CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="eu" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Bosniako gerra - Wikipedia, entziklopedia askea.</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )euwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","urtarrila","otsaila","martxoa","apirila","maiatza","ekaina","uztaila","abuztua","iraila","urria","azaroa","abendua"],"wgRequestId":"3f2bf135-7685-43a1-8a6c-f6b0b77acdf7","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Bosniako_gerra","wgTitle":"Bosniako gerra","wgCurRevisionId":9391248,"wgRevisionId":9391248,"wgArticleId":204184,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Kanpo esteka hautsiak dituzten orri guztiak","Wikipedia:Kanpo esteka hautsiak dituzten orriak from otsaila 2021","Betiko hautsitako kanpo estekak dituzten artikuluak","Txantiloi batean data parametro ez-egokia duten artikuluak","Wikipedia:Kanpo esteka hautsiak dituzten orriak from abuztua 2021","Iturria duten esaera txantiloiak","Wikipedia:GND identifikatzailea duten artikuluak","Wikipedia:LCCN identifikatzailea duten artikuluak", "Artikulu nabarmenduak","Wikipedia:Kanpo esteka hautsiak dituzten orriak from martxoa 2023","Gerra zibilak","Bosniako gerra","Jugoslaviako Gerrak"],"wgPageViewLanguage":"eu","wgPageContentLanguage":"eu","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Bosniako_gerra","wgRelevantArticleId":204184,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"eu","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"eu"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true, "wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q181533","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready", "mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ErrefAurrebista","ext.gadget.UkensKonkurranse","ext.gadget.TxikipediaTab","ext.gadget.ArtikuluenKalitatea","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=eu&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=eu&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=eu&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.6"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/58/Bosnian_war_header.no.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1200"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/58/Bosnian_war_header.no.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="640"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Bosniako gerra - Wikipedia, entziklopedia askea."> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//eu.m.wikipedia.org/wiki/Bosniako_gerra"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Aldatu" href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (eu)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//eu.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Bosniako_gerra"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.eu"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom Jarioa" href="/w/index.php?title=Berezi:AzkenAldaketak&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Bosniako_gerra rootpage-Bosniako_gerra skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Edukira joan</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Gunea"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu nagusia" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Menu nagusia </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu nagusia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">mugitu alboko barrara</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ezkutatu</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nabigazioa </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Azala" title="Azala bisitatu [z]" accesskey="z">Azala</a></li><li id="n-Txikipedia" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Txikipedia:Azala">Txikipedia</a></li><li id="n-Ikusgela" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Atari:Hezkuntza/Ikusgela">Ikusgela</a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Txokoa" title="Proiektuaren inguruan, zer egin dezakezu, non aurkitu nahi duzuna">Txokoa</a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Berezi:AzkenAldaketak" title="Wikiko azken aldaketen zerrenda. [r]" accesskey="r">Aldaketa berriak</a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Berezi:Ausazkoa" title="Ausazko orrialde bat kargatu [x]" accesskey="x">Ausazko orria</a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Laguntza:Sarrera" title="Aurkitzeko lekua.">Laguntza</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Azala" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Entziklopedia askea" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-eu.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Berezi:Bilatu" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Wikipedia(e)n bilatu [f]" accesskey="f"> Bilatu </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Wikipedia wikian bilatu" aria-label="Wikipedia wikian bilatu" autocapitalize="sentences" title="Wikipedia(e)n bilatu [f]" accesskey="f" id="searchInput" > </div> <input type="hidden" name="title" value="Berezi:Bilatu"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Bilatu</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Tresna pertsonalak"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Itxura"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Itxura" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Itxura </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=eu.wikipedia.org&uselang=eu" class="">Dohaintza egin</a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Berezi:KontuaSortu&returnto=Bosniako+gerra" title="Kontu bat sortu eta horrekin saioa hastea eskatu nahi genizuke; ez da ezinbestekoa, ordea." class="">Sortu kontua</a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Berezi:SaioaHasi&returnto=Bosniako+gerra" title="Izen ematera gonbidatzen zaitugu. [o]" accesskey="o" class="">Hasi saioa</a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Aukera gehiago" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Tresna pertsonalak" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Tresna pertsonalak </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=eu.wikipedia.org&uselang=eu">Dohaintza egin</a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Berezi:KontuaSortu&returnto=Bosniako+gerra" title="Kontu bat sortu eta horrekin saioa hastea eskatu nahi genizuke; ez da ezinbestekoa, ordea."> Sortu kontua</a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Berezi:SaioaHasi&returnto=Bosniako+gerra" title="Izen ematera gonbidatzen zaitugu. [o]" accesskey="o"> Hasi saioa</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Izena eman gabeko erabiltzaileentzako orrialdeak <a href="/wiki/Laguntza:Sarrera" aria-label="Artikuluak aldatzeari buruz gehiago ikasi">gehiago ikasi</a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Berezi:NireEkarpenak" title="IP helbide honetatik egindako aldaketen zerrenda [y]" accesskey="y">Ekarpenak</a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Berezi:NireEztabaida" title="Zure IParen eztabaida [n]" accesskey="n">Eztabaida</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Gunea"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Edukiak" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Edukiak</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">mugitu alboko barrara</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ezkutatu</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">⇑ Gora</div> </a> </li> <li id="toc-Jatorria" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Jatorria"> <div class="vector-toc-text"> 1 Jatorria </div> </a> <button aria-controls="toc-Jatorria-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Erakutsi/ezkutatu Jatorria azpiatal </button> <ul id="toc-Jatorria-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Jugoslaviaren_desegitea" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Jugoslaviaren_desegitea"> <div class="vector-toc-text"> 1.1 Jugoslaviaren desegitea </div> </a> <ul id="toc-Jugoslaviaren_desegitea-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bosnia-Herzegovina" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bosnia-Herzegovina"> <div class="vector-toc-text"> 1.2 Bosnia-Herzegovina </div> </a> <ul id="toc-Bosnia-Herzegovina-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Karađorđevoko_ituna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Karađorđevoko_ituna"> <div class="vector-toc-text"> 1.3 Karađorđevoko ituna </div> </a> <ul id="toc-Karađorđevoko_ituna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bosniako_Serbiar_Errepublikaren_ezartzea" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bosniako_Serbiar_Errepublikaren_ezartzea"> <div class="vector-toc-text"> 1.4 Bosniako Serbiar Errepublikaren ezartzea </div> </a> <ul id="toc-Bosniako_Serbiar_Errepublikaren_ezartzea-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Herzeg-Bosnia_Kroaziar_Errepublikaren_ezartzea" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Herzeg-Bosnia_Kroaziar_Errepublikaren_ezartzea"> <div class="vector-toc-text"> 1.5 Herzeg-Bosnia Kroaziar Errepublikaren ezartzea </div> </a> <ul id="toc-Herzeg-Bosnia_Kroaziar_Errepublikaren_ezartzea-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Carrington-Cutileiro_plana" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Carrington-Cutileiro_plana"> <div class="vector-toc-text"> 1.6 Carrington-Cutileiro plana </div> </a> <ul id="toc-Carrington-Cutileiro_plana-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Armen_salerosketaren_debekua" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Armen_salerosketaren_debekua"> <div class="vector-toc-text"> 1.7 Armen salerosketaren debekua </div> </a> <ul id="toc-Armen_salerosketaren_debekua-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Gerraren_garapena" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Gerraren_garapena"> <div class="vector-toc-text"> 2 Gerraren garapena </div> </a> <button aria-controls="toc-Gerraren_garapena-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Erakutsi/ezkutatu Gerraren garapena azpiatal </button> <ul id="toc-Gerraren_garapena-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-1992" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1992"> <div class="vector-toc-text"> 2.1 1992 </div> </a> <ul id="toc-1992-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Prijedor_eskualdea" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Prijedor_eskualdea"> <div class="vector-toc-text"> 2.1.1 Prijedor eskualdea </div> </a> <ul id="toc-Prijedor_eskualdea-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Jugoslaviako_Herri_Armadaren_hedapena" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Jugoslaviako_Herri_Armadaren_hedapena"> <div class="vector-toc-text"> 2.1.2 Jugoslaviako Herri Armadaren hedapena </div> </a> <ul id="toc-Jugoslaviako_Herri_Armadaren_hedapena-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Defentsa_Kontseilu_Kroaziarraren_botere-hartzea_Bosnia_erdialdean" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Defentsa_Kontseilu_Kroaziarraren_botere-hartzea_Bosnia_erdialdean"> <div class="vector-toc-text"> 2.1.3 Defentsa Kontseilu Kroaziarraren botere-hartzea Bosnia erdialdean </div> </a> <ul id="toc-Defentsa_Kontseilu_Kroaziarraren_botere-hartzea_Bosnia_erdialdean-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-1993" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1993"> <div class="vector-toc-text"> 2.2 1993 </div> </a> <ul id="toc-1993-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Gornji_Vakufeko_bonbardaketa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Gornji_Vakufeko_bonbardaketa"> <div class="vector-toc-text"> 2.2.1 Gornji Vakufeko bonbardaketa </div> </a> <ul id="toc-Gornji_Vakufeko_bonbardaketa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lašva_haraneko_garbiketa_etnikoa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Lašva_haraneko_garbiketa_etnikoa"> <div class="vector-toc-text"> 2.2.2 Lašva haraneko garbiketa etnikoa </div> </a> <ul id="toc-Lašva_haraneko_garbiketa_etnikoa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gerra_Herzegovina" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Gerra_Herzegovina"> <div class="vector-toc-text"> 2.2.3 Gerra Herzegovina </div> </a> <ul id="toc-Gerra_Herzegovina-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mostarreko_setioa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Mostarreko_setioa"> <div class="vector-toc-text"> 2.2.4 Mostarreko setioa </div> </a> <ul id="toc-Mostarreko_setioa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-1994" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1994"> <div class="vector-toc-text"> 2.3 1994 </div> </a> <ul id="toc-1994-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Markaleko_sarraskia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Markaleko_sarraskia"> <div class="vector-toc-text"> 2.3.1 Markaleko sarraskia </div> </a> <ul id="toc-Markaleko_sarraskia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Washingtongo_akordioa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Washingtongo_akordioa"> <div class="vector-toc-text"> 2.3.2 Washingtongo akordioa </div> </a> <ul id="toc-Washingtongo_akordioa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-UNPROFOR_eta_NATO" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#UNPROFOR_eta_NATO"> <div class="vector-toc-text"> 2.3.3 UNPROFOR eta NATO </div> </a> <ul id="toc-UNPROFOR_eta_NATO-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-1995" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1995"> <div class="vector-toc-text"> 2.4 1995 </div> </a> <ul id="toc-1995-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Gerraren_eragina" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Gerraren_eragina"> <div class="vector-toc-text"> 3 Gerraren eragina </div> </a> <button aria-controls="toc-Gerraren_eragina-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Erakutsi/ezkutatu Gerraren eragina azpiatal </button> <ul id="toc-Gerraren_eragina-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Gerraren_izaera" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Gerraren_izaera"> <div class="vector-toc-text"> 3.1 Gerraren izaera </div> </a> <ul id="toc-Gerraren_izaera-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Biktimak" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Biktimak"> <div class="vector-toc-text"> 3.2 Biktimak </div> </a> <ul id="toc-Biktimak-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gerra-krimenak" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Gerra-krimenak"> <div class="vector-toc-text"> 3.3 Gerra-krimenak </div> </a> <ul id="toc-Gerra-krimenak-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Garbiketa_etnikoak" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Garbiketa_etnikoak"> <div class="vector-toc-text"> 3.3.1 Garbiketa etnikoak </div> </a> <ul id="toc-Garbiketa_etnikoak-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Genozidioa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Genozidioa"> <div class="vector-toc-text"> 3.3.2 Genozidioa </div> </a> <ul id="toc-Genozidioa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Masa-bortxaketa_eta_zapalketa_psikologikoa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Masa-bortxaketa_eta_zapalketa_psikologikoa"> <div class="vector-toc-text"> 3.3.3 Masa-bortxaketa eta zapalketa psikologikoa </div> </a> <ul id="toc-Masa-bortxaketa_eta_zapalketa_psikologikoa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Auzipetzeak_eta_prozedura_legalak" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Auzipetzeak_eta_prozedura_legalak"> <div class="vector-toc-text"> 3.4 Auzipetzeak eta prozedura legalak </div> </a> <ul id="toc-Auzipetzeak_eta_prozedura_legalak-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Berradiskidetzea" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Berradiskidetzea"> <div class="vector-toc-text"> 3.5 Berradiskidetzea </div> </a> <ul id="toc-Berradiskidetzea-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Mapen_galeria" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Mapen_galeria"> <div class="vector-toc-text"> 4 Mapen galeria </div> </a> <ul id="toc-Mapen_galeria-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Oharrak" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Oharrak"> <div class="vector-toc-text"> 5 Oharrak </div> </a> <ul id="toc-Oharrak-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Erreferentziak" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Erreferentziak"> <div class="vector-toc-text"> 6 Erreferentziak </div> </a> <ul id="toc-Erreferentziak-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ikus,_gainera" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ikus,_gainera"> <div class="vector-toc-text"> 7 Ikus, gainera </div> </a> <ul id="toc-Ikus,_gainera-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kanpo_estekak" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kanpo_estekak"> <div class="vector-toc-text"> 8 Kanpo estekak </div> </a> <ul id="toc-Kanpo_estekak-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Edukiak" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Eduki taularen ikusgarritasuna aldatu" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Eduki taularen ikusgarritasuna aldatu </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Bosniako gerra</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Joan beste hizkuntza batean idatzitako artikulu batera. 69 hizkuntzatan eskuragarri." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-69" aria-hidden="true" > 69 hizkuntza </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Bosnienkrieg" title="Bosnienkrieg – Suitzako alemana" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Bosnienkrieg" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Suitzako alemana" class="interlanguage-link-target">Alemannisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Guerra_de_Bosnia_y_Herzegovina" title="Guerra de Bosnia y Herzegovina – aragoiera" lang="an" hreflang="an" data-title="Guerra de Bosnia y Herzegovina" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragoiera" class="interlanguage-link-target">Aragonés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B1%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%88%D8%B3%D9%86%D8%A9_%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%B1%D8%B3%D9%83" title="حرب البوسنة والهرسك – arabiera" lang="ar" hreflang="ar" data-title="حرب البوسنة والهرسك" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabiera" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Guerra_de_Bosnia" title="Guerra de Bosnia – asturiera" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Guerra de Bosnia" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturiera" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Bosniya_m%C3%BCharib%C9%99si" title="Bosniya müharibəsi – azerbaijanera" lang="az" hreflang="az" data-title="Bosniya müharibəsi" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaijanera" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B3%D9%86%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B4%DB%8C" title="بوسنی ساواشی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="بوسنی ساواشی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target">تۆرکجه</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D0%BD%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Баснійская вайна – bielorrusiera" lang="be" hreflang="be" data-title="Баснійская вайна" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="bielorrusiera" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0_%D0%B2_%D0%91%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%B0_%D0%B8_%D0%A5%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Война в Босна и Херцеговина – bulgariera" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Война в Босна и Херцеговина" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgariera" class="interlanguage-link-target">Български</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%B8%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%AF%E0%A7%81%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%A7" title="বসনিয়ার যুদ্ধ – bengalera" lang="bn" hreflang="bn" data-title="বসনিয়ার যুদ্ধ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalera" class="interlanguage-link-target">বাংলা</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Rat_u_Bosni_i_Hercegovini" title="Rat u Bosni i Hercegovini – bosniera" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Rat u Bosni i Hercegovini" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosniera" class="interlanguage-link-target">Bosanski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Guerra_de_B%C3%B2snia" title="Guerra de Bòsnia – katalana" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Guerra de Bòsnia" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="katalana" class="interlanguage-link-target">Català</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%86%D8%B3%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D9%88_%DA%BE%DB%95%D8%B1%D8%B2%DB%95%DA%AF%DB%86%DA%A4%DB%8C%D9%86%D8%A7" title="جەنگی بۆسنیا و ھەرزەگۆڤینا – erdialdeko kurduera" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="جەنگی بۆسنیا و ھەرزەگۆڤینا" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="erdialdeko kurduera" class="interlanguage-link-target">کوردی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1lka_v_Bosn%C4%9B_a_Hercegovin%C4%9B" title="Válka v Bosně a Hercegovině – txekiera" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Válka v Bosně a Hercegovině" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="txekiera" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%B8_%D0%B2%C4%83%D1%80%C3%A7%D0%B8" title="Босни вăрçи – txuvaxera" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Босни вăрçи" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="txuvaxera" class="interlanguage-link-target">Чӑвашла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Rhyfel_Bosnia" title="Rhyfel Bosnia – galesa" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Rhyfel Bosnia" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="galesa" class="interlanguage-link-target">Cymraeg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Krigen_i_Bosnien-Hercegovina" title="Krigen i Bosnien-Hercegovina – daniera" lang="da" hreflang="da" data-title="Krigen i Bosnien-Hercegovina" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="daniera" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Bosnienkrieg" title="Bosnienkrieg – alemana" lang="de" hreflang="de" data-title="Bosnienkrieg" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alemana" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%8C%CE%BB%CE%B5%CE%BC%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%92%CE%BF%CF%83%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Πόλεμος της Βοσνίας – greziera" lang="el" hreflang="el" data-title="Πόλεμος της Βοσνίας" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="greziera" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Bosnian_War" title="Bosnian War – ingelesa" lang="en" hreflang="en" data-title="Bosnian War" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ingelesa" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Bosnia_Milito" title="Bosnia Milito – esperantoa" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Bosnia Milito" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperantoa" class="interlanguage-link-target">Esperanto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Guerra_de_Bosnia" title="Guerra de Bosnia – gaztelania" lang="es" hreflang="es" data-title="Guerra de Bosnia" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="gaztelania" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Bosnia_s%C3%B5da" title="Bosnia sõda – estoniera" lang="et" hreflang="et" data-title="Bosnia sõda" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoniera" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A8%D9%88%D8%B3%D9%86%DB%8C" title="جنگ بوسنی – persiera" lang="fa" hreflang="fa" data-title="جنگ بوسنی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persiera" class="interlanguage-link-target">فارسی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Bosnian_sota" title="Bosnian sota – finlandiera" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Bosnian sota" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finlandiera" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Guerre_de_Bosnie-Herz%C3%A9govine" title="Guerre de Bosnie-Herzégovine – frantsesa" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Guerre de Bosnie-Herzégovine" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="frantsesa" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Guerra_de_Bosnia" title="Guerra de Bosnia – galiziera" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Guerra de Bosnia" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galiziera" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%9C%D7%97%D7%9E%D7%AA_%D7%91%D7%95%D7%A1%D7%A0%D7%99%D7%94" title="מלחמת בוסניה – hebreera" lang="he" hreflang="he" data-title="מלחמת בוסניה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebreera" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8B%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE_%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="बोस्निया युद्ध – hindia" lang="hi" hreflang="hi" data-title="बोस्निया युद्ध" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindia" class="interlanguage-link-target">हिन्दी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Rat_u_Bosni_i_Hercegovini" title="Rat u Bosni i Hercegovini – kroaziera" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Rat u Bosni i Hercegovini" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="kroaziera" class="interlanguage-link-target">Hrvatski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Boszniai_h%C3%A1bor%C3%BA" title="Boszniai háború – hungariera" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Boszniai háború" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="hungariera" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%B8%D5%BD%D5%B6%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4" title="Բոսնիական պատերազմ – armeniera" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Բոսնիական պատերազմ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="armeniera" class="interlanguage-link-target">Հայերեն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Perang_Bosnia" title="Perang Bosnia – indonesiera" lang="id" hreflang="id" data-title="Perang Bosnia" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonesiera" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Milito_di_Bosnia" title="Milito di Bosnia – idoa" lang="io" hreflang="io" data-title="Milito di Bosnia" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="idoa" class="interlanguage-link-target">Ido</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Guerra_in_Bosnia_ed_Erzegovina" title="Guerra in Bosnia ed Erzegovina – italiera" lang="it" hreflang="it" data-title="Guerra in Bosnia ed Erzegovina" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italiera" class="interlanguage-link-target">Italiano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%9C%E3%82%B9%E3%83%8B%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%83%98%E3%83%AB%E3%83%84%E3%82%A7%E3%82%B4%E3%83%93%E3%83%8A%E7%B4%9B%E4%BA%89" title="ボスニア・ヘルツェゴビナ紛争 – japoniera" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ボスニア・ヘルツェゴビナ紛争" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoniera" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98" title="ბოსნიის ომი – georgiera" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ბოსნიის ომი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="georgiera" class="interlanguage-link-target">ქართული</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B3%B4%EC%8A%A4%EB%8B%88%EC%95%84_%EC%A0%84%EC%9F%81" title="보스니아 전쟁 – koreera" lang="ko" hreflang="ko" data-title="보스니아 전쟁" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreera" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Bosnische_Kreeg" title="Bosnische Kreeg – limburgera" lang="li" hreflang="li" data-title="Bosnische Kreeg" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburgera" class="interlanguage-link-target">Limburgs</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Bosnijos_karas" title="Bosnijos karas – lituaniera" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Bosnijos karas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituaniera" class="interlanguage-link-target">Lietuvių</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Bosnijas_kar%C5%A1" title="Bosnijas karš – letoniera" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Bosnijas karš" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="letoniera" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%81%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Босанска војна – mazedoniera" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Босанска војна" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="mazedoniera" class="interlanguage-link-target">Македонски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D0%B4%D0%B0%D0%B9%D0%BD" title="Боснийн дайн – mongoliera" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Боснийн дайн" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongoliera" class="interlanguage-link-target">Монгол</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Perang_Bosnia" title="Perang Bosnia – malaysiera" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Perang Bosnia" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malaysiera" class="interlanguage-link-target">Bahasa Melayu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Bosnische_Burgeroorlog" title="Bosnische Burgeroorlog – nederlandera" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Bosnische Burgeroorlog" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="nederlandera" class="interlanguage-link-target">Nederlands</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Bosnia-krigen" title="Bosnia-krigen – bokmål (norvegiera)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Bosnia-krigen" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="bokmål (norvegiera)" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Guera_di_Bosnia" title="Guera di Bosnia – papiamentoa" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Guera di Bosnia" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="papiamentoa" class="interlanguage-link-target">Papiamentu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojna_w_Bo%C5%9Bni_i_Hercegowinie" title="Wojna w Bośni i Hercegowinie – poloniera" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Wojna w Bośni i Hercegowinie" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="poloniera" class="interlanguage-link-target">Polski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A8%D9%88%D8%B3%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="جنگ بوسنیا – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="جنگ بوسنیا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target">پنجابی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF_%D8%A8%D9%88%D8%B3%D9%86%D9%8A%D8%A7_%D8%AC%DA%AB%DA%93%D9%87" title="د بوسنيا جګړه – paxtunera" lang="ps" hreflang="ps" data-title="د بوسنيا جګړه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="paxtunera" class="interlanguage-link-target">پښتو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Guerra_da_B%C3%B3snia" title="Guerra da Bósnia – portugesa" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Guerra da Bósnia" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugesa" class="interlanguage-link-target">Português</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/R%C4%83zboiul_Bosniac" title="Războiul Bosniac – errumaniera" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Războiul Bosniac" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="errumaniera" class="interlanguage-link-target">Română</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0_%D0%B2_%D0%91%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D0%B8_%D0%93%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B5" title="Война в Боснии и Герцеговине – errusiera" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Война в Боснии и Герцеговине" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="errusiera" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Bosnie_War" title="Bosnie War – eskoziera" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Bosnie War" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="eskoziera" class="interlanguage-link-target">Scots</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artikulu nabarmenduak"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Rat_u_Bosni_i_Hercegovini" title="Rat