CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>فیزیک - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"e9fca1f0-075f-4d9b-855b-ff2cf28545e4","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"فیزیک","wgTitle":"فیزیک","wgCurRevisionId":40602674,"wgRevisionId":40602674,"wgArticleId":1510,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["نگهداری CS1: سایر موارد","یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی","صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند","نگهداری CS1: نقطه‌گذاری اضافه", "نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان","صفحه‌های دارای پیوند مرده","خطاهای CS1: فاقد periodical","همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع","پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت","فیزیک","علوم طبیعی","فیزیک مقدماتی","مفاهیم فیزیکی"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"فیزیک","wgRelevantArticleId":1510,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"}, "wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":70000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q413","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles": "ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions", "wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9a/CollageFisica.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="866"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/CollageFisica.jpg/800px-CollageFisica.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="578"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/CollageFisica.jpg/640px-CollageFisica.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="462"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="فیزیک - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-فیزیک rootpage-فیزیک skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-پیشینه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیشینه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>پیشینه</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-پیشینه-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های پیشینه</span> </button> <ul id="toc-پیشینه-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-اخترشناسی_در_دوران_باستان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#اخترشناسی_در_دوران_باستان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۱</span> <span>اخترشناسی در دوران باستان</span> </div> </a> <ul id="toc-اخترشناسی_در_دوران_باستان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-فلسفهٔ_طبیعی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#فلسفهٔ_طبیعی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۲</span> <span>فلسفهٔ طبیعی</span> </div> </a> <ul id="toc-فلسفهٔ_طبیعی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-قرون_وسطی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#قرون_وسطی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۳</span> <span>قرون وسطی</span> </div> </a> <ul id="toc-قرون_وسطی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جهان_اسلام" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#جهان_اسلام"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۴</span> <span>جهان اسلام</span> </div> </a> <ul id="toc-جهان_اسلام-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-فیزیک_کلاسیک" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#فیزیک_کلاسیک"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۵</span> <span>فیزیک کلاسیک</span> </div> </a> <ul id="toc-فیزیک_کلاسیک-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-فیزیک_مدرن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#فیزیک_مدرن"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۶</span> <span>فیزیک مدرن</span> </div> </a> <ul id="toc-فیزیک_مدرن-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-فلسفه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#فلسفه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>فلسفه</span> </div> </a> <ul id="toc-فلسفه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نظریه‌های_اصلی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#نظریه‌های_اصلی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>نظریه‌های اصلی</span> </div> </a> <ul id="toc-نظریه‌های_اصلی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-زیرمجموعه‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#زیرمجموعه‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>زیرمجموعه‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-زیرمجموعه‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>پیوند به بیرون</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های پیوند به بیرون</span> </button> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-عمومی_(به_زبان‌های_دیگر)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#عمومی_(به_زبان‌های_دیگر)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷.۱</span> <span>عمومی (به زبان‌های دیگر)</span> </div> </a> <ul id="toc-عمومی_(به_زبان‌های_دیگر)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">فیزیک</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۲۴۳ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-243" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۲۴۳ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika–آچئی" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Fisika" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="آچئی" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Fisika" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Physik" title="Physik–آلمانی سوئیسی" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Physik" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="آلمانی سوئیسی" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%8D%88%E1%8C%A5%E1%88%AE_%E1%88%95%E1%8C%8D%E1%8C%8B%E1%89%B5_%E1%8C%A5%E1%8A%93%E1%89%B5" title="የተፈጥሮ ሕግጋት ጥናት–امهری" lang="am" hreflang="am" data-title="የተፈጥሮ ሕግጋት ጥናት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="امهری" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Fisica" title="Fisica–آراگونی" lang="an" hreflang="an" data-title="Fisica" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="آراگونی" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%B5-%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="जीव-विज्ञान–آنگیکا" lang="anp" hreflang="anp" data-title="जीव-विज्ञान" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="آنگیکا" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1" title="فيزياء–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="فيزياء" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A6%DC%9D%DC%A3%DC%9D%DC%9F" title="ܦܝܣܝܟ–آرامی" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܦܝܣܝܟ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="آرامی" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D9%83" title="فيزيك–عربی مراکشی" lang="ary" hreflang="ary" data-title="فيزيك" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="عربی مراکشی" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7" title="فيزيا–عربی مصری" lang="arz" hreflang="arz" data-title="فيزيا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="عربی مصری" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A7%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A5_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="পদাৰ্থ বিজ্ঞান–آسامی" lang="as" hreflang="as" data-title="পদাৰ্থ বিজ্ঞান" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="آسامی" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADsica" title="Física–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Física" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Altelopa" title="Altelopa–Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Altelopa" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="भौतिक शास्त्र–اودهی" lang="awa" hreflang="awa" data-title="भौतिक शास्त्र" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="اودهی" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Fizika" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فیزیک–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="فیزیک" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика–باشقیری" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Физика" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="باشقیری" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Physik" title="Physik–باواریایی" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Physik" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="باواریایی" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Fiz%C4%97ka" title="Fizėka–ساموگیتی" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Fizėka" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="ساموگیتی" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Pisika" title="Pisika–Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Pisika" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="Фізіка–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Фізіка" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D1%96%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Фізыка–بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Фізыка" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/%C3%88lmu_tab%C3%A8at" title="Èlmu tabèat–Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Èlmu tabèat" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Физика" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%80" title="भौतिकी–Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="भौतिकी" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Pisika" title="Pisika–بانجاری" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Pisika" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="بانجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9B%E1%80%B0%E1%80%95%E1%80%97%E1%80%B1%E1%80%92" title="ရူပဗေဒ–Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="ရူပဗေဒ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="পদার্থবিজ্ঞান–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="পদার্থবিজ্ঞান" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%91%E0%BD%84%E0%BD%BC%E0%BD%A6%E0%BC%8B%E0%BD%81%E0%BD%98%E0%BD%A6%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BD%B2%E0%BD%82%E0%BC%8B%E0%BD%94%E0%BC%8B" title="དངོས་ཁམས་རིག་པ་–تبتی" lang="bo" hreflang="bo" data-title="དངོས་ཁམས་རིག་པ་" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="تبتی" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bpy mw-list-item"><a href="https://bpy.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="পদার্থবিজ্ঞান–Bishnupriya" lang="bpy" hreflang="bpy" data-title="পদার্থবিজ্ঞান" data-language-autonym="বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী" data-language-local-name="Bishnupriya" class="interlanguage-link-target"><span>বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Fizik" title="Fizik–برتون" lang="br" hreflang="br" data-title="Fizik" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="برتون" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Fizika" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bug mw-list-item"><a href="https://bug.wikipedia.org/wiki/%E1%A8%84%E1%A8%97%E1%A8%94%E1%A8%97%E1%A8%80" title="ᨄᨗᨔᨗᨀ–بوگینس" lang="bug" hreflang="bug" data-title="ᨄᨗᨔᨗᨀ" data-language-autonym="Basa Ugi" data-language-local-name="بوگینس" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Ugi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D1%8D" title="Физикэ–Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Физикэ" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADsica" title="Física–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Física" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/%C5%ACk-l%C4%AB" title="Ŭk-lī–چینی مین شرقی" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Ŭk-lī" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="چینی مین شرقی" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика–چچنی" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Физика" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="چچنی" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Pisika" title="Pisika–سبویی" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Pisika" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="سبویی" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فیزیک–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="فیزیک" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Fisica" title="Fisica–کورسی" lang="co" hreflang="co" data-title="Fisica" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="کورسی" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika–ترکی کریمه" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Fizika" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="ترکی کریمه" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Fyzika" title="Fyzika–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Fyzika" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Fizyka" title="Fizyka–کاشوبی" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Fizyka" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="کاشوبی" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика–چوواشی" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Физика" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="چوواشی" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Ffiseg" title="Ffiseg–ولزی" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Ffiseg" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ولزی" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Fysik" title="Fysik–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Fysik" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Physik" title="Physik–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Physik" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-din mw-list-item"><a href="https://din.wikipedia.org/wiki/Pi%C3%B6%C3%B6ckat%C9%94%C9%94r" title="Piööckatɔɔr–دینکایی" lang="din" hreflang="din" data-title="Piööckatɔɔr" data-language-autonym="Thuɔŋjäŋ" data-language-local-name="دینکایی" class="interlanguage-link-target"><span>Thuɔŋjäŋ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Fizik" title="Fizik–Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Fizik" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Fyzika" title="Fyzika–صُربی سفلی" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Fyzika" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="صُربی سفلی" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/Pijik" title="Pijik–Central Dusun" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="Pijik" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="Central Dusun" class="interlanguage-link-target"><span>Kadazandusun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%8A%DE%A9%DE%92%DE%A8%DE%94%DE%A7%DE%87%DE%A9_%DE%87%DE%A8%DE%8D%DE%B0%DE%89%DE%AA" title="ފީޒިޔާއީ އިލްމު–دیوهی" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ފީޒިޔާއީ އިލްމު" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="دیوهی" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dz mw-list-item"><a href="https://dz.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%91%E0%BD%84%E0%BD%BC%E0%BD%A6%E0%BC%8B%E0%BD%81%E0%BD%98%E0%BD%A6%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BD%B2%E0%BD%82%E0%BC%8B%E0%BD%94" title="དངོས་ཁམས་རིག་པ–دزونگخا" lang="dz" hreflang="dz" data-title="དངོས་ཁམས་རིག་པ" data-language-autonym="ཇོང་ཁ" data-language-local-name="دزونگخا" class="interlanguage-link-target"><span>ཇོང་ཁ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE" title="Φυσική–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Φυσική" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/F%C3%AEsica" title="Fîsica–امیلیانو-روما" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Fîsica" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="امیلیانو-روما" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Physics" title="Physics–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Physics" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Fiziko" title="Fiziko–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Fiziko" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADsica" title="Física–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Física" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/F%C3%BC%C3%BCsika" title="Füüsika–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Füüsika" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Fisika" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADsica" title="Física–اکسترامادورایی" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Física" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="اکسترامادورایی" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Fysiikka" title="Fysiikka–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Fysiikka" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/F%C3%BC%C3%BCsiga" title="Füüsiga–Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Füüsiga" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Fisiki" title="Fisiki–فیجیایی" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Fisiki" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="فیجیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Alisfr%C3%B8%C3%B0i" title="Alisfrøði–فارویی" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Alisfrøði" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="فارویی" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Physique" title="Physique–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Physique" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Fesica" title="Fesica–آرپیتان" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Fesica" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="آرپیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/F%C3%BCsiik" title="Füsiik–فریزی شمالی" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Füsiik" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="فریزی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Fisiche" title="Fisiche–فریولیایی" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Fisiche" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="فریولیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Natuerkunde" title="Natuerkunde–فریسی غربی" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Natuerkunde" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="فریسی غربی" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Fisic" title="Fisic–ایرلندی" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Fisic" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ایرلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E7%89%A9%E7%90%86%E5%AD%B8" title="物理學–گن" lang="gan" hreflang="gan" data-title="物理學" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="گن" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Fizik" title="Fizik–Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Fizik" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Fiosaig" title="Fiosaig–گیلی اسکاتلندی" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Fiosaig" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="گیلی اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADsica" title="Física–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Física" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Mba%27erekokuaa" title="Mba'erekokuaa–گوارانی" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Mba'erekokuaa" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="گوارانی" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gor mw-list-item"><a href="https://gor.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika–گورونتالو" lang="gor" hreflang="gor" data-title="Fisika" data-language-autonym="Bahasa Hulontalo" data-language-local-name="گورونتالو" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Hulontalo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%AD%E0%AB%8C%E0%AA%A4%E0%AA%BF%E0%AA%95%E0%AA%B6%E0%AA%BE%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%A4%E0%AB%8D%E0%AA%B0" title="ભૌતિકશાસ્ત્ર–گجراتی" lang="gu" hreflang="gu" data-title="ભૌતિકશાસ્ત્ર" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="گجراتی" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guc mw-list-item"><a href="https://guc.wikipedia.org/wiki/At%C3%BCjia" title="Atüjia–Wayuu" lang="guc" hreflang="guc" data-title="Atüjia" data-language-autonym="Wayuunaiki" data-language-local-name="Wayuu" class="interlanguage-link-target"><span>Wayuunaiki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Fishig" title="Fishig–مانی" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Fishig" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="مانی" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Vu%CC%8Dt-l%C3%AE-ho%CC%8Dk" title="Vu̍t-lî-ho̍k–Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Vu̍t-lî-ho̍k" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/K%C4%81laik%C5%ABlohea" title="Kālaikūlohea–هاوایی" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Kālaikūlohea" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="هاوایی" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%99%D7%96%D7%99%D7%A7%D7%94" title="פיזיקה–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="פיזיקה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="भौतिक शास्त्र–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="भौतिक शास्त्र" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Bhautik_vigyan" title="Bhautik vigyan–هندی فیجیایی" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Bhautik vigyan" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="هندی فیجیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Fizika" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Fyzika" title="Fyzika–صُربی علیا" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Fyzika" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="صُربی علیا" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Fizik" title="Fizik–هائیتیایی" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Fizik" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="هائیتیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Fizika" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%96%D5%AB%D5%A6%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Ֆիզիկա–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ֆիզիկա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Physica" title="Physica–اینترلینگوا" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Physica" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="اینترلینگوا" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Fizik" title="Fizik–ایبانی" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Fizik" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="ایبانی" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Fisika" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Fisica" title="Fisica–اکسیدنتال" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Fisica" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="اکسیدنتال" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/%E1%BB%8C%CC%80m%E1%BB%A5%CC%80nt%E1%BB%A5d%E1%BB%8B" title="Ọ̀mụ̀ntụdị–ایگبویی" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Ọ̀mụ̀ntụdị" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="ایگبویی" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Pisika" title="Pisika–ایلوکویی" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Pisika" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ایلوکویی" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Fiziko" title="Fiziko–ایدو" lang="io" hreflang="io" data-title="Fiziko" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ایدو" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/E%C3%B0lisfr%C3%A6%C3%B0i" title="Eðlisfræði–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Eðlisfræði" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Fisica" title="Fisica–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Fisica" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iu mw-list-item"><a href="https://iu.wikipedia.org/wiki/%E1%90%86%E1%92%AB%E1%91%A6%E1%93%B1%E1%93%95%E1%95%86%E1%93%82%E1%96%85/umatsuliriniq" title="ᐆᒫᑦᓱᓕᕆᓂᖅ/umatsuliriniq–اینوکتیتوت" lang="iu" hreflang="iu" data-title="ᐆᒫᑦᓱᓕᕆᓂᖅ/umatsuliriniq" data-language-autonym="ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut" data-language-local-name="اینوکتیتوت" class="interlanguage-link-target"><span>ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%89%A9%E7%90%86%E5%AD%A6" title="物理学–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="物理学" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Fizix" title="Fizix–Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Fizix" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/termu%27eske" title="termu'eske–لوجبان" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="termu'eske" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="لوجبان" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika–جاوه‌ای" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Fisika" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="جاوه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="ფიზიკა–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ფიზიკა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tasengama" title="Tasengama–قبایلی" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Tasengama" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="قبایلی" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Fizik" title="Fizik–تیاپی" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Fizik" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="تیاپی" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Physics" title="Physics–کیکویویی" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Physics" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="کیکویویی" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Физика" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kl mw-list-item"><a href="https://kl.wikipedia.org/wiki/Uumaatsulerineq" title="Uumaatsulerineq–گرینلندی" lang="kl" hreflang="kl" data-title="Uumaatsulerineq" data-language-autonym="Kalaallisut" data-language-local-name="گرینلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Kalaallisut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9A%E1%9E%BC%E1%9E%94%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%99%E1%9E%B6" title="រូបវិទ្យា–خمری" lang="km" hreflang="km" data-title="រូបវិទ្យា" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="خمری" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AD%E0%B3%8C%E0%B2%A4%E0%B2%B6%E0%B2%BE%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0" title="ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ–کانارا" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="کانارا" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%AC%BC%EB%A6%AC%ED%95%99" title="물리학–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="물리학" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%9B%D8%A7%DB%8C%D9%8F%D8%AA" title="ترٛایُت–کشمیری" lang="ks" hreflang="ks" data-title="ترٛایُت" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="کشمیری" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Fiz%C3%AEk" title="Fizîk–کردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Fizîk" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کردی" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Fysegieth" title="Fysegieth–کورنی" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Fysegieth" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="کورنی" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Physica" title="Physica–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Physica" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika–لادینو" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Fisika" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="لادینو" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Physik" title="Physik–لوگزامبورگی" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Physik" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="لوگزامبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика–لزگی" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Физика" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="لزگی" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Fisica" title="Fisica–Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Fisica" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lg mw-list-item"><a href="https://lg.wikipedia.org/wiki/Ebyobuzimbe" title="Ebyobuzimbe–گاندایی" lang="lg" hreflang="lg" data-title="Ebyobuzimbe" data-language-autonym="Luganda" data-language-local-name="گاندایی" class="interlanguage-link-target"><span>Luganda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Natuurkunde" title="Natuurkunde–لیمبورگی" lang="li" hreflang="li" data-title="Natuurkunde" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="لیمبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Fixica" title="Fixica–Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Fixica" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Fisica" title="Fisica–Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Fisica" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Fisica" title="Fisica–لومبارد" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Fisica" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="لومبارد" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADz%C3%ADk%C3%AD" title="Fízíkí–لینگالا" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Fízíkí" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="لینگالا" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%9F%E0%BA%B5%E0%BA%8A%E0%BA%B4%E0%BA%81%E0%BA%AA%E0%BB%8C" title="ຟີຊິກສ໌–لائوسی" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ຟີຊິກສ໌" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="لائوسی" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Fizika" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Fizika" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika–مادورایی" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Fisika" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="مادورایی" class="interlanguage-link-target"><span>Madhurâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E2%80%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="भौतिक शास्‍त्र–مایدیلی" lang="mai" hreflang="mai" data-title="भौतिक शास्‍त्र" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="مایدیلی" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika–Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Fisika" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8C" title="Физикась–مکشایی" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Физикась" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="مکشایی" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika–مالاگاسی" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fizika" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="مالاگاسی" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B5" title="Физике–ماری" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Физике" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="ماری" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika–مینانگ‌کابویی" lang="min" hreflang="min" data-title="Fisika" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="مینانگ‌کابویی" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Физика" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AD%E0%B5%97%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B4%B6%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%82" title="ഭൗതികശാസ്ത്രം–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഭൗതികശാസ്ത്രം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Физик–مغولی" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Физик" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="مغولی" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="भौतिकशास्त्र–مراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="भौतिकशास्त्र" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="مراتی" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Fizik" title="Fizik–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Fizik" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Fi%C5%BCika" title="Fiżika–مالتی" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Fiżika" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="مالتی" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADsica" title="Física–میراندی" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Física" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="میراندی" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9B%E1%80%B0%E1%80%95%E1%80%97%E1%80%B1%E1%80%92" title="ရူပဗေဒ–برمه‌ای" lang="my" hreflang="my" data-title="ရူပဗေဒ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="برمه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика–ارزیایی" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Физика" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="ارزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فزیک–مازندرانی" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="فزیک" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="مازندرانی" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADseca" title="Físeca–ناپلی" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Físeca" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="ناپلی" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Physik" title="Physik–آلمانی سفلی" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Physik" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="آلمانی سفلی" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Netuurkunde" title="Netuurkunde–ساکسونی سفلی" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Netuurkunde" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="ساکسونی سفلی" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="भौतिक शास्त्र–نپالی" lang="ne" hreflang="ne" data-title="भौतिक शास्त्र" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="نپالی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="भौतिक शास्त्र–نواریایی" lang="new" hreflang="new" data-title="भौतिक शास्त्र" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="نواریایی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Natuurkunde" title="Natuurkunde–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Natuurkunde" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Fysikk" title="Fysikk–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Fysikk" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Fysikk" title="Fysikk–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Fysikk" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Fisike" title="Fisike–Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Fisike" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Ph%C5%B7sique" title="Phŷsique–Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Phŷsique" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika–سوتویی