CINXE.COM
Палеозой — Wikipedia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="tt" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Палеозой — Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )ttwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","гыйнвар","февраль","март","апрель","май","июнь","июль","август","сентябрь","октябрь","ноябрь","декабрь"],"wgRequestId":"8aea1b90-db10-4f62-bbca-5e381fb3ef62","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Палеозой","wgTitle":"Палеозой","wgCurRevisionId":4401703,"wgRevisionId":4401703,"wgArticleId":818926,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Тылсымлы ISBN сылтамаларын кулланучы битләр","Проект:ФәнТехВики 2024 мәкаләләре — бәяләнгәннәре","Википедия:Викимәгълүматтан чыганак булган мәкаләләр","Геологик чорлар","Геология","Геохронология"],"wgPageViewLanguage":"tt", "wgPageContentLanguage":"tt","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Палеозой","wgRelevantArticleId":818926,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"tt","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"tt"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q75507","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness", "fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.0"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.gallery","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js" ,"ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tt&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=tt&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tt&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/49/Trilobite_Heinrich_Harder.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="744"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/49/Trilobite_Heinrich_Harder.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="496"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Trilobite_Heinrich_Harder.jpg/640px-Trilobite_Heinrich_Harder.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="397"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Палеозой — Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//tt.m.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Үзгәртү" href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (tt)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//tt.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tt"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Atom-каналы Wikipedia исемле сайт белән" href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%A1%D0%BE%D2%A3%D0%B3%D1%8B_%D2%AF%D0%B7%D0%B3%D3%99%D1%80%D1%82%D2%AF%D0%BB%D3%99%D1%80&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Палеозой rootpage-Палеозой skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Эчтәлеккә күчү</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Төп меню" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Төп меню</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Төп меню</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">переместить в боковую панель</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">яшерү</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Навигация </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D0%B8%D1%82" title="Баш биткә күчү [z]" accesskey="z"><span>Баш бит</span></a></li><li id="n-browse" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%AD%D1%87%D1%82%D3%99%D0%BB%D0%B5%D0%BA"><span>Эчтәлек</span></a></li><li id="n-index" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%BB%D1%8B%D0%BA_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%BB%D3%99%D1%80"><span>Исемлек</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9E%D1%87%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%BB%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D3%99" title="Очраклы битне карау [x]" accesskey="x"><span>Очраклы бит</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D3%99%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5_%D0%B2%D0%B0%D0%BA%D1%8B%D0%B9%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Хәзерге вакыйгалар турында мәгълүматны табу"><span>Агымдагы вакыйгалар</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Катнашу </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%96%D3%99%D0%BC%D0%B3%D1%8B%D1%8F%D1%82%D1%8C_%D2%AF%D0%B7%D3%99%D0%B3%D0%B5" title="Проект турында, биредә нәрсә белән шөгыльләнергә мөмкин һәм кайда кирәкле әйберләрне табу."><span>Җәмгыять үзәге</span></a></li><li id="n-forum" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F_%D0%B1%D3%99%D1%85%D3%99%D1%81%D0%B5:%D2%96%D3%99%D0%BC%D0%B3%D1%8B%D1%8F%D1%82%D1%8C_%D2%AF%D0%B7%D3%99%D0%B3%D0%B5"><span>Бәхәслек</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%A1%D0%BE%D2%A3%D0%B3%D1%8B_%D2%AF%D0%B7%D0%B3%D3%99%D1%80%D1%82%D2%AF%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Соңгы үзгәрешләр исемлеге [r]" accesskey="r"><span>Соңгы үзгәрешләр</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%AF%D2%A3%D0%B0_%D0%B1%D0%B8%D1%82"><span>Яңа битләр</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%AF%D1%80%D0%B4%D3%99%D0%BC" title="Белешмә алу өчен урын"><span>Ярдәм</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D0%B8%D1%82" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-tt.svg" style="width: 7.5em; height: 1.1875em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-tt.svg" width="116" height="13" style="width: 7.25em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%AD%D0%B7%D0%BB%D3%99%D2%AF" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Wikipedia эчендә эзләү [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Эзләү</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Wikipedia эчендә эзләү" aria-label="Wikipedia эчендә эзләү" autocapitalize="sentences" title="Wikipedia эчендә эзләү [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Махсус:Эзләү"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Эзләү</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Шәхси кораллар"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Внешний вид"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Измените внешний вид страницы, размер, ширину и цвет шрифта." > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Внешний вид" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Внешний вид</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tt.wikipedia.org&uselang=tt" class=""><span>Иганә итү</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%A2%D0%B5%D1%80%D0%BA%D3%99%D0%BB%D2%AF&returnto=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9" title="Сезгә аккаунт ясарга һәм системага керергә киңәш итәбез, әмма бу мәҗбүри түгел." class=""><span>Хисап язмасын төзү</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D1%83%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%83%D1%87%D1%8B_%D0%B8%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B5&returnto=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9" title="Сезгә системага керергә тәкъдим ителә, әмма бу мәҗбүри түгел [o]" accesskey="o" class=""><span>Керү</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Больше возможностей" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Шәхси кораллар" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Шәхси кораллар</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Кулланучы менюсы" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tt.wikipedia.org&uselang=tt"><span>Иганә итү</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%A2%D0%B5%D1%80%D0%BA%D3%99%D0%BB%D2%AF&returnto=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9" title="Сезгә аккаунт ясарга һәм системага керергә киңәш итәбез, әмма бу мәҗбүри түгел."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Хисап язмасын төзү</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D1%83%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%83%D1%87%D1%8B_%D0%B8%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B5&returnto=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9" title="Сезгә системага керергә тәкъдим ителә, әмма бу мәҗбүри түгел [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Керү</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Страницы для неавторизованных редакторов <a href="/wiki/%D0%AF%D1%80%D0%B4%D3%99%D0%BC:%D0%9A%D0%B5%D1%80%D0%B5%D1%88" aria-label="Подробнее о редактировании"><span>күбрәк белү</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9C%D0%BE%D0%B9_%D0%B2%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%B4" title="Әлеге IP-адрестан кертелгән төзәтмәләр [y]" accesskey="y"><span>Кертемнәр</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%91%D3%99%D1%85%D3%99%D1%81%D0%B5%D0%BC" title="Бу IP-адрестагы төзәтмәләр буенча фикер алышу [n]" accesskey="n"><span>Фикер алышу</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eяшерү\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"tt\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv class=\"plainlinks\" style=\"border: 1px solid #ddd; margin: 0 0 3px;\"\u003E\n\u003Cdiv style=\"color: grey; max-width:1280px; margin: 5px auto; font-family: Tahoma, \u0026#39;DejaVu Sans Condensed\u0026#39;, sans-serif; text-align: center; font-size: 10pt; position: relative;\"\u003E\u003Csmall\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B5%D0%BC:%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D3%99%D0%B4%D3%99%D0%BD%D0%B8%D1%8F%D1%82%D0%B5\" title=\"Төркем:Татар мәдәнияте\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Sabantuy-emblem.jpg/12px-Sabantuy-emblem.jpg\" decoding=\"async\" width=\"12\" height=\"12\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Sabantuy-emblem.jpg/18px-Sabantuy-emblem.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Sabantuy-emblem.jpg/24px-Sabantuy-emblem.jpg 2x\" data-file-width=\"1003\" data-file-height=\"1037\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Ca href=\"/wiki/%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B5%D0%BC:%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D3%99%D0%B4%D3%99%D0%BD%D0%B8%D1%8F%D1%82%D0%B5\" title=\"Төркем:Татар мәдәнияте\"\u003EТатар дөньясын\u003C/a\u003E баетабыз: \u003Csmall\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://wikisource.org/wiki/Category:Tatar\" title=\"oldwikisource:Category:Tatar\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/12px-Wikisource-logo.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"12\" height=\"13\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/18px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/24px-Wikisource-logo.svg.png 2x\" data-file-width=\"410\" data-file-height=\"430\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Ca href=\"https://wikisource.org/wiki/Category:Tatar\" class=\"extiw\" title=\"oldwikisource:Category:Tatar\"\u003EӘсәрләр\u003C/a\u003E \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://tt.wikibooks.org/wiki/\" title=\"Әсбаплар\"\u003E\u003Cimg alt=\"Әсбаплар\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/12px-Wikibooks-logo.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"12\" height=\"12\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/18px-Wikibooks-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/24px-Wikibooks-logo.svg.png 2x\" data-file-width=\"300\" data-file-height=\"300\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Ca href=\"https://tt.wikibooks.org/wiki/\" class=\"extiw\" title=\"b:\"\u003EӘсбаплар\u003C/a\u003E \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Community_portal/tt\" title=\"БелемБазасы\"\u003E\u003Cimg alt=\"БелемБазасы\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/12px-Wikidata-logo.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"12\" height=\"7\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/18px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/24px-Wikidata-logo.svg.png 2x\" data-file-width=\"1050\" data-file-height=\"590\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Ca href=\"https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Community_portal/tt\" class=\"extiw\" title=\"d:Wikidata:Community portal/tt\"\u003EБелемБазасы\u003C/a\u003E \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Tatar_people\" title=\"c:Category:Tatar people\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"12\" height=\"16\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x\" data-file-width=\"1024\" data-file-height=\"1376\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Ca href=\"https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Tatar_people\" class=\"extiw\" title=\"c:Category:Tatar people\"\u003EМедиа\u003C/a\u003E \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wq/tt/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D0%B8%D1%82\" title=\"Викиөзек\"\u003E\u003Cimg alt=\"Викиөзек\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Wikiquote-logo.png/12px-Wikiquote-logo.png\" decoding=\"async\" width=\"12\" height=\"14\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Wikiquote-logo.png/18px-Wikiquote-logo.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Wikiquote-logo.png/24px-Wikiquote-logo.png 2x\" data-file-width=\"95\" data-file-height=\"109\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Ca href=\"https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wq/tt/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D0%B8%D1%82\" class=\"extiw\" title=\"incubator:Wq/tt/Баш бит\"\u003EӨзекләр\u003C/a\u003E \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://tt.wiktionary.org/wiki/\" title=\"wikt:\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/12px-Wiktionary-logo.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"12\" height=\"11\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/18px-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/24px-Wiktionary-logo.svg.png 2x\" data-file-width=\"370\" data-file-height=\"350\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Ca href=\"https://tt.wiktionary.org/wiki/\" class=\"extiw\" title=\"wikt:\"\u003EСүзлек\u003C/a\u003E \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wy/tt/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D0%B8%D1%82\" title=\"Викисәфәр\"\u003E\u003Cimg alt=\"Викисәфәр\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Wikivoyage-logo.svg/12px-Wikivoyage-logo.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"12\" height=\"12\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Wikivoyage-logo.svg/18px-Wikivoyage-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Wikivoyage-logo.svg/24px-Wikivoyage-logo.svg.png 2x\" data-file-width=\"193\" data-file-height=\"193\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Ca href=\"https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wy/tt/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D0%B8%D1%82\" class=\"extiw\" title=\"incubator:Wy/tt/Баш бит\"\u003EЮлКүрсәткече\u003C/a\u003E \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://w.wiki/69UP\" title=\"Викихарита\" rel=\"nofollow\"\u003E\u003Cimg alt=\"Викихарита\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Openstreetmap_logo.svg/12px-Openstreetmap_logo.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"12\" height=\"12\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Openstreetmap_logo.svg/18px-Openstreetmap_logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Openstreetmap_logo.svg/24px-Openstreetmap_logo.svg.png 2x\" data-file-width=\"256\" data-file-height=\"256\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Ca rel=\"nofollow\" class=\"external text\" href=\"https://w.wiki/69UP\"\u003EКарта\u003C/a\u003E \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"http://www.wiki-atlas.org/\" rel=\"nofollow\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Internet-web-browser.svg/12px-Internet-web-browser.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"12\" height=\"12\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Internet-web-browser.svg/18px-Internet-web-browser.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Internet-web-browser.svg/24px-Internet-web-browser.svg.png 2x\" data-file-width=\"48\" data-file-height=\"48\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Ca rel=\"nofollow\" class=\"external text\" href=\"http://www.wiki-atlas.org/\"\u003EАтлас\u003C/a\u003E\u003C/small\u003E\u003Cbr /\u003E\u003Csmall\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Competition_Encyclopedia_Core_var2.png\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Competition_Encyclopedia_Core_var2.png/12px-Competition_Encyclopedia_Core_var2.png\" decoding=\"async\" width=\"12\" height=\"12\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Competition_Encyclopedia_Core_var2.png/18px-Competition_Encyclopedia_Core_var2.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Competition_Encyclopedia_Core_var2.png/24px-Competition_Encyclopedia_Core_var2.png 2x\" data-file-width=\"600\" data-file-height=\"600\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Ca href=\"/wiki/%D0%AF%D1%80%D0%B4%D3%99%D0%BC:%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%87%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B3%D0%B0_%D1%8F%D1%80%D0%B4%D3%99%D0%BC\" title=\"Ярдәм:Башлаучыларга ярдәм\"\u003EВикиҮзләштерү\u003C/a\u003E \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BB%D0%B0%D1%80\" title=\"Википедия:Проектлар\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/WikiProject_Council_with_transparent_background.svg/12px-WikiProject_Council_with_transparent_background.