CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="eo" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Malsovaĝigo - Vikipedio</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )eowikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januaro","februaro","marto","aprilo","majo","junio","julio","aŭgusto","septembro","oktobro","novembro","decembro"],"wgRequestId":"c9777db5-de1c-4d23-86c0-830097afa474","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Malsovaĝigo","wgTitle":"Malsovaĝigo","wgCurRevisionId":8763801,"wgRevisionId":8763801,"wgArticleId":34550,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Listo de arkivitaj paĝoj de Retarkivo","Artikoloj kun rompitaj ligiloj","Paĝoj kiuj uzas magiajn ligilojn por PubMed","Paĝoj kiuj uzas ISBNajn magiajn ligilojn","Havendaj artikoloj pli grandaj ol 30 kB","Legindaj artikoloj","Artikoloj de la semajno en 2016","Agrikulturo","Aldomigitaj bestoj","Prahistorio","Zoologio","Bestobredado","Evoluo"],"wgPageViewLanguage":"eo","wgPageContentLanguage":"eo","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Malsovaĝigo","wgRelevantArticleId":34550,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"Aldomigo","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":8763801,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"eo","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"eo"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/Malsova%C4%9Digo","wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q11395","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.gadget.niceInfoboxes":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.tmh.player","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.Rekta-ligilo-al-Komunejo","ext.gadget.DocTabs","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=eo&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=eo&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=eo&modules=ext.gadget.niceInfoboxes&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=eo&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.21"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm/1200px--Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="675"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm/800px--Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="450"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm/640px--Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="360"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Malsovaĝigo - Vikipedio"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//eo.m.wikipedia.org/wiki/Malsova%C4%9Digo"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Redakti" href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipedio (eo)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//eo.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Malsova%C4%9Digo"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.eo"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipedio Atom-fonto" href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Lastaj_%C5%9Dan%C4%9Doj&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Malsovaĝigo rootpage-Malsovaĝigo skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Saltu al enhavo</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Retejo"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Ĉefa menuo" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ĉefa menuo" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ĉefa menuo</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ĉefa menuo</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">movigi al flanka panelo</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">kaŝi</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigado </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-desciption" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedio:%C4%88efpa%C4%9Do"><span>Ĉefpaĝo</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portalo:Komunumo" title="Pri la projekto, kion vi povas fari, kie vi povas trovi ion"><span>Komunuma portalo</span></a></li><li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedio:Diskutejo"><span>Diskutejo</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedio:Aktuala%C4%B5oj" title="Trovi fonajn informojn pri nunaj eventoj"><span>Aktualaĵoj</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Lastaj_%C5%9Dan%C4%9Doj" title="Listo de la lastaj ŝanĝoj en la vikio. [r]" accesskey="r"><span>Lastaj ŝanĝoj</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Novaj_pa%C4%9Doj"><span>Novaj paĝoj</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Hazarda_pa%C4%9Do" title="Iri al hazarda paĝo [x]" accesskey="x"><span>Hazarda paĝo</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Helpo:Enhavo" title="La loko por eltrovi"><span>Helpo</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Specialaj_pa%C4%9Doj"><span>Specialaj paĝoj</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Vikipedio:%C4%88efpa%C4%9Do" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipedio" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-eo.svg" style="width: 6.875em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-eo.svg" width="109" height="13" style="width: 6.8125em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Ser%C4%89i" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Serĉi tra Vikipedio [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Serĉi</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Serĉi tra Vikipedio" aria-label="Serĉi tra Vikipedio" autocapitalize="sentences" title="Serĉi tra Vikipedio [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specialaĵo:Serĉi"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Serĉi</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Personaj iloj"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aspekto"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aspekto" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aspekto</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=eo.wikipedia.org&uselang=eo" class=""><span>Donaci</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Krei_konton&returnto=Malsova%C4%9Digo" title="Ni rekomendas ke vi kreu uzantokonton kaj ensalutu, kvankam tio ne estas deviga" class=""><span>Krei konton</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Ensaluti&returnto=Malsova%C4%9Digo" title="Ni rekomendas ke vi ensalutu, kvankam tio ne estas devige. [o]" accesskey="o" class=""><span>Ensaluti</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Pliaj agordoj" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Personaj iloj" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Personaj iloj</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menuo de uzanto" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=eo.wikipedia.org&uselang=eo"><span>Donaci</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Krei_konton&returnto=Malsova%C4%9Digo" title="Ni rekomendas ke vi kreu uzantokonton kaj ensalutu, kvankam tio ne estas deviga"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Krei konton</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Ensaluti&returnto=Malsova%C4%9Digo" title="Ni rekomendas ke vi ensalutu, kvankam tio ne estas devige. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Ensaluti</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Paĝoj por elsalutitaj redaktistoj <a href="/wiki/Helpo:Enkonduko" aria-label="Lernu pli pri redaktado"><span>Lernu pli</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Miaj_kontribuoj" title="Listo de redaktoj faritaj el ĉi tiu IPa adreso [y]" accesskey="y"><span>Kontribuoj</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Mia_diskutpa%C4%9Do" title="Diskuto pri redaktoj sub tiu ĉi IP adreso [n]" accesskey="n"><span>Diskuto</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Retejo"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Enhavo" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Enhavo</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">movigi al flanka panelo</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">kaŝi</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Komenco</div> </a> </li> <li id="toc-Difino" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Difino"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Difino</span> </div> </a> <ul id="toc-Difino-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Historio" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historio"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Historio</span> </div> </a> <ul id="toc-Historio-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Laŭ_specioj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Laŭ_specioj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Laŭ specioj</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Laŭ_specioj-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Baskuli Laŭ specioj subsekcio</span> </button> <ul id="toc-Laŭ_specioj-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bovoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bovoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Bovoj</span> </div> </a> <ul id="toc-Bovoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ŝafoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ŝafoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Ŝafoj</span> </div> </a> <ul id="toc-Ŝafoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Porkoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Porkoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Porkoj</span> </div> </a> <ul id="toc-Porkoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kortobirdoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kortobirdoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Kortobirdoj</span> </div> </a> <ul id="toc-Kortobirdoj-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Meleagroj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Meleagroj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4.1</span> <span>Meleagroj</span> </div> </a> <ul id="toc-Meleagroj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Abeloj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Abeloj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5</span> <span>Abeloj</span> </div> </a> <ul id="toc-Abeloj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ŝanĝiĝo_per_malsovaĝigo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ŝanĝiĝo_per_malsovaĝigo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Ŝanĝiĝo per malsovaĝigo</span> </div> </a> <ul id="toc-Ŝanĝiĝo_per_malsovaĝigo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Referencoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Referencoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Referencoj</span> </div> </a> <ul id="toc-Referencoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Literaturo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Literaturo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Literaturo</span> </div> </a> <ul id="toc-Literaturo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vidu_ankaŭ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Vidu_ankaŭ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Vidu ankaŭ</span> </div> </a> <ul id="toc-Vidu_ankaŭ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Eksteraj_ligiloj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Eksteraj_ligiloj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Eksteraj ligiloj</span> </div> </a> <ul id="toc-Eksteraj_ligiloj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Enhavo" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Enhavtabelo" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ŝaltu la enhavtabelon" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ŝaltu la enhavtabelon</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Malsovaĝigo</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Iru al artikolo en alia lingvo. Havebla en 108 lingvo" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-108" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">108 lingvoj</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Mak_maak" title="Mak maak — afrikansa" lang="af" hreflang="af" data-title="Mak maak" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikansa" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Domestizierung" title="Domestizierung — svisgermana" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Domestizierung" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="svisgermana" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Domesticaci%C3%B3n" title="Domesticación — aragona" lang="an" hreflang="an" data-title="Domesticación" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragona" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A6%D9%86%D8%A7%D8%B3" title="استئناس — araba" lang="ar" hreflang="ar" data-title="استئناس" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="araba" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%98%E0%A7%B0%E0%A7%81%E0%A7%B1%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A7%B0%E0%A6%A3" title="ঘৰুৱাকৰণ — asama" lang="as" hreflang="as" data-title="ঘৰুৱাকৰণ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="asama" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Adoma" title="Adoma — astura" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Adoma" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="astura" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C6%8Fhlil%C9%99%C5%9Fdirm%C9%99" title="Əhliləşdirmə — azerbajĝana" lang="az" hreflang="az" data-title="Əhliləşdirmə" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbajĝana" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%84%D8%B4%D8%AF%DB%8C%D8%B1%D9%85%DA%A9" title="اهلی‌لشدیرمک — South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="اهلی‌لشدیرمک" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%99%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BB%D0%B0%D1%88%D1%82%D1%8B%D1%80%D1%8B%D1%83" title="Йортлаштырыу — baŝkira" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Йортлаштырыу" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baŝkira" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%88%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B5" title="Адамашненне — belorusa" lang="be" hreflang="be" data-title="Адамашненне" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="belorusa" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D1%8B%D1%80%D1%83%D1%87%D1%8D%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5" title="Прыручэньне — Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Прыручэньне" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BC%D1%8F%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Опитомяване — bulgara" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Опитомяване" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgara" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%83%E0%A6%B9%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A6%A3" title="গৃহপালিতকরণ — bengala" lang="bn" hreflang="bn" data-title="গৃহপালিতকরণ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengala" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Do%C3%B1va%C3%B1" title="Doñvañ — bretona" lang="br" hreflang="br" data-title="Doñvañ" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretona" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Pripitomljavanje" title="Pripitomljavanje — bosna" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Pripitomljavanje" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosna" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Domestikasi" title="Domestikasi — Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Domestikasi" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="elstara