CINXE.COM

برمجة كائنية التوجه - ويكيبيديا

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="ar" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>برمجة كائنية التوجه - ويكيبيديا</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )arwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":["0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9", "٠\t١\t٢\t٣\t٤\t٥\t٦\t٧\t٨\t٩"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","يناير","فبراير","مارس","أبريل","مايو","يونيو","يوليو","أغسطس","سبتمبر","أكتوبر","نوفمبر","ديسمبر"],"wgRequestId":"8ace3851-090c-4faa-96f1-71984b448d00","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"برمجة_كائنية_التوجه","wgTitle":"برمجة كائنية التوجه","wgCurRevisionId":67864142,"wgRevisionId":67864142,"wgArticleId":10376,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["صفحات تستخدم امتداد JsonConfig","الاستشهاد بمصادر باللغة الإنجليزية (en)","مقالات تحوي نصا بالإنجليزية","بوابة برمجة الحاسوب/مقالات متعلقة","بوابة برمجيات/مقالات متعلقة", "بوابة علم الحاسوب/مقالات متعلقة","صفحات تستخدم روابط المشاريع الشقيقة مع عدم تطابق نطاق ويكي بيانات","برمجة كائنية التوجه","أنماط برمجة","اختراعات نرويجية"],"wgPageViewLanguage":"ar","wgPageContentLanguage":"ar","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"برمجة_كائنية_التوجه","wgRelevantArticleId":10376,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":67864142,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ar","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"ar"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true}, "wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q79872","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.Site":"ready","ext.gadget.Font-Amiri":"ready","ext.gadget.palestineTheme":"ready","ext.gadget.WMP-icons":"ready","ext.gadget.HideExLinkIcon":"ready","ext.gadget.Urgent-fixes":"ready","ext.gadget.color-definition":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles": "ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.events-loader","ext.gadget.ArabicAds","ext.gadget.LoadJS","ext.gadget.searchlang","ext.gadget.NoRefCopy","ext.gadget.exlinks","ext.gadget.content-support-loader","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.TemplateParamWizard","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups", "ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ar&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ar&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ar&amp;modules=ext.gadget.Font-Amiri%2CHideExLinkIcon%2CSite%2CUrgent-fixes%2CWMP-icons%2Ccolor-definition%2CpalestineTheme&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ar&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="برمجة كائنية التوجه - ويكيبيديا"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ar.m.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="عدل" href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ويكيبيديا (ar)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ar.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="تلقيمة أتوم ويكيبيديا" href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A3%D8%AD%D8%AF%D8%AB_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%BA%D9%8A%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D8%AA&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-برمجة_كائنية_التوجه rootpage-برمجة_كائنية_التوجه skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">انتقل إلى المحتوى</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="الموقع"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="القائمة الرئيسة" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="القائمة الرئيسية" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">القائمة الرئيسية</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">القائمة الرئيسية</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انقل للشريط الجانبي</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">أخف</button> </div> <div id="p-encyclopedia" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-encyclopedia" > <div class="vector-menu-heading"> الموسوعة </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A6%D9%8A%D8%B3%D8%A9" title="زر الصفحة الرئيسية [z]" accesskey="z"><span>الصفحة الرئيسة</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%A3%D8%AD%D8%AF%D8%A7%D8%AB_%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="مطالعة سريعة لأهم الأحداث الجارية"><span>الأحداث الجارية</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A3%D8%AD%D8%AF%D8%AB_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%BA%D9%8A%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="قائمة أحدث التغييرات في الويكي. [r]" accesskey="r"><span>أحدث التغييرات</span></a></li><li id="n-wrecentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A3%D8%AD%D8%AF%D8%AB_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%BA%D9%8A%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%B5%D9%88%D9%84%D8%A9/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%87%D9%85%D8%A9"><span>أحدث التغييرات الأساسية</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> تصفح </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-subjects" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%AA%D8%B5%D9%81%D8%AD"><span>المواضيع</span></a></li><li id="n-index" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3_%D8%B3%D8%B1%D9%8A%D8%B9"><span>أبجدي</span></a></li><li id="n-portals" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%AA%D8%B5%D9%81%D8%AD"><span>بوابات</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%B9%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%A6%D9%8A" title="حمل صفحة عشوائية [x]" accesskey="x"><span>مقالة عشوائية</span></a></li><li id="n-Kiwix" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%83%D9%8A%D9%88%D9%8A%D9%83%D8%B3"><span>تصفح من غير إنترنت</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B5%D8%A9"><span>الصفحات الخاصة</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-contributing" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-contributing" > <div class="vector-menu-heading"> مشاركة </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%A7%D8%AA%D8%B5%D9%84_%D8%A8%D9%86%D8%A7"><span>تواصل مع ويكيبيديا</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A9:%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="حيث تجد المساعدة"><span>مساعدة</span></a></li><li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%AF%D8%A7%D9%86"><span>الميدان</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A6%D9%8A%D8%B3%D8%A9" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ويكيبيديا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ar.svg" style="width: 7em; height: 2.4375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ar.svg" width="105" height="22" style="width: 6.5625em; height: 1.375em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A8%D8%AD%D8%AB" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="ابحث في ويكيبيديا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>بحث</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="ابحث في ويكيبيديا" aria-label="ابحث في ويكيبيديا" autocapitalize="sentences" title="ابحث في ويكيبيديا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="خاص:بحث"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">بحث</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="أدوات شخصية"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="المظهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغيير مظهر الصفحة، حجم الخط، العرض واللون" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="المظهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">المظهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=ar.wikipedia.org&amp;uselang=ar" class=""><span>تبرع</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A5%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%A1_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8&amp;returnto=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9+%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87" title="نشجعك على عمل حساب وتسجيل دخولك؛ لكنه غير ضروري على اي حال" class=""><span>إنشاء حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%AF%D8%AE%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85&amp;returnto=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9+%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87" title="يفضل أن تسجل الدخول، لكنه ليس إلزاميا. [o]" accesskey="o" class=""><span>دخول</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="المزيد من الخيارات" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="أدوات شخصية" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">أدوات شخصية</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="قائمة المستخدم" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=ar.wikipedia.org&amp;uselang=ar"><span>تبرع</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A5%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%A1_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8&amp;returnto=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9+%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87" title="نشجعك على عمل حساب وتسجيل دخولك؛ لكنه غير ضروري على اي حال"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>إنشاء حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%AF%D8%AE%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85&amp;returnto=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9+%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87" title="يفضل أن تسجل الدخول، لكنه ليس إلزاميا. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>دخول</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحات للمحررين الذين سجَّلوا خروجهم <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A9:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D8%A9" aria-label="تعلَّم المزيد بخصوص التحرير"><span>تعلَّم المزيد</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%87%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%8A" title="قائمة بتعديلات قام بها عنوان الآي بي [y]" accesskey="y"><span>مساهمات</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%D9%8A" title="نقاش حول التعديلات من عنوان الأيبي هذا [n]" accesskey="n"><span>نقاش</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="الموقع"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="المحتويات" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">المحتويات</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انقل للشريط الجانبي</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">أخف</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">المقدمة</div> </a> </li> <li id="toc-أساليب_كائنية_المنحى" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#أساليب_كائنية_المنحى"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>أساليب كائنية المنحى</span> </div> </a> <ul id="toc-أساليب_كائنية_المنحى-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-الأصناف_والكائنات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#الأصناف_والكائنات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>الأصناف والكائنات</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-الأصناف_والكائنات-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ثبِّت القسم الفرعي الأصناف والكائنات</span> </button> <ul id="toc-الأصناف_والكائنات-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-أسماء_عربية_أخرى" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#أسماء_عربية_أخرى"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>أسماء عربية أخرى</span> </div> </a> <ul id="toc-أسماء_عربية_أخرى-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-من_اللغات_التي_تعمل_بالكائنية" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#من_اللغات_التي_تعمل_بالكائنية"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>من اللغات التي تعمل بالكائنية</span> </div> </a> <ul id="toc-من_اللغات_التي_تعمل_بالكائنية-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-انظر_أيضًا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#انظر_أيضًا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>انظر أيضًا</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-انظر_أيضًا-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ثبِّت القسم الفرعي انظر أيضًا</span> </button> <ul id="toc-انظر_أيضًا-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-الأنظمة" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#الأنظمة"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>الأنظمة</span> </div> </a> <ul id="toc-الأنظمة-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-لغات_النمذجة" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#لغات_النمذجة"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>لغات النمذجة</span> </div> </a> <ul id="toc-لغات_النمذجة-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-المراجع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#المراجع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>المراجع</span> </div> </a> <ul id="toc-المراجع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="المحتويات" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="جدول المحتويات" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تبديل عرض جدول المحتويات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تبديل عرض جدول المحتويات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">برمجة كائنية التوجه</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="اذهب إلى المقالة في لغةٍ أخرى. مُتاحة في 78 لغة" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-78" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">78 لغة</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Objekgeori%C3%ABnteerde_programmering" title="Objekgeoriënteerde programmering – الأفريقانية" lang="af" hreflang="af" data-title="Objekgeoriënteerde programmering" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="الأفريقانية" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="برمجة ستونية – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="برمجة ستونية" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Programaci%C3%B3n_empobinada_a_oxetos" title="Programación empobinada a oxetos – الأسترية" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Programación empobinada a oxetos" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="الأسترية" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Obyekt_y%C3%B6n%C3%BCml%C3%BC_proqramla%C5%9Fd%C4%B1rma" title="Obyekt yönümlü proqramlaşdırma – الأذربيجانية" lang="az" hreflang="az" data-title="Obyekt yönümlü proqramlaşdırma" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="الأذربيجانية" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B1%E2%80%99%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BD%D0%B0-%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5" title="Аб’ектна-арыентаванае праграмаванне – البيلاروسية" lang="be" hreflang="be" data-title="Аб’ектна-арыентаванае праграмаванне" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="البيلاروسية" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B1%E2%80%99%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BD%D0%B0-%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5" title="Аб’ектна-арыентаванае праграмаваньне – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Аб’ектна-арыентаванае праграмаваньне" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BD%D0%BE_%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BE_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Обектно ориентирано програмиране – البلغارية" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Обектно ориентирано програмиране" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="البلغارية" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%85%E0%A6%AC%E0%A6%9C%E0%A7%87%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%9F_%E0%A6%93%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%A1_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%8B%E0%A6%97%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%BF%E0%A6%82" title="অবজেক্ট ওরিয়েন্টেড প্রোগ্রামিং – البنغالية" lang="bn" hreflang="bn" data-title="অবজেক্ট ওরিয়েন্টেড প্রোগ্রামিং" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="البنغالية" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Objektno_orijentirano_programiranje" title="Objektno orijentirano programiranje – البوسنية" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Objektno orijentirano programiranje" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="البوسنية" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Programaci%C3%B3_orientada_a_objectes" title="Programació orientada a objectes – الكتالانية" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Programació orientada a objectes" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="الكتالانية" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%DB%86%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C%DB%8C_%D8%AA%DB%95%D9%86%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B2" title="پرۆگرامسازیی تەنخواز – السورانية الكردية" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="پرۆگرامسازیی تەنخواز" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="السورانية الكردية" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Objektov%C4%9B_orientovan%C3%A9_programov%C3%A1n%C3%AD" title="Objektově orientované programování – التشيكية" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Objektově orientované programování" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="التشيكية" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Objektorienteret_programmering" title="Objektorienteret programmering – الدانمركية" lang="da" hreflang="da" data-title="Objektorienteret programmering" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="الدانمركية" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Objektorientierte_Programmierung" title="Objektorientierte Programmierung – الألمانية" lang="de" hreflang="de" data-title="Objektorientierte Programmierung" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="الألمانية" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%B5%CE%B9%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B5%CF%86%CE%AE%CF%82_%CF%80%CF%81%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Αντικειμενοστρεφής προγραμματισμός – اليونانية" lang="el" hreflang="el" data-title="Αντικειμενοστρεφής προγραμματισμός" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="اليونانية" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Object-oriented_programming" title="Object-oriented programming – الإنجليزية" lang="en" hreflang="en" data-title="Object-oriented programming" data-language-autonym="English" data-language-local-name="الإنجليزية" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Objektema_programado" title="Objektema programado – الإسبرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Objektema programado" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="الإسبرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Programaci%C3%B3n_orientada_a_objetos" title="Programación orientada a objetos – الإسبانية" lang="es" hreflang="es" data-title="Programación orientada a objetos" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="الإسبانية" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Objektorienteeritud_programmeerimine" title="Objektorienteeritud programmeerimine – الإستونية" lang="et" hreflang="et" data-title="Objektorienteeritud programmeerimine" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="الإستونية" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Objektuetara_bideratutako_programazioa" title="Objektuetara bideratutako programazioa – الباسكية" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Objektuetara bideratutako programazioa" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="الباسكية" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%A1%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="برنامه‌نویسی شیءگرا – الفارسية" lang="fa" hreflang="fa" data-title="برنامه‌نویسی شیءگرا" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="الفارسية" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Olio-ohjelmointi" title="Olio-ohjelmointi – الفنلندية" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Olio-ohjelmointi" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="الفنلندية" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Programmation_orient%C3%A9e_objet" title="Programmation orientée objet – الفرنسية" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Programmation orientée objet" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="الفرنسية" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Programaci%C3%B3n_orientada_a_obxectos" title="Programación orientada a obxectos – الجاليكية" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Programación orientada a obxectos" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="الجاليكية" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%AA%D7%9B%D7%A0%D7%95%D7%AA_%D7%9E%D7%95%D7%A0%D7%97%D7%94-%D7%A2%D7%A6%D7%9E%D7%99%D7%9D" title="תכנות מונחה-עצמים – العبرية" lang="he" hreflang="he" data-title="תכנות מונחה-עצמים" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="العبرية" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%91%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%9C%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%9F_%E0%A4%93%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%8F%E0%A4%82%E0%A4%9F%E0%A5%87%E0%A4%A1_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%97" title="ऑब्जेक्ट ओरिएंटेड प्रोग्रामिंग – الهندية" lang="hi" hreflang="hi" data-title="ऑब्जेक्ट ओरिएंटेड प्रोग्रामिंग" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="الهندية" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Objektno_orijentirano_programiranje" title="Objektno orijentirano programiranje – الكرواتية" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Objektno orijentirano programiranje" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="الكرواتية" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Objektumorient%C3%A1lt_programoz%C3%A1s" title="Objektumorientált programozás – الهنغارية" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Objektumorientált programozás" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="الهنغارية" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%95%D5%A2%D5%B5%D5%A5%D5%AF%D5%BF_%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%B4%D5%B6%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%B7%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%AE%D6%80%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Օբյեկտ կողմնորոշված ծրագրավորում – الأرمنية" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Օբյեկտ կողմնորոշված ծրագրավորում" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="الأرمنية" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Pemrograman_berorientasi_objek" title="Pemrograman berorientasi objek – الإندونيسية" lang="id" hreflang="id" data-title="Pemrograman berorientasi objek" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="الإندونيسية" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Panangprograma_a_naitaratar_iti_bambanag" title="Panangprograma a naitaratar iti bambanag – الإيلوكو" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Panangprograma a naitaratar iti bambanag" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="الإيلوكو" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Objekt-orientizita_programifo" title="Objekt-orientizita