CINXE.COM
Հարավային Ամերիկա - Վիքիպեդիա
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="hy" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Հարավային Ամերիկա - Վիքիպեդիա</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )hywikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Հունվար","Փետրվար","Մարտ","Ապրիլ","Մայիս","Հունիս","Հուլիս","Օգոստոս","Սեպտեմբեր","Հոկտեմբեր","Նոյեմբեր","Դեկտեմբեր"],"wgRequestId":"f1deba62-f528-4eed-9bed-45d8f52b651e","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Հարավային_Ամերիկա","wgTitle":"Հարավային Ամերիկա","wgCurRevisionId":10153411,"wgRevisionId":10153411,"wgArticleId":18908,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["CS1 անգլերեն աղբյուրներով էջեր (en)","CS1 պորտուգալերեն աղբյուրներով էջեր (pt)","CS1 ամերիկյան անգլերեն աղբյուրներով էջեր (en-us)","CS1 իսպաներեն աղբյուրներով էջեր (es)","Webarchive template wayback links", "CS1 ֆրանսերեն աղբյուրներով էջեր (fr)","CS1 բրազիլական պորտուգալերեն աղբյուրներով էջեր (pt-br)","Չաշխատող արտաքին հղում պարունակող հոդվածներ","Նյութեր Հայկական սովետական հանրագիտարանից","Չստուգված հոդվածներ ազատ աղբյուրներից","Հարավային Ամերիկա"],"wgPageViewLanguage":"hy","wgPageContentLanguage":"hy","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Հարավային_Ամերիկա","wgRelevantArticleId":18908,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"hy","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"hy"}, "wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":300000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q18","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.relatedIcons":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles": "ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ondemand-pgn","ext.gadget.ArmSpelling","ext.gadget.HotCat","ext.gadget.Provelt","ext.gadget.easyTranslate","ext.gadget.edittop","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns", "ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=hy&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.gadget.relatedIcons&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/South_America_%28orthographic_projection%29.svg/1200px-South_America_%28orthographic_projection%29.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1200"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/South_America_%28orthographic_projection%29.svg/800px-South_America_%28orthographic_projection%29.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/South_America_%28orthographic_projection%29.svg/640px-South_America_%28orthographic_projection%29.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="640"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Հարավային Ամերիկա - Վիքիպեդիա"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//hy.m.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Խմբագրել" href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Վիքիպեդիա (hy)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//hy.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Վիքիպեդիա Atom Սնուցում" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Հարավային_Ամերիկա rootpage-Հարավային_Ամերիկա skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Հիմնական ընտրացանկ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Հիմնական ընտրացանկ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Հիմնական ընտրացանկ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Նավարկում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Գլխավոր-էջ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB"><span>Գլխավոր էջ</span></a></li><li id="n-browse" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB"><span>Կատեգորիաներ</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A7%D5%BB" title="Այցելեք պատահական էջ [x]" accesskey="x"><span>Պատահական հոդված</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8"><span>Նոր էջեր</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B8%D5%B6%D5%A9%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%AF_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Տեղեկություններ ընթացիկ իրադարձությունների մասին"><span>Ընթացիկ իրադարձություններ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Մասնակցել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Էությունը" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8"><span>Էությունը</span></a></li><li id="n-Խորհրդարան" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6"><span>Խորհրդարան</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Վիքիում կատարված վերջին փոփոխությունների ցանկը [r]" accesskey="r"><span>Վերջին փոփոխություններ</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Վիքիպեդիա նախագծի ուղեցույց"><span>Օգնություն</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Վիքիպեդիա" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hy.svg" style="width: 8.625em; height: 1.375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-hy.svg" width="150" height="15" style="width: 9.375em; height: 0.9375em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%AC" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Որոնել</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" aria-label="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" autocapitalize="sentences" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Սպասարկող:Որոնել"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Որոնել</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Անձնական գործիքներ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Արտաքին տեսք" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Արտաքին տեսք</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy" class=""><span>Նվիրաբերել</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։" class=""><span>Ստեղծել հաշիվ</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o" class=""><span>Մտնել</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Այլ ընտրանքներ" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Անձնական գործիքներ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Անձնական գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Օգտվողի ընտրացանկ" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy"><span>Նվիրաբերել</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Ստեղծել հաշիվ</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Մտնել</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Էջեր չգրանցված խմբագիրների համար <a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" aria-label="Learn more about editing"><span>իմանալ ավելին</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="A list of edits made from this IP address [y]" accesskey="y"><span>Ներդրումներ</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="IP-հասցեից կատարված խմբագրումների քննարկում [n]" accesskey="n"><span>Քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Բովանդակություն" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Բովանդակություն</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">թաքցնել</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Ներածություն</div> </a> </li> <li id="toc-Աշխարհագրություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Աշխարհագրություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Աշխարհագրություն</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Աշխարհագրություն-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Աշխարհագրություն subsection</span> </button> <ul id="toc-Աշխարհագրություն-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Հարակից_կղզիներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Հարակից_կղզիներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Հարակից կղզիներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Հարակից_կղզիներ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Հատուկ_դեպքեր" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Հատուկ_դեպքեր"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.1</span> <span>Հատուկ դեպքեր</span> </div> </a> <ul id="toc-Հատուկ_դեպքեր-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Կլիմա" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Կլիմա"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Կլիմա</span> </div> </a> <ul id="toc-Կլիմա-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Կենդանական_աշխարհ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Կենդանական_աշխարհ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Կենդանական աշխարհ</span> </div> </a> <ul id="toc-Կենդանական_աշխարհ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Պատմություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Պատմություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Պատմություն</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Պատմություն-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Պատմություն subsection</span> </button> <ul id="toc-Պատմություն-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Նախապատմություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Նախապատմություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Նախապատմություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Նախապատմություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Մինչկոլումբոսյան_քաղաքակրթություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Մինչկոլումբոսյան_քաղաքակրթություններ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Մինչկոլումբոսյան քաղաքակրթություններ</span> </div> </a> <ul id="toc-Մինչկոլումբոսյան_քաղաքակրթություններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Հարավային_Ամերիկայի_գաղութացումը_եվրոպացիների_կողմից" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Հարավային_Ամերիկայի_գաղութացումը_եվրոպացիների_կողմից"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Հարավային Ամերիկայի գաղութացումը եվրոպացիների կողմից</span> </div> </a> <ul id="toc-Հարավային_Ամերիկայի_գաղութացումը_եվրոպացիների_կողմից-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ստրկատիրությունը_Հարավային_Ամերիկայում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ստրկատիրությունը_Հարավային_Ամերիկայում"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Ստրկատիրությունը Հարավային Ամերիկայում</span> </div> </a> <ul id="toc-Ստրկատիրությունը_Հարավային_Ամերիկայում-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Անկախություն_Իսպանիայից_և_Պորտուգալիայից" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Անկախություն_Իսպանիայից_և_Պորտուգալիայից"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>Անկախություն Իսպանիայից և Պորտուգալիայից</span> </div> </a> <ul id="toc-Անկախություն_Իսպանիայից_և_Պորտուգալիայից-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ազգաշինություն_և_մասնատում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ազգաշինություն_և_մասնատում"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.6</span> <span>Ազգաշինություն և մասնատում</span> </div> </a> <ul id="toc-Ազգաշինություն_և_մասնատում-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Պատերազմներ_և_հակամարտություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Պատերազմներ_և_հակամարտություններ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.7</span> <span>Պատերազմներ և հակամարտություններ</span> </div> </a> <ul id="toc-Պատերազմներ_և_հակամարտություններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ռազմական_բռնապետության_վերելք_և_անկում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ռազմական_բռնապետության_վերելք_և_անկում"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.8</span> <span>Ռազմական բռնապետության վերելք և անկում</span> </div> </a> <ul id="toc-Ռազմական_բռնապետության_վերելք_և_անկում-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Արդի_ժամանակներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Արդի_ժամանակներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.9</span> <span>Արդի ժամանակներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Արդի_ժամանակներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Պետություններ_և_տարածքներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Պետություններ_և_տարածքներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Պետություններ և տարածքներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Պետություններ_և_տարածքներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Կառավարություն_և_քաղաքականություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Կառավարություն_և_քաղաքականություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Կառավարություն և քաղաքականություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Կառավարություն_և_քաղաքականություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ժողովրդագրություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ժողովրդագրություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Ժողովրդագրություն</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ժողովրդագրություն-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Ժողովրդագրություն subsection</span> </button> <ul id="toc-Ժողովրդագրություն-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Լեզուներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Լեզուներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Լեզուներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Լեզուներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Կրոն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Կրոն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Կրոն</span> </div> </a> <ul id="toc-Կրոն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Էթնիկ_ժողովրդագրություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Էթնիկ_ժողովրդագրություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Էթնիկ ժողովրդագրություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Էթնիկ_ժողովրդագրություն-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Տեղաբնիկներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Տեղաբնիկներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3.1</span> <span>Տեղաբնիկներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Տեղաբնիկներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Բնակչություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Բնակչություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Բնակչություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Բնակչություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Տնտեսություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Տնտեսություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Տնտեսություն</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Տնտեսություն-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Տնտեսություն subsection</span> </button> <ul id="toc-Տնտեսություն-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Տնտեսապես_խոշոր_քաղաքները_2014_թվականի_դրությամբ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Տնտեսապես_խոշոր_քաղաքները_2014_թվականի_դրությամբ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Տնտեսապես խոշոր քաղաքները 2014 թվականի դրությամբ</span> </div> </a> <ul id="toc-Տնտեսապես_խոշոր_քաղաքները_2014_թվականի_դրությամբ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Պատկերասրահ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Պատկերասրահ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Պատկերասրահ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Պատկերասրահ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Պատկերասրահ subsection</span> </button> <ul id="toc-Պատկերասրահ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Զբոսաշրջություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Զբոսաշրջություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Զբոսաշրջություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Զբոսաշրջություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Մշակույթ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Մշակույթ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Մշակույթ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Մշակույթ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Մշակույթ subsection</span> </button> <ul id="toc-Մշակույթ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Սնունդ_և_խմիչք" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Սնունդ_և_խմիչք"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Սնունդ և խմիչք</span> </div> </a> <ul id="toc-Սնունդ_և_խմիչք-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Քանդակագործություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Քանդակագործություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Քանդակագործություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Քանդակագործություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Սպորտ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Սպորտ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3</span> <span>Սպորտ</span> </div> </a> <ul id="toc-Սպորտ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ենթակառուցվածքներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ենթակառուցվածքներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Ենթակառուցվածքներ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ենթակառուցվածքներ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Ենթակառուցվածքներ subsection</span> </button> <ul id="toc-Ենթակառուցվածքներ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Էներգիա" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Էներգիա"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Էներգիա</span> </div> </a> <ul id="toc-Էներգիա-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Տրանսպորտ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Տրանսպորտ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2</span> <span>Տրանսպորտ</span> </div> </a> <ul id="toc-Տրանսպորտ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Տես_նաև" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Տես_նաև"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Տես նաև</span> </div> </a> <ul id="toc-Տես_նաև-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ծանոթագրություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ծանոթագրություններ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Ծանոթագրություններ</span> </div> </a> <ul id="toc-Ծանոթագրություններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Գրականություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Գրականություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Գրականություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Գրականություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Բովանդակություն" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Հարավային Ամերիկա</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in 260 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-260" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">260 լեզու</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%82%D3%99%D0%B8_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Аладатәи Америка – աբխազերեն" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Аладатәи Америка" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="աբխազերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Amirika_Tunong" title="Amirika Tunong – աչեհերեն" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Amirika Tunong" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="աչեհերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ady mw-list-item"><a href="https://ady.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8A%D1%8B%D0%B1%D0%BB%D1%8D_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D1%8D" title="Къыблэ Америкэ – ադիղերեն" lang="ady" hreflang="ady" data-title="Къыблэ Америкэ" data-language-autonym="Адыгабзэ" data-language-local-name="ադիղերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгабзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Suid-Amerika" title="Suid-Amerika – աֆրիկաանս" lang="af" hreflang="af" data-title="Suid-Amerika" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="աֆրիկաանս" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/S%C3%BCdamerika" title="Südamerika – շվեյցարական գերմաներեն" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Südamerika" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="շվեյցարական գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B0%E1%89%A1%E1%89%A5_%E1%8A%A0%E1%88%9C%E1%88%AA%E1%8A%AB" title="ደቡብ አሜሪካ – ամհարերեն" lang="am" hreflang="am" data-title="ደቡብ አሜሪካ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="ամհարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/America_d%27o_Sud" title="America d'o Sud – արագոներեն" lang="an" hreflang="an" data-title="America d'o Sud" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="արագոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/S%C5%AB%C3%B0america" title="Sūðamerica – հին անգլերեն" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Sūðamerica" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="հին անգլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ann mw-list-item"><a href="https://ann.wikipedia.org/wiki/Amerika_Osiki" title="Amerika Osiki – օբոլո" lang="ann" hreflang="ann" data-title="Amerika Osiki" data-language-autonym="Obolo" data-language-local-name="օբոլո" class="interlanguage-link-target"><span>Obolo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A6%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B7%E0%A4%BF%E0%A4%A3_%E0%A4%85%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE" title="दक्षिण अमेरिका – անգիկա" lang="anp" hreflang="anp" data-title="दक्षिण अमेरिका" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="անգիկա" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%83%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="أمريكا الجنوبية – արաբերեն" lang="ar" hreflang="ar" data-title="أمريكا الجنوبية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="արաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%90%DC%A1%DC%AA%DC%9D%DC%A9%DC%90_%DC%AC%DC%9D%DC%A1%DC%A2%DC%9D%DC%AC%DC%90" title="ܐܡܪܝܩܐ ܬܝܡܢܝܬܐ – արամեերեն" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܐܡܪܝܩܐ ܬܝܡܢܝܬܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="արամեերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%83%D8%A7_%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="أمريكا لجانوبية – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="أمريكا لجانوبية" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%83%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%8A%D9%87" title="امريكا الجنوبيه – եգիպտական արաբերեն" lang="arz" hreflang="arz" data-title="امريكا الجنوبيه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="եգիպտական արաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A6%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A6%BF%E0%A6%A3_%E0%A6%86%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A7%B0%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE" title="দক্ষিণ আমেৰিকা – ասամերեն" lang="as" hreflang="as" data-title="দক্ষিণ আমেৰিকা" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="ասամերեն" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Am%C3%A9rica_del_Sur" title="América del Sur – աստուրերեն" lang="ast" hreflang="ast" data-title="América del Sur" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="աստուրերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Geefa_Amerika" title="Geefa Amerika – Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Geefa Amerika" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A6%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%96%E0%A4%BF%E0%A4%A8_%E0%A4%85%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE" title="दक्खिन अमेरिका – ավադհի" lang="awa" hreflang="awa" data-title="दक्खिन अमेरिका" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="ավադհի" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/C%C9%99nubi_Amerika" title="Cənubi Amerika – ադրբեջաներեն" lang="az" hreflang="az" data-title="Cənubi Amerika" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ադրբեջաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="جنوبی آمریکا – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="جنوبی آمریکا" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D2%A1_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Көньяҡ Америка – բաշկիրերեն" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Көньяҡ Америка" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="բաշկիրերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Am%C3%A9rika_Kelod" title="Amérika Kelod – բալիերեն" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Amérika Kelod" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="բալիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Siidamerika" title="Siidamerika – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Siidamerika" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/P%C4%97it%C5%AB_Amer%C4%97ka" title="Pėitū Amerėka – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Pėitū Amerėka" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Habagatan_na_Amerika" title="Habagatan na Amerika – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Habagatan na Amerika" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%B4%D0%BD%D1%91%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Паўднёвая Амерыка – բելառուսերեն" lang="be" hreflang="be" data-title="Паўднёвая Амерыка" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="բելառուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%B4%D0%BD%D1%91%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%90%D0%BC%D1%8D%D1%80%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Паўднёвая Амэрыка – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Паўднёвая Амэрыка" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%AE%D0%B6%D0%BD%D0%B0_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Южна Америка – բուլղարերեն" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Южна Америка" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="բուլղարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A6%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%96%E0%A4%BF%E0%A4%A8_%E0%A4%85%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE" title="दक्खिन अमेरिका – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="दक्खिन अमेरिका" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Saot_Amerika" title="Saot Amerika – բիսլամա" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Saot Amerika" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="բիսլամա" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Amirika_Selatan" title="Amirika Selatan – Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Amirika Selatan" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%99%E1%80%B1%E1%82%8F%E1%80%9B%E1%80%AD%E1%80%80%E1%80%94%E1%80%9D%E1%80%BA" title="အမေႏရိကနဝ် – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="အမေႏရိကနဝ်" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A6%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A6%BF%E0%A6%A3_%E0%A6%86%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE" title="দক্ষিণ আমেরিকা – բենգալերեն" lang="bn" hreflang="bn" data-title="দক্ষিণ আমেরিকা" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="բենգալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Suamerika" title="Suamerika – բրետոներեն" lang="br" hreflang="br" data-title="Suamerika" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="բրետոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Ju%C5%BEna_Amerika" title="Južna Amerika – բոսնիերեն" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Južna Amerika" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="բոսնիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Amerika_Selatan" title="Amerika Selatan – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Amerika Selatan" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B4%D0%B0_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D1%8D" title="Урда Америкэ – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Урда Америкэ" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Am%C3%A8rica_del_Sud" title="Amèrica del Sud – կատալաներեն" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Amèrica del Sud" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="կատալաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/N%C3%A0ng_M%C4%AB-ci%C5%AD" title="Nàng Mī-ciŭ – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Nàng Mī-ciŭ" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8A%D0%B8%D0%BB%D0%B1%D0%B0_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Къилба Америка – չեչեներեն" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Къилба Америка" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="չեչեներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Habagatang_Amerika" title="Habagatang Amerika – սեբուերեն" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Habagatang Amerika" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="սեբուերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8F%A7%E1%8E%A6%E1%8E%BE%E1%8F%AE_%E1%8E%A0%E1%8E%B9%E1%8F%B0%E1%8F%9F" title="ᏧᎦᎾᏮ ᎠᎹᏰᏟ – չերոկի" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᏧᎦᎾᏮ ᎠᎹᏰᏟ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="չերոկի" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%95%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D9%88%D9%88%D8%B1" title="ئەمریکای باشوور – սորանի քրդերեն" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئەمریکای باشوور" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="սորանի քրդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/America_meridiunale" title="America meridiunale – կորսիկերեն" lang="co" hreflang="co" data-title="America meridiunale" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="կորսիկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Cen%C3%BCbiy_Amerika" title="Cenübiy Amerika – ղրիմյան թուրքերեն" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Cenübiy Amerika" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="ղրիմյան թուրքերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Ji%C5%BEn%C3%AD_Amerika" title="Jižní Amerika – չեխերեն" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Jižní Amerika" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="չեխերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/P%C3%B4%C5%82niow%C3%B4_Amerika" title="Pôłniowô Amerika – Kashubian" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Pôłniowô Amerika" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="Kashubian" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%AE%D0%B6%D1%8C%D0%BD%D0%B0_%D0%90%D0%BC%D1%94%D1%80%D1%97%D0%BA%D0%B0" title="Южьна Амєрїка – սլավոներեն, եկեղեցական" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Южьна Амєрїка" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="սլավոներեն, եկեղեցական" class="interlanguage-link-target"><span>Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%C4%83%D0%BD%D1%82%C4%83%D1%80_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Кăнтăр Америка – չուվաշերեն" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Кăнтăр Америка" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="չուվաշերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/De_America" title="De America – ուելսերեն" lang="cy" hreflang="cy" data-title="De America" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ուելսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Sydamerika" title="Sydamerika – դանիերեն" lang="da" hreflang="da" data-title="Sydamerika" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="դանիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/S%C3%BCdamerika" title="Südamerika – գերմաներեն" lang="de" hreflang="de" data-title="Südamerika" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Amerikay_Veroci" title="Amerikay Veroci – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Amerikay Veroci" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3dpo%C5%82dnjowa_Amerika" title="Pódpołdnjowa Amerika – ստորին սորբերեն" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Pódpołdnjowa Amerika" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="ստորին սորբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/Amerika_Selatan" title="Amerika Selatan – Central Dusun" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="Amerika Selatan" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="Central Dusun" class="interlanguage-link-target"><span>Kadazandusun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A6%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B7%E0%A4%BF%E0%A4%A3_%E0%A4%85%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE" title="दक्षिण अमेरिका – Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="दक्षिण अमेरिका" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target"><span>डोटेली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CF%8C%CF%84%CE%B9%CE%B1_%CE%91%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE" title="Νότια Αμερική – հունարեն" lang="el" hreflang="el" data-title="Νότια Αμερική" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="հունարեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/South_America" title="South America – անգլերեն" lang="en" hreflang="en" data-title="South America" data-language-autonym="English" data-language-local-name="անգլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Sudameriko" title="Sudameriko – էսպերանտո" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Sudameriko" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="էսպերանտո" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Am%C3%A9rica_del_Sur" title="América del Sur – իսպաներեն" lang="es" hreflang="es" data-title="América del Sur" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="իսպաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/L%C3%B5una-Ameerika_manner" title="Lõuna-Ameerika manner – էստոներեն" lang="et" hreflang="et" data-title="Lõuna-Ameerika manner" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="էստոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Hego_Amerika" title="Hego Amerika – բասկերեն" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Hego Amerika" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="բասկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Am%C3%A9rica_del_Sul" title="América del Sul – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="América del Sul" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="آمریکای جنوبی – պարսկերեն" lang="fa" hreflang="fa" data-title="آمریکای جنوبی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="պարսկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Etel%C3%A4-Amerikka" title="Etelä-Amerikka – ֆիններեն" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Etelä-Amerikka" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ֆիններեն" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/L%C3%B5un%C3%B5-Ameeriga" title="Lõunõ-Ameeriga – վորո" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Lõunõ-Ameeriga" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="վորո" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Ceva_Amerika" title="Ceva Amerika – ֆիջիերեն" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Ceva Amerika" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="ֆիջիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0uramerika" title="Suðuramerika – ֆարյորերեն" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Suðuramerika" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="ֆարյորերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Am%C3%A9rique_du_Sud" title="Amérique du Sud – ֆրանսերեն" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Amérique du Sud" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ֆրանսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Am%C3%A8rica_du_Mi%C3%A9-jorn" title="Amèrica du Mié-jorn – Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Amèrica du Mié-jorn" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/S%C3%BC%C3%BCd-Ameerikoo" title="Süüd-Ameerikoo – հյուսիսային ֆրիզերեն" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Süüd-Ameerikoo" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="հյուսիսային ֆրիզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Americhe_dal_Sud" title="Americhe dal Sud – ֆրիուլիերեն" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Americhe dal Sud" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="ֆրիուլիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/S%C3%BAd-Amearika" title="Súd-Amearika – արևմտաֆրիզերեն" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Súd-Amearika" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="արևմտաֆրիզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Meirice%C3%A1_Theas" title="Meiriceá Theas – իռլանդերեն" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Meiriceá Theas" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="իռլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/%C3%9C%C3%BClen_Amerika" title="Üülen Amerika – գագաուզերեն" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Üülen Amerika" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="գագաուզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%97%E7%BE%8E%E6%B4%B2" title="南美洲 – Gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="南美洲" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Gan" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Lanm%C3%A9rik_di_Sid" title="Lanmérik di Sid – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Lanmérik di Sid" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Aimearaga_a_Deas" title="Aimearaga a Deas – շոտլանդական գաելերեն" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Aimearaga a Deas" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="շոտլանդական գաելերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Am%C3%A9rica_do_Sur" title="América do Sur – գալիսերեն" lang="gl" hreflang="gl" data-title="América do Sur" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="գալիսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-glk mw-list-item"><a href="https://glk.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%8A%D9%8A_%D8%A2%D9%85%D8%B1%D9%8A%DA%A9%D8%A7" title="نسايي آمريکا – Gilaki" lang="glk" hreflang="glk" data-title="نسايي آمريکا" data-language-autonym="گیلکی" data-language-local-name="Gilaki" class="interlanguage-link-target"><span>گیلکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/%C3%91emby_Am%C3%A9rika" title="Ñemby Amérika – գուարանի" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Ñemby Amérika" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="գուարանի" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8D%83%F0%90%8C%BF%F0%90%8C%BD%F0%90%8C%B8%F0%90%8D%82%F0%90%8C%B0_%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%BC%F0%90%8C%B4%F0%90%8D%82%F0%90%8C%B9%F0%90%8C%BA%F0%90%8C%B0" title="𐍃𐌿𐌽𐌸𐍂𐌰 𐌰𐌼𐌴𐍂𐌹𐌺𐌰 – գոթերեն" lang="got" hreflang="got" data-title="𐍃𐌿𐌽𐌸𐍂𐌰 𐌰𐌼𐌴𐍂𐌹𐌺𐌰" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="գոթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%A6%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%B7%E0%AA%BF%E0%AA%A3_%E0%AA%85%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%B0%E0%AA%BF%E0%AA%95%E0%AA%BE" title="દક્ષિણ અમેરિકા – գուջարաթի" lang="gu" hreflang="gu" data-title="દક્ષિણ અમેરિકા" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="գուջարաթի" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guc mw-list-item"><a href="https://guc.wikipedia.org/wiki/Ameerika_Uuchim%C3%BCin" title="Ameerika Uuchimüin – վայուու" lang="guc" hreflang="guc" data-title="Ameerika Uuchimüin" data-language-autonym="Wayuunaiki" data-language-local-name="վայուու" class="interlanguage-link-target"><span>Wayuunaiki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/America_Yiass" title="America Yiass – մեներեն" lang="gv" hreflang="gv" data-title="America Yiass" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="մեներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Amurka_ta_Kudu" title="Amurka ta Kudu – հաուսա" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Amurka ta Kudu" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="հաուսա" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/N%C3%A0m_M%C3%AE-ch%C3%BB" title="Nàm Mî-chû – Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Nàm Mî-chû" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/%CA%BBAmelika_Hema" title="ʻAmelika Hema – հավայիերեն" lang="haw" hreflang="haw" data-title="ʻAmelika Hema" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="հավայիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%9E%D7%A8%D7%99%D7%A7%D7%94_%D7%94%D7%93%D7%A8%D7%95%D7%9E%D7%99%D7%AA" title="אמריקה הדרומית – եբրայերեն" lang="he" hreflang="he" data-title="אמריקה הדרומית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="եբրայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="ընտրյալ հոդված"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A6%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B7%E0%A4%BF%E0%A4%A3_%E0%A4%85%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE" title="दक्षिण अमेरिका – հինդի" lang="hi" hreflang="hi" data-title="दक्षिण अमेरिका" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="հինդի" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/South_America" title="South America – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="South America" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Ju%C5%BEna_Amerika" title="Južna Amerika – խորվաթերեն" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Južna Amerika" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Ju%C5%BEna_Amerika" title="Južna Amerika – վերին սորբերեն" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Južna Amerika" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="վերին սորբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Amerik_disid" title="Amerik disid – խառնակերտ հայիթերեն" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Amerik disid" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="խառնակերտ հայիթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9l-Amerika" title="Dél-Amerika – հունգարերեն" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Dél-Amerika" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="հունգարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/America_del_Sud" title="America del Sud – ինտերլինգուա" lang="ia" hreflang="ia" data-title="America del Sud" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="ինտերլինգուա" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Amerika_Selatan" title="Amerika Selatan – իբաներեն" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Amerika Selatan" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="իբաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Amerika_Selatan" title="Amerika Selatan – ինդոնեզերեն" lang="id" hreflang="id" data-title="Amerika Selatan" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ինդոնեզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/America_del_Sud" title="America del Sud – ինտերլինգուե" lang="ie" hreflang="ie" data-title="America del Sud" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="ինտերլինգուե" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/South_Amerika" title="South Amerika – իգբո" lang="ig" hreflang="ig" data-title="South Amerika" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="իգբո" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Abagatan_nga_Amerika" title="Abagatan nga Amerika – իլոկերեն" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Abagatan nga Amerika" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="իլոկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D3%80%D0%B8%D0%BB%D0%B1%D1%83%D1%85%D0%B5%D1%80%D0%B0_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="ЗӀилбухера Америка – ինգուշերեն" lang="inh" hreflang="inh" data-title="ЗӀилбухера Америка" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="ինգուշերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Sud-Amerika" title="Sud-Amerika – իդո" lang="io" hreflang="io" data-title="Sud-Amerika" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="իդո" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0ur-Amer%C3%ADka" title="Suður-Ameríka – իսլանդերեն" lang="is" hreflang="is" data-title="Suður-Ameríka" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="իսլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/America_meridionale" title="America meridionale – իտալերեն" lang="it" hreflang="it" data-title="America meridionale" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="իտալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iu mw-list-item"><a href="https://iu.wikipedia.org/wiki/%E1%90%8A%E1%92%A5%E1%90%8A%E1%93%95%E1%91%B2_%E1%93%82%E1%92%8B%E1%96%85" title="ᐊᒥᐊᓕᑲ ᓂᒋᖅ – ինուկտիտուտ" lang="iu" hreflang="iu" data-title="ᐊᒥᐊᓕᑲ ᓂᒋᖅ" data-language-autonym="ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut" data-language-local-name="ինուկտիտուտ" class="interlanguage-link-target"><span>ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%97%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB" title="南アメリカ – ճապոներեն" lang="ja" hreflang="ja" data-title="南アメリカ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ճապոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Sout_Amoerka" title="Sout Amoerka – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Sout Amoerka" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/ketytu%27a" title="ketytu'a – լոժբան" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="ketytu'a" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="լոժբան" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Am%C3%A9rika_Kidul" title="Amérika Kidul – ճավայերեն" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Amérika Kidul" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="ճավայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="სამხრეთი ამერიკა – վրացերեն" lang="ka" hreflang="ka" data-title="სამხრეთი ამერიკა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="վրացերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Qubla_Amerika" title="Qubla Amerika – Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Qubla Amerika" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tamrikt_n_Wen%E1%BA%93ul" title="Tamrikt n Wenẓul – կաբիլերեն" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Tamrikt n Wenẓul" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="կաբիլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BF%D1%88%D1%8D_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D1%8D" title="Ипшэ Америкэ – կաբարդերեն" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Ипшэ Америкэ" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="կաբարդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Amerika_n%C9%9B_had%C9%9B_t%C9%9Bt%CA%8B_wandamm" title="Amerika nɛ hadɛ tɛtʋ wandamm – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Amerika nɛ hadɛ tɛtʋ wandamm" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Amerika_A%CC%B1tak" title="Amerika A̱tak – տիապ" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Amerika A̱tak" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="տիապ" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kg mw-list-item"><a href="https://kg.wikipedia.org/wiki/Amelika_ya_Sudi" title="Amelika ya Sudi – Kongo" lang="kg" hreflang="kg" data-title="Amelika ya Sudi" data-language-autonym="Kongo" data-language-local-name="Kongo" class="interlanguage-link-target"><span>Kongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Amerika_Hulu" title="Amerika Hulu – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Amerika Hulu" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Amerika_ya_Kuthini" title="Amerika ya Kuthini – կիկույու" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Amerika ya Kuthini" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="կիկույու" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D2%A3%D1%82%D2%AF%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Оңтүстік Америка – ղազախերեն" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Оңтүстік Америка" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="ղազախերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%A6%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%B7%E0%B2%BF%E0%B2%A3_%E0%B2%85%E0%B2%AE%E0%B3%87%E0%B2%B0%E0%B2%BF%E0%B2%95" title="ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೇರಿಕ – կաննադա" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೇರಿಕ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="կաննադա" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%82%A8%EC%95%84%EB%A9%94%EB%A6%AC%EC%B9%B4" title="남아메리카 – կորեերեն" lang="ko" hreflang="ko" data-title="남아메리카" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="կորեերեն" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-koi mw-list-item"><a href="https://koi.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%83%D0%BD%D0%B2%D1%8B%D0%B2_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Лунвыв Америка – պերմյակ կոմիերեն" lang="koi" hreflang="koi" data-title="Лунвыв Америка" data-language-autonym="Перем коми" data-language-local-name="պերմյակ կոմիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Перем коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="լավ հոդված"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8A%D1%8B%D0%B1%D1%8B%D0%BB%D0%B0_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Къыбыла Америка – կարաչայ-բալկարերեն" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Къыбыла Америка" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="կարաչայ-բալկարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Amer%C3%AEkaya_Ba%C5%9F%C3%BBr" title="Amerîkaya Başûr – քրդերեն" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Amerîkaya Başûr" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="քրդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Amerika_Dheghow" title="Amerika Dheghow – կոռներեն" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Amerika Dheghow" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="կոռներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%88%D1%82%D2%AF%D0%BA_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Түштүк Америка – ղրղզերեն" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Түштүк Америка" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="ղրղզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/America_Australis" title="America Australis – լատիներեն" lang="la" hreflang="la" data-title="America Australis" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="լատիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Amerika_del_Sud" title="Amerika del Sud – լադինո" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Amerika del Sud" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="լադինո" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/S%C3%BCdamerika" title="Südamerika – լյուքսեմբուրգերեն" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Südamerika" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="լյուքսեմբուրգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8C%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B5%D0%BF%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Кьиблепатан Америка – լեզգիերեն" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Кьиблепатан Америка" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="լեզգիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/America_Sude" title="America Sude – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="America Sude" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lg mw-list-item"><a href="https://lg.wikipedia.org/wiki/South_America" title="South America – գանդա" lang="lg" hreflang="lg" data-title="South America" data-language-autonym="Luganda" data-language-local-name="գանդա" class="interlanguage-link-target"><span>Luganda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Zuud-Amerika" title="Zuud-Amerika – լիմբուրգերեն" lang="li" hreflang="li" data-title="Zuud-Amerika" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="լիմբուրգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/America_do_Sud" title="America do Sud – Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="America do Sud" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/America_dl_Sud" title="America dl Sud – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="America dl Sud" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/America_del_S%C3%BCd" title="America del Süd – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="America del Süd" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%97%E0%BA%B0%E0%BA%A7%E0%BA%B5%E0%BA%9A%E0%BA%AD%E0%BA%B2%E0%BB%80%E0%BA%A1%E0%BA%A3%E0%BA%B4%E0%BA%81%E0%BA%B2%E0%BB%83%E0%BA%95%E0%BB%89" title="ທະວີບອາເມຣິກາໃຕ້ – լաոսերեն" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ທະວີບອາເມຣິກາໃຕ້" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="լաոսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Piet%C5%B3_Amerika" title="Pietų Amerika – լիտվերեն" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Pietų Amerika" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="լիտվերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Dienvidamerika" title="Dienvidamerika – լատվիերեն" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Dienvidamerika" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="լատվիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A6%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B7%E0%A4%BF%E0%A4%A3_%E0%A4%85%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE" title="दक्षिण अमेरिका – մայթիլի" lang="mai" hreflang="mai" data-title="दक्षिण अमेरिका" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="մայթիլի" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Amerika_Kidul" title="Amerika Kidul – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Amerika Kidul" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Amerika_Atsimo" title="Amerika Atsimo – մալգաշերեն" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Amerika Atsimo" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="մալգաշերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B5%D1%87%D1%8B%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D0%B2%D0%B5%D0%BB_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Кечывалвел Америка – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Кечывалвел Америка" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/Amerika_ki_te_Tonga" title="Amerika ki te Tonga – մաորի" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Amerika ki te Tonga" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="մաորի" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Amerika_Selatan" title="Amerika Selatan – մինանգկաբաու" lang="min" hreflang="min" data-title="Amerika Selatan" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="մինանգկաբաու" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%88%D1%83%D0%B6%D0%BD%D0%B0_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Јужна Америка – մակեդոներեն" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Јужна Америка" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="մակեդոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%A4%E0%B5%86%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%87_%E0%B4%85%E0%B4%AE%E0%B5%87%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95" title="തെക്കേ അമേരിക്ക – մալայալամ" lang="ml" hreflang="ml" data-title="തെക്കേ അമേരിക്ക" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="մալայալամ" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D3%A8%D0%BC%D0%BD%D3%A9%D0%B4_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA" title="Өмнөд Америк – մոնղոլերեն" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Өмнөд Америк" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="մոնղոլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mnw mw-list-item"><a href="https://mnw.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%99%E1%80%B1%E1%80%9B%E1%80%AD%E1%80%80%E1%80%9E%E1%80%99%E1%81%A0%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%80%E1%80%BB%E1%80%AC" title="အမေရိကသမၠုင်ကျာ – Mon" lang="mnw" hreflang="mnw" data-title="အမေရိကသမၠုင်ကျာ" data-language-autonym="ဘာသာမန်" data-language-local-name="Mon" class="interlanguage-link-target"><span>ဘာသာမန်</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A6%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B7%E0%A4%BF%E0%A4%A3_%E0%A4%85%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE" title="दक्षिण अमेरिका – մարաթի" lang="mr" hreflang="mr" data-title="दक्षिण अमेरिका" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="մարաթի" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Amerika_Selatan" title="Amerika Selatan – մալայերեն" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Amerika Selatan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="մալայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/L-Amerika_t%27Isfel" title="L-Amerika t'Isfel – մալթայերեն" lang="mt" hreflang="mt" data-title="L-Amerika t'Isfel" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="մալթայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Am%C3%A9rica_de_l_Sul" title="América de l Sul – միրանդերեն" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="América de l Sul" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="միրանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%A1%E1%80%99%E1%80%B1%E1%80%9B%E1%80%AD%E1%80%80" title="တောင်အမေရိက – բիրմայերեն" lang="my" hreflang="my" data-title="တောင်အမေရိက" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="բիրմայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D0%B5%D1%91%D0%BD%D0%BA%D1%81%D0%BE%D0%BD%D1%8C_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Лембеёнксонь Америка – էրզյա" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Лембеёнксонь Америка" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="էրզյա" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="جنوبی امریکا – մազանդարաներեն" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="جنوبی امریکا" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="մազանդարաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Suddam%C3%A8reca" title="Suddamèreca – նեապոլերեն" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Suddamèreca" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="նեապոլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/S%C3%BC%C3%BCdamerika" title="Süüdamerika – ստորին գերմաներեն" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Süüdamerika" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="ստորին գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Zuud-Amerika" title="Zuud-Amerika – ստորին սաքսոներեն" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Zuud-Amerika" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="ստորին սաքսոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A6%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B7%E0%A4%BF%E0%A4%A3_%E0%A4%85%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE" title="दक्षिण अमेरिका – նեպալերեն" lang="ne" hreflang="ne" data-title="दक्षिण अमेरिका" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="նեպալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A6%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B7%E0%A4%BF%E0%A4%A3_%E0%A4%85%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE" title="दक्षिण अमेरिका – նեվարերեն" lang="new" hreflang="new" data-title="दक्षिण अमेरिका" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="նեվարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Zuid-Amerika" title="Zuid-Amerika – հոլանդերեն" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Zuid-Amerika" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="հոլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8r-Amerika" title="Sør-Amerika – նոր նորվեգերեն" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Sør-Amerika" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="նոր նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8r-Amerika" title="Sør-Amerika – գրքային նորվեգերեն" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Sør-Amerika" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="գրքային նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Sudi_Amerika" title="Sudi Amerika – Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Sudi Amerika" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Am%C3%A9thique_du_Sud" title="Améthique du Sud – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Améthique du Sud" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Amerika_Borwa" title="Amerika Borwa – հյուսիսային սոթո" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Amerika Borwa" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="հյուսիսային սոթո" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ny mw-list-item"><a href="https://ny.wikipedia.org/wiki/South_America" title="South America – նյանջա" lang="ny" hreflang="ny" data-title="South America" data-language-autonym="Chi-Chewa" data-language-local-name="նյանջա" class="interlanguage-link-target"><span>Chi-Chewa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/America_del_Sud" title="America del Sud – օքսիտաներեն" lang="oc" hreflang="oc" data-title="America del Sud" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="օքսիտաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Suvi-Amerikku" title="Suvi-Amerikku – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Suvi-Amerikku" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Ameerikaa_Kibbaa" title="Ameerikaa Kibbaa – օրոմո" lang="om" hreflang="om" data-title="Ameerikaa Kibbaa" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="օրոմո" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%A6%E0%AC%95%E0%AD%8D%E0%AC%B7%E0%AC%BF%E0%AC%A3_%E0%AC%86%E0%AC%AE%E0%AD%87%E0%AC%B0%E0%AC%BF%E0%AC%95%E0%AC%BE" title="ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକା – օրիյա" lang="or" hreflang="or" data-title="ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକା" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="օրիյա" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%83%D1%81%D1%81%D0%B0%D1%80_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%C3%A6" title="Хуссар Америкæ – օսերեն" lang="os" hreflang="os" data-title="Хуссар Америкæ" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="օսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%A6%E0%A9%B1%E0%A8%96%E0%A8%A3%E0%A9%80_%E0%A8%85%E0%A8%AE%E0%A8%B0%E0%A9%80%E0%A8%95%E0%A8%BE" title="ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕਾ – փենջաբերեն" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕਾ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="փենջաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Mauling_Amerika" title="Mauling Amerika – պամպանգաերեն" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Mauling Amerika" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="պամպանգաերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Sur_Am%C3%A9rika" title="Sur Amérika – պապյամենտո" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Sur Amérika" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="պապյամենտո" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Anm%C3%A9rike_du_Sud" title="Anmérike du Sud – պիկարդերեն" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Anmérike du Sud" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="պիկարդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pdc mw-list-item"><a href="https://pdc.wikipedia.org/wiki/Sudd-Amerikaa" title="Sudd-Amerikaa – փենսիլվանական գերմաներեն" lang="pdc" hreflang="pdc" data-title="Sudd-Amerikaa" data-language-autonym="Deitsch" data-language-local-name="փենսիլվանական գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Deitsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Ameryka_Po%C5%82udniowa" title="Ameryka Południowa – լեհերեն" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Ameryka Południowa" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="լեհերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Am%C3%A9rica_Meridional" title="América Meridional – պիեմոնտերեն" lang="pms" hreflang="pms" data-title="América Meridional" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="պիեմոնտերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="لما امریکا – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="لما امریکا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%DB%90%D9%84%D9%8A_%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%8A%DA%A9%D8%A7" title="سوېلي امريکا – փուշթու" lang="ps" hreflang="ps" data-title="سوېلي امريکا" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="փուշթու" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Am%C3%A9rica_do_Sul" title="América do Sul – պորտուգալերեն" lang="pt" hreflang="pt" data-title="América do Sul" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="պորտուգալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Hurin_Apya_Yala" title="Hurin Apya Yala – կեչուա" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Hurin Apya Yala" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="կեչուա" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/America_dal_Sid" title="America dal Sid – ռոմանշերեն" lang="rm" hreflang="rm" data-title="America dal Sid" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="ռոմանշերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/Sudutni_Amerika" title="Sudutni Amerika – Vlax Romani" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Sudutni Amerika" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="Vlax Romani" class="interlanguage-link-target"><span>Romani čhib</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/America_de_Sud" title="America de Sud – ռումիներեն" lang="ro" hreflang="ro" data-title="America de Sud" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ռումիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/Americhe_meridionale" title="Americhe meridionale – Tarantino" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="Americhe meridionale" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="Tarantino" class="interlanguage-link-target"><span>Tarandíne</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%AE%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Южная Америка – ռուսերեն" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Южная Америка" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ռուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%AE%D0%B6%D0%BD%D0%B0_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Южна Америка – ռուսիներեն" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Южна Америка" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="ռուսիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Amerika_y%E2%80%99Epfo" title="Amerika y’Epfo – կինյառուանդա" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Amerika y’Epfo" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="կինյառուանդա" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A6%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B7%E0%A4%BF%E0%A4%A3_%E0%A4%85%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE" title="दक्षिण अमेरिका – սանսկրիտ" lang="sa" hreflang="sa" data-title="दक्षिण अमेरिका" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="սանսկրիտ" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D2%95%D1%83%D1%80%D1%83%D1%83_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Соҕуруу Америка – յակուտերեն" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Соҕуруу Америка" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="յակուտերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%AE%E1%B1%9B%E1%B1%9A%E1%B1%A2_%E1%B1%9F%E1%B1%A2%E1%B1%AE%E1%B1%A8%E1%B1%A4%E1%B1%A0%E1%B1%9F" title="ᱮᱛᱚᱢ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ – սանտալի" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱮᱛᱚᱢ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="սանտալի" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Am%C3%A8rica_de_su_Sud" title="Amèrica de su Sud – սարդիներեն" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Amèrica de su Sud" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="սարդիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Am%C3%A8rica_d%C3%BB_Sud" title="Amèrica dû Sud – սիցիլիերեն" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Amèrica dû Sud" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="սիցիլիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Sooth_Americae" title="Sooth Americae – շոտլանդերեն" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Sooth Americae" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="շոտլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%DA%8F%DA%A9%DA%BB_%D8%A2%D9%85%D8%B1%D9%8A%DA%AA%D8%A7" title="ڏکڻ آمريڪا – սինդհի" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ڏکڻ آمريڪا" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="սինդհի" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Lulli-Amerihkk%C3%A1" title="Lulli-Amerihkká – հյուսիսային սաամի" lang="se" hreflang="se" data-title="Lulli-Amerihkká" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="հյուսիսային սաամի" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Ju%C5%BEna_Amerika" title="Južna Amerika – սերբա-խորվաթերեն" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Južna Amerika" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="սերբա-խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A2%E1%80%99%E1%82%84%E1%82%87%E1%80%9B%E1%80%AD%E1%81%B5%E1%81%B8%E1%81%A2%E1%81%BC%E1%80%BA%E1%80%B8" title="ဢမႄႇရိၵၸၢၼ်း – շաներեն" lang="shn" hreflang="shn" data-title="ဢမႄႇရိၵၸၢၼ်း" data-language-autonym="ၽႃႇသႃႇတႆး " data-language-local-name="շաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>ၽႃႇသႃႇတႆး </span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%AF%E0%B6%9A%E0%B7%94%E0%B6%AB%E0%B7%94_%E0%B6%87%E0%B6%B8%E0%B7%99%E0%B6%BB%E0%B7%92%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B7%80" title="දකුණු ඇමෙරිකාව – սինհալերեն" lang="si" hreflang="si" data-title="දකුණු ඇමෙරිකාව" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="սինհալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/South_America" title="South America – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="South America" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Ju%C5%BEn%C3%A1_Amerika" title="Južná Amerika – սլովակերեն" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Južná Amerika" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="սլովակերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%DB%81" title="جنوبی امریکہ – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="جنوبی امریکہ" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Ju%C5%BEna_Amerika" title="Južna Amerika – սլովեներեն" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Južna Amerika" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="սլովեներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Amerika_i_Saute" title="Amerika i Saute – սամոաերեն" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Amerika i Saute" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="սամոաերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/Maad%C3%A2-Amerik" title="Maadâ-Amerik – ինարի սաամի" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Maadâ-Amerik" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="ինարի սաամի" class="interlanguage-link-target"><span>Anarâškielâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Amerika_Chamhembe" title="Amerika Chamhembe – շոնա" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Amerika Chamhembe" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="շոնա" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Ameerikada_koonfureed" title="Ameerikada koonfureed – սոմալիերեն" lang="so" hreflang="so" data-title="Ameerikada koonfureed" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="սոմալիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Amerika_Jugore" title="Amerika Jugore – ալբաներեն" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Amerika Jugore" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="ալբաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%88%D1%83%D0%B6%D0%BD%D0%B0_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Јужна Америка – սերբերեն" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Јужна Америка" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="սերբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-srn mw-list-item"><a href="https://srn.wikipedia.org/wiki/Ondro_Amrika" title="Ondro Amrika – սրանան տոնգո" lang="srn" hreflang="srn" data-title="Ondro Amrika" data-language-autonym="Sranantongo" data-language-local-name="սրանան տոնգո" class="interlanguage-link-target"><span>Sranantongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/Amerika_Borwa" title="Amerika Borwa – հարավային սոթո" lang="st" hreflang="st" data-title="Amerika Borwa" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="հարավային սոթո" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Suud-Amerikoa" title="Suud-Amerikoa – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Suud-Amerikoa" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Am%C3%A9rika_Kidul" title="Amérika Kidul – սունդաներեն" lang="su" hreflang="su" data-title="Amérika Kidul" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="սունդաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Sydamerika" title="Sydamerika – շվեդերեն" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Sydamerika" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="շվեդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Amerika_ya_Kusini" title="Amerika ya Kusini – սուահիլի" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Amerika ya Kusini" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="սուահիլի" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Po%C5%82edniow%C5%8F_Ameryka" title="Połedniowŏ Ameryka – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Połedniowŏ Ameryka" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%A4%E0%AF%86%E0%AE%A9%E0%AF%8D_%E0%AE%85%E0%AE%AE%E0%AF%86%E0%AE%B0%E0%AE%BF%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%BE" title="தென் அமெரிக்கா – թամիլերեն" lang="ta" hreflang="ta" data-title="தென் அமெரிக்கா" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="թամիլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tay mw-list-item"><a href="https://tay.wikipedia.org/wiki/Nan-Meco" title="Nan-Meco – Tayal" lang="tay" hreflang="tay" data-title="Nan-Meco" data-language-autonym="Tayal" data-language-local-name="Tayal" class="interlanguage-link-target"><span>Tayal</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%A6%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%B7%E0%B2%BF%E0%B2%A3_%E0%B2%85%E0%B2%AE%E0%B3%87%E0%B2%B0%E0%B2%BF%E0%B2%95" title="ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೇರಿಕ – տուլու" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೇರಿಕ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="տուլու" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3_%E0%B0%85%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BE" title="దక్షిణ అమెరికా – թելուգու" lang="te" hreflang="te" data-title="దక్షిణ అమెరికా" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="թելուգու" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B8_%D2%B6%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B1%D3%A3" title="Амрикои Ҷанубӣ – տաջիկերեն" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Амрикои Ҷанубӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="տաջիկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B8%9B%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B9%83%E0%B8%95%E0%B9%89" title="ทวีปอเมริกาใต้ – թայերեն" lang="th" hreflang="th" data-title="ทวีปอเมริกาใต้" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="թայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ti mw-list-item"><a href="https://ti.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B0%E1%89%A1%E1%89%A5_%E1%8A%A3%E1%88%98%E1%88%AA%E1%8A%AB" title="ደቡብ ኣመሪካ – տիգրինյա" lang="ti" hreflang="ti" data-title="ደቡብ ኣመሪካ" data-language-autonym="ትግርኛ" data-language-local-name="տիգրինյա" class="interlanguage-link-target"><span>ትግርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/G%C3%BCnorta_Amerika" title="Günorta Amerika – թուրքմեներեն" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Günorta Amerika" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="թուրքմեներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Timog_Amerika" title="Timog Amerika – տագալերեն" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Timog Amerika" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="տագալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Nyso_Amerik%C9%99" title="Nyso Amerikə – թալիշերեն" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Nyso Amerikə" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="թալիշերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Saut_Amerika" title="Saut Amerika – տոկ փիսին" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Saut Amerika" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="տոկ փիսին" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/G%C3%BCney_Amerika" title="Güney Amerika – թուրքերեն" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Güney Amerika" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="թուրքերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Amerikha_ya_le_Dzongeni" title="Amerikha ya le Dzongeni – ցոնգա" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Amerikha ya le Dzongeni" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="ցոնգա" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%BA_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Көньяк Америка – թաթարերեն" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Көньяк Америка" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="թաթարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tum mw-list-item"><a href="https://tum.wikipedia.org/wiki/Amelika_wa_Kummwela" title="Amelika wa Kummwela – տումբուկա" lang="tum" hreflang="tum" data-title="Amelika wa Kummwela" data-language-autonym="ChiTumbuka" data-language-local-name="տումբուկա" class="interlanguage-link-target"><span>ChiTumbuka</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8B%D0%BC%D1%88%D0%BE%D1%80_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Лымшор Америка – ուդմուրտերեն" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Лымшор Америка" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="ուդմուրտերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%DB%95%D9%86%DB%87%D8%A8%D9%89%D9%8A_%D8%A6%D8%A7%D9%85%DB%90%D8%B1%D9%89%D9%83%D8%A7" title="جەنۇبىي ئامېرىكا – ույղուրերեն" lang="ug" hreflang="ug" data-title="جەنۇبىي ئامېرىكا" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ույղուրերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%96%D0%B2%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Південна Америка – ուկրաիներեն" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Південна Америка" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ուկրաիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="جنوبی امریکا – ուրդու" lang="ur" hreflang="ur" data-title="جنوبی امریکا" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ուրդու" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Janubiy_Amerika" title="Janubiy Amerika – ուզբեկերեն" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Janubiy Amerika" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ուզբեկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Am%C3%A8rica_del_Sud" title="Amèrica del Sud – վենետերեն" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Amèrica del Sud" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="վենետերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Suviamerik" title="Suviamerik – վեպսերեն" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Suviamerik" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="վեպսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Nam_M%E1%BB%B9" title="Nam Mỹ – վիետնամերեն" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Nam Mỹ" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="վիետնամերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Zuud-Amerika" title="Zuud-Amerika – արևմտաֆլամանդերեն" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Zuud-Amerika" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="արևմտաֆլամանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Sul%C3%BCda-Merop" title="Sulüda-Merop – վոլապյուկ" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Sulüda-Merop" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="վոլապյուկ" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Amerike_nonnrece" title="Amerike nonnrece – վալոներեն" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Amerike nonnrece" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="վալոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Salatan_nga_Amerika" title="Salatan nga Amerika – վարայերեն" lang="war" hreflang="war" data-title="Salatan nga Amerika" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="վարայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/B%C3%ABj-saalumu_Aamerig" title="Bëj-saalumu Aamerig – վոլոֆ" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Bëj-saalumu Aamerig" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="վոլոֆ" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%97%E7%BE%8E%E6%B4%B2" title="南美洲 – վու չինարեն" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="南美洲" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="վու չինարեն" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/UmZantsi_Melika" title="UmZantsi Melika – քոսա" lang="xh" hreflang="xh" data-title="UmZantsi Melika" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="քոսա" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%9F%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%94_%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="ობჟათე ამერიკა – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ობჟათე ამერიკა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%93%D7%A8%D7%95%D7%9D_%D7%90%D7%9E%D7%A2%D7%A8%D7%99%D7%A7%D7%A2" title="דרום אמעריקע – իդիշ" lang="yi" hreflang="yi" data-title="דרום אמעריקע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="իդիշ" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/G%C3%BA%C3%BAs%C3%B9_Am%E1%BA%B9%CC%81r%C3%ADk%C3%A0" title="Gúúsù Amẹ́ríkà – յորուբա" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Gúúsù Amẹ́ríkà" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="յորուբա" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Nanzmeijcouh" title="Nanzmeijcouh – ժուանգ" lang="za" hreflang="za" data-title="Nanzmeijcouh" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="ժուանգ" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Zuud-Amerika" title="Zuud-Amerika – զեյլանդերեն" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Zuud-Amerika" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="զեյլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%89%E2%B4%BC%E2%B4%BC%E2%B5%93%E2%B5%99_%E2%B5%8F_%E2%B4%B0%E2%B5%8E%E2%B5%94%E2%B5%89%E2%B4%BD%E2%B4%B0" title="ⵉⴼⴼⵓⵙ ⵏ ⴰⵎⵔⵉⴽⴰ – ընդհանուր մարոկյան թամազիղտ" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵉⴼⴼⵓⵙ ⵏ ⴰⵎⵔⵉⴽⴰ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="ընդհանուր մարոկյան թամազիղտ" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%97%E7%BE%8E%E6%B4%B2" title="南美洲 – չինարեն" lang="zh" hreflang="zh" data-title="南美洲" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="չինարեն" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/L%C3%A2m_B%C3%AD-chiu" title="Lâm Bí-chiu – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Lâm Bí-chiu" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%97%E7%BE%8E%E6%B4%B2" title="南美洲 – կանտոներեն" lang="yue" hreflang="yue" data-title="南美洲" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="կանտոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/IMelika_Eningizimu" title="IMelika Eningizimu – զուլուերեն" lang="zu" hreflang="zu" data-title="IMelika Eningizimu" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="զուլուերեն" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q18#sitelinks-wikipedia" title="Խմբագրել միջլեզվային հղումները" class="wbc-editpage">Փոխել հղումները</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Անվանատարածքներ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Դիտել հոդվածը [c]" accesskey="c"><span>Հոդված</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%94%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" rel="discussion" title="Քննարկումներ այս էջի բովանդակության մասին [t]" accesskey="t"><span>քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">հայերեն</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Դիտումները"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=history" title="Այս էջի խմբագրումների պատմությունը [h]" accesskey="h"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Գործիքներ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Գործիքներ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Այլ ընտրանքներ" > <div class="vector-menu-heading"> Գործողություններ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=history"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ընդհանուր </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B1%D5%B5%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%B0%D5%B2%D5%BE%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Այս էջին հղվող բոլոր վիքի էջերի ցանկը [j]" accesskey="j"><span>Այստեղ հղվող էջերը</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" rel="nofollow" title="Այս էջից կապված էջերի վերջին փոփոխությունները [k]" accesskey="k"><span>Կապված փոփոխություններ</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Բոլոր սպասարկող էջերի ցանկը [q]" accesskey="q"><span>Սպասարկող էջեր</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&oldid=10153411" title="Էջի այս տարբերակի մշտական հղում"><span>Մշտական հղում</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=info" title="Վիճակագրական տվյալներ էջի մասին"><span>Էջի վիճակագրություն</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CiteThisPage&page=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&id=10153411&wpFormIdentifier=titleform" title="Տեղեկատվություն, թե ինչպես պետք է մեջբերել այս էջը"><span>Մեջբերել այս էջը</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D5%2580%25D5%25A1%25D6%2580%25D5%25A1%25D5%25BE%25D5%25A1%25D5%25B5%25D5%25AB%25D5%25B6_%25D4%25B1%25D5%25B4%25D5%25A5%25D6%2580%25D5%25AB%25D5%25AF%25D5%25A1"><span>Ստանալ կարճ URL հասցե</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:QrCode&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D5%2580%25D5%25A1%25D6%2580%25D5%25A1%25D5%25BE%25D5%25A1%25D5%25B5%25D5%25AB%25D5%25B6_%25D4%25B1%25D5%25B4%25D5%25A5%25D6%2580%25D5%25AB%25D5%25AF%25D5%25A1"><span>Download QR code</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Տպել/արտահանել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1"><span>Ստեղծել գիրք</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:DownloadAsPdf&page=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=show-download-screen"><span>Ներբեռնել որպես PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&printable=yes" title="Այս էջի տպելու տարբերակ [p]" accesskey="p"><span>Տպելու տարբերակ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Այլ նախագծերում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Sudam%C3%A9rica_-_Am%C3%A9rica_do_Sul" hreflang="en"><span>Վիքիպահեստ</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q18" title="Հղում Վիքիտվյալի համապատասխան էջին [g]" accesskey="g"><span>Վիքիտվյալների տարր</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Արտաքին տեսք</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">թաքցնել</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="hy" dir="ltr"><table class="infobox" style="width:22em"><caption>Հարավային Ամերիկա</caption><tbody><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:South_America_(orthographic_projection).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/South_America_%28orthographic_projection%29.svg/270px-South_America_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="270" height="270" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/South_America_%28orthographic_projection%29.svg/405px-South_America_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/South_America_%28orthographic_projection%29.svg/540px-South_America_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="541" data-file-height="541" /></a></span></td></tr><tr><th scope="row">Տարածք</th><td>17 840 000 կմ²</td></tr><tr><th scope="row">Բնակչություն</th><td>387 489 196 (2011)</td></tr><tr><th scope="row">Բնակչ. խտություն</th><td>21,4 մարդ/կմ²</td></tr><tr><th scope="row">Երկրներ</th><td>12 պետություն</td></tr><tr><th scope="row">Կախյալ երկրներ</th><td>3</td></tr><tr><th scope="row">Լեզուներ</th><td><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Իսպաներեն">իսպաներեն</a>, <a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%A1%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Պորտուգալերեն">պորտուգալերեն</a>, <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Ֆրանսերեն">ֆրանսերեն</a>, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%A1_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կեչուա լեզուներ">Կեչուա լեզուներ</a> և այլն։</td></tr><tr><th scope="row">Ժամային գոտիներ</th><td><a href="/wiki/UTC-2" title="UTC-2">UTC-2</a>-ից <a href="/wiki/UTC-5" title="UTC-5">UTC-5</a></td></tr><tr><th scope="row">Խոշոր քաղաքներ</th><td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Brazil.svg" class="mw-file-description" title="{{{2}}}"><img alt="{{{2}}}" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/22px-Flag_of_Brazil.