CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs" lang="az" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Daşnaksutyun — Vikipediya</title> <script>(function(){var className="client-js";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )azwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","yanvar","fevral","mart","aprel","may","iyun","iyul","avqust","sentyabr","oktyabr","noyabr","dekabr"],"wgRequestId":"c9aace9f-fa8f-4819-823e-940c49f79fb4","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Daşnaksutyun","wgTitle":"Daşnaksutyun","wgCurRevisionId":7652296,"wgRevisionId":7652296,"wgArticleId":51010,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":[ "Əlifba sırasına görə siyasi partiyalar","1890-cı ildə yaranan siyasi partiyalar","Siyasi partiya qaralamaları","Erməni milliyətçiliyi","Ermənistandakı siyasi partiyalar","Erməni terror təşkilatları","1890-cı ildə yarananlar","Daşnaksutyun"],"wgPageViewLanguage":"az","wgPageContentLanguage":"az","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Daşnaksutyun","wgRelevantArticleId":51010,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"Daşnaksütyun","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"az","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"az"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000, "wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/Da%C5%9Fnaksutyun","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":true,"wgVector2022LanguageInHeader":false,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q318657","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.common-site":"ready","ext.gadget.logo":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.styles.legacy":"ready", "ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","codex-search-styles":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.legacy.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.referenceTooltips","ext.gadget.sidebarRelated","ext.gadget.metaBox","ext.gadget.EditToolbar","ext.gadget.EditToolbar-menu-page_elements","ext.gadget.EditToolbar_infobox_person","ext.gadget.EditToolbar_discussion","ext.gadget.EditToolbar_references","ext.gadget.markadmins","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents", "ext.navigationTiming","ext.uls.compactlinks","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&modules=codex-search-styles%7Cext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.styles.legacy%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector"> <script async="" src="/w/load.php?lang=az&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&modules=ext.gadget.common-site%2Clogo&only=styles&skin=vector"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&modules=site.styles&only=styles&skin=vector"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1e/Armenian_Revolutionary_Federation_Flag.gif"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1e/Armenian_Revolutionary_Federation_Flag.gif"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="533"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="427"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Daşnaksutyun — Vikipediya"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//az.m.wikipedia.org/wiki/Da%C5%9Fnaksutyun"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Redaktə" href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipediya (az)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//az.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://az.wikipedia.org/wiki/Da%C5%9Fnaksutyun"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.az"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipediya — Atom-lent" href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin-vector-legacy mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Daşnaksutyun rootpage-Daşnaksutyun skin-vector action-view"><div id="mw-page-base" class="noprint"></div> <div id="mw-head-base" class="noprint"></div> <div id="content" class="mw-body" role="main"> <a id="top"></a> <div id="siteNotice"></div> <div class="mw-indicators"> </div> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Daşnaksutyun</span></h1> <div id="bodyContent" class="vector-body"> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipediya, azad ensiklopediya</div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(<a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaks%C3%BCtyun&redirect=no" class="mw-redirect" title="Daşnaksütyun">Daşnaksütyun</a> səhifəsindən yönləndirilmişdir)</span></div></div> <div id="contentSub2"></div> <div id="jump-to-nav"></div> <a class="mw-jump-link" href="#mw-head">Naviqasiyaya keç</a> <a class="mw-jump-link" href="#searchInput">Axtarışa keç</a> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="az" dir="ltr"><table class="infobox" style="" data-name="Siyasi partiya"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above infobox-above-color skin-invert-image" style="background:var(--background-color-neutral); color:black;"><div style="padding-top:0.3em; padding-bottom:0.3em; line-height: 1;"><div style="display:inline;" class="fn org">Daşnaksutyun</div></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image" style=""> <span data-wikidata-claim-id="Q318657$a4c076e9-453b-3909-7dc3-c208ab96cc49" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P154"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fayl:Armenian_Revolutionary_Federation_Flag.gif" class="mw-file-description"><img alt="Loqonun şəkli" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Armenian_Revolutionary_Federation_Flag.gif/126px-Armenian_Revolutionary_Federation_Flag.gif" decoding="async" width="126" height="84" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Armenian_Revolutionary_Federation_Flag.gif/189px-Armenian_Revolutionary_Federation_Flag.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Armenian_Revolutionary_Federation_Flag.gif/252px-Armenian_Revolutionary_Federation_Flag.gif 2x" data-file-width="324" data-file-height="216" /></a></span></span></span> </td></tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels" style="min-width:7em">Qurucu</th> <td class="plainlist"> <ul><li><span data-wikidata-claim-id="Q318657$11d790e1-4938-8162-eaab-a9924d74a185" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P112"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span class="plainlinks">Xristofor Mikayelyan</span><sup><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q2463306" class="extiw" title="d:Q2463306">[d]</a></sup></span></span></li></ul></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels" style="min-width:7em">Quruluş tarixi</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-claim-id="Q318657$35C23B8F-6241-4313-BD55-79D904B991CD" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P571"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span class="nowrap"><a href="/wiki/1890" title="1890">1890</a></span></span></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels" style="min-width:7em">Baş qərargah</th> <td class="plainlist"> <ul><li><span data-wikidata-claim-id="Q318657$49ABDC8A-650E-468F-BEF5-555FD9B4B1C0" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P159"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%C4%B0r%C9%99van" title="İrəvan">İrəvan</a></span></span></li></ul></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels" style="min-width:7em">İdeologiya</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-claim-id="Q318657$9A0E0226-AD2C-4F41-B347-CD67DFC0321E" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P1142"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Demokratik_sosializm" title="Demokratik sosializm">demokratik sosializm</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q318657$771695a0-4b31-b9f4-1ba0-4d9d7a767588" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P1142"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Erm%C9%99ni_mill%C9%99t%C3%A7iliyi" title="Erməni millətçiliyi">Erməni milliyətçiliyi</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q318657$b9551c2c-4382-e09a-acd4-51db9067ec9c" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P1142"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Sol_milliy%C9%99t%C3%A7ilik" title="Sol milliyətçilik">Sol milliyətçilik</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q318657$04a81eda-4dfa-8614-162c-12cc977c0f53" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P1142"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Antisovetizm" title="Antisovetizm">antisovetizm</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q318657$814dd7b2-4e87-444a-425c-020208282ec5" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P1142"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Birl%C9%99%C5%9Fmi%C5%9F_Erm%C9%99nistan" title="Birləşmiş Ermənistan">Birləşmiş Ermənistan</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q318657$efafa9d7-4538-b370-5573-3b406ab8f363" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P1142"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%C4%B0rredentizm" title="İrredentizm">İrredentizm</a></span></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels" style="min-width:7em">İdeoloji spektr</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-claim-id="Q318657$cf8bfa04-4342-74e4-ccd1-ae5e12e613f9" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P1387"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Sol%C3%A7uluq" title="Solçuluq">solçuluq</a></span></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels" style="min-width:7em">Üzvlüyü</th> <td class="plainlist"> <ul><li><span data-wikidata-claim-id="Q318657$18467CBE-F1E3-47AE-AC4C-41531D8AF67A" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P463"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Sosialist_%C4%B0nternasional%C4%B1" title="Sosialist İnternasionalı">Sosialist İnternasionalı</a></span></span></li></ul></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels" style="min-width:7em">Saytı</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-claim-id="Q318657$B64BD0A2-F0D0-438C-A2B8-4B3B92337436" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P856"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://arfd.am">arfd.am</a></span></span></td> </tr><tr><td colspan="2" class="infobox-below infobox-below-color" style="background:var(--background-color-neutral); color:black;;"><span data-wikidata-claim-id="Q318657$ABF71D2A-39F7-4FBC-B4B8-DE56C5C5898F" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P373"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Armenian_Revolutionary_Federation" title="commons:Category:Armenian Revolutionary Federation"><img alt="Vikianbarın loqosu" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Armenian_Revolutionary_Federation" class="extiw" title="commons:Category:Armenian Revolutionary Federation">Vikianbarda əlaqəli mediafayllar</a></span></span></td></tr> </tbody></table> <p><b>Erməni İnqilabi Federasiyası</b>, <b>Daşnaksutyun</b> (<a href="/wiki/Erm%C9%99ni_dili" title="Erməni dili"><i>erm.