CINXE.COM

III Səlim — Vikipediya

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs" lang="az" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>III Səlim — Vikipediya</title> <script>(function(){var className="client-js";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )azwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","yanvar","fevral","mart","aprel","may","iyun","iyul","avqust","sentyabr","oktyabr","noyabr","dekabr"],"wgRequestId":"518b9383-6bf7-487c-8aa3-6e2de88ccb22","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"III_Səlim","wgTitle":"III Səlim","wgCurRevisionId":7871351,"wgRevisionId":7871351,"wgArticleId":82812,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":[ "Vikipediya:Kartoçka daxilinə cədvəl əlavə olunan məqalələr","Vikipediya:Vikidatada mənbələri olan məqalələr","24 dekabrda doğulanlar","1761-ci ildə doğulanlar","İstanbulda doğulanlar","29 iyulda vəfat edənlər","1808-ci ildə vəfat edənlər","46 yaşında vəfat edənlər","İstanbulda vəfat edənlər","Türkiyədə dəfn olunanlar","Osmanlı xanədanı","Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər","Osmanlı sultanları","Öldürülmüş hökmdarlar","İyulda vəfat edənlər"],"wgPageViewLanguage":"az","wgPageContentLanguage":"az","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"III_Səlim","wgRelevantArticleId":82812,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"az","pageLanguageDir":"ltr", "pageVariantFallbacks":"az"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":true,"wgVector2022LanguageInHeader":false,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q199633","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.common-site":"ready","ext.gadget.logo":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready", "skins.vector.styles.legacy":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","codex-search-styles":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.legacy.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.referenceTooltips","ext.gadget.sidebarRelated","ext.gadget.metaBox","ext.gadget.EditToolbar","ext.gadget.EditToolbar-menu-page_elements","ext.gadget.EditToolbar_infobox_person","ext.gadget.EditToolbar_discussion","ext.gadget.EditToolbar_references","ext.gadget.markadmins","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents" ,"ext.navigationTiming","ext.uls.compactlinks","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&amp;modules=codex-search-styles%7Cext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cskins.vector.styles.legacy%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector"> <script async="" src="/w/load.php?lang=az&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&amp;modules=ext.gadget.common-site%2Clogo&amp;only=styles&amp;skin=vector"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.6"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/08/III._Selim.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1735"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/08/III._Selim.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1156"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="925"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="III Səlim — Vikipediya"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//az.m.wikipedia.org/wiki/III_S%C9%99lim"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Redaktə" href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipediya (az)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//az.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://az.wikipedia.org/wiki/III_S%C9%99lim"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.az"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipediya — Atom-lent" href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin-vector-legacy mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-III_Səlim rootpage-III_Səlim skin-vector action-view"><div id="mw-page-base" class="noprint"></div> <div id="mw-head-base" class="noprint"></div> <div id="content" class="mw-body" role="main"> <a id="top"></a> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> <div class="mw-indicators"> </div> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">III Səlim</span></h1> <div id="bodyContent" class="vector-body"> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipediya, azad ensiklopediya</div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="contentSub2"></div> <div id="jump-to-nav"></div> <a class="mw-jump-link" href="#mw-head">Naviqasiyaya keç</a> <a class="mw-jump-link" href="#searchInput">Axtarışa keç</a> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="az" dir="ltr"><div class="dablink hatnote">Bu məqalə Osmanlı sultanı haqqındadır.&#32;&#32;Krım xanı üçün baxın: <a href="/wiki/III_S%C9%99lim_G%C9%99ray" title="III Səlim Gəray">III Səlim Gəray</a>.</div> <table class="infobox" style="width:23.5em; color:black;" data-name="Vəzifəli şəxs"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above title" style="background-color:#e6e6fa;color:black;">III Səlim</th></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"><span data-wikidata-claim-id="Q199633$fc5ab80c-4657-0dcc-5c1c-3c79b727e7f6" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P1559&#91;LANGUAGE!:AZ&#93;"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><i><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_t%C3%BCrkc%C9%99si" title="Osmanlı türkcəsi">osman</a>.</i> <span lang="ota" style="font-style: italic">سليم ثالث</span></span></span><br /><span data-wikidata-claim-id="Q199633$32cf04fb-495b-9f83-7568-2c6a9169d107" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P1559&#91;LANGUAGE!:AZ&#93;"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><i><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_t%C3%BCrkc%C9%99si" title="Osmanlı türkcəsi">osman</a>.</i> <span lang="ota" style="font-style: italic">Selîm-i sâlis</span></span></span></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image" style=""> <span data-wikidata-claim-id="Q199633$d53cadc6-4009-0fa5-fe3a-d209a178fb81" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P18"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fayl:III._Selim.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/III._Selim.jpg/220px-III._Selim.jpg" decoding="async" width="220" height="318" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/III._Selim.jpg/330px-III._Selim.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/08/III._Selim.jpg 2x" data-file-width="413" data-file-height="597" /></a></span></span></span> </td></tr> <tr> <td colspan="2" class="nomobile plainlist" style="text-align:center;"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6900088">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style></td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="background:lavender; padding:0.2em 0.1em; color:black;"><div style="display:flex; width:100%;"><div style="margin: auto 5px auto 2px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_the_Ottoman_Empire_(1844%E2%80%931922).svg" class="mw-file-description" title="bayraq"><img alt="bayraq" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg/18px-Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg/27px-Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg/36px-Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span></div><span style="width:100%;"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_sultanlar%C4%B1n%C4%B1n_siyah%C4%B1s%C4%B1" title="Osmanlı sultanlarının siyahısı">28-ci Osmanlı sultanı</a> (<a href="/wiki/Pad%C5%9Fah" title="Padşah">Padşah</a>)</span><div style="margin: auto 2px auto 5px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_(1882%E2%80%931922).svg" class="mw-file-description" title="bayraq2"><img alt="bayraq2" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/18px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/27px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/36px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png 2x" data-file-width="1595" data-file-height="1906" /></a></span></div></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><span class="nowrap">7 aprel 1789&#160;– <span class="nowrap">29 may 1807</span></span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Əvvəlki</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/I_%C6%8Fbd%C3%BClh%C9%99mid" title="I Əbdülhəmid">I Əbdülhəmid</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Sonrakı</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/IV_Mustafa" title="IV Mustafa">IV Mustafa</a></td></tr> <tr> <th colspan="2" scope="colgroup" class="infobox-header infobox-above-color" style="background:#e6e6fa;color:black;">Şəxsi məlumatlar</th> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Doğum tarixi</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P569" class="no-wikidata"><span data-wikidata-claim-id="q199633$166A209F-4739-4CBF-822B-B098E5098EF5" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P569"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span class="nowrap"><a href="/wiki/24_dekabr" title="24 dekabr">24 dekabr</a> <a href="/wiki/1761" title="1761">1761</a></span><span style="display:none">(<span class="bday">1761-12-24</span>)</span></span><sup id="cite_ref-_a797d61f33ebe8b3_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-_a797d61f33ebe8b3-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-_ee11a9f5ed32ac80_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-_ee11a9f5ed32ac80-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q199633#P569" class="extiw" title="d:Q199633">[…]</a></sup></span></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Doğum yeri</th> <td class="plainlist"> <ul><li><span data-wikidata-claim-id="Q199633$03B35F92-866C-4BA5-9E9A-0BFE34E9A929" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P19"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%C4%B0stanbul" title="İstanbul">İstanbul</a></span>, <span data-wikidata-hash="3b79e889bd8cc182dbdebb0b733e7907b7bee100" class="wikidata-snak"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_imperiyas%C4%B1" title="Osmanlı imperiyası">Osmanlı imperiyası</a></span></span></li></ul></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Vəfat tarixi</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P570" class="no-wikidata"><span data-wikidata-claim-id="Q199633$c96571e7-4abf-18b7-27f4-ff1fbc207e45" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P570"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span class="nowrap"><a href="/wiki/29_iyul" title="29 iyul">29 iyul</a> <a href="/wiki/1808" title="1808">1808</a></span><span style="display:none">(<span class="dday">1808-07-29</span>)</span></span><sup id="cite_ref-_a797d61f33ebe8b3_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-_a797d61f33ebe8b3-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> <span style="white-space:nowrap;">(46 yaşında)</span></span></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Vəfat yeri</th> <td class="plainlist"> <ul><li><span data-wikidata-claim-id="Q199633$0FA681E9-090E-4E4B-AADD-84695658C75C" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P20"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Konstantinopol" title="Konstantinopol">Konstantinopol</a></span>, <span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_imperiyas%C4%B1" title="Osmanlı imperiyası">Osmanlı imperiyası</a></span></span></li></ul></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Vəfat səbəbi</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-claim-id="Q199633$62627f4d-2c39-41a9-964d-aef114abda70" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P509"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span class="plainlinks">bıçaq xəsarəti</span><sup><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q4228595" class="extiw" title="d:Q4228595">[d]</a></sup></span></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Dəfn yeri</th> <td class="plainlist"> <ul><li><span data-wikidata-claim-id="Q199633$430d70af-a150-4edd-a776-65263030cb3f" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P119"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Sultan_Mustafa_t%C3%BCrb%C9%99si" title="Sultan Mustafa türbəsi">Sultan Mustafa türbəsi</a></span></span></li></ul></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Fəaliyyəti</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-claim-id="Q199633$DC685F2C-C882-405B-8250-42C5EF697C18" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P106"><a href="/wiki/Sultan" title="Sultan">Sultan</a></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Atası</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-claim-id="q199633$2DE2AF97-9E2B-4C20-9892-AC8F72B75836" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P22"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/III_Mustafa" title="III Mustafa">III Mustafa</a></span></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Anası</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-claim-id="Q199633$c4b84b40-41c9-2a9a-0c32-b2b2c0b66208" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P25"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Mehri%C5%9Fah_Sultan" title="Mehrişah Sultan">Mehrişah Validə Sultan</a></span></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Ailəsi</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-claim-id="Q199633$BAE70343-D77E-4CC0-8451-BAECC6EA3B0D" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P53"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_xan%C9%99dan%C4%B1" title="Osmanlı xanədanı">Osmanlı xanədanı</a></span></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Dini</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-claim-id="Q199633$9deb6113-4485-5331-4e38-44e5be95aa75" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P140"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/S%C3%BCnnilik" title="Sünnilik">sünni islam</a></span></span></td> </tr> <tr> <td colspan="2" class="plainlist" style="text-align:center;"> <hr /></td> </tr> <tr> <td colspan="2" class="skin-invert plainlist" style="text-align:center;"> <span data-wikidata-claim-id="Q199633$a9c30a54-4a0e-3e89-3d29-aed18fb8692c" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P109"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fayl:Tughra_of_Selim_III.JPG" class="mw-file-description"><img alt="İmzanın şəkli" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Tughra_of_Selim_III.JPG/150px-Tughra_of_Selim_III.JPG" decoding="async" width="150" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Tughra_of_Selim_III.JPG/225px-Tughra_of_Selim_III.