CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="gl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Relixión da Roma antiga - Wikipedia, a enciclopedia libre</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )glwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","xaneiro","febreiro","marzo","abril","maio","xuño","xullo","agosto","setembro","outubro","novembro","decembro"],"wgRequestId":"52fdd492-046b-46f4-bd09-45bc1de9bfa5","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Relixión_da_Roma_antiga","wgTitle":"Relixión da Roma antiga","wgCurRevisionId":6439347,"wgRevisionId":6439347,"wgArticleId":408578,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Páxinas con modelos con argumentos duplicados","Relixión romana","Relixións étnicas"],"wgPageViewLanguage":"gl","wgPageContentLanguage":"gl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Relixión_da_Roma_antiga","wgRelevantArticleId":408578,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive": false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"gl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"gl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q337547","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready", "ext.gadget.PortalClass":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.charinsert","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader", "ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=gl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&modules=ext.gadget.PortalClass%2Ccharinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Pantheon_interior.jpg/1200px-Pantheon_interior.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="849"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Pantheon_interior.jpg/800px-Pantheon_interior.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="566"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Pantheon_interior.jpg/640px-Pantheon_interior.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="453"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Relixión da Roma antiga - Wikipedia, a enciclopedia libre"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//gl.m.wikipedia.org/wiki/Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Editar" href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (gl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//gl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.gl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Fonte Atom de novas de Wikipedia" href="/w/index.php?title=Especial:Cambios_recentes&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Relixión_da_Roma_antiga rootpage-Relixión_da_Roma_antiga skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Saltar ao contido</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menú principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menú principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menú principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">agochar</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navegación </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portada" title="Visitar a páxina principal [z]" accesskey="z"><span>Portada</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_da_comunidade" title="Información acerca do proxecto, do que pode facer e dos lugares onde atopar as cousas"><span>Portal da comunidade</span></a></li><li id="n-A-Taberna" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:A_Taberna"><span>A Taberna</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Actualidade" title="Información acerca de acontecementos de actualidade"><span>Actualidade</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Cambios_recentes" title="A lista de modificacións recentes no wiki [r]" accesskey="r"><span>Cambios recentes</span></a></li><li id="n-Artigos-de-calidade" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Artigos_de_calidade"><span>Artigos de calidade</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Ao_chou" title="Cargar unha páxina ao chou [x]" accesskey="x"><span>Páxina ao chou</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Axuda" title="O lugar para informarse"><span>Axuda</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Portada" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="a Wikipedia en galego" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-gl.svg" width="118" height="13" style="width: 7.375em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Especial:Procurar" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Procurar neste wiki [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Procura</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Procurar en Wikipedia" aria-label="Procurar en Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Procurar neste wiki [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Procurar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Procurar</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Ferramentas persoais"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aparencia"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Cambia a aparencia do tamaño da fonte, o ancho e a cor da páxina" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aparencia" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aparencia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_gl.wikipedia.org&uselang=gl" class=""><span>Doazóns</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Crear_unha_conta&returnto=Relixi%C3%B3n+da+Roma+antiga" title="É recomendable que cree unha conta e acceda ao sistema, se ben non é obrigatorio" class=""><span>Crear unha conta</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Iniciar_sesi%C3%B3n&returnto=Relixi%C3%B3n+da+Roma+antiga" title="É recomendable que se rexistre, se ben non é obrigatorio [o]" accesskey="o" class=""><span>Acceder ao sistema</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Máis opcións" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ferramentas persoais" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ferramentas persoais</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menú de usuario" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_gl.wikipedia.org&uselang=gl"><span>Doazóns</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Crear_unha_conta&returnto=Relixi%C3%B3n+da+Roma+antiga" title="É recomendable que cree unha conta e acceda ao sistema, se ben non é obrigatorio"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Crear unha conta</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Iniciar_sesi%C3%B3n&returnto=Relixi%C3%B3n+da+Roma+antiga" title="É recomendable que se rexistre, se ben non é obrigatorio [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Acceder ao sistema</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Páxinas para os editores sen a sesión iniciada <a href="/wiki/Axuda:Introduci%C3%B3n" aria-label="Máis información sobre a edición"><span>máis información</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:As_mi%C3%B1as_contribuci%C3%B3ns" title="Unha lista das modificacións feitas desde este enderezo IP [y]" accesskey="y"><span>Contribucións</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:A_mi%C3%B1a_conversa" title="Conversa acerca de edicións feitas desde este enderezo IP [n]" accesskey="n"><span>Conversa</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Contidos" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Contidos</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">agochar</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Inicio</div> </a> </li> <li id="toc-Pietas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Pietas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span><i>Pietas</i></span> </div> </a> <ul id="toc-Pietas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-O_sacrificio" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#O_sacrificio"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>O sacrificio</span> </div> </a> <ul id="toc-O_sacrificio-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-A_tríade_capitolina" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#A_tríade_capitolina"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>A tríade capitolina</span> </div> </a> <ul id="toc-A_tríade_capitolina-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Colexios_sacerdotais" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Colexios_sacerdotais"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Colexios sacerdotais</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Colexios_sacerdotais-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección "Colexios sacerdotais"</span> </button> <ul id="toc-Colexios_sacerdotais-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Os_flamines" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Os_flamines"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Os <i>flamines</i></span> </div> </a> <ul id="toc-Os_flamines-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-O_pontífice" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#O_pontífice"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>O pontífice</span> </div> </a> <ul id="toc-O_pontífice-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-As_vestais" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#As_vestais"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>As vestais</span> </div> </a> <ul id="toc-As_vestais-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Outros_colexios" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Outros_colexios"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Outros colexios</span> </div> </a> <ul id="toc-Outros_colexios-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-O_culto_privado" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#O_culto_privado"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>O culto privado</span> </div> </a> <ul id="toc-O_culto_privado-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Festivos_e_festivais" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Festivos_e_festivais"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Festivos e festivais</span> </div> </a> <ul id="toc-Festivos_e_festivais-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rituais_de_interacción_relixiosa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Rituais_de_interacción_relixiosa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Rituais de interacción relixiosa</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Rituais_de_interacción_relixiosa-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección "Rituais de interacción relixiosa"</span> </button> <ul id="toc-Rituais_de_interacción_relixiosa-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Interpretatio" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Interpretatio"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span><i>Interpretatio</i></span> </div> </a> <ul id="toc-Interpretatio-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Acclamatio" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Acclamatio"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span><i>Acclamatio</i></span> </div> </a> <ul id="toc-Acclamatio-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Euocatio" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Euocatio"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span><i>Euocatio</i></span> </div> </a> <ul id="toc-Euocatio-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Cultos_estranxeiros" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Cultos_estranxeiros"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Cultos estranxeiros</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Cultos_estranxeiros-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección "Cultos estranxeiros"</span> </button> <ul id="toc-Cultos_estranxeiros-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-O_culto_de_Isis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#O_culto_de_Isis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>O culto de Isis</span> </div> </a> <ul id="toc-O_culto_de_Isis-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-O_imperialismo_romano_e_os_"outros"" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#O_imperialismo_romano_e_os_"outros""> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>O imperialismo romano e os "outros"</span> </div> </a> <ul id="toc-O_imperialismo_romano_e_os_"outros"-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Notas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Notas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Notas</span> </div> </a> <ul id="toc-Notas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Véxase_tamén_tamén" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Véxase_tamén_tamén"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Véxase tamén tamén</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Véxase_tamén_tamén-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección "Véxase tamén tamén"</span> </button> <ul id="toc-Véxase_tamén_tamén-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bibliografía" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografía"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.1</span> <span>Bibliografía</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografía-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Outros_artigos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Outros_artigos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.2</span> <span>Outros artigos</span> </div> </a> <ul id="toc-Outros_artigos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Contidos" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mostrar ou agochar a táboa de contidos" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mostrar ou agochar a táboa de contidos</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Relixión da Roma antiga</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ir a un artigo noutra lingua. Dispoñible en 53 linguas" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-53" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">53 linguas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Antieke_Romeinse_godsdiens" title="Antieke Romeinse godsdiens – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Antieke Romeinse godsdiens" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86_%D9%81%D9%8A_%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85%D8%A9" title="الدين في روما القديمة – árabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الدين في روما القديمة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="árabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Relix%C3%B3n_na_Antigua_Roma" title="Relixón na Antigua Roma – asturiano" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Relixón na Antigua Roma" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturiano" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Q%C9%99dim_Romada_din" title="Qədim Romada din – acerbaixano" lang="az" hreflang="az" data-title="Qədim