</i></a> <span lang="hy" style="font-style: italic">Հայ Յեղափոխական Դաշնակցություն</span>; <i>Hay Heğapoxakan Daşnaksutyun</i>) — millətçi-terrorçu erməni partiyası (digər adı "Erməni inqilabi ittifaqı");<sup id="cite_ref-:0_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>ən iri və mütəşəkkil erməni siyasi təşkilatlarından biri. 1890-cı ildə <a href="/wiki/Tiflis" class="mw-redirect" title="Tiflis">Tiflisdə</a> yaradılıb. Erməni diasporunun olduğu bütün ölkələrdə büroları fəaliyyət göstərir. Hazırkı ali şura sədri <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9Fxan_Sa%C4%9Fatelyan" title="İşxan Sağatelyan">İşxan Sağatelyandır</a>. </p> <div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"><input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none" /><div class="toctitle" lang="az" dir="ltr"><h2 id="mw-toc-heading">Mündəricat</h2><span class="toctogglespan"><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></span></div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="#Tarixi"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Tarixi</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-2"><a href="#Yaradılması_və_ilk_dövrü"><span class="tocnumber">1.1</span> <span class="toctext">Yaradılması və ilk dövrü</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-3"><a href="#Birinci_dünya_müharibəsində"><span class="tocnumber">1.2</span> <span class="toctext">Birinci dünya müharibəsində</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-4"><a href="#1918-ci_ilin_əvvəllərində"><span class="tocnumber">1.3</span> <span class="toctext">1918-ci ilin əvvəllərində</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-5"><a href="#Azərbaycan_Xalq_Cümhuriyyətində"><span class="tocnumber">1.4</span> <span class="toctext">Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-6"><a href="#Ermənistanda"><span class="tocnumber">1.5</span> <span class="toctext">Ermənistanda</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-7"><a href="#Soyuq_müharibə_dövründə"><span class="tocnumber">1.6</span> <span class="toctext">Soyuq müharibə dövründə</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-8"><a href="#Müasir_dövr"><span class="tocnumber">1.7</span> <span class="toctext">Müasir dövr</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-9"><a href="#İstinadlar"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">İstinadlar</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-10"><a href="#Ədəbiyyat"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Ədəbiyyat</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-11"><a href="#Xarici_keçidlər"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Xarici keçidlər</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-12"><a href="#Həmçinin_bax"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Həmçinin bax</span></a></li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tarixi">Tarixi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&veaction=edit&section=1" title="Tarixi bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&action=edit&section=1" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Tarixi"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Yaradılması_və_ilk_dövrü"><span id="Yarad.C4.B1lmas.C4.B1_v.C9.99_ilk_d.C3.B6vr.C3.BC"></span>Yaradılması və ilk dövrü</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&veaction=edit&section=2" title="Yaradılması və ilk dövrü bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&action=edit&section=2" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Yaradılması və ilk dövrü"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1890-cı ildə Gürcüstanın mərkəzi Tiflisdə yaradılmış bu partiyanın əsası üç erməni millətçisi Rostom Zoryan, Simon Zavaryan və Xristofor Mikayelyan tərəfindən qoyulub. Təşkilat ilk vaxtlar "Erməni İnqilabçılarının İttifaqı" adlanırdı. </p><p>Daşnakların məqsədi, silah və güc tətbiqi ilə <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlı İmperiyasının</a> şərqində erməni dövləti qurmaq idi. </p><p>1891-ci ildə nəşr olunan və Daşnaksutyunun mətbu orqanı olan "Droşak" (bayraq) qəzetində daşnaklar öz proqramları barədə bunları yazırdılar: </p> <blockquote><p>"Bizim partiyamız öz məqsədlərinə yalnız diplomatiya yolu ilə nail olmaq istəyənlərlə heç cür razılaşa bilməz. Bizim diplomatlarımız öz marağından və güclülərin marağından çıxış edir. Avropa bizim üçün deyil, qoy ermənilər bilsinlər ki, erməni torpağı qanla suvarılmasa onlar heç bir şey əldə edə bilməzlər. Digər tərəfdən partiya Ermənistanın proletariatın köməyi ilə azad olunacağına inanmır, çünki Türkiyə şəraitində bu mümkün deyil. Torpaq məsələsi ən vacib məsələlərdən biridir, torpaq o torpaqda işləyənə məxsus olmalıdır".</p></blockquote> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fayl:Founders_of_the_Armenian_Revolutionary_Federation_Stepan_Zorian,_Christapor_Mikaelian,_Simon_Zavarian.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Founders_of_the_Armenian_Revolutionary_Federation_Stepan_Zorian%2C_Christapor_Mikaelian%2C_Simon_Zavarian.jpg/250px-Founders_of_the_Armenian_Revolutionary_Federation_Stepan_Zorian%2C_Christapor_Mikaelian%2C_Simon_Zavarian.jpg" decoding="async" width="250" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Founders_of_the_Armenian_Revolutionary_Federation_Stepan_Zorian%2C_Christapor_Mikaelian%2C_Simon_Zavarian.jpg/375px-Founders_of_the_Armenian_Revolutionary_Federation_Stepan_Zorian%2C_Christapor_Mikaelian%2C_Simon_Zavarian.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Founders_of_the_Armenian_Revolutionary_Federation_Stepan_Zorian%2C_Christapor_Mikaelian%2C_Simon_Zavarian.jpg/500px-Founders_of_the_Armenian_Revolutionary_Federation_Stepan_Zorian%2C_Christapor_Mikaelian%2C_Simon_Zavarian.jpg 2x" data-file-width="549" data-file-height="314" /></a><figcaption>Daşnaksutyunun qurucuları: R. Zoryan, X. Mikaelyan, S Zavaryan</figcaption></figure> <p>1892-ci ildə partiyanın adı dəyişdirilir və partiya indiki adı ilə adlanmağa başlayır. Həmin il partiyanın proqramı da dərc edilir: </p><p>Məqsəd: Daşnaksutyunun məqsədi üsyanlar yolu ilə iqtisadi və siyasi azadlıqlar əldə etməkdir. Partiya hər bir insanın bərabər hüquqa malik olduğu prinsipindən irəli qələrək, maddi nemətlərin bərabər bölünməsinin tərəfdarıdır. </p> <ol><li>Gələcək Ermənistanda ümumi maraqlara xidmət edən, xalq hökuməti ümumi bərabər və birbaşa səsvermə yolu ilə seçilməlidir.</li> <li>İstənilən vasitələrlə həyatın və iş yerlərinin təmin edilməsi.</li> <li>Müxtəlif dinlər və millətlər qanun qarşısında bərabərdir.</li> <li>Söz və mətbuat azadlığı.</li></ol> <p>Vasitələr: Erməni inqilab ittifaqı öz məqsədlərinə çatmaq üçün silahlı dəstələr yaradır, bu dəstələr hökumətə, eləcə də tək ermənilərin yox, həm də assiriyalıların, <a href="/wiki/K%C3%BCrdl%C9%99r" title="Kürdlər">kürdlərin</a> və sülhsevər <a href="/wiki/Anadolu_t%C3%BCrkl%C9%99ri" title="Anadolu türkləri">türklərin</a> əziyyət çəkdiyi ümumi vəziyyətə qarşı da mübarizə aparır. Bu istiqamət çox böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bütün bu qrupları ümumi mübarizə üçün birləşdirə bilməsək də, ən azından onların ermənilərə qarşı müxalifətini neytrallaşdıra bilərik. </p> <ol><li>Daşnak partiyasının əsas prinsiplərinin və məqsədlərinin təbliğatı.</li> <li>Silahlı dəstələri təşkil etmək, eləcə də onları ideoloji və praktik cəhərdən hazırlamaq.</li> <li>Xalqı silahlandırmaq.</li> <li>İnqilabi komitələri və onlar arasında sıx əlaqələri təşkil etmək.</li> <li>Hakimiyyət nümayəndələri, sələmçilər, satqınlar və hər cür istismarçılara qarşı terror tətbiq etmək.</li> <li>Xalqı quldur və soyğunçuların hücumundan qorumaq.</li> <li>Adamların və silahların göndərilməsi üçün yollar və vasitələr tapmaq.</li> <li>Dövlət idarələrinin dağıdılması və talan edilməsi.</li></ol> <p>Əsas təşkilati prinsip kimi yerli komitələrin muxtariyyəti ütünlük təşkil edirdi. Hər hansı bir rayonun bir neçə komitəsi, rayonun mərkəzi komitəsini seçirdi. Partiyanın başında büro dururdu, əvvəl <a href="/wiki/Rusiya_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Rusiya İmperiyası">Rusiya</a> və <a href="/wiki/%C4%B0ran" title="İran">İranda</a>, sonra <a href="/wiki/Avropa" title="Avropa">Avropada</a>, daha sonra isə Osmanlı İmperiyasında komitələr quruldu. Rusiya İmperiyasında partiyanın yaradılmasından dərhal sonra, <a href="/wiki/Qars" title="Qars">Qarsda</a>, <a href="/wiki/G%C3%BCmr%C3%BC" title="Gümrü">Aleksandropolda</a> (indiki Gümrü), <a href="/wiki/%C4%B0r%C9%99van" title="İrəvan">İrəvanda</a>, Tiflisdə, <a href="/wiki/Bak%C4%B1" title="Bakı">Bakıda</a>, <a href="/wiki/%C5%9Eu%C5%9Fa" title="Şuşa">Şuşada</a>, <a href="/wiki/G%C9%99nc%C9%99" title="Gəncə">Yelizavetpolda</a> (indiki Gəncə) və <a href="/wiki/Rostov" title="Rostov">Rostovda</a> komitələr təşkil olundu. </p><p>O zaman daşnakların əsas fəaliyyəti Osmanlı İmperiyasının ermənilər yaşayan ərazilərinə "<a href="/wiki/F%C9%99dail%C9%99r" class="mw-redirect" title="Fədailər">fədailər</a>" üçün silah və sursatın göndərilməsindən, həmçinin yerli erməni əhalisinin, silahlandırılmasından və türk hökumətinə qarşı qaldırılmasından ibarət idi. </p><p>XIX əsrdə daşnakların keçirdiyi ən məşhur terror aktı 1896-cı ildə Osmanlı bankına təşkil etdikləri hücum idi. Lakin <a href="/wiki/%C4%B0stanbul" title="İstanbul">İstanbulda</a> yerləşən qərb dövlətlərinin səfirliklərinin müdaxiləsi nəticəsində, Osmanlı hökuməti hücumda iştrak edən terrorçuların Avropaya getməsinə razılıq verir. </p><p>XX əsrin əvvələrindən etibarən daşnaklar Rusiya İmperiyasında öz fəaliyyətlərini aktivləşdirir. "Daşnaksutyun"un Azərbaycanda 1903-cü ildə Bakı komitəsi yaradıldı. Bu komitə təşkil edilərkən erməni kilsə torpaqlarının xəzinənin xeyrinə dünyəviləşdirilməsi haqqında 12 iyun tarixli qanun verilmişdi. Bu qərar ermənilərlə Rusiya hakimiyyət orqanları arasında münasibətlərin kəskinləşdirdiyi üçün partiyanın fəaliyyəti üçün fəal mühit yarandı. "Mirzəyev qardaşları" neft kəmərinin müdiri S. F. Ter-Mkrtıçyan Bakı komitəsinin sədri oldu. Elə həmin il "Hayastan" komitəsi adlanan Yelizavetpol komitəsi yaradıldı. Onun başında arximandrit Benik və hərbi həkim M. Beqlyarov dururdu. Bu dövrdə daşnakların qarşısında duran əsas vəzifələrdən biri təşkilatın ehtiyacları və getdikcə daha çox əl atdıqları terror aktlarının törədilməsi üçün pul toplanması idi. Bu dövrdəki terror aktları içərisində Qafqazın mülki işlər üzrə baş rəisi knyaz Qolitsına qarşı daşnakların hnçaqçılarla birgə törətdikləri sui-qəsd, Bakı general-qubernatora knyaz Nakaşidzenin, general Alixanovun, Qarsda pristav Ş. Laçınbekovun, Yelizavetpol vitse-qubernatoru Andreyevin, qəza başçıları Boquslavski və Şmerlinqin və başqalarının qətlə yetirilməsi diqqəti cəlb edir. "Daşnaksutyun"un 1904-cü ildə Vyanada keçirilən 3-cü qurultayında kəşfiyyat funksiyaları olan gizli "De li" terror təşkilatı yaradıldı, habelə daşnakların müharibə elan etmək hüququ olan mütəşəkkil hərbi təşkilatının əsasını qoyan hərbi nizamnamə qəbul olundu. Partiyanın əsl məqsədi — dənizdən-dənizə "Böyük Ermənistan" yaratmaq niyyəti çoxsaylı proqramlarının heç birində açıqlanmasa da, hərbi təşkilatın və daşnakların istər Osmanlı imperiyası, istərsə də Cənubi Qafqaz ərazisində yerli əhalinin məhv edilməsi və didərgin salınması sahəsində fəaliyyəti onların məhz bu niyyətdə olmalarına şübhə yeri qoymurdu. 1905-ci ildə azərbaycanlılara qarşı törədilən soyqırrımlarda daşnaklar da aktiv iştrak edir, bu məqsədlə onlar əvvəllər Türkiyəyə göndərdikləri "fədailəri" geri çağırır. Daşnaklar Bakı qubernatoru Nakaşidzeni "müsəlmanlara kömək edir" bəhanəsi ilə qətlə yetirir, qubernatoru sonradan "general Dro" kimi tanınan Drastanat Kamayan qətlə yetirir. 1905 il fevralın 6-da Bakıda erməni mauzerçisinin Sabunçu qəsəbəsinin sakini olan azərbaycanlını qətlə yetirməsi o vaxta qədər görünməmiş erməni-azərbaycanlı toqquşmalarının başlanğıcı oldu. Üç gün ərzində hər iki tərəfdən 1000 nəfərə yaxın adam öldürüldü. Daşnaklar türk-müsəlman əhaliyə qarşı soyqırımına ciddi hazırlıq görmüşdülər. 1905 ildə Bakıda daşnaklara məxsus olan gizli silah anbarlarının aşkar edilməsi bunu təsdiqləyir. Əsas zərərçəkənlərin azərbaycanlılar olduğu bu toqquşmaların dalğası bütün Cənubi Qafqaza — Şuşaya, İrəvana, Naxçıvana, Qazaxa, Zəngəzura, Tiflisə yayıldı.