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Tughra_of_Selim_III.JPG/300px-Tughra_of_Selim_III.JPG 2x" data-file-width="557" data-file-height="297" /></a></span></span></span></td> </tr><tr><td colspan="2" class="infobox-below infobox-below-color" style="background:#e6e6fa;color:black;;"><span data-wikidata-claim-id="q199633$4FE1C141-ACC0-4817-B7EA-097C1B41D9D2" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P373"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Selim_III" title="commons:Category:Selim III"><img alt="Vikianbarın loqosu" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span>&#160;<a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Selim_III" class="extiw" title="commons:Category:Selim III">Vikianbarda əlaqəli mediafayllar</a></span></span></td></tr> </tbody></table><p><b>III Səlim</b> (<a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_dili" class="mw-redirect" title="Osmanlı dili">Osmanlı türkcəsi</a>: سليم ثالث Səlim-i Salis) (<span data-wikidata-claim-id="q199633$166A209F-4739-4CBF-822B-B098E5098EF5" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P569"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span class="nowrap"><a href="/wiki/24_dekabr" title="24 dekabr">24 dekabr</a> <a href="/wiki/1761" title="1761">1761</a></span></span><sup id="cite_ref-_a797d61f33ebe8b3_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-_a797d61f33ebe8b3-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-_ee11a9f5ed32ac80_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-_ee11a9f5ed32ac80-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q199633#P569" class="extiw" title="d:Q199633">[…]</a></sup></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q199633$03B35F92-866C-4BA5-9E9A-0BFE34E9A929" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P19"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%C4%B0stanbul" title="İstanbul">İstanbul</a></span>, <span data-wikidata-hash="3b79e889bd8cc182dbdebb0b733e7907b7bee100" class="wikidata-snak"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_imperiyas%C4%B1" title="Osmanlı imperiyası">Osmanlı imperiyası</a></span></span> – <span data-wikidata-claim-id="Q199633$c96571e7-4abf-18b7-27f4-ff1fbc207e45" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P570"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span class="nowrap"><a href="/wiki/29_iyul" title="29 iyul">29 iyul</a> <a href="/wiki/1808" title="1808">1808</a></span></span><sup id="cite_ref-_a797d61f33ebe8b3_1-3" class="reference"><a href="#cite_note-_a797d61f33ebe8b3-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q199633$0FA681E9-090E-4E4B-AADD-84695658C75C" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P20"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Konstantinopol" title="Konstantinopol">Konstantinopol</a></span></span>) — <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_sultanlar%C4%B1n%C4%B1n_siyah%C4%B1s%C4%B1" title="Osmanlı sultanlarının siyahısı">28-ci Osmanlı sultanı</a> və 107-ci <a href="/wiki/%C4%B0slam" title="İslam">İslam</a> <a href="/wiki/X%C9%99lif%C9%99" title="Xəlifə">xəlifəsi</a>.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"><input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none" /><div class="toctitle" lang="az" dir="ltr"><h2 id="mw-toc-heading">Mündəricat</h2><span class="toctogglespan"><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></span></div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="#Həyatı"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Həyatı</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-2"><a href="#İlk_illəri"><span class="tocnumber">1.1</span> <span class="toctext">İlk illəri</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-3"><a href="#Səltənəti"><span class="tocnumber">1.2</span> <span class="toctext">Səltənəti</span></a> <ul> <li class="toclevel-3 tocsection-4"><a href="#İlk_illəri_2"><span class="tocnumber">1.2.1</span> <span class="toctext">İlk illəri</span></a></li> <li class="toclevel-3 tocsection-5"><a href="#İslahat_işləri"><span class="tocnumber">1.2.2</span> <span class="toctext">İslahat işləri</span></a></li> <li class="toclevel-3 tocsection-6"><a href="#Yaranan_narazılıqlar_və_taxtdan_endirilişi"><span class="tocnumber">1.2.3</span> <span class="toctext">Yaranan narazılıqlar və taxtdan endirilişi</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-2 tocsection-7"><a href="#Qətli"><span class="tocnumber">1.3</span> <span class="toctext">Qətli</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-8"><a href="#Ailəsi"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Ailəsi</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-9"><a href="#Hərəmxanası"><span class="tocnumber">2.1</span> <span class="toctext">Hərəmxanası</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-10"><a href="#İstinadlar"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">İstinadlar</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-11"><a href="#Mənbə"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Mənbə</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-12"><a href="#Xarici_keçidlər"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Xarici keçidlər</span></a></li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Həyatı"><span id="H.C9.99yat.C4.B1"></span>Həyatı</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Həyatı bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;action=edit&amp;section=1" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Həyatı"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="İlk_illəri"><span id=".C4.B0lk_ill.C9.99ri"></span>İlk illəri</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="İlk illəri bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;action=edit&amp;section=2" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: İlk illəri"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>24 dekabr 1761-ci ildə dünyaya gəlmişdir. Atası <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_sultanlar%C4%B1n%C4%B1n_siyah%C4%B1s%C4%B1" title="Osmanlı sultanlarının siyahısı">26. Osmanlı sultanı</a> <a href="/wiki/III_Mustafa" title="III Mustafa">III Mustafa</a>, anası isə <a href="/wiki/Mihri%C5%9Fah_Sultan" class="mw-redirect" title="Mihrişah Sultan">Mihrişah Sultandır</a>. Əslən <a href="/wiki/G%C3%BCrc%C3%BCl%C9%99r" title="Gürcülər">gürcü</a> olan anası, dövrün <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C5%9Feyx%C3%BClislamlar%C4%B1" title="Osmanlı şeyxülislamları">şeyxülislamlarından</a> <a href="/wiki/V%C9%99li%C3%BCddin_%C6%8Ff%C9%99ndi" title="Vəliüddin Əfəndi">Vəliüddin Əfəndi</a> tərəfindən sultana hədiyyə edilmişdi. <a href="/wiki/III_%C6%8Fhm%C9%99d" title="III Əhməd">III Əhməddən</a> sonra taxta çıxan <a href="/wiki/I_Mahmud" title="I Mahmud">I Mahmud</a> və <a href="/wiki/III_Osman" title="III Osman">III Osmanın</a> övladları olmamış və aradan keçən 40 il müddətində <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_s%C3%BClal%C9%99si" class="mw-redirect" title="Osmanlı sülaləsi">Osmanlı sülaləsində</a> oğlan övladı dünyaya gəlməmişdi. Məhz bu səbəblə Səlimin dünyaya gəlişi bir həftə davam edən şənliklərlə qeyd edilmişdir. 5 yaşında ilk təhsilini almağa başlayan Səlimin təhsil həyatına, xüsusilə atasının səltənətində xüsusi diqqət göstərilmişdir. Kiçik yaşlarından etibarən dövlət mərasimlərində və rəsmi görüşlərdə iştirak edən Səlim, atasının sahil tərsanələrinə etdiyi təftişlərə tez-tez qatılırdı. </p><p>Atasının vəfatının ardından (21 yanvar 1774) taxta əmisi <a href="/wiki/I_%C6%8Fbd%C3%BClh%C9%99mid" title="I Əbdülhəmid">I Əbdülhəmid</a> çıxdı və 13 yaşlarındakı qardaşı oğluna yaxşı davrandı. Atasının səltənətində başlayan <a href="/wiki/Rusiya-Osmanl%C4%B1_m%C3%BCharib%C9%99si_(1768-1774)" title="Rusiya-Osmanlı müharibəsi (1768-1774)">rus müharibəsi</a> (1768) əmisinin taxta çıxmasından qısa müddət sonra ağır məğlubiyyətlə sonlandı. 1774-cü ildə bağlanan <a href="/wiki/Ki%C3%A7ik_Qaynarca_s%C3%BClh%C3%BC" title="Kiçik Qaynarca sülhü">Kiçik Qaynarca sülhü</a> ilə müstəqil elan edilən <a href="/wiki/Kr%C4%B1m_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Krım xanlığı">Krım xanlığı</a>, çox keçmədən <a href="/wiki/%C3%87ar_Rusiyas%C4%B1" title="Çar Rusiyası">Çar Rusiyası</a> tərəfindən ilhaq edildi və bu işğal prosesini rəsmiləşdirmək məqsədilə tərəflər arasında 8 yanvar 1783-cü ildə sözləşmə imzalandı. Məhz bu sözləşmədə <a href="/wiki/%C3%87ar_Rusiyas%C4%B1" title="Çar Rusiyası">Rusiya</a> tərəfinin tələbi ilə Osmanlı taxtının varisi olaraq Şahzadə Səlimin də imzası alınmış, bunun ardından şahzadənin həm saray, həm də əhali arasındakı mövqeyi güclənmişdir. <a href="/wiki/Ki%C3%A7ik_Qaynarca_s%C3%BClh%C3%BC" title="Kiçik Qaynarca sülhü">Kiçik Qaynarca sülhünün</a> ardından itirilən torpaqlar, xüsusilə də <a href="/wiki/Kr%C4%B1m" title="Krım">Krım yarımadasının</a> tərk edilməsi əmisi <a href="/wiki/I_%C6%8Fbd%C3%BClh%C9%99mid" title="I Əbdülhəmid">Sultan Əbdülhəmid</a> əleyhdarlarını hərəkətə keçirdi və Şahzadə Səlimin taxta çıxarılması müzakirə edilməyə başlandı. Səlim tərəfdarlarından olan <a href="/wiki/S%C9%99dr%C9%99z%C9%99m" class="mw-redirect" title="Sədrəzəm">sədrəzəm</a> <a href="/wiki/X%C9%99lil_H%C9%99mid_Pa%C5%9Fa" title="Xəlil Həmid Paşa">Xəlil Həmid Paşa</a> və yaxın adamlarından vəzir Raif İsmayıl Paşanın vəzifədən alınması və edamının (1785) səbəbi də məhz belə bir cəhdin qarşısının alınması olaraq göstərilir. Bu edamlarda xüsusi rolu olan tərsanə əmini Səlim ağa və oğlu Əhməd Nəzif Əfəndini unutmayan Səlim, taxta çıxdıqdan sonra ilk ölüm hökmünü də məhz onlar üçün verdi. Belə ki, taxta çıxarılması cəhdi barədə gəzən şaiyələr səbəbilə üzərindəki təzyiqlər artmış, 15 il boyunca yaşadığı Şimşirlik bölümündəki pəncərə hörülərək bağlanmışdır. Taxta çıxmasının ardından baş çuxadar, ardından <a href="/wiki/Kaptan-%C4%B1_d%C9%99rya" title="Kaptan-ı dərya">kaptan-ı dərya</a> təyin etdiyi, ən güclü dəstəkçisi və süd qardaşı olan <a href="/wiki/Ki%C3%A7ik_H%C3%BCseyn_Pa%C5%9Fa" title="Kiçik Hüseyn Paşa">Kiçik Hüseyn Paşa</a> ilə olan dostluğu da bu illərdə başlamışdır. Bu dönəmdə şahzadəni zəhərləyərək öldürmə cəhdinin olduğu da bilinir. <i>"İlhami"</i> təxəllüsü ilə şeirlər yazmağa başlayan Səlim, əmisinin imamlarından Krımlı Əhməd Kamil Əfəndidən aldığı musiqi dərslərinin ardından bu dönəmdə mükəmməl əsərlər bəstələdi. Ancaq bu sıxıntılı dönəm çox keçmədən bitmiş, <a href="/wiki/Fransa_tarixi" title="Fransa tarixi">Fransa kralı</a> <a href="/wiki/XVI_L%C3%BCdovik" title="XVI Lüdovik">XVI Lüdoviklə</a> yazışmalar aparmışdır (1786). Bu məsələdə fransız səfiri Comte de Choiseul-Gouffier ilə danışıqlar aparılmış və İshaq bəy vasitəsilə məktublar <a href="/wiki/Fransa_tarixi" title="Fransa tarixi">Fransaya</a> göndərilmişdir. Bu məktubları "səltənət varisi" və "səltənət vəliəhdi" ünvanlarıyla imzalayan Səlim bu ünvanları rəsmi olaraq istifadə edən ilk <a href="/wiki/%C5%9Eahzad%C9%99_(Osmanl%C4%B1)" class="mw-redirect" title="Şahzadə (Osmanlı)">Osmanlı şahzadəsidir</a>.