CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>زبان‌های یهودی-ایرانی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"b8136341-8b4d-4190-9b2f-6d684aee3814","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"زبان‌های_یهودی-ایرانی","wgTitle":"زبان‌های یهودی-ایرانی","wgCurRevisionId":37496965,"wgRevisionId":37496965,"wgArticleId":4647348,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["خطاهای CS1: نام‌های نمایش","نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی","Languages without family color codes","خطاهای CS1: نام عام","صفحه‌های دارای پیوند مرده", "پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت","زبان‌های یهودی-ایرانی","زبان‌های ایرانی در خطر","یهودیان اهل ایران"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"زبان‌های_یهودی-ایرانی","wgRelevantArticleId":4647348,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":9000,"wgRelatedArticlesCompat":[], "wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q4173174","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready", "ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/96/Picture_of_Hamadan.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="787"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/96/Picture_of_Hamadan.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="525"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="420"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="زبان‌های یهودی-ایرانی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-زبان‌های_یهودی-ایرانی rootpage-زبان‌های_یهودی-ایرانی skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-گونه‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#گونه‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>گونه‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-گونه‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مقایسه_واژگان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#مقایسه_واژگان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>مقایسه واژگان</span> </div> </a> <ul id="toc-مقایسه_واژگان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>پیوند به بیرون</span> </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">زبان‌های یهودی-ایرانی</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۵ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-5" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۵ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Judeo-Iranian_languages" title="Judeo-Iranian languages–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Judeo-Iranian languages" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyki_judeoperskie" title="Języki judeoperskie–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Języki judeoperskie" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D0%B8%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B8" title="Еврейско-иранские языки–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Еврейско-иранские языки" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Yahudi_%C4%B0ran_dilleri" title="Yahudi İran dilleri–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Yahudi İran dilleri" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%8A%B9%E5%A4%AA-%E4%BC%8A%E6%9C%97%E8%AF%AD%E8%A8%80" title="犹太-伊朗语言–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="犹太-伊朗语言" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q4173174#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه (صفحه وجود ندارد) [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C&oldid=37496965" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C&id=37496965&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25B2%25D8%25A8%25D8%25A7%25D9%2586%25E2%2580%258C%25D9%2587%25D8%25A7%25DB%258C_%25DB%258C%25D9%2587%25D9%2588%25D8%25AF%25DB%258C-%25D8%25A7%25DB%258C%25D8%25B1%25D8%25A7%25D9%2586%25DB%258C"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25B2%25D8%25A8%25D8%25A7%25D9%2586%25E2%2580%258C%25D9%2587%25D8%25A7%25DB%258C_%25DB%258C%25D9%2587%25D9%2588%25D8%25AF%25DB%258C-%25D8%25A7%25DB%258C%25D8%25B1%25D8%25A7%25D9%2586%25DB%258C"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Judeo-Persian_language" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q4173174" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35359648">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above above" style="font-size:125%; color: black; background-color: ;">یهودی-ایرانی</th></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-top:0.225em;line-height:1.1em; padding-left:0.5em;">زبان بومی در</th><td class="infobox-data" style="line-height:1.35em;"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ازبکستان">ازبکستان</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="جمهوری آذربایجان">جمهوری آذربایجان</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه">روسیه</a> (<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%BA%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="داغستان">داغستان</a>)، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DB%8C%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="تاجیکستان">تاجیکستان</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="افغانستان">افغانستان</a>، <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق">عراق</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="اسرائیل">اسرائیل</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-top:0.225em;line-height:1.1em; padding-left:0.5em;">قومیت</th><td class="infobox-data" style="line-height:1.35em;"><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="یهودیان ایران">یهودیان ایران</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-top:0.225em;line-height:1.1em; padding-left:0.5em;"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">شمار گویشوران</div></th><td class="infobox-data" style="line-height:1.35em;"><br />۶۰٬۰۰۰<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-top:0.225em;line-height:1.1em; padding-left:0.5em;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32125605">.mw-parser-output .wrap{white-space:normal}</style><span class="wrap"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="خانواده‌های زبانی">تبار</a></div></span></th><td class="infobox-data" style="line-height:1.35em;"><div style="text-align:right;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="زبان‌های هندواروپایی">زبان‌های هندواروپایی</a> <ul style="line-height:100%; margin-right:1.35em;padding-right:0"><li> <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان‌های هندوایرانی">هندوایرانی</a><ul style="line-height:100%;margin-right:0.45em;padding-right:0;"><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان‌های ایرانی">ایرانی</a><ul style="line-height:100%;margin-right:0.45em;padding-right:0;"><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="زبان‌های ایرانی غربی">ایرانی غربی</a><ul style="line-height:100%;margin-right:0.45em;padding-right:0;"><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="زبان‌های ایرانی جنوب غربی">جنوب غربی</a><ul style="line-height:100%;margin-right:0.45em;padding-right:0;"><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="زبان فارسی">فارسی</a><ul style="line-height:100%;margin-right:0.45em;padding-right:0;"><li><b>یهودی-ایرانی</b></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-top:0.225em;line-height:1.1em; padding-left:0.5em;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32125605"><span class="wrap"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_(%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1)" title="خط (نوشتار)">سامانه نوشتاری</a></div></span></th><td class="infobox-data" style="line-height:1.35em;"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="خط عبری">عبری</a>، <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="خط لاتین">لاتین</a>، <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="خط فارسی">فارسی</a> و <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%B3%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%A9" title="خط سیریلیک">سیریلیک</a></td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="color: black; background-color: ;">کدهای زبان</th></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-top:0.225em;line-height:1.1em; padding-left:0.5em;"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%88_%DB%B3%E2%80%93%DB%B6%DB%B3%DB%B9" title="ایزو ۳–۶۳۹">ایزو ۳–۶۳۹</a></th><td class="infobox-data" style="line-height:1.35em;"><code><a href="https://iso639-3.sil.org/code/jpr" class="extiw" title="iso639-3:jpr">jpr</a></code></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-top:0.225em;line-height:1.1em; padding-left:0.5em;"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%84%D9%88%DA%AF" title="گلاتولوگ">گلاتولوگ</a></th><td class="infobox-data" style="line-height:1.35em;"><code><a rel="nofollow" class="external text" href="http://glottolog.org/resource/languoid/id/jude1257">jude1257</a></code><sup id="cite_ref-Glottolog_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Glottolog-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data" style="line-height:1.35em;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Picture_of_Hamadan.png" class="mw-file-description"><img alt="{{{mapalt}}}" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Picture_of_Hamadan.png/300px-Picture_of_Hamadan.png" decoding="async" width="300" height="197" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Picture_of_Hamadan.png/450px-Picture_of_Hamadan.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/96/Picture_of_Hamadan.png 2x" data-file-width="485" data-file-height="318" /></a></span><div style="text-align:right;">شهرهای ایرانی دارای گویش محلی یهودی<sup id="cite_ref-Borjian_2014_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-Borjian_2014-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></div></td></tr></tbody></table> <p><b>زبان‌های یهودی-ایرانی</b> شماری از گونه‌های <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان‌های ایرانی">ایرانی</a> <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="یهودیان">یهودیان</a> هستند که در سراسر قلمرو گسترده <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تاریخ ایران">امپراتوری ایران</a> گویش می‌شوند. گویش‌های یهودی-ایرانی در مقایسه با همسایگان <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="مسلمان">مسلمان</a> خود معمولاً محافظه‌کارانه هستند. برای نمونه <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان یهودی-شیرازی">گویش یهودی-شیرازی</a> به زبان <a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8" title="حافظ">حافظ</a> نزدیک‌تر است تا <a href="/wiki/%D9%84%D9%87%D8%AC%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="لهجه شیرازی">لهجه فارسی شیرازی</a>. </p><p>زبان‌های یهودی-ایرانی همانند سایر <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="زبان‌های یهودی">زبان‌های یهودی</a> دارای مقدار زیادی <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87" title="وام‌واژه">وام‌واژه</a> از <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="زبان عبری">عبری</a> هستند و به گونه‌ای از <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A8%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="الفبای عبری">الفبای عبری</a> نوشته می‌شوند. برخی از گویش‌های این گروه به صورت محاوره‌ای به نام <b>لوترایی</b> خوانده می‌شوند که به معنی «زبان <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="تورات">تورات</a> نیست/غیرتوراتی» است. این اشاره به شکلی دیگر از زبان دارد در آن تعداد وام‌واژگان عبری و آرامی عمداً به حداکثر می‌رسد تا بتواند به عنوان یک <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%85%D8%B2%DB%8C" title="زبان رمزی">زبان رمزی</a> عمل کند. در کل شمار این وام‌واژه‌ها نسبت به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%B4" title="زبان ییدیش">ییدیش</a> یا <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%88" title="زبان لادینو">لادینو</a> بسیار کم است.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="گونه‌ها"><span id=".DA.AF.D9.88.D9.86.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>گونه‌ها</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: گونه‌ها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>گویش‌های ایرانی جنوب‌غربی <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF" class="mw-redirect" title="زبان فارسیهود">فارسیهود</a> (یا یهودی-فارسی، بیشتر رایج در تهران و مشهد)</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%A7" title="گویش یهودی بخارا">بخاری</a> (یا یهودی-تاجیکی، گویش یهودیان <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%A7" title="بخارا">بخارا</a> و مناطق اطراف در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ازبکستان">ازبکستان</a> و <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DB%8C%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="تاجیکستان">تاجیکستان</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان یهودی-شیرازی">یهودی-شیرازی</a> (رایج در <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2" title="شیراز">شیراز</a> و سایر بخش‌های <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="استان فارس">استان فارس</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="زبان یهودی-تاتی">یهودی-تاتی</a> (یا جهوری، رایج در <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="جمهوری آذربایجان">جمهوری آذربایجان</a> و <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%BA%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="داغستان">داغستان</a> (<a href="/wiki/%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="قفقاز شمالی">قفقاز شمالی</a>))</li></ul></li> <li>گویش‌های ایرانی شمال‌غربی <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان یهودی-اصفهانی">یهودی-اصفهانی</a> (رایج در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86" title="اصفهان">اصفهان</a> و سایر بخش‌های مرکزی و جنوبی استان اصفهان)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان یهودی-کاشانی">یهودی-کاشانی</a> (رایج در <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86" title="کاشان">کاشان</a>،<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-babanouri.com_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-babanouri.com-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="ابیانه">ابیانه</a>،<sup id="cite_ref-babanouri.com_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-babanouri.com-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و سایر بخش‌های شمالی استان اصفهان)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان یهودی-همدانی">یهودی-همدانی</a> (رایج در <a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="همدان">همدان</a> و سایر بخش‌های جنوبی <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="استان همدان">استان همدان</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C" title="زبان یهودی-یزدی">یهودی-یزدی</a> (رایج در <a href="/wiki/%DB%8C%D8%B2%D8%AF" title="یزد">یزد</a> و سایر بخش‌های <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D8%B2%D8%AF" title="استان یزد">استان یزد</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان یهودی-کرمانی">یهودی-کرمانی</a> (رایج در <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86" title="کرمان">کرمان</a> و سایر بخش‌های <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86" title="استان کرمان">استان کرمان</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%DA%AF%D9%84%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان یهودی-گلپایگانی">یهودی-گلپایگانی</a> (رایج در <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="گلپایگان">گلپایگان</a> و غرب <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86" title="استان اصفهان">استان اصفهان</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AC%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="زبان یهودی-بروجردی">یهودی-بروجردی</a> (رایج در <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AC%D8%B1%D8%AF" title="بروجرد">بروجرد</a> و سایر بخش‌های <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="استان لرستان">استان لرستان</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="زبان یهودی-نهاوندی (صفحه وجود ندارد)">یهودی-نهاوندی</a> (رایج در <a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF" title="نهاوند">نهاوند</a> و سایر بخش‌های شمالی استان همدان)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="زبان یهودی-خوانساری (صفحه وجود ندارد)">یهودی-خوانساری</a> (رایج در <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%B1" title="خوانسار">خوانسار</a> و سایر بخش‌های غربی استان اصفهان)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="زبان یهودی-خمینی (صفحه وجود ندارد)">یهودی-خمینی</a> (رایج در <a href="/wiki/%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86" title="خمین">خمین</a> و سایر بخش‌های <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C" title="استان مرکزی">استان مرکزی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D9%88%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="زبان لوترایی (صفحه وجود ندارد)">لوترایی</a> (یک زبان مخفی متشکل از واژگان آرامی و عبری با حروف ربط و دستورهای فارسی)<sup id="cite_ref-:0_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:1_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:2_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D9%88%D9%81%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="زبان لوفلایی (صفحه وجود ندارد)">لوفلایی</a> (گونه‌ای از لوترایی رایج در <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86" title="کاشان">کاشان</a>)<sup id="cite_ref-:0_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:1_9-1" class="reference"><a href="#cite_note-:1-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:2_10-1" class="reference"><a href="#cite_note-:2-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="لتارای استرآبادی (صفحه وجود ندارد)">لتارای استرآبادی</a> (گونه‌ای از لوترایی رایج در <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="گرگان">گرگان</a>)<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="زبان‌های یهودی-آرامی">یهودی-کردی</a> (یا یهودی-آرامی، رایج در <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="کردستان">مناطق کردنشین</a> ایران و <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق">عراق</a>)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="مقایسه_واژگان"><span id=".D9.85.D9.82.D8.A7.DB.8C.D8.B3.D9.87_.D9.88.D8.A7.DA.98.DA.AF.D8.A7.D9.86"></span>مقایسه واژگان</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: مقایسه واژگان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در جدول زیر واژگانی از گونه‌های مختلف یهودی-ایرانی ارائه شده‌است.<sup id="cite_ref-Borjian_2014_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-Borjian_2014-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Comparison_of_Languages.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Comparison_of_Languages.png/500px-Comparison_of_Languages.png" decoding="async" width="500" height="448" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f3/Comparison_of_Languages.png 1.5x" data-file-width="549" data-file-height="492" /></a><figcaption></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: جستارهای وابسته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تاریخ یهودیان در ایران">تاریخ یهودیان در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="زبان‌های یهودی">زبان‌های یهودی</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ethnologue.com/language/jpr">Judeo-Persian (Dzhidi)</a></span> </li> <li id="cite_note-Glottolog-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Glottolog_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFNordhoffHammarströmForkelHaspelmath2013" class="citation book cs1">Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://glottolog.org/resource/languoid/id/jude1257">"یهودی-ایرانی"</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://glottolog.org/"><i>Glottolog 2.2</i></a>. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C&rft.btitle=Glottolog+2.2&rft.place=Leipzig&rft.pub=Max+Planck+Institute+for+Evolutionary+Anthropology&rft.date=2013&rft_id=http%3A%2F%2Fglottolog.org%2Fresource%2Flanguoid%2Fid%2Fjude1257&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_book" title="الگو:Cite book">cite book</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Invalid <code class="cs1-code">|display-editors=4</code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#disp_name" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Borjian_2014-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Borjian_2014_3-0">۳٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Borjian_2014_3-1">۳٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBorjian2014" class="citation journal cs1">Borjian, Habib (2014). "What is Judeo-Median and how does it differ from Judeo-Persian?". <i>The Journal of Jewish Languages</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Journal+of+Jewish+Languages&rft.atitle=What+is+Judeo-Median+and+how+does+it+differ+from+Judeo-Persian%3F&rft.date=2014&rft.aulast=Borjian&rft.aufirst=Habib&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Habib Borjian, “Judeo-Iranian Languages,” in Lily Kahn and Aaron D. Rubin, eds. , A Handbook of Jewish Languages, Leiden and Boston: Brill, 2015, pp. 234-295. <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://www.academia.edu/12266165/Judeo-Iranian_Languages">[۱]</a>.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160725215222/http://www.babanouri.com/Letters/Nayadishim.pdf">"I Think, Therefore I Am - Original Farsi"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Archived from the original on 2016-07-25.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=I+Think%2C+Therefore+I+Am+-+Original+Farsi&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.babanouri.com%2FLetters%2FNayadishim.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_web" title="الگو:Cite web">cite web</a>}}</code>: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%AA:%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="رده:نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160303215731/http://www.babanouri.com/En/I-Think-Therefore-I-Am.pdf">"I Think Therefore I am"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Archived from the original on 2016-03-03.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=I+Think+Therefore+I+am&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.babanouri.com%2FEn%2FI-Think-Therefore-I-Am.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_web" title="الگو:Cite web">cite web</a>}}</code>: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%AA:%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="رده:نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-babanouri.com-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-babanouri.com_7-0">۷٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-babanouri.com_7-1">۷٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.babanouri.com/En/I-Think-Therefore-I-Am.pdf">http://www.babanouri.com/En/I-Think-Therefore-I-Am.pdf</a></span> </li> <li id="cite_note-:0-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:0_8-0">۸٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_8-1">۸٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160729210218/http://www.jewish-languages.org/judeo-iranian.html">"Judeo-Iranian"</a>. Archived from the original on 2016-07-29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Judeo-Iranian&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jewish-languages.org%2Fjudeo-iranian.