CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="mk" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Бугарска егзархија — Википедија</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )mkwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","јануари","февруари","март","април","мај","јуни","јули","август","септември","октомври","ноември","декември"],"wgRequestId":"5fa3e22c-795b-4601-b14d-92ac53f1992a","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Бугарска_егзархија","wgTitle":"Бугарска егзархија","wgCurRevisionId":5143910,"wgRevisionId":5143910,"wgArticleId":6199,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Статии со надворешни врски на англиски","Статии со надворешни врски на бугарски","Статии со надворешни врски на француски","Сите статии со мртви надворешни врски","Бугарска егзархија", "Бугарска пропаганда во Македонија","Бугарска православна црква","Христијанството во Отоманското Царство"],"wgPageViewLanguage":"mk","wgPageContentLanguage":"mk","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Бугарска_егзархија","wgRelevantArticleId":6199,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":5143910,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"mk","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"mk"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000, "wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q2042945","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.1"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready", "ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=mk&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=mk&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=mk&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0a/Bulgarian_Church_Sveti_Stefan_Istanbul_postcard.PNG"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="767"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Bulgarian_Church_Sveti_Stefan_Istanbul_postcard.PNG/800px-Bulgarian_Church_Sveti_Stefan_Istanbul_postcard.PNG"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="511"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Bulgarian_Church_Sveti_Stefan_Istanbul_postcard.PNG/640px-Bulgarian_Church_Sveti_Stefan_Istanbul_postcard.PNG"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="409"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Бугарска егзархија — Википедија"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//mk.m.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Уреди" href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Википедија (mk)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//mk.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.mk"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Атом-тековник на Википедија" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BD%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Бугарска_егзархија rootpage-Бугарска_егзархија skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Прејди на содржината</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Мрежно место"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Главно мени" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Главно мени</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Главно мени</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">скриј</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Прегледник </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Посети главна страница [z]" accesskey="z"><span>Главна страница</span></a></li><li id="n-Што-е-Википедија?" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%92%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B4"><span>Што е Википедија?</span></a></li><li id="n-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%98%D0%B7%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B8"><span>Избрана содржина</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BB%D1%83%D1%87%D0%B0%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Вчитај случајна страница [x]" accesskey="x"><span>Случајна страница</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB" title="За проектот, што можете да направите, каде да најдете некои работи"><span>Портал</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> технички </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Тековни-настани" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A2%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8"><span>Тековни настани</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BD%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8" title="Список на скорешни промени на викито. [r]" accesskey="r"><span>Скорешни промени</span></a></li><li id="n-pump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D0%B5%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%87%D0%B5%D1%88%D0%BC%D0%B0"><span>Селска чешма</span></a></li><li id="n-Викисредби" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B1%D0%B0"><span>Викисредби</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Contents" title="Место каде што може да се информирате."><span>Помош</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Википедија" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-sr.svg" style="width: 7.8125em; height: 1.4375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Слободна енциклопедија" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-mk.svg" width="114" height="11" style="width: 7.125em; height: 0.6875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%98" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Пребарај низ Википедија [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Пребарај</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Пребарајте по Википедија" aria-label="Пребарајте по Википедија" autocapitalize="sentences" title="Пребарај низ Википедија [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Специјална:Барај"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Пребарај</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Лични алатки"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Изглед"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Сменете ги големината на фонтот, ширината и бојата" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Изглед" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Изглед</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_mk.wikipedia.org&uselang=mk" class=""><span>Дарување</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BE%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%98%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0%D0%A1%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0&returnto=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0+%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Ви препорачуваме да направите сметка и да се најавите, иако тоа не е задолжително" class=""><span>Направи сметка</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9D%D0%B0%D1%98%D0%B0%D0%B2%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5&returnto=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0+%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Ви препорачуваме да се најавите, иако тоа не е задолжително. [o]" accesskey="o" class=""><span>Најава</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Повеќе можности" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Лични алатки" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Лични алатки</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Корисничко мени" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_mk.wikipedia.org&uselang=mk"><span>Дарување</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BE%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%98%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0%D0%A1%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0&returnto=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0+%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Ви препорачуваме да направите сметка и да се најавите, иако тоа не е задолжително"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Направи сметка</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9D%D0%B0%D1%98%D0%B0%D0%B2%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5&returnto=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0+%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Ви препорачуваме да се најавите, иако тоа не е задолжително. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Најава</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Страници за одјавени уредници <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%88:%D0%92%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B4" aria-label="Дознајте повеќе за уредувањето"><span>дознајте повеќе</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9C%D0%BE%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B8" title="Список на уредувања направени од оваа IP-адреса [y]" accesskey="y"><span>Придонеси</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9C%D0%BE%D1%98%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80" title="Разговор за уредувањата од оваа IP-адреса [n]" accesskey="n"><span>Разговор</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eтргни\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"anonnotice\" lang=\"mk\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv style=\"background:white\"\u003E\n\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:F_icon.svg\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/F_icon.svg/25px-F_icon.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"25\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/F_icon.svg/38px-F_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/F_icon.svg/50px-F_icon.svg.png 2x\" data-file-width=\"128\" data-file-height=\"128\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E\n\u003Cp\u003EСледете ја Википедија на македонски јазик на \u003Cb\u003E\u003Cspan class=\"plainlinks\"\u003E\u003Ca rel=\"nofollow\" class=\"external text\" href=\"https://www.facebook.com/mk.wikipedia\"\u003EFacebook\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/b\u003E\nи на \u003Cb\u003E\u003Cspan class=\"plainlinks\"\u003E\u003Ca rel=\"nofollow\" class=\"external text\" href=\"https://www.instagram.com/wikimedia_mkd\"\u003EInstagram\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/b\u003E!\n\u003Cbr style=\"clear:both;\" /\u003E\n\u003C/p\u003E\n\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Golden_lion_tamarin_portrait3.jpg\" class=\"mw-file-description\" title=\"Уредувачки ден „Загрозени видови“\"\u003E\u003Cimg alt=\"Уредувачки ден „Загрозени видови“\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Golden_lion_tamarin_portrait3.jpg/25px-Golden_lion_tamarin_portrait3.jpg\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"38\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Golden_lion_tamarin_portrait3.jpg/38px-Golden_lion_tamarin_portrait3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Golden_lion_tamarin_portrait3.jpg/50px-Golden_lion_tamarin_portrait3.jpg 2x\" data-file-width=\"1953\" data-file-height=\"2930\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003EУредувачки ден „Загрозени видови“\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E\n\u003Cp\u003EСе известуваат сите заинтересирани уредници на Википедија на македонски јазик дека на 3 декември 2024 година ќе се одржи \u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8\" title=\"Википедија:Уредувачки денови\"\u003Eуредувачки ден\u003C/a\u003E на тема „\u003Cb\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8_2024#Загрозени_видови\" title=\"Википедија:Уредувачки денови 2024\"\u003EЗагрозени видови\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E“.\n\u003Cbr style=\"clear:both;\" /\u003E\n\u003C/p\u003E\n\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Wikipe-tan_mopping.png\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Wikipe-tan_mopping.png/25px-Wikipe-tan_mopping.png\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"30\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Wikipe-tan_mopping.png/38px-Wikipe-tan_mopping.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Wikipe-tan_mopping.png/50px-Wikipe-tan_mopping.png 2x\" data-file-width=\"1800\" data-file-height=\"2149\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E\n\u003Cp\u003EСе известуваат сите заинтересирани уредници дека во периодот од 4 ноември до 3 декември 2024 година се одржува \u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B8\" title=\"Википедија:Уредувачки натпревари\"\u003Eуредувачки натпревар\u003C/a\u003E за \u003Cb\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B8/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_(2024)\" title=\"Википедија:Уредувачки натпревари/Средување (2024)\"\u003Eсредување на статии\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E. Прочитајте ги правилата и вклучете се!\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Мрежно место"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Содржина" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Содржина</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">скриј</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Почеток</div> </a> </li> <li id="toc-Борба_за_возобновување_на_автокефалната_бугарска_црква" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Борба_за_возобновување_на_автокефалната_бугарска_црква"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Борба за возобновување на автокефалната бугарска црква</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Борба_за_возобновување_на_автокефалната_бугарска_црква-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Префрли на пододделот Борба за возобновување на автокефалната бугарска црква</span> </button> <ul id="toc-Борба_за_возобновување_на_автокефалната_бугарска_црква-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Почеток_на_борбата" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Почеток_на_борбата"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Почеток на борбата</span> </div> </a> <ul id="toc-Почеток_на_борбата-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Започнување_на_организираната_борба" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Започнување_на_организираната_борба"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Започнување на организираната борба</span> </div> </a> <ul id="toc-Започнување_на_организираната_борба-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Од_крајот_на_Кримската_воjна_до_"Бугарскиот_Велигден"" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Од_крајот_на_Кримската_воjна_до_"Бугарскиот_Велигден""> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Од крајот на Кримската воjна до "Бугарскиот Велигден"</span> </div> </a> <ul id="toc-Од_крајот_на_Кримската_воjна_до_"Бугарскиот_Велигден"-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Борба_за_озаконување_на_бугарската_црква" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Борба_за_озаконување_на_бугарската_црква"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Борба за озаконување на бугарската црква</span> </div> </a> <ul id="toc-Борба_за_озаконување_на_бугарската_црква-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Бугарската_егзархија_од_султанскиот_ферман_од_1870_година_до_Руско-турската_воjна" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Бугарската_егзархија_од_султанскиот_ферман_од_1870_година_до_Руско-турската_воjна"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Бугарската егзархија од султанскиот ферман од 1870 година до Руско-турската воjна</span> </div> </a> <ul id="toc-Бугарската_егзархија_од_султанскиот_ферман_од_1870_година_до_Руско-турската_воjна-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Бугарската_егзархија_од_Руско-турската_воjна_до_Првата_светска_воjна" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Бугарската_егзархија_од_Руско-турската_воjна_до_Првата_светска_воjна"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Бугарската егзархија од Руско-турската воjна до Првата светска воjна</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Бугарската_егзархија_од_Руско-турската_воjна_до_Првата_светска_воjна-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Префрли на пододделот Бугарската егзархија од Руско-турската воjна до Првата светска воjна</span> </button> <ul id="toc-Бугарската_егзархија_од_Руско-турската_воjна_до_Првата_светска_воjна-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Просветно_дело_на_егзархијата_до_Балканските_војни" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Просветно_дело_на_егзархијата_до_Балканските_војни"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Просветно дело на егзархијата до Балканските војни</span> </div> </a> <ul id="toc-Просветно_дело_на_егзархијата_до_Балканските_војни-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Балканските_војни" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Балканските_војни"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Балканските војни</span> </div> </a> <ul id="toc-Балканските_војни-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Првата_светска_војна" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Првата_светска_војна"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Првата светска војна</span> </div> </a> <ul id="toc-Првата_светска_војна-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Последниот_егзарх_и_возобновување_на_Патријаршијата" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Последниот_егзарх_и_возобновување_на_Патријаршијата"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Последниот егзарх и возобновување на Патријаршијата</span> </div> </a> <ul id="toc-Последниот_егзарх_и_возобновување_на_Патријаршијата-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Егзархијата_и_Македонците" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Егзархијата_и_Македонците"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Егзархијата и Македонците</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Егзархијата_и_Македонците-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Префрли на пододделот Егзархијата и Македонците</span> </button> <ul id="toc-Егзархијата_и_Македонците-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Егзархијата_и_Македонската_револуционерна_организација" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Егзархијата_и_Македонската_револуционерна_организација"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Егзархијата и Македонската револуционерна организација</span> </div> </a> <ul id="toc-Егзархијата_и_Македонската_револуционерна_организација-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Галерија" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Галерија"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Галерија</span> </div> </a> <ul id="toc-Галерија-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Бугарски_егзархи" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Бугарски_егзархи"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Бугарски егзархи</span> </div> </a> <ul id="toc-Бугарски_егзархи-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Митрополити_на_Бугарската_егзархија_во_Македонија" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Митрополити_на_Бугарската_егзархија_во_Македонија"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Митрополити на Бугарската егзархија во Македонија</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Митрополити_на_Бугарската_егзархија_во_Македонија-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Префрли на пододделот Митрополити на Бугарската егзархија во Македонија</span> </button> <ul id="toc-Митрополити_на_Бугарската_егзархија_во_Македонија-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Скопска_епархија" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Скопска_епархија"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Скопска епархија</span> </div> </a> <ul id="toc-Скопска_епархија-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Охридска_епархија" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Охридска_епархија"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Охридска епархија</span> </div> </a> <ul id="toc-Охридска_епархија-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Велешка_епархија" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Велешка_епархија"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3</span> <span>Велешка епархија</span> </div> </a> <ul id="toc-Велешка_епархија-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Пелагониска_епархија" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Пелагониска_епархија"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.4</span> <span>Пелагониска епархија</span> </div> </a> <ul id="toc-Пелагониска_епархија-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Струмичка_епархија" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Струмичка_епархија"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.5</span> <span>Струмичка епархија</span> </div> </a> <ul id="toc-Струмичка_епархија-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Белешки" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Белешки"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Белешки</span> </div> </a> <ul id="toc-Белешки-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Поврзано" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Поврзано"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Поврзано</span> </div> </a> <ul id="toc-Поврзано-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Поврзано_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Поврзано_2"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Поврзано</span> </div> </a> <ul id="toc-Поврзано_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Наводи" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Наводи"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Наводи</span> </div> </a> <ul id="toc-Наводи-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Надворешни_врски" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Надворешни_врски"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Надворешни врски</span> </div> </a> <ul id="toc-Надворешни_врски-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Содржина" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Прик./скр. содржина" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Прик./скр. содржина</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Бугарска егзархија</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Појдете на статија на друг јазик. Достапно на 13 јазици" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-13" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">13 јазици</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%8A%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%8F" title="Българска екзархия — бугарски" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Българска екзархия" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="бугарски" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Bulgarisches_Exarchat" title="Bulgarisches Exarchat — германски" lang="de" hreflang="de" data-title="Bulgarisches Exarchat" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="германски" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%95%CE%BE%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%AF%CE%B1" title="Βουλγαρική Εξαρχία — грчки" lang="el" hreflang="el" data-title="Βουλγαρική Εξαρχία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="грчки" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Bulgarian_Exarchate" title="Bulgarian Exarchate — англиски" lang="en" hreflang="en" data-title="Bulgarian Exarchate" data-language-autonym="English" data-language-local-name="англиски" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Bugarska_egzarhija" title="Bugarska egzarhija — хрватски" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Bugarska egzarhija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="хрватски" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Esarcato_bulgaro" title="Esarcato bulgaro — италијански" lang="it" hreflang="it" data-title="Esarcato bulgaro" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="италијански" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Egzarchat_Bu%C5%82garski" title="Egzarchat Bułgarski — полски" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Egzarchat Bułgarski" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="полски" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Exarcado_B%C3%BAlgaro" title="Exarcado Búlgaro — португалски" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Exarcado Búlgaro" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="португалски" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82" title="Болгарский экзархат — руски" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Болгарский экзархат" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="руски" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Бугарска егзархија — српски" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Бугарска егзархија" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="српски" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Bugarska_egzarhija" title="Bugarska egzarhija — српскохрватски" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Bugarska egzarhija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="српскохрватски" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Bulgar_Eksarhl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Bulgar Eksarhlığı — турски" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Bulgar Eksarhlığı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="турски" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B5%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82" title="Болгарський екзархат — украински" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Болгарський екзархат" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украински" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2042945#sitelinks-wikipedia" title="Уредување на меѓујазични врски" class="wbc-editpage">Уреди врски</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Именски простори"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Преглед на содржинската страница [c]" accesskey="c"><span>Страница</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80:%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0" rel="discussion" title="Разговор за содржинската страница [t]" accesskey="t"><span>Разговор</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Менување на јазичната варијанта" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">македонски</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Посети"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0"><span>Читај</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit" title="Уредете ја страницава [v]" accesskey="v"><span>Уреди</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit" title="Уредување на изворниот код на страницава [e]" accesskey="e"><span>Уреди извор</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=history" title="Претходни верзии на оваа страница. [h]" accesskey="h"><span>Историја</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Алатки за страници"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="алатник" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">алатник</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Алатки</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">скриј</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Повеќе можности" > <div class="vector-menu-heading"> Дејства </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0"><span>Читај</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit" title="Уредете ја страницава [v]" accesskey="v"><span>Уреди</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit" title="Уредување на изворниот код на страницава [e]" accesskey="e"><span>Уреди извор</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=history"><span>Историја</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Општо </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A8%D1%82%D0%BE%D0%92%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%9E%D0%B2%D0%B4%D0%B5/%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Список на сите викистраници што водат овде [j]" accesskey="j"><span>Што води овде</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9F%D0%BE%D0%B2%D1%80%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8/%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0" rel="nofollow" title="Скорешни промени на страници со врски на оваа страница [k]" accesskey="k"><span>Поврзани промени</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B1%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8" title="Список на сите службени страници [q]" accesskey="q"><span>Службени страници</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&oldid=5143910" title="Постојана врска до оваа преработка на страницата"><span>Постојана врска</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=info" title="Повеќе информации за страницата"><span>Информации за страницата</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B4&page=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&id=5143910&wpFormIdentifier=titleform" title="Информации како да ја наведете оваа страница"><span>Наведи ја страницава</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%9D%D0%B0URL&url=https%3A%2F%2Fmk.