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"12\" height=\"11\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/WikiProject_Council_with_transparent_background.svg/18px-WikiProject_Council_with_transparent_background.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/WikiProject_Council_with_transparent_background.svg/24px-WikiProject_Council_with_transparent_background.svg.png 2x\" data-file-width=\"512\" data-file-height=\"459\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Cb\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BB%D0%B0%D1%80\" title=\"Википедия:Проектлар\"\u003EПроектлар\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E: \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/2024_%D0%B5%D0%BB#Вафатлар\" title=\"2024 ел\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Kerze.png/5px-Kerze.png\" decoding=\"async\" width=\"5\" height=\"19\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Kerze.png/8px-Kerze.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Kerze.png/10px-Kerze.png 2x\" data-file-width=\"218\" data-file-height=\"822\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Cu\u003E\u003Ci\u003E\u003Ca href=\"/wiki/2024_%D0%B5%D0%BB#Вафатлар\" title=\"2024 ел\"\u003EХәтерТактасы\u003C/a\u003E\u003C/i\u003E\u003C/u\u003E \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D0%BA%D1%8B%D0%BB%D0%BB%D1%8B_%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD/%D0%95%D0%BB_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%8B\" title=\"Википедия:Акыллы Татарстан/Ел проекты\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/2021TatarstanYearLogo-1.jpg/12px-2021TatarstanYearLogo-1.jpg\" decoding=\"async\" width=\"12\" height=\"12\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/2021TatarstanYearLogo-1.jpg/18px-2021TatarstanYearLogo-1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/2021TatarstanYearLogo-1.jpg/24px-2021TatarstanYearLogo-1.jpg 2x\" data-file-width=\"1626\" data-file-height=\"1626\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D0%BA%D1%8B%D0%BB%D0%BB%D1%8B_%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD/%D0%95%D0%BB_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%8B\" title=\"Википедия:Акыллы Татарстан/Ел проекты\"\u003EЕлПроекты\u003C/a\u003E \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%80/%D0%90%D0%B3%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80\" title=\"Википедия:Марафоннар/Агымдагылар\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Olympic_pictogram_Athletics.png/12px-Olympic_pictogram_Athletics.png\" decoding=\"async\" width=\"12\" height=\"12\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Olympic_pictogram_Athletics.png/18px-Olympic_pictogram_Athletics.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Olympic_pictogram_Athletics.png/24px-Olympic_pictogram_Athletics.png 2x\" data-file-width=\"300\" data-file-height=\"300\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Cb\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%80/%D0%90%D0%B3%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80\" title=\"Википедия:Марафоннар/Агымдагылар\"\u003EАгымдагыМарафоннар\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E: \u003Ci\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82:%D0%A2%D3%A9%D0%B1%D3%99%D0%BA_%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%B0%D1%82%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%B3%D1%8B\" title=\"Википедия:Проект:Төбәк тематик атналыгы\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/World_Map_%28political%29.svg/20px-World_Map_%28political%29.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"20\" height=\"10\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/World_Map_%28political%29.svg/30px-World_Map_%28political%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/World_Map_%28political%29.svg/40px-World_Map_%28political%29.svg.png 2x\" data-file-width=\"1920\" data-file-height=\"975\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Cu\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82:%D0%A2%D3%A9%D0%B1%D3%99%D0%BA_%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%B0%D1%82%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%B3%D1%8B\" title=\"Проект:Төбәк тематик атналыгы\"\u003EТөбәкАтналыгы\u003C/a\u003E\u003C/u\u003E\u003C/i\u003E \u003Ci\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82:%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D0%B0%D0%B5_2024\" title=\"Википедия:Проект:Азия ае 2024\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Wikipedia_Asian_Month_Logo.svg/20px-Wikipedia_Asian_Month_Logo.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"20\" height=\"22\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Wikipedia_Asian_Month_Logo.svg/30px-Wikipedia_Asian_Month_Logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Wikipedia_Asian_Month_Logo.svg/40px-Wikipedia_Asian_Month_Logo.svg.png 2x\" data-file-width=\"512\" data-file-height=\"555\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Cu\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82:%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D0%B0%D0%B5_2024\" title=\"Проект:Азия ае 2024\"\u003EАзия ае 2024\u003C/a\u003E\u003C/u\u003E\u003C/i\u003E\u003C/small\u003E\n\u003C/small\u003E\u003C/div\u003E\u003Csmall\u003E\n\u003Cdiv style=\"clear: both;\"\u003E\u003C/div\u003E\n\u003C/small\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Эчтәлек" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Эчтәлек</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">переместить в боковую панель</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">яшерү</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Башы</div> </a> </li> <li id="toc-Палеозойны_өйрәнү_тарихы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Палеозойны_өйрәнү_тарихы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Палеозойны өйрәнү тарихы</span> </div> </a> <ul id="toc-Палеозойны_өйрәнү_тарихы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Физик-географик_шартлар" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Физик-географик_шартлар"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Физик-географик шартлар</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Физик-географик_шартлар-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Отобразить/Скрыть подраздел Физик-географик шартлар</span> </button> <ul id="toc-Физик-географик_шартлар-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Тектоник_халәт" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Тектоник_халәт"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Тектоник халәт</span> </div> </a> <ul id="toc-Тектоник_халәт-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Климат" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Климат"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Климат</span> </div> </a> <ul id="toc-Климат-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Үсемлекләр_һәм_хайваннар_дөньясы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Үсемлекләр_һәм_хайваннар_дөньясы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Үсемлекләр һәм хайваннар дөньясы</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Үсемлекләр_һәм_хайваннар_дөньясы-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Отобразить/Скрыть подраздел Үсемлекләр һәм хайваннар дөньясы</span> </button> <ul id="toc-Үсемлекләр_һәм_хайваннар_дөньясы-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Диңгезләрдә_һәм_төче_сулардагы_тереклек" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Диңгезләрдә_һәм_төче_сулардагы_тереклек"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Диңгезләрдә һәм төче сулардагы тереклек</span> </div> </a> <ul id="toc-Диңгезләрдә_һәм_төче_сулардагы_тереклек-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Коры_җирне_үзләштерү" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Коры_җирне_үзләштерү"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Коры җирне үзләштерү</span> </div> </a> <ul id="toc-Коры_җирне_үзләштерү-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Соң_палеозойда_тереклек" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Соң_палеозойда_тереклек"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Соң палеозойда тереклек</span> </div> </a> <ul id="toc-Соң_палеозойда_тереклек-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Искәрмәләр" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Искәрмәләр"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Искәрмәләр</span> </div> </a> <ul id="toc-Искәрмәләр-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Әдәбият" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Әдәбият"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Әдәбият</span> </div> </a> <ul id="toc-Әдәбият-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Сылтамалар" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Сылтамалар"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Сылтамалар</span> </div> </a> <ul id="toc-Сылтамалар-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Моны_да_карагыз" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Моны_да_карагыз"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Моны да карагыз</span> </div> </a> <ul id="toc-Моны_да_карагыз-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Эчтәлек" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Отобразить/Скрыть содержание" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Отобразить/Скрыть содержание</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Палеозой</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Перейти к статье на другом языке. Доступно на 91 языке" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-91" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">91 тел</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Paleoso%C3%AFkum" title="Paleosoïkum — африкаанс" lang="af" hreflang="af" data-title="Paleosoïkum" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="африкаанс" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Pal%C3%A4ozoikum" title="Paläozoikum — швейцарский немецкий" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Paläozoikum" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="швейцарский немецкий" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%82%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85%D8%A9" title="حقبة الحياة القديمة — гарәп" lang="ar" hreflang="ar" data-title="حقبة الحياة القديمة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="гарәп" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Era_Paleozoica" title="Era Paleozoica — астурийский" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Era Paleozoica" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурийский" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Sidlekeugal" title="Sidlekeugal — Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Sidlekeugal" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Paleozoy" title="Paleozoy — әзәрбайҗан" lang="az" hreflang="az" data-title="Paleozoy" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="әзәрбайҗан" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D0%B9" title="Палеазой — белорус" lang="be" hreflang="be" data-title="Палеазой" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="белорус" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D0%B9" title="Палеазой — белорусский (тарашкевица)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Палеазой" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="белорусский (тарашкевица)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9" title="Палеозой — болгар" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Палеозой" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="болгар" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%93%E0%A6%9C%E0%A7%8B%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BF%E0%A6%95" title="প্যালিওজোয়িক — бенгали" lang="bn" hreflang="bn" data-title="প্যালিওজোয়িক" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бенгали" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Paleozoeg" title="Paleozoeg — бретон" lang="br" hreflang="br" data-title="Paleozoeg" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="бретон" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Paleozoik" title="Paleozoik — босния" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Paleozoik" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="босния" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Paleozoic" title="Paleozoic — каталан" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Paleozoic" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталан" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%A2%E1%8E%B8%E1%8E%AF%E1%8F%B3_%E1%8F%A5%E1%8E%A8%E1%8F%8E" title="ᎢᎸᎯᏳ ᏥᎨᏎ — чероки" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎢᎸᎯᏳ ᏥᎨᏎ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="чероки" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Paleozoikum" title="Paleozoikum — чех" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Paleozoikum" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чех" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9" title="Палеозой — чувашский" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Палеозой" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="чувашский" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Paleos%C3%B6ig" title="Paleosöig — уэльс" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Paleosöig" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="уэльс" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Pal%C3%A6ozoikum" title="Palæozoikum — дания" lang="da" hreflang="da" data-title="Palæozoikum" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="дания" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Pal%C3%A4ozoikum" title="Paläozoikum — алман" lang="de" hreflang="de" data-title="Paläozoikum" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="алман" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CE%B6%CF%89%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%B1%CE%B9%CF%8E%CE%BD%CE%B1%CF%82" title="Παλαιοζωικός αιώνας — грек" lang="el" hreflang="el" data-title="Παλαιοζωικός αιώνας" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="грек" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Paleozoic" title="Paleozoic — инглиз" lang="en" hreflang="en" data-title="Paleozoic" data-language-autonym="English" data-language-local-name="инглиз" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Paleozoiko" title="Paleozoiko — эсперанто" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Paleozoiko" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="эсперанто" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Era_paleozoica" title="Era paleozoica — испан" lang="es" hreflang="es" data-title="Era paleozoica" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="испан" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Paleosoikum" title="Paleosoikum — эстон" lang="et" hreflang="et" data-title="Paleosoikum" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="эстон" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Paleozoiko" title="Paleozoiko — баск" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Paleozoiko" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баск" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="دیرینهزیستی — фарсы" lang="fa" hreflang="fa" data-title="دیرینهزیستی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="фарсы" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Paleotsooinen_maailmankausi" title="Paleotsooinen maailmankausi — фин" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Paleotsooinen maailmankausi" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="фин" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Pal%C3%A9ozo%C3%AFque" title="Paléozoïque — француз" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Paléozoïque" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="француз" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Paleozoikum" title="Paleozoikum — северный фризский" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Paleozoikum" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="северный фризский" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_R%C3%A9_Phail%C3%A9as%C3%B3ch" title="An Ré Phailéasóch — ирланд" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Ré Phailéasóch" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ирланд" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Paleozoico" title="Paleozoico — галисия" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Paleozoico" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галисия" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%9C%D7%90%D7%95%D7%96%D7%95%D7%90%D7%99%D7%A7%D7%95%D7%9F" title="פלאוזואיקון — яһүд" lang="he" hreflang="he" data-title="פלאוזואיקון" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="яһүд" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%B5%E0%A5%80_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%95%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AA" title="पुराजीवी महाकल्प — һинд" lang="hi" hreflang="hi" data-title="पुराजीवी