CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="hy" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Պոլ Անրի Հոլբախ - Վիքիպեդիա</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )hywikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Հունվար","Փետրվար","Մարտ","Ապրիլ","Մայիս","Հունիս","Հուլիս","Օգոստոս","Սեպտեմբեր","Հոկտեմբեր","Նոյեմբեր","Դեկտեմբեր"],"wgRequestId":"84948f4f-74a7-40ed-bdcc-7e421d70bdbc","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Պոլ_Անրի_Հոլբախ","wgTitle":"Պոլ Անրի Հոլբախ","wgCurRevisionId":9717154,"wgRevisionId":9717154,"wgArticleId":17561,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Էջեր, որոնք օգտագործում են JsonConfig","Վիքիպեդիա:Հոդվածներ Վիքիտվյալներից աղբյուրներով","Վիքիպեդիա:Վիքիդատայի հայերեն չթարգմանված տարրեր պարունակող հոդվածներ", "Նյութեր Հայկական սովետական հանրագիտարանից","Չստուգված հոդվածներ ազատ աղբյուրներից","Դեկտեմբերի 8 ծնունդներ","1723 ծնունդներ","Հունվարի 21 մահեր","1789 մահեր","Փարիզ քաղաքում մահացածներ","Փարիզ քաղաքում թաղվածներ","Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ","Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ","Լեյդենի համալսարանի շրջանավարտներ","Անձինք այբբենական կարգով","Փիլիսոփաներ այբբենական կարգով","18-րդ դարի փիլիսոփաներ","18-րդ դարի ֆրանսիացի գրողներ","Աթեիզմ","Աթեիստ ակտիվիստներ","Գերմանացի աթեիստներ","Գերմանացի փիլիսոփաներ", "Գիտության փիլիսոփաներ","Կրոնների քննադատներ","Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիայի պատվավոր անդամներ","Քաղաքական փիլիսոփաներ","Քրիստոնեության քննադատներ","Ֆրանսիացի փիլիսոփաներ"],"wgPageViewLanguage":"hy","wgPageContentLanguage":"hy","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Պոլ_Անրի_Հոլբախ","wgRelevantArticleId":17561,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"hy","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"hy"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true}, "wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":8000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q7104","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.relatedIcons":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready", "ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ondemand-pgn","ext.gadget.ArmSpelling","ext.gadget.HotCat","ext.gadget.Provelt","ext.gadget.easyTranslate","ext.gadget.edittop","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=hy&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.gadget.relatedIcons&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bf/Paul_Heinrich_Dietrich_Baron_d%27Holbach_Roslin.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1516"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Paul_Heinrich_Dietrich_Baron_d%27Holbach_Roslin.jpg/800px-Paul_Heinrich_Dietrich_Baron_d%27Holbach_Roslin.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1010"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Paul_Heinrich_Dietrich_Baron_d%27Holbach_Roslin.jpg/640px-Paul_Heinrich_Dietrich_Baron_d%27Holbach_Roslin.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="808"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Պոլ Անրի Հոլբախ - Վիքիպեդիա"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//hy.m.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Խմբագրել" href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Վիքիպեդիա (hy)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//hy.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Վիքիպեդիա Atom Սնուցում" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Պոլ_Անրի_Հոլբախ rootpage-Պոլ_Անրի_Հոլբախ skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Հիմնական ընտրացանկ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Հիմնական ընտրացանկ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Հիմնական ընտրացանկ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Նավարկում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Գլխավոր-էջ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB"><span>Գլխավոր էջ</span></a></li><li id="n-browse" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB"><span>Կատեգորիաներ</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A7%D5%BB" title="Այցելեք պատահական էջ [x]" accesskey="x"><span>Պատահական հոդված</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8"><span>Նոր էջեր</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B8%D5%B6%D5%A9%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%AF_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Տեղեկություններ ընթացիկ իրադարձությունների մասին"><span>Ընթացիկ իրադարձություններ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Մասնակցել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Էությունը" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8"><span>Էությունը</span></a></li><li id="n-Խորհրդարան" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6"><span>Խորհրդարան</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Վիքիում կատարված վերջին փոփոխությունների ցանկը [r]" accesskey="r"><span>Վերջին փոփոխություններ</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Վիքիպեդիա նախագծի ուղեցույց"><span>Օգնություն</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Վիքիպեդիա" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hy.svg" style="width: 8.625em; height: 1.375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-hy.svg" width="150" height="15" style="width: 9.375em; height: 0.9375em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%AC" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Որոնել</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" aria-label="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" autocapitalize="sentences" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Սպասարկող:Որոնել"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Որոնել</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Անձնական գործիքներ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Արտաքին տեսք" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Արտաքին տեսք</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy" class=""><span>Նվիրաբերել</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D5%8A%D5%B8%D5%AC+%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB+%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։" class=""><span>Ստեղծել հաշիվ</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D5%8A%D5%B8%D5%AC+%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB+%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o" class=""><span>Մտնել</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Այլ ընտրանքներ" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Անձնական գործիքներ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Անձնական գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Օգտվողի ընտրացանկ" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy"><span>Նվիրաբերել</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D5%8A%D5%B8%D5%AC+%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB+%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Ստեղծել հաշիվ</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D5%8A%D5%B8%D5%AC+%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB+%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Մտնել</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Էջեր չգրանցված խմբագիրների համար <a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" aria-label="Learn more about editing"><span>իմանալ ավելին</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="A list of edits made from this IP address [y]" accesskey="y"><span>Ներդրումներ</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="IP-հասցեից կատարված խմբագրումների քննարկում [n]" accesskey="n"><span>Քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Բովանդակություն" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Բովանդակություն</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">թաքցնել</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Ներածություն</div> </a> </li> <li id="toc-Կենսագրություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Կենսագրություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Կենսագրություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Կենսագրություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Գործունեություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Գործունեություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Գործունեություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Գործունեություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ուսմունք" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ուսմունք"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Ուսմունք</span> </div> </a> <ul id="toc-Ուսմունք-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ծանոթագրություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ծանոթագրություններ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Ծանոթագրություններ</span> </div> </a> <ul id="toc-Ծանոթագրություններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Բովանդակություն" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Պոլ Անրի Հոլբախ</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in 51 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-51" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">51 լեզու</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%AF%D9%8A_%D9%87%D9%88%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%AE" title="بارون دي هولباخ – արաբերեն" lang="ar" hreflang="ar" data-title="بارون دي هولباخ" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="արաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%AF%D9%89_%D9%87%D9%88%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%AE" title="بارون دى هولباخ – եգիպտական արաբերեն" lang="arz" hreflang="arz" data-title="بارون دى هولباخ" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="եգիպտական արաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Pol_Anri_Holbax" title="Pol Anri Holbax – ադրբեջաներեն" lang="az" hreflang="az" data-title="Pol Anri Holbax" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ադրբեջաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%AE" title="بارون دولباخ – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="بارون دولباخ" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C_%D0%90%D0%BD%D1%80%D1%8B_%D0%93%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B0%D1%85" title="Поль Анры Гольбах – բելառուսերեն" lang="be" hreflang="be" data-title="Поль Анры Гольбах" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="բելառուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB-%D0%90%D0%BD%D1%80%D0%B8_%D0%94%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%85_%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D1%85" title="Пол-Анри Дитрих Холбах – բուլղարերեն" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Пол-Анри Дитрих Холбах" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="բուլղարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Paul_Henri_Thiry_d%27Holbach" title="Paul Henri Thiry d'Holbach – կատալաներեն" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Paul Henri Thiry d'Holbach" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="կատալաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84_%D8%A6%D8%A7%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D8%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%86%D9%86_%D8%AF%DB%86%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%AE" title="پۆل ئانری دیتریش، بارۆن دۆلباخ – սորանի քրդերեն" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="پۆل ئانری دیتریش، بارۆن دۆلباخ" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="սորանի քրդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Paul_Heinrich_Dietrich_von_Holbach" title="Paul Heinrich Dietrich von Holbach – չեխերեն" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Paul Heinrich Dietrich von Holbach" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="չեխերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Paul_Henri_Thiry_d%27Holbach" title="Paul Henri Thiry d'Holbach – դանիերեն" lang="da" hreflang="da" data-title="Paul Henri Thiry d'Holbach" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="դանիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Paul_Henri_Thiry_d%E2%80%99Holbach" title="Paul Henri Thiry d’Holbach – գերմաներեն" lang="de" hreflang="de" data-title="Paul Henri Thiry d’Holbach" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%B1%CF%81%CF%8C%CE%BD%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%A7%CF%8C%CE%BB%CE%BC%CF%80%CE%B1%CF%87" title="Βαρόνος του Χόλμπαχ – հունարեն" lang="el" hreflang="el" data-title="Βαρόνος του Χόλμπαχ" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="հունարեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Baron_d%27Holbach" title="Baron d'Holbach – անգլերեն" lang="en" hreflang="en" data-title="Baron d'Holbach" data-language-autonym="English" data-language-local-name="անգլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Paul_Henri_Thiry_d%27Holbach" title="Paul Henri Thiry d'Holbach – էսպերանտո" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Paul Henri Thiry