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_web" title="الگو:Cite web">cite web</a>}}</code>: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%AA:%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="رده:نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-:1-9"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:1_9-0">۹٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:1_9-1">۹٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160729222605/http://www.iranicaonline.org/articles/loterai">"Encyclopædia Iranica: Loterāʾi"</a>. Archived from the original on 2016-07-29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Encyclop%C3%A6dia+Iranica%3A+Loter%C4%81%CA%BEi&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iranicaonline.org%2Farticles%2Floterai&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_web" title="الگو:Cite web">cite web</a>}}</code>: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%AA:%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="رده:نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-:2-10"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:2_10-0">۱۰٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:2_10-1">۱۰٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160729222827/http://www.iranicaonline.org/articles/judeo-persian-x-judeo-persian-jargon-loterai">"Encyclopædia Iranica: Judeo-Persian Communities of Iran x. Judeo-Persian Jargon (Loterāʾi)"</a>. Archived from the original on 2016-07-29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Encyclop%C3%A6dia+Iranica%3A+Judeo-Persian+Communities+of+Iran+x.+Judeo-Persian+Jargon+%28Loter%C4%81%CA%BEi%29&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iranicaonline.org%2Farticles%2Fjudeo-persian-x-judeo-persian-jargon-loterai&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_web" title="الگو:Cite web">cite web</a>}}</code>: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%AA:%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="رده:نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.irannamag.com/article/لتُِرایی-گویش-یهودیان-اصفهان/">«لتِرایی: گویش یهودیان اصفهان»</a>. ایران‌نامگ.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%84%D8%AA%D9%90%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%3A+%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4+%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%DA%AF&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.irannamag.com%2Farticle%2F%D9%84%D8%AA%D9%8F%D9%90%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4-%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> </ol></div> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSchmidt1989" class="citation book cs1">Schmidt, Rüdiger (ed.) (1989). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/compendiumlingua0000unse"><i>Compendium Linguarum Iranicarum</i></a>. Wiesbaden: Reichert. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/3-88226-413-6" title="ویژه:منابع کتاب/3-88226-413-6"><bdi>3-88226-413-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Compendium+Linguarum+Iranicarum&rft.place=Wiesbaden&rft.pub=Reichert&rft.date=1989&rft.isbn=3-88226-413-6&rft.aulast=Schmidt&rft.aufirst=R%C3%BCdiger+%28ed.%29&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fcompendiumlingua0000unse&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_book" title="الگو:Cite book">cite book</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">|first=</code> has generic name (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#generic_name" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)</span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>پیوند به بیرون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: پیوند به بیرون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranica.com/newsite/index.isc?Article=http://www.iranica.com/newsite/articles/unicode/v14f1/v14f1011.html"><i>Jewish dialect of Isfahan</i>, Encyclopedia Iranica</a><sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template"><span title="" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="ویکی‌پدیا:پیوندهای مرده">پیوند مرده</a></i>]</span></sup></sup></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jewish-languages.org/judeo-iranian.html">Article from Jewish Languages site</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160729210218/http://www.jewish-languages.org/judeo-iranian.html">بایگانی‌شده</a> در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۶ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="زبان‌های_یهودی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="الگو:زبان‌های یهودی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:زبان‌های یهودی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:زبان‌های یهودی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="زبان‌های_یهودی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="زبان‌های یهودی">زبان‌های یهودی</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="آفروآسیایی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="زبان‌های آفروآسیایی">آفروآسیایی</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.25em"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="زبان عبری">عبری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.25em;font-weight:normal;">دوره‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="عبری توراتی">توراتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="عبری میشنایی">میشنایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="عبری قرون وسطایی">قرون وسطایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86" title="عبری نوین">نوین</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.25em;font-weight:normal;">گویش‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="عبری اشکنازی">اشکنازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="عبری سفاردی">سفاردی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%B2%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C" title="عبری مزراحی">مزراحی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D9%85%D9%86%DB%8C" title="عبری یمنی">یمنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%B7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="عبری طبریه‌ای">طبریه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%B1%DB%8C" title="عبری سامری">سامری</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.25em"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="زبان‌های یهودی-آرامی">یهودی-آرامی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="آرامی" scope="row" class="navbox-group" style="width:6.25em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="زبان آرامی">آرامی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="آرامی توراتی (صفحه وجود ندارد)">توراتی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Targum_(Aramaic_dialects)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Targum (Aramaic dialects) (صفحه وجود ندارد)">Targum</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84%DB%8C" title="آرامی یهودی بابلی">تلمودی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jewish_Palestinian_Aramaic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jewish Palestinian Aramaic (صفحه وجود ندارد)">Jewish Palestinian Aramaic</a> <span style="font-size:90%;">(<a href="/w/index.php?title=Galilean_dialect&action=edit&redlink=1" class="new" title="Galilean dialect (صفحه وجود ندارد)">جلیلی</a>)</span></li> <li><a href="/w/index.php?title=Barzani_Jewish_Neo-Aramaic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Barzani Jewish Neo-Aramaic (صفحه وجود ندارد)">Barzani</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%84%D8%A7" title="هولئولا">هولئولا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lishana_Deni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lishana Deni (صفحه وجود ندارد)">Lishana Deni</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="لشان ددان">لشان ددان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%A7%D9%86" title="زبان لیشانی نوشان">زبان لیشانی نوشان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Betanure_Jewish_Neo-Aramaic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Betanure Jewish Neo-Aramaic (صفحه وجود ندارد)">Betanure Jewish Neo-Aramaic</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Samaritan_Aramaic_language&action=edit&redlink=1" class="new" title="Samaritan Aramaic language (صفحه وجود ندارد)">Samaritan Aramaic</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.25em"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="زبان