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/33px-Flag_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/44px-Flag_of_Brazil.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="700" /></a></span> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6_%D5%8A%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%B8%D6%82" class="mw-redirect" title="Սան Պաուլու">Սան Պաուլու</a><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Peru.svg" class="mw-file-description" title="{{{2}}}"><img alt="{{{2}}}" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Peru.svg/22px-Flag_of_Peru.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Peru.svg/33px-Flag_of_Peru.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Peru.svg/44px-Flag_of_Peru.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%D4%BC%D5%AB%D5%B4%D5%A1" title="Լիմա">Լիմա</a> <br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Colombia.svg" class="mw-file-description" title="{{{2}}}"><img alt="{{{2}}}" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Flag_of_Colombia.svg/22px-Flag_of_Colombia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Flag_of_Colombia.svg/33px-Flag_of_Colombia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Flag_of_Colombia.svg/44px-Flag_of_Colombia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D5%A3%D5%B8%D5%BF%D5%A1" title="Բոգոտա">Բոգոտա</a> <br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Brazil.svg" class="mw-file-description" title="{{{2}}}"><img alt="{{{2}}}" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/22px-Flag_of_Brazil.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/33px-Flag_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/44px-Flag_of_Brazil.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="700" /></a></span> <a href="/wiki/%D5%8C%D5%AB%D5%B8_%D5%A4%D5%A5_%D4%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%B5%D6%80%D5%B8" title="Ռիո դե Ժանեյրո">Ռիո դե Ժանեյրո</a> <br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Chile.svg" class="mw-file-description" title="{{{2}}}"><img alt="{{{2}}}" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Chile.svg/22px-Flag_of_Chile.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Chile.svg/33px-Flag_of_Chile.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Chile.svg/44px-Flag_of_Chile.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%A3%D5%B8" title="Սանտյագո">Սանտյագո</a><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Venezuela.svg" class="mw-file-description" title="{{{2}}}"><img alt="{{{2}}}" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Flag_of_Venezuela.svg/22px-Flag_of_Venezuela.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Flag_of_Venezuela.svg/33px-Flag_of_Venezuela.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Flag_of_Venezuela.svg/44px-Flag_of_Venezuela.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BD" title="Կարակաս">Կարակաս</a><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Argentina.svg" class="mw-file-description" title="{{{2}}}"><img alt="{{{2}}}" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/22px-Flag_of_Argentina.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/33px-Flag_of_Argentina.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/44px-Flag_of_Argentina.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="500" /></a></span> <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%BD_%D4%B1%D5%B5%D6%80%D5%A5%D5%BD" title="Բուենոս Այրես">Բուենոս Այրես</a><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Brazil.svg" class="mw-file-description" title="{{{2}}}"><img alt="{{{2}}}" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/22px-Flag_of_Brazil.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/33px-Flag_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/44px-Flag_of_Brazil.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="700" /></a></span> <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%B0%D5%AB%D5%A1_%D5%8D%D5%A1%D5%AC%D5%BE%D5%A1%D5%A4%D5%B8%D6%80" class="mw-redirect" title="Բահիա Սալվադոր">Բահիա Սալվադոր</a><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Brazil.svg" class="mw-file-description" title="{{{2}}}"><img alt="{{{2}}}" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/22px-Flag_of_Brazil.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/33px-Flag_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/44px-Flag_of_Brazil.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="700" /></a></span> <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1_(%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84)" title="Բրազիլիա (քաղաք)">Բրազիլիա</a><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Brazil.svg" class="mw-file-description" title="{{{2}}}"><img alt="{{{2}}}" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/22px-Flag_of_Brazil.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/33px-Flag_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/44px-Flag_of_Brazil.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="700" /></a></span> <a href="/wiki/%D5%96%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%A1" title="Ֆորտալեզա">Ֆորտալեզա</a></td></tr></tbody></table> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Map_of_South_America_(physical,_political,_population)_with_legend.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Map_of_South_America_%28physical%2C_political%2C_population%29_with_legend.jpg/220px-Map_of_South_America_%28physical%2C_political%2C_population%29_with_legend.jpg" decoding="async" width="220" height="316" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Map_of_South_America_%28physical%2C_political%2C_population%29_with_legend.jpg/330px-Map_of_South_America_%28physical%2C_political%2C_population%29_with_legend.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Map_of_South_America_%28physical%2C_political%2C_population%29_with_legend.jpg/440px-Map_of_South_America_%28physical%2C_political%2C_population%29_with_legend.jpg 2x" data-file-width="2880" data-file-height="4134" /></a><figcaption>Հարավային Ամերիկայի ֆիզիկական, քաղաքական և ժողովրդագրական պատկերը 2018 թվականի դրությամբ։</figcaption></figure> <p><b>Հարավային Ամերիկա</b>, <a href="/wiki/%D4%B5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A4" class="mw-redirect" title="Երկրագունդ">երկրագնդի</a> վեց <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B5%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%84" title="Մայրցամաք">մայրցամաքներից</a> մեկը, որն ամբողջությամբ գտնվում է <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D6%87%D5%B4%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A4" title="Արևմտյան կիսագունդ">Արևմտյան կիսագնդում</a> (բացառությամբ <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%BE%D5%A5" title="Բուվե">Բուվե</a>) կղզու, որը երբեմն ներառվում է Հարավային Ամերիկայի կազմի մեջ) և մեծամասամբ՝ <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AF%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A4" title="Հարավային կիսագունդ">Հարավային կիսագնդում</a>։ Մայրցամաքի հյուսիսային հատվածը գտնվում է <a href="/wiki/%D5%80%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AF%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A4" title="Հյուսիսային կիսագունդ">Հյուսիսային կիսագնդում</a>։ Որոշ աշխարհագրագետներ Հարավային Ամերիկան դիտարկում են որպես <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Ամերիկա">Ամերիկա</a> աշխարհամասի կամ մեկ միասնական մայրցամաքի հարավային ենթամայրցամաքը։ </p><p>Հարավային Ամերիկայի ափերն արևմուտքում ողողում են <a href="/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%B2_%D6%85%D5%BE%D5%AF%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD" title="Խաղաղ օվկիանոս">Խաղաղ օվկիանոսի</a> ջրերը, հյուսիսից և արևելքից՝ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BF%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D6%85%D5%BE%D5%AF%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD" title="Ատլանտյան օվկիանոս">Ատլանտյան օվկիանոսի</a>։ Հարավային Ամերիկայից հյուսիս-արևմուտք ընկած են <a href="/wiki/%D5%80%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Հյուսիսային Ամերիկա">Հյուսիսային Ամերիկա</a> մայրցամաքն ու <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A2%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AE%D5%B8%D5%BE" title="Կարիբյան ծով">Կարիբյան ծովը</a>։ Հարավային Ամերիկայում կա 12 ինքնիշխան պետություն. <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1" title="Արգենտինա">Արգենտինան</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BE%D5%AB%D5%A1" title="Բոլիվիա">Բոլիվիան</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1" title="Բրազիլիա">Բրազիլիան</a>, <a href="/wiki/%D5%89%D5%AB%D5%AC%D5%AB" title="Չիլի">Չիլին</a>, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%AB%D5%A1" title="Կոլումբիա">Կոլումբիան</a>, <a href="/wiki/%D4%B7%D5%AF%D5%BE%D5%A1%D5%A4%D5%B8%D6%80" title="Էկվադոր">Էկվադորը</a>, <a href="/wiki/%D4%B3%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%A1" title="Գայանա">Գայանան</a>, <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%B5" title="Պարագվայ">Պարագվայը</a>, <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82" title="Պերու">Պերուն</a>, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B4" title="Սուրինամ">Սուրինամը</a>, <a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%B5" title="Ուրուգվայ">Ուրուգվայը</a> <a href="/wiki/%D5%8E%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%AC%D5%A1" title="Վենեսուելա">Վենեսուելան</a>։ Բացի այդ, կան նաև <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%AD%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AE%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կախյալ տարածքներ">կախյալ տարածքներ</a>՝ <a href="/wiki/%D5%96%D5%B8%D5%AC%D5%AF%D5%AC%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ֆոլկլենդյան կղզիներ">Ֆոլկլենդյան կղզիները</a> և <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%8B%D5%B8%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%A1_%D6%87_%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%BE%D5%AB%D5%B9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Հարավային Ջորջիա և Հարավային Սանդվիչյան կղզիներ">Հարավային Ջորջիա և Հարավային Սանդվիչյան կղզիները</a>, որոնք երկուսն էլ հանդիսանում են <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D6%80%D5%AE%D5%B8%D5%BE%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AE%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ">Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ</a>, սակայն ժամանակին Արգենտինան նրանց նկատմամբ հավակնություններ է ունեցել։ Հարավային Ամերիկայում կա նաև մեկ օտարերկրյա վարչական միավոր՝ <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B3%D5%BE%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A1" title="Ֆրանսիական Գվիանա">Ֆրանսիական Գվիանան</a> (<a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Ֆրանսիա">Ֆրանսիայի</a> անդրծովյան տարածքներից մեկը)։ Ի հավելումն, <a href="/wiki/%D5%86%D5%AB%D5%A4%D5%A5%D6%80%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D4%B9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Նիդերլանդների Թագավորություն">Նիդերլանդների Թագավորությանը</a> պատկանող <a href="/w/index.php?title=ABC_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="ABC կղզիներ (դեռ գրված չէ)">ABC կղզիները</a>, <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB" title="Համբարձման կղզի">Համբարձման կղզին</a> (<a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D6%80%D5%AE%D5%B8%D5%BE%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AE%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ">Բրիտանական անդրծովյան տարածքների</a> մաս կազմող <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%A5%D5%B2%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D5%AB_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB,_%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB_%D6%87_%D5%8F%D6%80%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A1_%D4%BF%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B5%D5%A1" title="Սուրբ Հեղինեի կղզի, Համբարձման կղզի և Տրիստան դա Կունյա">Սուրբ Հեղինեի կղզի, Համբարձման կղզի և Տրիստան դա Կունյայի</a> կախյալ տարածք), <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%BE%D5%A5" title="Բուվե">Բուվե կղզին</a> (<a href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%BE%D5%A5%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Նորվեգիա">Նորվեգիայի</a> կախյալ տարածք), <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B4%D5%A1" title="Պանամա">Պանաման</a> ու <a href="/wiki/%D5%8F%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%AB%D5%A4%D5%A1%D5%A4_%D6%87_%D5%8F%D5%B8%D5%A2%D5%A1%D5%A3%D5%B8" title="Տրինիդադ և Տոբագո">Տրինիդադ և Տոբագոն</a> ևս կարող են համարվել Հարավային Ամերիկայի մասեր։ </p><p>Հարավային Ամերիկայի տարածքը կազմում է 17,840,000 կմ²։ 2022 թվականի դրությամբ՝ մայրցամաքի բնակչությունը կազմում է ավելի քան 437 միլիոն մարդ<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Իր տարածքով Հարավային Ամերիկան չորրորդ ամենամեծ մայրցամաքն է՝ <a href="/wiki/%D4%B5%D5%BE%D6%80%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Եվրասիա">Եվրասիայից</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D6%86%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Աֆրիկա">Աֆրիկայից</a> և <a href="/wiki/%D5%80%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Հյուսիսային Ամերիկա">Հյուսիսային Ամերիկայից</a> հետո։ Բնակչության թվով ևս չորրորդն է՝ դարձյալ Եվրասիայից, Աֆրիկայից և Հյուսիսային Ամերիկայից հետո։ Բրազիլիան Հարավային Ամերիկայի բնակչությամբ ամենամեծ երկիրն է, որտեղ բնակվում է մայրցամաքի բնակչության կեսից ավելին։ Նրան հաջորդում են Կոլումբիան, Արգենտինան, Վենեսուելան և Պերուն։ Վերջին տասնամյակներին Բրազիլիան ապահովում է նաև մայրցամաքի ՀՆԱ-ի կեսը և հանդիսանում Հարավային Ամերիկայի առաջատար երկիրը<sup id="cite_ref-academia.edu_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-academia.edu-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Բնակչության մեծ մասը բնակվում է մայրցամաքի արևմտյան և արևելյան ափերին, մինչդեռ կենտրոնական հատվածն ու <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%A1" title="Պատագոնիա">ծայր հարավը</a> քիչ բնակեցված է։ Հարավային Ամերիկայի արևմտյան հատվածի մեծ մասն զբաղեցնում է <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D6%80" title="Անդեր">Անդերը</a>։ Ի հակադրություն սրա, արևելյան հատվածում գերակշիռ են ինչպես բարձրադիր շրջանները, այնպես էլ ընդարձակ հարթավայրերը, որտեղով հոսում են <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A1%D5%A6%D5%B8%D5%B6" title="Ամազոն">Ամազոն</a>, <a href="/wiki/%D5%95%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%B8%D5%AF%D5%B8" title="Օրինոկո">Օրինոկո</a> և <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A1_(%D5%A3%D5%A5%D5%BF)" title="Պարանա (գետ)">Պարանա</a> գետերը։ Մայրցամաքի տարածքի մեծ մասն ընկած է <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D5%B8%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Արևադարձային գոտիներ">արևադարձային գոտիներում</a>, բացառությամբ <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B6" title="Հարավային կոն">Հարավային կոնի</a> մեծ հատվածի, որը տեղակայված է միջին լայնություններում։ </p><p>Մայրցամաքի մշակութային և ազգային ձևավորումը տեղի է ունեցել <a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Հնդկացիներ">բնիկների</a>, <a href="/wiki/%D4%B5%D5%BE%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A1" title="Եվրոպա">եվրոպացի</a> գաղութարարների և ներգաղթյալների՝ հատկապես <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%BF%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BD%D5%BF%D6%80%D5%AF%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B3%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Միջատլանտյան ստրկավաճառություն (դեռ գրված չէ)">աֆրիկյան ստրուկների</a> միախառնման արդյունքում։ Եվրոպական գաղութատիրության հետևանքով Հարավային Ամերիկայի բնակչության գերճնշող մասը խոսում է <a href="/wiki/%D4%BB%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Իսպաներեն">իսպաներեն</a> կամ <a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%A1%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Պորտուգալերեն">պորտուգալերեն</a>։ Բնակչության շրջանում տարածված են <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D6%87%D5%B4%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D5%B7%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%A9" title="Արևմտյան մշակույթ">արևմտյան ավանդույթները</a>։ Ի տարբերություն <a href="/wiki/%D4%B5%D5%BE%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A1" title="Եվրոպա">Եվրոպայի</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Ասիա">Ասիայի</a> կամ <a href="/wiki/%D4%B1%D6%86%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Աֆրիկա">Աֆրիկայի</a>, 20-րդ դարի ընթացքում Հարավային Ամերիկան եղել է համեմատաբար խաղաղ մայրցամաք, որտեղ քիչ թվով պատերազմներ են եղել<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Աշխարհագրություն"><span id=".D4.B1.D5.B7.D5.AD.D5.A1.D6.80.D5.B0.D5.A1.D5.A3.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Աշխարհագրություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=1" title="Խմբագրել բաժինը. Աշխարհագրություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Աշխարհագրություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Հիմնական հոդված՝ <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային Ամերիկայի աշխարհագրություն (դեռ գրված չէ)">Հարավային Ամերիկայի աշխարհագրություն</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:South_America_-_Blue_Marble_orthographic.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/South_America_-_Blue_Marble_orthographic.jpg/220px-South_America_-_Blue_Marble_orthographic.jpg" decoding="async" width="220" height="306" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/South_America_-_Blue_Marble_orthographic.jpg/330px-South_America_-_Blue_Marble_orthographic.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/South_America_-_Blue_Marble_orthographic.jpg/440px-South_America_-_Blue_Marble_orthographic.jpg 2x" data-file-width="7200" data-file-height="10000" /></a><figcaption>Հարավային Ամերիկայի ամբողջական ռելիեֆային պատկերը։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Map_of_South_America.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Map_of_South_America.png/220px-Map_of_South_America.png" decoding="async" width="220" height="268" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Map_of_South_America.png/330px-Map_of_South_America.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Map_of_South_America.png/440px-Map_of_South_America.png 2x" data-file-width="493" data-file-height="600" /></a><figcaption>Հարավային Ամերիայի ժամանակակից քաղաքական քարտեզը</figcaption></figure> <p>Հարավային Ամերիկան զբաղեցնում է <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Ամերիկա">Ամերիկա</a> աշխարհամասի հարավային հատվածը։ Մայրցամաքը հյուսիս-արևմուտքից, <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%AB%D5%A1-%D5%8A%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B4%D5%A1_%D5%BD%D5%A1%D5%B0%D5%B4%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կոլումբիա-Պանամա սահման (դեռ գրված չէ)">Կոլումբիա-Պանամա սահմանին</a> զուգահեռ, սահմանափակված է <a href="/w/index.php?title=%D4%B4%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A5%D5%B6%D5%AB_%D5%BB%D6%80%D5%A2%D5%A1%D5%AA%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Դարիենի ջրբաժան (դեռ գրված չէ)">Դարիենի ջրբաժանով</a>՝ չնայած շատերի կարծիքով երկու մայրցամաքները բաժանված են <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BB%D6%80%D5%A1%D5%B6%D6%81%D6%84" title="Պանամայի ջրանցք">Պանամայի ջրանցքով</a>։ Աշխարհաքաղաքական<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> և աշխարհագրական տեսանկյունից Պանամայի ողջ տարածքը՝ ներառյալ Պանամայի պարանոցում ընկած ջրանցքի արևելյան հատվածը, սովորաբար ներառվում է Հյուսիսային Ամերիկայի կազմի մեջ<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-North_America_Atlas_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-North_America_Atlas-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, իսկ ավելի կոնկրետ՝ <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Կենտրոնական Ամերիկա">Կենտրոնական Ամերիկայի</a><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Հարավային Ամերիկայի մայրցամաքային տարածքի գրեթե ամբողջությամբ գտնվում է <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BD%D5%A1%D5%AC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավամերիկյան սալ (դեռ գրված չէ)">Հարավամերիկյան սալի</a> վրա։ </p><p>Հարավային Ամերիկայում է անդադար հոսող աշխարհի ամենաբարձր՝ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%AD%D5%A5%D5%AC" title="Անխել">Անխելի</a> ջրվեժը, որը գտնվում է <a href="/wiki/%D5%8E%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%AC%D5%A1" title="Վենեսուելա">Վենեսուելայի</a> տարածքում, իր ծավալով ամենամեծ ջրվեժը՝ <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%AB%D5%A5%D5%BF%D5%A5%D5%B8%D6%82%D6%80_%D5%BB%D6%80%D5%BE%D5%A5%D5%AA" title="Կաիետեուր ջրվեժ">Կաիետեուր ջրվեժը</a>, որը գտնվում է <a href="/wiki/%D4%B3%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%A1" title="Գայանա">Գայանայում</a>, աշխարհի ամենամեծ ավազան ունեցող գետը՝ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A1%D5%A6%D5%B8%D5%B6" title="Ամազոն">Ամազոնը</a>, ամենաերկար լեռնաշղթան՝ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D6%80" title="Անդեր">Անդերը</a>, որի ամենաբարձր գագաթը՝ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%AF%D5%B8%D5%B6%D5%AF%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A1" title="Ակոնկագուա">Ակոնկագուան</a>, ունի 6 960 մետր բարձրություն, աշխարհի ամենաչոր անապատը՝ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B4%D5%A1_(%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF)" title="Ատակամա (անապատ)">Ատակաման</a><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, աշխարհի ամենախոնավ վայրերից մեկը՝ <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%AB%D5%A1" title="Կոլումբիա">Կոլումբիայի</a> <a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D5%BA%D5%A5%D5%BD_%D5%A4%D5%A5_%D5%84%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լոպես դե Միկայ (դեռ գրված չէ)">Լոպես դե Միկայը</a>, ամենամեծ խոնավ անտառները՝ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A1%D5%A6%D5%B8%D5%B6%D5%AB_%D5%AD%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D5%BE_%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%BC%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ամազոնի խոնավ անտառներ">Ամազոնի անտառները</a>, աշխարհի ամենաբարձրադիր մայրաքաղաքը՝ Բոլիվիայի մայրաքաղաք <a href="/wiki/%D4%BC%D5%A1_%D5%8A%D5%A1%D5%BD" title="Լա Պաս">Լա Պասը</a>, աշխարհի ամենաբարձրադիր լիճը՝ <a href="/wiki/%D5%8F%D5%AB%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1" title="Տիտիկակա">Տիտիկական</a> և բացառությամբ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Անտարկտիկա">Անտարկտիկայի</a> հետազոտական կայանների, աշխարհի ամենահարավային բնակավայրը՝ Չիլիի <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D6%82%D5%A5%D6%80%D5%BF%D5%B8_%D5%8F%D5%B8%D6%80%D5%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պուերտո Տորո (դեռ գրված չէ)">Պուերտո Տորո</a> բնակավայրը։ </p><p>Հարավային Ամերիկան ունի <a href="/wiki/%D5%88%D5%BD%D5%AF%D5%AB" title="Ոսկի">ոսկու</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%AE%D5%A1%D5%A9" title="Արծաթ">արծաթի</a>, <a href="/wiki/%D5%8A%D5%B2%D5%AB%D5%B6%D5%B1" title="Պղինձ">պղնձի</a>, <a href="/wiki/%D4%B5%D6%80%D5%AF%D5%A1%D5%A9%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%84%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80" title="Երկաթի հանքաքար">երկաթի հանքաքարի</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A1%D5%A3" title="Անագ">անագի</a> և <a href="/wiki/%D5%86%D5%A1%D5%BE%D5%A9" title="Նավթ">նավթի</a> հարուստ <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%B7%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Բնական պաշարներ">բնական պաշարներ</a>։ Այդ ռեսուրսները մեծ եկամուտներ են ապահովել հարավամերիկյան որոշ երկրների համար՝ հատկապես պատերազմների ժամանակ կամ մյուս երկրների արդյունաբերական զարգացման ժամանակաշրջաններում։ Այդուհանդերձ, մեկ հիմնական արտահանվող ապրանքի արտադրության վրա կենտրոնանալը հաճախ խոչընդոտել է դիվերսիֆիկացված տնտեսության զարգացմանը։ Միջազգային շուկաներում հումքային ապրանքների գների տատանումները պատմականորեն հանգեցրել են հարավամերիկյան պետությունների տնտեսությունների զգալի վերելքների ու անկումների՝ հաճախ առաջացնելով քաղաքական ծայրահեղ անկայունություն։ Դա մղում է արտադրության դիվերսիֆիկացմանն ուղղված ջանքեր գործադրել, որպեսզի հեռանան մեկ խոշոր արտահանման ուղղվածություն ունեցող տնտեսություններից։ </p><p>Բրազիլիան Հավարային Ամերիկայի ամենամեծ պետությունն է, որն զբաղեցնում է մայրցամաքի տարածքի գրեթե կեսը։ Բնակչության թվով Բրազիլիան ևս առաջատարն է, իսկ Հարավային Ամերիկայի բնակչության մոտ կեսը բնակվում է հենց այս երկրում<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Մնացած երկրներն ու տարածքները բաժանված են չորս ենթատարածաշրջանների միջև՝ <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B6%D5%A4%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Անդյան երկրներ (դեռ գրված չէ)">Անդյան երկրներ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A2%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կարիբյան Հարավային Ամերիկա (դեռ գրված չէ)">Կարիբյան Հարավային Ամերիկա</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%BE%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գվիանա (դեռ գրված չէ)">Գվիանա</a> և <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B6" title="Հարավային կոն">Հարավային կոն</a><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Հարակից_կղզիներ"><span id=".D5.80.D5.A1.D6.80.D5.A1.D5.AF.D5.AB.D6.81_.D5.AF.D5.B2.D5.A6.D5.AB.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Հարակից կղզիներ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=2" title="Խմբագրել բաժինը. Հարակից կղզիներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Հարակից կղզիներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Nadando_em_Madrisqui_Swimming_at_Madrisqui.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Nadando_em_Madrisqui_Swimming_at_Madrisqui.jpg/220px-Nadando_em_Madrisqui_Swimming_at_Madrisqui.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Nadando_em_Madrisqui_Swimming_at_Madrisqui.jpg/330px-Nadando_em_Madrisqui_Swimming_at_Madrisqui.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Nadando_em_Madrisqui_Swimming_at_Madrisqui.jpg/440px-Nadando_em_Madrisqui_Swimming_at_Madrisqui.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="533" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D5%BD_%D5%8C%D5%B8%D6%84%D5%A5%D5%BD_(%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%A5%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լոս Ռոքես (կղզեխումբ) (դեռ գրված չէ)">Լոս Ռոքես կղզեխումբը</a>, <a href="/wiki/%D5%8E%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%AC%D5%A1" title="Վենեսուելա">Վենեսուելա</a></figcaption></figure> <p>Հարավային Ամերիկայի հարակից կղզիների մեծ մասը աշխարհագրորեն մտնում են Հարավային Ամերիկայի կազմի մեջ։ <a href="/wiki/%D5%86%D5%AB%D5%A4%D5%A5%D6%80%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D4%B9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Նիդերլանդների Թագավորություն">Նիդերլանդների Թագավորությանը</a> պատկանող <a href="/w/index.php?title=ABC_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="ABC կղզիներ (դեռ գրված չէ)">ABC կղզիները</a> (<a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A2%D5%A1" title="Արուբա">Արուբան</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%B5%D6%80%D5%A5" title="Բոնեյրե">Բոնեյրեն</a> և <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D5%B8" title="Կյուրասաո">Կյուրասաոն</a>), <a href="/wiki/%D5%8F%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%AB%D5%A4%D5%A1%D5%A4_%D6%87_%D5%8F%D5%B8%D5%A2%D5%A1%D5%A3%D5%B8" title="Տրինիդադ և Տոբագո">Տրինիդադ և Տոբագո</a> կղզիները (<a href="/wiki/%D5%8F%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%AB%D5%A4%D5%A1%D5%A4_(%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB)" title="Տրինիդադ (կղզի)">Տրինիդադը</a> և <a href="/w/index.php?title=%D5%8F%D5%B8%D5%A2%D5%A1%D5%A3%D5%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Տոբագո (դեռ գրված չէ)">Տոբագոն</a>), <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D6%82%D6%87%D5%A1_%D4%B7%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Նուևա Էսպարտա (դեռ գրված չէ)">Նուևա Էսպարտան</a> և <a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%AC%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A4%D5%A1%D5%B7%D5%B6%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D5%AD%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AE%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Վենեսուելայի դաշնային կախյալ տարածքներ (դեռ գրված չէ)">Վենեսուելայի դաշնային կախյալ տարածքները</a> գտնվում են Հարավամերիկյան <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AE%D5%A1%D5%B6%D5%AE%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մայրացամաքային ծանծաղուտ (դեռ գրված չէ)">մայրցամաքային ծանծաղուտի</a> հյուսիսային հատվածում և երբեմն դիտարկվում են որպես մայրցամաքի բաղկացուցիչ մաս։ Աշխարհաքաղաքական տեսանկյունից, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A2%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%B6" title="Կարիբյան ավազան">Կարիբյան ավազանի</a> կղզային բոլոր պետություններն ու տարածքները, որպես առանձին ենթատարածաշրջան, մտնում են Հյուսիսային Ամերիկայի կազմի մեջ։ Ի հակադրություն սրա, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BE%D5%A5%D5%BD_(%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB)" title="Ավես (կղզի)">Ավես կղզին</a> (վարչականորեն պատկանում է <a href="/wiki/%D5%8E%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%AC%D5%A1" title="Վենեսուելա">Վենեսուելային</a>), <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%B6%D5%A4%D6%80%D5%A5%D5%BD,_%D5%8A%D6%80%D5%B8%D5%BE%D5%AB%D5%A4%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1_%D6%87_%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1_%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%B6%D5%A1_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%A5%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սան Անդրես, Պրովիդենսիա և Սանտա Կատալինա կղզեխումբ (դեռ գրված չէ)">Սան Անդրես, Պրովիդենսիա և Սանտա Կատալինա կղզեխումբը</a> (<a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%B6%D5%A4%D6%80%D5%A5%D5%BD_(%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սան Անդրես (կղզի) (դեռ գրված չէ)">Սան Անդրես կղզին</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D6%80%D5%B8%D5%BE%D5%AB%D5%A4%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1_(%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պրովիդենսիա (կղզի) (դեռ գրված չէ)">Պրովիդենսիա կղզին</a> և <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1_%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%B6%D5%A1_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB_(%D4%BF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%AB%D5%A1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սանտա Կատալինա կղզի (Կոլումբիա) (դեռ գրված չէ)">Սանտա Կատալինա կղզին</a> վարչականորեն պատկանում են <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%AB%D5%A1" title="Կոլումբիա">Կոլումբիային</a>) քաղաքական տեսանկյունից պատկանում են Հարավային Ամերիկայի երկրներին, սակայն երկրաբանական տեսանկյունից մտնում են Հյուսիսային Ամերիկայի կազմի մեջ<sup id="cite_ref-North_America_Atlas_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-North_America_Atlas-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Աշխարհաքաղաքական տեսանկյունից Հարավային Ամերիկային են պատկանում նաև <a href="/w/index.php?title=%D5%89%D5%AB%D5%AC%D5%B8%D5%B5%D5%A5_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%A5%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Չիլոյե կղզեխումբ (դեռ գրված չէ)">Չիլոյե կղզեխումբը</a> և <a href="/w/index.php?title=%D5%8C%D5%B8%D5%A2%D5%AB%D5%B6%D5%A6%D5%B8%D5%B6_%D4%BF%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A6%D5%B8%D5%B5%D5%AB_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ռոբինզոն Կրուզոյի կղզի (դեռ գրված չէ)">Ռոբինզոն Կրուզոյի կղզին</a> (մտնում են Չիլիի վարչական կազմի մեջ), <a href="/wiki/%D4%B6%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%AB_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB" title="Զատկի կղզի">Զատկի կղզին</a> (մշակութային առումով պատկանում է <a href="/wiki/%D5%95%D5%BE%D5%AF%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1" title="Օվկիանիա">Օվկիանիային</a>, սակայն վարչական առումով՝ դարձյալ Չիլիին)<sup id="cite_ref-protectedareas_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-protectedareas-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/%D4%B3%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Գալապագոսյան կղզիներ">Գալապագոսյան կղզիները</a> (մտնում է <a href="/wiki/%D4%B7%D5%AF%D5%BE%D5%A1%D5%A4%D5%B8%D6%80" title="Էկվադոր">Էկվադորի</a> վարչական կազմի մեջ, բայց երբեմն էլ դիտարկվում է Օվկիանիայի մաս)<sup id="cite_ref-protectedareas_17-1" class="reference"><a href="#cite_note-protectedareas-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> և <a href="/wiki/%D5%80%D6%80%D5%B8_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D5%AB%D6%80_(%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%A5%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2)" title="Հրո երկիր (կղզեխումբ)">Հրո երկիր կղզեխումբը</a> (բաժանված է Արգենտինայի և Չիլիի միջև)։ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BF%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D6%85%D5%BE%D5%AF%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD" title="Ատլանտյան օվկիանոս">Ատլանտյան օվկիանոսում</a> <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1" title="Բրազիլիա">Բրազիլիային</a> են պատկանում <a href="/wiki/%D5%96%D5%A5%D5%BC%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%A4%D5%AB_%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%A1" title="Ֆեռնանդու դի Նորոնիա">Ֆեռնանդու դի Նորոնիա</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%8F%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%AB%D5%A4%D5%A1%D5%A4_%D6%87_%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%AB%D5%B4_%D5%8E%D5%A1%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Տրինիդադ և Մարտիմ Վաս (դեռ գրված չէ)">Տրինիդադ և Մարտիմ Վաս</a> ու <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A1%D5%B6_%D5%8A%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%B8%D6%82_(%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սան Պաուլու (կղզի) (դեռ գրված չէ)">Սան Պաուլու կղզիները</a>, մինչդեռ <a href="/wiki/%D5%96%D5%B8%D5%AC%D5%AF%D5%AC%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ֆոլկլենդյան կղզիներ">Ֆոլկլենդյան կղզիները</a> (<a href="/wiki/%D4%BB%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Իսպաներեն">իսպ.</a>՝ <span lang="es">Islas Malvinas</span>) և <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%8B%D5%B8%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%A1_%D6%87_%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%BE%D5%AB%D5%B9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Հարավային Ջորջիա և Հարավային Սանդվիչյան կղզիներ">Հարավային Ջորջիա և Հարավային Սանդվիչյան կղզիները</a> (երկրաբանական ու ջրաբանական տեսանկյուններից պատկանում են <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Անտարկտիկա">Անտարկտիկային</a><sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>) հանդիսանում են բրիտանական կառավարման տակ գտնվող <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D6%80%D5%AE%D5%B8%D5%BE%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AE%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ">անդրծովյան տարածքներ</a>, որոնց իշխանությունը կղզիների վրա վիճարկվում է <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1" title="Արգենտինա">Արգենտինայի</a> կողմից։ </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Հատուկ_դեպքեր"><span id=".D5.80.D5.A1.D5.BF.D5.B8.D6.82.D5.AF_.D5.A4.D5.A5.D5.BA.D6.84.D5.A5.D6.80"></span>Հատուկ դեպքեր</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=3" title="Խմբագրել բաժինը. Հատուկ դեպքեր" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Հատուկ դեպքեր"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BD%D5%A1%D5%AC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավամերիկյան սալ (դեռ գրված չէ)">Հարավամերիկյան սալի</a> ամենահեռավոր հրաբխային կղզիներից մեկը՝ <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB" title="Համբարձման կղզի">Համբարձման կղզին</a>, երկրաբանական տեսանկյունից ևս հանդիսանում է Հարավային Ամերիկայի մաս<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Վարչականորեն լինելով <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%A5%D5%B2%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D5%AB_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB,_%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB_%D6%87_%D5%8F%D6%80%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A1_%D4%BF%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B5%D5%A1" title="Սուրբ Հեղինեի կղզի, Համբարձման կղզի և Տրիստան դա Կունյա">Սուրբ Հեղինեի, Համբարձման և Տրիստան դա Կունյայի</a> կախյալ տարածք՝ կղզին աշխարհաքաղաքական տեսանկյունից <a href="/wiki/%D4%B1%D6%86%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Աֆրիկա">Աֆրիկայի</a> բաղկացուցիչ մասերից է։ </p><p><a href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%BE%D5%A5%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Նորվեգիա">Նորվեգիային</a> պատկանող <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%BE%D5%A5" title="Բուվե">Բուվե</a> կղզին, որն անմարդաբնակ հրաբխային կղզի է Ատլանտյան օվկիանոսի հարավային հատվածում, աշխարհագրորեն, երկրաբանորեն, կենսաաշխարհագրորեն և ջրաբանական տեսանկյունից ասոցացվում է <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Անտարկտիկա">Անտարկտիկայի</a> հետ, սակայն աշխարհաքաղաքական տեսանկյունից այն ներառվում է Հարավային Ամերիկայի կազմի մեջ։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Կլիմա"><span id=".D4.BF.D5.AC.D5.AB.D5.B4.D5.A1"></span>Կլիմա</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=4" title="Խմբագրել բաժինը. Կլիմա" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Կլիմա"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Koppen-Geiger_Map_South_America_present.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Koppen-Geiger_Map_South_America_present.svg/440px-Koppen-Geiger_Map_South_America_present.svg.png" decoding="async" width="440" height="289" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Koppen-Geiger_Map_South_America_present.svg/660px-Koppen-Geiger_Map_South_America_present.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Koppen-Geiger_Map_South_America_present.svg/880px-Koppen-Geiger_Map_South_America_present.svg.png 2x" data-file-width="1294" data-file-height="850" /></a><figcaption>Հարավային Ամերիկայի քարտեզը՝ ըստ <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B5%D5%B8%D5%BA%D5%BA%D5%A5%D5%B6%D5%AB_%D5%AF%D5%AC%D5%AB%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A4%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Կյոպպենի կլիմաների դասակարգում">Կյոպպենի կլիմաների դասակարգման</a><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Tropical_cyclones_1945_2006_wikicolor.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Tropical_cyclones_1945_2006_wikicolor.png/370px-Tropical_cyclones_1945_2006_wikicolor.png" decoding="async" width="370" height="251" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Tropical_cyclones_1945_2006_wikicolor.png/555px-Tropical_cyclones_1945_2006_wikicolor.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Tropical_cyclones_1945_2006_wikicolor.png/740px-Tropical_cyclones_1945_2006_wikicolor.png 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1358" /></a><figcaption>1945-2006 թվականներին գրանցված արևադարձային բոլոր ցիկլոնների քարտեզը։</figcaption></figure> <p>Տարածաշրջանում միջին ջերմաստիճանների բաշխումը մշտական օրինաչափություն է՝ սկսած հարավային լայնության 30°-ից, երբ իզոթերմները ձգտում են խառնվել լայնության աստիճանների հետ<sup id="cite_ref-Climate_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-Climate-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Չափավոր լայնություններում, ձմեռներն ու ամառներն ավելի մեղմ են, քան Հյուսիսային Ամերիկայում։ Պատճառն այն է, որ մայրցամաքի ամենաընդարձակ հատվածը գտնվում է հասարակածային գոտում (այս տարածաշրջանն ունի ամենաշատ թվով հասարակածային հարթավայրերը, քան մեկ այլ տարածաշրջան<sup id="cite_ref-Climate_24-1" class="reference"><a href="#cite_note-Climate-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>), այդ իսկ պատճառով <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B6" title="Հարավային կոն">Հարավային կոնն</a> ունի ավելի մեծ օվկիանոսային ազդեցություն, ինչը ողջ տարվա ընթացքում մեղմացնում է ջերմաստիճանը։ </p><p>Ամազոնի ավազանում տարեկան միջին ջերմաստիճանը տատանվում է 27 °C-ի սահմաններում, ինչին բնորոշ են ցածր ջերմային տատանումներն ու տեղումների բարձր ցուցանիշները։ <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%A2%D5%B8_(%D5%AC%D5%AB%D5%B3)" title="Մարակայբո (լիճ)">Մարակայբո լճի</a> և <a href="/wiki/%D5%95%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%B8%D5%AF%D5%B8" title="Օրինոկո">Օրինոկոյի</a> գետաբերանի միջև, գերակշիռ է կոնգոլեզյան տիպի <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AF%D5%AC%D5%AB%D5%B4%D5%A1" title="Հասարակածային կլիմա">հասարակածային կլիման</a>, որը տարածվում է նաև Բրազիլիայի տարածքի մի մասի վրա<sup id="cite_ref-Climate_24-2" class="reference"><a href="#cite_note-Climate-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p><a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D6%80%D5%A9" title="Բրազիլական սարահարթ">Բրազիլական արևելակենտրոնական սարավանդն</a> ունի խոնավ և տաք արևադարձային կլիմա։ Արգենտինական <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%B4%D5%BA%D5%A1" title="Պամպա">պամպայի</a> հյուսիսային և արևելյան հատվածներն ունեն <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D6%80%D5%B1%D5%A1%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AF%D5%AC%D5%AB%D5%B4%D5%A1" title="Մերձարևադարձային կլիմա">խոնավ մերձարևադարձային կլիմա</a>, որտեղ ձմեռները տեղումներն առատ չեն, իսկ ամառները խոնավ են, մինչդեռ արևմտյան և հարավային հատվածներն ունեն դինարյան տիպի մերձարևադարձային կլիմա։ Անդյան շրջանի լեռնագագաթների հարակից հատվածներում կլիման ավելի ցուրտ է, քան նորվեգական ֆյորդների շուրջ գտնվող լեռնագագաթների հատվածում։ Անդյան սարավանդում գերակշռում է տաք կլիման՝ չնայած այն տատանվում է տարբեր մակարդակներում, մինչդեռ ափամերձ հատվածում գվինեական տիպի հասարակածային կլիմա է։ Այս կետից մինչև Չիլիի ափագծի հյուսիսային հատվածին բնորոշ է <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%A1%D5%AE%D5%B8%D5%BE%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%AC%D5%AB%D5%B4%D5%A1" title="Միջերկրածովյան կլիմա">միջերկրածովյան օվկիանոսային կլիման</a>՝ հատկապես մեղմ բրետոնյան տիպը։ Իսկ արդեն <a href="/wiki/%D5%80%D6%80%D5%B8_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D5%AB%D6%80_(%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%A5%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2)" title="Հրո երկիր (կղզեխումբ)">Հրո երկիր կղզեխմբում</a> նկատվում է սիբիրյան տիպի ցուրտ կլիման<sup id="cite_ref-Climate_24-3" class="reference"><a href="#cite_note-Climate-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Տեղումների բաշխումը պայմանավորված է քամիների և օդային զանգվածների ռեժիմով։ Անդյան լեռներից արևելք ընկած <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D5%B8%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Արևադարձային գոտիներ">արևադարձային գոտու</a> մեծ մասում հյուսիս-արևելքից, արևելքից և հարավ-արևելքից եկող քամիներն Ատլանտյան օվկիանոսից խոնավություն են բերում՝ առաջացնելով առատ տեղումներ։ Այդուհանդերձ, քամու արագ և ուժեղ շարժի ու թույլ միջարևադարձային <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D6%80%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A3%D5%B8%D5%BF%D5%AB" title="Անդորրության գոտի">անդորրության գոտու</a> պատճառով Հարավամերիկյան արևադարձային ցիկլոնները հազվադեպ են<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ <a href="/wiki/%D4%BC%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD_(%D5%B0%D5%A1%D6%80%D5%A9%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D6%80)" title="Լյանոս (հարթավայր)">Լյանոս հարթավայրում</a> և <a href="/wiki/%D4%B3%D5%BE%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D6%80%D5%A9" title="Գվիանական սարահարթ">Գվիանայում</a> տեղումների մակարդակը տատանվում է միջինից մինչև բարձր։ Կոլումբիայի խաղաղօվկիանոսյան ափն ու Էկվադորի հյուսիսն անձրևոտ շրջաններ են, իսկ Կոլումբիայի Էլ Չոկո տեղանքն աշխարհի ամենախոնավ հատվածներից մեկն է՝ զիջելով Հիմալայան լեռների մոտ գտնվող Չերապունջի քաղաքին<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B4%D5%A1_(%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF)" title="Ատակամա (անապատ)">Ատակամա անապատը</a>, որը ձգվում է մայրցամաքի խաղաղօվկիանոսյան ափագծով, աշխարհի ամենաչոր շրջաններից մեկն է։ Չիլիի կենտրոնական և հարավային հատվածներն <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%A1%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D6%81%D5%AB%D5%AF%D5%AC%D5%B8%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Արտաարևադարձային ցիկլոններ">արտաարևադարձային ցիկլոնների</a> գոտում են, իսկ արգենտինական <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%A1" title="Պատագոնիա">Պատագոնիայի</a> մեծ մասը՝ անապատ։ Արգենտինայի, Ուրուգվայի և Հարավային Բրազիլիայի <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%B4%D5%BA%D5%A1" title="Պամպա">պամպաներում</a> անձրևային տեղումները միջին են։ Ավելին, տարվա ողջ ընթացքում գրանցվում են անձրևային տեղումներ։ Չակոյի չափավոր չոր պայմանները դիմակայում են Պարագվայի արևելյան շրջանների ինտենսիվ տեղումներին։ Հյուսիսարևելյան Բրազիլիայի կիսաանապատային ափին անձրևները կապված են մուսոնային ռեժիմի հետ<sup id="cite_ref-Climate_24-4" class="reference"><a href="#cite_note-Climate-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Կլիմայի որոշման կարևոր գործոններ են ծովային հոսանքները, ինչպես օրինակ <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պերուական (դեռ գրված չէ)">Պերուական</a> և <a href="/w/index.php?title=%D5%96%D5%B8%D5%AC%D5%AF%D5%AC%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%B8%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ֆոլկլենդյան հոսանք (դեռ գրված չէ)">Ֆոլկլենդյան հոսանքները</a>։ Հարավային Ատլանտիկայի հասարակածային հոսանքը բախվում է մայրցամաքի հյուսիսարևելյան ափին և բաժանվում երկու հատվածների՝ բրազիլական հոսանքի և ցամաքային հոսանքի. վերջինս հոսում է դեպի հյուսիս-արևմուտք՝ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Անտիլյան կղզիներ">Անտիլյան կղզիներին</a> զուգահեռ, որտեղից փոխում է ուղղությունը և շարժվում դեպի հյուսիս-արևելք՝ ձևավորելով աշխարհի ամենակարևոր և հայտնի օվկիանոսային հոսանքը՝ <a href="/wiki/%D4%B3%D5%B8%D5%AC%D6%86%D5%BD%D5%BF%D6%80%D5%AB%D5%B4" title="Գոլֆստրիմ">Գոլֆստրիմը</a><sup id="cite_ref-Climate_24-5" class="reference"><a href="#cite_note-Climate-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Know.net_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-Know.net-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Կենդանական_աշխարհ"><span id=".D4.BF.D5.A5.D5.B6.D5.A4.D5.A1.D5.B6.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.A1.D5.B7.D5.AD.D5.A1.D6.80.D5.B0"></span>Կենդանական աշխարհ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=5" title="Խմբագրել բաժինը. Կենդանական աշխարհ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Կենդանական աշխարհ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Հիմնական հոդված՝ <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AF%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային Ամերիկայի կենդանական աշխարհ (դեռ գրված չէ)">Հարավային Ամերիկայի կենդանական աշխարհ</a></div> <p>Հարավային Ամերիկան կենդանական աշխարհի տեսանկյունից երկրագնդի ամենաբազմազան մայրցամաքներից մեկն է։ Հարավային Ամերիկայի համար էնդեմիկ են այնպիսի կենդանատեսակներ, ինչպիսիք են <a href="/wiki/%D4%BC%D5%A1%D5%B4%D5%A1_(%D5%AF%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%B6%D5%AB)" title="Լամա (կենդանի)">լաման</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D5%B6%D5%A4%D5%A1" title="Անակոնդա">անակոնդան</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%B5%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պիրանյա (դեռ գրված չէ)">պիրանյան</a>, <a href="/wiki/%D5%85%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A1%D6%80" title="Յագուար">յագուարը</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B5%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Վիկունյա (դեռ գրված չէ)">վիկունյան</a> և <a href="/wiki/%D4%B3%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%AB%D5%B6%D5%B3%D5%A5%D6%80" title="Գետակինճեր">գետակինճը</a>։ Ամազոնի արևադարձային անտառներն ունեն մեծ կենսաբազմազանություն, որտեղ ներկայացված են Երկիր մոլորակի <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BF%D5%A5%D5%BD%D5%A1%D5%AF" title="Կենսաբանական տեսակ">կենսաբանական տեսակների</a> մեծ մասը։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Պատմություն"><span id=".D5.8A.D5.A1.D5.BF.D5.B4.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Պատմություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=6" title="Խմբագրել բաժինը. Պատմություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Պատմություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Նախապատմություն"><span id=".D5.86.D5.A1.D5.AD.D5.A1.D5.BA.D5.A1.D5.BF.D5.B4.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Նախապատմություն</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=7" title="Խմբագրել բաժինը. Նախապատմություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Նախապատմություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:SantaCruz-CuevaManos-P2210651b.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/SantaCruz-CuevaManos-P2210651b.jpg/220px-SantaCruz-CuevaManos-P2210651b.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/SantaCruz-CuevaManos-P2210651b.jpg/330px-SantaCruz-CuevaManos-P2210651b.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/SantaCruz-CuevaManos-P2210651b.jpg/440px-SantaCruz-CuevaManos-P2210651b.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a><figcaption>Նախապատմական <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D6%82%D6%87%D5%A1_%D5%A4%D5%A5_%D5%AC%D5%A1%D5%BD_%D5%84%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD" title="Կուևա դե լաս Մանոս">«Կուևա դե լաս Մանոս»</a> քարանձավը (Ձեռքերի քարանձավ) Արգենտինայում։</figcaption></figure> <p>Համարվում է, որ Հարավային Ամերիկան ուշ <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%AC%D5%A5%D5%B8%D5%A6%D5%B8%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6" title="Պալեոզոյան դարաշրջան">պալեոզոյան դարաշրջանից</a> մինչև վաղ <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D5%A6%D5%B8%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6" title="Մեզոզոյան դարաշրջան">մեզոզոյան դարաշրջան</a> միացած է եղել Աֆրիկայի հետ, մինչև որ <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D5%BA%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%84" title="Սուպերմայրցամաք">գերմայրցամաք</a> <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%A5%D5%A1" title="Պանգեա">Պանգեան</a> մոտ 225 մլն տարի առաջ սկսել է ճեղքվել և մասերի բաժանվել։ Այդ է պատճառը, որ Հարավային Ամերիկան և Աֆրիկան միևնույն բրածոներն ու ժայռերն ունեն։ </p><p>Համարվում է, որ Հարավային Ամերիկայում մարդիկ առաջին անգամ բնակություն են հաստատել, երբ նվազագույնը 15 000 տարի առաջ այժմյան Ռուսաստանի տարածքից հատել են <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բերինգիա (դեռ գրված չէ)">Բերինգիայի ցամաքային կամուրջը</a> (այժմ՝ <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%A3%D5%AB_%D5%B6%D5%A5%D5%B2%D5%B8%D6%82%D6%81" title="Բերինգի նեղուց">Բերինգի նեղուց</a>)։ Նրանք Հյուսիսային Ամերիկայով տեղաշարժվել են հարավ և <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պանամայի պարանոց (դեռ գրված չէ)">Պանամայի պարանոցով</a> հասել Հարավային Ամերիկա։ </p><p>Հարավային Ամերիկայում մարդկանց գոյության առաջին վկայությունները թվագրվում են մոտ մ.թ.ա. 9000 թվականով, երբ <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B4%D5%A1%D5%A6%D5%B8%D5%B6%D5%AB_%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ամազոնի ավազան (դեռ գրված չէ)">Ամազոնի ավազանի</a> բարձրավանդակում սկսեցին մշակել <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Դդում">դդում</a>, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%B4%D5%AB%D6%80_%D5%BA%D5%B2%D5%BA%D5%A5%D5%B2" title="Կարմիր պղպեղ">չիլի պղպեղ</a> և <a href="/wiki/%D4%BC%D5%B8%D5%A2%D5%AB" title="Լոբի">լոբի</a>։ Խեցեգործական վկայությունները հավաստում են նաև այն մասին, որ այսօր <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B4%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BD%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հիմնական սնունդ (դեռ գրված չէ)">հիմնական սնունդ</a> համարվող <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D5%AF%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մանիոկա (դեռ գրված չէ)">մանիոկան</a>, սկսել է մշակվել դեռևս մ.թ.ա. 2000 թվականից<sup id="cite_ref-OBrienP-Oxford_Atlas_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-OBrienP-Oxford_Atlas-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Մ.թ.ա. 2000 թվականին արդեն բազում գյուղական համայնքներ էին ձևավորվել <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D6%80" title="Անդեր">Անդերում</a> և դրան հարող շրջաններում։ Ձկնորսությունը տարածված էր ամբողջ ափով մեկ, ինչի հետևանքով ձուկը դարձավ հիմնական սնունդը։ Այդ ժամանակ լավ զարգացած էին նաև ոռոգման համակարգերը, որոնք նպաստում էին գյուղական համայնքների ձևավորմանը<sup id="cite_ref-OBrienP-Oxford_Atlas_28-1" class="reference"><a href="#cite_note-OBrienP-Oxford_Atlas-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Անդերի բարձրավանդակում մոտ մ.թ.ա. 3500 թվականին սկսեցին ընտելացնել <a href="/wiki/%D4%BC%D5%A1%D5%B4%D5%A1_(%D5%AF%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%B6%D5%AB)" title="Լամա (կենդանի)">լամաներ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B5%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Վիկունյա (դեռ գրված չէ)">վիկունյաներ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գուանակո (դեռ գրված չէ)">գուանակոներ</a> և <a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%BA%D5%A1%D5%AF%D5%A1" title="Ալպակա">ալպականեր</a>։ Բացի այն, որ օգտագործվում էր դրանց միսն ու բուրդը, դրանք ծառայել են որպես ապրանքների փոխադրամիջոց<sup id="cite_ref-OBrienP-Oxford_Atlas_28-2" class="reference"><a href="#cite_note-OBrienP-Oxford_Atlas-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Մինչկոլումբոսյան_քաղաքակրթություններ"><span id=".D5.84.D5.AB.D5.B6.D5.B9.D5.AF.D5.B8.D5.AC.D5.B8.D6.82.D5.B4.D5.A2.D5.B8.D5.BD.D5.B5.D5.A1.D5.B6_.D6.84.D5.A1.D5.B2.D5.A1.D6.84.D5.A1.D5.AF.D6.80.D5.A9.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Մինչկոլումբոսյան քաղաքակրթություններ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=8" title="Խմբագրել բաժինը. Մինչկոլումբոսյան քաղաքակրթություններ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: Մինչկոլումբոսյան քաղաքակրթություններ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Հիմնական հոդված՝ <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%B6%D5%B9%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%B8%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Մինչկոլումբոսյան Ամերիկա">Մինչկոլումբոսյան Ամերիկա</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Machu_Picchu,_Per%C3%BA,_2015-07-30,_DD_39.JPG" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Machu_Picchu%2C_Per%C3%BA%2C_2015-07-30%2C_DD_39.JPG/220px-Machu_Picchu%2C_Per%C3%BA%2C_2015-07-30%2C_DD_39.JPG" decoding="async" width="220" height="189" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Machu_Picchu%2C_Per%C3%BA%2C_2015-07-30%2C_DD_39.JPG/330px-Machu_Picchu%2C_Per%C3%BA%2C_2015-07-30%2C_DD_39.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Machu_Picchu%2C_Per%C3%BA%2C_2015-07-30%2C_DD_39.JPG/440px-Machu_Picchu%2C_Per%C3%BA%2C_2015-07-30%2C_DD_39.JPG 2x" data-file-width="6399" data-file-height="5496" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82" title="Պերու">Պերուում</a> գտնվող ինկերի <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B9%D5%B8%D6%82_%D5%8A%D5%AB%D5%AF%D5%B9%D5%B8%D6%82" title="Մաչու Պիկչու">Մաչու Պիկչու</a> կալվածքը, որը համարվում է <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%AB_%D5%B6%D5%B8%D6%80_%D5%B5%D5%B8%D5%A9_%D5%B0%D6%80%D5%A1%D5%B7%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Աշխարհի նոր յոթ հրաշալիքներ">աշխարհի նոր յոթ հրաշալիքներից</a> մեկը։</figcaption></figure> <p>Բուսաբուծությունը և բնակավայրերի հիմնումը հնարավորություն ստեղծեցին, որ Հարավային Ամերիկայում բազմաթիվ քաղաքակրթություններ ծնվեն։ </p><p>Հարավային Ամերիկայի ամենավաղ հայտնի քաղաքակրթություններից մեկը գտնվում էր <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%A5_%D5%89%D5%AB%D5%AF%D5%B8_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D6%80%D5%A9%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Նորտե Չիկո քաղաքակրթություն (դեռ գրված չէ)">Նորտե Չիկոյում</a>՝ <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82" title="Պերու">Պերուի</a> կենտրոնական ափին։ Չնայած մինչկերամիկական մշակույթին՝ Նորտե Չիկոյի մոնումենտալ ճարտարապետությունն այնքան հին էր, որքան <a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B6_%D4%B5%D5%A3%D5%AB%D5%BA%D5%BF%D5%B8%D5%BD" title="Հին Եգիպտոս">Հին Եգիպտոսի</a> <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AB%D5%A6%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A2%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A3%D5%A5%D6%80" title="Գիզայի բուրգեր">բուրգերը</a>։ Նորտե Չիկոյի ղեկավար դասն առևտրային ցանց ստեղծեց և զարգացրեց գյուղատնտեսությունը, որից հետո, ըստ որոշ գնահատականների և հնագիտական գտածոների, մ.թ.ա. 900 թվականին ստեղծվեց <a href="/wiki/%D5%89%D5%A1%D5%BE%D5%AB%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D5%B7%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%A9" title="Չավինյան մշակույթ">Չավինյան մշակույթը</a>։ Ժամանակակից Պերուի <a href="/wiki/%D5%89%D5%A1%D5%BE%D5%AB%D5%B6_%D5%A4%D5%A5_%D5%88%D6%82%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D6%80" title="Չավին դե Ուանտար">Չավին դե Ուանտար</a> կոչվող հնագիտական վայրում՝ 3177 մ բարձրության վրա, արտեֆակտներ են հայտնաբերվել։ Չավինյան քաղաքակրթությունը գոյատևել է մ.թ.ա 900-մ.թ.ա. 300 թվականներին։ </p><p>Մ.թ. I հազարամյակում Պերուի կենտրոնական ափին կենտրոնացված պետությունների հետ ծաղկեցին <a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%B9%D5%A5_(%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D6%80%D5%A9%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6)" title="Մոչե (քաղաքակրթություն)">Մոչե</a> (մ.թ.ա. 100-մ.թ. 700, Պերուի հյուսիսային ափ), <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BD_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D6%80%D5%A9%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պարակաս քաղաքակրթություն (դեռ գրված չէ)">Պարակաս</a> և <a href="/wiki/%D5%86%D5%A1%D5%BD%D5%AF%D5%A1_%D5%B4%D5%B7%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%A9" title="Նասկա մշակույթ">Նասկա</a> (մ.թ.ա. 400-մ.թ. 800, Պերու) քաղաքակրթությունները՝ ոռոգման և խեցեգործական արվեստի նոր ոճի շնորհիվ զարգացնելով գյուղատնտեսությունը։ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%BF%D5%AB%D5%BA%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%B8" title="Ալտիպլանո">Ալտիպլանոյում</a>, <a href="/wiki/%D5%8F%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%B8" title="Տիուանակո">Տիաուանակոյում</a> կամ Տիվանակուում (մ.թ.ա. 100-մ.թ. 1200, Բոլիվիա) կրոնի վրա հիմնված՝ մեծ առևտրային ցանց էր ղեկավարվում։ </p><p>Մոտավորապես 7-րդ դարում թե՛ Տիաուանակոն, թե՛ <a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D5%B4%D5%B7%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%A9" title="Ուարի մշակույթ">Վարիի կամ Ուարիի կայսրությունը</a> (600–1200, Կենտրոնական և Հյուսիսային Պերու) իրենց ազդեցությունը տարածեցին ամբողջ Անդյան տարածաշրջանի վրա։ </p><p><a href="/w/index.php?title=%D5%89%D5%AB%D5%A2%D5%B9%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Չիբչա (դեռ գրված չէ)">Մուիսկան</a> առաջին հիմնական քաղաքակրթությունն էր ներկայիս Կոլումբիայի տարածքում։ Մի շարք ցեղերի կամ <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%AF%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կասիկներ (դեռ գրված չէ)">կասիկների</a> հիման վրա ստեղծվեց <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%B8%D6%82%D5%AB%D5%BD%D5%AF%D5%A1_%D5%AF%D5%B8%D5%B6%D6%86%D5%A5%D5%A4%D5%A5%D6%80%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մուիսկա կոնֆեդերացիա (դեռ գրված չէ)">Մուիսկա կոնֆեդերացիան</a>, որն իրար միջև ազատ առևտրային ցանց ուներ։ Հիմնականում զբաղվում էին ոսկեգործությամբ և հողագործությամբ։ </p><p>Մյուս մինչկոլումբոսյան մշակույթների թվում են <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D6%80%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կանյարի (դեռ գրված չէ)">Կանյարին</a> (հարավկենտրոնական Էկվադոր), <a href="/w/index.php?title=%D5%89%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Չիմոր (դեռ գրված չէ)">Չիմու կայսրությունը</a> (1300-1470, Պերուի հյուսիսային ափ), <a href="/w/index.php?title=%D5%89%D5%A1%D5%B9%D5%A1%D5%BA%D5%B8%D5%B5%D5%A1_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D6%80%D5%A9%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Չաչապոյա քաղաքակրթություն (դեռ գրված չէ)">Չաչապոյան</a> և Այմարայի թագավորությունները (1000-1450, Արևմտյան Բոլիվիա և Հարավային Պերու)։ 1438-1533 թվականներին Անդյան տարածաշրջանում գերիշխում էր <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%B6%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ինկերի պատմություն (դեռ գրված չէ)">ինկերի քաղաքակրթությունը</a>. մայրաքաղաքը <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AF%D5%B8" title="Կուսկո">Կուսկո</a> քաղաքն էր։ <a href="/wiki/%D4%BB%D5%B6%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ինկերի կայսրություն">Ինկերի կայսրությունը</a>, որը հայտնի էր նաև Տավանտին սույու անվամբ, իսկ <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%A1_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կեչուա լեզուներ">կեչուա լեզուներով</a>՝ «չորս շրջանների երկիր» անվամբ, շատ տարբերվող էր և զարգացած։ Ինկերի իշխանությունը տարածվեց գրեթե հարյուրավոր լեզվական և էթնիկ համայնքների վրա. 9-14 մլն մարդ միմյանց հետ կապ էր պահպանում 25000 կմ երկարությամբ <a href="/wiki/%D4%BB%D5%B6%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B3%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ինկերի ճանապարհներ">ճանապարհային համակարգով</a>։ Քաղաքները կառուցվել էին լեռնային տարբեր մակարդակներ ունեցող տեղանքների վրա՝ ճշգրիտ, անզուգական քարի շարվածքով։ <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%B2%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%B8%D5%B2%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սանդղավանդային հողագործություն (դեռ գրված չէ)">Սանդղավանդային հողագործությունը</a> գյուղատնտեսության հիմնական ձևն էր։ </p><p>Կենտրոնական և Հարավային Չիլիում ապրող <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%BA%D5%B8%D6%82%D5%B9%D5%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մապուչե (դեռ գրված չէ)">մապուչե</a> ժողովուրդը դիմադրություն ցույց տվեց եվրոպացի և չիլիացի նորաբնակներին՝ ավելի քան 300 տարի վարելով <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4" title="Արաուկանյան պատերազմ">Արաուկանյան պատերազմը</a>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Հարավային_Ամերիկայի_գաղութացումը_եվրոպացիների_կողմից"><span id=".D5.80.D5.A1.D6.80.D5.A1.D5.BE.D5.A1.D5.B5.D5.AB.D5.B6_.D4.B1.D5.B4.D5.A5.D6.80.D5.AB.D5.AF.D5.A1.D5.B5.D5.AB_.D5.A3.D5.A1.D5.B2.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.A1.D6.81.D5.B8.D6.82.D5.B4.D5.A8_.D5.A5.D5.BE.D6.80.D5.B8.D5.BA.D5.A1.D6.81.D5.AB.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.AB_.D5.AF.D5.B8.D5.B2.D5.B4.D5.AB.D6.81"></span>Հարավային Ամերիկայի գաղութացումը եվրոպացիների կողմից</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=9" title="Խմբագրել բաժինը. Հարավային Ամերիկայի գաղութացումը եվրոպացիների կողմից" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: Հարավային Ամերիկայի գաղութացումը եվրոպացիների կողմից"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Հիմնական հոդված՝ <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%B6%D5%AF%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1" title="Կոնկիստա">Կոնկիստա</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Vespucci%27s_first_voyage,_from_Letter_to_Soderini.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Vespucci%27s_first_voyage%2C_from_Letter_to_Soderini.jpg/170px-Vespucci%27s_first_voyage%2C_from_Letter_to_Soderini.jpg" decoding="async" width="170" height="177" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Vespucci%27s_first_voyage%2C_from_Letter_to_Soderini.jpg/255px-Vespucci%27s_first_voyage%2C_from_Letter_to_Soderini.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Vespucci%27s_first_voyage%2C_from_Letter_to_Soderini.jpg/340px-Vespucci%27s_first_voyage%2C_from_Letter_to_Soderini.jpg 2x" data-file-width="529" data-file-height="550" /></a><figcaption>Փորագրություն փայտի վրա, որը պատկերում է իտալացի ճանապարհորդ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8_%D5%8E%D5%A5%D5%BD%D5%BA%D5%B8%D6%82%D5%B9%D5%AB" title="Ամերիգո Վեսպուչի">Ամերիգո Վեսպուչիի</a> առաջին ճանապարհորդությունը (1497-98) Նոր աշխարհ։</figcaption></figure> <p>1494 թվականին Եվրոպայի ծովային երկու մեծ գերտերությունները՝ <a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1" title="Պորտուգալիա">Պորտուգալիան</a> և <a href="/wiki/%D4%BB%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1" title="Իսպանիա">Իսպանիան</a>, ակնկալելով, որ արևմուտքում նոր տարածքներ են հայտնաբերվելու, ստորագրեցին <a href="/wiki/%D5%8F%D5%B8%D6%80%D5%A4%D5%A5%D5%BD%D5%AB%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%BD%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%B5%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D6%80" title="Տորդեսիլյասի պայմանագիր">Տորդեսիլյասի պայմանագիրը</a>, որով Հռոմի Պապի աջակցությամբ պայմանավորվեցին, որ Եվրոպայից դուրս գտնվող բոլոր տարածքները պետք է այս երկու երկրների միջև բացառիկ <a href="/w/index.php?title=%D4%B4%D5%B8%D6%82%D5%B8%D5%BA%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Դուոպոլիա (դեռ գրված չէ)">դուոպոլիա</a> լինեն<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Inca-Spanish_confrontation.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Inca-Spanish_confrontation.JPG/220px-Inca-Spanish_confrontation.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Inca-Spanish_confrontation.JPG/330px-Inca-Spanish_confrontation.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Inca-Spanish_confrontation.JPG/440px-Inca-Spanish_confrontation.JPG 2x" data-file-width="1200" data-file-height="900" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%AD%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B3%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կախամարկայի ճակատամարտ (դեռ գրված չէ)">Կախամարկայի ճակատամարտում</a> <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%B4%D5%AB%D6%81_%D5%AB%D5%B6%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D5%B3%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իսպանացիների կողմից ինկերի նվաճում (դեռ գրված չէ)">ինկերի և իսպանացիների առերեսման</a> հետևանքով հազարավոր տեղաբնակներ զոհվեցին։</figcaption></figure> <p>Պայմանագրով երևակայական սահման էր հաստատվում հյուսիս-հարավ <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%BB%D6%85%D6%80%D5%A5%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" title="Միջօրեական">միջօրեականի</a> երկայնքով՝ <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%A2%D5%B8_%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%A4%D5%A5" title="Կաբո Վերդե">Կաբո Վերդե</a> կղզիներից 370 <a href="/wiki/%D4%BC%D5%AB%D5%A3%D5%A1_(%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80)" title="Լիգա (միավոր)">լիգա</a> արևմուտք։ Պայմանագրի համաձայն՝ սահմանից արևմուտք ընկած հատվածը (որի մեջ մտնում էր Հարավային Ամերիկայի ցամաքի մեծ մասը) պատկանելու էր Իսպանիային, իսկ դեպի արևելք ընկած հատվածը՝ Պորտուգալիային։ Քանի որ այդ ժամանակ անհնար էր ճիշտ չափել սահմանի <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Աշխարհագրական երկայնություն">երկայնությունը</a>, այն խստորեն չէր պահպանվում, ինչի հետևանքով <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A3%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%BA%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%B4%D5%AB%D6%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ամերիկայի գաղութացում պորտուգալացիների կողմից (դեռ գրված չէ)">Պորտուգալիան միջօրեականով ներխուժեց Բրազիլիա</a>։ </p><p>1530-ական թվականներից սկսած՝ օտարերկրացի <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%B6%D5%AF%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%A4%D5%B8%D6%80" title="Կոնկիստադոր">կոնկիստադորները</a>՝ սկզբում Իսպանիան, այնուհետև Պորտուգալիան, անընդհատ շահագործում էին Հարավային Ամերիկայի մարդկանց և բնական ռեսուրսները։ Իրար հետ մրցակցող այս երկու պետությունները տվյալ տարածքն ու ռեսուրսները հայտարարեցին իրենց սեփականությունը և բաժանեցին գաղութների։ </p><p>Եվրոպական վարակիչ հիվանդությունները (<a href="/wiki/%D4%B2%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AE%D5%A1%D5%B2%D5%AB%D5%AF" title="Բնական ծաղիկ">բնական ծաղիկ</a>, <a href="/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%BA" title="Գրիպ">գրիպ</a>, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%B4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%AF" title="Կարմրուկ">կարմրուկ</a> և <a href="/wiki/%D4%B2%D5%AE%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%BF%D5%AB%D6%86" title="Բծավոր տիֆ">բծավոր տիֆ</a>), որոնց նկատմամբ <a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Հնդկացիներ">տեղաբնակներն</a> իմունիտետ չունեին, Իսպանիայի վերահսկողության տակ գտնվող տեղաբնակների շրջանում մեծածավալ կորուստներ առաջացրեց։ Հարկադիր աշխատանքը, օրինակ՝ կալվածքներում և միտան՝ հանքարդյունաբերության մեջ, նույնպես դեր խաղացին բնակչության թվի կրճատման գործում։ Կարճ ժամանակ անց շատ արագ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A4%D6%80%D5%A1%D5%BF%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BD%D5%BF%D6%80%D5%AF%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B3%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Անդրատլանտյան ստրկավաճառություն">աֆրիկացի ստրուկներ</a> բերվեցին Հարավային Ամերիկա, որոնք այդ հիվանդությունների նկատմամբ իմունիտետ ունեին։ </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Desembarque_de_Pedro_%C3%81lvares_Cabral_em_Porto_Seguro_em_1500_by_Oscar_Pereira_da_Silva_(1865%E2%80%931939).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Desembarque_de_Pedro_%C3%81lvares_Cabral_em_Porto_Seguro_em_1500_by_Oscar_Pereira_da_Silva_%281865%E2%80%931939%29.jpg/220px-Desembarque_de_Pedro_%C3%81lvares_Cabral_em_Porto_Seguro_em_1500_by_Oscar_Pereira_da_Silva_%281865%E2%80%931939%29.jpg" decoding="async" width="220" height="142" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Desembarque_de_Pedro_%C3%81lvares_Cabral_em_Porto_Seguro_em_1500_by_Oscar_Pereira_da_Silva_%281865%E2%80%931939%29.jpg/330px-Desembarque_de_Pedro_%C3%81lvares_Cabral_em_Porto_Seguro_em_1500_by_Oscar_Pereira_da_Silva_%281865%E2%80%931939%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Desembarque_de_Pedro_%C3%81lvares_Cabral_em_Porto_Seguro_em_1500_by_Oscar_Pereira_da_Silva_%281865%E2%80%931939%29.jpg/440px-Desembarque_de_Pedro_%C3%81lvares_Cabral_em_Porto_Seguro_em_1500_by_Oscar_Pereira_da_Silva_%281865%E2%80%931939%29.jpg 2x" data-file-width="4288" data-file-height="2775" /></a><figcaption>Պորտուգալացի ճանապարհորդ <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A5%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82_%D4%B1%D5%AC%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%B7_%D4%BF%D5%A1%D5%A2%D6%80%D5%A1%D5%AC" title="Պեդրու Ալվարեշ Կաբրալ">Պեդրու Ալվարեշ Կաբրալը</a> Բրազիլիա է ոտք դրել 1500 թվականին։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Waterkant_seen_from_Suriname_river_III.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Waterkant_seen_from_Suriname_river_III.JPG/220px-Waterkant_seen_from_Suriname_river_III.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Waterkant_seen_from_Suriname_river_III.JPG/330px-Waterkant_seen_from_Suriname_river_III.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Waterkant_seen_from_Suriname_river_III.JPG/440px-Waterkant_seen_from_Suriname_river_III.JPG 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Հոլանդական կայսրություն">Նիդեռլանդների</a> գաղութ <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B4" title="Սուրինամ">Սուրինամի</a> <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A2%D5%B8" title="Պարամարիբո">Պարամարիբո</a> քաղաքի <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գաղութային ճարտարապետություն (դեռ գրված չէ)">տները</a>։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Frans_Post_-_Paisagem_de_Pernambuco.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Frans_Post_-_Paisagem_de_Pernambuco.jpg/220px-Frans_Post_-_Paisagem_de_Pernambuco.jpg" decoding="async" width="220" height="160" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Frans_Post_-_Paisagem_de_Pernambuco.jpg/330px-Frans_Post_-_Paisagem_de_Pernambuco.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Frans_Post_-_Paisagem_de_Pernambuco.jpg/440px-Frans_Post_-_Paisagem_de_Pernambuco.jpg 2x" data-file-width="8311" data-file-height="6028" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD_%D5%8A%D5%B8%D5%BD%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ֆրանս Պոստ (դեռ գրված չէ)">Ֆրանս Պոստի</a>՝ գաղութացված Բրազիլիայի <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%B6%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%B8%D6%82" title="Պերնամբուկու">Պերնամբուկու</a> բնակավայրի կտավը։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Imperios_Espa%C3%B1ol_y_Portugu%C3%A9s_1790.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Imperios_Espa%C3%B1ol_y_Portugu%C3%A9s_1790.svg/220px-Imperios_Espa%C3%B1ol_y_Portugu%C3%A9s_1790.svg.png" decoding="async" width="220" height="249" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Imperios_Espa%C3%B1ol_y_Portugu%C3%A9s_1790.svg/330px-Imperios_Espa%C3%B1ol_y_Portugu%C3%A9s_1790.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Imperios_Espa%C3%B1ol_y_Portugu%C3%A9s_1790.svg/440px-Imperios_Espa%C3%B1ol_y_Portugu%C3%A9s_1790.svg.png 2x" data-file-width="2655" data-file-height="3000" /></a><figcaption>Ամերիկայի իսպանական և պորտուգալական գաղութների քարտեզ, 1790 թ.:</figcaption></figure> <p>Իսպանացիներն իրենց հպատակության տակ գտնվող ժողովուրդներին <a href="/wiki/%D5%94%D6%80%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Քրիստոնեություն">դավանափոխում էին</a> և արագ ազատվում ցանկացած տեղական մշակութային սովորույթից, որ խոչընդոտում էր այդ նպատակին։ Այդուհանդերձ, սկզբնական շրջանում նմանատիպ փորձերից շատերը մասամբ հաջողվեցին, քանի որ տեղաբնակներն ուղղակի <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%A9%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%AF_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" title="Կաթոլիկ եկեղեցի">կաթոլիկությունը</a> խառնեցին իրենց դավանանքի և սովորույթների հետ։ Բացի այդ, իսպանացիները նույն ձևով տարածեցին նաև իրենց լեզուն, թեև Կաթոլիկ եկեղեցու ավետարանչականացումը <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%A1_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կեչուա լեզուներ">կեչուա</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B5%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A1_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Այմարա լեզուներ">այմարա</a> և <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%B8%D6%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գուարանի լեզու (դեռ գրված չէ)">գուարանի լեզուներով</a> փաստացի նպաստեց այդ տեղական լեզուների շարունակական կիրառմանը՝ թեև միայն բանավոր կերպով։ </p><p>Վերջիվերջո, բնիկներն ու իսպանացիները միախառնվեցին՝ ձևավորելով <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%BD%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Մետիսներ">մետիսների</a> ռասան։ Սկզբնական շրջանում Անդյան տարածաշրջանի բազում մետիսներ հնդկացի մայրերի և իսպանացի հայրերի սերունդներ էին։ Անկախությունից հետո մետիսներից շատերի հայրերը բնիկներ էին, իսկ մայրերը՝ եվրոպացիներ կամ մետիսներ։ </p><p>Իսպանացի հետազոտողները տեղի արվեստի մի շարք գործեր համարեցին հեթանոսական և ոչնչացրին. դրանց թվում էին ոսկե և արծաթե բազում քանդակներ և այլ արտեֆակտներ, որոնք նախքան Իսպանիա կամ Պորտուգալիա ուղարկելը հալեցրին։ Իսպանացիները և պորտուգալացիները մայրցամաք բերեցին արևմտաեվրոպական ճարտարապետական ոճը և օգնեցին բարելավել իրենց գրաված կամ հայտնաբերած քաղաքների այնպիսի ենթակառուցվածքներ, ինչպիսիք էին կամուրջները, ճանապարհները և կոյուղին։ Նրանք նաև զգալիորեն ընդլայնեցին տնտեսական և առևտրային հարաբերությունները՝ ոչ միայն հին և նոր աշխարհի միջև, այլև Հարավային Ամերիկայի տարբեր տարածաշրջանների և ժողովուրդների միջև։ Պորտուգալերենի և իսպաներենի տարածման արդյունքում նախկինում առանձնացված մի շարք մշակույթներ միաձուլվեցին լատինաամերիկյանի անվան տակ։ </p><p><a href="/wiki/%D4%B3%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%A1" title="Գայանա">Գայանան</a> սկզբից <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A3%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A8_%D5%B0%D5%B8%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%B4%D5%AB%D6%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գայանայի գաղութացումը հոլանդացիների կողմից (դեռ գրված չէ)">գաղութացրել էին հոլանդացիները</a>, այնուհետև այն անցավ <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B3%D5%BE%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A1" title="Բրիտանական Գվիանա">Բրիտանիայի վերահսկողության տակ</a>, թեև մի կարճ ժամանակամիջոց՝ <a href="/wiki/%D5%86%D5%A1%D5%BA%D5%B8%D5%AC%D5%A5%D5%B8%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Նապոլեոնյան պատերազմներ">Նապոլեոնի պատերազմների ժամանակ</a>, գրավվեց ֆրանսիացիների կողմից։ Նախքան ամբողջությամբ Բրիտանիայի վերահսկողության տակ անցնելը, Գայանան բաժանված էր հոլանդացիների, ֆրանսիացիների և բրիտանացիների միջև։ </p><p><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B4_(%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A3%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սուրինամ (անգլիական գաղութ) (դեռ գրված չէ)">Սուրինամը</a> հայտնաբերվեց իսպանացիների կողմից 16-րդ դարում, իսկ 17-րդ դարի կեսերին բնակեցվեց անգլիացիներով։ 1667 թվականին դարձավ <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B4_(%D5%B0%D5%B8%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A3%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սուրինամ (հոլանդական գաղութ) (դեռ գրված չէ)">Նիդեռլանդների գաղութը</a><sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ստրկատիրությունը_Հարավային_Ամերիկայում"><span id=".D5.8D.D5.BF.D6.80.D5.AF.D5.A1.D5.BF.D5.AB.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.A8_.D5.80.D5.A1.D6.80.D5.A1.D5.BE.D5.A1.D5.B5.D5.AB.D5.B6_.D4.B1.D5.B4.D5.A5.D6.80.D5.AB.D5.AF.D5.A1.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B4"></span>Ստրկատիրությունը Հարավային Ամերիկայում</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=10" title="Խմբագրել բաժինը. Ստրկատիրությունը Հարավային Ամերիկայում" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: Ստրկատիրությունը Հարավային Ամերիկայում"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Johann_Moritz_Rugendas_in_Brazil_2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Johann_Moritz_Rugendas_in_Brazil_2.jpg/220px-Johann_Moritz_Rugendas_in_Brazil_2.jpg" decoding="async" width="220" height="161" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Johann_Moritz_Rugendas_in_Brazil_2.jpg/330px-Johann_Moritz_Rugendas_in_Brazil_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Johann_Moritz_Rugendas_in_Brazil_2.jpg/440px-Johann_Moritz_Rugendas_in_Brazil_2.jpg 2x" data-file-width="5236" data-file-height="3840" /></a><figcaption>Ստրուկի հանրային մտրակում Բրազիլիայում, 19-րդ դար։</figcaption></figure> <p>Ամերիկայի եվրոպական գաղութներում բնակվող հնդկացիները, դարեր շարունակ ստրկավաճառության մեջ ներգրավված աֆրիկացի ստրուկների հետ միասին, հարկադրված էին աշխատել եվրոպական պլանտացիաներում և հանքերում։ Եվրոպացի գաղութարարները բնատնտեսությունը պահպանելու համար սկզբնական շրջանում մեծապես կախված էին տեղաբնակների աշխատանքից։ Աֆրիկացի ստրուկների տեղափոխումն Ամերիկա սկսվեց 16-րդ դարի կեսերից, սակայն տեղաբնակների ստրկացումը շարունակվեց նաև 17-րդ և 18-րդ դարերին։ Ատլանտյան օվկիանոսով տեղի ունեցող ստրկավաճառության հետևանքով աֆրիկացի ստրուկներին հիմնականում բերում էին Հարավային Ամերիկայի գաղութներ. առաջինը ստրուկներ բերվեցին պորտուգալական գաղութներ 1502 թվականին<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Այդ փուլում հիմնական ուղղություններն էին <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A2%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%B6" title="Կարիբյան ավազան">Կարիբյան ավազանի</a> գաղութները և <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1" title="Բրազիլիա">Բրազիլիան</a>, քանի որ եվրոպացիները տնտեսապես ստրուկներից կախյալ գաղութներ էին կառուցում <a href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D6%80_%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0" title="Նոր աշխարհ">Նոր աշխարհում</a>։ Ամերիկա բերված աֆրիկացի ստրուկների գրեթե 40%-ը Բրազիլիա տարվեց։ 1501-1866 թվականներին Ամերիկայից գրեթե 4,9 մլն ստրուկ բերվեց Բրազիլիա<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Ի տարբերություն Ամերիկայում եվրոպական վերահսկողության տակ գտնվող այլ գաղութների, որտեղ հիմնականում օգտագործվում էր աֆրիկացի ստրուկների աշխատանքը, իսպանացիները մեծամասամբ ստրկացնում էին տեղաբնակներին։ 1750 թվականին <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պորտուգալիայի միապետների ցանկ (դեռ գրված չէ)">Պորտուգալիայի թագավորությունը</a> վերացրեց իր <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1_(%D5%A3%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բրազիլիա (գաղութ) (դեռ գրված չէ)">Բրազիլիա</a> գաղութում տեղաբնակների ստրկացումը՝ այն պատճառաբանությամբ, որ նրանք պիտանի չեն աշխատելու համար և աֆրիկացի ստրուկներից ավելի քիչ արդյունավետ են։ Աֆրիկացի ստրուկներին Ամերիկա էին բերում ստրուկների համար նախատեսված հատուկ <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BF%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B6%D5%A1%D5%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ստրուկների նավ (դեռ գրված չէ)">նավերով</a>, անմարդկային պայմաններում, դաժան վերաբերվելով և ողջ մնացածներին վաճառում էին <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BF%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B7%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ստրուկների շուկա (դեռ գրված չէ)">ստրուկների շուկաներում</a><sup id="cite_ref-Yeager1995_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-Yeager1995-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Անկախությունից հետո Հարավային Ամերիկայի բոլոր երկրներում որոշ ժամանակ պահպանվեց ստրկությունը։ Առաջին երկիրը, որը 1823 թվականին վերացրեց ստրկությունն իր տարածքում, Չիլին էր, որին հաջորդեցին Ուրուգվայը (1830), Բոլիվիան (1831), Կոլումբիան և Էկվադորը (1851), Արգենտինան (1853), Պերուն և Վենեսուելան (1854), Սուրինամը (1863), Պարագվայը (1869) և Բրազիլիան (1888), որը Հարավային Ամերիկայի և <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D6%87%D5%B4%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0" title="Արևմտյան աշխարհ">Արևմտյան աշխարհի</a> վերջին երկիրն էր, որ վերացրեց ստրկությունն իր տարածքում<sup id="cite_ref-c_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-c-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Անկախություն_Իսպանիայից_և_Պորտուգալիայից"><span id=".D4.B1.D5.B6.D5.AF.D5.A1.D5.AD.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6_.D4.BB.D5.BD.D5.BA.D5.A1.D5.B6.D5.AB.D5.A1.D5.B5.D5.AB.D6.81_.D6.87_.D5.8A.D5.B8.D6.80.D5.BF.D5.B8.D6.82.D5.A3.D5.A1.D5.AC.D5.AB.D5.A1.D5.B5.D5.AB.D6.81"></span>Անկախություն Իսպանիայից և Պորտուգալիայից</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=11" title="Խմբագրել բաժինը. Անկախություն Իսպանիայից և Պորտուգալիայից" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=11" title="Edit section's source code: Անկախություն Իսպանիայից և Պորտուգալիայից"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Եվրոպայում ընթացող <a href="/wiki/%D5%8A%D5%AB%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Պիրենեյան պատերազմներ">Պիրենեյան պատերազմը</a> (1807-1814) փոխեց իսպանական և պորտուգալական գաղութների քաղաքական իրավիճակը։ Նապոլեոնը ներխուժեց Պորտուգալիա, բայց <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%A1_(%D5%A4%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%AB%D5%A1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բրագանսա (դինաստիա) (դեռ գրված չէ)">Բրագանսա դինաստիան</a>, փախչելով Բրազիլիա, խուսափեց գերի ընկնելուց։ Նապոլեոնը նաև գերեվարեց Իսպանիայի <a href="/wiki/%D5%96%D5%A5%D6%80%D5%A4%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D5%A4_VII" title="Ֆերդինանդ VII">Ֆերդինանդ VII</a> արքային և նրա փոխարեն նշանակեց եղբորը։ Այս նշանակումը հանրային լուրջ դիմադրության արժանացավ, ինչի հետևանքով ստեղծվեց <a href="/w/index.php?title=%D4%BD%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%BF%D5%A1_(%D5%8A%D5%AB%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Խունտա (Պիրենեյան պատերազմ) (դեռ գրված չէ)">խունտա</a>, որը պետք է կառավարեր գերեվարված արքայի անունից։ </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Pedro_Am%C3%A9rico_-_Independ%C3%AAncia_ou_Morte_-_Google_Art_Project.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Pedro_Am%C3%A9rico_-_Independ%C3%AAncia_ou_Morte_-_Google_Art_Project.jpg/220px-Pedro_Am%C3%A9rico_-_Independ%C3%AAncia_ou_Morte_-_Google_Art_Project.jpg" decoding="async" width="220" height="118" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Pedro_Am%C3%A9rico_-_Independ%C3%AAncia_ou_Morte_-_Google_Art_Project.jpg/330px-Pedro_Am%C3%A9rico_-_Independ%C3%AAncia_ou_Morte_-_Google_Art_Project.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Pedro_Am%C3%A9rico_-_Independ%C3%AAncia_ou_Morte_-_Google_Art_Project.jpg/440px-Pedro_Am%C3%A9rico_-_Independ%C3%AAncia_ou_Morte_-_Google_Art_Project.jpg 2x" data-file-width="34130" data-file-height="18254" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A5%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82_I_(%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պեդրու I (Բրազիլիայի կայսր) (դեռ գրված չէ)">Արքայազն Պեդրուն</a> հռչակում է <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%A1%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բրազիլիայի անկախություն (դեռ գրված չէ)">Բրազիլիայի անկախությունը</a> (1822 թվականի սեպտեմբերի 7)։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Entrevista_de_Guayaquil.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Entrevista_de_Guayaquil.jpg/170px-Entrevista_de_Guayaquil.jpg" decoding="async" width="170" height="160" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Entrevista_de_Guayaquil.jpg/255px-Entrevista_de_Guayaquil.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Entrevista_de_Guayaquil.jpg/340px-Entrevista_de_Guayaquil.jpg 2x" data-file-width="577" data-file-height="543" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%AF%D5%AB%D5%AC%D5%AB_%D5%AF%D5%B8%D5%B6%D6%86%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գուայակիլի կոնֆերանս (դեռ գրված չէ)">Գուայակիլի հանդիպումը</a> <a href="/wiki/%D4%BD%D5%B8%D5%BD%D5%A5_%D5%8D%D5%A1%D5%B6_%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%AB%D5%B6" title="Խոսե Սան Մարտին">Խոսե դե Սան Մարտինի</a> և <a href="/wiki/%D5%8D%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D5%B6_%D4%B2%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BE%D5%A1%D6%80" title="Սիմոն Բոլիվար">Սիմոն Բոլիվարի</a> միջև։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Coroa%C3%A7ao_pedro_I_001.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Coroa%C3%A7ao_pedro_I_001.jpg/220px-Coroa%C3%A7ao_pedro_I_001.jpg" decoding="async" width="220" height="128" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Coroa%C3%A7ao_pedro_I_001.jpg/330px-Coroa%C3%A7ao_pedro_I_001.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Coroa%C3%A7ao_pedro_I_001.jpg/440px-Coroa%C3%A7ao_pedro_I_001.jpg 2x" data-file-width="2718" data-file-height="1586" /></a><figcaption>Պեդրու I-ի թագադրումը որպես <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բրազիլիայի միապետների ցանկ (դեռ գրված չէ)">Բրազիլիայի առաջին կայսր</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:JuraIndependencia.