d'Holbach" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="էսպերանտո" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Paul_Henri_Thiry_d%27Holbach" title="Paul Henri Thiry d'Holbach – իսպաներեն" lang="es" hreflang="es" data-title="Paul Henri Thiry d'Holbach" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="իսպաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Paul_Henri_Thiry_d%27Holbach" title="Paul Henri Thiry d'Holbach – բասկերեն" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Paul Henri Thiry d'Holbach" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="բասկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%AE" title="بارون دولباخ – պարսկերեն" lang="fa" hreflang="fa" data-title="بارون دولباخ" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="պարսկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Paul_Thiry_d%E2%80%99Holbach" title="Paul Thiry d’Holbach – ֆիններեն" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Paul Thiry d’Holbach" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ֆիններեն" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Paul_Thiry_d%27Holbach" title="Paul Thiry d'Holbach – ֆրանսերեն" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Paul Thiry d'Holbach" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ֆրանսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Paul_Henri_Thiry_d%27Holbach" title="Paul Henri Thiry d'Holbach – գալիսերեն" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Paul Henri Thiry d'Holbach" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="գալիսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%91%D7%A8%D7%95%D7%9F_%D7%93%27%D7%90%D7%95%D7%9C%D7%91%D7%90%D7%A7" title="הברון ד'אולבאק – եբրայերեն" lang="he" hreflang="he" data-title="הברון ד'אולבאק" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="եբրայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Baron_d%27Holbach" title="Baron d'Holbach – խորվաթերեն" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Baron d'Holbach" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Paul_Henri_Thiry_d%E2%80%99Holbach" title="Paul Henri Thiry d’Holbach – հունգարերեն" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Paul Henri Thiry d’Holbach" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="հունգարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Paul_Heinrich_Dietrich_Baron_von_Holbach" title="Paul Heinrich Dietrich Baron von Holbach – ինդոնեզերեն" lang="id" hreflang="id" data-title="Paul Heinrich Dietrich Baron von Holbach" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ինդոնեզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Paul_Henri_Thiry_d%27Holbach" title="Paul Henri Thiry d'Holbach – իտալերեն" lang="it" hreflang="it" data-title="Paul Henri Thiry d'Holbach" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="իտալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%AB%EF%BC%9D%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%AA%E3%83%BB%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%AA%E3%83%BB%E3%83%89%E3%83%AB%E3%83%90%E3%83%83%E3%82%AF" title="ポール＝アンリ・ティリ・ドルバック – ճապոներեն" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ポール＝アンリ・ティリ・ドルバック" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ճապոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C_%D0%90%D0%BD%D1%80%D0%B8_%D0%93%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B0%D1%85" title="Поль Анри Гольбах – ղազախերեն" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Поль Анри Гольбах" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="ղազախերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%8F%B4_%ED%8B%B0%EB%A6%AC_%EB%8F%8C%EB%B0%94%ED%81%AC" title="폴 티리 돌바크 – կորեերեն" lang="ko" hreflang="ko" data-title="폴 티리 돌바크" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="կորեերեն" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B0%D1%85,_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C_%D0%90%D0%BD%D1%80%D0%B8" title="Гольбах, Поль Анри – ղրղզերեն" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Гольбах, Поль Анри" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="ղրղզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Baron_d%27Holbach" title="Baron d'Holbach – մալայերեն" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Baron d'Holbach" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="մալայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D9%84_%D8%A2%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D8%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%AE" title="پل آنری دیتریش، بارون دولباخ – մազանդարաներեն" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="پل آنری دیتریش، بارون دولباخ" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="մազանդարաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Paul_Henri_Thiry_d%27Holbach" title="Paul Henri Thiry d'Holbach – հոլանդերեն" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Paul Henri Thiry d'Holbach" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="հոլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Paul_Henri_Thiry_d%E2%80%99Holbach" title="Paul Henri Thiry d’Holbach – գրքային նորվեգերեն" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Paul Henri Thiry d’Holbach" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="գրքային նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Paul_d%E2%80%99Holbach" title="Paul d’Holbach – լեհերեն" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Paul d’Holbach" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="լեհերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Bar%C3%A3o_d%27Holbach" title="Barão d'Holbach – պորտուգալերեն" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Barão d'Holbach" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="պորտուգալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Paul_Henri_Thiry_d%27Holbach" title="Paul Henri Thiry d'Holbach – ռումիներեն" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Paul Henri Thiry d'Holbach" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ռումիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B0%D1%85,_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C-%D0%90%D0%BD%D1%80%D0%B8" title="Гольбах, Поль-Анри – ռուսերեն" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Гольбах, Поль-Анри" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ռուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Paul_Henri_Thiry_d%E2%80%99Holbach" title="Paul Henri Thiry d’Holbach – սերբա-խորվաթերեն" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Paul Henri Thiry d’Holbach" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="սերբա-խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Paul-Henri_Thiry,_Baron_d%27Holbach" title="Paul-Henri Thiry, Baron d'Holbach – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Paul-Henri Thiry, Baron d'Holbach" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Paul_Heinrich_Dietrich_von_Holbach" title="Paul Heinrich Dietrich von Holbach – սլովակերեն" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Paul Heinrich Dietrich von Holbach" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="սլովակերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Paul_Henri_Thiry_d%27Holbach" title="Paul Henri Thiry d'Holbach – սլովեներեն" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Paul Henri Thiry d'Holbach" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="սլովեներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Paul_Henri_Thiry_d%E2%80%99Holbach" title="Paul Henri Thiry d’Holbach – ալբաներեն" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Paul Henri Thiry d’Holbach" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="ալբաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Baron_Holbah" title="Baron Holbah – սերբերեն" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Baron Holbah" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="սերբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Baron_d%27Holbach" title="Baron d'Holbach – շվեդերեն" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Baron d'Holbach" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="շվեդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD_%D0%B4%E2%80%99%D2%B2%D0%BE%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D1%85" title="Барон д’Ҳолбах – տաջիկերեն" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Барон д’Ҳолбах" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="տաջիկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Paul_Henri_Thiry_d%27Holbach" title="Paul Henri Thiry d'Holbach – թուրքերեն" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Paul Henri Thiry d'Holbach" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="թուրքերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C_%D0%90%D0%BD%D1%80%D0%B8_%D2%BA%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B0%D1%85" title="Поль Анри Һольбах – թաթարերեն" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Поль Анри Һольбах" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="թաթարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C_%D0%90%D0%BD%D1%80%D1%96_%D0%93%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B0%D1%85" title="Поль Анрі Гольбах – ուկրաիներեն" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Поль Анрі Гольбах" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ուկրաիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Baron_d%27Holbach" title="Baron d'Holbach – ուզբեկերեն" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Baron d'Holbach" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ուզբեկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Nam_t%C6%B0%E1%BB%9Bc_d%27Holbach" title="Nam tước d'Holbach – վիետնամերեն" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Nam tước d'Holbach" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="վիետնամերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BF%9D%E7%88%BE%C2%B7%E9%9C%8D%E7%88%BE%E5%B7%B4%E8%B5%AB" title="保爾·霍爾巴赫 – չինարեն" lang="zh" hreflang="zh" data-title="保爾·霍爾巴赫" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="չինարեն" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7104#sitelinks-wikipedia" title="Խմբագրել միջլեզվային հղումները" class="wbc-editpage">Փոխել հղումները</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Անվանատարածքներ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD" title="Դիտել հոդվածը [c]" accesskey="c"><span>Հոդված</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%94%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD" rel="discussion" title="Քննարկումներ այս էջի բովանդակության մասին [t]" accesskey="t"><span>քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">հայերեն</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Դիտումները"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD&action=history" title="Այս էջի խմբագրումների պատմությունը [h]" accesskey="h"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Գործիքներ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Գործիքներ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Այլ ընտրանքներ" > <div class="vector-menu-heading"> Գործողություններ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD&action=history"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ընդհանուր </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B1%D5%B5%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%B0%D5%B2%D5%BE%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD" title="Այս էջին հղվող բոլոր վիքի էջերի ցանկը [j]" accesskey="j"><span>Այստեղ հղվող էջերը</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD" rel="nofollow" title="Այս էջից կապված էջերի վերջին փոփոխությունները [k]" accesskey="k"><span>Կապված փոփոխություններ</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Բոլոր սպասարկող էջերի ցանկը [q]" accesskey="q"><span>Սպասարկող էջեր</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD&oldid=9717154" title="Էջի այս տարբերակի մշտական հղում"><span>Մշտական հղում</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD&action=info" title="Վիճակագրական տվյալներ էջի մասին"><span>Էջի վիճակագրություն</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CiteThisPage&page=%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD&id=9717154&wpFormIdentifier=titleform" title="Տեղեկատվություն, թե ինչպես պետք է մեջբերել այս էջը"><span>Մեջբերել այս էջը</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D5%258A%25D5%25B8%25D5%25AC_%25D4%25B1%25D5%25B6%25D6%2580%25D5%25AB_%25D5%2580%25D5%25B8%25D5%25AC%25D5%25A2%25D5%25A1%25D5%25AD"><span>Ստանալ կարճ URL հասցե</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:QrCode&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D5%258A%25D5%25B8%25D5%25AC_%25D4%25B1%25D5%25B6%25D6%2580%25D5%25AB_%25D5%2580%25D5%25B8%25D5%25AC%25D5%25A2%25D5%25A1%25D5%25AD"><span>Download QR code</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Տպել/արտահանել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D5%8A%D5%B8%D5%AC+%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB+%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD"><span>Ստեղծել գիրք</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:DownloadAsPdf&page=%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD&action=show-download-screen"><span>Ներբեռնել որպես PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD&printable=yes" title="Այս էջի տպելու տարբերակ [p]" accesskey="p"><span>Տպելու տարբերակ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Այլ նախագծերում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Baron_d%27Holbach" hreflang="en"><span>Վիքիպահեստ</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://hy.wikiquote.org/wiki/%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD" hreflang="hy"><span>Վիքիքաղվածք</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7104" title="Հղում Վիքիտվյալի համապատասխան էջին [g]" accesskey="g"><span>Վիքիտվյալների տարր</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Արտաքին տեսք</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">թաքցնել</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="hy" dir="ltr"><table class="infobox vcard" style="width:22em;width:16em; text-align:left;"><tbody><tr><th colspan="2" class="summary" style="text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold;background:transparent; text-align:center;"><div style="background:#ccccaa; position:relative; width:100%; height:40px; display:table;"><div style="position:absolute; top:0; right:0;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Picto_infobox_auteur.