programifo – الإيدو" lang="io" hreflang="io" data-title="Objekt-orientizita programifo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="الإيدو" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Hlutbundin_forritun" title="Hlutbundin forritun – الأيسلندية" lang="is" hreflang="is" data-title="Hlutbundin forritun" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="الأيسلندية" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Programmazione_orientata_agli_oggetti" title="Programmazione orientata agli oggetti – الإيطالية" lang="it" hreflang="it" data-title="Programmazione orientata agli oggetti" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="الإيطالية" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AA%E3%83%96%E3%82%B8%E3%82%A7%E3%82%AF%E3%83%88%E6%8C%87%E5%90%91%E3%83%97%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%9F%E3%83%B3%E3%82%B0" title="オブジェクト指向プログラミング – اليابانية" lang="ja" hreflang="ja" data-title="オブジェクト指向プログラミング" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="اليابانية" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%96%E1%83%94_%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="ობიექტზე ორიენტირებული პროგრამირება – الجورجية" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ობიექტზე ორიენტირებული პროგრამირება" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="الجورجية" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Obyektke_ba%C7%B5darlan%C7%B5an_programmalast%C4%B1r%C4%B1w" title="Obyektke baǵdarlanǵan programmalastırıw – الكارا-كالباك" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Obyektke baǵdarlanǵan programmalastırıw" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="الكارا-كالباك" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B1%D1%8A%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%96%D0%B3%D0%B5-%D0%B1%D0%B0%D2%93%D1%8B%D1%82%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D2%93%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%83" title="Объектіге-бағытталған бағдарламалау – الكازاخستانية" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Объектіге-бағытталған бағдарламалау" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="الكازاخستانية" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B0%9D%EC%B2%B4_%EC%A7%80%ED%96%A5_%ED%94%84%EB%A1%9C%EA%B7%B8%EB%9E%98%EB%B0%8D" title="객체 지향 프로그래밍 – الكورية" lang="ko" hreflang="ko" data-title="객체 지향 프로그래밍" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="الكورية" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B1%D0%B6%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BA%D0%B5_%D0%B1%D0%B0%D0%B3%D1%8B%D1%82%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D0%BD_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%BE" title="Обжектке багытталган программалоо – القيرغيزية" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Обжектке багытталган программалоо" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="القيرغيزية" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Programmatura_ad_res_directa" title="Programmatura ad res directa – اللاتينية" lang="la" hreflang="la" data-title="Programmatura ad res directa" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="اللاتينية" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Objektinis_programavimas" title="Objektinis programavimas – الليتوانية" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Objektinis programavimas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="الليتوانية" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Objektorient%C4%93t%C4%81_programm%C4%93%C5%A1ana" title="Objektorientētā programmēšana – اللاتفية" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Objektorientētā programmēšana" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="اللاتفية" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B1%D1%98%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BD%D0%BE-%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BE_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%B0%D1%9A%D0%B5" title="Објектно-ориентирано програмирање – المقدونية" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Објектно-ориентирано програмирање" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="المقدونية" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%92%E0%B4%AC%E0%B5%8D%E0%B4%9C%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D_%E0%B4%93%E0%B4%B1%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%A1%E0%B5%8D_%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8B%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%AE%E0%B4%BF%E0%B4%99%E0%B5%8D_%E0%B4%AD%E0%B4%BE%E0%B4%B7" title="ഒബ്ജക്റ്റ് ഓറിയന്റഡ് പ്രോഗ്രാമിങ് ഭാഷ – المالايالامية" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഒബ്ജക്റ്റ് ഓറിയന്റഡ് പ്രോഗ്രാമിങ് ഭാഷ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="المالايالامية" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B1%D1%8A%D0%B5%D0%BA%D1%82_%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D1%82%D0%B0%D1%82_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D1%87%D0%BB%D0%B0%D0%BB" title="Объект хандалтат программчлал – المنغولية" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Объект хандалтат программчлал" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="المنغولية" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%81%E0%A4%AD%E0%A4%BF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%96_%E0%A4%86%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%B2%E0%A5%80" title="वस्तुभिमुख आज्ञावली – الماراثية" lang="mr" hreflang="mr" data-title="वस्तुभिमुख आज्ञावली" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="الماراثية" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Pengaturcaraan_berorientasi_objek" title="Pengaturcaraan berorientasi objek – الماليزية" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Pengaturcaraan berorientasi objek" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="الماليزية" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%B7%E1%80%97%E1%80%BA%E1%80%82%E1%80%BB%E1%80%80%E1%80%BA_%E1%80%A1%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%9B%E1%80%AE%E1%80%9A%E1%80%84%E1%80%B7%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%80%E1%80%BA_%E1%80%95%E1%80%9B%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%82%E1%80%9B%E1%80%99%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8" title="အော့ဗ်ဂျက် အိုရီယင့်တက် ပရိုဂရမ်းမင်း – البورمية" lang="my" hreflang="my" data-title="အော့ဗ်ဂျက် အိုရီယင့်တက် ပရိုဂရမ်းမင်း" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="البورمية" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Objectgeori%C3%ABnteerd_programmeren" title="Objectgeoriënteerd programmeren – الهولندية" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Objectgeoriënteerd programmeren" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="الهولندية" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Objektorientert_programmering" title="Objektorientert programmering – النرويجية نينورسك" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Objektorientert programmering" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="النرويجية نينورسك" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Objektorientert_programmering" title="Objektorientert programmering – النرويجية بوكمال" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Objektorientert programmering" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="النرويجية بوكمال" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Programowanie_obiektowe" title="Programowanie obiektowe – البولندية" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Programowanie obiektowe" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="البولندية" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Programa%C3%A7%C3%A3o_orientada_a_objetos" title="Programação orientada a objetos – البرتغالية" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Programação orientada a objetos" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="البرتغالية" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Programare_orientat%C4%83_pe_obiecte" title="Programare orientată pe obiecte – الرومانية" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Programare orientată pe obiecte" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="الرومانية" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B1%D1%8A%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BD%D0%BE-%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Объектно-ориентированное программирование – الروسية" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Объектно-ориентированное программирование" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="الروسية" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B1%D1%94%D0%BA%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%BE_%D0%BE%D1%80%D1%8C%D1%94%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D2%91%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%8F" title="Обєктово орьєнтоване проґрамованя – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Обєктово орьєнтоване проґрамованя" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Prugrammazzioni_vutata_a_l%27uggetti" title="Prugrammazzioni vutata a l&#039;uggetti – الصقلية" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Prugrammazzioni vutata a l&#039;uggetti" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="الصقلية" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Objektno_orijentirano_programiranje" title="Objektno orijentirano programiranje – صربية-كرواتية" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Objektno orijentirano programiranje" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صربية-كرواتية" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%80%E0%B7%83%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%94_%E0%B6%B1%E0%B7%90%E0%B6%B9%E0%B7%94%E0%B6%BB%E0%B7%94_%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%B8%E0%B6%BD%E0%B7%9A%E0%B6%9B%E0%B6%B1%E0%B6%BA" title="වස්තු නැඹුරු ක්‍රමලේඛනය – السنهالية" lang="si" hreflang="si" data-title="වස්තු නැඹුරු ක්‍රමලේඛනය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="السنهالية" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Object-oriented_programming" title="Object-oriented programming – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Object-oriented programming" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Objektovo_orientovan%C3%A9_programovanie" title="Objektovo orientované programovanie – السلوفاكية" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Objektovo orientované programovanie" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="السلوفاكية" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Programimi_i_orientuar_n%C3%AB_objekte" title="Programimi i orientuar në objekte – الألبانية" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Programimi i orientuar në objekte" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="الألبانية" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B1%D1%98%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BD%D0%BE_%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%BE_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%B0%D1%9A%D0%B5" title="Објектно оријентисано програмирање – الصربية" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Објектно оријентисано програмирање" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="الصربية" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Objektorienterad_programmering" title="Objektorienterad programmering – السويدية" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Objektorienterad programmering" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="السويدية" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Uprogramishaji_kiviumbile" title="Uprogramishaji kiviumbile – السواحلية" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Uprogramishaji kiviumbile" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="السواحلية" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AF%8A%E0%AE%B0%E0%AF%81%E0%AE%B3%E0%AF%8D_%E0%AE%A8%E0%AF%8B%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AF%81_%E0%AE%A8%E0%AE%BF%E0%AE%B0%E0%AE%B2%E0%AE%BE%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="பொருள் நோக்கு நிரலாக்கம் – التاميلية" lang="ta" hreflang="ta" data-title="பொருள் நோக்கு நிரலாக்கம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="التاميلية" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%81%D0%B8%D0%B8_%D1%88%D0%B0%D0%B9%D1%8A%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%BE" title="Барноманависии шайъгаро – الطاجيكية" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Барноманависии шайъгаро" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="الطاجيكية" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%96%E0%B8%B8" title="การเขียนโปรแกรมเชิงวัตถุ – التايلاندية" lang="th" hreflang="th" data-title="การเขียนโปรแกรมเชิงวัตถุ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="التايلاندية" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Nesne_y%C3%B6nelimli_programlama" title="Nesne yönelimli programlama – التركية" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Nesne yönelimli programlama" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="التركية" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B1%27%D1%94%D0%BA%D1%82%D0%BD%D0%BE-%D0%BE%D1%80%D1%96%D1%94%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D1%83%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8F" title="Об&#039;єктно-орієнтоване програмування – الأوكرانية" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Об&#039;єктно-орієнтоване програмування" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="الأوكرانية" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%A8%D8%AC%DB%8C%DA%A9%D9%B9_%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A6%D9%86%D9%B9%DA%88_%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%86%DA%AF" title="اوبجیکٹ اوریئنٹڈ پروگرامنگ – الأوردية" lang="ur" hreflang="ur" data-title="اوبجیکٹ اوریئنٹڈ پروگرامنگ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="الأوردية" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Obyektga_yo%CA%BBnaltirilgan_dasturlash" title="Obyektga yoʻnaltirilgan dasturlash – الأوزبكية" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Obyektga yoʻnaltirilgan dasturlash" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="الأوزبكية" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/L%E1%BA%ADp_tr%C3%ACnh_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Lập trình hướng đối tượng – الفيتنامية" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Lập trình hướng đối tượng" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="الفيتنامية" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%9D%A2%E5%90%91%E5%AF%B9%E8%B1%A1%E7%A8%8B%E5%BC%8F%E7%BC%96%E5%88%B6" title="面向对象程式编制 – الوو الصينية" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="面向对象程式编制" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="الوو الصينية" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%9D%A2%E5%90%91%E5%AF%B9%E8%B1%A1%E7%A8%8B%E5%BA%8F%E8%AE%BE%E8%AE%A1" title="面向对象程序设计 – الصينية" lang="zh" hreflang="zh" data-title="面向对象程序设计" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="الصينية" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Bu%CC%8Dt-ki%C4%81%E2%81%BF_t%C5%8D-hi%C3%B2ng_th%C3%AAng-sek_s%C3%A8-k%C3%A8" title="Bu̍t-kiāⁿ tō-hiòng thêng-sek sè-kè – مين-نان الصينية" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Bu̍t-kiāⁿ tō-hiòng thêng-sek sè-kè" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مين-نان الصينية" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%89%A9%E4%BB%B6%E5%B0%8E%E5%90%91%E7%B7%A8%E7%A8%8B" title="物件導向編程 – الكَنْتُونية" lang="yue" hreflang="yue" data-title="物件導向編程" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="الكَنْتُونية" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q79872#sitelinks-wikipedia" title="تعديل وصلات اللغات" class="wbc-editpage">عدل الوصلات</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="نطاقات"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87" title="اعرض صفحة المحتوى [c]" accesskey="c"><span>مقالة</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4:%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87" rel="discussion" title="نقاش صفحة المحتوى [t]" accesskey="t"><span>نقاش</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="غيّر لهجة اللغة" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">العربية</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="معاينة"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87"><span>اقرأ</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87&amp;action=edit" title="عدل الكود المصدري لهذه الصفحة [e]" accesskey="e"><span>عدّل</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87&amp;action=history" title="النسخ السابقة لهذه الصفحة [h]" accesskey="h"><span>تاريخ</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="أدوات الصفحة"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="أدوات" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">أدوات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">أدوات</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انقل للشريط الجانبي</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">أخف</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="المزيد من الخيارات" > <div class="vector-menu-heading"> إجراءات </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87"><span>اقرأ</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87&amp;action=edit" title="عدل الكود المصدري لهذه الصفحة [e]" accesskey="e"><span>عدّل</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87&amp;action=history"><span>تاريخ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عام </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%85%D8%A7%D8%B0%D8%A7_%D9%8A%D8%B5%D9%84_%D9%87%D9%86%D8%A7/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87" title="قائمة بكل صفحات الويكي التي تصل هنا [j]" accesskey="j"><span>ماذا يصل هنا</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A3%D8%AD%D8%AF%D8%AB_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%BA%D9%8A%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%B5%D9%88%D9%84%D8%A9/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87" rel="nofollow" title="أحدث التغييرات في الصفحات الموصولة من هذه الصفحة [k]" accesskey="k"><span>تغييرات ذات علاقة</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//ar.wikipedia.org/wiki/ويكيبيديا:رفع" title="ارفع ملفات [u]" accesskey="u"><span>رفع ملف</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87&amp;oldid=67864142" title="وصلة دائمة لهذه النسخة من الصفحة"><span>وصلة دائمة</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87&amp;action=info" title="المزيد من المعلومات عن هذه الصفحة"><span>معلومات الصفحة</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF&amp;page=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87&amp;id=67864142&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="معلومات عن كيفية الاستشهاد بالصفحة"><span>استشهد بهذه الصفحة</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%AA%D9%82%D8%B5%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%B1&amp;url=https%3A%2F%2Far.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25A8%25D8%25B1%25D9%2585%25D8%25AC%25D8%25A9_%25D9%2583%25D8%25A7%25D8%25A6%25D9%2586%25D9%258A%25D8%25A9_%25D8%25A7%25D9%2584%25D8%25AA%25D9%2588%25D8%25AC%25D9%2587"><span>احصل على مسار مختصر</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Far.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25A8%25D8%25B1%25D9%2585%25D8%25AC%25D8%25A9_%25D9%2583%25D8%25A7%25D8%25A6%25D9%2586%25D9%258A%25D8%25A9_%25D8%25A7%25D9%2584%25D8%25AA%25D9%2588%25D8%25AC%25D9%2587"><span>تنزيل رمز الاستجابة السريعة</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> طباعة/تصدير </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9+%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87"><span>إنشاء كتاب</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:DownloadAsPdf&amp;page=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87&amp;action=show-download-screen"><span>تحميل PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87&amp;printable=yes" title="نسخة للطباعة لهذه الصفحة [p]" accesskey="p"><span>نسخة للطباعة</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> في مشاريع أخرى </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Object-oriented_programming" hreflang="en"><span>ويكيميديا كومنز</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibooks mw-list-item"><a href="https://ar.wikibooks.