CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="eo" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Agrikulturo - Vikipedio</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )eowikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januaro","februaro","marto","aprilo","majo","junio","julio","aŭgusto","septembro","oktobro","novembro","decembro"],"wgRequestId":"823b3f0b-c29c-440d-9e42-e60ccdc1cc21","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Agrikulturo","wgTitle":"Agrikulturo","wgCurRevisionId":8936460,"wgRevisionId":8936460,"wgArticleId":7582,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Artikoloj kun rompitaj ligiloj","Paĝoj kun eksmodaj citŝablonoj","Listo de arkivitaj paĝoj de Retarkivo","Paĝoj kiuj uzas ISBNajn magiajn ligilojn","Legindaj artikoloj","Havendaj artikoloj pli grandaj ol 30 kB","Agrikulturo","Agronomio","6-a jarmilo a.K."],"wgPageViewLanguage":"eo","wgPageContentLanguage":"eo","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Agrikulturo","wgRelevantArticleId":7582,"wgIsProbablyEditable":true, "wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":8799139,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"eo","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"eo"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":80000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q11451","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true, "wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.niceInfoboxes":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.Rekta-ligilo-al-Komunejo","ext.gadget.DocTabs", "ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=eo&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=eo&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=eo&modules=ext.gadget.niceInfoboxes&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=eo&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Claas_combine_in_Denmark.jpg/1200px-Claas_combine_in_Denmark.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="777"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Claas_combine_in_Denmark.jpg/800px-Claas_combine_in_Denmark.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="518"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Claas_combine_in_Denmark.jpg/640px-Claas_combine_in_Denmark.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="414"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Agrikulturo - Vikipedio"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//eo.m.wikipedia.org/wiki/Agrikulturo"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Redakti" href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipedio (eo)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//eo.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Agrikulturo"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.eo"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipedio Atom-fonto" href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Lastaj_%C5%9Dan%C4%9Doj&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Agrikulturo rootpage-Agrikulturo skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Saltu al enhavo</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Retejo"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ĉefa menuo" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ĉefa menuo</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ĉefa menuo</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">movigi al flanka panelo</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">kaŝi</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigado </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-desciption" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedio:%C4%88efpa%C4%9Do"><span>Ĉefpaĝo</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portalo:Komunumo" title="Pri la projekto, kion vi povas fari, kie vi povas trovi ion"><span>Komunuma portalo</span></a></li><li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedio:Diskutejo"><span>Diskutejo</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedio:Aktuala%C4%B5oj" title="Trovi fonajn informojn pri nunaj eventoj"><span>Aktualaĵoj</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Lastaj_%C5%9Dan%C4%9Doj" title="Listo de la lastaj ŝanĝoj en la vikio. [r]" accesskey="r"><span>Lastaj ŝanĝoj</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Novaj_pa%C4%9Doj"><span>Novaj paĝoj</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Hazarda_pa%C4%9Do" title="Iri al hazarda paĝo [x]" accesskey="x"><span>Hazarda paĝo</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Helpo:Enhavo" title="La loko por eltrovi"><span>Helpo</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Vikipedio:%C4%88efpa%C4%9Do" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipedio" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-eo.svg" style="width: 6.875em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-eo.svg" width="109" height="13" style="width: 6.8125em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Ser%C4%89i" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Serĉi tra Vikipedio [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Serĉi</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Serĉi tra Vikipedio" aria-label="Serĉi tra Vikipedio" autocapitalize="sentences" title="Serĉi tra Vikipedio [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specialaĵo:Serĉi"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Serĉi</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Personaj iloj"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aspekto"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aspekto" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aspekto</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_eo.wikipedia.org&uselang=eo" class=""><span>Donaci</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Krei_konton&returnto=Agrikulturo" title="Ni rekomendas ke vi kreu uzantokonton kaj ensalutu, kvankam tio ne estas deviga" class=""><span>Krei konton</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Ensaluti&returnto=Agrikulturo" title="Ni rekomendas ke vi ensalutu, kvankam tio ne estas devige. [o]" accesskey="o" class=""><span>Ensaluti</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Pliaj agordoj" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Personaj iloj" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Personaj iloj</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menuo de uzanto" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_eo.wikipedia.org&uselang=eo"><span>Donaci</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Krei_konton&returnto=Agrikulturo" title="Ni rekomendas ke vi kreu uzantokonton kaj ensalutu, kvankam tio ne estas deviga"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Krei konton</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Ensaluti&returnto=Agrikulturo" title="Ni rekomendas ke vi ensalutu, kvankam tio ne estas devige. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Ensaluti</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Paĝoj por elsalutitaj redaktistoj <a href="/wiki/Helpo:Enkonduko" aria-label="Lernu pli pri redaktado"><span>Lernu pli</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Miaj_kontribuoj" title="Listo de redaktoj faritaj el ĉi tiu IPa adreso [y]" accesskey="y"><span>Kontribuoj</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Mia_diskutpa%C4%9Do" title="Diskuto pri redaktoj sub tiu ĉi IP adreso [n]" accesskey="n"><span>Diskuto</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Retejo"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Enhavo" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Enhavo</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">movigi al flanka panelo</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">kaŝi</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Komenco</div> </a> </li> <li id="toc-Historio" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Historio"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Historio</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Historio-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Baskuli Historio subsekcio</span> </button> <ul id="toc-Historio-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Prahistoriaj_originoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Prahistoriaj_originoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Prahistoriaj originoj</span> </div> </a> <ul id="toc-Prahistoriaj_originoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Revoluciaj_aperoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Revoluciaj_aperoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Revoluciaj aperoj</span> </div> </a> <ul id="toc-Revoluciaj_aperoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Neolitiko" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Neolitiko"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Neolitiko</span> </div> </a> <ul id="toc-Neolitiko-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bronz-_kaj_Fer-epokoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bronz-_kaj_Fer-epokoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Bronz- kaj Fer-epokoj</span> </div> </a> <ul id="toc-Bronz-_kaj_Fer-epokoj-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Sumero" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Sumero"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4.1</span> <span>Sumero</span> </div> </a> <ul id="toc-Sumero-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Antikva_Egipto" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Antikva_Egipto"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4.2</span> <span>Antikva Egipto</span> </div> </a> <ul id="toc-Antikva_Egipto-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Indus-valo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Indus-valo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4.3</span> <span>Indus-valo</span> </div> </a> <ul id="toc-Indus-valo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Antikva_Ĉinio" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Antikva_Ĉinio"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4.4</span> <span>Antikva Ĉinio</span> </div> </a> <ul id="toc-Antikva_Ĉinio-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Romia_Imperio" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Romia_Imperio"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4.5</span> <span>Romia Imperio</span> </div> </a> <ul id="toc-Romia_Imperio-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ameriko" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Ameriko"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4.6</span> <span>Ameriko</span> </div> </a> <ul id="toc-Ameriko-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Mezepokoj_al_Moderna_Epoko" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Mezepokoj_al_Moderna_Epoko"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>Mezepokoj al Moderna Epoko</span> </div> </a> <ul id="toc-Mezepokoj_al_Moderna_Epoko-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Araba_mondo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Araba_mondo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5.1</span> <span>Araba mondo</span> </div> </a> <ul id="toc-Araba_mondo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Eŭropo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Eŭropo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6</span> <span>Eŭropo</span> </div> </a> <ul id="toc-Eŭropo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tutmonda_interŝanĝo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tutmonda_interŝanĝo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.7</span> <span>Tutmonda interŝanĝo</span> </div> </a> <ul id="toc-Tutmonda_interŝanĝo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Modernaj_evoluoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Modernaj_evoluoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.8</span> <span>Modernaj evoluoj</span> </div> </a> <ul id="toc-Modernaj_evoluoj-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Brita_Agrikultura_Revolucio" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Brita_Agrikultura_Revolucio"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.8.1</span> <span>Brita Agrikultura Revolucio</span> </div> </a> <ul id="toc-Brita_Agrikultura_Revolucio-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-20a_jarcento" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#20a_jarcento"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.8.2</span> <span>20a jarcento</span> </div> </a> <ul id="toc-20a_jarcento-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Laboristaro" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Laboristaro"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Laboristaro</span> </div> </a> <ul id="toc-Laboristaro-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Socio" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Socio"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Socio</span> </div> </a> <ul id="toc-Socio-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Agrikulturaj_produktadsistemoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Agrikulturaj_produktadsistemoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Agrikulturaj produktadsistemoj</span> </div> </a> <ul id="toc-Agrikulturaj_produktadsistemoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Subtemoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Subtemoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Subtemoj</span> </div> </a> <ul id="toc-Subtemoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Agrikulturaj_proprecoj_laŭ_terregionoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Agrikulturaj_proprecoj_laŭ_terregionoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Agrikulturaj proprecoj laŭ terregionoj</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Agrikulturaj_proprecoj_laŭ_terregionoj-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Baskuli Agrikulturaj proprecoj laŭ terregionoj subsekcio</span> </button> <ul id="toc-Agrikulturaj_proprecoj_laŭ_terregionoj-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Tropikaj_kaj_duonsekaj_regionoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tropikaj_kaj_duonsekaj_regionoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Tropikaj kaj duonsekaj regionoj</span> </div> </a> <ul id="toc-Tropikaj_kaj_duonsekaj_regionoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Produktaĵoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Produktaĵoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Produktaĵoj</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Produktaĵoj-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Baskuli Produktaĵoj subsekcio</span> </button> <ul id="toc-Produktaĵoj-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ĉefaj_agrikulturaj_bestoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ĉefaj_agrikulturaj_bestoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Ĉefaj agrikulturaj bestoj</span> </div> </a> <ul id="toc-Ĉefaj_agrikulturaj_bestoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ĉefaj_agrikulturaj_plantoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ĉefaj_agrikulturaj_plantoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Ĉefaj agrikulturaj plantoj</span> </div> </a> <ul id="toc-Ĉefaj_agrikulturaj_plantoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Iloj_kaj_teĥnikoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Iloj_kaj_teĥnikoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Iloj kaj teĥnikoj</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Iloj_kaj_teĥnikoj-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Baskuli Iloj kaj teĥnikoj subsekcio</span> </button> <ul id="toc-Iloj_kaj_teĥnikoj-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Agrikulturiloj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Agrikulturiloj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Agrikulturiloj</span> </div> </a> <ul id="toc-Agrikulturiloj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Teknikoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Teknikoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Teknikoj</span> </div> </a> <ul id="toc-Teknikoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Nuntempaj_kaj_alestontaj_problemoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Nuntempaj_kaj_alestontaj_problemoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Nuntempaj kaj alestontaj problemoj</span> </div> </a> <ul id="toc-Nuntempaj_kaj_alestontaj_problemoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vidu_ankaŭ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Vidu_ankaŭ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Vidu ankaŭ</span> </div> </a> <ul id="toc-Vidu_ankaŭ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Notoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Notoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Notoj</span> </div> </a> <ul id="toc-Notoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Literaturo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Literaturo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Literaturo</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Literaturo-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Baskuli Literaturo subsekcio</span> </button> <ul id="toc-Literaturo-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Anglalingva" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Anglalingva"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.1</span> <span>Anglalingva</span> </div> </a> <ul id="toc-Anglalingva-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Franclingva" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Franclingva"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.2</span> <span>Franclingva</span> </div> </a> <ul id="toc-Franclingva-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Germanlingva" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Germanlingva"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.3</span> <span>Germanlingva</span> </div> </a> <ul id="toc-Germanlingva-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Eksteraj_ligiloj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Eksteraj_ligiloj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Eksteraj ligiloj</span> </div> </a> <ul id="toc-Eksteraj_ligiloj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Enhavo" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ŝaltu la enhavtabelon" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ŝaltu la enhavtabelon</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Agrikulturo</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Iru al artikolo en alia lingvo. Havebla en 197 lingvo" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-197" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">197 lingvoj</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Landbou" title="Landbou — afrikansa" lang="af" hreflang="af" data-title="Landbou" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikansa" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Landwirtschaft" title="Landwirtschaft — svisgermana" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Landwirtschaft" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="svisgermana" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%AD%E1%88%BB_%E1%89%B0%E1%8C%8D%E1%89%A3%E1%88%AD" title="የርሻ ተግባር — amhara" lang="am" hreflang="am" data-title="የርሻ ተግባር" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amhara" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Agricultura" title="Agricultura — aragona" lang="an" hreflang="an" data-title="Agricultura" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragona" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ann mw-list-item"><a href="https://ann.wikipedia.org/wiki/Iwop-uko" title="Iwop-uko — Obolo" lang="ann" hreflang="ann" data-title="Iwop-uko" data-language-autonym="Obolo" data-language-local-name="Obolo" class="interlanguage-link-target"><span>Obolo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A4%BF" title="कृषि — angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="कृषि" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="angika" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%A7%D8%B9%D8%A9" title="زراعة — araba" lang="ar" hreflang="ar" data-title="زراعة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="araba" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%A7%D8%B9%D9%87" title="زراعه — Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="زراعه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%95%E0%A7%83%E0%A6%B7%E0%A6%BF" title="কৃষি — asama" lang="as" hreflang="as" data-title="কৃষি" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="asama" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Agricultura" title="Agricultura — asturia" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Agricultura" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturia" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A4%BF" title="कृषि — avadhia" lang="awa" hreflang="awa" data-title="कृषि" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="avadhia" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Yapuchawi" title="Yapuchawi — ajmara" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Yapuchawi" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="ajmara" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/K%C9%99nd_t%C9%99s%C9%99rr%C3%BCfat%C4%B1" title="Kənd təsərrüfatı — azerbajĝana" lang="az" hreflang="az" data-title="Kənd təsərrüfatı" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbajĝana" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%86%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%A9" title="اکینچیلیک — South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="اکینچیلیک" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="elstara artikolo"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%83%D1%8B%D0%BB_%D1%85%D1%83%D0%B6%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Ауыл хужалығы — baŝkira" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Ауыл хужалығы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baŝkira" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Landwiatschoft" title="Landwiatschoft — Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Landwiatschoft" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/%C5%BDem%C4%97s_%C5%ABkis" title="Žemės ūkis — Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Žemės ūkis" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Agrikultura" title="Agrikultura — Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Agrikultura" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0" title="Сельская гаспадарка — belorusa" lang="be" hreflang="be" data-title="Сельская гаспадарка" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="belorusa" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0" title="Сельская гаспадарка — Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Сельская гаспадарка" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Langbow" title="Langbow — Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Langbow" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Селско стопанство — bulgara" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Селско стопанство" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgara" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%96%E0%A5%87%E0%A4%A4%E0%A5%80" title="खेती — Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="खेती" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://bm.wikipedia.org/wiki/S%C9%9Bn%C9%9Bk%C9%9B" title="Sɛnɛkɛ — bambara" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Sɛnɛkɛ" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="bambara" class="interlanguage-link-target"><span>Bamanankan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%95%E0%A7%83%E0%A6%B7%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%9C" title="কৃষিকাজ — bengala" lang="bn" hreflang="bn" data-title="কৃষিকাজ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengala" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A6%E0%BD%BC%E0%BC%8B%E0%BD%93%E0%BD%98%E0%BC%8D" title="སོ་ནམ། — tibeta" lang="bo" hreflang="bo" data-title="སོ་ནམ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="tibeta" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Gounezerezh" title="Gounezerezh — bretona" lang="br" hreflang="br" data-title="Gounezerezh" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretona" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Poljoprivreda" title="Poljoprivreda — bosna" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Poljoprivreda" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosna" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="elstara artikolo"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D2%AF%D0%B4%D3%A9%D3%A9_%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D1%85%D1%8B" title="Хүдөө ажахы — Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Хүдөө ажахы" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Agricultura" title="Agricultura — kataluna" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Agricultura" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataluna" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Agrikultura" title="Agrikultura — cebua" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Agrikultura" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebua" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8F%97%E1%8E%A6%E1%8E%B6%E1%8E%AA%E1%8F%97" title="ᏗᎦᎶᎪᏗ — ĉeroka" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᏗᎦᎶᎪᏗ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="ĉeroka" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%95%D8%B1%D8%B2%DB%8E%D8%B1%DB%8C" title="وەرزێری — sorana" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="وەرزێری" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorana" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Zem%C4%9Bd%C4%9Blstv%C3%AD" title="Zemědělství — ĉeĥa" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Zemědělství" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="ĉeĥa" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Gb%C3%B9rz%C3%ABzna" title="Gbùrzëzna — Kashubian" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Gbùrzëzna" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="Kashubian" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%AF%D0%BB_%D1%85%D1%83%D2%AB%D0%B0%D0%BB%D3%91%D1%85%D3%97" title="Ял хуҫалӑхӗ — ĉuvaŝa" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Ял хуҫалӑхӗ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="ĉuvaŝa" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Amaeth" title="Amaeth — kimra" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Amaeth" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="kimra" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Landbrug" title="Landbrug — dana" lang="da" hreflang="da" data-title="Landbrug" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="dana" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Landwirtschaft" title="Landwirtschaft — germana" lang="de" hreflang="de" data-title="Landwirtschaft" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="germana" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dga mw-list-item"><a href="https://dga.wikipedia.org/wiki/Ko%C9%94bo" title="Koɔbo — Dagaare" lang="dga" hreflang="dga" data-title="Koɔbo" data-language-autonym="Dagaare" data-language-local-name="Dagaare" class="interlanguage-link-target"><span>Dagaare</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%B3%CE%AF%CE%B1_(%CE%B4%CF%81%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CF%81%CE%B9%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1)" title="Γεωργία (δραστηριότητα) — greka" lang="el" hreflang="el" data-title="Γεωργία (δραστηριότητα)" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="greka" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="leginda artikolo"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Agriculture" title="Agriculture — angla" lang="en" hreflang="en" data-title="Agriculture" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angla" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Agricultura" title="Agricultura — hispana" lang="es" hreflang="es" data-title="Agricultura" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hispana" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/P%C3%B5llumajandus" title="Põllumajandus — estona" lang="et" hreflang="et" data-title="Põllumajandus" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estona" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Nekazaritza" title="Nekazaritza — eŭska" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Nekazaritza" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="eŭska" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Agricurtura" title="Agricurtura — Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Agricurtura" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C" title="کشاورزی — persa" lang="fa" hreflang="fa" data-title="کشاورزی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persa" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Maatalous" title="Maatalous — finna" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Maatalous" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finna" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/P%C3%B5llumajandus" title="Põllumajandus — Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Põllumajandus" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Landb%C3%BAna%C3%B0ur" title="Landbúnaður — feroa" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Landbúnaður" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="feroa" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fon mw-list-item"><a href="https://fon.wikipedia.org/wiki/Glelil%C9%9B" title="Glelilɛ — fonua" lang="fon" hreflang="fon" data-title="Glelilɛ" data-language-autonym="Fɔ̀ngbè" data-language-local-name="fonua" class="interlanguage-link-target"><span>Fɔ̀ngbè</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Agriculture" title="Agriculture — franca" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Agriculture" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="franca" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Agricultura" title="Agricultura — Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Agricultura" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/B%C3%BC%C3%BCrerei" title="Büürerei — nord-frisa" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Büürerei" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="nord-frisa" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Agriculture" title="Agriculture — friula" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Agriculture" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="friula" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/L%C3%A2nbou" title="Lânbou — okcident-frisa" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Lânbou" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="okcident-frisa" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Talmha%C3%ADocht" title="Talmhaíocht — irlanda" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Talmhaíocht" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlanda" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Ekincilik" title="Ekincilik — Gagauz" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Ekincilik" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="Gagauz" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Agrikiltir" title="Agrikiltir — Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Agrikiltir" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/%C3%80iteachas" title="Àiteachas — skot-gaela" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Àiteachas" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="skot-gaela" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Agricultura" title="Agricultura — galega" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Agricultura" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galega" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/%C3%91emit%E1%BB%B9" title="Ñemitỹ — gvarania" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Ñemitỹ" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="gvarania" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Eirinys" title="Eirinys — manksa" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Eirinys" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="manksa" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Noma" title="Noma — haŭsa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Noma" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="haŭsa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/N%C3%B9ng-ngia%CC%8Dp" title="Nùng-ngia̍p — Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Nùng-ngia̍p" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%97%D7%A7%D7%9C%D7%90%D7%95%D7%AA" title="חקלאות — hebrea" lang="he" hreflang="he" data-title="חקלאות" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrea" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A4%BF" title="कृषि — hinda" lang="hi" hreflang="hi" data-title="कृषि" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hinda" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Kheti" title="Kheti — Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Kheti" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Poljoprivreda" title="Poljoprivreda — kroata" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Poljoprivreda" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="kroata" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Agrikilti" title="Agrikilti — haitia kreola" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Agrikilti" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="haitia kreola" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Mez%C5%91gazdas%C3%A1g" title="Mezőgazdaság — hungara" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Mezőgazdaság" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="hungara" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B2%D5%A1%D5%BF%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Գյուղատնտեսություն — armena" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Գյուղատնտեսություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="armena" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Agricultura" title="Agricultura — Interlingvao" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Agricultura" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Interlingvao" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Pertanian" title="Pertanian — indonezia" lang="id" hreflang="id" data-title="Pertanian" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Agricultura" title="Agricultura — Interlingveo" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Agricultura" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Interlingveo" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Oru_ugbo" title="Oru ugbo — igba" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Oru ugbo" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="igba" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Agrikultura" title="Agrikultura — iloka" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Agrikultura" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="iloka" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Agrokultivo" title="Agrokultivo — Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Agrokultivo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Landb%C3%BAna%C3%B0ur" title="Landbúnaður — islanda" lang="is" hreflang="is" data-title="Landbúnaður" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islanda" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Agricoltura" title="Agricoltura — itala" lang="it" hreflang="it" data-title="Agricoltura" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="itala" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E8%BE%B2%E6%A5%AD" title="農業 — japana" lang="ja" hreflang="ja" data-title="農業" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japana" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Agrikolcha" title="Agrikolcha — Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Agrikolcha" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Tetan%C3%A8n" title="Tetanèn — java" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Tetanèn" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="java" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90" title="სოფლის მეურნეობა — kartvela" lang="ka" hreflang="ka" data-title="სოფლის მეურნეობა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="kartvela" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Ha%C9%96a%CA%8B" title="Haɖaʋ — Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Haɖaʋ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Khap" title="Khap — Tyap" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Khap" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="Tyap" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%83%D1%8B%D0%BB_%D1%88%D0%B0%D1%80%D1%83%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Ауыл шаруашылығы — kazaĥa" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Ауыл шаруашылығы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazaĥa" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kl mw-list-item"><a href="https://kl.wikipedia.org/wiki/Nunaateqarneq" title="Nunaateqarneq — gronlanda" lang="kl" hreflang="kl" data-title="Nunaateqarneq" data-language-autonym="Kalaallisut" data-language-local-name="gronlanda" class="interlanguage-link-target"><span>Kalaallisut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%80%E1%9E%9F%E1%9E%B7%E1%9E%80%E1%9E%98%E1%9F%92%E1%9E%98" title="កសិកម្ម — kmera" lang="km" hreflang="km" data-title="កសិកម្ម" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="kmera" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%95%E0%B3%83%E0%B2%B7%E0%B2%BF" title="ಕೃಷಿ — kanara" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಕೃಷಿ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kanara" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%86%8D%EC%97%85" title="농업 — korea" lang="ko" hreflang="ko" data-title="농업" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="korea" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D9%B2%D8%B1%DB%8C" title="کاشکٲری — kaŝmira" lang="ks" hreflang="ks" data-title="کاشکٲری" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="kaŝmira" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/%C3%87andin%C3%AE" title="Çandinî — kurda" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Çandinî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurda" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Ammeth" title="Ammeth — kornvala" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Ammeth" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="kornvala" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B9%D1%8B%D0%BB_%D1%87%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%B0" title="Айыл чарба — kirgiza" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Айыл чарба" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiza" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Agricultura" title="Agricultura — latino" lang="la" hreflang="la" data-title="Agricultura" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latino" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Agrikultura" title="Agrikultura — judhispana" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Agrikultura" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="judhispana" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%83%D1%8C%D1%80%D1%83%D1%8C%D0%BD_%D0%BC%D0%B0%D0%B9%D0%B8%D1%88%D0%B0%D1%82" title="Хуьруьн майишат — lezga" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Хуьруьн майишат" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="lezga" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Cultiva" title="Cultiva — Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Cultiva" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lg mw-list-item"><a href="https://lg.wikipedia.org/wiki/Ebyamalimiro" title="Ebyamalimiro — ganda" lang="lg" hreflang="lg" data-title="Ebyamalimiro" data-language-autonym="Luganda" data-language-local-name="ganda" class="interlanguage-link-target"><span>Luganda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Landboew" title="Landboew — limburga" lang="li" hreflang="li" data-title="Landboew" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburga" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Agricolt%C3%BBa" title="Agricoltûa — Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Agricoltûa" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Agricoltura" title="Agricoltura — Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Agricoltura" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%81%E0%BA%B0%E0%BA%AA%E0%BA%B4%E0%BA%81%E0%BA%B3" title="ກະສິກຳ — laŭa" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ກະສິກຳ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="laŭa" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/%C5%BDem%C4%97s_%C5%ABkis" title="Žemės ūkis — litova" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Žemės ūkis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litova" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ltg mw-list-item"><a href="https://ltg.wikipedia.org/wiki/Solsaimesteiba" title="Solsaimesteiba — Latgalian" lang="ltg" hreflang="ltg" data-title="Solsaimesteiba" data-language-autonym="Latgaļu" data-language-local-name="Latgalian" class="interlanguage-link-target"><span>Latgaļu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Lauksaimniec%C4%ABba" title="Lauksaimniecība — latva" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Lauksaimniecība" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="latva" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A4%BF" title="कृषि — majtila" lang="mai" hreflang="mai" data-title="कृषि" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="majtila" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Pertanian" title="Pertanian — Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Pertanian" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fambolena" title="Fambolena — malagasa" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fambolena" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malagasa" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Земјоделство — makedona" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Земјоделство" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="makedona" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%83%E0%B4%B7%E0%B4%BF" title="കൃഷി — malajalama" lang="ml" hreflang="ml" data-title="കൃഷി" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalama" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="elstara artikolo"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D3%A9%D0%B4%D3%A9%D3%A9_%D0%B0%D0%B6_%D0%B0%D1%85%D1%83%D0%B9" title="Хөдөө аж ахуй — mongola" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Хөдөө аж ахуй" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongola" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mnw mw-list-item"><a href="https://mnw.wikipedia.org/wiki/%E1%80%95%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%B5%E1%80%AF%E1%80%9C%E1%80%BD%E1%80%B3" title="ပရေင်တဵုလွဳ — Mon" lang="mnw" hreflang="mnw" data-title="ပရေင်တဵုလွဳ" data-language-autonym="ဘာသာမန်" data-language-local-name="Mon" class="interlanguage-link-target"><span>ဘာသာမန်</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%A4%E0%A5%80" title="शेती — marata" lang="mr" hreflang="mr" data-title="शेती" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marata" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Pertanian" title="Pertanian — malaja" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Pertanian" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malaja" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Agricultura" title="Agricultura — miranda" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Agricultura" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="miranda" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%85%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%BB%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BD%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BC%E1%80%B0%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8" title="စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး — birma" lang="my" hreflang="my" data-title="စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birma" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C" title="کشاورزی — mazandarana" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="کشاورزی" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="mazandarana" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Bueree" title="Bueree — platgermana" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Bueree" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="platgermana" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Laandbouw" title="Laandbouw — Low Saxon" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Laandbouw" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Low Saxon" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A4%BF" title="कृषि — nepala" lang="ne" hreflang="ne" data-title="कृषि" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepala" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%81%E0%A4%81%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="बुँज्या — nevara" lang="new" hreflang="new" data-title="बुँज्या" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="nevara" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nia mw-list-item"><a href="https://nia.wikipedia.org/wiki/Molaza" title="Molaza — niasa" lang="nia" hreflang="nia" data-title="Molaza" data-language-autonym="Li Niha" data-language-local-name="niasa" class="interlanguage-link-target"><span>Li Niha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Landbouw" title="Landbouw — nederlanda" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Landbouw" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="nederlanda" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Landbruk" title="Landbruk — novnorvega" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Landbruk" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="novnorvega" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Landbruk" title="Landbruk — dannorvega" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Landbruk" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="dannorvega" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Agrikulture" title="Agrikulture — Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Agrikulture" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Agritchultuthe" title="Agritchultuthe — Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Agritchultuthe" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Agricultura" title="Agricultura — okcitana" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Agricultura" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="okcitana" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%8A%C3%A6%D1%83%D1%83%D0%BE%D0%BD_%D1%85%C3%A6%D0%B4%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4" title="Хъæууон хæдзарад — oseta" lang="os" hreflang="os" data-title="Хъæууон хæдзарад" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="oseta" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%96%E0%A9%87%E0%A8%A4%E0%A9%80%E0%A8%AC%E0%A8%BE%E0%A9%9C%E0%A9%80" title="ਖੇਤੀਬਾੜੀ — panĝaba" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਖੇਤੀਬਾੜੀ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="panĝaba" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pfl mw-list-item"><a href="https://pfl.wikipedia.org/wiki/Landwirtschaft" title="Landwirtschaft — Palatine German" lang="pfl" hreflang="pfl" data-title="Landwirtschaft" data-language-autonym="Pälzisch" data-language-local-name="Palatine German" class="interlanguage-link-target"><span>Pälzisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Rolnictwo" title="Rolnictwo — pola" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Rolnictwo" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="pola" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%DA%BE%DB%8C%D8%AA%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%DA%91%DB%8C" title="کھیتی باڑی — Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="کھیتی باڑی" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%86%D9%87" title="کرنه — paŝtua" lang="ps" hreflang="ps" data-title="کرنه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="paŝtua" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="leginda artikolo"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Agricultura" title="Agricultura — portugala" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Agricultura" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugala" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Allpa_llamk%27ay" title="Allpa llamk'ay — keĉua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Allpa llamk'ay" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="keĉua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Agricultura" title="Agricultura — romanĉa" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Agricultura" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="romanĉa" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Agricultur%C4%83" title="Agricultură — rumana" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Agricultură" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumana" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Ayricultur%C3%A3" title="Ayriculturã — arumana" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Ayriculturã" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="arumana" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D1%85%D0%BE%D0%B7%D1%8F%D0%B9%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Сельское хозяйство — rusa" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Сельское хозяйство" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rusa" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Польногосподарство — Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Польногосподарство" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Ubuhinzi" title="Ubuhinzi — ruanda" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Ubuhinzi" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="ruanda" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A4%BF%E0%A4%83" title="कृषिः — sanskrito" lang="sa" hreflang="sa" data-title="कृषिः" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="sanskrito" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B3%D1%80%D0%B8%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%82%D1%83%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Агрикултуура — jakuta" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Агрикултуура" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="jakuta" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%AA%E1%B1%9F%E1%B1%A5" title="ᱪᱟᱥ — santala" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱪᱟᱥ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="santala" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Agricultura" title="Agricultura — sarda" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Agricultura" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sarda" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Agricultura" title="Agricultura — sicilia" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Agricultura" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sicilia" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Agricultur" title="Agricultur — skota" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Agricultur" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="skota" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%A7%D8%B9%D8%AA" title="زراعت — sinda" lang="sd" hreflang="sd" data-title="زراعت" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sinda" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Poljoprivreda" title="Poljoprivreda — serbo-Kroata" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Poljoprivreda" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbo-Kroata" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%9A%E0%B7%98%E0%B7%82%E0%B7%92%E0%B6%9A%E0%B6%BB%E0%B7%8A%E0%B6%B8%E0%B6%BA" title="කෘෂිකර්මය — sinhala" lang="si" hreflang="si" data-title="කෘෂිකර්මය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="sinhala" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Farming" title="Farming — Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Farming" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Po%C4%BEnohospod%C3%A1rstvo" title="Poľnohospodárstvo — slovaka" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Poľnohospodárstvo" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovaka" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Kmetijstvo" title="Kmetijstvo — slovena" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Kmetijstvo" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="slovena" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Kurima" title="Kurima — ŝona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Kurima" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="ŝona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Beer" title="Beer — somala" lang="so" hreflang="so" data-title="Beer" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somala" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Bujq%C3%ABsia" title="Bujqësia — albana" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Bujqësia" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albana" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%99%D0%BE%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B0" title="Пољопривреда — serba" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Пољопривреда" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serba" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Buur%C3%A4i" title="Buuräi — Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Buuräi" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Agrikultur" title="Agrikultur — sunda" lang="su" hreflang="su" data-title="Agrikultur" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="sunda" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Jordbruk" title="Jordbruk — sveda" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Jordbruk" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="sveda" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Kilimo" title="Kilimo — svahila" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Kilimo" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="svahila" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Bauerstwo" title="Bauerstwo — silezi-pola" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Bauerstwo" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="silezi-pola" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/maluk" title="maluk — Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="maluk" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%B5%E0%AF%87%E0%AE%B3%E0%AE%BE%E0%AE%A3%E0%AF%8D%E0%AE%AE%E0%AF%88" title="வேளாண்மை — tamila" lang="ta" hreflang="ta" data-title="வேளாண்மை" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamila" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tay mw-list-item"><a href="https://tay.wikipedia.org/wiki/gaga_na_p%E2%80%99umah_cyoli" title="gaga na p’umah cyoli — Tayal" lang="tay" hreflang="tay" data-title="gaga na p’umah cyoli" data-language-autonym="Tayal" data-language-local-name="Tayal" class="interlanguage-link-target"><span>Tayal</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%B5%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="వ్యవసాయం — telugua" lang="te" hreflang="te" data-title="వ్యవసాయం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telugua" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://tet.wikipedia.org/wiki/Agrikultura" title="Agrikultura — tetuna" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Agrikultura" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="tetuna" class="interlanguage-link-target"><span>Tetun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%88%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B7%D3%A3" title="Кишоварзӣ — taĝika" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Кишоварзӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="taĝika" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="เกษตรกรรม — taja" lang="th" hreflang="th" data-title="เกษตรกรรม" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="taja" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ti mw-list-item"><a href="https://ti.wikipedia.org/wiki/%E1%88%95%E1%88%AD%E1%88%BB" title="ሕርሻ — tigraja" lang="ti" hreflang="ti" data-title="ሕርሻ" data-language-autonym="ትግርኛ" data-language-local-name="tigraja" class="interlanguage-link-target"><span>ትግርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Oba_hojalygy" title="Oba hojalygy — turkmena" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Oba hojalygy" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="turkmena" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Agrikultura" title="Agrikultura — tagaloga" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Agrikultura" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagaloga" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Egrikalsa" title="Egrikalsa — Tokpisino" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Egrikalsa" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="Tokpisino" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Tar%C4%B1m" title="Tarım — turka" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Tarım" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turka" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Vurimi" title="Vurimi — conga" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Vurimi" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="conga" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="leginda artikolo"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%8B%D0%BB_%D1%85%D1%83%D2%97%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%B3%D1%8B" title="Авыл хуҗалыгы — tatara" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Авыл хуҗалыгы" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatara" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%96%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B5_%D0%B3%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Сільське господарство — ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Сільське господарство" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%A7%D8%B9%D8%AA" title="زراعت — urduo" lang="ur" hreflang="ur" data-title="زراعت" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urduo" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Qishloq_xo%CA%BBjaligi" title="Qishloq xoʻjaligi — uzbeka" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Qishloq xoʻjaligi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbeka" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Agricultura" title="Agricultura — Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Agricultura" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Mai%C5%BEanduz" title="Maižanduz — Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Maižanduz" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/N%C3%B4ng_nghi%E1%BB%87p" title="Nông nghiệp — vjetnama" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Nông nghiệp" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vjetnama" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Feil" title="Feil — Volapuko" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Feil" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="Volapuko" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Agrico%C3%BBteure" title="Agricoûteure — valona" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Agricoûteure" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="valona" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Agrikultura" title="Agrikultura — varaja" lang="war" hreflang="war" data-title="Agrikultura" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="varaja" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%86%9C%E4%B8%9A" title="农业 — vua" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="农业" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="vua" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/Ezolimo" title="Ezolimo — ksosa" lang="xh" hreflang="xh" data-title="Ezolimo" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="ksosa" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%A3%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A8_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90" title="ოფუტეშ მეურნობა — Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ოფუტეშ მეურნობა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9C%D7%90%D7%A0%D7%93%D7%95%D7%95%D7%99%D7%A8%D7%98%D7%A9%D7%90%D7%A4%D7%98" title="לאנדווירטשאפט — jida" lang="yi" hreflang="yi" data-title="לאנדווירטשאפט" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="jida" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%86%9C%E4%B8%9A" title="农业 — ĉina" lang="zh" hreflang="zh" data-title="农业" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="ĉina" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E8%BE%B2" title="農 — Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="農" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/L%C3%B4ng-gia%CC%8Dp" title="Lông-gia̍p — Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Lông-gia̍p" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%BE%B2%E6%A5%AD" title="農業 — kantona" lang="yue" hreflang="yue" data-title="農業" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantona" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Ezolimo" title="Ezolimo — zulua" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Ezolimo" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="zulua" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q11451#sitelinks-wikipedia" title="Redakti interlingvajn ligilojn" class="wbc-editpage">Redakti ligilojn</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Nomspacoj"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Agrikulturo" title="Vidi la artikolon [c]" accesskey="c"><span>Artikolo</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Diskuto:Agrikulturo" rel="discussion" title="Diskuto pri la artikolo [t]" accesskey="t"><span>Diskuto</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ŝanĝi lingvan varianton" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Esperanto</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Vidoj"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&stable=1"><span>Legi</span></a></li><li id="ca-current" class="collapsible selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&stable=0&redirect=no" title="Vidi ĉi tiu paĝo kun kontrolendaj ŝanĝoj [v]" accesskey="v"><span>Kontrolendaj ŝanĝoj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit" title="Redakti ĉi tiun paĝon [v]" accesskey="v"><span>Redakti</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit" title="Redakti fontan kodon de tiu ĉi paĝo [e]" accesskey="e"><span>Redakti fonton</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=history" title="Antaŭaj versioj de ĉi tiu paĝo. [h]" accesskey="h"><span>Vidi historion</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paĝaj iloj"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Iloj" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Iloj</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Iloj</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">movigi al flanka panelo</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">kaŝi</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Pliaj opcioj" > <div class="vector-menu-heading"> Agoj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&stable=1"><span>Legi</span></a></li><li id="ca-more-current" class="collapsible selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&stable=0&redirect=no"><span>Kontrolendaj ŝanĝoj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit" title="Redakti ĉi tiun paĝon [v]" accesskey="v"><span>Redakti</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit" title="Redakti fontan kodon de tiu ĉi paĝo [e]" accesskey="e"><span>Redakti fonton</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=history"><span>Vidi historion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ĝenerale </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Kio_ligas_%C4%89i_tien%3F/Agrikulturo" title="Listo de ĉiuj vikiaj paĝoj kiuj ligas ĉi tien [j]" accesskey="j"><span>Ligiloj ĉi tien</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Rilataj_%C5%9Dan%C4%9Doj/Agrikulturo" rel="nofollow" title="Lastaj ŝanĝoj en paĝoj kiuj ligas al ĉi tiu paĝo [k]" accesskey="k"><span>Rilataj ŝanĝoj</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=eo" title="Alŝuti dosierojn [u]" accesskey="u"><span>Alŝuti dosieron</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Specialaj_pa%C4%9Doj" title="Listo de ĉiuj specialaj paĝoj [q]" accesskey="q"><span>Specialaj paĝoj</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&oldid=8936460" title="Porĉiama ligilo al ĉi versio de la paĝo"><span>Konstanta ligilo</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=info" title="Pli da informo pri ĉi tiu paĝo"><span>Informoj pri la paĝo</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Citi&page=Agrikulturo&id=8936460&wpFormIdentifier=titleform" title="Informoj pri kiel citi ĉi tiun paĝon"><span>Citi ĉi tiun artikolon</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Feo.wikipedia.org%2Fwiki%2FAgrikulturo"><span>Akiri mallongigitan URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:QrCode&url=https%3A%2F%2Feo.wikipedia.org%2Fwiki%2FAgrikulturo"><span>Elŝutu QR-kodon</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Presi/elporti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Libro&bookcmd=book_creator&referer=Agrikulturo"><span>Krei libron</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:DownloadAsPdf&page=Agrikulturo&action=show-download-screen"><span>Elŝuti kiel PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&printable=yes" title="Presebla versio de tiu ĉi paĝo [p]" accesskey="p"><span>Presebla versio</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> En aliaj projektoj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Agriculture" hreflang="en"><span>Vikimedia Komunejo</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://eo.wikiquote.org/wiki/Agrikulturo" hreflang="eo"><span>Vikicitaro</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q11451" title="Ligilo al konektita datuma ero [g]" accesskey="g"><span>Ero en Vikidatumoj</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paĝaj iloj"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aspekto"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aspekto</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">movigi al flanka panelo</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">kaŝi</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-indicator-fr-review-status" class="mw-indicator"><indicator name="fr-review-status" class="mw-fr-review-status-indicator" id="mw-fr-revision-toggle"><span class="cdx-fr-css-icon-review--status--pending"></span><b>Pending</b></indicator></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">El Vikipedio, la libera enciklopedio</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><div id="mw-fr-revision-messages"><div id="mw-fr-revision-details" class="mw-fr-revision-details-dialog" style="display:none;"><div tabindex="0"></div><div class="cdx-dialog cdx-dialog--horizontal-actions"><header class="cdx-dialog__header cdx-dialog__header--default"><div class="cdx-dialog__header__title-group"><h2 class="cdx-dialog__header__title">Page version status</h2><p class="cdx-dialog__header__subtitle">Malneta versio</p></div><button class="cdx-button cdx-button--action-default cdx-button--weight-quiet
							cdx-button--size-medium cdx-button--icon-only cdx-dialog__header__close-button" aria-label="Close" onclick="document.getElementById("mw-fr-revision-details").style.display = "none";" type="submit"><span class="cdx-icon cdx-icon--medium
							cdx-fr-css-icon--close"></span></button></header><div class="cdx-dialog__body"><a class="external text" href="https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Agrikulturo&oldid=8799139&diff=cur">3 ŝanĝoj</a> en ĉi tiu versio atendas <a href="/wiki/Helpo:Markitaj_versioj" title="Helpo:Markitaj versioj">kontrolon</a>. La <a class="external text" href="https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Agrikulturo&stable=1">stabila versio</a> estis <a class="external text" href="https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Protokolo&type=review&page=Agrikulturo">patrolita</a> je <i>12 jul. 2024</i>.</div></div><div tabindex="0"></div></div></div></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="eo" dir="ltr"><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Claas_combine_in_Denmark.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Claas_combine_in_Denmark.jpg/220px-Claas_combine_in_Denmark.jpg" decoding="async" width="220" height="142" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Claas_combine_in_Denmark.jpg/330px-Claas_combine_in_Denmark.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Claas_combine_in_Denmark.jpg/440px-Claas_combine_in_Denmark.jpg 2x" data-file-width="2809" data-file-height="1819" /></a><figcaption>Uzo de teknikaj rimedoj en la moderna terkultivado: draŝrikolta maŝino ĉe rikolto de <a href="/wiki/Tritiko" title="Tritiko">tritiko</a>.</figcaption></figure> <p>La termino <b>agrikulturo</b> estas dividebla en du ĉefajn partojn<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p><p>1. <b><a href="/wiki/Terkultivado" title="Terkultivado">Terkultivado</a></b> aŭ <b><a href="/wiki/Agrokulturado" class="mw-redirect" title="Agrokulturado">agrokulturo</a></b> <sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, la homa aktiveco konsistante en <a href="/wiki/Kultivado" title="Kultivado">kultivado</a> de teroj por produkti <a href="/wiki/Planto" class="mw-redirect" title="Planto">plantojn</a> por nutri homojn aŭ bestojn. </p><p>2. <b><a href="/wiki/Bestotenado" class="mw-redirect" title="Bestotenado">Bestotenado</a></b> aŭ <b><a href="/wiki/Bestobredado" class="mw-redirect" title="Bestobredado">bestobredado</a></b>, la homa aktiveco konsistante en tenado de utilaj <a href="/wiki/Besto" class="mw-redirect" title="Besto">bestoj</a> (<a href="/wiki/Bruto_(agrikulturo)" title="Bruto (agrikulturo)">brutoj</a>) por nutri homojn. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Tractors_in_Potato_Field.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Tractors_in_Potato_Field.jpg/220px-Tractors_in_Potato_Field.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Tractors_in_Potato_Field.jpg/330px-Tractors_in_Potato_Field.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Tractors_in_Potato_Field.jpg/440px-Tractors_in_Potato_Field.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="480" /></a><figcaption><a href="/wiki/Traktoro" title="Traktoro">Traktoroj</a> en <a href="/wiki/Terpomo" title="Terpomo">terpomaj</a> <a href="/wiki/Kampo_(agrikulturo)" title="Kampo (agrikulturo)">kampoj</a>.</figcaption></figure> <p>Ĝi estas branĉo de la materiala produktado, kiu produktas bazmaterialojn nutrocele aŭ por la <a href="/wiki/Industrio" title="Industrio">industrio</a>. Ĝi grave dependas de la natura medio: la <a href="/wiki/Grundo" title="Grundo">grundo</a> (agro), <a href="/wiki/Klimato" title="Klimato">klimato</a> (<a href="/wiki/Vetero" title="Vetero">vetero</a>), situo ks ĉar ĝi estas transformado de la natura medio tiel ebliganta elpreni vegetaĵojn kaj bestojn utilajn al la homaro. La periodojn kaj rendimenton de la procezo difinas la sezonoj kaj la kreskaj, nutraj, plimultiĝaj nombroj de bestoj, plantoj, bakterioj. </p><p>Speciala trajto de la agrikulturo estas la amplekso de disponebla agro. Ĝi estas hodiaŭ konstanta. Oni gajnas agrojn en la tropika zono sed aliflanke perdiĝas pro la urba kaj industria ampleksiĝo. Krome foje oni abandonas kampojn kiuj iam estis profite kultivindaj, sed pro diversaj tialoj nuntempe tio jam ne tiom utilas. La tero disponebla por agrikulturo estas nomata <a href="/wiki/Plugebla_tero" title="Plugebla tero">plugebla tero</a>. </p><p>La du ĉefaj branĉoj de agrikulturo estas la menciitaj <a href="/wiki/Agrokulturado" class="mw-redirect" title="Agrokulturado">agrokulturado</a> kaj <a href="/wiki/Bestobredado" class="mw-redirect" title="Bestobredado">bestobredado</a>. Sed menciendas ankaŭ aliaj aktivecoj. La <a href="/wiki/Forstado" class="mw-redirect" title="Forstado">forstkulturo</a> (arbarkulturo), bredado de sovaĝaj bestoj, <a href="/wiki/Fi%C5%9Dobredado" class="mw-redirect" title="Fiŝobredado">fiŝobredado</a> ne apartenas rekte al la agrikulturo, sed tamen ekonomike kaj politike enkalkuliĝas, same kiel <a href="/wiki/%C4%88asado" title="Ĉasado">ĉasado</a> kaj <a href="/wiki/Fi%C5%9Dkaptado" title="Fiŝkaptado">fiŝkaptado</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historio">Historio</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=1" title="Redakti sekcion: Historio" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=1" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Historio"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r8860200">.mw-parser-output .cxefartikolo{background-color:#f9f9f9;border:1px solid #aaa;padding:0.5em;font-style:italic}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cxefartikolo{background-color:#202122;color:white;border:1px solid #333333}html.skin-theme-clientpref-light .mw-parser-output .cxefartikolo{background-color:#F9F9F9;color:black;border:1px solid #AAAAAA}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cxefartikolo{background-color:#202122;color:white;border:1px solid #333333}}</style> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /></span></span> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Agrikulturhistorio" class="mw-redirect" title="Agrikulturhistorio">Agrikulturhistorio</a>.</div><figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Nuba_farming_1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Nuba_farming_1.jpg/220px-Nuba_farming_1.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Nuba_farming_1.jpg/330px-Nuba_farming_1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Nuba_farming_1.jpg/440px-Nuba_farming_1.jpg 2x" data-file-width="450" data-file-height="299" /></a><figcaption>Tradicia terkultivado en <a href="/wiki/Sudano" title="Sudano">Sudano</a> utiligante fosbastonon.</figcaption></figure><figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:ClaySumerianSickle.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/ClaySumerianSickle.jpg/220px-ClaySumerianSickle.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/ClaySumerianSickle.jpg/330px-ClaySumerianSickle.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/ClaySumerianSickle.jpg/440px-ClaySumerianSickle.jpg 2x" data-file-width="2304" data-file-height="1728" /></a><figcaption>La <a href="/wiki/Fal%C4%89ileto" title="Falĉileto">falĉileto</a> de sumera rikoltisto farita de elbakita <a href="/wiki/Argilo" title="Argilo">argilo</a> (ĉ. 3000 a.n.e.).</figcaption></figure> <p>Agrikulturaj praktikoj kiaj ekzemple <a href="/wiki/Irigacio" title="Irigacio">irigacio</a>, kultivciklo, apliko de <a href="/wiki/Sterko" title="Sterko">sterkoj</a> kaj <a href="/wiki/Insekticido" title="Insekticido">insekticidoj</a>, kaj la malsovaĝigo de brutaro estis evoluigita antaŭ longe, sed esti farinta grandan progreson en la pasinta jarcento. La agrikulturhistorio ludis gravan rolon en homa <a href="/wiki/Historio" title="Historio">historio</a>, ĉar agrikultura progreso estis decida faktoro en tutmonda sociekonomia ŝanĝo. <a href="/wiki/Labordivido" title="Labordivido">Labordivido</a> en agrikulturaj socioj faris ordinarajn specialiĝojn malofte viditaj ĉe kulturoj de <a href="/wiki/%C4%88asistoj-kolektistoj" title="Ĉasistoj-kolektistoj">ĉasistoj-kolektistoj</a>, kio permesis la kreskon de <a href="/wiki/Urbo" title="Urbo">urboj</a> kaj eĉ grandurboj, nun nomitaj <a href="/wiki/Civilizo" title="Civilizo">civilizoj</a>, kaj la kompleksajn sociojn. Kiam farmistoj iĝis kapablaj je produktado de manĝaĵo preter la bezonoj de siaj propraj familioj, aliaj en ilia socio estis liberaj dediĉi sin al projektoj krom manĝakiro. </p><p><a href="/wiki/Historiisto" title="Historiisto">Historiistoj</a> kaj <a href="/wiki/Antropologio" title="Antropologio">antropologoj</a> longe argumentis ke la evoluo de agrikulturo ebligis civilizon. Laŭ <a href="/wiki/Geografiisto" class="mw-redirect" title="Geografiisto">geografiisto</a> Jared Diamond, la kostoj de agrikulturo estis jenaj: "la meza ĉiutaga nombro da laborhoroj pliiĝis, nutrado plimalboniĝis, infektaj malsanoj kaj korpoeluzado estis pliigitaj, kaj vivotempo mallongiĝis."<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Prahistoriaj_originoj">Prahistoriaj originoj</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=2" title="Redakti sekcion: Prahistoriaj originoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=2" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Prahistoriaj originoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Fruktoĝardeno, fabrik-bazita manĝaĵproduktada sistemo, supozeble estis la plej malnova agroekosistemo de la mondo.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tiuj arbar-ĝardenoj originiĝis de la pratempo laŭlonge de ĝangalecaj kotecaj <a href="/wiki/Rivero" title="Rivero">riverbordoj</a> kaj de la malsekaj elstaraĵoj de <a href="/wiki/Musono" title="Musono">musonaj</a> regionoj. En la laŭpaŝa procezo de familioj plibonigantaj sian tujan medion, utilaj arboj kaj plantospecioj estis identigitaj, protektitaj kaj plibonigitaj dum nedezirindaj specioj estis eliminitaj. Poste superaj fremdaj specioj estis selektitaj kaj integritaj en la ĝardeno de la familio.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Revoluciaj_aperoj">Revoluciaj aperoj</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=3" title="Redakti sekcion: Revoluciaj aperoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=3" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Revoluciaj aperoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Dili_Reisfelder.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Dili_Reisfelder.jpg/220px-Dili_Reisfelder.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Dili_Reisfelder.jpg/330px-Dili_Reisfelder.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Dili_Reisfelder.jpg/440px-Dili_Reisfelder.jpg 2x" data-file-width="1429" data-file-height="949" /></a><figcaption>Terasigitaj <a href="/wiki/Rizkampo" title="Rizkampo">rizkampoj</a> per <a href="/wiki/Teraso_(agrikulturo)" title="Teraso (agrikulturo)">rizterasoj</a> en <a href="/wiki/Orienta_Timoro" title="Orienta Timoro">Orienta Timoro</a>.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Islamic_Spain_agricultural_scene.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Islamic_Spain_agricultural_scene.jpg/220px-Islamic_Spain_agricultural_scene.jpg" decoding="async" width="220" height="251" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Islamic_Spain_agricultural_scene.jpg/330px-Islamic_Spain_agricultural_scene.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Islamic_Spain_agricultural_scene.jpg/440px-Islamic_Spain_agricultural_scene.jpg 2x" data-file-width="625" data-file-height="713" /></a><figcaption>La Araba Agrikultura Revolucio, komenciĝanta en Al-Andalus (islama Hispanio), transformis agrikulturon per plibonigitaj teknikoj kaj la disvastigo de kultivaĵoj.</figcaption></figure> <p>Agrikulturo ekis sendepende en diversaj partoj de la mondo, kaj inkludis diversajn gamojn de taksonoj. Almenaŭ 11 apartaj regionoj de la Malnova kaj de la Nova Mondoj estis konsideritak kiel sendependaj devenejoj.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Naturaj grenoj estis kolektitaj kaj manĝitaj el almenaŭ antaŭ 105 000 jaroj.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Porko" title="Porko">Porkoj</a> estis <a href="/wiki/Aldomigo" class="mw-redirect" title="Aldomigo">aldomigitaj</a> en Mezopotamio antaŭ ĉirkaŭ 15 000 jaroj.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Rizo" title="Rizo">Rizo</a> estis malnutarigita en Ĉinio antaŭ inter 13 500 kaj 8 200 jaroj, sekve de <a href="/wiki/Mungfabo" title="Mungfabo">mungaj</a>, <a href="/wiki/Sojo" class="mw-redirect" title="Sojo">sojaj</a> kaj <a href="/wiki/Azuki-fabo" class="mw-redirect" title="Azuki-fabo"><i>azuki</i></a> faboj. <a href="/wiki/%C5%9Cafo" title="Ŝafo">Ŝafoj</a> estis aldomigitaj en Mezopotamio antaŭ inter 13 000 kaj 11 000 jaroj.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> El antaŭ ĉirkaŭ 11 500 jaroj, la ok neolitikaj pioniraj rikoltoj nome <a href="/wiki/Ameltritiko" class="mw-redirect" title="Ameltritiko">amela</a> kaj <a href="/wiki/Unugrajno" title="Unugrajno">unugrajna tritiko</a>, ŝelenhava <a href="/wiki/Ordinara_hordeo" title="Ordinara hordeo">hordeo</a>, <a href="/wiki/%C4%9Cardena_pizo" title="Ĝardena pizo">pizoj</a>, <a href="/wiki/Lento" title="Lento">lentoj</a>, <a href="/wiki/Vicio" title="Vicio">amara vicio</a>, <a href="/wiki/Kikero" title="Kikero">kikeroj</a> kaj <a href="/wiki/Ordinara_lino" title="Ordinara lino">lino</a> estis kultivataj en <a href="/wiki/Levantenio" title="Levantenio">Levantenio</a>. <a href="/wiki/Bovo" title="Bovo">Bovoj</a> estis aldomigitaj el naturaj <a href="/wiki/Uro" title="Uro">uroj</a> en areoj de moderna Turkio kaj Pakistano antaŭ ĉirkaŭ 10 500 jaroj.<sup id="cite_ref-McTavish_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-McTavish-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> En <a href="/wiki/Andoj" title="Andoj">Andoj</a> de Sudameriko, <a href="/wiki/Terpomo" title="Terpomo">terpomoj</a> estis malnaturigitaj antaŭ inter 10 000 kaj 7 000 jaroj, kune kun faboj, <a href="/wiki/Kokao_(planto)" title="Kokao (planto)">kokao</a>, <a href="/wiki/Lamo" title="Lamo">lamoj</a>, <a href="/wiki/Alpako" title="Alpako">alpakoj</a>, kaj <a href="/wiki/Kobajo" title="Kobajo">kobajoj</a>. <a href="/wiki/Sukerkano" title="Sukerkano">Sukerkano</a> kaj kelkaj <a href="/wiki/Radiklegomo" title="Radiklegomo">radiklegomoj</a> estis malnaturigitaj en <a href="/wiki/Nov-Gvineo" title="Nov-Gvineo">Nov-Gvineo</a> antaŭ ĉirkaŭ 9 000 jaroj. <a href="/wiki/Sorgo" title="Sorgo">Sorgo</a> estis malnaturigita en <a href="/wiki/Sahelo" title="Sahelo">Sahelo</a> en Afriko antaŭ ĉirkaŭ 7 000 jaroj. <a href="/wiki/Kotono" title="Kotono">Kotono</a> estis malnaturigita en <a href="/wiki/Peruo" title="Peruo">Peruo</a> antaŭ ĉirkaŭ 5 600 jaroj,<sup id="cite_ref-Broudy1979_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-Broudy1979-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> kaj estis sendepende malnaturigita ankaŭ en Eŭrazio oni ne scias kiam. En Mezameriko, natura <a href="/wiki/Zeo" title="Zeo">teosinto</a> estis malnaturigita al <a href="/wiki/Maizo" title="Maizo">maizo</a> antaŭ ĉirkaŭ 6 000 jaroj.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>En la Mezepoko, en <a href="/wiki/Islama_Orepoko" title="Islama Orepoko">la islama mondo</a> kaj en Eŭropo, agrikulturo estis transformita per plibonigaj teknikoj kaj per la disvastigo de kultivplantoj, kiaj per la enkonduko de sukerindustrio, rizo, kotono kaj fruktarboj kiaj la <a href="/wiki/Oran%C4%9Dujo" class="mw-redirect" title="Oranĝujo">oranĝo</a> en Eŭropon tra <a href="/wiki/Al-Andalus" title="Al-Andalus">Al-Andalus</a>.<sup id="cite_ref-Watson_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-Watson-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-NatGeographic2015_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-NatGeographic2015-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Post la <a href="/wiki/Kolumba_inter%C5%9Dan%C4%9Do" title="Kolumba interŝanĝo">Kolumba interŝanĝo</a> el 1492 oni alportis novmondajn rikoltojn kiaj maizo, terpomoj, <a href="/wiki/Batato" title="Batato">batatoj</a> kaj <a href="/wiki/Manioko" title="Manioko">manioko</a> al Eŭropo, kaj malnovmondajn rikoltojn kiaj tritiko, hordeo, rizo kaj <a href="/wiki/Rapo" title="Rapo">rapo</a>, kaj gregon kia ĉevaloj, bovoj, ŝafoj kaj kaproj al Ameriko.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Irigacio" title="Irigacio">Irigacio</a>, <a href="/wiki/Kultivciklo" title="Kultivciklo">kultivciklo</a>, kaj <a href="/wiki/Sterko" title="Sterko">sterkoj</a> estis enkondukitaj tuj post la <a href="/wiki/Neolitika_Revolucio" class="mw-redirect" title="Neolitika Revolucio">Neolitika Revolucio</a> kaj disvolviĝis multe plie en la pasintaj 200 jaroj, starte per la <a href="/wiki/Brita_Agrikultura_Revolucio" title="Brita Agrikultura Revolucio">Brita Agrikultura Revolucio</a>. Ekde 1900, agrikulturo en la disvolvigitaj landoj, kaj je malplia etendo en la disvolviganta mondo, vidis grandajn plialtigojn en produktiveco laŭ homa laboro estis anstataŭata de <a href="/wiki/Mekanizita_agrikulturo" title="Mekanizita agrikulturo">mekanizado</a>, kaj helpata de sintezaj sterkoj, pesticidoj, kaj <a href="/wiki/Selekta_bredado" title="Selekta bredado">selekta bredado</a>. La metodo <a href="/wiki/Haber-Bosch" class="mw-redirect" title="Haber-Bosch">Haber-Bosch</a> ebligis la sintezon de <a href="/wiki/Amonia_nitrato" title="Amonia nitrato">amonia nitrato</a> kiel sterko je industria skalo, ege pliigante la rikoltan produkton.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Diversaj aspektoj de agrikulturo estas temoj de moderna politika dialogo, interalie <a href="/wiki/Akvopoluado" title="Akvopoluado">akvopoluado</a>, <a href="/wiki/Biobrula%C4%B5o" title="Biobrulaĵo">biobrulaĵoj</a>, <a href="/wiki/Nutra%C4%B5a_sendan%C4%9Dereco" title="Nutraĵa sendanĝereco">nutraĵa sendanĝereco</a>, <a href="/wiki/Genetike_modifita_organismo" title="Genetike modifita organismo">genetike modifitaj organismoj</a>, <a href="/wiki/Tarifo" title="Tarifo">tarifoj</a> kaj <a href="/wiki/Agrikultura_subvencio" title="Agrikultura subvencio">agrikulturaj subvencioj</a>, konduke al alternativaj alproksimiĝoj kiaj la <a href="/wiki/Ekologia_agrikulturo" title="Ekologia agrikulturo">ekologia agrikulturo</a>.<sup id="cite_ref-motherjones1_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-motherjones1-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-smh.com.au_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-smh.com.au-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Neolitiko">Neolitiko</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=4" title="Redakti sekcion: Neolitiko" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=4" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Neolitiko"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /></span></span> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Neolitika_revolucio" title="Neolitika revolucio">Neolitika revolucio</a>.</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Trilla_del_trigo_en_el_Antiguo_Egipto.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Trilla_del_trigo_en_el_Antiguo_Egipto.jpg/220px-Trilla_del_trigo_en_el_Antiguo_Egipto.jpg" decoding="async" width="220" height="127" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Trilla_del_trigo_en_el_Antiguo_Egipto.jpg/330px-Trilla_del_trigo_en_el_Antiguo_Egipto.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Trilla_del_trigo_en_el_Antiguo_Egipto.jpg/440px-Trilla_del_trigo_en_el_Antiguo_Egipto.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="589" /></a><figcaption>Draŝado de greno en antikva Egiptujo.</figcaption></figure> <p>La <a href="/wiki/Fekunda_Duonluno" class="mw-redirect" title="Fekunda Duonluno">Fekunda Duonluno</a> de <a href="/wiki/Sudokcidenta_Azio" class="mw-redirect" title="Sudokcidenta Azio">Sudokcidenta Azio</a> unue vidis la malsovaĝigon de bestoj, komencante la <a href="/wiki/Neolitika_revolucio" title="Neolitika revolucio">neolitikan revolucion</a>. Inter antaŭ 10 000 kaj 13 000 jaroj, la prapatroj de moderna brutaro, <a href="/wiki/%C5%9Cafo" title="Ŝafo">ŝafoj</a>, <a href="/wiki/Kapro" title="Kapro">kaproj</a> kaj <a href="/wiki/Porko" title="Porko">porkoj</a> estis malsovaĝigitaj en tiu areo. La laŭpaŝa transiro de natura rikoltlaboro ĝis konscia kultivado okazis sendepende en pluraj lokoj ĉirkaŭ la globo.<sup id="cite_ref-NatGeo_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-NatGeo-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Agrikulturo enkalkulis la subtenon de pliigita loĝantaro, kaŭzante pli grandajn sociojn kaj poste la evoluon de <a href="/wiki/Grandurbo" class="mw-redirect" title="Grandurbo">grandurboj</a>. Ĝi ankaŭ kreis la bezonon de pli granda organizo de politikaj rajtigoj (kaj la kreado de socia tavoliĝo), ĉar decidoj devis fariĝi koncerne laboron kaj rikoltasignadon kaj aliraj <a href="/wiki/Rajto" title="Rajto">rajtoj</a> al akvo kaj tero. Agrikulturo okazigis senmovecon, kiam loĝantaroj kontentiĝis resti ie je longaj tempodaŭroj, kio kaŭzis la amasiĝon de materiaj varoj.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Fruaj neolitikaj vilaĝoj montras signojn de la kapablo prilabori grenon, kaj la <a href="/wiki/Proksima_Oriento" title="Proksima Oriento">Proksima Oriento</a> estas la praa hejmo de la prapatroj de <a href="/wiki/Tritiko" title="Tritiko">tritiko</a>, <a href="/wiki/Hordeo" title="Hordeo">hordeo</a> kaj <a href="/wiki/Pizo" class="mw-disambig" title="Pizo">pizoj</a>. Ekzistas spuroj de la kultivado de <a href="/wiki/Figo" title="Figo">figoj</a> en la <a href="/wiki/Jordano_(rivero)" class="mw-redirect" title="Jordano (rivero)">Jordana Valo</a> tiom longe kiom antaŭ 11 300 jaroj, kaj de <a href="/wiki/Cerealo" title="Cerealo">cerealo</a>- (greno) produktado en <a href="/wiki/Sirio" title="Sirio">Sirio</a> antaŭ ĉirkaŭ 9 000 jaroj. Dum la sama periodo, farmistoj en <a href="/wiki/%C4%88inio" title="Ĉinio">Ĉinio</a> komencis kulturi <a href="/wiki/Rizo" title="Rizo">rizon</a> kaj <a href="/wiki/Milio" title="Milio">milion</a>, utiligante homfaritajn <a href="/wiki/Inundo" title="Inundo">inundojn</a> kaj fajrojn kiel parton de sia kultivadreĝimo.<sup id="cite_ref-NatGeo_20-1" class="reference"><a href="#cite_note-NatGeo-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Fibrokultivaĵoj estis kulturitaj dekomence kiel manĝkultivaĵoj, kaj tiele Ĉinio kulturis <a href="/wiki/Kanabo" title="Kanabo">kanabon</a> kaj <a href="/wiki/Kotono" title="Kotono">kotonon</a> kaj same sendepende en <a href="/wiki/Afriko" title="Afriko">Afriko</a> kaj <a href="/wiki/Sudameriko" title="Sudameriko">Sudameriko</a>, kaj la Proksima Oriento malsovaĝigantan <a href="/wiki/Lino" title="Lino">linon</a>.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La uzado de grundamendoj, inkluzive de stalsterko, fiŝoj, kompoŝto kaj cindro, ŝajnas esti komenciĝinta frue, kaj evoluigita sendepende en pluraj lokoj de la mondo, inkluzive de <a href="/wiki/Mezopotamio" title="Mezopotamio">Mezopotamio</a>, la <a href="/wiki/Nilvalo" class="mw-redirect" title="Nilvalo">Nilvalo</a> kaj orienta Azio.