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Picto_infobox_auteur.png/28px-Picto_infobox_auteur.png" decoding="async" width="28" height="41" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1e/Picto_infobox_auteur.png 1.5x" data-file-width="31" data-file-height="45" /></a></span></div><span style="position:relative; width:100%; display:table-cell; vertical-align:middle; text-align:center;padding:4px;"><b>Պոլ Անրի Հոլբախ</b><br /><span data-wikidata-claim-id="Q7104$c2db95d5-438a-0198-9fb5-2e63c415e14e" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P1559[LANGUAGE!:HY]"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Ֆրանսերեն">ֆր.</a>՝ <span lang="fr">Paul-Henri Thiry, baron d’Holbach</span></span></span><br /><span data-wikidata-claim-id="Q7104$B211077C-0CEB-4C5F-83BE-B95F6AB5755C" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P1559[LANGUAGE!:HY]"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Ֆրանսերեն">ֆր.</a>՝ <span lang="fr">Paul Henri Thiry d'Holbach</span></span></span></span></div></th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;padding-bottom:0.5em;"><span data-wikidata-claim-id="Q7104$36D3D9C2-07E8-452A-93C7-CC434CE7D420" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P18"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Paul_Heinrich_Dietrich_Baron_d%27Holbach_Roslin.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Paul_Heinrich_Dietrich_Baron_d%27Holbach_Roslin.jpg/250px-Paul_Heinrich_Dietrich_Baron_d%27Holbach_Roslin.jpg" decoding="async" width="250" height="316" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Paul_Heinrich_Dietrich_Baron_d%27Holbach_Roslin.jpg/375px-Paul_Heinrich_Dietrich_Baron_d%27Holbach_Roslin.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Paul_Heinrich_Dietrich_Baron_d%27Holbach_Roslin.jpg/500px-Paul_Heinrich_Dietrich_Baron_d%27Holbach_Roslin.jpg 2x" data-file-width="890" data-file-height="1124" /></a></span></span></span><div><div style="padding-top:0.3em; line-height:1.2em;"></div></div></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Ծնվել է</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="q7104$C0551C60-0B49-4F32-A34F-3B0CAF335647" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P569"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%D4%B4%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D5%A5%D5%B4%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%AB_8" title="Դեկտեմբերի 8">դեկտեմբերի 8</a>, <a href="/wiki/1723" title="1723">1723</a></span><span style="display:none">(<span class="bday">1723-12-08</span>)</span></span><sup id="cite_ref-_38494c7b9ebef315_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-_38494c7b9ebef315-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_e81a2d411ef53f14_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-_e81a2d411ef53f14-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_256690e9ac90efb8_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-_256690e9ac90efb8-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q7104#P569" class="extiw" title="d:Q7104">[…]</a></sup></span> <span data-wikidata-claim-id="q7104$4F977F27-8000-49C4-B3E8-A5417A62D4D7" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P19"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q23022" class="extiw" title="d:Q23022">Էդեսհայմ</a></span>, <span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q641960" class="extiw" title="d:Q641960">Edenkoben</a></span>, <span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q8551" class="extiw" title="d:Q8551">Südliche Weinstraße</a></span>, <span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%8C%D5%A1%D5%B5%D5%B6%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%A4-%D5%8A%D6%86%D5%A1%D5%AC%D6%81" title="Ռայնլանդ-Պֆալց">Ռայնլանդ Պֆալց</a></span><sup id="cite_ref-_38494c7b9ebef315_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-_38494c7b9ebef315-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Մահացել է</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="q7104$70D7B955-95AF-4A5C-90CC-A0E8673E3DA6" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P570"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%AB_21" title="Հունվարի 21">հունվարի 21</a>, <a href="/wiki/1789" title="1789">1789</a></span><span style="display:none">(<span class="dday">1789-01-21</span>)</span></span><sup id="cite_ref-_e81a2d411ef53f14_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-_e81a2d411ef53f14-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_256690e9ac90efb8_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-_256690e9ac90efb8-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_8c2e3859ba22600e_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-_8c2e3859ba22600e-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q7104#P570" class="extiw" title="d:Q7104">[…]</a></sup> <span style="white-space:nowrap;">(65 տարեկան)</span></span> <span data-wikidata-claim-id="q7104$A4F024BF-CCB1-45CB-AAA9-AC25963B8270" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P20"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%93%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A6" title="Փարիզ">Փարիզ</a></span>, <span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ֆրանսիայի թագավորություն">Ֆրանսիայի թագավորություն</a></span><sup id="cite_ref-_38494c7b9ebef315_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-_38494c7b9ebef315-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Գերեզման</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="q7104$D6506360-4B48-4FB8-8A7C-0DA0D28457EE" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P119"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q1436962" class="extiw" title="d:Q1436962">Սուրբ Ռոխի եկեղեցի</a></span></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Քաղաքացիություն</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="q7104$5B153769-D4E2-49F4-B05E-84A078FB4A8C" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P27"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Royal_Standard_of_the_King_of_France.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Royal_Standard_of_the_King_of_France.svg/20px-Royal_Standard_of_the_King_of_France.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Royal_Standard_of_the_King_of_France.svg/30px-Royal_Standard_of_the_King_of_France.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Royal_Standard_of_the_King_of_France.svg/40px-Royal_Standard_of_the_King_of_France.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span> <span class="country-name"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Ֆրանսիա">Ֆրանսիա</a></span></span></span> և <span data-wikidata-claim-id="q7104$7D6199BE-A8D9-4279-97FD-66D9B23ED2EF" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P27"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Banner_of_the_Palatinate.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Banner_of_the_Palatinate.svg/20px-Banner_of_the_Palatinate.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Banner_of_the_Palatinate.svg/30px-Banner_of_the_Palatinate.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Banner_of_the_Palatinate.svg/40px-Banner_of_the_Palatinate.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <span class="country-name"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q22880" class="extiw" title="d:Q22880">Electoral Palatinate</a></span></span></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Դավանանք</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="Q7104$C66049DD-F125-4189-82DB-AA79D103C1C6" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P140"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D4%B1%D5%A9%D5%A5%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Աթեիզմ">աթեիզմ</a></span></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Ուղղություն</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="Q7104$D64F8FB8-1526-41BB-9096-D98355314FE2" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P135"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D4%B1%D5%A9%D5%A5%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Աթեիզմ">աթեիզմ</a></span></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Մասնագիտություն</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="q7104$AF6410D1-AA47-42BF-ACE1-90DAD632985C" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P106"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%93%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%B8%D6%83%D5%A1" title="Փիլիսոփա">փիլիսոփա</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q7104$4AACC5F2-1B7F-4F11-8ED4-4E1861A03BE6" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P106"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%B8%D5%B2" title="Գրող">գրող</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q7104$08FA4EEE-63C0-4DA3-8C5D-6AEB6454B5EE" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P106"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%AC%D5%B8%D5%B6" title="Սալոն">գրական սալոնի տեր</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q7104$747011D9-4C77-4DE0-93B0-A2A385AB1652" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P106"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%94%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%BD" title="Քիմիկոս">քիմիկոս</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q7104$C9D07195-73CE-4442-A55E-EDA0915D58EC" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P106"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q744738" class="extiw" title="d:Q744738">հանրագիտական</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q7104$7DC75BA4-F57E-4640-98E1-6496413D5DC4" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P106"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%93%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6" title="Փաստաբան">փաստաբան</a></span></span> և <span data-wikidata-claim-id="Q7104$81a18c32-46e9-84d4-71ca-dd38d071be02" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P106"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D4%B9%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Թարգմանություն">թարգմանիչ</a></span></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Գործունեության ոլորտ</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="Q7104$6fe51a00-dc0e-4faa-b46e-469573ebf447" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P101"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%93%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%B8%D6%83%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Փիլիսոփայություն">փիլիսոփայություն</a></span><sup id="cite_ref-_38494c7b9ebef315_1-3" class="reference"><a href="#cite_note-_38494c7b9ebef315-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Անդամակցություն</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="Q7104$162AD4B8-4986-4C8E-8373-6029F7810B04" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P463"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%8A%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A4%D5%A5%D5%B4%D5%AB%D5%A1" title="Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա">Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա</a></span></span> և <span data-wikidata-claim-id="Q7104$146CE11A-385F-44CF-95E0-E071770732B3" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P463"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A4%D5%A5%D5%B4%D5%AB%D5%A1" title="Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա">Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա</a></span></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;"><a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%B4%D5%A1_%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80" title="Ալմա մատեր">Ալմա