CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="tl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Katipunan - Wikipedia, ang malayang ensiklopedya</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )tlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy" ,"wgMonthNames":["","Enero","Pebrero","Marso","Abril","Mayo","Hunyo","Hulyo","Agosto","Setyembre","Oktubre","Nobyembre","Disyembre"],"wgRequestId":"55a420ce-8055-491b-8e93-7073d2410f53","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Katipunan","wgTitle":"Katipunan","wgCurRevisionId":2095851,"wgRevisionId":2095851,"wgArticleId":1319,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Harv and Sfn no-target errors","Mga artikulong naglalaman ng malinaw na binanggit na teksto sa Tagalog","CS1 maint: date auto-translated","CS1 errors: invalid parameter value","CS1 maint: archived copy as title","Sangguniang CS1 sa wikang Tagalog (tl)","Lahat ng mga pahinang nangangailangan ng pag-sasaayos","Pages using ISBN magic links","Lahat ng artikulong may pangungusap na walang sanggunian","Mga artikulong may pangungusap na walang sanggunian","Webarchive template wayback links", "Mga pahinang may error sa reference","Wikipedia articles needing page number citations (July 2013)","Mga artikulo ng Wikipedia na kailangang linawin (Hulyo 2013)","Mga artikulong minarkahang may sabi-sabi","Mga artikulong may pangungusap na walang sanggunian (April 2014)","Lahat ng mga artikulong may pangungusap na walang pinagmulan","Mga artikulong may pangungusap na walang sanggunian (February 2014)","Kasaysayan ng Pilipinas","Pages with reference errors that trigger visual diffs"],"wgPageViewLanguage":"tl","wgPageContentLanguage":"tl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Katipunan","wgRelevantArticleId":1319,"wgIsProbablyEditable":false,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":false,"wgRestrictionEdit":["autoconfirmed"],"wgRestrictionMove":["autoconfirmed"],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"tl","pageLanguageDir":"ltr", "pageVariantFallbacks":"tl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":70000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q673018","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles": "ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=tl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Philippine_revolution_flag_kkk1.svg/1200px-Philippine_revolution_flag_kkk1.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="720"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Philippine_revolution_flag_kkk1.svg/800px-Philippine_revolution_flag_kkk1.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Philippine_revolution_flag_kkk1.svg/640px-Philippine_revolution_flag_kkk1.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="384"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Katipunan - Wikipedia, ang malayang ensiklopedya"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//tl.m.wikipedia.org/wiki/Katipunan"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (tl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//tl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Katipunan"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Atom feed ng Wikipedia" href="/w/index.php?title=Natatangi:Mga_huling_binago&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject page-Katipunan rootpage-Katipunan skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Pumunta sa nilalaman</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sayt"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Pangunahing pagpipilian" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Pangunahing pagpipilian</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Pangunahing pagpipilian</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">ilipat sa gilid</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">itago</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Maglibot </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Unang_Pahina" title="Puntahan ang unang pahina [z]" accesskey="z"><span>Unang pahina</span></a></li><li id="n-contents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tingnan_ang_buod" title="Mga gabay sa pagbabasa ng laktaw-laktaw sa Wikipedia"><span>Mga nilalaman</span></a></li><li id="n-Napiling-nilalaman" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Mga_napiling_artikulo"><span>Napiling nilalaman</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Natatangi:Alin_man" title="Magpalabas ng kahit-anong artikulo [x]" accesskey="x"><span>Alinmang artikulo</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Patungkol"><span>Patungkol sa Wikipedia</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kasalukuyang_pangyayari" title="Hanapin ang mga impormasyon tungkol sa mga kamakailang kaganapan"><span>Mga kaganapan</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Pakikihalubilo" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Pakikihalubilo" > <div class="vector-menu-heading"> Pakikihalubilo </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Puntahan_ng_pamayanan" title="Tungkol sa proyekto, ano ang maari mong gawin, at kung saan maari maghanap ng mga bagay"><span>Pamayanan</span></a></li><li id="n-Kapihan" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kapihan"><span>Kapihan</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Natatangi:Mga_huling_binago" title="Tala ng mga huling pagbabago sa wiki. [r]" accesskey="r"><span>Mga huling binago</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Makipag-ugnayan_sa_amin" title="Paano makokontak ang Wikipedia"><span>Makipag-ugnayan</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tulong" title="Ang lugar para maghanap ng tulong sa Wikipedia."><span>Tulong</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Unang_Pahina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Ang Malayang Ensiklopedya" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-tl.svg" width="119" height="13" style="width: 7.4375em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Natatangi:Maghanap" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Maghanap sa Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Hanapin</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Maghanap sa Wikipedia" aria-label="Maghanap sa Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Maghanap sa Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Natatangi:Maghanap"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Hanapin</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Mga pansariling kagamitan"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Itsura"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Itsura" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Itsura</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tl.wikipedia.org&uselang=tl" class=""><span>Donasyon</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Natatangi:Likhain_ang_kuwenta&returnto=Katipunan" title="Mas maganda kung gagawa ka ng account at magla-login; gayunpaman, hindi ka pinipilit gawin ito" class=""><span>Gumawa ng account</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Natatangi:Paglagda_ng_tagagamit&returnto=Katipunan" title="Mas maganda kung magla-login ka; gayunpaman, hindi ka pinipilit gawin ito [o]" accesskey="o" class=""><span>Mag-login</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Marami pang pagpipilian" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mga pansariling kagamitan" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mga pansariling kagamitan</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tl.wikipedia.org&uselang=tl"><span>Donasyon</span></a></li><li id="pt-contribute" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Natatangi:Contribute"><span class="vector-icon mw-ui-icon-edit mw-ui-icon-wikimedia-edit"></span> <span>Mag-ambag</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Natatangi:Likhain_ang_kuwenta&returnto=Katipunan" title="Mas maganda kung gagawa ka ng account at magla-login; gayunpaman, hindi ka pinipilit gawin ito"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Gumawa ng account</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Natatangi:Paglagda_ng_tagagamit&returnto=Katipunan" title="Mas maganda kung magla-login ka; gayunpaman, hindi ka pinipilit gawin ito [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Mag-login</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Mga pahina para sa naka-logout na mga patnugot o editor <a href="/wiki/Wikipedia:Maligayang_pagdating!" aria-label="Alamin pa ang tungkol sa pagpapatnugot"><span>alamin pa</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Natatangi:Usapan_ko" title="Usapang tungkol sa mga pagbabagong ginawa sa ip address na ito [n]" accesskey="n"><span>Usapan</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sayt"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Mga nilalaman" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Mga nilalaman</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">ilipat sa gilid</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">itago</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Simula</div> </a> </li> <li id="toc-Pangalan_ng_Samahan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Pangalan_ng_Samahan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Pangalan ng Samahan</span> </div> </a> <ul id="toc-Pangalan_ng_Samahan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kasaysayan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kasaysayan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Kasaysayan</span> </div> </a> <ul id="toc-Kasaysayan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pagtatatag" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Pagtatatag"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Pagtatatag</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Pagtatatag-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Ipakita/Itago ang subseksyon na Pagtatatag</span> </button> <ul id="toc-Pagtatatag-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Impluwensya_ng_Kilusang_Propaganda" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Impluwensya_ng_Kilusang_Propaganda"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Impluwensya ng Kilusang Propaganda</span> </div> </a> <ul id="toc-Impluwensya_ng_Kilusang_Propaganda-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pagtatag_ng_Katipunan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pagtatag_ng_Katipunan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Pagtatag ng Katipunan</span> </div> </a> <ul id="toc-Pagtatag_ng_Katipunan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Organisasyon" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Organisasyon"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Organisasyon</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Organisasyon-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Ipakita/Itago ang subseksyon na Organisasyon</span> </button> <ul id="toc-Organisasyon-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Administrasyon" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Administrasyon"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Administrasyon</span> </div> </a> <ul id="toc-Administrasyon-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kasaysayan_ng_Pamunuan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kasaysayan_ng_Pamunuan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Kasaysayan ng Pamunuan</span> </div> </a> <ul id="toc-Kasaysayan_ng_Pamunuan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mga_Kasapi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Mga_Kasapi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Mga Kasapi</span> </div> </a> <ul id="toc-Mga_Kasapi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sistemang_Patatsulok_at_mga_Antas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sistemang_Patatsulok_at_mga_Antas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Sistemang Patatsulok at mga Antas</span> </div> </a> <ul id="toc-Sistemang_Patatsulok_at_mga_Antas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pagsasapi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pagsasapi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>Pagsasapi</span> </div> </a> <ul id="toc-Pagsasapi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Pagtanggap_ng_mga_kababaihan_sa_lipunan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Pagtanggap_ng_mga_kababaihan_sa_lipunan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5.1</span> <span>Pagtanggap ng mga kababaihan sa lipunan</span> </div> </a> <ul id="toc-Pagtanggap_ng_mga_kababaihan_sa_lipunan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Mga_panitikan_ng_lipunan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Mga_panitikan_ng_lipunan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Mga panitikan ng lipunan</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Mga_panitikan_ng_lipunan-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Ipakita/Itago ang subseksyon na Mga panitikan ng lipunan</span> </button> <ul id="toc-Mga_panitikan_ng_lipunan-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kalayaan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kalayaan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span><i>Kalayaan</i></span> </div> </a> <ul id="toc-Kalayaan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kartilya_ng_Katipunan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kartilya_ng_Katipunan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Kartilya ng Katipunan</span> </div> </a> <ul id="toc-Kartilya_ng_Katipunan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wika_at_Alpabeto" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wika_at_Alpabeto"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Wika at Alpabeto</span> </div> </a> <ul id="toc-Wika_at_Alpabeto-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Paghahanda_sa_Himagsikan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Paghahanda_sa_Himagsikan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Paghahanda sa Himagsikan</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Paghahanda_sa_Himagsikan-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Ipakita/Itago ang subseksyon na Paghahanda sa Himagsikan</span> </button> <ul id="toc-Paghahanda_sa_Himagsikan-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Pagtangka_sa_pagkuha_ng_suporta_ni_Rizal" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pagtangka_sa_pagkuha_ng_suporta_ni_Rizal"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Pagtangka sa pagkuha ng suporta ni Rizal</span> </div> </a> <ul id="toc-Pagtangka_sa_pagkuha_ng_suporta_ni_Rizal-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pagtatangka_sa_pagkuha_ng_tulong_ng_Hapon" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pagtatangka_sa_pagkuha_ng_tulong_ng_Hapon"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Pagtatangka sa pagkuha ng tulong ng Hapon</span> </div> </a> <ul id="toc-Pagtatangka_sa_pagkuha_ng_tulong_ng_Hapon-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Pagkakatuklas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Pagkakatuklas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Pagkakatuklas</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Pagkakatuklas-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Ipakita/Itago ang subseksyon na Pagkakatuklas</span> </button> <ul id="toc-Pagkakatuklas-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Unang_Republika_ng_Pilipinas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Unang_Republika_ng_Pilipinas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Unang Republika ng Pilipinas</span> </div> </a> <ul id="toc-Unang_Republika_ng_Pilipinas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Himagsikan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Himagsikan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Himagsikan</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Himagsikan-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Ipakita/Itago ang subseksyon na Himagsikan</span> </button> <ul id="toc-Himagsikan-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Labanan_sa_Kakarong_de_Sili" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Labanan_sa_Kakarong_de_Sili"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Labanan sa Kakarong de Sili</span> </div> </a> <ul id="toc-Labanan_sa_Kakarong_de_Sili-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Republika_ng_Kakarong" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Republika_ng_Kakarong"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Republika ng Kakarong</span> </div> </a> <ul id="toc-Republika_ng_Kakarong-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tugon_ng_mga_Kastila" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Tugon_ng_mga_Kastila"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Tugon ng mga Kastila</span> </div> </a> <ul id="toc-Tugon_ng_mga_Kastila-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pagpapaksyon_at_Paglipat_ng_Pamunuan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Pagpapaksyon_at_Paglipat_ng_Pamunuan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Pagpapaksyon at Paglipat ng Pamunuan</span> </div> </a> <ul id="toc-Pagpapaksyon_at_Paglipat_ng_Pamunuan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ang_unang_Republika_ng_Pilipinas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ang_unang_Republika_ng_Pilipinas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Ang unang Republika ng Pilipinas</span> </div> </a> <ul id="toc-Ang_unang_Republika_ng_Pilipinas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mga_banyagang_kasapi_ng_Katipunan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Mga_banyagang_kasapi_ng_Katipunan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Mga banyagang kasapi ng Katipunan</span> </div> </a> <ul id="toc-Mga_banyagang_kasapi_ng_Katipunan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pagbuwag" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Pagbuwag"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>Pagbuwag</span> </div> </a> <ul id="toc-Pagbuwag-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mga_kawing_panlabas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Mga_kawing_panlabas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>Mga kawing panlabas</span> </div> </a> <ul id="toc-Mga_kawing_panlabas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mga_sanggunian" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Mga_sanggunian"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16</span> <span>Mga sanggunian</span> </div> </a> <ul id="toc-Mga_sanggunian-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Mga nilalaman" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Itago/Ipakita ang talaan ng mga nilalaman" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Itago/Ipakita ang talaan ng mga nilalaman</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Katipunan</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Pumunta sa isang artikulo na nakasulat sa ibang wika. Mayroon ito sa 30 (na) wika" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-30" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">30 wika</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Katipunan" title="Katipunan – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Katipunan" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D8%A8%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86" title="كاتيبونان – Arabic" lang="ar" hreflang="ar" data-title="كاتيبونان" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Katipunan" title="Katipunan – Asturian" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Katipunan" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturian" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Katipunan" title="Katipunan – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Katipunan" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Katipunan" title="Katipunan – Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Katipunan" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Katipunan" title="Katipunan – Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Katipunan" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Katipunan" title="Katipunan – Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Katipunan" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Katipunan" title="Katipunan – German" lang="de" hreflang="de" data-title="Katipunan" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="German" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Katipunan" title="Katipunan – English" lang="en" hreflang="en" data-title="Katipunan" data-language-autonym="English" data-language-local-name="English" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Katipunan" title="Katipunan – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Katipunan" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Katipunan" title="Katipunan – Spanish" lang="es" hreflang="es" data-title="Katipunan" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spanish" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Katipunan" title="Katipunan – Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Katipunan" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%BE%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86" title="کاتیپونان – Persian" lang="fa" hreflang="fa" data-title="کاتیپونان" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Persian" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Katipunan" title="Katipunan – Finnish" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Katipunan" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Finnish" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Katipunan" title="Katipunan – French" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Katipunan" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="French" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Katipunan" title="Katipunan – Interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Katipunan" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Katipunan" title="Katipunan – Indonesian" lang="id" hreflang="id" data-title="Katipunan" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesian" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Katipunan" title="Katipunan – Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Katipunan" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Katipunan" title="Katipunan – Italian" lang="it" hreflang="it" data-title="Katipunan" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italian" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AB%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%97%E3%83%8A%E3%83%B3" title="カティプナン – Japanese" lang="ja" hreflang="ja" data-title="カティプナン" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japanese" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%B9%B4%ED%8B%B0%ED%91%B8%EB%82%9C" title="카티푸난 – Korean" lang="ko" hreflang="ko" data-title="카티푸난" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Korean" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Katipunan" title="Katipunan – Latin" lang="la" hreflang="la" data-title="Katipunan" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latin" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Katipunan" title="Katipunan – Malay" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Katipunan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Malay" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Katipunan_(revolutionaire_beweging)" title="Katipunan (revolutionaire beweging) – Dutch" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Katipunan (revolutionaire beweging)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Dutch" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Katipunan" title="Katipunan – Norwegian Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Katipunan" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Norwegian Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Katipunan" title="Katipunan – Polish" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Katipunan" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Polish" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BF%D1%83%D0%BD%D0%B0%D0%BD" title="Катипунан – Russian" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Катипунан" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russian" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%96%D0%BF%D1%83%D0%BD%D0%B0%D0%BD" title="Катіпунан – Ukrainian" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Катіпунан" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ukrainian" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Katipunan" title="Katipunan – Vietnamese" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Katipunan" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamese" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%A1%E8%92%82%E6%99%AE%E5%8D%97" title="卡蒂普南 – Chinese" lang="zh" hreflang="zh" data-title="卡蒂普南" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q673018#sitelinks-wikipedia" title="Baguhin ang link sa ibang wika" class="wbc-editpage">baguhin ang mga link</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Namespace"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Katipunan" title="Tingnan ang nilalaman [c]" accesskey="c"><span>Artikulo</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Usapan:Katipunan" rel="discussion" title="Usapan tungkol sa nilalaman nito [t]" accesskey="t"><span>Usapan</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ibahin ang baryante o variant ng wika" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tagalog</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Mga tingin"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Katipunan"><span>Basahin</span></a></li><li id="ca-viewsource" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Katipunan&action=edit" title="Protektado ang pahinang ito. Maaari mong makita ang wikitext nito. [e]" accesskey="e"><span>Tingnan ang wikitext</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Katipunan&action=history" title="Nakaraang pagbabago sa pahinang ito [h]" accesskey="h"><span>Tingnan ang kasaysayan</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mga kagamitan" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Mga kagamitan</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Mga kagamitan</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">ilipat sa gilid</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">itago</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> Mga aksyon </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Katipunan"><span>Basahin</span></a></li><li id="ca-more-viewsource" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Katipunan&action=edit"><span>Tingnan ang wikitext</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Katipunan&action=history"><span>Tingnan ang kasaysayan</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Pangkalahatan </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Natatangi:Ano_ang_nakakawing_dito/Katipunan" title="Talaan ng mga pahinang wiking nakaturo rito. [j]" accesskey="j"><span>Mga nakaturo rito</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Natatangi:Nakakawing_ng_kamakailang_pagbabago/Katipunan" rel="nofollow" title="Mga huling binago sa mga kaugnay na pahina mula sa pahinang ito [k]" accesskey="k"><span>Kaugnay na pagbabago</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=tl" title="Magkarga ng mga larawan o iba pang midya [u]" accesskey="u"><span>Mag-upload ng file</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Natatangi:Natatanging_mga_pahina" title="Tala ng mga natatanging pahina [q]" accesskey="q"><span>Natatanging pahina</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Katipunan&oldid=2095851" title="Ibigay ang palagiang kawing para sa kasalukuyang bersyon ng pahinang ito"><span>Permanenteng link</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Katipunan&action=info" title="More information about this page"><span>Impormasyon ng pahina</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Natatangi:Sipiin&page=Katipunan&id=2095851&wpFormIdentifier=titleform" title="Impormasyon sa pagsangguni sa pahinang ito"><span>Sumangguni</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Natatangi:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ftl.wikipedia.org%2Fwiki%2FKatipunan"><span>Kumuha ng pinaikling URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Natatangi:QrCode&url=https%3A%2F%2Ftl.wikipedia.org%2Fwiki%2FKatipunan"><span>I-download ang QR code</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> I-print/I-export </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Natatangi:Aklat&bookcmd=book_creator&referer=Katipunan"><span>Lumikha ng isang aklat</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Natatangi:DownloadAsPdf&page=Katipunan&action=show-download-screen"><span>I-download bilang PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Katipunan&printable=yes" title="Ipakita ang bersyon ng pahinang itong madaling maililimbag [p]" accesskey="p"><span>Bersyong mapi-print</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Sa iba pang proyekto </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Katipunan" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q673018" title="Link sa nakakonektang item sa repositoryo ng datos [g]" accesskey="g"><span>Item na Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Itsura"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Itsura</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">ilipat sa gilid</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">itago</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="tl" dir="ltr"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Tungkol sa samahan na naghimagsik sa mga Kastila sa Pilipinas ang artikulo na ito. Para sa isang labis na makakanang lihim na samahan sa Estados Unidos na nagtaguyod ng pananaig ng mga puti, tingnan ang <a href="/wiki/Ku_Klux_Klan" title="Ku Klux Klan">Ku Klux Klan</a>.</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Para sa abenida sa Lungsod Quezon na bahagi ng C-5, tingnan ang <a href="/wiki/Abenida_Katipunan" title="Abenida Katipunan">Abenida Katipunan</a>.</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1971697">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox vcard"><caption class="infobox-title fn org">Katipunan</caption><tbody><tr><td colspan="2" class="infobox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Talaksan:Philippine_revolution_flag_kkk1.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Philippine_revolution_flag_kkk1.svg/200px-Philippine_revolution_flag_kkk1.svg.png" decoding="async" width="200" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Philippine_revolution_flag_kkk1.svg/300px-Philippine_revolution_flag_kkk1.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Philippine_revolution_flag_kkk1.svg/400px-Philippine_revolution_flag_kkk1.svg.png 2x" data-file-width="250" data-file-height="150" /></a></span><div class="infobox-caption">Maagang watawat ng mga rebolusyonaryo ng Katipunan</div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;">Daglat</th><td class="infobox-data nickname">KKK<sup id="cite_ref-KKK_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-KKK-1"><span class="cite-bracket">[</span>a<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;">Motto</th><td class="infobox-data note"><i>Tingnan ang <a href="/wiki/Kartilya_ng_Katipunan" title="Kartilya ng Katipunan">Kartilya ng Katipunan</a></i></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;">Humalili sa</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/La_Liga_Filipina" title="La Liga Filipina">La Liga Filipina</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;">Pagkakabuo</th><td class="infobox-data note">July 7, 1892</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;">Tagapagtatags</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Deodato_Arellano" title="Deodato Arellano">Deodato Arellano</a>, <a href="/wiki/Andr%C3%A9s_Bonifacio" title="Andrés Bonifacio">Andrés Bonifacio</a>, <a href="/w/index.php?title=Valent%C3%ADn_D%C3%ADaz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Valentín Díaz (hindi pa naisusulat)">Valentín Díaz</a>, <a href="/wiki/Ladislao_Diwa" title="Ladislao Diwa">Ladislao Diwa</a>, <a href="/w/index.php?title=Jos%C3%A9_Dizon&action=edit&redlink=1" class="new" title="José Dizon (hindi pa naisusulat)">José Dizon</a> and <a href="/wiki/Teodoro_Plata" title="Teodoro Plata">Teodoro Plata</a>.</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;">Itinatag sa</th><td class="infobox-data">72 <a href="/wiki/Recto_Avenue" class="mw-redirect" title="Recto Avenue">Calle Azcárraga</a>, <a href="/wiki/San_Nicolas,_Manila" class="mw-redirect" title="San Nicolas, Manila">San Nicolas, Manila</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;">Binuwag</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Tejeros_Convention" class="mw-redirect" title="Tejeros Convention">March 22, 1897</a><sup class="noprint Template-Fact"><span title="Kailangan ng mga pagbanggit ng mapagkakatiwalaang sanggunian" style="white-space: nowrap;">[<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Citation_needed" class="extiw" title="en:Wikipedia:Citation needed">kailangan ng sanggunian</a>]</span></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;">Uri</th><td class="infobox-data">Lihim na lipunan ng militar</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;">Katayuang legal</th><td class="infobox-data">Defunct</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;">Layunin</th><td class="infobox-data"><i>Tingnan ang Katipunan <a href="#Founding_of_the_Katipunan">aims</a></i></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;"><div style="display:inline-block; padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">Kasapihip </div></th><td class="infobox-data"><a href="#Membership">Masonic</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;"><div style="display:inline-block; padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">Wikang opisyal </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Tagalog_language" class="mw-redirect" title="Tagalog language">Tagalog</a>, regional languages</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;"><div style="display:inline-block; padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">Presidente Supremeo (Kataastaasang Pangulo)</div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Deodato_Arellano" title="Deodato Arellano">Deodato Arellano</a> (1892–1893)<br /><a href="/wiki/Rom%C3%A1n_Basa" title="Román Basa">Román Basa</a> (1893–1895)<br /><a href="/wiki/Andr%C3%A9s_Bonifacio" title="Andrés Bonifacio">Andrés Bonifacio</a> (1895–1897)</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;"><div style="display:inline-block; padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">Main organ</div></th><td class="infobox-data"><i>Kalayaan</i> (napetsahan noong Enerp 1896, pinublisa nong Marso 1896)<sup class="noprint Template-Fact"><span title="Kailangan ng mga pagbanggit ng mapagkakatiwalaang sanggunian" style="white-space: nowrap;">[<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Citation_needed" class="extiw" title="en:Wikipedia:Citation needed">kailangan ng sanggunian</a>]</span></sup></td></tr></tbody></table> <table class="vertical-navbox" style="float:right;clear:right;width:22.0em;margin:0 0 1.0em 1.0em;background:#f9f9f9;border:1px solid #aaa;padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%"><tbody><tr><td style="padding-top:0.4em;line-height:1.2em;padding-bottom:0.1em;">Bahagi ng <a href="/wiki/Kategorya:Kasaysayan_ng_Pilipinas" title="Kategorya:Kasaysayan ng Pilipinas"><b>isang serye</b></a> tungkol sa</td></tr><tr><th class="vcard navbox-title" style="padding:0.2em 0.4em 0.2em;padding-top:0;font-size:145%;line-height:1.2em;padding-top:0.2em;"><a href="/wiki/Kasaysayan_ng_Pilipinas" title="Kasaysayan ng Pilipinas">Kasaysayan ng <span class="fn org label">Pilipinas</span></a></th></tr><tr><td style="padding:0.2em 0 0.4em;border-bottom:1px solid #ccc;;"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Talaksan:Philippine_History_Collage.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7a/Philippine_History_Collage.jpg" decoding="async" width="120" height="142" class="mw-file-element" data-file-width="120" data-file-height="142" /></a><figcaption></figcaption></figure></td></tr><tr><th style="padding:0.1em;background:#eee;"> <a href="/wiki/Prehistorya_ng_Pilipinas" title="Prehistorya ng Pilipinas">Maagang Kasaysayan (bago mag-900)</a></th></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Taong_Callao" class="mw-redirect" title="Taong Callao">Taong Callao</a> at <a href="/wiki/Taong_Tabon" title="Taong Tabon">Taong Tabon</a></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Negrito" class="mw-redirect" title="Negrito">Pagdating ng mga Negrito</a></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Mga_Petroglipo_ng_Angono" title="Mga Petroglipo ng Angono">Mga Petroglipo ng Angono</a></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Kalinangang_Liangzhu" title="Kalinangang Liangzhu">Kalinangang Liangzhu</a></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Mga_Austronesyo" title="Mga Austronesyo">Pagdating ng mga Austronesyo</a></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Kulturang_batong-lungtian_ng_Pilipinas" title="Kulturang batong-lungtian ng Pilipinas">Kulturang Batong-lungtian</a></td> </tr><tr><th style="padding:0.1em;background:#eee;"> <a href="/wiki/Kasaysayan_ng_Pilipinas_(900%E2%80%931565)" title="Kasaysayan ng Pilipinas (900–1565)">Panahong Klasikal (900–1565)</a></th></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Ma-i" title="Ma-i">Bansa ng Mai</a> (971–1339)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Pulilu" title="Pulilu">Bayan ng Pulilu</a> (????–1225)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Cainta_(Estado)" class="mw-redirect" title="Cainta (Estado)">Bayan ng Cainta </a> (????–1572)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Kaboloan" title="Kaboloan">Bayan ng Kaboloan</a> (1406–1576)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Bayan_ng_Tondo" title="Bayan ng Tondo">Bayan ng Tondo</a> (900–1589)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Kaharian_ng_Maynila" title="Kaharian ng Maynila">Kaharian ng Maynila</a> (1258–1571)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Kaharian_ng_Namayan" class="mw-redirect" title="Kaharian ng Namayan">Kaharian ng Namayan</a> (1175–1571)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Kadatuan_ng_Madyaas" title="Kadatuan ng Madyaas">Kadatuan ng Madyaas</a> (1080–1569)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Kadatuan_ng_Dapitan" title="Kadatuan ng Dapitan">Kadatuan ng Dapitan</a> (????–1595)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Karahanan_ng_Cebu" title="Karahanan ng Cebu">Karahanan ng Cebu</a> (1200–1565)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Karahanan_ng_Butuan" title="Karahanan ng Butuan">Karahanan ng Butuan</a> (1001–1521)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Sanmalan" title="Sanmalan">Karahanan ng Sanmalan</a> (1011–1899)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Sultanato_ng_Maguindanao" title="Sultanato ng Maguindanao">Kasultanan ng Maguindanao</a> (1515–1888)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Sultanato_ng_Buayan" title="Sultanato ng Buayan">Kasultanan ng Buayan</a> (1350–1905)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Mga_Kumpederadong_Sultanato_ng_Lanao" title="Mga Kumpederadong Sultanato ng Lanao">Mga Sultanato ng Lanao</a> (1616–1904)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Sultanato_ng_Sulu" title="Sultanato ng Sulu">Kasultanan ng Sulu</a> (1405–1915)</td> </tr><tr><th style="padding:0.1em;background:#eee;"> <a href="/wiki/Kasaysayan_ng_Pilipinas_(1565%E2%80%931898)" title="Kasaysayan ng Pilipinas (1565–1898)">Panahong Kolonyal (1565–1946)</a></th></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Kasaysayan_ng_Pilipinas_(1565%E2%80%931898)" title="Kasaysayan ng Pilipinas (1565–1898)">Panahon ng Kastila</a> (1565–1898)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Pananakop_ng_mga_Ingles_sa_Manila" class="mw-redirect" title="Pananakop ng mga Ingles sa Manila">Pamumunong Britaniko</a> (1762–1764)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Silangang_Indiyas_ng_Espanya" title="Silangang Indiyas ng Espanya">Silangang Kaindiyahan ng Kastila</a></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Himagsikang_Pilipino" title="Himagsikang Pilipino">Himagsikang Pilipino</a> (1896–1898)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a class="mw-selflink selflink">Katipunan</a></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Unang_Republika_ng_Pilipinas" title="Unang Republika ng Pilipinas">Unang Republika</a> (1899–1901)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Kasaysayan_ng_Pilipinas_(1898%E2%80%931946)" title="Kasaysayan ng Pilipinas (1898–1946)">Panahon ng Amerikano</a> (1898–1946)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Digmaang_Pilipino-Amerikano" class="mw-redirect" title="Digmaang Pilipino-Amerikano">Digmaang Pilipino-Amerikano</a> (1899–1902)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Komonwelt_ng_Pilipinas" title="Komonwelt ng Pilipinas">Sampamahalaan ng Pilipinas</a> (1935–1942, 1945–1946)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Pananakop_ng_mga_Hapones_sa_Pilipinas" title="Pananakop ng mga Hapones sa Pilipinas">Pananakop ng Hapon</a> (1942–1945)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Ikalawang_Republika_ng_Pilipinas" title="Ikalawang Republika ng Pilipinas">Ikalawang Republika</a> (1943–1945)</td> </tr><tr><th style="padding:0.1em;background:#eee;"> <a href="/wiki/Ikatlong_Republika_ng_Pilipinas" title="Ikatlong Republika ng Pilipinas">Panahong Kontemporanyo (1946–kasalukuyan)</a></th></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Kasaysayan_ng_Pilipinas_(1946%E2%80%931972)" class="mw-redirect" title="Kasaysayan ng Pilipinas (1946–1972)">Ikatlong Republika</a> (1946–1972)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Kasaysayan_ng_Pilipinas_(1965%E2%80%931986)" title="Kasaysayan ng Pilipinas (1965–1986)">Diktadurya ni Marcos</a> (1965–1986)</td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Kasaysayan_ng_Pilipinas#Ikalimang_Republika_(1986-Kasalukuyan)" title="Kasaysayan ng Pilipinas">Ikalimang Republika</a> (1986–kasalukuyan)</td> </tr><tr><th style="padding:0.1em;background:#eee;"> <a href="/wiki/Kronolohiya_ng_kasaysayan_ng_Pilipinas" title="Kronolohiya ng kasaysayan ng Pilipinas">Palatakdaan ng oras</a></th></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/Kasaysayan_ng_militar_ng_Pilipinas" class="mw-redirect" title="Kasaysayan ng militar ng Pilipinas">Kasaysayang militar</a></td> </tr><tr><td style="padding:0.3em 0.4em 0.3em;font-weight:bold;border-top:1px solid #ccc;text-align:center;"> <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Talaksan:Portal-puzzle.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/32px-Portal-puzzle.svg.png" decoding="async" width="32" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/48px-Portal-puzzle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/64px-Portal-puzzle.svg.png 2x" data-file-width="32" data-file-height="28" /></a></span> <a href="/wiki/Portada:Pilipinas" title="Portada:Pilipinas">Portada ng Pilipinas</a></td></tr><tr><td style="text-align:right;font-size:115%;border-top:1px solid #ccc;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1843287">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-tingnan"><a href="/wiki/Padron:Kasaysayan_ng_Pilipinas" title="Padron:Kasaysayan ng Pilipinas"><abbr title="Tingnan ang padron">t</abbr></a></li><li class="nv-usapan"><a href="/w/index.php?title=Usapang_padron:Kasaysayan_ng_Pilipinas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Usapang padron:Kasaysayan ng Pilipinas (hindi pa naisusulat)"><abbr title="Pag-usapan ang padron">u</abbr></a></li><li class="nv-baguhin"><a class="external text" href="https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Padron:Kasaysayan_ng_Pilipinas&action=edit"><abbr title="Baguhin ang padron">b</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><br /> Ang <i><b>Kataas-taasang, Kagalang-galangang Katipunan ng mga Anak ng Bayan</b></i><sup id="cite_ref-katipunan_answered_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-katipunan_answered-2"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> o mas kilala bilang <b>Katipunan</b> at <b>KKK</b> ay isang lihim na samahan na itinatag sa <a href="/wiki/Pilipinas" title="Pilipinas">Pilipinas</a> ni <a href="/wiki/Andres_Bonifacio" class="mw-redirect" title="Andres Bonifacio">Andres Bonifacio</a> na may layuning palayain ang bansa sa ilalim na ng mga mananakop na <a href="/wiki/Espanya" title="Espanya">Espanyol</a>. </p><p>Naitatag ang Katipunan noong Hulyo 7, 1892, matapos na mahuli at maipatapon si <a href="/wiki/Jose_Rizal" class="mw-redirect" title="Jose Rizal">Jose Rizal</a> na isa sa mga pinuno ng Kilusang Propaganda at siya ding tagatatag ng <a href="/wiki/La_Liga_Filipina" title="La Liga Filipina">La Liga Filipina</a>, na kung saan miyembro rin si Andres Bonifacio. Ang La Liga ay binubuo ng mga panggitnang uri na intelektual o mga ilustrado na nagtataguyod ng mapayapang reporma. Ang paghahadlang ng rehimeng Espanyol sa La Liga ang nagpatunay kay Andres Bonifacio na walang saysay ang mapayapang reporma sa ilalim ng pamamahala ng Espanyol. Ito ay binuo sa isang bahay sa Kalye Azcarraga (ngayon ay <a href="/wiki/Abenida_Claro_M._Recto" class="mw-redirect" title="Abenida Claro M. Recto">Abenida Claro M. Recto</a>) sa <a href="/wiki/Tondo,_Maynila" title="Tondo, Maynila">Tondo</a>, <a href="/wiki/Maynila" title="Maynila">Maynila</a>. </p><p>Dahil sa isang pagiging lihim na samahan, isinailalim ang mga kasapi nito sa lubusang paglilihim at inaasahan sila na tumalima sa mga patakarang ipinapairal ng samahan.<sup id="cite_ref-Woods_2006_p=43_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-Woods_2006_p=43-3"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ang mga nais sumapi sa samahan ay pinadadaan sa seremonya ng pagbunsod upang maging ganap na kasapi. Noong una, ang mga kalalakihang Pilipino lamang ang tinatanggap, ngunit noong lumaon ay nagpapasapi na rin sila ng mga kababaihan. May sariling pahayagan ang Katipunan, na tinatawag na <i>Kalayaan</i> na nagkaroon ng una at huling paglimbag noong Marso 1896. Umusbong ang mga kaisipan at gawaing rebolusyonaryo sa samahan, at pinayaman ng ilang mga tanyag na kasapi nito ang literatura ng Pilipinas. </p><p>Sa pagpaplano sa rebolusyon, nakipagtalastasan si Bonifacio kay Rizal para sa kaniyang lubos na pagsuporta sa Katipunan kapalit ng pangako ng pagsagip kay Rizal mula sa pagkapiit. Noong Mayo 1896, isang delegasyon ang pinadala sa Emperador ng Hapon para makalikom ng pondo at mga sandata. Nabunyag ang Katipunan sa pamahalaang Kastila noong umamin ang isang kasapi na si Teodoro Patiño sa kaniyang kapatid na babae ukol sa mga ilegal na gawain ng Katipunan, at kinalaunan sa madreng pinuno ng Ampunang Mandaluyong. Pitong taon matapos ang pagkakatuklas ng mga Kastila sa Katipunan, pinunit ni Bonifacio at ang kaniyang mga tauhan ang kanilang mga cedula sa <a href="/w/index.php?title=Sigaw_sa_Pugadlawin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sigaw sa Pugadlawin (hindi pa naisusulat)">Sigaw sa Pugadlawin</a>, na nagpasimula ng <a href="/wiki/Rebolusyong_Pilipino" class="mw-redirect" title="Rebolusyong Pilipino">Rebolusyong Pilipino</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Pangalan_ng_Samahan">Pangalan ng Samahan</h2></div> <p>Ang opisyal na pangalan ng samahang ito ay "<b>Kataas-taasang, Kagalang-galangang Katipunan ng mga Anak ng Bayan</b>"<sup id="cite_ref-katipunan_answered_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-katipunan_answered-2"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Kilala rin ang samahang ito sa mga bansag na <b>Katipunan</b> o <b>KKK</b>. Wala itong kinalaman sa isang samahang rasista na kilala bilang <a href="/wiki/Ku_Klux_Klan" title="Ku Klux Klan">Ku Klux Klan</a> na kilala din sa daglat na "KKK". </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kasaysayan">Kasaysayan</h2></div> <p>Dahil sa isang pagiging lihim na samahan, isinailalim ang mga kasapi nito sa lubusang paglilihim at inaasahan sila na tumalima sa mga patakarang ipinapairal ng samahan.