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/JuraIndependencia.jpg/220px-JuraIndependencia.jpg" decoding="async" width="220" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/JuraIndependencia.jpg/330px-JuraIndependencia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/JuraIndependencia.jpg/440px-JuraIndependencia.jpg 2x" data-file-width="1077" data-file-height="709" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A5%D5%BC%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8_%D5%95%E2%80%99%D5%80%D5%AB%D5%A3%D5%AB%D5%B6%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բեռնարդո Օ’Հիգինս (դեռ գրված չէ)">Բեռնարդո Օ’Հիգինսը</a> պաշտոնապես հռչակում է <a href="/wiki/%D5%89%D5%AB%D5%AC%D5%AB" title="Չիլի">Չիլիի</a> անկախությունը։</figcaption></figure> <p>Իսպանական գաղութների մի շարք քաղաքներ իրենց հավասարապես իրավունք էին վերապահում տեղական խունտաներ ստեղծել, ինչպես Իսպանիայում էր։ Սրանով սկիզբ դրվեց անկախության համար <a href="/wiki/%D4%BB%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A3%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%A1%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B4_(1810-1826)" title="Իսպանական գաղութների անկախության պատերազմ Ամերիկայում (1810-1826)">իսպանա-ամերիկյան պատերազմներին</a>. պատերազմող կողմերն էին՝ հայրենասերները, որոնք աջակցում էին այդպիսի ինքնավարությանը և ռոյալիստները, որոնք աջակցում էին Ամերիկայի նկատմամբ իսպանական գերիշխանությանը։ Ե՛վ Իսպանիայի, և՛ Ամերիկայի խունտաները սատարում էին <a href="/wiki/%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6" title="Լուսավորության դարաշրջան">Լուսավորության դարաշրջանի</a> գաղափարներին։ Պատերազմը սկսվելուց հինգ տարի անց Ֆերդինանդ VII արքան վերադարձավ գահին, և երբ ռոյալիստները հաղթեցին հակամարտության մեջ, վերականգնվեց բացարձակ միապետությունը։ </p><p>Հարավային Ամերիկան անկախություն ձեռք բերեց երկու կարևոր <a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%AB%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%A4%D5%B8%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լիբերտադորներ (դեռ գրված չէ)">լիբերտադորների</a> (ազատարարների)՝ <a href="/wiki/%D5%8D%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D5%B6_%D4%B2%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BE%D5%A1%D6%80" title="Սիմոն Բոլիվար">Սիմոն Բոլիվարի</a> (Վենեսուելա) և <a href="/wiki/%D4%BD%D5%B8%D5%BD%D5%A5_%D5%8D%D5%A1%D5%B6_%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%AB%D5%B6" title="Խոսե Սան Մարտին">Խոսե դե Սան Մարտինի</a> (Արգենտինա) շնորհիվ։ Բոլիվարը հյուսիսում մեծ ապստամբություն գլխավորեց, այնուհետև իր զորքը տարավ դեպի հարավ՝ <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%AB_%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%A1%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պերուի փոխարքայություն (դեռ գրված չէ)">Պերուի փոխարքայության</a> մայրաքաղաք <a href="/wiki/%D4%BC%D5%AB%D5%B4%D5%A1" title="Լիմա">Լիմա</a>։ Այդ ժամանակ Սան Մարտինն իր զորքը չիլիացի հայրենագնացների հետ միասին Անդերով տարավ դեպի Չիլի և ազատագրեց այն։ Ծովով Պերու հասնելու համար նա նավատորմ կառուցեց և ստացավ Պերուի փոխարքայության մի շարք ապստամբների ռազմական աջակցությունը։ Երկու զորքերը վերջապես հանդիպեցին <a href="/wiki/%D4%B7%D5%AF%D5%BE%D5%A1%D5%A4%D5%B8%D6%80" title="Էկվադոր">Էկվադորի</a> <a href="/wiki/%D4%B3%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%AF%D5%AB%D5%AC" title="Գուայակիլ">Գուայակիլ</a> քաղաքում, որտեղ ճնշեցին Իսպանիայի թագավորական բանակին և ստիպեցին հանձնվել։ </p><p><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB,_%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D6%87_%D4%B1%D5%AC%D5%A3%D5%A1%D6%80%D5%BE%D5%A5%D5%AB_%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պորտուգալիայի, Բրազիլիայի և Ալգարվեի միացյալ թագավորություն (դեռ գրված չէ)">Բրազիլիայի պորտուգալական թագավորությունում</a> <a href="/w/index.php?title=%D4%BA%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%B6_VI&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ժուան VI (դեռ գրված չէ)">Ժուան VI</a> արքայի որդի <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A5%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82_I_(%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պեդրու I (Բրազիլիայի կայսր) (դեռ գրված չէ)">Պեդրու I-ը</a> (Պեդրու IV Պորտուգալացի) 1822 թվականին հռչակեց <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բրազիլիայի թագավորություն (դեռ գրված չէ)">Բրազիլիայի թագավորության</a> անկախությունը, որի հիման վրա ավելի ուշ ստեղծվեց <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բրազիլիայի կայսրություն (դեռ գրված չէ)">Բրազիլիայի կայսրությունը</a>։ Չնայած <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%B0%D5%AB%D5%A1" title="Բահիա">Բահիայի</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%AB%D5%BD%D5%BA%D5%AC%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սիսպլատինա (դեռ գրված չէ)">Սիսպլատինայի</a> և <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%A1" title="Պարա">Պարայի</a> կայազորների հավատարմությանը Պորտուգալիային՝ Պորտուգալիայի թագավորությունը 1825 թվականին պաշտոնապես ճանաչեց Բրազիլիայի անկախությունը. վերջինս <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D4%B9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Միացյալ Թագավորություն">Միացյալ Թագավորության</a> միջնորդությամբ բարձր փոխհատուցում վճարեց։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ազգաշինություն_և_մասնատում"><span id=".D4.B1.D5.A6.D5.A3.D5.A1.D5.B7.D5.AB.D5.B6.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6_.D6.87_.D5.B4.D5.A1.D5.BD.D5.B6.D5.A1.D5.BF.D5.B8.D6.82.D5.B4"></span>Ազգաշինություն և մասնատում</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=12" title="Խմբագրել բաժինը. Ազգաշինություն և մասնատում" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=12" title="Edit section's source code: Ազգաշինություն և մասնատում"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Juan_Manuel_Blanes_-_El_Juramento_de_los_Treinta_y_Tres_Orientales.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Juan_Manuel_Blanes_-_El_Juramento_de_los_Treinta_y_Tres_Orientales.jpg/220px-Juan_Manuel_Blanes_-_El_Juramento_de_los_Treinta_y_Tres_Orientales.jpg" decoding="async" width="220" height="117" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Juan_Manuel_Blanes_-_El_Juramento_de_los_Treinta_y_Tres_Orientales.jpg/330px-Juan_Manuel_Blanes_-_El_Juramento_de_los_Treinta_y_Tres_Orientales.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Juan_Manuel_Blanes_-_El_Juramento_de_los_Treinta_y_Tres_Orientales.jpg/440px-Juan_Manuel_Blanes_-_El_Juramento_de_los_Treinta_y_Tres_Orientales.jpg 2x" data-file-width="2088" data-file-height="1115" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D4%B5%D6%80%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A5%D6%84_%D6%85%D6%80%D5%AB%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Երեսուներեք օրիենտալներ (դեռ գրված չէ)">Երեսուներեք օրիենտալները</a> հռչակում են <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%AB%D5%BD%D5%BA%D5%AC%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1_(%D5%BA%D6%80%D5%B8%D5%BE%D5%AB%D5%B6%D6%81%D5%AB%D5%A1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սիսպլատինա (պրովինցիա) (դեռ գրված չէ)">Սիսպլատինա պրովինցիայի</a> անկախությունը։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Oscar_Pereira_da_Silva_-_Cena_de_Batalha_no_Sul_do_Brasil.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Oscar_Pereira_da_Silva_-_Cena_de_Batalha_no_Sul_do_Brasil.jpg/220px-Oscar_Pereira_da_Silva_-_Cena_de_Batalha_no_Sul_do_Brasil.jpg" decoding="async" width="220" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Oscar_Pereira_da_Silva_-_Cena_de_Batalha_no_Sul_do_Brasil.jpg/330px-Oscar_Pereira_da_Silva_-_Cena_de_Batalha_no_Sul_do_Brasil.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9c/Oscar_Pereira_da_Silva_-_Cena_de_Batalha_no_Sul_do_Brasil.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="297" /></a><figcaption>Ֆանֆայի ճակատամարտը</figcaption></figure> <p>Նորանկախ երկրներում սկսվեցին մասնատման գործընթացներ, որոնք ուղեկցվեցին քաղաքացիական և միջազգային մի քանի պատերազմներով։ Սակայն դրանք այնքան էլ ուժեղ գործընթացներ չէին, որքան Կենտրոնական Ամերիկայում ընթացող գործընթացները։ Որոշ պետություններ ստեղծվեցին ավելի մեծ երկրների պրովինցիաների հիման վրա, որոնք շարունակում են գոյություն ունենալ մինչև այսօր (օրինակ՝ <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%B5" title="Պարագվայ">Պարագվայը</a> կամ <a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%B5" title="Ուրուգվայ">Ուրուգվայը</a>), մինչդեռ մյուս պետությունները կրկին նվաճվեցին և ընդգրկվեցին իրենց նախկին երկրների կազմում (օրինակ՝ <a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%B6%D5%BF%D6%80%D5%A5_%D5%8C%D5%AB%D5%B8%D5%AB%D5%BD_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Էնտրե Ռիոիս Հանրապետություն (դեռ գրված չէ)">Էնտրե Ռիոիս Հանրապետությունը</a> և <a href="/w/index.php?title=%D5%8C%D5%AB%D5%B8%D6%82_%D4%B3%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%AB%D5%AB_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ռիու Գրանդիի Հանրապետություն (դեռ գրված չէ)">Ռիու Գրանդիի Հանրապետությունը</a>)։ </p><p>Առաջին անջատողական փորձն արեց Արգենտինայի <a href="/wiki/%D4%B7%D5%B6%D5%BF%D6%80%D5%A5_%D5%8C%D5%AB%D5%B8%D5%BD" title="Էնտրե Ռիոս">Էնտրե Ռիոս պրովինցիան</a> 1820 թվականին՝ <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%AB%D5%AC%D5%B5%D5%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կաուդիլյո (դեռ գրված չէ)">կաուդիլյոյի</a> ղեկավարությամբ<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Թեև վերնագրում եղած «Հանրապետություն» բառին, կաուդիլյո <a href="/w/index.php?title=%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%BD%D5%AF%D5%B8_%D5%8C%D5%A1%D5%B4%D5%AB%D6%80%D5%A5%D5%BD_(%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%B9)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ֆրանսիսկո Ռամիրես (կառավարիչ) (դեռ գրված չէ)">գեներալ Ռամիրեսը</a> երբեք իսկապես մտադրություն չուներ հռչակել Էնտրե Ռիոսի անկախությունը։ Ավելի շուտ նա քաղաքական հայտարարություններ էր անում միապետական և կենտրոնամետ գաղափարների դեմ, որոնք այդ ժամանակ տարածված էին <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%BD_%D4%B1%D5%B5%D6%80%D5%A5%D5%BD" title="Բուենոս Այրես">Բուենոս Այրեսի</a> քաղաքական դաշտում։ 1821 թվականին «երկիրը» վերակազմավորվեց Միացյալ պրովինցիաների։ </p><p>1825 թվականին Սիսպլատինա պրովինցիան հռչակեց իր անկախությունը <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բրազիլիայի կայսրություն (դեռ գրված չէ)">Բրազիլիայի կայսրությունից</a>, ինչը հանգեցրեց տարածաշրջանը կառավարելու համար <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%AB%D5%BD%D5%BA%D5%AC%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սիսպլատինայի պատերազմ (դեռ գրված չէ)">Սիսպլատինայի պատերազմին</a>՝ կայսերապաշտների և <a href="/w/index.php?title=%D5%8C%D5%AB%D5%B8_%D5%A4%D5%A5_%D5%AC%D5%A1_%D5%8A%D5%AC%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D5%BA%D6%80%D5%B8%D5%BE%D5%AB%D5%B6%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ռիո դե լա Պլատայի միացյալ պրովինցիաներ (դեռ գրված չէ)">Ռիո դե լա Պլատայի միացյալ պրովինցիաների</a> արգենտինացիների միջև։ Երեք տարի անց այդ հարցին միջամտեց <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D4%B9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Միացյալ Թագավորություն">Միացյալ Թագավորությունը</a>՝ Սիսպլատինայի նախկին տարածքում ստեղծելով նորանկախ երկիր՝ <a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%B5" title="Ուրուգվայ">Ուրուգվայի Արևելյան Հանրապետություն</a>։ </p><p>Ավելի ուշ՝ 1836 թվականին, երբ Բրազիլիայի կառավարման օղակում քաոս էր տիրում, <a href="/wiki/%D5%8C%D5%AB%D5%B8%D6%82_%D4%B3%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%AB_%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%8D%D5%B8%D6%82%D5%AC" title="Ռիու Գրանդի դու Սուլ">Ռիու Գրանդի դու Սուլը</a>, ելնելով հարկերի ճգնաժամից, հռչակեց իր անկախությունը։ <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A5%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82_II_II_(%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պեդրու II II (Բրազիլիայի կայսր) (դեռ գրված չէ)">Պեդրու II-ի</a>՝ Բրազիլիայի գահին նստելու նախաշեմին, երկիրը կարողացավ կայունություն ձեռք բերել և պայքարել անջատողականների դեմ, որոնց 1839 թվականին միացել էր <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1_%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%A1" title="Սանտա Կատարինա">Սանտա Կատարինա</a> պրովինցիան։ Հակամարտությունն ավարտվեց այն ժամանակ, երբ կողմերը փոխզիջման գնացին և 1845 թվականին <a href="/w/index.php?title=%D5%8C%D5%AB%D5%B8%D6%82_%D4%B3%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%AB%D5%AB_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ռիու Գրանդիի Հանրապետություն (դեռ գրված չէ)">Ռիու Գրանդիի</a> ու <a href="/w/index.php?title=%D4%BA%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ժուլիանայի Հանրապետություն (դեռ գրված չէ)">Ժուլիանայի Հանրապետությունները</a> վերակազմավորվեցին որպես պրովինցիաներ<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%A2%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BE%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D5%B7%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պերուաբոլիվիական համադաշնություն (դեռ գրված չէ)">Պերուաբոլիվիական համադաշնությունը</a>՝ Պերուի և Բոլիվիայի կարճաժամկետ միությունը, <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D5%B7%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Համադաշնության պատերազմ (դեռ գրված չէ)">Համադաշնության պատերազմի</a> (1836–1839) ժամանակ արգելափակվեց Չիլիի կողմից, այնուհետև կրկին արգելափակվեց <a href="/wiki/%D4%B5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B8%D6%80%D5%A4_%D4%BD%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%B2%D6%85%D5%BE%D5%AF%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4" title="Երկրորդ Խաղաղօվկիանոսյան պատերազմ">Խաղաղօվկիանոսյան պատերազմի</a> ժամանակ (1879–1883)։ <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4" title="Պարագվայի պատերազմ">Պարագվայի պատերազմում</a> Արգենտինան, Բրազիլիան և Ուրուգվայը փաստացի պարտության մատնեցին Պարագվային։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Պատերազմներ_և_հակամարտություններ"><span id=".D5.8A.D5.A1.D5.BF.D5.A5.D6.80.D5.A1.D5.A6.D5.B4.D5.B6.D5.A5.D6.80_.D6.87_.D5.B0.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B4.D5.A1.D6.80.D5.BF.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Պատերազմներ և հակամարտություններ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=13" title="Խմբագրել բաժինը. Պատերազմներ և հակամարտություններ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=13" title="Edit section's source code: Պատերազմներ և հակամարտություններ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Brazilians_during_the_siege_of_Paysandu.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Brazilians_during_the_siege_of_Paysandu.jpg/220px-Brazilians_during_the_siege_of_Paysandu.jpg" decoding="async" width="220" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Brazilians_during_the_siege_of_Paysandu.jpg/330px-Brazilians_during_the_siege_of_Paysandu.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Brazilians_during_the_siege_of_Paysandu.jpg/440px-Brazilians_during_the_siege_of_Paysandu.jpg 2x" data-file-width="2128" data-file-height="1286" /></a><figcaption>Բրազիլիայի կայսրության նավատորմը և զորքերը <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%B7%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պայսանդուի պաշարում (դեռ գրված չէ)">Պայսանդուի պաշարման</a> ժամանակ (1865)։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Battle_of_Potrero_Sauce_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Battle_of_Potrero_Sauce_01.jpg/220px-Battle_of_Potrero_Sauce_01.jpg" decoding="async" width="220" height="144" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Battle_of_Potrero_Sauce_01.jpg/330px-Battle_of_Potrero_Sauce_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Battle_of_Potrero_Sauce_01.jpg/440px-Battle_of_Potrero_Sauce_01.jpg 2x" data-file-width="1237" data-file-height="808" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D5%88%D6%82%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ուրուգվայի ազգային բանակ (դեռ գրված չէ)">Ուրուգվայի զորքը</a> <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A5%D5%AB_%D5%B3%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սաուսեի ճակատամարտ (դեռ գրված չէ)">Սաուսեի ճակատամարտի</a> ժամանակ (1866)։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Procession_in_Paraguay_1868.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Procession_in_Paraguay_1868.jpg/220px-Procession_in_Paraguay_1868.jpg" decoding="async" width="220" height="159" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Procession_in_Paraguay_1868.jpg/330px-Procession_in_Paraguay_1868.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Procession_in_Paraguay_1868.jpg/440px-Procession_in_Paraguay_1868.jpg 2x" data-file-width="1900" data-file-height="1372" /></a><figcaption>Բրազիլիայի կայսրության զորքը <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%B5" title="Պարագվայ">Պարագվայի</a> արշավանքի ժամանակ (1868)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Batalla_de_Chorrillos.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Batalla_de_Chorrillos.jpg/220px-Batalla_de_Chorrillos.jpg" decoding="async" width="220" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Batalla_de_Chorrillos.jpg/330px-Batalla_de_Chorrillos.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Batalla_de_Chorrillos.jpg/440px-Batalla_de_Chorrillos.jpg 2x" data-file-width="999" data-file-height="784" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D5%89%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%AB_%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Չիլիի բանակ (դեռ գրված չէ)">Չիլիի զորքը</a> <a href="/w/index.php?title=%D5%89%D5%B8%D5%BC%D5%AB%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D5%BD%D5%AB_%D5%B3%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Չոռիլյոսի ճակատամարտ (դեռ գրված չէ)">Չոռիլյոսի ճակատամարտի</a> դաշտում (1883)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:U-199Flyover.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/U-199Flyover.jpg/220px-U-199Flyover.jpg" decoding="async" width="220" height="171" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/U-199Flyover.jpg/330px-U-199Flyover.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/U-199Flyover.jpg/440px-U-199Flyover.jpg 2x" data-file-width="668" data-file-height="520" /></a><figcaption>Գերմանական սուզանավը <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D6%85%D5%A4%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B8%D6%82%D5%AA%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բրազիլիայի օդային ուժեր (դեռ գրված չէ)">Բրազիլիայի օդային ուժերի</a> PBY Catalina ինքնաթիռի հարձակման տակ (հուլիսի 31, 1943)</figcaption></figure> <p>Չնայած <a href="/wiki/%D4%BB%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A3%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%A1%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B4_(1810-1826)" title="Իսպանական գաղութների անկախության պատերազմ Ամերիկայում (1810-1826)">անկախության համար մղվող իսպանա-ամերիկյան</a> և <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B6%D5%AF%D5%A1%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4_(%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Անկախության համար պատերազմ (Բրազիլիա) (դեռ գրված չէ)">բրազիլական պատերազմներին</a>՝ նոր պետություններում ներքին հակամարտություններ և պատերազմներ սկսվեցին։ 1810 թվականի սահմաններից շատերը, որոնք պետությունները սկզբնապես ընդունել էին «uti possidetis iuris» սկզբունքի հիման վրա, 1848 թվականին կա՛մ փոփոխության էին ենթարկվել պատերազմի հետևանքով, կա՛մ վիճարկվել էին<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>1825 թվականին Սիսպլատինայի անկախության հետևանքով <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%AB%D5%BD%D5%BA%D5%AC%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սիսպլատինայի պատերազմ (դեռ գրված չէ)">պատերազմ</a> սկսվեց պատմական թշնամիներ համարվող <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բրազիլիայի կայսրություն (դեռ գրված չէ)">Բրազիլիայի կայսրության</a> և Արգենտինային նախորդած <a href="/w/index.php?title=%D5%8C%D5%AB%D5%B8_%D5%A4%D5%A5_%D5%AC%D5%A1_%D5%8A%D5%AC%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D5%BA%D6%80%D5%B8%D5%BE%D5%AB%D5%B6%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ռիո դե լա Պլատայի միացյալ պրովինցիաներ (դեռ գրված չէ)">Ռիո դե լա Պլատայի միացյալ պրովինցիաների</a> միջև։ Սա բերեց փակուղու, որն ավարտվեց նրանով, որ <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%AE_%D4%B2%D6%80%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մեծ Բրիտանիայի կառավարություն (դեռ գրված չէ)">Բրիտանական կառավարությունը</a> հռչակեց Ուրուգվայի անկախությունը։ Շուտով մեկ այլ բրազիլիական պրովինցիա հայտարարեց իր անկախությունը, որը հանգեցրեց <a href="/w/index.php?title=%D5%96%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BA%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ֆառապուսների պատերազմ (դեռ գրված չէ)">Ֆառապուսների պատերազմին</a>, որտեղ հաղթանակ տարավ Բրազիլիան։ </p><p>1836-1839 թվականներին կարճ ժամանակով գոյություն ունեցած <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%A2%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BE%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D5%B7%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պերուաբոլիվիական համադաշնություն (դեռ գրված չէ)">Պերուաբոլիվիական համադաշնության</a> և <a href="/wiki/%D5%89%D5%AB%D5%AC%D5%AB" title="Չիլի">Չիլիի</a> միջև՝ <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D5%B7%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արգենտինայի համադաշնություն (դեռ գրված չէ)">Արգենտինայի համադաշնության</a> աջակցությամբ, սկսվեց <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D5%B7%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Համադաշնության պատերազմ (դեռ գրված չէ)">Համադաշնության պատերազմը</a>։ Պատերազմը տեղի էր ունենում հիմնականում ներկայիս <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82" title="Պերու">Պերուի</a> տարածքում, որն ավարտվեց Համադաշնության պարտությամբ, դրա լուծարմամբ և Արգենտինայի կողմից մի շարք տարածքների բռնակցմամբ։ </p><p>Մինչ այդ, Արգենտինայի՝ անկախություն ձեռք բերելուց հետո, երկիրն անընդհատ գտնվում էր <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արգենտինայի քաղաքացիական պատերազմներ (դեռ գրված չէ)">քաղաքացիական պատերազմների</a> մեջ։ Պայքարը հիմնականում ընթանում էր իշխանության կենտրոնացումը Բուենոս Այրեսում պաշտպանողների և համադաշնությունը պաշտպանողների միջև։ Այդ ժամանակաընթացքում կարելի է ասել, որ «երկու Արգենտինա կար»՝ Արգենտինայի համադաշնությունը և <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1" title="Արգենտինա">Արգենտինայի Հանրապետությունը</a>։ Միևնույն ժամանակ քաղաքական անկայունությունն Ուրուգվայում հանգեցրեց երկրի հիմնական քաղաքական ուժերի միջև <a href="/w/index.php?title=%D5%88%D6%82%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ուրուգվայի քաղաքացիական պատերազմ (դեռ գրված չէ)">քաղաքացիական պատերազմի</a>։ <a href="/w/index.php?title=%D5%8C%D5%AB%D5%B8_%D5%A4%D5%A5_%D5%AC%D5%A1_%D5%8A%D5%AC%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ռիո դե լա Պլատայի ավազան (դեռ գրված չէ)">Ռիո դե լա Պլատայի ավազանի</a> երկրներում տիրող անկայունությունը խանգարում էր այլ երկրների, օրինակ՝ Բրազիլիայի նպատակներին, որը շուտով ստիպված էր ինչ-որ մեկի կողմն անցնել։ 1851 թվականին կենտրոնամետ ունիտարներին աջակցող <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բրազիլիայի կայսրություն (դեռ գրված չէ)">Բրազիլիայի կայսրությունը</a> և <a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%B5" title="Ուրուգվայ">Ուրուգվայի</a> իշխանությունները ներխուժեցին Արգենտինա և գահընկեց արեցին Համադաշնության ղեկավար կաուդիլյո <a href="/wiki/%D4%BD%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%B6_%D5%84%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%AC_%D5%8C%D5%B8%D5%BD%D5%A1%D5%BD" title="Խուան Մանուել Ռոսաս">Խուան Մանուել Ռոսասին</a>։ Թեև <a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%A1_%D5%8A%D5%AC%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լա Պլատայի պատերազմ (դեռ գրված չէ)">Լա Պլատայի պատերազմով</a> Արգենտինայում վերջ չդրվեց քաղաքական քաոսին և քաղաքացիական պատերազմին, այն ժամանակավոր խաղաղություն բերեց Ուրուգվային, որտեղ հաղթանակ տարավ <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%B8_%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6_(%D5%88%D6%82%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%B5)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կոլորադո կուսակցություն (Ուրուգվայ) (դեռ գրված չէ)">Կոլորադո կուսակցությունը</a>, որին աջակցում էին <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բրազիլիայի կայսրություն (դեռ գրված չէ)">Բրազիլիան</a>, <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%AE_%D4%B2%D6%80%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D6%87_%D4%BB%D5%BC%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն">Բրիտանիան</a>, <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B8%D6%80%D5%A4_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ֆրանսիական երկրորդ կայսրություն">Ֆրանսիան</a> և Արգենտինայի <a href="/w/index.php?title=%D5%88%D6%82%D5%B6%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6_(%D4%B1%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ունիտարյան կուսակցություն (Արգենտինա) (դեռ գրված չէ)">Ունիտարյան կուսակցությունը</a><sup id="cite_ref-Latin_America’s_Wars_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-Latin_America’s_Wars-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Խաղաղությունը կարճ տևեց և 1864 թվականին Ուրուգվայի քաղաքական ուժերը կրկին բախվեցին <a href="/w/index.php?title=%D5%88%D6%82%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ուրուգվայի պատերազմ (դեռ գրված չէ)">պատերազմում</a>։ <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6_(%D5%88%D6%82%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%B5)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ազգային կուսակցություն (Ուրուգվայ) (դեռ գրված չէ)">Ուրուգվայի Ազգային կուսակցության</a> համակիրները, որոնց աջակցում էր Պարագվայը, սկսեցին հարձակվել սահմանի մոտ գտնվող բրազիլացի և արգենտինացի ագարակատերերի վրա։ Կայսրությունը փորձեց կարգավորել Ազգային կուսակցության և Կոլորադո կուսակցության համակիրների միջև տարաձայնությունները, սակայն չհաջողեց։ 1864 թվականին այն բանից հետո, երբ մերժվեց Բրազիլիայի վերջնագիրը, Կայսրությունը հայտարարեց, որ Բրազիլիայի զինված ուժերը պատասխան ճնշամիջոցներ են կիրառելու։ Բրազիլիան պաշտոնապես չճանաչեց պատերազմ վարելու հանգամանքը և ուրուգվայա-բրազիլական պատերազմը մնաց որպես չհայտարարված պատերազմ, ինչը հանգեցրեց Ազգային կուսակցության՝ իշխանությունից հեռանալուն և բրազիլամետ Կոլորադո կուսակցության՝ կրկին իշխանության գալուն։ Սա բարկացրեց Պարագվայի իշխանություններին, որոնք նախքան պատերազմի ավարտվելը, ներխուժեցին Բրազիլիա՝ սկսելով Հարավային և Լատինական Ամերիկայի պատմության մեջ ամենամեծ և ամենաշատ մահեր գրանցած պատերազմը՝ Պարագվայական պատերազմը։ </p><p>Պարագվայական պատերազմն սկսվեց, երբ Պարագվայի բռնապետ <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%BD%D5%AF%D5%B8_%D5%8D%D5%B8%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%B8_%D4%BC%D5%B8%D5%BA%D5%A5%D5%BD" title="Ֆրանսիսկո Սոլանո Լոպես">Ֆրանսիսկո Սոլանո Լոպեսը</a> հրամայեց ներխուժել Բրազիլիայի <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82_%D4%B3%D6%80%D5%B8%D5%BD%D5%B8%D6%82_(%D5%B6%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A3)" title="Մատու Գրոսու (նահանգ)">Մատու Գրոսու</a> և <a href="/wiki/%D5%8C%D5%AB%D5%B8%D6%82_%D4%B3%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%AB_%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%8D%D5%B8%D6%82%D5%AC" title="Ռիու Գրանդի դու Սուլ">Ռիու Գրանդի դու Սուլ</a> պրովինցիաները։ Նրա՝ առանց արգենտինական իշխանությունների համաձայնության Արգենտինայի տարածքը հատելու փորձը հանգեցրեց Արգենտինայի բրազիլամետ կառավարության ներգրավմանը պատերազմում։ Ուրուգվայի բրազիլամետ իշխանություններն իրենց աջակցությունը ցույց տվեցին՝ ուղարկելով զորք։ 1865 թվականին երեք երկրները Պարագվայի դեմ ստորագրեցին <a href="/w/index.php?title=%D4%B5%D5%BC%D5%B5%D5%A1%D5%AF_%D5%A4%D5%A1%D5%B7%D5%AB%D5%B6%D6%84%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%B5%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Եռյակ դաշինքի պայմանագիր (դեռ գրված չէ)">Եռյակ դաշինքի պայմանագիր</a>։ Պատերազմի սկզբում պարագվայցիները, մի քանի հաղթանակ տանելով, առավելություն ունեին մինչև կազմավորվեց Եռյակ դաշինքը՝ զավթիչներին հակահարված տալու և արդյունավետ մարտ վարելու նպատակով։ Սա <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4" class="mw-redirect" title="Ամերիկայի քաղաքացիական պատերազմ">Ամերիկայի քաղաքացիական պատերազմից</a> հետո երկրորդ <a href="/wiki/%D5%8F%D5%B8%D5%BF%D5%A1%D5%AC_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4" title="Տոտալ պատերազմ">տոտալ պատերազմն</a> էր աշխարհում։ Այն համարվում է երեք երկրների պատմության մեջ ամենամեծ պատերազմը, որը տևեց գրեթե վեց տարի և ավարտվեց Պարագվայի ամայացմամբ։ Երկիրը կորցրեց իր տարածքի 40%-ը, որն անցավ Բրազիլիային և Արգենտինային, կորցրեց բնակչության 60%-ին՝ ներառյալ տղամարդկանց 90%-ին։ Բռնապետ Լոպեսը սպանվեց պատերազմում և նոր կառավարություն ձևավորվեց՝ Բրազիլիայի դաշնակցությամբ, որը մինչև 1876 թվականը երկրից չհանեց օկուպացիոն զորքերը<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>19-րդ դարում Հարավային Ամերիկայում տեղի ունեցած վերջին պատերազմը <a href="/wiki/%D4%B5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B8%D6%80%D5%A4_%D4%BD%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%B2%D6%85%D5%BE%D5%AF%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4" title="Երկրորդ Խաղաղօվկիանոսյան պատերազմ">Խաղաղօվկիանոսյան պատերազմն</a> էր՝ մի կողմից Բոլիվիայի և Պերուի, մյուս կողմից՝ Չիլիի հետ։ 1879 թվականին պատերազմ սկսվեց, երբ Չիլիի զորքերը գրավեցին Բոլիվիայի նավահանգիստները, որից հետո Բոլիվիան պատերազմ հայտարարեց Չիլիին, և վերջինս դաշնակցային պայմանագիր կնքեց Պերուի հետ։ Բոլիվիացիները պարտություն կրեցին 1880 թվականին, իսկ 1881 թվականին գրավվեց Լիման։ 1883 թվականին Պերուի հետ խաղաղության պայմանագիր կնքվեց, իսկ 1884 թվականին Բոլիվիայի հետ զինադադար։ Չիլին երկու երկրներից տարածքներ բռնակցեց իրեն՝ Բոլիվիային թողնելով <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A5%D5%BA%D5%AB_%D5%AE%D5%B8%D5%BE_%D5%A5%D5%AC%D6%84_%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%81%D5%B8%D5%B2_%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="mw-redirect" title="Դեպի ծով ելք չունեցող պետություններ">առանց ելք դեպի ծով</a><sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Նոր դարաշրջանում, երբ պատերազմները դարձան նվազ դաժան ու ոչ հաճախակի, Բրազիլիան փոքր հակամարտություն ունեցավ Բոլիվիայի հետ՝ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%AF%D6%80%D5%AB_(%D5%B6%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A3)" title="Ակրի (նահանգ)">Ակրիի</a> համար, որը նվաճեց 1902 թվականին։ 1917 թվականին Բրազիլիան պատերազմ հայտարարեց <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կենտրոնական տերություններ">Կենտրոնական տերություններին</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4" title="Առաջին համաշխարհային պատերազմ">Առաջին համաշխարհային պատերազմում</a> միացավ դաշնակիցներին և ոչ մեծ նավատորմ ուղարկեց <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AE%D5%B8%D5%BE" title="Միջերկրական ծով">Միջերկրական ծով</a>, իսկ տարածաշրջանում բրիտանական և ֆրանսիական ուժերին ինտեգրվելու նպատակով՝ զորք ուղարկեց։ Բրազիլիան Հարավային Ամերիկայի միակ երկիրն էր, որը մասնակցեց Առաջին համաշխարհային պատերազմին<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Ավելի ուշ՝ 1932 թվականին, Կոլումբիան և Պերուն զինված կարճ հակամարտության մեջ մտան Ամազոնի ավազանում գտնվող մի տարածքի համար։ Նույն թվականին Պարագվայը <a href="/w/index.php?title=%D5%89%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D5%B5%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Չակոյի պատերազմ (դեռ գրված չէ)">պատերազմ հայտարարեց Բոլիվիային</a>՝ Չակոյի տարածքի համար։ Պատերազմը տևեց երեք տարի և ավարտվեց Պարագվայի հաղթանակով։ 1941-1942 թվականներին Պերուն և Էկվադորը <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82-%D4%B7%D5%AF%D5%BE%D5%A1%D5%A4%D5%B8%D6%80_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պերու-Էկվադոր պատերազմ (դեռ գրված չէ)">պայքարում էին այն տարածքների</a> համար, որոնք բռնակցվել էին Պերուին՝ զբաղեցնելով Էկվադորի սահմանը Բրազիլիայի հետ<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Այս ժամանակաշրջանում տեղի ունեցավ նաև <a href="/wiki/%D4%B5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B8%D6%80%D5%A4_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4" title="Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ">Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի</a>՝ առաջին խոշոր ծովամարտը՝ <a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%A1_%D5%8A%D5%AC%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B3%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լա Պլատայի ճակատամարտ (դեռ գրված չէ)">Լա Պլատայի ճակատամարտը</a>՝ Ատլանտյան օվկիանոսի հարավային մասում՝ մայրցամաքից ոչ շատ հեռու։ Պատերազմող կողմերն էին բրիտանական հածանավերի էսկադրոնը և <a href="/w/index.php?title=%C2%AB%D4%B4%D5%B8%D5%B5%D5%B9%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%A4%C2%BB_%D5%AE%D5%A1%D5%B6%D6%80_%D5%B0%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BE%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="«Դոյչլանդ» ծանր հածանավեր (դեռ գրված չէ)">գերմանական ծանր հածանավերը</a><sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Գերմանացիները շարունակում էին հարձակվել ափին գտնվող բրազիլական նավերի վրա, ինչի հետևանքով 1942 թվականին Բրազիլիան պատերազմ հայտարարեց <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BC%D5%A1%D5%B6%D6%81%D6%84%D5%AB_%D5%B8%D6%82%D5%AA%D5%A5%D6%80" title="Առանցքի ուժեր">Առանցքի ուժերին</a>, որտեղ միակ երկիրն էր Հարավային Ամերիկայից, որ մասնակցում էր պատերազմին (և երկու համաշխարհային պատերազմներին)։ Բրազիլիան ռազմածովային և օդային ուժեր ուղարկեց Ատլանտյան օվկիանոսի հարավային հատված՝ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BF%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B3%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%BF" title="Ատլանտիկայի ճակատամարտ">գերմանական և իտալական սուզանավերի դեմ պատերազմելու</a> համար, ինչպես նաև նվաճողական ուժեր ուղարկեց <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D6%80%D5%B7%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D4%B5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B8%D6%80%D5%A4_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իտալական արշավանք (Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ) (դեռ գրված չէ)">Իտալական արշավանքին</a> մասնակցելու համար<sup id="cite_ref-Ibidem_Maximiano_2011_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ibidem_Maximiano_2011-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>1982 թվականին, երբ Արգենտինան ներխուժեց <a href="/wiki/%D5%96%D5%B8%D5%AC%D5%AF%D5%AC%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ֆոլկլենդյան կղզիներ">Ֆոլկլենդյան կղզիներ</a>, կարճ պատերազմ տեղի ունեցավ Արգենտինայի և Միացյալ Թագավորության միջև, որն ավարտվեց Արգենտինայի պարտությամբ։ Հարավային Ամերիկայի տարածքում վերջին միջազգային պատերազմը 1995 թվականի Ալտո <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D5%BA%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սենեպայի պատերազմ (դեռ գրված չէ)">Սենեպայի պատերազմն</a> էր Էկվադորի և Պերուի միջև՝ նրանց ընդհանուր սահմանի երկայնքով։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ռազմական_բռնապետության_վերելք_և_անկում"><span id=".D5.8C.D5.A1.D5.A6.D5.B4.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.A2.D5.BC.D5.B6.D5.A1.D5.BA.D5.A5.D5.BF.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.A1.D5.B6_.D5.BE.D5.A5.D6.80.D5.A5.D5.AC.D6.84_.D6.87_.D5.A1.D5.B6.D5.AF.D5.B8.D6.82.D5.B4"></span>Ռազմական բռնապետության վերելք և անկում</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=14" title="Խմբագրել բաժինը. Ռազմական բռնապետության վերելք և անկում" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=14" title="Edit section's source code: Ռազմական բռնապետության վերելք և անկում"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Soldadosargentinos3.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Soldadosargentinos3.jpg/170px-Soldadosargentinos3.jpg" decoding="async" width="170" height="207" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Soldadosargentinos3.jpg/255px-Soldadosargentinos3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Soldadosargentinos3.jpg/340px-Soldadosargentinos3.jpg 2x" data-file-width="1343" data-file-height="1638" /></a><figcaption>Արգենտինացի զինվորները <a href="/wiki/%D5%96%D5%B8%D5%AC%D5%AF%D5%AC%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4" title="Ֆոլկլենդյան պատերազմ">Ֆոլկլենդյան պատերազմում</a>։</figcaption></figure> <p>20-րդ դարում պատերազմները հաճախակի բնույթ չէին կրում. բոլիվա-պարագվայական, պերու-էկվադորյան պատերազմները վերջին միջպետական պատերազմներն էին։ 20-րդ դարի սկզբում <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D4%B2%D5%89_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="ԱԲՉ երկրներ (դեռ գրված չէ)">Հարավային Ամերիկայի ամենահարուստ երեք երկրները</a> մասնակցում էին ռազմածովային գերթանկարժեք սպառազինության մրցավազքին, որն սկսվեց նոր <a href="/w/index.php?title=%D4%B4%D6%80%D5%A5%D5%A4%D5%B6%D5%B8%D5%B8%D6%82%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Դրեդնոուտ (դեռ գրված չէ)">զրահանավի</a> ստեղծմամբ։ Ինչ-որ ժամանակ Արգենտինայի կառավարությունը սկսեց իր տարեկան բյուջեի հինգերորդ մասը ծախսել միայն երկու նման զրահանավ գնելու վրա, որի գնի մեջ ներառված չէր շահագործման արժեքը, որը բրազիլական զրահանավերի դեպքում կազմում էր դրանց արժեքի 60%-ը<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>20-րդ դարի վերջում մայրցամաքը դարձավ <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%BC%D5%A8_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4" title="Սառը պատերազմ">Սառը պատերազմի</a> թատերաբեմ։ 1960-ական և 1970-ական թվականներին ժողովրդավարական կարգով ընտրված Արգենտինայի, Բրազիլիայի, Չիլիի, Ուրուգվայի և Պարագվայի կառավարությունները տապալվեցին կամ փոխարինվեցին ռազմական բռնապետությամբ։ Ընդդիմությանը ճնշելու նպատակով այդ երկրների կառավարությունները ձերբակալեցին տասնյակ հազարավոր <a href="/wiki/%D5%94%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%AC" title="Քաղաքական բանտարկյալ">քաղաքացիների</a>, որոնցից շատերը կտտանքների էին ենթարկվում և/կամ սպանվում։ Տնտեսական առումով այդ կառավարությունները սկսեցին անցում կատարել դեպի նեոլիբերալ տնտեսական քաղաքականության և իրենց գործողությունները «տեղավորեցին» Ամերիկյան սառը պատերազմի «Ազգային անվտանգությունը» ընդդեմ ներքին քայքայման դոկտրինի մեջ։ 1980-ական և 1990-ական թվականներին <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%A5%D6%80%D6%84%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6_%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ներքին հակամարտություն Պերուում (դեռ գրված չէ)">Պերուում ներքին հակամարտություն</a> էր ընթանում։ </p><p>1982 թվականին Արգենտինան ներխուժեց <a href="/wiki/%D5%96%D5%B8%D5%AC%D5%AF%D5%AC%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ֆոլկլենդյան կղզիներ">Ֆոլկլենդյան կղզիներ</a>, որը Մեծ Բրիտանիայի <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D6%80%D5%AE%D5%B8%D5%BE%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AE%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ">կախյալ տարածքն</a> էր։ Սկսվեց Ֆոլկլենդյան պատերազմը, որտեղ 74 օր անց <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%96%D5%B8%D5%AC%D5%AF%D5%AC%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արգենտինայի պարտությունը Ֆոլկլենդյան պատերազմում (դեռ գրված չէ)">արգենտինական ուժերը պարտվեցին</a><sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Կոլումբիայում շարունակ ներքին հակամարտություն էր ծավալվում, որը սկիզբ էր առել 1964 թվականին՝ <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D6%84%D5%BD%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Մարքսիզմ">մարքսիստական</a> պարտիզանների երևան գալով։ Հակամարտությանն այնուհետև ներգրավվեցին ձախական գաղափարախոսությանը հարող մի քանի ապօրինի զինված խմբեր, ինչպես նաև ազդեցիկ նարկոբարոնների անձնական զինված խմբերը։ Ներկայումս դրանցից շատերն այլևս գոյություն չունեն. մնացել են միայն Ազգային ազատագրական բանակի մի փոքր մասը և ավելի ուժեղ, թեև զգալիորեն կրճատված Հեղափոխական զինված ուժերը։ </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Brazilian_battleship_Minas_Geraes_firing_a_broadside.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Brazilian_battleship_Minas_Geraes_firing_a_broadside.jpg/220px-Brazilian_battleship_Minas_Geraes_firing_a_broadside.jpg" decoding="async" width="220" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Brazilian_battleship_Minas_Geraes_firing_a_broadside.jpg/330px-Brazilian_battleship_Minas_Geraes_firing_a_broadside.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Brazilian_battleship_Minas_Geraes_firing_a_broadside.jpg/440px-Brazilian_battleship_Minas_Geraes_firing_a_broadside.jpg 2x" data-file-width="1857" data-file-height="1332" /></a><figcaption>Բրազիլական <a href="/w/index.php?title=%C2%AB%D5%84%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%BD_%D4%BA%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B5%D5%BD%C2%BB_%D5%A4%D5%A1%D5%BD%D5%AB_%D5%A3%D5%AE%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BE%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="«Մինաս Ժերայս» դասի գծանավեր (դեռ գրված չէ)">«Մինաս Ժերայս» դասի գծանավերով</a> սկսվեց արգենտինաբրազիլաչիլիական նավատորմիղի մրցավազքը։</figcaption></figure> <p>Հեղափոխական շարժումները և աջ հայացքներ ունեցող ռազմական բռնապետությունները սովորական երևույթ դարձան <a href="/wiki/%D4%B5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B8%D6%80%D5%A4_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4" title="Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ">Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից</a> հետո, սակայն 1980-ական թվականներից սկսած մայրցամաքով ժողովրդավարության ալիք անցավ, և այժմ ժողովրդավարական կառավարումը տարածված բնույթ է կրում<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Այդուհանդերձ, կոռուպցիայի մեղադրանքները ևս տարածված երևույթ են և որոշ երկրներում ճգնաժամեր են առաջացել, որոնք ստիպել են իրենց իշխանություններին հրաժարական տալ։ </p><p>1980-ական թվականների վերջերին <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%AB%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%BF%D6%84" title="Արտաքին պարտք">արտաքին պարտքը</a> լուրջ խնդրի էր վերածվել և որոշ երկրներում, չնայած ամուր ժողովրդավարությանը, դեռևս քաղաքական ինստիտուտներ չկան, որոնք ունակ են հաղթահարել այդպիսի ճգնաժամերը։ Վերջին քսան տարիներին հարավամերիկյան այնպիսի եզակի ինստիտուտների ստեղծմամբ, ինչպիսիք են <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A4%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D5%B6%D6%84" title="Անդյան համայնք">Անդյան համայնքը</a>, <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A8%D5%B6%D5%A4%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D6%80_%D5%B7%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%A1" title="Հարավային Ամերիկայի երկրների ընդհանուր շուկա">Հարավային Ամերիկայի երկրների ընդհանուր շուկան</a>, <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Հարավամերիկյան ազգերի միություն">Հարավամերիկյան ազգերի միությունը</a>, նկատվում է <a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AB%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լատինական Ամերիկայի ինտեգրում (դեռ գրված չէ)">տարածաշրջանային ինտեգրման</a> ուժեղ ձգտում։ Հատկանշական է, որ 1998 թվականին Վենեսուելայում <a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%A3%D5%B8_%D5%89%D5%A1%D5%BE%D5%A5%D5%BD" title="Ուգո Չավես">Ուգո Չավեսի</a> հաղթանակով տարածաշրջանով անցավ այսպես կոչված «վարդագույն ալիքը». երկրների մեծ մասում՝ բացառությամբ Ֆրանսիական Գվիանայի և Կոլումբիայի, ընտրվեցին ձախակողմյան և ձախակենտրոն ուժեր։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Արդի_ժամանակներ"><span id=".D4.B1.D6.80.D5.A4.D5.AB_.D5.AA.D5.A1.D5.B4.D5.A1.D5.B6.D5.A1.D5.AF.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Արդի ժամանակներ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=15" title="Խմբագրել բաժինը. Արդի ժամանակներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=15" title="Edit section's source code: Արդի ժամանակներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Հարավային Ամերիկայի քաղաքական աշխարհագրությունը 1990-ական թվականներից բնութագրվում է արտաքին ազդեցությունը նվազեցնելու ձգտումով<sup id="cite_ref-natgeo_53-0" class="reference"><a href="#cite_note-natgeo-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Արդյունաբերական ճյուղերի պետականացումը, որի միջոցով պետությունը վերահսկում է տնտեսական ամբողջ ոլորտներ (ի տարբերություն մասնավոր ընկերությունների), տարածաշրջանում դարձել է կարևոր քաղաքական հարց<sup id="cite_ref-natgeo_53-1" class="reference"><a href="#cite_note-natgeo-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Հարավային Ամերկայի որոշ երկրներ պետականացրել են իրենց էլեկտրաէներգիայի արդյունաբերությունը<sup id="cite_ref-natgeo_53-2" class="reference"><a href="#cite_note-natgeo-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Պետություններ_և_տարածքներ"><span id=".D5.8A.D5.A5.D5.BF.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80_.D6.87_.D5.BF.D5.A1.D6.80.D5.A1.D5.AE.D6.84.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Պետություններ և տարածքներ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=16" title="Խմբագրել բաժինը. Պետություններ և տարածքներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=16" title="Edit section's source code: Պետություններ և տարածքներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Հիմնական հոդված՝ <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Հարավային Ամերիկայի երկրների ցանկ">Հարավային Ամերիկայի երկրների ցանկ</a></div> <table class="wikitable sortable" style="float:center; text-align:center; white-space:nowrap;"> <tbody><tr> <th class="unsortable"><a href="/wiki/%D4%B6%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D5%B7%D5%A1%D5%B6" title="Զինանշան">Զինանշան</a> </th> <th class="unsortable"><a href="/wiki/%D4%B4%D6%80%D5%B8%D5%B7" title="Դրոշ">Դրոշ</a> </th> <th><a href="/wiki/%D4%B5%D6%80%D5%AF%D5%AB%D6%80_(%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AE%D6%84)" title="Երկիր (տարածք)">Պետություն</a> կամ <a href="/wiki/%D5%8F%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AE%D6%84" title="Տարածք">տարածք</a> </th> <th><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B6_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AE%D6%84%D5%AB" title="Աշխարհի երկրներն ըստ տարածքի">Ընդհանուր տարածք</a><sup id="cite_ref-factbook2008_54-0" class="reference"><a href="#cite_note-factbook2008-54"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B6_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%A2%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6" title="Աշխարհի երկրներն ըստ բնակչության">Բնակչություն</a><br />(2016)<sup id="cite_ref-UN_WPP_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-UN_WPP-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B6_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%A2%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AD%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6" title="Աշխարհի երկրներն ըստ բնակչության խտության">Բնակչության խտություն</a> </th> <th><a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84" title="Մայրաքաղաք">Մայրաքաղաք</a> </th> <th><a href="/wiki/%D4%BC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82" title="Լեզու">Անվանումները պաշտոնական լեզվով</a> </th> <th>ISO 3166-1 </th></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Coat_of_arms_of_Argentina.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Coat_of_arms_of_Argentina.svg/30px-Coat_of_arms_of_Argentina.svg.png" decoding="async" width="30" height="42" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Coat_of_arms_of_Argentina.svg/45px-Coat_of_arms_of_Argentina.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Coat_of_arms_of_Argentina.svg/60px-Coat_of_arms_of_Argentina.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="1052" /></a></span> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Argentina.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/45px-Flag_of_Argentina.svg.png" decoding="async" width="45" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/68px-Flag_of_Argentina.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/90px-Flag_of_Argentina.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="500" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1" title="Արգենտինա">Արգենտինա</a> </td> <td style="text-align:right;">2,766,890 կմ² </td> <td style="text-align:right;">43,847,430 </td> <td style="text-align:right;">14.3/կմ² </td> <td><a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%BD_%D4%B1%D5%B5%D6%80%D5%A5%D5%BD" title="Բուենոս Այրես">Բուենոս Այրես</a> </td> <td>Argentina </td> <td>ARG </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bolivia" title="Bolivia"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Insigne_Bolivicus.svg/20px-Insigne_Bolivicus.svg.png" decoding="async" width="20" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Insigne_Bolivicus.svg/30px-Insigne_Bolivicus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Insigne_Bolivicus.svg/40px-Insigne_Bolivicus.svg.png 2x" data-file-width="302" data-file-height="468" /></a></span> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Bolivia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Flag_of_Bolivia.svg/45px-Flag_of_Bolivia.svg.png" decoding="async" width="45" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Flag_of_Bolivia.svg/68px-Flag_of_Bolivia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Flag_of_Bolivia.svg/90px-Flag_of_Bolivia.svg.png 2x" data-file-width="1100" data-file-height="750" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BE%D5%AB%D5%A1" title="Բոլիվիա">Բոլիվիա</a> </td> <td style="text-align:right;">1,098,580 կմ² </td> <td style="text-align:right;">10,887,882 </td> <td style="text-align:right;">8.4/կմ² </td> <td><a href="/wiki/%D4%BC%D5%A1_%D5%8A%D5%A1%D5%BD" title="Լա Պաս">Լա Պաս</a>,<br /><a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D5%AF%D6%80%D5%A5" title="Սուկրե">Սուկրե</a> </td> <td>Bolivia/Mborivia/Wuliwya/Puliwya </td> <td>BOL </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Norway" title="Norway"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Arms_of_Norway.svg/20px-Arms_of_Norway.svg.png" decoding="async" width="20" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Arms_of_Norway.svg/30px-Arms_of_Norway.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Arms_of_Norway.svg/40px-Arms_of_Norway.svg.png 2x" data-file-width="319" data-file-height="369" /></a></span> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Norway.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Norway.svg/45px-Flag_of_Norway.svg.png" decoding="async" width="45" height="33" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Norway.svg/68px-Flag_of_Norway.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Norway.svg/90px-Flag_of_Norway.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="372" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%BE%D5%A5" title="Բուվե">Բուվե կղզի</a><br />(<a href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%BE%D5%A5%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Նորվեգիա">Նորվեգիա</a>) </td> <td style="text-align:right;">49 կմ² </td> <td style="text-align:right;">0 </td> <td style="text-align:right;">0/կմ² </td> <td>— </td> <td>Bouvetøya </td> <td>BVT </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Brazil" title="Brazil"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Brazil.svg/20px-Coat_of_arms_of_Brazil.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Brazil.svg/30px-Coat_of_arms_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Brazil.svg/40px-Coat_of_arms_of_Brazil.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="515" /></a></span> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Brazil.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/45px-Flag_of_Brazil.svg.png" decoding="async" width="45" height="32" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/68px-Flag_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/90px-Flag_of_Brazil.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="700" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1" title="Բրազիլիա">Բրազիլիա</a> </td> <td style="text-align:right;">8,514,877 կմ² </td> <td style="text-align:right;">207,652,865 </td> <td style="text-align:right;">22/կմ² </td> <td><a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1_(%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84)" title="Բրազիլիա (քաղաք)">Բրազիլիա</a> </td> <td>Brasil </td> <td>BRA </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Chile" title="Chile"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Roundel_of_Chile.svg/20px-Roundel_of_Chile.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Roundel_of_Chile.svg/30px-Roundel_of_Chile.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Roundel_of_Chile.svg/40px-Roundel_of_Chile.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="400" /></a></span> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Chile.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Chile.svg/45px-Flag_of_Chile.svg.png" decoding="async" width="45" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Chile.svg/68px-Flag_of_Chile.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Chile.svg/90px-Flag_of_Chile.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D5%89%D5%AB%D5%AC%D5%AB" title="Չիլի">Չիլի</a> </td> <td style="text-align:right;">756,950 կմ² </td> <td style="text-align:right;">17,909,754 </td> <td style="text-align:right;">22/կմ² </td> <td><a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%A3%D5%B8" title="Սանտյագո">Սանտյագո</a> </td> <td>Chile </td> <td>CHL </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Colombia" title="Colombia"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Insigne_Columbum.svg/20px-Insigne_Columbum.svg.png" decoding="async" width="20" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Insigne_Columbum.svg/30px-Insigne_Columbum.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Insigne_Columbum.svg/40px-Insigne_Columbum.svg.png 2x" data-file-width="307" data-file-height="385" /></a></span> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Colombia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Flag_of_Colombia.svg/45px-Flag_of_Colombia.svg.png" decoding="async" width="45" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Flag_of_Colombia.svg/68px-Flag_of_Colombia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Flag_of_Colombia.svg/90px-Flag_of_Colombia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%AB%D5%A1" title="Կոլումբիա">Կոլումբիա</a> </td> <td style="text-align:right;">1,141,748 կմ² </td> <td style="text-align:right;">48,653,419 </td> <td style="text-align:right;">40/կմ² </td> <td><a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D5%A3%D5%B8%D5%BF%D5%A1" title="Բոգոտա">Բոգոտա</a> </td> <td>Colombia </td> <td>COL </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ecuador" title="Ecuador"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Insigne_Aequatorium.svg/20px-Insigne_Aequatorium.svg.png" decoding="async" width="20" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Insigne_Aequatorium.svg/30px-Insigne_Aequatorium.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Insigne_Aequatorium.svg/40px-Insigne_Aequatorium.svg.png 2x" data-file-width="302" data-file-height="414" /></a></span> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Ecuador.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Flag_of_Ecuador.svg/45px-Flag_of_Ecuador.svg.png" decoding="async" width="45" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Flag_of_Ecuador.svg/68px-Flag_of_Ecuador.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Flag_of_Ecuador.svg/90px-Flag_of_Ecuador.svg.png 2x" data-file-width="1440" data-file-height="960" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D4%B7%D5%AF%D5%BE%D5%A1%D5%A4%D5%B8%D6%80" title="Էկվադոր">Էկվադոր</a> </td> <td style="text-align:right;">283,560 կմ² </td> <td style="text-align:right;">16,385,068 </td> <td style="text-align:right;">53.8/կմ² </td> <td><a href="/wiki/%D4%BF%D5%AB%D5%BF%D5%B8" title="Կիտո">Կիտո</a> </td> <td>Ecuador/Ikwayur/Ekuatur </td> <td>ECU </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Falkland_Islands" title="Falkland Islands"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Insigne_Falklandiae.svg/20px-Insigne_Falklandiae.svg.png" decoding="async" width="20" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Insigne_Falklandiae.svg/30px-Insigne_Falklandiae.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Insigne_Falklandiae.svg/40px-Insigne_Falklandiae.svg.png 2x" data-file-width="203" data-file-height="253" /></a></span> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_the_Falkland_Islands.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_Falkland_Islands.svg/45px-Flag_of_the_Falkland_Islands.svg.png" decoding="async" width="45" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_Falkland_Islands.svg/68px-Flag_of_the_Falkland_Islands.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_Falkland_Islands.svg/90px-Flag_of_the_Falkland_Islands.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D5%96%D5%B8%D5%AC%D5%AF%D5%AC%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ֆոլկլենդյան կղզիներ">Ֆոլկլենդյան կղզիներ</a><br />(<a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D4%B9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Միացյալ Թագավորություն">Միացյալ Թագավորություն</a>) </td> <td style="text-align:right;">12,173 կմ² </td> <td style="text-align:right;">2,910 </td> <td style="text-align:right;">0.26/կմ² </td> <td><a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D6%80%D5%BF_%D5%8D%D5%A9%D5%A5%D5%B6%D5%AC%D5%AB" title="Պորտ Սթենլի">Պորտ Սթենլի</a> </td> <td>Falkland Islands </td> <td>FLK </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/French_Guiana" title="French Guiana"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/BlasonGuyane.svg/20px-BlasonGuyane.svg.png" decoding="async" width="20" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/BlasonGuyane.svg/30px-BlasonGuyane.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/BlasonGuyane.svg/40px-BlasonGuyane.svg.png 2x" data-file-width="452" data-file-height="537" /></a></span> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_French_Guiana.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Flag_of_French_Guiana.svg/45px-Flag_of_French_Guiana.svg.png" decoding="async" width="45" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Flag_of_French_Guiana.svg/68px-Flag_of_French_Guiana.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Flag_of_French_Guiana.svg/90px-Flag_of_French_Guiana.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B3%D5%BE%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A1" title="Ֆրանսիական Գվիանա">Ֆրանսիական Գվիանա</a><br />(<a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Ֆրանսիա">Ֆրանսիա</a>) </td> <td style="text-align:right;">91,000 կմ² </td> <td style="text-align:right;">275,713 </td> <td style="text-align:right;">2.1/կմ² </td> <td><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D5%B6%D5%B6%D5%A1" title="Կայեննա">Կայեննա</a> (պրեֆեկտուրա) </td> <td>Guyane </td> <td>GUF </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Guyana" title="Guyana"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Insigne_Guianae.svg/20px-Insigne_Guianae.svg.png" decoding="async" width="20" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Insigne_Guianae.svg/30px-Insigne_Guianae.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Insigne_Guianae.svg/40px-Insigne_Guianae.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="406" /></a></span> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Guyana.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Flag_of_Guyana.svg/45px-Flag_of_Guyana.svg.png" decoding="async" width="45" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Flag_of_Guyana.svg/68px-Flag_of_Guyana.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Flag_of_Guyana.svg/90px-Flag_of_Guyana.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D4%B3%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%A1" title="Գայանա">Գայանա</a> </td> <td style="text-align:right;">214,999 կմ² </td> <td style="text-align:right;">773,303 </td> <td style="text-align:right;">3.5/կմ² </td> <td><a href="/wiki/%D5%8B%D5%B8%D6%80%D5%BB%D5%A9%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ջորջթաուն">Ջորջթաուն</a> </td> <td>Guyana </td> <td>GUY </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Coat_of_arms_of_Paraguay.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Coat_of_arms_of_Paraguay.svg/30px-Coat_of_arms_of_Paraguay.svg.png" decoding="async" width="30" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Coat_of_arms_of_Paraguay.svg/45px-Coat_of_arms_of_Paraguay.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Coat_of_arms_of_Paraguay.svg/60px-Coat_of_arms_of_Paraguay.svg.png 2x" data-file-width="610" data-file-height="610" /></a></span> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Paraguay.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Paraguay.svg/45px-Flag_of_Paraguay.svg.png" decoding="async" width="45" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Paraguay.svg/68px-Flag_of_Paraguay.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Paraguay.svg/90px-Flag_of_Paraguay.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="660" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%B5" title="Պարագվայ">Պարագվայ</a> </td> <td style="text-align:right;">406,750 կմ² </td> <td style="text-align:right;">6,725,308 </td> <td style="text-align:right;">15.6/կմ² </td> <td><a href="/wiki/%D4%B1%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%BD%D5%B5%D5%B8%D5%B6" title="Ասունսյոն">Ասունսյոն</a> </td> <td>Paraguay/Paraguái </td> <td>PRY </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Peru" title="Peru"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Insigne_Peruviae.svg/20px-Insigne_Peruviae.svg.png" decoding="async" width="20" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Insigne_Peruviae.svg/30px-Insigne_Peruviae.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Insigne_Peruviae.svg/40px-Insigne_Peruviae.svg.png 2x" data-file-width="302" data-file-height="362" /></a></span> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Peru.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Peru.svg/45px-Flag_of_Peru.svg.png" decoding="async" width="45" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Peru.svg/68px-Flag_of_Peru.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Peru.svg/90px-Flag_of_Peru.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82" title="Պերու">Պերու</a> </td> <td style="text-align:right;">1,285,220 կմ² </td> <td style="text-align:right;">31,773,839 </td> <td style="text-align:right;">22/կմ² </td> <td><a href="/wiki/%D4%BC%D5%AB%D5%B4%D5%A1" title="Լիմա">Լիմա</a> </td> <td>Perú/Piruw/Piruw </td> <td>PER </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/South_Georgia_and_the_South_Sandwich_Islands" title="South Georgia and the South Sandwich Islands"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Insigne_Georgiae_Australis_et_Insularum_Sandvich_Australium.svg/20px-Insigne_Georgiae_Australis_et_Insularum_Sandvich_Australium.svg.png" decoding="async" width="20" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Insigne_Georgiae_Australis_et_Insularum_Sandvich_Australium.svg/30px-Insigne_Georgiae_Australis_et_Insularum_Sandvich_Australium.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Insigne_Georgiae_Australis_et_Insularum_Sandvich_Australium.svg/40px-Insigne_Georgiae_Australis_et_Insularum_Sandvich_Australium.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="375" /></a></span> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_South_Georgia_and_the_South_Sandwich_Islands.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_South_Georgia_and_the_South_Sandwich_Islands.svg/45px-Flag_of_South_Georgia_and_the_South_Sandwich_Islands.svg.png" decoding="async" width="45" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_South_Georgia_and_the_South_Sandwich_Islands.svg/68px-Flag_of_South_Georgia_and_the_South_Sandwich_Islands.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_South_Georgia_and_the_South_Sandwich_Islands.svg/90px-Flag_of_South_Georgia_and_the_South_Sandwich_Islands.svg.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="375" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%8B%D5%B8%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%A1_%D6%87_%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%BE%D5%AB%D5%B9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Հարավային Ջորջիա և Հարավային Սանդվիչյան կղզիներ">Հարավային Ջորջիա և Հարավային Սանդվիչյան կղզիներ</a><br />(<a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D4%B9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Միացյալ Թագավորություն">Միացյալ Թագավորություն</a>) </td> <td style="text-align:right;">3,093 կմ² </td> <td style="text-align:right;">20 </td> <td style="text-align:right;">0/կմ² </td> <td><a href="/w/index.php?title=%D5%94%D5%AB%D5%B6%D5%A3_%D4%B7%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%A1%D6%80%D5%A4_%D5%93%D5%B8%D5%AB%D5%B6%D5%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Քինգ Էդուարդ Փոինթ (դեռ գրված չէ)">Քինգ Էդուարդ Փոինթ</a> </td> <td>South Georgia and the South Sandwich Islands </td> <td>SGS </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Suriname" title="Suriname"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Insigne_Surinamiae.svg/20px-Insigne_Surinamiae.svg.png" decoding="async" width="20" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Insigne_Surinamiae.svg/30px-Insigne_Surinamiae.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Insigne_Surinamiae.svg/40px-Insigne_Surinamiae.svg.png 2x" data-file-width="302" data-file-height="345" /></a></span> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Suriname.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Flag_of_Suriname.svg/45px-Flag_of_Suriname.svg.png" decoding="async" width="45" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Flag_of_Suriname.svg/68px-Flag_of_Suriname.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Flag_of_Suriname.svg/90px-Flag_of_Suriname.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B4" title="Սուրինամ">Սուրինամ</a> </td> <td style="text-align:right;">163,270 կմ² </td> <td style="text-align:right;">558,368 </td> <td style="text-align:right;">3/կմ² </td> <td><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A2%D5%B8" title="Պարամարիբո">Պարամարիբո</a> </td> <td>Suriname </td> <td>SUR </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Uruguay" title="Uruguay"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Insigne_Uraquariae.svg/20px-Insigne_Uraquariae.svg.png" decoding="async" width="20" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Insigne_Uraquariae.svg/30px-Insigne_Uraquariae.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Insigne_Uraquariae.svg/40px-Insigne_Uraquariae.svg.png 2x" data-file-width="302" data-file-height="414" /></a></span> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Uruguay.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Uruguay.svg/45px-Flag_of_Uruguay.svg.png" decoding="async" width="45" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Uruguay.svg/68px-Flag_of_Uruguay.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Uruguay.svg/90px-Flag_of_Uruguay.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="341" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%B5" title="Ուրուգվայ">Ուրուգվայ</a> </td> <td style="text-align:right;">176,220 կմ² </td> <td style="text-align:right;">3,444,006 </td> <td style="text-align:right;">19.4/կմ² </td> <td><a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D5%BE%D5%AB%D5%A4%D5%A5%D5%B8" title="Մոնտեվիդեո">Մոնտեվիդեո</a> </td> <td>Uruguay/Uruguai </td> <td>URY </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Venezuela" title="Venezuela"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Insigne_Venetiolae.svg/20px-Insigne_Venetiolae.svg.png" decoding="async" width="20" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Insigne_Venetiolae.svg/30px-Insigne_Venetiolae.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Insigne_Venetiolae.svg/40px-Insigne_Venetiolae.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="630" /></a></span> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Venezuela.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Flag_of_Venezuela.svg/45px-Flag_of_Venezuela.svg.png" decoding="async" width="45" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Flag_of_Venezuela.svg/68px-Flag_of_Venezuela.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Flag_of_Venezuela.svg/90px-Flag_of_Venezuela.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><a href="/wiki/%D5%8E%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%AC%D5%A1" title="Վենեսուելա">Վենեսուելա</a> </td> <td style="text-align:right;">916,445 կմ² </td> <td style="text-align:right;">31,568,179 </td> <td style="text-align:right;">27.8/կմ² </td> <td><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BD" title="Կարակաս">Կարակաս</a> </td> <td>Venezuela </td> <td>VEN </td></tr> <tr class="sortbottom"> <th colspan="3">Ընդհանուր </th> <th style="text-align:right;">17,824,513 կմ² </th> <th style="text-align:right;">420,458,044 </th> <th style="text-align:right;">21.5/կմ² </th> <th colspan="3"> </th></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Կառավարություն_և_քաղաքականություն"><span id=".D4.BF.D5.A1.D5.BC.D5.A1.D5.BE.D5.A1.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6_.D6.87_.D6.84.D5.A1.D5.B2.D5.A1.D6.84.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Կառավարություն և քաղաքականություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=17" title="Խմբագրել բաժինը. Կառավարություն և քաղաքականություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=17" title="Edit section's source code: Կառավարություն և քաղաքականություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:UNASUR_(Ecuador).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/UNASUR_%28Ecuador%29.jpg/220px-UNASUR_%28Ecuador%29.jpg" decoding="async" width="220" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/UNASUR_%28Ecuador%29.jpg/330px-UNASUR_%28Ecuador%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/UNASUR_%28Ecuador%29.jpg/440px-UNASUR_%28Ecuador%29.jpg 2x" data-file-width="4608" data-file-height="2592" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Հարավամերիկյան ազգերի միություն">Հարավամերիկյան ազգերի միության</a> կենտրոնակայանը <a href="/wiki/%D4%B7%D5%AF%D5%BE%D5%A1%D5%A4%D5%B8%D6%80" title="Էկվադոր">Էկվադորի</a> մայրաքաղաք <a href="/wiki/%D4%BF%D5%AB%D5%BF%D5%B8" title="Կիտո">Կիտոյում</a>։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:SACN_member_states.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/SACN_member_states.jpg/220px-SACN_member_states.jpg" decoding="async" width="220" height="320" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/SACN_member_states.jpg/330px-SACN_member_states.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/08/SACN_member_states.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="581" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Հարավամերիկյան ազգերի միություն">Հարավամերիկյան ազգերի միությանն</a> անդամ երկրների քարտեզը</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Bandeiras_UNASUL.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Bandeiras_UNASUL.jpg/220px-Bandeiras_UNASUL.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Bandeiras_UNASUL.jpg/330px-Bandeiras_UNASUL.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Bandeiras_UNASUL.jpg/440px-Bandeiras_UNASUL.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1333" /></a><figcaption>Հարավային Ամերիկայի երկրների դրոշները</figcaption></figure> <p>Պատմականորեն իսպանախոս երկրները հիմնադրվել են որպես հանրապետական բռնապետություններ, որոնք ղեկավարվում էին <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%AB%D5%AC%D5%B5%D5%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կաուդիլյո (դեռ գրված չէ)">կաուդիլյոների</a> կողմից։ Բրազիլիան միակ բացառությունն էր՝ իր անկախության առաջին 67 տարիներին լինելով <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B0%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Սահմանադրական միապետություն">սահմանադրական միապետություն</a>, մինչև հեղաշրջման հետևանքով երկրում հաստատվեց հանրապետական կառավարման ձև։ 19-րդ դարի վերջին ամենաժողովրդավարական երկրների թվում էին Բրազիլիան<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, Չիլին, Արգենտինան և Ուրուգվայը<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Հարավային Ամերիկայի բոլոր երկրները՝ բացառությամբ <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B4" title="Սուրինամ">Սուրինամի</a>, <a href="/wiki/%D5%86%D5%A1%D5%AD%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" class="mw-redirect" title="Նախագահական հանրապետություն">նախագահական հանրապետություններ</a> են։ Սուրինամը <a href="/wiki/%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Խորհրդարանական հանրապետություն">խորհրդարանական հանրապետություն</a> է։ <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B3%D5%BE%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A1" title="Ֆրանսիական Գվիանա">Ֆրանսիական Գվիանան</a> <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D6%80%D5%AE%D5%B8%D5%BE%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AE%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ֆրանսիայի անդրծովյան տարածքներ">ֆրանսիական անդրծովյան տարածք</a> է, մինչդեռ <a href="/wiki/%D5%96%D5%B8%D5%AC%D5%AF%D5%AC%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ֆոլկլենդյան կղզիներ">Ֆոլկլենդյան կղզիներն</a> ու <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%8B%D5%B8%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%A1_%D6%87_%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%BE%D5%AB%D5%B9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Հարավային Ջորջիա և Հարավային Սանդվիչյան կղզիներ">Հարավային Ջորջիա և Հարավային Սանդվիչյան կղզիները</a>՝ բրիտանական։ Հարավային Ամերիկան աշխարհի միակ մարդաբնակ մայրցամաքն է, որտեղ չկան միապետություններ։ Բրազիլիայի կայսրությունը գոյություն է ունեցել 19-րդ դարում։ Հարավային Արգենտինայի և Չիլիի ներկայիս տարածքներում եղել է <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D6%87_%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արաուկանիայի և Պատագոնիայի թագավորություն (դեռ գրված չէ)">Արաուկանիայի և Պատագոնիայի թագավորություն</a> ստեղծելու անհաջող փորձ։ Բացի այդ, 20-րդ դարում Սուրինամը ստեղծվել էր որպես <a href="/wiki/%D5%86%D5%AB%D5%A4%D5%A5%D6%80%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D4%B9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Նիդերլանդների Թագավորություն">Նիդերլանդների Թագավորության</a> մաս կազմող թագավորություն, իսկ Գայանան անկախության հռչակումից հետո շուրջ չորս տարի պահպանեց բրիտանական միապետի՝ որպես երկրի ղեկավարի կարգավիճակը։ </p><p>2008 թվականին ստեղծվել է միջկառավարական կազմակերպություն, որը նպատակ ուներ միավորել գոյություն ունեցող մաքսային երկու միությունները՝ <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A8%D5%B6%D5%A4%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D6%80_%D5%B7%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%A1" title="Հարավային Ամերիկայի երկրների ընդհանուր շուկա">Հարավային Ամերիկայի երկրների ընդհանուր շուկան</a> և <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B6%D5%A4%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Անդյան միություն (դեռ գրված չէ)">Անդյան միությունը</a>, ինչի արդյունքում ձևավորվեց աշխարհի երրորդ խոշորագույն տնտեսական բլոկը<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Մայրցամաքի մյուս խոշոր միավորումը՝ <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Հարավամերիկյան ազգերի միություն">Հարավամերիկյան ազգերի միությունն</a> է, որը նպատակ ունի ապահովել երկրների միջև մարդկանց ազատ տեղաշարժը, տնտեսական զարգացումը, պաշտպանական միացյալ քաղաքականությունն ու մաքսատուրքերի չեղարկումը։ Այդուհանդերձ, վերջին տարիներին երկրների մեծ մասը դուրս է եկել այս կազմակերպությունից։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ժողովրդագրություն"><span id=".D4.BA.D5.B8.D5.B2.D5.B8.D5.BE.D6.80.D5.A4.D5.A1.D5.A3.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Ժողովրդագրություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=18" title="Խմբագրել բաժինը. Ժողովրդագրություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=18" title="Edit section's source code: Ժողովրդագրություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:South_America_night.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/South_America_night.jpg/170px-South_America_night.jpg" decoding="async" width="170" height="191" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/South_America_night.jpg/255px-South_America_night.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/South_America_night.jpg/340px-South_America_night.jpg 2x" data-file-width="2447" data-file-height="2750" /></a><figcaption>Հարավային Ամերիկայի արբանյակային լուսանկարը <a href="/wiki/%D5%86%D4%B1%D5%8D%D4%B1" title="ՆԱՍԱ">ՆԱՍԱ</a>-ից։</figcaption></figure> <p>Հարավային Ամերիկան ունի ավելի քան 428 մլն բնակչություն, որն այնպես է տեղաբաշխված, որ «մայրցամաքն ազատ է». բնակչության հիմնական մասը կենտրոնացած է մայրցամաքի սահմաններին<sup id="cite_ref-natgeo_53-3" class="reference"><a href="#cite_note-natgeo-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Մի կողմից մայրցամաքում կան քիչ բնակեցված տարածքներ, օրինակ՝ <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%BC" title="Արևադարձային անտառ">արևադարձային անտառները</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B4%D5%A1_(%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF)" title="Ատակամա (անապատ)">Ատակամա անապատը</a> և <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%A1" title="Պատագոնիա">Պատագոնիայի</a> սառցե հատվածները, մյուս կողմից էլ կան խիտ բնակեցված տարածքներ, օրինակ՝ քաղաքային մեծ կենտրոնները։ Բնակչությունը ձևավորվել է եվրոպացիների (հիմնականում՝ <a href="/wiki/%D4%BB%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Իսպանացիներ">իսպանացիների</a>, <a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Պորտուգալացիներ">պորտուգալացիների</a> և <a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Իտալացիներ">իտալացիների</a>), <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%86%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Աֆրիկացիներ (դեռ գրված չէ)">աֆրիկացիների</a> և <a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Հնդկացիներ">հնդկացիների</a> սերունդներից։ Շատ են նաև <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%BD%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Մետիսներ">մետիսները</a>, որոնց թիվը տատանվում է՝ կախված վայրից։ Քիչ թիվ են կազմում <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ասիացիներ (դեռ գրված չէ)">ասիացիները</a>, հատկապես՝ <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1" title="Բրազիլիա">Բրազիլիայում</a>, <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82" title="Պերու">Պերուում</a> և <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1" title="Արգենտինա">Արգենտինայում</a>։ Ամենատարածված երկու լեզուներն են իսպաներենն ու պորտուգալերենը, որոնց հաջորդում են անգլերենը, ֆրանսերենը և հոլանդերենը։ </p> <figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:The_population_of_South_America,_1990-2022_(HY).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/The_population_of_South_America%2C_1990-2022_%28HY%29.png/916px-The_population_of_South_America%2C_1990-2022_%28HY%29.png" decoding="async" width="916" height="270" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/The_population_of_South_America%2C_1990-2022_%28HY%29.png/1374px-The_population_of_South_America%2C_1990-2022_%28HY%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f9/The_population_of_South_America%2C_1990-2022_%28HY%29.png 2x" data-file-width="1574" data-file-height="464" /></a><figcaption>Հարավային Ամերիկայի բնակչությունը, 1990-2022<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Լեզուներ"><span id=".D4.BC.D5.A5.D5.A6.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Լեզուներ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=19" title="Խմբագրել բաժինը. Լեզուներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=19" title="Edit section's source code: Լեզուներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Languages_of_South_America_(hy).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Languages_of_South_America_%28hy%29.png/220px-Languages_of_South_America_%28hy%29.png" decoding="async" width="220" height="155" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Languages_of_South_America_%28hy%29.png/330px-Languages_of_South_America_%28hy%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Languages_of_South_America_%28hy%29.png/440px-Languages_of_South_America_%28hy%29.png 2x" data-file-width="3255" data-file-height="2295" /></a><figcaption>Հարավային Ամերիկայի պաշտոնական լեզուները։</figcaption></figure> <p>Հարավային Ամերիկայում ամենատարածված լեզուներն են <a href="/wiki/%D4%BB%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Իսպաներեն">իսպաներենը</a> և <a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%A1%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Պորտուգալերեն">պորտուգալերենը</a>. յուրաքանչյուրով խոսում է մոտ 200 մլն մարդ։ Երկրների մեծ մասի պաշտոնական լեզուն իսպաներենն է՝ որոշ երկրներում տեղական այլ լեզուների հետ միասին։ Պորտուգալերենը Բրազիլիայի պաշտոնական լեզուն է, հոլանդերենը՝ <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B4" title="Սուրինամ">Սուրինամի</a>, իսկ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Անգլերեն">անգլերենը</a>՝ <a href="/wiki/%D4%B3%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%A1" title="Գայանա">Գայանայի</a>, թեև այս վերջինում տասներկու այլ լեզուներով էլ են խոսում՝ ներառյալ պորտուգալերենը, <a href="/wiki/%D5%89%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Չինարեն">չինարենը</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A2%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կարիբյան հինդուստանի (դեռ գրված չէ)">հինդուստանին</a> և այլն<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ <a href="/wiki/%D5%96%D5%B8%D5%AC%D5%AF%D5%AC%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ֆոլկլենդյան կղզիներ">Ֆոլկլենդյան կղզիներում</a> ևս խոսում են անգլերեն։ <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Ֆրանսերեն">Ֆրանսերենը</a> <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B3%D5%BE%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A1" title="Ֆրանսիական Գվիանա">Ֆրանսիական Գվիանայի</a> պաշտոնական լեզուն է և Բրազիլիայի <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A1%D5%BA%D5%A1" title="Ամապա">Ամապա</a> նահանգի երկրորդ լեզուն։ </p><p>Հարավային Ամերիկայի բնիկների լեզուներից են՝ <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%A1_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կեչուա լեզուներ">կեչուան</a>՝ Պերուում, Բոլիվիայում, Էկվադորում, Չիլիիում և Կոլումբիայում, <a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Վայունայկի (դեռ գրված չէ)">վայունայկին</a>՝ Կոլումբիայի հյուսիսային հատվածում (<a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%A1_%D4%B3%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%AD%D5%AB%D6%80%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լա Գուախիրա (դեռ գրված չէ)">Լա Գուախիրա</a> նահանգ) և Վենեսուելայի հյուսիսարևմտյան հատվածում (<a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սուլիա (դեռ գրված չէ)">Սուլիա</a> նահանգ), <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%B8%D6%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գուարանի (դեռ գրված չէ)">գուարանին</a>՝ Պարագվայում և ավելի քիչ՝ Բոլիվիայում, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B5%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A1_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Այմարա լեզուներ">այմարան</a>՝ Բոլիվիայում, Պերուում և քիչ՝ Չիլիում, <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%BA%D5%B8%D6%82%D5%B9%D5%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մապուչե (դեռ գրված չէ)">մապուչեն</a>՝ Չիլիի հարավային որոշ շրջաններում։ Բնիկների նվազագույնը երեք լեզու (կեչուա, այմարա և գուարանի) իսպաներենի հետ միասին համարվում են պաշտոնական լեզուներ։ </p><p>Հարավային Ամերիկայի լեզուներից են նաև <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A2%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կարիբյան հինդուստանի (դեռ գրված չէ)">հինդուստանին</a> և <a href="/wiki/%D5%83%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Ճավայերեն">ճավայերենը</a>՝ Սուրինամում, <a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Իտալերեն">իտալերենը</a>՝ Արգենտինայում, Բրազիլիայում, Ուրուգվայում և Վենեսուելայում, <a href="/wiki/%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Գերմաներեն">գերմաներենը</a>՝ Արգենտինայի և Բրազիլիայի որոշ շրջաններում։ Գերմաներենը տարածված է նաև Բրազիլիայի հարավային նահանգների որոշ շրջաններում. <a href="/w/index.php?title=%D5%8C%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%AB%D5%AB_%D5%B0%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%BD%D6%80%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%AB_%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%A2%D5%A1%D5%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ռիուգրանդիի հունսրյուկի բարբառ (դեռ գրված չէ)">Ռիուգրանդիի հունսրյուկի բարբառը</a> գերմաներենի ամենատարածված բարբառն է այդ երկրում։ Գերմանական մյուս բարբառներից վերածնունդ է ապրում <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D6%87%D5%A5%D5%AC%D5%A1%D5%BA%D5%B8%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6_%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%A2%D5%A1%D5%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արևելապոմերաներեն բարբառ (դեռ գրված չէ)">արևելապոմերաներեն բարբառի</a> բրազիլական տարբերակը։ <a href="/wiki/%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AC%D5%AB%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Վալլիերեն">Վալլիերեն</a> գրում և խոսում են <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%A1" title="Պատագոնիա">Պատագոնիայի</a> <a href="/wiki/%D5%8F%D6%80%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82" title="Տրելյու">Տրելյու</a> և <a href="/wiki/%D5%8C%D5%B8%D5%BD%D5%B8%D5%B6" title="Ռոսոն">Ռոսոն</a> պատմական քաղաքներում։ Արգենտինայի, Կոլումբիայի, Բրազիլիայի, Վենեսուելայի և Պարագվայի արաբական համայնքներում կարելի է գտնել արաբերենի լեզվակիրներ՝ հաճախ <a href="/wiki/%D4%BC%D5%AB%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B6" title="Լիբանան">Լիբանանից</a>, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1" title="Սիրիա">Սիրիայից</a> կամ <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%B2%D5%A5%D5%BD%D5%BF%D5%AB%D5%B6" title="Պաղեստին">Պաղեստինից</a><sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Կրոն"><span id=".D4.BF.D6.80.D5.B8.D5.B6"></span>Կրոն</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=20" title="Խմբագրել բաժինը. Կրոն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=20" title="Edit section's source code: Կրոն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Santuario_de_Las_Lajas,_Ipiales,_Colombia,_2015-07-21,_DD_21-23_HDR.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Santuario_de_Las_Lajas%2C_Ipiales%2C_Colombia%2C_2015-07-21%2C_DD_21-23_HDR.jpg/220px-Santuario_de_Las_Lajas%2C_Ipiales%2C_Colombia%2C_2015-07-21%2C_DD_21-23_HDR.jpg" decoding="async" width="220" height="153" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Santuario_de_Las_Lajas%2C_Ipiales%2C_Colombia%2C_2015-07-21%2C_DD_21-23_HDR.jpg/330px-Santuario_de_Las_Lajas%2C_Ipiales%2C_Colombia%2C_2015-07-21%2C_DD_21-23_HDR.