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87" hreflang="ar"><span>ويكي الكتب</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q79872" title="وصلة إلى المادة المرتبطة في مستودع البيانات المركزي [g]" accesskey="g"><span>عنصر ويكي بيانات</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="أدوات الصفحة"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="المظهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">المظهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انقل للشريط الجانبي</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">أخف</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">من ويكيبيديا، الموسوعة الحرة</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="ar" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r64177691">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68652148">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:left;font-size:115%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:center;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:720px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}body.skin--responsive .mw-parser-output .sidebar a>img{max-width:none!important}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sidebar{display:none!important}}</style><table class="sidebar nomobile nowraplinks"><tbody><tr><th class="sidebar-title"><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%B7_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="نمط برمجة">أنماط البرمجة</a></th></tr><tr><td class="sidebar-content" style="text-align: right"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D9%81%D8%B9%D9%84%D9%8A%D8%A9" title="لغة فعلية">فعلية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B5%D9%81%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%AA" title="برمجة المصفوفات">مصفوفية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%B0%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة ذاتية (الصفحة غير موجودة)">ذاتية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Automata-based_programming" class="extiw" title="en:Automata-based programming"><sup class="reference" title="Automata-based programming (Q4056322)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9_%D9%85%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%A9" title="حوسبة متزامنة">متزامنة</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%85%D9%88%D8%B0%D8%AC_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%B9%D9%84&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نموذج الفاعل (الصفحة غير موجودة)">فاعلة</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Actor_model" class="extiw" title="en:Actor model"><sup class="reference" title="Actor model (Q344524)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة كوريغرافية (الصفحة غير موجودة)">كوريغرافية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Choreographic_programming" class="extiw" title="en:Choreographic programming"><sup class="reference" title="Choreographic programming (Q110555114)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%8A%D8%A7%D8%AA&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة متعددة المستويات (الصفحة غير موجودة)">متعددة المستويات</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Multitier_programming" class="extiw" title="en:Multitier programming"><sup class="reference" title="Multitier programming (Q110208418)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%86%D8%B3%D8%A8%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة نسبية (الصفحة غير موجودة)">نسبية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Relativistic_programming" class="extiw" title="en:Relativistic programming"><sup class="reference" title="Relativistic programming (Q7310831)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%85&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="التزامن المنظم (الصفحة غير موجودة)">التزامن المنظم</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Structured_concurrency" class="extiw" title="en:Structured concurrency"><sup class="reference" title="Structured concurrency (Q85803803)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة توجهية البيانات (الصفحة غير موجودة)">توجهية البيانات</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Data-driven_programming" class="extiw" title="en:Data-driven programming"><sup class="reference" title="Data-driven programming (Q287472)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D9%8A%D9%81%D9%8A%D8%A9" class="mw-redirect" title="برمجة تعريفية">تعريفية</a> (عَكسها: <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A3%D9%85%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="برمجة أمرية">أمرية</a>) <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%88%D8%B8%D9%8A%D9%81%D9%8A%D8%A9" title="برمجة وظيفية">وظيفية</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%88%D8%B8%D9%8A%D9%81%D9%8A%D8%A9_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%8A%D8%A9" title="برمجة وظيفية منطقية">وظيفية منطقية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%88%D8%B8%D9%8A%D9%81%D9%8A%D8%A9_%D8%A8%D8%AD%D8%AA%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة وظيفية بحتة (الصفحة غير موجودة)">وظيفية بحتة</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Purely_functional_programming" class="extiw" title="en:Purely functional programming"><sup class="reference" title="Purely functional programming (Q28453809)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%8A%D8%A9" title="برمجة منطقية">منطقية</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%84%D8%A7%D8%B5%D9%8A%D8%A9" title="برمجة منطقية استخلاصية">منطقية تبادلية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AC%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA" title="برمجة مجموعة الإجابات">مجموعة الإجابة</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%8A%D8%A9_%D9%85%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة منطقية متزامنة (الصفحة غير موجودة)">منطقية متزامنة</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Concurrent_logic_programming" class="extiw" title="en:Concurrent logic programming"><sup class="reference" title="Concurrent logic programming (Q17008825)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%88%D8%B8%D9%8A%D9%81%D9%8A%D8%A9_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%8A%D8%A9" title="برمجة وظيفية منطقية">وظيفية منطقية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%A9" title="برمجة منطقية استقرائية">منطقية استقرائية</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%82%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة قيدية (الصفحة غير موجودة)">قيدية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Constraint_programming" class="extiw" title="en:Constraint programming"><sup class="reference" title="Constraint programming (Q528588)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207; <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%8A%D8%A9_%D8%AA%D9%82%D9%8A%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة منطقية تقييدية (الصفحة غير موجودة)">منطقية تقييدية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Constraint_logic_programming" class="extiw" title="en:Constraint logic programming"><sup class="reference" title="Constraint logic programming (Q5164378)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207; <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%8A%D8%A9_%D9%82%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A9_%D9%85%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة منطقية قيدية متزامنة (الصفحة غير موجودة)">منطقية قيدية متزامنة</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Concurrent_constraint_logic_programming" class="extiw" title="en:Concurrent constraint logic programming"><sup class="reference" title="Concurrent constraint logic programming (Q5159106)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li></ul></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AA%D9%86%D9%82%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%B7%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="برمجة تنقل المعطيات">نقل المُعطيات</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AA%D8%AF%D9%81%D9%82%D9%8A%D8%A9" title="برمجة تدفقية">تدفقية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B9%D9%84%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة تفاعلية (الصفحة غير موجودة)">تفاعلية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Reactive_programming" class="extiw" title="en:Reactive programming"><sup class="reference" title="Reactive programming (Q4354073)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207; <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B9%D9%84%D9%8A%D8%A9_%D9%88%D8%B8%D9%8A%D9%81%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة تفاعلية وظيفية (الصفحة غير موجودة)">تفاعلية وظيفية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Functional_reactive_programming" class="extiw" title="en:Functional reactive programming"><sup class="reference" title="Functional reactive programming (Q5508843)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li></ul></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A3%D9%86%D8%B7%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="لغة أنطولوجية (الصفحة غير موجودة)">أنطولوجية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ontology_language" class="extiw" title="en:Ontology language"><sup class="reference" title="Ontology language (Q7095059)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207; (أنظر: <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B7%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A9_(%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نطولوجية (علم المعلومات) (الصفحة غير موجودة)">نطولوجية</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85" title="لغة استعلام">إستعلامية</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%84%D9%8A%D8%A9" title="برمجة تفاضلية">تفاضلية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AF%D9%8A%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A9" title="لغة برمجة ديناميكية">ديناميكية/نصية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D8%AF%D9%81%D9%88%D8%B9%D8%A9_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AF%D8%AB&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة مدفوعة بالحدث (الصفحة غير موجودة)">مدفوعة بالحدث</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Event-driven_programming" class="extiw" title="en:Event-driven programming"><sup class="reference" title="Event-driven programming (Q1135914)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%89_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B8%D9%8A%D9%81%D9%8A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة المستوى الوظيفي (الصفحة غير موجودة)">المستوى الوظيفي</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Function-level_programming" class="extiw" title="en:Function-level programming"><sup class="reference" title="Function-level programming (Q2496566)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207; (عَكسها: <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%B9%D9%84%D9%89_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%89_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D9%85%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="البرمجة على مستوى القيمة (الصفحة غير موجودة)">مستوى القيمة</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Value-level_programming" class="extiw" title="en:Value-level programming"><sup class="reference" title="Value-level programming (Q3393796)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;) <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%B6%D9%85%D9%86%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة ضمنية (الصفحة غير موجودة)">ضمنية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tacit_programming" class="extiw" title="en:Tacit programming"><sup class="reference" title="Tacit programming (Q3305965)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207; <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AA%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="لغة برمجة تسلسلية (الصفحة غير موجودة)">تسلسلية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Concatenative_programming_language" class="extiw" title="en:Concatenative programming language"><sup class="reference" title="Concatenative programming language (Q4230857)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li></ul></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%B9%D8%A7%D9%85%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة عامة (الصفحة غير موجودة)">عامة</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Generic_programming" class="extiw" title="en:Generic programming"><sup class="reference" title="Generic programming (Q1051282)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A3%D9%85%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="برمجة أمرية">أمرية</a> (عَكسها: <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D9%8A%D9%81%D9%8A%D8%A9" class="mw-redirect" title="برمجة تعريفية">تعريفية</a>) <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A5%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%A9" title="برمجة إجرائية">إجرائية</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">كائنية التوجه</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D9%85%D8%AF%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة متعمدة (الصفحة غير موجودة)">مُتعمدة</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Intentional_programming" class="extiw" title="en:Intentional programming"><sup class="reference" title="Intentional programming (Q1418988)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%84%D8%BA%D9%88%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة لغوية (الصفحة غير موجودة)">لغوية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Language-oriented_programming" class="extiw" title="en:Language-oriented programming"><sup class="reference" title="Language-oriented programming (Q6486619)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207; <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D9%85%D8%AE%D8%B5%D8%B5%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B7%D8%A7%D9%82" title="لغة مخصصة النطاق">مخصصة النطاق</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%85%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="البرمجة المتعلمة (الصفحة غير موجودة)">مُتعلمة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B9%D9%8A%D8%A9" title="برمجة باللغات الطبيعية">اللغة الطبيعية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%88%D8%B5%D9%81%D9%8A%D8%A9" title="برمجة وصفية">وصفية</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AA%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة تلقائية (الصفحة غير موجودة)">تلقائية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Automatic_programming" class="extiw" title="en:Automatic programming"><sup class="reference" title="Automatic programming (Q762268)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207; <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%A9" title="برمجة استقرائية">استقرائية</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A5%D9%86%D8%B9%D9%83%D8%A7%D8%B3%D9%8A%D8%A9" class="mw-redirect" title="برمجة إنعكاسية">إنعكاسية</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%88%D8%B3%D9%85%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة وسمية (الصفحة غير موجودة)">وسمية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Attribute-oriented_programming" class="extiw" title="en:Attribute-oriented programming"><sup class="reference" title="Attribute-oriented programming (Q4818707)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%83%D8%B1%D9%88_(%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="ماكرو (علم الحاسوب)">ماكرو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%88%D8%B5%D9%81%D9%8A%D8%A9_%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة وصفية قالبية (الصفحة غير موجودة)">وصفية قالبية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Template_metaprogramming" class="extiw" title="en:Template metaprogramming"><sup class="reference" title="Template metaprogramming (Q773763)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%BA%D9%8A%D8%B1_%D9%85%D9%87%D9%8A%D9%83%D9%84%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة غير مهيكلة (الصفحة غير موجودة)">غير مُهيكلة</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Non-structured_programming" class="extiw" title="en:Non-structured programming"><sup class="reference" title="Non-structured programming (Q905156)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207; (عَكسها: <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D9%87%D9%8A%D9%83%D9%84%D8%A9" title="برمجة مهيكلة">مُهيكلة</a>) <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B5%D9%81%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%AA" title="برمجة المصفوفات">مصفوفية</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%BA%D9%8A%D8%B1_%D8%AD%D8%AA%D9%85%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة غير حتمية (الصفحة غير موجودة)">غير حتمية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Nondeterministic_programming" class="extiw" title="en:Nondeterministic programming"><sup class="reference" title="Nondeterministic programming (Q7049263)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9_%D9%85%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="حوسبة متوازية">متوازية</a> <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Symbol_star_gold.svg" class="mw-file-description" title="مقالة مُختارة"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span>&#160; <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%B9%D9%85%D9%84%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة عملية (الصفحة غير موجودة)">عملية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Process-oriented_programming" class="extiw" title="en:Process-oriented programming"><sup class="reference" title="Process-oriented programming (Q7247229)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة احتمالية (الصفحة غير موجودة)">احتمالية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Probabilistic_programming" class="extiw" title="en:Probabilistic programming"><sup class="reference" title="Probabilistic programming (Q7246865)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D9%85%D9%88%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="برمجة كمومية">كمومية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="برمجة نظرية المجموعات">نظرية المجموعات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D9%83%D8%AF%D8%B3%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة مكدسة (الصفحة غير موجودة)">مُكدسة</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Stack-oriented_programming" class="extiw" title="en:Stack-oriented programming"><sup class="reference" title="Stack-oriented programming (Q52845127)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207; <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%83%D8%AA%D9%84%D8%A9_(%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="كتلة (برمجة) (الصفحة غير موجودة)">كُتلة مُهيكلة</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Block_(programming)" class="extiw" title="en:Block (programming)"><sup class="reference" title="Block (programming) (Q1327579)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a class="mw-selflink selflink">كائنية التوجه</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%AC%D9%87%D8%A9_%D9%84%D9%84%D8%B9%D9%85%D9%8A%D9%84" title="البرمجة الموجهة للعميل">موجهة للعميل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%AF%D8%A9_%D8%B9%D9%84%D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B5%D9%86%D8%A7%D9%81" title="البرمجة المعتمدة على الأصناف">فصيلية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D9%85%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة كائنية متزامنة (الصفحة غير موجودة)">كائنية متزامنة</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Concurrent_object-oriented_programming" class="extiw" title="en:Concurrent object-oriented programming"><sup class="reference" title="Concurrent object-oriented programming (Q5159109)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%86%D9%85%D9%88%D8%B0%D8%AC%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة نموذجية (الصفحة غير موجودة)">نموذجية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Prototype-based_programming" class="extiw" title="en:Prototype-based programming"><sup class="reference" title="Prototype-based programming (Q180868)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li>من خلال <a href="/wiki/%D9%81%D8%B5%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%87%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%AA" title="فصل الاهتمامات">فصل الاهتمامات</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A8%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%AD%D9%89" class="mw-redirect" title="برمجة جانبية المنحى">جانبية المنحى</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة دورية (الصفحة غير موجودة)">دُورية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Role-oriented_programming" class="extiw" title="en:Role-oriented programming"><sup class="reference" title="Role-oriented programming (Q7360622)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة موضوعية (الصفحة غير موجودة)">موضوعية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Subject-oriented_programming" class="extiw" title="en:Subject-oriented programming"><sup class="reference" title="Subject-oriented programming (Q4445096)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li></ul></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%88%D8%AF%D9%8A%D8%A9_(%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="عودية (علم الحاسوب)">تكرارية</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%B1%D9%85%D8%B2%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة رمزية (الصفحة غير موجودة)">رمزية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Symbolic_programming" class="extiw" title="en:Symbolic programming"><sup class="reference" title="Symbolic programming (Q7661185)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%82%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة قيمية (الصفحة غير موجودة)">قيمية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Value-level_programming" class="extiw" title="en:Value-level programming"><sup class="reference" title="Value-level programming (Q3393796)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207; (عَكسها: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%89_%D9%88%D8%B8%D9%8A%D9%81%D9%89&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة مستوى وظيفى (الصفحة غير موجودة)">وظيفى</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Function-level_programming" class="extiw" title="en:Function-level programming"><sup class="reference" title="Function-level programming (Q2496566)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;)</li></ul></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67666671">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-اعرض"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%A3%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B7_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" class="mw-redirect" title="قالب:أنماط البرمجة"><abbr title="عرض هذا القالب">ع</abbr></a></li><li class="nv-ناقش"><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%A3%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B7_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="نقاش القالب:أنماط البرمجة"><abbr title="ناقش هذا القالب">ن</abbr></a></li><li class="nv-عدل"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%A3%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B7_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9&amp;action=edit"><abbr title="عدل هذا القالب">ت</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>البرمجة غرضية التوجيه</b><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> أو <b>شيئية المنحى</b> (<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="اللغة الإنجليزية">بالإنجليزية</a>: <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">Object-oriented programming - OOP</span>)‏ ويطلق عليها ايضًا <b>برمجة موجهة نحو الكائنات</b> (أو نحو العناصر) وهي <a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%B7_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="نمط برمجة">نمط برمجة</a> متقدم، وفيه يقسم البرنامج إلى وحدات تسمى <a href="/wiki/%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86_(%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9)" title="كائن (حوسبة)">الكائنات</a> (Objects)، كل كائن هو حزمة (تعليب) من البيانات (المتغيرات والثوابت) <a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D9%8A%D9%82%D8%A9_(%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="طريقة (برمجة حاسوب)">والطرق</a> ووحدات التنظيم وواجهات الاستخدام. ويُبنى البرنامج بواسطة استخدام الكائنات وربطها مع بعضها البعض وواجهة البرنامج الخارجية باستخدام هيكلية البرنامج وواجهات الاستخدام الخاصة بكل كائن. من مميزات البرمجة الشيئية أنها تسمح بإعادة الاستخدام للأكواد البرمجية التي اُخْتُبِرَت وذلك باستدعائها في البرامج الأخرى دون إعادة برمجتها. إعادة الاستخدام يسهل بناء البرامج بشكل سريع في وقت قصير. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="أساليب_كائنية_المنحى"><span id=".D8.A3.D8.B3.D8.A7.D9.84.D9.8A.D8.A8_.D9.83.D8.A7.D8.A6.D9.86.D9.8A.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D9.85.D9.86.D8.AD.D9.89"></span>أساليب كائنية المنحى</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87&amp;action=edit&amp;section=1" title="عدل القسم: أساليب كائنية المنحى"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A3%D9%85%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="برمجة أمرية">الأساليب كائنية المنحى</a> هي تصميم وتقنية البرمجة التي تستخدم مفهوم الطبقة والكائن. وتستند كائنية المنحى على البرمجة الحقيقية على تحديد الفئات التي تمثل كائنات ذات خصائص محددة جيدا وظيفة. وتشمل كائنية المنحى نماذج ثلاثة مبادئ رئيسة وهي: </p> <ol><li>التغليف (<a href="/wiki/%D8%AA%D8%BA%D9%84%D9%8A%D9%81_(%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="تغليف (علوم حاسوب)">Encapsulation</a>).</li> <li>إخفاء البيانات (Data Hiding).</li> <li>الوراثة (Inheritance).</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B4%D9%83%D8%A7%D9%84_(%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="تعددية الأشكال (علم الحاسوب)">تعدد الأشكال</a>.