<sup id="cite_ref-Woods_2006_p=43_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-Woods_2006_p=43-3"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ang mga nais sumapi sa samahan ay pinadadaan sa seremonya ng pagbunsod upang maging ganap na kasapi. Noong una, ang mga kalalakihang Pilipino lamang ang tinatanggap, ngunit noong lumaon ay nagpapasapi na rin sila ng mga kababaihan. May sariling pahayagan ang Katipunan, na tinatawag na <i>Kalayaan</i> na nagkaroon ng una at huling paglimbag noong Marso 1896. Umusbong ang mga kaisipan at gawaing rebolusyonaryo sa samahan, at pinayaman ng ilang mga tanyag na kasapi nito ang literatura ng Pilipinas. </p><p>Sa pagpaplano sa rebolusyon, nakipagtalastasan si Bonifacio kay Rizal para sa kaniyang lubos na pagsuporta sa Katipunan kapalit ng pangako ng pagsagip kay Rizal mula sa pagkapiit. Noong Mayo 1896, isang delegasyon ang pinadala sa Emperador ng Hapon para makalikom ng pondo at mga sandata. Nabunyag ang Katipunan sa pamahalaang Kastila noong umamin ang isang kasapi na si Teodoro Patiño sa kaniyang kapatid na babae ukol sa mga ilegal na gawain ng Katipunan, at kinalaunan sa madreng pinuno ng Ampunang Mandaluyong. Pitong taon matapos ang pagkakatuklas ng mga Kastila sa Katipunan, pinunit ni Bonifacio at ang kaniyang mga tauhan ang kanilang mga cedula sa <a href="/w/index.php?title=Sigaw_sa_Pugadlawin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sigaw sa Pugadlawin (hindi pa naisusulat)">Sigaw sa Pugadlawin</a>, na nagpasimula ng <a href="/wiki/Rebolusyong_Pilipino" class="mw-redirect" title="Rebolusyong Pilipino">Rebolusyong Pilipino</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Pagtatatag">Pagtatatag</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Impluwensya_ng_Kilusang_Propaganda">Impluwensya ng Kilusang Propaganda</h3></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Talaksan:Filipino_Ilustrados_Jose_Rizal_Marcelo_del_Pilar_Mariano_Ponce.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Filipino_Ilustrados_Jose_Rizal_Marcelo_del_Pilar_Mariano_Ponce.jpg/200px-Filipino_Ilustrados_Jose_Rizal_Marcelo_del_Pilar_Mariano_Ponce.jpg" decoding="async" width="200" height="269" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Filipino_Ilustrados_Jose_Rizal_Marcelo_del_Pilar_Mariano_Ponce.jpg/300px-Filipino_Ilustrados_Jose_Rizal_Marcelo_del_Pilar_Mariano_Ponce.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Filipino_Ilustrados_Jose_Rizal_Marcelo_del_Pilar_Mariano_Ponce.jpg/400px-Filipino_Ilustrados_Jose_Rizal_Marcelo_del_Pilar_Mariano_Ponce.jpg 2x" data-file-width="670" data-file-height="900" /></a><figcaption>Isang kuha sa mga huling araw ng ika-19 siglo ng mga pinuno ng Kilusang Propaganda: sina <a href="/wiki/Jose_Rizal" class="mw-redirect" title="Jose Rizal">Jose Rizal</a>, <a href="/wiki/Marcelo_H._del_Pilar" title="Marcelo H. del Pilar">Marcelo H. del Pilar</a> at <a href="/wiki/Mariano_Ponce" title="Mariano Ponce">Mariano Ponce</a>. Kinuha ang larawang ito sa Espanya noong 1890.</figcaption></figure> <p>Ang <i>Katipunan</i> at ang <i>Cuerpo de Compromisarios</i> ay ang humaliling organisasyon sa samahang <i>La Liga Filipina</i>, na tinatag mismo ni <a href="/wiki/Jose_Rizal" class="mw-redirect" title="Jose Rizal">Jose Rizal</a>, na nagkaroon ng inspirasyon mula sa pagkamartir ng mga paring si <a href="/wiki/Mariano_Gomez" class="mw-redirect" title="Mariano Gomez">Mariano Gomez</a>, <a href="/wiki/Jose_Burgos" class="mw-redirect" title="Jose Burgos">Jose Burgos</a> at <a href="/wiki/Jacinto_Zamora" title="Jacinto Zamora">Jacinto Zamora</a> na kilala bilang Gomburza. Ang samahang ito ay bahagi ng <a href="/wiki/Kilusang_Propaganda" title="Kilusang Propaganda">Kilusang Propaganda</a> sa Pilipinas noong huling bahagi ng ika-19 siglo. Naging kasapi ng <i>La Liga</i> ang mga pundador ng Katipunan na sina <a href="/wiki/Andres_Bonifacio" class="mw-redirect" title="Andres Bonifacio">Andres Bonifacio</a>, <a href="/wiki/Ladislao_Diwa" title="Ladislao Diwa">Ladislao Diwa</a> at <a href="/wiki/Teodoro_Plata" title="Teodoro Plata">Teodoro Plata</a> at naimpluwensiyahan sila ng mga kaisipang makabayan ng Kilusang Propaganda sa Espanya.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Nagbigay din ng inspirasyon sa pagbuo ng Katipunan si <a href="/wiki/Marcelo_H._del_Pilar" title="Marcelo H. del Pilar">Marcelo H. del Pilar</a>, na isa rin sa mga pinuno ng Kilusang Propaganda sa Espanya. Naniniwala ang mga kasalukuyang historyador na mayroon siyang direktang koneksyon sa organisasyon dahil sa kaniyang ginampanan sa Kilusang Propaganda at sa kaniyang tanyag na posisyon sa <a href="/w/index.php?title=Masonerya_ng_Pilipinas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Masonerya ng Pilipinas (hindi pa naisusulat)">Masonerya ng Pilipinas</a>, at karamihan sa mga pundador ng Katipunan ay mga mason. Ang mga seremonya ng pagbunsod ng Katipunan ay hinalaw mula sa mga seremonya ng mga mason. Mayroon din itong pagkakahanay ng mga ranggo na katulad sa masonerya. Nakita ng Espanyol na mananalambuhay ni Rizal na si Wenceslao Retana at ng Pilipinong mananalambuhay na si Juan Raymundo Lumawag ang pagkakatatag ng <i>Katipunan</i> bilang tagumpay ni Del Pilar kay Rizal. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pagtatag_ng_Katipunan">Pagtatag ng Katipunan</h3></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Talaksan:Philippine_revolution_flag_kkk1.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Philippine_revolution_flag_kkk1.svg/220px-Philippine_revolution_flag_kkk1.svg.png" decoding="async" width="220" height="132" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Philippine_revolution_flag_kkk1.svg/330px-Philippine_revolution_flag_kkk1.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Philippine_revolution_flag_kkk1.svg/440px-Philippine_revolution_flag_kkk1.svg.png 2x" data-file-width="250" data-file-height="150" /></a><figcaption>Isa sa mga kauna-unahang watawat ng Katipunan</figcaption></figure> <p>Naibunyag sa mga otoridad na Kastila ng mga nahuling kasapi ng Katipunan, na tinatawag na <i>Katipunero</i>, na sila ding kasapi ng <i>La Liga</i>, na mayroong pagkakaiba-iba ng opinyon sa mga kasapi ng <i>La Liga</i>. Iginiit ng isang grupo na ang layunin ng <i>La Liga</i> ay isang mapayapang repormasyon samantala ang iba ay nagnanasa ng armadong rebolusyon.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Noong gabi ng 7 Hulyo 1892, matapos na ipatapon si <a href="/wiki/Jose_Rizal" class="mw-redirect" title="Jose Rizal">Jose Rizal</a> sa <a href="/wiki/Dapitan" title="Dapitan">Dapitan</a> sa <a href="/wiki/Mindanao" title="Mindanao">Mindanao</a>, itinatag ni <a href="/wiki/Andres_Bonifacio" class="mw-redirect" title="Andres Bonifacio">Andres Bonifacio</a>, na kasapi ng <a href="/wiki/La_Liga_Filipina" title="La Liga Filipina">La Liga Filipina</a>, ang Katipunan sa isang tahanan sa <a href="/wiki/Tondo,_Maynila" title="Tondo, Maynila">Tondo, Maynila</a>.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Itinatag ni Bonifacio ang Katipunan noong kinukutuban na ng mga Pilipinong kontra-Kastila na susupilin ng mga mananakop ang mga samahang tulad ng <i>La Liga Filipina</i>.<sup id="cite_ref-guererro1_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-guererro1-7"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sinamahan siya ng dalawa niyang kaibigan na sina <a href="/wiki/Teodoro_Plata" title="Teodoro Plata">Teodoro Plata</a> (bayaw) at <a href="/wiki/Ladislao_Diwa" title="Ladislao Diwa">Ladislao Diwa</a>, at kasama din sina <a href="/w/index.php?title=Valentin_Diaz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Valentin Diaz (hindi pa naisusulat)">Valentin Diaz</a> at <a href="/wiki/Deodato_Arellano" title="Deodato Arellano">Deodato Arellano</a>.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Itinatag ang Katipunan sa may Kalye Azcarraga (kasalukuyang <a href="/wiki/Abenida_Claro_M._Recto" class="mw-redirect" title="Abenida Claro M. Recto">Abenida Claro M. Recto</a>) malapit sa Kalye Elcano sa Tondo.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sa kabila ng kanilang reserbasyon ukol sa mapayapang rebolusyon na ninanasa ni Rizal, pinangalan nila si Rizal bilang pandangal na pangulo ng hindi niya nalalaman. Itinatag ang Katipunan bilang isang lihim na samahang kapatiran, sa ilalim ng pangalang <i>Kataas-taasang, Kagalang-galangang Katipunan ng̃ mg̃á Anak ng̃ Bayan</i>. </p><p>May apat na layunin ang Katipunan: </p> <ul><li>Upang makapagbuo ng matatag na alyansa sa bawat Katipunero;</li> <li>Upang mapagkaisa ang mga Pilipino sa pagiging isang matatag na bansa;</li> <li>Upang makamtan ang <a href="/wiki/Pagpapahayag_ng_Kalayaan_ng_Pilipinas" title="Pagpapahayag ng Kalayaan ng Pilipinas">kasarinlan ng Pilipinas</a> sa pamamagitan ng isang armadong pakikipaglaban (o rebolusyon);<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Upang makapagtatag ng isang <a href="/wiki/Republika" title="Republika">republika</a> matapos ang kasarinlan.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <p>Ang paglago ng Katipunan ay naging hudyat ng pagtatapos ng krusada para sa reporma mula sa Kastila sa pamamagitan ng mapayapang pamamaran. Nabigong makamit ng Kilusang Propaganda na pinamumunuan nina Rizal, del Pilar, Jaena at iba pa ang kanilang layunin, kaya sinimulan ni Bonifacio ang isang militanteng kilusan para sa kasarinlan. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Organisasyon">Organisasyon</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Administrasyon">Administrasyon</h3></div> <p>Pinamumunuan ang Katipunan ng Kataastaasang Sanggunian.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ang unang Kataastaasang Sanggunian ng Katipunan ay binuo noong Agosto 1892, isang buwan matapos ang pagkakatatag ng samahan. Ang Kataastaasang Sanggunian ay pinamumunuan ng isang halal na Pangulo, na sinundan ng mga Kalihim, ng Tagaingat-yaman at ng Tagausig.<sup id="cite_ref-Richardson:_2007_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-Richardson:_2007-13"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ang Kataastaasang Sanggunian ay mayroon ding mga Kasangguni, na ang bilang ay iba-iba sa iba't ibang mga pagkapangulo.<sup id="cite_ref-Richardson:_2007_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-Richardson:_2007-13"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Upang maitangi mula sa mga pangulo ng mga mas nakakababang sanggunian, ang pangulo ng Kataastaasang Sanggunian ay tinatawag na Kataastaasang Pangulo, o <i>Presidente Supremo</i> sa Wikang Kastila.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table cellpadding="1" cellspacing="4" style="margin:3px; border:3px solid #000000;" align="left"> <tbody><tr> <th bgcolor="#000000" colspan="3"> </th></tr> <tr> <td align="left"><b>POSISYON</b></td> <td align="left"><b>PANGALAN</b></td> <td align="left"><b>TERMINO</b> </td></tr> <tr> <th bgcolor="#000000" colspan="3"> </th></tr> <tr> <td>Kataastaasang Pangulo</td> <td><b><a href="/wiki/Deodato_Arellano" title="Deodato Arellano">Deodato Arellano</a></b></td> <td>1892 - Pebrero 1893 </td></tr> <tr> <td></td> <td><b><a href="/wiki/Roman_Basa" class="mw-redirect" title="Roman Basa">Roman Basa</a></b></td> <td>Pebrero 1893 - Enero 1895 </td></tr> <tr> <td></td> <td><b><a href="/wiki/Andr%C3%A9s_Bonifacio" title="Andrés Bonifacio">Andrés Bonifacio</a></b></td> <td>Enero 1895 - 1896 </td></tr> <tr> <th bgcolor="#000000" colspan="3"> </th></tr> <tr> <td>Tagasiyasat/Tagapamagitan</td> <td><b><a href="/wiki/Andr%C3%A9s_Bonifacio" title="Andrés Bonifacio">Andrés Bonifacio</a></b></td> <td>1892 - August 1893 </td></tr> <tr> <td>Tagausig</td> <td><b><a href="/wiki/Ladislao_Diwa" title="Ladislao Diwa">Ladislao Diwa</a></b></td> <td>1892 - Pebrero 1893 </td></tr> <tr> <td></td> <td><b><a href="/wiki/Andr%C3%A9s_Bonifacio" title="Andrés Bonifacio">Andrés Bonifacio</a></b></td> <td>Pebrero 1893 - 1895 </td></tr> <tr> <td></td> <td><b><a href="/wiki/Emilio_Jacinto" title="Emilio Jacinto">Emilio Jacinto</a></b></td> <td>1895 </td></tr> <tr> <td></td> <td><b><a href="/wiki/Pio_Valenzuela" title="Pio Valenzuela">Pio Valenzuela</a></b></td> <td>Disyembre 1895 </td></tr> <tr> <td>Kalihim (ng Estado)</td> <td><b><a href="/wiki/Teodoro_Plata" title="Teodoro Plata">Teodoro Plata</a></b></td> <td>1892 - Pebrero 1893 </td></tr> <tr> <td></td> <td><b><a href="/w/index.php?title=Jose_Turiano_Santiago&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jose Turiano Santiago (hindi pa naisusulat)">Jose Turiano Santiago</a></b></td> <td>Pebrero 1893 - Disyembre 1895 </td></tr> <tr> <td></td> <td><b><a href="/wiki/Emilio_Jacinto" title="Emilio Jacinto">Emilio Jacinto</a></b></td> <td>Disyembre 1895 - 1896 </td></tr> <tr> <td>Kalihim ng Digmaan</td> <td><b><a href="/wiki/Teodoro_Plata" title="Teodoro Plata">Teodoro Plata</a></b></td> <td>1896 </td></tr> <tr> <td>Kalihim ng Hukuman</td> <td><b><a href="/w/index.php?title=Briccio_Pantas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Briccio Pantas (hindi pa naisusulat)">Briccio Pantas</a></b></td> <td>1896 </td></tr> <tr> <td>Kalihim ng Interyor</td> <td><b><a href="/w/index.php?title=Aguedo_del_Rosario&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aguedo del Rosario (hindi pa naisusulat)">Aguedo del Rosario</a></b></td> <td>1896 </td></tr> <tr> <td>Kalihim ng Pananalapi</td> <td><b><a href="/w/index.php?title=Enrique_Pacheco&action=edit&redlink=1" class="new" title="Enrique Pacheco (hindi pa naisusulat)">Enrique Pacheco</a></b></td> <td>1896 </td></tr> <tr> <td>Tagaingat-yaman</td> <td><b><a href="/w/index.php?title=Valentin_Diaz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Valentin Diaz (hindi pa naisusulat)">Valentin Diaz</a></b></td> <td>1892 - Pebrero 1893 </td></tr> <tr> <td></td> <td><b><a href="/w/index.php?title=Vicente_Molina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vicente Molina (hindi pa naisusulat)">Vicente Molina</a></b></td> <td>Pebrero 1893 - Disyembre 1895 </td></tr> </tbody></table> <div style="clear:both;"></div> <p>Sa pagsiklab ng <a href="/wiki/Rebolusyong_Pilipino" class="mw-redirect" title="Rebolusyong Pilipino">Rebolusyon ng 1896</a>, inayos muli ang Sanggunian sa pagiging 'gabinete' kung saan pinalagay ang Katipunan bilang isang tunay na pamahalaang rebolusyonaryo, de facto at de jure.<sup id="cite_ref-ricarte1926p27_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-ricarte1926p27-15"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Sa bawat probinsya na mayroong kasapi ng Katipunan ay itinatag ang isang sangguniang probinsya na tinatawag na <i>Sangguniang Bayan</i>, at sa bawat bayan ay may itinatag na sangguniang pangbayan na tinatawag na <i>Sangguniang Balangay</i>. Ang bawat <i>Bayan</i> at <i>Balangay</i> ay mayroong sariling mga halal na opisyal: ang Pangulo, Kalihim, Tagausig, Tagaingat-yaman, Pangalawang Pangulo, Pangalawang Kalihim, mga Kasanguni, Mabalasig, Taliba, Maniningil, Tagapamahala ng Basahan ng Bayan, Tagapangasiwa, Manunulat, Tagatulong sa PAgsulat, Tagalaan, at Tagalibot.<sup id="cite_ref-Richardson:_2007_13-2" class="reference"><a href="#cite_note-Richardson:_2007-13"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Binigyan ng pagkakataon ang bawat <i>Balangay</i> upang palawigin ang kanilang impluwensya sa pamamagitan ng sistemang triyanggulo upang maitaas ang kanilang mga katayuan sa pagiging <i>Sangguniang Bayan</i><sup id="cite_ref-Richardson:_2007_13-3" class="reference"><a href="#cite_note-Richardson:_2007-13"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ang mga bawat <i>Balangay</i> na hindi nakamit ang katayuang <i>Sangguniang Bayan</i> ay binubuwag at sinasanib sa ibang mas malaking sangguniang probinsya o pangbayan.<sup id="cite_ref-Richardson:_2007_13-4" class="reference"><a href="#cite_note-Richardson:_2007-13"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ang mga bayan at lungsod na sumusuporta sa layunin ng Katipunan ay binibigyan ng makahulugang pangalan, tulad ng <i>Magdiwang</i> para sa Noveleta, Cavite; <i>Magdalo</i> para sa Kawit; <i>Magwagi</i> para sa Naic; <i>Magtagumpay</i> para sa Maragondon; <i>Walangtinag</i> para sa Indang; at <i>Haligue</i> para sa Imus -lahat ng ito ay nasa probinsya ng <a href="/wiki/Cavite" class="mw-disambig" title="Cavite">Cavite</a>.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Sa loob din ng samahan ay mayroong isang lihim na kamara, na tinatawag na Camara Reina,<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> na pinamumunuan ni Bonifacio, Jacinto, at <a href="/wiki/Pio_Valenzuela" title="Pio Valenzuela">Pio Valenzuela</a>. Ang kamarang ito ay naglilitis sa sinumang nagtaksil sa kanilang mga sinumpaan at sa mga inaakusahan ng ilang mga paglabag sa mga alituntunin ng Katipunan. Ang bawat katipunero ay mayroong pagkahangang pagkatakot sa kamarang ito. Ayon kay <a href="/w/index.php?title=Jose_P._Santos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jose P. Santos (hindi pa naisusulat)">Jose P. Santos</a>, sa buong panahon ng pag-iral ng kamarang ito, mayroong limang mga Katipunero ang nahatulan at nasintensyahan ng kamatayan. Ang sintensyang kamatayan ay ibinababa sa pamamagitan ng isang tasa na may serpyente na nakapalibot dito.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kasaysayan_ng_Pamunuan">Kasaysayan ng Pamunuan</h3></div> <p>Noong 1892, matapos na maitatag ang Katipunan, ang mga bumubuo ng Kataastaasang Sanggunian ay sina Arellano bilang pangulo, Bonifacio bilang tagasiyasat, Diwa bilang taga-usig, Plata bilag kalihim at Diaz bilang tagaingat-yaman.<sup id="cite_ref-agoncillo1990p151_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-agoncillo1990p151-19"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Noong 1893, ang mga bumubuo ng Kataastaasang Sanggunian ay sina Ramon Basa bilang pangulo, Bonifacio bilang tagausig, Jose Turiano Santiago bilang kalihim, VIcente Molina bilang tagaingat-yaman at sina Restituto Javier, Briccio Pantas, at Teodoro Gonzales. Sina Gonzales, Plata at Diwa ay mga kasangguni.<sup id="cite_ref-agoncillo1990p151_19-1" class="reference"><a href="#cite_note-agoncillo1990p151-19"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sa ilalim ng pamumuno ni Basa nagkaroon ng Katipunan ng isang pangkat para sa mga kababaihan. Ang mga naging unang kasapi nito ay sina Gregoria de Jesus, na siyang kakakasal lang kay Bonifacio, at Marina Dizon, anak ni Jose Dizon. Noong 1893 ay naitatag nina Basa at Diwa ang sangguniang probinsya ng Cavite, na siyang magiging pinakamatagumpay na sanggunian ng Katipunan. </p><p>Naiulat ng iskolar na Pilipino na si Maximo Kalaw na isinuko ni Basa ang pagkapangulo kay Bonifacio noong 1984 dahil sa alitan ukol sa pagiging pakinabang ng mga ritwal pangbunsod at sa pamamalakad ni Bonifacio sa samahan. Tinutulan pa ni Basa ang gawain ni Bonifacio na pautangin ang mga nangangailangang mga kasapi gamit ang pondo ng samahan, na ginagamitan pa ng liham pangako.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ang isa pa nito, hindi rin pinasali ni Basa ang kaniyang anak sa samahan. </p><p>Sa taon din ng 1894 sumapi sa Katipunan si <a href="/wiki/Emilio_Jacinto" title="Emilio Jacinto">Emilio Jacinto</a>, pamangkin ni Dizon na nag-aaral ng abogasya sa <a href="/wiki/Pamantasan_ng_Santo_Tomas" class="mw-redirect" title="Pamantasan ng Santo Tomas">Pamantasan ng Santo Tomas</a>. Siya ang bumuo sa mga prinsipyo ng samahan at isinulat niya ito sa isang aklat na tinatawag na <i>Kartilla</i>. Isinulat ito sa wikang Tagalog at kinakailangan ang mga gustong sumapi na manumpa dito ng buong puso bago pa man sila isalang sa ritwal pambunsod. Dahil dito kinilala si Jacinto bilang <i>Utak ng Katipunan</i>. </p><p>Sa panahon ding iyon, naging patnugot si Jacinto ng <i>Kalayaan</i>, ang opisyal na pahayagan ng Katipunan. Ngunit isang isyu lang nailathala, dahil noong inihahanda ang pangalawang isyu ay natuklasan ang Katipunan. Inilimbag ang <i>Kalayaan</i> gamit ang palimbagan ng <i>Diario de Manila</i> na isang pahayagang Kastila. Ang palimbagang ito at ang mga manggagawa dito ay magkakaroon ng malaking papel sa pagsiklab ng rebolusyon. </p><p>Noong 1895 ay pinatalsik sa samahan si Jose Turiano Santiago, na isang malapit na kaibigan ni Bonifacio, dahil nahulog ang isang kinodigong mensahe ng Katipunan sa kamay ng isang Kastilang pari na nagtuturo sa <a href="/wiki/Pamantasan_ng_Santo_Tomas" class="mw-redirect" title="Pamantasan ng Santo Tomas">Pamantasan ng Santo Tomas</a>. Dahil kaibigan ng pari ang kapatid ni Santiago, inakusahan siya at maging ang kaniyang kapatid sa labas na si Restituto Javier ng pagtataksil. Sa kabila nito mananatiling tapat ang dalawa sa Katipunan, at kinalaunan ay sasapi rin si Santiago sa hukbong rebolusyonaryong Pilipino sa Digmaang Pilipino-Amerikano. Si Jacinto ang pumalit kay Santiago bilang kalihim. </p><p>Noong mga unang araw ng 1895, nagpatawag ng pagpupulong si Bonifacio. Ihinalal sina Bonifacio bilang pangulo, Jacinto bilang tagausig, Santiago bilang kalihim, Molina bilang kalihim, Pio Valenzuela at Pantaleon Torres bilang manggagamot, at Aguedo del Rosario at Doroteo Trinidad bilang kasangguni.<sup id="cite_ref-agoncillo1990p151-152_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-agoncillo1990p151-152-22"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Noong 31 Disyembre 1895, isang halalan ang muling ginanap, at nahalal sina Bonifacio bilang pangulo, Jacinto bilang tagausig, Santiago bilang kalihim, Molina bilang kalihim, Pio Valenzuela at Pantaleon Torres bilang manggagamot, at Aguedo del Rosario at Doroteo Trinidad bilang kasangguni.<sup id="cite_ref-agoncillo1990p152_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-agoncillo1990p152-23"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ang mga naging kasapi ng Kataastaasang Sanggunian noong 1895 ay sina Bonifacio bilang pangulo, Valenzuela bilang tagausig at manggagamot, Jacinto bilang kalihim, at Molina bilang tagaingat-yaman. Sina Enrico Pacheo, Pantaleon Torres, Balbino Florentino, Francisco Carreon at Hermenegildo Reyes ang naging mga kasangguni.<sup id="cite_ref-agoncillo1990p152_23-1" class="reference"><a href="#cite_note-agoncillo1990p152-23"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Matapos ang walong buwan, noong Agosto 1896, nagkaroon ng halalan para sa ikalima at kahulihulihang Kataastaasang Sanggunian sa mga posisyong binago ang pangalan. Ihinalal sina Bonifacio bilang Supremo, Jacinto bilang Kalihim ng Estado, Plata bilang Kalihim ng Digmaan, Brico Pantas bilang Kalihim ng Hukuman, Aguedo del Rosario bilang Kalihim ng Panloob at Enrice Pacheco bilang Kalihim ng Pananalapi.<sup id="cite_ref-agoncillo1990p152_23-2" class="reference"><a href="#cite_note-agoncillo1990p152-23"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mga_Kasapi">Mga Kasapi</h3></div> <p>Patuloy na nag-aakay ng mga bagong kasapi ang Katipunan sa mga sumunod na apat na taon. Noong panahon na natuklasan ang Katipunan, itinaya ng manunulat ng Amerikano na si James Le Roy na ang dami ng mga Katipunero ay umaabot sa 100,000 hanggang 400,000 mga kasapi. Itinaya ng historyador na si Teodoro Agoncillo na ang mga kasapi ay lumago hanggang 30,000 noong 1896.<sup id="cite_ref-Agoncillo1990p166_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-Agoncillo1990p166-24"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Itinaya ng manunulat na Ilokano na si Isabelo de los Reyes na ang mga naging kasapi ay nasa 15,000 hanggang 50,000. </p><p>Maliban sa Maynila, nagkaroon din ang Katipunan ng mga malagong sangay sa Batangas, Laguna, Cavite, Rizal, Bulacan, Pampanga, Tarlac, at Nueva Ecija. Mayroon ding mga mas maliit na sangay sa Ilocos Sur, Ilocos Norte, Pangasian at sa Kabikulan. Iginugol ng mga tagapagtatag ng Katipunan ang kanilang libreng oras sa pag-aakay ng mga kasapi. Halimbawa, si Diwa na isang kawani ng isang korteng hukuman, ay itinalaga sa isang hukuman pangkapayapaan sa Pampanga. Nag-akay siya ng mga kasapi sa probinsyang iyon at maging sa karatig-probinsya ng Bulacan, Tarlac, at Nueva Ecija. Karamihan sa mga Katipunero ay mga karaniwang tao ngunit mayroon ding mga mayayamang mga makabayan na sumapi sa Katipunan at kinilala ang pamumuno ni Bonifacio. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sistemang_Patatsulok_at_mga_Antas">Sistemang Patatsulok at mga Antas</h3></div> <p>Kasama na sa orihinal na balak ni Bonifacio ang pagpapalawak ng kasapian ng Katipunan sa pamamagitan ng sistemang patatsulok. Nabuo niya ang kauna-unahang tatsulok kasama ang kaniyang dalawang mga kasamang sina Teodoro Plata at Ladislaw Diwa. Tinuro ng bawat isa ang kaisipang Katipunan sa dalawa pang mga bagong kasapi. Alam ng nagbuo ng tatsulok ang dalawang mga bagong kasapi, ngunit hindi alam ng huli ang isa't isa. Ngunit binuwag ang sistemang ito noong Disyembre 1892 dahil sa pagiging kumplikado ng prosesong ito,<sup id="cite_ref-Artigas_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-Artigas-25"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> at pinalitan ito ng bagong sistema ng pagsasapi na hango sa Masonerya.