<sup id="cite_ref-FertMan_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-FertMan-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Roman_harvester,_Trier.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Roman_harvester%2C_Trier.jpg/220px-Roman_harvester%2C_Trier.jpg" decoding="async" width="220" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Roman_harvester%2C_Trier.jpg/330px-Roman_harvester%2C_Trier.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Roman_harvester%2C_Trier.jpg/440px-Roman_harvester%2C_Trier.jpg 2x" data-file-width="1484" data-file-height="507" /></a><figcaption>Romia rikoltmaŝino.</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Kukurbo" title="Kukurbo">Kukurboj</a> estis kultivitaj en <a href="/wiki/Meksiko" title="Meksiko">Meksiko</a> antaŭ preskaŭ 10 000 jaroj, dum <a href="/wiki/Maizo" title="Maizo">maizo</a>-similaj plantoj, derivitaj de la natura genro <i><a href="/wiki/Zeo" title="Zeo">Zeo</a></i>, komencis esti viditaj je proksimume antaŭ 9 000 jaroj. La derivaĵo de <i><a href="/wiki/Zeo" title="Zeo">Zeo</a></i> en modernan maizon estis malrapida, aliflanke, kaj ĝi prenis ĝis antaŭ 5 500<sup id="cite_ref-NatGeo_20-2" class="reference"><a href="#cite_note-NatGeo-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ĝis 6 000 jaroj por iĝi tio kion oni hodiaŭ konas kiel <a href="/wiki/Maizo" title="Maizo">maizo</a>. Ĝi tiam iom post iom disvastiĝis en tuta <a href="/wiki/Nordameriko" title="Nordameriko">Nordameriko</a> kaj estis la plej grava kultivaĵo de indianoj dum eŭropa esplorado.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Fabo" title="Fabo">Faboj</a> estis kulturitaj ĉirkaŭ la sama tempo, kaj kune tiuj tri plantoj formis la trifratan nutrofondon de multaj denaskaj loĝantaroj en Norda kaj Meza Ameriko. Kombinitaj kun <a href="/wiki/Pipro" title="Pipro">piproj</a>, tiuj kultivaĵoj disponigis ekvilibran dieton por granda parto de la kontinento.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Vinbero" title="Vinbero">Vinberoj</a> unue estis kreskigitaj por <a href="/wiki/Vino" title="Vino">vino</a> antaŭ ĉirkaŭ 8 000 jaroj, en la Suda <a href="/wiki/Ka%C5%ADkazo" title="Kaŭkazo">Kaŭkazo</a>, kaj antaŭ 3000 a.n.e., atingis la Fekundan Duonlunon, la Jordanan Valon kaj Egiptujon.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Fruchtbarer_Halbmond.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Fruchtbarer_Halbmond.JPG/200px-Fruchtbarer_Halbmond.JPG" decoding="async" width="200" height="129" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Fruchtbarer_Halbmond.JPG/300px-Fruchtbarer_Halbmond.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Fruchtbarer_Halbmond.JPG/400px-Fruchtbarer_Halbmond.JPG 2x" data-file-width="487" data-file-height="315" /></a><figcaption><a href="/wiki/Fekunda_duonluno" title="Fekunda duonluno">Fekunda duonluno</a>.</figcaption></figure> <p>Agrikulturo avancis al <a href="/wiki/E%C5%ADropo" title="Eŭropo">Eŭropo</a> iomete poste, atingante la nordorienton de la kontinento de la oriento ĉirkaŭ 4000 a.n.e. La ideo ke agrikulturo atingis Eŭropon, anstataŭ sendepende formiĝi tie, kondukis al du ĉefaj hipotezoj. La unua estas "ondo de antaŭeniĝo", kiu diras, ke agrikulturo vojaĝis malrapide kaj konstante trans la kontinenton, dum la dua, "populacisalta" teorio, diras, ke ĝi moviĝis laŭ saltoj.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Antaŭ proksimume 6000 jaroj, <a href="/wiki/%C4%88evalo" title="Ĉevalo">ĉevaloj</a> unue komencis esti malsovaĵigitaj en la eŭraziaj <a href="/wiki/Stepo" title="Stepo">stepoj</a>. Komence uzitaj por manĝaĵo, estis rapide malkovrite, ke ili estas utilaj por kampolaboro kaj portado de varoj kaj homoj.<sup id="cite_ref-Horse_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-Horse-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Antaŭ proksimume 5 000 jaroj, <a href="/wiki/Sunfloro" title="Sunfloro">sunfloroj</a> unue estis kultivitaj en Nordameriko, dum la regiono de <a href="/wiki/Andoj" title="Andoj">Andoj</a> en <a href="/wiki/Sudameriko" title="Sudameriko">Sudameriko</a> evoluigis la <a href="/wiki/Terpomo" title="Terpomo">terpomon</a>.<sup id="cite_ref-NatGeo_20-3" class="reference"><a href="#cite_note-NatGeo-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ĉe ne tiom grava centro de malsovaĝigo, la indiĝenaj popoloj de la posta <a href="/wiki/Orienta_Usono" title="Orienta Usono">Orienta Usono</a> ŝajne estis kulturintaj multajn kultivaĵojn, inkluzive de <a href="/wiki/Tabako" title="Tabako">tabako</a>.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bronz-_kaj_Fer-epokoj">Bronz- kaj Fer-epokoj</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=5" title="Redakti sekcion: Bronz- kaj Fer-epokoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=5" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Bronz- kaj Fer-epokoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Sumero">Sumero</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=6" title="Redakti sekcion: Sumero" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=6" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Sumero"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:VAM_-_Rollsiegel_1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/VAM_-_Rollsiegel_1.jpg/220px-VAM_-_Rollsiegel_1.jpg" decoding="async" width="220" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/VAM_-_Rollsiegel_1.jpg/330px-VAM_-_Rollsiegel_1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/VAM_-_Rollsiegel_1.jpg/440px-VAM_-_Rollsiegel_1.jpg 2x" data-file-width="1522" data-file-height="920" /></a><figcaption>Hejmigitaj bestoj ĉe <a href="/wiki/Cilindrosigelo" title="Cilindrosigelo">cilindrosigelo</a> de <a href="/wiki/Sumero" title="Sumero">Sumero</a>. 2500 a.n.e.</figcaption></figure> <p>Farmistoj de <a href="/wiki/Sumero" title="Sumero">Sumero</a> estis kreskintaj cerealojn kiaj <a href="/wiki/Hordeo" title="Hordeo">hordeo</a> kaj <a href="/wiki/Tritiko" title="Tritiko">tritiko</a>, ekloĝantaj en vilaĝoj jam ĉirkaŭ 8000 a.n.e., pro la malaltaj pluvokavnto de la regiono, la agrikulturo dependis el la riveroj <a href="/wiki/Tigris" class="mw-redirect" title="Tigris">Tigris</a> kaj <a href="/wiki/E%C5%ADfrato" title="Eŭfrato">Eŭfrato</a>. Irigaciaj kanaloj kondukantaj el la riveroj ebligis la kreskon de cerealoj en sufiĉe grandaj kvantoj por elteni urbojn. La unuaj plugiloj aperis en <a href="/wiki/Piktogramo" title="Piktogramo">piktogramoj</a> el Uruk de ĉirkaŭ 3000 a.n.e.; semo-plugiloj kiuj enmetis semojn en la plugita grundo aperas ĉe <a href="/wiki/Sigelo" title="Sigelo">sigeloj</a> de ĉirkaŭ 2300 a.n.e. Vegetalaj kultivaĵoj estis <a href="/wiki/Pizo" class="mw-disambig" title="Pizo">pizoj</a>, <a href="/wiki/Lento" title="Lento">lentoj</a>, <a href="/wiki/Kikero" title="Kikero">kikeroj</a>, faboj, <a href="/wiki/Cepo" title="Cepo">cepoj</a>, <a href="/wiki/Ajlo" title="Ajlo">ajloj</a>, <a href="/wiki/Laktuko" title="Laktuko">laktukoj</a>, <a href="/wiki/Poreo" title="Poreo">poreoj</a> kaj <a href="/wiki/Brasiko" title="Brasiko">brasikoj</a>. Ili kreskis ankaŭ fruktojn kiaj <a href="/wiki/Daktilopalmo" title="Daktilopalmo">daktiloj</a>, vinberoj, pomoj, melonoj, kaj figoj. Kune kun tiu farmado, Sumeroj ankaŭ kaptis fiŝojn kaj ĉasis <a href="/wiki/%C4%88asbirdo" class="mw-redirect" title="Ĉasbirdo">ĉasbirdojn</a> kaj <a href="/wiki/Gazelo" title="Gazelo">gazelojn</a>. La viando de ŝafoj, kaproj, bovoj kaj kortobirdoj estis manĝata, ĉefe de elitoj. Fiŝoj estis konservitaj per sekigado, saligado kaj fumigado.<sup id="cite_ref-BritMus_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-BritMus-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Antikva_Egipto">Antikva Egipto</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=7" title="Redakti sekcion: Antikva Egipto" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=7" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Antikva Egipto"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Tomb_of_Nakht_(2).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Tomb_of_Nakht_%282%29.jpg/170px-Tomb_of_Nakht_%282%29.jpg" decoding="async" width="170" height="223" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Tomb_of_Nakht_%282%29.jpg/255px-Tomb_of_Nakht_%282%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Tomb_of_Nakht_%282%29.jpg/340px-Tomb_of_Nakht_%282%29.jpg 2x" data-file-width="630" data-file-height="828" /></a><figcaption>Agrikulturaj scenoj de <a href="/wiki/Dra%C5%9Dado" title="Draŝado">draŝado</a>, grenstokado, rikoltado pere de <a href="/wiki/Fal%C4%89ileto" title="Falĉileto">falĉiletoj</a>, elfosado, arbohakado kaj plugado en Antikva Egipto. Tombo de astronomo Naĥt, 15a jarcento a.n.e.</figcaption></figure> <p>La civilizo de <a href="/wiki/Antikva_Egipto" class="mw-redirect" title="Antikva Egipto">Antikva Egipto</a> dependis el la rivero <a href="/wiki/Nilo" title="Nilo">Nilo</a> kaj de ties dependaj sezoninundoj. La antaŭvideblo de la fluktuoj de la rivero kaj la fekunda grundo permesis al la egiptanoj konstrui imperion sur la bazo de granda agrikultura riĉo. Egiptanoj estis inter la unuaj popoloj kiuj praktikis agrikulturon je granda skalo, ebligita de la disvolvigo de la riverbasena irigacio.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ties bazaj manĝokultivoj estis greno kia tritiko kaj hordeo, kun industriaj kultivoj kiaj <a href="/wiki/Lino" title="Lino">lino</a> kaj <a href="/wiki/Papiruso" title="Papiruso">papiruso</a>.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Indus-valo">Indus-valo</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=8" title="Redakti sekcion: Indus-valo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=8" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Indus-valo"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /></span></span> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Induso-civilizacio" class="mw-redirect" title="Induso-civilizacio">Induso-civilizacio</a>.</div> <p><a href="/wiki/Kotono" title="Kotono">Kotono</a> estis kultivata jam ĉirkaŭ la 5a-4a jarmiloj a.n.e.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tritiko, hordeo, kaj <a href="/wiki/Jujubo" class="mw-redirect" title="Jujubo">jujubo</a> estis aldomigitaj en la <a href="/wiki/Hinda_subkontinento" title="Hinda subkontinento">Hinda subkontinento</a> ĉirkaŭ 9000 a.n.e. Aldomigo de ŝafoj kaj kaproj tuj sekvis.<sup id="cite_ref-gupta_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-gupta-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kultivado de hordeo kaj de tritiko — kun la aldomigo de gregoj, ĉefe de ŝafoj kaj kaproj — pluis en la <a href="/wiki/Mehrgarh" title="Mehrgarh">Kulturo Mehrgarh</a> ĉirkaŭ 8000–6000 a.n.e.<sup id="cite_ref-Baber_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-Baber-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-harrisandgosden385_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-harrisandgosden385-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tiu periodo vidis ankaŭ la unuajn aldomigojn de <a href="/wiki/Elefanto" title="Elefanto">elefantoj</a>.<sup id="cite_ref-gupta_35-1" class="reference"><a href="#cite_note-gupta-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Rura paŝtismo en Hindio inkludis draŝadon, plantadon en strioj — ĉu de du aŭ de ses — kaj stokadon de greno en <a href="/wiki/Grenejo" title="Grenejo">grenejoj</a>.<sup id="cite_ref-harrisandgosden385_37-1" class="reference"><a href="#cite_note-harrisandgosden385-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Possehl_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-Possehl-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ĉirkaŭ la 5a jarmilo a.n.e., agrikulturaj komunumoj iĝis disvastigitaj en <a href="/wiki/Ka%C5%9Dmiro" title="Kaŝmiro">Kaŝmiro</a>.<sup id="cite_ref-harrisandgosden385_37-2" class="reference"><a href="#cite_note-harrisandgosden385-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Irigacio disvolviĝis en la <a href="/wiki/Induso-civilizacio" class="mw-redirect" title="Induso-civilizacio">Induso-civilizacio</a> ĉirkaŭ 4500 a.n.e.<sup id="cite_ref-R&U_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-R&U-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La grando kaj prospero de la Indusa civilizo kreskiĝis kiel rezulto de tiu plinovigo, kio eventuale kondukis al pli planitaj setlejoj kiuj faris jam uzadon de <a href="/wiki/Drenado" title="Drenado">drenado</a> kaj de eligaj kanaletoj aŭ tuboj.<sup id="cite_ref-R&U_39-1" class="reference"><a href="#cite_note-R&U-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Arkeologia pruvaro de animal-tirita <a href="/wiki/Plugilo" title="Plugilo">plugilo</a> datas jam el 2500 a.n.e., en la Indus-Vala Civilizo.<sup id="cite_ref-lal_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-lal-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Antikva_Ĉinio"><span id="Antikva_.C4.88inio"></span>Antikva Ĉinio</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=9" title="Redakti sekcion: Antikva Ĉinio" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=9" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Antikva Ĉinio"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Shennong2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Shennong2.jpg/170px-Shennong2.jpg" decoding="async" width="170" height="222" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Shennong2.jpg/255px-Shennong2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Shennong2.jpg/340px-Shennong2.jpg 2x" data-file-width="580" data-file-height="758" /></a><figcaption>Tomba murpentraĵo de la <a href="/wiki/Dinastio_Han" title="Dinastio Han">dinastio Han</a> kiu montras plugadon fare de <a href="/wiki/Shennong" title="Shennong">Shennong</a>, la legenda "Dia Farmisto".</figcaption></figure> <p>Registroj el la <a href="/wiki/Milit%C5%9Dtata_periodo" title="Militŝtata periodo">Militaj Ŝtatoj</a>, de la <a href="/wiki/Dinastio_Qin" title="Dinastio Qin">dinastio Qin</a>, kaj de la <a href="/wiki/Dinastio_Han" title="Dinastio Han">dinastio Han</a> havigas bildon de la komenco de la agrikulturo en Ĉinio el la 5a jarcento a.n.e., kio inkludas tutlandan sistemon de <a href="/wiki/Grenejo" title="Grenejo">grenejoj</a> kaj disvastigatan uzadon de <a href="/wiki/Silkokulturo" title="Silkokulturo">silkokulturo</a>. Grafa frua ĉina libro pri agrikulturo estas <i>Ĉimin Jaoŝu</i> de la jaro 535 n.e., verkita de Jia Siksia.<sup id="cite_ref-needham_volume_6_part_2_55_56_41-0" class="reference"><a href="#cite_note-needham_volume_6_part_2_55_56-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La verko de Jia citas multajn aliajn ĉinajn librojn kiuj estis verkitaj antaŭe, sed jam ne plu ekzistis.<sup id="cite_ref-needham_volume_6_part_2_56_42-0" class="reference"><a href="#cite_note-needham_volume_6_part_2_56-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La enhavo de la libro de Jia inkludas sekciojn pri terpreparado, semado, kultivado, fruktoĝardenado, forstado kaj bestobredado. La libro inkludas periferie ankaŭ rilatan enhavon kovrantan komercajn kaj kuirartajn uzojn de kultivaĵoj.<sup id="cite_ref-needham_volume_6_part_2_57_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-needham_volume_6_part_2_57-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tiu verko montriĝis influa sur postaj ĉinaj <a href="/wiki/Agronomio" title="Agronomio">agronomoj</a>, kiaj Ŭang Ĵen kaj lia sukcesa <i>Nong Ŝu</i> de la jaro 1313 n.e.<sup id="cite_ref-needham_volume_6_part_2_56_42-1" class="reference"><a href="#cite_note-needham_volume_6_part_2_56-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Por agrikulturaj celoj, la ĉinoj estis plinovigintaj la <a href="/wiki/Martelma%C5%9Dino" title="Martelmaŝino">martelmaŝinon</a> kiu uzis energion <a href="/wiki/Hidra%C5%ADliko" title="Hidraŭliko">hidraŭlikan</a> ĉirkaŭ la 1a jarcento a.n.e.<sup id="cite_ref-needham_volume_4_part_2_184_44-0" class="reference"><a href="#cite_note-needham_volume_4_part_2_184-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kvankam ili trovis ankaŭ aliajn celojn, ties ĉefa funkcio estis frapi, senŝeligi, kaj poluri grenon, kio alimaniere devus esti farita permane. Ĉinoj komencis ankaŭ uzi la <a href="/wiki/%C4%88enpumpilo" title="Ĉenpumpilo">ĉenpumpilon</a> ĉirkaŭ la 1a jarcento n.e., uzanta energion de <a href="/wiki/Akvorado" title="Akvorado">akvorado</a> aŭ <a href="/wiki/Okso" title="Okso">oksoj</a> pelantaj sistemon de mekanikaj radoj.<sup id="cite_ref-needham_volume_4_part_2_89_110_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-needham_volume_4_part_2_89_110-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kvankam la ĉenpumpilo trovis uzon en publikaj vorkoj por havigi akvon por urba kaj palaca tubotransportado,<sup id="cite_ref-needham_volume_4_part_2_33_46-0" class="reference"><a href="#cite_note-needham_volume_4_part_2_33-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ĝi estis uzata ege por plialtigi akvon kaj plenigi <a href="/wiki/Irigacio" title="Irigacio">irigaciajn</a> <a href="/wiki/Kanalo" class="mw-disambig" title="Kanalo">kanalojn</a> kaj kanaletojn por <a href="/wiki/Plugebla_tero" title="Plugebla tero">plugebla tero</a>.<sup id="cite_ref-needham_volume_4_part_2_110_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-needham_volume_4_part_2_110-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ĉirkaŭ la fino de la <a href="/wiki/Dinastio_Han" title="Dinastio Han">dinastio Han</a> en la fino de la 2a jarcento, oni disvolvigis pezajn <a href="/wiki/Plugilo" title="Plugilo">plugilojn</a> havantajn ferajn plugilerojn.<sup id="cite_ref-greenberger_2006_11-12_48-0" class="reference"><a href="#cite_note-greenberger_2006_11-12-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tiuj malrapide disvastiĝis okcidenten, revoluciante farmadon en Norda Eŭropo ĉirkaŭ la 10a jarcento. (Thomas Glick, tamen, argumentas, ke disvolvigo de ĉina plugilo okazis tiom malfrue kiom je la 9a jarcento, kio pravigus sian etendon orienten el similaj desegnoj konataj en Italio ĉirkaŭ la 7a jarcento.)<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Azia rizo estis aldomigita antaŭ 8 200 – 13 500 jarojn en Ĉinio, kun unusola genetika origino el la natura rizo <i><a href="/wiki/Oryza_rufipogon" title="Oryza rufipogon">Oryza rufipogon</a></i>,<sup id="cite_ref-pnas1_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-pnas1-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> en la regiono de la valo de la <a href="/wiki/Perlorivero" title="Perlorivero">Perlorivero</a> de <a href="/wiki/%C4%88inio" title="Ĉinio">Ĉinio</a>. Rizkultivado poste disvastiĝis al Suda kaj Sudorienta Azio.<sup id="cite_ref-nature1_52-0" class="reference"><a href="#cite_note-nature1-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Romia_Imperio">Romia Imperio</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=10" title="Redakti sekcion: Romia Imperio" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=10" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Romia Imperio"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /></span></span> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Romia_Imperio" title="Romia Imperio">Romia Imperio</a>.</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Roman_harvester,_Trier.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Roman_harvester%2C_Trier.jpg/290px-Roman_harvester%2C_Trier.jpg" decoding="async" width="290" height="99" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Roman_harvester%2C_Trier.jpg/435px-Roman_harvester%2C_Trier.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Roman_harvester%2C_Trier.jpg/580px-Roman_harvester%2C_Trier.jpg 2x" data-file-width="1484" data-file-height="507" /></a><figcaption><a href="/wiki/Romia_Imperio" title="Romia Imperio">Romia</a> rikoltilo, <a href="/wiki/Treviro" title="Treviro">Treviro</a>.</figcaption></figure> <p>En <a href="/wiki/Grek-romia_antikvo" title="Grek-romia antikvo">grek-romia antikvo</a>, agrikulturo uzis teknikojn pionirigitaj de Sumeranoj, transmisiitaj al ili fare de sekvaj kulturoj, kun specifa emfazo al la kultivado de varoj por komerco kaj eksportado. Romanoj metis la bazon por la ekonomia sistemo de <a href="/wiki/Senjorio" title="Senjorio">senjorio</a> pere ekzemplo de <a href="/wiki/Servuteco" title="Servuteco">servuteco</a>, kio floros en la Mezepoko. La farmograndoj en Romio povas esti dividata en tri kategorioj. Malgrandaj farmoj estis el 18-88 <i>iugera</i> (unu <i>iugerum</i> egalas al ĉirkaŭ 0.65 akreoj). Mezgrandaj farmoj estis el 80-500 <i>iugera</i>. Grandaj bienoj (nome <i>latifundia</i>) estis de ĉirkaŭ 500 <i>iugera</i>.<sup id="cite_ref-White_53-0" class="reference"><a href="#cite_note-White-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>La romianoj havis kvar sistemojn de farmadministrado: rekta laboro fare de la posedanto kaj de sia familio; dum sklavoj faris plej laboron sub superrigardo de sklavestroj; tenantofarmado en kiu la posedanto kaj la tenanto dividas la farman produkton; kaj situacioj en kiuj farmo estis luita al tenanto.<sup id="cite_ref-White_53-1" class="reference"><a href="#cite_note-White-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Estis granda kvanto de komerco inter la provincoj de la imperio, kaj ĉiuj regionoj de la imperio iĝis interdependaj unu de aliaj, kelkaj provincoj specializiĝis en la produktado de greno, aliaj de <a href="/wiki/Vino" title="Vino">vino</a> kaj aliaj de <a href="/wiki/Olivoleo" class="mw-redirect" title="Olivoleo">olivoleo</a>, depende el la grundotipo. Ĉefe la grandurbo <a href="/wiki/Romo" title="Romo">Romo</a> kaj aliaj urboj dependis el la liverado de manĝaĵoj havigitaj el agrikulturaj regionoj. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Ameriko">Ameriko</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=11" title="Redakti sekcion: Ameriko" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=11" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Ameriko"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Chicomecoatl-d.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Chicomecoatl-d.jpg/220px-Chicomecoatl-d.jpg" decoding="async" width="220" height="235" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Chicomecoatl-d.jpg/330px-Chicomecoatl-d.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/83/Chicomecoatl-d.jpg 2x" data-file-width="359" data-file-height="384" /></a><figcaption>Ĉikomekoatl, azteka diino de agrikulturo.</figcaption></figure> <p>En <a href="/wiki/Mezameriko" title="Mezameriko">Mezameriko</a>, natura <a href="/wiki/Zeo" title="Zeo">teosinto</a> estis transformita pere de homa selektado en la praulo de moderna maizo, antaŭ pli ol 6 000 jaroj. Ĝi laŭgrade etendiĝis tra Nordameriko kaj estis la ĉefa kultivaĵo de indiĝenaj amerikanoj en la tempo de esplorado fare de eŭropanoj.<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Aliaj mezamerikaj kultivaĵoj estis centoj da variaĵoj de surloke aldomigitaj <a href="/wiki/Kukurbo" title="Kukurbo">kukurboj</a> kaj <a href="/wiki/Fabo" title="Fabo">faboj</a>, dum <a href="/wiki/Theobroma_cacao" title="Theobroma cacao">kakao</a>, ankaŭ aldomigita en la regiono, estis ĉefa kultivaĵo.<sup id="cite_ref-Murphy2011_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-Murphy2011-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La <a href="/wiki/Meleagro" title="Meleagro">meleagro</a>, unu el la plej gravaj viandobirdoj, estis probable aldomigita en Meksiko aŭ en la teritorioj de Sudokcidenta Usono.<sup id="cite_ref-Speller_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-Speller-56"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>En <a href="/wiki/Mezameriko" title="Mezameriko">Mezameriko</a>, la <a href="/wiki/Aztekoj" title="Aztekoj">Aztekoj</a> estis aktivaj farmistoj kaj havis agrikulturbazitan ekonomion. La tero ĉirkaŭ <a href="/wiki/Lago_Tekskoko" title="Lago Tekskoko">Lago Tekskoko</a> estis ege fekunda, sed ne sufiĉe granda por produkti la kvanton de manĝaĵoj necesaj por la loĝantaro de ties etendanta imperio. La Aztekoj disvolvigis irigaciajn sistemojn, formis <a href="/wiki/Teraso_(agrikulturo)" title="Teraso (agrikulturo)">montetajn terasojn</a>, fekundigis sterke ties grundon, kaj disvolvigis <i>ĉinampojn</i> aŭ artefaritajn insulojn, konatajn ankaŭ kiel "flosĝardenoj". La <a href="/wiki/Majaoj" title="Majaoj">Majaoj</a> inter 400 a.n.e. kaj 900 n.e., uzis etendajn kanalojn kaj zorgis kamposistemojn por farmigi marĉojn de la <a href="/wiki/Jukatano" title="Jukatano">Jukatana Duoninsulo</a>.<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Trabajo-inca8.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Trabajo-inca8.jpg/170px-Trabajo-inca8.jpg" decoding="async" width="170" height="232" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Trabajo-inca8.jpg/255px-Trabajo-inca8.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Trabajo-inca8.jpg/340px-Trabajo-inca8.jpg 2x" data-file-width="414" data-file-height="565" /></a><figcaption><a href="/wiki/Inkaoj" class="mw-redirect" title="Inkaoj">Inkaaj farmistoj</a> uzantaj <i>ĉaki taklla</i>, hom-energia pied-<a href="/wiki/Plugilo" title="Plugilo">plugilo</a>.</figcaption></figure> <p>En la regiono de Andoj de Sudameriko, kun civilizoj kiaj la <a href="/wiki/Inkaoj" class="mw-redirect" title="Inkaoj">Inkaoj</a>, la ĉefa rikolto estis la <a href="/wiki/Terpomo" title="Terpomo">terpomo</a>, aldomigita proksimume antaŭ 7 000 – 10 000 jaroj.<sup id="cite_ref-Spooner_2005_14694–99_59-0" class="reference"><a href="#cite_note-Spooner_2005_14694–99-59"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-online_60-0" class="reference"><a href="#cite_note-online-60"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-John_Michael_Francis_2005_61-0" class="reference"><a href="#cite_note-John_Michael_Francis_2005-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Kokao_(planto)" title="Kokao (planto)">Kokao</a>, ankoraŭ grava kultivaĵo ĝis nun, estis aldomigita en Andoj, same kiel <a href="/wiki/Arakido" title="Arakido">arakidoj</a>, <a href="/wiki/Tomato" title="Tomato">tomatoj</a>, <a href="/wiki/Tabako" title="Tabako">tabako</a>, kaj <a href="/wiki/Ananaso" title="Ananaso">ananasoj</a>.<sup id="cite_ref-Murphy2011_55-1" class="reference"><a href="#cite_note-Murphy2011-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Kotono" title="Kotono">Kotono</a> estis aldomigita en <a href="/wiki/Peruo" title="Peruo">Peruo</a> ĉirkaŭ 3 600 a.n.e.<sup id="cite_ref-Broudy1979_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-Broudy1979-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ankaŭ animaloj estis aldomigitaj, kiaj <a href="/wiki/Lamo" title="Lamo">lamoj</a>, <a href="/wiki/Alpako" title="Alpako">alpakoj</a>, kaj <a href="/wiki/Kobajo" title="Kobajo">kobajoj</a>.<sup id="cite_ref-RischkowskyPilling2007_62-0" class="reference"><a href="#cite_note-RischkowskyPilling2007-62"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>La indiĝena popolo de Orienta Usono ŝajne aldomigis nombrajn kultivaĵojn. <a href="/wiki/Sunfloro" title="Sunfloro">Sunfloroj</a>, <a href="/wiki/Tabako" title="Tabako">tabako</a>,<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> variaĵoj de kukurboj kaj de <a href="/wiki/Kenopodio" title="Kenopodio">kenopodio</a> (<i>Chenopodium</i>), same kiel <i>Iva annua</i> kaj la hordeo <i>Hordeum pusillum</i>, estis aldomigitaj.<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Naturaj manĝaĵoj kiaj <a href="/wiki/Natura_rizo" class="mw-redirect" title="Natura rizo">natura rizo</a> kaj <a href="/wiki/Sukeracero" title="Sukeracero">sukeracero</a> estis rikoltitaj.<sup id="cite_ref-Smith2013_66-0" class="reference"><a href="#cite_note-Smith2013-66"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La plej oftaj variaĵoj de <a href="/wiki/Frago" title="Frago">fragoj</a> estis aldomigitaj el Orienta Nordameriko.<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Du gravaj kultivaĵoj, <a href="/wiki/Pekano" title="Pekano">pekanoj</a> kaj naturaj <a href="/wiki/Vinbero" title="Vinbero">vinberoj</a>, estis uzataj etende el prahistoriaj tempoj sed ŝajne ne estis aldomigitaj ĝis la 19a jarcento.<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>La indiĝenoj de tio kio estas nune <a href="/wiki/Kalifornio" title="Kalifornio">Kalifornio</a> kaj en la Pacifika Nordokcidento praktikis variajn formojn de <a href="/wiki/Arbar%C4%9Dardenado" title="Arbarĝardenado">arbarĝardenado</a> kaj de <a href="/wiki/Hakado_kaj_bruligado" title="Hakado kaj bruligado">hakado kaj bruligado</a> en arbaroj, herbejoj, miksitaj arbaroj kaj humidejoj, por certigi, ke dezirata manĝo kaj medicinaj plantoj pluestu disponeblaj. La <a href="/wiki/Indianoj" title="Indianoj">Indianoj</a> kontrolis fajron je regiona skalo por krei malalt-intensan fajrekologion kiu evitu pli grandajn, katastrofajn incendiojn kaj <a href="/wiki/Eltenebla_agrikulturo" class="mw-redirect" title="Eltenebla agrikulturo">eltenu malalt-densan agrikulturon</a> en izola rotacio; ia speco de "natura" <a href="/wiki/Permakulturo" title="Permakulturo">permakulturo</a>.<sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Cunningham2010_72-0" class="reference"><a href="#cite_note-Cunningham2010-72"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mezepokoj_al_Moderna_Epoko">Mezepokoj al Moderna Epoko</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=12" title="Redakti sekcion: Mezepokoj al Moderna Epoko" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=12" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Mezepokoj al Moderna Epoko"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>El 100 a.K. al 1600 p.K., la monda loĝantaro plukreskiĝis kun la teruzado, kiel pruvas la rapida pliiĝo en la elsendoj de <a href="/wiki/Metano" title="Metano">metano</a> el bovoj kaj la kultivado de rizo.<sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">[</span>74<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Araba_mondo">Araba mondo</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=13" title="Redakti sekcion: Araba mondo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=13" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Araba mondo"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Hama-3_norias.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Hama-3_norias.jpg/170px-Hama-3_norias.jpg" decoding="async" width="170" height="227" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Hama-3_norias.jpg/255px-Hama-3_norias.