%D8%B1" title="هربرت اسپنسر">هربرت اسپنسر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ugo_Spirito&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ugo Spirito (صفحه وجود ندارد)">Spirito</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D9%86%D8%B1" title="ماکس اشتیرنر">ماکس اشتیرنر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A6%D9%88_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%B3" title="لئو اشتراوس">لئو اشتراوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%BE%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA_%D8%AA%D9%86" title="ایپولیت تن">ایپولیت تن</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D8%AA%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%B1_(%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81)" title="چارلز تیلور (فیلسوف)">چارلز تیلور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D8%AB%D9%88%D8%B1%D9%88" title="هنری دیوید ثورو">هنری دیوید ثورو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7" title="ویوکاناندا">ویوکاناندا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%AA%D8%B1" title="ولتر">ولتر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Michael_Walzer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Michael Walzer (صفحه وجود ندارد)">Walzer</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88%DB%8C_%DA%98%DB%8C%DA%98%DA%A9" title="اسلاوی ژیژک">اسلاوی ژیژک</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="رده:نظریه‌های اجتماعی">رده:نظریه‌های اجتماعی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فایده‌گرایی">فایده‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B4%DA%A9%D8%A7" title="وی شیشکا">وی شیشکا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="آنارشیسم">آنارشیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اقتدارگرایی">اقتدارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="جمع‌گرایی">جمع‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="کمونیسم">کمونیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اجتماع‌گرایی">اجتماع‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Conflict_theories&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conflict theories (صفحه وجود ندارد)">Conflict theories</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B3%DB%8C%D9%88%D8%B3%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="کنفسیوس‌گرایی">کنفسیوس‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Consensus_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Consensus theory (صفحه وجود ندارد)">Consensus theory</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="محافظه‌کاری">محافظه‌کاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="قراردادگرایی">قراردادگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="فرهنگ گرایی">فرهنگ گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فاشیسم">فاشیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Feminist_political_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Feminist political theory (صفحه وجود ندارد)">Feminist political theory</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="گاندیگرایی">گاندیگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فردگرایی">فردگرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Legalism_(Chinese_philosophy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Legalism (Chinese philosophy) (صفحه وجود ندارد)">Legalism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="لیبرالیسم">لیبرالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="لیبرترینیسم">لیبرترینیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%87%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="موهیسم">موهیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="لیبرالیسم ملی‌گرا">لیبرالیسم ملی‌گرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="جمهوری‌خواهی">جمهوری‌خواهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="ساخت‌گرایی اجتماعی">ساخت‌گرایی اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C)" title="برساخت‌گرایی (علوم اجتماعی)">برساخت‌گرایی (علوم اجتماعی)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="داروینیسم اجتماعی">داروینیسم اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="جبرگرایی اجتماعی">جبرگرایی اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="سوسیالیسم">سوسیالیسم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مفاهیم اجتماعی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C" title="نافرمانی مدنی">نافرمانی مدنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="دموکراسی">دموکراسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Four_occupations&action=edit&redlink=1" class="new" title="Four occupations (صفحه وجود ندارد)">Four occupations</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AA" title="عدالت">عدالت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="حقوق">حقوق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86" title="فرمان آسمان">فرمان آسمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%84%D8%AD" title="صلح">صلح</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84" title="مال">مال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8" title="انقلاب">انقلاب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82" title="حق">حق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="قرارداد اجتماعی">قرارداد اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87" title="جامعه">جامعه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF" title="جنگ">جنگ</a></li> <li><b><a href="/w/index.php?title=Index_of_social_and_political_philosophy_articles&action=edit&redlink=1" class="new" title="Index of social and political philosophy articles (صفحه وجود ندارد)">بیشتر…</a></b></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مقاله‌های مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="دانش نظری حقوق">دانش نظری حقوق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF" title="فلسفه اقتصاد">فلسفه اقتصاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D9%88_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%B4" class="mw-redirect" title="فلسفه آموزش و پرورش">فلسفه آموزش و پرورش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="فلسفه تاریخ">فلسفه تاریخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D8%B4%D9%82" title="فلسفه عشق">فلسفه عشق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B3%DA%A9%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%87" title="فلسفه سکسوالیته">فلسفه سکسوالیته</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه علوم اجتماعی">فلسفه علوم اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="معرفت‌شناسی اجتماعی">معرفت‌شناسی اجتماعی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="رده:فلسفه اجتماعی">رده:فلسفه اجتماعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Portal:Social_and_political_philosophy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portal:Social and political philosophy (صفحه وجود ندارد)">Portal</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:WikiProject_Philosophy/Social_and_political&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویکی‌پدیا:WikiProject Philosophy/Social and political (صفحه وجود ندارد)">Task Force</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="سوسیالیسم" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background: #e54a46; color:white;background: #dc241f;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="الگو:سوسیالیسم"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو" style="color:white">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="بحث الگو:سوسیالیسم"><abbr title="بحث پیرامون این الگو" style="color:white">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:سوسیالیسم"><abbr title="ویرایش کردن این الگو" style="color:white">و</abbr></a></li></ul></div><div id="سوسیالیسم" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="سوسیالیسم"><span style="background-color:;color:black;"> <span style="background-color:#DC241F;color:white;">سوسیالیسم</span></span></a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #e54a46; color:white;width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="انواع سوسیالیسم (صفحه وجود ندارد)">انواع سوسیالیسم</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AF%D9%87%D9%82%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="سوسیالیسم دهقانی">دهقانی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="کمونیسم">کمونیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AF%D9%85%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="سوسیالیسم دمکراتیک">دمکراتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D9%88_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="اکو سوسیالیسم">بوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="سوسیالیسم اخلاقی">سوسیالیسم اخلاقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B5%D9%86%D9%81%DB%8C" title="سوسیالیسم صنفی">Guild</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84" class="mw-redirect" title="سوسیالیسم لیبرال">لیبرال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="سوسیالیسم لیبرترین">لیبرترین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="سوسیالیسم بازار">بازار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mutualism_(economic_theory)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mutualism (economic theory) (صفحه وجود ندارد)">Mutualism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="مارکسیسم">مارکسیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سوسیالیسم مذهبی (صفحه وجود ندارد)">سوسیالیسم مذهبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="سوسیالیسم انقلابی">انقلابی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="سوسیالیسم علمی">علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="سوسیال دموکراسی">سوسیال دموکراسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="فمینیسم سوسیالیستی">فمینیسم سوسیالیستی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%82%D8%B1%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D9%88_%DB%8C%DA%A9%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="سوسیالیسم قرن بیست و یکم (صفحه وجود ندارد)">سوسیالیسم قرن بیست و یکم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="آنارشیسم اجتماعی">آنارشیسم اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA%DB%8C" title="سوسیالیسم دولتی">سوسیالیسم دولتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="سندیکالیسم">سندیکالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AA%D8%AE%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="سوسیالیسم تخیلی">سوسیالیسم تخیلی</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="9" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Red_flag_waving.