CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Cisterciënzers - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"3d0a9a41-1b97-4757-9be7-a04cf4bb59c6","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Cisterciënzers","wgTitle":"Cisterciënzers","wgCurRevisionId":68003416,"wgRevisionId":68003416,"wgArticleId":92304,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Cisterciënzers"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Cisterciënzers","wgRelevantArticleId":92304,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{ "pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q166861","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading", "ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging", "ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Ordre_cistercien.svg/1200px-Ordre_cistercien.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1464"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Ordre_cistercien.svg/800px-Ordre_cistercien.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="976"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Ordre_cistercien.svg/640px-Ordre_cistercien.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="781"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Cisterciënzers - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Cisterci%C3%ABnzers"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Cisterci%C3%ABnzers"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Cisterciënzers rootpage-Cisterciënzers skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/23_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Cisterci%C3%ABnzers" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Cisterci%C3%ABnzers" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Cisterci%C3%ABnzers" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Cisterci%C3%ABnzers" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-De_Orde" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#De_Orde"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>De Orde</span> </div> </a> <ul id="toc-De_Orde-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Economische_organisatie_van_de_cisterciënzerkloosters" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Economische_organisatie_van_de_cisterciënzerkloosters"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Economische organisatie van de cisterciënzerkloosters</span> </div> </a> <ul id="toc-Economische_organisatie_van_de_cisterciënzerkloosters-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Monastieke_tucht" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Monastieke_tucht"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Monastieke tucht</span> </div> </a> <ul id="toc-Monastieke_tucht-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Trappisten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Trappisten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Trappisten</span> </div> </a> <ul id="toc-Trappisten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cisterciënzers_in_Nederland_en_België" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Cisterciënzers_in_Nederland_en_België"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Cisterciënzers in Nederland en België</span> </div> </a> <ul id="toc-Cisterciënzers_in_Nederland_en_België-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tegenover_andersdenkenden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tegenover_andersdenkenden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Tegenover andersdenkenden</span> </div> </a> <ul id="toc-Tegenover_andersdenkenden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Literatuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Literatuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Literatuur</span> </div> </a> <ul id="toc-Literatuur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Externe_link" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Externe_link"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Externe link</span> </div> </a> <ul id="toc-Externe_link-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Cisterciënzers</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 62 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-62" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">62 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Cisterci%C3%ABnsers" title="Cisterciënsers – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Cisterciënsers" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Zisterzienser" title="Zisterzienser – Zwitserduits" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Zisterzienser" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Zwitserduits" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Orden_de_Cistels" title="Orden de Cistels – Aragonees" lang="an" hreflang="an" data-title="Orden de Cistels" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonees" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="سيسترسية – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="سيسترسية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%87%D8%A8%D9%86%D9%87_%D8%B3%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%D9%8A%D9%87" title="رهبنه سيسترسيه – Egyptisch Arabisch" lang="arz" hreflang="arz" data-title="رهبنه سيسترسيه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptisch Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Orde_del_C%C3%ADster" title="Orde del Císter – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Orde del Císter" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D1%8B%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D1%86%D1%8B" title="Цыстэрцыянцы – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Цыстэрцыянцы" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D1%8B%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D1%8B" title="Цыстэрцыяны – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Цыстэрцыяны" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B5%D0%BD" title="Цистерциански орден – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Цистерциански орден" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Sistersianed" title="Sistersianed – Bretons" lang="br" hreflang="br" data-title="Sistersianed" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretons" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Orde_del_Cister" title="Orde del Cister – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Orde del Cister" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Cisterci%C3%A1ck%C3%BD_%C5%99%C3%A1d" title="Cisterciácký řád – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Cisterciácký řád" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Urdd_y_Sistersiaid" title="Urdd y Sistersiaid – Welsh" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Urdd y Sistersiaid" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Welsh" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Cistercienserordenen" title="Cistercienserordenen – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Cistercienserordenen" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Zisterzienser" title="Zisterzienser – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Zisterzienser" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%AC%CE%B3%CE%BC%CE%B1_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%9A%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%BA%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CF%8E%CE%BD" title="Τάγμα