<sup id="cite_ref-:0_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Amerika_Birl%C9%99%C5%9Fmi%C5%9F_%C5%9Etatlar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Amerika Birləşmiş Ştatları">ABŞ</a> türkoloqu Tadeuş Svatxovskinin fikrincə 1905–1906-cı illər ərzində ermənilər azərbaycanlıların yaşadığı 158 yaşayış məntəqəsinə hücum edirlər. 1905-ci ildə daşnaklar İstanbulda sultan <a href="/wiki/II_%C6%8Fbd%C3%BClh%C9%99mid" title="II Əbdülhəmid">II Əbdülhəmidə</a> sui-qəsd təşkil edir, təsadüf naticəsində sultana zərər dəymir, lakin partlayış nəticəsində, 26 nəfər həlak olur 58 nəfər yaralanır. </p><p>1906-cı ildə <a href="/wiki/Sofiya" title="Sofiya">Sofiyada</a> keçirilən koqresdə daşnaklar Rusiyanın siyasi həyatında aktiv iştirak etməyi qərara alırlar. 1907-ci ildə partiyanın büdcəsinin 35%-i (1 milyon frank) terrorçuların silahlandırılması üçün nəzərdə tutulmuşdu. Terror aktının həyata keçirilməsi haqqında qərarı yalnız partiyanın mərkəzi komitələri və məsul təşkilatları qəbul edə bilərdi. Daşnaklar Türkiyədə və Cənubi Qafqazda terror aksiyalarının hazırlanması və həyata keçirilməsi üçün özlərinin xarici bazalarından geniş istifadə edirdilər.<sup id="cite_ref-:0_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-:0-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>1906–1907-ci illərdə "Daşnaksutyun"un sıralarında bölünmə yarandı. Nəticədə, "mşakçılar" ("Mşak" qəzetinin tərəfdarları) qrupu partiyadan ayrıldı. Onlar <a href="/wiki/Konstitusiyal%C4%B1_Demokratiya_Partiyas%C4%B1" title="Konstitusiyalı Demokratiya Partiyası">kadetlərə</a> yaxın olan mövqedən çıxış edir və partiyanın Rusiyadakı döyüş dəstələrinin buraxılmasını təklif edirdilər. Partiyanın sol qanadı — "gənc daşnaklar" sərt radikal-inqilabi mübarizə üsullarının tərəfdarı idilər. L. Atabekyan, A. Amiryan və C. Bekzadyanın başçılıq etdikləri "gənc daşnaklar" bu zəmində Bakı eserləri ilə yaxınlaşdılar. 1907-ci ildə "gənc daşnaklar" <a href="/wiki/Sosialist_%C4%B0nqilab%C3%A7%C4%B1lar_Partiyas%C4%B1" title="Sosialist İnqilabçılar Partiyası">Sosialist İnqilabçılar Partiyası</a> Bakı komitəsi ilə birləşməyi qərara aldılar. Bununla da, daşnaklar beynəlxalq aləmə çıxmağa nail oldular. Eserlərin tövsiyəsi ilə "Daşnaksutyun" 1907-ci ildə II İnternasionala qəbul edildi. "Gənc daşnaklar" ümumrusiya parlament kürsüsünə çıxmaq niyyətilə eserlər və kadetlərlə birgə <a href="/wiki/Zemlya_i_volya" title="Zemlya i volya">Zemlya i volya</a> seçki blokuna da daxil oldular. Həmin blok 1907-ci ilin fevralında <a href="/wiki/Rusiya_%C4%B0mperiyas%C4%B1n%C4%B1n_D%C3%B6vl%C9%99t_Dumas%C4%B1" title="Rusiya İmperiyasının Dövlət Duması">Rusiya İmperiyasının Dövlət Dumasına</a> seçkilərdə məğlub oldu. </p><p>Bu dövrdə daşnaklar fəhlələr arasında, həmkarlar ittifaqlarında və onların milli mənsubiyyət əsasında yaratdıqları mədəni-maarif cəmiyyətlərində güclü iş aparmağa başladılar. Daşnaklar Cənubi Qafqazda üzvlərinin ümumi sayı 10.990 nəfər olan 110 həmkarlar ittifaqı təşkilatı yaratmışdılar. Partiyanın Bakı təşkilatı üzvlərinin sayı 2000 nəfərə çatırdı. 1908-ci ildə isə bütün dünyada "Daşnaksutyun"un 165.000 üzvü var idi. Daşnakların törətdikləri terror aktlarının və basqınların geniş miqyas alması ilə əlaqədar partiyaya qarşı kütləvi həbslər və 1912-ci ildə Peterburqda məhkəmə ilə nəticələnən polis təqibləri başlandı. Nəticədə, 1000-dən çox daşnak sürgünə göndərildi. 1908-ci ildən daşnaklar fəaliyyətlərini inqilab gedən İranda və hakimiyyətə gəlmiş gənc türklərdən muxtariyyət umduqları Türkiyədə davam etdirdilər. Lakin " Daşnaksutyun"un Türkiyədən gözlədikləri ümidlər özünü doğrultmadı və bundan sonra onlar Türkiyə əleyhinə pozucu fəaliyyətlərini Rusiya hakimiyyət orqanları ilə ittifaqda davam etdirməyi qərara aldılar. Qafqaz canişini İ. İ. Voronsov-Daşkov bu işdə daşnaklara ciddi himayədarlıq etdi.<sup id="cite_ref-:0_1-3" class="reference"><a href="#cite_note-:0-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Osmanlı İmperiyasında "gənc türklər" hakimiyyətə qəldikdən sonra daşnaklar müəyyən müddət də olsa yeni qurulmuş türk hökuməti ilə silahlı mübarizədən çəkinir. </p><p>1910–11-ci illərdə <a href="/wiki/Sankt-Peterburq" title="Sankt-Peterburq">Sankt-Peterburqda</a> terrorçuluqda günahlandırılan daşnaklar üzərində keçirilmiş məhkəmə prosesi nəticəsində 52 nəfər həbs cəzasına layiq görülür, 4 nəfər isə Sibirə sürgünə gondərilir. Bu proses zamanı daşnaklarım müdafiəçiləri sıralarında <a href="/wiki/Aleksandr_Kerenski" title="Aleksandr Kerenski">Aleksandr Kerenski</a> də var idi. </p><p>1912-ci ildə Tiflisdə Erməni Milli Şurası və onun icra orqanı — Milli büro yaradıldı. Milli büronun nümayəndələri canişinin vasitəçiliyi ilə müharibə baş verdiyi halda, Türkiyə ərazisində Rusiya, İngiltərə və Fransanın protektoratı altında muxtar Ermənistan yaradılması barədə Rusiya hakimiyyət orqanlarından vəd almağa nail oldular. "Daşnak-sutyun"un 4-cü qurultayında bütün "zinvorların" (daşnak yaraqlıları) Qafqazdan Türkiyə ərazisinə göndərilməsi qərara alındı. Müsəlman əhalisini Rusiya əleyhinə üsyana qaldırmaq və beləliklə, onları kütləvi repressiyalara məruz qoymaq məqsədilə daşnakların panislamizm emissarları sifətilə Qafqaza göndərilməsi kimi məkrli plan da qəbul edildi. Onlar buna qismən nail oldular.<sup id="cite_ref-:0_1-4" class="reference"><a href="#cite_note-:0-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Birinci_dünya_müharibəsində"><span id="Birinci_d.C3.BCnya_m.C3.BCharib.C9.99sind.C9.99"></span>Birinci dünya müharibəsində</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&veaction=edit&section=3" title="Birinci dünya müharibəsində bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&action=edit&section=3" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Birinci dünya müharibəsində"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Birinci_d%C3%BCnya_m%C3%BCharib%C9%99si" class="mw-redirect" title="Birinci dünya müharibəsi">Birinci dünya müharibəsi</a> zamanı daşnaklar Rusiyanın tərəfinə keçərək <a href="/wiki/Erm%C9%99nil%C9%99r" title="Ermənilər">ermənilərdən</a> ibarət silahlı dəstələr yaradır və Osmanlı imperiyasına qarşı döyüşlərdə iştrak edir. Bu münasibətlə Rusiya imperiyasında daşnaklara amnistiya elan edilir. Daşnakların fəaliyyəti Birinci dünya müharibəsi (1914–18) illərində xüsusilə gücləndi. Bu zaman onlar böyük dövlətlərin, ilk növbədə Rusiyanın köməyi ilə Osmanlı imperiyasının şərq vilayətlərinin ərazisində öz dövlətlərini yaratmağa ümid bəsləyirdilər. 1914-cü ildə müharibə başlayandan dərhal sonra II Nikolay 1909–1912-ci illərdə həbs olunmuş daşnaklara amnistiya verilməsindən məhz bundan qaynaqlanırdı. Eyni zamanda, Türkiyə ərazisində muxtar, yaxud müstəqil Ermənistan dövləti yaratmaq üçün, başlıca olaraq, daşnaklardan ibarət silahlı könüllü dəstələrin səfərbərliyə alınmasına başlandı. Çar hökuməti ermənilərə qələbədən sonra Türkiyənin şərqində "Erməni muxtar dövlətinin" yaradılması vədini vermişdi. Lakin bu ərazilərdə ermənilər heç vaxt çoxluq təşkil etməmişlər, bu məsələnin həlli uçün erməni silahlı dəstələri müsəlman əhalinin (türklər və kürdlər) yaşadığı kəndlərə basqınlar təşkil edir, bu basqınlar nəticəsində on minlərlə insan amansızcasına qətlə yetirilir. Daşnak silahlı dəstələri arxa cəbhədə aktivləşərək türk ordusunun təchizatını və rabitəsini pozmağa cəhd göstərir və bu işdə bəzi uğurlara da nail ola bilirlər. Daşnaklar hətta türk hərbi hospitalına hücum edərək, oradakı yaralı türk əsgərləri və həkimləri qətlə yetirir. Silahlı dəstələrin təşkilində və türklərə qarşı təbliğatın aparılmasında erməni kilsəsi və kilsə xadimləri də yaxından iştrak edir. Erməni daşnak dəstələri, əsasən, Cənubi Qafqaz ərazisində yaradılırdı. Məşhur terrorçular və "generallar" <a href="/wiki/Andranik_Ozanyan" title="Andranik Ozanyan">Andranik Ozanyan</a>, <a href="/w/index.php?title=Drazdamat_Kanayan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Drazdamat Kanayan (səhifə mövcud deyil)">Drazdamat Kanayan</a>, Xeço (Q. Amirov) həmin məqsədlə buraya gəldilər.<sup id="cite_ref-:0_1-5" class="reference"><a href="#cite_note-:0-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Döyüş dəstələrinin yaradılmasının əsas təşkilatçılarından biri Abram Gülxəndanyan, habelə Bakıda nəşr edilən daşnak qəzeti "Arev"in redaktoru Simon Hakopyan başda olmaqla Daşnaksutyunun Bakı komitəsi oldu. Rusiya qoşunlarının yerli türk əhalisinin qırılması ilə müşayiət olunan hücumunun ardınca daşnaklar 1915-ci ilin mart-aprel aylarında Türkiyənin Van vilayətində yerli türk-müsəlman əhalini qırmağa başladılar. Buna cavab olaraq, Türkiyə hökuməti ermənilərin cəbhəyanı vilayətlərdən Suriyaya köçürülməsi haqqında qərar qəbul etdi. Ermənilər indiyədək bunu "soyqırımı" adlandırırlar. O zaman ermənilərin özlərinin bir çox həm liberal, həm də sosialist ictimai xadimləri daşnakların başçılıq etdikləri bu "özünü məhvetmə" siyasətini pislədilər. Lakin 1915-ci ildə özləri tərəfindən törədilmiş faciəli hadisələr daşnaklara ibrət dərsi olmadı və onlar 1916-cı ilin yanvarında Tiflisdə konfranslarını keçirərək, könüllü dəstələrinin atıcı batalyonlara çevrilməsini qərara aldılar.<sup id="cite_ref-:0_1-6" class="reference"><a href="#cite_note-:0-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>1915-ci ilin fevralında Erməni milli konqresində çıxış edən Daşnaksutyunun hərbi qanadının təmsilçisi, çar hökumətinin Türkiyə ermənilərinin ehtiyacları üçün 242 900 rubl vəsait ayırdığını bildirir, bu pullar Türkiyədəki erməniləri silahlandırmaq və üsyana təşviq etmək üçün nəzərdə tutulurdu.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p> Amerika tarixçisi Corc Şou "Osmanlı imperiyasının tarixi" kitabında bu hadisələr barədə bunları yazır: </p><blockquote><p>"müharibənin qedişatı, ermənilər tərəfindən müsəlmanların kütləvi qətlləri ilə müşayiət olunurdu. Bir milyondan çox türk kəndlisi öz doğma torpaqlarından qaçmağa məcbur olmuşdur. Minlərlə qaçqın ermənilər tərəfindən tikə-tikə doğranmışdır. Müharibədən əvvəl Ərzurum, Trabzon, Ərzincan, Van və Bitlisdə yaşayan 3 milyon 300 min türk əhalisindən yalnız 600 min nəfəri qalmışdır. Türk və kürd kəndlilərinin soyqırımının ən aktiv təşkilatçısı və ideoloqu Daşnaksutyun terror təşkilatının üzvü, "Atom" ləqəbli Artur Şahrikyan olmuşdur</p></blockquote><p>Malevilin "1915-ci il erməni faciəsi" kitabında bu hadisələr belə təsvir olunur:</p><blockquote><p>"Erməni quldur və terror dəstələri tərəfindən məhv edilmiş müsəlman əhalinin sayı təxminən 1 milyon 600 min nəfər təşkil edir. Bütün bu faktlar çar ordusunun zabitlərinin narazılığına səbəb olmuş və onlar erməni başkəsənlərinə qarşı güc tətbiq etməyə məcbur olmuşdular"</p></blockquote><p>1916-cı ilin yayında rus ordusunun hücumları nəticəsində Türkiyənin Qars, Ərzurum, Trabzon, Ərzincan və s. şəhərləri tutuldu. Rus qoşun hissələri ilə eyni vaxtda buraya daşnak birləşmələri də soxularaq, həmin şəhərlərin, bütün bölgənin türk və azərbaycanlı əhalisinə vəhşicəsinə divan tutdular. Deputat Məmməd Yusif Cəfərov 4-cü Dövlət dumasında çıxış edərək, bu vəhşiliklərə qarşı kəskin etirazını bildirdi. Antanta ölkələri, o cümlədən Fransa da daşnakların əməllərindən narazılıqları bildirdilər. "Mşak" qəzetinin redaktoru A. Arakelyan bununla əlaqədar 1917-ci ilin yanvarında Tiflisdə Cənubi Qafqazın görkəmli erməni ziyalıları nümayəndələrinin müşavirəsini çağırdı. Müşavirədə daşnakların erməniləri məhvə aparan avantürist siyasəti pisləndi. Daşnaklara qarşı liberal "Milli xalq partiyası" yaratmaq qərara alındı, lakin layihələr kağız üzərində qaldı. Fevral inqilabı və 1918-ci ildə Brest-Litovsk sülh müqaviləsinin bağlanması "Böyük Ermənistan" xülyalarına son qoydu. 