CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="mzn" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>جهونی جنگ اول - ویکی‌پدیا</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )mznwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","آگوست","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"1f8569b3-a647-424f-bcc5-466708df3d2b","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"جهونی_جنگ_اول","wgTitle":"جهونی جنگ اول","wgCurRevisionId":184798,"wgRevisionId":184798,"wgArticleId":7460,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["جهونی جنگ اول","معاصر تاریخ"],"wgPageViewLanguage":"mzn","wgPageContentLanguage":"mzn","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"جهونی_جنگ_اول","wgRelevantArticleId":7460,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[], "wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"mzn","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"mzn"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":60000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q361","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false, "wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.yekewarning","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface" ,"ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=mzn&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=mzn&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=mzn&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="جهونی جنگ اول - ویکی‌پدیا"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//mzn.m.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="دچی‌ین" href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (mzn)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//mzn.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.mzn"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="ویکی‌پدیا ره اتم خه‌راک" href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%A7:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-جهونی_جنگ_اول rootpage-جهونی_جنگ_اول skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="اصلی رج" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">اصلی رج</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">اصلی رج</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">پٮتی</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> ناوبری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%DA%AF%D8%AA_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87" title="گَت ِصفحه ره هارشائن [z]" accesskey="z"><span>گت صفحه</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="تازه دچی‌یه‌ئون ره لیست [r]" accesskey="r"><span>تازه دگاردنی‌ئون</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AE%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%86" title="تازه اخبار ره بخوندِستن"><span>تازه خـَوِرون</span></a></li><li id="n-Portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%84%D9%88%D8%B4"><span>کارورون ِلوش</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="اتا شانسی صفحه بَدی‌ین [x]" accesskey="x"><span>شانسی صفحه</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Contents" title="أتـا جـا کـه..."><span>راهنما</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%DA%AF%D8%AA_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-mzn.svg" style="width: 5.875em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-mzn.svg" width="81" height="18" style="width: 5.0625em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="ویکی‌پدیا ره چرخه‌تو [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>چرخه‌تو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="ویکی‌پدیا چرخه‌تو" aria-label="ویکی‌پدیا چرخه‌تو" autocapitalize="sentences" title="ویکی‌پدیا ره چرخه‌تو [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="شا:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">چرخ‌ هاییر</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="مه ابزار"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="نما"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="نما" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">نما</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_mzn.wikipedia.org&uselang=mzn" class=""><span>پول هدائن</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%A7:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C+%D8%AC%D9%86%DA%AF+%D8%A7%D9%88%D9%84" title="شِما ره پیشنهاد کامبی که اتا کاروری حیساب بسازین و لاگین بَواشین؛ البته این کار اختیاری هسته." class=""><span>عضو بیّن</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%A7:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C+%D8%AC%D9%86%DA%AF+%D8%A7%D9%88%D9%84" title="شه‌ما به‌ته‌ر هـأسـه که سـیـسـتـه‌م ده‌لـه بـیـه‌ئی، هـرچـأن زوری نـیـه [o]" accesskey="o" class=""><span>دله بموئن</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="مه ابزار" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">مه ابزار</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_mzn.wikipedia.org&uselang=mzn"><span>پول هدائن</span></a></li><li id="pt-contribute" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA"><span class="vector-icon mw-ui-icon-edit mw-ui-icon-wikimedia-edit"></span> <span>مشارکت</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%A7:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C+%D8%AC%D9%86%DA%AF+%D8%A7%D9%88%D9%84" title="شِما ره پیشنهاد کامبی که اتا کاروری حیساب بسازین و لاگین بَواشین؛ البته این کار اختیاری هسته."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>عضو بیّن</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%A7:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C+%D8%AC%D9%86%DA%AF+%D8%A7%D9%88%D9%84" title="شه‌ما به‌ته‌ر هـأسـه که سـیـسـتـه‌م ده‌لـه بـیـه‌ئی، هـرچـأن زوری نـیـه [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>دله بموئن</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>گپ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">پٮتی</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">لید</div> </a> </li> <li id="toc-آلمان_و_تحولات_اروپا_در_آستانه_جنگ_اروپایی_اول" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#آلمان_و_تحولات_اروپا_در_آستانه_جنگ_اروپایی_اول"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>آلمان و تحولات اروپا در آستانه جنگ اروپایی اول</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-آلمان_و_تحولات_اروپا_در_آستانه_جنگ_اروپایی_اول-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های آلمان و تحولات اروپا در آستانه جنگ اروپایی اول</span> </button> <ul id="toc-آلمان_و_تحولات_اروپا_در_آستانه_جنگ_اروپایی_اول-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-جنگ_فرانسه_با_آلمان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#جنگ_فرانسه_با_آلمان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۱</span> <span>جنگ فرانسه با آلمان</span> </div> </a> <ul id="toc-جنگ_فرانسه_با_آلمان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-اتفاق_امپراتوران_سه_گانه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#اتفاق_امپراتوران_سه_گانه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۲</span> <span>اتفاق امپراتوران سه گانه</span> </div> </a> <ul id="toc-اتفاق_امپراتوران_سه_گانه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جنگ_روسیه_و_عوثمانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#جنگ_روسیه_و_عوثمانی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۳</span> <span>جنگ روسیه و عوثمانی</span> </div> </a> <ul id="toc-جنگ_روسیه_و_عوثمانی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-شکل‌گیری_اتحاد_مثلث" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#شکل‌گیری_اتحاد_مثلث"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۴</span> <span>شکل‌گیری اتحاد مثلث</span> </div> </a> <ul id="toc-شکل‌گیری_اتحاد_مثلث-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مقدمات_شکل‌گیری_اتفاق_مثلث" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#مقدمات_شکل‌گیری_اتفاق_مثلث"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۵</span> <span>مقدمات شکل‌گیری اتفاق مثلث</span> </div> </a> <ul id="toc-مقدمات_شکل‌گیری_اتفاق_مثلث-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نزدیکی_روس_و_انگلیس" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#نزدیکی_روس_و_انگلیس"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۶</span> <span>نزدیکی روس و انگلیس</span> </div> </a> <ul id="toc-نزدیکی_روس_و_انگلیس-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-بحرانای_بالکان_قبل_از_جنگ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#بحرانای_بالکان_قبل_از_جنگ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۷</span> <span>بحرانای بالکان قبل از جنگ</span> </div> </a> <ul id="toc-بحرانای_بالکان_قبل_از_جنگ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-اوضاع_داخلی_و_تحولات_آلمان_پس_از_وحدت" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#اوضاع_داخلی_و_تحولات_آلمان_پس_از_وحدت"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۸</span> <span>اوضاع داخلی و تحولات آلمان پس از وحدت</span> </div> </a> <ul id="toc-اوضاع_داخلی_و_تحولات_آلمان_پس_از_وحدت-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-برقراری_روابط_بین_آلمان_و_عوثمانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#برقراری_روابط_بین_آلمان_و_عوثمانی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۹</span> <span>برقراری روابط بین آلمان و عوثمانی</span> </div> </a> <ul id="toc-برقراری_روابط_بین_آلمان_و_عوثمانی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-دلایل_وقوع_جهونی_جنگ_اول" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#دلایل_وقوع_جهونی_جنگ_اول"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>دلایل وقوع جهونی جنگ اول</span> </div> </a> <ul id="toc-دلایل_وقوع_جهونی_جنگ_اول-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نخستین_جبهه:_از_رمانتیسم_به_سنگرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#نخستین_جبهه:_از_رمانتیسم_به_سنگرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>نخستین جبهه: از رمانتیسم به سنگرون</span> </div> </a> <ul id="toc-نخستین_جبهه:_از_رمانتیسم_به_سنگرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-طرح_اشلایفن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#طرح_اشلایفن"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>طرح اشلایفن</span> </div> </a> <ul id="toc-طرح_اشلایفن-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جبهه_شرق_و_روسیه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جبهه_شرق_و_روسیه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>جبهه شرق و روسیه</span> </div> </a> <ul id="toc-جبهه_شرق_و_روسیه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ایران_در_جهونی_جنگ_اول" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ایران_در_جهونی_جنگ_اول"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>ایران در جهونی جنگ اول</span> </div> </a> <ul id="toc-ایران_در_جهونی_جنگ_اول-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیامدای_بعدی_جهونی_جنگ_اول" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیامدای_بعدی_جهونی_جنگ_اول"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>پیامدای بعدی جهونی جنگ اول</span> </div> </a> <ul id="toc-پیامدای_بعدی_جهونی_جنگ_اول-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-گت_بیّن_جنگ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#گت_بیّن_جنگ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸</span> <span>گت بیّن جنگ</span> </div> </a> <ul id="toc-گت_بیّن_جنگ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سال_۱۹۱۴" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#سال_۱۹۱۴"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹</span> <span>سال ۱۹۱۴</span> </div> </a> <ul id="toc-سال_۱۹۱۴-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سال_۱۹۱۵" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#سال_۱۹۱۵"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۰</span> <span>سال ۱۹۱۵</span> </div> </a> <ul id="toc-سال_۱۹۱۵-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سال_۱۹۱۶" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#سال_۱۹۱۶"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱</span> <span>سال ۱۹۱۶</span> </div> </a> <ul id="toc-سال_۱۹۱۶-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سال_۱۹۱۷" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#سال_۱۹۱۷"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۲</span> <span>سال ۱۹۱۷</span> </div> </a> <ul id="toc-سال_۱۹۱۷-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سال_۱۹۱۸" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#سال_۱۹۱۸"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۳</span> <span>سال ۱۹۱۸</span> </div> </a> <ul id="toc-سال_۱۹۱۸-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تلفات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#تلفات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۴</span> <span>تلفات</span> </div> </a> <ul id="toc-تلفات-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-وابسته_جستارون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#وابسته_جستارون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۵</span> <span>وابسته جستارون</span> </div> </a> <ul id="toc-وابسته_جستارون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منبع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منبع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۶</span> <span>منبع</span> </div> </a> <ul id="toc-منبع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">جهونی جنگ اول</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۲۲۲ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-222" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۲۲۲ زوون</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%82%D3%99%D0%B8_%D0%B0%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B5%D0%B8%D0%B7%D0%B5%D0%B3%D1%8C%D1%82%D3%99%D0%B8_%D0%B0%D0%B8%D0%B1%D0%B0%D1%88%D1%8C%D1%80%D0%B0" title="Актәи адунеизегьтәи аибашьра–آبخازی" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Актәи адунеизегьтәи аибашьра" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="آبخازی" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Eerste_W%C3%AAreldoorlog" title="Eerste Wêreldoorlog–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Eerste Wêreldoorlog" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Erster_Weltkrieg" title="Erster Weltkrieg–سوییس آلمانی" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Erster Weltkrieg" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="سوییس آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%98%E1%8C%80%E1%88%98%E1%88%AA%E1%8B%AB%E1%8B%8D_%E1%8B%A8%E1%8B%93%E1%88%88%E1%88%9D_%E1%8C%A6%E1%88%AD%E1%8A%90%E1%89%B5" title="የመጀመሪያው የዓለም ጦርነት–امهری" lang="am" hreflang="am" data-title="የመጀመሪያው የዓለም ጦርነት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="امهری" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Primera_Guerra_Mundial" title="Primera Guerra Mundial–آراگونی" lang="an" hreflang="an" data-title="Primera Guerra Mundial" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="آراگونی" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Fyrst_Woruldg%C5%AB%C3%BE" title="Fyrst Woruldgūþ–انگلیسی باستان" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Fyrst Woruldgūþ" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="انگلیسی باستان" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="دئیشته بنویشته"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D9%84%D9%89" title="الحرب العالمية الأولى–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الحرب العالمية الأولى" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%AD%D8%B1%D8%A8_%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D9%84%D9%88%D9%84%D8%A9" title="لحرب لعالمية لولة–عربی مراکشی" lang="ary" hreflang="ary" data-title="لحرب لعالمية لولة" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="عربی مراکشی" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%8A%D9%87" title="الحرب العالميه الاولانيه–عربی مصری" lang="arz" hreflang="arz" data-title="الحرب العالميه الاولانيه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="عربی مصری" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A7%B0%E0%A6%A5%E0%A6%AE_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%AF%E0%A7%81%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%A7" title="প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধ–آسامی" lang="as" hreflang="as" data-title="প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="آسامی" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="دئیشته بنویشته"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Primer_Guerra_Mundial" title="Primer Guerra Mundial–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Primer Guerra Mundial" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D3%80%D0%BE%D1%86%D0%B5%D0%B1%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B1_%D0%B4%D1%83%D0%BD%D1%8F%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D1%8A%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%B1_%D1%80%D0%B0%D0%B3%D1%8A" title="ТӀоцебесеб дунялалъулаб рагъ–آواری" lang="av" hreflang="av" data-title="ТӀоцебесеб дунялалъулаб рагъ" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="آواری" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A4%BE_%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5_%E0%A4%9C%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="पहिला बिस्व जुद्ध–اودهی" lang="awa" hreflang="awa" data-title="पहिला बिस्व जुद्ध" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="اودهی" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Birinci_D%C3%BCnya_m%C3%BCharib%C9%99si" title="Birinci Dünya müharibəsi–آذری ِترکی" lang="az" hreflang="az" data-title="Birinci Dünya