Romada din" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="acerbaixano" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%8B%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D1%8D%D0%BB%D1%96%D0%B3%D1%96%D1%8F" title="Старажытнарымская рэлігія – belaruso" lang="be" hreflang="be" data-title="Старажытнарымская рэлігія" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="belaruso" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D1%8F_%D0%B2_%D0%94%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D0%BD_%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Религия в Древен Рим – búlgaro" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Религия в Древен Рим" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="búlgaro" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Religi%C3%B3_a_l%27antiga_Roma" title="Religió a l'antiga Roma – catalán" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Religió a l'antiga Roma" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalán" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Starov%C4%9Bk%C3%A9_%C5%99%C3%ADmsk%C3%A9_n%C3%A1bo%C5%BEenstv%C3%AD" title="Starověké římské náboženství – checo" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Starověké římské náboženství" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="checo" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%85%D0%B8_%D0%A0%D0%B8%D0%BC_%D1%82%D3%97%D0%BD%C4%95" title="Авалхи Рим тӗнĕ – chuvaxo" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Авалхи Рим тӗнĕ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="chuvaxo" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="artigo bo"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Romersk_religion" title="Romersk religion – dinamarqués" lang="da" hreflang="da" data-title="Romersk religion" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="dinamarqués" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="artigo bo"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/R%C3%B6mische_Religion" title="Römische Religion – alemán" lang="de" hreflang="de" data-title="Römische Religion" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alemán" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%98%CF%81%CE%B7%CF%83%CE%BA%CE%B5%CE%AF%CE%B1_%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD_%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1_%CE%A1%CF%8E%CE%BC%CE%B7" title="Θρησκεία στην αρχαία Ρώμη – grego" lang="el" hreflang="el" data-title="Θρησκεία στην αρχαία Ρώμη" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grego" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Religion_in_ancient_Rome" title="Religion in ancient Rome – inglés" lang="en" hreflang="en" data-title="Religion in ancient Rome" data-language-autonym="English" data-language-local-name="inglés" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Romia_religio" title="Romia religio – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Romia religio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Religi%C3%B3n_en_la_Antigua_Roma" title="Religión en la Antigua Roma – español" lang="es" hreflang="es" data-title="Religión en la Antigua Roma" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="español" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Vanarooma_usund" title="Vanarooma usund – estoniano" lang="et" hreflang="et" data-title="Vanarooma usund" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoniano" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Antzinako_Erromako_erlijioa" title="Antzinako Erromako erlijioa – éuscaro" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Antzinako Erromako erlijioa" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="éuscaro" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="artigo bo"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C" title="دین رومی – persa" lang="fa" hreflang="fa" data-title="دین رومی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persa" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Roomalainen_uskonto" title="Roomalainen uskonto – finés" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Roomalainen uskonto" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finés" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Religion_de_la_Rome_antique" title="Religion de la Rome antique – francés" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Religion de la Rome antique" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francés" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%93%D7%AA_%D7%A8%D7%95%D7%9E%D7%90_%D7%94%D7%A2%D7%AA%D7%99%D7%A7%D7%94" title="דת רומא העתיקה – hebreo" lang="he" hreflang="he" data-title="דת רומא העתיקה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebreo" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%80%E0%A4%A8_%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%AE_%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%82_%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE" title="प्राचीन रोम में धर्म – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="प्राचीन रोम में धर्म" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Starorimska_religija" title="Starorimska religija – croata" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Starorimska religija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croata" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3mai_vall%C3%A1s" title="Római vallás – húngaro" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Római vallás" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="húngaro" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Religion_in_Roma_antique" title="Religion in Roma antique – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Religion in Roma antique" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Agama_di_Romawi_Kuno" title="Agama di Romawi Kuno – indonesio" lang="id" hreflang="id" data-title="Agama di Romawi Kuno" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonesio" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Religione_romana" title="Religione romana – italiano" lang="it" hreflang="it" data-title="Religione romana" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italiano" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B3%A0%EB%8C%80_%EB%A1%9C%EB%A7%88%EC%9D%98_%EC%A2%85%EA%B5%90" title="고대 로마의 종교 – coreano" lang="ko" hreflang="ko" data-title="고대 로마의 종교" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coreano" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Religio_Romana" title="Religio Romana – latín" lang="la" hreflang="la" data-title="Religio Romana" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latín" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9imesch_Relioun" title="Réimesch Relioun – luxemburgués" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Réimesch Relioun" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luxemburgués" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Relijio_en_Roma_antica" title="Relijio en Roma antica – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Relijio en Roma antica" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Senov%C4%97s_Romos_religija" title="Senovės Romos religija – lituano" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Senovės Romos religija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituano" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Римска религија – macedonio" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Римска религија" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedonio" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Agama_di_Rom_kuno" title="Agama di Rom kuno – malaio" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Agama di Rom kuno" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malaio" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artigo de calidade"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Romeinse_religie" title="Romeinse religie – neerlandés" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Romeinse religie" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="neerlandés" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Romersk_religion" title="Romersk religion – noruegués bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Romersk religion" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="noruegués bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Religia_staro%C5%BCytnego_Rzymu" title="Religia starożytnego Rzymu – polaco" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Religia starożytnego Rzymu" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polaco" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85_%D8%B1%D9%88%D9%85_%D9%88%DA%86_%D9%85%D8%B0%DB%81%D8%A8" title="قدیم روم وچ مذہب – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="قدیم روم وچ مذہب" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Religi%C3%A3o_na_Roma_Antiga" title="Religião na Roma Antiga – portugués" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Religião na Roma Antiga" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugués" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Religia_%C3%AEn_Roma_antic%C4%83" title="Religia în Roma antică – romanés" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Religia în Roma antică" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="romanés" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Римская религия – ruso" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Римская религия" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ruso" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Religija_u_anti%C4%8Dkom_Rimu" title="Religija u antičkom Rimu – serbocroata" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Religija u antičkom Rimu" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbocroata" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Religion_in_ancient_Rome" title="Religion in ancient Rome – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Religion in ancient Rome" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Feja_romake" title="Feja romake – albanés" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Feja romake" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albanés" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D1%83_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BC_%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%83" title="Религија у старом Риму – serbio" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Религија у старом Риму" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbio" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Romersk_religion" title="Romersk religion – sueco" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Romersk religion" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="sueco" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Relihiyon_sa_Sinaunang_Roma" title="Relihiyon sa Sinaunang Roma – tagalo" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Relihiyon sa Sinaunang Roma" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalo" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Antik_Roma%27da_din" title="Antik Roma'da din – turco" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Antik Roma'da din" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turco" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D1%8C%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%BC%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%BB%D1%96%D0%B3%D1%96%D1%8F" title="Давньоримська релігія – ucraíno" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Давньоримська релігія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ucraíno" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85_%D8%B1%D9%88%D9%85_%D9%85%DB%8C%DA%BA_%D9%85%D8%B0%DB%81%D8%A8" title="قدیم روم میں مذہب – urdú" lang="ur" hreflang="ur" data-title="قدیم روم میں مذہب" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdú" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Qadimgi_Rimda_din" title="Qadimgi Rimda din – uzbeko" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Qadimgi Rimda din" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbeko" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/T%C3%B4n_gi%C3%A1o_La_M%C3%A3_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Tôn giáo La Mã cổ đại – vietnamita" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Tôn giáo La Mã cổ đại" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamita" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A4%E7%BE%85%E9%A6%AC%E5%AE%97%E6%95%99" title="古羅馬宗教 – chinés" lang="zh" hreflang="zh" data-title="古羅馬宗教" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinés" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q337547#sitelinks-wikipedia" title="Editar as ligazóns interlingüísticas" class="wbc-editpage">Editar as ligazóns</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espazos de nomes"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga" title="Ver o contido da páxina [c]" accesskey="c"><span>Artigo</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Conversa:Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga" rel="discussion" title="Conversa acerca do contido desta páxina [t]" accesskey="t"><span>Conversa</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambiar a variante de lingua" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">galego</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Vistas"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga"><span>Ler</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&veaction=edit" title="Editar esta páxina [v]" accesskey="v"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit" title="Editar o código fonte desta páxina [e]" accesskey="e"><span>Editar a fonte</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=history" title="Versións anteriores desta páxina [h]" accesskey="h"><span>Ver o historial</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ferramentas das páxinas"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ferramentas" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Ferramentas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ferramentas</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">agochar</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Máis opcións" > <div class="vector-menu-heading"> Accións </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga"><span>Ler</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&veaction=edit" title="Editar esta páxina [v]" accesskey="v"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit" title="Editar o código fonte desta páxina [e]" accesskey="e"><span>Editar a fonte</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=history"><span>Ver o historial</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Xeral </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1xinas_que_ligan_con_esta/Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga" title="Lista de todas as páxinas do wiki que ligan cara a aquí [j]" accesskey="j"><span>Páxinas que