1917-ci ilin martında Bakıda 50 nəfərdən ibarət Erməni Milli Şurası yaradıldı. Şuranın tərkibinə " Daşnaksutyun" partiyasının 17 nümayəndəsi daxil oldu. Şura "Arev" qəzetinin nəşrini davam etdirdi. Bu qəzet və "Daşnaksutyun"un Bakıdakı Mərkəzi Komitəsinin 1918-ci ildən rus dilində nəşr olunmağa başlayan mətbuat orqanı "Vperyod" qəzeti millətçiliyi və şovinizmi təbliğ edir, antiazərbaycan siyasəti yeridirdilər. Müvəqqəti hökumətin Azərbaycandakı orqanı olan İctimai Təşkilatların İcraiyyə Komitəsində və Bakı Fəhlə Deputatları Sovetində də Şuranın nümayəndələri var idi.<sup id="cite_ref-:0_1-7" class="reference"><a href="#cite_note-:0-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Rus ordusu bu ərazidən çəkildikdən sonra, erməni quldur dəstələri daha da azğınlaşır və bu ərazidə qalmış müsəlman əhalinin kütləvi qətllərinin miqyasını böyüdür, bu hal türk ordusunun əks hucuma keçib erməniləri Qafqaza sıxışdırmasına qədər davam edir. </p><p>1917-ci il oktyabrın 22-də <a href="/wiki/Bak%C4%B1_Soveti" title="Bakı Soveti">Bakı Sovetinə</a> keçirilən seçkilərdə daşnaklar 4-cü yeri tutdular. Oktyabr çevrilişindən (1917) sonra eserlərlə birlikdə bolşeviklərə qarşı çıxış etmələrinə baxmayaraq, daşnaklar 1917-ci ilin dekabrında Bakı Sovetinə seçkilərdə 41 deputat yeri qazanaraq, bolşeviklərdən sonra 2-ci yeri tutdular. Eyni zamanda, "Daşnaksutyun"un nümayəndələri T. Ter-Qazaryan, X. Karçiyan, A. Ağacan Tiflisdə yaradılmış Zaqafqaziya komissarlığının, 1918-ci ilin fevralından isə 27 nəfərlik heyətlə Zaqafqaziya seyminin tərkibinə daxil oldular. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1918-ci_ilin_əvvəllərində"><span id="1918-ci_ilin_.C9.99vv.C9.99ll.C9.99rind.C9.99"></span>1918-ci ilin əvvəllərində</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&veaction=edit&section=4" title="1918-ci ilin əvvəllərində bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&action=edit&section=4" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: 1918-ci ilin əvvəllərində"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Bak%C4%B1_Kommunas%C4%B1" title="Bakı Kommunası">Bakı Kommunası</a> hakimiyyəti dövründə daşnaklar Bakı Sovetinə başçılıq edən <a href="/wiki/Stepan_%C5%9Eaumyan" title="Stepan Şaumyan">Stepan Şaumyan</a> ilə ittifaqa girərək 1918-ci ilin martında Azərbaycan xalqına qarşı soyqırım törətdilər. 1918-ci ilin martınadək Bakıda daşnak silahlı birləşmələrinin 7 minə yaxın erməni əsgəri toplanmışdı. 12 minlik bolşevik "Qırmızı qvardiya"sının 70%-ini də daşnaklar təşkil edirdi. 1915 ildə daşnak döyüş dəstələrinə qarşı kəskin çıxışlar edən S. Şaumyan öz məqsədinə — Bakını getdikcə daha çox nüfuz qazanan Müsavat Partiyasından və onunla birlikdə azərbaycanlı əhalisindən təmizləməyə nail olmaq naminə daşnaklarla sıx ittifaqa girdi. Bakı Soveti qoşunlarının və daşnak quldur dəstələrinin guya "Azərbaycan döyüş hissələrinin qiyamını yatırmaq" bəhanəsilə martın 30-da ağır artilleriyadan və hidroaeroplanlardan istifadə etməklə, başladıqları hərbi əməliyyatlar şəhərin müsəlman məhəllələrində dinc azərbaycanlı əhaliyə vəhşicəsinə qanlı divan tutulması ilə nəticələndi. Üç gün ərzində 12000-dək azərbaycanlı qətlə yetirildi. Soyqırımlar bununla qurtarmadı. Dinc azərbaycanlı əhalisinə qarşı S. Lalayanın, T. Amiryanın, Q. Hamazaspın başçılıq etdikləri cəza əməliyyatları Şamaxı, Quba, Xaçmaz, Lənkəran, Hacıqabul və Salyanda da aparıldı. Azərbaycan xalqı kütləvi soyqırımına məruz qaldı. Şamaxı daha çox zərər çəkdi. Buraya 2 min erməni əsgəri və 60 araba silah göndərilmişdi. Bu qəzada 80 kənd məhv edilmiş, Fövqəladə Təhqiqat Komissiyasının məlumatına görə, onların 53-də 8027 adam qətlə yetirilmişdi. Zaqafqaziya seymindəki Azərbaycan nümayəndə heyəti Bakıda və qəzalarda baş vermiş hadisələrlə əlaqədar kəskin etirazlarını bildirərək, Bakıya qoşun göndərilməsini tələb etdi, lakin seymin qoşunları sovet-daşnak dəstələri tərəfindən məğlubiyyətə uğradıldı. Azərbaycan nümayəndə heyətinin kömək üçün Türkiyəyə müraciət etməkdən başqa çarəsi qalmadı.<sup id="cite_ref-:0_1-8" class="reference"><a href="#cite_note-:0-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Bakı Kommunasının süqutundan sonra hakimiyyət ingilis qoşunlarının köməyi ilə ayyarımlıq bir müddət ərzində menşevik və eserlərlə yanaşı, daşnakların da təmsil olunduğu "Sentrokaspi diktaturası" hökumətinin əlinə keçdi. Bakını azad etməyə gələn Türkiyə-Azərbaycan ordusuna qarşı əsasını daşnak dəstələri təşkil edən 50 minlik qoşun çıxarmasına baxmayaraq, yeni hökumət şəhəri əlində saxlaya bilmədi və Bakı 1918-ci il sentyabrın 15-də azad olundu. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Azərbaycan_Xalq_Cümhuriyyətində"><span id="Az.C9.99rbaycan_Xalq_C.C3.BCmhuriyy.C9.99tind.C9.99"></span>Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&veaction=edit&section=5" title="Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&action=edit&section=5" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bakı 1918-ci il sentyabrın 15-də azad olundu. Daşnaklar və onlara kömək edən xeyli erməni xalqın qəzəbindən qorxaraq, şəhərdən qaçdı.1918-ci ilin dekabrında fəaliyyətə başlayan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamenti bütün milli azlıqların onun tərkibində təmsil olunmasını təmin etdi. Lakin daşnakların başçılıq etdiyi Erməni Milli Şurası Parlamentin fəaliyyətində iştirakdan imtina etdi. Ancaq ingilis generalı Tomson Fətəli xan Xoyski hökumətini və parlamenti tam dəstəklədiyini bəyan edəndən sonra ermənilər Parlamentin fəaliyyətində iştirak etdilər. Parlamentdə fəaliyyət göstərən 11 fraksiyadan ikisi erməni fraksiyası idi. Bunlar Arşak Malxazyan başda olmaqla Daşnaksutyunu və Arşak Paronyan başda olmaqla Erməni Milli Şurasını təmsil edən fraksiyalar idi. Nəsib bəy Yusifbəylinin 4-cü Hökumət kabinəsində isə daşnak <a href="/w/index.php?title=Xoren_Amasp%C3%BCr&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xoren Amaspür (səhifə mövcud deyil)">Xoren Amaspür</a> portfelsiz nazir vəzifəsi tuturdu. Cümhuriyyət dövründə Daşnaksutyunun təsiri Azərbaycanda xeyli zəifləsə də, o, Ermənistanda hakim partiya oldu və bu, iki ölkə arasında qarşılıqlı münasibətləri xeyli mürəkkəbləşdirdi. Demək olar ki, iki il ərzində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti ilə daşnak Ermənistanı arasında ərazi münaqişələri davam etdi. "Böyük Ermənistan" xülyalarından əl çəkməyən daşnak quldur birləşmələri Andronik, Dro və Njdenin başçılığı ilə Naxçıvan, Zəngəzur və Qarabağ qəzalarının azərbaycanlı əhalisinə qarşı məqsədyönlü soyqırımı və etnik təmizləmə aparmağa başladılar. Naxçıvan əhalisinin ciddi müqavimətilə üzləşən Andronik 1918 ilin avqustunda Zəngəzur qəzasına soxularaq, yerli əhaliyə vəhşicəsinə divan tutdu. Təkcə 1918-ci ilin yayında və payızında Zəngəzurda 10.068 adam qətlə yetirildi. Zəngəzurda möhkəmlənən Andronik özünü buranın erməni qubernatoru, Gorus şəhərini isə onun mərkəzi elan etdi. Sonra isə o, Şuşaya soxulmaq və onu "Kiçik Ermənistan"ın paytaxtı etmək istəyirdi. Lakin Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökumətinin hakimiyyətinin bütün Azərbaycan ərazisində bərqərar olması buna imkan vermədi. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökuməti 1919 ilin yanvarında Xosrov Paşa bəy Sultanovun başçılığı ilə Qarabağ general-qubernatorluğunun yaradılması haqqında qərar qəbul etdi. Azərbaycan Parlamentinin erməni fraksiyaları və Ermənistan hökuməti bu qərarı kəskin etirazla qarşıladılar. İngilis komandanlığının bu qərarı dəstəkləməsi onları daha da məyus etdi. Şatelvort 1919-cu il 3 aprel tarixli bəyanatında general-qubernator X. Sultanovun təyin edilməsinin düzgün olduğunu bildirdi və Andronikin silahlı birləşməsinin Qarabağdan çıxarılmasını tələb etdi. Daşnakların daha bir avantürası nəticəsində erməni qoşunları 1919 ilin mayında Naxçıvanı ələ keçirə və orada öz "idarəçiliyini" elan edə bilərdilər. Lakin Azərbaycan Hökumətinin həyata keçirdiyi hərbi-maliyyə tədbirləri, iyulun sonlarında apardığı uğurlu döyüşlər bu bədnam niyyətin baş tutmasına imkan vermədi. Naxçıvanın və az sonra Qarabağın erməni əhalisi Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin hakimiyyətini tanıdı.<sup id="cite_ref-:0_1-9" class="reference"><a href="#cite_note-:0-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>1920-ci ilin əvvəlində daşnak Ermənistanının Qarabağda, Zəngəzurda, Gəncə və Qazax qəzalarındakı Azərbaycan torpaqlarını işğal etmək cəhdləri gücləndi. Martın 22-də, Novruz bayramı günü, erməni silahlı dəstələri qəflətən Şuşa qarnizonuna basqın etdi. Eyni zamanda, Xankəndinə və Əsgərana hücum başlandı. Qarabağdakı Azərbaycan qoşunlarının komandanı general-mayor Həbib bəy Səlimov bütün qüvvələri bu şəhərlərin alınmasına yönəldərək, Bakıdan ordunun, demək olar, bütün əsas qüvvələrinin, hətta Parlamentin mühafizə dəstəsinin də Qarabağa göndərilməsini xahiş etmişdi. Azərbaycan ordusu aprelin axırlarında Əsgəranı, Xankəndini və Zəngəzuru daşnaklardan azad edərək, respublikanın ərazi bütövlüyünü qoruyub saxladı. Lakin bu, ölkənin şimal sərhədlərinin zəifləməsinə gətirib çıxardı və 11-ci Qırmızı ordunun Azərbaycan ərazisini, demək olar ki, maneəsiz işğal etməsinə imkan yaratdı. Beləliklə, Qırmızı ordu ilə sövdələşən Ermənistan hökumətinin fitnəkar fəaliyyətini aprelin 27-də Azərbaycanın işğal olunmasının başlıca amillərindən hesab etmək olar. Daşnaklar bu faktı sonralar özləri də etiraf etmişdilər. Lakin özlərinin dünənki düşmənləri ilə daim müvəqqəti ittifaq bağlayan daşnaklar bu dəfə də aldandılar. Belə ki, sovet qoşunları Azərbaycanı işğal edəndən sonra bütün Cənubi Qafqazı, o cümlədən Ermənistanı (1920, noyabr) nəzarət altına aldılar, bununla da daşnakların hakimiyyətinə son qoyuldu.<sup id="cite_ref-:0_1-10" class="reference"><a href="#cite_note-:0-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ermənistanda"><span id="Erm.C9.99nistanda"></span>Ermənistanda</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&veaction=edit&section=6" title="Ermənistanda bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&action=edit&section=6" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Ermənistanda"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Daşnaklar Ermənistanı 1920-ci ilin noyabr ayınacan idarə edirlər bu zaman onlar demək olar ki bütün qonşuları ilə müharibələr aparır, həm <a href="/wiki/G%C3%BCrc%C3%BCstan" title="Gürcüstan">Gürcüstan</a>, həm <a href="/wiki/Az%C9%99rbaycan" title="Azərbaycan">Azərbaycan</a> həm də <a href="/wiki/T%C3%BCrkiy%C9%99" title="Türkiyə">Türkiyəyə</a> qarşı ərazi iddiası irəli sürən erməni hökuməti bütün bu ölkələrə qarşı hərbi əməliyyatlar aparır. Lakin daşnak hökumətinin apardığı heç bir müharibə uğurla nəticələnmir, Türkiyə ilə apardıqları müharibə isə Ermənistanın tamam məhlubiyyəti ilə nəticələnir, bu zaman 11-ci Qızıl Orduya arxalanan erməni bolşevikləri 29 noyabr 1920-ci ildə "üsyan" qaldırır və <a href="/wiki/Erm%C9%99nistan_Sovet_Sosialist_Respublikas%C4%B1" title="Ermənistan Sovet Sosialist Respublikası">Ermənistanı sosialist respublika</a> elan edir. Dekabrın 2-də daşnak hökuməti öz istefasını elan edir. Dekabrın 2 dən 3 nə keçən gecə, İrəvandakı hökumətin istefa verməsindən xəbərsiz olan daşnak hökumətinin nümayəndələri, Gümridə Türkiyə hökuməti ilə müharibəyə son qoyan razılaşmanı imzalayırlar, özündə Türkiyənin maraqlarını tam əks etdirən və Ermənistanı Türkiyənin faktiki vassalına çevirən bu müqavilə, heç vaxt qüvvəyə minmədi. </p><p>18 fevral 1921-ci ildə daşnaklar üsyan qaldırır və Ermənistanda nəzarəti tam ələ alır, lakin aprelin 3 sovet ordusunun İrəvanı alması ilə üsyan yatırılır. </p><p>1923-cü ilin yanvarında İrəvanda Daşnaksutyunun Ermənistanda olan üzvlərinin toplantısında Daşnaksutyun Partiyasının Ermənistanda fəaliyyətinin dayandırılması barədə qərar qəbul olunur. Ermənistandakı məğlubiyyətindən sonra daşnaklar öz niyyətlərindən əl çəkmir və terror fəaliyyətini davam etdirir. Belə ki, Daşnaksutyun partiyasının maddi dəstəyi və təşkilatçılığı ilə, bu partiyadan olan erməni terrorçuları "qara siyahıya" saldıqları və "erməni xalqının düşmanı" elan etdikləri türk və azərbaycanlıları qətlə yetirməyə başlayır. Onlar bu qətllərin adını "<a href="/wiki/Nemezis_%C9%99m%C9%99liyyat%C4%B1" title="Nemezis əməliyyatı">Nemezis əməliyyatı</a>" qoyur. Bu "əməliyyat" nəticəsində Tələt paşa, Camal paşa, Səid Hilmi paşa, <a href="/wiki/Behbud_xan_Cavan%C5%9Fir" title="Behbud xan Cavanşir">Behbud xan Cavanşir</a>, <a href="/wiki/F%C9%99t%C9%99li_xan_Xoyski" title="Fətəli xan Xoyski">Fətəli xan Xoyski</a> və digərləri qətlə yetirilir. </p><p><b>Daşnaklardan ibarət və onların təşkil etdikləri silahlı dəstələr</b> </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional" style="max-width: 915px;"> <li class="gallerybox" style="width: 175px"> <div class="thumb" style="width: 170px; height: 140px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Armenian_military_forces_in.