CINXE.COM
Laser — Wikipédia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Laser — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"26583267-66b8-4527-a9f2-b5dfda2abc94","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Laser","wgTitle":"Laser","wgCurRevisionId":223981431,"wgRevisionId":223981431,"wgArticleId":16734,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Article avec une section vide ou incomplète","Article contenant un appel à traduction en anglais","Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata","Modèle sigle utilisé incorrectement","Article de Wikipédia avec notice d'autorité","Page utilisant P1417","Page utilisant P8313","Page utilisant P4613","Page utilisant P4342","Page utilisant P3219","Page pointant vers des bases externes","Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes","Page utilisant P486","Page utilisant P3471","Page pointant vers des bases relatives à la santé","Page utilisant P8406","Page pointant vers des bases relatives aux beaux-arts","Portail:Physique/Articles liés","Portail:Sciences/Articles liés","Portail:Optique/Articles liés","Portail:Technologies/Articles liés","Portail:Électricité et électronique/Articles liés","Article de qualité en bavarois","Bon article en biélorusse","Bon article en russe","Article de qualité en afrikaans","Sigle de 5 caractères","Laser","Acronyme","Invention du XXe siècle"],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Laser","wgRelevantArticleId":16734,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q38867","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.math.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.tmh.player","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=ext.cite.styles%7Cext.math.styles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.21"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Lasers.JPG/1200px-Lasers.JPG"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="900"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Lasers.JPG/960px-Lasers.JPG"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Laser — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/Laser"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=Laser&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Laser"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Laser rootpage-Laser skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Page d’accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil" title="Regroupements d'articles par thématiques"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact" title="Qui contacter"><span>Contact</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter" title="Guide pour apprendre à contribuer à Wikipédia"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Portail communautaire</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales" title="Outils pour contribuer à Wikipédia"><span>Pages spéciales</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l'encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l'apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Laser" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Laser" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Laser" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Laser" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Histoire" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Histoire"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Histoire</span> </div> </a> <ul id="toc-Histoire-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Principe_de_fonctionnement" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Principe_de_fonctionnement"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Principe de fonctionnement</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Principe_de_fonctionnement-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Principe de fonctionnement</span> </button> <ul id="toc-Principe_de_fonctionnement-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Phénomènes_mis_en_jeu_(qualitatif)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Phénomènes_mis_en_jeu_(qualitatif)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Phénomènes mis en jeu (qualitatif)</span> </div> </a> <ul id="toc-Phénomènes_mis_en_jeu_(qualitatif)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Inversion_de_population_(qualitatif)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Inversion_de_population_(qualitatif)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1.1</span> <span>Inversion de population (qualitatif)</span> </div> </a> <ul id="toc-Inversion_de_population_(qualitatif)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Physique_de_l'effet_laser_:_interaction_lumière/matière" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Physique_de_l'effet_laser_:_interaction_lumière/matière"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Physique de l'effet laser : interaction lumière/matière</span> </div> </a> <ul id="toc-Physique_de_l'effet_laser_:_interaction_lumière/matière-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Interaction_semi-classique_:_compréhension_générale_de_l'effet_laser" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Interaction_semi-classique_:_compréhension_générale_de_l'effet_laser"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.1</span> <span>Interaction semi-classique : compréhension générale de l'effet laser</span> </div> </a> <ul id="toc-Interaction_semi-classique_:_compréhension_générale_de_l'effet_laser-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Interaction_atome_quantifié/champ_classique" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Interaction_atome_quantifié/champ_classique"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.1.1</span> <span>Interaction atome quantifié/champ classique</span> </div> </a> <ul id="toc-Interaction_atome_quantifié/champ_classique-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Compréhension_du_phénomène_d'absorption_(modèle_de_Lamb)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Compréhension_du_phénomène_d'absorption_(modèle_de_Lamb)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.1.2</span> <span>Compréhension du phénomène d'absorption (modèle de Lamb)</span> </div> </a> <ul id="toc-Compréhension_du_phénomène_d'absorption_(modèle_de_Lamb)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Inversion_de_population" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Inversion_de_population"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.1.3</span> <span>Inversion de population</span> </div> </a> <ul id="toc-Inversion_de_population-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Interaction_totalement_quantique_(seconde_quantification)_:_subtilités_de_l'effet_laser" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Interaction_totalement_quantique_(seconde_quantification)_:_subtilités_de_l'effet_laser"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.2</span> <span>Interaction totalement quantique (seconde quantification) : subtilités de l'effet laser</span> </div> </a> <ul id="toc-Interaction_totalement_quantique_(seconde_quantification)_:_subtilités_de_l'effet_laser-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Fonctionnement_de_la_cavité_laser" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Fonctionnement_de_la_cavité_laser"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Fonctionnement de la cavité laser</span> </div> </a> <ul id="toc-Fonctionnement_de_la_cavité_laser-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Principe_général" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Principe_général"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.1</span> <span>Principe général</span> </div> </a> <ul id="toc-Principe_général-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Stabilité_d'une_cavité_laser_:_conditions_sur_le_gain" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Stabilité_d'une_cavité_laser_:_conditions_sur_le_gain"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.2</span> <span>Stabilité d'une cavité laser : conditions sur le gain</span> </div> </a> <ul id="toc-Stabilité_d'une_cavité_laser_:_conditions_sur_le_gain-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Stabilité_d'une_cavité_laser_:_conditions_sur_le_front_d'onde" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Stabilité_d'une_cavité_laser_:_conditions_sur_le_front_d'onde"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.3</span> <span>Stabilité d'une cavité laser : conditions sur le front d'onde</span> </div> </a> <ul id="toc-Stabilité_d'une_cavité_laser_:_conditions_sur_le_front_d'onde-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Équations_de_taux" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Équations_de_taux"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.4</span> <span>Équations de taux</span> </div> </a> <ul id="toc-Équations_de_taux-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Laser_en_régime_stationnaire_(laser_continu)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Laser_en_régime_stationnaire_(laser_continu)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.5</span> <span>Laser en régime stationnaire (laser continu)</span> </div> </a> <ul id="toc-Laser_en_régime_stationnaire_(laser_continu)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dynamique_des_lasers_(laser_en_impulsion)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Dynamique_des_lasers_(laser_en_impulsion)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.6</span> <span>Dynamique des lasers (laser en impulsion)</span> </div> </a> <ul id="toc-Dynamique_des_lasers_(laser_en_impulsion)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Description_statistique_du_laser" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Description_statistique_du_laser"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.7</span> <span>Description statistique du laser</span> </div> </a> <ul id="toc-Description_statistique_du_laser-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Types_de_laser" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Types_de_laser"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Types de laser</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Types_de_laser-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Types de laser</span> </button> <ul id="toc-Types_de_laser-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Cristallins_(à_solide,_ou_ioniques)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cristallins_(à_solide,_ou_ioniques)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Cristallins (à solide, ou ioniques)</span> </div> </a> <ul id="toc-Cristallins_(à_solide,_ou_ioniques)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-À_fibre" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#À_fibre"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>À fibre</span> </div> </a> <ul id="toc-À_fibre-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-À_colorants_(moléculaires)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#À_colorants_(moléculaires)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>À colorants (moléculaires)</span> </div> </a> <ul id="toc-À_colorants_(moléculaires)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-À_gaz_(atomiques_ou_moléculaires)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#À_gaz_(atomiques_ou_moléculaires)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>À gaz (atomiques ou moléculaires)</span> </div> </a> <ul id="toc-À_gaz_(atomiques_ou_moléculaires)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Diode_laser" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Diode_laser"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5</span> <span>Diode laser</span> </div> </a> <ul id="toc-Diode_laser-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-À_électrons_libres_(LEL)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#À_électrons_libres_(LEL)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.6</span> <span>À électrons libres (LEL)</span> </div> </a> <ul id="toc-À_électrons_libres_(LEL)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Téramobile" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Téramobile"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.7</span> <span>Téramobile</span> </div> </a> <ul id="toc-Téramobile-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Organiques" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Organiques"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.8</span> <span>Organiques</span> </div> </a> <ul id="toc-Organiques-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Sécurité_et_réglementation" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Sécurité_et_réglementation"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Sécurité et réglementation</span> </div> </a> <ul id="toc-Sécurité_et_réglementation-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Applications" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Applications"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Applications</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Applications-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Applications</span> </button> <ul id="toc-Applications-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Transfert_d'information" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Transfert_d'information"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Transfert d'information</span> </div> </a> <ul id="toc-Transfert_d'information-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Métrologie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Métrologie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Métrologie</span> </div> </a> <ul id="toc-Métrologie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Transfert_de_puissance" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Transfert_de_puissance"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Transfert de puissance</span> </div> </a> <ul id="toc-Transfert_de_puissance-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Procédés_laser_et_matériaux" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Procédés_laser_et_matériaux"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Procédés laser et matériaux</span> </div> </a> <ul id="toc-Procédés_laser_et_matériaux-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Interaction_laser/matière_:_phénomènes_physiques" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Interaction_laser/matière_:_phénomènes_physiques"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.5</span> <span>Interaction laser/matière : phénomènes physiques</span> </div> </a> <ul id="toc-Interaction_laser/matière_:_phénomènes_physiques-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Applications_médicales" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Applications_médicales"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.6</span> <span>Applications médicales</span> </div> </a> <ul id="toc-Applications_médicales-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nucléaire" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nucléaire"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.7</span> <span>Nucléaire</span> </div> </a> <ul id="toc-Nucléaire-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Applications_militaires" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Applications_militaires"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.8</span> <span>Applications militaires</span> </div> </a> <ul id="toc-Applications_militaires-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Applications_civiles" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Applications_civiles"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.9</span> <span>Applications civiles</span> </div> </a> <ul id="toc-Applications_civiles-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Applications_policières" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Applications_policières"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.10</span> <span>Applications policières</span> </div> </a> <ul id="toc-Applications_policières-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Artistique" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Artistique"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.11</span> <span>Artistique</span> </div> </a> <ul id="toc-Artistique-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Notes_et_références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes_et_références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Notes et références</span> </div> </a> <ul id="toc-Notes_et_références-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Annexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Annexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Annexes</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Annexes-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Annexes</span> </button> <ul id="toc-Annexes-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bibliographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Bibliographie</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliographie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liens_externes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Liens_externes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Liens externes</span> </div> </a> <ul id="toc-Liens_externes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Articles_connexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Articles_connexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>Articles connexes</span> </div> </a> <ul id="toc-Articles_connexes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Laser</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Aller à un article dans une autre langue. Disponible en 112 langues." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-112" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">112 langues</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Laser" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – aragonais" lang="an" hreflang="an" data-title="Laser" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragonais" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/L%C4%93ohtf%C8%B3send" title="Lēohtfȳsend – ancien anglais" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Lēohtfȳsend" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="ancien anglais" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%9C%E0%A4%BC%E0%A4%B0" title="लेज़र – angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="लेज़र" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="angika" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%8A%D8%B2%D8%B1" title="ليزر – arabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="ليزر" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%8A%D8%B2%D8%B1" title="ليزر – arabe marocain" lang="ary" hreflang="ary" data-title="ليزر" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="arabe marocain" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/L%C3%A1ser" title="Láser – asturien" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Láser" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturien" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Lazer" title="Lazer – azerbaïdjanais" lang="az" hreflang="az" data-title="Lazer" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaïdjanais" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B5%D1%80" title="Лазер – bachkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Лазер" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="bachkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/LASER" title="LASER – bavarois" lang="bar" hreflang="bar" data-title="LASER" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="bavarois" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bon article"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B5%D1%80" title="Лазер – biélorusse" lang="be" hreflang="be" data-title="Лазер" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="biélorusse" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B7%D1%8D%D1%80" title="Лазэр – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Лазэр" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B5%D1%80" title="Лазер – bulgare" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Лазер" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgare" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%9C%E0%A4%B0" title="लेजर – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="लेजर" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%B0" title="লেজার – bengali" lang="bn" hreflang="bn" data-title="লেজার" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengali" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Laser" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – bosniaque" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Laser" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosniaque" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/L%C3%A0ser" title="Làser – catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Làser" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%84%DB%95%DB%8C%D8%B2%DB%95%D8%B1" title="لەیزەر – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="لەیزەر" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – tchèque" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Laser" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="tchèque" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B5%D1%80" title="Лазер – tchouvache" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Лазер" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="tchouvache" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – gallois" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Laser" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="gallois" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – danois" lang="da" hreflang="da" data-title="Laser" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danois" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – allemand" lang="de" hreflang="de" data-title="Laser" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%AD%CE%B9%CE%B6%CE%B5%CF%81" title="Λέιζερ – grec" lang="el" hreflang="el" data-title="Λέιζερ" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grec" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – anglais" lang="en" hreflang="en" data-title="Laser" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglais" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Lasero" title="Lasero – espéranto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Lasero" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="espéranto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/L%C3%A1ser" title="Láser – espagnol" lang="es" hreflang="es" data-title="Láser" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espagnol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – estonien" lang="et" hreflang="et" data-title="Laser" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estonien" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Laser" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%B2%D8%B1" title="لیزر – persan" lang="fa" hreflang="fa" data-title="لیزر" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persan" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – finnois" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Laser" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finnois" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Las%C3%B5r" title="Lasõr – võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Lasõr" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – frison septentrional" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Laser" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="frison septentrional" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – frison occidental" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Laser" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="frison occidental" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9asar" title="Léasar – irlandais" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Léasar" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Laz%C3%A8" title="Lazè – créole guyanais" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Lazè" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="créole guyanais" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/L%C3%A1ser" title="Láser – galicien" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Láser" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicien" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guc mw-list-item"><a href="https://guc.wikipedia.org/wiki/Laaser%C3%BC" title="Laaserü – wayuu" lang="guc" hreflang="guc" data-title="Laaserü" data-language-autonym="Wayuunaiki" data-language-local-name="wayuu" class="interlanguage-link-target"><span>Wayuunaiki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9C%D7%99%D7%99%D7%96%D7%A8" title="לייזר – hébreu" lang="he" hreflang="he" data-title="לייזר" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hébreu" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – croate" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Laser" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croate" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Laz%C3%A8" title="Lazè – créole haïtien" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Lazè" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="créole haïtien" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9zer" title="Lézer – hongrois" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Lézer" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="hongrois" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BC%D5%A1%D5%A6%D5%A5%D6%80" title="Լազեր – arménien" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Լազեր" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="arménien" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Laser" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – indonésien" lang="id" hreflang="id" data-title="Laser" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonésien" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Lasero" title="Lasero – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Lasero" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Leysir" title="Leysir – islandais" lang="is" hreflang="is" data-title="Leysir" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandais" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – italien" lang="it" hreflang="it" data-title="Laser" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italien" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%82%B6%E3%83%BC" title="レーザー – japonais" lang="ja" hreflang="ja" data-title="レーザー" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonais" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Lieza" title="Lieza – créole jamaïcain" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Lieza" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="créole jamaïcain" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – javanais" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Laser" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="javanais" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98" title="ლაზერი – géorgien" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ლაზერი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="géorgien" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Se%C9%A3tuu_m%CA%8Bnd%CA%8Bs%CA%8B%CA%8B_(Laser)" title="Seɣtuu mʋndʋsʋʋ (Laser) – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Seɣtuu mʋndʋsʋʋ (Laser)" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B5%D1%80" title="Лазер – kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Лазер" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B2%E0%B3%87%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8D" title="ಲೇಸರ್ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಲೇಸರ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%A0%88%EC%9D%B4%EC%A0%80" title="레이저 – coréen" lang="ko" hreflang="ko" data-title="레이저" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coréen" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Lazer" title="Lazer – kurde" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Lazer" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurde" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B5%D1%80" title="Лазер – kirghize" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Лазер" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirghize" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – latin" lang="la" hreflang="la" data-title="Laser" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latin" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – limbourgeois" lang="li" hreflang="li" data-title="Laser" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limbourgeois" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Lazeris" title="Lazeris – lituanien" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Lazeris" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituanien" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/L%C4%81zers" title="Lāzers – letton" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Lāzers" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="letton" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Laser" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%81%D0%B5%D1%80" title="Ласер – macédonien" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Ласер" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macédonien" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B2%E0%B5%87%E0%B4%B8%E0%B5%BC" title="ലേസർ – malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ലേസർ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B5%D1%80" title="Лазер – mongol" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Лазер" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongol" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – malais" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Laser" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malais" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9C%E1%80%B1%E1%80%86%E1%80%AC%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%81%E1%80%BC%E1%80%8A%E1%80%BA" title="လေဆာရောင်ခြည် – birman" lang="my" hreflang="my" data-title="လေဆာရောင်ခြည်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birman" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Laser_(licht)" title="Laser (licht) – néerlandais" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Laser (licht)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="néerlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – norvégien nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Laser" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norvégien nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – norvégien bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Laser" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norvégien bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Ifsuduudaa" title="Ifsuduudaa – oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Ifsuduudaa" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="oromo" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B2%E0%A9%87%E0%A8%9C%E0%A8%BC%E0%A8%B0" title="ਲੇਜ਼ਰ – pendjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਲੇਜ਼ਰ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – polonais" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Laser" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polonais" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%B2%D8%B1" title="لیزر – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="لیزر" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%84%DB%90%D8%B2%D8%B1" title="لېزر – pachto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="لېزر" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="pachto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – portugais" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Laser" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugais" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – roumain" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Laser" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="roumain" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bon article"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B5%D1%80" title="Лазер – russe" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Лазер" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russe" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%81%D0%B5%D1%80" title="Ласер – ruthène" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Ласер" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="ruthène" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B5%D1%80" title="Лазер – iakoute" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Лазер" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="iakoute" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – sicilien" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Laser" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sicilien" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – écossais" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Laser" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="écossais" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – serbo-croate" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Laser" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbo-croate" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%BD%E0%B7%9A%E0%B7%83%E0%B6%BB%E0%B7%8A" title="ලේසර් – cingalais" lang="si" hreflang="si" data-title="ලේසර්" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="cingalais" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Laser" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – slovaque" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Laser" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovaque" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – slovène" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Laser" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="slovène" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Lazeri" title="Lazeri – albanais" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Lazeri" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albanais" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%81%D0%B5%D1%80" title="Ласер – serbe" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Ласер" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbe" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – saterlandais" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Laser" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="saterlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – suédois" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Laser" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suédois" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Leza" title="Leza – swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Leza" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9A%E0%AF%80%E0%AE%B0%E0%AF%8A%E0%AE%B3%E0%AE%BF" title="சீரொளி – tamoul" lang="ta" hreflang="ta" data-title="சீரொளி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamoul" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B2%E0%B3%87%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8D" title="ಲೇಸರ್ – toulou" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಲೇಸರ್" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="toulou" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B2%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="లేజర్ – télougou" lang="te" hreflang="te" data-title="లేజర్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="télougou" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B5%D1%80" title="Лазер – tadjik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Лазер" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tadjik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="เลเซอร์ – thaï" lang="th" hreflang="th" data-title="เลเซอร์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="thaï" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Laser" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Lazer" title="Lazer – turc" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Lazer" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turc" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B5%D1%80" title="Лазер – tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Лазер" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B5%D1%80" title="Лазер – ukrainien" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Лазер" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainien" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%B2%D8%B1" title="لیزر – ourdou" lang="ur" hreflang="ur" data-title="لیزر" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ourdou" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Lazer" title="Lazer – ouzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Lazer" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ouzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Lazer" title="Lazer – vénitien" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Lazer" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="vénitien" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – vietnamien" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Laser" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamien" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Laser" title="Laser – waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Laser" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9C%D7%90%D7%96%D7%A2%D7%A8" title="לאזער – yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="לאזער" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%BF%80%E5%85%89%E5%99%A8" title="激光器 – chinois" lang="zh" hreflang="zh" data-title="激光器" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinois" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%BF%80%E5%85%89%E5%99%A8" title="激光器 – cantonais" lang="yue" hreflang="yue" data-title="激光器" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonais" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/IsiCwazi" title="IsiCwazi – zoulou" lang="zu" hreflang="zu" data-title="IsiCwazi" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="zoulou" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q38867#sitelinks-wikipedia" title="Modifier les liens interlangues" class="wbc-editpage">Modifier les liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Laser" title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussion:Laser" rel="discussion" title="Discussion au sujet de cette page de contenu [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Laser"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Laser&action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Laser"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Laser&action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Laser" title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Laser" rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Laser&oldid=223981431" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Laser&action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Laser&id=223981431&wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FLaser"><span>Obtenir l'URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FLaser"><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Laser"><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Laser&action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Laser&printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Lasers" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q38867" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><div class="bandeau-container metadata homonymie hatnote"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Aide:Homonymie" title="Aide:Homonymie"><img alt="Page d’aide sur l’homonymie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/30px-Logo_disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/40px-Logo_disambig.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="375" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p>Pour les articles homonymes, voir <a href="/wiki/Laser_(homonymie)" class="mw-disambig" title="Laser (homonymie)">Laser (homonymie)</a>. </p> </div></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Lasers.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Lasers.JPG/250px-Lasers.JPG" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Lasers.JPG/500px-Lasers.JPG 1.5x" data-file-width="4032" data-file-height="3024" /></a><figcaption>Lasers rouges (660 & 635 <abbr class="abbr" title="nanomètre">nm</abbr>), verts (532 & 520 <abbr class="abbr" title="nanomètre">nm</abbr>) et bleus (445 & 405 <abbr class="abbr" title="nanomètre">nm</abbr>).</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Laser_optique.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Laser_optique.jpg/250px-Laser_optique.jpg" decoding="async" width="250" height="221" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Laser_optique.jpg/375px-Laser_optique.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Laser_optique.jpg/500px-Laser_optique.jpg 2x" data-file-width="510" data-file-height="450" /></a><figcaption>Rayon laser à travers un dispositif optique.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Laser_DSC09088.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Laser_DSC09088.JPG/250px-Laser_DSC09088.JPG" decoding="async" width="250" height="247" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Laser_DSC09088.JPG/500px-Laser_DSC09088.JPG 1.5x" data-file-width="1716" data-file-height="1692" /></a><figcaption>Démonstration de <a href="/wiki/Laser_h%C3%A9lium-n%C3%A9on" title="Laser hélium-néon">laser hélium-néon</a> au laboratoire Kastler-Brossel à l'<a href="/wiki/Universit%C3%A9_Pierre-et-Marie-Curie" title="Université Pierre-et-Marie-Curie">Université Pierre-et-Marie-Curie</a>.</figcaption></figure> <p>Un <b>laser</b> (<a href="/wiki/Acronymie" title="Acronymie">acronyme</a> issu de l'anglais <span class="lang-en" lang="en"><i> <b>l</b>ight</i> <i> <b>a</b>mplification</i> <i>by</i> <i> <b>s</b>timulated</i> <i> <b>e</b>mission</i> <i>of</i> <i> <b>r</b>adiation</i></span> qui signifie « amplification de la lumière par émission stimulée de radiation ») est un système <a href="/wiki/Photonique" title="Photonique">photonique</a>. Il s'agit d'un appareil qui produit un rayonnement lumineux spatialement et temporellement <a href="/wiki/Coh%C3%A9rence_(physique)" title="Cohérence (physique)">cohérent</a> reposant sur le processus d'<a href="/wiki/%C3%89mission_stimul%C3%A9e" title="Émission stimulée">émission stimulée</a>. La lumière du laser est aussi appelée <i>lumière cohérente</i>. Descendant du <a href="/wiki/Maser" title="Maser">maser</a><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, le laser s'est d'abord appelé « maser optique ». </p><p>Une source laser associe un <a href="/wiki/Amplificateur_optique" title="Amplificateur optique">amplificateur optique</a> à une <a href="/wiki/Cavit%C3%A9_optique" title="Cavité optique">cavité optique</a>, encore appelée résonateur, généralement constituée de deux <a href="/wiki/Miroir_(optique)" title="Miroir (optique)">miroirs</a>, dont un au moins est partiellement réfléchissant, c'est-à-dire qu'une partie de la lumière sort de la cavité et l'autre partie est réinjectée vers l'intérieur de la cavité laser. Avec certaines longues cavités, la lumière laser peut être extrêmement directionnelle. Les caractéristiques géométriques de cet ensemble imposent que le rayonnement émis soit d'une grande pureté spectrale, c’est-à-dire temporellement <a href="/wiki/Coh%C3%A9rence_(physique)" title="Cohérence (physique)">cohérent</a>. Le spectre du rayonnement contient en effet un ensemble discret de raies très fines, à des longueurs d'onde définies par la cavité et le milieu amplificateur. La finesse de ces raies est cependant limitée par la stabilité de la cavité et par l'émission spontanée au sein de l'amplificateur (bruit quantique). Différentes techniques permettent d'obtenir une émission autour d'une seule <a href="/wiki/Longueur_d%27onde" title="Longueur d'onde">longueur d'onde</a>. </p><p>Au <abbr class="abbr" title="21ᵉ siècle"><span class="romain">XXI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, le laser est plus généralement vu comme une source possible pour tout <a href="/wiki/Rayonnement_%C3%A9lectromagn%C3%A9tique" title="Rayonnement électromagnétique">rayonnement électromagnétique</a>, dont fait partie la <a href="/wiki/Lumi%C3%A8re" title="Lumière">lumière</a>. Les longueurs d'onde concernées étaient d'abord les <a href="/wiki/Micro-onde" title="Micro-onde">micro-ondes</a> (maser), puis elles se sont étendues aux domaines de l'<a href="/wiki/Infrarouge" title="Infrarouge">infrarouge</a>, du <a href="/wiki/Spectre_visible" title="Spectre visible">visible</a>, de l'<a href="/wiki/Ultraviolet" title="Ultraviolet">ultraviolet</a> et commencent même à s'appliquer aux <a href="/wiki/Rayon_X" title="Rayon X">rayons X</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Histoire">Histoire</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=1" title="Modifier la section : Histoire" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=1" title="Modifier le code source de la section : Histoire"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Laser_rubis.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Laser_rubis.jpg/220px-Laser_rubis.jpg" decoding="async" width="220" height="114" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Laser_rubis.jpg/330px-Laser_rubis.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Laser_rubis.jpg/440px-Laser_rubis.jpg 2x" data-file-width="697" data-file-height="361" /></a><figcaption>Coupe d'un laser rubis.</figcaption></figure> <p>Le principe de l’<a href="/wiki/%C3%89mission_stimul%C3%A9e" title="Émission stimulée">émission stimulée</a> (ou émission induite) est décrit dès 1917 par <a href="/wiki/Albert_Einstein" title="Albert Einstein">Albert Einstein</a><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. En 1950, <a href="/wiki/Alfred_Kastler" title="Alfred Kastler">Alfred Kastler</a> (lauréat du <a href="/wiki/Prix_Nobel_de_physique" title="Prix Nobel de physique">prix Nobel de physique</a> en <a href="/wiki/1966_en_science" title="1966 en science">1966</a>) propose un procédé de <a href="/wiki/Pompage_optique" title="Pompage optique">pompage optique</a>, qu'il valide expérimentalement, deux ans plus tard, avec <a href="/wiki/Jean_Brossel" title="Jean Brossel">Brossel</a> et Winter. Mais ce n'est qu'en <a href="/wiki/1953_en_science" title="1953 en science">1953</a> que le premier <a href="/wiki/Maser" title="Maser">maser</a> (au gaz <a href="/wiki/Ammoniac" title="Ammoniac">ammoniac</a>) est conçu par J. P. Gordon, H. J. Zeiger et <a href="/wiki/Charles_Townes" title="Charles Townes">Ch. H. Townes</a>. Au cours des années suivantes, de nombreux scientifiques tels N. G. Bassov, <a href="/wiki/Alexandre_Prokhorov" class="mw-redirect" title="Alexandre Prokhorov">Alexandre Prokhorov</a>, <a href="/wiki/Arthur_Leonard_Schawlow" title="Arthur Leonard Schawlow">Arthur Leonard Schawlow</a> et <a href="/wiki/Charles_Townes" title="Charles Townes">Charles H. Townes</a> contribuent à adapter ces théories aux longueurs d'onde du visible. <a href="/wiki/Charles_Townes" title="Charles Townes">Townes</a>, <a href="/wiki/Nikola%C3%AF_Bassov" title="Nikolaï Bassov">Bassov</a> et Prokhorov partagent le <a href="/wiki/Prix_Nobel" title="Prix Nobel">prix Nobel</a> de physique en <a href="/wiki/1964_en_science" title="1964 en science">1964</a> pour leurs travaux fondamentaux dans le domaine de l'électronique quantique, qui mènent à la construction d'oscillateurs et d'amplificateurs exploitant le principe du <a href="/wiki/Maser" title="Maser">maser</a>-laser. En <a href="/wiki/1960_en_science" title="1960 en science">1960</a>, le physicien américain <a href="/wiki/Th%C3%A9odore_Maiman" class="mw-redirect" title="Théodore Maiman">Théodore Maiman</a> obtient pour la première fois une émission laser au moyen d'un cristal de <a href="/wiki/Rubis" title="Rubis">rubis</a><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Un an plus tard, Ali Javan met au point un laser au gaz (<a href="/wiki/H%C3%A9lium" title="Hélium">hélium</a> et <a href="/wiki/N%C3%A9on" title="Néon">néon</a>) puis en <a href="/wiki/1966_en_science" title="1966 en science">1966</a>, Peter Sorokin construit le premier laser à liquide. </p><p>Les lasers trouvent très tôt des débouchés industriels. La première application fut réalisée en 1965 et consistait à usiner un perçage de 4,7 <abbr class="abbr" title="millimètre">mm</abbr> de diamètre et de 2 <abbr class="abbr" title="millimètre">mm</abbr> de profondeur dans du diamant avec un laser à <a href="/wiki/Rubis" title="Rubis">rubis</a>. Cette opération était réalisée en 15 min, alors qu’une application classique prenait 24 heures<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>En 1963 des chercheurs américains tels que White et Anderholm montrent qu’il est possible de générer une onde de choc à l’intérieur d'un métal à la suite d'une irradiation laser impulsionnelle. Les pressions exercées sont de l’ordre de 1 GPa. </p><p>En 1967, Peter Holcroft découpe une plaque d’acier inoxydable de 2,5 <abbr class="abbr" title="millimètre">mm</abbr> d'épaisseur à une vitesse de 1 <abbr class="abbr" title="mètre par minute">m/min</abbr>, sous dioxygène avec un laser CO<sub>2</sub> de 300 <abbr class="abbr" title="watt">W</abbr><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> et conçoit la première tête de découpe. </p><p>Bien que les procédés soient démontrés, il faut attendre leurs associations à des machines adaptées pour qu’ils soient implantés en milieu industriel. Ces conditions sont remplies à la fin des <a href="/wiki/Ann%C3%A9es_1970" title="Années 1970">années 1970</a>. Et les premières plates-formes industrielles sont implantées en France dès les années 1980<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Dès lors le laser s'impose comme outil de production industrielle dans le micro-usinage. Ses principaux avantages sont un usinage à grande vitesse de l'ordre de 10 <abbr class="abbr" title="mètre par minute">m/min</abbr>, sans contact ni usure d'outil. </p><p>Le laser devient un moyen de lecture en <a href="/wiki/1974" title="1974">1974</a>, avec l'introduction des lecteurs de <a href="/wiki/Code_barre" class="mw-redirect" title="Code barre">codes barres</a>. En <a href="/wiki/1978" title="1978">1978</a>, les <i><a href="/wiki/Laserdisc" class="mw-redirect" title="Laserdisc">laserdiscs</a></i> sont introduits, mais les disques optiques ne deviennent d'usage courant qu'en <a href="/wiki/1982" title="1982">1982</a> avec le <a href="/wiki/Disque_compact" title="Disque compact">disque compact</a>. Le laser permet alors de lire un grand volume de données. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Principe_de_fonctionnement">Principe de fonctionnement</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=2" title="Modifier la section : Principe de fonctionnement" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=2" title="Modifier le code source de la section : Principe de fonctionnement"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><span><video id="mwe_player_0" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv/330px--Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="330" height="186" data-durationhint="76" data-mwtitle="Laser,_principe_de_fonctionnement.ogv" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/Fichier:Laser,_principe_de_fonctionnement.ogv"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/c/c9/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv.480p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="480p.vp9.webm" data-width="854" data-height="480" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/c/c9/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv.720p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="720p.vp9.webm" data-width="1280" data-height="720" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c9/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv" type="video/ogg; codecs="theora, vorbis"" data-width="1280" data-height="720" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/c/c9/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv.144p.mjpeg.mov" type="video/quicktime" data-transcodekey="144p.mjpeg.mov" data-width="256" data-height="144" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/c/c9/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv.240p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="426" data-height="240" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/c/c9/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv.360p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="360p.vp9.webm" data-width="640" data-height="360" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/c/c9/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv.360p.webm" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-transcodekey="360p.webm" data-width="640" data-height="360" /></video></span><figcaption>Animation montrant le principe de fonctionnement simplifié d'un laser.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Laser.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Laser.svg/250px-Laser.svg.png" decoding="async" width="220" height="156" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Laser.svg/330px-Laser.