महाकल्प" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="һинд" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Paleozoik" title="Paleozoik — хорват" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Paleozoik" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="хорват" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Paleozoikum" title="Paleozoikum — венгр" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Paleozoikum" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="венгр" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%AC%D5%A5%D5%B8%D5%A6%D5%B8%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6" title="Պալեոզոյան դարաշրջան — әрмән" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Պալեոզոյան դարաշրջան" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="әрмән" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Paleozoikum" title="Paleozoikum — индонезия" lang="id" hreflang="id" data-title="Paleozoikum" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="индонезия" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Paleozoiko" title="Paleozoiko — идо" lang="io" hreflang="io" data-title="Paleozoiko" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="идо" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Fornl%C3%ADfs%C3%B6ld" title="Fornlífsöld — исланд" lang="is" hreflang="is" data-title="Fornlífsöld" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="исланд" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Paleozoico" title="Paleozoico — итальян" lang="it" hreflang="it" data-title="Paleozoico" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="итальян" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A4%E7%94%9F%E4%BB%A3" title="古生代 — япон" lang="ja" hreflang="ja" data-title="古生代" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="япон" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Pal%C3%A9ozoikum" title="Paléozoikum — яванский" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Paléozoikum" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="яванский" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%96%E1%83%9D%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%AF%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%A4%E1%83%98" title="პალეოზოური ჯგუფი — грузин" lang="ka" hreflang="ka" data-title="პალეოზოური ჯგუფი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="грузин" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Paleozoy" title="Paleozoy — каракалпакский" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Paleozoy" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="каракалпакский" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9" title="Палеозой — казакъ" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Палеозой" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="казакъ" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B3%A0%EC%83%9D%EB%8C%80" title="고생대 — корея" lang="ko" hreflang="ko" data-title="고생대" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="корея" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9" title="Палеозой — кыргыз" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Палеозой" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="кыргыз" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Palaeozoicum" title="Palaeozoicum — латин" lang="la" hreflang="la" data-title="Palaeozoicum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="латин" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/%C3%84erdaltertum" title="Äerdaltertum — люксембург" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Äerdaltertum" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="люксембург" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Paleozojus" title="Paleozojus — литва" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Paleozojus" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="литва" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Paleozojs" title="Paleozojs — латыш" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Paleozojs" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латыш" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B8%D0%BA" title="Палеозоик — македон" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Палеозоик" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="македон" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Paleozoik" title="Paleozoik — малай" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Paleozoik" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малай" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9E%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%A6%E1%80%B8%E1%80%80%E1%80%95%E1%80%BA" title="သက်ဦးကပ် — бирма" lang="my" hreflang="my" data-title="သက်ဦးကပ်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="бирма" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Pal%C3%A4ozoikum" title="Paläozoikum — нижненемецкий" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Paläozoikum" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="нижненемецкий" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%B5%E0%A4%95_%E0%A4%95%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AA" title="पुराजीवक कल्प — непали" lang="ne" hreflang="ne" data-title="पुराजीवक कल्प" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="непали" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Paleozo%C3%AFcum" title="Paleozoïcum — голланд" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Paleozoïcum" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="голланд" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Paleozoikum" title="Paleozoikum — нюнорск" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Paleozoikum" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="нюнорск" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Paleozoikum" title="Paleozoikum — норвежский букмол" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Paleozoikum" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="норвежский букмол" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Paleozo%C3%AFc" title="Paleozoïc — окситан" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Paleozoïc" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="окситан" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Paleozoik" title="Paleozoik — поляк" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Paleozoik" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="поляк" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Paleos%C3%B2ich" title="Paleosòich — Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Paleosòich" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DD%A8%D8%A7_%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7" title="پراݨا جیون ویلا — Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="پراݨا جیون ویلا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Paleozoico" title="Paleozoico — португал" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Paleozoico" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="португал" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Paleozoic" title="Paleozoic — румын" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Paleozoic" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="румын" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9" title="Палеозой — рус" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Палеозой" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="рус" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9" title="Палеозой — саха" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Палеозой" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="саха" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Paleozoic" title="Paleozoic — шотландский" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Paleozoic" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="шотландский" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Paleozoik" title="Paleozoik — сербскохорватский" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Paleozoik" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="сербскохорватский" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Palaeozoic" title="Palaeozoic — Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Palaeozoic" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Paleozoikum" title="Paleozoikum — словак" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Paleozoikum" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="словак" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Paleozoik" title="Paleozoik — словен" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Paleozoik" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="словен" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Paleozoiku" title="Paleozoiku — албан" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Paleozoiku" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="албан" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B8%D0%BA" title="Палеозоик — серб" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Палеозоик" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="серб" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Pal%C3%A9ozoikum" title="Paléozoikum — сунданский" lang="su" hreflang="su" data-title="Paléozoikum" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="сунданский" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Paleozoikum" title="Paleozoikum — швед" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Paleozoikum" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="швед" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%82%E0%B8%AD%E0%B9%82%E0%B8%8B%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%81" title="มหายุคพาลีโอโซอิก — тай" lang="th" hreflang="th" data-title="มหายุคพาลีโอโซอิก" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тай" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Paleosoiko" title="Paleosoiko — тагалог" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Paleosoiko" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="тагалог" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Paleozoyik" title="Paleozoyik — төрек" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Paleozoyik" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="төрек" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Палеозойська ера — украин" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Палеозойська ера" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украин" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85_%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1" title="قدیم حیاتی دور — урду" lang="ur" hreflang="ur" data-title="قدیم حیاتی دور" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="урду" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Paleozoy_eratemasi" title="Paleozoy eratemasi — үзбәк" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Paleozoy eratemasi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="үзбәк" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_C%E1%BB%95_sinh" title="Đại Cổ sinh — вьетнам" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Đại Cổ sinh" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="вьетнам" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Paleozoig" title="Paleozoig — волапюк" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Paleozoig" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="волапюк" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Palizoyike" title="Palizoyike — валлонский" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Palizoyike" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="валлонский" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Paleozoic" title="Paleozoic — варай" lang="war" hreflang="war" data-title="Paleozoic" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="варай" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A4%E7%94%9F%E4%BB%A3" title="古生代 — у" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="古生代" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="у" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%C3%80s%C3%ADk%C3%B2_%C3%8Cgb%C3%A9%C3%A0tij%E1%BB%8D%CC%81" title="Àsíkò Ìgbéàtijọ́ — йоруба" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Àsíkò Ìgbéàtijọ́" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="йоруба" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A4%E7%94%9F%E4%BB%A3" title="古生代 — кытай" lang="zh" hreflang="zh" data-title="古生代" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="кытай" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/K%C3%B3%CD%98-seng-t%C4%81i" title="Kó͘-seng-tāi — миньнань" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Kó͘-seng-tāi" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="миньнань" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A4%E7%94%9F%E4%BB%A3" title="古生代 — кантонский" lang="yue" hreflang="yue" data-title="古生代" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантонский" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q75507#sitelinks-wikipedia" title="Башка телләргә сылтамалар өстәү" class="wbc-editpage">Сылтамалар өстәү</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Исемара"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9" title="Мәкаләнең эчтәлеге [c]" accesskey="c"><span>Мәкалә</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D3%99%D1%85%D3%99%D1%81:%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9" rel="discussion" title="Төп бит турында фикер алышу [t]" accesskey="t"><span>Бәхәс</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Телне алмаштыру" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">татарча / tatarça</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Караулар"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9"><span>Уку</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&veaction=edit" title="Бу битне үзгәртү [v]" accesskey="v"><span>Үзгәртү</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=edit" title="Бу битнең чыгыш кодын үзгәртү [e]" accesskey="e"><span>Вики-текстны үзгәртү</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=history" title="Битнең төзәтмәләре исемлеге [h]" accesskey="h"><span>Тарихын карау</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Инструменты для страниц"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Кораллар" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Кораллар</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Кораллар</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">переместить в боковую панель</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">яшерү</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Өстәмә гамәлләр" > <div class="vector-menu-heading"> Гамәлләр </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9"><span>Уку</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&veaction=edit" title="Бу битне үзгәртү [v]" accesskey="v"><span>Үзгәртү</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=edit" title="Бу битнең чыгыш кодын үзгәртү [e]" accesskey="e"><span>Вики-текстны үзгәртү</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=history"><span>Тарихын карау</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Гомуми </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BA%D3%99_%D1%8E%D0%BD%D3%99%D0%BB%D1%82%D2%AF%D1%87%D0%B5_%D1%81%D1%8B%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9" title="Бирегә сылтаган барлык битләрнең исемлеге [j]" accesskey="j"><span>Бу биткә сылтамалар</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%91%D3%99%D0%B9%D0%BB%D3%99%D0%BD%D0%B3%D3%99%D0%BD_%D1%81%D0%BE%D2%A3%D0%B3%D1%8B_%D2%AF%D0%B7%D0%B3%D3%99%D1%80%D1%82%D2%AF%D0%BB%D3%99%D1%80/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9" rel="nofollow" title="Бу биттән сылтамалар бирелгән битләрдә соңгы үзгәрешләр [k]" accesskey="k"><span>Бәйләнешле үзгәрешләр</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Барлык махсус битләр исемлеге [q]" accesskey="q"><span>Махсус битләр</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&oldid=4401703" title="Битнең бу редакциясенә даими сылтама"><span>Даими сылтама</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=info" title="Әлеге бит турында тулырак мәгълүмат"><span>Бит турында мәгълүмат</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%A6%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B0&page=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&id=4401703&wpFormIdentifier=titleform" title="Бу биткә (чыганак буларак) ничек җибәрергә турында мәгълүмат"><span>Бу биткә (чыганакка) җибәрү</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ftt.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259F%25D0%25B0%25D0%25BB%25D0%25B5%25D0%25BE%25D0%25B7%25D0%25BE%25D0%25B9"><span>Кыска URL алу</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:QrCode&url=https%3A%2F%2Ftt.