CINXE.COM
Forschungsprojekte | Staatliche Museen zu Berlin
<!DOCTYPE html> <html lang="de" dir="ltr"> <head> <meta charset="utf-8"> <!-- Konzeption, Screen-/UX-Design und technische Umsetzung: www.xmental.de This website is powered by TYPO3 - inspiring people to share! TYPO3 is a free open source Content Management Framework initially created by Kasper Skaarhoj and licensed under GNU/GPL. TYPO3 is copyright 1998-2025 of Kasper Skaarhoj. Extensions are copyright of their respective owners. Information and contribution at https://typo3.org/ --> <link rel="icon" href="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/favicon.ico" type="image/vnd.microsoft.icon"> <meta name="generator" content="TYPO3 CMS"> <meta name="description" content="Die Staatlichen Museen zu Berlin bilden eine große Forschungseinrichtung, in der vor allem Objekte in den Sammlungen selbst analysiert werden."> <meta name="author" content="Staatliche Museen zu Berlin"> <meta name="robots" content="index, follow, noodp"> <meta name="twitter:card" content="summary_large_image"> <meta name="revisit-after" content="2 days"> <link rel="stylesheet" href="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/css/smb.min.css?1740487990" media="all"> <title>Forschungsprojekte | Staatliche Museen zu Berlin</title><meta name="google-site-verification" content="uSf1NKNK39JHg7NkxjFB6LN1OOtsl3brggq7oUdTTtk" /><meta property='og:title' content='Staatliche Museen zu Berlin: Forschungsprojekte'><meta property="og:type" content="website"><meta property="og:url" content="https://www.smb.museum/forschung/forschungsprojekte/"><meta property="og:site_name" content='Staatliche Museen zu Berlin'><meta property="og:description" content="Die Staatlichen Museen zu Berlin bilden eine große Forschungseinrichtung, in der vor allem Objekte in den Sammlungen selbst analysiert werden."> <meta property="og:image:width" content="948" /> <meta property="og:image:height" content="463" /><meta name="twitter:title" content="Staatliche Museen zu Berlin" /> <meta name="twitter:description" content="Staatliche Museen zu Berlin" /> <meta name="twitter:image" content="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/logo.svg"/><meta content="width=device-width, initial-scale=1" name="viewport" /> <meta content="IE=edge" http-equiv="X-UA-Compatible" /><link rel="alternate" hreflang="en" href="https://www.smb.museum/en/research/research-projects/" /> <link rel="canonical" href="https://www.smb.museum/forschung/forschungsprojekte/"/> <link rel="alternate" hreflang="de-DE" href="https://www.smb.museum/forschung/forschungsprojekte/"/> <link rel="alternate" hreflang="en-US" href="https://www.smb.museum/en/research/research-projects/"/> <link rel="alternate" hreflang="x-default" href="https://www.smb.museum/forschung/forschungsprojekte/"/> </head> <body class="myPageID_641"> <div class="mobile-navigation hidden-lg-up collapse" data-name="mobile-navigation"> <div class="inner"> <a href="/home/" class="logo"><img class="logo lazyloaded" alt="Logo Staatliche Museen zu Berlin" style="max-width: 100%;" src="/fileadmin/website/SMB_allgemein/logo-w.svg"></a> <div class="close-button" data-target="[data-name=mobile-navigation]" data-toggle="collapse"> <div class="fa fa-times"></div> </div><div class="container"><div class="row"><div class="col-sm-12"><p class="like-h2 has-submenu"><a href="/forschung/forschungsprojekte/" aria-controls="collapse" aria-expanded="false" class="collapsed" data-toggle="collapse" data-target="#mobile-collapse-1">Service</a></p><div class="collapse" id="mobile-collapse-1"><div class="collapse-inner"><nav><ul><li><a href="/ueber-uns/profil/">Über uns</a></li><li><a href="/nachrichten/">Nachrichten</a></li><li><a href="/forschung/home/">Forschung</a></li><li><a href="/open-science-open-access/">Open Science & Open Access</a></li><li><a href="/online-angebote/">Online-Angebote</a></li><li><a href="https://recherche.smb.museum/" target="_blank" rel="noreferrer">Sammlungen Online</a></li><li><a href="https://blog.smb.museum" target="_blank" rel="noreferrer">Blog</a></li><li><a href="/newsletter/abonnieren/">Newsletter</a></li></ul></nav><ul class="social-channels"><li><a href="https://www.facebook.com/staatlichemuseenzuberlin/" target="_blank" rel="noreferrer"> <span class="fab fa-facebook fa-lg"></span> <span class="sr-only">Facebook</span></a></li><li><a href="https://www.instagram.com/staatlichemuseenzuberlin/" target="_blank" rel="noreferrer"> <span class="fab fa-instagram fa-lg"></span> <span class="sr-only">Instagram</span></a></li><li><a href="https://www.youtube.com/@staatlichemuseenzuberlin" target="_blank" rel="noreferrer"> <span class="fab fa-youtube-square fa-lg"></span> <span class="sr-only">YouTube</span></a></li></ul><p class="like-h3 m-t">Service</p><nav><ul><li><a href="/presse/">Presse</a></li><li><a href="/rss-feed/">RSS-Feed</a></li><li><a href="/leichte-sprache/">Leichte Sprache</a></li><li><a href="/gebaerdensprache/">Gebärdensprache</a></li><li><a href="https://shop.smb.museum" target="_blank" rel="noreferrer">Tickets online</a></li><li><a href="https://www.smb-webshop.de" target="_blank" rel="noreferrer">Webshop</a></li><li><a href="/ueber-uns/vermietung/">Vermietung</a></li><li><a href="/kontakt/">Kontakt</a></li></ul></nav> <div> <p> <label style="margin-bottom:0;" class="like-h2" for="sword-header">Suchen</label> </p> <div class="tx-solr-search-form tx-smb-search"> <form