artikolo"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Domesticaci%C3%B3" title="Domesticació — kataluna" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Domesticació" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataluna" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D3%80%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D1%80" title="КараӀамор — ĉeĉena" lang="ce" hreflang="ce" data-title="КараӀамор" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="ĉeĉena" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B3%D8%AA%DB%95%D9%85%DB%86%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="دەستەمۆکردن — sorana" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="دەستەمۆکردن" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorana" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Domestikace" title="Domestikace — ĉeĥa" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Domestikace" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="ĉeĥa" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BB%D0%B0_%D0%B2%D3%97%D1%80%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B8" title="Алла вӗрентесси — ĉuvaŝa" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Алла вӗрентесси" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="ĉuvaŝa" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Dofi" title="Dofi — kimra" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Dofi" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="kimra" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Domesticering" title="Domesticering — dana" lang="da" hreflang="da" data-title="Domesticering" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="dana" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Domestizierung" title="Domestizierung — germana" lang="de" hreflang="de" data-title="Domestizierung" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="germana" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BE%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CF%81%CF%89%CF%83%CE%B7" title="Εξημέρωση — greka" lang="el" hreflang="el" data-title="Εξημέρωση" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="greka" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="leginda artikolo"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Domestication" title="Domestication — angla" lang="en" hreflang="en" data-title="Domestication" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angla" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Domesticaci%C3%B3n" title="Domesticación — hispana" lang="es" hreflang="es" data-title="Domesticación" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hispana" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Kodustamine" title="Kodustamine — estona" lang="et" hreflang="et" data-title="Kodustamine" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estona" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Etxekotze" title="Etxekotze — eŭska" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Etxekotze" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="eŭska" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="اهلی کردن — persa" lang="fa" hreflang="fa" data-title="اهلی کردن" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persa" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Domestikaatio" title="Domestikaatio — finna" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Domestikaatio" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finna" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="elstara artikolo"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Domestication" title="Domestication — franca" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Domestication" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="franca" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Domestikasyon" title="Domestikasyon — Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Domestikasyon" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Domesticaci%C3%B3n" title="Domesticación — galega" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Domesticación" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galega" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Saite%27o" title="Saite'o — gvarania" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Saite'o" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="gvarania" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guw mw-list-item"><a href="https://guw.wikipedia.org/wiki/L%E1%BA%B9dowhenu" title="Lẹdowhenu — Gun" lang="guw" hreflang="guw" data-title="Lẹdowhenu" data-language-autonym="Gungbe" data-language-local-name="Gun" class="interlanguage-link-target"><span>Gungbe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%91%D7%99%D7%95%D7%AA" title="ביות — hebrea" lang="he" hreflang="he" data-title="ביות" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrea" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%A4%E0%A5%82%E0%A4%95%E0%A4%B0%E0%A4%A3" title="पालतूकरण — hinda" lang="hi" hreflang="hi" data-title="पालतूकरण" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hinda" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Domestication" title="Domestication — Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Domestication" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Domesticiranje" title="Domesticiranje — kroata" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Domesticiranje" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="kroata" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/H%C3%A1zias%C3%ADt%C3%A1s" title="Háziasítás — hungara" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Háziasítás" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="hungara" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B8%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D5%AC%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ընտելացում — armena" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ընտելացում" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="armena" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Domestikasi" title="Domestikasi — indonezia" lang="id" hreflang="id" data-title="Domestikasi" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Panagpaamo" title="Panagpaamo — iloka" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Panagpaamo" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="iloka" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Tamning" title="Tamning — islanda" lang="is" hreflang="is" data-title="Tamning" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islanda" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Domesticazione" title="Domesticazione — itala" lang="it" hreflang="it" data-title="Domesticazione" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="itala" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%B6%E7%95%9C%E5%8C%96" title="家畜化 — japana" lang="ja" hreflang="ja" data-title="家畜化" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japana" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="მოშინაურება — kartvela" lang="ka" hreflang="ka" data-title="მოშინაურება" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="kartvela" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Agrad" title="Agrad — kabila" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Agrad" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="kabila" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Доместикация — kazaĥa" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Доместикация" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazaĥa" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%88%9C%ED%99%94_(%EC%83%9D%EB%AC%BC%ED%95%99)" title="순화 (생물학) — korea" lang="ko" hreflang="ko" data-title="순화 (생물학)" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="korea" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Dovheans" title="Dovheans — kornvala" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Dovheans" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="kornvala" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BA%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%88%D1%82%D1%8B%D1%80%D1%83%D1%83" title="Бакмалаштыруу — kirgiza" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Бакмалаштыруу" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiza" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Domitus" title="Domitus — latino" lang="la" hreflang="la" data-title="Domitus" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latino" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Domesticatie" title="Domesticatie — limburga" lang="li" hreflang="li" data-title="Domesticatie" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburga" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Domestigazzion" title="Domestigazzion — lombarda" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Domestigazzion" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombarda" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Ebw%C9%9B%CC%81l%C9%9B%CC%81" title="Ebwɛ́lɛ́ — lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Ebwɛ́lɛ́" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="lingala" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Domestikacija" title="Domestikacija — litova" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Domestikacija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litova" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Domestik%C4%81cija" title="Domestikācija — latva" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Domestikācija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="latva" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Famolahana_ho_fihary" title="Famolahana ho fihary — malagasa" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Famolahana ho fihary" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malagasa" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%BF%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BC%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5" title="Припитомување — makedona" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Припитомување" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="makedona" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%87%E0%B4%A3%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF_%E0%B4%B5%E0%B4%B3%E0%B5%BC%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%BD" title="ഇണക്കി വളർത്തൽ — malajalama" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഇണക്കി വളർത്തൽ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalama" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%8D%D1%80%D1%88%D2%AF%D2%AF%D0%BB%D1%8D%D0%BB%D1%82" title="Гэршүүлэлт — mongola" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Гэршүүлэлт" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongola" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Pembelajinakan" title="Pembelajinakan — malaja" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Pembelajinakan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malaja" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9A%E1%80%89%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%AB%E1%80%B8%E1%80%A1%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%BD%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BC%E1%80%B0%E1%80%81%E1%80%BC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8" title="ယဉ်ပါးအောင်မွေးမြူခြင်း — birma" lang="my" hreflang="my" data-title="ယဉ်ပါးအောင်မွေးမြူခြင်း" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birma" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Domestikatschoon" title="Domestikatschoon — platgermana" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Domestikatschoon" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="platgermana" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%83%E0%A4%B9%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A5%80%E0%A4%95%E0%A4%B0%E0%A4%A3" title="गृहस्थीकरण — nevara" lang="new" hreflang="new" data-title="गृहस्थीकरण" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="nevara" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Domesticatie" title="Domesticatie — nederlanda" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Domesticatie" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="nederlanda" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Domestisering" title="Domestisering — novnorvega" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Domestisering" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="novnorvega" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Domestisering" title="Domestisering — dannorvega" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Domestisering" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="dannorvega" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Domesticacion" title="Domesticacion — okcitana" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Domesticacion" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="okcitana" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%98%E0%A8%B0%E0%A9%8B%E0%A8%97%E0%A9%80%E0%A8%95%E0%A8%B0%E0%A8%A8" title="ਘਰੋਗੀਕਰਨ — panĝaba" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਘਰੋਗੀਕਰਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="panĝaba" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Domestykacja_zwierz%C4%85t" title="Domestykacja zwierząt — pola" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Domestykacja zwierząt" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="pola" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Domestiament" title="Domestiament — Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Domestiament" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88_%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="پالتو بنانا — Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="پالتو بنانا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%90%D9%84%D9%8E%D9%88%D9%86%D9%87" title="اېلَونه — paŝtua" lang="ps" hreflang="ps" data-title="اېلَونه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="paŝtua" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Domestica%C3%A7%C3%A3o" title="Domesticação — portugala" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Domesticação" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugala" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Uywariy" title="Uywariy — keĉua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Uywariy" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="keĉua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Domesticire" title="Domesticire — rumana" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Domesticire" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumana" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B4%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%88%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Одомашнивание — rusa" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Одомашнивание" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rusa" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B4%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%88%D0%BD%D1%97%D0%BD%D1%8F" title="Удомашнїня — Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Удомашнїня" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%8C%D0%B8%D1%8D%D1%82%D0%B8%D1%82%D0%B8%D0%B8" title="Дьиэтитии — jakuta" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Дьиэтитии" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="jakuta" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/%C5%A0ibit" title="Šibit — nord-samea" lang="se" hreflang="se" data-title="Šibit" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="nord-samea" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Domestikacija" title="Domestikacija — serbo-Kroata" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Domestikacija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbo-Kroata" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Domestication" title="Domestication — Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Domestication" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Domestik%C3%A1cia" title="Domestikácia — slovaka" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Domestikácia" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovaka" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Udoma%C4%8Ditev" title="Udomačitev — slovena" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Udomačitev" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="slovena" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Zbutja" title="Zbutja — albana" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Zbutja" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albana" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Доместикација — serba" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Доместикација" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serba" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Domestisierenge" title="Domestisierenge — Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Domestisierenge" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Domesticering" title="Domesticering — sveda" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Domesticering" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="sveda" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Fugo" title="Fugo — svahila" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Fugo" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="svahila" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AF%8A%E0%AE%B2%E0%AF%8D%E0%AE%B2%E0%AF%88%E0%AE%AA%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AE%9F%E0%AF%81%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%B2%E0%AF%8D" title="கொல்லைப்படுத்தல் — tamila" lang="ta" hreflang="ta" data-title="கொல்லைப்படுத்தல்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamila" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%89%E0%B8%A2%E0%B8%87" title="การปรับตัวเป็นสัตว์เลี้ยง — taja" lang="th" hreflang="th" data-title="การปรับตัวเป็นสัตว์เลี้ยง" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="taja" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Domestikasyon" title="Domestikasyon — tagaloga" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Domestikasyon" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagaloga" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Evcille%C5%9Ftirme" title="Evcilleştirme — turka" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Evcilleştirme" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turka" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%99%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BB%D0%B0%D1%88%D1%82%D1%8B%D1%80%D1%83" title="Йортлаштыру — tatara" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Йортлаштыру" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatara" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B4%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%88%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8F" title="Одомашнення — ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Одомашнення" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%81" title="تالف — urduo" lang="ur" hreflang="ur" data-title="تالف" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urduo" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Domestikatsiya" title="Domestikatsiya — uzbeka" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Domestikatsiya" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbeka" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Kodikoi%C4%8Dend" title="Kodikoičend — Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Kodikoičend" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Thu%E1%BA%A7n_h%C3%B3a" title="Thuần hóa — vjetnama" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Thuần hóa" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vjetnama" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Pagpaanad" title="Pagpaanad — varaja" lang="war" hreflang="war" data-title="Pagpaanad" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="varaja" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%A9%AF%E5%8C%96" title="驯化 — vua" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="驯化" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="vua" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A9%D7%98%D7%95%D7%91%D7%99%D7%A7%D7%95%D7%A0%D7%92" title="שטוביקונג — jida" lang="yi" hreflang="yi" data-title="שטוביקונג" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="jida" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%A9%AF%E5%8C%96" title="驯化 — ĉina" lang="zh" hreflang="zh" data-title="驯化" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="ĉina" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Ke-l%C4%81i-h%C3%B2a" title="Ke-lāi-hòa — Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Ke-lāi-hòa" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%A6%B4%E9%A4%8A" title="馴養 — kantona" lang="yue" hreflang="yue" data-title="馴養" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantona" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q11395#sitelinks-wikipedia" title="Redakti interlingvajn ligilojn" class="wbc-editpage">Redakti ligilojn</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Nomspacoj"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Malsova%C4%9Digo" title="Vidi la artikolon [c]" accesskey="c"><span>Artikolo</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Diskuto:Malsova%C4%9Digo" rel="discussion" title="Diskuto pri la artikolo [t]" accesskey="t"><span>Diskuto</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ŝanĝi lingvan varianton" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Esperanto</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Vidoj"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Malsova%C4%9Digo"><span>Legi</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&veaction=edit" title="Redakti ĉi tiun paĝon [v]" accesskey="v"><span>Redakti</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&action=edit" title="Redakti fontan kodon de tiu ĉi paĝo [e]" accesskey="e"><span>Redakti fonton</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&action=history" title="Antaŭaj versioj de ĉi tiu paĝo. [h]" accesskey="h"><span>Vidi historion</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paĝaj iloj"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Iloj" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Iloj</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Iloj</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">movigi al flanka panelo</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">kaŝi</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Pliaj opcioj" > <div class="vector-menu-heading"> Agoj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Malsova%C4%9Digo"><span>Legi</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&veaction=edit" title="Redakti ĉi tiun paĝon [v]" accesskey="v"><span>Redakti</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&action=edit" title="Redakti fontan kodon de tiu ĉi paĝo [e]" accesskey="e"><span>Redakti fonton</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&action=history"><span>Vidi historion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ĝenerale </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Kio_ligas_%C4%89i_tien%3F/Malsova%C4%9Digo" title="Listo de ĉiuj vikiaj paĝoj kiuj ligas ĉi tien [j]" accesskey="j"><span>Ligiloj ĉi tien</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Rilataj_%C5%9Dan%C4%9Doj/Malsova%C4%9Digo" rel="nofollow" title="Lastaj ŝanĝoj en paĝoj kiuj ligas al ĉi tiu paĝo [k]" accesskey="k"><span>Rilataj ŝanĝoj</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=eo" title="Alŝuti dosierojn [u]" accesskey="u"><span>Alŝuti dosieron</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&oldid=8763801" title="Porĉiama ligilo al ĉi versio de la paĝo"><span>Konstanta ligilo</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&action=info" title="Pli da informo pri ĉi tiu paĝo"><span>Informoj pri la paĝo</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Citi&page=Malsova%C4%9Digo&id=8763801&wpFormIdentifier=titleform" title="Informoj pri kiel citi ĉi tiun paĝon"><span>Citi ĉi tiun artikolon</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Feo.wikipedia.org%2Fwiki%2FMalsova%25C4%259Digo"><span>Akiri mallongigitan URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:QrCode&url=https%3A%2F%2Feo.wikipedia.org%2Fwiki%2FMalsova%25C4%259Digo"><span>Elŝutu QR-kodon</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Presi/elporti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Libro&bookcmd=book_creator&referer=Malsova%C4%9Digo"><span>Krei libron</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:DownloadAsPdf&page=Malsova%C4%9Digo&action=show-download-screen"><span>Elŝuti kiel PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&printable=yes" title="Presebla versio de tiu ĉi paĝo [p]" accesskey="p"><span>Presebla versio</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> En aliaj projektoj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Domestication" hreflang="en"><span>Vikimedia Komunejo</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q11395" title="Ligilo al konektita datuma ero [g]" accesskey="g"><span>Ero en Vikidatumoj</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paĝaj iloj"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aspekto"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aspekto</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">movigi al flanka panelo</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">kaŝi</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">El Vikipedio, la libera enciklopedio</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(Alidirektita el <a href="/w/index.php?title=Aldomigo&redirect=no" class="mw-redirect" title="Aldomigo">Aldomigo</a>)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="eo" dir="ltr"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><span><video id="mwe_player_0" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm/220px--Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" height="124" data-durationhint="229" data-mwtitle="Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/Dosiero:Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/f/fe/Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm/Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm.480p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="480p.vp9.webm" data-width="854" data-height="480" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/f/fe/Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm/Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm.720p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="720p.vp9.webm" data-width="1280" data-height="720" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fe/Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-width="1280" data-height="720" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/f/fe/Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm/Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm.144p.mjpeg.mov" type="video/quicktime" data-transcodekey="144p.mjpeg.mov" data-width="256" data-height="144" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/f/fe/Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm/Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm.240p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="426" data-height="240" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/f/fe/Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm/Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm.360p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="360p.vp9.webm" data-width="640" data-height="360" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/f/fe/Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm/Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm.360p.webm" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-transcodekey="360p.webm" data-width="640" data-height="360" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AKiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm&lang=eo&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="eo" label="Esperanto ‪(eo)‬" data-dir="ltr" /></video></span><figcaption>Kiel oni malsovaĝigis katojn - video de la jutuba kanalo <a href="/wiki/Scivolemo_(projekto)" title="Scivolemo (projekto)">Scivolemo.</a></figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Backing_sheep_at_sheepdog_competition.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Backing_sheep_at_sheepdog_competition.jpg/250px-Backing_sheep_at_sheepdog_competition.jpg" decoding="async" width="250" height="333" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Backing_sheep_at_sheepdog_competition.jpg/375px-Backing_sheep_at_sheepdog_competition.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Backing_sheep_at_sheepdog_competition.jpg/500px-Backing_sheep_at_sheepdog_competition.jpg 2x" data-file-width="2112" data-file-height="2816" /></a><figcaption><a href="/wiki/Hundo" title="Hundo">Hundoj</a> kaj <a href="/wiki/%C5%9Cafo" title="Ŝafo">ŝafoj</a> estis inter la unuaj malsovaĝigitaj animaloj.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Border_Collie_sheepdog_trial.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Border_Collie_sheepdog_trial.jpg/350px-Border_Collie_sheepdog_trial.jpg" decoding="async" width="350" height="153" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Border_Collie_sheepdog_trial.jpg/525px-Border_Collie_sheepdog_trial.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Border_Collie_sheepdog_trial.jpg/700px-Border_Collie_sheepdog_trial.jpg 2x" data-file-width="1733" data-file-height="756" /></a><figcaption>Ŝafaro montranta gregeman konduton dum <a href="/wiki/%C5%9Cafhundo" class="mw-redirect" title="Ŝafhundo">ŝafhunda konkurenco</a>.</figcaption></figure> <p><b>Malsovaĝigi</b>, <i>aldomigi</i> aŭ <i>hejmigi</i> sovaĝajn aŭ naturajn bestojn signifas ilin alkutimigi al vivado en kaptiteco por <a href="/wiki/Bestobredado" class="mw-redirect" title="Bestobredado">bredado</a> kaj uzado fare de homoj. Parolante pri <i>malsovaĝigitaj plantoj</i> (iom metafora uzado de "malsovaĝigo") oni parolas pri ĉiuj plantoj, kiujn homoj uzas kaj sisteme plantas por <a href="/wiki/Nutrado" class="mw-redirect" title="Nutrado">nutrado</a>, <a href="/wiki/Fura%C4%9Do" title="Furaĝo">furaĝo</a>, <a href="/wiki/Medicino" title="Medicino">medicino</a> aŭ alia uzado. </p><p><b>Malsovaĝigo</b> estas eltenita mult-generacia rilataro laŭ kiu unu grupo de organismoj ricevas gravajn gradon de influo super la reproduktado kaj zorgado de alia grupo por sekurigi pli antaŭvideblan havigon de rimedoj el tiu dua grupo.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Charles_Darwin" title="Charles Darwin">Charles Darwin</a> agnoskis la malgrandan nombron de trajtoj kiuj faris malsovaĝigitajn speciojn diferencaj el ties naturaj prauloj. Li estis ankaŭ la unua kiu agnoskis la diferencon inter konscia <a href="/wiki/Selekta_bredado" title="Selekta bredado">selekta bredado</a> en kiu homooj rekte selektas por atingo de dezirataj trajtoj, kaj nekonscia selekto kie trajtoj evoluas kiel krom-produkto de <a href="/wiki/Natura_selekto" class="mw-redirect" title="Natura selekto">natura selekto</a> aŭ el selekto al aliaj trajtoj.