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">&#91;</span>4<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Səltənəti"><span id="S.C9.99lt.C9.99n.C9.99ti"></span>Səltənəti</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Səltənəti bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;action=edit&amp;section=3" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Səltənəti"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="İlk_illəri_2"><span id=".C4.B0lk_ill.C9.99ri_2"></span>İlk illəri</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="İlk illəri bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;action=edit&amp;section=4" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: İlk illəri"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fayl:Konstantin_Kapidagli._J%C3%BCl%C3%BCs_ceremony_(Enthronement_ceremony)_of_Selim_III._c._1789._Topkapi_Saray_museum..jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Konstantin_Kapidagli._J%C3%BCl%C3%BCs_ceremony_%28Enthronement_ceremony%29_of_Selim_III._c._1789._Topkapi_Saray_museum..jpg/300px-Konstantin_Kapidagli._J%C3%BCl%C3%BCs_ceremony_%28Enthronement_ceremony%29_of_Selim_III._c._1789._Topkapi_Saray_museum..jpg" decoding="async" width="300" height="233" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Konstantin_Kapidagli._J%C3%BCl%C3%BCs_ceremony_%28Enthronement_ceremony%29_of_Selim_III._c._1789._Topkapi_Saray_museum..jpg/450px-Konstantin_Kapidagli._J%C3%BCl%C3%BCs_ceremony_%28Enthronement_ceremony%29_of_Selim_III._c._1789._Topkapi_Saray_museum..jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Konstantin_Kapidagli._J%C3%BCl%C3%BCs_ceremony_%28Enthronement_ceremony%29_of_Selim_III._c._1789._Topkapi_Saray_museum..jpg/600px-Konstantin_Kapidagli._J%C3%BCl%C3%BCs_ceremony_%28Enthronement_ceremony%29_of_Selim_III._c._1789._Topkapi_Saray_museum..jpg 2x" data-file-width="1806" data-file-height="1403" /></a><figcaption>Sultan Səlimin <a href="/wiki/C%C3%BClus" title="Cülus">cülus mərasimi</a>, 1789</figcaption></figure> <p>1787–1788-ci illərdə eyni anda <a href="/wiki/%C3%87ar_Rusiyas%C4%B1" title="Çar Rusiyası">Çar Rusiyası</a> və <a href="/wiki/Avstriya_hersoqlu%C4%9Fu" title="Avstriya hersoqluğu">Avstriya</a> ilə davam edən müharibə Osmanlının əleyhinə davam edirdi. <a href="/wiki/I_%C6%8Fbd%C3%BClh%C9%99mid" title="I Əbdülhəmid">Sultan Əbdülhəmid</a> məğlubiyyətin ardından <a href="/wiki/%C4%B0flic" title="İflic">iflic</a> keçirərək vəfat etdi. Nəticədə 28 yaşlı Şahzadə Səlim 7 aprel 1789-cu ildə taxta çıxdı. İlk işi isə 15 ildir ki görmədiyi anasını möhtəşəm bir mərasimlə <a href="/wiki/K%C3%B6hn%C9%99_Saray_(%C4%B0stanbul)" class="mw-redirect" title="Köhnə Saray (İstanbul)">Köhnə saraydan</a> <a href="/wiki/Topqap%C4%B1_saray%C4%B1" title="Topqapı sarayı">Topqapı sarayına</a> gətirmək oldu. 17 apreldə baş tutan qılınc qurşanma mərasiminin ardından hər cümə salamlığının ardından bacıları <a href="/wiki/%C5%9Eah_Sultan_(III_Mustafan%C4%B1n_q%C4%B1z%C4%B1)" title="Şah Sultan (III Mustafanın qızı)">Şah Sultan</a>, <a href="/wiki/X%C9%99dic%C9%99_Sultan_(III_Mustafan%C4%B1n_q%C4%B1z%C4%B1)" title="Xədicə Sultan (III Mustafanın qızı)">Xədicə Sultan</a> və <a href="/wiki/Beyhan_Sultan_(III_Mustafan%C4%B1n_q%C4%B1z%C4%B1)" title="Beyhan Sultan (III Mustafanın qızı)">Beyhan Sultanın</a> saraylarını ziyarət etdi.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">&#91;</span>5<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Sultan Səlim dünyaya gəldiyindən bəri dövləti xilas edəcəyi, düşmənlərə qarşı qələbə qazanacağı ümidiylə böyüdülmüşdü. Taxta çıxmasının ardından hər iki cəbhədə davam edən müharibənin pis gedişinə əngəl olmağa çalışdı, hətta şəxsən səfərə çıxmağa təşəbbüs göstərdi. Ancaq müharibənin gedişatını dəyişdirəcək güclü komandanlar hazırlayıb sədarətə təyin etməkdə çətinlik çəkirdi və təsadüfi olaraq təyin etdiyi zəif xaralterli komandanlarla ona olan bu etimadı itirməyə başladı. Məscidlərdə oxudulan toplu dualara baxmayaraq cəbhədə baş verən məğlubiyyətlərin ardından, "Pulla edilən duadan xeyir gəlməz" deyəcək dərəcədə açıq düşüncəli və real insan idi. Bütün gücüylə ordunun yenidən təchizatı ilə məşğul oldu. <a href="/wiki/Prussiya_krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Prussiya krallığı">Prussiya</a> ilə ittifaq qurmağa meyilli idi və bu uğurda güclü mübarizə apardı. Belə ki, xristian bir dövlətlə qurulan bir ittifaqın dini baxımdan uyğun olmadığına iddia edən bir qisim ordu mənsubunu, <a href="/wiki/%C5%9Eeyx%C3%BClislam" title="Şeyxülislam">şeyxülislamdan</a> aldığı bəzi fətvalarla geri püskürtdü (1790). Krımı geri almadan və qələbə qazanmadan müharibəni bitirmək istəməyən Sultan Səlim, <a href="/wiki/Prussiya_krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Prussiya krallığı">Prussiyanın</a> da təşviqiylə <a href="/wiki/Avstriya_hersoqlu%C4%9Fu" title="Avstriya hersoqluğu">Avstriyanın</a> sülhə yanaşmasının ardından (1791), bütün ordunu rus cəbhəsinə yönəltdi. Ancaq cəbhədəki vəziyyəti real olaraq bilən ordu mənsubları başda <a href="/wiki/S%C9%99dr%C9%99z%C9%99m" class="mw-redirect" title="Sədrəzəm">sədrəzəm</a> <a href="/wiki/Qoca_Yusif_Pa%C5%9Fa" title="Qoca Yusif Paşa">Qoca Yusif Paşa</a> olmaqla, qələbəyə olan ümidlərini itirmişdilər. Bu isə Osmanlı tarixində daha öncə görülməmiş bir iş idi və nizamsız vəziyyətdə ordu döyüşməkdən imtina etdi. Bütün ordu və dövlət mənsublarının imzaladığı ortaq bir ərizə ilə vəziyyət Sultan Səlimə bildirildi və bu halda gənc sultan sülhə məcbur oldu.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">&#91;</span>6<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="İslahat_işləri"><span id=".C4.B0slahat_i.C5.9Fl.C9.99ri"></span>İslahat işləri</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="İslahat işləri bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;action=edit&amp;section=5" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: İslahat işləri"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>III Səlimi topdan bir yenilənməyə həvəsləndirən də məhz bu hadisə oldu. Belə ki, hələ ordu cəbhədən qayıdarkən görüləcək işləri əhatə edən layihələrin hazırlanması barədə əmrlər verdi. Rus müharibəsinin sona çatması, eyni zamanda Sultan Səlim dönəmini simvolize edən <a href="/wiki/Nizami-c%C9%99did" title="Nizami-cədid">Nizam-i Cədid</a> yenilənməsinin başlanğıc tarixi oldu (1792). Avropa ölkələrindəki dövlət qurumlarının üstünlüyü və nümunə olaraq alınma zəruriliyi öncəki illərdə də dilə gətirilmiş, ancaq Sultan Səlim bunu ilk dəfə açıq şəkildə ifadə edərək bu istiqamətdə addımlar atmağa başlamışdı. Bütün bu islahatları, düşmənlə döyüşdən qaçmış ordu və dövlət mənsublarıyla apara bilməyəcəyini görən Sultan Səlim bu işdə özünə yaxın olan və bu yolda canını belə fəda edə biləcək adamları seçməyə başladı. Cəbhədən qayıdan ordu komandanlarının, demək olar ki, hamısı dəyişdirildi və orduya <a href="/wiki/Yeni%C3%A7%C9%99ril%C9%99r" class="mw-redirect" title="Yeniçərilər">yeniçəri ocağından</a> olmayan şəxslər təyin olunmağa başlandı. Hərbi islahatların ən önəmli hissəsi olaraq əsgərlərə verilən timar torpaqlarını nizama saldı və yararsız olanarı ləğv edərək boşalmış torpaqları dövlət xəzinəsinə müsadirə etdi. Beləliklə, islahat və reformasiya hərəkətlərinə olan ilk müxalifət meydana çıxmağa başladı. Avropa tərzində təlim görmüş bir ordu (<a href="/wiki/Nizami-C%C9%99did_ordusu" title="Nizami-Cədid ordusu">Nizam-i Cədid ordusu</a>) qurulması və yeni bir donanmanın təşkili işi sürətlə davam edirdi. Ordu və donanmanın külli miqdardakı xərclərinin qarşılanması məqsədilə ayrıca bir dəftərdarlıq və xüsusi bir fond quruldu, yeni vergilər təyin edildi və itkilərin qarşısı alındı. Müsrifliyin qarşısı alınmış, lüks idxal mallarının alınması məhdudlaşmış, dövlət gəlirlərinin artırılması istiqamətində addımlar atılmışdır. Qeyri-müsəlman əhali arasından istəyən şəxslərə Avropa tüccarı imtiyazı verilərək xarici ticarət əlaqələri gücləndirildi. Bu şəxslərdən biri də 82 gəmilik bir ticarət donanması quran, dönəmin siyasi güclərindən Osmanlı ermənisi İqnatius Tosunyan idi.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Mövcud Mühendishane-i Bahrinin (Dəniz Mühəndislik mədrəsəsi) gücləndirilməsi, qumbaracı və lağımcı ocaqlarının qurulması ilə Hərb məktəblərinin açılması (1795), burtada mətbəənin açılması (1797), <a href="/wiki/%C3%9Csk%C3%BCdar" title="Üsküdar">Üsküdarda</a> böyük ordu qışlalarının inşası əslində bu islahatların hərbi yöndə olduğunu göstərirdi. Əslində bu hərbi islahatlar qaçınılmaz idi və bunların nəticəsidir ki, gələcək illərdə dövlət idarəsi hərbiləşmişdir. Ancaq bu islahatların tutarlı olması üçün yeniliklər mülki idarənin bütün bölümlərinə aid edilməli idi.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">&#91;</span>8<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Mətbəə işi isə Sultan Səlimin böyük məsrəflərlə ərsəyə gətirdiyi bir iş oldu. Tez-tez yoxlamalarda iştirak edir, nəşr olunacaq kitabları müəyyənləşdirir, usta və sənətkarları təltif edirdi. Atası kimi o da, hərbi qurumları ziyarət edirdi. Gördüyü əskiklikləri isə yazıb müvafiq şəxslərə bildirir, hətta qırx dəfə yazdığı bir şeyinhələ də düzəldilmədiyini gördükdə sədrəzəmə "Bu yazdıqlarımı toplasam kitab olardı" deyərək şikayət də etmişdir. Yumşaq və üzüyola xasiyyətə malik olan Sultan Səlimin bu davranışları, köklü bir reform hərəkatından heç də arzu olunmayan bir xüsusiyyət idi. </p><p><a href="/wiki/S%C9%99dr%C9%99z%C9%99m" class="mw-redirect" title="Sədrəzəm">Sədrəzəmi</a> ikinci plana ataraq divan-ı hümayunu reform hərəkatında söz sahibi olmaqdan uzaqlaşdırdı və özünə bağlı bəzi şəxslərdən (<a href="/wiki/Prussiya_krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Prussiya krallığı">Prussiya</a> elçisi Knobelsdorfun 25 sentyabr 1792 tarixli raportuna görə, 40 nəfər) ibarət bir "daxili kabinet" qurdu. Ancaq sultanın bu hərəkəti dövlət idarəsində ikibaşlılıq yaratdı və sədrəzəmlərin bu şəxslərlə ziddiyyətli mövqeyi nəticəsində divan aparılan bu islahatları rəsmi olaraq dəstəkləmədi. </p><p>Bu illərdə islahat işlərindən başqa digər daxili problemlər də baş qaldırmışdı. İslahat işləri davam edərkən bəzi yerli əyanlara göz yumması əyalətlərdə iğtişaşların artmasına səbəb olmuşdu. <a href="/wiki/V%C9%99hhabilik" title="Vəhhabilik">Vəhhabilərin</a> <a href="/wiki/M%C9%99kk%C9%99" title="Məkkə">Məkkə</a> və <a href="/wiki/M%C9%99din%C9%99" title="Mədinə">Mədinəni</a> ələ keçirməsi, burada qətliamlar törətməsi (1806), <a href="/wiki/Balkan_yar%C4%B1madas%C4%B1" title="Balkan yarımadası">Balkan yarımadasındakı</a> quldurluq hərəkətləri (1796) və <a href="/wiki/Serbl%C9%99r" title="Serblər">serblərin</a> ilk milli azadlıq hərəkatı (1804) məhz bu dönəmə təsadüf edir.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fayl:Firman-Pouqueville.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/19/Firman-Pouqueville.jpg" decoding="async" width="155" height="368" class="mw-file-element" data-file-width="155" data-file-height="368" /></a><figcaption>Sultan Səlimin yazdığı bir fərman</figcaption></figure> <p>Xarici siyasətdəki hadisələr isə daha pis nəticələndi. <a href="/wiki/B%C3%B6y%C3%BCk_Fransa_inqilab%C4%B1" title="Böyük Fransa inqilabı">Fransız inqilabı</a> 1792-ci ildən etibarən bütün Avropanı öz təsiri altına almışdı. Davam edən siyasi böhrandan istifadə edən Sultan Səlim Avropalı alim, hərbçi və texnikləri mühacir olaraq ölkəyə dəvət etdi. <a href="/wiki/London" title="London">London</a> (1792), <a href="/wiki/Paris" title="Paris">Paris</a>, <a href="/wiki/Berlin" title="Berlin">Berlin</a> və <a href="/wiki/Vyana" title="Vyana">Vyanada</a> (1797) açılan daimi səfirliklər bu məsələylə yaxından məşğul oldu. Ancaq bir müddət sonra bu vəziyyət Osmanlının əleyhində irəliləməyə başladı. <a href="/wiki/Napoleon_Bonapart" title="Napoleon Bonapart">Napolyon Bonapartın</a> <a href="/wiki/%C4%B0taliya" title="İtaliya">İtaliyanı</a> işğal etməsi və <a href="/wiki/Venesiya_Respublikas%C4%B1" title="Venesiya Respublikası">Venesiyanın</a> ələ keçirilərək bölüşdürülməsi (oktyabr 1797) <a href="/wiki/Adriatik_d%C9%99nizi" title="Adriatik dənizi">Adriatikdə</a> <a href="/wiki/Fransa" title="Fransa">Fransa</a> ilə həmsərhəd olmağa gətirib çıxardı. <a href="/wiki/%C4%B0ngilisl%C9%99r" title="İngilislər">İngilis</a>-<a href="/wiki/Frans%C4%B1zlar" title="Fransızlar">fransız</a> mübarizəsinin bir hissəsi olaraq <a href="/wiki/Fransa_tarixi" title="Fransa tarixi">Fransanın</a> <a href="/wiki/Misir_%C9%99yal%C9%99ti" title="Misir əyaləti">Misirə</a> hücumu (iyul 1798) və qısa zamanda ələ keçirməsi <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlı imperiyasını</a> <a href="/wiki/%C3%87ar_Rusiyas%C4%B1" title="Çar Rusiyası">Çar Rusiyasının</a> da daxil olduğu Fransa əleyhdarı bir ittifaqa sürüklədi (yanvar 1799). İngilis və rus ittifaqının da yardımıyla fransızlar 1802-ci ildə sülh bağlamağa və Misiri tərk etməyə məcbur oldular. Bu isə Sultan Səlimin yeni nizamdakı ordusunun uğuru olaraq görüldü.