մատեր</a></th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="Q7104$7BB3386E-730E-47C5-A819-A15DC59DC533" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P69"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D4%BC%D5%A5%D5%B5%D5%A4%D5%A5%D5%B6%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AC%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Լեյդենի համալսարան">Լեյդենի համալսարան</a></span></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Տիրապետում է լեզուներին</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="Q7104$BA66F31E-EA71-44A9-9ABE-CE059AC03E2A" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P1412"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Ֆրանսերեն">ֆրանսերեն</a></span><sup id="cite_ref-_38494c7b9ebef315_1-4" class="reference"><a href="#cite_note-_38494c7b9ebef315-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_76abc11dfc9c9ef9_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-_76abc11dfc9c9ef9-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q7104$3d8f301d-45a6-86d9-dd00-d3afb3037cfc" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P1412"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Գերմաներեն">գերմաներեն</a></span><sup id="cite_ref-_38494c7b9ebef315_1-5" class="reference"><a href="#cite_note-_38494c7b9ebef315-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span> և <span data-wikidata-claim-id="Q7104$e1d6a9f7-44e4-9117-b371-1d71e1730c95" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P1412"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Անգլերեն">անգլերեն</a></span><sup id="cite_ref-_38494c7b9ebef315_1-6" class="reference"><a href="#cite_note-_38494c7b9ebef315-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Ամուսին(ներ)</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="Q7104$EBBF22A3-8BAD-4F88-807D-1422958CB8C3" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P26"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q109323713" class="extiw" title="d:Q109323713">Basile-Geneviève d'Aine</a><span class="wikidata-missing-label" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help; white-space: nowrap" title="Վիքիդատայում այս տարրը չունի հայերեն նկարագրություն: Դուք կարող եք օգնել՝ նշելով տարրի հայերեն թարգմանությունը:">?</span></span></span> և <span data-wikidata-claim-id="Q7104$8CB2B8A6-748E-45CD-9688-7F6BF1F4CA12" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P26"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q109323717" class="extiw" title="d:Q109323717">Շառլոտա-Սյուզաննա դ'Այն</a></span></span></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;border-top:1px solid #DDD; background:#eaeaea;"><span data-wikidata-claim-id="q7104$E9B50440-3A6F-423B-83E5-1C7D2B01CB2B" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P373"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Baron_d%27Holbach" title="commons:Category:Baron d'Holbach"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Baron_d%27Holbach" class="extiw" title="commons:Category:Baron d'Holbach"> Baron d'Holbach</a></span></span> Վիքիպահեստում</td></tr></tbody></table> <p><b>Պոլ Անրի Հոլբախ</b><sup id="cite_ref-ՏՈՒՏ_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-ՏՈՒՏ-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (կամ <b>Օլբակ</b>, կամ <b>Բարոն դ'Օլբախ</b>, <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Ֆրանսերեն">ֆր.</a>՝ <span lang="fr">Paul-Henri Thiry, Baron d'Holbach</span>, <span data-wikidata-claim-id="q7104$C0551C60-0B49-4F32-A34F-3B0CAF335647" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P569"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%D4%B4%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D5%A5%D5%B4%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%AB_8" title="Դեկտեմբերի 8">դեկտեմբերի 8</a>, <a href="/wiki/1723" title="1723">1723</a></span><span style="display:none">(<span class="bday">1723-12-08</span>)</span></span><sup id="cite_ref-_38494c7b9ebef315_1-7" class="reference"><a href="#cite_note-_38494c7b9ebef315-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_e81a2d411ef53f14_2-3" class="reference"><a href="#cite_note-_e81a2d411ef53f14-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_256690e9ac90efb8_3-3" class="reference"><a href="#cite_note-_256690e9ac90efb8-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q7104#P569" class="extiw" title="d:Q7104">[…]</a></sup></span>, <span data-wikidata-claim-id="q7104$4F977F27-8000-49C4-B3E8-A5417A62D4D7" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P19"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q23022" class="extiw" title="d:Q23022">Էդեսհայմ</a></span>, <span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q641960" class="extiw" title="d:Q641960">Edenkoben</a></span>, <span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q8551" class="extiw" title="d:Q8551">Südliche Weinstraße</a></span>, <span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%8C%D5%A1%D5%B5%D5%B6%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%A4-%D5%8A%D6%86%D5%A1%D5%AC%D6%81" title="Ռայնլանդ-Պֆալց">Ռայնլանդ Պֆալց</a></span><sup id="cite_ref-_38494c7b9ebef315_1-9" class="reference"><a href="#cite_note-_38494c7b9ebef315-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span> - <span data-wikidata-claim-id="q7104$70D7B955-95AF-4A5C-90CC-A0E8673E3DA6" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P570"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%AB_21" title="Հունվարի 21">հունվարի 21</a>, <a href="/wiki/1789" title="1789">1789</a></span><span style="display:none">(<span class="dday">1789-01-21</span>)</span></span><sup id="cite_ref-_e81a2d411ef53f14_2-4" class="reference"><a href="#cite_note-_e81a2d411ef53f14-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_256690e9ac90efb8_3-4" class="reference"><a href="#cite_note-_256690e9ac90efb8-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_8c2e3859ba22600e_4-2" class="reference"><a href="#cite_note-_8c2e3859ba22600e-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q7104#P570" class="extiw" title="d:Q7104">[…]</a></sup></span>, <span data-wikidata-claim-id="q7104$A4F024BF-CCB1-45CB-AAA9-AC25963B8270" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P20"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%93%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A6" title="Փարիզ">Փարիզ</a></span>, <span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ֆրանսիայի թագավորություն">Ֆրանսիայի թագավորություն</a></span><sup id="cite_ref-_38494c7b9ebef315_1-11" class="reference"><a href="#cite_note-_38494c7b9ebef315-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span>), ֆրանսիացի <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Մատերիալիզմ">մատերիալիստ</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%A9%D5%A5%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Աթեիզմ">աթեիստ</a>, համարվում է գիտական աթեիզմի հիմնադիրը, ֆրանսիական բուրժուա-դեմոկրատական հեղափոխության գաղափարախոս, «աթեիստների աստվածաշունչ» համարվող «Le Système de la nature» աշխատության հեղինակը։ Ծագումով՝ գերմանացի։ </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Կենսագրություն"><span id=".D4.BF.D5.A5.D5.B6.D5.BD.D5.A1.D5.A3.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Կենսագրություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD&veaction=edit&section=1" title="Խմբագրել բաժինը. Կենսագրություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Կենսագրություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ծնվել է <a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%A4%D5%A5%D5%BD%D5%B0%D5%A5%D5%B5%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Էդեսհեյմ (դեռ գրված չէ)">Էդեսհեյմ</a> քաղաքում, սակայն իր կյանքն անցկացրել է <a href="/wiki/%D5%93%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A6" title="Փարիզ">Փարիզում</a>։ 12 տարեկան հասակում փոխադրվել է <a href="/wiki/%D5%93%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A6" title="Փարիզ">Փարիզ</a> և դաստիարակվել քեռու ընտանիքում՝ նրանից ժառանգելով մեծ հարստություն և բարոնի տիտղոս։ Բարձրագույն կրթությունն ստացել է <a href="/wiki/%D4%BC%D5%A5%D5%B5%D5%A4%D5%A5%D5%B6%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AC%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Լեյդենի համալսարան">Լեյդեն</a> <a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%AB%D5%A1" class="mw-redirect" title="Հոլանդիա">Հոլանդիա</a> համալսարանում։ Հոլբախը ևս եղել է հանրագիտարանի աշխատակից, ինչի համար հաճախ հանդիպումներ է ունեցել <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A5%D5%B6%D5%AB_%D4%B4%D5%AB%D5%A4%D6%80%D5%B8" title="Դենի Դիդրո">Դենի Դիդրոյի</a>, <a href="/wiki/%D5%80%D5%A5%D5%AC%D5%BE%D5%A5%D6%81%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%BD" class="mw-redirect" title="Հելվեցիուս">Հելվեցիուսի</a>, <a href="/wiki/%D4%BA%D5%A1%D5%B6_%D4%BC%D5%A8_%D5%8C%D5%B8%D5%B6_%D4%B4%27%D4%B1%D5%AC%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A5%D6%80" title="Ժան Լը Ռոն Դ'Ալամբեր">Դ'Ալամբերի</a>, <a href="/wiki/%D4%BA%D5%B8%D6%80%D5%AA-%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%AB_%D4%BC%D5%A5%D5%AF%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%AF_%D5%A4%D5%A8_%D4%B2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%86%D5%B8%D5%B6" title="Ժորժ-Լուի Լեկլերկ դը Բյուֆոն">Բյուֆոնի</a> և ուրիշների հետ։ Հոլբախը գտնում էր, որ փիլիսոփայական հեղափոխությունը հանդիսանում է քաղաքական հեղաշրջման սկիզբ։ Նա իր կոնցեպցիայում տեսականորեն հիմնավորում է <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%BE%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ավատականություն (դեռ գրված չէ)">ֆեոդալական</a> կարգերը նորով փոխարինելու անհրաժեշտությունը։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Գործունեություն"><span id=".D4.B3.D5.B8.D6.80.D5.AE.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.A5.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Գործունեություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD&veaction=edit&section=2" title="Խմբագրել բաժինը. Գործունեություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Գործունեություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Դ. Դիդրոյի և Ժ. Դ’Ալամբերի հետ կազմակերպել է «Հանրագիտարանի» հրատարակությունը, խմբագրել <a href="/wiki/%D5%94%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D5%A1" title="Քիմիա">քիմիայի</a>, <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Դեղաբանություն">դեղաբանության</a>, <a href="/wiki/%D5%96%D5%AB%D5%A6%D5%AB%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Ֆիզիոլոգիա">ֆիզիոլոգիայի</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D5%AA%D5%B7%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Բժշկություն">բժշկության</a> բաժինները։ Թարգմանել է գերմանացի և շվեդ բնագետների, անգլիացի <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մատերիալիստ (դեռ գրված չէ)">մատերիալիստների</a> աշխատությունները, հրատարակել է <a href="/wiki/18-%D6%80%D5%A4_%D5%A4%D5%A1%D6%80" title="18-րդ դար">18-րդ դար</a> 1-ին կեսի <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A5%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Դեիզմ">դեիստների</a> անանուն ձեռագրերը և իր աշխատությունները (մոտ 60 հատոր)։ XVIII դ. ամենանշանավոր փիլիսոփայական սալոնը Հոլբախինն էր, ուր հաճախում էին Դ. Դիդրոն, Կ. Ա. Հելվեցիուսը, Ժ. Դ’Ալամբերը, Ժ. Լ, Բյուֆոնը, Ժ. Ա. Նեժոնը, Բ. Ֆրանկլինը, <a href="/wiki/%D5%80%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D4%B4%D6%87%D5%AB%D5%A4" class="mw-redirect" title="Հյում Դևիդ">Դ. Հյումը</a>, Ա. Սմիթը և ուրիշներ։ Հոլբախը փիլիսոփայության պատմության մեջ հայտնի է «Բնության համակարգը» (հրտ. 1770) աշխատությամբ։ Այդ աշխատության մեջ նա իմի բերեց և համակարգեց ֆրանսիացի մատերիալիստների փիլիսոփայությունը, աթեիստական, բարոյագիտական և սոցիալ-քաղաքական հայացքները։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ուսմունք"><span id=".D5.88.D6.82.D5.BD.D5.B4.D5.B8.D6.82.D5.B6.D6.84"></span>Ուսմունք</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD&veaction=edit&section=3" title="Խմբագրել բաժինը. Ուսմունք" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Ուսմունք"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Հոլբախը հանդես եկավ կրոնի և իդեալիստական <a href="/wiki/%D5%93%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%B8%D6%83%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Փիլիսոփայություն">փիլիսոփայության</a>, հատկապես <a href="/wiki/%D4%B9%D5%B8%D5%BE%D5%B4%D5%A1_%D4%B1%D6%84%D5%BE%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D6%81%D5%AB" title="Թովմա Աքվինացի">Թովմա Աքվինացու</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%AC%D5%A2%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մալբրանշ (դեռ գրված չէ)">Մալբրանշի</a>, Բերկլիի ուսմունքների քննադատությամբ, դրանք համարեց պատրանք, որը հակասում է առողջ բանականությանը։ Նա իր մատերիալիզմը մշակեց դարի բնական գիտությունների զարգացման մակարդակով։ <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%A1" class="mw-redirect" title="Մատերիա">Մատերիան</a>, ըստ նրա, մշտապես գոյություն ունեցող միակ նախահիմքն է, <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Բնություն">բնության</a> երևույթների բազմազանության պատճառը։ Նա ընդհուպ մոտեցավ մատերիայի փիլիսոփայական