یهودی-عربی">یهودی-عربی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="زبان_عربی" scope="row" class="navbox-group" style="width:6.25em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="زبان عربی">زبان عربی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="عربی یهودی-عراقی">یهودی-عراقی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%D8%BA%D8%AF%D8%A7%D8%AF" title="عربی یهودی بغداد">بغدادی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D9%85%D8%B5%D8%B1%DB%8C" title="عربی یهودی-مصری">یهودی-مصری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B4%DB%8C" title="عربی یهودی-مراکشی">یهودی-مراکشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%84%D8%B3%DB%8C" title="عربی یهودی-طرابلسی">یهودی-طرابلسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%B3%DB%8C" title="عربی یهودی-تونسی">یهودی-تونسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%DB%8C%D9%85%D9%86%DB%8C" title="عربی یهودی-یمنی">یهودی-یمنی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="سایرین" scope="row" class="navbox-group" style="width:8.25em;font-weight:normal;">سایرین</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Kayla_dialect&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kayla dialect (صفحه وجود ندارد)">Kayla</a> / <a href="/w/index.php?title=Qwara_dialect&action=edit&redlink=1" class="new" title="Qwara dialect (صفحه وجود ندارد)">Qwara</a> <span style="font-size:90%;">(<a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B4%DB%8C" title="زبان‌های کوشی">کوشی</a>)</span></li> <li><a href="/w/index.php?title=Judeo-Berber_language&action=edit&redlink=1" class="new" title="Judeo-Berber language (صفحه وجود ندارد)">یهودی-بربری</a> <span style="font-size:90%;">(<a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="زبان‌های بربری">بربری</a>)</span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="هندواروپایی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="زبان‌های هندواروپایی">هندواروپایی</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:5.0em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%98%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="زبان‌های ژرمنی">ژرمنی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9.5em"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%B4" title="زبان ییدیش">ییدیش</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="گویش‌ها_/_لوتراها" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;"><a href="/w/index.php?title=Yiddish_dialects&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yiddish dialects (صفحه وجود ندارد)">گویش‌ها</a> / <i>لوتراها</i></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Eastern_Yiddish&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eastern Yiddish (صفحه وجود ندارد)">Eastern</a> (<a href="/w/index.php?title=Galitzish&action=edit&redlink=1" class="new" title="Galitzish (صفحه وجود ندارد)">Galitzish</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lithuanian_Yiddish&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lithuanian Yiddish (صفحه وجود ندارد)">Litvish</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Poylish&action=edit&redlink=1" class="new" title="Poylish (صفحه وجود ندارد)">Poylish</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yiddish_dialects&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yiddish dialects (صفحه وجود ندارد)">Ukrainish</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Klezmer-loshn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Klezmer-loshn (صفحه وجود ندارد)">Klezmer-loshn</a></i>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Western_Yiddish&action=edit&redlink=1" class="new" title="Western Yiddish (صفحه وجود ندارد)">Western</a> (<a href="/w/index.php?title=Judeo-Alsatian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Judeo-Alsatian (صفحه وجود ندارد)">Judeo-Alsatian</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lachoudisch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lachoudisch (صفحه وجود ندارد)">Lachoudisch</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Judaeo-Dutch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Judaeo-Dutch (صفحه وجود ندارد)">Judaeo-Dutch</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Scots-Yiddish&action=edit&redlink=1" class="new" title="Scots-Yiddish (صفحه وجود ندارد)">Scots-Yiddish</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%8C%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="زبان اشاره ییدیش (صفحه وجود ندارد)">زبان اشاره ییدیش</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9.5em"><a href="/w/index.php?title=Jewish_English_languages&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jewish English languages (صفحه وجود ندارد)">انگلیسی یهودی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Yeshivish&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yeshivish (صفحه وجود ندارد)">Yeshivish</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yinglish&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yinglish (صفحه وجود ندارد)">Yinglish</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Heblish&action=edit&redlink=1" class="new" title="Heblish (صفحه وجود ندارد)">Heblish</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:5.0em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C" title="زبان‌های رومی">رومی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="یهودی-رومی" scope="row" class="navbox-group" style="width:9.5em"><a href="/w/index.php?title=Judaeo-Romance_languages&action=edit&redlink=1" class="new" title="Judaeo-Romance languages (صفحه وجود ندارد)">یهودی-رومی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86" title="زبان یهودی-کاتالان">یهودی-کاتالان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="زبان ایتالیایی-یهودی">ایتالیایی-یهودی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="زبان یهودی-پیدمونتی">یهودی-پیدمونتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%88" title="زبان لادینو">لادینو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Haketia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haketia (صفحه وجود ندارد)">هاکتیا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tetuani_Ladino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tetuani Ladino (صفحه وجود ندارد)">تتوانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="یهودی-لاتین (صفحه وجود ندارد)">یهودی-لاتین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="زبان شوادی">یهودی-اکسیتان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zarphatic_language&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zarphatic language (صفحه وجود ندارد)">یهودی-فرانسوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D8%BA%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="زبان یهودی-پرتغالی">یهودی پرتغالی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DA%AF%D9%88%D9%86%DB%8C" title="زبان یهودی-آراگونی">یهودی-آراگونی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:5.0em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان‌های هندوایرانی">هندوایرانی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="یهودی-ایرانی" scope="row" class="navbox-group" style="width:9.5em"><a class="mw-selflink selflink">یهودی-ایرانی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%A7" title="گویش یهودی بخارا">بخاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="زبان یهودی-تاتی">جوهوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF" class="mw-redirect" title="زبان فارسیهود">فارسیهود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان یهودی-همدانی">یهودی-همدانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان یهودی-شیرازی">یهودی-شیرازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان یهودی-اصفهانی">یهودی-اصفهانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="زبان‌های یهودی-آرامی">یهودی-کردی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C" title="زبان یهودی-یزدی">یهودی-یزدی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان یهودی-کرمانی">یهودی-کرمانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان یهودی-کاشانی">یهودی-کاشانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AC%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="زبان یهودی-بروجردی">یهودی-بروجردی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="زبان یهودی-خوانساری (صفحه وجود ندارد)">یهودی-خوانساری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="زبان یهودی-خمینی (صفحه وجود ندارد)">یهودی-خمینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%DA%AF%D9%84%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان یهودی-گلپایگانی">یهودی-گلپایگانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="زبان یهودی-نهاوندی (صفحه وجود ندارد)">یهودی-نهاوندی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="سایرین" scope="row" class="navbox-group" style="width:16.75em;font-weight:normal;">سایرین</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="زبان یوانیک">یوانیک</a> <span style="font-size:90%;">(<a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان یونانی">یونانی</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%86%D8%B9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان کنعانی">کنعانی</a> <span style="font-size:90%;">(<a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="زبان‌های اسلاوی">اسلاوی</a>)</span></li> <li><a href="/w/index.php?title=Judeo-Marathi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Judeo-Marathi (صفحه وجود ندارد)">یهودی-مراتی</a> <span style="font-size:90%;">(<a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="زبان‌های هندوآریایی">هندوآریایی</a>)</span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="سایر" style="font-size:114%;margin:0 4em">سایر</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85%DA%86%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="زبان کریمچاقی">کریمچاقی</a> / <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%85" title="زبان کاراییم">کاراییم</a> <span style="font-size:90%;">(<a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C" title="زبان‌های ترکی">ترکی</a>)</span></li> <li><a href="/w/index.php?title=Judeo-Malayalam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Judeo-Malayalam (صفحه وجود ندارد)">یهودی-مالایام</a> <span style="font-size:90%;">(<a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AF%DB%8C" title="زبان‌های دراویدی">دراویدی</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D8%AC%DB%8C" title="زبان یهودی-گرجی">یهودی-گرجی</a> <span style="font-size:90%;">(<a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C" title="زبان‌های کارتولی">کارتولی</a>)</span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="زبان‌های_ایرانی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="الگو:زبان‌های ایرانی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="بحث الگو:زبان‌های ایرانی"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:زبان‌های ایرانی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="زبان‌های_ایرانی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان‌های ایرانی">زبان‌های ایرانی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">باستان</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;">شرقی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="زبان سکایی باستان">سکایی باستان</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;">بینابینی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="زبان اوستایی">اوستایی</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;">غربی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="زبان فارسی باستان">پارسی باستان</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="زبان مادی">مادی</a></i></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">میانه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;">شرقی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%DB%8C" title="زبان باختری">باختری</a></i> (بلخی)</li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C" title="زبان خوارزمی">خوارزمی</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B3%DB%8C" title="زبان آسی">آسی</a> <ul><li><small style="font-size:85%;"><i><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="گویش یاسی">یاسی</a></i></small></li></ul></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="زبان سکایی میانه">سکایی میانه</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%BA%D8%AF%DB%8C" title="زبان سغدی">سغدی</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;">غربی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="زبان‌های ایرانی شمال غربی">شمال غربی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C" title="زبان پارتی">پارتی</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="زبان‌های ایرانی جنوب غربی">جنوب غربی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="زبان پارسی میانه">پارسی میانه</a></i></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">نو</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="زبان‌های ایرانی شرقی">شرقی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="زبان‌های پامیری">پامیری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C" title="زبان اشکاشمی">اِشکاشمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%DA%86%DB%8C" title="زبان سنگلیچی">سَنگلیچی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%88%D8%AE%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان وخی">وخی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AC%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان مونجی">مونجی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D8%AF%D8%BA%D9%87" title="زبان یدغه">یدغه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%88%D9%86%D8%AC%DB%8C" title="زبان ونجی">ونجی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D8%B2%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="زبان یزغلامی">یَزغلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D8%BA%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان شغنانی">شُغنانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان روشانی">روشانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%88%D9%81%DB%8C" title="زبان خوفی">خوفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="زبان برتنگی">بَرتَنگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان سریکالی">سَریکالی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal">سایر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B3%DB%8C" title="زبان آسی">آسی</a> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="گویش دیگورون">دیگورونی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C" title="گویش ایرونی">ایرونی</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%B4%D8%AA%D9%88" title="زبان پشتو">پشتو</a> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B4%D8%AA%D9%88%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C" title="پشتوی مرکزی">مرکزی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B4%D8%AA%D9%88%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="پشتوی شمالی">شمالی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B4%D8%AA%D9%88%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="پشتوی جنوبی">جنوبی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D9%88%D9%86%D8%AA%D8%B3%DB%8C" title="گویش ونتسی">ونتسی</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="زبان یغنابی">یغنابی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="زبان ارموری">ارموری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%86%DB%8C" title="زبان پراچی">پراچی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="زبان‌های ایرانی غربی">غربی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="زبان‌های ایرانی شمال غربی">شمال غربی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="زبان‌های کردی">کردی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="سورانی">سورانی</a> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="کردی اردلانی">اردلانی</a></small> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D9%84%D9%87%D8%AC%D9%87_%D9%84%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AE%DB%8C" title="لهجه لیلاخی">لیلاخی</a></small></li></ul></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C_%D9%85%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="کردی