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Red_flag_waving.svg/80px-Red_flag_waving.svg.png" decoding="async" width="80" height="86" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Red_flag_waving.svg/120px-Red_flag_waving.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Red_flag_waving.svg/160px-Red_flag_waving.svg.png 2x" data-file-width="249" data-file-height="268" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #e54a46; color:white;width:1%">موضوعات و مسائل کلیدی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخ سوسیالیسم (صفحه وجود ندارد)">تاریخ سوسیالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="اقتصاد سوسیالیستی">اقتصاد سوسیالیستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="دولت سوسیالیستی">دولت سوسیالیستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="نقد سوسیالیسم">نقد سوسیالیسم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #e54a46; color:white;width:1%">مفاهیم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="شیوه تولید سوسیالیستی">شیوه تولید سوسیالیستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="برنامه‌ریزی اقتصادی">برنامه‌ریزی اقتصادی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Free_association_(communism_and_anarchism)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Free association (communism and anarchism) (صفحه وجود ندارد)">انجمن آزاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%B5%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1" class="mw-redirect" title="فرصت برابر">فرصت برابر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%DB%8C%D9%85" title="دموکراسی مستقیم">دموکراسی مستقیم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ادهاکراسی">ادهاکراسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="فن‌سالاری">فن‌سالاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="خودمدیریتی کارگران">خودمدیریتی کارگران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C" title="دموکراسی صنعتی">دموکراسی صنعتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="دموکراسی اقتصادی">دموکراسی اقتصادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%A9%DB%8C%D8%AA_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA%DB%8C" title="مالکیت دولتی">مالکیت دولتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%A9%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9%DB%8C" title="مالکیت اشتراکی">مالکیت اشتراکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%86%DB%8C" title="شرکت تعاونی">شرکت تعاونی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AF_%D8%B3%D9%87%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="سود سهام اجتماعی">سود سهام اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%A2%D9%85%D8%AF_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="درآمد پایه">درآمد پایه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="تولید برای استفاده">تولید برای استفاده</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Calculation_in_kind&action=edit&redlink=1" class="new" title="Calculation in kind (صفحه وجود ندارد)">Calculation in kind</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Labour_voucher&action=edit&redlink=1" class="new" title="Labour voucher (صفحه وجود ندارد)">Labour voucher</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7_%DA%A9%D8%A7%D8%B1" title="دموکراسی در محیط کار">دموکراسی در محیط کار</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #e54a46; color:white;width:1%">اشخاص</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%B3_%D9%85%D9%88%D8%B1" title="تامس مور">تامس مور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3%D9%88_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%A7%D9%86%D9%84%D8%A7" class="mw-redirect" title="توماسو کامپانلا">توماسو کامپانلا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%A7_%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%81" title="فرانسوا نوئل بابوف">فرانسوا نوئل بابوف</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="کلودهانری سن سیمون">کلودهانری سن سیمون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%81%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="شارل فوریه">شارل فوریه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D9%88%D9%88%D9%86" title="رابرت اوون">رابرت اوون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B3%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویلیام تامپسون (صفحه وجود ندارد)">ویلیام تامپسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D9%87" title="اتین کابه">اتین کابه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B3%DA%A9%DB%8C%D9%86" title="توماس هاجسکین">توماس هاجسکین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B1-%DA%98%D9%88%D8%B2%D9%81_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%88%D9%86" title="پیر-ژوزف پرودون">پیر-ژوزف پرودون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Louis_Blanc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Louis Blanc (صفحه وجود ندارد)">Louis Blanc</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AE%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86" title="میخائیل باکونین">میخائیل باکونین</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3" title="کارل مارکس">کارل مارکس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3" title="فریدریش انگلس">فریدریش انگلس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="فردیناند لاسال">فردیناند لاسال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3" title="ویلیام موریس">ویلیام موریس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DB%8C_%D9%87%D8%B1%DB%8C%D8%B3_%D8%AC%D9%88%D9%86%D8%B2" title="مری هریس جونز">مری هریس جونز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%AA%D8%B1_%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%BE%D9%88%D8%AA%DA%A9%DB%8C%D9%86" title="پتر کروپوتکین">پتر کروپوتکین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A2%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="ادوآرد برنشتاین">ادوآرد برنشتاین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D9%88_%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%A7" title="اریکو مالاتستا">اریکو مالاتستا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D8%A7%D9%85._%D8%AA%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="فرد ام. تیلور (صفحه وجود ندارد)">فرد ام. تیلور</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%AC%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%A8%D8%B3" class="mw-redirect" title="یوجین دبس">یوجین دبس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF%DB%8C_%D9%BE%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%81" title="گئورگی پلخانف">گئورگی پلخانف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%DB%8C" title="جان دیویی">جان دیویی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D9%88_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="انریکو بارون (صفحه وجود ندارد)">انریکو بارون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D9%88%D8%A8%D9%88%D8%A2" class="mw-redirect" title="ویلیام دوبوآ">ویلیام دوبوآ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7_%DA%AF%D9%84%D8%AF%D9%85%D9%86" title="اما گلدمن">اما گلدمن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B2%D8%A7_%D9%84%D9%88%DA%A9%D8%B2%D8%A7%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF" title="رزا لوکزامبورگ">رزا لوکزامبورگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86" title="ولادیمیر لنین">ولادیمیر لنین</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86" title="ژوزف استالین">ژوزف استالین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%86_%D8%A8%D9%84%D9%88%D9%85" title="لئون بلوم">لئون بلوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86_%D9%BE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D9%88%DA%A9" title="آنتون پانه‌کوک">آنتون پانه‌کوک</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">برتراند راسل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88_%D8%B1%D8%A8%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="لوئیس امیلیو ربکارن (صفحه وجود ندارد)">لوئیس امیلیو ربکارن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="آلبرت اینشتین">آلبرت اینشتین</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D9%85%D9%86%D8%AA_%D8%A7%D8%AA%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="کلمنت اتلی">کلمنت اتلی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%BE%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="کارل پولانی">کارل پولانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D9%85%D8%A7%D8%AE%D9%86%D9%88" title="نستور ماخنو">نستور ماخنو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%AF%D8%A7%DA%AF%D9%84%D8%A7%D8%B3_%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D9%88%D9%84" title="جرج داگلاس هوارد کول">جرج داگلاس هوارد کول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%87_%D9%86%D8%A7%DA%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="امره ناگی">امره ناگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%B1_%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D9%86" class="mw-redirect" title="اینار گارهاردسن">اینار گارهاردسن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%84" title="جرج اورول">جرج اورول</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%BE%D9%88%D9%84%D8%AF_%D8%B3%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%B3%D9%86%DA%AF%D9%88%D8%B1" title="لئوپولد سدار سنگور">لئوپولد سدار سنگور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%B1_%D8%A2%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%87" title="سالوادور آلنده">سالوادور آلنده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%A7_%D9%85%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فرانسوا میتران">فرانسوا میتران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%A7" title="نلسون ماندلا">نلسون ماندلا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%84_%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1" title="جمال عبدالناصر">جمال عبدالناصر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D9%88%DA%A9%DA%86%DB%8C%D9%86" title="ماری بوکچین">ماری بوکچین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%A8%DA%86%DA%A9" title="الکساندر دوبچک">الکساندر دوبچک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%B2%DB%8C%D9%86" title="هوارد زین">هوارد زین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A2%D9%85_%DA%86%D8%A7%D9%85%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="نوآم چامسکی">نوآم چامسکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D9%84%D9%88%D8%AA%D8%B1_%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B1" title="مارتین لوتر کینگ جونیور">مارتین لوتر کینگ جونیور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AE%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DA%86%D9%81" title="میخائیل گورباچف">میخائیل گورباچف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%DB%8C_%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%B2" title="برنی سندرز">برنی سندرز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A7%D8%B1%D9%82_%D8%B9%D9%84%DB%8C" title="طارق علی">طارق علی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A7%D9%88%D8%AC%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86" title="عبدالله اوجالان">عبدالله اوجالان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88%DB%8C_%DA%98%DB%8C%DA%98%DA%A9" title="اسلاوی ژیژک">اسلاوی ژیژک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D9%85%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="جرمی کوربین">جرمی کوربین</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%86%D9%84_%D9%88%D8%B3%D8%AA" title="کرنل وست">کرنل وست</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DA%A9_%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="جک لیتون (صفحه وجود ندارد)">جک لیتون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%DA%AF%D9%88_%DA%86%D8%A7%D9%88%D8%B2" title="هوگو چاوز">هوگو چاوز</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3_%D9%87%D8%AC%D8%B2" title="کریس هجز">کریس هجز</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3_%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%81%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D8%B3" title="یانیس واروفاکیس">یانیس واروفاکیس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%88_%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="پابلو ایگلسیاس (صفحه وجود ندارد)">پابلو ایگلسیاس</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #e54a46; color:white;width:1%">تشکیلات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="انجمن بین‌المللی کارگران">انترناسیونال اول <small style="font-size:85%;">(انجمن بین‌المللی کارگران)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="بین‌الملل دوم">بین‌الملل دوم</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86" title="کمینترن">انترناسیونال سوم <small style="font-size:85%;">(کمینترن)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84_%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85" title="بین‌الملل چهارم">بین‌الملل چهارم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%84_%D9%BE%D9%86%D8%AC%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="انترناسیونال پنجم (صفحه وجود ندارد)">انترناسیونال پنجم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%84%D9%82%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="اتحادیه بین‌المللی پیکار خلق‌ها">اتحادیه بین‌المللی پیکار خلق‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%84_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="انترناسیونال سوسیالیست">انترناسیونال سوسیالیست</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Foro_de_S%C3%A3o_Paulo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Foro de São Paulo (صفحه وجود ندارد)">Foro de São Paulo</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="فدراسیون جهانی جوانان دموکرات">فدراسیون جهانی جوانان دموکرات <small style="font-size:85%;">(WFDI)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="فدراسیون جهانی جوانان دموکرات">اتحادیه بین‌المللی جوانان سوسیالیست <small style="font-size:85%;">(IUSY)</small></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="جنبش سوسیالیستی جهانی (صفحه وجود ندارد)">جنبش سوسیالیستی جهانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=International_League_of_Religious_Socialists&action=edit&redlink=1" class="new" title="International League of Religious Socialists (صفحه وجود ندارد)">اتحادیه جهانی سوسیالیست‌های مذهبی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=International_Marxist_Tendency&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Marxist Tendency (صفحه وجود ندارد)">گرایش بین‌المللی مارکسیستی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #e54a46; color:white;width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سوسیالیسم مذهبی (صفحه وجود ندارد)">سوسیالیسم مذهبی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سوسیالیسم بودایی (صفحه وجود ندارد)">سوسیالیسم بودایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="سوسیالیسم مسیحی">سوسیالیسم مسیحی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="سوسیالیسم اسلامی">سوسیالیسم اسلامی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jewish_left&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jewish left (صفحه وجود ندارد)">یهودی چپ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #e54a46; color:white;width:1%">انواع منطقه‌ای</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="سوسیالیسم آفریقایی">سوسیالیسم آفریقایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="سوسیالیسم عربی">سوسیالیسم عربی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="بولیوارینیسم">بولیوارینیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سوسیالیسم گاندی (صفحه وجود ندارد)">سوسیالیسم گاندی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سوسیالیسم هندی (صفحه وجود ندارد)">سوسیالیسم هندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="صهیونیسم کارگری">صهیونیسم کارگری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Marhaenism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marhaenism (صفحه وجود ندارد)">Marhaenism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D9%84" title="ناگزال">ناگزالیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Neozapatismo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neozapatismo (صفحه وجود ندارد)">Neozapatismo</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1" title="سوسیالیسم در یک کشور">سوسیالیسم در یک کشور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%86%D9%BE%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" class="mw-redirect" title="ناسیونالیسم چپ‌گرا">ناسیونالیسم سوسیالیست</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Third_World_Socialism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Third World Socialism (صفحه وجود ندارد)">Third World Socialism</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #e54a46; color:white;width:1%">جستارهای مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="نقد سرمایه‌داری">نقد سرمایه‌داری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%87_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="مبارزه طبقاتی">مبارزه طبقاتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="دموکراسی">دموکراسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="دیکتاتوری پرولتاریا">دیکتاتوری پرولتاریا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="مساوات‌خواهی">مساوات‌خواهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%AC%D9%87" title="برابری نتیجه">برابری نتیجه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Impossibilism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Impossibilism (صفحه وجود ندارد)">Impossibilism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فراملی‌گرایی">فراملی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA%DB%8C" title="شرکت دولتی">شرکت دولتی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%BE_(%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="چپ (گرایش سیاسی)">چپ (گرایش سیاسی)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="مارکسیسم">مارکسیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%B7" title="اقتصاد