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Laser.svg/500px-Laser.svg.png 2x" data-file-width="1052" data-file-height="744" /></a><figcaption>Principe de fonctionnement du laser : <span class="nowrap">1 - milieu excitable</span> <span class="nowrap">2 - énergie de pompage</span> <span class="nowrap">3 - miroir totalement réfléchissant</span> <span class="nowrap">4 - miroir semi-réfléchissant</span> <span class="nowrap">5 - faisceau laser</span> </figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Phénomènes_mis_en_jeu_(qualitatif)"><span id="Ph.C3.A9nom.C3.A8nes_mis_en_jeu_.28qualitatif.29"></span>Phénomènes mis en jeu (qualitatif)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=3" title="Modifier la section : Phénomènes mis en jeu (qualitatif)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=3" title="Modifier le code source de la section : Phénomènes mis en jeu (qualitatif)"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Pour comprendre comment fonctionne un laser, il est nécessaire d'introduire le concept de <i>quantification de la matière</i> : les <a href="/wiki/%C3%89lectron" title="Électron">électrons</a> sont répartis sur des <a href="/wiki/Niveau_d%27%C3%A9nergie" title="Niveau d'énergie">niveaux d'énergie</a> discrets (les « couches »). Cette hypothèse est <i>fondamentale</i> et <i>non intuitive</i> : si l'on considère l'image selon laquelle les électrons ne peuvent se trouver que sur certaines <a href="/wiki/Orbitale_atomique" title="Orbitale atomique">orbitales</a> bien précises autour du ou des <a href="/wiki/Noyau_atomique" title="Noyau atomique">noyaux atomiques</a>. </p><p>Dans la suite, on considérera un atome ne possédant qu'un électron (hydrogène), pour simplifier la discussion. Celui-ci est susceptible de se trouver sur plusieurs niveaux. La connaissance du niveau sur lequel se trouve cet électron définit l'<i>état de l'atome</i>. Ces états sont numérotés par ordre croissant d'énergie avec un nombre entier <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle n}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>n</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle n}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a601995d55609f2d9f5e233e36fbe9ea26011b3b" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.395ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle n}" /></span>, pouvant prendre les valeurs <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle 1}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mn>1</mn> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle 1}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/92d98b82a3778f043108d4e20960a9193df57cbf" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.162ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle 1}" /></span>, <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle 2}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mn>2</mn> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle 2}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/901fc910c19990d0dbaaefe4726ceb1a4e217a0f" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.162ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle 2}" /></span>... L'état <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle n=1}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>n</mi> <mo>=</mo> <mn>1</mn> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle n=1}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/d9ec7e1edc2e6d98f5aec2a39ae5f1c99d1e1425" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:5.656ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle n=1}" /></span> est donc l'état d'énergie la plus basse, correspondant à un électron sur l'<a href="/wiki/Orbitale_atomique" title="Orbitale atomique">orbitale</a> la plus proche du noyau. </p><p>Venons-en aux principaux processus d'interaction entre la lumière et la matière, à savoir l'absorption, l'émission stimulée et l'émission spontanée. </p> <ul><li>L’<b><a href="/wiki/Absorption_(optique)" title="Absorption (optique)">absorption</a></b> — Lorsqu'il est éclairé par un rayonnement électromagnétique (la lumière), un atome peut passer d'un état <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle n}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>n</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle n}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a601995d55609f2d9f5e233e36fbe9ea26011b3b" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.395ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle n}" /></span> à un état <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle n'>n}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msup> <mi>n</mi> <mo>′</mo> </msup> <mo>></mo> <mi>n</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle n'>n}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/48fa4387beb1cf5b86d4a902488c6248f7ef2ba1" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:6.573ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle n'>n}" /></span>, en prélevant l'énergie correspondante sur le rayonnement. Ce processus est <i>résonnant</i> : la fréquence du rayonnement <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \omega }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>ω<!-- ω --></mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \omega }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/48eff443f9de7a985bb94ca3bde20813ea737be8" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.446ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle \omega }" /></span> doit être proche d'une <i>fréquence de Bohr atomique</i> pour qu'il puisse se produire. Les fréquences de Bohr atomiques sont définies par <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \hbar \omega _{nn'}=(E_{n'}-E_{n})}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi class="MJX-variant">ℏ<!-- ℏ --></mi> <msub> <mi>ω<!-- ω --></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>n</mi> <msup> <mi>n</mi> <mo>′</mo> </msup> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <mo stretchy="false">(</mo> <msub> <mi>E</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msup> <mi>n</mi> <mo>′</mo> </msup> </mrow> </msub> <mo>−<!-- − --></mo> <msub> <mi>E</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>n</mi> </mrow> </msub> <mo stretchy="false">)</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \hbar \omega _{nn'}=(E_{n'}-E_{n})}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/bba0e8e730b2a42424ff5736040667a8ab804712" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:19.636ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle \hbar \omega _{nn'}=(E_{n'}-E_{n})}" /></span>, où <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle E_{n'}>E_{n}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>E</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msup> <mi>n</mi> <mo>′</mo> </msup> </mrow> </msub> <mo>></mo> <msub> <mi>E</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>n</mi> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle E_{n'}>E_{n}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a0e12c63a9dfd5c9f55d8eb832fa1197d09f2634" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:9.497ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle E_{n'}>E_{n}}" /></span> sont les énergies des états <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle n'}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msup> <mi>n</mi> <mo>′</mo> </msup> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle n'}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/d215ec5b3d3b48ac8ec46e7131e7b3c091c9114e" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:2.079ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle n'}" /></span> et <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle n}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>n</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle n}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a601995d55609f2d9f5e233e36fbe9ea26011b3b" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.395ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle n}" /></span>. On peut interpréter ce processus comme l'absorption d'un photon du rayonnement (d'énergie <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \hbar \omega =h\nu }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi class="MJX-variant">ℏ<!-- ℏ --></mi> <mi>ω<!-- ω --></mi> <mo>=</mo> <mi>h</mi> <mi>ν<!-- ν --></mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \hbar \omega =h\nu }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/5c09e2949c781d356b305b3a49692e5445593e8f" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:8.422ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle \hbar \omega =h\nu }" /></span>) faisant passer l'atome du niveau d'énergie <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle E_{n}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>E</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>n</mi> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle E_{n}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/ad6b82f2a00af6c9efd4c16d4e99329605645c0c" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:2.934ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle E_{n}}" /></span> vers le niveau d'énergie <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle E_{n'}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>E</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msup> <mi>n</mi> <mo>′</mo> </msup> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle E_{n'}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/9d618f0a54e5627c8baa3cfb77b3e2dfac8f31bc" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:3.465ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle E_{n'}}" /></span>. La condition de résonance correspond alors à la <i>conservation de l'énergie</i>.</li></ul> <figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Absorption.png" class="mw-file-description"><img alt="Absorption" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Absorption.png/330px-Absorption.png" decoding="async" width="330" height="153" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Absorption.png/500px-Absorption.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Absorption.png/960px-Absorption.png 2x" data-file-width="1908" data-file-height="884" /></a><figcaption>Le phénomène d'absorption. Le photon d'énergie <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle h\nu }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>h</mi> <mi>ν<!-- ν --></mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle h\nu }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/3cc23768f43b26085f80e1882a94b31d24abd653" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:2.571ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle h\nu }" /></span> fait passer l'atome de son état fondamental 1 vers l'état excité 2.</figcaption></figure> <ul><li>L’<b><a href="/wiki/%C3%89mission_stimul%C3%A9e" title="Émission stimulée">émission stimulée</a></b> — Un atome dans l'état <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle n'}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msup> <mi>n</mi> <mo>′</mo> </msup> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle n'}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/d215ec5b3d3b48ac8ec46e7131e7b3c091c9114e" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:2.079ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle n'}" /></span> peut se « désexciter » vers le niveau <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle n}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>n</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle n}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a601995d55609f2d9f5e233e36fbe9ea26011b3b" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.395ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle n}" /></span> sous l'effet d'une onde électromagnétique, qui sera alors <i>amplifiée</i>. Comme pour l'absorption, ce processus n'est possible que si la fréquence du rayonnement <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \omega }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>ω<!-- ω --></mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \omega }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/48eff443f9de7a985bb94ca3bde20813ea737be8" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.446ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle \omega }" /></span> est proche de la fréquence de Bohr <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \omega _{nn'}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>ω<!-- ω --></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>n</mi> <msup> <mi>n</mi> <mo>′</mo> </msup> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \omega _{nn'}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/91e07210f7f6467b6dd4f1525ffe8c180837bb99" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:4.182ex; height:2.009ex;" alt="{\displaystyle \omega _{nn'}}" /></span>. On peut l'interpréter comme l'émission d'un photon d'énergie <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \hbar \omega }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi class="MJX-variant">ℏ<!-- ℏ --></mi> <mi>ω<!-- ω --></mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \hbar \omega }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/257e7f4e184cd5ca0743d3e3cc9b0f0f025dce11" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:2.752ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle \hbar \omega }" /></span> qui vient s'« ajouter » au rayonnement.</li></ul> <figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:EmissionStimulee.png" class="mw-file-description"><img alt="Émission Stimulée" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/EmissionStimulee.png/330px-EmissionStimulee.png" decoding="async" width="330" height="144" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/EmissionStimulee.png/500px-EmissionStimulee.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/EmissionStimulee.png/960px-EmissionStimulee.png 2x" data-file-width="2101" data-file-height="918" /></a><figcaption>Le phénomène d'émission stimulée. La désexcitation de l'atome est stimulée par l'arrivée du photon incident. Le photon émis vient s'ajouter au champ incident : il y a amplification.</figcaption></figure> <ul><li>L’<b><a href="/wiki/%C3%89mission_spontan%C3%A9e" title="Émission spontanée">émission spontanée</a></b> — Ce processus est le symétrique de l'absorption : un atome dans un <a href="/wiki/%C3%89tat_excit%C3%A9" class="mw-redirect" title="État excité">état excité</a> <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle n'}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msup> <mi>n</mi> <mo>′</mo> </msup> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle n'}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/d215ec5b3d3b48ac8ec46e7131e7b3c091c9114e" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:2.079ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle n'}" /></span> peut se désexciter vers un état <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle n}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>n</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle n}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a601995d55609f2d9f5e233e36fbe9ea26011b3b" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.395ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle n}" /></span>, même en l'absence de rayonnement. Le rayonnement est émis dans une direction aléatoire avec une phase aléatoire, et sa fréquence est égale à la fréquence de Bohr <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \omega _{nn'}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>ω<!-- ω --></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>n</mi> <msup> <mi>n</mi> <mo>′</mo> </msup> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \omega _{nn'}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/91e07210f7f6467b6dd4f1525ffe8c180837bb99" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:4.182ex; height:2.009ex;" alt="{\displaystyle \omega _{nn'}}" /></span>. On peut interpréter ce processus comme l'émission d'un photon d'énergie <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \hbar \omega _{nn'}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi class="MJX-variant">ℏ<!-- ℏ --></mi> <msub> <mi>ω<!-- ω --></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>n</mi> <msup> <mi>n</mi> <mo>′</mo> </msup> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \hbar \omega _{nn'}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/8d122f35d2acb04af359585670a46838af038c7b" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:5.489ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle \hbar \omega _{nn'}}" /></span> dans une direction aléatoire.</li></ul> <figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:EmissionSpontanee.png" class="mw-file-description"><img alt="Émission Spontanée" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/EmissionSpontanee.png/330px-EmissionSpontanee.png" decoding="async" width="330" height="153" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/EmissionSpontanee.png/500px-EmissionSpontanee.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/EmissionSpontanee.png/960px-EmissionSpontanee.png 2x" data-file-width="1908" data-file-height="884" /></a><figcaption>Le phénomène d'émission spontanée. La désexcitation de l'atome se produit de façon spontanée et s'accompagne de l'émission d'un photon dans une direction aléatoire.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Inversion_de_population_(qualitatif)"><span id="Inversion_de_population_.28qualitatif.29"></span>Inversion de population (qualitatif)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=4" title="Modifier la section : Inversion de population (qualitatif)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=4" title="Modifier le code source de la section : Inversion de population (qualitatif)"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Considérons un ensemble d'atomes à deux niveaux. Si on envoie un champ sur un ensemble d'atomes dans l'état « haut », le phénomène privilégié sera l'émission stimulée et le champ sera amplifié. Pour réaliser un amplificateur optique, il faut donc trouver le moyen d'exciter les atomes vers l'état d'énergie supérieure. De façon plus générale, si certains atomes sont dans l'état fondamental « bas », des photons peuvent être également absorbés, ce qui diminue l'intensité du champ. Il n'y aura amplification que si les atomes sont plus nombreux à être dans l'état « haut » (susceptible d'émettre) que dans l'état « bas » (susceptible d'absorber) : il est nécessaire d'avoir une « <a href="/wiki/Inversion_de_population" title="Inversion de population">inversion de population</a> ». </p><p>Cependant, à l'équilibre thermodynamique, l'état le plus bas est toujours le plus peuplé. Au mieux, les populations oscillent entre les deux niveaux (<a href="/wiki/Oscillations_de_Rabi" title="Oscillations de Rabi">Oscillations de Rabi</a>). Pour maintenir une inversion de population, il est nécessaire de fournir constamment un apport d'énergie extérieure aux atomes, pour ramener dans l'état supérieur ceux qui sont repassés dans l'état fondamental après l'émission stimulée : c'est le « <b>pompage</b> ». Les sources d'énergie extérieures peuvent être de différents types, par exemple un générateur électrique, ou un autre laser (pompage optique). L'amplificateur est donc un ensemble d'atomes ou molécules que l'on fait passer d'un état fondamental ou faiblement excité <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle n}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>n</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle n}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a601995d55609f2d9f5e233e36fbe9ea26011b3b" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.395ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle n}" /></span> à un état plus fortement excité <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle n'}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msup> <mi>n</mi> <mo>′</mo> </msup> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle n'}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/d215ec5b3d3b48ac8ec46e7131e7b3c091c9114e" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:2.079ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle n'}" /></span>, au moyen d'une source d'énergie extérieure (pompage). Ces atomes peuvent alors se désexciter vers l'état <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle n}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>n</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle n}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a601995d55609f2d9f5e233e36fbe9ea26011b3b" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.395ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle n}" /></span>, en émettant des photons de fréquence proche de <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \omega _{nn'}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>ω<!-- ω --></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>n</mi> <msup> <mi>n</mi> <mo>′</mo> </msup> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \omega _{nn'}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/91e07210f7f6467b6dd4f1525ffe8c180837bb99" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:4.182ex; height:2.009ex;" alt="{\displaystyle \omega _{nn'}}" /></span>. Ainsi un rayonnement de fréquence <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \omega \simeq \omega _{nn'}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>ω<!-- ω --></mi> <mo>≃<!-- ≃ --></mo> <msub> <mi>ω<!-- ω --></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>n</mi> <msup> <mi>n</mi> <mo>′</mo> </msup> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \omega \simeq \omega _{nn'}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a2f29a6719bbba8093a6eb236888ff638abfd6e5" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:8.726ex; height:2.009ex;" alt="{\displaystyle \omega \simeq \omega _{nn'}}" /></span> passant à travers ce milieu peut être amplifié par des processus d'émission stimulée. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Physique_de_l'effet_laser_:_interaction_lumière/matière"><span id="Physique_de_l.27effet_laser_:_interaction_lumi.C3.A8re.2Fmati.C3.A8re"></span>Physique de l'effet laser : interaction lumière/matière</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=5" title="Modifier la section : Physique de l'effet laser : interaction lumière/matière" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=5" title="Modifier le code source de la section : Physique de l'effet laser : interaction lumière/matière"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Pour obtenir les équations détaillées de l'effet Laser puis de la cavité Laser elle-même, il est nécessaire de faire appel de manière plus quantitative à la physique quantique. Il existe alors deux degrés de quantification dans l'interaction lumière (faisceau laser)/matière (atomes de la cavité), qui chacun, permettent de mieux comprendre la physique de l'effet laser : </p> <ul><li>modèle semi-classique : <a href="/wiki/Physique_quantique" title="Physique quantique">quantification des atomes</a> mais <a href="/wiki/%C3%89quations_de_Maxwell" title="Équations de Maxwell">champ électromagnétique classique</a> pour la lumière ;</li> <li>modèle complètement quantique : quantification des atomes et de la lumière (<a href="/wiki/Seconde_quantification" title="Seconde quantification">seconde quantification</a>).</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Interaction_semi-classique_:_compréhension_générale_de_l'effet_laser"><span id="Interaction_semi-classique_:_compr.C3.A9hension_g.C3.A9n.C3.A9rale_de_l.27effet_laser"></span>Interaction semi-classique : compréhension générale de l'effet laser</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=6" title="Modifier la section : Interaction semi-classique : compréhension générale de l'effet laser" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=6" title="Modifier le code source de la section : Interaction semi-classique : compréhension générale de l'effet laser"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le modèle semi-classique permet à lui-seul de comprendre d'où vient l'effet Laser et d'obtenir les "équations de taux" qui régissent les populations d'atomes au sein de la cavité Laser. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Interaction_atome_quantifié/champ_classique"><span id="Interaction_atome_quantifi.C3.A9.2Fchamp_classique"></span>Interaction atome quantifié/champ classique</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=7" title="Modifier la section : Interaction atome quantifié/champ classique" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=7" title="Modifier le code source de la section : Interaction atome quantifié/champ classique"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les atomes étant quantifiés, le formalisme de la <a href="/wiki/M%C3%A9canique_hamiltonienne" title="Mécanique hamiltonienne">mécanique hamiltonienne</a> est nécessaire. Dans l'approximation d'un système à deux niveaux d'énergie pour les atomes, l'effet du champ électrique extérieur (la lumière, considérée comme monochromatique de pulsation <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \omega }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>ω<!-- ω --></mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \omega }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/48eff443f9de7a985bb94ca3bde20813ea737be8" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.446ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle \omega }" /></span>) consiste en des <a href="/wiki/Oscillations_de_Rabi" title="Oscillations de Rabi">Oscillations de Rabi</a> des atomes entre ces deux niveaux. </p><p>Ces oscillations engendrées par la lumière sont la conséquence directe de la compétition entre l'émission stimulée et le phénomène d'absorption décrits plus haut, et sont décrites par la probabilité pour un atome présent en <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \mathbf {r} _{0}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">r</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>0</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \mathbf {r} _{0}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/dbe39f0fedae3334af5c4ffaedf25c9778363400" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:2.156ex; height:2.009ex;" alt="{\displaystyle \mathbf {r} _{0}}" /></span> de passer de <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle E_{1}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>E</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle E_{1}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/7ac42446bcd2cbb76ec8fe2895635d328da22e26" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:2.769ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle E_{1}}" /></span> au temps <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle t_{0}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>t</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>0</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle t_{0}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/02d3006c4190b1939b04d9b9bb21006fb4e6fa4a" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:1.894ex; height:2.343ex;" alt="{\displaystyle t_{0}}" /></span> à <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle E_{2}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>E</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle E_{2}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/8e6ee346e54f38302f47b5cf3016d8718f2040c0" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:2.769ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle E_{2}}" /></span> au temps t : </p> <center><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle P_{1\rightarrow 2}(t_{0},t)={\dfrac {\Omega _{1}^{2}}{\Omega _{1}^{2}+\delta ^{2}}}\sin ^{2}\left[{\dfrac {\Omega }{2}}(t-t_{0})\right]}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>P</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> <mo stretchy="false">→<!-- → --></mo> <mn>2</mn> </mrow> </msub> <mo stretchy="false">(</mo> <msub> <mi>t</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>0</mn> </mrow> </msub> <mo>,</mo> <mi>t</mi> <mo stretchy="false">)</mo> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mfrac> <msubsup> <mi mathvariant="normal">Ω<!-- Ω --></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msubsup> <mrow> <msubsup> <mi mathvariant="normal">Ω<!-- Ω --></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msubsup> <mo>+</mo> <msup> <mi>δ<!-- δ --></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> </mrow> </mfrac> </mstyle> </mrow> <msup> <mi>sin</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> <mo>⁡<!-- --></mo> <mrow> <mo>[</mo> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mfrac> <mi mathvariant="normal">Ω<!-- Ω --></mi> <mn>2</mn> </mfrac> </mstyle> </mrow> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>t</mi> <mo>−<!-- − --></mo> <msub> <mi>t</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>0</mn> </mrow> </msub> <mo stretchy="false">)</mo> </mrow> <mo>]</mo> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle P_{1\rightarrow 2}(t_{0},t)={\dfrac {\Omega _{1}^{2}}{\Omega _{1}^{2}+\delta ^{2}}}\sin ^{2}\left[{\dfrac {\Omega }{2}}(t-t_{0})\right]}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/f045f73198bcf0ef5e15de81852cf5e51717396c" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.838ex; width:38.853ex; height:6.843ex;" alt="{\displaystyle P_{1\rightarrow 2}(t_{0},t)={\dfrac {\Omega _{1}^{2}}{\Omega _{1}^{2}+\delta ^{2}}}\sin ^{2}\left[{\dfrac {\Omega }{2}}(t-t_{0})\right]}" /></span></center> <p>où <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \Omega _{1}^{2}=2\left({\dfrac {d}{\hbar }}\right)^{2}I(\mathbf {r} _{0})}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msubsup> <mi mathvariant="normal">Ω<!-- Ω --></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msubsup> <mo>=</mo> <mn>2</mn> <msup> <mrow> <mo>(</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mfrac> <mi>d</mi> <mi class="MJX-variant">ℏ<!