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%2591%25D1%2583%25D0%25B3%25D0%25B0%25D1%2580%25D1%2581%25D0%25BA%25D0%25B0_%25D0%25B5%25D0%25B3%25D0%25B7%25D0%25B0%25D1%2580%25D1%2585%25D0%25B8%25D1%2598%25D0%25B0"><span>Дај скратена URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:QrCode&url=https%3A%2F%2Fmk.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%2591%25D1%2583%25D0%25B3%25D0%25B0%25D1%2580%25D1%2581%25D0%25BA%25D0%25B0_%25D0%25B5%25D0%25B3%25D0%25B7%25D0%25B0%25D1%2580%25D1%2585%25D0%25B8%25D1%2598%25D0%25B0"><span>Преземи QR-код</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Печати/извези </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9A%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B0&bookcmd=book_creator&referer=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0+%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0"><span>Создај книга</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:DownloadAsPdf&page=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=show-download-screen"><span>Преземи како PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&printable=yes" title="Верзија за печатење на оваа страница [p]" accesskey="p"><span>Верзија за печатење</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> На други проекти </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Bulgarian_Exarchate" hreflang="en"><span>Ризница</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2042945" title="Врска до поврзаниот предмет во складиштето за податоци [g]" accesskey="g"><span>Предмет на Википодатоци</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Алатки за страници"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Изглед"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Изглед</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">скриј</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Од Википедија — слободната енциклопедија</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="mk" dir="ltr"><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Bulgarian_Church_Sveti_Stefan_Istanbul_postcard.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Bulgarian_Church_Sveti_Stefan_Istanbul_postcard.PNG/300px-Bulgarian_Church_Sveti_Stefan_Istanbul_postcard.PNG" decoding="async" width="300" height="192" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Bulgarian_Church_Sveti_Stefan_Istanbul_postcard.PNG/450px-Bulgarian_Church_Sveti_Stefan_Istanbul_postcard.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Bulgarian_Church_Sveti_Stefan_Istanbul_postcard.PNG/600px-Bulgarian_Church_Sveti_Stefan_Istanbul_postcard.PNG 2x" data-file-width="817" data-file-height="522" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%A6%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%E2%80%9E%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B8_%D0%A1%D1%82%D0%B5%D1%84%D0%B0%D0%BD%E2%80%9C_%D0%98%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B1%D1%83%D0%BB" title="Црква „Свети Стефан“ Истанбул">Железната црква „Свети Стефан“</a> во <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4" title="Цариград">Цариград</a> — катедрален храм на Бугарската егзархија до 1913 година</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Bulgarian-Exarchate-1870-1913.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Bulgarian-Exarchate-1870-1913.jpg/300px-Bulgarian-Exarchate-1870-1913.jpg" decoding="async" width="300" height="301" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Bulgarian-Exarchate-1870-1913.jpg/450px-Bulgarian-Exarchate-1870-1913.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Bulgarian-Exarchate-1870-1913.jpg/600px-Bulgarian-Exarchate-1870-1913.jpg 2x" data-file-width="1576" data-file-height="1580" /></a><figcaption>Карта на територии под јурисдикција на Бугарската егзархиja (1870-1913).</figcaption></figure> <p><b>Бугарска егзархија</b> (<a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%98%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Бугарски јазик">бугарски</a>: <span lang="bg"><i>Българска екзархия</i></span>) — автокефална <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="Бугари">бугарска</a> национална<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D0%A6%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Црква">црква</a>, создадена на <a href="/wiki/28_%D1%84%D0%B5%D0%B2%D1%80%D1%83%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="28 февруари">28 февруари</a> <a href="/wiki/1870" title="1870">1870</a> година.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Во <a href="/wiki/1950" title="1950">1950</a> година, името Бугарска егзархија е променето во денешното <i><a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%86%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Бугарска православна црква">Бугарска православна црква</a></i>. Во периодот <a href="/wiki/1870" title="1870">1870</a>-<a href="/wiki/1918" title="1918">1918</a> и <a href="/wiki/1941" title="1941">1941</a>-<a href="/wiki/1944" title="1944">1944</a> неjзината јурисдикција ги опфаќала целосно <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Бугарија">Бугарија</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Македонија">Македонија</a>, и делови од <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Грција">Грција</a> (<a href="/wiki/%D0%95%D0%B3%D0%B5%D1%98%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Егејска Македонија">Егејска Македонија</a>), <a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Турција">Турција</a> (<a href="/wiki/%D0%9E%D0%B4%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Одринска Тракија">Одринска Тракија</a>), <a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Србија">Србија</a> (реонот на <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D1%88" title="Ниш">Ниш</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B8%D1%80%D0%BE%D1%82" title="Пирот">Пирот</a> и <a href="/wiki/%D0%92%D1%80%D0%B0%D1%9A%D0%B5" title="Врање">Врање</a>), <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Албанија">Албанија</a> (<a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D0%B0" title="Мала Преспа">Мала Преспа</a>) и <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Романија">Романија</a> (Северна <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%83%D1%9F%D0%B0" title="Добруџа">Добруџа</a>). </p><p>Според одредени книги како таа од истражувањето на Васил К’нчов <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0._%D0%95%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%B8_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Македонија. Етнографија и статистика">„Македонија. Етнографија и статистика“</a> (1900) <sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, како и од истражувањето на секретарот на Егзархијата Димитар Мишев „La Macédoine et sa Population Chrétienne“ (1905)<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Егзархијата дејствувала на територијата на целиот регион <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0_(%D1%80%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%BD)" title="Македонија (регион)">Македонија</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Борба_за_возобновување_на_автокефалната_бугарска_црква"><span id=".D0.91.D0.BE.D1.80.D0.B1.D0.B0_.D0.B7.D0.B0_.D0.B2.D0.BE.D0.B7.D0.BE.D0.B1.D0.BD.D0.BE.D0.B2.D1.83.D0.B2.D0.B0.D1.9A.D0.B5_.D0.BD.D0.B0_.D0.B0.D0.B2.D1.82.D0.BE.D0.BA.D0.B5.D1.84.D0.B0.D0.BB.D0.BD.D0.B0.D1.82.D0.B0_.D0.B1.D1.83.D0.B3.D0.B0.D1.80.D1.81.D0.BA.D0.B0_.D1.86.D1.80.D0.BA.D0.B2.D0.B0"></span>Борба за возобновување на автокефалната бугарска црква</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=1" title="Уреди го одделот „Борба за возобновување на автокефалната бугарска црква“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=1" title="Уреди изворен код на одделот: Борба за возобновување на автокефалната бугарска црква"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Почеток_на_борбата"><span id=".D0.9F.D0.BE.D1.87.D0.B5.D1.82.D0.BE.D0.BA_.D0.BD.D0.B0_.D0.B1.D0.BE.D1.80.D0.B1.D0.B0.D1.82.D0.B0"></span>Почеток на борбата</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=2" title="Уреди го одделот „Почеток на борбата“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=2" title="Уреди изворен код на одделот: Почеток на борбата"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>По уништувањето на Бугарската патријаршија сите епархии преминале под директна контрола на <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0%D1%80%D1%88%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Цариградска патријаршија">Цариградската патријаршија</a>. Во <a href="/wiki/%D0%9E%D1%82%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Отоманско Царство">Отоманското Царство</a>, во која православните христијани на Балканот биле организирани во општ <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%BC-%D0%BC%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D1%82" title="Рум-милет">Рум-милет</a>, потчинет на Цариградската патријаршија, високиот клир бил составен претежно од Грци и во споредба со нивната национална <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B0_%D0%98%D0%B4%D0%B5%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Голема Идеја">Голема Идеја</a> црковната политика била насочувана кон целосно укинување на образованието и црковните служби на <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%98%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%86%D0%B8" title="Словенски јазици">словенски јазик</a> и воведување на образование и служби на <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D1%98%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Грчки јазик">грчки јазик</a>. Во крајот на 18 и почетокот на 19 век во повеќето епархии грчкиот јазик бил веќе доминантен. Друг важен фактор за појавување на незадоволство од клирот на патријаршијата во словенските епархии била широко распротстранетата корупција, бидејќи за скоро сите назначувања и дејства клирот барал да се плаќа. Зачувувањето на словенскиот јазик и создавањето на одделни бугарски црковни и образовни институции во тие услови биле прашања од првостепена важност.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Првиот протест на национална основа против грчката политика бил кренат во градот <a href="/wiki/%D0%92%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B0" title="Враца">Враца</a> во <a href="/wiki/1824" title="1824">1824</a> година. Конкретниот повод бил новиот вонреден данок, побаран од грчкиот митрополит. Борбата за назначување на митрополит Бугарин продолжила неколку години и завршила во <a href="/wiki/1827" title="1827">1827</a> година со погубување на водачот на бугарската општина по обвинувања од страна на грчкиот клир пред отоманската власт во врски со <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="mw-redirect" title="Руско Царство">Русија</a> и потикнување на населението кон немири и востание. Во периодот до <a href="/wiki/1839" title="1839">1839</a> година слични протести со барања на прогонување на грчките митрополити и назначување на бугарски започнале и во други градови - <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%B2_(%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0)" title="Самоков (Бугарија)">Самоков</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%97%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Стара Загора">Стара Загора</a>, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%97%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Нова Загора">Нова Загора</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%BB%D0%B0%D0%BA" title="Казанлак">Казанлак</a>. Во сите тие случаи Цариградската патријаршија ги одбила барањата на верниците и назначувала единствено лојални кон нејзината политика владици.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Започнување_на_организираната_борба"><span id=".D0.97.D0.B0.D0.BF.D0.BE.D1.87.D0.BD.D1.83.D0.B2.D0.B0.D1.9A.D0.B5_.D0.BD.D0.B0_.D0.BE.D1.80.D0.B3.D0.B0.D0.BD.D0.B8.D0.B7.D0.B8.D1.80.D0.B0.D0.BD.D0.B0.D1.82.D0.B0_.D0.B1.D0.BE.D1.80.D0.B1.D0.B0"></span>Започнување на организираната борба</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=3" title="Уреди го одделот „Започнување на организираната борба“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=3" title="Уреди изворен код на одделот: Започнување на организираната борба"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Sveti_Stefan_old.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Sveti_Stefan_old.png/200px-Sveti_Stefan_old.png" decoding="async" width="200" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Sveti_Stefan_old.png/300px-Sveti_Stefan_old.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Sveti_Stefan_old.png/400px-Sveti_Stefan_old.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="747" /></a><figcaption>Првиот бугарски храм "Свети Стефан" во Цариград</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Hilarion_of_Makariopolis_by_Toma_Hitrov_(cropped).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Hilarion_of_Makariopolis_by_Toma_Hitrov_%28cropped%29.jpg/200px-Hilarion_of_Makariopolis_by_Toma_Hitrov_%28cropped%29.jpg" decoding="async" width="200" height="357" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Hilarion_of_Makariopolis_by_Toma_Hitrov_%28cropped%29.jpg/300px-Hilarion_of_Makariopolis_by_Toma_Hitrov_%28cropped%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/00/Hilarion_of_Makariopolis_by_Toma_Hitrov_%28cropped%29.jpg 2x" data-file-width="309" data-file-height="551" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%BD_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Иларион Макариополски (страницата не постои)">Иларион Макариополски</a> (1812–1875)</figcaption></figure> <p>Следниот веќе систематски организиран период во развојот на борбата започнал во <a href="/wiki/1839" title="1839">1839</a> година во градот <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE_%D0%A2%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BE" title="Велико Трново">Трново</a>, каде во <a href="/wiki/1838" title="1838">1838</a> година бил назначен нов грчки владика, кој веднаш по неговото пристигнување побарал од верниците нови и повисоки даноци. Локалните бугарски водачи биле револтирани од тие барања, а исто така и од општиот непријателски однос кон Бугарите, и организирале акција за протерување на Митрополитот. Дополнителна храброст давал почетокот на реформи во Отоманското Царство (познати во историографијата како епоха <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BD%D0%B7%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%82" title="Танзимат">Танзимат</a>) и поточно програмата на султанот за промени <a href="/wiki/%D0%83%D1%83%D0%BB%D1%85%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%85%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%88%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%84" title="Ѓулхански хатишериф">Ѓулхански хатишериф</a> од <a href="/wiki/1839" title="1839">1839</a> година, која содржела идеи за нови закони со гаранции за правата на сите поданици независно од нивната народност и вера. На крајот од годината од името на населението на 16 потчинети на трновскиот владика <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0" title="Каза">кази</a> биле испратени молби до Цариградската патријаршија и владата на Отоманското Царство Гркот да биде заменет со Бугарин. За нов владика се предлагал <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BE%D1%84%D0%B8%D1%82_%D0%91%D0%BE%D0%B7%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D0%B8" title="Неофит Бозвели">Неофит Бозвели</a>, роден во градот <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BB" class="mw-redirect" title="Котел">Котел</a>, монах од <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0_%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Света Гора">Света Гора</a>, публицист, писател и долгогодишен свештеник во Трново. Учесниците во бугарската делегација до Високата порта биле подмитени од Патријаршијата и нивната мисија пропаднала. Како обид за компромис во Трново бил назначен нов грчки митрополит, додека Бозвели бил определен за негов протосингел со перспектива во иднина да биде владика на градот <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%87" title="Ловеч">Ловеч</a>. По пристигнувањето на новиот грчки духовник во крајот на <a href="/wiki/1840" title="1840">1840</a> година односите со Бугарите останале напнати, Бозвели ја одбил позицијата на протосингел и се повлекол во еден соседен манастир. Овој акт бил прифатен од Патријаршијата како провокација и отворен бунт, за кое Бозвели бил уапсен и заточен во Света Гора. Во отсуство на нивниот духовен водач трновските Бугари времено ги прекинале протестите.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>По своето враќање од заточение во <a href="/wiki/1844" title="1844">1844</a> година Бозвели одлучил да ја продолжи борбата од <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4" title="Цариград">Цариград</a>, каде биле не само Високата порта, Патријаршијата и странските дипломатски претставништва, но исто така и многу влијателни членови на бугарската економска, интелектуална, политичка и административна елита, поддржувана од активната бугарска заедница, која броела повеќе од 30,000 луѓе. Меѓу најистакнатите водачи на Бугарите таму биле <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B5%D1%84%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B4%D0%B8" title="Стефан Богориди">Стефан Богориди</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B0%D0%B2%D1%80%D0%B8%D0%BB_%D0%9A%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%9C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гаврил Крстевиќ (страницата не постои)">Гаврил Крстевиќ</a> и <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%BD_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Иларион Макариополски (страницата не постои)">Иларион Макариополски</a>. Макариополски, роден во градот <a href="/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0" class="mw-redirect" title="Елена">Елена</a>, бил монах од Света Гора и свештеник со релативно добро за овој период духовно образование. Уште во есента на 1844 година по совет на полскиот дипломат на француска служба <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%A7%D0%B0%D1%98%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Михаил Чајковски (страницата не постои)">Михаил Чајковски</a> Бозвели и Макариополски составиле два опширни меморандуми до великиот <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D1%80" title="Везир">везир</a> со 6 основни барања: Бугарите да имаат клир од својата народност и клирот да се избира од епархиите; да се даде право за откривање на народни училишта; да се издаваат слободно бугарски весници и книги; да се изгради бугарска црква во Цариград; во бугарските градови да се создадат мешани бугарско-муслимански судови за заштита од конфликти со грчките структури; да се организира одделно бугарско административно тело, кое да има правото да контактира директно со Високата порта без учеството на патријаршијата. Во меморандумите политиката на грчкиот клир кон Бугарите се опишувала како деструктивна, Русија се обвинувала во цврста поткрепа на грчките интереси на штета на Бугарите и се потенцирало дека тие биле и останувале лојални граѓани на Отоманското Царство.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Со текот на времето поддршката за Бозвели и Макариополски во епархиите се засилувала, а цариградските бугарски еснафи ги избрале да бидат нивни претставници по сите прашања на верата. Каузата добивала дипломатско сочувство и помошт претежно од западните сили и навеќе од француските и полските дипломати, додека Русија продолжувала да ги брани интересите на Грчката патријаршија. Упорноста на бугарското движење го натерала грчкиот патријарх да побара крути средства за неговото прекинување и со таа цел двајцата водачи биле заточени во Света Гора, каде Бозвели умрел во <a href="/wiki/1848" title="1848">1848</a> година. </p><p>Во отсуство на Макариополски движењето било развиено од цариградската бугарска заедница и биле добиени првите успеси - во истата година било поткренато издавањето на првиот општобугарски <i>"Цариградски весник"</i>, а со влијанието на Стефан Богориди бил донесен султански <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Ферман">ферман</a> за создавање на одделен бугарски храм со црковна општина во Цариград, кој бил осветен во <a href="/wiki/1849" title="1849">1849</a> година. Во таква ситуација избувнувањето на <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Кримска војна">Кримската војна</a> (<a href="/wiki/1853" title="1853">1853</a>–<a href="/wiki/1856" title="1856">1856</a>) времено го смирило грчко-бугарскиот конфликт и го одложило неговото решение.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Од_крајот_на_Кримската_воjна_до_"Бугарскиот_Велигден""><span id=".D0.9E.D0.B4_.D0.BA.D1.80.D0.B0.D1.98.D0.BE.D1.82_.D0.BD.D0.B0_.D0.9A.D1.80.D0.B8.D0.BC.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.82.D0.B0_.D0.B2.D0.BEj.D0.BD.D0.B0_.D0.B4.D0.BE_.22.D0.91.D1.83.D0.B3.D0.B0.D1.80.D1.81.D0.BA.D0.B8.D0.BE.D1.82_.D0.92.D0.B5.D0.BB.D0.B8.D0.B3.D0.B4.D0.B5.D0.BD.22"></span>Од крајот на Кримската воjна до "Бугарскиот Велигден"</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=4" title="Уреди го одделот „Од крајот на Кримската воjна до "Бугарскиот Велигден"“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=4" title="Уреди изворен код на одделот: Од крајот на Кримската воjна до "Бугарскиот Велигден""><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>При крајот на воjната во почетокот на <a href="/wiki/1856" title="1856">1856</a> година османската влада донела нова програма за реформи, позната како <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%85%D1%83%D0%BC%D1%98%D1%83%D0%BD" class="mw-redirect" title="Хатихумјун">Хатихумјун</a>. Со таа се гарантирале рамни права за сите поданици на империјата, вклучувајќи го правото на сите етнички и верски заедници да имаат посебни претставништва во Цариград, а исто и идна реорганизација на милетскиот систем.<sup id="cite_ref-Bulgarian_Exarchate_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bulgarian_Exarchate-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> На таква основа во крајот на годината од бугарските општини во Цариград заминале 40 ополномоштени лица, кои создале званично бугарско претставништво. Во наредниот период новата институција испратила околу 60 барања, кои биле поднесени на отоманската влада од името на сите Бугари. Основните цели на тие документи биле: возобновување на автокефалната бугарска црква; изградба на нова поголема црква во Цариград; Иларион Макариополски да биде епископ на бугарската црковна заедница во Цариград; денот на св. Кирил и Методиј (11 мај) да биде сенароден училиштен празник.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Во истото време се рашириле и конфликтите меѓу грчките црковни структури и бугарските општини во провинциите. Во <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B4%D0%B8%D0%B2" title="Пловдив">Пловдив</a> грчкиот митрополит го забранил користењето на бугарскиот јазик во црквите во градот. Поради неговата одлука Бугарите од епархијата протестирале пред патријархот, но тој одбил да им даде поддршка. По судири меѓу Бугари и Грци во црквите во врска со пеење на бугарски црковни песни локалната отоманска власт одлучила да создава национална сегрегација - едни от црквите да бидат само за Бугари, а други само за Грци. Таквите методи се покажале како палијативни и не дале долгорочни резултати. Слични судири се случувале и во <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BE" title="Хасково">Хасково</a>, Враца, Ловеч, Самоков. Централната отоманска влада побарала други средства за смирување и во есента на <a href="/wiki/1857" title="1857">1857</a> бил даден предлог до патријархот да се собере собор, кој да ги уреди бугарските прашања. Во работата на соборот право на учество имале трима бугарски претставници, но и по скоро две години работа не се дошло до општоприфатлив договор. Во светлото на негативниот развоj на преговорите бугарските водачи одлучиле дека компромис не е можен и Бугарите треба да се одделат од Цариградската патријаршија. </p><p>Актот на еднотстраното прогласување на независност од Патријаршијата бил остварен на <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B4%D0%B5%D0%BD" title="Велигден">Велигден</a>, <a href="/wiki/3_%D0%B0%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%BB" title="3 април">3 април</a> <a href="/wiki/1860" title="1860">1860</a> година - во време на свечената служба Иларион Макариополски не го спомнал името на грчкиот патријарх, но го заменил со името на отоманскиот султан. Службата се превратила во прослава на отцепувањето од страна на бугарската колонија во Цариград.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Веднаш потоа истиот акт бил повторен во уште триесетина цркви во провинцијалните градови. Со овоj чин бугарската црковна борба добивала нова димензија - старите барања на финансиски ред и права за Бугарите внатре во структурата на Цариградската патријаршија биле заменети од нова и радикална цел, создавање на одделна бугарска национална црква.<sup id="cite_ref-Bulgarian_Exarchate_12-1" class="reference"><a href="#cite_note-Bulgarian_Exarchate-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Борба_за_озаконување_на_бугарската_црква"><span id=".D0.91.D0.BE.D1.80.D0.B1.D0.B0_.D0.B7.D0.B0_.D0.BE.D0.B7.D0.B0.D0.BA.D0.BE.D0.BD.D1.83.D0.B2.D0.B0.D1.9A.D0.B5_.D0.BD.D0.B0_.D0.B1.D1.83.D0.B3.D0.B0.D1.80.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.82.D0.B0_.D1.86.D1.80.D0.BA.D0.B2.D0.B0"></span>Борба за озаконување на бугарската црква</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=5" title="Уреди го одделот „Борба за озаконување на бугарската црква“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=5" title="Уреди изворен код на одделот: Борба за озаконување на бугарската црква"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Bolgradska_gimnazija.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Bolgradska_gimnazija.jpg/200px-Bolgradska_gimnazija.jpg" decoding="async" width="200" height="128" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Bolgradska_gimnazija.jpg/300px-Bolgradska_gimnazija.