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Noong umabot na sa higit sandaang kasapi ang Katipunan, hinati ni Bonifacio ang mga kasapi sa tatlong antas: ang <i>Katipon</i> na pinakamababang antas; ang <i>Kawal</i>, at ang <i>Bayani</i>. Sa pagpupulong ng samahan, nagsusuot ang mga <i>Katipion</i> ng itim na talukbong na may tatsulok ng puting laso na may mga titik na "<i>Z. Ll. B</i>", na kumakatawan sa romanong "<i>A. N. B.</i>" na nangangahulugang <i>Anak ng Bayan</i>. Nakasuot naman ang mga <i>Kawal</i> ng lunting talukbong na may medalya na may mga titik "ka" sa sulat na <a href="/wiki/Baybayin" title="Baybayin">Baybayin</a> sa itaas ng imahe ng naka-krus na mga espada at watawat. Ang kontrasenyas ay <i>Gom-Bur-Za</i>, na hinango sa tatlong martir na sina <a href="/wiki/Mariano_Gomez" class="mw-redirect" title="Mariano Gomez">Mariano Gomez</a>, <a href="/wiki/Jose_Burgos" class="mw-redirect" title="Jose Burgos">Jose Burgos</a> at <a href="/wiki/Jacinto_Zamora" title="Jacinto Zamora">Jacinto Zamora</a>. Nakasuot naman ang mga <i>Bayani</i> ng pulang maskara na may sintas, na may lunting gilid, na sumisimbolo sa katapangan at pag-asa. Ang harapan ng maskara ay may puting linya na bumubuo sa tatsulok na may tatlong titik <i>K</i> na nakahanay sa bawat panloob na sulok ng tatsulok, at may mga titik na "<i>Z. Ll. B.</i>" sa ibaba. Ang kontrasenyas ay <i>Rizal</i>. Ginagamit ang mga kontrasenyas para makilala nila ang iba nilang kasapi sa lansangan. Kapag nagkikita ang isang kasapi sa isa pang kasapi, nilalagay niya ang kaniyang kanang palad sa dibdib, at habang padaan siya sa kasaping iyon ay isinasara niya ang kaniyang mga kamay upang maidikit ang kaniyang hinlalaki at hintuturo sa kanang kamay.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <blockquote> <p>Mga nakatalagang kulay: </p> <ul><li><span style="background-color:black;width:50px;border:1px solid #000000">     </span> <i>Katipon</i>. Mga kasapi sa unang antas: Iba pang mga simbolo: Itim na talukbong, rebolber at/o bolo.</li> <li><span style="background-color:#008000;width:50px;border:1px solid #000000">     </span> <i>Kawal</i>. Mga kasapi sa ikalawang antas. Iba pang mga simbolo: medalyon na may lasong lunti at may nakasulat na <i>K</i>.</li> <li><span style="background-color:red;width:50px;border:1px solid #000000">     </span> <span style="background-color:#008000;width:50px;border:1px solid #000000">     </span> <i>Bayani</i>. Kasapi sa ikatlong antas. Iba pang mga simbolo: Pulang talukbong at laso, na may lunting gilid.</li></ul> </blockquote> <p>Maaaring maging <i>Kawal</i> ang <i>Katipon</i> kapag nakapagdala siya ng mga bagong kasapi sa kilusan. Maaaring maging <i>Bayani</i> ang <i>Kawal</i> kapag nahalal siya bilang isang opisyal ng samahan.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pagsasapi">Pagsasapi</h3></div> <p>Anumang tao na nais sumapi sa Katipunan ay dumadaan sa mga ritwal na halintulad sa mga ritwal ng Masonerya upang subukin ang kaniyang katapangan, pagka-makabansa at katapatan.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tatlong bagong kasapi ang dumadaan sa mga panimulang ritwal kada pagkakataon, upang sa ganoon ay walang kasapi ang makaalam sa higit na dalawang iba pang mga kasapi sa samahan. Tinatakluban ang mata ng baguhan at dinadala siya sa isang madilim na silid na pinapailawan ng iisang kandila at may itim na kurtina, at inaalis ang kaniyang taklob sa mata niya. Dalawang mga paalala ang nakapaskil papasok ng silid: </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r2106284">.mw-parser-output .templatequote{overflow:hidden;margin:1em 0;padding:0 32px}.mw-parser-output .templatequote .templatequotecite{line-height:1.5em;text-align:left;padding-left:1.6em;margin-top:0}</style><blockquote class="templatequote"><p><i>Kung may lakás at tapang, ìkaw'y makatutuloy!</i><sup id="cite_ref-kartilya_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-kartilya-30"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p></blockquote> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2106284"><blockquote class="templatequote"><p><i>Kung ang pag-uusisa ang nagdalá sa iyó dito'y umurong ka.</i><sup id="cite_ref-kartilya_30-1" class="reference"><a href="#cite_note-kartilya-30"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p></blockquote> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2106284"><blockquote class="templatequote"><p><i>Kung di ka marunong pumigil ng̃ iyong masasamang hilig, umurong ka; kailan man ang pintuan ng̃ <br />May-kapangyarihan at Kagalanggalang Katipunan ng̃ mg̃á Anak ng̃ Baya'y hindi bubuksan nang dahil sa iyó.</i><sup id="cite_ref-kartilya_30-2" class="reference"><a href="#cite_note-kartilya-30"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p></blockquote> <p>Sa loob ng silid ay idadala sila sa isang hapag na mayroong bungo at bolo. Doon ay isusumpa nila ang mga pang-aabuso ng pamahalaang Kastila at mamamanatang lalabanin ang panggigipit ng mga dayuhan:<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-aklat_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-aklat-32"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2106284"><blockquote class="templatequote"> <p>1. <i>¿Anó ang kalagayan nitóng Katagalugan<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> nang unang panahun?</i> </p> <dl><dd>(Inaasahang sagot) "Noong dumating ang mga Katila sa baybayi ng Pilipinas noong Marso 16, 1521, mayroon nang sibilisadong estado ang Pilipinas. Mayroon silang malayang pamahalaan; mayroon silang mga artilerya; mayroon silang mga sedang damit; mayroon silang kalakalan sa Asya; mayroon silang sariling relihiyon at panulat. Sa madaling salita, mayroon silang kalayaan at kasarinlan."</dd></dl> <p>2. <i>¿Anó ang kalagayan sa ngayón?</i> </p> <dl><dd>(Inaasahang sagot) "Hindi dinala ng mga prayle ang mga Pilipino sa kabihasnan, dahil salungat sa mga interes nila ang pagmulat. Ang mga Pilipino (na tinatawag na mga Tagalog ng mga Katipunan) ay tinuruan lamang ng mga pormula ng <a href="/w/index.php?title=Katekismo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Katekismo (hindi pa naisusulat)">Katekismo</a> kung saan nagbabayad sila ng mararaming mga magagastos na pista para sa kapakanan ng mga prayle."</dd></dl> <p>3. <i>¿Anó ang magiging kalagayan sa darating na panahun?</i> </p> <dl><dd>(Inaasahang sagot) "Sa pamamagitan ng pananampalataya, giting at tiyaga, malulunasan ang mga kasamaang ito."</dd></dl> </blockquote> <p>Noong panahon ni Bonifacio, lahat ng mga Pilipino ay tinatawag ng Katipunan bilang mga <i>Tagalog</i>, at ang Pilipinas bilang <i>Katagalugan</i>.<sup id="cite_ref-aklat_32-1" class="reference"><a href="#cite_note-aklat-32"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ang sumunod na hakbang sa panimulang ritwal ay ang pagtuturo na pinamumunuan ng tagapamahala ng seremonya na tinatawag na <i>Mabalasig/Mabalasik</i>, na siyang nagpapayo sa baguhan na umatras kung wala siyang tapang dahil wala siyang kalulugaran sa lipunang makabayan. Kung nais magpatuloy ng baguhan, ay pinapakilala siya sa asamblea ng mga magkakapatid, kung saan sinasabak siya sa iba't ibang mga pagsubok tulad ng pagtataklob sa kanyang mga mata at ipapabaril sa kaniya kunwari ang isang tao gamit ang rebolber, o ipapatalon siya sa kunwaring mainit na apoy. Pagkatapos ng mga pagsusubok ay ang huling ritwal: ang <i>pacto de sangre</i> o ang pagsasandugo, kung saan nilalagdaan ng baguhan ang isang sumpa gamit ang dugo na galing sa kaniyang braso. Pagkatapos ay tatanggapin siya bilang isang ganap na kasapi, na may simbolikong pangalan kung saan siya makikilala sa loob ng Katipunan. Ang simbolikong pangalan ni Bonifacio ay <i>Maypagasa</i>, si <a href="/wiki/Emilio_Jacinto" title="Emilio Jacinto">Jacinto</a> bilang <i>Pingkian</i> at si <a href="/wiki/Artemio_Ricarte" title="Artemio Ricarte">Artemio Ricarte</a> bilang <i>Vibora</i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Pagtanggap_ng_mga_kababaihan_sa_lipunan">Pagtanggap ng mga kababaihan sa lipunan</h4></div> <p>Noong una ay mga kalalakihan lamang ang tinatanggap sa Katipunan. Dahil sa pag-aalala sa mga pag-uusisa sa mga kababaihan ukol sa mga gabi-gabing pagkawala ng kanilang mga asawa, sa pagbawas ng kanilang kita at "mahabang oras ng paggawa", pinasya ni Bonifacio na dalhin sila sa loob ng KKK. Isang pangkat ng mga kababaihan sa Katipunan ang binuo: at upang makasapi ay kailangan niyang maging asawa, anak o kapatid ng lalaking <i>katipunero</i>. Tinatayang mga 20 hanggang 50 kababaihan ang naging kasapi ng lipunan.<sup id="cite_ref-zaide_1957_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-zaide_1957-34"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ang unang kababaihan na naging kasapi ng Katipunan ay si <a href="/wiki/Gregoria_de_Jesus" title="Gregoria de Jesus">Gregoria de Jesus</a>, maybahay ni Bonifacio.<sup id="cite_ref-zaide_1957_34-1" class="reference"><a href="#cite_note-zaide_1957-34"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tinawag siyang <i>Lakambini ng Katipunan</i>.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Noong una ay mga 29 kababaihan ang pinasapi sa Katipunan: sina Gregoria de Jesus, <a href="/w/index.php?title=Maria_Dizon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maria Dizon (hindi pa naisusulat)">Maria Dizon</a>, pangulo ng pangkat ng mga kababaihan; sina <a href="/w/index.php?title=Josefa_Rizal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Josefa Rizal (hindi pa naisusulat)">Josefa</a> at <a href="/w/index.php?title=Trinidad_Rizal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trinidad Rizal (hindi pa naisusulat)">Trinidad Rizal</a>, mga kapatid ni <a href="/wiki/Dr._Jose_Rizal" class="mw-redirect" title="Dr. Jose Rizal">Dr. Jose Rizal</a>; <a href="/wiki/Angelica_Lopez" title="Angelica Lopez">Angelica Lopez</a> at <a href="/w/index.php?title=Delfina_Herbosa_Natividad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Delfina Herbosa Natividad (hindi pa naisusulat)">Delfina Herbosa Natividad</a>, malapit na kamag-anak ni Dr. RIzal; Carmen Rodriguez; Marina Hizon; Benita Rodriguez; Semiona de Remigio; Gregoria Montoya; Agueda Kabahagan, Teresa Magbanua, Trinidad Tecson, na tinatawag na "Ina ng Biak-na-Bato";<sup id="cite_ref-Rojas:Warriors_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-Rojas:Warriors-36"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Nazaria Lagos; Patronica Gamboa; Marcela Agoncillo; <a href="/wiki/Melchora_Aquino" title="Melchora Aquino">Melchora Aquino</a>, ang "Dakilang Matandang Babae ng Balintawak"<sup id="cite_ref-Rojas:Warriors_36-1" class="reference"><a href="#cite_note-Rojas:Warriors-36"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>; Marta Saldaña at Macaria Pangilinan.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Mahalaga ang papel na ginampanan ng mga kababaihan sa Katipunan.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Iningatan nila ang mga lihim na papeles at dokumento ng lipunan. Kapag may nagaganap na pagpupulong ang Katipunan sa isang bahay, masasaya silang nag-aawitan at nagsasayawan kasama ang ilang mga kalalakihan sa sala upang walang makitaan ang mga <a href="/w/index.php?title=Guwardya_sibil&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guwardya sibil (hindi pa naisusulat)">guwardya sibil</a> liban sa isang inosenteng piging sosyal.<sup id="cite_ref-zaide_1957_34-2" class="reference"><a href="#cite_note-zaide_1957-34"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Bagaman sinasabing mga kasapi ng Katipunan ang mga kababaihan, iilan lang ang mga nakalap na impormasyon ukol sa pangkat ng mga kababaihan, at ang ilan pa sa kanila ay magkakasalungat.<sup id="cite_ref-Richardson:_2007_13-5" class="reference"><a href="#cite_note-Richardson:_2007-13"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Halimbawa, inalis ni <a href="/w/index.php?title=Teodoroa_Agoncillo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teodoroa Agoncillo (hindi pa naisusulat)">Teodora Agoncillo</a> si Marina Dizon at sinabing si Josefa Rizal lamang ang naging Pangulo ng nasabing pangkat.<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ngunit binanggit ni <a href="/wiki/Gregorio_Zaide" title="Gregorio Zaide">Gregorio Zaide</a> ang tungkol sa pagkapangulo ni Dizon sa kaniyang aklat na <i>History of the Katipunan</i> (Kasaysayan ng Katipunan) noong 1939<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, ngunit binago niya ito noong inangkin niya ang kuro-kuro ni <a href="/w/index.php?title=Dr._Pio_Valenzuela&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dr. Pio Valenzuela (hindi pa naisusulat)">Dr. Pio Valenzuela</a> na hindi naghahalal ng mga opisyal ang mga babaeng kasapi, kaya walang maaaring puwesto para sa pangulo.<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Mga_panitikan_ng_lipunan">Mga panitikan ng lipunan</h2></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1738803/mw-parser-output/.tmulti">.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{display:flex;flex-direction:column}.mw-parser-output .tmulti .trow{display:flex;flex-direction:row;clear:left;flex-wrap:wrap;width:100%;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{margin:1px;float:left}.mw-parser-output .tmulti .theader{clear:both;font-weight:bold;text-align:center;align-self:center;background-color:transparent;width:100%}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{text-align:left;background-color:transparent}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption-center{text-align:center;background-color:transparent}.mw-parser-output .tmulti .text-align-left{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .text-align-right{text-align:right}.mw-parser-output .tmulti .text-align-center{text-align:center}@media all and (max-width:720px){.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{width:100%!important;box-sizing:border-box;max-width:none!important;align-items:center}.mw-parser-output .tmulti .trow{justify-content:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{float:none!important;max-width:100%!important;box-sizing:border-box;text-align:center}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{text-align:center}}</style><div class="thumb tmulti tright"><div class="thumbinner" style="width:462px;max-width:462px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:152px;max-width:152px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Talaksan:Andr%C3%A9s_Bonifacio.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Andrés Bonifacio" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Andr%C3%A9s_Bonifacio.jpg/150px-Andr%C3%A9s_Bonifacio.jpg" decoding="async" width="150" height="261" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Andr%C3%A9s_Bonifacio.jpg/225px-Andr%C3%A9s_Bonifacio.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Andr%C3%A9s_Bonifacio.jpg/300px-Andr%C3%A9s_Bonifacio.jpg 2x" data-file-width="903" data-file-height="1571" /></a></span></div></div><div class="tsingle" style="width:152px;max-width:152px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Talaksan:PH_nhi_emilio_jacinto.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Emilio Jacinto" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/PH_nhi_emilio_jacinto.jpg/150px-PH_nhi_emilio_jacinto.jpg" decoding="async" width="150" height="206" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/PH_nhi_emilio_jacinto.jpg/225px-PH_nhi_emilio_jacinto.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/PH_nhi_emilio_jacinto.jpg/300px-PH_nhi_emilio_jacinto.jpg 2x" data-file-width="436" data-file-height="600" /></a></span></div></div><div class="tsingle" style="width:152px;max-width:152px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Talaksan:Pio_Valenzuela.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Pío Valenzuela" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Pio_Valenzuela.jpg/150px-Pio_Valenzuela.jpg" decoding="async" width="150" height="207" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Pio_Valenzuela.jpg/225px-Pio_Valenzuela.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Pio_Valenzuela.jpg/300px-Pio_Valenzuela.jpg 2x" data-file-width="664" data-file-height="915" /></a></span></div></div></div><div class="trow"><div class="thumbcaption" style="background-color:transparent">Ang tatlong mga pangunahing tauhan ng Katipunan: Bonifacio, Jacinto, at Valenzuela.</div></div></div></div> <p>Sa buong panahon ng Katipunan ay umusbong ang panitikan sa pamamagitan ng mga prominenteng manunulat tulad ni Andres Bonifacio, Emilio Jacinto, at Dr. Pio Valenzuela. Ang bawat mga katha nila ay ukol sa makabayang damdamin at naglalayon na palawigin ang kaisipang rebolusyonaryo at saloobin ng lipunan.<sup id="cite_ref-zaide_156_42-0" class="reference"><a href="#cite_note-zaide_156-42"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li><b>Mga gawa ni Bonifacio.</b> Marahil ang ilan sa mga pinakamabuting mga katha ng Katipunan ay sinulat ni Andres Bonifacio, ang <i>Pag-ibig sa Tinubuang Lupa</i> <sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, isang tula na naglalaman ng masidhing damdaming makabayan. Inilathala ang tulang ito sa kaisa-isang palathala ng <i>Kalayaan</i> noong Enero 1896, gamit ang pangalang-panulat <i>Agapito Bagumbayan</i>. Ayon kay Manuel Artigas y Cuerva, ang pangalang <i>Agapito Bagumbayan</i> ay hango sa kombinasyon na <i>agap-ito, bagum-bayan</i>, na nangangahulugan na <i>narito na ang bagong bayan, at handa na</i>..<sup id="cite_ref-andres_docu_44-0" class="reference"><a href="#cite_note-andres_docu-44"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Walang nakakalaam sa orihinal na pinagmulan ng <i>Pag-ibig</i>, dahil walang natirang kopya ng <i>Kalayaan</i> sa kasalukuyan. Ang dalawang nanatiling mga teksto ay nilimbag sa mga aklat ni Jose P. Santos noong 1935. Mayroong isa pang kopya na nasa pangangalaga ng aklatang militar ng Madrid, na naglalaman ng kaunti at kilalang pagkakaiba sa mga limbag ni Santos.<sup id="cite_ref-andres_docu_44-1" class="reference"><a href="#cite_note-andres_docu-44"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <dl><dd>Matapos barilin si Rizal sa Bagumbayan noong 30 Disyembre 1896, isinulat ni Bonifacio ang unang salin sa Tagalog ng <i>Mi Ultimo Adios</i> o Huling Paalam, na sinulat ni Rizal, at binigyan ng pamagat bilang <i>Pahimakas</i>. Sinulat din niya ang prosa na <i>Katungkulang Gagawin ng mga Z. Ll. B.</i> na hindi nailimbag dahil sa paniniwala niyang mas mataas ang <i>Kartilya</i> ni Jacinto kaysa sa kaniya.<sup id="cite_ref-katungkulan_46-0" class="reference"><a href="#cite_note-katungkulan-46"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Isinulat din ni Bonifacio ang <i>Ang Dapat Mabatid ng mga Tagalog</i> na isang sanaysay politiko-makasaysayan.</dd></dl> <ul><li><b>Mga gawa ni Jacinto</b>. Kinikilala si Emilio Jacinto bilang <i>Utak ng Katipunan</i>. Ang kaniyang obrang tula na sinulat sa Laguna noong 8 Oktubre 1897 ay ang <i>A la Patria</i> (Sa aking Amang-bayan), na nabigyan ng inspirasyon mula sa <i>Mi Ultimo Adios</i> ni Rizal.<sup id="cite_ref-zaide_156_42-1" class="reference"><a href="#cite_note-zaide_156-42"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sinulat din niya ang isa pang tula na pinamagatang <i>A mi Madre</i> (Sa Aking Ina). Ang kaniyang obra sa prosa ay ang Kartilla na nagsilbing Biblia ng Katipunan.<sup id="cite_ref-zaide_156_42-2" class="reference"><a href="#cite_note-zaide_156-42"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ang iba pa niyang lathalain ay ang <i>Liwanag at Dilim</i>, isang serye ng mga artikulo ukol sa karapatang pantao, kalayaan, pagkakapantay-pantay, paggawa, pamahalaan at pagmamahal sa bayan. Ang kaniyang pangalang-panulat ay <i>Dimas-Ilaw</i>.</li> <li><b>Mga gawa ni Valenzuela</b>. Manggagamot bilang propesyon si Dr. Pio Valenzuela. Noong 1896, sa unang isyu ng <i>Kalayaan</i>, tinulungan ni Valenzuela si Bonifacio at Jacinto sa pamamatnugot ng pahayagan. Isinulat din niya ang <i>Catuiran?</i> (Makatuwiran ba?) na nagpapaliwanag ng pagmamalupit ng mga prayleng Kastila at gwardya sibil ng <a href="/wiki/San_Francisco_del_Monte" title="San Francisco del Monte">San Francisco del Monte</a> (ngayo'y nasa Lungsod Quezon) sa isang kawawang tenyente ng bayan.<sup id="cite_ref-Kalayaan:_biz_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kalayaan:_biz-47"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Nakipagtulungan din siya kay Bonifacio sa pagsuuslat ng artikulong <i>Sa Mga Kababayan</i>, isang sanaysay para sa inang-bayan. Ang kaniyang pangalang-panulat ay <i>Madlang-Away</i>.<sup id="cite_ref-zaide_156_42-3" class="reference"><a href="#cite_note-zaide_156-42"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <dl><dd>Noong sumiklab ang <a href="/wiki/Sigaw_sa_Balintawak" class="mw-redirect" title="Sigaw sa Balintawak">Sigaw sa Balintawak</a>, naging Pangkalahatang Manggagamot ng Katipunan si Valenzuela.<sup id="cite_ref-Richardson:_Balintawak_48-0" class="reference"><a href="#cite_note-Richardson:_Balintawak-48"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kalayaan"><i>Kalayaan</i></h3></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Talaksan:Kalayaan_Katipunan_first_page.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Kalayaan_Katipunan_first_page.png/200px-Kalayaan_Katipunan_first_page.png" decoding="async" width="200" height="289" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/42/Kalayaan_Katipunan_first_page.png 1.5x" data-file-width="250" data-file-height="361" /></a><figcaption>Paksimile ng unang pahina ng <i>Kalayaan</i>.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Talaksan:Cccasarealjf.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Cccasarealjf.JPG/175px-Cccasarealjf.JPG" decoding="async" width="175" height="233" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Cccasarealjf.JPG/263px-Cccasarealjf.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Cccasarealjf.JPG/350px-Cccasarealjf.JPG 2x" data-file-width="3456" data-file-height="4608" /></a><figcaption>Isang makinang imprentahang <i>Imprenta Press (1860) V John Sherwin</i> (Dambana-Museong Casa Real, <a href="/wiki/Lungsod_Malolos" class="mw-redirect" title="Lungsod Malolos">Lungsod Malolos</a>) na ginamit ng <a href="/wiki/Unang_Republikang_Pilipino" class="mw-redirect" title="Unang Republikang Pilipino">Unang Republikang Pilipino</a> (ngayo'y Dambana ng Casa Real), kung saan inimprenta ang mga pahayagang La Independiencia, El Heraldo de la Revolucion, Kalayaan at Kaibigan ng bayan. Noong pananakop ng mga Hapones, ang makinang ito ay ginamit ng "Purok Militar ng Bulacan", sa ilalim ni Kapt. Alejo Santos, laban sa mga Hapones.</figcaption></figure> <p><i>Kalayaan</i> ang opisyal na pahayagan ng Katipunan. Una itong inilimbag noong Marso 1896 (bagaman nakapetsa ito sa Enero 1896).<sup id="cite_ref-kalayaan_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-kalayaan-49"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hindi na nasundan ang isyu na ito. </p><p>Noong 1895, nakabili ang Katipunan ng isang lumang manu-manong imprentahan gamit ang salaping pinagkaloob ng dalawang makabayang Bisaya, sina Francisco del Castillo at Candido Iban, na bumalik sa bansa matapos magtrabaho sa Australia bilang tagasisid ng perlas at kabibi, at nakakuha ng salapi mula sa panalo sa loterya.<sup id="cite_ref-kalayaan_49-1" class="reference"><a href="#cite_note-kalayaan-49"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kasama sa biniling imprentahan ang kaunting piraso ng mga <i>typeface</i> mula sa "Bazar el Cisne" ni Antonio Salazar sa Kalye Carriedo, at dinala ni Del Castillio ang mga ito sa bahay ni Andres Bonifacio sa Santa Cruz, Maynila.<sup id="cite_ref-kalayaan_49-2" class="reference"><a href="#cite_note-kalayaan-49"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Noong 1 Enero, 1896, tinanggap ni Valenzuela ang posisyon bilang "piskal" ng Katipunan kapalit ang pahintulot ni Bonifacio na ilagay ang imprentahan sa kaniyang bahay sa Kalye de Lavezares, San Nicolas, Maynila, "upang masubaybay at mapatnugot ang buwan-buwang paglilimbag ng magiging pangunahing pahayagan ng Katipunan".<sup id="cite_ref-kalayaan_49-3" class="reference"><a href="#cite_note-kalayaan-49"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Pumayag si Bonifacio, at sa kalagitnaan ng Enero ay idinala ang imprentahan sa San Nicolas. </p><p>Si Dr. Valenzuela ang nagmungkahi ng pangalang <i>Kalayaan</i>, na siya namang sinang-ayunan ni Bonifacio at ni Jacinto.