u Bosni i Hercegovini – serbokroaziera" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Rat u Bosni i Hercegovini" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbokroaziera" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B6%E0%B7%9C%E0%B7%83%E0%B7%8A%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B7%8F%E0%B6%B1%E0%B7%94_%E0%B6%BA%E0%B7%94%E0%B6%AF%E0%B7%8A%E0%B6%B0%E0%B6%BA" title="බොස්නියානු යුද්ධය – sinhala" lang="si" hreflang="si" data-title="බොස්නියානු යුද්ධය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="sinhala" class="interlanguage-link-target">සිංහල</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Bosnian_War" title="Bosnian War – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Bosnian War" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Vojna_v_Bosne_a_Hercegovine" title="Vojna v Bosne a Hercegovine – eslovakiera" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Vojna v Bosne a Hercegovine" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="eslovakiera" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Lufta_e_Bosnj%C3%ABs" title="Lufta e Bosnjës – albaniera" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Lufta e Bosnjës" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albaniera" class="interlanguage-link-target">Shqip</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%82_%D1%83_%D0%91%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%B8_%D0%B8_%D0%A5%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B8" title="Рат у Босни и Херцеговини – serbiera" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Рат у Босни и Херцеговини" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbiera" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Bosnienkriget" title="Bosnienkriget – suediera" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Bosnienkriget" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suediera" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Vita_ya_Bosnia" title="Vita ya Bosnia – swahilia" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Vita ya Bosnia" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="swahilia" class="interlanguage-link-target">Kiswahili</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="สงครามบอสเนีย – thailandiera" lang="th" hreflang="th" data-title="สงครามบอสเนีย" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="thailandiera" class="interlanguage-link-target">ไทย</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Bosna_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Bosna Savaşı – turkiera" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Bosna Savaşı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turkiera" class="interlanguage-link-target">Türkçe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%81%D0%BD%D1%96%D0%B9%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D1%96%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Боснійська війна – ukrainera" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Боснійська війна" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainera" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B3%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%A6%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF" title="بوسنیائی جنگ – urdua" lang="ur" hreflang="ur" data-title="بوسنیائی جنگ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdua" class="interlanguage-link-target">اردو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Bosnia" title="Chiến tranh Bosnia – vietnamera" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Chiến tranh Bosnia" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamera" class="interlanguage-link-target">Tiếng Việt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%A2%E6%96%AF%E5%B0%BC%E4%BA%9A%E6%88%98%E4%BA%89" title="波斯尼亚战争 – wu txinera" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="波斯尼亚战争" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu txinera" class="interlanguage-link-target">吴语</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%A2%E5%A3%AB%E5%B0%BC%E4%BA%9E%E6%88%B0%E7%88%AD" title="波士尼亞戰爭 – txinera" lang="zh" hreflang="zh" data-title="波士尼亞戰爭" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="txinera" class="interlanguage-link-target">中文</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%A2%E6%96%AF%E5%B0%BC%E4%BA%9E%E6%88%B0%E7%88%AD" title="波斯尼亞戰爭 – kantonera" lang="yue" hreflang="yue" data-title="波斯尼亞戰爭" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantonera" class="interlanguage-link-target">粵語</a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q181533#sitelinks-wikipedia" title="Aldatu hizkuntzen arteko loturak" class="wbc-editpage">Aldatu loturak</a></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Izen-tarteak"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Bosniako_gerra" title="Eduki orrialdea ikusi [c]" accesskey="c">Artikulua</a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Eztabaida:Bosniako_gerra" rel="discussion" title="Artikuluari buruzko eztabaida [t]" accesskey="t">Eztabaida</a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aldatu hizkuntza aldaera" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >euskara </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Ikusketak"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Bosniako_gerra">Irakurri</a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit" title="Orri hau aldatu [v]" accesskey="v">Aldatu</a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit" title="Idatzi orri honen iturburu kodea [e]" accesskey="e">Aldatu iturburu kodea</a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=history" title="Artikulu honen aurreko bertsioak. [h]" accesskey="h">Ikusi historia</a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Tresnak" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Tresnak </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Tresnak</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">mugitu alboko barrara</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ezkutatu</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> Ekintzak </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Bosniako_gerra">Irakurri</a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit" title="Orri hau aldatu [v]" accesskey="v">Aldatu</a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit" title="Idatzi orri honen iturburu kodea [e]" accesskey="e">Aldatu iturburu kodea</a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=history">Ikusi historia</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Orokorra </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Berezi:ZerkLotzenDuHona/Bosniako_gerra" title="Orri honetaranzko esteka duten wiki orri guztien zerrenda [j]" accesskey="j">Honanzko esteka duten orriak</a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Berezi:RecentChangesLinked/Bosniako_gerra" rel="nofollow" title="Orri honetatik esteka duten orrietako azken aldaketak [k]" accesskey="k">Lotutako orrietako aldaketak</a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=eu" title="Irudiak edo media fitxategiak igo [u]" accesskey="u">Fitxategia igo</a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Berezi:OrrialdeBereziak" title="Orri berezi guztien zerrenda [q]" accesskey="q">Orri bereziak</a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&oldid=9391248" title="Orriaren bertsio honetaranzko esteka iraunkorra">Lotura iraunkorra</a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=info" title="Orrialde honi buruzko informazio gehiago">Orri honen datuak</a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Berezi:CiteThisPage&page=Bosniako_gerra&id=9391248&wpFormIdentifier=titleform" title="Orri honen aipua egiteko moduari buruzko informazioa">Artikulu hau aipatu</a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Berezi:UrlQ%C4%B1sald%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1&url=https%3A%2F%2Feu.wikipedia.org%2Fwiki%2FBosniako_gerra">URL laburra lortu</a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Berezi:QrKodu&url=https%3A%2F%2Feu.wikipedia.org%2Fwiki%2FBosniako_gerra">QR kodea jaitsi</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Inprimatu/esportatu </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Berezi:Book&bookcmd=book_creator&referer=Bosniako+gerra">Liburu bat sortu</a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Berezi:DownloadAsPdf&page=Bosniako_gerra&action=show-download-screen">Deskargatu PDF formatuan</a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&printable=yes" title="Orrialde honen bertsio inprimagarria [p]" accesskey="p">Inprimatzeko bertsioa</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Beste proiektuetan </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Bosnian_War" hreflang="en">Wikimedia Commons</a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q181533" title="Datuen biltegi elementu batera lotuta [g]" accesskey="g">Wikidata itema</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Itxura"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Itxura</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">mugitu alboko barrara</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ezkutatu</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-3-featured-star" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><a href="/wiki/Wikipedia:Artikulu_nabarmenduak" title="Artikulu hau nabarmendua da. Informazio gehiago nahi baduzu, egin klik hemen."><img alt="Artikulu hau nabarmendua da. Informazio gehiago nahi baduzu, egin klik hemen." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Cscr-featured.svg/20px-Cscr-featured.svg.png" decoding="async" width="20" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Cscr-featured.svg/30px-Cscr-featured.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Cscr-featured.svg/40px-Cscr-featured.svg.png 2x" data-file-width="466" data-file-height="443" /></a></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Wikipedia, Entziklopedia askea</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="eu" dir="ltr"><table class="infobox" style="width:22em"><tbody><tr><th colspan="2" style="text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold;background-color: lightsteelblue;">Bosniako gerra</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data infobox-data" style="text-align:center;border-top: 2px solid #ddd; border-bottom: 2px solid #ddd; background-color: #eee;"><a href="/wiki/Jugoslaviako_Gerrak" title="Jugoslaviako Gerrak">Jugoslaviako Gerrak</a></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data infobox-data" style="text-align:center"><a href="/wiki/Fitxategi:Bosnian_war_header.no.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/58/Bosnian_war_header.no.png" decoding="async" width="504" height="504" class="mw-file-element" data-file-width="504" data-file-height="504" /></a><div>Erlojuen orratzen norantzan ezkerretik hasita: Bosniako parlamentua sutan <a href="/wiki/Sarajevoko_setioa" title="Sarajevoko setioa">Sarajevoko setioan</a>; <a href="/wiki/Ratko_Mladi%C4%87" title="Ratko Mladić">Ratko Mladić</a> <a href="/wiki/Bosniako_Serbiar_Errepublika" title="Bosniako Serbiar Errepublika">Republika Srpskako</a> soldaduekin; <a href="/wiki/Norvegia" title="Norvegia">Norvegiako</a> <a href="/wiki/Nazio_Batuen_Erakundea" title="Nazio Batuen Erakundea">NBEko</a> soldadua <a href="/wiki/Sarajevo" title="Sarajevo">Sarajevon</a><hr /></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:left">Data</th><td class="infobox-data">1992ko apirilak 1 – 1995ko abenduak 14</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:left">Lekua</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Bosnia-Herzegovina" title="Bosnia-Herzegovina">Bosnia eta Herzegovina</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:left">Emaitza</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Daytongo_akordioa" class="mw-redirect" title="Daytongo akordioa">Daytongo akordioak</a> <ul><li>Dayton Akordioen araberako <a href="/wiki/Bosnia-Herzegovina" title="Bosnia-Herzegovina">Bosnia eta Herzegovinaren</a> barne-zatiketa</li> <li><a href="/wiki/Ipar_Atlantikoko_Itunaren_Erakundea" title="Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundea">NATOren</a> agindupeko <a href="/wiki/IFOR" title="IFOR">IFOR</a> indarren hedaketa bake akordioa betearazteko.</li> <li>Galera zibil handiak <a href="/wiki/Bosniako" title="Bosniako">Bosniarren</a> artean.</li> <li>Gutxienez 100.000 hildako eta bi milioi desplazatu baino gehiago.</li></ul> </td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:center;background-color: lightsteelblue;">Gudulariak</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data infobox-data" style="text-align:center"><table class="infobox" style="padding:0;border:none;margin:auto;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent"><tbody><tr><th scope="row" style="font-weight: normal; width: 33%;">1992–94: <a href="/wiki/Bosnia-Herzegovina" title="Bosnia-Herzegovina"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg/22px-Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg/33px-Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg/44px-Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a> <a href="/wiki/Bosnia-Herzegovina" title="Bosnia-Herzegovina">Bosnia-Herzegovina</a></th><td style="border-left: 2px solid #ddd; width: 33%;"> 1992-94: <a href="/wiki/Fitxategi:Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg/22px-Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg/33px-Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg/44px-Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a> <a href="/wiki/Herzeg-Bosniako_Kroaziar_Errepublika" title="Herzeg-Bosniako Kroaziar Errepublika">Herceg Bosna</a> <a href="/wiki/Kroazia" title="Kroazia"><img alt="Kroazia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/22px-Flag_of_Croatia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/33px-Flag_of_Croatia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/44px-Flag_of_Croatia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a> <a href="/wiki/Kroazia" title="Kroazia">Kroazia</a></td><td style="border-left: 2px solid #ddd; width: 33%;"> 1992-94; <a href="/wiki/Fitxategi:Flag_of_the_Republika_Srpska.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_the_Republika_Srpska.svg/22px-Flag_of_the_Republika_Srpska.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_the_Republika_Srpska.svg/33px-Flag_of_the_Republika_Srpska.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_the_Republika_Srpska.svg/44px-Flag_of_the_Republika_Srpska.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a> <a href="/wiki/Bosniako_Serbiar_Errepublika" title="Bosniako Serbiar Errepublika">Republika Srpska</a> <a href="/wiki/Fitxategi:Flag_of_Serbia_and_Montenegro_(1992%E2%80%932006).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Flag_of_Serbia_and_Montenegro_%281992%E2%80%932006%29.svg/22px-Flag_of_Serbia_and_Montenegro_%281992%E2%80%932006%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Flag_of_Serbia_and_Montenegro_%281992%E2%80%932006%29.svg/33px-Flag_of_Serbia_and_Montenegro_%281992%E2%80%932006%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Flag_of_Serbia_and_Montenegro_%281992%E2%80%932006%29.svg/44px-Flag_of_Serbia_and_Montenegro_%281992%E2%80%932006%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a> <a href="/wiki/Serbia_eta_Montenegro" title="Serbia eta Montenegro">Yugoslaviako EF</a> <a href="/wiki/Fitxategi:Flag_of_the_Autonomous_Province_of_Western_Bosnia_(1993%E2%80%931995).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Flag_of_the_Autonomous_Province_of_Western_Bosnia_%281993%E2%80%931995%29.svg/22px-Flag_of_the_Autonomous_Province_of_Western_Bosnia_%281993%E2%80%931995%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Flag_of_the_Autonomous_Province_of_Western_Bosnia_%281993%E2%80%931995%29.svg/33px-Flag_of_the_Autonomous_Province_of_Western_Bosnia_%281993%E2%80%931995%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Flag_of_the_Autonomous_Province_of_Western_Bosnia_%281993%E2%80%931995%29.svg/44px-Flag_of_the_Autonomous_Province_of_Western_Bosnia_%281993%E2%80%931995%29.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="256" /></a> <a href="/wiki/Bosnia_Mendebaldeko_Probintzia_Autonomoa" title="Bosnia Mendebaldeko Probintzia Autonomoa">Bosnia Mendebaldea</a> 1993tik aurrera</td></tr></tbody></table></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data infobox-data" style="text-align:center"><table class="infobox" style="padding:0;border:none;margin:auto;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent;border-top: 2px dotted #ddd;"><tbody><tr><th scope="row" style="font-weight: normal; width: 33%;">1994-95: <a href="/wiki/Kroazia" title="Kroazia"><img alt="Kroazia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/22px-Flag_of_Croatia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/33px-Flag_of_Croatia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/44px-Flag_of_Croatia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a> <a href="/wiki/Kroazia" title="Kroazia">Kroazia</a> <a href="/wiki/Bosnia-Herzegovina" title="Bosnia-Herzegovina"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg/22px-Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg/33px-Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg/44px-Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a> <a href="/wiki/Bosnia-Herzegovina" title="Bosnia-Herzegovina">Bosnia-Herzegovina</a> <a href="/wiki/Fitxategi:Flag_of_NATO.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Flag_of_NATO.svg/22px-Flag_of_NATO.svg.png" decoding="async" width="22" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Flag_of_NATO.svg/33px-Flag_of_NATO.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Flag_of_NATO.svg/44px-Flag_of_NATO.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a> <a href="/wiki/Ipar_Atlantikoko_Itunaren_Erakundea" title="Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundea">NATO</a> Bonbardaketa operazioak 1995ean</th><td style="border-left: 2px solid #ddd; width: 33%;"> </td><td style="border-left: 2px solid #ddd; width: 33%;"> 1994-95: <a href="/wiki/Fitxategi:Flag_of_the_Republika_Srpska.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_the_Republika_Srpska.svg/22px-Flag_of_the_Republika_Srpska.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_the_Republika_Srpska.svg/33px-Flag_of_the_Republika_Srpska.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_the_Republika_Srpska.svg/44px-Flag_of_the_Republika_Srpska.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a> <a href="/wiki/Bosniako_Serbiar_Errepublika" title="Bosniako Serbiar Errepublika">Republika Srpska</a> <a href="/wiki/Bosnia_Mendebaldeko_Probintzia_Autonomoa" title="Bosnia Mendebaldeko Probintzia Autonomoa"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Flag_of_the_Autonomous_Province_of_Western_Bosnia_%281993%E2%80%931995%29.svg/22px-Flag_of_the_Autonomous_Province_of_Western_Bosnia_%281993%E2%80%931995%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Flag_of_the_Autonomous_Province_of_Western_Bosnia_%281993%E2%80%931995%29.svg/33px-Flag_of_the_Autonomous_Province_of_Western_Bosnia_%281993%E2%80%931995%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Flag_of_the_Autonomous_Province_of_Western_Bosnia_%281993%E2%80%931995%29.svg/44px-Flag_of_the_Autonomous_Province_of_Western_Bosnia_%281993%E2%80%931995%29.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="256" /></a> <a href="/wiki/Bosnia_Mendebaldeko_Probintzia_Autonomoa" title="Bosnia Mendebaldeko Probintzia Autonomoa">Bosnia Mendebaldea</a></td></tr></tbody></table></td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:center;background-color: lightsteelblue;">Buruzagiak</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data infobox-data" style="text-align:center"><table class="infobox" style="padding:0;border:none;margin:auto;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent"><tbody><tr><th scope="row" style="font-weight: normal; width: 33%;"><a href="/wiki/Bosnia-Herzegovina" title="Bosnia-Herzegovina"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg/22px-Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg/33px-Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg/44px-Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a> <a href="/wiki/Alija_Izetbegovi%C4%87" title="Alija Izetbegović">Alija Izetbegović</a> <a href="/wiki/Bosnia-Herzegovina" title="Bosnia-Herzegovina"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg/22px-Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg/33px-Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg/44px-Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a> <a href="/w/index.php?title=Sefer_Halilovi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sefer Halilović (sortu gabe)">Sefer Halilović</a> <a href="/wiki/Bosnia-Herzegovina" title="Bosnia-Herzegovina"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg/22px-Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg/33px-Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg/44px-Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a> <a href="/w/index.php?title=Rasim_Deli%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rasim Delić (sortu gabe)">Rasim Delić</a> <hr /> <a href="/wiki/Fitxategi:Flag_of_NATO.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Flag_of_NATO.svg/22px-Flag_of_NATO.svg.png" decoding="async" width="22" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Flag_of_NATO.svg/33px-Flag_of_NATO.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Flag_of_NATO.svg/44px-Flag_of_NATO.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a> <a href="/w/index.php?title=Leighton_W._Smith&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leighton W. Smith (sortu gabe)">Leighton W. Smith</a></th><td style="border-left: 2px solid #ddd; width: 33%;"> <a href="/wiki/Kroazia" title="Kroazia"><img alt="Kroazia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/22px-Flag_of_Croatia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/33px-Flag_of_Croatia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/44px-Flag_of_Croatia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a> <a href="/wiki/Franjo_Tu%C4%91man" title="Franjo Tuđman">Franjo Tuđman</a> <a href="/wiki/Kroazia" title="Kroazia"><img alt="Kroazia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/22px-Flag_of_Croatia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/33px-Flag_of_Croatia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/44px-Flag_of_Croatia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a> <a href="/w/index.php?title=Janko_Bobetko&action=edit&redlink=1" class="new" title="Janko Bobetko (sortu gabe)">Janko Bobetko</a> <hr /> <a href="/wiki/Fitxategi:Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg/22px-Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg/33px-Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg/44px-Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a> <a href="/w/index.php?title=Mate_Boban&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mate Boban (sortu gabe)">Mate Boban</a> <a href="/wiki/Fitxategi:Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg/22px-Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg/33px-Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg/44px-Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a> <a href="/w/index.php?title=Milivoj_Petkovi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Milivoj Petković (sortu gabe)">Milivoj Petković</a> <a href="/wiki/Fitxategi:Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg/22px-Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg/33px-Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg/44px-Flag_of_the_Croatian_Republic_of_Herzeg-Bosnia.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a> <a href="/w/index.php?title=Dario_Kordi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dario Kordić (sortu gabe)">Dario Kordić</a></td><td style="border-left: 2px solid #ddd; width: 33%;"> <a href="/wiki/Fitxategi:Flag_of_Serbia_and_Montenegro_(1992%E2%80%932006).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Flag_of_Serbia_and_Montenegro_%281992%E2%80%932006%29.svg/22px-Flag_of_Serbia_and_Montenegro_%281992%E2%80%932006%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Flag_of_Serbia_and_Montenegro_%281992%E2%80%932006%29.svg/33px-Flag_of_Serbia_and_Montenegro_%281992%E2%80%932006%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Flag_of_Serbia_and_Montenegro_%281992%E2%80%932006%29.svg/44px-Flag_of_Serbia_and_Montenegro_%281992%E2%80%932006%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a> <a href="/wiki/Slobodan_Milo%C5%A1evi%C4%87" title="Slobodan Milošević">Slobodan Milošević</a> <a href="/wiki/Fitxategi:Flag_of_Serbia_and_Montenegro_(1992%E2%80%932006).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Flag_of_Serbia_and_Montenegro_%281992%E2%80%932006%29.svg/22px-Flag_of_Serbia_and_Montenegro_%281992%E2%80%932006%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Flag_of_Serbia_and_Montenegro_%281992%E2%80%932006%29.svg/33px-Flag_of_Serbia_and_Montenegro_%281992%E2%80%932006%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Flag_of_Serbia_and_Montenegro_%281992%E2%80%932006%29.svg/44px-Flag_of_Serbia_and_Montenegro_%281992%E2%80%932006%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a> <a href="/w/index.php?title=Vojislav_%C5%A0e%C5%A1elj&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vojislav Šešelj (sortu gabe)">Vojislav Šešelj</a> <hr /> <a href="/wiki/Fitxategi:Flag_of_the_Republika_Srpska.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_the_Republika_Srpska.svg/22px-Flag_of_the_Republika_Srpska.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_the_Republika_Srpska.svg/33px-Flag_of_the_Republika_Srpska.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_the_Republika_Srpska.svg/44px-Flag_of_the_Republika_Srpska.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a> <a href="/wiki/Radovan_Karad%C5%BEi%C4%87" title="Radovan Karadžić">Radovan Karadžić</a> <a href="/wiki/Fitxategi:Flag_of_the_Republika_Srpska.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_the_Republika_Srpska.svg/22px-Flag_of_the_Republika_Srpska.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_the_Republika_Srpska.svg/33px-Flag_of_the_Republika_Srpska.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_the_Republika_Srpska.svg/44px-Flag_of_the_Republika_Srpska.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a> <a href="/wiki/Ratko_Mladi%C4%87" title="Ratko Mladić">Ratko Mladić</a> <a href="/wiki/Fitxategi:Flag_of_the_Republika_Srpska.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_the_Republika_Srpska.svg/22px-Flag_of_the_Republika_Srpska.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_the_Republika_Srpska.svg/33px-Flag_of_the_Republika_Srpska.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_the_Republika_Srpska.svg/44px-Flag_of_the_Republika_Srpska.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a> <a href="/wiki/Mom%C4%8Dilo_Kraji%C5%A1nik" title="Momčilo Krajišnik">Momčilo Krajišnik</a> <hr /> <a href="/wiki/Bosnia_Mendebaldeko_Probintzia_Autonomoa" title="Bosnia Mendebaldeko Probintzia Autonomoa"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Flag_of_the_Autonomous_Province_of_Western_Bosnia_%281993%E2%80%931995%29.svg/22px-Flag_of_the_Autonomous_Province_of_Western_Bosnia_%281993%E2%80%931995%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Flag_of_the_Autonomous_Province_of_Western_Bosnia_%281993%E2%80%931995%29.svg/33px-Flag_of_the_Autonomous_Province_of_Western_Bosnia_%281993%E2%80%931995%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Flag_of_the_Autonomous_Province_of_Western_Bosnia_%281993%E2%80%931995%29.svg/44px-Flag_of_the_Autonomous_Province_of_Western_Bosnia_%281993%E2%80%931995%29.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="256" /></a> <a href="/w/index.php?title=Fikret_Abdi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fikret Abdić (sortu gabe)">Fikret Abdić</a></td></tr></tbody></table></td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:center;background-color: lightsteelblue;">Indarra</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data infobox-data" style="text-align:center"><table class="infobox" style="padding:0;border:none;margin:auto;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent"><tbody><tr><th scope="row" style="font-weight: normal; width: 33%;">~100 tanke ~200.000 infanteria</th><td style="border-left: 2px solid #ddd; width: 33%;"> ~300 tanke ~70.000 infanteria</td><td style="border-left: 2px solid #ddd; width: 33%;"> ~650 tanke ~120.000 infanteria</td></tr></tbody></table></td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:center;background-color: lightsteelblue;">Galerak</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data infobox-data" style="text-align:center"><table class="infobox" style="padding:0;border:none;margin:auto;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent"><tbody><tr><th scope="row" style="font-weight: normal; width: 33%;">31.270 soldadu 33.071 zibil</th><td style="border-left: 2px solid #ddd; width: 33%;"> 5.439 soldadu 2.163 zibil</td><td style="border-left: 2px solid #ddd; width: 33%;"> 20.649 soldadu 4.075 zibil</td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> Bosniako gerra nazioarteko gatazka armatua izan zen, gaur egun <a href="/wiki/Bosnia-Herzegovina" title="Bosnia-Herzegovina">Bosnia eta Herzegovina</a> den lurraldeetan <a href="/wiki/1992" title="1992">1992ko</a> apirila eta <a href="/wiki/1995" title="1995">1995eko</a> abenduaren artean jazotakoa. Gerran zenbait alde egon ziren, baina nagusiak <a href="/wiki/Bosnia-Herzegovina" title="Bosnia-Herzegovina">Bosnia-Herzegovinako</a> errepublikako indarrak eta euren buruak aldarrikaturiko <a href="/wiki/Serbiar" title="Serbiar">serbiar</a> eta <a href="/wiki/Kroaziar" title="Kroaziar">kroaziar</a> entitateak izan ziren, <a href="/wiki/Bosniako_Serbiar_Errepublika" title="Bosniako Serbiar Errepublika">Bosniako Serbiar Errepublika</a> (Republika Srpska) eta <a href="/wiki/Herzeg-Bosniako_Kroaziar_Errepublika" title="Herzeg-Bosniako Kroaziar Errepublika">Herzeg-Bosnia</a>. Bi entitate hauei, babes politiko eta militar handia eman zieten <a href="/wiki/Serbia" title="Serbia">Serbia</a> eta <a href="/wiki/Kroazia" title="Kroazia">Kroaziak</a>, hurrenez hurren.<a href="#cite_note-1">[1]</a><a href="#cite_note-2">[2]</a> Gerra <a href="/wiki/Jugoslaviaren_desegitea" title="Jugoslaviaren desegitea">Jugoslaviaren desegitearen</a> ondorio izan zen, <a href="/wiki/Eslovenia" title="Eslovenia">Eslovenia</a> eta <a href="/wiki/Kroazia" title="Kroazia">Kroaziako</a> sezesioei jarraiki, <a href="/w/index.php?title=Bosnia_eta_Herzegovinako_Errepublika_Sozialista&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bosnia eta Herzegovinako Errepublika Sozialista (sortu gabe)">Bosnia eta Herzegovinako Errepublika Sozialistak</a>, zeina nagusiki <a href="/wiki/Bosniako" title="Bosniako">bosniar musulman</a> (%44), <a href="/wiki/Serbiar" title="Serbiar">serbiar</a> <a href="/wiki/Eliza_ortodoxoa" class="mw-redirect" title="Eliza ortodoxoa">ortodoxo</a> (%31) eta <a href="/wiki/Kroaziar" title="Kroaziar">kroaziar</a> <a href="/wiki/Katolizismo" title="Katolizismo">katolikoz</a> (%17) osaturik zegoen, independentziarako erreferenduma irabazi zuenean 1992ko otsailaren 29an. Bosniako serbiarren ordezkari politikoek ez zuten erreferendumeko emaitza onartu, boikota egin baitzioten eta errepublika propioa ezarri zuten. Independentzia deklarazioaren ondoren, Bosniako indar serbiarrak, <a href="/wiki/Serbia" title="Serbia">Serbiako</a> gobernua (<a href="/wiki/Slobodan_Milo%C5%A1evi%C4%87" title="Slobodan Milošević">Slobodan Milošević</a> buru zuela) eta <a href="/w/index.php?title=Jugoslaviako_Herri_Armada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jugoslaviako Herri Armada (sortu gabe)">Jugoslaviako Herri Armadaren</a> laguntzarekin, Bosnia eta Herzegovinako errepublika erasotu zuten lur serbiarrak eskuratzeko asmoarekin. Laster gerra Bosnia osora zabaldu zen, <a href="/wiki/Bosniako" title="Bosniako">bosniar musulmanek</a> bereziki herrialdearen ekialdean pairaturiko <a href="/wiki/Garbiketa_etniko" title="Garbiketa etniko">garbiketa etnikoarekin</a> batera.