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Hama-3_norias.jpg/340px-Hama-3_norias.jpg 2x" data-file-width="1536" data-file-height="2048" /></a><figcaption>La uzado de <a href="/wiki/Norio" title="Norio">norio</a>, nome <a href="/wiki/Akvorado" title="Akvorado">akvoradoj</a> por levi akvon por irigacia kaj hejma uzoj estis inter la teknologioj enkondukitaj al Eŭropo tra <a href="/wiki/Al-Andalus" title="Al-Andalus">Al-Andalus</a> en la <a href="/wiki/Islama_Ora_Epoko" class="mw-redirect" title="Islama Ora Epoko">mezepoka islama mondo</a>.</figcaption></figure> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /></span></span> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Araba_Agrikultura_Revolucio" title="Araba Agrikultura Revolucio">Araba Agrikultura Revolucio</a>.</div> <p>El la 8a jarcento, la <a href="/wiki/Islama_Ora_Epoko" class="mw-redirect" title="Islama Ora Epoko">mezepoka islama mondo</a> entreprenis transformadon en agrikultura praktiko, priskribita de historiisto Andrew Watson kiel <a href="/wiki/Araba_Agrikultura_Revolucio" title="Araba Agrikultura Revolucio">Araba Agrikultura Revolucio</a>.<sup id="cite_ref-Watson_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-Watson-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tiu transformado estis helpata de nombraj faktoroj kiaj la disvastigo de multaj kultivaĵoj kaj plantoj laŭlonge de la islamaj komercvojoj, la etendo de pli antaŭeniraj farmoteknikoj, kaj agrikultur-ekonomia sistemo kiu promesis pliigajn rezultojn kaj efikecon. La nova agrikultura praktiko ŝanĝis la ekonomion, la <a href="/wiki/Arealo" title="Arealo">distribuadon de la loĝantaro</a>, la vegetalan kovron, la agrikulturan produktadon, la nivelojn de loĝantaro, <a href="/wiki/Urbanizado" title="Urbanizado">urban kreskon</a>, la distribuadon de la laborfortoj, la kuirarton, dieton, kaj vestomanieron tra la tuta islama mondo. Islamaj komercistoj kovris multon de la <a href="/wiki/Malnova_Mondo" class="mw-redirect" title="Malnova Mondo">Malnova Mondo</a>, kaj la komerco ebligis la disvastigon de multaj kultivaĵoj, plantoj kaj farmoteknikoj tra la tuta mondoregiono, same kiel la adaptadon de kultivaĵoj, plantoj kaj teknikoj el transe al la islama mondo.<sup id="cite_ref-Watson_13-2" class="reference"><a href="#cite_note-Watson-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tiu disvastigo enmetis ĉefajn kultivaĵojn en Eŭropon tra <a href="/wiki/Al-Andalus" title="Al-Andalus">Al-Andalus</a>, kun la teknikoj por ties kultivado kaj kuirado. Sukerkano, rizo, kaj kotono estis inter la ĉefaj kultivaĵoj transpasataj, kun <a href="/wiki/Citruso" title="Citruso">citrusoj</a> kaj aliaj fruktarboj, nuksarboj, legomoj kiaj <a href="/wiki/Melongeno" title="Melongeno">melongeno</a>, <a href="/wiki/Spinaco" title="Spinaco">spinaco</a> kaj <a href="/wiki/Folibeto" title="Folibeto">folibeto</a>, kaj la uzado de spicoj kiaj <a href="/wiki/Kumino" title="Kumino">kumino</a>, <a href="/wiki/Koriandro" title="Koriandro">koriandro</a>, <a href="/wiki/Muskato" title="Muskato">muskato</a> kaj <a href="/wiki/Cinamo" title="Cinamo">cinamo</a>. Intensiva irigacio, <a href="/wiki/Kultivciklo" title="Kultivciklo">kultivciklo</a>, kaj agrikulturaj lernolibroj estis amplekse adoptitaj. Irigacio, parte bazita sur romia teknologio, faris uzadon de <a href="/wiki/Norio" title="Norio">noriaj akvoradoj</a>, <a href="/wiki/Akvomuelejo" title="Akvomuelejo">akvomuelejoj</a>, <a href="/wiki/Akvobara%C4%B5o" title="Akvobaraĵo">akvobaraĵoj</a> kaj rezervejoj.<sup id="cite_ref-Watson_13-3" class="reference"><a href="#cite_note-Watson-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-NatGeographic2015_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-NatGeographic2015-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Eŭropo"><span id="E.C5.ADropo"></span>Eŭropo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=14" title="Redakti sekcion: Eŭropo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=14" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Eŭropo"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En la Mezepoko okazis pluaj plibonigoj en agrikulturo. Monaĥejoj etendiĝis tra tuta Eŭropo kaj iĝis gravaj centroj por la kolekto de konoj rilataj al agrikulturo kaj forstado. La sistemo de <a href="/wiki/Senjorio" title="Senjorio">Senjorio</a> ebligis al grandaj <a href="/wiki/Terposedanto" title="Terposedanto">terposedantoj</a> kontroli sian teron kaj siajn laboristojn, en la formo de kamparanoj aŭ <a href="/wiki/Servutulo" class="mw-redirect" title="Servutulo">servutuloj</a>.<sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Dum la mezepoka periodo, la <a href="/wiki/Araba_mondo" title="Araba mondo">Araba mondo</a> ludis gravan rolon en la interŝanĝo de kultivaĵoj kaj teknologio inter la kontinentoj Eŭropo, Azio kaj Afriko. Krom transporti nombrajn kultivaĵojn, ili enkondukis la koncepton de somera irigacio en Eŭropon kaj disvolvigis la komencojn de la sistemo de <a href="/wiki/Plantejo" title="Plantejo">plantejoj</a> de <a href="/wiki/Sukerkano" title="Sukerkano">sukerkano</a> ĉefe per uzado de sklavoj por intensa kultivado.<sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Crescenzi_calendar.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Crescenzi_calendar.jpg/220px-Crescenzi_calendar.jpg" decoding="async" width="220" height="190" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Crescenzi_calendar.jpg/330px-Crescenzi_calendar.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Crescenzi_calendar.jpg/440px-Crescenzi_calendar.jpg 2x" data-file-width="833" data-file-height="720" /></a><figcaption>Agrikultura kalendaro el manuskripto de <a href="/wiki/Pietro_de_Crescenzi" class="mw-redirect" title="Pietro de Crescenzi">Pietro de Crescenzi</a>.</figcaption></figure> <p>Ĉirkaŭ la jaro 900, disvolvigoj en <a href="/wiki/Fandado" class="mw-redirect" title="Fandado">ferfandado</a> ebligis pliigon de produktado en Eŭropo, kondukante al disvolvigoj en la produktado de agrikulturaj iloj kiaj plugiloj, permanaj iloj kaj <a href="/wiki/Hufofero" class="mw-redirect" title="Hufofero">hufoferoj</a>. La peza plugilo pliboniĝis el la pli frua tirplugilo, kun la adoptado de la ĉina deŝutila <a href="/wiki/Plugilo" title="Plugilo">plugilo</a> por turnigi la pezajn, humidajn grundojn de norda Eŭropo. Tio kondukis al la klarigado de arbaroj de norda Eŭropo kaj al pliigo de la agrikultura produktado, kiu siavice kondukis al pliigo de la loĝantaro.<sup id="cite_ref-Backer_78-0" class="reference"><a href="#cite_note-Backer-78"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Samtempe, farmistoj en Eŭropo el <a href="/wiki/Kultivciklo" title="Kultivciklo">kultivciklo</a> dukampa al trikampa en kiu unu kampo el tri estis lasata nekultivita ĉiujare. Tio rezultis en pliigita produktiveco kaj nutreblo, ĉar la ŝanĝoj en kultivciklo permesis <a href="/wiki/Nitrogenfiksado" class="mw-redirect" title="Nitrogenfiksado">nitrogenfiksadon</a> de <a href="/wiki/Legomo" title="Legomo">legomoj</a> kiaj pizoj, lentoj kaj faboj. Plibonigitaj <a href="/wiki/Jungilaro" title="Jungilaro">jungilaroj</a> kaj bestoligiloj plie plibonigis kultivadon.<sup id="cite_ref-Backer_78-1" class="reference"><a href="#cite_note-Backer-78"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Akvomuelejo" title="Akvomuelejo">Akvomuelejoj</a> estis enmetitaj de romianoj, sed estis plibonigitaj laŭlonge de la Mezepoko, kun la <a href="/wiki/Ventomuelejo" class="mw-redirect" title="Ventomuelejo">ventomuelejoj</a>, kaj uzitaj por mueli grenon en faruno, por tranĉi lignon kaj por procezigi linon kaj lanon.<sup id="cite_ref-79" class="reference"><a href="#cite_note-79"><span class="cite-bracket">[</span>79<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ĉefaj kultivaĵoj estis tritiko, <a href="/wiki/Sekalo" title="Sekalo">sekalo</a>, hordeo kaj <a href="/wiki/Aveno" title="Aveno">aveno</a>. Pizoj, faboj, kaj <a href="/wiki/Vicio" title="Vicio">vicio</a> iĝis oftaj el la 13a jarcento antaŭen kiel <a href="/wiki/Fura%C4%9Do" title="Furaĝo">furaĝo</a> por bestoj kaj ankaŭ pro ties <a href="/wiki/Nitrogen-fiksado" class="mw-redirect" title="Nitrogen-fiksado">nitrogen-fiksigaj</a> sterkaj proprecoj. Tiuj kultivaĵoj pintis en la 13a jarcento, kaj restis pli malpli utilaj dum la 18a jarcento.<sup id="cite_ref-Campbell1_80-0" class="reference"><a href="#cite_note-Campbell1-80"><span class="cite-bracket">[</span>80<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kvankam la limigoj de mezepoka farmado estis iam supozitaj ke ili havigis tegmentan produktadon por la kresko de la loĝantaro en la Mezepoko, ĵusaj studoj<sup id="cite_ref-Campbell2_81-0" class="reference"><a href="#cite_note-Campbell2-81"><span class="cite-bracket">[</span>81<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Stone1_82-0" class="reference"><a href="#cite_note-Stone1-82"><span class="cite-bracket">[</span>82<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> montris, ke la teknologio de mezepoka agrikulturo estis ĉiam sufiĉa por la necesoj de la personoj laŭ normalaj cirkonstancoj, kaj ke nur pro socia malegaleco aŭ dum escepte akra vetero, kiel ĉe <a href="/wiki/Granda_malsatego_de_1315-1317" title="Granda malsatego de 1315-1317">terura vetero de 1315–17</a>, la necesoj de la loĝantaro ne estis plenumitaj.<sup id="cite_ref-John_Langdon_2010_20–23_83-0" class="reference"><a href="#cite_note-John_Langdon_2010_20–23-83"><span class="cite-bracket">[</span>83<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-84" class="reference"><a href="#cite_note-84"><span class="cite-bracket">[</span>84<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tutmonda_interŝanĝo"><span id="Tutmonda_inter.C5.9Dan.C4.9Do"></span>Tutmonda interŝanĝo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=15" title="Redakti sekcion: Tutmonda interŝanĝo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=15" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Tutmonda interŝanĝo"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Pieter_Bruegel_the_Elder-_The_Harvesters_-_Google_Art_Project.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Pieter_Bruegel_the_Elder-_The_Harvesters_-_Google_Art_Project.jpg/230px-Pieter_Bruegel_the_Elder-_The_Harvesters_-_Google_Art_Project.jpg" decoding="async" width="230" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Pieter_Bruegel_the_Elder-_The_Harvesters_-_Google_Art_Project.jpg/345px-Pieter_Bruegel_the_Elder-_The_Harvesters_-_Google_Art_Project.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Pieter_Bruegel_the_Elder-_The_Harvesters_-_Google_Art_Project.jpg/460px-Pieter_Bruegel_the_Elder-_The_Harvesters_-_Google_Art_Project.jpg 2x" data-file-width="30000" data-file-height="21851" /></a><figcaption><i>La rikoltistoj</i>. <a href="/wiki/Pieter_Bruegel_la_plia%C4%9Da" title="Pieter Bruegel la pliaĝa">Pieter Bruegel</a> – 1565</figcaption></figure> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /></span></span> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Kolumba_inter%C5%9Dan%C4%9Do" title="Kolumba interŝanĝo">Kolumba interŝanĝo</a>.</div> <p>La <b>Kolumba interŝanĝo</b> aŭ <b>Granda interŝanĝo</b> estis la disvastigita transdono de animaloj, plantoj, kulturo, homaj loĝantaroj, teknologio, kaj de ideoj inter la hemisferoj de <a href="/wiki/Ameriko" title="Ameriko">Ameriko</a> kaj <a href="/wiki/Afrik-E%C5%ADrazio" title="Afrik-Eŭrazio">Afrik-Eŭrazio</a> en la 15a kaj 16a jarcentoj, rilate al la fare de eŭropanoj koloniigo kaj komerco post la veturoj de <a href="/wiki/Kristoforo_Kolumbo" title="Kristoforo Kolumbo">Kristoforo Kolumbo</a> el 1492.<sup id="cite_ref-history_85-0" class="reference"><a href="#cite_note-history-85"><span class="cite-bracket">[</span>85<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kvankam plej verŝajne senintence tiam, <a href="/wiki/Infekto" title="Infekto">komunikeblaj malsanoj</a> estis kromprodukto de tiu interŝanĝo. </p><p>La kontakto inter la du areoj cirkuligis ampleksan varion de novaj kultivaĵoj kaj brutaro, kiuj eltenis pliigon de loĝantaroj en ambaŭ hemisferoj, kvankam malsanoj dekomence okazigis subitajn malpliiĝojn en la nombroj de la <a href="/wiki/Indianoj" title="Indianoj">indianoj</a>. Komercistoj revenis al Eŭropo kun <a href="/wiki/Maizo" title="Maizo">maizo</a>, <a href="/wiki/Terpomo" title="Terpomo">terpomoj</a>, <a href="/wiki/Batato" title="Batato">batatoj</a>, <a href="/wiki/Manioko" title="Manioko">manioko</a>, <a href="/wiki/Kapsiko" title="Kapsiko">kapsikoj</a> kaj <a href="/wiki/Tomato" title="Tomato">tomatoj</a>, kiuj iĝis tre gravaj kultivaĵoj en Eŭropo ĉirkaŭ la 18a jarcento. Simile, eŭropanoj enkondukis <a href="/wiki/Manioko" title="Manioko">maniokon</a> kaj <a href="/wiki/Arakido" title="Arakido">arakidojn</a> al tropikaj <a href="/wiki/Azio" title="Azio">Azio</a> kaj <a href="/wiki/Okcidenta_Afriko" title="Okcidenta Afriko">Okcidenta Afriko</a>, kie ili floris sur grundoj kiuj antaŭe ne produktis grandajn rikoltojn. Variaĵoj de tritiko, hordeo, rizo kaj <a href="/wiki/Rapo" title="Rapo">rapo</a> veturis el Malnova Mondo al la Nova. Estis malmultaj gregaj specioj en Ameriko, kaj tiele ĉevaloj, bovoj, ŝafoj kaj kaproj estis tute nekonataj antaŭ ties alveno kun la setlantoj el la Malnova Mondo. </p><p>Kultivaĵoj movantaj en ambaŭ direktoj tra la <a href="/wiki/Atlantika_Oceano" class="mw-redirect" title="Atlantika Oceano">Atlantika Oceano</a> okazigis kreskon de la loĝantaro tra la tuta mondo kaj longdaŭra efiko sur multaj kulturoj.<sup id="cite_ref-86" class="reference"><a href="#cite_note-86"><span class="cite-bracket">[</span>86<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Maizo kaj manioko estis enmetitaj el Brazilo en Afriko fare de portugalaj komercistoj en la 16a jarcento,<sup id="cite_ref-87" class="reference"><a href="#cite_note-87"><span class="cite-bracket">[</span>87<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> kaj iĝis bazmanĝaĵoj, anstataŭante indiĝenajn afrikajn kultivaĵojn.<sup id="cite_ref-88" class="reference"><a href="#cite_note-88"><span class="cite-bracket">[</span>88<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Colorado_potato_beetle.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Colorado_potato_beetle.jpg/230px-Colorado_potato_beetle.jpg" decoding="async" width="230" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Colorado_potato_beetle.jpg/345px-Colorado_potato_beetle.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Colorado_potato_beetle.jpg/460px-Colorado_potato_beetle.jpg 2x" data-file-width="2790" data-file-height="1811" /></a><figcaption><a href="/wiki/Terpoma_skarabo" title="Terpoma skarabo">Terpoma skarabo</a>.</figcaption></figure> <p>Post sia enmeto el Sudameriko al Hispanio en la fino de la 1500-aj jaroj, la terpomo iĝis bazmanĝaĵo tra tuta Eŭropo ĉirkaŭ la fino de la 1700-aj jaroj. La terpomo ebligis al farmistoj produkti pli da manĝo, kaj dekomence aldonis variecon al la eŭropana dieto. La pliigita havigo de manĝaĵoj malpliigis malsanojn, pliigis naskojn kaj malpliigis mortindicon, kaŭzante eksplodon de la loĝantaro tra la tuta <a href="/wiki/Brita_Imperio" class="mw-redirect" title="Brita Imperio">Brita Imperio</a>, Usono kaj Eŭropo.<sup id="cite_ref-Chapman,_Jeff_89-0" class="reference"><a href="#cite_note-Chapman,_Jeff-89"><span class="cite-bracket">[</span>89<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La enmeto de la terpomo ankaŭ alportis la unuan intensan uzadon de sterko, en la formo de <a href="/wiki/Guano" title="Guano">guano</a> importita al Eŭropo el Peruo, kaj la unuan artefaritan pesticidon, en la formo de kompono el <a href="/wiki/Arseno" title="Arseno">arseno</a> uzata por lukti kontraŭ la <a href="/wiki/Terpoma_skarabo" title="Terpoma skarabo">terpoma skarabo</a>. Antaŭ la adopto de la terpomo kiel grava bazmanĝaĵo, la dependo el greno estis okazinta ripetajn regionajn kaj landajn malsategojn kiam la rikoltoj malsukcesis, kiel la 17 ĉefaj malsategoj en Anglio inter 1523 kaj 1623. La rezulta dependo el la terpomo tamen okazigis la Eŭropan Terpoman Krizon, nome katastrofa rikolta malsukceso pro terpoma malsano kiu rezultis en enorma <a href="/wiki/Malsatego" title="Malsatego">malsatego</a> kaj la morto de ĉirkaŭ unu miliono da personoj en <a href="/wiki/Irlando" title="Irlando">Irlando</a> sole.<sup id="cite_ref-Mann,_Charles_C_90-0" class="reference"><a href="#cite_note-Mann,_Charles_C-90"><span class="cite-bracket">[</span>90<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Modernaj_evoluoj">Modernaj evoluoj</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=16" title="Redakti sekcion: Modernaj evoluoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=16" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Modernaj evoluoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Brita_Agrikultura_Revolucio">Brita Agrikultura Revolucio</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=17" title="Redakti sekcion: Brita Agrikultura Revolucio" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=17" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Brita Agrikultura Revolucio"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /></span></span> Pli detalaj informoj troveblas en artikoloj <a href="/wiki/Brita_Agrikultura_Revolucio" title="Brita Agrikultura Revolucio">Brita Agrikultura Revolucio</a>, <a href="/wiki/Mekanizita_agrikulturo" title="Mekanizita agrikulturo">Mekanizita agrikulturo</a> kaj <a href="/wiki/Intensa_agrikulturo" title="Intensa agrikulturo">Intensa agrikulturo</a>.</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Charles_Townshend,_2nd_Viscount_Townshend_by_Sir_Godfrey_Kneller,_Bt_(2).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Charles_Townshend%2C_2nd_Viscount_Townshend_by_Sir_Godfrey_Kneller%2C_Bt_%282%29.jpg/170px-Charles_Townshend%2C_2nd_Viscount_Townshend_by_Sir_Godfrey_Kneller%2C_Bt_%282%29.jpg" decoding="async" width="170" height="214" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Charles_Townshend%2C_2nd_Viscount_Townshend_by_Sir_Godfrey_Kneller%2C_Bt_%282%29.jpg/255px-Charles_Townshend%2C_2nd_Viscount_Townshend_by_Sir_Godfrey_Kneller%2C_Bt_%282%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Charles_Townshend%2C_2nd_Viscount_Townshend_by_Sir_Godfrey_Kneller%2C_Bt_%282%29.jpg/340px-Charles_Townshend%2C_2nd_Viscount_Townshend_by_Sir_Godfrey_Kneller%2C_Bt_%282%29.jpg 2x" data-file-width="2400" data-file-height="3024" /></a><figcaption><a href="/wiki/Charles_Townshend" title="Charles Townshend">Charles Townshend</a>, 2a Vicgrafo Townshend, agrikulturisto kiu enkondukis la <a href="/wiki/Kultivciklo" title="Kultivciklo">kultivciklon</a> kvarkampan kaj la kultivadon de rapoj.</figcaption></figure> <p>Inter la 16a kaj mezo de la 19a jarcentoj, en Britio okazis granda pliigo en agrikultura produktiveco kaj rezulta produkto. Novaj agrikulturaj praktikoj kiaj <a href="/wiki/%C4%88irka%C5%ADbaro" title="Ĉirkaŭbaro">ĉirkaŭbarado</a>, mekanizado, <a href="/wiki/Kultivciklo" title="Kultivciklo">kultivciklo</a> kvarkampa por reteni grundonutraĵojn, kaj <a href="/wiki/Selekta_bredado" title="Selekta bredado">selekta bredado</a> ebligis senprecedencan kreskon de loĝantaro al 5.7 milionoj en 1750, liberigante gravan procenton de laborforto, kaj tiele helpante la aperon de la <a href="/wiki/Industria_Revolucio" class="mw-redirect" title="Industria Revolucio">Industria Revolucio</a>. La produktiveco de tritikproduktado atingis el ĉirkaŭ 19 buŝeloj por akreo en 1720 al ĉirkaŭ 30 buŝeloj ĉirkaŭ 1840, markante ĉefan altigon en historio.<sup id="cite_ref-91" class="reference"><a href="#cite_note-91"><span class="cite-bracket">[</span>91<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Studoj pri pli produktivaj teknikoj por farmado ekaperis en Anglio en la mezo de la 17a jarcento, fare de verkistoj kiaj <a href="/wiki/Samuel_Hartlib" title="Samuel Hartlib">Samuel Hartlib</a>, <a href="/wiki/Walter_Blith" title="Walter Blith">Walter Blith</a> kaj aliaj.<sup id="cite_ref-92" class="reference"><a href="#cite_note-92"><span class="cite-bracket">[</span>92<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La ĉefa problemo por elteni agrikulturon en unu loko dum longa tempo estis la elĉerpado de nutraĵoj, ĉefe de la gravaj nitrogenaj niveloj, en la grundo. Por permesi al la grundo regeneriĝi, produktiva tero devas ofte esti lasata nekultivita kaj en kelkaj lokoj necesas <a href="/wiki/Kultivciklo" title="Kultivciklo">kultivciklo</a>. La nederlanda sistemo de kultivciklo kvarkampa aŭ kvarplanta estis popularigita de la brita agrikulturisto <a href="/wiki/Charles_Townshend" title="Charles Townshend">Charles Townshend</a> en la 18a jarcento. Tiu sistemo (tritiko, rapo, hordeo kaj trifolio), ebligis grandkvantan rikolton kaj furaĝon por ke la brutaro manĝu la tutan jaron. La uzado de <a href="/wiki/Trifolio" title="Trifolio">trifolio</a> estis speciale grava ĉar la legomaj radikoj replenigas la grundajn nitratojn.<sup id="cite_ref-93" class="reference"><a href="#cite_note-93"><span class="cite-bracket">[</span>93<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>La mekanizado kaj raciigo de agrikulturo estis alia grava faktoro. <a href="/wiki/Robert_Bakewell" title="Robert Bakewell">Robert Bakewell</a> kaj <a href="/wiki/Thomas_Coke" title="Thomas Coke">Thomas Coke</a> enkondukis la uzadon de la <a href="/wiki/Selekta_bredado" title="Selekta bredado">selekta bredado</a>, kaj iniciatis procezon de endogamia bredado por maksimumi la konservadon de dezireblaj trajtoj el la mezo de la 18a jarcento, kiel ĉe la ŝafoj <a href="/wiki/New_Leicester" class="mw-redirect" title="New Leicester">New Leicester</a>. Maŝinoj estis inventitaj por plibonigi la efikecon de variaj agrikulturaj operacioj, kiaj la <a href="/wiki/Semoma%C5%9Dino" title="Semomaŝino">semomaŝino</a> de <a href="/wiki/Jethro_Tull_(agrikulturisto)" title="Jethro Tull (agrikulturisto)">Jethro Tull</a> de 1701 kiu mekanizigis la semadon je ĝusta profundeco kaj spaco kaj la <a href="/wiki/Dra%C5%9Dma%C5%9Dino" title="Draŝmaŝino">draŝmaŝino</a> de <a href="/wiki/Andrew_Meikle" title="Andrew Meikle">Andrew Meikle</a> de 1784. Plugiloj estis tuj plibonigitaj, el Rotherham-aj feraj plugiloj de Joseph Foljambe en 1730<sup id="cite_ref-94" class="reference"><a href="#cite_note-94"><span class="cite-bracket">[</span>94<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> al plibonigitaj metalaj plugiloj "Scots Plough" de <a href="/wiki/James_Small_(inventisto)" title="James Small (inventisto)">James Small</a> de 1763. En 1789 <a href="/wiki/Ransomes,_Sims_%26_Jefferies" class="mw-redirect" title="Ransomes, Sims & Jefferies">Ransomes, Sims & Jefferies</a> estis produktantaj 86 plugilajn modelojn por diferencaj grundoj.<sup id="cite_ref-95" class="reference"><a href="#cite_note-95"><span class="cite-bracket">[</span>95<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La agrikultura maŝinaro kun energio ekis per la <a href="/wiki/Fiksa_vapormotoro" title="Fiksa vapormotoro">fiksa vapormotoro</a> de <a href="/wiki/Richard_Trevithick" title="Richard Trevithick">Richard Trevithick</a>, uzata por transporti draŝmaŝinon, en 1812.<sup id="cite_ref-Hodge_96-0" class="reference"><a href="#cite_note-Hodge-96"><span class="cite-bracket">[</span>96<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Mekanizado etendiĝis al aliaj agrikulturaj uzoj laŭlonge de la 19a jarcento. La unua benzin-konsuma <a href="/wiki/Traktoro" title="Traktoro">traktoro</a> estis konstruita en Usono de <a href="/wiki/John_Froelich" title="John Froelich">John Froelich</a> en 1892.<sup id="cite_ref-97" class="reference"><a href="#cite_note-97"><span class="cite-bracket">[</span>97<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>La scienca esplorado de sterko komencis en la <i>Rothamsted Experimental Station</i> en 1843 fare de <a href="/wiki/John_Bennet_Lawes" title="John Bennet Lawes">John Bennet Lawes</a>. Li esploris la efikon de neorganika kaj organika sterkoj super rikoltoj kaj fondis unu el la unuaj fabrikoj de artefaritaj sterkoj en 1842. Sterkoj, ĉe la kuŝejoj de <a href="/wiki/Natria_nitrato" title="Natria nitrato">natria nitrato</a> en <a href="/wiki/%C4%88ilio" title="Ĉilio">Ĉilio</a>, estis importitaj al Britio de <a href="/wiki/John_Thomas_North" title="John Thomas North">John Thomas North</a> same kiel la <a href="/wiki/Guano" title="Guano">guano</a> (birdofekaĵoj). La unua komerca procezo por sterkoproduktado estis la atingo de <i><a href="/wiki/Fosfato" title="Fosfato">fosfato</a></i> el la dissolvo de <a href="/wiki/Koprolito" title="Koprolito">koprolitoj</a> en <a href="/wiki/Sulfata_acido" title="Sulfata acido">sulfata acido</a>.<sup id="cite_ref-pdmhs.com_98-0" class="reference"><a href="#cite_note-pdmhs.com-98"><span class="cite-bracket">[</span>98<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="20a_jarcento">20a jarcento</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=18" title="Redakti sekcion: 20a jarcento" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=18" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: 20a jarcento"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Agriculture_(Plowing)_CNE-v1-p58-H.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Agriculture_%28Plowing%29_CNE-v1-p58-H.jpg/220px-Agriculture_%28Plowing%29_CNE-v1-p58-H.jpg" decoding="async" width="220" height="155" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Agriculture_%28Plowing%29_CNE-v1-p58-H.jpg/330px-Agriculture_%28Plowing%29_CNE-v1-p58-H.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Agriculture_%28Plowing%29_CNE-v1-p58-H.jpg/440px-Agriculture_%28Plowing%29_CNE-v1-p58-H.jpg 2x" data-file-width="1379" data-file-height="969" /></a><figcaption>Bildo de <a href="/wiki/Traktoro" title="Traktoro">traktoro</a> de la 20a jarcento pluganta kampon de <a href="/wiki/Luzerno" title="Luzerno">luzerno</a>.</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Dan_Albone" title="Dan Albone">Dan Albone</a> konstruis la unuan komerce sukcesan benzin-energian traktoron de ĝeneralaj celoj en 1901, kaj la traktoro <i>Farmall</i> de 1923 de <a href="/wiki/International_Harvester" title="International Harvester">International Harvester</a> markis ŝlosilan punkton en la anstataŭo de tiranimaloj (ĉefe ĉevaloj) pere de maŝinoj. Ekde tiam, mem-pelitaj mekanikaj rikoltiloj (<a href="/wiki/Kombajno" title="Kombajno">kombajnoj</a>), plantiloj, transplantiloj kaj alia ekiparo estis disvolvigita, plie revoluciante agrikulturon.<sup id="cite_ref-99" class="reference"><a href="#cite_note-99"><span class="cite-bracket">[</span>99<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tiuj inventoj ebligis ke farmotaskoj estu faritaj rapide je skalo antaŭe malebla, kio kondukis al fakto ke modernaj farmoj produktu multe pli grandajn volumojn de alt-kvalitaj produktoj por terunuo.<sup id="cite_ref-100" class="reference"><a href="#cite_note-100"><span class="cite-bracket">[</span>100<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><br /> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> </p> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /></span></span> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Agrokemia%C4%B5o" title="Agrokemiaĵo">Agrokemiaĵo</a>.</div> <p>La <a href="/wiki/Procezo_Haber" title="Procezo Haber">metodo Haber-Bosch</a> por sintezigi <a href="/wiki/Amonia_nitrato" title="Amonia nitrato">amonian nitraton</a> reprezentis ĉefan progreson kiu ebligis ke la agrikultura produkto superu antaŭajn malfacilaĵojn. Ĝi estis unue patentita de germana kemiisto <a href="/wiki/Fritz_Haber" title="Fritz Haber">Fritz Haber</a>. En 1910 <a href="/wiki/Carl_Bosch" title="Carl Bosch">Carl Bosch</a>, laborante por germana kemia entrepreno <a href="/wiki/BASF" title="BASF">BASF</a>, sukcese komercigis la procezon kaj sekurigis pliajn patentojn. En la jaroj post <a href="/wiki/Dua_Mondmilito" title="Dua Mondmilito">Dua Mondmilito</a>, la uzado de sinteza sterko pliiĝis rapide, kongrue kun la pliiĝanta monda loĝantaro.<sup id="cite_ref-101" class="reference"><a href="#cite_note-101"><span class="cite-bracket">[</span>101<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>En la pasinta jarcento agrikulturo karakteriziĝis pro pliigita produktiveco, la anstataŭo de sintezaj sterkoj kaj pesticidoj pro laboro, <a href="/wiki/Akvopoluado" title="Akvopoluado">akvopoluado</a>,<sup id="cite_ref-102" class="reference"><a href="#cite_note-102"><span class="cite-bracket">[</span>102<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> kaj <a href="/wiki/Agrikultura_subvencio" title="Agrikultura subvencio">agrikulturaj subvencioj</a>.<sup id="cite_ref-103" class="reference"><a href="#cite_note-103"><span class="cite-bracket">[</span>103<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Aliaj aplikaĵoj de scienca esplorado ekde 1950 en agrikulturo estas <a href="/wiki/Gentekniko" title="Gentekniko">genmanipulado</a>,<sup id="cite_ref-James_1996_104-0" class="reference"><a href="#cite_note-James_1996-104"><span class="cite-bracket">[</span>104<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Fray_105-0" class="reference"><a href="#cite_note-Fray-105"><span class="cite-bracket">[</span>105<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Hidroponio" class="mw-redirect" title="Hidroponio">hidroponio</a>,<sup id="cite_ref-Douglas1975_106-0" class="reference"><a href="#cite_note-Douglas1975-106"><span class="cite-bracket">[</span>106<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> kaj la disvolvigo de ekonomie videblaj <a href="/wiki/Biobrula%C4%B5o" title="Biobrulaĵo">biobrulaĵoj</a> kiaj <a href="/wiki/Bioetanolo" title="Bioetanolo">etanolo</a>.<sup id="cite_ref-UNEP2009_107-0" class="reference"><a href="#cite_note-UNEP2009-107"><span class="cite-bracket">[</span>107<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>En ĵusaj jaroj estis reago kontraŭ la <a href="/wiki/Ekstera_efiko" title="Ekstera efiko">eksteraj</a> mediefikoj de konvencia agrikulturo, rezulte en la <a href="/wiki/Ekologia_agrikulturo" title="Ekologia agrikulturo">ekologia agrikulturo</a>.<sup id="cite_ref-motherjones1_18-1" class="reference"><a href="#cite_note-motherjones1-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Malsategoj pluis suferigi la tutmondon laŭlonge de la 20a jarcento. Tra la efikoj de klimataj okazaĵoj, registara politiko, militoj kaj rikoltaj malsukcesoj, milionoj de personoj mortiĝis en ĉiu el almenaŭ dek malsategoj inter la 1920-aj kaj la 1990-aj jaroj.