مختلط">اقتصاد مختلط</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nanosocialism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nanosocialism (صفحه وجود ندارد)">Nanosocialism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="ملی‌سازی">ملی‌سازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%A9%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="مالکیت اجتماعی">مالکیت اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="اقتصاد دستوری">اقتصاد دستوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%84%D8%AA%D8%B1%DB%8C" title="انقلاب پرولتری">انقلاب پرولتری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%D8%B7%D9%84%D8%A8%DB%8C" title="اصلاح‌طلبی">اصلاح‌طلبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1" title="سوسیالیسم در یک کشور">سوسیالیسم در یک کشور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="اقتصاد بازار سوسیالیستی">اقتصاد بازار سوسیالیستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="پساسرمایه‌داری">پساسرمایه‌داری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="سندیکا">سندیکا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF" class="mw-redirect" title="شیوه تولید">شیوه تولید</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #e54a46; color:white;width:1%">سرود</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>«<a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%84" title="انترناسیونال">انترناسیونال</a>»</li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow hlist" colspan="3" style="background: #e54a46; color:white"><div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Portal:Politics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portal:Politics (صفحه وجود ندارد)"><span style="background-color:;color:black;"> <span style="color:white;">درگاه سیاست</span></span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Portal:Socialism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portal:Socialism (صفحه وجود ندارد)"><span style="background-color:;color:black;"> <span style="color:white;">درگاه سوسیالیسم</span></span></a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="منطق_کلاسیک" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="الگو:منطق کلاسیک"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:منطق کلاسیک (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:منطق کلاسیک"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="منطق_کلاسیک" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="منطق کلاسیک">منطق کلاسیک</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">عمومی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="سور">سور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D9%84" title="محمول">محمول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%DB%8C" class="mw-redirect" title="رابط‌های منطقی">رابط‌های منطقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D9%88%DB%8C%DB%8C_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" title="همان‌گویی (منطق)">همان‌گویی (منطق)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84_%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4" title="جدول ارزش">جداول ارزش</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%B5%D8%AF%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="تابع صدق (صفحه وجود ندارد)">تابع صدق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4_%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="ارزش درستی">ارزش درستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%B4_%D9%81%D8%B1%D9%85" class="mw-redirect" title="فرمول‌های خوش فرم">فرمول‌های خوش فرم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%85%D9%86%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%A7%D8%AC&action=edit&redlink=1" class="new" title="همنوایی انتاج (صفحه وجود ندارد)">همنوایی انتاج</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%A7%D8%AC&action=edit&redlink=1" class="new" title="خودتوانی انتاج (صفحه وجود ندارد)">خودتوانی انتاج</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="منطق‌گرایی">منطق‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Problem_of_multiple_generality&action=edit&redlink=1" class="new" title="Problem of multiple generality (صفحه وجود ندارد)">Problem of multiple generality</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="شرکت‌پذیری">شرکت‌پذیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B9%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="توزیع‌پذیری">توزیع‌پذیری</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="6" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Logic.svg" class="mw-file-description"><img alt="Law of noncontradiction" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Logic.svg/75px-Logic.svg.png" decoding="async" width="75" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Logic.svg/113px-Logic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Logic.svg/150px-Logic.svg.png 2x" data-file-width="85" data-file-height="28" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">منطق‌های کلاسیک</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="حساب گزاره‌ای">حساب گزاره‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="منطق مرتبه اول">منطق مرتبه اول</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D9%87_%D8%AF%D9%88%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق مرتبه دوم (صفحه وجود ندارد)">منطق مرتبه دوم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق مرتبه بالاتر (صفحه وجود ندارد)">منطق مرتبه بالاتر</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اصول</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%A7%D8%A8%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%86_%D8%B9%D8%B7%D9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="جابجایی بودن عطف (صفحه وجود ندارد)">جابجایی بودن عطف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D8%B7%D8%B1%D8%AF_%D8%B4%D9%82_%D8%AB%D8%A7%D9%84%D8%AB" title="اصل طرد شق ثالث">اصل طرد شق ثالث</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D8%AF%D9%88_%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4%DB%8C_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="اصل دو ارزشی بودن (صفحه وجود ندارد)">اصل دو ارزشی بودن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D8%A7%D9%85%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%B9_%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B6" title="اصل امتناع تناقض">اصل امتناع تناقض</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Principle_of_explosion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Principle of explosion (صفحه وجود ندارد)">Explosion</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">قواعد</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D9%85%D9%88%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="قوانین دمورگان">قوانین دمورگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%84%D8%B2%D8%A7%D9%85_%D9%85%D8%A7%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="استلزام مادی">استلزام مادی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Transposition_(logic)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Transposition (logic) (صفحه وجود ندارد)">Transposition</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B6%D8%B9_%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85" title="وضع مقدم">وضع مقدم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%81%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="نفی تالی">نفی تالی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AB%D9%86%D8%A7%D8%A6%DB%8C_%D9%85%D9%86%D9%81%D8%B5%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="قیاس استثنائی منفصل (صفحه وجود ندارد)">قیاس استثنائی منفصل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AB%D9%86%D8%A7%D8%A6%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B5%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="قیاس استثنائی متصل (صفحه وجود ندارد)">قیاس استثنائی متصل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Constructive_dilemma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Constructive dilemma (صفحه وجود ندارد)">Constructive dilemma</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Destructive_dilemma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Destructive dilemma (صفحه وجود ندارد)">Destructive dilemma</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Absorption_(logic)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Absorption (logic) (صفحه وجود ندارد)">Absorption</a></li></ul> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">معرفی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C_%D9%86%D9%82%DB%8C%D8%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="معرفی نقیض (صفحه وجود ندارد)">نفیض</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%DB%8C%D8%B6_%D9%85%D8%B6%D8%A7%D8%B9%D9%81" title="نقیض مضاعف">نقیض مضاعف</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B9%D9%85%DB%8C%D9%85_%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تعمیم وجودی (صفحه وجود ندارد)">سور وجوی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B9%D9%85%DB%8C%D9%85_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تعمیم عمومی (صفحه وجود ندارد)">سور عمومی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B4%D8%B1%D8%B7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="معرفی دوشرطی (صفحه وجود ندارد)">دوشرطی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C_%D8%B9%D8%B7%D9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="معرفی عطف (صفحه وجود