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Bolgradska_gimnazija.jpg/400px-Bolgradska_gimnazija.jpg 2x" data-file-width="487" data-file-height="312" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B3%D0%B8%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Болградска гимназија (страницата не постои)">Бугарската гимназија</a> во <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4" title="Болград">Болград</a>, денес во <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Украина">Украина</a>, основана во <a href="/wiki/1858" title="1858">1858</a></figcaption></figure> <p>По еднотстраното прогласување на независност Грчката патријаршија одговорила со негирање законитоста на актот и репресии кон водачите (во <a href="/wiki/1861" title="1861">1861</a> година Иларион и неговите сојузници владиците Паисиj и Авксентиj биле заточени<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>), а во центрите на борбата во провинциите биле поткренати тортури и притисоци врз некои од главните деjци на црковното движење (на пример <a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%9C%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2" title="Димитар Миладинов">Димитар Миладинов</a> бил уапсен на <a href="/wiki/16_%D1%98%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="16 јануари">16 јануари</a> <a href="/wiki/1861" title="1861">1861</a> по барање на грчкиот клир со заповед на битолскиот валија и потоа затворен во Цариград, каде при неразјаснети околности умрел на <a href="/wiki/23_%D1%98%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="23 јануари">23 јануари</a> <a href="/wiki/1862" title="1862">1862</a><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>). Независно од тие услови борбата продолжила и во провинциите процесот на завладување на локалните храмови и протерување на грчкиот клир и владици продолжил во целата наредна деценија. Во периодот не се намалувале и репресалиите од страна на грчиот клир против деjците на црковната борба (на пример на <a href="/wiki/27_%D0%BD%D0%BE%D0%B5%D0%BC%D0%B2%D1%80%D0%B8" title="27 ноември">27 ноември</a> <a href="/wiki/1868" title="1868">1868</a> бил уапсен <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80_%D0%9F%D1%80%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%B5%D0%B2" title="Григор Прличев">Григор Прличев</a><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>). </p><p>На дипломатскиот фронт поддршка давале Франција и <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%98%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Британска Империја">Британската Империја</a>, додека Русија била против отцепувањето на православните верници на Балканот во одделни цркви. Со содејство на Франција дел од бугарските деjци под водството на <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD_%D0%A6%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%BE%D0%B2" title="Драган Цанков">Драган Цанков</a>, кои не верувале дека е можно конфликтот со Грчката патријаршија да се уреди во догледна иднина на мирен начин, организирале нов дел на бугарската црковна борба - влегле во <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Персонална унија">унија</a> со <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D1%86%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Римокатоличка црква">Римокатоличка црква</a>, но го зачувале православниот обред. Бил ракоположен бугарски римокатолички архиепископ, но Русија одговорила со жестоки мерки на проширувањето на католичкото влијание - организирала киднапирањето на бугарскиот архиепископ.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Во крајот на деценијата политиката на отоманските влади за неменување на статус квото и одложување на одлуката за промена била веќе кон својот крај. Факторите за тоа биле и внатрешни, и надворешни. Од една страна нови биле условите во епархиите со словенојазично мнозинство - во повеќето од тие региони по 1860 година грчкиот клир бил протеран од многу од храмовите и локалната црковната власт практично била во рацете на општините, а во училиштата се воведувал бугарски јазик. Позициите на водачите на движењето станувале поцврсти со текот на времето и враќане назад или компромис со програмата за независна национална црква не бил можен. Грчката патријаршија исто не покажувала дека се можни пофлексибилни односи. Паралелно со ова бугарското движење излегувало надвор од легалните форми на борба за национална еманципација и во 1860-те години биле поткренати револуционерни акции за политичко ослободување со воени средства, наjкарактеристични од кои биле двете <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бугарски легии (страницата не постои)">Бугарски легии</a> во <a href="/wiki/1862" title="1862">1862</a> и <a href="/wiki/1867" title="1867">1867</a> во Србија и комитските одреди, кои се префрлиле од <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Романија">Романија</a> на територијата на империјата во 1867 и <a href="/wiki/1868" title="1868">1868</a>.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Надворешнополитичките фактори исто веќе биле други - по надминувањето на резултатите од поразот во Кримската воjна Русија побарала да се врати на Балканот како водечка сила, а по неjзиниот пораз во <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D0%B0%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пруско-австриска војна (страницата не постои)">Пруско-австриската воjна</a> активна политика кон Балканот прифатила и <a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%83%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Австроунгарија">Австроунгарија</a>. Поагресивна политика поткренале и младите балкански држави каj границите на Отоманското Царство и нивните национални револуционерни движења во Отоманското Царство.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Memorial_of_the_liberation_of_the_Bulgarian_Church.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Memorial_of_the_liberation_of_the_Bulgarian_Church.jpg/200px-Memorial_of_the_liberation_of_the_Bulgarian_Church.jpg" decoding="async" width="200" height="273" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Memorial_of_the_liberation_of_the_Bulgarian_Church.jpg/300px-Memorial_of_the_liberation_of_the_Bulgarian_Church.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Memorial_of_the_liberation_of_the_Bulgarian_Church.jpg/400px-Memorial_of_the_liberation_of_the_Bulgarian_Church.jpg 2x" data-file-width="2345" data-file-height="3203" /></a><figcaption>"Споменик на ослободувањето на бугарската црква од Грчката патријаршија", слика од <a href="/wiki/1872" title="1872">1872</a> година</figcaption></figure> <p>Во почетокот на 1867 година бил избран нов патријарх, <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98_VI" class="mw-redirect" title="Григориј VI">Григориј VI</a>, кој ги направил последните обиди за решавање на спорот меѓу Бугарите и Патријаршијата внатре во постојните црковни структури. Со поддршка и содеjство на руските дипомати во Цариград во мај бил создаден план план за давање на полу автономен статут на бугарските општини. Се предвидувало да биде организирана одделна црковна област меѓу <a href="/wiki/%D0%94%D1%83%D0%BD%D0%B0%D0%B2" title="Дунав">Дунав</a> и <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%9F%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Стара Планина">Стара Планина</a>, која вклучувала помалку од половината од териториите со бугарски црковни општини, и со делумна административна и финансиска независност од Цариград. Старите грчки митрополити требало да ги зачуват нивните позиции. Бугарските деjци отфрлиле грчко-рускиот план и во ноември оствариле контакти со руската влада и црква со барање на поткрепа за сопствените цели и интереси. Во истото време отоманската влада одлучила да игра активна улога, бидеjки проблемот веќе бил во фаза на сепаратистички пропаганди и акции на населението од стратегиски значаjни делови од отоманските територии во Европа во непосредна близина до метрополата Цариград и се поагресивни надворешни мешања со цел нови откинувања на отомански територии. Средувањето на бугарскиот проблем под контролот на Истанбул и во споредба со отоманските интереси било оценувано како основна задача за отоманската политика. Во октомври 1868 владата пратила писмо до Патријаршијата со планови за решавање на бугарското прашање по патот на создавање на независна бугарска црковна структура на сите територии, кои биле веќе одделени од грчката црква. Плановите биле прифатени од бугарските водачи, но биле отфрлени од високиот грчки клир, додека Русија одново побарала конфликтот да се реши без да се раскинува единството на православната црква, но со почитување на бугарските барања. </p><p>Во таа ситуација во почетокот на 1869 година отоманската влада назначила нова бугарско-грчка комисија под претседателството великиот <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D1%80" title="Везир">везир</a> со цел да се создаде прифатлив за сите страни проект. Истовремено отоманската влада издала заповед отоманските локални власти да не се мешаат во бугарско-грчките црковни односи, со која фактички се откажала да ги штити сѐ уште легалните грчки црковни структури и прифатила одделната бугарска хиерархија за дел од постојните институции. Грчките патријарх и Синод уште еден пат направиле неприфатливи за бугарската страна предлози за промени на отоманските планови во правец на поништување на реалната автономија на бугарската црква, со кое практично и завршила работата на заедничката комисија и отоманската влада одлучила да преземе еднотстрана одговорност за решавањето на конфликтот.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Бугарската_егзархија_од_султанскиот_ферман_од_1870_година_до_Руско-турската_воjна"><span id=".D0.91.D1.83.D0.B3.D0.B0.D1.80.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.82.D0.B0_.D0.B5.D0.B3.D0.B7.D0.B0.D1.80.D1.85.D0.B8.D1.98.D0.B0_.D0.BE.D0.B4_.D1.81.D1.83.D0.BB.D1.82.D0.B0.D0.BD.D1.81.D0.BA.D0.B8.D0.BE.D1.82_.D1.84.D0.B5.D1.80.D0.BC.D0.B0.D0.BD_.D0.BE.D0.B4_1870_.D0.B3.D0.BE.D0.B4.D0.B8.D0.BD.D0.B0_.D0.B4.D0.BE_.D0.A0.D1.83.D1.81.D0.BA.D0.BE-.D1.82.D1.83.D1.80.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.82.D0.B0_.D0.B2.D0.BEj.D0.BD.D0.B0"></span>Бугарската егзархија од султанскиот ферман од 1870 година до Руско-турската воjна</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=6" title="Уреди го одделот „Бугарската егзархија од султанскиот ферман од 1870 година до Руско-турската воjна“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=6" title="Уреди изворен код на одделот: Бугарската егзархија од султанскиот ферман од 1870 година до Руско-турската воjна"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Sultan%E2%80%99s_Ferman_for_the_establishment_of_a_Bulgarian_Exarchate_1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Sultan%E2%80%99s_Ferman_for_the_establishment_of_a_Bulgarian_Exarchate_1.jpg/220px-Sultan%E2%80%99s_Ferman_for_the_establishment_of_a_Bulgarian_Exarchate_1.jpg" decoding="async" width="220" height="316" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Sultan%E2%80%99s_Ferman_for_the_establishment_of_a_Bulgarian_Exarchate_1.jpg/330px-Sultan%E2%80%99s_Ferman_for_the_establishment_of_a_Bulgarian_Exarchate_1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Sultan%E2%80%99s_Ferman_for_the_establishment_of_a_Bulgarian_Exarchate_1.jpg/440px-Sultan%E2%80%99s_Ferman_for_the_establishment_of_a_Bulgarian_Exarchate_1.jpg 2x" data-file-width="1288" data-file-height="1852" /></a><figcaption>Ферман на султанот Абдулазиз за создавање на Бугарската егзархија.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Bulgarian-church-and-school-Konstanta.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Bulgarian-church-and-school-Konstanta.jpg/200px-Bulgarian-church-and-school-Konstanta.jpg" decoding="async" width="200" height="136" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Bulgarian-church-and-school-Konstanta.jpg/300px-Bulgarian-church-and-school-Konstanta.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Bulgarian-church-and-school-Konstanta.jpg/400px-Bulgarian-church-and-school-Konstanta.jpg 2x" data-file-width="1297" data-file-height="882" /></a><figcaption>Бугарски црква и училиште во <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B0" title="Констанца">Констанца</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Романија">Романија</a></figcaption></figure> <p>На <a href="/wiki/28_%D1%84%D0%B5%D0%B2%D1%80%D1%83%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="28 февруари">28 февруари</a> <a href="/wiki/1870" title="1870">1870</a> година султанот <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%B7_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Абдулазиз I (страницата не постои)">Абдулазиз I</a> издал <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Ферман">ферман</a>, со кој се создавала одделна и самостојна бугарска црква со името Бугарска егзархиja, која била призната за официјален претставник на бугарскиот народ во <a href="/wiki/%D0%9E%D1%82%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Отоманско Царство">Отоманското Царство</a>.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ферманот имал 11 членови, во кои биле опишани териториите, структурата и односите со отоманската држава и грчката <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0%D1%80%D1%88%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Цариградска патријаршија">Цариградска патријаршија</a>. Членови 1-5 определувале да се состави Устав на Егзархијата, во споредба со кој да биде собран Синод како врховно раководство под претседателството на еден истакнат митрополит, кој ќе го носи името егзарх. Внатрешното управување, изборот на митрополити и на егзарх требало да се спроведува без никакво мешање од страна на грчкиот патријарх. По нивниот внатрешен избор егзархот и митрополитите се назначувале со посебна дозвола од султанот, нарекувана берат. Во членот 10 биле определени териториите под јурисдикција на Бугарската егзархиja: епархиите на <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B5" title="Русе">Русе</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0" title="Силистра">Силистра</a>, <a href="/wiki/%D0%A8%D1%83%D0%BC%D0%B5%D0%BD" title="Шумен">Шумен</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE_%D0%A2%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BE" title="Велико Трново">Велико Трново</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%84%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Софија">Софија</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B0" title="Враца">Враца</a>, <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%87" title="Ловеч">Ловеч</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B4%D0%B8%D0%BD" title="Видин">Видин</a>, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D1%88" title="Ниш">Ниш</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B8%D1%80%D0%BE%D1%82" title="Пирот">Пирот</a>, <a href="/wiki/%D0%8C%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%BB" title="Ќустендил">Ќустендил</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%B2" title="Самоков">Самоков</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%81" title="Велес">Велес</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0" title="Варна">Варна</a> (без самиот град и 20 села во околината), <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D0%BD" title="Сливен">Сливен</a> (без <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B5" title="Поморие">Поморие</a> и <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B1%D0%B0%D1%80" title="Несебар">Несебар</a>), каза <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB" title="Созопол">Созопол</a> (без селата по брегот на <a href="/wiki/%D0%A6%D1%80%D0%BD%D0%BE_%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B5" title="Црно Море">Црно Море</a>), <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B4%D0%B8%D0%B2" title="Пловдив">Пловдив</a> (без градовите Пловдив и <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4" title="Асеновград">Асеновград</a> и уште 9 села и 4 манастири). Со цел да бидат заштитени правата на верниците насекаде во епархиите на Егзархијата, каде дел од населението би сакал да остане под власта на Патријаршијата, тоа било дозволено.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Во членот 10 исто така се определувал методот на идно проширување на териториите на Егзархијата: </p> <table cellpadding="10" align="center" style="border-collapse:"> <tbody><tr> <td width="20" valign="bottom" style="color:#B2B7F2; font-size:2.3em; font-family:'Times New Roman',serif; font-weight:bold; vertical-align:bottom;">„ </td> <td style="font-style:normal;"><i>Освен тие изброени и именувани места, ако православните жители на другите места сите или наjмалку двете третини побарат во нивните духовни работи да се потчинуваат на Бугарската егзархија, и кога тоа биде испрашано, ако добие потврдување и биде докажано, ќе им се дозволи.</i> </td> <td width="20" valign="top" style="color:#B2B7F2; font-size:2.3em; font-family:'Times New Roman',serif; font-weight:bold; vertical-align:top">“ </td></tr> </tbody></table> <p>Веднаш по одлуката на султанот постојниот неофицијален бугарски Времен совет во Цариград со согласието на отоманската власт организирал на <a href="/wiki/8_%D0%BC%D0%B0%D1%80%D1%82" title="8 март">8 март</a> собрание во состав од 40 луѓе, кои избрале званичен Времен совет и 15 луѓе, 10 граѓани и 5 митрополити, кои биле задолжени да го напишат Уставот на Егзархијата. Истовремено се поткренало и организирањето на гласање за пратеници во Црковно-народен собор, вклучувајќи ги и тие македонски и тракиски општини, кои не биле дел од егзархиските епархии во споредба со членот 10 на ферманот.<sup id="cite_ref-ReferenceA_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:BulgarianReligiousAssembly1872.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/BulgarianReligiousAssembly1872.jpg/200px-BulgarianReligiousAssembly1872.jpg" decoding="async" width="200" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/BulgarianReligiousAssembly1872.jpg/300px-BulgarianReligiousAssembly1872.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/BulgarianReligiousAssembly1872.jpg/400px-BulgarianReligiousAssembly1872.jpg 2x" data-file-width="1464" data-file-height="586" /></a><figcaption>Бугарскиот црковно-народен собор во Цариград во 1871 година</figcaption></figure> <p>Проектот за Устав бил завршен во септември <a href="/wiki/1870" title="1870">1870</a> и на <a href="/wiki/23_%D1%84%D0%B5%D0%B2%D1%80%D1%83%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="23 февруари">23 февруари</a> <a href="/wiki/1871" title="1871">1871</a> година бил собран Народниот собор во Цариград во состав Времениот совет и уште 35 претставници на епархиите. Право на официјално учество имале и претставниците на веќе гласаните епархии на Охрид и Битола, а исто така биле допуштени и другите пратеници од патријаршиските епархии во Македонија и Тракија независно од тоа што сѐ уште не биле дел од Егзархијата. Уставот бил усвоен на <a href="/wiki/14_%D0%BC%D0%B0%D1%98" title="14 мај">14 мај</a> и бил предаден на отоманската влада за одобрување, а соборот бил распуштен. Грчкиот патријарх ги објавил Уставот и самата Егзархија за противканонски и откажал да ги признае, а отоманската влада поткренала димпломатска игра на одлагање на својата одлука.<sup id="cite_ref-ReferenceA_25-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Antim_I_(1816-1888).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Antim_I_%281816-1888%29.jpg/200px-Antim_I_%281816-1888%29.jpg" decoding="async" width="200" height="265" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Antim_I_%281816-1888%29.jpg/300px-Antim_I_%281816-1888%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Antim_I_%281816-1888%29.jpg/400px-Antim_I_%281816-1888%29.jpg 2x" data-file-width="452" data-file-height="600" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85_%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BC_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Егзарх Антим I (страницата не постои)">Егзарх Антим I</a> (1872-1877)</figcaption></figure> <p>По редица дипломатски и политички судири и репресии врз водечките бугарски митрополити во февруари <a href="/wiki/1872" title="1872">1872</a> година во Цариград бил организиран масовен бугарски протест, по кој отоманската влада конечно го прифатила уставот и на <a href="/wiki/16_%D1%84%D0%B5%D0%B2%D1%80%D1%83%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="16 февруари">16 февруари</a> <a href="/wiki/1872" title="1872">1872</a> бил избран првиот бугарски <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85_%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BC_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Егзарх Антим I (страницата не постои)">Егзарх Антим I</a>. Како одговор на тоа Грчката патријаршија организирала своj собор во септември <a href="/wiki/1872" title="1872">1872</a> година, на кој бугарската црква била прогласена за неканонска и шизматичка,<sup id="cite_ref-ReferenceB_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceB-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> која шизма не била симната дури до <a href="/wiki/1945" title="1945">1945</a> година. </p><p>Продолжил и процесот на организирање на гласање за официјално припојување кон Егзархијата во македонските епархии, кој завршил во Охрид и Битола во <a href="/wiki/1874" title="1874">1874</a> со резултат повеќе од две третини за Егзархијата. Во Охрид од општо 9,387 христијански фамилии само 139 луѓе гласале за останување во Патријаршијата, а во Скопје од 8,698 христијански фамилии 8,131 се присоединиле кон Егзархијата.<sup id="cite_ref-ReferenceB_26-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceB-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-vg_8_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-vg_8-30"><span class="cite-bracket">[</span>белешка 1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-vg_4_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-vg_4-31"><span class="cite-bracket">[</span>белешка 2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Идниот период на внатрешни и меѓународни конфликти, поврзани со <a href="/wiki/%D0%90%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%B2%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Априлско востание">Априлското востание</a> од <a href="/wiki/1876" title="1876">1876</a> година и <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D1%82%D1%83%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0_(1877-1878)" title="Руско-турска војна (1877-1878)">руско-турската војна (1877-1878)</a>, станале причина за нови проблеми во развојот на Егзархијата. Во 1877 под притисок на отоманската власт бил отстранет Егзарх Антим I и за нов Егзарх бил избран митрополитот на Ловеч <a href="/wiki/%D0%88%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84_I_%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8" title="Јосиф I Бугарски">Јосиф I</a>,<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> а во почетокот на воените деjства против Русија сите митрополити биле протерани од нивните епархии и притворени во <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4" title="Цариград">Цариград</a>, а исто така биле протерани или избегале многу свештеници и учители, во резултат на кое немалку училишта и цркви биле затворени. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Бугарската_егзархија_од_Руско-турската_воjна_до_Првата_светска_воjна"><span id=".D0.91.D1.83.D0.B3.D0.B0.D1.80.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.82.D0.B0_.D0.B5.D0.B3.D0.B7.D0.B0.D1.80.D1.85.D0.B8.D1.98.D0.B0_.D0.BE.D0.B4_.D0.A0.D1.83.D1.81.D0.BA.D0.BE-.D1.82.D1.83.D1.80.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.82.D0.B0_.D0.B2.D0.BEj.D0.BD.D0.B0_.D0.B4.D0.BE_.D0.9F.D1.80.D0.B2.D0.B0.D1.82.D0.B0_.D1.81.D0.B2.D0.B5.D1.82.D1.81.D0.BA.D0.B0_.D0.B2.D0.BEj.D0.BD.D0.B0"></span>Бугарската егзархија од Руско-турската воjна до Првата светска воjна</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=7" title="Уреди го одделот „Бугарската егзархија од Руско-турската воjна до Првата светска воjна“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=7" title="Уреди изворен код на одделот: Бугарската егзархија од Руско-турската воjна до Првата светска воjна"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Yosif_I.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Yosif_I.jpg/200px-Yosif_I.jpg" decoding="async" width="200" height="283" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Yosif_I.jpg/300px-Yosif_I.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Yosif_I.jpg/400px-Yosif_I.jpg 2x" data-file-width="2195" data-file-height="3108" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%88%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84_I_%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8" title="Јосиф I Бугарски">Егзарх Јосиф I</a> (<a href="/wiki/1877" title="1877">1877</a>-<a href="/wiki/1915" title="1915">1915</a>)</figcaption></figure> <p>По крајот на руско-турската војна Бугарската егзархија се соочила со нови тешкотии. На митрополитите не им било дозволено да се вратат назад во нивните епархии, а исто така Северна <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%83%D1%9F%D0%B0" title="Добруџа">Добруџа</a> и реонот на <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D1%88" title="Ниш">Ниш</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B8%D1%80%D0%BE%D1%82" title="Пирот">Пирот</a> и <a href="/wiki/%D0%92%D1%80%D0%B0%D1%9A%D0%B5" title="Врање">Врање</a>, кои по 1878 преминале во <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Романија">Романија</a> и <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BD%D0%B5%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%A1%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Кнежевство Србија">Србија</a>, станале дел од <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%86%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Романска православна црква">Романската</a> и <a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%86%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Српска православна црква">Српската православна црква</a>. По потпишувањето на мирот Егзархот престојувал во <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B4%D0%B8%D0%B2" title="Пловдив">Пловдив</a>, од каде се вратил во Цариград дури во <a href="/wiki/1880" title="1880">1880</a> во обид да ја одбрани целоста на црквата, бидеjки отоманската власт побарала Егзархијата да остане само во границите на новокреираното <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BD%D0%B5%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Кнежевство Бугарија">Кнежевство Бугарија</a>, а сите други епархии да бидат дадени одново на грчката Цариградска патријаршија. Во членот 62 на <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%81" title="Берлински конгрес">Берлинскиот конгрес</a> било запишано дека правото на слобода на сите религиозни организации во Отоманското Царство е заштитено, а членот 39 на бугарскиот <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2" title="Трновски устав">Трновски устав</a> ја прогласил бугарската црковна област за единствена и нераскинлива. На таа правна основа и под меѓународен притисок на <a href="/wiki/17_%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D0%BC%D0%B2%D1%80%D0%B8" title="17 декември">17 декември</a> <a href="/wiki/1883" title="1883">1883</a> година султанот го потврдил деjството на ферманот од <a href="/wiki/1870" title="1870">1870</a> година и ги прифатил барањата на Егзархијата за црковна единственост и враќане на сите митрополити во епархиите од пред Руско-турската војна. Процесот на враќане всашност продолжил повеќе од една деценија. Бератите за митрополитите на <a href="/wiki/%D0%9E%D1%85%D1%80%D0%B8%D0%B4" title="Охрид">Охрид</a> и <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D0%BF%D1%98%D0%B5" title="Скопје">Скопје</a> биле дадени во <a href="/wiki/1890" title="1890">1890</a>, за митрополитите на <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%81" title="Велес">Велес</a> и <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%BF" title="Неврокоп">Неврокоп</a> во <a href="/wiki/1894" title="1894">1894</a>, а за митрополитите на <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B0" title="Битола">Битола</a>, <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%B1%D0%B0%D1%80" title="Дебар">Дебар</a> и <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%80%D1%83%D0%BC%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Струмица">Струмица</a> во <a href="/wiki/1897" title="1897">1897</a> година. Во епархиите, кои останале под власта на Цариградска патријаршија, и поточно во нивните општини, кои ја отфрале Патријаршијата, било дозволено Егзархијата да има свои претставници, нарекувани екзархиски намесници, кои ги организирале црковното и образовното дело. Буџетот на Егзархијата бил општ и централно раководен, во него се влевале пари од сите епархии, а по средината на <a href="/wiki/1880" title="1880">1880</a>-те и од буџетот на бугарската држава. Во крајот на 19 век од општо 1889 цркви и манастири во Македонија, од кои 135 манастири (без оние во <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0_%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Света Гора">Света Гора</a>), 1232 цркви и 71 манастири биле на Бугарската егзархија, а останатите биле на Цариградската патријаршија или оспорувани.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Припадниците на Бугарската егзархија во Македонија во <a href="/wiki/1900" title="1900">1900</a> година биле 817,000<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> од општо 1,370,949 <a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BD%D0%B8" title="Христијани">христијани</a> (од кои <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%98%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%86%D0%B8" title="Словенски јазици">словенојазичните</a> христијани биле 1,032,533) во областа и при вкупно население од сите религии 2,258,224<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, кое изнесува 59,6% од сите христијани (79,1% од словенојазичните христијани) и 36,2% од вкупното население. Во <a href="/wiki/1912" title="1912">1912</a> година непосредно пред <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B8" title="Балкански војни">Балканските војни</a> во Македонија и Одринско Егзархијата имала 7 митрополити, 1,310 свештеници, 1,331 цркви, 234 параклиси и 73 манастири.