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Armenian_military_forces_in.jpg/140px-Armenian_military_forces_in.jpg" decoding="async" width="140" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Armenian_military_forces_in.jpg/210px-Armenian_military_forces_in.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Armenian_military_forces_in.jpg/280px-Armenian_military_forces_in.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="733" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 175px"> <div class="thumb" style="width: 170px; height: 140px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:General_Kanayan_second_battalion_1915.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/General_Kanayan_second_battalion_1915.jpg/140px-General_Kanayan_second_battalion_1915.jpg" decoding="async" width="140" height="73" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/General_Kanayan_second_battalion_1915.jpg/210px-General_Kanayan_second_battalion_1915.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/General_Kanayan_second_battalion_1915.jpg/280px-General_Kanayan_second_battalion_1915.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="535" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 175px"> <div class="thumb" style="width: 170px; height: 140px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Armenian_military_forces_in_1915_02.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Armenian_military_forces_in_1915_02.jpg/140px-Armenian_military_forces_in_1915_02.jpg" decoding="async" width="140" height="89" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Armenian_military_forces_in_1915_02.jpg/210px-Armenian_military_forces_in_1915_02.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Armenian_military_forces_in_1915_02.jpg/280px-Armenian_military_forces_in_1915_02.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="654" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 175px"> <div class="thumb" style="width: 170px; height: 140px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:%D0%92%D0%BE%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%BE%D1%82%D1%80%D1%8F%D0%B4%D1%8B_%D0%B0%D1%80%D0%BC%D1%8F%D0%BD.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/%D0%92%D0%BE%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%BE%D1%82%D1%80%D1%8F%D0%B4%D1%8B_%D0%B0%D1%80%D0%BC%D1%8F%D0%BD.jpg/140px-%D0%92%D0%BE%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%BE%D1%82%D1%80%D1%8F%D0%B4%D1%8B_%D0%B0%D1%80%D0%BC%D1%8F%D0%BD.jpg" decoding="async" width="140" height="66" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/%D0%92%D0%BE%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%BE%D1%82%D1%80%D1%8F%D0%B4%D1%8B_%D0%B0%D1%80%D0%BC%D1%8F%D0%BD.jpg/210px-%D0%92%D0%BE%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%BE%D1%82%D1%80%D1%8F%D0%B4%D1%8B_%D0%B0%D1%80%D0%BC%D1%8F%D0%BD.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/%D0%92%D0%BE%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%BE%D1%82%D1%80%D1%8F%D0%B4%D1%8B_%D0%B0%D1%80%D0%BC%D1%8F%D0%BD.jpg/280px-%D0%92%D0%BE%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%BE%D1%82%D1%80%D1%8F%D0%B4%D1%8B_%D0%B0%D1%80%D0%BC%D1%8F%D0%BD.jpg 2x" data-file-width="671" data-file-height="315" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 175px"> <div class="thumb" style="width: 170px; height: 140px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Staff_of_armenian_volunteers_1914.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Staff_of_armenian_volunteers_1914.png/140px-Staff_of_armenian_volunteers_1914.png" decoding="async" width="140" height="85" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Staff_of_armenian_volunteers_1914.png/210px-Staff_of_armenian_volunteers_1914.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Staff_of_armenian_volunteers_1914.png/280px-Staff_of_armenian_volunteers_1914.png 2x" data-file-width="2850" data-file-height="1725" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Soyuq_müharibə_dövründə"><span id="Soyuq_m.C3.BCharib.C9.99_d.C3.B6vr.C3.BCnd.C9.99"></span>Soyuq müharibə dövründə</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&veaction=edit&section=7" title="Soyuq müharibə dövründə bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&action=edit&section=7" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Soyuq müharibə dövründə"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>XX əsrin 90-cı illərinədək Daşnaksutyunun bütün fəaliyyəti əsasən Avropa, Amerika və bəzi ərəb ölkələrində cəmləşmişdi. </p><p>Qeyd etmək lazımdır ki, <a href="/wiki/%C4%B0kinci_d%C3%BCnya_m%C3%BCharib%C9%99si" class="mw-redirect" title="İkinci dünya müharibəsi">İkinci dünya müharibəsi</a> zamanı Daşnaksutyun partiyasının bir çox məşhur üzvü <a href="/wiki/%C3%9C%C3%A7%C3%BCnc%C3%BC_Reyx" title="Üçüncü Reyx">Almaniyanın</a> tərəfində <a href="/wiki/SSR%C4%B0" title="SSRİ">SSRİ</a> və müttəfiqlərə qarşı döyüşlərdə aktiv iştrak etmişdi. </p><p>Erməni diasporunun maddi imkanlarından istifadə edərək, Daşnaksutyun Avropada, Asiyada, Şimali və Cənubi Amerikada bir çox kilsə təşkilatları, gənclərlə iş üzrə təşkilatlar və erməni məktəbləri yaradır. Həmçinin Daşnaksutyun erməni diasporunun KİV-lərinin yaradılmasında və formalaşmasında da böyük rol oynayır. </p><p>Bütün bu tədbirlərlə yanaşı Daşnaksutyun Avropada və <a href="/wiki/Amerika_Birl%C9%99%C5%9Fmi%C5%9F_%C5%9Etatlar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Amerika Birləşmiş Ştatları">ABŞ</a>-də güclü erməni lobbisi yarada bilir və bu erməni lobbisinin köməyi ilə bir sıra qərb dövlətlərinin parlamentlərində qondarma erməni soyqırımının tanınmasına nail olur. </p><p>1970–80-ci illərdə daşnaklar erməni terrorçularını və terror təşkilatlarını aktiv dəstəkləyirlər, bu həm maddi-mənəvi, həm də siyasi dəstək şəklində olur. Bundan əlavə aşkarlanmış faktlardan məlum olur ki, Daşnaksutyun Türkiyə və türklərə qarşı keçirilən terror aktlarının təşkilində və hazırlanmasında bilavasitə iştrak etmişdir. </p><p>Daşnaksutyun fəalları 70-ci illərdə <a href="/wiki/Livan" title="Livan">Livanda</a> gedən vətəndaş müharibəsi zamanı da xüsusi aktivlik göstərmiş, oradakı erməni əhalisini silahlandırmış, hərbi dəstələr təşkil etmişdir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Müasir_dövr"><span id="M.C3.BCasir_d.C3.B6vr"></span>Müasir dövr</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&veaction=edit&section=8" title="Müasir dövr bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&action=edit&section=8" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Müasir dövr"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1980-ci illərin sonunda SSRİ-də baş qaldıran iqtisadi-siyasi problemlər Daşnaksutyunun burada aktivləşməsinə səbəb oldu, öz imkanlarından istifadə edərək Daşnaklar Avropa Amerika sonradan isə mərkəzi Sovet mətbuatında "<a href="/wiki/Miatsum" title="Miatsum">Miatsum</a>" ideyasını təbliğ etməyə başladılar. Lakin daşnaklar tək təbliğatla kifayətlənməyib, Ermənistana və <a href="/wiki/Da%C4%9Fl%C4%B1q_Qaraba%C4%9F" title="Dağlıq Qarabağ">Qarabağa</a> silah sursat, adamlar göndərirdilər. Azərbaycan barədə təhrif olunmuş yalan məlumatların yayılmasında Daşnaksutyunun nəzarətində və yaxud təsirində olan KİV-lərdən aktiv istifadə adi hal alır. Daşnaklar gürcü-abxaz münaqişəsində də aktiv iştrak edirlər, onların iştrakı və köməyi ilə "Marşal Baqramyan adına erməni batalyonu" yaradılır, ki bu batalyon gürcü ordusuna qarşı döyüşlərdə iştirak edir. </p><p>"Daşnaksutyun" 1988-ci il Qarabağ münaqişəsində, ən son dövrlərdə çoxsaylı terror aktlarının törədilməsində fəal rol oynamışdır.<sup id="cite_ref-:0_1-11" class="reference"><a href="#cite_note-:0-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1994-cü ildə Ermənistanda <a href="/wiki/Levon_Ter-Petrosyan" title="Levon Ter-Petrosyan">Levon Ter-Petrosyanın</a> əmri ilə Daşnaksutyunun fəaliyyəti dayandırılır, bəzi üzvləri isə həbs olunur. 1998-ci ildə prezident postunda Ter-Petrosyanı əvəz etmiş, <a href="/wiki/Robert_Ko%C3%A7aryan" class="mw-redirect" title="Robert Koçaryan">Robert Koçaryan</a> Daşnaksutyunun fəaliyyətinə icazə verir. Bü gün Daşnaksutyun Ermənistanda aparıcı siyasi güclərdən biridir. </p><p>Daşnaksutyunun tələbləri illərdən bəri dəyişməyib, partiya əvvəllər olduğu kimi Türkiyədən qondarma erməni soyqırımını tanımağı, ermənilərə təzminat ödəməyi və Türkiyənin şərqində 7 vilayəti Ermənistana verməyi tələb edir. Azərbaycana qarşı isə ərazi iddiaları dava edir, işğal olunmuş ərazilərdən savayı daşnaklar keçmiş Şaumyan rayonunun (<a href="/wiki/Goranboy" title="Goranboy">Goranboy</a> rayonunun cənub hissəsi) ərazisinə və <a href="/wiki/Nax%C3%A7%C4%B1van_Muxtar_Respublikas%C4%B1" title="Naxçıvan Muxtar Respublikası">Naxçıvan muxtar respublikasının</a> ərazilərinə iddialıdırlar. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="İstinadlar"><span id=".C4.B0stinadlar"></span>İstinadlar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&veaction=edit&section=9" title="İstinadlar bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&action=edit&section=9" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: İstinadlar"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6982878">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-:0-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:0_1-0"><sup><i>1</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_1-1"><sup><i>2</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_1-2"><sup><i>3</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_1-3"><sup><i>4</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_1-4"><sup><i>5</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_1-5"><sup><i>6</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_1-6"><sup><i>7</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_1-7"><sup><i>8</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_1-8"><sup><i>9</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_1-9"><sup><i>10</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_1-10"><sup><i>11</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_1-11"><sup><i>12</i></sup></a></span> <span class="reference-text">Daşnaksutyun // <a href="/wiki/Az%C9%99rbaycan_Xalq_C%C3%BCmhuriyy%C9%99ti_Ensiklopediyas%C4%B1" title="Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası">Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası</a>. I cild. Bakı: "Lider". 2004. səh. 324–327. ISBN 9952-417-14-2.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.turksam.org/tr/a646.html">Taşnak ve Sovyet Ermenistanı Kaynaklarında Taşnaksutyun Gerçeği</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081018235849/http://www.turksam.org/tr/a646.html">Arxivləşdirilib</a> 2008-10-18 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="Türk dilində">(türk.)