ندارد)">عطف</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C_%D9%81%D8%B5%D9%84" title="معرفی فصل">فصل</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">حذف</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%DB%8C%D8%B6_%D9%85%D8%B6%D8%A7%D8%B9%D9%81" title="نقیض مضاعف">نقیض مضاعف</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Existential_instantiation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Existential instantiation (صفحه وجود ندارد)">Existential</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Universal_instantiation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Universal instantiation (صفحه وجود ندارد)">Universal</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B0%D9%81_%D8%AF%D9%88%D8%B4%D8%B1%D8%B7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="حذف دوشرطی (صفحه وجود ندارد)">دوشرطی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C_%D8%B9%D8%B7%D9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="معرفی عطف (صفحه وجود ندارد)">عطف</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C_%D9%81%D8%B5%D9%84" title="معرفی فصل">فصل</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">افراد</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%D9%88%D9%84%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%88" title="برنارد بولتسانو">برنارد بولتسانو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A8%D9%88%D9%84" title="جرج بول">جرج بول</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="گئورگ کانتور">گئورگ کانتور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%AF%D8%AF%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="ریچارد ددکیند">ریچارد ددکیند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3_%D8%AF%D9%85%D9%88%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="آگوستوس دمورگان">آگوستوس دمورگان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%84%D9%88%D8%A8_%D9%81%D8%B1%DA%AF%D9%87" title="گوتلوب فرگه">گوتلوب فرگه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AA_%DA%AF%D9%88%D8%AF%D9%84" title="کورت گودل">کورت گودل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hugh_MacColl&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hugh MacColl (صفحه وجود ندارد)">Hugh MacColl</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%BE%D9%87_%D9%BE%D8%A6%D8%A7%D9%86%D9%88" title="جوزپه پئانو">جوزپه پئانو</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%B2_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%B3" title="چارلز سندرز پیرس">چارلز سندرز پیرس</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">برتراند راسل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%B1" title="ارنست شرودر">ارنست شرودر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Henry_M._Sheffer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Henry M. Sheffer (صفحه وجود ندارد)">Henry M. Sheffer</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="آلفرد تارسکی">آلفرد تارسکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="ویلارد کواین">ویلارد کواین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D8%AA%DA%AF%D9%86%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="لودویگ ویتگنشتاین">لودویگ ویتگنشتاین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%84%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%B2" title="جان لوکاسیویز">جان لوکاسیویز</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اثرها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA_%D9%88_%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85_%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="برداشت و مفهوم نوشتار">برداشت و مفهوم نوشتار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Function_and_Concept&action=edit&redlink=1" class="new" title="Function and Concept (صفحه وجود ندارد)">Function and Concept</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=The_Principles_of_Mathematics&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Principles of Mathematics (صفحه وجود ندارد)">The Principles of Mathematics</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="مبادی ریاضیات">مبادی ریاضیات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%DB%8C-%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="رساله منطقی-فلسفی">رساله منطقی-فلسفی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q33760#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q33760#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="راهنما:داده‌های کتابخانه‌ای">داده‌های کتابخانه‌ای</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q33760#identifiers" title="ویرایش در ویکی‌داده"><img alt="ویرایش در ویکی‌داده" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">عمومی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A2%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="آی‌اس‌ان‌آی (شناسه)">ISNI</a> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/0000000121006514">1</a></span></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C" title="برگه‌دان مستند مجازی بین‌المللی">ویاف</a> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/36924137">1</a></span></li></ul></li> <li><span class="nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/36924137">ورلدکت (از طریق ویاف)</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کتابخانه‌های ملی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://authority.bibsys.no/authority/rest/authorities/html/90052932">نروژ</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bncatalogo.cl/F?func=direct&local_base=red10&doc_number=000041225">شیلی</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX986609">اسپانیا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11923140h">فرانسه</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11923140h">(داده‌ها)</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://cantic.bnc.cat/registre/981058523396706706">کاتالونیا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/118604287">آلمان</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.sbn.it/nome/CFIV000585">ایتالیا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://uli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007267335805171">اسرائیل</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/names/n79056054">ایالات متحده آمریکا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000015245&P_CON_LNG=ENG">لتونی</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00454997">ژاپن</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jn20000604734&CON_LNG=ENG">جمهوری چک</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nla.gov.au/anbd.aut-an35468761">استرالیا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.nlg.gr/resource/authority/record289003">یونان</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://librarian.nl.go.kr/LI/contents/L20101000000.do?id=KAC199623789">کره</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aleph.bibnat.ro:8991/F/?func=direct&local_base=NLR10&doc_number=000194375">رومانی</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bibliotheken.nl/id/thes/p068213352">هلند</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://mak.bn.org.pl/cgi-bin/KHW/makwww.exe?BM=1&NU=1&IM=4&WI=9810555232405606">لهستان</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://libris.kb.se/auth/88516">سوئد</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.vatlib.it/auth/detail/495_111591">واتیکان</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.deutsche-biographie.de/pnd118604287.html?language=en">آلمان</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">پایگاه‌های دادهٔ علمی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ci.nii.ac.jp/author/DA00236823?l=en">ساینی (ژاپن)</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://scholar.google.com/citations?user=k7YH-i4AAAAJ">گوگل اسکالر</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://mathscinet.ams.org/mathscinet/MRAuthorID/151945">مث‌سای‌نوت</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://genealogy.math.ndsu.nodak.edu/id.php?id=66811">پروژهٔ تبارشناسی ریاضیات</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=36498489200">نویسنده اسکوپوس</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://zbmath.org/authors/?q=ai:russell.bertrand">zbMATH</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.worldcat.org/fast/35776/">کاربرد چندوجهی اصطلاحات موضوعی</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://musicbrainz.org/artist/d90bd17d-7720-4c93-b386-ec8080672241">هنرمند</a> <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%B2" title="موزیک‌برینز">موزیک‌برینز</a></span></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B1%D9%88_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="ریرو (شناسه)">ریرو (سوئیس)</a> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.rero.ch/02-A024429963">1</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.rero.ch/02-A010144072">2</a></span></li></ul></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://snaccooperative.org/ark:/99166/w62r3qbb">شبکه‌های اجتماعی و محتوای بایگانی شونده</a></span></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%DA%A9_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="سوداک (شناسه)">سوداک (فرانسه)</a> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/027419762">1</a></span></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%88" title="تروو">تروو (استرالیا)</a> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://trove.nla.gov.au/people/964251">1</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://trove.nla.gov.au/people/964252">2</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://trove.nla.gov.au/people/964248">3</a></span></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=برتراند_راسل&oldid=40681572">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=برتراند_راسل&oldid=40681572</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="رده:اخلاق‌گرایان">اخلاق‌گرایان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B4%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DA%AF%D9%88" title="رده:استادان دانشگاه شیکاگو">استادان دانشگاه شیکاگو</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="رده:استادان مدرسه اقتصاد لندن">استادان مدرسه اقتصاد لندن</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B9%D8%B6%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="رده:اعضای انجمن سلطنتی">اعضای انجمن سلطنتی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B9%D8%B6%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%AC_%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%AA%DB%8C%D8%8C_%DA%A9%D9%85%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AC" title="رده:اعضای کالج ترینیتی، کمبریج">اعضای کالج ترینیتی، کمبریج</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B9%D8%B6%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DA%AF%DB%8C" title="رده:اعضای نشان شایستگی">اعضای نشان شایستگی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%84%D9%86%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="رده:افراد انگلیسی اسکاتلندی‌تبار">افراد انگلیسی اسکاتلندی‌تبار</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D9%88%D9%84%D8%B2%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="رده:افراد انگلیسی ولزی‌تبار">افراد انگلیسی ولزی‌تبار</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%88%D9%84%D8%B2%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="رده:افراد بریتانیایی ولزی‌تبار">افراد بریتانیایی ولزی‌تبار</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="رده:افراد پادکمونیست اهل بریتانیا">افراد پادکمونیست اهل بریتانیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D8%B1_%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%86%DB%8C%D8%B4%D9%86" title="رده:افراد در هفته‌نامه نیشن">افراد در هفته‌نامه نیشن</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:انسان‌گرایان اهل انگلستان">انسان‌گرایان اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="رده:انسان‌گرایان اهل بریتانیا">انسان‌گرایان اهل بریتانیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1" title="رده:انسان‌گرایان سکولار">انسان‌گرایان سکولار</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D9%85%D9%88%D9%86%D9%85%D9%88%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D8%B1" title="رده:اهالی مونموت‌شر">اهالی مونموت‌شر</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D9%88%D9%84%D8%B2_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="رده:اهالی ولز انگلستانی‌تبار">اهالی ولز انگلستانی‌تبار</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="رده:برتراند راسل">برتراند راسل</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84_%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="رده:برندگان جایزه نوبل ادبیات">برندگان جایزه نوبل ادبیات</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:برندگان جایزه نوبل اهل انگلستان">برندگان جایزه نوبل اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="رده:برندگان جایزه نوبل اهل بریتانیا">برندگان جایزه نوبل اهل بریتانیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:بی‌خدایان اهل انگلستان">بی‌خدایان اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B9_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:بی‌خدایان سده ۱۹ (میلادی)">بی‌خدایان سده ۱۹ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B2%DB%B0_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:بی‌خدایان سده ۲۰ (میلادی)">بی‌خدایان سده ۲۰ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%D8%AF%D9%85%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="رده:بی‌خدایان سودمندگرا">بی‌خدایان سودمندگرا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:پادکمونیست‌های انگلیسی">پادکمونیست‌های انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="رده:پژوهشگران و نظریه‌پردازان خودآگاهی">پژوهشگران و نظریه‌پردازان خودآگاهی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4" title="رده:تاریخ آموزش">تاریخ آموزش</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="رده:تاریخ منطق">تاریخ منطق</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:تاریخ‌نگاران فلسفه اهل انگلستان">تاریخ‌نگاران فلسفه اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="رده:تجربه‌گرایان">تجربه‌گرایان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="رده:جبرگرایان">جبرگرایان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:جمهوری‌خواهان اهل انگلستان">جمهوری‌خواهان اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D9%88%D8%B1%D8%AC%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="رده:جورجیست‌ها">جورجیست‌ها</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%86%D9%BE%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B6%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="رده:چپ‌های ضداستالینیسم">چپ‌های ضداستالینیسم</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%86%D8%B1%D8%AE%D8%B4_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="رده:چرخش زبان‌شناختی">چرخش زبان‌شناختی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AD%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D9%87%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="رده:حامیان خشونت‌پرهیزی">حامیان خشونت‌پرهیزی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%84_%D8%AF%D9%85%D9%88%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:دارندگان مدال دمورگان">دارندگان مدال دمورگان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="رده:دانشگاهیان فلسفه">دانشگاهیان فلسفه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%E2%80%8C%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%AE%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%AA%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%8C_%DA%A9%D9%85%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AC" title="رده:دانش‌آموختگان ترینیتی کالج، کمبریج">دانش‌آموختگان ترینیتی کالج، کمبریج</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86_%DB%B1%DB%B9%DB%B7%DB%B0_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:درگذشتگان ۱۹۷۰ (میلادی)">درگذشتگان ۱۹۷۰ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B9%D9%84%D8%AA_%D8%A2%D9%86%D9%81%D9%84%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B2%D8%A7" title="رده:درگذشتگان به علت آنفلوانزا">درگذشتگان به علت آنفلوانزا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B9%D9%84%D8%AA_%D8%B9%D9%81%D9%88%D9%86%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D9%88%D9%84%D8%B2" title="رده:درگذشتگان به علت عفونت در ولز">درگذشتگان به علت عفونت در ولز</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="رده:دریافت‌کنندگان جایزه اورشلیم">دریافت‌کنندگان جایزه اورشلیم</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7" title="رده:دریافت‌کنندگان جایزه کالینگا">دریافت‌کنندگان جایزه کالینگا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B9_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:ریاضی‌دانان سده ۱۹ (میلادی) اهل انگلستان">ریاضی‌دانان سده ۱۹ (میلادی) اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B9_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="رده:ریاضی‌دانان سده ۱۹ (میلادی) اهل بریتانیا">ریاضی‌دانان سده ۱۹ (میلادی) اهل بریتانیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B2%DB%B0_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:ریاضی‌دانان سده ۲۰ (میلادی) اهل انگلستان">ریاضی‌دانان سده ۲۰ (میلادی) اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B1%DB%8C%DA%86%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%A9" title="رده:ریچموند پارک">ریچموند پارک</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%DB%B1%DB%B8%DB%B7%DB%B2_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:زادگان ۱۸۷۲ (میلادی)">زادگان ۱۸۷۲ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="رده:زندانیان بریتانیا">زندانیان بریتانیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:زندانیان و بازداشت‌شدگان اهل انگلستان">زندانیان و بازداشت‌شدگان اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="رده:سکولارهای اهل بریتانیا">سکولارهای اهل بریتانیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:سوسیالیست‌های اهل انگلستان">سوسیالیست‌های اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="رده:لیبرال سوسیالیسم">لیبرال سوسیالیسم</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="رده:سوسیال‌دموکرات‌ها">سوسیال‌دموکرات‌ها</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="رده:سوسیال‌دموکرات‌های اهل اروپا">سوسیال‌دموکرات‌های اهل اروپا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:شک‌گرایان اهل انگلستان">شک‌گرایان اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="رده:شناخت‌شناسان">شناخت‌شناسان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%84%D8%AD%E2%80%8C%D8%B7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:صلح‌طلبان اهل انگلستان">صلح‌طلبان اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B6%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:ضدفاشیست اهل انگلستان">ضدفاشیست اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B6%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="رده:ضدفاشیست‌های اهل بریتانیا">ضدفاشیست‌های اهل بریتانیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B6%D8%AF_%D9%85%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="رده:ضد ملی‌گرایان">ضد