<sup id="cite_ref-ReferenceC_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceC-36"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Solunska_Gimnazija_11.maj.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Solunska_Gimnazija_11.maj.jpg/200px-Solunska_Gimnazija_11.maj.jpg" decoding="async" width="200" height="148" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Solunska_Gimnazija_11.maj.jpg/300px-Solunska_Gimnazija_11.maj.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Solunska_Gimnazija_11.maj.jpg/400px-Solunska_Gimnazija_11.maj.jpg 2x" data-file-width="663" data-file-height="491" /></a><figcaption>Прослава на денот на <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2._%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BB_%D0%B8_%D0%9C%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%98" class="mw-redirect" title="Св. Кирил и Методиј">Св. Кирил и Методиј</a> во истоимената Солунска бугарска машка гимназија</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Просветно_дело_на_егзархијата_до_Балканските_војни"><span id=".D0.9F.D1.80.D0.BE.D1.81.D0.B2.D0.B5.D1.82.D0.BD.D0.BE_.D0.B4.D0.B5.D0.BB.D0.BE_.D0.BD.D0.B0_.D0.B5.D0.B3.D0.B7.D0.B0.D1.80.D1.85.D0.B8.D1.98.D0.B0.D1.82.D0.B0_.D0.B4.D0.BE_.D0.91.D0.B0.D0.BB.D0.BA.D0.B0.D0.BD.D1.81.D0.BA.D0.B8.D1.82.D0.B5_.D0.B2.D0.BE.D1.98.D0.BD.D0.B8"></span>Просветно дело на егзархијата до Балканските војни</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=8" title="Уреди го одделот „Просветно дело на егзархијата до Балканските војни“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=8" title="Уреди изворен код на одделот: Просветно дело на егзархијата до Балканските војни"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox" cellpadding="1" style="border:1px solid black; width:160px;"> <tbody><tr> <th style="background:black; text-align:center;"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8_%D0%B2%D0%BE_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D1%82_1870_-_1903_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0" class="mw-redirect" title="Странски пропаганди во Македонија во периодот 1870 - 1903 година"><span style="color:white;">Странски пропаганди во Македонија</span></a> </th></tr> <tr> <td style="text-align:center;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Macedonia_1913_map.png" class="mw-file-description" title="Поделба на Македонија по Букурешкиот договор."><img alt="Поделба на Македонија по Букурешкиот договор." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Macedonia_1913_map.png/150px-Macedonia_1913_map.png" decoding="async" width="150" height="112" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Macedonia_1913_map.png/225px-Macedonia_1913_map.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Macedonia_1913_map.png/300px-Macedonia_1913_map.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="449" /></a></span> </td></tr> <tr> <td style="font-size:90%; background:lightyellow"> <div class="center"><b><a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0" class="mw-redirect" title="Бугарска пропаганда"><span>Бугарска пропаганда</span></a></b></div> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Бугарска егзархија</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%95%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Егзархиска групација во Македонија">Егзархиска групација во Македонија</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%82%D0%BE_%D1%82%D0%B0%D1%98%D0%BD%D0%BE_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%BE_%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="mw-redirect" title="Бугарското тајно револуционерно братство">Бугарското тајно револуционерно братство</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%BE_%D0%BE%D0%B4%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8_%D0%BF%D1%80%D0%B8_%D0%9C%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%B7%D0%B0_%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BD%D0%B8_%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%82%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D0%9A%D0%BD%D0%B5%D0%B6%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE%D1%82%D0%BE_%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Второ политичко одделени при Министерство за надворешни работи на Кнежеството Бугарија">Второ политичко одделени</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%86%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD_%D0%B0%D0%BA%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D0%BD_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82" title="Бугарски централен акционен комитет">Бугарски централен акционен комитет</a></li></ul> <div class="center"><b><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0" class="mw-redirect" title="Грчка пропаганда">Грчка пропаганда</a></b></div> <ul><li><a href="/wiki/%D0%95%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%95%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Етники Етерија">Етники Етерија</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Андартска провокација">Андартска провокација</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82" title="Елиномакедонски комитет">Елиномакедонски комитет</a></li></ul> <div class="center"><b><a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0" class="mw-redirect" title="Српска пропаганда">Српска пропаганда</a></b></div> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Начертание">Начертание</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B6%D0%B5%D1%9A%D0%B5_%D0%B8_%D1%81%D1%80%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0" title="Македонско движење и српската пропаганда">Македонското движење и српската пропаганда</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D1%87%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%BE_%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B6%D0%B5%D1%9A%D0%B5" class="mw-redirect" title="Српско четничко движење">Српско четничко движење</a></li></ul> <div class="center"><b><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Католичка пропаганда во Македонија">Католичка пропаганда</a></b></div> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B5%D0%B3%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="mw-redirect" title="Конгрегација за пропаганда на верата">Конгрегација за пропаганда на верата</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8" title="Лазаристи">Лазаристи</a></li></ul> <div class="center"><b><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Протестантска пропаганда во Македонија">Протестантска пропаганда</a></b></div> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%81_%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BD_%D0%A1%D1%82%D0%BE%D0%BD" title="Мис Елен Стон">Мис Елен Стон</a></li></ul> <div class="center"><b><a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Романска пропаганда во Македонија">Романска пропаганда</a></b></div> <div class="center"><b><a href="/wiki/%D0%9E%D1%82%D0%BF%D0%BE%D1%80_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%BA%D0%BE%D0%BD_%D1%82%D1%83%D1%93%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8" title="Отпор на Македонците кон туѓите пропаганди">Отпор на Македонците кон туѓите пропаганди</a></b></div> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9E%D0%B1%D0%B8%D0%B4_%D0%B7%D0%B0_%D0%BF%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B1%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%B8%D0%BD%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BD%D0%B8_%D1%81%D1%84%D0%B5%D1%80%D0%B8_%D0%B2%D0%BE_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D1%93%D1%83_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0%D1%80%D1%88%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%B8_%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Обид за поделба на интересни сфери во Македонија меѓу Цариградската патријаршија и Бугарската егзархија">Обид на Егзархијата и Патријаршијата за поделба на Македонија</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Борба за Македонија">Борба за Македонија</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B8%D1%80_%D1%81%D0%BE_%D0%B1%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%B2%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%81%D0%BE_%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5%D1%82%D0%BE_%D0%BD%D0%B0_%D1%86%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D1%82%D0%BE_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D1%88%D0%B0%D1%9A%D0%B5" title="Судир со бугарската пропаганда во врска со решавањето на црковното прашање">Судир со бугарската пропаганда во врска со решавањето на црковното прашање</a></li></ul> </td></tr> <tr> <td style="text-align:center;background:black; color:white"><div class="plainlinks hlist navbar"><span style="word-spacing:0">Кутијава: </span><ul><li class="nv-преглед"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8_%D0%B2%D0%BE_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Предлошка:Странски пропаганди во Македонија"><span title="Преглед на предлошкава">преглед</span></a></li><li class="nv-разговор"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80_%D0%B7%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8_%D0%B2%D0%BE_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Разговор за предлошка:Странски пропаганди во Македонија"><span title="Разговор за предлошкава">разговор</span></a></li><li class="nv-уреди"><a class="external text" href="https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8_%D0%B2%D0%BE_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit"><span title="Уредување на предлошкава">уреди</span></a></li></ul></div> </td></tr> </tbody></table> <p>Истовремено со возобновувањето на црковната структура била проширена и подобрена работата на училиштата. Во <a href="/wiki/1880" title="1880">1880</a> година во Цариград со учеството на дејци како <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%B7%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%A8%D0%B0%D0%BF%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B5%D0%B2" title="Кузман Шапкарев">Кузман Шапкарев</a> и <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%98_%D0%9A%D1%83%D1%81%D0%B5%D0%B2" title="Методиј Кусев">Методиј Кусев</a> била составена долгорочна програма за развоj на образовната мрежа на Егзархијата во Отоманското Царство. За главен центар во Македонија бил определен <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BD" title="Солун">Солун</a>, а во Тракија - <a href="/wiki/%D0%95%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B5" class="mw-redirect" title="Едрене">Едрене</a>. Во споредба со планот во <a href="/wiki/1880" title="1880">1880</a> година била откриена <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%B0_%D0%B3%D0%B8%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%98%D0%B0_%E2%80%9E%D0%A1%D0%B2._%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BB_%D0%B8_%D0%9C%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%98%E2%80%9C" title="Солунска машка гимназија „Св. Кирил и Методиј“">Солунската бугарска машка гимназија "Св. Кирил и Методиј"</a>, а во <a href="/wiki/1882" title="1882">1882</a> и <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B3%D0%B8%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%98%D0%B0_%22%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE_%D0%91%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%88%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%22&action=edit&redlink=1" class="new" title="Солунска бугарска женска гимназија "Свето Благовештение" (страницата не постои)">Солунска бугарска женска гимназија "Свето Благовештение"</a>, раководена од <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Царевна Миладинова">Царевна Миладинова</a>, ќерка на <a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%9C%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2" title="Димитар Миладинов">Димитар Миладинов</a>.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Класичната гимназија во Битола била проширена до полна гимназија со седум класови во <a href="/wiki/1898" title="1898">1898</a>. Машки педагошки училишта биле откриени во Скопје и <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80" title="Сер">Сер</a>, а женски во Битола и Скопје. Посебни училишта за свештеници биле создадени во Скопје и Едрене, а гимназија по трговија во Солун. Во <a href="/wiki/1899" title="1899">1899</a> педагошката гимназија "Д-р Петар Берон" во Едрене исто била зголемена до полна гимназија со седум класови, а во почетокот на 20 век таму била откриена и женска гимназија. Во сите поголеми градови на териториите под јурисдикција на Бугарската егзархиja биле отворени прогимназии, а исто така и многу основни училишта, наjголемиот дел од кои биле во селата. Општо во <a href="/wiki/1882" title="1882">1882</a>-<a href="/wiki/1883" title="1883">1883</a> во Македонија и Одринско постоеле 237 бугарски егзархиски училишта со 351 учители и 16,063 ученици, во <a href="/wiki/1899" title="1899">1899</a>-<a href="/wiki/1900" title="1900">1900</a> тие веќе биле 942 училишта со 1,447 учители и 47,581 ученици,<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> а во <a href="/wiki/1912" title="1912">1912</a> година бројот им се зголемил на 1,373 училишта (од кои 13 гимназии и средни училишта) со 2,266 учители и 78,854 ученици.<sup id="cite_ref-ReferenceC_36-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceC-36"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Училишната структура била раководена од посебен Училиштен оддел кон Егзархијата, кој ги определувал образовната политика, снабдувањето со учебници и целосната координација. Кон овоj оддел во <a href="/wiki/1888" title="1888">1888</a> биле додадени четири инспектори за Солунски, Битолски, Скопски и Одрински вилаети, кои тесно соработувале со директорите на училиштата. Од <a href="/wiki/1889" title="1889">1889</a> кон локалните бугарски општини во Македонија и Одринско биле создадени и општествени црковни комисии со задача да го контролираат црковното и образовното дело.<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Едни од наjпознатите учители и раководители биле <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80_%D0%9F%D1%80%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%B5%D0%B2" title="Григор Прличев">Григор Прличев</a>,<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%B7%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%A8%D0%B0%D0%BF%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B5%D0%B2" title="Кузман Шапкарев">Кузман Шапкарев</a>,<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB_%D0%9A%E2%80%99%D0%BD%D1%87%D0%BE%D0%B2" title="Васил К’нчов">Васил К’нчов</a>, <a href="/wiki/%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2" title="Иван Гарванов">Иван Гарванов</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%86%D0%B5_%D0%94%D0%B5%D0%BB%D1%87%D0%B5%D0%B2" title="Гоце Делчев">Гоце Делчев</a><sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> и <a href="/wiki/%D0%83%D0%BE%D1%80%D1%87%D0%B5_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2" title="Ѓорче Петров">Ѓорче Петров</a><sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, а од учениците <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D1%80_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2" title="Тодор Александров">Тодор Александров</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D1%98_%D0%89%D0%B0%D0%BF%D1%87%D0%B5%D0%B2" title="Андреј Љапчев">Андреј Љапчев</a> и <a href="/wiki/%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D1%98%D0%BB%D0%BE%D0%B2" class="mw-redirect" title="Иван Михајлов">Иван Михајлов</a>. За надворешните аналитичари постоело меѓусебно влијание и поврзаност меѓу Егзархијата и <a href="/wiki/%D0%92%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D0%9E%D0%B4%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%9E%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Внатрешна Македонско-Одринска Револуционерна Организација">револуционерното движење</a>.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:JosephBulgarianExarchDebarCelebration.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/JosephBulgarianExarchDebarCelebration.jpg/200px-JosephBulgarianExarchDebarCelebration.jpg" decoding="async" width="200" height="129" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/JosephBulgarianExarchDebarCelebration.jpg/300px-JosephBulgarianExarchDebarCelebration.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/JosephBulgarianExarchDebarCelebration.jpg/400px-JosephBulgarianExarchDebarCelebration.jpg 2x" data-file-width="1400" data-file-height="902" /></a><figcaption>Прослава на 25-годишнината од избирањето на бугарскиот Егзарх Јосиф I во Дебар, 1902 година</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Балканските_војни"><span id=".D0.91.D0.B0.D0.BB.D0.BA.D0.B0.D0.BD.D1.81.D0.BA.D0.B8.D1.82.D0.B5_.D0.B2.D0.BE.D1.98.D0.BD.D0.B8"></span>Балканските војни</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=9" title="Уреди го одделот „Балканските војни“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=9" title="Уреди изворен код на одделот: Балканските војни"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Во периодот по <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B2%D0%B0_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Прва балканска војна">Првата балканска војна</a> и пред <a href="/wiki/%D0%92%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Втора балканска војна">Втората балканска војна</a> во услови на меѓуетничка напнатост и националистички конфликти започнале репресии врз свештениците и учителите на Бугарската егзархија во териториите под контрола на <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%93%D1%80%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Кралство Грција">Грција</a> и <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%A1%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Кралство Србија">Србија</a>. До крајот на Втората балканска воjна сите бугарски егзархиски училишта во тие територии биле затворени, а наjголемиот број од учителите биле протерани или сами избегале во Бугарија. Исто така биле протерани и бугарските митрополити и немал дел од свештениците, а црквите преминале под грчка и српска јурисдикција. Само во Вардарска Македонија биле закриени 641 училишта и одземени 761 цркви.<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Истата била судбината и на црквите и училиштата во Јужна <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%83%D1%9F%D0%B0" title="Добруџа">Добруџа</a>, окупирана од Романија. Во <a href="/wiki/%D0%9E%D0%B4%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Одринска Тракија">Одринска Тракија</a> отоманските власти и армија протерале не само сите учители и свештеници, но и целото бугарско население во текот на сеопфатно <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%BE_%D1%87%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%9A%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Етничко чистење (страницата не постои)">етничко чистење</a>.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Првата_светска_војна"><span id=".D0.9F.D1.80.D0.B2.D0.B0.D1.82.D0.B0_.D1.81.D0.B2.D0.B5.D1.82.D1.81.D0.BA.D0.B0_.D0.B2.D0.BE.D1.98.D0.BD.D0.B0"></span>Првата светска војна</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=10" title="Уреди го одделот „Првата светска војна“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=10" title="Уреди изворен код на одделот: Првата светска војна"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>По есента на <a href="/wiki/1915" title="1915">1915</a> година со влегувањето на Бугарија во <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B2%D0%B0_%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Прва светска војна">Првата светска војна</a> структурите на Егзархијата биле возобновени во териториите под контрола на бугарската армија, но по крајот на војната тие уште еден пат биле истерани од властите во Грција, Романија и Србија. Епархиите во Егејска и Вардарска Македонија официјално биле поделени меѓу <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D0%A6%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" class="mw-redirect" title="Грчка Православна Црква">Грчката</a> и <a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%86%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Српска православна црква">Српската православна црква</a>, а под јурисдикција на Егзархијата во Македонија останал само пиринскиот дел. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Последниот_егзарх_и_возобновување_на_Патријаршијата"><span id=".D0.9F.D0.BE.D1.81.D0.BB.D0.B5.D0.B4.D0.BD.D0.B8.D0.BE.D1.82_.D0.B5.D0.B3.D0.B7.D0.B0.D1.80.D1.85_.D0.B8_.D0.B2.D0.BE.D0.B7.D0.BE.D0.B1.D0.BD.D0.BE.D0.B2.D1.83.D0.B2.D0.B0.D1.9A.D0.B5_.D0.BD.D0.B0_.D0.9F.D0.B0.D1.82.D1.80.D0.B8.D1.98.D0.B0.D1.80.D1.88.D0.B8.D1.98.D0.B0.D1.82.D0.B0"></span>Последниот егзарх и возобновување на Патријаршијата</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=11" title="Уреди го одделот „Последниот егзарх и возобновување на Патријаршијата“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=11" title="Уреди изворен код на одделот: Последниот егзарх и возобновување на Патријаршијата"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Во <a href="/wiki/1945" title="1945">1945</a> година, во Соборната црква Света Софија во главниот град на <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Царство Бугарија">Бугарија</a> се одржал народно-црковен собор на кој бил избран Софискиот митрополит Стефан за последен Бугарски егзарх на <a href="/wiki/21_%D1%98%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="21 јануари">21 јануари</a>. На <a href="/wiki/10_%D0%BC%D0%B0%D1%98" title="10 мај">10 мај</a> <a href="/wiki/1953" title="1953">1953</a> година се одржал црковен собор на кој Егзархијата добила чин на Патријашија, а за патријарх бил избран пловдивскиот митрополит Кирил. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Егзархијата_и_Македонците"><span id=".D0.95.D0.B3.D0.B7.D0.B0.D1.80.D1.85.D0.B8.D1.98.D0.B0.D1.82.D0.B0_.D0.B8_.D0.9C.D0.B0.D0.BA.D0.B5.D0.B4.D0.BE.D0.BD.D1.86.D0.B8.D1.82.D0.B5"></span>Егзархијата и Македонците</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=12" title="Уреди го одделот „Егзархијата и Македонците“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=12" title="Уреди изворен код на одделот: Егзархијата и Македонците"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Church_St_Nedelya_Inscription_Bitolya.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Church_St_Nedelya_Inscription_Bitolya.JPG/220px-Church_St_Nedelya_Inscription_Bitolya.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Church_St_Nedelya_Inscription_Bitolya.JPG/330px-Church_St_Nedelya_Inscription_Bitolya.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Church_St_Nedelya_Inscription_Bitolya.JPG/440px-Church_St_Nedelya_Inscription_Bitolya.JPG 2x" data-file-width="2816" data-file-height="2112" /></a><figcaption>Натпис од црквата "Св. Недела " во Битола.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Bulgarian_Macedonian_Memorandum_to_the_Great_Powers_1878_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Bulgarian_Macedonian_Memorandum_to_the_Great_Powers_1878_01.jpg/220px-Bulgarian_Macedonian_Memorandum_to_the_Great_Powers_1878_01.jpg" decoding="async" width="220" height="270" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Bulgarian_Macedonian_Memorandum_to_the_Great_Powers_1878_01.jpg/330px-Bulgarian_Macedonian_Memorandum_to_the_Great_Powers_1878_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Bulgarian_Macedonian_Memorandum_to_the_Great_Powers_1878_01.jpg/440px-Bulgarian_Macedonian_Memorandum_to_the_Great_Powers_1878_01.jpg 2x" data-file-width="2739" data-file-height="3363" /></a><figcaption>Меморандум на бугарските црковно-училишни општини во Македонија од 20 мај 1878 година. Тоа било протестно обраќање кон големите сили со барање за зачувување на Санстефанскиот договор. Мемоарот бил потпишан от општините во <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80" title="Сер">Сер</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%81" title="Велес">Велес</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D0%BF%D1%98%D0%B5" title="Скопје">Скопје</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%80%D1%83%D0%BC%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Струмица">Струмица</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BD" title="Солун">Солун</a>, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BE" title="Неготино">Неготино</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%B2%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Гевгелија">Гевгелија</a>, <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Драма">Драма</a>, <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%A5%D0%B8%D1%81%D0%B0%D1%80" title="Демир Хисар">Демир Хисар</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%88" title="Радовиш">Радовиш</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BA%D1%83%D1%88" title="Кукуш">Кукуш</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BD" title="Воден">Воден</a>, <a href="/wiki/%D0%A8%D1%82%D0%B8%D0%BF" title="Штип">Штип</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%88%D0%B0" title="Ваташа">Ваташа</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%BE" title="Тетово">Тетово</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BE" title="Куманово">Куманово</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%87" title="Петрич">Петрич</a>, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%BF" title="Неврокоп">Неврокоп</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D0%BF" title="Прилеп">Прилеп</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B0" title="Битола">Битола</a> и <a href="/wiki/%D0%9E%D1%85%D1%80%D0%B8%D0%B4" title="Охрид">Охрид</a>.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Natanail-Ohridski-Plovdivski.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Natanail-Ohridski-Plovdivski.jpg/150px-Natanail-Ohridski-Plovdivski.jpg" decoding="async" width="150" height="244" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Natanail-Ohridski-Plovdivski.jpg/225px-Natanail-Ohridski-Plovdivski.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Natanail-Ohridski-Plovdivski.jpg/300px-Natanail-Ohridski-Plovdivski.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="1302" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%9A%D1%83%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B8" title="Натанаил Кучевишки">Натанаил Кучевишки</a> (<a href="/wiki/1820" title="1820">1820</a>-<a href="/wiki/1906" title="1906">1906</a>), митрополит на Бугарската егзархија во Охрид, Ловеч и Пловдив</figcaption></figure> <p>Кога започнале дејствијата на Бугарската егзархија на територијата на тогашна Македонија, македонскиот народ силно се спротивставил и се појавил голем отпор, негодување и неприфаќање. Ваквите незадоволства кај народот довел до појава на унијатското движење во Македонија, кое најмногу било истакнато во источна Македонија. Овие незадоволства се појавиле веднаш по основањето на Егзархијата. За да ги смири ваквите тензии, бугарскиот егзарх го испратил <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%BE_%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%98%D0%BA%D0%BE%D0%B2" title="Петко Славејков">Петко Славејков</a> во <a href="/wiki/1874" title="1874">1874</a> година за свој секретар во Македонија. Неговата задача била да се бори против појавата на <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%BE%D1%82" class="mw-redirect" title="Католицизмот">католицизмот</a> и најавите за обнова на <a href="/wiki/%D0%9E%D1%85%D1%80%D0%B8%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B8%D0%B5%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BF%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Охридската Архиепископија">Охридската Архиепископија</a>, кои биле генерирани и најавувани од страна на македонските владици и нивното папство. Во еден негов извештај Славејков напишал за <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%9A%D1%83%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B8" title="Натанаил Кучевишки">Натанаил Кучевишки</a> дека кај него и некои македонските партиоти се јавила мисла да дејствуваат сами за себе за и да го официјализираат своето месно наречје за своја лична, сопствена македонска хиерархија, за несреќа засилена како што тој разбрал од љубомора на еден од егзархиските владици (Кучевишки) кој допуштил да се протнат и растротстранат тие погубни идеи на едно национално самосознание.