ligan con esta</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Cambios_relacionados/Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga" rel="nofollow" title="Cambios recentes nas páxinas ligadas desde esta [k]" accesskey="k"><span>Cambios relacionados</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1xinas_especiais" title="Lista de todas as páxinas especiais [q]" accesskey="q"><span>Páxinas especiais</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&oldid=6439347" title="Ligazón permanente a esta versión desta páxina"><span>Ligazón permanente</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=info" title="Máis información sobre esta páxina"><span>Información da páxina</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Cita&page=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&id=6439347&wpFormIdentifier=titleform" title="Información sobre como citar esta páxina"><span>Citar esta páxina</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fgl.wikipedia.org%2Fwiki%2FRelixi%25C3%25B3n_da_Roma_antiga"><span>Xerar URL acurtado</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:QrCode&url=https%3A%2F%2Fgl.wikipedia.org%2Fwiki%2FRelixi%25C3%25B3n_da_Roma_antiga"><span>Descargar o código QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimir/exportar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Libro&bookcmd=book_creator&referer=Relixi%C3%B3n+da+Roma+antiga"><span>Crear un libro</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:DownloadAsPdf&page=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=show-download-screen"><span>Descargar como PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&printable=yes" title="Versión para imprimir da páxina [p]" accesskey="p"><span>Versión para imprimir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Noutros proxectos </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ancient_Roman_religion" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q337547" title="Ligazón ao elemento conectado no repositorio de datos [g]" accesskey="g"><span>Elemento de Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ferramentas das páxinas"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aparencia"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aparencia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">agochar</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Na Galipedia, a Wikipedia en galego.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="gl" dir="ltr"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Pantheon_interior.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Pantheon_interior.jpg/220px-Pantheon_interior.jpg" decoding="async" width="220" height="156" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Pantheon_interior.jpg/330px-Pantheon_interior.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Pantheon_interior.jpg/440px-Pantheon_interior.jpg 2x" data-file-width="3075" data-file-height="2176" /></a><figcaption>Interior do <a href="/wiki/Pante%C3%B3n_de_Roma" title="Panteón de Roma">panteón</a>, templo de todos os deuses, en Roma (hoxe transformado en igrexa).</figcaption></figure> <p>A <b><a href="/wiki/Relixi%C3%B3n" title="Relixión">relixión</a></b> <b>na</b> <b><a href="/wiki/Roma_antiga" title="Roma antiga">Roma Antiga</a></b> caracterizouse polo <a href="/wiki/Polite%C3%ADsmo" title="Politeísmo">politeísmo</a>, con elementos que combinaron influencias de diversos cultos ao longo da súa historia. Dese modo, na súa orixe, crenzas etruscas, <a href="/wiki/Mitolox%C3%ADa_grega" title="Mitoloxía grega">gregas</a> e orientais foron sendo incorporadas aos costumes xa tradicionais de acordo con súa efectividade. </p><p>A idea de efectividade dun <a href="/wiki/Rito" title="Rito">ritual</a> para agradar a un deus ou deuses é a idea que inunda o escenario relixioso da época. A noción de nosa sociedade de tradición xudaico-cristiá canto á relixión liga os rituais á fe, algo que non era tido en conta polos romanos. Para eles os deuses simplemente existían, non había necesidade de cuestionar ese feito. </p><p>Os deuses dos <a href="/wiki/Roma_antiga" title="Roma antiga">antigos</a> romanos, á semellanza dos <a href="/wiki/Grecia_antiga" title="Grecia antiga">antigos gregos</a>, eran <a href="/wiki/Antropomorfismo" title="Antropomorfismo">antropomórficos</a>, ou sexa, eran representados coa forma humana e posuían características como calidades e defectos de <a href="/wiki/Ser_humano" title="Ser humano">seres humanos</a>. </p><p>O Estado romano propagaba unha relixión oficial que prestaba culto aos grandes deuses, como, por exemplo, <a href="/wiki/X%C3%BApiter_(deus)" title="Xúpiter (deus)">Xúpiter</a>, pai dos deuses; <a href="/wiki/Marte_(deus)" title="Marte (deus)">Marte</a>, deus da guerra; ou <a href="/wiki/Minerva" title="Minerva">Minerva</a>, deusa da arte. Na honra deses deuses eran realizados <a href="/wiki/Festas_romanas" title="Festas romanas">festivais</a>, xogos, <a href="/wiki/Sacrificio" title="Sacrificio">sacrificios</a> e outras cerimonias. Posteriormente, diante da expansión militar que conduciu ao <a href="/wiki/Imperio_Romano" title="Imperio Romano">imperio</a>, moitos deuses das rexións conquistadas tamén foron incorporados aos cultos romanos, así como algúns deuses romanos foron incorporados ás rexións conquistadas. </p><p>No ámbito privado, os cidadáns, á súa vez, tradicionalmente buscaban protección nos espíritos domésticos, os chamados <a href="/w/index.php?title=Lares&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lares (a páxina aínda non existe)">lares</a>, e nos espíritos dos antepasados, os <a href="/w/index.php?title=Penates&action=edit&redlink=1" class="new" title="Penates (a páxina aínda non existe)">penates</a>, aos cales rendían culto dentro de casa. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Pietas"><i>Pietas</i></h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&veaction=edit&section=1" title="Editar a sección: «Pietas»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit&section=1" title="Editar o código fonte da sección: Pietas"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Segundo os pescudadores, a relixión desempeñaba un papel fundamental na definición da sociedade e nas relacións de poder. Ao participar dos cultos, era garantida a <i>pax deorum</i> ("paz divina", en <a href="/wiki/Lingua_latina" title="Lingua latina">latín</a>), a harmonía civil e a maior integración destas comunidades no imperio levando a unha maior integración de cultos relacionados ao poder imperial<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span>[</span>1<span>]</span></a></sup>. </p><p>Dentro do carácter social da relixiosidade romana, a importancia que é establecida nas relacións persoais é expresada polo termo latino <i>pietas</i>, literalmente traducido como "piedade". A pesar da súa conexión co verbo <i>piare</i> ("<i>calmar</i>", "<i>borrar</i> <i>unha</i> <i>falta</i>", "<i>conxurar</i> <i>un mal presaxio"</i>), a <i>pietas</i> designaba a observación escrupulosa dos rituais, mais tamén o respecto ás relacións entre as persoas no propio ámbito social<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span>[</span>2<span>]</span></a></sup>. Para un fillo, a <i>pietas</i> consistía en obedecer ao pai, e ao mesmo tempo existía a <i>pietas</i> que os membros dun grupo debían á cidade á que pertencían. Con todo, máis importante que eses deberes era a <i>pietas</i> con relación aos deuses<sup id="cite_ref-Eliade,_2011:_110_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-Eliade,_2011:_110-3"><span>[</span>3<span>]</span></a></sup>. As <a href="/wiki/Humanismo_(filosof%C3%ADa)" title="Humanismo (filosofía)">ideoloxías humanitarias</a> dos séculos XVIII e XIX tentaron retomar esa concepción; porén, desacralizaron a vella concepción da <i>pietas</i> romana. A <i>pietas</i> tamén era representada en moedas por obxectos de culto ou como unha figura feminina realizando sacrificios cun fogo. Ela tiña tal importancia na vida cotiá romana que posíbeis fallos durante o ritual (de aí a idea de impiedade) eran unha cuestión de coidados permanentes. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="O_sacrificio">O sacrificio</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&veaction=edit&section=2" title="Editar a sección: «O sacrificio»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit&section=2" title="Editar o código fonte da sección: O sacrificio"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Roman_sacrifice_Louvre_Ma992.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Roman_sacrifice_Louvre_Ma992.jpg/220px-Roman_sacrifice_Louvre_Ma992.jpg" decoding="async" width="220" height="185" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Roman_sacrifice_Louvre_Ma992.jpg/330px-Roman_sacrifice_Louvre_Ma992.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Roman_sacrifice_Louvre_Ma992.jpg/440px-Roman_sacrifice_Louvre_Ma992.jpg 2x" data-file-width="2830" data-file-height="2375" /></a><figcaption><i>Sacrificio romano</i>, <small>relevo en mármore no</small> <small><a href="/wiki/Museo_do_Louvre" title="Museo do Louvre">Museo do Louvre</a></small></figcaption></figure> <p>Tanto no culto público como no privado, o sacrificio consistía na ofrenda de determinada materia alimentar. Cereais, uva, viño e principalmente vítimas animais. Efectuábanse <a href="/w/index.php?title=Libaci%C3%B3ns&action=edit&redlink=1" class="new" title="Libacións (a páxina aínda non existe)">libacións</a> preliminares sobre o lar portátil (<i>foculus</i>), que representaba o <i><a href="/w/index.php?title=Foculus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Foculus (a páxina aínda non existe)">foculus</a></i> do sacrificante, e situábase fronte ao <a href="/wiki/Templo" title="Templo">templo</a>, ao lado do <a href="/wiki/Altar" title="Altar">altar</a><sup id="cite_ref-Eliade,_2011:_115_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Eliade,_2011:_115-4"><span>[</span>4<span>]</span></a></sup>. A parte reservada aos deuses (fígado, pulmón, corazón e algúns outros pedazos) era queimada sobre o altar. A carne era consumida polo sacrificante e polos seus compañeiros no culto privado, e polo corpo de sacerdotes nos sacrificios celebrados en favor do Estado. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="A_tríade_capitolina"><span id="A_tr.C3.ADade_capitolina"></span>A tríade capitolina</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&veaction=edit&section=3" title="Editar a sección: «A tríade capitolina»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit&section=3" title="Editar o código fonte da sección: A tríade capitolina"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Artigo principal</i><i>:</i> <a href="/wiki/Mitolox%C3%ADa_romana" title="Mitoloxía romana">Mitoloxía romana</a>.</span></span></dd></dl></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:8646_-_St_Petersburg_-_Hermitage_-_Jupiter.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/8646_-_St_Petersburg_-_Hermitage_-_Jupiter.jpg/220px-8646_-_St_Petersburg_-_Hermitage_-_Jupiter.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/8646_-_St_Petersburg_-_Hermitage_-_Jupiter.jpg/330px-8646_-_St_Petersburg_-_Hermitage_-_Jupiter.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/8646_-_St_Petersburg_-_Hermitage_-_Jupiter.jpg/440px-8646_-_St_Petersburg_-_Hermitage_-_Jupiter.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="4000" /></a><figcaption><i>Xúpiter</i>, estatua no <a href="/wiki/Ermitage" title="Ermitage">Ermitage</a>.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Juno_Louvre_Ma485.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Juno_Louvre_Ma485.jpg/220px-Juno_Louvre_Ma485.jpg" decoding="async" width="220" height="532" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Juno_Louvre_Ma485.jpg/330px-Juno_Louvre_Ma485.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Juno_Louvre_Ma485.jpg/440px-Juno_Louvre_Ma485.jpg 2x" data-file-width="1500" data-file-height="3625" /></a><figcaption><i>Xuno</i>, estatua no <a href="/wiki/Museo_do_Louvre" title="Museo do Louvre">Museo do Louvre</a>.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Nymphenburg-Statue-Minerva-1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Nymphenburg-Statue-Minerva-1.jpg/220px-Nymphenburg-Statue-Minerva-1.jpg" decoding="async" width="220" height="311" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Nymphenburg-Statue-Minerva-1.jpg/330px-Nymphenburg-Statue-Minerva-1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Nymphenburg-Statue-Minerva-1.jpg/440px-Nymphenburg-Statue-Minerva-1.jpg 2x" data-file-width="1415" data-file-height="2000" /></a><figcaption><i>Minerva</i>, estatua no Ninfemburgo en <a href="/wiki/M%C3%BAnic" title="Múnic">Múnic</a>.</figcaption></figure> <p>Ao contrario dos <a href="/wiki/Grecia_Antiga" class="mw-redirect" title="Grecia Antiga">gregos</a>, que desde cedo organizaron un <a href="/wiki/Mitolox%C3%ADa_grega" title="Mitoloxía grega">panteón</a> estruturado, os romanos presentaban, no comezo da súa época histórica, só unha agrupación xerárquica das divindades<sup id="cite_ref-Eliade,_2011:_115_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-Eliade,_2011:_115-4"><span>[</span>4<span>]</span></a></sup>. A tríade arcaica estaba composta por <a href="/wiki/X%C3%BApiter_(deus)" title="Xúpiter (deus)">Xúpiter</a>, <a href="/wiki/Marte_(deus)" title="Marte (deus)">Marte</a> e <a href="/w/index.php?title=Quirino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quirino (a páxina aínda non existe)">Quirino</a>, completada por <a href="/wiki/Xano_(deus)" title="Xano (deus)">Xano</a> e <a href="/wiki/Vesta_(deusa)" title="Vesta (deusa)">Vesta</a>. Na calidade de deus dos "comezos", Xano foi colocado no cume da lista, e Vesta, protectora da cidade, no final. Xúpiter é por excelencia o deus soberano, celeste e fulgurante, rexente da xustiza e fiador da fecundidade<sup id="cite_ref-Eliade,_2011:_116_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-Eliade,_2011:_116-5"><span>[</span>5<span>]</span></a></sup>. Marte representaba entre todos os pobos itálicos o deus guerreiro. Quirino é solidario da comunidade dos <i>viri</i>, a reunión do pobo romano. </p><p>Canto a Xano e Vesta, a súa incorporación á tríade arcaica dá continuidade a unha tradición <a href="/wiki/Indoeuropeos" class="mw-redirect" title="Indoeuropeos">indoeuropea</a><sup id="cite_ref-Eliade,_2011:_116_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-Eliade,_2011:_116-5"><span>[</span>5<span>]</span></a></sup>. Espacialmente, Xano encóntrase nos limiares das casas e nas portas. No ciclo temporal, é el quen rexe os comezos do ano. O peche das portas do <a href="/w/index.php?title=Templo_de_Xano&action=edit&redlink=1" class="new" title="Templo de Xano (a páxina aínda non existe)">templo de Xano</a> en Roma, ocorrido raras veces, simbolizaba que o <a href="/wiki/Imperio_Romano" title="Imperio Romano">imperio</a> estaba en paz. O nome de Vesta deriva dunha raíz indoeuropea que significa "queimar", pois o fogo perpetuo constitúe o