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Santuario_de_Las_Lajas%2C_Ipiales%2C_Colombia%2C_2015-07-21%2C_DD_21-23_HDR.jpg/440px-Santuario_de_Las_Lajas%2C_Ipiales%2C_Colombia%2C_2015-07-21%2C_DD_21-23_HDR.jpg 2x" data-file-width="3958" data-file-height="2758" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D4%BC%D5%A1%D5%BD_%D4%BC%D5%A1%D5%AD%D5%A1%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" title="Լաս Լախաս եկեղեցի">Լաս Լախաս եկեղեցի</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BA%D5%AB%D5%A1%D5%AC%D5%A5%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իպիալես (դեռ գրված չէ)">Իպիալես</a>, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%AB%D5%A1" title="Կոլումբիա">Կոլումբիա</a></figcaption></figure> <p>Հարավային Ամերիկայի բնակչության 90%-ը <a href="/wiki/%D5%94%D6%80%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Քրիստոնյաներ">քրիստոնյաներ</a> են<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (82%-ը՝ <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%A9%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%AF_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" title="Կաթոլիկ եկեղեցի">կաթոլիկներ</a>, 8%-ը՝ քրիստոնեության այլ ճյուղերի ներկայացուցիչներ՝ հիմնականում <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Բողոքականություն">բողոքականներ</a> և <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%B9%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ավետարանչականություն (դեռ գրված չէ)">ավետարանչականներ</a>, նաև <a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%B2%D5%B2%D5%A1%D6%83%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ուղղափառություն">ուղղափառներ</a>), ինչը կազմում է ամբողջ աշխարհի քրիստոնյաների մոտ 19%-ը։ </p><p>Մայրցամաքում տարածված են նաև աֆրիկացիների և տեղաբնիկների կրոնները՝ <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%B8%D6%82_%D4%B4%D5%A1%D5%B5%D5%B4%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սանտու Դայմի (դեռ գրված չէ)">սանտու դայմին</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D5%B4%D5%A2%D5%AC%D5%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կանդոմբլե (դեռ գրված չէ)">կանդոմբլեն</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%88%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ումբանդա (դեռ գրված չէ)">ումբանդան</a> և <a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%B6%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%A4%D5%B8%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Էնկանտադոս (դեռ գրված չէ)">էնկանտադոսը</a>։ </p><p>Ծպտյալ հրեաները կամ <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Մառաներ">մառանները</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%B8%D5%B6%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%BD%D5%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կոնվերսո (դեռ գրված չէ)">կոնվերսոները</a> և <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Անուսիմ (դեռ գրված չէ)">անուսիմները</a> կարևոր դեր են խաղացել Լատինական Ամերիկայի գաղութային կյանքում։ </p><p>Բուենոս Այրեսում և Սան Պաուլուում է գտնվում <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D6%80%D5%A5%D5%A1_%D5%A2%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8%D5%9D_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հրեա բնակչությունը՝ ըստ քաղաքի (դեռ գրված չէ)">քաղաքային ամենամեծ հրեական համայնքը</a>։ </p><p><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D6%87%D5%A5%D5%AC%D5%A1%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արևելաասիական կրոններ (դեռ գրված չէ)">Արևելաասիական կրոնները</a>, օրինակ՝ <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%A4%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%83%D5%A1%D5%BA%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բուդդայականությունը Ճապոնիայում (դեռ գրված չէ)">ճապոնական բուդդայականությունը</a>, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%AB%D5%B6%D5%BF%D5%B8%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Սինտոիզմ">սինտոիզմը</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D6%80_%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B7%D5%A1%D6%80%D5%AA%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8_%D5%83%D5%A1%D5%BA%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Նոր կրոնական շարժումները Ճապոնիայում (դեռ գրված չէ)">ճապոնական նոր կրոնական շարժումները</a> տարածված են Բրազիլիայում և Պերուում։ <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%B8%D5%B6%D6%86%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D4%BF%D5%B8%D6%80%D5%A5%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կոնֆուցիականությունը Կորեայում (դեռ գրված չէ)">Կորեական կոնֆուցիականությունը</a> հատկապես տարածված է Բրազիլիայում, մինչդեռ <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%A4%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%89%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բուդդայականությունը Չինաստանում (դեռ գրված չէ)">չինական բուդդայականությունը</a> և <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%B8%D5%B6%D6%86%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%89%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կոնֆուցիականությունը Չինաստանում (դեռ գրված չէ)">չինական կոնֆուցիականությունը</a> տարածված է ամբողջ մայրցամաքով մեկ։ </p><p>Որոշ երկրներում տարածված է <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%BF%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Սպիրիտիզմ">սպիրիտիզմը</a>։ </p><p><a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Հինդուիզմ">Հինդուիզմի</a> հետևորդները կազմում են Գայանայի բնակչության 25%-ը և Սուրինամի՝ 22%-ը<sup id="cite_ref-:1_63-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-63"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:2_64-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-64"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BD%D5%AC%D5%A1%D5%B4" title="Իսլամ">Մուսուլմանները</a> կազմում են Գայանայի բնակչության 6,8%-ը և Սուրինամի՝ 13,9%-ը<sup id="cite_ref-:1_63-1" class="reference"><a href="#cite_note-:1-63"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:2_64-1" class="reference"><a href="#cite_note-:2-64"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Սուրինամի գրեթե բոլոր մուսուլմանները կա՛մ ճավայացիներ են, կա՛մ հնդիկներ, իսկ Գայանայում՝ հիմնականում հնդիկներ են։ </p> <table class="wikitable sortable"> <caption>Հարավային Ամերիկայի կրոնների մի մասը (2013)<sup id="cite_ref-latbar_65-0" class="reference"><a href="#cite_note-latbar-65"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </caption> <tbody><tr> <th>Երկրներ </th> <th>Քրիստոնյաներ </th> <th><i>Կաթոլիկներ</i> </th> <th><i>Այլ քրիստոնյաներ</i> </th> <th>Անհավատներ(աթեիստներ կամ ագնոստիկներ) </th></tr> <tr> <td>Արգենտինա</td> <td>88%</td> <td>77%</td> <td>11%</td> <td>11% </td></tr> <tr> <td>Բոլիվիա</td> <td>96%</td> <td>74%</td> <td>22%</td> <td>4% </td></tr> <tr> <td>Բրազիլիա</td> <td>88%</td> <td>64%</td> <td>22%</td> <td>8% </td></tr> <tr> <td>Չիլի</td> <td>70%</td> <td>57%</td> <td>13%</td> <td>25% </td></tr> <tr> <td>Կոլումբիա</td> <td>92%</td> <td>80%</td> <td>12%</td> <td>7% </td></tr> <tr> <td>Պարագվայ</td> <td>96%</td> <td>87%</td> <td>9%</td> <td>2% </td></tr> <tr> <td>Պերու</td> <td>94%</td> <td>81%</td> <td>13%</td> <td>3% </td></tr> <tr> <td>Սուրինամ</td> <td>51%</td> <td>29%</td> <td>22%</td> <td>5% </td></tr> <tr> <td>Ուրուգվայ</td> <td>58%</td> <td>47%</td> <td>11%</td> <td>41% </td></tr> <tr> <td>Վենեսուելա</td> <td>88%</td> <td>71%</td> <td>17%</td> <td>8% </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Էթնիկ_ժողովրդագրություն"><span id=".D4.B7.D5.A9.D5.B6.D5.AB.D5.AF_.D5.AA.D5.B8.D5.B2.D5.B8.D5.BE.D6.80.D5.A4.D5.A1.D5.A3.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Էթնիկ ժողովրդագրություն</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=21" title="Խմբագրել բաժինը. Էթնիկ ժողովրդագրություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=21" title="Edit section's source code: Էթնիկ ժողովրդագրություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Venezuelan_protest_Madrid_2019.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Venezuelan_protest_Madrid_2019.jpg/220px-Venezuelan_protest_Madrid_2019.jpg" decoding="async" width="220" height="155" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Venezuelan_protest_Madrid_2019.jpg/330px-Venezuelan_protest_Madrid_2019.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Venezuelan_protest_Madrid_2019.jpg/440px-Venezuelan_protest_Madrid_2019.jpg 2x" data-file-width="1850" data-file-height="1306" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A3%D5%A1%D5%B2%D5%A9%D5%A8_%D5%8E%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%AC%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իսպանացիների ներգաղթը Վենեսուելա (դեռ գրված չէ)">Իսպանացի-վենեսուելացի</a> ցուցարարները Մադրիդում։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Japanese_Brazilian_Miko_Curitiba_Paran%C3%A1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Japanese_Brazilian_Miko_Curitiba_Paran%C3%A1.jpg/170px-Japanese_Brazilian_Miko_Curitiba_Paran%C3%A1.jpg" decoding="async" width="170" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Japanese_Brazilian_Miko_Curitiba_Paran%C3%A1.jpg/255px-Japanese_Brazilian_Miko_Curitiba_Paran%C3%A1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Japanese_Brazilian_Miko_Curitiba_Paran%C3%A1.jpg/340px-Japanese_Brazilian_Miko_Curitiba_Paran%C3%A1.jpg 2x" data-file-width="615" data-file-height="761" /></a><figcaption>Ճապոնական ծագմամբ բրազիլացի <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%AB%D5%AF%D5%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Միկո (դեռ գրված չէ)">միկո</a> <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB%D5%BF%D5%AB%D5%A2%D5%A1" title="Կուրիտիբա">Կուրիտիբայումփառատոնի</a> ժամանակ </figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Festuva.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Festuva.jpg/220px-Festuva.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Festuva.jpg/330px-Festuva.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Festuva.jpg/440px-Festuva.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="399" /></a><figcaption>Բրազիլիայի նախկին նախագահ Լուլան և <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8_%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իտալացիները Բրազիլիայում (դեռ գրված չէ)">Բրազիլիայի իտալական համայնքի</a> անդամները <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B7%D5%AB%D5%A1%D5%BD_%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%8D%D5%B8%D6%82%D5%AC" title="Կաշիաս դու Սուլ">Կաշիաս դու Սուլում</a> խաղողի փառատոնի ժամանակ։ </figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Quechuawomanandchild.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Quechuawomanandchild.jpg/220px-Quechuawomanandchild.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Quechuawomanandchild.jpg/330px-Quechuawomanandchild.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Quechuawomanandchild.jpg/440px-Quechuawomanandchild.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2304" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Պերուացիներ">Պերուացի</a> կին որդու հետ</figcaption></figure> <p>Հարավային Ամերիկայում շատ են գենետիկ խառնուրդները։ Արգենտինայում գենետիկ ֆոնդի վրա եվրոպական ազդեցությունը կազմում է 65–79%, հնդկացիականը՝ 17–31%, իսկ <a href="/wiki/%D4%B5%D5%B6%D5%A9%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D6%80%D5%A1" title="Ենթասահարա">Ենթասահարական Աֆրիկայինը</a>՝ 2–4%։ Կոլումբիայում ենթասահարական գենետիկ ֆոնդը տատանվում է 1-89%, մինչդեռ եվրոպականը՝ 20-79%՝ կախված շրջանից։ Պերուում եվրոպական գենետիկ ֆոնդը տատանվում է 1-31%, մինչդեռ աֆրիկյանը՝ միայն 1-3%<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Գենոգրաֆիական նախագիծը բացահայտեց, որ միջինում Լիմայից յուրաքանչյուր պերուացու գենետիկ ֆոնդում կա 28% եվրոպացու, 68% հնդկացու, 2% ասիացու և 2% Ենթասահարայի աֆրիկացու գեն<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Բոլիվիայի և Պերուի բնակչության մեծ մասը՝ համապատասխանաբար 56% և 44%, <a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Հնդկացիներ">հնդկացիների</a> սերունդներն են՝ <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%A1_(%D5%A1%D5%A6%D5%A3)" title="Կեչուա (ազգ)">կեչուա</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B5%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A1" title="Այմարա">այմարա</a> կամ <a href="/w/index.php?title=%D5%88%D6%82%D6%80%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ուրարինա (դեռ գրված չէ)">ուրարինա</a><sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Էկվադորում հնդկացիները մեծաթիվ են և կազմում են երկրի բնակչության 2/5-րդը։ Եվրոպացիները պորտուգալական նախկին գաղութների բնակչության կարևոր մաս են կազմում։ </p><p>Այն մարդիկ, որոնք հիմնականում կամ լիովին ունեն <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D6%81_%D5%B4%D5%A1%D5%B7%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բաց մաշկ (դեռ գրված չէ)">եվրոպական ծագում</a> կամ իրենց <a href="/wiki/%D5%96%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%BF%D5%AB%D5%BA" title="Ֆենոտիպ">ֆենոտիպը</a> նույնականացնում են այդ խմբի հետ, ավելի քան մեծամասնություն են կազմում Արգենտինայում<sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> և Ուրուգվայում<sup id="cite_ref-blanca_72-0" class="reference"><a href="#cite_note-blanca-72"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, բնակչության կեսից ավելին են նաև Չիլիում (64,7%)<sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> և Բրազիլիայում (48,4%)<sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">[</span>74<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Ըստ պետական մարդահամարի՝ Վենեսուելայի բնակչությունը հիմնականում (42%) բնիկ իսպանացիներ են, իտալացիներ և պորտուգալացիներ<sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Կոլումբիայում եվրոպական ծագում ունեցող մարդիկ կազմում են բնակչության 37%-ը<sup id="cite_ref-The_Society_and_Its_Environment_78-0" class="reference"><a href="#cite_note-The_Society_and_Its_Environment-78"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-schwartzman_79-0" class="reference"><a href="#cite_note-schwartzman-79"><span class="cite-bracket">[</span>79<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Պերուում եվրոպական ծագում ունեցողները թվով երրորդն են՝ 15%<sup id="cite_ref-80" class="reference"><a href="#cite_note-80"><span class="cite-bracket">[</span>80<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p><a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%BD%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Մետիսներ">Մետիսները</a> (եվրոպացիների և հնդկացիների խառնուրդ) Բոլիվիայում, Պարագվայում, Վենեսուելայում, Կոլումբիայում և Էկվադորում ամենամեծ, իսկ Պերուում և Չիլիում երկրորդ էթնիկ խումբն են կազմում։ </p><p>Հարավային Ամերիկայում է բնակվում նաև <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%86%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A7%D5%A9%D5%B6%D5%AB%D5%AF_%D5%AD%D5%B4%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Աֆրիկայի էթնիկ խմբերի ցանկ (դեռ գրված չէ)">աֆրիկյան ծագում ունեցող</a> ամենամեծ բնակչությունը։ Վերջիններս բնակվում են Բրազիլիայում, Կոլումբիայում<sup id="cite_ref-The_Society_and_Its_Environment_78-1" class="reference"><a href="#cite_note-The_Society_and_Its_Environment-78"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, Գայանայում, Սուրինամում, Ֆրանսիական Գվիանայում, Վենեսուելայում և Էկվադորում։ </p><p>Բրազիլիան, այնուհետև Պերուն ունեն Հարավային Ամերիկայի ամենամեծ <a href="/wiki/%D5%83%D5%A1%D5%BA%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%A1" title="Ճապոնիա">ճապոնական</a>, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D6%80%D5%A5%D5%A1" title="Կորեա">կորեական</a> և <a href="/wiki/%D5%89%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Չինաստան">չինական</a> համայնքները. Լիմայում է գտնվում Լատինական Ամերիկայի ամենամեծ էթնիկ չինական համայնքը<sup id="cite_ref-81" class="reference"><a href="#cite_note-81"><span class="cite-bracket">[</span>81<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Գայանայում և Սուրինամում էլ գտնվում է ամենամեծ էթնիկ <a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Հնդկաստան">հնդկական</a> համայնքը։ </p> <table class="wikitable sortable"> <caption>Էթնիկ բաշխվածությունը Հարավային Ամերիկայում<sup id="cite_ref-CIAEG_82-0" class="reference"><a href="#cite_note-CIAEG-82"><span class="cite-bracket">[</span>82<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Lizcano_83-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lizcano-83"><span class="cite-bracket">[</span>83<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-84" class="reference"><a href="#cite_note-84"><span class="cite-bracket">[</span>84<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </caption> <tbody><tr> <th>Երկիր </th> <th><a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Հնդկացիներ">Հնդկացիներ</a> </th> <th><a href="/wiki/%D4%B5%D5%BE%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A5%D5%B8%D5%AB%D5%A4_%D5%BC%D5%A1%D5%BD%D5%A1" title="Եվրոպեոիդ ռասա">Սպիտակամորթներ</a> </th> <th><a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%BD%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Մետիսներ">Մետիսներ</a> / <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պարդոներ (դեռ գրված չէ)">Պարդոներ</a> </th> <th><a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%A1%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Մուլատներ">Մուլատներ</a> </th> <th><a href="/wiki/%D5%8D%D6%87%D5%A1%D5%B4%D5%B8%D6%80%D5%A9%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Սևամորթներ">Սևամորթներ</a> </th> <th><a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Սամբոներ">Սամբոներ</a> </th> <th><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ասիացիներ (դեռ գրված չէ)">Ասիացիներ</a> </th></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Արգենտինա </td> <td>1%</td> <td><b>85</b>%</td> <td>14%</td> <td>0%</td> <td>0%</td> <td>0%</td> <td>0% </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Բոլիվիա </td> <td><b>48</b>%</td> <td>12%</td> <td>37%</td> <td>2%</td> <td>0%</td> <td><1%</td> <td>0% </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Բրազիլիա </td> <td><1%</td> <td><b>48</b>%</td> <td>43%</td> <td>0%</td> <td>8%</td> <td>0%</td> <td>2% </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Չիլի </td> <td>6%</td> <td><b>57</b>%</td> <td>37%</td> <td>0%</td> <td>0%</td> <td>0%</td> <td>0% </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Կոլումբիա </td> <td>2%</td> <td>37%</td> <td><b>50</b>%</td> <td>8%</td> <td>2%</td> <td>0%</td> <td><1% </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Էկվադոր </td> <td>39%</td> <td>10%</td> <td><b>41</b>%</td> <td>5%</td> <td>5%</td> <td>0%</td> <td>0% </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Պարագվայ </td> <td>3%</td> <td>20%</td> <td><b>75</b>%</td> <td>4%</td> <td>0%</td> <td>0%</td> <td>0% </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Պերու </td> <td><b>45</b>%</td> <td>15%</td> <td>35%</td> <td>2%</td> <td>0%</td> <td>0%</td> <td>3% </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Սուրինամ </td> <td>3.8%</td> <td>1%</td> <td>13.4%* Սուրինամում նշված է որպես խառը՝ անկախ ռասայական համակցումից</td> <td>*տես պարդո</td> <td>37.4%</td> <td>*տես պարդո</td> <td><b>48.3</b>% </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Ուրուգվայ </td> <td>0%</td> <td><b>88</b>%</td> <td>8%</td> <td>4%</td> <td>0%</td> <td>0%</td> <td>0% </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Վենեսուելա </td> <td>2.7%</td> <td>43.6%</td> <td><b>51.6%</b></td> <td>0.7%</td> <td>2.8%</td> <td>0.6%</td> <td>0.6% </td></tr> <tr> <td>Գայանա </td> <td>10.5% </td> <td>0.36% </td> <td>19.9%* Գայանայում նշված է որպես խառը՝ անկախ ռասայական համակցումից </td> <td>*տես պարդո </td> <td>29.2% </td> <td>*տես պարդո </td> <td><b>39.98%</b> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Տեղաբնիկներ"><span id=".D5.8F.D5.A5.D5.B2.D5.A1.D5.A2.D5.B6.D5.AB.D5.AF.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Տեղաբնիկներ</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=22" title="Խմբագրել բաժինը. Տեղաբնիկներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=22" title="Edit section's source code: Տեղաբնիկներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Շատ վայրերում տեղաբնիկները շարունակում են վարել ավանդական կենսակերպ՝ հիմնված սպառողական գյուղատնտեսության վրա կամ որպես որսորդ-հավաքիչներ։ Ամազոնի <a href="/wiki/%D4%BD%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D5%BE_%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%BC%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Խոնավ անտառներ">խոնավ անտառներում</a> դեռևս ապրում են <a href="/w/index.php?title=%D5%89%D5%B0%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%BE%D5%B8%D5%B2_%D6%81%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Չհաղորդակցվող ցեղեր (դեռ գրված չէ)">չհաղորդակցվող ցեղեր</a><sup id="cite_ref-85" class="reference"><a href="#cite_note-85"><span class="cite-bracket">[</span>85<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r7597683">.mw-parser-output .div-col{margin-top:0.3em;column-width:30em}.mw-parser-output .div-col-small{font-size:90%}.mw-parser-output .div-col dl,.mw-parser-output .div-col ol,.mw-parser-output .div-col ul{margin-top:0}.mw-parser-output .div-col li,.mw-parser-output .div-col dd{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}</style><div class="div-col" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em;"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ագուարունաներ (դեռ գրված չէ)">ագուարունաներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%AC%D5%B8%D6%82%D6%86%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ալակալուֆներ (դեռ գրված չէ)">ալակալուֆներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արավակներ (դեռ գրված չէ)">արավակներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B7%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B6%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Աշանինկաներ (դեռ գրված չէ)">աշանինկաներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%B5%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ատակամենյոներ (դեռ գրված չէ)">ատակամենյոներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%BE%D5%A1-%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%AD%D5%A1_%D5%AA%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D5%BE%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ավա-գուախա ժողովուրդ (դեռ գրված չէ)">ավաներ</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B5%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A1" title="Այմարա">այմարաներ</a> – Բնակվում են <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BE%D5%AB%D5%A1" title="Բոլիվիա">Բոլիվիայի</a> <a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%BF%D5%AB%D5%BA%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%B8" title="Ալտիպլանո">Ալտիպլանոյում</a>, <a href="/wiki/%D5%89%D5%AB%D5%AC%D5%AB" title="Չիլի">Չիլիում</a> և <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82" title="Պերու">Պերուում</a>։ Նրանց լեզուն Բոլիվիայի և Պերուի պաշտոնական լեզուներից մեկն է։ Ավանդական կենսակերպի մեջ մտնում է <a href="/wiki/%D4%BC%D5%A1%D5%B4%D5%A1_(%D5%AF%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%B6%D5%AB)" title="Լամա (կենդանի)">լամաների</a> բուծումը։</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BE%D5%A1_%D5%AA%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D5%BE%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բանավա ժողովուրդ (դեռ գրված չէ)">բանավացիներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կանյարիներ (դեռ գրված չէ)">կանյարիներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%BA%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կայապոներ (դեռ գրված չէ)">կայապոներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%89%D5%AB%D5%A2%D5%B9%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Չիբչաներ (դեռ գրված չէ)">չիբչաներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%B8%D5%AF%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կոկամաներ (դեռ գրված չէ)">կոկամաներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%89%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Չայաուիտաներ (դեռ գրված չէ)">չայաուիտաներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B4%D5%AB%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Դիագիտաներ (դեռ գրված չէ)">դիագիտաներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%B6%D6%84%D5%BD%D5%A5%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Էնքսետներ (դեռ գրված չէ)">էնքսետներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BA%D5%A5_(%D6%81%D5%A5%D5%B2)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ժե (ցեղ) (դեռ գրված չէ)">ժե</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%B8%D6%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%AA%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D5%BE%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գուարանի ժողովուրդ (դեռ գրված չէ)">գուարանի</a> – Բնակվում են Պարագվայում, որտեղ <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%B8%D6%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գուարանի լեզու (դեռ գրված չէ)">գուարանի լեզուն</a> իսպաներենի հետ համարվում է պաշտոնական։ Այս էթնիկ խումբը բնակվում է նաև Բոլիվիայում։</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%85%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Յուրիս (դեռ գրված չէ)">յուրիս</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1_(%D5%AA%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D5%BE%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կունա (ժողովուրդ) (դեռ գրված չէ)">կունա</a> - Բնակվում են <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%AB%D5%A1" title="Կոլումբիա">Կոլումբիա</a>-<a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B4%D5%A1" title="Պանամա">Պանամա</a> սահմանին։</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արաուկաններ (դեռ գրված չէ)">արաուկաններ</a> – Բնակվում են հիմնականում Չիլիի հարավային և Արգենտինայի հարավարևմտյան հատվածներում։</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%81%D5%A5%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մացես (դեռ գրված չէ)">մացես</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A5%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%B6%D5%B9%D5%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պեուենչե (դեռ գրված չէ)">պեուենչե</a> – Արաուկանների ճյուղ, որոնք ապրում են Անդերի հովիտներում։</li> <li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%A1_(%D5%A1%D5%A6%D5%A3)" title="Կեչուա (ազգ)">կեչուաներ</a> – Կազմում են Պերուի և Բոլիվիայի բնակչության մեծ մասը։ Ինկերը խոսում էին <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AF%D5%A5%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային կեչուա (դեռ գրված չէ)">հարավային կեչուա</a> լեզվով։</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A5%D5%AC%D5%AF%D5%B6%D5%A1%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սելկնամներ (դեռ գրված չէ)">սելկնամներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%AB%D5%BA%D5%AB%D5%A2%D5%B8-%D5%AF%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%A2%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Շիպիբո-կոնիբոներ (դեռ գրված չէ)">շիպիբո-կոնիբոներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BD%D5%AB%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Խիվարոներ (դեռ գրված չէ)">խիվարոներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8F%D5%B8%D6%82%D5%BA%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Տուպիներ (դեռ գրված չէ)">տուպիներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%88%D6%82%D6%80%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ուրարինաներ (դեռ գրված չէ)">ուրարինաներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%B5-%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Վայ-վայներ (դեռ գրված չէ)">վայ-վայներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Վայուներ (դեռ գրված չէ)">վայուներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Շուկուրուներ (դեռ գրված չէ)">շուկուրուներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%85%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Յագաններ (դեռ գրված չէ)">յագաններ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%85%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Յագուաներ (դեռ գրված չէ)">յագուաներ</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%85%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%B4%D5%A1%D5%B4%D5%B8" title="Յանոմամո">յանոմամոներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սապարաներ (դեռ գրված չէ)">սապարաներ</a></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Բնակչություն"><span id=".D4.B2.D5.B6.D5.A1.D5.AF.D5.B9.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Բնակչություն</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=23" title="Խմբագրել բաժինը. Բնակչություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=23" title="Edit section's source code: Բնակչություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="thumb tmulti tright"><div class="thumbinner" style="width:204px;max-width:204px"><div style="clear:both;font-weight:bold;text-align:center;background-color:transparent">Հարավային Ամերիկայի քաղաքներ</div><div class="tsingle" style="margin:1px;width:202px;max-width:202px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:SP_from_Altino_Arantes_Building.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/SP_from_Altino_Arantes_Building.jpg/200px-SP_from_Altino_Arantes_Building.jpg" decoding="async" width="200" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/SP_from_Altino_Arantes_Building.jpg/300px-SP_from_Altino_Arantes_Building.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/SP_from_Altino_Arantes_Building.jpg/400px-SP_from_Altino_Arantes_Building.jpg 2x" data-file-width="4912" data-file-height="3264" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6_%D5%8A%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%B8%D6%82" class="mw-redirect" title="Սան Պաուլու">Սան Պաուլու</a></div></div><div class="tsingle" style="margin:1px;width:202px;max-width:202px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Buenos_Aires_Puerto_Madero_13.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Buenos_Aires_Puerto_Madero_13.jpg/200px-Buenos_Aires_Puerto_Madero_13.jpg" decoding="async" width="200" height="136" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Buenos_Aires_Puerto_Madero_13.jpg/300px-Buenos_Aires_Puerto_Madero_13.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Buenos_Aires_Puerto_Madero_13.jpg/400px-Buenos_Aires_Puerto_Madero_13.jpg 2x" data-file-width="2792" data-file-height="1898" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%BD_%D4%B1%D5%B5%D6%80%D5%A5%D5%BD" title="Բուենոս Այրես">Բուենոս Այրես</a></div></div><div class="tsingle" style="margin:1px;width:202px;max-width:202px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Urca,_Rio_de_Janeiro_-_State_of_Rio_de_Janeiro,_Brazil_-_panoramio_(14).jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Urca%2C_Rio_de_Janeiro_-_State_of_Rio_de_Janeiro%2C_Brazil_-_panoramio_%2814%29.jpg/200px-Urca%2C_Rio_de_Janeiro_-_State_of_Rio_de_Janeiro%2C_Brazil_-_panoramio_%2814%29.jpg" decoding="async" width="200" height="129" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Urca%2C_Rio_de_Janeiro_-_State_of_Rio_de_Janeiro%2C_Brazil_-_panoramio_%2814%29.jpg/300px-Urca%2C_Rio_de_Janeiro_-_State_of_Rio_de_Janeiro%2C_Brazil_-_panoramio_%2814%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Urca%2C_Rio_de_Janeiro_-_State_of_Rio_de_Janeiro%2C_Brazil_-_panoramio_%2814%29.jpg/400px-Urca%2C_Rio_de_Janeiro_-_State_of_Rio_de_Janeiro%2C_Brazil_-_panoramio_%2814%29.jpg 2x" data-file-width="1052" data-file-height="677" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/%D5%8C%D5%AB%D5%B8_%D5%A4%D5%A5_%D4%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%B5%D6%80%D5%B8" title="Ռիո դե Ժանեյրո">Ռիո դե Ժանեյրո</a></div></div></div></div> <p>Հարավային Ամերիկայի ամենաբնակեցված երկիրը Բրազիլիան է՝ 209,5 մլն բնակչությամբ։ Երկրորդ ամենամեծ երկիրը Կոլումբիան է՝ 49,7 մլն բնակչությամբ, երրորդը՝ Արգենտինան (44,4 մլն)։ </p><p>Թեև Բրազիլիան, Արգենտինան և Կոլումբիան ամենաշատ բնակչությունն ունեն, խոշոր քաղաքները միայն այդ երկրներում չեն գտնվում։ Հարավային Ամերիկայի ամենամեծ քաղաքներն են Սան Պաուլուն, Ռիո դե Ժանեյրոն, Բուենոս Այրեսը, Սանտիագոն, Լիման և Բոգոտան։ Այս քաղաքները միակն են մայրցամաքում, որոնց բնակչությունը գերազանցում է ութ միլիոնը։ Մեծությամբ հաջորդ քաղաքներն են Կարակասը, Բելու Օրիզոնտին, Մեդելյինը և Սալվադորը։ </p><p>Առաջին տասը մետրոպոլիտենյան տարածքներից հինգը գտնվում է Բրազիլիայում։ Դրանց բոլորի բնակչությունը գերազանցում է չորս միլիոնը։ Այդ մետրոպոլիտենյան տարածքների թվում են <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%AE_%D5%8D%D5%A1%D5%B6_%D5%8A%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%B8%D6%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մեծ Սան Պաուլու (դեռ գրված չէ)">Սան Պաուլուն</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%AE_%D5%8C%D5%AB%D5%B8_%D5%A4%D5%A5_%D4%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%B5%D6%80%D5%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մեծ Ռիո դե Ժանեյրո (դեռ գրված չէ)">Ռիո դե Ժանեյրոն</a> և <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%AE_%D4%B2%D5%A5%D5%AC%D5%B8%D6%82_%D5%95%D6%80%D5%AB%D5%A6%D5%B8%D5%B6%D5%BF%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մեծ Բելու Օրիզոնտի (դեռ գրված չէ)">Բելու Օրիզոնտին</a>։ Թեև ամենամեծ մետրոպոլիտենյան տարածքների մեծ մասը գտնվում է Բրազիլիայում, Արգենտինան Լատինական Ամերիկայի երկրորդ երկիրն է ամենամեծ մետրոպոլիտենյան տարածքների թվով. <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%AE_%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%BD_%D4%B1%D5%B5%D6%80%D5%A5%D5%BD" title="Մեծ Բուենոս Այրես">Բուենոս Այրեսն</a> ունի ավելի քան 13 մլն բնակիչ։ </p><p>Հարավային Ամերիկայում աճում են նաև <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%A3%D5%A1%D5%BA%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BD" title="Մեգապոլիս">մեգապոլիսները</a>։ Բրազիլիայում չորս մեգաշրջաններ կան՝ ներառյալ <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A1%D5%B6_%D5%8A%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%AB_%D5%A8%D5%B6%D5%A4%D5%AC%D5%A1%D5%B5%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B4%D5%A5%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BF%D5%A5%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սան Պաուլուի ընդլայնված մետրոպոլիտենյան համալիր (դեռ գրված չէ)">Սան Պաուլուի ընդլայնված մետրոպոլիտենյան համալիրը</a>՝ 32 մլն բնակչությամբ։ Մյուս մեգապոլիսներից են Մեծ Ռիոն, Մեծ Բելու Օրիզոնտին և <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%AE_%D5%8A%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%B8%D6%82_%D4%B1%D5%AC%D5%A5%D5%A3%D6%80%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մեծ Պորտու Ալեգրի (դեռ գրված չէ)">Մեծ Պորտու Ալեգրին</a>։ Կոլումբիան ևս ունի չորս մեգաշրջան, որտեղ բնակվում է երկրի բնակչության 72%-ը. Կոլումբիային հաջորդում են Վենեսուելան, Արգենտինան և Պերուն։ </p><p>2015 թվականի դրությամբ Հարավային Ամերիկայի ամենամեծ տասը մետրոպոլիտենյան տարածքները ըստ բնակչության (հիմնվելով յուրաքանչյուր երկրի մարդահամարի տվյալների վրա). </p> <table class="sortable wikitable"> <tbody><tr> <th>Մետրոպոլիտենյան տարածք </th> <th>Բնակչություն </th> <th>Շրջան </th> <th>Երկիր </th></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%AE_%D5%8D%D5%A1%D5%B6_%D5%8A%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%B8%D6%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մեծ Սան Պաուլու (դեռ գրված չէ)">Սան Պաուլու</a> </td> <td>21,090,792 </td> <td>7947 կմ² </td> <td>Բրազիլիա </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%AE_%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%BD_%D4%B1%D5%B5%D6%80%D5%A5%D5%BD" title="Մեծ Բուենոս Այրես">Բուենոս Այրես</a> </td> <td>13,693,657 </td> <td>3830 կմ² </td> <td>Արգենտինա </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%AE_%D5%8C%D5%AB%D5%B8_%D5%A4%D5%A5_%D4%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%B5%D6%80%D5%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մեծ Ռիո դե Ժանեյրո (դեռ գրված չէ)">Ռիո դե Ժանեյրո</a> </td> <td>13,131,431 </td> <td>6744 կմ² </td> <td>Բրազիլիա </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%AB%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B4%D5%A5%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BF%D5%A5%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լիմայի մետրոպոլիտենյան շրջան (դեռ գրված չէ)">Լիմա</a> </td> <td>9,904,727 </td> <td>2819 կմ² </td> <td>Պերու </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%B8%D5%A3%D5%B8%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B4%D5%A5%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BF%D5%A5%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բոգոտայի մետրոպոլիտենյան շրջան (դեռ գրված չէ)">Բոգոտա</a> </td> <td>9,800,225 </td> <td>4200 կմ² </td> <td>Կոլումբիա </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D5%B5%D5%AB_%D5%B4%D5%A5%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BF%D5%A5%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սանտիագոյի մետրոպոլիտենյան շրջան (դեռ գրված չէ)">Սանտիագո</a> </td> <td>6,683,852 </td> <td>15403 կմ² </td> <td>Չիլի </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%AE_%D4%B2%D5%A5%D5%AC%D5%B8%D6%82_%D5%95%D6%80%D5%AB%D5%A6%D5%B8%D5%B6%D5%BF%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մեծ Բելու Օրիզոնտի (դեռ գրված չէ)">Բելու Օրիզոնտի</a> </td> <td>5,829,923 </td> <td>9467 կմ² </td> <td>Բրազիլիա </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%AE_%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մեծ Կարակաս (դեռ գրված չէ)">Կարակաս</a> </td> <td>5,322,310 </td> <td>4715 կմ² </td> <td>Վենեսուելա </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%AE_%D5%8A%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%B8%D6%82_%D4%B1%D5%AC%D5%A5%D5%A3%D6%80%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մեծ Պորտու Ալեգրի (դեռ գրված չէ)">Պորտու Ալեգրի</a> </td> <td>4,258,926 </td> <td>10232 կմ² </td> <td>Բրազիլիա </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1_(%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84)" title="Բրազիլիա (քաղաք)">Բրազիլիա</a> </td> <td>4,201,737 </td> <td>56433 կմ² </td> <td>Բրազիլիա </td></tr></tbody></table> <p><small>2015 թվականի մարդահամարի տվյալներ</small> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Տնտեսություն"><span id=".D5.8F.D5.B6.D5.BF.D5.A5.D5.BD.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Տնտեսություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=24" title="Խմբագրել բաժինը. Տնտեսություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=24" title="Edit section's source code: Տնտեսություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Հիմնական հոդված՝ <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BF%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Հարավային Ամերիկայի տնտեսություն">Հարավային Ամերիկայի տնտեսություն</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Banco_del_Sur.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Banco_del_Sur.jpg/220px-Banco_del_Sur.jpg" decoding="async" width="220" height="151" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Banco_del_Sur.jpg/330px-Banco_del_Sur.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Banco_del_Sur.jpg/440px-Banco_del_Sur.jpg 2x" data-file-width="2100" data-file-height="1442" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D5%8C%D5%A1%D6%86%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D5%AC_%D4%BF%D5%B8%D5%BC%D5%A5%D5%A1" title="Ռաֆայել Կոռեա">Ռաֆայել Կոռեան</a>, <a href="/wiki/%D4%B7%D5%BE%D5%B8_%D5%84%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%AC%D5%A5%D5%BD" title="Էվո Մորալես">Էվո Մորալեսը</a>, <a href="/wiki/%D5%86%D5%A5%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D6%80_%D4%BF%D5%AB%D6%80%D5%B7%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Նեստոր Կիրշներ">Նեստոր Կիրշները</a>, <a href="/wiki/%D5%94%D6%80%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1_%D5%96%D5%A5%D5%BC%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D5%BD_%D5%A4%D5%A5_%D4%BF%D5%AB%D6%80%D5%B7%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Քրիստինա Ֆեռնանդես դե Կիրշներ">Քրիստինա Ֆեռնանդես դե Կիրշները</a>, <a href="/wiki/%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%AB%D5%BD_%D4%BB%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%B8%D6%82_%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%A1_%D5%A4%D5%A1_%D5%8D%D5%AB%D5%AC%D5%BE%D5%A1" title="Լուիս Ինասիու Լուլա դա Սիլվա">Լուիս Ինասիու Լուլա դա Սիլվա</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%80_%D4%B4%D5%B8%D6%82%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Նիկանոր Դուարտե (դեռ գրված չէ)">Նիկանոր Դուարտեն</a> և <a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%A3%D5%B8_%D5%89%D5%A1%D5%BE%D5%A5%D5%BD" title="Ուգո Չավես">Ուգո Չավեսը</a> ստորագրում են <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%AB_%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավի բանկ (դեռ գրված չէ)">Հարավի բանկի</a> հիմնադիր կանոնադրությունը։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Sao_Paulo_Stock_Exchange.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Sao_Paulo_Stock_Exchange.jpg/220px-Sao_Paulo_Stock_Exchange.jpg" decoding="async" width="220" height="117" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Sao_Paulo_Stock_Exchange.jpg/330px-Sao_Paulo_Stock_Exchange.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Sao_Paulo_Stock_Exchange.jpg/440px-Sao_Paulo_Stock_Exchange.jpg 2x" data-file-width="3612" data-file-height="1918" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A1%D5%B6_%D5%8A%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%AB_%D5%A2%D5%B8%D6%80%D5%BD%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սան Պաուլուի բորսա (դեռ գրված չէ)">Սան Պաուլուի բորսայի</a> առևտրային վահանակն իր մեծությամբ Ամերիկա աշխարհամասում 2-րդն է, իսկ աշխարհում՝13-րդը։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:CostaneraCenter2016.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/CostaneraCenter2016.jpg/220px-CostaneraCenter2016.jpg" decoding="async" width="220" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/CostaneraCenter2016.jpg/330px-CostaneraCenter2016.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/CostaneraCenter2016.jpg/440px-CostaneraCenter2016.jpg 2x" data-file-width="5184" data-file-height="3844" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D5%89%D5%AB%D5%AC%D5%AB" title="Չիլի">Չիլիի</a> մայրաքաղաք <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%A3%D5%B8" title="Սանտյագո">Սանտյագոյի</a> ֆինանսական կենտրոնը։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Ariane_5ES_liftoff_from_ELA-3.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Ariane_5ES_liftoff_from_ELA-3.jpg/220px-Ariane_5ES_liftoff_from_ELA-3.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Ariane_5ES_liftoff_from_ELA-3.jpg/330px-Ariane_5ES_liftoff_from_ELA-3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Ariane_5ES_liftoff_from_ELA-3.jpg/440px-Ariane_5ES_liftoff_from_ELA-3.jpg 2x" data-file-width="2400" data-file-height="1600" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B3%D5%BE%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A1" title="Ֆրանսիական Գվիանա">Ֆրանսիական Գվիանայի</a> <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B8%D6%82_%D5%BF%D5%AB%D5%A5%D5%A6%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կուրու տիեզերակայան (դեռ գրված չէ)">Կուրու տիեզերակայանից</a> հրթիռի արձակումը։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Petrobrasbolivia2006.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Petrobrasbolivia2006.jpg/220px-Petrobrasbolivia2006.jpg" decoding="async" width="220" height="153" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Petrobrasbolivia2006.jpg/330px-Petrobrasbolivia2006.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Petrobrasbolivia2006.jpg/440px-Petrobrasbolivia2006.jpg 2x" data-file-width="2553" data-file-height="1772" /></a><figcaption>Բրազիլիայի պետական <a href="/w/index.php?title=Petrobras&action=edit&redlink=1" class="new" title="Petrobras (դեռ գրված չէ)">«Petrobras»</a> ընկերության վերամշակման գործարանը <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BE%D5%AB%D5%A1" title="Բոլիվիա">Բոլիվիայի</a> <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%B9%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1" title="Կոչաբամբա">Կոչաբամբա</a> քաղաքում։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Chuqui001_02.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Chuqui001_02.jpg/220px-Chuqui001_02.jpg" decoding="async" width="220" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Chuqui001_02.jpg/330px-Chuqui001_02.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Chuqui001_02.jpg/440px-Chuqui001_02.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1040" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D5%89%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Չուկիկամատա (դեռ գրված չէ)">Չուկիկամատան</a> աշխարհի ամենամեծ բաց հանքավայրն է, որը գտնվում է Չիլիի <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%B4%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կալամա (դեռ գրված չէ)">Կալամա</a> քաղաքի մոտ։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Apresenta%C3%A7%C3%A3o_KC-390_(15414135738).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Apresenta%C3%A7%C3%A3o_KC-390_%2815414135738%29.jpg/220px-Apresenta%C3%A7%C3%A3o_KC-390_%2815414135738%29.jpg" decoding="async" width="220" height="139" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Apresenta%C3%A7%C3%A3o_KC-390_%2815414135738%29.jpg/330px-Apresenta%C3%A7%C3%A3o_KC-390_%2815414135738%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Apresenta%C3%A7%C3%A3o_KC-390_%2815414135738%29.jpg/440px-Apresenta%C3%A7%C3%A3o_KC-390_%2815414135738%29.jpg 2x" data-file-width="1800" data-file-height="1136" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=Embraer_KC-390&action=edit&redlink=1" class="new" title="Embraer KC-390 (դեռ գրված չէ)">KC-390</a>-ը Հարավային Ամերիկայում արտադրված ամենամեծ ռազմատրանսպորտային օդանավն է, որն արտադրվել է բրազիլական <a href="/wiki/Embraer" title="Embraer">Embraer</a> ընկերության կողմից։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Bodega_chakana_hacia_la_monta%C3%B1a.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Bodega_chakana_hacia_la_monta%C3%B1a.jpg/220px-Bodega_chakana_hacia_la_monta%C3%B1a.jpg" decoding="async" width="220" height="258" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Bodega_chakana_hacia_la_monta%C3%B1a.jpg/330px-Bodega_chakana_hacia_la_monta%C3%B1a.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Bodega_chakana_hacia_la_monta%C3%B1a.jpg/440px-Bodega_chakana_hacia_la_monta%C3%B1a.jpg 2x" data-file-width="3504" data-file-height="4108" /></a><figcaption>Խաղողի այգի <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1" title="Արգենտինա">Արգենտինայի</a> <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D5%BD%D5%A1_(%D5%BA%D6%80%D5%B8%D5%BE%D5%AB%D5%B6%D6%81%D5%AB%D5%A1)" title="Մենդոսա (պրովինցիա)">Մենդոսա պրովինցիայի</a> <a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%AD%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A5_%D4%BF%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լուխան դե Կույո (դեռ գրված չէ)">Լուխան դե Կույո</a> շրջանում։</figcaption></figure> <p>Հարավային Ամերիկան ինչպես արդյունաբերական ապրանքների, այնպես էլ բնական ռեսուրսների արտահանումից ավելի քիչ է կախված, քան աշխարհի միջին ցուցանիշն է։ Մայրցամաքից ապրանքների արտահանումը կազմել է ՀՆԱ-ի 16%-ը՝ ընդհանուր առմամբ աշխարհում 25%-ի համեմատ<sup id="cite_ref-wfex_86-0" class="reference"><a href="#cite_note-wfex-86"><span class="cite-bracket">[</span>86<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Բրազիլիան ունի աշխարհի յոթերորդ ամենամեծ և խոշորագույնը տնտեսությունը Հարավային Ամերիկայում, 251 միլիարդ դոլարով գլխավորում է արտահանման ծավալներով հարավամերիկյան երկրների ցանկը, որին հաջորդում են Վենեսուելան (93 միլիարդ դոլար), Չիլին (86 միլիարդ դոլար) և Արգենտինան (84 միլիարդ դոլար)<sup id="cite_ref-wfex_86-1" class="reference"><a href="#cite_note-wfex-86"><span class="cite-bracket">[</span>86<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>1930 թվականից սկսած մայրցամաքի տնտեսության մի շարք ոլորտներում գրանցվել է աճ և դիվերսիֆիկացիա։ Գյուղատնտեսական և անասնաբուծական արտադրանքի մեծ մասը մատակարարվում է ներքին շուկայի և տեղական սպառման համար։ Այդուհանդերձ, գյուղատնտեսական արտադրանքի արտահանումը կարևոր է մի շարք երկրներում առևտրային հաշվեկշռի համար<sup id="cite_ref-Economy_87-0" class="reference"><a href="#cite_note-Economy-87"><span class="cite-bracket">[</span>87<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Գյուղատնտեսական հիմնական մշակաբույսերն են արտահանվող մշակաբույսերը, ինչպես օրինակ <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D5%B5%D5%A1" title="Սոյա">սոյան</a> և <a href="/wiki/%D5%91%D5%B8%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Ցորեն">ցորենը</a>։ Հիմնական սննդամթերքի, օրինակ՝ բանջարեղենի, եգիպտացորենի կամ հատիկավորների արտադրությունը մեծ է, բայց կենտրոնացած է ներքին սպառման վրա։ Անասնաբուծությունը՝ որպես մսի արտահանման միջոց, կարևոր է Արգենտինայում, Պարագվայում, Ուրուգվայում և Կոլումբիայում։ Արևադարձային շրջաններում ամենակարևոր մշակաբույսերն են <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B3" title="Սուրճ">սուրճը</a>, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B8" title="Կակաո">կակաոն</a> և <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B6" title="Բանան">բանանը</a>, որոնք հիմնականում մշակվում են Բրազիլիայում, Կոլումբիայում և Էկվադորում։ Ավանդաբար <a href="/wiki/%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80" title="Շաքար">շաքար</a> արտադրող և արտահանող երկրներն են Պերուն, Գայանան և Սուրինամը, իսկ Բրազիլիայում <a href="/wiki/%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D5%A3" title="Շաքարեղեգ">շաքարեղեգը</a> նաև կիրառվում է <a href="/wiki/%D4%B7%D5%A9%D5%AB%D5%AC_%D5%BD%D5%BA%D5%AB%D6%80%D5%BF" title="Էթիլ սպիրտ">էթիլ սպիրտի</a> պատրաստման համար։ Պերուի ափերին, Բրազիլիայի հյուսիսարևելյան և հարավային հատվածներում մշակվում է <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D5%B6%D5%AB" title="Բամբակենի">բամբակ</a>։ Հարավային Ամերիկայի ցամաքային տարածքի 50,5%-ը ծածկված է անտառներով<sup id="cite_ref-88" class="reference"><a href="#cite_note-88"><span class="cite-bracket">[</span>88<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, բայց ատաղձագործական արդյունաբերությունը փոքր է և կենտրոնացած տեղական շուկայի վրա։ Վերջին տարիներին, այդուհանդերձ, միջազգային ընկերությունները տեղակայվում են <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A1%D5%A6%D5%B8%D5%B6%D5%AB_%D5%AD%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D5%BE_%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%BC%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ամազոնի խոնավ անտառներ">Ամազոնում</a>` արտահանման համար նախատեսված ազնիվ փայտի արդյունահանման համար։ Հարավային Ամերիկայի խաղաղօվկիանոսյան ափի ջրերը ամենակարևորն են ձկնորսության համար։ Անչոուսի որսը հասել է հազարավոր տոննաների, իսկ Հարավային Ամերիկան ունի թյուննոս ձկան խոշոր պաշարներ (Պերուն խոշոր արտահանող է)։ Զգալի է <a href="/wiki/%D4%BD%D5%A5%D6%81%D5%A3%D5%A5%D5%BF%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Խեցգետնանմաններ">խեցգետնանմանների</a> որսը՝ հատկապես հյուսիսարևելյան Բրազիլիայում և Չիլիում<sup id="cite_ref-Economy_87-1" class="reference"><a href="#cite_note-Economy-87"><span class="cite-bracket">[</span>87<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Միայն Բրազիլիան և Արգենտինան են հանդիսանում <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%AE_%D6%84%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%AF" title="Մեծ քսանյակ">G20</a>-ի անդամ (արդյունաբերական երկրներ), մինչդեռ միայն Բրազիլիան է <a href="/w/index.php?title=G8%2B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="G8+5 (դեռ գրված չէ)">G8+5</a>-ի մաս (աշխարհի ամենաուժեղ և ազդեցիկ պետությունները)։ Զբոսաշրջության ոլորտում 2005 թվականին սկսվել են մի շարք բանակցություններ, որոնք նպատակ ունեն նպաստել զբոսաշրջության առաջխաղացմանն ու մեծացնել տարածաշրջանում օդային հաղորդակցությունը։ Հարավային Ամերիկայի ամենահայտնի զբոսավայրերից են <a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%BF%D5%A1_%D5%A4%D5%A5%D5%AC_%D4%B7%D5%BD%D5%BF%D5%A5" title="Պունտա դել Էստե">Պունտա դել Էստեն</a>, <a href="/wiki/%D5%96%D5%AC%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BA%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BD" title="Ֆլորիանոպոլիս">Ֆլորիանոպոլիսը</a> և <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80_%D5%A4%D5%A5%D5%AC_%D5%8A%D5%AC%D5%A1%D5%BF%D5%A1" title="Մար դել Պլատա">Մար դել Պլատան</a><sup id="cite_ref-Economy_87-2" class="reference"><a href="#cite_note-Economy-87"><span class="cite-bracket">[</span>87<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Հարավային Ամերիկայի ամենաարդյունաբերականացված երկրներն են Բրազիլիան, Արգենտինան, Չիլին, Կոլումբիան, Վենեսուելան և Ուրուգվայը։ Այս երկրների տնտեսությունը կազմում է մայրցամաքի տնտեսության ավելի քան 75%-ը, իսկ դրանց համախառն ՀՆԱ-ն կազմում է ավելի քան տրիլիոն ԱՄՆ դոլար։ Հարավային Ամերիկայում արդյունաբերությունն սկսեց ազդել ազգային տնտեսությունների վրա 1930-ական թվականներից սկսած, երբ <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%AE_%D5%B3%D5%A3%D5%B6%D5%A1%D5%AA%D5%A1%D5%B4" title="Մեծ ճգնաժամ">Մեծ ճգնաժամը</a> Միացյալ Նահանգներում և մյուս երկրներում խթանեց արդյունաբերական արտադրությունը։ Այդ ժամանակաշրջանից սկսած տարածաշրջանը մի կողմ թողեց գյուղատնտեսական ոլորտը և սկսեց գրանցել տնտեսական բարձր աճ, որը շարունակվեց ընդհուպ մինչև 1990-ական թվականների սկիզբը, երբ քաղաքական անկայունությունը, տնտեսական ճգնաժամերը և նեոլիբերալ քաղաքականությունները հանգեցրին դրա նվազմանը<sup id="cite_ref-Economy_87-3" class="reference"><a href="#cite_note-Economy-87"><span class="cite-bracket">[</span>87<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Բրազիլիայում և Արգենտինայում 1998-2002 թվականների տնտեսական ճգնաժամի ավարտից հետո, որը հանգեցրեց տնտեսական ետաճի, գործազրկության աճի ու բնակչության եկամուտների նվազման, արդյունաբերական և ծառայությունների ոլորտներն արագ վերականգնվեցին։ Չիլին, Արգենտինան և Բրազիլիան ամենաարագը վերականգնվեցին՝ տարեկան աճելով միջինում 5%-ով։ Այս ժամանակաշրջանից հետո ողջ Հարավային Ամերիկան վերականգնվում և լավ ազդանշաններ է տալիս տնտեսական կայունության տեսանկյունից, որն ուղեկցվում է վերահսկվող գնաճով և փոխարժեքներով, շարունակական աճով, սոցիալական անհավասարության նվազմամբ և գործազրկության գործոններով, որոնք նպաստում են արդյունաբերությանը<sup id="cite_ref-Economy_87-4" class="reference"><a href="#cite_note-Economy-87"><span class="cite-bracket">[</span>87<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Արդյունաբերության հիմնական ուղղություններն են <a href="/wiki/%D4%B7%D5%AC%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Էլեկտրոնիկա">էլեկտրոնիկան</a>, <a href="/wiki/%D5%8F%D5%A5%D6%84%D5%BD%D5%BF%D5%AB%D5%AC" class="mw-redirect" title="Տեքստիլ">տեքստիլը</a>, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B6%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%B4%D5%A9%D5%A5%D6%80%D6%84" title="Սննդամթերք">սննդամթերքը</a>, <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D6%84%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%B7%D5%AB%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Մեքենաշինություն">մեքենաշինությունը</a>, <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Մետալուրգիա">մետալուրգիան</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%BE%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ավիացիա (դեռ գրված չէ)">ավիացիան</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B7%D5%AB%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Նավաշինություն (դեռ գրված չէ)">նավաշինությունը</a>, հագուստի արտադրությունը, խմիչքների արտադրությունը, պողպատագործությունը, ծխախոտի արտադրությունը, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BF%D5%A1%D5%B2%D5%B1%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ատաղձագործություն">ատաղձագործությունը</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%94%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Քիմիական արդյունաբերություն (դեռ գրված չէ)">քիմիական արդյունաբերությունը</a> և այլն։ Արտահանումը տարեկան հասել է գրեթե 400 միլիարդ ԱՄՆ դոլարի, որի գրեթե միայն կեսն ապահովում է Բրազիլիան<sup id="cite_ref-Economy_87-5" class="reference"><a href="#cite_note-Economy-87"><span class="cite-bracket">[</span>87<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Հարավային Ամերիկյայի երկրների մեծ մասում հարուստների և աղքատների միջև <a href="/wiki/%D5%8F%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%B6%D5%B0%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Տնտեսական անհավասարություն">տնտեսական անհավասարությունն</a> ավելի մեծ է, քան աշխարհի մայրցամաքների մեծ մասում։ Բոլիվիայում, Բրազիլիայում, Չիլիում, Կոլումբիայում և Պարագվայում հարուստների 10%-ի ձեռքում է բնակչության հարստության ավելի քան 40%-ը<sup id="cite_ref-share_89-0" class="reference"><a href="#cite_note-share-89"><span class="cite-bracket">[</span>89<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, մինչդեռ Բոլիվիայում, Բրազիլիայում և Կոլումբիայում աղքատների 20%-ի ձեռքում բնակչության հարստության 4%-ից էլ քիչ է<sup id="cite_ref-90" class="reference"><a href="#cite_note-90"><span class="cite-bracket">[</span>90<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Այս լայն անդունդն առկա է Հարավային Ամերիկայի բազմաթիվ խոշոր քաղաքներում, որտեղ ինքնաշեն աղքատ խրճիթներն ու արվարձանները գտնվում են բարձրահարկերի և բարձրակարգ շքեղ բնակարանների կողքին։ Հարավային Ամերիկայի 9 բնակչից 1-ն օրական ապրում է 2 ԱՄՆ դոլարից պակաս գումարով (<a href="/wiki/%D4%B3%D5%B6%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%AA%D5%A5%D6%84%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Գնողունակության համարժեքություն">գնողունակության համարժեքությամբ</a>)<sup id="cite_ref-wb2_91-0" class="reference"><a href="#cite_note-wb2-91"><span class="cite-bracket">[</span>91<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <table class="wikitable sortable" style="font-size:85%;"> <tbody><tr> <th>Պետություն </th> <th><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B6_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%A1%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%86%D4%B1-%D5%AB" title="Աշխարհի երկրներն ըստ անվանական ՀՆԱ-ի">Անվանական ՀՆԱ-ն 2017 թվականի դրությամբ</a> (միլիոն դոլարով)<sup id="cite_ref-PPP_GDP_92-0" class="reference"><a href="#cite_note-PPP_GDP-92"><span class="cite-bracket">[</span>92<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B6_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%80%D5%86%D4%B1-%D5%AB" title="Աշխարհի երկրներն ըստ ՀՆԱ-ի">ՀՆԱ-ն 2017 թվականին</a> (միլիոն դոլարով)<sup id="cite_ref-PPP_GDP_92-1" class="reference"><a href="#cite_note-PPP_GDP-92"><span class="cite-bracket">[</span>92<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B6_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%B4%D5%A5%D5%AF_%D5%B7%D5%B6%D5%B9%D5%AB%D5%B6_%D5%A8%D5%B6%D5%AF%D5%B6%D5%B8%D5%B2_%D5%80%D5%86%D4%B1-%D5%AB" title="Աշխարհի երկրներն ըստ մեկ շնչին ընկնող ՀՆԱ-ի">Մեկ շնչին բաժին ընկնող ՀՆԱ-ն 2017 թվականի դրությամբ</a><sup id="cite_ref-PPP_GDP_92-2" class="reference"><a href="#cite_note-PPP_GDP-92"><span class="cite-bracket">[</span>92<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B6_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%AE%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB" title="Աշխարհի երկրներն ըստ արտահանման ծավալների">Արտահանման ծավալները</a> 2011 թվականի դրությամբ (միլիարդ դոլար)<a href="/w/index.php?title=List_of_countries_by_exports&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of countries by exports (դեռ գրված չէ)"><br /></a><sup id="cite_ref-wfex_86-2" class="reference"><a href="#cite_note-wfex-86"><span class="cite-bracket">[</span>86<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th><a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%AA%D5%AB_%D5%A6%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%A1%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D6%84%D5%BD" title="Մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքս">Մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսը</a> 2017 թվականին<br /> (վարկանիշ)<sup id="cite_ref-UN_93-0" class="reference"><a href="#cite_note-UN-93"><span class="cite-bracket">[</span>93<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th>Բնակչության տոկոսը, որն օրական 2 ԱՄՆ դոլարից պակաս եկամուտ ունի </th></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Արգենտինա </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7005628935000000000♠</span>628 935 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7005912816000000000♠</span>912 816 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7004207070000000000♠</span>20 707 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7001837000000000000♠</span>83,7 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">6999825000000000000♠</span>0,825 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7000260000000000000♠</span>2,6 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Բոլիվիա </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7004392670000000000♠</span>39 267 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7004836080000000000♠</span>83 608 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7003755200000000000♠</span>7552 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7000910000000000000♠</span>9,1 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">6999693009999900000♠</span>0,693 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7001249000000000000♠</span>24,9 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Բրազիլիա </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7006214094000000000♠</span>2 140 940 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7006321603100000000♠</span>3 216 031 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7004154850000000000♠</span>15 485 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7002250800000000000♠</span>250,8 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">6999759000000000000♠</span>0,759 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7001108000000000000♠</span>10,8 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Չիլի </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7005251220000000000♠</span>251 220 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7005455941000000000♠</span>455 941 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7004247960000000000♠</span>24 796 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7001861000000000000♠</span>86,1 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">6999845000000000000♠</span>0,845 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7000270000000000000♠</span>2,7 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Կոլումբիա </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7005306439000000000♠</span>306 439 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7005720151000000000♠</span>720 151 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7004146090000000000♠</span>14 609 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7001565000000000000♠</span>56,5 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">6999747000000000000♠</span>0,747 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7001158000000000000♠</span>15,8 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Էկվադոր </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7004973620000000000♠</span>97 362 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7005184629000000000♠</span>184 629 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7004110040000000000♠</span>11 004 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7001223000000000000♠</span>22,3 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">6999752000000000000♠</span>0,752 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7001106000000000000♠</span>10,6 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Ֆոլկլենդյան կղզիներ<sup id="cite_ref-94" class="reference"><a href="#cite_note-94"><span class="cite-bracket">[</span>94<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D4%B9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Միացյալ Թագավորություն">Մեծ Բրիտանիա</a>) </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7002206400000000000♠</span>206,4 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7002206400000000000♠</span>206,4 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7004708000000000000♠</span>70 800 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">6999260000000000000♠</span>0,26 </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Ֆրանսիական Գվիանա<sup id="cite_ref-95" class="reference"><a href="#cite_note-95"><span class="cite-bracket">[</span>95<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Ֆրանսիա">Ֆրանսիա</a>) </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7003445600000000000♠</span>4456 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7003445600000000000♠</span>4456 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7004197280000000000♠</span>19 728 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7000130000000000000♠</span>1,3 </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Գայանա </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7003359100000000000♠</span>3591 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7003639800000000000♠</span>6398 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7003830600000000000♠</span>8306 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">6999900000000000000♠</span>0,9 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">6999654000000000000♠</span>0,654 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7001180000000000000♠</span>18,0 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Պարագվայ </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7004287430000000000♠</span>28 743 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7004680050000000000♠</span>68 005 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7003977900000000000♠</span>9779 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7000980000000000000♠</span>9,8 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">6999702000000000000♠</span>0,702 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7001132000000000000♠</span>13,2 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Պերու </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7005207072000000000♠</span>207 072 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7005429711000000000♠</span>429 711 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7004135010000000000♠</span>13 501 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7001463000000000000♠</span>46,3 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">6999750000000000000♠</span>0,750 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7001127000000000000♠</span>12,7 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Սուրինամ </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7003364100000000000♠</span>3641 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7003796100000000000♠</span>7961 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7004139340000000000♠</span>13 934 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7000160000000000000♠</span>1,6 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">6999720000000000000♠</span>0,720 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7001272000000000000♠</span>27,2 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Ուրուգվայ </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7004581230000000000♠</span>58 123 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7004778000000000000♠</span>77 800 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7004222710000000000♠</span>22 271 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7000800000000000000♠</span>8,0 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">6999804000000000000♠</span>0,804 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7000220000000000000♠</span>2,2 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">Վենեսուելա </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7005251589000000000♠</span>251 589 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7005404109000000000♠</span>404 109 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7004128560000000000♠</span>12 856 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7001926000000000000♠</span>92,6 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">6999761000000000000♠</span>0,761 </td> <td><span style="display:none" class="sortkey">7001129000000000000♠</span>12,9 </td></tr> <tr> <th style="text-align:left;">Ընդհանուր</th> <th><span style="display:none" class="sortkey">7006383656900000000♠</span>3 836 569</th> <th><span style="display:none" class="sortkey">7006664262300000000♠</span>6 642 623</th> <th><span style="display:none" class="sortkey">7004178520000000000♠</span>17 852</th> <th><span style="display:none" class="sortkey">7002669100000000000♠</span>669,1</th> <th><span style="display:none" class="sortkey">6999772000000000000♠</span>0,772</th> <th><span style="display:none" class="sortkey">7001113000000000000♠</span>11,3 </th></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Տնտեսապես_խոշոր_քաղաքները_2014_թվականի_դրությամբ"><span id=".D5.8F.D5.B6.D5.BF.D5.A5.D5.BD.D5.A1.D5.BA.D5.A5.D5.BD_.D5.AD.D5.B8.D5.B7.D5.B8.D6.80_.D6.84.D5.A1.D5.B2.D5.A1.D6.84.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.A8_2014_.D5.A9.D5.BE.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6.D5.AB_.D5.A4.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.A1.D5.B4.D5.A2"></span>Տնտեսապես խոշոր քաղաքները 2014 թվականի դրությամբ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=25" title="Խմբագրել բաժինը. Տնտեսապես խոշոր քաղաքները 2014 թվականի դրությամբ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=25" title="Edit section's source code: Տնտեսապես խոշոր քաղաքները 2014 թվականի դրությամբ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable sortable"> <tbody><tr> <th>Հ/Հ </th> <th>Քաղաք </th> <th>Պետություն </th> <th>ՀՆԱ-ն միլիարդ դոլարով<sup id="cite_ref-pricewater_96-0" class="reference"><a href="#cite_note-pricewater-96"><span class="cite-bracket">[</span>96<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th>Բնակչություն (միլիոն մարդ)<sup id="cite_ref-pricewater_96-1" class="reference"><a href="#cite_note-pricewater-96"><span class="cite-bracket">[</span>96<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th>Մեկ շնչին բաժին ընկնող ՀՆԱ-ն </th></tr> <tr> <td>1 </td> <td><a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6_%D5%8A%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%B8%D6%82" class="mw-redirect" title="Սան Պաուլու">Սան Պաուլու</a> </td> <td>Բրազիլիա </td> <td>$430 </td> <td>20,847,500 </td> <td>$20,650 </td></tr> <tr> <td>2 </td> <td><a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%BD_%D4%B1%D5%B5%D6%80%D5%A5%D5%BD" title="Բուենոս Այրես">Բուենոս Այրես</a> </td> <td>Արգենտինա </td> <td>$315 </td> <td>13,381,800 </td> <td>$23,606 </td></tr> <tr> <td>3 </td> <td><a href="/wiki/%D4%BC%D5%AB%D5%B4%D5%A1" title="Լիմա">Լիմա</a> </td> <td>Պերու </td> <td>$176 </td> <td>10,674,100 </td> <td>$16,530 </td></tr> <tr> <td>4 </td> <td><a href="/wiki/%D5%8C%D5%AB%D5%B8_%D5%A4%D5%A5_%D4%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%B5%D6%80%D5%B8" title="Ռիո դե Ժանեյրո">Ռիո դե Ժանեյրո</a> </td> <td>Բրազիլիա </td> <td>$176 </td> <td>12,460,200 </td> <td>$14,176 </td></tr> <tr> <td>5 </td> <td><a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%A3%D5%B8" title="Սանտյագո">Սանտյագո</a> </td> <td>Չիլի </td> <td>$171 </td> <td>7,164,400 </td> <td>$32,929 </td></tr> <tr> <td>6 </td> <td><a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D5%A3%D5%B8%D5%BF%D5%A1" title="Բոգոտա">Բոգոտա</a> </td> <td>Կոլումբիա </td> <td>$160 </td> <td>9,135,800 </td> <td>$17,497 </td></tr> <tr> <td>7 </td> <td><a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1_(%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84)" title="Բրազիլիա (քաղաք)">Բրազիլիա</a> </td> <td>Բրազիլիա </td> <td>$141 </td> <td>3,976,500 </td> <td>$35,689 </td></tr> <tr> <td>8 </td> <td><a href="/wiki/%D4%B2%D5%A5%D5%AC%D5%B8%D6%82_%D5%95%D6%80%D5%AB%D5%A6%D5%B8%D5%B6%D5%BF%D5%AB" title="Բելու Օրիզոնտի">Բելու Օրիզոնտի</a> </td> <td>Բրազիլիա </td> <td>$84 </td> <td>5,595,800 </td> <td>$15,134 </td></tr> <tr> <td>9 </td> <td><a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%B8%D6%82_%D4%B1%D5%AC%D5%A5%D5%A3%D6%80%D5%AB" title="Պորտու Ալեգրի">Պորտու Ալեգրի</a> </td> <td>Բրազիլիա </td> <td>$62 </td> <td>4,120,900 </td> <td>$15,078 </td></tr> <tr> <td>10 </td> <td><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B4%D5%BA%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%BD" title="Կամպինաս">Կամպինաս</a> </td> <td>Բրազիլիա </td> <td>$59 </td> <td>2,854,200 </td> <td>$20,759 </td></tr></tbody></table> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Faz_S_Sofia_canavial_090607_REFON.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Faz_S_Sofia_canavial_090607_REFON.JPG/220px-Faz_S_Sofia_canavial_090607_REFON.JPG" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Faz_S_Sofia_canavial_090607_REFON.JPG/330px-Faz_S_Sofia_canavial_090607_REFON.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Faz_S_Sofia_canavial_090607_REFON.JPG/440px-Faz_S_Sofia_canavial_090607_REFON.JPG 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2176" /></a><figcaption>Շաքարեղեգի պլանտացիա <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6_%D5%8A%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%B8%D6%82_(%D5%B6%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A3)" title="Սան Պաուլու (նահանգ)">Սան Պաուլու նահանգում</a>։ 2018 թվականին Բրազիլիան շաքարեղեգի խոշորագույն արտադրողն էր աշխարհում (տարեկան 746 միլիոն տոննա)։ Հարավային Ամերիկան արտադրում է աշխարհի շաքարեղեգի կեսը։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:SojaBrasnorte.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/SojaBrasnorte.jpg/220px-SojaBrasnorte.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/SojaBrasnorte.jpg/330px-SojaBrasnorte.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/SojaBrasnorte.jpg/440px-SojaBrasnorte.jpg 2x" data-file-width="4928" data-file-height="3280" /></a><figcaption>Սոյայի պլանտացիա <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82_%D4%B3%D6%80%D5%B8%D5%BD%D5%B8%D6%82_(%D5%B6%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A3)" title="Մատու Գրոսու (նահանգ)">Մատու Գրոսու նահանգում</a>։ 2020 թվականին Բրազիլիան սոյայի աշխարհի խոշորագույն արտադրողն էր (130 միլիոն տոննա)։ Հարավային Ամերիկան արտադրում է աշխարհի սոյայի կեսը։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Coffee_Plantation.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Coffee_Plantation.jpg/220px-Coffee_Plantation.jpg" decoding="async" width="220" height="84" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Coffee_Plantation.jpg/330px-Coffee_Plantation.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Coffee_Plantation.jpg/440px-Coffee_Plantation.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="762" /></a><figcaption>Սուրճի պլանտացիաներ <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%BD_%D4%BA%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B5%D5%BD" title="Մինաս Ժերայս">Մինաս Ժերայսում</a>։ 2018 թվականին Բրազիլիան սուրճի խոշորագույն արտադրողն էր աշխարհում (3,5 միլիոն դոլար)։ Հարավային Ամերիկան արտադրում է աշխարհի սուրճի կեսը։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Laranja_(Avar%C3%A9)_REFON_1.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Laranja_%28Avar%C3%A9%29_REFON_1.JPG/220px-Laranja_%28Avar%C3%A9%29_REFON_1.JPG" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Laranja_%28Avar%C3%A9%29_REFON_1.JPG/330px-Laranja_%28Avar%C3%A9%29_REFON_1.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Laranja_%28Avar%C3%A9%29_REFON_1.JPG/440px-Laranja_%28Avar%C3%A9%29_REFON_1.JPG 2x" data-file-width="2992" data-file-height="1979" /></a><figcaption>Նարնջենի <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6_%D5%8A%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%B8%D6%82_(%D5%B6%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A3)" title="Սան Պաուլու (նահանգ)">Սան Պաուլու նահանգում</a>։ 2018 թվականին Բրազիլիան նարնջի աշխարհի խոշորագույն արտադրողն էր (17 միլիոն տոննա)։ Հարավային Ամերիկան ապահովում է աշխարհի նարնջի պաշարների 25%-ը։</figcaption></figure> <p>Գյուղատնտեսությամբ Հարավային Ամերիկայի խոշորագույն երկրներն են <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1" title="Բրազիլիա">Բրազիլիան</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1" title="Արգենտինա">Արգենտինան</a>, <a href="/wiki/%D5%89%D5%AB%D5%AC%D5%AB" title="Չիլի">Չիլին</a> և <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%AB%D5%A1" title="Կոլումբիա">Կոլումբիան</a>։ Մասնավորապես. </p> <ul><li><a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1" title="Բրազիլիա">Բրազիլիան</a> <a href="/wiki/%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D5%A3" title="Շաքարեղեգ">շաքարեղեգի</a>, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D5%B5%D5%A1" title="Սոյա">սոյայի</a>, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B3" title="Սուրճ">սուրճի</a>, <a href="/wiki/%D5%86%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%BB" class="mw-redirect" title="Նարինջ">նարնջի</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%B8%D6%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գուարանա (դեռ գրված չէ)">գուարանայի</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BD%D5%A1%D5%AB" title="Ասաի">ասաիի</a> և <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A8%D5%B6%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%A6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բրազիլական ընկույզ (դեռ գրված չէ)">բրազիլական ընկույզի</a> խոշորագույն արտադրողն է աշխարհում։ Բրազիլիան <a href="/wiki/%D4%B5%D5%A3%D5%AB%D5%BA%D5%BF%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Եգիպտացորեն">եգիպտացորենի</a>, <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%B5%D5%A1" title="Պապայա">պապայայի</a>, <a href="/wiki/%D4%BE%D5%AD%D5%A1%D5%AD%D5%B8%D5%BF" title="Ծխախոտ">ծխախոտի</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%AD%D5%B6%D5%B1%D5%B8%D6%80_(%D5%BF%D5%A5%D5%BD%D5%A1%D5%AF)" title="Արքայախնձոր (տեսակ)">արքայախնձորի</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B6" title="Բանան">բանանի</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D5%B6%D5%AB" title="Բամբակենի">բամբակենու</a>, <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%A8%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D5%B6_%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%BD%D5%A5%D6%80" title="Հատիկաընդեղեն բույսեր">ընդեղենի</a>, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%AF%D5%B8%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%BE%D5%A5%D5%B6%D5%AB" title="Կոկոսյան արմավենի">կոկոսի</a>, <a href="/wiki/%D5%81%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%AF" title="Ձմերուկ">ձմերուկի</a>, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%AB%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6" title="Կիտրոն">կիտրոնի</a> և <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D6%83%D5%B7%D5%A1%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%BE%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պարագվայական փշարմավի (դեռ գրված չէ)">պարագվայական փշարմավի</a> հինգ խոշոր արտադրողներից մեկն է, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B8" title="Կակաո">կակաոյի</a>, <a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A8%D5%B6%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%A6" title="Հնդկական ընկույզ">հնդկական ընկույզի</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BE%D5%B8%D5%AF%D5%A1%D5%A4%D5%B8" title="Ավոկադո">ավոկադոյի</a>, <a href="/wiki/%D5%8F%D5%A1%D5%B6%D5%AA%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%B6" title="Տանժերին">տանժերինի</a>, <a href="/wiki/%D4%BD%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B4%D5%A1" title="Խուրմա">խուրմայի</a>, <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%B8" title="Մանգո">մանգոյի</a>, <a href="/wiki/%D4%B3%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%BE%D5%A1" title="Գուավա">գուավայի</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%B1" title="Բրինձ">բրնձի</a>, <a href="/wiki/%D5%91%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BE%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%A1%D5%AF" title="Ցանովի վարսակ">ցանովի վարսակի</a>, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%80%D5%A3%D5%B8" title="Սորգո">սորգոյի</a> և <a href="/wiki/%D4%BC%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%AF" title="Լոլիկ">լոլիկի</a> տասը խոշոր արտադրողներից մեկը, իսկ <a href="/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D5%B2" title="Խաղող">խաղողի</a>, <a href="/wiki/%D4%BD%D5%B6%D5%B1%D5%B8%D6%80" title="Խնձոր">խնձորի</a>, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A5%D5%AD" title="Սեխ">սեխի</a>, <a href="/wiki/%D4%B3%D5%A5%D5%BF%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B7" title="Գետնանուշ">գետնանուշի</a>, <a href="/wiki/%D4%B9%D5%B8%D6%82%D5%A6" title="Թուզ">թզի</a>, <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A5%D5%B2%D5%B1" class="mw-redirect" title="Դեղձ">դեղձի</a>, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D5%AD" class="mw-redirect" title="Սոխ">սոխի</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%BE%D5%AB_%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արմավի յուղ (դեռ գրված չէ)">արմավի յուղի</a>, <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A5%D5%B2%D5%B1%D5%A5%D5%B6%D5%AB" title="Դեղձենի">դեղձի</a> և <a href="/wiki/%D5%8C%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%B6" title="Ռետին">ռետինի</a> տասնհինգ խոշոր արտադրողներից մեկը։</li> <li><a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1" title="Արգենտինա">Արգենտինան</a> պարագվայական փշարմավի խոշորագույն արտադրողն է աշխարհում, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D5%B5%D5%A1" title="Սոյա">սոյայի</a>, <a href="/wiki/%D4%B5%D5%A3%D5%AB%D5%BA%D5%BF%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Եգիպտացորեն">եգիպտացորենի</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%B2%D5%AF%D5%AB_%D5%BD%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A5%D6%80" title="Արևածաղկի սերմեր">արևածաղկի սերմերի</a>, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%AB%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6" title="Կիտրոն">կիտրոնի</a> և <a href="/wiki/%D5%8F%D5%A1%D5%B6%D5%B1" title="Տանձ">տանձի</a> աշխարհի հինգ խոշոր արտադրողներից մեկը, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A3%D5%A1%D6%80%D5%AB" title="Սովորական գարի">սովորական գարու</a>, <a href="/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D5%B2" title="Խաղող">խաղողի</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%BF%D5%AB%D5%B7%D5%B8%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արտիշոկ (դեռ գրված չէ)">արտիշոկի</a>, <a href="/wiki/%D4%BE%D5%AD%D5%A1%D5%AD%D5%B8%D5%BF" title="Ծխախոտ">ծխախոտի</a> և <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D5%B6%D5%AB" title="Բամբակենի">բամբակենու</a> տասը խոշոր արտադրողներից մեկը, իսկ <a href="/wiki/%D5%91%D5%B8%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Ցորեն">ցորենի</a>, <a href="/wiki/%D5%91%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BE%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%A1%D5%AF" title="Ցանովի վարսակ">ցանովի վարսակի</a>, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%AB%D5%BD%D5%A5%D5%BC" title="Սիսեռ">սիսեռի</a>, <a href="/wiki/%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D5%A3" title="Շաքարեղեգ">շաքարեղեգի</a>, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%80%D5%A3%D5%B8" title="Սորգո">սորգոյի</a> և <a href="/wiki/%D4%B9%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%BB" title="Թուրինջ">թուրինջի</a> 15 խոշոր արտադրողներից մեկը։</li> <li><a href="/wiki/%D5%89%D5%AB%D5%AC%D5%AB" title="Չիլի">Չիլին</a> <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%AC" title="Բալ">բալի</a> և <a href="/wiki/%D4%BC%D5%B8%D5%BC%D5%A1%D5%B4%D5%AB%D6%80%D5%A3" class="mw-redirect" title="Լոռամիրգ">լոռամրգի</a> աշխարհի հինգ խոշոր արտադրողներից մեկն է և <a href="/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D5%B2" title="Խաղող">խաղողի</a>, <a href="/wiki/%D4%BD%D5%B6%D5%B1%D5%B8%D6%80" title="Խնձոր">խնձորի</a>, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%AB%D5%BE%D5%AB_(%D5%B4%D5%AB%D6%80%D5%A3)" title="Կիվի (միրգ)">կիվիի</a>, <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A5%D5%B2%D5%B1%D5%A5%D5%B6%D5%AB" title="Դեղձենի">դեղձի</a>, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%AC%D5%B8%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%AB" title="Սալորենի">սալորի</a> և <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պնդուկ (դեռ գրված չէ)">պնդուկի</a> 10 խոշորագույն արտադրողներից մեկը, որը կենտրոնացած է բարձրարժեք մրգերի արտահանման վրա։</li> <li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%AB%D5%A1" title="Կոլումբիա">Կոլումբիան</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B3" title="Սուրճ">սուրճի</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BE%D5%B8%D5%AF%D5%A1%D5%A4%D5%B8" title="Ավոկադո">ավոկադոյի</a> և <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%BE%D5%AB_%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արմավի յուղ (դեռ գրված չէ)">արմավի յուղի</a> հինգ խոշոր արտադրողներից մեկն է, իսկ <a href="/wiki/%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D5%A3" title="Շաքարեղեգ">շաքարեղեգի</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B6" title="Բանան">բանանի</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%AD%D5%B6%D5%B1%D5%B8%D6%80_(%D5%BF%D5%A5%D5%BD%D5%A1%D5%AF)" title="Արքայախնձոր (տեսակ)">արքայախնձորի</a> և <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B8" title="Կակաո">կակաոյի</a> 10 խոշոր արտադրողներից մեկը։</li> <li><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82" title="Պերու">Պերուն</a> <a href="/w/index.php?title=%D5%94%D5%AB%D5%B6%D5%B8%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Քինոա (դեռ գրված չէ)">քինոայի</a> խոշորագույն արտադրողն է աշխարհում։ Բացի այդ, Պերուն <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BE%D5%B8%D5%AF%D5%A1%D5%A4%D5%B8" title="Ավոկադո">ավոկադոյի</a>, <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%BD%D5%AB_%D5%AF%D5%A1%D5%BA%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%BF" title="Հապալասի կապույտ">կապույտ հապալասի</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%BF%D5%AB%D5%B7%D5%B8%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արտիշոկ (դեռ գրված չէ)">արտիշոկի</a> և <a href="/wiki/%D4%BE%D5%B6%D5%A5%D6%83%D5%A1%D5%AF_%D5%A4%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82" title="Ծնեփակ դեղատու">ծնեբեկի</a> աշխարհի հինգ խոշոր արտադրողներից մեկն է, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B3" title="Սուրճ">սուրճի</a> և <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B8" title="Կակաո">կակաոյի</a> աշխարհի 10 խոշոր արտադրողներից մեկը, իսկ <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%B8%D6%86%D5%AB%D5%AC" title="Կարտոֆիլ">կարտոֆիլի</a> և <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%AD%D5%B6%D5%B1%D5%B8%D6%80_(%D5%BF%D5%A5%D5%BD%D5%A1%D5%AF)" title="Արքայախնձոր (տեսակ)">արքայախնձորի</a> 15 խոշոր արտադրողներից մեկը։ Պերուում զարգացած է նաև խաղողի, շաքարեղեգի, բրնձի, բանանի, եգիպտացորենի և հացարմատի արտադրությունը։ Երկրի գյուղատնտեսությունը համեմատաբար դիվերսիֆիկացված է։</li> <li><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%B5" title="Պարագվայ">Պարագվայի</a> գյուղատնտեսությունը ներկայումս զարգանում է. աշխարհում վեցերորդն է սոյայի արտադրության ծավալներով և եգիպտացորեն ու շաքարեղեգ արտադրող 20 խոշորագույն երկրների թվում է<sup id="cite_ref-97" class="reference"><a href="#cite_note-97"><span class="cite-bracket">[</span>97<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։</li></ul> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Perdigao.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Perdigao.jpg/220px-Perdigao.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Perdigao.jpg/330px-Perdigao.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Perdigao.jpg/440px-Perdigao.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="1944" /></a><figcaption>Մսամթերք տեղափոխող բեռնատար Բրազիլիայում։ Հարավային Ամերիկան ապահովում է աշխարհում տավարի և հավի մսի 20%-ը։</figcaption></figure> <p>Բրազիլիան հավի մսի աշխարհի խոշորագույն արտահանողն է։ 2019 թվականի դրությամբ՝ այն կազմել է 3,77 միլիոն տոննա<sup id="cite_ref-98" class="reference"><a href="#cite_note-98"><span class="cite-bracket">[</span>98<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-99" class="reference"><a href="#cite_note-99"><span class="cite-bracket">[</span>99<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Այս երկիրն աշխարհում երկրորդն է խոշոր եղջերավոր կենդանիների թվով, ինչը կազմում է աշխարհում ընդհանուր թվի 22,2%-ը։ 2019 թվականի դրությամբ՝ Բրազիլիան աշխարհում երկրորդն էր տավարի մսի արտադրությամբ, ինչը կազմում է այդ մսատեսակի համաշխարհային արտադրության 15,4%-ը<sup id="cite_ref-100" class="reference"><a href="#cite_note-100"><span class="cite-bracket">[</span>100<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ 2018 թվականի տվյալներով էլ Բրազիլիան եղել է կաթ արտադրող ամենախոշոր երկիրը։ 2020 թվականի դեկտեմբեր ամսվա դրությամբ՝ Բրազիլիան արտադրել է 35,1 միլիարդ լիտր կաթ<sup id="cite_ref-101" class="reference"><a href="#cite_note-101"><span class="cite-bracket">[</span>101<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Ինչ վերաբերում է խոզի մսի արտադրությանը, 2019 թվականի տվյալներով, Բրազիլիան աշխարհում չորրորդն էր՝ արտադրելով շուրջ 4 միլիոն տոննա խոզի միս<sup id="cite_ref-102" class="reference"><a href="#cite_note-102"><span class="cite-bracket">[</span>102<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>2018 թվականին Արգենտինան աշխարհում չորրորդն էր տավարի մսի արտադրությամբ, ինչը կազմել է 3 միլիոն տոննա։ Այն զիջում էր միայն <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%84%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D5%86%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ">Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներին</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1" title="Բրազիլիա">Բրազիլիային</a> և <a href="/wiki/%D5%89%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Չինաստան">Չինաստանին</a>։ <a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%B5" title="Ուրուգվայ">Ուրուգվայը</a> ևս խոշոր միս արտադրող պետություն է։ 2018 թվականին այն արտադրել է 589 հազար տոննա տավարի միս<sup id="cite_ref-103" class="reference"><a href="#cite_note-103"><span class="cite-bracket">[</span>103<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Հավի մսի արտադրության տեսանկյունից Արգենտինան աշխարհի 15 ամենախոշոր արտադրողների ցանկում է, իսկ Պերուն և Կոլումբիան՝ 20 խոշոր արտադրողների։ Տավարի մսի արտադրության տեսանկյունից Կոլումբիան աշխարհի 20 խոշոր արտադրողներից մեկն է, մեղրի արտադրությամբ Արգենտինան մտնում է խոշորագույն հնգյակի մեջ, իսկ Բրազիլիան` 15 խոշոր արտադրողների մեջ։ Ինչ վերաբերում է <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%A9" title="Կաթ">կաթի</a> արտադրությանը, Արգենտինան դասվում է 20 խոշորագույն արտադրողների շարքին<sup id="cite_ref-104" class="reference"><a href="#cite_note-104"><span class="cite-bracket">[</span>104<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:EMS_-_panoramio.