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Estas genetika diferenco inter malsovaĝigitaj kaj naturaj populacioj. Tia diferenco ekzistas ankaŭ inter la trajtoj, kiuj laŭ esploristoj estis esencaj je la fruaj stadioj de malsovaĝigo, kaj la plibonigaj trajtoj, kiuj estis aperintaj ekde la disiĝo inter naturaj kaj malsovaĝigitaj populacioj.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Malsovaĝigitaj trajtoj estas ĝenerale fiksitaj ene de ĉiuj malsovaĝigitoj kaj estis selektitaj dum la komenca epizodo de malsovaĝigo de tiu animalo aŭ planto, dum plibonigaj trajtoj estas nur en proporcio de malsovaĝigitoj, kvankam ili povus esti fiksitaj en individuaj bredadoj aŭ <a href="/wiki/Raso" title="Raso">regionaj populacioj</a>.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Larson,_G_2014_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-Larson,_G_2014-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>La hundo estis la unua malsovaĝigito,<sup id="cite_ref-EB_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-EB-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> kaj ili setlis tra <a href="/wiki/E%C5%ADrazio" title="Eŭrazio">Eŭrazio</a> antaŭ la fino de la fina <a href="/wiki/Pleistoceno" title="Pleistoceno">Pleistoceno</a>, longe antaŭ <a href="/wiki/Agrikulturo" title="Agrikulturo">kultivado</a> kaj antaŭ la malsovaĝigo de aliaj animaloj.<sup id="cite_ref-Larson,_G_2012_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-Larson,_G_2012-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La arkeologia kaj genetika informaro sugestas, ke longdaŭra dudirekta <a href="/wiki/Genfluo" title="Genfluo">genfluo</a> inter naturaj kaj malsovaĝigitaj bestoj – inkluzive <a href="/wiki/Azeno" title="Azeno">azenojn</a>, <a href="/wiki/%C4%88evalo" title="Ĉevalo">ĉevalojn</a>, nov- kaj malnov-mondajn <a href="/wiki/Kameledoj" title="Kameledoj">kameledojn</a>, <a href="/wiki/Kapro" title="Kapro">kaprojn</a>, <a href="/wiki/%C5%9Cafo" title="Ŝafo">ŝafojn</a>, kaj <a href="/wiki/Porko" title="Porko">porkojn</a> – estis ofta.<sup id="cite_ref-Larson,_G_2014_9-1" class="reference"><a href="#cite_note-Larson,_G_2014-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Marshall,_F._2013_PMC_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-Marshall,_F._2013_PMC-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Pro sia gravo por homoj kaj sia valoro kiel modelo de <a href="/wiki/Evolucio" class="mw-redirect" title="Evolucio">evoluciaj</a> kaj <a href="/wiki/Demografio" title="Demografio">demografiaj</a> ŝanĝoj, malsovaĝigo estis alloginta fakulojn pri <a href="/wiki/Arkeologio" title="Arkeologio">arkeologio</a>, <a href="/wiki/Paleontologio" title="Paleontologio">paleontologio</a>, <a href="/wiki/Antropologio" title="Antropologio">antropologio</a>, <a href="/wiki/Botaniko" class="mw-redirect" title="Botaniko">botaniko</a>, <a href="/wiki/Zoologio" title="Zoologio">zoologio</a>, <a href="/wiki/Genetiko" title="Genetiko">genetiko</a>, kaj la <a href="/wiki/Mediscienco" title="Mediscienco">mediscienco</a>.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Difino">Difino</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&veaction=edit&section=1" title="Redakti sekcion: Difino" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&action=edit&section=1" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Difino"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Lascaux_painting.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Lascaux_painting.jpg/300px-Lascaux_painting.jpg" decoding="async" width="300" height="197" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Lascaux_painting.jpg/450px-Lascaux_painting.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Lascaux_painting.jpg/600px-Lascaux_painting.jpg 2x" data-file-width="720" data-file-height="472" /></a><figcaption><a href="/wiki/Kavo_de_Lascaux" class="mw-redirect" title="Kavo de Lascaux">Kavo de Lascaux</a>, galerio de taŭroj. <a href="/wiki/%C4%88asado" title="Ĉasado">Ĉasado</a> estis unu el unuaj paŝoj al bestodresado kaj al malsovaĝigo.</figcaption></figure> <p><b>Malsovaĝigo</b> ne estu konfuzita kun <b>dresado</b>. Dresado estas la kondiĉita kutimara modifo de natur-naskita animalo kiam ties natura evito al homoj estas limigita kaj ĝi toleras la estadon de homoj, sed malsovaĝigo estas la konstanta genetika modifo de bredata stirpo, kio kondukas al heredata antaŭdispono al homoj.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kelkaj animalaj specioj, kaj kelkaj individuoj ene de tiuj specioj, estas pli bonaj kandidatoj por malsovaĝigo, ol aliaj, ĉar ili montras kelkajn kutimarajn karakterojn: (1) la grando kaj organizado de ties socia strukturo; (2) la kapablo kaj la grado de selekteco en ties elekto de partneroj; (3) la facilo kaj rapido, laŭ kiuj la gepatroj zorgas la idojn, kaj la matureco kaj moveblo de naskitaj idoj; (4) la grado de fleksebleco en dieto kaj habitata tolero; kaj (5) reagoj al homoj kaj novaj medioj, inklude flugoreagoj kaj reaktiveco al eksteraj stimuloj.<sup id="cite_ref-Zeder_MA_2012_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-Zeder_MA_2012-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>La komencoj de animala malsovaĝigo konsistis en longdaŭra <a href="/wiki/Evolucio" class="mw-redirect" title="Evolucio">kun-evolucia</a> procezo kun multaj stadioj laŭlonge de diversaj vojoj.<sup id="cite_ref-Larson,_G_2014_9-2" class="reference"><a href="#cite_note-Larson,_G_2014-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Oni konjektis, ke malsovaĝigo sekvis tri ĉefajn vojojn: (1) kunmanĝantoj, adaptitaj al la homa niĉo (ekz., hundoj, katoj, kortobirdoj, eble porkoj); (2) predataj animaloj serĉataj por manĝo (ekz., ŝafoj, kaproj, bovoj, akvobubaloj, gruntbovoj, porkoj, boacoj, lamoj kaj alpakoj); kaj (3) animaloj celataj por helpo kaj nemanĝaj rimedoj (ekz., ĉevaloj, azenoj, kameloj).<sup id="cite_ref-Larson,_G_2014_9-3" class="reference"><a href="#cite_note-Larson,_G_2014-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Marshall,_F._2013_PMC_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-Marshall,_F._2013_PMC-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Zeder_MA_2012_20-1" class="reference"><a href="#cite_note-Zeder_MA_2012-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Telechea,_F._2015_p._397_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-Telechea,_F._2015_p._397-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Telechea,_F._2015_p._397_26-1" class="reference"><a href="#cite_note-Telechea,_F._2015_p._397-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La hundo estis la unua malsovaĝigito name="Larson, G 2014"/><sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> kaj ĝi setlis tra <a href="/wiki/E%C5%ADrazio" title="Eŭrazio">Eŭrazio</a> antaŭ la fino de la fina <a href="/wiki/Pleistoceno" title="Pleistoceno">Pleistoceno</a>, multe antaŭ la <a href="/wiki/Agrikulturo" title="Agrikulturo">kultivado</a> kaj antaŭ la malsovaĝigo de aliaj animaloj.<sup id="cite_ref-Larson,_G_2012_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-Larson,_G_2012-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Homoj ne intencis malsovaĝigi animalojn el, aŭ almenaŭ ne imagis malsovaĝigitan animalon rezulte el, ĉu la kunmanĝa ĉu la preda vojoj. En ambaŭ okazoj, homoj iĝis interplektitaj kun tiuj specioj, ĉar la rilato inter ili, kaj la homa rolo en ties survivado kaj reproduktado, intensiĝis.<sup id="cite_ref-Larson,_G_2014_9-4" class="reference"><a href="#cite_note-Larson,_G_2014-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kvankam la direktita vojo iris el kapto al dresado, la aliaj du vojoj ne estas tiom cel-orientataj kaj arkeologiaj registroj sugestas ke ili okazis laŭlonge de multe pli longaj tempokadroj.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Malkiel aliaj malsovaĝigitaj specioj kiuj estis unuarange selektitaj por produkto-rilataj trajtoj, hundoj estis dekomence selektitaj pro siaj kutimoj.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La arkeologiaj kaj genetikaj informoj sugestas, ke long-daŭra dudirekta <a href="/wiki/Genfluo" title="Genfluo">genfluo</a> inter naturaj kaj malsovaĝigitaj rasoj aŭ specoj – kiaj ĉe <a href="/wiki/Azeno" title="Azeno">azenoj</a>, <a href="/wiki/%C4%88evalo" title="Ĉevalo">ĉevaloj</a>, nov- kaj malnov-mondaj <a href="/wiki/Kameledoj" title="Kameledoj">kameledoj</a>, <a href="/wiki/Kapro" title="Kapro">kaproj</a>, <a href="/wiki/%C5%9Cafo" title="Ŝafo">ŝafoj</a>, kaj <a href="/wiki/Porko" title="Porko">porkoj</a> – estis ofta.<sup id="cite_ref-Larson,_G_2014_9-5" class="reference"><a href="#cite_note-Larson,_G_2014-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Studo konkludis ke la homfarita selekto por malsovaĝaj trajtoj verŝajne kontraŭagadis ĉe homogeniga efiko sur la genfluo el naturaj aproj al porkoj kaj kreis insulojn de malsovaĝigiteco en la genomo. La sama procezo povas ankaŭ esti aplikata al aliaj malsovaĝigitaj animaloj.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historio">Historio</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&veaction=edit&section=2" title="Redakti sekcion: Historio" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&action=edit&section=2" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Historio"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Egyptian_Domesticated_Animals.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Egyptian_Domesticated_Animals.jpg/220px-Egyptian_Domesticated_Animals.jpg" decoding="async" width="220" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Egyptian_Domesticated_Animals.jpg/330px-Egyptian_Domesticated_Animals.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Egyptian_Domesticated_Animals.jpg/440px-Egyptian_Domesticated_Animals.jpg 2x" data-file-width="3200" data-file-height="1800" /></a><figcaption>Frua malsovaĝigo: <a href="/wiki/Bovino" title="Bovino">bovinoj</a> melkataj en <a href="/wiki/Antikva_Egipto" class="mw-redirect" title="Antikva Egipto">antikva Egipto</a>.</figcaption></figure> <p>Ĉirkaŭ <a href="/wiki/-8000" class="mw-redirect" title="-8000">8000 jarojn a.K.</a> homoj komencis kapti kaj malsovaĝigi sovaĝajn bestojn kun la celo liberiĝi de la plena dependeco de <a href="/wiki/%C4%88asado" title="Ĉasado">ĉasado</a>. Pli frue okazis nur la malsovaĝigo de la <a href="/wiki/Hundo" title="Hundo">hundo</a>: minimume antaŭ 15000 jaroj, eble, baze de signoj klarigotaj, antaŭ 30 aŭ 40 mil jaroj<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>La <a href="/wiki/Neolitiko" title="Neolitiko">neolitikaj</a> homoj malsovaĝigis <a href="/wiki/Kapro" title="Kapro">kaprojn</a>, <a href="/wiki/%C5%9Cafo" title="Ŝafo">ŝafojn</a>, <a href="/wiki/Bovo" title="Bovo">bovojn</a>, <a href="/wiki/Porko" title="Porko">porkojn</a> kaj pli malfrue ankaŭ <a href="/wiki/%C4%88evalo" title="Ĉevalo">ĉevalojn</a>. Ĉevaloj tiam ekservis kiel ŝargobestoj, bovoj kiel tirbestoj. Kaproj kaj ŝafoj liveris precipe <a href="/wiki/Lakto" title="Lakto">lakton</a>, bovoj kaj porkoj <a href="/wiki/Viando" title="Viando">viandon</a>. <a href="/wiki/Hundo" title="Hundo">Hundoj</a> kaj ankaŭ <a href="/wiki/Kato" class="mw-redirect" title="Kato">katoj</a> (ekzemple <a href="/wiki/Gepardo" title="Gepardo">gepardoj</a> aŭ <a href="/wiki/Leopardo" title="Leopardo">leopardoj</a>) estis dresitaj kiel ĉashelpantoj. </p><p>En pli malfruaj epokoj aldoniĝis bestoj por <a href="/wiki/Hobio" class="mw-redirect" title="Hobio">hobio</a> kaj sciencaj eksperimentoj. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Laŭ_specioj"><span id="La.C5.AD_specioj"></span>Laŭ specioj</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&veaction=edit&section=3" title="Redakti sekcion: Laŭ specioj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&action=edit&section=3" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Laŭ specioj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Holstein_cows_large.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Holstein_cows_large.jpg/220px-Holstein_cows_large.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Holstein_cows_large.jpg/330px-Holstein_cows_large.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Holstein_cows_large.jpg/440px-Holstein_cows_large.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="427" /></a><figcaption><a href="/wiki/Holstein_Frisa" title="Holstein Frisa">Holstein Frisa</a>, la hegemonia raso en industriigita laktoproduktado nuntempa.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Ovejas_en_Patagonia_-_Argentina.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Ovejas_en_Patagonia_-_Argentina.jpg/350px-Ovejas_en_Patagonia_-_Argentina.jpg" decoding="async" width="350" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Ovejas_en_Patagonia_-_Argentina.jpg/525px-Ovejas_en_Patagonia_-_Argentina.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Ovejas_en_Patagonia_-_Argentina.jpg/700px-Ovejas_en_Patagonia_-_Argentina.jpg 2x" data-file-width="1469" data-file-height="662" /></a><figcaption>Ŝafoj en <a href="/wiki/Patagonio" title="Patagonio">Patagonio</a>, <a href="/wiki/Argentino" title="Argentino">Argentino</a>.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Goats_as_weed_control.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Goats_as_weed_control.jpg/250px-Goats_as_weed_control.jpg" decoding="async" width="250" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Goats_as_weed_control.jpg/375px-Goats_as_weed_control.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Goats_as_weed_control.jpg/500px-Goats_as_weed_control.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="372" /></a><figcaption>Kaproj uzataj por natura kontrolado de fiherboj.</figcaption></figure> <table class="wikitable"> <caption>Unuaj malsovaĝigoj laŭspece (ĝis 1000 a.K.) </caption> <tbody><tr> <th>Speco</th> <th>Proksimuma dato</th> <th>Regiono </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Hundo" title="Hundo">Hundo</a></td> <td>15000 a.K.</td> <td><a href="/wiki/E%C5%ADrazio" title="Eŭrazio">Eŭrazio</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Kapro" title="Kapro">Kapro</a></td> <td>10000 a.K.</td> <td><a href="/wiki/Irano" title="Irano">Irano</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%C5%9Cafo" title="Ŝafo">Ŝafo</a></td> <td>8000 a.K.</td> <td><a href="/wiki/Mezoriento" title="Mezoriento">Mezoriento</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Bovo" title="Bovo">Bovo</a></td> <td>8000 a.K.</td> <td>Mezoriento, <a href="/wiki/Hindio" class="mw-disambig" title="Hindio">Hindio</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Porko" title="Porko">Porko</a></td> <td>7000 a.K.</td> <td><a href="/wiki/%C4%88inio" title="Ĉinio">Ĉinio</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Kato" class="mw-redirect" title="Kato">Kato</a></td> <td>7000 a.K.</td> <td>Orienta <a href="/wiki/Mediteraneo" title="Mediteraneo">Mediteraneo</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Koko" title="Koko">Koko</a></td> <td>6000 a.K.</td> <td>Sudorienta <a href="/wiki/Azio" title="Azio">Azio</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Azeno" title="Azeno">Azeno</a></td> <td>5000 a.K.</td> <td><a href="/wiki/Nordafriko" class="mw-redirect" title="Nordafriko">Nordafriko</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%C4%88evalo" title="Ĉevalo">Ĉevalo</a></td> <td>4500 a.K.</td> <td><a href="/wiki/Kaza%C4%A5io" title="Kazaĥio">Kazaĥio</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Bubalo" title="Bubalo">Bubalo</a></td> <td>4000 a.K.</td> <td>Ĉinio </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Abelo" title="Abelo">Abelo</a></td> <td>4000 a.K.</td> <td>Sudorienta <a href="/wiki/Azio" title="Azio">Azio</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Lamo" title="Lamo">Lamo</a></td> <td>3500 a.K.</td> <td><a href="/wiki/Peruo" title="Peruo">Peruo</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Alpako" title="Alpako">Alpako</a></td> <td>3500 a.K.