lar de Roma. Xeralmente, os templos deberían ser inaugurados e orientados segundo as catro direccións celestes (ter catro cantos, ser cuadricular), mais a casa da deusa Vesta non debería ser inaugurada, visto que toda a forza dela está sobre a terra, por iso o seu santuario é circular: é unha <i>aedes sacra</i>, non un <i>templum</i><sup id="cite_ref-E117_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-E117-6"><span>[</span>6<span>]</span></a></sup>. </p><p>Aos poucos a relixión foise constituíndo nunha construción que mesturou a tradición procedente das épocas iniciais (compoñentes <a href="/w/index.php?title=It%C3%A1licos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Itálicos (a páxina aínda non existe)">itálicos</a>, <a href="/wiki/Indoeuropeos" class="mw-redirect" title="Indoeuropeos">indoeuropeos</a>, <a href="/wiki/Etruscos" title="Etruscos">etruscos</a>, <a href="/wiki/Gregos" class="mw-redirect" title="Gregos">gregos</a>) coa capacidade de acoller as forzas divinas dos “outros”, quere dicir, as comunidades conquistadas. </p><p>So a dominación etrusca, a vella tríade Xúpiter, Marte e Quirino perde a súa actualidade, sendo substituída pola tríade Xúpiter, <a href="/wiki/Xuno_(deusa)" title="Xuno (deusa)">Xuno</a> e <a href="/wiki/Minerva" title="Minerva">Minerva</a>, instituída na época dos <a href="/w/index.php?title=Tarquinios&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tarquinios (a páxina aínda non existe)">Tarquinios</a><sup id="cite_ref-E117_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-E117-6"><span>[</span>6<span>]</span></a></sup>. Debido á influencia etrusca e helena, as divindades eran representadas en estatuas antropomórficas e con atributos distinguidos. <i>Iuppiter Optimus Maximus</i>, como pasa a ser chamado, é presentado aos romanos so a imaxe modificada do <a href="/wiki/Zeus" title="Zeus">Zeus</a> heleno, e <a href="/wiki/Templo_de_X%C3%BApiter_%C3%93ptimo_M%C3%A1ximo" title="Templo de Xúpiter Óptimo Máximo">o seu templo</a> era considerado o principal templo de Roma. </p><p>Xuno era probabelmente considerada a máis importante das deusas romanas, pero tamén podía ser desconcertante. O seu nome latino, Xuno, deriva dunha raíz que expresa "a forza vital"<sup id="cite_ref-E117_6-2" class="reference"><a href="#cite_note-E117-6"><span>[</span>6<span>]</span></a></sup>. As súas funcións son múltiples: rexe a fecundidade das mulleres, pero tamén o comezo dos meses. No <a href="/wiki/Monte_Capitolino" class="mw-redirect" title="Monte Capitolino">Capitolio</a> ela era <i>Regina</i> ("raíña"), título que reflectía unha tradición de realeza sagrada. </p><p>Minerva á a padroeira das artes e dos artesáns. O nome é probabelmente itálico (derivado de "<i>men</i>", que designa toda e calquera actividade do espírito)<sup id="cite_ref-E117_6-3" class="reference"><a href="#cite_note-E117-6"><span>[</span>6<span>]</span></a></sup>. Os romanos recibírona por intermedio dos <a href="/wiki/Etruscos" title="Etruscos">etruscos</a>, pero xa na <a href="/w/index.php?title=Etruria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Etruria (a páxina aínda non existe)">Etruria</a>, <i>Menrva</i> (<a href="/w/index.php?title=Menrva&action=edit&redlink=1" class="new" title="Menrva (a páxina aínda non existe)">Minerva</a>) representaba unha adaptación de <a href="/wiki/Atenea" title="Atenea">Palas Atenea</a>. </p><p>A tríade capitolina non prolongou ningunha tradición romana. Xúpiter era o único representante da herdanza indoeuropea. A asociación entre Xuno e Minerva foi obra dos etruscos<sup id="cite_ref-E117_6-4" class="reference"><a href="#cite_note-E117-6"><span>[</span>6<span>]</span></a></sup>. Para eles, a tríade divina tamén exercía un papel na xerarquía do panteón. Sábese, por exemplo, que ela presidía a fundación dos templos. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Colexios_sacerdotais">Colexios sacerdotais</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&veaction=edit&section=4" title="Editar a sección: «Colexios sacerdotais»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit&section=4" title="Editar o código fonte da sección: Colexios sacerdotais"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Os_flamines">Os <i>flamines</i></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&veaction=edit&section=5" title="Editar a sección: «Os flamines»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit&section=5" title="Editar o código fonte da sección: Os flamines"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Artigo principal</i><i>:</i> <a href="/w/index.php?title=Flamen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Flamen (a páxina aínda non existe)">Flamen</a>.</span></span></dd></dl></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Ara_pacis_fregio_lato_ovest_2_B.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Ara_pacis_fregio_lato_ovest_2_B.JPG/220px-Ara_pacis_fregio_lato_ovest_2_B.JPG" decoding="async" width="220" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Ara_pacis_fregio_lato_ovest_2_B.JPG/330px-Ara_pacis_fregio_lato_ovest_2_B.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Ara_pacis_fregio_lato_ovest_2_B.JPG/440px-Ara_pacis_fregio_lato_ovest_2_B.JPG 2x" data-file-width="515" data-file-height="371" /></a><figcaption>Relevo cos <i>flamines</i>. Altar da Paz, en <a href="/wiki/Roma" title="Roma">Roma</a>.</figcaption></figure> <p>O culto público, so o control do Estado, era efectuado por certo número de oficiantes e confrarías relixiosas - no en tanto, eses cargos sacerdotais non se consideraban algo distinto das <a href="/wiki/Maxistrado" class="mw-redirect" title="Maxistrado">maxistraturas</a> regulares do Estado. Na época da <a href="/wiki/Monarqu%C3%ADa_romana" title="Monarquía romana">monarquía romana</a>, o rei ocupaba o primeiro posto na xerarquía sacerdotal: el era o rei das cousas sagradas (<i>rex sacrorum</i>)<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span>[</span>7<span>]</span></a></sup>. Despois do rei, viñan, na xerarquía sacerdotal, os 15 <i><a href="/w/index.php?title=Flamines&action=edit&redlink=1" class="new" title="Flamines (a páxina aínda non existe)">flamines</a></i>. En primeiro lugar, os tres <a href="/w/index.php?title=Flamen_Quirinal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Flamen Quirinal (a páxina aínda non existe)"><i>flamines</i></a> maiores: os de <a href="/wiki/X%C3%BApiter_(deus)" title="Xúpiter (deus)">Xúpiter</a> (<a href="/w/index.php?title=Flamen_Dial&action=edit&redlink=1" class="new" title="Flamen Dial (a páxina aínda non existe)">flamen Dial</a>), de <a href="/wiki/Marte_(deus)" title="Marte (deus)">Marte</a> (<a href="/w/index.php?title=Flamen_Marcial&action=edit&redlink=1" class="new" title="Flamen Marcial (a páxina aínda non existe)">flamen Marcial</a>) e de <a href="/w/index.php?title=Quirino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quirino (a páxina aínda non existe)">Quirino</a> (<a href="/w/index.php?title=Flamen_Quirinal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Flamen Quirinal (a páxina aínda non existe)">flamen Quirinal</a>). Os <i>flamines</i> non formaban unha casta e non constituían un colexio. Cada flamen era autónomo e ligado a unha divindade<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span>[</span>8<span>]</span></a></sup>. O flamen de Xúpiter estaba repleto de prohibicións: non podía se afastar de Roma, non debía aparecer espido baixo o ceo (aos ollos de Xúpiter), nin ver o <a href="/wiki/Ex%C3%A9rcito_romano" title="Exército romano">exército romano</a>, nin montar a cabalo, debía evitar o contacto coas cousas impuras e os mortos ou con aquilo que evocaba a morte<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span>[</span>9<span>]</span></a></sup>. </p><p>Houbo un intervalo de case setenta anos no nomeamento do flamen dial desde a morte do último en <a href="/wiki/-86" title="-86">-86</a>. Un novo sacerdocio só foi inaugurado nos anos -20, baixo o <a href="/w/index.php?title=Principado_romano&action=edit&redlink=1" class="new" title="Principado romano (a páxina aínda non existe)">principado</a> de Augusto (reinou do <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/-27" title="-27">-27</a></span> ao <a href="/wiki/14" title="14">14</a>)<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span>[</span>10<span>]</span></a></sup>. Este evento, xunto con outros, foi celebrado no grande friso da <i><a href="/wiki/Ara_Pacis" title="Ara Pacis">Ara Pacis</a></i>), mostrando a <a href="/wiki/Augusto" class="mw-redirect" title="Augusto">Augusto</a> na fronte e os outros catro <i>flamines</i> a seguilo. A mensaxe é a de que o dano causado polo lapso foi afastado polo novo pontífice máximo. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Augustus_as_pontifex_maximus.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Augustus_as_pontifex_maximus.jpg/220px-Augustus_as_pontifex_maximus.jpg" decoding="async" width="220" height="288" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Augustus_as_pontifex_maximus.jpg/330px-Augustus_as_pontifex_maximus.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Augustus_as_pontifex_maximus.jpg/440px-Augustus_as_pontifex_maximus.jpg 2x" data-file-width="781" data-file-height="1024" /></a><figcaption><i>Augusto como pontífice</i><br /> <br /> máximoEstátua no <small><a href="/wiki/Museo_Nacional_Romano" title="Museo Nacional Romano">Museo Nacional Romano</a></small></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="O_pontífice"><span id="O_pont.C3.ADfice"></span>O pontífice</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&veaction=edit&section=6" title="Editar a sección: «O pontífice»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit&section=6" title="Editar o código fonte da sección: O pontífice"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Artigo principal</i><i>:</i> <a href="/w/index.php?title=Pont%C3%ADfice&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pontífice (a páxina aínda non existe)">Pontífice</a>.</span></span></dd></dl></div> <p>Ao lado do <i>flamen</i> <i>Dial</i>, o pontífice (<i>pontifex</i>) desempeñaba, no círculo sagrado do rei, unha función complementaria. O colexio dos pontífices, máis precisamente o <a href="/w/index.php?title=Pont%C3%ADfice_m%C3%A1ximo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pontífice máximo (a páxina aínda non existe)">pontífice máximo</a> (<i>pontifex</i> <i>maximus</i>), de quen os outros eran só o prolongamento, dispuña ao mesmo tempo de liberdade e de iniciativa<sup id="cite_ref-E113_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-E113-11"><span>[</span>11<span>]</span></a></sup>. O pontífice máximo era o líder e falaba polo colexio no <a href="/wiki/Senado_romano" title="Senado romano">senado</a>. Comparecía ás reunións en que se decidían sobre os actos relixiosos, respondía polos cultos sen titulares e fiscalizaba as festas. No tempo da <a href="/wiki/Rep%C3%BAblica_Romana" title="República Romana">República Romana</a>, incumbía ao <a href="/w/index.php?title=Pont%C3%ADfice_m%C3%A1ximo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pontífice máximo (a páxina aínda non existe)">pontífice máximo</a> nomear os <i>flamines</i> maiores e as <a href="/w/index.php?title=Vestais&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vestais (a páxina aínda non existe)">vestais</a>, sobre os cales posuía poderes disciplinares e ser o conselleiro e tamén ás veces, o representante destas últimas. O colexio dos <a href="/w/index.php?title=Pont%C3%ADfices&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pontífices (a páxina aínda non existe)">pontífices</a> estaba composto por nove membros desde <a href="/wiki/-300" title="-300">-300</a>, noutros momentos, eran elixidos por 17 das 35 tribos<sup id="cite_ref-B143_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-B143-12"><span>[</span>12<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="As_vestais">As vestais</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&veaction=edit&section=7" title="Editar a sección: «As vestais»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit&section=7" title="Editar o código fonte da sección: As vestais"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Artigo principal</i><i>:</i> <a href="/wiki/Vestal" title="Vestal">Vestal</a>.</span></span></dd></dl></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Chief_Vestal.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Chief_Vestal.jpg/220px-Chief_Vestal.jpg" decoding="async" width="220" height="347" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7b/Chief_Vestal.jpg 1.5x" data-file-width="246" data-file-height="388" /></a><figcaption>Vestal</figcaption></figure> <p>As seis <a href="/wiki/Vestal" title="Vestal">vestais</a> estaban vinculadas ao colexio pontificial. Escollidas entre os seis e os dez anos de idade polo pontífice máximo, as vestais eran ordenadas por un período de 30 anos<sup id="cite_ref-E113_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-E113-11"><span>[</span>11<span>]</span></a></sup>. Protexían o pobo romano alimentando o fogo da cidade, que tiñan a obrigación de nunca deixar extinguir. A súa forza relixiosa dependía da <a href="/wiki/Virxindade" title="Virxindade">virxindade</a>. A condena dunha virxe vestal por mala conduta sexual era un evento raro, pero significativo. O castigo era parte dun ritual de purificación do Estado. Por ser sacrosanta, a vestal non podía ser executada. Por iso, era confinada nunha cámara subterránea cunha cama, unha lampadiña e un pouco de auga e comida, abandonada á morte. Os cómplices do sexo masculino eran azoutados publicamente até a morte <sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span>[</span>13<span>]</span></a></sup>. </p><p>As virxes vestais tiñan privilexios dos cales ningunha outra muller en Roma podía gozar: eran mantidas en condicións de luxo, con diñeiro público; estaban libres da autoridade paterna; gardaban testamentos e tratados, e podían elas mesmas ter un testamento; podían declarar nos tribunais sen facer xuramento; mesmo os maxistrados máis condecorados tiñan que lles ceder o paso<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span>[</span>14<span>]</span></a></sup>. </p><p>As funcións deses tres tipos de sacerdotes era aconsellar o Senado sobre todos os asuntos referentes aos <i>sacra</i>, aconsellar o pobo en temas da lei sagrada, incluíndo a lei dos mortos, supervisar os asuntos da lei familiar (adopción, herdanza, etc.) e manter os rexistros do Estado<sup id="cite_ref-B143_12-1" class="reference"><a href="#cite_note-B143-12"><span>[</span>12<span>]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Outros_colexios">Outros colexios</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&veaction=edit&section=8" title="Editar a sección: «Outros colexios»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit&section=8" title="Editar o código fonte da sección: Outros colexios"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>O <b>colexio augural</b> era tan antigo e tan independente como o colexio dos pontífices. Pero o segredo da disciplina foi ben gardado. Sábese só que os <a href="/w/index.php?title=Augures&action=edit&redlink=1" class="new" title="Augures (a páxina aínda non existe)">augures</a> non eran convocado para desvelar o futuro - o seu papel era esclarecer se este ou aquel proxecto era un sinal divino<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span>[</span>15<span>]</span></a></sup>. O colexio dos augures tiña o mesmo número dos pontífices e eran supervisores e conselleiros sobre os rituais e procedementos concernentes aos <a href="/w/index.php?title=Auspicio&action=edit&redlink=1" class="new" title="Auspicio (a páxina aínda non existe)">auspicios</a>. Co tempo, certas técnicas divinatorias de orixe helénica e etrusca foron introducidas en Roma. O método dos <a href="/w/index.php?title=Ar%C3%BAspices&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arúspices (a páxina aínda non existe)">arúspices</a>, que consistía en examinar as <a href="/w/index.php?title=V%C3%ADscera&action=edit&redlink=1" class="new" title="Víscera (a páxina aínda non existe)">entrañas</a> da vítimas animais, era unha práctica etrusca. Existe unha lista de 60 membros<sup id="cite_ref-B143_12-2" class="reference"><a href="#cite_note-B143-12"><span>[</span>12<span>]</span></a></sup>. Eran ocasionalmente consultados polo Senado.