<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> А за македонските владици г. <b>Нил</b> и <b>г. Харитон</b>, Славејков во извештајот пишал дека тие веќе ги отцепиле од бугарската црква серската, мелничката, струмичката, воденската, кукушката и солунската област и ги приврзале кон католицизмот. Во извештајот се вели „<i>во Солун сите православни Македонци станале католици, освен <b>г-н Буботинов</b>, Бугарин од <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%84%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Софија">Софија</a> “</i>.<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Во тоа време според информацијата на католичката сестра <b>Аугустине Бевике</b> од болницата <b>Св. Павле</b> во <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BD" title="Солун">Солун</a>, која ја доставила до британската делегација на Версајската мировна конференција <a href="/wiki/1919" title="1919">1919</a> г. истакнува дека до <a href="/wiki/1913" title="1913">1913</a> година во Солун имало околу 10.000 католици, "<i>Словени, кои се нарекуваат Македонци и она што тие го посакуваат е автономија под европска контрола</i>.<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>После тоа во Македонија е испратен да делува и <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB_%D0%9A%E2%80%98%D0%BD%D1%87%D0%BE%D0%B2" class="mw-redirect" title="Васил К‘нчов">Васил К‘нчов</a>. Тој во неговиот извештај вели: </p> <blockquote> <p><i>"Бугарската (црковна) општина во Охрид денеска (1893/1894 г.) едвај дише. Таа делува повеќе на име, отколку на дело, зошто никаква дејност не се забележува. Од пред 2 години не е преизбрана. На заседание се собираат едвај по 3-4-ца и пак ништо не се врши, оти општинските работи се сосема занемарени. Општината секоја година ги кани граѓаните да се соберат, но никој не доаѓа"</i> </p> </blockquote> <p>К'чнов како причини за ваквите проблеми на Охридската црковна општина ги посочува: имигрираната бугарска интелигенција во тогашното <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BD%D0%B5%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Кнежевство Бугарија">Кнежевство Бугарија</a>, младите луѓе и цели фамилии, кои го напуштиле Охрид после војната.<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Додека К'чнов патувал и низ <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Пиринска Македонија">Пиринска Македонија</a> и денешна источна <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Македонија">Македонија</a>, тој прикриено разоткрива дека тамошните Македонци претежно биле антибугарски настроени, дури повеќето гркомани или протестанти. За пиринските Македонци од <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BB%D0%BD%D0%B8%D0%BA" title="Мелник">Мелник</a>, К’нчов заклучува дека бил гркомански град, каде дури и дома Македонците (кои тој ги нарекува Бугари) говореле грчки. Во Мелник покрај домородните жители, најбројни во <a href="/wiki/1894" title="1894">1894</a> година биле и бегалците од <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%B3%D1%83%D1%88" title="Негуш">Негуш</a> од <a href="/wiki/%D0%95%D0%B3%D0%B5%D1%98%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Егејска Македонија">Егејска Македонија</a>, од македонското племе <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%83%D0%BB%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D1%86%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пуливаци (страницата не постои)">Пуливаци</a>.<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>За христијаните Македонци во <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%87" title="Петрич">Петричката</a> каза и градот вели дека <i>„имат 16 цркви, од кои во 14 се служи сега по славјански и во две по грчки, имено во малата градска и во црквата во селото <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%BE" title="Крналово">Крнилово</a>“</i>.<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Methodius_of_Stara_Zagora.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Methodius_of_Stara_Zagora.JPG/150px-Methodius_of_Stara_Zagora.JPG" decoding="async" width="150" height="222" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Methodius_of_Stara_Zagora.JPG/225px-Methodius_of_Stara_Zagora.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Methodius_of_Stara_Zagora.JPG/300px-Methodius_of_Stara_Zagora.JPG 2x" data-file-width="506" data-file-height="750" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%98_%D0%9A%D1%83%D1%81%D0%B5%D0%B2" title="Методиј Кусев">Методиј Кусев</a> (<a href="/wiki/1838" title="1838">1838</a>-<a href="/wiki/1922" title="1922">1922</a>), протосингел на Егзархот во Цариград и митрополит на Бугарската егзархија во <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%97%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Стара Загора">Стара Загора</a></figcaption></figure> <p>Во <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%8F%D1%83%D0%BC%D0%B0%D1%98%D0%B0" title="Горна Џумаја">Горна Џумаја</a> (ден. <b>Благоевград</b>), според К’нчов, неколку Македонци биле гркомани кон крајот на <a href="/wiki/19_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" title="19 век">19 век</a>. Кога тој пристигнал во градот, некои од жителите го пријавиле на локалниот <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%98%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%BC" title="Кајмакам">кајмакам</a> со обвинувања дека тој бил шпион на бугарската влада, дека цртал планови на градот и ја опишувал околијата, при што турската полиција го уапсила, а подоцна му била донесера ослободителна пресуда.<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Кога К’нчов ги запишува своите патописи, тој наведува постојано иста бројка на т.н. "општинари", односно по 3-4 кои земале плата од <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BD%D0%B5%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Кнежевство Бугарија">Бугарија</a>. Но, иако биле плаќани од Софија, тој вели дека нивните деца <i>ги даваат на грчко образование...</i> </p> <blockquote> <p>„<i>Во <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80" title="Сер">Сер</a> (<a href="/wiki/1894" title="1894">1894</a> г.) има 4 души бугарски општинари чиишто жени не стапнуваат во бугарска (егзархиска) црква. Еден таков случај видов и во Неврокоп</i>“.<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> </blockquote><p> К’нчов увидувајќи го ова, односно немањето на бугарска свест кај македонското население, бара решение за да се оправда и во своите патописи наведува дека македонските жени се виновни, кои во најголем број сакале и се школувале по грчките училишта од каде излегувале <i>антибугарки</i>, со мисла дека "<i>сè што е бугарско е просто, долно, грубо и недоделкано</i>".<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Неговите тези не држат, бидејќи македонските девојки во тоа време биле испраќани да учат по грчките училишта од нивните татковци. Децата, посебно женските во тоа време никогаш не одлучувале каде ќе го започне школувањето во прво одделение основно училиште. </p><p>Кај македонските митрополити се појавува голема антиегзархиската дејност. Ова го потврдува сочуваната архива на скопскиот митрополит г. <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%98_%D0%93%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2" title="Теодосиј Гологанов">Теодосиј Гологанов</a>, роден во <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%BB%D0%B8%D1%81" title="Трлис">Трлис</a>, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%BF" title="Неврокоп">Неврокопско</a>. Иако тој е митрополит на Бугарската егзархија во Македонија, тој е жестоко се противел на оваа црковна формација и силаната <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Бугаризација">бугаризација</a> што се спроведувала низ местата по цела Македонија. Митрополит Гологанов пишува дека </p> <blockquote> <p>„<i>Бугарите ја вршат најмизерната работа, го негираат македонското име и јазик и го заменуваат со ново (бугарско), со цел бугарските господари да се прошират на туѓи територии...тоа е ново ропство, потешко од турското..Турците го убиваат телото, а не духот ...Егзархијата го убива сето тоа подоцна...ние Македонците не страдаме толку од Турците, како од Грците, Бугарите и Србите кои како сакаат како волци да ја разделат намачената македонска земја...Ние македонските духовници по потекло, треба да се обединиме и да го разбудиме народот, да се отфрли странската власт, да се отфрлат дури и Патријаршијата и Егзархијата и духовно да се обединат под закрилата на Охридската Архиепископија, единствената вистинска Мајка Црква“</i>.<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> </blockquote> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Teodosij_gologanov.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Teodosij_gologanov.jpg/150px-Teodosij_gologanov.jpg" decoding="async" width="150" height="218" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Teodosij_gologanov.jpg/225px-Teodosij_gologanov.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Teodosij_gologanov.jpg/300px-Teodosij_gologanov.jpg 2x" data-file-width="762" data-file-height="1109" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%98_%D0%93%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2" title="Теодосиј Гологанов">Теодосиј Гологанов</a> (<a href="/wiki/1848" title="1848">1848</a>-<a href="/wiki/1926" title="1926">1926</a>), наместик на Егзархот во Цариград, претставник на Егзархијата при Високата порта, митрополит во Скопје, Пловдив и Ѓумурџина.</figcaption></figure> <p>Гологанов смета дека единствен спас за Македонците од наглата бугаризација е унијатство со <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BD" title="Ватикан">Ватикан</a>. Тој на <a href="/wiki/1_%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D0%BC%D0%B2%D1%80%D0%B8" title="1 декември">1 декември</a> <a href="/wiki/1891" title="1891">1891</a> година поднесува барање за Унија со <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC" class="mw-redirect" title="Католицизам">Римокатоличката црква</a> испратена до <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D0%B0_%D0%9B%D0%B0%D0%B2_XIII" title="Папа Лав XIII">Папата Лав XIII</a>. Во своето барање тој образложува: </p> <blockquote> <p>„<i>во името на целиот македонски православен народ...историското право на македонски православен народ да се ослободи од јурисдикцијата на странските цркви- Бугарската егзархија и Цариградската патријаршија...да се обнови Охридската Архиепископија...границите на Охридската Архиепископија треба да ги потврдат сегашните граници на Македонија</i>“.<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> </blockquote> <p>По ваквата промакедонска борба Синодот на Егзархијата формирал Комисија составена од двајца членови на чело со Егзархот Јосиф I, којашто одлучила да се отстрани митрополитот Теодосиј од Скопје со помош на турската власт и да биде однесен во Цариград. Одведен е во Цариград, каде што во март 1892 г. му била одземена титулата „Скопски митрополит“.<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Потоа Гологанов се преселува во Бугарија и е испратен во Драгалевскиот манастир во близина на Софија. Истата година црковните власти му простиле на Гологанов и бил назначен за помошник на Пловдивскиот митрополит <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%9E%D1%85%D1%80%D0%B8%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B8" class="mw-redirect" title="Натанаил Охридски">Натанаил Охридски</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Егзархијата_и_Македонската_револуционерна_организација"><span id=".D0.95.D0.B3.D0.B7.D0.B0.D1.80.D1.85.D0.B8.D1.98.D0.B0.D1.82.D0.B0_.D0.B8_.D0.9C.D0.B0.D0.BA.D0.B5.D0.B4.D0.BE.D0.BD.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.82.D0.B0_.D1.80.D0.B5.D0.B2.D0.BE.D0.BB.D1.83.D1.86.D0.B8.D0.BE.D0.BD.D0.B5.D1.80.D0.BD.D0.B0_.D0.BE.D1.80.D0.B3.D0.B0.D0.BD.D0.B8.D0.B7.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Егзархијата и Македонската револуционерна организација</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=13" title="Уреди го одделот „Егзархијата и Македонската револуционерна организација“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=13" title="Уреди изворен код на одделот: Егзархијата и Македонската револуционерна организација"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox" cellpadding="0" style="border:1px solid red; width:160px;"> <tbody><tr> <th style="background-color:darkred;border-style:inset;"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Македонска револуционерна организација"><span style="color:gold; align:center">Македонска револуционерна<br /> <center>организација (МРО)</center></span></a> </th></tr> <tr> <td style="background-color:darkred;border-style:inset;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D0%B8%D0%BB%D0%B8_%D1%81%D0%BC%D1%80%D1%82.jpg" class="mw-file-description" title="Печат на Македонскиот комитет"><img alt="Печат на Македонскиот комитет" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/mk/thumb/2/2f/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D0%B8%D0%BB%D0%B8_%D1%81%D0%BC%D1%80%D1%82.jpg/200px-%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D0%B8%D0%BB%D0%B8_%D1%81%D0%BC%D1%80%D1%82.jpg" decoding="async" width="200" height="175" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/mk/thumb/2/2f/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D0%B8%D0%BB%D0%B8_%D1%81%D0%BC%D1%80%D1%82.jpg/300px-%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D0%B8%D0%BB%D0%B8_%D1%81%D0%BC%D1%80%D1%82.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/mk/thumb/2/2f/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D0%B8%D0%BB%D0%B8_%D1%81%D0%BC%D1%80%D1%82.jpg/400px-%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D0%B8%D0%BB%D0%B8_%D1%81%D0%BC%D1%80%D1%82.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="526" /></a></span> </td></tr> <tr> <td style="background-color:darkred;border-style:inset;"> </td></tr> <tr valign="top"> <td> <div class="NavFrame"> <div class="NavHead" style="text-align:left;background-color:darkred;text-align: left; color:gold">Мото</div> <div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;"> <table width="100%" style="text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="white-space: nowrap;"> <p><small><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D0%B8%D0%BB%D0%B8_%D1%81%D0%BC%D1%80%D1%82" title="Слобода или смрт">Слобода или смрт</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%82%D0%B5" title="Македонија на Македонците">Македонија на Македонците</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0_%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B4%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Самостојна македонска држава">Самостојна македонска држава</a></small><br /> </p> </td></tr></tbody></table> </div> </div> </td></tr> <tr valign="top"> <td> <div class="NavFrame"> <div class="NavHead" style="text-align:left;background-color:darkred; color:gold">Псевдоним</div> <div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;"> <table width="100%" style="text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="white-space: nowrap;"> <p><small><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Подземна република">Подземна република</a></small> </p> </td></tr></tbody></table> </div> </div> </td></tr> <tr valign="top"> <td> <div class="NavFrame"> <div class="NavHead" style="text-align:left;background-color:darkred; color:gold">Институти</div> <div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;"> <table width="100%" style="text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="white-space: nowrap;"> <p><small><a href="/wiki/%D0%A6%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%A0%D0%9E" title="Централен комитет на МРО">Централен комитет</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B4%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%BE_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D1%82%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B8%D1%88%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Задгранично претставништво">Задгранично претставништво</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B8%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%82_%D0%BD%D0%B0_%D0%A2%D0%9C%D0%9E%D0%A0%D0%9E" title="Четнички институт на ТМОРО">Четнички институт</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%98%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%A0%D0%9E" title="Тајна полиција на МРО">Полиција</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%98%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D0%BE%D1%88%D1%82%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%A0%D0%9E" title="Тајна пошта на МРО">Пошта</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%80%D1%83%D0%BA%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%BE%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8_-_%D0%9C%D0%A0%D0%9E" title="Структура на револуцинерните окрузи - МРО">Окрузи </a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B8_%D0%BF%D1%83%D0%BD%D0%BA%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Погранични пунктови на Македонската револуционерна организација">Пунктови</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%A0%D0%9E" title="Правосудство на МРО">Правосудство </a></small> <br /> </p> </td></tr></tbody></table> </div> </div> </td></tr> <tr valign="top"> <td> <div class="NavFrame"> <div class="NavHead" style="text-align:left;background-color:darkred; color:gold">Статути</div> <div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;"> <table width="100%" style="text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="white-space: nowrap;"> <p><small><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B2_%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Прв устав на Македонската револуционерна организација">Прв устав</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B2_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Прв правилник на Македонската револуционерна организација">Прв правилник</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%A3%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2_%D0%BD%D0%B0_%D0%A2%D0%9C%D0%9E%D0%A0%D0%9E" title="Устав на ТМОРО">Устав на ТМОРО</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%A2%D0%9C%D0%9E%D0%A0%D0%9E" title="Правилник на ТМОРО">Правилник на ТМОРО</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%B7%D0%B0_%D1%87%D0%B5%D1%82%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%A2%D0%9C%D0%9E%D0%A0%D0%9E" title="Правилник за четите на ТМОРО">Правилник за четите на ТМОРО</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%A3%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2_%D0%BD%D0%B0_%D0%92%D0%9C%D0%9E%D0%A0%D0%9E" title="Устав на ВМОРО">Устав на ВМОРО</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%92%D0%9C%D0%9E%D0%A0%D0%9E" title="Правилник на ВМОРО">Правилник на ВМОРО</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%B7%D0%B0_%D1%81%D0%B5%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%87%D0%B5%D1%82%D0%B8" title="Правилник за селски чети">Правилник за селски чети</a></small><br /> </p> </td></tr></tbody></table> </div> </div> </td></tr> <tr valign="top"> <td> <div class="NavFrame"> <div class="NavHead" style="text-align:left;background-color:darkred; color:gold">Конгреси</div> <div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;"> <table width="100%" style="text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="white-space: nowrap;"> <p><small><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5" title="Ресенско советување">Ресенско советување</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%81_%D0%BE%D0%B4_1896" class="mw-redirect" title="Солунски конгрес од 1896">Солунски конгрес од 1896</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%81_%D0%BE%D0%B4_1903" class="mw-redirect" title="Солунски конгрес од 1903">Солунски конгрес од 1903</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BC%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%81" title="Смилевски конгрес">Смилевски конгрес</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%81_%D0%BD%D0%B0_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%9D%D0%B8%D0%B2%D0%B0" title="Конгрес на Петрова Нива">Конгрес на Петрова Нива</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%80%D1%83%D0%BC%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%81_%D0%BE%D0%B4_1904" title="Струмички конгрес од 1904">Струмички конгрес од 1904</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%81" title="Прилепски конгрес">Прилепски конгрес</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%81" class="mw-redirect" title="Скопски конгрес">Скопски конгрес</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%81_%D0%BE%D0%B4_%D1%98%D1%83%D0%BD%D0%B8_1905" class="mw-redirect" title="Солунски конгрес од јуни 1905">Солунски конгрес од јуни 1905</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%81_%D0%BE%D0%B4_%D0%B0%D0%B2%D0%B3%D1%83%D1%81%D1%82_1905" class="mw-redirect" title="Солунски конгрес од август 1905">Солунски конгрес од август 1905</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%80%D1%83%D0%BC%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%81_%D0%BE%D0%B4_1905" title="Струмички конгрес од 1905">Струмички конгрес од 1905</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%81" title="Серски конгрес">Серски конгрес</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%81" title="Рилски конгрес">Рилски конгрес</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%8C%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%81" title="Ќустендилски конгрес">Ќустендилски конгрес</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%98%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%81" title="Мајски конгрес">Мајски конгрес</a></small> <br /> </p> </td></tr></tbody></table> </div> </div> </td></tr> <tr valign="top"> <td> <div class="NavFrame"> <div class="NavHead" style="text-align:left;background-color:darkred; color:gold">Весници</div> <div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;"> <table width="100%" style="text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="white-space: nowrap;"> <p><small><a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B8%D0%BA_(%D0%B2%D0%B5%D1%81%D0%BD%D0%B8%D0%BA)" title="Бунтовник (весник)">Бунтовник</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE_(%D0%B2%D0%B5%D1%81%D0%BD%D0%B8%D0%BA)" title="Право (весник)">Право</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%BB%D0%BE_(%D0%B2%D0%B5%D1%81%D0%BD%D0%B8%D0%BA)" title="Дело (весник)">Дело</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD_%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82" title="Револуционерен лист">Револуционерен лист</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%98%D0%B0_(1898_-_1902)" title="Автономија (1898 - 1902)">Автономија (1898 - 1902)</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%98%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BD_(%D0%B2%D0%B5%D1%81%D0%BD%D0%B8%D0%BA)" class="mw-redirect" title="Илинден (весник)">Илинден </a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%98%D0%B0_(1903)" title="Автономија (1903)">Автономија (1903)</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D0%B8%D0%BB%D0%B8_%D1%81%D0%BC%D1%80%D1%82_(%D0%B2%D0%B5%D1%81%D0%BD%D0%B8%D0%BA_-_1903)" class="mw-redirect" title="Слобода или смрт (весник - 1903)">Слобода или смрт</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0_(1906)" title="Револуција (1906)">Револуција </a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%95%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_(%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B2%D0%B5%D1%81%D0%BD%D0%B8%D0%BA)" class="mw-redirect" title="Единство (Солунски весник)">Единство</a></small> <br /> </p> </td></tr></tbody></table> </div> </div> </td></tr> <tr valign="top"> <td> <div class="NavFrame"> <div class="NavHead" style="text-align:left;background-color:darkred; color:gold">Непријатели</div> <div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;"> <table width="100%" style="text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="white-space: nowrap;"> <p><small><a href="/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%BB%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="mw-redirect" title="Османлиско Царство">Османлиско Царство</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Грчка пропаганда во Македонија">Грчка пропаганда</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Бугарска пропаганда во Македонија">Бугарска пропаганда</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Српска пропаганда во Македонија">Српска пропаганда</a></small> <br /> <small><a class="mw-selflink selflink">Бугарска егзархија</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%95%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Егзархиска групација во Македонија">Егзархиска групација </a> </small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82" title="Македонски комитет">Македонски комитет</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%92%D1%80%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC" title="Врховизам">Врховизам</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D1%82%D0%B0%D1%98%D0%BD%D0%BE_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%BE_%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Бугарско тајно револуционерно братство">БТРБ</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%A6%D0%BE%D0%BD%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8" title="Цончевисти">Цончевисти</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82" title="Елиномакедонски комитет">Елиномакедонски комитет</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D1%87%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%BE_%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B6%D0%B5%D1%9A%D0%B5" class="mw-redirect" title="Српско четничко движење">Српско четничко движење</a></small><br /> </p> </td></tr></tbody></table> </div> </div> </td></tr> <tr valign="top"> <td> <div class="NavFrame"> <div class="NavHead" style="text-align:left;background-color:darkred; color:gold">Сојузници</div> <div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;"> <table width="100%" style="text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="white-space: nowrap;"> <p><small><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%82%D0%B0%D0%B5%D0%BD_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82" title="Македонски таен револуционерен комитет">МТРК</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%9F%D0%B8%D0%B8" title="Гемиџии">Гемиџии</a></small><br /> </p> </td></tr></tbody></table> </div> </div> </td></tr> <tr valign="top"> <td> <div class="NavFrame"> <div class="NavHead" style="text-align:left;background-color:darkred; color:gold">Хронологија</div> <div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;"> <table width="100%" style="text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="white-space: nowrap;"> <p><small><a href="/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Основање на Македонската револуционерна организација">Основање</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%88%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%81%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B1%D0%B0" title="Јануарска средба">Јануарска средба</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D1%88%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%B8_%D0%BD%D0%B5%D1%98%D0%B7%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D1%82%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8" title="Стамболовштината во Македонија и нејзините претставници">Стамболовштината</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D1%80%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%BE%D1%82_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Тероризмот на Македонската револуционерна организација">Терористичка дејност</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%BD%D0%BE_%D1%83%D1%87%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%88%D1%82%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%A0%D0%9E" class="mw-redirect" title="Неделно училиште на МРО">Неделно училиште</a></small> <br /> <small><a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D1%87%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%88%D1%82%D0%B5%D0%BD_%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B6%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%A0%D0%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Училиштен