method="get" id="tx-solr-search-form-pi-results" action="/suche/" data-suggest="/suche?type=7384" data-suggest-header="Top Treffer" accept-charset="utf-8"> <input type="search" aria-label="inputSearch" class="tx-solr-q js-solr-q tx-solr-suggest tx-solr-suggest-focus search-form" name="tx_solr[q]" style="position: relative;" autocomplete="off"> <button type="submit" aria-label="Suchen"><span class="fa fa-search"></span></button> </form> </div> </div></div></div><p class="like-h2"><a href="/home/">Staatliche Museen zu Berlin</a></p><div class="collapse in" id="mobile-collapse-2"> <div class="collapse-inner"> <nav><ul><li class="has-submenu second-level"><a href="/forschung/forschungsprojekte/" aria-controls="collapse3" aria-expanded="false" class="collapsed" data-toggle="collapse" data-target="#collapse3">Museen & Einrichtungen</a><div class="collapse" id="collapse3"><div class="collapse-inner"><ul class="list-unstyled"><li><a href="/museen-einrichtungen/alles-auf-einen-blick/">Alles auf einen Blick</a></li><li><a href="/museen-einrichtungen/museumsgebaeude/">Museumsgebäude</a></li><li><a href="/museen-einrichtungen/sammlungen/">Sammlungen</a></li><li><a href="/museen-einrichtungen/institute/">Institute</a></li><li><a href="/museen-einrichtungen/orte/">Orte</a></li></ul></div></div></li><li class="has-submenu second-level"><a href="/forschung/forschungsprojekte/" aria-controls="collapse7" aria-expanded="false" class="collapsed" data-toggle="collapse" data-target="#collapse7">Forschung</a><div class="collapse" id="collapse7"><div class="collapse-inner"><ul class="list-unstyled"><li><a href="/forschung/profil/">Forschungsprofil</a></li><li><a href="/forschung/nachrichten/">Nachrichten aus der Forschung</a></li><li class="has-submenu second-level"><a href="/forschung/forschungsprojekte/" aria-controls="collapse641" aria-expanded="false" class="collapsed" data-toggle="collapse" data-target="#collapse641">Forschungsprojekte</a></li><li><a href="/forschung/stipendienprogramme/">Stipendienprogramme</a></li><li><a href="/forschung/wissenschaft-lehre/">Wissenschaft & Lehre</a></li><li><a href="/forschung/bibliotheken-archive/">Bibliotheken & Archive</a></li><li><a href="/forschung/restaurierung-kunsttechnologie/">Restaurierung & Kunsttechnologie</a></li><li><a href="/forschung/provenienzforschung/">Provenienzforschung</a></li><li><a href="/open-science-open-access/">Open Science & Open Access</a></li><li><a href="/forschung/erwerbungsbuecher/">Erwerbungsbücher</a></li><li><a href="/forschung/online-kataloge-datenbanken/">Online-Kataloge & Datenbanken</a></li><li><a href="/forschung/kontakt/">Kontakt</a></li></ul></div></div></li><li class="has-submenu second-level"><a href="/forschung/forschungsprojekte/" aria-controls="collapse4" aria-expanded="false" class="collapsed" data-toggle="collapse" data-target="#collapse4">Ausstellungen</a><div class="collapse" id="collapse4"><div class="collapse-inner"><ul class="list-unstyled"><li><a href="/ausstellungen/aktuell/">Aktuell</a></li><li><a href="/ausstellungen/vorschau/">Vorschau</a></li><li><a href="/ausstellungen/archiv/">Archiv</a></li></ul></div></div></li><li class="has-submenu second-level"><a href="/forschung/forschungsprojekte/" aria-controls="collapse5" aria-expanded="false" class="collapsed" data-toggle="collapse" data-target="#collapse5">Bildung & Vermittlung</a><div class="collapse" id="collapse5"><div class="collapse-inner"><ul class="list-unstyled"><li><a href="/bildung-vermittlung/profil/">Profil</a></li><li><a href="/museen-einrichtungen/haus-bastian-zentrum-fuer-kulturelle-bildung/home/">Haus Bastian</a></li><li><a href="/museen-einrichtungen/bode-museum/bildung-vermittlung/labbode/">lab.Bode</a></li><li><a href="/bildung-vermittlung/erwachsene/">Erwachsene</a></li><li><a href="/bildung-vermittlung/inklusion/">Inklusion</a></li><li><a href="/bildung-vermittlung/jugendliche/">Jugendliche</a></li><li><a href="/bildung-vermittlung/kinder-familien/">Kinder & Familien</a></li><li><a href="/bildung-vermittlung/schulen-kindertagesstaetten/">Schulen & Kindertagesstätten</a></li><li><a href="/bildung-vermittlung/gruppen-reiseveranstalter/buchbare-fuehrungen-fuer-gruppen/">Gruppen & Reiseveranstalter</a></li><li><a href="/bildung-vermittlung/gruppen-reiseveranstalter/angebote-fuer-gefluechtete/" target="https://www.smb.museum/index.php?id=2875">Angebote für Geflüchtete</a></li></ul></div></div></li><li class="second-level"><a href="/veranstaltungen/">Veranstaltungen</a></li><li class="has-submenu second-level"><a href="/forschung/forschungsprojekte/" aria-controls="collapse358" aria-expanded="false" class="collapsed" data-toggle="collapse" data-target="#collapse358">Besuch planen</a><div class="collapse" id="collapse358"><div class="collapse-inner"><ul class="list-unstyled"><li><a href="/besuch-planen/oeffnungszeiten/">Öffnungszeiten</a></li><li><a href="/besuch-planen/sonderoeffnungszeiten-an-feiertagen/">Sonderöffnungszeiten an Feiertagen</a></li><li><a href="/besuch-planen/preise-tickets/">Tickets & Einlass</a></li><li><a href="/besuch-planen/ermaessigungen-freier-eintritt/">Ermäßigungen & freier Eintritt</a></li><li><a href="/veranstaltungen/">Öffentliche Angebote</a></li><li><a href="/bildung-vermittlung/gruppen-reiseveranstalter/buchbare-fuehrungen-fuer-gruppen/">Buchbare Angebote</a></li><li><a href="https://www.smb.museum/fileadmin/website/Bildung_Vermittlung/pdf/Benutzungsordnungdeutsch_engl.pdf" target="_blank">Benutzungsordnung</a></li></ul></div></div></li></ul></nav> </div> </div></div></div></div> </div> </div> <div