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>10<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Yaranan_narazılıqlar_və_taxtdan_endirilişi"><span id="Yaranan_naraz.C4.B1l.C4.B1qlar_v.C9.99_taxtdan_endirili.C5.9Fi"></span>Yaranan narazılıqlar və taxtdan endirilişi</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Yaranan narazılıqlar və taxtdan endirilişi bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;action=edit&amp;section=6" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Yaranan narazılıqlar və taxtdan endirilişi"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sultan Səlim 1805-ci ilin martında ümumi səfərbərlik elan etdi və 20–25 yaşarası bütün gənclər üçün icbari hərbi mükəlləfiyyət tətbiq etməyi təklif etsə də, cəmiyyətdə yaratdığı mənfi əks-sədanın ardından bu fikrindən daşındı. Ertəsi il isə bu qərarında təkidi və bunun <a href="/wiki/Rumeli_%C9%99yal%C9%99ti" title="Rumeli əyaləti">Rumelində</a> də tətbiqinə qərar verməsi Sultan Səlim səltənətinin dönüm nöqtəsi oldu. <a href="/wiki/Anadolu_%C9%99yal%C9%99ti" title="Anadolu əyaləti">Anadoludakı</a> hərbi yenilənmə işlərində uğur qazanan Qazı Əbdürrəhman Paşa məhz bu işlə vəzifələndirildi və əmrindəki <a href="/wiki/Nizami-C%C9%99did_ordusu" title="Nizami-Cədid ordusu">Nizam-ı Cədid ordusuyla</a> birlikdə yola çıxdı ancaq <a href="/wiki/Silivri" title="Silivri">Silivri</a>, <a href="/wiki/T%C9%99kirda%C4%9F" title="Təkirdağ">Təkirdağ</a> və <a href="/wiki/%C3%87orlu" class="mw-disambig" title="Çorlu">Çorluda</a> güclü müxalifətlə qarşılaşdı. Qərarın tətbiqi isə buradakı əyanların narazılığına səbəb oldu və bölgədə silahlı çatışmalara yol açdı. Bu hadisələrin baş verməsində şəxsən <a href="/wiki/S%C9%99dr%C9%99z%C9%99m" class="mw-redirect" title="Sədrəzəm">sədrəzəm</a> <a href="/w/index.php?title=Hafiz_%C4%B0smay%C4%B1l_Pa%C5%9Fa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hafiz İsmayıl Paşa (səhifə mövcud deyil)">İsmayıl Paşanın</a> xəyanəti və əl atından gizlicə onları dəstəkləməsi önəmli meyar idi. Sonda bu cəhd II Ədirnə hadisələri ilə nəticələndi və tətbiq edilmədən ləğv olundu. Yumşaq xasiyyəti səbəbiylə <a href="/wiki/S%C9%99dr%C9%99z%C9%99m" class="mw-redirect" title="Sədrəzəm">sədrəzəmi</a> sadəcə vəzifədən alıb sürgünə göndərməklə kifayətlənən Sultan Səlim, vəziyyəti ələ almaq məqsədilə yenilik tərəfdarı olan <a href="/wiki/%C5%9Eeyx%C3%BClislam" title="Şeyxülislam">şeyxülislam</a> <a href="/wiki/Salehzad%C9%99_%C6%8Fhm%C9%99d_%C6%8Fsad_%C6%8Ff%C9%99ndi" title="Salehzadə Əhməd Əsad Əfəndi">Əsad Əfəndini</a> də vəzifədən aldı. Ardından üsyançı əyanların təzyiqi ilə <a href="/wiki/Yeni%C3%A7%C9%99ril%C9%99r" class="mw-redirect" title="Yeniçərilər">yeniçəri ağası</a> <a href="/wiki/%C4%B0brahim_Hilmi_Pa%C5%9Fa" title="İbrahim Hilmi Paşa">İbrahim ağanı</a> sədarətə, islahat hərəkatının amansız düşməni olan <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rifzad%C9%99_Ataullah_Mehmed_%C6%8Ff%C9%99ndi" title="Şərifzadə Ataullah Mehmed Əfəndi">Ataullah Əfəndini</a> isə <a href="/wiki/%C5%9Eeyx%C3%BClislam" title="Şeyxülislam">şeyxülislamlığa</a> təyin etdi (14 sentyabr 1806). Sonun başlanğıcı olan bu təyinatlar səltənətinə ağır zərbə vurdu və bütün siyasi qüdrətini itirməsinə səbəb oldu.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">&#91;</span>11<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Napoleon_Bonapart" title="Napoleon Bonapart">Napolyon Bonapartın</a> <a href="/wiki/%C4%B0mperator" title="İmperator">imperator</a> elan edilməsi və Avropada yürütdüyü ikitərəfli siyasətin nəticəsində Osmanlı keçmiş müttəfiqləri olan <a href="/wiki/%C4%B0ngilt%C9%99r%C9%99_krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="İngiltərə krallığı">İngiltərə</a> və <a href="/wiki/%C3%87ar_Rusiyas%C4%B1" title="Çar Rusiyası">Çar Rusiyası</a> ilə düşmən oldu (1806). İngilis donanmasının <a href="/wiki/Dardanel" title="Dardanel">Çanaqqala boğazına</a> qədər irəliləməsi (fevral 1807) və bölgəni blokadaya alması nəticəsində <a href="/wiki/%C4%B0stanbul" title="İstanbul">İstanbulda</a> başlayan qıtlıq və bahalıq əhalinin reform səbəbilə yaranan narazılığını daha da artırdı. Gələn düşmən donanmasının <a href="/wiki/Yeni%C3%A7%C9%99ril%C9%99r" class="mw-redirect" title="Yeniçərilər">yeniçəri ocağını</a> məhv etmək üçün xüsusi olaraq dəvət edilməsi barədə yayılan şaiyələr isə meydanı daha da qızışdırdı. </p><p><a href="/wiki/Fevral" title="Fevral">Fevral ayının</a> sonlarında ingilis donanmasının geri çəkilməsinin ardından 12 aprel 1807-ci ildə ordu yeni bir rus səfərinə çıxdı və <a href="/wiki/Nizami-c%C9%99did" title="Nizami-cədid">Nizam-ı Cədid</a> əleyhdarı olub <a href="/wiki/IV_Mustafa" title="IV Mustafa">Şahzadə Mustafayla</a> gizlicə ittifaq qurduğu iddia edilən Kösə Musa Paşa sədarət naibi təyin edildi. Ordu <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnəyə</a> çatanda <a href="/wiki/%C4%B0stanbul" title="İstanbul">İstanbulda</a> Sultan Səlimə qarşı tərtiblənən ayaqlanmanın hazırlığı başa çatmışdı. <a href="/wiki/S%C9%99dr%C9%99z%C9%99m" class="mw-redirect" title="Sədrəzəm">Sədrəzəm</a> <a href="/wiki/%C4%B0brahim_Hilmi_Pa%C5%9Fa" title="İbrahim Hilmi Paşa">İbrahim Paşa</a> və digər önəmli dövlət adamları yeniçərilərlə birlikdə səfərdə olduğundan bu ayaqlanma məhz idarəetmənin ikinci pilləsi tərəfindən tərtiblənmişdir. Kösə Musa Paşa və <a href="/wiki/%C5%9Eeyx%C3%BClislam" title="Şeyxülislam">şeyxülislam</a> <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rifzad%C9%99_Ataullah_Mehmed_%C6%8Ff%C9%99ndi" title="Şərifzadə Ataullah Mehmed Əfəndi">Ataullah Əfəndi</a> tərtiblənən üsyan 4 gün davam etdi və Sultan Səlimin taxtdan endirilməsi ilə nəticələndi (25 – 29 may 1807). Üsyançılar <a href="/wiki/S%C9%99dr%C9%99z%C9%99m" class="mw-redirect" title="Sədrəzəm">sədrəzəm</a> və <a href="/wiki/%C5%9Eeyx%C3%BClislam" title="Şeyxülislam">şeyxülislamın</a> seçdiyi 11 nəfərin edamıyla kifayətləndi. Üsyanın ilk günü Mahmud Raif Əfəndi və Xəlil ağa öldürüldü. Sultan Səlim taxtda qalacağı ümidiylə olduqca çətinliklə qurduğu və islahatların maddi bünövrəsini təmin edən dəftərdarlığı ləğv etdi. Üsyançıların tələb etdiyi bəzi şəxsləri gizlicə saraydan qaçırdıb digərlərini cəllada təslim etsə də, qaçanlar daha sonra ələ keçirilib meydanlarda edam edildi. Çox keçmədən <a href="/wiki/IV_Mustafa" title="IV Mustafa">Şahzadə Mustafanın</a> adı hallanmağa başlandı. Bundan qəlbən inciyən Sultan Səlim qardaşı oğlunu öz əlləriylə taxta oturtduqdan sonra 18 il öncə tərk etdiyi Şimşirlik bölümünə geri döndü. <a href="/wiki/IV_Mustafa" title="IV Mustafa">IV Mustafa</a> isə taxtda çox qala bilmədi və 14 ay sonra yenə bir saray çevrilişi ilə taxtdan endirildi. Bu əsnada əmisini saray həkimi Lorenzo vasitəsilə zəhərləmək istəsə də, Lorenzo bundan imtina edib gizlicə saraydan qaçdı.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">&#91;</span>12<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Qətli"><span id="Q.C9.99tli"></span>Qətli</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Qətli bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;action=edit&amp;section=7" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Qətli"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%C6%8Fl%C9%99mdar_Mustafa_Pa%C5%9Fa" title="Ələmdar Mustafa Paşa">Ələmdar Mustafa Paşa</a> ətrafında toplanan Sultan Səlim tərəfdarlarının tərtiblədiyi çevriliş cəhdi də uğursuz nəticələndi. 28 iyul 1808-ci ildə səhər saatlarında baş tutan bu çevrliş gün sonunadək davam etdi. Saray qapılarını qırıb içəri girənlər isə sultanın qapı önündə bir şiltə üzərinə buraxılan cəsədi ilə qarşılaşdılar.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">&#91;</span>13<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Sabiq sultanın cəlladları arasında vaxtilə anası <a href="/wiki/Mihri%C5%9Fah_Sultan" class="mw-redirect" title="Mihrişah Sultan">Mihrişah Sultanın</a> kəndxudası olan Yusif ağa da vardı. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fayl:Hatice_Sultan_saray_Melling.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Hatice_Sultan_saray_Melling.jpg/252px-Hatice_Sultan_saray_Melling.jpg" decoding="async" width="252" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Hatice_Sultan_saray_Melling.jpg/378px-Hatice_Sultan_saray_Melling.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Hatice_Sultan_saray_Melling.jpg/504px-Hatice_Sultan_saray_Melling.jpg 2x" data-file-width="660" data-file-height="390" /></a><figcaption>Sultan Səlimin bacısı <a href="/wiki/X%C9%99dic%C9%99_Sultan_(III_Mustafan%C4%B1n_q%C4%B1z%C4%B1)" title="Xədicə Sultan (III Mustafanın qızı)">Xədicə Sultanın</a> sarayı</figcaption></figure> <p>Günorta saatlarında Sarayburnu sahilindən top atəşləri atılmağa başlandı. Bu səltənət dəyişikliyinin rəmzi idi ancaq bütün İstanbul əhli taxta kimin çıxdığını bilmirdi. Hamı Sultan Səlimin yenidən taxta çıxarıldığını zənn edirdi. Ancaq bir neçə saat sonra dəllallar taxtın yeni sultanının <a href="/wiki/II_Mahmud" title="II Mahmud">II Mahmud</a> olduğunu elan etdilər. Belə ki, Sultan Səlim qətlə yetirilmiş, vəliəhd <a href="/wiki/II_Mahmud" title="II Mahmud">Şahzadə Mahmud</a> isə çətinliklə xilas edilərək taxta çıxarılmışdı. Aralarında baş çuxadar Əbdülfəttah ağa, kəndxuda Əbə Səlim, xəzinə vəkili Nəzir ağanın da olduğu 20-yə yaxın şəxs anidən hücum edərək sabiq sultanı şəhid etdilər. Ertəsi gün geniş bir xalq kütləsi ilə cənazəsi saraydan çıxarıldı və <a href="/wiki/Sultan_Mustafa_t%C3%BCrb%C9%99si" title="Sultan Mustafa türbəsi">Sultan Mustafa türbəsində</a> atasının yanına dəfn edildi.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">&#91;</span>14<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Olduqca yenilikçi bir padşah olan Sultan Səlim səltənəti boyunca bir çox ilklərə imza atmışdır. Belə ki, 1797-ci ildə Avropadan gələn bir qrup sənətçi tərəfindən ilk dəfə <a href="/wiki/%C4%B0stanbul" title="İstanbul">İstanbulda</a> opera səhnələşdirilmişdir. Əslən <a href="/wiki/Frans%C4%B1zlar" title="Fransızlar">fransız</a> olan səyyah və memar Antuan İgnas Melling bu illərdə İstanbulda yaşamış və burada bir çox əsər inşa etmişdir. Bunlardan ən önəmlisi isə Sultan Səlimin bacısı <a href="/wiki/X%C9%99dic%C9%99_Sultan_(III_Mustafan%C4%B1n_q%C4%B1z%C4%B1)" title="Xədicə Sultan (III Mustafanın qızı)">Xədicə Sultan</a> üçün inşa etdirdiyi saray idi. Sultan Səlim vaxtının çoxunu məhz burada keçirirdi. </p><p>Eyni zamanda bəstəkar da olan Sultan Səlimin günümüzə qədər gəlib çatan və sevilən bir çox əsəri bəstələdiyi bilinir. </p><p>Əhməd adlı bir oğlu olsa da, bir neçə gün sonra vəfat etmişdir.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">&#91;</span>15<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ailəsi"><span id="Ail.C9.99si"></span>Ailəsi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Ailəsi bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;action=edit&amp;section=8" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Ailəsi"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hərəmxanası"><span id="H.C9.99r.C9.99mxanas.C4.B1"></span>Hərəmxanası</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Hərəmxanası bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;action=edit&amp;section=9" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Hərəmxanası"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Nafizər Başqadınəfəndi (d. 1770 — ö. 30 may 1792)</li> <li>Hüsnümah Başqadınəfəndi (d. 1772 — ö. 1814) — Məzarı <a href="/wiki/Sultan_Mustafa_t%C3%BCrb%C9%99si" title="Sultan Mustafa türbəsi">Sultan Mustafa türbəsindədir</a>.</li> <li>Zibifər Qadınəfəndi (d. <a href="/wiki/1773" title="1773">1773</a> — ö. <a href="/wiki/30_yanvar" title="30 yanvar">30 yanvar</a> <a href="/wiki/1817" title="1817">1817</a>)</li> <li>Afitab Qadınəfəndi (d. 1773 — ö. 1807)</li> <li>Rüfət Qadınəfəndi (d. 1780 — ö. 22 oktyabr 1867) — Məzarı <a href="/wiki/Mihri%C5%9Fah_Valid%C9%99_Sultan_k%C3%BClliy%C9%99si" title="Mihrişah Validə Sultan külliyəsi">Mihrişah Sultan türbəsindədir</a>.</li> <li>Nurişəms Qadınəfəndi (d. 1781 — ö. may 1826) — Məzarı <a href="/wiki/Sultan_Mustafa_t%C3%BCrb%C9%99si" title="Sultan Mustafa türbəsi">Sultan Mustafa türbəsindədir</a>.</li> <li>Dimxoş Qadınəfəndi (ö. 1807)</li> <li>Qönçənigar Qadınəfəndi (ö. 1807)</li> <li>Məhbubə Qadınəfəndi (ö. 1806)</li> <li>Tabısəfa Sultan (ö. <a href="/wiki/15_mart" title="15 mart">15 mart</a> <a href="/wiki/1855" title="1855">1855</a>) — Məzarı <a href="/wiki/Sultan_Mustafa_t%C3%BCrb%C9%99si" title="Sultan Mustafa türbəsi">Sultan Mustafa türbəsindədir</a>.</li> <li>Mehriban xanım</li> <li>Nəfisə xanım (ö. 1809)</li> <li>Pakizə xanım</li> <li>Fatma Firicahan xanım</li> <li>Aynısəfa xanım</li> <li>Safizər xanım (ö. 30 may 1792) — Məzarı <a href="/wiki/Sultan_Mustafa_t%C3%BCrb%C9%99si" title="Sultan Mustafa türbəsi">Sultan Mustafa türbəsindədir</a>.</li> <li>Məryəm xanım (ö. 1807)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="İstinadlar"><span id=".C4.B0stinadlar"></span>İstinadlar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="İstinadlar bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;action=edit&amp;section=10" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: İstinadlar"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6982878">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-_a797d61f33ebe8b3-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-_a797d61f33ebe8b3_1-0"><sup><i>1</i></sup></a> <a href="#cite_ref-_a797d61f33ebe8b3_1-1"><sup><i>2</i></sup></a> <a href="#cite_ref-_a797d61f33ebe8b3_1-2"><sup><i>3</i></sup></a> <a href="#cite_ref-_a797d61f33ebe8b3_1-3"><sup><i>4</i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="wikidata_cite citetype_Q615699" data-entity-id="Q5375741">Selim III // <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/biography/Selim-III">Encyclopædia Britannica</a>&#160;<span class="ref-info" style="cursor:help;" title="i̇ngilis dilində">(ing.)</span>.<span class="wef_low_priority_links"></span></span></span> </li> <li id="cite_note-_ee11a9f5ed32ac80-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-_ee11a9f5ed32ac80_2-0"><sup><i>1</i></sup></a> <a href="#cite_ref-_ee11a9f5ed32ac80_2-1"><sup><i>2</i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="wikidata_cite citetype_Q13136" data-entity-id="Q237227">Selim (Selim III.) // <a rel="nofollow" class="external text" href="https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/selim-selim-iii">Brockhauz Ensiklopediyası</a>&#160;<span class="ref-info" style="cursor:help;" title="alman dilində">(alm.)