مکریانی">مکریانی</a></small> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D9%84%D9%87%D8%AC%D9%87_%D8%A8%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="لهجه بوکانی">بوکانی</a></small></li></ul></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D8%B3%D9%82%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="گویش سقزی">سقزی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%D8%A7%D9%81%DB%8C" title="کردی جافی">جافی</a></small></li></ul></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AC%DB%8C" title="کرمانجی">کرمانجی</a> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="گویش بادینی (صفحه وجود ندارد)">بادینی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="گویش خراسانی">خراسانی</a></small></li></ul></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="کردی جنوبی">کردی جنوبی</a> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="کردی ایلامی">ایلامی</a></small> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D9%84%D9%87%D8%AC%D9%87_%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C" class="mw-redirect" title="لهجه ملکشاهی">ملکشاهی</a></small></li></ul></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C_%D8%B2%D9%86%DA%AF%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="کردی زنگنه‌ای">زنگنه‌ای</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C_%D8%B3%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="کردی سنجابی">سنجابی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="کردی کرماشانی">کرماشانی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C_%DA%A9%D9%84%D9%87%D8%B1%DB%8C" title="کردی کلهری">کلهری</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="کردی کلیایی">کلیایی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="کردی گروسی">گروسی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D9%88%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="گویش عبدویی">عبدویی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="گویش کرونی">کرونی</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%DA%A9%DB%8C" title="زبان لکی">لکی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D8%A7%D8%B2%D8%A7-%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان‌های زازا-گورانی">زازا-گورانی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان گورانی">گورانی</a> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%AC%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان باجلانی">باجلانی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D8%A8%DA%A9%DB%8C" title="زبان شبکی">شبکی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D9%87%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="گویش هورامی">هورامی</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A7%D8%B2%D8%A7%DA%A9%DB%8C" title="زازاکی">زازاکی</a> (دیملی)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D9%86" title="زبان‌های کاسپین">کاسپینی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DA%AF%DB%8C%D9%84%DA%A9%DB%8C" title="زبان گیلکی">گیلکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان مازندرانی">مازندرانی</a> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%DA%A9%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C" title="گویش کتولی">کَتولی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D9%84%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="گویش الیکایی">اِلیکایی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%82%DB%8C" class="mw-redirect" title="گویش کلارستاقی">کَلارُستاقی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D8%B4%D9%87%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="گویش شهمیرزادی">شَهمیرزادی</a></small></li></ul></li> <li><i><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%DA%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="گویش گرگانی">گرگانی</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%B4%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان‌های کومشی">کومِشی</a> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان سمنانی">سِمنانی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%B1%DB%8C" title="زبان سنگسری">سنگسری</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%D8%B3%DA%AF%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="زبان لاسگردی">لاسگردی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="زبان سرخه‌ای">سُرخه‌ای</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%B1%DB%8C" title="گویش افتری">افتری</a></small></li></ul></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%B4%DB%8C" title="زبان تالشی">تالشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="زبان شاهرودی">شاهرودی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%E2%80%8C%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="زبان خورش‌رستمی">خورش‌رستمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B2%D8%AC%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="زبان رزجردی">رزجردی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%B0%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان گذرخانی">گذرخانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%AC%D9%84%DB%8C" title="زبان کجلی">کجلی</a></li></ul> <ul><li><i><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AF%DB%8C%D9%84%D9%85%DB%8C" title="زبان دیلمی">دِیلمی</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%DB%8C" title="زبان آذری">آذری باستان</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="زبان تاتی ایران">تاتی</a> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="گویش‌های تاتی گونه">تاتُید</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D8%B7%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="تاتی طالقانی">طالقانی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%AA%DB%8C" title="گویش الموتی">الموتی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="گویش رودباری">رودباری</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%B2%DB%8C" title="زبان گزی">گزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان کرنگانی">کرنگانی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%DB%8C" title="زبان بلوچی">بلوچی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%DB%8C" title="زبان بلوچی">بلوچی</a> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%DA%A9%D8%B1%D8%B4%DB%8C" title="گویش کرشی">کرشی</a></small></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C" title="زبان‌های ایران مرکزی">ایران مرکزی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;">مرکزی شمال غربی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3" class="mw-redirect" title="گویش‌های استان فارس">فارس</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%D9%87%D8%AC%D9%87_%D9%85%D8%AD%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="لهجه محلاتی">محلاتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="وانشانی">وانشانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="زبان خوانساری">خوانساری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;">مرکزی شمال شرقی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%D9%87%D8%AC%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="لهجه کاشانی">کاشانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان یهودی-کاشانی">یهودی-کاشانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%87%D8%AC%D9%87_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="لهجه آرانی">آرانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D9%82%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="گویش قهرودی (صفحه وجود ندارد)">قهرودی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B4%D9%82%D8%A7%D9%86_%D9%88_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%88" class="mw-redirect" title="جوشقان و کامو">جوشقانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="میمه‌ای (صفحه وجود ندارد)">میمه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%DB%8C" title="زبان سوی">سوی</a></li> <li>کشه‌ای</li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A7%D8%B1" title="طار">طاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D8%AC%DB%8C" title="زبان