class="top-navigation collapse hidden-md-down" data-name="top-navigation"> <div class="inner"> <div class="close-button" data-target="[data-name=top-navigation]" data-toggle="collapse"> <div class="fa fa-times"></div> </div> <div class="container"> <div class="row"><div class="col-sm-4"><p class="like-h2">Staatliche Museen zu Berlin</p><nav><ul><li><a href="/ueber-uns/profil/">Über uns</a></li><li><a href="/nachrichten/">Nachrichten</a></li><li><a href="/forschung/home/">Forschung</a></li><li><a href="/open-science-open-access/">Open Science & Open Access</a></li><li><a href="/online-angebote/">Online-Angebote</a></li><li><a href="https://recherche.smb.museum/" target="_blank" rel="noreferrer">Sammlungen Online</a></li><li><a href="https://blog.smb.museum" target="_blank" rel="noreferrer">Blog</a></li><li><a href="/newsletter/abonnieren/">Newsletter</a></li></ul></nav><ul class="social-channels"><li><a href="https://www.facebook.com/staatlichemuseenzuberlin/" target="_blank" rel="noreferrer"> <span class="fab fa-facebook fa-lg"></span> <span class="sr-only">Facebook</span></a></li><li><a href="https://www.instagram.com/staatlichemuseenzuberlin/" target="_blank" rel="noreferrer"> <span class="fab fa-instagram fa-lg"></span> <span class="sr-only">Instagram</span></a></li><li><a href="https://www.youtube.com/@staatlichemuseenzuberlin" target="_blank" rel="noreferrer"> <span class="fab fa-youtube-square fa-lg"></span> <span class="sr-only">YouTube</span></a></li></ul></div><div class="col-sm-4"><p class="like-h2">Service</p><nav><ul><li><a href="/presse/">Presse</a></li><li><a href="/rss-feed/">RSS-Feed</a></li><li><a href="/leichte-sprache/">Leichte Sprache</a></li><li><a href="/gebaerdensprache/">Gebärdensprache</a></li><li><a href="https://shop.smb.museum" target="_blank" rel="noreferrer">Tickets online</a></li><li><a href="https://www.smb-webshop.de" target="_blank" rel="noreferrer">Webshop</a></li><li><a href="/ueber-uns/vermietung/">Vermietung</a></li><li><a href="/kontakt/">Kontakt</a></li></ul></nav></div> <div class="col-sm-4"> <p> <label style="margin-bottom:0;" class="like-h2" for="sword-header">Suchen</label> </p> <div class="tx-solr-search-form tx-smb-search"> <form method="get" id="tx-solr-search-form-pi-results" action="/suche/" data-suggest="/suche?type=7384" data-suggest-header="Top Treffer" accept-charset="utf-8"> <input type="search" aria-label="inputSearch" class="tx-solr-q js-solr-q tx-solr-suggest tx-solr-suggest-focus search-form" name="tx_solr[q]" style="position: relative;" autocomplete="off"> <button type="submit" aria-label="Suchen"><span class="fa fa-search"></span></button> </form> </div> </div></div> </div> </div> </div> <header class="container"> <div class="row"> <div class="col-xs-9 col-sm-6"> <a href="/home/"><img src="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/logo.svg" class="logo" alt="Logo Staatliche Museen zu Berlin" /></a> </div> <div class="col-xs-3 col-sm-6 small-navigation"> <ul class="language-switch"><li><a href="/forschung/forschungsprojekte/" class="active">DE</a></li><li><a href="/en/research/research-projects/">EN</a></li></ul> <nav class="hamburger hidden-md-down" data-target="[data-name=top-navigation]" data-toggle="collapse"> <span class="hamburger-title">Service</span> <span class="fa fa-bars"></span> </nav> <nav class="hamburger for-mobile-navigation hidden-lg-up" data-target="[data-name=mobile-navigation]" data-toggle="collapse"> <span class="fa fa-bars"></span> </nav> </div> </div> <div class="row"> <div class="col-sm-12"> <div class="desktop-navigation hidden-md-down" data-name="main-navigation"> <nav class="first-level"><ul><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/museen-einrichtungen/alles-auf-einen-blick/">Museen & Einrichtungen</a><ul class="list-unstyled second-level"><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/museen-einrichtungen/alles-auf-einen-blick/">Alles auf einen Blick</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/museen-einrichtungen/museumsgebaeude/">Museumsgebäude</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/museen-einrichtungen/sammlungen/">Sammlungen</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/museen-einrichtungen/institute/">Institute</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/museen-einrichtungen/orte/">Orte</a></li></ul></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/forschung/home/" class="active">Forschung</a><ul class="list-unstyled second-level"><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/forschung/profil/">Forschungsprofil</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/forschung/nachrichten/">Nachrichten aus der Forschung</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/forschung/forschungsprojekte/" class="active">Forschungsprojekte</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/forschung/stipendienprogramme/">Stipendienprogramme</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/forschung/wissenschaft-lehre/">Wissenschaft & Lehre</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/forschung/bibliotheken-archive/">Bibliotheken & Archive</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/forschung/restaurierung-kunsttechnologie/">Restaurierung & Kunsttechnologie</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/forschung/provenienzforschung/">Provenienzforschung</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/open-science-open-access/">Open