των Κιστερκιανών – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Τάγμα των Κιστερκιανών" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Cistercians" title="Cistercians – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Cistercians" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Cistercianoj" title="Cistercianoj – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Cistercianoj" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Orden_del_C%C3%ADster" title="Orden del Císter – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Orden del Císter" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Tsistertslaste_ordu" title="Tsistertslaste ordu – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Tsistertslaste ordu" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Zistertar" title="Zistertar – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Zistertar" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="سیسترسی‌ها – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="سیسترسی‌ها" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Sisterssil%C3%A4iset" title="Sisterssiläiset – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Sisterssiläiset" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="uitgelicht artikel"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Ordre_cistercien" title="Ordre cistercien – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Ordre cistercien" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Sistersjinzers" title="Sistersjinzers – Fries" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Sistersjinzers" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Cist%C3%A9irsigh" title="Cistéirsigh – Iers" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Cistéirsigh" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Iers" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Orde_do_C%C3%ADster" title="Orde do Císter – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Orde do Císter" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Kistershee" title="Kistershee – Manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Kistershee" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="Manx" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A0%D7%96%D7%99%D7%A8%D7%99%D7%9D_%D7%A6%D7%99%D7%A1%D7%98%D7%A8%D7%A6%D7%99%D7%90%D7%A0%D7%99%D7%9D" title="נזירים ציסטרציאנים – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="נזירים ציסטרציאנים" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Cisterciti" title="Cisterciti – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Cisterciti" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Ciszterciek" title="Ciszterciek – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Ciszterciek" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Sistersien" title="Sistersien – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Sistersien" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Ordine_cistercense" title="Ordine cistercense – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Ordine cistercense" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B7%E3%83%88%E3%83%BC%E4%BC%9A" title="シトー会 – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="シトー会" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ცისტერციანელები – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ცისტერციანელები" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%8B%9C%ED%86%A0%ED%9A%8C" title="시토회 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="시토회" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Ordo_Cisterciensis" title="Ordo Cisterciensis – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Ordo Cisterciensis" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Zisterzienser" title="Zisterzienser – Luxemburgs" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Zisterzienser" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Luxemburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Cisterci%C3%ABnzers" title="Cisterciënzers – Limburgs" lang="li" hreflang="li" data-title="Cisterciënzers" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Limburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Cistercie%C5%A1u_ordenis" title="Cisterciešu ordenis – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Cisterciešu ordenis" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fikambanana_Sistersianina" title="Fikambanana Sistersianina – Malagassisch" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fikambanana Sistersianina" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malagassisch" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Cisterciensarordenen" title="Cisterciensarordenen – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Cisterciensarordenen" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Cistercienserordenen" title="Cistercienserordenen – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Cistercienserordenen" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Cystersi" title="Cystersi – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Cystersi" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Ordem_de_Cister" title="Ordem de Cister – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Ordem de Cister" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Ordinul_cistercian" title="Ordinul cistercian – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Ordinul cistercian" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%8B" title="Цистерцианцы – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Цистерцианцы" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Cistercensos" title="Cistercensos – Sardijns" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Cistercensos" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="Sardijns" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Cistercians" title="Cistercians – Schots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Cistercians" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Schots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Cisterciti" title="Cisterciti – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Cisterciti" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Cistercian" title="Cistercian – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Cistercian" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Cisterci%C3%A1nsky_r%C3%A1d" title="Cisterciánsky rád – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Cisterciánsky rád" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Cistercijani" title="Cistercijani – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Cistercijani" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B8%D1%82%D0%B8" title="Цистерцити – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Цистерцити" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Cisterciensorden" title="Cisterciensorden – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Cisterciensorden" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Wasistersi" title="Wasistersi – Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Wasistersi" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%93%E0%B8%B0%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99" title="คณะซิสเตอร์เชียน – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="คณะซิสเตอร์เชียน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Sistersiyenler" title="Sistersiyenler – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Sistersiyenler" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%86%D1%96%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%96" title="Цистерціанці – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Цистерціанці" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/%C3%92rdane_Cistercense" title="Òrdane Cistercense – Venetiaans" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Òrdane Cistercense" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/D%C3%B2ng_Xit%C3%B4" title="Dòng Xitô – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Dòng Xitô" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%86%99%E7%AC%83%E4%BC%9A" title="熙笃会 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="熙笃会" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q166861#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Cisterci%C3%ABnzers" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Cisterci%C3%ABnzers" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Cisterci%C3%ABnzers"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Cisterci%C3%ABnzers"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Cisterci%C3%ABnzers" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Cisterci%C3%ABnzers" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&oldid=68003416" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Cisterci%C3%ABnzers&id=68003416&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FCisterci%25C3%25ABnzers"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FCisterci%25C3%25ABnzers"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Cisterci%C3%ABnzers"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Cisterci%C3%ABnzers&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Cistercian_Order" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q166861" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><table class="infobox" cellpadding="1" cellspacing="1"> <tbody><tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#E3F1F1; color:inherit; text-align:center; font-size:120%;" colspan="3">Orde der Cisterciënzers </th></tr> <tr> <td style="text-align:center;" colspan="3">Ordo Cisterciensis </td></tr> <tr> <td style="text-align:center; padding:0;" colspan="3"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Ordre_cistercien.svg" class="mw-file-description"><img alt="Wapen van de Cisterciënzerorde" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Ordre_cistercien.svg/266px-Ordre_cistercien.svg.png" decoding="async" width="266" height="325" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Ordre_cistercien.svg/399px-Ordre_cistercien.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Ordre_cistercien.svg/532px-Ordre_cistercien.svg.png 2x" data-file-width="873" data-file-height="1065" /></a></span> </td></tr> <tr> <td style="text-align:center;" colspan="3"><div style="font-size:90%">Wapen van de Cisterciënzerorde</div> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#E3F1F1; color:inherit; text-align:center;" colspan="3">Basisgegevens </th></tr> <tr> <th>Generaal-abt </th> <td colspan="2">Mauro Giuseppe Lepori </td></tr> <tr> <th>Regel </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Regula_Benedicti" title="Regula Benedicti">Regel van Benedictus</a> </td></tr> <tr> <th>Motto Latijn </th> <td colspan="2"><i>Cistercium Mater Nostra</i> </td></tr> <tr> <th>Motto Nederlands </th> <td colspan="2">Cîteaux Onze Moeder </td></tr> <tr> <th>Gesticht </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/1098" title="1098">1098</a> te <a href="/wiki/Saint-Nicolas-l%C3%A8s-C%C3%AEteaux" title="Saint-Nicolas-lès-Cîteaux">Cîteaux</a> </td></tr> <tr> <th>Stichter </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Robert_van_Molesme" title="Robert van Molesme">Robert van Molesme</a> </td></tr> <tr> <th>Website </th> <td colspan="2"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.ocist.org/">https://www.ocist.org/</a> </td></tr> <tr> <td class="ta-center" style="padding:0;" colspan="3"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Habit_(Cistercian_Order).svg" class="mw-file-description"><img alt="Habijt van de Cisterciënzerorde" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Habit_%28Cistercian_Order%29.svg/266px-Habit_%28Cistercian_Order%29.svg.png" decoding="async" width="266" height="193" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Habit_%28Cistercian_Order%29.svg/399px-Habit_%28Cistercian_Order%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Habit_%28Cistercian_Order%29.svg/532px-Habit_%28Cistercian_Order%29.svg.png 2x" data-file-width="1247" data-file-height="903" /></a></span> </td></tr> <tr> <td class="ta-center" colspan="3"><div style="font-size:90%">Habijt van de Cisterciënzerorde</div> </td></tr> <tr> <td class="infobox-kop notheme center" style="background-color:#E3F1F1; color:inherit;" colspan="3"> <table cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle;"><b>Portaal</b>  <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description" title="Portaalicoon"><img alt="Portaalicoon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" width="22" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span>   </td> <td class="ta-left"><b><a href="/wiki/Portaal:Christendom" title="Portaal:Christendom">Christendom</a> </b> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <table class="infobox" cellpadding="1" cellspacing="1"> <tbody><tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:white; color:inherit;" colspan="3"><span style="font-size:85%;font-weight:normal">Deel van de serie over</span><br /><span style="font-size: 150%;"><a href="/wiki/Klooster_(gebouw)" title="Klooster (gebouw)">kloosters</a></span><br />en het christelijke <a href="/wiki/Monnik_(christendom)" title="Monnik (christendom)">monastieke leven</a> </th></tr> <tr> <td class="ta-center" colspan="3"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Carlo_Crivelli_052.jpg" class="mw-file-description" title="Carlo Crivelli 052.jpg"><img alt="Carlo Crivelli 052.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Carlo_Crivelli_052.jpg/75px-Carlo_Crivelli_052.jpg" decoding="async" width="75" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Carlo_Crivelli_052.jpg/113px-Carlo_Crivelli_052.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Carlo_Crivelli_052.jpg/150px-Carlo_Crivelli_052.jpg 2x" data-file-width="1256" data-file-height="2451" /></a></span> </td></tr> <tr> <td class="ta-center" colspan="3"> <div class="noprint"> <div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="font-size: 100%; text-align: center; border: 0;"> <div class="mw-collapsible-content"> <div style="clear:both;"></div> <hr /> <p><b>Oorsprong</b><br /> <a href="/wiki/Heremiet_(monnik)" title="Heremiet (monnik)">Heremieten</a> · <a href="/wiki/Antonius_van_Egypte" title="Antonius van Egypte">Antonius</a> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Paulus_van_Thebe" title="Paulus van Thebe">Paulus van Thebe</a></span> · <a href="/wiki/Pachomius_(monnik)" title="Pachomius (monnik)">Pachomius</a> </p><p><b>Families</b><br /> <a href="/wiki/Augustijnen_(kloosterorde)" title="Augustijnen (kloosterorde)">Augustijnen</a> · <a href="/wiki/Benedictijnen" title="Benedictijnen">Benedictijnen</a> · <a class="mw-selflink selflink">Cisterciënzers</a> · <a href="/wiki/Dominicanen" title="Dominicanen">Dominicanen</a> · <a href="/wiki/Franciscanen" title="Franciscanen">Franciscanen</a> · <a href="/wiki/Jezu%C3%AFeten" title="Jezuïeten">Jezuïeten</a> · <a