müharibəsi" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="آذری ِترکی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%AC%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B4%DB%8C" title="بیرینجی دونیا ساواشی–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="بیرینجی دونیا ساواشی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="دئیشته بنویشته"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%B5_%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%8A%D1%8F_%D2%BB%D1%83%D2%93%D1%8B%D1%88%D1%8B" title="Беренсе донъя һуғышы–باشقیری" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Беренсе донъя һуғышы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="باشقیری" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Yuda_Jagat_I" title="Yuda Jagat I–بالیایی" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Yuda Jagat I" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="بالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Easchta_W%C3%B6dkriag" title="Easchta Wödkriag–باواریایی" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Easchta Wödkriag" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="باواریایی" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/P%C4%97rma_svieta_vaina" title="Pėrma svieta vaina–ساموگیتی" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Pėrma svieta vaina" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="ساموگیتی" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bbc mw-list-item"><a href="https://bbc.wikipedia.org/wiki/Porang_Portibi_I" title="Porang Portibi I–Batak Toba" lang="bbc" hreflang="bbc" data-title="Porang Portibi I" data-language-autonym="Batak Toba" data-language-local-name="Batak Toba" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Toba</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Enot_na_Gerang_Pankinaban" title="Enot na Gerang Pankinaban–Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Enot na Gerang Pankinaban" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%83%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Першая сусветная вайна–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Першая сусветная вайна" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%83%D1%81%D1%8C%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Першая сусьветная вайна–بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Першая сусьветная вайна" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%8A%D1%80%D0%B2%D0%B0_%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Първа световна война–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Първа световна война" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A4%BE_%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5_%E0%A4%9C%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="पहिला बिस्व जुद्ध–Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="पहिला बिस्व जुद्ध" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%95%E1%80%91%E1%80%99%E1%80%80%E1%80%99%E1%80%B9%E1%80%98%E1%80%AC%E1%82%8F%E1%80%85%E1%80%B2%E1%80%B7%EA%A9%BB" title="ပထမကမ္ဘာႏစဲ့ꩻ–Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="ပထမကမ္ဘာႏစဲ့ꩻ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://bm.wikipedia.org/wiki/Alimank%C9%9Bl%C9%9B_f%C9%94l%C9%94" title="Alimankɛlɛ fɔlɔ–بامبارایی" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Alimankɛlɛ fɔlɔ" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="بامبارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bamanankan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A5%E0%A6%AE_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%AF%E0%A7%81%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%A7" title="প্রথম বিশ্বযুদ্ধ–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="প্রথম বিশ্বযুদ্ধ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A0%E0%BD%9B%E0%BD%98%E0%BC%8B%E0%BD%82%E0%BE%B3%E0%BD%B2%E0%BD%84%E0%BC%8B%E0%BD%A0%E0%BD%81%E0%BE%B2%E0%BD%B4%E0%BD%82%E0%BC%8B%E0%BD%86%E0%BD%BA%E0%BD%93%E0%BC%8B%E0%BD%91%E0%BD%84%E0%BC%8B%E0%BD%94%E0%BD%BC%E0%BC%8D" title="འཛམ་གླིང་འཁྲུག་ཆེན་དང་པོ།–تبتی" lang="bo" hreflang="bo" data-title="འཛམ་གླིང་འཁྲུག་ཆེན་དང་པོ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="تبتی" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Brezel-bed_kenta%C3%B1" title="Brezel-bed kentañ–برِتونی" lang="br" hreflang="br" data-title="Brezel-bed kentañ" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="برِتونی" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Prvi_svjetski_rat" title="Prvi svjetski rat–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Prvi svjetski rat" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Porang_Dunia_pa_1" title="Porang Dunia pa 1–Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Porang Dunia pa 1" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%8D%D0%BB%D1%85%D1%8D%D0%B9%D0%BD_%D0%BD%D1%8D%D0%B3%D1%8D%D0%B4%D2%AF%D0%B3%D1%8D%D1%8D%D1%80_%D0%B4%D0%B0%D0%B9%D0%BD" title="Дэлхэйн нэгэдүгээр дайн–Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Дэлхэйн нэгэдүгээр дайн" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Primera_Guerra_Mundial" title="Primera Guerra Mundial–کاتالونی" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Primera Guerra Mundial" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالونی" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/D%C3%A2%CC%A4-%C3%A9k-ch%C3%A9%CC%A4%E1%B9%B3_Si%C3%A9-g%C3%A1i_D%C3%A2i-ci%C3%A9ng" title="Dâ̤-ék-ché̤ṳ Sié-gái Dâi-ciéng–چینی مین شرقی" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Dâ̤-ék-ché̤ṳ Sié-gái Dâi-ciéng" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="چینی مین شرقی" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%83%D1%8C%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%BD_%D1%85%D1%8C%D0%B0%D0%BB%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D1%82%D3%80%D0%BE%D0%BC" title="Дуьненан хьалхара тӀом–چچنی" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Дуьненан хьалхара тӀом" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="چچنی" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85" title="جەنگی جیھانیی یەکەم–میونی کوردی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="جەنگی جیھانیی یەکەم" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="میونی کوردی" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Prima_guerra_mundiale" title="Prima guerra mundiale–کورسیکان" lang="co" hreflang="co" data-title="Prima guerra mundiale" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="کورسیکان" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Birinci_Cian_cenki" title="Birinci Cian cenki–ترکی کریمه" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Birinci Cian cenki" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="ترکی کریمه" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="خار بنویشته"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Prvn%C3%AD_sv%C4%9Btov%C3%A1_v%C3%A1lka" title="První světová válka–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="První světová válka" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D1%8C%D0%B2%D0%B0_%D1%81%D0%B2%D1%A3%D1%82%D1%8C%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Прьва свѣтьна воина–اسلاوی کلیسایی" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Прьва свѣтьна воина" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="اسلاوی کلیسایی" class="interlanguage-link-target"><span>Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%C4%95%D1%80%D1%80%D0%B5%D0%BC%C4%95%D1%88_%D0%A2%C4%95%D0%BD%D1%87%D0%B5_%D0%B2%C4%83%D1%80%C3%A7%D0%B8" title="Пĕрремĕш Тĕнче вăрçи–چوواشی" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Пĕрремĕш Тĕнче вăрçи" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="چوواشی" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Y_Rhyfel_Byd_Cyntaf" title="Y Rhyfel Byd Cyntaf–ولزی" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Y Rhyfel Byd Cyntaf" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ولزی" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="مقالهٔ توصیه‌شده"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/1._verdenskrig" title="1. verdenskrig–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="1. verdenskrig" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="خار بنویشته"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Erster_Weltkrieg" title="Erster Weltkrieg–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Erster Weltkrieg" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Herb%C3%AA_D%C4%B1nyay%C3%AA_Yew%C4%B1ne" title="Herbê Dınyayê Yewıne–Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Herbê Dınyayê Yewıne" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Pr%C4%9Bdna_sw%C4%9Btowa_w%C3%B3jna" title="Prědna swětowa wójna–پایین صربی" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Prědna swětowa wójna" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="پایین صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A5%E0%A4%AE_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="प्रथम विश्वयुद्ध–Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="प्रथम विश्वयुद्ध" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target"><span>डोटेली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%84_%CE%A0%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%A0%CF%8C%CE%BB%CE%B5%CE%BC%CE%BF%CF%82" title="Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%A9mma_gu%C3%A8ra_mundi%C3%A8l" title="Prémma guèra mundièl–امیلیانو-روما" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Prémma guèra mundièl" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="امیلیانو-روما" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/World_War_I" title="World War I–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="World War I" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="خار بنویشته"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Unua_Mondmilito" title="Unua Mondmilito–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Unua Mondmilito" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Primera_Guerra_Mundial" title="Primera Guerra Mundial–ایسپانیولی" lang="es" hreflang="es" data-title="Primera Guerra Mundial" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="ایسپانیولی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Esimene_maailmas%C3%B5da" title="Esimene maailmasõda–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Esimene maailmasõda" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="دئیشته بنویشته"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Lehen_Mundu_Gerra" title="Lehen Mundu Gerra–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Lehen Mundu Gerra" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/I_Guerra_Mundial" title="I Guerra Mundial–اکسترامادورایی" lang="ext" hreflang="ext" data-title="I Guerra Mundial" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="اکسترامادورایی" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="جنگ جهانی اول–فارسی" lang="fa" hreflang="fa" data-title="جنگ جهانی اول" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="فارسی" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Ensimm%C3%A4inen_maailmansota" title="Ensimmäinen maailmansota–فینیش" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Ensimmäinen maailmansota" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فینیش" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Edim%C3%A4ne_ilmas%C3%B5da" title="Edimäne ilmasõda–Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Edimäne ilmasõda" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Fyrri_veraldarbardagi" title="Fyrri veraldarbardagi–فارویی" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Fyrri veraldarbardagi" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="فارویی" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Premi%C3%A8re_Guerre_mondiale" title="Première Guerre mondiale–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Première Guerre mondiale" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Premi%C3%A9ra_Gu%C3%A8rra_mondi%C3%A2la" title="Premiéra Guèrra mondiâla–آرپیتان" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Premiéra Guèrra mondiâla" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="آرپیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Iarst_W%C3%A4%C3%A4ltkrich" title="Iarst Wäältkrich–فریزی شمالی" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Iarst Wäältkrich" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="فریزی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Prime_vuere_mondi%C3%A2l" title="Prime vuere mondiâl–فریولیایی" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Prime vuere mondiâl" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="فریولیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="خار بنویشته"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Earste_Wr%C3%A2ldkriich" title="Earste Wrâldkriich–غربی فیریزی" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Earste Wrâldkriich" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="غربی فیریزی" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Ch%C3%A9ad_Chogadh_Domhanda" title="An Chéad Chogadh Domhanda–ایریش" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Chéad Chogadh Domhanda" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ایریش" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Birinci_D%C3%BCnn%C3%A4%C3%A4_Cengi" title="Birinci Dünnää Cengi–گاگائوزی" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Birinci Dünnää Cengi" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="گاگائوزی" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%B0" title="第一次世界大戰–گن" lang="gan" hreflang="gan" data-title="第一次世界大戰" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="گن" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%A9my%C3%A9_Lag%C3%A8r_mondyal" title="Prémyé Lagèr mondyal–Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Prémyé Lagèr mondyal" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/An_Cogadh_M%C3%B2r" title="An Cogadh Mòr–گیلی اسکاتلندی" lang="gd" hreflang="gd" data-title="An Cogadh Mòr" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="گیلی اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Primeira_guerra_mundial" title="Primeira guerra mundial–گالیک" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Primeira guerra mundial" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیک" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/%C3%91orair%C3%B5_Guasu_Pete%C4%A9ha" title="Ñorairõ Guasu Peteĩha–گورانی" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Ñorairõ Guasu Peteĩha" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="گورانی" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="خار بنویشته"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%A5%E0%AA%AE_%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%8D%E0%AA%B5_%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%A6%E0%AB%8D%E0%AA%A7" title="પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધ–گجراتی" lang="gu" hreflang="gu" data-title="પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="گجراتی" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Yn_Chied_Chaggey_Dowanagh" title="Yn Chied Chaggey Dowanagh–مانکس" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Yn Chied Chaggey Dowanagh" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="مانکس" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Ya%C6%99in_Duniya_na_I" title="Yaƙin Duniya na I–هوسا" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Yaƙin Duniya na I" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="هوسا" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Thi-yit-chh%E1%B9%B3_S%E1%B9%B3-kie_Thai-chan" title="Thi-yit-chhṳ Sṳ-kie Thai-chan–Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Thi-yit-chhṳ Sṳ-kie Thai-chan" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%9C%D7%97%D7%9E%D7%AA_%D7%94%D7%A2%D7%95%D7%9C%D7%9D_%D7%94%D7%A8%D7%90%D7%A9%D7%95%D7%A0%D7%94" title="מלחמת העולם הראשונה–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="מלחמת העולם הראשונה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A5%E0%A4%AE_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5_%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="प्रथम विश्व युद्ध–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="प्रथम विश्व युद्ध" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/World_War_I" title="World War I–هندی فیجیایی" lang="hif" hreflang="hif" data-title="World War I" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="هندی فیجیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="دئیشته بنویشته"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Prvi_svjetski_rat" title="Prvi svjetski rat–کرواتی" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Prvi svjetski rat" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Pr%C4%9Bnja_sw%C4%9Btowa_w%C3%B3jna" title="Prěnja swětowa wójna–بالایی صربی" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Prěnja swětowa wójna" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="بالایی صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Premy%C3%A8_G%C3%A8_mondyal" title="Premyè Gè mondyal–هائتیایی" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Premyè Gè mondyal" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="هائتیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="دئیشته بنویشته"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Els%C5%91_vil%C3%A1gh%C3%A1bor%C3%BA" title="Első