Science & Open Access</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/forschung/erwerbungsbuecher/">Erwerbungsbücher</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/forschung/online-kataloge-datenbanken/">Online-Kataloge & Datenbanken</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/forschung/kontakt/">Kontakt</a></li></ul></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/ausstellungen/aktuell/">Ausstellungen</a><ul class="list-unstyled second-level"><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/ausstellungen/aktuell/">Aktuell</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/ausstellungen/vorschau/">Vorschau</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/ausstellungen/archiv/">Archiv</a></li></ul></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/bildung-vermittlung/home/">Bildung & Vermittlung</a><ul class="list-unstyled second-level"><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/bildung-vermittlung/profil/">Profil</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/museen-einrichtungen/haus-bastian-zentrum-fuer-kulturelle-bildung/home/">Haus Bastian</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/museen-einrichtungen/bode-museum/bildung-vermittlung/labbode/">lab.Bode</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/bildung-vermittlung/erwachsene/">Erwachsene</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/bildung-vermittlung/inklusion/">Inklusion</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/bildung-vermittlung/jugendliche/">Jugendliche</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/bildung-vermittlung/kinder-familien/">Kinder & Familien</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/bildung-vermittlung/schulen-kindertagesstaetten/">Schulen & Kindertagesstätten</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/bildung-vermittlung/gruppen-reiseveranstalter/buchbare-fuehrungen-fuer-gruppen/">Gruppen & Reiseveranstalter</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/bildung-vermittlung/gruppen-reiseveranstalter/angebote-fuer-gefluechtete/" target="https://www.smb.museum/index.php?id=2875">Angebote für Geflüchtete</a></li></ul></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/veranstaltungen/">Veranstaltungen</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/besuch-planen/oeffnungszeiten/">Besuch planen</a><ul class="list-unstyled second-level"><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/besuch-planen/oeffnungszeiten/">Öffnungszeiten</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/besuch-planen/sonderoeffnungszeiten-an-feiertagen/">Sonderöffnungszeiten an Feiertagen</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/besuch-planen/preise-tickets/">Tickets & Einlass</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/besuch-planen/ermaessigungen-freier-eintritt/">Ermäßigungen & freier Eintritt</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/veranstaltungen/">Öffentliche Angebote</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="/bildung-vermittlung/gruppen-reiseveranstalter/buchbare-fuehrungen-fuer-gruppen/">Buchbare Angebote</a></li><li data-behavior="expand-main-navigation"><a href="https://www.smb.museum/fileadmin/website/Bildung_Vermittlung/pdf/Benutzungsordnungdeutsch_engl.pdf" target="_blank">Benutzungsordnung</a></li></ul></li></ul></nav> </div> </div> </div> </header> <div class="container content"> <div class="row"> <a href="https://shop.smb.museum/" target="_blank" rel="nofollow" class="ticketshoplink_side_fixed" id="twocols" title="Tickets online">Tickets</a> <div class="col-md-8 content-left"> <!--TYPO3SEARCH_begin--> <div id="c3837" class="0 "><div id="c3836" class=" " ><div class="carousel slide small" data-interval="6000" data-name="carousel-3836" data-ride="carousel-3836" data-wrap="true"><ol class="carousel-indicators"><li class="active" data-slide-to="0" data-target="[data-name=carousel-3836]"></li><li class="" data-slide-to="1" data-target="[data-name=carousel-3836]"></li><li class="" data-slide-to="2" data-target="[data-name=carousel-3836]"></li><li class="" data-slide-to="3" data-target="[data-name=carousel-3836]"></li><li class="" data-slide-to="4" data-target="[data-name=carousel-3836]"></li><li class="" data-slide-to="5" data-target="[data-name=carousel-3836]"></li></ol><div class="carousel-inner"><div class="carousel-item active"><figure><picture class="lazyloading"><!--[if IE 9]><video style="display: none"><![endif]--><source srcset="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" media="(max-width: 767px) AND (max-resolution: 191dpi)" data-srcset="/fileadmin/_processed_/e/9/csm_RF_digitale_Mikroskop_f8acfea1c4.jpg" /><source srcset="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" media="(max-width: 1023px) AND (min-resolution: 192dpi)" data-srcset="/fileadmin/_processed_/e/9/csm_RF_digitale_Mikroskop_6f496cc324.jpg" /><source srcset="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" media="(min-width: 1024px) AND (min-resolution: 192dpi)" data-srcset="/fileadmin/_processed_/e/9/csm_RF_digitale_Mikroskop_36766e9d63.jpg" /><!