<sup id="cite_ref-Kalayaan:_biz_47-1" class="reference"><a href="#cite_note-Kalayaan:_biz-47"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bagaman napili si Valenzuela bilang patnugot ng pahayagan, pinagpasya nilang lahat na gamitin ang pangalan ni Marcelo H. del Pilar bilang patnugot. Para malito ang rehimeng Kastila, ipinahayag ng <i>Kalayaan</i> na nililimbag ito sa <a href="/w/index.php?title=Yokohama,_Hapon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yokohama, Hapon (hindi pa naisusulat)">Yokohama, Hapon</a>.<sup id="cite_ref-zaide_158_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-zaide_158-51"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Sa buwan ding iyon nagsimula ang paglilimbag ng <i>Kalayaan</i>. Inasahan ni Valenzuela na matatapos ito sa katapusan ng buwan, kaya pinetsa nila ito sa Enero.<sup id="cite_ref-kalayaan_49-4" class="reference"><a href="#cite_note-kalayaan-49"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Pinanatili nilang lihim ang pagkakaroon ng palimbagan. Sa pangangasiwa ni Valenzuela, dalawang taga-imprenta, sina Faustino Duque, mag-aaral ng <a href="/wiki/Colegio_de_San_Juan_de_Letran" title="Colegio de San Juan de Letran">Colegio de San Juan de Letran</a>, at si <a href="/w/index.php?title=Ulpiano_Fernandez&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ulpiano Fernandez (hindi pa naisusulat)">Ulpiano Fernandez</a>, na nagtatrabaho din sa <i>El Comercio</i> bilang taga-imprenta, ang nag-imprenta ng mga panitikang rebolusyonaryo ng lipunan at ng <i>Kalayaan</i>. </p><p>Noong tinalaga si Valenzuela bilang pangkalahatang manggagamot ng Katipunan, ipinasa niya ang responsibilidad sa paglilimbag kay Emilio Jacinto. Tinanggap ni Jacinto ang trabaho, at pinapatnugot niya ang mga artikulo matapos ang kaniyang klase sa <a href="/wiki/Pamantasan_ng_Santo_Tomas" class="mw-redirect" title="Pamantasan ng Santo Tomas">Pamantasan ng Santo Tomas</a>. Dahil nasa lumang ortograpiya ang palimbagan at hindi sa kung tawagin ng mga Kastila ay mga alpabetong "sina-Aleman", wala itong mga titik sa Tagalog gaya ng "k", "w", "h" at "y". Upang matugunan ang suliraning ito, pinakiusapan ni Jacinto ang kaniyang inang si Josefa Dizon na bumili ng mga typeface na katulad ng mga nabanggit na titik.<sup id="cite_ref-kalayaan_49-5" class="reference"><a href="#cite_note-kalayaan-49"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Binili ang mga type na ito mula sa tagalimbag na si <a href="/wiki/Isabelo_de_los_Reyes" title="Isabelo de los Reyes">Isabelo de los Reyes</a>, ngunit marami ang lihim na kinupit mula sa palimbagan ng <i>Diario de Manila</i> ng mga Pilipinong manggagawa na kasapi ng Katipunan.<sup id="cite_ref-zaide_158_51-1" class="reference"><a href="#cite_note-zaide_158-51"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ayon kay Valenzuela, sadyang matrabaho ang proseso ng pag-imprenta, kaya ang pagbuo sa walong pahina ng typeset ay inaabot ng dalawang buwan.<sup id="cite_ref-kalayaan_49-6" class="reference"><a href="#cite_note-kalayaan-49"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Nagsalit-salitan sina Jacinto, Duque at Fernandez (at minsan, si Valenzuela) sa pagbuo sa mga pahina ng <i>Kalayaan</i>, na tinatayang may sukat na siyam na pulgada ang lapad at labindalawang pulgada ang taas.<sup id="cite_ref-Kalayaan:_biz_47-2" class="reference"><a href="#cite_note-Kalayaan:_biz-47"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Noong Marso 1896, inilabas ang unang mga kopya (nakapetsa bilang Enero 1896) at mga 2,000 kopya ang lihim na pinalaganap, ayon kay Valenzuela.<sup id="cite_ref-Kalayaan:_biz_47-3" class="reference"><a href="#cite_note-Kalayaan:_biz-47"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ayon kay <a href="/wiki/Epifanio_de_los_Santos" title="Epifanio de los Santos">Epifanio de los Santos</a>, 1,000 kopya lamang ang nailimbag: 700 ang pinalaganap ni Bonifacio, 300 ni Aguinaldo, at 100 ni Valenzuela.<sup id="cite_ref-kalayaan_49-7" class="reference"><a href="#cite_note-kalayaan-49"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kartilya_ng_Katipunan">Kartilya ng Katipunan</h3></div> <p>Ang mga katuruan ng Katipunan ay isinulat sa isang dokumento na nagngangalang <i>Kartilya ng Katipunan</i>, isang aklat na inimprenta sa wikang Tagalog. Ipinamahagi ang mga sipi nito sa mga kasapi ng lipunan. </p><p>Isinulat ang <i>Kartilya</i> ni <a href="/wiki/Emilio_Jacinto" title="Emilio Jacinto">Emilio Jacinto</a>, at kinalauna'y bahagyang binago ni Emilio Aguinaldo. Ang binagong bersyon ay naglalaman ng labintatlong mga katuruan (ngunit ayon sa ilang mga sanggunian, tulad ng isang ibinigay ng <a href="/w/index.php?title=Komisyong_Sentenaryo_ng_Pilipinas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Komisyong Sentenaryo ng Pilipinas (hindi pa naisusulat)">Komisyong Sentenaryo ng Pilipinas</a>, ay naglista lamang ng labindalawa <sup id="cite_ref-kartilya_30-3" class="reference"><a href="#cite_note-kartilya-30"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>). Ang salitang <i>kartilya</i> ay hango sa salitang Kastila na <i>cartilla', na tumutukoy sa mga panimulang aklat na ginagamit ng mga mag-aaral bago sila magsimulang pumasok sa paaralan sa mga panahong iyon.<sup id="cite_ref-autogenerated1_53-0" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated1-53"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></i> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wika_at_Alpabeto">Wika at Alpabeto</h3></div> <p>Ayon sa Pilipinong manunulat at historyador na si <a href="/w/index.php?title=Hermenegildo_Flores&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hermenegildo Flores (hindi pa naisusulat)">Hermenegildo Flores</a>, ang opisyal na wika ng Katipunan ay <a href="/wiki/Wikang_Tagalog" title="Wikang Tagalog">Tagalog</a>, at gumagamit ng alpabeto na halos katulad sa <a href="/w/index.php?title=Alpabetong_Kastila&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alpabetong Kastila (hindi pa naisusulat)">Alpabetong Kastila</a> ngunit may ibang kahulugan at ang paraan ng pagbasa dito ay binago. Dinagdagan ang mga kudlit upang idiin ang pagkakaroon ng "ng" at "mga" sa ortograpiyang Tagalog. Ayon sa <i>Kartilyang Makabayan: Mga Tanong at Sagot Ukol Kay Bonifacio at sa KKK</i> ni Flores:<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2106284"><blockquote class="templatequote"><p>30. <b>Anong wika ang ginagamit ng̃ mg̃á kasapi sa Katipunan?</b> </p><dl><dd><dl><dd>Ang tagalog; n͠guni't ang kahulugan ng̃ ilang titik ng̃ abakadang kastilà ay iniba sa kanilang pagsulat ng̃ mg̃á kasulatan at gayon din sa paglagdá ng̃ kanilang mg̃á sagisag. Ang titik na <i>"a"</i> ay ginawang <b>"z"</b>, ang <i>"c"</i> at <i>"q"</i> ay ginawang <b>"k"</b>, ang <i>"i"</i> ay <b>"n"</b>, ang <i>"l"</i> at <i>"ll"</i> ay <b>"j"</b> ang <i>"m"</i> ay <b>"v"</b>, ang <i>"n"</i> ay <b>"ll"</b>, ang <i>"o"</i> ay <b>"c"</b> at ang <i>"u"</i> ay <b>"x"</b>. Ang <i>f, j, v, x</i> at <i>z</i> ng̃ abakadang kastilà ay itinakwil pagka't hindi kailan͠gan. Sa maliwanag na ulat ay ganitó ang Abakadá (alfabeto) ng̃ "Katipunan" kung itutulad sa abakada ng̃ wikang kastilà.</dd></dl></dd></dl></blockquote> <p>Ang mga sumusunod ay ang alpabeto ng Katipunan, na inihambing sa alpabetong Kastila: </p> <center> <table class="wikitable" style="border-collapse:collapse;"> <tbody><tr> <td bgcolor="#EFEFEF" align="center" colspan="26">Abakada ng̃ kastilà </td></tr> <tr> <td width="3%" align="center">A</td> <td width="3%" align="center">B</td> <td width="3%" align="center">C</td> <td width="3%" align="center">D</td> <td width="3%" align="center">E</td> <td width="3%" align="center">F</td> <td width="3%" align="center">G</td> <td width="3%" align="center">H</td> <td width="3%" align="center">I</td> <td width="3%" align="center">J</td> <td width="3%" align="center">K</td> <td width="3%" align="center">LL</td> <td width="3%" align="center">M</td> <td width="3%" align="center">N</td> <td width="3%" align="center">O</td> <td width="3%" align="center">P</td> <td width="3%" align="center">Q</td> <td width="3%" align="center">R</td> <td width="3%" align="center">S</td> <td width="3%" align="center">T</td> <td width="3%" align="center">U</td> <td width="3%" align="center">V</td> <td width="3%" align="center">W</td> <td width="3%" align="center">X</td> <td width="3%" align="center">Y</td> <td width="3%" align="center">Z </td></tr> <tr> <td bgcolor="#EFEFEF" align="center" colspan="26">Abakada ng̃ "Katipunan" </td></tr> <tr> <td align="center">Z</td> <td align="center">B</td> <td align="center">K</td> <td align="center">D</td> <td align="center">Q</td> <td align="center">H</td> <td align="center">G</td> <td align="center">H</td> <td align="center">N</td> <td align="center">L</td> <td align="center">K</td> <td align="center">J</td> <td align="center">V</td> <td align="center">LL</td> <td align="center">C</td> <td align="center">P</td> <td align="center">K</td> <td align="center">R</td> <td align="center">S</td> <td align="center">T</td> <td align="center">X</td> <td align="center">M</td> <td align="center">W</td> <td align="center">U</td> <td align="center">Y</td> <td align="center">- </td></tr></tbody></table> </center> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Paghahanda_sa_Himagsikan">Paghahanda sa Himagsikan</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pagtangka_sa_pagkuha_ng_suporta_ni_Rizal">Pagtangka sa pagkuha ng suporta ni Rizal</h3></div> <p>Noong gabing ipinatapon ni Gobernador-Heneral Eulogio Despujol y Dusay si Dr. Jose Rizal sa Dapitan,<sup id="cite_ref-zaide_203_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-zaide_203-55"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> itinatag ang Katipunan. </p><p>Sa isang lihim na pagpupulong ng Katipunan sa may maliit na estero kung tawagin ay Bitukang Manok malapit sa <a href="/wiki/Pasig" title="Pasig">Pasig</a> noong 4 Mayo 1896, pinagpasyahan ni Bonifacio at kaniyang mga tagasangguni na konsultahin si Rizal ukol sa pagpapasya sa himagsikan.<sup id="cite_ref-Alvarez_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-Alvarez-56"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ipinadala ni Bonifacio si Dr. Pio Valenzuela bilang emisaryo ng Katipunan sa Dapitan.<sup id="cite_ref-Alvarez_56-1" class="reference"><a href="#cite_note-Alvarez-56"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ito ay upang ipaalam kay Rizal ukol sa plano ng Katipunan na maglunsad ng himagsikan, at kung maaari, ng digmaan laban sa Espanya.<sup id="cite_ref-zaide_203_55-1" class="reference"><a href="#cite_note-zaide_203-55"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Noong katapusan ng Mayo 1896, bumisita si Dr. Valenzuela si Rizal sa Dapitan at kaniya itong kinapanayam.<sup id="cite_ref-Alvarez_56-2" class="reference"><a href="#cite_note-Alvarez-56"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bilang pagtatakip, sinamahan si Dr. Valenzuela ng isang lalaking bulag na nagngangalang Raymundo Mata, dahil sa mga panahong iyon kilala si Rizal bilang isang espesyalista sa mata.<sup id="cite_ref-zaide_203_55-2" class="reference"><a href="#cite_note-zaide_203-55"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Alvarez_56-3" class="reference"><a href="#cite_note-Alvarez-56"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Dumating si Valenzuela sa Dapitan noong 21 Hunyo, kung saan sinalubong siya ni Rizal. Pagkatapos ng hapunan, binanggit ni Valenzuela ang kaniyang tunay na pakay kung bakit siya pumunta sa Dapitan at sa pangangailangan ng pagkuha ng suporta ni Rizal.<sup id="cite_ref-memoirs_57-0" class="reference"><a href="#cite_note-memoirs-57"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ayon kay Valenzuela, sumagot lamang si Rizal ng, "Huwag, huwag! Iya'y makakasama sa bayang Pilipino!" </p><p>Tumutol si Rizal sa balak ni Bonifacio na ihatid ang bansa tungo sa madugong himagsikan. Naniniwala siya na wala pa sa panahon dahil sa dalawang mga kadahilanan:<sup id="cite_ref-zaide_203_55-3" class="reference"><a href="#cite_note-zaide_203-55"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ol><li>hindi pa handa ang mamamayan sa isang malawakang himagsikan; at</li> <li>dapat makalikom ng sapat na sandata at pondo bago maglunsad ng himagsikan.</li></ol> <p>Dahil sa pahayag nito, nagbigay muli ng isa pang mungkahi si Valenzuela kay Rizal: ang sagipin siya. Hindi rin pumayag si Rizal sa balak na ito, dahil nakapagbigay siya ng pangako sa pamahalaang Kastila, at hindi niya nais itong sirain.<sup id="cite_ref-zaide_203_55-4" class="reference"><a href="#cite_note-zaide_203-55"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sa halip, pinanukala ni Rizal si Valenzuela na hikayatin ang mga mayayamang mga Pilipino upang makalikom sila ng mga pondo, at inimungkahi din niya ang isang opisyal ng sandatahan na nagngangalang <a href="/wiki/Antonio_Luna" title="Antonio Luna">Antonio Luna</a> upang maging kalihim ng digmaan ng Katipunan, kung bakasakaling pumutok ang himagsikan.<sup id="cite_ref-revol_58-0" class="reference"><a href="#cite_note-revol-58"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ayon sa pahayag ni Valenzuela sa pamahalaang Kastila, halos magsagutan sila dahil sa mga bagay na ito at lumisan si Valenzuela kinabukasan sa halip na manatili ng isang buwan gaya ng naunang napagpasyahan.<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Noong makabalik si Valenzuela sa Maynila at ipinaalam sa Katipunan ang kaniyang kabiguan na makuha ang suporta ni Rizal ay nagalit si Bonifacio, at binalaan si Valenzuela na huwag ipaalam kaninoman ang hindi pagsang-ayon ni Rizal sa pagsuporta sa napipintong himagsikan. Ngunit nabanggit na ni Valenzuela ang tungkol dito sa marami, kaya karamihan sa mga pag-alok para sa pondo ng lipunan ay nakansela.<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sa kabila ng pagtutol ni Rizal, sinusubukan nang masolusyonan ng Katipunan ang kakulangan sa sandata at gumagawa na ng paraan para makapagpuslit ng mga sandata mula sa ibang bansa.<sup id="cite_ref-zaide_159_61-0" class="reference"><a href="#cite_note-zaide_159-61"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Noong siya ay inililitis, tinanggi ni Rizal na kilala niya si Valenzuela, at sinabi na sa una pa lang na pagkakataon nagkita sila sa Dapitan at itinuturing niyang mabuti siyang kaibigan dahil sa mga pinakita ni Valenzuela sa kaniya at sa kaniyang pagpapahalaga sa gamit panggamot na ibinigay ni Valenzuela sa kaniya. Idinagdag pa niya na ito rin ang huling pagkakataon na nagkita sila.<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pagtatangka_sa_pagkuha_ng_tulong_ng_Hapon">Pagtatangka sa pagkuha ng tulong ng Hapon</h3></div> <p>Sa kabila ng pagtutol ni Rizal sa marahas na himagsikan, itinuloy pa rin ni Bonifacio ang balak sa marahas na pakikipagdigma sa Kastila. Binalak ng Katipunan na humingi ng tulong sa Hapon, na sa noong panahong iyon ay tinitingala bilang kampeon ng paglaya ng Asya laban sa panggigipit ng Kanluran. Noong Mayo 1896, matapos ang pagbisita ni Valenzuela kay Rizal, lumapit ang isang delegasyon ng Katipunan, na pinamumunuan nina Jacinto ang Bonifacio, sa isang opisyal ng hukbong dagat at kapitan ng barkong Hapon na nagngangalang <i>Kongo</i>, na siyang bumibisita sa bansa, at sa isang konsul ng Hapon sa isang tiyanggeng Hapon sa Maynila.<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ang nagsilbing tagasalin ng grupo ay isang kaibigan ni Valenzuela na nagngangalang Jose Moritaro Tagawa, na kasal sa isang Filipina mula sa <a href="/wiki/Bocaue,_Bulacan" class="mw-redirect" title="Bocaue, Bulacan">Bocaue, Bulacan</a>.<sup id="cite_ref-zaide_159_61-1" class="reference"><a href="#cite_note-zaide_159-61"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Matapos makipagpalitan ng kortesiya, ipinadala ni Jacinto ang memorial ng Katipunan para sa Emperador ng Hapon kung saan nagdasal ang mga Pilipino para sa tulong ng mga Hapon sa kanilang nalalapit na himagsikan, "upang ang liwanag ng kalayaan na sumisinag sa Hapon ay siya ding suminag sa Pilipinas."<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Isa ding magandang dahilan kung bakit humingi ang Katipunan ng tulong at alyansa ng Hapon. Naging mabuti ang Hapon sa mga Pilipino simula ng kolonisasyon ng Kastila. Maraming mga Pilipino na tumakas mula sa panggigipit ng mga Kastila ang binati at binigyan ng lubos na pagtatanggol ng mga batas ng Hapon. Tinangka ni Bonifacio na bumili ng sandata at mga munisyon mula sa Hapon, ngunit nabigo dahil sa kakulangan ng pondo at sa pagkakatuklas ng Katipunan. Si Jose Dizon ay bahagi ng komite na binuo ng Katipunan upang makakuha ng sandata mula sa Hapon sa pamamagitan ng sabwatan sa kapitan ng barkong Hapon. Tatlong buwan ang lumipas, natuklasan ang Katipunan at isa si Dizon sa mga daan-daang dinakip dahil sa rebelyon.<sup id="cite_ref-zaide_160_65-0" class="reference"><a href="#cite_note-zaide_160-65"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Pagkakatuklas">Pagkakatuklas</h2></div> <p>Habang abala ang Katipunan sa paghahanda sa himagsikan, may iilang mga ulat patungkol sa lihim na samahang ito ang nakarating sa pamunuan ng mga Kastila. Noong 5 Hulyo, 1896, inulat ni Manuel Sityar, isang Kastilang tinyente ng gwardya sibil na nakahimpil sa Pasig, kay Gobernador-Heneral Ramon Blanco y Erenas ang tungkol sa mahiwagang mga galaw ng iilang mga Pilipino na nag-iipon diumano ng mga sandata at tauhan sa hindi pa malamang layunin.<sup id="cite_ref-zaide_160_65-1" class="reference"><a href="#cite_note-zaide_160-65"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Noong 13 Agosto 1896, sumulat si Padre Agustin Fernandez, isang kura ng Agustino sa San Pedro, Makati, kay Don Maneul Luengo, Gobernador Sibil ng Maynila, ang kanyang pagtuligsa sa mga pagpupulong laban sa Kastila na nagaganap sa kaniyang parokya.<sup id="cite_ref-zaide_160_65-2" class="reference"><a href="#cite_note-zaide_160-65"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Natuklasan din ng mga Kastila ang Katipunan anim na araw matapos maipadala ang sulat ni Fernandez kay Luengo. Sa mga unang araw ng Agosto 1896, dalawang mga <i>Katipunero</i>, sina Teodoro Patiño at Apolonio de la Cruz, na nagtatrabaho sa imprentahan ng <i>Diario de Manila</i> (pangunahing pahayagan ng mga araw na iyon) ang nagkaroon ng alitan ukol sa sahod.<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ang pinagtatalunan ni de la Cruz, na siyang katiwala sa imprentahan, at ni Patiño na isang <i>typesetter</i>, ay ukol sa karagdagang sahod na dalawang piso. Sinisi ni de la Cruz si Patiño ukol sa mga nawawalang mga kagamitan sa imprentahan na ginamit sa <i>Kalayaan</i>. Bilang ganti kay de la Cruz, binunyag ni Patiño ang lihim ng lipunan sa kaniyang kapatid na babae, si Honoria Patiño, na nagmamadre sa Ampunan ng Mandaluyong. Noong hapong iyon ng 19 Agosto 1896, nabigla si Honoria at nabalisa sa himagsikan. Nakita ng madre superiora ng Ampunan, si Sor Teresa de Jesus, si Honoria na umiiyak kaya niya ito kinausap. Ikinwento ni Honoria ang lahat ng mga binunyag ng kaniyang kapatid. Noong 6:15 ng gabi ding iyon, tinawag ni Sor Teresa si Teodoro Patiño at minungkahi na sabihin ang lahat ng kaniyang nalalaman ukol sa Katipunan sa pamamagitan ng pagkumpisal kay Padre Mariano Gil.<sup id="cite_ref-zaide_161_67-0" class="reference"><a href="#cite_note-zaide_161-67"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Dahil sa kanyang takot sa Impyerno, nilapitan ni Teodoro si Padre Gil, isang Agustinong kura paroko ng kumbento ng Tondo. Bagaman nais niyang ibunyag ang lahat tungkol sa Katipunan, kinumpisal ni Teodoro kay Padre Gil tungkol sa isang batong litograpo na nakatago sa silid-imprentahan ng <i>Diario de Manila</i> na ginagamit ng samahan sa pag-imprenta ng mga resibo sa pag-imprenta. Sinabi din niya na maliban sa mga bato, mayroon ding mga dokumento ng pagsasapi (na ginagamitan ng dugo ng kasapi sa paglagda) na nakatago, kasama dito ang larawan ni Dr. Jose Rizal at ilang mga punyal na ginawa para sa mga trabahador ng pahayagan na kasapi din ng Katipunan.<sup id="cite_ref-zaide_161_67-1" class="reference"><a href="#cite_note-zaide_161-67"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Dahil sa kaniyang pag-alarma sa katotohanan ng isang lihim na samahan, pumunta si Padre Gil kasama ang mga lokal na otoridad na Kastila ang imprentahan ng <i>Diario de Manila</i> at nila itong hinalughog, at natagpuan nila ang mga ebidensya.<sup id="cite_ref-zaide_161_67-2" class="reference"><a href="#cite_note-zaide_161-67"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Nakita din nila si Apolonio de la Cruz na may dalang punyal na ginagamit sa ritong panimula ng Katipunan at ilang mga listahan ng mga bagong kasapi.<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Matapos ang pagdakip, dagliang sumugod si Padre Gil kay Gobernador-Heneral Blanco upang tuligsain ang balak na himagsikan ng Katipunan.<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Agad na kumilos ang mga Kastila, at pinadakip ang iilang mga katao, kabilang na ang hindi mabilang na mga inosente na sapilitang pinapunta sa Fort Santiago.<sup id="cite_ref-revol_58-1" class="reference"><a href="#cite_note-revol-58"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ang pagtaksil diumano ni Patiño ay naging karaniwang bersyon kung paano sumabog ang himagsikan noong 1986. Ngunit noong dekada 1920, pinatawag ng Pambansang Aklatan ng Pilipinas ang isang pangkat ng dating mga Katipunero upang kumpirmahin ang katotohanang ito. Tinanggi ni Jose Turiano Santiago, malapit na kaibigan ni Bonifacio at pinatalsik noong 1895, ang kuwentong ito. Giniit niya na si Bonifacio mismo ang nag-utos kay Patiño na ibunyag ang lipunan upang padaliin ang <a href="/wiki/Himagsikang_Pilipino" title="Himagsikang Pilipino">Himagsikang Pilipino</a> at sa ganon ay hindi makatanggi ang mga kasapi.<sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ibang bersyon naman ng mga kaganapan ang binigay ng historyador na si Teodoro Agoncillo. Ayon sa kaniya, binunyag ni Patiño ang tungkol sa lihim na samahan sa kaniayng kapatid na si Honoria, matapos ang alitan kay Apolonio de la Cruz, na isa pang kasapi ng lipunan na kasama niyang nagtatrabaho sa <i>Diario de Manila</i> na siyang pinapatakbo ng mga Kastila. Nagulat si Honoria, na nakatira sa kumbento, tungkol sa balitang nito at binunyag kay Sor Teresa, na madre portrera ng ampunan, na siyang nagmungkahi kay Patiño na ibunyag ag lahat kay Padre Mariano Gil. Noong 19 Agosto, binunyag ni Patiño kay Padre Mariano ang kaniyang mga nalalaman ukol sa lihim na lipunan. Pinuntahan at hinalughog ni Padre Mariano at ang may-ari ng <i>Diario de Manila</i> ang imprentahan, at natagpuan nila ang mga batong litograpo na ginamit sa pag-imprenta ng mga resibo ng Katipunan. Matapos ang pagkakatuklas na ito, sapilitang pinabukas ang laker ni Policarpio Turla, na may-ari ng lagda na natagpuan sa mga resibo, at nakita nila ang punyal, mga alituntunin ng samahan, at iba pang mga dokumento. Binigay nila ito sa mga pulis, at dahil dito humigit kumulang 500 katao ang pinadakip at kinasuhan ng ilegal na pagsapi at pagtataksil.<sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Sa isa pang bersyon, ang pag-iral ng Katipunan ay natuklasan ng mga namamahala sa pamamagitan ni Teodoro Patiño, na siyang nagbunyag nito sa isang Kastila na nagngangalang La Font, pangkalahatang tagapamahala ng imprentahan ng <i>Diario de Manila</i>.<sup id="cite_ref-Alvarez_56-4" class="reference"><a href="#cite_note-Alvarez-56"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference" style="white-space:nowrap;">:29–31</sup> Nasangkot si Patiño sa isang alitan ukol sa sahod kasama angisa pang katrabaho at Katipunero din na si Apolonio de la Cruz, at binunyag niya ang Katipunan bilang ganti.<sup id="cite_ref-Alvarez_56-5" class="reference"><a href="#cite_note-Alvarez-56"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference" style="white-space:nowrap;">:30–31</sup> Pinapunta ni La Font ang isang Kastilang tinyente ng kapulisan sa imprentahan at sa pupitre ni Apolonio, kung saan nila "natagpuan ang mga kagamitan ng Katipunan tulad ng pantatak, maliit na aklat, <i>ledger</i>, panunumpa ng mga kasapi na nilagdaan ng dugo, at ang talaan ng mga kasapi ng sangay ng Maghiganti ng Katipunan."