<a href="#cite_note-ICTY:_Kunarac,_Kovač_and_Vuković_judgement_-_Foča-3">[3]</a> Nagusiki lurraldeari loturiko gatazka izan zen, <a href="/wiki/Bosnia-Herzegovinako_Errepublikako_Armada" title="Bosnia-Herzegovinako Errepublikako Armada">Bosnia-Herzegovinako Errepublikako Armada</a> (ARBiH), gehien bat <a href="/wiki/Bosniako" title="Bosniako">bosniakoz</a> osaturik zegoena eta <a href="/wiki/Kroaziar_Defentsa_Kontseilua" title="Kroaziar Defentsa Kontseilua">Defentsa Kontseilu Kroaziarra</a> (HVO) osatzen zuten kroaziar bosniarrak alde batetik eta <a href="/wiki/Bosniako_Serbiar_Errepublika" title="Bosniako Serbiar Errepublika">Republika Srpskako</a> indar serbiar bosniarrak (VRS, <a href="/wiki/Bosniako_Serbiar_Errepublikako_Armada" title="Bosniako Serbiar Errepublikako Armada">Bosniako Serbiar Errepublikako Armada</a>) bestetik. Era berean, kroaziarrak saiatu ziren Bosnia-Herzegovinako zatiak kroaziar bezala eskuratzen<a href="#cite_note-ICTY:_Naletilić_and_Martinović_verdict_-_A._Historical_background-4">[4]</a>. Lidergo politiko kroaziar eta serbiarrek adostua zuten Bosnia zatitzea <a href="/w/index.php?title=Kara%C4%91or%C4%91evoko_ituna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karađorđevoko ituna (sortu gabe)">Karađorđevoko</a> eta <a href="/w/index.php?title=Grazeko_ituna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grazeko ituna (sortu gabe)">Grazeko itunetan</a> gorpuztu zelarik adostasuna; honek, kroaziarrek Bosnia eta Herzegovinako armadari eraso egin eta <a href="/w/index.php?title=Gerra_bosniako-kroaziarra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gerra bosniako-kroaziarra (sortu gabe)">Gerra bosniako-kroaziarra</a> ekarri zuen.<a href="#cite_note-5">[5]</a> Gerraren ezaugarri nagusiak borroka latzak, hiri eta herrien bonbardaketa bereizi gabekoak, <a href="/wiki/Bosniako_gerrako_bortxaketak" title="Bosniako gerrako bortxaketak">bortxaketa sistematikoak</a> eta genozidioa izan ziren. <a href="/wiki/Sarajevoko_setioa" title="Sarajevoko setioa">Sarajevoko setioa</a>, <a href="/w/index.php?title=Omarska_kontzentrazio-esparrua&action=edit&redlink=1" class="new" title="Omarska kontzentrazio-esparrua (sortu gabe)">Omarska kontzentrazio-esparrua</a> eta <a href="/wiki/Srebrenicako_sarraskia" title="Srebrenicako sarraskia">Srebrenicako sarraskia</a> bihurtuko ziren gerrako ikur nagusiak. Serbiarrak, nahiz eta hasieran nagusiagoak izan arma eta baliabide kopuru handiagatik, indarra galtzen joan ziren 1994ean bosniako eta kroaziarrak elkarrekin aliatu eta <a href="/wiki/Bosniako_Serbiar_Errepublika" title="Bosniako Serbiar Errepublika">Bosniako Serbiar Errepublikaren</a> aurka egin zutenean, <a href="/wiki/Bosnia-Herzegovinako_Federazioa" title="Bosnia-Herzegovinako Federazioa">Bosnia-Herzegovinako Federazioa</a> sortuz, <a href="/wiki/Washingtongo_ituna" class="mw-redirect" title="Washingtongo ituna">Washingtongo itunari</a> jarraiki. Srbrenica eta Markaleko sarraskien ondoren, <a href="/wiki/Ipar_Atlantikoko_Itunaren_Erakundea" title="Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundea">NATOk</a> 1995ean Bosniako Errepublika Serbiarraren posizioen aurka egin zuen, gerra amaitzeko giltza izan zen operazioan.<a href="#cite_note-6">[6]</a><a href="#cite_note-7">[7]</a> Gerra bukatu zen, Bosnia-Herzegovinako Bakerako Egituraren Ituna sinatu zenean 1995eko abenduaren 14ean. Bake negoziazioak <a href="/wiki/Dayton_(Ohio)" title="Dayton (Ohio)">Daytonen</a> (<a href="/wiki/Ohio" title="Ohio">Ohio</a>, <a href="/wiki/Ameriketako_Estatu_Batuak" title="Ameriketako Estatu Batuak">Amerikako Estatu Batuak</a>) egin ziren eta 1995eko abenduaren 21ean amaitu. Akordio haiek <a href="/wiki/Daytongo_akordioa" class="mw-redirect" title="Daytongo akordioa">Daytongo akordioak</a> moduan dira ezagunak.<a href="#cite_note-8">[8]</a> <a href="/wiki/CIA" title="CIA">CIAk</a> 1995ean eginiko txosten batean, indar serbiarrei egozten zien gerrako gerra krimenen %90-aren egile izatea.<a href="#cite_note-Cohen-9">[9]</a> 2008 hasierarako 45 serbiar, 12 kroaziar eta 4 bosniako kondenatu zituen Jugoslavia Ohierako Nazioarteko Epaitegi Kriminalak Bosniako gerran jazotako gerra krimenekin lotuta.<a href="#cite_note-Convictions-10">[10]</a> Azken ikerketek 100.000-110.000 inguruan zenbakitzen du hildakoen kopurua<a href="#cite_note-Tabeau-11">[11]</a><a href="#cite_note-12">[12]</a><a href="#cite_note-hundredthousandplus-13">[13]</a> eta 2,2 milioi pertsonan kokatzen du desplazatu-kopurua,<a href="#cite_note-Jolie-14">[14]</a> <a href="/wiki/Europa" title="Europa">Europan</a> <a href="/wiki/Bigarren_Mundu_Gerra" title="Bigarren Mundu Gerra">Bigarren Mundu Gerra</a> bukatu zenetik ondorio larrienak izan dituen gatazka armatua bihurtuz. <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Jatorria">Jatorria</h2>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=1" title="Aldatu atal hau: «Jatorria»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Jatorria">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Jugoslaviaren_desegitea">Jugoslaviaren desegitea</h3>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=2" title="Aldatu atal hau: «Jugoslaviaren desegitea»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Jugoslaviaren desegitea">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <div style="font-style: italic; padding-left: 2em; margin-bottom: 0.5em;">Artikulu nagusia: «<a href="/wiki/Jugoslaviaren_desegitea" title="Jugoslaviaren desegitea">Jugoslaviaren desegitea</a>»</div> Bosnia eta Herzegovinako gerra <a href="/wiki/Jugoslavia" title="Jugoslavia">Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialistaren</a> desegitearen ondorietariko bat izan zen. Jugoslavian krisia <a href="/wiki/Gerra_Hotza" title="Gerra Hotza">Gerra Hotzaren</a> amaieran sistema komunistak izandako ahultzearekin batera hasi zen. Bertako alderdi komunistak, ofizialki Jugoslaviako Komunisten Liga izena zuena, bere potentzia ideologikoa galtzen zebilen, ideologia nazionalista eta independentistak gora zihoazen bitartean 1980. hamarkada amaieran. Gorakada hau bereziki garrantzitsua izan zen <a href="/wiki/Serbia" title="Serbia">Serbia</a>, <a href="/wiki/Kroazia" title="Kroazia">Kroazia</a>, <a href="/wiki/Bosnia-Herzegovina" title="Bosnia-Herzegovina">Bosnia-Herzegovina</a> eta maila apalago batean <a href="/wiki/Eslovenia" title="Eslovenia">Eslovenia</a> eta <a href="/wiki/Mazedoniako_Errepublika" class="mw-redirect" title="Mazedoniako Errepublika">Mazedoniako Errepublikan</a> 1989ko martxoan, Jugoslaviako krisia sakondu egin zen, Serbiako konstituzioan aldaketak egin zirenean Serbiako gobernuak bere boterea inposatu ahal izateko <a href="/wiki/Kosovo" title="Kosovo">Kosovo</a> eta <a href="/wiki/Voivodina" title="Voivodina">Vojvodinako</a> probintzia autonomoetan. Ordura arte, euren erabakitzeko ahalmena independentea izan zen. Gainera, bakoitzak, bozka bana zuen Jugoslaviako maila federalean. Serbiak beraz, <a href="/wiki/Slobodan_Milo%C5%A1evi%C4%87" title="Slobodan Milošević">Slobodan Milošević</a> presidentearen agindupean, <a href="/wiki/Jugoslavia" title="Jugoslavia">Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialistako</a> presidentetzarako zortzi bozketatik hiru kontrolatzeko ahalmena zuen. <a href="/wiki/Montenegro" title="Montenegro">Montenegroko</a> bozkekin batera, Serbia gai bihurtu zen gobernu federaleko erabakietan eragiteko. Egoera honek gainontzeko errepubliken kexak eta Federazioaren barruan aldaketak egiteko aldarrikapena sortu zituen. Jugoslaviako Komunisten Ligaren ezohiko 14. kongresuan, 1990eko urtarrilaren 20an, errepublika desberdinetako ordezkariak ez ziren gai Jugoslaviako federazioaren afera garrantzitsuenetan akordioetara heltzeko. Honen ondorioz, <a href="/wiki/Eslovenia" title="Eslovenia">Eslovenia</a> eta <a href="/wiki/Kroazia" title="Kroazia">Kroaziako</a> ordezkariek kongresua utzi zuten. Esloveniako ordezkaritzak, <a href="/wiki/Milan_Ku%C4%8Dan" title="Milan Kučan">Milan Kučan</a> buru zuela, aldaketa demokratikoak eta federazio solteagoa aldarrikatzen zuen, Serbiako ordezkaritzak, Milošević buru zuela, aurre egiten ziolarik. Gutxi ez balitz, alderdi nazionalistek boterea lortu zuten beste errepubliketan. Haien artean, <a href="/wiki/Franjo_Tu%C4%91man" title="Franjo Tuđman">Franjo Tuđman</a> kroaziarraren <a href="/wiki/Kroaziako_Batasun_Demokratikoa" class="mw-redirect" title="Kroaziako Batasun Demokratikoa">Kroaziako Batasun Demokratikoa</a> zen garrantzitsuena. 1990eko abenduaren 22an, Kroaziako parlamentuak konstituzio berria onartu zuen, aurreko konstituzio sozialistak Kroazian bizi ziren serbiarrei aitorturiko eskubide eta pribilejio batzuk kenduz. Honek, Kroazian bizi ziren serbiarrei ekintzarako bidea zabaldu zien. Konstituzio berria onartu eta gutxira, Eslovenia eta Kroaziak independentziarako prozesua hasi zuten. 1991ko ekainaren 25ean, Eslovenia eta Kroaziak independentzia aldarrikatu zuten, <a href="/w/index.php?title=Hamar_egunetako_gerra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hamar egunetako gerra (sortu gabe)">Hamar egunetako gerra</a> izeneko gatazka armatu laburra eraginez Eslovenian eta <a href="/wiki/Kroaziako_Independentzia_Gerra" title="Kroaziako Independentzia Gerra">Kroaziako independentzia gerra</a> gogorra Kroazian. Kroaziako independentzia gerrak, <a href="/wiki/Nazio_Batuen_Segurtasun_Kontseilua" title="Nazio Batuen Segurtasun Kontseilua">Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluaren</a> 743 erresoluziora eraman zuen, 1992ko otsailaren 21ean onartu zena, Nazio Batuen Babeserako Indarra (UNPROFOR, indarraren ingelesezko izenetik hartua) sortuz. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bosnia-Herzegovina">Bosnia-Herzegovina</h3>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=3" title="Aldatu atal hau: «Bosnia-Herzegovina»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Bosnia-Herzegovina">aldatu iturburu kodea</a>]</div> Bosnia-Herzegovina historikoki etnia anitzeko estatua izan da. 1991ko zentsuaren arabera, biztanleriaren %44-ak bere burua musulman (<a href="/wiki/Bosniako" title="Bosniako">bosniako</a>) kontsideratzen zuen, %31-k serbiar eta %17ak kroaziar, %6ak bere burua jugoslaviar modura deskribatzen zuelarik.<a href="#cite_note-Sourcebook-15">[15]</a> 1990eko azaroan egindako estatuko lehen hauteskunde alderdi anitzekoetan, herrialdeko hiru alderdi nazionalista nagusiek irabazi zuten: <a href="/w/index.php?title=Ekintza_Demokratikoko_Alderdia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ekintza Demokratikoko Alderdia (sortu gabe)">Ekintza Demokratikoko Alderdia</a>, <a href="/w/index.php?title=Alderdi_Demokratiko_Serbiarra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alderdi Demokratiko Serbiarra (sortu gabe)">Alderdi Demokratiko Serbiarra</a> eta <a href="/wiki/Kroaziako_Batasun_Demokratikoa" class="mw-redirect" title="Kroaziako Batasun Demokratikoa">Kroaziako Batasun Demokratikoak</a>.<a href="#cite_note-16">[16]</a> Alderdiek boterea etnia desberdinen artean banatu zuten, Bosnia-Herzegovinako Errepublika Sozialistako presidentea bosniakoa zen, parlamentuko presidentea, serbiarra eta lehen ministroa, kroaziarra. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Karađorđevoko_ituna">Karađorđevoko ituna</h3>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=4" title="Aldatu atal hau: «Karađorđevoko ituna»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Karađorđevoko ituna">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <a href="/wiki/Franjo_Tu%C4%91man" title="Franjo Tuđman">Franjo Tuđman</a> eta <a href="/wiki/Slobodan_Milo%C5%A1evi%C4%87" title="Slobodan Milošević">Slobodan Miloševićen</a> arteko 1991ko martxoko elkarrizketek, Karađorđevoko itun modura ezagutu zirenak, "Bosnia eta Herzegovinaren zatiketa Kroazia eta Serbia artean" aipatzen zuten.<a href="#cite_note-ICTYmilosevicindictment2002-17">[17]</a> Bosnia-Herzegovina errepublikaren independentzia aldarrikapenari erantzunez, serbiarrek, Serbiaren laguntzarekin, herrialdeko zenbait puntu erasotu zituzten. Bosnia-Herzegovinako estatu administrazioak de facto funtzionatzeari utzi zion, lurralde osoaren kontrola galduz. Serbiarrek euren etniak nagusigoa zuen lurraldeak nahi zituzten, Bosnia ekialde eta mendebaldean. Kroaziarrek eta bere agintari <a href="/wiki/Franjo_Tu%C4%91man" title="Franjo Tuđman">Franjo Tuđmanek</a> ere helburu zuten Bosnia-Herzegovinako zatiak Kroaziarentzat berenganatzea. Kroaziako errepublika eta bere presidentearen politika Bosnia eta Herzegovinari zegokionez, ez zen inoiz guztiz gardena, baina, Kroaziaren mugak zabaltzeko (Franjo Tuđmanen ametsa) helburuaren araberakoak ziren.<a href="#cite_note-18">[18]</a> Bosniakoak arerio erraza ziren, gobernu bosniarrak ez zuelako ekipamendu onik gerrarako.<a href="#cite_note-ICTY:_Naletilić_and_Matinović_verdict-19">[19]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bosniako_Serbiar_Errepublikaren_ezartzea">Bosniako Serbiar Errepublikaren ezartzea</h3>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=5" title="Aldatu atal hau: «Bosniako Serbiar Errepublikaren ezartzea»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Bosniako Serbiar Errepublikaren ezartzea">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <div style="font-style: italic; padding-left: 2em; margin-bottom: 0.5em;">Artikulu nagusia: «<a href="/wiki/Bosniako_Serbiar_Errepublika" title="Bosniako Serbiar Errepublika">Bosniako Serbiar Errepublika</a>»</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:Bsa_controlled.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Bsa_controlled.png/150px-Bsa_controlled.png" decoding="async" width="150" height="135" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Bsa_controlled.png/225px-Bsa_controlled.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Bsa_controlled.png/300px-Bsa_controlled.png 2x" data-file-width="1220" data-file-height="1100" /></a><figcaption>Serbiarrek kontrolaturiko hedadura maximoa, urdinez.</figcaption></figure> Parlamentuko kide serbioak, gehien bat <a href="/w/index.php?title=Alderdi_Demokratiko_Serbiarra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alderdi Demokratiko Serbiarra (sortu gabe)">Alderdi Demokratiko Serbiarreko</a> kideak, baina beste alderdi batzuetako ordezkariekin batera, Sarajevoko parlamentua utzi eta Bosnia eta Herzegovinako Jende Serbiarraren Batzarra eratu zuten 1991ko urriaren 24ean, 1990eko hauteskundeen ostean herrialdea gobernatu zuen koalizio etniko hirukoitzari amaiera emanez.<a href="#cite_note-20">[20]</a> Batzar honek <a href="/wiki/Bosniako_Serbiar_Errepublika" title="Bosniako Serbiar Errepublika">Bosniako Serbiar Errepublika</a> aldarrikatu zuen 1992ko urtarrilaren 9an, urte bereko abuztuan Republika Srpska izena hartuz.<a href="#cite_note-books.google.com-21">[21]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Herzeg-Bosnia_Kroaziar_Errepublikaren_ezartzea">Herzeg-Bosnia Kroaziar Errepublikaren ezartzea</h3>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=6" title="Aldatu atal hau: «Herzeg-Bosnia Kroaziar Errepublikaren ezartzea»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Herzeg-Bosnia Kroaziar Errepublikaren ezartzea">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <div style="font-style: italic; padding-left: 2em; margin-bottom: 0.5em;">Artikulu nagusia: «<a href="/wiki/Herzeg-Bosniako_Kroaziar_Errepublika" title="Herzeg-Bosniako Kroaziar Errepublika">Herzeg-Bosniako Kroaziar Errepublika</a>»</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:Hvo_controlled.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Hvo_controlled.png/150px-Hvo_controlled.png" decoding="async" width="150" height="135" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Hvo_controlled.png/225px-Hvo_controlled.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Hvo_controlled.png/300px-Hvo_controlled.png 2x" data-file-width="1220" data-file-height="1100" /></a><figcaption>Kroaziarrek kontrolaturiko hedadura maximoa, gorriz.</figcaption></figure> Kroaziako nazionalisten helburuak bat egiten zuten Bosnia eta Herzegovinan bizi ziren kroaziar nazionalistenekin.<a href="#cite_note-ICTY:_Blaškić_verdict-22">[22]</a> Kroaziako errepublikan agintean zegoen <a href="/wiki/Kroaziako_Batasun_Demokratikoa" class="mw-redirect" title="Kroaziako Batasun Demokratikoa">Kroaziako Batasun Demokratikoak</a> (HDZ), Bosnia-Herzegovinako alderdiaren adarra antolatu eta kontrolatzen zuen. 1991 bukaera aldean, alderdiko elementu muturrenekoek, <a href="/w/index.php?title=Mate_Boban&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mate Boban (sortu gabe)">Mate Boban</a>, <a href="/w/index.php?title=Dario_Kordi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dario Kordić (sortu gabe)">Dario Kordić</a>, <a href="/w/index.php?title=Jadranko_Prli%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jadranko Prlić (sortu gabe)">Jadranko Prlić</a> eta Ignac Koštromanen gidaritzapean, Anto Valenta moduko agintari lokalen laguntzarekin<a href="#cite_note-ICTY:_Blaškić_verdict-22">[22]</a> eta <a href="/wiki/Franjo_Tu%C4%91man" title="Franjo Tuđman">Franjo Tuđman</a> eta <a href="/w/index.php?title=Gojko_%C5%A0u%C5%A1ak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gojko Šušak (sortu gabe)">Gojko Šušaken</a> sostenguarekin, alderdiaren kontrola lortu zuten. Honek, <a href="/wiki/Kroaziako_Independentzia_Gerra" title="Kroaziako Independentzia Gerra">Kroaziako independentzia gerrako</a> puntu gorenarekin egiten zuen bat. 1991ko azaroaren 18an, Bosnia-Herzegovinan zegoen alderdiaren adarrak, <a href="/wiki/Herzeg-Bosniako_Kroaziar_Errepublika" title="Herzeg-Bosniako Kroaziar Errepublika">Herzeg-Bosniako Kroaziar Errepublikaren</a> existentzia aldarrikatu zuten Bosnia-Herzegovinako lurraldearen barruan, "osotasun politiko, kultural, ekonomiko eta territorial" desberdindu modura.<a href="#cite_note-ICTY:_Jadranko_Prlić,_Bruno_Stojić,_Slobodan_Praljak,_Milivoj_Petković,_Valentin_Ćorić_&_Berislav_Pušić-23">[23]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Carrington-Cutileiro_plana">Carrington-Cutileiro plana</h3>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=7" title="Aldatu atal hau: «Carrington-Cutileiro plana»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Carrington-Cutileiro plana">aldatu iturburu kodea</a>]</div> Lisboako akordioak, Carringon-Cutileiro plana izenarekin ere ezaguna, Lord Peter Carrington eta José Cutileiro enbaxadore <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">portugaldarretik</a> izena hartuta, <a href="/wiki/Europako_Ekonomia_Erkidegoa" title="Europako Ekonomia Erkidegoa">Europako Ekonomia Erkidegoak</a> antolaturiko jardunaldietatik atera zen, 1991ko irailean, Bosnia-Herzegovinan gerrarantz joatea ekiditeko. Maila administratibo guztietan botere banaketa etnikoa eta gobernu zentralaren behebeharrak tokiko komunitate etnikoen esku jartzea proposatzen zuen. Dena den, Bosnia-Herzegovinako barruti guztiak bosniako, kroaziar edo serbiar modura antolatuko ziren, baita nagusitasun etnikoa argi ez zegoen lekuetan ere. 1992ko martxoaren 18an, hiru aldeek akordioak sinatu zituzten: <a href="/wiki/Alija_Izetbegovi%C4%87" title="Alija Izetbegović">Alija Izetbegovićek</a> bosniakoen izenean, <a href="/wiki/Radovan_Karad%C5%BEi%C4%87" title="Radovan Karadžić">Radovan Karadžićek</a> serbiarrenean eta <a href="/w/index.php?title=Mate_Boban&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mate Boban (sortu gabe)">Mate Bobanek</a> kroaziarren izenean. Baina, hamar egun beranduago, 1992ko martxoaren 28an, Izetbegovićek, Jugoslaviarako Amerikako Estatu Batuetako enbaxadorea zen Warren Zimmermannekin batu ondoren, bere sinadura atzera bota eta bere aurkakotasuna adierazi zuen Bosnia barruan egingo zitekeen edozein banaketa etnikorik. <table cellpadding="10" align="center" style="border-collapse:collapse; color: inherit; background-color:transparent; border-style:none; width:;"> <tbody><tr> <td width="20" valign="top" style="color:silver;font-size:20px;font-family:'Times New Roman',serif;font-weight:bold;text-align:left;padding:2 2px;">« </td> <td>Zer esan zen eta nork esan zuen ez dago argi. Zimmermanek ukatu egin du Izetbegovići esan ziola bere sinadura atzera botaz gero Estatu Batuek Bosnia estatu independente modura onartuko zuela. Ukaezina dena da Izetbegovićek, egun horretan bertan, bere sinadura atzera bota eta akordioari uko egin ziola. </td> <td width="20" valign="bottom" style="color:silver;font-size:20px;font-family:'Times New Roman',serif;font-weight:bold;text-align:right;padding:2 2px;">» </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="padding-top: 10px; text-align:right;font-size: 90%;">Damjan de Krnjevic-Miskovic: Alija Izetbegovic, 1925–2003 lanean<a href="#cite_note-24">[24]</a> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Armen_salerosketaren_debekua">Armen salerosketaren debekua</h3>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=8" title="Aldatu atal hau: «Armen salerosketaren debekua»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: Armen salerosketaren debekua">aldatu iturburu kodea</a>]</div> 1991ko irailaren 25ean, <a href="/wiki/Nazio_Batuen_Segurtasun_Kontseilua" title="Nazio Batuen Segurtasun Kontseilua">Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluak</a> 713 erresoluzioa onartu zuen, armen bahitura onartuz Jugoslavia ohi osoan. Enbargo honek bereziki kalte egin zion Bosnia eta Herzegovinako armadari, Serbiak lehengo armada jugoslaviarraren artsenala zuelako eskura eta armada kroaziarrak kostatik kontrabandoan sartu zitzakeelako armak. Yugoslavia ohieko barrakoi eta armategien %55-a Bosnian zeuden kokaturik bere izaera menditsua dela medio, <a href="/wiki/Gerrilla" title="Gerrilla">gerrila</a> gerra posible bati aurre egiteko, dena den, fabrika hauetatik asko serbiarren kontrolpean zeuden (<a href="/w/index.php?title=Vogo%C5%A1%C4%87a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vogošća (sortu gabe)">Vogošćako</a> UNIS PRETIS fabrika, esaterako) eta beste batzuk ez zeuden erabilgarri, zegoen elektrizitate eta lehengai falta dela-eta. Gobernu bosniarrak debekua altxatzeko presioa egin zuen, baina Erresuma Batua, Frantzia eta Errusiak ez zuten onartu. Amerikako Estatu Batuetako kongresuak bi adierazpen onartu zituen debekua bertan behera geratzeko, baina biak betatu zituen orduan presidentea zen <a href="/wiki/Bill_Clinton" title="Bill Clinton">Bill Clintonek</a>, tentsiorik ez sortzeko Estatu Batuak eta Jugoslavia ohieko herrialdeen artean. Baina, kontrara, Estatu Batuek C-130 garraio beltzak eta talde islamistak moduko beste bide alternatibo batzuk erabili zituen Bosniara armak kontrabandoan sartzeko, Kroaziako kostaldetik.<a href="#cite_note-25">[25]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Gerraren_garapena">Gerraren garapena</h2>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=9" title="Aldatu atal hau: «Gerraren garapena»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: Gerraren garapena">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:Alija_Izetbegovic.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Alija_Izetbegovic.jpg/220px-Alija_Izetbegovic.jpg" decoding="async" width="220" height="301" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Alija_Izetbegovic.jpg/330px-Alija_Izetbegovic.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Alija_Izetbegovic.jpg/440px-Alija_Izetbegovic.jpg 2x" data-file-width="1810" data-file-height="2480" /></a><figcaption>Alija Izetbegović Estatu Batuetara eginiko 1997ko bisitan.</figcaption></figure> Jugoslaviako Herri Armadak (JNA) ofizialki Bosnia eta Herzegovina 1992ko maiatzaren 12an utzi zuen, 1992ko apirilean honek independentzia aldarrikatu ondoren. Dena dela, aginte-katea, arma eta maila altuko militarrak, <a href="/wiki/Ratko_Mladi%C4%87" title="Ratko Mladić">Ratko Mladić</a> jenerala barne, Bosnia-Herzegovinan geratu ziren, Bosniako Serbiar Errepublikako armadan (VRS, Vojska Republike Srpske), Bosniako Serbiar Errepublikako indar armatu modura. Kroaziarrek egitura militar propioa antolatu zuten, <a href="/wiki/Kroaziar_Defentsa_Kontseilua" title="Kroaziar Defentsa Kontseilua">Defentsa Kontseilu Kroaziarra</a> izenekoa (HVO, Hrvatsko Vijeće Obrane). <a href="/wiki/Bosniako" title="Bosniako">Bosniako</a> gehienak <a href="/w/index.php?title=Bosnia-Herzegovinako_Errepublikako_Armadan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bosnia-Herzegovinako Errepublikako Armadan (sortu gabe)">Bosnia-Herzegovinako Errepublikako Armadan</a> (ARBiH, Armija Republike Bosne i Hercegovine) antolatu ziren, errepublikako indar armatu modura. Hasieran ARBiH barruan zenbait ez-bosniako zeuden (tropen %25a inguru), bereziki <a href="/wiki/Sarajevo" title="Sarajevo">Sarajevoko</a> Lehen gorputzean. Armija Republike Bosne i Hercegovine Bosniako lurralde-defentsarako batzordearen buruak adierazi zuen 1992ko ekainean bere indarrak %70ean musulmanez osaturik zeudela, %18a kroaziarrez eta %12 serbiarrez.<a href="#cite_note-Kozar-26">[26]</a> Serbiar eta kroaziarren soldaduen ehunekoa nahiko altua zen Sarajevo, <a href="/wiki/Mostar" title="Mostar">Mostar</a> eta <a href="/wiki/Tuzla" title="Tuzla">Tuzla</a> moduko hirietan.<a href="#cite_note-27">[27]</a> Armada bosniarraren kuartel nagusiaren zuzendariordea Jovan Divjak jenerala zen, graduazio militar handiena zuen serbiar etniaduna Bosniako armadan. Stjepan Šiber kroaziarra zen bigarren komandanteordea. <a href="/wiki/Alija_Izetbegovi%C4%87" title="Alija Izetbegović">Izetbegović presidenteak</a> ere Blaž Kraljević koronela, Herzegovinan zegoen Defentsarako Indar Kroaziarren burua, aukeratu zuen armada bosniarreko kuartel nagusiko kide izateko, Kraljević erahila izan baino zazpi egun arinago, Bosniaren aldeko defentsa fronte etnia-anitza eratze aldera.<a href="#cite_note-28">[28]</a> Dena dela, etnia aniztasun hau gutxituz joango zen gerra aurrera joan ahala.<a href="#cite_note-Kozar-26">[26]</a><a href="#cite_note-Nettelfield-29">[29]</a> Era berean, gerran zenbait talde <a href="/wiki/Paramilitar" title="Paramilitar">paramilitarrek</a> ere hartu zuten parte: "Arrano zuriak" (Beli Orlovi), "Boluntarioen Goardia Serbiarra" (Srpska Dobrovoljačka Garda) talde serbiarrak; "Aberriaren Liga" (Patriotska Liga) eta "Txapel berdeak" (Zelene Beretke) bosniarrak eta "Defentsarako Indar Kroaziarrak" (Hrvatske Obrambene Snage) kroaziarren aldetik, nagusiki. Serbiar eta kroaziar antolakunde paramilitarretan Serbia eta Kroaziatik etorritako boluntarioek hartu zuten parte eta herrialde horietako alderdi nazionalisten sostengua zuten. Bosnia-Herzegovinako Errepublikako indarrak bost gorputzetan zeuden banaturik. Lehen gorputzak Sarajevo eta Gorazde zonaldean eragiten zuen, indartsuagoa zen 5. gorputza mendebaldeko <a href="/w/index.php?title=Bosanska_Krajina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bosanska Krajina (sortu gabe)">Bosanska Krajina</a>n eragiten zuen bitartean, azken honek HVOko tropekin elkarlanean. Serbiarrek zenbait <a href="/wiki/Eslaviar" title="Eslaviar">herri eslaviar</a> kristauetako borrokalariren laguntza jaso zuen, tartean <a href="/wiki/Errusia" title="Errusia">Errusia</a>.<a href="#cite_note-thomas-30">[30]</a><a href="#cite_note-31">[31]</a> <a href="/wiki/Grezia" title="Grezia">Greziako</a> Greziako Boluntarioen Goardiako kide ziren zenbait boluntariok, <a href="/w/index.php?title=Srbenicako_sarraskia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Srbenicako sarraskia (sortu gabe)">Srbenicako sarraskian</a> parte hartu zutela dokumentatu da, <a href="/wiki/Greziako_bandera" title="Greziako bandera">Greziako bandera</a> jaso zelarik Srbenican herria serbiarrek hartu zutenean.<a href="#cite_note-32">[32]</a> Mendebaldeko borrokalari erradikalek, mendebaldeko kristautasunaren zonalde kulturaleko norbanako askorekin batera, boluntario moduan borrokatu zuten kroaziarrekin, Alemania eta Austriako hainbat neonazirekin batera. Jackie Arklöv neonazi suediarrari hainbat gerra krimen egotzi zizkioten Suediara bueltatzean. Ondoren, berak onartu zuen gerra krimenak egin zituela <a href="/w/index.php?title=Heliodrom_esparrua&action=edit&redlink=1" class="new" title="Heliodrom esparrua (sortu gabe)">Heliodrometa</a> <a href="/w/index.php?title=Dretelj_esparrua&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dretelj esparrua (sortu gabe)">Dretelj</a> esparru kroaziarretan zeuden Bosniako hiritar musulman presoekin.<a href="#cite_note-33">[33]</a> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:Manja%C4%8Da_Camp.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Manja%C4%8Da_Camp.jpg/240px-Manja%C4%8Da_Camp.jpg" decoding="async" width="240" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Manja%C4%8Da_Camp.jpg/360px-Manja%C4%8Da_Camp.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Manja%C4%8Da_Camp.jpg/480px-Manja%C4%8Da_Camp.jpg 2x" data-file-width="1350" data-file-height="888" /></a><figcaption><a href="/wiki/Manja%C4%8Da_esparrua" title="Manjača esparrua">Manjača esparrua</a>, 1992</figcaption></figure> Bosniarrei talde musulmanek eman zieten laguntza. Amerikako Estatu Batuetako gobernuz kanpoko erakunde batzuen txostenen arabera, Irango Iraultzaren Goardiako ehunaka kide egon ziren Bosniako gobernuari laguntza ematen gerran zehar.<a href="#cite_note-34">[34]</a> Bosniako gerraren hasieran, tropa serbiarrek Bosnia ekialdeko biztanleria bosniako musulmanari egin zioten eraso. Behin herri eta herrixkak euren eskuetan zeudela, indar serbiarrek -serbiar militarrak, polizia, paramilitarrak eta batzuetan, baita tokiko biztanle serbiarrak ere- era berean jokatzen zuten: etxebizitzak arpilatu edo erre egiten zituzten eta herritarrak hartu egiten zituzten, prozesu horretan, zenbaitetan herritarrak erasotuak ziren, baita erailak ere. Gizon eta emakumeak banatu egiten zituzten, gizonezko asko hil edo kontzentrazio-esparruetan sartzen zituzten. Emakumezkoak hainbat kartzeletara eramaten zituzten, bertan baldintza higieniko oso txarretan bizitzera beharturik zeudelarik, jasotzen zituzten tratu txarrekin batera, baita behin eta berriz bortxatua izatea ere. Soldadu edo polizia serbiarrak bertara joan, emakume bat edo gehiago aukeratu eta eraman egiten zituzten, ondoren bortxatzeko.<a href="#cite_note-ICTY:_Stanković_and_Janković_judgement-35">[35]</a><a href="#cite_note-ICTY:_Kunarac,_Kovač_and_Vuković_judgement-36">[36]</a> Hasieran, serbiarrek zuten nagusitasuna, Jugoslaviako Herri Armadak emandako armei esker eta kontrola irabazi zuen serbiarrak erlatiboki nagusigoa osatzen zuten guneetan, baita, serbiarrak gutxiengo garrantzitsua osatzen zuten hiri eta landa-lurraldeetan, <a href="/wiki/Mostar" title="Mostar">Mostar</a> eta <a href="/wiki/Sarajevo" title="Sarajevo">Sarajevo</a> hiri handiak alde batera utzita. Serbiar buruzagi militar eta politikoek jaso zituzten <a href="/wiki/Gerra_krimen" title="Gerra krimen">gerra krimenen</a> akusazio gehienak, horietatik asko geroago Jugoslavia ohierako epaitegiak (bere ingelesezko izenagatik, ICTY, ezagunagoa) zigortu zituelarik gerra krimen horiengatik. <a href="/wiki/Sarajevo" title="Sarajevo">Sarajevo</a> hiriburuaren gehiengoa bosniarrek kontrolpean zuten. Hiriak jasan zuen 44 hilabeteko <a href="/wiki/Sarajevoko_setioa" title="Sarajevoko setioa">setioan</a> zehar, hiriko biztanleen kontra erabilitako ikara, indarrez aldatzen zioan, baina helburua bera zen: herritar zibilei sufrimendua eragin, agintari bosniarrak behartzeko eskari serbiarrak betetzera.<a href="#cite_note-ICTY:_Greatest_suffering_at_least_risk-37">[37]</a> Serbiarrak Sarajevo inguruko muinoetan kokatu ziren, tropak eta artilleriarekin batera, gerra modernoaren historiako setio luzeenari hasiera emanez, ia lau urtez luzatuko zena. Su-eten asko sinatu ziren, baita gero apurtu ere, aldeetariko batek abantaila zuela pentsatu zutenean. <a href="/wiki/Nazio_Batuen_Erakundea" title="Nazio Batuen Erakundea">Nazio Batuek</a>, behin eta berriro, baina arrakasta askorik gabe saiatu zen gerra gelditzen eta bake plan desberdinek oso eragin txikia izan zuten. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1992">1992</h3>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=10" title="Aldatu atal hau: «1992»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: 1992">aldatu iturburu kodea</a>]</div> Bosnia-Herzegovinako lehen biktima nor izan zen eztabaidan dago, bosniar, kroaziar eta serbiarrek aldarrikapen desberdinak baitituzte. Bosniar eta kroaziarrek, independentzia aldarrikapenaren osteko lehen biktimak Suada Dilberović eta Olga Sučić izan zirela kontsideratzen dute, bakearen aldeko martxa batean zeuden bitartean identifikatu gabeko serbiarrek hil zituztelarik, Alderdi Demokratiko Serbiarraren kontrolpean zegoen <a href="/w/index.php?title=Holiday_Inn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Holiday Inn (sortu gabe)">Holiday Inn</a> hotel batetik su eginez.<a href="#cite_note-38">[38]</a><a href="#cite_note-39">[39]</a><a href="#cite_note-40">[40]</a> Serbiarrek, aldiz, Nikola Gardović dute lehen biktimatzat, Sarajevoko Alde Zaharrean (<a href="/w/index.php?title=Ba%C5%A1%C4%8Dar%C5%A1ija&action=edit&redlink=1" class="new" title="Baščaršija (sortu gabe)">Baščaršija</a>) zebilen ezkontza-prozesio batean zegoela (senargaiaren aita zen) hil zutelarik, erreferendumaren bigarren egunean, 1992ko martxoaren lehenean.