</li> <li>Existía o <b>colexio dos <a href="/w/index.php?title=Salios_(sacerdocio)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Salios (sacerdocio) (a páxina aínda non existe)">salios</a></b> (<i>Salii</i>), composto por dous grupos de doce membros cada un, que bailaban e cantaban na cidade nos festivais de marzo e outubro.</li> <li>Os <b>lupercos</b> (<i>Luperci</i>) consistían en dous grupos tamén, pero o número de membros é descoñecido<sup id="cite_ref-B143_12-3" class="reference"><a href="#cite_note-B143-12"><span>[</span>12<span>]</span></a></sup>. Corrían polas rúas da cidade no festival das <i><a href="/wiki/Lupercalia" class="mw-redirect" title="Lupercalia">Lupercalia</a></i>, batendo nas persoas con látegos de pel de cabra.</li> <li>Outro colexio era dos <b><a href="/w/index.php?title=Irm%C3%A1ns_Arvais&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irmáns Arvais (a páxina aínda non existe)">Irmáns Arvais</a></b> (<i>Fratres Arvales</i>), doce membros que coidaban do mantemento do culto da deusa <a href="/w/index.php?title=Hemera_D%C3%ADa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hemera Día (a páxina aínda non existe)">Hemera Día</a>, nunha gruta fóra de Roma<sup id="cite_ref-B143_12-4" class="reference"><a href="#cite_note-B143-12"><span>[</span>12<span>]</span></a></sup>.</li></ul> <p>Estes tres colexios non eran consultados polo <a href="/wiki/Senado_romano" title="Senado romano">senado</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="O_culto_privado">O culto privado</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&veaction=edit&section=9" title="Editar a sección: «O culto privado»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit&section=9" title="Editar o código fonte da sección: O culto privado"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Ancient_Bar,_Pompeii.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Ancient_Bar%2C_Pompeii.jpg/220px-Ancient_Bar%2C_Pompeii.jpg" decoding="async" width="220" height="174" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Ancient_Bar%2C_Pompeii.jpg/330px-Ancient_Bar%2C_Pompeii.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Ancient_Bar%2C_Pompeii.jpg/440px-Ancient_Bar%2C_Pompeii.jpg 2x" data-file-width="1136" data-file-height="898" /></a><figcaption>F<sup id="cite_ref-B143_12-5" class="reference"><a href="#cite_note-B143-12"><span>[</span>12<span>]</span></a></sup> Fresco de <a href="/wiki/Pompeia" title="Pompeia">Pompeia</a> coa imaxe do <i>Xenio</i> no centro, flanqueado polos <i>Penates</i> e os <i>Lares.</i> No extremo esquerdo está <a href="/wiki/Mercurio_(deus)" title="Mercurio (deus)">Mercurio</a>, e no extremo dereito, <a href="/wiki/Baco" title="Baco">Baco</a>.</figcaption></figure> <p>Os romanos expresaban a súa devoción aos deuses con ofrendas nos <a href="/wiki/Templo" title="Templo">templos</a> e, en <a href="/w/index.php?title=Santua&action=edit&redlink=1" class="new" title="Santua (a páxina aínda non existe)">santuarios</a> domésticos, aos deuses <a href="/w/index.php?title=Lares&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lares (a páxina aínda non existe)">Lares</a>, aínda que fixesen, tamén, <a href="/wiki/Procesi%C3%B3n" title="Procesión">procesións</a>, oracións e sacrificios públicos. O culto doméstico non parece ter mudado moito durante a historia romana. O fogo doméstico constituía o centro do culto e nel eran ofrecidos sacrificios alimentares cotiáns. O culto dirixíase aos <a href="/w/index.php?title=Penates&action=edit&redlink=1" class="new" title="Penates (a páxina aínda non existe)">Penates</a> e aos <a href="/w/index.php?title=Lares&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lares (a páxina aínda non existe)">Lares</a>, personificacións mítico-rituais dos antepasados<sup id="cite_ref-Eliade,_2011:_110_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-Eliade,_2011:_110-3"><span>[</span>3<span>]</span></a></sup>, e ao <a href="/w/index.php?title=Xenio_(mitolox%C3%ADa_romana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xenio (mitoloxía romana) (a páxina aínda non existe)">Xenio</a>, especie de "dobre" que protexía o individuo. O xenio era a esencia abstracta do individuo, non existindo nunha forma corpórea. </p><p>Os ritos funerarios, que terminaban o noveno día tras o enterro ou <a href="/w/index.php?title=Inhumaci%C3%B3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inhumación (a páxina aínda non existe)">inhumación</a>, prolongábanse no culto regular dos "pais defuntos" (<i>divi parentes</i>) ou <a href="/w/index.php?title=Manes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Manes (a páxina aínda non existe)">Manes</a>. Dúas festas éranlles consagradas: as <i><a href="/w/index.php?title=Parentalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Parentalia (a páxina aínda non existe)">Parentalia</a></i>, en febreiro, e as <i><a href="/w/index.php?title=Lemuria_(festa)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lemuria (festa) (a páxina aínda non existe)">Lemuria</a></i>, en maio<sup id="cite_ref-E111_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-E111-16"><span>[</span>16<span>]</span></a></sup>. </p> <ul><li>Durante as <i><a href="/w/index.php?title=Parentalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Parentalia (a páxina aínda non existe)">Parentalia</a></i>, os maxistrados non ostentaban as súas <a href="/w/index.php?title=Insignias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Insignias (a páxina aínda non existe)">insignias</a>, os templos eran fechados, os fogos extinguidos sobre os altares e non se contraía casamento. Os mortos retornaban e servíanse do alimento depositado sobre os túmulos. Pero era sobre todo a <i>pietas</i> a que calmaba os antepasados.</li> <li>Durante os tres días das <i><a href="/w/index.php?title=Lemuria_(festa)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lemuria (festa) (a páxina aínda non existe)">Lemuria</a></i> (9, 11 e 13 de maio), os mortos ("<i>lemures</i>") retornaban e visitaban as casas dos seus descendentes<sup id="cite_ref-E111_16-1" class="reference"><a href="#cite_note-E111-16"><span>[</span>16<span>]</span></a></sup>. A fin de calmalos e de impedir que arrastrasen consigo algúns vivos, o <i><a href="/w/index.php?title=Paterfamilias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paterfamilias (a páxina aínda non existe)">paterfamilias</a></i> enchía a boca de fabas negras e, mentres cuspía, pronunciaba nove veces as seguintes palabras: "<i>Con estas <a href="/wiki/Feix%C3%B3n" title="Feixón">fabas</a> redimo a min e aos meus</i>". Finalmente, facendo barullo cun obxecto de bronce para amedrentar as sombras, repetía nove veces: "<i>Manes de meus pais, afastádevos de aquí</i><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span>[</span>17<span>]</span></a></sup>".</li></ul> <p>Eran os rituais que garantían as relacións entre o home e a relixión. Garantir os ritos representaba a certeza do mantemento da sociedade como a querían, ordenada e segura<sup id="cite_ref-B143_12-6" class="reference"><a href="#cite_note-B143-12"><span>[</span>12<span>]</span></a></sup>. Ao respectar as regras de comportamento, como o respecto aos deuses, sobre todo nos seus espazos, ao curvarse baixo a autoridade dos rituais, o cidadán garantía a orde social e a paz divina. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Festivos_e_festivais">Festivos e festivais</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&veaction=edit&section=10" title="Editar a sección: «Festivos e festivais»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit&section=10" title="Editar o código fonte da sección: Festivos e festivais"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Artigo principal</i><i>:</i> <a href="/wiki/Festas_romanas" title="Festas romanas">Festas romanas</a>.</span></span></dd></dl></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Compitalia_fresco.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Compitalia_fresco.jpg/220px-Compitalia_fresco.jpg" decoding="async" width="220" height="127" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Compitalia_fresco.jpg/330px-Compitalia_fresco.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Compitalia_fresco.jpg/440px-Compitalia_fresco.jpg 2x" data-file-width="544" data-file-height="314" /></a><figcaption>Este <a href="/wiki/Fresco" title="Fresco">fresco</a> mostra un home romano celebrando un festival relixioso, probabelmente as <i><a href="/wiki/Compitais" title="Compitais">Compitalia</a></i>.</figcaption></figure> <p>O <a href="/wiki/Calendario_romano" title="Calendario romano">calendario romano</a> mostra cerca de corenta festivais relixiosos. Algúns duran moitos días, outros só un ou menos. A través do calendario romano que se coñece hoxe, suponse que festivais oficiais eran organizados en amplos grupos estacionais que incluían distintas tradicións locais. Algúns dos festivais máis antigos e populares incorporaron xogos (<i>ludi</i>; tales como carreiras e presentacións teatrais). Outros festivais necesitaban só da presenza e de ritos dos seus sacerdotes, ou de grupos menores, como as mulleres no rito de <i>Bona Dea</i>. </p><p>Outros festivais públicos non estaban no calendario e ocorrían debido a outros eventos. O <a href="/wiki/Triunfo_romano" title="Triunfo romano">triunfo</a> dun xeneral romano era celebrado como o cumprimento de votos relixiosos, a pesar destes tenderen a ser ofuscados polo significado político e social do evento. Durante a <a href="/wiki/Rep%C3%BAblica_Romana" title="República Romana">República</a>, a elite política competía para superar uns aos outros en exhibicións públicas, e incluíronse nos xogos competicións de <a href="/wiki/Gladiador" title="Gladiador">gladiadores</a>. No <a href="/w/index.php?title=Principado_romano&action=edit&redlink=1" class="new" title="Principado romano (a páxina aínda non existe)">Principado</a>, todo tipo de exhibición ficou baixo o control do emperador: os maiores foron subsidiados polos propios <a href="/wiki/Emperador_romano" class="mw-redirect" title="Emperador romano">emperadores</a>, e os eventos menores eran promovidos polos maxistrados como un deber sagrado. Festivais e xogos adicionais podían celebrar aniversarios. Outros, como os tradicionais xogos seculares republicanos, marcaban unha nova era (<i>saeculum</i>) e eran importantes para manter valores tradicionais e unha identidade romana común. </p><p>O significado e orixe de moitos festivais arcaicos confundían até mesmo a elite intelectual romana, mais canto máis escuros eran, maior era a oportunidade para a reinvención e reinterpretación - algo que non foi perdido nin no programa de reforma relixiosa de Augusto, nin co seu "creador de mitos" da época, <a href="/wiki/Ovidio" title="Ovidio">Ovidio</a>. Nos <a href="/w/index.php?title=Fastos_(Ovidio)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fastos (Ovidio) (a páxina aínda non existe)">Fastos</a>, un longo poema escrito por este e que trata dos festivos romanos de xaneiro a xuño, Ovidio presenta un ollada única ao saber antigo de Roma e a costumes populares e prácticas relixiosas que se tornan imaxinativas, divertidas e indecentes. É un traballo descritivo, de imaxinación e etimoloxía poética que reflicte o amplo humor e espírito burlesco de respectábeis festivais como os das <i><a href="/wiki/Saturnais" title="Saturnais">Saturnalia</a></i>, <i><a href="/w/index.php?title=Consualia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Consualia (a páxina aínda non existe)">Consualia</a></i> e a festa de <a href="/w/index.php?title=Ana_Perena&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ana Perena (a páxina aínda non existe)">Ana Perena</a> nos <a href="/wiki/Calendario_romano" title="Calendario romano">idos</a> de marzo, onde Ovidio trata o asasinato do recentemente-deificado <a href="/wiki/Xulio_C%C3%A9sar" title="Xulio César">Xulio César</a> como totalmente fortuíto para as festividades entre a poboación romana. </p><p>Porén, calendarios oficiais preservados de distintas épocas e lugares tamén mostraron a flexibilidade na omisión e adición de eventos, indicando que non había un calendario estático e autoritario esixido. Ao final do imperio, baixo regras cristiás, novos festivais cristiáns foron incorporados polo cadro romano que xa existía, ao lado de polo menos algúns dos festivais tradicionais. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Rituais_de_interacción_relixiosa"><span id="Rituais_de_interacci.C3.B3n_relixiosa"></span>Rituais de interacción relixiosa</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&veaction=edit&section=11" title="Editar a sección: «Rituais de interacción relixiosa»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit&section=11" title="Editar o código fonte da sección: Rituais de interacción relixiosa"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Coa expansión de Roma, houbo unha gradual adopción dos ritos romanos nas cidades do imperio por diversos motivos, como a obtención de dereitos políticos, a existencia de comunidades romanas nesas cidades e elites locais con intereses nos cultos romanos, pero o principal motivo xerador desa mudanza foron as relacións entre Roma e esas cidades como a presenza do <a href="/wiki/Ex%C3%A9rcito_romano" title="Exército romano">exército romano</a> ou os lazos sociais con Roma, por exemplo<sup id="cite_ref-Bel7_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bel7-18"><span>[</span>18<span>]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Interpretatio"><i>Interpretatio</i></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&veaction=edit&section=12" title="Editar a sección: «Interpretatio»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit&section=12" title="Editar o código fonte da sección: Interpretatio"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>O principal mecanismo polo cal a cultura romana entraría nas <a href="/wiki/Provincia_romana" title="Provincia romana">provincias</a> sería a lei. De entre eses mecanismos destácase a <i>interpretatio</i>, a través da cal se aceptaba a equivalencia entre os deuses locais e deuses estranxeiros a través dos seus atributos en común. É por iso polo que a visión común que se ten da relixión romana é que é derivada da relixión grega, xa que esa equivalencia é bastante evidente nese caso. O termo <i>interpretatio</i> sería máis correcto que o termo <a href="/wiki/Sincretismo" title="Sincretismo">sincretismo</a>, debido ao sentido pexorativo que este recibiu na época moderna<sup id="cite_ref-Bel9_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bel9-19"><span>[</span>19<span>]</span></a></sup>. </p><p>Os casos máis famosos da <i>interpretatio</i> son provenientes da comparación entre deuses romanos e gregos: <a href="/wiki/Zeus" title="Zeus">Zeus</a> e Xúpiter, <a href="/wiki/Ares" title="Ares">Ares</a> e Marte, <a href="/wiki/Atenea" title="Atenea">Atenea</a> e <a href="/wiki/Minerva" title="Minerva">Minerva</a> e <a href="/wiki/Hera" title="Hera">Hera</a> e <a href="/wiki/Xuno_(deusa)" title="Xuno (deusa)">Xuno</a>. Porén, outros deuses vindos das provincias tamén foron asociados, como o celta <a href="/wiki/Dagda" title="Dagda">Dagda</a> e Xúpiter e a <a href="/wiki/Frixia_(rexi%C3%B3n)" title="Frixia (rexión)">frixia</a> <a href="/wiki/Cibeles" title="Cibeles">Cibeles</a> e <a href="/w/index.php?title=Magna_Mater&action=edit&redlink=1" class="new" title="Magna Mater (a páxina aínda non existe)">Magna Mater</a><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span>[</span>20<span>]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Acclamatio"><i>Acclamatio</i></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&veaction=edit&section=13" title="Editar a sección: «Acclamatio»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit&section=13" title="Editar o código fonte da sección: Acclamatio"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Na <a href="/wiki/Roma_Antiga" class="mw-redirect" title="Roma Antiga">Roma Antiga</a>, as divindades romanas tiñan días regulares de festas, pero a súa "presenza" non era correcta, precisando do convite - a un ritual, festival ou a vir en socorro dos celebrantes - e do esforzo daqueles que a convidan para atraer a súa presenza. Un deses recursos é a <i>acclamatio</i><sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span>[</span>21<span>]</span></a></sup>. O termo <i>acclamatio</i> remite á creación de versos para "<i>pedir en voz alta en favor ou contra alguén</i><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span>[</span>22<span>]</span></a></sup>". </p><p>As <i>acclamationes</i> eran fórmulas rituais vocalizadas perante unha audiencia con intención de se obter a aprobación tanto por parte da divindade como da audiencia, elementos fundamentais na comunicación entre os humanos e os deuses<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span>[</span>23<span>]</span></a></sup>. Había tamén elementos específicos do ritual, como vestimentas específicas, himnos, pregarias, <i>performances</i> musicais, e sinais aromáticos de perfumes e incensos, viño e carnes queimándose no altar<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span>[</span>24<span>]</span></a></sup>. As <i>acclamationes</i> tiñan tres funcións: </p> <ul><li>Función propiciatoria, para atraer a atención da divindade.</li> <li>Función testemuñal, confirmando o poder da divindade e convidándoa a protexer aquel que a celebraba.</li> <li>Función de <i>instauratio</i> (repetición), que servía para reconciliar alguén cunha divindade ou para retomar un rito no cal ocorrese algún fallo, o que era máis común<sup id="cite_ref-Bel7_18-1" class="reference"><a href="#cite_note-Bel7-18"><span>[</span>18<span>]</span></a></sup>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Euocatio"><i>Euocatio</i></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&veaction=edit&section=14" title="Editar a sección: «Euocatio»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit&section=14" title="Editar o código fonte da sección: Euocatio"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>A <i>euocatio</i> era un ritual antigo de guerra, realizado no campamento romano, que prometía ás divindades dos pobos inimigos que serían recibidas e adoradas en Roma. Desa forma, primeiro convidaba a divindade coa <i>acclamatio</i> e, despois, realizábase a <i>euocatio</i><sup id="cite_ref-Bel9_19-1" class="reference"><a href="#cite_note-Bel9-19"><span>[</span>19<span>]</span></a></sup>. Ese ritual "<i>revela unha concepción indoeuropea totalmente oposta á dos <a href="/wiki/Semitas" title="Semitas">semitas</a>: o deus adversario non é un inimigo que ten que morrer co seu rei e co seu pobo; é dispoñíbel e asimilábel</i>"<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span>[</span>25<span>]</span></a></sup>. Para <a href="/w/index.php?title=Henri_Le_Bonniec&action=edit&redlink=1" class="new" title="Henri Le Bonniec (a páxina aínda non existe)">Le Bonniec</a>, a <i>euocatio</i> sería un rito de excepción; para outros historiadores, <i>euocatio</i> sería un dos fundamentos da <i>interpretatio</i><sup id="cite_ref-Bel9_19-2" class="reference"><a href="#cite_note-Bel9-19"><span>[</span>19<span>]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Cultos_estranxeiros">Cultos estranxeiros</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&veaction=edit&section=15" title="Editar a sección: «Cultos estranxeiros»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit&section=15" title="Editar o código fonte da sección: Cultos estranxeiros"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Na Roma Antiga, co pasar dos séculos, distintos cultos e divindades foron incluídos no sistema relixioso da cidade. Aínda que por moito tempo as pescudas históricas apuntasen para unha inmutabilidade da realidade <a href="/wiki/Ritual" title="Ritual">ritual</a>, novas tendencias veñen sendo dirixidas cara a un intenso proceso de apropiacións e renovacións dos cultos estranxeiros.<sup id="cite_ref-BELTRÃO,_C._A_Religião_na_Urbs_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-BELTRÃO,_C._A_Religião_na_Urbs-26"><span>[</span>26<span>]</span></a></sup> A pesar da tolerancia que os romanos tiñan cos cultos, deuses e ritos estranxeiros, esta non era de principio. Ao que todo indica, eran tolerantes ao que non parecía ser perigoso, e o contrario ocorría cando algo lles indicaba perigos, como no caso do incidente das <a href="/wiki/Bacanal" title="Bacanal">Bacanais</a> ocorrido durante a <a href="/wiki/Rep%C3%BAblica_Romana" title="República Romana">República</a> e citado en <a href="/wiki/Tito_Livio" title="Tito Livio">Tito Livio</a><sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span>[</span>27<span>]</span></a></sup>. Porén, en xeral, non tiñan problemas con moitos cultos e divindades pola semellanza que estes tiñan cos seus tradicionais - a <i>interpretatio</i> explicada enriba<sup id="cite_ref-BELTRÃO,_C._A_Religião_na_Urbs_26-1" class="reference"><a href="#cite_note-BELTRÃO,_C._A_Religião_na_Urbs-26"><span>[</span>26<span>]</span></a></sup>. </p><p>Mediante unha aceptación formal do <a href="/wiki/Senado_romano" title="Senado romano">senado</a>, que posuía posición central na dinámica da relixión, incluíndo os cultos, templos e os festivais, moitos cultos estranxeiros entraron na cidade de <a href="/wiki/Roma" title="Roma">Roma</a>. O "permiso" de entrada ocorría cando a relixiosidade do "outro" era atestada como non perigosa para a cidade e o pobo romano. </p><p>Variando o tempo, na divindade, na necesidade e na ocasión da súa entrada, algúns deuses e deusas tiveron os seus cultos e <a href="/wiki/Festas_romanas" title="Festas romanas">festivais</a> incluídos no <a href="/wiki/Calendario_romano" title="Calendario romano">calendario oficial romano</a>, asumindo regularidade, aumentando a importancia e tornándose público, <i>pro populo</i>, ou sexa, cos seus gastos financiados polo Estado romano e dirixidos ao pobo de Roma<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span>[</span>28<span>]</span></a></sup>. </p><p>Como exemplo desa integración e oficialidade dos cultos, temos o caso de <a href="/w/index.php?title=Magna_Mater&action=edit&redlink=1" class="new" title="Magna Mater (a páxina aínda non existe)">Magna Mater</a>, que ten súa entrada oficial en Roma no <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/S%C3%A9culo_-III" title="Século -III">século -III</a></span>, así como o de <a href="/wiki/Isis" title="Isis">Isis</a>, no <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/S%C3%A9culo_I" title="Século I">século I</a></span>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="O_culto_de_Isis">O culto de Isis</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&veaction=edit&section=16" title="Editar a sección: «O culto de Isis»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit&section=16" title="Editar o código fonte da sección: O culto de Isis"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Artigo principal</i><i>:</i> <a href="/wiki/Isis" title="Isis">Isis</a>.</span></span></dd></dl></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:4_Pompei0030.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/4_Pompei0030.jpg/220px-4_Pompei0030.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/4_Pompei0030.jpg/330px-4_Pompei0030.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/4_Pompei0030.jpg/440px-4_Pompei0030.jpg 2x" data-file-width="480" data-file-height="640" /></a><figcaption>Templo da deusa exipcia <a href="/wiki/Isis" title="Isis">Isis</a> en <a href="/wiki/Pompeia" title="Pompeia">Pompeia</a>.</figcaption></figure> <p>Un dos exemplos máis coñecidos de cultos estranxeiros adoptados polos romanos é o culto á deusa exipcia Isis. Isis foi coñecida polos <a href="/wiki/Roma_Antiga" class="mw-redirect" title="Roma Antiga">romanos</a> a partir da fundación de <a href="/wiki/Alexandr%C3%ADa" title="Alexandría">Alexandría</a> en <a href="/wiki/-332" title="-332">-332</a>/<a href="/wiki/-331" title="-331">-331</a> preto do <a href="/wiki/Delta_do_Nilo" title="Delta do Nilo">Delta do Nilo</a>, rexión que foi dominada coa conquista de <a href="/wiki/Alexandre_o_Grande" title="Alexandre o Grande">Alexandre o Grande</a>. O culto á deusa Isis foi introducido en Roma aínda non oficialmente por <a href="/w/index.php?title=Tiberio_Graco&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tiberio Graco (a páxina aínda non existe)">Tiberio Graco</a> (<a href="/wiki/-163" title="-163">-163</a> a <a href="/wiki/-132" title="-132">-132</a>), o pai dos dous grandes tribunos, porén foi despois proscrito. Durante o <a href="/w/index.php?title=Principado_romano&action=edit&redlink=1" class="new" title="Principado romano (a páxina aínda non existe)">Principado</a>, outros deuses exipcios apareceron nos cultos de Roma, como <a href="/wiki/Osiris_(deus)" title="Osiris (deus)">Osiris</a>, (marido-irmán de Isis)<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span>[</span>29<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span>[</span>30<span>]</span></a></sup>.. </p><p>Porén, o culto só foi oficialmente autorizado polo emperador <a href="/wiki/Cal%C3%ADgula" title="Calígula">Calígula</a> (<a href="/wiki/37" title="37">37</a>-<a href="/wiki/41" title="41">41</a>), que tamén foi o responsábel do culto ser introducido no <a href="/wiki/Calendario_romano" title="Calendario romano">calendario romano</a>, que era organizado de acordo coas <a href="/wiki/Festas_romanas" title="Festas romanas">datas festivas</a>. Isis era a deusa de devoción de <a href="/wiki/Cal%C3%ADgula" title="Calígula">Calígula</a><sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span>[</span>31<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span>[</span>32<span>]</span></a></sup> e de moitos outros romanos. O culto á deusa tamén foi coñecido noutras partes do mundo antigo, como a <a href="/w/index.php?title=Britania_(provincia_romana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Britania (provincia romana) (a páxina aínda non existe)">Britania</a>, pois, coa expansión do <a href="/wiki/Imperio_Romano" title="Imperio Romano">Imperio Romano</a>, expandíronse tamén os seus cultos e costumes, no proceso cultural que chamamos <a href="/w/index.php?title=Romanizaci%C3%B3n_(aculturaci%C3%B3n)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Romanización (aculturación) (a páxina aínda non existe)">Romanización</a>. Isis foi facilmente aceptada pola poboación romana nas <a href="/wiki/Provincia_romana" title="Provincia romana">provincias</a>, e o feito de o seu culto ser adoptado por un emperador facilitou ese proceso. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="O_imperialismo_romano_e_os_"outros""><span id="O_imperialismo_romano_e_os_.22outros.22"></span>O imperialismo romano e os "outros"</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&veaction=edit&section=17" title="Editar a sección: «O imperialismo romano e os "outros"»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit&section=17" title="Editar o código fonte da sección: O imperialismo romano e os "outros""><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>A partir dos procesos de <a href="/w/index.php?title=Romanizaci%C3%B3n_(aculturaci%C3%B3n)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Romanización (aculturación) (a páxina aínda non existe)">romanización</a>, que se estableceron na relación entre as <a href="/wiki/Identidade_cultural" title="Identidade cultural">identidades culturais</a> <a href="/wiki/Provincia_romana" title="Provincia romana">provinciais</a> e a <a href="/w/index.php?title=Cultura_da_Roma_Antiga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cultura da Roma Antiga (a páxina aínda non existe)">cultura romana</a>, a cidade de Roma tivo acceso e activa interacción con cidades, pobos, culturas e relixións distintas da súa e distintas entre si, o que levou, inicialmente, a un intenso choque de costumes e hábitos. </p><p>Cando Roma inicia seu proceso expansionista e <a href="/wiki/Imperialismo" title="Imperialismo">imperialista</a>, distintos pobos e cidades son integrados ao seu dominio e ás súas prácticas políticas, económicas e militares, o que xerou trocos culturais moi frecuentes e mudanzas nas formas de adorar certas divindades, así como a inclusión doutras ou de certos ritos ao cotián romano. </p><p> Observándose a situación da integración relixiosa das provincias en relación ao imperialismo romano, destácase unha vez máis a cuestión da <i>interpretatio</i>, que pola definición das profesoras <a href="/w/index.php?title=Norma_Musco_Mendes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Norma Musco Mendes (a páxina aínda non existe)">Norma Musco Mendes</a> e <a href="/w/index.php?title=Uiara_Otero&action=edit&redlink=1" class="new" title="Uiara Otero (a páxina aínda non existe)">Uiara Otero</a>, pode ser entendida como</p><blockquote> <p><i>"a identificación dos deuses nativos con equivalentes romanos, sexa pola asociación do nome do deus nativo á divindade romana, sexa pola latinización pura e simple do nome da divindade indíxena, o que comunmente e erroneamente nos fai crer, por exemplo, que divindades como Xúpiter e Zeus eran a mesma, porén elas foron interpretadas, a partir de semellanzas, e retratadas como unha soa, por fins, normalmente, políticos. Sumándose a iso, enténdese, e aínda a partir dos estudos das autoras enriba citadas, que a integración de novas divindades, cultos e festivais non se fundamentaba na benevolencia, mais no temor e na precaución en non desafiar os deuses dos ‘outros’, os cales poderían ser útiles aos romanos<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span>[</span>33<span>]</span></a></sup>"</i>. </p> </blockquote> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notas">Notas</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&veaction=edit&section=18" title="Editar a sección: «Notas»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit&section=18" title="Editar o código fonte da sección: Notas"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist columns references-column-count references-column-count-2" style="-moz-column-count: 2; -webkit-column-count: 2; column-count: 2; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">BELTRÃO, Cláudia. 