--[if IE 9]></video><![endif]--><img class="lazyload" src="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" alt="Untersuchungen mit dem mobilen digitalen Mikroskop © Staatliche Museen zu Berlin / David von Becker" title="Untersuchungen mit dem mobilen digitalen Mikroskop" data-src="/fileadmin/_processed_/e/9/csm_RF_digitale_Mikroskop_2cb7f3ca77.jpg"/></picture></figure><figcaption class="caption"><strong> Untersuchungen mit dem mobilen digitalen Mikroskop </strong> © Staatliche Museen zu Berlin / David von Becker </figcaption></div><div class="carousel-item "><figure><picture class="lazyloading"><!--[if IE 9]><video style="display: none"><![endif]--><source srcset="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" media="(max-width: 767px) AND (max-resolution: 191dpi)" data-srcset="/fileadmin/_processed_/4/d/csm_ISL_Zitadelle_Aleppo_02_e81b7f31f4.jpg" /><source srcset="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" media="(max-width: 1023px) AND (min-resolution: 192dpi)" data-srcset="/fileadmin/_processed_/4/d/csm_ISL_Zitadelle_Aleppo_02_60bbc3bd79.jpg" /><source srcset="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" media="(min-width: 1024px) AND (min-resolution: 192dpi)" data-srcset="/fileadmin/_processed_/4/d/csm_ISL_Zitadelle_Aleppo_02_15adfede77.jpg" /><!--[if IE 9]></video><![endif]--><img class="lazyload" src="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" alt=""Die Zitadelle von Aleppo, Syrien"" title=""Die Zitadelle von Aleppo, Syrien"" data-src="/fileadmin/website/Museen_und_Sammlungen/Museum_fuer_Islamische_Kunst/Sammeln_und_Forschen/Forschung/Zitadelle/ISL_Zitadelle_Aleppo_02.jpg"/></picture></figure><figcaption class="caption"><strong> "Die Zitadelle von Aleppo, Syrien" </strong> © Staatliche Museen zu Berlin, Museum für Islamische Kunst </figcaption></div><div class="carousel-item "><figure><picture class="lazyloading"><!--[if IE 9]><video style="display: none"><![endif]--><source srcset="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" media="(max-width: 767px) AND (max-resolution: 191dpi)" data-srcset="/fileadmin/_processed_/0/9/csm_RF_Dreikoenigsschrein_59aeedecf8.jpg" /><source srcset="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" media="(max-width: 1023px) AND (min-resolution: 192dpi)" data-srcset="/fileadmin/_processed_/0/9/csm_RF_Dreikoenigsschrein_99bd2f22bf.jpg" /><source srcset="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" media="(min-width: 1024px) AND (min-resolution: 192dpi)" data-srcset="/fileadmin/_processed_/0/9/csm_RF_Dreikoenigsschrein_e1c0fb0fa3.jpg" /><!--[if IE 9]></video><![endif]--><img class="lazyload" src="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" alt="Untersuchung des Dreikönigsschrein in Köln" title="Untersuchung des Dreikönigsschrein in Köln" data-src="/fileadmin/website/Institute/Rathgen-Forschungslabor/Ueber_uns/01_Profil/RF_Dreikoenigsschrein.jpg"/></picture></figure><figcaption class="caption"><strong> Untersuchung des Dreikönigsschrein in Köln </strong> © Staatliche Museen zu Berlin, Rathgen-Forschungslabor </figcaption></div><div class="carousel-item "><figure><picture class="lazyloading"><!--[if IE 9]><video style="display: none"><![endif]--><source srcset="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" media="(max-width: 767px) AND (max-resolution: 191dpi)" data-srcset="/fileadmin/_processed_/5/b/csm_SBM_Restaurierungswerkstatt_01_8c237203f4.jpg" /><source srcset="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" media="(max-width: 1023px) AND (min-resolution: 192dpi)" data-srcset="/fileadmin/_processed_/5/b/csm_SBM_Restaurierungswerkstatt_01_9f63721aa4.jpg" /><source srcset="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" media="(min-width: 1024px) AND (min-resolution: 192dpi)" data-srcset="/fileadmin/_processed_/5/b/csm_SBM_Restaurierungswerkstatt_01_20f5c00c85.jpg" /><!--[if IE 9]></video><![endif]--><img class="lazyload" src="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" alt="In der Restaurierungswerkstatt" title="Blick in die Restaurierungswerkstatt" data-src="/fileadmin/website/Museen_und_Sammlungen/Skulpturensammlung/Sammeln_und_Forschen/Restaurierung/SBM_Restaurierungswerkstatt_01.jpg"/></picture></figure><figcaption class="caption"><strong> Blick in die Restaurierungswerkstatt </strong> © Staatliche Museen zu Berlin, Skulpturensammlung und Museum für Byzantinische Kunst / Bernd Weingart </figcaption></div><div class="carousel-item "><figure><picture class="lazyloading"><!--[if IE 9]><video style="display: none"><![endif]--><source srcset="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" media="(max-width: 767px) AND (max-resolution: 191dpi)" data-srcset="/fileadmin/_processed_/0/0/csm_AEMP_Forschung_74355aa8c5.jpg" /><source srcset="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" media="(max-width: 1023px) AND (min-resolution: 192dpi)" data-srcset="/fileadmin/_processed_/0/0/csm_AEMP_Forschung_3b58255274.jpg" /><source srcset="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" media="(min-width: 1024px) AND (min-resolution: 192dpi)" data-srcset="/fileadmin/_processed_/0/0/csm_AEMP_Forschung_435a010f79.jpg" /><!--[if IE 9]></video><![endif]--><img class="lazyload" src="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" alt="Im Amarna-Depot des Ägyptischen Museums und Papyrussammlung" title="Im Amarna-Depot des Ägyptischen Museums und Papyrussammlung" data-src="/fileadmin/website/Museen_und_Sammlungen/Aegyptisches_Museum_Papyrussammlung/02_Sammeln_Forschen/Forschung/AEMP_Forschung.jpg"/></picture></figure><figcaption class="caption"><strong> Im Amarna-Depot des Ägyptischen Museums und Papyrussammlung </strong> © Staatliche Museen zu Berlin / Sandra Steiß; CC NC-BY-SA </figcaption></div><div class="carousel-item "><figure><picture class="lazyloading"><!