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259F%25D0%25B0%25D0%25BB%25D0%25B5%25D0%25BE%25D0%25B7%25D0%25BE%25D0%25B9"><span>Скачать QR-код</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Бастыру/чыгару </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF&bookcmd=book_creator&referer=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9"><span>Китап булдыру</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:DownloadAsPdf&page=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=show-download-screen"><span>PDF форматында күчереп алу</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&printable=yes" title="Бу битнең басма юрамасы [p]" accesskey="p"><span>Бастыру юрамасы</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Башка проектларда </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Paleozoic" hreflang="en"><span>Викиҗыентык</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q75507" title="Үзара бәйләнгән мәгълүматләр репозиториясе элементларына сылтама [g]" accesskey="g"><span>Викимәгълүмат элементы</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Инструменты для страниц"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Внешний вид"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Внешний вид</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">переместить в боковую панель</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">яшерү</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Палеозой latin yazuında])</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="tt" dir="ltr"><div style="position:absolute; z-index:50; right:0px; top:-20px;" class="metadata" id="floating_object"><div style="position: relative; width: 20px; height: 15px; overflow: hidden"><div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; font-size: 100px; overflow: hidden; line-height: 100px; z-index: 3"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%91%D3%99%D0%B9%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D3%99%D1%80/%D0%A4%D3%99%D0%BD%D0%A2%D0%B5%D1%85%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8/2024" title="Википедия:Бәйгеләр/ФәнТехВики/2024"><span title="Бу мәкалә «ФәнТехВики 2024» бәйгесе чикләрендә булдырылды яки тулыландырылды.">   </span></a></div><div style="position: absolute; top: -5px; left: 0px; z-index: 2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:TechnologyMarathon.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/TechnologyMarathon.png/15px-TechnologyMarathon.png" decoding="async" width="15" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/TechnologyMarathon.png/23px-TechnologyMarathon.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/TechnologyMarathon.png/30px-TechnologyMarathon.png 2x" data-file-width="571" data-file-height="600" /></a></span></div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r3791745">.mw-parser-output .ts-Универсаль_калып-above{background:#eaecf0;font-weight:bold;font-size:120%;text-align:center}.mw-parser-output .ts-Универсаль_калып-original,.mw-parser-output .ts-Универсаль_калып-image{text-align:center}.mw-parser-output .ts-Универсаль_калып-label{width:9em}.mw-parser-output .ts-Универсаль_калып-split{vertical-align:middle;text-align:center}.mw-parser-output .ts-Универсаль_калып-below{background:#eaecf0;text-align:center}.mw-parser-output .ts-Универсаль_калып-error{background:#fee7e6;border-color:#b32424}</style> <table cellspacing="2" class="infobox"> <tbody><tr><td colspan="2" class="infobox-above ts-Универсаль_калып-above">Палеозой</td></tr> <tr><td colspan="2" class="infobox-image ts-Универсаль_калып-image"><span class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P18" data-wikidata-claim-id="Q75507$58288aaf-4e26-4b51-94e6-f28897c27949"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Trilobite_Heinrich_Harder.jpg" class="mw-file-description" title="Сурәт"><img alt="Сурәт" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Trilobite_Heinrich_Harder.jpg/250px-Trilobite_Heinrich_Harder.jpg" decoding="async" width="250" height="155" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Trilobite_Heinrich_Harder.jpg/375px-Trilobite_Heinrich_Harder.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Trilobite_Heinrich_Harder.jpg/500px-Trilobite_Heinrich_Harder.jpg 2x" data-file-width="650" data-file-height="403" /></a></span></span></span></td></tr> <tr><th class="infobox-label ts-Универсаль_калып-label">Исемне бирүче</th><td class="infobox-text"> <span class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P3938" data-wikidata-claim-id="Q75507$02a3ad4c-4bf1-2e2a-2312-bf1aa1fc2012"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%BC_%D0%A1%D0%B5%D0%B4%D0%B6%D0%B2%D0%B8%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Адам Седжвик (бит юк)">Адам Седжвик</a><sup><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q350891" class="extiw" title="d:Q350891">[d]</a></sup></span></span></td></tr> <tr><th class="infobox-label ts-Универсаль_калып-label">Әүвәлгесе</th><td class="infobox-text"> <span class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P155" data-wikidata-claim-id="q75507$5314e472-44ed-3ef4-ae47-27c47a2b0262"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B5%D0%BE%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Неопротерозой (бит юк)">неопротерозой</a><sup><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q191935" class="extiw" title="d:Q191935">[d]</a></sup></span><sup id="cite_ref-_b16445300673fc39_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-_b16445300673fc39-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td></tr> <tr><th class="infobox-label ts-Универсаль_калып-label">Киләсе</th><td class="infobox-text"> <span class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P156" data-wikidata-claim-id="q75507$537B4F1D-BDC0-4A9F-9369-E5ED3957A3A2"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мезозой (бит юк)">мезозой</a><sup><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q83222" class="extiw" title="d:Q83222">[d]</a></sup></span><sup id="cite_ref-_b16445300673fc39_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-_b16445300673fc39-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td></tr> <tr><th class="infobox-label ts-Универсаль_калып-label">Башлану вакыты</th><td class="infobox-text"> <span class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P580" data-wikidata-claim-id="q75507$d0cc6810-4bac-640f-7800-303706b4f4e3"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/w/index.php?title=538800_%D1%82%D1%8B%D1%81%D1%8F%D1%87%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%B5_%D0%B4%D0%BE_%D0%BD._%D1%8D.&action=edit&redlink=1" class="new" title="538800 тысячелетие до н. э. (бит юк)">538800 тысячелетие до н. э.</a></span><sup id="cite_ref-_b16445300673fc39_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-_b16445300673fc39-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td></tr> <tr><th class="infobox-label ts-Универсаль_калып-label">Тәмамла(н)у вакыты</th><td class="infobox-text"> <span class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P582" data-wikidata-claim-id="q75507$00e3b92b-4ae8-2796-94f8-fa8b8bfc376e"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/w/index.php?title=251902_%D1%82%D1%8B%D1%81%D1%8F%D1%87%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%B5_%D0%B4%D0%BE_%D0%BD._%D1%8D.&action=edit&redlink=1" class="new" title="251902 тысячелетие до н. э. (бит юк)">251902 тысячелетие до н. э.</a></span><sup id="cite_ref-_b16445300673fc39_1-3" class="reference"><a href="#cite_note-_b16445300673fc39-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td></tr> <tr><th class="infobox-label ts-Универсаль_калып-label">Төс (уналтылы триплет)</th><td class="infobox-text"> <span class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P465" data-wikidata-claim-id="q75507$bd4105c8-44ec-c5d9-c9bf-885223809c9a"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">92C3A0</span></span></td></tr> <tr><td colspan="2" class="infobox-image ts-Универсаль_калып-image"><span class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P5555" data-wikidata-claim-id="Q75507$7445ed5c-4de7-990a-cadc-5cd75ed9e57c"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Paleozoic_Palaeozoikum.png" class="mw-file-description" title="Схематик иллюстрациясе"><img alt="Схематик иллюстрациясе" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Paleozoic_Palaeozoikum.png/109px-Paleozoic_Palaeozoikum.png" decoding="async" width="109" height="350" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Paleozoic_Palaeozoikum.png/163px-Paleozoic_Palaeozoikum.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Paleozoic_Palaeozoikum.png/218px-Paleozoic_Palaeozoikum.png 2x" data-file-width="436" data-file-height="1399" /></a></span></span></span></td></tr> <tr><td colspan="2" class="infobox-below ts-Универсаль_калып-below"><span class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P373" data-wikidata-claim-id="q75507$943F6BAE-528E-416A-A7FE-E2CF67928099"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Paleozoic" title="commons:Category:Paleozoic"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Paleozoic" class="extiw" title="commons:Category:Paleozoic">Палеозой Викиҗыентыкта</a></span></span></td></tr> </tbody></table> <p><br /> <b>Палеозой чоры, Палеозой, ПЗ</b> ( <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%BA_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" class="mw-redirect" title="Грек теле">грек.</a> <i><span lang="el">πᾰλαιός</span></i> - борынгы, ζωή - тормыш) - <a href="/wiki/%D2%96%D0%B8%D1%80" title="Җир">Җир</a> планетасы тарихындагы геологик чор, борынгы тереклек чоры буларак билгеле. <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фанерозой (бит юк)">Фанерозой</a> эонының беренче чоры. <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B5%D0%BE%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Неопротерозой (бит юк)">Неопротерозой</a> чорыннан соң килә һәм <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мезозой (бит юк)">Мезозойдан</a> алда бара. Ул 538,8 ± 0,2 миллион ел элек башланган һәм 251,902 ± 0,024 миллион ел элек тәмамланган. Шулай итеп, ул якынча 287 миллион ел дәвам итә. 6 периодка бүленә: <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%B9" title="Кембрий">Кембрий</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D1%80%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ордовик (бит юк)">Ордовик</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B8%D0%BB%D1%83%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Силур (бит юк)">Силур</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BD_(%D0%B3%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%BA_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%B4)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Девон (геологик период) (бит юк)">Девон</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%BE%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Карбон (бит юк)">Карбон</a> һәм <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%BC%D1%8C_(%D0%B3%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%BA_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%B4)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пермь (геологик период) (бит юк)">Пермь</a>. </p><p>Палеозой - <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D1%81%D1%84%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Биосфера">биосферада</a> зур үзгәрешләр чоры. Кембрий вакытында <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D1%88%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кембрий шартлавы (бит юк)">Кембрий шартлавы</a> дип аталган төрле хайваннар төркемнәре бүленеше - диверсификациясе була. Палеозой вакытында <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D1%8B%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D1%8F%D0%BA%D0%BB%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Буынтыкаяклылар">буынтыгаяклылар</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D1%8E%D1%81%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Моллюсклар">моллюсклар</a> һәм <a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Хордалылар">хордалылар</a> (<a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Балыклар">балыклар</a>, <a href="/wiki/%D2%96%D0%B8%D1%80-%D1%81%D1%83_%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Җир-су хайваннары">амфибияләр</a>, синапсидлар һәм диапсидлар) кебек хайваннар төркемнәре барлыкка килгән. Кембрийда бөтен тормыш океаннарда булса, чор ахырында тормыш коры җиргә дә чыга: планета агачка охшаган үсемлек <a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Урман">урманнары</a> белән каплана. <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BC%D1%8B%D1%80%D1%82%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Умырткалылар">Умырткалылар</a>, буынтыгаяклылар һәм моллюскларның җир өстендә яшәүче төркемнәре барлыкка килә. </p><p>Эра башында көньяк континентлар бер супер континент - <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гондвана">Гондванага</a> берләшкән булалар, ә чор ахырына аңа башка континентлар кушылып, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D1%8F" title="Пангея">Пангея</a> барлыкка килә. Бу чор Кембрий тере организмнарның таксономик төрлелеге "шартлавыннан" башланып, Пермь чорында төрләрнең күпләп юкка чыгуы белән тәмамлана. Палеозой чорында барлыкка килгән <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%83_%D1%82%D0%BE%D0%BA%D1%8B%D0%BC%D1%8B" title="Тау токымы">тау токымнары</a> палеозой төркеме дип атала. Бу төркем беренче тапкыр 1837-нче елда инглиз геологы Адам Седжвик тарафыннан ачыкланган. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Палеозойны_өйрәнү_тарихы"><span id=".D0.9F.D0.B0.D0.BB.D0.B5.D0.BE.D0.B7.D0.BE.D0.B9.D0.BD.D1.8B_.D3.A9.D0.B9.D1.80.D3.99.D0.BD.D2.AF_.D1.82.D0.B0.D1.80.D0.B8.D1.85.D1.8B"></span>Палеозойны өйрәнү тарихы</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&veaction=edit&section=1" title="«Палеозойны өйрәнү тарихы» исемле бүлекне үзгәртү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=edit&section=1" title="Редактировать код раздела «Палеозойны өйрәнү тарихы»"><span>вики-текстны үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Палеозой сериясен беренче тапкыр 1838-нче елда инглиз геологы Адам Седжвик ачыклаган (ул аңа ике чор - Силур һәм Девонны кертә), ләкин ул чакта бу "беренчел" токым өстендә яткан иң борынгы фауналь характерлы катлам дип тасвирлана. Палеозой төшенчәсенең хәзерге мәгънәсе органик эволюциянең беренче төп этабының аерым катламы буларак <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BA%D1%81%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%B4_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D1%8B" title="Оксфорд университеты">Оксфорд университеты</a> геология профессоры Джон Филлипсның 1840-1841 елларда бастырылган әсәрендә дөнья күрә. Ул Кембрийдан Пермьга кадәрге чорларны бу этапка бәйли. Соңыннан, стратиграфик шкала төзелешен органик эволюциягә яки геологик тарих барышына бәйләргә тырышкан авторлар шкаланы башкача да төзеп карыйлар. Соңрак дөньяның башка төбәкләренең геологик картасы, шулай ук пелагик (су асты) һәм җир өстендәге казылмалар төркемнәренә материаллар өстәлү Филлипс төзегән геологик вакыт бүленешләренең дөреслеген раслый <sup id="cite_ref-Общая_стратиграфическая_шкала_фанерозоя_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Общая_стратиграфическая_шкала_фанерозоя-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> . </p><p>Фанерозой континенталь хәрәкәтенең беренче глобаль палеомагнит реконструкциясе 1973 елда А.Смит, Дж. Брайден һәм Г. Дрюри тарафыннан бастырыла. Алар палеомагнит мәгълүматларын гына кулланып фанерозой чорында континентларның позицияләрен реконструкцияләү карталарын чыгаралар <sup id="cite_ref-Палеомагнетизм_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-Палеомагнетизм-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> . 1977 нче елда совет галимнәре Л.П. Зоненшайн һәм А.М. Городницкий үз модельләрен тәкъдим итәләр. 1978 елда Канада галимнәре Е.Р.Канасевич җитәкчелегендә <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D1%84%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кинематика рельефа (бит юк)">кинематик модель</a> бастырып чыгаралар. Шулай ук Палеозойдагы континентларның чагыштырмача торышын реконструкцияләү моделен инглиз геологлары Пьер Морел, Эдуард Ирвинг һәм башкалар төзи <sup id="cite_ref-Дрейф_материков_и_климаты_Земли_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Дрейф_материков_и_климаты_Земли-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> . </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Физик-географик_шартлар"><span id=".D0.A4.D0.B8.D0.B7.D0.B8.D0.BA-.D0.B3.D0.B5.D0.BE.D0.B3.D1.80.D0.B0.D1.84.D0.B8.D0.BA_.D1.88.D0.B0.D1.80.D1.82.D0.BB.D0.B0.D1.80"></span>Физик-географик шартлар</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&veaction=edit&section=2" title="«Физик-географик шартлар» исемле бүлекне үзгәртү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=edit&section=2" title="Редактировать код раздела «Физик-географик шартлар»"><span>вики-текстны үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Тектоник_халәт"><span id=".D0.A2.D0.B5.D0.BA.D1.82.D0.BE.D0.BD.D0.B8.D0.BA_.D1.85.D0.B0.D0.BB.D3.99.D1.82"></span>Тектоник халәт</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&veaction=edit&section=3" title="«Тектоник халәт» исемле бүлекне үзгәртү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=edit&section=3" title="Редактировать код раздела «Тектоник халәт»"><span>вики-текстны үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Gondwana_420_Ma.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Gondwana_420_Ma.png/220px-Gondwana_420_Ma.png" decoding="async" width="220" height="216" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Gondwana_420_Ma.png/330px-Gondwana_420_Ma.