<a href="#cite_note-41">[41]</a> 1991ko irailak 19an, <a href="/w/index.php?title=Jugoslaviako_Herri_Armada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jugoslaviako Herri Armada (sortu gabe)">Jugoslaviako Herri Armadak</a> (JNA) tropa gehiago mugitu zituen <a href="/wiki/Mostar" title="Mostar">Mostar</a> inguruetara, ekintza hori lekuko gobernuak gaitzetsi zuelarik. 1991ko urriaren 13an, Republika Srpskako presidentea izango zenak, <a href="/wiki/Radovan_Karad%C5%BEi%C4%87" title="Radovan Karadžić">Radovan Karadžićek</a>, Bosnia eta bosniar musulmanen etorkizunari zuen ikuspuntua adierazi zuen: Egun pare batean besterik ez, Sarajevo desagerturik egongo da eta bostehun mila hildako egongo dira, hilabete batean musulmanak deuseztatuak izango dira Bosnia eta Herzegovinan<a href="#cite_note-42">[42]</a> <div style="float: right; clear: right; margin: 0.5em 0 0.8em 1.4em; padding: 6px; border: 1px solid #aaa; font-size: 88%; background-color: #F9F9F9;" class=""> <div style="position: relative; text-align: left;"> <div> "<a href="/wiki/Serbia" title="Serbia">Serbia</a> gabe, ezer ez zen gertatuko, guk ez daukagu baliabiderik eta ez ginen gai izango gerra egiteko" </div> </div> <div style="text-align: left;"><a href="/wiki/Radovan_Karad%C5%BEi%C4%87" title="Radovan Karadžić">Radovan Karadzic</a>, <a href="/wiki/Bosniako_Serbiar_Errepublika" title="Bosniako Serbiar Errepublika">Republika Srpskako</a> presidente-ohiak, Republika Srpskako asanbladari, 1994ko maiatzak 10-11<a href="#cite_note-43">[43]</a></div> </div> 1992ko urtarrilaren 7an, <a href="/wiki/Prijedor" title="Prijedor">Prijedor</a>-eko udalbatzako kide serbiarrak eta <a href="/w/index.php?title=Alderdi_Demokratiko_Serbiarra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alderdi Demokratiko Serbiarra (sortu gabe)">Alderdi Demokratiko Serbiarreko</a> (SDS) herri-batzarren presidenteek, Prijedor Udalerriko Herri Serbiarraren Batzarra aldarrikatu zuten eta aurreko 1991ko abenduaren 19an bidalitako aginduak bete. "Bosnia eta Herzegovinako Ezohiko Egoeretako Herri Serbiarraren Organo Antolakunde eta Jarduerak" plan bat eman zion SDSari, Bosnia eta Herzegovinan udalerriak hartzeko, krisi batzordeak sortzeko planekin batera.<a href="#cite_note-sim.law.uu.nl-44">[44]</a> <a href="/w/index.php?title=Milomir_Staki%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Milomir Stakić (sortu gabe)">Milomir Stakić</a> gero <a href="/w/index.php?title=ICTY&action=edit&redlink=1" class="new" title="ICTY (sortu gabe)">ICTYk</a> zigortuko zuena bosniar eta kroaziarren aurka eginiko gizateriaren aurkako krimen masiboengatik, batzar horretako presidente aukeratu zuten. Hamar egun beranduago, 1992ko Urtarrilaren 17an batzarrak onartu zuen Prijedor udalerriko zonalde serbiarrak Bosniako Krajina lurralde autonomoari lotzea, aparteko estatu serbiarra sortzeko etnikoki serbiarrak ziren lurraldeetan.<a href="#cite_note-ICTY:_Milomir_Stakic_judgement-45">[45]</a> 1992ko urtarrilak 9an, Bosniako Batzar Serbiarrak deklarazio bat onartu zuen, Bosnia eta Herzegovinako errepublika serbiarra aldarrikatzen zuena ("SR BiH")<a href="#cite_note-books.google.com-21">[21]</a> 1992ko otsailak 28an, SR BiHko konstituzioak deklaratzen zuen errepublikako lurrek "Lurralde Autonomo Serbiarretako, Distrituetako edo Bosnia eta Herzegovinako beste entitate etniko serbiarretako lurrak" hartzen zituztela "baita serbiar herria gutxiengoan dauden lurraldeak ere, bere aurka <a href="/wiki/Bigarren_Mundu_Gerra" title="Bigarren Mundu Gerra">Bigarren Mundu Gerran</a> eginiko genozidioaren erruz" eta Jugoslaviako zati zela aldarrikatzen zuen. 1992ko abuztuaren 12an, SR BiHko izena, Republika Srpskara (RS) aldatu zen.<a href="#cite_note-sim.law.uu.nl-44">[44]</a> 1992ko martxo, apiril eta maiatzean, eraso bortitzek hartu zuten lekua Bosnia ekialdean eta herrialdeko ipar mendebaldean. Martxoan, SDSko buruzagiek eginiko erasoek, JNA ohiaren Bigarren Buruzagitzako ofizialekin batera, Bosnia ekialdera eraman zituzten estrategikoki garrantzitsuak ziren posizioak hartu eta komunikazio eta informazio blokeo bat gauzatzeko. Eraso horiek zibil askoren heriotza eta zauritzea ekarri zituzten.<a href="#cite_note-CCPR-46">[46]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Prijedor_eskualdea">Prijedor eskualdea</h4>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=11" title="Aldatu atal hau: «Prijedor eskualdea»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=11" title="Edit section's source code: Prijedor eskualdea">aldatu iturburu kodea</a>]</div> 1992ko apirileko 23an, Alderdi Demokratiko Serbiarrak erabaki zuen <a href="/w/index.php?title=Inter_allia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inter allia (sortu gabe)">inter allia</a> unitate serbiar guztiak momentuan hasteko lanean <a href="/wiki/Prijedor" title="Prijedor">Prijedor</a> udalerria hartzeko, JNArekin koordinatuz. 1992ko apirila bukaeran, serbiar polizia etxe klandestino batzuk sortu ziren udalerrian eta 1,500 serbiar armatu baino gehiago zeuden prest erasoan parte hartzeko.<a href="#cite_note-ICTY:_Milomir_Stakic_judgement-45">[45]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:Serbia_in_the_Yugoslav_Wars.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Serbia_in_the_Yugoslav_Wars.png/220px-Serbia_in_the_Yugoslav_Wars.png" decoding="async" width="220" height="153" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Serbia_in_the_Yugoslav_Wars.png/330px-Serbia_in_the_Yugoslav_Wars.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Serbia_in_the_Yugoslav_Wars.png/440px-Serbia_in_the_Yugoslav_Wars.png 2x" data-file-width="1285" data-file-height="892" /></a><figcaption>Serbiar indarren kontrolpean zeuden <a href="/wiki/Kroazia" title="Kroazia">Kroazia</a> eta <a href="/wiki/Bosnia-Herzegovina" title="Bosnia-Herzegovina">Bosnia-Herzegovinako</a> lurraldeak. <a href="/w/index.php?title=ICTY&action=edit&redlink=1" class="new" title="ICTY (sortu gabe)">ICTYk</a> <a href="/wiki/Slobodan_Milo%C5%A1evi%C4%87" title="Slobodan Milošević">Slobodan Miloševići</a> leporatu zion Serbia Hedatua sortu nahi izatea, serbiarrak bizi ziren Bosnia eta Kroaziako lurraldeekin, ez-serbiarrak lurraldeetatik deportatuz.</figcaption></figure> SDSko serbiar politikariek prestaturiko botere-hartzearen deklarazioa Prijedor irratian irakurri zen botere-hartzearen ondorengo egunean eta egunean zehar errepikatu zuten. Apirilak 29-30eko gauean, herria hartu zuten. Segurtasun publikoko langileek eta erreserbako polizia Cirkin Polje-n batu zen, Prijedor-eko udalerriko zati zena. Serbiarrak bakarrik zeuden bertan eta batzuk uniforme militarrak zituzten. Bertako herritarrek, udalerriaren kontrola hartzeko agindua zuten eta bost taldetan banatu ziren. 20 pertsona inguruz osaturiko talde bakoitzak buruzagi bat zuen eta eraikin jakin batzuetako kontrola irabazteko agindua zuten. Lehen taldea, udaletxea hartzearen arduraduna zen, bigarrena polizia etxe nagusiarena, hirugarrena epaitegiarena, laugarrena bankuarena eta azkena postetxearena.<a href="#cite_note-ICTY:_Milomir_Stakic_judgement-45">[45]</a> Agintari serbiarrek <a href="/wiki/Kontzentrazio-esparru" title="Kontzentrazio-esparru">kontzentrazio esparruak</a> ezarri zituzten, baita erabaki nortzuk izan beharko zitezkeen horiek kudeatzeko arduradunak.<a href="#cite_note-ICTY:_Milomir_Stakic_judgement-45">[45]</a> Keraterm lantegia 1992ko maiatzak 23/24ean ezarri zen esparru modura.<a href="#cite_note-ICTY:_Milomir_Stakic_judgement-45">[45]</a> Omarska esparrua, meatze-gunea zena, Prijedor herritik 20 km-tara kokaturik zegoen eta agintari serbiarren arabera,bertan 3.334 pertsona egon ziren preso 1992ko maiatz bukaeran (maiatzak 26 eta 30 artean). Horietatik 3.197 bosniakoak ziren eta 125 kroaziarrak.<a href="#cite_note-ICTY:_Milomir_Stakic_judgement-45">[45]</a> Trnoplje esparrua izen bereko herrixkan eratu zen 1992ko maiatzak 24ean. Esparrua alde guztietatik armada serbiarrak zaintzen zuen eta metraileta-habiak eta postu oso ondo armatuak zeuden kokaturik perimetroan esparrurantz begira. Zenbait mila pertsona zeuden esparruan preso, horietatik gehiengo handia bosniar musulmanak eta beste batzuk, kroaziarrak.<a href="#cite_note-ICTY:_Milomir_Stakic_judgement-45">[45]</a> <a href="/w/index.php?title=ICTY&action=edit&redlink=1" class="new" title="ICTY (sortu gabe)">ICTYk</a> (Jugoslavia ohierako nazioarteko epaitegiak) ondorioztatu zuen politikari serbiarren botere-hartzea estatu-kolpe ilegala izan zela, askoz arinago prestatu eta koordinatu zena, serbiar purua zen udalerria sortzeko helburuarekin. Asmo hauek ez ziren inoiz ezkutukoak izan eta serbiar polizia, armada eta politikarien ekintza koordinatuarekin ekin zitzaion erasoari.<a href="#cite_note-ICTY:_Milomir_Stakic_judgement-45">[45]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Jugoslaviako_Herri_Armadaren_hedapena">Jugoslaviako Herri Armadaren hedapena</h4>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=12" title="Aldatu atal hau: «Jugoslaviako Herri Armadaren hedapena»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=12" title="Edit section's source code: Jugoslaviako Herri Armadaren hedapena">aldatu iturburu kodea</a>]</div> Serbiaren kontrolpean zegoen <a href="/w/index.php?title=Jugoslaviako_Herri_Armada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jugoslaviako Herri Armada (sortu gabe)">Jugoslaviako Herri Armada</a> (JNA) gutxienez herrialdearen %60a hartzeko gai izan zen maiatzaren 19an baino lehen, Bosniakoak ez ziren ofizial eta tropen erretreta ofizialaren data.<a href="#cite_note-47">[47]</a> Honen arrazoi nagusia, tropa bosniar eta kroaziarrak baino antolaketa eta armamendu hobea zutelako da. Konposizio etniko nahasia zuten guneak ere erasotu zituzten: <a href="/w/index.php?title=Doboj&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doboj (sortu gabe)">Doboj</a>, <a href="/wiki/Fo%C4%8Da" title="Foča">Foča</a>, <a href="/w/index.php?title=Rogatica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rogatica (sortu gabe)">Rogatica</a>, <a href="/w/index.php?title=Vlasenica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vlasenica (sortu gabe)">Vlasenica</a>, <a href="/w/index.php?title=Bratunac&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bratunac (sortu gabe)">Bratunac</a>, <a href="/w/index.php?title=Zvornik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zvornik (sortu gabe)">Zvornik</a>, <a href="/wiki/Prijedor" title="Prijedor">Prijedor</a>, <a href="/w/index.php?title=Sanski_Most&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sanski Most (sortu gabe)">Sanski Most</a>, <a href="/w/index.php?title=Kljuc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kljuc (sortu gabe)">Kljuc</a>, <a href="/w/index.php?title=Br%C4%8Dko&action=edit&redlink=1" class="new" title="Brčko (sortu gabe)">Brčko</a>, <a href="/w/index.php?title=Derventa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Derventa (sortu gabe)">Derventa</a>, <a href="/w/index.php?title=Modrica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Modrica (sortu gabe)">Modrica</a>, <a href="/w/index.php?title=Bosanska_Krupa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bosanska Krupa (sortu gabe)">Bosanska Krupa</a>, <a href="/w/index.php?title=Bosanski_Brod&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bosanski Brod (sortu gabe)">Bosanski Brod</a>, <a href="/w/index.php?title=Bosanski_Novi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bosanski Novi (sortu gabe)">Bosanski Novi</a>, <a href="/w/index.php?title=Glamoc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Glamoc (sortu gabe)">Glamoc</a>, <a href="/w/index.php?title=Bosanski_Petrovac&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bosanski Petrovac (sortu gabe)">Bosanski Petrovac</a>, <a href="/w/index.php?title=Cajnice&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cajnice (sortu gabe)">Cajnice</a>, <a href="/wiki/Bijeljina" title="Bijeljina">Bijeljina</a>, <a href="/wiki/Vixegrad" title="Vixegrad">Višegrad</a> eta <a href="/wiki/Sarajevo" title="Sarajevo">Sarajevoko</a> zenbait gune serbiarrek kontrola hartu eta bosniako eta kroaziarrak bota zituzten guneak bihurtu ziren. Etnikoki homogeneoagoak eta borroka handietatik kanpo geratu ziren lurraldeetan ere, ez-serbiarrak kanporatu zituzten, adibidez, <a href="/wiki/Banja_Luka" title="Banja Luka">Banja Luka</a>, <a href="/w/index.php?title=Bosanska_Dubica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bosanska Dubica (sortu gabe)">Bosanska Dubica</a>, <a href="/w/index.php?title=Bosanska_Gradiska&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bosanska Gradiska (sortu gabe)">Bosanska Gradiska</a>, <a href="/w/index.php?title=Bileca&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bileca (sortu gabe)">Bileca</a>, <a href="/w/index.php?title=Gacko&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gacko (sortu gabe)">Gacko</a>, <a href="/w/index.php?title=Han_Pijesak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Han Pijesak (sortu gabe)">Han Pijesak</a>, <a href="/w/index.php?title=Kalinovik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kalinovik (sortu gabe)">Kalinovik</a>, <a href="/w/index.php?title=Nevesinje&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nevesinje (sortu gabe)">Nevesinje</a>, <a href="/w/index.php?title=Trebinje&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trebinje (sortu gabe)">Trebinje</a> eta <a href="/w/index.php?title=Rudo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rudo (sortu gabe)">Rudon</a>. Era berean, Bosnia-Herzegovina erdialdeko guneetan (<a href="/wiki/Sarajevo" title="Sarajevo">Sarajevo</a>, <a href="/wiki/Zenica" title="Zenica">Zenica</a>, <a href="/w/index.php?title=Maglaj&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maglaj (sortu gabe)">Maglaj</a>, <a href="/w/index.php?title=Zavidovici&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zavidovici (sortu gabe)">Zavidovici</a>, <a href="/w/index.php?title=Bugojno&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bugojno (sortu gabe)">Bugojno</a>, <a href="/wiki/Mostar" title="Mostar">Mostar</a>, <a href="/wiki/Konjic" title="Konjic">Konjic</a> e.a.) serbiar biztanleriak egin zuen ihes, serbiarrek kontrolpean zituzten guneetara migratuz. 1992ko ekainean, UNPROFORek, Nazio Batuen babeserako indarra, jatorriz Kroazian hedaturik zegoena, bere agintaritza Bosnia eta Herzegovinara hedatu zuen, hasieran <a href="/wiki/Sarajevoko_aireportua" title="Sarajevoko aireportua">Sarajevoko nazioarteko aireportua</a> babesteko. Irailean UNPROFORen rola laguntza humanitarioa eta honen banaketa Bosnia Herzegovina osoan babestera ere zabaldu zen, baita errefuxiatu zibilak babestea ere, <a href="/wiki/Gurutze_Gorria" title="Gurutze Gorria">Gurutze Gorriak</a> hala eskatzen zuenean. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Defentsa_Kontseilu_Kroaziarraren_botere-hartzea_Bosnia_erdialdean">Defentsa Kontseilu Kroaziarraren botere-hartzea Bosnia erdialdean</h4>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=13" title="Aldatu atal hau: «Defentsa Kontseilu Kroaziarraren botere-hartzea Bosnia erdialdean»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=13" title="Edit section's source code: Defentsa Kontseilu Kroaziarraren botere-hartzea Bosnia erdialdean">aldatu iturburu kodea</a>]</div> Bosnia-Herzegovinan eragiten zuten oso ondo armaturiko indar serbiarren presioaren ondorioz, indar kroaziar nagusiak –<a href="/wiki/Kroaziar_Defentsa_Kontseilua" title="Kroaziar Defentsa Kontseilua">HVO</a> (Defentsa Kontseilu Kroaziarra)– helburu nagusia kontrolpeko guneak defendatzetik, Bosniar armadaren kontrolpean zeuden guneak erasotzera pasa zen. Uste da honen arrazoia, aurretik, 1991ko martxoan, <a href="/wiki/Slobodan_Milo%C5%A1evi%C4%87" title="Slobodan Milošević">Slobodan Milošević</a> eta <a href="/wiki/Franjo_Tu%C4%91man" title="Franjo Tuđman">Franjo Tuđman</a> presidenteek sinaturiko <a href="/w/index.php?title=Kara%C4%91or%C4%91evoko_ituna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karađorđevoko ituna (sortu gabe)">Karađorđevoko itunaren</a> ondorio izan zela, bertan Bosnia Kroazia eta Serbia artean banatzea adostu baitzen. Hau lortzeko, HVOko indarrek <a href="/w/index.php?title=Defentsa_Indar_Kroaziarrak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Defentsa Indar Kroaziarrak (sortu gabe)">Defentsa Indar Kroaziarrak</a> (HOS) talde armatuaren disidentzia baztertu eta armada bosniarra menderatu beharko zuketen, eurek nahi zuten lurraldea gobernu bosniarraren kontrolpean baitzegoen. HVOk, Kroaziako Errepublikako militarren laguntza handiarekin eta serbiarren laguntza materialarekin, zibil bosniarrak eraso egin zituen <a href="/wiki/Herzegovina" title="Herzegovina">Herzegovina</a> eta Bosnia erdialdean, bosniakoak bizi ziren lurraldeetan garbiketa etnikoa aurrera eramanez. 1992ko <a href="/w/index.php?title=Grazeko_akordioa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grazeko akordioa (sortu gabe)">Grazeko akordioak</a> banaketa sakona eragin zuen komunitate kroaziarraren barnean eta talde bereizia indartu zuen, bosniarren aurkako gatazkara eramanez. Batasunaren aldeko lider kroaziarretariko bat <a href="/w/index.php?title=Bla%C5%BE_Kraljevi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Blaž Kraljević (sortu gabe)">Blaž Kraljević</a> izan zen, <a href="/w/index.php?title=Defentsa_Indar_Kroaziarrak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Defentsa Indar Kroaziarrak (sortu gabe)">Defentsa Indar Kroaziarrak</a> (HOS) talde armatuaren burua, zeinak Kroaziar abertzaleak ziren, baina HVO ez bezala, bosniarrekin kooperazioa guztiz bultzatzen zuten. 1992ko ekainean, garrantzia-puntua <a href="/w/index.php?title=Novi_Travnik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Novi Travnik (sortu gabe)">Novi Travnik</a> eta <a href="/w/index.php?title=Gornji_Vakuf&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gornji Vakuf (sortu gabe)">Gornji Vakufera</a> mugitu zen, non kontrola lortzeko HVOren saiakerei aurre egin zieten. 1992ko ekainaren 18an, <a href="/wiki/Kroaziar_Defentsa_Kontseilua" title="Kroaziar Defentsa Kontseilua">HVOk</a> <a href="/wiki/Ultimatum" title="Ultimatum">ultimatuma</a> eman zion <a href="/w/index.php?title=Novi_Travnik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Novi Travnik (sortu gabe)">Novi Travnikeko</a> Lurralde Defentsa Bosniarrari, existitzen ziren Bosnia-Herzegovinako instituzioen desagerpena, <a href="/wiki/Herzeg-Bosniako_Kroaziar_Errepublika" title="Herzeg-Bosniako Kroaziar Errepublika">Herzeg-Bosniako Kroaziar Komunitatearen</a> agintaritzaren ezarpena, azken honekin aliantza sortzea, Lurralde Defentsa HVOren azpian ezartzea eta errefuxiatu musulmanak egoztea eskatzen zituelarik bertan, dena 24 ordutako epean. Erasoa ekainaren 19an hasi zen, eskola eta postetxea eraso eta kaltetuz.<a href="#cite_note-ICTY:_Kordić_and_Čerkez_verdict-48">[48]</a> Kroaziarrek Gornji Vakuf 1992ko ekainaren 20an eraso egin zuten baina erasoak kale egin zuen. Askoz ekipamendu urriagoa zuten indar bosniarrek, bi frontetan borrokan zeudenak, gai izan ziren kroaziarrak egotzi eta lurra irabazteko fronte guztietan. Denbora honetan, bere posizio geografikoa zela-eta, Bosnia indar kroaziar eta serbiarrez zegoen inguraturik alde guztietatik. Ez zegoen armak edo janaria inportatzeko erarik. Bosnia salbatu zuena, bere azpiegitura industriala izan zen, produkzio militarrera bideratu ahal izan zuena. 1992ko abuztuan, HOSeko <a href="/w/index.php?title=Bla%C5%BE_Kraljevi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Blaž Kraljević (sortu gabe)">Blaž Kraljević</a> burua hil zuten HVOko soldaduek, bosniar eta kroaziarren artean aliantza osatzea helburu zuen talde moderatuaren indarrak asko ahuldu zirelarik.<a href="#cite_note-49">[49]</a> Egoera gogorragoa egin zen 1992ko urrian, indar kroaziarrek zibil bosniarrak eraso egin zituztenean <a href="/w/index.php?title=Prozor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prozor (sortu gabe)">Prozor</a>-en, euren etxeak errez eta zibilak erailez. Jadranko Prlić salaketaren arabera, HVOko indarrek Prozor herriko eta inguruko herrixketako biztanleria musulmana garbitu zuten.<a href="#cite_note-ICTY:_Jadranko_Prlić,_Bruno_Stojić,_Slobodan_Praljak,_Milivoj_Petković,_Valentin_Ćorić_&_Berislav_Pušić-23">[23]</a> 1992ko urrian serbiarrek <a href="/w/index.php?title=Jajce&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jajce (sortu gabe)">Jajce</a> herria hartu zuten eta bertako biztanleria kroaziar eta bosniarra kaleratu zuten. Herri honen galeraren arrazoi nagusia kroaziar eta bosniarren arteko laguntza-eza eta tentsio hazkorrak izan ziren, bereziki aurreko lau hilabeteetan. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1993">1993</h3>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=14" title="Aldatu atal hau: «1993»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=14" title="Edit section's source code: 1993">aldatu iturburu kodea</a>]</div> 1993ko urtarrilaren 8an serbiarrek Bosnia-Herzegovinako errepublikako lehen ministrordea hil zuten, bera aireportutik zekarren <a href="/wiki/Nazio_Batuen_Erakundea" title="Nazio Batuen Erakundea">NBEko</a> konboia gelditu ondoren.<a href="#cite_note-lebor35-50">[50]</a> 1993ko gertakari gehienak bosniar eta kroaziarren arteko gerran jazotakoak izan ziren. 1993ko urtarrilean indar kroaziarrek Gornji Vakuf erasotu zuten berriro, Herzegovina Bosnia Erdialdearekin lotzeko asmoarekin.<a href="#cite_note-ICTY:_Jadranko_Prlić,_Bruno_Stojić,_Slobodan_Praljak,_Milivoj_Petković,_Valentin_Ćorić_&_Berislav_Pušić-23">[23]</a> 1993ko otsailaren 22an, <a href="/wiki/Nazio_Batuen_Segurtasun_Kontseilua" title="Nazio Batuen Segurtasun Kontseilua">Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluak</a> <a href="/w/index.php?title=Nazio_Batuen_Segurtasun_Kontseiluko_808_ebazpena&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluko 808 ebazpena (sortu gabe)">808 ebazpena</a> onartu zuen, "nazioarteko lege humanitarioaren urraketa garrantzitsuen erantzule diren pertsonak auzipetuko lituzkeen nazioarteko auzitegi baten ezarpena" posible eginez. Maiatzaren 15-16an serbiarren % 96k Vance-Owen bake planaren aurka bozkatu zuen. Vance-Owen bake planaren porrotaren ondoren, zeinaren helburu nagusia herrialdea hiru zonalde etniko desberdinetan banatzea zen, gatazka armatu batek egin zuen eztanda bosniar eta kroaziarren artean, kontrolpean zuten Bosnia osoko lurraldearen %30ean. Bake plan hau izan zen gatazkaren hedapena bultzatu zuen faktoreetariko bat, bake planaren prestatzailetariko batek, Lord Owen, ez zuelako agintari kroaziar moderatuekin negoziatu (bosniarrekin batzearen aldekoak) baizik eta elementu muturrekoagoekin (banatzearen aldekoak zirenak).<a href="#cite_note-51">[51]</a> 1993ko maiatzaren 25ean <a href="/w/index.php?title=Jugoslavia_Ohierako_Nazioarteko_Auzitegi_Kriminala&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jugoslavia Ohierako Nazioarteko Auzitegi Kriminala (sortu gabe)">Jugoslavia Ohierako Nazioarteko Auzitegi Kriminala</a> (ICTY ingelesezko izenetik) eratu zen <a href="/w/index.php?title=Nazio_Batuen_Segurtasun_Kontseiluko_827_ebazpena&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluko 827 ebazpena (sortu gabe)">Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluko 827 ebazpenari</a> jarraituz. 1993ko apirilean, <a href="/wiki/Nazio_Batuen_Segurtasun_Kontseilua" title="Nazio Batuen Segurtasun Kontseilua">Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluak</a> <a href="/w/index.php?title=Nazio_Batuen_Segurtasun_Kontseiluko_816_ebazpena&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluko 816 ebazpena (sortu gabe)">816 ebazpena</a> onartu zuen, kideak ziren estatuei Bosnia-Herzegovinaren aire-eremua itxiera betearaztea eskatzeko. 1993ko apirilaren 12an <a href="/wiki/Ipar_Atlantikoko_Itunaren_Erakundea" title="Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundea">NATOk</a> <a href="/w/index.php?title=Deny_Flight_Operazioa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Deny Flight Operazioa (sortu gabe)">Deny Flight Operazioa</a> jarri zuen martxan aire-eremuaren itxiera hau betearazteko. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Gornji_Vakufeko_bonbardaketa">Gornji Vakufeko bonbardaketa</h4>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=15" title="Aldatu atal hau: «Gornji Vakufeko bonbardaketa»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=15" title="Edit section's source code: Gornji Vakufeko bonbardaketa">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <a href="/w/index.php?title=Gornji_Vakuf&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gornji Vakuf (sortu gabe)">Gornji Vakuf</a> <a href="/w/index.php?title=La%C5%A1va_harana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lašva harana (sortu gabe)">Lašva haranaren</a> hegoaldean dagoen herria da, garrantzia estrategiko handiena duena, Bosnia erdialderako bidean baitago. <a href="/w/index.php?title=Novi_Travnik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Novi Travnik (sortu gabe)">Novi Travniketik</a> 48 kilometrotara dago eta <a href="/w/index.php?title=Vitez&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vitez (sortu gabe)">Vitez</a>-etik ordubetera, armaturiko ibilgailu bat gidatuz gero. Kroaziarrentzat oso lotura-puntu garrantzitsua zen <a href="/w/index.php?title=La%C5%A1va_harana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lašva harana (sortu gabe)">Lašva harana</a> eta <a href="/wiki/Herzegovina" title="Herzegovina">Herzegovina</a> artean, biak <a href="/wiki/Herzeg-Bosniako_Kroaziar_Errepublika" title="Herzeg-Bosniako Kroaziar Errepublika">Herzeg-Bosniako Kroaziar Komunitateak</a> bere lurralde modura aldarrikatzen zituenak. Indar kroaziarren bonbardaketek Gornji Vakuf-eko gune historiko ekialdetarraren gehiengoa desegin zuten.<a href="#cite_note-ICTY:_Kordić_and_Čerkez_verdict-48">[48]</a> 1993ko urtarrilaren 10ean, Gornji Vakuf-eko gertakariak hasi baino lehen, Defentsa Kontseilu Kroaziarreko (HVO) buru zen Luka Šekerijak, sekretupeko eskaera militarra bidali zien <a href="/w/index.php?title=Tihomir_Bla%C5%A1ki%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tihomir Blaškić (sortu gabe)">Tihomir Blaškić</a> koronela eta <a href="/w/index.php?title=Dario_Kordi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dario Kordić (sortu gabe)">Dario Kordići</a> mortero jaurtigaiak eskatuz, Vitezeko arma-fabrikan eskuragarri zeudenak.<a href="#cite_note-ICTY:_Kordić_and_Čerkez_verdict-48">[48]</a> Gornji Vakuf-eko borrokak 1993ko urtarrilaren 11an hasi ziren, kroaziarrek bonba bat bidalita bosniarrek kuartel nagusi modura erabiltzen zuten hotelera. Borrokak eztanda egin zuen eta gau horretan bertan artilleria kroaziarrak gogor erasotu zuen herria.<a href="#cite_note-ICTY:_Kordić_and_Čerkez_verdict-48">[48]</a> Su-eten negoziazioetan HVOren eleduna zen Andrić koronelak, <a href="/wiki/Bosnia-Herzegovinako_Errepublikako_Armada" title="Bosnia-Herzegovinako Errepublikako Armada">Bosnia-Herzegovinako Errepublikako Armadako</a> (ARBiH) indarrek armak utzi eta HVOren kontrola onartzeko eskatu zuen, kasu egiten ez bazuten Gornji Vakuf osoa suntsituko zuenaren mehatxua eginez.<a href="#cite_note-ICTY:_Kordić_and_Čerkez_verdict-48">[48]</a><a href="#cite_note-SENSE_Tribunal:_Poziv_na_predaju-52">[52]</a> <a href="/wiki/Bosnia-Herzegovinako_Errepublikako_Armada" title="Bosnia-Herzegovinako Errepublikako Armada">ARBiH</a>-k ez zituen HVOren eskaerak onartu eta erasoak bere horretan jarraitu zuen, honen ondoren, indar kroaziarrek bosniar musulmanak sarraskitzen jarraitu zuelarik Bistrica, Uzričje, Duša, Ždrimci eta Hrasnica inguruko herrietan.<a href="#cite_note-SENSE_Tribunal:_Ko_je_počeo_rat_u_Gornjem_Vakufu?-53">[53]</a><a href="#cite_note-SENSE_Tribunal:-54">[54]</a> <a href="/w/index.php?title=La%C5%A1va_haraneko_garbiketa_etnikoa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lašva haraneko garbiketa etnikoa (sortu gabe)">Lašva haraneko garbiketa etnikoak</a> iraun bitartean, armada kroaziarrak HVOrekin batera, herria zazpi hilabetez inguratu zuen eta artilleria astunarekin erasotu zuen, baita beste arma batzuekin ere (tanke eta frankotiratzaileekin). Nahiz eta kroaziarrek aipatu Gornji Vakuf-eko erasorako arrazoi modura, Britbat konpainia britainiarraren buruak esan zuen ez zegoela inolako gerlari santu musulmanik (edo <a href="/wiki/Mujahidin" title="Mujahidin">Mujahidinak</a>) Gornji Vakufen. Bonbardaketen ondorio modura, ehunka pertsona hil eta zauritu ziren, gehien bat zibil bosniar musulmanak.<a href="#cite_note-ICTY:_Kordić_and_Čerkez_verdict-48">[48]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Lašva_haraneko_garbiketa_etnikoa">Lašva haraneko garbiketa etnikoa</h4>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=16" title="Aldatu atal hau: «Lašva haraneko garbiketa etnikoa»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=16" title="Edit section's source code: Lašva haraneko garbiketa etnikoa">aldatu iturburu kodea</a>]</div> Zibil bosniarren aurkako <a href="/w/index.php?title=La%C5%A1va_haraneko_garbiketa_etnikoa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lašva haraneko garbiketa etnikoa (sortu gabe)">Lašva haraneko garbiketa etnikoa</a> <a href="/wiki/Herzeg-Bosniako_Kroaziar_Errepublika" title="Herzeg-Bosniako Kroaziar Errepublika">Herzeg-Bosniako Kroaziar Komunitateko</a> agintaritza politiko eta militarrak prestatu zuen 1992ko maiatza eta 1993ko martxoa artean. HVOk borrokari hurrengo apirilean ekin zion, 1991ko azaroan kroaziar nazionalistek ezarritako helburuak lortzeko asmoarekin.<a href="#cite_note-ICTY:_Blaškić_verdict-22">[22]</a> Lašva haraneko bosniakoek jazarpen politiko, erlijioso eta arrazagatikoa pairatu zuten,<a href="#cite_note-ICTY:_Initial_indictment_for_the_ethnic_cleansing_of_the_Lasva_Valley_area_-_Part_II-55">[55]</a> nahita diskriminatuak zirelarik lurraldeko biztanleria zibilaren aurkako eraso orokor baten testuinguru orokorrean,<a href="#cite_note-ICTY:_Summary_of_sentencing_judgement_for_Miroslav_Bralo-56">[56]</a> jazarpenaz gain, erailketa masiboak, bortxaketak, <a href="/wiki/Kontzentrazio-esparru" title="Kontzentrazio-esparru">kontzentrazio esparruetan</a> kartzelatzeak eta jabetza pribatu eta leku kulturalen suntsitzea ere pairatu zituzten. Ondoren, bosniarren aurkako <a href="/wiki/Propaganda" title="Propaganda">propagandak</a> hartu zuen txanda, bereziki <a href="/w/index.php?title=Vitez&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vitez (sortu gabe)">Vitez</a>, <a href="/w/index.php?title=Busova%C4%8Da&action=edit&redlink=1" class="new" title="Busovača (sortu gabe)">Busovača</a>, <a href="/w/index.php?title=Novi_Travnik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Novi Travnik (sortu gabe)">Novi Travnik</a> eta <a href="/w/index.php?title=Kiseljak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kiseljak (sortu gabe)">Kiseljak</a> herrietan. 1993ko apirilean jazotako <a href="/w/index.php?title=Ahmi%C4%87iko_sarraskia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ahmićiko sarraskia (sortu gabe)">Ahmićiko sarraskia</a> izan zen Lašva haraneko garbiketa etnikoaren gailurra, zibil bosniar musulmanak masan erailez ordu gutxi batzuetan. Biktima gazteena hiru hilabete zituen umea zen, sehaskan zegoela tiroz hilda eta zaharrena, 81 urteko emakumea. Bosniar gobernua eta kroaziarren arteko gatazkan egon zen sarraski handiena izan zen. Jugoslavia Ohierako Nazioarteko Epaitegi Kriminalak (ICTY) kroaziar agintari politiko eta militarren aurka emandako epai askotan arautu zuen krimen hauek gizateriaren aurkako krimenak izan zirela, bereziki Dario Kordić-enean.<a href="#cite_note-ICTY:_Kordić_and_Čerkez_verdict-48">[48]</a> HVOren eraso anitzen frogak zeudenez, ICTYk ondorioztatu zuen Kordić eta Čerkez kasuan 1993ko apiril inguruan agintaritza kroaziarrak bazuela plangintza edo diseinu komun bat adosturik bosniakoak Lašva haranetik etnikoki garbitzeko. Dario Kordić, tokiko agintari politiko gisa, plangintza honen planifikatzaile eta akuilatzaile izan zen.<a href="#cite_note-ICTY:_Kordić_and_Čerkez_verdict-48">[48]</a> Sarajevon egoitza duen Ikerketa eta Dokumentazio Zentroaren (IDC) arabera, Lašva haraneko 2.000 bosniar desagertu edo erailak izan ziren epe horretan.<a href="#cite_note-IDC:_Victim_statistics_in_Novi_Travnik,_Vitez,_Kiseljak_and_Busovača-57">[57]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Gerra_Herzegovina">Gerra Herzegovina</h4>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=17" title="Aldatu atal hau: «Gerra Herzegovina»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=17" title="Edit section's source code: Gerra Herzegovina">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <a href="/wiki/Herzeg-Bosniako_Kroaziar_Errepublika" title="Herzeg-Bosniako Kroaziar Errepublika">Herzeg-Bosniako Kroaziar Komunitateak</a> <a href="/wiki/Herzegovina" title="Herzegovina">Herzegovinako</a> hainbat udal-gobernu eta zerbitzuren kontrola hartu zuen, tokiko agintari bosniarrak alde batera utziz. Herzeg-Bosniak komunikabideen kontrola hartu zuen eta ideia eta propaganda kroaziarra ezarri zituen. Sinbologia eta txanpon kroaziarra ere jarri zuten eta <a href="/wiki/Curriculum_(hezkuntza)" title="Curriculum (hezkuntza)">curriculum</a> eta hizkuntza kroaziarrak sartu zituzten eskoletan. Bosniar eta serbiarrak gobernu postuetatik eta negozio pribatuetatik egotzi zituzten; laguntza humanitarioa ere bosniar eta serbiarren desabantailerako banatzen zen; bosniarrak bereziki jazarriak ziren. Haietako asko <a href="/wiki/Kontzentrazio-esparru" title="Kontzentrazio-esparru">kontzentrazio esparruetara</a> deportatu zituzten. 