href="/wiki/Kapucijnen" title="Kapucijnen">Kapucijnen</a> · <a href="/wiki/Karmelieten" title="Karmelieten">Karmelieten</a> · <a href="/wiki/Kartuizers" title="Kartuizers">Kartuizers</a> · <a href="/wiki/Premonstratenzers" title="Premonstratenzers">Norbertijnen</a> · <a href="/wiki/Trappisten" title="Trappisten">Trappisten</a> · <a href="/wiki/Redemptoristen" title="Redemptoristen">Redemptoristen</a> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Congregatie_van_Sint-Jan" title="Congregatie van Sint-Jan">Congregatie van Sint-Jan</a></span> </p><p><b>Stichters</b><br /> <span class="nowrap"><a href="/wiki/Benedictus_van_Nursia" title="Benedictus van Nursia">Benedictus van Nursia</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Augustinus_van_Hippo" title="Augustinus van Hippo">Augustinus van Hippo</a></span> · <a href="/wiki/Norbertus" title="Norbertus">Norbertus</a> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Bruno_van_Keulen" title="Bruno van Keulen">Bruno van Keulen</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Franciscus_van_Assisi" title="Franciscus van Assisi">Franciscus van Assisi</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Dominicus_Guzm%C3%A1n" title="Dominicus Guzmán">Dominicus Guzmán</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Ignatius_van_Loyola" title="Ignatius van Loyola">Ignatius van Loyola</a></span> </p><p><b>Gebruiken</b><br /> <a href="/wiki/Getijdengebed" title="Getijdengebed">Getijdengebed</a> · <a href="/wiki/Metten_(gebed)" class="mw-redirect" title="Metten (gebed)">Metten</a> · <a href="/wiki/Lauden" title="Lauden">Lauden</a> · <a href="/wiki/Priem_(gebedsstonde)" title="Priem (gebedsstonde)">Priem</a> · <a href="/wiki/Terts_(gebedsstonde)" title="Terts (gebedsstonde)">Terts</a> · <a href="/wiki/Sext_(gebedsstonde)" title="Sext (gebedsstonde)">Sext</a> · <a href="/wiki/None_(gebedsstonde)" title="None (gebedsstonde)">None</a> · <a href="/wiki/Vespers_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Vespers (hoofdbetekenis)">Vespers</a> · <a href="/wiki/Completen" title="Completen">Completen</a> </p><p><b>Nederlandse kloosters</b><br /> <span class="nowrap"><a href="/wiki/Sint-Adelbertabdij" title="Sint-Adelbertabdij">Sint-Adelbertabdij</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Sint-Willibrordsabdij" title="Sint-Willibrordsabdij">Sint-Willibrordsabdij</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Abdij_Sion" title="Abdij Sion">Abdij Sion</a></span> · <a href="/wiki/Emmausklooster" title="Emmausklooster">Emmausklooster</a> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Abdij_Koningshoeven" title="Abdij Koningshoeven">Abdij Koningshoeven</a></span> · <a href="/wiki/Koningsoord_(abdij)" title="Koningsoord (abdij)">Koningsoord</a> · <a href="/wiki/Mari%C3%ABndaal_(noviciaat)" title="Mariëndaal (noviciaat)">Mariëndaal</a> · <a href="/wiki/Klooster_Mari%C3%ABnhage" title="Klooster Mariënhage">Mariënhage</a> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Abdij_Lilbosch" title="Abdij Lilbosch">Abdij Lilbosch</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Abdij_van_Berne" title="Abdij van Berne">Abdij van Berne</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Abdij_Sint-Benedictusberg" title="Abdij Sint-Benedictusberg">Abdij Sint-Benedictusberg</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Karmel_Zenderen" title="Karmel Zenderen">Karmel Zenderen</a></span> · <a href="/wiki/Klooster_Sibculo" title="Klooster Sibculo">Sibculo</a> </p><p><b>Belgische kloosters</b><br /> <span class="nowrap"><a href="/wiki/Abdij_van_Achel" title="Abdij van Achel">Achelse Kluis</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Abdij_Affligem" title="Abdij Affligem">Abdij Affligem</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Abdij_van_Grimbergen" title="Abdij van Grimbergen">Abdij van Grimbergen</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Abdij_Notre-Dame_d%27Orval" title="Abdij Notre-Dame d'Orval">Abdij Notre-Dame d'Orval</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Abdij_van_Averbode" title="Abdij van Averbode">Abdij van Averbode</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Abdij_van_Herkenrode" title="Abdij van Herkenrode">Abdij van Herkenrode</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Abdij_Mari%C3%ABnlof" title="Abdij Mariënlof">Abdij Mariënlof</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Abdij_van_Park" title="Abdij van Park">Abdij van Park</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Abdij_van_Keizersberg" title="Abdij van Keizersberg">Abdij van Keizersberg</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Abdij_van_Westmalle" title="Abdij van Westmalle">Abdij van Westmalle</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Abdij_Onze-Lieve-Vrouw_Ten_Duinen" title="Abdij Onze-Lieve-Vrouw Ten Duinen">Ten Duinen</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Abdij_Ter_Doest" title="Abdij Ter Doest">Abdij Ter Doest</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Abdij_van_Tongerlo" title="Abdij van Tongerlo">Abdij van Tongerlo</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Abdij_van_Postel" title="Abdij van Postel">Abdij van Postel</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Klooster_van_Chevetogne" title="Klooster van Chevetogne">Klooster van Chevetogne</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Sint-Sixtusabdij_van_Westvleteren" title="Sint-Sixtusabdij van Westvleteren">Sint-Sixtusabdij van Westvleteren</a></span> </p><p><b><a href="/wiki/Kluizenarij" title="Kluizenarij">Kluizenarijen</a></b><br /> <span class="nowrap"><a href="/wiki/Kluis_van_Bolderberg" title="Kluis van Bolderberg">Kluis van Bolderberg</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Kluis_van_de_Beukeboom" class="mw-redirect" title="Kluis van de Beukeboom">Kluis van Lummen</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Kapel_van_Helshoven" title="Kapel van Helshoven">Kluis van Helshoven</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Sint-Janskluis" title="Sint-Janskluis">Sint-Janskluis</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Kluis_op_de_Schaelsberg" title="Kluis op de Schaelsberg">Kluis op de Schaelsberg</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Kluizenarij_Onze_Lieve_Vrouwe_van_de_Besloten_Tuin" title="Kluizenarij Onze Lieve Vrouwe van de Besloten Tuin">Kluis van Warfhuizen</a></span> </p><p><b>Kloosterkleding</b><br /> <a href="/wiki/Habijt" title="Habijt">Habijt</a> · <a href="/wiki/Kovel_(kleding)" title="Kovel (kleding)">Kovel</a> </p><p><b>Verwante artikelen</b><br /> <a href="/wiki/Clausuur" title="Clausuur">Clausuur</a> · <a href="/wiki/Christendom" title="Christendom">Christendom</a> · <a href="/wiki/Kloosterregel" title="Kloosterregel">Kloosterregel</a> · <a href="/wiki/Rooms-Katholieke_Kerk" title="Rooms-Katholieke Kerk">Katholicisme</a> · <a href="/wiki/Oosters_christendom" title="Oosters christendom">Orthodoxie</a> </p> </div></div></div> </td></tr> </tbody></table> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:AD_2023_Bornem_Abdij_St_Bernard_-_04.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/AD_2023_Bornem_Abdij_St_Bernard_-_04.jpg/260px-AD_2023_Bornem_Abdij_St_Bernard_-_04.jpg" decoding="async" width="260" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/AD_2023_Bornem_Abdij_St_Bernard_-_04.jpg/390px-AD_2023_Bornem_Abdij_St_Bernard_-_04.