-- ℏ --></mi> </mfrac> </mstyle> </mrow> <mo>)</mo> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> <mi>I</mi> <mo stretchy="false">(</mo> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">r</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>0</mn> </mrow> </msub> <mo stretchy="false">)</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \Omega _{1}^{2}=2\left({\dfrac {d}{\hbar }}\right)^{2}I(\mathbf {r} _{0})}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/b9f61c3497a45ecb9ef5afb7746482373489ef83" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.505ex; width:18.749ex; height:6.509ex;" alt="{\displaystyle \Omega _{1}^{2}=2\left({\dfrac {d}{\hbar }}\right)^{2}I(\mathbf {r} _{0})}" /></span>, avec I, l'intensité du champ électrique incident et d, la valeur du dipôle atomique ; </p><p>et <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \delta =\omega -\omega _{0}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>δ<!-- δ --></mi> <mo>=</mo> <mi>ω<!-- ω --></mi> <mo>−<!-- − --></mo> <msub> <mi>ω<!-- ω --></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>0</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \delta =\omega -\omega _{0}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/f633ddd37896ade4c5e9b907337f6b8705764677" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:10.933ex; height:2.676ex;" alt="{\displaystyle \delta =\omega -\omega _{0}}" /></span> avec <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \hbar \omega _{0}=E_{b}-E_{a}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi class="MJX-variant">ℏ<!-- ℏ --></mi> <msub> <mi>ω<!-- ω --></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>0</mn> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <msub> <mi>E</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>b</mi> </mrow> </msub> <mo>−<!-- − --></mo> <msub> <mi>E</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>a</mi> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \hbar \omega _{0}=E_{b}-E_{a}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/1e0102b8feaaeead7cd56077e44f434e43c35dc4" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:15.215ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle \hbar \omega _{0}=E_{b}-E_{a}}" /></span> </p><p>Ainsi, ce modèle semi-classique ne permet pas d'obtenir l'inversion de population nécessaire à l'effet laser : ces oscillations sinusoïdales montrent que le système "ne choisit pas" entre l'émission stimulée et l'absorption. </p><p>Si l'on veut expliquer l'effet laser tout en gardant ce modèle semi-classique, <b>il faut donc introduire de manière <i>ad hoc</i> l'émission spontanée</b> qui ne peut être expliquée sans seconde quantification. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Compréhension_du_phénomène_d'absorption_(modèle_de_Lamb)"><span id="Compr.C3.A9hension_du_ph.C3.A9nom.C3.A8ne_d.27absorption_.28mod.C3.A8le_de_Lamb.29"></span>Compréhension du phénomène d'absorption (modèle de <a href="/wiki/Willis_Eugene_Lamb" title="Willis Eugene Lamb">Lamb</a>)</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=8" title="Modifier la section : Compréhension du phénomène d'absorption (modèle de Lamb)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=8" title="Modifier le code source de la section : Compréhension du phénomène d'absorption (modèle de Lamb)"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone"><span class="mw-valign-text-top noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Logo_travaux_orange-simple.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_travaux_orange-simple.svg/15px-Logo_travaux_orange-simple.svg.png" decoding="async" width="15" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_travaux_orange-simple.svg/22px-Logo_travaux_orange-simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_travaux_orange-simple.svg/29px-Logo_travaux_orange-simple.svg.png 2x" data-file-width="190" data-file-height="219" /></a></span></div><div class="bandeau-cell">Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/Laser" title="Spécial:EditPage/Laser">Votre aide</a> est la bienvenue ! <a href="/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page" title="Aide:Comment modifier une page">Comment faire ?</a></div></div> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Inversion_de_population">Inversion de population</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=9" title="Modifier la section : Inversion de population" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=9" title="Modifier le code source de la section : Inversion de population"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dans le cas d'un modèle de transition entre 2 niveaux bas et haut, notés respectivement <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle N_{1}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>N</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle N_{1}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/71b670ae74954b8aacd4d720d9b2b2081f6d3869" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:2.92ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle N_{1}}" /></span> et <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle N_{2}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>N</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle N_{2}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/597ea9dac049261fdda77c5176b050e6588d6bb9" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:2.92ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle N_{2}}" /></span>, la population de l'état haut doit être supérieure à la population de l'état bas pour qu'il y ait émission : <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle N_{1}\leq N_{2}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>N</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> </msub> <mo>≤<!-- ≤ --></mo> <msub> <mi>N</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle N_{1}\leq N_{2}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/88ff5eecb6c6c65ea6dcccce4d8931423935e71e" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:8.939ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle N_{1}\leq N_{2}}" /></span>. </p><p>L'évolution de la population de l'état haut est donnée par une loi de décroissance exponentielle : <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle N_{2}(t)=N_{2,{\text{ initial}}}\times e^{-At}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>N</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msub> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>t</mi> <mo stretchy="false">)</mo> <mo>=</mo> <msub> <mi>N</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> <mo>,</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mtext> initial</mtext> </mrow> </mrow> </msub> <mo>×<!-- × --></mo> <msup> <mi>e</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>−<!-- − --></mo> <mi>A</mi> <mi>t</mi> </mrow> </msup> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle N_{2}(t)=N_{2,{\text{ initial}}}\times e^{-At}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/34955a0865a07e68732bb5a874da03e592632082" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:24.092ex; height:3.343ex;" alt="{\displaystyle N_{2}(t)=N_{2,{\text{ initial}}}\times e^{-At}}" /></span><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Interaction_totalement_quantique_(seconde_quantification)_:_subtilités_de_l'effet_laser"><span id="Interaction_totalement_quantique_.28seconde_quantification.29_:_subtilit.C3.A9s_de_l.27effet_laser"></span>Interaction totalement quantique (seconde quantification) : subtilités de l'effet laser</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=10" title="Modifier la section : Interaction totalement quantique (seconde quantification) : subtilités de l'effet laser" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=10" title="Modifier le code source de la section : Interaction totalement quantique (seconde quantification) : subtilités de l'effet laser"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Fonctionnement_de_la_cavité_laser"><span id="Fonctionnement_de_la_cavit.C3.A9_laser"></span>Fonctionnement de la cavité laser</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=11" title="Modifier la section : Fonctionnement de la cavité laser" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=11" title="Modifier le code source de la section : Fonctionnement de la cavité laser"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone"><span class="mw-valign-text-top noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Logo_travaux_orange-simple.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_travaux_orange-simple.svg/15px-Logo_travaux_orange-simple.svg.png" decoding="async" width="15" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_travaux_orange-simple.svg/22px-Logo_travaux_orange-simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_travaux_orange-simple.svg/29px-Logo_travaux_orange-simple.svg.png 2x" data-file-width="190" data-file-height="219" /></a></span></div><div class="bandeau-cell">Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/Laser" title="Spécial:EditPage/Laser">Votre aide</a> est la bienvenue ! <a href="/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page" title="Aide:Comment modifier une page">Comment faire ?</a></div></div> <p>Pour un <a href="/wiki/Mat%C3%A9riau" title="Matériau">matériau</a> donné, la différence de population entre l'état haut et l'état bas <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \Delta N=N_{2}-N_{1}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi mathvariant="normal">Δ<!-- Δ --></mi> <mi>N</mi> <mo>=</mo> <msub> <mi>N</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msub> <mo>−<!-- − --></mo> <msub> <mi>N</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \Delta N=N_{2}-N_{1}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/fdba3438d0c622c1f1a0a60d53c41aedd48d8c15" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:15.779ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle \Delta N=N_{2}-N_{1}}" /></span> donne le caractère du milieu vis-à-vis du <a href="/wiki/Pompage_optique" title="Pompage optique">pompage optique</a> : si <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \Delta N>0}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi mathvariant="normal">Δ<!-- Δ --></mi> <mi>N</mi> <mo>></mo> <mn>0</mn> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \Delta N>0}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/8f8b395e4c5b47765a522d1e037d4d248918c282" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:8.26ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle \Delta N>0}" /></span> le milieu est <a href="/wiki/Amplificateur_optique" title="Amplificateur optique">amplificateur</a>, si <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \Delta N<0}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi mathvariant="normal">Δ<!-- Δ --></mi> <mi>N</mi> <mo><</mo> <mn>0</mn> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \Delta N<0}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/b0c7a4d5783b001900abe5b3cef88c21c02938d0" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:8.26ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle \Delta N<0}" /></span> le milieu est <a href="/wiki/Absorption_(optique)" title="Absorption (optique)">absorbant</a> et dans le cas <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \Delta N=0}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi mathvariant="normal">Δ<!-- Δ --></mi> <mi>N</mi> <mo>=</mo> <mn>0</mn> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \Delta N=0}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/8a92a73215073137dbaa3d7ebc0836f64f3d84dc" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:8.26ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle \Delta N=0}" /></span> le milieu est <a href="/wiki/Transparence_(physique)" title="Transparence (physique)">transparent</a>. Un laser ne <i>lase</i> que dans le cas où le milieu est <a href="/wiki/Amplificateur_optique" title="Amplificateur optique">amplificateur</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Principe_général"><span id="Principe_g.C3.A9n.C3.A9ral"></span>Principe général</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=12" title="Modifier la section : Principe général" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=12" title="Modifier le code source de la section : Principe général"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Un laser est donc, fondamentalement, un <i>amplificateur</i> de lumière dont la sortie est réinjectée à l'entrée. Son alimentation en énergie est la source du pompage, la sortie est le rayonnement laser qui est réinjecté à l'entrée par les miroirs de la cavité résonnante, le mécanisme de l'amplification étant l'émission stimulée. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Principe_laser.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Principe_laser.svg/440px-Principe_laser.svg.png" decoding="async" width="440" height="166" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Principe_laser.svg/660px-Principe_laser.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Principe_laser.svg/880px-Principe_laser.svg.png 2x" data-file-width="677" data-file-height="256" /></a><figcaption>Principe de fonctionnement d'un laser.</figcaption></figure> <p>On peut comparer ce processus à l'<a href="/wiki/Effet_Larsen" title="Effet Larsen">effet Larsen</a>, qui se produit lorsqu'un amplificateur (la <a href="/wiki/Cha%C3%AEne_hifi" class="mw-redirect" title="Chaîne hifi">chaîne hifi</a>) voit sa sortie (le haut-parleur) « branchée » sur l'entrée (le micro). Le moindre bruit capté par le micro est amplifié, émis par le haut-parleur, capté par le micro, ré-amplifié jusqu'à la saturation du système (quand celui-ci fournit l'énergie maximum possible par sa conception). Dans un laser, cette énergie maximale est limitée par la puissance de la source de pompage, et par le nombre d'atomes qui peuvent être simultanément excités. </p><p>Dans l'effet Larsen, la fréquence du son produit dépend du spectre des fréquences amplifiées correctement par l'amplificateur et du temps que met le son pour parcourir la boucle sonore (qui n'est pas une valeur unique étant donné que le local induit diverses réflexions et des trajets sonores de longueur différente). Dans un laser, il se passe la même chose si ce n’est que le spectre de l'amplificateur n'est pas une plage la plus plate possible mais est restreint aux bandes de fréquences correspondant aux niveaux d'excitation des différents atomes présents, et la boucle correspond à la longueur de la cavité résonante. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Stabilité_d'une_cavité_laser_:_conditions_sur_le_gain"><span id="Stabilit.C3.A9_d.27une_cavit.C3.A9_laser_:_conditions_sur_le_gain"></span>Stabilité d'une cavité laser : conditions sur le gain</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=13" title="Modifier la section : Stabilité d'une cavité laser : conditions sur le gain" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=13" title="Modifier le code source de la section : Stabilité d'une cavité laser : conditions sur le gain"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Laser_ring_cavity.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Laser_ring_cavity.PNG/250px-Laser_ring_cavity.PNG" decoding="async" width="220" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Laser_ring_cavity.PNG/330px-Laser_ring_cavity.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Laser_ring_cavity.PNG/500px-Laser_ring_cavity.PNG 2x" data-file-width="687" data-file-height="415" /></a><figcaption>Exemple de cavité laser à 3 miroirs.</figcaption></figure> <p>Le gain d'un laser à <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle N}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>N</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle N}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/f5e3890c981ae85503089652feb48b191b57aae3" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:2.064ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle N}" /></span> miroirs notés <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle M_{1},M_{2},...,M_{N}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>M</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> </msub> <mo>,</mo> <msub> <mi>M</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msub> <mo>,</mo> <mo>.</mo> <mo>.</mo> <mo>.</mo> <mo>,</mo> <msub> <mi>M</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>N</mi> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle M_{1},M_{2},...,M_{N}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/4b9ab2ac85da0785211944215e8584f853cb1d7c" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:16.766ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle M_{1},M_{2},...,M_{N}}" /></span> de coefficients de réflexion respectifs <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle R_{1},R_{2},...,R_{N}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>R</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> </msub> <mo>,</mo> <msub> <mi>R</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msub> <mo>,</mo> <mo>.</mo> <mo>.</mo> <mo>.</mo> <mo>,</mo> <msub> <mi>R</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>N</mi> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle R_{1},R_{2},...,R_{N}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/df7d36a29694a743499afde9be5c0798821a65fe" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:15.296ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle R_{1},R_{2},...,R_{N}}" /></span> contenant un matériau amplificateur pompé de gain <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle G}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>G</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle G}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/f5f3c8921a3b352de45446a6789b104458c9f90b" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.827ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle G}" /></span> est donné par l'évolution de l'intensité dans la cavité itération après itération. Si à un instant <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle t_{0}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>t</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>0</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle t_{0}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/02d3006c4190b1939b04d9b9bb21006fb4e6fa4a" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:1.894ex; height:2.343ex;" alt="{\displaystyle t_{0}}" /></span> l'intensité dans la cavité vaut <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle I_{0}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>I</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>0</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle I_{0}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/893d08e90ea73781dc133414d661529d0651ca80" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:2.077ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle I_{0}}" /></span> alors après un tour de cavité l'intensité vaut <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle I_{1}=I_{0}\times G\times \prod _{j=1}^{n}R_{j}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>I</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <msub> <mi>I</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>0</mn> </mrow> </msub> <mo>×<!-- × --></mo> <mi>G</mi> <mo>×<!-- × --></mo> <munderover> <mo>∏<!-- ∏ --></mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>j</mi> <mo>=</mo> <mn>1</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>n</mi> </mrow> </munderover> <msub> <mi>R</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>j</mi> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle I_{1}=I_{0}\times G\times \prod _{j=1}^{n}R_{j}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/550da537442fbb332ff718ea675823b670264bdd" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -3.338ex; width:20.791ex; height:7.176ex;" alt="{\displaystyle I_{1}=I_{0}\times G\times \prod _{j=1}^{n}R_{j}}" /></span><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>On peut alors distinguer 3 cas selon la valeur de <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle G\times \prod _{j=1}^{n}R_{j}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>G</mi> <mo>×<!-- × --></mo> <munderover> <mo>∏<!-- ∏ --></mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>j</mi> <mo>=</mo> <mn>1</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>n</mi> </mrow> </munderover> <msub> <mi>R</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>j</mi> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle G\times \prod _{j=1}^{n}R_{j}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/77fd1341d139d600736342f2e73b199c5afeb0a3" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -3.338ex; width:10.697ex; height:7.176ex;" alt="{\displaystyle G\times \prod _{j=1}^{n}R_{j}}" /></span> : </p> <ul><li>Si <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle G\times \prod _{j=1}^{n}R_{j}<1}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>G</mi> <mo>×<!-- × --></mo> <munderover> <mo>∏<!-- ∏ --></mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>j</mi> <mo>=</mo> <mn>1</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>n</mi> </mrow> </munderover> <msub> <mi>R</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>j</mi> </mrow> </msub> <mo><</mo> <mn>1</mn> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle G\times \prod _{j=1}^{n}R_{j}<1}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/daa42a2b19beb9d9511ae0374a33f2aec118321a" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -3.338ex; width:14.958ex; height:7.176ex;" alt="{\displaystyle G\times \prod _{j=1}^{n}R_{j}<1}" /></span> alors l'intensité diminue à chaque tour de cavité laser et il n'y a pas d'émission laser</li> <li>Si <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle G\times \prod _{j=1}^{n}R_{j}=1}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>G</mi> <mo>×<!-- × --></mo> <munderover> <mo>∏<!-- ∏ --></mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>j</mi> <mo>=</mo> <mn>1</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>n</mi> </mrow> </munderover> <msub> <mi>R</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>j</mi> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <mn>1</mn> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle G\times \prod _{j=1}^{n}R_{j}=1}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/0e289876d07907fc48467cf1789f2d7bb50d0154" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -3.338ex; width:14.958ex; height:7.176ex;" alt="{\displaystyle G\times \prod _{j=1}^{n}R_{j}=1}" /></span> alors l'intensité reste stable et l'oscillation est entretenue</li> <li>Si <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle G\times \prod _{j=1}^{n}R_{j}>1}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>G</mi> <mo>×<!-- × --></mo> <munderover> <mo>∏<!-- ∏ --></mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>j</mi> <mo>=</mo> <mn>1</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>n</mi> </mrow> </munderover> <msub> <mi>R</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>j</mi> </mrow> </msub> <mo>></mo> <mn>1</mn> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle G\times \prod _{j=1}^{n}R_{j}>1}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/37ef373d53668febca3951ca9b294c95a72044f4" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -3.338ex; width:14.958ex; height:7.176ex;" alt="{\displaystyle G\times \prod _{j=1}^{n}R_{j}>1}" /></span> alors l'intensité augmente jusqu'à atteindre une valeur de saturation.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Stabilité_d'une_cavité_laser_:_conditions_sur_le_front_d'onde"><span id="Stabilit.C3.A9_d.27une_cavit.C3.A9_laser_:_conditions_sur_le_front_d.27onde"></span>Stabilité d'une cavité laser : conditions sur le front d'onde</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=14" title="Modifier la section : Stabilité d'une cavité laser : conditions sur le front d'onde" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=14" title="Modifier le code source de la section : Stabilité d'une cavité laser : conditions sur le front d'onde"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Stabilitylaser.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Stabilitylaser.png/220px-Stabilitylaser.png" decoding="async" width="220" height="116" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Stabilitylaser.png/330px-Stabilitylaser.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Stabilitylaser.png/440px-Stabilitylaser.png 2x" data-file-width="1212" data-file-height="640" /></a><figcaption>Conditions de stabilité d'une cavité laser à 2 <a href="/wiki/Miroir_(optique)" title="Miroir (optique)">miroirs</a>.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Unstabilitylaser.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Unstabilitylaser.png/250px-Unstabilitylaser.png" decoding="async" width="220" height="116" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Unstabilitylaser.png/330px-Unstabilitylaser.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Unstabilitylaser.png/500px-Unstabilitylaser.png 2x" data-file-width="1216" data-file-height="640" /></a><figcaption>Conditions d'instabilité d'une cavité laser à 2 miroirs.</figcaption></figure> <p>Une <a href="/wiki/Cavit%C3%A9_laser" class="mw-redirect" title="Cavité laser">cavité laser</a> est considérée stable si le front d'onde peut se propager sans déformation<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Dans le cas d'une <a href="/wiki/Cavit%C3%A9_laser" class="mw-redirect" title="Cavité laser">cavité laser</a> à 2 miroirs, les conditions de stabilité d'un laser sont liées à la distance <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle L}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>L</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle L}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/103168b86f781fe6e9a4a87b8ea1cebe0ad4ede8" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.583ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle L}" /></span> entre les miroirs de la cavité par rapport aux <a href="/wiki/Rayons_de_courbure" class="mw-redirect" title="Rayons de courbure">rayons de courbure</a> des 2 miroirs. Pour 2 miroirs de rayons de courbure respectifs <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle R_{c1}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>R</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>c</mi> <mn>1</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle R_{c1}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/6e8b53897b77bb4825252406f078e222a78d5cc5" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:3.53ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle R_{c1}}" /></span> et <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle R_{c2}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>R</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>c</mi> <mn>2</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle R_{c2}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/3204372f6cfe442bc37889f861debc1570a1faba" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:3.53ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle R_{c2}}" /></span> avec <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle R_{c1}\leq R_{c2}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>R</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>c</mi> <mn>1</mn> </mrow> </msub> <mo>≤<!-- ≤ --></mo> <msub> <mi>R</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>c</mi> <mn>2</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle R_{c1}\leq R_{c2}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/092aea943751487164887d5316a28ce64d5c3d25" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:10.159ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle R_{c1}\leq R_{c2}}" /></span>, pour un faisceau <a href="/wiki/Fonction_gaussienne" title="Fonction gaussienne">gaussien</a> : </p> <ul><li>La cavité est stable si <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle 0\leq L\leq R_{c1}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mn>0</mn> <mo>≤<!