ըմբռնմանը, գտնելով, որ «Մատերիան այն ամենն է, ինչ որևէ ձևով ներգործում է մեր զգայարանների վրա», գոյություն ունենալով օբյեկտիվորեն։ Շարժումը, ժամանակը և տարածությունը նրա գոյության օբյեկտիվ ձևերն են։ Մարդը, ըստ Հոլբախի, բնության մի մասն է և ենթակա է նրա օրենքներին։ Հոլբախը պաշտպանում էր <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A5%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%AB%D5%B6%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Դետերմինիզմ">դետերմինիզմը</a>, սակայն պատճառականությունն ըմբռնում էր մեխանիստորեն և ժխտում էր պատահականությունների օբյեկտիվ բնույթը։ Իմացաբանության մեջ Հոլբախը հարում էր սենսուաուիզմին, հանդես գալիս <a href="/wiki/%D4%B1%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D5%BD%D5%BF%D5%AB%D6%81%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Ագնոստիցիզմ">ագնոստիցիզմի</a> դեմ։ Հոլբախը աստվածաբանության անողոք քննադատն էր։ Մարտնչող աթեիստական հետևություններ անելով մատերիալիզմից՝ նա առողջ բանականության դատին հանձնեց կրոնի գրեթե բոլոր դոգմաները և վճռական պայքար ծավալեց <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B2%D5%A5%D6%80%D5%A1-%D6%86%D5%A5%D5%B8%D5%A4%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%B8%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D6%84" title="Կղերա-ֆեոդալական հոսանք">կղերա-ֆեոդալական</a> գաղափարախոսության դեմ։ Հասարակության վերաբերյալ հայացքներում <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%A4%D5%A5%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իդեալիստ (դեռ գրված չէ)">իդեալիստ</a> էր. գտնում էր, որ հասարակության ծագման հիմքը հասարակական դաշինքն է, որ «կարծիքներն են կառավարում աշխարհը»։ Մարդկության ազատագրության ուղին նա տեսնում էր լուսավորության մեջ, այդ պատճառով պատմության մեջ վճռական դեր էր հատկացնում օրենսդիրների, լուսավորյալ միապետների գործունեությանը։ Քննադատելով <a href="/wiki/%D5%96%D5%A5%D5%B8%D5%A4%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A6%D5%B4" class="mw-redirect" title="Ֆեոդալիզմ">ֆեոդալիզմը</a>՝ նա գալիք հասարակությունն ըմբռնում էր իբրև բանականության թագավորություն զերծ ֆեոդալիզմի սոցիալ-տնտեսական և հոգևոր բարոյական արատներից։ <a href="/wiki/%D5%80%D5%A5%D5%AC%D5%BE%D5%A5%D6%81%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%BD" class="mw-redirect" title="Հելվեցիուս">Հելվեցիուսի</a> հետ նա որոշակի դեր է կատարել ուտոպիական <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Սոցիալիզմ">սոցիալիզմի</a> գաղափարական նախապատրաստման համար։ <a href="/wiki/19-%D6%80%D5%A4_%D5%A4%D5%A1%D6%80" title="19-րդ դար">19-րդ դար</a> հայ առաջադեմ մտածողները հաճախ անդրադարձել են նրա փիլիսոփայությանը՝ այն դարձնելով առաջադիմական-լուսավորական գաղափարների մշակման նախադրյալ։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ծանոթագրություններ"><span id=".D4.BE.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D5.A9.D5.A1.D5.A3.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Ծանոթագրություններ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD&veaction=edit&section=4" title="Խմբագրել բաժինը. Ծանոթագրություններ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Ծանոթագրություններ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9141943">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-_38494c7b9ebef315-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-_38494c7b9ebef315_1-0">1,00</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_38494c7b9ebef315_1-1">1,01</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_38494c7b9ebef315_1-2">1,02</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_38494c7b9ebef315_1-3">1,03</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_38494c7b9ebef315_1-4">1,04</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_38494c7b9ebef315_1-5">1,05</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_38494c7b9ebef315_1-6">1,06</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_38494c7b9ebef315_1-7">1,07</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_38494c7b9ebef315_1-8">1,08</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_38494c7b9ebef315_1-9">1,09</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_38494c7b9ebef315_1-10">1,10</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_38494c7b9ebef315_1-11">1,11</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="wikidata_cite citetype_Q36524 citetype_Q7094076 citetype_Q27031827 citetype_Q595971" data-entity-id="Q19938912"><i class="wef_low_priority_links"><a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Ֆրանսիայի ազգային գրադարան">Bibliothèque nationale de France</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11907649j">data.bnf.fr</a> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="на языке ֆրանսերեն">(ֆր.)</span>: տվյալների բաց շտեմարան<span class="wef_low_priority_links"> — 2011.</span></span></span> </li> <li id="cite_note-_e81a2d411ef53f14-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-_e81a2d411ef53f14_2-0">2,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_e81a2d411ef53f14_2-1">2,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_e81a2d411ef53f14_2-2">2,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_e81a2d411ef53f14_2-3">2,3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_e81a2d411ef53f14_2-4">2,4</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="wikidata_cite citetype_Q35127 citetype_Q81201196 citetype_Q847959 citetype_Q3220391 citetype_Q1789476" data-entity-id="Q2877812"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.babelio.com/auteur/wd/359245">Babelio</a> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="на языке ֆրանսերեն">(ֆր.)</span><span class="wef_low_priority_links"> — 2007.</span></span></span> </li> <li id="cite_note-_256690e9ac90efb8-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-_256690e9ac90efb8_3-0">3,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_256690e9ac90efb8_3-1">3,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_256690e9ac90efb8_3-2">3,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_256690e9ac90efb8_3-3">3,3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_256690e9ac90efb8_3-4">3,4</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="wikidata_cite citetype_Q13136" data-entity-id="Q237227"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/holbach-paul-henry-thiry">Բրոքհաուզի հանրագիտարան</a> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="на языке գերմաներեն">(գերմ.)</span><span class="wef_low_priority_links"></span></span></span> </li> <li id="cite_note-_8c2e3859ba22600e-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-_8c2e3859ba22600e_4-0">4,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_8c2e3859ba22600e_4-1">4,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_8c2e3859ba22600e_4-2">4,2</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="wikidata_cite citetype_Q33270056 citetype_Q7094076 citetype_Q170584" data-entity-id="Q83365652"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=7929&url_prefix=https://roglo.eu/roglo?&id=p=paul+henri;n=de+thiry+d+holbach">Roglo</a><span class="wef_low_priority_links"> — 1997. — ed. size: 10000000</span></span></span> </li> <li id="cite_note-_76abc11dfc9c9ef9-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_76abc11dfc9c9ef9_5-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="wikidata_cite citetype_Q36524" data-entity-id="Q16744133"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://plus.cobiss.net/cobiss/si/en/conor/45657187">CONOR.Sl</a><span class="wef_low_priority_links"></span></span></span> </li> <li id="cite_note-ՏՈՒՏ-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-ՏՈՒՏ_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10127783">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFՀովհաննես_Բարսեղյան2006" class="citation book cs1"><a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D4%B2%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%A5%D5%B2%D5%B5%D5%A1%D5%B6" title="Հովհաննես Բարսեղյան">Հովհաննես Բարսեղյան</a> (2006). «Աշխարհագրական անունների հայերեն տառադարձության մասին որոշում». <a rel="nofollow" class="external text" href="http://issuu.com/5420/docs/texekatu?e=3902245/2725897"><i>Տերմինաբանական և ուղղագրական տեղեկատու</i></a>. Երևան: <a href="/wiki/9-%D6%80%D5%A4_%D5%B0%D6%80%D5%A1%D5%B7%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D6%84" title="9-րդ հրաշալիք">9-րդ հրաշալիք</a>. էջ 59. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/99941-56-03-9" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/99941-56-03-9"><bdi>99941-56-03-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D4%B1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6+%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6+%D5%BF%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%B6+%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%B7%D5%B8%D6%82%D5%B4&rft.btitle=%D5%8F%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6+%D6%87+%D5%B8%D6%82%D5%B2%D5%B2%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6+%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82&rft.place=%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6&rft.pages=59&rft.pub=9-%D6%80%D5%A4+%D5%B0%D6%80%D5%A1%D5%B7%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D6%84&rft.date=2006&rft.isbn=99941-56-03-9&rft.au=%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD+%D4%B2%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%A5%D5%B2%D5%B5%D5%A1%D5%B6&rft_id=http%3A%2F%2Fissuu.com%2F5420%2Fdocs%2Ftexekatu%3Fe%3D3902245%2F2725897&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%8A%D5%B8%D5%AC+%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB+%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div></div> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background: #eaecf0;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6" title="Կաղապար:Լուսավորության դարաշրջան"><span title="Դիտել կաղապարը" style="background: #eaecf0;;;background:none transparent;color:inherit;border:none;">դ</span></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6" title="Կաղապարի քննարկում:Լուսավորության դարաշրջան"><span title="Քննարկել կաղապարը" style="background: #eaecf0;;;background:none transparent;color:inherit;border:none;">ք</span></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6&action=edit"><span title="Խմբագրել կաղապարը" style="background: #eaecf0;;;background:none transparent;color:inherit;border:none;">խ</span></a></li></ul></div><div style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6" title="Լուսավորության դարաշրջան">Լուսավորության դարաշրջան</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #eaecf0;;background: #eaecf0;">Ավստրիա</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%B8%D5%BD%D5%AB%D6%86_II_(%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%A5%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իոսիֆ II (Սուրբ Հռոմեական կայսրության կայսր) (դեռ գրված չէ)">Իոսիֆ II</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%A5%D5%B8%D5%BA%D5%B8%D5%AC%D5%A4_II_(%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%A5%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լեոպոլդ II (Սուրբ Հռոմեական կայսրության կայսր) (դեռ գրված չէ)">Լեոպոլդ II</a> | <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A1_%D4%B9%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%A6%D5%A1" title="Մարիա Թերեզա">Մարիա Թերեզա</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #eaecf0;;background: #eaecf0;">Ֆրանսիա</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%AB%D5%A5%D6%80_%D4%B2%D5%A5%D5%B5%D5%AC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պիեր Բեյլ (դեռ գրված չէ)">Պիեր Բեյլ</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%BF%D5%B0%D5%B6%D5%A6%D6%80_%D5%AC%D5%A5_%D4%B2%D5%B8%D5%BE%D5%AB%D5%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Շտհնզր լե Բովիե (դեռ գրված չէ)">Ֆոնտինել</a> | <a href="/wiki/%D5%87%D5%A1%D5%BC%D5%AC_%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%AB_%D5%84%D5%B8%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D5%BD%D6%84%D5%B5%D5%B8" title="Շառլ Լուի Մոնտեսքյո">Շառլ Լուի Մոնտեսքյո</a> | <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%A1_%D5%94%D5%A5%D5%B6%D5%A5" title="Ֆրանսուա Քենե">Ֆրանսուա Քենե</a> | <a href="/wiki/%D5%8E%D5%B8%D5%AC%D5%BF%D5%A5%D6%80" title="Վոլտեր">Վոլտեր</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%BA%D5%B8%D6%80%D5%AA_%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%AB_%D4%BC%D5%A5%D5%AF%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%AF_%D5%A4%D5%A8_%D4%B2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%86%D5%B8%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ժորժ Լուի Լեկլերկ դը Բյուֆոն (դեռ գրված չէ)">Ժորժ Լուի Լեկլերկ դը Բյուֆոն</a> | <a href="/wiki/%D4%BA%D5%A1%D5%B6-%D4%BA%D5%A1%D5%AF_%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%B8" title="Ժան-Ժակ Ռուսո">Ժան-Ժակ Ռուսո</a> | <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A5%D5%B6%D5%AB_%D4%B4%D5%AB%D5%A4%D6%80%D5%B8" title="Դենի Դիդրո">Դենի Դիդրո</a> | <a href="/wiki/%D4%BF%D5%AC%D5%B8%D5%A4_%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A5%D5%AC%D5%BE%D5%A5%D6%81%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%BD" title="Կլոդ Ադրիան