2011: 11.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Eliade, 2011: 109.</span> </li> <li id="cite_note-Eliade,_2011:_110-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Eliade,_2011:_110_3-0">3,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Eliade,_2011:_110_3-1">3,1</a></sup></span> <span class="reference-text">Eliade, 2011: 110.</span> </li> <li id="cite_note-Eliade,_2011:_115-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Eliade,_2011:_115_4-0">4,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Eliade,_2011:_115_4-1">4,1</a></sup></span> <span class="reference-text">Eliade, 2011: 115.</span> </li> <li id="cite_note-Eliade,_2011:_116-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Eliade,_2011:_116_5-0">5,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Eliade,_2011:_116_5-1">5,1</a></sup></span> <span class="reference-text">Eliade, 2011: 116.</span> </li> <li id="cite_note-E117-6"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-E117_6-0">6,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-E117_6-1">6,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-E117_6-2">6,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-E117_6-3">6,3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-E117_6-4">6,4</a></sup></span> <span class="reference-text">Eliade, 2011: 117.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Eliade, 2011: 112.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">Beltrão, 2006: 14.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">McKeown, 2010: 89</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">Beltrão, 2006: 149.</span> </li> <li id="cite_note-E113-11"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-E113_11-0">11,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-E113_11-1">11,1</a></sup></span> <span class="reference-text">Eliade, 2011: 113.</span> </li> <li id="cite_note-B143-12"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-B143_12-0">12,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-B143_12-1">12,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-B143_12-2">12,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-B143_12-3">12,3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-B143_12-4">12,4</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-B143_12-5">12,5</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-B143_12-6">12,6</a></sup></span> <span class="reference-text">Beltrão, 2006: 143.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">McKeown, 2010: 27.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">McKeown, 2010: 26.</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">Eliade, 2011: 114.</span> </li> <li id="cite_note-E111-16"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-E111_16-0">16,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-E111_16-1">16,1</a></sup></span> <span class="reference-text">Eliade, 2011: 111.</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">BUSTAMANTE, Regina M. C. <i>Festa das Lemúria: os mortos e a religiosidade na Roma Antiga.</i> Anais do XXVI Simpósio Nacional de História – ANPUH. São Paulo, julho 2011. Dispoñíbel en: <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.snh2011.anpuh.org/resources/anais/14/1312828923_ARQUIVO_ANPUH_2011_ReginaBustamante_08ago.pdf">http://www.snh2011.anpuh.org/resources/anais/14/1312828923_ARQUIVO_ANPUH_2011_ReginaBustamante_08ago.pdf</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Bel7-18"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Bel7_18-0">18,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Bel7_18-1">18,1</a></sup></span> <span class="reference-text">BELTRÃO, Cláudia. (2011) p.7</span> </li> <li id="cite_note-Bel9-19"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Bel9_19-0">19,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Bel9_19-1">19,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Bel9_19-2">19,2</a></sup></span> <span class="reference-text">BELTRÃO, Cláudia. Interações religiosas no Mediterrâneo romano:práticas de<i>acclamatio</i> e de <i>interpretatio</i>, p.9.</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">BELTRÃO, Cláudia. 2011: 1.</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">BELTRÃO, Cláudia. 2011: 12.</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text">ERNOUT-MEILLET, 2001: 124-125.</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text">BELTRÃO, Cláudia. 2011: 5-6.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text">BELTRÃO, Cláudia. 2011: 5.</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text">BAYET, 1984: 122.</span> </li> <li id="cite_note-BELTRÃO,_C._A_Religião_na_Urbs-26"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-BELTRÃO,_C._A_Religião_na_Urbs_26-0">26,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-BELTRÃO,_C._A_Religião_na_Urbs_26-1">26,1</a></sup></span> <span class="reference-text">BELTRÃO, C. A Religião na Urbs.</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>História de Roma</i>, livro 5, parágrafo 39</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text">BELTRÃO. C. Lectisternium: banquete ritual e ordem sagrada na Roma Republicana.</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jogiforum.hu/publikaciok/231">J. Szmodis. <i>The Reality of the Law—From the Etruscan Religion to the Postmodern Theories of Law</i>. Budapest: Kairosz, 2005.</a></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text">Tellegen-Couperus, Olga. <i>A Short History of Roman Law</i>. London: Routledge, 1993, p. 19–20.</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text">[Petit, P. <i>Histoire Générale de l'Empire Romain, 1, Le Haut-Empire (27 av. J.-C. - 161 ap. J.-C.)</i>. Paris: Éditions du Seuil («Univers Historique»), 1974.]</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Suetonio" title="Suetonio">Suetonio</a>, <i>Vida de Calígula</i>, 57.</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text">MENDES;OTERO, 2004: 22.</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Véxase_tamén_tamén"><span id="V.C3.A9xase_tam.C3.A9n_tam.C3.A9n"></span>Véxase tamén tamén</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&veaction=edit&section=19" title="Editar a sección: «Véxase tamén tamén»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit&section=19" title="Editar o código fonte da sección: Véxase tamén tamén"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bibliografía"><span id="Bibliograf.C3.ADa"></span>Bibliografía</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&veaction=edit&section=20" title="Editar a sección: «Bibliografía»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit&section=20" title="Editar o código fonte da sección: Bibliografía"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>ELIADE, Mircea. <i>História das crenças e das ideias religiosas</i>. Rio de Janeiro: Zahar, 2011.</li> <li>FUNARI, Pedro Paulo. <i>Grécia e Roma</i>. São Paulo: Contexto, 2002.</li> <li>McKEOWN, J.C. <i>O livro das curiosidades romanas</i>. São Paulo:Gutenberg, 2010.</li> <li>BELTRÃO, Cláudia. <i>Interações religiosas no Mediterrâneo romano</i>:prácticas de <i>acclamatio</i> e de <i>interpretatio</i>. Rio de Janeiro. 2011.</li> <li>BELTRÃO, Cláudia. <i>Interpretatio</i>, <i>solo</i> e as interações religiosas no Império Romano. In: GONÇALVES, A.T. et al. <i>Saberes e Poderes</i>. Rio de Janeiro, 2011.</li> <li>BELTRÃO, Claudia. <i>A Religião na Urbs</i>. In MENDES, Norma Musco; SILVA, Gilvan da Ventura (orgs.). Repensando o Império Romano: perspectiva socioeconômica, política e cultural. Rio de Janeiro: Mauad; Vitória, ES/; EDUFES,2006, p. 137-159.</li> <li>BELTRÃO, Claudia. <i>Lectisternium</i>: Banquente ritual e ordem sagrada na Roma Republicana. In: CANDIDO, M. R. História da Alimentação na Antiguidade. Rio de Janeiro: NEA/UERJ. 2011.</li> <li>MENDES, N.M.; OTERO, U. <i>Religiões e as Questões de Cultura, Identidade e Poder no Império Romano</i>. Phoînix, 11: Rio de Janeiro, 2005: p. 196-220.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Outros_artigos">Outros artigos</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&veaction=edit&section=21" title="Editar a sección: «Outros artigos»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&action=edit&section=21" title="Editar o código fonte da sección: Outros artigos"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Culto_imperial&action=edit&redlink=1" class="new" title="Culto imperial (a páxina aínda non existe)">Culto imperial</a>.</li> <li><a href="/wiki/Imperialismo" title="Imperialismo">Imperialismo</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Declive_do_polite%C3%ADsmo_greco-romano&action=edit&redlink=1" class="new" title="Declive do politeísmo greco-romano (a páxina aínda non existe)">Declive do politeísmo greco-romano</a>.</li> <li><a href="/wiki/Festas_romanas" title="Festas romanas">festas romanas</a>.</li></ul> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Relixión_da_Roma_Antiga_(Festas_e_Xogos)" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-ver"><a href="/w/index.php?title=Modelo:Festas_da_Roma_Antiga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Modelo:Festas da Roma Antiga (a páxina aínda non existe)"><abbr title="Ver o modelo">v</abbr></a></li><li class="nv-conversa"><a href="/w/index.php?title=Conversa_modelo:Festas_da_Roma_Antiga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conversa modelo:Festas da Roma Antiga (a páxina aínda non existe)"><abbr title="Conversa do modelo">c</abbr></a></li><li class="nv-editar"><a class="external text" href="https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Modelo:Festas_da_Roma_Antiga&action=edit"><abbr title="Editar o modelo">e</abbr></a></li></ul></div><div id="Relixión_da_Roma_Antiga_(Festas_e_Xogos)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Relixi%C3%B3n_da_Roma_Antiga" class="mw-redirect" title="Relixión da Roma Antiga">Relixión da Roma Antiga</a> (<a href="/wiki/Festas_romanas" title="Festas romanas">Festas</a> e <a href="/w/index.php?title=Xogos_(Roma_Antiga)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xogos (Roma Antiga) (a páxina aínda non existe)">Xogos</a>)</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">XANEIRO</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><i><a href="/wiki/Compitalia" class="mw-redirect" title="Compitalia">Compitalia</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Agonalia" title="Agonalia">Agonalia</a> prima</i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Carmentalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carmentalia (a páxina aínda non existe)">Carmentalia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Sementivae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sementivae (a páxina aínda non existe)">Sementivae</a></i></li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">FEBREIRO</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><i><a href="/wiki/Lupercalia" class="mw-redirect" title="Lupercalia">Lupercalia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Parentalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Parentalia (a páxina aínda non existe)">Parentalia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Quirinalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quirinalia (a páxina aínda non existe)">Quirinalia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Feralia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Feralia (a páxina aínda non existe)">Feralia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Terminalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Terminalia (a páxina aínda non existe)">Terminalia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Equirria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Equirria (a páxina aínda non existe)">Equirria</a> prima</i></li></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">MARZO</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><i><a href="/w/index.php?title=Matronalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Matronalia (a páxina aínda non existe)">Matronalia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Feriae_Martis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Feriae Martis (a páxina aínda non existe)">Feriae Martis</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Equirria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Equirria (a páxina aínda non existe)">Equirria</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Bacchanalia" class="mw-redirect" title="Bacchanalia">Bacchanalia</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Agonalia" title="Agonalia">Agonalia</a> secunda</i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Liberalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalia (a páxina aínda non existe)">Liberalia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Quinquatria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quinquatria (a páxina aínda non existe)">Quinquatria</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Tubilustrium&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tubilustrium (a páxina aínda non existe)">Tubilustrium</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Hilaria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hilaria (a páxina aínda non existe)">Hilaria</a></i></li></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ABRIL</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><i><a href="/w/index.php?title=Veneralia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Veneralia (a páxina aínda non existe)">Veneralia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Ludi_Megalenses&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ludi