شمالی" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Fisika" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="سوتویی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Fisica" title="Fisica–اکسیتان" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Fisica" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="اکسیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Fiiziksii" title="Fiiziksii–اورومویی" lang="om" hreflang="om" data-title="Fiiziksii" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="اورومویی" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AA%E0%AC%A6%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AD%8D%E0%AC%A5_%E0%AC%AC%E0%AC%BF%E0%AC%9C%E0%AD%8D%E0%AC%9E%E0%AC%BE%E0%AC%A8" title="ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନ–اوریه‌ای" lang="or" hreflang="or" data-title="ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="اوریه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%C3%A6" title="Физикæ–آسی" lang="os" hreflang="os" data-title="Физикæ" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="آسی" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AD%E0%A9%8C%E0%A8%A4%E0%A8%BF%E0%A8%95_%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%97%E0%A8%BF%E0%A8%86%E0%A8%A8" title="ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ–پنجابی" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADsika" title="Físika–پامپانگایی" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Físika" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="پامپانگایی" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Fisike" title="Fisike–Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Fisike" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Fisiks" title="Fisiks–Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Fisiks" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Fizyka" title="Fizyka–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Fizyka" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/F%C3%ACsica" title="Fìsica–پیدمونتی" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Fìsica" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="پیدمونتی" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B2%DA%A9%D8%B3" title="فزکس–پنجابی" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="فزکس" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فزیک–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="فزیک" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADsica" title="Física–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Física" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Pachaykamay" title="Pachaykamay–کچوایی" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Pachaykamay" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="کچوایی" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Fizic%C4%83" title="Fizică–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Fizică" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Fizic%C3%A2" title="Fizicâ–آرومانی" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Fizicâ" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="آرومانی" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Физика" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="Фізіка–Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Фізіка" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A5%8D" title="भौतिकशास्त्रम्–سانسکریت" lang="sa" hreflang="sa" data-title="भौतिकशास्त्रम्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="سانسکریت" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика–یاقوتی" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Физика" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="یاقوتی" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/F%C3%ACsica" title="Fìsica–ساردینیایی" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Fìsica" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="ساردینیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/F%C3%ACsica" title="Fìsica–سیسیلی" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Fìsica" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="سیسیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Naitural_philosophy" title="Naitural philosophy–اسکاتلندی" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Naitural philosophy" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B9%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="طبيعيات–سندی" lang="sd" hreflang="sd" data-title="طبيعيات" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="سندی" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Fizika" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Tasngama" title="Tasngama–تاچل‌هیت" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Tasngama" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="تاچل‌هیت" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%95%E1%81%A2%E1%82%86%E1%80%B8%E1%82%81%E1%81%A2%E1%80%84%E1%80%BA%E1%82%88" title="ပၢႆးႁၢင်ႈ–شانی" lang="shn" hreflang="shn" data-title="ပၢႆးႁၢင်ႈ" data-language-autonym="ၽႃႇသႃႇတႆး " data-language-local-name="شانی" class="interlanguage-link-target"><span>ၽႃႇသႃႇတႆး </span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B7%E0%B7%9E%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B6%9A_%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%AF%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BA%E0%B7%8F%E0%B7%80" title="භෞතික විද්‍යාව–سینهالی" lang="si" hreflang="si" data-title="භෞතික විද්‍යාව" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="سینهالی" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Physics" title="Physics–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Physics" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Fyzika" title="Fyzika–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Fyzika" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D8%AA_(%D9%81%D8%B2%DA%A9%D8%B3)" title="طبیعیات (فزکس)–Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="طبیعیات (فزکس)" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Fizika" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Fisiki" title="Fisiki–ساموآیی" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Fisiki" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="ساموآیی" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Fundoyetsimba" title="Fundoyetsimba–شونایی" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Fundoyetsimba" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="شونایی" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Fiisigis" title="Fiisigis–سومالیایی" lang="so" hreflang="so" data-title="Fiisigis" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="سومالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Fizika" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Физика" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-srn mw-list-item"><a href="https://srn.wikipedia.org/wiki/Sabi_fu_natru" title="Sabi fu natru–زبان اسرانان" lang="srn" hreflang="srn" data-title="Sabi fu natru" data-language-autonym="Sranantongo" data-language-local-name="زبان اسرانان" class="interlanguage-link-target"><span>Sranantongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/Fisiksi" title="Fisiksi–سوتوی جنوبی" lang="st" hreflang="st" data-title="Fisiksi" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="سوتوی جنوبی" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Physik" title="Physik–Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Physik" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika–سوندایی" lang="su" hreflang="su" data-title="Fisika" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="سوندایی" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Fysik" title="Fysik–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Fysik" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Fizikia" title="Fizikia–سواحیلی" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Fizikia" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="سواحیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Fizyka" title="Fizyka–سیلزیایی" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Fizyka" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="سیلزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%87%E0%AE%AF%E0%AE%B1%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%B2%E0%AF%8D" title="இயற்பியல்–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="இயற்பியல்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AD%E0%B3%8C%E0%B2%A4_%E0%B2%B6%E0%B2%BE%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0" title="ಭೌತ ಶಾಸ್ತ್ರ–تولو" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಭೌತ ಶಾಸ್ತ್ರ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="تولو" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AD%E0%B1%8C%E0%B0%A4%E0%B0%BF%E0%B0%95_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82" title="భౌతిక శాస్త్రం–تلوگویی" lang="te" hreflang="te" data-title="భౌతిక శాస్త్రం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="تلوگویی" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика–تاجیکی" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Физика" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="تاجیکی" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9F%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="ฟิสิกส์–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="ฟิสิกส์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ti mw-list-item"><a href="https://ti.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%8A%E1%8B%9A%E1%8A%AD%E1%88%B5" title="ፊዚክስ–تیگرینیایی" lang="ti" hreflang="ti" data-title="ፊዚክስ" data-language-autonym="ትግርኛ" data-language-local-name="تیگرینیایی" class="interlanguage-link-target"><span>ትግርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika–ترکمنی" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Fizika" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="ترکمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Pisika" title="Pisika–تاگالوگی" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Pisika" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="تاگالوگی" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Fizik%C9%99" title="Fizikə–Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Fizikə" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-to mw-list-item"><a href="https://to.wikipedia.org/wiki/Fisiki" title="Fisiki–تونگایی" lang="to" hreflang="to" data-title="Fisiki" data-language-autonym="Lea faka-Tonga" data-language-local-name="تونگایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lea faka-Tonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Fizik" title="Fizik–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Fizik" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Ntivo-Ntumbuluko" title="Ntivo-Ntumbuluko–تسونگایی" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Ntivo-Ntumbuluko" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="تسونگایی" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика–تاتاری" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Физика" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="تاتاری" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tum mw-list-item"><a href="https://tum.wikipedia.org/wiki/Fisiks" title="Fisiks–تومبوکایی" lang="tum" hreflang="tum" data-title="Fisiks" data-language-autonym="ChiTumbuka" data-language-local-name="تومبوکایی" class="interlanguage-link-target"><span>ChiTumbuka</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика–تووایی" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Физика" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="تووایی" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика–اودمورتی" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Физика" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="اودمورتی" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%89%D8%B2%D9%89%D9%83%D8%A7" title="فىزىكا–اویغوری" lang="ug" hreflang="ug" data-title="فىزىكا" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="اویغوری" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D1%96%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Фізика–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Фізика" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="طبیعیات–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="طبیعیات" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Fizika" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Fizega" title="Fizega–Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Fizega" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Fizik" title="Fizik–وپس" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Fizik" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="وپس" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" title="Vật lý học–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Vật lý học" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/F%C3%BCs%C3%BCd" title="Füsüd–ولاپوک" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Füsüd" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="ولاپوک" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Fizike" title="Fizike–والونی" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Fizike" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="والونی" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika–وارایی" lang="war" hreflang="war" data-title="Fisika" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="وارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/J%C3%ABmm" title="Jëmm–ولوفی" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Jëmm" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="ولوفی" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%89%A9%E7%90%86%E5%AD%A6" title="物理学–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="物理学" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xal mw-list-item"><a href="https://xal.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика–قلموقی" lang="xal" hreflang="xal" data-title="Физика" data-language-autonym="Хальмг" data-language-local-name="قلموقی" class="interlanguage-link-target"><span>Хальмг</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/Ifiziki" title="Ifiziki–خوسایی" lang="xh" hreflang="xh" data-title="Ifiziki" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="خوسایی" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="ფიზიკა–Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ფიზიკა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%99%D7%96%D7%99%D7%A7" title="פיזיק–یدی" lang="yi" hreflang="yi" data-title="פיזיק" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="یدی" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADs%C3%ADks%C3%AC" title="Físíksì–یوروبایی" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Físíksì" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="یوروبایی" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Vuzlij" title="Vuzlij–چوانگی" lang="za" hreflang="za" data-title="Vuzlij" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="چوانگی" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Natuurkunde" title="Natuurkunde–زیلاندی" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Natuurkunde" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="زیلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%9C%E2%B4%B0%E2%B5%99%E2%B5%8F%E2%B4%B3%E2%B4%B0%E2%B5%8E%E2%B4%B0" title="ⵜⴰⵙⵏⴳⴰⵎⴰ–آمازیغی معیار مراکش" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵜⴰⵙⵏⴳⴰⵎⴰ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="آمازیغی معیار مراکش" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%89%A9%E7%90%86%E5%AD%A6" title="物理学–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="物理学" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E7%89%A9%E7%90%86%E5%AD%B8" title="物理學–چینی ادبی" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="物理學" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="چینی ادبی" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Bu%CC%8Dt-l%C3%AD-ha%CC%8Dk" title="Bu̍t-lí-ha̍k–مین نان" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Bu̍t-lí-ha̍k" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مین نان" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%89%A9%E7%90%86%E5%AD%B8" title="物理學–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="物理學" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Umchazandalo" title="Umchazandalo–زولویی" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Umchazandalo" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="زولویی" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q413#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&oldid=40602674" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&id=40602674&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%2581%25DB%258C%25D8%25B2%25DB%258C%25DA%25A9"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%2581%25DB%258C%25D8%25B2%25DB%258C%25DA%25A9"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Physics" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://fa.wikinews.org/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" hreflang="fa"><span>ویکی‌خبر</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" hreflang="fa"><span>ویکی‌گفتاورد</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q413" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35841839">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">برای دیگر کاربردها، <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_(%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%B2%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C)" class="mw-disambig" title="فیزیک (ابهام‌زدایی)">فیزیک (ابهام‌زدایی)</a> را ببینید.</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:CollageFisica.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/CollageFisica.jpg/250px-CollageFisica.jpg" decoding="async" width="250" height="181" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/CollageFisica.jpg/375px-CollageFisica.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/CollageFisica.jpg/500px-CollageFisica.jpg 2x" data-file-width="831" data-file-height="600" /></a><figcaption>نمونه‌های متفاوت از پدیده‌های فیزیکی</figcaption></figure><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40023308">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:left!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar a{white-space:nowrap}.mw-parser-output .sidebar-wraplinks a{white-space:normal}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:right;clear:right;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding-bottom:0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em 0}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding-top:0.2em;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding-top:0.4em;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.4em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding-top:0}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.4em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:left;font-size:115%}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-navbar{padding-top:0.6em}.mw-parser-output .sidebar-collapse .mw-collapsible-toggle{margin-top:0.2em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{text-align:right;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}@media(max-width:720px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}@media screen{@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sidebar{display:none!important}}</style><table class="sidebar nomobile sidebar-wraplinks"><tbody><tr><td class="sidebar-top-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.png/100px-Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.png" decoding="async" width="100" height="114" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.png/150px-Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.png/200px-Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.png 2x" data-file-width="260" data-file-height="296" /></a></span></td></tr><tr><th class="sidebar-title"><a class="mw-selflink selflink">فیزیک</a></th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><div class="hlist"><ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="تاریخ فیزیک">تاریخ فیزیک</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="جستارهای فیزیک">جستارهای فیزیک</a></li><li class="mw-empty-elt"></li><li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="شاخه‌های فیزیک">شاخه‌های فیزیک</a></li></ul></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="الگو:کناری فیزیک"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:کناری فیزیک (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:کناری فیزیک"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>فیزیک</b> (به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان یونانی">زبان یونانی</a> به معنای <i><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA" title="طبیعت">طبیعت</a></i> و φυσικῆ، «دانش طبیعت») <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="علوم طبیعی">علوم طبیعی</a> مطالعهٔ <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87_(%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9)" title="ماده (فیزیک)">ماده</a>،<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA" title="حرکت">حرکت</a> و رفتار آن در <a href="/wiki/%D9%81%D8%B6%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="فضازمان">فضا-زمان</a> و جستارهای مرتبط <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C" title="انرژی">انرژی</a> و <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88" title="نیرو">نیرو</a> است. در کل، فیزیک علم قوانین حاکم بر <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA" title="طبیعت">طبیعت</a> است و هدف اصلی آن درک چگونگی رفتار جهان می‌باشد. فیزیک از <a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85" title="مفهوم">مفاهیمی</a> مانند <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C" title="انرژی">انرژی</a>، <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88" title="نیرو">نیرو</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%90%D8%B1%D9%85_(%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9)" class="mw-redirect" title="جِرم (فیزیک)">جرم</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="بار الکتریکی">بار الکتریکی (چارچ الکتریکی)</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="جریان الکتریکی">جریان الکتریکی</a>، <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="میدان الکتریکی">میدان الکتریکی</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3" title="الکترومغناطیس">الکترومغناطیس</a>، <a href="/wiki/%D9%81%D8%B6%D8%A7" title="فضا">فضا</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="زمان">زمان</a>، <a href="/wiki/%D9%81%D8%B6%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="فضازمان">فضا-زمان</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D9%85" title="اتم">اتم</a> و <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="نورشناسی">نورشناسی</a> استفاده می‌کند. در کل می‌توان گفت فیزیک یکی از قدیمی‌ترین علوم طبیعی است که به مطالعه خود طبیعت می‌پردازد و وظیفه اصلی آن تربیت افرادی است که بتوانند با تصرف در طبیعت، به شناخت دقیق‌تری از آن برسند.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>فیزیک؛ یکی از جدیدترین و ترسناک ترین علوم طبیعی است و شاید قدیمی‌ترین مبحث آن را بتوان <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اخترشناسی">اخترشناسی</a> نامید. مدارکی وجود دارد که نشان می‌دهد هزاران سال پیش از <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD" class="mw-redirect" title="میلاد مسیح">میلاد مسیح</a>، اقوامی همچون <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%85%D8%B1" title="سومر">سومری‌ها</a> و همچنین اقوامی در <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="مصر باستان">مصر باستان</a> و اطراف <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%86%D8%AF" title="ایالت سند">سند</a> تحقیقات و درک پیشگویانه‌ای (گمانه‌زنی‌هایی) از حرکت <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF" title="خورشید">خورشید</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87" title="ماه">ماه</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="ستارگان">ستارگان</a> داشته‌اند.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در طی دو هزار سال اخیر، فیزیک، <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="شیمی">شیمی</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیست‌شناسی">زیست‌شناسی</a> و بخش‌های مشخصی از <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="ریاضیات">ریاضیات</a> به عنوان بخش‌هایی از <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه طبیعی">دانش فلسفه طبیعی</a> شناخته می‌شدند اما در طی <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="انقلاب علمی">انقلاب علمی</a> در قرن هفدهم، با تلاش مستقلانه دانشمندان هر یک از این علوم، به عنوان رده‌هایی مشخصی از دانش شناخته شدند. به دانشمندی که در علم فیزیک متخصص شده، <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="فیزیک‌دان">فیزیک‌دان</a> می‌گویند. فیزیک با خیلی از حوزه‌های <a href="/wiki/%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="مطالعات میان‌رشته‌ای">پژوهشی میان رشته‌ای</a>، همچون <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="بیوفیزیک">بیوفیزیک</a> و <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="شیمی کوانتومی">شیمی کوانتوم</a> نقطه اشتراک دارد و درواقع <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D9%85%D8%B1%D8%B2%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="مسئله مرزبندی">مرزهای دانش فیزیک به‌طور دقیق مشخص نشده‌اند</a>. ایده‌های جدید در فیزیک اغلب به توضیح سازوکارهای بنیادی که توسط <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85" title="علم">علوم</a> دیگر مطالعه شده‌اند، می‌پردازد و مسیرهای تحقیقاتی جدیدی را برای این علوم دارای ارتباط مستقیم با فیزیک (همچون اصول ساختار مولکولی در شیمی) یا حتی علوم دیگر مثل ریاضیات و <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فلسفه">فلسفه</a> باز می‌کند. پیشرفت در فیزیک اغلب پیشرفت در <a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="فناوری">فناوری</a> را نیز قادر می‌سازد. برای مثال، پیشرفت در درک <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3" title="الکترومغناطیس">مفاهیم الکترومغناطیس</a>، <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%85%E2%80%8C%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="نیم‌رسانا">فیزیک نیمه هادی‌ها</a> و <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="فیزیک هسته‌ای">فیزیک هسته‌ای</a> به‌طور مستقیم منجر به توسعه محصولات جدیدی شد که به طرز چشمگیری جامعه امروزه را متحول کرد. از قبیل این محصولات می‌توان <a href="/wiki/%D8%AA%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%86" title="تلویزیون">تلویزیون</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="رایانه">کامپیوتر</a>، <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%85_%D8%AE%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="لوازم خانگی بزرگ">لوازم خانگی برقی (بزرگ)</a> و <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="جنگ‌افزار هسته‌ای">بمب هسته‌ای</a> را نام برد. پیشرفت در <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%85%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9" title="ترمودینامیک">ترمودینامیک</a> منجر به توسعه <a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="صنعتی‌سازی">صنعتی‌سازی</a> شد. ویا پیشرفت در <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="مکانیک">مکانیک</a>، پیشرفت در علم <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%B1" title="جبر">جبر</a> ریاضیات (حساب دیفرانسیل و انتگرال) را باعث شد (به علت نیاز استفاده آن در علم مکانیک). </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیشینه"><span id=".D9.BE.DB.8C.D8.B4.DB.8C.D9.86.D9.87"></span>پیشینه</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: پیشینه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="تاریخ فیزیک">تاریخ فیزیک</a></div><p>واژه فیزیک ریشه در کلمه φυσική (ἐπιστήμη) در زبان <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="یونانی باستان">یونانی باستان</a> دارد که بعد ترجمه شدن به رومی تبدیل به: physikḗ (epistḗmē) شد که به معنای «دانش طبیعت» می‌باشد. </p><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:AiKhanoumSunDial.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/AiKhanoumSunDial.jpg/250px-AiKhanoumSunDial.jpg" decoding="async" width="250" height="248" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/AiKhanoumSunDial.jpg/375px-AiKhanoumSunDial.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/AiKhanoumSunDial.jpg/500px-AiKhanoumSunDial.jpg 2x" data-file-width="916" data-file-height="908" /></a><figcaption>ساعت آفتابی- استوایی یونانی، در Alexandria on the Oxus، <a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%85" class="mw-redirect" title="آی خانم">آی خانم</a> امروزی در شمال افغانستان، قرن دوم تا سوم قبل از میلاد مسیح</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="اخترشناسی_در_دوران_باستان"><span id=".D8.A7.D8.AE.D8.AA.D8.B1.D8.B4.D9.86.D8.A7.D8.B3.DB.8C_.D8.AF.D8.B1_.D8.AF.D9.88.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D8.A8.D8.A7.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D9.86"></span>اخترشناسی در دوران باستان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: اخترشناسی در دوران باستان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="تاریخ اخترشناسی">تاریخ اخترشناسی</a></div> <p><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اخترشناسی">اخترشناسی</a> از قدیمی‌ترین دانش‌های <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="علوم طبیعی">علوم طبیعی</a> است. در دوران <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="باستان">باستان</a>، در اولین تمدن‌ها در حدود ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح همچون <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%85%D8%B1" title="سومر">سومری‌ها</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="مصر باستان">مصر باستان</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86_%D8%AF%D8%B1%D9%87_%D8%B3%D9%86%D8%AF" title="تمدن دره سند">تمدن دره سند</a>، انسان‌ها دانشی پیش‌بینی کننده و مبتدیانه از طرز حرکت خورشید ماه و بعضی ستارگان داشتند. در آن زمان، اعتقاد اشتباهی وجود داشت که خورشید و بعضی سیارات خدا هستند که اغلب به همین علت پرستش می‌شدند. با اینکه در آن موقع توضیح علت حرکت مکان ستاره‌های مشاهده شده در آسمان غیرعلمی و بدون هیچ‌گونه مدرکی بود اما همین مشاهده‌ها پایه‌های علم اخترشناسی را ایجاد کرد؛ زیرا متوجه شده بودند که ستاره‌ها در <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="دایره بزرگ">دایره بزرگ</a> (فلک) پیمایش می‌کنند.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> که البته برای توجیه حرکت سیارات اشتباه بود. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Senenmut-Grab.JPG" class="mw-file-description"><img alt="عکسی از لوحی تاریخی نشان دهنده طرز معماری تزیینات نجومی سقف مقبره سنموت" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Senenmut-Grab.JPG/250px-Senenmut-Grab.JPG" decoding="async" width="250" height="148" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Senenmut-Grab.JPG/375px-Senenmut-Grab.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Senenmut-Grab.JPG/500px-Senenmut-Grab.JPG 2x" data-file-width="2678" data-file-height="1589" /></a><figcaption>دانش بالای <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D8%B5%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="اخترشناسی در مصر باستان (صفحه وجود ندارد)">اخترشناسی در تمدن مصر باستان</a>، در اثرهای تاریخی آنان به‌طور کامل مشهود است به عنوان مثال، می‌توان به <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B2%DB%8C%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D8%B3%D9%82%D9%81_%D9%85%D9%82%D8%A8%D8%B1%D9%87_%D8%B3%D9%86%D9%85%D9%88%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="تزیینات سقف مقبره سنموت (صفحه وجود ندارد)">تزیینات سقف مقبره سنموت</a> از <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D8%AC%D8%AF%D9%87%D9%85_%D9%85%D8%B5%D8%B1" title="دودمان هجدهم مصر">دودمان هجدهم مصر</a> اشاره کرد.</figcaption></figure> <p>طبق نظر <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DA%AF%D8%B1_%D8%A2%D8%A8%D9%88" title="اسگر آبو">اسگر آبو</a>، ریشه اخترشناسی غربی را می‌توان در <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%87%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="بین‌النهرین">بین‌النهرین</a> یافت. همچنین تمام تلاش غربی‌ها در <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%AF%D9%82%DB%8C%D9%82%D9%87" title="علوم دقیقه">علوم دقیقه</a> (علومی با دقت کامل در نتایج و بدون خطا همچون ریاضی) ریشه در <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%87%D8%B1%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="اخترشناسی بابلیان در بین‌النهرین (صفحه وجود ندارد)">اخترشناسی بابلیان در بین‌النهرین</a> دارد.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D8%B5%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="اخترشناسی در مصر باستان (صفحه وجود ندارد)">اخترشناسان مصر باستان</a> لوح‌های تاریخی به جا مانده‌است که نشان دهنده دانش و آگاهی بالای آنان از <a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA_%D9%81%D9%84%DA%A9%DB%8C" title="صورت فلکی">صور فلکی</a> و حرکت <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D9%85_%D8%A2%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="اجرام آسمانی">اجرام آسمانی</a> می‌باشد.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این در حالیست که <a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D9%85%D8%B1" title="هومر">هومر</a> شاعر یونایی دربارهٔ اجرام آسمانی متفاوتی در <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AF" title="ایلیاد">ایلیاد</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%87" title="ادیسه">اُدیسه</a> خود نوشته‌است که بعدها <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="اخترشناسی یونان باستان">اخترشناسان یونانی</a> برای اکثر صور فلکی قابل مشاهده از <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%85%E2%80%8C%DA%A9%D8%B1%D9%87_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="نیم‌کره شمالی">نیمکره شمالی زمین</a> از جمله اجرام مورد اشاره هومر، اسم گذاشتند که حتی تا امروز نیز از این اسم‌ها استفاده می‌شود.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="فلسفهٔ_طبیعی"><span id=".D9.81.D9.84.D8.B3.D9.81.D9.87.D9.94_.D8.B7.D8.A8.DB.8C.D8.B9.DB.8C"></span>فلسفهٔ طبیعی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: فلسفهٔ طبیعی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه طبیعی">فلسفه طبیعی</a></div> <p>فلسفه طبیعی ریشه در <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86" title="یونان">یونان</a> و در <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%87%D9%86" title="یونان کهن">دوران یونان کهن</a> دارد (از ۶۵۰ تا ۴۵۰ قبل از میلاد مسیح) وقتی که <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%B3%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B7%DB%8C" title="فلسفه پیشاسقراطی">دانشمندان پیشاسقراطی</a> همچون تالس دلایل <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="طبیعت‌گرایی (فلسفه)">غیرطبیعی</a> را برای پدیده‌های طبیعت رد کردند و بیان داشتند که هر اتفاقی دلیلی طبیعی دارد.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> آنها ایده‌هایی را در نظر داشتند که با دلیل یا مشاهده اثبات شده بود و درستی بسیاری از فرضیه‌های آنان بعدها در پژوهش‌های مختلف آزموده شد.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> برای مثال، اثبات درستی <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب اتم‌گرایی">مکتب اتم گرایی</a>، درحدود ۲۰۰۰ سال پس از پیشنهاد شدن آن توسط <a href="/wiki/%D9%84%D8%A6%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%BE%D9%88%D8%B3_(%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81)" title="لئوکیپوس (فیلسوف)">لئوکیپوس</a> و شاگردش <a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%AA" title="دموکریت">دموکریت</a>، انجام شد.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="قرون_وسطی"><span id=".D9.82.D8.B1.D9.88.D9.86_.D9.88.D8.B3.D8.B7.DB.8C"></span>قرون وسطی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: قرون وسطی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D9%85_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="امپراتوری روم غربی">امپراتوری روم غربی</a> در قرن پنجم سقوط کرد و این منجر به کاهش فعالیت‌های فکری در بخش غربی اروپا شد. در مقابل، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="امپراتوری بیزانس">امپراتوری روم شرقی</a> (که به عنوان <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="امپراتوری بیزانس">امپراتوری بیزانس</a> شناخته می‌شود) در برابر حملات بربرها مقاومت کرد و به پیشرفت در زمینه‌های مختلف یادگیری از جمله فیزیک ادامه داد. </p><p>در قرن ششم، فیزیکدان معروف <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%88%D8%B1_%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایسیدور میلتوس (صفحه وجود ندارد)">ایسیدور میلتوس</a> (Isidore of Miletus) مجموعه مهمی از آثار ارشمیدس را جمع‌آوری و ایجاد کرد که در <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B3%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="پالیمپسست ارشمیدس (صفحه وجود ندارد)">چندنگاشته ارشمیدس</a> رونوشت شده‌است. </p><p> در قرن ششم، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%88%D9%BE%D9%88%D9%86%D9%88%D8%B3" title="جان فیلوپونوس">جان فیلوپونوس</a>، دانشمند بیزانسی (اهل روم شرقی)، آموزه فیزیک <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88" title="ارسطو">ارسطو</a> را زیر سؤال برد و به اشکالات آن اشاره کرد. او <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%DB%8C%D9%84" title="نظریه میل">نظریه میل</a> را معرفی کرد. فیزیک ارسطویی تا زمان ظهور فیلوپونوس مورد بررسی قرار نگرفت. برخلاف ارسطو که فیزیک خود را بر استدلال کلامی استوار می‌دانست، فیلوپونوس بر مشاهده تکیه کرد. فیلوپونوس دربارهٔ فیزیک ارسطو نوشته‌است:</p><blockquote><p>اما این کاملاً اشتباه است و دیدگاه ما ممکن است با مشاهده واقعی مؤثرتر از هر نوع استدلال کلامی تأیید شود؛ زیرا اگر شما دو وزنه را که یکی از آنها چند برابر دیگری جرم دارد از یک ارتفاع به زمین رها کنید، خواهید دید که نسبت زمان‌های لازم برای حرکت به نسبت وزن‌ها بستگی ندارد، بلکه تفاوت در زمان بسیار کوچک است. و بنابراین، اگر اختلاف اجرام دو وزنه زیاد نباشد، یعنی به عنوان مثال یکی دوبرابر دیگری باشد، اختلاف زمانی وجود نخواهد داشت، یا با گذشت زمان اختلاف نامحسوسی بوجود خواهد آمد، هر چند اختلاف وزن‌ها بطوریکه وزن یک جسم دو برابر جسم دیگری است به میزانی می‌باشد که به هیچ وجه قابل چشم پوشی نیست.