</li></ol> <p>التطبيقات التي تقوم على أساليب كائنية المنحى وبرامج الحاسوب التي تتكون من الطبقات مع تفاعلاتها: يوجد العديد ومن لغات البرمجة الحديثة التي تدعم أساليب كائنية المنحى، ومن أهم هذه اللغات لغة <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%81%D8%A7_(%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9)" title="جافا (لغة برمجة)">جافا</a> حيث تدعمها بشكل كامل. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="الأصناف_والكائنات"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.A3.D8.B5.D9.86.D8.A7.D9.81_.D9.88.D8.A7.D9.84.D9.83.D8.A7.D8.A6.D9.86.D8.A7.D8.AA"></span>الأصناف والكائنات</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87&amp;action=edit&amp;section=2" title="عدل القسم: الأصناف والكائنات"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>يمثل <a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D9%81_(%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9)" title="صنف (حوسبة)">الصنف</a> مفهوم واحد مثل هذا الكائن (Object)، حيث تمثل الصنف مجموعة «أصناف» من الأشياء التي وصفتها بعض البيانات، ولها نفس السلوكيات «الأنشطة». تعد وتخدم الصنف كمخطط لكائن. على سبيل المثال لدينا صنف الطالب تحدد خصائص من كائناتها مثل الاسم والعنوان والتخصص، والمعدل التراكمي عن البيانات وتحديث عنوان أو إعادة حساب المعدل التراكمي عن أساليب أو أنشطة كل كائن من نوع الصنف التي يستطيع الطالب تنفيذه أو يجب تحقيقه. الكائن من هذا النوع يمكن أن يكون أي صنف الطالب الفردية في الجامعة. يمكن أن نفكر في أمثلة أخرى كثيرة مثل صنف السيارات، طبقة الطائرة، صنف الثدييات، وحلقت صنف الحيوان، وطبقة الأثاث، وأمثلة أخرى كثيرة. وبالتالي، لكي نعرف الصنف نحتاج لإعلان البيانات والأساليب التي ينبغي أن يكون كل كائن من هذا النوع. وأعلن كل بند البيانات سواء كان متغير أو ثابت، ولكل نشاط (وظيفة) يجب أن تكون ممثلة من قبل وسائل أحد أو أكثر. من الطبقة يمكننا تمثيل، الكائنات النشطة التي لها نفس المحتويات أي متغيرات البيانات والأساليب. يجب على كل كائن تعيين قيم لمتغيرات البيانات لديه. هذه القيم تعمل على تحديد حالة كائن تم إنشاؤه من الصنف. الأساليب التي عُرِّفَت في الصنف تمثل سلوك الكائن. وفقا لذلك، في حين أن الصنف لديها البيانات والأساليب. إنشاء كائن يسمى <a href="/wiki/%D9%85%D8%AB%D9%8A%D9%84_(%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87)" title="مثيل (برمجة كائنية التوجه)">مثيل</a>. الكائن هو <a href="/wiki/%D9%85%D8%AB%D9%8A%D9%84_(%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87)" title="مثيل (برمجة كائنية التوجه)">مثيل</a> لصنف معين، ونحن نستطيع إنشاء مثيل للعديد من الكائنات كما أننا بحاجة لأي برنامج معين. على سبيل المثال، فإن الكائن من صنف الطلاب التي يمكن إنشاء مثيل لها التي هي البيانات الفعلية «القيم» من اسم الطالب وعنوانه والتخصص، والمعدل التراكمي، ولها السلوكيات التي هي أساليب محددة في فئتها. <sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="أسماء_عربية_أخرى"><span id=".D8.A3.D8.B3.D9.85.D8.A7.D8.A1_.D8.B9.D8.B1.D8.A8.D9.8A.D8.A9_.D8.A3.D8.AE.D8.B1.D9.89"></span>أسماء عربية أخرى</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87&amp;action=edit&amp;section=3" title="عدل القسم: أسماء عربية أخرى"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>برمجة كينونية</li> <li>برمجة شيئية المنحى.</li> <li>برمجة موجهة</li> <li>برمجة كائنية</li> <li>برمجة كائنية التوجه</li> <li>برمجة غرضية التوجه</li> <li>برمجة كائنية المنحى</li> <li>برمجة بالعناصر</li> <li>برمجة موجهة نحو الكائنات (أو العناصر)</li> <li>البرمجة بالكائنات</li></ul> <p>البرمجة الكائنية عبارة عن <b><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%B7_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="نمط برمجة">نمط برمجة</a></b> متخصص في المفاهيم التالية: </p> <ul><li><b><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D9%81_(%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9)" title="صنف (حوسبة)">صنف</a></b> وهو نموذج الوحدة الرئيسة لبناء الـكائن (Object) بمعنى أنه يُكَوَّن أكثر من كائن على أساس نموذج البناء الأساسي وهو <a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D9%81_(%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9)" title="صنف (حوسبة)">الصنف</a>، ويمكن تشبيه الصنف بالقالب الذي يقوم بتشكيل الكائن ويمكن بعد ذلك استخدام هذا الكائن لأي غرض مطلوب.</li> <li><b><a href="/wiki/%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86_(%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9)" title="كائن (حوسبة)">الكائنات</a> Objects</b> - حزم وتعليب البيانات <a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D9%8A%D9%82%D8%A9_(%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="طريقة (برمجة حاسوب)">والطرق</a> الوظيفية معاً في وحدات تعمل ضمن <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%AC(%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برنامج(علوم حاسوب) (الصفحة غير موجودة)">برنامج</a> نشط. <a href="/wiki/%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86_(%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9)" title="كائن (حوسبة)">الكائنات</a> هي أساس <a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%8A%D9%83%D9%84(%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="هيكل(علوم حاسوب) (الصفحة غير موجودة)">هيكلية</a> برمجة الحاسوب الكائنيّة.</li> <li><b><a href="/wiki/%D9%85%D8%AB%D9%8A%D9%84_(%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87)" title="مثيل (برمجة كائنية التوجه)">المثيل</a></b> وهو شكل الصنف أو كائن محدد والذي ينشأ في وضع التشغيل، وبشكل آخر يمكن أن نسمي الصنف في وضع التشغيل (نموذج).&#160;</li> <li><b><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D9%8A%D8%AF(%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تجريد(علوم حاسوب) (الصفحة غير موجودة)">التجريد</a> Abstraction</b> - قدرة البرنامج على تجاهل بعض واجهات المعلومات المتلاعبة، أي التركيز على المفهوم الأساسي للكائن وهيكليته النظرية وتجريده من طريقة العمل النهائية والتوجهات الخارجية.</li> <li><b><a href="/wiki/%D8%AA%D8%BA%D9%84%D9%8A%D9%81_(%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="تغليف (علوم حاسوب)">التغليف</a> Encapsulation</b> - التأكد أن المستخدم لا يستطيع أن يغير البيانات الداخلية لكائن بطريقة مفاجئة، فقط <a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D9%8A%D9%82%D8%A9_(%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="طريقة (برمجة حاسوب)">طرق</a> الكائن الداخلية يسمح لها بتعديل حالة الكائن وبياناته. أي أنه لا يمكن التلاعب بالكائن وتغير معلوماته بأي طريقة بل أن هناك واجهة استخدام خاصة يضعها المبرمج ومن خلالها يمكن تغيير بيانات الكائن الداخلية وحالته.</li> <li><b><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B4%D9%83%D8%A7%D9%84_(%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="تعددية الأشكال (علم الحاسوب)">تعدد الأوجه</a> Polymorphism</b> - بدلاً من استدعاء الإجراءات الفرعية مباشرة، تستطيع البرمجة الشيئية إرسال رسائل، الإجراء المعين الذي يُنَادَى نتيجة الرسالة يعتمد على نوع الكائن الذي أُرسل له. أي أنه باستخدام نفس اسم الاستدعاء يمكن استدعاء إجراءات وطرق مختلفة اعتماداً على نوع الكائن.</li> <li><b><a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AB%D8%A9_(%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9)" title="وراثة (حوسبة)">الوراثة</a></b> - يستطيع الكائن وراثة خصائص كائن معين والزيادة عليها دون أن يتأثر الكائن الأصلي. فقد يكون هناك كائن «مركبة» فيه الخصائص العامة لكل المركبات مثل الاسم واللون ورقم التسجيل، الكائن «الطائرة» ممكن أن يرث الكائن «مركبة» ويضيف عليه خصائص «الطائرة»، كذلك يمكن أن يكون هناك مثلاً كائن «مربع» فيه خصائص الطول والعرض ويمكن للكائن «مكعب» أن يرث من «المربع» ويضيف عليه خصائص العمق والحجم.</li></ul> <p>مثال على <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B4%D9%83%D8%A7%D9%84_(%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="تعددية الأشكال (علم الحاسوب)">تعددية الأوجه</a>: إذا افترضنا أن المتغير «مركبة» يشير إلى كائن إما أن يكون «سيارة» أو «سفينة» أو «طائرة». فإذا أردنا في المثال للطائرة أن تطير وللسيارة أن تمشي وللسفينة أن تبحر فعلينا أولاً معرفة نوع الكائن ثم إعطاء الأمر؛ أي إذا كان «مركبة» هو كائن من نوع «سفينة» فالمركبة يجب أن تبحر، ولكن مع <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B4%D9%83%D8%A7%D9%84_(%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="تعددية الأشكال (علم الحاسوب)">تعددية الأوجه</a> يمكننا أن ننشئ طريقة واحدة في كل كائن اسمها «تحرك» (<a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D9%8A%D9%82%D8%A9_(%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="طريقة (برمجة حاسوب)">الطريقة</a> «تحرك» في «السفينة» تقوم بالأبحار <a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D9%8A%D9%82%D8%A9_(%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="طريقة (برمجة حاسوب)">والطريقة</a> «تحرك» في «الطائرة» تقوم بالطيران .. الخ). الآن لا يجب علينا أن نعرف نوع الكائن فكل ما علينا فعله هو استدعاء <a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D9%8A%D9%82%D8%A9_(%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="طريقة (برمجة حاسوب)">الطريقة</a> «تحرك» للمركبة، هذا سيقوم باستدعاء طريقة «تحرك» الخاصة بالكائن الحالي فإذا كان الكائن «سفينة» فهذا يعني أن الطريقة «تحرك» الخاصة بالسفينة ستُسْدَعى والتي ستقوم بأبحار «السفينة». </p><p>من أحدث أساليب هندسة البرامج ما يعرف <a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D9%8A%D9%82%D8%A9_(%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="طريقة (برمجة حاسوب)">بالطريقة</a> الموجهة للكائنات: تعد «<a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D9%8A%D9%82%D8%A9_(%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="طريقة (برمجة حاسوب)">الطريقة</a> الموجهة للكائنات» من الأساليب الجديدة في تطوير النظم وهو أسلوب التحليل <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%85%D9%8A%D9%85_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87" title="تصميم كائني التوجه">والتصميم الكائني التوجه</a>، حيث يقوم هذا الأسلوب بدمج البيانات والعمليات في بيئة واحدة تسمى كائن، ويمثل الكائن عادة الأشياء الواقعية التي يعالجها نظام المعلومات مثل الزبائن والمزودين والعقود واتفاقيات الإيجار. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="من_اللغات_التي_تعمل_بالكائنية"><span id=".D9.85.D9.86_.D8.A7.D9.84.D9.84.D8.BA.D8.A7.D8.AA_.D8.A7.D9.84.D8.AA.D9.8A_.D8.AA.D8.B9.D9.85.D9.84_.D8.A8.D8.A7.D9.84.D9.83.D8.A7.D8.A6.D9.86.D9.8A.D8.A9"></span>من اللغات التي تعمل بالكائنية</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87&amp;action=edit&amp;section=4" title="عدل القسم: من اللغات التي تعمل بالكائنية"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>لغة <a href="/wiki/%D8%B3%D9%8A%2B%2B" title="سي++">سي++</a></li> <li>لغة <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%81%D8%A7_(%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9)" title="جافا (لغة برمجة)">جافا</a></li> <li>لغة <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%8A%D8%AB%D9%88%D9%86_(%D8%AA%D9%88%D8%B6%D9%8A%D8%AD)" class="mw-disambig" title="بايثون (توضيح)">بايثون</a></li> <li>لغة <a href="/wiki/%D8%AF%D9%84%D9%81%D9%8A_(%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9)" title="دلفي (لغة برمجة)">دلفي (لغة برمجة)</a></li> <li>لغة <a href="/wiki/%D8%B3%D9%8A_%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A8" title="سي شارب">سي شارب</a></li> <li>لغة <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%81%D8%A7_%D8%B3%D9%83%D8%B1%D9%8A%D8%A8%D8%AA" title="جافا سكريبت">الجافا سكربت</a></li> <li>لغة <a href="/wiki/%D8%A8%D9%8A_%D8%A5%D8%AA%D8%B4_%D8%A8%D9%8A" title="بي إتش بي">php</a></li> <li>لغة <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AA_(%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9)" title="دارت (لغة برمجة)">Dart</a></li> <li>لغة <a href="/wiki/%D8%B3%D9%83%D8%A7%D9%84%D8%A7" title="سكالا">سكالا</a></li> <li>لغة <a href="/wiki/%D9%81%D9%8A%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%84_%D8%A8%D9%8A%D8%B3%D9%83" title="فيجوال بيسك">فيجوال بيسك</a></li> <li>لغة <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A8%D9%8A_(%D8%AA%D9%88%D8%B6%D9%8A%D8%AD)" class="mw-disambig" title="روبي (توضيح)">روبي</a></li> <li>لغة <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%8A%D9%81%D8%AA_(%D8%AA%D9%88%D8%B6%D9%8A%D8%AD)" class="mw-disambig" title="سويفت (توضيح)">سويفت</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="انظر_أيضًا"><span id=".D8.A7.D9.86.D8.B8.D8.B1_.D8.A3.D9.8A.D8.B6.D9.8B.D8.A7"></span>انظر أيضًا</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87&amp;action=edit&amp;section=5" title="عدل القسم: انظر أيضًا"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D9%8A%D9%82%D8%A9_(%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="طريقة (برمجة حاسوب)">طريقة برمجية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%83%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="هندسة البرمجيات بالمكونات">هندسة البرمجيات بالمكونات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%85%D9%8A%D9%85_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%82%D9%88%D8%AF" title="تصميم بالعقود">تصميم بالعقود</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="قاعدة البيانات الكائنية">قاعدة البيانات الكائنية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Object-relational_impedance_mismatch&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Object-relational impedance mismatch (الصفحة غير موجودة)">Object-relational impedance mismatch</a> (and <a href="/w/index.php?title=The_Third_Manifesto&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="The Third Manifesto (الصفحة غير موجودة)">The Third Manifesto</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AE%D8%B7%D8%B7_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%A6%D9%82%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="مخطط الكائن العلائقية (الصفحة غير موجودة)">مخطط الكائن العلائقية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint">&#160;<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q58748#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q58748"><sup class="reference" title="عنصر (Q58748) في لغات أخرى">[لغات أخرى]</sup></a></span>&#8207;</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="الأنظمة"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.A3.D9.86.D8.B8.D9.85.D8.A9"></span>الأنظمة</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87&amp;action=edit&amp;section=6" title="عدل القسم: الأنظمة"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D9%83%D9%88%D8%B1%D8%A8%D8%A7_(%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="كوربا (حاسوب)">كوربا</a> (CORBA)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="لغات_النمذجة"><span id=".D9.84.D8.BA.D8.A7.D8.AA_.D8.A7.D9.84.D9.86.D9.85.D8.B0.D8.AC.D8.A9"></span>لغات النمذجة</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87&amp;action=edit&amp;section=7" title="عدل القسم: لغات النمذجة"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%85%D8%B0%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%A9" title="لغة النمذجة الموحدة">لغة النمذجة الموحدة</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="المراجع"><span id=".D8.A7.D9.84.D9.85.D8.B1.D8.A7.D8.AC.D8.B9"></span>المراجع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87&amp;action=edit&amp;section=8" title="عدل القسم: المراجع"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68964954">.mw-parser-output .reflist-wrap{overflow-y:auto;max-height:300px}.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:36em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:28em}.mw-parser-output .reflist-columns-4{column-width:20em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}@media print{.mw-parser-output .reflist{overflow-y:visible!important;max-height:none!important}}</style><div class="reflist-wrap"><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68982381">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free.id-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited.id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration.id-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription.id-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")left 0.1em center/12px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-free a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-limited a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-registration a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-subscription a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background-size:contain;padding:0 1em 0 0}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#085;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}@media screen{.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911f}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911f}}</style><cite class="citation cs2 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/SOI2000ENAR"><i>معجم مصطلحات المعلوماتية</i></a> (بالعربية والإنجليزية)، دمشق: <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D9%84%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D8%A9" title="الجمعية العلمية السورية للمعلوماتية">الجمعية العلمية السورية للمعلوماتية</a>، 2000، ص.&#160;378، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D9%83%D8%B2_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%83%D8%AA%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%B9%D9%84%D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="مركز المكتبة الرقمية على الإنترنت">OCLC</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/47938198">47938198</a>، <a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A_%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="ويكي بيانات">QID</a>:<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q108408025" class="extiw" title="d:Q108408025">Q108408025</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%D9%85%D8%B9%D8%AC%D9%85+%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%AA+%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D8%A9&amp;rft.place=%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82&amp;rft.pages=378&amp;rft.pub=%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%8A%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A9+%D9%84%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D8%A9&amp;rft.date=2000&amp;rft_id=info%3Aoclcnum%2F47938198&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2FSOI2000ENAR&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9+%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b></span> <span class="reference-text">ddison-wesley, 2008.java foundations: introductionto program design and structures, john lewis, peter depasquale, jo chase, a</span> </li> </ol></div></div></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64177691"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68124052">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="علم_الحاسوب" style="padding:1px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67666671"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-اعرض"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="قالب:علم الحاسوب"><abbr title="عرض هذا القالب">ع</abbr></a></li><li class="nv-ناقش"><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="نقاش القالب:علم الحاسوب"><abbr title="ناقش هذا القالب">ن</abbr></a></li><li class="nv-عدل"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8&amp;action=edit"><abbr title="عدل هذا القالب">ت</abbr></a></li></ul></div><div id="علم_الحاسوب" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="علم الحاسوب">علم الحاسوب</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div>يعتمد هذا القالب على <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81_%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9_%D9%84%D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%8A%D8%A9_%D8%A2%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تصنيف أنظمة الحوسبة لجمعية آلات الحوسبة (الصفحة غير موجودة)">تصنيف أنظمة الحوسبة</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/ACM_Computing_Classification_System" class="extiw" title="en:ACM Computing Classification System"><sup class="reference" title="ACM Computing Classification System (Q288530)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207; الذي أنجزته <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%8A%D8%A9_%D8%A2%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9" title="جمعية آلات الحوسبة">جمعية آلات الحوسبة</a> في عام 2012</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B9%D8%AA%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="عتاد حاسوب">العتاد</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AD%D8%A9_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%85%D8%B7%D8%A8%D9%88%D8%B9%D8%A9" title="لوحة دارة مطبوعة">اللوحات المطبوعة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D9%81%D9%8A%D8%A9_(%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="طرفية (حاسوب)">الطرفيات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%85%D8%AA%D9%83%D8%A7%D9%85%D9%84%D8%A9" title="دارة متكاملة">الدارات المُتكاملة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%83%D8%A7%D9%85%D9%84_%D9%88%D8%B3%D9%8A%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B7%D8%A7%D9%82" title="تكامل وسيع النطاق">تكامل وسيع النطاق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%B9%D9%84%D9%89_%D8%B1%D9%82%D8%A7%D9%82%D8%A9" title="نظام على رقاقة">نظام على رقاقة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9_%D8%AE%D8%B6%D8%B1%D8%A7%D8%A1" title="حوسبة خضراء">الحوسبة الخضراء</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%AA%D9%85%D8%AA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B5%D9%85%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%8A" title="أتمتة التصميم الإلكتروني">أتمتة التصميم الإلكتروني</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B3%D8%B1%D9%8A%D8%B9_%D8%B9%D8%AA%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="تسريع عتاد الحاسوب">تسريع العتاد</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">بنية الأنظمة</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="معمارية الحاسوب">المعماريَّة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%85%D8%B6%D9%85%D9%86" title="نظام مضمن">الأنظمة المُضمَّنة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9_%D9%81%D9%8A_%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%AD%D9%82%D9%8A%D9%82%D9%8A" title="حوسبة في زمن حقيقي">الحوسبة في الزمن الحقيقي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="اعتمادية (الصفحة غير موجودة)">الاعتمادية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Dependability" class="extiw" title="en:Dependability"><sup class="reference" title="Dependability (Q2689057)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%83%D8%A9_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="شبكة حاسوب">الشبكات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A8%D9%83%D8%A9" title="معمارية الشبكة">المعماريَّة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%83%D9%88%D9%84_(%D8%A7%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA)" title="بروتوكول (اتصالات)">البروتوكولات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%AA%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A8%D9%83%D8%A9" title="عتاد الشبكة">العتاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A8%D9%83%D8%A9" title="مجدول الشبكة">الجدولة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%AF%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A8%D9%83%D8%A9" title="أداء الشبكة">الأداء</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%A9_(%D8%B4%D8%A8%D9%83%D8%A7%D8%AA)" title="خدمة (شبكات)">الخدمات</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">بنية البرمجيات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D8%B3%D8%B1_(%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9)" title="مفسر (برمجة)">المُفسِّرات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D9%88%D8%B3%D9%8A%D8%B7%D8%A9" title="برمجيات وسيطة">برمجيات