</span>.<span class="wef_low_priority_links"></span></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">J. Krauter, Franz Frieherr von Ottenfels: Beiträge zur Politik Metternichs im griechischen Freiheitskampfe 1822–1832, Salzburg 1913, s. 13, 19, 23–26;</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Olivier, Türkiye Seyahatnâmesi: 1790 Yıllarında Türkiye ve İstanbul (trc. Oğuz Gökmen), Ankara 1977, s. 155;</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">III. Selim’in Sırkâtibi Ahmed Efendi Tarafından Tutulan Rûznâme (nşr. V. Sema Arıkan), Ankara 1993, tür.yer.;</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">İsmail Hakkı Uzunçarşılı, "Selim III’ün Veliaht İken Fransa Kralı Lui XVI ile Muhabereleri", TTK Belleten, II (1938), s. 191–246;</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Mehmed Emin Edib Efendi’nin Hayatı ve Târihi (haz. Ali Osman Çınar, doktora tezi, 1999), MÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, s. 242–247;</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">E. Saadet Öner, İsveç Devlet Arşivi’nde Mahfûz İ. M. D’Ohsson Evrakı Tasnîfi ve Tahlîli (yüksek lisans tezi, 1999), İÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, s. 152;</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Kethüda Said Efendi Tarihi (haz. Ahmet Özcan, yüksek lisans tezi, 1999), Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, tür.yer.;</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">Stanford J. Shaw, Between Old and New: The Ottoman Empire under Sultan Selim III, 1789–1807, Cambridge 1971 (eserin tercümesi için bk. Eski ve Yeni Arasında: Sultan III. Selim Yönetiminde Osmanlı İmparatorluğu, 1789–1807 [trc. Hür Güldü], İstanbul 2008);</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">a.mlf., "Sekbanbaşı Risalesi Müellifi Hakkında", Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, sy. 12, İstanbul 2005, s. 221–224;</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">G. Rosen, Geschichte der Türkei von dem Siege der Reform im Jahre 1826 bis zum Pariser Tractat vom Jahre 1856, Leipzig 1866, I, 8;</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">Ubeydullah Kuşmânî – Ebubekir Efendi, Asiler ve Gaziler: Kabakcı Mustafa Risalesi (haz. Aysel Danacı Yıldız), İstanbul 2007, tür.yer.;</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">Kemal Beydilli, Türk Bilim ve Matbaacılık Tarihinde Mühendishâne, Mühendishâne Matbaası ve Kütüphânesi: 1776–1826, İstanbul 1995, tür.yer.;</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">Tayyarzâde Atâ Bey, Târih, İstanbul 1293, III, 42–45 vd.;</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Mənbə"><span id="M.C9.99nb.C9.99"></span>Mənbə</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Mənbə bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;action=edit&amp;section=11" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Mənbə"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="div-col columns column-count column-count-2" style="-moz-column-count: 2; -webkit-column-count: 2; column-count: 2;"> <ul><li>Şem‘dânîzâde, Müri’t-tevârîh (Aktepe), II-B, s. 45-46, 74, 77, 80, 90-92, 108, 116;</li> <li>Vâsıf, Târih, I, 206-207;</li> <li>Câbî Ömer Efendi, Târih (haz. Mehmet Ali Beyhan), Ankara 2003, I, 7, 9;</li> <li>Hammer, GOR, IV, 528;</li> <li>Mütercim Âsım Efendi, Târih, İstanbul [1867], I-II, tür.yer.;</li> <li>J. de Saint-Denys, Révolutions de Constantinople en 1807 et 1808, Paris 1819, II, tür.yer.;</li> <li>Zinkeisen, Geschichte, VI, 664-665, 722, 776;</li> <li>Cevdet, Târih, IV, 234-235, 270-271;</li> <li>Enver Ziya Karal, Selim III’ün Hatt-ı Hümayunları, Ankara 1942;</li> <li>a.mlf., Selim III’ün Hatt-ı Hümayunları: Nizam-ı Cedit 1789-1807, Ankara 1946;</li> <li>Necati Elgin, Üçüncü Sultan Selim (İlhâmî), Konya 1959;</li> <li>Ahmet Cevat Eren, Selim III’ün Biyografisi, İstanbul 1964;</li> <li>a.mlf., “Selim III”, İA, X, 441-457;</li> <li>Porträt des Genius VI. Friedrich der Grosse, Hamburg 1967, s. 26;</li> <li>Mufassal Osmanlı Tarihi, İstanbul 1971, V, tür.yer.;</li> <li>M. Fatih Salgar, III. Selim: Hayatı, Sanatı, Eserleri, İstanbul 2001;</li> <li>Fikret Sarıcaoğlu, Kendi Kaleminden Bir Padişahın Portresi: Sultan I. Abdülhamid (1774-1789), İstanbul 2001, s. 3;</li> <li>Kâşif Yılmaz, III. Selim (İlhamî): Hayatı, Edebî Kişiliği ve Divanının Tenkitli Metni, Edirne 2001;</li> <li>Aysel Danacı-Yıldız, “III. Selim’in Katilleri”, Osm.Ar., XXXI (2008), s. 55-92;</li> <li>“İlhâmî III. Selim”, TDEA, IV, 362-363.</li></ul></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xarici_keçidlər"><span id="Xarici_ke.C3.A7idl.C9.99r"></span>Xarici keçidlər</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Xarici keçidlər bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;action=edit&amp;section=12" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Xarici keçidlər"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable succession-box" style="margin:0.5em auto; font-size:95%;clear:both;"> <tbody><tr> <td colspan="3" style="border-top: 5px solid #FFD700; text-align:center;"><div>III Səlim </div><div><b><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_s%C3%BClal%C9%99si" class="mw-redirect" title="Osmanlı sülaləsi">Osmanlı sülaləsi</a></b></div><span style="white-space:nowrap; font-size:90%; margin:2em"><b>Doğum:</b> 24 dekabr 1761 </span><span style="white-space:nowrap; font-size:90%; margin:2em"> <b>Vəfat:</b> 28 iyul 1808</span> </td></tr> <tr> <th colspan="3" style="border-top: 5px solid #ACE777;">Hakimiyyət titulları </th></tr> <tr style="text-align:center;"> <td width="30%" align="center" rowspan="1">Sələfləri&#160;<br /><span style="font-weight: bold"><a href="/wiki/I_%C6%8Fbd%C3%BClh%C9%99mid" title="I Əbdülhəmid">I Əbdülhəmid</a></span> </td> <td width="40%" style="text-align: center;" rowspan="1"><b><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_(1882%E2%80%931922).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/50px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png" decoding="async" width="50" height="60" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/75px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/100px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png 2x" data-file-width="1595" data-file-height="1906" /></a></span> <br /> <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlı İmperiyası</a> (دولت عالیه عثمانی) <a href="/wiki/Sultan" title="Sultan">Sultanı</a></b><br /><span class="nowrap">7 aprel 1789-29 may 1807</span> </td> <td width="30%" align="center" rowspan="1">Xələfləri&#160;<br /><span style="font-weight: bold"><a href="/wiki/IV_Mustafa" title="IV Mustafa">IV Mustafa</a></span> </td></tr> <tr> <th colspan="3" style="border-top: 5px solid #FABE60;"><a href="/wiki/S%C3%BCnni_%C4%B0slam" class="mw-redirect" title="Sünni İslam">Sünni İslam</a> titulları </th></tr> <tr style="text-align:center;"> <td width="30%" align="center" rowspan="1">Sələfləri&#160;<br /><span style="font-weight: bold"><a href="/wiki/I_%C6%8Fbd%C3%BClh%C9%99mid" title="I Əbdülhəmid">I Əbdülhəmid</a></span> </td> <td width="40%" style="text-align: center;" rowspan="1"><b><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Jihad.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Flag_of_Jihad.svg/70px-Flag_of_Jihad.svg.png" decoding="async" width="70" height="35" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Flag_of_Jihad.svg/105px-Flag_of_Jihad.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Flag_of_Jihad.svg/140px-Flag_of_Jihad.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span> <br /> <a href="/wiki/%C4%B0slam" title="İslam">İslam</a> <a href="/wiki/Xilaf%C9%99t" title="Xilafət">Xəlifəsi</a> (خلافة إسلامية)</b> </td> <td width="30%" align="center" rowspan="1">Xələfləri&#160;<br /><span style="font-weight: bold"><a href="/wiki/IV_Mustafa" title="IV Mustafa">IV Mustafa</a></span> </td></tr> </tbody></table><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="III_Səlim" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:III_S%C9%99lim" title="Bu şablona bax"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="III_Səlim" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a class="mw-selflink selflink">III Səlim</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Ailəsi</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Mihri%C5%9Fah_Sultan" class="mw-redirect" title="Mihrişah Sultan">Mihrişah Sultan</a> &#160;&#8226; Safizər Sultan &#160;&#8226; Aynısəfa Sultan &#160;&#8226; Zibifər Sultan &#160;&#8226; Tabısəfa Sultan &#160;&#8226; Rüfət Sultan &#160;&#8226; Nurişəms Sultan &#160;&#8226; Hüsnümah Sultan &#160;&#8226; Nəfizər Sultan <br /></div></td><td class="navbox-image" rowspan="4" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 7px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:III._Selim.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/III._Selim.jpg/100px-III._Selim.jpg" decoding="async" width="100" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/III._Selim.jpg/150px-III._Selim.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/III._Selim.jpg/200px-III._Selim.jpg 2x" data-file-width="413" data-file-height="597" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Sədrəzəmlər</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Qoca_Yusif_Pa%C5%9Fa" title="Qoca Yusif Paşa">Qoca Yusif Paşa</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/K%C9%99ndxuda_H%C9%99s%C9%99n_Pa%C5%9Fa" title="Kəndxuda Həsən Paşa">Kəndxuda Həsən Paşa</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/Qazi_H%C9%99s%C9%99n_Pa%C5%9Fa" title="Qazi Həsən Paşa">Qazi Həsən Paşa</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/%C3%87%C9%99l%C9%99bizad%C9%99_H%C9%99s%C9%99n_Pa%C5%9Fa" title="Çələbizadə Həsən Paşa">Çələbizadə Həsən Paşa</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/M%C9%99l%C9%99k_Mehmed_Pa%C5%9Fa" title="Mələk Mehmed Paşa">Mələk Mehmed Paşa</a> &#160;&#8226; <a href="/w/index.php?title=Safranbolulu_%C4%B0zz%C9%99t_Mehmed_Pa%C5%9Fa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Safranbolulu İzzət Mehmed Paşa (səhifə mövcud deyil)">Safranbolulu İzzət Mehmed Paşa</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/Yusif_Ziya_Pa%C5%9Fa" title="Yusif Ziya Paşa">Yusif Ziya Paşa</a> &#160;&#8226; <a href="/w/index.php?title=Hafiz_%C4%B0smay%C4%B1l_Pa%C5%9Fa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hafiz İsmayıl Paşa (səhifə mövcud deyil)">Hafiz İsmayıl Paşa</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/%C4%B0brahim_Hilmi_Pa%C5%9Fa" title="İbrahim Hilmi Paşa">İbrahim Hilmi Paşa</a> <br /></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Kaptan-ı dəryalar</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Qazi_H%C9%99s%C9%99n_Pa%C5%9Fa" title="Qazi Həsən Paşa">Qazi Həsən Paşa</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/Qoca_Yusif_Pa%C5%9Fa" title="Qoca Yusif Paşa">Qoca Yusif Paşa</a> &#160;&#8226; <a href="/w/index.php?title=Kritli_H%C3%BCseyn_Pa%C5%9Fa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kritli Hüseyn Paşa (səhifə mövcud deyil)">Kritli Hüseyn Paşa</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/Ki%C3%A7ik_H%C3%BCseyn_Pa%C5%9Fa" title="Kiçik Hüseyn Paşa">Kiçik Hüseyn Paşa</a> &#160;&#8226; <a href="/w/index.php?title=Mehmed_Q%C9%99diri_Pa%C5%9Fa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mehmed Qədiri Paşa (səhifə mövcud deyil)">Mehmed Qədiri Paşa</a> &#160;&#8226; <a href="/w/index.php?title=Hafiz_%C4%B0smay%C4%B1l_Pa%C5%9Fa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hafiz İsmayıl Paşa (səhifə mövcud deyil)">Hafiz İsmayıl Paşa</a> &#160;&#8226; <a href="/w/index.php?title=Hac%C4%B1_Mehmed_Pa%C5%9Fa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hacı Mehmed Paşa (səhifə mövcud deyil)">Hacı Mehmed Paşa</a> &#160;&#8226; <a href="/w/index.php?title=Hac%C4%B1_Saleh_Pa%C5%9Fa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hacı Saleh Paşa (səhifə mövcud deyil)">Hacı Saleh Paşa</a> &#160;&#8226; <a href="/w/index.php?title=Seydi_%C6%8Fli_Pa%C5%9Fa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Seydi Əli Paşa (səhifə mövcud deyil)">Seydi Əli Paşa</a> <br /></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Şeyxülislamlar</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Mehmed_Kamil_%C6%8Ff%C9%99ndi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mehmed Kamil Əfəndi (səhifə mövcud deyil)">Mehmed Kamil Əfəndi</a> <span style="font-weight:bold;">&#160;·</span>&#32; <a href="/wiki/Mehmed_%C5%9E%C9%99rif_%C6%8Ff%C9%99ndi" title="Mehmed Şərif Əfəndi">Mehmed Şərif Əfəndi</a> <span style="font-weight:bold;">&#160;·</span>&#32; <a href="/wiki/H%C9%99midizad%C9%99_Mustafa_%C6%8Ff%C9%99ndi" title="Həmidizadə Mustafa Əfəndi">Həmidizadə Mustafa Əfəndi</a> <span style="font-weight:bold;">&#160;·</span>&#32; <a href="/wiki/Seyid_Y%C9%99hya_Tofiq_%C6%8Ff%C9%99ndi" title="Seyid Yəhya Tofiq Əfəndi">Seyid Yəhya Tofiq Əfəndi</a> <span style="font-weight:bold;">&#160;·</span>&#32; <a href="/wiki/M%C9%99kk%C9%99yi_Mehmed_%C6%8Ff%C9%99ndi" title="Məkkəyi Mehmed Əfəndi">Məkkəyi Mehmed Əfəndi</a> <span style="font-weight:bold;">&#160;·</span>&#32; <a