ملی‌گرایان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B7%D8%B1%D9%81%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B4%D9%82_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF" title="رده:طرفداران عشق آزاد">طرفداران عشق آزاد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="رده:فایده‌گرایان">فایده‌گرایان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86" title="رده:فرافیلسوفان">فرافیلسوفان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="رده:فعالان آزادی بیان">فعالان آزادی بیان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="رده:فعالان بی‌خدایی اهل بریتانیا">فعالان بی‌خدایی اهل بریتانیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="رده:فعالان بی‌خدایی">فعالان بی‌خدایی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="رده:فعالان حقوق ال‌جی‌بی‌تی اهل بریتانیا">فعالان حقوق ال‌جی‌بی‌تی اهل بریتانیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86_%D8%B6%D8%AF_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="رده:فعالان ضد جنگ اهل بریتانیا">فعالان ضد جنگ اهل بریتانیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86_%D8%B6%D8%AF_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="رده:فعالان ضد جنگ جهانی اول اهل بریتانیا">فعالان ضد جنگ جهانی اول اهل بریتانیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86_%D8%B6%D8%AF_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%85" title="رده:فعالان ضد جنگ ویتنام">فعالان ضد جنگ ویتنام</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86_%D8%B6%D8%AF_%D8%AC%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="رده:فعالان ضد جنگ‌افزارهای هسته‌ای اهل بریتانیا">فعالان ضد جنگ‌افزارهای هسته‌ای اهل بریتانیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7" title="رده:فمینیست‌های بی‌خدا">فمینیست‌های بی‌خدا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D9%88_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%B4" title="رده:فیلسوفان آموزش و پرورش">فیلسوفان آموزش و پرورش</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="رده:فیلسوفان اخلاق">فیلسوفان اخلاق</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="رده:فیلسوفان ادبیات">فیلسوفان ادبیات</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88%DB%8C%DB%8C" title="رده:فیلسوفان ارسطویی">فیلسوفان ارسطویی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7" title="رده:فیلسوفان بی‌خدا">فیلسوفان بی‌خدا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="رده:فیلسوفان تاریخ">فیلسوفان تاریخ</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="رده:فیلسوفان تحلیلی">فیلسوفان تحلیلی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C" title="رده:فیلسوفان تمایلات جنسی">فیلسوفان تمایلات جنسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="رده:فیلسوفان دین">فیلسوفان دین</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%B0%D9%87%D9%86" title="رده:فیلسوفان ذهن">فیلسوفان ذهن</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="رده:فیلسوفان ریاضیات">فیلسوفان ریاضیات</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="رده:فیلسوفان زبان">فیلسوفان زبان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B9_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:فیلسوفان سده ۱۹ (میلادی) اهل انگلستان">فیلسوفان سده ۱۹ (میلادی) اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B9_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="رده:فیلسوفان سده ۱۹ (میلادی) اهل بریتانیا">فیلسوفان سده ۱۹ (میلادی) اهل بریتانیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B9_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:فیلسوفان سده ۱۹ (میلادی)">فیلسوفان سده ۱۹ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B2%DB%B0_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="رده:فیلسوفان سده ۲۰ (میلادی) اهل بریتانیا">فیلسوفان سده ۲۰ (میلادی) اهل بریتانیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B2%DB%B0_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:فیلسوفان سده ۲۰ (میلادی)">فیلسوفان سده ۲۰ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:فیلسوفان سیاسی اهل انگلستان">فیلسوفان سیاسی اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF" title="رده:فیلسوفان فرهنگ">فیلسوفان فرهنگ</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="رده:فیلسوفان فناوری">فیلسوفان فناوری</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86" title="رده:فیلسوفان قانون">فیلسوفان قانون</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="رده:فیلسوفان منطق">فیلسوفان منطق</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AE%D8%A8%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:کارشناسان سیاسی خبره اهل انگلستان">کارشناسان سیاسی خبره اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%86_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:مدافعان حقوق افراد ال‌جی‌بی‌تی اهل انگلستان">مدافعان حقوق افراد ال‌جی‌بی‌تی اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%81%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:مفسران سوسیال انگلیسی">مفسران سوسیال انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:مقاله‌نویسان اهل انگلستان">مقاله‌نویسان اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B9_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:مقاله‌نویسان سده ۱۹ (میلادی)">مقاله‌نویسان سده ۱۹ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B2%DB%B0_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:مقاله‌نویسان سده ۲۰ (میلادی)">مقاله‌نویسان سده ۲۰ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="رده:منتقدان اجتماعی">منتقدان اجتماعی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="رده:منتقدان فرهنگی">منتقدان فرهنگی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%B2%D9%85" title="رده:منتقدان کاتولیسیزم">منتقدان کاتولیسیزم</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:منطق‌دانان اهل انگلستان">منطق‌دانان اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="رده:منطق‌دانان">منطق‌دانان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:ندانم‌گرایان اهل انگلستان">ندانم‌گرایان اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C" title="رده:نظریه‌پردازان ادبی">نظریه‌پردازان ادبی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86_%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="رده:نظریه‌پردازان تمدن غرب">نظریه‌پردازان تمدن غرب</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%88%D8%B7%D8%A6%D9%87_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="رده:نظریه‌پردازان توطئه اهل بریتانیا">نظریه‌پردازان توطئه اهل بریتانیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:نظریه‌پردازان سیاست اهل انگلستان">نظریه‌پردازان سیاست اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="رده:نظریه‌پردازان سیاست اهل بریتانیا">نظریه‌پردازان سیاست اهل بریتانیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%DB%8C" title="رده:نظریه‌پردازان علوم بلاغی">نظریه‌پردازان علوم بلاغی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87" title="رده:نظریه‌پردازان مجموعه">نظریه‌پردازان مجموعه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF" title="رده:نویسندگان اندیشه آزاد">نویسندگان اندیشه آزاد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%86" title="رده:نویسندگان درباره جهانی‌شدن">نویسندگان درباره جهانی‌شدن</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%88%DB%8C%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="رده:نویسندگان دوره ویکتوریا">نویسندگان دوره ویکتوریا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="رده:نویسندگان دین و علم">نویسندگان دین و علم</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B9_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="رده:نویسندگان سده ۱۹ (میلادی) اهل بریتانیا">نویسندگان سده ۱۹ (میلادی) اهل بریتانیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B2%DB%B0_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="رده:نویسندگان سده ۲۰ (میلادی) اهل بریتانیا">نویسندگان سده ۲۰ (میلادی) اهل بریتانیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:نویسندگان سیاسی اهل انگلستان">نویسندگان سیاسی اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="رده:نویسندگان سیاسی اهل بریتانیا">نویسندگان سیاسی اهل بریتانیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B9_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:نویسندگان غیرداستانی سده ۱۹ (میلادی) اهل انگلستان">نویسندگان غیرداستانی سده ۱۹ (میلادی) اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B2%DB%B0_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:نویسندگان غیرداستانی سده ۲۰ (میلادی) اهل انگلستان">نویسندگان غیرداستانی سده ۲۰ (میلادی) اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="رده:نویسندگان فلسفه">نویسندگان فلسفه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%D8%AF_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:نویسندگان مرد غیرداستانی اهل انگلستان">نویسندگان مرد غیرداستانی اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%D8%AF_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="رده:نویسندگان مرد غیرداستانی اهل بریتانیا">نویسندگان مرد غیرداستانی اهل بریتانیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="رده:هستی‌شناسان">هستی‌شناسان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%DB%8C%D8%A6%D8%AA_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%81%D8%B1%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%8C_%D9%84%D8%B3_%D8%A2%D9%86%D8%AC%D9%84%D8%B3" title="رده:هیئت علمی دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس">هیئت علمی دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1_(UK)" title="رده:کاندیداهای پارلمانی از حزب کارگر (UK)">کاندیداهای پارلمانی از حزب کارگر (UK)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF" title="رده:فیلسوفان اقتصاد">فیلسوفان