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Gondwana_420_Ma.png/440px-Gondwana_420_Ma.png 2x" data-file-width="807" data-file-height="791" /></a><figcaption> Силур-Девон чигендә <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гондвана">Гондвана</a> (420 миллион ел элек)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:280_Ma_plate_tectonic_reconstruction.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/280_Ma_plate_tectonic_reconstruction.png/220px-280_Ma_plate_tectonic_reconstruction.png" decoding="async" width="220" height="233" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/280_Ma_plate_tectonic_reconstruction.png/330px-280_Ma_plate_tectonic_reconstruction.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/280_Ma_plate_tectonic_reconstruction.png/440px-280_Ma_plate_tectonic_reconstruction.png 2x" data-file-width="563" data-file-height="596" /></a><figcaption> Пермьдагы <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D1%8F" title="Пангея">Пангея</a> (280 миллион ел элек)</figcaption></figure> <p>Литосфера плитәләре тектоникасы нәтиҗәсендә океаннар һәм материкларның шәкелләре хәзергедән аерыла торган булганнар. Чор башында һәм бөтен Кембрий чоры дәвамында борынгы платформалар (<a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%BA_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Көньяк Америка">Көньяк Америка</a>, Африка, Гарәбстан, Австралия, Антарктика, Индостан), 180° ка борылып, <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гондвана">Гондвана</a> дип аталучы бердәм суперконтинент хасил итәләр. Ул күбесенчә <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%BA_%D0%BA%D0%BE%D1%82%D1%8B%D0%BF" title="Көньяк котып">Көньяк полюстан</a> <a href="/wiki/Ekvator" title="Ekvator">экваторга</a> кадәр <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%BA_%D1%8F%D1%80%D1%8B%D0%BC%D1%88%D0%B0%D1%80" title="Көньяк ярымшар">Көньяк ярымшарда</a> урнаша һәм 100 миллион км² мәйданны били. Гондванада төрле калку һәм түбән тигезлекләр, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%83_%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B2%D1%8B" title="Тау массивы">тау массивлары</a> да була. Диңгез вакыт-вакыт суперконтинентның читләренә генә бәреп керә. Башка кечерәк континентлар: Лаврентия, Балтика һәм Сибирия нигездә экватор өлкәсендә булалар. Шунда ук микроконтинентлар: Авалония, Казахстания һәм башкалар урнаша. Кырый диңгезләрдә түбән ярлар, <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B3%D1%83%D0%BD%D0%B0" title="Лагуна">лагуналар</a> һәм елга дельталары белән каймаланган күпсанлы <a href="/wiki/%D0%A3%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%83" title="Утрау">утраулар</a> урнаша. Гондвана белән башка материклар арасында океан була, ә океан уртасында урта океан сыртлары урнаша<sup id="cite_ref-Популярная_палеогеография_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-Популярная_палеогеография-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Кембрийда ике аеруча эре плитә: тулысынча океанныкы булган <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%BE-%D0%9A%D1%83%D0%BB%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Плита Прото-Кула (бит юк)">Прото-Кула</a> һәм күбесенчә материк булган <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гондванская плита (бит юк)">Гондвана плитәсе</a>. </p><p>Ордовикта Гондвана, көньякка таба хәрәкәт итеп, <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%BA_%D0%BA%D0%BE%D1%82%D1%8B%D0%BF" title="Көньяк котып">Көньяк географик Полюс</a> ягына чыга (хәзерге <a href="/wiki/%D0%90%D1%84%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Африка">Африканың</a> төньяк-көнбатыш өлеше). Океан литосферасына караган <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%BE-%D0%A4%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%BE%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Плита Прото-Фараллон (бит юк)">Прото-Фараллон плитәләре</a> (һәм, мөгаен, <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%BE-%D0%A2%D0%B8%D1%85%D0%BE%D0%BE%D0%BA%D0%B5%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%BF%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Прото-Тихоокеанской плита (бит юк)">Прото-Тын океан плитәсе</a>) Гондван плитәсенең Төньяк чите астына шуыша. Бер яктан Балтыйк калканы, икенче яктан Канада-Грендланд калканы арасындагы Прото-Атлантик чокырның (Япетус) кыскаруы башлана, шулай ук океан киңлеге кыскара. Ордовик дәвамында океан киңлекләре кими һәм материк фрагментлары арасында: Себер, Прото-Казахстан һәм Кытай арасында чик диңгезләре ябыла. Палеозойда (Силура —Девон башы) Каледон җыерчыклыгы дәвам итә. Типик каледонидлар <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D1%83%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Британия утраулары">Британия утраулары</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%8F" title="Скандинавия">Скандинавия</a>, Төньяк һәм Көнчыгыш <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Гренландия">Гренландия</a>, Үзәк Казахстан һәм <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%A2%D1%8F%D0%BD%D1%8C-%D0%A8%D0%B0%D0%BD%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Северный Тянь-Шань (бит юк)">Төньяк Тянь-Шань</a>, Көньяк-Көнчыгыш Кытай, көнчыгыш <a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F_%D0%BA%D1%8B%D0%B9%D1%82%D0%B3%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Австралия кыйтгасы">Австралия</a>,Кордильерлар, <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%BA_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Көньяк Америка">Көньяк Америка</a>, Төньяк Аппалачлар, Урта Тянь-Шань һәм башка өлкәләрдә табыла. Нәтиҗәдә, силур чоры ахырында Җир өслегенең рельефы биек һәм контрастлы була, бигрәк тә <a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%BA_%D1%8F%D1%80%D1%8B%D0%BC%D1%88%D0%B0%D1%80" title="Төньяк ярымшар">Төньяк ярымшарда</a>. Иртә девонда Прото-Атлантик чокыр ябыла. Про-Европа материгының Про-Төньяк Америка материгы белән бәрелешүе нәтиҗәсендә хәзерге Скандинавия һәм Көнбатыш Гренландия районында Евро-Америка материгы төзелә. Девонда Гондвананың тайпылышы дәвам итә, нәтиҗәдә Көньяк полюс хәзерге Африканың көньяк өлкәсендә, ә бәлки хәзерге Көньяк Америкада да була. Бу чорда Гондвана һәм Материклар арасында экваториаль зона буйлап Тетис океаны формалаша. Өч тулысынча океан плитәсе: Кула, Фараллон һәм Тын океан барлыкка килә (алар Гондвананың Австрало-Антарктика читенә чума)<sup id="cite_ref-ВСГАО_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-ВСГАО-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Урта карбонда Гондвана һәм Евро-Америка бәрелешләре була. Хәзерге Төньяк Америка материгының көнбатыш чиге Көньяк Американың төньяк-көнчыгыш чиге белән бәрелешә, ә Африканың төньяк-көнбатыш чиге хәзерге <a href="/wiki/%D2%AE%D0%B7%D3%99%D0%BA_%D0%90%D1%83%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%B0" title="Үзәк Аурупа">Үзәк</a> һәм <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D1%87%D1%8B%D0%B3%D1%8B%D1%88_%D0%90%D1%83%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%B0" title="Көнчыгыш Аурупа">Көнчыгыш Европаның</a> көньяк чиге белән бәрелешә. Нәтиҗәдә яңа суперконтинент - <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D1%8F" title="Пангея">Пангея</a> барлыкка килә. Соң карбонда - иртә Пермьдә Евро-Америка материгының Себер материгы белән, ә Себер материгының Казахстан континенты белән бәрелешүе була. Девон ахырында грандиоз Герцин җыерчыклылыгы чоры башлана, бу вакытта интенсив магматик эшчәнлек белән бергә <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Европа">Европада</a> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8C%D0%BF_%D1%82%D0%B0%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Альп таулары">Альп таулары</a> <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%83_%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Тау системасы">системасы</a> төзелә. Платформалар бәрелешкән урыннарда биеклеге 2000-3000 м булган тау системалары барлыкка килә, аларның кайберләре безнең көннәрдә дә сакланган, мәсәлән, <a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B0%D0%BB_%D1%82%D0%B0%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Урал таулары">Урал</a> яки Аппалачлар. Кытай тавы гына Пангеядан аерым була. Палеозой ахырына, Пермь чорында Пангея Көньяк полюстан Төньякка кадәр сузылган. Көньяк географик полюс бу вакытта хәзерге Көнчыгыш Антарктидада урнашкан. Пангея составына кергән Себер материгы, аның төньяк чиге булып, киңлеге буенча 10-15° кадәр барып җитмичә, Төньяк географик полюска якынлаша. <a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%BA_%D0%BA%D0%BE%D1%82%D1%8B%D0%BF" title="Төньяк котып">Төньяк полюс</a> палеозой дәвамында океанда була. Шул ук вакытта Прото-Тын океан һәм Тетис океаны уйсулыгын берләштерүче океан бассейны барлыкка килә<sup id="cite_ref-Дрейф_материков_и_климаты_Земли_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-Дрейф_материков_и_климаты_Земли-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Климат"><span id=".D0.9A.D0.BB.D0.B8.D0.BC.D0.B0.D1.82"></span>Климат</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&veaction=edit&section=4" title="«Климат» исемле бүлекне үзгәртү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=edit&section=4" title="Редактировать код раздела «Климат»"><span>вики-текстны үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Кембрий башында <a href="/wiki/%D2%96%D0%B8%D1%80" title="Җир">Җирдә</a> башлыча җылы климат өстенлек итә: уртача температура чагыштырмача югары, <a href="/wiki/Ekvator" title="Ekvator">экватор белән</a> һәм котып температуралары арасында аерма аз була. <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%82" title="Климат">Климат зоналылыгы</a> чагыштырмача сизелмәс була. Ләкин коры климат зоналары була,алар <a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%BA_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Төньяк Америка">Төньяк Америка континентының</a> төньягында, Себер һәм Кытай континентлары чикләрендә ята. <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гондвана">Гондванада</a> ул <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%BA_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Көньяк Америка">Көньяк Америка</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D1%84%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Африка">Африка</a> һәм <a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F_%D0%BA%D1%8B%D0%B9%D1%82%D0%B3%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Австралия кыйтгасы">Австралиянең</a> үзәк районнарында гына хакимлек итә. Кембрий башында атмосфераның төп массасын <a href="/wiki/%D0%90%D0%B7%D0%BE%D1%82" title="Азот">азот</a> тәшкил итә, углекислый газ 0,3 % ка җитә, ә <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Кислород">кислород</a> даими рәвештә арта. Нәтиҗәдә, Кембрий ахырына атмосфера кислород-углекислый-азот характерына ия була. Бу вакытта материкларда дымлы эссе шартлар өстенлек итә башлый, океанда су температурасы 20 °C-тан түбән төшми.Ордовик һәм силур дәвамында климат шартлары шактый төрле була. Соң ордовикта экваториаль, тропик, субтропик, уртача һәм тигезсез климат төрләре аерылып тора. Экваториаль тигез-дымлы шартлар <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F%D0%BD%D0%B5%D2%A3_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D3%A9%D0%BB%D0%B5%D1%88%D0%B5" title="Россиянең Европа өлеше">Россиянең Европа өлеше</a>, <a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B0%D0%BB_%D1%82%D0%B0%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Урал таулары">Урал</a>, Көнбатыш Себер, Үзәк Казахстан, Байкал аръягы, Төньяк Американың үзәк өлкәләрендә, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Канада">Канада</a> көньягында, <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Гренландия">Гренландиядә</a> хөкем сөрә. Соң ордовикның башында бик салкын була. Субтропик өлкәләрдә уртача еллык температура 10-15°, ә тропик өлкәләрдә 3-5°ка кими. <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%BA_%D0%BA%D0%BE%D1%82%D1%8B%D0%BF" title="Көньяк котып">Көньяк полюс</a> бу вакытта гондвананың биек коры җирендә була, аның чикләрендә киң материк <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B7%D0%BB%D1%8B%D0%BA" title="Бозлык">бозлыклары</a> барлыкка килә. Силур чорының икенче яртысында югары киңлекләрдә климат яңадан уртача дәрәҗәгә кадәр җылына, субтропикка якын була. Иртә карбонда планетада тропик һәм экваториаль климат өстенлек итә башлый. Уралда уртача еллык температура 22-24 °C, Кавказ аръягында 25-27 °C, Төньяк Америкада 25-30 °C тәшкил итә. Арид тропик климат Евро-Азия һәм Төньяк Америка континентларының үзәк өлешләрендә, шулай ук Көньяк Америка, <a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%BA_%D0%90%D1%84%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Төньяк Африка">Төньяк Африка</a> һәм Төньяк-Көнбатыш Австралия чикләрендә өстенлек иткән. Башлыча <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Евразия">Евразия</a>, Төньяк Америка һәм Гондвана чикләрендә дымлы тропик шартлар өстенлек итә. Уртача климат Себер континентында һәм Гондвананың көньягында булган<sup id="cite_ref-Популярная_палеогеография_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-Популярная_палеогеография-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Континентларда үсемлек биомассасы күләме арту <a href="/wiki/%D0%A4%D0%BE%D1%82%D0%BE%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%82%D0%B5%D0%B7" title="Фотосинтез">фотосинтез</a> көчәюенә, углекислый газны интенсив куллануга (атмосферада аның күләме ике тапкыр кими) һәм кислород бүлеп чыгаруга китерә. <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D1%8F" title="Пангея">Пангея</a> суперконтиненты барлыкка килү нәтиҗәсендә зур киңлекләрдә вакытлыча явым-төшемнәр туктала һәм экваториаль диңгез бассейннарының поляр бассейннар белән бәйләнеше чикләнә. Бу процесслар салкынайтуга китерә, уртача температура түбәнәя, климат зоналылыгы кискенләшә һәм экватор белән полюслар арасында температура аермасы арта. Нәтиҗәдә соң карбонда һәм иртә пермьдә <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%B4%D0%B0" title="Антарктида">Антарктида</a>, Австралия, <a href="/wiki/%D2%BA%D0%B8%D0%BD%D0%B4_%D1%8F%D1%80%D1%8B%D0%BC%D1%83%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%8B" title="Һинд ярымутравы">Һиндстан</a>, Африканың көньяк өлешләре һәм Көньяк Американы калын <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B7%D0%BB%D1%8B%D0%BA" title="Бозлык">боз калканы</a> каплый. Көньяк полюстагы коры җир глобаль суыткыч ролен уйный. Төньяк Поляр бассейнда су температурасы түбәнәя һәм, мөгаен, хәзерге<a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%BA_%D0%91%D0%BE%D0%B7_%D0%BE%D0%BA%D0%B5%D0%B0%D0%BD%D1%8B" title="Төньяк Боз океаны">Төньяк Боз океаны</a> кебек үк, берникадәр вакыт боз белән капланган була. Боз катламы чагыштырмача озак яшәми, вакыт-вакыт чигенеп тора торган була. Бозлык арасы чорында климат уртача була. Шулай итеп, соң карбонда һәм иртә пермьдә хәзерге вакытта билгеле булган күп кенә ландшафт-климат зоналары һәм климат пояслары барлыкка килә, климат зоналылыгы ачык күренә башлый. Җирнең өслегендә экваториаль, ике тропик, ике субтропик, ике уртача төрле дым режимы булган өлкәләр пәйда була. Пермь ахырына дымлы салкын климат җылырак һава белән алышына, уртача климатлы районнарда субтропик климат өстенлек итә башлый, тропик һәм экваториаль климат билбаулары нык киңәя. Тропик диңгезләрнең уртача температурасы 20-26 °C тәшкил итә<sup id="cite_ref-Популярная_палеогеография_5-2" class="reference"><a href="#cite_note-Популярная_палеогеография-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Үсемлекләр_һәм_хайваннар_дөньясы"><span id=".D2.AE.D1.81.D0.B5.D0.BC.D0.BB.D0.B5.D0.BA.D0.BB.D3.99.D1.80_.D2.BB.D3.99.D0.BC_.D1.85.D0.B0.D0.B9.D0.B2.D0.B0.D0.BD.D0.BD.D0.B0.D1.80_.D0.B4.D3.A9.D0.BD.D1.8C.D1.8F.D1.81.D1.8B"></span>Үсемлекләр һәм хайваннар дөньясы</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&veaction=edit&section=5" title="«Үсемлекләр һәм хайваннар дөньясы» исемле бүлекне үзгәртү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=edit&section=5" title="Редактировать код раздела «Үсемлекләр һәм хайваннар дөньясы»"><span>вики-текстны үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Диңгезләрдә_һәм_төче_сулардагы_тереклек"><span id=".D0.94.D0.B8.D2.A3.D0.B3.D0.B5.D0.B7.D0.BB.D3.99.D1.80.D0.B4.D3.99_.D2.BB.D3.99.D0.BC_.D1.82.D3.A9.D1.87.D0.B5_.D1.81.D1.83.D0.BB.D0.B0.D1.80.D0.B4.D0.B0.D0.B3.D1.8B_.D1.82.D0.B5.D1.80.D0.B5.D0.BA.D0.BB.D0.B5.D0.BA"></span>Диңгезләрдә һәм төче сулардагы тереклек</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&veaction=edit&section=6" title="«Диңгезләрдә һәм төче сулардагы тереклек» исемле бүлекне үзгәртү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=edit&section=6" title="Редактировать код раздела «Диңгезләрдә һәм төче сулардагы тереклек»"><span>вики-текстны үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Кембрий чорында төп <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%BA" title="Тереклек">тереклек</a> диңгезләрдә тупланган булган. Организмнар төрле яшәү тирәлекләрен, яр буен һәм, бәлки, төче сулыкларны үзләштергәннәр. Су флорасы күптөрлелеккә ия була, <a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D2%AF%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D3%99%D1%80" title="Суүсемнәр">суүсемнәрнең</a> төп төркемнәре әле <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9" title="Протерозой">протерозой чорында</a> барлыкка килә. Соң Кембрийдан башлап, строматолитларның таралуы әкренләп кими бара. Бу <a href="/wiki/%D2%AE%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA_%D0%B0%D1%88%D0%B0%D1%83%D1%87%D1%8B_%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%80" title="Үсемлек ашаучы хайваннар">үсемлек ашаучылар</a> хайваннар (бәлки, суалчаннарның примитив формалары) барлыкка килүенә бәйле булырга мөмкин. Алар строматолит барлыкка китерүчче суүсемнәрне ашаганнар. Тирән булмаган җылы диңгезләр, яр буйлары, култыклар һәм <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B3%D1%83%D0%BD%D0%B0" title="Лагуна">лагуналар</a> <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D1%83%D0%BD%D0%B0" title="Фауна">фаунасы</a> береккән яшәү рәвеше алып баручы төрле хайваннардан гыйбарәт булган: <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%8B%D1%82%D0%BB%D0%B0%D1%80_(%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%80)" title="Болытлар (хайваннар)">губкалар</a>, археоциатлар, эчәккуышлылар (төрле полиплар), сабаклы энә тирелеләр (диңгез ләләләре), җилкәаяклылар (лингула) һәм башкалар. Аларның күбесе төрле <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D0%BA%D1%80%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Микроблар">микроорганизмнар белән</a> тукланган (<a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Протистлар">протистлар</a>, судан фильтрланган бер күзәнәкле суүсемнәр һ.