<sup id="cite_ref-Alvarez_56-6" class="reference"><a href="#cite_note-Alvarez-56"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference" style="white-space:nowrap;">:31</sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Unang_Republika_ng_Pilipinas">Unang Republika ng Pilipinas</h3></div> <p>Mula noong 24 Agosto 1896, naging bukas na pamahalaang rebolusyonaryo ang Katipunan, at idineklara nila ito bilang isang lehitimong pamahalaan.<sup id="cite_ref-ricarte1926p27_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-ricarte1926p27-15"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bagaman wala pang matibay na istraktura, sariling mga batas at sentralisadong pamamahala ang samahan, natagpuan nila itong gumagana kung kailan pa lamang nagsimula ang himagsikan.<sup class="noprint Inline-Template"><span title="The text in the vicinity of this tag needs clarification or removal of jargon since Hulyo 2013" style="white-space: nowrap;">[<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Please_clarify" class="extiw" title="en:Wikipedia:Please clarify">kailangang linawin</a>Ano ba talaga ang ibig nitong sabihin?]</span></sup><sup id="cite_ref-guerrero1_72-0" class="reference"><a href="#cite_note-guerrero1-72"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Himagsikan">Himagsikan</h2></div> <p>Noong nalaman ng pamunuan ng <i>Katipunan</i> ang mga pagdakip, pinatawag ni Bonifacio ang lahat ng mga probinsyang sanggunian upang pagpasiyahan ang armadong himagsikan. Ang pagpupulong ay ginanap sa bahay ni Apolonio Samson sa isang baryo na tinatawag na Kangkong sa Balintawak. Humigit-kumulang 1,000 mga Katipunero ang dumalo sa pagpupulong ngunit bigo silang pagpasyahan ang suliranin. </p><p>Nagpulong muli sila sa isa pang baryo sa Balintawak kinabukasan. Sa ngayon ay nagdedebate pa rin ang mga historyador kung naganap ba ang pagpupulong na ito sa bakuran ni <a href="/wiki/Melchora_Aquino" title="Melchora Aquino">Melchora Aquino</a> o sa bahay ng kaniyang anak na si Juan Ramos. Naganap ang pagpupulong noong Agosto 23 o 23.<sup id="cite_ref-Alvarez_56-7" class="reference"><a href="#cite_note-Alvarez-56"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference" style="white-space:nowrap;">:35</sup> Sinasabi na sa pangalawang pagpupulong na ito napagpasyahan ng mga dumalong Katipunero ang armadong himagsikan at pinunit nila ang kanilang mga sedula bilang tanda ng kanilang kapasiyahan sa himagsikan. Nagkasundo din ang mga Katipunero na lusubin ang Maynila sa Agosto 29.<sup id="cite_ref-Alvarez_56-8" class="reference"><a href="#cite_note-Alvarez-56"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference" style="white-space:nowrap;">:35</sup> </p><p>Ngunit nalaman din ng mga Kastilang guwardya sibil ang pagpupulong at naganap ang unang bakbakan sa <a href="/w/index.php?title=Labanan_sa_Pasong_Tamo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Labanan sa Pasong Tamo (hindi pa naisusulat)">Labanan sa Pasong Tamo</a>. Noong una ay nakakalamang ang Katipunan, ngunit kinalaunan ay nagapi sila ng mga Kastila. Umatras si Bonifacio at kaniyang mga tauhan patungong <a href="/wiki/Marikina" title="Marikina">Marikina</a> sa pamamagitan ng pagdaan sa Balara na ngayon ay bahagi ng Lungsod Quezon. Pagkatapos ay tumungo sila sa San Mateo (bahagi ng Rizal sa kasalukuyan) at kinubkob ang bayan. Ngunit matapos ng tatlong araw ay nabawi ng mga Kastila ang bayan. Matapos makapagtipon muli, napagpasyahan ng Katipunan na huwag direktang lusubin ang Maynila ngunit napagkasunduan nila na kubkubin ang armeriya at garison sa San Juan. </p><p>Noong Agosto 30, nilusob ng Katipunan ang 100 sundalong Kastila na nagtatanggol sa armeriya sa Labanan ng San Juan del Monte o Labanan sa Pinaglabanan. Humigit-kumulang 153 mga Katipunero ang nasawi sa labanan, ngunit kailangang umatras ang Katipunan noong parating ang mga karagdagang mga kawal na Kastila. Humigit sa 200 ang nabihag. Samantala, nagsimulang mag-alsa ang mga Katipunero sa iba pang mga bayan sa Maynila, tulad ng sa Kalookan, San Pedro de Tunasan (ngayo'y Makti), Pateros at Taguig. Kinahapunan, dineklara ni Gobernador Heneral Camilo de Polavieja ang batas militar sa Maynila at sa mga probinsya ng Cavite, Laguna, Batangas, Bulacan, Pampanga, Tarlac at Nueva Ecija. Ganap nang nagsimula ang himagsikang Pilipino. </p><p>Sa Bulacan, inatake ang Kilusang Rebolusyonaryo ng Bulacan ng hukbong artileriya na sa panahong iyon ay pinakamalaking naitipon, sa kabiserang bayan ng Bulacan. Tumungo din ito sa Labanan ng San Rafael, kung saan pinaligiran at nilusob ni Heneral Anacleto Enriquez at kaniyang mga kawal ang Simbahan ng San Rafael. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Labanan_sa_Kakarong_de_Sili">Labanan sa Kakarong de Sili</h3></div> <p>Sa kasagsagan ng Himagsikang Pilipino, naging mahalaga ang papel na ginampanan ng bayan ng Pandi sa pakikipaglaban sa kalayaan ng Pilipinas. Kilala ang Pandi dahil sa Dambana ng Real de Kakarong de Sili, kung saan naganap ang pinakamadugong himagsikan sa Bulacan, kung saan mahigit 3,000 mga Katipunero ang nasawi. Dito din sumilang ang <i>Republika ng Real de Kakarong de Sili</i> noong 1896, isa sa unang mga rebolusyonaryong republikang Pilipino na naitatag. Sa Kakarong de Sili tinipon ang mahigit 6,000 mga Katipunero mula sa mga kalapit bayan ng Bulacan ni Brigadyer Heneral Eusebio Roque, na kilala bilang Maestrong Serbio o Dimabungo,<sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> at binuo ang Republika ng Kakarong ilang araw matapos ang Sigaw sa Pugadlawin. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Republika_ng_Kakarong">Republika ng Kakarong</h2></div> <p>Ayon sa mga tagasaliksik at sa mga tala ng Pambansang Komisyong Pangkasaysayan, ang Republika ng Kakarong ang kauna-unahan at lubos na organisadong pamahalaang rebolusyonaryo na naitatag sa bansa upang mapatalsik ang mga Kastila, bago pa man nabuo ang iba pang mas kilala pang mga republika tulad ng Republika ng Malolos at Republika ng Biak-na-Bato. Bilang pagkilala, ang mga tatlong "Republikang" ito na tinatag sa Bulacan ay inilagay sa selyo ng probinsya ng Bulacan. </p><p>Ayon sa mga umiiral na tala kasama ang talambuhay ni Heneral Gregorio del Pilar na pinamagatang <i>Life and Death of a Boy General</i> (Buhay at Kamatayan ng isang Batang Heneral) ni Teodoro Kalaw, dating tagapamahala ng Pambansang Aklatan ng Pilipinas, isang <a href="/wiki/Portipikasyon" title="Portipikasyon">moog</a> ang tinayo sa 'Kakarong de Sili' tulad ng isang maliit na lungsod. Mayroon itong kalsada, sariling hukbong kapulisan, isang musikong banda, pagawaan ng palkone, bolo at pagawaan ng mga riple. Ang Republika ng Kakatong ay mayroong kumpletong hanay ng opisyal kung saan si Canuto Villanueva ang Kataas-taasang Pinuno at si Eusebio Roque o 'Maestrong Sebio' ang Brigadyer Heneral ng Hukbo. Nilusob at tuluyang nawasak ang moog noong 1 Enero 1897 ng malawak na hukbong Kastila na pinamumunuan ni Komandante Olaguer-Feliu.<sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Si Heneral Gregorio del Pilar ay isa pa lamang tinyente noong mga panahong iyon at ang 'Labanan sa Kakarong de Sili' ang nagsilbi sa kaniya bilang "binyag sa apoy". Dito siya unang nasugatan at tumakas patungo sa kalapit na barangay na 'Manatal'. </p><p>Itinayo ng Lohiya blg. 168 ng Kakarong ng 'Legionarios del Trabajo' ang Dambana ng Inang Filipina noong 1924 sa baryo ng Kakarong ng Pandi, Bulacan, bilang paggunita sa 1,200 mga Katipunerong nasawi sa labaann. Ang aktwal na pook ng 'Labanan ng Kakarong de Sili' ay bahagi na ngayon ng barangay 'Real de Kakarong'. Binisita ng isa sa mga pinakadakilang heneral sa kasaysayan ng Pilipinas, si Heneral <a href="/wiki/Emilio_Aguinaldo" title="Emilio Aguinaldo">Emilio Aguinaldo</a>, na siyang naging unang Pangulo ng Pilipinas, ang sagradong pook noong dekada singkuwenta. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tugon_ng_mga_Kastila">Tugon ng mga Kastila</h2></div> <p>Bago pa man natukasan ang <i>Katipunan</i>, naghain ng aplikasyon si Rizal para maging manggagamot ng <a href="/w/index.php?title=Hukbong_Kastila&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hukbong Kastila (hindi pa naisusulat)">Hukbong Kastila</a> sa <a href="/wiki/Cuba" title="Cuba">Cuba</a> upang maipakita sa mga Kastila ang kaniyang katapatan sa Espanya. Tinanggap ang kaniyang aplikasyon at dumating siya sa Maynila upang sumakay sa isang barko patungong Espanya noong Agosto 1896, ilang araw bago natuklasan ang lihim na samahan. Ngunit noong patungo na si Rizal sa Espanya, natuklasan ang Katipunan, at pinadala ang telegrama sa barko noong ito ay sa Port Said, at pinabalik siya sa Pilipinas upang humarap sa kaso sa pagiging utak ng himagsikan. Kinalaunan ay binitay siya sa pamamagitan ng pagbaril noong 30 Disyembre 1896 sa Bagumbayan, kasalukuyang Luneta. </p><p>Noong nililitis si Rizal sa isang militareng korte dahil sa pagtataksil, ang mga bilanggo na hinuli sa Labanan sa Pinaglabanan, sina Sancho Valenzuela, Ramon Peralta, Modesto Sarmiento, at Eugenio Silvestre, ay binaril noong 6 Setyembre 1896 sa Bagumbayan. </p><p>Anim na araw ang lumipas, binaril ang Labintatlong mga Martir ng Cavite sa Fort San Felipe sa Cavite. </p><p>Sinakdal din ng pamahalaang Kastila ang mga nahuli sa pagsalakay sa imprentahan ng Diario de Manila, kung saan nila natagpuan ang mga ebidensya na sumasangkot hindi lang ang mga ordinaryong mamamayan, kundi maging ang mga mayayamang mga Pilipinong pinuno ng samahan. </p><p>Ang mga martir sa Bicol ay binaril sa Bagumbayan noong 4 Enero 1897. Sila ay sina Manuel Abella, Domingo Abella, priests Inocencio Herrera, Gabriel Prieto and Severino Díaz, Camio Jacob, Tomas Prieto, Florencio Lerma, Macario Valentin, Cornelio Mercado at Mariano Melgarejo. </p><p>Ngunit sa halip na takot, ang mga pagbitay na ito, lalu na ang kay Rizal, ang nagbigay pa ng mas matinding alab sa himagsikan. Sumisigaw ang mga Katipunero ng mga katagang tulad ng "Mabuhay ang Katagalugan!" (ang Katagalugan ay ang tawag ng Katipunan sa buong Pilipinas) at "Mabuhay si Dr. Jose Rizal!". Para sa mga Katipunero, si Jose Rizal ang nagsisilbing Pandangal na Pangulo ng Katipunan. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Pagpapaksyon_at_Paglipat_ng_Pamunuan">Pagpapaksyon at Paglipat ng Pamunuan</h2></div> <p>Sa kasagsagan ng himagsikan laban sa Espanya, nagkaroon ng dalawang paksyon ang Katipunan, ang <i>Magdiwang</i> na pinamumunuan ni Hen. Mariano Alvarez at ang <i>Magdalo</i> na pinamumunuan ni Hen. Baldomero Aguinaldo, pinsan ni Hen. Emilio Aguinaldo. Nakabase sila pareho sa Cavite. </p><p>Sa isang pagpupulong na ginanap sa Tejeros, Cavite, nagtipon ang mga rebolusyonaryo upang bumuo ng rebolusyonaryong pamahalaan. Doon natalo sa pagkapangulo ng rebolusyonaryong pamahalaan si Bonifacio kay Emilio Aguinaldo at sa halip ay nahalal siya bilang Kalihim ng Interyor. Ngunit tinutulan ito ng mga kasapi ng paksyong <i>Magdalo</i> dahil umano'y hindi siya nakapag-aral kaya hindi nababagay sa kaniya ang posisyong ito. Nagalit si Bonifacio, at sa pamamagitan ng kaniyang pagiging Supremo ng Katiunan, ipinawalang bisa niya ang naging resulta ng pagpupulong. Sa kabila nito, kinabukasan din ay nanumpa si Aguinaldo bilang Pangulo sa Santa Cruz de Malabon (kasalukuyang Tanza) sa Cavite, kasama ang iba pang mga opisyales, maliban kay Bonifacio.<sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">[</span>74<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ipinadakip si Andres Bonifacio at maging ang kaniyang kapatid na si Procopio sa utos ni Aguinaldo at pinatay noong 10 Mayo 1897 sa Bundok Buntis sa Maragondon, Cavite. Inilibing sila sa libingan ng walang tanda. Dito nagtapos ang orihinal na Katipunan. Sa kabila nito ay hinalili ng paksyong Magdiwang ang pamumuno ng Katipunan, at ayon sa mga historyador<sup class="noprint Inline-Template"><span title="Maaaring gumagamit ng sabi-sabi ang katagang ito. since April 2014" style="white-space: nowrap;">[<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Avoid_weasel_words" class="extiw" title="en:Wikipedia:Avoid weasel words">sinong nagsabi?</a>]</span></sup>, ang Magidwang ang naging karugtong ng Katipunan na siya nitong hinalilihan. <sup class="noprint Template-Fact"><span title="Kailangan ng mga pagbanggit ng mapagkakatiwalaang sanggunian since April 2014" style="white-space: nowrap;">[<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Citation_needed" class="extiw" title="en:Wikipedia:Citation needed">kailangan ng sanggunian</a>]</span></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ang_unang_Republika_ng_Pilipinas">Ang unang Republika ng Pilipinas</h2></div> <p>Ang isa sa mga nagawa ng Katipunan-Magdiwang ay ang pagtatatag ng unang Republika ng Pilipinas. Mas kilala bilang Republika ng Malolos, ito ay isang rebolusyonaryong pamahalaan. Pormal itong itinatag sa pamamagitan ng proklamasyon ng Konstitusyon ng Malolos noong 23 Enero 1899 sa Malolos, Bulacan at nanatili hanggang sa pagkaadakip at pagsuko ni <a href="/wiki/Emilio_Aguinaldo" title="Emilio Aguinaldo">Emilio Aguinaldo</a> sa mga puwersang Amerikano noong 23 Marso 1901 sa Palanan, Isabela, na siyang nagbuwag sa Unang Republika. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Mga_banyagang_kasapi_ng_Katipunan">Mga banyagang kasapi ng Katipunan</h2></div> <p>Marami ang namangha sa Kartilya ng Katipunan, kabilang dito ang mga banyaga na hindi katutubong mga Pilipino ngunit sumapi sa Katipunan upang suportahan ang pambansang kalayaan. Kabilang sa mga banyagang Katipunero ay sina Heneral Juan Cailles, isang mestisong Indyano at Pranses,<sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Heneral Jose Ignacio Paua<sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> na isang Tsino, at si David Fogen na tenyenteng Aprikano-Amerikano na siyang kumalas sa mga Amerikano upang sumali sa mga Pilipino dahil sa kaniyang pagkamuhi sa rasismo at <a href="/wiki/Imperyalismo" title="Imperyalismo">imperyalismo</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Pagbuwag">Pagbuwag</h2></div> <p>Dahil sa pagsakop ng <a href="/wiki/Estados_Unidos" title="Estados Unidos">Estados Unidos</a> sa Pilipinas matapos ang <a href="/wiki/Digmaang_Pilipino-Amerikano" class="mw-redirect" title="Digmaang Pilipino-Amerikano">Digmaang Pilipino-Amerikano</a>, nilipol ng mga Amerikano ang mga natitirang bakas ng Katipunan.<sup id="cite_ref-worcester1914p180_78-0" class="reference"><a href="#cite_note-worcester1914p180-78"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="noprint Inline-Template"><span title="The material in the vicinity of this tag failed verification of its source citation(s) since February 2014" style="white-space: nowrap;">[<a href="/wiki/Wikipedia:Verifiability" class="mw-redirect" title="Wikipedia:Verifiability">wala sa ibinigay na pagbabanggit</a>]</span></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Mga_kawing_panlabas">Mga kawing panlabas</h2></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.filipiniana.net/ArtifactView.do?artifactID=PRR004000013">Kartilya ng Katipunan</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081217085143/http://filipiniana.net/">Naka-arkibo</a> 2008-12-17 sa <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. mula sa <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.filipiniana.net">Filipiniana.net</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.filipiniana.net/ArtifactView.do?artifactID=BKW000000015">Kartilyang Makabayan</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090124191539/http://www.filipiniana.net/ArtifactView.do?artifactID=BKW000000015">Naka-arkibo</a> 2009-01-24 sa <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. mula sa <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.filipiniana.net">Filipiniana.net</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.filipiniana.net/ArtifactView.do?artifactID=PRR004000002">Draft of preliminary reading for initiation into the Katipunan (translated from the original Spanish text)</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090124191521/http://www.filipiniana.net/ArtifactView.do?artifactID=PRR004000002">Naka-arkibo</a> 2009-01-24 sa <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. mula sa <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.filipiniana.net">Filipiniana.net</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.filipiniana.net/ArtifactView.do?artifactID=PRR004000004">Oaths and form of initiation into the Katipunan society (translated from the original Spanish text)</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090125001928/http://www.filipiniana.net/ArtifactView.do?artifactID=PRR004000004">Naka-arkibo</a> 2009-01-25 sa <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. mula sa <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.filipiniana.net">Filipiniana.net</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Mga_sanggunian">Mga sanggunian</h2></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r2121818">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-katipunan_answered-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-katipunan_answered_2-0">1.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-katipunan_answered_2-1">1.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFCruzNovember_16,_1922">Cruz & November 16, 1922</a><span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFCruzNovember_16,_1922 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span> Kapitulo 2, Tanong 12. <br /><a href="/wiki/Wikang_Tagalog" title="Wikang Tagalog">Tagalog</a>: <i lang="tl">"Kailan at saan itinayo ang "Samahang Kataas-taasang, Kagalang-galangang Katipunan ng̃ mg̃á Anak ng̃ Bayan?"</i></span> </li> <li id="cite_note-Woods_2006_p=43-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Woods_2006_p=43_3-0">2.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Woods_2006_p=43_3-1">2.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWoods2006">Woods 2006</a>, p. 43<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFWoods2006 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSt._Clair1902">St. Clair 1902</a>, pp. 37–39<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFSt._Clair1902 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r2132731">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130712225248/http://malacanang.gov.ph/4304-the-founding-of-the-katipunan/">"The Founding of the Katipunan"</a>. Inarkibo mula sa <a rel="nofollow" class="external text" href="http://malacanang.gov.ph/4304-the-founding-of-the-katipunan/">orihinal</a> noong 2013-07-12<span class="reference-accessdate">. Nakuha noong <span class="nowrap">2014-10-02</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Founding+of+the+Katipunan&rft_id=http%3A%2F%2Fmalacanang.gov.ph%2F4304-the-founding-of-the-katipunan%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftl.wikipedia.org%3AKatipunan" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/Padron:Cite_web" title="Padron:Cite web">cite web</a>}}</code>: CS1 maint: date auto-translated (<a href="/wiki/Kategorya:CS1_maint:_date_auto-translated" title="Kategorya:CS1 maint: date auto-translated">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFDiwaDecember_24,_1926">Diwa & December 24, 1926</a>, p. 3<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFDiwaDecember_24,_1926 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-guererro1-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-guererro1_7-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2132731"><cite id="CITEREFGuererroEncarnacionVillegas1996" class="citation journal cs1">Guererro, Milagros; Encarnacion, Emmanuel; Villegas, Ramon (1996). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101115193832/http://www.ncca.gov.ph/about-culture-and-arts/articles-on-c-n-a/article.php?i=5&subcat=1">"Andres Bonifacio and the 1896 Revolution"</a>. <i>Sulyap Kultura</i>. National Commission for Culture and the Arts. <b>1</b> (2): 3–12. Inarkibo mula sa <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncca.gov.ph/about-culture-and-arts/articles-on-c-n-a/article.php?i=5&subcat=1">orihinal</a> noong 2010-11-15<span class="reference-accessdate">. Nakuha noong <span class="nowrap">2014-10-02</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Sulyap+Kultura&rft.atitle=Andres+Bonifacio+and+the+1896+Revolution&rft.volume=1&rft.issue=2&rft.pages=3-12&rft.date=1996&rft.aulast=Guererro&rft.aufirst=Milagros&rft.au=Encarnacion%2C+Emmanuel&rft.au=Villegas%2C+Ramon&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ncca.gov.ph%2Fabout-culture-and-arts%2Farticles-on-c-n-a%2Farticle.php%3Fi%3D5%26subcat%3D1&rfr_id=info%3Asid%2Ftl.wikipedia.org%3AKatipunan" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/Padron:Cite_journal" title="Padron:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Invalid <code class="cs1-code">|ref=harv</code> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#invalid_param_val" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">tulong</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: date auto-translated (<a href="/wiki/Kategorya:CS1_maint:_date_auto-translated" title="Kategorya:CS1 maint: date auto-translated">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFEpifanio1918">Epifanio 1918</a>, p. 38<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFEpifanio1918 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFEpifanio1918">Epifanio 1918</a>, p. 41<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFEpifanio1918 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFFernandez1926">Fernandez 1926</a>, p. 15<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFFernandez1926 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFIsabelo_de_los_Reyes1899">Isabelo de los Reyes 1899</a>, p. 27<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFIsabelo_de_los_Reyes1899 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFKalaw1925">Kalaw 1925</a>, p. 87<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFKalaw1925 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Richardson:_2007-13"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Richardson:_2007_13-0">12.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Richardson:_2007_13-1">12.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Richardson:_2007_13-2">12.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Richardson:_2007_13-3">12.3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Richardson:_2007_13-4">12.4</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Richardson:_2007_13-5">12.5</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2132731"><cite id="CITEREFRichardson2007" class="citation web cs1">Richardson, Jim (Pebrero 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090211192550/http://kasaysayan-kkk.info/studies.kkk.mla.htm">"Studies on the Katipunan: Notes on the Katipunan in Manila, 1892-96"</a>. Inarkibo mula sa <a rel="nofollow" class="external text" href="http://kasaysayan-kkk.info/studies.kkk.mla.htm">orihinal</a> noong 2009-02-11<span class="reference-accessdate">. Nakuha noong <span class="nowrap">2009-08-19</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Studies+on+the+Katipunan%3A+Notes+on+the+Katipunan+in+Manila%2C+1892-96&rft.date=2007-02&rft.aulast=Richardson&rft.aufirst=Jim&rft_id=http%3A%2F%2Fkasaysayan-kkk.info%2Fstudies.kkk.mla.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftl.wikipedia.org%3AKatipunan" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/Padron:Cite_web" title="Padron:Cite web">cite web</a>}}</code>: CS1 maint: date auto-translated (<a href="/wiki/Kategorya:CS1_maint:_date_auto-translated" title="Kategorya:CS1 maint: date auto-translated">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2132731"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170815151731/http://filipino.biz.ph/history/council.html">"Archive copy"</a>. Inarkibo mula sa <a rel="nofollow" class="external text" href="http://filipino.biz.ph/history/council.html">orihinal</a> noong 2017-08-15<span class="reference-accessdate">. Nakuha noong <span class="nowrap">2014-10-02</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Archive+copy&rft_id=http%3A%2F%2Ffilipino.biz.ph%2Fhistory%2Fcouncil.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftl.wikipedia.org%3AKatipunan" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/Padron:Cite_web" title="Padron:Cite web">cite web</a>}}</code>: CS1 maint: archived copy as title (<a href="/wiki/Kategorya:CS1_maint:_archived_copy_as_title" title="Kategorya:CS1 maint: archived copy as title">link</a>) CS1 maint: date auto-translated (<a href="/wiki/Kategorya:CS1_maint:_date_auto-translated" title="Kategorya:CS1 maint: date auto-translated">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-ricarte1926p27-15"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ricarte1926p27_15-0">14.