وسيطة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%A9" title="آلة افتراضية">آلة افتراضية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" title="نظام تشغيل">أنظمة التشغيل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%AF%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="جودة البرمجيات">جودة البرمجيات</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="نظرية لغات البرمجة">نظرية لغات <br />البرمجة</a> <a href="/wiki/%D8%A3%D8%AF%D8%A7%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="أداة برمجة">وأدواتها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%B7_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="نمط برمجة">الأنماط</a></li> <li>اللغات <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="لغة برمجة">البرمجة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D9%86%D9%85%D8%B0%D8%AC%D8%A9" title="لغة نمذجة">النمذجة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D9%85%D8%AE%D8%B5%D8%B5%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B7%D8%A7%D9%82" title="لغة مخصصة النطاق">مخصصة النطاق</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81_(%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9)" title="مصرف (حوسبة)">المُصرِّفات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D8%B7%D8%A7%D8%B1_%D8%B9%D9%85%D9%84_(%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9)" title="إطار عمل (برمجة)">أُطُر العمل</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%A6%D8%A9_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D9%8A%D8%B1_%D9%85%D8%AA%D9%83%D8%A7%D9%85%D9%84%D8%A9" title="بيئة تطوير متكاملة">بيئة التطوير المتكاملة</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%83%D8%AA%D8%A8%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A9" title="مكتبة برمجية">المكتبات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%AF%D8%B9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="مستودع برمجيات">المُستودعات</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B7%D9%88%D9%8A%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="تطوير برمجيات">تطوير البرمجيات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%BA%D9%8A%D8%B1_(%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="متغير (علم الحاسوب)">المتغيرات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%D9%8A%D8%A9_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="عملية تطوير البرمجيات">عملية التطوير</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%D9%8A%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D8%B7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%AA" title="تحليل المتطلبات">تحليل المتطلبات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%85%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="تصميم البرمجيات">التصميم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="بناء البرمجيات">البناء</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="نشر البرمجيات">النشر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="صيانة البرمجيات">الصيانة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%8A%D9%82_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="فريق البرمجة">فريق البرمجة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%81%D8%AA%D9%88%D8%AD%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B5%D8%AF%D8%B1" title="برمجيات مفتوحة المصدر">البرمجيات حُرَّة المصدر</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9" title="نظرية الحوسبة">نظرية الحوسبة</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D9%88%D8%B0%D8%AC_%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9" title="نموذج حوسبة">نموذج حوسبة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D9%85%D8%AA%D8%B5%D8%B1%D9%81%D8%A9" title="لغة متصرفة">لغة متصرفة</a></li> <li>نظريات <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B0%D8%A7%D8%AA%D9%8A" title="نظرية التشغيل الذاتي">التشغيل الذاتي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%D9%88%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="نظرية الحسوبية">الحسوبية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D9%82%D9%8A%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%8A" title="نظرية التعقيد الحسابي">التعقيد الحسابي</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%81%D9%8A_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="المنطق في علوم الحاسوب">المنطق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%83%D9%84%D9%8A" title="علم الدلالة الشكلي">علم الدلالة الشكلي</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="خوارزمية">الخوارزميات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%D9%8A%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="تحليل الخوارزميات">التحليل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%83%D9%81%D8%A7%D8%A1%D8%A9_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="كفاءة خوارزمية">الكفاءة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%B9%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%A9" title="خوارزمية عشوائية">خوارزمية عشوائية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A9_%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%A9_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="هندسة رياضية حاسوبية">هندسة مُحوسبة</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">رياضيات الحوسبة</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D9%82%D8%B7%D8%B9%D8%A9" title="رياضيات متقطعة">رياضيات مُتقطِّعة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%84" title="احتمال">الاحتمالات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%A1" title="إحصاء">الإحصاء</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A9_%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%A9" title="برمجية رياضية">برمجية رياضية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA" title="نظرية المعلومات">نظرية المعلومات</a></li> <li>التحليل <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%D9%8A%D9%84_%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D9%8A" title="تحليل رياضي">الرياضي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%D9%8A%D9%84_%D8%B9%D8%AF%D8%AF%D9%8A" title="تحليل عددي">العددي</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A" title="علم الحاسوب النظري">علم الحاسوب النظري</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D9%85_%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA" title="نظم معلومات">نظم المعلومات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>أنواع <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AE%D8%B2%D9%8A%D9%86_%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="تخزين بيانات الحاسوب">التخزين</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A9_%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="قاعدة بيانات">قواعد البيانات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF_%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D8%B7_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF%D8%A9" title="قواعد بيانات الوسائط المتعددة">الوسائط المتعددة</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%D8%B1%D9%83%D8%A9" title="نظام بيانات شركة">اقتصادية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%D9%8A%D8%A9" title="برمجية اجتماعية">اجتماعية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A9" title="نظام معلومات جغرافية">جغرافية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B9%D9%85_%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1" title="نظام دعم قرار">دعم القرارات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AD%D9%83%D9%85_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D9%84%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="التحكم في العمليات">التحكُّم في العمليات</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D9%82%D9%8A%D8%A8_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="تنقيب في البيانات">تنقيب في البيانات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%83%D8%AA%D8%A8%D8%A9_%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="مكتبة رقمية">مكتبة رقمية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B5%D8%A9_%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9" title="منصة حوسبة">منصة حوسبة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B3%D9%88%D9%8A%D9%82_%D8%A5%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%8A" title="تسويق إلكتروني">التسويق الرقمي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A8%D9%83%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%86%D9%83%D8%A8%D9%88%D8%AA%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="الشبكة العنكبوتية العالمية">شبكة عالمية المجال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA" title="استرجاع المعلومات">استرجاع المعلومات</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A3%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="أمن الحاسوب">الأمن</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>أنواع <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A3%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%AA%D8%A7%D8%AF&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="أمن العتاد (الصفحة غير موجودة)">العتاد</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Hardware_security" class="extiw" title="en:Hardware security"><sup class="reference" title="Hardware security (Q30325435)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A8%D9%83%D8%A7%D8%AA" title="أمن الشبكات">الشبكات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA" title="أمن المعلومات">المعلومات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D9%82%D8%A7%D8%AA" title="أمن التطبيقات">التطبيقات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%A9_%D8%A3%D9%85%D9%86%D9%8A%D8%A9_(%D8%A7%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA)" title="خدمة أمنية (اتصالات)">الخدمات</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="علم التعمية">علم التعمية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D9%8A%D9%82%D8%A9_%D8%B4%D9%83%D9%84%D9%8A%D8%A9" title="طريقة شكلية">طريقة شكلية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%83%D8%B4%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B3%D9%84%D9%84" title="نظام كشف التسلل">أنظمة كشف التسلسل</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B9%D9%84_%D8%A5%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%8A_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8%D9%8A" class="mw-redirect" title="تفاعل إنساني حاسوبي">التفاعل الإنساني <br />الحاسويبي</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>حوسبة <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%D9%8A%D8%A9" title="حوسبة اجتماعية">اجتماعية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9_%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D8%AF%D8%A9" title="حوسبة سائدة">سائدة</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%85%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B9%D9%84" title="تصميم التفاعل">تصميم التفاعل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%AB%D9%8A%D9%84_%D9%85%D8%B1%D8%A6%D9%8A_(%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%AA)" title="تمثيل مرئي (رسوميات)">تمثيل مرئي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A5%D9%85%D9%83%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B5%D9%88%D9%84_%D9%84%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="إمكانية الوصول للحاسوب (الصفحة غير موجودة)">إمكانية الوصول</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Computer_accessibility" class="extiw" title="en:Computer accessibility"><sup class="reference" title="Computer accessibility (Q3097841)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D9%85%D9%86_(%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9)" title="تزامن (حوسبة)">تزامن</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>أنواع <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9_%D9%85%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%A9" title="حوسبة متزامنة">مُتزامِنة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9_%D9%85%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="حوسبة متوازية">مُتوازيَّة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9_%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B9%D8%A9" title="حوسبة موزعة">مُوزَّعة</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B4%D8%B9%D8%A8_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تشعب متعدد (الصفحة غير موجودة)">تشعب مُتعدِّد</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Multithreading_(computer_architecture)" class="extiw" title="en:Multithreading (computer architecture)"><sup class="reference" title="Multithreading (computer architecture) (Q1064412)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF%D8%A9" title="معالجة متعددة">مُعالَجة مُتعدِّدة</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B0%D9%83%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D8%B5%D8%B7%D9%86%D8%A7%D8%B9%D9%8A" title="ذكاء اصطناعي">الذكاء الاصطناعي</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B9%D9%8A%D8%A9" title="معالجة اللغة الطبيعية">معالجة اللغة الطبيعية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%AB%D9%8A%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A9" title="تمثيل المعرفة">تمثيل المعرفة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A4%D9%8A%D8%A9_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="رؤية حاسوبية">رؤية حاسوبية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AE%D8%B7%D9%8A%D8%B7_%D8%A7%D9%84%D8%A2%D9%84%D9%8A_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9" title="التخطيط الآلي والجدولة">التخطيط الآلي والجدولة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%AB%D8%A7%D9%84_(%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%A7%D8%AA)" title="استمثال (رياضيات)">الاستمثال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AD%D9%83%D9%85" title="نظرية التحكم">نظرية التَّحكُّم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B0%D9%83%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B5%D8%B7%D9%86%D8%A7%D8%B9%D9%8A" title="فلسفة الذكاء الاصطناعي">الفلسفة</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B0%D9%83%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D8%B5%D8%B7%D9%86%D8%A7%D8%B9%D9%8A_%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ذكاء اصطناعي موزع (الصفحة غير موجودة)">ذكاء اصطناعي مُوزَّع</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Distributed_artificial_intelligence" class="extiw" title="en:Distributed artificial intelligence"><sup class="reference" title="Distributed artificial intelligence (Q3153007)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A2%D9%84%D8%A9" title="تعلم الآلة">تعلم الآلة</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>أنواع التَّعلُّم <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8" title="تعلم مراقب">مُراقَب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%BA%D9%8A%D8%B1_%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8" title="تعلم غير مراقب">غير مُراقَب</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%88%D9%85&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تعلم مدعوم (الصفحة غير موجودة)">مَدعُوم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%85%D9%8F%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D9%90%D9%91%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%87%D8%A7%D9%85&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تعلم مُتعدِّد المهام (الصفحة غير موجودة)">مُتعدِّد المهام</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Multi-task_learning" class="extiw" title="en:Multi-task learning"><sup class="reference" title="Multi-task learning (Q6934509)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%82%D9%82_%D9%85%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%B7%D8%B9" title="تحقق متقاطع">التحقق المُتقاطِع</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="رسوميات حاسوبية">رسوميَّات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D8%B1%D9%8A%D9%83_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8%D9%8A" title="تحريك حاسوبي">التحريك</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%8A%D9%8A%D8%B1_(%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8%D9%8A%D8%A9)" title="تصيير (رسوميات حاسوبية)">تصيير</a></li> <li>صور <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A8_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%88%D8%B1" title="تلاعب بالصور">التَّلاعُب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B6%D8%BA%D8%B7_%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%A9" title="ضغط صورة">الضَّغط</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%A9_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="وحدة معالجة الرسوميات">وحدة معالجة الرسوميَّات</a></li> <li>وُقُع <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9_%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D9%8A" title="واقع افتراضي">افتراضي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9_%D9%85%D8%B9%D8%B2%D8%B2" title="واقع معزز">مُعزَّز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%B7" class="mw-redirect" title="واقع مختلط">مُختلَط</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%85%D8%B0%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%AA&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نمذجة المجسمات (الصفحة غير موجودة)">نمذجة المُجسَّمات</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Solid_modeling" class="extiw" title="en:Solid modeling"><sup class="reference" title="Solid modeling (Q2991685)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">الحوسبة التطبيقيَّة</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>اختصاصات محوسبة <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9" title="رياضيات محوسبة">رياضيات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%83%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9" class="mw-redirect" title="كيمياء محوسبة">كيمياء</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9" title="فيزياء محوسبة">فيزياء</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8" title="علم الأحياء المحوسب">علم الأحياء</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A9_%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9" title="هندسة محوسبة">هندسة</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="العلوم الاجتماعية المحوسبة (الصفحة غير موجودة)">العلوم الاجتماعية</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D8%A9_%D8%B5%D8%AD%D9%8A%D8%A9" title="معلوماتية صحية">معلوماتية صحية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A5%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="تجارة إلكترونية">التجارة الرقميَّة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86_%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A" title="فن رقمي">الفن الرقمي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%B1_%D8%A5%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%8A" title="نشر إلكتروني">النشر الرقمي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D8%A8_%D8%B3%D9%8A%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="حرب سيبرانية">حرب رقمية عبر الشبكة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%88%D9%8A%D8%AA_%D8%A5%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%8A" title="تصويت إلكتروني">التصويت الإلكتروني</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B9%D8%A8%D8%A9_%D9%81%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D9%88" title="لعبة فيديو">ألعاب الفيديو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B1%D8%B1_%D9%86%D8%B5%D9%88%D8%B5" title="محرر نصوص">مُعالِجات النصوص</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D9%88%D8%AB_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D9%84%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="بحوث العمليات">بحوث العمليات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%86%D8%A9_%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%85" title="تقانة تعليم">تقنيات التعليم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span title="تصنيف"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <b><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="تصنيف:علم الحاسوب">تصنيف</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Symbol_question.svg/16px-Symbol_question.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Symbol_question.svg/23px-Symbol_question.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Symbol_question.svg/31px-Symbol_question.