кружок на МРО (страницата не постои)">Училиштен кружок</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%B8%D1%81%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BE%D0%B4_1895_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Велигденска мисија од 1895 година">Велигденска мисија</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%9E%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%BF%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%93%D1%83_%D0%A2%D0%9C%D0%9E%D0%A0%D0%9E_%D0%98_%D0%92%D0%9C%D0%9A" class="mw-redirect" title="Односите помеѓу ТМОРО И ВМК">Односите помеѓу ТМОРО И ВМК</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BA%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%93%D0%BE%D1%86%D0%B5_%D0%94%D0%B5%D0%BB%D1%87%D0%B5%D0%B2" class="mw-redirect" title="Последната обиколка на Гоце Делчев">Смрта на Делчев</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%98%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%B2%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Илинденско востание">Илинденско востание</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%83%D1%88%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Крушевска Република">Крушевска Република</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%83%D1%88%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%84%D0%B5%D1%81%D1%82" title="Крушевски манифест">Крушевски манифест</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%80%D1%86%D1%88%D1%82%D0%B5%D1%88%D0%BA%D0%B8_%D1%80%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B8" title="Мирцштешки реформи">Мирцштешки реформи</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Борба за Македонија">Борба за Македонија</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D0%B8%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%B4%D0%B5%D1%98%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82_%D0%BD%D0%B0_%D0%9E%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Директива за идната дејност на Организацијата">Директива </a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%9E%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%BE%D0%B4_%D0%91%D1%80%D1%83%D1%82" title="Основите на Организацијата од Брут">Основите од Брут</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%86%D0%B5%D0%BF_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Расцеп на Македонската револуционерна организација">Расцеп </a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B1%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%B8_%D1%80%D0%B5%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%92%D0%9C%D0%A0%D0%9E" class="mw-redirect" title="Возобновување и реосновање на ВМРО">Возобновување</a></small> <br /> </p> </td></tr></tbody></table> </div> </div> </td></tr> <tr valign="top"> <td> <div class="NavFrame"> <div class="NavHead" style="text-align:left;background-color:darkred; color:gold">Афери</div> <div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;"> <table width="100%" style="text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="white-space: nowrap;"> <p><small><a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%B0_%D0%B0%D1%84%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Донева афера">Донева афера</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D0%B0%D1%84%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Виничка афера">Виничка афера</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B0%D1%84%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Валандовска афера">Валандовска афера</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D0%B0_(1900)" class="mw-redirect" title="Битолска провала (1900)">Битолска афера</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B0%D1%84%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Солунска афера">Солунска афера</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%87%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%B0%D1%84%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Иванчова афера">Иванчова афера</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%80%D1%83%D0%BC%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D0%B0%D1%84%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Струмичка афера">Струмичка афера</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%90%D1%84%D0%B5%D1%80%D0%B0_%D0%9C%D0%B8%D1%81_%D0%A1%D1%82%D0%BE%D0%BD" class="mw-redirect" title="Афера Мис Стон">Афера Мис Стон</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%83%D1%88%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B0%D1%84%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Крушевска афера">Крушевска афера</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%BD%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%94%D0%B0%D0%BC%D0%B5_%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B5%D0%B2" title="Грабнување на Даме Груев">Грабнувањето на Даме Груев</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%86%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%B0%D1%84%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Мацанова афера">Мацанова афера</a></small><br /> </p> </td></tr></tbody></table> </div> </div> </td></tr> <tr valign="top"> <td> <div class="NavFrame"> <div class="NavHead" style="text-align:left;background-color:darkred; color:gold">Фракции</div> <div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;"> <table width="100%" style="text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="white-space: nowrap;"> <p><small><a href="/wiki/%D0%A3%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%BE_-_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D1%83%D1%98%D0%B0_(%D0%9C%D0%A0%D0%9E)" class="mw-redirect" title="Умерно - конзервативна струја (МРО)">Конзервативна струја</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0-%D1%80%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D1%83%D1%98%D0%B0" title="Радикална-реформска струја">Реформска струја</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%B0" title="Серска група">Серска група</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%80%D1%83%D0%BC%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%B0" title="Струмичка група">Струмичка група</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8" title="Сарафисти">Сарафисти</a></small><br /> </p> </td></tr></tbody></table> </div> </div> </td></tr> <tr valign="top"> <td> <div class="NavFrame"> <div class="NavHead" style="text-align:left;background-color:darkred; color:gold">Битки</div> <div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;"> <table width="100%" style="text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="white-space: nowrap;"> <p><small><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%98_%D0%93%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BD" title="Битка кај Готен">Битка кај Готен</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%98_%D0%9C%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%BB%D0%B0" title="Битка кај Могила">Битка кај Могила</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%98_%D0%A2%D1%80%D1%81%D1%98%D0%B5" title="Битка кај Трсје">Битка кај Трсје</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%98_%D0%A1%D0%BB%D0%B8%D0%B2%D0%B0" title="Битка кај Слива">Битка кај Слива</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%98_%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE" title="Битка кај Арменско">Битка кај Арменско</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%98_%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%87" title="Битка кај Гандач">Битка кај Гандач</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%98_%D0%9B%D0%BE%D0%BA%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%B8_%D0%92%D0%B8%D1%9A%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="Битка кај Локвата и Вињари">Битка кај Локвата и Вињари</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%98_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B0" title="Битка кај Маргара">Битка кај Маргара</a> </small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9D%D0%BE%D0%B6%D0%BE%D1%82" title="Битка на Ножот">Битка на Ножот</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%98_%D0%91%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Битка кај Баница">Битка кај Баница</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%85%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Битка за Мехомија">Битка за Мехомија</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%98_%D0%90%D1%80%D0%B6%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%82%D0%BE_%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%BE" title="Битка кај Аржинското блато">Битка кај Аржинското блато</a></small> <br /> <small><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%98_%D0%83%D1%83%D1%80%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B8%D0%BE%D1%82_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%80" title="Битка кај Ѓуришкиот манастир">Битка кај Ѓуришкиот манастир</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%98_%D0%9C%D0%B5%D1%87%D0%BA%D0%B8%D0%BD_%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD" title="Битка кај Мечкин Камен">Битка кај Мечкин Камен</a></small> <br /> </p> </td></tr></tbody></table> </div> </div> </td></tr> <tr valign="top"> <td> <div class="NavFrame"> <div class="NavHead" style="text-align:left;background-color:darkred; color:gold">Aпостоли</div> <div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;"> <table width="100%" style="text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="white-space: nowrap;"> <p><small><a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BC%D0%B5_%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B5%D0%B2" title="Даме Груев">Даме Груев</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%86%D0%B5_%D0%94%D0%B5%D0%BB%D1%87%D0%B5%D0%B2" title="Гоце Делчев">Гоце Делчев</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%83%D0%BE%D1%80%D1%87%D0%B5_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2" title="Ѓорче Петров">Ѓорче Петров</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5_%D0%A2%D0%BE%D1%88%D0%B5%D0%B2" title="Пере Тошев">Пере Тошев</a></small><br /> </p> </td></tr></tbody></table> </div> </div> </td></tr> <tr valign="top"> <td> <div class="NavFrame"> <div class="NavHead" style="text-align:left;background-color:darkred; color:gold">Поврзано</div> <div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;"> <table width="100%" style="text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="white-space: nowrap;"> <p><small><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Историја на Македонија">Историја на Македонија</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%BE%D1%82_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Историја на македонскиот народ">Историја на македонскиот народ</a></small><br /> <small><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%BE_%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B6%D0%B5%D1%9A%D0%B5" title="Македонско национално движење">Македонско национално движење</a></small><br /> </p> </td></tr></tbody></table> </div> </div> </td></tr> <tr> <td style="text-align:center;"><div class="plainlinks hlist navbar"><span style="word-spacing:0">Кутијава: </span><ul><li class="nv-преглед"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Предлошка:Македонска револуционерна организација"><span title="Преглед на предлошкава">преглед</span></a></li><li class="nv-разговор"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80_%D0%B7%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Разговор за предлошка:Македонска револуционерна организација"><span title="Разговор за предлошкава">разговор</span></a></li><li class="nv-уреди"><a class="external text" href="https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit"><span title="Уредување на предлошкава">уреди</span></a></li></ul></div> </td></tr> </tbody></table> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Giorche_petrov_svidetelstvo.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Giorche_petrov_svidetelstvo.jpg/150px-Giorche_petrov_svidetelstvo.jpg" decoding="async" width="150" height="211" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Giorche_petrov_svidetelstvo.jpg/225px-Giorche_petrov_svidetelstvo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Giorche_petrov_svidetelstvo.jpg/300px-Giorche_petrov_svidetelstvo.jpg 2x" data-file-width="546" data-file-height="768" /></a><figcaption>Свидетелство на <a href="/wiki/%D0%83%D0%BE%D1%80%D1%87%D0%B5_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2" title="Ѓорче Петров">Ѓорче Петров</a> од егзархиската гимназија во Пловдив, Источна Румелија.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Nikola_Karev_Bulgarian_Gymnasium_Bitolya.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Nikola_Karev_Bulgarian_Gymnasium_Bitolya.jpg/150px-Nikola_Karev_Bulgarian_Gymnasium_Bitolya.jpg" decoding="async" width="150" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Nikola_Karev_Bulgarian_Gymnasium_Bitolya.jpg/225px-Nikola_Karev_Bulgarian_Gymnasium_Bitolya.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Nikola_Karev_Bulgarian_Gymnasium_Bitolya.jpg/300px-Nikola_Karev_Bulgarian_Gymnasium_Bitolya.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a><figcaption>Фотографија при дипломирањето на <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0_%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B5%D0%B2" title="Никола Карев">Никола Карев</a> како матурант од Бугарската гимназија во Битола.</figcaption></figure> <p>Антиегзархиското движење кое се појавило во деведесеттите години на <a href="/wiki/19_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" title="19 век">19 век</a> во <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0_(%D1%80%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%BD)" title="Македонија (регион)">Македонија</a>, со појавата на <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Македонска револуционерна организација">Македонската револуционерна организација</a>, ова движење добило на интензитет и кулминација. Судирот помеѓу <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Македонска револуционерна организација">МРО</a> и Егзархијата бил неизбежен<sup id="cite_ref-VG_59-0" class="reference"><a href="#cite_note-VG-59"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> бидејќи организацијата се залагала за самостојно работење, подготовка на населението, кревање на едно внатрешно востание и создавање на македонска самостојана држава.<sup id="cite_ref-PR_60-0" class="reference"><a href="#cite_note-PR-60"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-RV_61-0" class="reference"><a href="#cite_note-RV-61"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Од другата страна била Егзархијата која со својата црковно - просветна пропаганда ја култивирала земјата и создавала услови за присоединување на <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0_(%D1%80%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%BD)" title="Македонија (регион)">Македонија</a> кон <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BD%D0%B5%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Кнежевство Бугарија">Бугарија</a>.<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Каков став <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Македонска револуционерна организација">МРО</a> зазела кон Егзархијата и нејзините претставници се гледа од нејзиниот прв акт создаден од страна на <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%9F%D0%BE%D0%BF_%D0%90%D1%80%D1%81%D0%BE%D0%B2" title="Петар Поп Арсов">Петар Поп Арсов</a> по барање на <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%A0%D0%9E" title="Централен комитет на МРО">Централниот комитет</a>, а станува збор за брошурата <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D1%88%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%B8_%D0%BD%D0%B5%D1%98%D0%B7%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D1%82%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8" title="Стамболовштината во Македонија и нејзините претставници">Стамболовштината во Македонија и нејзините претставници</a>. Бидејќи брошурата е создадена по барање на <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%A0%D0%9E" title="Централен комитет на МРО">Централниот комитет</a> и од страна на еден од основачите на организацијата, од неа го дознаваме стојалиштето кое <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Македонска револуционерна организација">Македонската револуционерна организација</a> го зазела кон Егзархијата и проегзархиската групација во <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0_(%D1%80%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%BD)" title="Македонија (регион)">Македонија</a>. Организацијата започнала борба за контрола на <i>Црковно - училишните општини</i> и преку оваа борба таа сакала да го привлече населението кон своја страна и истовремено застанала во заштита на македонскиот национален индивидуалитет кој се наоѓал во опасност од егзархиската пропаганда.<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> А каков бил ставот на Егзархијата кон <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Македонска револуционерна организација">МРО</a> дознаваме од коресподенцијата на егзархот <a href="/w/index.php?title=%D0%88%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Јосиф I (страницата не постои)">Јосиф I</a> водена со бугарското министерство за надворешни работи и вероисповед во кое тој искажува стравување за бугарската идеја во <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0_(%D1%80%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%BD)" title="Македонија (регион)">Македонија</a>. Во писмото од 15. 10. 1897 година егзархот истакнува: </p> <table cellpadding="10" align="center" style="border-collapse:"> <tbody><tr> <td width="20" valign="bottom" style="color:#B2B7F2; font-size:2.3em; font-family:'Times New Roman',serif; font-weight:bold; vertical-align:bottom;">„ </td> <td style="font-style:normal;"><i>Некои запалени глави сметаат дека Св. Егзархија е единствената пречка Македонија да остане и понатаму под Османлиското Царство и се нафрлија врз неа како волци. . . Во сегашниот момент се нафрлија врз општините со цел да ги направат инструмент за своите бунтовнички цели. . . Секакво нивно политизирање и служење на нечисти цели ќе ја оневозможи Св. Егзархија во нејзината висока мисија да го зачува бугаризмот за идните поколенија. Ние. . . сме свесни какви се последици. . . ќе има политизирањето со општините денес, а да не зборуваме за утре, при евентуално создавање на автономна Македонија. Св. Егзархија. . . при две оделни држави не ќе може да ја врши својата бугарска мисија. Или ќе стане исклучиво македонска, или исклучиво бугарска. Каде тоа би не одвело, посебно не треба да се потцртува. . . Подобро е да сметаме дека делови од единствената бугарската територијата се сè уште под ропство, отколку за сметка на некаква слобода, бугарското население во Македонија за секогаш ќе биде загубено за Бугарија</i><sup id="cite_ref-SDV_64-0" class="reference"><a href="#cite_note-SDV-64"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td width="20" valign="top" style="color:#B2B7F2; font-size:2.3em; font-family:'Times New Roman',serif; font-weight:bold; vertical-align:top">“ </td></tr> </tbody></table> <p>Во писмото од 14. 04. 1901 година егзархот <a href="/w/index.php?title=%D0%88%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Јосиф I (страницата не постои)">Јосиф I</a> искажува стравување поради формулацијата <i>обединување на сите без разлика на верата и народноста</i>: </p> <table cellpadding="10" align="center" style="border-collapse:"> <tbody><tr> <td width="20" valign="bottom" style="color:#B2B7F2; font-size:2.3em; font-family:'Times New Roman',serif; font-weight:bold; vertical-align:bottom;">„ </td> <td style="font-style:normal;"><i>Јас мислам дека се гони тајна цел, имено: обединување на македонското население на македонска почва и остварување на поодамна замислената идеја за македонско словенска етничка група на Балканот. Во таков случај натамошната дејноста на Бугарската егзархија е непожелна, бидејќи во автономната македонска држава ќе се наметне потребата за од единствена црква</i>.<sup id="cite_ref-SDV_64-1" class="reference"><a href="#cite_note-SDV-64"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td width="20" valign="top" style="color:#B2B7F2; font-size:2.3em; font-family:'Times New Roman',serif; font-weight:bold; vertical-align:top">“ </td></tr> </tbody></table> <p>Поради ваквите ставови на егзархот односите помеѓу <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Македонска револуционерна организација">МРО</a> и Егзархијата биле исполнети со закани, притисоци и уцени, но организацијата била принудена да преговара со Егзархијата бидејќи од неа зависело назначувањето на учителскиот кадар во Македонија кој и бил потребен на <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Македонска револуционерна организација">МРО</a>, од друга страна Егзархијата иако правела разни пречки за <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Македонска револуционерна организација">Организацијата</a>, таа морала да ги приваќа нејзините условите за да не биде компримитирана пред османлиските власти. </p><p>Други поголеми удари на ваквата пропаганда нанесува професорот по историја <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B8_%D0%91%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Георги Бакалов (страницата не постои)">Георги Бакалов</a>. Тој како социјалист и антицарски ориентиран, не дозволил да подлегне на софиската официјална политика: </p> <blockquote> <p>„<i>Најразумното решение на македонското прашање е согласноста помеѓу соседните балкански држави за неутралност кон Македонија и "Македонија на Македонците"</i>“.<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> </blockquote> <dl><dd>види: <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Македонска револуционерна организација">Македонска револуционерна организација</a></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Галерија"><span id=".D0.93.D0.B0.D0.BB.D0.B5.D1.80.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Галерија</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=14" title="Уреди го одделот „Галерија“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=14" title="Уреди изворен код на одделот: Галерија"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <center> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Solunska-gimnaziya.jpg" class="mw-file-description" title="Солунската егзархиска машка гимназија "Св. Кирил и Методиј""><img alt="Солунската егзархиска машка гимназија "Св. Кирил и Методиј"" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Solunska-gimnaziya.jpg/120px-Solunska-gimnaziya.jpg" decoding="async" width="120" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Solunska-gimnaziya.jpg/180px-Solunska-gimnaziya.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Solunska-gimnaziya.jpg/240px-Solunska-gimnaziya.jpg 2x" data-file-width="998" data-file-height="693" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Солунската егзархиска машка гимназија "Св. Кирил и Методиј"</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Bulgarian-Men%27s-High-School-Thessaloniki-document.jpg" class="mw-file-description" title="Документ на Солунската егзархиска машка гимназија "Св. Кирил и Методиј""><img alt="Документ на Солунската егзархиска машка гимназија "Св. Кирил и Методиј"" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Bulgarian-Men%27s-High-School-Thessaloniki-document.jpg/97px-Bulgarian-Men%27s-High-School-Thessaloniki-document.jpg" decoding="async" width="97" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Bulgarian-Men%27s-High-School-Thessaloniki-document.jpg/145px-Bulgarian-Men%27s-High-School-Thessaloniki-document.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Bulgarian-Men%27s-High-School-Thessaloniki-document.jpg/194px-Bulgarian-Men%27s-High-School-Thessaloniki-document.jpg 2x" data-file-width="620" data-file-height="768" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Документ на Солунската егзархиска машка гимназија "Св. Кирил и Методиј"</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Diploma-from-Bulgarian-women-school-Thessaloniki.jpg" class="mw-file-description" title="Диплома на ученик на Солунската егзархиска женска гимназија "Свето Благовештение""><img alt="Диплома на ученик на Солунската егзархиска женска гимназија "Свето Благовештение"" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Diploma-from-Bulgarian-women-school-Thessaloniki.jpg/90px-Diploma-from-Bulgarian-women-school-Thessaloniki.jpg" decoding="async" width="90" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Diploma-from-Bulgarian-women-school-Thessaloniki.jpg/135px-Diploma-from-Bulgarian-women-school-Thessaloniki.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Diploma-from-Bulgarian-women-school-Thessaloniki.jpg/179px-Diploma-from-Bulgarian-women-school-Thessaloniki.jpg 2x" data-file-width="645" data-file-height="862" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Диплома на ученик на Солунската егзархиска женска гимназија "Свето Благовештение"</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Bulgarian-women-school-Thessaloniki--Tsarevna-Miladinova.jpg" class="mw-file-description" title="Солунска егзархиска женска гимназија "Свето Благовештение", раководена од Царевна Миладинова"><img alt="Солунска егзархиска женска гимназија "Свето Благовештение", раководена од Царевна Миладинова" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Bulgarian-women-school-Thessaloniki--Tsarevna-Miladinova.jpg/120px-Bulgarian-women-school-Thessaloniki--Tsarevna-Miladinova.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Bulgarian-women-school-Thessaloniki--Tsarevna-Miladinova.jpg/180px-Bulgarian-women-school-Thessaloniki--Tsarevna-Miladinova.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Bulgarian-women-school-Thessaloniki--Tsarevna-Miladinova.jpg/240px-Bulgarian-women-school-Thessaloniki--Tsarevna-Miladinova.jpg 2x" data-file-width="1300" data-file-height="867" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Солунска егзархиска женска гимназија "Свето Благовештение", раководена од Царевна Миладинова</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Voden_bg_uchilishte.jpg" class="mw-file-description" title="Бугарското егзархиско училиште во Воден, почетокот на 20 век"><img alt="Бугарското егзархиско училиште во Воден, почетокот на 20 век" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Voden_bg_uchilishte.jpg/120px-Voden_bg_uchilishte.jpg" decoding="async" width="120" height="82" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Voden_bg_uchilishte.jpg/180px-Voden_bg_uchilishte.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Voden_bg_uchilishte.jpg/240px-Voden_bg_uchilishte.jpg 2x" data-file-width="799" data-file-height="547" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Бугарското егзархиско училиште во <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BD" title="Воден">Воден</a>, почетокот на 20 век</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Mehomia-Ustav.jpg" class="mw-file-description" title="Устав на бугарската црковно-училишна општина во Мехомија"><img alt="Устав на бугарската црковно-училишна општина во Мехомија" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Mehomia-Ustav.jpg/89px-Mehomia-Ustav.jpg" decoding="async" width="89" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Mehomia-Ustav.jpg/134px-Mehomia-Ustav.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Mehomia-Ustav.jpg/179px-Mehomia-Ustav.jpg 2x" data-file-width="1177" data-file-height="1577" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Устав на бугарската црковно-училишна општина во <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%BB%D0%BE%D0%B3" class="mw-redirect" title="Разлог">Мехомија</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Otechestvovedenie-1899.jpg" class="mw-file-description" title="Егзархиски учебник напишан од Васил К’нчов, 1899 година"><img alt="Егзархиски учебник напишан од Васил К’нчов, 1899 година" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Otechestvovedenie-1899.jpg/85px-Otechestvovedenie-1899.jpg" decoding="async" width="85" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Otechestvovedenie-1899.jpg/127px-Otechestvovedenie-1899.