</td> <td>Peruo </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Silkra%C5%ADpo" title="Silkraŭpo">Silkraŭpo</a></td> <td>3000 a.K.</td> <td>Ĉinio </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Kolombo" title="Kolombo">Kolombo</a></td> <td>3000 a.K.</td> <td><a href="/wiki/Egiptujo" class="mw-redirect" title="Egiptujo">Egiptio</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Kamelo" title="Kamelo">Kamelo</a></td> <td>2500 a.K.</td> <td>Centra Azio </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Dromedaro" title="Dromedaro">Dromedaro</a></td> <td>2500 a.K.</td> <td><a href="/wiki/Arabio" title="Arabio">Arabio</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Gruntbovo" title="Gruntbovo">Gruntbovo</a></td> <td>2500 a.K.</td> <td><a href="/wiki/Tibeto" title="Tibeto">Tibeto</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Ansero" title="Ansero">Ansero</a></td> <td>1500 a.K.</td> <td><a href="/wiki/E%C5%ADropo" title="Eŭropo">Eŭropo</a>, Ĉinio </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Boaco" title="Boaco">Boaco</a></td> <td>1000 a.K.</td> <td><a href="/wiki/Siberio" title="Siberio">Siberio</a> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bovoj">Bovoj</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&veaction=edit&section=4" title="Redakti sekcion: Bovoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&action=edit&section=4" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Bovoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La sovaĝaj prauloj de la bovoj estis la <a href="/wiki/Uro" title="Uro">uroj</a>. La malsovaĝigo de la eŭropa bovo datiĝas jam antaŭ la 9-a jarmilo antaŭ Kristo. La zebuoj estis domigitaj sendepende de alia formo de azia uro jam pli frue.<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Pro la malsovaĝigo la bovo kompare al la origina uro anotomie videble transformiĝis. La bredistoj selektis la bestidojn ne nur laŭ la karaktero, sed samtempe laŭ la produktado. La sekvo de tio estis, ke la korpo de la bovoj fariĝis pli longa kaj masa, la gamboj pli mallongaj kaj la mamoj grandiĝis. </p><p>Ekde la 15-a jarcento eŭropaj setlistoj disvastigis la eŭropan bovon iom post iom al ĉiuj partoj de la mondo. Nuntempe la ŝtato kun la plej granda kvanto da bovoj estas Barato, kie vivas proksimume 226 bestoj, sekvas Brazilo kun proksimume 200 milionoj da bovoj, la brazilaj bovoj ĉefe estas buĉobovoj por viandoproduktado. En <a href="/wiki/%C4%88inujo" class="mw-redirect" title="Ĉinujo">Ĉinujo</a> vivas 108 milionoj kaj en <a href="/wiki/Usono" title="Usono">Usono</a> 96 milionoj da bovoj. Entute surtere vivas proksimume 1500 milionoj da bovoj, kies biologia maso estas la duoblo de la biologia maso de la homaro. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ŝafoj"><span id=".C5.9Cafoj"></span>Ŝafoj</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&veaction=edit&section=5" title="Redakti sekcion: Ŝafoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&action=edit&section=5" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Ŝafoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:A_sheep_in_the_long_grass.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/A_sheep_in_the_long_grass.jpg/220px-A_sheep_in_the_long_grass.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/A_sheep_in_the_long_grass.jpg/330px-A_sheep_in_the_long_grass.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/A_sheep_in_the_long_grass.jpg/440px-A_sheep_in_the_long_grass.jpg 2x" data-file-width="1920" data-file-height="1280" /></a><figcaption>Kapo de malsovaĝigita ŝafo inter longa herbaro.</figcaption></figure> <p>Malsovaĝigitaj ŝafoj estas relative malgrandaj remaĉuloj, kutime kun krispa hararo nomata lano kaj ofte kun kornoj formantaj flankajn <a href="/wiki/Spiralo" title="Spiralo">spiralon</a>. Malsovaĝigita ŝafo diferencas el siaj naturaj parencoj kaj prauloj je kelkaj aspektoj, kaj iĝis unike neoteniaj, tio estas junaspektaj, kiel rezulto de selekta bredado fare de homoj.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kelkaj primitivaj rasoj de ŝafoj retenas kelkajn el la karakteroj de ties naturaj kuzoj, kiaj la mallongajn vostojn. Depende de la raso, malsovaĝigitaj ŝafoj povas ne havi kornojn (i.e. esti <a href="/wiki/Senkorna_gregaro" title="Senkorna gregaro">senkornaj</a>), aŭ havi kornojn en ambaŭsekse, aŭ nur maskloj. Plej multaj kornohavaj rasoj havas ununuran paron da kornoj, sed kelkaj rasoj povas havi kelkajn.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Alia unika trajto de malsovaĝigitaj ŝafoj kompare kun naturaj similuloj estas ties ampleksa variado en koloroj. Naturaj ŝafoj havas tre grandan varion de brunaj nuancoj, kaj variado ene de la specio estas tre limigita. Koloroj de malsovaĝigitaj ŝafoj gamas de pure blanka ĝis malhela ĉokoladbruna kaj eĉ punkteca aŭ makuleca.<sup id="cite_ref-rmcsba_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-rmcsba-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-bcsba_44-0" class="reference"><a href="#cite_note-bcsba-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Selektado por facile tinktureblaj blankaj lanaĵoj komenciĝis frue en ŝafa malsovaĝigo, kaj, ĉar blanka lano estas <a href="/wiki/Dominanta_trajto" class="mw-redirect" title="Dominanta trajto">dominanta trajto</a>, ĝi etendiĝis rapide. Tamen koloraj ŝafoj aperas en multaj modernaj rasoj, kaj povas eĉ aperi kiel <a href="/wiki/Recesiva" class="mw-redirect" title="Recesiva">recesiva</a> trajto ĉe blankaj aroj.<sup id="cite_ref-rmcsba_43-1" class="reference"><a href="#cite_note-rmcsba-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-bcsba_44-1" class="reference"><a href="#cite_note-bcsba-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Dum blanka lano estas dezirebla por grandaj komercaj merkatoj, estas <a href="/wiki/Ni%C4%89omerkato" title="Niĉomerkato">niĉomerkato</a> por koloraj lanaĵoj, ĉefe por <a href="/wiki/%C5%9Cpinado" title="Ŝpinado">ŝpinado</a>.<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La naturo de la lanaĵo ege varias inter la rasoj, el densa kaj tre krispa, al longa kaj hareca. Estas variado de lanaj tipo kaj kvalito eĉ inter membroj de la sama aro, tiele lanklasado estas ero de la komerca procezado de la fibro. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Porkoj">Porkoj</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&veaction=edit&section=6" title="Redakti sekcion: Porkoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&action=edit&section=6" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Porkoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Man_Is_Collecting_Semen_From_A_Boar.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Man_Is_Collecting_Semen_From_A_Boar.JPG/220px-Man_Is_Collecting_Semen_From_A_Boar.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Man_Is_Collecting_Semen_From_A_Boar.JPG/330px-Man_Is_Collecting_Semen_From_A_Boar.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Man_Is_Collecting_Semen_From_A_Boar.JPG/440px-Man_Is_Collecting_Semen_From_A_Boar.JPG 2x" data-file-width="2816" data-file-height="2112" /></a><figcaption><a href="/wiki/Spermo" title="Spermo">Spermo</a>-kolektado por artefarita fekundigo.</figcaption></figure> <p>Arkeologia pruvaro indikas, ke porkoj estis <a href="/wiki/Listo_de_bredbestoj" title="Listo de bredbestoj">malsovaĝigitaj</a> de apro jam en jaroj 13,000-12,700 a.K. en la <a href="/wiki/Proksima_Oriento" title="Proksima Oriento">Proksima Oriento</a> en la <a href="/wiki/Tigriso" title="Tigriso">Tigrisa Baseno</a><sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> estantaj administritaj en natura medio laŭ maniero simila al la maniero kiel ili estas administritaj fare de iuj nuntempaj novgvineanoj.<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Restaĵoj de porkoj estis datitaj al pli frue ol 11,400 a.K. en <a href="/wiki/Kipro" title="Kipro">Kipro</a>. Tiuj bestoj devis deveni el la kontinento, kio indikas malsovaĝigon faritan en la apuda kontinento ĉirkaŭ tiam.<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Okazis ankaŭ aparta malsovaĝigo en Ĉinio kiu okazis antaŭ proksimume 8000 jaroj.<sup id="cite_ref-Giuffra_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-Giuffra-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/DNA" title="DNA">DNA</a> indico de subfosiliaj restaĵoj de dentoj kaj makzeloj de <a href="/wiki/Neolitiko" title="Neolitiko">neolitikaj</a> porkoj montras ke la unuaj porkoj en Eŭropo estis alportitaj de la Proksima Oriento. Tio stimulis la malsovaĝigon de loka eŭropa apro rezultiganta trian malsovaĝigan okazaĵon en kiu la genoj de Proksima Oriento formortis en eŭropaj porkoj. Modernaj malsovaĵigitaj porkoj implikis kompleksajn interŝanĝojn, kun eŭropa malsovaĝigantaj linioj estantaj eksportitaj en victurno al la praa Proksima Oriento.<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Historiaj registroj indikas ke aziaj porkoj estis prezentitaj en Eŭropon dum la 18-a kaj komenco de la 19-a jarcentoj. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Schweine-lsz61.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Schweine-lsz61.jpg/250px-Schweine-lsz61.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Schweine-lsz61.jpg/375px-Schweine-lsz61.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Schweine-lsz61.jpg/500px-Schweine-lsz61.jpg 2x" data-file-width="900" data-file-height="675" /></a><figcaption>Varmo al porkidoj en porko-bredejo.</figcaption></figure> <p>La fleksebla naturo kaj ĉiovora dieto de la <a href="/wiki/Apro" title="Apro">apro</a> permesis al fruaj homoj malsovaĝigi ĝin volonte. Porkoj estis plejparte uzitaj por manĝaĵo, sed fruaj civilizoj ankaŭ uzis la felojn de la porkoj por ŝildoj, ostojn por iloj kaj armiloj, kaj haregojn por brosoj.<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> En <a href="/wiki/Hindio" class="mw-disambig" title="Hindio">Hindio</a>, porkoj estis malsovaĝigitaj por longa tempo, plejparte en <a href="/wiki/Goao" title="Goao">Goao</a> kaj kelkaj kamparaj lokoj, por <a href="/wiki/Porknecesejo" title="Porknecesejo">porknecesejoj</a>. Kvankam ekologie logikaj same kiel ekonomiaj, porknecesejoj malkreskas en populareco kiam uzo de <a href="/wiki/Ekskrementa_cisterno" title="Ekskrementa cisterno">ekskrementaj cisternoj</a> kaj kloakaj sistemoj pliiĝas en kamparaj lokoj. </p><p>Porkoj estis alportitaj al sudorienta <a href="/wiki/Nordameriko" title="Nordameriko">Nordameriko</a> el Eŭropo fare de <a href="/wiki/Hernando_de_Soto_(esploristo)" title="Hernando de Soto (esploristo)">de Soto</a> kaj aliaj fruaj hispanaj <a href="/wiki/Esploristo" class="mw-redirect" title="Esploristo">esploristoj</a>. Eskapintaj porkoj iĝis sovaĝaj kaj kaŭzis grandan damaĝon al indianoj kiuj havis neniun malsovaĵigitan brutaron.<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Porkoj fariĝis sovaĝaj en multaj aliaj mondopartoj (ekz. <a href="/wiki/Nov-Zelando" title="Nov-Zelando">Nov-Zelando</a> kaj norda <a href="/wiki/Kvinslando" title="Kvinslando">Kvinslando</a>) kaj kaŭzis grandan medipoluon.<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sovaĝaj hibridoj de la eŭropa apro kun la porko ankaŭ estas tre interrompaj al kaj medio kaj <a href="/wiki/Agrikulturo" title="Agrikulturo">agrikulturo</a> (inter la 100 plej damaĝaj bestospecioj), precipe en sudorienta <a href="/wiki/Sudameriko" title="Sudameriko">Sudameriko</a> de <a href="/wiki/Urugvajo" title="Urugvajo">Urugvajo</a> ĝis Suda <a href="/wiki/Mato-Groso" title="Mato-Groso">Mato-Groso</a> de <a href="/wiki/Brazilo" title="Brazilo">Brazilo</a> (Centra-Okcidenta Regiono), kaj <a href="/wiki/San-Pa%C5%ADlo_(%C5%9Dtato)" class="mw-redirect" title="San-Paŭlo (ŝtato)">San-Paŭlo (ŝtato)</a> (Sudorienta Regiono), kie ili estas konataj kiel <i>javaporcos</i> (de <i>javali</i> kaj <i>porco</i>, tio estas "apro-porkoj").<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Kun proksimume unu milo da milionoj da individuoj vivantaj en iu tempo, la malsovaĵigita porko estas unu el la plej multnombraj mamuloj sur la planedo.<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kortobirdoj">Kortobirdoj</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&veaction=edit&section=7" title="Redakti sekcion: Kortobirdoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&action=edit&section=7" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Kortobirdoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Ducks_and_poultry.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Ducks_and_poultry.jpg/250px-Ducks_and_poultry.jpg" decoding="async" width="250" height="169" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Ducks_and_poultry.jpg/375px-Ducks_and_poultry.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Ducks_and_poultry.jpg/500px-Ducks_and_poultry.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1080" /></a><figcaption>Diversaj specoj de kortobirdoj.</figcaption></figure> <p><b>Kortobirdo</b> estas kategorio de enhejmigitaj <a href="/wiki/Birdoj" title="Birdoj">birdoj</a> tenataj kaj bredataj de homoj cele kolekti ties <a href="/wiki/Ovo" title="Ovo">ovoj</a>, aŭ mortigi ilin por ties <a href="/wiki/Viando" title="Viando">viando</a> kaj/aŭ <a href="/wiki/Plumo" title="Plumo">plumoj</a>. Tiuj plej tipe estas membroj de la <a href="/wiki/Ordo_(biologio)" title="Ordo (biologio)">superordo</a> de <i><a href="/wiki/Galloanserae" class="mw-redirect" title="Galloanserae">Galloanserae</a></i>, ĉefe de la ordo de <a href="/wiki/Kokoformaj" class="mw-redirect" title="Kokoformaj">Kokoformaj</a> (kiu inkludas <a href="/wiki/Koko" title="Koko">kokojn</a>, <a href="/wiki/Koturno" title="Koturno">koturnojn</a> kaj <a href="/wiki/Hejma_meleagro" title="Hejma meleagro">meleagrojn</a>) kaj de la familio de <a href="/wiki/Anasedoj" title="Anasedoj">Anasedoj</a> (en la ordo de <a href="/wiki/Anseroformaj" class="mw-redirect" title="Anseroformaj">Anseroformaj</a>), komune konataj kiel "<a href="/wiki/Akvobirdoj" title="Akvobirdoj">Akvobirdoj</a>" (ekz. <a href="/wiki/Hejmigitaj_anasoj" class="mw-redirect" title="Hejmigitaj anasoj">hejmigitaj anasoj</a> kaj <a href="/wiki/Hejmigitaj_anseroj" class="mw-redirect" title="Hejmigitaj anseroj">hejmigitaj anseroj</a>). <a href="/wiki/Kortobirdaro" class="mw-redirect" title="Kortobirdaro">Kortobirdaro</a> inkludas ankaŭ aliajn birdojn kiuj estas mortigataj pro ties viando, kiaj <a href="/wiki/Kolomboj" class="mw-redirect" title="Kolomboj">kolomboj</a> aŭ <a href="/wiki/Turto" title="Turto">turtoj</a> aŭ birdoj konsiderataj <a href="/wiki/%C4%88asbirdo" class="mw-redirect" title="Ĉasbirdo">ĉasbirdoj</a>, kiel <a href="/wiki/Fazano" title="Fazano">fazanoj</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Meleagroj">Meleagroj</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&veaction=edit&section=8" title="Redakti sekcion: Meleagroj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&action=edit&section=8" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Meleagroj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Turkeys.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Turkeys.jpg/220px-Turkeys.jpg" decoding="async" width="220" height="148" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Turkeys.jpg/330px-Turkeys.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Turkeys.jpg/440px-Turkeys.jpg 2x" data-file-width="2670" data-file-height="1799" /></a><figcaption>Meleagroj.