Հելվեցիուս">Հելվեցիուս</a> | <a href="/wiki/%D4%BA%D5%A1%D5%B6_%D4%BC%D5%A8_%D5%8C%D5%B8%D5%B6_%D4%B4%27%D4%B1%D5%AC%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A5%D6%80" title="Ժան Լը Ռոն Դ'Ալամբեր">Ժան Դ'Ալամբեր</a> | <a class="mw-selflink selflink">Հոլբախ</a> | <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%AB%D5%A6_%D5%A4%D5%A8_%D5%8D%D5%A1%D5%A4" title="Մարկիզ դը Սադ">Մարկիզ դը Սադ</a> | <a href="/wiki/%D5%86%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%A1_%D5%A4%D5%A8_%D4%BF%D5%B8%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D6%80%D5%BD%D5%A5" title="Նիկոլա դը Կոնդորսե">Կոնդորսե</a> | <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%B6_%D4%BC%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%B6_%D4%BC%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%A6%D5%B5%D5%A5" class="mw-redirect" title="Անտուան Լորան Լավուազյե">Լավուազյե</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #eaecf0;;background: #eaecf0;">Գերմանիա</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D6%80%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%A4_%D5%8E%D5%A5%D5%B5%D5%A3%D5%A5%D5%AC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Էրխարդ Վեյգել (դեռ գրված չէ)">Էրխարդ Վեյգել</a> | <a href="/wiki/%D4%B3%D5%B8%D5%A9%D6%86%D6%80%D5%AB%D5%A4_%D4%BC%D5%A1%D5%B5%D5%A2%D5%B6%D5%AB%D6%81" title="Գոթֆրիդ Լայբնից">Գոթֆրիդ Լայբնից</a> | <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%AB%D5%A4%D6%80%D5%AB%D5%AD_II_(%D5%8A%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80)" title="Ֆրիդրիխ II (Պրուսիայի թագավոր)">Ֆրիդրիխ II</a> | <a href="/wiki/%D4%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%AB%D5%AC_%D4%BF%D5%A1%D5%B6%D5%BF" title="Իմանուիլ Կանտ">Իմանուիլ Կանտ</a> | <a href="/wiki/%D4%B3%D5%B8%D5%BF%D5%B0%D5%B8%D5%AC%D5%A4_%D4%BC%D5%A5%D5%BD%D5%BD%D5%AB%D5%B6%D5%A3" title="Գոտհոլդ Լեսսինգ">Գոտհոլդ Լեսսինգ</a> | <a href="/wiki/%D4%B9%D5%B8%D5%B4%D5%A1%D5%BD_%D4%B1%D5%A2%D5%BF" title="Թոմաս Աբտ">Թոմաս Աբտ</a> | <a href="/wiki/%D5%85%D5%B8%D5%B0%D5%A1%D5%B6_%D4%B3%D5%B8%D5%A9%D6%86%D6%80%D5%AB%D5%A4_%D5%80%D5%A5%D6%80%D5%A4%D5%A5%D6%80" title="Յոհան Գոթֆրիդ Հերդեր">Յոհան Գոթֆրիդ Հերդեր</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%A4%D5%A1%D5%B4_%D5%8E%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D5%B0%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%BA%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ադամ Վայսհաուպտ (դեռ գրված չէ)">Ադամ Վայսհաուպտ</a> | <a href="/wiki/%D5%85%D5%B8%D5%B0%D5%A1%D5%B6_%D5%8E%D5%B8%D5%AC%D6%86%D5%A3%D5%A1%D5%B6%D5%A3_%D6%86%D5%B8%D5%B6_%D4%B3%D5%B5%D5%B8%D5%A9%D5%A5" title="Յոհան Վոլֆգանգ ֆոն Գյոթե">Յոհան Վոլֆգանգ Գյոթե</a> | <a href="/wiki/%D5%85%D5%B8%D5%B0%D5%A1%D5%B6_%D5%96%D6%80%D5%AB%D5%A4%D6%80%D5%AB%D5%AD_%D5%87%D5%AB%D5%AC%D5%AC%D5%A5%D6%80" title="Յոհան Ֆրիդրիխ Շիլլեր">Ֆրիդրիխ Շիլլեր</a> | <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BC%D5%AC_%D4%B3%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%BD" title="Կառլ Գաուս">Կառլ Գաուս</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%B8%D5%A6%D5%A5%D5%BD_%D5%84%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D5%AC%D5%BD%D5%B8%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մոզես Մենդելսոն (դեռ գրված չէ)">Մոզես Մենդելսոն</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #eaecf0;;background: #eaecf0;">Մեծ Բրիտանիա</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D4%B9%D5%B8%D5%B4%D5%A1%D5%BD_%D4%B3%D5%B8%D5%A2%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Թոմաս Գոբս (դեռ գրված չէ)">Թոմաս Գոբս</a> | <a href="/wiki/%D5%8B%D5%B8%D5%B6_%D4%BC%D5%B8%D6%84" title="Ջոն Լոք">Ջոն Լոք</a> | <a href="/wiki/%D4%BB%D5%BD%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF_%D5%86%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%B8%D5%B6" title="Իսահակ Նյուտոն">Իսահակ Նյուտոն</a> | <a href="/wiki/%D5%8B%D5%B8%D5%A6%D5%A5%D6%86_%D4%B1%D5%A4%D5%AB%D5%BD%D5%B8%D5%B6" title="Ջոզեֆ Ադիսոն">Ջոզեֆ Ադիսոն</a> | <a href="/wiki/%D5%8C%D5%AB%D5%B9%D5%A1%D6%80%D5%A4_%D5%8D%D5%A9%D5%AB%D5%AC" title="Ռիչարդ Սթիլ">Ռիչարդ Սթիլ</a> | <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A5%D5%B4%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%AC_%D5%8B%D5%B8%D5%B6%D5%BD%D5%B8%D5%B6" title="Սեմյուել Ջոնսոն">Սեմյուել Ջոնսոն</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B4%D5%A1%D5%BE%D5%AB%D5%A9_%D5%85%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Դավիթ Յում (դեռ գրված չէ)">Դավիթ Յում</a> | <a href="/wiki/%D4%B1%D5%A4%D5%A1%D5%B4_%D5%8D%D5%B4%D5%AB%D5%A9" title="Ադամ Սմիթ">Ադամ Սմիթ</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%8B%D5%B8%D5%B6_%D5%88%D6%82%D5%AB%D5%AC%D6%84%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ջոն Ուիլքս (դեռ գրված չէ)">Ջոն Ուիլքս</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%A4%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A4_%D4%B2%D5%B5%D5%B8%D6%80%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Էդմունդ Բյորկ (դեռ գրված չէ)">Էդմունդ Բյորկ</a> | <a href="/wiki/%D4%B7%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%A1%D6%80%D5%A4_%D4%B3%D5%AB%D5%A2%D5%A2%D5%B8%D5%B6" class="mw-redirect" title="Էդուարդ Գիբբոն">Էդուարդ Գիբբոն</a> | <a href="/wiki/%D5%8B%D5%A5%D5%B5%D5%B4%D5%BD_%D4%B2%D5%B8%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%AC" title="Ջեյմս Բոսուել">Ջեյմս Բոսուել</a> | <a href="/wiki/%D5%8B%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B4%D5%AB_%D4%B2%D5%A5%D5%B6%D5%A9%D5%A1%D5%B4" title="Ջերեմի Բենթամ">Ջերեմի Բենթամ</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%88%D6%82%D5%B8%D5%AC%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D5%B6%D5%AF%D6%80%D5%A1%D6%86%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մերի Ուոլստոնկրաֆտ (դեռ գրված չէ)">Մերի Ուոլստոնկրաֆտ</a> | <i>տե՛ս նաև</i>՝ <a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%B8%D5%BF%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Շոտլանդական լուսավորություն (դեռ գրված չէ)">Շոտլանդական լուսավորություն</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #eaecf0;;background: #eaecf0;">Իտալիա</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D5%8B%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1_%D5%8E%D5%AB%D5%AF%D5%B8" title="Ջամբատիստա Վիկո">Ջամբատիստա Վիկո</a> | <a href="/wiki/%D5%89%D5%A5%D5%A6%D5%A1%D6%80%D5%A5_%D4%B2%D5%A5%D6%84%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A1" class="mw-redirect" title="Չեզարե Բեքարիա">Չեզարե Բեքարիա</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #eaecf0;;background: #eaecf0;">Նիդեռլանդներ</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%B8_%D4%B3%D6%80%D5%B8%D6%81%D5%AB%D5%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գուգո Գրոցիյ (դեռ գրված չէ)">Գուգո Գրոցիյ</a> | <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%AF%D5%BF_%D5%8D%D5%BA%D5%AB%D5%B6%D5%B8%D5%A6%D5%A1" title="Բենեդիկտ Սպինոզա">Բենեդիկտ Սպինոզա</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #eaecf0;;background: #eaecf0;">Լեհաստան</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%BD%D5%AC%D5%A1%D5%BE_%D4%BF%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%AF%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ստանիսլավ Կոնարսկի (դեռ գրված չէ)">Ստանիսլավ Կոնարսկի</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%BD%D5%AC%D5%A1%D5%BE_%D4%B1%D5%BE%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%BF_%D5%8A%D5%B8%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D5%BE%D5%BD%D5%AF%D5%AB%D5%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ստանիսլավ Ավգուստ Պոնյատովսկիյ (դեռ գրված չէ)">Ստանիսլավ Ավգուստ Պոնյատովսկիյ</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%A3%D5%B6%D5%A1%D6%81%D5%AB_%D4%BF%D6%80%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D6%81%D5%AF%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իգնացի Կրասիցկի (դեռ գրված չէ)">Իգնացի Կրասիցկի</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%B8_%D4%BF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գուգո Կոլոնտայ (դեռ գրված չէ)">Գուգո Կոլոնտայ</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%A3%D5%B6%D5%A1%D6%81%D5%AB_%D5%8A%D5%B8%D5%BF%D5%B8%D6%81%D5%AF%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իգնացի Պոտոցկի (դեռ գրված չէ)">Իգնացի Պոտոցկի</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BF%D5%A1%D5%B7%D5%AB%D6%81_%D5%8D%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%BD%D5%AC%D5%BE%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ստաշից Ստանիսլվա (դեռ գրված չէ)">Ստաշից Ստանիսլվա</a> | <a href="/wiki/%D5%85%D5%A1%D5%B6_%D5%8D%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%A4%D5%A5%D6%81%D5%AF%D5%AB" title="Յան Սնյադեցկի">Յան Սնյադեցկի</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%85%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B6_%D5%86%D5%A5%D5%B4%D6%81%D6%87%D5%AB%D5%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Յուլիան Նեմցևիչ (դեռ գրված չէ)">Յուլիան Նեմցևիչ</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B6%D5%BB%D5%A5%D5%B5_%D5%8D%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%A4%D5%BF%D6%81%D5%AF%D5%AB%D5%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Անջեյ Սնյադտցկիյ (դեռ գրված չէ)">Անջեյ Սնյադտցկիյ</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #eaecf0;;background: #eaecf0;">Ռուսաստան</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A5%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%BD_I" title="Պետրոս I">Պետրոս I</a> | <a href="/wiki/%D4%B5%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%A1_II" title="Եկատերինա II">Եկատերինա II</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B5%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%A1_%D4%B4%D5%A1%D5%B7%D5%AF%D5%B8%D5%BE%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Եկատերինա Դաշկովա (դեռ գրված չէ)">Եկատերինա Դաշկովա</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B6%D5%A9%D5%AB%D5%B8%D6%84_%D4%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A9%D5%A5%D5%B4%D5%AB%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Անթիոք Կանթեմիր (դեռ գրված չէ)">Անթիոք Կանթեմիր</a> | <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%AD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%AC_%D4%BC%D5%B8%D5%B4%D5%B8%D5%B6%D5%B8%D5%BD%D5%B8%D5%BE" title="Միխայիլ Լոմոնոսով">Միխայիլ Լոմոնոսով</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%A1%D5%B5_%D5%86%D5%B8%D5%BE%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Նիկոլայ Նովիկով (դեռ գրված չէ)">Նիկոլայ Նովիկով</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AC%D5%A5%D6%84%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D6%80_%D5%8C%D5%A1%D5%A4%D5%AB%D5%BD%D5%B9%D6%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ալեքսանդր Ռադիսչև (դեռ գրված չէ)">Ալեքսանդր Ռադիսչև</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D4%B2%D5%A5%D6%81%D5%AF%D5%B8%D5%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իվան Բեցկոյ (դեռ գրված չէ)">Իվան Բեցկոյ</a> | <a href="/wiki/%D4%BB%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%87%D5%B8%D6%82%D5%BE%D5%A1%D5%AC%D5%B8%D5%BE" title="Իվան Շուվալով">Իվան Շուվալով</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%AB%D5%AD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%AC_%D5%8D%D5%B9%D5%A5%D6%80%D5%A2%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D5%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Միխայիլ Սչերբատով (դեռ գրված չէ)">Միխայիլ Սչերբատով</a> | <a href="/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB_%D5%8D%D5%AF%D5%B8%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%A4%D5%A1" title="Գրիգորի Սկովորոդա">Գրիգորի Սկովորոդա</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D4%BF%D5%B8%D5%BF%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D6%80%D6%87%D5%BD%D5%AF%D5%AB%D5%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իվան Կոտլյարևսկիյ (դեռ գրված չէ)">Իվան Կոտլյարևսկիյ</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #eaecf0;;background: #eaecf0;">Իսպանիա</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%A1%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D6%80_%D5%84%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%80_%D5%A4%D5%A5_%D4%BD%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գասպար Մելյոր դե Խովելյանոս (դեռ գրված չէ)">Գասպար Մելյոր դե Խովելյանոս</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%A1%D5%BD_%D5%96%D5%A5%D6%80%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D5%BD_%D5%84%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%A9%D5%AB%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Նիկոլաս Ֆերնանդես Մորաթին (դեռ գրված չէ)">Նիկոլաս Ֆերնանդես Մորաթին</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #eaecf0;;background: #eaecf0;">ԱՄՆ</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D4%B2%D5%A5%D5%B6%D5%BB%D5%A1%D5%B4%D5%AB%D5%B6_%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%AC%D5%AB%D5%B6" title="Բենջամին Ֆրանկլին">Բենջամին Ֆրանկլին</a> | <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A5%D5%B5%D5%BE%D5%AB%D5%A4_%D5%8C%D5%AB%D5%A9%D5%A5%D5%B6%D5%B0%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%BD" title="Դեյվիդ Ռիթենհաուս">Դավիդ Ռիտենխաուս</a> | <a