اقتصاد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="رده:فلسفه سیاسی">فلسفه سیاسی</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DA%A9_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="رده:پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت">پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A8%D8%A7_%DA%86%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات زندگی‌نامه با چندین همسر استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات زندگی‌نامه با چندین همسر استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D8%B6%D8%A7%D8%A1" title="رده:زندگی‌نامه‌های دارای امضاء">زندگی‌نامه‌های دارای امضاء</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%A7_%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7" title="رده:مقاله‌ها با اچ‌کاردها">مقاله‌ها با اچ‌کاردها</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D8%AF%DB%8C%D9%86_%DB%8C%D8%A7_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:مقاله‌هایی که از جعبه‌های اطلاعات افراد با پارامتر دین یا مذهب استفاده می‌کنند">مقاله‌هایی که از جعبه‌های اطلاعات افراد با پارامتر دین یا مذهب استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی">مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="رده:پیوند رده انبار در ویکی‌داده است">پیوند رده انبار در ویکی‌داده است</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%86%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="رده:مقاله‌های با پیوند پروژه گوتنبرگ">مقاله‌های با پیوند پروژه گوتنبرگ</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%B1%D8%AF%D9%87_%D9%87%D9%85%D8%B3%D9%86%DA%AF_%D9%86%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که رده همسنگ نمی‌پذیرند">صفحه‌هایی که رده همسنگ نمی‌پذیرند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_ISNI" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ISNI">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ISNI</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_VIAF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VIAF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VIAF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BIBSYS" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BIBSYS">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BIBSYS</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BNC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BNE" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNE">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNE</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BNF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_CANTICN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CANTICN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CANTICN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_GND" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_ICCU" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ICCU">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ICCU</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_J9U" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_LCCN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_LNB" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LNB">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LNB</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NDL" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NKC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NLA" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLA</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NLG" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLG">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLG</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NLK" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLK">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLK</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NLR" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLR">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLR</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NTA" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NTA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NTA</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_PLWABN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های PLWABN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های PLWABN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_SELIBR" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SELIBR">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SELIBR</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_VcBA" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VcBA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VcBA</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_DTBIO" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های DTBIO">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های DTBIO</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_CINII" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CINII">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CINII</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_Google_Scholar" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Google Scholar">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Google Scholar</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_MATHSN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MATHSN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MATHSN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_MGP" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MGP">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MGP</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_Scopus" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Scopus">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Scopus</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_ZBMATH" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ZBMATH">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ZBMATH</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_FAST" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_MusicBrainz" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MusicBrainz">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MusicBrainz</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_RERO" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RERO">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RERO</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_SNAC-ID" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SNAC-ID">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SNAC-ID</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_SUDOC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SUDOC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SUDOC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_Trove" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Trove">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Trove</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_WorldCat-VIAF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-VIAF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-VIAF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%DB%B3%DB%B6_%D8%B9%D9%86%D8%B5%D8%B1" title="رده:داده‌های کتابخانه‌ای با ۳۶ عنصر">داده‌های کتابخانه‌ای با ۳۶ عنصر</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های چندگانه">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های چندگانه</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۴ ساعت ۱۹:۴۰ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b8d669998-ncgpv","wgBackendResponseTime":212,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.722","walltime":"2.194","ppvisitednodes":{"value":8933,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":542479,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":40330,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":20,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":41,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":190693,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1557.085 1 -total"," 22.61% 352.129 1 الگو:پانویس"," 16.68% 259.721 1 الگو:جعبه_اطلاعات_فیلسوف"," 13.09% 203.859 24 الگو:Navbox"," 12.81% 199.506 1 الگو:Infobox_person"," 9.59% 149.257 1 الگو:برتراند_راسل_(نوار_کناری)"," 8.76% 136.461 1 الگو:به_انگلیسی"," 8.62% 134.260 1 الگو:به_زبان_دیگر"," 8.46% 131.695 1 الگو:Lang"," 7.77% 121.037 3 الگو:Cite_book"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.838","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":22760108,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-57488d5c7d-w22kc","timestamp":"20241128034508","ttl":21600,"transientcontent":true}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0628\u0631\u062a\u0631\u0627\u0646\u062f \u0631\u0627\u0633\u0644","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q33760","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q33760","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-10-20T08:36:30Z","dateModified":"2024-11-27T19:40:16Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/1\/18\/Bertrand_Russell_photo.jpg","headline":"\u0641\u06cc\u0644\u0633\u0648\u0641\u060c \u0631\u06cc\u0627\u0636\u06cc\u200c\u062f\u0627\u0646\u060c \u0645\u0646\u0637\u0642\u200c\u062f\u0627\u0646 \u0648 \u062c\u0627\u0645\u0639\u0647\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633 \u0627\u0646\u06af\u0644\u06cc\u0633\u06cc"}</script> </body> </html>