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/EMS_-_panoramio.jpg/220px-EMS_-_panoramio.jpg" decoding="async" width="220" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/EMS_-_panoramio.jpg/330px-EMS_-_panoramio.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/EMS_-_panoramio.jpg/440px-EMS_-_panoramio.jpg 2x" data-file-width="1293" data-file-height="664" /></a><figcaption>Բրազիլիայի խոշորագույն EMS դեղագործական ընկերությունը։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Planta_Braskem.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Planta_Braskem.jpg/220px-Planta_Braskem.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Planta_Braskem.jpg/330px-Planta_Braskem.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Planta_Braskem.jpg/440px-Planta_Braskem.jpg 2x" data-file-width="713" data-file-height="472" /></a><figcaption>Բրազիլիայի խոշորագույն Braskem քիմիական ընկերությունը։</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Համաշխարհային բանկ">Համաշխարհային բանկն</a> ամեն տարի հրապարակում է աշխարհի խոշորագույն արտադրական երկրների ցանկը՝ ըստ ընդհանուր արտադրական արժեքի։ Համաձայն 2019 թվականի ցանկի՝ <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1" title="Բրազիլիա">Բրազիլիան</a> աշխարհի 13-րդ ամենաարժեքավոր արդյունաբերությունն է աշխարհում (173,6 միլիարդ ԱՄՆ դոլար), <a href="/wiki/%D5%8E%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%AC%D5%A1" title="Վենեսուելա">Վենեսուելան</a>՝ 30-րդը (58,2 միլիարդ ԱՄՆ դոլար, այդուհանդերձ, դա կախված է նավթի համաշխարհային գներից), <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1" title="Արգենտինա">Արգենտինան</a>` 31-րդը (57,7 միլիարդ ԱՄՆ դոլար), <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%AB%D5%A1" title="Կոլումբիա">Կոլումբիան</a>՝ 46-րդը (35,4 միլիարդ ԱՄՆ դոլար), <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82" title="Պերու">Պերուն</a>՝ 50-րդը (28,7 միլիարդ ԱՄՆ դոլար) և <a href="/wiki/%D5%89%D5%AB%D5%AC%D5%AB" title="Չիլի">Չիլին</a>՝ 51-րդը (28,3 միլիարդ ԱՄն դոլար)<sup id="cite_ref-105" class="reference"><a href="#cite_note-105"><span class="cite-bracket">[</span>105<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Բրազիլիան ունի երրորդ ամենախոշոր արտադրությունն Ամերիկա աշխարհամասում։ Կազմելով երկրի ՀՆԱ-ի 28,5%-ը՝ բրազիլական արդյունաբերությունը բաղկացած է մի քանի ճյուղերից, որոնց թվում են մեքենաշինությունը, պողպատի արտադրությունը, նավթաքիմիական արտադրությունը, համակարգիչների արտադրությունը, ավիացիոն արտադրությունը (<a href="/wiki/Embraer" title="Embraer">Embraer</a>), սննդի արտադրությունը, դեղագործական արդյունաբերությունը, կոշիկի արտադրությունը, մետալուրգիան և երկարաժամկետ օգտագործման սպառողական ապրանքները<sup id="cite_ref-106" class="reference"><a href="#cite_note-106"><span class="cite-bracket">[</span>106<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-107" class="reference"><a href="#cite_note-107"><span class="cite-bracket">[</span>107<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-108" class="reference"><a href="#cite_note-108"><span class="cite-bracket">[</span>108<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ 2016 թվականին այս երկիրն աշխարհում փայտանյութի զանգվածի արտադրությամբ երկրորդ երկիրն էր, իսկ թղթի արտադրությամբ՝ 8-րդը<sup id="cite_ref-109" class="reference"><a href="#cite_note-109"><span class="cite-bracket">[</span>109<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-110" class="reference"><a href="#cite_note-110"><span class="cite-bracket">[</span>110<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-111" class="reference"><a href="#cite_note-111"><span class="cite-bracket">[</span>111<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Կոշիկի արտադրության բնագավառում 2019 թվականին Բրազիլիան աշխարհում չորրորդ արտադրողն էր<sup id="cite_ref-112" class="reference"><a href="#cite_note-112"><span class="cite-bracket">[</span>112<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-113" class="reference"><a href="#cite_note-113"><span class="cite-bracket">[</span>113<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-114" class="reference"><a href="#cite_note-114"><span class="cite-bracket">[</span>114<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-115" class="reference"><a href="#cite_note-115"><span class="cite-bracket">[</span>115<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ 2019 թվականին փոխադրամիջոցների արտադրությամբ Բրազիլիան աշխարհում ութերորդն էր և 9-րդն աշխարհում՝ պողպատի արտադրությամբ<sup id="cite_ref-116" class="reference"><a href="#cite_note-116"><span class="cite-bracket">[</span>116<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-117" class="reference"><a href="#cite_note-117"><span class="cite-bracket">[</span>117<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-118" class="reference"><a href="#cite_note-118"><span class="cite-bracket">[</span>118<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ 2018 թվականին էլ քիմիական արդյունաբերության տեսանկյունից Բրազիլիան 8-րդն էր աշխարհում<sup id="cite_ref-119" class="reference"><a href="#cite_note-119"><span class="cite-bracket">[</span>119<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-120" class="reference"><a href="#cite_note-120"><span class="cite-bracket">[</span>120<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-121" class="reference"><a href="#cite_note-121"><span class="cite-bracket">[</span>121<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ <a href="/wiki/%D5%8F%D5%A5%D6%84%D5%BD%D5%BF%D5%AB%D5%AC_%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Տեքստիլ արդյունաբերություն">Տեքստիլ արդյունաբերության</a> տեսանկյունից, չնայած 2013 թվականին Բրազիլիան խոշորագույն 5 արտադրողների ցանկում էր, այն քիչ է ինտեգրված համաշխարհային առևտրին<sup id="cite_ref-122" class="reference"><a href="#cite_note-122"><span class="cite-bracket">[</span>122<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Cerro_ricco.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Cerro_ricco.jpg/220px-Cerro_ricco.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Cerro_ricco.jpg/330px-Cerro_ricco.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Cerro_ricco.jpg/440px-Cerro_ricco.jpg 2x" data-file-width="1800" data-file-height="1200" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BE%D5%AB%D5%A1" title="Բոլիվիա">Բոլիվիայի</a> <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D5%BF%D5%B8%D5%BD%D5%AB_%D5%A4%D5%A5%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պոտոսի դեպարտամենտ (դեռ գրված չէ)">Պոտոսի դեպարտամենտում</a> գտնվող <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A5%D6%80%D5%B8_%D5%8C%D5%AB%D5%AF%D5%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սերո Ռիկո (դեռ գրված չէ)">Սերո Ռիկոն</a> արծաթի խոշոր հանքավայր է։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Brasil_-_Ametista_do_Sul_-_Piedra_amatista.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Brasil_-_Ametista_do_Sul_-_Piedra_amatista.jpg/170px-Brasil_-_Ametista_do_Sul_-_Piedra_amatista.jpg" decoding="async" width="170" height="227" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Brasil_-_Ametista_do_Sul_-_Piedra_amatista.jpg/255px-Brasil_-_Ametista_do_Sul_-_Piedra_amatista.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Brasil_-_Ametista_do_Sul_-_Piedra_amatista.jpg/340px-Brasil_-_Ametista_do_Sul_-_Piedra_amatista.jpg 2x" data-file-width="2976" data-file-height="3968" /></a><figcaption>Ամեթիստի հանքավայր <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1_%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%8D%D5%B8%D6%82%D5%AC" title="Ամետիստա դու Սուլ">Ամետիստա դու Սուլում</a>։ Հարավային Ամերիկան թանկարժեք քարերի խոշոր արտադրող է, ինչպես օրինակ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D5%A9%D5%AB%D5%BD%D5%BF" title="Ամեթիստ">ամեթիստի</a>, <a href="/wiki/%D5%8F%D5%B8%D5%BA%D5%A1%D5%A6" title="Տոպազ">տոպազի</a>, <a href="/wiki/%D4%B6%D5%B4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%AD%D5%BF" title="Զմրուխտ">զմրուխտի</a>, <a href="/wiki/%D4%BE%D5%B8%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%B6" title="Ծովակն">ծովակնի</a> և <a href="/wiki/%D5%8F%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%B6" title="Տուրմալին">տուրմալինի</a>։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Itabira_MG_Brasil_-_Mina_de_Ferro_da_Vale_-_panoramio.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Itabira_MG_Brasil_-_Mina_de_Ferro_da_Vale_-_panoramio.jpg/220px-Itabira_MG_Brasil_-_Mina_de_Ferro_da_Vale_-_panoramio.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Itabira_MG_Brasil_-_Mina_de_Ferro_da_Vale_-_panoramio.jpg/330px-Itabira_MG_Brasil_-_Mina_de_Ferro_da_Vale_-_panoramio.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Itabira_MG_Brasil_-_Mina_de_Ferro_da_Vale_-_panoramio.jpg/440px-Itabira_MG_Brasil_-_Mina_de_Ferro_da_Vale_-_panoramio.jpg 2x" data-file-width="3296" data-file-height="2472" /></a><figcaption>Երկաթի հանքավայր <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%BD_%D4%BA%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B5%D5%BD" title="Մինաս Ժերայս">Մինաս Ժերայսում</a>։ Բրազիլիան աշխարհի երկրորդ երկաթ արտահանողն է։</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE" title="Հանքային գործ">Հանքագործությունը</a> Հարավային Ամերիկայի ամենակարևոր տնտեսական ոլորտներից մեկն է, հատկապես Չիլիում, Պերուում և Բոլիվիայում, որոնց տնտեսությունները մեծապես կախված է այս ոլորտից։ Մայրցամաքում առկա են <a href="/wiki/%D5%88%D5%BD%D5%AF%D5%AB" title="Ոսկի">ոսկու</a> (հիմնականում Պերուում, Բրազիլիայում և Արգենտինայում)<sup id="cite_ref-123" class="reference"><a href="#cite_note-123"><span class="cite-bracket">[</span>123<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%AE%D5%A1%D5%A9" title="Արծաթ">արծաթի</a> (հիմնականում Պերուում, Չիլիում, Բոլիվիայում և Արգենտինայում)<sup id="cite_ref-124" class="reference"><a href="#cite_note-124"><span class="cite-bracket">[</span>124<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/%D5%8A%D5%B2%D5%AB%D5%B6%D5%B1" title="Պղինձ">պղնձի</a> (հիմնականում Չիլիում, Պերուում և Բրազիլիայում)<sup id="cite_ref-125" class="reference"><a href="#cite_note-125"><span class="cite-bracket">[</span>125<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/%D4%B5%D6%80%D5%AF%D5%A1%D5%A9%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%84%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80" title="Երկաթի հանքաքար">երկաթի հանքաքարի</a> (Բրազիլիա, Պերու և Չիլի)<sup id="cite_ref-126" class="reference"><a href="#cite_note-126"><span class="cite-bracket">[</span>126<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/%D5%91%D5%AB%D5%B6%D5%AF" title="Ցինկ">ցինկի</a> (Պերու, Բոլիվիա և Բրազիլիա)<sup id="cite_ref-127" class="reference"><a href="#cite_note-127"><span class="cite-bracket">[</span>127<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%A2%D5%A4%D5%A5%D5%B6" title="Մոլիբդեն">մոլիբդենի</a> (Չիլի և Պերու)<sup id="cite_ref-auto7_128-0" class="reference"><a href="#cite_note-auto7-128"><span class="cite-bracket">[</span>128<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/%D4%BC%D5%AB%D5%A9%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Լիթիում">լիթիումի</a> (Չիլի, Արգենտինա և Բրազիլիա)<sup id="cite_ref-129" class="reference"><a href="#cite_note-129"><span class="cite-bracket">[</span>129<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80" title="Կապար">կապարի</a> (Պերու և Բոլիվիա)<sup id="cite_ref-auto9_130-0" class="reference"><a href="#cite_note-auto9-130"><span class="cite-bracket">[</span>130<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%84%D5%BD%D5%AB%D5%BF" title="Բոքսիտ">բոքսիտի</a> (Բրազիլիա)<sup id="cite_ref-131" class="reference"><a href="#cite_note-131"><span class="cite-bracket">[</span>131<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A1%D5%A3" title="Անագ">անագի</a> (Պերու, Բոլիվիա և Բրազիլիա)<sup id="cite_ref-132" class="reference"><a href="#cite_note-132"><span class="cite-bracket">[</span>132<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%A1%D5%B6" title="Մանգան">մանգանի</a> (Բրազիլիա)<sup id="cite_ref-133" class="reference"><a href="#cite_note-133"><span class="cite-bracket">[</span>133<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/%D4%BE%D5%A1%D6%80%D5%AB%D6%80" title="Ծարիր">ծարիրի</a> (Բոլիվիա և Էկվադոր)<sup id="cite_ref-134" class="reference"><a href="#cite_note-134"><span class="cite-bracket">[</span>134<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/%D5%86%D5%AB%D5%AF%D5%A5%D5%AC" title="Նիկել">նիկելի</a> (Բրազիլիա)<sup id="cite_ref-135" class="reference"><a href="#cite_note-135"><span class="cite-bracket">[</span>135<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/%D5%86%D5%AB%D5%B8%D5%A2%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Նիոբիում">նիոբիումի</a> (Բրազիլիա)<sup id="cite_ref-136" class="reference"><a href="#cite_note-136"><span class="cite-bracket">[</span>136<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/%D5%8C%D5%A5%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ռենիում">ռենիումի</a> (Չիլի)<sup id="cite_ref-137" class="reference"><a href="#cite_note-137"><span class="cite-bracket">[</span>137<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/%D5%85%D5%B8%D5%A4" title="Յոդ">յոդի</a> (Չիլի)<sup id="cite_ref-138" class="reference"><a href="#cite_note-138"><span class="cite-bracket">[</span>138<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> խոշոր հանքավայրեր։ </p><p>Բրազիլիան առանձնանում է երկաթի հանքաքարի արդյունահանմամբ, ինչի արդյունքում Բրազիլիան աշխարհում երկաթի հանքաքարի երկրորդ խոշոր արդյունահանողն ու արտահանողն է։ Բացի այդ, երկաթի հանքաքարը Բրազիլիայի արտահանման երեք խոշոր ուղղություններից մեկն է, որը երկրի առևտրային հաշվեկշռում ստեղծում է ամենամեծ արժեքը։ Բրազիլիան առանձնանում է նաև պղնձի, ոսկու, բոքսիտի (աշխարհի հինգ խոշոր արդյունահանողներից մեկը), մանգանի (աշխարհի հինգ խոշոր արդյունահանողներից մեկը), անագի (աշխարհի հինգ խոշոր արդյունահանողներից մեկը), նիոբիումի (ունի աշխարհի պաշարների 98%-ը) և նիկելի արդյունահանմամբ։ Թանկարժեք քարերի տեսանկյունից Բրազիլիան ամեթիստի, տոպազի, ագաթի խոշորագույն արդյունահանողն է աշխարհում և տուրմալինի, զմրուխտի, ծովակնի, նռնաքարի և օպալի խոշորագույն արդյունահանողներից մեկը<sup id="cite_ref-139" class="reference"><a href="#cite_note-139"><span class="cite-bracket">[</span>139<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-140" class="reference"><a href="#cite_note-140"><span class="cite-bracket">[</span>140<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-141" class="reference"><a href="#cite_note-141"><span class="cite-bracket">[</span>141<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-142" class="reference"><a href="#cite_note-142"><span class="cite-bracket">[</span>142<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-143" class="reference"><a href="#cite_note-143"><span class="cite-bracket">[</span>143<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-144" class="reference"><a href="#cite_note-144"><span class="cite-bracket">[</span>144<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Չիլին աշխարհում ապահովում է պղնձի արդյունահանման մեկ երրորդը<sup id="cite_ref-145" class="reference"><a href="#cite_note-145"><span class="cite-bracket">[</span>145<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Պղնձից զատ, 2019 թվականի տվյալներով, Չիլին նաև աշխարհում յոդի<sup id="cite_ref-146" class="reference"><a href="#cite_note-146"><span class="cite-bracket">[</span>146<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> և ռենիումի խոշորագույն արտադրողն է<sup id="cite_ref-147" class="reference"><a href="#cite_note-147"><span class="cite-bracket">[</span>147<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Չիլին աշխարհում լիթիումի<sup id="cite_ref-auto6_148-0" class="reference"><a href="#cite_note-auto6-148"><span class="cite-bracket">[</span>148<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> և մոլիբդենի<sup id="cite_ref-auto7_128-1" class="reference"><a href="#cite_note-auto7-128"><span class="cite-bracket">[</span>128<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> երկրորդ, արծաթի<sup id="cite_ref-auto4_149-0" class="reference"><a href="#cite_note-auto4-149"><span class="cite-bracket">[</span>149<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>՝ վեցերորդ, աղի<sup id="cite_ref-150" class="reference"><a href="#cite_note-150"><span class="cite-bracket">[</span>150<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>՝ յոթերորդ, կալիումի կարբոնատի<sup id="cite_ref-151" class="reference"><a href="#cite_note-151"><span class="cite-bracket">[</span>151<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>՝ ութերորդ, ծծմբի<sup id="cite_ref-152" class="reference"><a href="#cite_note-152"><span class="cite-bracket">[</span>152<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> և երկաթի հանքաքարի<sup id="cite_ref-153" class="reference"><a href="#cite_note-153"><span class="cite-bracket">[</span>153<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>՝ 13-րդ խոշոր արտադրողն է։ </p><p>2019 թվականին Պերուն աշխարհում պղնձի<sup id="cite_ref-154" class="reference"><a href="#cite_note-154"><span class="cite-bracket">[</span>154<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> և արծաթի երկրորդ<sup id="cite_ref-auto4_149-1" class="reference"><a href="#cite_note-auto4-149"><span class="cite-bracket">[</span>149<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, ոսկու՝ 8-րդ<sup id="cite_ref-auto8_155-0" class="reference"><a href="#cite_note-auto8-155"><span class="cite-bracket">[</span>155<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, կապարի 3-րդ<sup id="cite_ref-auto9_130-1" class="reference"><a href="#cite_note-auto9-130"><span class="cite-bracket">[</span>130<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, ցինկի 2-րդ<sup id="cite_ref-156" class="reference"><a href="#cite_note-156"><span class="cite-bracket">[</span>156<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, անագի 4-րդ<sup id="cite_ref-auto12_157-0" class="reference"><a href="#cite_note-auto12-157"><span class="cite-bracket">[</span>157<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, բորի 5-րդ<sup id="cite_ref-auto11_158-0" class="reference"><a href="#cite_note-auto11-158"><span class="cite-bracket">[</span>158<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> և մոլիբդենի 4-րդ խոշոր արդյունահանողն է<sup id="cite_ref-auto7_128-2" class="reference"><a href="#cite_note-auto7-128"><span class="cite-bracket">[</span>128<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>2019 թվականի տվյալներով՝ Բոլիվիան աշխարհում արծաթի 8-րդ<sup id="cite_ref-auto4_149-2" class="reference"><a href="#cite_note-auto4-149"><span class="cite-bracket">[</span>149<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, բորի 4-րդ<sup id="cite_ref-auto11_158-1" class="reference"><a href="#cite_note-auto11-158"><span class="cite-bracket">[</span>158<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, ծարիրի 5-րդ<sup id="cite_ref-159" class="reference"><a href="#cite_note-159"><span class="cite-bracket">[</span>159<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, անագի 5-րդ<sup id="cite_ref-auto12_157-1" class="reference"><a href="#cite_note-auto12-157"><span class="cite-bracket">[</span>157<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, վոլֆրամի 6-րդ<sup id="cite_ref-160" class="reference"><a href="#cite_note-160"><span class="cite-bracket">[</span>160<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, ցինկի 7-րդ<sup id="cite_ref-161" class="reference"><a href="#cite_note-161"><span class="cite-bracket">[</span>161<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> և կապարի 8-րդ խոշոր արդյունահանողն է<sup id="cite_ref-auto9_130-2" class="reference"><a href="#cite_note-auto9-130"><span class="cite-bracket">[</span>130<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-campbell_162-0" class="reference"><a href="#cite_note-campbell-162"><span class="cite-bracket">[</span>162<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-gov.br_163-0" class="reference"><a href="#cite_note-gov.br-163"><span class="cite-bracket">[</span>163<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>2019 թվականի դրությամբ՝ Արգենտինան աշխարհում 4-րդն էր լիթիումի արդյունահանմամբ<sup id="cite_ref-auto6_148-1" class="reference"><a href="#cite_note-auto6-148"><span class="cite-bracket">[</span>148<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, արծաթի արդյունահանմամբ՝ 9-րդը<sup id="cite_ref-auto4_149-3" class="reference"><a href="#cite_note-auto4-149"><span class="cite-bracket">[</span>149<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, ոսկու՝ 17-րդ<sup id="cite_ref-auto8_155-1" class="reference"><a href="#cite_note-auto8-155"><span class="cite-bracket">[</span>155<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> և բորի՝ 7-րդ խոշոր արդյունահանողը<sup id="cite_ref-auto11_158-2" class="reference"><a href="#cite_note-auto11-158"><span class="cite-bracket">[</span>158<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Կոլումբիան զմրուխտի խոշորագույն արտադրողն է աշխարհում<sup id="cite_ref-164" class="reference"><a href="#cite_note-164"><span class="cite-bracket">[</span>164<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ 2006-2017 թվականներին Կոլումբիան տարեկան միջինում արդյունահանել է 15 տոննա ոսկի։ 2012 թվականին կտրուկ աճ է գրանցվել, երբ դրա արտադրությունը հասել է ռեկորդային 66,1 տոննայի։ 2017 թվականին այն կազմել է 52,2 տոննա։ Կոլումբիան աշխարհում ոսկի արդյունահանող 25 խոշոր երկրների ցանկում է<sup id="cite_ref-165" class="reference"><a href="#cite_note-165"><span class="cite-bracket">[</span>165<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Ինչ վերաբերում է արծաթին, 2017 թվականին այս երկիրը արդյունահանել է 15,5 տոննա արծաթ<sup id="cite_ref-campbell_162-1" class="reference"><a href="#cite_note-campbell-162"><span class="cite-bracket">[</span>162<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-gov.br_163-1" class="reference"><a href="#cite_note-gov.br-163"><span class="cite-bracket">[</span>163<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-166" class="reference"><a href="#cite_note-166"><span class="cite-bracket">[</span>166<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>2019 թվականի տվյալներով՝ նավթի արդյունահանման տեսանկյունից Բրազիլիան աշխարհի 10-րդ խոշոր արդյունահանողն էր՝ օրական 2,8 միլիոն բարել։ Վենեսուելան 21-րդ խոշոր երկիրն է՝ օրական 877 հազար բարելով, Կոլումբիան՝ 22-րդը (օրական 886 հազար բարել), Էկվադորը՝ 28-րդը (օրական 531 հազար բարել) և Արգենտինան՝ 29-րդը (օրական 507 հազար բարել)։ Քանի որ Վենեսուելան և Էկվադորը նավթի սպառման նվազ կարիք ունեն և արդյունահանման մեծ մասն արտահանում են, այդ երկրներն անդամակցում են <a href="/wiki/%D5%86%D5%A1%D5%BE%D5%A9_%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%B2_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AF%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%BA%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Նավթ արտահանող երկրների կազմակերպություն">Նավթ արտահանող երկրների կազմակերպությանը</a>։ 2015 թվականից հետո Վենեսուելան արդյունահանման զգալի անկում է գրանցել (որտեղ օրական 2,5 միլիոն բարել էր արդյունահանվում), 2016 թվականին ներդրումների պակասի պատճառով նվազել է մինչև 2,2 միլիոնի, 2017 թվականին՝ 2 միլիոնի, 2018 թվականին՝ 1,4 միլիոնի և 2019 թվականին՝ 877 հազար բարելի<sup id="cite_ref-auto3_167-0" class="reference"><a href="#cite_note-auto3-167"><span class="cite-bracket">[</span>167<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Ինչ վերաբերում է բնական գազին, 2018 թվականին Արգենտինան արդյունահանել է 1,524 միլիարդ խորանարդ ֆութ, Վենեսուելան՝ 946 միլիոն, Բրազիլիան` 877 միլիոն, Բոլիվիան՝ 617 միլիոն, Պերուն՝ 451 միլիոն, Կոլումբիան՝ 379 միլիոն<sup id="cite_ref-168" class="reference"><a href="#cite_note-168"><span class="cite-bracket">[</span>168<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>2020 թվականի սկզբին նավթի և բնական գազի արտադրության մեջ առաջին անգամ Բրազիլիան օրական արդյունահանել է 4 միլիոն բարելին համարժեք։ 2021 թվականի հունվարին արդյունահանվել է օրական 3,168 միլիոն բարել նավթ և 138,753 մլն մետր³ բնական գազ<sup id="cite_ref-auto2_169-0" class="reference"><a href="#cite_note-auto2-169"><span class="cite-bracket">[</span>169<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>2018 թվականի տվյալներով՝ Հարավային Ամերիկայում են գտնվում ածխի արդյունահանման մեջ առաջատար 30 երկրներից 2-ը՝ Կոլումբիան (12-րդը) և Բրազիլիան (27-րդը)<sup id="cite_ref-auto10_170-0" class="reference"><a href="#cite_note-auto10-170"><span class="cite-bracket">[</span>170<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Պատկերասրահ"><span id=".D5.8A.D5.A1.D5.BF.D5.AF.D5.A5.D6.80.D5.A1.D5.BD.D6.80.D5.A1.D5.B0"></span>Պատկերասրահ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=26" title="Խմբագրել բաժինը. Պատկերասրահ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=26" title="Edit section's source code: Պատկերասրահ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Pergola_Vineyard_Argentina.jpg" class="mw-file-description" title="Խաղողի պլանտացիա Արգենտինայում։ Արգենտինան և Չիլին աշխարհում խաղողի և գինու արտադրությամբ առաջատար 10 երկրներից են, իսկ Բրազիլիան քսանյակում է։"><img alt="Խաղողի պլանտացիա Արգենտինայում։ Արգենտինան և Չիլին աշխարհում խաղողի և գինու արտադրությամբ առաջատար 10 երկրներից են, իսկ Բրազիլիան քսանյակում է։" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Pergola_Vineyard_Argentina.jpg/120px-Pergola_Vineyard_Argentina.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Pergola_Vineyard_Argentina.jpg/180px-Pergola_Vineyard_Argentina.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Pergola_Vineyard_Argentina.jpg/240px-Pergola_Vineyard_Argentina.jpg 2x" data-file-width="3008" data-file-height="2000" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Խաղողի պլանտացիա Արգենտինայում։ Արգենտինան և Չիլին աշխարհում խաղողի և գինու արտադրությամբ առաջատար 10 երկրներից են, իսկ Բրազիլիան քսանյակում է։</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Rota_Alternativa_Paraguai_-_Rio_Preto_-_2_-_panoramio.jpg" class="mw-file-description" title="Եգիպտացորենի դաշտեր Դորադուսում։ Բրազիլիան և Արգենտինան աշխարհում եգիպտացորեն արտադրող 5 երկրների թվում են։"><img alt="Եգիպտացորենի դաշտեր Դորադուսում։ Բրազիլիան և Արգենտինան աշխարհում եգիպտացորեն արտադրող 5 երկրների թվում են։" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Rota_Alternativa_Paraguai_-_Rio_Preto_-_2_-_panoramio.jpg/120px-Rota_Alternativa_Paraguai_-_Rio_Preto_-_2_-_panoramio.jpg" decoding="async" width="120" height="67" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Rota_Alternativa_Paraguai_-_Rio_Preto_-_2_-_panoramio.jpg/180px-Rota_Alternativa_Paraguai_-_Rio_Preto_-_2_-_panoramio.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Rota_Alternativa_Paraguai_-_Rio_Preto_-_2_-_panoramio.jpg/240px-Rota_Alternativa_Paraguai_-_Rio_Preto_-_2_-_panoramio.jpg 2x" data-file-width="4000" data-file-height="2248" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Եգիպտացորենի դաշտեր <a href="/wiki/%D4%B4%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%BD" title="Դորադուս">Դորադուսում</a>։ Բրազիլիան և Արգենտինան աշխարհում եգիպտացորեն արտադրող 5 երկրների թվում են։</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Jaula_cultivo_salmon_chile.jpg" class="mw-file-description" title="Սաղմոնի ֆերմա Չիլիում։ Աշխարհում սաղմոնի մեկ երրորդը բերվում է հենց այս երկրից։"><img alt="Սաղմոնի ֆերմա Չիլիում։ Աշխարհում սաղմոնի մեկ երրորդը բերվում է հենց այս երկրից։" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Jaula_cultivo_salmon_chile.jpg/120px-Jaula_cultivo_salmon_chile.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Jaula_cultivo_salmon_chile.jpg/180px-Jaula_cultivo_salmon_chile.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Jaula_cultivo_salmon_chile.jpg/240px-Jaula_cultivo_salmon_chile.jpg 2x" data-file-width="5472" data-file-height="3648" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Սաղմոնի ֆերմա Չիլիում։ Աշխարհում սաղմոնի մեկ երրորդը բերվում է հենց այս երկրից։</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Sede_Neugebauer.jpg" class="mw-file-description" title="«Neugebauer» շոկոլադի գործարանը Արոյու դու Մեյուում։ Հարավային Ամերիկան մասնագիտացած է սննդի արտադրության մեջ։"><img alt="«Neugebauer» շոկոլադի գործարանը Արոյու դու Մեյուում։ Հարավային Ամերիկան մասնագիտացած է սննդի արտադրության մեջ։" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Sede_Neugebauer.jpg/120px-Sede_Neugebauer.jpg" decoding="async" width="120" height="68" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Sede_Neugebauer.jpg/180px-Sede_Neugebauer.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Sede_Neugebauer.jpg/240px-Sede_Neugebauer.jpg 2x" data-file-width="3840" data-file-height="2160" /></a></span></div> <div class="gallerytext">«Neugebauer» շոկոլադի գործարանը <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%B8%D5%B5%D5%B8%D6%82_%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%84%D5%A5%D5%B5%D5%B8%D6%82" title="Արոյու դու Մեյու">Արոյու դու Մեյուում</a>։ Հարավային Ամերիկան մասնագիտացած է սննդի արտադրության մեջ։</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:CSN01.jpg" class="mw-file-description" title="CSN պողպատագործական ընկերությունը Վոլտա Ռեդոնդայում։ Բրազիլիան աշխարհում պողպատի արտադրությամբ առաջատար 10 երկրներից մեկն է, իսկ Արգենտինան առաջատար 30 երկրների ցանկում է։"><img alt="CSN պողպատագործական ընկերությունը Վոլտա Ռեդոնդայում։ Բրազիլիան աշխարհում պողպատի արտադրությամբ առաջատար 10 երկրներից մեկն է, իսկ Արգենտինան առաջատար 30 երկրների ցանկում է։" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/CSN01.jpg/120px-CSN01.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/CSN01.jpg/180px-CSN01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/CSN01.jpg/240px-CSN01.jpg 2x" data-file-width="1440" data-file-height="960" /></a></span></div> <div class="gallerytext">CSN պողպատագործական ընկերությունը <a href="/wiki/%D5%8E%D5%B8%D5%AC%D5%BF%D5%A1_%D5%8C%D5%A5%D5%A4%D5%B8%D5%B6%D5%A4%D5%A1" title="Վոլտա Ռեդոնդա">Վոլտա Ռեդոնդայում</a>։ Բրազիլիան աշխարհում պողպատի արտադրությամբ առաջատար 10 երկրներից մեկն է, իսկ Արգենտինան առաջատար 30 երկրների ցանկում է։</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Klabin_Unidade_Puma,_Ortigueira_Paran%C3%A1.jpg" class="mw-file-description" title="Klabin արդյունաբերական համալիրն Օրտիգեյրայում։ Բրազիլիան ցելյուլոզայի երկրորդ խոշորագույն և թղթի 8-րդ արտադրողն է աշխարհում։"><img alt="Klabin արդյունաբերական համալիրն Օրտիգեյրայում։ Բրազիլիան ցելյուլոզայի երկրորդ խոշորագույն և թղթի 8-րդ արտադրողն է աշխարհում։" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Klabin_Unidade_Puma%2C_Ortigueira_Paran%C3%A1.jpg/120px-Klabin_Unidade_Puma%2C_Ortigueira_Paran%C3%A1.jpg" decoding="async" width="120" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Klabin_Unidade_Puma%2C_Ortigueira_Paran%C3%A1.jpg/180px-Klabin_Unidade_Puma%2C_Ortigueira_Paran%C3%A1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Klabin_Unidade_Puma%2C_Ortigueira_Paran%C3%A1.jpg/240px-Klabin_Unidade_Puma%2C_Ortigueira_Paran%C3%A1.jpg 2x" data-file-width="938" data-file-height="387" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Klabin արդյունաբերական համալիրն <a href="/w/index.php?title=%D5%95%D6%80%D5%BF%D5%AB%D5%A3%D5%A5%D5%B5%D6%80%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Օրտիգեյրա (դեռ գրված չէ)">Օրտիգեյրայում</a>։ Բրազիլիան ցելյուլոզայի երկրորդ խոշորագույն և թղթի 8-րդ արտադրողն է աշխարհում։</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Distrito_Industrial,_Franca_(SP),_Brazil.jpg" class="mw-file-description" title="Տղամարդկանց կոշիկի «Democrata» ապրանքանիշի գործարանը Ֆրանկայում։ Բրազիլիան աշխարհում կոշիկի արտադրությամբ զբաղվող 4-րդ խոշոր պետությունն է։"><img alt="Տղամարդկանց կոշիկի «Democrata» ապրանքանիշի գործարանը Ֆրանկայում։ Բրազիլիան աշխարհում կոշիկի արտադրությամբ զբաղվող 4-րդ խոշոր պետությունն է։" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Distrito_Industrial%2C_Franca_%28SP%29%2C_Brazil.jpg/120px-Distrito_Industrial%2C_Franca_%28SP%29%2C_Brazil.jpg" decoding="async" width="120" height="68" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Distrito_Industrial%2C_Franca_%28SP%29%2C_Brazil.jpg/180px-Distrito_Industrial%2C_Franca_%28SP%29%2C_Brazil.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Distrito_Industrial%2C_Franca_%28SP%29%2C_Brazil.jpg/240px-Distrito_Industrial%2C_Franca_%28SP%29%2C_Brazil.jpg 2x" data-file-width="3264" data-file-height="1836" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Տղամարդկանց կոշիկի «Democrata» ապրանքանիշի գործարանը <a href="/w/index.php?title=%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ֆրանկա (դեռ գրված չէ)">Ֆրանկայում</a>։ Բրազիլիան աշխարհում կոշիկի արտադրությամբ զբաղվող 4-րդ խոշոր պետությունն է։</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Cia_Hering_2019.jpg" class="mw-file-description" title="Hering ընկերությունը Սանտա Կատարինայում, Բրազիլիա։ Այդ երկիրն ունի աշխարհում հինգ խոշորագույն տեքստիլ արդյունաբերություններից մեկը։"><img alt="Hering ընկերությունը Սանտա Կատարինայում, Բրազիլիա։ Այդ երկիրն ունի աշխարհում հինգ խոշորագույն տեքստիլ արդյունաբերություններից մեկը։" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Cia_Hering_2019.jpg/120px-Cia_Hering_2019.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Cia_Hering_2019.jpg/180px-Cia_Hering_2019.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Cia_Hering_2019.jpg/240px-Cia_Hering_2019.jpg 2x" data-file-width="6000" data-file-height="4000" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/w/index.php?title=Cia._Hering&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cia. Hering (դեռ գրված չէ)">Hering</a> ընկերությունը Սանտա Կատարինայում, Բրազիլիա։ Այդ երկիրն ունի աշխարհում հինգ խոշորագույն տեքստիլ արդյունաբերություններից մեկը։</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Mercedes-Benz_Brazil_Central_Office_(2012).jpg" class="mw-file-description" title="Mercedes-Benz-ի գործարանը Սան Պաուլուում։ Մեքսիկան և Բրազիլիան փոխադրամիջոցներ արտադրող 10 խոշոր տնտեսությունների թվում են, իսկ Արգենտինան՝ 30-ի։"><img alt="Mercedes-Benz-ի գործարանը Սան Պաուլուում։ Մեքսիկան և Բրազիլիան փոխադրամիջոցներ արտադրող 10 խոշոր տնտեսությունների թվում են, իսկ Արգենտինան՝ 30-ի։" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Mercedes-Benz_Brazil_Central_Office_%282012%29.jpg/120px-Mercedes-Benz_Brazil_Central_Office_%282012%29.jpg" decoding="async" width="120" height="81" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Mercedes-Benz_Brazil_Central_Office_%282012%29.jpg/180px-Mercedes-Benz_Brazil_Central_Office_%282012%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Mercedes-Benz_Brazil_Central_Office_%282012%29.jpg/240px-Mercedes-Benz_Brazil_Central_Office_%282012%29.jpg 2x" data-file-width="3754" data-file-height="2539" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Mercedes-Benz-ի գործարանը <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6_%D5%8A%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%B8%D6%82" class="mw-redirect" title="Սան Պաուլու">Սան Պաուլուում</a>։ Մեքսիկան և Բրազիլիան փոխադրամիջոցներ արտադրող 10 խոշոր տնտեսությունների թվում են, իսկ Արգենտինան՝ 30-ի։</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Mina_de_Chuquicamata,_Calama,_Chile,_2016-02-01,_DD_110-112_PAN.JPG" class="mw-file-description" title="Պղնձի հանքավայր Չիլիում։ Լատինական Ամերիկան արդյունահանում է աշխարհի պղնձի կեսից ավելին։"><img alt="Պղնձի հանքավայր Չիլիում։ Լատինական Ամերիկան արդյունահանում է աշխարհի պղնձի կեսից ավելին։" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Mina_de_Chuquicamata%2C_Calama%2C_Chile%2C_2016-02-01%2C_DD_110-112_PAN.JPG/120px-Mina_de_Chuquicamata%2C_Calama%2C_Chile%2C_2016-02-01%2C_DD_110-112_PAN.JPG" decoding="async" width="120" height="60" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Mina_de_Chuquicamata%2C_Calama%2C_Chile%2C_2016-02-01%2C_DD_110-112_PAN.JPG/180px-Mina_de_Chuquicamata%2C_Calama%2C_Chile%2C_2016-02-01%2C_DD_110-112_PAN.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Mina_de_Chuquicamata%2C_Calama%2C_Chile%2C_2016-02-01%2C_DD_110-112_PAN.JPG/240px-Mina_de_Chuquicamata%2C_Calama%2C_Chile%2C_2016-02-01%2C_DD_110-112_PAN.JPG 2x" data-file-width="9471" data-file-height="4720" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Պղնձի հանքավայր Չիլիում։ Լատինական Ամերիկան արդյունահանում է աշխարհի պղնձի կեսից ավելին։</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Smaragd-G-EmpireTheWorldOfGems.jpg" class="mw-file-description" title="Կոլումբիական զմրուխտ։ Այս երկիրն աշխարհում զմրուխտի արդյունահանմամբ զբաղվող առաջատար պետությունն է։ Բրազիլիայում զմրուխտի արդյունահանմամբ ևս առաջատար դիրքերում է։"><img alt="Կոլումբիական զմրուխտ։ Այս երկիրն աշխարհում զմրուխտի արդյունահանմամբ զբաղվող առաջատար պետությունն է։ Բրազիլիայում զմրուխտի արդյունահանմամբ ևս առաջատար դիրքերում է։" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Smaragd-G-EmpireTheWorldOfGems.jpg/120px-Smaragd-G-EmpireTheWorldOfGems.jpg" decoding="async" width="120" height="96" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Smaragd-G-EmpireTheWorldOfGems.jpg/180px-Smaragd-G-EmpireTheWorldOfGems.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Smaragd-G-EmpireTheWorldOfGems.jpg/240px-Smaragd-G-EmpireTheWorldOfGems.jpg 2x" data-file-width="295" data-file-height="236" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Կոլումբիական զմրուխտ։ Այս երկիրն աշխարհում զմրուխտի արդյունահանմամբ զբաղվող առաջատար պետությունն է։ Բրազիլիայում զմրուխտի արդյունահանմամբ ևս առաջատար դիրքերում է։</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:The_Most_Expensive.jpg" class="mw-file-description" title="Կոպակաբանա պալատը շատերի պնդմամբ Ռիո դե Ժանեյրոյի և ողջ Հարավային Ամերիկայի լավագույն հյուրանոցն է։ Զբոսաշրջությունը մեծ եկամուտներ է բերում մայրցամաքին։"><img alt="Կոպակաբանա պալատը շատերի պնդմամբ Ռիո դե Ժանեյրոյի և ողջ Հարավային Ամերիկայի լավագույն հյուրանոցն է։ Զբոսաշրջությունը մեծ եկամուտներ է բերում մայրցամաքին։" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/The_Most_Expensive.jpg/120px-The_Most_Expensive.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/The_Most_Expensive.jpg/180px-The_Most_Expensive.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/The_Most_Expensive.jpg/240px-The_Most_Expensive.jpg 2x" data-file-width="4146" data-file-height="2754" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Կոպակաբանա պալատը շատերի պնդմամբ <a href="/wiki/%D5%8C%D5%AB%D5%B8_%D5%A4%D5%A5_%D4%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%B5%D6%80%D5%B8" title="Ռիո դե Ժանեյրո">Ռիո դե Ժանեյրոյի</a> և ողջ Հարավային Ամերիկայի լավագույն հյուրանոցն է։ Զբոսաշրջությունը մեծ եկամուտներ է բերում մայրցամաքին։</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:INTA_-_colmenar_ap%C3%ADcola.jpg" class="mw-file-description" title="Մեղրի արտադրություն Արգենտինայում։ Այս երկիրն աշխարհում մեղրի երրորդ խոշոր արտադրողն է։"><img alt="Մեղրի արտադրություն Արգենտինայում։ Այս երկիրն աշխարհում մեղրի երրորդ խոշոր արտադրողն է։" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/INTA_-_colmenar_ap%C3%ADcola.jpg/120px-INTA_-_colmenar_ap%C3%ADcola.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/INTA_-_colmenar_ap%C3%ADcola.jpg/180px-INTA_-_colmenar_ap%C3%ADcola.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/INTA_-_colmenar_ap%C3%ADcola.jpg/240px-INTA_-_colmenar_ap%C3%ADcola.jpg 2x" data-file-width="3216" data-file-height="2136" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Մեղրի արտադրություն Արգենտինայում։ Այս երկիրն աշխարհում մեղրի երրորդ խոշոր արտադրողն է։</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Balcarce-buenosaires.JPG" class="mw-file-description" title="Արևածաղկի պլանտացիա Արգենտինայում։ Այս երկիրն աշխարհում արևածաղկի սերմերի երրորդ խոշոր արտադրողն է։"><img alt="Արևածաղկի պլանտացիա Արգենտինայում։ Այս երկիրն աշխարհում արևածաղկի սերմերի երրորդ խոշոր արտադրողն է։" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Balcarce-buenosaires.JPG/120px-Balcarce-buenosaires.JPG" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Balcarce-buenosaires.JPG/180px-Balcarce-buenosaires.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Balcarce-buenosaires.JPG/240px-Balcarce-buenosaires.JPG 2x" data-file-width="2304" data-file-height="1728" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Արևածաղկի պլանտացիա Արգենտինայում։ Այս երկիրն աշխարհում արևածաղկի սերմերի երրորդ խոշոր արտադրողն է։</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Cerezas_La_Candelaria_Ch%C3%A9pica_VI_Regi%C3%B3n.JPG" class="mw-file-description" title="Չիլիական բալ։ Չիլին աշխարհում բալի 5 խոշոր արտադրողներից մեկն է։"><img alt="Չիլիական բալ։ Չիլին աշխարհում բալի 5 խոշոր արտադրողներից մեկն է։" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Cerezas_La_Candelaria_Ch%C3%A9pica_VI_Regi%C3%B3n.JPG/120px-Cerezas_La_Candelaria_Ch%C3%A9pica_VI_Regi%C3%B3n.JPG" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Cerezas_La_Candelaria_Ch%C3%A9pica_VI_Regi%C3%B3n.JPG/180px-Cerezas_La_Candelaria_Ch%C3%A9pica_VI_Regi%C3%B3n.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Cerezas_La_Candelaria_Ch%C3%A9pica_VI_Regi%C3%B3n.JPG/240px-Cerezas_La_Candelaria_Ch%C3%A9pica_VI_Regi%C3%B3n.JPG 2x" data-file-width="2592" data-file-height="1936" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Չիլիական բալ։ Չիլին աշխարհում բալի 5 խոշոր արտադրողներից մեկն է։</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Actinidia_KIWI_02.jpg" class="mw-file-description" title="Չիլիական կիվի։ Այս երկիրն աշխարհում կիվի արտադրող 10 խոշորագույն երկրներից մեկն է։"><img alt="Չիլիական կիվի։ Այս երկիրն աշխարհում կիվի արտադրող 10 խոշորագույն երկրներից մեկն է։" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Actinidia_KIWI_02.jpg/90px-Actinidia_KIWI_02.jpg" decoding="async" width="90" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Actinidia_KIWI_02.jpg/135px-Actinidia_KIWI_02.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Actinidia_KIWI_02.jpg/180px-Actinidia_KIWI_02.jpg 2x" data-file-width="2304" data-file-height="3072" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Չիլիական կիվի։ Այս երկիրն աշխարհում կիվի արտադրող 10 խոշորագույն երկրներից մեկն է։</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Oilpalmmagdalenacolombia-2.jpg" class="mw-file-description" title="Արմավենիների պլանտացիա Մագդալենայում։ Կոլումբիան արմավի յուղ արտադրող 5 առաջատար երկրներից մեկն է։"><img alt="Արմավենիների պլանտացիա Մագդալենայում։ Կոլումբիան արմավի յուղ արտադրող 5 առաջատար երկրներից մեկն է։" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Oilpalmmagdalenacolombia-2.jpg/120px-Oilpalmmagdalenacolombia-2.jpg" decoding="async" width="120" height="89" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Oilpalmmagdalenacolombia-2.jpg/180px-Oilpalmmagdalenacolombia-2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Oilpalmmagdalenacolombia-2.jpg/240px-Oilpalmmagdalenacolombia-2.jpg 2x" data-file-width="619" data-file-height="457" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Արմավենիների պլանտացիա Մագդալենայում։ Կոլումբիան արմավի յուղ արտադրող 5 առաջատար երկրներից մեկն է։</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Detail_of_pineapples_growing.jpg" class="mw-file-description" title="Արքայախնձորի դաշտեր Բրազիլիայում։ Այս երկիրն աշխարհում արքայախնձոր աճեցնող 3-րդ խոշոր երկիրն է։ Հարավային Ամերիկան արտադրում է աշխարհում արքայախնձորի մոտ 20%-ը։"><img alt="Արքայախնձորի դաշտեր Բրազիլիայում։ Այս երկիրն աշխարհում արքայախնձոր աճեցնող 3-րդ խոշոր երկիրն է։ Հարավային Ամերիկան արտադրում է աշխարհում արքայախնձորի մոտ 20%-ը։" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Detail_of_pineapples_growing.jpg/120px-Detail_of_pineapples_growing.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Detail_of_pineapples_growing.jpg/180px-Detail_of_pineapples_growing.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Detail_of_pineapples_growing.jpg/240px-Detail_of_pineapples_growing.jpg 2x" data-file-width="4368" data-file-height="2912" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Արքայախնձորի դաշտեր Բրազիլիայում։ Այս երկիրն աշխարհում արքայախնձոր աճեցնող 3-րդ խոշոր երկիրն է։ Հարավային Ամերիկան արտադրում է աշխարհում արքայախնձորի մոտ 20%-ը։</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Refiner%C3%ADa_de_Amuay_VE.jpg" class="mw-file-description" title="Նավթի վերամշակման գործարան Ամուայում։ Վենեսուելան աշխարհում նավթ արդյունահանող խոշորագույն երկրներից մեկն է։"><img alt="Նավթի վերամշակման գործարան Ամուայում։ Վենեսուելան աշխարհում նավթ արդյունահանող խոշորագույն երկրներից մեկն է։" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Refiner%C3%ADa_de_Amuay_VE.jpg/120px-Refiner%C3%ADa_de_Amuay_VE.jpg" decoding="async" width="120" height="68" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Refiner%C3%ADa_de_Amuay_VE.jpg/180px-Refiner%C3%ADa_de_Amuay_VE.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Refiner%C3%ADa_de_Amuay_VE.jpg/240px-Refiner%C3%ADa_de_Amuay_VE.jpg 2x" data-file-width="3200" data-file-height="1800" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Նավթի վերամշակման գործարան Ամուայում։ Վենեսուելան աշխարհում նավթ արդյունահանող խոշորագույն երկրներից մեկն է։</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Զբոսաշրջություն"><span id=".D4.B6.D5.A2.D5.B8.D5.BD.D5.A1.D5.B7.D6.80.D5.BB.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Զբոսաշրջություն</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=27" title="Խմբագրել բաժինը. Զբոսաշրջություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=27" title="Edit section's source code: Զբոսաշրջություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Զբոսաշրջությունը եկամտի կարևոր աղբյուր է դարձել Հարավային Ամերիկայի բազմաթիվ երկրների համար<sup id="cite_ref-171" class="reference"><a href="#cite_note-171"><span class="cite-bracket">[</span>171<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-172" class="reference"><a href="#cite_note-172"><span class="cite-bracket">[</span>172<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Պատմական հուշարձանների մնացորդները, ճարտարապետական և բնական հրաշալիքները, սննդի ու մշակույթի բազմազանությունը, վառ և գունագեղ քաղաքներն ու հիանալի լանդշաֆտներն ամեն տարի միլիոնավոր զբոսաշրջիկներ են գրավում Հարավային Ամերիկա։ Տարածաշրջանի ամենաայցելվող տեսարժան վայրերի թվում են <a href="/wiki/%D4%BB%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%BD%D5%B8%D6%82_(%D5%BB%D6%80%D5%BE%D5%A5%D5%AA)" title="Իգուասու (ջրվեժ)">Իգուասու ջրվեժը</a>, <a href="/wiki/%D5%8C%D5%A5%D5%BD%D5%AB%D6%86%D5%AB" title="Ռեսիֆի">Ռեսիֆին</a>, <a href="/wiki/%D5%95%D5%AC%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%A1" title="Օլինդա">Օլինդան</a>, <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B9%D5%B8%D6%82_%D5%8A%D5%AB%D5%AF%D5%B9%D5%B8%D6%82" title="Մաչու Պիկչու">Մաչու Պիկչուն</a>, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6_%D4%BF%D5%A1%D5%BC%D5%AC%D5%B8%D5%BD_%D5%A4%D5%A5_%D4%B2%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%AC%D5%B8%D5%B9%D5%A5" title="Սան Կառլոս դե Բարիլոչե">Սան Կառլոս դե Բարիլոչեն</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A1%D5%A6%D5%B8%D5%B6%D5%AB_%D5%AD%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D5%BE_%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%BC%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ամազոնի խոնավ անտառներ">Ամազոնի խոնավ անտառները</a>, <a href="/wiki/%D5%8C%D5%AB%D5%B8_%D5%A4%D5%A5_%D4%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%B5%D6%80%D5%B8" title="Ռիո դե Ժանեյրո">Ռիո դե Ժանեյրոն</a>, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6_%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%AB%D5%BD_(%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6)" title="Սան Լուիս (Մարանյան)">Սան Լուիսը</a>, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%AC%D5%BE%D5%A1%D5%A4%D5%B8%D6%80_(%D4%B2%D5%A1%D5%B0%D5%AB%D5%A1)" title="Սալվադոր (Բահիա)">Սալվադորը</a>, <a href="/wiki/%D5%96%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%A1" title="Ֆորտալեզա">Ֆորտալեզան</a>, <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%A5%D5%B5%D5%B8" title="Մասեյո">Մասեյոն</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%BD_%D4%B1%D5%B5%D6%80%D5%A5%D5%BD" title="Բուենոս Այրես">Բուենոս Այրեսը</a>, <a href="/wiki/%D5%96%D5%AC%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BA%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BD" title="Ֆլորիանոպոլիս">Ֆլորիանոպոլիսը</a>, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6_%D4%BB%D5%A3%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%B8_%D5%84%D5%AB%D5%B6%D5%AB" title="Սան Իգնասիո Մինի">Սան Իգնասիո Մինին</a>, <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%BF%D5%A1_(%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB)" title="Մարգարիտա (կղզի)">Մարգարիտա կղզին</a>, <a href="/wiki/%D5%86%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AC_(%D5%8C%D5%AB%D5%B8%D6%82_%D4%B3%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%AB_%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%AB)" title="Նատալ (Ռիու Գրանդի դու Նորտի)">Նատալը</a>, <a href="/wiki/%D4%BC%D5%AB%D5%B4%D5%A1" title="Լիմա">Լիման</a>, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6_%D5%8A%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%B8%D6%82" class="mw-redirect" title="Սան Պաուլու">Սան Պաուլուն</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%AD%D5%A5%D5%AC" title="Անխել">Անխելի ջրվեժը</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1_(%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84)" title="Բրազիլիա (քաղաք)">Բրազիլիա քաղաքը</a>, <a href="/wiki/%D5%86%D5%A1%D5%BD%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A3%D5%A5%D5%B8%D5%A3%D5%AC%D5%AB%D6%86%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Նասկայի գեոգլիֆներ">Նասկայի գեոգլիֆները</a>, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AF%D5%B8" title="Կուսկո">Կուսկոն</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A5%D5%AC%D5%B8%D6%82_%D5%95%D6%80%D5%AB%D5%A6%D5%B8%D5%B6%D5%BF%D5%AB" title="Բելու Օրիզոնտի">Բելու Օրիզոնտին</a>, <a href="/wiki/%D5%8F%D5%AB%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1" title="Տիտիկակա">Տիտիկակա լիճը</a>, <a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB" title="Ույունի">Ույունին</a>, <a href="/wiki/%D4%BC%D5%A1_%D5%8A%D5%A1%D5%BD" title="Լա Պաս">Լա Պասը</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D5%BD_%D5%8C%D5%B8%D5%AF%D5%A5%D5%BD_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%A5%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լոս Ռոկես կղզեխումբ (դեռ գրված չէ)">Լոս Ռոկես կղզեխումբը</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%A1%D5%B6_%D5%8D%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գրան Սաբանա (դեռ գրված չէ)">Գրան Սաբանան</a>, <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%A1" title="Պատագոնիա">Պատագոնիան</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%8F%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A1_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Տայրոնա ազգային պարկ (դեռ գրված չէ)">Տայրոնա ազգային պարկը</a>, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1_%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A9%D5%A1" class="mw-redirect" title="Սանտա Մարթա">Սանտա Մարտան</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D5%A3%D5%B8%D5%BF%D5%A1" title="Բոգոտա">Բոգոտան</a>, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB" title="Կալի">Կալին</a>, <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%A4%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%AB%D5%B6" title="Մեդելյին">Մեդելյինը</a>, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%AD%D5%A5%D5%B6%D5%A1_(%D4%BF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%AB%D5%A1)" title="Կարտախենա (Կոլումբիա)">Կարտախենան</a>, <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%BF%D5%B8_%D5%84%D5%B8%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%B8" title="Պերիտո Մորենո">Պերիտո Մորենոն</a>, և <a href="/wiki/%D4%B3%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Գալապագոսյան կղզիներ">Գալապագոսյան կղզիները</a><sup id="cite_ref-173" class="reference"><a href="#cite_note-173"><span class="cite-bracket">[</span>173<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-174" class="reference"><a href="#cite_note-174"><span class="cite-bracket">[</span>174<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ 2016 թվականին Բրազիլիան հյուրընկել է <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D6%85%D5%AC%D5%AB%D5%B4%D5%BA%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AD%D5%A1%D5%B2%D5%A5%D6%80_2016" title="Ամառային օլիմպիական խաղեր 2016">ամառային օլիմպիական խաղերը</a>։ </p> <div class="center"> <div class="thumb" style="margin: 0.5em 1.4em 0.8em; clear: both;"> <div class="thumbinner" style="max-width: 1000px;"> <div class="noresize" style="overflow: auto; width: 100%;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:67_-_Carthag%C3%A8ne_-_D%C3%A9cembre_2008.jpg" class="mw-file-description" title="Կոլումբիայի Կարտախենա քաղաքի համայնապատկերը (2008 թվական)։ Վերջինս խոշոր նավահանգիստ է Կոլումբիայի հյուսիսային ափին և երկրի գլխավոր զբոսաշրջային ուղղություններից մեկն է։"><img alt="Կոլումբիայի Կարտախենա քաղաքի համայնապատկերը (2008 թվական)։ Վերջինս խոշոր նավահանգիստ է Կոլումբիայի հյուսիսային ափին և երկրի գլխավոր զբոսաշրջային ուղղություններից մեկն է։" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/67_-_Carthag%C3%A8ne_-_D%C3%A9cembre_2008.jpg/1000px-67_-_Carthag%C3%A8ne_-_D%C3%A9cembre_2008.jpg" decoding="async" width="1000" height="191" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/67_-_Carthag%C3%A8ne_-_D%C3%A9cembre_2008.jpg/1500px-67_-_Carthag%C3%A8ne_-_D%C3%A9cembre_2008.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/67_-_Carthag%C3%A8ne_-_D%C3%A9cembre_2008.jpg/2000px-67_-_Carthag%C3%A8ne_-_D%C3%A9cembre_2008.jpg 2x" data-file-width="19695" data-file-height="3758" /></a></span></div> <div class="thumbcaption">Կոլումբիայի <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%AD%D5%A5%D5%B6%D5%A1_(%D4%BF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%AB%D5%A1)" title="Կարտախենա (Կոլումբիա)">Կարտախենա</a> քաղաքի համայնապատկերը (2008 թվական)։ Վերջինս խոշոր նավահանգիստ է Կոլումբիայի հյուսիսային ափին և երկրի գլխավոր զբոսաշրջային ուղղություններից մեկն է։</div> </div> </div> </div> <p><br /> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Մշակույթ"><span id=".D5.84.D5.B7.D5.A1.D5.AF.D5.B8.D6.82.D5.B5.D5.A9"></span>Մշակույթ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=28" title="Խմբագրել բաժինը. Մշակույթ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=28" title="Edit section's source code: Մշակույթ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="thumb tmulti tright"><div class="thumbinner" style="width:492px;max-width:492px"><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:162px;max-width:162px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:2016_fachada_columnas_Teatro_Sol%C3%ADs_de_Montevideo.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/2016_fachada_columnas_Teatro_Sol%C3%ADs_de_Montevideo.jpg/160px-2016_fachada_columnas_Teatro_Sol%C3%ADs_de_Montevideo.jpg" decoding="async" width="160" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/2016_fachada_columnas_Teatro_Sol%C3%ADs_de_Montevideo.jpg/240px-2016_fachada_columnas_Teatro_Sol%C3%ADs_de_Montevideo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/2016_fachada_columnas_Teatro_Sol%C3%ADs_de_Montevideo.jpg/320px-2016_fachada_columnas_Teatro_Sol%C3%ADs_de_Montevideo.jpg 2x" data-file-width="5184" data-file-height="3888" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Սոլիս թատրոն, Ուրուգվայ</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:162px;max-width:162px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:0200_years_Biblioteca_Nacional_in_Rio_de_Janeiro_city.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/0200_years_Biblioteca_Nacional_in_Rio_de_Janeiro_city.jpg/160px-0200_years_Biblioteca_Nacional_in_Rio_de_Janeiro_city.jpg" decoding="async" width="160" height="106" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/0200_years_Biblioteca_Nacional_in_Rio_de_Janeiro_city.jpg/240px-0200_years_Biblioteca_Nacional_in_Rio_de_Janeiro_city.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/0200_years_Biblioteca_Nacional_in_Rio_de_Janeiro_city.jpg/320px-0200_years_Biblioteca_Nacional_in_Rio_de_Janeiro_city.jpg 2x" data-file-width="2362" data-file-height="1559" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Բրազիլիայի ազգային գրադարան">Բրազիլիայի ազգային գրադարանը</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:162px;max-width:162px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:P1060656a.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/P1060656a.jpg/160px-P1060656a.jpg" decoding="async" width="160" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/P1060656a.jpg/240px-P1060656a.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/P1060656a.jpg/320px-P1060656a.jpg 2x" data-file-width="2124" data-file-height="1195" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Հնդկական <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1_%D4%B4%D6%87%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արյա Դևակեր (դեռ գրված չէ)">Արյա Դևակեր</a> տաճարը, Պարամարիբո, Սուրինամ</div></div><div style="clear:left"></div></div></div> <p>Հարավամերիկացիների մշակույթի վրա իրենց ազդեցությունն են թողել տեղաբնիկները՝ հնդկացիները, Պիրենեյան թերակղզու և Աֆրիկայի հետ պատմական կապը, ինչպես նաև ամբողջ աշխարհից ներգաղթյալների հոսքը։ </p><p>Հարավային Ամերիկայի ազգերը հարուստ <a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AA%D5%B7%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լատինաամերիկյան երաժշտություն (դեռ գրված չէ)">երաժշտություն</a> ունեն։ Ամենահայտնի ժանրերից են <a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%B5%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%BF%D5%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Վալյենատո (դեռ գրված չէ)">վալյենատոն</a> և <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%AB%D5%A1" title="Կումբիա">կումբիան</a> (Կոլումբիա), <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%AC%D5%B5%D5%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պասիլյո (դեռ գրված չէ)">պասիլյոն</a> (Կոլումբիա, Էկվադոր), <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1" title="Սամբա">սամբան</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%B8%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BE%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բոսանովա (դեռ գրված չէ)">բոսանովան</a> և <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A5%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%AD%D5%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սերտանեխո (դեռ գրված չէ)">սերտանեխոն</a> (Բրազիլիա), <a href="/w/index.php?title=%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Խորոպո (դեռ գրված չէ)">խորոպոն</a> (Վենեսուելա) և <a href="/wiki/%D5%8F%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%B8" title="Տանգո">տանգոն</a> (Արգենտինա, Ուրուգվայ)։ Մեծապես հայտնի է նաև ոչ առևտրային <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D6%80_%D5%A5%D6%80%D5%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Նոր երգ (դեռ գրված չէ)">«նոր երգ»</a> (<a href="/wiki/%D4%BB%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Իսպաներեն">իսպ.</a>՝ <span lang="es">Nueva Canción</span>) ֆոլկ ժանրը, որն ստեղծվել է Արգենտինայում և Չիլիում ու արագ տարածվել Լատինական Ամերիկայի մնացած երկրներում։ </p> <div class="thumb tmulti tright"><div class="thumbinner" style="width:292px;max-width:292px"><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:144px;max-width:144px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Tango-Show-Buenos-Aires-01.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Tango-Show-Buenos-Aires-01.jpg/142px-Tango-Show-Buenos-Aires-01.jpg" decoding="async" width="142" height="189" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Tango-Show-Buenos-Aires-01.jpg/213px-Tango-Show-Buenos-Aires-01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Tango-Show-Buenos-Aires-01.jpg/284px-Tango-Show-Buenos-Aires-01.jpg 2x" data-file-width="2304" data-file-height="3072" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/%D5%8F%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%B8" title="Տանգո">Տանգոյի</a> շոու <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%BD_%D4%B1%D5%B5%D6%80%D5%A5%D5%BD" title="Բուենոս Այրես">Բուենոս Այրեսում</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:144px;max-width:144px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Carmen_Miranda_1941.JPG" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Carmen_Miranda_1941.JPG/142px-Carmen_Miranda_1941.JPG" decoding="async" width="142" height="185" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Carmen_Miranda_1941.JPG/213px-Carmen_Miranda_1941.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Carmen_Miranda_1941.JPG/284px-Carmen_Miranda_1941.JPG 2x" data-file-width="957" data-file-height="1245" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Պորտուգալացի-բրազիլացի երգչուհի <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%B4%D5%A5%D5%B6_%D5%84%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1" title="Կարմեն Միրանդա">Կարմեն Միրանդան</a> միջազգային մակարդակով հանրայնացրել է <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1" title="Սամբա">սամբան</a>։</div></div><div style="clear:left"></div></div></div> <p>Պերուի ափին բնակվող մարդիկ ստեղծել են <a href="/wiki/%D4%BF%D5%AB%D5%A9%D5%A1%D5%BC" title="Կիթառ">կիթառի</a> և <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%AD%D5%B8%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կախոն (դեռ գրված չէ)">կախոնի</a> զուգերգեր կամ տրիոներ՝ Հարավային Ամերիկայի ամենախառը ռիթմերով, ինչպիսիք են <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մարիներա (դեռ գրված չէ)">մարիներան</a> (Լիմա), <a href="/w/index.php?title=%D5%8F%D5%B8%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D6%80%D5%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Տոնդերո (դեռ գրված չէ)">տոնդերոն</a> (Պիուրա), 19-րդ դարում հայտնի <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BE%D5%A1%D5%AC%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պերուական վալս (դեռ գրված չէ)">պերուական վալսը</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%A5%D5%AF%D5%AB%D5%BA%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B5%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արեկիպական յարավի (դեռ գրված չէ)">արեկիպական յարավին</a> և 20-րդ դարի սկզբում ստեղծված պարագվայական <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%B8%D6%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գուարանիա (դեռ գրված չէ)">գուարանիան</a>։ 20-րդ դարի վերջին երիտասարդ <a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D6%83%D5%BD%D5%A9%D5%A5%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Հիփսթերներ">հիփսթերները</a>, ազդեցություն կրելով բրիտանական փոփից և ամերիկյան ռոքից, ստեղծեցին <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BC%D5%B8%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իսպանական ռոք (դեռ գրված չէ)">իսպանական ռոքը</a>։ <a href="/w/index.php?title=%D4%B5%D6%80%D5%A1%D5%AA%D5%B7%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Երաժշտությունը Բրազիլիայում (դեռ գրված չէ)">Բրազիլիան</a> ունի պորտուգալերեն փոփ ռոքի մշակույթ, ինչպես նաև երաժշտական բազմաթիվ այլ ժանրեր։ Բոլիվիայի կենտրոնական և արևմտյան շրջանները ներկայացնում են <a href="/wiki/%D4%B4%D5%AB%D5%A1%D5%A2%D5%AC%D5%A1%D5%A4%D5%A1" title="Դիաբլադա">դիաբլադա</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%AC%D5%A5%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կապորալես (դեռ գրված չէ)">կապորալես</a> և <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%B8%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մորենադա (դեռ գրված չէ)">մորենադա</a> երաժշտությունը, որոնք ստեղծվել են եվրոպացիների, այմարաների և կեչուաների ազդեցությամբ։ </p><p><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լատինաամերիկյան գրականություն (դեռ գրված չէ)">Հարավային Ամերիկայի գրականությունը</a> գրավել է մի շարք քննադատների և հանրության ուշադրությունը՝ հատկապես 1960-ական և 1970-ական թվականների <a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լատինաամերիկյան բում (դեռ գրված չէ)">լատինաամերիկյան բումից</a> և այնպիսի գրողների ի հայտ գալուց հետո, ինչպիսիք են <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%B8_%D5%8E%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%A1%D5%BD_%D4%BC%D5%B5%D5%B8%D5%BD%D5%A1" title="Մարիո Վարգաս Լյոսա">Մարիո Վարգաս Լյոսան</a>, <a href="/wiki/%D4%B3%D5%A1%D5%A2%D6%80%D5%AB%D5%A5%D5%AC_%D4%B3%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%AB%D5%A1_%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%A5%D5%BD" title="Գաբրիել Գարսիա Մարկես">Գաբրիել Գարսիա Մարկեսը</a>, <a href="/wiki/%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%AD%D5%A5_%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%AB%D5%BD_%D4%B2%D5%B8%D6%80%D5%AD%D5%A5%D5%BD" title="Խորխե Լուիս Բորխես">Խորխե Լուիս Բորխեսը</a> և <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%A2%D5%AC%D5%B8_%D5%86%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%A1" title="Պաբլո Ներուդա">Պաբլո Ներուդան</a>։ <a href="/w/index.php?title=%D4%BA%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%AF%D5%AB%D5%B6_%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A1_%D5%84%D5%A1%D5%B7%D5%A1%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%A4%D5%A5_%D4%B1%D5%BD%D5%AB%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ժուակին Մարիա Մաշադու դե Ասիս (դեռ գրված չէ)">Մաշադու դե Ասիսը</a> և <a href="/w/index.php?title=%D4%BA%D5%B8%D5%A1%D5%B8_%D4%B3%D5%AB%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B5%D5%B6%D5%BD_%D5%8C%D5%B8%D5%BD%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ժոաո Գիմարայնս Ռոսա (դեռ գրված չէ)">Ժոաո Գիմարայնս Ռոսան</a> համարվում են բրազիլացի մեծ գրողներ։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Սնունդ_և_խմիչք"><span id=".D5.8D.D5.B6.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.A4_.D6.87_.D5.AD.D5.B4.D5.AB.D5.B9.D6.84"></span>Սնունդ և խմիչք</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=29" title="Խմբագրել բաժինը. Սնունդ և խմիչք" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=29" title="Edit section's source code: Սնունդ և խմիչք"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Հարավային Ամերիկայի էթնիկ խայտաբղետ կազմի պատճառով <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AD%D5%B8%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավամերիկյան խոհանոց (դեռ գրված չէ)">մայրցամաքի խոհանոցն</a> իր վրա կրում է աֆիկյան, մետիսների, հարավասիական, արևելաասիական և եվրոպական ազդեցություն։ Իրենց խոհանոցով հայտնի են հատկապես <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1" title="Բրազիլիա">բրազիլական</a> <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%B0%D5%AB%D5%A1" title="Բահիա">Բահիա</a> նահանգը, որն իր վրա կրում է Արևմտյան Աֆրիկայի ազդեցությունը։ Արգենտինացիները, չիլիացիները, ուրուգվայցիները, բրազիլացիները, բոլիվիացիները և վենեսուելացիները շատ են գինի օգտագործում։ Արգենտինայում, Պարագվայում, Ուրուգվայում, Չիլիի հարավային մասում, Բոլիվիայում և Բրազիլիայի հարավային մասում ըմպում են <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%BF%D5%A5" title="Մատե">մատե</a>՝ բույսերից պատրաստված թեյ։ Մատեի պարագվայական տարբերակը՝ <a href="/w/index.php?title=%D5%8F%D5%A5%D6%80%D5%A5%D6%80%D5%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Տերերե (դեռ գրված չէ)">տերերեն</a>, տարբերվում է մատեի այլ տեսակներից նրանով, որ մատուցվում է սառը։ <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%AB%D5%BD%D5%AF%D5%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պիսկո (դեռ գրված չէ)">Պիսկոն</a> լիկյոր է, որը Պերուում և Չիլիում պատրաստվում է խաղողից։ Պերուի խոհանոցն իր մեջ ներառում է չինական, ճապոնական, իսպանական, իտալական, աֆրիկյան, արաբական, անդյան և ամազոնյան խոհանոցի որոշ տարրեր։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Քանդակագործություն"><span id=".D5.94.D5.A1.D5.B6.D5.A4.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.A3.D5.B8.D6.80.D5.AE.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Քանդակագործություն</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=30" title="Խմբագրել բաժինը. Քանդակագործություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=30" title="Edit section's source code: Քանդակագործություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Armenia_-_Yerevan_(2901210867).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Armenia_-_Yerevan_%282901210867%29.jpg/220px-Armenia_-_Yerevan_%282901210867%29.jpg" decoding="async" width="220" height="330" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Armenia_-_Yerevan_%282901210867%29.jpg/330px-Armenia_-_Yerevan_%282901210867%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Armenia_-_Yerevan_%282901210867%29.jpg/440px-Armenia_-_Yerevan_%282901210867%29.jpg 2x" data-file-width="2176" data-file-height="3264" /></a><figcaption>Կատվի քանդակ (Կասկադ, Երևան), հեղինակ՝ կոլումբիացի քանդակագործ <a href="/wiki/%D5%96%D5%A5%D5%BC%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%B8_%D4%B2%D5%B8%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%B8" title="Ֆեռնանդո Բոտերո">Ֆեռնանդո Բոտերո</a>։</figcaption></figure> <p>Էկվադորցի նկարիչ <a href="/w/index.php?title=%D5%95%D5%BD%D5%BE%D5%A1%D5%AC%D5%A4%D5%B8_%D4%B3%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D5%B4%D5%AB%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Օսվալդո Գուայասամին (դեռ գրված չէ)">Օսվալդո Գուայասամինը</a> (1919–1999) իր գեղանկարչական ոճի մեջ պատկերում է Լատինական Ամերիկայի ժողովուրդների զգացմունքները<sup id="cite_ref-175" class="reference"><a href="#cite_note-175"><span class="cite-bracket">[</span>175<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>՝ ընդգծելով աշխարհի տարբեր անկյուններում առկա սոցիալական անարդարությունները։ Կոլումբիացի <a href="/wiki/%D5%96%D5%A5%D5%BC%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%B8_%D4%B2%D5%B8%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%B8" title="Ֆեռնանդո Բոտերո">Ֆեռնանդո Բոտերոն</a> (1932) մեծ գեղանկարիչ և քանդակագործ է, որն ստեղծագործում է մինչ օրս և մշակել է իր անհատական ճանաչելի ոճը<sup id="cite_ref-176" class="reference"><a href="#cite_note-176"><span class="cite-bracket">[</span>176<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Վենեսուելացի <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%BC%D5%AC%D5%B8%D5%BD_%D4%BF%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%BD-%D4%B4%D5%AB%D5%A5%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կառլոս Կրուս-Դիես (դեռ գրված չէ)">Կառլոս Կրուս-Դիեսը</a> զգալի չափով ներդրում է կատարել ժամանակակից արվեստի մեջ<sup id="cite_ref-177" class="reference"><a href="#cite_note-177"><span class="cite-bracket">[</span>177<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. նրա աշխատանքները կարելի է գտնել ամբողջ աշխարհում։ </p><p>Ներկայումս մի քանի երիտասարդ նկարիչներ արվեստի միջազգային քննադատների ճանաչում են ձեռք բերել. դրանք են չիլիացի նկարիչ <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AB%D5%AC%D5%B5%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%B8_%D4%BC%D5%B8%D6%80%D5%AF%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գիլյերմո Լորկա (դեռ գրված չէ)">Գիլյերմո Լորկան</a>, էկվադորցի քանդակագործ և Ֆրանսիայում քանդակագործության միջազգային մրցանակի դափնեկիր<sup id="cite_ref-178" class="reference"><a href="#cite_note-178"><span class="cite-bracket">[</span>178<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-179" class="reference"><a href="#cite_note-179"><span class="cite-bracket">[</span>179<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=%D5%8F%D5%A5%D5%A4%D5%AB_%D4%BF%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%B6%D5%B5%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Տեդի Կոբենյա (դեռ գրված չէ)">Տեդի Կոբենյան</a> և Ցյուրիխի թանգարանի արվեստի մրցանակի դափնեկիր, արգենտինացի նկարիչ <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6_%D5%8E%D5%AB%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D6%80_%D5%8C%D5%B8%D5%AD%D5%A1%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ադրիան Վիլյար Ռոխաս (դեռ գրված չէ)">Ադրիան Վիլյար Ռոխասը</a><sup id="cite_ref-180" class="reference"><a href="#cite_note-180"><span class="cite-bracket">[</span>180<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-181" class="reference"><a href="#cite_note-181"><span class="cite-bracket">[</span>181<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-182" class="reference"><a href="#cite_note-182"><span class="cite-bracket">[</span>182<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Սպորտ"><span id=".D5.8D.D5.BA.D5.B8.D6.80.D5.BF"></span>Սպորտ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=31" title="Խմբագրել բաժինը. Սպորտ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=31" title="Edit section's source code: Սպորտ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Aerea2_maracana.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Aerea2_maracana.jpg/220px-Aerea2_maracana.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Aerea2_maracana.jpg/330px-Aerea2_maracana.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Aerea2_maracana.jpg/440px-Aerea2_maracana.jpg 2x" data-file-width="4000" data-file-height="2667" /></a><figcaption>Ռիո դե Ժանեյրոյի <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A1_%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A6%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D5%B7%D5%BF" title="Մարականա մարզադաշտ">Մարականա մարզադաշտը</a>։</figcaption></figure> <p>Հարավային Ամերիկայում մի շարք սպորտաձևեր են տարածված, որոնցից ամենահայտնին <a href="/wiki/%D5%96%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A2%D5%B8%D5%AC" title="Ֆուտբոլ">ֆուտբոլն</a> է, իսկ <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A5%D5%B5%D5%BD%D5%A2%D5%B8%D5%AC" title="Բեյսբոլ">բեյսբոլն</a> ամենահայտնի սպորտաձևն է Վենեսուելայում։ </p><p>Մյուս սպորտաձևերի թվում են <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%BD%D5%AF%D5%A5%D5%BF%D5%A2%D5%B8%D5%AC" title="Բասկետբոլ">բասկետբոլը</a>, <a href="/wiki/%D5%80%D5%A5%D5%AE%D5%A1%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BD%D5%BA%D5%B8%D6%80%D5%BF" title="Հեծանվային սպորտ">հեծանվային սպորտը</a>, <a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D5%AC%D5%B8" title="Պոլո">պոլոն</a>, <a href="/wiki/%D5%8E%D5%B8%D5%AC%D5%A5%D5%B5%D5%A2%D5%B8%D5%AC" title="Վոլեյբոլ">վոլեյբոլը</a>, <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%B6%D5%AB_%D6%86%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A2%D5%B8%D5%AC" title="Մինի ֆուտբոլ">մինի ֆուտբոլը</a>, <a href="/wiki/%D5%8C%D5%A5%D5%A3%D5%A2%D5%AB" title="Ռեգբի">ռեգբին</a> (հիմնականում Արգենտինայում և Ուրուգվայում), <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A2%D5%B8%D5%AC" title="Հանդբոլ">հանդբոլը</a>, <a href="/wiki/%D4%B9%D5%A5%D5%B6%D5%AB%D5%BD" title="Թենիս">թենիսը</a>, <a href="/wiki/%D4%B3%D5%B8%D5%AC%D6%86" title="Գոլֆ">գոլֆը</a>, <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AD%D5%A1%D5%B2" title="Մականախաղ">մականախաղը</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%84%D5%BD" class="mw-redirect" title="Բոքս">բոքսը</a> և <a href="/wiki/%D4%BF%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A5%D5%BF" title="Կրիկետ">կրիկետը</a>։ </p><p>Հարավային Ամերիկան առաջին անգամ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D6%85%D5%AC%D5%AB%D5%B4%D5%BA%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AD%D5%A1%D5%B2%D5%A5%D6%80_2016" title="Ամառային օլիմպիական խաղեր 2016">հյուրընկալեց</a> <a href="/wiki/%D5%95%D5%AC%D5%AB%D5%B4%D5%BA%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AD%D5%A1%D5%B2%D5%A5%D6%80" title="Օլիմպիական խաղեր">Օլիմպիական խաղերը</a> 2016 թվականին <a href="/wiki/%D5%8C%D5%AB%D5%B8_%D5%A4%D5%A5_%D4%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%B5%D6%80%D5%B8" title="Ռիո դե Ժանեյրո">Ռիո դե Ժանեյրոյում</a>, իսկ 2018 թվականին <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%BD_%D4%B1%D5%B5%D6%80%D5%A5%D5%BD" title="Բուենոս Այրես">Բուենոս Այրեսը</a> հյուրընկալեց <a href="/w/index.php?title=%D4%B5%D6%80%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D6%85%D5%AC%D5%AB%D5%B4%D5%BA%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AD%D5%A1%D5%B2%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Երիտասարդական օլիմպիական խաղեր (դեռ գրված չէ)">Երիտասարդական օլիմպիական խաղերը</a>։ </p><p>Հարավային Ամերիկան Եվրոպայի հետ կիսում է ֆուտբոլում «գերիշխանությունը», քանի որ <a href="/wiki/%D5%96%D4%BB%D5%96%D4%B1" title="ՖԻՖԱ">ֆուտբոլի աշխարհի առաջնության</a> բոլոր հաղթողները և <a href="/wiki/%D5%96%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A2%D5%B8%D5%AC%D5%AB_%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%AB_%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ֆուտբոլի աշխարհի ակումբային առաջնություն">ֆուտբոլի աշխարհի ակումբային առաջնության</a> բոլոր հաղթող թիմերը այս երկու մայրցամաքներից են։ Բրազիլիան Ֆուտբոլի աշխարհի ակումբային առաջնությունում հաղթող է դարձել ռեկորդային թվով՝ հինգ անգամ<sup id="cite_ref-183" class="reference"><a href="#cite_note-183"><span class="cite-bracket">[</span>183<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Արգենտինան և Ուրուգվայը երկուական տիտղոս ունեն։ Մրցաշարն անց են կացրել Հարավային Ամերիկայի հինգ երկիր. առաջինը կայացել է Ուրուգվայում 1930 թվականին, երկու մրցաշար կայացել է Բրազիլիայում (1950, 2014 թվականներ), մեկը՝ Չիլիում (1962 թվական), մեկն էլ՝ Արգենտինայում (1978 թվական)։ </p><p>Հարավային Ամերիկայում է կազմակերպվում ժամանակակից ֆուտբոլի միջազգային ամենահին մրցաշարը՝ <a href="/wiki/%D5%96%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A2%D5%B8%D5%AC%D5%AB_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%A9" title="Ֆուտբոլի Ամերիկայի գավաթ">Ամերիկայի գավաթը</a>, որն անց է կացվում 1916 թվականից։ Արգենտինան և Ուրուգվայը յուրաքանչյուրը 15 անգամ հաղթել է Ամերիկայի գավաթում։ </p><p>Հարավային Ամերիկայում են անցկացվում նաև <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AD%D5%A1%D5%B2%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավամերիկյան խաղեր (դեռ գրված չէ)">Հարավամերիկյան խաղերը</a>, որոնք կազմակերպվում են չորս տարին մեկ։ Առաջին մրցաշարը կայացել է 1978 թվականին <a href="/wiki/%D4%BC%D5%A1_%D5%8A%D5%A1%D5%BD" title="Լա Պաս">Լա Պասում</a>, իսկ վերջինը՝ 2018 թվականին՝ Բոլիվիայի <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%B9%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1" title="Կոչաբամբա">Կոչաբամբա</a> քաղաքում։ 2022 թվականին հոկտեմբերի 1-15-ն այս խաղերը կանցկացվեն Պարագվայի մայրաքաղաք <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%BD%D5%B5%D5%B8%D5%B6" title="Ասունսյոն">Ասունսյոնում</a>։ </p><p><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AF%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A5%D5%BF%D5%AB_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B7%D5%A1%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային Ամերիկայի կրիկետի մրցաշար (դեռ գրված չէ)">Հարավային Ամերիկայի կրիկետի մրցաշարը</a> միջազգային մեկօրյա մրցաշար է, որն անց է կացվում 1995 թվականից և որին մասնակցում են ոչ միայն <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%A8_%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սպորտը Հարավային Ամերիկայում (դեռ գրված չէ)">Հարավային Ամերիկայից</a>, այլև թիմեր են հրավիրվում Հյուսիսային Ամերիկայից. ներկայումս մրցաշարը կազմակերպվում է ամեն տարի, բայց մինչև 2013 թվականը կազմակերպվում էր երկու տարին մեկ անգամ։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ենթակառուցվածքներ"><span id=".D4.B5.D5.B6.D5.A9.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.BC.D5.B8.D6.82.D6.81.D5.BE.D5.A1.D5.AE.D6.84.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Ենթակառուցվածքներ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=32" title="Խմբագրել բաժինը. Ենթակառուցվածքներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=32" title="Edit section's source code: Ենթակառուցվածքներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Aerogeneradores_en_Punto_Fijo.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Aerogeneradores_en_Punto_Fijo.jpg/220px-Aerogeneradores_en_Punto_Fijo.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Aerogeneradores_en_Punto_Fijo.jpg/330px-Aerogeneradores_en_Punto_Fijo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Aerogeneradores_en_Punto_Fijo.jpg/440px-Aerogeneradores_en_Punto_Fijo.jpg 2x" data-file-width="2121" data-file-height="1414" /></a><figcaption>Հողմաէլեկտրակայան Վենեսուելայի <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%B6%D5%A1_%D5%A9%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պարագուանա թերակղզի (դեռ գրված չէ)">Պարագուանա թերակղզում</a>։</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Էներգիա"><span id=".D4.B7.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.A3.D5.AB.D5.A1"></span>Էներգիա</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=33" title="Խմբագրել բաժինը. Էներգիա" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=33" title="Edit section's source code: Էներգիա"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Տեղանքի բազմազանության և տեղումների քանակի տարբերության պատճառով մայրցամաքի ջրային ռեսուրսները տարբեր հատվածներում տարբեր են։ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D6%80" title="Անդեր">Անդերում</a> նավարկման հնարավորությունները սահմանափակ են՝ բացառությամբ <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%A3%D5%A4%D5%A1%D5%AC%D5%A5%D5%B6%D5%A1_(%D5%A3%D5%A5%D5%BF)" title="Մագդալենա (գետ)">Մագդալենա գետի</a>, <a href="/wiki/%D5%8F%D5%AB%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1" title="Տիտիկակա">Տիտիկակա</a> լճի և Չիլիի ու Արգենտինայի հարավային շրջաններում գտնվող լճերի։ Հյուսիսարևմտյան Պերուից մինչև Պատագոնիա ոռոգումը կարևոր գործոն է գյուղատնտեսության համար։ Անդերի էլեկտրական ներուժի 10%-ից պակասն օգտագործվել է մինչև 1960-ական թվականների կեսերը։ </p><p><a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D6%80%D5%A9" title="Բրազիլական սարահարթ">Բրազիլական սարահարթն</a> ունի ավելի մեծ հիդրոէլեկտրական պոտենցիալ, քան Անդյան տարածաշրջանը, իսկ դրա գործարկման հնարավորություններն ավելի մեծ են շնորհիվ մի շարք խոշոր գետերի առկայության, որոնք անցնում են բարձրադիր մարգագետիններով և հաճախ ձևավորում են ջրվեժների հսկա համակարգեր, ինչպես օրինակ Պաուլո Աֆոնսոն, Իգուասուն և մյուսները։ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A1%D5%A6%D5%B8%D5%B6" title="Ամազոն">Ամազոն</a> գետի համակարգն ունի մոտ 13,000 կմ ջրագիծ, բայց դրա հիդրոէլեկտրական կիրառման հնարավորությունները մինչ օրս անհայտ են։ </p><p>Մայրցամաքի էներգիայի մեծ մասը գեներացվում է <a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%A4%D6%80%D5%B8%D5%A7%D5%AC%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%B6" title="Հիդրոէլեկտրակայան">հիդրոէլեկտրակայանների</a> միջոցով, բայց կա նաև <a href="/wiki/%D5%8B%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%A7%D5%AC%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A5%D6%80%D6%87%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%A9%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ջերմաէլեկտրական երևույթներ">ջերմաէլեկտրական</a> և <a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D5%B2%D5%B4%D5%A1%D5%A7%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Հողմաէներգետիկա">հողմային էներգիայի</a> կարևոր համամասնություն։ Բրազիլիան և Արգենտինան Հարավային Ամերիկայի միակ երկրներն են, որոնք գեներացնում են <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A7%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Միջուկային էներգիա">ատոմային էներգիա</a>։ Այդ երկրներից յուրաքանչյուրն ունի երկուական <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BF%D5%B8%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%B6" title="Ատոմակայան">ատոմակայան</a>։ Բրազիլիան և Արգենտինան 1991 թվականին ստորագրել են խաղաղ միջուկային համագործակցության համաձայնագիր։ </p> <div class="center"> <div class="thumb" style="margin: 0.5em 1.4em 0.8em; clear: both;"> <div class="thumbinner" style="max-width: 1500px;"> <div class="noresize" style="overflow: auto; width: 100%;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Itaipu_D%C3%A9cembre_2007_-_Vue_G%C3%A9n%C3%A9rale.jpg" class="mw-file-description" title="Աշխարհում էներգիայի արտադրության մեծությամբ երկրորդ Իտայպու հիդրոէլեկտրակայանի համայնապատկերը։"><img alt="Աշխարհում էներգիայի արտադրության մեծությամբ երկրորդ Իտայպու հիդրոէլեկտրակայանի համայնապատկերը։" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Itaipu_D%C3%A9cembre_2007_-_Vue_G%C3%A9n%C3%A9rale.jpg/1500px-Itaipu_D%C3%A9cembre_2007_-_Vue_G%C3%A9n%C3%A9rale.jpg" decoding="async" width="1500" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Itaipu_D%C3%A9cembre_2007_-_Vue_G%C3%A9n%C3%A9rale.jpg/2250px-Itaipu_D%C3%A9cembre_2007_-_Vue_G%C3%A9n%C3%A9rale.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Itaipu_D%C3%A9cembre_2007_-_Vue_G%C3%A9n%C3%A9rale.jpg/3000px-Itaipu_D%C3%A9cembre_2007_-_Vue_G%C3%A9n%C3%A9rale.jpg 2x" data-file-width="10630" data-file-height="1275" /></a></span></div> <div class="thumbcaption">Աշխարհում էներգիայի արտադրության մեծությամբ երկրորդ <a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%BA%D5%B8%D6%82" title="Իտայպու">Իտայպու</a> հիդրոէլեկտրակայանի համայնապատկերը։</div> </div> </div> </div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Energia_Eolica.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Energia_Eolica.jpg/220px-Energia_Eolica.jpg" decoding="async" width="220" height="162" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Energia_Eolica.jpg/330px-Energia_Eolica.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Energia_Eolica.jpg/440px-Energia_Eolica.jpg 2x" data-file-width="3467" data-file-height="2554" /></a><figcaption>Հողմաէլեկտրակայան <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A1%D5%AB%D5%A2%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պարնաիբա (դեռ գրված չէ)">Պարնաիբայում</a>։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Angra_dos_Reis_-_usinas_nucleares.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Angra_dos_Reis_-_usinas_nucleares.jpg/220px-Angra_dos_Reis_-_usinas_nucleares.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Angra_dos_Reis_-_usinas_nucleares.jpg/330px-Angra_dos_Reis_-_usinas_nucleares.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Angra_dos_Reis_-_usinas_nucleares.jpg/440px-Angra_dos_Reis_-_usinas_nucleares.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2304" /></a><figcaption>Անգրա ատոմակայանը <a href="/wiki/%D5%8C%D5%AB%D5%B8_%D5%A4%D5%A5_%D4%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%B5%D6%80%D5%B8_(%D5%B6%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A3)" title="Ռիո դե Ժանեյրո (նահանգ)">Ռիո դե Ժանեյրո նահանգի</a> <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A3%D6%80%D5%A1_%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%BD_%D5%8C%D5%A5%D5%AB%D5%BD" title="Անգրա դուս Ռեիս">Անգրա դուս Ռեիս</a> քաղաքում։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Usina_solar_de_Pirapora_2.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Usina_solar_de_Pirapora_2.gif/220px-Usina_solar_de_Pirapora_2.gif" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Usina_solar_de_Pirapora_2.gif/330px-Usina_solar_de_Pirapora_2.