<sup id="cite_ref-smh.com.au_19-1" class="reference"><a href="#cite_note-smh.com.au-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Laboristaro">Laboristaro</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=19" title="Redakti sekcion: Laboristaro" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=19" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Laboristaro"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Kerbau_Jawa.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Kerbau_Jawa.jpg/220px-Kerbau_Jawa.jpg" decoding="async" width="220" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Kerbau_Jawa.jpg/330px-Kerbau_Jawa.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Kerbau_Jawa.jpg/440px-Kerbau_Jawa.jpg 2x" data-file-width="1500" data-file-height="991" /></a><figcaption>Plugante <a href="/wiki/Rizkampo" title="Rizkampo">rizkampojn</a> pere de <a href="/wiki/Akvobubalo" title="Akvobubalo">akvobubaloj</a>, en <a href="/wiki/Indonezio" title="Indonezio">Indonezio</a>.</figcaption></figure> <p>Je 2011, la <a href="/wiki/Internacia_Organiza%C4%B5o_de_Laboro" title="Internacia Organizaĵo de Laboro">Internacia Organizaĵo de Laboro</a> asertas ke proksimume unu mil milionoj da personoj, aŭ ĉirkaŭ 1/3 de la disponebla laborforto, estas dungita (laboranta) en la tutmonda <a href="/wiki/Agrikultura_sektoro" class="mw-redirect" title="Agrikultura sektoro">agrikultura sektoro</a>. Agrikulturo konstituas proksimume 70% de la tutmonda dungitaro de infanoj, kaj en multaj landoj ĝi uzas la plej granda procento de virinoj de ajna industrio.<sup id="cite_ref-ILO_108-0" class="reference"><a href="#cite_note-ILO-108"><span class="cite-bracket">[</span>108<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La <a href="/wiki/Sektoro_serva" class="mw-redirect" title="Sektoro serva">sektoro serva</a> superis la agrikulturan sektoron kiel la plej granda tutmonda dunganto nur en 2007. Inter 1997 kaj 2007, la procento de personoj dungitaj en agrikulturo falis je ĉirkaŭ kvar procentaj punktoj, tendenco kiu espereble pluos.<sup id="cite_ref-109" class="reference"><a href="#cite_note-109"><span class="cite-bracket">[</span>109<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La nombro de personoj dungitaj en agrikulturo varias amplekse je laŭlanda bazo, game el malpli ol 2% en landoj kiaj Usono kaj Kanado al ĉirkaŭ 80% en multaj afrikaj landoj.<sup id="cite_ref-LaborForce_110-0" class="reference"><a href="#cite_note-LaborForce-110"><span class="cite-bracket">[</span>110<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> En disvolvigitaj landoj, tiuj ciferoj estas grave pli malaltaj ol en antaŭaj jarcentoj. Dum la 16a jarcento en Eŭropo, por ekzemplo, inter 55 kaj 75 procento de la loĝantaro estis engaĝita en agrikulturo, depende de la lando. Ĉirkaŭ la 19a jarcento en Eŭropo, tio falis al inter 35 kaj 65 procento.<sup id="cite_ref-111" class="reference"><a href="#cite_note-111"><span class="cite-bracket">[</span>111<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> En la samaj landoj nuntempe, la ciferoj estis malpli ol 10%.<sup id="cite_ref-LaborForce_110-1" class="reference"><a href="#cite_note-LaborForce-110"><span class="cite-bracket">[</span>110<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Socio">Socio</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=20" title="Redakti sekcion: Socio" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=20" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Socio"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Agrikultura_socio" title="Agrikultura socio">Agrikultura socio</a> estas <a href="/wiki/Socio" title="Socio">socio</a> kies ekonomio baziĝas sur terkultivado. Tio signifas ke terkultivado estas la ĉefa fonto de <a href="/wiki/Ri%C4%89o" title="Riĉo">riĉo</a>, kvankam ankaŭ aliaj formoj de laboro normale ekzistas. Agrikulturaj homaj socioj ekzistas en diversaj lokoj de la mondo de antaŭ 10 000 jaroj. Ili kontrastas kun <a href="/wiki/%C4%88asistoj-kolektistoj" title="Ĉasistoj-kolektistoj">ĉas-kolektaj</a> kaj <a href="/wiki/Industria_socio" title="Industria socio">industriaj socioj</a>. Ili estas la plej bone atestita <a href="/wiki/Sociekonomiko" title="Sociekonomiko">sociekonomia</a> strukturo en la historia registraro, kompare al ĉas-kolektaj socioj, kiuj normale ne evoluigis skribsistemojn, kaj industriaj, kiuj ekestis relative lastatempe. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Agrikulturaj_produktadsistemoj">Agrikulturaj produktadsistemoj</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=21" title="Redakti sekcion: Agrikulturaj produktadsistemoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=21" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Agrikulturaj produktadsistemoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Baumwoll-Erntemaschine_auf_Feld.jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Baumwoll-Erntemaschine_auf_Feld.jpeg/220px-Baumwoll-Erntemaschine_auf_Feld.jpeg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Baumwoll-Erntemaschine_auf_Feld.jpeg/330px-Baumwoll-Erntemaschine_auf_Feld.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Baumwoll-Erntemaschine_auf_Feld.jpeg/440px-Baumwoll-Erntemaschine_auf_Feld.jpeg 2x" data-file-width="2700" data-file-height="1805" /></a><figcaption><a href="/wiki/Kotonplukilo" title="Kotonplukilo">Kotonplukilo</a> labore. La unuaj sukcesaj modeloj estis prezentitaj en la mezo de <a href="/wiki/1940-aj_jaroj" title="1940-aj jaroj">1940-aj jaroj</a> kaj ĉiu povis fari la laboron de 50 manplukistoj. Jen ekzemplo de <a href="/wiki/Mekanizita_agrikulturo" title="Mekanizita agrikulturo">mekanizita agrikulturo</a>.</figcaption></figure> <div style="-moz-column-count:3; -webkit-column-count:3; column-count:3;"> <ul><li><a href="/wiki/Agrikultura_industrio" title="Agrikultura industrio">Agrikultura industrio</a></li> <li><a href="/wiki/Ekologia_agrikulturo" title="Ekologia agrikulturo">Ekologia agrikulturo</a></li> <li><a href="/wiki/Eltenebla_agrikulturo" class="mw-redirect" title="Eltenebla agrikulturo">Eltenebla agrikulturo</a></li> <li><a href="/wiki/Intensa_agrikulturo" title="Intensa agrikulturo">Intensa agrikulturo</a></li> <li><a href="/wiki/Komuna_Agrikultura_Politiko" title="Komuna Agrikultura Politiko">KAP</a></li> <li><a href="/wiki/Malferma_kamparo" title="Malferma kamparo">Malferma kamparo</a></li> <li><a href="/wiki/Mekanizita_agrikulturo" title="Mekanizita agrikulturo">Mekanizita agrikulturo</a></li> <li><a href="/wiki/Permakulturo" title="Permakulturo">Permakulturo</a></li> <li><a href="/wiki/Teraso_(agrikulturo)" title="Teraso (agrikulturo)">Terasoj</a></li> <li><a href="/wiki/Unuaj_agrokulturistoj" class="mw-redirect" title="Unuaj agrokulturistoj">Unuaj agrokulturistoj</a></li> <li><a href="/wiki/Vivteniga_agrikulturo" title="Vivteniga agrikulturo">Vivteniga agrikulturo</a></li></ul> </div> <ul><li><a href="/wiki/%C4%88ela_agrikulturo" title="Ĉela agrikulturo">Ĉela agrikulturo</a> temigas la produktadon de agrikulturaj produktoj de ĉelkulturoj uzante kombinaĵon de <a href="/wiki/Bioteknologio" class="mw-redirect" title="Bioteknologio">bioteknologio</a>, <a href="/wiki/Hista_in%C4%9Denierarto" title="Hista inĝenierarto">hista inĝenierarto</a>, <a href="/wiki/Molekula_biologio" title="Molekula biologio">molekula biologio</a>, kaj <a href="/wiki/Sinteza_biologio" title="Sinteza biologio">sinteza biologio</a> krei kaj desegni novajn metodojn por produkti <a href="/wiki/Proteino" title="Proteino">proteinojn</a>, <a href="/wiki/Graso" title="Graso">grasojn</a> kaj <a href="/wiki/Histo" title="Histo">histojn</a> kiuj alie venus de tradicia agrikulturo.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Subtemoj">Subtemoj</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=22" title="Redakti sekcion: Subtemoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=22" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Subtemoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Cattle_grazing,_Fillmore_County,_Minnesota.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Cattle_grazing%2C_Fillmore_County%2C_Minnesota.jpg/300px-Cattle_grazing%2C_Fillmore_County%2C_Minnesota.jpg" decoding="async" width="300" height="225" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Cattle_grazing%2C_Fillmore_County%2C_Minnesota.jpg/450px-Cattle_grazing%2C_Fillmore_County%2C_Minnesota.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Cattle_grazing%2C_Fillmore_County%2C_Minnesota.jpg/600px-Cattle_grazing%2C_Fillmore_County%2C_Minnesota.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption>Paŝtanta bovaro en <a href="/wiki/Pa%C5%9Dtejo" title="Paŝtejo">paŝtejo</a>.</figcaption></figure> <p>Plantoproduktado: </p> <ul><li>donas la ĉefajn materialojn por la homa nutrado</li> <li>donas gravajn bazmaterialojn por la industrio (industriaj plantoj)</li> <li>antaŭkondiĉo por la intensa bestobredado</li></ul> <p>Tipoj de terenoj de agrikulturo </p> <ul><li><a href="/wiki/Agro" class="mw-redirect" title="Agro">agro</a></li> <li><a href="/wiki/Pa%C5%9Dtejo" title="Paŝtejo">paŝtejo</a></li> <li><a href="/wiki/Herbejo" title="Herbejo">herbejo</a> (falĉejo, falĉoherbejo)</li> <li><a href="/wiki/%C4%9Cardeno" title="Ĝardeno">ĝardeno</a></li> <li><a href="/wiki/Vitejo" title="Vitejo">vitejo</a> (vinberĝardeno)</li> <li><a href="/wiki/Frukto%C4%9Dardenado" class="mw-redirect" title="Fruktoĝardenado">fruktoĝardeno</a> (horto)</li> <li>fragmitejo (<a href="/wiki/Kano" title="Kano">kanejo</a>)</li> <li><a href="/wiki/Akvo" title="Akvo">akvo</a> (ekz. <a href="/wiki/Algo" title="Algo">algo</a>-kulturado en maro)</li></ul> <p>Kultivado de agro </p> <ul><li>antaŭpreparo de agro <ul><li>plugo, erpo, cilindrumado per <a href="/wiki/Plugilo" title="Plugilo">plugilo</a>, <a href="/wiki/Erpilo" title="Erpilo">erpilo</a>, cilindro</li> <li>sterkado per sterkodisiga maŝino</li></ul></li> <li>semado per semomaŝino / plantado per plantomaŝino</li> <li>flegado de plantoj <ul><li>kultivado per kultivilo, rastado per <a href="/wiki/Rastilo" title="Rastilo">rastilo</a>, <a href="/wiki/Sarkilo" class="mw-redirect" title="Sarkilo">sarkilo</a></li> <li>akvumado / <a href="/wiki/Irigacio" title="Irigacio">irigacio</a> per akvumiloj (gutiga, mikrotuba, mikroradia, tradicie pluviga metodo)</li> <li>ŝprucado de fungicidoj, herbicidoj, insekticidoj (aspergado) per ŝprucmaŝinoj (<a href="/wiki/Agrotoksa%C4%B5o" class="mw-redirect" title="Agrotoksaĵo">agrotoksaĵoj</a>, <a href="/wiki/Agrokemia%C4%B5o" title="Agrokemiaĵo">agrokemiaĵoj</a>)</li></ul></li> <li>rikolto per <a href="/wiki/Rikoltoma%C5%9Dino" class="mw-redirect" title="Rikoltomaŝino">rikoltomaŝinoj</a>, kombajno (<a href="/wiki/Rikoltdra%C5%9Dma%C5%9Dino" class="mw-redirect" title="Rikoltdraŝmaŝino">rikoltdraŝmaŝino</a>), <a href="/wiki/Fal%C4%89ilo" title="Falĉilo">falĉilo</a>, manlaboro</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Agrikulturaj_proprecoj_laŭ_terregionoj"><span id="Agrikulturaj_proprecoj_la.C5.AD_terregionoj"></span>Agrikulturaj proprecoj laŭ terregionoj</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=23" title="Redakti sekcion: Agrikulturaj proprecoj laŭ terregionoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=23" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Agrikulturaj proprecoj laŭ terregionoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tropikaj_kaj_duonsekaj_regionoj">Tropikaj kaj duonsekaj regionoj</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=24" title="Redakti sekcion: Tropikaj kaj duonsekaj regionoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=24" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Tropikaj kaj duonsekaj regionoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Rice_Field.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Rice_Field.jpg/280px-Rice_Field.jpg" decoding="async" width="280" height="248" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bd/Rice_Field.jpg 1.5x" data-file-width="315" data-file-height="279" /></a><figcaption>Viro laborante ĉe kultivo de <a href="/wiki/Rizo" title="Rizo">rizo</a> en <a href="/wiki/Banglade%C5%9Do" title="Bangladeŝo">Bangladeŝo</a>.</figcaption></figure> <p>En la tropika zono oni rikoltas 2-3 foje jare sur la sama agro, dum en la kontinenta klimato oni rikoltas unufoje, poste oni kelkfoje semas plantojn sterkocele (verda sterko), enplugonte ilin. </p><p>Krome, troviĝas la t.n. '<a href="/wiki/Duonsekaj_tropikoj" title="Duonsekaj tropikoj">duonsekaj tropikoj</a>', agroklimata regiono kiu troviĝas en 48 evoluiĝantaj landoj, kaj kie loĝas sesono de la homaro. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Produktaĵoj"><span id="Produkta.C4.B5oj"></span>Produktaĵoj</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=25" title="Redakti sekcion: Produktaĵoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=25" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Produktaĵoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ĉefaj_agrikulturaj_bestoj"><span id=".C4.88efaj_agrikulturaj_bestoj"></span>Ĉefaj agrikulturaj bestoj</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=26" title="Redakti sekcion: Ĉefaj agrikulturaj bestoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=26" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Ĉefaj agrikulturaj bestoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Bovo" title="Bovo">Bovo</a> - <a href="/wiki/Bubalo" title="Bubalo">Bubalo</a> - <a href="/wiki/%C4%88evalo" title="Ĉevalo">Ĉevalo</a> - <a href="/wiki/%C5%9Cafo" title="Ŝafo">Ŝafo</a> - <a href="/wiki/Kapro" title="Kapro">Kapro</a> - <a href="/wiki/Porko" title="Porko">Porko</a> - <a href="/wiki/Lamo" title="Lamo">Lamo</a> - <a href="/wiki/Kortobirdaro" class="mw-redirect" title="Kortobirdaro">Kortobirdaro</a> - <a href="/wiki/Hejma_kuniklo" class="mw-redirect" title="Hejma kuniklo">Kuniklo</a> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ĉefaj_agrikulturaj_plantoj"><span id=".C4.88efaj_agrikulturaj_plantoj"></span>Ĉefaj agrikulturaj plantoj</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=27" title="Redakti sekcion: Ĉefaj agrikulturaj plantoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=27" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Ĉefaj agrikulturaj plantoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>cerealoj (grenplantoj kiel <a href="/wiki/Maizo" title="Maizo">maizo</a>, <a href="/wiki/Tritiko" title="Tritiko">tritiko</a>, <a href="/wiki/Rizo" title="Rizo">rizo</a>, <a href="/wiki/Sekalo" title="Sekalo">sekalo</a>, <a href="/wiki/Sorgo" title="Sorgo">sorgo</a>, <a href="/wiki/Hordeo" title="Hordeo">hordeo</a>, <a href="/wiki/Milio" title="Milio">milio</a>),</li> <li>fruktoj (ekz. <a href="/wiki/Persiko" title="Persiko">persiko</a>, <a href="/wiki/Pomo" title="Pomo">pomo</a>, <a href="/wiki/Piro" title="Piro">piro</a>, <a href="/wiki/Pruno" class="mw-disambig" title="Pruno">pruno</a>, <a href="/wiki/Olivo" title="Olivo">olivo</a>)</li> <li>arboj (ekz. <a href="/wiki/Korkokverko" title="Korkokverko">korkokverko</a>, <a href="/wiki/Anzino" class="mw-redirect" title="Anzino">anzino</a>, <a href="/wiki/E%C5%ADkalipto" title="Eŭkalipto">eŭkalipto</a>)</li> <li>teĥnikaj plantaĵoj</li> <li>aliaj plantoj (ekz. <a href="/wiki/Batato" title="Batato">batato</a>, <a href="/wiki/Sukerbeto" title="Sukerbeto">sukerbeto</a>, <a href="/wiki/Sunfloro" title="Sunfloro">sunfloro</a>, <a href="/wiki/Terpiro" title="Terpiro">terpiro</a>, <a href="/wiki/Terpomo" title="Terpomo">terpomo</a>, <a href="/wiki/Legomo" title="Legomo">legomoj</a>, <a href="/wiki/Spico" title="Spico">spicaj plantoj</a>)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Iloj_kaj_teĥnikoj"><span id="Iloj_kaj_te.C4.A5nikoj"></span>Iloj kaj teĥnikoj</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=28" title="Redakti sekcion: Iloj kaj teĥnikoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=28" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Iloj kaj teĥnikoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Hei%C3%9Fdampf-Kipppflug.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Hei%C3%9Fdampf-Kipppflug.jpg/220px-Hei%C3%9Fdampf-Kipppflug.jpg" decoding="async" width="220" height="152" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Hei%C3%9Fdampf-Kipppflug.jpg/330px-Hei%C3%9Fdampf-Kipppflug.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Hei%C3%9Fdampf-Kipppflug.jpg/440px-Hei%C3%9Fdampf-Kipppflug.jpg 2x" data-file-width="1285" data-file-height="886" /></a><figcaption>Plugilo tirota de traktoro.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Agrikulturiloj">Agrikulturiloj</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=29" title="Redakti sekcion: Agrikulturiloj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=29" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Agrikulturiloj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Ilo" class="mw-redirect mw-disambig" title="Ilo">Iloj</a>, <a href="/wiki/Ma%C5%9Dino" title="Maŝino">maŝinoj</a>, <a href="/wiki/Plugilo" title="Plugilo">plugilo</a>, <a href="/wiki/Traktoro" title="Traktoro">traktoroj</a> kaj ekipaĵo, aŭ <a href="/wiki/%C4%88evaltira_veturado" title="Ĉevaltira veturado">ĉevaltira veturado</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Teknikoj">Teknikoj</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=30" title="Redakti sekcion: Teknikoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=30" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Teknikoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Greftado" title="Greftado">Greftado</a>, <a href="/wiki/Plugado" title="Plugado">plugado</a>, <a href="/wiki/Novalo" title="Novalo">novalo</a></li> <li><a href="/wiki/Kultivciklo" title="Kultivciklo">Kultivciklo</a></li> <li><a href="/wiki/Teraso_(agrikulturo)" title="Teraso (agrikulturo)">Terasoj</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nuntempaj_kaj_alestontaj_problemoj">Nuntempaj kaj alestontaj problemoj</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=31" title="Redakti sekcion: Nuntempaj kaj alestontaj problemoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=31" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Nuntempaj kaj alestontaj problemoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Ekologia_agrikulturo" title="Ekologia agrikulturo">Ekologia agrikulturo</a></li> <li><a href="/wiki/Intensa_agrikulturo" title="Intensa agrikulturo">Intensa agrikulturo</a></li> <li><a href="/wiki/Patentigo_de_vivanta%C4%B5oj" class="mw-redirect" title="Patentigo de vivantaĵoj">Patentigo de vivantaĵoj</a></li> <li><a href="/wiki/Politika_ekologio" title="Politika ekologio">Politika ekologio</a></li> <li><a href="/wiki/Via_Campesina" title="Via Campesina">Via Campesina</a></li> <li><a href="/wiki/Akaparo_de_tero" title="Akaparo de tero">Akaparo de tero</a> aŭ terprenado (angle <i>land grabbing</i>) estas la alproprigo de terenoj, kutime de agrikulturaj areoj, fare de transnaciaj kompanioj, registaroj aŭ individuoj. Ĝi povas esti laŭleĝa aŭ kontraŭleĝa, kaj estas ofte kritikata, kiam ĝi malebligas al kamparanoj plu vivteni sin per kultivado de etaj parceloj, ĉar la investisto celas al profito per grandkvanta produktado kaj vendo sur la monda merkato. Ofte la akaparo de tero kondukas ankaŭ al pli abunda uzo de herbicidoj, pesticidoj kaj artefarita sterko.</li> <li><a href="/wiki/Agroekologio" title="Agroekologio">Agroekologio</a> estas <a href="/wiki/Aplikataj_sciencoj" title="Aplikataj sciencoj">aplikata scienco</a> kiu studas ekologiajn procezojn aplikataj al agrikulturaj produktadaj sistemoj. Alportado de <a href="/wiki/Ekologio" title="Ekologio">ekologiaj principoj</a> povas konduki al novaj alproksimiĝoj de administrado en <a href="/wiki/Agrikultura_ekosistemo" title="Agrikultura ekosistemo">agrikulturaj ekosistemoj</a>. La termino estas ofte uzata en nepreciza maniero ĉar ĝi povas signifi sciencon, movadon aŭ agrikulturan praktikon<sup id="cite_ref-112" class="reference"><a href="#cite_note-112"><span class="cite-bracket">[</span>112<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vidu_ankaŭ"><span id="Vidu_anka.C5.AD"></span>Vidu ankaŭ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=32" title="Redakti sekcion: Vidu ankaŭ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=32" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Vidu ankaŭ"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="-moz-column-count:3; -webkit-column-count:3; column-count:3;"> <ul><li><a href="/wiki/Industria_agrikulturo" title="Industria agrikulturo">Industria agrikulturo</a></li> <li><a href="/wiki/Agrikultura_industrio" title="Agrikultura industrio">Agrikultura industrio</a></li> <li><a href="/wiki/Agrikultura_subvencio" title="Agrikultura subvencio">Agrikultura subvencio</a></li> <li><a href="/wiki/Agrikulturo_en_Nederlando" title="Agrikulturo en Nederlando">Agrikulturo en Nederlando</a></li> <li><a href="/wiki/Agrokemia%C4%B5o" title="Agrokemiaĵo">Agrokemiaĵo</a></li> <li><a href="/wiki/Agronomio" title="Agronomio">Agronomio</a></li> <li><a href="/wiki/Areoproduktiveco" title="Areoproduktiveco">Areoproduktiveco</a></li> <li><a href="/wiki/Biologio" title="Biologio">Biologio</a></li> <li><a href="/wiki/Botaniko" class="mw-redirect" title="Botaniko">Botaniko</a></li> <li><a href="/wiki/Ekologia_agrikulturo" title="Ekologia agrikulturo">Ekologia agrikulturo</a></li> <li><a href="/wiki/Ekologio" title="Ekologio">Ekologio</a></li> <li><a href="/wiki/Eltenebla_agrikulturo" class="mw-redirect" title="Eltenebla agrikulturo">Eltenebla agrikulturo</a></li> <li><a href="/wiki/E%C5%ADropa_agrikultura_ribelo" title="Eŭropa agrikultura ribelo">Eŭropa agrikultura ribelo</a></li> <li><a href="/wiki/Genetike_modifita_man%C4%9Do" title="Genetike modifita manĝo">Genetike modifita manĝo</a></li> <li><a href="/wiki/He%C4%9Dkamparo" title="Heĝkamparo">Heĝkamparo</a></li> <li><a href="/wiki/Intensa_agrikulturo" title="Intensa agrikulturo">Intensa agrikulturo</a></li> <li><a href="/wiki/Internacia_Fonduso_por_Agrikultura_Disvolvi%C4%9Do" title="Internacia Fonduso por Agrikultura Disvolviĝo">Internacia Fonduso por Agrikultura Disvolviĝo</a></li> <li><a href="/wiki/Kolumelo" title="Kolumelo">Kolumelo</a></li> <li><a href="/wiki/Komuna_Agrikultura_Politiko" title="Komuna Agrikultura Politiko">KAP</a></li> <li><a href="/wiki/Malferma_kamparo" title="Malferma kamparo">Malferma kamparo</a></li> <li><a href="/wiki/Mekanizita_agrikulturo" title="Mekanizita agrikulturo">Mekanizita agrikulturo</a></li> <li><a href="/wiki/Mikrobiologio" title="Mikrobiologio">Mikrobiologio</a></li> <li><a href="/wiki/Permakulturo" title="Permakulturo">Permakulturo</a></li> <li><a href="/wiki/Plugebla_tero" title="Plugebla tero">Plugebla tero</a></li> <li><a href="/wiki/Ren%C3%A9_Dumont" title="René Dumont">René Dumont</a></li> <li><a href="/wiki/TerraCottem" title="TerraCottem">TerraCottem</a></li> <li><a href="/wiki/Unuaj_agrokulturistoj" class="mw-redirect" title="Unuaj agrokulturistoj">Unuaj agrokulturistoj</a></li> <li><a href="/wiki/Vandana_Shiva" title="Vandana Shiva">Vandana Shiva</a></li> <li><a href="/wiki/Verda_revolucio" title="Verda revolucio">Verda revolucio</a></li> <li><a href="/wiki/Vivteniga_agrikulturo" title="Vivteniga agrikulturo">Vivteniga agrikulturo</a></li></ul> </div> <ul><li><a href="/wiki/Nacia_biblioteko_de_agrikulturo_(Usono)" class="mw-redirect" title="Nacia biblioteko de agrikulturo (Usono)">Usona nacia biblioteko de agrikulturo</a> estas unu el la plej grandaj esplorbibliotekoj en la mondo.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notoj">Notoj</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=33" title="Redakti sekcion: Notoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=33" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Notoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist references-small" style="-moz-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-count:2; padding-right: 6px;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1">↑</a> <span class="reference-text">Agrikulturo laŭ la difino de <a href="/wiki/NPIV" class="mw-redirect" title="NPIV">NPIV</a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://vortaro.net/#agrikulturo">[1]</a></span> </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">↑</a> <span class="reference-text">Agrokulturo en <a href="/wiki/NPIV" class="mw-redirect" title="NPIV">NPIV</a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://vortaro.net/#agrokulturo">[2]</a> sed ne en <a href="/wiki/ReVo" class="mw-redirect" title="ReVo">ReVo</a></span> </li> <li id="cite_note-3"><a href="#cite_ref-3">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;">Jared Diamond.  (2012) <i>The World Until Yesterday</i>. Viking, <span style="white-space:nowrap;">p. 353</span>. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9780670024810" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-670-02481-0</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;">Douglas John McConnell.  (2003) <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.co.uk/books?id=QYBSfUJPQXcC&lpg=PP1&dq=the%20forest%20farms%20of%20kandy%20and%20other%20gardens%20of%20complete%20design&pg=PA1#v=onepage&q&f=false">The Forest Farms of Kandy: And Other Gardens of Complete Design</a></i>, <span style="white-space:nowrap;">p. 1</span>. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9780754609582" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-7546-0958-2</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-5"><a href="#cite_ref-5">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;">Douglas John McConnell.  (1992) <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.co.uk/books?id=G3QPo7lTĥsC&lpg=PP1&dq=The%20forest-garden%20farms%20of%20Kandy%2C%20Sri%20Lanka.&pg=PA1#v=onepage&q&f=false">The forest-garden farms of Kandy, Sri Lanka</a></i>, <span style="white-space:nowrap;">p. 1</span>. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9789251028988" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-92-5-102898-8</a>.</cite><span title="Kelkfoje okazas, ke ligilo en Vikipedio ne plu atingeblas. Se eble, trovu la korektan ligilon kaj enmeti ĝin ĉi tie, alikaze forigu la ligilon kaj, se tio temas pri noto, enmetu la ŝablonon {{citon}}." style="background:#ffeaea; color:#444444"></span><sup class="noprint" title="Kelkfoje okazas, ke ligilo en Vikipedio ne plu atingeblas. Se eble, trovu la korektan ligilon kaj enmeti ĝin ĉi tie, alikaze forigu la ligilon kaj, se tio temas pri noto, enmetu la ŝablonon {{citon}}." style="color:red;">[<i>rompita ligilo</i>]</sup></span> </li> <li id="cite_note-6"><a href="#cite_ref-6">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (2014) “Current perspectives and the future of domestication studies”, <i>Proceedings of the National Academy of Sciences</i> <b>111</b> (17), <span style="white-space:nowrap;">p. 6139</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1073/pnas.1323964111" class="extiw" title="doi:10.1073/pnas.1323964111">10.1073/pnas.1323964111</a>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-7"><a href="#cite_ref-7">↑</a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://blogs.scientificamerican.com/observations/humans-feasting-on-grains-for-at-least-100000-years/">Humans feasting on grains for at least 100,000 years</a>. Scientific American (17a de Decembro 2009). Alirita 28a de Aŭgusto 2016 . </span> </li> <li id="cite_note-8"><a href="#cite_ref-8">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;">Nelson, Sarah M..  (1998) <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.co.il/books?id=N5dN_A29v58C&printsec=frontcover&hl=ru&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false">Ancestors for the Pigs. Pigs in prehistory</a></i>. University of Pennsylvania Museum of Archaeology and Anthropology.</cite></span> </li> <li id="cite_note-9"><a href="#cite_ref-9">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;" id="referenco-Ensminger-1986">Ensminger, M.E..  (1986) <i>Sheep and Goat Science</i>. Interstate Printers and Publishers. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/081342464X" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-8134-2464-X</a>.</cite> </span> </li> <li id="cite_note-McTavish-10"><a href="#cite_ref-McTavish_10-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;">McTavish, E.J. (2013). “New World cattle show ancestry from multiple independent domestication events”, <i>Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A</i> <b>110</b>, <span style="white-space:nowrap;">p. E1398–406</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1073/pnas.1303367110" class="extiw" title="doi:10.1073/pnas.1303367110">10.1073/pnas.1303367110</a>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-Broudy1979-11">↑ <a href="#cite_ref-Broudy1979_11-0"><sup>11,0</sup></a> <a href="#cite_ref-Broudy1979_11-1"><sup>11,1</sup></a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;" id="referenco-Broudy-1979">Broudy, Eric.  (1979) <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=shN5_-W1RzcC&pg=PA81">The Book of Looms: A History of the Handloom from Ancient Times to the Present</a></i>. UPNE, <span style="white-space:nowrap;">p. 81</span>. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9780874516494" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-87451-649-4</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-12"><a href="#cite_ref-12">↑</a> <span class="reference-text">S. Johannessen kaj C. A. Hastorf (eld.) <i>Corn and Culture in the Prehistoric New World</i>, Westview Press, Boulder, Colorado.</span> </li> <li id="cite_note-Watson-13">↑ <a href="#cite_ref-Watson_13-0"><sup>13,0</sup></a> <a href="#cite_ref-Watson_13-1"><sup>13,1</sup></a> <a href="#cite_ref-Watson_13-2"><sup>13,2</sup></a> <a href="#cite_ref-Watson_13-3"><sup>13,3</sup></a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (1974) “The Arab Agricultural Revolution and Its Diffusion, 700-1100”, <i>The Journal of Economic History</i> <b>34</b> (1), <span style="white-space:nowrap;">p. 8–35</span>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-NatGeographic2015-14">↑ <a href="#cite_ref-NatGeographic2015_14-0"><sup>14,0</sup></a> <a href="#cite_ref-NatGeographic2015_14-1"><sup>14,1</sup></a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;">National Geographic.  (2015) <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=h2Q5BgAAQBAJ&pg=PA126">Food Journeys of a Lifetime</a></i>. <a href="/wiki/National_Geographic_Society" title="National Geographic Society">National Geographic Society</a>, <span style="white-space:nowrap;">p. 126</span>. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9781426216091" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-1-4262-1609-1</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-15"><a href="#cite_ref-15">↑</a> <span class="reference-text">Crosby, Alfred.  <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gilderlehrman.org/history-by-era/american-indians/essays/columbian-exchange">The Columbian Exchange</a>. The Gilder Lehrman Institute of American History. Alirita 11a de Majo 2013 .</span> </li> <li id="cite_note-16"><a href="#cite_ref-16">↑</a> <span class="reference-text">Janick, Jules.  <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hort.purdue.edu/newcrop/hort_306/text/lec32.pdf">Agricultural Scientific Revolution: Mechanical</a>. Purdue University. Alirita 24a de Majo 2013 .</span> </li> <li id="cite_note-17"><a href="#cite_ref-17">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;">Reid, John F. (2011). “<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nae.edu/Publications/Bridge/52548/52645.aspx">The Impact of Mechanization on Agriculture</a>”, <i>The Bridge on Agriculture and Information Technology</i> <b>41</b>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-motherjones1-18">↑ <a href="#cite_ref-motherjones1_18-0"><sup>18,0</sup></a> <a href="#cite_ref-motherjones1_18-1"><sup>18,1</sup></a> <span class="reference-text">Philpott, Tom (19a de Aprilo 2013).  <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.motherjones.com/tom-philpott/2013/04/history-nitrogen-fertilizer-ammonium-nitrate">A Brief History of Our Deadly Addiction to Nitrogen Fertilizer</a>. Mother Jones. Alirita 7a de Majo 2013 .</span> </li> <li id="cite_note-smh.com.au-19">↑ <a href="#cite_ref-smh.com.au_19-0"><sup>19,0</sup></a> <a href="#cite_ref-smh.com.au_19-1"><sup>19,1</sup></a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (15a de Aŭgusto 2011) “<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.smh.com.au/world/ten-worst-famines-of-the-20th-century-20110815-1iu2w.html">Ten worst famines of the 20th century</a>”, <i>Sydney Morning Herald</i>.</cite><span style="display:none;"> </span></span> </li> <li id="cite_note-NatGeo-20">↑ <a href="#cite_ref-NatGeo_20-0"><sup>20,0</sup></a> <a href="#cite_ref-NatGeo_20-1"><sup>20,1</sup></a> <a href="#cite_ref-NatGeo_20-2"><sup>20,2</sup></a> <a href="#cite_ref-NatGeo_20-3"><sup>20,3</sup></a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://genographic.nationalgeographic.com/development-of-agriculture/">The Development of Agriculture</a>. National Geographic. Alirita 22a de Aprilo 2013 .</span> </li> <li id="cite_note-21"><a href="#cite_ref-21">↑</a> <span class="reference-text">DK Jordan (24a de Novembro 2012).  <a rel="nofollow" class="external text" href="http://anthro.ucsd.edu/~dkjordan/arch/neolithic/Neo3-LivRev.html">Living the Revolution</a>. <i>The Neolithic</i>. University of California – San Diego. Alirita 22a Aprilo 2013 .</span> </li> <li id="cite_note-22"><a href="#cite_ref-22">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;">Hancock, James F..  (2012) <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/?id=j_O9ZnFRNngC&pg=PA119&lpg=PA119&dq=domestication+of+fiber+crops#v=onepage&q=domestication%20of%20fiber%20crops&f=false">Plant evolution and the origin of crop species</a></i>, <span style="white-space:nowrap;">3‑a eldono</span>, CABI, <span style="white-space:nowrap;">p. 119</span>. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/1845938011" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 1-84593-801-1</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-FertMan-23"><a href="#cite_ref-FertMan_23-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;"><a href="/wiki/UN_Industrial_Development_Organization" class="mw-redirect" title="UN Industrial Development Organization">UN Industrial Development Organization</a>, International Fertilizer Development Center.  (1998) <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/?id=qPkoOU4BvEsC&pg=PA44&dq=history+of+fertilizer#v=onepage&q=history%20of%20fertilizer&f=false">The Fertilizer Manual</a></i>, <span style="white-space:nowrap;">3‑a eldono</span>, Springer, <span style="white-space:nowrap;">p. 46</span>. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0792350324" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-7923-5032-4</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-24"><a href="#cite_ref-24">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;"> (1994) S. Johannessen and C. A. Hastorf (eld.): <i>Corn and Culture in the Prehistoric New World</i>. Boulder, Colorado: Westview Press. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0813383757" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-8133-8375-7</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-25"><a href="#cite_ref-25">↑</a> <span class="reference-text">DK Jordan (24a de Novembro 2012).  <a rel="nofollow" class="external text" href="http://anthro.ucsd.edu/~dkjordan/arch/neolithic/Neo2-Beyond.html">Beyond Wheat</a>. <i>The Neolithic</i>. University of California – San Diego. Alirita 22a de Aprilo 2013 .</span> </li> <li id="cite_note-26"><a href="#cite_ref-26">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;">Vergano, Dan (19a de Januaro 2011). “<a rel="nofollow" class="external text" href="http://content.usatoday.com/communities/sciencefair/post/2011/01/domestics-grape-genome-sequenced/1#.UYWuIcrEl-A">Grapes domesticated 8,000 years ago</a>”, <i>USA Today</i>.  Alirita 4a de Majo 2013..</cite><span style="display:none;"> </span></span> </li> <li id="cite_note-27"><a href="#cite_ref-27">↑</a> <span class="reference-text">DK Jordan (24a de Novembro 2012).  <a rel="nofollow" class="external text" href="http://anthro.ucsd.edu/~dkjordan/arch/neolithic/Neo1-AgRev.html">The "Agricultural Revolution"</a>. <i>The Neolithic</i>. University of California – San Diego. Alirita 22a de Aprilo 2013 .</span> </li> <li id="cite_note-Horse-28"><a href="#cite_ref-Horse_28-0">↑</a> <span class="reference-text">Adams, Kristina <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150430072723/http://www.nal.usda.gov/awic/pubs/HorseHistory/intro.shtml">Horses in History: A Bibliography</a>. USDA National Agricultural Library. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nal.usda.gov/awic/pubs/HorseHistory/intro.shtml">la originalo</a> je 2015-04-30. Alirita 24a de Majo 2013 .  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150430072723/http://www.nal.usda.gov/awic/pubs/HorseHistory/intro.shtml">Arkivita kopio</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nal.usda.gov/awic/pubs/HorseHistory/intro.shtml">la originalo</a> je 2015-04-30. Alirita 2014-05-13 .</span> </li> <li id="cite_note-29"><a href="#cite_ref-29">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;">Heiser, Carl B., Jr. (1992). “On Possible Sources of the Tobacco of Prehistoric Eastern North America”, <i>Current Anthropology</i> <b>33</b>, <span style="white-space:nowrap;">p. 54–56</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1086/204032" class="extiw" title="doi:10.1086/204032">10.1086/204032</a>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-BritMus-30"><a href="#cite_ref-BritMus_30-0">↑</a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mesopotamia.co.uk/staff/resources/background/bg08/home.html">Farming</a>. <a href="/wiki/British_Museum" class="mw-redirect" title="British Museum">British Museum</a>. Alirita 15a de Junio 2016 .</span> </li> <li id="cite_note-31"><a href="#cite_ref-31">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;" id="referenco-Tannahill-1968">Tannahill, Reay.  (1968) <i>The fine art of food</i>. Folio Society.</cite></span> </li> <li id="cite_note-32"><a href="#cite_ref-32">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;">Kees, Herman.  (1961) <i>Ancient Egypt: A Cultural Topography</i>. University of Chicago Press.</cite></span> </li> <li id="cite_note-33"><a href="#cite_ref-33">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;">Janick, Jules . “Ancient Egyptian Agriculture and the Origins of Horticulture”, <i>Acta Hort.</i> <b>583</b>, <span style="white-space:nowrap;">p. 23–39</span>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-34"><a href="#cite_ref-34">↑</a> <span class="reference-text">Stein, Burton (1998). <i>A History of India</i>. Blackwell Publishing. 47. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0631205462" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-631-20546-2</a>.</span> </li> <li id="cite_note-gupta-35">↑ <a href="#cite_ref-gupta_35-0"><sup>35,0</sup></a> <a href="#cite_ref-gupta_35-1"><sup>35,1</sup></a> <span class="reference-text">Gupta, Anil K. en <i>Origin of agriculture and domestication of plants and animals linked to early Holocene climate amelioration</i>, Current Science, Vol. 87, No. 1, 10a de Julio 2004 59. Indian Academy of Sciences.</span> </li> <li id="cite_note-Baber-36"><a href="#cite_ref-Baber_36-0">↑</a> <span class="reference-text">Baber, Zaheer (1996). <i>The Science of Empire: Scientific Knowledge, Civilization, and Colonial Rule in India</i>. State University of New York Press. 19. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0791429199" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-7914-2919-9</a>.</span> </li> <li id="cite_note-harrisandgosden385-37">↑ <a href="#cite_ref-harrisandgosden385_37-0"><sup>37,0</sup></a> <a href="#cite_ref-harrisandgosden385_37-1"><sup>37,1</sup></a> <a href="#cite_ref-harrisandgosden385_37-2"><sup>37,2</sup></a> <span class="reference-text">Harris, David R. and Gosden, C. (1996). <i>The Origins and Spread of Agriculture and Pastoralism in Eurasia: Crops, Fields, Flocks And Herds</i>. Routledge. p.385. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/1857285387" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 1-85728-538-7</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Possehl-38"><a href="#cite_ref-Possehl_38-0">↑</a> <span class="reference-text">Possehl, Gregory L. (1996). <i>Mehrgarh</i> en <i>Oxford Companion to Archaeology</i>, eldonita de Brian Fagan. Oxford University Press.</span> </li> <li id="cite_note-R&U-39">↑ <a href="#cite_ref-R&U_39-0"><sup>39,0</sup></a> <a href="#cite_ref-R&U_39-1"><sup>39,1</sup></a> <span class="reference-text">Rodda & Ubertini (2004). <i>The Basis of Civilization--water Science?</i>. International Association of Hydrological Science. 279. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/1901502570" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 1-901502-57-0</a>.</span> </li> <li id="cite_note-lal-40"><a href="#cite_ref-lal_40-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (August 2001) “Thematic evolution of ISTRO: transition in scientific issues and research focus from 1955 to 2000”, <i>Soil and Tillage Research</i> <b>61</b> (1–2), <span style="white-space:nowrap;">p. 3–12 [3]</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1016/S0167-1987(01)00184-2" class="extiw" title="doi:10.1016/S0167-1987(01)00184-2">10.1016/S0167-1987(01)00184-2</a>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-needham_volume_6_part_2_55_56-41"><a href="#cite_ref-needham_volume_6_part_2_55_56_41-0">↑</a> <span class="reference-text">Needham, Joseph (1986). <i>Science and Civilization in China: Volume 6, Part 2</i>. Taipei: Caves Books Ltd. p55-56.</span> </li> <li id="cite_note-needham_volume_6_part_2_56-42">↑ <a href="#cite_ref-needham_volume_6_part_2_56_42-0"><sup>42,0</sup></a> <a href="#cite_ref-needham_volume_6_part_2_56_42-1"><sup>42,1</sup></a> <span class="reference-text">Needham, Volume 6, Part 2, 56.</span> </li> <li id="cite_note-needham_volume_6_part_2_57-43"><a href="#cite_ref-needham_volume_6_part_2_57_43-0">↑</a> <span class="reference-text">Needham, Volume 6, Part 2, 57.</span> </li> <li id="cite_note-needham_volume_4_part_2_184-44"><a href="#cite_ref-needham_volume_4_part_2_184_44-0">↑</a> <span class="reference-text">Needham, Joseph (1986). <i>Science and Civilization in China: Volume 4, Physics and Physical Technology, Part 2, Mechanical Engineering</i>. Taipei: Caves Books, Ltd. p184</span> </li> <li id="cite_note-needham_volume_4_part_2_89_110-45"><a href="#cite_ref-needham_volume_4_part_2_89_110_45-0">↑</a> <span class="reference-text">Needham, Volume 4, Part 2, 89, 110.</span> </li> <li id="cite_note-needham_volume_4_part_2_33-46"><a href="#cite_ref-needham_volume_4_part_2_33_46-0">↑</a> <span class="reference-text">Needham, Volume 4, Part 2, 33.</span> </li> <li id="cite_note-needham_volume_4_part_2_110-47"><a href="#cite_ref-needham_volume_4_part_2_110_47-0">↑</a> <span class="reference-text">Needham, Volume 4, Part 2, 110.</span> </li> <li id="cite_note-greenberger_2006_11-12-48"><a href="#cite_ref-greenberger_2006_11-12_48-0">↑</a> <span class="reference-text">Robert Greenberger, <i>The Technology of Ancient China</i> (New York: Rosen Publishing Group, Inc., 2006), pp. 11–12.</span> </li> <li id="cite_note-49"><a href="#cite_ref-49">↑</a> <span class="reference-text">Ŭang Ĵongŝu, trad. de K. C. Chang kaj kunlaborantoj, <i>Han Civilization</i> (New Haven and London: Yale University Press, 1982).</span> </li> <li id="cite_note-50"><a href="#cite_ref-50">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;">Glick, Thomas F..  (2005) <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/?id=SaJlbWK_-FcC&pg=PA270&lpg=PA270">Medieval Science, Technology And Medicine: An Encyclopedia</a></i>, Volume 11 of The Routledge Encyclopedias of the Middle Ages Series. Psychology Press, <span style="white-space:nowrap;">p. 270</span>. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0415969301" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0415969301</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-pnas1-51"><a href="#cite_ref-pnas1_51-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (2011) “Molecular evidence for a single evolutionary origin of domesticated rice”, <i>Proceedings of the National Academy of Sciences</i> <b>108</b> (20), <span style="white-space:nowrap;">p. 8351</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1073/pnas.1104686108" class="extiw" title="doi:10.1073/pnas.1104686108">10.1073/pnas.1104686108</a>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-nature1-52"><a href="#cite_ref-nature1_52-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (2012) “A map of rice genome variation reveals the origin of cultivated rice”, <i>Nature</i> <b>490</b> (7421), <span style="white-space:nowrap;">p. 497–501</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1038/nature11532" class="extiw" title="doi:10.1038/nature11532">10.1038/nature11532</a>. <a href="/wiki/Bibliografia_kodo" title="Bibliografia kodo">Bibkodo</a>:<a href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2012Natur.490..497H/abstract" class="extiw" title="bibcode:2012Natur.490..497H">2012Natur.490..497H</a>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-White-53">↑ <a href="#cite_ref-White_53-0"><sup>53,0</sup></a> <a href="#cite_ref-White_53-1"><sup>53,1</sup></a> <span class="reference-text">White, K. D. (1970), <i>Roman Farming</i> (Cornell University Press)</span> </li> <li id="cite_note-54"><a href="#cite_ref-54">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;"> Johannessen, S.: <i>Corn and Culture in the Prehistoric New World</i>. Westview Press.</cite> </span> </li> <li id="cite_note-Murphy2011-55">↑ <a href="#cite_ref-Murphy2011_55-0"><sup>55,0</sup></a> <a href="#cite_ref-Murphy2011_55-1"><sup>55,1</sup></a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;">Murphy, Denis.  (2011) <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=etQsieKuRH8C&pg=PA153">Plants, Biotechnology and Agriculture</a></i>. CABI, <span style="white-space:nowrap;">p. 153–</span>. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9781845939137" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-1-84593-913-7</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Speller-56"><a href="#cite_ref-Speller_56-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (2010) “<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pnas.org/content/107/7/2807.full">Ancient mitochondrial DNA analysis reveals complexity of indigenous North American turkey domestication</a>”, <i>PNAS</i> <b>107</b> (7), <span style="white-space:nowrap;">p. 2807–2812</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1073/pnas.0909724107" class="extiw" title="doi:10.1073/pnas.0909724107">10.1073/pnas.0909724107</a>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-57"><a href="#cite_ref-57">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;">Mascarelli, Amanda (<a href="/wiki/5-a_de_novembro" title="5-a de novembro">5-a de novembro</a> <a href="/wiki/2010" title="2010">2010</a>). “<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nature.com/news/2010/101105/full/news.2010.587.html">Mayans converted wetlands to farmland</a>”, <i>Nature</i>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1038/news.2010.587" class="extiw" title="doi:10.1038/news.2010.587">10.1038/news.2010.587</a>.</cite><span style="display:none;"> </span></span> </li> <li id="cite_note-58"><a href="#cite_ref-58">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;">Morgan, John (<a href="/wiki/6-a_de_novembro" title="6-a de novembro">6-a de novembro</a> <a href="/wiki/2013" title="2013">2013</a>). “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.soils.org/publications/sh/articles/53/6/3">Invisible Artifacts: Uncovering Secrets of Ancient Maya Agriculture with Modern Soil Science</a>”, <i>Soil Horizons</i> <b>53</b> (6), <span style="white-space:nowrap;">p. 3</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.2136/sh2012-53-6-lf" class="extiw" title="doi:10.2136/sh2012-53-6-lf">10.2136/sh2012-53-6-lf</a>.</cite><span style="display:none;"> </span>  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150321200108/https://www.soils.org/publications/sh/articles/53/6/3">Arkivita kopio</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.soils.org/publications/sh/articles/53/6/3">la originalo</a> je 2015-03-21. Alirita 2016-10-01 .</span> </li> <li id="cite_note-Spooner_2005_14694–99-59"><a href="#cite_ref-Spooner_2005_14694–99_59-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (2005) “<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pnas.org/content/102/41/14694">A single domestication for potato based on multilocus amplified fragment length polymorphism genotyping</a>”, <i>Proceedings of the National Academy of Sciences</i> <b>102</b> (41), <span style="white-space:nowrap;">p. 14694–99</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1073/pnas.0507400102" class="extiw" title="doi:10.1073/pnas.0507400102">10.1073/pnas.0507400102</a>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-online-60"><a href="#cite_ref-online_60-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;">Office of International Affairs.  (1989) <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nap.edu/openbook.php?isbn=030904264X&page=92">Lost Crops of the Incas: Little-Known Plants of the Andes with Promise for Worldwide Cultivation</a></i>, <span style="white-space:nowrap;">p. 92</span>. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/030904264X" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 030904264X</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-John_Michael_Francis_2005-61"><a href="#cite_ref-John_Michael_Francis_2005_61-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;">John Michael Francis.  (2005) <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/?id=OMNoS-g1h8cC&pg=PA867&dq=artistic+potato">Iberia and the Americas</a></i>. <a href="/wiki/ABC-CLIO" title="ABC-CLIO">ABC-CLIO</a>. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/1851094261" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 1-85109-426-1</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-RischkowskyPilling2007-62"><a href="#cite_ref-RischkowskyPilling2007_62-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;" id="referenco-Rischkowsky-2007">Rischkowsky, Barbara.  (2007) <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=Skpj197tU0oC&pg=PA10">The State of the World's Animal Genetic Resources for Food and Agriculture</a></i>. Food & Agriculture Organization. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9789251057629" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-92-5-105762-9</a>.</cite> </span> </li> <li id="cite_note-63"><a href="#cite_ref-63">↑</a> <span class="reference-text">Heiser, Carl B., Jr. (1992) On possible sources of the tobacco of prehistoric Eastern North America. <i>Current Anthropology</i> 33:54-56.</span> </li> <li id="cite_note-64"><a href="#cite_ref-64">↑</a> <span class="reference-text"><i>Prehistoric Food Production in North America</i>, eldonita de Richard I. Ford. Museum of Anthropology, University of Michigan, Anthropological Papers 75.</span> </li> <li id="cite_note-65"><a href="#cite_ref-65">↑</a> <span class="reference-text">Adair, Mary J. (1988) <i>Prehistoric Agriculture in the Central Plains.</i> Publications in Anthropology 16. University of Kansas, Lawrence.</span> </li> <li id="cite_note-Smith2013-66"><a href="#cite_ref-Smith2013_66-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;" id="referenco-Smith-2013">Smith, Andre w.  (2013) <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=DOJMAgAAQBAJ&pg=RA1-PA571">The Oxford Encyclopedia of Food and Drink in America</a></i>. OUP USA, <span style="white-space:nowrap;">p. 1–</span>. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9780199734962" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-19-973496-2</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-67"><a href="#cite_ref-67">↑</a> <span class="reference-text">Paul E. Minnis (editor) (2003) <i>People and Plants in Ancient Eastern North America.</i> Smithsonian Institution Press, Washington, D.C.</span> </li> <li id="cite_note-68"><a href="#cite_ref-68">↑</a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100525122440/http://pecankernel.tamu.edu/introduction/index.html">Pecans at Texas A&M University</a>. Pecankernel.tamu.edu (2006-08-18). Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://pecankernel.tamu.edu/introduction/index.html">la originalo</a> je 2010-05-25. Alirita 2010-06-03 .  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100525122440/http://pecankernel.tamu.edu/introduction/index.html">Arkivita kopio</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://pecankernel.tamu.edu/introduction/index.html">la originalo</a> je 2010-05-25. Alirita 2016-10-01 .</span> </li> <li id="cite_note-69"><a href="#cite_ref-69">↑</a> <span class="reference-text">The History of Concord Grapes, <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.concordgrape.org/bodyhistory.html">http://www.concordgrape.org/bodyhistory.html</a></span> </li> <li id="cite_note-70"><a href="#cite_ref-70">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;"> (2006) “17”, Neil G. Sugihara: <i>Fire in California's Ecosystems</i>. University of California Press, <span style="white-space:nowrap;">p. 417</span>. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9780520246058" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-520-24605-8</a>.</cite> </span> </li> <li id="cite_note-71"><a href="#cite_ref-71">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;"> (1993) Blackburn, Thomas C. and Kat Anderson: <i>Before the Wilderness: Environmental Management by Native Californians</i>. Menlo Park, California: Ballena Press. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0879191260" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0879191260</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Cunningham2010-72"><a href="#cite_ref-Cunningham2010_72-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;" id="referenco-Cunningham-2010">Cunningham, Laura.  (2010) <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=nuYuYGHwCygC&pg=PA135">State of Change: Forgotten Landscapes of California</a></i>. Berkeley, California: Heyday, <span style="white-space:nowrap;">p. 135, 173–202</span>. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/1597141364" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 1597141364</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-73"><a href="#cite_ref-73">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;" id="referenco-Anderson-2006">Anderson, M. Kat.  (2006) <i>Tending the Wild: Native American Knowledge And the Management of California's Natural Resources</i>. University of California Press. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0520248511" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0520248511</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-74"><a href="#cite_ref-74">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (February 2013) “<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.smithsonianmag.com/history-archaeology/Air-Pollution-Has-Been-a-Problem-Since-the-Days-of-Ancient-Rome-187936271.html">Classical gas</a>”, <i>Smithsonian</i> <b>43</b> (10), <span style="white-space:nowrap;">p. 18</span>.  Alirita 27a de Aŭgusto 2013..</cite><span style="display:none;"> </span> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131015050313/http://www.smithsonianmag.com/history-archaeology/Air-Pollution-Has-Been-a-Problem-Since-the-Days-of-Ancient-Rome-187936271.html">Arkivigite je</a> 2013-10-15 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131015050313/http://www.smithsonianmag.com/history-archaeology/Air-Pollution-Has-Been-a-Problem-Since-the-Days-of-Ancient-Rome-187936271.html">Arkivita kopio</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.smithsonianmag.com/history-archaeology/Air-Pollution-Has-Been-a-Problem-Since-the-Days-of-Ancient-Rome-187936271.html">la originalo</a> je 2013-10-15. Alirita 2016-10-02 .</span> </li> <li id="cite_note-75"><a href="#cite_ref-75">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;">Watson, Andrew M..  (1983) <i>Agricultural Innovation in the Early Islamic World</i>. <a href="/wiki/Cambridge_University_Press" title="Cambridge University Press">Cambridge University Press</a>. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/052124711X" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-521-24711-X</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-76"><a href="#cite_ref-76">↑</a> <span class="reference-text">Jourdan, Pablo <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130414172021/http://www.hcs.ohio-state.edu/hcs/TMI/HCS210/HortOrigins/MiddleAges.html">Medieval Horticulture/Agriculture</a>. Ohio State University. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hcs.ohio-state.edu/hcs/TMI/HCS210/HortOrigins/MiddleAges.html">la originalo</a> je 2013-04-14. Alirita 2013-04-24 .  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130408032356/http://www.hcs.ohio-state.edu/hcs/TMI/HCS210/HortOrigins/MiddleAges.html">Arkivita kopio</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hcs.ohio-state.edu/hcs/TMI/HCS210/HortOrigins/MiddleAges.html">la originalo</a> je 2013-04-08. Alirita 2016-10-02 .</span> </li> <li id="cite_note-77"><a href="#cite_ref-77">↑</a> <span class="reference-text">Janick, Jules (2008).  <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hort.purdue.edu/newcrop/hort_306/text/lec22.pdf">Islamic Influences on Western Agriculture</a>. Purdue University. Alirita 2013-05-23 .</span> </li> <li id="cite_note-Backer-78">↑ <a href="#cite_ref-Backer_78-0"><sup>78,0</sup></a> <a href="#cite_ref-Backer_78-1"><sup>78,1</sup></a> <span class="reference-text">Backer, Patricia <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130508045210/http://www.engr.sjsu.edu/pabacker/history/middle.htm">Part 1 – Medieval European history</a>. <i>History of Technology</i>. <a href="/wiki/San_Jose_State_University" class="mw-redirect" title="San Jose State University">San Jose State University</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.engr.sjsu.edu/pabacker/history/middle.htm">la originalo</a> je 2013-05-08. Alirita 24a de Aprilo 2013 .  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150304180952/http://www.engr.sjsu.edu/pabacker/history/middle.htm">Arkivita kopio</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.engr.sjsu.edu/pabacker/history/middle.htm">la originalo</a> je 2015-03-04. Alirita 2016-10-02 .</span> </li> <li id="cite_note-79"><a href="#cite_ref-79">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;">Newman, Paul B..  (2001) <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/?id=1-mss7-OStgC&pg=PA88">Daily Life in the Middle Ages</a></i>. McFarland, <span style="white-space:nowrap;">p. 88–89</span>. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0786450525" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0786450525</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Campbell1-80"><a href="#cite_ref-Campbell1_80-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (1993) “A New Perspective on Medieval and Early Modern Agriculture: Six Centuries of Norfolk Farming, c.1250-c.1850”, <i>Past and Present</i> <b>141</b>, <span style="white-space:nowrap;">p. 38–105</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1093/past/141.1.38" class="extiw" title="doi:10.1093/past/141.1.38">10.1093/past/141.1.38</a>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-Campbell2-81"><a href="#cite_ref-Campbell2_81-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;" id="referenco-Campbell-2000">Campbell, Bruce M.S..  (2000) <i>English Seigniorial Agriculture, 1250–1450</i>. Cambridge University Press. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0521304121" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-521-30412-1</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Stone1-82"><a href="#cite_ref-Stone1_82-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;" id="referenco-Stone-2005">Stone, David.  (2005) <i>Decision-Making in Medieval Agriculture</i>. Oxford University Press. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0199247765" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-19-924776-5</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-John_Langdon_2010_20–23-83"><a href="#cite_ref-John_Langdon_2010_20–23_83-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;">John Langdon.  (2010) Robert E. Bjork: <i>The Oxford Dictionary of the Middle Ages</i>. Oxford, England: Oxford University Press, <span style="white-space:nowrap;">p. 20–23</span>. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9780198662624" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-19-866262-4</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-84"><a href="#cite_ref-84">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;" id="referenco-Jordan-1997">Jordan, William Chester.  (1997) <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=R6mBDhnM76EC">The Great Famine: Northern Europe in the Early Fourteenth Century</a></i>. Princeton U.P..</cite></span> </li> <li id="cite_note-history-85"><a href="#cite_ref-history_85-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (2010) “The Columbian Exchange: A History of Disease, Food, and Ideas”, '<b>Journal of Economic Perspectives'</b> <b>24</b> (2), <span style="white-space:nowrap;">p. 163–188</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1257/jep.24.2.163" class="extiw" title="doi:10.1257/jep.24.2.163">10.1257/jep.24.2.163</a>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-86"><a href="#cite_ref-86">↑</a> <span class="reference-text">Crosby, Alfred.  <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gilderlehrman.org/history-by-era/american-indians/essays/columbian-exchange">The Columbian Exchange</a>. The Gilder Lehrman Institute of American History. Alirita 2013-05-11 .</span> </li> <li id="cite_note-87"><a href="#cite_ref-87">↑</a> <span class="reference-text">Wagner, Holly <a rel="nofollow" class="external text" href="http://researchnews.osu.edu/archive/suprtubr.htm">Super-Sized Cassava Plants May Help Fight Hunger In Africa</a>. The Ohio State University. Alirita 2013-05-11 .  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131208143623/http://researchnews.osu.edu/archive/suprtubr.htm">Arkivita kopio</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://researchnews.osu.edu/archive/suprtubr.htm">la originalo</a> je 2013-12-08. Alirita 2016-10-02 .</span> </li> <li id="cite_note-88"><a href="#cite_ref-88">↑</a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.isaaa.org/resources/publications/briefs/16/default.html">Advances in Maize Streak Virus Disease Research in Eastern and Southern Africa</a>. International Service for the Acquisition of Agri-Biotech Applications (2000). Alirita 2013-04-16 . </span> </li> <li id="cite_note-Chapman,_Jeff-89"><a href="#cite_ref-Chapman,_Jeff_89-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;">Chapman, Jeff . “<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.history-magazine.com/potato.html">The Impact of the Potato</a>”, <i>History Magazine</i> (2).</cite><span style="display:none;"> </span></span> </li> <li id="cite_note-Mann,_Charles_C-90"><a href="#cite_ref-Mann,_Charles_C_90-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;">Mann, Charles C. (November 2011). “<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.smithsonianmag.com/history-archaeology/How-the-Potato-Changed-the-World.html">How the Potato Changed History</a>”, <i>Smithsonian</i>.</cite><span style="display:none;"> </span> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131102230906/http://www.smithsonianmag.com/history-archaeology/How-the-Potato-Changed-the-World.html">Arkivigite je</a> 2013-11-02 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131102230906/http://www.smithsonianmag.com/history-archaeology/How-the-Potato-Changed-the-World.html">Arkivita kopio</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.smithsonianmag.com/history-archaeology/How-the-Potato-Changed-the-World.html">la originalo</a> je 2013-11-02. Alirita 2016-10-02 .</span> </li> <li id="cite_note-91"><a href="#cite_ref-91">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;" id="referenco-Snell-1985">Snell, K.D.M..  (1985) <i>Annals of the Labouring Poor, Social Change and Agrarian England 1660–1900</i>. Cambridge University Press. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0521245486" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-521-24548-6</a>.</cite> Chapter 4</span> </li> <li id="cite_note-92"><a href="#cite_ref-92">↑</a> <span class="reference-text">Thirsk, Joan.  <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.oxforddnb.com/view/article/2655">'Blith, Walter (bap. 1605, d. 1654)'</a>. Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004; reta eldono, Jan 2008. Alirita 2a de Septembro 2011 .</span> </li> <li id="cite_note-93"><a href="#cite_ref-93">↑</a> <span class="reference-text">Jaap Harskamp, "The Low Countries and the English Agricultural Revolution." (2009): 32-41. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jstor.org/stable/10.1525/gfc.2009.9.3.32">in JSTOR</a></span> </li> <li id="cite_note-94"><a href="#cite_ref-94">↑</a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150924092217/http://www.rotherhamweb.co.uk/h/plough.htm">The Rotherham Plough</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rotherhamweb.co.uk/h/plough.htm">la originalo</a> je 2015-09-24. Alirita 2016-10-02 .</span> </li> <li id="cite_note-95"><a href="#cite_ref-95">↑</a> <span class="reference-text">Barlow, Robert Stockes; "300 Years of Farm Implements and Machinery 1630–1930"; Krause Publications (2003); p.33; <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9780873496322" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0873496322</a></span> </li> <li id="cite_note-Hodge-96"><a href="#cite_ref-Hodge_96-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;" id="referenco-Hodge-1973">Hodge, James.  (1973) <i>Richard Trevithick</i>. Shire Publications, <span style="white-space:nowrap;">p. 30</span>. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0852631774" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-85263-177-4</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-97"><a href="#cite_ref-97">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="libro" style="font-style:normal;"> <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=3cJeffKoriEC&pg=PA45">The John Deere Tractor Legacy</a></i>. Voyageur Press.</cite> </span> </li> <li id="cite_note-pdmhs.com-98"><a href="#cite_ref-pdmhs.com_98-0">↑</a> <span class="reference-text">Coprolite Fertilizer Industry in Britain <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.pdmhs.com/PDFs/ScannedBulletinArticles/Bulletin%2014-5%20-%20The%20Origins%20and%20Development%20of%20the%20British%20.pdf">[3]</a> Alirita la 3an de Aprilo 2012</span> </li> <li id="cite_note-99"><a href="#cite_ref-99">↑</a> <span class="reference-text">Janick, Jules.  <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hort.purdue.edu/newcrop/hort_306/text/lec32.pdf">Agricultural Scientific Revolution: Mechanical</a>. Purdue University. Alirita 24a de Majo 2013 .</span> </li> <li id="cite_note-100"><a href="#cite_ref-100">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;">Reid, John F. (2011). “<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nae.edu/Publications/Bridge/52548/52645.aspx">The Impact of Mechanization on Agriculture</a>”, <i>The Bridge on Agriculture and Information Technology</i> <b>41</b>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-101"><a href="#cite_ref-101">↑</a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120309153521/http://www.fertilizer.org/ifa/HomePage/SUSTAINABILITY/Climate-change/A-historical-perspective.html">A Historical Perspective</a>. International Fertilizer Industry Association. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.fertilizer.org/ifa/HomePage/SUSTAINABILITY/Climate-change/A-historical-perspective.html">la originalo</a> je 2012-03-09. Alirita 7a de Majo 2013 .</span> </li> <li id="cite_note-102"><a href="#cite_ref-102">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (2008) “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.researchgate.net/profile/Brian_Moss2/publication/6173580_Water_Pollution_by_Agriculture/links/53d607050cf220632f3d6bf2.pdf">Water Pollution by Agriculture</a>”, <i>Phil. Trad. Royal Society B</i> <b>363</b>, <span style="white-space:nowrap;">p. 659–666</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1098/rstb.2007.2176" class="extiw" title="doi:10.1098/rstb.2007.2176">10.1098/rstb.2007.2176</a>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-103"><a href="#cite_ref-103">↑</a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://eur-lex.europa.eu/budget/data/D2010_VOL4/EN/nmc-titleN123A5/index.html">Title 05 – Agriculture and rural development</a>. Alirita 16a de Junio 2016 .</span> </li> <li id="cite_note-James_1996-104"><a href="#cite_ref-James_1996_104-0">↑</a> <span class="reference-text">James, Clive.  <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.isaaa.org/kc/Publications/pdfs/isaaabriefs/Briefs%201.pdf">Global Review of the Field Testing and Commercialization of Transgenic Plants: 1986 to 1995</a>. The International Service for the Acquisition of Agri-biotech Applications (1996). Alirita 17a de Julio 2010 .</span> </li> <li id="cite_note-Fray-105"><a href="#cite_ref-Fray_105-0">↑</a> <span class="reference-text">Weasel, Lisa H. 2009. <i>Food Fray.</i> Amacom Publishing</span> </li> <li id="cite_note-Douglas1975-106"><a href="#cite_ref-Douglas1975_106-0">↑</a> <span class="reference-text">Douglas, James S., <i>Hydroponics,</i> 5a eld. Bombay: Oxford UP, 1975. 1–3</span> </li> <li id="cite_note-UNEP2009-107"><a href="#cite_ref-UNEP2009_107-0">↑</a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20091122133933/http://www.unep.fr/scp/rpanel/pdf/Assessing_Biofuels_Full_Report.pdf">Towards Sustainable Production and Use of Resources: Assessing Biofuels</a>. <a href="/wiki/Mediprogramo_de_Unui%C4%9Dintaj_Nacioj" title="Mediprogramo de Unuiĝintaj Nacioj">Mediprogramo de Unuiĝintaj Nacioj</a> (16a de Oktobro 2009). Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.unep.fr/scp/rpanel/pdf/Assessing_Biofuels_Full_Report.pdf">la originalo</a> je 2009-11-22. Alirita <a href="/wiki/24a_de_oktobro" class="mw-redirect" title="24a de oktobro">24a de oktobro</a> <a href="/wiki/2009" title="2009">2009</a> .  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20091122133933/http://www.unep.fr/scp/rpanel/pdf/Assessing_Biofuels_Full_Report.pdf">Arkivita kopio</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.unep.fr/scp/rpanel/pdf/Assessing_Biofuels_Full_Report.pdf">la originalo</a> je 2009-11-22. Alirita 2016-10-04 .</span> </li> <li id="cite_note-ILO-108"><a href="#cite_ref-ILO_108-0">↑</a> <span class="reference-text">"Safety and health in agriculture". International Labour Organization. 21a de Marto 2011. <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.ilo.org/safework/info/standards-and-instruments/codes/WCMS_161135/lang%e2%80%94en/lang--en/index.htm">[4]</a><span title="Kelkfoje okazas, ke ligilo en Vikipedio ne plu atingeblas. Se eble, trovu la korektan ligilon kaj enmeti ĝin ĉi tie, alikaze forigu la ligilon kaj, se tio temas pri noto, enmetu la ŝablonon {{citon}}." style="background:#ffeaea; color:#444444"></span><sup class="noprint" title="Kelkfoje okazas, ke ligilo en Vikipedio ne plu atingeblas. Se eble, trovu la korektan ligilon kaj enmeti ĝin ĉi tie, alikaze forigu la ligilon kaj, se tio temas pri noto, enmetu la ŝablonon {{citon}}." style="color:red;">[<i>rompita ligilo</i>]</sup> Alirita la 24an de Aprilo 2013.</span> </li> <li id="cite_note-109"><a href="#cite_ref-109">↑</a> <span class="reference-text">"<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.financialexpress.com/news/story/191279">Services sector overtakes farming as world's biggest employer: ILO</a>", '<b>The Financial Express'</b>, 26a de Januaro 2007. Kontrolita 24a de Aprilo 2013. </span> </li> <li id="cite_note-LaborForce-110">↑ <a href="#cite_ref-LaborForce_110-0"><sup>110,0</sup></a> <a href="#cite_ref-LaborForce_110-1"><sup>110,1</sup></a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150905114307/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2048.html">Labor Force – By Occupation</a>. <i>The World Factbook</i>. Central Intelligence Agency. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2048.html">la originalo</a> je 2015-09-05. Alirita 4a de Majo 2013 .  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150905114307/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2048.html">Arkivita kopio</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2048.html">la originalo</a> je 2015-09-05. Alirita 2016-10-04 .</span> </li> <li id="cite_note-111"><a href="#cite_ref-111">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;">Allen, Robert C. . “<a rel="nofollow" class="external text" href="http://economics.ouls.ox.ac.uk/13621/1/uuid9ef3c3c6-512f-44b6-b74e-53266cc42ae2-ATTACHMENT01.pdf">Economic structure and agricultural productivity in Europe, 1300–1800</a>”, <i>European Review of Economic History</i> <b>3</b>, <span style="white-space:nowrap;">p. 1–25</span>.</cite><span style="display:none;"> </span> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141027195415/http://economics.ouls.ox.ac.uk/13621/1/uuid9ef3c3c6-512f-44b6-b74e-53266cc42ae2-ATTACHMENT01.pdf">Arkivigite je</a> 2014-10-27 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141027195415/http://economics.ouls.ox.ac.uk/13621/1/uuid9ef3c3c6-512f-44b6-b74e-53266cc42ae2-ATTACHMENT01.pdf">Arkivita kopio</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://economics.ouls.ox.ac.uk/13621/1/uuid9ef3c3c6-512f-44b6-b74e-53266cc42ae2-ATTACHMENT01.pdf">la originalo</a> je 2014-10-27. Alirita 2016-10-04 .</span> </li> <li id="cite_note-112"><a href="#cite_ref-112">↑</a> <span class="reference-text">(en) Wezel, A., Bellon, S., Doré, T., Francis, C., Vallod, D., David, C. (2009). <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.socla.co/wp-content/uploads/2014/wezel-agroecology.pdf">Agroecology as a science, a movement or a practice</a></i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20191030002645/https://www.socla.co/wp-content/uploads/2014/wezel-agroecology.pdf">Arkivita</a> la 30-an de novembro 2019 ĉe <a href="/wiki/Wayback_Ma%C5%9Dino" class="mw-redirect" title="Wayback Maŝino">Wayback Maŝino</a>.</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Literaturo">Literaturo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=34" title="Redakti sekcion: Literaturo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=34" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Literaturo"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Anglalingva">Anglalingva</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=35" title="Redakti sekcion: Anglalingva" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=35" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Anglalingva"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Isabel Alfonso (Eld.), <i>The Rural History of Medieval European Societies. Trends and Perspectives</i>, Brepols, 2007</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Franclingva">Franclingva</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=36" title="Redakti sekcion: Franclingva" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=36" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Franclingva"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Aubry C & Chiffoleau Y (2009) <i>Le développement des circuits courts et l'agriculture péri-urbaine: histoire, évolution en cours et questions actuelles</i>. INRA/FAO-AGRIS: International Information System for the Agricultural Science and Technology</li> <li>Besson Y (2007) <i>Histoire de l'agriculture biologique: une introduction aux fondateurs, Sir Albert Howard, Rudolf Steiner, le couple Müller et Hans Peter Rusch</i>, Masanobu Fukuoka (Doctoral dissertation, Troyes, Notice).</li> <li>Christophe Bonneuil kaj Frédéric Thomas, <i>Semences: une histoire politique, amélioration des plantes, agriculture et alimentation en France depuis la Seconde Guerre mondiale</i>, Eld. Charles Léopold Mayer, 2012. <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://docs.eclm.fr/pdf_livre/357SemencesUneHistoirePolitique.pdf">[5]</a> disponebla rete.</li> <li>Boserup E (1970) <i>Évolution agraire et pression démographique</i> (Vol. 42). Flammarion.</li> <li>C. Ferault kaj D. Le Chatelier, <i>Une Histoire des agricultures</i>, illustrations de G. Nocq, éd. Campagne et Compagnie, 184 p., juin 2012 (dua eldono).</li> <li>M. Mazoyer kaj L. Roudart, <i>Histoire des Agricultures du Monde. Du néolithique à la crise contemporaine</i>, Points histoire, éd. du Seuil, 2002. (No. 2013/44782). ULB—Université Libre de Bruxelles, 1997.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Germanlingva">Germanlingva</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=37" title="Redakti sekcion: Germanlingva" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=37" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Germanlingva"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Wilhelm Abel: <i>Agrarkrisen und Agrarkonjunktur in Mitteleuropa vom 13. bis zum 19. Jahrhundert</i>. 3-a eldono. Hamburg kaj Berlin 1978</li> <li>Walter Achilles: <i>Landwirtschaft in der Frühen Neuzeit</i>, (Enzyklopädie Deutscher Geschichte Nr. 10), Oldenbourg Verlag, München 1991, <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/3486557025" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 3-486-55702-5</a></li> <li>Ernst Bruckmüller; Ernst Langthaler; Josef Redl (eld.): <i>Agrargeschichte schreiben : Traditionen und Innovationen im internationalen Vergleich</i>, Innsbruck [u.a.] : Studien-Verlag, 2004</li> <li>Peter Moser: <i>Der Stand der Bauern. Bäuerliche Politik, Wirtschaft und Kultur gestern und heute</i>. Frauenfeld 1994</li> <li>Werner Rösener: <i>Einführung in die Agrargeschichte</i>. Darmstadt 1997</li> <li>Alois Seidl: <i>Deutsche Agrargeschichte</i>. DLG-Verlag, Frankfurt am Main 2006, <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9783769006551" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-3-7690-0655-1</a></li> <li>Werner Troßbach, Clemens Zimmermann (Eld.): <i>Agrargeschichte. Positionen und Perspektiven</i>. Stuttgart 1998</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Eksteraj_ligiloj">Eksteraj ligiloj</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&veaction=edit&section=38" title="Redakti sekcion: Eksteraj ligiloj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Agrikulturo&action=edit&section=38" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Eksteraj ligiloj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint" id="aliaj_projektoj" style="float: right; clear: right; width: 250px; border: 1px solid #aaa; padding: 4px; font-size: 90%; background: #f9f9f9;"> <ul class="noarchive"><li class="commons"><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Agriculture?uselang=eo">Agrikulturo en la <span>Vikimedia Komunejo</span></a> (Multrimedaj datumoj)</span></li><li class="commons"><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Agriculture?uselang=eo">Kategorio Agrikulturo en la <span>Vikimedia Komunejo</span></a> (Multrimedaj datumoj)</span></li><li class="quote"><a href="https://eo.wikiquote.org/wiki/Agrikulturo" class="extiw" title="q:Agrikulturo">Agrikulturo en la <span>Vikicitaro</span></a> (Kolekto de citaĵoj)</li><li class="source"><a href="https://eo.wikisource.org/wiki/Kategorio:Agrikulturo" class="extiw" title="s:Kategorio:Agrikulturo">Agrikulturo en <span>Vikifontaro</span></a> (Universala biblioteko)</li><li class="news"><a href="https://eo.wikinews.org/wiki/Kategorio:Agrikulturo" class="extiw" title="n:Kategorio:Agrikulturo">Agrikulturo en <span>Vikinovaĵoj</span></a> (Liberaj novaĵoj) </li></ul> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.fas.usda.gov/currwmt.html">Aktuala Monda Produktado, Merkataj kaj Komercaj Raportoj</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nationalacademies.org/agriculture">Agrikulturo</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060114165626/http://www.nationalacademies.org/agriculture/">Arkivigite je</a> 2006-01-14 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fao.org">FAO</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fao.org/waicent/portal/statistics_en.asp">Statistikoj de FAO</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080509123908/http://www.fao.org/waicent/portal/statistics_en.asp">Arkivigite je</a> 2008-05-09 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li></ul> <p><br /> </p> <div style="position:absolute; z-index:100; right:10px; top:45px;" class="titola_ikono noprint"> <div style="position: relative; width: 14px; height: 14px;"> <div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; font-size: 100px; overflow: hidden; line-height: 100px; z-index: 3; font-size:150pt;"><a href="/wiki/Vikipedio:Legindaj_artikoloj" title="Vikipedio:Legindaj artikoloj"><span title="Ĉi tiu artikolo plenumas laŭ redaktantoj de Esperanto-Vikipedio kriteriojn por leginda artikolo."></span></a></div> <div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; z-index: 2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Vikipedio:Legindaj_artikoloj" title="Ĉi tiu artikolo plenumas laŭ redaktantoj de Esperanto-Vikipedio kriteriojn por leginda artikolo."><img alt="Ĉi tiu artikolo plenumas laŭ redaktantoj de Esperanto-Vikipedio kriteriojn por leginda artikolo." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/14px-Qsicon_lesenswert.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/21px-Qsicon_lesenswert.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/28px-Qsicon_lesenswert.svg.png 2x" data-file-width="24" data-file-height="24" /></a></span></div> </div> </div> <table class="noprint plainlinks" style="margin: 0 10%; border-collapse: collapse; background: #FBFBFB; border: 1px solid #aaa; border-left: 10px solid #1e90ff;"> <tbody><tr> <td style="padding: 2px 0px 2px 0.5em;text-align: center;"> <div style="padding: 0.25em 0.5em;width:52px;"> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File"><span title="Leginda artikolo"><img alt="Leginda artikolo" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/24px-Qsicon_lesenswert.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/36px-Qsicon_lesenswert.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/48px-Qsicon_lesenswert.svg.png 2x" data-file-width="24" data-file-height="24" /></span><figcaption>Leginda artikolo</figcaption></figure></div></td> <td style="padding: 0.25em 0.5em;width: 100%;">Ĉi tiu artikolo estis je la <a href="/wiki/10-a_de_marto" title="10-a de marto">10-a de marto</a> <a href="/wiki/2024" title="2024">2024</a> akceptita en la liston de <a href="/wiki/Vikipedio:Legindaj_artikoloj" title="Vikipedio:Legindaj artikoloj">legindaj artikoloj</a>.</td> </tr> </tbody></table> <div style="position:absolute; z-index:100; right:20px; top:-40px; background-color:transparent" class="metadata" id="featured-star"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Vikipedio:Listo_de_havendaj_artikoloj" title="Tiu ĉi artikolo apartenas al la aro de la mil plej gravaj artikoloj"><img alt="Tiu ĉi artikolo apartenas al la aro de la mil plej gravaj artikoloj" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0a/1000HA.png" decoding="async" width="36" height="36" class="mw-file-element" data-file-width="36" data-file-height="36" /></a></span></div> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosiero:Toscana_banner_Copse_in_agricultural_fields.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Toscana_banner_Copse_in_agricultural_fields.jpg/775px-Toscana_banner_Copse_in_agricultural_fields.jpg" decoding="async" width="775" height="111" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Toscana_banner_Copse_in_agricultural_fields.jpg/1163px-Toscana_banner_Copse_in_agricultural_fields.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Toscana_banner_Copse_in_agricultural_fields.jpg/1550px-Toscana_banner_Copse_in_agricultural_fields.jpg 2x" data-file-width="2100" data-file-height="300" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosiero:Victoria_(State)_banner_1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Victoria_%28State%29_banner_1.jpg/775px-Victoria_%28State%29_banner_1.jpg" decoding="async" width="775" height="111" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Victoria_%28State%29_banner_1.jpg/1163px-Victoria_%28State%29_banner_1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Victoria_%28State%29_banner_1.jpg/1550px-Victoria_%28State%29_banner_1.jpg 2x" data-file-width="2100" data-file-height="300" /></a></span> </p> <div class="noprint" style="clear:both; margin-top:0px; border: 1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); padding: 0px; font-size: 90%; background: var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color:inherit"> <table> <tbody><tr> <td class="navbox-group"><a href="/wiki/Norma_datumaro" title="Norma datumaro">Bibliotekoj</a> </td> <td class="plainlinks hlist" style="font-size: 80%;"> <ul><li><a href="/wiki/Helpo:Bibliotekoj" title="Helpo:Bibliotekoj">PeEnEo</a>: <a class="external text" href="https://eo.wikipedia.org/?curid=7582">7582</a></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Komuna_Norma_Datumaro" title="Komuna Norma Datumaro">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4034402-2">4034402-2</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Kontrolnumero_de_la_Kongresa_Biblioteko_de_Usono" title="Kontrolnumero de la Kongresa Biblioteko de Usono">LCCN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/names/sh85002415">sh85002415</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Nacia_Biblioteko_de_Francio" title="Nacia Biblioteko de Francio">BNF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11934798x">11934798x</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Nacia_Biblioteko_de_Dieto" title="Nacia Biblioteko de Dieto">NDL</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00568603">00568603</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Nacia_Biblioteko_de_la_%C4%88e%C4%A5a_Respubliko" title="Nacia Biblioteko de la Ĉeĥa Respubliko">NKC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph116770">ph116770</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Nacia_Biblioteko_de_Hispanio" title="Nacia Biblioteko de Hispanio">BNE</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://datos.bne.es/resource/XX4576248">XX4576248</a></span></li></ul> </td></tr></tbody></table> </div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Elŝutita el "<a dir="ltr" href="https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Agrikulturo&oldid=8936460">https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Agrikulturo&oldid=8936460</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Kategorioj" title="Specialaĵo:Kategorioj">Kategorioj</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategorio:Agrikulturo" title="Kategorio:Agrikulturo">Agrikulturo</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Agronomio" title="Kategorio:Agronomio">Agronomio</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:6-a_jarmilo_a.K." title="Kategorio:6-a jarmilo a.K.">6-a jarmilo a.K.</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Kaŝitaj kategorioj: <ul><li><a href="/wiki/Kategorio:Artikoloj_kun_rompitaj_ligiloj" title="Kategorio:Artikoloj kun rompitaj ligiloj">Artikoloj kun rompitaj ligiloj</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Pa%C4%9Doj_kun_eksmodaj_cit%C5%9Dablonoj" title="Kategorio:Paĝoj kun eksmodaj citŝablonoj">Paĝoj kun eksmodaj citŝablonoj</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Listo_de_arkivitaj_pa%C4%9Doj_de_Retarkivo" title="Kategorio:Listo de arkivitaj paĝoj de Retarkivo">Listo de arkivitaj paĝoj de Retarkivo</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Pa%C4%9Doj_kiuj_uzas_ISBNajn_magiajn_ligilojn" title="Kategorio:Paĝoj kiuj uzas ISBNajn magiajn ligilojn">Paĝoj kiuj uzas ISBNajn magiajn ligilojn</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Legindaj_artikoloj" title="Kategorio:Legindaj artikoloj">Legindaj artikoloj</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Havendaj_artikoloj_pli_grandaj_ol_30_kB" title="Kategorio:Havendaj artikoloj pli grandaj ol 30 kB">Havendaj artikoloj pli grandaj ol 30 kB</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Ĉi tiu paĝo estis lastafoje redaktita je 16:23, 29 nov. 2024.</li> <li id="footer-info-copyright">La teksto disponeblas laŭ la permesilo <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.eo">Krea Komunaĵo Atribuite-Samkondiĉe 4.0 Neadaptita</a>; eble aldonaj kondiĉoj aplikeblas. Vidu la <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">uzkondiĉojn</a> por detaloj.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Regularo pri respekto de la privateco</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipedio:Enkonduko">Pri Vikipedio</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipedio:Malgarantio">Malgarantioj</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Programistoj</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/eo.wikipedia.org">Statistikoj</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Deklaro pri kuketoj</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//eo.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Agrikulturo&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Poŝtelefona vido</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-s77sz","wgBackendResponseTime":185,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.463","walltime":"0.544","ppvisitednodes":{"value":17442,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":94285,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":51747,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":80907,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 337.565 1 -total"," 58.27% 196.713 1 Ŝablono:Referencoj"," 20.14% 67.970 32 Ŝablono:Citaĵo_el_libro"," 12.29% 41.480 1 Ŝablono:Projektoj"," 9.72% 32.803 36 Ŝablono:Citaĵo_el_la_reto"," 8.99% 30.332 23 Ŝablono:Citaĵo_el_gazeto"," 8.86% 29.900 19 Ŝablono:Cite_journal"," 5.59% 18.859 1 Ŝablono:Bibliotekoj"," 3.77% 12.712 5 Ŝablono:Webarchiv"," 3.64% 12.300 1 Ŝablono:Leginda"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.034","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1482829,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-6fdd9f9b88-dnmkh","timestamp":"20241129162344","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Agrikulturo","url":"https:\/\/eo.wikipedia.org\/wiki\/Agrikulturo","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q11451","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q11451","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-02-02T17:37:08Z","dateModified":"2024-11-29T16:23:39Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/d\/d6\/Claas_combine_in_Denmark.jpg"}</script> </body> </html>