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Otechestvovedenie-1899.jpg/170px-Otechestvovedenie-1899.jpg 2x" data-file-width="1223" data-file-height="1728" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Егзархиски учебник напишан од Васил К’нчов, 1899 година</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:BASA_114K-1-25_Bulgarian_school_in_Krushevo,1910.jpg" class="mw-file-description" title="Централното егзархиско училиште во градот Крушево"><img alt="Централното егзархиско училиште во градот Крушево" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/BASA_114K-1-25_Bulgarian_school_in_Krushevo%2C1910.jpg/120px-BASA_114K-1-25_Bulgarian_school_in_Krushevo%2C1910.jpg" decoding="async" width="120" height="88" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/BASA_114K-1-25_Bulgarian_school_in_Krushevo%2C1910.jpg/180px-BASA_114K-1-25_Bulgarian_school_in_Krushevo%2C1910.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/BASA_114K-1-25_Bulgarian_school_in_Krushevo%2C1910.jpg/240px-BASA_114K-1-25_Bulgarian_school_in_Krushevo%2C1910.jpg 2x" data-file-width="1410" data-file-height="1035" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Централното егзархиско училиште во градот <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%83%D1%88%D0%B5%D0%B2%D0%BE" title="Крушево">Крушево</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Svidetelstvo_Goce_Delcev.jpg" class="mw-file-description" title="Свидетелство од егзархиското училиште во Штип, подпишано од Гоце Делчев како учител.]]"><img alt="Свидетелство од егзархиското училиште во Штип, подпишано од Гоце Делчев како учител.]]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Svidetelstvo_Goce_Delcev.jpg/75px-Svidetelstvo_Goce_Delcev.jpg" decoding="async" width="75" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Svidetelstvo_Goce_Delcev.jpg/113px-Svidetelstvo_Goce_Delcev.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Svidetelstvo_Goce_Delcev.jpg/150px-Svidetelstvo_Goce_Delcev.jpg 2x" data-file-width="478" data-file-height="763" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Свидетелство од егзархиското училиште во Штип, подпишано од <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%86%D0%B5_%D0%94%D0%B5%D0%BB%D1%87%D0%B5%D0%B2" title="Гоце Делчев">Гоце Делчев</a> како учител.]]</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Pere_T..jpg" class="mw-file-description" title="Барање на Пере Тошев за неговото преназначувањето за учител испратенo до Егзархот Јосиф.]]"><img alt="Барање на Пере Тошев за неговото преназначувањето за учител испратенo до Егзархот Јосиф.]]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Pere_T..jpg/80px-Pere_T..jpg" decoding="async" width="80" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Pere_T..jpg/120px-Pere_T..jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Pere_T..jpg/160px-Pere_T..jpg 2x" data-file-width="342" data-file-height="513" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Барање на <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5_%D0%A2%D0%BE%D1%88%D0%B5%D0%B2" title="Пере Тошев">Пере Тошев</a> за неговото преназначувањето за учител испратенo до Егзархот Јосиф.]]</div> </li> </ul> </center> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Бугарски_егзархи"><span id=".D0.91.D1.83.D0.B3.D0.B0.D1.80.D1.81.D0.BA.D0.B8_.D0.B5.D0.B3.D0.B7.D0.B0.D1.80.D1.85.D0.B8"></span>Бугарски егзархи</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=15" title="Уреди го одделот „Бугарски егзархи“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=15" title="Уреди изворен код на одделот: Бугарски егзархи"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85_%D0%98%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Егзарх Иларион (страницата не постои)">Егзарх Иларион</a> - <a href="/wiki/1872" title="1872">1872</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85_%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BC_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Егзарх Антим I (страницата не постои)">Егзарх Антим I</a> - <a href="/wiki/1872" title="1872">1872</a> - <a href="/wiki/1877" title="1877">1877</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85_%D0%88%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Егзарх Јосиф I (страницата не постои)">Егзарх Јосиф I</a> - <a href="/wiki/1877" title="1877">1877</a> - <a href="/wiki/1915" title="1915">1915</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85_%D0%A1%D1%82%D0%B5%D1%84%D0%B0%D0%BD_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Егзарх Стефан I (страницата не постои)">Егзарх Стефан I</a> - <a href="/wiki/1945" title="1945">1945</a> - <a href="/wiki/1948" title="1948">1948</a></li></ul> <p>Викарни претседатели на Светиот Синод на Бугарската егзархија <a href="/wiki/1915" title="1915">1915</a> - <a href="/wiki/1945" title="1945">1945</a> </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="Партениј (страницата не постои)">Партениј</a> <a href="/wiki/1915" title="1915">1915</a> - <a href="/wiki/1918" title="1918">1918</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="Василиј (страницата не постои)">Василиј</a> <a href="/wiki/1918" title="1918">1918</a> - <a href="/wiki/1921" title="1921">1921</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Максим (страницата не постои)">Максим</a> <a href="/wiki/1921" title="1921">1921</a> - <a href="/wiki/1927" title="1927">1927</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Климент (страницата не постои)">Климент</a> <a href="/wiki/1928" title="1928">1928</a> - <a href="/wiki/1930" title="1930">1930</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B5%D0%BE%D1%84%D0%B8%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Неофит (страницата не постои)">Неофит</a> <a href="/wiki/1930" title="1930">1930</a> - <a href="/wiki/1944" title="1944">1944</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B5%D1%84%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Стефан (страницата не постои)">Стефан</a> <a href="/wiki/1944" title="1944">1944</a> - <a href="/wiki/1945" title="1945">1945</a></li></ul> <p>Викарни претседатели на Светиот Синод на Бугарската егзархија <a href="/wiki/1948" title="1948">1948</a> - <a href="/wiki/1953" title="1953">1953</a> </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Михаил (страницата не постои)">Михаил</a> <a href="/wiki/1948" title="1948">1948</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%B8%D1%81%D0%B8%D1%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="Паисиј (страницата не постои)">Паисиј</a> <a href="/wiki/1949" title="1949">1949</a> - <a href="/wiki/1951" title="1951">1951</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кирил (страницата не постои)">Кирил</a> <a href="/wiki/1951" title="1951">1951</a> - <a href="/wiki/1953" title="1953">1953</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Митрополити_на_Бугарската_егзархија_во_Македонија"><span id=".D0.9C.D0.B8.D1.82.D1.80.D0.BE.D0.BF.D0.BE.D0.BB.D0.B8.D1.82.D0.B8_.D0.BD.D0.B0_.D0.91.D1.83.D0.B3.D0.B0.D1.80.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.82.D0.B0_.D0.B5.D0.B3.D0.B7.D0.B0.D1.80.D1.85.D0.B8.D1.98.D0.B0_.D0.B2.D0.BE_.D0.9C.D0.B0.D0.BA.D0.B5.D0.B4.D0.BE.D0.BD.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Митрополити на Бугарската егзархија во Македонија</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=16" title="Уреди го одделот „Митрополити на Бугарската егзархија во Македонија“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=16" title="Уреди изворен код на одделот: Митрополити на Бугарската егзархија во Македонија"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Скопска_епархија"><span id=".D0.A1.D0.BA.D0.BE.D0.BF.D1.81.D0.BA.D0.B0_.D0.B5.D0.BF.D0.B0.D1.80.D1.85.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Скопска епархија</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=17" title="Уреди го одделот „Скопска епархија“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=17" title="Уреди изворен код на одделот: Скопска епархија"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable" style="border:1px solid #8888aa; background-color:#f7f8ff; padding:2px; font-size:100%;"> <tbody><tr bgcolor="#CCCCCC" align="center"> <th>Митрополит </th> <th>Слика </th> <th>Роден-Починал </th> <th>Митрополит од-до </th></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%98_%D0%92%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Доротеј Врачански (страницата не постои)">Доротеј</a> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Dorotheus_of_Skopje.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Dorotheus_of_Skopje.png/60px-Dorotheus_of_Skopje.png" decoding="async" width="60" height="72" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Dorotheus_of_Skopje.png/90px-Dorotheus_of_Skopje.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Dorotheus_of_Skopje.png/120px-Dorotheus_of_Skopje.png 2x" data-file-width="270" data-file-height="322" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%B2%D1%88%D1%82%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Копривштица">Копривштица</a>, 1830 — <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4" title="Цариград">Цариград</a>, 15 август 1875 </td> <td>1872–1875 </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BB_%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кирил Скопски (страницата не постои)">Кирил</a> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Kiril_Skopski_i_Vidinski.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Kiril_Skopski_i_Vidinski.jpg/60px-Kiril_Skopski_i_Vidinski.jpg" decoding="async" width="60" height="93" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Kiril_Skopski_i_Vidinski.jpg/90px-Kiril_Skopski_i_Vidinski.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Kiril_Skopski_i_Vidinski.jpg/120px-Kiril_Skopski_i_Vidinski.jpg 2x" data-file-width="286" data-file-height="442" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Берковица">Берковица</a>, 15 јули 1833 — <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B4%D0%B8%D0%BD" title="Видин">Видин</a>, 21 мај 1914 </td> <td>1875–1877 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%98_%D0%93%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2" title="Теодосиј Гологанов">Теодосиј</a> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Teodosij.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Teodosij.jpg/60px-Teodosij.jpg" decoding="async" width="60" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Teodosij.jpg/90px-Teodosij.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Teodosij.jpg/120px-Teodosij.jpg 2x" data-file-width="279" data-file-height="374" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%BB%D0%B8%D1%81" title="Трлис">Трлис</a>, 7 јануари 1846 — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%84%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Софија">Софија</a>, 1 февруари 1926 </td> <td>1890–1891 </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BC_%D0%9F%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B4%D0%B8%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Максим Пловдивски (страницата не постои)">Максим</a> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:BASA_1318K-1-5972-8_Plovdivski_mitropolit_Maxim-1938.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/BASA_1318K-1-5972-8_Plovdivski_mitropolit_Maxim-1938.jpg/60px-BASA_1318K-1-5972-8_Plovdivski_mitropolit_Maxim-1938.jpg" decoding="async" width="60" height="92" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/BASA_1318K-1-5972-8_Plovdivski_mitropolit_Maxim-1938.jpg/90px-BASA_1318K-1-5972-8_Plovdivski_mitropolit_Maxim-1938.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/BASA_1318K-1-5972-8_Plovdivski_mitropolit_Maxim-1938.jpg/120px-BASA_1318K-1-5972-8_Plovdivski_mitropolit_Maxim-1938.jpg 2x" data-file-width="1292" data-file-height="1989" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%B0%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Орешак (страницата не постои)">Орешак</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%BE%D1%98%D0%B0%D0%BD" title="Тројан">Тројан</a>, 14 септември 1850 — <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B4%D0%B8%D0%B2" title="Пловдив">Пловдив</a>, 1 март 1938 </td> <td>1892–1894 </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B8%D1%98_%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Синесиј Скопски (страницата не постои)">Синесиј</a> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Sinesiy_Skopski_Mitropolit.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Sinesiy_Skopski_Mitropolit.jpg/60px-Sinesiy_Skopski_Mitropolit.jpg" decoding="async" width="60" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Sinesiy_Skopski_Mitropolit.jpg/90px-Sinesiy_Skopski_Mitropolit.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Sinesiy_Skopski_Mitropolit.jpg/120px-Sinesiy_Skopski_Mitropolit.jpg 2x" data-file-width="542" data-file-height="750" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BA%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%98%D0%B0%D0%BD%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Скринјано (страницата не постои)">Скринјано</a>, <a href="/wiki/%D0%8C%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%BB" title="Ќустендил">Ќустендил</a>, 10 октомври 1836 — <a href="/wiki/%D0%8C%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%BB" title="Ќустендил">Ќустендил</a>, 16 декември 1917 </td> <td>1897–1909 </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B5%D0%BE%D1%84%D0%B8%D1%82_%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Неофит Скопски (страницата не постои)">Неофит</a> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Neophite_of_Skopje.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Neophite_of_Skopje.JPG/60px-Neophite_of_Skopje.JPG" decoding="async" width="60" height="78" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Neophite_of_Skopje.JPG/90px-Neophite_of_Skopje.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Neophite_of_Skopje.JPG/120px-Neophite_of_Skopje.JPG 2x" data-file-width="242" data-file-height="314" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D0%9E%D1%85%D1%80%D0%B8%D0%B4" title="Охрид">Охрид</a>, 4 јануари 1870 — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%84%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Софија">Софија</a>, 7 јануари 1938 </td> <td>1910 – 1913, 1915 – 1918 </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Охридска_епархија"><span id=".D0.9E.D1.85.D1.80.D0.B8.D0.B4.D1.81.D0.BA.D0.B0_.D0.B5.D0.BF.D0.B0.D1.80.D1.85.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Охридска епархија</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=18" title="Уреди го одделот „Охридска епархија“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=18" title="Уреди изворен код на одделот: Охридска епархија"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable" style="border:1px solid #8888aa; background-color:#f7f8ff; padding:2px; font-size:100%;"> <tbody><tr bgcolor="#CCCCCC" align="center"> <th>Митрополит </th> <th>Слика </th> <th>Роден-Починал </th> <th>Митрополит од-до </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%9A%D1%83%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B8" title="Натанаил Кучевишки">Натанаил</a> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Natanail-Ohridski-Plovdivski.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Natanail-Ohridski-Plovdivski.jpg/60px-Natanail-Ohridski-Plovdivski.jpg" decoding="async" width="60" height="98" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Natanail-Ohridski-Plovdivski.jpg/90px-Natanail-Ohridski-Plovdivski.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Natanail-Ohridski-Plovdivski.jpg/120px-Natanail-Ohridski-Plovdivski.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="1302" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%88%D1%82%D0%B5" title="Кучевиште">Кучевиште</a>, Скопско, 26 октомври 1820 — <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B4%D0%B8%D0%B2" title="Пловдив">Пловдив</a>, 1906 </td> <td>1872 – 1880 </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B8%D1%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="Синесиј (страницата не постои)">Синесиј</a> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Sinesiy_Skopski_Mitropolit.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Sinesiy_Skopski_Mitropolit.jpg/60px-Sinesiy_Skopski_Mitropolit.jpg" decoding="async" width="60" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Sinesiy_Skopski_Mitropolit.jpg/90px-Sinesiy_Skopski_Mitropolit.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Sinesiy_Skopski_Mitropolit.jpg/120px-Sinesiy_Skopski_Mitropolit.jpg 2x" data-file-width="542" data-file-height="750" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BA%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%98%D0%B0%D0%BD%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Скринјано (страницата не постои)">Скринјано</a>, <a href="/wiki/%D0%8C%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%BB" title="Ќустендил">Ќустендил</a>, 10 октомври 1836 — <a href="/wiki/%D0%8C%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%BB" title="Ќустендил">Ќустендил</a>, 16 декември 1917 </td> <td>1884 – 1894 </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="Григориј (страницата не постои)">Григориј</a> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Gregory_of_Pelagonia_in_1891_by_Abdullah_Brothers_(cropped).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Gregory_of_Pelagonia_in_1891_by_Abdullah_Brothers_%28cropped%29.jpg/60px-Gregory_of_Pelagonia_in_1891_by_Abdullah_Brothers_%28cropped%29.jpg" decoding="async" width="60" height="73" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Gregory_of_Pelagonia_in_1891_by_Abdullah_Brothers_%28cropped%29.jpg/90px-Gregory_of_Pelagonia_in_1891_by_Abdullah_Brothers_%28cropped%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Gregory_of_Pelagonia_in_1891_by_Abdullah_Brothers_%28cropped%29.jpg/120px-Gregory_of_Pelagonia_in_1891_by_Abdullah_Brothers_%28cropped%29.jpg 2x" data-file-width="912" data-file-height="1112" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%97%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Стара Загора">Стара Загора</a>, 1853 — <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B0" title="Битола">Битола</a>, 4 ноември 1906 </td> <td>1894 – 1897 </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%98_%D0%9E%D1%85%D1%80%D0%B8%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Методиј Охридски (страницата не постои)">Методиј</a> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Methodius_of_Ohrid.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Methodius_of_Ohrid.png/60px-Methodius_of_Ohrid.png" decoding="async" width="60" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Methodius_of_Ohrid.png/90px-Methodius_of_Ohrid.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Methodius_of_Ohrid.png/120px-Methodius_of_Ohrid.png 2x" data-file-width="274" data-file-height="378" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%BE" title="Зарово">Зарово</a>, 1866 — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BD" title="Солун">Солун</a>, 10 декември 1909 </td> <td>1897 – 1909 </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81_%D0%9E%D1%85%D1%80%D0%B8%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Борис Охридски (страницата не постои)">Борис</a> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:BASA_1318K-1-5918_Boris_Ohridski_1924,_Plovdiv_(crop).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/BASA_1318K-1-5918_Boris_Ohridski_1924%2C_Plovdiv_%28crop%29.jpg/60px-BASA_1318K-1-5918_Boris_Ohridski_1924%2C_Plovdiv_%28crop%29.jpg" decoding="async" width="60" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/BASA_1318K-1-5918_Boris_Ohridski_1924%2C_Plovdiv_%28crop%29.jpg/90px-BASA_1318K-1-5918_Boris_Ohridski_1924%2C_Plovdiv_%28crop%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/BASA_1318K-1-5918_Boris_Ohridski_1924%2C_Plovdiv_%28crop%29.jpg/120px-BASA_1318K-1-5918_Boris_Ohridski_1924%2C_Plovdiv_%28crop%29.jpg 2x" data-file-width="519" data-file-height="778" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%97%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Стара Загора">Стара Загора</a>, 30 јануари 1875 — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%84%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Софија">Софија</a>, 22 октомври 1938 </td> <td>1910 – 1913, 1915 – 1918 </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Велешка_епархија"><span id=".D0.92.D0.B5.D0.BB.D0.B5.D1.88.D0.BA.D0.B0_.D0.B5.D0.BF.D0.B0.D1.80.D1.85.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Велешка епархија</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=19" title="Уреди го одделот „Велешка епархија“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=19" title="Уреди изворен код на одделот: Велешка епархија"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable" style="border:1px solid #8888aa; background-color:#f7f8ff; padding:2px; font-size:100%;"> <tbody><tr bgcolor="#CCCCCC" align="center"> <th>Митрополит </th> <th>Слика </th> <th>Роден-Починал </th> <th>Митрополит од-до </th></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%BD_%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%88%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дамаскин Велешки (страницата не постои)">Дамаскин</a> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:BASA_1318K-1-5972-5-Veleshko-Strumishki_mitropolit_Damaskin.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/BASA_1318K-1-5972-5-Veleshko-Strumishki_mitropolit_Damaskin.jpg/60px-BASA_1318K-1-5972-5-Veleshko-Strumishki_mitropolit_Damaskin.jpg" decoding="async" width="60" height="94" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/BASA_1318K-1-5972-5-Veleshko-Strumishki_mitropolit_Damaskin.jpg/90px-BASA_1318K-1-5972-5-Veleshko-Strumishki_mitropolit_Damaskin.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/BASA_1318K-1-5972-5-Veleshko-Strumishki_mitropolit_Damaskin.jpg/120px-BASA_1318K-1-5972-5-Veleshko-Strumishki_mitropolit_Damaskin.jpg 2x" data-file-width="637" data-file-height="1001" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%93%D1%83%D1%80%D0%B8%D1%88%D1%82%D0%B5" title="Панаѓуриште">Панаѓуриште</a>, 1817 — <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Араповски манастир (страницата не постои)">Араповски манастир</a>, 15 август 1875 </td> <td>1872 – 1877 </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B2%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="Авксентиј (страницата не постои)">Авксентиј</a> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:BASA_1318K-1-5889-1_Avxentii-Pelagoniiski_cropped.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/BASA_1318K-1-5889-1_Avxentii-Pelagoniiski_cropped.jpg/60px-BASA_1318K-1-5889-1_Avxentii-Pelagoniiski_cropped.jpg" decoding="async" width="60" height="89" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/BASA_1318K-1-5889-1_Avxentii-Pelagoniiski_cropped.jpg/90px-BASA_1318K-1-5889-1_Avxentii-Pelagoniiski_cropped.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/BASA_1318K-1-5889-1_Avxentii-Pelagoniiski_cropped.jpg/120px-BASA_1318K-1-5889-1_Avxentii-Pelagoniiski_cropped.jpg 2x" data-file-width="557" data-file-height="827" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%B2_(%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0)" title="Самоков (Бугарија)">Самоков</a>, 1 март 1850 — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%84%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Софија">Софија</a>, 24 февруари 1919 </td> <td>1894 – 1906 </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%B8%D1%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мелетиј (страницата не постои)">Мелетиј</a> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Meletius_of_Veles.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Meletius_of_Veles.jpg/60px-Meletius_of_Veles.jpg" decoding="async" width="60" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Meletius_of_Veles.jpg/90px-Meletius_of_Veles.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Meletius_of_Veles.jpg/120px-Meletius_of_Veles.jpg 2x" data-file-width="314" data-file-height="393" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B0" title="Битола">Битола</a>, 22 февруари 1868 — <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4" title="Цариград">Цариград</a>, 14 август 1924 </td> <td>1908 – 1912 </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Пелагониска_епархија"><span id=".D0.9F.D0.B5.D0.BB.D0.B0.D0.B3.D0.BE.D0.BD.D0.B8.D1.81.D0.BA.D0.B0_.D0.B5.D0.BF.D0.B0.D1.80.D1.85.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Пелагониска епархија</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=20" title="Уреди го одделот „Пелагониска епархија“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=20" title="Уреди изворен код на одделот: Пелагониска епархија"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable" style="border:1px solid #8888aa; background-color:#f7f8ff; padding:2px; font-size:100%;"> <tbody><tr bgcolor="#CCCCCC" align="center"> <th>Митрополит </th> <th>Слика </th> <th>Роден-Починал </th> <th>Митрополит од-до </th></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%B2%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="Евстатиј (страницата не постои)">Евстатиј</a> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Eustatius-of-Pelagonia.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Eustatius-of-Pelagonia.jpg/60px-Eustatius-of-Pelagonia.jpg" decoding="async" width="60" height="86" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Eustatius-of-Pelagonia.jpg/90px-Eustatius-of-Pelagonia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Eustatius-of-Pelagonia.jpg/120px-Eustatius-of-Pelagonia.jpg 2x" data-file-width="623" data-file-height="888" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%BE_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Големо Белово (страницата не постои)">Големо Белово</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%9F%D0%B8%D0%BA" title="Пазарџик">Пазарџик</a>, 1832 — <a href="/wiki/%D0%9E%D0%B4%D1%80%D0%B8%D0%BD" title="Одрин">Одрин</a>, 9 декември 1888 </td> <td>1872–1888 </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="Григориј (страницата не постои)">Григориј</a> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Gregory_of_Pelagonia_in_1891_by_Abdullah_Brothers_(cropped).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Gregory_of_Pelagonia_in_1891_by_Abdullah_Brothers_%28cropped%29.jpg/60px-Gregory_of_Pelagonia_in_1891_by_Abdullah_Brothers_%28cropped%29.jpg" decoding="async" width="60" height="73" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Gregory_of_Pelagonia_in_1891_by_Abdullah_Brothers_%28cropped%29.jpg/90px-Gregory_of_Pelagonia_in_1891_by_Abdullah_Brothers_%28cropped%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Gregory_of_Pelagonia_in_1891_by_Abdullah_Brothers_%28cropped%29.jpg/120px-Gregory_of_Pelagonia_in_1891_by_Abdullah_Brothers_%28cropped%29.jpg 2x" data-file-width="912" data-file-height="1112" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%97%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Стара Загора">Стара Загора</a>, 1853 — <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B0" title="Битола">Битола</a>, 4 ноември 1906 </td> <td>1897–1906 </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B2%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="Авксентиј (страницата не постои)">Авксентиј</a> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:BASA_1318K-1-5889-1_Avxentii-Pelagoniiski_cropped.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/BASA_1318K-1-5889-1_Avxentii-Pelagoniiski_cropped.jpg/60px-BASA_1318K-1-5889-1_Avxentii-Pelagoniiski_cropped.jpg" decoding="async" width="60" height="89" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/BASA_1318K-1-5889-1_Avxentii-Pelagoniiski_cropped.jpg/90px-BASA_1318K-1-5889-1_Avxentii-Pelagoniiski_cropped.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/BASA_1318K-1-5889-1_Avxentii-Pelagoniiski_cropped.jpg/120px-BASA_1318K-1-5889-1_Avxentii-Pelagoniiski_cropped.jpg 2x" data-file-width="557" data-file-height="827" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%B2_(%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0)" title="Самоков (Бугарија)">Самоков</a>, 1 март 1850 — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%84%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Софија">Софија</a>, 24 февруари 1919 </td> <td>1906 – 1913, 1915 – 1918 </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Струмичка_епархија"><span id=".D0.A1.D1.82.D1.80.D1.83.D0.BC.D0.B8.D1.87.D0.BA.D0.B0_.D0.B5.D0.BF.D0.B0.D1.80.D1.85.