</small></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ədəbiyyat"><span id=".C6.8Fd.C9.99biyyat"></span>Ədəbiyyat</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&veaction=edit&section=10" title="Ədəbiyyat bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&action=edit&section=10" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Ədəbiyyat"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Azərbaycan tarixi, 7 cilddə, c.5, B., 2001</li> <li>Məhərrəmov N., Daşnaksutyun və Azərbaycanın taleyi, B., 1995</li> <li>Aзepбaйджанская Демократическая Pecnyблика Б., 1998</li> <li>Наджафов Б., Лицо врага. История армянского национализма в Закавказье в XIX нацале – XX вв., кн. 1, Б., 1993</li> <li>Мамедова Л., Февраль 1917: Новая фаза подьема политического экстремизма в Азербайджане, Б., 1995</li> <li>Багирова И. С., Политические партии и организации Азербайджана в начале XX века , Б., 1997</li> <li>Шавров Н. Н., Новая угроза русскому делу в Закавказье: предстоящая распродажа Мугани инородцам, Б., 1990.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xarici_keçidlər"><span id="Xarici_ke.C3.A7idl.C9.99r"></span>Xarici keçidlər</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&veaction=edit&section=11" title="Xarici keçidlər bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&action=edit&section=11" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Xarici keçidlər"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://gulustan.ws/2010/11/dasnaktutyun/">Daşnaksutyun</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110224064241/http://gulustan.ws/2010/11/dasnaktutyun/">Arxivləşdirilib</a> 2011-02-24 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.igpi.ru/monitoring/1047645476/1996/0396/23.html">Этнокультурный аспект жизни общества</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://karabakh-doc.azerall.info/ru/armyanstvo/arm1-7.php">Преступления армянский бандитских и террористических формирований</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100420162254/http://karabakh-doc.azerall.info/ru/armyanstvo/arm1-7.php">Arxivləşdirilib</a> 2010-04-20 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Həmçinin_bax"><span id="H.C9.99m.C3.A7inin_bax"></span>Həmçinin bax</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&veaction=edit&section=12" title="Həmçinin bax bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&action=edit&section=12" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Həmçinin bax"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Erm%C9%99ni_terrorizmi" title="Erməni terrorizmi">Erməni terrorizmi</a></li> <li><a href="/wiki/Nemezis_%C9%99m%C9%99liyyat%C4%B1" title="Nemezis əməliyyatı">Nemezis əməliyyatı</a></li></ul> <div class="boilerplate metadata" id="stub"> <table cellpadding="0" cellspacing="0" style="background-color:transparent;"> <tbody><tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Political_template.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Political_template.svg/35px-Political_template.svg.png" decoding="async" width="35" height="36" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Political_template.svg/53px-Political_template.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Political_template.svg/70px-Political_template.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="45" /></a></span> </td> <td><i> Siyasi partiya haqqında olan bu məqalə <a href="/wiki/Vikipediya:Qaralama_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r" class="mw-redirect" title="Vikipediya:Qaralama məqalələr">qaralama</a> halındadır. Məqaləni <a class="external text" href="https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&action=edit">redaktə edərək</a> Vikipediyanı zənginləşdirin.</i> </td></tr></tbody></table> </div> <p><br /> </p> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Erməni_milli_hərəkatı" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Erm%C9%99ni_milli_h%C9%99r%C9%99kat%C4%B1" title="Bu şablona bax"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Erməni_milli_hərəkatı" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/Erm%C9%99ni_milli_h%C9%99r%C9%99kat%C4%B1" title="Erməni milli hərəkatı">Erməni milli hərəkatı</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Siyasi təşkilatlar</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Hn%C3%A7ak" class="mw-redirect" title="Hnçak">Hnçak</a>  • <a href="/wiki/Armenakan" title="Armenakan">Armenakan</a>  • <a href="/wiki/Da%C5%9Fnaks%C3%BCtun" class="mw-redirect" title="Daşnaksütun">Daşnaksütun</a><br /></div></td><td class="navbox-image" rowspan="3" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 7px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Van_Defenders.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Van_Defenders.jpg/160px-Van_Defenders.jpg" decoding="async" width="160" height="93" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Van_Defenders.jpg/240px-Van_Defenders.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Van_Defenders.jpg/320px-Van_Defenders.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="464" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/Birinci_d%C3%BCnya_m%C3%BCharib%C9%99si" class="mw-redirect" title="Birinci dünya müharibəsi">Birinci dünya müharibəsi</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div> <a href="/wiki/Zeytun_%C3%BCsyan%C4%B1_(1780)" title="Zeytun üsyanı (1780)">Zeytun üsyanı</a> • <a href="/wiki/Bitlis_%C3%BCsyan%C4%B1_(1915)" title="Bitlis üsyanı (1915)">Bitlis üsyanı</a> • <a href="/w/index.php?title=Zeytun_%C3%BCsyan%C4%B1_(1915)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zeytun üsyanı (1915) (səhifə mövcud deyil)">Zeytun üsyanı II</a> • <a href="/w/index.php?title=Van_%C3%BCsyan%C4%B1_(1915)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Van üsyanı (1915) (səhifə mövcud deyil)">Van üsyanı</a> • <a href="/w/index.php?title=%C5%9E%C9%99binkarahisar_%C3%BCsyan%C4%B1_(1915)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Şəbinkarahisar üsyanı (1915) (səhifə mövcud deyil)">Şəbinkarahisar üsyanı</a> • <a href="/w/index.php?title=Musa_da%C4%9F%C4%B1_%C3%BCsyan%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Musa dağı üsyanı (səhifə mövcud deyil)">Musa dağı üsyanı</a> • <a href="/w/index.php?title=Musa_da%C4%9F%C4%B1_%C3%BCsyan%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Musa dağı üsyanı (səhifə mövcud deyil)">Musa dağı üsyanı</a> • <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Bank%C4%B1na_h%C3%BCcum" title="Osmanlı Bankına hücum">Osmanlı Bankına hücum</a> • <a href="/wiki/Nemezis_%C9%99m%C9%99liyyat%C4%B1" title="Nemezis əməliyyatı">Nemezis əməliyyatı</a><br /></div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/w/index.php?title=Kamavor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kamavor (səhifə mövcud deyil)">Kamavorlar</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Andranik_Ozanyan" title="Andranik Ozanyan">Andranik Ozanyan</a> • <a href="/w/index.php?title=Aram_Manukyan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aram Manukyan (səhifə mövcud deyil)">Aram Manukyan</a> • <a href="/w/index.php?title=Armenak_Yekaryan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Armenak Yekaryan (səhifə mövcud deyil)">Armenak Yekaryan</a> • <a href="/wiki/Drastamat_Kanayan" title="Drastamat Kanayan">Drastamat Kanayan</a> • <a href="/wiki/Armen_Qaro" title="Armen Qaro">Armen Qaro</a> • <a href="/wiki/Murad_Sebastatsi" title="Murad Sebastatsi">Murad Sebastatsi</a><div> <br /></div></div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Mənbə — "<a dir="ltr" href="https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Daşnaksutyun&oldid=7652296">https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Daşnaksutyun&oldid=7652296</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:Kateqoriyalar" title="Xüsusi:Kateqoriyalar">Kateqoriyalar</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kateqoriya:%C6%8Flifba_s%C4%B1ras%C4%B1na_g%C3%B6r%C9%99_siyasi_partiyalar" title="Kateqoriya:Əlifba sırasına görə siyasi partiyalar">Əlifba sırasına görə siyasi partiyalar</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Kateqoriya:1890-c%C4%B1_ild%C9%99_yaranan_siyasi_partiyalar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kateqoriya:1890-cı ildə yaranan siyasi partiyalar (səhifə mövcud deyil)">1890-cı ildə yaranan siyasi partiyalar</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Siyasi_partiya_qaralamalar%C4%B1" title="Kateqoriya:Siyasi partiya qaralamaları">Siyasi partiya qaralamaları</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Erm%C9%99ni_milliy%C9%99t%C3%A7iliyi" title="Kateqoriya:Erməni milliyətçiliyi">Erməni milliyətçiliyi</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Erm%C9%99nistandak%C4%B1_siyasi_partiyalar" title="Kateqoriya:Ermənistandakı siyasi partiyalar">Ermənistandakı siyasi partiyalar</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Erm%C9%99ni_terror_t%C9%99%C5%9Fkilatlar%C4%B1" title="Kateqoriya:Erməni terror təşkilatları">Erməni terror təşkilatları</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:1890-c%C4%B1_ild%C9%99_yarananlar" title="Kateqoriya:1890-cı ildə yarananlar">1890-cı ildə yarananlar</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Da%C5%9Fnaksutyun" title="Kateqoriya:Daşnaksutyun">Daşnaksutyun</a></li></ul></div></div> </div> </div> <div id="mw-navigation"> <h2>Naviqasiya menyusu</h2> <div id="mw-head"> <nav id="p-personal" class="mw-portlet mw-portlet-personal vector-user-menu-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-personal-label" > <h3 id="p-personal-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Şəxsi alətlər</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anonuserpage" class="mw-list-item"><span title="Redaktə edərkən istifadə etdiyiniz IP ünvanı üçün istifadəçi səhifəsi">Daxil olmamısınız</span></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:M%C3%BCzakir%C9%99S%C9%99hif%C9%99m" title="Bu IP ünvanından edilmiş müzakirələr [n]" accesskey="n"><span>Müzakirə</span></a></li><li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:T%C3%B6hf%C9%99l%C9%99rim" title="Bu IP ünvanından edilən redaktələrin siyahısı [y]" accesskey="y"><span>Töhfələr</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:HesabYarat&returnto=Da%C5%9Fnaksutyun" title="Hesab yaratmaq və daxil olmaq üçün təşviq olunursunuz; Ancaq məcburi deyil"><span>Hesab yarat</span></a></li><li id="pt-login" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:DaxilOl&returnto=Da%C5%9Fnaksutyun" title="Daxil olmanız tövsiyə olunur, amma bu məcburi tələb deyil. [o]" accesskey="o"><span>Daxil ol</span></a></li> </ul> </div> </nav> <div id="left-navigation"> <nav id="p-namespaces" class="mw-portlet mw-portlet-namespaces vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-namespaces-label" > <h3 id="p-namespaces-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Ad fəzaları</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/Da%C5%9Fnaksutyun" title="Məqalənin məzmununu göstər [c]" accesskey="c"><span>Məqalə</span></a></li><li id="ca-talk" class="new mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=M%C3%BCzakir%C9%99:Da%C5%9Fnaksutyun&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Məqalə haqqında müzakirə (səhifə mövcud deyil) [t]" accesskey="t"><span>Müzakirə</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-variants" class="mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-variants-label" > <input type="checkbox" id="p-variants-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-variants" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-variants-label" > <label