1993ra arte, <a href="/wiki/Kroaziar_Defentsa_Kontseilua" title="Kroaziar Defentsa Kontseilua">Defentsa Kontseilu Kroaziarra</a> (HVO) eta <a href="/wiki/Bosnia-Herzegovinako_Errepublikako_Armada" title="Bosnia-Herzegovinako Errepublikako Armada">Bosnia-Herzegovinako Errepublikako Armada</a> (ARBiH) elkarren ondoan egon ziren indartsuagoa zen <a href="/wiki/Bosniako_Serbiar_Errepublikako_Armada" title="Bosniako Serbiar Errepublikako Armada">Republika Srpskako Armadaren</a> (VRS) aurka egiten Bosnia-Herzegovinako zenbait gunetan. Nahiz eta gatazka armatua egon eta <a href="/w/index.php?title=Totic-en_bahiketa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Totic-en bahiketa (sortu gabe)">Totic-en bahiketa</a> moduko jazoerek HVO eta ARBiH arteko erlazioak tenkatu, kroaziar eta bosniarren arteko aliantzak iraun zuen Bihać (Bosnia ipar-mendebaldea) eta Bosanska Posavina-n (iparraldea), non bien indarrak serbiarrenak baino askoz urriagoak ziren. ICTYren Naletilić-Martinović kasuko epaiaren arabera, HVOko indarrek Sovici eta Doljani herriak erasotu zituzten 1993ko apirilaren 17an, <a href="/wiki/Mostar" title="Mostar">Mostarretik</a> iparralderantz, 50 kilometrotara kokaturik zeudenak.<a href="#cite_note-ICTY:_Naletilić_and_Matinović_verdict-19">[19]</a> Erasoa, HVOren ofentsiba zabalago baten parte zen, <a href="/w/index.php?title=Jablanica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jablanica (sortu gabe)">Jablanica</a> hartzeko helburua zuena, bosniar musulmanek zonaldean kontrolaturiko herri nagusia. HVOko komandanteek Jablanica hartzeko bi egun beharko zituztela aurreikusi zuten. Soviciren kokalekuak garrantzia estrategiko handia zuen HVOrentzat, Jablanicako bidean baitzegoen. ARBiH-entzat, aldiz, Risovac-eko ordokirako sarrera zen, <a href="/wiki/Adriatikoa" title="Adriatikoa">Adriatikorantz</a> joateko baldintza egokiak sor zitzakeena. HVOren eraso handiagoa, Jablanica helburu zuena 1993ko apirilaren 15ean hasi zen. Artilleriak Soviciko goiko aldea suntsitu zuen. Armada bosniarrak aurre egin zuen, baina egun horretako arratsaldeko bostak inguruan, Soviciko ARBiH-ko komandantea errenditu egin zen, gelditzen ziren 70-75 soldadu ingururekin batera. Guztira, 400 bosniar musulman zibil atxilotu zituzten. Dena dela HVOren Jablanicaranzko bidea gelditu egin zen su-eten bat negoziatu zenean.<a href="#cite_note-ICTY:_Naletilić_and_Matinović_verdict-19">[19]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Mostarreko_setioa">Mostarreko setioa</h4>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=18" title="Aldatu atal hau: «Mostarreko setioa»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=18" title="Edit section's source code: Mostarreko setioa">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:Le_Vieux_Pont_de_Mostar_(4).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Le_Vieux_Pont_de_Mostar_%284%29.jpg/250px-Le_Vieux_Pont_de_Mostar_%284%29.jpg" decoding="async" width="250" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Le_Vieux_Pont_de_Mostar_%284%29.jpg/375px-Le_Vieux_Pont_de_Mostar_%284%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Le_Vieux_Pont_de_Mostar_%284%29.jpg/500px-Le_Vieux_Pont_de_Mostar_%284%29.jpg 2x" data-file-width="5344" data-file-height="3597" /></a><figcaption><a href="/wiki/Mostar" title="Mostar">Mostarreko</a> zubia <a href="/wiki/Kroaziar_Defentsa_Kontseilua" title="Kroaziar Defentsa Kontseilua">HVOko</a> indarrek eraitsi arte.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:Ruined_Stari_Most_in_Mostar_in_1998.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Ruined_Stari_Most_in_Mostar_in_1998.png/250px-Ruined_Stari_Most_in_Mostar_in_1998.png" decoding="async" width="250" height="175" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Ruined_Stari_Most_in_Mostar_in_1998.png/375px-Ruined_Stari_Most_in_Mostar_in_1998.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Ruined_Stari_Most_in_Mostar_in_1998.png/500px-Ruined_Stari_Most_in_Mostar_in_1998.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="419" /></a><figcaption><a href="/wiki/Mostar" title="Mostar">Mostarreko</a> zubia eraitsi ondoren, zubia berreraikia izan baino lehen jarritako behin-behineko zubia.</figcaption></figure> <a href="/wiki/Mostar" title="Mostar">Mostar</a> ekialdea inguratu zuten <a href="/wiki/Kroaziar_Defentsa_Kontseilua" title="Kroaziar Defentsa Kontseilua">HVOko</a> indarrek bederatzi hilabetez eta egindako bonbardaketen ondorioz hiri historikoaren gune zabalak larriki zuten, baita hiriko sinbolo zen <a href="/wiki/Stari_Most" title="Stari Most">Stari Most</a> ospetsua suntsitu ere.<a href="#cite_note-ICTY:_Jadranko_Prlić,_Bruno_Stojić,_Slobodan_Praljak,_Milivoj_Petković,_Valentin_Ćorić_&_Berislav_Pušić-23">[23]</a> Mostar, mendebaldeko gunea, zeina HVOko indarrek zuten kontrolpean eta ekialdekoan, <a href="/wiki/Bosnia-Herzegovinako_Errepublikako_Armada" title="Bosnia-Herzegovinako Errepublikako Armada">ARBiH</a>-k kontrolpean zuena. Dena dela, armada bosniarraren kuartelak mendebaldeko Mostarren zituen, Vranica izena zuen eraikinean. 1993ko maiatzaren 9ko lehen orduetan, <a href="/wiki/Kroaziar_Defentsa_Kontseilua" title="Kroaziar Defentsa Kontseilua">HVOk</a> Mostar erasotu zuen artilleria, mortero, arma astunak eta arinak erabiliz. <a href="/wiki/Kroaziar_Defentsa_Kontseilua" title="Kroaziar Defentsa Kontseilua">Kroaziar Defentsa Kontseiluak</a> Mostarrera zihoazen errepide guztiak zituen kontrolpean eta sarrera galarazten zien nazioarteko erakundeei. Mostar irratiak, aditzera eman zuen bosniar guztiek eskegi beharko zuketela leihoetatik bandera zuri bat. HVOren erasoa oso ongi planifikatu eta prestaturikoa izan zen.<a href="#cite_note-ICTY:_Naletilić_and_Matinović_verdict-19">[19]</a> HVOk hiriaren mendebaldeko zatia hartu zuen eta milaka bosniar kanporatu zituen ekialdeko aldera.<a href="#cite_note-ICTY:_Jadranko_Prlić,_Bruno_Stojić,_Slobodan_Praljak,_Milivoj_Petković,_Valentin_Ćorić_&_Berislav_Pušić-23">[23]</a> HVOren bonbardaketek Mostar ekialdearen gehiengoa suntsitu zuten. JNAk Carinski, Titov eta Lucki zubiak eraitsi zituen, <a href="/wiki/Stari_Most" title="Stari Most">Stari Most</a> alde batera utzita. HVOko indarrek, inguruko indar txikiagoekin batera, bosniakoen exekuzio, garbiketa etniko eta bortxaketa masiboak egiteari ekin zioten, kontrolpean zuten mendebaldeko Mostar eta inguruetan. Era berean, gobernuaren kontrolpean zegoen, Mostar ekialdea bonbardaketa gogorrekin erasotu zuten. Kanpaina hauen ondorioz, milaka pertsona zauritu eta hil ziren.<a href="#cite_note-ICTY:_Jadranko_Prlić,_Bruno_Stojić,_Slobodan_Praljak,_Milivoj_Petković,_Valentin_Ćorić_&_Berislav_Pušić-23">[23]</a> <a href="/wiki/Bosnia-Herzegovinako_Errepublikako_Armada" title="Bosnia-Herzegovinako Errepublikako Armada">ARBiH</a>-k Neretva 93 izeneko operazioa abiarazi zuen 1993ko irailean HVO eta Kroaziako armadaren aurka, Mostarreko setioari amaiera eman eta <a href="/wiki/Herzegovina" title="Herzegovina">Herzegovinako</a> lurraldeak berriro hartzeko, <a href="/wiki/Herzeg-Bosniako_Kroaziar_Errepublika" title="Herzeg-Bosniako Kroaziar Errepublika">Herzeg-Bosniako Kroaziar Errepublikaren</a> eskuetan zeudenak.<a href="#cite_note-58">[58]</a> Bosniar agintariek operazioa geldiarazi zuten, Grabovica eta Uzdol herrietan zibil eta gerra-preso kroaziarren aurkako erasoen berri izan zutenean. HVO-ren agintariek (<a href="/w/index.php?title=Jadranko_Prli%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jadranko Prlić (sortu gabe)">Jadranko Prlić</a>, <a href="/w/index.php?title=Bruno_Stoji%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bruno Stojić (sortu gabe)">Bruno Stojić</a>, <a href="/w/index.php?title=Milivoj_Petkovi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Milivoj Petković (sortu gabe)">Milivoj Petković</a>, <a href="/w/index.php?title=Valentin_%C4%86ori%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Valentin Ćorić (sortu gabe)">Valentin Ćorić</a> eta <a href="/w/index.php?title=Berislav_Pu%C5%A1i%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Berislav Pušić (sortu gabe)">Berislav Pušić</a>) eta Kroaziako armadako ofiziala zen <a href="/wiki/Slobodan_Praljak" title="Slobodan Praljak">Slobodan Praljak</a> ICTYk epaituak izaten ari dira, gizateriaren aurkako krimenak, Genevako konbentzioaren urraketa larriak eta gerrako usadio edo arauen haustu izanaren akusaziopean.<a href="#cite_note-ICTY:_Jadranko_Prlić,_Bruno_Stojić,_Slobodan_Praljak,_Milivoj_Petković,_Valentin_Ćorić_&_Berislav_Pušić-23">[23]</a> <a href="/w/index.php?title=Dario_Kordi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dario Kordić (sortu gabe)">Dario Kordić</a>, Bosnia erdialdeko kroaziarren buru politikoa, Bosnia erdialdean gizateriaren aurkako krimenak (garbiketa etnikoak, bereziki) egin izanagatik kartzelatu zuten, 25 urteko zigorrarekin. ARBiH-ko buruzagia zen <a href="/w/index.php?title=Sefer_Halilovi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sefer Halilović (sortu gabe)">Sefer Halilovići</a> gerrako arau eta usadioen urraketak egitea egotzi zioten, Neretva 93 operazioan jazotako gertakarien erantzule nagusi modura, baina epaiketan errugabe irten zen. Zibilak babesteko asmoarekin, <a href="/w/index.php?title=UNPROFOR&action=edit&redlink=1" class="new" title="UNPROFOR (sortu gabe)">UNPROFORen</a> papera oraindik eta gehiago hedatu zen 1993ko maiatzean, <a href="/wiki/Nazio_Batuen_Segurtasun_Kontseilua" title="Nazio Batuen Segurtasun Kontseilua">Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluak</a> <a href="/wiki/Sarajevo" title="Sarajevo">Sarajevo</a>, <a href="/w/index.php?title=Gora%C5%BEde&action=edit&redlink=1" class="new" title="Goražde (sortu gabe)">Goražde</a>, <a href="/wiki/Srebrenica" title="Srebrenica">Srebrenica</a>, <a href="/wiki/Tuzla" title="Tuzla">Tuzla</a>, <a href="/w/index.php?title=%C5%BDepa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Žepa (sortu gabe)">Žepa</a> eta <a href="/w/index.php?title=Biha%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bihać (sortu gabe)">Bihać</a> inguruan maiatzak 6an 824 ebazpenean izendatu zituen babeslekuak babesteko. 1993ko ekainak 4ean <a href="/wiki/Nazio_Batuen_Segurtasun_Kontseilua" title="Nazio Batuen Segurtasun Kontseilua">Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluak</a> 836 ebazpena onartu zuen UNPROFORek bortxa erabili ahal izatea babesleku horiek defendatzeko lanean.<a href="#cite_note-nh-ev-59">[59]</a> 1993ko ekainaren 15ean, Sharp Guard operazioa izenarekin, <a href="/wiki/Adriatikoa" title="Adriatikoa">Adriatikoaren</a> itsas-blokeoa ezarri zuten <a href="/wiki/Ipar_Atlantikoko_Itunaren_Erakundea" title="Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundea">NATOk</a> eta <a href="/wiki/Europar_Batasuna" title="Europar Batasuna">Europar Batasunak</a>. Ondoren, blokeo hau 1996ko ekainaren18an amaitu zen, Nazio Batuen Erakundeak ezarritako armen bahitura amaitzearekin batera.<a href="#cite_note-nh-ev-59">[59]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1994">1994</h3>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=19" title="Aldatu atal hau: «1994»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=19" title="Edit section's source code: 1994">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:Bih94.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Bih94.JPG/220px-Bih94.JPG" decoding="async" width="220" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Bih94.JPG/330px-Bih94.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Bih94.JPG/440px-Bih94.JPG 2x" data-file-width="1213" data-file-height="1100" /></a><figcaption>1994ko fronteak, kroaziar eta bosniarren arteko gerra bukatu ondoren.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Markaleko_sarraskia">Markaleko sarraskia</h4>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=20" title="Aldatu atal hau: «Markaleko sarraskia»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=20" title="Edit section's source code: Markaleko sarraskia">aldatu iturburu kodea</a>]</div> 1994ko otsailaren 5ean, <a href="/wiki/Sarajevo" title="Sarajevo">Sarajevok</a> bere <a href="/wiki/Sarajevoko_setioa" title="Sarajevoko setioa">setio</a> osoko eraso hilgarriena jasan zuen, Markaleko lehen sarraskia deritzona. 120 mm-tako mortero jaurtigai batek jendez lepo zegoen Markale merkatuaren erdian jo zuen, 68 pertsona hilaz eta beste 144 zaurituz. Otsailaren 6an, orduko <a href="/wiki/Nazio_Batuen_Erakundeko_idazkari_nagusia" title="Nazio Batuen Erakundeko idazkari nagusia">Nazio Batuen Erakundeko idazkari nagusia</a> Boutros Boutros-Ghalik <a href="/wiki/Ipar_Atlantikoko_Itunaren_Erakundea" title="Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundea">NATOri</a> eskatu zion aire-erasoen eskaerak berehala aurrera eramateko.<a href="#cite_note-Bethlehem1997-60">[60]</a> 1994ko otsailaren 9an, Ipar Atlantikoko Kontseiluak baimena eman zion Europa Hegoaldeko Indar Aliatuen (CINCSOUTH) burua zen Jeremy Boorda almirante estatubatuarrari -NBEk hala eskatuta- Sarajevo inguruan zeuden eta, UNPROFORen arabera, zibilen aurkako erasoak egiteko erabiliak izandako mortero posizioen kontra egiteko.<a href="#cite_note-nh-ev-59">[59]</a><a href="#cite_note-61">[61]</a> <a href="/wiki/Grezia" title="Grezia">Greziak</a> bakarrik egin zion uko aire erasoak babesteari, baina ez zuen proposamenaren aurka egin.<a href="#cite_note-Bethlehem1997-60">[60]</a> Era berean, kontseiluak serbiarrei ultimatuma bidali zien Sarajevo inguruko arma astun guztiak otsailaren 20-21 arteko gauerdian kentzeko. Otsailaren 12a izan zen Sarajevok biktimarik gabe igaron zuen lehen eguna.<a href="#cite_note-Bethlehem1997-60">[60]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Washingtongo_akordioa">Washingtongo akordioa</h4>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=21" title="Aldatu atal hau: «Washingtongo akordioa»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=21" title="Edit section's source code: Washingtongo akordioa">aldatu iturburu kodea</a>]</div> Bosniar eta kroaziarren arteko gerra ofizialki 1994ko otsailaren 23an amaitu zen, <a href="/wiki/Kroaziar_Defentsa_Kontseilua" title="Kroaziar Defentsa Kontseilua">HVOko</a> komandantea zen Ante Roso eta <a href="/wiki/Bosnia-Herzegovinako_Errepublikako_Armada" title="Bosnia-Herzegovinako Errepublikako Armada">ARBiHeko</a> burua zen Rasim Delić jeneralek su-etenerako akordioa sinatu zutenean <a href="/wiki/Zagreb" title="Zagreb">Zagreben</a>. 1994ko martxoaren 18an, bi aldeek, Kroazia eta Bosnia-Herzegovinako errepublikek ordezkaturik, bake-akordioa sinatu zuten <a href="/wiki/Washington" title="Washington">Washington DC</a> eta <a href="/wiki/Viena" title="Viena">Vienan</a>, <a href="/wiki/Ameriketako_Estatu_Batuak" title="Ameriketako Estatu Batuak">Ameriketako Estatu Batuek</a> bultzaturik. Washingtongo akordioak bosniar eta kroaziarren arteko gerrari amaiera eman zion eta bosniar eta kroaziar indarrek kontrolpean zuten lurraldea batu eta hamar kantonamendu autonomotan banatu zuten, <a href="/wiki/Bosnia-Herzegovinako_Federazioa" title="Bosnia-Herzegovinako Federazioa">Bosnia-Herzegovinako Federazioari</a> hasiera emanez. Honen ondorioz, gerran parte hartzen zuten aldeak hirutik bi izatera pasa ziren, <a href="/w/index.php?title=Bosnia-Herzegovinako_Federazioko_Armada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bosnia-Herzegovinako Federazioko Armada (sortu gabe)">Bosnia-Herzegovinako Federazioko Armada</a> (<a href="/wiki/Kroaziar_Defentsa_Kontseilua" title="Kroaziar Defentsa Kontseilua">HVO</a>, <a href="/wiki/Kroaziar_Defentsa_Kontseilua" title="Kroaziar Defentsa Kontseilua">Kroaziar Defentsa Kontseilua</a> eta <a href="/wiki/Bosnia-Herzegovinako_Errepublikako_Armada" title="Bosnia-Herzegovinako Errepublikako Armada">ARBiH</a>, <a href="/wiki/Bosnia-Herzegovinako_Errepublikako_Armada" title="Bosnia-Herzegovinako Errepublikako Armada">Bosnia-Herzegovinako Errepublikako Armadak</a> osaturik) alde batetik eta <a href="/wiki/Bosniako_Serbiar_Errepublika" title="Bosniako Serbiar Errepublika">Republika Srpskako</a> armada (VRS), bestetik. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="UNPROFOR_eta_NATO">UNPROFOR eta NATO</h4>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=22" title="Aldatu atal hau: «UNPROFOR eta NATO»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=22" title="Edit section's source code: UNPROFOR eta NATO">aldatu iturburu kodea</a>]</div> 1994ko otsailaren 28 <a href="/wiki/Ipar_Atlantikoko_Itunaren_Erakundea" title="Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundea">NATO</a> era aktiboan sartu zen gerran, bere hegazkinek lau hegazkin serbiar bota zituztenean <a href="/wiki/Banja_Luka" title="Banja Luka">Banja Lukan</a>, azken hauek NBE-k ezarritako zonaldeko aire-eremuaren itxiera urratu zutenean.<a href="#cite_note-62">[62]</a> <a href="/wiki/1994" title="1994">1994ko</a> marxoaren 12an, Nazio Batuen Babeserako Indarrak, UNPROFORek (United Nations Protection Force), lehenengoz eskatu zion <a href="/wiki/Ipar_Atlantikoko_Itunaren_Erakundea" title="Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundea">NATOri</a> aire-babesa baina hurbileko aire babes hau ez zen hedatu, zenbait atzerapen egon baitziren onartze prozesuan.<a href="#cite_note-a54549-63">[63]</a> Martxoak 20an medikuntza-hornigai eta medikuz osaturiko lehen konboia heldu zen <a href="/w/index.php?title=Maglaj&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maglaj (sortu gabe)">Maglaj</a>-era, 100.000 biztanle zituen hiria, 1993tik setiopean egon zena eta <a href="/wiki/Ameriketako_Estatu_Batuak" title="Ameriketako Estatu Batuak">AEBetako</a> hegazkinetatik botatako janari hornigaiaz bizirauten egon zena.<a href="#cite_note-Bethlehem1997-60">[60]</a> Bigarren konboia, ordea, bahitua eta arpilatua izan zen.<a href="#cite_note-Bethlehem1997-60">[60]</a> 1994ko apirilaren 10 eta 11an UNPROFORek aire erasoak eskatu zituen <a href="/w/index.php?title=Gora%C5%BEde&action=edit&redlink=1" class="new" title="Goražde (sortu gabe)">Goraždeko</a> babes eremua babesteko. Honen ondorioz Goraždetik hurbil zegoen aginte postu serbiar bat bonbardatu zuten bi <a href="/wiki/F-16_Fighting_Falcon" class="mw-redirect" title="F-16 Fighting Falcon">F-16</a> hegazkinek..<a href="#cite_note-nh-ev-59">[59]</a><a href="#cite_note-Bethlehem1997-60">[60]</a><a href="#cite_note-a54549-63">[63]</a> NATOk hala egiten zuen lehen aldia izan zen historian.<a href="#cite_note-Bethlehem1997-60">[60]</a> Honen ondorioz, <a href="/wiki/Nazio_Batuen_Erakundea" title="Nazio Batuen Erakundea">NBEko</a> 150 langile bahitu ziren apirilaren 14ean.<a href="#cite_note-nh-ev-59">[59]</a><a href="#cite_note-a54549-63">[63]</a> Apirilaren 16an, <a href="/w/index.php?title=British_Aerospace_Sea_Harrier&action=edit&redlink=1" class="new" title="British Aerospace Sea Harrier (sortu gabe)">Sea Harrier</a> <a href="/wiki/Erresuma_Batua" title="Erresuma Batua">britainiar</a> bat bota zuten indar serbiarrek, Goražden.<a href="#cite_note-Bethlehem1997-60">[60]</a> Hurrengo egunean, apirilaren 15ean, Goražde inguruko gobernu bosniarraren lerroak hautsi ziren.<a href="#cite_note-Bethlehem1997-60">[60]</a> Apirilaren 29 inguruan, indar serbiarrek soldadu atal <a href="/wiki/Danimarka" title="Danimarka">daniar</a> bat (Nordbat 2, <a href="/wiki/Bosnia-Herzegovina" title="Bosnia-Herzegovina">Bosnia eta Herzegovinan</a> baketze lanetan zebilela <a href="/wiki/Tuzla" title="Tuzla">Tuzlan</a> finkaturiko UNPROFOReko batailoi nordikoko zati modura) erasotu zuten, daniarrak <a href="/wiki/Suedia" title="Suedia">suediarrek</a> zuten zaintza postu bat (Tango 2) askatzera joan zirenean, postua serbiarren <a href="/w/index.php?title=%C5%A0ekovi%C4%87i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Šekovići (sortu gabe)">Šekovići</a> brigadaren (<a href="/w/index.php?title=Kalesija&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kalesija (sortu gabe)">Kalesija</a> herrixkakoa) artilleria suaren pean baitzegoen. Dena den, segada barreiatu zuten daniarrek atzera su eginez, ondoren <a href="/w/index.php?title=B%C3%B8llebank_operazioa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bøllebank operazioa (sortu gabe)">Bøllebank operazioa</a> izenarekin ezagutuko zen ekintzan. Maiatzaren 12an, <a href="/wiki/Ameriketako_Estatu_Batuetako_Senatua" title="Ameriketako Estatu Batuetako Senatua">Ameriketako Estatu Batuetako Senatuak</a>, bosniarren aurkako arma bahitura altxatzea erabaki zuen, baina <a href="/wiki/Bill_Clinton" title="Bill Clinton">Bill Clinton</a> presidenteak atzera bota zuen eskaera.<a href="#cite_note-64">[64]</a> Aldiz presidenteak hurrengoa onartu zuen: 1994ko urriaren 5erako serbiarrek ez bazuten Kontaktu Taldearen proposamena onartzen, orduan <a href="/wiki/Nazio_Batuen_Segurtasun_Kontseilua" title="Nazio Batuen Segurtasun Kontseilua">Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluan</a> eskatuko zuela bahituraren amaiera.<a href="#cite_note-Simone2000p187-65">[65]</a> Abuztuaren 5ean, UNPROFORRek eginiko eskaerari jarraituz, NATOko hegazkinek Sarajevoko baztertze gune barruan zegoen itu bat erasotu zuten, Sarajevotik hurbil zegoen armak biltzeko gune batetik armak hartu ondoren.<a href="#cite_note-nh-ev-59">[59]</a> 1994ko irailaren 22an, NATOko hegazkinek airez erasotu zioten tanke serbiar bati, UNPROFORek hala eskatuta.<a href="#cite_note-nh-ev-59">[59]</a> Azaroaren 12-13an <a href="/wiki/Ameriketako_Estatu_Batuak" title="Ameriketako Estatu Batuak">AEBk</a> alde batetik altxatu zuen Bosniaren gobernuaren aurka zuen arma bahitura.<a href="#cite_note-Simone2000p187-65">[65]</a><a href="#cite_note-66">[66]</a> <a href="/w/index.php?title=Operation_Amanda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Operation Amanda (sortu gabe)">Operation Amanda</a>, <a href="/wiki/Danimarka" title="Danimarka">daniarren</a> agindupeko UNPROFOR misioa izan zen, <a href="/w/index.php?title=Grada%C4%8Dac&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gradačac (sortu gabe)">Gradačac</a>-etik hurbil zegoen zaintza postu bat hartzeko helburua zuena, 1994ko urriaren 25ean.<a href="#cite_note-nordbat-67">[67]</a> Azaroaren 19an, NATOk Kroazian zuen aire-babes sistema Bosnia Herzegovinara ere zabaldu zuen, NBEko indarrak babesteko asmoarekin.<a href="#cite_note-nh-ev-59">[59]</a> Azaroaren 21ean, NATOko hegazkinen Udbinako aerodromoa erasotu zuten, serbiarrek kontrolpean zuten Kroaziako lurretan kokatua, aerodromo horietatik Bihac ingurura egin ziren erasoei erantzunez.<a href="#cite_note-nh-ev-59">[59]</a> Azaroaren 23an, NATOko bi hegazkinen aurka lurretik airerako misilen jaurtiketari aurre eginez, Otoka inguruko (Bosnia-Herzegovinako ipar mendebaldean) radarrak airez erasotu ziren.<a href="#cite_note-nh-ev-59">[59]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1995">1995</h3>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=23" title="Aldatu atal hau: «1995»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=23" title="Edit section's source code: 1995">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <div style="font-style: italic; padding-left: 2em; margin-bottom: 0.5em;">Sakontzeko, irakurri: «<a href="/wiki/Srebrenicako_sarraskia" title="Srebrenicako sarraskia">Srebrenicako sarraskia</a>», «<a href="/wiki/95eko_Uda_operazioa" title="95eko Uda operazioa">95eko Uda operazioa</a>», «<a href="/wiki/Ekaitza_operazioa" title="Ekaitza operazioa">Ekaitza operazioa</a>» eta «<a href="/wiki/Daytongo_akordioa" class="mw-redirect" title="Daytongo akordioa">Daytongo akordioa</a>»</div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:1995_Croat_and_Bosniak_Counteroffensives.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/1995_Croat_and_Bosniak_Counteroffensives.jpg/220px-1995_Croat_and_Bosniak_Counteroffensives.jpg" decoding="async" width="220" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/1995_Croat_and_Bosniak_Counteroffensives.jpg/330px-1995_Croat_and_Bosniak_Counteroffensives.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/1995_Croat_and_Bosniak_Counteroffensives.jpg/440px-1995_Croat_and_Bosniak_Counteroffensives.jpg 2x" data-file-width="1213" data-file-height="1100" /></a><figcaption>Frontearen egoera 1995eko abuztuan. Kolore biziagoz, aurretik eginiko <a href="/wiki/95eko_Uda_operazioa" title="95eko Uda operazioa">95eko Uda</a> eta <a href="/wiki/Ekaitza_operazioa" title="Ekaitza operazioa">Ekaitza</a> operazioen ondoren bosniar eta kroaziarrek eginiko aurrerapenak. ██  <a href="/wiki/Bosniako" title="Bosniako">Bosniakoak</a> ██  Kroaziarrak ██  Serbiarrak </figcaption></figure> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:DaytonAgreement.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/DaytonAgreement.jpg/220px-DaytonAgreement.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/DaytonAgreement.jpg/330px-DaytonAgreement.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/DaytonAgreement.jpg/440px-DaytonAgreement.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1326" /></a><figcaption>Ezkerretik eskuinera eserita: <a href="/wiki/Slobodan_Milo%C5%A1evi%C4%87" title="Slobodan Milošević">Slobodan Milošević</a>, <a href="/wiki/Alija_Izetbegovi%C4%87" title="Alija Izetbegović">Alija Izetbegović</a> eta <a href="/wiki/Franjo_Tu%C4%91man" title="Franjo Tuđman">Franjo Tuđman</a> azken bake akordioa sinatzen <a href="/wiki/Paris" title="Paris">Parisen</a> 1995eko abenduaren 14ean.</figcaption></figure> Gerrak 1995 gehienean jarraitu zuen. 1995eko uztailean, <a href="/wiki/Bosniako_Serbiar_Errepublikako_Armada" title="Bosniako Serbiar Errepublikako Armada">Bosniako Serbiar Errepublikako armadaren</a> (VRS) indarrak, <a href="/wiki/Ratko_Mladi%C4%87" title="Ratko Mladić">Ratko Mladić</a> generalaren agindupean zeudenak, <a href="/wiki/Srebrenica" title="Srebrenica">Srebrenicako</a> <a href="/wiki/Nazio_Batuen_Erakundea" title="Nazio Batuen Erakundea">NBEren</a> "zonalde segurua" okupatu zuten eta ondoren <a href="/wiki/Srebrenicako_sarraskia" title="Srebrenicako sarraskia">Srebrenicako sarraskia</a> izenarekin ezagutuko zen gertakarian 8.000 gizonezko hil zituzten (emakume gehienak bosniarren kontrolpean zegoen lurretara egotzi zituzten eta batzuk bortxatu eta hil zituzten).<a href="#cite_note-ICTY:_Krstić_verdict-68">[68]</a> NBEko babeserako indarrek (UNPROFOR), bertan 400 soldadu <a href="/wiki/Herbehereak" title="Herbehereak">nederlandarrek</a> ordezkaturik, ezin izan zuten saihestu VRSko indarrek herria hartu izana eta osteko sarraskia.<a href="#cite_note-69">[69]</a><a href="#cite_note-www.vandiepen.com-70">[70]</a><a href="#cite_note-71">[71]</a> ICTYk gertakaria "genozidio" gisa definitu zuen Krstić kasuan. VRSko indarrek, <a href="/wiki/Srebrenicako_sarraskia" title="Srebrenicako sarraskia">Srebrenicakoaz</a> gain, beste zenbait sarraski nagusi egin zituzten 1995ean zehar: <a href="/w/index.php?title=Tuzlako_sarrasia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tuzlako sarrasia (sortu gabe)">Tuzlako sarrasia</a>, <a href="/wiki/Srebrenicako_sarraskia" title="Srebrenicako sarraskia">Srebrenicako sarraskia</a> eta <a href="/w/index.php?title=Markaleko_sarraskiak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Markaleko sarraskiak (sortu gabe)">Markaleko bigarren sarraskia</a>. Azken sarraski horren ondoren, <a href="/wiki/Ipar_Atlantikoko_Itunaren_Erakundea" title="Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundea">NATOk</a> aire erasoak baimendu zituen serbiar azpiegitura eta unitateen aurka, <a href="/w/index.php?title=Deliberate_Force_operazioa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Deliberate Force operazioa (sortu gabe)">Deliberate Force operazioa</a> izena eramango zuen ekintza sortari ekinez. Bestalde, akordio kroaziar-bosniarrari jarraituz, indar kroaziarrek mendebaldeko Bosnian eragina izan zuten <a href="/wiki/95eko_Uda_operazioa" title="95eko Uda operazioa">95eko Uda operazioa</a> eta, abuztu hasierako <a href="/wiki/Ekaitza_operazioa" title="Ekaitza operazioa">Ekaitza operazioarekin</a> <a href="/wiki/Serbiar_Krajinako_Errepublika" class="mw-redirect" title="Serbiar Krajinako Errepublika">Krajina serbiarraren</a> kontrola hartu zuten, VRSren kontrolpean zeuden Bosnia mendebaldeko zenbait lurrekin batera. Tartean, <a href="/wiki/Bosnia_Mendebaldeko_Probintzia_Autonomoa" title="Bosnia Mendebaldeko Probintzia Autonomoa">Bosnia Mendebaldea</a> onartu gabeko estatua okupatu eta <a href="/w/index.php?title=Biha%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bihać (sortu gabe)">Bihaćeko</a> setioari amaiera eman zioten, hiria indar bosniarren kontrolpean zegoen arren, indar serbiarrek inguratuta baitzegoen. Honekin batera, kroaziar eta bosniarren arteko aliantzak gerran aurrea hartu zuen lehenengoz, Bosnia mendebaldeko zonalde handiak hartuz operazio desberdinetan, garrantzitsuenak <a href="/w/index.php?title=Mistral_operazioa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mistral operazioa (sortu gabe)">Mistral operazioa</a> eta <a href="/w/index.php?title=Sana_operazioa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sana operazioa (sortu gabe)">Sana operazioa</a> izan zirelarik. Horrela, indar horiek, Bosniako Serbiar Errepublikako hiriburua, <a href="/wiki/Banja_Luka" title="Banja Luka">Banja Luka</a> lur-erasoz mehatxatzeko gai izan ziren. Ondoren, nazioarteko komunitatearen presiopean <a href="/wiki/Slobodan_Milo%C5%A1evi%C4%87" title="Slobodan Milošević">Milošević</a>, <a href="/wiki/Alija_Izetbegovi%C4%87" title="Alija Izetbegović">Izetbegović</a> eta <a href="/wiki/Franjo_Tu%C4%91man" title="Franjo Tuđman">Tuđman</a> negoziazio mahaian eseri ziren eta azkenean gerra 1995eko azaroaren 21ean sinaturiko <a href="/wiki/Daytongo_akordioa" class="mw-redirect" title="Daytongo akordioa">Daytongo akordioarekin</a> amaitu zen. Bake hitzarmenaren azken bertsioa 1995eko abenduaren 14an sinatu zen, <a href="/wiki/Paris" title="Paris">Parisen</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Gerraren_eragina">Gerraren eragina</h2>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=24" title="Aldatu atal hau: «Gerraren eragina»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=24" title="Edit section's source code: Gerraren eragina">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Gerraren_izaera">Gerraren izaera</h3>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=25" title="Aldatu atal hau: «Gerraren izaera»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=25" title="Edit section's source code: Gerraren izaera">aldatu iturburu kodea</a>]</div> Bosniako gerra, eremu zabalago bateko ezegonkortasun politikoaren ondorio izanik (<a href="/wiki/Jugoslaviaren_desegitea" title="Jugoslaviaren desegitea">Jugoslaviaren desegitea</a>) eta inguruko herrialde ziren <a href="/wiki/Kroazia" title="Kroazia">Kroazia</a> eta <a href="/wiki/Serbia" title="Serbia">Serbiaren</a> parte-hartzea kontuan hartuta, eztabaidagai izan zen gerraren izaera, hau da, gerra zibila edota erasotze-gerra izan zen, inguruko herrialdeek Bosnia erasotuz sorturikoa. Steven Burg eta Paul Shoup akademikoen iritziz: <table style="background-color:#e0e0e0;border-collapse:collapse;border-radius: 6px;border-style:none;margin: .5em 2.75em; padding: 20px;"> <tbody><tr> <td width="20" valign="top" style="color:silver;font-size:40px;font-family:'Times New Roman',serif;font-weight:bold;text-align:left;padding-left:10px; padding-right:10px;">« </td> <td align="left" style="padding:10px; padding-bottom:0; font-size: 90%;">Hasieratik, Bosnia-Herzegovinako gerraren izaeraren interpretazioak, kontraesankorrak izan zen. Hauek ez zeuden bakarrik datu objektiboetan oinarriturik, baita hauek adierazten zituztenen interes politikoetan ere. </td> <td width="20" valign="bottom" style="color:silver;font-size:40px;font-family:'Times New Roman',serif;font-weight:bold;text-align:right;padding-left:10px; padding-right:10px;">» </td></tr> <tr> <td colspan="3" style="padding: 10px; padding-top:0; font-size: 85%;"><cite style="font-style:normal;">—Steven Burg eta Paul Shoup<a href="#cite_note-73">[oh 1]</a></cite> </td></tr></tbody></table> Alde batetik, Bosniako gerra ikus zitekeen "gerra zibilen adibide argi eta garbi modura - hau da, boterea partekatzeko orduan ados jartzeko ezintasuna duten taldeen arteko barne-gerra gisa".<a href="#cite_note-Burg-72">[72]</a> David Campbell akademikoa, aldiz, oso kritikoa da "gerra zibila" terminoa erabiltzen dutenekin, termino horrekin askotan berak "berdintze morala" deritzona gertatzen delako, hots, alde guztiek "basakerien erru bera izatea" eta "serbiar beldur sinesgarriak azpimarratzen dituzte euren ekintzen oinarrizko arrazoi modura".