б.). Кайбер известь скелетка ия колония организмнары (строматопорлар, табулятлар, мүкчәләр, археоциатлар), диңгез төбендә хәзерге коралл полиплары сыман рифлар төзегәннәр. Төрле суалчаннар, шул исәптән ярымхордалылар су төбендәге утырымнар арасында казучы яшәү рәвеше алыып баралар. Диңгез төбендә суүсемнәр һәм кораллар аз хәрәкәтләнүче энә тирелеләр (диңгез йолдызлары, офиуралар, голотурияләр һәм башкалар) һәм минерал кабырчыклы моллюсклар сөйрәлә. Кембрийда беренче ирекле йөзүчеләр - башаяклы моллюсклар — наутилоидеяләр барлыкка килә. Девон башаяклыларның камилрәк төркемнәре (аммонитлар), ә түбән карбонда югары башаяклыларның беренче вәкилләре барлыкка килгән, аларда кабырчык әкренләп редукцияләнгән һәм тәннең йомшак тукымалары эчендә калган. Диңгез суларының калынлыгында һәм өслегендә агым буенча дрейфлаучы һәм газ белән тутырылган махсус йөзү куыклары - "калкавычлар" ярдәмендә өслектә торучы хайваннар (эчәккуышлылар сифонофорлар, ярымхордалы граптолитлар) яшәгән. Кембрий диңгезләрендә югары төзелешле <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D1%8B%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D1%8F%D0%BA%D0%BB%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Буынтыкаяклылар">буынтыгаяклылар</a> да яшәгән: саңаксулаучылар, хелицерлылар һәм <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Трилобитлар">трилобитлар</a>. Трилобитлар иртә Кембрий чорында чәчәк аталар, бу вакытта алар бөтен фаунаның 60% ын тәшкил итәләр һәм Пермь чорында тулысынча юкка чыгалар. Шул ук вакытта беренче эре (2 метрга кадәр озынлыкта) ерткыч буынтыгаяклылар - эвриптеридлар барлыкка килә, алар силурда һәм девонның беренче яртысында иң зур чәчәк атуга ирешеп, иртә Пермьдә ерткыч <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Балыклар">балыклар</a><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> тарафыннан кысрыкланып, юкка чыгалар. </p><p>Түбән Ордовиктан да соңармыйча диңгезләрдә <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BC%D1%8B%D1%80%D1%82%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Умырткалылар">умырткалылар</a> барлыкка киләләр. Иң борынгы билгеле умырткалылар - казналыклары булмаган, тәннәре кабырчык белән капланган балык сыман хайваннар булган (кабырчыклы тешсезләр, яки остракодермнар). Аларның беренчеләре югары кембрийга карый. Балыкларның иң борынгы вәкилләре иртә һәм урта девон диңгезләрендә һәм төче сулыкларында барлыкка килгәннәр һәм азмы-күпме үсеш алган сөякле кабырчыкка ия булганнар (кабырчыклы балыклар). Девон ахырына кабырчыклы умырткалылар юкка чыга, аларны гнатостоматларның прогрессив төркемнәре кысрыклап чыгара. Девонның беренче яртысында балыкларның барлык классларының вәкилләре яшәгән (<a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D0%BB%D1%87%D1%8B%D0%BA%D0%BB%D1%8B_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Кылчыклы балыклар">кылчыклылардан</a> — үсеш алган казналыклар, чын парлы аяклар һәм камилләштерелгән <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D2%A3%D0%B0%D0%BA" title="Саңак">саңак аппаратына</a> ия чукканатлылар һәм ике төрле сулаучылар). Палеозойда чукканатлы балыкларның төркемчәсе аз санлы булган. Башка ике төркемнең "алтын гасыры" девонга һәм карбонның беренче яртысына туры килә. Алар кояш тарафыннан яхшы җылытылган, су үсемлекләре күпләп үскән һәм өлешчә сазлыклы континенталь эчке төче сулыкларда барлыкка килгән. Суда кислород җитмәү шартларында өстәмә сулыш органы - <a href="/wiki/%D2%AE%D0%BF%D0%BA%D3%99" title="Үпкә">үпкәләр</a>үсеш ала, алар һавада булган кислородны кулланырга мөмкинлек бирә<sup id="cite_ref-Развитие_жизни_на_земле_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-Развитие_жизни_на_земле-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>  </p><ul class="gallery mw-gallery-packed ts-gallerystyle-gray"> <li class="gallerycaption">Диңгез тереклеге</li> <li class="gallerybox" style="width: 301.33333333333px"> <div class="thumb" style="width: 299.33333333333px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Crinoid_Fossils_of_Jurassic.jpg" class="mw-file-description" title="Казылма диңгез лаләләре"><img alt="Казылма диңгез лаләләре" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Crinoid_Fossils_of_Jurassic.jpg/449px-Crinoid_Fossils_of_Jurassic.jpg" decoding="async" width="300" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Crinoid_Fossils_of_Jurassic.jpg/673px-Crinoid_Fossils_of_Jurassic.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Crinoid_Fossils_of_Jurassic.jpg/898px-Crinoid_Fossils_of_Jurassic.jpg 2x" data-file-width="3464" data-file-height="2316" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Казылма диңгез лаләләре</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 257.33333333333px"> <div class="thumb" style="width: 255.33333333333px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Trilobite_Ordovicien_8127.jpg" class="mw-file-description" title="Трилобит"><img alt="Трилобит" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Trilobite_Ordovicien_8127.jpg/383px-Trilobite_Ordovicien_8127.jpg" decoding="async" width="256" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Trilobite_Ordovicien_8127.jpg/575px-Trilobite_Ordovicien_8127.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Trilobite_Ordovicien_8127.jpg/766px-Trilobite_Ordovicien_8127.jpg 2x" data-file-width="1701" data-file-height="1332" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Трилобит</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 268.66666666667px"> <div class="thumb" style="width: 266.66666666667px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Eurypterus_Paleoart.jpg" class="mw-file-description" title="Диңгез чаяннары, яки эвриптеридлар"><img alt="Диңгез чаяннары, яки эвриптеридлар" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Eurypterus_Paleoart.jpg/400px-Eurypterus_Paleoart.jpg" decoding="async" width="267" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Eurypterus_Paleoart.jpg/600px-Eurypterus_Paleoart.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Eurypterus_Paleoart.jpg/801px-Eurypterus_Paleoart.jpg 2x" data-file-width="1366" data-file-height="1024" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Диңгез чаяннары, яки эвриптеридлар</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 264px"> <div class="thumb" style="width: 262px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Dunkleosteus_marsaisi.jpg" class="mw-file-description" title="Кабырчыклы балык башы"><img alt="Кабырчыклы балык башы" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Dunkleosteus_marsaisi.jpg/393px-Dunkleosteus_marsaisi.jpg" decoding="async" width="262" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Dunkleosteus_marsaisi.jpg/590px-Dunkleosteus_marsaisi.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Dunkleosteus_marsaisi.jpg/787px-Dunkleosteus_marsaisi.jpg 2x" data-file-width="1429" data-file-height="1090" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Кабырчыклы балык башы</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Коры_җирне_үзләштерү"><span id=".D0.9A.D0.BE.D1.80.D1.8B_.D2.97.D0.B8.D1.80.D0.BD.D0.B5_.D2.AF.D0.B7.D0.BB.D3.99.D1.88.D1.82.D0.B5.D1.80.D2.AF"></span>Коры җирне үзләштерү</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&veaction=edit&section=7" title="«Коры җирне үзләштерү» исемле бүлекне үзгәртү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=edit&section=7" title="Редактировать код раздела «Коры җирне үзләштерү»"><span>вики-текстны үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Коры җирне үзләштерү ордовик чорының икенче яртысында, <a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BC%D0%BE%D1%81%D1%84%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Атмосфера">Җир атмосферасындагы</a> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Кислород">кислород</a> күләме хәзергенең 0,1 өлешенә җиткәч башланган булырга мөмкин. Элек тереклексез булган материкларга күчү ордовик, силур һәм девон дәвамында барган озак процесс булган. Коры җиргә беренче булып диңгез ярларында һәм төче сулыкларда яшәгән, ә аннары әкренләп дымлы ярларны үзләштергән <a href="/wiki/%D2%AE%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Үсемлекләр">үсемлекләр</a> чыккан. Бу җир-су флорасының иң борынгы вәкилләре -псилофитларның әлегә чын тамырлары булмаган. Үсемлекләрнең коры җиргә чыгуы минераль субстратны <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%BA%D1%83%D1%88%D1%8B%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Органик кушылмалар">органик матдәләр</a> белән баету һәм <a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%84%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Туфрак">туфрак формалашуга</a> китерә. Иртә девонда башка җир өсте төркемнәре дә барлыкка килгән. Алар көпшәле үсемлекләр: плаунсыманнар, <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B1%D0%B0%D1%88%D1%81%D1%8B%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Наратбашсыманнар (бит юк)">наратбашсыманнар</a> һәм абагасыманнар. Бу төркем вәкилләре соң девонда псилофитларны кысрыклап чыгаралар һәм беренче чын җир өсте флорасын төзиләр, аңа агач рәвешле үсемлекләр дә керә. Беренче ачыкорлыклылар да шул вакытка карый. Таш күмер чорының беренче яртысына хас булган дымлы һәм җылы климатта куе <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B8%D0%BA_%D1%83%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Тропик урман">дымлы тропик урманнар</a> киң таралыш алган. Агач үсемлекләр арасында плаунсыманлепидодендроннар (биеклеге 40 м кадәр) һәм сигиллярияләр (биеклеге 30 м кадәр), наратбашсыман каламитлар, төрле үрмәле һәм агач рәвешле абагалар, ачыкорлыклы птеридоспермнар һәм <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%B8%D1%82%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кордаиты (бит юк)">кордаитлар</a> аерылып тора. Бу <a href="/wiki/%D0%90%D0%B3%D0%B0%D1%87" title="Агач">агачларның</a> берсенең дә <a href="/wiki/%D2%AE%D0%B7%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%87" title="Үзагач">үзагачы</a> еллык боҗраларга ия булмаган, бу климат <a href="/wiki/%D0%95%D0%BB_%D1%84%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Ел фасыллары">сезонлылыгының</a> ачык булмавын күрсәтә<sup id="cite_ref-Развитие_жизни_на_земле_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-Развитие_жизни_на_земле-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Коры җир үсемлекләр белән тулган саен җир өстен <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B9%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%80" title="Хайваннар">хайваннар</a> үзләштерү өчен алшартлар барлыкка килә. Җиргә беренче булып чыгучылар - иртә силурда сулы мохиткә якын булган туфракны куллана башланган кечкенә <a href="/wiki/%D2%AE%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA_%D0%B0%D1%88%D0%B0%D1%83%D1%87%D1%8B_%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%80" title="Үсемлек ашаучы хайваннар">үсемлек ашаучылар</a>. Аларга якын булган хәзерге җир өсте формаларынына умырткасызларның примитив төркемнәре (онихофорлар, күбаяклар, түбән <a href="/wiki/%D0%91%D3%A9%D2%97%D3%99%D0%BA%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Бөҗәкләр">бөҗәкләр</a> — аптериготлар, үрмәкүчсыманнар) карый. Ләкин алар палеонтология елъязмасында эз калдырмаган. Девоннан <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D1%8B%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D1%8F%D0%BA%D0%BB%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Буынтыкаяклылар">буынтыгаяклылар</a>ның җир өсте төркемнәренең берничә вәкиле билгеле: <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%BF%D0%B0%D1%83%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Панцирные пауки (бит юк)">кабырчыклы үрмәкүчләрнең</a> палеозой төркеме, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%80" title="Талпаннар">талпаннар</a> һәм беренчел канатсыз бөҗәкләр. Иртә карбон чорының икенче яртысында югары төзелешле канатлы бөҗәкләр барлыкка килә, алар канатлы бөҗәкләр асклассына карый. Карбонда үсемлек ашаучы <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%8F%D0%BA%D0%BB%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Корсагаяклылар">корсагаяклы моллюсклар</a> барлыкка килә, аларның үпкәләре була. <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Гренландия">Гренландиянең</a> югары девон катламнарыннан <a href="/wiki/%D2%96%D0%B8%D1%80-%D1%81%D1%83_%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Җир-су хайваннары">җир-су</a> хайваннарының иң борынгы әһелләре — ихтиостегалар билгеле. Алар сулыкларның яр буендагы сай урыннарында (ирекле йөзү авыр булган урыннарда), сазлыклы һәм югары дымлылык булган өлкәләрдә яшәгәннәр. Карбонда борынгы <a href="/wiki/%D2%96%D0%B8%D1%80-%D1%81%D1%83_%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Җир-су хайваннары">амфибияләр</a>нең чәчәк атуы башлана. Соң палеозойда алар стегоцефаллар атамасы астында берләшүче күптөрле формаларга ия була. Стегоцефалларның иң танылган вәкилләрелабиринтодонтлар соң палеозойда умырткалы хайваннарның иң киң таралган һәм мул төркемнәре булган. Пермь чорында эре крокодил формасындагы стегоцефаллар һәм аяксызлар барлыкка килгән. Иртә карбондагы примитив лабиринтодонтларданантракозаврлар һәм кәлтәләр (сеймурияләр, котлассияләр) килеп чыккан. Алардан иртә карбонда <a href="/wiki/%D0%A1%D3%A9%D0%B9%D1%80%D3%99%D0%BB%D2%AF%D1%87%D0%B5%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Сөйрәлүчеләр">чын сөйрәлүчеләр</a> барлыкка килгән, алар инде тулысынча җир хайваннары булып киткәннәр. Кечкенә (50 см озынлыктагы) сөйрәлүчеләр бөҗәкләр белән тукланалар һәм аларның тире сулышы югала. Иң борынгы һәм иң примитив сөйрәлүчеләр котилозаврлар асклассына караган. Карбонның икенче яртысында бөҗәк ашаучы һәм үсемлек ашаучы хайваннардан тыш, умырткалы хайваннар белән тукланучы эре ерткычлар барлыкка килгән. Кайбер <a href="/wiki/%D0%A1%D3%A9%D0%B9%D1%80%D3%99%D0%BB%D2%AF%D1%87%D0%B5%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Сөйрәлүчеләр">сөйрәлүчеләр</a> (мезозаврлар) карбонда сулыкларга кайтып, су хайваннарына әйләнгәннәр. Шул ук вакытта аларның аяклары ишкәкләргә әверелгән, ә тар казналарына күп кенә нечкә һәм үткен тешләр тезелгән<sup id="cite_ref-Развитие_жизни_на_земле_8-2" class="reference"><a href="#cite_note-Развитие_жизни_на_земле-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Соң_палеозойда_тереклек"><span id=".D0.A1.D0.BE.D2.A3_.D0.BF.D0.B0.D0.BB.D0.B5.D0.BE.D0.B7.D0.BE.D0.B9.D0.B4.D0.B0_.D1.82.D0.B5.D1.80.D0.B5.D0.BA.D0.BB.D0.B5.D0.BA"></span>Соң палеозойда тереклек</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&veaction=edit&section=8" title="«Соң палеозойда тереклек» исемле бүлекне үзгәртү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=edit&section=8" title="Редактировать код раздела «Соң палеозойда тереклек»"><span>вики-текстны үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Соң карбоннан башлап <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%BA_%D1%8F%D1%80%D1%8B%D0%BC%D1%88%D0%B0%D1%80" title="Көньяк ярымшар">Көньяк ярымшарда</a> бозлану процесслары көчәя. Алар <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%BA_%D0%BA%D0%BE%D1%82%D1%8B%D0%BF" title="Көньяк котып">Көньяк полюсның</a> <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гондвана">Гондванада</a> урнашуына бәйле була. Суперконтинетнның бозлыклардан азат территориясендә ачыкланган <a href="/wiki/%D0%95%D0%BB_%D1%84%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Ел фасыллары">сезонлылык</a> булган уртача салкын климат хөкем сөрә. Гондвана үсемлекләренең <a href="/wiki/%D2%AE%D0%B7%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%87" title="Үзагач">үзагачында</a> еллык боҗралар күренә. Бу флора <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%BB%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%BE%D0%BF%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D1%84%D0%BB%D0%BE%D1%80%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Глоссоптериевая флора (бит юк)">глоссоптерийлы</a> дип атала. Мондый флора