id="p-variants-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">azərbaycanca</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation"> <nav id="p-views" class="mw-portlet mw-portlet-views vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-views-label" > <h3 id="p-views-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Görünüş</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/Da%C5%9Fnaksutyun"><span>Oxu</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&veaction=edit" title="Bu səhifəni redaktə et [v]" accesskey="v"><span>Redaktə</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&action=edit" title="Səhifənin cari kodunu redaktə et [e]" accesskey="e"><span>Mənbəni redaktə et</span></a></li><li id="ca-history" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&action=history" title="Bu səhifənin keçmiş nüsxələri. [h]" accesskey="h"><span>Tarixçəyə bax</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-cactions" class="mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-cactions-label" title="Daha çox seçim" > <input type="checkbox" id="p-cactions-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-cactions" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-cactions-label" > <label id="p-cactions-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Daha çox</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <h3 >Axtar</h3> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="vector-search-box-form"> <div id="simpleSearch" class="vector-search-box-inner" data-search-loc="header-navigation"> <input class="vector-search-box-input" type="search" name="search" placeholder="Vikipediyada axtar" aria-label="Vikipediyada axtar" autocapitalize="sentences" title="Vikipediya saytında axtar [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <input type="hidden" name="title" value="Xüsusi:Axtar"> <input id="mw-searchButton" class="searchButton mw-fallbackSearchButton" type="submit" name="fulltext" title="Bu mətnin olduğu səhifələri axtar" value="Axtar"> <input id="searchButton" class="searchButton" type="submit" name="go" title="Əgər varsa, eyni adı daşıyan səhifəyə keç" value="Get"> </div> </form> </div> </div> </div> <div id="mw-panel" class="vector-legacy-sidebar"> <div id="p-logo" role="banner"> <a class="mw-wiki-logo" href="/wiki/Ana_s%C9%99hif%C9%99" title="Ana səhifə"></a> </div> <nav id="p-navigation" class="mw-portlet mw-portlet-navigation vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-navigation-label" > <h3 id="p-navigation-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Naviqasiya</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ana_s%C9%99hif%C9%99" title="Ana səhifəni ziyarət edin [z]" accesskey="z"><span>Ana səhifə</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:K%C9%99nd_meydan%C4%B1" title="Layihə haqqında, nələr edəbilərsiniz, axtardıqlarınızı harda tapmaq olar"><span>Kənd meydanı</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:%C4%B0cma_portal%C4%B1" title="Gündəlik xəbərlər ilə əlaqəli məlumatlar"><span>İcma portalı</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r" title="Vikidəki son dəyişikliklər siyahısı [r]" accesskey="r"><span>Son dəyişikliklər</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:T%C9%99sad%C3%BCfi" title="Təsadüfi məqaləyə keç [x]" accesskey="x"><span>Təsadüfi məqalə</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-Layihələr" class="mw-portlet mw-portlet-Layihələr vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-Layihələr-label" > <h3 id="p-Layihələr-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Layihələr</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Seçilmiş-məqalələr" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Se%C3%A7ilmi%C5%9F_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r"><span>Seçilmiş məqalələr</span></a></li><li id="n-Seçilmiş-siyahılar" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Se%C3%A7ilmi%C5%9F_siyah%C4%B1lar"><span>Seçilmiş siyahılar</span></a></li><li id="n-Yaxşı-məqalələr" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Yax%C5%9F%C4%B1_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r"><span>Yaxşı məqalələr</span></a></li><li id="n-Məqalə-namizədləri" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C9%99qal%C9%99_namiz%C9%99dl%C9%99ri"><span>Məqalə namizədləri</span></a></li><li id="n-Mövzulu-ay" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C3%B6vzulu_ay"><span>Mövzulu ay</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-Xüsusi" class="mw-portlet mw-portlet-Xüsusi vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-Xüsusi-label" > <h3 id="p-Xüsusi-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Xüsusi</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Biziml%C9%99_%C9%99laq%C9%99"><span>Bizimlə əlaqə</span></a></li><li id="n-sitesupport" class="mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=spontaneous&uselang=az" title="Bizə dəstək verin"><span>İanə et</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/K%C3%B6m%C9%99k:M%C3%BCnd%C9%99ricat" title="Yardım almaq üçün."><span>Kömək</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-tb" class="mw-portlet mw-portlet-tb vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-tb-label" > <h3 id="p-tb-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Alətlər</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:S%C9%99hif%C9%99y%C9%99Ke%C3%A7idl%C9%99r/Da%C5%9Fnaksutyun" title="Vikidə bu məqaləyə bağlantılar [j]" accesskey="j"><span>Səhifəyə keçidlər</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:%C6%8Flaq%C9%99liD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r/Da%C5%9Fnaksutyun" rel="nofollow" title="Bu məqaləyə aid başqa səhifələrdə yeni dəyişikliklər [k]" accesskey="k"><span>Əlaqəli redaktələr</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Yükləmə_sehrbazı" title="Yeni şəkil və ya multimedia faylı yüklə [u]" accesskey="u"><span>Fayl yüklə</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:X%C3%BCsusiS%C9%99hif%C9%99l%C9%99r" title="Xüsusi səhifələrin siyahısı [q]" accesskey="q"><span>Xüsusi səhifələr</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&oldid=7652296" title="Bu səhifənin bu versiyasına daimi keçid"><span>Daimi keçid</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&action=info" title="Bu səhifə haqqında ətraflı məlumat"><span>Səhifə məlumatları</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:CiteThisPage&page=Da%C5%9Fnaksutyun&id=7652296&wpFormIdentifier=titleform" title="Bu səhifəyə necə istinad etmək barədə məlumat"><span>Bu səhifəyə istinad et</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Faz.wikipedia.org%2Fwiki%2FDa%25C5%259Fnaksutyun"><span>Qısaldılmış URL əldə et</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:QrCode&url=https%3A%2F%2Faz.wikipedia.org%2Fwiki%2FDa%25C5%259Fnaksutyun"><span>QR-kodu endir</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-coll-print_export" class="mw-portlet mw-portlet-coll-print_export vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-coll-print_export-label" > <h3 id="p-coll-print_export-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Çap et/ixrac</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:Book&bookcmd=book_creator&referer=Da%C5%9Fnaksutyun"><span>Kitab yarat</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:DownloadAsPdf&page=Da%C5%9Fnaksutyun&action=show-download-screen"><span>PDF kimi yüklə</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&printable=yes" title="Səhifənin çap versiyası [p]" accesskey="p"><span>Çap versiyası</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-wikibase-otherprojects" class="mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-wikibase-otherprojects-label" > <h3 id="p-wikibase-otherprojects-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Digər layihələrdə</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Armenian_Revolutionary_Federation" hreflang="en"><span>Vikianbar</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q318657" title="Bağlanan məlumatların saxlanması elementinə keçid [g]" accesskey="g"><span>Vikidata elementi</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-lang" class="mw-portlet mw-portlet-lang vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-lang-label" > <h3 id="p-lang-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Digər dillərdə</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%82" title="حزب الطاشناق – ərəb" lang="ar" hreflang="ar" data-title="حزب الطاشناق" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="ərəb" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%82" title="حزب الطاشناق – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="حزب الطاشناق" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86" title="داشناکسیون – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="داشناکسیون" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%88%D0%BD%D0%B0%D0%BA%D1%86%D1%83%D1%86%D1%8E%D0%BD" title="Дашнакцуцюн – belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Дашнакцуцюн" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D0%B0_%D1%84%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Арменска революционна федерация – bolqar" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Арменска революционна федерация" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bolqar" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Daixnak" title="Daixnak – katalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Daixnak" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="katalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A9nsk%C3%A1_revolu%C4%8Dn%C3%AD_federace" title="Arménská revoluční federace – çex" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Arménská revoluční federace" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="çex" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Armeniens_Revolution%C3%A6re_F%C3%B8deration" title="Armeniens Revolutionære Føderation – danimarka" lang="da" hreflang="da" data-title="Armeniens Revolutionære Føderation" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danimarka" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Armenische_Revolution%C3%A4re_F%C3%B6deration" title="Armenische Revolutionäre Föderation – alman" lang="de" hreflang="de" data-title="Armenische Revolutionäre Föderation" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alman" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Armenian_Revolutionary_Federation" title="Armenian Revolutionary Federation – ingilis" lang="en" hreflang="en" data-title="Armenian Revolutionary Federation" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ingilis" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçilmiş məqalə"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Armena_Revolucia_Federacio" title="Armena Revolucia Federacio – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Armena Revolucia Federacio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Federaci%C3%B3n_Revolucionaria_Armenia" title="Federación Revolucionaria Armenia – ispan" lang="es" hreflang="es" data-title="Federación Revolucionaria Armenia" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="ispan" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Da%C5%A1naktshuthjun" title="Dašnaktshuthjun – eston" lang="et" hreflang="et" data-title="Dašnaktshuthjun" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="eston" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="فدراسیون انقلابی ارمنی – fars" lang="fa" hreflang="fa" data-title="فدراسیون انقلابی ارمنی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="fars" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Armenian_vallankumouksellinen_liitto" title="Armenian