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Usina_solar_de_Pirapora_2.gif/440px-Usina_solar_de_Pirapora_2.gif 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1067" /></a><figcaption>Պիրապորա արևային համալիրը, որն ամենամեծն է ոչ միայն Բրազիլիայում, այլև ողջ Լատինական Ամերիկայում և ունի 321 մեգավատտ հզորություն:</figcaption></figure> <p>Բրազիլիայի կառավարությունը ձեռնարկել է հավակնոտ ծրագիր՝ ներմուծվող նավթից կախվածությունը կրճատելու համար։ Երկրի նավթի կարիքները նախկինում ավելի քան 70%-ով կախված էին ներմուծումից, իսկ 2006-2007 թվականներին Բրազիլիան նավթի տեսանկյունից դարձավ ինքնաբավ։ 2019 թվականի դրությամբ Բրազիլիան աշխարհի 10-րդ խոշոր նավթ արդյունահանողն է՝ օրական 2,8 միլիոն բարել ծավալով։ Նավթի արդյունահանումը թույլ է տալիս ապահովել երկրի պահանջարկը<sup id="cite_ref-auto3_167-1" class="reference"><a href="#cite_note-auto3-167"><span class="cite-bracket">[</span>167<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ 2020 թվականի սկզբին նավթի և բնական գազի արդյունահանման պատմության մեջ առաջին անգամ այդ երկիրը գերազանցել է օրական 4 միլիոն բարել նավթի համարժեքը։ 2022 թվականի հունվարին Բրազիլիան օրական արդյունահանում էր 3,168 միլիոն բարել նավթ և 138,753 միլիոն մետր³ բնական գազ<sup id="cite_ref-auto2_169-1" class="reference"><a href="#cite_note-auto2-169"><span class="cite-bracket">[</span>169<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Բրազիլիան աշխարհի հիմնական հիդրոէներգետիկա արտադրող երկրներից մեկն է։ 2019 թվականին Բրազիլիայում գործում էր 98 581 Մվտ դրվածքային հզորությամբ 217 հիդրոէլեկտրակայան, ինչը կազմում է երկրում էներգիայի արտադրության 60,16%-ը<sup id="cite_ref-184" class="reference"><a href="#cite_note-184"><span class="cite-bracket">[</span>184<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ 2019 թվականին էլեկտրաէներգիայի արտադրության ընդհանուր ծավալում Բրազիլիան հասել է սահմանված հզորության 170 000 մեգավատի, որոնց ավելի քան 75%-ը բաժին է ընկնում վերականգնվող աղբյուրներին (մեծ մասը հիդրոէներգետիկային)<sup id="cite_ref-185" class="reference"><a href="#cite_note-185"><span class="cite-bracket">[</span>185<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-186" class="reference"><a href="#cite_note-186"><span class="cite-bracket">[</span>186<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>2013 թվականին Բրազիլիայի <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D6%87%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6_(%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1)" title="Հարավարևելյան տարածաշրջան (Բրազիլիա)">հարավարևելյան տարածաշրջանն</a> սպառում էր Ազգային ինտեգրված համակարգի (SIN) ծանրաբեռնվածության շուրջ 50 տոկոսը՝ հանդիսանալով երկրի հիմնական էներգասպառող տարածաշրջանը։ Տարածաշրջանում էլեկտրաէներգիայի արտադրության տեղակայված հզորությունը կազմել է շուրջ 42 500 ՄՎտ, ինչը կազմում է Բրազիլիայի արտադրության հզորության մոտ մեկ երրորդը։ Հիդրոէլեկտրաէներգիայի արտադրությունը կազմել է տարածաշրջանի սահմանված հզորության 58%-ը, իսկ մնացած 42%-ը հիմնականում բաժին է ընկել ջերմաէլեկտրաէներգիայի արտադրությանը։ <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6_%D5%8A%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%B8%D6%82_(%D5%B6%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A3)" title="Սան Պաուլու (նահանգ)">Սան Պաուլուին</a> բաժին է հասնում այդ հզորության 40%-ը, <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%BD_%D4%BA%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B5%D5%BD" title="Մինաս Ժերայս">Մինաս Ժերայսին</a>՝ մոտ 25%-ը, <a href="/wiki/%D5%8C%D5%AB%D5%B8_%D5%A4%D5%A5_%D4%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%B5%D6%80%D5%B8_(%D5%B6%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A3)" title="Ռիո դե Ժանեյրո (նահանգ)">Ռիո դե Ժանեյրոյին</a>՝ 13,3%-ը, իսկ մնացած մասը՝ <a href="/wiki/%D4%B7%D5%BD%D5%BA%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82_%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%B8%D6%82" title="Էսպիրիտու Սանտու">Էսպիրիտու Սանտուին</a>։ Բրազիլիայի հարավարևելյան տարածաշրջանում է գտնվում <a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%BA%D5%B8%D6%82" title="Իտայպու">Իտայպու</a> հիդրոէլեկտրակայանը, որը որոշ ժամանակ եղել է աշխարհի խոշորագույն հիդրոէլեկտրակայանը մինչև <a href="/wiki/%D5%89%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Չինաստան">Չինաստանում</a> <a href="/wiki/%D4%B5%D6%80%D5%A5%D6%84_%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%B3_(%D5%A7%D5%AC%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%B6)" title="Երեք կիրճ (էլեկտրակայան)">Երեք կիրճ հիդրոէլեկտրակայանի</a> կառուցումը։ Իտայպուն շարունակում է մնալ աշխարհի երկրորդ խոշոր գործող հիդրոէլեկտրակայանը։ Հիդրոէլեկտրակայանի շահագործումն իրականացնում են և՛ Բրազիլիան, և՛ Պարագվայը։ Այն կառուցված է <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A1_(%D5%A3%D5%A5%D5%BF)" title="Պարանա (գետ)">Պարանա գետի</a> վրա և գտնվում է երկու երկրների սահմանագծին։ Դրա դրվածքային հզորությունը կազմում է 14 ԳՎտ՝ յուրաքանչյուրը 700 Մվտ հզորությամբ 20 էներգաբլոկների համար։ Բրազիլիայի հյուսիսային տարածաշրջանն ունի մի շարք հիդրոէլեկտրակայաններ, ինչպես օրինակ <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A5%D5%AC%D5%B8%D6%82-%D5%84%D5%B8%D5%B6%D5%BF%D5%AB_(%D5%80%D4%B7%D4%BF)" title="Բելու-Մոնտի (ՀԷԿ)">Բելու-Մոնտին</a> և <a href="/w/index.php?title=%D5%8F%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%AB_(%D5%80%D4%B7%D4%BF)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Տուկուրուի (ՀԷԿ) (դեռ գրված չէ)">Տուկուրուին</a>, որոնք արտադրում են երկրի էներգիայի մեծ մասը։ Բրազիլիայի հիդրոէներգետիկ ներուժը դեռ լիովին չի օգտագործվել, այդ իսկ պատճառով երկիրը դեռևս ունի իր տարածքում վերականգնվող էներգիայի արտադրության նոր ենթակառուցվածքների կառուցման կարիք<sup id="cite_ref-187" class="reference"><a href="#cite_note-187"><span class="cite-bracket">[</span>187<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-188" class="reference"><a href="#cite_note-188"><span class="cite-bracket">[</span>188<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>2022 թվականի հունվարին, ONS-ի տվյալների համաձայն, հողմային էներգիայի ընդհանուր դրվածքային հզորությունը կազմել է 21 ԳՎտ՝ միջին հզորության 58 գործակցով<sup id="cite_ref-189" class="reference"><a href="#cite_note-189"><span class="cite-bracket">[</span>189<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-190" class="reference"><a href="#cite_note-190"><span class="cite-bracket">[</span>190<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-191" class="reference"><a href="#cite_note-191"><span class="cite-bracket">[</span>191<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Մինչ քամու արտադրական հզորությունների միջին համաշխարհային գործակիցը 24,7% է, Բրազիլիայի հյուսիսում կան տարածքներ՝ հատկապես Բահիա նահանգում, որտեղ որոշ հողմային էլեկտրակայաններ ունեն ավելի քան 60% միջին հզորության գործակից<sup id="cite_ref-192" class="reference"><a href="#cite_note-192"><span class="cite-bracket">[</span>192<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:0_193-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-193"><span class="cite-bracket">[</span>193<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Հյուսիսարևելյան տարածաշրջանում միջին թողունակության գործակիցն ափին կազմում է 45%, իսկ ներքին շրջաններում՝ 49%<sup id="cite_ref-194" class="reference"><a href="#cite_note-194"><span class="cite-bracket">[</span>194<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: 2019 թվականին հողմային էներգետիկան կազմել է Բրազիլիայի էներգետիկ արտադրության 9%-ը<sup id="cite_ref-auto_195-0" class="reference"><a href="#cite_note-auto-195"><span class="cite-bracket">[</span>195<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ 2019 թվականին հաշվարկվել է, որ երկրում հողմային էներգիայի արտադրության ենթադրյալ պոտենցիալը կազմում է մոտ 522 ԳՎտ (դա միայն ցամաքում է), ինչը երեք անգամ գերազանցում է երկրի ընթացիկ պահանջարկը<sup id="cite_ref-196" class="reference"><a href="#cite_note-196"><span class="cite-bracket">[</span>196<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-197" class="reference"><a href="#cite_note-197"><span class="cite-bracket">[</span>197<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ 2020 թվականին Բրազիլիան աշխարհում 8-րդն էր հողմային էներգիայի արտադրության ցուցանիշներով (17,2 ԳՎտ)<sup id="cite_ref-auto5_198-0" class="reference"><a href="#cite_note-auto5-198"><span class="cite-bracket">[</span>198<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Ատոմային էներգիան ապահովում է Բրազիլիայի էլեկտրականության մոտ 4%-ը<sup id="cite_ref-uic_199-0" class="reference"><a href="#cite_note-uic-199"><span class="cite-bracket">[</span>199<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Ատոմային էներգիայի արտադրության մենաշնորհը պատկանում է «Eletrobrás» ընկերությանը պատկանող «Eletrobrás Eletronuclear S/A» ընկերությանը։ Ատոմային էներգիան արտադրվում է <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A3%D6%80%D5%A1_%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%BD_%D5%8C%D5%A5%D5%AB%D5%BD" title="Անգրա դուս Ռեիս">Անգրա դուս Ռեիսում</a> գտնվող երկու ռեակտորների կողմից։ Այն բաղկացած է երկու <a href="/wiki/%D5%8B%D6%80%D5%A1-%D5%BB%D6%80%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BC%D5%A5%D5%A1%D5%AF%D5%BF%D5%B8%D6%80" title="Ջրա-ջրային ռեակտոր">ջրա-ջրային ռեակտորներից</a>. Անգրա I, որն ունի 657 ՄՎտ հզորություն և էլեկտրացանցին միացվել է 1982 թվականին և Անգրա II-ը, որն ունի 1350 ՄՎտ հզորություն ու միացվել է 2000 թվականին։ Երրորդ՝ Անգրա III ռեակտորը, որն ըստ նախատեսվածի ունենալու է 1350 ՄՎտ հզորություն, դեռևս կառուցման փուլում է<sup id="cite_ref-200" class="reference"><a href="#cite_note-200"><span class="cite-bracket">[</span>200<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-merco_201-0" class="reference"><a href="#cite_note-merco-201"><span class="cite-bracket">[</span>201<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>2022 թվականի մարտին, ONS-ի տվյալներով, ֆոտոգալվանային արևային մարտկոցների ընդհանուր դրվածքային հզորությունը կազմել է 14 ԳՎտ՝ հզորության 23% միջին գործակցով<sup id="cite_ref-202" class="reference"><a href="#cite_note-202"><span class="cite-bracket">[</span>202<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-203" class="reference"><a href="#cite_note-203"><span class="cite-bracket">[</span>203<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Առավել ճառագայթահարված բրազիլական նահանգների թվում են Մինաս Ժերայսը, Բահիան և Գոյասը, որոնք իրոք ունեն համաշխարհային ճառագայթման ռեկորդային մակարդակներ<sup id="cite_ref-:0_193-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-193"><span class="cite-bracket">[</span>193<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-204" class="reference"><a href="#cite_note-204"><span class="cite-bracket">[</span>204<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-205" class="reference"><a href="#cite_note-205"><span class="cite-bracket">[</span>205<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ 2019 թվականին արևային էներգիան կազմել է Բրազիլիայում էներգիայի արտադրության 1,27%-ը<sup id="cite_ref-auto_195-1" class="reference"><a href="#cite_note-auto-195"><span class="cite-bracket">[</span>195<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ 2020 թվականին Բրազիլիան աշխարհում 14-րդն էր արևային էներգիայի արտադրության ծավալներով (7,8 ԳՎտ)<sup id="cite_ref-auto5_198-1" class="reference"><a href="#cite_note-auto5-198"><span class="cite-bracket">[</span>198<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>2020 թվականին Բրազիլիան աշխարհում երկրորդ երկիրն էր՝ <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%AE" title="Կենսազանգված">կենսազանգվածի</a> միջոցով էներգիայի արտադրության ոլորտում (պինդ կենսավառելիքից և վերականգնվող թափոններից էներգիայի արտադրություն), որի հզորությունը կազմել է 15,2 ԳՎտ<sup id="cite_ref-206" class="reference"><a href="#cite_note-206"><span class="cite-bracket">[</span>206<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Բրազիլիայից հետո Կոլումբիան Հարավային Ամերիկայում երկրորդն է էներգետիկ արտադրության տեսանկյունից։ 2020 թվականին այս երկիրն աշխարհում 20-րդ խոշոր նավթ արդյունահանող երկիրն էր, իսկ 2015 թվականին՝ 19-րդը։ Ինչ վերաբերում է բնական գազին, 2015 թվականին այն աշխարհում 40-րդ խոշոր արդյունահանողն էր։ Կոլումբիան առավել մասնագիտացած է ածխի արդյունահանման մեջ, որտեղ երկիրը 12-րդ խոշոր արդյունահանողն է և 5-րդ խոշոր արտահանողը։ Էներգիայի վերականգնվող աղբյուրների բնագավառում երկիրը 2020 թվականին հողմային էներգիայի արտադրությամբ աշխարհում զբաղեցրել է 45-րդ տեղը (0,5 ԳՎտ), արևային էներգիայով 76-րդը (0,1 ԳՎտ) և աշխարհում 20-րդը՝ հիդրոէներգետիկայի արտադրությամբ (12,6 ԳՎտ)։ Վենեսուելան, որն աշխարհում նավթ արդյունահանող և արտահանող խոշոր երկրներից մեկն էր (2015 թվականի դրությամբ՝ օրական 2,5 միլիոն բարել), քաղաքական խնդիրների պատճառով վերջին տարիներին էականորեն կրճատել է դրա արդյունահանումը։ 2016 թվականի դրությամբ՝ այն կրճատվել է 2,2 միլիոն բարելի, 2017 թվականին՝ 2 միլիոնի, 2018 թվականին՝ 1,4 միլիոնի և 2019 թվականին՝ 877 հազարի։ Ներկայումս այն կազմում է օրական միայն 300 000 բարել։ Երկիրը նաև առանձնանում է հիդրոէներգետիկայի ոլորտում, որտեղ 2020 թվականի դրությամբ այն աշխարհի 14-րդ խոշոր արտադրողն էր (16,5 ԳՎտ)։ 2017 թվականին Արգենտինան բնական գազի արդյունահանմամբ աշխարհում 18-րդն էր և խոշորագույնը Լատինական Ամերիկայում։ Բացի այդ, այս երկիրը 28-րդն է նավթ արդյունահանող երկրների շարքում։ Չնայած Արգենտինայում է Վակա Մուերտա երկրաբանական ձևավորումը, որը պարունակում է շուրջ 16 միլիարդ բարել տեխնիկապես արդյունահանվող թերթաքարային նավթ և աշխարհում թերթաքարային բնական գազի մեծությամբ երկրորդ հանքավայրն է, Արգենտինան հանքի շահագործման հնարավորություն գրեթե չունի։ Դա անհրաժեշտ կապիտալ, տեխնոլոգիա և գիտելիք է, որոնք կարող են ստացվել միայն էներգետիկ օֆշորային ընկերություններից, որոնք մեծ կասկածով են վերաբերվում Արգենտինային և նրա անկայուն տնտեսական քաղաքականությանը՝ չցանկանալով ներդրումներ անել այդ երկրում։ Ինչ վերաբերում է վերականգնվող էներգիային, 2020 թվականի տվյալներով Արգենտինան աշխարհում 27-րդն է հողմային էներգետիկայի արտադրությամբ (2.6 ԳՎտ), 42-րդը՝ արևային էներգիայի արտադրությամբ (0.7 ԳՎտ) և 21-րդը՝ հիդրոէներգետիկայի արտադրությամբ (11,3 ԳՎտ)։ Այս երկիրը <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%A1" title="Պատագոնիա">Պատագոնիայի</a> շրջանում մեծ ներուժ ունի հողմային էներգիայի արտադրության համար։ Չնայած Չիլին ներկայումս էներգիայի խոշոր արտադրող չէ, ունի մեծ ներուժ Ատակամա անապատի շրջանում արևային էներգիայի արտադրության համար։ <a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%BA%D5%B8%D6%82" title="Իտայպու">Իտայպու հիդրոէլեկտրակայանի</a> շնորհիվ Պարագվայն այսօր առաջատարներից մեկն է հիդրոէներգետիկայի արտադրության ոլորտում։ Բոլիվիան զբաղվում է բնական գազի արդյունահանմամբ։ 2015 թվականի դրությամբ այն աշխարհի 31-րդ խոշոր արդյունահանողն էր։ Էկվադորը, չնայած քիչ էներգիա է սպառում, <a href="/wiki/%D5%86%D5%A1%D5%BE%D5%A9_%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%B2_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AF%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%BA%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Նավթ արտահանող երկրների կազմակերպություն">Նավթ արտահանող երկրների կազմակերպության</a> անդամ է։ 2020 թվականի դրությամբ նավթ արդյունահանող երկրների ցանկում Էկվադորը 27-րդն է, այն դեպքում, երբ 2014 թվականին նավթի արտահանմամբ եղել է 22-րդը<sup id="cite_ref-auto10_170-1" class="reference"><a href="#cite_note-auto10-170"><span class="cite-bracket">[</span>170<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-auto5_198-2" class="reference"><a href="#cite_note-auto5-198"><span class="cite-bracket">[</span>198<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-207" class="reference"><a href="#cite_note-207"><span class="cite-bracket">[</span>207<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-208" class="reference"><a href="#cite_note-208"><span class="cite-bracket">[</span>208<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-209" class="reference"><a href="#cite_note-209"><span class="cite-bracket">[</span>209<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Տրանսպորտ"><span id=".D5.8F.D6.80.D5.A1.D5.B6.D5.BD.D5.BA.D5.B8.D6.80.D5.BF"></span>Տրանսպորտ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=34" title="Խմբագրել բաժինը. Տրանսպորտ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=34" title="Edit section's source code: Տրանսպորտ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:RodBandeirantes.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/RodBandeirantes.jpg/220px-RodBandeirantes.jpg" decoding="async" width="220" height="138" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/RodBandeirantes.jpg/330px-RodBandeirantes.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/RodBandeirantes.jpg/440px-RodBandeirantes.jpg 2x" data-file-width="3504" data-file-height="2194" /></a><figcaption>Բանդեյրանտների խճուղին, Բրազիլիա։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Ruta_Nacional_9_en_Z%C3%A1rate_hacia_el_noroeste.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Ruta_Nacional_9_en_Z%C3%A1rate_hacia_el_noroeste.jpg/220px-Ruta_Nacional_9_en_Z%C3%A1rate_hacia_el_noroeste.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Ruta_Nacional_9_en_Z%C3%A1rate_hacia_el_noroeste.jpg/330px-Ruta_Nacional_9_en_Z%C3%A1rate_hacia_el_noroeste.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Ruta_Nacional_9_en_Z%C3%A1rate_hacia_el_noroeste.jpg/440px-Ruta_Nacional_9_en_Z%C3%A1rate_hacia_el_noroeste.jpg 2x" data-file-width="2848" data-file-height="2134" /></a><figcaption>9 / 14 խճուղին Արգենտինայի <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BF%D5%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սարատե (դեռ գրված չէ)">Սարատե</a> քաղաքում։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Ilha_de_Mocangu%C3%AA_by_Diego_Baravelli_(cropped).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Ilha_de_Mocangu%C3%AA_by_Diego_Baravelli_%28cropped%29.jpg/220px-Ilha_de_Mocangu%C3%AA_by_Diego_Baravelli_%28cropped%29.jpg" decoding="async" width="220" height="141" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Ilha_de_Mocangu%C3%AA_by_Diego_Baravelli_%28cropped%29.jpg/330px-Ilha_de_Mocangu%C3%AA_by_Diego_Baravelli_%28cropped%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Ilha_de_Mocangu%C3%AA_by_Diego_Baravelli_%28cropped%29.jpg/440px-Ilha_de_Mocangu%C3%AA_by_Diego_Baravelli_%28cropped%29.jpg 2x" data-file-width="3267" data-file-height="2087" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D5%8C%D5%AB%D5%B8_%D5%86%D5%AB%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%B5_%D5%AF%D5%A1%D5%B4%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ռիո Նիտերոյ կամուրջ (դեռ գրված չէ)">Ռիո Նիտերոյ կամուրջը</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Riodejaneiro_aerea_aeroportogaleao-131756(cut).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Riodejaneiro_aerea_aeroportogaleao-131756%28cut%29.jpg/220px-Riodejaneiro_aerea_aeroportogaleao-131756%28cut%29.jpg" decoding="async" width="220" height="172" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Riodejaneiro_aerea_aeroportogaleao-131756%28cut%29.jpg/330px-Riodejaneiro_aerea_aeroportogaleao-131756%28cut%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Riodejaneiro_aerea_aeroportogaleao-131756%28cut%29.jpg/440px-Riodejaneiro_aerea_aeroportogaleao-131756%28cut%29.jpg 2x" data-file-width="2885" data-file-height="2254" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D5%8C%D5%AB%D5%B8_%D5%A4%D5%A5_%D4%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%B5%D6%80%D5%B8%D5%B5%D5%AB_%D5%B4%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D6%85%D5%A4%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ռիո դե Ժանեյրոյի միջազգային օդանավակայան (դեռ գրված չէ)">Ռիո դե Ժանեյրոյի միջազգային օդանավակայանը</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:A_Sa%C3%BAde_dos_Portos_(7110638275).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/A_Sa%C3%BAde_dos_Portos_%287110638275%29.jpg/170px-A_Sa%C3%BAde_dos_Portos_%287110638275%29.jpg" decoding="async" width="170" height="255" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/A_Sa%C3%BAde_dos_Portos_%287110638275%29.jpg/255px-A_Sa%C3%BAde_dos_Portos_%287110638275%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/A_Sa%C3%BAde_dos_Portos_%287110638275%29.jpg/340px-A_Sa%C3%BAde_dos_Portos_%287110638275%29.jpg 2x" data-file-width="667" data-file-height="1000" /></a><figcaption>Իտաժայի նավահանգիստը, Սանտա Կատարինա, Բրազիլիա</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Ruta_Panamericana_Buenos_Aires_Florida.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Ruta_Panamericana_Buenos_Aires_Florida.jpg/220px-Ruta_Panamericana_Buenos_Aires_Florida.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Ruta_Panamericana_Buenos_Aires_Florida.jpg/330px-Ruta_Panamericana_Buenos_Aires_Florida.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Ruta_Panamericana_Buenos_Aires_Florida.jpg/440px-Ruta_Panamericana_Buenos_Aires_Florida.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption>Պանամերիկյան մայրուղու մի հատված Արգենտինայում։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:General_Rafael_Urdaneta_Bridge_view_from_the_lake_to_Cabimas_side.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/General_Rafael_Urdaneta_Bridge_view_from_the_lake_to_Cabimas_side.jpg/220px-General_Rafael_Urdaneta_Bridge_view_from_the_lake_to_Cabimas_side.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/General_Rafael_Urdaneta_Bridge_view_from_the_lake_to_Cabimas_side.jpg/330px-General_Rafael_Urdaneta_Bridge_view_from_the_lake_to_Cabimas_side.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/General_Rafael_Urdaneta_Bridge_view_from_the_lake_to_Cabimas_side.jpg/440px-General_Rafael_Urdaneta_Bridge_view_from_the_lake_to_Cabimas_side.jpg 2x" data-file-width="4288" data-file-height="2848" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AC_%D5%8C%D5%A1%D6%86%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D5%AC_%D5%88%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AF%D5%A1%D5%B4%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գեներալ Ռաֆայել Ուրդանետայի կամուրջ (դեռ գրված չէ)">Գեներալ Ռաֆայել Ուրդանետայի կամուրջը</a> Վենեսուելայում։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Puerto-del-callao.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Puerto-del-callao.jpg/220px-Puerto-del-callao.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Puerto-del-callao.jpg/330px-Puerto-del-callao.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Puerto-del-callao.jpg/440px-Puerto-del-callao.jpg 2x" data-file-width="4345" data-file-height="2897" /></a><figcaption>Կալաո նավահանգիստը Լիմայում։</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:L%C3%ADnea_Roja_de_Mi_Telef%C3%A9rico_en_La_Paz,_Bolivia.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/L%C3%ADnea_Roja_de_Mi_Telef%C3%A9rico_en_La_Paz%2C_Bolivia.jpg/220px-L%C3%ADnea_Roja_de_Mi_Telef%C3%A9rico_en_La_Paz%2C_Bolivia.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/L%C3%ADnea_Roja_de_Mi_Telef%C3%A9rico_en_La_Paz%2C_Bolivia.jpg/330px-L%C3%ADnea_Roja_de_Mi_Telef%C3%A9rico_en_La_Paz%2C_Bolivia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/L%C3%ADnea_Roja_de_Mi_Telef%C3%A9rico_en_La_Paz%2C_Bolivia.jpg/440px-L%C3%ADnea_Roja_de_Mi_Telef%C3%A9rico_en_La_Paz%2C_Bolivia.jpg 2x" data-file-width="4288" data-file-height="2848" /></a><figcaption>Լա Պասի ճոպանուղին Բոլիվիայում աշխարհի ամենաերկար և ամենաբարձր քաղաքային ճոպանուղին է։</figcaption></figure> <p>Հարավային Ամերիկայում տրանսպորտային փոխադրումը հիմնականում իրականացվում է ավտոտրանսպորտի կիրառմամբ, որն ամենազարգացածն է տարածաշրջանում։ Մայրցամաքում կան նաև նավահանգստային և օդային ենթակառուցվածքներ (օդանավակայաններ)։ Երկաթուղին և գետային նավարկությունը, չնայած ունի ներուժ, երկրորդական պլան են մղվում։ </p><p>Բրազիլիան ունի ավելի քան 1,7 միլիոն կիլոմետր ճանապարհ, որից 215,000 կիլոմետրը սալարկված է և մոտ 14,000 կիլոմետրը կազմում են երկկողմ մայրուղիները։ Երկրի երկու կարևորագույն մայրուղիներն են <a href="/w/index.php?title=BR-101&action=edit&redlink=1" class="new" title="BR-101 (դեռ գրված չէ)">BR-101</a>-ը և <a href="/w/index.php?title=BR-116&action=edit&redlink=1" class="new" title="BR-116 (դեռ գրված չէ)">BR-116</a>-ը<sup id="cite_ref-auto1_210-0" class="reference"><a href="#cite_note-auto1-210"><span class="cite-bracket">[</span>210<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Արգենտինան ունի ավելի քան 600,000 կիլոմետր ճանապարհ, որից 70,000 կիլոմետրը սալարկված է և մոտ 2,500 կիլոմետրը կազմում են երկկողմ մայրուղիները։ Այդ երկրի երեք կարևոր մայրուղիներն են 7-րդ, 9-րդ և 14-րդ ազգային մայրուղիները<sup id="cite_ref-auto1_210-1" class="reference"><a href="#cite_note-auto1-210"><span class="cite-bracket">[</span>210<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Կոլումբիան ունի մոտ 210,000 կիլոմետր ճանապարհ, որից մոտ 2,300 կիլոմետրը երկկողմ մայրուղիներն են<sup id="cite_ref-211" class="reference"><a href="#cite_note-211"><span class="cite-bracket">[</span>211<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Չիլին ունի մոտ 82,000 կիլոմետր, որից 20,000 կիլոմետրը սալարկված է և մոտ 2,000 կիլոմետրը կազմում են երկկողմ մայրուղիները։ Այդ երկրի ամենակարևոր մայրուղին 5-րդ մայրուղին է, որը Պանամերիկյան մայրուղու հատվածներից մեկն է<sup id="cite_ref-212" class="reference"><a href="#cite_note-212"><span class="cite-bracket">[</span>212<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Այս չորս երկրներն ունեն ավտոճանապարհային ամենալավ ենթակառուցվածքները և ամենամեծ թվով երկգիծ մայրուղիները։ </p><p><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D6%80" title="Անդեր">Անդյան լեռների</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A1%D5%A6%D5%B8%D5%B6" title="Ամազոն">Ամազոն գետի</a> և <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A1%D5%A6%D5%B8%D5%B6%D5%AB_%D5%AD%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D5%BE_%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%BC%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ամազոնի խոնավ անտառներ">Ամազոնի անտառների</a> շնորհիվ՝ մշտապես դժվարություններ են առաջանում միջմայրցամաքային կամ միջօվկիանոսային մայրուղիներով տեղաշարժի կազմակերպման հարցում։ Գործնականում միակ ճանապարհը, որը գոյություն է ունեցել, <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1_(%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84)" title="Բրազիլիա (քաղաք)">Բրազիլիան</a> <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%BD_%D4%B1%D5%B5%D6%80%D5%A5%D5%BD" title="Բուենոս Այրես">Բուենոս Այրեսին</a> միացնող ճանապարհն է, որն այնուհետ Արգենտինայի մայրաքաղաքը միացնում է Չիլիի մայրաքաղաք <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%A3%D5%B8" title="Սանտյագո">Սանտյագոյին</a>։ Այդուհանդերձ, վերջին տարիներին, երկրների համատեղ ջանքերով, սկսել են կառուցվել նոր ճանապարհներ, ինչպես օրինակ Բրազիլիա-Պերուն (միջօվկիանոսային մայրուղի)։ Բացի այդ, նոր մայրուղին իրար կկապի Բրազիլիան, Պարագվայը, Հյուսիսային Արգենտինան և Հյուսիսային Չիլին (կենտրոնական օվկիանոսային միջանցք)։ </p><p>Բրազիլիայում կա ավելի քան 2000 օդանավակայան։ Այս երկիրն աշխարհում երկրորդն է ամենաշատ օդանավակայանների թվով՝ զիջելով միայն Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներին։ Սան Պաուլուի <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%B8%D6%82%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD_%D6%85%D5%A4%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գուարուլյուս օդանավակայան (դեռ գրված չէ)">Գուարուլյուս օդանավակայանը</a> երկրի ամենամեծ և ամենածանրաբեռնված օդանավակայանն է, որը Սան Պաուլուն գործնականում կապում է աշխարհի ամենախոշոր գրեթե բոլոր քաղաքների հետ։ Բրազիլիան ունի 44 միջազգային օդանավակայան, որոնց թվում են Ռիո դե Ժանեյրոյի, Բրազիլիայի, Բելու Օրիզոնտիի, Պորտո Ալեգրիի, Ֆլորիանոպոլիսի, Կույաբայի, Սալվադորի, Ռեսիֆեի, Ֆորտալեզայի, Բելեմի և Մանաուսի միջազգային օդանավակայանները։ Արգենտինայի կարևորագույն միջազգային օդանավակայանների թվում են <a href="/wiki/%D4%B7%D5%BD%D5%A5%D5%B5%D5%BD%D5%A1_%D5%B4%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D6%85%D5%A4%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%B6" title="Էսեյսա միջազգային օդանավակայան">Բուենոս Այրեսի</a>, Կորդոբայի, Սան Կառլոս դե Բարիլոչեի, Մենդոսայի, Սալտայի, Պուերտո Իգուասուի, Նեուկենի և Ուշուայայի օդանավակայանները։ Չիլիի կարևորագույն միջազգային օդանավակայաններն են Սանտյագոյի, Անտոֆագաստայի, Պուերտո Մոնտի, Պունտա Արենասի և Իկիկեի օդանավակայանները։ Կոլումբիայի կարևորագույն միջազգային օդանավակայանների թվում են Բոգոտայի, Մեդելյինի, Կարտախենայի, Կալիի և Բառանկիլյայի օդանավակայանները։ Մայրցամաքի մյուս կարևորագույն միջազգային օդանավակայաններն են Ուրուգվայի մայրաքաղաք Մոնտեվիդեոյի, Պարագվայի մայրաքաղաք Ասունսյոնի, Պերուի մայրաքաղաք Լիմայի, Բոլիվիայի մայրաքաղաք Լա Պասի և Էկվադորի մայրաքաղաք Կիտոյի օդանավակայանները։ 2017 թվականի դրությամբ Հարավային Ամերիկայի ամենածանրաբեռնված օդանավակայաններն են Սան Պաուլու-Գուարուլյոս (Բրազիլիա), Բոգոտայի (Կոլումբիա), Սան Պաուլու-Կոնգոնաս (Բրազիլիա), Սանտյագոյի (Չիլի), Լիմայի (Պերու), Բրազիլիայի (Բրազիլիա), Ռիո դե Ժանեյրոյի (Բրազիլիա), Բուենոս Այրես-Աէրոպարկ (Արգենտինա), Բուենոս Այրես-Էզեյզա (Արգենտինա) և Մինաս Ժերայսի (Բրազիլիա) օդանավակայանները<sup id="cite_ref-213" class="reference"><a href="#cite_note-213"><span class="cite-bracket">[</span>213<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Ինչ վերաբերում է նավահանգիստներին, Բրազիլիայում են գտնվում Հարավային Ամերիկայի ամենածանրաբեռնված նավահանգիստները, ինչպես օրինակ Սանտուսի, Ռիո դե Ժանեյրոյի, Պարանագուայի, Իտաժայիի, Ռիո Գրանդեի, Սան Ֆրանսիսկու դու Սուլի և Սուապեի նավահանգիստները։ Արգենտինայի նավահանգիստների թվում են Բուենոս Այրեսի և Ռոսարիոյի նավահանգիստները։ Չիլիի խոշորագույն նավահանգիստներն են <a href="/wiki/%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AB%D5%BD%D5%B8" title="Վալպարաիսո">Վալպարաիսոն</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A4%D5%A5%D6%80%D5%A1_(%D5%89%D5%AB%D5%AC%D5%AB)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կալդերա (Չիլի) (դեռ գրված չէ)">Կալդերան</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%AD%D5%AB%D5%AC%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մեխիլոնես (դեռ գրված չէ)">Մեխիլոնեսը</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%BF%D5%B8%D6%86%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1_(%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84)" title="Անտոֆագաստա (քաղաք)">Անտոֆագաստան</a>, <a href="/wiki/%D4%BB%D5%AF%D5%AB%D5%AF%D5%A5" title="Իկիկե">Իկիկեն</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Արիկա">Արիկան</a> և <a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D6%82%D5%A5%D6%80%D5%BF%D5%B8_%D5%84%D5%B8%D5%B6%D5%BF" title="Պուերտո Մոնտ">Պուերտո Մոնտը</a>։ Կոլումբիայի խոշոր նավահանգիստների թվում են <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%BE%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A1_(%D4%BF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%AB%D5%A1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բուենավենտուրա (Կոլումբիա) (դեռ գրված չէ)">Բուենավենտուրան</a>, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%AD%D5%A5%D5%B6%D5%A1_(%D4%BF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%AB%D5%A1)" title="Կարտախենա (Կոլումբիա)">Կարտախենան</a> և <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%B8%D6%82%D5%A5%D6%80%D5%BF%D5%B8_%D4%B2%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BE%D5%A1%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պուերտո Բոլիվար (դեռ գրված չէ)">Պուերտո Բոլիվարը</a>։ Պերուի կարևորագույն նավահանգիստների թվում էլ ներառված են <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B8" title="Կալյաո">Կալյաոն</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%AC%D5%B8_(%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իլո (Պերու) (դեռ գրված չէ)">Իլոն</a> և <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մատարանի (դեռ գրված չէ)">Մատարանին</a>։ Հարավային Ամերիկայի 15 ամենածանրաբեռնված նավահանգիստներն են Սանտոսի (Բրազիլիա), Կարտախենայի (Կոլումբիա), Կալյաոյի (Պերու), Գվայակիլի (Էկվադոր), Բուենոս Այրեսի (Արգենտինա), Սան Անտոնիոյի (Չիլի), Բուենավենտուրայի (Կոլումբիա), Իտաժայիի (Բրազիլիա), Վալպարաիսոյի (Չիլի), Մոնտեվիդեոյի (Ուրուգվայ), Պարանագուայի (Բրազիլիա), Ռիո Գրանդեի (Բրազիլիա), Սան Ֆրանսիսկու դու Սուլի (Բրազիլիա), Մանաուսի (Բրազիլիա) և Կորոնելի (Չիլի) նավահանգիստները<sup id="cite_ref-214" class="reference"><a href="#cite_note-214"><span class="cite-bracket">[</span>214<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Բրազիլիայի երկաթուղային ցանցն ունի մոտ 30 000 կմ երկարություն։ Այն հիմնականում օգտագործվում է հանքաքարի տեղափոխման նպատակներով<sup id="cite_ref-215" class="reference"><a href="#cite_note-215"><span class="cite-bracket">[</span>215<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Արգենտինայի երկաթուղային ցանցը, որն ունի 47,000 կմ երկարություն, եղել է աշխարհի խոշորագույն երկաթուղային ցանցերից մեկը և շարունակում է մնալ ամենամեծը Լատինական Ամերիկայում։ Այն ուներ շուրջ 100,000 կմ երկաթուղի, սակայն դրանց բարձրացումն ու ավտոտրանսպորտի վրա շեշտադրումը, աստիճանաբար կրճատեցին դրանք։ Այն չորս տարբեր երթուղիներ և միջազգային կապեր ունի Պարագվայի, Բոլիվիայի, Չիլիի, Բրազիլիայի և Ուրուգվայի հետ։ Չիլիի երկաթուղին ունի շուրջ 7,000 կմ երկարություն և կապված է Արգենտինայի, Բոլիվիայի և Պերուի երկաթուղային ցանցի հետ։ Կոլումբիական երկաթուղին ունի միայն մոտ 3,500 կմ երկարություն<sup id="cite_ref-216" class="reference"><a href="#cite_note-216"><span class="cite-bracket">[</span>216<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Բրազիլական հիմնական ջրային ուղիների թվում առանձնացվում են երկուսը. Հիդրովիա Տիետե-Պարանա և Հիդրովիա դու Սոլիմոյես-Ամազոնաս, որը բաղկացած է երկու հատվածներից. Սոլիմոյնս, որը ձգվում է Տաբատինգայից մինչև Մանաուս և ունի մոտ 1600 կիլոմետր երկարություն և Ամազոնաս, որը ձգվում է Մանաուսից մինչև Բելեմ և ունի 1650 կմ երկարություն։ Ամազոնի հարթավայրից գրեթե ողջ ուղևորափոխադրումն իրականացվում է այս ջրային ուղիով, բացի գրեթե բոլոր բեռնափոխադրումներից, որոնք ուղևորվում են Բելեն եւ Մանաուս խոշոր տարածաշրջանային կենտրոններ։ Բրազիլիայում տրանսպորտային այս տեսակը դեռևս քիչ է կիրառվում։ Տնտեսական տեսանկյունից ամենակարևոր ջրային ուղին ձգվում է Բրազիլիայի հյուսիս-արևելքից դեպի հարավ։ Դրա ամբողջական կիրառումը դեռևս կախված է նավակայանների շինարարությունից, խոշոր փորման աշխատանքներից և գլխավորապես ինտերմոդալ ինտեգրման հնարավորությամբ նավահանգիստների առկայությունից։ Արգենտինայում ջրային ուղիների ցանցը հիմնականում տարածվում է Լա Պլատա, Պարանա, Պարագվայ և Ուրուգվայ գետերի վրա։ Գետային հիմնական նավահանգիստներն են Զարատեն և Կամպանան։ Բուենոս Այրեսի նավահանգիստը պատմականորեն առաջինն է անհատական կարևորությամբ, բայց Ափ Ռիվեր անունը կրող տարածքը, որը Սանտա Ֆեից ձգվում է մինչև Պարանա գետ՝ ընդհանուր 67 կմ, ունի ընդհանուր 17 նավահանգիստ, որտեղ կենտրոնացված է այս երկրի արտահանման ընդհանուր ծավալների 50 %-ը։ </p><p>Հարավային Ամերիկայում միայն երկու երկաթգիծ է մայրցամաքային։ Առաջինը Տրանսանդյան երկաթգիծն է, որն իրար է կապում Արգենտինայի մայրաքաղաք Բուենոս Այրեսն ու Չիլիի Վալպարաիսո քաղաքը։ Իսկ երկրորդը Բրազիլիա-Բոլիվիա երկաթգիծն է, որն իրար է կապում բրազիլական <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%BD" title="Սանտուս">Սանտուս</a> նավահանգիստն ու Բոլիվիայի <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1_%D4%BF%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%BD_%D5%A4%D5%A5_%D5%AC%D5%A1_%D5%8D%D5%AB%D5%A5%D6%80%D6%80%D5%A1_(%D4%B2%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BE%D5%AB%D5%A1)" class="mw-redirect" title="Սանտա Կրուս դե լա Սիերրա (Բոլիվիա)">Սանտա Կրուս դե լա Սիերրա</a> քաղաքը։ Ի հավելումն սրա, կա նաև Պանամերիկյան մայրուղին, որը հյուսիսից հարավ անցնում է Անդյան երկրներով և Արգենտինայով, չնայած որոշ հատվածների կառուցումը դեռևս չի ավարտվել<sup id="cite_ref-217" class="reference"><a href="#cite_note-217"><span class="cite-bracket">[</span>217<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Երկաթուղային հատվածն առավել լավ զարգացած է բնակչության խտությամբ ամենախոշոր երկու շրջաններում։ Լա Պլատայի ցանցը, որը ստեղծվել է Լա Պլատայում և մեծապես պատկանում է Արգենտինային, ունի ավելի քան 45,000 կմ երկարություն։ Իսկ երկրորդը Հարավարևելյան Բրազիլիայի ցանցն է, որը հիմնականում սպասարկում է Սան Պաուլու, Ռիո դե Ժանեյրո և Մինաս Ժերայս նահանգները։ Բրազիլիան և Արգենտինան առաջատար են նաև ավտոճանապարհների թվով։ Ի հավելումն ժամանակակից ճանապարհների, որոնք ձգվում են Արգենտինայի հյուսիսում և Բրազիլիայի հարավ-արևելքում ու հարավում, ընդարձակ ճանապարհային համալիրը նպատակ ունի դաշնային մայրաքաղաքը՝ Բրազիլիան, կապել երկրի հարավային, հարավարևելյան, հյուսիսարևելյան և հյուսիսային նահանգների հետ։ </p><p>Հարավային Ամերիկան ունի ներքին ջրային ճանապարհներով նավագնացության աշխարհի ամենամեծ համակարգերից մեկը, որը հիմնականում տարածվում է <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A1%D5%A6%D5%B8%D5%B6%D5%AB_%D5%A4%D5%A1%D5%B7%D5%BF%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D6%80" title="Ամազոնի դաշտավայր">Ամազոնի դաշտավայրով</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%A1_%D5%8A%D5%AC%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լա Պլատայի ավազան (դեռ գրված չէ)">Լա Պլատայի ավազանով</a>, Սան Ֆրանսիսկու դու Սուլի և Օրինոկոյի ավազաններով։ Բրազիլիան ունի մոտ 54,000 կմ նավագնացության ուղի, այն դեպքում, երբ Արգենտինայում այն կազմում է 6,500 կմ, իսկ Վենեսուելայում՝ 1,200 կմ։ </p><p>Երկու հիմնական առևտրային նավատորմերը ևս պատկանում են Բրազիլիային և Արգենտինային։ Նրանց հաջորդում են Չիլին, Վենեսուելան, Պերուն և Կոլումբիան։ Ամենախոշոր առևտրային նավահանգիստներն են <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%BD_%D4%B1%D5%B5%D6%80%D5%A5%D5%BD" title="Բուենոս Այրես">Բուենոս Այրեսը</a>, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%BD" title="Սանտուս">Սանտուսը</a>, <a href="/wiki/%D5%8C%D5%AB%D5%B8_%D5%A4%D5%A5_%D4%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%B5%D6%80%D5%B8" title="Ռիո դե Ժանեյրո">Ռիո դե Ժանեյրոն</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%AB%D5%A1_%D4%B2%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%A1" title="Բաիա Բլանկա">Բաիա Բլանկան</a>, <a href="/wiki/%D5%8C%D5%B8%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%B8_(%D4%B1%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1)" title="Ռոսարիո (Արգենտինա)">Ռոսարիոն</a>, <a href="/wiki/%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AB%D5%BD%D5%B8" title="Վալպարաիսո">Վալպարաիսոն</a>, <a href="/wiki/%D5%8C%D5%A5%D5%BD%D5%AB%D6%86%D5%AB" title="Ռեսիֆի">Ռեսիֆին</a>, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%AC%D5%BE%D5%A1%D5%A4%D5%B8%D6%80_(%D4%B2%D5%A1%D5%B0%D5%AB%D5%A1)" title="Սալվադոր (Բահիա)">Սալվադորը</a>, <a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D5%BE%D5%AB%D5%A4%D5%A5%D5%B8" title="Մոնտեվիդեո">Մոնտեվիդեոն</a>, <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B5%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A1%D6%80%D5%A1" title="Պարանայգուարա">Պարանայգուարան</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%8C%D5%AB%D5%B8%D6%82_%D4%B3%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ռիու Գրանդի (դեռ գրված չէ)">Ռիու Գրանդին</a>, <a href="/wiki/%D5%96%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%A1" title="Ֆորտալեզա">Ֆորտալեզան</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A5%D5%AC%D5%A5%D5%B4_(%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1)" title="Բելեմ (Բրազիլիա)">Բելեմը</a> և <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%A2%D5%B8_(%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84)" title="Մարակայբո (քաղաք)">Մարակայբոն</a>։ </p><p>Հարավային Ամերիկայում կոմերցիոն ավիացիայի ընդլայնման համար լայն դաշտ կա, որն ունի երթևեկության ամենախիտ գծերից մեկն աշխարհում՝ Ռիո դե Ժանեյրո-Սան Պաուլուն և խոշոր օդանավակայաններ, ինչպես օրինակ Սան Պաուլուի Կոնգոնյաս, Սան Պաուլուի Ժուարուլյոս և Վիրակոպոս միջազգային օդանավակայանները, Ռիո դե Ժանեյրոյի Ժալեաո միջազգային օդանավակայանն ու Սանտուս Դումոնտ օդանավակայանը, Բոգոտայի Էլ Դորադո միջազգային օդանավակայանը, Բուենոս Այրեսի Էզեիզա միջազգային օդանավակայանը, Բելու Օրիզոնտիի Տանկրեդո Նևես միջազգային օդանավակայանը, Կուրիտիբայի Աֆոնսո Պենա միջազգային օդանավակայանը, Բրազիլիայի, Կարակասի, Մոնտեվիդեոյի, Լիմայի, Վիրու-Վիրու միջազգային օդանավակայանը (Սանտա Կրուս դե լա Սիեռա), Ռեսիֆիի, Սալվադորի, Սալգադու Ֆիլյո միջազգային օդանավակայանը (Պորտու Ալեգրե), Ֆորտալեզայի, Մանաուսի և Բելեմի օդանավակայանները։ </p><p>Խոշոր քաղաքներում հանրային տրանսպորտի հիմնական տեսակն ավտոբուսն է։ Բազմաթիվ քաղաքներ ունեն նաև մետրոյի և վերգետնյա գնացքների տարբեր համակարգեր, որոնցից առաջինը եղել է <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%BD_%D4%B1%D5%B5%D6%80%D5%A5%D5%BD%D5%AB_%D5%B4%D5%A5%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BF%D5%A5%D5%B6" title="Բուենոս Այրեսի մետրոպոլիտեն">Բուենոս Այրեսի մետրոպոլիտենը</a>։ Այն բացվել է 1913 թվականին<sup id="cite_ref-218" class="reference"><a href="#cite_note-218"><span class="cite-bracket">[</span>218<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D5%B5%D5%AB_%D5%B4%D5%A5%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սանտյագոյի մետրոպոլիտեն (դեռ գրված չէ)">Սանտյագոյի մետրոպոլիտենը</a><sup id="cite_ref-Home_219-0" class="reference"><a href="#cite_note-Home-219"><span class="cite-bracket">[</span>219<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Հարավային Ամերիկայում մետրոյի ամենամեծ ցանցն է, որն ունի 103 կմ երկարություն, մինչդեռ <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A1%D5%B6_%D5%8A%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%B8%D5%B5%D5%AB_%D5%B4%D5%A5%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սան Պաուլոյի մետրոպոլիտեն (դեռ գրված չէ)">Սան Պաուլոյի մետրոպոլիտենը</a> ամենամեծն է ուղևորափոխադրումների թվով։ Օրական Բրազիլիայի խոշորագույն քաղաքի մետրոյից օգտվում է 4,6 միլիոն ուղևոր<sup id="cite_ref-2014ridership_220-0" class="reference"><a href="#cite_note-2014ridership-220"><span class="cite-bracket">[</span>220<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Այն նաև համարվում է Ամերիկա աշխարհամասի լավագույն մետրոպոլիտենը։ 1854 թվականին Ռիո դե Ժանեյրոյում է կառուցվել Հարավային Ամերիկայի առաջին երկաթգիծը։ Այսօր քաղաքն ունի տրանսպորտային լայն և բազմազան համակարգ, որին ինտեգրված են ավտոբուսներն ու մետրոն։ Վերջերս քաղաքում բացվել է նաև VLT անունը կրող թեթև երկաթուղային տրանսպորտային համակարգը։ Վերջինս ցածր արագությամբ փոքր էլեկտրական տրամվայ է, իսկ Սան Պաուլոյում բացվել է Հարավային Ամերիկայի առաջին մոնոռելսային երկաթուղին։ Բրազիլիայում արագընթաց ավտոբուսային համակարգը կոչվում է BRT (Ավտոբուսային արագ տեղափոխում), որը գործում է մի շարք խոշոր քաղաքներում։ Տելեֆերիկո անունը կրող ճոպանուղին էլ իրար է կապում <a href="/wiki/%D4%BC%D5%A1_%D5%8A%D5%A1%D5%BD" title="Լա Պաս">Լա Պասը</a> և <a href="/wiki/%D4%B7%D5%AC_%D4%B1%D5%AC%D5%BF%D5%B8_(%D4%B2%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BE%D5%AB%D5%A1)" title="Էլ Ալտո (Բոլիվիա)">Էլ Ալտոն</a>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Տես_նաև"><span id=".D5.8F.D5.A5.D5.BD_.D5.B6.D5.A1.D6.87"></span>Տես նաև</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=35" title="Խմբագրել բաժինը. Տես նաև" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=35" title="Edit section's source code: Տես նաև"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D5%80%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Հյուսիսային Ամերիկա">Հյուսիսային Ամերիկա</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://biowasteremoval.com/">Կենտրոնական Ամերիկա</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211017183601/https://biowasteremoval.com/">Արխիվացված</a> 2021-10-17 <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ծանոթագրություններ"><span id=".D4.BE.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D5.A9.D5.A1.D5.A3.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Ծանոթագրություններ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=36" title="Խմբագրել բաժինը. Ծանոթագրություններ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=36" title="Edit section's source code: Ծանոթագրություններ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9141943">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10127783">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldometers.info/world-population/south-america-population/">«Population of South America (2022) - Worldometer»</a>. <i>www.worldometers.info</i> (անգլերեն)<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 8-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.worldometers.info&rft.atitle=Population+of+South+America+%282022%29+-+Worldometer&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldometers.info%2Fworld-population%2Fsouth-america-population%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-academia.edu-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-academia.edu_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFSchenoni" class="citation journal cs1">Schenoni, Luis L. (1970 թ․ հունվարի 1). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.academia.edu/12944490">«Unveiling the South American Balance»</a>. <i>Estudos Internacionais 2(2): 215–232</i><span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Estudos+Internacionais+2%282%29%3A+215%E2%80%93232.&rft.atitle=Unveiling+the+South+American+Balance&rft.aulast=Schenoni&rft.aufirst=Luis+L.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.academia.edu%2F12944490&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Holsti 1996, p. 155</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Cohen, Saul Bernard. 2003. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=QkMD8HKRlgoC&pg=PA141">"North and Middle America" (Ch. 5)</a>. <i>Geopolitics of the World System</i>, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0847699072" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0847699072">0847699072</a></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm#americas">"Americas"</a> <i>Standard Country and Area Codes Classifications (M49)</i>, United Nations Statistics Division</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080303233306/http://atlas.nrcan.gc.ca/site/english/maps/reference/international/north_america/referencemap_image_view">«North America»</a>. <i>Atlas of Canada</i>. 2003 թ․ նոյեմբերի 14. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://atlas.nrcan.gc.ca/site/english/maps/reference/international/north_america/referencemap_image_view">օրիգինալից</a> 2008 թ․ մարտի 3-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 21-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Atlas+of+Canada&rft.atitle=North+America&rft_id=http%3A%2F%2Fatlas.nrcan.gc.ca%2Fsite%2Fenglish%2Fmaps%2Freference%2Finternational%2Fnorth_america%2Freferencemap_image_view&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-North_America_Atlas-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-North_America_Atlas_7-0">7,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-North_America_Atlas_7-1">7,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nationalgeographic.com/xpeditions/atlas/index.html?Parent=nameri&Rootmap=&Mode=d&SubMode=w">North America Atlas</a> National Geographic</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation encyclopaedia cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/440722/Panama">«Panama»</a>. <i>Britannica.com</i>. 1999 թ․ դեկտեմբերի 31<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 21-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Panama&rft.btitle=Britannica.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2FEBchecked%2Ftopic%2F440722%2FPanama&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/panama/">«Panama»</a>. <i>The World Factbook</i>. Cia.gov<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 21-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+World+Factbook&rft.atitle=Panama&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Fthe-world-factbook%2Fcountries%2Fpanama%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071218212813/http://ngm.nationalgeographic.com/ngm/0308/feature3/">«Parts of Chile's Atacama Desert haven't seen a drop of rain since recordkeeping began. Somehow, more than a million people squeeze life from this parched land»</a>. <i>National Geographic Magazine</i>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ngm.nationalgeographic.com/ngm/0308/feature3/">օրիգինալից</a> 2007 թ․ դեկտեմբերի 18-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2009 թ․ ապրիլի 18-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=National+Geographic+Magazine&rft.atitle=Parts+of+Chile%27s+Atacama+Desert+haven%27t+seen+a+drop+of+rain+since+recordkeeping+began.+Somehow%2C+more+than+a+million+people+squeeze+life+from+this+parched+land&rft_id=http%3A%2F%2Fngm.nationalgeographic.com%2Fngm%2F0308%2Ffeature3%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090408100840/http://www.extremescience.com/DriestPlace.htm">«Driest Place | Driest Desert Atacama Desert»</a>. Extremescience.com. 2007 թ․ հունվարի 25. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.extremescience.com/DriestPlace.htm">օրիգինալից</a> 2009 թ․ ապրիլի 8-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2009 թ․ ապրիլի 18-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Driest+Place+%26%23124%3B+Driest+Desert+Atacama+Desert&rft.pub=Extremescience.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.extremescience.com%2FDriestPlace.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFMcKay,_C.P.2002" class="citation journal cs1">McKay, C.P. (May–June 2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090826151945/http://quest.nasa.gov/challenges/marsanalog/egypt/AtacamaAdAstra.pdf">«Two dry for life: The Atacama Desert and Mars»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>Ad Astra</i>. <b>14</b> (3): 30. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://quest.nasa.gov/challenges/marsanalog/egypt/AtacamaAdAstra.pdf">օրիգինալից</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> 2009 թ․ օգոստոսի 26-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Ad+Astra&rft.atitle=Two+dry+for+life%3A+The+Atacama+Desert+and+Mars&rft.volume=14&rft.issue=3&rft.pages=30&rft.date=2002-05%2F2002-06&rft.au=McKay%2C+C.P.&rft_id=http%3A%2F%2Fquest.nasa.gov%2Fchallenges%2Fmarsanalog%2Fegypt%2FAtacamaAdAstra.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bacctravel.com/about-brazil">«Bacc Travel brazilian Vacation Experts»</a>. <i>www.bacctravel.com</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.bacctravel.com&rft.atitle=Bacc+Travel+brazilian+Vacation+Experts&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bacctravel.com%2Fabout-brazil&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFSociety" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Society, National Geographic (2012 թ․ հունվարի 4). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210210204912/https://www.nationalgeographic.org/encyclopedia/south-america-physical-geography/">«South America: Physical Geography»</a>. <i>National Geographic Society</i> (անգլերեն). Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nationalgeographic.org/encyclopedia/south-america-physical-geography/">օրիգինալից</a> 2021-02-10-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 19-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=National+Geographic+Society&rft.atitle=South+America%3A+Physical+Geography&rft.aulast=Society&rft.aufirst=National+Geographic&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nationalgeographic.org%2Fencyclopedia%2Fsouth-america-physical-geography%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nationalgeographic.com/xpeditions/atlas/index.html?Parent=sameri&Rootmap=&Mode=d&SubMode=w">South America Atlas</a> National Geographic</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm#americas">«United Nations Statistics Division – Standard Country and Area Codes Classifications (M49)»</a>. Unstats.un.org. 2011 թ․ սեպտեմբերի 20<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 21-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=United+Nations+Statistics+Division+%E2%80%93+Standard+Country+and+Area+Codes+Classifications+%28M49%29&rft.pub=Unstats.un.org&rft_id=http%3A%2F%2Funstats.un.org%2Funsd%2Fmethods%2Fm49%2Fm49regin.htm%23americas&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-protectedareas-17"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-protectedareas_17-0">17,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-protectedareas_17-1">17,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation book cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://wedocs.unep.org/bitstream/handle/20.500.11822/30152/RevOceania.pdf?sequence=1&isAllowed=y"><i>Review of the Protected Areas System in Oceania</i></a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. International Union for Conservation of Nature and Natural Resources. 1986<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 17-ին</span>. «Easter Island on the east has been included on the basis of its Polynesian and biogeographic affinities even though it is politically apart. The other islands of the eastern Pacific (Galapagos, Juan Fernandez, etc.) have sometimes been included in Oceania.»</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Review+of+the+Protected+Areas+System+in+Oceania&rft.pub=International+Union+for+Conservation+of+Nature+and+Natural+Resources&rft.date=1986&rft_id=https%3A%2F%2Fwedocs.unep.org%2Fbitstream%2Fhandle%2F20.500.11822%2F30152%2FRevOceania.pdf%3Fsequence%3D1%26isAllowed%3Dy&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFHull1937" class="citation book cs1">Hull, Frank M. (1937). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hbs.bishopmuseum.org/pubs-online/pdf/op13-10.pdf"><i>A Check List of the Syrphidae of Oceania</i></a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Department of Biology, University of Missouri<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 17-ին</span>. «Oceania is primarily considered as the restricted region treated in this paper, but for comparative purposes, in the table only, it is also considered in a broad sense as including New Guinea, Australia, New Caledonia, New Zealand, the Antipodes, and Galapagos.»</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Check+List+of+the+Syrphidae+of+Oceania&rft.pub=Department+of+Biology%2C+University+of+Missouri&rft.date=1937&rft.aulast=Hull&rft.aufirst=Frank+M.&rft_id=http%3A%2F%2Fhbs.bishopmuseum.org%2Fpubs-online%2Fpdf%2Fop13-10.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://helictite.caves.org.au/pdf4/25.01.Issue.Print.pdf">«Oceania Bibliography»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>Helictite: Journal of Australasian cave research</i>. <b>25</b> (1). 1987<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 16-ին</span>. «This paper covers the region from Irian Jaya (Western New Guinea, a province of New Guinea) in the west to Galapagos Islands (Equador) and Easter Island (Chile) in the east.»</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Helictite%3A+Journal+of+Australasian+cave+research&rft.atitle=Oceania+Bibliography&rft.volume=25&rft.issue=1&rft.date=1987&rft_id=https%3A%2F%2Fhelictite.caves.org.au%2Fpdf4%2F25.01.Issue.Print.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFLever2003" class="citation book cs1">Lever, Christopher (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=igNPuKzHfG0C&dq=%22galapagos+islands%22+%22oceania%22&pg=PA183"><i>Naturalized Reptiles and Amphibians of the World</i></a>. Oxford University Press. էջ 183. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-0-19-850771-0" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-0-19-850771-0"><bdi>978-0-19-850771-0</bdi></a><span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 18-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Naturalized+Reptiles+and+Amphibians+of+the+World&rft.pages=183&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=2003&rft.isbn=978-0-19-850771-0&rft.aulast=Lever&rft.aufirst=Christopher&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DigNPuKzHfG0C%26dq%3D%2522galapagos%2Bislands%2522%2B%2522oceania%2522%26pg%3DPA183&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation book cs1"><i>South Georgia and the South Sandwich Islands</i>. էջ 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=South+Georgia+and+the+South+Sandwich+Islands&rft.pages=2017&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://mcee.ou.edu/bweaver/Ascension/ai-geol.htm">«Ascension Island Geology»</a>. <i>mcee.ou.edu</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=mcee.ou.edu&rft.atitle=Ascension+Island+Geology&rft_id=http%3A%2F%2Fmcee.ou.edu%2Fbweaver%2FAscension%2Fai-geol.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFBeckZimmermannMcVicarVergopolan" class="citation journal cs1">Beck, Hylke E.; Zimmermann, Niklaus E.; McVicar, Tim R.; Vergopolan, Noemi; Berg, Alexis; Wood, Eric F. (2018 թ․ հոկտեմբերի 30). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6207062">«Present and future Köppen-Geiger climate classification maps at 1-km resolution»</a>. <i>Scientific Data</i>. <b>5</b>: 180214. <a href="/wiki/Bibcode_(identifier)" class="mw-redirect" title="Bibcode (identifier)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2018NatSD...580214B">2018NatSD...580214B</a>. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fsdata.2018.214">10.1038/sdata.2018.214</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/issn/2052-4463">2052-4463</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6207062">6207062</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30375988">30375988</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Scientific+Data&rft.atitle=Present+and+future+K%C3%B6ppen-Geiger+climate+classification+maps+at+1-km+resolution&rft.volume=5&rft.pages=180214&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC6207062%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Abibcode%2F2018NatSD...580214B&rft_id=info%3Apmid%2F30375988&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fsdata.2018.214&rft.issn=2052-4463&rft.aulast=Beck&rft.aufirst=Hylke+E.&rft.au=Zimmermann%2C+Niklaus+E.&rft.au=McVicar%2C+Tim+R.&rft.au=Vergopolan%2C+Noemi&rft.au=Berg%2C+Alexis&rft.au=Wood%2C+Eric+F.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC6207062&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Climate-24"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Climate_24-0">24,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Climate_24-1">24,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Climate_24-2">24,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Climate_24-3">24,3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Climate_24-4">24,4</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Climate_24-5">24,5</a></sup></span> <span class="reference-text">O CLIMA. In: <i>Atlas Mundial</i>. São Paulo: Cia. Melhoramentos de São Paulo, 1999, pp. 20–21 <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/85-06-02889-2" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/85-06-02889-2">85-06-02889-2</a></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFLandsea" class="citation web cs1">Landsea, Chris (2005 թ․ հուլիսի 13). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.aoml.noaa.gov/hrd/tcfaq/G6.html">«Why doesn't the South Atlantic Ocean experience tropical cyclones?»</a>. <i>Atlantic Oceanographic and Meteorological Laboratory</i>. National Oceanographic and Atmospheric Administration<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 9-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Atlantic+Oceanographic+and+Meteorological+Laboratory&rft.atitle=Why+doesn%27t+the+South+Atlantic+Ocean+experience+tropical+cyclones%3F&rft.aulast=Landsea&rft.aufirst=Chris&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.aoml.noaa.gov%2Fhrd%2Ftcfaq%2FG6.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldatlas.com/articles/the-ten-wettest-places-in-the-world.html">«Wettest Places On Earth By Annual Rainfall»</a>. <i>World Atlas</i>. 2019 թ․ մարտի 27<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 12-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=World+Atlas&rft.atitle=Wettest+Places+On+Earth+By+Annual+Rainfall&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldatlas.com%2Farticles%2Fthe-ten-wettest-places-in-the-world.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Know.net-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Know.net_27-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150411062149/http://www.knoow.net/ciencterravida/geografia/correntegolfo.htm">«Apresentação da Corrente do Golfo»</a> [Presentation of the Gulf Stream]. <i>knoow.net</i> (պորտուգալերեն). Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.knoow.net/ciencterravida/geografia/correntegolfo.htm">օրիգինալից</a> 2015 թ․ ապրիլի 11-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 26-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=knoow.net&rft.atitle=Apresenta%C3%A7%C3%A3o+da+Corrente+do+Golfo&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.knoow.net%2Fciencterravida%2Fgeografia%2Fcorrentegolfo.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-OBrienP-Oxford_Atlas-28"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-OBrienP-Oxford_Atlas_28-0">28,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-OBrienP-Oxford_Atlas_28-1">28,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-OBrienP-Oxford_Atlas_28-2">28,2</a></sup></span> <span class="reference-text">O'Brien, Patrick. (General Editor). Oxford Atlas of World History. New York: Oxford University Press, 2005. p. 25</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text">Horst Pietschmann, <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.it/books?id=z8ZnAAAAMAAJ&q=Julius+II+ratified+tordesillas+1505&dq=Julius+II+ratified+tordesillas+1505&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjBsojxkrzlAhWN2aQKHcY6BhEQ6AEINTAC">Atlantic history : history of the Atlantic System 1580-1830</a></i>, Göttingen : Vandenhoeck & Ruprecht, 2002, p. 239</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFC.R._Boxer1990" class="citation book cs1">C.R. Boxer (1990). <i>The Dutch Seaborne Empire</i>. Penguin. էջեր 271–272. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/9780140136180" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/9780140136180"><bdi>9780140136180</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Dutch+Seaborne+Empire&rft.pages=271-272&rft.pub=Penguin&rft.date=1990&rft.isbn=9780140136180&rft.au=C.R.+Boxer&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text">Anstey, Roger: <i>The Atlantic Slave Trade and British abolition, 1760–1810</i>. London: Macmillan, 1975, p. 5.</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150313000755/http://veja.abril.com.br/blog/ricardo-setti/tema-livre/vergonha-ainda-maior-novas-informacoes-disponiveis-em-um-enorme-banco-de-dados-mostram-que-a-escravidao-no-brasil-foi-muito-pior-do-que-se-sabia-antes/">«Vergonha Ainda Maior: Novas informações disponíveis em um enorme banco de dados mostram que a escravidão no Brasil foi muito pior do que se sabia antes (»</a>. <i>Veja</i> (պորտուգալերեն). Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://veja.abril.com.br/blog/ricardo-setti/tema-livre/vergonha-ainda-maior-novas-informacoes-disponiveis-em-um-enorme-banco-de-dados-mostram-que-a-escravidao-no-brasil-foi-muito-pior-do-que-se-sabia-antes/">օրիգինալից</a> 2015 թ․ մարտի 13-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 16-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Veja&rft.atitle=Vergonha+Ainda+Maior%3A+Novas+informa%C3%A7%C3%B5es+dispon%C3%ADveis+em+um+enorme+banco+de+dados+mostram+que+a+escravid%C3%A3o+no+Brasil+foi+muito+pior+do+que+se+sabia+antes+%28&rft_id=http%3A%2F%2Fveja.abril.com.br%2Fblog%2Fricardo-setti%2Ftema-livre%2Fvergonha-ainda-maior-novas-informacoes-disponiveis-em-um-enorme-banco-de-dados-mostram-que-a-escravidao-no-brasil-foi-muito-pior-do-que-se-sabia-antes%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text">Stephen D. Behrendt, David Richardson, and David Eltis, W.E.B. Du Bois Institute for African and African-American Research, Harvard University. Based on "records for 27,233 voyages that set out to obtain slaves for the Americas". <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFStephen_Behrendt1999" class="citation book cs1">Stephen Behrendt (1999). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/africanaencyclop00appi">«Transatlantic Slave Trade»</a>. <i>Africana: The Encyclopedia of the African and African American Experience</i>. New York: Basic Civitas Books. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-0-465-00071-5" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-0-465-00071-5"><bdi>978-0-465-00071-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Transatlantic+Slave+Trade&rft.btitle=Africana%3A+The+Encyclopedia+of+the+African+and+African+American+Experience&rft.place=New+York&rft.pub=Basic+Civitas+Books&rft.date=1999&rft.isbn=978-0-465-00071-5&rft.au=Stephen+Behrendt&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fafricanaencyclop00appi&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Yeager1995-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Yeager1995_34-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFYeager" class="citation journal cs1">Yeager, Timothy J. (1995 թ․ դեկտեմբեր). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_journal-of-economic-history_1995-12_55_4/page/842">«Encomienda or Slavery? The Spanish Crown's Choice of Labor Organization in Sixteenth-Century Spanish America»</a>. <i>The Journal of Economic History</i>. <b>55</b> (4): 842–859. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1017%2FS0022050700042182">10.1017/S0022050700042182</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Journal+of+Economic+History&rft.atitle=Encomienda+or+Slavery%3F+The+Spanish+Crown%27s+Choice+of+Labor+Organization+in+Sixteenth-Century+Spanish+America&rft.volume=55&rft.issue=4&rft.pages=842-859&rft_id=info%3Adoi%2F10.1017%2FS0022050700042182&rft.aulast=Yeager&rft.aufirst=Timothy+J.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_journal-of-economic-history_1995-12_55_4%2Fpage%2F842&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-c-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-c_35-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation encyclopaedia cs1">«The "Golden Law" Abolishing Slavery in Brazil». <i>Encyclopedia of emancipation and abolition in the Transatlantic world</i>. London, United Kingdom: Routledge. 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=The+%22Golden+Law%22+Abolishing+Slavery+in+Brazil&rft.btitle=Encyclopedia+of+emancipation+and+abolition+in+the+Transatlantic+world&rft.place=London%2C+United+Kingdom&rft.pub=Routledge&rft.date=2007&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://brasilescola.uol.com.br/historia-da-america/caudilhismo.htm">«Caudilhismo»</a>. <i>Brasil Escola</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Brasil+Escola&rft.atitle=Caudilhismo&rft_id=https%3A%2F%2Fbrasilescola.uol.com.br%2Fhistoria-da-america%2Fcaudilhismo.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFDay" class="citation web cs1">Day, Peter (1997 թ․ դեկտեմբերի 17). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070303074424/http://www.brasilescola.com/historiab/guerra-farrapos.htm">«Ragamuffin War»</a>. Brasil Escola. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.brasilescola.com/historiab/guerra-farrapos.htm">օրիգինալից</a> 2007 թ․ մարտի 3-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2007 թ․ մարտի 27-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ragamuffin+War&rft.pub=Brasil+Escola&rft.aulast=Day&rft.aufirst=Peter&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.brasilescola.com%2Fhistoriab%2Fguerra-farrapos.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFSouza" class="citation web cs1">Souza, Rainer (2002 թ․ հունվարի 20). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.brasilescola.com/historiab/revolucao-farroupilha.htm">«Ragamuffin Revolution»</a>. RioGrande<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2007 թ․ մարտի 27-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ragamuffin+Revolution&rft.pub=RioGrande&rft.aulast=Souza&rft.aufirst=Rainer&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.brasilescola.com%2Fhistoriab%2Frevolucao-farroupilha.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text">Holsti 1996, p. 153</span> </li> <li id="cite_note-Latin_America’s_Wars-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Latin_America’s_Wars_40-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFScheina" class="citation book cs1">Scheina, Robert L. (2003 թ․ հունվարի 31). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=khU0sFxgyjMC&q=chapter+twenty-five&pg=RA2-PA1844"><i>Latin America's Wars</i></a>. Potomac Books, Inc. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-1597974776" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-1597974776"><bdi>978-1597974776</bdi></a> – via Google Books.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Latin+America%27s+Wars&rft.pub=Potomac+Books%2C+Inc.&rft.isbn=978-1597974776&rft.aulast=Scheina&rft.aufirst=Robert+L.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DkhU0sFxgyjMC%26q%3Dchapter%2Btwenty-five%26pg%3DRA2-PA1844&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFBorges" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Borges, Fernando Tadeu de Miranda. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.historiadobrasil.net/guerraparaguai/">«A Guerra do Paraguai – História – Resumo»</a>. <i>Historiadobrasil.net</i> (պորտուգալերեն).</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Historiadobrasil.net&rft.atitle=A+Guerra+do+Paraguai+%E2%80%93+Hist%C3%B3ria+%E2%80%93+Resumo&rft.aulast=Borges&rft.aufirst=Fernando+Tadeu+de+Miranda&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.historiadobrasil.net%2Fguerraparaguai%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFRossi" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Rossi, Carlos (2007 թ․ հուլիսի 9). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090304002203/http://pt.shvoong.com/humanities/h_history/1628182-am%C3%A9rica-latina-guerra-pac%C3%ADfico/">«América Latina – Guerra do Pacífico»</a> (պորտուգալերեն). Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://pt.shvoong.com/humanities/h_history/1628182-américa-latina-guerra-pacífico/">օրիգինալից</a> 2009 թ․ մարտի 4-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Am%C3%A9rica+Latina+%E2%80%93+Guerra+do+Pac%C3%ADfico&rft.aulast=Rossi&rft.aufirst=Carlos&rft_id=http%3A%2F%2Fpt.shvoong.com%2Fhumanities%2Fh_history%2F1628182-am%C3%A9rica-latina-guerra-pac%C3%ADfico%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text">Woodard, James P. "A Place in Politics: São Paulo, Brazil; From Seigneurial Republicanism to Regionalist Revolt" Duke University Press 2009 Chapter 3 "War and the Health of the State" especially pp. 77–81 <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=RS7kgAPs430C&pg=PA77&dq=Brazil+%22A+Place+in+Politics%22+pickets+pestilence&hl=pt-BR&sa=X&ei=WaFPUefhOOfK0AH_iYGQAw&ved=0CC8Q6AEwAA#v=onepage&q=Brazil%20%22A%20Place%20in%20Politics%22%20pickets%20pestilence&f=false">visualization on Google Books</a></span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text">Conniff, Michael L. and McCann, Frank D. "Modern Brazil, Elites and Masses in Historical Perspective" University of Nebraska Press 1991 <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0803263481" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0803263481">0803263481</a> p. 168 <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=UhbQdNXVtKYC&pg=PA168&dq=strike+brazil+1917+brazil&hl=pt-BR&sa=X&ei=tZpPUbwfktXSAcG1gOgK&ved=0CEcQ6AEwBA#v=onepage&q=strike%20brazil%201917%20brazil&f=false">visualization on Google Books</a></span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ucdp.uu.se/#country/135">«Peru»</a>. <i>Uppsala Conflict Data Program</i>. Uppsala Universitet.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Uppsala+Conflict+Data+Program&rft.atitle=Peru&rft_id=https%3A%2F%2Fucdp.uu.se%2F%23country%2F135&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFSmyers1990" class="citation journal cs1">Smyers, Richard P. (1990). «Review: PANZERSCHIFF "ADMIRAL GRAF SPEE" by Siegfried Breyer». <i>Warship International</i>. <b>27</b> (1): 44. <a href="/wiki/JSTOR_(identifier)" class="mw-redirect" title="JSTOR (identifier)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/44891302">44891302</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Warship+International&rft.atitle=Review%3A+PANZERSCHIFF+%22ADMIRAL+GRAF+SPEE%22+by+Siegfried+Breyer&rft.volume=27&rft.issue=1&rft.pages=44&rft.date=1990&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F44891302%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Smyers&rft.aufirst=Richard+P.&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span>; <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFLandsborough2016" class="citation book cs1">Landsborough, Gordon (2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/battleofriverpla0000land"><i>The Battle of the River Plate: the First Naval Battle of the Second World War</i></a>. Frontline Books. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-1473878952" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-1473878952"><bdi>978-1473878952</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Battle+of+the+River+Plate%3A+the+First+Naval+Battle+of+the+Second+World+War&rft.pub=Frontline+Books&rft.date=2016&rft.isbn=978-1473878952&rft.aulast=Landsborough&rft.aufirst=Gordon&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fbattleofriverpla0000land&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Ibidem_Maximiano_2011-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Ibidem_Maximiano_2011_47-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Maximiano, Cesar. with Bonalume, Ricardo N. & Bujeiro, Ramiro. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=L6HVtOSmWAEC&printsec=frontcover&dq=Brazilian+Expeditionary+Force+WWII&hl=pt-BR&sa=X&ei=kgVwUslnwaaRB7_hgaAB&ved=0CDEQ6AEwAA#v=onepage&q=Brazilian%20Expeditionary%20Force%20WWII&f=false"><i>Brazilian Expeditionary Force in World War II</i></a>. Osprey Publishing Ltd., 2011. <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/9781849084833" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/9781849084833">9781849084833</a> (Print version).</span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text">Frank D. MacCann – 'Estudios Interdisciplinarios de America Latina y el Caribe', vol. 6, No. 2, 1995.</span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text">Richard Hough, <i>The Big Battleship</i> (London: Michael Joseph, 1966), 19. <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Oclc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կաղապար:Oclc (դեռ գրված չէ)">Կաղապար:Oclc</a>.</span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text">Robert Scheina, <i>Latin America: A Naval History, 1810–1987</i> (Annapolis, MD: Naval Institute Press, 1987), 86. <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-87021-295-8" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-87021-295-8">0-87021-295-8</a>.</span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200806081007/http://home.bt.com/news/on-this-day/june-14-1982-falklands-war-comes-to-an-end-as-britain-accepts-argentinas-surrender-11363986434075">«June 14, 1982: Falklands War comes to an end as Britain accepts Argentina's surrender»</a>. <i>BT Group</i>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://home.bt.com/news/on-this-day/june-14-1982-falklands-war-comes-to-an-end-as-britain-accepts-argentinas-surrender-11363986434075">օրիգինալից</a> 2020 թ․ օգոստոսի 6-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 6-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=BT+Group&rft.atitle=June+14%2C+1982%3A+Falklands+War+comes+to+an+end+as+Britain+accepts+Argentina%27s+surrender&rft_id=https%3A%2F%2Fhome.bt.com%2Fnews%2Fon-this-day%2Fjune-14-1982-falklands-war-comes-to-an-end-as-britain-accepts-argentinas-surrender-11363986434075&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text">"The Cambridge History of Latin America", edited by Leslie Bethell, Cambridge University Press (1995) <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-521-39525-9" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-521-39525-9">0-521-39525-9</a></span> </li> <li id="cite_note-natgeo-53"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-natgeo_53-0">53,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-natgeo_53-1">53,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-natgeo_53-2">53,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-natgeo_53-3">53,3</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFSociety" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Society, National Geographic (2012 թ․ հունվարի 4). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nationalgeographic.org/encyclopedia/south-america-human-geography/">«South America: Human Geography»</a>. <i>National Geographic Society</i> (անգլերեն). National Geographic<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 7-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=National+Geographic+Society&rft.atitle=South+America%3A+Human+Geography&rft.aulast=Society&rft.aufirst=National+Geographic&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nationalgeographic.org%2Fencyclopedia%2Fsouth-america-human-geography%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-factbook2008-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-factbook2008_54-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Land areas and population estimates are taken from <i>The 2008 World Factbook</i> which currently uses July 2007 data, unless otherwise noted.</span> </li> <li id="cite_note-UN_WPP-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-UN_WPP_55-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://esa.un.org/unpd/wpp/DataQuery/">«World Population Prospects: The 2017 Revision»</a>. <i>ESA.UN.org</i> (custom data acquired via website). <a href="/w/index.php?title=United_Nations_Department_of_Economic_and_Social_Affairs&action=edit&redlink=1" class="new" title="United Nations Department of Economic and Social Affairs (դեռ գրված չէ)">United Nations Department of Economic and Social Affairs</a>, Population Division<span class="reference-accessdate">. Վերցված է <span class="nowrap">10 September</span> 2017-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=ESA.UN.org&rft.atitle=World+Population+Prospects%3A+The+2017+Revision&rft_id=https%3A%2F%2Fesa.un.org%2Funpd%2Fwpp%2FDataQuery%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFLira1977" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Lira, Heitor (1977). <i>História de Dom Pedro II (1825–1891): Fastígio (1870–1880)</i> (պորտուգալերեն). Vol. 2. Belo Horizonte: Itatiaia.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Hist%C3%B3ria+de+Dom+Pedro+II+%281825%E2%80%931891%29%3A+Fast%C3%ADgio+%281870%E2%80%931880%29&rft.place=Belo+Horizonte&rft.pub=Itatiaia&rft.date=1977&rft.aulast=Lira&rft.aufirst=Heitor&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFTungoddenSternSternKolstad2004" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Tungodden, Bertil; Stern, Nicholas Herbert; Stern, Nicholas; Kolstad, Ivar (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=R1KBWX329uIC&q=late+19th+century+most+democratic+South+American+countries&pg=PA219"><i>Toward Pro-poor Policies: Aid, Institutions, and Globalization</i></a> (անգլերեն). World Bank Publications. էջ 219. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-0821353882" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-0821353882"><bdi>978-0821353882</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Toward+Pro-poor+Policies%3A+Aid%2C+Institutions%2C+and+Globalization&rft.pages=219&rft.pub=World+Bank+Publications&rft.date=2004&rft.isbn=978-0821353882&rft.aulast=Tungodden&rft.aufirst=Bertil&rft.au=Stern%2C+Nicholas+Herbert&rft.au=Stern%2C+Nicholas&rft.au=Kolstad%2C+Ivar&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DR1KBWX329uIC%26q%3Dlate%2B19th%2Bcentury%2Bmost%2Bdemocratic%2BSouth%2BAmerican%2Bcountries%26pg%3DPA219&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.globalpolicy.org/nations/sovereign/integrate/2008/1029newconsensus.htm">«Globalpolicy.org»</a>. Globalpolicy.org. 2008 թ․ հոկտեմբերի 29<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 24-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Globalpolicy.org&rft.pub=Globalpolicy.org&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.globalpolicy.org%2Fnations%2Fsovereign%2Fintegrate%2F2008%2F1029newconsensus.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFDivision" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Division, United Nations Population. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://population.un.org/dataportal/data/indicators/49/locations/32,68,76,152,170,218,238,254,328,600,604,740,858,862/start/1990/end/2022/table/pivotbylocation">«By Location | Pivot Table | Data Portal»</a>. <i>Population Division Data Portal</i> (անգլերեն)<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2022 թ․ հոկտեմբերի 24-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Population+Division+Data+Portal&rft.atitle=By+Location+%7C+Pivot+Table+%7C+Data+Portal&rft.aulast=Division&rft.aufirst=United+Nations+Population&rft_id=https%3A%2F%2Fpopulation.un.org%2Fdataportal%2Fdata%2Findicators%2F49%2Flocations%2F32%2C68%2C76%2C152%2C170%2C218%2C238%2C254%2C328%2C600%2C604%2C740%2C858%2C862%2Fstart%2F1990%2Fend%2F2022%2Ftable%2Fpivotbylocation&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.studycountry.com/guide/GY-language.htm">«The Languages spoken in Guyana»</a>. <i>Studylands</i> (ամերիկյան անգլերեն)<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 12-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Studylands&rft.atitle=The+Languages+spoken+in+Guyana&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.studycountry.com%2Fguide%2FGY-language.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFKaram,_John_Tofik2013" class="citation journal cs1">Karam, John Tofik (2013). «On the Trail and Trial of a Palestinian Diaspora: Mapping South America in the Arab–Israeli Conflict, 1967–1972». <i>Journal of Latin American Studies</i>. <b>45</b> (4): 751–777. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1017%2FS0022216X13001156">10.1017/S0022216X13001156</a>. <a href="/w/index.php?title=S2CID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="S2CID (identifier) (դեռ գրված չէ)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:145423526">145423526</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Latin+American+Studies&rft.atitle=On+the+Trail+and+Trial+of+a+Palestinian+Diaspora%3A+Mapping+South+America+in+the+Arab%E2%80%93Israeli+Conflict%2C+1967%E2%80%931972&rft.volume=45&rft.issue=4&rft.pages=751-777&rft.date=2013&rft_id=info%3Adoi%2F10.1017%2FS0022216X13001156&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A145423526%23id-name%3DS2CID&rft.au=Karam%2C+John+Tofik&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130705090247/http://www.pewforum.org/global-religious-landscape-christians.aspx">«Christians»</a>. <i>Pewforum.org</i>. 2012 թ․ դեկտեմբերի 18. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.pewforum.org/global-religious-landscape-christians.aspx">օրիգինալից</a> 2013 թ․ հուլիսի 5-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 11-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Pewforum.org&rft.atitle=Christians&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pewforum.org%2Fglobal-religious-landscape-christians.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-:1-63"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:1_63-0">63,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:1_63-1">63,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/#people-and-society">«Guyana - The World Factbook»</a>. <i>www.cia.gov</i><span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 4-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.cia.gov&rft.atitle=Guyana+-+The+World+Factbook&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Fthe-world-factbook%2Fcountries%2Fguyana%2F%23people-and-society&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-:2-64"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:2_64-0">64,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:2_64-1">64,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/suriname/">«Suriname - The World Factbook»</a>. <i>www.cia.gov</i><span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 4-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.cia.gov&rft.atitle=Suriname+-+The+World+Factbook&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Fthe-world-factbook%2Fcountries%2Fsuriname%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-latbar-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-latbar_65-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150510104033/http://www.latinobarometro.org/latNewsShow.jsp">«Las religiones en tiempos del Papa Francisco»</a> (իսպաներեն). Latinobarómetro. 2014 թ․ ապրիլ. էջ 7. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.latinobarometro.org/latNewsShow.jsp">օրիգինալից</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> 2015 թ․ մայիսի 10-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 4-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Las+religiones+en+tiempos+del+Papa+Francisco&rft.pages=7&rft.pub=Latinobar%C3%B3metro&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.latinobarometro.org%2FlatNewsShow.jsp&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFSalzanoSans2014" class="citation journal cs1">Salzano, FM; Sans, M (2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3983580">«Interethnic admixture and the evolution of Latin American populations»</a>. <i>Genet. Mol. Biol</i>. <b>37</b> (1 Suppl): 151–170. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1590%2Fs1415-47572014000200003">10.1590/s1415-47572014000200003</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3983580">3983580</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24764751">24764751</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Genet.+Mol.+Biol.&rft.atitle=Interethnic+admixture+and+the+evolution+of+Latin+American+populations&rft.volume=37&rft.issue=1+Suppl&rft.pages=151-170&rft.date=2014&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3983580%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F24764751&rft_id=info%3Adoi%2F10.1590%2Fs1415-47572014000200003&rft.aulast=Salzano&rft.aufirst=FM&rft.au=Sans%2C+M&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3983580&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-67">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://genographic.nationalgeographic.com/reference-populations/">«Your Regional Ancestry: Reference Populations»</a>. <i>Genographic.nationalgeographic.com</i><span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 31-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Genographic.nationalgeographic.com&rft.atitle=Your+Regional+Ancestry%3A+Reference+Populations&rft_id=https%3A%2F%2Fgenographic.nationalgeographic.com%2Freference-populations%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a></span> <span class="reference-text">Dean, Bartholomew 2009 <i>Urarina Society, Cosmology, and History in Peruvian Amazonia</i>, Gainesville: University Press of Florida <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-0-8130-3378-5" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-0-8130-3378-5">978-0-8130-3378-5</a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.upf.com/book.asp?id=DEANXS07">[1]</a></span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/peru/">«Peru»</a>. <i>World Factbook</i>. CIA<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2009 թ․ ապրիլի 18-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=World+Factbook&rft.atitle=Peru&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Fthe-world-factbook%2Fcountries%2Fperu%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-70">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/bolivia/">«Bolivia»</a>. <i>World Factbook</i>. CIA<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2009 թ․ ապրիլի 18-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=World+Factbook&rft.atitle=Bolivia&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Fthe-world-factbook%2Fcountries%2Fbolivia%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-71">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/argentina/">«Argentina»</a>. <i>World Factbook</i>. CIA<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2009 թ․ ապրիլի 18-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=World+Factbook&rft.atitle=Argentina&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Fthe-world-factbook%2Fcountries%2Fargentina%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-blanca-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-blanca_72-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090604052317/http://www.geografia.fflch.usp.br/publicacoes/Geousp/Geousp13/Geousp13_Intercambio_Maurel.htm">«Argentina y Uruguay, su población está formada casi exclusivamente por una población blanca e blanca mestiza procedente del sur de Europa, más del 90% E. García Zarza, 1992, 19»</a>. Geografia.fflch.usp.br. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.geografia.fflch.usp.br/publicacoes/Geousp/Geousp13/Geousp13_Intercambio_Maurel.htm">օրիգինալից</a> 2009 թ․ հունիսի 4-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2009 թ․ ապրիլի 18-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Argentina+y+Uruguay%2C+su+poblaci%C3%B3n+est%C3%A1+formada+casi+exclusivamente+por+una+poblaci%C3%B3n+blanca+e+blanca+mestiza+procedente+del+sur+de+Europa%2C+m%C3%A1s+del+90%25+E.+Garc%C3%ADa+Zarza%2C+1992%2C+19&rft.pub=Geografia.fflch.usp.br&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.geografia.fflch.usp.br%2Fpublicacoes%2FGeousp%2FGeousp13%2FGeousp13_Intercambio_Maurel.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-73">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFCruz-CokeMoreno1994" class="citation journal cs1">Cruz-Coke, R; Moreno, RS (1994). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_journal-of-medical-genetics_1994-09_31_9/page/702">«Genetic epidemiology of single gene defects in Chile»</a>. <i>Journal of Medical Genetics</i>. <b>31</b> (9): 702–706. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1136%2Fjmg.31.9.702">10.1136/jmg.31.9.702</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1050080">1050080</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7815439">7815439</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Medical+Genetics&rft.atitle=Genetic+epidemiology+of+single+gene+defects+in+Chile&rft.volume=31&rft.issue=9&rft.pages=702-706&rft.date=1994&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1050080%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F7815439&rft_id=info%3Adoi%2F10.1136%2Fjmg.31.9.702&rft.aulast=Cruz-Coke&rft.aufirst=R&rft.au=Moreno%2C+RS&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_journal-of-medical-genetics_1994-09_31_9%2Fpage%2F702&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-74">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sidra.ibge.gov.br/bda/tabela/protabl.asp?c=261&i=P&nome=on&notarodape=on&tab=261&unit=0&pov=1&opc1=1&poc2=1&OpcTipoNivt=1&opn1=2&nivt=0&poc1=1&sec58=0&orp=6&qtu3=27&opv=1&sec1=0&opc2=1&pop=1&opn2=2&orv=2&orc2=4&opc58=1&qtu2=5&sev=93&sec2=0&opp=1&opn3=0&orc1=3&poc58=1&qtu1=1&cabec=on&orc58=5&opn7=0&decm=99&ascendente=on&sep=43343&orn=1&qtu7=9&pon=2&OpcCara=44&proc=1">«População residente por situação, sexo e grupos de idade»</a>. Sidra.ibge.gov.br<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 21-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Popula%C3%A7%C3%A3o+residente+por+situa%C3%A7%C3%A3o%2C+sexo+e+grupos+de+idade&rft.pub=Sidra.ibge.gov.br&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sidra.ibge.gov.br%2Fbda%2Ftabela%2Fprotabl.asp%3Fc%3D261%26i%3DP%26nome%3Don%26notarodape%3Don%26tab%3D261%26unit%3D0%26pov%3D1%26opc1%3D1%26poc2%3D1%26OpcTipoNivt%3D1%26opn1%3D2%26nivt%3D0%26poc1%3D1%26sec58%3D0%26orp%3D6%26qtu3%3D27%26opv%3D1%26sec1%3D0%26opc2%3D1%26pop%3D1%26opn2%3D2%26orv%3D2%26orc2%3D4%26opc58%3D1%26qtu2%3D5%26sev%3D93%26sec2%3D0%26opp%3D1%26opn3%3D0%26orc1%3D3%26poc58%3D1%26qtu1%3D1%26cabec%3Don%26orc58%3D5%26opn7%3D0%26decm%3D99%26ascendente%3Don%26sep%3D43343%26orn%3D1%26qtu7%3D9%26pon%3D2%26OpcCara%3D44%26proc%3D1&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-75">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090318213911/http://revistas.ucm.es/fll/02104547/articulos/ALHI8383110228A.PDF">«Latinoamerica»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>Revistas.ucm.es</i>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://revistas.ucm.es/fll/02104547/articulos/ALHI8383110228A.PDF">օրիգինալից</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> 2009 թ․ մարտի 18-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 24-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Revistas.ucm.es&rft.atitle=Latinoamerica.&rft_id=http%3A%2F%2Frevistas.ucm.es%2Ffll%2F02104547%2Farticulos%2FALHI8383110228A.PDF&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-76">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110107043856/http://www.studentsgoabroad.com/en/internships/internship-in-chile/general-information.html">«The Chilean population is rather homogeneous with 95.4% of its population having native European ancestors»</a>. Studentsgoabroad.com. 1973 թ․ սեպտեմբերի 11. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.studentsgoabroad.com/en/internships/internship-in-chile/general-information.html">օրիգինալից</a> 2011 թ․ հունվարի 7-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 24-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Chilean+population+is+rather+homogeneous+with+95.4%25+of+its+population+having+native+European+ancestors&rft.pub=Studentsgoabroad.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.studentsgoabroad.com%2Fen%2Finternships%2Finternship-in-chile%2Fgeneral-information.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-77"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-77">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181115145751/http://www.ine.gov.ve/documentos/Demografia/CensodePoblacionyVivienda/pdf/ResultadosBasicosCenso2011.pdf">«Calendario de Publicaciones del Censo 2011»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>Ine.gov.ve</i>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ine.gov.ve/documentos/Demografia/CensodePoblacionyVivienda/pdf/ResultadosBasicosCenso2011.pdf">օրիգինալից</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> 2018 թ․ նոյեմբերի 15-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 11-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Ine.gov.ve&rft.atitle=Calendario+de+Publicaciones+del+Censo+2011&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ine.gov.ve%2Fdocumentos%2FDemografia%2FCensodePoblacionyVivienda%2Fpdf%2FResultadosBasicosCenso2011.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-The_Society_and_Its_Environment-78"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-The_Society_and_Its_Environment_78-0">78,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-The_Society_and_Its_Environment_78-1">78,1</a></sup></span> <span class="reference-text">Bushnell, David & Rex A. Hudson (2010) "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/pdf/CS_Colombia.pdf">The Society and Its Environment</a>"; <i>Colombia: a country study</i>: 87. Washington, DC: Federal Research Division, Library of Congress.</span> </li> <li id="cite_note-schwartzman-79"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-schwartzman_79-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFSchwartzman" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Schwartzman, Simon (2008 թ․ հունվարի 27). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.schwartzman.org.br/simon/coesion_etnia.pdf">«Étnia, condiciones de vida y discriminación»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> (իսպաներեն).</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%C3%89tnia%2C+condiciones+de+vida+y+discriminaci%C3%B3n&rft.aulast=Schwartzman&rft.aufirst=Simon&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.schwartzman.org.br%2Fsimon%2Fcoesion_etnia.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-80"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-80">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110711022032/http://www.fppmedia.com/pdfs/html/moperu.html">«Peru - An Overview of the Market»</a>. Fppmedia.com. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fppmedia.com/pdfs/html/moperu.html">օրիգինալից</a> 2011 թ․ հուլիսի 11-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Peru+-+An+Overview+of+the+Market&rft.pub=Fppmedia.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.fppmedia.com%2Fpdfs%2Fhtml%2Fmoperu.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-81"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-81">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFNakamura,_Akemi" class="citation web cs1">Nakamura, Akemi (2008 թ․ հունվարի 15). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081204041835/http://search.japantimes.co.jp/cgi-bin/nn20080115i1.html%3Dsearch.japantimes.co.jp">«Japan, Brazil mark a century of settlement, family ties»</a>. <i>Japan Times</i>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://search.japantimes.co.jp/cgi-bin/nn20080115i1.html=search.japantimes.co.jp">օրիգինալից</a> 2008 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Japan+Times&rft.atitle=Japan%2C+Brazil+mark+a+century+of+settlement%2C+family+ties&rft.au=Nakamura%2C+Akemi&rft_id=http%3A%2F%2Fsearch.japantimes.co.jp%2Fcgi-bin%2Fnn20080115i1.html%3Dsearch.japantimes.co.jp&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-CIAEG-82"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CIAEG_82-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190106010801/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2075.html">«The World Factbook»</a>. <i>Cia.gov</i>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2075.html">օրիգինալից</a> 2019 թ․ հունվարի 6-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 11-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Cia.gov&rft.atitle=The+World+Factbook&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Flibrary%2Fpublications%2Fthe-world-factbook%2Ffields%2F2075.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Lizcano-83"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Lizcano_83-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFLizcano_Fernández2005" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Lizcano Fernández, Francisco (May–August 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080920172933/http://convergencia.uaemex.mx/rev38/38pdf/LIZCANO.pdf">«Composición Étnica de las Tres Áreas Culturales del Continente Americano al Comienzo del Siglo XXI»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>Convergencia</i> (իսպաներեն). <b>38</b>: 185–232, table on p. 218. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/issn/1405-1435">1405-1435</a>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://convergencia.uaemex.mx/rev38/38pdf/LIZCANO.pdf">օրիգինալից</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> 2008 թ․ սեպտեմբերի 20-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Convergencia&rft.atitle=Composici%C3%B3n+%C3%89tnica+de+las+Tres+%C3%81reas+Culturales+del+Continente+Americano+al+Comienzo+del+Siglo+XXI&rft.volume=38&rft.pages=185-232%2C+table+on+p.+218&rft.date=2005-05%2F2005-08&rft.issn=1405-1435&rft.aulast=Lizcano+Fern%C3%A1ndez&rft.aufirst=Francisco&rft_id=http%3A%2F%2Fconvergencia.uaemex.mx%2Frev38%2F38pdf%2FLIZCANO.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-84"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-84">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210105002255/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/11/Final_2012_Census_Compendium2.pdf">«Compendium 2: Population Composition»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Bureau of Statistics, Guyana. 2016 թ․ հուլիս. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/11/Final_2012_Census_Compendium2.pdf">օրիգինալից</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> 2021 թ․ հունվարի 5-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 28-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Compendium+2%3A+Population+Composition&rft.pub=Bureau+of+Statistics%2C+Guyana&rft_id=https%3A%2F%2Fstatisticsguyana.gov.gy%2Fwp-content%2Fuploads%2F2019%2F11%2FFinal_2012_Census_Compendium2.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-85"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-85">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.astromonos.org/public/3/indigenasenamerica.jsf">Indigenous peoples of</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150723060435/http://www.astromonos.org/public/3/indigenasenamerica.jsf">Արխիվացված</a> 23 Հուլիս 2015 <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.southamerica-tours.net/">South America</a>. Astromonos.org. Retrieved on 20 October 2015.</span> </li> <li id="cite_note-wfex-86"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-wfex_86-0">86,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wfex_86-1">86,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wfex_86-2">86,2</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190427111612/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2078rank.html">«Country Comparison:Exports»</a>. <i>The World Factbook</i>. CIA. 2011. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2078rank.html?">օրիգինալից</a> 2019 թ․ ապրիլի 27-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2008 թ․ հուլիսի 22-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+World+Factbook&rft.atitle=Country+Comparison%3AExports&rft.date=2011&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Flibrary%2Fpublications%2Fthe-world-factbook%2Frankorder%2F2078rank.html%3F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Economy-87"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Economy_87-0">87,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Economy_87-1">87,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Economy_87-2">87,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Economy_87-3">87,3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Economy_87-4">87,4</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Economy_87-5">87,5</a></sup></span> <span class="reference-text">O Sistema Econômico / América do Sul. In: <i>Atlas Mundial</i>. São Paulo: Cia. Melhoramentos de São Paulo, 1999, pp. 26–27, 88–107 <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/85-06-02889-2" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/85-06-02889-2">85-06-02889-2</a></span> </li> <li id="cite_note-88"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-88">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fao.org/3/y1997e/y1997e1c.htm">«Chapter 43. Tropical South America»</a>. <i>www.fao.org</i><span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 1-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.fao.org&rft.atitle=Chapter+43.+Tropical+South+America&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.fao.org%2F3%2Fy1997e%2Fy1997e1c.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-share-89"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-share_89-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.worldbank.org/indicator/SI.DST.10TH.10">«Income share held by highest 10%»</a>. The World Bank. 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Income+share+held+by+highest+10%25&rft.pub=The+World+Bank&rft.date=2011&rft_id=http%3A%2F%2Fdata.worldbank.org%2Findicator%2FSI.DST.10TH.10&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-90"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-90">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.worldbank.org/indicator/SI.DST.FRST.20/countries">«Income share held by lowest 20%»</a>. The World Bank. 2017<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 29-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Income+share+held+by+lowest+20%25&rft.pub=The+World+Bank&rft.date=2017&rft_id=http%3A%2F%2Fdata.worldbank.org%2Findicator%2FSI.DST.FRST.20%2Fcountries&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-wb2-91"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-wb2_91-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.2DAY/countries">«Poverty headcount ratio at $2 a day (PPP) (% of population)»</a>. The World Bank. 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Poverty+headcount+ratio+at+%242+a+day+%28PPP%29+%28%25+of+population%29&rft.pub=The+World+Bank&rft.date=2011&rft_id=http%3A%2F%2Fdata.worldbank.org%2Findicator%2FSI.POV.2DAY%2Fcountries&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-PPP_GDP-92"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-PPP_GDP_92-0">92,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PPP_GDP_92-1">92,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PPP_GDP_92-2">92,2</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=43&pr.y=10&sy=2017&ey=2022&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=336%2C213%2C218%2C223%2C228%2C288%2C233%2C293%2C248%2C366%2C298%2C299&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a=">«World Economic Outlook Database»</a>. IMF. 2017 թ․ ապրիլ<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 18-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=World+Economic+Outlook+Database&rft.pub=IMF&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.imf.org%2Fexternal%2Fpubs%2Fft%2Fweo%2F2017%2F01%2Fweodata%2Fweorept.aspx%3Fpr.x%3D43%26pr.y%3D10%26sy%3D2017%26ey%3D2022%26scsm%3D1%26ssd%3D1%26sort%3Dcountry%26ds%3D.%26br%3D1%26c%3D336%252C213%252C218%252C223%252C228%252C288%252C233%252C293%252C248%252C366%252C298%252C299%26s%3DNGDPD%252CPPPGDP%252CPPPPC%26grp%3D0%26a%3D&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-UN-93"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-UN_93-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2011_EN_Complete.pdf">«Human Development Report 2014. Human development indices»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. The United Nations. էջ 23<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2011 թ․ մայիսի 24-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Human+Development+Report+2014.+Human+development+indices&rft.pages=23&rft.pub=The+United+Nations&rft_id=http%3A%2F%2Fhdr.undp.org%2Fen%2Fmedia%2FHDR_2011_EN_Complete.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-94"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-94">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/falkland-islands-islas-malvinas/">Falkland Islands (Islas Malvinas)</a>. <i>The World Factbook</i>. Central Intelligence Agency.</span> </li> <li id="cite_note-95"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-95">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iedom.fr/IMG/pdf/ra2009_guyane-.pdf">«Guyane»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> (ֆրանսերեն). IEDOM. 2009.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Guyane&rft.pub=IEDOM&rft.date=2009&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iedom.fr%2FIMG%2Fpdf%2Fra2009_guyane-.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-pricewater-96"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-pricewater_96-0">96,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-pricewater_96-1">96,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.brookings.edu/research/global-metro-monitor/">«Global Metro Monitor»</a>. Brookings Institution. 2015 թ․ հունվարի 22<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 29-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Global+Metro+Monitor&rft.pub=Brookings+Institution&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.brookings.edu%2Fresearch%2Fglobal-metro-monitor%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-97"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-97">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC/">«FAOSTAT»</a>. <i>www.fao.org</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.fao.org&rft.atitle=FAOSTAT&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.fao.org%2Ffaostat%2Fen%2F%23data%2FQC%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-98"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-98">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.aviculturaindustrial.com.br/imprensa/conheca-os-3-paises-que-desafiam-o-brasil-nas-exportacoes-de-frango/20200122-093443-o532">«Conheça os 3 países que desafiam o Brasil nas exportações de frango»</a>. <i>Avicultura Industrial</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Avicultura+Industrial&rft.atitle=Conhe%C3%A7a+os+3+pa%C3%ADses+que+desafiam+o+Brasil+nas+exporta%C3%A7%C3%B5es+de+frango&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.aviculturaindustrial.com.br%2Fimprensa%2Fconheca-os-3-paises-que-desafiam-o-brasil-nas-exportacoes-de-frango%2F20200122-093443-o532&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-99"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-99">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFFormigoni" class="citation web cs1">Formigoni, Ivan (2019 թ․ մայիսի 30). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.farmnews.com.br/mercado/maiores-exportadores-de-carne-de-frango/">«Maiores exportadores de carne de frango entre 2015 e 2019»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Maiores+exportadores+de+carne+de+frango+entre+2015+e+2019&rft.aulast=Formigoni&rft.aufirst=Ivan&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.farmnews.com.br%2Fmercado%2Fmaiores-exportadores-de-carne-de-frango%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-100"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-100">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.beefpoint.com.br/ibge-rebanho-de-bovinos-tinha-21823-milhoes-de-cabecas-em-2016/">«IBGE: rebanho de bovinos tinha 218,23 milhões de cabeças em 2016 | BeefPoint»</a>. <i>www.beefpoint.com.br</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.beefpoint.com.br&rft.atitle=IBGE%3A+rebanho+de+bovinos+tinha+218%2C23+milh%C3%B5es+de+cabe%C3%A7as+em+2016+%26%23124%3B+BeefPoint&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.beefpoint.com.br%2Fibge-rebanho-de-bovinos-tinha-21823-milhoes-de-cabecas-em-2016%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-101"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-101">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200917042822/https://agronewsbrazil.com.br/brasil-e-o-3o-maior-produtor-de-leite-do-mundo-superando-o-padrao-europeu-em-alguns-municipios/">«Brasil é o 3º maior produtor de leite do mundo, superando o padrão Europeu em alguns municípios»</a>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://agronewsbrazil.com.br/brasil-e-o-3o-maior-produtor-de-leite-do-mundo-superando-o-padrao-europeu-em-alguns-municipios/">օրիգինալից</a> 2020 թ․ սեպտեմբերի 17-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 4-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Brasil+%C3%A9+o+3%C2%BA+maior+produtor+de+leite+do+mundo%2C+superando+o+padr%C3%A3o+Europeu+em+alguns+munic%C3%ADpios&rft_id=https%3A%2F%2Fagronewsbrazil.com.br%2Fbrasil-e-o-3o-maior-produtor-de-leite-do-mundo-superando-o-padrao-europeu-em-alguns-municipios%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-102"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-102">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFFormigoni" class="citation web cs1">Formigoni, Ivan (2019 թ․ հուլիսի 23). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.farmnews.com.br/mercado/principais-paises-produtores-de-carne-suina/">«Principais países produtores de carne suína entre 2017 e 2019»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Principais+pa%C3%ADses+produtores+de+carne+su%C3%ADna+entre+2017+e+2019&rft.aulast=Formigoni&rft.aufirst=Ivan&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.farmnews.com.br%2Fmercado%2Fprincipais-paises-produtores-de-carne-suina%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-103"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-103">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fao.org/faostat/en/#data/QL/">«FAOSTAT»</a>. <i>www.fao.org</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.fao.org&rft.atitle=FAOSTAT&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.fao.org%2Ffaostat%2Fen%2F%23data%2FQL%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-104"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-104">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fao.org/faostat/es/#data/QL/">«FAOSTAT»</a>. <i>www.fao.org</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.fao.org&rft.atitle=FAOSTAT&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.fao.org%2Ffaostat%2Fes%2F%23data%2FQL%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-105"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-105">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.worldbank.org/indicator/NV.IND.MANF.CD?most_recent_value_desc=true">«Manufacturing, value added (current US$) | Data»</a>. <i>data.worldbank.org</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=data.worldbank.org&rft.atitle=Manufacturing%2C+value+added+%28current+US%24%29+%26%23124%3B+Data&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.worldbank.org%2Findicator%2FNV.IND.MANF.CD%3Fmost_recent_value_desc%3Dtrue&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-106"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-106">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://alimentosprocessados.com.br/industria-na-sociedade-brasileira.php">«Alimentos Processados | A indústria de alimentos e bebidas na sociedade brasileira atual»</a>. <i>alimentosprocessados.com.br</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=alimentosprocessados.com.br&rft.atitle=Alimentos+Processados+%26%23124%3B+A+ind%C3%BAstria+de+alimentos+e+bebidas+na+sociedade+brasileira+atual&rft_id=https%3A%2F%2Falimentosprocessados.com.br%2Findustria-na-sociedade-brasileira.php&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-107"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-107">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://g1.globo.com/economia/noticia/2020/02/18/faturamento-da-industria-de-alimentos-cresceu-67percent-em-2019.ghtml">«Faturamento da indústria de alimentos cresceu 6,7% em 2019»</a>. <i>G1</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=G1&rft.atitle=Faturamento+da+ind%C3%BAstria+de+alimentos+cresceu+6%2C7%25+em+2019&rft_id=https%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Feconomia%2Fnoticia%2F2020%2F02%2F18%2Ffaturamento-da-industria-de-alimentos-cresceu-67percent-em-2019.ghtml&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-108"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-108">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://agenciabrasil.ebc.com.br/economia/noticia/2020-02/industria-de-alimentos-e-bebidas-faturaram-r-6999-bi-em-2019">«Indústria de alimentos e bebidas faturou R$ 699,9 bi em 2019»</a>. <i>Agência Brasil</i>. 2020 թ․ փետրվարի 18.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Ag%C3%AAncia+Brasil&rft.atitle=Ind%C3%BAstria+de+alimentos+e+bebidas+faturou+R%24+699%2C9+bi+em+2019&rft_id=https%3A%2F%2Fagenciabrasil.ebc.com.br%2Feconomia%2Fnoticia%2F2020-02%2Findustria-de-alimentos-e-bebidas-faturaram-r-6999-bi-em-2019&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-109"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-109">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://valor.globo.com/empresas/noticia/2020/02/21/producao-nacional-de-celulose-cai-66percent-em-2019-aponta-iba.ghtml">«Produção nacional de celulose cai 6,6% em 2019, aponta Ibá»</a>. <i>Valor Econômico</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Valor+Econ%C3%B4mico&rft.atitle=Produ%C3%A7%C3%A3o+nacional+de+celulose+cai+6%2C6%25+em+2019%2C+aponta+Ib%C3%A1&rft_id=https%3A%2F%2Fvalor.globo.com%2Fempresas%2Fnoticia%2F2020%2F02%2F21%2Fproducao-nacional-de-celulose-cai-66percent-em-2019-aponta-iba.ghtml&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-110"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-110">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171012095718/https://www.celuloseonline.com.br/sabe-qual-e-o-estado-brasileiro-que-mais-produz-madeira-nao-e-sao-paulo/">«Sabe qual é o estado brasileiro que mais produz Madeira?»</a>. 2017 թ․ հոկտեմբերի 9. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.celuloseonline.com.br/sabe-qual-e-o-estado-brasileiro-que-mais-produz-madeira-nao-e-sao-paulo/">օրիգինալից</a> 2017 թ․ հոկտեմբերի 12-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 30-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sabe+qual+%C3%A9+o+estado+brasileiro+que+mais+produz+Madeira%3F&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.celuloseonline.com.br%2Fsabe-qual-e-o-estado-brasileiro-que-mais-produz-madeira-nao-e-sao-paulo%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-111"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-111">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://g1.globo.com/espirito-santo/noticia/sao-mateus-e-o-6-maior-produtor-de-madeira-em-tora-para-papel-e-celulose-no-pais-diz-ibge.ghtml">«São Mateus é o 6º maior produtor de madeira em tora para papel e celulose no país, diz IBGE»</a>. <i>G1</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=G1&rft.atitle=S%C3%A3o+Mateus+%C3%A9+o+6%C2%BA+maior+produtor+de+madeira+em+tora+para+papel+e+celulose+no+pa%C3%ADs%2C+diz+IBGE&rft_id=https%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fespirito-santo%2Fnoticia%2Fsao-mateus-e-o-6-maior-produtor-de-madeira-em-tora-para-papel-e-celulose-no-pais-diz-ibge.ghtml&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-112"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-112">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://g1.globo.com/sp/ribeirao-preto-franca/noticia/2019/07/14/industrias-calcadistas-em-franca-sp-registram-queda-de-40percent-nas-vagas-de-trabalho-em-6-anos.ghtml">«Indústrias calçadistas em Franca, SP registram queda de 40% nas vagas de trabalho em 6 anos»</a>. <i>G1</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=G1&rft.atitle=Ind%C3%BAstrias+cal%C3%A7adistas+em+Franca%2C+SP+registram+queda+de+40%25+nas+vagas+de+trabalho+em+6+anos&rft_id=https%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fsp%2Fribeirao-preto-franca%2Fnoticia%2F2019%2F07%2F14%2Findustrias-calcadistas-em-franca-sp-registram-queda-de-40percent-nas-vagas-de-trabalho-em-6-anos.ghtml&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-113"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-113">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFDigital" class="citation web cs1">Digital, Agência Maya: Criação de Sites e Marketing. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fenac.com.br/producao-de-calcados-deve-crescer-3-em-2019">«Fenac - Centro de Eventos e Negócios | Produção de calçados deve crescer 3% em 2019»</a>. <i>fenac.com.br</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=fenac.com.br&rft.atitle=Fenac+-+Centro+de+Eventos+e+Neg%C3%B3cios+%26%23124%3B+Produ%C3%A7%C3%A3o+de+cal%C3%A7ados+deve+crescer+3%25+em+2019&rft.aulast=Digital&rft.aufirst=Ag%C3%AAncia+Maya%3A+Cria%C3%A7%C3%A3o+de+Sites+e+Marketing&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.fenac.com.br%2Fproducao-de-calcados-deve-crescer-3-em-2019&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-114"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-114">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200422064032/https://www.abicalcados.com.br/noticia/abicalcados-apresenta-relatorio-setorial-2019">«Abicalçados apresenta Relatório Setorial 2019»</a>. <i>abicalcados.com.br</i>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.abicalcados.com.br/noticia/abicalcados-apresenta-relatorio-setorial-2019">օրիգինալից</a> 2020 թ․ ապրիլի 22-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 30-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=abicalcados.com.br&rft.atitle=Abical%C3%A7ados+apresenta+Relat%C3%B3rio+Setorial+2019&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.abicalcados.com.br%2Fnoticia%2Fabicalcados-apresenta-relatorio-setorial-2019&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-115"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-115">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200617022014/https://www.fazcomex.com.br/blog/exportacao-de-calcados-saiba-mais/">«Exportação de Calçados: Saiba mais»</a>. 2020 թ․ փետրվարի 27. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.fazcomex.com.br/blog/exportacao-de-calcados-saiba-mais/">օրիգինալից</a> 2020 թ․ հունիսի 17-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 30-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Exporta%C3%A7%C3%A3o+de+Cal%C3%A7ados%3A+Saiba+mais&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.fazcomex.com.br%2Fblog%2Fexportacao-de-calcados-saiba-mais%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-116"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-116">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFComércio" class="citation web cs1">Comércio, Diário do (2020 թ․ հունվարի 24). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://diariodocomercio.com.br/livre/minas-gerais-produz-323-do-aco-nacional-em-2019/">«Minas Gerais produz 32,3% do aço nacional em 2019»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Minas+Gerais+produz+32%2C3%25+do+a%C3%A7o+nacional+em+2019&rft.aulast=Com%C3%A9rcio&rft.aufirst=Di%C3%A1rio+do&rft_id=https%3A%2F%2Fdiariodocomercio.com.br%2Flivre%2Fminas-gerais-produz-323-do-aco-nacional-em-2019%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-117"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-117">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.istoedinheiro.com.br/o-novo-mapa-das-montadoras/">«O novo mapa das montadoras, que agora rumam para o interior do País»</a>. 2019 թ․ մարտի 8.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=O+novo+mapa+das+montadoras%2C+que+agora+rumam+para+o+interior+do+Pa%C3%ADs&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.istoedinheiro.com.br%2Fo-novo-mapa-das-montadoras%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-118"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-118">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://g1.globo.com/rj/sul-do-rio-costa-verde/noticia/industria-automobilistica-do-sul-do-rio-impulsiona-superavit-na-economia.ghtml">«Indústria automobilística do Sul do Rio impulsiona superavit na economia»</a>. <i>G1</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=G1&rft.atitle=Ind%C3%BAstria+automobil%C3%ADstica+do+Sul+do+Rio+impulsiona+superavit+na+economia&rft_id=https%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Frj%2Fsul-do-rio-costa-verde%2Fnoticia%2Findustria-automobilistica-do-sul-do-rio-impulsiona-superavit-na-economia.ghtml&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-119"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-119">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210702131520/https://www.pwc.com.br/pt/publicacoes/setores-atividade/assets/quimico-petroquimico/2013/pwc-chemicals-port-13.pdf">«Indústria Química no Brasil»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.pwc.com.br/pt/publicacoes/setores-atividade/assets/quimico-petroquimico/2013/pwc-chemicals-port-13.pdf">օրիգինալից</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> 2021 թ․ հուլիսի 2-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 30-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ind%C3%BAstria+Qu%C3%ADmica+no+Brasil&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.pwc.com.br%2Fpt%2Fpublicacoes%2Fsetores-atividade%2Fassets%2Fquimico-petroquimico%2F2013%2Fpwc-chemicals-port-13.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-120"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-120">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ghostarchive.org/archive/20221009/https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/br/Documents/energy-resources/Deloitte-Abiquim-Setor-Quimico-Relatorio.pdf">«Estudo de 2018»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/br/Documents/energy-resources/Deloitte-Abiquim-Setor-Quimico-Relatorio.pdf">օրիգինալից</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> 2022-10-09-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է <span class="nowrap">2022-04-30</span>-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Estudo+de+2018&rft_id=https%3A%2F%2Fwww2.deloitte.com%2Fcontent%2Fdam%2FDeloitte%2Fbr%2FDocuments%2Fenergy-resources%2FDeloitte-Abiquim-Setor-Quimico-Relatorio.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-121"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-121">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://economia.uol.com.br/noticias/estadao-conteudo/2020/02/03/producao-nacional-da-industria-de-quimicos-cai-57-em-2019-diz-abiquim.htm">«Produção nacional da indústria de químicos cai 5,7% em 2019, diz Abiquim»</a>. <i>economia.uol.com.br</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=economia.uol.com.br&rft.atitle=Produ%C3%A7%C3%A3o+nacional+da+ind%C3%BAstria+de+qu%C3%ADmicos+cai+5%2C7%25+em+2019%2C+diz+Abiquim&rft_id=https%3A%2F%2Feconomia.uol.com.br%2Fnoticias%2Festadao-conteudo%2F2020%2F02%2F03%2Fproducao-nacional-da-industria-de-quimicos-cai-57-em-2019-diz-abiquim.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-122"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-122">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200619042050/https://www.bnb.gov.br/documents/80223/2509338/textil_16_2017%28V2%29.pdf/063d7521-342f-e81e-232a-e251964fa1c3">«Industria Textil no Brasil»</a>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bnb.gov.br/documents/80223/2509338/textil_16_2017%28V2%29.pdf/063d7521-342f-e81e-232a-e251964fa1c3">օրիգինալից</a> 2020 թ․ հունիսի 19-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 30-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Industria+Textil+no+Brasil&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bnb.gov.br%2Fdocuments%2F80223%2F2509338%2Ftextil_16_2017%2528V2%2529.pdf%2F063d7521-342f-e81e-232a-e251964fa1c3&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-123"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-123">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/">«USGS Online Publications Directory»</a>. <i>pubs.usgs.gov</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=pubs.usgs.gov&rft.atitle=USGS+Online+Publications+Directory&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-124"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-124">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-silver.pdf">«Production statistics of USGS Silver»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Production+statistics+of+USGS+Silver&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-silver.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-125"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-125">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-copper.pdf">«Copper production statistics for the USGS»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Copper+production+statistics+for+the+USGS&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-copper.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-126"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-126">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-iron-ore.pdf">«Production statistics of USGS iron ore»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Production+statistics+of+USGS+iron+ore&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-iron-ore.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-127"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-127">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-zinc.pdf">«Zinc production statistics from USGS»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Zinc+production+statistics+from+USGS&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-zinc.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-auto7-128"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-auto7_128-0">128,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-auto7_128-1">128,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-auto7_128-2">128,2</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-molybdenum.pdf">«USGS Molybdenum Production Statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+Molybdenum+Production+Statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-molybdenum.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-129"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-129">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-lithium.pdf">«USGS lithium production statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+lithium+production+statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-lithium.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-auto9-130"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-auto9_130-0">130,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-auto9_130-1">130,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-auto9_130-2">130,2</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-lead.pdf">«USGS Lead Production Statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+Lead+Production+Statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-lead.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-131"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-131">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-bauxite-alumina.pdf">«USGS Bauxite Production Statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+Bauxite+Production+Statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-bauxite-alumina.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-132"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-132">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-tin.pdf">«USGS tin production statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+tin+production+statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-tin.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-133"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-133">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-manganese.pdf">«Manganese production statistics from the USGS»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Manganese+production+statistics+from+the+USGS&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-manganese.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-134"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-134">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-antimony.pdf">«USGS antimony production statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+antimony+production+statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-antimony.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-135"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-135">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-nickel.pdf">«USGS Nickel Production Statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+Nickel+Production+Statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-nickel.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-136"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-136">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-niobium.pdf">«USGS Niobium Production Statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+Niobium+Production+Statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-niobium.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-137"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-137">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-rhenium.pdf">«USGS rhenium production statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+rhenium+production+statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-rhenium.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-138"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-138">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-iodine.pdf">«USGS iodine production statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+iodine+production+statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-iodine.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-139"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-139">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gov.br/anm/pt-br/pagina-inicial">«ANM»</a>. <i>gov.br Agência Nacional de Mineração</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=gov.br+Ag%C3%AAncia+Nacional+de+Minera%C3%A7%C3%A3o&rft.atitle=ANM&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.gov.br%2Fanm%2Fpt-br%2Fpagina-inicial&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-140"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-140">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://noticias.r7.com/brasil/brasil-extrai-cerca-de-2-gramas-de-ouro-por-habitante-em-5-anos-29062019">«Brasil extrai cerca de 2 gramas de ouro por habitante em 5 anos»</a>. <i>R7.com</i>. 2019 թ․ հունիսի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=R7.com&rft.atitle=Brasil+extrai+cerca+de+2+gramas+de+ouro+por+habitante+em+5+anos&rft_id=https%3A%2F%2Fnoticias.r7.com%2Fbrasil%2Fbrasil-extrai-cerca-de-2-gramas-de-ouro-por-habitante-em-5-anos-29062019&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-141"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-141">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/Noticias/Economia_Negocios/0,,MUL190262-9356,00-VOTORANTIM+METAIS+ADQUIRE+RESERVAS+DE+ZINCO+DA+MASA.html">«G1 > Economia e Negócios – NOTÍCIAS – Votorantim Metais adquire reservas de zinco da Masa»</a>. <i>g1.globo.com</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=g1.globo.com&rft.atitle=G1+%3E+Economia+e+Neg%C3%B3cios+%E2%80%93+NOT%C3%8DCIAS+%E2%80%93+Votorantim+Metais+adquire+reservas+de+zinco+da+Masa&rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2FNoticias%2FEconomia_Negocios%2F0%2C%2CMUL190262-9356%2C00-VOTORANTIM%2BMETAIS%2BADQUIRE%2BRESERVAS%2BDE%2BZINCO%2BDA%2BMASA.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-142"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-142">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://g1.globo.com/economia/noticia/2019/12/12/niobio-g1-visita-em-mg-complexo-industrial-do-maior-produtor-do-mundo.ghtml">«Nióbio: G1 visita em MG complexo industrial do maior produtor do mundo»</a>. <i>G1</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=G1&rft.atitle=Ni%C3%B3bio%3A+G1+visita+em+MG+complexo+industrial+do+maior+produtor+do+mundo&rft_id=https%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Feconomia%2Fnoticia%2F2019%2F12%2F12%2Fniobio-g1-visita-em-mg-complexo-industrial-do-maior-produtor-do-mundo.ghtml&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-143"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-143">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190906194936/http://www.cprm.gov.br/publique/Redes-Institucionais/Rede-de-Bibliotecas---Rede-Ametista/Algumas-Gemas-Classicas-1104.html">«Serviço Geológico do Brasil»</a>. <i>cprm.gov.br</i>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cprm.gov.br/publique/Redes-Institucionais/Rede-de-Bibliotecas---Rede-Ametista/Algumas-Gemas-Classicas-1104.html">օրիգինալից</a> 2019-09-06-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է <span class="nowrap">2022-05-01</span>-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=cprm.gov.br&rft.atitle=Servi%C3%A7o+Geol%C3%B3gico+do+Brasil&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cprm.gov.br%2Fpublique%2FRedes-Institucionais%2FRede-de-Bibliotecas---Rede-Ametista%2FAlgumas-Gemas-Classicas-1104.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-144"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-144">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://noticias.band.uol.com.br/noticias/100000911432/rio-grande-do-sul-o-maior-exportador-de-pedras-preciosas-do-brasil.html">«Rio Grande do Sul: o maior exportador de pedras preciosas do Brasil»</a>. <i>Band.com.br</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Band.com.br&rft.atitle=Rio+Grande+do+Sul%3A+o+maior+exportador+de+pedras+preciosas+do+Brasil&rft_id=https%3A%2F%2Fnoticias.band.uol.com.br%2Fnoticias%2F100000911432%2Frio-grande-do-sul-o-maior-exportador-de-pedras-preciosas-do-brasil.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-145"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-145">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-copper.pdf">«Copper production in 2019 by USGS»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Copper+production+in+2019+by+USGS&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-copper.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-146"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-146">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-iodine.pdf">«USGS Iodine Production Statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+Iodine+Production+Statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-iodine.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-147"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-147">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-rhenium.pdf">«USGS Rhenium Production Statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+Rhenium+Production+Statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-rhenium.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-auto6-148"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-auto6_148-0">148,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-auto6_148-1">148,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-lithium.pdf">«USGS Lithium Production Statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+Lithium+Production+Statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-lithium.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-auto4-149"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-auto4_149-0">149,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-auto4_149-1">149,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-auto4_149-2">149,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-auto4_149-3">149,3</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-silver.pdf">«USGS Silver Production Statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+Silver+Production+Statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-silver.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-150"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-150">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-salt.pdf">«USGS Salt Production Statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+Salt+Production+Statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-salt.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-151"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-151">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-potash.pdf">«USGS Potash Product ion Statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+Potash+Product+ion+Statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-potash.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-152"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-152">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-sulfur.pdf">«USGS Sulfur Production Statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+Sulfur+Production+Statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-sulfur.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-153"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-153">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-iron-ore.pdf">«USGS Iron Ore Production Statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+Iron+Ore+Production+Statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-iron-ore.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-154"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-154">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-copper.pdf">«USGS Copper Production Statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+Copper+Production+Statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-copper.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-auto8-155"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-auto8_155-0">155,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-auto8_155-1">155,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-gold.pdf">«USGS Gold Production Statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+Gold+Production+Statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-gold.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-156"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-156">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-zinc.pdf">«USGS Zinc Production Statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+Zinc+Production+Statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-zinc.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-auto12-157"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-auto12_157-0">157,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-auto12_157-1">157,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-tin.pdf">«USGS Tin Production Statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+Tin+Production+Statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-tin.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-auto11-158"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-auto11_158-0">158,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-auto11_158-1">158,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-auto11_158-2">158,2</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-boron.pdf">«USGS Boron Production Statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+Boron+Production+Statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-boron.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-159"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-159">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-antimony.pdf">«USGS Antimony Production Statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+Antimony+Production+Statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-antimony.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-160"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-160">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-tungsten.pdf">«USGS Tungsten Production Statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+Tungsten+Production+Statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-tungsten.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-161"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-161">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-zinc.pdf">«USGS ZincProduction Statistics»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=USGS+ZincProduction+Statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fperiodicals%2Fmcs2021%2Fmcs2021-zinc.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-campbell-162"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-campbell_162-0">162,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-campbell_162-1">162,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFCampbell" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Campbell, Keith. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.miningweekly.com/article/the-state-of-mining-in-south-america-an-overview-2013-06-21/rep_id:3650">«The state of mining in South America – an overview»</a>. <i>Mining Weekly</i> (անգլերեն)<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 1-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Mining+Weekly&rft.atitle=The+state+of+mining+in+South+America+%E2%80%93+an+overview&rft.aulast=Campbell&rft.aufirst=Keith&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.miningweekly.com%2Farticle%2Fthe-state-of-mining-in-south-america-an-overview-2013-06-21%2Frep_id%3A3650&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-gov.br-163"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-gov.br_163-0">163,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-gov.br_163-1">163,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gov.br/anm/pt-br/pagina-inicial">«ANM»</a>. <i>Agência Nacional de Mineração</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Ag%C3%AAncia+Nacional+de+Minera%C3%A7%C3%A3o&rft.atitle=ANM&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.gov.br%2Fanm%2Fpt-br%2Fpagina-inicial&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-164"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-164">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/portuguese/noticias/2012/10/121025_colombia_esmeraldas_ru">«BBC Brasil - Notícias - Região colombiana vive 'febre das esmeraldas'<span class="cs1-kern-right"></span>»</a>. <i>www.bbc.com</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.bbc.com&rft.atitle=BBC+Brasil+-+Not%C3%ADcias+-+Regi%C3%A3o+colombiana+vive+%27febre+das+esmeraldas%27&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fportuguese%2Fnoticias%2F2012%2F10%2F121025_colombia_esmeraldas_ru&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-165"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-165">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ceicdata.com/en/indicator/colombia/gold-production">«Colombia Gold Production, 1990 – 2021 | CEIC Data»</a>. <i>www.ceicdata.com</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.ceicdata.com&rft.atitle=Colombia+Gold+Production%2C+1990+%E2%80%93+2021+%26%23124%3B+CEIC+Data&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ceicdata.com%2Fen%2Findicator%2Fcolombia%2Fgold-production&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-166"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-166">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ceicdata.com/en/indicator/colombia/silver-production">«Colombia Silver Production, 1990 – 2021 | CEIC Data»</a>. <i>www.ceicdata.com</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.ceicdata.com&rft.atitle=Colombia+Silver+Production%2C+1990+%E2%80%93+2021+%26%23124%3B+CEIC+Data&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ceicdata.com%2Fen%2Findicator%2Fcolombia%2Fsilver-production&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-auto3-167"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-auto3_167-0">167,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-auto3_167-1">167,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.eia.gov/international/data/world/petroleum-and-other-liquids/annual-petroleum-and-other-liquids-production?pd=5&p=0000000000000000000000000000000000vg&u=0&f=A&v=mapbubble&a=-&i=none&vo=value&&t=C&g=00000000000000000000000000000000000000000000000001&l=249-ruvvvvvfvtvnvv1vrvvvvfvvvvvvfvvvou20evvvvvvvvvvnvvvs0008&s=94694400000&e=1546300800000">«International - U.S. Energy Information Administration (EIA)»</a>. <i>www.eia.gov</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.eia.gov&rft.atitle=International+-+U.S.+Energy+Information+Administration+%28EIA%29&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.eia.gov%2Finternational%2Fdata%2Fworld%2Fpetroleum-and-other-liquids%2Fannual-petroleum-and-other-liquids-production%3Fpd%3D5%26p%3D0000000000000000000000000000000000vg%26u%3D0%26f%3DA%26v%3Dmapbubble%26a%3D-%26i%3Dnone%26vo%3Dvalue%26%26t%3DC%26g%3D00000000000000000000000000000000000000000000000001%26l%3D249-ruvvvvvfvtvnvv1vrvvvvfvvvvvvfvvvou20evvvvvvvvvvnvvvs0008%26s%3D94694400000%26e%3D1546300800000&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-168"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-168">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.eia.gov/international/data/world/natural-gas/dry-natural-gas-production?pd=3002&p=00g&u=0&f=A&v=mapbubble&a=-&i=none&vo=value&&t=C&g=00000000000000000000000000000000000000000000000001&l=249-ruvvvvvfvtvnvv1vrvvvvfvvvvvvfvvvou20evvvvvvvvvvnvvvs0008&s=315532800000&e=1546300800000">«International - U.S. Energy Information Administration (EIA)»</a>. <i>www.eia.gov</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.eia.gov&rft.atitle=International+-+U.S.+Energy+Information+Administration+%28EIA%29&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.eia.gov%2Finternational%2Fdata%2Fworld%2Fnatural-gas%2Fdry-natural-gas-production%3Fpd%3D3002%26p%3D00g%26u%3D0%26f%3DA%26v%3Dmapbubble%26a%3D-%26i%3Dnone%26vo%3Dvalue%26%26t%3DC%26g%3D00000000000000000000000000000000000000000000000001%26l%3D249-ruvvvvvfvtvnvv1vrvvvvfvvvvvvfvvvou20evvvvvvvvvvnvvvs0008%26s%3D315532800000%26e%3D1546300800000&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-auto2-169"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-auto2_169-0">169,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-auto2_169-1">169,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200220091405/http://www.anp.gov.br/noticias/5628-producao-de-petroleo-e-gas-no-brasil-ultrapassa-4-milhoes-de-boe-d-pela-primeira-vez">«Produção de petróleo e gás no Brasil ultrapassa 4 milhões de boe/d pela primeira vez»</a>. <i>anp.gov.br</i>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.anp.gov.br/noticias/5628-producao-de-petroleo-e-gas-no-brasil-ultrapassa-4-milhoes-de-boe-d-pela-primeira-vez">օրիգինալից</a> 2020 թ․ փետրվարի 20-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 4-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=anp.gov.br&rft.atitle=Produ%C3%A7%C3%A3o+de+petr%C3%B3leo+e+g%C3%A1s+no+Brasil+ultrapassa+4+milh%C3%B5es+de+boe%2Fd+pela+primeira+vez&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.anp.gov.br%2Fnoticias%2F5628-producao-de-petroleo-e-gas-no-brasil-ultrapassa-4-milhoes-de-boe-d-pela-primeira-vez&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-auto10-170"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-auto10_170-0">170,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-auto10_170-1">170,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bp.com/en/global/corporate/energy-economics/statistical-review-of-world-energy.html">«Statistical Review of World Energy | Energy economics | Home»</a>. <i>bp global</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=bp+global&rft.atitle=Statistical+Review+of+World+Energy+%26%23124%3B+Energy+economics+%26%23124%3B+Home&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bp.com%2Fen%2Fglobal%2Fcorporate%2Fenergy-economics%2Fstatistical-review-of-world-energy.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-171"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-171">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bigtravelweb.com/travel/2008/10/13/tourism-trends-visitor-numbers/">«Latin & South America Tourism Statistics & Visitor Numbers»</a>. Bigtravelweb.com. 2008 թ․ հոկտեմբերի 13<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 21-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Latin+%26+South+America+Tourism+Statistics+%26+Visitor+Numbers&rft.pub=Bigtravelweb.com&rft_id=http%3A%2F%2Fbigtravelweb.com%2Ftravel%2F2008%2F10%2F13%2Ftourism-trends-visitor-numbers%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-172"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-172">↑</a></span> <span class="reference-text">Juan Luis Eugenio-Martín, Noelia Martín Morales, Riccardo Scarpa (February 2004) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ssrn.com/abstract=504482">Tourism and Economic Growth in Latin American Countries: A Panel Data Approach</a>. FEEM Working Paper No. 26.2004</span> </li> <li id="cite_note-173"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-173">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120202164514/http://gosouthamerica.about.com/od/topdestinations/tp/Attractions2006.htm">«Top attractions»</a>. Gosouthamerica.about.com. 2007 թ․ դեկտեմբերի 4. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://gosouthamerica.about.com/od/topdestinations/tp/Attractions2006.htm">օրիգինալից</a> 2012 թ․ փետրվարի 2-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2009 թ․ ապրիլի 18-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Top+attractions&rft.pub=Gosouthamerica.about.com&rft_id=http%3A%2F%2Fgosouthamerica.about.com%2Fod%2Ftopdestinations%2Ftp%2FAttractions2006.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-174"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-174">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080804173716/http://www.vipbackpackers.com//DestInfo/139/South_America_Destination_South_America.aspx">«South America - Destination South America»</a>. <i>vipbackpackers.com</i>. 2005. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.vipbackpackers.com//DestInfo/139/South_America_Destination_South_America.aspx">օրիգինալից</a> 2008 թ․ օգոստոսի 4-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=vipbackpackers.com&rft.atitle=South+America+-+Destination+South+America&rft.date=2005&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.vipbackpackers.com%2F%2FDestInfo%2F139%2FSouth_America_Destination_South_America.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-175"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-175">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.andes.info.ec/es/noticias/guayasamin-pintor-ecuatoriano-retrato-sufrimiento-pueblos-latinoamericanos.html">«Guayasamín, el pintor ecuatoriano que retrató los sufrimientos latinoamericanos»</a>. <i>Andes, Agencia de Noticias</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Andes%2C+Agencia+de+Noticias&rft.atitle=Guayasam%C3%ADn%2C+el+pintor+ecuatoriano+que+retrat%C3%B3+los+sufrimientos+latinoamericanos&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.andes.info.ec%2Fes%2Fnoticias%2Fguayasamin-pintor-ecuatoriano-retrato-sufrimiento-pueblos-latinoamericanos.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-176"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-176">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170228090852/https://www.museobilbao.com/exposiciones/fernando-botero-186">«Fenando Botero, Sala de Exposciones, Bilbao»</a>. <i>Museo de Bellas Artes de Bilbao</i>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.museobilbao.com/exposiciones/fernando-botero-186">օրիգինալից</a> 2017 թ․ փետրվարի 28-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 12-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Museo+de+Bellas+Artes+de+Bilbao&rft.atitle=Fenando+Botero%2C+Sala+de+Exposciones%2C+Bilbao&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.museobilbao.com%2Fexposiciones%2Ffernando-botero-186&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-177"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-177">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.wallpaper.com/art/carlos-cruz-diez-unveils-new-work-in-washington-dc">«Carlos Cruz-Díez redefines colour with new work»</a>. <i>Wallpaper*</i>. 2015 թ․ դեկտեմբերի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Wallpaper%2A&rft.atitle=Carlos+Cruz-D%C3%ADez+redefines+colour+with+new+work&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.wallpaper.com%2Fart%2Fcarlos-cruz-diez-unveils-new-work-in-washington-dc&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-178"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-178">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161020091408/http://www.mnba.cl/617/articles-46265_archivo_01.pdf">«Museo de Bellas Artes de Chile»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>Museo de Bellas Artes</i>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mnba.cl/617/articles-46265_archivo_01.pdf">օրիգինալից</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> 2016 թ․ հոկտեմբերի 20-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 14-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Museo+de+Bellas+Artes&rft.atitle=Museo+de+Bellas+Artes+de+Chile&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mnba.cl%2F617%2Farticles-46265_archivo_01.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-179"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-179">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFOda_Marín" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Oda Marín, Loreto (2014 թ․ հունիսի 11). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170228091407/http://lifestyle.americaeconomia.com/articulos/pintor-guillermo-lorca-para-un-artista-el-miedo-que-ignoren-tu-obra-es-terrible">«Pintor Guillermo Lorca: "para un artista el miedo a que ignoren tu obra es terrible"<span class="cs1-kern-right"></span>»</a>. <i>Life style</i> (իսպաներեն). America Economia. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://lifestyle.americaeconomia.com/articulos/pintor-guillermo-lorca-para-un-artista-el-miedo-que-ignoren-tu-obra-es-terrible">օրիգինալից</a> 2017 թ․ փետրվարի 28-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 12-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Life+style&rft.atitle=Pintor+Guillermo+Lorca%3A+%22para+un+artista+el+miedo+a+que+ignoren+tu+obra+es+terrible%22&rft.aulast=Oda+Mar%C3%ADn&rft.aufirst=Loreto&rft_id=http%3A%2F%2Flifestyle.americaeconomia.com%2Farticulos%2Fpintor-guillermo-lorca-para-un-artista-el-miedo-que-ignoren-tu-obra-es-terrible&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-180"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-180">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.europapress.es/comunicados/empresas-00908/noticia-comunicadolas-esculturas-teddy-cobena-favoritas-publico-20161219153436.html">«Las esculturas de Teddy Cobeña las favoritas del público»</a>. <i>Europa Press</i>. 2016 թ․ դեկտեմբերի 19<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 22-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Europa+Press&rft.atitle=Las+esculturas+de+Teddy+Cobe%C3%B1a+las+favoritas+del+p%C3%BAblico&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.europapress.es%2Fcomunicados%2Fempresas-00908%2Fnoticia-comunicadolas-esculturas-teddy-cobena-favoritas-publico-20161219153436.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-181"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-181">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eluniverso.com/vida-estilo/2015/06/12/nota/4956348/teddy-cobena-lleva-sus-esculturas-paris">«Teddy Cobeña lleva sus esculturas a Paris»</a>. <i>El Universo</i><span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 22-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=El+Universo&rft.atitle=Teddy+Cobe%C3%B1a+lleva+sus+esculturas+a+Paris&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.eluniverso.com%2Fvida-estilo%2F2015%2F06%2F12%2Fnota%2F4956348%2Fteddy-cobena-lleva-sus-esculturas-paris&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-182"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-182">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170805102506/https://www.efe.com/efe/espana/comunicados/las-esculturas-de-teddy-cobena-favoritas-del-publico/10004010-MULTIMEDIAE_3129103">«Las esculturas de Teddy Cobeña las favoritas en Francia»</a>. <i>EFE</i>. 2016 թ․ դեկտեմբերի 19. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.efe.com/efe/espana/comunicados/las-esculturas-de-teddy-cobena-favoritas-del-publico/10004010-MULTIMEDIAE_3129103">օրիգինալից</a> 2017 թ․ օգոստոսի 5-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 12-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=EFE&rft.atitle=Las+esculturas+de+Teddy+Cobe%C3%B1a+las+favoritas+en+Francia&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.efe.com%2Fefe%2Fespana%2Fcomunicados%2Flas-esculturas-de-teddy-cobena-favoritas-del-publico%2F10004010-MULTIMEDIAE_3129103&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-183"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-183">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.statista.com/statistics/266464/number-of-world-cup-titles-won-by-country-since-1930/">«Soccer World Cup titles by country 1930-2018»</a>. <i>Statista</i> (անգլերեն)<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 3-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Statista&rft.atitle=Soccer+World+Cup+titles+by+country+1930-2018&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.statista.com%2Fstatistics%2F266464%2Fnumber-of-world-cup-titles-won-by-country-since-1930%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-184"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-184">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://cbie.com.br/artigos/quantas-usinas-geradoras-de-energia-temos-no-brasil/">«How many power plants do we have in Brazil?»</a>. 2019 թ․ ապրիլի 5.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=How+many+power+plants+do+we+have+in+Brazil%3F&rft_id=https%3A%2F%2Fcbie.com.br%2Fartigos%2Fquantas-usinas-geradoras-de-energia-temos-no-brasil%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-185"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-185">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210413193140/https://www.aneel.gov.br/sala-de-imprensa-exibicao/-/asset_publisher/XGPXSqdMFHrE/content/brasil-alcanca-170-mil-megawatts-de-capacidade-instalada-em-2019/656877?inheritRedirect=false">«Brasil alcança 170 mil megawatts de capacidade instalada em 2019 - Sala de Imprensa - ANEEL»</a>. <i>www.aneel.gov.br</i>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.aneel.gov.br/sala-de-imprensa-exibicao/-/asset_publisher/XGPXSqdMFHrE/content/brasil-alcanca-170-mil-megawatts-de-capacidade-instalada-em-2019/656877?inheritRedirect=false">օրիգինալից</a> 2021 թ․ ապրիլի 13-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 11-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.aneel.gov.br&rft.atitle=Brasil+alcan%C3%A7a+170+mil+megawatts+de+capacidade+instalada+em+2019+-+Sala+de+Imprensa+-+ANEEL&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.aneel.gov.br%2Fsala-de-imprensa-exibicao%2F-%2Fasset_publisher%2FXGPXSqdMFHrE%2Fcontent%2Fbrasil-alcanca-170-mil-megawatts-de-capacidade-instalada-em-2019%2F656877%3FinheritRedirect%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-186"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-186">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180401075849/http://www.energiaeambiente.org.br/wp-content/uploads/2016/11/IEMA-AGUA_vFinal.pdf">«Uso de água em termoelétricas»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> (պորտուգալերեն). 2018 թ․ ապրիլի 1. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.energiaeambiente.org.br/wp-content/uploads/2016/11/IEMA-AGUA_vFinal.pdf">օրիգինալից</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> 2018 թ․ ապրիլի 1-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Uso+de+%C3%A1gua+em+termoel%C3%A9tricas&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.energiaeambiente.org.br%2Fwp-content%2Fuploads%2F2016%2F11%2FIEMA-AGUA_vFinal.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-187"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-187">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.bndes.gov.br/bib/jspui/bitstream/1408/4401/1/O%20BNDES%20e%20a%20quest%C3%A3o%20energ%C3%A9tica%20e%20logistica%20na%20Regi%C3%A3o%20Sudeste_5_P.pdf">«O BNDES e a questão energética e logística da Região Sudeste»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=O+BNDES+e+a+quest%C3%A3o+energ%C3%A9tica+e+log%C3%ADstica+da+Regi%C3%A3o+Sudeste&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.bndes.gov.br%2Fbib%2Fjspui%2Fbitstream%2F1408%2F4401%2F1%2FO%2520BNDES%2520e%2520a%2520quest%25C3%25A3o%2520energ%25C3%25A9tica%2520e%2520logistica%2520na%2520Regi%25C3%25A3o%2520Sudeste_5_P.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-188"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-188">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060519000659/http://ga.water.usgs.gov/edu/hybiggest.html">«Power: World's biggest hydroelectric facility»</a>. 2006 թ․ մայիսի 19. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ga.water.usgs.gov/edu/hybiggest.html">օրիգինալից</a> 2006 թ․ մայիսի 19-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Power%3A+World%27s+biggest+hydroelectric+facility&rft_id=http%3A%2F%2Fga.water.usgs.gov%2Fedu%2Fhybiggest.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-189"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-189">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220526021232/http://www.ons.org.br/paginas/conhecimento/acervo-digital/documentos-e-publicacoes">«ONS - Operador Nacional do Sistema Elétrico»</a>. <i>ONS - Operador Nacional do Sistema Elétrico</i> (բրազիլական պորտուգալերեն). Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ons.org.br/paginas/conhecimento/acervo-digital/documentos-e-publicacoes">օրիգինալից</a> 2022 թ․ մայիսի 26-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 11-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=ONS+-+Operador+Nacional+do+Sistema+El%C3%A9trico&rft.atitle=ONS+-+Operador+Nacional+do+Sistema+El%C3%A9trico&rft_id=http%3A%2F%2Fons.org.br%2Fpaginas%2Fconhecimento%2Facervo-digital%2Fdocumentos-e-publicacoes&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-190"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-190">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ons.org.br/AcervoDigitalDocumentosEPublicacoes/Boletim%20Mensal%20de%20Gera%C3%A7%C3%A3o%20E%C3%B3lica%202021-02.pdf">«Boletim Mensal de Geração Eólica Fevereiro/2021»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> (պորտուգալերեն). Operador Nacional do Sistema Elétrico – ONS. 2021 թ․ փետրվարի 20. էջեր 6, 14<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 7-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Boletim+Mensal+de+Gera%C3%A7%C3%A3o+E%C3%B3lica+Fevereiro%2F2021&rft.pages=6%2C+14&rft.pub=Operador+Nacional+do+Sistema+El%C3%A9trico+%E2%80%93+ONS&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ons.org.br%2FAcervoDigitalDocumentosEPublicacoes%2FBoletim%2520Mensal%2520de%2520Gera%25C3%25A7%25C3%25A3o%2520E%25C3%25B3lica%25202021-02.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-191"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-191">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://valor.globo.com/empresas/noticia/2022/01/21/brasil-atinge-21-gw-de-capacidade-instalada-de-energia-elica.ghtml">«Brasil atinge 21 GW de capacidade instalada de energia eólica»</a> (բրազիլական պորտուգալերեն). Valor. 2022 թ․ հունվարի 21<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 5-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Brasil+atinge+21+GW+de+capacidade+instalada+de+energia+e%C3%B3lica&rft.pub=Valor&rft_id=https%3A%2F%2Fvalor.globo.com%2Fempresas%2Fnoticia%2F2022%2F01%2F21%2Fbrasil-atinge-21-gw-de-capacidade-instalada-de-energia-elica.ghtml&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-192"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-192">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation news cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181007223102/http://www.brasil.gov.br/noticias/infraestrutura/2014/12/brasil-e-o-pais-com-melhor-fator-de-aproveitamento-da-energia-eolica">«Brasil é o país com melhor fator de aproveitamento da energia eólica»</a>. <i>Governo do Brasil</i> (բրազիլական պորտուգալերեն). Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.brasil.gov.br/noticias/infraestrutura/2014/12/brasil-e-o-pais-com-melhor-fator-de-aproveitamento-da-energia-eolica">օրիգինալից</a> 2018 թ․ հոկտեմբերի 7-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 7-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Governo+do+Brasil&rft.atitle=Brasil+%C3%A9+o+pa%C3%ADs+com+melhor+fator+de+aproveitamento+da+energia+e%C3%B3lica&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.brasil.gov.br%2Fnoticias%2Finfraestrutura%2F2014%2F12%2Fbrasil-e-o-pais-com-melhor-fator-de-aproveitamento-da-energia-eolica&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-:0-193"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:0_193-0">193,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_193-1">193,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation news cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.capitalinvest-group.com/en/invest-in-brazil-ma-guide/">«Invest in Brazil»</a>. <i>CAPITAL INVEST: Top M&A Financial Advisors in Brazil (Sao Paulo)</i> (ամերիկյան անգլերեն). 2018 թ․ օգոստոսի 23<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 7-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=CAPITAL+INVEST%3A+Top+M%26A+Financial+Advisors+in+Brazil+%28Sao+Paulo%29&rft.atitle=Invest+in+Brazil&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.capitalinvest-group.com%2Fen%2Finvest-in-brazil-ma-guide%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-194"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-194">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.epe.gov.br/sites-pt/publicacoes-dados-abertos/publicacoes/PublicacoesArquivos/publicacao-233/topico-520/Boletim_2020_Q1.pdf">«Boletim Trimestral de Energia Eólica – Junho de 2020»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> (բրազիլական պորտուգալերեն). Empresa de Pesquisa Energética. 2020 թ․ հունիսի 23. էջ 4<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 24-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Boletim+Trimestral+de+Energia+E%C3%B3lica+%E2%80%93+Junho+de+2020&rft.pages=4&rft.pub=Empresa+de+Pesquisa+Energ%C3%A9tica&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.epe.gov.br%2Fsites-pt%2Fpublicacoes-dados-abertos%2Fpublicacoes%2FPublicacoesArquivos%2Fpublicacao-233%2Ftopico-520%2FBoletim_2020_Q1.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-auto-195"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-auto_195-0">195,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-auto_195-1">195,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://cbie.com.br/artigos/quantas-usinas-geradoras-de-energia-temos-no-brasil/">«Quantas usinas geradoras de energia temos no Brasil?»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Quantas+usinas+geradoras+de+energia+temos+no+Brasil%3F&rft_id=https%3A%2F%2Fcbie.com.br%2Fartigos%2Fquantas-usinas-geradoras-de-energia-temos-no-brasil%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-196"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-196">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://revistapesquisa.fapesp.br/ventos-promissores-a-caminho/">«Ventos promissores a caminho»</a>. <i>revistapesquisa.fapesp.br</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=revistapesquisa.fapesp.br&rft.atitle=Ventos+promissores+a+caminho&rft_id=https%3A%2F%2Frevistapesquisa.fapesp.br%2Fventos-promissores-a-caminho%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-197"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-197">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200814221022/http://www2.ctee.com.br/brazilwindpower/2016/zpublisher/materia/?url=potencial-eolico-onshore-brasileiro-pode-ser-de-880-gw-indica-estudo-20161026">«Brazilian onshore wind potential could be 880 GW, study indicates»</a>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www2.ctee.com.br/brazilwindpower/2016/zpublisher/materia/?url=potencial-eolico-onshore-brasileiro-pode-ser-de-880-gw-indica-estudo-20161026">օրիգինալից</a> 2020 թ․ օգոստոսի 14-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 11-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Brazilian+onshore+wind+potential+could+be+880+GW%2C+study+indicates&rft_id=http%3A%2F%2Fwww2.ctee.com.br%2Fbrazilwindpower%2F2016%2Fzpublisher%2Fmateria%2F%3Furl%3Dpotencial-eolico-onshore-brasileiro-pode-ser-de-880-gw-indica-estudo-20161026&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-auto5-198"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-auto5_198-0">198,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-auto5_198-1">198,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-auto5_198-2">198,2</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.irena.org/-/media/Files/IRENA/Agency/Publication/2021/Apr/IRENA_RE_Capacity_Statistics_2021.pdf">«RENEWABLE CAPACITY STATISTICS 2021»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=RENEWABLE+CAPACITY+STATISTICS+2021&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.irena.org%2F-%2Fmedia%2FFiles%2FIRENA%2FAgency%2FPublication%2F2021%2FApr%2FIRENA_RE_Capacity_Statistics_2021.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-uic-199"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-uic_199-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070208105204/http://www.uic.com.au/nip95.htm">«Nuclear Power in Brazil. Briefing Paper # 95»</a>. Uranium Information Centre. 2007 թ․ մայիս. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.uic.com.au/nip95.htm">օրիգինալից</a> 2007 թ․ փետրվարի 8-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2007 թ․ մայիսի 19-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Nuclear+Power+in+Brazil.+Briefing+Paper+%23+95&rft.pub=Uranium+Information+Centre&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.uic.com.au%2Fnip95.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-200"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-200">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.world-nuclear-news.org/Articles/Contract-signed-to-allow-resumption-of-Angra-3-wor">«Contract signed allowing resumption of Angra 3 works : New Nuclear - World Nuclear News»</a>. <i>www.world-nuclear-news.org</i><span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 11-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.world-nuclear-news.org&rft.atitle=Contract+signed+allowing+resumption+of+Angra+3+works+%3A+New+Nuclear+-+World+Nuclear+News&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.world-nuclear-news.org%2FArticles%2FContract-signed-to-allow-resumption-of-Angra-3-wor&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-merco-201"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-merco_201-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070219171559/http://www.mercopress.com/Detalle.asp?NUM=9036">«Brazil plans to build seven nuclear reactors»</a>. Mecropress. 2006 թ․ հոկտեմբերի 23. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mercopress.com/Detalle.asp?NUM=9036">օրիգինալից</a> 2007 թ․ փետրվարի 19-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2007 թ․ մայիսի 19-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Brazil+plans+to+build+seven+nuclear+reactors&rft.pub=Mecropress&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mercopress.com%2FDetalle.asp%3FNUM%3D9036&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-202"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-202">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ons.org.br/AcervoDigitalDocumentosEPublicacoes/Boletim%20Mensal%20de%20Gera%C3%A7%C3%A3o%20Solar%202021-07.pdf">«Boletim Mensal de Geração Solar Fotovoltaica Julho 2021»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Boletim+Mensal+de+Gera%C3%A7%C3%A3o+Solar+Fotovoltaica+Julho+2021&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ons.org.br%2FAcervoDigitalDocumentosEPublicacoes%2FBoletim%2520Mensal%2520de%2520Gera%25C3%25A7%25C3%25A3o%2520Solar%25202021-07.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-203"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-203">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.terra.com.br/economia/geracao-solar-no-brasil-atinge-14-gw-potencia-equivalente-a-usina-de-itaipu,928654f11f414337e62c9a6b190658c9fqfnlzj3.html">«Geração solar no Brasil atinge 14 GW, potência equivalente à usina de Itaipu»</a> (բրազիլական պորտուգալերեն). Terra. 2022 թ․ մարտի 2<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 5-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Gera%C3%A7%C3%A3o+solar+no+Brasil+atinge+14+GW%2C+pot%C3%AAncia+equivalente+%C3%A0+usina+de+Itaipu&rft.pub=Terra&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.terra.com.br%2Feconomia%2Fgeracao-solar-no-brasil-atinge-14-gw-potencia-equivalente-a-usina-de-itaipu%2C928654f11f414337e62c9a6b190658c9fqfnlzj3.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-204"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-204">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation news cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181007223213/http://sharenergy.com.br/quais-melhores-regioes-brasil-para-geracao-de-energia-fotovoltaica/">«Quais as melhores regiões do Brasil para geração de energia fotovoltaica? – Sharenergy»</a>. <i>Sharenergy</i> (բրազիլական պորտուգալերեն). 2017 թ․ փետրվարի 3. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sharenergy.com.br/quais-melhores-regioes-brasil-para-geracao-de-energia-fotovoltaica/">օրիգինալից</a> 2018 թ․ հոկտեմբերի 7-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 7-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Sharenergy&rft.atitle=Quais+as+melhores+regi%C3%B5es+do+Brasil+para+gera%C3%A7%C3%A3o+de+energia+fotovoltaica%3F+%E2%80%93+Sharenergy&rft_id=http%3A%2F%2Fsharenergy.com.br%2Fquais-melhores-regioes-brasil-para-geracao-de-energia-fotovoltaica%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-205"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-205">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ons.org.br/AcervoDigitalDocumentosEPublicacoes/Boletim%20Mensal%20de%20Gera%C3%A7%C3%A3o%20Solar%202020-09.pdf">«Boletim Mensal de Geração Solar Fotovoltaica Setembro/2020»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> (պորտուգալերեն). Operador Nacional do Sistema Elétrico – ONS. 2020 թ․ հոկտեմբերի 13. էջեր 6, 13<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 21-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Boletim+Mensal+de+Gera%C3%A7%C3%A3o+Solar+Fotovoltaica+Setembro%2F2020&rft.pages=6%2C+13&rft.pub=Operador+Nacional+do+Sistema+El%C3%A9trico+%E2%80%93+ONS&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ons.org.br%2FAcervoDigitalDocumentosEPublicacoes%2FBoletim%2520Mensal%2520de%2520Gera%25C3%25A7%25C3%25A3o%2520Solar%25202020-09.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-206"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-206">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.irena.org/-/media/Files/IRENA/Agency/Publication/2021/Apr/IRENA_RE_Capacity_Statistics_2021.pdf">«RENEWABLE CAPACITY STATISTICS 2021 page 41»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 24-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=RENEWABLE+CAPACITY+STATISTICS+2021+page+41&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.irena.org%2F-%2Fmedia%2FFiles%2FIRENA%2FAgency%2FPublication%2F2021%2FApr%2FIRENA_RE_Capacity_Statistics_2021.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-207"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-207">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.eia.gov/international/data/world/petroleum-and-other-liquids/annual-petroleum-and-other-liquids-production">«International - U.S. Energy Information Administration (EIA)»</a>. <i>www.eia.gov</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.eia.gov&rft.atitle=International+-+U.S.+Energy+Information+Administration+%28EIA%29&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.eia.gov%2Finternational%2Fdata%2Fworld%2Fpetroleum-and-other-liquids%2Fannual-petroleum-and-other-liquids-production&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-208"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-208">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iea.org/publications/freepublications/publication/KeyWorld2014.pdf">IEA. Key World Energy Statistics 2014. Natural Gas.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141021020232/http://www.iea.org/publications/freepublications/publication/KeyWorld2014.pdf">Արխիվացված</a> 21 Հոկտեմբեր 2014 <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> Access date - 01/17/2021</span> </li> <li id="cite_note-209"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-209">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2249rank.">«html CIA. The World Factbook. Natural gas - production»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=html+CIA.+The+World+Factbook.+Natural+gas+-+production.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Flibrary%2Fpublications%2Fthe-world-factbook%2Frankorder%2F2249rank.