-- ≤ --></mo> <mi>L</mi> <mo>≤<!-- ≤ --></mo> <msub> <mi>R</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>c</mi> <mn>1</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle 0\leq L\leq R_{c1}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/8668f12b7e704d04299cbf8709a081c337ac94f6" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:12.472ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle 0\leq L\leq R_{c1}}" /></span> ou bien <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle R_{c2}\leq L\leq R_{c1}+R_{c2}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>R</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>c</mi> <mn>2</mn> </mrow> </msub> <mo>≤<!-- ≤ --></mo> <mi>L</mi> <mo>≤<!-- ≤ --></mo> <msub> <mi>R</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>c</mi> <mn>1</mn> </mrow> </msub> <mo>+</mo> <msub> <mi>R</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>c</mi> <mn>2</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle R_{c2}\leq L\leq R_{c1}+R_{c2}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/fb1992d12bd2086a24a82e3072d9720152bf3303" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:21.211ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle R_{c2}\leq L\leq R_{c1}+R_{c2}}" /></span></li> <li>La cavité est instable si <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle R_{c1}<L<R_{c2}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>R</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>c</mi> <mn>1</mn> </mrow> </msub> <mo><</mo> <mi>L</mi> <mo><</mo> <msub> <mi>R</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>c</mi> <mn>2</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle R_{c1}<L<R_{c2}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/b137d05855269c8e138da2935f4b044425dceb83" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:14.84ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle R_{c1}<L<R_{c2}}" /></span> ou bien <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle L>R_{c1}+R_{c2}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>L</mi> <mo>></mo> <msub> <mi>R</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>c</mi> <mn>1</mn> </mrow> </msub> <mo>+</mo> <msub> <mi>R</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>c</mi> <mn>2</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle L>R_{c1}+R_{c2}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/9e314152bbef9d78b638490e1c8a3b10434f3578" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:14.582ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle L>R_{c1}+R_{c2}}" /></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Équations_de_taux"><span id=".C3.89quations_de_taux"></span>Équations de taux</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=15" title="Modifier la section : Équations de taux" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=15" title="Modifier le code source de la section : Équations de taux"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Rate_equation.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Rate_equation.PNG/220px-Rate_equation.PNG" decoding="async" width="220" height="157" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Rate_equation.PNG/330px-Rate_equation.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Rate_equation.PNG/440px-Rate_equation.PNG 2x" data-file-width="588" data-file-height="419" /></a><figcaption>Description d'un système à 2 niveaux pour l'écriture des équations de taux.</figcaption></figure> <p>Les équations de taux (Rate equations en anglais) désignent des <a href="/wiki/%C3%89quations_de_conservation" class="mw-redirect" title="Équations de conservation">équations de conservation</a> de population des <a href="/wiki/%C3%89tats" class="mw-redirect" title="États">états</a> haut et bas respectivement. Elles établissent que la variation de la population d'un état correspond à la différence entre la quantité d'<a href="/wiki/Atome" title="Atome">atomes</a> qui rejoint cet état et la quantité d'atomes qui changent d'état. </p><p>Dans le cas particulier d'un système à 2 niveaux, pour les deux états haut et bas (<span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle N_{2}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>N</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle N_{2}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/597ea9dac049261fdda77c5176b050e6588d6bb9" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:2.92ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle N_{2}}" /></span> et <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle N_{1}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>N</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle N_{1}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/71b670ae74954b8aacd4d720d9b2b2081f6d3869" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:2.92ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle N_{1}}" /></span>), en considérant un terme d'émission spontanée de probabilité <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle A}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>A</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle A}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/7daff47fa58cdfd29dc333def748ff5fa4c923e3" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.743ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle A}" /></span>, et un terme de pompe de probabilité <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \sigma _{p}I_{p}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>σ<!-- σ --></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>p</mi> </mrow> </msub> <msub> <mi>I</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>p</mi> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \sigma _{p}I_{p}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/315cac209bf3c9b5e5e9de56d07555d508aae69e" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:4.469ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle \sigma _{p}I_{p}}" /></span> où <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \sigma _{p}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>σ<!-- σ --></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>p</mi> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \sigma _{p}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/cd141c4b4b162275b62a7b903a1a065271fae3cb" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:2.387ex; height:2.343ex;" alt="{\displaystyle \sigma _{p}}" /></span> désigne la <a href="/wiki/Section" class="mw-disambig" title="Section">section</a> illuminée par le <a href="/wiki/Flux" class="mw-disambig" title="Flux">flux</a> de pompe et <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle I_{p}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>I</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>p</mi> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle I_{p}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/3226e9ad60e659391806720213f9c5f6123a70f8" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:2.082ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle I_{p}}" /></span> désigne l'intensité du flux de pompe, alors : </p><p><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\frac {dN_{1}}{dt}}(t)=\sigma _{p}I_{p}N_{2}(t)+AN_{2}(t)-\sigma _{p}I_{p}N_{1}(t)}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mi>d</mi> <msub> <mi>N</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> </msub> </mrow> <mrow> <mi>d</mi> <mi>t</mi> </mrow> </mfrac> </mrow> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>t</mi> <mo stretchy="false">)</mo> <mo>=</mo> <msub> <mi>σ<!-- σ --></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>p</mi> </mrow> </msub> <msub> <mi>I</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>p</mi> </mrow> </msub> <msub> <mi>N</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msub> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>t</mi> <mo stretchy="false">)</mo> <mo>+</mo> <mi>A</mi> <msub> <mi>N</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msub> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>t</mi> <mo stretchy="false">)</mo> <mo>−<!-- − --></mo> <msub> <mi>σ<!-- σ --></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>p</mi> </mrow> </msub> <msub> <mi>I</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>p</mi> </mrow> </msub> <msub> <mi>N</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> </msub> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>t</mi> <mo stretchy="false">)</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\frac {dN_{1}}{dt}}(t)=\sigma _{p}I_{p}N_{2}(t)+AN_{2}(t)-\sigma _{p}I_{p}N_{1}(t)}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/2ab28ff8873b7d64dda5503fe9e9b4e42618c3d6" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.005ex; width:43.789ex; height:5.509ex;" alt="{\displaystyle {\frac {dN_{1}}{dt}}(t)=\sigma _{p}I_{p}N_{2}(t)+AN_{2}(t)-\sigma _{p}I_{p}N_{1}(t)}" /></span> </p><p>et <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\frac {dN_{2}}{dt}}(t)=-{\frac {dN_{1}}{dt}}(t)}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mi>d</mi> <msub> <mi>N</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msub> </mrow> <mrow> <mi>d</mi> <mi>t</mi> </mrow> </mfrac> </mrow> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>t</mi> <mo stretchy="false">)</mo> <mo>=</mo> <mo>−<!-- − --></mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mi>d</mi> <msub> <mi>N</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> </msub> </mrow> <mrow> <mi>d</mi> <mi>t</mi> </mrow> </mfrac> </mrow> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>t</mi> <mo stretchy="false">)</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\frac {dN_{2}}{dt}}(t)=-{\frac {dN_{1}}{dt}}(t)}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/78bb6d0f49f0f7469a91db1aa4dd8d768e9d4771" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.005ex; width:20.149ex; height:5.509ex;" alt="{\displaystyle {\frac {dN_{2}}{dt}}(t)=-{\frac {dN_{1}}{dt}}(t)}" /></span><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Laser_en_régime_stationnaire_(laser_continu)"><span id="Laser_en_r.C3.A9gime_stationnaire_.28laser_continu.29"></span>Laser en régime stationnaire (laser continu)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=16" title="Modifier la section : Laser en régime stationnaire (laser continu)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=16" title="Modifier le code source de la section : Laser en régime stationnaire (laser continu)"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone"><span class="mw-valign-text-top noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Logo_travaux_orange-simple.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_travaux_orange-simple.svg/15px-Logo_travaux_orange-simple.svg.png" decoding="async" width="15" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_travaux_orange-simple.svg/22px-Logo_travaux_orange-simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_travaux_orange-simple.svg/29px-Logo_travaux_orange-simple.svg.png 2x" data-file-width="190" data-file-height="219" /></a></span></div><div class="bandeau-cell">Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/Laser" title="Spécial:EditPage/Laser">Votre aide</a> est la bienvenue ! <a href="/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page" title="Aide:Comment modifier une page">Comment faire ?</a></div></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Dynamique_des_lasers_(laser_en_impulsion)"><span id="Dynamique_des_lasers_.28laser_en_impulsion.29"></span>Dynamique des lasers (laser en impulsion)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=17" title="Modifier la section : Dynamique des lasers (laser en impulsion)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=17" title="Modifier le code source de la section : Dynamique des lasers (laser en impulsion)"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone"><span class="mw-valign-text-top noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Logo_travaux_orange-simple.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_travaux_orange-simple.svg/15px-Logo_travaux_orange-simple.svg.png" decoding="async" width="15" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_travaux_orange-simple.svg/22px-Logo_travaux_orange-simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_travaux_orange-simple.svg/29px-Logo_travaux_orange-simple.svg.png 2x" data-file-width="190" data-file-height="219" /></a></span></div><div class="bandeau-cell">Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/Laser" title="Spécial:EditPage/Laser">Votre aide</a> est la bienvenue ! <a href="/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page" title="Aide:Comment modifier une page">Comment faire ?</a></div></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Description_statistique_du_laser">Description statistique du laser</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=18" title="Modifier la section : Description statistique du laser" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=18" title="Modifier le code source de la section : Description statistique du laser"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone"><span class="mw-valign-text-top noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Logo_travaux_orange-simple.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_travaux_orange-simple.svg/15px-Logo_travaux_orange-simple.svg.png" decoding="async" width="15" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_travaux_orange-simple.svg/22px-Logo_travaux_orange-simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_travaux_orange-simple.svg/29px-Logo_travaux_orange-simple.svg.png 2x" data-file-width="190" data-file-height="219" /></a></span></div><div class="bandeau-cell">Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/Laser" title="Spécial:EditPage/Laser">Votre aide</a> est la bienvenue ! <a href="/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page" title="Aide:Comment modifier une page">Comment faire ?</a></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Types_de_laser">Types de laser</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=19" title="Modifier la section : Types de laser" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=19" title="Modifier le code source de la section : Types de laser"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Liste_des_types_de_laser" title="Liste des types de laser">Liste des types de laser</a>.</div></div> <p>On classe les lasers selon six familles, en fonction de la nature du milieu excité. Par ailleurs, les lasers peuvent être aussi bien continus que fonctionner dans un régime impulsionnel, auquel cas on pourra les qualifier également selon la durée caractéristique de leurs impulsions (lasers continus / lasers picosecondes / <a href="/wiki/Laser_femtoseconde" title="Laser femtoseconde">lasers femtosecondes</a>). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cristallins_(à_solide,_ou_ioniques)"><span id="Cristallins_.28.C3.A0_solide.2C_ou_ioniques.29"></span>Cristallins (à solide, ou ioniques)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=20" title="Modifier la section : Cristallins (à solide, ou ioniques)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=20" title="Modifier le code source de la section : Cristallins (à solide, ou ioniques)"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:TiSa_laser.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/TiSa_laser.jpg/220px-TiSa_laser.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/TiSa_laser.jpg/330px-TiSa_laser.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/TiSa_laser.jpg/440px-TiSa_laser.jpg 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a><figcaption>Cristal de saphir dopé au titane pompé par un laser vert.</figcaption></figure> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Laser_%C3%A0_l%27%C3%A9tat_solide" title="Laser à l'état solide">Laser à l'état solide</a>.</div></div> <p>Ces lasers utilisent des milieux solides, tels que des <a href="/wiki/Cristal" title="Cristal">cristaux</a> ou des <a href="/wiki/Verre" title="Verre">verres</a> comme milieu d'émission des photons. Le cristal ou le verre n'est que la matrice et doit être dopé par un <a href="/wiki/Ion" title="Ion">ion</a> qui est le milieu laser. Le plus ancien est le <a href="/wiki/Laser_%C3%A0_rubis" title="Laser à rubis">laser à rubis</a> dont l'émission provient de l'ion <a href="/wiki/Chrome" title="Chrome">Cr</a><sup>3+</sup>. D'autres ions sont très utilisés (la plupart des <a href="/wiki/Terre_rare" title="Terre rare">terres rares</a> : <a href="/wiki/N%C3%A9odyme" title="Néodyme">Nd</a>, <a href="/wiki/Ytterbium" title="Ytterbium">Yb</a>, <a href="/wiki/Pras%C3%A9odyme" title="Praséodyme">Pr</a>, <a href="/wiki/Erbium" title="Erbium">Er</a>, <a href="/wiki/Thulium" title="Thulium">Tm</a>…, le <a href="/wiki/Titane" title="Titane">titane</a> et le <a href="/wiki/Chrome" title="Chrome">chrome</a>, entre autres). La longueur d'onde d'émission du laser dépend essentiellement de l'ion dopant, mais la matrice influe aussi. Ainsi, le verre dopé au néodyme n'émet pas à la même longueur d'onde (1 053 <abbr class="abbr" title="nanomètre">nm</abbr>) que le <a href="/wiki/Grenat_d%27yttrium_et_d%27aluminium" title="Grenat d'yttrium et d'aluminium">YAG</a> dopé au néodyme (1 064 <abbr class="abbr" title="nanomètre">nm</abbr>). Ils fonctionnent en continu ou de manière impulsionnelle (impulsions de quelques microsecondes à quelques femtosecondes—millionième de milliardième de seconde). Ils sont capables d'émettre aussi bien dans le visible, le proche <a href="/wiki/Infrarouge" title="Infrarouge">infrarouge</a> que l'<a href="/wiki/Ultraviolet" title="Ultraviolet">ultraviolet</a>. </p><p>Le milieu amplificateur peut être un barreau dans le cas d'un <a href="/wiki/Laser_Nd-YAG" title="Laser Nd-YAG">laser Nd-YAG</a> (donc dopé au Nd et la matrice est du YAG : un grenat d'aluminium et d'<a href="/wiki/Yttrium" title="Yttrium">yttrium</a>), mais il peut aussi se présenter sous la forme d'une fibre dans le cas des lasers à fibre (donc dopé au Yb et la matrice est en silice). Aujourd'hui, le milieu amplificateur le plus utilisé pour générer des impulsions femtosecondes est le <a href="/wiki/Laser_titane-saphir" title="Laser titane-saphir">saphir dopé titane</a>. Il possède deux bandes d'absorption centrées à <span class="nowrap"><span title="4 880 Å">488</span>  et  <span title="5 600 Å">560</span> <span title="nanomètre">nm</span></span>. Il possède un large spectre d'émission centré à 800 <abbr class="abbr" title="nanomètre">nm</abbr>. </p><p>Dans la limite de l'obtention d'une dimension de cristal de qualité optique acceptable, ces lasers permettent d'obtenir des puissances de l'ordre du kW en continu et du GW en pulsé. Ils sont utilisés pour des applications tant scientifiques qu'industrielles, en particulier pour la soudure, le marquage et la découpe de matériaux. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="À_fibre"><span id=".C3.80_fibre"></span>À fibre</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=21" title="Modifier la section : À fibre" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=21" title="Modifier le code source de la section : À fibre"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ce type de laser ressemble au laser à l'état solide. Ici le milieu amplificateur est une <a href="/wiki/Fibre_optique" title="Fibre optique">fibre optique</a> dopée avec des ions de <a href="/wiki/Terre_rare" title="Terre rare">terres rares</a>. La longueur d'onde obtenue dépend de l'ion choisi (Samarium 0,6 <abbr class="abbr" title="micromètre">µm</abbr> ; Ytterbium 1,05 <abbr class="abbr" title="micromètre">µm</abbr> ; Erbium 1,55 <abbr class="abbr" title="micromètre">µm</abbr> ; Thulium 1,94 <abbr class="abbr" title="micromètre">µm</abbr> ; Holmium 2,1 <abbr class="abbr" title="micromètre">µm</abbr><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>). Cette technologie est relativement récente (le premier date de 1964), mais il existe aujourd'hui des lasers monomodes dont la puissance est de l'ordre de la dizaine de kilowatts. Ces lasers ont l'avantage de coûter moins cher, de posséder un encombrement réduit et d'être résistants aux vibrations. Par ailleurs il n'est pas nécessaire de les refroidir en dessous de 10 <abbr class="abbr" title="kilowatt">kW</abbr><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="À_colorants_(moléculaires)"><span id=".C3.80_colorants_.28mol.C3.A9culaires.29"></span>À colorants (moléculaires)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=22" title="Modifier la section : À colorants (moléculaires)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=22" title="Modifier le code source de la section : À colorants (moléculaires)"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Laser_%C3%A0_colorant" title="Laser à colorant">Laser à colorant</a>.</div></div> <p>Dans les lasers à liquide, le milieu d'émission est un colorant organique (<a href="/wiki/Rhodamine_6G" title="Rhodamine 6G">rhodamine 6G</a> par exemple) en solution liquide enfermé dans une fiole de verre. Le rayonnement émis peut aussi bien être continu que discontinu suivant le mode de pompage. Les fréquences émises peuvent être réglées à l'aide d'un <a href="/wiki/Prisme_(optique)" title="Prisme (optique)">prisme</a> régulateur, ce qui rend ce type d'appareil très précis. Le choix du colorant détermine essentiellement la gamme de couleur du rayon qu'il émettra. La couleur (longueur d'onde) exacte peut être réglée par des filtres optiques. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="À_gaz_(atomiques_ou_moléculaires)"><span id=".C3.80_gaz_.28atomiques_ou_mol.C3.A9culaires.29"></span>À gaz (atomiques ou moléculaires)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=23" title="Modifier la section : À gaz (atomiques ou moléculaires)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=23" title="Modifier le code source de la section : À gaz (atomiques ou moléculaires)"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le milieu générateur de photons est un <a href="/wiki/Gaz" title="Gaz">gaz</a> contenu dans un tube en verre ou en <a href="/wiki/Quartz_(min%C3%A9ral)" title="Quartz (minéral)">quartz</a>. Le faisceau émis est particulièrement étroit et la fréquence d'émission est très peu étendue. Les exemples les plus connus sont les <a href="/wiki/Laser_h%C3%A9lium-n%C3%A9on" title="Laser hélium-néon">lasers à hélium-néon</a> (<a href="/wiki/Rouge" title="Rouge">rouge</a> à 632,8 <abbr class="abbr" title="nanomètre">nm</abbr>), utilisés dans les systèmes d'alignement (travaux publics, laboratoires), et les lasers pour spectacles. </p><p>Les lasers à <a href="/wiki/Dioxyde_de_carbone" title="Dioxyde de carbone">dioxyde de carbone</a> sont capables de produire de très fortes puissances (fonctionnement en impulsion) de l'ordre de 10<sup>6</sup> W. C'est le marquage laser le plus utilisé dans le monde. Le laser <a href="/wiki/Dioxyde_de_carbone" title="Dioxyde de carbone">CO<sub>2</sub></a> (infrarouge à 10,6 <abbr class="abbr" title="micromètre">µm</abbr>) peut être, par exemple, utilisé pour la gravure ou la découpe de matériaux. </p> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Laser_au_dioxyde_de_carbone" title="Laser au dioxyde de carbone">Laser au dioxyde de carbone</a>.</div></div> <p>Il existe aussi une sous-famille des lasers à gaz : les lasers <a href="/wiki/Excim%C3%A8re" title="Excimère">excimers</a> qui émettent dans l'ultraviolet. Dans la majorité des cas, ils sont composés d'au moins un <a href="/wiki/Gaz_noble" title="Gaz noble">gaz noble</a> et habituellement d'un gaz halogène. </p><p>Le terme « excimer » vient de l'anglais <i>excited dimer</i> qui signifie une molécule excitée composée de deux atomes identiques (ex. : Xe<sub>2</sub>). Or certains lasers dits excimères utilisent des <a href="/wiki/Exciplexe" title="Exciplexe">exciplexes</a> qui sont des molécules composées de deux atomes différents (par exemple, <a href="/wiki/Gaz_noble" title="Gaz noble">gaz noble</a> et <a href="/wiki/Halog%C3%A8ne" title="Halogène">halogène</a> : <a href="/w/index.php?title=ArF&action=edit&redlink=1" class="new" title="ArF (page inexistante)">ArF</a>, <a href="/wiki/Monochlorure_de_x%C3%A9non" title="Monochlorure de xénon">XeCl</a>). On devrait donc les nommer lasers <a href="/wiki/Exciplexe" title="Exciplexe">exciplexes</a> plutôt que lasers <a href="/wiki/Excim%C3%A8re" title="Excimère">excimères</a>. </p><p>L'excitation électrique du mélange produit ces molécules <a href="/wiki/Exciplexe" title="Exciplexe">exciplexes</a> qui n’existent qu'à l'état excité. Après émission du <a href="/wiki/Photon" title="Photon">photon</a>, l'<a href="/wiki/Exciplexe" title="Exciplexe">exciplexe</a> disparaît car ses atomes se séparent, donc le photon ne peut être réabsorbé par l'excimer non excité, ce qui permet un bon rendement au laser. </p><p>Exemple : <a href="/wiki/Lasik" title="Lasik">Lasik</a> </p><p>Enfin, la source de rayonnement des <a href="/wiki/Laser_chimique" title="Laser chimique">lasers dits « chimiques »</a> est une réaction, le plus souvent exothermique, émettant un rayonnement électromagnétique. </p><p>Exemple : COIL, <a href="/wiki/Laser_Miracl" title="Laser Miracl">Laser Miracl</a> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Diode_laser">Diode laser</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=24" title="Modifier la section : Diode laser" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=24" title="Modifier le code source de la section : Diode laser"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Diode_laser" title="Diode laser">Diode laser</a>.</div></div> <p>Dans une diode laser (ou laser à semi-conducteur), le pompage se fait à l'aide d'un courant électrique qui enrichit le milieu générateur en trous (un trou est une zone du cristal avec une charge positive car il manque un électron) d'un côté et en électrons supplémentaires de l'autre. La lumière est produite au niveau de la jonction par la recombinaison des trous et des électrons. Souvent, ce type de laser ne présente pas de miroirs de cavité : le simple fait de <a href="/wiki/Clivage" title="Clivage">cliver</a> le semi-conducteur, de fort indice optique, permet d'obtenir un coefficient de réflexion suffisant pour déclencher l'effet laser. </p><p>C'est ce type de laser qui représente l'immense majorité (en nombre et en <a href="/wiki/Chiffre_d%27affaires" title="Chiffre d'affaires">chiffre d'affaires</a>) des lasers utilisés dans l'industrie. En effet, ses avantages sont nombreux : tout d'abord, il permet un couplage direct entre l'énergie électrique et la lumière, d'où les applications en <a href="/wiki/T%C3%A9l%C3%A9communication" class="mw-redirect" title="Télécommunication">télécommunications</a> (à l'entrée des réseaux de <a href="/wiki/Fibre_optique" title="Fibre optique">fibres optiques</a>). De plus, cette conversion d'énergie se fait avec un bon rendement (de l'ordre de 30 à 40 %). Ces lasers sont peu coûteux, très compacts (la zone active est micrométrique, voire moins, et l'ensemble du dispositif a une taille de l'ordre du millimètre). On sait maintenant fabriquer de tels lasers pour obtenir de la lumière sur quasiment tout le domaine visible, mais les lasers délivrant du rouge ou du proche infrarouge restent les plus utilisés et les moins coûteux<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Leurs domaines d'applications sont innombrables : lecteurs optiques (CD), télécommunications, imprimantes, dispositifs de « pompage » pour de plus gros lasers (de type lasers à solide), pointeurs, etc. Noter que la réglementation en vigueur en France interdit d'en fabriquer éclairant au-delà de 1 000 mètres. </p><p>Ils ont quelques inconvénients tout de même, la lumière émise étant en général moins directionnelle et moins « pure » spectralement que celle d'autres types de lasers (à gaz en particulier) ; ce n'est pas un problème dans la majorité des applications. </p><p>Un dispositif très proche dans son fonctionnement, mais qui n'est pas un laser, est la <a href="/wiki/Diode_%C3%A9lectroluminescente" title="Diode électroluminescente">DEL</a> : le dispositif de pompage est le même, mais la production de lumière n'est pas <i>stimulée</i>, elle est produite par désexcitation spontanée, de sorte que la lumière produite ne présente pas les propriétés de cohérence caractéristiques du laser. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="À_électrons_libres_(LEL)"><span id=".C3.80_.C3.A9lectrons_libres_.28LEL.29"></span>À électrons libres (LEL)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=25" title="Modifier la section : À électrons libres (LEL)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=25" title="Modifier le code source de la section : À électrons libres (LEL)"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Laser_%C3%A0_%C3%A9lectrons_libres" title="Laser à électrons libres">Laser à électrons libres</a>.</div></div> <p>Ce type de laser est très particulier, car son principe est tout à fait différent de celui exposé plus haut. La lumière n'y est pas produite par des atomes préalablement excités, mais par un <a href="/wiki/Rayonnement_synchrotron" title="Rayonnement synchrotron">rayonnement synchrotron</a> produit par des électrons accélérés. Un faisceau d'électrons, provenant d'un accélérateur à électrons, est envoyé dans un <i>onduleur</i> créant un champ magnétique périodique (grâce à un assemblage d'aimants permanents). Cet onduleur est placé entre deux miroirs, comme dans le schéma d'un laser conventionnel : le rayonnement synchrotron est amplifié et devient <i>cohérent</i>, c’est-à-dire qu'il acquiert les caractéristiques de la lumière produite dans les lasers. </p><p>Il suffit de régler la vitesse des électrons pour fournir une lumière de fréquence ajustée très finement sur une très large gamme, allant de l'infrarouge lointain (térahertz) aux rayons X, et la puissance laser peut être également ajustée par le débit d'électrons jusqu'à des niveaux élevés. On peut également disposer d'impulsions laser d'intervalle court et précis. Tout cela rend ce type de laser très polyvalent, et très utile dans les applications de recherche. Il est cependant plus coûteux à produire car il est nécessaire de construire un <a href="/wiki/Acc%C3%A9l%C3%A9rateur_de_particules" title="Accélérateur de particules">accélérateur de particules</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Téramobile"><span id="T.C3.A9ramobile"></span>Téramobile</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=26" title="Modifier la section : Téramobile" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=26" title="Modifier le code source de la section : Téramobile"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css general">Article principal : <a href="/wiki/Laser_t%C3%A9ramobile" title="Laser téramobile">laser téramobile</a>.</div></div> <p>Le <a href="/wiki/Laser_t%C3%A9ramobile" title="Laser téramobile">laser téramobile</a> est un dispositif mobile qui délivre des impulsions laser ultrapuissantes et ultrabrèves. Le laser téramobile peut servir à détecter et mesurer des polluants atmosphériques ou à frayer à la foudre un chemin rectiligne<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Organiques">Organiques</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=27" title="Modifier la section : Organiques" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=27" title="Modifier le code source de la section : Organiques"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Un laser organique est un laser qui utilise un matériau organique (une base carbone) comme milieu à gain. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sécurité_et_réglementation"><span id="S.C3.A9curit.C3.A9_et_r.C3.A9glementation"></span>Sécurité et réglementation</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=28" title="Modifier la section : Sécurité et réglementation" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=28" title="Modifier le code source de la section : Sécurité et réglementation"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Laser-symbol-text.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Laser-symbol-text.svg/langfr-220px-Laser-symbol-text.svg.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Laser-symbol-text.svg/langfr-330px-Laser-symbol-text.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Laser-symbol-text.svg/langfr-440px-Laser-symbol-text.svg.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="640" /></a><figcaption>Symbole de danger.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Green_laser_IIIb_against_IIIa_at_2m.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Green_laser_IIIb_against_IIIa_at_2m.jpg/250px-Green_laser_IIIb_against_IIIa_at_2m.jpg" decoding="async" width="220" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Green_laser_IIIb_against_IIIa_at_2m.jpg/330px-Green_laser_IIIb_against_IIIa_at_2m.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Green_laser_IIIb_against_IIIa_at_2m.jpg/500px-Green_laser_IIIb_against_IIIa_at_2m.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="1152" /></a><figcaption>Laser vert classe IIIB contre classe IIIR.</figcaption></figure> <p>Selon la <a href="/wiki/Puissance_(physique)" title="Puissance (physique)">puissance</a> et la <a href="/wiki/Longueur_d%27onde" title="Longueur d'onde">longueur d'onde</a> d'émission du laser, celui-ci peut représenter un réel danger pour la vue et provoquer des brûlures irréparables de la <a href="/wiki/R%C3%A9tine" title="Rétine">rétine</a>. </p><p>Pour des questions de sécurité, la législation française interdit l'utilisation de lasers de classe supérieure à 2 en dehors d'une liste d'usages spécifiques autorisés<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>En Europe le danger présenté par les appareils à laser est évalué au travers de la norme EN 60825-1<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Cette norme classe les lasers et les appareils à laser selon leur degré de danger comme suit : </p> <ul><li>Classe 1 : lasers sans danger, à condition de les utiliser dans leurs conditions raisonnables prévisibles (exemples : <a href="/wiki/Imprimante" title="Imprimante">imprimantes</a>, lecteurs de <a href="/wiki/CD-ROM" title="CD-ROM">CD-ROM</a> et lecteurs de <a href="/wiki/DVD" title="DVD">DVD</a>).</li> <li>Classe 1M : lasers dont la vision directe dans le faisceau, notamment à l’aide d’instruments optiques, peut être dangereuse.</li> <li>Classe 1C : appareil à laser destiné à être appliqué en contact avec la cible prévue, les protections empêchant la fuite d'un rayonnement. Le laser inclus dans l'appareil peut cependant être de classe supérieure. La cible peut être la peau humaine (exemple : épilateur laser).</li> <li>Classe 2 : lasers qui émettent un rayonnement visible dans la gamme de longueur de <span class="nowrap"><span title="4 000 Å">400</span>  à  <span title="7 000 Å">700</span> <span title="nanomètre">nm</span></span>. La protection de l’œil est normalement assurée par les réflexes de défense comprenant le réflexe <a href="/wiki/Paupi%C3%A8re" title="Paupière">palpébral</a>, clignement de la paupière (par exemple, des lecteurs de <a href="/wiki/Code-barres" title="Code-barres">code-barres</a>).</li> <li>Classe 2M : lasers qui émettent un rayonnement visible dans la gamme de longueur de <span class="nowrap"><span title="4 000 Å">400</span>  à  <span title="7 000 Å">700</span> <span title="nanomètre">nm</span></span>. Lasers dont la vision directe dans le faisceau, notamment à l’aide d’instruments optiques, peut être dangereuse (exemples : <a href="/wiki/Loupe" title="Loupe">loupes</a> et <a href="/wiki/T%C3%A9lescope" title="Télescope">télescopes</a>).</li> <li>Classe 3R : lasers dont l’exposition directe dépasse l’EMP (Exposition Maximale Permise) pour l’œil, mais dont le niveau d’émission est limité à cinq fois la LEA (Limite d’Émission Accessible) des classes 1 et 2. L'exposition peut être dangereuse pour une exposition oculaire dans la condition la plus défavorable.</li> <li>Classe 3B : laser dont la vision directe du faisceau est toujours dangereuse. La vision de réflexions diffuses est normalement sans danger.</li> <li>Classe 4 : lasers qui sont aussi capables de produire des réflexions diffuses dangereuses. Ils peuvent causer des dommages sur la peau et peuvent également constituer un danger d’incendie. Leur utilisation requiert des précautions extrêmes.</li></ul> <p>Les classes ont été déterminées en fonction des lésions que peut provoquer un laser, elles varient en fonction de la fréquence du laser. Les lasers infrarouge (IR B et IR C) et ultraviolet (UV) provoquent des lésions de la <a href="/wiki/Corn%C3%A9e" title="Cornée">cornée</a>, du <a href="/wiki/Cristallin" title="Cristallin">cristallin</a> ou des lésions superficielles de la peau, tandis que les lasers visible et proche infrarouge (IR A) peuvent atteindre la <a href="/wiki/R%C3%A9tine" title="Rétine">rétine</a> et l'<a href="/wiki/Hypoderme_(peau)" title="Hypoderme (peau)">hypoderme</a>. </p><p>Dans le domaine visible, pour un laser continu, les classes sont : </p> <ul><li>Classe 1 : jusqu'à 0,39 <abbr class="abbr" title="milliwatt">mW</abbr>.</li> <li>Classe 2 : de 0,39 <abbr class="abbr" title="milliwatt">mW</abbr> à 1 <abbr class="abbr" title="milliwatt">mW</abbr>.</li> <li>Classe 3R : de 1 à 5 <abbr class="abbr" title="milliwatt">mW</abbr>.</li> <li>Classe 3B : de 5 à 500 <abbr class="abbr" title="milliwatt">mW</abbr>.</li> <li>Classe 4 : au-delà de 500 <abbr class="abbr" title="milliwatt">mW</abbr>.</li></ul> <p>En France, la norme européenne NF EN 60825-1 est également utilisée par la DGCCRF<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Applications">Applications</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=29" title="Modifier la section : Applications" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=29" title="Modifier le code source de la section : Applications"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les applications lasers utilisent les propriétés de cohérence spatiale et temporelle du laser. Elles peuvent être classées plus ou moins en fonction de la réflexion ou de l'absorption du laser. Ainsi, deux grandes familles apparaissent, celle contenant des applications de transfert d'information, et celle traitant d'un transfert de puissance. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Transfert_d'information"><span id="Transfert_d.27information"></span>Transfert d'information</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=30" title="Modifier la section : Transfert d'information" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=30" title="Modifier le code source de la section : Transfert d'information"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="column-count:2;column-gap:1em;" class="colonnes"> <ul><li><a href="/wiki/Holographie" title="Holographie">Holographie</a></li> <li>Lecture et enregistrement de support optique numérique (<a href="/wiki/Disque_compact" title="Disque compact">CD</a>, <a href="/wiki/DVD" title="DVD">DVD</a>, Laser Disc…)</li> <li><a href="/wiki/%C3%89lectrophotographie" title="Électrophotographie">Électrophotographie</a> (ou « xérographie »), procédé des <a href="/wiki/Imprimante_laser" title="Imprimante laser">imprimantes laser</a></li> <li>Télécommunications via réseaux de <a href="/wiki/Fibre_optique" title="Fibre optique">fibres optiques</a></li> <li><a href="/wiki/Radiot%C3%A9l%C3%A9phonie" title="Radiotéléphonie">Transmission</a> inter-<a href="/wiki/Satellite_artificiel" title="Satellite artificiel">satellitaire</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A9signateur_laser" title="Désignateur laser">Désignateur laser</a> de cibles lors d'attaques par des munitions guidées</li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Métrologie"><span id="M.C3.A9trologie"></span>Métrologie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=31" title="Modifier la section : Métrologie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=31" title="Modifier le code source de la section : Métrologie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="column-count:2;column-gap:1em;" class="colonnes"> <ul><li><a href="/wiki/T%C3%A9l%C3%A9d%C3%A9tection" title="Télédétection">Télédétection</a></li> <li><a href="/wiki/Collimateur" title="Collimateur">Collimation</a> d'instrument optique (exemple : télescope newton)</li> <li><a href="/wiki/Granulom%C3%A9trie" title="Granulométrie">Granulométrie</a> et <a href="/wiki/V%C3%A9locim%C3%A9trie" title="Vélocimétrie">vélocimétrie</a></li> <li><a href="/wiki/Mesure_physique" title="Mesure physique">Mesure</a> de distance (<a href="/wiki/T%C3%A9l%C3%A9m%C3%A8tre_laser" title="Télémètre laser">télémétrie</a> par <a href="/wiki/Interf%C3%A9rom%C3%A9trie" title="Interférométrie">interférométrie</a>)</li> <li><a href="/wiki/Vibrom%C3%A8tre_laser" title="Vibromètre laser">Vibrométrie</a></li> <li>Étude de l'atmosphère (<a href="/wiki/Lidar" title="Lidar">Lidar</a>)</li> <li>Métrologie des fréquences optiques</li> <li><a href="/wiki/Caract%C3%A9risation_des_mat%C3%A9riaux" class="mw-redirect" title="Caractérisation des matériaux">Caractérisation des matériaux</a> par <a href="/wiki/Ellipsom%C3%A9trie" title="Ellipsométrie">ellipsométrie</a> ou <a href="/wiki/Spectroscopie" title="Spectroscopie">spectroscopie</a></li> <li>Visualisation d’écoulements (tomographie laser)</li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Transfert_de_puissance">Transfert de puissance</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=32" title="Modifier la section : Transfert de puissance" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=32" title="Modifier le code source de la section : Transfert de puissance"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="column-count:2;column-gap:1em;" class="colonnes"> <ul><li><a href="/wiki/Refroidissement_d%27atomes_par_laser" title="Refroidissement d'atomes par laser">Refroidissement d'atomes par laser</a></li> <li><a href="/wiki/Imprimerie" title="Imprimerie">Imprimerie</a> : périphériques d'écriture de plaques <a href="/wiki/Offset_(imprimerie)" title="Offset (imprimerie)">offset</a> (<a href="/wiki/Computer_to_plate" title="Computer to plate">CtP</a>)</li> <li><a href="/wiki/Centrale_solaire_orbitale" title="Centrale solaire orbitale">Centrale solaire orbitale</a></li> <li><a href="/wiki/Transmission_d%27%C3%A9nergie_sans_fil" title="Transmission d'énergie sans fil">Transmission d'énergie sans fil</a></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Procédés_laser_et_matériaux"><span id="Proc.C3.A9d.C3.A9s_laser_et_mat.C3.A9riaux"></span>Procédés laser et matériaux</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=33" title="Modifier la section : Procédés laser et matériaux" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=33" title="Modifier le code source de la section : Procédés laser et matériaux"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="column-count:2;column-gap:1em;" class="colonnes"> <ul><li><a href="/wiki/Fusion_superficielle" title="Fusion superficielle">Fusion superficielle</a> de matériaux</li> <li><a href="/wiki/Soudage" title="Soudage">Soudure</a> de matériau homogène ou hétérogène</li> <li><a href="/wiki/D%C3%A9coupage_laser" class="mw-redirect" title="Découpage laser">Découpe</a></li> <li><a href="/wiki/Per%C3%A7age" title="Perçage">Perçage</a> par <a href="/wiki/Percussion_m%C3%A9canique" class="mw-redirect" title="Percussion mécanique">percussion mécanique</a></li> <li><a href="/wiki/Fabrication_additive" class="mw-redirect" title="Fabrication additive">Fabrication additive</a></li> <li>Décapage de surface</li> <li>Durcissement de surface</li> <li>Choc par <a href="/wiki/Ablation_laser" title="Ablation laser">ablation laser</a> (test d'adhérence à l'interface de matériaux hétérogènes…)</li> <li>Dopage laser des semi-conducteurs<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Interaction_laser/matière_:_phénomènes_physiques"><span id="Interaction_laser.2Fmati.C3.A8re_:_ph.C3.A9nom.C3.A8nes_physiques"></span>Interaction laser/matière : phénomènes physiques</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=34" title="Modifier la section : Interaction laser/matière : phénomènes physiques" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=34" title="Modifier le code source de la section : Interaction laser/matière : phénomènes physiques"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="column-count:2;column-gap:1em;" class="colonnes"> <ul><li><a href="/wiki/Photoacoustique" title="Photoacoustique">Photoacoustique</a></li> <li><a href="/wiki/Acousto-optique" title="Acousto-optique">Acousto-optique</a> (voir aussi <a href="/wiki/Modulateur_acousto-optique" title="Modulateur acousto-optique">Modulateur acousto-optique</a>)</li> <li><a href="/wiki/Fluorescence_induite_par_laser" title="Fluorescence induite par laser">Fluorescence induite par laser</a></li> <li><a href="/wiki/Diffusion_dynamique_de_la_lumi%C3%A8re" title="Diffusion dynamique de la lumière">Diffusion dynamique de la lumière</a></li> <li><a href="/wiki/Acc%C3%A9l%C3%A9ration_laser-plasma" title="Accélération laser-plasma">Accélération laser-plasma</a></li> <li><a href="/wiki/Filamentation_laser" title="Filamentation laser">Filamentation laser</a></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Applications_médicales"><span id="Applications_m.C3.A9dicales"></span>Applications médicales</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=35" title="Modifier la section : Applications médicales" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=35" title="Modifier le code source de la section : Applications médicales"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="column-count:2;column-gap:1em;" class="colonnes"> <ul><li><a href="/wiki/Ophtalmologie" title="Ophtalmologie">Ophtalmologie</a></li> <li><a href="/wiki/Dermatologie" title="Dermatologie">Dermatologie</a> : <a href="/wiki/%C3%89pilation_laser" title="Épilation laser">épilation laser</a>, <a href="/wiki/D%C3%A9tatouage_laser" title="Détatouage laser">détatouage laser</a>, ...</li> <li><a href="/wiki/Dentisterie" class="mw-redirect" title="Dentisterie">Dentisterie</a> : <a href="/wiki/Laser_dentaire_Erbium" title="Laser dentaire Erbium">laser dentaire Erbium</a>, <a href="/wiki/Laser_dentaire_YAP" title="Laser dentaire YAP">laser dentaire YAP</a></li> <li><a href="/wiki/Physioth%C3%A9rapie" class="mw-redirect" title="Physiothérapie">Physiothérapie</a> (débridement)</li> <li><a href="/wiki/Tr%C3%A9panation" title="Trépanation">Trépanation</a></li> <li>traitement de certains types de <a href="/wiki/Douleur" title="Douleur">douleurs</a> avec un laser basse énergie : l'efficacité semble probante mais le mécanisme d'action reste inconnu<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> <li><a href="/wiki/Urologie" title="Urologie">Urologie</a> : traitement de l'<a href="/wiki/Hypertrophie_b%C3%A9nigne_de_la_prostate" title="Hypertrophie bénigne de la prostate">hypertrophie bénigne de la prostate</a>, destruction de <a href="/wiki/Lithiase_urinaire" title="Lithiase urinaire">calculs urinaires</a>, destruction de <a href="/wiki/Cancer_de_la_vessie" title="Cancer de la vessie">tumeurs urothéliales</a>, destruction de <a href="/wiki/Condylomes_acumin%C3%A9s" class="mw-redirect" title="Condylomes acuminés">condylomes</a></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nucléaire"><span id="Nucl.C3.A9aire"></span>Nucléaire</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=36" title="Modifier la section : Nucléaire" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=36" title="Modifier le code source de la section : Nucléaire"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Fusion_nucl%C3%A9aire" title="Fusion nucléaire">Fusion nucléaire</a> contrôlée <a href="/wiki/Laser_M%C3%A9gajoule" title="Laser Mégajoule">laser Mégajoule</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Applications_militaires">Applications militaires</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=37" title="Modifier la section : Applications militaires" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=37" title="Modifier le code source de la section : Applications militaires"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:ZEUS_engagement.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/ZEUS_engagement.jpg/250px-ZEUS_engagement.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/ZEUS_engagement.jpg/330px-ZEUS_engagement.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/ZEUS_engagement.jpg/500px-ZEUS_engagement.jpg 2x" data-file-width="990" data-file-height="742" /></a><figcaption>Un <a href="/w/index.php?title=ZEUS-HLONS_(HMMWV_Laser_Ordnance_Neutralization_System)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ZEUS-HLONS (HMMWV Laser Ordnance Neutralization System) (page inexistante)">ZEUS-HLONS (HMMWV Laser Ordnance Neutralization System)</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/ZEUS-HLONS_(HMMWV_Laser_Ordnance_Neutralization_System)" class="extiw" title="en:ZEUS-HLONS (HMMWV Laser Ordnance Neutralization System)"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « ZEUS-HLONS (HMMWV Laser Ordnance Neutralization System) »">(en)</span></a> détruisant un <a href="/wiki/Engin_explosif_improvis%C3%A9" title="Engin explosif improvisé">engin explosif improvisé</a>.</figcaption></figure> <ul><li><a href="/wiki/Arme" title="Arme">Armes</a> anti-<a href="/wiki/Satellite_artificiel" title="Satellite artificiel">satellite</a>, anti-<a href="/wiki/Missile" title="Missile">missile</a>, <a href="/wiki/Arme_non_l%C3%A9tale" title="Arme non létale">incapacitantes</a>, déminage... (<a href="/wiki/Boeing_YAL-1_Airborne_Laser" title="Boeing YAL-1 Airborne Laser">Boeing YAL-1</a> ; <a href="/wiki/Initiative_de_d%C3%A9fense_strat%C3%A9gique" title="Initiative de défense stratégique">IDS</a> dit <a href="/wiki/Initiative_de_d%C3%A9fense_strat%C3%A9gique" title="Initiative de défense stratégique">Programme StarWars</a>)</li> <li><a href="/wiki/Nacelle_(militaire)" title="Nacelle (militaire)">Pod</a> de <a href="/wiki/D%C3%A9signateur_laser" title="Désignateur laser">désignation laser</a></li> <li>Aide à la visée</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Applications_civiles">Applications civiles</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=38" title="Modifier la section : Applications civiles" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=38" title="Modifier le code source de la section : Applications civiles"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Allumage_(moteur)" title="Allumage (moteur)">Allumage</a> de moteur</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Applications_policières"><span id="Applications_polici.C3.A8res"></span>Applications policières</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=39" title="Modifier la section : Applications policières" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=39" title="Modifier le code source de la section : Applications policières"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Utilisation pour la détection d'<a href="/wiki/Empreinte_digitale" title="Empreinte digitale">empreintes</a> latentes dans le domaine de la <a href="/wiki/Criminalistique" title="Criminalistique">criminalistique</a><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Cinémomètre laser portable et autonome qui permet de détecter la vitesse des véhicules sur une voie ouverte à la circulation publique<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Laser_show.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Laser_show.JPG/220px-Laser_show.JPG" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Laser_show.JPG/330px-Laser_show.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Laser_show.JPG/440px-Laser_show.JPG 2x" data-file-width="4608" data-file-height="3072" /></a><figcaption>Show Laser, effet volumétrique.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Artistique">Artistique</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=40" title="Modifier la section : Artistique" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=40" title="Modifier le code source de la section : Artistique"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Spectacle « <a href="/wiki/Son_et_lumi%C3%A8re" title="Son et lumière">son et lumière</a> »</li> <li><a href="/wiki/Harpe_laser" title="Harpe laser">Harpe laser</a></li> <li>Projection d'image sur écran dans les salles de <a href="/wiki/Cin%C3%A9ma_num%C3%A9rique" title="Cinéma numérique">cinéma numérique</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notes_et_références"><span id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Notes et références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=41" title="Modifier la section : Notes et références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=41" title="Modifier le code source de la section : Notes et références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small decimal" style=""><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a> </span><span class="reference-text">Afin de comprendre pourquoi les masers sont les précurseurs des lasers on peut consulter la page <a rel="nofollow" class="external text" href="http://culturesciencesphysique.ens-lyon.fr/XML/db/csphysique/metadata/LOM_CSP_laser-maser.xml">Laser et maser</a>, par Marie-Christine Artru, de l'ENS Lyon.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://culturesciencesphysique.ens-lyon.fr/ressource/histoire-laser-Cagnac.xml">Cagnac et Chareyron, 2017, Histoire et principe de fonctionnement du MASER et du LASER</a></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a> </span><span class="reference-text">T. H. Maiman, Nature, <b>187</b>, 493 (1960)</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> J. Wilson et J. F. B. Hawkes, <i>Laser principles and Application</i>, International Series in Optoelectronics, Prentice Hall, Englewood Cliffs, 194.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> P. A. Hilton (2002), <i>In the Beginning…</i>, Intnl Congrs on Appl on Application of Lasers and Electro-Optics (ICALEO’2002), Scottdales, USA</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a> </span><span class="reference-text">B. Vannes, <i>Les lasers de puissance</i>, Hermes.