<a href="#cite_note-74">[73]</a> <table style="background-color:#e0e0e0;border-collapse:collapse;border-radius: 6px;border-style:none;margin: .5em 2.75em; padding: 20px;"> <tbody><tr> <td width="20" valign="top" style="color:silver;font-size:40px;font-family:'Times New Roman',serif;font-weight:bold;text-align:left;padding-left:10px; padding-right:10px;">« </td> <td align="left" style="padding:10px; padding-bottom:0; font-size: 90%;">Gerra zibilaren azalpenari aurre eginez, bosniako, hainbat kroaziar, mendebaldeko politikari eta giza-eskubideen aldeko hainbat erakundek adierazi dute gerra, serbiar eta kroaziarrek hasitako erasotze-gerra izan zela, <a href="/w/index.php?title=Kara%C4%91or%C4%91evoko_ituna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karađorđevoko ituna (sortu gabe)">Karađorđevo</a> eta <a href="/w/index.php?title=Grazeko_ituna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grazeko ituna (sortu gabe)">Grazeko itunetan</a> oinarriturikoa, serbiarrek gerra zibila izan zela uste duten bitartean. </td> <td width="20" valign="bottom" style="color:silver;font-size:40px;font-family:'Times New Roman',serif;font-weight:bold;text-align:right;padding-left:10px; padding-right:10px;">» </td></tr> <tr> <td colspan="3" style="padding: 10px; padding-top:0; font-size: 85%;"><cite style="font-style:normal;">—Steven Burg eta Paul Shoup<a href="#cite_note-75">[oh 2]</a></cite> </td></tr></tbody></table> Bosniako serbiar eta kroaziarrek hurrenez hurren Serbia eta Kroaziaren babes politiko eta militar zabala izan zuten aldetik eta, Bosniak izandako onarpen diplomatikoak eragina izan du gatazka nazioarteko modura adierazteko orduan. Burg eta Shoup-ek adierazi moduan: <table style="background-color:#e0e0e0;border-collapse:collapse;border-radius: 6px;border-style:none;margin: .5em 2.75em; padding: 20px;"> <tbody><tr> <td width="20" valign="top" style="color:silver;font-size:40px;font-family:'Times New Roman',serif;font-weight:bold;text-align:left;padding-left:10px; padding-right:10px;">« </td> <td align="left" style="padding:10px; padding-bottom:0; font-size: 90%;">Nazioarteko diplomazia eta legearen ikuspegitik, Bosnia-Herzegovinaren independentzia aitortzearen erabakiak eta Nazio Batuen Erakundeko kide gisa onartzeak ekarri zuen gerra Serbia eta Kroaziak eragindako kanpoko erasotze-gerra modura definitzea. Serbiaren kasuan, non argiago ikusten den, Bosniako Serbiar Errepublikako Armada, armada jugoslaviarraren de factoko agindupean egon zen, eta beraz, berau kanpo-erasotzearen tresna besterik ez zen izan. Kroaziaren kasuan, indar erregular kroaziarrek Bosnia-Herzegovinaren lur-osotasuna bortxatu zuten, hau erasotze-gerra bat izan zenaren ikuspuntua indartuz. </td> <td width="20" valign="bottom" style="color:silver;font-size:40px;font-family:'Times New Roman',serif;font-weight:bold;text-align:right;padding-left:10px; padding-right:10px;">» </td></tr> <tr> <td colspan="3" style="padding: 10px; padding-top:0; font-size: 85%;"><cite style="font-style:normal;">—Steven Burg eta Paul Shoup<a href="#cite_note-76">[oh 3]</a></cite> </td></tr></tbody></table> Sumantra Boseren aburuz, aldiz, posiblea da Bosniako gerra zibil modura definitzea, serbiar eta kroaziar nazionalistek egiten duten irakurketarekin bat egin beharrik gabe. Bere ustez, "bortxa gertakari gogorrak 'kanpo' gertakari eta indarrek eragin zituzten bitartean, barneko gizartea ere oso loturik egon da indarkeria horretan" eta ondorioztatzen du "erlatiboki zentzu gehiago duela Bosnian jazotako 1992-95 arteko gatazka 'gerra zibil' modura izendatzea - nahiz eta zalantzarik gabe gerrak Bosniako lurrez gaindiko dimentsio garrantzitsua izan."<a href="#cite_note-77">[74]</a> <a href="/wiki/2010" title="2010">2010ean</a>, <a href="/w/index.php?title=Ejup_Gani%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ejup Ganić (sortu gabe)">Ejup Ganić</a> bosniar komandantea atxilotu zuten Londresen, ustezko gerra krimenen harira Serbiak eginiko estradizio eskaera bati erantzunez. Timothy Workman epaileak, aldiz, Ganić aske uztea ondorioztatu zuen, Serbiaren eskaerak "motibazio politikoak" izan omen zituelako. Bere erabakian, Bosniako gerra nazioarteko gatazka armatu gisa definitu zuen, Bosniak <a href="/wiki/1992" title="1992">1992ko</a> <a href="/wiki/Martxoaren_3" title="Martxoaren 3">martxoaren 3an</a> independentzia aldarrikatu zuela argudiatuz.<a href="#cite_note-78">[75]</a> Mary Kaldor-ek, Bosniako gerra berak gerra berri modura izendatzen dituen gatazken adibide gisa definitu zuen; gatazka hauek ez dira ez zibil ez estatuen arteko bezala klasifikatzen, bi gerra-moten ezaugarriak baitituzte.<a href="#cite_note-79">[76]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Biktimak">Biktimak</h3>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=26" title="Aldatu atal hau: «Biktimak»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=26" title="Edit section's source code: Biktimak">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <table class="infobox bordered" style="width: 28em"> <caption><a href="/w/index.php?title=ICTY&action=edit&redlink=1" class="new" title="ICTY (sortu gabe)">ICTYko</a> demografia unitateak zenbaturiko biktimak<a href="#cite_note-icty.org-80">[77]</a><a href="#cite_note-ICTY_–_Casualties-81">[78]</a><a href="#cite_note-ReferenceA-82">[79]</a> </caption> <tbody><tr> <td rowspan="4">Guztira 104.732</td> <td>Bosniakoak</td> <td>c. 68.101 </td></tr> <tr> <td>Serbiarrak</td> <td>c. 22.779 </td></tr> <tr> <td>Kroaziarrak</td> <td>c. 8.858 </td></tr> <tr> <td>Beste</td> <td>c. 4.995 </td></tr> <tr> <td rowspan="4">Zibilak guztira 36.700</td> <td>Bosniakoak</td> <td>25.609 </td></tr> <tr> <td>Serbiarrak</td> <td>7.480 </td></tr> <tr> <td>Kroaziarrak</td> <td>1.675 </td></tr> <tr> <td>Beste</td> <td>1.935 </td></tr> <tr> <td rowspan="4">Soldaduak guztira 68.031</td> <td>Bosniakoak</td> <td>42.492 </td></tr> <tr> <td>Serbiarrak</td> <td>15.298 </td></tr> <tr> <td>Kroaziarrak</td> <td>7.182 </td></tr> <tr> <td>Beste</td> <td>3.058 </td></tr> </tbody></table> <table class="infobox bordered" style="width: 28em"> <caption>Sarajevoko Ikerketa eta Dokumentazio Zentroak (RDC) zenbaturiko biktimak (2009ko ekainean emandako datuak)<a href="#cite_note-idc.org.ba-83">[80]</a> </caption> <tbody><tr> <td rowspan="4">Guztira 97.214</td> <td>Bosniakoak</td> <td>64.341</td> <td>%66,2 </td></tr> <tr> <td>Serbiarrak</td> <td>24.726</td> <td>%25,4 </td></tr> <tr> <td>Kroaziarrak</td> <td>7.602</td> <td>%7,8 </td></tr> <tr> <td>Beste</td> <td>547</td> <td>%0,5 </td></tr> <tr> <td rowspan="4">Zibilak guztira 39.685</td> <td>Bosniakoak</td> <td>33.071</td> <td>%83.3 </td></tr> <tr> <td>Serbiarrak</td> <td>4.075</td> <td>%10,2 </td></tr> <tr> <td>Kroaziarrak</td> <td>2.163</td> <td>%5.4 </td></tr> <tr> <td>Beste</td> <td>376</td> <td>%0,9 </td></tr> <tr> <td rowspan="4">Soldaduak guztira 57.529</td> <td>Bosniakoak</td> <td>31.270</td> <td>%54,4 </td></tr> <tr> <td>Serbiarrak</td> <td>20.649</td> <td>%35,9 </td></tr> <tr> <td>Kroaziarrak</td> <td>5.439</td> <td>%9,5 </td></tr> <tr> <td>Beste</td> <td>171</td> <td>%0,3 </td></tr> <tr> <td>baieztatu gabe</td> <td>4.000</td> <td> </td></tr> </tbody></table> Gerrak eragindako hildako-kopuruaren kalkuluak eztabaida handi samar eta oso politizatuak sortu dituen gaia da.<a href="#cite_note-84">[81]</a> Izatez, desadostasun handia dago biktima kopuruarekin, 25.000 eta 329.000 artean aldatzen delarik berau, iturriaren arabera. Arrazoietako bat, gerrako biktima nor izan daitekeenaren definizio kontraesankorrak daudela da. Ikerketa batzuek ekintza militarrek eragindako biktima zuzenak bakarrik kontatzen dituzte, beste batzuk biktima ez-zuzenak ere kontatzen dituztelarik, esate baterako, gerrak eragindako baldintza gogorren (hotza, gosetea, gaixotasunak edo beste istripu batzuk) ondorioz hildakoak. Jatorrizko kopuru handiagoaren beste arrazoietariko bat hildako batzuk birritan edo hirutan kontatzen zirelako da, zerrenda zibil eta militarretan, ez baitzegoen zerrenden koordinazio sistematikorik gerra garaian; kopurua egokitzeko, RDC eta ICTYren unitate demografikoa lanean egon dira zerrenda desberdinetako hildakoen errepikapenak konpontzen.<a href="#cite_note-Tabeau-11">[11]</a> 1994an, Cherif Bassounik, gerra krimenak ikertzen zituen NBEko aditu-komisioaren buruak, 200.000 hildako inguru egon zirela estimatu zuen.<a href="#cite_note-nrk2004-85">[82]</a> Steven L. Burg eta Paul S. Shoup-ek idatzitakoaren arabera <a href="#cite_note-86">[83]</a>: <table cellpadding="10" align="center" style="border-collapse:collapse; color: inherit; background-color:transparent; border-style:none; width:;"> <tbody><tr> <td width="20" valign="top" style="color:silver;font-size:20px;font-family:'Times New Roman',serif;font-weight:bold;text-align:left;padding:2 2px;">« </td> <td>200.000 (edo gehiago) hildako, zauritu eta desagertuen kopurua maiz aipatzen zen Bosniako gerrari buruz eginiko albisteetan, 1994 arte. 1995eko urrian kaleraturiko Osasuna eta Giza-Ongizatearen Komiteko Osasun publikoko Institutu Bosniarraren buletinak armada bosniarraren kontrolpean zeuden lurretan 146.340 hildako eta 174.914 zauritu egon zirela esan zuen. Mustafa Imamovic-ek 144.248 hildakoko kopurua eman zuen (esposizio eta goseaz hil zirenak barne), gehien bat musulmanak. <a href="/wiki/Gurutze_Gorria" title="Gurutze Gorria">Gurutze Gorriak</a> eta <a href="/wiki/Iheslarientzako_Nazio_Batuen_Goi_Mandataria" class="mw-redirect" title="Iheslarientzako Nazio Batuen Goi Mandataria">UNHCRk</a> ez dute, dakigunaren arabera, gerraren zehar egondako hildako eta zauriturikoen kopururik eman. 1995eko azaroko <a href="/wiki/CIA" title="CIA">CIAren</a> memorandum batek 156.500 hildako zibil estimatu zituen (denak 10.000 izan ezik bosniar eta kroaziarren kontrolpean egondako lurretan), Zepa eta Srebrenicako barrendegietako 8.000 eta 10.000 arteko desagertuak zenbatu gabe. Txosten honetan hildako zibilen kopuruak askogatik gainditzen du txosten berean agertzen den 81.500 hildako militarren kopurua (45.000 gobernu bosniarraren aldekoak; 6.500 bosniar kroaziarrak; 30.000 bosniar serbiarrak). </td> <td width="20" valign="bottom" style="color:silver;font-size:20px;font-family:'Times New Roman',serif;font-weight:bold;text-align:right;padding:2 2px;">» </td></tr> </tbody></table> Obermayer et al. eginiko ikerketak 176.000-an ezartzen du biktima kopurua eta Ewa Tabeau-ren ikerketak (Hagako Epaitegiko fiskalaren bulegoa) 104.732tan ezartzen du biktima-kopuru minimoa.<a href="#cite_note-icty.org-80">[77]</a><a href="#cite_note-ICTY_–_Casualties-81">[78]</a><a href="#cite_note-ReferenceA-82">[79]</a> Bertan, adierazten du zenbakiak ez direla "nork nor hil zuen" modura interpretatu behar, milaka serbiar hil baitzituen serbiar armadak Sarajevo, Tuzla eta beste zenbait hiri multietnikoren setioan, bonbardaketan.<a href="#cite_note-87">[84]</a> Txosten honen egileek esaten dute hildako kopurua pixka bat handiagoa izan daitekeela.<a href="#cite_note-icty.org-80">[77]</a><a href="#cite_note-88">[85]</a> <a href="/wiki/2007" title="2007">2007ko</a> <a href="/wiki/Ekainaren_21" title="Ekainaren 21">ekainaren 21ean</a>, Sarajevoko Ikerketa eta Dokumentazio zentroak Bosnia-Herzegovinako gerrako ikerketa zabalena argitaratu zuen, hurrengo izenburuarekin: Hildakoen liburu Bosniarra - Bosnia-Herzegovinako hildako eta desagerturiko 97.207 hiritarren izenen datu-basea. Nazioarteko aditu-talde batek ebaluatu zituen aurkikuntzak kaleratu baino lehen. 240.000 datu baino gehiago bildu, prozesatu, egiaztatu, konparatu eta ebaluatu zituen nazioarteko aditu-talde batek, nazionalitate guztietako 97.000 biktima baino gehiagoko kopurua emateko. Ikerketak erakutsi du 97.207 biktimetatik gehienak<a href="#cite_note-autogenerated3-89">[86]</a> bosniakoak zirela (%66), serbiarrak (%25), kroaziarrak (%8) eta beste nazionalitate batzuetako (albaniarrak, ijitoak...) kopuru txiki batzuk atzetik zituztelarik.<a href="#cite_note-90">[87]</a> Era berean, bosniarrek galera zibil oso handiak pairatu zituzten (%83), serbiar (%10) eta kroaziarrekin (%5) alderatuz gero. Gainera, biktima bosniarren %30-a gutxienez emakumezkoak eta umeak izan ziren.<a href="#cite_note-idc.org.ba-83">[80]</a> 2008ko irailaren 23an <a href="/wiki/Nazio_Batuen_Batzar_Nagusia" title="Nazio Batuen Batzar Nagusia">Nazio Batuen Batzar Nagusiaren</a> 63. sesioan eginiko adierazpenetan <a href="/w/index.php?title=Haris_Silajd%C5%BEi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haris Silajdžić (sortu gabe)">Haris Silajdžić</a>, Bosnia eta Herzegovinako delegazioko buruak esan zuen "Gurutze Gorriaren Nazioarteko Komitearen datuen arabera, 200.000 pertsona erail zituzten, tartean 12.000 ume, 50.000 emakumeraino bortxatu zituzten eta 2.2 milioi pertsonek bere etxea utzi behar izan zuten. Hau, bosniar genozidio eta soziozidio egiaztagarria izan zen."<a href="#cite_note-91">[88]</a> Kroaziar eta bosniarren arteko gatazkako biktimak ikuspuntu etnikotik lantzen duen estatistika argirik ez dago. Ikerketa eta Dokumentazio zentroak emandako datuetatik (Bosniako gerra orokorretakoak direnak) batzuk har daitezke, gatazka bosniar-kroaziarra jazo zen lurraldeetakoak hain zuzen, hurbilpen bat egiteko. Datu hauen arabera, Bosnia erdialdean dokumentaturiko 10.448 hildakoetatik (soldadu eta zibilak) gehienak bosniakoak (%62) ziren, kroaziarrak (%24) eta serbiarrak (%13) atzetik zituztelarik. <a href="/w/index.php?title=Gornji_Vakuf&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gornji Vakuf (sortu gabe)">Gornji Vakuf</a> eta <a href="/w/index.php?title=Bugojno&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bugojno (sortu gabe)">Bugojno</a> udalerrietako 1.337 hildako dokumentatuak ez daude Bosnia erdialdeko biktima modura kontatuta (<a href="/wiki/Neretva" title="Neretva">Neretva</a> errekako lurraldekoak baizik) nahiz eta udalerriak Bosnia erdialdean kokatuta dauden (Gornje Povrbasje lurraldean hain zuzen). Gornje Povrbasje-ko biktimen %70-80 bosniakoak ziren, gutxi gorabehera. Neretva ibaiko lurraldean, 6.717 hildakorekin, %54 bosniakoak ziren, %24 serbiarrak eta %21 kroaziarrak. Lurralde hauetako biktimak gehien bat -baina ez bakarrik- bosniar eta kroaziarren arteko gatazkaren ondorio izan ziren. Hein txikiago batean, serbiarrekin izandako gatazkak ere bere pisua du estatistiketan. Esate baterako, hainbat serbiar erail zituzten kroaziar indarrek 1992an, Čipuljić herrixkan, Bugojno udalerrian.<a href="#cite_note-92">[89]</a> Era berean, nazioarteko tropen artean baja aipagarriak egon ziren, <a href="/w/index.php?title=UNPROFOR&action=edit&redlink=1" class="new" title="UNPROFOR (sortu gabe)">UNPROFOReko</a> 320 soldadu inguru hil ziren Bosniako gatazkak iraun zuen bitartean. <a href="/w/index.php?title=UNCHR&action=edit&redlink=1" class="new" title="UNCHR (sortu gabe)">UNCHRek</a> adierazi zuen Bosnia eta Herzegovinako gatazkak 2.2 milioi pertsona behartu zituela euren etxeak uzten, Europan Bigarren Mundu Gerraren ondoren desplazatu gehien eragin dituen gatazka izanik.<a href="#cite_note-Jolie-14">[14]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Gerra-krimenak">Gerra-krimenak</h3>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=27" title="Aldatu atal hau: «Gerra-krimenak»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=27" title="Edit section's source code: Gerra-krimenak">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Garbiketa_etnikoak">Garbiketa etnikoak</h4>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=28" title="Aldatu atal hau: «Garbiketa etnikoak»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=28" title="Edit section's source code: Garbiketa etnikoak">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <a href="/wiki/Garbiketa_etniko" title="Garbiketa etniko">Garbiketa etnikoak</a> sarritan jazo ziren gerran zehar. Honen barruan, nahi ez zen talde etnikoaren intimidazio, kanpora bidaltze behartuak edota hilketak zeuden, talde etnikoaren arrasto fisikoak kendu edota suntsituz, hala nola, gurtzeko tokiak, hilerriak eta eraikin historiko eta kulturalak. Matjaž Klemenčič eta Mitja Žagar adituen arabera, "Nazionalista etnikoak ziren politikarien ideiek, zeintzuk Bosnia eta Herzegovina lurralde etniko homogeneotan birrantolatzea zuten helburu, ezinbestean etnikoki nahasiak ziren lurraldeen banaketa zekarren, hauek gune serbiar, kroaziar eta musulman bihurtzeko".<a href="#cite_note-Sourcebook-15">[15]</a> ICTYren hainbat ebazpen eta salaketen arabera, indar serbiar <a href="#cite_note-Prosecutor_v._Vujadin_Popovic,_Ljubisa_Beara,_Drago_Nikolic,_Ljubomir_Borovcanin,_Radivoje_Miletic,_Milan_Gvero,_and_Vinko_Pandurevic-93">[90]</a><a href="#cite_note-ICTY:_Radoslav_Brđanin_judgement-94">[91]</a><a href="#cite_note-Tadic_Case:_The_Verdict-95">[92]</a> eta kroaziarrek <a href="#cite_note-ICTY:_Naletilić_and_Matinović_verdict-19">[19]</a><a href="#cite_note-ICTY:_Kordić_and_Čerkez_verdict-48">[48]</a><a href="#cite_note-Prosecuter_v._Jadranko_Prlic,_Bruno_Stojic,_Slobodan_Praljak,_Milivoj_Petkovic_and_Valentin_Coric_and_Berislav_Pusic-96">[93]</a> garbiketa etnikoa eragin zuten, euren agintaritza politikoak planifikatua izan zena, etnikoki puruak ziren estatuak (<a href="/wiki/Bosniako_Serbiar_Errepublika" title="Bosniako Serbiar Errepublika">Bosniako Serbiar Errepublika</a> eta <a href="/wiki/Herzeg-Bosniako_Kroaziar_Errepublika" title="Herzeg-Bosniako Kroaziar Errepublika">Herzeg-Bosniako Kroaziar Errepublika</a>) sortzeko. Gainera, serbiar indarrek <a href="/wiki/Srebrenicako_sarraskia" title="Srebrenicako sarraskia">sarraskia eragin zuten Srebrenican</a> gerra amaieran.<a href="#cite_note-97">[94]</a> 1995eko <a href="/wiki/CIA" title="CIA">CIAren</a> txosten baten arabera, serbiar indarrak izan ziren gerran eginiko gerra-krimenen %90-aren erantzule.<a href="#cite_note-Cohen-9">[9]</a> <a href="/wiki/Kroaziar_Defentsa_Kontseilua" title="Kroaziar Defentsa Kontseilua">HVOren</a> eraso anitzen frogetan oinarrituz, ICTYk ebatzi zuen Kordić eta Čerkez kasuan 1993ko apirilerako, agintaritza kroaziarrak bazuela komuneko diseinu edo plana sorturik eta buruturik <a href="/w/index.php?title=La%C5%A1va_Haraneko_garbiketa_etnikoa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lašva Haraneko garbiketa etnikoa (sortu gabe)">Lašva Harana etnikoki bosniarrez garbitzeko</a>, Bosnia erdialdean. <a href="/w/index.php?title=Dario_Kordi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dario Kordić (sortu gabe)">Dario Kordić</a>, tokiko agintari politikoa, izendatu zen garbiketa etniko horren planifikatzaile eta eragilearen errudun.<a href="#cite_note-ICTY:_Kordić_and_Čerkez_verdict-48">[48]</a> <center> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><a href="/wiki/Fitxategi:DemoBIH1991.png" class="mw-file-description" title="1991ko konposizio etnikoa udalerrika."><img alt="1991ko konposizio etnikoa udalerrika." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/DemoBIH1991.png/120px-DemoBIH1991.png" decoding="async" width="120" height="116" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/DemoBIH1991.png/180px-DemoBIH1991.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/DemoBIH1991.png/240px-DemoBIH1991.png 2x" data-file-width="1809" data-file-height="1752" /></a></div> <div class="gallerytext">1991ko konposizio etnikoa udalerrika.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><a href="/wiki/Fitxategi:BiH_-_Etnicki_sastav_po_opstinama_2013_1.gif" class="mw-file-description" title="2013ko konposizio etnikoa udalerrika."><img alt="2013ko konposizio etnikoa udalerrika." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/BiH_-_Etnicki_sastav_po_opstinama_2013_1.gif/120px-BiH_-_Etnicki_sastav_po_opstinama_2013_1.gif" decoding="async" width="120" height="116" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/BiH_-_Etnicki_sastav_po_opstinama_2013_1.gif/180px-BiH_-_Etnicki_sastav_po_opstinama_2013_1.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/BiH_-_Etnicki_sastav_po_opstinama_2013_1.gif/240px-BiH_-_Etnicki_sastav_po_opstinama_2013_1.gif 2x" data-file-width="3600" data-file-height="3486" /></a></div> <div class="gallerytext">2013ko konposizio etnikoa udalerrika.</div> </li> </ul> </center> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Genozidioa">Genozidioa</h4>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=29" title="Aldatu atal hau: «Genozidioa»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=29" title="Edit section's source code: Genozidioa">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:Srebrenica_massacre_memorial_gravestones_2009_1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Srebrenica_massacre_memorial_gravestones_2009_1.jpg/240px-Srebrenica_massacre_memorial_gravestones_2009_1.jpg" decoding="async" width="240" height="142" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Srebrenica_massacre_memorial_gravestones_2009_1.jpg/360px-Srebrenica_massacre_memorial_gravestones_2009_1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Srebrenica_massacre_memorial_gravestones_2009_1.jpg/480px-Srebrenica_massacre_memorial_gravestones_2009_1.jpg 2x" data-file-width="2254" data-file-height="1338" /></a><figcaption>Srebrenica-Potočari-ko genozidioaren biktimen oroigarri eta hilerria</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:Exhumations_in_Srebrenica_1996.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Exhumations_in_Srebrenica_1996.jpg/240px-Exhumations_in_Srebrenica_1996.jpg" decoding="async" width="240" height="159" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Exhumations_in_Srebrenica_1996.jpg/360px-Exhumations_in_Srebrenica_1996.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a1/Exhumations_in_Srebrenica_1996.jpg 2x" data-file-width="432" data-file-height="286" /></a><figcaption>Gorpuak lurpetik ateratzen Srebrenican, 1996</figcaption></figure> Bosnia-Herzegovinak <a href="/wiki/Serbia_eta_Montenegro" title="Serbia eta Montenegro">Serbia eta Montenegroren</a> aurka 1993an eginiko <a href="/wiki/Genozidio" title="Genozidio">genozidio</a> salaketa bati jarraituz, <a href="/wiki/Nazioarteko_Justizia_Auzitegia" title="Nazioarteko Justizia Auzitegia">Nazioarteko Justizia Auzitegian</a> epaiketa egin zen. <a href="/wiki/Nazioarteko_Justizia_Auzitegia" title="Nazioarteko Justizia Auzitegia">Nazioarteko Justizia Auzitegiak</a> (ICJ) 2007ko otsailaren 26an kaleraturiko epaiean eta gerraren izaera era ez-zuzenean nazioartekoa zela aitortuz, Serbiak <a href="/wiki/Bosniako_Serbiar_Errepublika" title="Bosniako Serbiar Errepublika">Republika Srpskako</a> indarrek eginiko genozidioaren ardura zuzenik ez zuela izan adierazten da. Hala ere, epaiaren arabera, Serbiak ez zuen indar serbiarrek eragindako genozidioa ekiditeko ezer egin eta ez zituen genozidioa eragin zuten norbanakoak zigortu edota epaitu, bereziki <a href="/wiki/Ratko_Mladi%C4%87" title="Ratko Mladić">Ratko Mladić</a> jenerala. Kroazian zegoen <a href="/wiki/Ameriketako_Estatu_Batuak" title="Ameriketako Estatu Batuak">AEBetako</a> enbaxadoreak 1994ko otsailaren 8an <a href="/wiki/Etxe_Zuria" title="Etxe Zuria">Etxe Zurira</a> bidalitako <a href="/wiki/Telegrama" class="mw-redirect" title="Telegrama">telegrama</a> batean genozidioa gertatzen ari zela adierazi zen. Telegramak Sarajevoren aurkako "bonbardaketa jarraitu eta bereizi gabekoa" (<a href="/wiki/Radovan_Karad%C5%BEi%C4%87" title="Radovan Karadžić">Karadžićen</a> indarrek eragindakoa) eta Bosnia iparraldeko talde gutxituek "alde egin zezaten behartzeko saiakera modura" jasaten zuten jazarpena aipatzen ditu genozidioa gertatzen ari zenaren adibide modura.<a href="#cite_note-98">[95]</a> 2005ean, <a href="/wiki/Ameriketako_Estatu_Batuetako_Kongresua" title="Ameriketako Estatu Batuetako Kongresua">Ameriketako Estatu Batuetako Kongresuak</a> erabaki zuen "Serbiar oldartze eta garbiketa-etnikoen polikak betetzen duela genozidio terminoaren definizoa".<a href="#cite_note-thomas.loc.gov-99">[96]</a> Nahiz eta serbiarrek aldi berean eta Bosnia-Herzegovinako leku desberdinetan eragindako hainbat mota desberdinetako gerra-krimenetako frogak egon, bereziki <a href="/w/index.php?title=Bijeljinako_sarraskia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bijeljinako sarraskia (sortu gabe)">Bijeljina</a>, <a href="/wiki/Sarajevoko_setioa" title="Sarajevoko setioa">Sarajevo</a>, <a href="/w/index.php?title=Prijedoreko_sarraskia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prijedoreko sarraskia (sortu gabe)">Prijedor</a>, <a href="/w/index.php?title=Zvorknikeko_sarraskia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zvorknikeko sarraskia (sortu gabe)">Zvornik</a>, <a href="/wiki/Banja_Luka" title="Banja Luka">Banja Luka</a>, <a href="/wiki/Vixegradeko_sarraskia" title="Vixegradeko sarraskia">Vixegrad</a> eta <a href="/w/index.php?title=Fo%C4%8Dako_sarraskia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fočako sarraskia (sortu gabe)">Fočako</a> sarraskietan, <a href="/wiki/Nazioarteko_Justizia_Auzitegia" title="Nazioarteko Justizia Auzitegia">Nazioarteko Justizia Auzitegiko</a> epaileen arabera, bosniar musulmanak ezabatzeko intentzio jakinarekin egin zen eta genozidio kontsidera daitekeen sarraski bakarra <a href="/wiki/Srebrenicako_sarraskia" title="Srebrenicako sarraskia">Srebrenicakoa</a> izan zen, 1995ean Bosnia ekialdean jazotakoa. Auzitegiak ebatzi zuen 1992-1995 artean eginiko krimenak, <a href="/wiki/Gizateriaren_aurkako_krimen" class="mw-redirect" title="Gizateriaren aurkako krimen">gizateriaren aurkako krimen</a> modura deskribatu daitezkeela nazioarteko legearen arabera, baina ekintza hauek ez zutela berez, genozidioa suposatzen.<a href="#cite_note-100">[97]</a> Auzitegiak erabaki zuen, 2006ko <a href="/wiki/Montenegro" title="Montenegro">Montenegroren</a> independentzia deklarazioaren ostean, Serbia zela kasuan erantzule bakarra, baina "iraganean garaiko edozein ekintzen ardura, Serbia eta Montenegro estatu batuaren erantzukizuna" zela.<a href="#cite_note-101">[98]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Masa-bortxaketa_eta_zapalketa_psikologikoa">Masa-bortxaketa eta zapalketa psikologikoa</h4>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=30" title="Aldatu atal hau: «Masa-bortxaketa eta zapalketa psikologikoa»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=30" title="Edit section's source code: Masa-bortxaketa eta zapalketa psikologikoa">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <div style="font-style: italic; padding-left: 2em; margin-bottom: 0.5em;">Sakontzeko, irakurri: «<a href="/wiki/Bosniako_gerrako_bortxaketak" title="Bosniako gerrako bortxaketak">Bosniako gerrako bortxaketak</a>»</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:Evstafiev-bosnia-sarajevo-woman-cries-at-grave.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Evstafiev-bosnia-sarajevo-woman-cries-at-grave.jpg/220px-Evstafiev-bosnia-sarajevo-woman-cries-at-grave.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Evstafiev-bosnia-sarajevo-woman-cries-at-grave.jpg/330px-Evstafiev-bosnia-sarajevo-woman-cries-at-grave.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Evstafiev-bosnia-sarajevo-woman-cries-at-grave.jpg/440px-Evstafiev-bosnia-sarajevo-woman-cries-at-grave.jpg 2x" data-file-width="700" data-file-height="465" /></a><figcaption>Emakume musulman batzuk <a href="/wiki/Sarajevo" title="Sarajevo">Sarajevoko</a> hilobi batean negarrez.</figcaption></figure> Nahiz eta Bosniako gerran zehar alde guztietakoek emakumeak bortxatu, bereziki serbiarrek emakume katoliko eta musulmanak erasotu zituzten.<a href="#cite_note-102">[99]</a> Bortxaturikoen kopuruen estimazioak 20.000 eta 50.000 artekoak dira.<a href="#cite_note-103">[100]</a> Eraso hauen ondorioz emakume eta neskek pairaturiko arazoen artean ginekologikoak, gaixotasun fisiko eta psikologikoak, nahi ez ziren haurdunaldiak eta <a href="/wiki/Sexu-transmisiozko_gaixotasun" title="Sexu-transmisiozko gaixotasun">sexu-transmisiozko gaixotasunak</a> egon ziren. Bizirik atera ziren askok orain ere deseroso/frustratu/nazkaturik sentitzen dira gizonezkoekin, sexuarekin eta harremanekin; biztanleria edo gizarte baten hazkunde eta garapena baldintzatuz. Gizarte musulmanetan ohikoa den moduan ezkongabeak ziren emakumezko gehienak birjinak ziren bortxatuak izan zirenean, oraindik trauma handiagotuz. <a href="/wiki/Bosniako_gerrako_bortxaketak" title="Bosniako gerrako bortxaketak">Masa-bortxaketak</a> batez ere Bosnia ekialdean egin ziren, <a href="/w/index.php?title=Fo%C4%8Dako_sarraskia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fočako sarraskia (sortu gabe)">Fočako sarraskian</a> alde batetik eta Grbavican bestetik, <a href="/wiki/Sarajevoko_setioa" title="Sarajevoko setioa">Sarajevoko setioak</a> zirauen bitartean. Serbiar soldaduek emakume eta neskak atxilo-esparruetan edukitzen zituzten, bizi-baldintza guztiz antihigienikoetan bizitzera beharturik zeudelarik, tratu txarrak jasaten zituzten bitartean, tartean behin eta berriz bortxatua izatea. Polizia edo militar serbiarrak atxilo-esparru hauetara joan, emakumezko bat edo gehiago aukeratu, kanpora eraman eta bortxatu egiten zituzten. Guzti hau bistara egiten zen, tokiko agintari serbiarrek, bereziki indar polizialek, horren berri zutelarik, baita parte-hartze zuzena ere batzuetan. Fočako polizia-indarren burua, Dragan Gagović, identifikatu zuten atxilo-esparruetara emakumeak bortxatzen joaten zen gizonetako bat modura. Hainbat bortxatze-esparru zeuden Fočan, tartean, "Karamanen etxea" deiturikoa. Bertan bahiturik zeuden bitartean, emakumezkoak etengabe bortxatzen zituzten. Emakumezko horien artean, adin txikikoak ere baziren, 12 eta 14 urteko gazteak zirelarik batzuk.<a href="#cite_note-ICTY:_Kunarac,_Kovač_and_Vuković_judgement-36">[36]</a><a href="#cite_note-The_Society_for_Threatened_Peoples_(GfbV):Documentation_about_war_crimes-104">[101]</a><a href="#cite_note-105">[102]</a> Bereziki emakumezko bosniako musulmanak erasotu zituzten, bortxatzea izanik serbiarrek bosniakoei nagusitasuna eta garaipen erakusteko modu bat. Esate baterako, Dragoljub Kunarac gerra kriminal zigortuak edo bere agindupeko gizonek aukeraturiko neska eta emakumeak sistematikoki eramaten ziren soldaduen basera. Bertan, neska eta emakumeak, zeintzuk Kunarac-ek zekien zibilak ziren, bortxatzen zituzten soldaduek edo Kunarac berak. Soldadu serbiarrek, atxilo-esparruetatik hainbat emakumezko musulman hartzen zituzten eta haiekin izatera behartzen zuten zenbait denborarako, bortxatua izateko.<a href="#cite_note-ICTY:_Kunarac,_Kovač_and_Vuković_judgement-36">[36]</a> Radomir Kovač-ek, bera ere <a href="/w/index.php?title=ICTY&action=edit&redlink=1" class="new" title="ICTY (sortu gabe)">ICTYk</a> gerra krimenengatik zigortua, lau emakumezko zituen bere etxean bahiturik eta horietatik hiru behin eta berriz bortxatzen zituen, bosniar gizarte zibilaren aurkako erasoa indartuz. Kovač-ek bere lagunak ere gonbidatzen zituen bere etxera, batzuetan haiek ere emakumezkoak bortxatzea baimenduz. Gainera, Kovač-ek hiru emakumezko saldu egin zituen. Saldu baino lehen, emakumezko horietako bi beste soldadu serbiar batzuen eskuetan jarri zituen, azken hauek hiru astez behin eta berriz hauek bortxatu ondoren itzuli zizkiotelarik bueltan. Azken horietako emakume bat saldu egin zuen eta bestea ezagun baten eskuetan utzi zuen.<a href="#cite_note-ICTY:_Kunarac,_Kovač_and_Vuković_judgement-36">[36]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Auzipetzeak_eta_prozedura_legalak">Auzipetzeak eta prozedura legalak</h3>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=31" title="Aldatu atal hau: «Auzipetzeak eta prozedura legalak»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=31" title="Edit section's source code: Auzipetzeak eta prozedura legalak">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:Evstafiev-Radovan_Karadzic_3MAR94.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Evstafiev-Radovan_Karadzic_3MAR94.jpg/220px-Evstafiev-Radovan_Karadzic_3MAR94.jpg" decoding="async" width="220" height="280" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Evstafiev-Radovan_Karadzic_3MAR94.jpg/330px-Evstafiev-Radovan_Karadzic_3MAR94.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6d/Evstafiev-Radovan_Karadzic_3MAR94.jpg 2x" data-file-width="393" data-file-height="500" /></a><figcaption><a href="/wiki/Radovan_Karad%C5%BEi%C4%87" title="Radovan Karadžić">Radovan Karadžić</a>, <a href="/wiki/Bosniako_Serbiar_Errepublika" title="Bosniako Serbiar Errepublika">Republika Srpskako</a> presidente ohia. 2016ko martxoaren 24an <a href="/wiki/Genozidio" title="Genozidio">genozidio</a> eta <a href="/wiki/Gizadiaren_kontrako_krimena" class="mw-redirect" title="Gizadiaren kontrako krimena">gizadiaren kontra egindako krimenengatik</a> egin zitzaion epaiketan errudun atera zen. 40 urteko kartzela zigorra ezarri zitzaion.