href="/wiki/%D5%8B%D5%B8%D5%B6_%D4%B1%D5%A4%D5%A1%D5%B4%D5%BD" title="Ջոն Ադամս">Ջոն Ադամս</a> | <a href="/wiki/%D4%B9%D5%B8%D5%B4%D5%A1%D5%BD_%D5%93%D5%A5%D5%B5%D5%B6" title="Թոմաս Փեյն">Թոմաս Փեյն</a> | <a href="/wiki/%D4%B9%D5%B8%D5%B4%D5%A1%D5%BD_%D5%8B%D5%A5%D6%86%D5%A5%D6%80%D5%BD%D5%B8%D5%B6" title="Թոմաս Ջեֆերսոն">Թոմաս Ջեֆերսոն</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background: #eaecf0;;background: #eaecf0;"><div><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Կապիտալիզմ">Կապիտալիզմ</a> | <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Մարդու իրավունքներ">Մարդու իրավունքներ</a> | <a href="/wiki/%D5%94%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D5%BF%D5%A1%D5%AE%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Քննադատական մտածողություն">Քննադատական մտածողություն</a> | <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A5%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Դեիզմ">Դեիզմ</a> | <a href="/wiki/%D4%BA%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D5%BE%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ժողովրդավարություն">Ժողովրդավարություն</a> | <a href="/wiki/%D4%B7%D5%B4%D5%BA%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Էմպիրիզմ">Էմպիրիզմ</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D5%A2%D5%A1%D6%81%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լուսավորյալ բացարձակություն (դեռ գրված չէ)">Լուսավորյալ բացարձակություն</a> <br /><a href="/wiki/%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF_%D5%B7%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%A1" title="Ազատ շուկա">Ազատ շուկա</a> | <a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Հումանիզմ">Հումանիզմ</a> | <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B6%D5%A1%D6%83%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%B8%D6%83%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Բնափիլիսոփայություն">Բնափիլիսոփայություն</a> | <a href="/wiki/%D5%8C%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ռացիոնալություն">Ռացիոնալություն</a> | <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Բանականություն">Բանականություն</a> | <a href="/w/index.php?title=Sapere_aude&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sapere aude (դեռ գրված չէ)">Sapere aude</a> | <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Գիտություն">Գիտություն</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B4_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Աշխարհիկացում (պատմություն) (դեռ գրված չէ)">Աշխարհիկացում</a> | <a href="/wiki/%D5%96%D5%AB%D5%A6%D5%AB%D5%B8%D5%AF%D6%80%D5%A1%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ֆիզիոկրատներ">Ֆիզիոկրատներ</a> | <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%BD%D5%AF%D5%A1%D5%AC%D5%A1" title="Հասկալա">Հասկալա</a></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="toccolours" style="width:100%"><tbody><tr><td style="width:auto"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Notification-icon-Wikiquote.svg/24px-Notification-icon-Wikiquote.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Notification-icon-Wikiquote.svg/36px-Notification-icon-Wikiquote.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Notification-icon-Wikiquote.svg/48px-Notification-icon-Wikiquote.svg.png 2x" data-file-width="30" data-file-height="30" /></span></span></td><td style="width:100%"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D6%84" title="Վիքիքաղվածք">Վիքիքաղվածքն</a> ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են <a href="https://hy.wikiquote.org/wiki/%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD" class="extiw" title="q:Պոլ Անրի Հոլբախ">«Պոլ Անրի Հոլբախ»</a> հոդվածին։</td></tr></tbody></table><table class="toccolours" style="width:100%"><tbody><tr><td style="width:auto"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/24px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/36px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/48px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="30" data-file-height="30" /></span></span></td><td style="width:100%"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A1%D5%B0%D5%A5%D5%BD%D5%BF" title="Վիքիպահեստ">Վիքիպահեստն</a> ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Baron_d%27Holbach" class="extiw" title="commons:Category:Baron d'Holbach">«Պոլ Անրի Հոլբախ»</a> հոդվածին։</td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group"><div style="padding: 0px 18px 0px 0px; width: 100%;"><div style="float: left;"><span class="noprint plainlinksneverexpand nowrap" style="font-size:x-small;"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D4%B1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Դիտել այս կաղապարը"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span> </span></div>  Թեմատիկ կայքեր</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://gutenberg.org/ebooks/author/2420">Գուտենբերգ նախագիծ</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.findagrave.com/memorial/6239256">Find A Grave</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Բառարաններ և հանրագիտարաններ</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/biography/Paul-Henri-Dietrich-baron-dHolbach">Բրիտանիկա</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/holbach-paul-henry-thiry">Բրոքհաուս</a> · <a href="https://hy.wikisource.org/wiki/ru:%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%93%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B0%D1%85,_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB" class="extiw" title="s:ru:ЭСБЕ/Гольбах, Павел">Բրոքհաուսի և Եփրոնի</a> · <a href="https://hy.wikisource.org/wiki/ru:%D0%9C%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%93%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B0%D1%85" class="extiw" title="s:ru:МЭСБЕ/Гольбах">Բրոքհաուսի և Եփրոնի փոքր</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0032832.xml">Մեծ կատալոնական</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://snl.no/Paul-Henry_Thiry_Holbach">Մեծ նորվեգական</a> · <a href="https://hy.wikisource.org/wiki/de:ADB:Holbach,_Paul_Freiherr_von" class="extiw" title="s:de:ADB:Holbach, Paul Freiherr von">Allgemeine Deutsche Biographie</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/paul-henri-dietrich-barone-di-holbach">Treccani</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/pierre-henri-holbach/">Universalis</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6688061">.mw-parser-output .ts-navbox-plaintitle{font-size:100%!important;margin:0 6em!important}</style></div><table class="nowraplinks authoritycontrol collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><span style="float:left;width:6em"> </span><div class="ts-navbox-plaintitle" style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D5%89%D5%A1%D6%83%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%B7%D5%B9%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%BD%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Չափորոշչային վերահսկողություն">Չափորոշչային վերահսկողություն</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Վատիկանի գրադարան">BAV</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/processed/BAV%7CADV10221631">ADV10221631</a> · <span title="BIBSYS" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">BIBSYS</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ask.bibsys.no/ask/action/result?cmd=&kilde=biblio&cql=bs.autid+%3D+90546709&feltselect=bs.autid">90546709</a> · <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Կատալոնիայի գրադարան">BNC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://cantic.bnc.cat/registres/CUCId/a10332169">a10332169</a> · <a href="/wiki/%D4%BB%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Իսպանիայի ազգային գրադարան">BNE</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX963755">XX963755</a> · <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Ֆրանսիայի ազգային գրադարան">BNF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11907649j">11907649j</a> · <span title="CONOR.Sl" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">CONOR</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cobiss.si/scripts/cobiss?command=DISPLAY&base=CONOR&rid=45657187">45657187</a> · <a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/118706403">118706403</a> · <span title="Istituto Centrale per il Catalogo Unico" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">ICCU</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://opac.sbn.it/opacsbn/opac/iccu/scheda_authority.jsp?bid=LO1V067563">LO1V067563</a> · <span title="Միջազգային տիպօրինակ անունների նույնացուցիչ" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">ISNI</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://isni-url.oclc.nl/isni/0000000121031795">0000000121031795</a> · <span title="Կոնգրեսի գրադարանի ստուգիչ համար" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">LCCN</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/n80106712">n80106712</a> · <a href="/wiki/%D4%BC%D5%A1%D5%BF%D5%BE%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Լատվիայի ազգային գրադարան">LNB</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/processed/LNB%7CLNC10-000041848">000041848</a> · <span title="Ազգային խորհրդարանական գրադարան" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">NDL</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00522677">00522677</a> · <a href="/wiki/%D5%89%D5%A5%D5%AD%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Չեխիայի ազգային գրադարան">NKC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/skuk0003073">skuk0003073</a> · <span title="Ավստրալիայի ազգային գրադարան" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">NLA</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nla.gov.au/anbd.aut-an35201380">35201380</a> · <a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Հունաստանի ազգային գրադարան">NLG</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nlg.okfn.gr/resource/authority/record162577">162577</a> · <a href="/wiki/%D4%BC%D5%A5%D5%B0%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Լեհաստանի ազգային գրադարան">NLP</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://mak.bn.org.pl/cgi-bin/KHW/makwww.exe?BM=01&IM=04&NU=01&WI=a0000001181972">a0000001181972</a> · <a href="/wiki/%D4%B6%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%A5%D5%A2%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D6%87_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AC%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Զագրեբի ազգային և համալսարանական գրադարան">NSK</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/processed/NSK%7C000407605">000407605</a> · <a href="/wiki/%D5%86%D5%AB%D5%A4%D5%A5%D6%80%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Նիդերլանդների ազգային գրադարան">NTA</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bibliotheken.nl/id/thes/p068449283">068449283</a> · <span title="NUKAT" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">NUKAT</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/processed/NUKAT%7Cn96400585">n96400585</a> · <a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Պորտուգալիայի ազգային գրադարան">PTBNP</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/processed/PTBNP%7C214566">214566</a> · <a href="/wiki/%D5%87%D5%BE%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Շվեդիայի ազգային գրադարան">LIBRIS</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://libris.kb.se/auth/189742">189742</a> · <span title="SUDOC" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">SUDOC</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/026923610">026923610</a> · <a href="/wiki/VIAF" title="VIAF">VIAF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/95147318">95147318</a> · <span title="WorldCat" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">WorldCat VIAF</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/95147318">95147318</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="toccolours" style="font-size:85%; margin-top:0.1em; margin-bottom:0.1em; border: 1px solid #aaa; padding: 5px; clear: both;" width="100%"> <tbody><tr> <td><i>Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BD%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Հայկական սովետական հանրագիտարան">Հայկական սովետական հանրագիտարանից</a>  (<a href="https://hy.wikisource.org/wiki/%D4%B7%D5%BB:%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%8D%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6_(Soviet_Armenian_Encyclopedia)_6.djvu/510" class="extiw" title="s:Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 6.djvu/510">հ․ 6, էջ 510</a>)։</i> <span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:CC_BY-SA_icon_80x15.