</figcaption></figure> <p>La moderna hejma meleagro devenas el unu el la ses <a href="/wiki/Subspecio" title="Subspecio">subspecioj</a> de <a href="/wiki/Komuna_meleagro" class="mw-redirect" title="Komuna meleagro">komuna meleagro</a>, nome <i><a href="/wiki/Meleagris_gallopavo" class="mw-redirect" title="Meleagris gallopavo">Meleagris gallopavo</a> gallopavo</i>,<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> el kiu antikvaj mezamerikanoj enhejmigis ekzemplerojn. La <a href="/wiki/Aztekoj" title="Aztekoj">Aztekoj</a> uzis la meleagron kial gravan fonton de <a href="/wiki/Proteino" title="Proteino">proteinoj</a> (viando kaj <a href="/wiki/Ovo" title="Ovo">ovoj</a>), kaj ankaŭ uzis ties <a href="/wiki/Plumo" title="Plumo">plumojn</a> multe por ornamaj celoj, kaj same faris aliaj civilizacioj de <a href="/wiki/Mezameriko" title="Mezameriko">Mezameriko</a>. Meleagro estis asocia kun ties <a href="/wiki/Trikstero" class="mw-redirect" title="Trikstero">trompista dio</a> Tezkatlipoko,<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> eble pro sia humura kutimaro. </p><p>Hejmaj meleagroj estis alportitaj al Eŭropo fare de <a href="/wiki/Hispanoj" title="Hispanoj">hispanoj</a>, kiuj estis trovintaj ilin kiel ŝatatan hejmigitan animalon inter <a href="/wiki/Aztekoj" title="Aztekoj">aztekoj</a> kaj aliaj mezamerikaj popoloj. Post ĝia enmeto en Eŭropon oni disvolvis multajn distingeblajn bredatajn rasojn (ekz. la <i>Spanish Black</i> (Hispana nigrulo), <i>Royal Palm</i> ktp.). Komence de la <a href="/wiki/20a_jarcento" class="mw-redirect" title="20a jarcento">20a jarcento</a>, oni faris multajn progresojn en <a href="/wiki/Bredado" title="Bredado">bredado</a> de meleagroj, rezultajn en variaĵoj kiaj la <i>Beltsville Small White</i>. La meleagro estas tre utila birdo por ekstensiva bredado, ĉar ĝi voras <a href="/wiki/Insekto" class="mw-redirect" title="Insekto">insektojn</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Abeloj">Abeloj</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&veaction=edit&section=9" title="Redakti sekcion: Abeloj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&action=edit&section=9" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Abeloj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Cueva_arana.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Cueva_arana.svg/180px-Cueva_arana.svg.png" decoding="async" width="180" height="317" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Cueva_arana.svg/270px-Cueva_arana.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Cueva_arana.svg/360px-Cueva_arana.svg.png 2x" data-file-width="341" data-file-height="600" /></a><figcaption>Mielo-serĉanto prezentita en malnovaj <a href="/wiki/Prahomaj_pentra%C4%B5oj" title="Prahomaj pentraĵoj">prahomaj pentraĵoj</a> de antaŭ 8000 jaroj proksime al <a href="/wiki/Valencio_(Hispanio)" class="mw-redirect" title="Valencio (Hispanio)">Valencio (Hispanio)</a>.</figcaption></figure> <p><b>Abelbredado</b> estas la bredado de <a href="/wiki/Abelo" title="Abelo">abeloj</a> fare de homoj. Precipe abelbredado estas por preni de abeloj <a href="/wiki/Mielo" title="Mielo">mielon</a> kaj <a href="/wiki/Abela_vakso" class="mw-redirect" title="Abela vakso">abelan vakson</a>. Ĝi ofte ankaŭ celas poleni plantojn por pligrandigi rikoltojn. Por abelbredado la <a href="/wiki/Abelisto" title="Abelisto">abelistoj</a> konstruas specialajn <a href="/wiki/Abelujo" title="Abelujo">abelujojn</a> kie la abeloj loĝas. La laborabeloj serĉas nektaron en floroj ĉirkaŭ la abelujo kaj portas ĝin al la abelujo kie ili konservas ĝin en sesedraj ĉeloj faritaj el vakso. En moderna abelkesto la abelisto aranĝas forpreneblajn kadrojn. La laborabeloj konstruas ĉelojn en ili kaj enmetas mielon en la ĉelojn. <a href="/wiki/Abelonutra_planto" title="Abelonutra planto">Abelonutraj plantoj</a> havas grandan signifon por la abelbredado. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ŝanĝiĝo_per_malsovaĝigo"><span id=".C5.9Can.C4.9Di.C4.9Do_per_malsova.C4.9Digo"></span>Ŝanĝiĝo per malsovaĝigo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&veaction=edit&section=10" title="Redakti sekcion: Ŝanĝiĝo per malsovaĝigo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&action=edit&section=10" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Ŝanĝiĝo per malsovaĝigo"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La malsovaĝigo sekvigas aron da ŝanĝigoj kompare kun libere vivantaj bestoj: </p> <ul><li>malpliiĝo de la cerbovolumeno</li> <li>ŝanĝiĝo / perdo de kelkaj kondut-manieroj</li> <li>reduktiĝo de la dentaro</li> <li>~ de la felo</li> <li>~ de la digesta ĉeno</li></ul> <p>Kelkaj <a href="/wiki/Biologio" title="Biologio">biologoj</a> parolas pri "dombestiĝo" de la <a href="/wiki/Homo" title="Homo">homo</a>, kiu ankaŭ montras tiujn ĉi fenomenojn (krom espereble la unuan). </p><p>Pri la bestoj kiuj vivas en <a href="/wiki/Besto%C4%9Dardeno" title="Bestoĝardeno">bestoĝardenoj</a>, biologoj distingas inter la <a href="/wiki/Vivoda%C5%ADro" class="mw-redirect" title="Vivodaŭro">vivodaŭro</a> de animalaj specioj en naturo kaj ĉe la individuoj kiuj vivas en kaptiteco, kiuj plej ofte vivas pli longe, ĉar ili ne devas suferi minacojn de predantoj, malsanoj, nutromanko ktp. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Referencoj">Referencoj</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&veaction=edit&section=11" title="Redakti sekcion: Referencoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&action=edit&section=11" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Referencoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist references-small" style="-moz-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-count:2; padding-right: 6px;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1">↑</a> <span class="reference-text">Zeder MA (2015). "Core questions in domestication Research". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 112 (11): 3191–8. doi:10.1073/pnas.1501711112. PMC 4371924. <a class="external mw-magiclink-pmid" rel="nofollow" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25713127?dopt=Abstract">PMID 25713127</a>.</span> </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">↑</a> <span class="reference-text">Darwin, Charles (1868). The Variation of Animals and Plants under Domestication. London: John Murray. OCLC 156100686.</span> </li> <li id="cite_note-3"><a href="#cite_ref-3">↑</a> <span class="reference-text">Jared Diamond (1997). Guns, Germs, and Steel. Chatto and Windus London. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9780099302780" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-09-930278-0</a>.</span> </li> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4">↑</a> <span class="reference-text">Larson, G.; Piperno, D. R.; Allaby, R. G.; Purugganan, M. D.; Andersson, L.; Arroyo-Kalin, M.; Barton, L.; Climer Vigueira, C.; Denham, T.; Dobney, K.; Doust, A. N.; Gepts, P.; Gilbert, M. T. P.; Gremillion, K. J.; Lucas, L.; Lukens, L.; Marshall, F. B.; Olsen, K. M.; Pires, J. C.; Richerson, P. J.; Rubio De Casas, R.; Sanjur, O. I.; Thomas, M. G.; Fuller, D. Q. (2014). "Current perspectives and the future of domestication studies". Proceedings of the National Academy of Sciences 111 (17): 6139–6146. doi:10.1073/pnas.1323964111.</span> </li> <li id="cite_note-5"><a href="#cite_ref-5">↑</a> <span class="reference-text">Olsen KM, Wendel JF. 2013. A bountiful harvest: genomic insights into crop domestication phenotypes. Annu. Rev. Plant Biol. 64:47–70</span> </li> <li id="cite_note-6"><a href="#cite_ref-6">↑</a> <span class="reference-text">Doust, A. N.; Lukens, L.; Olsen, K. M.; Mauro-Herrera, M.; Meyer, A.; Rogers, K. (2014). "Beyond the single gene: How epistasis and gene-by-environment effects influence crop domestication". Proceedings of the National Academy of Sciences 111 (17): 6178–6183. doi:10.1073/pnas.1308940110.</span> </li> <li id="cite_note-7"><a href="#cite_ref-7">↑</a> <span class="reference-text">Larson, G (2014). "The Evolution of Animal Domestication" (PDF). Annual Review of Ecology, Evolution, and Systematics 45: 115–36. doi:10.1146/annurev-ecolsys-110512-135813.</span> </li> <li id="cite_note-8"><a href="#cite_ref-8">↑</a> <span class="reference-text">Doust, A. N.; Lukens, L.; Olsen, K. M.; Mauro-Herrera, M.; Meyer, A.; Rogers, K. (2014)</span> </li> <li id="cite_note-Larson,_G_2014-9">↑ <a href="#cite_ref-Larson,_G_2014_9-0"><sup>9,0</sup></a> <a href="#cite_ref-Larson,_G_2014_9-1"><sup>9,1</sup></a> <a href="#cite_ref-Larson,_G_2014_9-2"><sup>9,2</sup></a> <a href="#cite_ref-Larson,_G_2014_9-3"><sup>9,3</sup></a> <a href="#cite_ref-Larson,_G_2014_9-4"><sup>9,4</sup></a> <a href="#cite_ref-Larson,_G_2014_9-5"><sup>9,5</sup></a> <span class="reference-text">Larson, G (2014)</span> </li> <li id="cite_note-10"><a href="#cite_ref-10">↑</a> <span class="reference-text">Meyer, Rachel S.; Purugganan, Michael D. (2013). "Evolution of crop species: Genetics of domestication and diversification". Nature Reviews Genetics 14 (12): 840–52. doi:10.1038/nrg3605. <a class="external mw-magiclink-pmid" rel="nofollow" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24240513?dopt=Abstract">PMID 24240513</a>.</span> </li> <li id="cite_note-EB-11"><a href="#cite_ref-EB_11-0">↑</a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/science/domestication">Domestication</a>. Encyclopaedia Britannica (2016). Alirita 26a de Majo, 2016 .</span> </li> <li id="cite_note-12"><a href="#cite_ref-12">↑</a> <span class="reference-text">Larson G (2012). "Rethinking dog domestication by integrating genetics, archeology, and biogeography" (PDF). Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 109 (23): 8878–83. doi:10.1073/pnas.1203005109. PMC 3384140. <a class="external mw-magiclink-pmid" rel="nofollow" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22615366?dopt=Abstract">PMID 22615366</a>.</span> </li> <li id="cite_note-13"><a href="#cite_ref-13">↑</a> <span class="reference-text">Perri, Angela (2016). "A wolf in dog's clothing: Initial dog domestication and Pleistocene wolf variation". Journal of Archaeological Science 68: 1. doi:10.1016/j.jas.2016.02.003.</span> </li> <li id="cite_note-Larson,_G_2012-14">↑ <a href="#cite_ref-Larson,_G_2012_14-0"><sup>14,0</sup></a> <a href="#cite_ref-Larson,_G_2012_14-1"><sup>14,1</sup></a> <span class="reference-text">Larson, G (2012)</span> </li> <li id="cite_note-Marshall,_F._2013_PMC-15">↑ <a href="#cite_ref-Marshall,_F._2013_PMC_15-0"><sup>15,0</sup></a> <a href="#cite_ref-Marshall,_F._2013_PMC_15-1"><sup>15,1</sup></a> <span class="reference-text">Marshall, F. (2013). "Evaluating the roles of directed breeding and gene flow in animal domestication". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 111 (17): 6153–8. doi:10.1073/pnas.1312984110. PMC 4035985. <a class="external mw-magiclink-pmid" rel="nofollow" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24753599?dopt=Abstract">PMID 24753599</a>.</span> </li> <li id="cite_note-16"><a href="#cite_ref-16">↑</a> <span class="reference-text">Larson, G (2013). "A population genetics view of animal domestication" (PDF). <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.palaeobarn.com/sites/domestication.org.uk/files/downloads/98.pdf">[1]</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190608065300/http://www.palaeobarn.com/sites/domestication.org.uk/files/downloads/98.pdf">Arkivigite je</a> 2019-06-08 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> Alirita la 15an de Junio 2016.</span> </li> <li id="cite_note-17"><a href="#cite_ref-17">↑</a> <span class="reference-text">Price, E (2008). Principles and applications of domestic animal behavior: an introductory text. Cambridge University Press. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9781780640556" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9781780640556</a>. Alirita 2016-01-21.</span> </li> <li id="cite_note-18"><a href="#cite_ref-18">↑</a> <span class="reference-text">Driscoll, C. A.; MacDonald, D. W.; O'Brien, S. J. (2009). "From wild animals to domestic pets, an evolutionary view of domestication". Proceedings of the National Academy of Sciences 106: 9971–9978. doi:10.1073/pnas.0901586106.</span> </li> <li id="cite_note-19"><a href="#cite_ref-19">↑</a> <span class="reference-text">Diamond, J (2012). "1". In Gepts, P. Biodiversity in Agriculture: Domestication, Evolution, and Sustainability. Cambridge University Press. p. 13.</span> </li> <li id="cite_note-Zeder_MA_2012-20">↑ <a href="#cite_ref-Zeder_MA_2012_20-0"><sup>20,0</sup></a> <a href="#cite_ref-Zeder_MA_2012_20-1"><sup>20,1</sup></a> <span class="reference-text">Zeder MA (2012). "The domestication of animals". Journal of Anthropological Research 68 (2): 161–190. doi:10.3998/jar.0521004.0068.201.</span> </li> <li id="cite_note-21"><a href="#cite_ref-21">↑</a> <span class="reference-text">Hale, E. B. 1969. “Domestication and the evolution of behavior,” in The behavior of domestic animals, second edition. Edited by E. S. E. Hafez, pp. 22–42. London: Bailliere, Tindall, and Cassell</span> </li> <li id="cite_note-22"><a href="#cite_ref-22">↑</a> <span class="reference-text">Price, Edward O (1984). "Behavioral aspects of animal domestication". Quarterly Review of Biology 59: 1–32. doi:10.1086/413673. JSTOR 2827868.</span> </li> <li id="cite_note-23"><a href="#cite_ref-23">↑</a> <span class="reference-text">Price, Edward O. 2002. Animal domestication and behavior. Wallingford, UK: CABI Publishing (<a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.uesc.br/cursos/pos_graduacao/mestrado/animal/bibliografia2012/selene_artigo1_animal.pdf">[2]</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170517133013/http://www.uesc.br/cursos/pos_graduacao/mestrado/animal/bibliografia2012/selene_artigo1_animal.pdf">Arkivigite je</a> 2017-05-17 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> Alirita la 14an de Junio 2016.)</span> </li> <li id="cite_note-24"><a href="#cite_ref-24">↑</a> <span class="reference-text">Frantz, L (2015). "The Evolution of Suidae". Annual Review of Animal Biosciences 4: 61–85. doi:10.1146/annurev-animal-021815-111155. <a class="external mw-magiclink-pmid" rel="nofollow" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26526544?dopt=Abstract">PMID 26526544</a>.</span> </li> <li id="cite_note-25"><a href="#cite_ref-25">↑</a> <span class="reference-text">Blaustein, R. (2015). "Unraveling the Mysteries of Animal Domestication:Whole-genome sequencing challenges old assumptions". BioScience (Bioscience, Oxford University Press) 65 (1): 7–13. doi:10.1093/biosci/biu201.</span> </li> <li id="cite_note-Telechea,_F._2015_p._397-26">↑ <a href="#cite_ref-Telechea,_F._2015_p._397_26-0"><sup>26,0</sup></a> <a href="#cite_ref-Telechea,_F._2015_p._397_26-1"><sup>26,1</sup></a> <span class="reference-text">Telechea, F. (2015). "Domestication and genetics". In Pontaroti, P. Evolutionary Biology: Biodiversification from Genotype to Phenotype. Springer. p. 397.</span> </li> <li id="cite_note-27"><a href="#cite_ref-27">↑</a> <span class="reference-text">Paul Gepts, ed. (2012). "9". Biodiversity in Agriculture: Domestication, Evolution, and Sustainability. Cambridge University Press. pp. p227–259.</span> </li> <li id="cite_note-28"><a href="#cite_ref-28">↑</a> <span class="reference-text">Pierre Pontarotti, ed. (2015). "20". Evolutionary Biology: Biodiversification from Genotype to Phenotype. Springer International. p. 397.</span> </li> <li id="cite_note-29"><a href="#cite_ref-29">↑</a> <span class="reference-text">Perri, Angela (2016)</span> </li> <li id="cite_note-30"><a href="#cite_ref-30">↑</a> <span class="reference-text">Larson, G (2013)</span> </li> <li id="cite_note-31"><a href="#cite_ref-31">↑</a> <span class="reference-text">Serpell J, Duffy D. Dog Breeds and Their Behavior. In: Domestic Dog Cognition and Behavior. Berlin, Heidelberg: Springer; 2014</span> </li> <li id="cite_note-32"><a href="#cite_ref-32">↑</a> <span class="reference-text">Cagan, Alex; Blass, Torsten (2016). "Identification of genomic variants putatively targeted by selection during dog domestication". BMC Evolutionary Biology 16. doi:10.1186/s12862-015-0579-7.