vallankumouksellinen liitto – fin" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Armenian vallankumouksellinen liitto" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fin" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/F%C3%A9d%C3%A9ration_r%C3%A9volutionnaire_arm%C3%A9nienne" title="Fédération révolutionnaire arménienne – fransız" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Fédération révolutionnaire arménienne" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="fransız" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%A4%D7%93%D7%A8%D7%A6%D7%99%D7%94_%D7%94%D7%9E%D7%94%D7%A4%D7%9B%D7%A0%D7%99%D7%AA_%D7%94%D7%90%D7%A8%D7%9E%D7%A0%D7%99%D7%AA" title="הפדרציה המהפכנית הארמנית – ivrit" lang="he" hreflang="he" data-title="הפדרציה המהפכנית הארמנית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ivrit" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B5_%D5%85%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B4%D5%A1%D5%B7%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Հայ Յեղափոխական Դաշնակցություն – erməni" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Հայ Յեղափոխական Դաշնակցություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="erməni" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B5_%D5%85%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B4%D5%A1%D5%B7%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6" title="Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւն – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւն" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Federasi_Revolusioner_Armenia" title="Federasi Revolusioner Armenia – indoneziya" lang="id" hreflang="id" data-title="Federasi Revolusioner Armenia" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indoneziya" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Federazione_Rivoluzionaria_Armena" title="Federazione Rivoluzionaria Armena – italyan" lang="it" hreflang="it" data-title="Federazione Rivoluzionaria Armena" data-language-autonym="İtaliano" data-language-local-name="italyan" class="interlanguage-link-target"><span>İtaliano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%A1%E3%83%8B%E3%82%A2%E9%9D%A9%E5%91%BD%E9%80%A3%E7%9B%9F" title="アルメニア革命連盟 – yapon" lang="ja" hreflang="ja" data-title="アルメニア革命連盟" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="yapon" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%AA%E1%83%A3%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98" title="დაშნაკცუთიუნი – gürcü" lang="ka" hreflang="ka" data-title="დაშნაკცუთიუნი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gürcü" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%95%84%EB%A5%B4%EB%A9%94%EB%8B%88%EC%95%84_%ED%98%81%EB%AA%85_%EC%97%B0%EB%A7%B9" title="아르메니아 혁명 연맹 – koreya" lang="ko" hreflang="ko" data-title="아르메니아 혁명 연맹" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreya" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Dashnak" title="Dashnak – sefard" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Dashnak" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="sefard" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Arm%C4%97nijos_revoliucin%C4%97_federacija" title="Armėnijos revoliucinė federacija – litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Armėnijos revoliucinė federacija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D1%84%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Ерменска револуционерна федерација – makedon" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Ерменска револуционерна федерација" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="makedon" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Persekutuan_Revolusi_Armenia" title="Persekutuan Revolusi Armenia – malay" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Persekutuan Revolusi Armenia" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malay" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Dasjnak" title="Dasjnak – holland" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Dasjnak" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="holland" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Arme%C5%84ska_Federacja_Rewolucyjna" title="Armeńska Federacja Rewolucyjna – polyak" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Armeńska Federacja Rewolucyjna" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polyak" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Federa%C3%A7%C3%A3o_Revolucion%C3%A1ria_Arm%C3%AAnia" title="Federação Revolucionária Armênia – portuqal" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Federação Revolucionária Armênia" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portuqal" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Federa%C8%9Bia_Revolu%C8%9Bionar%C4%83_Armean%C4%83" title="Federația Revoluționară Armeană – rumın" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Federația Revoluționară Armeană" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumın" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%88%D0%BD%D0%B0%D0%BA%D1%86%D1%83%D1%82%D1%8E%D0%BD" title="Дашнакцутюн – rus" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Дашнакцутюн" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rus" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Armenian_Revolutionary_Federation" title="Armenian Revolutionary Federation – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Armenian Revolutionary Federation" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%88%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D1%84%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Јерменска револуционарна федерација – serb" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Јерменска револуционарна федерација" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serb" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Armeniska_revolutionsfederationen" title="Armeniska revolutionsfederationen – isveç" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Armeniska revolutionsfederationen" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="isveç" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Ermeni_Devrimci_Federasyonu" title="Ermeni Devrimci Federasyonu – türk" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Ermeni Devrimci Federasyonu" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="türk" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%88%D0%BD%D0%B0%D0%BA%D1%86%D1%83%D1%82%D1%8E%D0%BD" title="Дашнакцутюн – ukrayna" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Дашнакцутюн" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrayna" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Dashnaksutyun" title="Dashnaksutyun – özbək" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Dashnaksutyun" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="özbək" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%9A%E7%BE%8E%E5%B0%BC%E4%BA%9A%E9%9D%A9%E5%91%BD%E8%81%94%E7%9B%9F" title="亚美尼亚革命联盟 – çin" lang="zh" hreflang="zh" data-title="亚美尼亚革命联盟" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="çin" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q318657#sitelinks-wikipedia" title="Dillərarası keçidləri redaktə et" class="wbc-editpage">Keçidləri redaktə et</a></span></div> </div> </nav> </div> </div> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Bu səhifə sonuncu dəfə 15:14, 5 iyun 2024 tarixində redaktə edilib.</li> <li id="footer-info-copyright">Mətn <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.az">Creative Commons Attribution-ShareAlike lisenziyası</a> altındadır, bəzi hallarda əlavə şərtlər tətbiq oluna bilər. Ətraflı məlumat üçün <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">istifadə şərtlərinə</a> baxın.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik siyasəti</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipediya:Haqq%C4%B1nda">Vikipediya haqqında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C9%99suliyy%C9%99td%C9%99n_imtina">Məsuliyyətdən imtina</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kodeksi</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Tərtibatçılar</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/az.wikipedia.org">Statistikalar</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Kuki məlumatı</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//az.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Da%C5%9Fnaksutyun&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil versiya</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("This page is using the deprecated ResourceLoader module \"codex-search-styles\".\n[1.43] Use a CodexModule with codexComponents to set your specific components used: https://www.mediawiki.org/wiki/Codex#Using_a_limited_subset_of_components");mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-57488d5c7d-mxm4d","wgBackendResponseTime":127,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.432","walltime":"0.812","ppvisitednodes":{"value":1586,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":30675,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3293,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":23,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":15,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":9518,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":33,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 612.576 1 -total"," 85.57% 524.187 1 Şablon:Siyasi_partiya"," 82.06% 502.709 1 Şablon:Kartoçka"," 12.08% 73.977 5 Şablon:Wikidata"," 6.78% 41.505 1 Şablon:Br_separated_entries"," 5.28% 32.317 1 Şablon:İstinad_siyahısı"," 3.73% 22.869 1 Şablon:Erməni_milli_hərəkatı"," 3.35% 20.508 1 Şablon:İf_empty"," 3.21% 19.645 1 Şablon:Naviqasiya_cədvəli"," 2.83% 17.349 2 Şablon:Tarixə_görə_kateqoriya"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.283","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":7146749,"limit":52428800},"limitreport-logs":"Loaded datatype commonsMedia of P154 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P488 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P112 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P3975 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P7888 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P807 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P1366 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P159 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P1142 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P1387 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype time of P580 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype time of P582 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P4379 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype quantity of P2225 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype monolingualtext of P1451 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\n"},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-55fb8d7f4f-2bt4s","timestamp":"20241111062713","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Da\u015fnaksutyun","url":"https:\/\/az.wikipedia.org\/wiki\/Da%C5%9Fnaksutyun","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q318657","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q318657","author":{"@type":"Organization","name":"Vikimedia layih\u0259l\u0259rin\u0259 t\u00f6hf\u0259 ver\u0259nl\u0259r"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2008-01-21T15:25:42Z","dateModified":"2024-06-05T15:14:48Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/1\/1e\/Armenian_Revolutionary_Federation_Flag.gif"}</script> </body> </html>