Megalenses (a páxina aínda non existe)">Ludi Megalenses</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Cerialia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cerialia (a páxina aínda non existe)">Cerialia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Fordicidia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fordicidia (a páxina aínda non existe)">Fordicidia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Parilia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Parilia (a páxina aínda non existe)">Parilia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Vinalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vinalia (a páxina aínda non existe)">Vinalia</a> prima</i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Robigalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robigalia (a páxina aínda non existe)">Robigalia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Floralia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Floralia (a páxina aínda non existe)">Floralia</a></i></li></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">MAIO</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><i><a href="/w/index.php?title=Vinalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vinalia (a páxina aínda non existe)">Vinalia</a> secunda</i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Sacra_Bonae_Deae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sacra Bonae Deae (a páxina aínda non existe)">Sacra Bonae Deae</a> prima</i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Lemuralia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lemuralia (a páxina aínda non existe)">Lemuralia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Mercuralia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mercuralia (a páxina aínda non existe)">Mercuralia</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Agonalia" title="Agonalia">Agonalia</a> tertia</i></li></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">XUÑO</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><i><a href="/w/index.php?title=Sacra_Bellonae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sacra Bellonae (a páxina aínda non existe)">Sacra Bellonae</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Vestalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vestalia (a páxina aínda non existe)">Vestalia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Quinquatria_Minuscula&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quinquatria Minuscula (a páxina aínda non existe)">Quinquatria Minuscula</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Adonia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adonia (a páxina aínda non existe)">Adonia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Sacra_Summani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sacra Summani (a páxina aínda non existe)">Sacra Summani</a></i></li></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">XULLO</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><i><a href="/w/index.php?title=Poplifugia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Poplifugia (a páxina aínda non existe)">Poplifugia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Ludi_Apollinares&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ludi Apollinares (a páxina aínda non existe)">Ludi Apollinares</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Nonae_Caprotinae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nonae Caprotinae (a páxina aínda non existe)">Nonae Caprotinae</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Caprotinia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Caprotinia (a páxina aínda non existe)">Caprotinia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Lucaria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lucaria (a páxina aínda non existe)">Lucaria</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Neptunalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neptunalia (a páxina aínda non existe)">Neptunalia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Furrinalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Furrinalia (a páxina aínda non existe)">Furrinalia</a></i></li></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">AGOSTO</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><i><a href="/w/index.php?title=Opalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Opalia (a páxina aínda non existe)">Opalia</a> prima</i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Vertumnalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vertumnalia (a páxina aínda non existe)">Vertumnalia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Nemoralia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nemoralia (a páxina aínda non existe)">Nemoralia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Portumnalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portumnalia (a páxina aínda non existe)">Portumnalia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Vinalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vinalia (a páxina aínda non existe)">Vinalia</a> tertia</i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Consualia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Consualia (a páxina aínda non existe)">Consualia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Vulcanalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vulcanalia (a páxina aínda non existe)">Vulcanalia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Opiconsivia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Opiconsivia (a páxina aínda non existe)">Opiconsivia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Volturnalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Volturnalia (a páxina aínda non existe)">Volturnalia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Sacra_Solis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sacra Solis (a páxina aínda non existe)">Sacra Solis</a></i></li></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">SETEMBRO</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><i><a href="/w/index.php?title=Ludi_Romani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ludi Romani (a páxina aínda non existe)">Ludi Romani</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Epulum_Iovis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Epulum Iovis (a páxina aínda non existe)">Epulum Iovis</a> prima</i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Sacra_Veneris&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sacra Veneris (a páxina aínda non existe)">Sacra Veneris</a> Genetricis</i></li></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">OUTUBRO</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><i><a href="/w/index.php?title=Ludi_Plebeii&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ludi Plebeii (a páxina aínda non existe)">Ludi Plebeii</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Epulum_Iovis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Epulum Iovis (a páxina aínda non existe)">Epulum Iovis</a> secunda</i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Sacra_Feroniae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sacra Feroniae (a páxina aínda non existe)">Sacra Feroniae</a></i></li></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">DECEMBRO</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><i><a href="/w/index.php?title=Sacra_Bonae_Deae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sacra Bonae Deae (a páxina aínda non existe)">Sacra Bonae Deae</a> secunda</i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Faunalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Faunalia (a páxina aínda non existe)">Faunalia</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Agonalia" title="Agonalia">Agonalia</a> quarta</i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Consualia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Consualia (a páxina aínda non existe)">Consualia</a> secunda</i></li> <li><i><a href="/wiki/Saturnalia" class="mw-redirect" title="Saturnalia">Saturnalia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Eponalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eponalia (a páxina aínda non existe)">Eponalia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Opalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Opalia (a páxina aínda non existe)">Opalia</a> secunda</i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Divalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Divalia (a páxina aínda non existe)">Divalia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Larentalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Larentalia (a páxina aínda non existe)">Larentalia</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Dies_Natalis_Solis_Invicti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dies Natalis Solis Invicti (a páxina aínda non existe)">Dies Natalis Solis Invicti</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Brumalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Brumalia (a páxina aínda non existe)">Brumalia</a></i></li></div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Control_de_autoridades" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Control_de_autoridades" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width: 12%; text-align:center;"><a href="/wiki/Axuda:Control_de_autoridades" title="Axuda:Control de autoridades">Control de autoridades</a></th><td class="navbox-list navbox-odd plainlinks" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Main_Page" title="Wikidata"><img alt="Wd" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/20px-Wikidata-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/30px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/40px-Wikidata-logo.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="590" /></a></span>: <span class="uid"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q337547" class="extiw" title="wikidata:Q337547">Q337547</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_Central_de_Florencia" title="Biblioteca Nacional Central de Florencia">BNCF</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://thes.bncf.firenze.sbn.it/termine.php?id=25620">25620</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_de_Francia" title="Biblioteca Nacional de Francia">BNF</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb16271420r">16271420r</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica" title="Encyclopædia Britannica">EBID</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/Roman-religion">ID</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Gran_Enciclopedia_Aragonesa" title="Gran Enciclopedia Aragonesa">GEA</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.enciclopedia-aragonesa.com/voz.asp?voz_id=20273">20273</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh96009771">sh96009771</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_da_Rep%C3%BAblica_Checa" title="Biblioteca Nacional da República Checa">NKC</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph359603">ph359603</a></span></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Traído desde «<a dir="ltr" href="https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Relixión_da_Roma_antiga&oldid=6439347">https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Relixión_da_Roma_antiga&oldid=6439347</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Especial:Categor%C3%ADas" title="Especial:Categorías">Categorías</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Relixi%C3%B3n_romana" title="Categoría:Relixión romana">Relixión romana</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Relixi%C3%B3ns_%C3%A9tnicas" title="Categoría:Relixións étnicas">Relixións étnicas</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Categoría agochada: <ul><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:P%C3%A1xinas_con_modelos_con_argumentos_duplicados" title="Categoría:Wikipedia:Páxinas con modelos con argumentos duplicados">Wikipedia:Páxinas con modelos con argumentos duplicados</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> A última edición desta páxina foi o 15 de xullo de 2023 ás 21:26.</li> <li id="footer-info-copyright">Todo o texto está dispoñible baixo a <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 4.0</a>; pódense aplicar termos adicionais. Consulte os <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/gl">termos de uso</a> para obter máis información.<br />Wikipedia® é unha marca rexistrada da <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, unha organización sen fins lucrativos.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Normas de protección de datos</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Acerca_de">Acerca de Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Advertencia_xeral">Advertencias</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Código de conduta</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Desenvolvedores</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/gl.wikipedia.org">Estatísticas</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Declaración de cookies</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//gl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Vista móbil</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-bndbt","wgBackendResponseTime":142,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.260","walltime":"0.332","ppvisitednodes":{"value":1622,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":23562,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":180,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":10,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":6,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":17155,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":7,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 203.263 1 -total"," 64.70% 131.508 1 Modelo:Control_de_autoridades"," 12.48% 25.369 1 Modelo:Festas_da_Roma_antiga"," 10.59% 21.520 1 Modelo:Navbox"," 7.32% 14.881 1 Modelo:Listaref"," 5.85% 11.890 6 Modelo:AP"," 1.87% 3.795 6 Modelo:Ligazóns_multiparámetros"," 1.38% 2.801 1 Modelo:Column-count"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.104","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3410598,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-66975d8b78-6thbx","timestamp":"20241105192313","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Relixi\u00f3n da Roma antiga","url":"https:\/\/gl.wikipedia.org\/wiki\/Relixi%C3%B3n_da_Roma_antiga","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q337547","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q337547","author":{"@type":"Organization","name":"Colaboradores dos proxectos da Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2018-04-10T15:15:18Z","dateModified":"2023-07-15T21:26:22Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/e\/e9\/Pantheon_interior.jpg","headline":"polite\u00edsmo"}</script> </body> </html>