</span> </li> <li id="cite_note-33"><a href="#cite_ref-33">↑</a> <span class="reference-text">Marshall (2014)</span> </li> <li id="cite_note-34"><a href="#cite_ref-34">↑</a> <span class="reference-text">Frantz, L (2015). "Evidence of long-term gene flow and selection during domestication from analyses of Eurasian wild and domestic pig genomes". Nature Genetics 47 (10): 1141–8. doi:10.1038/ng.3394. <a class="external mw-magiclink-pmid" rel="nofollow" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26323058?dopt=Abstract">PMID 26323058</a>.</span> </li> <li id="cite_note-35"><a href="#cite_ref-35">↑</a> <span class="reference-text">Pennisi, E (2015). "The taming of the pig took some wild turns". Science. doi:10.1126/science.aad1692.</span> </li> <li id="cite_note-36"><a href="#cite_ref-36">↑</a> <span class="reference-text">N.D.Ovodov +al. - <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0022821">A 33,000-Year-Old Incipient Dog from the Altai Mountains of Siberia: Evidence of the Earliest Domestication Disrupted by the Last Glacial Maximum</a> in Plos One, 2011 <a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo"><span style="color:var(--color-subtle, #54595d);">angle</span></a>. Ankaŭ: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://derstandard.at/1311803005192/Sibirien-33000-Jahre-alter-Hundeschaedel-zeigt-fruehe-Domestizierung">33.000 Jahre alter Hundeschädel zeigt frühe Domestizierung</a> <a href="/wiki/Germana_lingvo" title="Germana lingvo"><span style="color:var(--color-subtle, #54595d);">germane</span></a></span> </li> <li id="cite_note-37"><a href="#cite_ref-37">↑</a> <span class="reference-text">M.Germonpré, M.V.Sablin +al. - <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0305440308002380">Fossil dogs and wolves from Palaeolithic sites in Belgium, the Ukraine and Russia: osteometry, ancient DNA and stable isotopes</a> in <i>Journal of Archaeological Science</i>, vol. 36 (2009) <a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo"><span style="color:var(--color-subtle, #54595d);">angle</span></a></span> </li> <li id="cite_note-38"><a href="#cite_ref-38">↑</a> <span class="reference-text">Apud la <a href="/wiki/Groto_Chauvet" title="Groto Chauvet">Groto Chauvet</a> en Francio oni malkovris spurojn de prahistoria infano, vivinta antaŭ 26 mil jaroj, kaj apudajn spurojn de <a href="/wiki/Lupo" title="Lupo">lupo</a> aŭ <a href="/wiki/Hundo" title="Hundo">hundo</a>. Legu: M. A. Garcia - <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.international.icomos.org/centre_documentation/inora/inora24/inora-24-1.pdf">La piste de pas humains de la grotte Chauvet à Vallon-Pont-d'Arc / Human Footprints in the Chauvet Cave</a> <a href="/wiki/Franca_lingvo" title="Franca lingvo"><span style="color:var(--color-subtle, #54595d);">france</span></a>/<a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo"><span style="color:var(--color-subtle, #54595d);">angle</span></a></span> </li> <li id="cite_note-39"><a href="#cite_ref-39">↑</a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150516164724/http://www.uni-leipzig.de/~mielke/kuehe/kuehe3.htm">Heinz Mielke: Zur Kulturgeschichte der Kuh (Pri la kulturhistorio de la bovino), retejo de la Universitato Leipzig (konsultita 2015-01-14)</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.uni-leipzig.de/~mielke/kuehe/kuehe3.htm">la originalo</a> je 2015-05-16. Alirita 2016-06-14 .</span> </li> <li id="cite_note-40"><a href="#cite_ref-40">↑</a> <span class="reference-text">Budiansky, pp. 97–98.</span> </li> <li id="cite_note-41"><a href="#cite_ref-41">↑</a> <span class="reference-text">Budianksy, pp. 100–01.</span> </li> <li id="cite_note-42"><a href="#cite_ref-42">↑</a> <span class="reference-text">Ensminger, Dr. M.E.; Dr. R.O. Parker (1986). Sheep and Goat Science, Kvina eldono. Danville, Illinois: The Interstate Printers and Publishers Inc. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/081342464X" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-8134-2464-X</a>.</span> </li> <li id="cite_note-rmcsba-43">↑ <a href="#cite_ref-rmcsba_43-0"><sup>43,0</sup></a> <a href="#cite_ref-rmcsba_43-1"><sup>43,1</sup></a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rmncsba.org/">Natural Colored Sheep</a>. <i>Rare Breeds Watchlist</i>. Rocky Mountain Natural Colored Sheep Breeders Association (Januaro 2007). Alirita 2008-01-05 .</span> </li> <li id="cite_note-bcsba-44">↑ <a href="#cite_ref-bcsba_44-0"><sup>44,0</sup></a> <a href="#cite_ref-bcsba_44-1"><sup>44,1</sup></a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160830141015/http://www.bcsba.org.uk/coloured-sheep/coloured-sheep.html">An introduction to coloured sheep</a>. British Coloured Sheep Breeders Association. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bcsba.org.uk/coloured-sheep/coloured-sheep.html">la originalo</a> je 2016-08-30. Alirita 2008-01-05 .</span> </li> <li id="cite_note-45"><a href="#cite_ref-45">↑</a> <span class="reference-text">Weaver, Sue (2005). Sheep: small-scale sheep keeping for pleasure and profit. 3 Burroughs Irvine, CA 92618: Hobby Farm Press, an imprint of BowTie Press, a division of BowTie Inc. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/1931993491" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 1-931993-49-1</a>.</span> </li> <li id="cite_note-46"><a href="#cite_ref-46">↑</a> <span class="reference-text">Sarah M. Nelson, Ancestors for the Pigs. Pigs in prehistory. (1998)</span> </li> <li id="cite_note-47"><a href="#cite_ref-47">↑</a> <span class="reference-text">Rosenberg M, Nesbitt R, Redding RW, Peasnall BL (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/paleo_0153-9345_1998_num_24_1_4667">Hallan Çemi, pig husbandry, and post-Pleistocene adaptations along the Taurus-Zagros Arc (Turkey)</a>. Paleorient, 24(1):25–41.</span> </li> <li id="cite_note-48"><a href="#cite_ref-48">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (2009) “Pre-Neolithic wild boar management and introduction to Cyprus more than 11,400 years ago”, <i>Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America</i> <b>106</b>, <span style="white-space:nowrap;">p. 16135–8</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1073/pnas.0905015106" class="extiw" title="doi:10.1073/pnas.0905015106">10.1073/pnas.0905015106</a>.</cite><span style="display:none;"> </span></span> </li> <li id="cite_note-Giuffra-49"><a href="#cite_ref-Giuffra_49-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (2000) “The origin of the domestic pig: independent domestication and subsequent introgression”, <i>Genetics</i> <b>154</b>, <span style="white-space:nowrap;">p. 1785–91</span>.</cite><span style="display:none;"> </span></span> </li> <li id="cite_note-50"><a href="#cite_ref-50">↑</a> <span class="reference-text">History of domestication, Jean-Denis Vigne, Anne Tresset kaj Jean-Pierre Digard, 3a de julio, 2012, <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www2.mnhn.fr/archeozoo-archeobota/IMG/pdf/Cucchi_ChinaPig_JAS_Online.pdf">http://www2.mnhn.fr/archeozoo-archeobota/IMG/pdf/Cucchi_ChinaPig_JAS_Online.pdf</a><span title="Kelkfoje okazas, ke ligilo en Vikipedio ne plu atingeblas. Se eble, trovu la korektan ligilon kaj enmeti ĝin ĉi tie, alikaze forigu la ligilon kaj, se tio temas pri noto, enmetu la ŝablonon {{citon}}." style="background:#ffeaea; color:#444444"></span><sup class="noprint" title="Kelkfoje okazas, ke ligilo en Vikipedio ne plu atingeblas. Se eble, trovu la korektan ligilon kaj enmeti ĝin ĉi tie, alikaze forigu la ligilon kaj, se tio temas pri noto, enmetu la ŝablonon {{citon}}." style="color:red;">[<i>rompita ligilo</i>]</sup></span> </li> <li id="cite_note-51"><a href="#cite_ref-51">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/6978203.stm">BBC News, "Pig DNA reveals farming history"</a> 4 September 2007. The report concerns an article in the journal <i>PNAS</i></span> </li> <li id="cite_note-52"><a href="#cite_ref-52">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (2007) “Ancient DNA, pig domestication, and the spread of the Neolithic into Europe”, <i>Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America</i> <b>104</b>, <span style="white-space:nowrap;">p. 15276–81</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1073/pnas.0703411104" class="extiw" title="doi:10.1073/pnas.0703411104">10.1073/pnas.0703411104</a>.</cite><span style="display:none;"> </span></span> </li> <li id="cite_note-53"><a href="#cite_ref-53">↑</a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070916014320/http://www.flossybrush.ca/oral.html">Oral Care.</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.flossybrush.ca/oral.html">la originalo</a> je 2007-09-16. Alirita 2016-06-14 .</span> </li> <li id="cite_note-54"><a href="#cite_ref-54">↑</a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071220183225/http://www.cambridge.org/us/books/kiple/hogs.htm">II.G.13. – Hogs.</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cambridge.org/us/books/kiple/hogs.htm">la originalo</a> je 2007-12-20. Alirita 2016-06-14 .</span> </li> <li id="cite_note-55"><a href="#cite_ref-55">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9E0CEED6103CF93AA15751C1A964958260&sec=&spon=&pagewanted=all">Alien Species Threaten Hawaii's Environment.</a></span> </li> <li id="cite_note-56"><a href="#cite_ref-56">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nzetc.org/tm/scholarly/tei-Bio27Tuat02-t1-body-d1.html">Introduced Birds and Mammals in New Zealand and Their Effect on the Environment.</a></span> </li> <li id="cite_note-57"><a href="#cite_ref-57">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/sp/bauru-marilia/noticia/2013/04/autorizacao-para-abate-do-javaporco-tranquiliza-produtores-em-assis-sp.html">Authorization for the slaughter of the 'javaporco' reassures farmers in Assis, SP</a> en portugala</span> </li> <li id="cite_note-58"><a href="#cite_ref-58">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jornalfolhadosul.com.br/noticia/2013/02/07/ibama-autoriza-captura-e-abate-de-javaporcos">IBAMA authorizes capture and slaughter of 'javaporcos' – Folha do Sul Gaúcho</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170703010021/http://www.jornalfolhadosul.com.br/noticia/2013/02/07/ibama-autoriza-captura-e-abate-de-javaporcos">Arkivigite je</a> 2017-07-03 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> en portugala</span> </li> <li id="cite_note-59"><a href="#cite_ref-59">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ogritodobicho.com/2012/05/javaporco-da-prejuizo-e-amedronta.html">'Javaporco' gives damage and scares farmers in Maracaí, SP – O Grito do Bicho</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190123055622/http://www.ogritodobicho.com/2012/05/javaporco-da-prejuizo-e-amedronta.html">Arkivigite je</a> 2019-01-23 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> en portugala</span> </li> <li id="cite_note-60"><a href="#cite_ref-60">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://globotv.globo.com/tv-morena/ms-rural/v/produtores-podem-fazer-controle-populacional-do-javali-europeu/2398171/">MS Rural – farmers are authorized to make populational control of exotic species, such as the European boar</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141012133811/http://globotv.globo.com/tv-morena/ms-rural/v/produtores-podem-fazer-controle-populacional-do-javali-europeu/2398171/">Arkivigite je</a> 2014-10-12 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> en portugala</span> </li> <li id="cite_note-61"><a href="#cite_ref-61">↑</a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cesam.ua.pt/index.php?menu=82&submenu=0&language=pt&tabela=pessoaldetail&user=293">Status and Distribution of wild boar in Rio Grande do Sul, Southern Brazil</a> (2009).</span> </li> <li id="cite_note-62"><a href="#cite_ref-62">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.fas.usda.gov/psdonline/psdQuery.aspx">Production, Supply and Distribution Online Query</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101018161749/http://www.fas.usda.gov/psdonline/psdQuery.aspx">Arkivigite je</a> 2010-10-18 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>, United States Department of Agriculture, Foreign Agricultural Service</span> </li> <li id="cite_note-63"><a href="#cite_ref-63">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.fas.usda.gov/psdonline/psdReport.aspx?hidReportRetrievalName=Swine+Summary+Selected+Countries&hidReportRetrievalID=1649&hidReportRetrievalTemplateID=7">Swine Summary Selected Countries</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120329181120/http://www.fas.usda.gov/psdonline/psdReport.aspx?hidReportRetrievalName=Swine+Summary+Selected+Countries&hidReportRetrievalID=1649&hidReportRetrievalTemplateID=7">Arkivigite je</a> 2012-03-29 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>, United States Department of Agriculture, Foreign Agricultural Service, (total number is Production (Pig Crop) plus Total Beginning Stocks</span> </li> <li id="cite_note-64"><a href="#cite_ref-64">↑</a> <span class="reference-text">C. Michael Hogan. 2008. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.globaltwitcher.com/artspec_information.asp?thingid=2199"><i>Wild turkey: Meleagris gallopavo</i>, GlobalTwitcher.com, ed. N. Stromberg</a></span> </li> <li id="cite_note-65"><a href="#cite_ref-65">↑</a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.wildturkeyzone.com/wildturkey/species.htm">Ancient North & Central American History of the Wild Turkey</a>. <i>Wildturkeyzone.com</i>. Alirita 2007-12-21 .</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Literaturo">Literaturo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&veaction=edit&section=12" title="Redakti sekcion: Literaturo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&action=edit&section=12" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Literaturo"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Darwin, Charles. <i>The Variation of Animals and Plants under Domestication</i>, 1868.</li> <li>Diamond, Jared. <i><a href="/wiki/Guns,_Germs,_and_Steel" title="Guns, Germs, and Steel">Guns, germs and steel</a>. A short history of everybody for the last 13,000 years</i>, 1997.</li> <li>Halcrow, S. E.; Harris, N. J.; Tayles, N.; Ikehara-Quebral, R.; Pietrusewsky, M. (2013). "From the mouths of babes: Dental caries in infants and children and the intensification of agriculture in mainland Southeast Asia". <i>Am. J. Phys. Anthropol.</i> 150 (3): 409–420. doi:10.1002/ajpa.22215. <a class="external mw-magiclink-pmid" rel="nofollow" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23359102?dopt=Abstract">PMID 23359102</a>.</li> <li>Hayden, B (2003). "Were luxury foods the first domesticates? Ethnoarchaeological perspectives from Southeast Asia". <i>World Archaeology</i> 34 (3): 458–469. doi:10.1080/0043824021000026459a.</li> <li>Marciniak, Arkadiusz (2005). <i>Placing Animals in the Neolithic: Social Zooarchaeology of Prehistoric Farming Communities</i>. London: UCL Press. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/1844720926" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 1844720926</a>.</li> <li>Marshall, F. (2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4035985">"Evaluating the roles of directed breeding and gene flow in animal domestication".</a> <i>Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America</i>. 