--[if IE 9]><video style="display: none"><![endif]--><source srcset="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" media="(max-width: 767px) AND (max-resolution: 191dpi)" data-srcset="/fileadmin/_processed_/d/a/csm_AZ_Studiensaal_02_e23ce55047.jpg" /><source srcset="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" media="(max-width: 1023px) AND (min-resolution: 192dpi)" data-srcset="/fileadmin/_processed_/d/a/csm_AZ_Studiensaal_02_5b0b81a870.jpg" /><source srcset="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" media="(min-width: 1024px) AND (min-resolution: 192dpi)" data-srcset="/fileadmin/_processed_/d/a/csm_AZ_Studiensaal_02_925b3ed05f.jpg" /><!--[if IE 9]></video><![endif]--><img class="lazyload" src="/_assets/039206741bf4587f2033bb29864a8b5a/img/placeholder_lazyload.png" alt="Der Studiensaal der Archäologischen Bibliothek im Archäologischen Zentrum " title="Der Studiensaal der Archäologischen Bibliothek im Archäologischen Zentrum" data-src="/fileadmin/website/Orte/Archaeologisches_Zentrum/Besucherinformationen/02_Lesesaal/AZ_Studiensaal_02.jpg"/></picture></figure><figcaption class="caption"><strong> Der Studiensaal der Archäologischen Bibliothek im Archäologischen Zentrum </strong> © Staatliche Museen zu Berlin / Thomas Meyer </figcaption></div><span id="carouselPausePlay" class="carouselPause"></span><div class="control"><a class="slide-prev slide-button" data-slide="prev" data-target="[data-name=carousel-3836]" role="button"><span class="fa fa-arrow-left"></span><span class="sr-only">Zurück</span></a><a class="slide-next slide-button" data-slide="next" data-target="[data-name=carousel-3836]" role="button"><span class="fa fa-arrow-right"></span><span class="sr-only">Vor</span></a></div></div></div></div></div> <div id="c3838" class=" " > <h2 class=""> Forschungsprojekte </h2> <div class="ce-textpic ce-left ce-above"> <div class="ce-bodytext"> <p><strong>An den Sammlungen und Instituten der Staatlichen Museen zu Berlin arbeiten Mitarbeiter und Mitarberinnen an interdisziplinären und museumsübergreifenden nationalen wie internationalen Forschungsprojekten.</strong></p> </div> </div> </div> <div id="c3841" class=" " > <div class="ce-textpic ce-left ce-above"> <div class="ce-bodytext"> <h3>Forschungsprojekte der Sammlungen</h3><ul class="contentlist"><li><a href="/museen-einrichtungen/aegyptisches-museum-und-papyrussammlung/sammeln-forschen/forschung/" target="_blank" title="zur Website">Ägyptisches Museum und Papyrussammlung</a></li> <li><a href="/museen-einrichtungen/antikensammlung/sammeln-forschen/forschung/" target="_blank" title="zur Website">Antikensammlung</a></li> <li><a href="/museen-einrichtungen/ethnologisches-museum/sammeln-forschen/forschung/" target="_blank" title="zur Website">Ethnologisches Museum</a></li> <li><a href="/museen-einrichtungen/gemaeldegalerie/sammeln-forschen/forschung/" target="_blank" title="zur Website">Gemäldegalerie</a></li> <li><a href="/museen-einrichtungen/kunstbibliothek/sammeln-forschen/forschung/" target="_blank" title="zur Website">Kunstbibliothek</a></li> <li><a href="/museen-einrichtungen/kunstgewerbemuseum/sammeln-forschen/forschung/" target="_blank" title="zur Website">Kunstgewerbemuseum</a></li> <li><a href="/museen-einrichtungen/kupferstichkabinett/sammeln-forschen/forschung/" target="_blank" title="zur Website">Kupferstichkabinett</a></li> <li><a href="/museen-einrichtungen/muenzkabinett/sammeln-forschen/forschung/" target="_blank" title="zur Website">Münzkabinett</a></li> <li><a href="/museen-einrichtungen/museum-europaeischer-kulturen/sammeln-forschen/forschung/" target="_blank" title="zur Website">Museum Europäischer Kulturen</a></li> <li><a href="/museen-einrichtungen/museum-fuer-asiatische-kunst/sammeln-forschen/forschung/" target="_blank" title="zur Website">Museum für Asiatische Kunst</a></li> <li><a href="/museen-einrichtungen/museum-fuer-fotografie/sammeln-forschen/forschung/" target="_blank" title="zur Website">Museum für Fotografie</a></li> <li><a href="/museen-einrichtungen/museum-fuer-islamische-kunst/sammeln-forschen/forschung-kooperation/" target="_blank" title="zur Website">Museum für Islamische Kunst</a></li> <li><a href="/museen-einrichtungen/museum-fuer-vor-und-fruehgeschichte/sammeln-forschen/forschung/" target="_blank" title="zur Website">Museum für Vor- und Frühgeschichte</a></li> <li><a href="/museen-einrichtungen/skulpturensammlung-und-museum-fuer-byzantinische-kunst/sammeln-forschen/forschung/" target="_blank" title="zur Website">Skulpturensammlung und Museum für Byzantinische Kunst</a></li> <li><a href="/museen-einrichtungen/vorderasiatisches-museum/sammeln-forschen/forschung/" target="_blank" title="zur Website">Vorderasiatisches Museum</a></li></ul> </div> </div> </div> <div id="c3861" class=" " > <div class="ce-textpic ce-left ce-above"> <div class="ce-bodytext"> <h3><br> Forschung in den Instituten</h3><ul class="contentlist"><li><a href="/forschung/forschungsprojekte/wissenschaftliche-und-konservatorische-erschliessung-des-historischen-sammlungsbestands-der-berliner-gipsformerei/" target="_top" title="mehr über die Erschließung des historischen Sammlungsbestands der Berliner Gipsformerei">Erschließung des historischen Sammlungsbestands der Berliner Gipsformerei</a></li> <li><a href="/museen-einrichtungen/institut-fuer-museumsforschung/forschung/forschungsprojekte/" target="_blank" title="zur