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p></blockquote><p>ده قرن بعد، در زمان <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="انقلاب علمی">انقلاب علمی</a>، انتقاد فیلوپونوس از اصول ارسطویی فیزیک الهام بخش <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D8%A6%D9%88_%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D9%87" title="گالیلئو گالیله">گالیلئو گالیله</a> بود. گالیله در آثار خود از فیلوپونوس به‌طور اساسی در این مورد که فیزیک ارسطویی ناقص است، استناد کرد.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در حدود سال‌های ۱۳۰۰ <a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="ژان بوریدان">ژان بوریدان</a>، معلم دانشکده هنر در دانشگاه پاریس، مفهوم نظریه میل را توسعه داد. که گامی به سوی ایده‌های مدرن اینرسی و حرکت بود.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="جهان_اسلام"><span id=".D8.AC.D9.87.D8.A7.D9.86_.D8.A7.D8.B3.D9.84.D8.A7.D9.85"></span>جهان اسلام</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: جهان اسلام"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> در ابتدا <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="علوم در جهان اسلام">پژوهشگران در جهان اسلام</a> دانش فیزیک را از یونانیان به ارث بردند و در <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="دوران طلایی اسلام">دوران طلایی اسلام</a> آن را بیشتر توسعه دادند، به ویژه با تأکید گذاشتن بر مشاهده و <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="پسینی و پیشینی">استدلال <i>پیشینی</i></a> که شکل‌های اولیه <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B4_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="روش علمی">روش علمی</a> را به وجود آورد. </p><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Hazan.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Hazan.png/169px-Hazan.png" decoding="async" width="169" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f4/Hazan.png 1.5x" data-file-width="245" data-file-height="289" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D9%87%DB%8C%D8%AB%D9%85" title="ابن هیثم">ابن هیثم</a> (حدود ۹۶۵–۱۰۴۰ میلادی)، در <i>کتاب نورشناسی</i> جلد اول و دوم آزمایش‌های <i>دوربین تاریکخانه‌ای</i> را شرح داده‌است.<sup id="cite_ref-FOOTNOTESmith2001_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTESmith2001-15"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></figcaption></figure><p>برجسته‌ترین نوآوری‌ها در زمینه <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="نورشناسی">علم نورشناسی</a> و بینایی بود که آثار بسیاری از دانشمندان آن دوره مانند <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D9%87%D9%84" title="ابن سهل">ابن سهل</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%81_%DA%A9%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="ابویوسف کندی">کندی</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="کمال‌الدین فارسی">ابن</a> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D9%87%DB%8C%D8%AB%D9%85" title="ابن هیثم">هیثم</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="کمال‌الدین فارسی">کمال الدین فارسی</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7" title="ابن سینا">ابن سینا</a> به جا مانده‌است. برجسته‌ترین این آثار اثر، <i><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1" title="المناظر">کتاب نورشناسی</a></i>(با عنوان کتاب المناحیر) نوشته ابن هیثم، پدر <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="نورشناسی">علم نورشناسی (اپتیک)</a><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> است، که در آن او به‌طور قاطع ایده دانشمندان یونان باستان در مورد بینایی را رد کرده و نظریه جدیدی ارائه کرد. در این کتاب، او برای نخستین‌بار از دوربین سوراخ سوزنی (نسخه ای هزار ساله او از تئوری اولین دوربین سوزنی) و <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="دوربین تاریکخانه‌ای">دوربین تاریکخانه‌ای</a> در آزمایش‌هایش جهت بررسی خواص نور، استفاده نمود و آن را به جهان معرفی کرد. او با استفاده از کالبد شکافی و دانش دانشمندان قبلی، توانست توضیح دهد که چگونه نور وارد چشم می‌شود. او اظهار داشت که پرتو نور متمرکز است، اما توضیح واقعی نحوه تابش نور به پشت چشم تا سال ۱۶۰۴ مسکوت ماند. <i>او با رساله خود در مورد نور</i>، عملکرد و طرز کار <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%B9%DA%A9%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="دوربین عکاسی">دوربین عکاسی</a> را صدها سال قبل از ساخته شدنش کاملاً توضیح داد.<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> </p><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Pinhole-camera.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Pinhole-camera.png/147px-Pinhole-camera.png" decoding="async" width="147" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Pinhole-camera.png/221px-Pinhole-camera.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Pinhole-camera.png/294px-Pinhole-camera.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="273" /></a><figcaption>طرزکار دوربین سوراخ سوزنی</figcaption></figure> <p>کتاب هفت جلدی <i>نورشناسی</i> (کتاب <i>المنثیر</i>) به مدت بیش از ۶۰۰ سال بر تفکر در سراسر حوزه‌های مطالعه مختلف، از نظریه <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="ادراک">ادراک</a> بصری تا ماهیت <a href="/wiki/%DA%86%D8%B4%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2" title="چشم‌انداز">پرسپکتیو</a> در هنر قرون وسطی، چه در شرق و چه در غرب، تأثیر بسیار زیادی گذاشت. بسیاری از محققان اروپایی و همتایانش، از <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%B3%D8%AA%D8%B3%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="رابرت گروسستست (صفحه وجود ندارد)">روبرت گروسستست</a> و <a href="/wiki/%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88_%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%86%DA%86%DB%8C" title="لئوناردو داوینچی">لئوناردو داوینچی</a> گرفته تا <a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D9%87_%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="رنه دکارت">رنه دکارت</a>، <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%DA%A9%D9%BE%D9%84%D8%B1" title="یوهانس کپلر">یوهانس کپلر</a> و <a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DA%A9_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" title="آیزاک نیوتن">آیزاک نیوتن</a>، مدیون او بودند. به‌طور قاطع، میزان اثرگذاری کتاب <i>نورشناسی</i> او، با اثر نیوتن با همین عنوان که ۷۰۰ سال بعد منتشر شد، در یک سطح و حتی بالاتر قرار دارد.<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> </p><p> ترجمه <i>کتاب نورشناسی</i> ابن هیثم تأثیر زیادی بر اروپا گذاشت. دانشمندان اروپایی بعدها توانستند وسایلی را که ابن هیثم سال‌ها پیش ساخته بود مثل ذره بین و … را دوباره بسازند و به این طریق نحوه رفتار نور را درک کنند. با اینکار، اختراعات مهمی مانند عینک، تلسکوپ و دوربین ابداع شد.<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> </p><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Light_behaviour_through_pinhole.svg" class="mw-file-description"><img alt="نموداری از کشیده شده توسط ابن هیثم (بین سال‌های ۱۰۱۱–۱۰۲۱ میلادی) که مشاهده‌های او را از رفتار نور در سوراخ سوزن دوربین سوراخ سوزنی را توصیف می‌کند." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Light_behaviour_through_pinhole.svg/151px-Light_behaviour_through_pinhole.svg.png" decoding="async" width="151" height="70" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Light_behaviour_through_pinhole.svg/227px-Light_behaviour_through_pinhole.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Light_behaviour_through_pinhole.svg/302px-Light_behaviour_through_pinhole.svg.png 2x" data-file-width="768" data-file-height="357" /></a><figcaption>نموداری کشیده شده توسط ابن هیثم (بین سال‌های ۱۰۱۱–۱۰۲۱ میلادی) که مشاهده‌های او را از رفتار نور در سوراخ سوزن دوربین سوراخ سوزنی را توصیف می‌کند.</figcaption></figure><p> از دیگر پژوهش‌های فیزیک در دروران طلایی اسلام می‌توان به‌طور خلاصه به نظریه <a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="شکست نور">شکست نور</a>، اندازه‌گیری ضخامت جو زمین، <a href="/wiki/%D8%AD%D9%84_%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87" title="حل مسئله">حل مسئله</a> الحسن (الحازن)،<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> آینه‌های <a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D9%86%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D9%88" class="mw-redirect" title="آینه کاو">کاو</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D9%86%D9%87_%DA%A9%D9%88%DA%98" class="mw-redirect" title="آینه کوژ">کوژ</a> و <a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D9%86%D9%87_%DA%A9%D8%B1%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="آینه کروی">کروی</a>، <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84_%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="میل مغناطیسی">میل مغناطیسی</a>،<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> اسطرلاب، فاصله زمین از خورشید، ساخت اولین رصدخانه (رصدخانه الشمسیه)،<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ربات مکانیکی-هیدرولیکی،<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> سنسور و سوپاپ و میل لنگ،<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%D8%AC" title="آب‌سنج">آب سنج</a> و <a href="/wiki/%DA%86%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%B3%D9%86%D8%AC" class="mw-redirect" title="چگالی سنج">چگالی سنج</a>، پمپ بادی،<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> دستگاه پنبه ریسی<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و غیره اشاره کرد. </p><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Al-Jazari_-_A_Musical_Toy.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Al-Jazari_-_A_Musical_Toy.jpg/140px-Al-Jazari_-_A_Musical_Toy.jpg" decoding="async" width="140" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Al-Jazari_-_A_Musical_Toy.jpg/210px-Al-Jazari_-_A_Musical_Toy.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Al-Jazari_-_A_Musical_Toy.jpg/280px-Al-Jazari_-_A_Musical_Toy.jpg 2x" data-file-width="3601" data-file-height="2575" /></a><figcaption>ربات نوازنده مکانیکی-هیدرولیکی ساخته <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AF%DB%8C%D8%B9%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D8%B2%D8%B1%DB%8C" title="بدیع‌الزمان جزری">بدیع الزمان جزری</a></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="فیزیک_کلاسیک"><span id=".D9.81.DB.8C.D8.B2.DB.8C.DA.A9_.DA.A9.D9.84.D8.A7.D8.B3.DB.8C.DA.A9"></span>فیزیک کلاسیک</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: فیزیک کلاسیک"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Isaac_Newton,_English_School,_1715-20.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Isaac_Newton%2C_English_School%2C_1715-20.jpg/247px-Isaac_Newton%2C_English_School%2C_1715-20.jpg" decoding="async" width="247" height="300" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Isaac_Newton%2C_English_School%2C_1715-20.jpg/370px-Isaac_Newton%2C_English_School%2C_1715-20.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Isaac_Newton%2C_English_School%2C_1715-20.jpg/494px-Isaac_Newton%2C_English_School%2C_1715-20.jpg 2x" data-file-width="2160" data-file-height="2624" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DA%A9_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" title="آیزاک نیوتن">آیزاک نیوتن</a> (۱۶۴۳–۱۷۲۷)</figcaption></figure> <p>از دورانی که فیزیک به عنوان شاخه‌ای از فلسفه جدا شد و نام آن را <i>فلسفه طبیعی</i> نهادند و سالیان طولانی ادامه یافت. تا حدوداً در قرن هفدهم میلادی که دوباره با حضور چهره‌های بزرگ و برجسته‌ای همچون <a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DA%A9_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" title="آیزاک نیوتن">آیزاک نیوتن</a> و <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B3" class="mw-redirect" title="گوتفرید لایبنیتس">گوتفرید لایبنیتس</a> می‌رفت که دوباره تحولی عظیم در علم و نحوه نگرش به آن مخصوصاً در <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="ریاضیات">ریاضیات</a> و فیزیک ایجاد شود. با چاپ شدن کتاب نیوتن در سال ۱۶۸۷ با نام <i>اصول ریاضی فلسفه طبیعی</i> (همان‌طور که پیداست همچنان از عبارت <i>فلسفهٔ طبیعی</i> در عنوان آن استفاده شده) تقریباً این نوع نگرش به فیزیک و ریاضیات به پایان راه خود رسید و نیوتن و همکاران وی در <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%86_%D9%87%D9%81%D8%AF%D9%87%D9%85" class="mw-redirect" title="قرن هفدهم">قرن هفدهم میلادی</a>، نحوهٔ نگرشی نو به طبیعت را بنیان‌گذاری کردند که امروزه به <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="فیزیک کلاسیک">فیزیک کلاسیک</a> معروف است. البته ذکر این نکته الزامی است که این جنبش، قبل از قرن هفدهم، با تلاش دانشمندانی چون <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D8%A6%D9%88_%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D9%87" title="گالیلئو گالیله">گالیلئو گالیله</a>، <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3_%DA%A9%D9%88%D9%BE%D8%B1%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="نیکلاس کوپرنیک">نیکلاس کوپرنیک</a> و <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%BE%D9%84%D8%B1" class="mw-redirect" title="یوهان کپلر">یوهان کپلر</a> آغاز شده بود و در زمان نیوتن به اوج خود رسید. به‌طور کلی می‌توان بیان داشت از ابتدای <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF" class="mw-redirect" title="قرون جدید">قرون جدید (یا ابتدای دوران مدرن اروپا</a> از حدود سال ۱۵۰۰ تا ۱۸۰۰ میلادی) زمانی که <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%AA%D8%AF%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="ابتدای دوران مدرن اروپا">اروپاییان مدرن اولیه</a> از روش‌های تجربی و کمی برای کشف آنچه که امروزه به عنوان <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="قانون علمی">قوانین فیزیک</a> در نظر گرفته می‌شوند، استفاده کردند، فیزیک به یک علم جداگانه تبدیل شد.<sup id="cite_ref-benchaim2004_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-benchaim2004-24"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <br /> پس از قرن هفدهم، فیزیک و ریاضیات با سرعت قابل توجهی توسعه یافتند و دانشمندان زیادی در شاخه‌های مختلف این دو علم، توانستند پاسخ بسیاری از پرسش‌های خود را بیابند. این روند تا قرن نوزدهم ادامه داشت. جامعهٔ فیزیکدانان در قرن نوزدهم، عموماً گمان می‌کردند که با کشفیات <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%DA%A9%D9%84%D8%B1%DA%A9_%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D9%88%D9%84" title="جیمز کلرک ماکسول">جیمز کلرک ماکسول</a> در حوزهٔ <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3" title="الکترومغناطیس">الکترومغناطیس</a> و معادله‌بندی چگونگی ایجاد شدن <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="میدان الکتریکی">میدان الکتریکی</a> و مغناطیسی، توسط بارها و جریان‌های الکتریکی، فیزیک به نقطهٔ تکامل خود رسیده‌است و دیگر هیچ پدیدهٔ طبیعی وجود ندارد که نتوانند آن را توجیه و پیش‌بینی کنند. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Galileo-sustermans.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Galileo-sustermans.jpg/163px-Galileo-sustermans.jpg" decoding="async" width="163" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Galileo-sustermans.jpg/245px-Galileo-sustermans.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Galileo-sustermans.jpg/326px-Galileo-sustermans.jpg 2x" data-file-width="1230" data-file-height="1134" /></a><figcaption><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D8%A6%D9%88_%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D9%87" title="گالیلئو گالیله">گالیله</a> درک نوینی از رابطه درست بین ریاضی، فیزیک نظری و فیزیک تجربی، نشان داد.</figcaption></figure> <p>برای جمعبندی تحولات عمده در این دوره را می‌توان شامل جایگزینی <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C" title="نظریه زمین‌مرکزی">مدل زمین‌مرکزی</a> <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%88%D9%85%D9%87_%D8%B4%D9%85%D8%B3%DB%8C" title="منظومه شمسی">منظومه شمسی</a> با <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C%D8%AA_%DA%A9%D9%88%D9%BE%D8%B1%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="نظریه مرکزیت کوپرنیک">مدل کوپرنیکی</a> خورشید مرکزی، <a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D9%BE%D9%84%D8%B1" title="قوانین کپلر">قوانین حاکم بر حرکت اجسام سیاره ای</a> (که توسط کپلر بین سال‌های ۱۶۰۹ و ۱۶۱۹ میلادی تعیین شد)، تلاش‌های پیشگامانه <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D8%A6%D9%88_%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D9%87" title="گالیلئو گالیله">گالیله</a> بر روی <a href="/wiki/%D8%AA%D9%84%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%BE" title="تلسکوپ">تلسکوپ‌ها</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B1%D8%B5%D8%AF%DB%8C" title="اخترشناسی رصدی">اخترشناسی رصدی</a> بین قرن شانزدهم و هفدهم، و کشف و یکپارچه سازی <a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DA%A9_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" title="آیزاک نیوتن">آیزاک نیوتن</a> از <a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86_%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" title="قوانین حرکت نیوتن">قوانین حرکت</a> و <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" title="قانون جهانی گرانش نیوتن">گرانش جهانی</a> (که به افتخار خدماتش به نام او ثبت شده‌است).<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> نیوتن همچنین <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="حسابان">حساب دیفرانسیل و انتگرال</a>، روشی بر مبنای ریاضی که بررسی پیوسته تغییرات را که باعث ایجاد روش‌های جدیدی برای حل مسائل فیزیکی می‌شود را ارائه کرد.<sup id="cite_ref-allen1997_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-allen1997-26"><span class="cite-bracket">[</span>۲۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>(البته لازم است ذکر شود که مقدمه علم حسابان به ۷۰۰ سال قبل تر و به ابن هیثم بازمی‌گردد که برای حل مسئله الحازن برای اولین بار روشی (فرمولی) کشف کرد که به‌طور کلی جمع جواب هر درجه توان انتگرالی را تعیین می‌کرد، او با این فرمول کلی، جمع جواب‌های معادله درجه چهارم را برای به‌دست آوردن حجم <a href="/wiki/%D8%B3%D9%87%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D9%88%D9%86" title="سهمی‌گون">سهمی‌گون</a>(<bdi>Paraboloid</bdi>)ها برای حل مسئله به‌دست آورد. او می‌توانست فرمول انتگرال هر چند جمله‌ای را بدون ایجاد فرمول کلی بیابد.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>۲۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>) </p><p>کشف قوانین جدید در <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%85%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9" title="ترمودینامیک">ترمودینامیک</a>، <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="شیمی">شیمی</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3" title="الکترومغناطیس">الکترومغناطیسی</a> ناشی از تلاش‌های تحقیقاتی در طول <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C" title="انقلاب صنعتی">انقلاب صنعتی</a> به علت افزایش نیاز به انرژی بود.<sup id="cite_ref-schoolscience-industrialrevolution_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-schoolscience-industrialrevolution-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> امروزه قوانین فیزیک کلاسیک، همچنان به‌طور بسیار گسترده برای اجرام در مقیاس‌های روزمره که با سرعت‌های غیر نسبیتی حرکت می‌کنند، استفاده می‌شود، زیرا آنها در چنین شرایطی نتایج را با خطای بسیار کمی ارائه می‌دهند، در نتیجه در زندگی روزمره نظریه‌هایی مانند <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="مکانیک کوانتومی">مکانیک کوانتومی</a> و <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C%D8%AA" title="نظریه نسبیت">نظریه نسبیت</a> به معادل‌های کلاسیک خود در آن شرایط ساده می‌شوند. در اوایل قرن بیستم که نادرستی در نتایج و خطای بسیار زیاد <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="مکانیک کلاسیک">مکانیک کلاسیک</a> برای اجسام بسیار کوچک یا اجسامی با سرعت‌های بسیار بالا مشخص گردید منجر به توسعه فیزیک مدرن شد. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="فیزیک_مدرن"><span id=".D9.81.DB.8C.D8.B2.DB.8C.DA.A9_.D9.85.D8.AF.D8.B1.D9.86"></span>فیزیک مدرن</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: فیزیک مدرن"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>همان‌طور که اشاره شد در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم بود که پدیده‌هایی توسط برخی از فیزیک‌دانان مشاهده شد که با علم فیزیک آن زمان قابل توضیح نبود یا اگر توضیحی ارائه می‌شد، در آن تناقض‌هایی وجود داشت. یا حتی در برخی پدیده‌ها نتایج قابل انتظار مکانیک کلاسیک با نتایج حاصله خطای فاحشی داشت. در این زمان بود که فیزیک‌دانان تقریباً به دو دسته تقسیم شدند. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:NewtonsPrincipia.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/NewtonsPrincipia.jpg/150px-NewtonsPrincipia.jpg" decoding="async" width="150" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/NewtonsPrincipia.jpg/225px-NewtonsPrincipia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/NewtonsPrincipia.jpg/300px-NewtonsPrincipia.jpg 2x" data-file-width="1266" data-file-height="842" /></a><figcaption>نسخه‌ای از کتاب پرینسیپیا با دست خط آیزاک نیوتن</figcaption></figure> <p>دسته‌ای سردمدار پایه‌گذاری فیزیکی جدید، که در آن اشکالات و کاستی‌های <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="فیزیک کلاسیک">فیزیک کلاسیک</a> جبران شده باشد، بودند و دسته‌ای سر سرسختانه در مقابل هر گونه تغییر مقاومت می‌کردند و می‌کوشیدند که پدیده‌های جدید را با همان فیزیک کلاسیک (یا نیوتنی) توضیح دهند. سرانجام <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="ماکس پلانک">ماکس پلانک</a> بر پایه تلاش‌های دانشمندان قبل از خود همچون <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9" title="رابرت هوک">رابرت هوک</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%88%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%B3" title="کریستیان هویگنس">کریستیان هویگنس</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%DB%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF" title="توماس یانگ">توماس یانگ</a> و <a href="/wiki/%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%B1" title="لئونارد اویلر">لئونارد اویلر</a> توانست نظریه <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="مکانیک کوانتومی">مکانیک کوانتومی</a> را ارائه دهد و همین‌طور <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="آلبرت اینشتین">آلبرت اینشتین</a> توانست<a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C%D8%AA" title="نظریه نسبیت"> نظریهٔ نسبیت</a> را ارائه و با موفقیت از آن دفاع کند. هر دوی این نظریه‌ها به علت نداشتن دقت کافی نتایج در فیزیک کلاسیک در بعضی موقعیت‌های خاص بود. فیزیک کلاسیک پیش‌بینی کرده بود <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B9%D8%AA_%D9%86%D9%88%D8%B1" title="سرعت نور">سرعت نور</a> به حرکت بیننده بستگی دارد این درحالیست که طبق <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D9%88%D9%84" title="معادلات ماکسول">معادلات ماکسول</a> در رابطه با الکترومغناطیس، سرعت نور ثابت پیش‌بینی شده بود. این ناهماهنگی توسط نظریه <a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B5" title="نسبیت خاص">نسبیت خاص</a> انیشتین اصلاح شد که این نظریه با نظر مکانیک کلاسیک برای اجسام با سرعت زیاد جایگزین شده و درنتیجه درستی سرعت ثابت نور طبق معادلات ماکسول را ممکن ساخت.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> یک پدیده دیگری که برای فیزیک کلاسیک مشکل ایجاد کرد، پدیده <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B4_%D8%AC%D8%B3%D9%85_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87" title="تابش جسم سیاه">تابش جسم سیاه</a> بود، که توسط ماکس پلانک اصلاح شد. در اواخر قرن نوزدهم، فیزیکدانان مشاهده کردند که <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B4_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="تابش الکترومغناطیسی">تابش</a> (تشعشعات) ساطع شده از یک <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B3%D9%85_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87" title="جسم سیاه">جسم سیاه</a> یا همان «<a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B4_%D8%AC%D8%B3%D9%85_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87" title="تابش جسم سیاه">تابش جسم سیاه</a>» با پیش‌بینی‌های فیزیک کلاسیک مطابقت ندارد. (یک جسم ایده‌آل را فرض کنید که تمام تشعشعات (<a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B4_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="تابش الکترومغناطیسی">امواج الکترومغناطیسی</a>) تابیده شده به خود را جذب می‌کند و هیچ بازتابی از خود ساطع نمی‌کند. برای ناظر، این جسم سیاه ویا تاریک به نظر می‌رسد. (زیرا اساس دیدن وجود بازتابی از شی است) به همین علت آن را «<a href="/wiki/%D8%AC%D8%B3%D9%85_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87" title="جسم سیاه">جسم سیاه</a>» می‌نامیم. حال اگر این جسم را داغ کنیم، مشاهده می‌شود این جسم، شروع به انتشار تابش در تمام فرکانس ها (بسامدها) در یک طیف پیوسته مشخص می‌کند. این بدان معناست که تابش ساطع شده از جسم سیاه حاوی انرژی در هر بسماد ممکن، از کمترین تا بالاترین است. طیف پیوسته تابش جسم سیاه با دمای آن مشخص می‌شود. با افزایش دمای جسم سیاه، شدت تابش در همه فرکانس‌ها افزایش می‌یابد و اوج این طیف به فرکانس‌های بالاتر منتقل می‌شود. توزیع تابش ساطع شده از منحنی خاصی به نام <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%AD%D9%86%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B4_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="منحنی تابش پلانک (صفحه وجود ندارد)">منحنی تابش پلانک</a> پیروی می‌کند که اولین بار توسط ماکس پلانک در سال ۱۹۰۰ استخراج شد. این رابطه استخراج شده بین دما و طیف تابش ساطع شده از یک جسم سیاه به عنوان <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="قانون پلانک">قانون تابش پلانک</a> شناخته می‌شود) به‌طور دقیق تر می‌توان گفت، فیزیک کلاسیک پیش‌بینی کرد که با افزایش <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%AF" title="بسامد">بسامد (فرکانس)</a> تابش، <a href="/wiki/%D8%B4%D8%AF%D8%AA_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B4" title="شدت تابش">شدت تابش</a> بدون محدودیت افزایش می‌یابد. با این حال، داده‌های تجربی نشان داد که شدت تابش در یک بسامد مشخص دارای حداکثر مقدار بوده و سپس در بسامدهای بالاتر کاهش می‌یابد. برای توضیح این پدیده، ماکس پلانک پیشنهاد کرد که انرژی تابش کوانتیزه شده‌است، به این معنی که آن انرژی را فقط می‌توان در بسته‌های مجزا به نام «کوانتا» (فیزیکدانان امروزی، «کوانتا» را <a href="/wiki/%D9%81%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%86" title="فوتون">فوتون</a> نام نهادند) گسیل یا جذب کرد. پلانک همچنین پیشنهاد کرد که این تشعشعات توسط سیستم‌هایی با ارتعاشی میکروسکوپی درون جسم سیاه منتشر می‌شود که او آن‌ها را «نوسان‌گرهای ماده» نامید. طبق <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="قانون پلانک">فرضیه پلانک</a>، او پیشنهاد کرد که انرژی این نوسانگرها متناسب با بسامد آنهاست و این انرژی تنها می‌تواند در مضرب‌های صحیح یک واحد انرژی که او آن را «<a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85" title="کوانتوم">کوانتوم</a>» نامید، گسیل یا جذب شود. این ایده راه حلی برای توضیح رفتار مشاهده شده از تابش جسم سیاه ارائه کرد و یک پیشرفت بزرگ در توسعه <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="مکانیک کوانتومی">مکانیک کوانتومی</a> بود. این نظریه، همراه با <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%B1_%D9%81%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%DA%A9" title="اثر فتوالکتریک">اثر فوتوالکتریک</a> و <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AF%D9%84" title="نظریه مدل">نظریه مدل</a> اتمی که گسستگی ترازهای انرژی در اوربیتال‌های اتمی را پیش‌بینی می‌کرد منجر به ایجاد تئوری <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="مکانیک کوانتومی">مکانیک کوانتمی</a> شد که در آن زمان به‌صورت بسیار کوچک و آرامی بر فیزیک کلاسیک در حال توسعه و رشد پیدا کردن بود.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>۳۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در همین سال‌ها بود که فیزیک‌دانان پذیرفتند، با وجود اینکه فیزیک کلاسیک در حوزه مورد بحث خود (که عموماً پدیده‌هایی آزمایش پذیر بودند) خالی از هرگونه خطا است، اما نیاز به ایجاد شاخه‌ای جدید در علم فیزیک با نام <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86" title="فیزیک نوین">فیزیک نوین</a> است. پس از آلبرت اینشتین، تئوری مکانیک کوانتومی و همچنین فیزیک اتمی با تلاش دانشمندان بزرگی چون <a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%B1_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%86%D8%A8%D8%B1%DA%AF" class="mw-redirect" title="ورنر کارل هایزنبرگ">ورنر کارل هایزنبرگ</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D9%88%DB%8C%D9%86_%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1" class="mw-redirect" title="آروین شرودینگر">آروین شرودینگر</a>، <a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D9%81%DA%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF_%D9%BE%D8%A7%D8%A6%D9%88%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="ولفگانگ پائولی">ولفگانگ پائولی</a> و <a href="/wiki/%D9%BE%D9%84_%D8%AF%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="پل دیراک">پل دیراک</a> هر روز کامل تر شد، از تلاش‌های اولیه و کارهای مرتبط این دانشمندان، <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="مدل استاندارد">مدل استاندارد فیزیک ذرات</a> مشتق شد.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>۳۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پس از کشف یک ذره با ویژگی‌های سازگار با <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B2%D9%88%D9%86_%D9%87%DB%8C%DA%AF%D8%B2" title="بوزون هیگز">بوزون هیگز</a> در <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%86" title="سرن">سرن</a> در سال ۲۰۱۲،<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>۳۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> به نظر می‌رسد که تمامی <a href="/wiki/%D8%B0%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="ذرات بنیادی">ذرات بنیادی</a> پیش‌بینی شده توسط مدل استاندارد کشف شدند و هیچ ذرهٔ دیگری وجود ندارد، با این حال، <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%B1_%D8%A7%D8%B2_%D9%85%D8%AF%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="فیزیک فراتر از مدل استاندارد">فیزیک فراتر از مدل استاندارد</a> با نظریه‌هایی مانند فراسنجی یک حوزه فعال در زمینهٔ تحقیقات است. برای این حوزه، زمینه‌هایی از ریاضیات نیز مانند مطالعه <a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="میدان احتمالاتی (صفحه وجود ندارد)">میدان‌های احتمالاتی</a> ویا <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="نظریه گروه‌ها">نظریه گروه‌ها</a> مهم هستند. این تکامل روزافزون علم فیزیک، تا به امروز در ده‌ها گرایش و شاخه ادامه دارد. </p><p>نکته مهمی که باید توجه شود این است با اینکه فیزیک نوین درک و نگاه جدیدی از فیزیک به نمایش گذاشته‌است ممکن است برای بعضی دیدگاهی به وجود آید که بعضی نظریه‌های فیزیک کلاسیک همچون گرانش از دیدگاه نیوتن غلط هستند، اما این دیدگاه غیرقابل قبول است. با اینکه که بعضی نظریه‌های فیزیک کلاسیک توسط نظریه‌های مدرن‌تری مانند نسبیت و مکانیک کوانتومی جایگزین شده‌است، اما هنوز یک تقریب بسیار دقیق و مفید برای تقریباً تمامی پدیده‌های روزمره ارائه می‌کند و همچنان برای موقعیت‌های مختلف و کاربردهای مختلف آن‌ها در دیگر علوم همچون مهندسی و مکانیک استفاده می‌شوند و نتایج دقیقی به‌دست می‌آورند. از طرفی دیگر استفاده از فیزیک مدرن برای پیش‌بینی پدیده‌های فیزیکی زندگی روزمره تقریباً غیرممکن است. فیزیک مدرن زمینه‌های خاص مورد مطالعه خود را در مقیاس‌های اندازه ای یا جرمی بسیار کوچک یا بسیار بزرگ دارد، پس در نتیجه می‌توان بیان داشت با اینکه فیزیک کلاسیک دیگر پیشرفته‌ترین نظریه فیزیک نیست، ولی در بسیاری از موقعیت‌ها نتیجه درستی و دقیقی ارائه می‌دهد و اصول آن هنوز در بسیاری از نظریه‌های مدرن صادق است. به همین خاطر است فیزیکدانان هنوز هم نظریه‌هایی که در فیزیک کلاسیک به عنوان «<a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_(%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9)" title="قانون (فیزیک)">قانون</a>» (گزاره‌های اساسی که رفتار سیستم‌های فیزیکی را توصیف می‌کنند، این قوانین جهانی هستند و در همه سیستم‌های فیزیکی کاربرد دارند مانند <a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86_%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" title="قوانین حرکت نیوتن">قوانین حرکت نیوتون</a>) شناخته شده‌اند را همچنان قانون می‌دانند اگرچه اکنون عدم پاسخ آن‌ها با فرضیه‌های جدید اثبات شده‌است.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>۳۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="فلسفه"><span id=".D9.81.D9.84.D8.B3.D9.81.D9.87"></span>فلسفه</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: فلسفه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فلسفه فیزیک">فلسفه فیزیک</a></div> <p>از بسیاری از جهات، فیزیک، از <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87%D9%94_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="فلسفهٔ یونان باستان">فلسفه یونان باستان</a> نشأت می‌گیرد. از اولین تلاش <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%B3" title="تالس">تالس</a> برای شناخت ماده، تا استنباط <a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%AA" title="دموکریت">دموکریت</a> که ماده باید به حالت ثابتی تقلیل پیدا کند، از <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C" title="نظریه زمین‌مرکزی">نظریه زمین‌مرکزی</a> در نجوم <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B7%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="بطلمیوس">بطلمیوسی</a> و <a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D8%A8%D8%AF_%D8%A2%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86" title="گنبد آسمان">گنبد آسمان</a> تا کتاب «<a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_(%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88)" title="فیزیک (ارسطو)">فیزیک</a>» ارسطو (کتابی اولیه در زمینه فیزیک که تلاش می‌کرد از دیدگاه فلسفی حرکت را تجزیه و تحلیل و تعریف کند)، فیلسوفان یونانی بسیاری تلاش خود را برای درک این علم طبیعت ارائه و نطریات خود را در جهت پاسخ به پرسش‌های آن پیشرفت دادند. (واژه فیزیک ریشه در کلمه φυσική (ἐπιστήμη) در زبان <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="یونانی باستان">یونانی باستان</a> دارد که بعد ترجمه شدن به رومی تبدیل به: physikḗ (epistḗmē) شد که به معنای «دانش طبیعت» می‌باشد) بطوریکه تا قرن ۱۸ میلادی، فیزیک به عنوان فلسفه طبیعی شناخته می‌شد.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>۳۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در قرن ۱۹ میلادی بود که فیزیک به عنوان یک رشته مجزا از فلسفه و سایر علوم شناخته شد. فیزیک، مانند بقیه علوم، بر <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="فلسفه علم">فلسفه علم</a> و «<a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B4_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="روش علمی">روش علمی</a>» تکیه می‌کند تا با بهره‌گیری از آن دانش و آگاهی ما را از جهان فیزیکی که در آن زندگی می‌کنیم، پیشرفت دهد. روش علمی با استفاده از دو استدلال «<a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%AF_%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="شواهد تجربی">شواهد تجربی</a>» و «<a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="پسینی و پیشینی">پسینی و پیشینی</a>» و استفاده از کاربرد «<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B7_%D8%A8%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="استنباط بیزی">استدلال بیزی</a>» برای سنجش صحت فرضیه مطرح شده، استفاده می‌کند.<sup id="cite_ref-:0_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-35"><span class="cite-bracket">[</span>۳۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p> توسعه فیزیک، به بسیاری از سوالات فیلسوفان اولیه پاسخ داد، اما این پیشرفت، همچنین باعث ایجاد سوالات جدیدی شد. مطالعه مسائل فلسفی پیرامون فیزیک، که به عنوان «<a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فلسفه فیزیک">فلسفه فیزیک</a>» شناخته می‌شود، شامل مسائل پیرامون فطرت و ذات <a href="/wiki/%D9%81%D8%B6%D8%A7" title="فضا">فضا</a> و <a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="زمان">زمان</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="جبرگرایی">جبرگرایی</a>، یا حتی دیدگاه‌های <a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="متافیزیک">متافیزیکی</a> مانند <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a>، <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="طبیعت‌گرایی (فلسفه)">طبیعت‌گرایی</a> و <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="واقع‌گرایی فلسفی">واقع‌گرایی</a> می‌شود.<sup id="cite_ref-:0_35-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-35"><span class="cite-bracket">[</span>۳۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Albert_Einstein_(Nobel).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Albert_Einstein_%28Nobel%29.png/250px-Albert_Einstein_%28Nobel%29.png" decoding="async" width="250" height="354" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/50/Albert_Einstein_%28Nobel%29.png 1.5x" data-file-width="280" data-file-height="396" /></a><figcaption>پرتره رسمی اینشتین در سال ۱۹۲۱، بعد از دریافت <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="جایزه نوبل فیزیک">جایزه نوبل فیزیک</a></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="نظریه‌های_اصلی"><span id=".D9.86.D8.B8.D8.B1.DB.8C.