href="/wiki/D%C3%BCrrizad%C9%99_Mehmed_Arif_%C6%8Ff%C9%99ndi" title="Dürrizadə Mehmed Arif Əfəndi">Dürrizadə Mehmed Arif Əfəndi</a> <span style="font-weight:bold;">&#160;·</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=Mustafa_A%C5%9Fir_%C6%8Ff%C9%99ndi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mustafa Aşir Əfəndi (səhifə mövcud deyil)">Mustafa Aşir Əfəndi</a> <span style="font-weight:bold;">&#160;·</span>&#32; <a href="/wiki/Samanizad%C9%99_%C3%96m%C9%99r_H%C3%BClusi_%C6%8Ff%C9%99ndi" class="mw-redirect" title="Samanizadə Ömər Hülusi Əfəndi">Samanizadə Ömər Hülusi Əfəndi</a> <span style="font-weight:bold;">&#160;·</span>&#32; <a href="/wiki/Salehzad%C9%99_%C6%8Fhm%C9%99d_%C6%8Fsad_%C6%8Ff%C9%99ndi" title="Salehzadə Əhməd Əsad Əfəndi">Salehzadə Əhməd Əsad Əfəndi</a> <span style="font-weight:bold;">&#160;·</span>&#32; <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rifzad%C9%99_Ataullah_Mehmed_%C6%8Ff%C9%99ndi" title="Şərifzadə Ataullah Mehmed Əfəndi">Şərifzadə Ataullah Mehmed Əfəndi</a> <span style="font-weight:bold;">&#160;·</span>&#32; <br /></div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Osmanlı_xanədanlığı" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:lightgreen"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Osmanl%C4%B1_xan%C9%99danl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Bu şablona bax"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Osmanlı_xanədanlığı" style="font-size:114%;margin:0 5em">Osmanlı xanədanlığı</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Quruluş</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/I_Osman" title="I Osman">I Osman</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/I_Orxan" title="I Orxan">I Orxan</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/I_Murad" title="I Murad">I Murad</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/I_B%C9%99yazid" title="I Bəyazid">I Bəyazid</a> &#160;&#8226; <i><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1da_%C3%A7oxhakimiyy%C9%99tlilik_d%C3%B6vr%C3%BC&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Osmanlıda çoxhakimiyyətlilik dövrü (səhifə mövcud deyil)">Çoxhakimiyyətlilik</a></i>&#160;&#8226; <a href="/wiki/I_Mehmed" title="I Mehmed">I Mehmed</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/II_Murad" title="II Murad">II Murad</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Yüksəlmə</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/II_Mehmed" title="II Mehmed">II Mehmed</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/II_B%C9%99yazid" title="II Bəyazid">II Bəyazid</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/I_S%C9%99lim" title="I Səlim">I Səlim</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/I_S%C3%BCleyman" class="mw-redirect" title="I Süleyman">I Süleyman</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/II_S%C9%99lim" title="II Səlim">II Səlim</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/III_Murad" title="III Murad">III Murad</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/III_Mehmed" title="III Mehmed">III Mehmed</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/I_%C6%8Fhm%C9%99d" title="I Əhməd">I Əhməd</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/I_Mustafa" title="I Mustafa">I Mustafa</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/II_Osman" title="II Osman">II Osman</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/IV_Murad" title="IV Murad">IV Murad</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/I_%C4%B0brahim_(sultan)" class="mw-redirect" title="I İbrahim (sultan)">I İbrahim</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/IV_Mehmed" title="IV Mehmed">IV Mehmed</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Durğunluq</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/II_S%C3%BCleyman" title="II Süleyman">II Süleyman</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/II_%C6%8Fhm%C9%99d" title="II Əhməd">II Əhməd</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/II_Mustafa" title="II Mustafa">II Mustafa</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/III_%C6%8Fhm%C9%99d" title="III Əhməd">III Əhməd</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/I_Mahmud" title="I Mahmud">I Mahmud</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/III_Osman" title="III Osman">III Osman</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/III_Mustafa" title="III Mustafa">III Mustafa</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/I_%C6%8Fbd%C3%BClh%C9%99mid" title="I Əbdülhəmid">I Əbdülhəmid</a> &#160;&#8226; <a class="mw-selflink selflink">III Səlim</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/IV_Mustafa" title="IV Mustafa">IV Mustafa</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/II_Mahmud" title="II Mahmud">II Mahmud</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Geriləmə</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%C6%8Fbd%C3%BClm%C9%99cid" class="mw-redirect" title="Əbdülməcid">Əbdülməcid</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/%C6%8Fbd%C3%BCl%C9%99ziz_(sultan)" class="mw-redirect" title="Əbdüləziz (sultan)">Əbdüləziz</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/V_Murad" title="V Murad">V Murad</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/II_%C6%8Fbd%C3%BClh%C9%99mid" title="II Əbdülhəmid">II Əbdülhəmid</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Dağılma</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/V_Mehmed_R%C9%99%C5%9Fad" class="mw-redirect" title="V Mehmed Rəşad">V Mehmed Rəşad</a> &#160;&#8226; <a href="/wiki/VI_Mehmed_Vahid%C9%99ddin" class="mw-redirect" title="VI Mehmed Vahidəddin">VI Mehmed Vahidəddin</a> &#160;&#8226; <i><a href="/wiki/%C6%8Fbd%C3%BClm%C9%99cid_(x%C9%99lif%C9%99)" class="mw-redirect" title="Əbdülməcid (xəlifə)">Əbdülməcid</a></i></div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐6d555f5f66‐tnh7m Cached time: 20241202112222 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.731 seconds Real time usage: 1.114 seconds Preprocessor visited node count: 4074/1000000 Post‐expand include size: 91604/2097152 bytes Template argument size: 20337/2097152 bytes Highest expansion depth: 16/100 Expensive parser function count: 10/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 9836/5000000 bytes Lua time usage: 0.497/10.000 seconds Lua memory usage: 8511250/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 28/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 993.961 1 -total 81.33% 808.419 1 Şablon:Vəzifəli_şəxs 79.84% 793.544 1 Şablon:Məlumat_qutusu 30.47% 302.826 25 Şablon:Wikidata 10.81% 107.411 8 Şablon:Wikidata/range 8.35% 82.961 1 Şablon:Wikidata/p569 7.80% 77.485 1 Şablon:DVTY 7.60% 75.572 1 Şablon:DVTY/əsas 6.09% 60.566 1 Şablon:Məlumat_qutusu/orijinal_ad 3.25% 32.331 1 Şablon:Vəzifəli_şəxs/vəzifə --> <!-- Saved in parser cache with key azwiki:pcache:82812:|#|:idhash:canonical and timestamp 20241202112222 and revision id 7871351. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Mənbə — "<a dir="ltr" href="https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=III_Səlim&amp;oldid=7871351">https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=III_Səlim&amp;oldid=7871351</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:Kateqoriyalar" title="Xüsusi:Kateqoriyalar">Kateqoriyalar</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kateqoriya:24_dekabrda_do%C4%9Fulanlar" title="Kateqoriya:24 dekabrda doğulanlar">24 dekabrda doğulanlar</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:1761-ci_ild%C9%99_do%C4%9Fulanlar" title="Kateqoriya:1761-ci ildə doğulanlar">1761-ci ildə doğulanlar</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:%C4%B0stanbulda_do%C4%9Fulanlar" title="Kateqoriya:İstanbulda doğulanlar">İstanbulda doğulanlar</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:29_iyulda_v%C9%99fat_ed%C9%99nl%C9%99r" title="Kateqoriya:29 iyulda vəfat edənlər">29 iyulda vəfat edənlər</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:1808-ci_ild%C9%99_v%C9%99fat_ed%C9%99nl%C9%99r" title="Kateqoriya:1808-ci ildə vəfat edənlər">1808-ci ildə vəfat edənlər</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:46_ya%C5%9F%C4%B1nda_v%C9%99fat_ed%C9%99nl%C9%99r" title="Kateqoriya:46 yaşında vəfat edənlər">46 yaşında vəfat edənlər</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:%C4%B0stanbulda_v%C9%99fat_ed%C9%99nl%C9%99r" title="Kateqoriya:İstanbulda vəfat edənlər">İstanbulda vəfat edənlər</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:T%C3%BCrkiy%C9%99d%C9%99_d%C9%99fn_olunanlar" title="Kateqoriya:Türkiyədə dəfn olunanlar">Türkiyədə dəfn olunanlar</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Osmanl%C4%B1_xan%C9%99dan%C4%B1" title="Kateqoriya:Osmanlı xanədanı">Osmanlı xanədanı</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:%C6%8Flifba_s%C4%B1ras%C4%B1na_g%C3%B6r%C9%99_v%C9%99zif%C9%99li_%C5%9F%C9%99xsl%C9%99r" title="Kateqoriya:Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər">Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Osmanl%C4%B1_sultanlar%C4%B1" title="Kateqoriya:Osmanlı sultanları">Osmanlı sultanları</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:%C3%96ld%C3%BCr%C3%BClm%C3%BC%C5%9F_h%C3%B6kmdarlar" title="Kateqoriya:Öldürülmüş hökmdarlar">Öldürülmüş hökmdarlar</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:%C4%B0yulda_v%C9%99fat_ed%C9%99nl%C9%99r" title="Kateqoriya:İyulda vəfat edənlər">İyulda vəfat edənlər</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Gizli kateqoriyalar: <ul><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Vikipediya:Karto%C3%A7ka_daxilin%C9%99_c%C9%99dv%C9%99l_%C9%99lav%C9%99_olunan_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r" title="Kateqoriya:Vikipediya:Kartoçka daxilinə cədvəl əlavə olunan məqalələr">Vikipediya:Kartoçka daxilinə cədvəl əlavə olunan məqalələr</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Vikipediya:Vikidatada_m%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri_olan_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r" title="Kateqoriya:Vikipediya:Vikidatada mənbələri olan məqalələr">Vikipediya:Vikidatada mənbələri olan məqalələr</a></li></ul></div></div> </div> </div> <div id="mw-navigation"> <h2>Naviqasiya menyusu</h2> <div id="mw-head"> <nav id="p-personal" class="mw-portlet mw-portlet-personal vector-user-menu-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-personal-label" > <h3 id="p-personal-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Şəxsi alətlər</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anonuserpage" class="mw-list-item"><span title="Redaktə edərkən istifadə etdiyiniz IP ünvanı üçün istifadəçi səhifəsi">Daxil olmamısınız</span></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:M%C3%BCzakir%C9%99S%C9%99hif%C9%99m" title="Bu IP ünvanından edilmiş müzakirələr [n]" accesskey="n"><span>Müzakirə</span></a></li><li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:T%C3%B6hf%C9%99l%C9%99rim" title="Bu IP ünvanından edilən redaktələrin siyahısı [y]" accesskey="y"><span>Töhfələr</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:HesabYarat&amp;returnto=III+S%C9%99lim" title="Hesab yaratmaq və daxil olmaq üçün təşviq olunursunuz; Ancaq məcburi deyil"><span>Hesab yarat</span></a></li><li id="pt-login" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:DaxilOl&amp;returnto=III+S%C9%99lim" title="Daxil olmanız tövsiyə olunur, amma bu məcburi tələb deyil. [o]" accesskey="o"><span>Daxil ol</span></a></li> </ul> </div> </nav> <div id="left-navigation"> <nav id="p-namespaces" class="mw-portlet mw-portlet-namespaces vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-namespaces-label" > <h3 id="p-namespaces-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Ad fəzaları</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/III_S%C9%99lim" title="Məqalənin məzmununu göstər [c]" accesskey="c"><span>Məqalə</span></a></li><li id="ca-talk" class="new mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=M%C3%BCzakir%C9%99:III_S%C9%99lim&amp;action=edit&amp;redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Səhifə barədə müzakirə (səhifə mövcud deyil) [t]" accesskey="t"><span>Müzakirə</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-variants" class="mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-variants-label" > <input type="checkbox" id="p-variants-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-variants" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-variants-label" > <label id="p-variants-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">azərbaycanca</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation"> <nav id="p-views" class="mw-portlet mw-portlet-views vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-views-label" > <h3 id="p-views-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Görünüş</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/III_S%C9%99lim"><span>Oxu</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;veaction=edit" title="Bu səhifəni redaktə et [v]" accesskey="v"><span>Redaktə</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;action=edit" title="Səhifənin mənbə kodunu redaktə et [e]" accesskey="e"><span>Mənbəni