Website">Institut für Museumsforschung</a></li> <li><a href="/museen-einrichtungen/rathgen-forschungslabor/forschung/forschungsprojekte/" target="_blank" title="zur Website">Rathgen-Forschungslabor</a></li> <li><a href="/forschung/provenienzforschung/" target="_blank" title="zur Website">Zentralarchiv</a></li></ul> </div> </div> </div> <div id="c16998" class=" " > <div class="ce-textpic ce-left ce-above"> <div class="ce-bodytext"> <p> </p> <h3>Übergreifende Forschungsprojekte</h3><ul class="contentlist"><li><a href="/forschung/forschungsprojekte/provenienz-und-bestand/" target="_top" title="Provenienz und Bestand. Online-Publikation der Erwerbungsbücher und Zugangsverzeichnisse der Staatlichen Museen zu Berlin">Provenienz und Bestand. Online-Publikation der Erwerbungsbücher und Zugangsverzeichnisse der Staatlichen Museen zu Berlin</a></li> <li><a href="/museen-einrichtungen/zentralarchiv/forschung/provenienzforschung/erwerbungen-archaeologischer-objekte-ab-1970/" target="_blank">Provenienzforschung: Erwerbungen archäologischer Objekte ab 1970</a></li> <li><a href="/forschung/forschungsprojekte/weitwinkel-globale-sammlungsperspektiven/" target="_top" title="WEITWINKEL – Globale Sammlungsperspektiven">WEITWINKEL – Globale Sammlungsperspektiven</a></li> <li><a href="/forschung/forschungsprojekte/zedikum-zentrum-fuer-digitale-kulturgueter-in-museen/" target="_blank" title="zur website">BKM-Verbundvorhaben „ZEDIKUM – Zentrum für digitale Kulturgüter in Museen“</a></li> <li><a href="/forschung/forschungsprojekte/netzwerke-des-kunsthandels-provenienzforschung/" target="_blank" rel="Netzwerke des Kunsthandels & Provenienzforschung">Netzwerke des Kunsthandels & Provenienzforschung</a></li> <li><a href="/forschung/forschungsprojekte/fenster-natur-kunst/" target="_blank">Das Fenster zur Natur und Kunst</a></li></ul> </div> </div> </div> <!--TYPO3SEARCH_end--> </div> <div class="col-md-4 content-right"> <!--TYPO3SEARCH_begin--> <div id="c12086" class=" " > <h3 class=""> Newsletter </h3> <div class="ce-textpic ce-left ce-above"> <div class="ce-bodytext"> <ul class="contentlist"><li><a href="/newsletter/abonnieren/" target="_top" title="Abonnieren Sie den Forschungs-Newsletter der Staatlichen Museen zu Berlin!">Abonnieren Sie den Forschungs-Newsletter der Staatlichen Museen zu Berlin!</a></li></ul> </div> </div> </div> <!--TYPO3SEARCH_end--> </div> </div> </div> <footer> <div class="first-row"> <div class="container"> <div class="row"><div class="col-sm-4"><p class="like-h3"><a href="/home/">Staatliche Museen zu Berlin</a></p><nav><ul><li><a href="/ueber-uns/profil/">Über uns</a></li><li><a href="/nachrichten/">Nachrichten</a></li><li><a href="/forschung/home/">Forschung</a></li><li><a href="/open-science-open-access/">Open Science & Open Access</a></li><li><a href="/online-angebote/">Online-Angebote</a></li><li><a href="https://recherche.smb.museum/" target="_blank" rel="noreferrer">Sammlungen Online</a></li><li><a href="https://blog.smb.museum" target="_blank" rel="noreferrer">Blog</a></li><li><a href="/newsletter/abonnieren/">Newsletter</a></li></ul></nav></div><div class="col-sm-4"><p class="like-h3">Besuch planen</p><nav><ul><li><a href="/museen-einrichtungen/alles-auf-einen-blick/">Museen & Einrichtungen</a></li><li><a href="/ausstellungen/aktuell/">Ausstellungen</a></li><li><a href="/veranstaltungen/">Veranstaltungen</a></li><li><a href="https://shop.smb.museum" target="_blank" rel="noreferrer">Tickets online</a></li><li><a href="https://www.smb.museum/fileadmin/website/Bildung_Vermittlung/pdf/Benutzungsordnungdeutsch_engl.pdf" target="_blank">Benutzungsordnung</a></li></ul></nav></div><div class="col-sm-4"><p class="like-h3">Service</p><nav><ul><li><a href="/presse/">Presse</a></li><li><a href="/rss-feed/">RSS-Feed</a></li><li><a href="/leichte-sprache/">Leichte Sprache</a></li><li><a href="/gebaerdensprache/">Gebärdensprache</a></li><li><a href="https://www.smb-webshop.de" target="_blank" rel="noreferrer">Webshop</a></li><li><a href="/ueber-uns/vermietung/">Vermietung</a></li><li><a href="/kontakt/">Kontakt</a></li></ul></nav></div><div class="col-sm-12"><ul class="social-channels"><li><a href="https://www.facebook.com/staatlichemuseenzuberlin/" target="_blank" rel="noreferrer"> <span class="fab fa-facebook fa-lg"></span> <span class="sr-only">Facebook</span></a></li><li><a href="https://www.instagram.com/staatlichemuseenzuberlin/" target="_blank" rel="noreferrer"> <span class="fab fa-instagram fa-lg"></span> <span class="sr-only">Instagram</span></a></li><li><a href="https://www.youtube.com/@staatlichemuseenzuberlin" target="_blank" rel="noreferrer"> <span class="fab fa-youtube-square fa-lg"></span> <span class="sr-only">YouTube</span></a></li></ul></div></div> </div> </div> <div class="second-row container"> <div class="row"> <div class="col-sm-12"> <nav><ul><li><a href="/impressum/">Impressum</a></li><li><a href="/datenschutz/">Datenschutz</a></li><li><a class="link" onclick="cookieman.show()">Cookie-Einstellungen</a></li><li><a href="/agb/">AGB</a></li><li><a href="/barrierefreiheit/">Barrierefreiheit</a></li><li class="ends-section"><a href="/barrierefreiheit/barriere-melden/">Barriere melden</a></li><li><a href="/website-sitemap/">Sitemap</a></li></ul></nav> </div> </div> </div> </footer> <a class="top-link fa fa-arrow-up" data-behavior="scroll-up"></a> <div id="cookieman-modal" data-cookieman-showonce="1" data-cookieman-settings="{"groups":{"mandatory":{"preselected":true,"disabled":true,"trackingObjects":["CookieConsent"]},"statistic":{"preselected":false,"disabled":false,"trackingObjects":["Matomo"]}},"trackingObjects":{"CookieConsent":{"show":{"CookieConsent":{"duration":"1","durationUnit":"year","type":"cookie_http+html","provider":"Website"}}},"Matomo":{"inject":" \n \n \u003C!