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/AD_2023_Bornem_Abdij_St_Bernard_-_04.jpg/520px-AD_2023_Bornem_Abdij_St_Bernard_-_04.jpg 2x" data-file-width="1156" data-file-height="891" /></a><figcaption>Vader Benedictus, met raaf (Zwarte kovel) en Vader Bernardus (Witte kovel), verzameling Abdij te Bornem</figcaption></figure> <p>De <b>Orde der Cisterciënzers</b> is een <a href="/wiki/Kloosterorde" title="Kloosterorde">kloosterorde</a> binnen de organisatie van de <a href="/wiki/Rooms-Katholieke_Kerk" title="Rooms-Katholieke Kerk">Rooms-Katholieke Kerk</a> die in <a href="/wiki/1098" title="1098">1098</a> door de Bourgondische edelman <a href="/wiki/Robert_van_Molesme" title="Robert van Molesme">Robert van Molesme</a> is opgericht in de Franse nederzetting Cîteaux ten zuiden van <a href="/wiki/Dijon" title="Dijon">Dijon</a>. Hier bouwde men de beroemd geworden <a href="/wiki/Abdij_van_C%C3%AEteaux" title="Abdij van Cîteaux">abdij van Citeaux</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="De_Orde">De Orde</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: De Orde" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: De Orde"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De cisterciënzers vinden hun oorsprong in <a href="/wiki/1098" title="1098">1098</a>, toen de abt Robert – een Bourgondisch edelman – zijn <a href="/wiki/Benedictijnen" title="Benedictijnen">benedictijnenklooster</a> in <a href="/wiki/Molesmes" title="Molesmes">Molesmes</a> verliet om samen met twaalf monniken een nieuw klooster te stichten in <a href="/wiki/Abdij_van_C%C3%AEteaux" title="Abdij van Cîteaux">Cîteaux</a> in <a href="/wiki/Hertogdom_Bourgondi%C3%AB" title="Hertogdom Bourgondië">Bourgondië</a>. Dertig jaar eerder werd hij reeds abt van verschillende gemeenschappen. In 1074 werd hij hoofd van een groep kluizenaars van <a href="/wiki/Colan" title="Colan">Colan</a>. Een jaar later werd hij de abt van Molesme. Tussen 1090 en 1093 had Robert de Abdij van Molesme reeds verlaten, om zich opnieuw bij een groep kluizenaars aan te sluiten. In 1098 kwam hij ertoe opnieuw een abdij op te richten. </p><p>Deze nieuwe orde was een reactie op het feit dat de <a href="/wiki/Regula_Benedicti" title="Regula Benedicti">Regel van Benedictus</a> steeds slechter werd nageleefd in de Franse <a href="/wiki/Benedictijnen" title="Benedictijnen">benedictijnenkloosters</a>, vooral in de <a href="/wiki/Abdij_van_Cluny" title="Abdij van Cluny">Abdij van Cluny</a> van de <a href="/wiki/Orde_van_Cluny" title="Orde van Cluny">Orde van Cluny</a>. Naar de Latijnse vorm van de plaatsnaam Citeaux – <i>Cistercium</i> – werden de leden van de orde cisterciënzers genoemd. De Orde van Cluny zal daarna spil worden van een hervormingsbeweging tot strikte naleving van de regels, mede met ondersteuning van de wereldlijke heerseres <a href="/wiki/Ida_van_Verdun" title="Ida van Verdun">Ida van Verdun</a>. </p><p>In de periode <a href="/wiki/1110" title="1110">1110</a> tot <a href="/wiki/1115" title="1115">1115</a> ontstaan de eerste dochterabdijen: <a href="/wiki/Abdij_van_La_Fert%C3%A9" title="Abdij van La Ferté">La Ferté</a> (1113), <a href="/wiki/Abdij_van_Pontigny" title="Abdij van Pontigny">Pontigny</a> (1114) en <a href="/wiki/Abdij_van_Clairvaux" title="Abdij van Clairvaux">Clairvaux</a> (1115). Vanuit deze drie abdijen en Cîteaux ontstaat het netwerk van abdijen. Zo sticht de Abdij van Pontigny bijvoorbeeld in 1141 de Abdij van Cercamp (<a href="/wiki/Amiens_(stad)" title="Amiens (stad)">Amiens</a>). In de <a href="/w/index.php?title=Summa_Cartae_Caritates&action=edit&redlink=1" class="new" title="Summa Cartae Caritates (de pagina bestaat niet)">Summa Cartae Caritates</a> – een soort grondwet van de orde, ontstaan onder de abt <a href="/w/index.php?title=Stefanus_van_St-Gilles&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stefanus van St-Gilles (de pagina bestaat niet)">Stephanus</a> – staat in het derde en vierde hoofdstuk het getrapte systeem van de filialen: de vier grote abdijen doen nieuwe stichtingen – de dochterabdijen – die op hun beurt filialen kunnen stichten. Zo is de Abdij van <a href="/wiki/Klooster_Eberbach" title="Klooster Eberbach">Eberbach</a> (<a href="/wiki/1135" title="1135">1135</a>) een stichting van de Abdij van Clairvaux, maar stichtten ze zelf de <a href="/wiki/Abdij_van_Val-Dieu" title="Abdij van Val-Dieu">Abdij van Val-Dieu</a>. Er bleef echter controle van de moederabdij op hun dochterabdijen. Elke abdij had een eigen inspraak, maar door het <a href="/w/index.php?title=Generaal_kapittel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Generaal kapittel (de pagina bestaat niet)">generaal kapittel</a> – een jaarlijkse algemene vergadering – was er wel een sterk centralistisch systeem. </p><p>Een van de dochterkloosters van Cîteaux was <a href="/wiki/Abdij_van_Clairvaux" title="Abdij van Clairvaux">Clairvaux</a>, waar in <a href="/wiki/1115" title="1115">1115</a> een jonge Bourgondische edelman, Bernardus van Fontaines, die drie jaar tevoren met een groep jonge familieleden was ingetreden, tot <a href="/wiki/Abt_(abdij)" title="Abt (abdij)">abt</a> werd gekozen. Als <a href="/wiki/Bernard_van_Clairvaux" class="mw-redirect" title="Bernard van Clairvaux">Bernard van Clairvaux</a> werd hij een toonaangevende geestelijke. De cisterciënzers worden dan ook soms bernardijnen genoemd, en de cisterciënzerinnen bernardinnen. </p><p>Ook in Italië kwam de orde snel tot groei. De Abdij van La Ferté deed zijn eerste stichting daar in 1120, Morimond in 1136, Clairvaux in 1135. Daarnaast werden bestaande kloosters hervormd, onder meer <a href="/w/index.php?title=Casamari&action=edit&redlink=1" class="new" title="Casamari (de pagina bestaat niet)">Casamari</a> en het huidige <a href="/wiki/Abdij_Tre_Fontane" title="Abdij Tre Fontane">Tre Fontane</a>, beide in 1140. In korte tijd verspreidden de cisterciënzers zich over het hele schiereiland. Aan het einde van de Middeleeuwen telde Italië 88 mannenkloosters en minstens zoveel vrouwenkloosters. </p><p>Bij de dood van Bernard van Clairvaux in <a href="/wiki/1153" title="1153">1153</a> telde de orde al meer dan driehonderd kloosters, die meestal waren gevestigd in onherbergzame streken, waar men leefde onder grote ontberingen. Deze geweldige expansie was met name ook ingegeven door machtspolitiek van de Rooms-Katholieke Kerk en borg ook de kiem van verval in zich. Na 1300 kwam een moeilijke tijd waarbij de vrouwen de fakkel overnamen. De 13e eeuw werd de Gouden Eeuw van de <a href="/wiki/Zuster_(religie)" title="Zuster (religie)">monialen</a>, ofwel vrouwelijke ordeleden. </p><p>De <a href="/wiki/Abdij_van_Herkenrode" title="Abdij van Herkenrode">Abdij van Herkenrode</a> was de eerste en mettertijd de grootste voor vrouwelijke cisterciënzers. Terwijl in hun kloosters het innerlijk leven en de <a href="/wiki/Mystiek" title="Mystiek">mystiek</a> bloeiden, kwamen de mannenabdijen tot rijkdom, vooral bestaande uit grondeigendom ten gevolge van landontginning. <a href="/wiki/Monnik_(christendom)" title="Monnik (christendom)">Monniken</a> van de <a href="/wiki/Abdij_Onze-Lieve-Vrouw_Ten_Duinen" title="Abdij Onze-Lieve-Vrouw Ten Duinen">Abdij Onze-Lieve-Vrouw Ten Duinen</a> te <a href="/wiki/Koksijde" title="Koksijde">Koksijde</a> en de <a href="/wiki/Abdij_van_Boudelo" title="Abdij van Boudelo">Abdij van Boudelo</a> te <a href="/wiki/Stekene" title="Stekene">Klein-Sinaai</a> hebben bijvoorbeeld grote delen van het <i>Land van <a href="/wiki/Hulst_(stad)" title="Hulst (stad)">Hulst</a></i> in <a