világháború–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Első világháború" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4" title="Առաջին համաշխարհային պատերազմ–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Առաջին համաշխարհային պատերազմ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%AB%D5%B6_%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4" title="Համաշխարհային Առաջին Պատերազմ–Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Համաշխարհային Առաջին Պատերազմ" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Prime_Guerra_Mundial" title="Prime Guerra Mundial–اینترلینگوا" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Prime Guerra Mundial" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="اینترلینگوا" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Perang_Dunya_Keterubah" title="Perang Dunya Keterubah–ایبانی" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Perang Dunya Keterubah" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="ایبانی" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Perang_Dunia_I" title="Perang Dunia I–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Perang Dunia I" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Unesim_Guerre_Mundal" title="Unesim Guerre Mundal–اکسیدنتال" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Unesim Guerre Mundal" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="اکسیدنتال" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Umuna_a_Sangalubongan_a_Gubat" title="Umuna a Sangalubongan a Gubat–ایلوکویی" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Umuna a Sangalubongan a Gubat" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ایلوکویی" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%8C%D0%B0%D0%BB%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B5%D0%BD_%D1%82%D3%80%D0%BE%D0%BC" title="Хьалхара дунен тӀом–اینگوشی" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Хьалхара дунен тӀом" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="اینگوشی" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Unesma_mondomilito" title="Unesma mondomilito–ایدو" lang="io" hreflang="io" data-title="Unesma mondomilito" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ایدو" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Fyrri_heimsstyrj%C3%B6ldin" title="Fyrri heimsstyrjöldin–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Fyrri heimsstyrjöldin" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="دئیشته بنویشته"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Prima_guerra_mondiale" title="Prima guerra mondiale–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Prima guerra mondiale" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%A6" title="第一次世界大戦–جاپونی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="第一次世界大戦" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="جاپونی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Wol_Waar_I" title="Wol Waar I–Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Wol Waar I" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Perang_Donya_I" title="Perang Donya I–جاوایی" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Perang Donya I" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="جاوایی" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D_%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98" title="პირველი მსოფლიო ომი–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="პირველი მსოფლიო ომი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Birinshi_j%C3%A1h%C3%A1n_ur%C4%B1s%C4%B1" title="Birinshi jáhán urısı–قره‌قالپاقی" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Birinshi jáhán urısı" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="قره‌قالپاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/%E1%B9%AC%E1%B9%ADra%E1%B8%8D_Ama%E1%B8%8Dlan_Amezwaru" title="Ṭṭraḍ Amaḍlan Amezwaru–قبایلی" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Ṭṭraḍ Amaḍlan Amezwaru" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="قبایلی" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%AF%D0%BF%D1%8D%D1%80%D0%B5%D0%B9_%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B5%D0%B9%D0%BF%D1%81%D0%BE_%D0%B7%D0%B0%D1%83%D1%8D" title="Япэрей дунейпсо зауэ–کاباردینی" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Япэрей дунейпсо зауэ" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="کاباردینی" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Kede%C5%8Ba_y%C9%94%C9%94_kajala%C9%A3_you" title="Kedeŋa yɔɔ kajalaɣ you–Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Kedeŋa yɔɔ kajalaɣ you" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Zwang_Swanta_I" title="Zwang Swanta I–تیاپی" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Zwang Swanta I" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="تیاپی" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BD%D1%88%D1%96_%D0%B4%D2%AF%D0%BD%D0%B8%D0%B5%D0%B6%D2%AF%D0%B7%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA_%D1%81%D0%BE%D2%93%D1%8B%D1%81" title="Бірінші дүниежүзілік соғыс–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Бірінші дүниежүзілік соғыс" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%98%E1%9E%9B%E1%9F%84%E1%9E%80%E1%9E%9B%E1%9E%BE%E1%9E%80%E1%9E%91%E1%9E%B8%E1%9F%A1" title="សង្គ្រាមលោកលើកទី១–خمری" lang="km" hreflang="km" data-title="សង្គ្រាមលោកលើកទី១" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="خمری" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%92%E0%B2%82%E0%B2%A6%E0%B2%A8%E0%B3%86%E0%B2%AF_%E0%B2%AE%E0%B2%B9%E0%B2%BE%E0%B2%AF%E0%B3%81%E0%B2%A6%E0%B3%8D%E0%B2%A7" title="ಒಂದನೆಯ ಮಹಾಯುದ್ಧ–کانّادا" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಒಂದನೆಯ ಮಹಾಯುದ್ಧ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="کانّادا" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%A0%9C1%EC%B0%A8_%EC%84%B8%EA%B3%84_%EB%8C%80%EC%A0%84" title="제1차 세계 대전–کُره‌یی" lang="ko" hreflang="ko" data-title="제1차 세계 대전" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کُره‌یی" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="دئیشته بنویشته"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%87%D0%B8_%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%BA%D1%8A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%83%D0%B0%D1%82" title="Биринчи дуния къазауат–قره‌چایی‐بالکاری" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Биринчи дуния къазауат" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="قره‌چایی‐بالکاری" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DB%84%DA%88%D9%86%DB%8C%D9%8F%D9%9B%DA%A9_%D8%B9%D9%94%D8%B8%DB%8C%D9%96%D9%85_%D8%AC%D9%8E%D9%86%D9%9B%DA%AF" title="گۄڈنیُٛک عٔظیٖم جَنٛگ–کشمیری" lang="ks" hreflang="ks" data-title="گۄڈنیُٛک عٔظیٖم جَنٛگ" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="کشمیری" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/%C5%9Eer%C3%AA_C%C3%AEhan%C3%AE_y%C3%AA_Yekem" title="Şerê Cîhanî yê Yekem–کوردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Şerê Cîhanî yê Yekem" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کوردی" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B4%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%B4%D0%B7%D0%B0_%D0%BC%D0%B8%D1%80%D3%A7%D0%B2%D3%A7%D0%B9_%D1%82%D1%8B%D1%88" title="Медводдза мирӧвӧй тыш–کومیایی" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Медводдза мирӧвӧй тыш" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="کومیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Kynsa_Bresel_an_Bys" title="Kynsa Bresel an Bys–کورنیش" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Kynsa Bresel an Bys" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="کورنیش" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%87%D0%B8_%D0%B4%D2%AF%D0%B9%D0%BD%D3%A9%D0%BB%D2%AF%D0%BA_%D1%81%D0%BE%D0%B3%D1%83%D1%88" title="Биринчи дүйнөлүк согуш–قرقیزی" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Биринчи дүйнөлүк согуш" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="قرقیزی" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Primum_bellum_mundanum" title="Primum bellum mundanum–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Primum bellum mundanum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Primera_Gerra_Mondiala" title="Primera Gerra Mondiala–لادینو" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Primera Gerra Mondiala" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="لادینو" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/%C3%89ischte_Weltkrich" title="Éischte Weltkrich–لوکزامبورگی" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Éischte Weltkrich" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="لوکزامبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%83%D1%8C%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%B4%D0%B8%D0%BD_%D1%81%D0%B0%D0%B4%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D1%8C%D0%B0%D0%B9_%D0%B4%D1%8F%D0%B2%D0%B5" title="Дуьньядин садлагьай дяве–لزگی" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Дуьньядин садлагьай дяве" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="لزگی" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Gera_Mundal_Un" title="Gera Mundal Un–Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Gera Mundal Un" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/%C3%96rsjte_Waeltkreeg" title="Örsjte Waeltkreeg–لیمبورگی" lang="li" hreflang="li" data-title="Örsjte Waeltkreeg" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="لیمبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Primma_Go%C3%A6ra_Mondi%C3%A2" title="Primma Goæra Mondiâ–Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Primma Goæra Mondiâ" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%B6ma_Gran_Vera" title="Pröma Gran Vera–Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Pröma Gran Vera" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Prima_guera_mondial" title="Prima guera mondial–لومبارد" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Prima guera mondial" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="لومبارد" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%AA%E0%BA%BB%E0%BA%87%E0%BA%84%E0%BA%B2%E0%BA%A1%E0%BB%82%E0%BA%A5%E0%BA%81%E0%BA%84%E0%BA%B1%E0%BB%89%E0%BA%87%E0%BA%97%E0%BA%B5_I" title="ສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີ I–لائویی" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີ I" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="لائویی" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Pirmasis_pasaulinis_karas" title="Pirmasis pasaulinis karas–لتونیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Pirmasis pasaulinis karas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Pirmais_pasaules_kar%C5%A1" title="Pirmais pasaules karš–لاتویایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Pirmais pasaules karš" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لاتویایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A5%E0%A4%AE_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5_%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="प्रथम विश्व युद्ध–مایدیلی" lang="mai" hreflang="mai" data-title="प्रथम विश्व युद्ध" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="مایدیلی" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B5_%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BD%D1%8C_%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BF%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D1%81%D1%8C" title="Васенце масторлангонь торпингесь–مکشایی" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Васенце масторлангонь торпингесь" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="مکشایی" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Ady_Lehibe_Voalohany" title="Ady Lehibe Voalohany–مالاگاسی" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Ady Lehibe Voalohany" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="مالاگاسی" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/Pakanga_Tuatahi_o_te_Ao" title="Pakanga Tuatahi o te Ao–مائوری" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Pakanga Tuatahi o te Ao" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="مائوری" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Parang_Dunia_I" title="Parang Dunia I–مینانگ‌کابویی" lang="min" hreflang="min" data-title="Parang Dunia I" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="مینانگ‌کابویی" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="دئیشته بنویشته"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B2%D0%B0_%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Прва светска војна–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Прва светска војна" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%92%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A8%E0%B4%BE%E0%B4%82_%E0%B4%B2%E0%B5%8B%E0%B4%95%E0%B4%AE%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%81%E0%B4%A6%E0%B5%8D%E0%B4%A7%E0%B4%82" title="ഒന്നാം ലോകമഹായുദ്ധം–مالایالام" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഒന്നാം ലോകമഹായുദ്ധം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالام" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%8D%D0%BB%D1%85%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D0%BD%D1%8D%D0%B3%D0%B4%D2%AF%D0%B3%D1%8D%D1%8D%D1%80_%D0%B4%D0%B0%D0%B9%D0%BD" title="Дэлхийн нэгдүгээр дайн–مغولی" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Дэлхийн нэгдүгээр дайн" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="مغولی" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A5%87_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="पहिले महायुद्ध–ماراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="पहिले महायुद्ध" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="ماراتی" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Perang_Dunia_Pertama" title="Perang Dunia Pertama–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Perang Dunia Pertama" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/L-Ewwel_Gwerra_Dinjija" title="L-Ewwel Gwerra Dinjija–مالتی" lang="mt" hreflang="mt" data-title="L-Ewwel Gwerra Dinjija" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="مالتی" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Purmeira_Guerra_Mundial" title="Purmeira Guerra Mundial–میراندی" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Purmeira Guerra Mundial" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="میراندی" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%95%E1%80%91%E1%80%99_%E1%80%80%E1%80%99%E1%80%B9%E1%80%98%E1%80%AC%E1%80%85%E1%80%85%E1%80%BA" title="ပထမ ကမ္ဘာစစ်–برمه‌یی" lang="my" hreflang="my" data-title="ပထမ ကမ္ဘာစစ်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="برمه‌یی" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/Vasence_modamastoro%C5%84_torpinge" title="Vasence modamastoroń torpinge–ارزیایی" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Vasence modamastoroń torpinge" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="ارزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Primma_uerra_munniale" title="Primma uerra munniale–ناپلی" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Primma uerra munniale" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="ناپلی" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Eerste_Weltkrieg" title="Eerste Weltkrieg–پایین آلمانی" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Eerste Weltkrieg" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="پایین آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Eerste_Wealdkrieg" title="Eerste Wealdkrieg–پایین ساکسونی" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Eerste Wealdkrieg" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="پایین ساکسونی" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A5%8B_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="पहिलो विश्वयुद्ध–نپالی" lang="ne" hreflang="ne" data-title="पहिलो विश्वयुद्ध" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="نپالی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%83%E0%A4%B9%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%83_%E0%A5%A7" title="तःहताः १–نواریایی" lang="new" hreflang="new" data-title="तःहताः १" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="نواریایی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Eerste_Wereldoorlog" title="Eerste Wereldoorlog–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Eerste Wereldoorlog" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Den_fyrste_verdskrigen" title="Den fyrste verdskrigen–نروژی نینورسک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Den fyrste verdskrigen" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نینورسک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="دئیشته بنویشته"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8rste_verdenskrig" title="Første verdenskrig–نروژی بوکمال" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Første verdenskrig" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوکمال" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nqo mw-list-item"><a href="https://nqo.wikipedia.org/wiki/%DF%96%DF%8A%DF%AF%DF%93%DF%8A%DF%AB_%DF%9E%DF%9F%DF%8D_%DF%9D%DF%9F%DF%90%DF%A1%DF%8A" title="ߖߊ߯ߓߊ߫ ߞߟߍ ߝߟߐߡߊ–نئکو" lang="nqo" hreflang="nqo" data-title="ߖߊ߯ߓߊ߫ ߞߟߍ ߝߟߐߡߊ" data-language-autonym="ߒߞߏ" data-language-local-name="نئکو" class="interlanguage-link-target"><span>ߒߞߏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Preunmi%C3%A9_Dg%C3%A8rre_Mondiale" title="Preunmié