-- Global site tag (gtag.js) - Google Marketing Platform --\u003E\n \u003Cscript async src=\"https:\/\/www.googletagmanager.com\/gtag\/js?id=DC-11822751\"\u003E\u003C\/script\u003E\n \u003Cscript\u003E\n window.dataLayer = window.dataLayer || [];\n function gtag(){dataLayer.push(arguments);}\n gtag('js', new Date());\n \n gtag('config', 'DC-11822751');\n \u003C\/script\u003E\n \u003C!-- End of global snippet: Please do not remove --\u003E\n \n \n \n \n \u003C!-- Matomo --\u003E\n \u003Cscript type=\"text\/javascript\"\u003E\n var _paq = window._paq = window._paq || [];\n _paq.push(['trackPageView']);\n _paq.push(['enableLinkTracking']);\n (function() {\n var u=\"https:\/\/webstats.sbb.berlin\/\";\n _paq.push(['setTrackerUrl', u+'piwik.php']);\n _paq.push(['setSiteId', '60']);\n var d=document, g=d.createElement('script'), s=d.getElementsByTagName('script')[0];\n g.type='text\/javascript'; g.async=true; g.src=u+'piwik.js'; s.parentNode.insertBefore(g,s);\n })();\n \u003C\/script\u003E\n \u003C!-- End Matomo --\u003E\n \n \u003C!-- Meta Pixel Code --\u003E\n \u003Cscript\u003E\n !function(f,b,e,v,n,t,s)\n {if(f.fbq)return;n=f.fbq=function(){n.callMethod?\n n.callMethod.apply(n,arguments):n.queue.push(arguments)};\n if(!f._fbq)f._fbq=n;n.push=n;n.loaded=!0;n.version='2.0';\n n.queue=[];t=b.createElement(e);t.async=!0;\n t.src=v;s=b.getElementsByTagName(e)[0];\n s.parentNode.insertBefore(t,s)}(window, document,'script',\n 'https:\/\/connect.facebook.net\/en_US\/fbevents.js');\n fbq('init', '585151432730700');\n fbq('track', 'PageView');\n \u003C\/script\u003E\n \u003Cnoscript\u003E\u003Cimg height=\"1\" width=\"1\" style=\"display:none\"\n src=\"https:\/\/www.facebook.com\/tr?id=585151432730700&ev=PageView&noscript=1\"\n \/\u003E\u003C\/noscript\u003E\n \u003C!-- End Meta Pixel Code --\u003E\n \n \n \u003C!-- Global site tag (gtag.js) - Google Analytics --\u003E\n \u003Cscript async src=\"https:\/\/www.googletagmanager.com\/gtag\/js?id=UA-229165975-1\"\u003E\u003C\/script\u003E\n \u003Cscript\u003E\n window.dataLayer = window.dataLayer || [];\n function gtag(){dataLayer.push(arguments);}\n gtag('js', new Date());\n \n gtag('config', 'UA-229165975-1');\n \u003C\/script\u003E\n \n \n \n \u003C!-- Global site tag (gtag.js) - Google Ads: 10883171410 --\u003E\n \u003Cscript async src=\"https:\/\/www.googletagmanager.com\/gtag\/js?id=AW-10883171410\"\u003E\u003C\/script\u003E\n \u003Cscript\u003E\n window.dataLayer = window.dataLayer || [];\n function gtag(){dataLayer.push(arguments);}\n gtag('js', new Date());\n \n gtag('config', 'AW-10883171410');\n \u003C\/script\u003E\n \n \u003C!-- Google Ads event tag --\u003E\n \u003Cscript\u003Egtag('event', 'conversion', {'send_to': 'AW-10883171410\/XpkXCNrn4LIDENKIwMUo'});\u003C\/script\u003E\n \u003C!-- End of Google Ads event tag --\u003E\n \n \u003Cscript\u003E\n gtag('event', 'conversion', {\n 'allow_custom_scripts': true,\n 'send_to': 'DC-11822751\/all-s0\/smb-g0+unique'\n });\n \u003C\/script\u003E\n \u003Cnoscript\u003E\n \u003Cimg src=\"https:\/\/ad.doubleclick.net\/ddm\/activity\/src=11822751;type=all-s0;cat=smb-g0;dc_lat=;dc_rdid=;tag_for_child_directed_treatment=;tfua=;npa=;gdpr=${GDPR};gdpr_consent=${GDPR_CONSENT_755};ord=1;num=[Random Number]?\" width=\"1\" height=\"1\" alt=\"\"\/\u003E\n \u003C\/noscript\u003E\n\n "}}}" class="modal fade" tabindex="-1" role="dialog" > <div class="modal-dialog modal-lg modal-dialog-centered text-justify" role="document"> <div class="modal-content"> <div class="modal-body"> <p class="like-h3" id="cookieman-modal-title"> Cookie-Einstellungen </p> <p> Unsere Webseite verwendet Cookies. Diese haben zwei Funktionen: Zum einen sind sie erforderlich für die grundlegende Funktionalität unserer Website. Zum anderen können wir mit Hilfe der Cookies unsere Inhalte für Sie immer weiter verbessern. Hierzu werden pseudonymisierte Daten von Website-Besuchern gesammelt und ausgewertet. Das Einverständnis in die Verwendung der Cookies können Sie jederzeit widerrufen. Weitere Informationen zu Cookies auf dieser Website finden Sie in unserer <a href="/datenschutz/" >Datenschutzerklärung</a> und zu uns im <a href="/impressum/" >Impressum</a>. </p> <form data-cookieman-form data-cookieman-dnt-enabled= "" > <label class="c-input c-checkbox" for="mandatory"> Erforderlich <input class="c-input c-checkbox" type="checkbox" name="mandatory" id="mandatory" checked="checked" disabled="disabled"> <span class="c-indicator"></span> </label> <label class="c-input c-checkbox" for="statistic"> Statistik <input class="c-input c-checkbox" type="checkbox" name="statistic" id="statistic" > <span class="c-indicator"></span> </label> <button data-cookieman-save class="btn btn-default"> Auswahl bestätigen </button> <button data-cookieman-accept-all data-cookieman-save class="btn btn-default"> Alle auswählen </button> </form> </div> </div> </div> </div> <script src="/typo3temp/assets/compressed/merged-1c7fe1c0ea8fd1b512b6741448ee04f4.js?1740487991"></script> <script src="/typo3temp/assets/compressed/merged-2e4cd415314fb3157890ed127d23cde9.js?1737037291"></script> </body> </html>