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.A7.D8.B5.D9.84.DB.8C"></span>نظریه‌های اصلی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: نظریه‌های اصلی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در علم فیزیک، ما با سامانه‌های بسیار متفاوتی رو به رو هستیم، اما نظریه‌های اصلی که در هسته علم فیزیک قرار دارند، توسط همهٔ فیزیک‌دانان مورد استفاده قرار می‌گیرند. در فیزیک کلاسیک، ما با نظریه‌هایی سروکار داریم که حرکت اشیاء که ابعاد و سرعت‌هایی که قابل تصور و عموماً آزمایش پذیرند را، پیش‌بینی و تحلیل می‌کنند. زمانی که صحبت از ابعاد قابل تصور برای عموم مردم می‌شود، منظور از ابعادی فرا اتمی و فرامولکولی شروع می‌شود و تا ابعاد <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="سیارات">سیارات</a> را در بر می‌گیرد و سرعت قابل تصور، عموماً سرعتی کمتر از <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B9%D8%AA_%D9%86%D9%88%D8%B1" title="سرعت نور">سرعت نور</a> است. اما هنگامی که سیستم‌های مورد بررسی ما، ابعادی فراتر از حد تصور ما به خود می‌گیرند، مثل منظومه‌ها، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%87%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%86" title="کهکشان">کهکشان‌ها</a> و دیگر سیستم‌های عظیم ستاره‌ای و آسمانی یا ابعادی بسیار کوچک، مثل ابعادی زیر اتمی و حتی کوچکتر، فیزیک و مکانیک کلاسیک از خود ضعف نشان می‌دهد و دیگر قدرت پیش‌بینی و درک صحیح واقعیات را ندارد. به همین دلیل تئوری‌هایی که اینگونه سیستم‌ها را تحلیل می‌کنند، در حوزهٔ فیزیک جدید صورت‌بندی می‌شود. </p><p>البته کاملاً بدیهی است، این تعاریفی که در اینجا ارائه می‌شود کاملاً شکلی عمومی دارند و در علم فیزیک، مرز واضحی میان فیزیک کلاسیک و فیزیک جدید به هیج وجه وجود ندارد. به صورتی که برخی از فیزیک دانان، فیزیک جدید را شکل تکامل یافته و تصحیح شده فیزیک کلاسیک می‌دانند، اما برخی از فیزیک‌دانان که مهم‌ترین آن‌ها <a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%B1_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%86%D8%A8%D8%B1%DA%AF" class="mw-redirect" title="ورنر کارل هایزنبرگ">ورنر کارل هایزنبرگ</a> بوده‌است، همان‌طور که در کتاب خود <i><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2_%D9%88_%DA%A9%D9%84" class="mw-redirect" title="جز و کل">جز و کل</a></i> می‌گوید، فیزیک کلاسیک یک مقوله کاملاً جدا، فرمول‌بندی‌شده، بدون ایراد و کامل است اما در حوزهٔ سیستم‌های مورد بررسی خودش و نمی‌توان فیزیک جدید را شکل تکامل‌یافتهٔ فیزیک کلاسیک دانست. </p><p>هدف اصلی <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85" title="علم">علم</a> فیزیک توصیف تمام پدیده‌های طبیعی قابل مشاهده و غیرقابل مشاهده برای بشر، توسط مدل‌های ریاضی (به اصطلاح کمی‌کردن طبیعت) است. تا قبل از قرن بیستم، با دسته‌بندی پدیده‌های قابل مشاهده تا آن روز، فرض بر این بود که طبیعت از <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87_(%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9)" title="ماده (فیزیک)">ذرات مادی</a> تشکیل شده‌است و تمام پدیده‌ها به واسطهٔ دو نوع <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D9%85%DA%A9%D9%86%D8%B4" class="mw-redirect" title="برهمکنش">برهمکنش</a> بین <a href="/wiki/%D8%B0%D8%B1%D9%87" title="ذره">ذرات</a> (برهمکنش‌های <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="گرانش">گرانشی</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3" title="الکترومغناطیس">الکترومغناطیسی</a>) رخ می‌دهند. برای توصیف این پدیده‌ها <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="نظریه">نظریه‌های</a> زیر به‌تدریج شکل گرفته و تکامل یافتند: </p> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="مکانیک کلاسیک">مکانیک کلاسیک</a> (توصیف حرکت اجسامی است که اندازه‌ای ماکروسکوپی دارند و با سرعتی غیرنسبیتی (خیلی کمتر از <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B9%D8%AA_%D9%86%D9%88%D8%B1" title="سرعت نور">سرعت نور</a>) در حال حرکت‌اند)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3" title="الکترومغناطیس">الکترومغناطیس</a> (مطالعهٔ پدیده‌های الکتریکی و مغناطیسی و ارتباط این دو با هم است)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%85%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9" title="ترمودینامیک">ترمودینامیک</a> و <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="مکانیک آماری">مکانیک آماری</a> (توصیف <a href="/wiki/%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87" title="پدیده">پدیده‌های</a> مرتبط با <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7" title="گرما">گرما</a> بر حسب <a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA" title="کمیت">کمیت‌های</a> ماکروسکوپی یا میکروسکوپی)</li></ul><p> به مجموع این نظریه‌ها <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="فیزیک کلاسیک">فیزیک کلاسیک</a> گفته می‌شود. </p><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Bundesarchiv_Bild183-R57262,_Werner_Heisenberg.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Bundesarchiv_Bild183-R57262%2C_Werner_Heisenberg.jpg/200px-Bundesarchiv_Bild183-R57262%2C_Werner_Heisenberg.jpg" decoding="async" width="200" height="318" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Bundesarchiv_Bild183-R57262%2C_Werner_Heisenberg.jpg/300px-Bundesarchiv_Bild183-R57262%2C_Werner_Heisenberg.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Bundesarchiv_Bild183-R57262%2C_Werner_Heisenberg.jpg/400px-Bundesarchiv_Bild183-R57262%2C_Werner_Heisenberg.jpg 2x" data-file-width="497" data-file-height="789" /></a><figcaption> <a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%B1_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%86%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="ورنر هایزنبرگ">ورنر هایزنبرگ</a>، برنده <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84" title="جایزه نوبل">جایزه نوبل</a> فیزیک در سال ۱۹۳۲، از تأثیرگذارترین افراد در توسعهٔ فیزیک اتمی</figcaption></figure><p>در ابتدای <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85" class="mw-redirect" title="قرن بیستم">قرن بیستم</a> پدیده‌هایی مشاهده شدند که توسط این نظریه‌ها قابل توصیف نبودند. </p><p>بعد از پیشرفتهای بسیار بنیادین در ربع اول قرن بیستم، نظریه‌های فیزیکی با نظریه‌های کاملتری که این پدیده‌ها را نیز توصیف می‌کردند جایگزین گشتند. مهم‌ترین تغییر، تشکیل دو دینامیک متفاوت برای اجسام کوچک و اجسام بزرگ است. چون دینامیک اجسام بزرگ از لحاظ ساختاری و مفاهیم به دینامیک قبلی نزدیکی زیادی دارد (بر خلاف دینامیک اجسام ریز که ساختاری کاملاً متفاوت دارد) نظریه‌ها به دو دسته <i>دینامیک کلاسیک اصلاح شده (با شالودهٔ مکانیک نیوتنی)</i> و <i><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="مکانیک کوانتومی">مکانیک کوانتومی</a></i> تقسیم شدند.<br />نظریه‌های دیگری در<a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86" class="mw-redirect" title="فیزیک مدرن">فیزیک مدرن</a> به تدریج شکل گرفتند که عبارت‌اند از: </p> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D8%B9%D8%A7%D9%85" title="نسبیت عام">نسبیت عام</a> (برهمکنش گرانشی و دینامیک اجسام بزرگ)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="مکانیک کوانتومی">مکانیک کوانتومی</a> (دینامیک اجسام ریز)</li> <li>مکانیک آماری (حرکت آماری ذرات بر پایهٔ دینامیک کوانتومی)</li> <li>الکترودینامیک کلاسیک (برهمکنش الکترومغناطیسی و <a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B5" title="نسبیت خاص">نسبیت خاص</a>)</li></ul> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Modernphysicsfields.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Modernphysicsfields.svg/250px-Modernphysicsfields.svg.png" decoding="async" width="250" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Modernphysicsfields.svg/375px-Modernphysicsfields.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Modernphysicsfields.svg/500px-Modernphysicsfields.svg.png 2x" data-file-width="787" data-file-height="355" /></a><figcaption>نموداری ابتدایی، که قلمروهای اصلی فیزیک را به صورت ساده نشان می‌دهد</figcaption></figure> <p>بعدها با پیدا شدن دو برهمکنش دیگر (برهمکنش <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D9%88%DB%8C" title="نیروی هسته‌ای قوی">هسته‌ای قوی</a> و برهمکنش هسته‌ای ضعیف) برای فرمول‌بندی آن‌ها هم اقدام شد و از نسبیت خاص برای تمام نظریه‌ها استفاده شد و کل نظریه‌ها عبارت شدند از: </p> <ol><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D8%B9%D8%A7%D9%85" title="نسبیت عام">نسبیت عام</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="مکانیک آماری">مکانیک آماری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="الکترودینامیک کوانتومی">الکترودینامیک کوانتومی</a> QED (برهمکنش الکترومغناطیسی و دینامیک کوانتومی)</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%85%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="کرومودینامیک کوانتومی">کرومودینامیک کوانتومی</a> QCD (برهمکنش هسته‌ای قوی و دینامیک کوانتومی)</li></ol><p> ۵-نظریهٔ ضعیف کوانتومی (برهمکنش هسته‌ای ضعیف و دینامیک کوانتومی بعداً با تلفیق با الکترودینامیک نظریه الکترو ضعیف کوانتومی را ساخت) </p><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Solvay_conference_1927.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Solvay_conference_1927.jpg/200px-Solvay_conference_1927.jpg" decoding="async" width="200" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Solvay_conference_1927.jpg/300px-Solvay_conference_1927.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Solvay_conference_1927.jpg/400px-Solvay_conference_1927.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="2171" /></a><figcaption><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%B3%D9%84%D9%88%DB%8C" title="کنفرانس سلوی">کنفرانس سلوی</a> در سال ۱۹۲۷</figcaption></figure> <p>تمام این نظریه‌ها به‌جز نسبیت عام از دینامیک کوانتومی استفاده می‌کنند. به مجموعه‌ای از QED و QCD و نظریهٔ ضعیف اصطلاحاً <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_(%D8%B0%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" class="mw-redirect" title="مدل استاندارد (ذرات بنیادی)">مدل استاندارد ذرات بنیادی</a> گفته می‌شود. امروزه بسیاری از فیزیکدانان به دنبال متحد کردن چهار برهمکنش (<a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="نظریه وحدت بزرگ">نظریه وحدت بزرگ</a>) می‌باشند که مشکل اصلی وارد کردن گرانش و استفاده از دینامیک کوانتومی برای گرانش می‌باشد. نظریه‌های <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="گرانش کوانتومی">گرانش کوانتومی</a> و به‌خصوص <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86" title="نظریه ریسمان"> نظریهٔ ریسمان</a> از نمونه‌های این تلاش‌ها است. همچنین بیشتر نظریه‌های جدید از مفهومی به نام <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_(%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9)" title="میدان (فیزیک)">میدان</a> استفاده می‌کنند که به نظریه‌های میدان مشهور هستند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="زیرمجموعه‌ها"><span id=".D8.B2.DB.8C.D8.B1.D9.85.D8.AC.D9.85.D9.88.D8.B9.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>زیرمجموعه‌ها</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=edit&section=10" title="ویرایش بخش: زیرمجموعه‌ها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>جدول زیر بسیاری از زمینه‌ها و زیرزمینه‌های فیزیک به همراه <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="نظریه">نظریه‌های</a> مربوط و <a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85" class="mw-redirect" title="مفاهیم">مفاهیم</a> به کار رفته در آن‌ها را در بر می‌گیرد. </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>زمینه</th> <th>زیرزمینه‌ها</th> <th>نظریه‌های اصلی</th> <th>مفاهیم </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="اخترفیزیک">اخترفیزیک</a> </td> <td><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="کیهان‌شناسی فیزیکی">کیهان‌شناسی فیزیکی</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="گرانش">گرانش</a>، <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B0%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="فیزیک ذره‌ای">اخترفیزیک در انرژی-بالا</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="سیاره‌شناسی">اخترفیزیک سیاره‌ای</a>، <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%81%D8%B6%D8%A7" title="فیزیک فضا">فیزیک فضا</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87" class="mw-redirect" title="اختر فیزیک ستاره">اختر فیزیک ستاره‌ای</a> </td> <td><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%AF" class="mw-redirect" title="مهبانگ">مهبانگ</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%85_%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="تورم کیهانی">تورم کیهانی</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D8%B9%D8%A7%D9%85" title="نسبیت عام">نسبیت عام</a>، <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" class="mw-redirect" title="قانون گرانش عمومی نیوتن">قانون گرانش عمومی نیوتن</a>، </td> <td><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%DA%86%D8%A7%D9%84%D9%87" class="mw-redirect" title="سیاهچاله">سیاهچاله</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B4_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%87_%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="تابش زمینه کیهانی">تابش زمینه کیهانی</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87_%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="رشته کیهانی">ریسمان کیهانی</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86" title="کیهان">کیهان</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DA%A9" title="انرژی تاریک">انرژی تاریک</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DA%A9" title="ماده تاریک">ماده تاریک</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%87%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%86" title="کهکشان">کهکشان</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="گرانش">گرانش</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4%DB%8C" title="موج گرانشی">موج گرانشی</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%AF%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4%DB%8C" title="تکینگی گرانشی">تکینگی گرانشی</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="سیاره">سیاره</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%88%D9%85%D9%87_%D8%B4%D9%85%D8%B3%DB%8C" title="منظومه شمسی">منظومه شمسی</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="ستاره">ستاره</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1" title="ابرنواختر">ابرنواختر</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86" title="جهان">عالم</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="فیزیک اتمی">فیزیک اتمی</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D9%84" title="مولکول">مولکولی</a> و <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA" class="mw-redirect" title="نورشناخت">اُپتیک</a> </td> <td><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="فیزیک اتمی">فیزیک اتمی</a>، <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C" title="فیزیک مولکولی">فیزیک مولکولی</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C_%D9%88_%D9%85%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="اختر فیزیک اتمی و مولکولی">اختر فیزیک اتمی و مولکولی</a>، <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="شیمی فیزیک">شیمی فیزیک</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA" class="mw-redirect" title="نورشناخت">اُپتیک</a>، <a href="/wiki/%D9%81%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="فوتونیک">فوتونیک</a>، <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7" title="فیزیک پلاسما">فیزیک پلاسما</a> </td> <td><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="مکانیک کوانتومی">مکانیک کوانتومی</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="نورشناخت کوانتومی">اُپتیک کوانتومی</a>، <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="شیمی کوانتومی">شیمی کوانتومی</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="اطلاعات کوانتومی">نظریه اطلاعات کوانتومی</a> </td> <td><a href="/wiki/%D9%81%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%86" title="فوتون">فوتون</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D9%85" title="اتم">اتم</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D9%84" title="مولکول">مولکول</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%B4" title="پراش">پراش</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1" title="نور">نور</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="موج الکترومغناطیسی">موج الکترومغناطیسی</a>، <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%B2%D8%B1" title="لیزر">لیزر</a>، <a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%A8%D8%B4_(%D9%85%D9%88%D8%AC%E2%80%8C%D9%87%D8%A7)" title="قطبش (موج‌ها)">قطبش</a>، <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%B7%DB%8C%D9%81_%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="خط طیف نوری">خط طیفی</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%B1_%DA%A9%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%B1" class="mw-redirect" title="اثر کازیمیر">اثر کازیمیر</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B0%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="فیزیک ذرات">فیزیک ذرات</a> </td> <td><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="فیزیک هسته‌ای">فیزیک هسته‌ای</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="اخترفیزیک هسته‌ای">اخترفیزیک هسته‌ای</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B0%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="اخترفیزیک ذره‌ای">اخترفیزیک ذره‌ای</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B0%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="پدیدارشناسی فیزیک ذره‌ای">پدیدارشناسی فیزیک ذره‌ای</a> </td> <td><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_(%D8%B0%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" class="mw-redirect" title="مدل استاندارد (ذرات بنیادی)">مدل استاندارد</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="نظریه کوانتومی میدان">نظریه کوانتومی میدان</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="الکترودینامیک کوانتومی">الکترودینامیک کوانتومی</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%85%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="کرومودینامیک کوانتومی">کرومودینامیک کوانتومی</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D9%85%DA%A9%D9%86%D8%B4_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D9%81" title="برهمکنش الکتروضعیف">نظریه الکتروضعیف</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%A4%D8%AB%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظریه میدان مؤثر (صفحه وجود ندارد)">نظریه میدان مؤثر</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظریه میدان شبکه (صفحه وجود ندارد)">نظریه میدان شبکه</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظریه پیمانه‌ای شبکه (صفحه وجود ندارد)">نظریه پیمانه‌ای شبکه</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="نظریه پیمانه‌ای">نظریه پیمانه‌ای</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%86" title="ابرتقارن">ابرتقارن</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="نظریه وحدت بزرگ">نظریه وحدت بزرگ</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86" title="نظریه ریسمان">نظریه ریسمان</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86" title="نظریه ابرریسمان">نظریه ابرریسمان</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87-%D9%85" class="mw-redirect" title="نظریه-م">نظریه-م</a> </td> <td><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="نیروهای پایه در فیزیک">نیروهای پایه در فیزیک</a> (<a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D8%B0%D8%A8%D9%87" class="mw-redirect" title="جاذبه">گرانشی</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3" title="الکترومغناطیس">الکترومغناطیسی</a>، <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D9%81" title="نیروی هسته‌ای ضعیف">ضعیف</a> و <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D9%88%DB%8C" title="نیروی هسته‌ای قوی">قوی</a>)، <a href="/wiki/%D8%B0%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="ذرات بنیادی">ذرات بنیادی</a>، <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="فیزیک بنیادی">فیزیک بنیادی</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D9%86" title="اسپین">اسپین</a>، <a href="/wiki/%D8%B6%D8%AF%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="ضدماده">ضدماده</a>، <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%AF_%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D9%86_%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%86" title="خودبه‌خود شکستن تقارن">شکست تقارن خودبخود</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D9%86%D9%88%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%88" title="نوسان نوترینو">نوسان نوترینو</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A7%DA%A9%D9%84%D9%86%DA%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مکانیسم الاکلنگی (صفحه وجود ندارد)">مکانیسم الاکلنگی</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D8%B3%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="پوسته">پوسته</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86" title="ریسمان">ریسمان</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="گرانش کوانتمی">گرانش کوانتمی</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%87%D9%85%D9%87_%DA%86%DB%8C%D8%B2" class="mw-redirect" title="نظریه همه چیز">نظریه همه چیز</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C_%D8%AE%D9%84%D8%A7%D8%A1" class="mw-redirect" title="انرژی خلاء">انرژی خلاء</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87_%DA%86%DA%AF%D8%A7%D9%84" title="فیزیک ماده چگال">فیزیک ماده چگال</a> </td> <td><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%AD%D8%A7%D9%84%D8%AA_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%AF" title="فیزیک حالت جامد">فیزیک حالت جامد</a>، <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" title="فیزیک فشاربالا">فیزیک فشاربالا</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="سرماشناسی">فیزیک دما پایین</a>، <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%B3%D8%B7%D8%AD" title="علم سطح">فیزیک سطح</a>، <a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%86%D9%88" class="mw-redirect" title="فناوری نانو">نانو اندازه</a>، <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%BE%D9%84%DB%8C%D9%85%D8%B1" class="mw-redirect" title="فیزیک پلیمر">فیزیک پلیمر</a>، <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87_%DA%86%DA%AF%D8%A7%D9%84_%D9%86%D8%B1%D9%85" title="فیزیک ماده چگال نرم">فیزیک ماده چگال نرم</a> </td> <td><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="مکانیک کوانتومی">مکانیک کوانتومی</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3" title="نظریه بی‌سی‌اس">نظریه بی‌سی‌اس</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC_%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%AE" title="موج بلاخ">موج بلاخ</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%B2_%D9%81%D8%B1%D9%85%DB%8C" title="گاز فرمی">گاز فرمی</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B9_%D9%81%D8%B1%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مایع فرمی (صفحه وجود ندارد)">مایع فرمی</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85_%D8%A8%D8%B3_%D8%B0%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="سیستم بس ذره‌ای">نظریه بس ذره‌ای</a> </td> <td><a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D9%84%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="حالت‌های ماده">حالت‌های ماده</a> (<a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%B2" title="گاز">گاز</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B9" title="مایع">مایع</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%AF" title="جامد">جامد</a>، <a href="/wiki/%DA%86%DA%AF%D8%A7%D9%84%D8%B4_%D8%A8%D9%88%D8%B2-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="چگالش بوز-اینشتین">چگالش بوز-اینشتین</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ابررسانایی">ابررسانایی</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%87" class="mw-redirect" title="ابرشاره">ابرشاره</a>)، <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%DA%A9%DB%8C" class="mw-redirect" title="رسانایی الکتریکی">رسانایی الکتریکی</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3" title="مغناطیس">مغناطیس</a>، <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%DB%8C" class="mw-redirect" title="خودسامان‌دهی">خودسامان‌دهی</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D9%86" title="اسپین">اسپین</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="فیزیک کاربردی">فیزیک کاربردی</a> </td> <td><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="فیزیک شتاب‌دهنده‌ها">فیزیک شتاب‌دهنده‌ها</a>، <a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="صوت‌شناسی">آکوستیک</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="زیست‌فیزیک">زیست‌فیزیک</a>، <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="فیزیک شیمی">فیزیک شیمی</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="فیزیک ارتباطات (صفحه وجود ندارد)">فیزیک ارتباطات</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D9%88%D9%86%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="اکونوفیزیک">فیزیک اقتصاد</a>، <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C" title="فیزیک مهندسی">فیزیک مهندسی</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9_%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="دینامیک شاره‌ها">دینامیک شاره‌ها</a>، <a href="/wiki/%DA%98%D8%A6%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="ژئوفیزیک">ژئوفیزیک</a>، <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF" title="فیزیک مواد">فیزیک مواد</a>، <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="فیزیک پزشکی">فیزیک پزشکی</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="بیوفیزیک">بیوفیزیک</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%AA%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" class="mw-redirect" title="نانوتکنولوژی">نانوتکنولوژی</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA" class="mw-redirect" title="نورشناخت">اُپتیک</a>، <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="شیمی فیزیک">شیمی فیزیک</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="فیزیک شمارش (صفحه وجود ندارد)">فیزیک شمارش</a>، <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7" title="فیزیک پلاسما">فیزیک پلاسما</a>، <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%AD%D8%A7%D9%84%D8%AA_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%AF" title="فیزیک حالت جامد">دستگاه‌های حالت جامد</a>، <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="شیمی کوانتومی">شیمی کوانتومی</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="الکترونیک کوانتومی (صفحه وجود ندارد)">الکترونیک کوانتومی</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="اطلاعات کوانتومی">نظریه اطلاعات کوانتومی</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9_%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88" title="دینامیک خودرو">دینامیک خودرو</a> </td> <td> </td> <td> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=edit&section=11" title="ویرایش بخش: جستارهای وابسته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="-moz-column-count:4; -webkit-column-count:4; column-count:4;"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A6%D9%88%D8%B3_%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="رئوس مطالب علوم فیزیکی">رئوس مطالب علوم فیزیکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_(%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88)" title="فیزیک (ارسطو)">فیزیک (ارسطو)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C" class="mw-redirect" title="فیزیک آزمایشگاهی">فیزیک آزمایشگاهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="فیزیک آماری">فیزیک آماری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%AA%D9%85%D8%B3%D9%81%D8%B1" title="فیزیک اتمسفر">فیزیک اتمسفر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="فیزیک اتمی">فیزیک اتمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C%D8%8C_%D9%85%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C_%D9%88_%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="فیزیک اتمی، مولکولی و نوری">فیزیک اتمی، مولکولی و نوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%A8%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B1" title="فیزیک بسپار">فیزیک بسپار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%AD%D8%A7%D9%84%D8%AA_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%AF" title="فیزیک حالت جامد">فیزیک حالت جامد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C" title="فیزیک حرارتی">فیزیک حرارتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%AE%D8%A7%DA%A9" title="فیزیک خاک">فیزیک خاک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF%DB%8C" title="فیزیک خورشیدی">فیزیک خورشیدی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D9%88%DB%8C%DB%8C" title="فیزیک در بازی‌های ویدئویی">فیزیک در بازی‌های ویدئویی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="فیزیک درمانی">فیزیک درمانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="فیزیک دیجیتال">فیزیک دیجیتال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B0%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="فیزیک ذرات">فیزیک ذرات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C" class="mw-redirect" title="فیزیک ریاضی">فیزیک ریاضی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="فیزیک زمین">فیزیک زمین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="فیزیک شتاب‌دهنده‌ها">فیزیک شتاب‌دهنده‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="فیزیک شتاب‌دهنده‌ها">فیزیک شتاب‌دهنده‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="فیزیک شیمی">فیزیک شیمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C_%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="فیزیک عمومی مکانیک">فیزیک عمومی مکانیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%B1_%D8%A7%D8%B2_%D9%85%D8%AF%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="فیزیک فراتر از مدل استاندارد">فیزیک فراتر از مدل استاندارد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" title="فیزیک فشاربالا">فیزیک فشاربالا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%81%D8%B6%D8%A7" title="فیزیک فضا">فیزیک فضا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87_%DA%86%DA%AF%D8%A7%D9%84" title="فیزیک ماده چگال">فیزیک ماده چگال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87_%DA%86%DA%AF%D8%A7%D9%84_%D9%86%D8%B1%D9%85" title="فیزیک ماده چگال نرم">فیزیک ماده چگال نرم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="فیزیک محاسباتی">فیزیک محاسباتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D8%AA_%D8%A7%D8%B2_%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D9%88" title="فیزیک محافظت از پرتو">فیزیک محافظت از پرتو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85%DB%8C" title="فیزیک مفهومی">فیزیک مفهومی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C" title="فیزیک مهندسی">فیزیک مهندسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF" title="فیزیک مواد">فیزیک مواد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C" title="فیزیک مولکولی">فیزیک مولکولی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%86%D8%AC%D9%88%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="فیزیک نجومی">فیزیک نجومی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C" title="فیزیک نظری">فیزیک نظری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86" title="فیزیک نوین">فیزیک نوین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%88_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فیزیک و فلسفه">فیزیک و فلسفه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="فیزیک پزشکی">فیزیک پزشکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7" title="فیزیک پلاسما">فیزیک پلاسما</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="زیست فیزیک">بیوفیزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%DA%86%D9%88%D8%A8" title="فیزیک چوب">فیزیک چوب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="فیزیک کاربردی">فیزیک کاربردی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="فیزیک کلاسیک">فیزیک کلاسیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="فیزیک کوانتمی">فیزیک کوانتم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%DA%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7" title="فیزیک گرما">فیزیک گرما</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فیزیکالیسم">فیزیکالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="فیزیکدان">فیزیکدان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="فهرست فیزیکدانان">فهرست فیزیکدانان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="جایزه نوبل فیزیک">جایزه نوبل فیزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%84_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="سال جهانی فیزیک">سال جهانی فیزیک</a></li></ul></div><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40381259">.mw-parser-output .portalbox{float:left;border:solid #aaa 1px;padding:0}.mw-parser-output .portalbox.tleft{margin:0.5em 1em 0.5em 0}.mw-parser-output .portalbox.tright{margin:0.5em 0 0.5em 1em}.mw-parser-output .portalbox>ul{display:table;box-sizing:border-box;padding:0.1em;max-width:175px;background:#f9f9f9;font-size:85%;line-height:110%;font-style:italic;font-weight:bold}.mw-parser-output .portalbox>ul>li{display:table-row}.mw-parser-output .portalbox>ul>li>span:first-child{display:table-cell;padding:0.2em;vertical-align:middle;text-align:center}.mw-parser-output .portalbox>ul>li>span:last-child{display:table-cell;padding:0.2em 0.3em 0.2em 0.2em;vertical-align:middle}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .portalbox>ul{background:transparent}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .portalbox>ul{background:transparent}}</style><div role="navigation" aria-label="درگاه‌ها" class="noprint portalbox plainlist tleft"> <ul> <li><span><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg/25px-Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg.png" decoding="async" width="25" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg/37px-Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg/49px-Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg.png 2x" data-file-width="530" data-file-height="600" /></a></span></span><span><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="درگاه:فیزیک">درگاه فیزیک</a></span></li></ul></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=edit&section=12" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">در ابتدای کتاب <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%DB%8C%D9%86%D9%85%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="درس‌های از جهان فاینمن (صفحه وجود ندارد)">درس‌های از جهان فاینمن</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%81%D8%A7%DB%8C%D9%86%D9%85%D9%86" title="ریچارد فاینمن">ریچارد فاینمن</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="نظریه اتمی">نظریه اتمی</a> را به عنوان پایه‌ای‌ترین مفهوم دانش بیان می‌دارد.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFکریمی2023" class="citation web">کریمی، کوروش (<bdi>۲۰۲۳-۰۷-۰۶</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://hexist.ir/فیزیک-چیست-؟/">«فیزیک چیست ؟ فیزیکدان کیست ؟»</a>. <i>هگزیست</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۳-۰۷-۲۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D9%87%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA&rft.atitle=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9+%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA+%D8%9F+%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%86+%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA+%D8%9F&rft.date=2023-07-06&rft.aulast=%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85%DB%8C&rft.aufirst=%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B4&rft_id=https%3A%2F%2Fhexist.ir%2F%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D8%9F%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Evidence exists that the earliest civilizations dating back to beyond 3000 BCE, such as the Sumerians, Ancient Egyptians, and the Indus Valley Civilization, all had a predictive knowledge and a very basic understanding of the motions of the Sun, Moon, and stars.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=7rMAJ87WTF0C"><i>Echoes of the Ancient Skies: The Astronomy of Lost Civilizations</i></a> (به انگلیسی). به کوشش E. C. Krupp.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Echoes+of+the+Ancient+Skies%3A+The+Astronomy+of+Lost+Civilizations&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D7rMAJ87WTF0C&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_book" title="الگو:Cite book">cite book</a>}}</code>: نگهداری CS1: سایر موارد (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_CS1:_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="رده:نگهداری CS1: سایر موارد">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="978-0-521-22717-9" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><i>Mesopotamian Mathematics, Astronomy, and Astrology</i> (به انگلیسی). به کوشش اسگر آبو.