href="/wiki/Zeeuws-Vlaanderen" title="Zeeuws-Vlaanderen">Zeeuws-Vlaanderen</a> ingepolderd. In <a href="/wiki/Rotselaar" title="Rotselaar">Rotselaar</a> bevond zich de <a href="/wiki/Abdij_Vrouwenpark" title="Abdij Vrouwenpark">Abdij Vrouwenpark</a>, waar de <a href="/wiki/Beatrijs" title="Beatrijs">Beatrijslegende</a> wordt gesitueerd. </p><p>Aan het einde van de 12e eeuw vonden de eerste stichtingen van cisterciënzerkloosters in Nederland plaats. Rond 1160 werd het klooster <a href="/wiki/Klaarkamp" class="mw-redirect" title="Klaarkamp">Klaarkamp</a> bij <a href="/wiki/Rinsumageest" title="Rinsumageest">Rinsumageest</a> gesticht, omstreeks 1188 kwam er een dochterklooster bij <a href="/wiki/Bolsward" title="Bolsward">Bolsward</a>, het latere <a href="/wiki/Kloosters_in_Friesland" title="Kloosters in Friesland">Bloemkamp</a>. Later volgde <a href="/wiki/Klooster_Aduard" class="mw-redirect" title="Klooster Aduard">Aduard</a> (1192). </p><p>In <a href="/wiki/1140" title="1140">1140</a> werd het eerste Spaanse cisterciënzerklooster, <a href="/wiki/Fitero" title="Fitero">Fitero</a>, in <a href="/wiki/Koninkrijk_Castili%C3%AB" title="Koninkrijk Castilië">Castilië</a> gesticht, spoedig gevolgd door andere stichtingen in het op de Moren veroverd gebied, vooral dan in Centraal-Spanje. Vanaf omstreeks <a href="/wiki/1170" title="1170">1170</a> kregen de cisterciënzers een snel groeiend aandeel in de kolonisatie van de dun bevolkte Slavische gebieden. Hiervoor werden immigranten uit de Nederlanden aangetrokken. </p><p>De praalzucht nam, toen de economie in West-Europa opbloeide, steeds grotere vormen aan (zie ook <a href="/wiki/Habijt_van_cisterci%C3%ABnzerinnen" title="Habijt van cisterciënzerinnen">Habijt van cisterciënzerinnen</a>). Omdat Jezus, volgens <a href="/wiki/Evangelie_volgens_Matte%C3%BCs" title="Evangelie volgens Matteüs">Matteüs</a> 10:9, over <a href="/wiki/Armoedebeweging" title="Armoedebeweging">vrijwillige armoede</a> van zijn apostelen had gesproken, ontstond tegen deze toestand protest dat leidde tot de stichting van hervormingsbewegingen binnen de orde. Deze richtten zich onder andere tegen het verschijnsel, dat in plaats van gekozen abten zogenoemde <a href="/wiki/In_commendam" title="In commendam">commendataire abten</a> aan het hoofd van het klooster kwamen. Dergelijke abten waren personen die de abdij hadden gekocht en die men vrijwel nooit in het klooster zag verschijnen. Dat leidde tot geestelijk verval, bijvoorbeeld omdat door het ontbreken van een abt de regeltucht veel te wensen overliet. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Economische_organisatie_van_de_cisterciënzerkloosters"><span id="Economische_organisatie_van_de_cisterci.C3.ABnzerkloosters"></span>Economische organisatie van de cisterciënzerkloosters</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Economische organisatie van de cisterciënzerkloosters" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Economische organisatie van de cisterciënzerkloosters"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De monniken moeten niet zelf instaan voor de bewerking van de gronden: ‘ad haec exercenda, nutrienda, conservanda, seu prope seu longe grangias habere possumus per conversos custodiendas et pocurandas’. De orde kent met andere woorden een speciaal systeem van <a href="/wiki/Uithof_(klooster)" title="Uithof (klooster)">grangia</a> (ook wel uithoven: grote kloosterboerderijen of abdijhoeves) waar lekenbroeders op te werk gesteld worden. Deze grangia (enkelvoud: grangium) zijn sterk gebaseerd op het systeem van dominantie en overheersing, soms werden gewoon hele dorpen – die eigendom werden van de Cisterciënzer door schenkingen – gedwongen zich naar de cisterciënzers te schikken, een soort van verplichte conversie. Naast de conversen werden ook vaak seizoenarbeiders aangetrokken. </p><p>Het systeem van lekenbroeders was er nog niet bij de eerste abdijen. Het systeem van de grangia duikt voor het eerst op in de elfde eeuw, in de Italiaanse cisterciënzerkloosters. Het fenomeen ontstaat ook vlug in Frankrijk en Engeland – het tweede land waar de Cisterciënzers zich wisten te vestigen na Italië. Er zijn echter veel regionale verschillen op te merken. De lekenbroeders van Cîteaux waren bijvoorbeeld legaal onderworpen aan de abt van Cîteaux, terwijl in Grandmontines de lekenbroeders controle hadden over de eigendommen. In Oost-Europa zien we meer een systeem van lijfeigenen ontstaan. </p><p>Lekenbroeders kwamen – net zoals de cisterciënzermonniken – pas op latere leeftijd in een klooster terecht. Na de initiatie tot lekenbroeder konden de lekenbroeders geen monnik meer worden. Dit staat ook zo in hun Capitula vermeld: ‘Ut de converso non fiat monachus’. </p><p>De afgelegenheid van veel grangia kan als een reden ingeroepen worden door de monniken om er niet (vaak) te moeten aanwezig zijn. De Capitula schrijven namelijk voor dat de monniken binnen het kloosterhuis moesten leven. Ze mochten wel zo vaak als nodig naar de grangia gestuurd worden, maar er nooit lang verblijven. Dezelfde Capitula wijzen er ook op dat de monniken geen contact met wereldlijke lieden mogen hebben in verband met de landbouw- en veeteeltacitviteiten. Deze handelingen schrijven de Capitula als taken toe aan de lekenbroeders. Er wordt voor deze taakopdeling ook verwezen naar het Bijbelverhaal van Martha en Maria, waarbij Maria – welke vereerd werd door de cisterciënzer – symbool staat voor de monniken en de werkende Martha voor de lekenbroeders. </p><p>In de <i>Usus Conversorum</i>, uit de twaalfde eeuw, is veel te lezen over deze conversen en wordt het contrast met de monniken nog duidelijker. Hier blijft het niet alleen beperkt tot afspraken over woning en kledij. De conversen hadden – in tegenstelling tot de monniken – slechts een beperkte religieuze plicht. Tevens vernemen we dat de conversen ook geen geestelijke arbeid zoals lezen mogen doen. De kloof tussen literatus en illiteratus wordt hiermee nog aangescherpt. </p><p>In de veertiende eeuw lijkt het systeem van lekenbroeders wel ineen te storten: de conversen zijn alleen nog een kleine groep van experten, de gronden worden in pacht uitgegeven en men doet een extra beroep op gehuurde arbeid. Voor deze terugval van de conversen zijn zowel interne als externe argumenten aan te reiken. Enerzijds is er een achteruitgang van het bevolkingscijfer, komen andere vormen van vroomheid naar voren en is er een sterke concurrentie vanuit de steden. Anderzijds merken we ook een verandering van het economisch systeem. Al kunnen we bij deze interne factor ons de vraag stellen of dit de oorzaak is voor het kleinere aantal conversen of juist een gevolg ervan. In tegenstelling tot voordien zien we ook mensen uit de gegoede burgerij conversen worden, ze schenken hun eigendommen in ruil voor belangrijke functies als opzichter. De positie van lekenbroeder kreeg dankzij de uitdijende economie dan ook een belangrijke maatschappelijke status. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Monastieke_tucht">Monastieke tucht</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Monastieke tucht" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Monastieke tucht"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Monniken werden geacht, net zoals <a href="/wiki/Heremiet_(monnik)" title="Heremiet (monnik)">heremieten</a>, hun geloften strikt na te leven; lichamelijke kastijdingen, zelftucht en vrijwillige armoede waren dan ook geen abnormale oefeningen in vele abdijen. </p><p>De monastieke tucht werd normaal afgedwongen door de abt, die monniken kon berispen conform de voorschriften van de regel. De interpretatie ervan lag geheel bij de abt, waardoor de meeste kloosters regelmatig conflicten hadden, waarbij het kapittel geen uitkomst bracht. Zo werd Lieven de Meulemeester, afvallige monnik van <a href="/wiki/Boudelo" class="mw-redirect" title="Boudelo">Boudelo</a>, in 1585 streng gestraft door de abt: hij zou zijn geloften hebben gebroken, en betrapt zijn door een huwelijk te hebben aangegaan. De abt van <a href="/wiki/Abdij_van_Cambron" title="Abdij van Cambron">Cambron</a>, toenmalige vicaris-generaal van de Nederlanden, meende echter dat hij dankzij berouw terug in de gemeenschap mocht worden opgenomen, op voorwaarde dat hij in eeuwigheid zijn stem in het kapittel zou verliezen, een jaar lang de kap van novicen zou dragen en geen kruinschering zou dragen. Enkel het kapittel generaal kan hem herstellen, mits de H. Stoel hem rehabiliteert.<sup id="cite_ref-:0_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In uitzonderlijk gevallen gaf een pauselijke bul, vaak op voorschrift van de procurator Generaal een duidelijkere interpretatie. Zo oordeelde <a href="/wiki/Paus_Alexander_VII" title="Paus Alexander VII">paus Alexander VII</a> in 1657 dat het permanent vleesderven, dat voor leken slechts op bepaalde dagen is voorgeschreven, niet meer vereist was. Hij bepaalde dat alle monniken in goed geweten vlees mogen eten, gedurende alle dagen van het jaar. Een pauselijke approbatie bekrachtigde dit reeds in 1481. <a href="/wiki/Paus_Sixtus_IV" title="Paus Sixtus IV">Paus Sixtus IV</a> had reeds in een bul verklaard dat het vleesderven niet tot de essentie behoort van de monastieke tucht bij de cisterziëncers.<sup id="cite_ref-:0_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Een groeiende groep monniken was het hier echter niet mee eens. Er bestond een stroming die een strikte eis onderhield van het vleesderven, de zgn. "abstinenten". Dit leidde tussen een dieper conflict tussen Rome en bepaalde abdijen. Uiteindelijk zou dit uitmonden in een splitsing van de orde.<sup id="cite_ref-:0_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-:0-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Trappisten">Trappisten</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Trappisten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Trappisten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De "abstinenten" bleven bij hun strikte interpretatie van de regel. Dit leidde tot een afscheuring van een nieuwe groep, die zich <a href="/wiki/Trappisten" title="Trappisten">trappisten</a> noemde. Deze werden uiteindelijk erkend als nieuwe orde. Zij leven volgens een strengere regel, de zogeheten strikte observantie. De benaming trappisten is afgeleid van de Franse <a href="/wiki/Abdij_Notre-Dame_de_la_Grande_Trappe" title="Abdij Notre-Dame de la Grande Trappe">abdij Notre-Dame de la Grande Trappe</a>, waar abt <a href="/wiki/Jean_de_Ranc%C3%A9" title="Jean de Rancé">Jean de Rancé</a> in 1664 strenge regels instelde die elders veel navolging kregen. In 1892 heeft de paus een laatste vergeefse poging gedaan om cisterciënzers en trappisten weer in één orde te verenigen. In de Lage Landen hebben de trappisten de cisterciënzers overvleugeld. In Nederland zijn er vier trappistenkloosters: (<a href="/wiki/Abdij_Koningshoeven" title="Abdij Koningshoeven">Berkel-Enschot</a>, <a href="/wiki/Abdij_Maria_Toevlucht" title="Abdij Maria Toevlucht">Zundert</a>, <a href="/wiki/Abdij_Sion" title="Abdij Sion">Diepenveen</a> en <a href="/wiki/Abdij_Lilbosch" title="Abdij Lilbosch">Echt</a>, dat sinds 2002 de monniken uit <a href="/wiki/Abdij_Ulingsheide" title="Abdij Ulingsheide">Tegelen</a> herbergt). Een aantal trappistenabdijen kregen bekendheid door hun populaire bieren en kazen: <a href="/wiki/Abdij_van_Westmalle" title="Abdij van Westmalle">Westmalle</a>, <a href="/wiki/Sint-Sixtusabdij_van_Westvleteren" title="Sint-Sixtusabdij van Westvleteren">Westvleteren</a>, <a href="/wiki/Abdij_van_Achel" title="Abdij van Achel">Hamont-Achel</a>, <a href="/wiki/Abdij_Notre-Dame_de_Saint-R%C3%A9my" title="Abdij Notre-Dame de Saint-Rémy">Rochefort</a>, <a href="/wiki/Abdij_Notre-Dame_de_Scourmont" title="Abdij Notre-Dame de Scourmont">Chimay</a> en <a href="/wiki/Abdij_Notre-Dame_d%27Orval" title="Abdij Notre-Dame d'Orval">Orval</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Cisterciënzers_in_Nederland_en_België"><span id="Cisterci.C3.ABnzers_in_Nederland_en_Belgi.C3.AB"></span>Cisterciënzers in Nederland en België</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Cisterciënzers in Nederland en België" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Cisterciënzers in Nederland en België"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:UGent_-_Waerachtige_verbeeldinghen_-prior_monas._b_Mariae_in_Waerschoot_oCist.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/UGent_-_Waerachtige_verbeeldinghen_-prior_monas._b_Mariae_in_Waerschoot_oCist.jpg/260px-UGent_-_Waerachtige_verbeeldinghen_-prior_monas._b_Mariae_in_Waerschoot_oCist.jpg" decoding="async" width="260" height="429" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/UGent_-_Waerachtige_verbeeldinghen_-prior_monas._b_Mariae_in_Waerschoot_oCist.jpg/390px-UGent_-_Waerachtige_verbeeldinghen_-prior_monas._b_Mariae_in_Waerschoot_oCist.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/87/UGent_-_Waerachtige_verbeeldinghen_-prior_monas._b_Mariae_in_Waerschoot_oCist.jpg 2x" data-file-width="436" data-file-height="720" /></a><figcaption>Prior van de <a href="/wiki/Priorij_Onze-Lieve-Vrouw-ten-Hove" title="Priorij Onze-Lieve-Vrouw-ten-Hove">Priorij Onze-Lieve-Vrouw-ten-Hove</a>, Bisdom Gent</figcaption></figure> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Lijst_van_middeleeuwse_cisterci%C3%ABnzerkloosters_in_Nederland" title="Lijst van middeleeuwse cisterciënzerkloosters in Nederland">Lijst van middeleeuwse cisterciënzerkloosters in Nederland</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>In <a href="/wiki/Nederland" title="Nederland">Nederland</a> is er een cisterciënzerabdij: <a href="/wiki/Mari%C3%ABnkroon" title="Mariënkroon">Mariënkroon</a> te <a href="/wiki/Nieuwkuijk" title="Nieuwkuijk">Nieuwkuijk</a>, en <a href="/wiki/Abdij_Maria_Toevlucht" title="Abdij Maria Toevlucht">Abdij Maria Toevlucht</a> te <a href="/wiki/Zundert_(plaats)" title="Zundert (plaats)">Zundert</a>.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In België werden in de loop van de 19e en 20e eeuw verschillende cisterciënzerabdijen heropgericht en gesticht. Hierbij waren de gemeenschappen van de strikte observantie (trappisten) in de meerderheid.