</figcaption></figure> <a href="/w/index.php?title=Jugoslavia_Ohierako_Nazioarteko_Epaitegi_Kriminala&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jugoslavia Ohierako Nazioarteko Epaitegi Kriminala (sortu gabe)">Jugoslavia Ohierako Nazioarteko Epaitegi Kriminala</a> (ICTY, ingelesezko sigletatik) 1993an eratu zen <a href="/wiki/Nazio_Batuen_Erakundea" title="Nazio Batuen Erakundea">NBEren</a> gorputz modura, <a href="/w/index.php?title=Jugoslaviako_gerrak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jugoslaviako gerrak (sortu gabe)">Jugoslaviako gerretan</a> egindako krimenak aztertu eta egileak auzipetzeko. Epaitegia <a href="/wiki/Haga" title="Haga">Hagan</a> (<a href="/wiki/Herbehereak" title="Herbehereak">Herbehereak</a>) dago kokatuta. Lege-adituen arabera, 2008rako, 45 serbiar, 12 kroaziar eta 4 bosniako gerra krimenen egile modura kondenatu zituen ICTYk Balkanetako gerrekin lotuta.<a href="#cite_note-Convictions-10">[10]</a> Serbiar eta kroaziarrak salatu eta kondenatu zituzten gerra krimen sistematikoak (estrategia baten barruan) egitearen arduradun modura, bosniakoak norbanakoek eginiko gerra krimenengatik zigortu zituztelarik. Gerra garaiko serbiar agintaritza ia osoa, tartean Biljana Plavšić,<a href="#cite_note-ictykrajisnik-106">[103]</a> Momčilo Krajišnik <a href="#cite_note-107">[104]</a> eta Duško Tadić<a href="#cite_note-ICTY:_Dusko_Tadic-108">[105]</a> gerra krimen eta garbiketa etnikoa egin izanagatik epaitu eta zigortu zituzten. <a href="/wiki/Radovan_Karad%C5%BEi%C4%87" title="Radovan Karadžić">Radovan Karadžić</a>, <a href="/wiki/Bosniako_Serbiar_Errepublika" title="Bosniako Serbiar Errepublika">Republika Srpskako</a> presidente ohia, gaur egun epaitzen ari dira.<a href="#cite_note-ICTYkaradzic2009-109">[106]</a> Era berean, <a href="/wiki/Ratko_Mladi%C4%87" title="Ratko Mladić">Ratko Mladić</a> general militar nagusia epaitzen ari dira ICTYn, <a href="/wiki/Sarajevoko_setioa" title="Sarajevoko setioa">Sarajevoko setioa</a> eta <a href="/wiki/Srebrenicako_sarraskia" title="Srebrenicako sarraskia">Srebrenicako sarraskiarekin</a> loturik.<a href="#cite_note-ICTYmladic2002-110">[107]</a> Garaiko Serbiako presidentea, <a href="/wiki/Slobodan_Milo%C5%A1evi%C4%87" title="Slobodan Milošević">Slobodan Milošević</a>, gerra krimenen erantzule modura akusatu zuten, tartean <a href="/wiki/Genevako_Konbentzioak" title="Genevako Konbentzioak">Genevako itunaren</a> hauste larriak, <a href="/wiki/Gizateriaren_aurkako_krimen" class="mw-redirect" title="Gizateriaren aurkako krimen">gizateriaren aurkako krimenak</a> eta <a href="/wiki/Genozidio" title="Genozidio">genozidioa</a>,<a href="#cite_note-111">[108]</a> baina 2006an hil zen epaiketa amaitu baino lehen.<a href="#cite_note-112">[109]</a> Zenbait kroaziar goi-mailako aagintari batzuk (<a href="/w/index.php?title=Dario_Kordi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dario Kordić (sortu gabe)">Dario Kordić</a>) ere zigortu zituzten gerra krimenak egiteagatik, beste batzuk (<a href="/w/index.php?title=Jadranko_Prli%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jadranko Prlić (sortu gabe)">Jadranko Prlić</a>, <a href="/w/index.php?title=Bruno_Stoji%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bruno Stojić (sortu gabe)">Bruno Stojić</a>, <a href="/wiki/Slobodan_Praljak" title="Slobodan Praljak">Slobodan Praljak</a>, <a href="/w/index.php?title=Milivoj_Petkovi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Milivoj Petković (sortu gabe)">Milivoj Petković</a>, <a href="/w/index.php?title=Valentin_Cori%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Valentin Corić (sortu gabe)">Valentin Corić</a>, eta <a href="/w/index.php?title=Berislav_Pu%C5%A1i%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Berislav Pušić (sortu gabe)">Berislav Pušić</a>) oraindik epaitzen ari direlarik. <a href="/wiki/Alija_Izetbegovi%C4%87" title="Alija Izetbegović">Alija Izetbegovićen</a> heriotzaren ondoren, ICTYk jakinarazi zuen bera gerra krimenak egin zituenaren susmoak zeudela eta beraz ikerketapean egon zela; dena den, fiskalak ez zuen froga nahikorik aurkitu Izetbegović bizirik zegoen bitartean akusisazio bat osatzeko.<a href="#cite_note-113">[110]</a> <a href="/wiki/Srebrenicako_sarraskia" title="Srebrenicako sarraskia">Genozidioa</a> da serbiarren aurka eginiko akusazio gogorrena. Kroaziarren kasuan, gizateriaren aurkako krimenekin (<a href="/wiki/Garbiketa_etnikoa" class="mw-redirect" title="Garbiketa etnikoa">garbiketa etnikoa</a>), genozidioaren ondoren akusaziorik altuena, jaso zituzten zigorrik handienak. Bosniarren kasuan, jasotako zigorrik larrienak <a href="/wiki/Genevako_Konbentzioak" title="Genevako Konbentzioak">Genevako itunaren</a> hausturarekin loturiko gerra krimen desberdinak izan ziren.<a href="#cite_note-114">[111]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Berradiskidetzea">Berradiskidetzea</h3>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=32" title="Aldatu atal hau: «Berradiskidetzea»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=32" title="Edit section's source code: Berradiskidetzea">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <a href="/wiki/2004" title="2004">2004ko</a> <a href="/wiki/Abenduaren_6" title="Abenduaren 6">abenduaren 6an</a>, <a href="/w/index.php?title=Boris_Tadi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Boris Tadić (sortu gabe)">Boris Tadić</a> serbiar presidenteak Bosnia-Herzegovinan barkamena eskatu zuen serbiar herriaren izenean krimenak jasan zituen jendeari.<a href="#cite_note-serbiarbarkamena-115">[112]</a> <table style="background-color:#e0e0e0;border-collapse:collapse;border-radius: 6px;border-style:none;margin: .5em 2.75em; padding: 20px;"> <tbody><tr> <td width="20" valign="top" style="color:silver;font-size:40px;font-family:'Times New Roman',serif;font-weight:bold;text-align:left;padding-left:10px; padding-right:10px;">« </td> <td align="left" style="padding:10px; padding-bottom:0; font-size: 90%;">Denok eskatu behar diogu barkamena batak besteari, eta nik izan behar badut hala egiten lehena, hemen nago. </td> <td width="20" valign="bottom" style="color:silver;font-size:40px;font-family:'Times New Roman',serif;font-weight:bold;text-align:right;padding-left:10px; padding-right:10px;">» </td></tr> <tr> <td colspan="3" style="padding: 10px; padding-top:0; font-size: 85%;"><cite style="font-style:normal;">—<a href="/w/index.php?title=Boris_Tadi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Boris Tadić (sortu gabe)">Boris Tadić</a>, serbiar presidentea<a href="#cite_note-116">[oh 4]</a></cite> </td></tr></tbody></table> <a href="/wiki/Ivo_Josipovi%C4%87" title="Ivo Josipović">Ivo Josipović</a> kroaziar presidenteak 2010ko apirilean eskatu zuen barkamena bere herrialdeako Bosniako gerran izan zuen paperagatik. Trukean, <a href="/w/index.php?title=Haris_Silajd%C5%BEi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haris Silajdžić (sortu gabe)">Haris Silajdžić</a> Bosnia eta Herzegovinako presidenteak Kroaziarekin erlazioak hobetu zituen, nahiz eta serbiarren kasuan aurrekoan hala ez egin. <table style="background-color:#e0e0e0;border-collapse:collapse;border-radius: 6px;border-style:none;margin: .5em 2.75em; padding: 20px;"> <tbody><tr> <td width="20" valign="top" style="color:silver;font-size:40px;font-family:'Times New Roman',serif;font-weight:bold;text-align:left;padding-left:10px; padding-right:10px;">« </td> <td align="left" style="padding:10px; padding-bottom:0; font-size: 90%;">Biziki damu dut Kroaziako errepublikak lagundu izana gaur egun oraindik zamatzen gaituzten jendearen sufrimendu eta banaketa osatzen. </td> <td width="20" valign="bottom" style="color:silver;font-size:40px;font-family:'Times New Roman',serif;font-weight:bold;text-align:right;padding-left:10px; padding-right:10px;">» </td></tr> <tr> <td colspan="3" style="padding: 10px; padding-top:0; font-size: 85%;"><cite style="font-style:normal;">—Ivo Josipović, Kroaziako errepublikako presidentea, Bosnia-Herzegovinako parlamentuaren aurrean.<a href="#cite_note-118">[oh 5]</a></cite> </td></tr></tbody></table> <a href="/wiki/2010" title="2010">2010eko</a> <a href="/wiki/Martxoaren_31" title="Martxoaren 31">martxoaren 31n</a> <a href="/w/index.php?title=Serbiar_parlamentua&action=edit&redlink=1" class="new" title="Serbiar parlamentua (sortu gabe)">serbiar parlamentuak</a> adierazpena onartu zuen "1995eko uztailean Srebrenicako biztanleria bosniakoaren aurka eginiko krimena erarik eta gogorrenean gaitzetsiz" eta biktima guztiei barkamena eskatuz, hala egiten duen lehen adierazpena izanik lurraldean. Adierazpenaren bultzatzailea Boris Tadić presidentea izan zen, aurrera eraman zuena nahiz eta politikoki oso gai eztabaidatua izan. Aurretik, giza-eskubideen aldeko taldeek eta alderdi ez-nazionalistek bakarrik bultzatu zituzten halako neurriak.<a href="#cite_note-119">[114]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Mapen_galeria">Mapen galeria</h2>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=33" title="Aldatu atal hau: «Mapen galeria»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=33" title="Edit section's source code: Mapen galeria">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><a href="/wiki/Fitxategi:BiH_-_ES_N_1991_1.gif" class="mw-file-description" title="1991ko konposizio etnikoa udalerrika."><img alt="1991ko konposizio etnikoa udalerrika." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/BiH_-_ES_N_1991_1.gif/120px-BiH_-_ES_N_1991_1.gif" decoding="async" width="120" height="112" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/BiH_-_ES_N_1991_1.gif/180px-BiH_-_ES_N_1991_1.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/BiH_-_ES_N_1991_1.gif/240px-BiH_-_ES_N_1991_1.gif 2x" data-file-width="3600" data-file-height="3361" /></a></div> <div class="gallerytext">1991ko konposizio etnikoa udalerrika.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><a href="/wiki/Fitxategi:Bosnia_Herzegovina_Ethnic_2013.png" class="mw-file-description" title="2013eko konposizio etniko estimatua."><img alt="2013eko konposizio etniko estimatua." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Bosnia_Herzegovina_Ethnic_2013.png/120px-Bosnia_Herzegovina_Ethnic_2013.png" decoding="async" width="120" height="117" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Bosnia_Herzegovina_Ethnic_2013.png/180px-Bosnia_Herzegovina_Ethnic_2013.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Bosnia_Herzegovina_Ethnic_2013.png/240px-Bosnia_Herzegovina_Ethnic_2013.png 2x" data-file-width="1100" data-file-height="1073" /></a></div> <div class="gallerytext">2013eko konposizio etniko estimatua.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><a href="/wiki/Fitxategi:Bih94.JPG" class="mw-file-description" title="1994ko fronteak, kroaziar eta bosniarren arteko gerra bukatu ondoren."><img alt="1994ko fronteak, kroaziar eta bosniarren arteko gerra bukatu ondoren." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Bih94.JPG/120px-Bih94.JPG" decoding="async" width="120" height="109" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Bih94.JPG/180px-Bih94.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Bih94.JPG/240px-Bih94.JPG 2x" data-file-width="1213" data-file-height="1100" /></a></div> <div class="gallerytext">1994ko fronteak, kroaziar eta bosniarren arteko gerra bukatu ondoren.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><a href="/wiki/Fitxategi:Hvo_controlled.png" class="mw-file-description" title="Kroaziarrek gerran zehar kontrolaturiko hedadura maximoa."><img alt="Kroaziarrek gerran zehar kontrolaturiko hedadura maximoa." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Hvo_controlled.png/120px-Hvo_controlled.png" decoding="async" width="120" height="108" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Hvo_controlled.png/180px-Hvo_controlled.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Hvo_controlled.png/240px-Hvo_controlled.png 2x" data-file-width="1220" data-file-height="1100" /></a></div> <div class="gallerytext">Kroaziarrek gerran zehar kontrolaturiko hedadura maximoa.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><a href="/wiki/Fitxategi:Bsa_controlled.png" class="mw-file-description" title="Serbiarrek gerran zehar kontrolaturiko hedadura maximoa."><img alt="Serbiarrek gerran zehar kontrolaturiko hedadura maximoa." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Bsa_controlled.png/120px-Bsa_controlled.png" decoding="async" width="120" height="108" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Bsa_controlled.png/180px-Bsa_controlled.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Bsa_controlled.png/240px-Bsa_controlled.png 2x" data-file-width="1220" data-file-height="1100" /></a></div> <div class="gallerytext">Serbiarrek gerran zehar kontrolaturiko hedadura maximoa.</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Oharrak">Oharrak</h2>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=34" title="Aldatu atal hau: «Oharrak»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=34" title="Edit section's source code: Oharrak">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <ol class="references"> <li id="cite_note-73"><a href="#cite_ref-73">↑</a> The War in Bosnia Herzegovina<a href="#cite_note-Burg-72">[72]</a> </li> <li id="cite_note-75"><a href="#cite_ref-75">↑</a> The War in Bosnia Herzegovina<a href="#cite_note-Burg-72">[72]</a> </li> <li id="cite_note-76"><a href="#cite_ref-76">↑</a> The War in Bosnia Herzegovina<a href="#cite_note-Burg-72">[72]</a> </li> <li id="cite_note-116"><a href="#cite_ref-116">↑</a> <a href="#cite_note-serbiarbarkamena-115">[112]</a> </li> <li id="cite_note-118"><a href="#cite_ref-118">↑</a> <a href="#cite_note-117">[113]</a> </li> </ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Erreferentziak">Erreferentziak</h2>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=35" title="Aldatu atal hau: «Erreferentziak»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=35" title="Edit section's source code: Erreferentziak">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <div class="reflist columns references-column-count references-column-count-2" style="-moz-column-count: 2; -webkit-column-count: 2; column-count: 2; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1">↑</a> (Ingelesez) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://hrw.org/reports/2004/ij/icty/2.htm#_Toc62882595">ICTY: Conflict between Bosnia and Herzegovina and the Federal Republic of Yugoslavia</a> </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">↑</a> (Ingelesez) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110301032417/http://www.icj-cij.org/docket/files/91/13685.pdf">ICJ: The genocide case: Bosnia v. Serbia</a> - Ikus VI. zatia, 235-241 orriak. </li> <li id="cite_note-ICTY:_Kunarac,_Kovač_and_Vuković_judgement_-_Foča-3"><a href="#cite_ref-ICTY:_Kunarac,_Kovač_and_Vuković_judgement_-_Foča_3-0">↑</a> (Ingelesez) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20040318032919/http://www.un.org/icty/kunarac/trialc2/judgement/kun-tj010222e-5.htm#VC">ICTY: The attack against the civilian population and related requirements</a> </li> <li id="cite_note-ICTY:_Naletilić_and_Martinović_verdict_-_A._Historical_background-4"><a href="#cite_ref-ICTY:_Naletilić_and_Martinović_verdict_-_A._Historical_background_4-0">↑</a> (Ingelesez) [<a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.icty.org/x/cases/naletilic_martinovic/tjug/en/nal-tj030331-e.pdf">http://www.icty.org/x/cases/naletilic_martinovic/tjug/en/nal-tj030331-e.pdf</a> ICTY: Naletilić and Martinović verdict – A. Historical background}} </li> <li id="cite_note-5"><a href="#cite_ref-5">↑</a> Silber, L (1997), Yugoslavia: Death of a Nation. Penguin Books, 185. orr. </li> <li id="cite_note-6"><a href="#cite_ref-6">↑</a> (Ingelesez) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nytimes.com/1995/08/31/world/conflict-balkans-overview-nato-presses-bosnia-bombing-vowing-make-sarajevo-safe.html?scp=1&sq=Nato+bosnia&st=nyt">Roger Cohen, New York Times:CONFLICT IN THE BALKANS: THE OVERVIEW; NATO PRESSES BOSNIA BOMBING, VOWING TO MAKE SARAJEVO SAFE. 1995eko abuztuaren 31a</a> </li> <li id="cite_note-7"><a href="#cite_ref-7">↑</a> (Ingelesez) [Richard Holbrooke, To End a War, 1999 Modern Library: New York 102. orr.] </li> <li id="cite_note-8"><a href="#cite_ref-8">↑</a> (Ingelesez) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20120525111048/www.state.gov/www/regions/eur/bosnia/bosagree.html">AEBetako Defentsa departamendua:Dayton Peace Accords on Bosnia</a> </li> <li id="cite_note-Cohen-9">↑ <a href="#cite_ref-Cohen_9-0">a</a> <a href="#cite_ref-Cohen_9-1">b</a> (Ingelesez) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=990CE0DA163CF93AA35750C0A963958260&sec=&spon=&pagewanted=all">Roger Cohen, New York Times: C.I.A. Report on Bosnia Blames Serbs for 90% of the War Crimes</a> </li> <li id="cite_note-Convictions-10">↑ <a href="#cite_ref-Convictions_10-0">a</a> <a href="#cite_ref-Convictions_10-1">b</a> (Ingelesez) New York Times – Karadzic Sent to Hague for Trial Despite Violent Protest by Loyalists <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.nytimes.com/2008/07/30/world/europe/30serbia.html">[1]</a> </li> <li id="cite_note-Tabeau-11">↑ <a href="#cite_ref-Tabeau_11-0">a</a> <a href="#cite_ref-Tabeau_11-1">b</a> Ewa Tabeau, Jakub Bijak: War-related Deaths in the 1992–1995 Armed Conflicts in Bosnia and Herzegovina: A Critique of Previous Estimates and Recent Results. European Journal of Population <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.springerlink.com/content/w288118j50758360/">[2]</a>[<a href="/wiki/Wikipedia:Esteka_hautsia" class="mw-redirect" title="Wikipedia:Esteka hautsia">Betiko hautsitako esteka</a>] </li> <li id="cite_note-12"><a href="#cite_ref-12">↑</a> (Ingelesez) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080522111634/http://today.reuters.com/News/CrisesArticle.aspx?storyId=L23677389">Reuters:Research halves Bosnia war death toll to 100,000</a> </li> <li id="cite_note-hundredthousandplus-13"><a href="#cite_ref-hundredthousandplus_13-0">↑</a> (Ingelesez) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090115224526/http://www.america.gov/st/washfile-english/2006/March/20060302182114MVyelwarC0.6359674.html">U.S. Department of State:Review of European Security Issues</a> </li> <li id="cite_note-Jolie-14">↑ <a href="#cite_ref-Jolie_14-0">a</a> <a href="#cite_ref-Jolie_14-1">b</a> (Ingelesez) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.unhcr.org/4bbb422512.html">Jolie highlights the continuing suffering of the displaced in Bosnia</a> </li> <li id="cite_note-Sourcebook-15">↑ <a href="#cite_ref-Sourcebook_15-0">a</a> <a href="#cite_ref-Sourcebook_15-1">b</a> (Ingelesez) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.co.uk/books?id=ORSMBFwjAKcC&pg=PA311#v=onepage&q&f=false">Matjaž Klemenčič; Mitja Žagar; The former Yugoslavia's Diverse Peoples: A Reference Sourcebook ABC-CLIO: Santa Barbara, Kalifornia 2004. 311. orr.</a> </li> <li id="cite_note-16"><a href="#cite_ref-16">↑</a> <a rel="nofollow" class="external free" href="http://books.google.com/books?id=rN5bt0iMYuoC&pg=PA220">http://books.google.com/books?id=rN5bt0iMYuoC&pg=PA220</a> </li> <li id="cite_note-ICTYmilosevicindictment2002-17"><a href="#cite_ref-ICTYmilosevicindictment2002_17-0">↑</a> (Ingelesez) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icty.org/x/cases/slobodan_milosevic/ind/en/mil-ai040421-e.htm">Nazio Batuen Erakundea: The prosecutor of the tribunal against Slobodan Milošević: Amended Indictment</a> </li> <li id="cite_note-18"><a href="#cite_ref-18">↑</a> <a rel="nofollow" class="external free" href="http://books.google.com/books?id=NlRD4yaHrEYC&pg=PA279">http://books.google.com/books?id=NlRD4yaHrEYC&pg=PA279</a> </li> <li id="cite_note-ICTY:_Naletilić_and_Matinović_verdict-19">↑ <a href="#cite_ref-ICTY:_Naletilić_and_Matinović_verdict_19-0">a</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Naletilić_and_Matinović_verdict_19-1">b</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Naletilić_and_Matinović_verdict_19-2">c</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Naletilić_and_Matinović_verdict_19-3">d</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Naletilić_and_Matinović_verdict_19-4">e</a> (Ingelesez) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icty.org/x/cases/naletilic_martinovic/cis/en/cis_naletilic_martinovic_en.pdf">ICTY: Naletilić and Matinović verdict</a> </li> <li id="cite_note-20"><a href="#cite_ref-20">↑</a> <a rel="nofollow" class="external free" href="http://books.google.com/books?id=_RSi4WL0RP8C&pg=PA12&lpg=PA12">http://books.google.com/books?id=_RSi4WL0RP8C&pg=PA12&lpg=PA12</a> </li> <li id="cite_note-books.google.com-21">↑ <a href="#cite_ref-books.google.com_21-0">a</a> <a href="#cite_ref-books.google.com_21-1">b</a> <a rel="nofollow" class="external free" href="http://books.google.com/books?id=ZzYznOEiZmcC&pg=PP1137">http://books.google.com/books?id=ZzYznOEiZmcC&pg=PP1137</a> </li> <li id="cite_note-ICTY:_Blaškić_verdict-22">↑ <a href="#cite_ref-ICTY:_Blaškić_verdict_22-0">a</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Blaškić_verdict_22-1">b</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Blaškić_verdict_22-2">c</a> (Ingelesez) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icty.org/x/cases/blaskic/acjug/en/bla-aj040729e.pdf">CTY: Blaškić verdict</a> </li> <li id="cite_note-ICTY:_Jadranko_Prlić,_Bruno_Stojić,_Slobodan_Praljak,_Milivoj_Petković,_Valentin_Ćorić_&_Berislav_Pušić-23">↑ <a href="#cite_ref-ICTY:_Jadranko_Prlić,_Bruno_Stojić,_Slobodan_Praljak,_Milivoj_Petković,_Valentin_Ćorić_&_Berislav_Pušić_23-0">a</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Jadranko_Prlić,_Bruno_Stojić,_Slobodan_Praljak,_Milivoj_Petković,_Valentin_Ćorić_&_Berislav_Pušić_23-1">b</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Jadranko_Prlić,_Bruno_Stojić,_Slobodan_Praljak,_Milivoj_Petković,_Valentin_Ćorić_&_Berislav_Pušić_23-2">c</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Jadranko_Prlić,_Bruno_Stojić,_Slobodan_Praljak,_Milivoj_Petković,_Valentin_Ćorić_&_Berislav_Pušić_23-3">d</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Jadranko_Prlić,_Bruno_Stojić,_Slobodan_Praljak,_Milivoj_Petković,_Valentin_Ćorić_&_Berislav_Pušić_23-4">e</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Jadranko_Prlić,_Bruno_Stojić,_Slobodan_Praljak,_Milivoj_Petković,_Valentin_Ćorić_&_Berislav_Pušić_23-5">f</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Jadranko_Prlić,_Bruno_Stojić,_Slobodan_Praljak,_Milivoj_Petković,_Valentin_Ćorić_&_Berislav_Pušić_23-6">g</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icty.org/x/cases/prlic/cis/en/cis_prlic_al_en.pdf">ICTY: Jadranko Prlić, Bruno Stojić, Slobodan Praljak, Milivoj Petković, Valentin Ćorić & Berislav Pušić</a> </li> <li id="cite_note-24"><a href="#cite_ref-24">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20040627192417/http://inthenationalinterest.com/Articles/Vol2Issue41/Vol2Issue41dkm.html">Damjan de Krnjevic-Miskovic: Alija Izetbegovic, 1925–2003</a> </li> <li id="cite_note-25"><a href="#cite_ref-25">↑</a> (Ingelesez) <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.guardian.co.uk/comment/story/0,3604,688310,00.html">http://www.guardian.co.uk/comment/story/0,3604,688310,00.html</a> The Guardian: America used Islamists to arm the Bosnian Muslims] </li> <li id="cite_note-Kozar-26">↑ <a href="#cite_ref-Kozar_26-0">a</a> <a href="#cite_ref-Kozar_26-1">b</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ex-yupress.com/oslob/oslob7.html">Duro Kozar: Oslobodenje-Svijet</a> </li> <li id="cite_note-27"><a href="#cite_ref-27">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.co.uk/books?id=04zV4pqEhLkC&pg=PA86#v=onepage&q&f=false">Mirko Pejanović:Through Bosnian Eyes: The Political Memoir of a Bosnian Serb</a> 86. orr. </li> <li id="cite_note-28"><a href="#cite_ref-28">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hsp1861.hr/vijesti4/030513zp.htm">Vjesnik: Je li Tuta platio atentatorima po pet tisuća maraka</a> </li> <li id="cite_note-Nettelfield-29"><a href="#cite_ref-Nettelfield_29-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.co.uk/books?id=7Bl9KT9NME0C&pg=PA73#v=onepage&q&f=false">Lara J. Nettelfield: Courting Democracy in Bosnia and Herzegovina: The Hague Tribunal's Impact in a Postwar State</a> 73. orr. </li> <li id="cite_note-thomas-30"><a href="#cite_ref-thomas_30-0">↑</a> Nigel Thomas, Krunoslav Mikulan, Darko Pavlović. The Yugoslav Wars: Bosnia, Kosovo and Macedonia 1992–2001 Osprey Publishing, 2006 </li> <li id="cite_note-31"><a href="#cite_ref-31">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://srebrenica.brightside.nl/srebrenica/toc/p6_c04_s001_b01.html">Srebrenica – a 'safe' area</a>[<a href="/wiki/Wikipedia:Esteka_hautsia" class="mw-redirect" title="Wikipedia:Esteka hautsia">Betiko hautsitako esteka</a>] Gerra dokumentaziorako institutu holandarra. </li> <li id="cite_note-32"><a href="#cite_ref-32">↑</a> Helena Smith, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://observer.guardian.co.uk/milosevic/story/0,,868869,00.html">Greece faces shame of role in Serb massacre</a>, <a href="/w/index.php?title=The_Observer&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Observer (sortu gabe)">The Observer</a>, 2003ko urtarrilak 5 </li> <li id="cite_note-33"><a href="#cite_ref-33">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120728162710/http://www.nacional.hr/clanak/29027/svedanin-priznao-krivnju-za-ratne-zlocine-u-bih">Nacional: Šveđanin priznao krivnju za ratne zločine u BiH</a> </li> <li id="cite_note-34"><a href="#cite_ref-34">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090602142441/http://www.usip.org/pubs/specialreports/early/dayton_imp/train_equip.html">United States Institute of Peace</a>, Dayton Implementation: The Train and Equip Program, 1997 iraila. </li> <li id="cite_note-ICTY:_Stanković_and_Janković_judgement-35"><a href="#cite_ref-ICTY:_Stanković_and_Janković_judgement_35-0">↑</a> (Ingelesez) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icty.org/x/cases/stankovic/cis/en/cis_jankovic_stankovic_en.pdf">ICTY: Blagojevic and Jokic judgement</a> </li> <li id="cite_note-ICTY:_Kunarac,_Kovač_and_Vuković_judgement-36">↑ <a href="#cite_ref-ICTY:_Kunarac,_Kovač_and_Vuković_judgement_36-0">a</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Kunarac,_Kovač_and_Vuković_judgement_36-1">b</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Kunarac,_Kovač_and_Vuković_judgement_36-2">c</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Kunarac,_Kovač_and_Vuković_judgement_36-3">d</a> (Ingelesez) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icty.org/x/cases/kunarac/acjug/en/kun-aj020612e.pdf">ICTY: Kunarac, Kovač and Vuković judgement</a> </li> <li id="cite_note-ICTY:_Greatest_suffering_at_least_risk-37"><a href="#cite_ref-ICTY:_Greatest_suffering_at_least_risk_37-0">↑</a> (Ingelesez) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071013175021/http://sense-agency.com/en/stream.php?sta=3&pid=9043&kat=3">ICTY: Greatest suffering at least risk</a> </li> <li id="cite_note-38"><a href="#cite_ref-38">↑</a> <a rel="nofollow" class="external free" href="http://books.google.com/books?id=ACvJHam2_-oC&pg=PA284">http://books.google.com/books?id=ACvJHam2_-oC&pg=PA284</a> </li> <li id="cite_note-39"><a href="#cite_ref-39">↑</a> <a rel="nofollow" class="external free" href="http://books.google.com/books?id=Rx-1MdUlzaUC&pg=RA1-PA221">http://books.google.com/books?id=Rx-1MdUlzaUC&pg=RA1-PA221</a> </li> <li id="cite_note-40"><a href="#cite_ref-40">↑</a> <a rel="nofollow" class="external free" href="http://books.google.com/books?id=xWKjSc0ql3cC&pg=PA190">http://books.google.com/books?id=xWKjSc0ql3cC&pg=PA190</a> </li> <li id="cite_note-41"><a href="#cite_ref-41">↑</a> <a rel="nofollow" class="external free" href="http://books.google.ca/books?id=ACvJHam2_-oC&lpg=PA291&ots=E3y7XK_f5A&dq=Nikola%20Gardovi%C4%87&pg=PA291#v=onepage&q=&f=false">http://books.google.ca/books?id=ACvJHam2_-oC&lpg=PA291&ots=E3y7XK_f5A&dq=Nikola%20Gardovi%C4%87&pg=PA291#v=onepage&q=&f=false</a> </li> <li id="cite_note-42"><a href="#cite_ref-42">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.helsinki.org.rs/hcharter_t16a02.html">Helsinki Committee for Human Rights in Serbia:A statement at the seventh biennal meeting of the International Association of Genocide Scholars</a> </li> <li id="cite_note-43"><a href="#cite_ref-43">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.hrw.org/en/node/11081/section/5">Human Rights Watch:Weighing the Evidence</a> 32. orr. </li> <li id="cite_note-sim.law.uu.nl-44">↑ <a href="#cite_ref-sim.law.uu.nl_44-0">a</a> <a href="#cite_ref-sim.law.uu.nl_44-1">b</a> <a rel="nofollow" class="external free" href="https://web.archive.org/web/20110526165938/http://sim.law.uu.nl/sim/caselaw/tribunalen.nsf/db2e2884b11f7cbbc125720a007af60b/8cc6f2501fe7c551c12571fe004d31cd?OpenDocument">https://web.archive.org/web/20110526165938/http://sim.law.uu.nl/sim/caselaw/tribunalen.nsf/db2e2884b11f7cbbc125720a007af60b/8cc6f2501fe7c551c12571fe004d31cd?OpenDocument</a> </li> <li id="cite_note-ICTY:_Milomir_Stakic_judgement-45">↑ <a href="#cite_ref-ICTY:_Milomir_Stakic_judgement_45-0">a</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Milomir_Stakic_judgement_45-1">b</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Milomir_Stakic_judgement_45-2">c</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Milomir_Stakic_judgement_45-3">d</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Milomir_Stakic_judgement_45-4">e</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Milomir_Stakic_judgement_45-5">f</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Milomir_Stakic_judgement_45-6">g</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Milomir_Stakic_judgement_45-7">h</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icty.org/x/cases/stakic/tjug/en/stak-tj030731e.pdf">ICTY: Milomir Stakić epaia</a> </li> <li id="cite_note-CCPR-46"><a href="#cite_ref-CCPR_46-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.unhchr.ch/tbs/doc.nsf/(Symbol)/333378630589b6d680256674005bc280?Opendocument">Nazio Batuen Erakundea. CCPR Human Rights Committee. "Bosnia and Herzegovina Report"</a> </li> <li id="cite_note-47"><a href="#cite_ref-47">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9E0CE7DF1F3BF931A25756C0A964958260&sec=&spon=&pagewanted=2">Pessimism Is Overshadowing Hope In Effort to End Yugoslav Fighting</a> </li> <li id="cite_note-ICTY:_Kordić_and_Čerkez_verdict-48">↑ <a href="#cite_ref-ICTY:_Kordić_and_Čerkez_verdict_48-0">a</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Kordić_and_Čerkez_verdict_48-1">b</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Kordić_and_Čerkez_verdict_48-2">c</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Kordić_and_Čerkez_verdict_48-3">d</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Kordić_and_Čerkez_verdict_48-4">e</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Kordić_and_Čerkez_verdict_48-5">f</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Kordić_and_Čerkez_verdict_48-6">g</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Kordić_and_Čerkez_verdict_48-7">h</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Kordić_and_Čerkez_verdict_48-8">i</a> <a href="#cite_ref-ICTY:_Kordić_and_Čerkez_verdict_48-9">j</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icty.org/x/cases/kordic_cerkez/tjug/en/kor-tj010226e.pdf">ICTY: Kordić and Čerkez verdict</a> </li> <li id="cite_note-49"><a href="#cite_ref-49">↑</a> Sarajevo, i poslije, Erich Rathfelder, <a href="/wiki/Munich" title="Munich">München</a> 1998 <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.hsp1861.hr/vijesti/201129erra.htm">[3]</a> </li> <li id="cite_note-lebor35-50"><a href="#cite_ref-lebor35_50-0">↑</a> LeBor, Adam. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=fySibOaurVsC&pg=PA35">Complicity With Evil</a> Yale University, 2006. </li> <li id="cite_note-51"><a href="#cite_ref-51">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kcl.ac.uk/lhcma/cats/yugoslavia/xd20-0.htm">Angus Macqueen and Paul Mitchell, The Death of Yugoslavia</a> </li> <li id="cite_note-SENSE_Tribunal:_Poziv_na_predaju-52"><a href="#cite_ref-SENSE_Tribunal:_Poziv_na_predaju_52-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070524022928/http://www.sense-agency.com/ba/stream.php?sta=3&pid=8652&kat=6">SENSE Tribunal: Poziv na predaju</a> </li> <li id="cite_note-SENSE_Tribunal:_Ko_je_počeo_rat_u_Gornjem_Vakufu?-53"><a href="#cite_ref-SENSE_Tribunal:_Ko_je_počeo_rat_u_Gornjem_Vakufu?