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ricarte1926p27_15-1">14.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFRicarte1926">Ricarte 1926</a>, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?ei=dpQES9XxDYbekwTd16GGDw&id=8nlCAAAAYAAJ&dq=%22The+Hispano-Philippine+Revolution%22&q=de-facto#search_anchor">27</a><span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFRicarte1926 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFZaide1984">Zaide 1984</a>, pp. 158–162<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFZaide1984 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">Lamberto Gabriel,Ang Pilipinas:Heograpiya,Kasaysayan at Pamahalaan(Isang Pagsusuri) <a href="/wiki/Natatangi:Mga_pinagmulang_aklat/9716211929" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 971-621-192-9</a></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSantos1930">Santos 1930</a>, pp. 17–21<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFSantos1930 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-agoncillo1990p151-19"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-agoncillo1990p151_19-0">18.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-agoncillo1990p151_19-1">18.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAgoncillo1990">Agoncillo 1990</a>, p. 151<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFAgoncillo1990 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFKalaw1926">Kalaw 1926</a>, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://quod.lib.umich.edu/p/philamer/afj2233.0001.001/95?rgn=full+text;view=image">75</a><span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFKalaw1926 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBorromeo-Buehler1998">Borromeo-Buehler 1998</a>, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=RJnMSmXLvr4C&pg=PA169">169</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=RJnMSmXLvr4C&pg=PA1711">171</a><span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFBorromeo-Buehler1998 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-agoncillo1990p151-152-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-agoncillo1990p151-152_22-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAgoncillo1990">Agoncillo 1990</a>, pp. 151–152<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFAgoncillo1990 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-agoncillo1990p152-23"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-agoncillo1990p152_23-0">22.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-agoncillo1990p152_23-1">22.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-agoncillo1990p152_23-2">22.2</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAgoncillo1990">Agoncillo 1990</a>, p. 152<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFAgoncillo1990 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Agoncillo1990p166-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Agoncillo1990p166_24-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAgoncillo1990">Agoncillo 1990</a>, p. 166<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFAgoncillo1990 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Artigas-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Artigas_25-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFArtigas_y_Cuerva1911">Artigas y Cuerva 1911</a>, p. 30<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFArtigas_y_Cuerva1911 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFArtigas_y_Cuerva1911">Artigas y Cuerva 1911</a>, pp. 30–31<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFArtigas_y_Cuerva1911 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAgoncillo1990">Agoncillo 1990</a>, pp. 152–153<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFAgoncillo1990 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAgoncillo1990">Agoncillo 1990</a>, p. 153<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFAgoncillo1990 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFArtigas_y_Cuerva1911">Artigas y Cuerva 1911</a>, pp. 32–33<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFArtigas_y_Cuerva1911 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-kartilya-30"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-kartilya_30-0">29.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-kartilya_30-1">29.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-kartilya_30-2">29.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-kartilya_30-3">29.3</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gutenberg.org/files/14822/14822-h/14822-h.htm">Kartilyang Makabayan, by Hermenegildo Cruz</a></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFArtigas_y_Cuerva1911">Artigas y Cuerva 1911</a>, pp. 45–49<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFArtigas_y_Cuerva1911 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-aklat-32"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-aklat_32-0">31.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-aklat_32-1">31.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2132731"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-local-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.elaput.org/bnfcio09.htm">"Ang Aklat ni Andres Bonifacio"</a><span class="reference-accessdate">. Nakuha noong <span class="nowrap">13 Nobyembre</span> 2010</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ang+Aklat+ni+Andres+Bonifacio&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.elaput.org%2Fbnfcio09.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftl.wikipedia.org%3AKatipunan" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/Padron:Cite_web" title="Padron:Cite web">cite web</a>}}</code>: CS1 maint: date auto-translated (<a href="/wiki/Kategorya:CS1_maint:_date_auto-translated" title="Kategorya:CS1 maint: date auto-translated">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text">Ipinahayag ni Bonifacio na ang <i>Katagalugan</i> ay kumakatawan sa buong teritoryo ng Pilipinas.</span> </li> <li id="cite_note-zaide_1957-34"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-zaide_1957_34-0">33.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zaide_1957_34-1">33.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zaide_1957_34-2">33.2</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFZaide1957">Zaide 1957</a>, p. 157<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFZaide1957 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFGregoria_de_Jesus1932">Gregoria de Jesus 1932</a><span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFGregoria_de_Jesus1932 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Rojas:Warriors-36"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Rojas:Warriors_36-0">35.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Rojas:Warriors_36-1">35.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2132731"><cite id="CITEREFRojas" class="citation web cs1">Rojas, Jean. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://jeanrojas.tripod.com/id13.html">"Filipino Women Warriors"</a><span class="reference-accessdate">. Nakuha noong <span class="nowrap">2009-08-19</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Filipino+Women+Warriors&rft.aulast=Rojas&rft.aufirst=Jean&rft_id=http%3A%2F%2Fjeanrojas.tripod.com%2Fid13.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftl.wikipedia.org%3AKatipunan" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/Padron:Cite_web" title="Padron:Cite web">cite web</a>}}</code>: CS1 maint: date auto-translated (<a href="/wiki/Kategorya:CS1_maint:_date_auto-translated" title="Kategorya:CS1 maint: date auto-translated">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFFernandez1930">Fernandez 1930</a><span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFFernandez1930 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFZaideNovember_26,_1932">Zaide & November 26, 1932</a><span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFZaideNovember_26,_1932 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAgoncillo1956">Agoncillo 1956</a>, p. 55<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFAgoncillo1956 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFZaide1939">Zaide 1939</a>, p. 21<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFZaide1939 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFZaide1973">Zaide 1973</a>, p. 44<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFZaide1973 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-zaide_156-42"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-zaide_156_42-0">41.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zaide_156_42-1">41.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zaide_156_42-2">41.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zaide_156_42-3">41.3</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFZaide1957">Zaide 1957</a>, p. 156<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFZaide1957 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text">o sa ibang mga sanggunian ito ay pinamagatan bilang <i>Pag-ibig sa Tinubuang Bayan</i></span> </li> <li id="cite_note-andres_docu-44"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-andres_docu_44-0">43.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-andres_docu_44-1">43.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2132731"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090802121941/http://kasaysayan-kkk.info/docs.ab.pagibig.htm">"Documents of the Katipunan: Andrés Bonifacio (attrib.) "Pagibig sa Tinubuang Bayan"<span class="cs1-kern-right"></span>"</a>. Inarkibo mula sa <a rel="nofollow" class="external text" href="http://kasaysayan-kkk.info/docs.ab.pagibig.htm">orihinal</a> noong 2009-08-02<span class="reference-accessdate">. Nakuha noong <span class="nowrap">2009-08-20</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Documents+of+the+Katipunan%3A+Andr%C3%A9s+Bonifacio+%28attrib.%29+%22Pagibig+sa+Tinubuang+Bayan%22&rft_id=http%3A%2F%2Fkasaysayan-kkk.info%2Fdocs.ab.pagibig.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftl.wikipedia.org%3AKatipunan" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/Padron:Cite_web" title="Padron:Cite web">cite web</a>}}</code>: CS1 maint: date auto-translated (<a href="/wiki/Kategorya:CS1_maint:_date_auto-translated" title="Kategorya:CS1 maint: date auto-translated">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFArtigas_y_Cuerva1911">Artigas y Cuerva 1911</a>, p. 403<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFArtigas_y_Cuerva1911 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-katungkulan-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-katungkulan_46-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2132731"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090303151541/http://kasaysayan-kkk.info/docs.ab.katungkulang.htm">"Documents of the Katipunan: Andrés Bonifacio: Katungkulang Gagawin ng mga Z. Ll. B."</a> Inarkibo mula sa <a rel="nofollow" class="external text" href="http://kasaysayan-kkk.info/docs.ab.katungkulang.htm">orihinal</a> noong 2009-03-03<span class="reference-accessdate">. Nakuha noong <span class="nowrap">2009-08-20</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Documents+of+the+Katipunan%3A+Andr%C3%A9s+Bonifacio%3A+Katungkulang+Gagawin+ng+mga+Z.+Ll.+B.&rft_id=http%3A%2F%2Fkasaysayan-kkk.info%2Fdocs.ab.katungkulang.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftl.wikipedia.org%3AKatipunan" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/Padron:Cite_web" title="Padron:Cite web">cite web</a>}}</code>: CS1 maint: date auto-translated (<a href="/wiki/Kategorya:CS1_maint:_date_auto-translated" title="Kategorya:CS1 maint: date auto-translated">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Kalayaan:_biz-47"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Kalayaan:_biz_47-0">46.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Kalayaan:_biz_47-1">46.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Kalayaan:_biz_47-2">46.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Kalayaan:_biz_47-3">46.3</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2132731"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201125134410/https://filipino.biz.ph/history/kalayaan.html">"Kalayaan: The Katipunan Newspaper"</a>. <i>Filipino.biz.ph</i>. Inarkibo mula sa <a rel="nofollow" class="external text" href="http://filipino.biz.ph/history/kalayaan.html">orihinal</a> noong 2020-11-25<span class="reference-accessdate">. Nakuha noong <span class="nowrap">2009-08-22</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Filipino.biz.ph&rft.atitle=Kalayaan%3A+The+Katipunan+Newspaper&rft_id=http%3A%2F%2Ffilipino.biz.ph%2Fhistory%2Fkalayaan.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftl.wikipedia.org%3AKatipunan" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/Padron:Cite_web" title="Padron:Cite web">cite web</a>}}</code>: CS1 maint: date auto-translated (<a href="/wiki/Kategorya:CS1_maint:_date_auto-translated" title="Kategorya:CS1 maint: date auto-translated">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Richardson:_Balintawak-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Richardson:_Balintawak_48-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2132731"><cite id="CITEREFRichardson2005" class="citation web cs1">Richardson, Jim (Oktubre 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090131163618/http://kasaysayan-kkk.info/studies.balintawak.htm">"Roster of Katipuneros at Balintawak, August 1896"</a>. Inarkibo mula sa <a rel="nofollow" class="external text" href="http://kasaysayan-kkk.info/studies.balintawak.htm">orihinal</a> noong 2009-01-31<span class="reference-accessdate">. Nakuha noong <span class="nowrap">2009-08-22</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Roster+of+Katipuneros+at+Balintawak%2C+August+1896&rft.date=2005-10&rft.aulast=Richardson&rft.aufirst=Jim&rft_id=http%3A%2F%2Fkasaysayan-kkk.info%2Fstudies.balintawak.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftl.wikipedia.org%3AKatipunan" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/Padron:Cite_web" title="Padron:Cite web">cite web</a>}}</code>: CS1 maint: date auto-translated (<a href="/wiki/Kategorya:CS1_maint:_date_auto-translated" title="Kategorya:CS1 maint: date auto-translated">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-kalayaan-49"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-kalayaan_49-0">48.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-kalayaan_49-1">48.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-kalayaan_49-2">48.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-kalayaan_49-3">48.3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-kalayaan_49-4">48.4</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-kalayaan_49-5">48.5</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-kalayaan_49-6">48.6</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-kalayaan_49-7">48.7</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2132731"><cite id="CITEREFRihardson2005" class="citation web cs1">Rihardson, Jim (Nobyembre 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090202082837/http://kasaysayan-kkk.info/studies.kalayaan.htm">"Notes on Kalayaan, the Katipunan paper"</a>. Inarkibo mula sa <a rel="nofollow" class="external text" href="http://kasaysayan-kkk.info/studies.kalayaan.htm">orihinal</a> noong 2009-02-02<span class="reference-accessdate">. Nakuha noong <span class="nowrap">2009-08-22</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Notes+on+Kalayaan%2C+the+Katipunan+paper&rft.date=2005-11&rft.aulast=Rihardson&rft.aufirst=Jim&rft_id=http%3A%2F%2Fkasaysayan-kkk.info%2Fstudies.kalayaan.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftl.wikipedia.org%3AKatipunan" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/Padron:Cite_web" title="Padron:Cite web">cite web</a>}}</code>: CS1 maint: date auto-translated (<a href="/wiki/Kategorya:CS1_maint:_date_auto-translated" title="Kategorya:CS1 maint: date auto-translated">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFZaideOctober_25,_1930">Zaide & October 25, 1930</a><span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFZaideOctober_25,_1930 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-zaide_158-51"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-zaide_158_51-0">50.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zaide_158_51-1">50.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFZaide1957">Zaide 1957</a>, p. 158<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFZaide1957 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFEpifanio1918">Epifanio 1918</a>, p. 79<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFEpifanio1918 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-autogenerated1-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-autogenerated1_53-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2132731"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090228053722/http://filipino.biz.ph/history/kartilya.html">"The Teachings of the Katipunan"</a>. Inarkibo mula sa <a rel="nofollow" class="external text" href="http://filipino.biz.ph/history/kartilya.html">orihinal</a> noong 2009-02-28<span class="reference-accessdate">. Nakuha noong <span class="nowrap">2009-10-20</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Teachings+of+the+Katipunan&rft_id=http%3A%2F%2Ffilipino.biz.ph%2Fhistory%2Fkartilya.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftl.wikipedia.org%3AKatipunan" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/Padron:Cite_web" title="Padron:Cite web">cite web</a>}}</code>: CS1 maint: date auto-translated (<a href="/wiki/Kategorya:CS1_maint:_date_auto-translated" title="Kategorya:CS1 maint: date auto-translated">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFCruz1922">Cruz 1922</a><span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFCruz1922 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gutenberg.org/files/14822/14822-h/14822-h.htm#VI">Chapter 6</a>, Question 30.</span> </li> <li id="cite_note-zaide_203-55"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-zaide_203_55-0">54.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zaide_203_55-1">54.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zaide_203_55-2">54.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zaide_203_55-3">54.3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zaide_203_55-4">54.4</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFZaide1992">Zaide 1992</a>, p. 203<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFZaide1992 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span><a href="/w/index.php?title=Padron:Cnf&action=edit&redlink=1" class="new" title="Padron:Cnf (hindi pa naisusulat)">Padron:Cnf</a></span> </li> <li id="cite_note-Alvarez-56"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Alvarez_56-0">55.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Alvarez_56-1">55.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Alvarez_56-2">55.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Alvarez_56-3">55.3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Alvarez_56-4">55.4</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Alvarez_56-5">55.5</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Alvarez_56-6">55.6</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Alvarez_56-7">55.7</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Alvarez_56-8">55.8</a></sup></span> <span class="reference-text">Alvarez, S.V., 1992, Recalling the Revolution, Madison: Center for Southeast Asia Studies, University of Wisconsin-Madison, <a href="/wiki/Natatangi:Mga_pinagmulang_aklat/1881261050" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 1-881261-05-0</a></span> </li> <li id="cite_note-memoirs-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-memoirs_57-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=Dr._P%C3%ADo_Valenzuela&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dr. Pío Valenzuela (hindi pa naisusulat)">Dr. Pío Valenzuela</a>, <i>Memoirs</i> (Mga ala-ala), manuskritong hindi nailimbag.</span> </li> <li id="cite_note-revol-58"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-revol_58-0">57.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-revol_58-1">57.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2132731"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.scribd.com/doc/8786641/The-Revolution-1">"The Revolution"</a><span class="reference-accessdate">. Nakuha noong <span class="nowrap">2009-08-22</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Revolution&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.scribd.com%2Fdoc%2F8786641%2FThe-Revolution-1&rfr_id=info%3Asid%2Ftl.wikipedia.org%3AKatipunan" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/Padron:Cite_web" title="Padron:Cite web">cite web</a>}}</code>: CS1 maint: date auto-translated (<a href="/wiki/Kategorya:CS1_maint:_date_auto-translated" title="Kategorya:CS1 maint: date auto-translated">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFDe_la_Costa1961">De la Costa 1961</a>, p. 108<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFDe_la_Costa1961 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAlejandro1971">Alejandro 1971</a>, p. 70<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFAlejandro1971 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span><a href="/w/index.php?title=Padron:Cnf&action=edit&redlink=1" class="new" title="Padron:Cnf (hindi pa naisusulat)">Padron:Cnf</a></span> </li> <li id="cite_note-zaide_159-61"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-zaide_159_61-0">60.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zaide_159_61-1">60.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFZaide1957">Zaide 1957</a>, p. 159<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFZaide1957 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFDe_la_Costa1961">De la Costa 1961</a>, p. 98<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFDe_la_Costa1961 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFRetana1897">Retana 1897</a>, pp. 348–350<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFRetana1897 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFRetana1897">Retana 1897</a>, p. 351<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFRetana1897 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-zaide_160-65"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-zaide_160_65-0">64.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zaide_160_65-1">64.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zaide_160_65-2">64.2</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFZaide1957">Zaide 1957</a>, p. 160<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFZaide1957 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2132731"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120425093019/http://images.anipint87.multiply.com/attachment/0/R4mtyQoKCEIAAEC0CpY1/Chapter%208.doc?nmid=77355719">"Katipunan"</a>. Inarkibo mula sa <a rel="nofollow" class="external text" href="http://images.anipint87.multiply.com/attachment/0/R4mtyQoKCEIAAEC0CpY1/Chapter%208.doc?nmid=77355719">orihinal</a> noong 2012-04-25<span class="reference-accessdate">. Nakuha noong <span class="nowrap">2009-08-22</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Katipunan&rft_id=http%3A%2F%2Fimages.anipint87.multiply.com%2Fattachment%2F0%2FR4mtyQoKCEIAAEC0CpY1%2FChapter%25208.doc%3Fnmid%3D77355719&rfr_id=info%3Asid%2Ftl.wikipedia.org%3AKatipunan" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/Padron:Cite_web" title="Padron:Cite web">cite web</a>}}</code>: CS1 maint: date auto-translated (<a href="/wiki/Kategorya:CS1_maint:_date_auto-translated" title="Kategorya:CS1 maint: date auto-translated">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-zaide_161-67"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-zaide_161_67-0">66.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zaide_161_67-1">66.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zaide_161_67-2">66.2</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFZaide1957">Zaide 1957</a>, p. 161<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFZaide1957 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2132731"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100907073003/http://boscotech.multiply.com/journal/item/110">"Amice, Ascende Superius!"