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr><span class="noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="//books.google.com/books?id=mgA5JgiT8ZkC&pg=PA5-8"><i>Engineering Physics</i></a></span> sur <i><a href="/wiki/Google_Livres" title="Google Livres">Google Livres</a></i></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr><span class="noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="//books.google.com/books?id=1zNKKnFytjkC&pg=PA408"><i>Optical Resonators: Fundamentals, Advanced Concepts, Applications</i></a></span> sur <i><a href="/wiki/Google_Livres" title="Google Livres">Google Livres</a></i></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr><span class="noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="//books.google.com/books?id=x3VB2iwSaxsC&pg=PA402"><i>Laser Fundamentals</i></a></span> sur <i><a href="/wiki/Google_Livres" title="Google Livres">Google Livres</a></i></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr><span class="noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="//books.google.com/books?id=z13wEOBwn1wC&pg=PA97"><i>Lasers: Fundamentals and Applications</i></a></span> sur <i><a href="/wiki/Google_Livres" title="Google Livres">Google Livres</a></i></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> S.D. Jackson et al., High-power broadly tunable Ho3+ -doped silica fibre laser, Electronics Letters, 40(1), 2004, 1474-1475</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a> </span><span class="reference-text">Étude et réalisation de lasers à fibre auto-impulsionnels à base d'absorbants saturables, Jean-Bernard Lecourt, thèse pour obtenir le grade de docteur de l'université de Rouen (<a rel="nofollow" class="external text" href="http://tel.archives-ouvertes.fr/docs/00/13/06/94/PDF/These.pdf">lire en ligne</a>)</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ipgphotonics.com/products_1micron_lasers_cw_ylr-hpseries.htm">Exemple d'un laser à fibre de 50 <abbr class="abbr" title="kilowatt">kW</abbr></a>, sur le site ipgphotonics.com</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hanel-photonics.com/laser_diode_market.html"><cite style="font-style:normal;">Marché de la diode laser</cite></a> », <i>Hanel Photonics</i> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2014-09-26" data-sort-value="2014-09-26">26 septembre 2014</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www2.cnrs.fr/presse/thema/123.htm">« Téramobile » lance ses éclairs</a>, sur le site cnrs.fr</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000000646998&dateTexte=">Décret <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 2007-665 du 2 mai 2007 relatif à la sécurité des appareils à laser sortant</a>, sur le site legifrance.gouv.fr</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.economie.gouv.fr/dgccrf/securite-des-appareils-a-laser-sortant-nouvelle-reglementation-a-partir-1er-juillet-2013">Sécurité des appareils à laser sortant : la nouvelle réglementation à partir du <time class="nowrap" datetime="2013-07-01" data-sort-value="2013-07-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> juillet 2013</time></a>, sur le site economie.gouv.fr du <time class="nowrap" datetime="2013-07-01" data-sort-value="2013-07-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> juillet 2013</time></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.boutique.afnor.org/fr-fr/norme/nf-en-608251/securite-des-appareils-a-laser-partie-1-classification-des-materiels-et-exi/fa181687/1455">EN 60825-1, octobre 2014, Sécurité des appareils à laser - Partie 1 : classification des matériels et exigences</a></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.economie.gouv.fr/dgccrf/controle-de-la-securite-des-appareils-laser-sortant">https://www.economie.gouv.fr/dgccrf/controle-de-la-securite-des-appareils-laser-sortant</a></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2005"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> « <cite style="font-style:normal" lang="en">Laser doping for microelectronics and microtechnology</cite> », <i><span class="lang-en" lang="en">Applied Surface Science</span></i>,‎ <time class="nowrap" datetime="2005-05-15" data-sort-value="2005-05-15">15 mai 2005</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">537-544</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Laser+doping+for+microelectronics+and+microtechnology&rft.jtitle=Applied+Surface+Science&rft.date=2005-05-15&rft.pages=537-544&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALaser"></span></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Chow RT, Johnson MI, Lopes-Martins RAB, Bjordal JM, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(09)61522-1/abstract"><i>Efficacy of low-level laser therapy in the management of neck pain: a systematic review and meta-analysis of randomised placebo or active-treatment controlled trials</i></a>, Lancet, 2009:378;1897-1908</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Dalrymple BE, Duff JM, Menzel ER. Inherent fingerprint luminescence – detection by laser. Journal of Forensic Sciences, 22(1), 1977, 106-115</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Dalrymple BE. Visible and infrared luminescence in documents : excitation by laser. Journal of Forensic Sciences, 28(3), 1983, 692-696</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sncb.org/ultralyte.htm">Cinémomètre laser portable et autonome</a>, sur le site sncb.org</span> </li> </ol></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Annexes">Annexes</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=42" title="Modifier la section : Annexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=42" title="Modifier le code source de la section : Annexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r194021218">.mw-parser-output .autres-projets>.titre{text-align:center;margin:0.2em 0}.mw-parser-output .autres-projets>ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li{list-style:none;margin:0.2em 0;text-indent:0;padding-left:24px;min-height:20px;text-align:left;display:block}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li>a{font-style:italic}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .autres-projets{float:none}}</style><div class="autres-projets boite-grise boite-a-droite noprint js-interprojets"> <p class="titre">Sur les autres projets Wikimedia :</p> <ul class="noarchive plainlinks"> <li class="commons"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Lasers?uselang=fr">Laser</a>, sur <span class="project">Wikimedia Commons</span></li><li class="wiktionary"><a href="https://fr.wiktionary.org/wiki/laser" class="extiw" title="wikt:laser">laser</a>, <span class="nowrap">sur le <span class="project">Wiktionnaire</span></span></li><li class="wikibooks"><a href="https://fr.wikibooks.org/wiki/Photographie_-_04_-_Lasers" class="extiw" title="b:Photographie - 04 - Lasers">Laser</a>, <span class="nowrap">sur <span class="project">Wikibooks</span></span></li> </ul> </div> <div class="boite-sigle" style="clear:right; float:right; margin:1px 1px 1em 1em"> <table class="wikitable alternance" style="margin:0"> <tbody><tr> <td><span style="font-family:monospace,Courier"> </span> <a href="/wiki/Liste_de_sigles_de_deux_caract%C3%A8res" title="Liste de sigles de deux caractères">Sigles de 2 caractères</a> </td></tr> <tr> <td><span style="font-family:monospace,Courier"> </span> <a href="/wiki/Liste_de_sigles_de_trois_caract%C3%A8res" title="Liste de sigles de trois caractères">Sigles de 3 caractères</a> </td></tr> <tr> <td><span style="font-family:monospace,Courier"> </span> <a href="/wiki/Liste_de_sigles_de_quatre_caract%C3%A8res" title="Liste de sigles de quatre caractères">Sigles de 4 caractères</a> </td></tr> <tr> <td><span style="font-family:monospace,Courier"> </span> <a href="/wiki/Liste_de_sigles_de_cinq_caract%C3%A8res" title="Liste de sigles de cinq caractères">Sigles de 5 caractères</a> </td></tr> <tr> <td><span style="font-family:monospace,Courier"> </span> <a href="/wiki/Liste_de_sigles_de_six_caract%C3%A8res" title="Liste de sigles de six caractères">Sigles de 6 caractères</a> </td></tr> <tr> <td><span style="font-family:monospace,Courier"> </span> <a href="/wiki/Liste_de_sigles_de_sept_caract%C3%A8res" title="Liste de sigles de sept caractères">Sigles de 7 caractères</a> </td></tr> <tr> <td><span style="font-family:monospace,Courier"> </span> <a href="/wiki/Liste_de_sigles_de_huit_caract%C3%A8res" title="Liste de sigles de huit caractères">Sigles de 8 caractères</a> </td></tr></tbody></table></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bibliographie">Bibliographie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=43" title="Modifier la section : Bibliographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=43" title="Modifier le code source de la section : Bibliographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Nicolas Treps, Fabien Bretenaker, <i>Le laser : 50 ans de découvertes</i>, <a href="/wiki/EDP_Sciences" title="EDP Sciences">EDP Sciences</a>, 2010.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Liens_externes">Liens externes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=44" title="Modifier la section : Liens externes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=44" title="Modifier le code source de la section : Liens externes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers"><a href="/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information)" title="Autorité (sciences de l'information)">Notices d'autorité</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q38867?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> : <ul><li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb119428293">BnF</a></span> (<span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119428293">données</a></span>)</li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/sh85074788">LCCN</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4034610-9">GND</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00569431">Japon</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX524415">Espagne</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007555606405171">Israël</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph122185">Tchéquie</a></span></li> </ul></div></li> <li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers">Notices dans des dictionnaires ou encyclopédies généralistes<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q38867?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> : <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/technology/laser"><i>Britannica</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://denstoredanske.lex.dk//laser/"><i>Den Store Danske Encyklopædi</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://esu.com.ua/search_articles.php?id=53017"><i>Encyclopédie de l'Ukraine moderne</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://snl.no/laser"><i>Store norske leksikon</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/lasers/"><i>Universalis</i></a></li> </ul></div></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressources relatives à la santé<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q38867?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> : <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://meshb.nlm.nih.gov/record/ui?ui=D007834"><span class="lang-en" lang="en">Medical Subject Headings</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikiskripta.eu/index.php?curid=17083"><span class="lang-cs" lang="cs">WikiSkripta</span></a></li> </ul></span></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressource relative aux beaux-arts<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q38867?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> : <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093/gao/9781884446054.article.T049435"><span class="lang-en" lang="en">Grove Art Online</span></a></li> </ul></span></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.toutestquantique.fr/#laser">Animation, applications et recherches liées au laser et à la physique quantique</a> (Université Paris Sud)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://xtrem-experiences.com/categories/electro/104-coilgun-railgun-taser-laser/140-les-lasers-home-made">Vulgarisations sur les lasers</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cnrs.fr/50anslaser/">Les 50 ans du Laser au CNRS</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Articles_connexes">Articles connexes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Laser&veaction=edit&section=45" title="Modifier la section : Articles connexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Laser&action=edit&section=45" title="Modifier le code source de la section : Articles connexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/LIDAR" class="mw-redirect" title="LIDAR">LIDAR</a> «light detection and ranging»</li> <li><a href="/wiki/Physique" title="Physique">Physique</a></li> <li><a href="/wiki/Optique" title="Optique">Optique</a></li> <li><a href="/wiki/Laser_%C3%A0_atomes" title="Laser à atomes">Laser à atomes</a></li> <li><a href="/wiki/Liste_des_diff%C3%A9rents_types_de_laser" class="mw-redirect" title="Liste des différents types de laser">Liste des différents types de laser</a></li> <li><a href="/wiki/Oscillations_de_Rabi" title="Oscillations de Rabi">Oscillations de Rabi</a></li> <li><a href="/wiki/R%C3%A9seau_de_Bragg" title="Réseau de Bragg">Réseau de Bragg</a></li> <li><a href="/wiki/Keyence" title="Keyence">Keyence</a></li> <li><a href="/wiki/Laserax" title="Laserax">Laserax</a></li> <li><a href="/wiki/Trumpf" title="Trumpf">Trumpf</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A9coupe_laser" title="Découpe laser">Découpe laser</a></li> <li><a href="/wiki/Soudage_laser" title="Soudage laser">Soudage laser</a></li></ul> <div class="navbox-container" style="clear:both;"> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Lasers" title="Modèle:Palette Lasers"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a> · <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Lasers&action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:DIN_4844-2_Warnung_vor_Laserstrahl_D-W010.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/DIN_4844-2_Warnung_vor_Laserstrahl_D-W010.svg/16px-DIN_4844-2_Warnung_vor_Laserstrahl_D-W010.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/DIN_4844-2_Warnung_vor_Laserstrahl_D-W010.svg/24px-DIN_4844-2_Warnung_vor_Laserstrahl_D-W010.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/DIN_4844-2_Warnung_vor_Laserstrahl_D-W010.svg/32px-DIN_4844-2_Warnung_vor_Laserstrahl_D-W010.svg.png 2x" data-file-width="616" data-file-height="540" /></a></span> <a class="mw-selflink selflink">Lasers</a></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Science_du_laser" title="Science du laser">Physique du laser</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Milieu_amplificateur" title="Milieu amplificateur">Milieu amplificateur</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89mission_spontan%C3%A9e#Émission_spontanée_auto-amplifiée" title="Émission spontanée">Émission spontanée auto-amplifiée</a></li> <li><a href="/wiki/Onde_entretenue" title="Onde entretenue">Onde entretenue</a></li> <li><a href="/wiki/Refroidissement_Doppler" title="Refroidissement Doppler">Refroidissement Doppler</a></li> <li><a href="/wiki/Refroidissement_d%27atomes_par_laser" title="Refroidissement d'atomes par laser">Refroidissement d'atomes par laser</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Laser_linewidth&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laser linewidth (page inexistante)">Laser linewidth</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Laser_linewidth" class="extiw" title="en:Laser linewidth"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Laser linewidth »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lasing_threshold&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lasing threshold (page inexistante)">Lasing threshold</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Lasing_threshold" class="extiw" title="en:Lasing threshold"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Lasing threshold »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Pi%C3%A8ge_magn%C3%A9to-optique" title="Piège magnéto-optique">Piège magnéto-optique</a></li> <li><a href="/wiki/Pince_optique" title="Pince optique">Pince optique</a></li> <li><a href="/wiki/Pompage_optique" title="Pompage optique">Pompage optique</a></li> <li><a href="/wiki/Inversion_de_population" title="Inversion de population">Inversion de population</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Resolved_sideband_cooling&action=edit&redlink=1" class="new" title="Resolved sideband cooling (page inexistante)">Resolved sideband cooling</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Resolved_sideband_cooling" class="extiw" title="en:Resolved sideband cooling"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Resolved sideband cooling »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ultrashort_pulse&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ultrashort pulse (page inexistante)">Ultrashort pulse</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ultrashort_pulse" class="extiw" title="en:Ultrashort pulse"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Ultrashort pulse »">(en)</span></a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Optique du laser</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Beam_expander&action=edit&redlink=1" class="new" title="Beam expander (page inexistante)">Beam expander</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Beam_expander" class="extiw" title="en:Beam expander"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Beam expander »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Beam_homogenizer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Beam homogenizer (page inexistante)">Beam homogenizer</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Beam_homogenizer" class="extiw" title="en:Beam homogenizer"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Beam homogenizer »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=B_Integral&action=edit&redlink=1" class="new" title="B Integral (page inexistante)">B Integral</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/B_Integral" class="extiw" title="en:B Integral"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « B Integral »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Amplification_par_d%C3%A9rive_de_fr%C3%A9quence" title="Amplification par dérive de fréquence">Amplification par dérive de fréquence</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gain-switching&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gain-switching (page inexistante)">Gain-switching</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Gain-switching" class="extiw" title="en:Gain-switching"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Gain-switching »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Faisceau_gaussien" title="Faisceau gaussien">Faisceau gaussien</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Injection_seeder&action=edit&redlink=1" class="new" title="Injection seeder (page inexistante)">Injection seeder</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Injection_seeder" class="extiw" title="en:Injection seeder"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Injection seeder »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Laser_beam_profiler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laser beam profiler (page inexistante)">Laser beam profiler</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Laser_beam_profiler" class="extiw" title="en:Laser beam profiler"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Laser beam profiler »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=M_squared&action=edit&redlink=1" class="new" title="M squared (page inexistante)">M squared</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/M_squared" class="extiw" title="en:M squared"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « M squared »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Blocage_de_mode" title="Blocage de mode">Blocage de mode</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Multiple-prism_grating_laser_oscillator&action=edit&redlink=1" class="new" title="Multiple-prism grating laser oscillator (page inexistante)">Multiple-prism grating laser oscillator</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Multiple-prism_grating_laser_oscillator" class="extiw" title="en:Multiple-prism grating laser oscillator"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Multiple-prism grating laser oscillator »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Multiphoton_intrapulse_interference_phase_scan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Multiphoton intrapulse interference phase scan (page inexistante)">Multiphoton intrapulse interference phase scan</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Multiphoton_intrapulse_interference_phase_scan" class="extiw" title="en:Multiphoton intrapulse interference phase scan"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Multiphoton intrapulse interference phase scan »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Amplificateur_optique" title="Amplificateur optique">Amplificateur optique</a></li> <li><a href="/wiki/Cavit%C3%A9_optique" title="Cavité optique">Cavité optique</a></li> <li><a href="/wiki/Isolateur_(optique)" title="Isolateur (optique)">Isolateur (optique)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Output_coupler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Output coupler (page inexistante)">Output coupler</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Output_coupler" class="extiw" title="en:Output coupler"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Output coupler »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Commutation-Q" title="Commutation-Q">Commutation-Q</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%A9n%C3%A9ration_de_seconde_harmonique" title="Génération de seconde harmonique">Génération de seconde harmonique</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Regenerative_amplification&action=edit&redlink=1" class="new" title="Regenerative amplification (page inexistante)">Regenerative amplification</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Regenerative_amplification" class="extiw" title="en:Regenerative amplification"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Regenerative amplification »">(en)</span></a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Analyse par laser</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Spectroscopie_%C3%A0_cavit%C3%A9_optique" title="Spectroscopie à cavité optique">Spectroscopie à cavité optique</a></li> <li><a href="/wiki/Microscope_confocal" title="Microscope confocal">Microscope confocal</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Laser-based_angle-resolved_photoemission_spectroscopy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laser-based angle-resolved photoemission spectroscopy (page inexistante)">Laser-based angle-resolved photoemission spectroscopy</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Laser-based_angle-resolved_photoemission_spectroscopy" class="extiw" title="en:Laser-based angle-resolved photoemission spectroscopy"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Laser-based angle-resolved photoemission spectroscopy »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Granulom%C3%A9trie_laser" title="Granulométrie laser">Granulométrie laser</a></li> <li><a href="/wiki/Spectrom%C3%A9trie_d%27%C3%A9mission_atomique_de_plasma_induit_par_laser" title="Spectrométrie d'émission atomique de plasma induit par laser">Spectrométrie d'émission atomique de plasma induit par laser</a></li> <li><a href="/wiki/Fluorescence_induite_par_laser" title="Fluorescence induite par laser">Fluorescence induite par laser</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Noise-immune_cavity-enhanced_optical_heterodyne_molecular_spectroscopy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Noise-immune cavity-enhanced optical heterodyne molecular spectroscopy (page inexistante)">Noise-immune cavity-enhanced optical heterodyne molecular spectroscopy</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Noise-immune_cavity-enhanced_optical_heterodyne_molecular_spectroscopy" class="extiw" title="en:Noise-immune cavity-enhanced optical heterodyne molecular spectroscopy"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Noise-immune cavity-enhanced optical heterodyne molecular spectroscopy »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Spectroscopie_Raman" title="Spectroscopie Raman">Spectroscopie Raman</a></li> <li><a href="/wiki/Microscopie_de_seconde_harmonique" title="Microscopie de seconde harmonique">Microscopie de seconde harmonique</a></li> <li><a href="/wiki/Spectroscopie_t%C3%A9rahertz_dans_le_domaine_temporel" title="Spectroscopie térahertz dans le domaine temporel">Spectroscopie térahertz dans le domaine temporel</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tunable_diode_laser_absorption_spectroscopy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tunable diode laser absorption spectroscopy (page inexistante)">Tunable diode laser absorption spectroscopy</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tunable_diode_laser_absorption_spectroscopy" class="extiw" title="en:Tunable diode laser absorption spectroscopy"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Tunable diode laser absorption spectroscopy »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Microscopie_par_excitation_%C3%A0_deux_photons" title="Microscopie par excitation à deux photons">Microscopie par excitation à deux photons</a></li> <li><a href="/wiki/Spectroscopie_laser_ultrarapide" title="Spectroscopie laser ultrarapide">Spectroscopie laser ultrarapide</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Ionisation laser</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Ionisation_au-dessus_du_seuil" title="Ionisation au-dessus du seuil">Ionisation au-dessus du seuil</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Atmospheric-pressure_laser_ionization&action=edit&redlink=1" class="new" title="Atmospheric-pressure laser ionization (page inexistante)">Atmospheric-pressure laser ionization</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Atmospheric-pressure_laser_ionization" class="extiw" title="en:Atmospheric-pressure laser ionization"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Atmospheric-pressure laser ionization »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A9sorption-ionisation_laser_assist%C3%A9e_par_matrice" title="Désorption-ionisation laser assistée par matrice">Désorption-ionisation laser assistée par matrice</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Resonance-enhanced_multiphoton_ionization&action=edit&redlink=1" class="new" title="Resonance-enhanced multiphoton ionization (page inexistante)">Resonance-enhanced multiphoton ionization</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Resonance-enhanced_multiphoton_ionization" class="extiw" title="en:Resonance-enhanced multiphoton ionization"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Resonance-enhanced multiphoton ionization »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Soft_laser_desorption&action=edit&redlink=1" class="new" title="Soft laser desorption (page inexistante)">Soft laser desorption</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Soft_laser_desorption" class="extiw" title="en:Soft laser desorption"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Soft laser desorption »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Surface-assisted_laser_desorption/ionization&action=edit&redlink=1" class="new" title="Surface-assisted laser desorption/ionization (page inexistante)">Surface-assisted laser desorption/ionization</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Surface-assisted_laser_desorption/ionization" class="extiw" title="en:Surface-assisted laser desorption/ionization"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Surface-assisted laser desorption/ionization »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Surface-enhanced_laser_desorption/ionization&action=edit&redlink=1" class="new" title="Surface-enhanced laser desorption/ionization (page inexistante)">Surface-enhanced laser desorption/ionization</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Surface-enhanced_laser_desorption/ionization" class="extiw" title="en:Surface-enhanced laser desorption/ionization"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Surface-enhanced laser desorption/ionization »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Laser_t%C3%A9ramobile" title="Laser téramobile">Laser téramobile</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Fabrication laser</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Ablation_laser" title="Ablation laser">Ablation laser</a></li> <li><a href="/wiki/Ablation_laser_puls%C3%A9" title="Ablation laser pulsé">Ablation laser pulsé</a></li> <li><a href="/wiki/Soudage_laser" title="Soudage laser">Soudage laser</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Laser_bonding&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laser bonding (page inexistante)">Laser bonding</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Laser_bonding" class="extiw" title="en:Laser bonding"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Laser bonding »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Laser_converting&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laser converting (page inexistante)">Laser converting</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Laser_converting" class="extiw" title="en:Laser converting"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Laser