_53-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070524022928/http://www.sense-agency.com/ba/stream.php?sta=3&pid=8652&kat=6">SENSE Tribunal: Ko je počeo rat u Gornjem Vakufu</a> </li> <li id="cite_note-SENSE_Tribunal:-54"><a href="#cite_ref-SENSE_Tribunal:_54-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070528062440/http://www.sense-agency.com/ba/stream.php?sta=3&pid=8662&kat=6">SENSE Tribunal: "James Dean" u Gornjem Vakufu</a> </li> <li id="cite_note-ICTY:_Initial_indictment_for_the_ethnic_cleansing_of_the_Lasva_Valley_area_-_Part_II-55"><a href="#cite_ref-ICTY:_Initial_indictment_for_the_ethnic_cleansing_of_the_Lasva_Valley_area_-_Part_II_55-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081210205540/http://www.haverford.edu/relg/sells/indictments/Kordic2.html">ICTY (1995): Hasierako akusazioa Lasva Haraneko lurraldean jazotako garbiketa etnikoa dela-eta - Bigarren zatia</a> </li> <li id="cite_note-ICTY:_Summary_of_sentencing_judgement_for_Miroslav_Bralo-56"><a href="#cite_ref-ICTY:_Summary_of_sentencing_judgement_for_Miroslav_Bralo_56-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20051214035727/http://www.un.org/icty/bralo/bra-sum051207-e.htm">ICTY: Miroslav Braloren zigor epaiaren laburpena</a> </li> <li id="cite_note-IDC:_Victim_statistics_in_Novi_Travnik,_Vitez,_Kiseljak_and_Busovača-57"><a href="#cite_ref-IDC:_Victim_statistics_in_Novi_Travnik,_Vitez,_Kiseljak_and_Busovača_57-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090418125418/http://www.idc.org.ba/aboutus/Overview_of_jobs_according_to_%20centers.htm">IDC: Novi Travnik, Vitez, Kiseljak eta Busovačako biktimen estatistikak</a> </li> <li id="cite_note-58"><a href="#cite_ref-58">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=a7cOQ9Nch2AC&pg=PA27">The Yugoslav Wars: Bosnia, Kosovo and Macedonia 1992–2001</a>[<a href="/wiki/Wikipedia:Esteka_hautsia" class="mw-redirect" title="Wikipedia:Esteka hautsia">Betiko hautsitako esteka</a>] </li> <li id="cite_note-nh-ev-59">↑ <a href="#cite_ref-nh-ev_59-0">a</a> <a href="#cite_ref-nh-ev_59-1">b</a> <a href="#cite_ref-nh-ev_59-2">c</a> <a href="#cite_ref-nh-ev_59-3">d</a> <a href="#cite_ref-nh-ev_59-4">e</a> <a href="#cite_ref-nh-ev_59-5">f</a> <a href="#cite_ref-nh-ev_59-6">g</a> <a href="#cite_ref-nh-ev_59-7">h</a> <a href="#cite_ref-nh-ev_59-8">i</a> <a href="#cite_ref-nh-ev_59-9">j</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20011107101023/http://www.nato.int/docu/handbook/2001/hb050102.htm">NATOren manuala: Gatazkaren eboluzioa</a> </li> <li id="cite_note-Bethlehem1997-60">↑ <a href="#cite_ref-Bethlehem1997_60-0">a</a> <a href="#cite_ref-Bethlehem1997_60-1">b</a> <a href="#cite_ref-Bethlehem1997_60-2">c</a> <a href="#cite_ref-Bethlehem1997_60-3">d</a> <a href="#cite_ref-Bethlehem1997_60-4">e</a> <a href="#cite_ref-Bethlehem1997_60-5">f</a> <a href="#cite_ref-Bethlehem1997_60-6">g</a> <a href="#cite_ref-Bethlehem1997_60-7">h</a> <a href="#cite_ref-Bethlehem1997_60-8">i</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=7SczBzxA6-IC&pg=PR53">Bethlehem, Daniel L. Weller, Marc: The 'Yugoslav' Crisis in International Law</a> </li> <li id="cite_note-61"><a href="#cite_ref-61">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=wZczV8ZxgL4C&pg=PA29">Carnes, Mark Christopher: American national biography</a> 29. orr. </li> <li id="cite_note-62"><a href="#cite_ref-62">↑</a> Economides, Spyros & Taylor, Paul(2007)."Former Yugoslavia", United Nations Interventionism, 1991–2004, 89. orr. New York: Cambridge University Press. </li> <li id="cite_note-a54549-63">↑ <a href="#cite_ref-a54549_63-0">a</a> <a href="#cite_ref-a54549_63-1">b</a> <a href="#cite_ref-a54549_63-2">c</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.un.org/Docs/journal/asp/ws.asp?m=A/54/549">A/54/549</a> txostena </li> <li id="cite_note-64"><a href="#cite_ref-64">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=jV7YfZVF898C&pg=PA186">Foreign Policy of the United States</a> Simone, 1. liburukia 186. orrialdea </li> <li id="cite_note-Simone2000p187-65">↑ <a href="#cite_ref-Simone2000p187_65-0">a</a> <a href="#cite_ref-Simone2000p187_65-1">b</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=jV7YfZVF898C&pg=PA186">Foreign Policy of the United States</a> Simone, 1. liburukia 187. orrialdea </li> <li id="cite_note-66"><a href="#cite_ref-66">↑</a> <a href="/wiki/Los_Angeles_Times" title="Los Angeles Times">Los Angeles Times</a> 1994ko otsailaren 13a <a rel="nofollow" class="external text" href="http://articles.latimes.com/1994-11-13/news/mn-62279_1_arms-embargo">U.S. Will Honor Bosnia Arms Embargo</a> </li> <li id="cite_note-nordbat-67"><a href="#cite_ref-nordbat_67-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130523143221/http://www.milhist.dk/post45/boellebank/boellebank_uk.htm">Tanke daniarrak gerran</a> </li> <li id="cite_note-ICTY:_Krstić_verdict-68"><a href="#cite_ref-ICTY:_Krstić_verdict_68-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20010913102028/http://www.un.org/icty/krstic/TrialC1/judgement/krs-tj010802e.pdf">ICTY: Krstić epaia</a> </li> <li id="cite_note-69"><a href="#cite_ref-69">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7461310.stm">UN Srebrenica immunity questioned</a> </li> <li id="cite_note-www.vandiepen.com-70"><a href="#cite_ref-www.vandiepen.com_70-0">↑</a> Gertakarien txostena, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081203222907/http://www.vandiepen.com/en/srebrenicaintro.html">www.vandiepen.com</a> </li> <li id="cite_note-71"><a href="#cite_ref-71">↑</a> "Under The UN Flag; The International Community and the Srebrenica Genocide" Hasan Nuhanović, pub. DES Sarajevo, 2007, <a href="/wiki/Berezi:BookSources/978-9958-728-87-7" title="Berezi:BookSources/978-9958-728-87-7">ISBN 978-9958-728-87-7</a> </li> <li id="cite_note-Burg-72">↑ <a href="#cite_ref-Burg_72-0">a</a> <a href="#cite_ref-Burg_72-1">b</a> <a href="#cite_ref-Burg_72-2">c</a> <a href="#cite_ref-Burg_72-3">d</a> (Ingelesez) Burg, Steven L.; Shoup, Paul S.. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=-4eKmp_qu_QC&lpg=PP1&pg=PA190#v=onepage&q&f=false">The War in Bosnia-Herzegovina: Ethnic Conflict and International Intervention. </a> New York: M. E. Sharpe (argitaratze data: 2000), 190–191 or. <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Berezi:BookSources/1563243091" title="Berezi:BookSources/1563243091">1563243091</a>.. </li> <li id="cite_note-74"><a href="#cite_ref-74">↑</a> Campbell, David. (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_review-of-international-studies_1998-04_24_2/page/261">«Metabosnia: Narratives of the Bosnian War»</a> Review of International Studies 24 (2): 261-281.. </li> <li id="cite_note-77"><a href="#cite_ref-77">↑</a> (Ingelesez) Bose, Sumantra. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.co.uk/books?id=__l4ZQo_qnQC&lpg=PP1&pg=PA21#v=onepage&q&f=false">Bosnia after Dayton: Nationalist Partition and International Intervention. </a> Londres: C. Hurst & Co., 21 or. <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Berezi:BookSources/1850655855" title="Berezi:BookSources/1850655855">1850655855</a>.. </li> <li id="cite_note-78"><a href="#cite_ref-78">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110601205811/http://www.judiciary.gov.uk/NR/rdonlyres/63FBA6BB-59F4-4BAF-BA78-95FED04AAEC2/0/serbiavganic27072010.pdf">Serbiako Gobernua Ejup Ganić-en aurka kasua. Timothy Workman.</a> 2010eko uztaila. </li> <li id="cite_note-79"><a href="#cite_ref-79">↑</a> (Ingelesez) Kaldor, Mary. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.co.uk/books?id=__l4ZQo_qnQC&lpg=PP1&pg=PA21#v=onepage&q&f=false">New and Old Wars: Organised Violence in a Global Era. </a> Cambridge: Polity Press <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Berezi:BookSources/0745638635" title="Berezi:BookSources/0745638635">0745638635</a>.. </li> <li id="cite_note-icty.org-80">↑ <a href="#cite_ref-icty.org_80-0">a</a> <a href="#cite_ref-icty.org_80-1">b</a> <a href="#cite_ref-icty.org_80-2">c</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icty.org/x/file/About/OTP/War_Demographics/en/bih_casualty_undercount_conf_paper_100201.pdf">ICTY: THE 1992-95 WAR IN BOSNIA AND HERZEGOVINA: CENSUS-BASED MULTIPLE SYSTEM ESTIMATION OF CASUALTIES UNDERCOUNT</a> </li> <li id="cite_note-ICTY_–_Casualties-81">↑ <a href="#cite_ref-ICTY_–_Casualties_81-0">a</a> <a href="#cite_ref-ICTY_–_Casualties_81-1">b</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111118065053/http://www.icty.org/sid/10591">ICTY – Casualties</a> </li> <li id="cite_note-ReferenceA-82">↑ <a href="#cite_ref-ReferenceA_82-0">a</a> <a href="#cite_ref-ReferenceA_82-1">b</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icty.org/sid/10622">New War Demographics Feature on the ICTY website</a> </li> <li id="cite_note-idc.org.ba-83">↑ <a href="#cite_ref-idc.org.ba_83-0">a</a> <a href="#cite_ref-idc.org.ba_83-1">b</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101203232759/http://www.idc.org.ba/index.php?option=com_content&view=section&id=35&Itemid=126&lang=bs">Research and Documentation Center: Rezultati istraživanja "Ljudski gubici '91-'95"</a> </li> <li id="cite_note-84"><a href="#cite_ref-84">↑</a> (Ingelesez) Nettelfield, Lara. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.co.uk/books?id=HmkhqVRxVNIC&lpg=PP1&pg=PA159#v=onepage&q&f=false">Sex, Drugs, and Body Counts: The Politics of Numbers in Global Crime and Conflict. </a> Cornell University Press, 159-187 or. <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Berezi:BookSources/0801476186" title="Berezi:BookSources/0801476186">0801476186</a>.. </li> <li id="cite_note-nrk2004-85"><a href="#cite_ref-nrk2004_85-0">↑</a> (Norvegieraz [bokmål]) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090218063430/http://www.nrk.no/nyheter/utenriks/4260912.html">"102.000 drept i Bosnia", NRK-ko albisteak, 2004ko azaroaren 14a</a> </li> <li id="cite_note-86"><a href="#cite_ref-86">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.ca/books?id=-4eKmp_qu_QC&pg=PA169&lpg=PA169&dq=200,000+died+in+bosnia+figure&source=bl&ots=kAhP98a1DN&sig=dpWsfLXloYuitNWonuZcOjrtfWQ&hl=en&ei=-ATJSq-RAYfQtgPPs6WiBQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=9#v=onepage&q=200%2C000%20died%20in%20bosnia%20figure&f=false">The War in Bosnia-Herzegovina: Ethnic Conflict and International Intervention</a> Steven L. Burg eta Paul S. Shoup </li> <li id="cite_note-87"><a href="#cite_ref-87">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icty.org/x/file/About/OTP/War_Demographics/en/bih_casualty_undercount_conf_paper_100201.pdf">OTP – Casualties of Bosnian War</a> </li> <li id="cite_note-88"><a href="#cite_ref-88">↑</a> Hagako Epaitegia, <a rel="nofollow" class="external free" href="https://web.archive.org/web/20111118065053/http://www.icty.org/sid/10591">https://web.archive.org/web/20111118065053/http://www.icty.org/sid/10591</a> </li> <li id="cite_note-autogenerated3-89"><a href="#cite_ref-autogenerated3_89-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071026220652/http://www.idc.org.ba/prezentacija/Bosna">RDC – Biktimen ikerketaren emaitzak – 2007ko ekaina</a> </li> <li id="cite_note-90"><a href="#cite_ref-90">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iwpr.net/?p=tri&s=f&o=336566&apc_state=henh">Bosniaren "Hildakoen liburua"</a>, 2007ko ekainaren 23a </li> <li id="cite_note-91"><a href="#cite_ref-91">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.un.org/ga/63/generaldebate/pdf/bosniaherzegovina_en.pdf">Haris Silajdžić doktoreak eginiko adierazpenak, Bosnia eta Herzegovinako delegazio-burua. Batzar Nagusiaren 63. sesioan.</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.un.org/ga/63/generaldebate/bosniaandherzegovina.shtml">Laburpena</a>, 2008ko irailak 23. </li> <li id="cite_note-92"><a href="#cite_ref-92">↑</a> RDC – Ikerketaren emaitzak (2007) – Giza-galerak Bosnia eta Herzegovinan 1991–1995 <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://web.archive.org/web/20071021051012/http://www.idc.org.ba/presentation/research_results.htm">[4]</a> </li> <li id="cite_note-Prosecutor_v._Vujadin_Popovic,_Ljubisa_Beara,_Drago_Nikolic,_Ljubomir_Borovcanin,_Radivoje_Miletic,_Milan_Gvero,_and_Vinko_Pandurevic-93"><a href="#cite_ref-Prosecutor_v._Vujadin_Popovic,_Ljubisa_Beara,_Drago_Nikolic,_Ljubomir_Borovcanin,_Radivoje_Miletic,_Milan_Gvero,_and_Vinko_Pandurevic_93-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icty.org/x/cases/popovic/tdec/en/060926.pdf">ICTY: Fiskala, Vujadin Popovic, Ljubisa Beara, Drago Nikolic, Ljubomir Borovcanin, Radivoje Miletic, Milan Gvero, eta Vinko Pandurevic aurka</a> Aipua, <a href="/wiki/Ingeles" title="Ingeles">ingelesez</a>: In the Motion, the Prosecution submits that both the existence and implementation of the plan to create an ethnically pure Bosnian Serb state by Bosnian Serb political and military leaders are facts of common knowledge and have been held to be historical and accurate in a wide range of sources.] </li> <li id="cite_note-ICTY:_Radoslav_Brđanin_judgement-94"><a href="#cite_ref-ICTY:_Radoslav_Brđanin_judgement_94-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110513234558/http://www.un.org/icty/brdjanin/trialc/judgement/index.htm">ICTY: Radoslav Brđanin epaia</a> </li> <li id="cite_note-Tadic_Case:_The_Verdict-95"><a href="#cite_ref-Tadic_Case:_The_Verdict_95-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icty.org/sid/7537">ICTY Tadic kasua: Epaia</a> Aipua <a href="/wiki/Ingeles" title="Ingeles">ingelesez</a>: Importantly, the objectives remained the same: to create an ethnically pure Serb State by uniting Serbs in Bosnia and Herzegovina and extending that State from the FRY [...] to the Croatian Krajina along the important logistics and supply line that went through opstina Prijedor, thereby necessitating the expulsion of the non-Serb population of the opstina. </li> <li id="cite_note-Prosecuter_v._Jadranko_Prlic,_Bruno_Stojic,_Slobodan_Praljak,_Milivoj_Petkovic_and_Valentin_Coric_and_Berislav_Pusic-96"><a href="#cite_ref-Prosecuter_v._Jadranko_Prlic,_Bruno_Stojic,_Slobodan_Praljak,_Milivoj_Petkovic_and_Valentin_Coric_and_Berislav_Pusic_96-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icty.org/x/cases/prlic/acdec/en/080311.pdf">ICTY: Fiskala, Jadranko Prlic, Bruno Stojic, Slobodan Praljak, Milivoj Petkovic, Valentin Coric en Berislav Pusic-en aurka</a> Aipua, <a href="/wiki/Ingeles" title="Ingeles">ingelesez</a>: Significantly, the Trial Chamber held that a reasonable Trial Chamber, could make a finding beyond any reasonable doubt that all of these acts were committed to carry out a plan aimed at changing the ethnic balance of the areas that formed Herceg-Bosna and mainly to deport the Muslim population and other non-Croat population out of Herceg-Bosna to create an ethnically pure Croatian territory within Herceg-Bosna. </li> <li id="cite_note-97"><a href="#cite_ref-97">↑</a> "ICTYren presidentearen, Theodor Meron-en hitzaldia Potočari-ko hilerrian, <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://web.archive.org/web/20040702011619/http://www.un.org/icty/pressreal/2004/p860-e.htm">[5]</a> </li> <li id="cite_note-98"><a href="#cite_ref-98">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210225030658/https://nsarchive2.gwu.edu//IMG/20091106-friday.pdf">Galbraith-en Telegrama</a>, <a href="/wiki/Ameriketako_Estatu_Batuetako_Estatu_Saila" title="Ameriketako Estatu Batuetako Estatu Saila">Ameriketako Estatu Batuetako Estatu Saila</a> </li> <li id="cite_note-thomas.loc.gov-99"><a href="#cite_ref-thomas.loc.gov_99-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160107031723/http://thomas.loc.gov/cgi-bin/bdquery/z?d109:s.res.00134:">AEBetako Senatuaren iritzia adierazten duen erresoluzioa, Srebrenicako sarrasiaren gainean.</a> </li> <li id="cite_note-100"><a href="#cite_ref-100">↑</a> (Ingelesez) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090730091312/http://www.sense-agency.com/en/stream.php?sta=3&pid=9273&kat=3">Sense Tribunal: SERBIA FOUND GUILTY OF FAILURE TO PREVENT AND PUNISH GENOCIDE</a> </li> <li id="cite_note-101"><a href="#cite_ref-101">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070803022821/http://www.icj-cij.org/icjwww/ipresscom/SPEECHES/ispeech_president_higgins_bhy_20070226.htm">Auzitegiko presidentearen adierazpena</a> </li> <li id="cite_note-102"><a href="#cite_ref-102">↑</a> Booth, Ken. (2011). The Kosovo tragedy: the human rights dimensions. , 73 or. <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Berezi:BookSources/9780714650852" title="Berezi:BookSources/9780714650852">9780714650852</a>.. </li> <li id="cite_note-103"><a href="#cite_ref-103">↑</a> "Sexual and Gender-Based Violence in Conflict: A Framework for Prevention and Response". Nazio Batuen Erakundeko Gai Humanitarioen koordinaziorako bulegoa. 2008. <a rel="nofollow" class="external free" href="https://web.archive.org/web/20200626110741/https://www.unocha.org//">https://web.archive.org/web/20200626110741/https://www.unocha.org//</a>. </li> <li id="cite_note-The_Society_for_Threatened_Peoples_(GfbV):Documentation_about_war_crimes-104"><a href="#cite_ref-The_Society_for_Threatened_Peoples_(GfbV):Documentation_about_war_crimes_104-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080309192257/http://www.gfbv.ba/index.php?id=126">The Society for Threatened Peoples (GfbV): Documentation about war crimes – Tilman Zülch</a> </li> <li id="cite_note-105"><a href="#cite_ref-105">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icty.org/x/cases/zelenovic/trans/en/030306IA.htm">Radovan Stankovicen aurkako epaiketaren transkripzioa</a> </li> <li id="cite_note-ictykrajisnik-106"><a href="#cite_ref-ictykrajisnik_106-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icty.org/x/cases/plavsic/tjug/en/pla-tj030227e.pdf">Biljana Plavšićen aurkako epaiketa</a> 27 urteko kartzea zigorra ezarri zioten. </li> <li id="cite_note-107"><a href="#cite_ref-107">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icty.org/x/cases/brdanin/acjug/en/brd-aj070403-e.pdf">Radoslav Brđaninen aurkako epaia</a> </li> <li id="cite_note-ICTY:_Dusko_Tadic-108"><a href="#cite_ref-ICTY:_Dusko_Tadic_108-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icty.org/x/cases/tadic/tjug/en/tad-sj970714e.pdf">Duško Tadićen aurkako epaia</a> </li> <li id="cite_note-ICTYkaradzic2009-109"><a href="#cite_ref-ICTYkaradzic2009_109-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icty.org/x/cases/karadzic/ind/en/090218.pdf">Radovan Karadžić-en akusazioaren bigarren bertsio zuzendua</a> </li> <li id="cite_note-ICTYmladic2002-110"><a href="#cite_ref-ICTYmladic2002_110-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icty.org/x/cases/mladic/ind/en/mla-ai021010e.pdf">Ratko Mladićen akusazio zuzendua</a> </li> <li id="cite_note-111"><a href="#cite_ref-111">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/1672414.stm">BBC News: ilosevic charged with Bosnia genocide</a> </li> <li id="cite_note-112"><a href="#cite_ref-112">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4796470.stm">BBC News:Milosevic found dead in his cell</a> </li> <li id="cite_note-113"><a href="#cite_ref-113">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.independent.co.uk/news/world/europe/bosnian-leader-was-suspected-of-war-crimes-584330.html">The Independent: Bosnian leader was suspected of war crimes</a>[<a href="/wiki/Wikipedia:Esteka_hautsia" class="mw-redirect" title="Wikipedia:Esteka hautsia">Betiko hautsitako esteka</a>] </li> <li id="cite_note-114"><a href="#cite_ref-114">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20050717183714/http://www.un.org/icty/cases-e/index-e.htm">ICTYren kasuak, akusazioak eta prozedura legalak</a> </li> <li id="cite_note-serbiarbarkamena-115">↑ <a href="#cite_ref-serbiarbarkamena_115-0">a</a> <a href="#cite_ref-serbiarbarkamena_115-1">b</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4072949.stm">BBC News: Serb leader apologises in Bosnia</a> </li> <li id="cite_note-117"><a href="#cite_ref-117">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cbc.ca/world/story/2010/04/14/croatia-bosnia-apology.html">CBC: Croatian president apologizes to Bosnia over war</a> </li> <li id="cite_note-119"><a href="#cite_ref-119">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ictj.org/news/serbian-declaration-srebrenica-massacre-imperfect-important-step">"Serbian Declaration on Srebrenica Massacre an Imperfect but Important Step"</a>, International Center for Transitional Justice </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ikus,_gainera">Ikus, gainera</h2>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=36" title="Aldatu atal hau: «Ikus, gainera»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=36" title="Edit section's source code: Ikus, gainera">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <ul><li><a href="/wiki/Kroaziako_Independentzia_Gerra" title="Kroaziako Independentzia Gerra">Kroaziako independentzia gerra</a></li> <li><a href="/wiki/Daytongo_akordioa" class="mw-redirect" title="Daytongo akordioa">Daytongo akordioa</a></li></ul> <dl><dt>Indar armatuak</dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/Kroaziar_Defentsa_Kontseilua" title="Kroaziar Defentsa Kontseilua">Kroaziar Defentsa Kontseilua</a></li> <li><a href="/wiki/Bosniako_Serbiar_Errepublikako_Armada" title="Bosniako Serbiar Errepublikako Armada">Bosniako Serbiar Errepublikako Armada</a></li> <li><a href="/wiki/Bosnia-Herzegovinako_Errepublikako_Armada" title="Bosnia-Herzegovinako Errepublikako Armada">Bosnia-Herzegovinako Errepublikako Armada</a></li> <li><a href="/wiki/Serbiako_Boluntarioen_Guardia" title="Serbiako Boluntarioen Guardia">Serbiako Boluntarioen Guardia</a></li> <li><a href="/wiki/IFOR" title="IFOR">IFOR</a></li></ul> <dl><dt>Gertakariak eta operazioak</dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/Srebrenicako_sarraskia" title="Srebrenicako sarraskia">Srebrenicako sarraskia</a></li> <li><a href="/wiki/Vixegradeko_sarraskia" title="Vixegradeko sarraskia">Vixegradeko sarraskia</a></li> <li><a href="/wiki/Sarajevoko_setioa" title="Sarajevoko setioa">Sarajevoko setioa</a></li> <li><a href="/wiki/95eko_Uda_operazioa" title="95eko Uda operazioa">95eko Uda operazioa</a></li> <li><a href="/wiki/Ekaitza_operazioa" title="Ekaitza operazioa">Ekaitza operazioa</a></li></ul> <dl><dt>Entitate politikoak</dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/Bosniako_Serbiar_Errepublika" title="Bosniako Serbiar Errepublika">Bosniako Serbiar Errepublika</a></li> <li><a href="/wiki/Serbiar_Krajinako_Errepublika" class="mw-redirect" title="Serbiar Krajinako Errepublika">Serbiar Krajinako Errepublika</a></li> <li><a href="/wiki/Herzeg-Bosniako_Kroaziar_Errepublika" title="Herzeg-Bosniako Kroaziar Errepublika">Herzeg-Bosniako Kroaziar Errepublika</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kanpo_estekak">Kanpo estekak</h2>[<a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&veaction=edit&section=37" title="Aldatu atal hau: «Kanpo estekak»" class="mw-editsection-visualeditor">aldatu</a> | <a href="/w/index.php?title=Bosniako_gerra&action=edit&section=37" title="Edit section's source code: Kanpo estekak">aldatu iturburu kodea</a>]</div> <ul><li>(Ingelesez)<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090302141103/http://www.throughmyeyes.org.uk/server/show/nav.23333">"Through my eyes" webgunean lekukotzak.</a></li> <li>(Ingelesez)<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060617152310/http://www.ess.uwe.ac.uk/comexpert/ANX/VIII-01.htm">"UN report on prison camps during the war".</a></li></ul> <div style="clear:both;"></div><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r7786466">.mw-parser-output .mw-authority-control{margin-top:1.5em}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox hr:last-child{display:none}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox+.mw-mf-linked-projects{display:none}.mw-parser-output .mw-authority-control,.mw-parser-output .mw-mf-linked-projects{border:1px solid #a2a9b1;font-size:88%}.mw-parser-output .mw-authority-control .mw-mf-linked-projects ul li{margin-bottom:0}</style><div class="mw-authority-control"><div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9236167">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9236165">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Autoritate_kontrola" style="width: inherit;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Autoritate_kontrola" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width: 12%; text-align:center;"><a href="/wiki/Laguntza:Autoritate_kontrola" title="Laguntza:Autoritate kontrola">Autoritate kontrola</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>Wikimedia proiektuak</li> <li><a href="/wiki/Wikidata" title="Wikidata"><img alt="Wd" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/20px-Wikidata-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/30px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/40px-Wikidata-logo.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="590" /></a> Datuak: <a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q181533" class="extiw" title="wikidata:Q181533">Q181533</a></li> <li><a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Commonscat"><img alt="Commonscat" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a> Multimedia: <a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Bosnian_War">Bosnian War</a> / <a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:MediaSearch?type=image&search=%22Q181533%22">Q181533</a></li></ul> <hr /> <ul><li>Identifikadoreak</li> <li><a href="/wiki/Integrated_Authority_File" class="mw-redirect" title="Integrated Authority File">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4345999-7">4345999-7</a></li> <li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh2008124428">sh2008124428</a></li> <li><a href="/wiki/National_Library_of_the_Czech_Republic" class="mw-redirect" title="National Library of the Czech Republic">NKC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph541625">ph541625</a></li> <li>Hiztegiak eta entziklopediak</li> <li><a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica" title="Encyclopædia Britannica">Britannica</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/event/Bosnian-conflict">url</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div><div class="mw-mf-linked-projects hlist"> <ul><li><a href="/wiki/Wikidata" title="Wikidata"><img alt="Wd" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/20px-Wikidata-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/30px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/40px-Wikidata-logo.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="590" /></a> Datuak: <a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q181533" class="extiw" title="wikidata:Q181533">Q181533</a></li> <li><a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Commonscat"><img alt="Commonscat" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a> Multimedia: <a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Bosnian_War">Bosnian War</a> / <a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:MediaSearch?type=image&search=%22Q181533%22">Q181533</a></li></ul> </div></div>    </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("Gadget \"ErrefAurrebista\" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See \u003Chttps://eu.wikipedia.org/wiki/Berezi:Gadgetak\u003E.");});</script><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Bosniako_gerra&oldid=9391248">https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Bosniako_gerra&oldid=9391248</a>"(e)tik eskuratuta</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Berezi:Kategoriak" title="Berezi:Kategoriak">Kategoriak</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=Kategoria:Wikipedia:Kanpo_esteka_hautsiak_dituzten_orriak_from_martxoa_2023&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategoria:Wikipedia:Kanpo esteka hautsiak dituzten orriak from martxoa 2023 (sortu gabe)">Wikipedia:Kanpo esteka hautsiak dituzten orriak from martxoa 2023</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Gerra_zibilak" title="Kategoria:Gerra zibilak">Gerra zibilak</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Bosniako_gerra" title="Kategoria:Bosniako gerra">Bosniako gerra</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Jugoslaviako_Gerrak" title="Kategoria:Jugoslaviako Gerrak">Jugoslaviako Gerrak</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ezkutuko kategoriak: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Wikipedia:Kanpo_esteka_hautsiak_dituzten_orri_guztiak" title="Kategoria:Wikipedia:Kanpo esteka hautsiak dituzten orri guztiak">Wikipedia:Kanpo esteka hautsiak dituzten orri guztiak</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Wikipedia:Kanpo_esteka_hautsiak_dituzten_orriak_from_otsaila_2021" title="Kategoria:Wikipedia:Kanpo esteka hautsiak dituzten orriak from otsaila 2021">Wikipedia:Kanpo esteka hautsiak dituzten orriak from otsaila 2021</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Betiko_hautsitako_kanpo_estekak_dituzten_artikuluak" title="Kategoria:Betiko hautsitako kanpo estekak dituzten artikuluak">Betiko hautsitako kanpo estekak dituzten artikuluak</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Txantiloi_batean_data_parametro_ez-egokia_duten_artikuluak" title="Kategoria:Txantiloi batean data parametro ez-egokia duten artikuluak">Txantiloi batean data parametro ez-egokia duten artikuluak</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Wikipedia:Kanpo_esteka_hautsiak_dituzten_orriak_from_abuztua_2021" title="Kategoria:Wikipedia:Kanpo esteka hautsiak dituzten orriak from abuztua 2021">Wikipedia:Kanpo esteka hautsiak dituzten orriak from abuztua 2021</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Iturria_duten_esaera_txantiloiak" title="Kategoria:Iturria duten esaera txantiloiak">Iturria duten esaera txantiloiak</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Wikipedia:GND_identifikatzailea_duten_artikuluak" title="Kategoria:Wikipedia:GND identifikatzailea duten artikuluak">Wikipedia:GND identifikatzailea duten artikuluak</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Wikipedia:LCCN_identifikatzailea_duten_artikuluak" title="Kategoria:Wikipedia:LCCN identifikatzailea duten artikuluak">Wikipedia:LCCN identifikatzailea duten artikuluak</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artikulu_nabarmenduak" title="Kategoria:Artikulu nabarmenduak">Artikulu nabarmenduak</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Orriaren azken aldaketa: 16 iraila 2023, 18:00.</li> <li id="footer-info-copyright">Testua <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.eu">Creative Commons Aitortu-PartekatuBerdin 4.0 lizentziari</a> jarraituz erabil daiteke; baliteke beste klausularen batzuk ere aplikatu behar izatea. Xehetasunen berri izateko, ikus <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">erabilera-baldintzak</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Pribazitate politika</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Laguntza:Wikipediari_buruz">Wikipediari buruz</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Erantzukizunen_mugaketa_orokorra">Lege oharra</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Garatzaileak</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/eu.wikipedia.org">Estatistikak</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie adierazpena</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//eu.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Bosniako_gerra&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mugikorreko bista</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5ccf8d5c58-l285s","wgBackendResponseTime":155,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.638","walltime":"1.243","ppvisitednodes":{"value":9303,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":96998,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":27828,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":21,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":8,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":98970,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":6,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 520.961 1 -total"," 26.92% 140.245 1 Txantiloi:Autoritate_kontrola"," 25.94% 135.139 1 Txantiloi:Erreferentzia_zerrenda"," 20.64% 107.533 1 Txantiloi:Gerra_infotaula"," 20.14% 104.922 1 Txantiloi:Infotaula"," 11.17% 58.206 4 Txantiloi:Apurtutako_esteka"," 11.10% 57.846 5 Txantiloi:Infobox3cols"," 9.93% 51.717 4 Txantiloi:Fix"," 9.73% 50.671 9 Txantiloi:Category_handler"," 5.35% 27.859 6 Txantiloi:Erreferentzia"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.171","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4054252,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-7d79fcbf54-tswls","timestamp":"20241204103207","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Bosniako gerra","url":"https:\/\/eu.wikipedia.org\/wiki\/Bosniako_gerra","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q181533","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q181533","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2011-05-26T13:35:30Z","dateModified":"2023-09-16T17:00:05Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/5\/58\/Bosnian_war_header.no.png"}</script> </body> </html>