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Mesopotamian+Mathematics%2C+Astronomy%2C+and+Astrology&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_book" title="الگو:Cite book">cite book</a>}}</code>: نگهداری CS1: سایر موارد (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_CS1:_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="رده:نگهداری CS1: سایر موارد">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><i>Ancient Egyptian Science</i> (به انگلیسی). به کوشش Clagett, M. (1995).</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ancient+Egyptian+Science&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_book" title="الگو:Cite book">cite book</a>}}</code>: نگهداری CS1: سایر موارد (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_CS1:_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="رده:نگهداری CS1: سایر موارد">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>Early Astronomy</i>. به کوشش Thurston, H.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Early+Astronomy&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><i>A Short History of Science to the 19th Century</i> (به انگلیسی). به کوشش Singer, C. p. 35.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Short+History+of+Science+to+the+19th+Century&rft.pages=35&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_book" title="الگو:Cite book">cite book</a>}}</code>: نگهداری CS1: سایر موارد (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_CS1:_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="رده:نگهداری CS1: سایر موارد">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/earlygreekscienc00gerl"><i>Early Greek science: Thales to Aristotle</i></a> (به انگلیسی). به کوشش Lloyd, G. E. R. (Geoffrey Ernest Richard). p. 108-109.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Early+Greek+science%3A+Thales+to+Aristotle&rft.pages=108-109&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fearlygreekscienc00gerl&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_book" title="الگو:Cite book">cite book</a>}}</code>: نگهداری CS1: سایر موارد (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_CS1:_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="رده:نگهداری CS1: سایر موارد">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGill,_N.S2014" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Gill, N.S (10 ژوئیه 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.thoughtco.com/philosophy-of-atomism-120427">"Atomism: Pre-Socratic Philosophy of Atomism"</a> (به انگلیسی).</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Atomism%3A+Pre-Socratic+Philosophy+of+Atomism&rft.date=2014-07-10&rft.au=Gill%2C+N.S&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.thoughtco.com%2Fphilosophy-of-atomism-120427&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160111105753/http://homepages.wmich.edu/~mcgrew/philfall.htm">"John Philoponus, Commentary on Aristotle's Physics, pp. 678.24 - 684.10 (Vitelli)"</a> (به انگلیسی). 11 January 2016. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://homepages.wmich.edu/~mcgrew/philfall.htm">the original</a> on 11 January 2016<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">27 September</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=John+Philoponus%2C+Commentary+on+Aristotle%27s+Physics%2C+pp.+678.24+-+684.10+%28Vitelli%29&rft.date=2016-01-11&rft_id=http%3A%2F%2Fhomepages.wmich.edu%2F~mcgrew%2Fphilfall.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFJohn_Philoponus2018" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">John Philoponus (22 April 2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://plato.stanford.edu/entries/philoponus/">"John Philoponus"</a> (به انگلیسی).</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=John+Philoponus&rft.date=2018-04-22&rft.au=John+Philoponus&rft_id=https%3A%2F%2Fplato.stanford.edu%2Fentries%2Fphiloponus%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><i>The Beginnings of Western Science</i> (به انگلیسی). به کوشش Lindberg, David. University of Chicago Press.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Beginnings+of+Western+Science&rft.pub=University+of+Chicago+Press&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_book" title="الگو:Cite book">cite book</a>}}</code>: نگهداری CS1: سایر موارد (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_CS1:_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="رده:نگهداری CS1: سایر موارد">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://plato.stanford.edu/entries/buridan/">«John Buridan»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=John+Buridan&rft_id=https%3A%2F%2Fplato.stanford.edu%2Fentries%2Fburidan%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESmith2001-15" class="mw-cite-dir-ltr"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESmith2001_15-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSmith2001">Smith 2001</a>.</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFAbdelghani_Tbakhi,_and_Samir_S._Amr," class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Abdelghani Tbakhi, and Samir S. Amr,. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6074172/">"Ibn Al-Haytham: Father of Modern Optics"</a> (به انگلیسی).</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ibn+Al-Haytham%3A+Father+of+Modern+Optics&rft.au=Abdelghani+Tbakhi%2C+and+Samir+S.+Amr%2C&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC6074172%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_web" title="الگو:Cite web">cite web</a>}}</code>: نگهداری CS1: نقطه‌گذاری اضافه (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_CS1:_%D9%86%D9%82%D8%B7%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D9%81%D9%87" title="رده:نگهداری CS1: نقطه‌گذاری اضافه">link</a>) نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">Katz, Victor J. (1995), "Ideas of Calculus in Islam and India", Mathematics Magazine, 68 (3): 163–74, doi:10.2307/2691411, JSTOR 2691411.</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text">Schmidl, Petra G. (2014-05-08). "Compass". In Ibrahim Kalin (ed.). The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam. Oxford University Press. pp. 144–6.</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text">Micheau, Francoise. "The Scientific Institutions in the Medieval Near East": 992–3. , in Rashed, Roshdi; Morelon, Régis (1996)</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">«الجزری پدر علم رباتیک جهان و دانشمند مسلمان قرن ششم هجری شمسی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ مه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱ ژوئن ۲۰۱۰.</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">Georges Ifrah (2001). The Universal History of Computing: From the Abacus to the Quatum Computer, p. 171, Trans. E.F. Harding, John Wiley & Sons, Inc. (See [1] Archived 8 October 2006 at the Wayback Machine).</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text">Ahmad Y. al-Hassan, The Crank-Connecting Rod System in a Continuously Rotating Machine Archived 12 March 2013 at the Wayback Machine</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text">Irfan Habib (2011), Economic History of Medieval India, 1200–1500, pp. 53–54, Pearson Education</span> </li> <li id="cite_note-benchaim2004-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-benchaim2004_24-0">↑</a></span> <span class="reference-text">(<a href="#CITEREFBen-Chaim2004">Ben-Chaim 2004</a>)</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text">(<a href="#CITEREFGuicciardini1999">Guicciardini 1999</a>)</span> </li> <li id="cite_note-allen1997-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-allen1997_26-0">↑</a></span> <span class="reference-text">(<a href="#CITEREFAllen1997">Allen 1997</a>)</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text">Katz, Victor J. (1995). "Ideas of Calculus in Islam and India". Mathematics Magazine. 68 (3): 163–74 [165–69, 173–74]year=1995.</span> </li> <li id="cite_note-schoolscience-industrialrevolution-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-schoolscience-industrialrevolution_28-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140407083354/http://resources.schoolscience.co.uk/IoP/14-16/biogs/biogs5.html">"The Industrial Revolution"</a>. Schoolscience.org, <a href="/w/index.php?title=Institute_of_Physics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Institute of Physics (صفحه وجود ندارد)">Institute of Physics</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://resources.schoolscience.co.uk/IoP/14-16/biogs/biogs5.html">the original</a> on 7 April 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">1 April</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Industrial+Revolution&rft.pub=Schoolscience.org%2C+Institute+of+Physics&rft_id=http%3A%2F%2Fresources.schoolscience.co.uk%2FIoP%2F14-16%2Fbiogs%2Fbiogs5.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFO'Connor,_J.J;_Robertson,_E.F.1996" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">O'Connor, J.J; Robertson, E.F. (February 1996). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/HistTopics/Special_relativity.html">"Special relativity"</a> (به انگلیسی).</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Special+relativity&rft.date=1996-02&rft.au=O%27Connor%2C+J.J%3B+Robertson%2C+E.F.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww-history.mcs.st-andrews.ac.uk%2FHistTopics%2FSpecial_relativity.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_web" title="الگو:Cite web">cite web</a>}}</code>: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFO'Connor,_J.J._;_Robertson,_E.F.1996" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">O'Connor, J.J. ; Robertson, E.F. (May 1996). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/~history/HistTopics/The_Quantum_age_begins.html">"A History of Quantum Mechanics"</a> (به انگلیسی).</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=A+History+of+Quantum+Mechanics&rft.date=1996-05&rft.au=O%27Connor%2C+J.J.+%3B+Robertson%2C+E.F.&rft_id=https%3A%2F%2Fmathshistory.st-andrews.ac.uk%2F~history%2FHistTopics%2FThe_Quantum_age_begins.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_web" title="الگو:Cite web">cite web</a>}}</code>: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>)</span><sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template"><span title="" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="ویکی‌پدیا:پیوندهای مرده">پیوند مرده</a></i>]</span></sup></sup></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFآزمایشگاه_فرمی2001" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">آزمایشگاه فرمی (29 June 2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140531012204/http://www-donut.fnal.gov/web_pages/standardmodelpg/TheStandardModel.html">"The Standard Model"</a> [مدل استاندارد] (به انگلیسی). Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www-donut.fnal.gov/web_pages/standardmodelpg/TheStandardModel.html">the original</a> on 31 May 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Standard+Model&rft.date=2001-06-29&rft.au=%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D9%81%D8%B1%D9%85%DB%8C&rft_id=http%3A%2F%2Fwww-donut.fnal.gov%2Fweb_pages%2Fstandardmodelpg%2FTheStandardModel.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">. به کوشش Cho, Adrian. "Higgs Boson Makes Its Debut After Decades-Long Search" [پس از جستجوی ده‌ها ساله، بوزون هیگز برای اولین بار به نمایش درآمد.]. <i>Science</i> (به انگلیسی). <b>337</b> (6091): 141–143. 13 July 2012. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1126%2Fscience.337.6091.141">10.1126/science.337.6091.141</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Science&rft.atitle=Higgs+Boson+Makes+Its+Debut+After+Decades-Long+Search&rft.volume=337&rft.issue=6091&rft.pages=141-143&rft.date=2012-07-13&rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.337.6091.141&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: نگهداری CS1: سایر موارد (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_CS1:_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="رده:نگهداری CS1: سایر موارد">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text">Some principles, such as Newton's laws of motion, are still generally called "laws" even though they are now known to be limiting cases of newer theories. Thus, for example, in Thomas Brody (1993, Luis de la Peña and Peter Hodgson, eds.) The Philosophy Behind Physics <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-387-55914-0" title="ویژه:منابع کتاب/0-387-55914-0">0-387-55914-0</a>, pp 18–24 (Chapter 2), explains the 'epistemic cycle' in which a student of physics discovers that physics is not a finished product but is instead the process of creating [that product].</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.math.cmu.edu/~wn0g/noll/PFNP.pdf">"On the Past and Future of Natural Philosophy"<span class="cs1-kern-right"></span>"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> (به انگلیسی). <b>84</b> (1). به کوشش Noll, Walter.: 1–11. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2Fs10659-006-9068-y">10.1007/s10659-006-9068-y</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=On+the+Past+and+Future+of+Natural+Philosophy%22&rft.volume=84&rft.issue=1&rft.pages=1-11&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fs10659-006-9068-y&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.math.cmu.edu%2F~wn0g%2Fnoll%2FPFNP.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-hidden-error citation-comment">Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">نگهداری CS1: سایر موارد (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_CS1:_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="رده:نگهداری CS1: سایر موارد">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-:0-35"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:0_35-0">۳۵٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_35-1">۳۵٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>Theory and Reality: An Introduction to the Philosophy of Science</i>. به کوشش Godfrey-Smith, P.. <bdi>۲۰۰۳</bdi>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-226-30063-4" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-226-30063-4"><bdi>۹۷۸-۰-۲۲۶-۳۰۰۶۳-۴</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Theory+and+Reality%3A+An+Introduction+to+the+Philosophy+of+Science&rft.date=2003&rft.isbn=978-0-226-30063-4&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> </ol></div> <ul><li>ورنر هایزنبرگ، "باز تعبیر کوانتمی رابطه‌های سینماتیکی و مکانیکی " ترجمه احمد شریعتی، مجله گاما، شماره ۲، ۱۳۸۳، ص۲۵</li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%81%D8%A7%DB%8C%D9%86%D9%85%D9%86" title="ریچارد فاینمن">ریچارد فاینمن</a>، "قانون گرانش نمونه‌ای از قوانین فیزیکی" ترجمه رضا بهاری، مجله فیزیک، جلد۲، شماره ۳٬۱۳۶۳، ص ۲۲۲</li> <li>آلبرت اینشتین، "تأثیر ماکسول بر ساخت مفهوم واقعیت فیزیکی" ترجمه محمدرضا کلاهچی، مجله فیزیک، سال ۲۲، شماره ۳و۴، ۱۳۸۳، ص۱۲۲</li> <li>پل دیراک، "در بایست‌های نظریه فیزیکی بنیادی" ترجمه محیی‌الدین شیخ‌الاسلامی، مجله فیزیک، جلد ۲، شماره ۲، ۱۳۶۳، ص۷۳</li> <li>جرج گاموف، "سرگذشت فیزیک"، رضا اقصی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۷۹</li> <li>حسن فروزند "آشنایی با فیزیک"انتشارات نخبگان</li></ul> <div dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <ul><li>Brian Greene, The Elegant Universe, Vintage, 2000</li> <li>W.Heisenberg , The Physicist's Conception Of Nature, Greenwood Press, p 25</li> <li>Griffiths, David J. Introduction to Elementary Particles 1987</li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>پیوند به بیرون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=edit&section=13" title="ویرایش بخش: پیوند به بیرون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/34px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="34" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/51px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/68px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به <i><b><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="extiw" title="q:فیزیک">فیزیک</a></b></i> در ویکی‌گفتاورد موجود است.</div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39940593"><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">در <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/" class="extiw" title="commons:">ویکی‌انبار</a> پرونده‌هایی دربارهٔ <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Physics" class="extiw" title="commons:Physics">فیزیک</a></b></i> موجود است.</div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39940593"><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Wiktionary-logo-en.svg/37px-Wiktionary-logo-en.svg.png" decoding="async" width="37" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Wiktionary-logo-en.svg/55px-Wiktionary-logo-en.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Wiktionary-logo-en.svg/73px-Wiktionary-logo-en.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="1089" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">معنای <i><b><a href="https://en.wiktionary.org/wiki/fa:Special:Search/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="extiw" title="wiktionary:fa:Special:Search/فیزیک">فیزیک</a></b></i> را در ویکی‌واژه، واژه‌نامهٔ آزاد، ببینید.</div></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="عمومی_(به_زبان‌های_دیگر)"><span id=".D8.B9.D9.85.D9.88.D9.85.DB.8C_.28.D8.A8.D9.87_.D8.B2.D8.A8.D8.A7.D9.86.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AF.DB.8C.DA.AF.D8.B1.29"></span>عمومی (به زبان‌های دیگر)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=edit&section=14" title="ویرایش بخش: عمومی (به زبان‌های دیگر)"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190410174840/http://www.physics2005.org/">Physics2005.org</a> وبگاه سال جهانی فیزیک ۲۰۰۵</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://timeline.aps.org/APS">A Century of Physics</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140606170401/http://timeline.aps.org/APS/">بایگانی‌شده</a> در ۶ ژوئن ۲۰۱۴ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> دربارهٔ <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="تاریخ فیزیک">تاریخ فیزیک</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.psi.ir/">PSI.ir</a> وبگاه <i><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="انجمن فیزیک ایران">انجمن فیزیک ایران</a></i></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20050827201315/http://www.ipm.ac.ir/">IPM.ir</a> وبگاه <i>مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات (پژوهشگاه دانشهای بنیادی)</i></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20041012041319/http://www.aip.org/index.html">AIP.org</a> وبگاه <i>بنیاد فیزیک آمریکا</i></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eps.org/">EPS.org</a> وبگاه <i>انجمن فیزیک اروپا</i></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iop.org/">IOP.org</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190521010833/http://www.iop.org/">بایگانی‌شده</a> در ۲۱ مه ۲۰۱۹ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> وبگاه <i>بنیاد فیزیک</i></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141217152201/http://iypt.com/">IYPT.com</a> وب گاه <i>مسابقات جهانی فیزیک</i></li></ul> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="شاخه‌های_فیزیک" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3-%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="الگو:زیرنویس-فیزیک"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3-%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="بحث الگو:زیرنویس-فیزیک"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3-%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:زیرنویس-فیزیک"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="شاخه‌های_فیزیک" style="font-size:114%;margin:0 4em">شاخه‌های <a class="mw-selflink selflink">فیزیک</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">قسمت‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="فیزیک کاربردی">فیزیک کاربردی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C" class="mw-redirect" title="فیزیک آزمایشگاهی">فیزیک تجربی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C" title="فیزیک نظری">فیزیک نظری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C" title="انرژی">انرژی</a> و <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA_(%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9)" class="mw-redirect" title="حرکت (فیزیک)">حرکت (فیزیک)</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="مکانیک کلاسیک">مکانیک کلاسیک</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%D9%84%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%98%DB%8C" title="مکانیک لاگرانژی">مکانیک لاگرانژی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%D9%87%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="مکانیک هامیلتونی">مکانیک هامیلتونی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D8%B3%D8%AA%D9%87" title="مکانیک محیط‌های پیوسته">مکانیک محیط‌های پیوسته</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="مکانیک سماوی">مکانیک سماوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="مکانیک آماری">مکانیک آماری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%85%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9" title="ترمودینامیک">ترمودینامیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="مکانیک شاره‌ها">مکانیک شاره‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85" class="mw-redirect" title="مکانیک کوانتوم">مکانیک کوانتوم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC" title="موج">امواج</a> و <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_(%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9)" title="میدان (فیزیک)">میدان‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="گرانش">گرانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3" title="الکترومغناطیس">الکترومغناطیس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="نظریه میدان‌های کوانتومی">نظریه میدان‌های کوانتومی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C%D8%AA" title="نظریه نسبیت">نظریه نسبیت</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B5" title="نسبیت خاص">نسبیت خاص</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D8%B9%D8%A7%D9%85" title="نسبیت عام">نسبیت عام</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D8%B9%D8%A7%D9%85" title="آشنایی با نسبیت عام">آشنایی</a></li></ul></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">علوم فیزیکی<br />و <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="ریاضیات">ریاضیات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="فیزیک شتاب‌دهنده‌ها">فیزیک شتاب‌دهنده‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="صوت‌شناسی">صوت‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="اخترفیزیک">اخترفیزیک</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%87%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="هلیوفیزیک">هلیوفیزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="اخترفیزیک هسته‌ای">اخترفیزیک هسته‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF" class="mw-redirect" title="فیزیک خورشید">فیزیک خورشید</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%81%D8%B6%D8%A7" title="فیزیک فضا">فیزیک فضا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="فیزیک ستارگان (صفحه وجود ندارد)">فیزیک ستارگان</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C%D8%8C_%D9%85%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C_%D9%88_%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="فیزیک اتمی، مولکولی و نوری">فیزیک اتمی، مولکولی و نوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="شیمی‌فیزیک">شیمی‌فیزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="فیزیک محاسباتی">فیزیک محاسباتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87_%DA%86%DA%AF%D8%A7%D9%84" title="فیزیک ماده چگال">فیزیک ماده چگال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%AD%D8%A7%D9%84%D8%AA_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%AF" title="فیزیک حالت جامد">فیزیک حالت جامد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF" title="فیزیک مواد">فیزیک مواد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C" class="mw-redirect" title="فیزیک ریاضی">فیزیک ریاضی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="فیزیک اتمی">فیزیک اتمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C" title="فیزیک مولکولی">فیزیک مولکولی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="فیزیک هسته‌ای">فیزیک هسته‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="نورشناسی">نورشناسی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%AE%D8%B7%DB%8C" class="mw-redirect" title="اپتیک غیرخطی">اپتیک غیرخطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="نورشناخت کوانتومی">نورشناخت کوانتومی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="فیزیک دیجیتال">فیزیک دیجیتال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B0%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="فیزیک ذرات">فیزیک ذرات</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B0%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="اخترفیزیک ذره‌ای">اخترفیزیک ذره‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B0%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="پدیده‌شناسی فیزیک ذره‌ای">پدیده‌شناسی فیزیک ذره‌ای</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7_(%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9)" title="پلاسما (فیزیک)">پلاسما</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%BE%D9%84%DB%8C%D9%85%D8%B1" class="mw-redirect" title="فیزیک پلیمر">فیزیک پلیمر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="فیزیک آماری">فیزیک آماری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C" title="علوم مهندسی">علوم مهندسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C" title="فیزیک مهندسی">فیزیک مهندسی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">فیزیک و <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیست‌شناسی">زیست‌شناسی</a> / <br /><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زمین‌شناسی">زمین‌شناسی</a> / <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF" title="علم اقتصاد">علم اقتصاد</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="زیست‌فیزیک">زیست‌فیزیک</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="بیومکانیک">بیومکانیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="فیزیک پزشکی">فیزیک پزشکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="عصب‌شناسی">عصب‌شناسی</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="اگروفیزیک (صفحه وجود ندارد)">اگروفیزیک</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%AE%D8%A7%DA%A9" title="فیزیک خاک">فیزیک خاک</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%AA%D9%85%D8%B3%D9%81%D8%B1" title="فیزیک اتمسفر">فیزیک اتمسفر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D9%88%D9%86%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="اکونوفیزیک">اکونوفیزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A6%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="ژئوفیزیک">ژئوفیزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="سایکوفیزیک">سایکوفیزیک</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="چهار_نیروی_بنیادی_در_فیزیک" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#C0C0C0;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="الگو:نیروهای بنیادی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="بحث الگو:نیروهای بنیادی"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:نیروهای بنیادی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="چهار_نیروی_بنیادی_در_فیزیک" style="font-size:114%;margin:0 4em">چهار <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="نیروهای بنیادی در فیزیک">نیروی بنیادی در فیزیک</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><div> <p><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D9%88%DB%8C" title="نیروی هسته‌ای قوی">نیروی هسته‌ای قوی</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D9%81" title="نیروی هسته‌ای ضعیف">نیروی هسته‌ای ضعیف</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3" title="الکترومغناطیس">الکترومغناطیس</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="گرانش">گرانش</a> </p> </div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="علوم_طبیعی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3-%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="الگو:زیرنویس-علوم طبیعی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3-%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:زیرنویس-علوم طبیعی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3-%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:زیرنویس-علوم طبیعی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="علوم_طبیعی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="علوم طبیعی">علوم طبیعی</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><div style="text-align:center"> <p><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اخترشناسی">اخترشناسی</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیست‌شناسی">زیست‌شناسی</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="شیمی">شیمی</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86" title="علوم زمین">علوم زمین</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a class="mw-selflink selflink">فیزیک</a> </p> </div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="فناوری" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="الگو:فناوری"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:فناوری (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:فناوری"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="فناوری" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="فناوری">فناوری</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Outline_of_technology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Outline of technology (صفحه وجود ندارد)">Outline of technology</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Outline_of_applied_science&action=edit&redlink=1" class="new" title="Outline of applied science (صفحه وجود ندارد)">Outline of applied science</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">زمینه‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C" title="کشاورزی">کشاورزی و منابع طبیعی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D9%88_%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA" title="علوم و مهندسی شیلات">علوم و مهندسی شیلات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA" title="شیلات">شیلات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="شیمی خوراک">شیمی خوراک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%BA%D8%B0%DB%8C%D9%87" title="تغذیه">تغذیه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D9%88_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشاورزی (صفحه وجود ندارد)">فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشاورزی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%A7%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="فناوری خوراک (صفحه وجود ندارد)">فناوری خوراک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%DA%98%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="محدودیت استفاده از فناوری ژنتیک (صفحه وجود ندارد)">محدودیت استفاده از فناوری ژنتیک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%A7%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="مهندسی خوراک (صفحه وجود ندارد)">مهندسی خوراک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C" title="مهندسی کشاورزی">مهندسی کشاورزی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%A7%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="میکروبیولوژی خوراک (صفحه وجود ندارد)">میکروبیولوژی خوراک</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="پزشکی">پزشکی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="بیوانفورماتیک">بیوانفورماتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="بیومکاترونیک">بیومکاترونیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%86%D9%88" class="mw-redirect" title="پزشکی نانو">پزشکی نانو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="تحقیقات پزشکی">تحقیقات پزشکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="داروشناسی">داروشناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="زیست‌فناوری">زیست‌فناوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="شیمی‌انفورماتیک">شیمی‌انفورماتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA" class="mw-redirect" title="علم بهداشت">علم بهداشت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%B9%D8%B5%D8%A7%D8%A8" title="علوم اعصاب">علوم اعصاب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B9%D8%B5%D8%A7%D8%A8" class="mw-redirect" title="فناوری اعصاب">فناوری اعصاب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" class="mw-redirect" title="فناوری پزشکی">فناوری پزشکی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فناوری تناسلی (صفحه وجود ندارد)">فناوری تناسلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA" title="مهندسی بافت">مهندسی بافت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="مهندسی پزشکی">مهندسی پزشکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="مهندسی زیستی">مهندسی زیستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%DA%98%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="مهندسی ژنتیک">مهندسی ژنتیک</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="معماری">ساختمان‌ها</a> و<br /><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%B2" title="ساخت‌وساز">سازه‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AA%D8%B4%E2%80%8C%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="آتش‌نشانی">مهندسی آتش‌نشانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%87_(%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86)" class="mw-redirect" title="سازه (ساختمان)">سازه (ساختمان)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فناوری خانگی (صفحه وجود ندارد)">فناوری خانگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%85%D9%86%DB%8C" title="مهندسی ایمنی">مهندسی ایمنی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مهندسی بهداشتی (صفحه وجود ندارد)">مهندسی بهداشتی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%A3%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D8%AA_%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="مهندسی تأسیسات ساختمان (صفحه وجود ندارد)">مهندسی تأسیسات ساختمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA" title="مهندسی ساخت">مهندسی ساخت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%87" title="مهندسی سازه">مهندسی سازه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B5%D9%88%D8%AA" class="mw-redirect" title="مهندسی صوت">مهندسی صوت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مهندسی عمران">مهندسی عمران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%86%D9%85%D8%A7" title="مهندسی نما">مهندسی نما</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4%DB%8C" title="فناوری آموزشی">فناوری آموزشی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="آموزش الکترونیکی">آموزش الکترونیکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D8%B3_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="پردیس مجازی">پردیس مجازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4%DB%8C" title="فناوری آموزشی">فناوری آموزشی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نرم‌افزار آموزشی (صفحه وجود ندارد)">نرم‌افزار آموزشی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C" title="انرژی">انرژی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="فناوری انرژی پاک (صفحه وجود ندارد)">فناوری انرژی پاک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="فناوری هسته‌ای">فناوری هسته‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%86%D9%81%D8%AA" title="مهندسی نفت">مهندسی نفت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="مهندسی هسته‌ای">مهندسی هسته‌ای</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="محیط زیست">محیط زیست</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D9%88%D8%AA%DA%A9" title="اکوتک">اکوتک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C_%D8%AA%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1" title="انرژی تجدیدپذیر">انرژی تجدیدپذیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C_%D8%A8%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="طراحی