converting »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A9coupe_laser" title="Découpe laser">Découpe laser</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Laser_cutting_bridge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laser cutting bridge (page inexistante)">Laser cutting bridge</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Laser_cutting_bridge" class="extiw" title="en:Laser cutting bridge"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Laser cutting bridge »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Laser_drilling&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laser drilling (page inexistante)">Laser drilling</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Laser_drilling" class="extiw" title="en:Laser drilling"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Laser drilling »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Laser_engraving&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laser engraving (page inexistante)">Laser engraving</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Laser_engraving" class="extiw" title="en:Laser engraving"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Laser engraving »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Laser-hybrid_welding&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laser-hybrid welding (page inexistante)">Laser-hybrid welding</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Laser-hybrid_welding" class="extiw" title="en:Laser-hybrid welding"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Laser-hybrid welding »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Laser_peening&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laser peening (page inexistante)">Laser peening</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Laser_peening" class="extiw" title="en:Laser peening"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Laser peening »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lithographie_multiphotons&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lithographie multiphotons (page inexistante)">Lithographie multiphotons</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Multiphoton_lithography" class="extiw" title="en:Multiphoton lithography"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Multiphoton lithography »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Fusion_s%C3%A9lective_par_laser" title="Fusion sélective par laser">Fusion sélective par laser</a></li> <li><a href="/wiki/Frittage_s%C3%A9lectif_par_laser" title="Frittage sélectif par laser">Frittage sélectif par laser</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/M%C3%A9decine_au_laser" title="Médecine au laser">Médecine au laser</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Computed_tomography_laser_mammography&action=edit&redlink=1" class="new" title="Computed tomography laser mammography (page inexistante)">Computed tomography laser mammography</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Computed_tomography_laser_mammography" class="extiw" title="en:Computed tomography laser mammography"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Computed tomography laser mammography »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Lasik" title="Lasik">Lasik</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Laser_capture_microdissection&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laser capture microdissection (page inexistante)">Laser capture microdissection</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Laser_capture_microdissection" class="extiw" title="en:Laser capture microdissection"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Laser capture microdissection »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89pilation_laser" title="Épilation laser">Épilation laser</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Laser_lithotripsy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laser lithotripsy (page inexistante)">Laser lithotripsy</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Laser_lithotripsy" class="extiw" title="en:Laser lithotripsy"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Laser lithotripsy »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Laser_coagulation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laser coagulation (page inexistante)">Laser coagulation</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Laser_coagulation" class="extiw" title="en:Laser coagulation"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Laser coagulation »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Chirurgie_au_laser" title="Chirurgie au laser">Chirurgie au laser</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Laser_thermal_keratoplasty&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laser thermal keratoplasty (page inexistante)">Laser thermal keratoplasty</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Laser_thermal_keratoplasty" class="extiw" title="en:Laser thermal keratoplasty"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Laser thermal keratoplasty »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Lasik" title="Lasik">Lasik</a></li> <li><a href="/wiki/Photobiomodulation" title="Photobiomodulation">Photobiomodulation</a></li> <li><a href="/wiki/Tomographie_en_coh%C3%A9rence_optique" title="Tomographie en cohérence optique">Tomographie en cohérence optique</a></li> <li><a href="/wiki/Photok%C3%A9ratectomie_r%C3%A9fractive" title="Photokératectomie réfractive">Photokératectomie réfractive</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Photorejuvenation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Photorejuvenation (page inexistante)">Photorejuvenation</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Photorejuvenation" class="extiw" title="en:Photorejuvenation"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Photorejuvenation »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Chirurgie_au_laser" title="Chirurgie au laser">Chirurgie au laser</a></li> <li><a href="/wiki/Ablation_laser" title="Ablation laser">Ablation laser</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A9tatouage_laser" title="Détatouage laser">Détatouage laser</a></li> <li><a href="/wiki/Laser_dentaire" class="mw-disambig" title="Laser dentaire">Laser dentaire</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Fusion_nucl%C3%A9aire" title="Fusion nucléaire">Fusion nucléaire laser</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Argus_laser&action=edit&redlink=1" class="new" title="Argus laser (page inexistante)">Argus laser</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Argus_laser" class="extiw" title="en:Argus laser"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Argus laser »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cyclops_laser&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cyclops laser (page inexistante)">Cyclops laser</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Cyclops_laser" class="extiw" title="en:Cyclops laser"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Cyclops laser »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=GEKKO_XII&action=edit&redlink=1" class="new" title="GEKKO XII (page inexistante)">GEKKO XII</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/GEKKO_XII" class="extiw" title="en:GEKKO XII"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « GEKKO XII »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/High_Power_Laser_Energy_Research" title="High Power Laser Energy Research">High Power Laser Energy Research</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=ISKRA_lasers&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISKRA lasers (page inexistante)">ISKRA lasers</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/ISKRA_lasers" class="extiw" title="en:ISKRA lasers"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « ISKRA lasers »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Janus_laser&action=edit&redlink=1" class="new" title="Janus laser (page inexistante)">Janus laser</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Janus_laser" class="extiw" title="en:Janus laser"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Janus laser »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Laboratory_for_Laser_Energetics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laboratory for Laser Energetics (page inexistante)">Laboratory for Laser Energetics</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Laboratory_for_Laser_Energetics" class="extiw" title="en:Laboratory for Laser Energetics"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Laboratory for Laser Energetics »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Ligne_d%27int%C3%A9gration_laser" title="Ligne d'intégration laser">Ligne d'intégration laser</a></li> <li><a href="/wiki/Laser_M%C3%A9gajoule" title="Laser Mégajoule">Laser Mégajoule</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Long_path_laser&action=edit&redlink=1" class="new" title="Long path laser (page inexistante)">Long path laser</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Long_path_laser" class="extiw" title="en:Long path laser"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Long path laser »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/LULI2000" title="LULI2000">LULI2000</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mercury_laser&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mercury laser (page inexistante)">Mercury laser</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mercury_laser" class="extiw" title="en:Mercury laser"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Mercury laser »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/National_Ignition_Facility" title="National Ignition Facility">National Ignition Facility</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nike_laser&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nike laser (page inexistante)">Nike laser</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Nike_laser" class="extiw" title="en:Nike laser"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Nike laser »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nova_(laser)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nova (laser) (page inexistante)">Nova (laser)</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Nova_(laser)" class="extiw" title="en:Nova (laser)"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Nova (laser) »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Novette_laser&action=edit&redlink=1" class="new" title="Novette laser (page inexistante)">Novette laser</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Novette_laser" class="extiw" title="en:Novette laser"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Novette laser »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Shiva_laser&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shiva laser (page inexistante)">Shiva laser</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Shiva_laser" class="extiw" title="en:Shiva laser"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Shiva laser »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Trident_laser&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trident laser (page inexistante)">Trident laser</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Trident_laser" class="extiw" title="en:Trident laser"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Trident laser »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vulcan_laser&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vulcan laser (page inexistante)">Vulcan laser</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Vulcan_laser" class="extiw" title="en:Vulcan laser"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Vulcan laser »">(en)</span></a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Applications civiles</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Scanner_tridimensionnel" title="Scanner tridimensionnel">Scanner tridimensionnel</a></li> <li><a href="/wiki/Disque_compact" title="Disque compact">CD</a></li> <li><a href="/wiki/DVD" title="DVD">DVD</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Laser_lighting_display&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laser lighting display (page inexistante)">Laser lighting display</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Laser_lighting_display" class="extiw" title="en:Laser lighting display"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Laser lighting display »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Pointeur_laser_(pr%C3%A9sentation)" title="Pointeur laser (présentation)">Pointeur laser (présentation)</a></li> <li><a href="/wiki/Imprimante_laser" title="Imprimante laser">Imprimante laser</a></li> <li><a href="/wiki/Jeu_laser" title="Jeu laser">Jeu laser</a></li> <li><a href="/wiki/Lidar" title="Lidar">Lidar</a></li> <li><a href="/wiki/Laser_al%C3%A9atoire" title="Laser aléatoire">Laser aléatoire</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Applications militaires</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Advanced_Tactical_Laser" title="Advanced Tactical Laser">Advanced Tactical Laser</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Boeing_Laser_Avenger&action=edit&redlink=1" class="new" title="Boeing Laser Avenger (page inexistante)">Boeing Laser Avenger</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Boeing_Laser_Avenger" class="extiw" title="en:Boeing Laser Avenger"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Boeing Laser Avenger »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dazzler_(weapon)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dazzler (weapon) (page inexistante)">Dazzler (weapon)</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Dazzler_(weapon)" class="extiw" title="en:Dazzler (weapon)"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Dazzler (weapon) »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Electrolaser" title="Electrolaser">Electrolaser</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A9signateur_laser" title="Désignateur laser">Désignateur laser</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Laser_guidance&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laser guidance (page inexistante)">Laser guidance</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Laser_guidance" class="extiw" title="en:Laser guidance"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Laser guidance »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Bombe_guid%C3%A9e_laser" title="Bombe guidée laser">Bombe guidée laser</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Laser_guns&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laser guns (page inexistante)">Laser guns</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Laser_guns" class="extiw" title="en:Laser guns"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Laser guns »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%A9l%C3%A9m%C3%A8tre_laser" title="Télémètre laser">Télémètre laser</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A9tecteur_d%27alerte_laser" title="Détecteur d'alerte laser">Détecteur d'alerte laser</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Laser_weapon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laser weapon (page inexistante)">Laser weapon</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Laser_weapon" class="extiw" title="en:Laser weapon"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Laser weapon »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=LLM01&action=edit&redlink=1" class="new" title="LLM01 (page inexistante)">LLM01</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/LLM01" class="extiw" title="en:LLM01"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « LLM01 »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Multiple_Integrated_Laser_Engagement_System&action=edit&redlink=1" class="new" title="Multiple Integrated Laser Engagement System (page inexistante)">Multiple Integrated Laser Engagement System</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Multiple_Integrated_Laser_Engagement_System" class="extiw" title="en:Multiple Integrated Laser Engagement System"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Multiple Integrated Laser Engagement System »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Nacelle_de_d%C3%A9signation" title="Nacelle de désignation">Nacelle de désignation</a></li> <li><a href="/wiki/Nautilus_(arme)" title="Nautilus (arme)">Nautilus (arme)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tactical_light&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tactical light (page inexistante)">Tactical light</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tactical_light" class="extiw" title="en:Tactical light"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Tactical light »">(en)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=ZEUS-HLONS_(HMMWV_Laser_Ordnance_Neutralization_System)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ZEUS-HLONS (HMMWV Laser Ordnance Neutralization System) (page inexistante)">ZEUS-HLONS (HMMWV Laser Ordnance Neutralization System)</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/ZEUS-HLONS_(HMMWV_Laser_Ordnance_Neutralization_System)" class="extiw" title="en:ZEUS-HLONS (HMMWV Laser Ordnance Neutralization System)"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « ZEUS-HLONS (HMMWV Laser Ordnance Neutralization System) »">(en)</span></a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <td class="navbox-banner" style="" colspan="2"><a href="/wiki/Liste_des_types_de_laser" title="Liste des types de laser">Liste des types de laser</a></td></tr></tbody></table> </div> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Physique" title="Portail de la physique"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Circle-icons-physics-logo.svg/24px-Circle-icons-physics-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Circle-icons-physics-logo.svg/36px-Circle-icons-physics-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Circle-icons-physics-logo.svg/48px-Circle-icons-physics-logo.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Physique" title="Portail:Physique">Portail de la physique</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Optique" title="Portail de l’optique"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Refraction_of_daylight_through_a_prism.jpg/20px-Refraction_of_daylight_through_a_prism.jpg" decoding="async" width="20" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Refraction_of_daylight_through_a_prism.jpg/40px-Refraction_of_daylight_through_a_prism.jpg 1.5x" data-file-width="622" data-file-height="759" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Optique" title="Portail:Optique">Portail de l’optique</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Technologies" title="Portail des technologies"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Crystal_kcontrol_2.svg/23px-Crystal_kcontrol_2.svg.png" decoding="async" width="23" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Crystal_kcontrol_2.svg/34px-Crystal_kcontrol_2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Crystal_kcontrol_2.svg/45px-Crystal_kcontrol_2.svg.png 2x" data-file-width="93" data-file-height="99" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Technologies" title="Portail:Technologies">Portail des technologies</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:%C3%89lectricit%C3%A9_et_%C3%A9lectronique" title="Portail de l’électricité et de l’électronique"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Octicons-circuit-board.svg/24px-Octicons-circuit-board.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Octicons-circuit-board.svg/36px-Octicons-circuit-board.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Octicons-circuit-board.svg/48px-Octicons-circuit-board.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1024" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:%C3%89lectricit%C3%A9_et_%C3%A9lectronique" title="Portail:Électricité et électronique">Portail de l’électricité et de l’électronique</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐75687f9f4b‐gtjkr Cached time: 20250323222206 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.602 seconds Real time usage: 1.100 seconds Preprocessor visited node count: 6269/1000000 Post‐expand include size: 233027/2097152 bytes Template argument size: 58982/2097152 bytes Highest expansion depth: 13/100 Expensive parser function count: 61/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 17176/5000000 bytes Lua time usage: 0.190/10.000 seconds Lua memory usage: 8174926/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 500.925 1 -total 18.28% 91.579 1 Modèle:Palette 17.41% 87.212 1 Modèle:Palette_Lasers 16.93% 84.783 1 Modèle:Méta_palette_de_navigation 15.59% 78.108 62 Modèle:Lien 15.16% 75.958 9 Modèle:Liste_horizontale 14.98% 75.014 1 Modèle:Bases 12.96% 64.906 1 Modèle:Références 5.91% 29.615 1 Modèle:Lang 5.77% 28.880 1 Modèle:Portail --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:16734:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250323222206 and revision id 223981431. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de « <a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Laser&oldid=223981431">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Laser&oldid=223981431</a> ».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Sigle_de_5_caract%C3%A8res" title="Catégorie:Sigle de 5 caractères">Sigle de 5 caractères</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Laser" title="Catégorie:Laser">Laser</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Acronyme" title="Catégorie:Acronyme">Acronyme</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Invention_du_XXe_si%C3%A8cle" title="Catégorie:Invention du XXe siècle">Invention du XXe siècle</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_avec_une_section_vide_ou_incompl%C3%A8te" title="Catégorie:Article avec une section vide ou incomplète">Article avec une section vide ou incomplète</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_anglais" title="Catégorie:Article contenant un appel à traduction en anglais">Article contenant un appel à traduction en anglais</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Cat%C3%A9gorie_Commons_avec_lien_local_identique_sur_Wikidata" title="Catégorie:Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata">Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Mod%C3%A8le_sigle_utilis%C3%A9_incorrectement" title="Catégorie:Modèle sigle utilisé incorrectement">Modèle sigle utilisé incorrectement</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_Wikip%C3%A9dia_avec_notice_d%27autorit%C3%A9" title="Catégorie:Article de Wikipédia avec notice d'autorité">Article de Wikipédia avec notice d'autorité</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1417" title="Catégorie:Page utilisant P1417">Page utilisant P1417</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P8313" title="Catégorie:Page utilisant P8313">Page utilisant P8313</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4613" title="Catégorie:Page utilisant P4613">Page utilisant P4613</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4342" title="Catégorie:Page utilisant P4342">Page utilisant P4342</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3219" title="Catégorie:Page utilisant P3219">Page utilisant P3219</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes" title="Catégorie:Page pointant vers des bases externes">Page pointant vers des bases externes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_dictionnaires_ou_encyclop%C3%A9dies_g%C3%A9n%C3%A9ralistes" title="Catégorie:Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes">Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P486" title="Catégorie:Page utilisant P486">Page utilisant P486</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3471" title="Catégorie:Page utilisant P3471">Page utilisant P3471</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_sant%C3%A9" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la santé">Page pointant vers des bases relatives à la santé</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P8406" title="Catégorie:Page utilisant P8406">Page utilisant P8406</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_aux_beaux-arts" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives aux beaux-arts">Page pointant vers des bases relatives aux beaux-arts</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Physique/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Physique/Articles liés">Portail:Physique/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sciences/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Sciences/Articles liés">Portail:Sciences/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Optique/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Optique/Articles liés">Portail:Optique/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Technologies/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Technologies/Articles liés">Portail:Technologies/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89lectricit%C3%A9_et_%C3%A9lectronique/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Électricité et électronique/Articles liés">Portail:Électricité et électronique/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_bavarois" title="Catégorie:Article de qualité en bavarois">Article de qualité en bavarois</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Bon_article_en_bi%C3%A9lorusse" title="Catégorie:Bon article en biélorusse">Bon article en biélorusse</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Bon_article_en_russe" title="Catégorie:Bon article en russe">Bon article en russe</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_afrikaans" title="Catégorie:Article de qualité en afrikaans">Article de qualité en afrikaans</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 17 mars 2025 à 16:22.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a> : les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a> ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Laser" title="Spécial:Citer/Laser">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Laser&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Laser</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>112 langues</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.eqiad.main-75687f9f4b-xctvk","wgBackendResponseTime":370,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.602","walltime":"1.100","ppvisitednodes":{"value":6269,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":233027,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":58982,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":61,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":17176,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 500.925 1 -total"," 18.28% 91.579 1 Modèle:Palette"," 17.41% 87.212 1 Modèle:Palette_Lasers"," 16.93% 84.783 1 Modèle:Méta_palette_de_navigation"," 15.59% 78.108 62 Modèle:Lien"," 15.16% 75.958 9 Modèle:Liste_horizontale"," 14.98% 75.014 1 Modèle:Bases"," 12.96% 64.906 1 Modèle:Références"," 5.91% 29.615 1 Modèle:Lang"," 5.77% 28.880 1 Modèle:Portail"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.190","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":8174926,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-75687f9f4b-gtjkr","timestamp":"20250323222206","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Laser","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/Laser","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q38867","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q38867","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-05-20T14:54:39Z","dateModified":"2025-03-17T15:22:39Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/2\/23\/Lasers.JPG","headline":"appareil qui produit une lumi\u00e8re spatialement et temporellement coh\u00e9rente bas\u00e9e sur l'effet laser"}</script> </body> </html>