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Gemeenschappen van de gewone observantie (mannen): </p> <ul><li><a href="/wiki/Sint-Bernardusabdij_(Bornem)" title="Sint-Bernardusabdij (Bornem)">Sint-Bernardusabdij</a> van <a href="/wiki/Bornem" title="Bornem">Bornem</a> (1836) ontstaan uit de <a href="/wiki/Sint-Bernardusabdij_(Hemiksem)" title="Sint-Bernardusabdij (Hemiksem)">Sint-Bernardusabdij</a> van <a href="/wiki/Hemiksem" title="Hemiksem">Hemiksem</a> (1243)</li> <li><a href="/wiki/Abdij_van_Val-Dieu" title="Abdij van Val-Dieu">Abdij van Val-Dieu</a> (1844)</li></ul> <p>Gemeenschappen van de strikte observantie (mannen): </p> <ul><li><a href="/wiki/Abdij_Koningshoeven" title="Abdij Koningshoeven">Abdij Onze Lieve Vrouw van Koningshoeven</a> in Berkel-Enschot (1880)</li> <li><a href="/wiki/Abdij_Notre-Dame_d%27Orval" title="Abdij Notre-Dame d'Orval">Abdij van Orval</a> (1926)</li> <li><a href="/wiki/Abdij_Notre-Dame_de_Saint-R%C3%A9my" title="Abdij Notre-Dame de Saint-Rémy">Abdij van Rochefort</a> (1887)</li> <li><a href="/wiki/Abdij_van_Westmalle" title="Abdij van Westmalle">Abdij van Westmalle</a> (1794)</li> <li><a href="/wiki/Sint-Sixtusabdij_van_Westvleteren" title="Sint-Sixtusabdij van Westvleteren">Sint-Sixtusabdij van Westvleteren</a> (1831)</li> <li><a href="/wiki/Abdij_van_Achel" title="Abdij van Achel">Sint-Benedictusabdij</a> van Achel (1846)</li> <li><a href="/wiki/Abdij_Notre-Dame_de_Scourmont" title="Abdij Notre-Dame de Scourmont">Abdij van Scourmont</a> (1850)</li></ul> <p>Gemeenschappen van de strikte observantie (vrouwen): </p> <ul><li>Abdij van Chimay (1919)</li> <li>Abdij van Soleilmont (1802)</li> <li><a href="/wiki/Abdij_van_Clairefontaine_(Belgi%C3%AB)" title="Abdij van Clairefontaine (België)">Abdij van Clairefontaine</a> (1835)</li> <li>Abdij van Brecht (1850)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tegenover_andersdenkenden">Tegenover andersdenkenden</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Tegenover andersdenkenden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Tegenover andersdenkenden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De cisterciënzers (ook bekend als <i><a href="/wiki/Schieringers" title="Schieringers">schieringers</a></i> of <i>schiere monniken)</i> waren uiterst strijdvaardig, predikten en leidden kruistochten en voerden <a href="/wiki/Inquisitie" title="Inquisitie">inquisitie</a> tegen andersdenkenden. Zij namen actief deel aan de bestrijding van de <a href="/wiki/Katharen" title="Katharen">katharen</a> en zetten aan tot bloedige ketterjachten. In Oost-Europa stonden ze vooraan om de heidense <a href="/wiki/Pruisen_(volk)" title="Pruisen (volk)">Pruisen</a> en <a href="/wiki/Balten" title="Balten">Baltische volkeren</a> desnoods met geweld te bekeren. Bekend werd in <a href="/wiki/Friesland" title="Friesland">Friesland</a> en <a href="/wiki/Ommelanden_(Groningen)" title="Ommelanden (Groningen)">Ommelanden</a> hun strijd tegen de <a href="/wiki/Premonstratenzers" title="Premonstratenzers">Premonstratenzers</a> die ze verweten <a href="/wiki/Vetkopers" title="Vetkopers">vetkopers</a> te zijn. Het eiland <a href="/wiki/Schiermonnikoog" title="Schiermonnikoog">Schiermonnikoog</a> werd naar hen genoemd.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Literatuur">Literatuur</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Literatuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Literatuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Ursmar BERLIERE, <i>Monasticon belge</i>, Maredsous, 8 delen, 1890-1993.</li> <li>J. M. CANIVEZ, <i>L'Ordre de Cîteaux en Belgique. Des origines au XXe siècle</i>, Scourmont, 1926</li> <li>R. DONKIN, <i>The growth and distribution of the Cistercian Order in medieval Europe</i>, in: Studia Monastica, 1967.</li> <li>E. BROUTTE e. a., <i>Dictionnaire des auteurs cisterciens</i>, Rochefort, 1975-1979, 7 delen</li> <li>A. SCHNEIDER, <i>Die Cistercienser. Geschichte</i>, Keulen, 1977</li> <li>G. DESMONS, <i>Mystères et berauté des abbayes cistercinnes</i>, Toulouse, 1996.</li> <li>Anselm HOSTE e. a., <i>De glans van Cîteaux in de Nederlanden. 900 jaar cisterciënzerabdijen 1098-1998</i>, Brugge, 1997.</li> <li>P. HOLT, <i>Schiere monniken en grijze vrouwen. Cisterciënzers in Nederland 1165-1797. Een overzicht</i>, Budel 2015</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Externe_link">Externe link</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Externe link" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Externe link"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ocist.org">Centrale website van de cisterciënzers</a></li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Bronnen, noten en/of referenties</span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-:0-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:0_1-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_1-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_1-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Asaert, Gustaaf: Het archief van de Abdij van Boudelo te Sinaai-Waas en te Gent.-Volume 2, Deel 1</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://abdijmariatoevlucht.nl/">Abdij Maria Toevlucht</a></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Abdijen en begijnhoven in België (2), pp. 77-81. Artis-Historia, Brussel, p. 10</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Y.v.Buyten, W.Vanderzeypen, <i>De Tempeliers</i>, Synthese, p.76,77</span> </li> </ol></div></div> </div> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Cisterci%C3%ABnzers#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Cisterciënzers">Mediabestanden</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/25px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/38px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></div> <div>Zie de categorie <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Cistercian_Order#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Cistercian Order">Cistercian Order</a></b></i> van <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> voor mediabestanden over dit onderwerp.</div> </div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cisterciënzers&oldid=68003416">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cisterciënzers&oldid=68003416</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Cisterci%C3%ABnzers" title="Categorie:Cisterciënzers">Cisterciënzers</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 22 aug 2024 om 15:23.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Cisterci%C3%ABnzers&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-tlpwn","wgBackendResponseTime":151,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.109","walltime":"0.199","ppvisitednodes":{"value":1702,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":24187,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":11186,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":10,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":2024,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 135.627 1 -total"," 37.72% 51.161 1 Sjabloon:Commonscat"," 34.67% 47.021 1 Sjabloon:Zusterproject_box"," 32.34% 43.861 2 Sjabloon:First_non_empty"," 30.90% 41.908 1 Sjabloon:Infobox_religieuze_orde"," 28.31% 38.402 1 Sjabloon:Infobox_generiek"," 14.83% 20.109 1 Sjabloon:Wikidata_afbeelding"," 13.46% 18.249 1 Sjabloon:Appendix"," 11.80% 16.005 1 Sjabloon:References"," 11.31% 15.337 1 Sjabloon:Zijbalk_kloosters"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.007","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":702410,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-8f644c877-4jh44","timestamp":"20241106092935","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Cisterci\u00ebnzers","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Cisterci%C3%ABnzers","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q166861","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q166861","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-10-02T21:02:26Z","dateModified":"2024-08-22T14:23:51Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/8\/8e\/Ordre_cistercien.svg","headline":"rooms-katholieke benedictijnerorde naar de traditie van de abdij van Citaux"}</script> </body> </html>