хәзерге <a href="/wiki/%D2%BA%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Һиндстан">Һиндстан</a>, <a href="/wiki/%D3%98%D1%84%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Әфганстан">Әфганстан</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%BA_%D0%90%D1%84%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Көньяк Африка">Көньяк Африка</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%BA_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Көньяк Америка">Көньяк Америка</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F_%D0%BA%D1%8B%D0%B9%D1%82%D0%B3%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Австралия кыйтгасы">Австралия</a>, <a href="/wiki/%D0%AF%D2%A3%D0%B0_%D0%97%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Яңа Зеландия">Яңа Зеландия</a> һәм <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%B4%D0%B0" title="Антарктида">Антарктида</a> территорияләренә хас булган. Аның составында, төрле птеридоспермнардан тыш башка ачыкорлыклылар вәкилләре: <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%B8%D1%82%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кордаиты (бит юк)">кордаитлар</a>, гинкголар һәм <a href="/wiki/%D0%AB%D0%BB%D1%8B%D1%81%D0%BB%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Ылыслылар">ылыслылар</a> кергән. <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B2%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Лавразия">Лавразиягә керүче</a>, иртә пермьдә күпчелек дәрәҗәдә экваторда урнашкан,соңыннан төньяк континентларда, карбонның тропик флорасына якын, әмма инде лепидодендроннар һәм сигиллярий төрләре ярлы булган үсемлек катламы сакланып калган. Пермь чоры уртасында бу районнарның климаты (<a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Европа">Европа</a> һәм <a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%BA_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Төньяк Америка">Төньяк Америка</a>) корырак була, бу абагалар, каламитлар, агачлы плаунсыманнар һәм башка дым сөюче тропик урман үсемлекләренең юкка чыгуына китерә . Лавразиянең көнчыгыш районнарында гына (<a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Кытай">Кытай</a> һәм <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%8F_%D1%8F%D1%80%D1%8B%D0%BC%D1%83%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%8B" title="Корея ярымутравы">Корея</a>) климат һәм флора таш күмер чорыныкына якын булып калган<sup id="cite_ref-Развитие_жизни_на_земле_8-3" class="reference"><a href="#cite_note-Развитие_жизни_на_земле-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Пермь чорында хайваннар дөньясы шактый үзгәрешләр кичерә, алар пермьнең икенче яртысында аеруча драматик була. Күп кенә диңгез хайваннары төркемнәре (җилкәаяклылар, мүкчәләр, диңгез керпеләре, офиуралар, аммоноидеялар, наутилуслар, остракодлар, <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%8B%D1%82%D0%BB%D0%B0%D1%80_(%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%80)" title="Болытлар (хайваннар)">болытлар</a>, фораминифералар) саны кими. Кайбер класслар (<a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Трилобитлар">трилобитлар</a>, эвриптеридлар, бластоидеяләр, диңгез лаләләренең палеозой төркемнәре, тетракораллар) тулысынча юкка чыга. <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BC%D1%8B%D1%80%D1%82%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Умырткалылар">Умырткалылардан</a> акантодалар, кимерчәкле балыкларның күп кенә палеозой төркемнәре юкка чыгалар. Континенталь төче сулыкларда хоан балыкларның саны шактый кими. Палеозой ахырына лепоспондильле стегоцефаллар юкка чыга. Пермь афәте масштаблары буенча "бөек юкка чыгулар" категориясенә карый<sup id="cite_ref-Развитие_жизни_на_земле_8-4" class="reference"><a href="#cite_note-Развитие_жизни_на_земле-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Бу чорда <sup id="cite_ref-Benton_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-Benton-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> барлык диңгез төрләренең 96 % һәм җир өсте умырткалыларының 70% юкка чыккан. Бу һәлакәт <a href="/wiki/%D0%91%D3%A9%D2%97%D3%99%D0%BA%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Бөҗәкләр">бөҗәкләрнең</a> массакүләм юкка чыгуының бердәнбер билгеле очрагы <sup id="cite_ref-sole_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-sole-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, аның нәтиҗәсендә бөҗәкләр классының 57 процент ыруглары һәм 83 процент төрләре юкка чыккан<sup id="cite_ref-Benton_9-1" class="reference"><a href="#cite_note-Benton-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Җир өсте фаунасындагы үзгәрешләр шулкадәр зур булмаган. Бөҗәк ашаучы котилозаврлар берничә төп эволюцион тармакка бүленгән, үсемлек ашаучы сөйрәлүчеләр (озынлыгы 3 м кадәр җиткән парейазаврлар) һәм эре ерткычлар (синапсидлы сөйрәлүчеләр) барлыкка килгән. Соң карбонда иң борынгы хайвансыман сөйрәлүчеләр  — пеликозаврлар барлыкка килә, алар Пермь чоры уртасында ук юкка чыгалар. Алар соң Пермь чорында сөйрәлүчеләрнең өстенлек итүче төркеменә әверелгән алгарак киткән төркем - терапсидлар белән көндәшлеккә чыдамыйлар. Терапсидлар бик күп төрле була: алар арасындатөрле зурлыктагы <a href="/wiki/%D0%95%D1%80%D1%82%D0%BA%D1%8B%D1%87%D0%BB%D1%8B%D0%BA" title="Ерткычлык">ерткычлар</a>(иностранцевия) һәм <a href="/wiki/%D2%AE%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA_%D0%B0%D1%88%D0%B0%D1%83%D1%87%D1%8B_%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%80" title="Үсемлек ашаучы хайваннар">үсемлек ашаучылар</a> (дейноцефаллар). Соң Пермь чорында ата затларда сакланган зур өске тешләрдән тыш барлык тешләрен югалткан томшыклы дицинодонтлар киң таралган булган<sup id="cite_ref-Развитие_жизни_на_земле_8-5" class="reference"><a href="#cite_note-Развитие_жизни_на_земле-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>  </p><ul class="gallery mw-gallery-packed ts-gallerystyle-gray"> <li class="gallerycaption">Коры җир тереклеге</li> <li class="gallerybox" style="width: 232.66666666667px"> <div class="thumb" style="width: 230.66666666667px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Alethopteris_decurrens_1.jpg" class="mw-file-description" title="Орлыклы абага эзе"><img alt="Орлыклы абага эзе" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Alethopteris_decurrens_1.jpg/346px-Alethopteris_decurrens_1.jpg" decoding="async" width="231" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Alethopteris_decurrens_1.jpg/519px-Alethopteris_decurrens_1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Alethopteris_decurrens_1.jpg/692px-Alethopteris_decurrens_1.jpg 2x" data-file-width="1020" data-file-height="885" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Орлыклы абага эзе</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 244.66666666667px"> <div class="thumb" style="width: 242.66666666667px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Labyrinthodontia.jpg" class="mw-file-description" title="Ихтиостега"><img alt="Ихтиостега" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Labyrinthodontia.jpg/364px-Labyrinthodontia.jpg" decoding="async" width="243" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Labyrinthodontia.jpg/546px-Labyrinthodontia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Labyrinthodontia.jpg/728px-Labyrinthodontia.jpg 2x" data-file-width="873" data-file-height="720" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Ихтиостега</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 302px"> <div class="thumb" style="width: 300px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Lystrosaurus_hedini_IMG_4469.jpg" class="mw-file-description" title="Листрозавр скелеты"><img alt="Листрозавр скелеты" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Lystrosaurus_hedini_IMG_4469.jpg/450px-Lystrosaurus_hedini_IMG_4469.jpg" decoding="async" width="300" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Lystrosaurus_hedini_IMG_4469.jpg/675px-Lystrosaurus_hedini_IMG_4469.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Lystrosaurus_hedini_IMG_4469.jpg/900px-Lystrosaurus_hedini_IMG_4469.jpg 2x" data-file-width="4416" data-file-height="2944" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Листрозавр скелеты</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 252px"> <div class="thumb" style="width: 250px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Inostrancevia_4DB.jpg" class="mw-file-description" title="Иностранцевия"><img alt="Иностранцевия" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Inostrancevia_4DB.jpg/375px-Inostrancevia_4DB.jpg" decoding="async" width="250" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Inostrancevia_4DB.jpg/563px-Inostrancevia_4DB.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Inostrancevia_4DB.jpg/750px-Inostrancevia_4DB.jpg 2x" data-file-width="2500" data-file-height="2000" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Иностранцевия</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Искәрмәләр"><span id=".D0.98.D1.81.D0.BA.D3.99.D1.80.D0.BC.D3.99.D0.BB.D3.99.D1.80"></span>Искәрмәләр</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&veaction=edit&section=9" title="«Искәрмәләр» исемле бүлекне үзгәртү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=edit&section=9" title="Редактировать код раздела «Искәрмәләр»"><span>вики-текстны үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-_b16445300673fc39-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-_b16445300673fc39_1-0">1,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_b16445300673fc39_1-1">1,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_b16445300673fc39_1-2">1,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_b16445300673fc39_1-3">1,3</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="wikidata_cite citetype_Q28923 citetype_Q3331189 citetype_Q49848" data-entity-id="Q131170636"><i class="wef_low_priority_links"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q57807895" class="extiw" title="d:Q57807895">Cohen K. M.</a>, <a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q1740096" class="extiw" title="d:Q1740096">Gibbard P.</a>, <a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q63456514" class="extiw" title="d:Q63456514">Fan J.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://stratigraphy.org/ICSchart/ChronostratChart2023-09.pdf">International Chronostratigraphic Chart 2023/09</a><span class="wef_low_priority_links"> — <a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q402104" class="extiw" title="d:Q402104">Международная комиссия по стратиграфии</a>, 2023.</span></span><div style="display:none"><a class="external free" href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q402104https://wikidata.org/wiki/Track:Q131170636https://wikidata.org/wiki/Track:Q63456514https://wikidata.org/wiki/Track:Q1740096https://wikidata.org/wiki/Track:Q57807895">https://wikidata.org/wiki/Track:Q402104https://wikidata.org/wiki/Track:Q131170636https://wikidata.org/wiki/Track:Q63456514https://wikidata.org/wiki/Track:Q1740096https://wikidata.org/wiki/Track:Q57807895</a></div></span> </li> <li id="cite_note-Общая_стратиграфическая_шкала_фанерозоя-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Общая_стратиграфическая_шкала_фанерозоя_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120906134135/http://booksshare.net/index.php?id1=4">Общая стратиграфическая шкала фанерозоя. Венд, палеозой и мезозой — Бискэ Ю. С.</a>. BooksShare. <small><a rel="nofollow" class="external text" href="http://booksshare.net/index.php?id1=4&category=geology&author=biskaeus&book=2001&page=10">әлеге чыганактан</a> 2012-09-06 архивланды.</small> <small>2012-07-06 тикшерелгән.</small></span> </li> <li id="cite_note-Палеомагнетизм-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Палеомагнетизм_3-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Монин А. С.</i> .</span></span> </li> <li id="cite_note-Дрейф_материков_и_климаты_Земли-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Дрейф_материков_и_климаты_Земли_4-0">4,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Дрейф_материков_и_климаты_Земли_4-1">4,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Ушаков С. А., Ясаманов Н. А.</i> .</span></span> </li> <li id="cite_note-Популярная_палеогеография-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Популярная_палеогеография_5-0">5,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Популярная_палеогеография_5-1">5,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Популярная_палеогеография_5-2">5,2</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130210050858/http://stepnoy-sledopyt.narod.ru/geologia/paleogeo/paleoz.htm"><i>Ясаманов Н. А.</i> Популярная палеогеография. Природные условия палеозойской эры</a>. Степной Следопыт. <small><a rel="nofollow" class="external text" href="http://stepnoy-sledopyt.narod.ru/geologia/paleogeo/paleoz.htm">әлеге чыганактан</a> 2013-02-10 архивланды.</small> <small>2012-07-09 тикшерелгән.</small></span> </li> <li id="cite_note-ВСГАО-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-ВСГАО_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140104054022/http://kafgeo.igpu.ru/web-text-books/geology/r5-2.htm">5.2. Фанерозой: Палеозойская и мезозойская эры в истории Земли</a>. Кафедра географии, природопользования и туризма ВСГАО. <small><a rel="nofollow" class="external text" href="http://kafgeo.igpu.ru/web-text-books/geology/r5-2.htm">әлеге чыганактан</a> 2014-01-04 архивланды.</small> <small>2012-07-16 тикшерелгән.</small></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Иорданский Н. Н.</i> .</span></span> </li> <li id="cite_note-Развитие_жизни_на_земле-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Развитие_жизни_на_земле_8-0">8,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Развитие_жизни_на_земле_8-1">8,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Развитие_жизни_на_земле_8-2">8,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Развитие_жизни_на_земле_8-3">8,3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Развитие_жизни_на_земле_8-4">8,4</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Развитие_жизни_на_земле_8-5">8,5</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Иорданский Н. Н.</i> .</span><span class="citation no-wikidata" data-ve-ignore="true" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Иорданский Н. Н.</i> Развитие жизни на Земле. — <abbr title="Москва">М.</abbr>: Просвещение, 1981. — С. 45—89.</span></span> </li> <li id="cite_note-Benton-9"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Benton_9-0">9,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Benton_9-1">9,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Benton M J.</i> .</span></span> </li> <li id="cite_note-sole-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-sole_10-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Sole, R. V., and Newman, M.</i> .</span></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Әдәбият"><span id=".D3.98.D0.B4.D3.99.D0.B1.D0.B8.D1.8F.D1.82"></span>Әдәбият</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&veaction=edit&section=10" title="«Әдәбият» исемле бүлекне үзгәртү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=edit&section=10" title="Редактировать код раздела «Әдәбият»"><span>вики-текстны үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Иорданский Н. Н.</i> Развитие жизни на Земле. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Мәскәү">М</span>.: Просвещение, 1981.</span></li> <li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Короновский Н. В., Хаин В. Е., Ясаманов Н. А.</i> Историческая геология : Учебник. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Мәскәү">М</span>.: Академия, 2006.</span></li> <li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Сорохтин О. Г., Ушаков С. А.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.samomudr.ru/d/Soroxtin%20O.G.%20_Razvitie%20zemli.pdf">Развитие Земли</a>. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Мәскәү">М</span>.: Изд-во МГУ, 2002. — 506 с.</span></li> <li><a href="https://tt.wikisource.org/wiki/%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D1%80%D0%B0" class="extiw" title="s:ЭСБЕ/Палеозойская эра">Палеозойская эра</a> // <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%B3%D0%B0%D1%83%D0%B7_%D2%BB%D3%99%D0%BC_%D0%95%D1%84%D1%80%D0%BE%D0%BD_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BA_%D1%81%D2%AF%D0%B7%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлеге (бит юк)">Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлеге</a>: 86 томда (82 том һәм 4 өстәмә). <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%82-%D0%9F%D0%B5%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Санкт-Петербург">Санкт-Петербург</a>: 1890—1907.</li></ul> <ul><li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Ушаков С. А., Ясаманов Н. А.</i> Дрейф материков и климаты Земли. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Мәскәү">М</span>.: Мысль, 1984.</span></li> <li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Ясаманов Н. А.</i> Древние климаты Земли. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default;" title="Ленинград">Л.</span>: Гидрометеоиздат, 1985.</span></li> <li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Ясаманов Н. А.</i> Популярная палеогеография. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Мәскәү">М</span>.: Мысль, 1985.