بوم‌شناختی">طراحی بوم‌شناختی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="طراحی پایدار">طراحی پایدار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%DA%A9" title="فناوری پاک">فناوری پاک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B2%D8%BA%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%DA%AF_%D9%BE%D8%A7%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="فناوری زغال‌سنگ پاک (صفحه وجود ندارد)">فناوری زغال‌سنگ پاک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%86%D9%88_%D8%B3%D8%A8%D8%B2" class="mw-redirect" title="فناوری نانو سبز">فناوری نانو سبز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D8%A8%D8%B2" title="معماری سبز">معماری سبز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1" title="معماری منظر">معماری منظر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مهندسی بوم‌شناسی (صفحه وجود ندارد)">مهندسی بوم‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="مهندسی پایدار">مهندسی پایدار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="مهندسی محیط زیست">مهندسی محیط زیست</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA" title="صنعت">صنعت</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="انفورماتیک بازرگانی (صفحه وجود ندارد)">انفورماتیک بازرگانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="بهره‌وری">بهره‌وری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87" title="تحقیق و توسعه">تحقیق و توسعه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="خودکارسازی">خودکارسازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="زیست‌فناوری">زیست‌فناوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="سوده‌شناسی">سوده‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B2%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلزشناسی">فلزشناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C" title="مدیریت مهندسی">مدیریت مهندسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="مهندسی سازمان">مهندسی سازمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9" title="مهندسی صنایع">مهندسی صنایع</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="مهندسی مالی">مهندسی مالی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86" title="مهندسی معدن">مهندسی معدن</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D9%88_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A7%D8%AA" title="فناوری اطلاعات و ارتباطات">فناوری اطلاعات و ارتباطات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="علوم رایانه">علوم رایانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="فناوری اطلاعات">فناوری اطلاعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%B5%D8%B1%DB%8C" title="فناوری بصری">فناوری بصری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="فناوری موسیقی">فناوری موسیقی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B5%D8%AF%D8%A7_%D9%88_%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="مهندسی صدا و سیما (صفحه وجود ندارد)">مهندسی صدا و سیما</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%81%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%DB%8C" title="مهندسی فرکانس رادیویی">مهندسی فرکانس رادیویی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%BE%DB%8C%D9%88%D8%AA%D8%B1" title="مهندسی کامپیوتر">مهندسی کامپیوتر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="مهندسی مخابرات">مهندسی مخابرات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="مهندسی نرم‌افزار">مهندسی نرم‌افزار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مهندسی هستی‌شناسی (صفحه وجود ندارد)">مهندسی هستی‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B4_%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C" title="هوش مصنوعی">هوش مصنوعی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D9%84%D8%AD" title="نیروهای مسلح">نظامی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="جنگ الکترونیک">جنگ الکترونیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="فناوری شناساگریزی">فناوری شناساگریزی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مخابرات نظامی (صفحه وجود ندارد)">مخابرات نظامی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B9%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مهندسی تعمیرات نظامی (صفحه وجود ندارد)">مهندسی تعمیرات نظامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF" class="mw-redirect" title="مهندسی جنگ">مهندسی جنگ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="ترابری">ترابری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فناوری فضایی">فناوری فضایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DA%A9%D8%B4%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="معماری کشتی">معماری کشتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="مهندسی ترابری">مهندسی ترابری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%DA%A9_(%D8%AD%D9%85%D9%84%E2%80%8C%D9%88%D9%86%D9%82%D9%84)" title="مهندسی ترافیک (حمل‌ونقل)">مهندسی ترافیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88" title="مهندسی خودرو">مهندسی خودرو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%87%D9%88%D8%A7%D9%81%D8%B6%D8%A7" title="مهندسی هوافضا">مهندسی هوافضا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="علوم کاربردی">علوم کاربردی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="سرماشناسی">سرماشناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%BE%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="الکترواپتیک">الکترواپتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="الکترونیک">الکترونیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C" title="زمین‌شناسی مهندسی">زمین‌شناسی مهندسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C" title="علوم مهندسی">علوم مهندسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%84%DB%8C%DA%A9" title="هیدرولیک">هیدرولیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF" class="mw-redirect" title="دانش مواد">دانش مواد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="فناوری میکرو (صفحه وجود ندارد)">فناوری میکرو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%86%D9%88" class="mw-redirect" title="فناوری نانو">فناوری نانو</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر زمینه‌های <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C" title="مهندسی">مهندسی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B5%D9%88%D8%AA" class="mw-redirect" title="مهندسی صوت">مهندسی صوت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مهندسی زیست‌شیمیایی">زیست‌شیمیایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9" title="مهندسی سرامیک">سرامیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="مهندسی شیمی">مهندسی شیمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%BE%D9%84%DB%8C%D9%85%D8%B1" title="مهندسی پلیمر">مهندسی پلیمر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%84" title="مهندسی کنترل">مهندسی کنترل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D9%82" title="مهندسی برق">مهندسی برق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="مهندسی الکترونیک">مهندسی الکترونیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D9%85%DB%8C" title="فناوری سرگرمی">سرگرمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%DA%98%D8%A6%D9%88%D8%AA%DA%A9%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="مهندسی ژئوتکنیک">مهندسی ژئوتکنیک (مکانیک خاک و پی)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%87%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%84%DB%8C%DA%A9" title="مهندسی هیدرولیک">هیدرولیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="مهندسی مکانیک">مهندسی مکانیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="مهندسی مکاترونیک">مهندسی مکاترونیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%BE%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D9%88_%D9%84%DB%8C%D8%B2%D8%B1" title="مهندسی اپتیک و لیزر">مهندسی اپتیک و لیزر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%A6%DB%8C%D9%86" title="مهندسی پروتئین">پروتئین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="مهندسی کوانتوم (صفحه وجود ندارد)">کوانتوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="مهندسی رباتیک">مهندسی رباتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="انیماترونیک">انیماترونیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="مهندسی سامانه‌ها">مهندسی سامانه‌ها</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اجزا</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA" title="زیرساخت">زیرساخت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B9" title="اختراع">اختراع</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Timeline_of_historic_inventions&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timeline of historic inventions (صفحه وجود ندارد)">Timeline</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="دانش">دانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86" title="ماشین">ماشین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%85%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="توانمندی">توانمندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="ابزار">ابزار</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DA%A9" title="ابزارک">ابزارک</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="تاریخ فناوری">تاریخ فناوری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Outline_of_prehistoric_technology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Outline of prehistoric technology (صفحه وجود ندارد)">Prehistoric technology</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D9%86%D9%88%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="انقلاب نوسنگی">انقلاب نوسنگی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ancient_technology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ancient technology (صفحه وجود ندارد)">Ancient technology</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Medieval_technology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Medieval technology (صفحه وجود ندارد)">Medieval technology</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Renaissance_technology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Renaissance technology (صفحه وجود ندارد)">Renaissance technology</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C" title="انقلاب صنعتی">انقلاب صنعتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="انقلاب صنعتی دوم">انقلاب صنعتی دوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%AC%D8%AA" title="عصر جت">عصر جت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="انقلاب دیجیتال">انقلاب دیجیتال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="عصر اطلاعات">عصر اطلاعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C_%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85" title="انقلاب صنعتی چهارم">انقلاب صنعتی چهارم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Theories_of_technology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Theories of technology (صفحه وجود ندارد)">Theories</a> و<br />ایده‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Appropriate_technology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Appropriate technology (صفحه وجود ندارد)">Appropriate technology</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="نقد فناوری">نقد فناوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D9%86%D9%88%D8%A2%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="انتشار نوآوری">انتشار نوآوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A2%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D8%AD%D9%88%D9%84_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="نوآوری تحول آفرین">نوآوری تحول آفرین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dual-use_technology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dual-use technology (صفحه وجود ندارد)">Dual-use technology</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ephemeralization&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ephemeralization (صفحه وجود ندارد)">Ephemeralization</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ethics_of_technology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ethics of technology (صفحه وجود ندارد)">Ethics of technology</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%81%D9%86" class="mw-redirect" title="بالافن">بالافن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hype_cycle&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hype cycle (صفحه وجود ندارد)">Hype cycle</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Inevitability_thesis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inevitability thesis (صفحه وجود ندارد)">Inevitability thesis</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%AA" class="mw-redirect" title="فناوری پست">فناوری پست</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%BA" title="فناوری بالغ">فناوری بالغ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="فلسفه فناوری">فلسفه فناوری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Strategy_of_Technology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Strategy of Technology (صفحه وجود ندارد)">Strategy of Technology</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%AA" title="ترابشریت">ترابشریت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Techno-progressivism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Techno-progressivism (صفحه وجود ندارد)">Techno-progressivism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technocapitalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technocapitalism (صفحه وجود ندارد)">Technocapitalism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technocentrism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technocentrism (صفحه وجود ندارد)">Technocentrism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="فن‌سالاری">فن‌سالاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technocriticism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technocriticism (صفحه وجود ندارد)">Technocriticism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technoetic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technoetic (صفحه وجود ندارد)">Technoetic</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technoethics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technoethics (صفحه وجود ندارد)">Technoethics</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technological_change&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technological change (صفحه وجود ندارد)">Technological change</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%87%D9%85%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="فناوری همگرا">فناوری همگرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87" title="جبرگرایی فناورانه">جبرگرایی فناورانه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technological_escalation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technological escalation (صفحه وجود ندارد)">Technological escalation</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technological_evolution&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technological evolution (صفحه وجود ندارد)">Technological evolution</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technological_fix&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technological fix (صفحه وجود ندارد)">Technological fix</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%86%D9%88%D8%A2%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87" title="نظام نوآوری فناورانه">نظام نوآوری فناورانه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technological_momentum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technological momentum (صفحه وجود ندارد)">Technological momentum</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AA%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="ملی‌گرایی تکنولوژیک (صفحه وجود ندارد)">ملی‌گرایی تکنولوژیک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technological_rationality&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technological rationality (صفحه وجود ندارد)">Technological rationality</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technological_revival&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technological revival (صفحه وجود ندارد)">Technological revival</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="تکینگی فناوری">تکینگی فناوری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technological_somnambulism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technological somnambulism (صفحه وجود ندارد)">Technological somnambulism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technological_utopianism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technological utopianism (صفحه وجود ندارد)">Technological utopianism</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%D8%AE%D9%87_%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" class="mw-redirect" title="چرخه حیات تکنولوژی">چرخه حیات تکنولوژی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84_%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%D8%B4_%D8%AA%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" title="مدل پذیرش تکنولوژی">مدل پذیرش تکنولوژی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technology_adoption_lifecycle&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technology adoption lifecycle (صفحه وجود ندارد)">Technology adoption lifecycle</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technomancy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technomancy (صفحه وجود ندارد)">Technomancy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technorealism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technorealism (صفحه وجود ندارد)">Technorealism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%AA" title="ترابشریت">ترابشریت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D9%88%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF" title="فناوری‌های نوپدید">فناوری‌های نوپدید</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=List_of_emerging_technologies&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of emerging technologies (صفحه وجود ندارد)">List</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fictional_technology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fictional technology (صفحه وجود ندارد)">Fictional technology</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technopaganism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technopaganism (صفحه وجود ندارد)">Technopaganism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:High-technology_business_districts&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:High-technology business districts (صفحه وجود ندارد)">High-technology business districts</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D9%81" title="مقیاس کارداشف">مقیاس کارداشف</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_technologies&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of technologies (صفحه وجود ندارد)">List of technologies</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%88_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="سیاست گذاری علم و فناوری">سیاست گذاری علم و فناوری</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Technology_dynamics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technology dynamics (صفحه وجود ندارد)">Technology dynamics</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%88_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1" title="رده:علم و فناوری بر پایه کشور">رده:علم و فناوری بر پایه کشور</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technology_alignment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technology alignment (صفحه وجود ندارد)">Technology alignment</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technology_assessment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technology assessment (صفحه وجود ندارد)">Technology assessment</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technology_brokering&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technology brokering (صفحه وجود ندارد)">Technology brokering</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="رده:شرکت‌های فناوری">رده:شرکت‌های فناوری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technology_demonstration&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technology demonstration (صفحه وجود ندارد)">Technology demonstration</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technology_education&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technology education (صفحه وجود ندارد)">Technology education</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%AC%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%86%DB%8C" title="رده:کالج‌ها و دانشگاه‌های فنی">رده:کالج‌ها و دانشگاه‌های فنی</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technology_evangelist&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technology evangelist (صفحه وجود ندارد)">Technology evangelist</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technology_fusion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technology fusion (صفحه وجود ندارد)">Technology fusion</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technology_governance&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technology governance (صفحه وجود ندارد)">Technology governance</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technology_integration&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technology integration (صفحه وجود ندارد)">Technology integration</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="روزنامه‌نگاری فناوری">روزنامه‌نگاری فناوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D8%AA%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" title="مدیریت تکنولوژی">مدیریت تکنولوژی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="فناوری تیمار">فناوری تیمار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="سیاست فناوری">سیاست فناوری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technology_shock&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technology shock (صفحه وجود ندارد)">Technology shock</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DA%98%DB%8C_%D8%AA%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" class="mw-redirect" title="استراتژی تکنولوژی">استراتژی تکنولوژی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technology_and_society&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technology and society (صفحه وجود ندارد)">Technology and society</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%84_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="انتقال فناوری">انتقال فناوری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technoself&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technoself (صفحه وجود ندارد)">Technoself</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Emoji_u1f4d6.svg" class="mw-file-description" title="کتاب ویکی‌پدیا"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Emoji_u1f4d6.svg/16px-Emoji_u1f4d6.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Emoji_u1f4d6.svg/24px-Emoji_u1f4d6.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Emoji_u1f4d6.svg/32px-Emoji_u1f4d6.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span> <b><a href="/w/index.php?title=Book:Technology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Book:Technology (صفحه وجود ندارد)">Book</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <b><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="رده:فناوری">رده:فناوری</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Commons-logo.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ ویکی‌انبار"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Technology" class="extiw" title="commons:Category:Technology">Commons</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Portal-puzzle.svg" class="mw-file-description" title="درگاه"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/16px-Portal-puzzle.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/24px-Portal-puzzle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/32px-Portal-puzzle.svg.png 2x" data-file-width="32" data-file-height="28" /></a></span> <b><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="درگاه:فناوری">درگاه:فناوری</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Wikiquote-logo.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ ویکی‌گفتاورد"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/13px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="13" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/20px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/27px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></a></span> <b><a href="https://en.wikiquote.org/wiki/Technology" class="extiw" title="wikiquote:Technology">Wikiquotes</a></b></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="علوم_زیست‌محیطی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C" title="الگو:علوم زیست‌محیطی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:علوم زیست‌محیطی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:علوم زیست‌محیطی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="علوم_زیست‌محیطی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C" title="علوم زیست‌محیطی">علوم زیست‌محیطی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">زمینه‌های اصلی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%AC%D9%88%DB%8C" title="علوم جوی">علوم جوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="زیست‌زمین‌شیمی">زیست‌زمین‌شیمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="بوم‌شناسی">بوم‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="شیمی محیط زیست">شیمی محیط زیست</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86" title="علوم زمین">علوم زمین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="آب‌شناسی">آب‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%DA%AF%DB%8C%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="آبگیرشناسی">آبگیرشناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="اقیانوس‌نگاری">اقیانوس‌نگاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Environmental_soil_science&action=edit&redlink=1" class="new" title="Environmental soil science (صفحه وجود ندارد)">علوم خاک</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="5" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg/100px-The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg/150px-The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg/200px-The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="3002" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">زمینه‌های وابسته</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیست‌شناسی">زیست‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="شیمی">شیمی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D8%B3%D8%A8%D8%B2" title="شیمی سبز">شیمی سبز</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="اقتصاد بوم‌شناختی">اقتصاد بوم‌شناختی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C" title="طراحی محیطی">طراحی محیطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="اقتصاد محیط زیست">اقتصاد محیط زیست</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="مهندسی محیط زیست">مهندسی محیط زیست</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7" title="بهداشت محیط">بهداشت محیط</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Environmental_epidemiology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Environmental epidemiology (صفحه وجود ندارد)">همه‌گیرشناسی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C" title="مطالعات زیست‌محیطی">مطالعات زیست‌محیطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C" title="علوم انسانی زیست‌محیطی">علوم انسانی زیست‌محیطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C" title="سم‌شناسی محیطی">سم‌شناسی محیطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%D8%AC%DB%8C" title="زمین‌سنجی">زمین‌سنجی</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">فیزیک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Radioecology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Radioecology (صفحه وجود ندارد)">پرتوبوم‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="علم پایداری">علم پایداری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="بوم‌شناسی سیستم‌ها">بوم‌شناسی سیستم‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C" title="بوم‌شناسی شهری">بوم‌شناسی شهری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کاربردها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C" title="نگهداری انرژی">نگهداری انرژی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C" title="فناوری زیست‌محیطی">فناوری زیست‌محیطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="مدیریت منابع طبیعی">مدیریت منابع طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%88%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="آلودگی">آلودگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C" title="ترابری عمومی">ترابری عمومی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA" title="بازیافت">بازیافت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DA%A9%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C" title="پاک‌سازی زیست‌محیطی">پاک‌سازی زیست‌محیطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C_%D8%AA%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1" title="انرژی تجدیدپذیر">انرژی تجدیدپذیر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Road_ecology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Road ecology (صفحه وجود ندارد)">بوم‌شناسی جاده‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%81%DB%8C%D9%87_%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%84%D8%A7%D8%A8" title="تصفیه فاضلاب">تصفیه فاضلاب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C" title="متابولیسم شهری">متابولیسم شهری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%B5%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%A2%D8%A8" title="خالص‌سازی آب">خالص‌سازی آب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF" title="مدیریت پسماند">مدیریت پسماند</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">فهرست‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=List_of_environmental_degrees&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of environmental degrees (صفحه وجود ندارد)">درجه‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_environmental_journals&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of environmental journals (صفحه وجود ندارد)">نشریه‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_environmental_research_institutes&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of environmental research institutes (صفحه وجود ندارد)">نهادهای پژوهشی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Glossary_of_environmental_science&action=edit&redlink=1" class="new" title="Glossary of environmental science (صفحه وجود ندارد)">واژه‌نامه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_years_in_the_environment&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of years in the environment (صفحه وجود ندارد)">محیط زیست بر پایه سال</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">نوشتارهای وابسته</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="پیامد انسان بر محیط زیست">پیامد انسان بر محیط زیست</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="پایایی">پایایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technogaianism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technogaianism (صفحه وجود ندارد)">تکنوگایانیسم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <b><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C" title="رده:علوم زیست‌محیطی">رده</a></b> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C" title="رده:دانشمندان زیست‌محیطی">دانشمندان</a></li></ul></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Commons-logo.