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <b><a href="/wiki/%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%AC%D8%B2_%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" class="mw-redirect" title="مختصر موجز لعلم الحاسوب">مُختصَر موجز</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span title="مشروع ويكي"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/16px-People_icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/24px-People_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/32px-People_icon.svg.png 2x" data-file-width="100" data-file-height="100" /></span></span> <b><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B9_%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ويكيبيديا:مشروع حوسبة (الصفحة غير موجودة)">مشروع</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span title="صفحة كومنز"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> <b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Computer_science" class="extiw" title="commons:Category:Computer science">كُومُنز</a></b></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64177691"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68124052"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="أنواع_لغات_البرمجة" style="padding:1px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67666671"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-اعرض"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%A3%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9_%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="قالب:أنواع لغات البرمجة"><abbr title="عرض هذا القالب">ع</abbr></a></li><li class="nv-ناقش"><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%A3%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9_%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="نقاش القالب:أنواع لغات البرمجة"><abbr title="ناقش هذا القالب">ن</abbr></a></li><li class="nv-عدل"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%A3%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9_%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9&amp;action=edit"><abbr title="عدل هذا القالب">ت</abbr></a></li></ul></div><div id="أنواع_لغات_البرمجة" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%B7_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="نمط برمجة">أنواع لغات البرمجة</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">النمط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%85%D9%88%D8%B0%D8%AC_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%B9%D9%84&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نموذج الفاعل (الصفحة غير موجودة)">مُعتمد على الفاعل</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Actor_model" class="extiw" title="en:Actor model"><sup class="reference" title="Actor model (Q344524)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B5%D9%81%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%AA" title="برمجة المصفوفات">مصفوفية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A8%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%AD%D9%89" class="mw-redirect" title="برمجة جانبية المنحى">جانبية المنحى</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%AF%D8%A9_%D8%B9%D9%84%D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B5%D9%86%D8%A7%D9%81" title="البرمجة المعتمدة على الأصناف">فصيلية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AA%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="لغة برمجة تسلسلية (الصفحة غير موجودة)">تسلسلية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Concatenative_programming_language" class="extiw" title="en:Concatenative programming language"><sup class="reference" title="Concatenative programming language (Q4230857)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9_%D9%85%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%A9" title="حوسبة متزامنة">متزامنة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AA%D9%86%D9%82%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%B7%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="برمجة تنقل المعطيات">نقل المعطيات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AA%D8%B5%D8%B1%D9%8A%D8%AD%D9%8A%D8%A9" title="برمجة تصريحية">تصريحية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%84%D9%8A%D8%A9" title="برمجة تفاضلية">تفاضلية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D9%85%D8%AE%D8%B5%D8%B5%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B7%D8%A7%D9%82" title="لغة مخصصة النطاق">مخصصة النطاق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AF%D9%8A%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A9" title="لغة برمجة ديناميكية">ديناميكية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%BA%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%8A%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="لغات البرمجة غير الاعتيادية">غير إعتيادية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D8%AF%D9%81%D9%88%D8%B9%D8%A9_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AF%D8%AB&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة مدفوعة بالحدث (الصفحة غير موجودة)">مدفوعة بالحدث</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Event-driven_programming" class="extiw" title="en:Event-driven programming"><sup class="reference" title="Event-driven programming (Q1135914)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84%D8%A9_%D9%84%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة قابلة للتوسع (الصفحة غير موجودة)">قابلة للتوسع</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Extensible_programming" class="extiw" title="en:Extensible programming"><sup class="reference" title="Extensible programming (Q5421926)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%88%D8%B8%D9%8A%D9%81%D9%8A%D8%A9" title="برمجة وظيفية">وظيفية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A3%D9%85%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="برمجة أمرية">أمرية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%8A%D8%A9" title="برمجة منطقية">منطقية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%83%D8%B1%D9%88_(%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="ماكرو (علم الحاسوب)">ماكرو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%88%D8%B5%D9%81%D9%8A%D8%A9" title="برمجة وصفية">وصفية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AD%D8%B3%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة حسب الكائنية (الصفحة غير موجودة)">كائنية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Object-based_language" class="extiw" title="en:Object-based language"><sup class="reference" title="Object-based language (Q899523)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a class="mw-selflink selflink">كائنية التوجه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A3%D9%86%D8%A7%D8%A8%D9%8A%D8%A8_%D8%AA%D8%AC%D8%B2%D8%A6%D8%A9_(%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="أنابيب تجزئة (برمجيات) (الصفحة غير موجودة)">أنابيب التجزئة</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Pipeline_(software)" class="extiw" title="en:Pipeline (software)"><sup class="reference" title="Pipeline (software) (Q2165493)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A5%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%A9" title="برمجة إجرائية">إجرائية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%86%D9%85%D9%88%D8%B0%D8%AC%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة نموذجية (الصفحة غير موجودة)">نموذجية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Prototype-based_programming" class="extiw" title="en:Prototype-based programming"><sup class="reference" title="Prototype-based programming (Q180868)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A5%D9%86%D8%B9%D9%83%D8%A7%D8%B3%D9%8A%D8%A9" class="mw-redirect" title="برمجة إنعكاسية">منعكسة</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85_%D8%B9%D9%84%D9%89_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نظام قائم على القواعد (الصفحة غير موجودة)">قائم على القواعد</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Rule-based_system" class="extiw" title="en:Rule-based system"><sup class="reference" title="Rule-based system (Q1417149)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%86%D8%B5%D9%8A%D8%A9" class="mw-redirect" title="لغة برمجة نصية">نصية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D9%83%D8%AF%D8%B3%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة مكدسة (الصفحة غير موجودة)">مُكدسة</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Stack-oriented_programming" class="extiw" title="en:Stack-oriented programming"><sup class="reference" title="Stack-oriented programming (Q52845127)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li>متزامنة&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Synchronous_programming_language" class="extiw" title="en:Synchronous programming language"><sup class="reference" title="Synchronous programming language (Q2375732)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="برمجة لمسية (الصفحة غير موجودة)">لمسية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tactile_programming_language" class="extiw" title="en:Tactile programming language"><sup class="reference" title="Tactile programming language (Q7674136)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%AC_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8" title="معالج القالب">قالبية</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">المُستوي</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AC%D9%85%D9%8A%D8%B9" title="لغة التجميع">التجميع</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9%D8%A9" title="لغة مجمعة">مُجمعة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D8%B3%D8%B1_(%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9)" title="مفسر (برمجة)">مُفسرة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A2%D9%84%D8%A9" title="لغة الآلة">الآلة</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D9%86%D8%AE%D9%81%D8%B6%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%89" title="لغة برمجة منخفضة المستوى">منخفضة المستوى</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%89" title="لغة برمجة عالية المستوى">عالية المستوى</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%81%D8%A7%D8%A6%D9%82%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%89" title="لغة برمجة فائقة المستوى">فائقة المستوى</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">الجيل</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D9%84_%D9%85%D9%86_%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="الجيل الأول من لغات البرمجة">الأول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%8A_%D9%85%D9%86_%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="الجيل الثاني من لغات البرمجة">الثاني</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%84%D8%AB_%D9%85%D9%86_%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="الجيل الثالث من لغات البرمجة">الثالث</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D9%85%D9%86_%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="الجيل الرابع من لغات البرمجة">الرابع</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%85%D8%B3" title="لغة برمجة الجيل الخامس">الخامس</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ذا صلة</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%BA%D9%8A%D8%B1_%D8%A5%D9%86%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="لغات برمجة غير إنجليزية">غير إنجليزية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D8%B1%D8%A6%D9%8A%D8%A9" title="لغة برمجة مرئية">مرئية</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64177691"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68124052"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="هندسة_البرمجيات" style="padding:1px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67666671"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-اعرض"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="قالب:هندسة برمجيات"><abbr title="عرض هذا القالب">ع</abbr></a></li><li class="nv-ناقش"><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="نقاش القالب:هندسة برمجيات"><abbr title="ناقش هذا القالب">ن</abbr></a></li><li class="nv-عدل"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA&amp;action=edit"><abbr title="عدل هذا القالب">ت</abbr></a></li></ul></div><div id="هندسة_البرمجيات" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="هندسة البرمجيات">هندسة البرمجيات</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مجالات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="برمجة">برمجة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%B7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="متطلبات البرمجيات">متطلبات البرمجيات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="نشر البرمجيات">نشر البرمجيات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%85%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="تصميم البرمجيات">تصميم البرمجيات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="صيانة البرمجيات">صيانة البرمجيات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%AD%D8%B5_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="فحص البرمجيات">فحص البرمجيات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%D9%8A%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D9%85" title="تحليل النظم">تحليل النظم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D9%8A%D9%82%D8%A9_%D8%B4%D9%83%D9%84%D9%8A%D8%A9" title="طريقة شكلية">أساليب رسمية</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مفاهيم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%B0%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="نمذجة البيانات">نمذجة البيانات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%8A%D9%83%D9%84%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D9%83%D8%A7%D8%AA" title="هيكلية الشركات">هيكلية الشركات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B5%D9%81%D8%A9_%D9%88%D8%B8%D9%8A%D9%81%D9%8A%D8%A9" title="مواصفة وظيفية">مواصفة وظيفية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D9%86%D9%85%D8%B0%D8%AC%D8%A9" title="لغة نمذجة">لغة نمذجة</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Orthogonality_(programming)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Orthogonality (programming) (الصفحة غير موجودة)">Orthogonality</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%B7_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="نمط برمجة">نمط برمجة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A9" title="برمجية">برمجية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="معمارية برمجيات">معمارية برمجيات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D9%87%D8%AC%D9%8A%D8%A9_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D9%8A%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="منهجية تطوير برمجيات">منهجية تطوير برمجيات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%D9%8A%D8%A9_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="عملية تطوير البرمجيات">عملية تطوير البرمجيات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%AF%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="جودة البرمجيات">جودة البرمجيات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B6%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D8%AF%D8%A9_(%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA)" title="ضمان الجودة (برمجيات)">ضمان الجودة (برمجيات)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1" title="برمجيات علم الآثار">برمجيات علم الآثار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AD%D9%84%D9%8A%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%A6%D9%8A" title="التحليل الإنشائي">التحليل الإنشائي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="مهندس برمجيات">مهندس برمجيات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%83%D9%88%D8%AF_%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85" title="كود قديم">كود قديم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A9_%D8%A5-%D9%85-%D8%A5" title="قاعدة إ-م-إ">الإدخال-المعالجة-الإخراج</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">توجهات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%AC%D8%A7%D9%8A%D9%84_(%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A6_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D9%8A%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA)" title="أجايل (مبادئ تطوير برمجيات)">تطوير البرمجيات أجايل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A8%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%AD%D9%89" class="mw-redirect" title="برمجة جانبية المنحى">Aspect-oriented</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">برمجة كائنية التوجه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D9%86%D8%B7%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A9_(%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA)" title="أنطولوجية (علم المعلومات)">أنطولوجية (علم المعلومات)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%AE%D8%AF%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="بنية خدمية">البنية الخدمية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A9_%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A9_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9" title="دورة حياة تطوير الأنظمة">دورة حياة تطوير البرمجيات</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">النماذج</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;font-weight:normal;"><div style="padding:0em 0.75em;">تطوير </div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%AC%D8%A7%D9%8A%D9%84_(%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A6_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D9%8A%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA)" title="أجايل (مبادئ تطوير برمجيات)">تطوير البرمجيات أجايل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Enterprise_Unified_Process&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Enterprise Unified Process (الصفحة غير موجودة)">EUP</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Executable_UML&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Executable UML (الصفحة غير موجودة)">Executable UML</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%85%D9%88%D8%B0%D8%AC_%D8%A8%D9%86%D8%A7%D8%A1_%D8%AA%D8%AF%D8%B1%D9%8A%D8%AC%D9%8A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نموذج بناء تدريجي (الصفحة غير موجودة)">نموذج بناء تدريجي</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint">&#160;<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q15934753#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q15934753"><sup class="reference" title="عنصر (Q15934753) في لغات أخرى">[لغات أخرى]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B7%D9%88%D9%8A%D8%B1_%D9%85%D8%AA%D9%83%D8%B1%D8%B1_%D9%88%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D9%8A" title="تطوير متكرر وتصاعدي">تطوير متكرر ومتزايد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D9%84%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%A9_%D9%84%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D9%8A%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%84" title="العملية الموحدة لراشيونال">العملية الموحدة لراشيونال IBM</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%83%D8%B1%D9%85_(%D8%AA%D8%B7%D9%88%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA)" title="سكرم (تطوير البرمجيات)">سكرم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%A7%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B0%D8%AC_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D9%84%D9%8A%D8%A9_%D9%84%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="صناعة النماذج الأولية للبرمجيات">نمذجة البرمجيات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%85%D9%88%D8%B0%D8%AC_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%88%D9%84%D8%A8%D9%8A" title="النموذج اللولبي">النموذج اللولبي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D9%88%D8%B0%D8%AC_V" title="نموذج V">V-Model</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D9%88%D8%B0%D8%AC_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%84%D8%A7%D9%84" title="نموذج الشلال">نموذج الشلال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%82%D8%B5%D9%88%D9%89" title="برمجة قصوى">برمجة قصوى</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;font-weight:normal;"><div style="padding:0em 0.75em;">أخرى </div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A3%D9%8A%D8%B2%D9%88/%D8%A2%D9%8A_%D8%A5%D9%8A_%D8%B3%D9%8A_15504" title="أيزو/آي إي سي 15504">أيزو/آي إي سي 15504</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%83%D8%A7%D9%85%D9%84_%D9%86%D9%85%D9%88%D8%B0%D8%AC_%D9%86%D8%B6%D9%88%D8%AC_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%A9" title="تكامل نموذج نضوج المقدرة">تكامل نموذج نضوج المقدرة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B0%D8%AC_%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="نماذج بيانات">نماذج بيانات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D9%8A%D9%82%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%83%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%82%D8%A7%D8%AA" title="طريقة الكيانات والعلاقات">طريقة الكيانات والعلاقات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D9%88%D8%B0%D8%AC_%D9%88%D8%B8%D9%8A%D9%81%D8%A9" title="نموذج وظيفة">نموذج وظيفة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D9%88%D8%B0%D8%AC_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA" title="نموذج المعلومات">نموذج المعلومات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Metamodeling&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Metamodeling (الصفحة غير موجودة)">Metamodeling</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Object_model&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Object model (الصفحة غير موجودة)">Object model</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%B0%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D9%85" title="نمذجة النظم">Systems model</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=View_model&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="View model (الصفحة غير موجودة)">View model</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;font-weight:normal;"><div style="padding:0em 0.75em;">لغات </div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=IDEF&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="IDEF (الصفحة غير موجودة)">IDEF</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%85%D8%B0%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%A9" title="لغة النمذجة الموحدة">لغة النمذجة الموحدة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D9%86%D9%85%D8%B0%D8%AC%D8%A9_%D9%86%D8%B8%D9%85" title="لغة نمذجة نظم">SysML</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مهندسو برمجيات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%83%D9%8A%D9%86%D8%AA_%D8%A8%D9%8A%D9%83" title="كينت بيك">كينت بيك</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%8A_%D8%A8%D9%88%D8%AA%D8%B4" title="غرادي بوتش">غرادي بوتش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%83%D8%B3" title="فريد بروكس">فريد بروكس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%8A_%D8%A8%D9%88%D9%87%D9%85" title="باري بوهم">باري بوهم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%83%D9%86%D9%86%D8%BA%D9%87%D8%A7%D9%85" title="وارد كننغهام">وارد كننغهام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85_%D8%AF%D9%8A%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%83%D9%88" title="توم ديماركو">توم ديماركو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%86_%D9%81%D8%A7%D9%88%D9%84%D8%B1" title="مارتن فاولر">مارتن فاولر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%8A_%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%84%D8%AF" title="ماري جان هارولد">ماري جان هارولد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%8A_%D9%87%D9%88%D8%B1" title="توني هور">توني هور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8%B3_%D9%87%D9%85%D9%81%D8%B1%D9%8A" title="واتس همفري">واتس همفري</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%8A%D9%83%D9%84_%D8%AC%D8%A7%D9%83%D8%B3%D9%88%D9%86_(%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="مايكل جاكسون (عالم حاسوب)">مايكل جاكسون (عالم حاسوب)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D9%8A%D9%81%D8%A7%D8%B1_%D8%AC%D8%A7%D9%83%D9%88%D8%A8%D8%B3%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="إيفار جاكوبسون">إيفار جاكوبسون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Stephen_J._Mellor&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Stephen J. Mellor (الصفحة غير موجودة)">Stephen J. Mellor</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D9%85%D8%A7%D9%8A%D8%B1" title="برتراند ماير">برتراند ماير</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=David_Parnas&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="David Parnas (الصفحة غير موجودة)">David Parnas</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B1%D8%AC_%D9%88%D9%86%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86_%D8%B1%D9%88%D9%8A%D8%B3" title="جورج ونستون رويس">جورج ونستون رويس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%85%D8%B3_%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%BA" title="جيمس رامبوغ">جيمس رامبوغ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%8A%D9%83%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%B3_%D9%88%D9%8A%D8%B1%D8%AB" class="mw-redirect" title="نيكلاوس ويرث">نيكلاوس ويرث</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%8A%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%88%D9%86" title="إدوارد يوردون">إدوارد يوردون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Victor_Basili&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Victor Basili (الصفحة غير موجودة)">Victor Basili</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مجالات مشابهة</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="علم الحاسوب">علم الحاسوب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="هندسة الحاسوب">هندسة حاسبات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%B9" title="إدارة المشاريع">إدارة المشاريع</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A9_%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9" title="هندسة أنظمة">هندسة أنظمة</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="font-weight:bold;"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span title="تصنيف"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="تصنيف:هندسة البرمجيات">تصنيف:هندسة البرمجيات</a></li> <li><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Software_engineering" class="extiw" title="commons:Software