</span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Сылтамалар"><span id=".D0.A1.D1.8B.D0.BB.D1.82.D0.B0.D0.BC.D0.B0.D0.BB.D0.B0.D1.80"></span>Сылтамалар</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&veaction=edit&section=11" title="«Сылтамалар» исемле бүлекне үзгәртү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=edit&section=11" title="Редактировать код раздела «Сылтамалар»"><span>вики-текстны үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="navbox-styles nomobile"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4068112">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#CFE3FF}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#DCEBFF}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#F3F5F7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style></div><div role="navigation" class="navbox navbox ruwikiArticleExternalLinksTable" aria-label="Navbox" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><div style="padding: 0px 18px 0px 0px; width: 100%;"><div style="float: left;"><span class="noprint plainlinks nowrap" style="font-size:85%;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF:%D0%A2%D1%8B%D1%88%D0%BA%D1%8B_%D1%81%D1%8B%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Бу калыпны карау"><img alt="⚙️" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span> </span></div>  Сүзлекләр һәм энциклопедияләр</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.enciclopedia.cat/enciclopèdies/gran-enciclopèdia-catalana/EC-GEC-0048528.xml">Зур каталон</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="http://bigenc.ru/text/2704249">Зур Россия</a> · <a href="https://tt.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%A1%D0%AD1/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D1%80%D0%B0" class="extiw" title="s:БСЭ1/Палеозойская эра">Зур совет (1-нче изд.)</a> · <a href="https://tt.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%AD%D0%AE/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D1%80%D0%B0" class="extiw" title="s:БЭЮ/Палеозойская эра">Южаковның зур</a> · <a href="https://tt.wikisource.org/wiki/%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D1%80%D0%B0" class="extiw" title="s:ЭСБЕ/Палеозойская эра">Брокгаузның һәм Ефронның</a> · <a href="https://tt.wikisource.org/wiki/%D0%9C%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D1%80%D0%B0" class="extiw" title="s:МЭСБЕ/Палеозойская эра">Кечкенә Брокгаузның һәм Ефронның</a> · <a href="https://en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Palaeozoic_Era" class="extiw" title="wikisource:1911 Encyclopædia Britannica/Palaeozoic Era">Британника (11-th)</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="http://global.britannica.com/science/Paleozoic-Era">Британника (онлайн)</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Норматив контроль (бит юк)">Норматив контроль</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><span title="Франса милли китапханәсе" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">BNF</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb119459111">119459111</a> · <span title="Gemeinsame Normdatei" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">GND</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4130860-8">4130860-8</a> · <span title="Контрольный номер Библиотеки Конгресса" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">LCCN</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/sh2006003749">sh2006003749</a> · <a href="/wiki/%D0%AF%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F%D0%BD%D0%B5%D2%A3_%D0%BC%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D0%B8_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82_%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF%D1%85%D0%B0%D0%BD%D3%99%D1%81%D0%B5" title="Япониянең милли парламент китапханәсе">NDL</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00566690">00566690</a> · <span title="Национальная библиотека Чехии" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">NKC</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph117278">ph117278</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Моны_да_карагыз"><span id=".D0.9C.D0.BE.D0.BD.D1.8B_.D0.B4.D0.B0_.D0.BA.D0.B0.D1.80.D0.B0.D0.B3.D1.8B.D0.B7"></span>Моны да карагыз</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&veaction=edit&section=12" title="«Моны да карагыз» исемле бүлекне үзгәртү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&action=edit&section=12" title="Редактировать код раздела «Моны да карагыз»"><span>вики-текстны үзгәртү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint tright portal" style="border:solid var(--border-color-base, #a2a9b1) 1px; margin:0.5em 0 0.5em 1em;"> <table style="background:var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color:inherit; font-size:85%; line-height:110%; max-width:175px;"> <tbody><tr> <td style="text-align: center;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:P_history.svg" class="mw-file-description"><img alt="Portal icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/P_history.svg/31px-P_history.svg.png" decoding="async" width="31" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/P_history.svg/47px-P_history.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/P_history.svg/62px-P_history.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="360" /></a></span> </td> <td style="padding: 0 0.2em; vertical-align: middle; font-style: italic; font-weight: bold"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB:%D0%A2%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%85" title="Портал:Тарих">Тарих  порталы</a> </td></tr> <tr valign="middle"> <td style="text-align: center;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:MontreGousset001.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Portal icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/MontreGousset001.jpg/32px-MontreGousset001.jpg" decoding="async" width="32" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/MontreGousset001.jpg/48px-MontreGousset001.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/MontreGousset001.jpg/64px-MontreGousset001.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="697" /></a></span> </td> <td style="padding: 0 0.2em; vertical-align: middle; font-style: italic; font-weight: bold"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB:%D0%92%D0%B0%D0%BA%D1%8B%D1%82" title="Портал:Вакыт">Вакыт  порталы</a> </td></tr> <tr valign="middle"> <td style="text-align: center;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:WikiProject_Geology.svg" class="mw-file-description"><img alt="Portal icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/WikiProject_Geology.svg/28px-WikiProject_Geology.svg.png" decoding="async" width="28" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/WikiProject_Geology.svg/42px-WikiProject_Geology.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/WikiProject_Geology.svg/56px-WikiProject_Geology.svg.png 2x" data-file-width="327" data-file-height="328" /></a></span> </td> <td style="padding: 0 0.2em; vertical-align: middle; font-style: italic; font-weight: bold"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB:%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Портал:Геология (бит юк)">Геология  порталы</a> </td></tr> <tr valign="middle"> <td style="text-align: center;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Issoria_lathonia.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Portal icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Issoria_lathonia.jpg/32px-Issoria_lathonia.jpg" decoding="async" width="32" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Issoria_lathonia.jpg/48px-Issoria_lathonia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Issoria_lathonia.jpg/64px-Issoria_lathonia.jpg 2x" data-file-width="629" data-file-height="445" /></a></span> </td> <td style="padding: 0 0.2em; vertical-align: middle; font-style: italic; font-weight: bold"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB:%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Портал:Биология">Биология  порталы</a> </td></tr> </tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐int.codfw.main‐648bd44df8‐5z7v9 Cached time: 20241116184839 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.552 seconds Real time usage: 0.970 seconds Preprocessor visited node count: 4462/1000000 Post‐expand include size: 42329/2097152 bytes Template argument size: 12473/2097152 bytes Highest expansion depth: 17/100 Expensive parser function count: 29/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 21912/5000000 bytes Lua time usage: 0.370/10.000 seconds Lua memory usage: 9804844/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 23/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 881.611 1 -total 45.73% 403.161 1 Калып:УК 30.73% 270.901 1 Калып:Тышкы_сылтамалар 8.29% 73.050 7 Калып:Книга 7.78% 68.611 1 Калып:Искәрмәләр 4.53% 39.949 7 Калып:Указание_места_в_библиоссылке 3.02% 26.635 1 Калып:Wikidata 2.73% 24.098 1 Калып:ФәнТех.wiki 2.62% 23.110 5 Калып:М. 2.56% 22.604 1 Калып:Портал --> <!-- Saved in parser cache with key ttwiki:pcache:idhash:818926-0!canonical and timestamp 20241116184839 and revision id 4401703. Rendering was triggered because: api-parse --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Чыганак — <a dir="ltr" href="https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Палеозой&oldid=4401703">https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Палеозой&oldid=4401703</a></div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D3%99%D1%80" title="Махсус:Төркемнәр">Төркемнәр</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B5%D0%BC:%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%BA_%D1%87%D0%BE%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Төркем:Геологик чорлар">Геологик чорлар</a></li><li><a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B5%D0%BC:%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Төркем:Геология">Геология</a></li><li><a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B5%D0%BC:%D0%93%D0%B5%D0%BE%D1%85%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Төркем:Геохронология">Геохронология</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Яшерен төркемнәр: <ul><li><a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B5%D0%BC:%D0%A2%D1%8B%D0%BB%D1%81%D1%8B%D0%BC%D0%BB%D1%8B_ISBN_%D1%81%D1%8B%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%83%D1%87%D1%8B_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Төркем:Тылсымлы ISBN сылтамаларын кулланучы битләр">Тылсымлы ISBN сылтамаларын кулланучы битләр</a></li><li><a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B5%D0%BC:%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82:%D0%A4%D3%99%D0%BD%D0%A2%D0%B5%D1%85%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8_2024_%D0%BC%D3%99%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80%D0%B5_%E2%80%94_%D0%B1%D3%99%D1%8F%D0%BB%D3%99%D0%BD%D0%B3%D3%99%D0%BD%D0%BD%D3%99%D1%80%D0%B5" title="Төркем:Проект:ФәнТехВики 2024 мәкаләләре — бәяләнгәннәре">Проект:ФәнТехВики 2024 мәкаләләре — бәяләнгәннәре</a></li><li><a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B5%D0%BC:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BC%D3%99%D0%B3%D1%8A%D0%BB%D2%AF%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D1%87%D1%8B%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BA_%D0%B1%D1%83%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Төркем:Википедия:Викимәгълүматтан чыганак булган мәкаләләр">Википедия:Викимәгълүматтан чыганак булган мәкаләләр</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Бу бит соңгы тапкыр 7 ноя 2024 көнендә 21:12 вакытында үзгәртелде.</li> <li id="footer-info-copyright">Текст <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ru">Creative Commons Attribution-ShareAlike</a> лицензиясе буенча бирелә, аерым очракларда өстәмә шартлар булырга мөмкин. Өстәмә мәгълүматны <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Условия_использования">Куллану шартларында</a> карагыз.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/ru">Конфиденциальлек сәясәте</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A2%D0%B0%D1%81%D0%B2%D0%B8%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0">Wikipedia турында</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%96%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BF%D0%BB%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BA%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%B3%D0%BE%D0%BC%D1%83%D0%BC%D0%B8_%D0%B1%D0%B0%D1%88_%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%83">Җаваплылыктан баш тарту</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Кодекс поведения</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ясаучылар</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/tt.wikipedia.org">Статистика</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie турында белдерү</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//tt.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобиль юрама</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-qjjsx","wgBackendResponseTime":213,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.552","walltime":"0.970","ppvisitednodes":{"value":4462,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":42329,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":12473,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":17,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":29,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":21912,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":23,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 881.611 1 -total"," 45.73% 403.161 1 Калып:УК"," 30.73% 270.901 1 Калып:Тышкы_сылтамалар"," 8.29% 73.050 7 Калып:Книга"," 7.78% 68.611 1 Калып:Искәрмәләр"," 4.53% 39.949 7 Калып:Указание_места_в_библиоссылке"," 3.02% 26.635 1 Калып:Wikidata"," 2.73% 24.098 1 Калып:ФәнТех.wiki"," 2.62% 23.110 5 Калып:М."," 2.56% 22.604 1 Калып:Портал"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.370","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":9804844,"limit":52428800},"limitreport-logs":"Loaded datatype commonsMedia of P18 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P3938 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P155 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nGot person name of Q57807895 from label: «Kim M. Cohen»\npersonNameToAuthorName: «Kim M. Cohen»: have «Im O. Fa» match\nGot person name of Q1740096 from label: «Phil Gibbard»\npersonNameToAuthorName: «Phil Gibbard»: have «Im Fa» match\nGot person name of Q63456514 from label: «Jun-xuan Fan»\npersonNameToAuthorName: «Jun-xuan Fan»: have «Im Fa» match\nGot title of Q402104 from label: «Международная комиссия по стратиграфии»\nLoaded datatype wikibase-item of P156 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nGot person name of Q57807895 from label: «Kim M. Cohen»\npersonNameToAuthorName: «Kim M. Cohen»: have «Im O. Fa» match\nGot person name of Q1740096 from label: «Phil Gibbard»\npersonNameToAuthorName: «Phil Gibbard»: have «Im Fa» match\nGot person name of Q63456514 from label: «Jun-xuan Fan»\npersonNameToAuthorName: «Jun-xuan Fan»: have «Im Fa» match\nGot title of Q402104 from label: «Международная комиссия по стратиграфии»\nLoaded datatype time of P580 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nGot person name of Q57807895 from label: «Kim M. Cohen»\npersonNameToAuthorName: «Kim M. Cohen»: have «Im O. Fa» match\nGot person name of Q1740096 from label: «Phil Gibbard»\npersonNameToAuthorName: «Phil Gibbard»: have «Im Fa» match\nGot person name of Q63456514 from label: «Jun-xuan Fan»\npersonNameToAuthorName: «Jun-xuan Fan»: have «Im Fa» match\nGot title of Q402104 from label: «Международная комиссия по стратиграфии»\nLoaded datatype time of P582 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nGot person name of Q57807895 from label: «Kim M. Cohen»\npersonNameToAuthorName: «Kim M. Cohen»: have «Im O. Fa» match\nGot person name of Q1740096 from label: «Phil Gibbard»\npersonNameToAuthorName: «Phil Gibbard»: have «Im Fa» match\nGot person name of Q63456514 from label: «Jun-xuan Fan»\npersonNameToAuthorName: «Jun-xuan Fan»: have «Im Fa» match\nGot title of Q402104 from label: «Международная комиссия по стратиграфии»\nLoaded datatype string of P465 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype commonsMedia of P5555 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype string of P373 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\n"},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-648bd44df8-5z7v9","timestamp":"20241116184839","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u041f\u0430\u043b\u0435\u043e\u0437\u043e\u0439","url":"https:\/\/tt.wikipedia.org\/wiki\/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B9","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q75507","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q75507","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u0424\u043e\u043d\u0434 \u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0430","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2024-06-13T08:56:11Z","dateModified":"2024-11-07T21:12:12Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/4\/49\/Trilobite_Heinrich_Harder.jpg"}</script> </body> </html>