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ ویکی‌انبار"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Environmental_sciences" class="extiw" title="commons:Category:Environmental sciences">انبار</a></b></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="جهان‌بینی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="الگو:جهان‌بینی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:جهان‌بینی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:جهان‌بینی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="جهان‌بینی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="جهان‌بینی">جهان‌بینی</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="اصطلاحات_مرتبط" style="font-size:114%;margin:0 4em">اصطلاحات مرتبط</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="باور اساسی">Basic beliefs</a>/<a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1" title="باور">باور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C" title="آگاهی جمعی">آگاهی جمعی</a>/<a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%AF_%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="ناخود آگاه جمعی">ناخود آگاه جمعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85%DB%8C" title="سامانه مفهومی">سامانه مفهومی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_(%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="بافت (زبان‌شناسی)">بافت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF_(%D9%87%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%B1)" title="قرارداد (هنجار)">قرارداد (هنجار)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cultural_movement&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cultural movement (صفحه وجود ندارد)">Cultural movement</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%B3%D9%87" title="حماسه">حماسه</a>/<a href="/w/index.php?title=National_epic&action=edit&redlink=1" class="new" title="National epic (صفحه وجود ندارد)">National epics</a>/<a href="/w/index.php?title=Pan-national_epic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pan-national epic (صفحه وجود ندارد)">Pan-national epics</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85" class="mw-redirect" title="وجود مسلم">وجود مسلم</a> و <a href="/w/index.php?title=Factoid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Factoid (صفحه وجود ندارد)">Factoid</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%88%D8%A8%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_(%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C)" title="چارچوب‌بندی (علوم اجتماعی)">چارچوب‌بندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" title="ایدئولوژی">ایدئولوژی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Life_stance&action=edit&redlink=1" class="new" title="Life stance (صفحه وجود ندارد)">Life stance</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A8%DA%A9_%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="سبک زندگی">سبک زندگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%85" title="میم">میم</a>/<a href="/w/index.php?title=Memeplex&action=edit&redlink=1" class="new" title="Memeplex (صفحه وجود ندارد)">Memeplex</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84_%D8%B0%D9%87%D9%86%DB%8C" title="مدل ذهنی">مدل ذهنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA" title="فراروایت">فراروایت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%88%D8%A8_%D8%B0%D9%87%D9%86%DB%8C" title="چارچوب ذهنی">چارچوب ذهنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="هنجار">هنجار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D9%85" title="پارادایم">پارادایم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="نظریه فلسفی">نظریه فلسفی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Point_of_view_(philosophy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Point of view (philosophy) (صفحه وجود ندارد)">Point of view</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="پیش‌انگاری">پیش‌انگاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Reality_tunnel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reality tunnel (صفحه وجود ندارد)">Reality tunnel</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D9%85_%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C" title="فهم عرفی">فهم عرفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%AD%E2%80%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87_(%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" class="mw-redirect" title="طرح‌واره (روانشناسی)">طرح‌واره (روانشناسی)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C" title="مکتب فکری">مکتب فکری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87" title="آمایه">آمایه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="واقعیت اجتماعی">واقعیت اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%87%D9%85%D9%87%E2%80%8C%DA%86%DB%8C%D8%B2" title="نظریه همه‌چیز">نظریه همه‌چیز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Umwelt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Umwelt (صفحه وجود ندارد)">Umwelt</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4" title="ارزش">ارزش</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="جنبه‌ها" style="font-size:114%;margin:0 4em">جنبه‌ها</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:15em"><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="سوگیری">سوگیری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Academic_bias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Academic bias (صفحه وجود ندارد)">Academic bias</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87" title="سوگیری توجه">سوگیری توجه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%A8%DB%8C_%D8%B4%D8%AF%D9%86_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87" title="قطبی شدن گروه">قطبی شدن گروه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اعتقادگرایی">اعتقادگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="سوگیری شناختی">سوگیری شناختی</a> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B3%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="فهرست سوگیری‌های شناختی">فهرست سوگیری‌های شناختی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Collective_narcissism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Collective narcissism (صفحه وجود ندارد)">Collective narcissism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D8%A3%DB%8C%DB%8C%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="جهت‌گیری تأییدی">جهت‌گیری تأییدی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Congruence_bias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Congruence bias (صفحه وجود ندارد)">Congruence</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%BE%D8%AA%D9%88%D9%85%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="کریپتومنسیا">کریپتومنسیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="تبعیض فرهنگی">تبعیض فرهنگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="قوم‌مداری">قوم‌مداری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%A8%D8%A7%D8%A8_%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%AA%D8%B1" title="حباب فیلتر">حباب فیلتر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Homophily&action=edit&redlink=1" class="new" title="Homophily (صفحه وجود ندارد)">Homophily</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A8%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86-%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87" title="جانب‌گرایی درون-گروه">جانب‌گرایی درون-گروه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AD%D8%B1%D9%BE%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="سحرپنداری">سحرپنداری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="سوگیری رسانه‌ای">سوگیری رسانه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1" title="سوگیری مشاهده‌گر">سوگیری مشاهده‌گر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%87" title="خطای مشاهده">خطای مشاهده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%A1_%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%B4%DB%8C" title="نظریه افشاء گزینشی">Selective exposure</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9_%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%B4%DB%8C" title="ادراک گزینشی">ادراک گزینشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%A8%DB%8C" title="خودفریبی">خودفریبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%DA%AF%D9%88%DB%8C%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="پیش‌گویی خودانجام">پیش‌گویی خودانجام</a> (<a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%B4" title="هانس باهوش">Clever Hans effect</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A8%D9%88" title="پلاسیبو">پلاسیبو</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A2%D8%B1%D8%B2%D9%88%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="پندار آرزومندانه">پندار آرزومندانه</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%88%D8%B6%D8%B9_%D9%85%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF" title="سوگیری وضع موجود">سوگیری وضع موجود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%DA%A9%D8%B1_%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8%DB%8C" title="تفکر قالبی">تفکر قالبی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:15em">تغییرات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="کنشگری">کنشگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" title="برهان (منطق)">برهان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D9%84%D8%B7%D9%87_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%84_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DA%A9%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D8%AA" class="mw-redirect" title="مغلطه توسل به اکثریت">مغلطه توسل به اکثریت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1_%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%B4" title="تغییر نگرش">تغییر نگرش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%B1" title="سانسور">سانسور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%85%D9%86%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="فرهمندی">فرهمندی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%BA_%DA%86%D9%87%D9%84_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%BA" title="یک کلاغ چهل کلاغ">یک کلاغ چهل کلاغ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="ناهماهنگی شناختی">ناهماهنگی شناختی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%DA%A9%D8%B1_%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="تفکر نقادانه">تفکر نقادانه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Crowd_manipulation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Crowd manipulation (صفحه وجود ندارد)">Crowd manipulation</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cultural_dissonance&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cultural dissonance (صفحه وجود ندارد)">Cultural dissonance</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Deprogramming&action=edit&redlink=1" class="new" title="Deprogramming (صفحه وجود ندارد)">Deprogramming</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D9%82_%D9%BE%DA%98%D9%88%D8%A7%DA%A9_(%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87)" title="اتاق پژواک (رسانه)">اتاق پژواک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D9%88_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%B4" class="mw-redirect" title="آموزش و پرورش">آموزش و پرورش</a> (<a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="تعلیمات دینی">تعلیمات دینی</a>، <a href="/w/index.php?title=Values_education&action=edit&redlink=1" class="new" title="Values education (صفحه وجود ندارد)">values</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%AA%D8%B9%D8%A8%DB%8C%D8%B1" title="حسن تعبیر">حسن تعبیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%D9%81%DB%8C%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="تکفیر در ادیان">تکفیر در ادیان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fear_mongering&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fear mongering (صفحه وجود ندارد)">Fear mongering</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%B1_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="انکار تاریخ">Historical revisionism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ideological_repression&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ideological repression (صفحه وجود ندارد)">Ideological repression</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%A6%D8%A7%D8%AA" title="القائات">القائات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="دستکاری رسانه‌ای">دستکاری رسانه‌ای</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Media_regulation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Media regulation (صفحه وجود ندارد)">Media regulation</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D9%88%DB%8C_%D9%85%D8%BA%D8%B2%DB%8C" title="شستشوی مغزی">شستشوی مغزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%B1" class="mw-redirect" title="میسیونر">میسیونر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Moral_entrepreneur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Moral entrepreneur (صفحه وجود ندارد)">Moral entrepreneur</a>hip</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D9%86%D8%A7%D8%B9" title="اقناع">اقناع</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Polite_fiction&action=edit&redlink=1" class="new" title="Polite fiction (صفحه وجود ندارد)">Polite fiction</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="مهندسی سیاسی">مهندسی سیاسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7" title="پروپاگاندا">پروپاگاندا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%BE%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7" class="mw-redirect" title="مدل پروپگاندا">مدل پروپگاندا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%DA%A9%DB%8C%D8%B4" class="mw-redirect" title="نوکیش">نوکیش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="دستکاری روان‌شناختی">دستکاری روان‌شناختی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="جنگ روانی">جنگ روانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="تغییر دین">تغییر دین</a> (<a href="/wiki/%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1_%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="تغییر دین اجباری">تغییر دین اجباری</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="آزار دینی">آزار دینی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Religious_uniformity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Religious uniformity (صفحه وجود ندارد)">Religious uniformity</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8" title="انقلاب">انقلاب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D8%AA" title="بلاغت">بلاغت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="خودسانسوری">خودسانسوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DA%AF%D8%B1%DA%AF%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="دگرگونی اجتماعی">دگرگونی اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="نظارت اجتماعی">نظارت اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="مهندسی اجتماعی">مهندسی اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B0_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="نفوذ اجتماعی">نفوذ اجتماعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Social_progress&action=edit&redlink=1" class="new" title="Social progress (صفحه وجود ندارد)">Social progress</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%AA" title="مخالفت">مخالفت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Systemic_bias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Systemic bias (صفحه وجود ندارد)">Systemic bias</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Woozle_effect&action=edit&redlink=1" class="new" title="Woozle effect (صفحه وجود ندارد)">Woozle effect</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:15em"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF" title="فرهنگ">فرهنگ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="انسان‌شناسی">انسان‌شناسی</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="انسان‌شناسی فرهنگی">فرهنگی</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="انسان‌شناسی اجتماعی">اجتماعی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="گاه‌شماری">گاه‌شماری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ceremony&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ceremony (صفحه وجود ندارد)">Ceremonies</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AC%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="تاج‌گذاری">تاج‌گذاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="روان‌شناسی بین فرهنگی (صفحه وجود ندارد)">روان‌شناسی بین فرهنگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="روان‌شناسی فرهنگی">روان‌شناسی فرهنگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="دکترین">دکترین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%85" title="استخدام">استخدام</a>/<a href="/wiki/%D8%B1%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="رعیت‌داری">رعیت‌داری</a>/<a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="برده‌داری">برده‌داری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="خانواده">خانواده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85_%D8%AE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="مراسم خاکسپاری">مراسم خاکسپاری</a>/<a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%DA%A9%E2%80%8C%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="خاک‌سپاری">خاک‌سپاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C_(%D8%B3%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D9%85%DB%8C)" class="mw-redirect" title="بازی (سرگرمی)">بازی (سرگرمی)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D8%AF" title="عید">عید</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA" title="بهداشت">بهداشت</a> (<a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86_%D8%B7%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="آیین طهارت">آیین طهارت</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="این‌همانی">این‌همانی</a> (<a href="/wiki/%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="هویت فرهنگی">هویت فرهنگی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="نهاد اجتماعی">نهاد اجتماعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liminality&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liminality (صفحه وجود ندارد)">Liminality</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="نیایش‌سرایی">نیایش‌سرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC" title="ازدواج">ازدواج</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Myth_and_ritual&action=edit&redlink=1" class="new" title="Myth and ritual (صفحه وجود ندارد)">Myth and ritual</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%AF%D9%86%D8%AF" title="سوگند">سوگند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="زیارت">زیارت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Play_(activity)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Play (activity) (صفحه وجود ندارد)">Play</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%DA%A9_%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="مناسک گذار">مناسک گذار</a> (<a href="/wiki/%D8%AC%D8%B4%D9%86_%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1" title="جشن جوانان سکولار">جشن جوانان سکولار</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86" title="آیین">آیین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="طبقه اجتماعی">طبقه اجتماعی</a>/<a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="پایگاه اجتماعی">پایگاه اجتماعی</a>/<a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D8%AA_(%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C)" title="کاست (نظام اجتماعی)">کاست</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF" title="نماد">نماد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Symbolic_boundaries&action=edit&redlink=1" class="new" title="Symbolic boundaries (صفحه وجود ندارد)">Symbolic boundaries</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%B4" title="پرستش">پرستش</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:15em"><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D8%B2%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="گروه‌زدگی">گروه‌زدگی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3_%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%86" title="پارادوکس ابیلین">پارادوکس ابیلین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="اثر ارابه موسیقی">اثر ارابه موسیقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9%DB%8C" title="اشتراکی">اشتراکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C" title="رفتار جمعی">رفتار جمعی</a> (<a href="/wiki/%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%DB%8C" title="رفتار گروهی">animal</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Collective_effervescence&action=edit&redlink=1" class="new" title="Collective effervescence (صفحه وجود ندارد)">Collective effervescence</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="هوش‌های جمعی">هوش‌های جمعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="هم‌نوایی">هم‌نوایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Consensus_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Consensus theory (صفحه وجود ندارد)">Consensus theory</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%B9%D8%AA" title="جماعت">جماعت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="روانشناسی توده">روانشناسی توده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87" title="فرقه">فرقه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Culture-bound_syndrome&action=edit&redlink=1" class="new" title="Culture-bound syndrome (صفحه وجود ندارد)">Culture-bound syndrome</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Deindividuation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Deindividuation (صفحه وجود ندارد)">Deindividuation</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="دموکراسی">دموکراسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B8%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%DA%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="ظهوریافتگی">ظهوریافتگی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Emotional_contagion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Emotional contagion (صفحه وجود ندارد)">Emotional contagion</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Entitativity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Entitativity (صفحه وجود ندارد)">Entitativity</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%B1_%D8%A7%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%B9_%DA%A9%D8%A7%D8%B0%D8%A8" title="اثر اجماع کاذب">اثر اجماع کاذب</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Folie_%C3%A0_deux&action=edit&redlink=1" class="new" title="Folie à deux (صفحه وجود ندارد)">Folie à deux</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Group_action_(sociology)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Group action (sociology) (صفحه وجود ندارد)">Group action</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87" title="پویایی گروه">پویایی گروه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Group_emotion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Group emotion (صفحه وجود ندارد)">Group emotion</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%A8%DB%8C_%D8%B4%D8%AF%D9%86_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87" title="قطبی شدن گروه">قطبی شدن گروه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Groupshift&action=edit&redlink=1" class="new" title="Groupshift (صفحه وجود ندارد)">Groupshift</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%DA%AF%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="رفتار گله‌ای">رفتار گله‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="کل‌نگری">کل‌نگری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hysterical_contagion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hysterical contagion (صفحه وجود ندارد)">Hysterical contagion</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Information_cascade&action=edit&redlink=1" class="new" title="Information cascade (صفحه وجود ندارد)">Information cascade</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%A6%DB%8C" title="دست نامرئی">دست نامرئی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%86_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86" class="mw-redirect" title="لینچ کردن">لینچ کردن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Majoritarianism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Majoritarianism (صفحه وجود ندارد)">Majoritarianism</a>/<a href="/wiki/%D8%BA%D9%88%D8%BA%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="غوغاسالاری">غوغاسالاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mass_action_(sociology)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mass action (sociology) (صفحه وجود ندارد)">Mass action</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%B1%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C" title="هیستری جمعی">هیستری جمعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mass_psychogenic_illness&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mass psychogenic illness (صفحه وجود ندارد)">Mass psychogenic illness</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Milieu_control&action=edit&redlink=1" class="new" title="Milieu control (صفحه وجود ندارد)">Milieu control</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%86%DA%AF" class="mw-redirect" title="موبینگ">موبینگ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Moral_panic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Moral panic (صفحه وجود ندارد)">Moral panic</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="سازمان">سازمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D9%86%D8%B8%DB%8C%D8%B1" title="فشار نظیر">فشار نظیر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pluralistic_ignorance&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pluralistic ignorance (صفحه وجود ندارد)">Pluralistic ignorance</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="سنجیده‌روی سیاسی">سنجیده‌روی سیاسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pseudoconsensus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pseudoconsensus (صفحه وجود ندارد)">Pseudoconsensus</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86" title="گریزان">گریختن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%DB%8C" title="خودسازمان‌دهی">خودسازمان‌دهی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B4_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="کنش اجتماعی">کنش اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="رفتار اجتماعی">رفتار اجتماعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Social_emotions&action=edit&redlink=1" class="new" title="Social emotions (صفحه وجود ندارد)">Social emotions</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="محرومیت اجتماعی">محرومیت اجتماعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Social_facilitation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Social facilitation (صفحه وجود ندارد)">Social facilitation</a> (<a href="/w/index.php?title=Social_facilitation_in_animals&action=edit&redlink=1" class="new" title="Social facilitation in animals (صفحه وجود ندارد)">animal</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="گروه اجتماعی">گروه اجتماعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Social_proof&action=edit&redlink=1" class="new" title="Social proof (صفحه وجود ندارد)">Social proof</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="روان‌شناسی اجتماعی">روان‌شناسی اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="جامعه‌شناسی">جامعه‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D9%85_%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%AC%D9%88%D8%B4" title="نظم خودجوش">نظم خودجوش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B6%D8%B9_%D9%85%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF" title="وضع موجود">وضع موجود</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C" title="نشانه‌ورزی">نشانه‌ورزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D8%AD%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رفتار ازدحامی">رفتار ازدحامی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=System_justification&action=edit&redlink=1" class="new" title="System justification (صفحه وجود ندارد)">System justification</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%DA%A9%D8%B1_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="تفکر سیستمی">تفکر سیستمی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Viral_phenomenon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Viral phenomenon (صفحه وجود ندارد)">Viral phenomena</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:15em"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="دانش">دانش</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" class="mw-redirect" title="اصل (منطق)">اصل</a> (<a href="/w/index.php?title=Tacit_assumption&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tacit assumption (صفحه وجود ندارد)">tacit assumptions</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="معرفت‌شناسی">معرفت‌شناسی</a> (<a href="/w/index.php?title=Outline_of_epistemology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Outline of epistemology (صفحه وجود ندارد)">outline</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%A7%D9%87" title="گواه">گواه</a> (<a href="/w/index.php?title=Anecdotal_evidence&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anecdotal evidence (صفحه وجود ندارد)">anecdotal</a>, <a href="/w/index.php?title=Scientific_evidence&action=edit&redlink=1" class="new" title="Scientific evidence (صفحه وجود ندارد)">scientific</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D9%86" title="تبیین">تبیین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86" title="ایمان">ایمان</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ایمان‌گرایی">ایمان‌گرایی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%B3" title="گنوسیس">گنوسیس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%AF" title="شهود">شهود</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Meaning-making&action=edit&redlink=1" class="new" title="Meaning-making (صفحه وجود ندارد)">Meaning-making</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_(%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86)" title="حافظه (جانداران)">حافظه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="فرادانش">فرادانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B4%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="روش‌شناسی">روش‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%87" title="مشاهده">مشاهده</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%B5%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="یادگیری بصری">یادگیری بصری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="ادراک">ادراک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D9%84" title="عقل">عقل</a> (<a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%84%D8%B7%D9%87" title="مغالطه">مغالطه</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="منطق">منطق</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%81%D9%87_(%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8)" title="مکاشفه (مذهب)">مکاشفه (مذهب)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Testimony&action=edit&redlink=1" class="new" title="Testimony (صفحه وجود ندارد)">Testimony</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AA" title="سنت">سنت</a> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%84%D9%88%D8%B1" title="فولکلور">فولکلور</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%AA" title="حقیقت">حقیقت</a> (<a href="/w/index.php?title=Consensus_theory_of_truth&action=edit&redlink=1" class="new" title="Consensus theory of truth (صفحه وجود ندارد)">consensus theory</a>, <a href="/w/index.php?title=Criteria_of_truth&action=edit&redlink=1" class="new" title="Criteria of truth (صفحه وجود ندارد)">criteria</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:15em"><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="متافیزیک">متافیزیک</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A8%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="سبب‌شناسی">سبب‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D9%BE%D8%B3_%D8%A7%D8%B2_%D9%85%D8%B1%DA%AF" title="زندگی پس از مرگ">زندگی پس از مرگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AD_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="روح جهانی">روح جهانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF" title="وجود">وجود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="علیت">علیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85" title="مفهوم">مفهوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="خودآگاهی">خودآگاهی</a> (<a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%B0%D9%87%D9%86_%D9%88_%D8%AC%D8%B3%D9%85" title="مسئله ذهن و جسم">مسئله ذهن و جسم</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="کیهان‌زایی">کیهان‌زایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="کیهان‌شناسی">کیهان‌شناسی</a> (<a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="کیهان‌شناسی دینی">کیهان‌شناسی دینی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%B4" class="mw-redirect" title="اسطوره‌های آفرینش">اسطوره‌های آفرینش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%87%DB%8C%D8%AA" title="الوهیت">الوهیت</a> (<a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF_%D8%AE%D8%AF%D8%A7" title="وجود خدا">وجود خدا</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA" title="سرنوشت">سرنوشت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فرجام‌شناسی">فرجام‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D9%87_%DA%86%DB%8C%D8%B2" class="mw-redirect" title="همه چیز">همه</a>/<a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%DA%86" title="هیچ">هیچ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA" title="فرگشت">فرگشت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="هستی">هستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ادبیات داستانی">ادبیات داستانی</a>/<a href="/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%B1_%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="غیر داستانی">غیر داستانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1" title="اختیار">اختیار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87" title="آینده">آینده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="تاریخ">تاریخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87" title="ایده">ایده</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Idios_kosmos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Idios kosmos (صفحه وجود ندارد)">Idios kosmos</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%87%D9%85" class="mw-redirect" title="وهم">وهم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%84%D9%88%D9%84" title="حلول">حلول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="اطلاعات">اطلاعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B4" title="هوش">هوش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D8%AF%D9%88" title="جادو">جادو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Matter_(philosophy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Matter (philosophy) (صفحه وجود ندارد)">Matter</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%AC%D8%B2%D9%87" title="معجزه">معجزه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اسطوره‌شناسی">اسطوره‌شناسی</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="اسطوره‌شناسی تطبیقی">اسطوره‌شناسی تطبیقی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=National_myth&action=edit&redlink=1" class="new" title="National myth (صفحه وجود ندارد)">National myth</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA" title="طبیعت">طبیعت</a> (<a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D8%AA_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="سرشت (فلسفه)">philosophical</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="هستی‌شناسی">هستی‌شناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Origin_myth&action=edit&redlink=1" class="new" title="Origin myth (صفحه وجود ندارد)">Origin myth</a> (<a href="/w/index.php?title=Political_myth&action=edit&redlink=1" class="new" title="Political myth (صفحه وجود ندارد)">political myths</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Otherworld&action=edit&redlink=1" class="new" title="Otherworld (صفحه وجود ندارد)">Otherworld</a> (<a href="/w/index.php?title=Axis_mundi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Axis mundi (صفحه وجود ندارد)">axes mundi</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%B4%D8%B1" title="مسئله شر">مسئله شر</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">فیزیک</a> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه طبیعی">فلسفه طبیعی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="واقعیت">واقعیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AD" title="روح">روح</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AD" title="روح">روح</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="فراطبیعی">فراطبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="پایان‌شناسی">پایان‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="الهیات">الهیات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="زمان">زمان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Unobservable&action=edit&redlink=1" class="new" title="Unobservable (صفحه وجود ندارد)">Unobservable</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:15em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ارزش‌شناسی">ارزش‌شناسی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیبایی‌شناسی">زیبایی‌شناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Alms&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alms (صفحه وجود ندارد)">Almsgiving</a>/<a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1_%D8%AE%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="امور خیریه">امور خیریه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AB%D8%A7%D8%B1" title="ایثار">ایثار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="خودمختاری">خودمختاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="زیبایی">زیبایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87" title="مرام‌نامه">مرام‌نامه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D8%AF%DB%8C" title="کمدی">کمدی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="خیر عمومی">خیر عمومی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="وجدان">وجدان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B6%D8%A7%DB%8C%D8%AA_(%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82)" title="رضایت (حقوق)">رضایت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="آفرینندگی">آفرینندگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B2%D8%AC%D8%A7%D8%B1" title="انزجار">انزجار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B8%DB%8C%D9%81%D9%87" title="وظیفه">وظیفه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF" title="علم اقتصاد">علم اقتصاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D8%AF_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="وجد (فلسفه)">وجد (فلسفه)</a> (<a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%B3%D9%87" title="خلسه">خلسه</a>، <a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D8%AF" title="وجد">وجد</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Elegance&action=edit&redlink=1" class="new" title="Elegance (صفحه وجود ندارد)">Elegance</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="هیجان">هیجان</a> (<a href="/w/index.php?title=Aesthetic_emotions&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aesthetic emotions (صفحه وجود ندارد)">æsthetic</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D9%85%DB%8C" title="سرگرمی">سرگرمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%85%DA%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="تن‌کامگی">تن‌کامگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="فلسفه اخلاق">فلسفه اخلاق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D8%A8" title="آداب">آداب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="ارزش‌های خانوادگی">ارزش‌های خانوادگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D9%88" title="خوردنی‌های تابو">خوردنی‌های تابو</a> (<a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D9%88%D8%B4%D8%AA" class="mw-redirect" title="حرام‌گوشت">حرام‌گوشت</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D9%87_%D8%B7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="قاعده طلایی">قاعده طلایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%B3_%DA%AF%D9%86%D8%A7%D9%87" title="احساس گناه">احساس گناه</a>/<a href="/w/index.php?title=Culpability&action=edit&redlink=1" class="new" title="Culpability (صفحه وجود ندارد)">Culpability</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D8%AD%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="خوشحالی">خوشحالی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C" title="هارمونی">هارمونی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%D9%81" title="شرف">شرف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1" title="حقوق