111 (17): 6153–6158. Bibcode:2014PNAS..111.6153M. doi:10.1073/pnas.1312984110. PMC 4035985. <a class="external mw-magiclink-pmid" rel="nofollow" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24753599?dopt=Abstract">PMID 24753599</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vidu_ankaŭ"><span id="Vidu_anka.C5.AD"></span>Vidu ankaŭ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&veaction=edit&section=13" title="Redakti sekcion: Vidu ankaŭ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&action=edit&section=13" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Vidu ankaŭ"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Agrikulturo" title="Agrikulturo">Agrikulturo</a></li> <li><a href="/wiki/Bestobredado" class="mw-redirect" title="Bestobredado">Bestobredado</a></li> <li><a href="/wiki/Dresado" title="Dresado">Dresado</a></li> <li><a href="/wiki/Elhejmigo" class="mw-redirect" title="Elhejmigo">Elhejmigo</a></li> <li><a href="/wiki/Gentekniko" title="Gentekniko">Gentekniko</a></li> <li><a href="/wiki/Hibrido" title="Hibrido">Hibrido</a></li> <li><a href="/wiki/Kolumba_inter%C5%9Dan%C4%9Do" title="Kolumba interŝanĝo">Kolumba interŝanĝo</a></li> <li><a href="/wiki/Listo_de_bredbestoj" title="Listo de bredbestoj">Listo de bredbestoj</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Eksteraj_ligiloj">Eksteraj ligiloj</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&veaction=edit&section=14" title="Redakti sekcion: Eksteraj ligiloj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&action=edit&section=14" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Eksteraj ligiloj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint" id="aliaj_projektoj" style="float: right; clear: right; width: 250px; border: 1px solid #aaa; padding: 4px; font-size: 90%; background: #f9f9f9;"> <ul class="noarchive"><li class="commons"><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Domesticated_animals?uselang=eo">Kategorio Malsovaĝigo en la <span>Vikimedia Komunejo</span></a> (Multrimedaj datumoj)</span> </li></ul> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cwrdiversity.org/">Crop Wild Relative Inventory and Gap Analysis</a>: informaro de tutmonda gravo</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.uh.edu/engines/epi1499.htm">Discussion of animal domestication</a></li> <li><i><a href="/wiki/Guns,_Germs_and_Steel" class="mw-redirect" title="Guns, Germs and Steel">Guns, Germs and Steel</a></i> de Jared Diamond (<a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0393038912" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-393-03891-2</a>)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.aaas.org/news/releases/2004/0408cats.shtml">News story</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071224180609/http://www.aaas.org/news/releases/2004/0408cats.shtml">Arkivigite je</a> 2007-12-24 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> pri frua malsovaĝigita kato trovita</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.devbio.com/article.php?ch=23&id=223">Belyaev experiment</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20051228002658/http://www.devbio.com/article.php?ch=23&id=223">Arkivigite je</a> 2005-12-28 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> ĉe malsovaĝigita vulpo</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.csun.edu/~vcpsy00h/domestic.htm">Use of Domestic Animals in Zoo Education</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/276/5314/932">The Initial Domestication of Cucurbita pepo in the Americas 10,000 Years Ago</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.geochembio.com/biology/organisms/cattle/">Cattle domestication diagram</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101219082134/http://www.geochembio.com/biology/organisms/cattle/">Arkivigite je</a> 2010-12-19 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez?Db=pubmed&Cmd=DetailsSearch&Term=domestication%5BTitle%5D+AND+%22loattrfree+full+text%22%5Bsb%5D">Major topic "domestication": free full-text articles (more than 100 plus reviews) in National Library of Medicine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lifeonterra.com/episode.php?id=191l"><i>Why don't we ride zebras?</i></a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110713204528/http://www.lifeonterra.com/episode.php?id=191l">Arkivigite je</a> 2011-07-13 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> reta porinfana filmo pri malsovaĝigo de animaloj</li> <li>Isidro A. T. Savillo kaj Villaluz, Elizabeth A. 2013 <a rel="nofollow" class="external text" href="http://iamure.com/publication/index.php/ijec/article/view/508">this introduces a proposed Domesticity Scale for Wild Birds</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141128215607/http://iamure.com/publication/index.php/ijec/article/view/508">Arkivigite je</a> 2014-11-28 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><span class="plainlinks"><i>En tiu ĉi artikolo estas uzita traduko de teksto el la artikolo <a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Domestication&oldid=724740021">Domestication</a> en la angla Vikipedio. </i></span></li></ul> <div style="position:absolute; z-index:100; right:20px; top:-40px; background-color:transparent" class="metadata" id="featured-star"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Vikipedio:Listo_de_havendaj_artikoloj" title="Tiu ĉi artikolo apartenas al la aro de la mil plej gravaj artikoloj"><img alt="Tiu ĉi artikolo apartenas al la aro de la mil plej gravaj artikoloj" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0a/1000HA.png" decoding="async" width="36" height="36" class="mw-file-element" data-file-width="36" data-file-height="36" /></a></span></div> <div style="position:absolute; z-index:100; right:10px; top:45px;" class="titola_ikono noprint"> <div style="position: relative; width: 14px; height: 14px;"> <div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; font-size: 100px; overflow: hidden; line-height: 100px; z-index: 3; font-size:150pt;"><a href="/wiki/Vikipedio:Legindaj_artikoloj" title="Vikipedio:Legindaj artikoloj"><span title="Ĉi tiu artikolo plenumas laŭ redaktantoj de Esperanto-Vikipedio kriteriojn por leginda artikolo."></span></a></div> <div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; z-index: 2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Vikipedio:Legindaj_artikoloj" title="Ĉi tiu artikolo plenumas laŭ redaktantoj de Esperanto-Vikipedio kriteriojn por leginda artikolo."><img alt="Ĉi tiu artikolo plenumas laŭ redaktantoj de Esperanto-Vikipedio kriteriojn por leginda artikolo." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/14px-Qsicon_lesenswert.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/21px-Qsicon_lesenswert.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/28px-Qsicon_lesenswert.svg.png 2x" data-file-width="24" data-file-height="24" /></a></span></div> </div> </div> <table class="noprint plainlinks" style="margin: 0 10%; border-collapse: collapse; background: #FBFBFB; border: 1px solid #aaa; border-left: 10px solid #1e90ff;"> <tbody><tr> <td style="padding: 2px 0px 2px 0.5em;text-align: center;"> <div style="padding: 0.25em 0.5em;width:52px;"> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File"><span title="Leginda artikolo"><img alt="Leginda artikolo" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/24px-Qsicon_lesenswert.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/36px-Qsicon_lesenswert.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/48px-Qsicon_lesenswert.svg.png 2x" data-file-width="24" data-file-height="24" /></span><figcaption>Leginda artikolo</figcaption></figure></div></td> <td style="padding: 0.25em 0.5em;width: 100%;">Ĉi tiu artikolo estis je la <a href="/wiki/29-a_de_julio" title="29-a de julio">29-a de julio</a> <a href="/wiki/2016" title="2016">2016</a> akceptita en la liston de <a href="/wiki/Vikipedio:Legindaj_artikoloj" title="Vikipedio:Legindaj artikoloj">legindaj artikoloj</a>.</td> </tr> </tbody></table> <table class="noprint plainlinks" style="margin: 0 10%; border-collapse: collapse; background: #FBFBFB; border: 1px solid #aaa; border-left: 10px solid #66CC44; font-size:90%"> <tbody><tr> <td style="padding: 2px 0px 2px 0.5em;text-align: center;"> <div style="padding: 0.25em 0.5em;width:52px;"> <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Weeks_featured_article.png/45px-Weeks_featured_article.png" decoding="async" width="45" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Weeks_featured_article.png/68px-Weeks_featured_article.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Weeks_featured_article.png/90px-Weeks_featured_article.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="400" /></span></span></div></td> <td style="padding: 0.25em 0.5em;width: 100%;">Tiu ĉi artikolo estis <a href="/wiki/Vikipedio:Artikolo_de_la_semajno" title="Vikipedio:Artikolo de la semajno">artikolo de la semajno</a> en la <a href="/wiki/Vikipedio:Artikolo_de_la_semajno/2016/45" title="Vikipedio:Artikolo de la semajno/2016/45">45-a semajno</a> de la jaro <a href="/wiki/Vikipedio:Artikolo_de_la_semajno/2016" title="Vikipedio:Artikolo de la semajno/2016">2016</a>.</td> </tr> </tbody></table> <div class="noprint" style="clear:both; margin-top:0px; border: 1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); padding: 0px; font-size: 90%; background: var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color:inherit"> <table> <tbody><tr> <td class="navbox-group"><a href="/wiki/Norma_datumaro" title="Norma datumaro">Bibliotekoj</a> </td> <td class="plainlinks hlist" style="font-size: 80%;"> <ul><li><a href="/wiki/Helpo:Bibliotekoj" title="Helpo:Bibliotekoj">PeEnEo</a>: <a class="external text" href="https://eo.wikipedia.org/?curid=34550">34550</a></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Komuna_Norma_Datumaro" title="Komuna Norma Datumaro">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4150403-3">4150403-3</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Kontrolnumero_de_la_Kongresa_Biblioteko_de_Usono" title="Kontrolnumero de la Kongresa Biblioteko de Usono">LCCN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/names/sh85038949">sh85038949</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation" title="Système universitaire de documentation">SUDOC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/027388263,">19962450X 027388263, 19962450X</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Nacia_Biblioteko_de_Francio" title="Nacia Biblioteko de Francio">BNF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb119441018">119441018</a></span></li></ul> </td></tr></tbody></table> </div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Elŝutita el "<a dir="ltr" href="https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Malsovaĝigo&oldid=8763801">https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Malsovaĝigo&oldid=8763801</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Kategorioj" title="Specialaĵo:Kategorioj">Kategorioj</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategorio:Agrikulturo" title="Kategorio:Agrikulturo">Agrikulturo</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Aldomigitaj_bestoj" title="Kategorio:Aldomigitaj bestoj">Aldomigitaj bestoj</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Prahistorio" title="Kategorio:Prahistorio">Prahistorio</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Zoologio" title="Kategorio:Zoologio">Zoologio</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Bestobredado" title="Kategorio:Bestobredado">Bestobredado</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Evoluo" title="Kategorio:Evoluo">Evoluo</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Kaŝitaj kategorioj: <ul><li><a href="/wiki/Kategorio:Listo_de_arkivitaj_pa%C4%9Doj_de_Retarkivo" title="Kategorio:Listo de arkivitaj paĝoj de Retarkivo">Listo de arkivitaj paĝoj de Retarkivo</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Artikoloj_kun_rompitaj_ligiloj" title="Kategorio:Artikoloj kun rompitaj ligiloj">Artikoloj kun rompitaj ligiloj</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Pa%C4%9Doj_kiuj_uzas_magiajn_ligilojn_por_PubMed" title="Kategorio:Paĝoj kiuj uzas magiajn ligilojn por PubMed">Paĝoj kiuj uzas magiajn ligilojn por PubMed</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Pa%C4%9Doj_kiuj_uzas_ISBNajn_magiajn_ligilojn" title="Kategorio:Paĝoj kiuj uzas ISBNajn magiajn ligilojn">Paĝoj kiuj uzas ISBNajn magiajn ligilojn</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Havendaj_artikoloj_pli_grandaj_ol_30_kB" title="Kategorio:Havendaj artikoloj pli grandaj ol 30 kB">Havendaj artikoloj pli grandaj ol 30 kB</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Legindaj_artikoloj" title="Kategorio:Legindaj artikoloj">Legindaj artikoloj</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Artikoloj_de_la_semajno_en_2016" title="Kategorio:Artikoloj de la semajno en 2016">Artikoloj de la semajno en 2016</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Ĉi tiu paĝo estis lastafoje redaktita je 19:19, 3 jun. 2024.</li> <li id="footer-info-copyright">La teksto disponeblas laŭ la permesilo <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.eo">Krea Komunaĵo Atribuite-Samkondiĉe 4.0 Neadaptita</a>; eble aldonaj kondiĉoj aplikeblas. Vidu la <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">uzkondiĉojn</a> por detaloj.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Regularo pri respekto de la privateco</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipedio:Enkonduko">Pri Vikipedio</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipedio:Malgarantio">Malgarantioj</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Programistoj</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/eo.wikipedia.org">Statistikoj</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Deklaro pri kuketoj</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//eo.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Malsova%C4%9Digo&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Poŝtelefona vido</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Serĉi</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Serĉi tra Vikipedio"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specialaĵo:Serĉi"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Serĉi</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Enhavo" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ŝaltu la enhavtabelon" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ŝaltu la enhavtabelon</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Malsovaĝigo</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>108 lingvoj</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Aldoni temon</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.eqiad.main-5b7d47cbb-cnxng","wgBackendResponseTime":276,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.215","walltime":"0.314","ppvisitednodes":{"value":3178,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":24744,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":7227,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":37090,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 191.519 1 -total"," 45.70% 87.521 1 Ŝablono:Referencoj"," 25.80% 49.409 1 Ŝablono:Projektoj"," 17.27% 33.074 12 Ŝablono:Webarchiv"," 8.56% 16.394 1 Ŝablono:Leginda"," 8.04% 15.397 1 Ŝablono:Bibliotekoj"," 6.67% 12.769 2 Ŝablono:ArtikolaMesaĝokesto"," 6.01% 11.516 8 Ŝablono:Citaĵo_el_la_reto"," 5.91% 11.327 3 Ŝablono:Citaĵo_el_gazeto"," 5.05% 9.663 1 Ŝablono:Dato"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.027","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":2115203,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-7f76cf74bc-z7ncg","timestamp":"20250307104031","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Malsova\u011digo","url":"https:\/\/eo.wikipedia.org\/wiki\/Malsova%C4%9Digo","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q11395","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q11395","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-02-06T10:59:28Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/fe\/Kiel_oni_hejmigis_katojn_-_Scivolemo.webm","headline":"Alkutimigi bestojn al vivado en kaptiteco por bredado kaj uzado fare de homoj"}</script> </body> </html>