engineering">كومنز</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64177691"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68124052"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="ضبط_استنادي_frameless&amp;#124;text-top&amp;#124;10px&amp;#124;alt=عدلها_في_ويكي_بيانات&amp;#124;link=https&amp;#58;//www.wikidata.org/wiki/Q79872#identifiers&amp;#124;class=noprint&amp;#124;عدلها_في_ويكي_بيانات" style="padding:1px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="ضبط_استنادي_frameless&amp;#124;text-top&amp;#124;10px&amp;#124;alt=عدلها_في_ويكي_بيانات&amp;#124;link=https&amp;#58;//www.wikidata.org/wiki/Q79872#identifiers&amp;#124;class=noprint&amp;#124;عدلها_في_ويكي_بيانات" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%B6%D8%A8%D8%B7_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%AF%D9%8A" title="ويكيبيديا:ضبط استنادي">ضبط استنادي</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q79872#identifiers" title="عدلها في ويكي بيانات"><img alt="عدلها في ويكي بيانات" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:12%">دولية</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.worldcat.org/fast/1042804/">المُعرِّف مُتعدِّد الأوجه (FAST)</a></span></li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:12%">وطنية</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4233947-9">الملف الاستنادي المتكامِل (GND)</a></span></li><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh87007503">مكتبة الكونغرس (LCNAF)</a></span></li><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb12115131k">المكتبة الوطنية الفرنسية (BnF)</a></span></li><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00937980">مكتبة البرلمان القومي الياباني (NDL)</a></span></li><li><span class="uid"><span class="explain" title="objektově orientované programování"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&amp;local_base=aut&amp;ccl_term=ica=ph115529&amp;CON_LNG=ENG">قاعدة البيانات الوطنية التشيكية (NLCR AUT)</a></span></span></li><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&amp;authority_id=XX537453">المكتبة القومية الإسبانية (BNE)</a></span></li><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/ar/authorities/987007539278305171">المكتبة القومية الإسرائيلية (J9U)</a></span></li></ul></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64177691"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68124052"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="لغة_برمجة_ليسب" style="padding:1px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67666671"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-اعرض"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%84%D9%8A%D8%B3%D8%A8" title="قالب:لغة برمجة ليسب"><abbr title="عرض هذا القالب">ع</abbr></a></li><li class="nv-ناقش"><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%84%D9%8A%D8%B3%D8%A8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نقاش القالب:لغة برمجة ليسب (الصفحة غير موجودة)"><abbr title="ناقش هذا القالب">ن</abbr></a></li><li class="nv-عدل"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%84%D9%8A%D8%B3%D8%A8&amp;action=edit"><abbr title="عدل هذا القالب">ت</abbr></a></li></ul></div><div id="لغة_برمجة_ليسب" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%84%D9%8A%D8%B3%D8%A8" title="ليسب">لغة برمجة ليسب</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">الميزات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%A9_(%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="جمع القمامة (حاسوب)">جمع القمامة (حاسوب)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%A8%D9%8A%D8%B1_%D8%B4%D8%B1%D8%B7%D9%8A_(%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" class="mw-redirect" title="تعبير شرطي (برمجة الحاسوب)">تعبير شرطي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9" title="نظام الأنواع">نظام الأنواع</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Higher-order_function&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Higher-order function (الصفحة غير موجودة)">Higher-order function</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D9%85%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A9" title="قائمة متصلة">قائمة متصلة</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=M-expression&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="M-expression (الصفحة غير موجودة)">M-expression</a> (deprecated)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Read%E2%80%93eval%E2%80%93print_loop&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Read–eval–print loop (الصفحة غير موجودة)">Read–eval–print loop</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%88%D8%AF%D9%8A%D8%A9_(%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="عودية (علم الحاسوب)">استدعاء ذاتي (علم الحاسوب)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S-expression&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="S-expression (الصفحة غير موجودة)">S-expression</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B6%D8%A7%D9%81%D8%A9_%D8%B0%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D8%A9_(%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9)" title="استضافة ذاتية (برمجة)">استضافة ذاتية</a> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81_(%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9)" title="مصرف (حوسبة)">محول برمجي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%AC%D8%B1%D8%A9_(%D8%A8%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA)" title="شجرة (بنية بيانات)">شجرة (بنية بيانات)</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a class="mw-selflink selflink">برمجة كائنية التوجه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Common_Lisp_Object_System&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Common Lisp Object System (الصفحة غير موجودة)">Common Lisp Object System</a> (CLOS)</li> <li><a href="/w/index.php?title=CommonLoops&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="CommonLoops (الصفحة غير موجودة)">CommonLoops</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Flavors_(programming_language)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Flavors (programming language) (الصفحة غير موجودة)">Flavors</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D9%81%D9%8A%D8%B0_%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="تنفيذ لغات البرمجة">تنفيذ لغات البرمجة</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%8A%D8%A7%D8%B1" title="معيار">وجود <br />المعايير</a><br />التقنية</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%8A%D8%B3%D8%A8_%D8%B4%D8%A7%D8%A6%D8%B9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ليسب شائع (الصفحة غير موجودة)">ليسب <br />شائع</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Allegro_Common_Lisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Allegro Common Lisp (الصفحة غير موجودة)">Allegro Common Lisp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Armed_Bear_Common_Lisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Armed Bear Common Lisp (الصفحة غير موجودة)">Armed Bear Common Lisp</a> (ABCL)</li> <li><a href="/w/index.php?title=CLISP&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="CLISP (الصفحة غير موجودة)">CLISP</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Clozure_CL&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Clozure CL (الصفحة غير موجودة)">Clozure CL</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=CMU_Common_Lisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="CMU Common Lisp (الصفحة غير موجودة)">CMU Common Lisp</a> (CMUCL)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Corman_Common_Lisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Corman Common Lisp (الصفحة غير موجودة)">Corman Common Lisp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Embeddable_Common_Lisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Embeddable Common Lisp (الصفحة غير موجودة)">Embeddable Common Lisp</a> (ECL)</li> <li><a href="/w/index.php?title=GNU_Common_Lisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="GNU Common Lisp (الصفحة غير موجودة)">GNU Common Lisp</a> (GCL)</li> <li><a href="/w/index.php?title=LispWorks&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="LispWorks (الصفحة غير موجودة)">LispWorks</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Macintosh_Common_Lisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Macintosh Common Lisp (الصفحة غير موجودة)">Macintosh Common Lisp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mocl&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mocl (الصفحة غير موجودة)">Mocl</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Movitz&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Movitz (الصفحة غير موجودة)">Movitz</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A8%D9%84%D9%88%D8%AC" title="بوبلوج">بوبلوج</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Steel_Bank_Common_Lisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Steel Bank Common Lisp (الصفحة غير موجودة)">Steel Bank Common Lisp</a> (SBCL)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Genera_(operating_system)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Genera (operating system) (الصفحة غير موجودة)">Symbolics Common Lisp</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B3%D9%83%D9%8A%D9%85_(%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9)" title="سكيم (لغة برمجة)">سكيم</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=History_of_the_Scheme_programming_language&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="History of the Scheme programming language (الصفحة غير موجودة)">History</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bigloo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Bigloo (الصفحة غير موجودة)">Bigloo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chez_Scheme&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Chez Scheme (الصفحة غير موجودة)">Chez Scheme</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chicken_(Scheme_implementation)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Chicken (Scheme implementation) (الصفحة غير موجودة)">Chicken</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gambit_(scheme_implementation)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Gambit (scheme implementation) (الصفحة غير موجودة)">Gambit</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Game_Oriented_Assembly_Lisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Game Oriented Assembly Lisp (الصفحة غير موجودة)">Game Oriented Assembly Lisp</a> (GOAL)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ikarus_(Scheme_implementation)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ikarus (Scheme implementation) (الصفحة غير موجودة)">Ikarus</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=JScheme&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="JScheme (الصفحة غير موجودة)">JScheme</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawa_(Scheme_implementation)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kawa (Scheme implementation) (الصفحة غير موجودة)">Kawa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Larceny_(Scheme_implementation)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Larceny (Scheme implementation) (الصفحة غير موجودة)">Larceny</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=MIT/GNU_Scheme&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="MIT/GNU Scheme (الصفحة غير موجودة)">MIT/GNU Scheme</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=MultiLisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="MultiLisp (الصفحة غير موجودة)">MultiLisp</a></li> <li>Pocket Scheme</li> <li><a href="/w/index.php?title=Racket_(programming_language)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Racket (programming language) (الصفحة غير موجودة)">Racket</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=RScheme&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="RScheme (الصفحة غير موجودة)">RScheme</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Scheme_48&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Scheme 48 (الصفحة غير موجودة)">Scheme 48</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=SCM_(Scheme_implementation)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="SCM (Scheme implementation) (الصفحة غير موجودة)">SCM</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=SIOD&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="SIOD (الصفحة غير موجودة)">SIOD</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=T_(programming_language)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="T (programming language) (الصفحة غير موجودة)">T</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=TinyScheme&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="TinyScheme (الصفحة غير موجودة)">TinyScheme</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=ISLISP&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ISLISP (الصفحة غير موجودة)">ISLISP</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=OpenLisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="OpenLisp (الصفحة غير موجودة)">OpenLisp</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">غير قياسي</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="لوغو" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%BA%D9%88_(%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9)" title="لوغو (لغة برمجة)">لوغو</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=MSWLogo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="MSWLogo (الصفحة غير موجودة)">MSWLogo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=NetLogo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="NetLogo (الصفحة غير موجودة)">NetLogo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=StarLogo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="StarLogo (الصفحة غير موجودة)">StarLogo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=UCBLogo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="UCBLogo (الصفحة غير موجودة)">UCBLogo</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Arc_(programming_language)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Arc (programming language) (الصفحة غير موجودة)">Arc</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%84%D9%8A%D8%B3%D8%A8" title="أوتوليسب">أوتوليسب</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=BBN_LISP&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="BBN LISP (الصفحة غير موجودة)">BBN LISP</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%83%D9%84%D9%88%D8%AC%D8%B1_(%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9)" title="كلوجر (لغة برمجة)">كلوجر (لغة برمجة)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%8A%D9%84%D8%A7%D9%86" title="ديلان">ديلان</a> (<a href="/w/index.php?title=Apple_Dylan&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Apple Dylan (الصفحة غير موجودة)">Apple</a>, <i><a href="/w/index.php?title=History_of_the_Dylan_programming_language&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="History of the Dylan programming language (الصفحة غير موجودة)">history</a></i>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Emacs_Lisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Emacs Lisp (الصفحة غير موجودة)">Emacs Lisp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=EuLisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="EuLisp (الصفحة غير موجودة)">EuLisp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Franz_Lisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Franz Lisp (الصفحة غير موجودة)">Franz Lisp</a>، <a href="/w/index.php?title=PC-LISP&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="PC-LISP (الصفحة غير موجودة)">PC-LISP</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hy&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hy (الصفحة غير موجودة)">Hy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Interlisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Interlisp (الصفحة غير موجودة)">Interlisp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Knowledge_Engineering_Environment&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Knowledge Engineering Environment (الصفحة غير موجودة)">Knowledge Engineering Environment</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=*Lisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="*Lisp (الصفحة غير موجودة)">*Lisp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=LeLisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="LeLisp (الصفحة غير موجودة)">LeLisp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=LFE_(programming_language)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="LFE (programming language) (الصفحة غير موجودة)">LFE</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lisp_Machine_Lisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lisp Machine Lisp (الصفحة غير موجودة)">Lisp Machine Lisp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Maclisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Maclisp (الصفحة غير موجودة)">Maclisp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=MDL_(programming_language)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="MDL (programming language) (الصفحة غير موجودة)">MDL</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=MLisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="MLisp (الصفحة غير موجودة)">MLisp</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%8A%D9%88_%D9%84%D9%8A%D8%B3%D8%A8" title="نيو ليسب">نيو ليسب</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=NIL_(programming_language)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="NIL (programming language) (الصفحة غير موجودة)">NIL</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=PC-LISP&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="PC-LISP (الصفحة غير موجودة)">PC-LISP</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Picolisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Picolisp (الصفحة غير موجودة)">Picolisp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Portable_Standard_Lisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Portable Standard Lisp (الصفحة غير موجودة)">Portable Standard Lisp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B1_%D8%A8%D9%8A_%D8%A5%D9%84&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="آر بي إل (الصفحة غير موجودة)">آر بي إل</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint">&#160;<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q960361#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q960361"><sup class="reference" title="عنصر (Q960361) في لغات أخرى">[لغات أخرى]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/w/index.php?title=S-1_Lisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="S-1 Lisp (الصفحة غير موجودة)">S-1 Lisp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cadence_SKILL&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Cadence SKILL (الصفحة غير موجودة)">SKILL</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Spice_Lisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Spice Lisp (الصفحة غير موجودة)">Spice Lisp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zetalisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Zetalisp (الصفحة غير موجودة)">Zetalisp</a></li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" title="نظام تشغيل">نظام التشغيل</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <li><a href="/w/index.php?title=Common_Lisp_Interface_Manager&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Common Lisp Interface Manager (الصفحة غير موجودة)">Common Lisp Interface Manager</a>، <a href="/w/index.php?title=McCLIM&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="McCLIM (الصفحة غير موجودة)">McCLIM</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Genera_(operating_system)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Genera (operating system) (الصفحة غير موجودة)">Genera</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Scsh&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Scsh (الصفحة غير موجودة)">Scsh</a></li> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B9%D8%AA%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="عتاد حاسوب">عتاد الحاسوب</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%B2_%D9%84%D9%8A%D8%B3%D8%A8" title="جهاز ليسب">جهاز ليسب</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=TI_Explorer&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="TI Explorer (الصفحة غير موجودة)">TI Explorer</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AD%D8%A9_%D9%85%D9%81%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D8%AD_%D8%B3%D8%A8%D9%8A%D8%B3_%D9%83%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D8%AA" title="لوحة مفاتيح سبيس كاديت">لوحة مفاتيح سبيس كاديت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مجتمع الممارسة</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">المعايير التقنية</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Scheme_Requests_for_Implementation&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Scheme Requests for Implementation (الصفحة غير موجودة)">Scheme Requests for Implementation</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Common_Lisp_HyperSpec&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Common Lisp HyperSpec (الصفحة غير موجودة)">Common Lisp HyperSpec</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=X3J13&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="X3J13 (الصفحة غير موجودة)">X3J13</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">التعليم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">كتب</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Common_Lisp_the_Language&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Common Lisp the Language (الصفحة غير موجودة)">Common Lisp the Language</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=How_to_Design_Programs&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="How to Design Programs (الصفحة غير موجودة)">How to Design Programs</a> (HTDP)</li> <li><a href="/w/index.php?title=On_Lisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="On Lisp (الصفحة غير موجودة)">On Lisp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Practical_Common_Lisp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Practical Common Lisp (الصفحة غير موجودة)">Practical Common Lisp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Structure_and_Interpretation_of_Computer_Programs&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Structure and Interpretation of Computer Programs (الصفحة غير موجودة)">Structure and Interpretation of Computer Programs</a> (SICP)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">منهج دراسي</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=ProgramByDesign&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ProgramByDesign (الصفحة غير موجودة)">ProgramByDesign</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">المنظمات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">الشركات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%84" title="أبل">أبل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%8A_%D8%A8%D9%8A_%D8%A5%D9%86_%D9%84%D9%84%D8%AA%D9%83%D9%86%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7_(%D8%B4%D8%B1%D9%83%D8%A9)" title="بي بي إن للتكنولوجيا (شركة)">بي بي إن للتكنولوجيا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Harlequin_(software_company)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Harlequin (software company) (الصفحة غير موجودة)">Harlequin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lucid_Inc.&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lucid Inc. (الصفحة غير موجودة)">Lucid Inc.