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Струмичка епархија</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=21" title="Уреди го одделот „Струмичка епархија“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=21" title="Уреди изворен код на одделот: Струмичка епархија"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable" style="border:1px solid #8888aa; background-color:#f7f8ff; padding:2px; font-size:100%;"> <tbody><tr bgcolor="#CCCCCC" align="center"> <th>Митрополит </th> <th>Слика </th> <th>Роден-Починал </th> <th>Митрополит од-до </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BC_%D0%A1%D1%82%D1%80%D1%83%D0%BC%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8" title="Герасим Струмички">Герасим</a> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Mitropolit_Gerasim_Strumishki.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Mitropolit_Gerasim_Strumishki.JPG/60px-Mitropolit_Gerasim_Strumishki.JPG" decoding="async" width="60" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Mitropolit_Gerasim_Strumishki.JPG/90px-Mitropolit_Gerasim_Strumishki.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Mitropolit_Gerasim_Strumishki.JPG/120px-Mitropolit_Gerasim_Strumishki.JPG 2x" data-file-width="326" data-file-height="435" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Свиленград (страницата не постои)">Мустафа Паша</a>, 5 октомври 1860 — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%84%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Софија">Софија</a>, 1 декември 1918 </td> <td>1897 – 1918 </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Белешки"><span id=".D0.91.D0.B5.D0.BB.D0.B5.D1.88.D0.BA.D0.B8"></span>Белешки</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=22" title="Уреди го одделот „Белешки“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=22" title="Уреди изворен код на одделот: Белешки"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-vg_8-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-vg_8_30-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Бугарските историчари <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B8%D0%B2_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0%D1%80%D1%88%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Борба против Цариградската патријаршија">Борбата против Цариградската патријаршија во Македонија</a>, ја претставуваат како борба за создавање на бугарска црква. Меѓутоа Борбата против Цариградската патријаршија на Македонците има неколку одлики: обнова на некогашната Охридска архиепископија, македонските епархии да потпаднат под нејзина јурисдикција, оваа борба во себе носела и македонски национален карактер бидејќи македонското граѓанство се стремело во македонски општини, наставата да се изведува на македонски народен јазик, а во црквите да се отстрани грчкиот јазик и да се замени со црковно - словенски. Со создавањето на Бугарската егзархија не биле решени овие прашања. Македонските епархии потпаднале под Егзархијата, а во училиштата истата таа бугарска црква започнала да го наметнува бугарскиот јазик. По создавањето на Егзархијата, оние кои се бореле против Патријаршијата ја продолжиле борбата за решавање на овие прашања, сега против Егзархијата. Постепено во Македонија се јавило едно антиегзархиско движење, кое освен просветен и црковен карактер, започнало да добива и револуционерна боја, така што <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Македонска револуционерна организација">Македонската револуционерна организација</a> била создадена од и сред оние кои биле насочени против Егзархијата и нејзината дејност, тоа го потврдуваат нејзините основачи, види <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D1%88%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%B8_%D0%BD%D0%B5%D1%98%D0%B7%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D1%82%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8" title="Стамболовштината во Македонија и нејзините претставници">Стамболовштината во Македонија и нејзините претставници</a>, Славко Димевски, За развојот на македонската национална мисла до создавањето на ТМОРО, Култура - Скопје, 1980 и др.</span> </li> <li id="cite_note-vg_4-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-vg_4_31-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Високата порта под притисок на руската дипломатија и грофот Игнатиев била подготвена да го реши црковниот спор, кој бил именуван како грчко - бугарска расправија, без да се земат во предвит потребите и барањата на населението од Македонија за автокефална црква, црковниот спор бил решен единствено во полза на Бугарите. Отука бил подготвен проект за создавање на оделна бугарска црква. Со вмешувањето на Високата порта во црковното прашање тоа излегло од рамките на црковен спор. Притоа биле понудени два проекта: создавање на бугарска автономна црква надвор од Патријаршијата и прашањето за македонските епархии, дали да останат под Патријаршијата или да влезат во идната бугарска автономна црква. Ваквата поставеност на црковното прашање, кај :<b>... македонскиот народ создал збрка околу судбината на Македонија, бидејќи црковното прашање на некој начин се идентификувало со националното прашање. Сите градски слоеви, вклучувајќи го и селанството, не можеле да останат рамнодушни кон таквото решавање на црковното прашање, бидејќи и при евентуално останување под патријаршиската јурисдикција или, пак, присоединување кон Бугарската црква, тоа би значело пропаѓање на борбата на македонскиот народ што со децении ја води за еманципација на црковен план</b>. Види: <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B8%D0%B2_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0%D1%80%D1%88%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Борба против Цариградската патријаршија">Борба против Цариградската патријаршија</a></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Поврзано"><span id=".D0.9F.D0.BE.D0.B2.D1.80.D0.B7.D0.B0.D0.BD.D0.BE"></span>Поврзано</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=23" title="Уреди го одделот „Поврзано“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=23" title="Уреди изворен код на одделот: Поврзано"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0" title="Пропаганда">Пропаганда</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%BE%D1%82_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Историја на македонскиот народ">Историја на македонскиот народ</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Поврзано_2"><span id=".D0.9F.D0.BE.D0.B2.D1.80.D0.B7.D0.B0.D0.BD.D0.BE_2"></span>Поврзано</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=24" title="Уреди го одделот „Поврзано“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=24" title="Уреди изворен код на одделот: Поврзано"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%86%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Бугарска православна црква">Бугарска православна црква</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Наводи"><span id=".D0.9D.D0.B0.D0.B2.D0.BE.D0.B4.D0.B8"></span>Наводи</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=25" title="Уреди го одделот „Наводи“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=25" title="Уреди изворен код на одделот: Наводи"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Stephen A. Fischer-Galaţi - „Man, state, and society in East European history“, 1970, Praeger, с. 200 („...and in 1870 it established a Bulgarian <b>national church</b> (Bulgarian Exarchate)“)</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">L. S. Stavrianos, Traian Stoianovich - „The Balkans since 1453“, 2000, C. Hurst & Co. Publishers, с. 371 („BULGARIAN EXARCHATE The first great victory for Bulgarian nationalism was the establishment in 1870 of a <b>national church</b> known as the exarchate.“)</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/84219/Bulgarian-Orthodox-Church">"Bulgarian Orthodox Church"</a>, Encyclopædia Britannica: "The struggle for an independent Bulgarian church, begun late in the 18th century, culminated in the establishment in 1870 of a Bulgarian exarchate." <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(англиски)</span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">L. S. Stavrianos, Traian Stoianovich, "The Balkans since 1453", <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=xcp7OXQE0FMC&pg=PA371&dq=bulgarian+exarchate&lr=#PPA371,M1">"Bulgarian Exarchate"</a>, p. 371: "The first great victory for Bulgarian nationalism was the establishment in 1870 of a national church known as exarchate." <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(англиски)</span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Васил Кънчов. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900 <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(француски)</span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Барбара Йелавич, "История на Балканите", Том I XVIII-XIX век, София, 2003, стр. 341. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">Пламен Митев, "Българското Възраждане", София, 1999, стр. 76. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Пламен Митев, "Българското Възраждане", София, 1999, стр. 77. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">Пламен Митев, "Българското Възраждане", София, 1999, стр. 77-79. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">Пламен Митев, "Българското Възраждане", София, 1999, стр. 80-81. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-Bulgarian_Exarchate-12"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Bulgarian_Exarchate_12-0">12,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Bulgarian_Exarchate_12-1">12,1</a></sup></span> <span class="reference-text">L. S. Stavrianos, Traian Stoianovich, "The Balkans since 1453", <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=xcp7OXQE0FMC&pg=PA371&dq=bulgarian+exarchate&lr=#PPA372,M1">"Bulgarian Exarchate"</a>, p. 372. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(англиски)</span></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">Пламен Митев, "Българското Възраждане", София, 1999, стр. 81. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">Пламен Митев, "Българското Възраждане", София, 1999, стр. 81-82. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">Пламен Митев, "Българското Възраждане", София, 1999, стр. 82. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text">Кузман Шапкарев, "За възраждането на българщината в Македония. Неиздадени записки и писма", София, 1984, II. "За животоописанието на приснопаметните братя Хр. Миладинови, Димитрия и Константина", <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.promacedonia.org/bmark/ksh/ksh_bm_2v.htm">глава 8</a>, стр. 414-434. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">"История на България", том 6 Българско Възраждане 1856-1878, София, 1991, стр. 160-162. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text">Григор Пърличев, "Автобиография", <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kroraina.com/knigi/gp/avtob_16.html">глава 16</a> и <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kroraina.com/knigi/gp/avtob_19.html">глава 19</a> <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text">Пламен Митев, "Българското Възраждане", София, 1999, стр. 83. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">"История на България", том 6 Българско Възраждане 1856-1878, София, 1991, стр. 164-165. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">"История на България", том 6 Българско Възраждане 1856-1878, София, 1991, стр. 165-166. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text">"История на България", том 6 Българско Възраждане 1856-1878, София, 1991, стр. 166-172. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text">Текст на <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.promacedonia.org/en/ban/nr3.html#110">ферманот</a>, "Macedonia. Documents and materials", Bulgarian Academy of Sciences, Institute of History, Bulgarian Language Institute, Sofia, 1978, part II. The National Revival Period, document 110 The Firman for the establishment of a Bulgarian Exarchate, February 28th, 1870. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(англиски)</span></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text">"История на България", том 6 Българско Възраждане 1856-1878, София, 1987, стр. 172. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-ReferenceA-25"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_25-0">25,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_25-1">25,1</a></sup></span> <span class="reference-text">"История на България", том 6 Българско Възраждане 1856-1878, София, 1987, стр. 175. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-ReferenceB-26"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ReferenceB_26-0">26,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceB_26-1">26,1</a></sup></span> <span class="reference-text">"История на България", том 6 Българско Възраждане 1856-1878, София, 1987, стр. 176. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text">Евтим Спротстранов, "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.promacedonia.org/bmark/es/es_4.htm">По възражданьето в град Охрид</a>", глава IV, стр. 675, "Сборник за народни умотворения, наука и книжнина", книга XIII, София, 1896. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text">Пламен Митев, "Българското Възраждане", София, 1999, стр. 86. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text">Ив. Лазаров, Пл. Павлов, Ив. Тютюнджиев, М. Палангурски, "Кратка история на българския народ", София, 1993, стр. 141. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text">"История на България", том 6 Българско Възраждане 1856-1878, София, 1987, стр. 179. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text">"История на България", том 7 България 1878-1903, София, 1991, стр. 424-437. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text">Воин Божинов, "Българската просвета в Македония и Одринска Тракия 1878-1913", София, 1982, стр. 354. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text">Васил Кънчов, "Македония. Етнография и Статистика", дял II Статистика, глава <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.promacedonia.org/vk/vk_2_b.htm">Бѣлѣжки за общитѣ числа на населението</a>, Българско Книжовно Дружество, София, 1900. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-ReferenceC-36"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ReferenceC_36-0">34,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceC_36-1">34,1</a></sup></span> <span class="reference-text">Воин Божинов, "Българската просвета в Македония и Одринска Тракия 1878-1913", София, 1982, стр. 356. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text">Царевна Миладинова, "Епоха, земя и хора", глава <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.promacedonia.org/cm/cm_15.html">През есента на 82 година...</a>, Издателство на Отечествения фронт, София, 1985. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text">"История на България", том 7 България 1878-1903, София, 1991, стр. 436. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text">"История на България", том 7 България 1878-1903, София, 1991, стр. 435. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text">Григор Пърличев, "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kroraina.com/knigi/gp/avtob_37.html">Автобиография</a>", Избрани произведения", Български писател, София, 1970, глава 37. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text">Кузман Шапкарев, "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.promacedonia.org/bmark/ksh/ksh_2_7.htm">За възраждането на българщината в Македония от 1854 до 1884 година</a>", глава "7. Първо учителствувание мое в Солун, приготвувание и откривание български в тоя град гимназии и пансиони, мъжки и девически - 1880—1881/1882", Български писател, София, 1984. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text">Пейо Яворов, "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.slovo.bg/showwork.php3?AuID=130&WorkID=3504&Level=2">Гоце Делчев</a>", биография, глава "Гоце в Щип, Банско", София, 1904. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text">Любомиръ Милетичъ, "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.promacedonia.org/bugarash/gp/gp_1.htm">Спомени на Гьорчо Петровъ</a>", глава I, Издава „Македонскиятъ Наученъ Институтъ”, София, 1927. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text">H. N. Brailsford, "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.promacedonia.org/en/hb/hb_5_3.html">Macedonia: Its Races and Their Future</a>", section V. The Bulgarian movement, chapter 3. Formation of the Insurgent Committee. Democratic Attitude. Careful Organisation, Methuen & Co., London, 1906. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(англиски)</span></span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text">Ivo Banac, "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.promacedonia.org/en/ib/i_banac.html">The Macedoine</a>", "The National Question in Yugoslavia. Origins, History, Politics", Cornell University Press, 1984, pp. 307-328. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(англиски)</span></span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text">Љубомир Милетиќ, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.promacedonia.org/bmark/lm_tr/index.html">"Разорението на тракийските българи презъ 1913 година"</a>, Българска академия на науките, София, Държавна печатница, 1918 г. <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span></span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>ЦДИА, ф. 989, оп. 2, а.е. 290, л. 3—4. Оригинал. Ръкопис</i></span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>ЦДИА, ф. 989, оп. 2, а.е. 290, л. 3—4. Оригинал</i></span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>"Public Record Office (London) – Foreign Office Document 608/44. Peace Conference (British delegation), 1919"</i></span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Васил Кънчов, Пътуване по долините на Струма, Места и Брегалница. Битолско, Преспа и Охридско 1894 г., Избрани произведения. Том I. Издателство 'Наука и изкуство', София 1970, стр. 451</i></span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>"Васил Кънчов, Пътуване по долините на Струма, Места и Брегалница. Битолско, Преспа и Охридско 1894 г., Избрани произведения. Том I. Издателство 'Наука и изкуство', София 1970, стр. 141</i></span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>...имат 16 църкви, от които в 14 се служи сега по славянски и в две по гръцки, именно в малката градска и в църквата на селото Кърнилово. Населението е останало много назад в образователно отношение. Едва в 10 села имаше през тази година български училища с по 1 учител, а в село Кърнилово има гръцко училище с гръцки учител.</i>., стр. 132</span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text"><i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.promacedonia.org/vk_1/vk1_a_11.html">Васил Кънчов, Пътуване по долините на Струма, Места и Брегалница. Битолско, Преспа и Охридско 1894 г., Избрани произведения. Том I. Издателство 'Наука и изкуство', София 1970, стр. 167</a></i></span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Васил Кънчов, Пътуване по долините на Струма, Места и Брегалница. Битолско, Преспа и Охридско 1894 г., Избрани произведения. Том I. Издателство 'Наука и изкуство', София 1970, стр. 253</i></span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Васил Кънчов, Пътуване по долините на Струма, Места и Брегалница. Битолско, Преспа и Охридско 1894 г., Избрани произведения. Том I. Издателство 'Наука и изкуство', София 1970, стр. 252</i></span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Юни 22, 1891 г. Теодосий Скопски, "Централен Държавен исторически архив" (София) 176, оп. 1. арх. ед. 595, л.5-42 / Разгледи, X/8 (1968), п.996-1000</i></span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Archivio della S. Congregazione de Propaganda Fide - Roma: Indice della Potenza - март 1892-93, Somm.XV, f.132-141</i></span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Archivio della S. Congregazione de propagande fide – март 1892-93, Somm. XV, f. 132-141</i></span> </li> <li id="cite_note-VG-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-VG_59-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Ванчо Ѓорѓиев, Слобода или Смрт, Македонското националноослободително дело во Солунскиот вилает 1893 - 1903 година, Скопје, Институт за историја - Филозофски факултет</span> </li> <li id="cite_note-PR-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-PR_60-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Право, II/31 (39), 22. 09. 1902, 3</span> </li> <li id="cite_note-RV-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-RV_61-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Официално издание, Револуционерен лист, 2 јуни 1905, 3</span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://macedonian.">atspace. com/knigi/ppa_stam. htm "Стамболовштината во Македонија и нејзините претставници"</a><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%9C%D1%80%D1%82%D0%B2%D0%B8_%D0%B2%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8" title="Википедија:Мртви врски">мртва врска</a></i>]</span></sup> <span class="languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#808080ff;">(бугарски)</span> - Вардарски (Петар Поп Арсов)</span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a></span> <span class="reference-text">Вардарски (Петар Поп Арсов), „Стамболовштината во Македонија и нејзините претставници“, превод, редакција, коментар и предговор д-р Ванчо Ѓорѓиев, Табернакул, Скопје 2006</span> </li> <li id="cite_note-SDV-64"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-SDV_64-0">62,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-SDV_64-1">62,1</a></sup></span> <span class="reference-text">С Димевски, Присуството на Теодосиј Гологанов во развојот на македонската национална мисла во епохата на национално - револуционерното движење, ГИНИ, XX/2, Скопје, 1976.</span> </li> <li id="cite_note-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-65">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://macedonia-history.blogspot.com/2006/11/blog-post_09.html"><i>Георги Бакалов, "Претендентите на Македония", стр. 22, Варна 1900 г.</i></a></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Надворешни_врски"><span id=".D0.9D.D0.B0.D0.B4.D0.B2.D0.BE.D1.80.D0.B5.D1.88.D0.BD.D0.B8_.D0.B2.D1.80.D1.81.D0.BA.D0.B8"></span>Надворешни врски</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&veaction=edit&section=26" title="Уреди го одделот „Надворешни врски“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&section=26" title="Уреди изворен код на одделот: Надворешни врски"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.utrinski.com.mk/?ItemID=4A44384EE1C168469B0BB634B74D9812">Бугарската егзархија и Македонците</a> на Утрински.</li></ul></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Преземено од „<a dir="ltr" href="https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Бугарска_егзархија&oldid=5143910">https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Бугарска_егзархија&oldid=5143910</a>“</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Специјална:Категории">Категории</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Категорија:Бугарска егзархија">Бугарска егзархија</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Категорија:Бугарска пропаганда во Македонија">Бугарска пропаганда во Македонија</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%86%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Категорија:Бугарска православна црква">Бугарска православна црква</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE%D1%82%D0%BE_%D0%B2%D0%BE_%D0%9E%D1%82%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%82%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Категорија:Христијанството во Отоманското Царство">Христијанството во Отоманското Царство</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Скриени категории: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B8_%D1%81%D0%BE_%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BD%D0%B8_%D0%B2%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B8" title="Категорија:Статии со надворешни врски на англиски">Статии со надворешни врски на англиски</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B8_%D1%81%D0%BE_%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BD%D0%B8_%D0%B2%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8" title="Категорија:Статии со надворешни врски на бугарски">Статии со надворешни врски на бугарски</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B8_%D1%81%D0%BE_%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BD%D0%B8_%D0%B2%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D1%84%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B8" title="Категорија:Статии со надворешни врски на француски">Статии со надворешни врски на француски</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B8_%D1%81%D0%BE_%D0%BC%D1%80%D1%82%D0%B2%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BD%D0%B8_%D0%B2%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8" title="Категорија:Сите статии со мртви надворешни врски">Сите статии со мртви надворешни врски</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Последната промена на страницава е извршена на 11 јануари 2024 г. во 18:02 ч.</li> <li id="footer-info-copyright">Текстот е достапен под условите на лиценцата <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Криејтив комонс Наведи извор-Сподели под исти услови</a>. Може да важат и дополнителни услови. За повеќе информации, погледајте ги <a class="external text" href="https://mk.wikipedia.org/wiki/Википедија:Услови_на_употреба">Условите на употреба</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Заштита на личните податоци</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%97%D0%B0_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0">За Википедија</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%9E%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BE%D0%B4_%D0%BE%D0%B4%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82">Одрекување од одговорност</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Правилник на однесување</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Програмери</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/mk.wikipedia.org">Статистика</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Согласност за колачиња</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//mk.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобилен изглед</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-x6bdp","wgBackendResponseTime":153,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.425","walltime":"0.642","ppvisitednodes":{"value":2400,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":44091,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":4855,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":20,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":3,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":56875,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 315.210 1 -total"," 49.09% 154.725 1 Предлошка:Наводи"," 31.45% 99.123 3 Предлошка:Јазична_икона"," 27.37% 86.276 6 Предлошка:En"," 12.04% 37.962 3 Предлошка:Категоризатор"," 10.16% 32.037 1 Предлошка:Странски_пропаганди_во_Македонија"," 8.44% 26.603 2 Предлошка:Tnavbar"," 7.40% 23.328 3 Предлошка:Категоризатор/бројчено"," 6.24% 19.656 3 Предлошка:Namespace_detect"," 5.10% 16.085 1 Предлошка:Reflist"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.041","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1557644,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-d465dfd78-nmmgk","timestamp":"20241126133824","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0411\u0443\u0433\u0430\u0440\u0441\u043a\u0430 \u0435\u0433\u0437\u0430\u0440\u0445\u0438\u0458\u0430","url":"https:\/\/mk.wikipedia.org\/wiki\/%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%B3%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q2042945","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q2042945","author":{"@type":"Organization","name":"\u0423\u0447\u0435\u0441\u043d\u0438\u0446\u0438 \u043d\u0430 \u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0438\u043d\u0438 \u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0442\u0438"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u0424\u043e\u043d\u0434\u0430\u0446\u0438\u0458\u0430 \u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0458\u0430","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-12-11T15:11:59Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/0\/0a\/Bulgarian_Church_Sveti_Stefan_Istanbul_postcard.PNG"}</script> </body> </html>