Dgèrre Mondiale–Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Preunmié Dgèrre Mondiale" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ny mw-list-item"><a href="https://ny.wikipedia.org/wiki/Nkhondo_Yadziko_Lonse" title="Nkhondo Yadziko Lonse–نیانجایی" lang="ny" hreflang="ny" data-title="Nkhondo Yadziko Lonse" data-language-autonym="Chi-Chewa" data-language-local-name="نیانجایی" class="interlanguage-link-target"><span>Chi-Chewa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Primi%C3%A8ra_Gu%C3%A8rra_Mondiala" title="Primièra Guèrra Mondiala–اکسیتان" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Primièra Guèrra Mondiala" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="اکسیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Warrana_Adunya_1" title="Warrana Adunya 1–اورومو" lang="om" hreflang="om" data-title="Warrana Adunya 1" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="اورومو" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AA%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AC%A5%E0%AC%AE_%E0%AC%AC%E0%AC%BF%E0%AC%B6%E0%AD%8D%E0%AD%B1%E0%AC%AF%E0%AD%81%E0%AC%A6%E0%AD%8D%E0%AC%A7" title="ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ–اوریا" lang="or" hreflang="or" data-title="ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="اوریا" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D1%8B%D1%86%D1%86%D0%B0%D0%B3_%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B5%D0%BE%D0%BD_%D1%85%C3%A6%D1%81%D1%82" title="Фыццаг дунеон хæст–آسی" lang="os" hreflang="os" data-title="Фыццаг дунеон хæст" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="آسی" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AA%E0%A8%B9%E0%A8%BF%E0%A8%B2%E0%A9%80_%E0%A8%B8%E0%A9%B0%E0%A8%B8%E0%A8%BE%E0%A8%B0_%E0%A8%9C%E0%A9%B0%E0%A8%97" title="ਪਹਿਲੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ–پنجابی" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਪਹਿਲੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Prome_Guera_Mundial" title="Prome Guera Mundial–پاپیامنتو" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Prome Guera Mundial" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="پاپیامنتو" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Prumi%C3%A8re_Dj%C3%A9rre_mondiale" title="Prumière Djérre mondiale–Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Prumière Djérre mondiale" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/I_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="I wojna światowa–لهستونی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="I wojna światowa" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستونی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Prima_gu%C3%A8ra_mondial" title="Prima guèra mondial–پیدمونتی" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Prima guèra mondial" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="پیدمونتی" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DB%81%D9%84%DB%8C_%D9%88%DA%88%DB%8C_%D9%84%DA%91%D8%A7%D8%A6%DB%8C" title="پہلی وڈی لڑائی–پنجابی" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="پہلی وڈی لڑائی" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%88%D9%85%DA%93%D9%86%DB%8D_%D9%86%DA%93%DB%90%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%87_%D8%AC%DA%AF%DA%93%D9%87" title="لومړنۍ نړېواله جگړه–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="لومړنۍ نړېواله جگړه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="دئیشته بنویشته"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Primeira_Guerra_Mundial" title="Primeira Guerra Mundial–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Primeira Guerra Mundial" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Huk_%C3%B1iqin_pachantin_maqanakuy" title="Huk ñiqin pachantin maqanakuy–قوئچوئا" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Huk ñiqin pachantin maqanakuy" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="قوئچوئا" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Emprima_Guerra_mundiala" title="Emprima Guerra mundiala–رومانش" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Emprima Guerra mundiala" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="رومانش" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Primul_R%C4%83zboi_Mondial" title="Primul Război Mondial–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Primul Război Mondial" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Protlu_Polimu_Mondialu" title="Protlu Polimu Mondialu–آرومانی" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Protlu Polimu Mondialu" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="آرومانی" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/Prime_uerre_mundiale" title="Prime uerre mundiale–Tarantino" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="Prime uerre mundiale" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="Tarantino" class="interlanguage-link-target"><span>Tarandíne</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Первая мировая война–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Первая мировая война" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0_%D1%81%D0%B2%D1%96%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Перша світова война–Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Перша світова война" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B0%D0%BD_%D0%B4%D0%BE%D0%B9%D0%B4%D1%83_%D0%B1%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BA%D1%8B_%D1%81%D1%8D%D1%80%D0%B8%D0%B8%D1%82%D1%8D" title="Аан дойду бастакы сэриитэ–یاقوتی" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Аан дойду бастакы сэриитэ" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="یاقوتی" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%AF%E1%B1%A9%E1%B1%AD%E1%B1%9E%E1%B1%A9_%E1%B1%A1%E1%B1%AE%E1%B1%9C%E1%B1%AE%E1%B1%9B_%E1%B1%9E%E1%B1%9F%E1%B1%B9%E1%B1%B0%E1%B1%B7%E1%B1%9F%E1%B1%B9%E1%B1%AD" title="ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱞᱟᱹᱰᱷᱟᱹᱭ–سانتالی" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱞᱟᱹᱰᱷᱟᱹᱭ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="سانتالی" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Prima_gherra_mundiale" title="Prima gherra mundiale–ساردینیایی" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Prima gherra mundiale" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="ساردینیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Prima_guerra_munniali" title="Prima guerra munniali–سیسیلی" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Prima guerra munniali" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="سیسیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Warld_War_I" title="Warld War I–اسکاتلندی" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Warld War I" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DA%BE%D8%B1%D9%8A%D9%86_%D9%85%DA%BE%D8%A7%DA%80%D8%A7%D8%B1%D9%8A_%D8%AC%D9%86%DA%AF" title="پھرين مھاڀاري جنگ–سندی" lang="sd" hreflang="sd" data-title="پھرين مھاڀاري جنگ" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="سندی" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Prvi_svjetski_rat" title="Prvi svjetski rat–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Prvi svjetski rat" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B6%B8%E0%B7%94%E0%B7%80%E0%B6%B1_%E0%B6%BD%E0%B7%9D%E0%B6%9A_%E0%B6%BA%E0%B7%94%E0%B6%AF%E0%B7%8A%E0%B6%B0%E0%B6%BA" title="පළමුවන ලෝක යුද්ධය–سینهالا" lang="si" hreflang="si" data-title="පළමුවන ලෝක යුද්ධය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="سینهالا" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/World_War_I" title="World War I–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="World War I" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Prv%C3%A1_svetov%C3%A1_vojna" title="Prvá svetová vojna–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Prvá svetová vojna" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Prva_svetovna_vojna" title="Prva svetovna vojna–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Prva svetovna vojna" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Hondo_yePasirose_yeChiposhi" title="Hondo yePasirose yeChiposhi–شونا" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Hondo yePasirose yeChiposhi" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="شونا" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Dagaalkii_Dunida_Kowaad" title="Dagaalkii Dunida Kowaad–سومالیایی" lang="so" hreflang="so" data-title="Dagaalkii Dunida Kowaad" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="سومالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Lufta_e_Par%C3%AB_Bot%C3%ABrore" title="Lufta e Parë Botërore–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Lufta e Parë Botërore" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="دئیشته بنویشته"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B2%D0%B8_%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%80%D0%B0%D1%82" title="Први светски рат–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Први светски рат" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://ss.wikipedia.org/wiki/Imphi_Yelive_Yekucala" title="Imphi Yelive Yekucala–سوازیایی" lang="ss" hreflang="ss" data-title="Imphi Yelive Yekucala" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="سوازیایی" class="interlanguage-link-target"><span>SiSwati</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Eersten_Waareldkriech" title="Eersten Waareldkriech–Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Eersten Waareldkriech" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Perang_Dunya_I" title="Perang Dunya I–سوندانسی" lang="su" hreflang="su" data-title="Perang Dunya I" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="سوندانسی" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/F%C3%B6rsta_v%C3%A4rldskriget" title="Första världskriget–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Första världskriget" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Vita_Kuu_ya_Kwanza_ya_Dunia" title="Vita Kuu ya Kwanza ya Dunia–سواحیلی" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Vita Kuu ya Kwanza ya Dunia" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="سواحیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Piyrsz%C5%8F_wojna_%C5%9Bwiatow%C5%8F" title="Piyrszŏ wojna światowŏ–سیلزیایی" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Piyrszŏ wojna światowŏ" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="سیلزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/sakacacayay_nu_kitakit_satabakiay_masasungayaw" title="sakacacayay nu kitakit satabakiay masasungayaw–Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="sakacacayay nu kitakit satabakiay masasungayaw" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AE%E0%AF%81%E0%AE%A4%E0%AE%B2%E0%AE%BE%E0%AE%AE%E0%AF%8D_%E0%AE%89%E0%AE%B2%E0%AE%95%E0%AE%AA%E0%AF%8D_%E0%AE%AA%E0%AF%8B%E0%AE%B0%E0%AF%8D" title="முதலாம் உலகப் போர்–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="முதலாம் உலகப் போர்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9A_%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%A7%E0%B0%82" title="మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం–تلوگویی" lang="te" hreflang="te" data-title="మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="تلوگویی" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D2%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B8_%D2%B7%D0%B0%D2%B3%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%8F%D0%BA%D1%83%D0%BC" title="Ҷанги ҷаҳонии якум–تاجیکی" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Ҷанги ҷаҳонии якум" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="تاجیکی" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B6%E0%B9%88%E0%B8%87" title="สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง–تایی" lang="th" hreflang="th" data-title="สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Birinji_jahan_ur%C5%9Fy" title="Birinji jahan urşy–ترکمونی" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Birinji jahan urşy" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="ترکمونی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Unang_Digmaang_Pandaigdig" title="Unang Digmaang Pandaigdig–تاگالوگی" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Unang Digmaang Pandaigdig" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="تاگالوگی" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Imin%C9%99_Dynjo_%C4%8Dang" title="Iminə Dynjo čang–Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Iminə Dynjo čang" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1" title="I. Dünya Savaşı–ترکی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="I. Dünya Savaşı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="دئیشته بنویشته"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD%D1%87%D0%B5_%D0%B1%D3%A9%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F_%D1%81%D1%83%D0%B3%D1%8B%D1%88%D1%8B" title="Беренче бөтендөнья сугышы–تاتاری" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Беренче бөтендөнья сугышы" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="تاتاری" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%89%D8%B1%D9%89%D9%86%DA%86%D9%89_%D8%AF%DB%87%D9%86%D9%8A%D8%A7_%D8%A6%DB%87%D8%B1%DB%87%D8%B4%D9%89" title="بىرىنچى دۇنيا ئۇرۇشى–ئوغوری" lang="ug" hreflang="ug" data-title="بىرىنچى دۇنيا ئۇرۇشى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ئوغوری" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0_%D1%81%D0%B2%D1%96%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%B2%D1%96%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Перша світова війна–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Перша світова війна" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DB%81%D9%84%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B9%D8%B8%DB%8C%D9%85" title="پہلی جنگ عظیم–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="پہلی جنگ عظیم" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Birinchi_Jahon_urushi" title="Birinchi Jahon urushi–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Birinchi Jahon urushi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Prima_guera_mondia%C5%82e" title="Prima guera mondiałe–Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Prima guera mondiałe" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Ezm%C3%A4ine_mail%27man_voin" title="Ezmäine mail'man voin–وپس" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Ezmäine mail'man voin" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="وپس" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" title="Chiến tranh thế giới thứ nhất–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Chiến tranh thế giới thứ nhất" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/%C3%8Aestn_Weireldoorloge" title="Êestn Weireldoorloge–West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Êestn Weireldoorloge" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Volakrig_balid" title="Volakrig balid–ولاپوک" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Volakrig balid" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="ولاپوک" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Prumire_guere_daegnrece" title="Prumire guere daegnrece–والونی" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Prumire guere daegnrece" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="والونی" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Syahan_nga_Gera_han_Kalibotan" title="Syahan nga Gera han Kalibotan–وارایی" lang="war" hreflang="war" data-title="Syahan nga Gera han Kalibotan" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="وارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Xareb_%C3%80dduna_bu_Nj%C3%ABkk" title="Xareb Àdduna bu Njëkk–وولفی" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Xareb Àdduna bu Njëkk" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="وولفی" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%98" title="第一次世界大战–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="第一次世界大战" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A8_%E1%83%9A%E1%83%B7%E1%83%9B%E1%83%90" title="მაართა მოსოფელიშ ლჷმა–Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="მაართა მოსოფელიშ ლჷმა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A2%D7%A8%D7%A9%D7%98%D7%A2_%D7%95%D7%95%D7%A2%D7%9C%D7%98-%D7%9E%D7%9C%D7%97%D7%9E%D7%94" title="ערשטע וועלט-מלחמה–یدی" lang="yi" hreflang="yi" data-title="ערשטע וועלט-מלחמה" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="یدی" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Ogun_%C3%80gb%C3%A1y%C3%A9_K%C3%AC%C3%ADn%C3%AD" title="Ogun Àgbáyé Kìíní–یوروبا" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ogun Àgbáyé Kìíní" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="یوروبا" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Eerste_Weareldo%C3%B4rlog" title="Eerste Weareldoôrlog–زیلاندی" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Eerste Weareldoôrlog" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="زیلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B4%B0%E2%B5%8E%E2%B4%B3%E2%B4%B0%E2%B5%94%E2%B5%93_%E2%B4%B0%E2%B5%8E%E2%B4%B0%E2%B4%B9%E2%B5%8D%E2%B4%B0%E2%B5%8F_%E2%B4%B0%E2%B5%8E%E2%B5%A3%E2%B5%A1%E2%B4%B0%E2%B5%94%E2%B5%93" title="ⴰⵎⴳⴰⵔⵓ ⴰⵎⴰⴹⵍⴰⵏ ⴰⵎⵣⵡⴰⵔⵓ–مراکش ِاستاندارد ِتامازیقتی" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⴰⵎⴳⴰⵔⵓ ⴰⵎⴰⴹⵍⴰⵏ ⴰⵎⵣⵡⴰⵔⵓ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="مراکش ِاستاندارد ِتامازیقتی" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%98" title="第一次世界大战–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="第一次世界大战" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%B0" title="第一次世界大戰–چینی ادبی" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="第一次世界大戰" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="چینی ادبی" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/T%C4%93-it-chh%C3%B9_S%C3%A8-k%C3%A0i_T%C4%81i-chi%C3%A0n" title="Tē-it-chhù Sè-kài Tāi-chiàn–مین نان" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Tē-it-chhù Sè-kài Tāi-chiàn" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مین نان" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%B0" title="第一次世界大戰–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="第一次世界大戰" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q361#sitelinks-wikipedia" title="میون‌ویکی ِلینکون ِدَچی‌ین" class="wbc-editpage">لینکون ِدچی‌ین</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضایِ نوم"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="بدی‌ین ِصفحه [c]" accesskey="c"><span>صفحه</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%BE:%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="این صفحه خَوری گپ بَزوئن (این صفحه دَنی‌یه) [t]" accesskey="t"><span>گپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">مازِرونی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="هارشی‌ئون"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84"><span>بخوندستن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>دچی‌ین</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=history" title="کهنه دگاردسته‌ئونی که این صفحه دله دکته [h]" accesskey="h"><span>تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارون" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارون</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارون</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">پٮتی</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84"><span>بخوندستن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>دچی‌ین</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=history"><span>تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="همه صفحه‌ئونی که اینجه ره لینک هدانه [j]" accesskey="j"><span>این صفحه ره لینک‌هدائه‌ئون</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84" rel="nofollow" title="اِسایی دِگاردسته‌ئون ِصفحه‌ئون که این صفحه جه لینک دارنه [k]" accesskey="k"><span>ونه واری دچی‌یه‌ئون</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=mzn" title="فایل باربی‌یشتن [u]" accesskey="u"><span>فایل باربی‌یشتن</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="تموم مخصوص صفحه‌ئون ِلیسـت [q]" accesskey="q"><span>مخصوص صفحه‌ئون</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&oldid=184798" title="موندستنی لینک این صفحه ره اینتا محتوا وسّه"><span>بموندستنی لینک</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>صفحه‌ی ِاطلاعات</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%A7:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&id=184798&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات هدائن که این صفحه چتی منبع بیارده"><span>این مقاله‌ی ِمنبع</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%A7:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fmzn.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AC%25D9%2587%25D9%2588%25D9%2586%25DB%258C_%25D8%25AC%25D9%2586%25DA%25AF_%25D8%25A7%25D9%2588%25D9%2584"><span>کچیک URL بیتن</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%A7:QrCode&url=https%3A%2F%2Fmzn.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AC%25D9%2587%25D9%2588%25D9%2586%25DB%258C_%25D8%25AC%25D9%2586%25DA%25AF_%25D8%25A7%25D9%2588%25D9%2584"><span>اینجه QR کُد ره بیتن</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> چاپ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%A7:%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8&bookcmd=book_creator&referer=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C+%D8%AC%D9%86%DA%AF+%D8%A7%D9%88%D9%84"><span>کتاب بساتن</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%A7:DownloadAsPdf&page=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=show-download-screen"><span>دانلود PDF فرمت جه</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&printable=yes" title="پِرینت هـاکاردن صفحه دگاردسته [p]" accesskey="p"><span>پرینت صفحه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> دیگه پروژه‌ئون </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/World_War_I" hreflang="en"><span>ویکی‌تلمبار</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q361" title="لینک هدائن دیتای ِآیتم ره [g]" accesskey="g"><span>ویکی‌دیتا ِآیتم</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="نما"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">نما</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">پٮتی</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">ویکی‌پدیا، آزادِ دانشنومه، جه</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="mzn" dir="rtl"><table class="infobox" style="width: 315px; border-spacing: 2px;"> <tbody><tr> <th colspan="2" style="background: lightsteelblue; text-align: center;">جهانی اول جنگ </th></tr> <tr> <td colspan="2"> <table class="infobox" width="100%" style="margin: 0; cellpadding: 0; padding: 0; border:0"> <tbody><tr> <th style="text-align: right;">زمون: </th> <td> </td></tr> <tr> <th style="text-align: right;">مکون: </th> <td> </td></tr> <tr> <th style="text-align: right;">نتیجه: </th> <td><small>پیروزی <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AA%D9%81%D9%82%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="متفقین (این صفحه دَنی‌یه)">متفقین</a>، پایون امپراتوریای <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آلمان">آلمان</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه">روسیه</a>، <a href="/wiki/%D8%B9%D9%88%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="عوثمانی">عوثمانی</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="اتریش-مجارستان">اتریش-مجارستان</a>. تاسیس کشورای جدید <a href="/wiki/%D8%A6%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" class="mw-redirect" title="ئوروپا">ئوروپا</a> و <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%86%D9%87" title="خاورمیونه">خاورمیونه</a> دله. انتقال کولونی <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آلمان">آلمان</a> به دیگه قدرتا. تاسیس <a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%85%D9%84%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="جامعه ملل (این صفحه دَنی‌یه)">جامعه ملل</a>.</small> </td></tr> </tbody></table> </td></tr> <tr> <th colspan="2" style="background: lightsteelblue;">تلفات </th></tr> <tr> <td width="50%" style="border-left: 1px dotted #aaa;"><small>بمردگون نظامی متفقین<b><br />۵٬۵۲۵٬۰۰۰ <br /></b>زخمیا<b><br />۱۲٬۸۳۱٬۵۰۰<br /></b>گوم بیون<b><br />۴٬۱۲۱٬۰۰۰</b></small> </td> <td width="50%"><small><b>بمردگون نظامی متحدین</b> <br />۴٬۳۸۶٬۰۰۰<br /><b>زخمیا</b><br />۸٬۳۸۸٬۰۰۰<br /><b>گوم بیون</b> <br /> ۳٬۶۲۹٬۰۰۰</small> </td></tr> </tbody></table> <p><b>جهونی اول جنگ</b> (با اسم‌ئون <b>جهونگیر ِجنگ اول</b>، <b>اولین جهونی جنگ</b>، <b>گت جنگ</b> و <b>جنگی تموم بیّنجنگا وسّه</b> نیز اشناسنه بونه) اتا <a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="جنگ جهونی (این صفحه دَنی‌یه)">نبرد جهونی</a> بیه که از ماه اوت ۱۹۱۴ تا نوامبر ۱۹۱۸ روی هداهه. بدون هیچ زمینه کشمکشی، اتا خله سربازون برای جنگ تجهیز بینه و اتا خله مناطق درگیر جنگ بینه. پیش از اینتا، هیچ وقت تلفات جنگی به این اندازه نیه. شیمیایی سلاحون اولین بار وسّه اینتا جنگ دله استفاده بینه، برای اولین بار، به طور انبوه مناطق غیرنظامی از آسمون بمباران بینه و نیز برای اولین بار در این سده کشتار غیرنظامیون در سطحی گسترده در طول جنگ روی هداهه. اینتا جنگ بخاطر شیوه جنگی سنگری نیز معروفه. </p><p>جهونی جنگ اول اتا از مهم‌ترین اتفاقات تاریخ بشر هسه و به طور مستقیم و غیر مستقیم گت نقش در تعیین تاریخ قرن بیستم داشته. اینتا جنگ پایانی بر نظامای سلطنت مطلقه در اروپا ر به همراه بیارده و باعث انقراض چهار امپراتوری <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4" class="mw-redirect" title="اوتریش">امپراطوری اتریش - مجارستان</a>, آلمان و <a href="/wiki/%D8%B9%D9%88%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="عوثمانی">عوثمانی</a> و <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87_%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="روسیه تزاری">روسیه تزاری</a> و سلسله‌های هوهنزولرن, هابسبورگ, عوثمانی و رمانوف بیه. همه اینتا امپراتوریا از زمون <a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%88%D9%86_%D8%B5%D9%84%DB%8C%D8%A8%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="جنگون صلیبی (این صفحه دَنی‌یه)">جنگون صلیبی</a> بر سر قدرت دینه. </p><p>ویشتر تاریخ نویسون معتقدنه که عدم موفقیت مذاکرات پس از جنگ و «معاهده ورسای» و تحمیل اتا خله غرامتای به آلمان و دیگر دول شکست بخرده باعث رشد <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فاشیسم">فاشیسم</a> در ایتالیا و <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="نازیسم (این صفحه دَنی‌یه)">نازیسم</a> در آلمان و زمینهٔ آغاز <a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D9%88%D9%85" class="mw-redirect" title="جهونی جنگ دوم">جهونی جنگ دوم</a> بیه. </p><p>اینتا جنگ همچنین کاتالیزوری برای <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="انقلاب روسیه (این صفحه دَنی‌یه)">انقلاب روسیه</a> بیه که بعدا جهون ر تحت تأثیر قرار هداهه و از <a href="/wiki/%DA%86%DB%8C%D9%86" title="چین">چین</a> تا <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A8%D8%A7" title="کوبا">کوبا</a> انقلابای کمونیستی ر دامن بزوئه و از طرفی زمینهٔ تبدیل روسیه به اتا ابرقدرت جهونی و آغاز <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B3%D8%B1%D8%AF" class="mw-redirect" title="جنگ سرد">جنگ سرد</a> با آمریکا ر در بر داشته. </p><p>در شرق نابودی <a href="/wiki/%D8%B9%D9%88%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="عوثمانی">عوثمانی</a> باعث پیدایش دولت جدیدی به نوم <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="ترکیه">«ترکیه</a>»بیه. در اروپای مرکزی دول جدیدی همچون چکسلواکی و یوگسلاوی زاده بینه و دولت لهستان مجدداً شکل بیته. </p><p>جنگ عظیمی در اروپا بین آلمان، رهبر دول محور، و نیروهای متفقین به رهبری فرانسه و بریتانیا اتفاق دكته. دول محور که عبارت بینه از امپراتوری آلمان به رهبری «قیصر ویلیام دوم» (۱۹۴۱ - ۱۸۵۹م)، و <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4_-_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="امپراتوری اتریش - مجارستان (این صفحه دَنی‌یه)">امپراتوری اتریش - مجارستان</a> بلغارستان و <a href="/wiki/%D8%B9%D9%88%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="عوثمانی">عوثمانی</a> نیز به نفع آنون ‌جنگ هكردنه. آلمان تا آن زمون قوی‌ترین قدرت نظامی جنگ محسوب بیه. </p><p>تا مدتا هیچ كدوم از دو طرف نتونسنه به پیروزی کامل دست پیدا هكنن و جنگ تا چهار سال بطول بكشیه. پیش از پیروزی متفقین حدود ۱۰ میلیون نفر بكوشت بینه. پس از پایان اینتا جنگ در سال ۱۹۱۹ و در کنفرانسی در پاریس «معاهده ورسای» امضا بیه و غرامتای خله سنگینی بر بازندگان جنگ تحمیل بیه. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="آلمان_و_تحولات_اروپا_در_آستانه_جنگ_اروپایی_اول"><span id=".D8.A2.D9.84.D9.85.D8.A7.D9.86_.D9.88_.D8.AA.D8.AD.D9.88.D9.84.D8.A7.D8.AA_.D8.A7.D8.B1.D9.88.D9.BE.D8.A7_.D8.AF.D8.B1_.D8.A2.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D9.86.D9.87_.D8.AC.D9.86.DA.AF_.D8.A7.D8.B1.D9.88.D9.BE.D8.A7.DB.8C.DB.8C_.D8.A7.D9.88.D9.84"></span>آلمان و تحولات اروپا در آستانه جنگ اروپایی اول</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=1" title="تیکه: آلمان و تحولات اروپا در آستانه جنگ اروپایی اول ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Chateau_Wood_Ypres_1917.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Chateau_Wood_Ypres_1917.jpg/300px-Chateau_Wood_Ypres_1917.jpg" decoding="async" width="300" height="230" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Chateau_Wood_Ypres_1917.jpg/450px-Chateau_Wood_Ypres_1917.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Chateau_Wood_Ypres_1917.jpg/600px-Chateau_Wood_Ypres_1917.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1227" /></a><figcaption></figcaption></figure> <p>وحدت آلمان در فاصله سالهای ۱۸۴۸ تا ۱۸۷۱ اتفاق دكته و نتیجه جنگهایی بیه که <a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%DB%8C%DA%A9%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویلهلم یکم (این صفحه دَنی‌یه)">ویلهلم یکم</a> پادشاه <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="پروس">پروس</a> به تحریک <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D9%88_%D9%81%D9%88%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9" class="mw-redirect" title="اتو فون بیسمارک">بیسمارک</a> با <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4" title="اتریش">اتریش</a> و <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="فرانسه">فرانسه</a> به راه دمدا. ویلهلم اول، پس از برسین به پادشاهی، بیسمارک ر به نخست‌وزیری انتخاب هكرده. اولین جنگ بین پروس و دانمارک بیه که علت آن اختلاف بر سر دوک‌نشینای شلسویگ، هلشتاین، لونبورگ بین پادشاه دانمارک و اتحادیه ایالتای آلمانی بیه. بیسمارک از دولت اتریش دعوت هكرده تا با پروس در حل اختلاف بین اتحادیه ایالتای آلمانی و دانمارک همراهی هکنن و ازاونجه که هر دو کشور از کریستیان پادشاه دانمارک خواسنه از انضموم شلسویگ به شِ خاک چشم دپوشه، و پادشاه دانمارک به اینتا امر راضی نیه اون دو کشور با ۹۰ هزار سپاه به دانمارک حمله هكردنه. سپاهیان کریستیان به علت کمی نیروون شکست بخردنه و وِ درخواست صلح هكرده و سرانجوم به موجب عهدنامه‌ای که در وین منعقد بیه دانمارک رسماً از دوک‌نشینای سه گانه چشم دپوشیه. پروس دوک‌نشین لونبورگ ر تصرف هکرده و اتریش ۱۵ میلیون مارک غرامت از اون دوک‌نشین بیته و حکومت دو دوک‌نشین دیگه نیز بین دو دولت تقسیم بیه. </p><p>بیسمارک پس از جنگ <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9" title="دانمارک">دانمارک</a> درصدد بیه بین پروس و اتریش نیز جنگی ایجاد هکنه، ولی برای احتیاط ابتدا با <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%BE%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%86" title="ناپلئون">ناپلئون</a> سوم امپراتور فرانسه دوست بیه و وِ رِ راضی هكرده تا در جنگ بین پروس و اتریش بیطرف بمونه و سپس با ویکتور امانوئل دوم پادشاه ایتالیا بر ضد اتریش معاهده‌ای منعقد هكرده. پس از اون، اتریش ر متهم هكرده که در حکومت هلشتاین از رعایت منافع مشترک دو دولت خودداری هکرده. همچنین موضوع تغییر وضع اتحادیه دولتای آلمانی ر پیش بکشیه و مجلس اتحادیه ایالتای آلمانی به اتریش اعلان جنگ هداهه. جنگ سادو که آلمانیا اون ر کونیگراتس گننه نتیجه درگیری بین پروس و اتریش ر مشخص هكرده. بعد از اون دیگه اتریشیا مقاومت جدی نکردنه و در فردای جنگ سادو، فرانسو ژوزف درصدد بیموئه با ناپلئون سوم صلح هكنه. به موجب معاهده پراگ، ایالات شلسویک هولشتاین، هانور الکنرال، هس و فرانکفورت ضمیمه پروس بیه و پروس، که تا اینتا زمون دو قطعه جداگانه بیه، به اتا مملکت تبدیل بیه. بعد از اینتا، بیسمارک با ممالک واقع در شمال رودماین در مورد تشکیل یک اتحادیه جدید به مذاکره پرداخته و این هیئت به اسم ممالک مجتمعه آلمان شمالی در ماه آوریل ۱۸۶۷ تشکیل بیه که شامل ۲۲ مملکت یعنی تمام ممالک آلمان به جز آلمان جنوبی (ممالک باویر و ورتامبرگ و گراندوشه باد) بیه. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="جنگ_فرانسه_با_آلمان"><span id=".D8.AC.D9.86.DA.AF_.D9.81.D8.B1.D8.A7.D9.86.D8.B3.D9.87_.D8.A8.D8.A7_.D8.A2.D9.84.D9.85.D8.A7.D9.86"></span>جنگ فرانسه با آلمان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=2" title="تیکه: جنگ فرانسه با آلمان ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بیسمارک پس از غلبه بر اتریش درصدد به راه دمادئن جنگ پروس با فرانسه بیه. اینتا جنگ دو علت داشته: اولاً اراده بیسمارک در تکمیل وحدت آلمان به وسیله منظم هکردن ممالک جنوبی به ممالک مجتمعه شمالی که برای موفقیت در اینتا امر لازم بیه احساسات ضد پروسی ر در ممالک جنوبی به وسیله احساسی قوی‌تر که کینه نسبت به فرانسه (دشمن ارثی) باشه از بین بوره؛ ثانیاً دولت فرانسه نتونسه در موقع مساعد اقدامات لازم ر انجام هده و تظاهراتی جنگجویانه داشته. دولت فرانسه از بیسمارک قسمتی از اراضی باویر در ساحل رود رن و همچنین شهر مایانس ر تقاضا هكرده(پنجم اوت ۱۸۶۶) و چون بیسمارک جواب هداهه که اینتا تقاضا در حکم جنگ هسه اینتا تقاضا پس بیته بیه؛ ولی طولی نکشیه که فرانسه در ۲۰ اوت الحاق فوری لوکزامبورگ و اجازه الحاق بلژیک ر در موقع مساعد درخواست هكنه و در مقابل: اولاً پروس ر آزادی داهه که در آلمان جنوبی مثل آلمان شمالی آزادانه عمل هكنه، ثانیاً حاضر بیه با پروس قرارداد تعرضی و تدافعی منعقد هكنه. بیسمارک هم پیشنهادای ناپلئون ر فوراً با شاهون باویر و ورتمبرگ اطلاع هدا و اونا خشمگین بینه و قراردادای نظامی با ویلهلم اول منعقد هكردنه. بدین ترتیب، اهالی ایالتای جنوبی آلمان هم نسبت به فرانسه بدبین بینه. لوکزامبورگ ملک شخصی پادشاه هلند بیه و وِ راضی بیه به ۹۰ میلیون فرانک اونتا ر به فرانسه بفروشه؛ اما اینتا خبر هیجانی در آلمان برانگیخت و بیسمارک پادشاه هلند ر مجبور هكرده از فروش لوکزامبورگ خودداری هكنه و سرانجوم اینتا موضوع در کنفرانس لندن مورد بررسی قراربیته. اختلاف دیگه بر سر سلطنت اسپانیا بیه که در ۱۸۶۸ نوم پرنس لئوپلد پسر عم پادشاه پروس به میون بیموئه و اینتا امر هم موجب نگرانی فرانسه بیه. سرانجوم در روز سه‌شنبه ۱۹ ژوئیه ۱۸۷۰ ناپلئون رسماً به دولت پروس اعلان جنگ هدا و در دوم اوت جنگ آغاز بیه و تا شش ماه ادامه پیدا هكرده. در پایان کار فرانسویان شکست بخردنه. به موجب عهدنامه فرانکفورت فرانسه مجبور بیه آلزاس و لورن ر به آلمان واگذار هکنه، اتا میلیارد دلار غرامت هده و اجازه هده آلمان استحکامات مهم فرانسه ر تا زمون پرداخت غرامت در تصرف داشته باشه. شکست فرانسه در ۱۸۷۱ موجب تشکیل امپراتوری آلمان بیه، باویر، ورتمبرگ و باد به اتحادیه آلمان شمالی ملحق بینه و پادشاه پروس ویلهلم اول به مقام امپراتوری برسیه. امپراتوری ۲۵ دولت نامتساوی و همچنین سرزمین <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%B2%D8%A7%D8%B3" title="آلزاس">آلزاس</a> و <a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%B1%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="لورن (این صفحه دَنی‌یه)">لورن</a> ر که از فرانسه جدا بیه بیه شامل بیه. مجلس امپراتوری (رایشتاگ) با آراء عمومی انتخاب بیه و احزاب برجسته اونتا عبارت بینه از محافظه‌کارون، کاتولیکا، آزادیخاهون و سوسیالیستا. بیسمارک سیاست جهاد برای تمدن ر در پیش بیته و اصلاحاتی انجام هدا. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="اتفاق_امپراتوران_سه_گانه"><span id=".D8.A7.D8.AA.D9.81.D8.A7.D9.82_.D8.A7.D9.85.D9.BE.D8.B1.D8.A7.D8.AA.D9.88.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D8.B3.D9.87_.DA.AF.D8.A7.D9.86.D9.87"></span>اتفاق امپراتوران سه گانه</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=3" title="تیکه: اتفاق امپراتوران سه گانه ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>دولت آلمان پس از اونکه بر امپراتوریای اتریش و فرانسه پیروز بیه قدرتمندترین دولت <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" class="mw-redirect" title="اروپا">اروپا</a> بیه و قوای نظامی اون بر سایر کشورا برتری پیدا هكرده ولی از انتقام فرانسه بیم داشته و ‌ترسیه دول گت اروپا برضد وِ متحد بوّن. به همینتا علت پس از مصالحه <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="فرانکفورت (این صفحه دَنی‌یه)">فرانکفورت</a> ، با اتریش طرح دوستی بریخته. در سال ۱۸۷۱ در طی ملاقات ویلهلم اول و فرانسوا ژوزف این پیمان محکم بیه. سال بعد <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="الکساندر دوم">الکساندر دوم</a> تزار <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه">روسیه</a>، که شخصاً به امپراتور آلمان علاقه‌مند بیه، با اونتا دو دولت همراه بیه و اینتا پیمون به اتفاق امپراتوران سه‌گانه معروف بیه. (اکتبر ۱۸۷۳) </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="جنگ_روسیه_و_عوثمانی"><span id=".D8.AC.D9.86.DA.AF_.D8.B1.D9.88.D8.B3.DB.8C.D9.87_.D9.88_.D8.B9.D9.88.D8.AB.D9.85.D8.A7.D9.86.DB.8C"></span>جنگ روسیه و عوثمانی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=4" title="تیکه: جنگ روسیه و عوثمانی ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>جنگ بین <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه">روسیه</a> و <a href="/wiki/%D8%B9%D9%88%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="عوثمانی">عوثمانی</a> که در ۱۸۷۷ آغاز بَیْهِ بِیه به پایان برسیه و روسا در سوم مارس ۱۸۷۸ معاهده سن استفانو ر به ترکا تحمیل هكردهنه. برای رفع اختلاف در اینتا مورد کنگره برلین در ژوئیه ۱۸۷۸ بین کشورای اروپایی تشکیل بیه. تزار نسبت به بیسمارک و روشی که در کنگره اعمال هکرده نه بینه خشمگین بیه و الکساندر دوم رهبر آلمان ر به مانند، یک خائن نگاه كرده و در نتیجه، اتفاق سه امپراتور از بین بورده. همچنین در سال بعد رقابت روسیه و اتریش در بالکان موجب مداخله آلمان بیه و چون اتریش از نژاد ژرمن بیه آلمان از اتریش طرفداری هکرده. از این رو اتحاد سه‌گانه به اتحاد دوگانه تبدیل بیه. به موجب اینتا معاهده آلمان و اتریش قبول هكردنه که در هنگام لزوم به هم یاری برسنن و هیچ‌گاه جداگانه با دشمن صلح نکنن. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="شکل‌گیری_اتحاد_مثلث"><span id=".D8.B4.DA.A9.D9.84.E2.80.8C.DA.AF.DB.8C.D8.B1.DB.8C_.D8.A7.D8.AA.D8.AD.D8.A7.D8.AF_.D9.85.D8.AB.D9.84.D8.AB"></span>شکل‌گیری اتحاد مثلث</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=5" title="تیکه: شکل‌گیری اتحاد مثلث ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>سه سال بعد در سال ۱۸۸۲ پیمان دوجانبه به پیمان سه‌جانبه تبدیل بیه و <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="ایتالیا">ایتالیا</a> به اونتا ملحق بیه. براساس مواد محرمانه اینتا پیمان، اگر ایتالیا یا آلمان مورد حمله فرانسه واقع بیبو هر سه کشور با مهاجم وارد جنگ بینه . ایتالیاییا، که از قدرت دریایی ترس داشتنه، اعلام هکردنه اگه <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="بریتانیا">بریتانیا</a> در این حملات شرکت داشته باشه، اینتا پیمون اجرا نوّه. چون ایتالیا از تصرف تونس توسط فرانسه در ۱۸۸۱ ناراضی بیه و از طرف دیگه آلمان به اون کشور پیشنهاد کرده بیه که برای حفظ لیبی کمکش هکنه در نتیجه، ایتالیا نیز مایل بیه که وارد اتحاد با آلمان بوّه (اکتبر ۱۸۸۱). این اتحاد در ابتدا پنج ساله بیه ولی بعداً در سالای ۱۸۸۷ و ۱۸۹۱ و ۱۹۰۲ و ۱۹۱۲ تجدید بیه. در اینتا اتحاد مثلث، آلمان بر دو دولت دیگر مسلط بیه و اونا غالباً تابع دستورای آلمان بینه و در اختلافات بین اتریش و ایتالیا، آلمان همیشه واسطه بیه ولی ویشتر از اتریش حمایت كرده. همچنین قراردادای مخصوصی در مورد طرابلس، آلبانی و مقدونیه و ممالک بالکان بین دولتای سه‌گانه امضا بیه که موجب تحکیم اتحاد مثلث بیه. در بین اینتا سه دولت اختلافاتی هم وجود داشته؛ ایتالیا و اتریش در شبه جزیره بالکان و قسمت شرقی <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="مدیترانه">مدیترانه</a> با هم اختلاف داشتنه و ایتالیا از اتحاد با اتریش ناراضی بیه، ولی چون اتحاد با آلمان ر برای جلوگیری از تجاوزات اتریش ضروری دونسه مجبور به تحمل بیه. در سال ۱۹۱۱، که ایتالیا با عوثمانی بر سر طرابلس در حال جنگ بیه، این خطر وجود داشته که اتحاد ایتالیا و آلمان از بین بوره؛ زیرا آلمان از دربار قسطنطنیه امتیازات خوبی بیته و برای عوثمانی اسلحه و مهمات ارسال كرده. بنابر این در اتحاد مثلث وحدت واقعی بین کشورای ژرمنی نژاد آلمان و اتریش بیه و ایتالیا چندان به حساب نیموئه. ایتالیا هم ظاهراً در اتحاد مثلث دیّه و از سال ۱۹۰۱در واقع با متحدین دنبیه و روش خاصی را در پیش بیته. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="مقدمات_شکل‌گیری_اتفاق_مثلث"><span id=".D9.85.D9.82.D8.AF.D9.85.D8.A7.D8.AA_.D8.B4.DA.A9.D9.84.E2.80.8C.DA.AF.DB.8C.D8.B1.DB.8C_.D8.A7.D8.AA.D9.81.D8.A7.D9.82_.D9.85.D8.AB.D9.84.D8.AB"></span>مقدمات شکل‌گیری اتفاق مثلث</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=6" title="تیکه: مقدمات شکل‌گیری اتفاق مثلث ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بعد از کنگره <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%86" title="برلین">برلین</a> ، که روسا از آلمانیا رنجیده بینه، دولت فرانسه، که منتظر فرصت بیه و مایل بیه روسیه ر به سوی خود جلب هکنه، از فرصت استفاده هكرده؛ ولی تا زمونی که بیسمارک، بر سر کار دیّه اینتا امر ممکن نیه. در سال ۱۸۹۰، بعد از برکناری بیسمارک سیاست غیر عاقلانه <a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D8%AF%D9%88%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویلهلم دوم (این صفحه دَنی‌یه)">ویلهلم دوم</a> موجب نزدیکی فرانسه و روسیه بیه. </p><p>دولت فرانسه به تزار روس وعده کمک مالی هداهه و تزار هم که برای پیشبرد مقاصد سیاسی خود به سرمایه خارجی نیاز داشته با اینتا امر موافقت هكرده و سرانجوم در اوت ۱۸۹۱ اتحاد بین دو کشور برقرار بیه. البته بعد از شکست روسیه از ژاپن در ۱۹۰۵ اساس اتحاد فرانسه و روسیه متزلزل بیه؛ ولی به هر حال، فرانسه در مقابل اتحاد مثلث به دوستی احتیاج داشته؛ همچنین، علاوه بر نیاز سیاسی، ارتباطات مالی نیز بین دو کشور برقرار بیه بیه و فرانسه ۱۳ میلیارد فرانک به روسیه وام هدا بیه.<br /> در مه ۱۹۰۳ ادوارد هفتم از پاریس دیدن هکرده و در اینتا دیدار از نظر تحسین‌برانگیز مردم انگلیس نسبت به فرانسه و از افتخارات فرانسه در طول سالیان و از دوستی مردم انگلیس و فرانسه سخن بتّه. در ماه اوت همان سال رئیس‌جمهوری فرانسه به اتفاق وزیر امور خارجه اونتا کشور از لندن دیدار هکرده و در هفتم آوریل ۱۹۰۴ عهدنامه معروف بین فرانسه و انگلیس به امضا برسیه. موارد مورد اختلاف شامل امور مربوط به ماهیگیری در پهنه دریای ارض جدید، مسئله سیام، ماداگاسکار و مهم‌ترین مسئله آزادی عمل فرانسه در مراکش و آزادی فعالیت انگلیس در مصر بیه. <br /> فرانسه پس از اتحاد با انگلیس به فعالیت در مراکش شروع هكرده و واکنش آلمان چنین بیه که در مارس ۱۹۰۵م <a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D8%AF%D9%88%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویلهلم دوم (این صفحه دَنی‌یه)">ویلهلم دوم</a> در طنجه حضور پیدا هكرده و نطق مفصلی ر در مورد استقلال مراکش بیان هكرده، هدف آلمان از اینتا اقدام برهم بزوئن اتحاد جدید فرانسه و انگلیس بیه. برای حل اینتا موضوع در ۱۹۰۶ اتا کنفرانس بین‌المللی در <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87" title="الجزیره">الجزیره</a> برگزار بیه که در اونتا انگلیسیا از فرانسویا حمایت هکردنه و کوشش آلمان برای برهم بزوئن اتحاد بین انگلیس و فرانسه به نتیجه‌ای نرسیه. در ۱۹۱۱ بحران دیگری بر سر <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B4" title="مراکش">مراکش</a> به وجود بیموئه. اتا فروند ناو جنگی آلمانی به نام یوزپلنگ برای حفظ منافع آلمان وارد اغادیر بیه و آلمانیا پیشنهاد هکردنه که اگه کنگوی فرانسه به اونا هدا بوه اونا دیگه مزاحمتی ایجاد نكننه و سرانجوم آلمانیا بتونسنه به اراضی کچیکی در <a href="/wiki/%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7" title="آفریقا">آفریقا</a> دست پیدا هكنن. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="نزدیکی_روس_و_انگلیس"><span id=".D9.86.D8.B2.D8.AF.DB.8C.DA.A9.DB.8C_.D8.B1.D9.88.D8.B3_.D9.88_.D8.A7.D9.86.DA.AF.D9.84.DB.8C.D8.B3"></span>نزدیکی روس و انگلیس</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=7" title="تیکه: نزدیکی روس و انگلیس ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Austrians_executing_Serbs_1917.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Austrians_executing_Serbs_1917.JPG/250px-Austrians_executing_Serbs_1917.JPG" decoding="async" width="250" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Austrians_executing_Serbs_1917.JPG/375px-Austrians_executing_Serbs_1917.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Austrians_executing_Serbs_1917.JPG/500px-Austrians_executing_Serbs_1917.JPG 2x" data-file-width="2601" data-file-height="1829" /></a><figcaption>اعدام سربازون صرب توسط سربازون اتریشی.صربستان در طول جنگ اتا چهارم شِ جمعیت ر که شامل ۸۵۰ هزار نفر بیه ر از دست هداه.</figcaption></figure> <p>دولت فرانسه با روسیه دوس بیه، انگلیس هم متحد ژاپن به شمار ایموئه و روس و ژاپن دشمن خطرناک همدیگه بینه؛ اما منافع روس و انگلیس چنین اقتضا كرده که روس و ژاپن به اتحاد فرانسه و انگلیس وارد بواشن؛ ولی بلندپروازی روسا در اینتا تاریخ و قدرت نظامی اون و همچنین نزدیکی امپراتور روس و آلمان که روابط اونا دوستانه بیه مانع این کار بیه. مشکل اول با شکست روسیه از ژاپن حل بیه. اختلافات دیگه روس و انگلیس بر دو مسئله دیگه متمرکز بیه: یکی <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="بالکان">بالکان</a> برای تصرف بلغارا و دیگری در <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="ایران">ایران</a> که انگلیس دوس داشته اینتا مناطق کاملاً در اختیار وِ دوّه. مسئله دیگه که باعث سردی روابط انگلیس و آلمان بیه برخورد قیصر آلمان در موضوع <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="ترانسوال (این صفحه دَنی‌یه)">ترانسوال</a> بیه؛ زیرا هنگامی که پل کروگر حاکم ترانسوال خاسه به ترانسوال استقلال هده و در پی متحدی در برابر سیسیل رودز و انگلیس بیه تنون قدرتی ر انتخاب هكرده که سرزمینایی در آفریقای جنوبی داشته و اون کشور آلمان بیه پس از پیروزی بوئرا تلگرافی از سوی قیصر آلمان برای و فرستاده بیه با اینتا مضمون: «من دوستانه به شما تبریک ‌گمه که شما بدون دریافت کمک خارجی گروهای مسلح ر سرکوب هكردنی و تونسنی صلح و آرامش ر برقرار هكنین» و اینتا برخورد قیصر برای روابط انگلیس و آلمان عواقب جدی داشته؛ زیرا قیصر از کروگر که دشمن انگلیس بیه حمایت هکرد بیه. مسئله دیگه صادرات روزافزون آلمانیا بیه زیرا در سال ۱۸۹۵ در انگلیس رساله‌ای تحت عنوان ساخت آلمان منتشر بیه که خطر صادرات روزافزون آلمان ر برای انگلیس تشریح كرده. </p><p>مسئله دیگه که ایجاد خطر برای انگلیس كرده پیشرفت نیروی دریایی آلمان بیه. <a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D8%AF%D9%88%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویلهلم دوم (این صفحه دَنی‌یه)">ویلهلم دوم</a> از سال ۱۹۰۰ به تقویت نیروی دریایی آلمان دس بزوئه و علناً اظهارهكرده که آلمان نتونه به نیروی زمینی قناعت هكنه و ونه در نیروی دریایی بر همه کشورا برتری داشته باشه. انجمنی به نوم اتحاد دریایی آلمان تشکیل هداهه و به کمک آن هزینه لازم ر برای بساتن کشتیای جنگی تأمین هكرده. همچنین پیشرفتای تجاری و صنعتی آلمان نیز باعث شکست بازار تجارت و صنعت بیه. به هر حال، این سوال مطرح هسه که چرا انگلیس در بین روسیه و آلمان، اولی ر انتخاب هكرده: چون منافع انگلیس هم از طرف روس و هم از طرف آلمان تهدید بیه؛ از یک طرف خطر توسعه نفوذ روس، و از سوی دیگر خطر نفوذ آلمان در آسیای صغیر و خلیج فارس و اتصال راه‌آهن بغداد به داخل ایران و نزدیک بیّن این دو خطر به مرزای هند به مشکلات دفاع از هند اضافه كرده و سیاست انگلیس این بیه که این دو دولت ر با هم درگیر هكنه و قوای اونا ر تحلیل بوره؛ اما تأمل انگلیس در این بیه که خود به کدام طرف ملحق بوه. منافع بریتانیا حکم كرده که به روسا نزدیک بوه زیرا عقل و درایت روسا اندک و زورشان ویشتر بیه؛ ولی مسئله این بیه که انگلیس با تقاضاای روسیه چگونه برخورد هكنه؛ تقاضاای روس در بالکان، داردانل، ایران و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="افغانستان">افغانستان</a>. مسئله ایران و افغانستان اتا امر حیاتی بیه و صلاح در این بیه که هیچ امتیازی در این منطقه نده؛ پس بهتر بیه که انگلیس، روسا ر به سوی بالکان و داردانل سوق هده و اونا ر امیدوار بسازه. سرانجوم، در قراردادی که در ۳۱ اوت ۱۹۰۷ در شهر <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86_%D9%BE%D8%AA%D8%B1%D8%B2%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF" title="سن پترزبورگ">سن پترزبورگ</a> دوس بیه روس و انگلیس اختلافات خود درباره ایران و افغانستان ر حل هکردنه و چون اختلافات سیاسی انگلیس و فرانسه و روسیه حل بیه سه دولت تشکیل اتفاق مثلث ر هدانه که هدفشون جلوگیری از پیشرفتای سیاسی، اقتصادی و نظامی آلمان بیه. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="بحرانای_بالکان_قبل_از_جنگ"><span id=".D8.A8.D8.AD.D8.B1.D8.A7.D9.86.D8.A7.DB.8C_.D8.A8.D8.A7.D9.84.DA.A9.D8.A7.D9.86_.D9.82.D8.A8.D9.84_.D8.A7.D8.B2_.D8.AC.D9.86.DA.AF"></span>بحرانای بالکان قبل از جنگ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=8" title="تیکه: بحرانای بالکان قبل از جنگ ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>از ۱۹۱۱ تا ۱۹۱۳ جنگایی در بر بیته که زمینه جهونی جنگ اول ر آماده هكرده. در سپتامبر ۱۹۱۱ ایتالیا به <a href="/wiki/%D8%B9%D9%88%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="عوثمانی">عوثمانی</a> اعلان جنگ هداهه و <a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%84%D8%B3" class="mw-disambig" title="طرابلس">طرابلس</a> ر اشغال هكرده و در نیمه اکتبر ۱۹۱۲ جنگ به پایان برسیه. در اکتبر ۱۹۱۲ تقریباً هم‌زمون با <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="ایتالیا">ایتالیا</a> ، <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="بلغارستان">بلغارستان</a> ، <a href="/wiki/%D8%B5%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="صربستان">صربستان</a> ، <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86" title="یونان">یونان</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%87_%D9%86%DA%AF%D8%B1%D9%88" title="مونته نگرو">مونته نگرو</a> به عوثمانی حمله هكردنه و در اوائل دسامبر ۱۹۱۲ عوثمانی درخواست صلح هكرده. در تابستان ۱۹۱۳ جنگ دیگری بر سر غنائم به دست بیموئه از <a href="/wiki/%D8%B9%D9%88%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="عوثمانی">عوثمانی</a> درگرفت. کنفرانس سفیران در دسامبر ۱۹۱۲ توسط گری در لندن تشکیل بیه و در ۳۰ مه ۱۹۱۳ در لندن قراردادی امضا بیه که ترکا ر وادار كرده مستملکات خود ر از میدیا در ساحل دریای سیاه تا آلتوس در ساحل اژه ر به اروپاییان واگذار هکنن. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="اوضاع_داخلی_و_تحولات_آلمان_پس_از_وحدت"><span id=".D8.A7.D9.88.D8.B6.D8.A7.D8.B9_.D8.AF.D8.A7.D8.AE.D9.84.DB.8C_.D9.88_.D8.AA.D8.AD.D9.88.D9.84.D8.A7.D8.AA_.D8.A2.D9.84.D9.85.D8.A7.D9.86_.D9.BE.D8.B3_.D8.A7.D8.B2_.D9.88.D8.AD.D8.AF.D8.AA"></span>اوضاع داخلی و تحولات آلمان پس از وحدت</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=9" title="تیکه: اوضاع داخلی و تحولات آلمان پس از وحدت ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:NationaalArchief_uboat155London.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/NationaalArchief_uboat155London.jpg/250px-NationaalArchief_uboat155London.jpg" decoding="async" width="250" height="177" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/NationaalArchief_uboat155London.jpg/375px-NationaalArchief_uboat155London.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/NationaalArchief_uboat155London.jpg/500px-NationaalArchief_uboat155London.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="904" /></a><figcaption>اولین زیردریای تسلیم بئی آلمانیا در نزیکی پل برج در لندن ۱۹۱۸</figcaption></figure> <p>آلمان متحد از نظر قوای مادی و معنوی بی نظیر؛ مجدانه به تعلیم و تربیت فرزندان خود دس بزوئه، در توسعه فرهنگ و ترویج علوم بر همه کشورا پیشی بیته و سعی داشته در صنعت و تجارت و بهداشت از علوم و اکتشافات جدید بهره بیره. از این رو، در مدت کوتاهی گت ترین دولت صنعتی و تجاری اروپا بیه، مخترعان ر تشویق هكرده، صنایع شیمیایی ر رونق هدا، در وضع قوانین اجتماعی هم از بقیه دولتا پیشی بیته و برای طبقه کارگر اهمیت قائل بیه. در حالی که در بقیه کشورا حقی برای کارگران قائل نینه. واقعیت دیگه اینکه حکومت خاندان هوهنتسولرن در این کار مؤثر بیه. ملت آلمان پس از غلبه بر اتریش و فرانسه دچار غرور ملی بیه و سیاست‌مداران آلمانی از روشای مختلف این غرور ملی ر تقویت هكردنه. حتی هر معلمی ناگزیر بیه که در سر کلاس درس برتری نژادی ملت آلمان بر سایر ملل عالم ر بیان هكنه و در شاگردان خود روح جنگجوئی بدمه. گذشته از مجالس درس، در معابر، روزنامه‌ون و کتب و نمایشگاون این برتری نژادی به نوعی القا بیه؛ حتی نیچه اتا از معروف‌ترین فیلسوفان آلمان هم چنین عقیده‌ای داشته و در اتا از آثار خود چنین بئوته: «اگه آدمی جنگ ر فراموش هکنه از وِ ونه قطع امید هكردن» و به همین دلیل کم کم طرز فکر مردم آلمان یکسره تغییر هكرده و بر آنون مسلم بیه که نژاد آلمانی ممتاز هسه و ونه به سراسر زمین مسلط باشه و این تسلط هم جز از راه جنگ امکان‌پذیر نیه. ترویج اینتا افکار در آلمان سایر دولتای اروپایی ر نگران هكرده و باعث بیه تا بر ضد نژاد ژرمنی با هم متحد بون. </p><p>دولت آلمان تا اواخر قرن ۱۹ در آفریقا مستعمره‌ای نداشته ولی پس از وحدت چون جمعیت آن افزایش پیدا هكرده و صنعت و تجارت رونق بیته به دنبال تحصیل مستعمرات بربیمو تا هم قسمتی از مردم آلمان ر به اونجه کوچ هده و هم مواد خامی که برای کارخانه‌های داخلی لازم داشته فراهم هكنه و همچنین بازاری برای فروش شِ کالاپیدا هكنه. سرانجوم بیسمارک قسمت بزرگی از اراضی آفریقا ر به دس بیارده که شامل توگو و کامرون در ساحل غربی آفریقا و اتا ناحیه در جنوب غربی و ناحیه دیگر در مشرق بیه. آلمان پس از پیروزی بر فرانسه از نظر نیروهای نظامی بر سایر کشورای اروپا برتری پیدا هكرد بیه ولی باز هم به این کار ادامه هدا و تا سال ۱۹۱۴ روز به روز بر قوای جنگی خود اضافه هكرده. از سال ۱۹۱۱ آلمان در افزایش نیروهای جنگی كوشش هكرده و میزان گسترش قوای مزبور در سالای ۱۹۱۱ و ۱۹۱۲ و ۱۹۱۳ با پیشرفت چهل ساله آن از ۱۸۷۱ تا ۱۹۱۱ برابر بیه. در طی این مدت کوتاه شبکه‌های گسترده راه‌آهن و راههای شوسه، تأسیسات عظیم صنعتی، نهادهای قدرتمند اقتصادی و به خصوص تشکیلات گسترده نظامی آلمان موجب وحشت قدرتای اروپایی بیه. در سال ۱۹۱۴ آلمان از نظر صنعتی و اقتصادی به پیشرفتای عظیمی دس پیدا هكرده. به لحاظ نظامی نیز دارای قدرتمندترین ارتش و نیروی دریایی بیه. روحیه نظامیگری در مزرعه، کارخانه و پادگان و همه جا حاکم بیه و همه چیز در خدمت ارتش قرار داشته. نیروهای نظامی آلمان بیش از یک میلیون نفر بینه و این افزایش نیروهای صنعتی و نظامی موجب اشباع جامعه آلمان بیه و آلمان مجبور بیه سرمایه و کالاهای اضافی ر به دیگر مناطق جهون راهی هكنه؛ بنابر این به دنبال مناطق نفوذ اقتصادی و منابع مواد اولیه بیه و این هم یکی از دلایل جهونی جنگ اول بیه. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="برقراری_روابط_بین_آلمان_و_عوثمانی"><span id=".D8.A8.D8.B1.D9.82.D8.B1.D8.A7.D8.B1.DB.8C_.D8.B1.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B7_.D8.A8.DB.8C.D9.86_.D8.A2.D9.84.D9.85.D8.A7.D9.86_.D9.88_.D8.B9.D9.88.D8.AB.D9.85.D8.A7.D9.86.DB.8C"></span>برقراری روابط بین آلمان و عوثمانی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=10" title="تیکه: برقراری روابط بین آلمان و عوثمانی ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>اتا از کشورایی که آلمان علاقه‌مند بود روابط خود ر با آن گسترش هده عوثمانی بیه که بر منابع نفتی تسلط داشته. از سال ۱۸۸۰م. آلمان متوجه اهمیت روابط با عوثمانی بیه. در سال ۱۸۸۲ سپهسالار فون در گلتز از سوی سلطان عبدالحمید مأموریت یافت ارتش عوثمانی ر دارای سازمان منظمی بسازه و افراد آن ر آموزش هده.<br /> افسران برجسته هیئت نظامی آلمانی که در عوثمانی فعالیت داشتنه شامل فیلدمارشال پروسی فن در گلتس، دو ژنرال دیگه لیمان فن ساندرز و فون فالکنهاین سه دریاسالار به نامای سوچون، اودم و مرتن و چند افسر دیگر بینه. </p><p>البته اتا از طراحان برنامه گسترش فعالیت آلمان در خاورمیانه <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%84_%D9%81%D9%86_%D8%A8%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="مارشال فن بی براشتاین (این صفحه دَنی‌یه)">مارشال فن بی براشتاین</a> بود که از ۱۸۹۷ تا ۱۹۱۲ سفیر آلمان در باب عالی بود و اعتقاد داشته که اجرای اینتا برنامه موجب درگیری بین روسیه و آلمان بونه. در سال ۱۸۹۸ ویلهلم دوم و ملکه آلمان به استانبول سفر هکردنه و فصل جدیدی در همکاری بین دو ملت پدید بیموئه. امپراتور آلمان در مسافرت دوم خود به عوثمانی خود ر طرفدار دوستی ملت ترک و سایر ملل مسلمان معرفی هكرده و در نطق خود اظهار داشته: «اعلیحضرت سلطان عبدالحمید و ۳۰۰ میلیون مسلمان می‌توانند اطمینان داشته باشن که آلمان، دوس و هواخواه اونا هسه». اینتا سیاست به زودی به لحاظ اقتصادی ثمرات مهمی برای آلمان به بار بیارده، بانکدارون و بازرگانون آلمانی در سراسر عوثمانی مستقر بینه و امتیازات مهمی به مؤسسات اقتصادی آلمان داده بیه. آلمان در جست وجوی نفت بیه و علاوه بر اونتا برای رقابت با انگلیس به اتا نیروی دریایی قوی نیاز داشته. آلمانیا در هنگام مذاکره با دولت عوثمانی در مورد منابع نفتی عراق سخن نتنه بلکه فقط تقاضای اخذ امتیاز خط راه‌آهن ر داشتنه، به این شرط که امتیاز استخراج معادن اطراف راه‌آهن تا شعاع ۲۰ کیلومتر به اونا هدا بوه. در سال ۱۹۰۲ بانک آلمان، امتیاز ساختمون راه‌آهن برلین – بغداد ر به دس بیاده که باعث نفوذ هرچه ویشتر آلمان در میان‌رودان بیه. اتا دیگه از امتیازات آلمان از عوثمانی ادامه راه‌آهن از بغداد به خانقین بیه که آلمان تصمیم داشته پس از اتمام خط آهن بغداد، همین راه ر از خانقین به تهران و ولایات مرکزی ادامه هده و ایران ر به اروپا مربوط بسازه. در سال ۱۹۱۰ مدت تعهد ایران در مقابل روسیه که ۲۰ سال حق بساتن راه‌آهن ر از ایران سلب هكرد بیه تموم بیه؛ به همین علت از طرف بانک مشهور آلمان به نام دویچه بانک مأموری به نوم سیدروت به ایران بیموئه که امتیاز خط آهن خانقین - تهران ر به دس بیاره. این امر موجب نگرانی مقامات روسی و انگلیسی بیه و باعث مبادله یادداشت هفتم آوریل ۱۹۱۰ بین ایران و آن دو دولت بیه، و ایران به ناچار تعهد هكرده که بعد از اینتا امتیازی که مخالف منافع آن دو دولت باشه به هیچ تبعه دولت خارجی واگذار نکنه؛ بنابر این، تلاش آلمان به نتیجه نرسیه. </p><p>اما نفوذ نظامی آلمان در عوثمانی افزایش پیدا هكرده و در ۱۹۱۴ آموزش ارتش عوثمانی به اتا گروه چهل و دو نفره از افسران آلمانی به ریاست ژنرال لیمان فن ساندرز واگذار بیه. سپس آلمان تصمیم بیته در مورد ادامه راه‌آهن برلین - بغداد با روسیه مذاکراتی انجام هده. در ۱۹۱۰تزار نیکلای دوم و ویلهلم امپراتور آلمان در <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D9%88%D8%AA%D8%B3%D8%AF%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="پوتسدام (این صفحه دَنی‌یه)">پوتسدام</a> ملاقات هكردنه و در مورد منافع روس و آلمان در ایران مذاکراتی صورت بیته. سرانجوم، در ۱۹ اوت ۱۹۱۱ قراردادی بین روسیه و آلمان در سن پترزبورگ منعقد بیه که به موجب آن دولت آلمان منطقه نفوذ روسیه ر به رسمیت بشناخته. و در عوض روسیه هم اجازه هداهه که اگر تا چهار سال دیگر <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%A2%D9%87%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="راه‌آهن (این صفحه دَنی‌یه)">راه‌آهنهای</a> روس به <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%82%DB%8C%D9%86" title="خانقین">خانقین</a> متصل نوه دولت آلمان حق داشته باشه خط آهن <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A8%D9%88%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="اسلامبول (این صفحه دَنی‌یه)">اسلامبول</a> - <a href="/wiki/%D8%A8%D8%BA%D8%AF%D8%A7%D8%AF" title="بغداد">بغداد</a> و خانقین - تهران را بسازه. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="دلایل_وقوع_جهونی_جنگ_اول"><span id=".D8.AF.D9.84.D8.A7.DB.8C.D9.84_.D9.88.D9.82.D9.88.D8.B9_.D8.AC.D9.87.D9.88.D9.86.DB.8C_.D8.AC.D9.86.DA.AF_.D8.A7.D9.88.D9.84"></span>دلایل وقوع جهونی جنگ اول</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=11" title="تیکه: دلایل وقوع جهونی جنگ اول ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>به طور کلی این مسائل بیه که زمینه‌های جهونی جنگ اول را فراهم بساته: علل جهونی جنگ اول عبارت بیه از: رقابت اتریش و روسیه در بالکان، اختلاف بین فرانسه و آلمان از سال ۱۸۷۰ درباره آلزاس ولرن و رقابت اقتصادی و دریایی بین آلمان و انگلیس؛ اما بهانه شروع جنگ این بیه که <a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%88%DA%A9_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3_%D9%81%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="آرشیدوک فرانتس فردیناند (این صفحه دَنی‌یه)">آرشیدوک فرانتس فردیناند</a> ولیعهد <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4_-_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="امپراتوری اتریش - مجارستان (این صفحه دَنی‌یه)">امپراتوری اتریش - مجارستان</a> به دس پرنزیب تبعه <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4" title="اتریش">اتریش</a> و متکلم به زبان صربستانی در ۲۸ ژوئیه ۱۹۱۴ در سارایوو <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%88%D8%B3%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بوسنی (این صفحه دَنی‌یه)">بوسنی</a> به قتل برسیه و اتریش ادعا هكرده <a href="/wiki/%D8%B5%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="صربستان">صربستان</a> در اینتا کار دخالت داشته و تقاضا هكرده تحقیقاتی با شرکت نمایندگان اتریش صورت بیره که دولت صربستان تحقیقات ر قبول هكرده ولی با حضور نمایندگان خارجی مخالفت هکرده. دولت اتریش به صربستان اعلان جنگ هداهه و روسیه بسیج عمومی اعلام هکرده و آلمان هم به حمایت از اتریش به روسیه و فرانسه اعلان جنگ هدا. قوای آلمان به بلژیک حمله هكرده و اینتا اقدام یعنی حمله به اتا کشور بیطرف موجب دخالت انگلیس در جنگ بیه. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="نخستین_جبهه:_از_رمانتیسم_به_سنگرون"><span id=".D9.86.D8.AE.D8.B3.D8.AA.DB.8C.D9.86_.D8.AC.D8.A8.D9.87.D9.87:_.D8.A7.D8.B2_.D8.B1.D9.85.D8.A7.D9.86.D8.AA.DB.8C.D8.B3.D9.85_.D8.A8.D9.87_.D8.B3.D9.86.DA.AF.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>نخستین جبهه: از رمانتیسم به سنگرون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=12" title="تیکه: نخستین جبهه: از رمانتیسم به سنگرون ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:GermanInfantry1914.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/GermanInfantry1914.jpg/300px-GermanInfantry1914.jpg" decoding="async" width="300" height="191" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/GermanInfantry1914.jpg/450px-GermanInfantry1914.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/GermanInfantry1914.jpg/600px-GermanInfantry1914.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="1912" /></a><figcaption>حمله نیروهای فرانسوی به آلمانیا در <a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شامپانی (این صفحه دَنی‌یه)">شامپانی</a> فرانسه</figcaption></figure> <p>وقتیکه در ماه اوت ۱۹۱۴ جنگ اعلام بیه، میلیونا تن از مردم شادمان در خیابانای شهرای مهم اروپا شروع به رقص و پایکوبی هكردنه. مردم تصمیم حاکمان خود برای بوردن به جنگ مورد حمایت قرار هدانه. مردن جوان داوطلب برای جنگیدن، هجوم ایارنه. با این وجود، صحنه‌های دهشت انگیز جهونی جنگ اول، نگرش مردم به جنگ را تغییر هدا. اتا نسل کامل از مردن جوان به خاک و خون کشیده بینه. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="طرح_اشلایفن"><span id=".D8.B7.D8.B1.D8.AD_.D8.A7.D8.B4.D9.84.D8.A7.DB.8C.D9.81.D9.86"></span>طرح اشلایفن</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=13" title="تیکه: طرح اشلایفن ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>طرح ارتش آلمان برای جنگ در دو جبهه کار کنت اشلایفن بیه که بعد از استعفای والدرسی، جانشین مولتکه، در سال۱۸۹۲ به ریاست ستاد کل ارتش آلمان برسیه بیه. در آن زمون برای او روشن بیه که فرانسه و روسیه در جنگ بعدی با هم متحد بوننه و جنگ با اتا به طور قطع به معنای جنگ با هردو هسه. هرچه کنت اشلایفن ویشتر به طرح مولتکه در مقابل این پیشامد -که عبارت از دفاع در غرب و آفند محدود در شرق بیه- می‌اندیشید کمتر از آن خوشش ایموئه: چنین جنگی تونسه تا ابد ادامه پیدا هکنه. شاید فرانسه و روسیه، که اساسا جوامعی روستایی بینه، طاقت مبارزه‌ای طولانی از این نوع ر داشتنه ولی آلمان، با اقتصاد پیشرفته اش، به سرعت دچار دردسر بیه. آنچه آلمان خاسه راهی برای غلبه در جنگ در یک اردوکشی واحد بیه. </p><p>سعی برای تعیین تکلیف در شرق بکلی بیهوده بیه، قضیه غرب هم کار ساده‌ای نیه؛ بطوری که مولتکه خاطر نشان هکرد بیه اکنون که فرانسوی‌ون خدمت وظیفه عمومی را معمول هكردنه نیروی کافی در اختیار داشتنه که نفرات لازم برای اتا خط دفاع دائمی در طول مرز فرانسه-آلمان را تامین هكنه. راه حل اشلایفن به طرز خیره کننده‌ای ساده بیه. وِ شِ راه رِ از میون خط ماژینو وا نكرده؛ اونا ر دور زوئه. این طرح مستلزم آن بیه که تموم ارتش آلمان در غرب صف آرایی هکنه و بیش از نیمی از آن -پنجاه لشگر از هشتاد لشگر موجود- در مقابل بلژیک و هلند موضع بیرن.<br /> این لشگرا که جناح راست ارتش ر تشکیل دانه می‌بایست با حداکثر سرعت از هلند و بلژیک عبور كردنه و قرار بیه ظرف سه هفته بسیج و اتا هفته راه پیمایی به مرز فرانسه بلژیک برسن. از آنجا به فرانسه شمالی وارد بینه و جناح چپ ارتش فرانسه را متوجه خود هکردهنه و خط دفاعی فرانسه را به عقب خم ‌کردنه.<br /> درونمایه طرح این بیه که با عبور از دو کشور هلند و بلژیک میدان عمل وسیعتری به دست بیارن و مانور آنقدر وسعت پیدا هكنه که تموم ارتش فرانسه ر مشغول هكنه. بطوری که اشلایفن به فرماندهان واحدهایش گته: « ونه آخرین سرباز سمت راست، کانال ر با آستینش پاک هكنه.» حتی یک لشگر فرانسوی نونه فرار كرده. </p><p>اشلایفن در سال ۱۹۰۶ کنار بوده. جانشین او هلموت مولتکه، نوهٔ مولتکه بزرگ و قدری سازشکار بیه. او دستورات راه پیمایی جناح راست را تغییر هدا تا بتوان هلند ر بی آسیب بِلِه و تصمیم بیته ده لشگر برای دفاع از شرق در مقابل حمله روس‌ون نگه داری بوه.<br /> اشلایفن که این تغییرات به گوشش رسیه مرتب گته آیا رییس ستاد از حساب‌های پشت سر طرح خبر داینه؟ او یادداشت‌هایی برای مولتکه ارسال هكرده تا نیاز به استقرار قویترین نیروی ممکن در غرب ر توضیح هده و از جوابای طفره آمیزی که دریافت كرده برآشفته بیه. وقتی مرد ( در سال ۱۹۱۳) هنوز نگران بیه: آخرین کلماتش به وضوح خطاب به مولتکه، این بیه که: همه چیز ر کنار بل و جناح راست ر قوی نگه دارین. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جبهه_شرق_و_روسیه"><span id=".D8.AC.D8.A8.D9.87.D9.87_.D8.B4.D8.B1.D9.82_.D9.88_.D8.B1.D9.88.D8.B3.DB.8C.D9.87"></span>جبهه شرق و روسیه</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=14" title="تیکه: جبهه شرق و روسیه ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ایران_در_جهونی_جنگ_اول"><span id=".D8.A7.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D8.AF.D8.B1_.D8.AC.D9.87.D9.88.D9.86.DB.8C_.D8.AC.D9.86.DA.AF_.D8.A7.D9.88.D9.84"></span>ایران در جهونی جنگ اول</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=15" title="تیکه: ایران در جهونی جنگ اول ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i>ونه گت بنویشته ره بخوندین</i>: <b><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایران در جهونی جنگ اول (این صفحه دَنی‌یه)">ایران در جهونی جنگ اول</a></b><br /> جهونی جنگ اول هم‌زمون با حکومت احمد شاه <a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="قاجار (این صفحه دَنی‌یه)">قاجار</a> بیه و دولت مشروطه ایران ضعیف‌ترین دوران ر گذرانیه.علیرغم اعلام بی طرفی دولت ایران نیروهای متخاصم از جنوب و شمال وارد ایران بینه. </p><p>بر اثر آغاز جهونی جنگ اول و اشغال ایران توسط بریتانیا و خرید آذوقه مردم ایران توسط ارتش اشغالگر و شروع قحطی بزرگ ۱۹۱۷ - ۱۹۱۹ بین هشت تا ده میلیون نفر از مردم ایران به کام مرگ فرو بوردنه .<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> سپاه روسیه تا دروازه‌های تهران پیشروی هکرده اما از منقرض هکردن سلسله قاجار منصرف بینه. در جنوب مردم محلی در چند نوبت با متجاوزان انگلیسی درگیر بینه که از مهم‌ترین نبردهای جهونی جنگ اول در ایران توننه به مقاومت <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%84%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="دلیران تنگستان (این صفحه دَنی‌یه)">دلیران تنگستان</a> در <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%88%D8%B4%D9%87%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="استان بوشهر (این صفحه دَنی‌یه)">استان بوشهر</a> و <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="نبرد جهاد (این صفحه دَنی‌یه)">نبرد جهاد</a> در <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="خوزستان">خوزستان</a> اشاره هکردن. جمعی از رجال از <a href="/wiki/%D9%82%D9%85" title="قم">قم</a> به <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="اصفهان">اصفهان</a> و سپس <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="اراک">اراک</a> و بالاخره به <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="کرمانشاه">کرمانشاه</a> بوردنه و عاقبت در اونجه قوای <a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%85%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="گارد ملی (این صفحه دَنی‌یه)">گارد ملی</a> ترتیب هدانه و حکومت موقتی <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D9%85%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت ملی (این صفحه دَنی‌یه)">دولت ملی</a> به ریاست نظام السلطنه ( رضا قلی خان مافی ) تشکیل بیه. پس از سقوط بغداد اعضا دولت موقتی <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D9%85%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت ملی (این صفحه دَنی‌یه)">دولت ملی</a> و جمع بسیاری از ایرانیان به استانبول بوردنه. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیامدای_بعدی_جهونی_جنگ_اول"><span id=".D9.BE.DB.8C.D8.A7.D9.85.D8.AF.D8.A7.DB.8C_.D8.A8.D8.B9.D8.AF.DB.8C_.D8.AC.D9.87.D9.88.D9.86.DB.8C_.D8.AC.D9.86.DA.AF_.D8.A7.D9.88.D9.84"></span>پیامدای بعدی جهونی جنگ اول</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=16" title="تیکه: پیامدای بعدی جهونی جنگ اول ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>جهونی جنگ اول، چهار امپراتوری ر نابود هكرده، <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="امپراتوری آلمان (این صفحه دَنی‌یه)">امپراتوری آلمان</a> تاج و تخت ر از دس هداهه و دولت جمهوری جایگزین آن بیه. امپراتوریای شکست خورده <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4_-_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="اتریش - مجارستان (این صفحه دَنی‌یه)">اتریش - مجارستان</a> و <a href="/wiki/%D8%B9%D9%88%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="عوثمانی">عوثمانی</a> هر دو از هم گسیختند و امپراتوری <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه">روسیه</a> نیز بدس انقلابیای بلشویک دكته. </p><p>اشغال ایران توسط بریتانیا و خرید آذوقه مردم ایران توسط ارتش اشغالگر و شروع قحطی بزرگ ۱۹۱۷ - ۱۹۱۹ بین هشت تا ده میلیون نفر از مردم ایران به کام مرگ فرو بوردنه . </p><p>در سال ۱۹۱۶ م ملی گرایان ایرلندی در <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%A8%D9%84%DB%8C%D9%86" title="دوبلین">دوبلین</a> واقع در <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%84%D9%86%D8%AF" title="ایرلند">ایرلند</a>، قیام <a href="/w/index.php?title=%D8%B9%DB%8C%D8%AF_%D9%BE%D8%A7%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="عید پاک (این صفحه دَنی‌یه)">عید پاک</a> ر ترتیب هدانه. این شورش با شکست مواجه بیه، اما موج مخالفتای گسترده علیه حکومت بریتانیا در ایرلند ر به راه دمه داهه. در سال ۱۹۱۹ مجلس ایرلند، حکومت اینتا کشور ر «جمهوری» اعلام هکرده، و متعاقب آن ۳ سال جنگ بین <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B4_%D8%AC%D9%88%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%84%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="ارتش جوموری‌خواه ایرلند (این صفحه دَنی‌یه)">ارتش جوموری‌خواه ایرلند</a> و بریتانیا در بیته .در سال ۱۹۲۹ <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%84%D9%86%D8%AF" class="mw-redirect" title="جنوبی ایرلند">جنوبی‏ ایرلند</a> ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏، به عنوان دولت آزاد ایرلند به استقلال واقعی برسیه. شش استان در شمال ایرلند جزء پادشاهی انگلستان باقی بمونسنه که هم اکنون با نوم <a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%84%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="شومالی ایرلند (این صفحه دَنی‌یه)">شومالی ایرلند</a> شناخته بوننه. </p><p>در دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ م بسیاری از کشورای اروپایی از دموکراسی دست بکشینه. حزب نازی هیتلر در آلمان به قدرت برسیه و فاشیستای <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="موسولینی">موسولینی</a> بر ایتالیا حکومت كننه. <i><b>در ابتدا بریتانیا و فرانسه کوشیدند با اینتا دیکتاتوریای جنگ طلب سازش هکنن</b></i>. اونا عاقبت در سال ۱۹۳۹ در برابر تهاجم هیتلر اس هكردنه و اروپا به <a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D9%88%D9%85" class="mw-redirect" title="جهونی جنگ دوم">جهونی جنگ دوم</a> کشیده بیه.