راجی">راجی</a> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%86%D8%B7%D9%86%D8%B2%DB%8C" title="زبان نطنزی">نطنزی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="گویش ابیانه‌ای (صفحه وجود ندارد)">ابیانه‌ای</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D9%86%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="گویش فریزندی (صفحه وجود ندارد)">فریزندی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%DB%8C%D8%B1%D9%86%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="گویش یرندی (صفحه وجود ندارد)">یرندی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%AF%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="ابوزیدآباد">ابوزیدآبادی</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان یهودی-همدانی">یهودی-همدانی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;">مرکزی شمال غربی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>جندانی (گندونی)</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%DA%AF%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="گویش گزی">گویش گزی</a></li> <li>سده‌ای</li> <li>ورزنه‌ای</li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="زبان ولاتی">ولاتی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%DA%AF%D8%B1%DA%A9%D9%88%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="گویش گرکویه‌ای">گرکویه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان یهودی-اصفهانی">یهودی-اصفهانی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;">مرکزی جنوب شرقی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D8%A8%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%86" title="گویش بهدینان">بهدینان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%86%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="زبان نائینی">نائینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%B1%DA%A9" title="انارک">انارکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="اردستان">اردستانی</a></li> <li>زفره‌ای</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;">کویری</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="زبان خوری">خوری</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D9%81%D8%B1%D8%AF%D9%88%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="گویش فردوسی">فردوسی</a></li> <li>فروی</li> <li>مهرجانی</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;">تفرش</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%88%D9%81%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان وفسی">وفسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%81%D8%B1%D8%B4%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="زبان تفرشی (صفحه وجود ندارد)">تفرشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان آشتیانی">آشتیانی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%87%DA%A9" class="mw-disambig" title="کهک">کهکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="آمره‌ای">آمره‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C" title="گویش الویری-ویدری">الویری-ویدری</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;">دسته‌بندی‌نشده</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="زبان سیوندی">سیوندی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="زبان‌های ایرانی جنوب غربی">جنوب غربی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="زبان فارسی">فارسی</a> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2" title="زبان تاتی قفقاز">تاتی قفقاز</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="زبان ارمنی-تاتی">ارمنی-تاتی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="فارسی افغانستان">دری</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DA%AF%DB%8C" title="گویش هزارگی">هزارگی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DB%8C%DA%A9%DB%8C" class="mw-redirect" title="فارسی تاجیکی">تاجیکی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%A7" title="گویش یهودی بخارا">بخاری</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%B1%DB%8C" title="زبان لری">لری</a> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="گویش بختیاری">بختیاری</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان لارستانی">لارستانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%87%D9%85%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="زبان کهمره‌ای">کهمره‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="گویش‌های گرمسیری">گرمسیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B4%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="زبان بشاگردی">بشاگردی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="کمزاری">کُمزاری</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="گویش‌های منطقه فارس">گویش‌های منطقه فارس</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div>واژگان <i>خوابیده</i> زبان‌های منقرض‌شده را نشان می‌دهند.</div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=زبان‌های_یهودی-ایرانی&oldid=37496965">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=زبان‌های_یهودی-ایرانی&oldid=37496965</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رده:زبان‌های یهودی-ایرانی">زبان‌های یهودی-ایرانی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AE%D8%B7%D8%B1" title="رده:زبان‌های ایرانی در خطر">زبان‌های ایرانی در خطر</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:یهودیان اهل ایران">یهودیان اهل ایران</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_CS1:_%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4" title="رده:خطاهای CS1: نام‌های نمایش">خطاهای CS1: نام‌های نمایش</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%AA:%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="رده:نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی">نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:Languages_without_family_color_codes" title="رده:Languages without family color codes">Languages without family color codes</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_CS1:_%D9%86%D8%A7%D9%85_%D8%B9%D8%A7%D9%85" title="رده:خطاهای CS1: نام عام">خطاهای CS1: نام عام</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="رده:صفحه‌های دارای پیوند مرده">صفحه‌های دارای پیوند مرده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DA%A9_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="رده:پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت">پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۳ ساعت ۰۵:۲۷ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-vqclb","wgBackendResponseTime":174,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.605","walltime":"1.019","ppvisitednodes":{"value":4369,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":270799,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":10288,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":28,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":47917,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 649.804 1 -total"," 29.65% 192.697 1 الگو:Infobox_language"," 28.25% 183.558 1 الگو:Infobox"," 25.03% 162.650 1 الگو:پانویس"," 20.36% 132.287 21 الگو:Navbox"," 19.60% 127.332 1 الگو:زبان‌های_یهودی"," 18.96% 123.216 1 الگو:Navbox_with_collapsible_groups"," 16.48% 107.115 2 الگو:Cite_book"," 15.72% 102.171 1 الگو:پیوند_مرده"," 15.39% 100.000 1 الگو:Fix"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.355","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6281115,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-6c869c4f4d-5jl6m","timestamp":"20241121090612","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0632\u0628\u0627\u0646\u200c\u0647\u0627\u06cc \u06cc\u0647\u0648\u062f\u06cc-\u0627\u06cc\u0631\u0627\u0646\u06cc","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q4173174","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q4173174","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2018-07-06T16:26:08Z","dateModified":"2023-07-11T05:27:55Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/96\/Picture_of_Hamadan.png","headline":"\u06af\u0648\u06cc\u0634\u200c\u0647\u0627\u06cc \u06cc\u0647\u0648\u062f\u06cc\u0627\u0646 \u0645\u0646\u0637\u0642\u0647 \u0627\u06cc\u0631\u0627\u0646 \u0628\u0632\u0631\u06af"}</script> </body> </html>