</a>. Inarkibo mula sa <a rel="nofollow" class="external text" href="http://boscotech.multiply.com/journal/item/110">orihinal</a> noong 2010-09-07<span class="reference-accessdate">. Nakuha noong <span class="nowrap">2009-08-21</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Amice%2C+Ascende+Superius%21&rft_id=http%3A%2F%2Fboscotech.multiply.com%2Fjournal%2Fitem%2F110&rfr_id=info%3Asid%2Ftl.wikipedia.org%3AKatipunan" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/Padron:Cite_web" title="Padron:Cite web">cite web</a>}}</code>: CS1 maint: date auto-translated (<a href="/wiki/Kategorya:CS1_maint:_date_auto-translated" title="Kategorya:CS1 maint: date auto-translated">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFZaide1931">Zaide 1931</a>, pp. 32–58<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFZaide1931 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-70">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFNational_Historical_Institute1989">National Historical Institute 1989</a>, p. 476<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFNational_Historical_Institute1989 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-71">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAgoncillo1990">Agoncillo 1990</a>, p. 170<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFAgoncillo1990 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-guerrero1-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-guerrero1_72-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFGuerrero1996">Guerrero 1996</a><span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFGuerrero1996 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span><sup class="noprint Inline-Template"><span title="This citation requires a reference to the specific page or range of pages in which the material appears since July 2013" style="white-space: nowrap;">[<a href="/wiki/Wikipedia:Citing_sources" class="mw-redirect" title="Wikipedia:Citing sources">pahina kailangan</a>]</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-73">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com.ar/books?id=gUt5v8ET4QYC&printsec=frontcover#v=snippet&q=dimabungo&f=false">Halili 2004, p. 145</a>.</span> </li> <li id="cite_note-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-74">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com.ar/books?id=gUt5v8ET4QYC&printsec=frontcover#v=onepage&q=olaguer&f=false">Halili 2004, p. 145-146</a>.</span> </li> <li id="cite_note-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-75">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSagmit2007">Sagmit 2007</a>, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com.ph/books?id=SIq_FvJUr40C&pg=RA5-PT58&dq=oath">158</a><span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFSagmit2007 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-76">↑</a></span> <span class="reference-text">National Historical Institute; Historical Markers: Regions I-IV and CAR. Manila: National Historical Institute, 1993.</span> </li> <li id="cite_note-77"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-77">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bibingka.com/phg/paua/">Gen. Jose Ignacio Paua: A Chinese General in the Philippine Revolution</a></span> </li> <li id="cite_note-worcester1914p180-78"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-worcester1914p180_78-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#worcester1914ch9">Worcester 1914</a>, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gutenberg.org/catalog/world/readfile?fk_files=56151&pageno=180">180</a><span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: worcester1914ch9 (<a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_template_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn template errors">help</a>)</span></span> </li> </ol></div></div> <p><br /> </p> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r2023235">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1924931">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="29px_Himagsikang_Pilipino_32px" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1843287"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-tingnan"><a href="/wiki/Padron:Himagsikang_Pilipino" title="Padron:Himagsikang Pilipino"><abbr title="Tingnan ang padron">t</abbr></a></li><li class="nv-usapan"><a href="/w/index.php?title=Usapang_padron:Himagsikang_Pilipino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Usapang padron:Himagsikang Pilipino (hindi pa naisusulat)"><abbr title="Pag-usapan ang padron">u</abbr></a></li><li class="nv-baguhin"><a class="external text" href="https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Padron:Himagsikang_Pilipino&action=edit"><abbr title="Baguhin ang padron">b</abbr></a></li></ul></div><div id="29px_Himagsikang_Pilipino_32px" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Talaksan:Philippine_revolution_flag_kkk1.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Philippine_revolution_flag_kkk1.svg/29px-Philippine_revolution_flag_kkk1.svg.png" decoding="async" width="29" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Philippine_revolution_flag_kkk1.svg/44px-Philippine_revolution_flag_kkk1.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Philippine_revolution_flag_kkk1.svg/58px-Philippine_revolution_flag_kkk1.svg.png 2x" data-file-width="250" data-file-height="150" /></a></span>   <a href="/wiki/Himagsikang_Pilipino" title="Himagsikang Pilipino">Himagsikang Pilipino</a>   <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Talaksan:Philippines_Aguinaldo_flag_(obverse).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Philippines_Aguinaldo_flag_%28obverse%29.svg/32px-Philippines_Aguinaldo_flag_%28obverse%29.svg.png" decoding="async" width="32" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Philippines_Aguinaldo_flag_%28obverse%29.svg/48px-Philippines_Aguinaldo_flag_%28obverse%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Philippines_Aguinaldo_flag_%28obverse%29.svg/64px-Philippines_Aguinaldo_flag_%28obverse%29.svg.png 2x" data-file-width="2960" data-file-height="1480" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Mga pangyayari</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="Pauna" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">Pauna</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Gomburza" title="Gomburza">Gomburza</a></li> <li><a href="/wiki/Sabwatan_ng_Tondo" title="Sabwatan ng Tondo">Sabwatan ng Tondo</a></li> <li><a href="/wiki/Sabwatang_Palmero" title="Sabwatang Palmero">Sabwatang Palmero</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Gitna</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Sigaw_ng_Pugad_Lawin" title="Sigaw ng Pugad Lawin">Sigaw ng Pugad Lawin</a></li> <li><a href="/wiki/Tagalog_Republic#Bonifacio" class="mw-redirect" title="Tagalog Republic">Katagalugan (Bonifacio)</a></li> <li><a href="/wiki/Kumbensiyon_sa_Tejeros" class="mw-redirect" title="Kumbensiyon sa Tejeros">Kumbensiyon sa Tejeros</a></li> <li><a href="/wiki/Republika_ng_Biak-na-Bato" title="Republika ng Biak-na-Bato">Republika ng Biak-na-Bato</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Philippine_Supreme_Council_elections,_1897&action=edit&redlink=1" class="new" title="Philippine Supreme Council elections, 1897 (hindi pa naisusulat)">Mga halalan sa Biak-na-Bato</a></li> <li><a href="/wiki/Kasunduan_ng_Biak-na-Bato" title="Kasunduan ng Biak-na-Bato">Kasunduan ng Biak-na-Bato</a></li> <li><a href="/wiki/Digmaang_Espanyol-Amerikano" class="mw-redirect" title="Digmaang Espanyol-Amerikano">Digmaang Espanyol-Amerikano</a></li> <li><a href="/wiki/Pamamahayag_ng_Kalayaan_ng_Pilipinas" class="mw-redirect" title="Pamamahayag ng Kalayaan ng Pilipinas">Pamamahayag ng Kalayaan ng Pilipinas</a></li> <li><a href="/wiki/Kongresong_Malolos" class="mw-redirect" title="Kongresong Malolos">Kongresong Malolos</a></li> <li><a href="/wiki/Labanan_sa_Balantang" title="Labanan sa Balantang">Labanan sa Balantang</a></li> <li><a href="/wiki/Labanan_sa_Maynila_(1896)" title="Labanan sa Maynila (1896)">Labanan sa Maynila (1896)</a></li> <li><a href="/wiki/Labanan_sa_Aliaga" title="Labanan sa Aliaga">Labanan sa Aliaga</a></li> <li><a href="/wiki/Unang_Republika_ng_Pilipinas" title="Unang Republika ng Pilipinas"><i>República Filipina</i></a></li> <li><a href="/wiki/Himagsikan_sa_Negros" class="mw-redirect" title="Himagsikan sa Negros">Himagsikan sa Negros</a></li> <li><a href="/wiki/1872_Pag-aaklas_sa_Kabite" class="mw-redirect" title="1872 Pag-aaklas sa Kabite">1872 Pag-aaklas sa Kabite</a></li> <li><a href="/wiki/Pagkubkob_ng_Baler" title="Pagkubkob ng Baler">Pagkubkob ng Baler</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Katapusan</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Tratado_ng_Paris_(1898)" class="mw-redirect" title="Tratado ng Paris (1898)">Tratado ng Paris</a></li> <li><a href="/wiki/Digmaang_Pilipino-Amerikano" class="mw-redirect" title="Digmaang Pilipino-Amerikano">Digmaang Pilipino-Amerikano</a></li> <li><a href="/wiki/Tagalog_Republic#Sacay" class="mw-redirect" title="Tagalog Republic">Katagalugan (Sacay)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Himagsikang_Moro&action=edit&redlink=1" class="new" title="Himagsikang Moro (hindi pa naisusulat)">Himagsikang Moro</a></li> <li><a href="/wiki/Batas_Jones_(1916)" title="Batas Jones (1916)"><i>Philippine Autonomy Act of 1916</i></a></li> <li><a href="/wiki/Batas_Tydings-McDuffie" class="mw-redirect" title="Batas Tydings-McDuffie"><i>Philippine Independence Act</i></a></li> <li><a href="/wiki/Komonwelt_ng_Pilipinas" title="Komonwelt ng Pilipinas">Komonwelt ng Pilipinas</a></li> <li><a href="/wiki/Tratado_ng_Maynila_(1946)" class="mw-redirect" title="Tratado ng Maynila (1946)">Tratado ng Maynila</a></li> <li><a href="/wiki/Pilipinas" title="Pilipinas">Republika ng Pilipinas</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Mga samahan</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Iglesia_Filipina_Independiente" title="Iglesia Filipina Independiente">Iglesia Filipina Independiente</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Katipunan</a></li> <li><i><a href="/wiki/La_Liga_Filipina" title="La Liga Filipina">La Liga Filipina</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/La_solidaridad" class="mw-redirect" title="La solidaridad">La solidaridad</a></i></li> <li><a href="/wiki/Magdalo_(Pangkat_ng_Katipunan)" title="Magdalo (Pangkat ng Katipunan)">Pangkat Magdalo</a></li> <li><a href="/wiki/Magdiwang_(Pangkat_ng_Katipunan)" title="Magdiwang (Pangkat ng Katipunan)">Pangkat Magdiwang</a></li> <li><a href="/wiki/Hukbong_Pamayapa_ng_Pilipinas" title="Hukbong Pamayapa ng Pilipinas">Hukbong Pamayapa ng Pilipinas</a></li> <li><a href="/wiki/Hukbong_Pilipinong_Mapaghimagsik" class="mw-redirect" title="Hukbong Pilipinong Mapaghimagsik">Hukbong Pilipinong Mapaghimagsik</a></li> <li><a href="/wiki/Panghimagsikang_Hukbong_Katihan_ng_Pilipinas" title="Panghimagsikang Hukbong Katihan ng Pilipinas">Panghimagsikang Hukbong Katihan ng Pilipinas</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Mga bagay</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/wiki/El_filibusterismo" title="El filibusterismo">El filibusterismo</a></i></li> <li><a href="/wiki/Mga_watawat_ng_Rebolusyong_Pilipino" title="Mga watawat ng Rebolusyong Pilipino">Mga watawat ng Rebolusyong Pilipino</a></li> <li><a href="/wiki/Kartilya_ng_Katipunan" title="Kartilya ng Katipunan">Kartilya ng Katipunan</a></li> <li><a href="/wiki/Lupang_Hinirang" title="Lupang Hinirang">Lupang Hinirang</a></li> <li><a href="/wiki/Huling_Paalam" title="Huling Paalam"><i>Mi último adiós</i></a></li> <li><i><a href="/wiki/Noli_Me_Tangere" class="mw-redirect" title="Noli Me Tangere">Noli Me Tangere</a></i></li> <li><a href="/wiki/Watawat_ng_Pilipinas" title="Watawat ng Pilipinas">Watawat ng Pilipinas</a></li> <li><i><a href="/wiki/Spoliarium" title="Spoliarium">Spoliarium</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Natatanging mamamayan</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Andr%C3%A9s_Novales" title="Andrés Novales">Andrés Novales</a></li> <li><a href="/wiki/Gregorio_Aglipay" title="Gregorio Aglipay">Gregorio Aglipay</a></li> <li><a href="/wiki/Baldomero_Aguinaldo" title="Baldomero Aguinaldo">Baldomero Aguinaldo</a></li> <li><a href="/wiki/Emilio_Aguinaldo" title="Emilio Aguinaldo">Emilio Aguinaldo</a></li> <li><a href="/wiki/Mariano_%C3%81lvarez" title="Mariano Álvarez">Mariano Álvarez</a></li> <li><a href="/wiki/Melchora_Aquino" title="Melchora Aquino">Melchora Aquino</a></li> <li><a href="/wiki/Juan_Araneta" title="Juan Araneta">Juan Araneta</a></li> <li><a href="/wiki/Andr%C3%A9s_Bonifacio" title="Andrés Bonifacio">Andrés Bonifacio</a></li> <li><a href="/wiki/Procopio_Bonifacio" title="Procopio Bonifacio">Procopio Bonifacio</a></li> <li><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Ignacio_Paua" title="José Ignacio Paua">José Ignacio Paua</a></li> <li><a href="/wiki/Josephine_Bracken" title="Josephine Bracken">Josephine Bracken</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dios_Buhawi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dios Buhawi (hindi pa naisusulat)">Dios Buhawi</a></li> <li><a href="/wiki/Francisco_Carre%C3%B3n" title="Francisco Carreón">Francisco Carreón</a></li> <li><a href="/wiki/Ladislao_Diwa" title="Ladislao Diwa">Ladislao Diwa</a></li> <li><a href="/wiki/Gregoria_de_Jesus" title="Gregoria de Jesus">Gregoria de Jesús</a></li> <li><a href="/wiki/Gregorio_del_Pilar" title="Gregorio del Pilar">Gregorio del Pilar</a></li> <li><a href="/wiki/Marcelo_H._del_Pilar" title="Marcelo H. del Pilar">Marcelo H. del Pilar</a></li> <li><a href="/wiki/George_Dewey" title="George Dewey">George Dewey</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Papa_Isio&action=edit&redlink=1" class="new" title="Papa Isio (hindi pa naisusulat)">Papa Isio</a></li> <li><a href="/wiki/Emilio_Jacinto" title="Emilio Jacinto">Emilio Jacinto</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Le%C3%B3n_Kilat&action=edit&redlink=1" class="new" title="León Kilat (hindi pa naisusulat)">León Kilat</a></li> <li><a href="/wiki/Aniceto_Lacson" title="Aniceto Lacson">Aniceto Lacson</a></li> <li><a href="/wiki/Graciano_L%C3%B3pez-Jaena" class="mw-redirect" title="Graciano López-Jaena">Graciano López-Jaena</a></li> <li><a href="/wiki/Vicente_Lukban" title="Vicente Lukban">Vicente Lukban</a></li> <li><a href="/wiki/Antonio_Luna" title="Antonio Luna">Antonio Luna</a></li> <li><a href="/wiki/Juan_Luna" title="Juan Luna">Juan Luna</a></li> <li><a href="/wiki/Apolinario_Mabini" title="Apolinario Mabini">Apolinario Mabini</a></li> <li><a href="/wiki/Miguel_Malvar" title="Miguel Malvar">Miguel Malvar</a></li> <li><a href="/wiki/William_McKinley" title="William McKinley">William McKinley</a></li> <li><a href="/wiki/Arcadio_Maxilom" title="Arcadio Maxilom">Arcadio Maxilom</a></li> <li><a href="/wiki/Patricio_Montojo" title="Patricio Montojo">Patricio Montojo</a></li> <li><a href="/wiki/Sime%C3%B3n_Ola" title="Simeón Ola">Simeón Ola</a></li> <li><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Palma" class="mw-redirect" title="José Palma">José Palma</a></li> <li><a href="/wiki/Mariano_Ponce" title="Mariano Ponce">Mariano Ponce</a></li> <li><a href="/wiki/Artemio_Ricarte" title="Artemio Ricarte">Artemio Ricarte</a></li> <li><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Rizal" title="José Rizal">José Rizal</a></li> <li><a href="/wiki/Paciano_Rizal" title="Paciano Rizal">Paciano Rizal</a></li> <li><a href="/wiki/Macario_Sacay" class="mw-redirect" title="Macario Sacay">Macario Sakay</a></li> <li><a href="/wiki/Manuel_Tinio" title="Manuel Tinio">Manuel Tinio</a></li> <li><a href="/wiki/Mariano_Tr%C3%ADas" title="Mariano Trías">Mariano Trías</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <p><br /><span class="error mw-ext-cite-error" lang="tl" dir="ltr">Maling banggit (May <code><ref></code> tag na ang grupong "lower-alpha", pero walang nakitang <code><references group="lower-alpha"/></code> tag para rito); $2</span> </p>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Kinuha sa "<a dir="ltr" href="https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Katipunan&oldid=2095851">https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Katipunan&oldid=2095851</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Natatangi:Mga_kategorya" title="Natatangi:Mga kategorya">Kategorya</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=Kategorya:Wikipedia_articles_needing_page_number_citations_(July_2013)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategorya:Wikipedia articles needing page number citations (July 2013) (hindi pa naisusulat)">Wikipedia articles needing page number citations (July 2013)</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Kategorya:Mga_artikulo_ng_Wikipedia_na_kailangang_linawin_(Hulyo_2013)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategorya:Mga artikulo ng Wikipedia na kailangang linawin (Hulyo 2013) (hindi pa naisusulat)">Mga artikulo ng Wikipedia na kailangang linawin (Hulyo 2013)</a></li><li><a href="/wiki/Kategorya:Mga_artikulong_minarkahang_may_sabi-sabi" title="Kategorya:Mga artikulong minarkahang may sabi-sabi">Mga artikulong minarkahang may sabi-sabi</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Kategorya:Mga_artikulong_may_pangungusap_na_walang_sanggunian_(April_2014)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategorya:Mga artikulong may pangungusap na walang sanggunian (April 2014) (hindi pa naisusulat)">Mga artikulong may pangungusap na walang sanggunian (April 2014)</a></li><li><a href="/wiki/Kategorya:Lahat_ng_mga_artikulong_may_pangungusap_na_walang_pinagmulan" title="Kategorya:Lahat ng mga artikulong may pangungusap na walang pinagmulan">Lahat ng mga artikulong may pangungusap na walang pinagmulan</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Kategorya:Mga_artikulong_may_pangungusap_na_walang_sanggunian_(February_2014)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategorya:Mga artikulong may pangungusap na walang sanggunian (February 2014) (hindi pa naisusulat)">Mga artikulong may pangungusap na walang sanggunian (February 2014)</a></li><li><a href="/wiki/Kategorya:Kasaysayan_ng_Pilipinas" title="Kategorya:Kasaysayan ng Pilipinas">Kasaysayan ng Pilipinas</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Kategorya:Pages_with_reference_errors_that_trigger_visual_diffs&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategorya:Pages with reference errors that trigger visual diffs (hindi pa naisusulat)">Pages with reference errors that trigger visual diffs</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Nakatagong kategorya: <ul><li><a href="/wiki/Kategorya:Harv_and_Sfn_no-target_errors" title="Kategorya:Harv and Sfn no-target errors">Harv and Sfn no-target errors</a></li><li><a href="/wiki/Kategorya:Mga_artikulong_naglalaman_ng_malinaw_na_binanggit_na_teksto_sa_Tagalog" title="Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng malinaw na binanggit na teksto sa Tagalog">Mga artikulong naglalaman ng malinaw na binanggit na teksto sa Tagalog</a></li><li><a href="/wiki/Kategorya:CS1_maint:_date_auto-translated" title="Kategorya:CS1 maint: date auto-translated">CS1 maint: date auto-translated</a></li><li><a href="/wiki/Kategorya:CS1_errors:_invalid_parameter_value" title="Kategorya:CS1 errors: invalid parameter value">CS1 errors: invalid parameter value</a></li><li><a href="/wiki/Kategorya:CS1_maint:_archived_copy_as_title" title="Kategorya:CS1 maint: archived copy as title">CS1 maint: archived copy as title</a></li><li><a href="/wiki/Kategorya:Sangguniang_CS1_sa_wikang_Tagalog_(tl)" title="Kategorya:Sangguniang CS1 sa wikang Tagalog (tl)">Sangguniang CS1 sa wikang Tagalog (tl)</a></li><li><a href="/wiki/Kategorya:Lahat_ng_mga_pahinang_nangangailangan_ng_pag-sasaayos" title="Kategorya:Lahat ng mga pahinang nangangailangan ng pag-sasaayos">Lahat ng mga pahinang nangangailangan ng pag-sasaayos</a></li><li><a href="/wiki/Kategorya:Pages_using_ISBN_magic_links" title="Kategorya:Pages using ISBN magic links">Pages using ISBN magic links</a></li><li><a href="/wiki/Kategorya:Lahat_ng_artikulong_may_pangungusap_na_walang_sanggunian" title="Kategorya:Lahat ng artikulong may pangungusap na walang sanggunian">Lahat ng artikulong may pangungusap na walang sanggunian</a></li><li><a href="/wiki/Kategorya:Mga_artikulong_may_pangungusap_na_walang_sanggunian" title="Kategorya:Mga artikulong may pangungusap na walang sanggunian">Mga artikulong may pangungusap na walang sanggunian</a></li><li><a href="/wiki/Kategorya:Webarchive_template_wayback_links" title="Kategorya:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/Kategorya:Mga_pahinang_may_error_sa_reference" title="Kategorya:Mga pahinang may error sa reference">Mga pahinang may error sa reference</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Huling pagbabago: 08:38, 12 Pebrero 2024.</li> <li id="footer-info-copyright">Magagamit ang teksto sa ilalim ng <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Lisensyang Creative Commons Attribution/Share-Alike</a>; maaaring mailapat ang karagdagang termino. Tingnan ang <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Takdang Gamit</a> para sa mga detalye.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Patakaran sa Pagkapribado</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Patungkol">Patungkol sa Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Pangkalahatang_pagtatanggi">Pagtatanggi</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Kodigo ng Paggawi</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Mga Developer</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/tl.wikipedia.org">Estadistika</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tungkol sa Cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//tl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Katipunan&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Itsura sa mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-bkzz5","wgBackendResponseTime":158,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.929","walltime":"1.115","ppvisitednodes":{"value":5206,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":128086,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":9012,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":101332,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 942.718 1 -total"," 49.48% 466.413 1 Padron:Reflist"," 16.82% 158.528 14 Padron:Cite_web"," 15.20% 143.304 1 Padron:Lang-tl"," 11.24% 105.947 1 Padron:Infobox_organization"," 9.75% 91.870 1 Padron:Infobox"," 9.37% 88.288 52 Padron:Harvnb"," 8.89% 83.817 2 Padron:Navbox"," 8.86% 83.493 1 Padron:Himagsikang_Pilipino"," 7.95% 74.987 1 Padron:About"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.492","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":19324195,"limit":52428800},"limitreport-logs":"table#1 {\n}\nanchor_id_list = table#1 {\n [\"CITEREFGuererroEncarnacionVillegas1996\"] = 1,\n [\"CITEREFRichardson2005\"] = 1,\n [\"CITEREFRichardson2007\"] = 1,\n [\"CITEREFRihardson2005\"] = 1,\n [\"CITEREFRojas\"] = 1,\n}\ntemplate_list = table#1 {\n [\"About\"] = 1,\n [\"Citation needed\"] = 1,\n [\"Cite journal\"] = 1,\n [\"Cite web\"] = 14,\n [\"Clarify\"] = 1,\n [\"Clear\"] = 1,\n [\"Cnf\"] = 2,\n [\"Cquote\"] = 3,\n [\"Efn\"] = 1,\n [\"Fact\"] = 2,\n [\"Failed verification\"] = 1,\n [\"For\"] = 1,\n [\"Harvnb\"] = 52,\n [\"Himagsikang Pilipino\"] = 1,\n [\"Infobox organization\"] = 1,\n [\"Kasaysayan ng Pilipinas\"] = 1,\n [\"Lang-tl\"] = 1,\n [\"Multiple image\"] = 1,\n [\"Page needed\"] = 1,\n [\"Quotation\"] = 2,\n [\"Reflist\"] = 1,\n [\"Rp\"] = 5,\n [\"Webarchive\"] = 4,\n [\"Who\"] = 1,\n}\narticle_whitelist = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-58cc965476-fcjwg","timestamp":"20241129013830","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Katipunan","url":"https:\/\/tl.wikipedia.org\/wiki\/Katipunan","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q673018","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q673018","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-11-19T17:58:14Z","dateModified":"2024-02-12T08:38:42Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/0\/09\/Philippine_revolution_flag_kkk1.svg","headline":"Rebolusyonaryong lipunan laban sa Espanya na itinatag noong 1892 sa Pilipinas"}</script> </body> </html>