<br /> در سپتامبر ۱۹۳۹ م، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D9%88%D9%85" class="mw-redirect" title="جهونی جنگ دوم">جهونی جنگ دوم</a> در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" class="mw-redirect" title="اروپا">اروپا</a> آغاز بیه. دیکتاتور آلمان، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%81_%D9%87%DB%8C%D8%AA%D9%84%D8%B1" title="آدولف هیتلر">آدولف هیتلر</a>، خاسه تا <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B3%D9%88%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="رایش سوم (این صفحه دَنی‌یه)">رایش سوم</a> به یک قدرت مطلقه در اروپا، تبدیل بوه. در ابتدا تاکتیک حملات برق آسا موفقیت آمیز نشون داهه. اما پس از سال ۱۹۴۳م، قوای <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AA%D9%81%D9%82%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="متفقین (این صفحه دَنی‌یه)">متفقین</a>، متشکل از نیروهای، شوروی انگلستان و آمریکا بر آلمان برتری پیدا هكردنه. سرانجام، آلمان در ماه می‌۱۹۴۵م، نه روز پس از خودکشی هیتلر، تسلیم بیه. بیش از چهل میلیون اروپایی در این جنگ کشته بینه. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="گت_بیّن_جنگ"><span id=".DA.AF.D8.AA_.D8.A8.DB.8C.D9.91.D9.86_.D8.AC.D9.86.DA.AF"></span>گت بیّن جنگ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=17" title="تیکه: گت بیّن جنگ ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="سال_۱۹۱۴"><span id=".D8.B3.D8.A7.D9.84_.DB.B1.DB.B9.DB.B1.DB.B4"></span>سال ۱۹۱۴</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=18" title="تیکه: سال ۱۹۱۴ ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>۲۸ ژانویه: <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4_-_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="اتریش - مجارستان (این صفحه دَنی‌یه)">اتریش - مجارستان</a> جنگ با <a href="/wiki/%D8%B5%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="صربستان">صربستان</a> ر اعلام هکرده.</li> <li>۱ اوت: <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آلمان">آلمان</a> جنگ با <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه">روسیه</a> ر آغاز هکرده.</li> <li>۲ اوت: نظامیون <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آلمان">آلمان</a> <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%DA%A9%D8%B2%D8%A7%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF" title="لوکزامبورگ">لوکزامبورگ</a> ر اشغال هکردنه.</li> <li>۳ اوت: <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آلمان">آلمان</a> با <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="فرانسه">فرانسه</a> وارد جنگ بیه.</li> <li>۴ اوت: <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آلمان">آلمان</a> به <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%DA%98%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="بلژیک">بلژیک</a> که بی طرف بیه حمله هکرده؛ در پاسخ <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="بریتانیا">بریتانیا</a> به آلمان اعلام جنگ هدا.</li> <li>۱۰ اوت: اتریش - مجارستان با <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه">روسیه</a> وارد جنگ بیه.</li> <li>۱۲ اوت: <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="بریتانیا">بریتانیا</a> و <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="فرانسه">فرانسه</a> به اتریش - مجارستان اعلام جنگ هکردنه.</li> <li>۲۳ اوت: <a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%BE%D9%86" class="mw-redirect" title="ژاپن">ژاپن</a> با آلمان وارد جنگ بیه.</li> <li>سپتامبر: پیمان اتحاد توسط <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="فرانسه">فرانسه</a> ، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="بریتانیا">بریتانیا</a> و <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه">روسیه</a> امضا بیه.</li> <li>۹ اکتبر: <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%DA%98%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="بلژیک">بلژیک</a> پس از <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D9%87_%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="محاصره آنتورپ (این صفحه دَنی‌یه)">محاصره آنتورپ</a> توسط نظامیان <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آلمان">آلمان</a> سقوط هکرده.</li> <li>۲۹ اکتبر: <a href="/wiki/%D8%B9%D9%88%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="عوثمانی">عوثمانی</a> به طرفداری از <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آلمان">آلمان</a> و اتریش - مجارستان وارد جنگ بیه.</li> <li>۲ نوامبر: روسیه به <a href="/wiki/%D8%B9%D9%88%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="عوثمانی">عوثمانی</a> اعلام جنگ هدا.</li> <li>۵ نوامبر: <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="فرانسه">فرانسه</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="بریتانیا">بریتانیا</a> با <a href="/wiki/%D8%B9%D9%88%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="عوثمانی">عوثمانی</a> وارد جنگ بیه.</li></ul> <p><br /> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="سال_۱۹۱۵"><span id=".D8.B3.D8.A7.D9.84_.DB.B1.DB.B9.DB.B1.DB.B5"></span>سال <a href="/wiki/%DB%B1%DB%B9%DB%B1%DB%B5_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" class="mw-redirect" title="۱۹۱۵ (میلادی)">۱۹۱۵</a></h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=19" title="تیکه: سال ۱۹۱۵ ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>۲۴ آوریل: <a href="/wiki/%D8%B9%D9%88%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="عوثمانی">عوثمانی</a> <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B3%D9%84%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="نسل‌کشی ارمنیان (این صفحه دَنی‌یه)">نسل‌کشی ارمنیان</a> ر آغاز هکرده.</li> <li>۲۵ آوریل: لشکرکشی <a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%BE%D9%88%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="گالیپولی (این صفحه دَنی‌یه)">گالیپولی</a> آغاز بیه.</li> <li>۲۶ آوریل: <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="ایتالیا">ایتالیا</a> به طور مخفیانه <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="پیمان لندن (این صفحه دَنی‌یه)">پیمان لندن</a> ر امضا هکرده.</li> <li>۲۳ می: <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="ایتالیا">ایتالیا</a> به <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4_-_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="اتریش - مجارستان (این صفحه دَنی‌یه)">اتریش - مجارستان</a> اعلام جنگ هکرده.</li> <li>۱۴ اکتبر: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%B1%D8%A6%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بلغارئون (این صفحه دَنی‌یه)">بلغارئون</a> به <a href="/wiki/%D8%B5%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="صربستان">صربستان</a> اعلام جنگ هدا و به طرفداری از <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آلمان">آلمان</a> و اتریش - مجارستان وارد جنگ بیه.</li></ul> <p><br /> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="سال_۱۹۱۶"><span id=".D8.B3.D8.A7.D9.84_.DB.B1.DB.B9.DB.B1.DB.B6"></span>سال ۱۹۱۶</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=20" title="تیکه: سال ۱۹۱۶ ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>۹ مارس: آلمان به <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D9%84" class="mw-redirect" title="پرتخال">پرتخال</a> اعلام جنگ هدائه.</li> <li>۲۷ اوت: <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رومانی">رومانی</a> اتریش-مجارستان جه وارد جنگ بیه.</li> <li>۲۸ اوت: <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="ایتالیا">ایتالیا</a> با <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آلمان">آلمان</a> وارد جنگ بیه.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="سال_۱۹۱۷"><span id=".D8.B3.D8.A7.D9.84_.DB.B1.DB.B9.DB.B1.DB.B7"></span>سال ۱۹۱۷</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=21" title="تیکه: سال ۱۹۱۷ ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>۱۶ ژانویه: آلمان به <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="مکزیک">مکزیک</a> <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%84%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81_%D8%B2%DB%8C%D9%85%D8%B1%D9%85%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="تلگراف زیمرمن (این صفحه دَنی‌یه)">تلگراف زیمرمن</a> ر ارسال هكرده، و پیشنهاد متحد بین در مقابل <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="ایالات متحده">ایالات متحده</a> ر هدا.</li> <li>۶ آوریل: ایالات متحده با آلمان وارد جنگ بیه.</li> <li>۲۷ ژوئن: <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86" title="یونان">یونان</a> به طرفداری از <a href="/w/index.php?title=%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D9%81%D9%82%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="نیروهای متفقین (این صفحه دَنی‌یه)">متفقین</a> وارد جنگ بیه.</li> <li>۱۴ اوت: <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%DA%86%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="جمهوری چین">جمهوری چین</a> با <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آلمان">آلمان</a> وارد جنگ بیه.</li> <li>۲۶ اکتبر: <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%B2%DB%8C%D9%84" title="برزیل">برزیل</a> با <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آلمان">آلمان</a> وارد جنگ بیه.</li> <li>۷ دسامبر: <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" class="mw-redirect" title="ایالات متحده آمریکا">ایالات متحده آمریکا</a> با اتریش - مجارستان وارد جنگ بیه.</li></ul> <p><br /> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="سال_۱۹۱۸"><span id=".D8.B3.D8.A7.D9.84_.DB.B1.DB.B9.DB.B1.DB.B8"></span>سال ۱۹۱۸</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=22" title="تیکه: سال ۱۹۱۸ ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>۱۱ نوامبر: پیمون صلح امضا بیه، جهونی جنگ اول خاتمه پیدا هكرده.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تلفات"><span id=".D8.AA.D9.84.D9.81.D8.A7.D8.AA"></span>تلفات</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=23" title="تیکه: تلفات ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%88%D9%86:%D8%AA%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="شابلون:تلفات انسانی جهونی جنگ اول (این صفحه دَنی‌یه)">شابلون:تلفات انسانی جهونی جنگ اول</a> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="وابسته_جستارون"><span id=".D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87_.D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>وابسته جستارون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=24" title="تیکه: وابسته جستارون ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="جنگ جهونی (این صفحه دَنی‌یه)">جنگ جهونی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D9%88%D9%85" class="mw-redirect" title="جهونی جنگ دوم">جهونی جنگ دوم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%B7_%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D9%85%D8%A7%DA%98%DB%8C%D9%86%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="خط دفاعی ماژینو (این صفحه دَنی‌یه)">خط دفاعی ماژینو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D9%84%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="جنگ لهستان-شوروی (این صفحه دَنی‌یه)">جنگ لهستان-شوروی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B7%D8%A8%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="مطبوعات جهونی جنگ اول (این صفحه دَنی‌یه)">مطبوعات جهونی جنگ اول</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D8%BA%D8%A7%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="پرتغال در جهونی جنگ اول (این صفحه دَنی‌یه)">پرتغال در جهونی جنگ اول</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%88%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="هواپیما در جهونی جنگ اول (این صفحه دَنی‌یه)">هواپیما در جهونی جنگ اول</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%82%D8%B4_%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نقش زنانون در جنگای جهونی (این صفحه دَنی‌یه)">نقش زنانون در جنگای جهونی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%DA%AF%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="استفاده از گازهای شیمیایی در جهونی جنگ اول (این صفحه دَنی‌یه)">استفاده از گازهای شیمیایی در جهونی جنگ اول</a></li> <li>فهرست <a href="/w/index.php?title=%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D9%81%D9%82%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="نیروهای متفقین (این صفحه دَنی‌یه)">متفقین</a> و <a href="/w/index.php?title=%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="نیروهای محور (این صفحه دَنی‌یه)">نیروهای محور</a> در جهونی جنگ اول</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%BE%D9%88%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نبرد گالیپولی (این صفحه دَنی‌یه)">نبرد گالیپولی</a></li></ul> <table role="presentation" class="metadata mbox-small" style="background-color:#f9f9f9;border:1px solid #C0C0C0;color:#000;font-size: 80%"> <tbody><tr> <td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:Search/%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="جستجو در ویکی‌انبار"><img alt="جستجو در ویکی‌انبار" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="40" height="54" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/60px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/80px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></td> <td class="mbox-text plainlist"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/" class="extiw" title="commons:">ویکی تلمبار</a> دله بتونّی پرونده‌ئونی که <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/World_War_I" class="extiw" title="commons:World War I">جهونی جنگ اول</a></b></i> خَوری دَره ره پیدا هاکنین.</td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منبع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A8.D8.B9"></span>منبع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&section=25" title="تیکه: منبع ره دچی‌ین"><span>دچی‌ین</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist references-small" style=""> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Majd Mohammad Gholi . ۲۰۰۳ The Great Famine and Gencide in Persia ۱۹۱۷-۱۹۱۹, University press of America</span> </li> </ol></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.firstworldwar.com/">First World War.com</a> «تاریخ چند رسانه‌ای جهونی جنگ اول»</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.1914-1918.net/">ارتش بریتانیا در جهونی جنگ اول</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://reference.allrefer.com/encyclopedia/W/WW1.html">جهونی جنگ اول، جنگ‌ون و نبردها</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20050303084453/http://www.spartacus.schoolnet.co.uk/FWW.htm">دانشنامه جهونی جنگ اول</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lib.byu.edu/~rdh/wwi/">اسناد بایگانی جهونی جنگ اول</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20050205193544/http://users.hunterlink.net.au/~maampo/militaer/milindex.html">ارتش آلمان در جهونی جنگ اول</a></li> <li>[ویكیپدیای فارسی]</li></ul>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://mzn.wikipedia.org/w/index.php?title=جهونی_جنگ_اول&oldid=184798">https://mzn.wikipedia.org/w/index.php?title=جهونی_جنگ_اول&oldid=184798</a>" جه بیته بیّه</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="شا:رده‌ها">رج‌ئون</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AC:%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="رج:جهونی جنگ اول">جهونی جنگ اول</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AC:%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="رج:معاصر تاریخ">معاصر تاریخ</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه ره آخرین‌کَش این گدر دچینه: ۰۱:۰۶، ۲ اکتبر ۲۰۲۳</li> <li id="footer-info-copyright">کل نوشتارون <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">موجوز Creative Commons Attribution-ShareAlike</a> اساس شمه دسترس درنه؛ مومکنه ای بعدن اته سری نو شرط و شروط ایضافه بوه. اگه اطلاعات ویشتری خواننی <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">قوانین و موقررات ایستفاده</a> ره هارشین.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">حریم سیاست</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%AE%D9%88%D8%B1%DB%8C">ویکی‌پدیا خَوِری</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D9%85%D9%87">تکذیب‌نومه</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">گت‌کَرون</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/mzn.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">کوکی خَوِری</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//mzn.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">موبایل هارشی‌ین</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-795c86c559-462z8","wgBackendResponseTime":224,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.119","walltime":"0.159","ppvisitednodes":{"value":474,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":4518,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1729,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":9,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":429,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 50.078 1 -total"," 63.08% 31.589 1 شابلون:Commons"," 42.94% 21.505 1 شابلون:Sister"," 36.34% 18.199 1 شابلون:Side_box"," 13.62% 6.822 1 شابلون:پانویس"," 9.18% 4.597 1 شابلون:جعبه_جنگ"," 6.13% 3.069 1 شابلون:اصلی"," 2.75% 1.376 1 شابلون:تلفات_انسانی_جهونی_جنگ_اول"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.003","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":598826,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-bm292","timestamp":"20241123145700","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u062c\u0647\u0648\u0646\u06cc \u062c\u0646\u06af \u0627\u0648\u0644","url":"https:\/\/mzn.wikipedia.org\/wiki\/%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q361","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q361","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2010-11-02T08:30:43Z","dateModified":"2023-10-02T01:06:18Z"}</script> </body> </html>