بشر">حقوق بشر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%DA%A9%D9%85_(%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="حکم (روانشناسی)">حکم (روانشناسی)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AA" title="عدالت">عدالت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="حقوق">حقوق</a>، (<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="دانش نظری حقوق">دانش نظری حقوق</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%85_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="احکام دینی">احکام دینی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="آزادی">آزادی</a> (<a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="آزادی سیاسی">آزادی سیاسی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B4%D9%82" title="عشق">عشق</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Magnificence_(history_of_ideas)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Magnificence (history of ideas) (صفحه وجود ندارد)">Magnificence</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D9%87_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="قاعده (فلسفه)">قاعده (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="معنای زندگی">معنای زندگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="اخلاق">اخلاق</a> (<a href="/w/index.php?title=Public_morality&action=edit&redlink=1" class="new" title="Public morality (صفحه وجود ندارد)">public</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B2%D8%A7%D9%85" title="الزام">الزام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%84%D8%AD" title="صلح">صلح</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%87%DB%8C%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="پرهیزگاری">پرهیزگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B4%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="کنش‌شناسی">کنش‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84" title="اصل">اصل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%A8%DB%8C%D9%87" title="تنبیه">تنبیه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="کیفیت (فلسفه)">کیفیت (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%A8%D9%87" title="توبه">توبه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Reverence_(emotion)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reverence (emotion) (صفحه وجود ندارد)">Reverence</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82" title="حق">حق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="میل جنسی در انسان">میل جنسی در انسان</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C" title="اخلاق جنسی">اخلاق</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D8%A7%D9%87" title="گناه">گناه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AF%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="بدنامی اجتماعی">بدنامی اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D8%AA" title="مباشرت">مباشرت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A8%DA%A9_(%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%AC%D8%B3%D9%85%DB%8C)" title="سبک (هنرهای تجسمی)">سبک (هنرهای تجسمی)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A7_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="والا (فلسفه)">والا (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D8%AC" title="رنج">رنج</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="همدردی">همدردی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D9%88" title="تابو">تابو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Taste_(sociology)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taste (sociology) (صفحه وجود ندارد)">Taste</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%87" title="تئودیسه">تئودیسه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Trust_(social_sciences)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trust (social sciences) (صفحه وجود ندارد)">Trust</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Unspoken_rule&action=edit&redlink=1" class="new" title="Unspoken rule (صفحه وجود ندارد)">Unspoken rule</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B6%DB%8C%D9%84%D8%AA" title="فضیلت">فضیلتها</a> و <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B0%DB%8C%D9%84%D8%AA" title="رذیلت">رذیلتها</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1_%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="کار هنری">کار هنری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="نادرست">نادرست</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="نمونه‌ها" style="font-size:114%;margin:0 4em">نمونه‌ها</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:15em"><a href="/wiki/%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%B4" title="نگرش">نگرش</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%DA%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="هیچ‌انگاری">هیچ‌انگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="خوش‌بینی">خوش‌بینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="بدبینی">بدبینی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86" title="گوشه‌نشین">گوشه‌گیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B1%D9%86%D8%AC%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="جهان‌رنجوری">جهان‌رنجوری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:15em"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" title="ایدئولوژی">ایدئولوژی</a> سیاسی و اقتصادی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اقتدارگرایی">اقتدارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="آنارشیسم">آنارشیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="سرمایه‌داری">سرمایه‌داری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="دموکراسی مسیحی">دموکراسی مسیحی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="جمع‌گرایی">جمع‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="استعمار">استعمار</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="کمونالیسم">کمونالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="کمونیسم">کمونیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اجتماع‌گرایی">اجتماع‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="محافظه‌کاری">محافظه‌کاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%DB%8C%D8%AA" title="مشروطیت">مشروطیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Distributism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Distributism (صفحه وجود ندارد)">Distributism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="محیط‌زیست‌گرایی">محیط‌زیست‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B7%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="افراط‌گرایی">افراط‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%B5%D8%A8" title="تعصب">تعصب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فاشیسم">فاشیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فمینیسم">فمینیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="بنیادگرایی">بنیادگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="جهانی‌گرایی">جهانی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D8%A8%D8%B2" title="سیاست‌های سبز">سیاست‌های سبز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="امپریالیسم">امپریالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فردگرایی">فردگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C" title="انقلاب صنعتی">انقلاب صنعتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%E2%80%8C%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C" title="روشن‌فکری">روشن‌فکری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اسلام‌گرایی">اسلام‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="لیبرالیسم">لیبرالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="لیبرترینیسم">لیبرترینیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="مردسالاری">مردسالاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="نظامی‌گری">نظامی‌گری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="پادشاهی‌خواهی">پادشاهی‌خواهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ملی‌گرایی">ملی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%84%D8%AD%E2%80%8C%D8%AC%D9%88%DB%8C%DB%8C" title="صلح‌جویی">صلح‌جویی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="ترقی‌خواهی">ترقی‌خواهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="بنیاد ستیزی سیاسی">بنیاد ستیزی سیاسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%D8%B7%D9%84%D8%A8%DB%8C" title="اصلاح‌طلبی">اصلاح‌طلبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C" class="mw-redirect" title="جمهوریخواهی">جمهوریخواهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="سوسیال دموکراسی">سوسیال دموکراسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="سوسیالیسم">سوسیالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فایده‌گرایی">فایده‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="وگانیسم">وگانیسم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:15em"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="دین">دین</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="ادیان سنتی آفریقایی">ادیان سنتی آفریقایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%AA" title="بهائیت">بهائیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="آیین بودایی">آیین بودایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cao_Dai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cao Dai (صفحه وجود ندارد)">Cao Dai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cheondoism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cheondoism (صفحه وجود ندارد)">Cheondoism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C_%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="ادیان سنتی چینی">ادیان سنتی چینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA" title="مسیحیت">مسیحیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%82%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="ادیان قوم‌باور">ادیان قوم‌باور</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B2a_H%E1%BA%A3o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hòa Hảo (صفحه وجود ندارد)">Hòa Hảo</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="هندوئیسم">هندوئیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="اسلام">اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%86_(%D8%AF%DB%8C%D9%86)" title="جین (دین)">جین (دین)</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="یهودیت">یهودیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%A9%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="شامونیسم کره‌ای">شامونیسم کره‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86" class="mw-redirect" title="پگانیسم مدرن">پگانیسم مدرن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%81%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="جنبش راستافار">جنبش راستافار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%87" title="سکولاریته">سکولاریته</a>/<a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="بی‌دین">بی‌دین</a>/<a href="/wiki/%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ندانم‌گرایی">ندانم‌گرایی</a>/<a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="خداناباوری">خداناباوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%86%D8%AA%D9%88" title="شینتو">شینتو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86_%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="آیین سیک">سیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AD%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="روح‌گرایی">روح‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A6%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="تائوئیسم">تائوئیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tenrikyo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tenrikyo (صفحه وجود ندارد)">Tenrikyo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tenriism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tenriism (صفحه وجود ندارد)">Tenriism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D8%AD%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="جهان‌گرایی توحیدگرا">جهان‌گرایی توحیدگرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B2%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%A7" title="مزدیسنا">مزدیسنا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:15em">مکاتب <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فلسفه">فلسفه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Agriculturalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Agriculturalism (صفحه وجود ندارد)">Agriculturalism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="ارسطوگری">ارسطوگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب اتم‌گرایی">مکتب اتم‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Averroism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Averroism (صفحه وجود ندارد)">Averroism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="دکارت‌گرایی">دکارت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%DA%A9%D8%A7" title="چارواکا">چارواکا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="جمع‌گرایی">جمع‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B3%DB%8C%D9%88%D8%B3%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="کنفسیوس‌گرایی">کنفسیوس‌گرایی</a>/<a href="/w/index.php?title=New_Confucianism&action=edit&redlink=1" class="new" title="New Confucianism (صفحه وجود ندارد)">New Confucianism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="نظریه انتقادی">نظریه انتقادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%DA%A9%D9%84%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%86" title="مکتب کلبیون">مکتب کلبیون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب کورنایی">مکتب کورنایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="جبرگرایی">جبرگرایی</a></li> <li>دوگانه‌گرایی</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%A6%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب الئایی">مکتب الئایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Eretrian_school&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eretrian school (صفحه وجود ندارد)">Eretrian school</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B0%D8%AA%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="لذت‌پرستی">لذت‌پرستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اگزیستانسیالیسم">اگزیستانسیالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84)" class="mw-redirect" title="مبناگرایی (روابط بین‌الملل)">مبناگرایی (روابط بین‌الملل)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B0%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="لذت‌گرایی">لذت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%DA%AF%D9%84" title="فلسفه هگل">فلسفه هگل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="هرمنوتیک">هرمنوتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تاریخ‌گرایی">تاریخ‌گرایی</a>/<a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86" title="تاریخ‌گرایی نوین">تاریخ‌گرایی نوین</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="کل‌نگری">کل‌نگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="انسان‌گرایی">انسان‌گرایی</a>/<a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="انسان‌گرایی رنسانس">انسان‌گرایی رنسانس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="فلسفه اشراق">فلسفه اشراق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85" title="علم کلام">علم کلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="ایدئالیسم">ایدئالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فردگرایی">فردگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C" title="مکتب ایونی">مکتب ایونی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="کانتیانیسم">کانتیانیسم</a>/<a href="/wiki/%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="نوکانتی">نوکانتی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%DA%A9%D9%88%DA%AF%D8%A7%DA%A9%D9%88" title="کوکوگاکو">کوکوگاکو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Legalism_(Chinese_philosophy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Legalism (Chinese philosophy) (صفحه وجود ندارد)">Legalism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=School_of_Names&action=edit&redlink=1" class="new" title="School of Names (صفحه وجود ندارد)">Logicians</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="ماده‌باوری">ماده‌باوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%87%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="موهیسم">موهیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%85%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب مگارایی">مکتب مگارایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="نوگرایی">نوگرایی</a>/<a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="پست‌مدرنیسم">پست‌مدرنیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="یگانه‌انگاری">یگانه‌انگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="قانون طبیعی">قانون طبیعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=School_of_Naturalists&action=edit&redlink=1" class="new" title="School of Naturalists (صفحه وجود ندارد)">Naturalism (Chinese)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="طبیعت‌گرایی (فلسفه)">طبیعت‌گرایی (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%DA%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="هیچ‌انگاری">هیچ‌انگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%A1" title="فلسفه مشاء">فلسفه مشاء</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="پدیدارشناسی (فلسفه)">پدیدارشناسی (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86%DB%8C" title="فلسفه افلاطونی">فلسفه افلاطونی</a>/<a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86%DB%8C" title="فلسفه نوافلاطونی">فلسفه نوافلاطونی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%DA%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب چندگانه‌گرایی">مکتب چندگانه‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اثبات‌گرایی">اثبات‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="عمل‌گرایی">عمل‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%B3%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B7%DB%8C" title="فلسفه پیشاسقراطی">فلسفه پیشاسقراطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C" title="مکتب پیرهونی">مکتب پیرهونی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%81%DB%8C%D8%AB%D8%A7%D8%BA%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="مکتب فیثاغوری">مکتب فیثاغوری</a>/<a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%86%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%AB%D8%A7%D8%BA%D9%88%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="مکتب نوفیثاغورسی">مکتب نوفیثاغورسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خردگرایی">خردگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%84%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="تقلیل‌گرایی">تقلیل‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه مدرسی">فلسفه مدرسی</a>/<a href="/w/index.php?title=Neo-Scholasticism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neo-Scholasticism (صفحه وجود ندارد)">Neo-Scholasticism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="ساخت‌گرایی اجتماعی">ساخت‌گرایی اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%B3%D8%B7%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="سوفسطایی‌گری">سوفسطایی‌گری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اسپینوزیسم">اسپینوزیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="رواقی‌گری">رواقی‌گری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ساختارگرایی">ساختارگرایی</a>/<a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="پساساختارگرایی">پساساختارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="تومیسم">تومیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تعالی‌گرایی">تعالی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فایده‌گرایی">فایده‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yangism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yangism (صفحه وجود ندارد)">Yangism</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="الگوها_در_طبیعت" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA" title="الگو:الگوها در طبیعت"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:الگوها در طبیعت (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:الگوها در طبیعت"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="الگوها_در_طبیعت" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA" title="الگوها در طبیعت">الگوها در طبیعت</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">الگوها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D8%AA%DA%AF%DB%8C" title="شکستگی">شکستگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%BE%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="تپه ماسه‌ای">تپه ماسه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%81" title="کف">کف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%BE%DB%8C%DA%86" title="رودپیچ">رودپیچ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%A8%D8%B1%DA%AF%DB%8C" title="آرایش برگی">آرایش برگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%A8%D8%A7%D8%A8_%D8%B5%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%86" title="حباب صابون">حباب صابون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%86" title="تقارن">تقارن</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D9%84%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="ساختار بلوری">ساختار بلوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شبه‌کریستال">شبه‌کریستال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%86_%DA%AF%D9%84" title="تقارن گل">در گل‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="تقارن در زیست‌شناسی">در زیست‌شناسی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%A6%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="موزائیک‌کاری">موزائیک‌کاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%B1_%D8%AA%D8%A7%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%88%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86" title="مسیر تاوه‌ای فون کارمان">مسیر تاوه‌ای فون کارمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC" title="موج">موج</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88_%D9%88%DB%8C%D8%AF%D9%85%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%AA%D9%86" class="mw-redirect" title="الگو ویدمن‌اشتاتن">الگو ویدمن‌اشتاتن</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="4" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Yemen_Chameleon_(cropped).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Yemen_Chameleon_%28cropped%29.jpg/80px-Yemen_Chameleon_%28cropped%29.jpg" decoding="async" width="80" height="54" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Yemen_Chameleon_%28cropped%29.jpg/120px-Yemen_Chameleon_%28cropped%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Yemen_Chameleon_%28cropped%29.jpg/160px-Yemen_Chameleon_%28cropped%29.jpg 2x" data-file-width="2086" data-file-height="1411" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">دلایل</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Pattern_formation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pattern formation (صفحه وجود ندارد)">Pattern formation</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیست‌شناسی">زیست‌شناسی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="انتخاب طبیعی">انتخاب طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AA%D8%A7%D8%B1" title="استتار">استتار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="وانمایی">وانمایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="انتخاب جنسی">انتخاب جنسی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="ریاضیات">ریاضیات</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%A8" title="نظریه آشوب">نظریه آشوب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="فراکتال">فراکتال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%BE%DB%8C%DA%86_%D9%84%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="مارپیچ لگاریتمی">مارپیچ لگاریتمی</a></li></ul></li> <li><a class="mw-selflink selflink">فیزیک</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%88%D8%B1" title="بلور">بلور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9_%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="دینامیک شاره‌ها">دینامیک شاره‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Plateau%27s_laws&action=edit&redlink=1" class="new" title="Plateau's laws (صفحه وجود ندارد)">Plateau's laws</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%DB%8C" title="خودسازمان‌دهی">خودسازمان‌دهی</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">انسان‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86" title="افلاطون">افلاطون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%AB%D8%A7%D8%BA%D9%88%D8%B1%D8%B3" title="فیثاغورس">فیثاغورس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%AF%D9%88%DA%A9%D9%84%D8%B3" title="امپدوکلس">امپدوکلس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88_%D9%81%DB%8C%D8%A8%D9%88%D9%86%D8%A7%DA%86%DB%8C" title="لئوناردو فیبوناچی">لئوناردو فیبوناچی</a> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=Liber_Abaci&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liber Abaci (صفحه وجود ندارد)">Liber Abaci</a></i></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Adolf_Zeising&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adolf Zeising (صفحه وجود ندارد)">Adolf Zeising</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D9%87%DA%A9%D9%84" title="ارنست هکل">ارنست هکل</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D8%B2%D9%81_%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="ژوزف فلات">ژوزف فلات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Wilson_Bentley&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wilson Bentley (صفحه وجود ندارد)">Wilson Bentley</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%88%D8%B1%D8%AB_%D8%AA%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B3%D9%88%D9%86" title="دارسی ونتوورث تامپسون">دارسی ونتوورث تامپسون</a> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=On_Growth_and_Form&action=edit&redlink=1" class="new" title="On Growth and Form (صفحه وجود ندارد)">On Growth and Form</a></i></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%86_%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="آلن تورینگ">آلن تورینگ</a> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=The_Chemical_Basis_of_Morphogenesis&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Chemical Basis of Morphogenesis (صفحه وجود ندارد)">The Chemical Basis of Morphogenesis</a></i></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Aristid_Lindenmayer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aristid Lindenmayer (صفحه وجود ندارد)">Aristid Lindenmayer</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88%D8%A2_%D9%85%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%88" class="mw-redirect" title="بنوآ مندلبرو">بنوآ مندلبرو</a> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=How_Long_Is_the_Coast_of_Britain%3F_Statistical_Self-Similarity_and_Fractional_Dimension&action=edit&redlink=1" class="new" title="How Long Is the Coast of Britain? Statistical Self-Similarity and Fractional Dimension (صفحه وجود ندارد)">How Long Is the Coast of Britain? Statistical Self-Similarity and Fractional Dimension</a></i></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">جستارهای وابسته</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88" title="بازشناخت الگو">بازشناخت الگو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B8%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%DA%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="ظهوریافتگی">ظهوریافتگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%88_%D9%87%D9%86%D8%B1" title="ریاضیات و هنر">ریاضیات و هنر</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="زمین‌سنجی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87_%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%D8%AC%DB%8C" title="الگو:جعبه ناوبری زمین‌سنجی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87_%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%D8%AC%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:جعبه ناوبری زمین‌سنجی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87_%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%D8%AC%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:جعبه ناوبری زمین‌سنجی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="زمین‌سنجی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%D8%AC%DB%8C" title="زمین‌سنجی">زمین‌سنجی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">دید کلی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%D8%AC%DB%8C" title="تاریخچه زمین‌سنجی">تاریخچه زمین‌سنجی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_geodesists&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of geodesists (صفحه وجود ندارد)">زمین‌سنج‌ها</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">زیرشاخه‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="نقشه‌نگاری">نقشه‌نگاری</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Computer_cartography&action=edit&redlink=1" class="new" title="Computer cartography (صفحه وجود ندارد)">نقشه‌نگاری رایانه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%88%D8%A8" title="نقشه‌نگاری وب">نقشه‌نگاری وب</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86" title="حرکت انتقالی زمین">حرکت انتقالی زمین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Geodetic_astronomy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Geodetic astronomy (صفحه وجود ندارد)">اخترشناسی زمین‌سنجشی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A6%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="ژئوماتیک">ژئوماتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86" title="گرانش زمین">گرانش زمین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="ناوبری">ناوبری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%AC%DB%8C" title="تصویرسنجی">تصویرسنجی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AC%D8%B4_%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%D9%88%D8%B1" title="سنجش از دور">سنجش از دور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%85%D9%88%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="زمین‌موقعیت‌یابی">زمین‌موقعیت‌یابی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%87_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="کره مجازی">کره مجازی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">پدیده‌های فیزیکی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Chandler_wobble&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chandler wobble (صفحه وجود ندارد)">لنگی چندلری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%B1_%DA%A9%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%B3" title="اثر کوریولیس">اثر کوریولیس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D8%B1%D8%B2%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B4%DB%8C_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86" title="هم‌ارزی تابشی زمین">هم‌ارزی تابشی زمین</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86" title="گرانش زمین">گرانش زمین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%88" title="نظریه دینامو">نظریه دینامو</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86" title="گرانش زمین">گرانش زمین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="زمین‌ساخت صفحه‌ای">زمین‌ساخت صفحه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85_%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="تقدیم محوری">تقدیم محوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%D8%B1_%D9%88_%D9%85%D8%AF" title="جزر و مد">جزر و مد</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">رشته‌های مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اخترشناسی">اخترشناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زمین‌شناسی">زمین‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A6%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="ژئوفیزیک">ژئوفیزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="ریاضیات">ریاضیات</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">فیزیک</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><b><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Portal-puzzle.svg" class="mw-file-description"><img alt="نشان درگاه" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/16px-Portal-puzzle.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/24px-Portal-puzzle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/32px-Portal-puzzle.svg.png 2x" data-file-width="32" data-file-height="28" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%D8%AC%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="درگاه:زمین‌سنجی (صفحه وجود ندارد)">درگاه زمین‌سنجی</a> </b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <b><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%98%D8%A6%D9%88%D8%AF%D8%B2%DB%8C" title="رده:ژئودزی">رده:ژئودزی</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Commons-logo.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ ویکی‌انبار"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Geodesy" class="extiw" title="commons:Category:Geodesy">انبار</a></b></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=فیزیک&oldid=40602674">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=فیزیک&oldid=40602674</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="رده:فیزیک">فیزیک</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="رده:علوم طبیعی">علوم طبیعی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="رده:فیزیک مقدماتی">فیزیک مقدماتی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%81%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="رده:مفاهیم فیزیکی">مفاهیم فیزیکی</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_CS1:_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="رده:نگهداری CS1: سایر موارد">نگهداری CS1: سایر موارد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی">یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_CS1:_%D9%86%D9%82%D8%B7%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D9%81%D9%87" title="رده:نگهداری CS1: نقطه‌گذاری اضافه">نگهداری CS1: نقطه‌گذاری اضافه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="رده:صفحه‌های دارای پیوند مرده">صفحه‌های دارای پیوند مرده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_CS1:_%D9%81%D8%A7%D9%82%D8%AF_periodical" title="رده:خطاهای CS1: فاقد periodical">خطاهای CS1: فاقد periodical</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="رده:همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع">همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DA%A9_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="رده:پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت">پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۱۳ نوامبر ۲۰۲۴ ساعت ۱۵:۰۱ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-d7pw2","wgBackendResponseTime":171,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.034","walltime":"1.710","ppvisitednodes":{"value":4403,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":291200,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":6469,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":30,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":8,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":149184,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1031.673 1 -total"," 41.32% 426.307 1 الگو:پانویس"," 15.80% 163.044 8 الگو:یادکرد_کتاب"," 15.07% 155.489 9 الگو:یادکرد_وب"," 12.49% 128.836 3 الگو:مدرک"," 12.07% 124.519 4 الگو:گرداننده_رده"," 12.00% 123.809 1 الگو:ثابت"," 10.71% 110.451 1 الگو:کناری_فیزیک"," 10.19% 105.156 10 الگو:Navbox"," 9.18% 94.711 2 الگو:Nocat"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.566","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":9020541,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-745f94f9f8-zn7cn","timestamp":"20241120060521","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0641\u06cc\u0632\u06cc\u06a9","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q413","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q413","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-07-25T06:33:44Z","dateModified":"2024-11-13T15:01:19Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/9a\/CollageFisica.jpg","headline":"\u0639\u0644\u0645 \u0645\u0637\u0627\u0644\u0639\u0647\u0654 \u0645\u0627\u062f\u0647 \u0648 \u062d\u0631\u06a9\u062a \u0622\u0646 \u0648 \u0645\u0641\u0627\u0647\u06cc\u0645 \u0645\u0631\u062a\u0628\u0637 \u0645\u0627\u0646\u0646\u062f \u0627\u0646\u0631\u0698\u06cc \u0648 \u0646\u06cc\u0631\u0648"}</script> </body> </html>