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bf/CC_BY-SA_icon_80x15.png" decoding="async" width="80" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="80" data-file-height="15" /></a></span> </td></tr></tbody></table>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ստացված է «<a dir="ltr" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Պոլ_Անրի_Հոլբախ&oldid=9717154">https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Պոլ_Անրի_Հոլբախ&oldid=9717154</a>» էջից</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Սպասարկող:Կատեգորիաները">Կատեգորիաներ</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B4%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D5%A5%D5%B4%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%AB_8_%D5%AE%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A4%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Դեկտեմբերի 8 ծնունդներ">Դեկտեմբերի 8 ծնունդներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:1723_%D5%AE%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A4%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:1723 ծնունդներ">1723 ծնունդներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%AB_21_%D5%B4%D5%A1%D5%B0%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Հունվարի 21 մահեր">Հունվարի 21 մահեր</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:1789_%D5%B4%D5%A1%D5%B0%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:1789 մահեր">1789 մահեր</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%93%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%B4%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Փարիզ քաղաքում մահացածներ">Փարիզ քաղաքում մահացածներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%93%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%A9%D5%A1%D5%B2%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Փարիզ քաղաքում թաղվածներ">Փարիզ քաղաքում թաղվածներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%8A%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A4%D5%A5%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ">Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A4%D5%A5%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ">Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%BC%D5%A5%D5%B5%D5%A4%D5%A5%D5%B6%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AC%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Լեյդենի համալսարանի շրջանավարտներ">Լեյդենի համալսարանի շրջանավարտներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%B6%D5%B1%D5%AB%D5%B6%D6%84_%D5%A1%D5%B5%D5%A2%D5%A2%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%B8%D5%BE" title="Կատեգորիա:Անձինք այբբենական կարգով">Անձինք այբբենական կարգով</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%93%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%B8%D6%83%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80_%D5%A1%D5%B5%D5%A2%D5%A2%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%B8%D5%BE" title="Կատեգորիա:Փիլիսոփաներ այբբենական կարգով">Փիլիսոփաներ այբբենական կարգով</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:18-%D6%80%D5%A4_%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D6%83%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%B8%D6%83%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:18-րդ դարի փիլիսոփաներ">18-րդ դարի փիլիսոփաներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:18-%D6%80%D5%A4_%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D6%86%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%AB_%D5%A3%D6%80%D5%B8%D5%B2%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:18-րդ դարի ֆրանսիացի գրողներ">18-րդ դարի ֆրանսիացի գրողներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%A9%D5%A5%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Կատեգորիա:Աթեիզմ">Աթեիզմ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%A9%D5%A5%D5%AB%D5%BD%D5%BF_%D5%A1%D5%AF%D5%BF%D5%AB%D5%BE%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Աթեիստ ակտիվիստներ">Աթեիստ ակտիվիստներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D6%81%D5%AB_%D5%A1%D5%A9%D5%A5%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Գերմանացի աթեիստներ">Գերմանացի աթեիստներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D6%81%D5%AB_%D6%83%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%B8%D6%83%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Գերմանացի փիլիսոփաներ">Գերմանացի փիլիսոփաներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D6%83%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%B8%D6%83%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Գիտության փիլիսոփաներ">Գիտության փիլիսոփաներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Կրոնների քննադատներ">Կրոնների քննադատներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%BF_%D5%8A%D5%A5%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A2%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A3%D5%AB_%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A4%D5%A5%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիայի պատվավոր անդամներ">Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիայի պատվավոր անդամներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%94%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D6%83%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%B8%D6%83%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Քաղաքական փիլիսոփաներ">Քաղաքական փիլիսոփաներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%94%D6%80%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Քրիստոնեության քննադատներ">Քրիստոնեության քննադատներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%AB_%D6%83%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%B8%D6%83%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Ֆրանսիացի փիլիսոփաներ">Ֆրանսիացի փիլիսոփաներ</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Թաքցված կատեգորիաներ: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%BB%D5%A5%D6%80,_%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%B6%D6%84_%D6%85%D5%A3%D5%BF%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%A5%D5%B6_JsonConfig" title="Կատեգորիա:Էջեր, որոնք օգտագործում են JsonConfig">Էջեր, որոնք օգտագործում են JsonConfig</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80_%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BF%D5%BE%D5%B5%D5%A1%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%81_%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%BE" title="Կատեգորիա:Վիքիպեդիա:Հոդվածներ Վիքիտվյալներից աղբյուրներով">Վիքիպեդիա:Հոդվածներ Վիքիտվյալներից աղբյուրներով</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6_%D5%B9%D5%A9%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%BF%D5%A1%D6%80%D6%80%D5%A5%D6%80_%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D5%B2_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Վիքիպեդիա:Վիքիդատայի հայերեն չթարգմանված տարրեր պարունակող հոդվածներ">Վիքիպեդիա:Վիքիդատայի հայերեն չթարգմանված տարրեր պարունակող հոդվածներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%86%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A5%D6%80_%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BD%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D6%81" title="Կատեգորիա:Նյութեր Հայկական սովետական հանրագիտարանից">Նյութեր Հայկական սովետական հանրագիտարանից</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%89%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80_%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%BF_%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%81" title="Կատեգորիա:Չստուգված հոդվածներ ազատ աղբյուրներից">Չստուգված հոդվածներ ազատ աղբյուրներից</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Այս էջը վերջին անգամ փոփոխվել է 31 Մարտի 2024-ի ժամը 16:31-ին:</li> <li id="footer-info-copyright">Տեքստը հասանելի է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy">Քրիեյթիվ Քոմոնս Հղման-Համանման տարածման</a> թույլատրագրի ներքո, առանձին դեպքերում հնարավոր են հավելյալ պայմաններ։ Մանրամասնությունների համար այցելեք՝ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Օգտագործման պայմաններ</a>։</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Գաղտնիության քաղաքականություն</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8">Վիքիպեդիայի մասին</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BF%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D6%81">Հրաժարագրեր</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ծրագրավորողներ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/hy.wikipedia.org">Վիճակագրություն</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie statement</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//hy.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Տեսքը բջջայինով</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-r24xm","wgBackendResponseTime":219,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.448","walltime":"2.188","ppvisitednodes":{"value":2881,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":136184,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1966,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":51,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":13303,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":55,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 2085.605 1 -total"," 70.84% 1477.375 1 Կաղապար:Տեղեկաքարտ_Փիլիսոփա"," 70.62% 1472.751 1 Կաղապար:Տեղեկաքարտ"," 62.93% 1312.518 44 Կաղապար:Wikidata"," 14.18% 295.833 1 Կաղապար:ԱԾ"," 12.66% 264.085 2 Կաղապար:Br_separated_entries"," 7.60% 158.567 1 Կաղապար:Արտաքին_հղումներ"," 6.82% 142.329 1 Կաղապար:Wikidata/p569"," 6.28% 131.077 1 Կաղապար:Ծանցանկ"," 4.52% 94.175 1 Կաղապար:Գլխագրի_պատկեր"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"1.222","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":14284964,"limit":52428800},"limitreport-logs":"Loaded datatype monolingualtext of P1559 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nGot person name of Q193563 from label: «Bibliothèque nationale de France»\nEntity Q193563 is not a person\nGot person name of Q193563 from label: «Bibliothèque nationale de France»\nEntity Q193563 is not a person\nGot person name of Q193563 from label: «Bibliothèque nationale de France»\nEntity Q193563 is not a person\nLoaded datatype wikibase-item of P1196 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P172 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P135 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P1416 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nGot person name of Q193563 from label: «Bibliothèque nationale de France»\nEntity Q193563 is not a person\nLoaded datatype wikibase-item of P1412 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nGot person name of Q193563 from label: «Bibliothèque nationale de France»\nEntity Q193563 is not a person\nGot person name of Q193563 from label: «Bibliothèque nationale de France»\nEntity Q193563 is not a person\nGot person name of Q193563 from label: «Bibliothèque nationale de France»\nEntity Q193563 is not a person\nLoaded datatype wikibase-item of P184 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P185 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P737 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype external-id of P428 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P1066 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P802 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P737 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P553 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nGot person name of Q193563 from label: «Bibliothèque nationale de France»\nEntity Q193563 is not a person\nGot person name of Q193563 from label: «Bibliothèque nationale de France»\nEntity Q193563 is not a person\nGot person name of Q193563 from label: «Bibliothèque nationale de France»\nEntity Q193563 is not a person\nGot person name of Q193563 from label: «Bibliothèque nationale de France»\nEntity Q193563 is not a person\nGot person name of Q193563 from label: «Bibliothèque nationale de France»\nEntity Q193563 is not a person\n","limitreport-profile":[["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getEntityStatements","320","25.8"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getEntity","300","24.2"],["recursiveClone \u003CmwInit.lua:45\u003E","220","17.7"],["?","100","8.1"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::callParserFunction","60","4.8"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::addStatementUsage","40","3.2"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getSiteLinkPageName","40","3.2"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::get","40","3.2"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getLabel","20","1.6"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getEntityModuleName","20","1.6"],["[others]","80","6.5"]]},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-vlr7t","timestamp":"20241124140129","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u054a\u0578\u056c \u0531\u0576\u0580\u056b \u0540\u0578\u056c\u0562\u0561\u056d","url":"https:\/\/hy.wikipedia.org\/wiki\/%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%AD","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7104","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7104","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2009-07-10T15:19:31Z","dateModified":"2024-03-31T16:31:12Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/b\/bf\/Paul_Heinrich_Dietrich_Baron_d%27Holbach_Roslin.jpg","headline":"\u0586\u0580\u0561\u0576\u057d\u056b\u0561\u0581\u056b \u0563\u0580\u0578\u0572"}</script> </body> </html>