</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%8A%D9%85%D8%A8%D9%88%D9%84%D9%8A%D9%83%D8%B3" title="سيمبوليكس">سيمبوليكس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Xanalys&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Xanalys (الصفحة غير موجودة)">Xanalys</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">التعليم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%87%D8%AF_%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AA%D8%B4%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%B3_%D9%84%D9%84%D8%AA%D9%83%D9%86%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="mw-redirect" title="معهد ماساتشوستس للتكنولوجيا">معهد ماساتشوستس للتكنولوجيا</a> (MIT)</li> <li><a href="/w/index.php?title=MIT_Computer_Science_and_Artificial_Intelligence_Laboratory&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="MIT Computer Science and Artificial Intelligence Laboratory (الصفحة غير موجودة)">MIT Computer Science and Artificial Intelligence Laboratory</a> (CSAIL)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Stanford_University_centers_and_institutes&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Stanford University centers and institutes (الصفحة غير موجودة)">Stanford Artificial Intelligence Laboratory</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%81%D9%88%D8%B1%D9%86%D9%8A%D8%A7_(%D8%A8%D8%B1%D9%83%D9%84%D9%8A)" title="جامعة كاليفورنيا (بركلي)">جامعة كاليفورنيا (بركلي)</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">أشخاص</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A5%D8%AF%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%8A%D8%B1%D9%83%D9%84%D9%8A" title="إدموند بيركلي">إدموند بيركلي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A7%D9%84_%D8%AC._%D8%A8%D9%88%D8%A8%D8%B1%D9%88" title="دانيال ج. بوبرو">دانيال ج. بوبرو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=William_Clinger_(computer_scientist)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="William Clinger (computer scientist) (الصفحة غير موجودة)">William Clinger</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=R._Kent_Dybvig&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="R. Kent Dybvig (الصفحة غير موجودة)">R. Kent Dybvig</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Matthias_Felleisen&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Matthias Felleisen (الصفحة غير موجودة)">Matthias Felleisen</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Robert_Bruce_Findler&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Robert Bruce Findler (الصفحة غير موجودة)">Robert Bruce Findler</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Matthew_Flatt&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Matthew Flatt (الصفحة غير موجودة)">Matthew Flatt</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%8A%D9%84%D9%8A%D8%B3_%D9%81%D9%88%D9%83%D8%B3" title="فيليس فوكس">فيليس فوكس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%84_%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%85" title="بول غراهام">بول غراهام</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Richard_Greenblatt_(programmer)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Richard Greenblatt (programmer) (الصفحة غير موجودة)">Richard Greenblatt</a></li> <li>Timothy P. Hart</li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D9%8A%D8%B3_%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%B2" title="لويس هودز">لويس هودز</a></li> <li>Mike Levin</li> <li><a href="/w/index.php?title=David_Luckham&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="David Luckham (الصفحة غير موجودة)">David Luckham</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D9%86_%D9%85%D9%83%D8%A7%D8%B1%D8%AB%D9%8A_(%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85)" title="جون مكارثي (عالم)">جون مكارثي (عالم)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%B3" title="روبرت تابان موريس">روبرت تابان موريس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D9%8A%D9%84_%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B3" title="جويل موزس">جويل موزس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%8A%D9%81%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%83_(%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3)" title="ديفيد بارك (مهندس)">ديفيد بارك (مهندس)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AA%D9%8A%D9%81_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%8A%D9%84_(%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3)" title="ستيف راسيل (مهندس)">ستيف راسيل (مهندس)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%8A%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%84%D9%85%D9%86" title="ريتشارد ستولمن">ريتشارد ستولمن</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%8A%D8%B3%D8%A8_%D8%B4%D8%A7%D8%A6%D8%B9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ليسب شائع (الصفحة غير موجودة)">ليسب شائع</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%83%D9%88%D8%AA_%D9%81%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="سكوت فالمان">سكوت فالمان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Richard_P._Gabriel&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Richard P. Gabriel (الصفحة غير موجودة)">Richard P. Gabriel</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%8A%D9%84%D9%8A%D8%A8_%D8%AC%D8%B1%D9%8A%D9%86%D8%B3%D8%A8%D9%88%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فيليب جرينسبون (الصفحة غير موجودة)">فيليب جرينسبون</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint">&#160;<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q7183648#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q7183648"><sup class="reference" title="عنصر (Q7183648) في لغات أخرى">[لغات أخرى]</sup></a></span>&#8207; (<a href="/w/index.php?title=Greenspun%27s_tenth_rule&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Greenspun&#39;s tenth rule (الصفحة غير موجودة)">10th rule</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%8A%D9%81%D9%8A%D8%AF_%D9%85%D9%88%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ديفيد مون (الصفحة غير موجودة)">ديفيد مون</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint">&#160;<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q5237671#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q5237671"><sup class="reference" title="عنصر (Q5237671) في لغات أخرى">[لغات أخرى]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/w/index.php?title=Kent_Pitman&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kent Pitman (الصفحة غير موجودة)">Kent Pitman</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%8A_%D8%A5%D9%84._%D8%B3%D8%AA%D9%8A%D9%84" title="قاي إل. ستيل">قاي إل. ستيل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Daniel_Weinreb&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Daniel Weinreb (الصفحة غير موجودة)">Daniel Weinreb</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B3%D9%83%D9%8A%D9%85_(%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9)" title="سكيم (لغة برمجة)">سكيم</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Shriram_Krishnamurthi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Shriram Krishnamurthi (الصفحة غير موجودة)">Shriram Krishnamurthi</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%8A_%D8%A5%D9%84._%D8%B3%D8%AA%D9%8A%D9%84" title="قاي إل. ستيل">قاي إل. ستيل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%8A_%D8%B3%D9%88%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86" title="جيرالد جاي سوسمان">جيرالد جاي سوسمان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Julie_Sussman&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Julie Sussman (الصفحة غير موجودة)">Julie Sussman</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%BA%D9%88_(%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9)" title="لوغو (لغة برمجة)">لوغو</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%84_%D8%A3%D8%A8%D9%8A%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%86" title="هال أبيلسون">هال أبيلسون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Denison_Bollay&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Denison Bollay (الصفحة غير موجودة)">Denison Bollay</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Wally_Feurzeig&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Wally Feurzeig (الصفحة غير موجودة)">Wally Feurzeig</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%86_%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%81%D9%8A_(%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="برايان هارفي (عالم حاسوب)">برايان هارفي (عالم حاسوب)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%8A%D9%85%D9%88%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%8A%D8%B1%D8%AA" title="سيمور بابيرت">سيمور بابيرت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%8A%D8%AA%D8%B4%D9%84_%D8%B1%D9%8A%D8%B2%D9%86%D9%8A%D9%83&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ميتشل ريزنيك (الصفحة غير موجودة)">ميتشل ريزنيك</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint">&#160;<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q650983#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q650983"><sup class="reference" title="عنصر (Q650983) في لغات أخرى">[لغات أخرى]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%8A%D9%86%D8%AB%D9%8A%D8%A7_%D8%B3%D9%88%D9%84%D9%88%D9%85%D9%88%D9%86" title="سينثيا سولومون">سينثيا سولومون</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span title="تصنيف"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <b><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D9%84%D9%8A%D8%B3%D8%A8" title="تصنيف:ليسب">تصنيف:ليسب</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span title="تصنيف"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <b><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:Lisp_programming_language_family&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تصنيف:Lisp programming language family (الصفحة غير موجودة)">تصنيف</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span title="مقالة صنف قائمة"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Symbol_list_class.svg/16px-Symbol_list_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Symbol_list_class.svg/23px-Symbol_list_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Symbol_list_class.svg/31px-Symbol_list_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <b><a href="/w/index.php?title=List_of_Lisp-family_programming_languages&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="List of Lisp-family programming languages (الصفحة غير موجودة)">قائمة</a></b></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68268331">.mw-parser-output .portalbox{padding:0;margin:0.5em 0;display:table;box-sizing:border-box;max-width:20ch;list-style:none}.mw-parser-output .portalborder{border:solid #aaa 1px;padding:0.1em;background:#f9f9f9}.mw-parser-output .portalbox-entry{display:table-row;font-size:85%;line-height:110%;height:1.9em;font-style:italic;font-weight:bold}.mw-parser-output .portalbox-image{display:table-cell;padding:0.2em;vertical-align:middle;text-align:center}.mw-parser-output .portalbox-link{display:table-cell;padding:0.2em 0.2em 0.2em 0.3em;vertical-align:middle}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .portalleft{clear:left;float:left;margin:0.5em 1em 0.5em 0}.mw-parser-output .portalright{clear:right;float:right;margin:0.5em 0 0.5em 1em}}.mw-parser-output #bandeau-portail{clear:both;line-height:1.9em;padding:3px;margin:2px 0;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);text-align:center;border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}.mw-parser-output #liste-portail{padding:3px;text-align:center;margin-right:0;clear:both}.mw-parser-output #liste-portail li,.mw-parser-output #bandeau-portail li{display:inline}.mw-parser-output .bandeau-portail-element{white-space:nowrap;margin:auto 1.5em}.mw-parser-output .bandeau-portail-icone{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .bandeau-portail-texte>a:nth-child(1){font-weight:700}.mw-parser-output .ns-14 #bandeau-portail{width:242px;float:left;font-size:96%;text-align:right;margin:0;clear:left}.mw-parser-output .ns-14 #bandeau-portail li{margin-right:-17px}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .portalbox{background:transparent}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .pane{background:transparent}}</style><ul role="navigation" aria-label="Portals" class="noprint bandeau-portail" id="bandeau-portail"> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Octicons-terminal.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Octicons-terminal.svg/24px-Octicons-terminal.svg.png" decoding="async" width="24" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Octicons-terminal.svg/37px-Octicons-terminal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Octicons-terminal.svg/49px-Octicons-terminal.svg.png 2x" data-file-width="896" data-file-height="1024" /></a></span></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="بوابة:برمجة الحاسوب">بوابة برمجة الحاسوب</a></span></li> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Crystal_kpackage.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Crystal_kpackage.png/28px-Crystal_kpackage.png" decoding="async" width="28" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Crystal_kpackage.png/42px-Crystal_kpackage.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Crystal_kpackage.png/56px-Crystal_kpackage.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></span></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="بوابة:برمجيات">بوابة برمجيات</a></span></li> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Desktop_computer_clipart_-_Yellow_theme.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Desktop_computer_clipart_-_Yellow_theme.svg/32px-Desktop_computer_clipart_-_Yellow_theme.svg.png" decoding="async" width="32" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Desktop_computer_clipart_-_Yellow_theme.svg/48px-Desktop_computer_clipart_-_Yellow_theme.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Desktop_computer_clipart_-_Yellow_theme.svg/64px-Desktop_computer_clipart_-_Yellow_theme.svg.png 2x" data-file-width="281" data-file-height="203" /></a></span></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="بوابة:علم الحاسوب">بوابة علم الحاسوب</a></span></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68409654">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageleft{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68510355">.mw-parser-output .sister-box .side-box-abovebelow{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .sister-box .side-box-abovebelow>b{display:block}.mw-parser-output .sister-box .side-box-text>ul{border-top:1px solid #aaa;padding:0.1em 0;width:217px;margin:0 auto}.mw-parser-output .sister-box .side-box-text>ul>li{min-height:25px;padding:0;margin:0}.mw-parser-output .sister-logo{display:inline-block;width:25px;line-height:25px;vertical-align:middle;text-align:center}.mw-parser-output .sister-link{display:inline-block;margin-left:2px;width:190px;vertical-align:middle}</style><div role="navigation" aria-labelledby="sister-projects" class="side-box metadata side-box-left sister-box sistersitebox plainlinks"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67666675">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-abovebelow"> برمجة كائنية التوجه في <a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%B9_%D8%B4%D9%82%D9%8A%D9%82%D8%A9" title="ويكيبيديا:مشاريع شقيقة"><span id="sister-projects">المشاريع الشقيقة</span></a></div> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-text plainlist"><ul><li><span class="sister-logo"><span class="mw-valign-middle" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/22px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></span><span class="sister-link"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Object-oriented_programming" class="extiw" title="c:Object-oriented programming">وسائط</a> من كومنز</span></li><li><span class="sister-logo"><span class="mw-valign-middle" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/20px-Wikibooks-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/30px-Wikibooks-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/40px-Wikibooks-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span></span><span class="sister-link"><a href="https://ar.wikibooks.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87" class="extiw" title="b:برمجة كائنية التوجه">كتب</a> من ويكي الكتب</span></li></ul></div></div> </div></div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">مجلوبة من «<a dir="ltr" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=برمجة_كائنية_التوجه&amp;oldid=67864142">https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=برمجة_كائنية_التوجه&amp;oldid=67864142</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%AA%D8%B5%D9%81%D8%AD" title="ويكيبيديا:تصفح">تصنيفات</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87" title="تصنيف:برمجة كائنية التوجه">برمجة كائنية التوجه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%A3%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B7_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="تصنيف:أنماط برمجة">أنماط برمجة</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D9%86%D8%B1%D9%88%D9%8A%D8%AC%D9%8A%D8%A9" title="تصنيف:اختراعات نرويجية">اختراعات نرويجية</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">تصنيفات مخفية: <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%AF_JsonConfig" title="تصنيف:صفحات تستخدم امتداد JsonConfig">صفحات تستخدم امتداد JsonConfig</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A9_(en)" title="تصنيف:الاستشهاد بمصادر باللغة الإنجليزية (en)">الاستشهاد بمصادر باللغة الإنجليزية (en)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%AD%D9%88%D9%8A_%D9%86%D8%B5%D8%A7_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="تصنيف:مقالات تحوي نصا بالإنجليزية">مقالات تحوي نصا بالإنجليزية</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%82%D8%A9" title="تصنيف:بوابة برمجة الحاسوب/مقالات متعلقة">بوابة برمجة الحاسوب/مقالات متعلقة</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%82%D8%A9" title="تصنيف:بوابة برمجيات/مقالات متعلقة">بوابة برمجيات/مقالات متعلقة</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%82%D8%A9" title="تصنيف:بوابة علم الحاسوب/مقالات متعلقة">بوابة علم الحاسوب/مقالات متعلقة</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%82%D9%8A%D9%82%D8%A9_%D9%85%D8%B9_%D8%B9%D8%AF%D9%85_%D8%AA%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D9%82_%D9%86%D8%B7%D8%A7%D9%82_%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A_%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="تصنيف:صفحات تستخدم روابط المشاريع الشقيقة مع عدم تطابق نطاق ويكي بيانات">صفحات تستخدم روابط المشاريع الشقيقة مع عدم تطابق نطاق ويكي بيانات</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> آخر تعديل لهذه الصفحة كان يوم 13 سبتمبر 2024، الساعة 14:23.</li> <li id="footer-info-copyright">النصوص متاحة تحت <a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%86%D8%B5_%D8%B1%D8%AE%D8%B5%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D9%8A:_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B3%D8%A8%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%AE%D9%8A%D8%B5_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AB%D9%84_4.0" title="ويكيبيديا:نص رخصة المشاع الإبداعي: النسبة-الترخيص بالمثل 4.0">رخصة المشاع الإبداعي الملزمة بنسبة العمل لمؤلفه وبترخيص الأعمال المشتقة بالمثل 4.0</a>؛ قد تُطبّق شروط إضافية. استخدامُك هذا الموقع هو موافقةٌ على <a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use" class="extiw" title="foundation:Special:MyLanguage/Policy:Terms of Use">شروط الاستخدام</a> <a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy" class="extiw" title="foundation:Special:MyLanguage/Policy:Privacy policy">وسياسة الخصوصية</a>. ويكيبيديا ® هي علامة تجارية مسجلة <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">لمؤسسة ويكيميديا</a>، وهي منظمة غير ربحية.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/ar">سياسة الخصوصية</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%B9%D9%86">حول ويكيبيديا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%A5%D8%AE%D9%84%D8%A7%D8%A1_%D9%85%D8%B3%D8%A4%D9%88%D9%84%D9%8A%D8%A9_%D8%B9%D8%A7%D9%85">إخلاء مسؤولية</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">القواعد السلوكية</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">المطورون</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ar.wikipedia.org">إحصائيات</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بيان تعريف الارتباطات</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ar.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نسخة للأجهزة المحمولة</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>بحث</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="ابحث في ويكيبيديا"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="خاص:بحث"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">بحث</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="المحتويات" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تبديل عرض جدول المحتويات" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تبديل عرض جدول المحتويات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">برمجة كائنية التوجه</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>78 لغة</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>أضف موضوعًا</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-54bc5bdf84-27b5t","wgBackendResponseTime":131,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.213","walltime":"2.066","ppvisitednodes":{"value":4346,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":286243,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1877,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":128,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":43794,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":61,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1800.290 1 -total"," 58.13% 1046.516 64 قالب:Ill-WD2"," 45.03% 810.714 1 قالب:شريط_جانبي_أنماط_البرمجة"," 44.83% 807.138 1 قالب:شريط_جانبي"," 37.68% 678.284 13 قالب:شريط"," 14.27% 256.867 1 قالب:مراجع"," 13.14% 236.562 1 قالب:استشهاد_بويكي_بيانات"," 10.38% 186.872 1 قالب:أنواع_لغات_البرمجة"," 8.45% 152.110 1 قالب:علم_الحاسوب"," 6.40% 115.148 1 قالب:لغة_برمجة_ليسب"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.837","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":9328714,"limit":52428800},"limitreport-logs":"review \"برمجة متزامنة\", id: Q2375732\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-b766959bd-kxx5q","timestamp":"20250217020331","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0628\u0631\u0645\u062c\u0629 \u0643\u0627\u0626\u0646\u064a\u0629 \u0627\u0644\u062a\u0648\u062c\u0647","url":"https:\/\/ar.wikipedia.org\/wiki\/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q79872","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q79872","author":{"@type":"Organization","name":"\u0627\u0644\u0645\u0633\u0627\u0647\u0645\u0648\u0646 \u0641\u064a \u0645\u0634\u0627\u0631\u064a\u0639 \u0648\u064a\u0643\u064a\u0645\u064a\u062f\u064a\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0624\u0633\u0633\u0629 \u0648\u064a\u0643\u064a\u0645\u064a\u062f\u064a\u0627","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-05-02T21:17:17Z","headline":"\u0646\u0648\u0639 \u0645\u0646 \u0623\u0646\u0645\u0627\u0637 \u0627\u0644\u0628\u0631\u0645\u062c\u0629"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10