redaktə et</span></a></li><li id="ca-history" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;action=history" title="Bu səhifənin keçmiş nüsxələri. [h]" accesskey="h"><span>Tarixçəyə bax</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-cactions" class="mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-cactions-label" title="Daha çox seçim" > <input type="checkbox" id="p-cactions-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-cactions" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-cactions-label" > <label id="p-cactions-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Daha çox</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <h3 >Axtar</h3> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="vector-search-box-form"> <div id="simpleSearch" class="vector-search-box-inner" data-search-loc="header-navigation"> <input class="vector-search-box-input" type="search" name="search" placeholder="Vikipediyada axtar" aria-label="Vikipediyada axtar" autocapitalize="sentences" title="Vikipediya saytında axtar [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <input type="hidden" name="title" value="Xüsusi:Axtar"> <input id="mw-searchButton" class="searchButton mw-fallbackSearchButton" type="submit" name="fulltext" title="Bu mətnin olduğu səhifələri axtar" value="Axtar"> <input id="searchButton" class="searchButton" type="submit" name="go" title="Əgər varsa, eyni adı daşıyan səhifəyə keç" value="Get"> </div> </form> </div> </div> </div> <div id="mw-panel" class="vector-legacy-sidebar"> <div id="p-logo" role="banner"> <a class="mw-wiki-logo" href="/wiki/Ana_s%C9%99hif%C9%99" title="Ana səhifə"></a> </div> <nav id="p-navigation" class="mw-portlet mw-portlet-navigation vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-navigation-label" > <h3 id="p-navigation-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Naviqasiya</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ana_s%C9%99hif%C9%99" title="Ana səhifəni ziyarət edin [z]" accesskey="z"><span>Ana səhifə</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:K%C9%99nd_meydan%C4%B1" title="Layihə haqqında, nələr edəbilərsiniz, axtardıqlarınızı harda tapmaq olar"><span>Kənd meydanı</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:%C4%B0cma_portal%C4%B1" title="Gündəlik xəbərlər ilə əlaqəli məlumatlar"><span>İcma portalı</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r" title="Vikidəki son dəyişikliklər siyahısı [r]" accesskey="r"><span>Son dəyişikliklər</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:T%C9%99sad%C3%BCfi" title="Təsadüfi məqaləyə keç [x]" accesskey="x"><span>Təsadüfi məqalə</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-Layihələr" class="mw-portlet mw-portlet-Layihələr vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-Layihələr-label" > <h3 id="p-Layihələr-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Layihələr</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Seçilmiş-məqalələr" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Se%C3%A7ilmi%C5%9F_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r"><span>Seçilmiş məqalələr</span></a></li><li id="n-Seçilmiş-siyahılar" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Se%C3%A7ilmi%C5%9F_siyah%C4%B1lar"><span>Seçilmiş siyahılar</span></a></li><li id="n-Yaxşı-məqalələr" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Yax%C5%9F%C4%B1_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r"><span>Yaxşı məqalələr</span></a></li><li id="n-Məqalə-namizədləri" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C9%99qal%C9%99_namiz%C9%99dl%C9%99ri"><span>Məqalə namizədləri</span></a></li><li id="n-Mövzulu-ay" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C3%B6vzulu_ay"><span>Mövzulu ay</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-Xüsusi" class="mw-portlet mw-portlet-Xüsusi vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-Xüsusi-label" > <h3 id="p-Xüsusi-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Xüsusi</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Biziml%C9%99_%C9%99laq%C9%99"><span>Bizimlə əlaqə</span></a></li><li id="n-sitesupport" class="mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=az.wikipedia.org&amp;uselang=az" title="Bizə dəstək verin"><span>İanə et</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/K%C3%B6m%C9%99k:M%C3%BCnd%C9%99ricat" title="Yardım almaq üçün."><span>Kömək</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-tb" class="mw-portlet mw-portlet-tb vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-tb-label" > <h3 id="p-tb-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Alətlər</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:S%C9%99hif%C9%99y%C9%99Ke%C3%A7idl%C9%99r/III_S%C9%99lim" title="Vikidə bu məqaləyə bağlantılar [j]" accesskey="j"><span>Səhifəyə keçidlər</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:%C6%8Flaq%C9%99liD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r/III_S%C9%99lim" rel="nofollow" title="Bu məqaləyə aid başqa səhifələrdə yeni dəyişikliklər [k]" accesskey="k"><span>Əlaqəli redaktələr</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Yükləmə_sehrbazı" title="Yeni şəkil və ya multimedia faylı yüklə [u]" accesskey="u"><span>Fayl yüklə</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:X%C3%BCsusiS%C9%99hif%C9%99l%C9%99r" title="Xüsusi səhifələrin siyahısı [q]" accesskey="q"><span>Xüsusi səhifələr</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;oldid=7871351" title="Bu səhifənin bu versiyasına daimi keçid"><span>Daimi keçid</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;action=info" title="Bu səhifə haqqında ətraflı məlumat"><span>Səhifə məlumatları</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:CiteThisPage&amp;page=III_S%C9%99lim&amp;id=7871351&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Bu səhifəyə necə istinad etmək barədə məlumat"><span>Bu səhifəyə istinad et</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:UrlQ%C4%B1sald%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1&amp;url=https%3A%2F%2Faz.wikipedia.org%2Fwiki%2FIII_S%25C9%2599lim"><span>Qısaldılmış URL əldə et</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:QrKodu&amp;url=https%3A%2F%2Faz.wikipedia.org%2Fwiki%2FIII_S%25C9%2599lim"><span>QR-kodu endir</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-coll-print_export" class="mw-portlet mw-portlet-coll-print_export vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-coll-print_export-label" > <h3 id="p-coll-print_export-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Çap et/ixrac</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:Book&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=III+S%C9%99lim"><span>Kitab yarat</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:DownloadAsPdf&amp;page=III_S%C9%99lim&amp;action=show-download-screen"><span>PDF kimi yüklə</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;printable=yes" title="Səhifənin çap versiyası [p]" accesskey="p"><span>Çap versiyası</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-wikibase-otherprojects" class="mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-wikibase-otherprojects-label" > <h3 id="p-wikibase-otherprojects-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Digər layihələrdə</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Sultan_Selim_III" hreflang="en"><span>Vikianbar</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q199633" title="Bağlanan məlumatların saxlanması elementinə keçid [g]" accesskey="g"><span>Vikidata elementi</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-lang" class="mw-portlet mw-portlet-lang vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-lang-label" > <h3 id="p-lang-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Digər dillərdə</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Selim_III" title="Selim III – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Selim III" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%84%D8%AB" title="سليم الثالث – ərəb" lang="ar" hreflang="ar" data-title="سليم الثالث" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="ərəb" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%AA" title="سليم التالت – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="سليم التالت" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Selim_III" title="Selim III – asturiya" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Selim III" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturiya" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%86%DA%86%D9%88%D9%86%D8%AC%D9%88_%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85" title="اۆچونجو سلیم – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="اۆچونجو سلیم" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%BC_III" title="Сәлим III – başqırd" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Сәлим III" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="başqırd" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BB%D1%96%D0%BC_III" title="Селім III – belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Селім III" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8D%D0%BB%D1%96%D0%BC_III" title="Сэлім III – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Сэлім III" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BC_III" title="Селим III – bolqar" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Селим III" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bolqar" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A4%E0%A7%83%E0%A6%A4%E0%A7%80%E0%A6%AF%E0%A6%BC_%E0%A6%B8%E0%A7%87%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%AE" title="তৃতীয় সেলিম – benqal" lang="bn" hreflang="bn" data-title="তৃতীয় সেলিম" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="benqal" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Selim_III" title="Selim III – breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Selim III" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Selim_III" title="Selim III – bosniya" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Selim III" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosniya" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Selim_III" title="Selim III – katalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Selim III" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="katalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%95%D9%84%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D8%B3%DB%8E%DB%8C%DB%95%D9%85" title="سەلیمی سێیەم – Mərkəzi kürdcə" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="سەلیمی سێیەم" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Mərkəzi kürdcə" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Selim_III." title="Selim III. – çex" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Selim III." data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="çex" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Selim_3." title="Selim 3. – danimarka" lang="da" hreflang="da" data-title="Selim 3." data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danimarka" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Selim_III." title="Selim III. – alman" lang="de" hreflang="de" data-title="Selim III." data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alman" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Selim_III" title="Selim III – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Selim III" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%B5%CE%BB%CE%AF%CE%BC_%CE%93%CE%84" title="Σελίμ Γ΄ – yunan" lang="el" hreflang="el" data-title="Σελίμ Γ΄" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="yunan" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Selim_III" title="Selim III – ingilis" lang="en" hreflang="en" data-title="Selim III" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ingilis" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Selimo_la_3-a" title="Selimo la 3-a – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Selimo la 3-a" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Selim_III" title="Selim III – ispan" lang="es" hreflang="es" data-title="Selim III" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="ispan" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Selim_III" title="Selim III – eston" lang="et" hreflang="et" data-title="Selim III" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="eston" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Selim_III.a" title="Selim III.a – bask" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Selim III.a" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="bask" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85_%D8%B3%D9%88%D9%85" title="سلیم سوم – fars" lang="fa" hreflang="fa" data-title="سلیم سوم" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="fars" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Selim_III" title="Selim III – fin" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Selim III" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fin" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9lim_III" title="Sélim III – fransız" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Sélim III" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="fransız" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Selim_III." title="Selim III. – şimali fris" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Selim III." data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="şimali fris" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Selim_III" title="Selim III – qalisiya" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Selim III" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="qalisiya" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A1%D7%9C%D7%99%D7%9D_%D7%94%D7%A9%D7%9C%D7%99%D7%A9%D7%99" title="סלים השלישי – ivrit" lang="he" hreflang="he" data-title="סלים השלישי" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ivrit" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%B2%E0%A5%80%E0%A4%AE_%E0%A4%A4%E0%A5%83%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%AF" title="सलीम तृतीय – hind" lang="hi" hreflang="hi" data-title="सलीम तृतीय" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hind" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Selim_III." title="Selim III. – xorvat" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Selim III." data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="xorvat" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/III._Szelim_oszm%C3%A1n_szult%C3%A1n" title="III. Szelim oszmán szultán – macar" lang="hu" hreflang="hu" data-title="III. Szelim oszmán szultán" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="macar" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%A5%D5%AC%D5%AB%D5%B4_III" title="Սելիմ III – erməni" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Սելիմ III" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="erməni" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Selim_III" title="Selim III – indoneziya" lang="id" hreflang="id" data-title="Selim III" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indoneziya" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Selim_III" title="Selim III – italyan" lang="it" hreflang="it" data-title="Selim III" data-language-autonym="İtaliano" data-language-local-name="italyan" class="interlanguage-link-target"><span>İtaliano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%BB%E3%83%AA%E3%83%A03%E4%B8%96" title="セリム3世 – yapon" lang="ja" hreflang="ja" data-title="セリム3世" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="yapon" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9B_III" title="სელიმ III – gürcü" lang="ka" hreflang="ka" data-title="სელიმ III" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gürcü" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/III_%D0%A1%D3%99%D0%BB%D1%96%D0%BC" title="III Сәлім – qazax" lang="kk" hreflang="kk" data-title="III Сәлім" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="qazax" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%85%80%EB%A6%BC_3%EC%84%B8" title="셀림 3세 – koreya" lang="ko" hreflang="ko" data-title="셀림 3세" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreya" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Selimus_III_(sultanus_Ottomanicus)" title="Selimus III (sultanus Ottomanicus) – latın" lang="la" hreflang="la" data-title="Selimus III (sultanus Ottomanicus)" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latın" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Selims_III" title="Selims III – latış" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Selims III" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="latış" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Selim_III" title="Selim III – malaqas" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Selim III" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malaqas" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BC_III" title="Селим III – makedon" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Селим III" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="makedon" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Selim_III" title="Selim III – malay" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Selim III" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malay" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85_%D8%B3%D9%88%D9%85" title="سلیم سوم – mazandaran" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="سلیم سوم" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="mazandaran" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Selim_III" title="Selim III – holland" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Selim III" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="holland" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Selim_III" title="Selim III – bokmal norveç" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Selim III" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="bokmal norveç" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Selim_III" title="Selim III – polyak" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Selim III" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polyak" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85_%D8%B3%D9%88%D9%85" title="سلیم سوم – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="سلیم سوم" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Selim_III" title="Selim III – portuqal" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Selim III" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portuqal" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Selim_al_III-lea" title="Selim al III-lea – rumın" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Selim al III-lea" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumın" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BC_III" title="Селим III – rus" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Селим III" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rus" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Selim_III" title="Selim III – serb-xorvat" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Selim III" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serb-xorvat" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Selim_III." title="Selim III. – slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Selim III." data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Selim_III." title="Selim III. – sloven" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Selim III." data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="sloven" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Selimi_III" title="Selimi III – alban" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Selimi III" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="alban" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BC_III" title="Селим III – serb" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Селим III" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serb" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Selim_III" title="Selim III – isveç" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Selim III" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="isveç" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Selim_III" title="Selim III – türkmən" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Selim III" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="türkmən" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/III._Selim" title="III. Selim – türk" lang="tr" hreflang="tr" data-title="III. Selim" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="türk" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/III_%D0%A1%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%BC" title="III Сәлим – tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="III Сәлим" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BB%D1%96%D0%BC_III" title="Селім III – ukrayna" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Селім III" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrayna" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85_%D8%AB%D8%A7%D9%84%D8%AB" title="سلیم ثالث – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="سلیم ثالث" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Salim_III" title="Salim III – özbək" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Salim III" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="özbək" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Selim_III" title="Selim III – vyetnam" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Selim III" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vyetnam" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%A1%9E%E5%88%A9%E5%A7%86%E4%B8%89%E4%B8%96" title="塞利姆三世 – vu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="塞利姆三世" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="vu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A1%9E%E5%88%A9%E5%A7%86%E4%B8%89%E4%B8%96" title="塞利姆三世 – çin" lang="zh" hreflang="zh" data-title="塞利姆三世" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="çin" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Selim_3-s%C3%A8" title="Selim 3-sè – Min Nan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Selim 3-sè" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Min Nan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%A1%9E%E6%9E%97%E4%B8%89%E4%B8%96" title="塞林三世 – kanton" lang="yue" hreflang="yue" data-title="塞林三世" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kanton" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q199633#sitelinks-wikipedia" title="Dillərarası keçidləri redaktə et" class="wbc-editpage">Keçidləri redaktə et</a></span></div> </div> </nav> </div> </div> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Bu səhifə sonuncu dəfə 07:42, 2 dekabr 2024 tarixində redaktə edilib.</li> <li id="footer-info-copyright">Mətn <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.az">Creative Commons Attribution-ShareAlike lisenziyası</a> altındadır, bəzi hallarda əlavə şərtlər tətbiq oluna bilər. Ətraflı məlumat üçün <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">istifadə şərtlərinə</a> baxın.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik siyasəti</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipediya:Haqq%C4%B1nda">Vikipediya haqqında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C9%99suliyy%C9%99td%C9%99n_imtina">Məsuliyyətdən imtina</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kodeksi</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Tərtibatçılar</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/az.wikipedia.org">Statistikalar</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Kuki məlumatı</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//az.m.wikipedia.org/w/index.php?title=III_S%C9%99lim&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil versiya</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("This page is using the deprecated ResourceLoader module \"codex-search-styles\".\n[1.43] Use a CodexModule with codexComponents to set your specific components used: https://www.mediawiki.org/wiki/Codex#Using_a_limited_subset_of_components");mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-66c5b56c76-wbx7z","wgBackendResponseTime":179,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.731","walltime":"1.114","ppvisitednodes":{"value":4074,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":91604,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":20337,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":16,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":10,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":9836,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":28,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 993.961 1 -total"," 81.33% 808.419 1 Şablon:Vəzifəli_şəxs"," 79.84% 793.544 1 Şablon:Məlumat_qutusu"," 30.47% 302.826 25 Şablon:Wikidata"," 10.81% 107.411 8 Şablon:Wikidata/range"," 8.35% 82.961 1 Şablon:Wikidata/p569"," 7.80% 77.485 1 Şablon:DVTY"," 7.60% 75.572 1 Şablon:DVTY/əsas"," 6.09% 60.566 1 Şablon:Məlumat_qutusu/orijinal_ad"," 3.25% 32.331 1 Şablon:Vəzifəli_şəxs/vəzifə"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.497","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":8511250,"limit":52428800},"limitreport-logs":"Loaded datatype external-id of P1970 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P945 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype commonsMedia of P990 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P39 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P509 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P945 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-6d555f5f66-tnh7m","timestamp":"20241202112222","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"III S\u0259lim","url":"https:\/\/az.wikipedia.org\/wiki\/III_S%C9%99lim","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q199633","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q199633","author":{"@type":"Organization","name":"Vikimedia layih\u0259l\u0259rin\u0259 t\u00f6hf\u0259 ver\u0259nl\u0259r"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2009-06-13T10:29:34Z","dateModified":"2024-12-02T07:42:10Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/0\/08\/III._Selim.jpg"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10