&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span><span style="font-size:85%; margin-left:0.2em; color:var(--color-subtle, #54595d)">(չաշխատող հղում)</span></span> </li> <li id="cite_note-auto1-210"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-auto1_210-0">210,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-auto1_210-1">210,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://anuariodotransporte.cnt.org.br/2018/#">«Anuário CNT do Transporte»</a>. <i>anuariodotransporte.cnt.org.br</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=anuariodotransporte.cnt.org.br&rft.atitle=Anu%C3%A1rio+CNT+do+Transporte&rft_id=https%3A%2F%2Fanuariodotransporte.cnt.org.br%2F2018%2F%23&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-211"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-211">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mintransporte.gov.co/descargar.php?idFile=14090">«Transporte en Cifras Estadísticas 2015»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Transporte+en+Cifras+Estad%C3%ADsticas+2015&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mintransporte.gov.co%2Fdescargar.php%3FidFile%3D14090&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-212"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-212">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mapas.mop.cl/cc2017/Cuadernillo/Cuadernillo_2017.pdf">«Carta Caminera 2017»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Carta+Caminera+2017&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mapas.mop.cl%2Fcc2017%2FCuadernillo%2FCuadernillo_2017.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-213"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-213">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFAndrade" class="citation web cs1">Andrade, Artur Luiz (2018 թ․ հոկտեմբերի 29). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.panrotas.com.br/aviacao/aeroportos/2018/10/brasil-tem-9-dos-maiores-aeroportos-da-america-latina_159919.html">«Brasil tem 9 dos maiores aeroportos da América Latina»</a>. <i>Portal PANROTAS</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Portal+PANROTAS&rft.atitle=Brasil+tem+9+dos+maiores+aeroportos+da+Am%C3%A9rica+Latina&rft.aulast=Andrade&rft.aufirst=Artur+Luiz&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.panrotas.com.br%2Faviacao%2Faeroportos%2F2018%2F10%2Fbrasil-tem-9-dos-maiores-aeroportos-da-america-latina_159919.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-214"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-214">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cepal.org/sites/default/files/news/files/actividad_portuaria_2018.pdf">«Port Activity of Latin America and the Caribbean 2018»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Port+Activity+of+Latin+America+and+the+Caribbean+2018&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cepal.org%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Fnews%2Ffiles%2Factividad_portuaria_2018.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-215"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-215">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/brazil/">«Brazil - The World Factbook»</a>. <i>www.cia.gov</i>. 2021 թ․ նոյեմբերի 8.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.cia.gov&rft.atitle=Brazil+-+The+World+Factbook&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Fthe-world-factbook%2Fcountries%2Fbrazil%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-216"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-216">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210614013720/http://continuidad-mintrans.nexura.com/">«Ministerio de transporte»</a>. <i>continuidad-mintrans.nexura.com</i>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://continuidad-mintrans.nexura.com/">օրիգինալից</a> 2021 թ․ հունիսի 14-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 11-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=continuidad-mintrans.nexura.com&rft.atitle=Ministerio+de+transporte&rft_id=http%3A%2F%2Fcontinuidad-mintrans.nexura.com%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-217"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-217">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://earthobservatory.nasa.gov/IOTD/view.php?id=88271">«A Gap in the Andes : Image of the Day»</a>. <i>Earthobservatory.nasa.gov</i> (անգլերեն). 2015 թ․ ապրիլի 2<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 22-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Earthobservatory.nasa.gov&rft.atitle=A+Gap+in+the+Andes+%3A+Image+of+the+Day&rft_id=http%3A%2F%2Fearthobservatory.nasa.gov%2FIOTD%2Fview.php%3Fid%3D88271&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-218"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-218">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFLin" class="citation news cs1">Lin, Luna (2014 թ․ սեպտեմբերի 10). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.theguardian.com/cities/gallery/2014/sep/10/-sp-history-metro-pictures-london-underground-new-york-beijing-seoul">«A short history of world metro systems – in pictures»</a>. <i>The Guardian</i>. London<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 18-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Guardian&rft.atitle=A+short+history+of+world+metro+systems+%E2%80%93+in+pictures&rft.aulast=Lin&rft.aufirst=Luna&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.theguardian.com%2Fcities%2Fgallery%2F2014%2Fsep%2F10%2F-sp-history-metro-pictures-london-underground-new-york-beijing-seoul&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Home-219"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Home_219-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160328043055/http://www.metrosantiago.cl/guia-viajero">«Guía del Viajero»</a> (իսպաներեն). Metro de Santiago. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.metrosantiago.cl/guia-viajero">օրիգինալից</a> 2016 թ․ մարտի 28-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 3-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Gu%C3%ADa+del+Viajero&rft.pub=Metro+de+Santiago&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.metrosantiago.cl%2Fguia-viajero&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-2014ridership-220"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2014ridership_220-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170215094712/http://www.metro.sp.gov.br/metro/numeros-pesquisa/demanda.aspx">«Metro – Passengers»</a> (պորտուգալերեն). Companhia Do Metropolitano De São Paulo. 2014. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.metro.sp.gov.br/metro/numeros-pesquisa/demanda.aspx">օրիգինալից</a> 2017 թ․ փետրվարի 15-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 14-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Metro+%E2%80%93+Passengers&rft.pub=Companhia+Do+Metropolitano+De+S%C3%A3o+Paulo&rft.date=2014&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.metro.sp.gov.br%2Fmetro%2Fnumeros-pesquisa%2Fdemanda.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Գրականություն"><span id=".D4.B3.D6.80.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Գրականություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&veaction=edit&section=37" title="Խմբագրել բաժինը. Գրականություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&section=37" title="Edit section's source code: Գրականություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small" style="margin-left:1.5em;"> <ul><li>"South America". <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.columbiagazetteer.org/">The Columbia Gazetteer of the World Online</a></i>. 2005. New York: Columbia University Press.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lanic.utexas.edu/">Latin American Network Information Database</a></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFHolsti1996" class="citation book cs1">Holsti, Kalevi J. (1996). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/statewarstateofw0000hols"><i>The State, War and the State of War</i></a>. Cambridge Studies in International Relations.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+State%2C+War+and+the+State+of+War&rft.series=Cambridge+Studies+in+International+Relations&rft.date=1996&rft.aulast=Holsti&rft.aufirst=Kalevi+J.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fstatewarstateofw0000hols&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" class="Z3988"></span></li></ul> </div> <table class="toccolours" style="width:100%"><tbody><tr><td style="width:auto"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/24px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/36px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/48px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="30" data-file-height="30" /></span></span></td><td style="width:100%"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A1%D5%B0%D5%A5%D5%BD%D5%BF" title="Վիքիպահեստ">Վիքիպահեստն</a> ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:South_America" class="extiw" title="commons:Category:South America">«Հարավային Ամերիկա»</a> հոդվածին։</td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group"><div style="padding: 0px 18px 0px 0px; width: 100%;"><div style="float: left;"><span class="noprint plainlinksneverexpand nowrap" style="font-size:x-small;"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D4%B1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Դիտել այս կաղապարը"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span> </span></div>  Թեմատիկ կայքեր</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.geonames.org/6255150">GeoNames</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ncit.nci.nih.gov/ncitbrowser/ConceptReport.jsp?dictionary=NCI%20Thesaurus&code=C26277">NCI Thesaurus </a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.giantbomb.com/wd/3035-2906/">Giant Bomb</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://curlie.org/Regional/South_America/">Open Directory Project</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Բառարաններ և հանրագիտարաններ</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://armeniapedia.org/index.php?curid=9575">Արմենիապեդիա</a> · <a href="https://en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/South_America" class="extiw" title="wikisource:1911 Encyclopædia Britannica/South America">Բրիտանիկա (11-րդ)</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/South-America">Բրիտանիկա</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/sudamerika">Բրոքհաուս</a> · <a href="https://hy.wikisource.org/wiki/ru:%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%AE%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="extiw" title="s:ru:ЭСБЕ/Южная Америка">Բրոքհաուսի և Եփրոնի</a> · <a href="https://hy.wikisource.org/wiki/ru:%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="extiw" title="s:ru:ЭСБЕ/Америка">Բրոքհաուսի և Եփրոնի</a> · <a href="https://hy.wikisource.org/wiki/ru:%D0%9C%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="extiw" title="s:ru:МЭСБЕ/Америка">Բրոքհաուսի և Եփրոնի փոքր</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.larousse.fr/encyclopedie/autre-region/Amérique_du_Sud/105176">Լարուսի</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.larousse.fr/encyclopedie/cartes/Amérique_du_Sud/1306007">Լարուսի</a> · <a href="https://hy.wikisource.org/wiki/ru:%D0%95%D0%AD%D0%91%D0%95/%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="extiw" title="s:ru:ЕЭБЕ/Америка">Հրեական Բրոքհաուսի և Եփրոնի</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0003494.xml">Մեծ կատալոնական</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://snl.no/Sør-Amerika">Մեծ նորվեգական</a> · <a href="https://hy.wikisource.org/wiki/ru:%D0%92%D0%AD/%D0%92%D0%A2/%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="extiw" title="s:ru:ВЭ/ВТ/Америка">Սիտինի ռազմական</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://meshb.nlm.nih.gov/record/ui?ui=D013020">MESH ID</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6688061">.mw-parser-output .ts-navbox-plaintitle{font-size:100%!important;margin:0 6em!important}</style></div><table class="nowraplinks authoritycontrol collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><span style="float:left;width:6em"> </span><div class="ts-navbox-plaintitle" style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D5%89%D5%A1%D6%83%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%B7%D5%B9%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%BD%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Չափորոշչային վերահսկողություն">Չափորոշչային վերահսկողություն</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Իսպանիայի ազգային գրադարան">BNE</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX4575402">XX4575402</a> · <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Ֆրանսիայի ազգային գրադարան">BNF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb15238513g">15238513g</a> · <a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4078014-4">4078014-4</a> · <span title="Կոնգրեսի գրադարանի ստուգիչ համար" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">LCCN</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh85125524">sh85125524</a> · <span title="Ազգային խորհրդարանական գրադարան" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">NDL</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00567659">00567659</a> · <a href="/wiki/%D5%89%D5%A5%D5%AD%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Չեխիայի ազգային գրադարան">NKC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ge129486">ge129486</a> · <a href="/wiki/%D4%B6%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%A5%D5%A2%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D6%87_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AC%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Զագրեբի ազգային և համալսարանական գրադարան">NSK</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/processed/NSK%7C000588167">000588167</a> · <a href="/wiki/%D5%87%D5%BE%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Շվեդիայի ազգային գրադարան">LIBRIS</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://libris.kb.se/auth/163484">163484</a> · <span title="SUDOC" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">SUDOC</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/027375099">027375099</a> · <a href="/wiki/VIAF" title="VIAF">VIAF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/577145424560886831330">577145424560886831330</a> · <span title="WorldCat" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">WorldCat VIAF</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/577145424560886831330">577145424560886831330</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background#FFE5B4;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D5%8F%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կաղապար:Տարածաշրջաններ"><span title="Դիտել կաղապարը" style=";background#FFE5B4;;background:none transparent;color:inherit;border:none;">դ</span></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D5%8F%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կաղապարի քննարկում:Տարածաշրջաններ"><span title="Քննարկել կաղապարը" style=";background#FFE5B4;;background:none transparent;color:inherit;border:none;">ք</span></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D5%8F%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit"><span title="Խմբագրել կաղապարը" style=";background#FFE5B4;;background:none transparent;color:inherit;border:none;">խ</span></a></li></ul></div><div style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D4%B5%D6%80%D5%AF%D5%AB%D6%80" title="Երկիր">Աշխարհի</a> <a href="/wiki/%D5%8F%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Տարածաշրջաններ">տարածաշրջաններ</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><table style="width:100%; background:transparent;" cellspacing="0" cellpadding="3"> <tbody><tr> <td style="width:60px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:LocationAfrica.png" class="mw-file-description" title="Աֆրիկայի դիրքը"><img alt="Աֆրիկայի դիրքը" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/LocationAfrica.png/60px-LocationAfrica.png" decoding="async" width="60" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/LocationAfrica.png/90px-LocationAfrica.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/LocationAfrica.png/120px-LocationAfrica.png 2x" data-file-width="2759" data-file-height="1404" /></a></span> </td><td style="width:5.5em;"><b><a href="/wiki/%D4%B1%D6%86%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Աֆրիկա">Աֆրիկա</a></b> </td><td style="width:30%; line-height:1.3em; text-align:left;"> <p><span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D5%80%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D6%86%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Հյուսիսային Աֆրիկա">Հյուսիսային</a> <small>(<a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B2%D6%80%D5%AB%D5%A2" title="Մաղրիբ">Մաղրիբ</a>)</small> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D4%B5%D5%B6%D5%A9%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D6%80%D5%A1" title="Ենթասահարա">Ենթասահարա</a> (<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D6%86%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Կենտրոնական Աֆրիկա">Կենտրոնական</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><br /> <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D6%86%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Հարավային Աֆրիկա">Հարավային</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D6%87%D5%B4%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D6%86%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Արևմտյան Աֆրիկա">Արևմտյան</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D6%87%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D6%86%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Արևելյան Աֆրիկա">Արևելյան</a> <small>(<a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D5%B4%D5%A1%D5%AC%D5%AB_(%D5%A9%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB)" title="Սոմալի (թերակղզի)">Եղջյուր</a>)</small>)</span> </p> </td><td> </td><td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:LocationOceania.png" class="mw-file-description" title="Օվկիանիայի դիրքը"><img alt="Օվկիանիայի դիրքը" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/LocationOceania.png/60px-LocationOceania.png" decoding="async" width="60" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/LocationOceania.png/90px-LocationOceania.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/LocationOceania.png/120px-LocationOceania.png 2x" data-file-width="2759" data-file-height="1404" /></a></span> </td><td><b><a href="/wiki/%D5%95%D5%BE%D5%AF%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1" title="Օվկիանիա">Օվկիանիա</a></b> </td><td style="line-height:1.3em; text-align:left;"> <p><span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BE%D5%BD%D5%BF%D6%80%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1_(%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%84)" title="Ավստրալիա (մայրցամաք)">Ավստրալիա</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%A6%D5%AB%D5%A1" title="Մելանեզիա">Մելանեզիա</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%A6%D5%AB%D5%A1" title="Միկրոնեզիա">Միկրոնեզիա</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D5%A6%D5%AB%D5%A1" title="Պոլինեզիա">Պոլինեզիա</a> </span> </p> </td></tr><tr class="mw-empty-elt"> </tr><tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:LocationAmericas.png" class="mw-file-description" title="Ամերիկաների դիրքը"><img alt="Ամերիկաների դիրքը" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/LocationAmericas.png/60px-LocationAmericas.png" decoding="async" width="60" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/LocationAmericas.png/90px-LocationAmericas.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/LocationAmericas.png/120px-LocationAmericas.png 2x" data-file-width="2759" data-file-height="1404" /></a></span> </td><td><b><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Ամերիկա">Ամերիկա</a></b> </td><td style="line-height:1.3em; text-align:left;"> <p><span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D5%80%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Հյուսիսային Ամերիկա">Հյուսիսային</a> <small>(<a href="/wiki/%D5%80%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Հյուսիսային Ամերիկա">Հյուսիսային</a></small> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><small> <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Միջին Ամերիկա (դեռ գրված չէ)">Միջին</a></small> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><small> <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Կենտրոնական Ամերիկա">Կենտրոնական</a></small> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><small> <a href="/wiki/%D5%8E%D5%A5%D5%BD%D5%BF_%D4%BB%D5%B6%D5%A4%D5%AB%D5%A1" title="Վեստ Ինդիա">Կարիբյան երկրամաս</a>)</small> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a class="mw-selflink selflink">Հարավային</a> <small>(<a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B6" title="Հարավային կոն">Հարավային կոն</a>)</small> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%B8%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Անգլոամերիկա (դեռ գրված չէ)">Անգլոամերիկա</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D4%BC%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Լատինական Ամերիկա">Լատինական</a> </span> </p> </td><td> </td><td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:LocationPolarRegions.png" class="mw-file-description" title="Բևեռների դիրքը"><img alt="Բևեռների դիրքը" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/LocationPolarRegions.png/60px-LocationPolarRegions.png" decoding="async" width="60" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/LocationPolarRegions.png/90px-LocationPolarRegions.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/LocationPolarRegions.png/120px-LocationPolarRegions.png 2x" data-file-width="2759" data-file-height="1404" /></a></span> </td><td><b><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D6%87%D5%A5%D5%BC%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բևեռներ (դեռ գրված չէ)">Բևեռներ</a></b> </td><td style="line-height:1.3em; text-align:left;"><a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%AF%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Արկտիկա">Արկտիկա</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> ·</span> <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Անտարկտիկա">Անտարկտիկա</a> </td></tr><tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:LocationAsia.svg" class="mw-file-description" title="Ասիայի դիրքը"><img alt="Ասիայի դիրքը" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/LocationAsia.svg/60px-LocationAsia.svg.png" decoding="async" width="60" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/LocationAsia.svg/90px-LocationAsia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/LocationAsia.svg/120px-LocationAsia.svg.png 2x" data-file-width="2751" data-file-height="1398" /></a></span> </td><td><b><a href="/wiki/%D4%B1%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Ասիա">Ասիա</a></b> </td><td style="line-height:1.3em; text-align:left;"> <p><span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Կենտրոնական Ասիա">Կենտրոնական</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D6%87%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Արևելյան Ասիա">Արևելյան</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D5%80%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Հյուսիսային Ասիա">Հյուսիսային</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D6%87%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Հարավարևելյան Ասիա">Հարավարևելյան</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Հարավային Ասիա">Հարավային</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D6%87%D5%B4%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Հարավարևմտյան Ասիա">Հարավարևմտյան</a></span> </p> </td><td> </td><td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:LocationOceans.png" class="mw-file-description" title="Աշխարհի օվկիանոսներ"><img alt="Աշխարհի օվկիանոսներ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/LocationOceans.png/60px-LocationOceans.png" decoding="async" width="60" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/LocationOceans.png/90px-LocationOceans.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/LocationOceans.png/120px-LocationOceans.png 2x" data-file-width="2759" data-file-height="1404" /></a></span> </td><td><b><a href="/wiki/%D5%95%D5%BE%D5%AF%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD" title="Օվկիանոս">Օվկիանոսներ</a></b> </td><td style="line-height:1.3em; text-align:left;"> <p><span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D6%85%D5%BE%D5%AF%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD" title="Համաշխարհային օվկիանոս">Համաշխարհային</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D5%80%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BD%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D6%85%D5%BE%D5%AF%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD" title="Հյուսիսային սառուցյալ օվկիանոս">Հյուսիսային սառուցյալ</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BF%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D6%85%D5%BE%D5%AF%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD" title="Ատլանտյան օվկիանոս">Ատլանտյան</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D6%85%D5%BE%D5%AF%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD" title="Հնդկական օվկիանոս">Հնդկական</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%B2_%D6%85%D5%BE%D5%AF%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD" title="Խաղաղ օվկիանոս">Խաղաղ</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D6%85%D5%BE%D5%AF%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD" title="Հարավային օվկիանոս">Հարավային</a> </span> </p> </td></tr> <tr><td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:LocationEurope.png" class="mw-file-description" title="Եվրոպայի դիրքը"><img alt="Եվրոպայի դիրքը" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/LocationEurope.png/60px-LocationEurope.png" decoding="async" width="60" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/LocationEurope.png/90px-LocationEurope.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/LocationEurope.png/120px-LocationEurope.png 2x" data-file-width="2759" data-file-height="1404" /></a></span> </td><td><b><a href="/wiki/%D4%B5%D5%BE%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A1" title="Եվրոպա">Եվրոպա</a></b> </td><td style="line-height:1.3em; text-align:left;"> <p><span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B5%D5%BE%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A1" title="Կենտրոնական Եվրոպա">Կենտրոնական</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D6%87%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%B5%D5%BE%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A1" title="Արևելյան Եվրոպա">Արևելյան</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D5%80%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B5%D5%BE%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A1" title="Հյուսիսային Եվրոպա">Հյուսիսային</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D6%87%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%B5%D5%BE%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A1" title="Հարավարևելյան Եվրոպա">Հարավարևելյան</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B5%D5%BE%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A1" title="Հարավային Եվրոպա">Հարավային</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D6%87%D5%B4%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%B5%D5%BE%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A1" title="Արևմտյան Եվրոպա">Արևմտյան</a></span> </p> </td></tr></tbody></table></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background: #eaecf0;"><div>Այցելեք նաև <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B5%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="mw-redirect" title="Մայրցամաքներ">Մայրցամաքներ</a></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background: #eaecf0;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կաղապար:Հարավային Ամերիկայի երկրներ"><span title="Դիտել կաղապարը" style="background: #eaecf0;;;background:none transparent;color:inherit;border:none;">դ</span></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կաղապարի քննարկում:Հարավային Ամերիկայի երկրներ (դեռ գրված չէ)"><span title="Քննարկել կաղապարը" style="background: #eaecf0;;;background:none transparent;color:inherit;border:none;">ք</span></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit"><span title="Խմբագրել կաղապարը" style="background: #eaecf0;;;background:none transparent;color:inherit;border:none;">խ</span></a></li></ul></div><div style="font-size:114%"><a class="mw-selflink selflink">Հարավային Ամերիկայի</a> երկրներ</div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #eaecf0;;text-align:left; background: #eaecf0;">Անկախ պետություններ</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Argentina.svg" class="mw-file-description" title="Արգենտինա"><img alt="Արգենտինա" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/22px-Flag_of_Argentina.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/33px-Flag_of_Argentina.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/44px-Flag_of_Argentina.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="500" /></a></span> </span><a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1" title="Արգենտինա">Արգենտինա</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Bolivia.svg" class="mw-file-description" title="Բոլիվիա"><img alt="Բոլիվիա" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Flag_of_Bolivia.svg/22px-Flag_of_Bolivia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Flag_of_Bolivia.svg/33px-Flag_of_Bolivia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Flag_of_Bolivia.svg/44px-Flag_of_Bolivia.svg.png 2x" data-file-width="1100" data-file-height="750" /></a></span> </span><a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BE%D5%AB%D5%A1" title="Բոլիվիա">Բոլիվիա</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Brazil.svg" class="mw-file-description" title="Բրազիլիա"><img alt="Բրազիլիա" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/22px-Flag_of_Brazil.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/33px-Flag_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/44px-Flag_of_Brazil.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="700" /></a></span> </span><a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1" title="Բրազիլիա">Բրազիլիա</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Guyana.svg" class="mw-file-description" title="Գայանա"><img alt="Գայանա" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Flag_of_Guyana.svg/22px-Flag_of_Guyana.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Flag_of_Guyana.svg/33px-Flag_of_Guyana.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Flag_of_Guyana.svg/44px-Flag_of_Guyana.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> </span><a href="/wiki/%D4%B3%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%A1" title="Գայանա">Գայանա</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Ecuador.svg" class="mw-file-description" title="Էկվադոր"><img alt="Էկվադոր" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Flag_of_Ecuador.svg/22px-Flag_of_Ecuador.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Flag_of_Ecuador.svg/33px-Flag_of_Ecuador.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Flag_of_Ecuador.svg/44px-Flag_of_Ecuador.svg.png 2x" data-file-width="1440" data-file-height="960" /></a></span> </span><a href="/wiki/%D4%B7%D5%AF%D5%BE%D5%A1%D5%A4%D5%B8%D6%80" title="Էկվադոր">Էկվադոր</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Colombia.svg" class="mw-file-description" title="Կոլումբիա"><img alt="Կոլումբիա" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Flag_of_Colombia.svg/22px-Flag_of_Colombia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Flag_of_Colombia.svg/33px-Flag_of_Colombia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Flag_of_Colombia.svg/44px-Flag_of_Colombia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> </span><a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%AB%D5%A1" title="Կոլումբիա">Կոլումբիա</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Chile.svg" class="mw-file-description" title="Չիլի"><img alt="Չիլի" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Chile.svg/22px-Flag_of_Chile.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Chile.svg/33px-Flag_of_Chile.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Chile.svg/44px-Flag_of_Chile.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> </span><a href="/wiki/%D5%89%D5%AB%D5%AC%D5%AB" title="Չիլի">Չիլի</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Paraguay.svg" class="mw-file-description" title="Պարագվայ"><img alt="Պարագվայ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Paraguay.svg/22px-Flag_of_Paraguay.svg.png" decoding="async" width="22" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Paraguay.svg/33px-Flag_of_Paraguay.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Paraguay.svg/44px-Flag_of_Paraguay.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="660" /></a></span> </span><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%B5" title="Պարագվայ">Պարագվայ</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Peru.svg" class="mw-file-description" title="Պերու"><img alt="Պերու" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Peru.svg/22px-Flag_of_Peru.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Peru.svg/33px-Flag_of_Peru.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Peru.svg/44px-Flag_of_Peru.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> </span><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82" title="Պերու">Պերու</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Suriname.svg" class="mw-file-description" title="Սուրինամ"><img alt="Սուրինամ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Flag_of_Suriname.svg/22px-Flag_of_Suriname.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Flag_of_Suriname.svg/33px-Flag_of_Suriname.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Flag_of_Suriname.svg/44px-Flag_of_Suriname.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> </span><a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B4" title="Սուրինամ">Սուրինամ</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Venezuela.svg" class="mw-file-description" title="Վենեսուելա"><img alt="Վենեսուելա" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Flag_of_Venezuela.svg/22px-Flag_of_Venezuela.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Flag_of_Venezuela.svg/33px-Flag_of_Venezuela.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Flag_of_Venezuela.svg/44px-Flag_of_Venezuela.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> </span><a href="/wiki/%D5%8E%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%AC%D5%A1" title="Վենեսուելա">Վենեսուելա</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Uruguay.svg" class="mw-file-description" title="Ուրուգվայ"><img alt="Ուրուգվայ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Uruguay.svg/22px-Flag_of_Uruguay.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Uruguay.svg/33px-Flag_of_Uruguay.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Uruguay.svg/44px-Flag_of_Uruguay.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="341" /></a></span> </span><a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%B5" title="Ուրուգվայ">Ուրուգվայ</a></div></td><td class="navbox-image" rowspan="3" style="width:0%;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:South_America_(orthographic_projection).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/South_America_%28orthographic_projection%29.svg/50px-South_America_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/South_America_%28orthographic_projection%29.svg/75px-South_America_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/South_America_%28orthographic_projection%29.svg/100px-South_America_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="541" data-file-height="541" /></a></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #eaecf0;;text-align:left; background: #eaecf0;">Կախյալ տարածքներ</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_South_Georgia_and_the_South_Sandwich_Islands.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_South_Georgia_and_the_South_Sandwich_Islands.svg/25px-Flag_of_South_Georgia_and_the_South_Sandwich_Islands.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_South_Georgia_and_the_South_Sandwich_Islands.svg/38px-Flag_of_South_Georgia_and_the_South_Sandwich_Islands.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_South_Georgia_and_the_South_Sandwich_Islands.svg/50px-Flag_of_South_Georgia_and_the_South_Sandwich_Islands.svg.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="375" /></a></span> <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B3%D5%A5%D5%B8%D6%80%D5%A3%D5%AB%D5%A1_%D6%87_%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%BE%D5%AB%D5%B9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="mw-redirect" title="Հարավային Գեորգիա և Հարավային Սանդվիչյան կղզիներ">Հարավային Գեորգիա և Հարավային Սանդվիչյան կղզիներ</a> • <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_the_Falkland_Islands.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_Falkland_Islands.svg/25px-Flag_of_the_Falkland_Islands.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_Falkland_Islands.svg/38px-Flag_of_the_Falkland_Islands.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_Falkland_Islands.svg/50px-Flag_of_the_Falkland_Islands.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%D5%96%D5%B8%D5%AC%D6%84%D5%AC%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="mw-redirect" title="Ֆոլքլենդյան կղզիներ">Ֆոլքլենդյան կղզիներ</a> • <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_France.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/25px-Flag_of_France.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/38px-Flag_of_France.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/50px-Flag_of_France.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B3%D5%BE%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A1" title="Ֆրանսիական Գվիանա">Ֆրանսիական Գվիանա</a></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կաղապար:Հարավային Ամերիկայի շրջաններ"><span title="Դիտել կաղապարը" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;">դ</span></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կաղապարի քննարկում:Հարավային Ամերիկայի շրջաններ (դեռ գրված չէ)"><span title="Քննարկել կաղապարը" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;">ք</span></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit"><span title="Խմբագրել կաղապարը" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;">խ</span></a></li></ul></div><div style="font-size:114%"><a class="mw-selflink selflink">Հարավային Ամերիկայի</a> շրջաններ</div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հյուսիսային Հարավային Ամերիկա (դեռ գրված չէ)">Հյուսիս</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A2%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կարիբյան Հարավային Ամերիկա (դեռ գրված չէ)">Կարիբյան Հարավային Ամերիկա</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%8E%D5%A5%D5%BD%D5%BF_%D4%BB%D5%B6%D5%A4%D5%AB%D5%A1" title="Վեստ Ինդիա">Վեստ Ինդիա</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BC%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD_(%D5%B0%D5%A1%D6%80%D5%A9%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D6%80)" title="Լյանոս (հարթավայր)">Լյանոս</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%BE%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գվիանա (դեռ գրված չէ)">Գվիանա</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A1%D5%A6%D5%B8%D5%B6%D5%AB_%D5%A4%D5%A1%D5%B7%D5%BF%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D6%80" title="Ամազոնի դաշտավայր">Ամազոնի դաշտավայր</a> <ul><li><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A1%D5%A6%D5%B8%D5%B6%D5%AB_%D5%AD%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D5%BE_%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%BC%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ամազոնի խոնավ անտառներ">Ամազոնի խոնավ անտառներ</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AE%D5%B8%D6%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պարիայի ծոց (դեռ գրված չէ)">Պարիայի ծոց</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A9%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պարիայի թերակղզի (դեռ գրված չէ)">Պարիայի թերակղզի</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%B6%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պարագուանա (դեռ գրված չէ)">Պարագուանա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%95%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%B8%D5%AF%D5%B8%D5%B5%D5%AB_%D5%A4%D5%A5%D5%AC%D5%BF%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Օրինոկոյի դելտա (դեռ գրված չէ)">Օրինոկոյի դելտա</a></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B6" title="Հարավային կոն">Հարավ</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D5%80%D6%80%D5%B8_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D5%AB%D6%80_(%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%A5%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2)" title="Հրո երկիր (կղզեխումբ)">Հրո երկիր</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%A1" title="Պատագոնիա">Պատագոնիա</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%B4%D5%BA%D5%A1" title="Պամպա">Պամպա</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AC" title="Պանտանալ">Պանտանալ</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%A1%D5%B6_%D5%89%D5%A1%D5%AF%D5%B8" title="Գրան Չակո">Գրան Չակո</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%89%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%B5%D5%AB_%D5%B9%D5%B8%D6%80_%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%BC%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Չիքիտանոյի չոր անտառներ (դեռ գրված չէ)">Չիքիտանոյի չոր անտառներ</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%A4%D5%A5%D5%BD_(%D5%A9%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB)" title="Վալդես (թերակղզի)">Վալդես թերակղզի</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B5%D5%BC%D5%A1%D5%AF%D5%AB_%D5%BD%D5%A1%D5%B0%D5%B4%D5%A1%D5%B6" title="Եռակի սահման">Եռակի սահման</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BC%D5%A1_%D5%8A%D5%AC%D5%A1%D5%BF%D5%A1" title="Լա Պլատա">Լա Պլատա</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%A1_%D5%8A%D5%AC%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A4%D5%A1%D5%B7%D5%BF%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լա Պլատայի դաշտավայր (դեռ գրված չէ)">Լա Պլատայի դաշտավայր</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D6%80%D5%A9" title="Բրազիլական սարահարթ">Արևելք</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A1%D5%A6%D5%B8%D5%B6%D5%AB_%D5%A4%D5%A1%D5%B7%D5%BF%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D6%80" title="Ամազոնի դաշտավայր">Ամազոնի դաշտավայր</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B1%D5%BF%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%BC" title="Ատլանտյան անտառ">Ատլանտյան անտառ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A3%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կաատինգա (դեռ գրված չէ)">Կաատինգա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A5%D6%80%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սերրադու (դեռ գրված չէ)">Սերրադու</a></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B6%D5%A4%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Անդյան երկրներ (դեռ գրված չէ)">Արևմուտք</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D6%80" title="Անդեր">Անդեր</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արևադարձային Անդեր (դեռ գրված չէ)">Արևադարձային Անդեր</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BD%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D5%BE_%D4%B1%D5%B4%D5%A4%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Խոնավ Ամդեր (դեռ գրված չէ)">Խոնավ Ամդեր</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%89%D5%B8%D6%80_%D4%B1%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Չոր Անդեր (դեռ գրված չէ)">Չոր Անդեր</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AC%D5%A5%D5%BC%D5%B6%D5%A1%D5%B7%D5%B2%D5%A9%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պարիակակայի լեռնաշղթա (դեռ գրված չէ)">Պարիակակայի լեռնաշղթա</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%BF%D5%AB%D5%BA%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%B8" title="Ալտիպլանո">Ալտիպլանո</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B1%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B4%D5%A1_(%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF)" title="Ատակամա (անապատ)">Ատակամա</a></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1_(%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Միջին Ամերիկա (Ամերիկաներ) (դեռ գրված չէ)">Միջին</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BC%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Լատինական Ամերիկա">Լատինական</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Իսպանական Ամերիկա">Իսպանական</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բոլիվարական երկրներ (դեռ գրված չէ)">Բոլիվարական</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D6%80%D5%A4%D5%AB%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կորդիլերներ">Կորդիլերներ</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%B2%D6%85%D5%BE%D5%AF%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%AD%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B0%D6%80%D5%A5_%D6%85%D5%B2%D5%A1%D5%AF" title="Խաղաղօվկիանոսյան հրաբուխների հրե օղակ">Հրաբուխների հրե օղակ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1_%D6%87_%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A2%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լատինական Ամերիկա և Կարիբներ (դեռ գրված չէ)">ԼԱԿ</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks hlist collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D4%B1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80_%D6%87_%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կաղապար:Աշխարհի մայրցամաքներ և աշխարհամասեր (դեռ գրված չէ)"><span title="Դիտել կաղապարը" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;">դ</span></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D4%B1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80_%D6%87_%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կաղապարի քննարկում:Աշխարհի մայրցամաքներ և աշխարհամասեր (դեռ գրված չէ)"><span title="Քննարկել կաղապարը" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;">ք</span></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D4%B1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80_%D6%87_%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%A5%D6%80&action=edit"><span title="Խմբագրել կաղապարը" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;">խ</span></a></li></ul></div><div style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D4%B5%D6%80%D5%AF%D5%AB%D6%80" title="Երկիր">Աշխարհի</a> <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B5%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%84" title="Մայրցամաք">մայրցամաքներ</a> և <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%BD" title="Աշխարհամաս">աշխարհամասեր</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;border-bottom:#aaa 1px solid;"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;background:transparent;color:inherit;"><div style="padding:0px;"><table cellspacing="0" class="navbox-columns-table" style="text-align:left;width:auto;margin-left:auto;margin-right:auto;"><tbody><tr style="vertical-align:top;"><td style="width:5em;">   </td><td style="padding:0px;text-align:center;;;;width:14%;"><div> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Africa" title="Africa"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Africa_%28orthographic_projection%29.svg/75px-Africa_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="75" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Africa_%28orthographic_projection%29.svg/113px-Africa_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Africa_%28orthographic_projection%29.svg/150px-Africa_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="550" data-file-height="550" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D4%B1%D6%86%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Աֆրիկա">Աֆրիկա</a> </p> </div></td><td style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;text-align:center;;;;width:14%;"><div> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Antarctica" title="Antarctica"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Antarctica_%28orthographic_projection%29.svg/75px-Antarctica_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="75" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Antarctica_%28orthographic_projection%29.svg/113px-Antarctica_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Antarctica_%28orthographic_projection%29.svg/150px-Antarctica_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="537" data-file-height="536" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%BF%D5%AB%D5%A4%D5%A1" title="Անտարկտիդա">Անտարկտիդա</a> </p> </div></td><td style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;text-align:center;;;;width:14%;"><div> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Asia" title="Asia"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/75px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="75" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/113px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/150px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="541" data-file-height="541" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D4%B1%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Ասիա">Ասիա</a> </p> </div></td><td style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;text-align:center;;;;width:14%;"><div> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Australia_(continent)" title="Australia (continent)"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Australia-New_Guinea_%28orthographic_projection%29.svg/75px-Australia-New_Guinea_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="75" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Australia-New_Guinea_%28orthographic_projection%29.svg/113px-Australia-New_Guinea_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Australia-New_Guinea_%28orthographic_projection%29.svg/150px-Australia-New_Guinea_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="541" data-file-height="541" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D4%B1%D5%BE%D5%BD%D5%BF%D6%80%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1_(%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%84)" title="Ավստրալիա (մայրցամաք)">Ավստրալիա</a> </p> </div></td><td style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;text-align:center;;;;width:14%;"><div> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Europe" title="Europe"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Europe_orthographic_Caucasus_Urals_boundary.svg/75px-Europe_orthographic_Caucasus_Urals_boundary.svg.png" decoding="async" width="75" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Europe_orthographic_Caucasus_Urals_boundary.svg/113px-Europe_orthographic_Caucasus_Urals_boundary.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Europe_orthographic_Caucasus_Urals_boundary.svg/150px-Europe_orthographic_Caucasus_Urals_boundary.svg.png 2x" data-file-width="537" data-file-height="536" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D4%B5%D5%BE%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A1" title="Եվրոպա">Եվրոպա</a> </p> </div></td><td style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;text-align:center;;;;width:14%;"><div> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/North_America" title="North America"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Location_North_America.svg/75px-Location_North_America.svg.png" decoding="async" width="75" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Location_North_America.svg/113px-Location_North_America.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Location_North_America.svg/150px-Location_North_America.svg.png 2x" data-file-width="550" data-file-height="550" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D5%80%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Հյուսիսային Ամերիկա">Հյուսիսային Ամերիկա</a> </p> </div></td><td style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;text-align:center;;;;width:14%;"><div> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/South_America" title="South America"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/South_America_%28orthographic_projection%29.svg/75px-South_America_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="75" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/South_America_%28orthographic_projection%29.svg/113px-South_America_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/South_America_%28orthographic_projection%29.svg/150px-South_America_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="541" data-file-height="541" /></a></span><br /><a class="mw-selflink selflink">Հարավային Ամերիկա</a> </p> </div></td></tr></tbody></table></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0px;border-bottom:#aaa 1px solid;"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;background:transparent;color:inherit;"><div style="padding:0px;"><table cellspacing="0" class="navbox-columns-table" style="text-align:left;width:auto;margin-left:auto;margin-right:auto;"><tbody><tr style="vertical-align:top;"><td style="width:5em;">   </td><td style="padding:0px;text-align:center;;;;width:25%;"><div> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Afro-Eurasia" title="Afro-Eurasia"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Afro-Eurasia_%28orthographic_projection%29_political.svg/75px-Afro-Eurasia_%28orthographic_projection%29_political.svg.png" decoding="async" width="75" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Afro-Eurasia_%28orthographic_projection%29_political.svg/113px-Afro-Eurasia_%28orthographic_projection%29_political.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Afro-Eurasia_%28orthographic_projection%29_political.svg/150px-Afro-Eurasia_%28orthographic_projection%29_political.svg.png 2x" data-file-width="550" data-file-height="550" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D4%B1%D6%86%D6%80%D5%B8%D5%A5%D5%BE%D6%80%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Աֆրոեվրասիա">Աֆրոեվրասիա</a> </p> </div></td><td style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;text-align:center;;;;width:25%;"><div> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Americas" title="Americas"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Americas_%28orthographic_projection%29.svg/75px-Americas_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="75" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Americas_%28orthographic_projection%29.svg/113px-Americas_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Americas_%28orthographic_projection%29.svg/150px-Americas_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="550" data-file-height="550" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Ամերիկա">Ամերիկա</a> </p> </div></td><td style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;text-align:center;;;;width:25%;"><div> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Eurasia" title="Eurasia"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Eurasia_%28orthographic_projection%29.svg/75px-Eurasia_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="75" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Eurasia_%28orthographic_projection%29.svg/113px-Eurasia_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Eurasia_%28orthographic_projection%29.svg/150px-Eurasia_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="550" data-file-height="550" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D4%B5%D5%BE%D6%80%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Եվրասիա">Եվրասիա</a> </p> </div></td><td style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;text-align:center;;;;width:25%;"><div> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Oceania" title="Oceania"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Oceania_%28orthographic_projection%29.svg/75px-Oceania_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="75" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Oceania_%28orthographic_projection%29.svg/113px-Oceania_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Oceania_%28orthographic_projection%29.svg/150px-Oceania_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="541" data-file-height="541" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D5%95%D5%BE%D5%AF%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1" title="Օվկիանիա">Օվկիանիա</a> </p> </div></td></tr></tbody></table></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;border-bottom:#aaa 1px solid;"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;background:transparent;color:inherit;"><div style="padding:0px;"><table cellspacing="0" class="navbox-columns-table" style="text-align:left;width:auto;margin-left:auto;margin-right:auto;"><tbody><tr style="vertical-align:top;"><td style="width:5em;">   </td><td style="padding:0px;padding-left:1.0em;text-align:center; padding-right:1.0em;;;;width:38%;"><div> <ul><li><span style="font-size:110%;"><b>Նախկին <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%BD" title="Աշխարհամաս">Աշխարհամասեր</a></b></span><br /><a href="/wiki/%D4%B3%D5%B8%D5%B6%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%A1" title="Գոնդվանա">Գոնդվանա</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BC%D5%A1%D5%BE%D6%80%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Լավրասիա">Լավրասիա</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%A5%D5%A1" title="Պանգեա">Պանգեա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%A9%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պանոթիա (դեռ գրված չէ)">Պանոթիա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8C%D5%B8%D5%A4%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ռոդիանիա (դեռ գրված չէ)">Ռոդիանիա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%AB%D5%A1_(%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%BD)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կոլումբիա (աշխարհամաս) (դեռ գրված չէ)">Կոլումբիա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D6%80%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կենորլանդ (դեռ գրված չէ)">Կենորլանդ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%A5%D5%B6%D5%A1_(%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%BD)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Նենա (աշխարհամաս) (դեռ գրված չէ)">Նենա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%AF%D5%AC%D5%A1%D5%BE%D5%AB%D5%A1_%D4%BF%D6%80%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սկլավիա Կրատոն (դեռ գրված չէ)">Սկլավիա</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D6%80_(%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%84)" title="Ուր (մայրցամաք)">Ուր</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%8E%D5%A1%D5%A1%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%A1" title="Վաալբարա">Վաալբարա</a></li></ul> </div></td><td style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;padding-left:1.0em;text-align:center; padding-right:1.0em;;;;width:62%;"><div> <ul><li><span style="font-size:110%;"><b>Պատմական մայրցամաքներ</b></span><br /><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B4%D5%A1%D5%A6%D5%B8%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%BF%D6%80%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ամազոնյան Կրատոն (դեռ գրված չէ)">Ամազոնիա</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%AF%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Արկտիկա">Արկտիկա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ասիամերիկա (դեռ գրված չէ)">Ասիամերիկա</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B1%D5%BF%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%A4%D5%A1" title="Ատլանտիդա">Ատլանտիդա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%BE%D5%A1%D5%AC%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ավալոնիա (դեռ գրված չէ)">Ավալոնիա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%AC%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բալտիկա (դեռ գրված չէ)">Բալտիկա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%AB%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%A1_(%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%84)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կիմերիա (մայրցամաք) (դեռ գրված չէ)">Կիմերիա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%B8%D5%B6%D5%A3%D5%B8_%D5%AF%D6%80%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կոնգո կրատոն (դեռ գրված չէ)">Կոնգո կրատոն</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B5%D5%BE%D6%80%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Եվրամերիկա (դեռ գրված չէ)">Եվրամերիկա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D5%AF%D6%80%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կալահարի կրատոն (դեռ գրված չէ)">Կալահարիա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%82%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%AD%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ղազախստանիա (դեռ գրված չէ)">Ղազախստանիա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%A1%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լաուրենտիա (դեռ գրված չէ)">Լաուրենտիա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%89%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D6%80%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հյուսիսային Չինաստան կրատոն (դեռ գրված չէ)">Հյուսիսային Չինաստան</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%AB%D5%A2%D5%AB%D6%80_(%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%84)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սիբիր (մայրցամաք) (դեռ գրված չէ)">Սիբիր</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%89%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6_(%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%84)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային Չինաստան (մայրցամաք) (դեռ գրված չէ)">Հարավային Չինաստան</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D6%87%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%BF%D5%AB%D5%A4%D5%A1_%D5%AF%D6%80%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արևելյան Անտարկտիդա կրատոն (դեռ գրված չէ)">Արևելյան Անտարկտիդա</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Հինդուստան">Հինդուստան</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0px;border-bottom:#aaa 1px solid;;border-bottom:0;"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;background:transparent;color:inherit;"><div style="padding:0px;"><table cellspacing="0" class="navbox-columns-table" style="text-align:left;width:auto;margin-left:auto;margin-right:auto;"><tbody><tr style="vertical-align:top;"><td style="width:5em;">   </td><td style="padding:0px;padding-left:1.0em;text-align:center;padding-right:1.0em;;;;width:33%;"><div> <ul><li><span style="font-size:110%;"><b><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%BB%D6%80%D5%B5%D5%A1_%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ստորջրյա մայրցամաք (դեռ գրված չէ)">Ստորջրյա մայրցամաքներ</a></b></span><br /><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A5%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%AC%D5%A5%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կերգելենյան բարձրավանդակ (դեռ գրված չէ)">Կերգելենյան բարձրավանդակ</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B6%D5%A5%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%AB%D5%A1_(%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%84)" title="Զելանդիա (մայրցամաք)">Զելանդիա</a></li></ul> </div></td><td style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;padding-left:1.0em;text-align:center;padding-right:1.0em;;;;width:33%;"><div> <ul><li><span style="font-size:110%;"><b>Հնարավոր ապագա մայրցամաքներ</b></span><br /><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%A5%D5%A1_%D5%88%D6%82%D5%AC%D5%BF%D5%AB%D5%B4%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պանգեա Ուլտիմա (դեռ գրված չէ)">Պանգեա Ուլտիմա</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%A1" title="Ամազիա">Ամազիա</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D5%BE%D5%B8%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%A5%D5%A1" title="Նովոպանգեա">Նովոպանգեա</a></li></ul> </div></td><td style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;padding-left:1.0em;text-align:center;padding-right:1.0em;;;;width:33%;"><div> <ul><li><span style="font-size:110%;"><b><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%BC%D5%A1%D5%BD%D5%BA%D5%A5%D5%AC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Առասպելական մայրցամաքներ (դեռ գրված չէ)">Առասպելական մայրցամաքներ</a></b></span><br /><a href="/wiki/%D4%B1%D5%BF%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%A4%D5%A1" title="Ատլանտիդա">Ատլանտիդա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D4%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կումարի Կանդամ (դեռ գրված չէ)">Կումարի Կանդամ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%A5%D5%B4%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB%D5%A1_(%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%84)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լեմուրիա (մայրցամաք) (դեռ գրված չէ)">Լեմուրիա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%AB%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մերոպիս (դեռ գրված չէ)">Մերոպիս</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D6%81%D5%AB%D6%86%D5%AB%D5%A4%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պացիֆիդա (դեռ գրված չէ)">Պացիֆիդա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D6%80%D5%A2%D5%B8%D6%80%D5%A5%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հիպերբորեա (դեռ գրված չէ)">Հիպերբորեա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8F%D5%A5%D5%BC%D5%A1_%D4%B1%D5%BE%D5%BD%D5%BF%D6%80%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Տեռա Ավստրալիս (դեռ գրված չէ)">Տեռա Ավստրալիս</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><i><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9414691">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><div class="hlist"><ul><li>Տես նաև <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D4%BF%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%A3%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D6%80" title="Կաղապար:Կիսագնդեր">Աշխարհամասերը</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%AB%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Միկրոմայրցամաք (դեռ գրված չէ)">Միկրոմայրցամաք</a></li></ul></div></i> <ul><li><span typeof="mw:File"><span title="Category"><img alt="Category" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></span></span> <b><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%84%D5%A1%D5%B5%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Մայրցամաքներ">Կատեգորիա</a></b></li></ul></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks hlist collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="text-align:center;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%A9%D5%A5%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կաղապար:Հարավային Ամերիկա ըստ թեմայի (դեռ գրված չէ)"><span title="Դիտել կաղապարը" style="text-align:center;;;background:none transparent;color:inherit;border:none;">դ</span></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%A9%D5%A5%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կաղապարի քննարկում:Հարավային Ամերիկա ըստ թեմայի (դեռ գրված չէ)"><span title="Քննարկել կաղապարը" style="text-align:center;;;background:none transparent;color:inherit;border:none;">ք</span></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%A9%D5%A5%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D5%AB&action=edit"><span title="Խմբագրել կաղապարը" style="text-align:center;;;background:none transparent;color:inherit;border:none;">խ</span></a></li></ul></div><div style="font-size:114%"><a class="mw-selflink selflink">Հարավային Ամերիկա</a> ըստ թեմայի</div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;">Պատմություն</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A2%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ամերիկայի բնակեցում">Ամերիկայի բնակեցում</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D5%AC%D5%A5%D5%B8%D5%B0%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պալեոհնդկացիներ (դեռ գրված չէ)">Պալեոհնդկացիներ</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%B6%D5%B9%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%B8%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Մինչկոլումբոսյան Ամերիկա">Մինչկոլումբոսյան Ամերիկա</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A3%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ամերիկայի գաղութացում">Ամերիկայի գաղութացում</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BA%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A3%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ամերիկայի պորտուգալական գաղութացում (դեռ գրված չէ)">Պորտուգալական</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%B6%D5%AF%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1" title="Կոնկիստա">Կոնկիստա</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;">Աշխարհագրություն</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային Ամերիկայի քաղաքների ցանկ (դեռ գրված չէ)">Քաղաքներ</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Հարավային Ամերիկայի երկրների ցանկ">Երկրներ և կախյալ տարածքներ</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%A2%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային Ամերիկայի երկրներ ըստ բնակչության թվաքանակի (դեռ գրված չէ)">ըստ բնակչության</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B1%D6%80_%D5%AF%D5%A5%D5%BF%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային Ամերիկայի ամենաբարձր կետեր (դեռ գրված չէ)">Ամենաբարձր կետեր</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային Ամերիկայի երկրաբանություն (դեռ գրված չէ)">Երկրաբանություն</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային Ամերիկայի կղզիների ցանկ (դեռ գրված չէ)">Կղզիներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B3%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լճերի ցանկ (դեռ գրված չէ)">Լճեր</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AC%D5%A5%D5%BC%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%A9%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային Ամերիկայի լեռնագագաթների ցանկ (դեռ գրված չէ)">Լեռնագագաթներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A3%D5%A5%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային Ամերիկայի գետերի ցանկ (դեռ գրված չէ)">Գետեր</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;">Քաղաքականություն</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Հարավամերիկյան ազգերի միություն">Հարավամերիկյան ազգերի միություն</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A8%D5%B6%D5%A9%D5%A1%D6%81%D5%AB_%D6%87_%D5%AB%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%86%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային Ամերիկայի առաջընթացի և ինտեգրման ֆորում (դեռ գրված չէ)">Հարավային Ամերիկայի առաջընթացի և ինտեգրման ֆորում</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AF%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%BA%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ամերիկյան պետությունների կազմակերպություն">Ամերիկյան պետությունների կազմակերպություն</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;">Տնտեսություն</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A4%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D5%B6%D6%84" title="Անդյան համայնք">Անդյան համայնք</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A8%D5%B6%D5%A4%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D6%80_%D5%B7%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%A1" title="Հարավային Ամերիկայի երկրների ընդհանուր շուկա">Հարավային Ամերիկայի երկրների ընդհանուր շուկա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հաղորդակցությունը Հարավային Ամերիկայում (դեռ գրված չէ)">Հաղորդակցություն</a></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.5em;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;font-weight:normal;">Երկրներ ըստ</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%9D_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%B4%D5%A5%D5%AF_%D5%B7%D5%B6%D5%B9%D5%AB%D5%B6_%D5%A2%D5%A1%D5%AA%D5%AB%D5%B6_%D5%A8%D5%B6%D5%AF%D5%B6%D5%B8%D5%B2_%D5%80%D5%86%D4%B1-%D5%AB_(%D5%A1%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային Ամերիկայի երկրների ցանկ՝ ըստ մեկ շնչին բաժին ընկնող ՀՆԱ-ի (անվանական) (դեռ գրված չէ)">ՀՆԱ (մեկ շնչին բաժին ընկնող)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%9D_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%80%D5%86%D4%B1-%D5%AB_(%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%AA%D5%A5%D6%84%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային Ամերիկայի երկրների ցանկ՝ ըստ ՀՆԱ-ի (գնողունակության համարժեքություն) (դեռ գրված չէ)">Գնողունակության համարժեքություն</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%9D_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%B4%D5%A5%D5%AF_%D5%B7%D5%B6%D5%B9%D5%AB%D5%B6_%D5%A2%D5%A1%D5%AA%D5%AB%D5%B6_%D5%A8%D5%B6%D5%AF%D5%B6%D5%B8%D5%B2_%D5%80%D5%86%D4%B1-%D5%AB_(%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%AA%D5%A5%D6%84%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային Ամերիկայի երկրների ցանկ՝ ըստ մեկ շնչին բաժին ընկնող ՀՆԱ-ի (գնողունակության համարժեքություն) (դեռ գրված չէ)">մեկ շնչին բաժին ընկնող</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%AA%D5%AB_%D5%A6%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%A1%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D6%84%D5%BD%D5%AB%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%AA%D5%AB_%D5%A6%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%A1%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D6%84%D5%BD%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Երկրների ցանկ ըստ մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսիՄարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսի (դեռ գրված չէ)">Երկրների ցանկ ըստ մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսիՄարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսի</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%9D_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D6%81%D5%AB%D6%81_%D6%85%D5%A3%D5%BF%D5%BE%D5%B8%D5%B2%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%84%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Երկրների ցանկ՝ ըստ համացանցից օգտվողների քանակի (դեռ գրված չէ)">Համացանցից օգտվողների քանակի</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%9D_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%B6_%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Երկրների ցանկ՝ ըստ նվազագույն աշխատավարձի (դեռ գրված չէ)">Նվազագույն աշխատավարձի</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;">Հասարակություն</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային Ամերիկայի լեզուներ (դեռ գրված չէ)">Լեզուներ</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BE%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային Ամերիկայի վտանգված լեզուների ցանկ (դեռ գրված չէ)">վտանգված</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AC%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային Ամերիկայի համալսարանների ցանկ (դեռ գրված չէ)">Համալսարաններ</a></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;font-weight:normal;"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%AB_%D5%B4%D5%B7%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային Ամերիկաի մշակույթ (դեռ գրված չէ)">Մշակույթ</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D6%80%D5%BE%D5%A5%D5%BD%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային Ամերիկայի արվեստ (դեռ գրված չէ)">Արվեստ</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%AB%D5%B6%D5%B9%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%B8%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D6%80%D5%BE%D5%A5%D5%BD%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մինչկոլումբոսյան արվեստ (դեռ գրված չէ)">Մինչկոլումբոսյան</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B5%D5%BE%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D6%80%D5%BE%D5%A5%D5%BD%D5%BF%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Եվրոպական արվեստի պատմություն (դեռ գրված չէ)">Արևմտյան</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%94%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6#Ամերիկաներ" title="Քանդակագործություն">Քանդակագործություն</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D5%83%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6#Հարավային_Ամերիկա" title="Ճարտարապետության պատմություն">Ճարտարապետություն</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AF%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D5%A3%D6%80%D5%A1%D6%86%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային Ամերիկայի կինեմատոգրաֆիա (դեռ գրված չէ)">Կինեմատոգրաֆիա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AD%D5%B8%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավամերիկյան խոհանոց (դեռ գրված չէ)">Խոհանոց</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AA%D5%B7%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կատեգորիա:Հարավամերիկյան երաժշտություն (դեռ գրված չէ)">Երաժշտություն</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A8_%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կրոնը Հարավային Ամերիկայում (դեռ գրված չէ)">Կրոն</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%A8_%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սպորտը Հարավային Ամերիկայում (դեռ գրված չէ)">Սպորտ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B7%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կատեգորիա:Հարավային Ամերիկայի խորհրդանիշներ (դեռ գրված չէ)">Խորհրդանիշներ</a></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;font-weight:normal;">Ժողովրդագրություն</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%A2%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային Ամերիկայի երկրներ ըստ բնակչության (դեռ գրված չէ)">Երկրներ ըստ բնակչության</a> <ul><li><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B6_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%A2%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AD%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6" title="Աշխարհի երկրներն ըստ բնակչության խտության">Խտություն</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Հարավային Ամերիկայի ազգեր">Էթնիկ խմբեր</a> <ul><li><a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Հնդկացիներ">Հնդկացիներ</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A4%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հնդկացիների դասակարգում (դեռ գրված չէ)">դասակարգում</a></li></ul></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%86%D5%A5%D6%80%D5%A3%D5%A1%D5%B2%D5%A9_%D5%A4%D5%A5%D5%BA%D5%AB_%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կատեգորիա:Ներգաղթ դեպի Հարավային Ամերիկա (դեռ գրված չէ)">Ներգաղթ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D6%84%D5%AB_%D5%B4%D5%AB%D5%BB%D5%AB%D5%B6_%D5%BF%D6%87%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարավային Ամերիկայի երկրների ցանկ ըստ կյանքի միջին տևողության (դեռ գրված չէ)">Կյանքի միջին տևողություն</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="text-align:center;;font-weight:bold;"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Կատեգորիա:Հարավային Ամերիկա">Կատեգորիա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BA%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%AB%D6%81_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%87_%D5%AF%D5%A1%D5%AD%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AE%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%84%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A5%D5%A6%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ժամանակակից երկրների և կախյալ տարածքների քարտեզներ (դեռ գրված չէ)">Քարտեզներ</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="toccolours" style="font-size:85%; margin-top:0.1em; margin-bottom:0.1em; border: 1px solid #aaa; padding: 5px; clear: both;" width="100%"> <tbody><tr> <td><i>Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BD%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Հայկական սովետական հանրագիտարան">Հայկական սովետական հանրագիտարանից</a>  (<a href="https://hy.wikisource.org/wiki/%D4%B7%D5%BB:%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%8D%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6_(Soviet_Armenian_Encyclopedia)_6.djvu/278" class="extiw" title="s:Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 6.djvu/278">հ․ 6, էջ 278</a>)։</i> <span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:CC_BY-SA_icon_80x15.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bf/CC_BY-SA_icon_80x15.png" decoding="async" width="80" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="80" data-file-height="15" /></a></span> </td></tr></tbody></table> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐int.codfw.main‐849f99967d‐tzsnj Cached time: 20241124033230 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [vary‐revision‐sha1, show‐toc] CPU time usage: 4.108 seconds Real time usage: 4.530 seconds Preprocessor visited node count: 24982/1000000 Post‐expand include size: 582444/2097152 bytes Template argument size: 33526/2097152 bytes Highest expansion depth: 14/100 Expensive parser function count: 25/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 633850/5000000 bytes Lua time usage: 1.270/10.000 seconds Lua memory usage: 9134771/52428800 bytes Lua Profile: ? 260 ms 18.3% dataWrapper <mw.lua:672> 140 ms 9.9% recursiveClone <mwInit.lua:45> 120 ms 8.5% MediaWiki\Extension\Scribunto\Engines\LuaSandbox\LuaSandboxCallback::find 120 ms 8.5% MediaWiki\Extension\Scribunto\Engines\LuaSandbox\LuaSandboxCallback::callParserFunction 100 ms 7.0% MediaWiki\Extension\Scribunto\Engines\LuaSandbox\LuaSandboxCallback::gsub 80 ms 5.6% tostring 80 ms 5.6% <mw.lua:694> 80 ms 5.6% MediaWiki\Extension\Scribunto\Engines\LuaSandbox\LuaSandboxCallback::getSiteLinkPageName 60 ms 4.2% (for generator) 40 ms 2.8% [others] 340 ms 23.9% Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 2402.080 1 -total 55.11% 1323.842 1 Կաղապար:Ծանցանկ 37.98% 912.269 166 Կաղապար:Cite_web 11.09% 266.474 1 Կաղապար:Արտաքին_հղումներ 10.55% 253.527 13 Կաղապար:Navbox 5.81% 139.603 86 Կաղապար:Nts 4.53% 108.719 1 Կաղապար:Աշխարհի_մայրցամաքներ 4.17% 100.256 86 Կաղապար:Number_table_sorting/Qno/Fyes/Sno/0 3.79% 91.054 1 Կաղապար:Քույրհղումներ 2.75% 65.999 1 Կաղապար:Հարավային_Ամերիկայի_թեմաներ --> <!-- Saved in parser cache with key hywiki:pcache:idhash:18908-0!canonical and timestamp 20241124033230 and revision id 10153411. Rendering was triggered because: api-parse --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ստացված է «<a dir="ltr" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հարավային_Ամերիկա&oldid=10153411">https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հարավային_Ամերիկա&oldid=10153411</a>» էջից</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Սպասարկող:Կատեգորիաները">Կատեգորիա</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Կատեգորիա:Հարավային Ամերիկա">Հարավային Ամերիկա</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Թաքցված կատեգորիաներ: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6_%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%BE_%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80_(en)" title="Կատեգորիա:CS1 անգլերեն աղբյուրներով էջեր (en)">CS1 անգլերեն աղբյուրներով էջեր (en)</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BA%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%A1%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6_%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%BE_%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80_(pt)" title="Կատեգորիա:CS1 պորտուգալերեն աղբյուրներով էջեր (pt)">CS1 պորտուգալերեն աղբյուրներով էջեր (pt)</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6_%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%BE_%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80_(en-us)" title="Կատեգորիա:CS1 ամերիկյան անգլերեն աղբյուրներով էջեր (en-us)">CS1 ամերիկյան անգլերեն աղբյուրներով էջեր (en-us)</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%AB%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6_%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%BE_%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80_(es)" title="Կատեգորիա:CS1 իսպաներեն աղբյուրներով էջեր (es)">CS1 իսպաներեն աղբյուրներով էջեր (es)</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:Webarchive_template_wayback_links" title="Կատեգորիա:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D6%86%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6_%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%BE_%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80_(fr)" title="Կատեգորիա:CS1 ֆրանսերեն աղբյուրներով էջեր (fr)">CS1 ֆրանսերեն աղբյուրներով էջեր (fr)</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%A2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%A1%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6_%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%BE_%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80_(pt-br)" title="Կատեգորիա:CS1 բրազիլական պորտուգալերեն աղբյուրներով էջեր (pt-br)">CS1 բրազիլական պորտուգալերեն աղբյուրներով էջեր (pt-br)</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%89%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D5%B2_%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D5%B2_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Չաշխատող արտաքին հղում պարունակող հոդվածներ">Չաշխատող արտաքին հղում պարունակող հոդվածներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%86%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A5%D6%80_%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BD%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D6%81" title="Կատեգորիա:Նյութեր Հայկական սովետական հանրագիտարանից">Նյութեր Հայկական սովետական հանրագիտարանից</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%89%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80_%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%BF_%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%81" title="Կատեգորիա:Չստուգված հոդվածներ ազատ աղբյուրներից">Չստուգված հոդվածներ ազատ աղբյուրներից</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Այս էջը վերջին անգամ փոփոխվել է 24 Նոյեմբերի 2024-ի ժամը 03:32-ին:</li> <li id="footer-info-copyright">Տեքստը հասանելի է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy">Քրիեյթիվ Քոմոնս Հղման-Համանման տարածման</a> թույլատրագրի ներքո, առանձին դեպքերում հնարավոր են հավելյալ պայմաններ։ Մանրամասնությունների համար այցելեք՝ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Օգտագործման պայմաններ</a>։</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Գաղտնիության քաղաքականություն</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8">Վիքիպեդիայի մասին</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BF%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D6%81">Հրաժարագրեր</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ծրագրավորողներ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/hy.wikipedia.org">Վիճակագրություն</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie statement</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//hy.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Տեսքը բջջայինով</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-b49cm","wgBackendResponseTime":212,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"4.108","walltime":"4.530","ppvisitednodes":{"value":24982,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":582444,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":33526,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":14,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":25,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":633850,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 2402.080 1 -total"," 55.11% 1323.842 1 Կաղապար:Ծանցանկ"," 37.98% 912.269 166 Կաղապար:Cite_web"," 11.09% 266.474 1 Կաղապար:Արտաքին_հղումներ"," 10.55% 253.527 13 Կաղապար:Navbox"," 5.81% 139.603 86 Կաղապար:Nts"," 4.53% 108.719 1 Կաղապար:Աշխարհի_մայրցամաքներ"," 4.17% 100.256 86 Կաղապար:Number_table_sorting/Qno/Fyes/Sno/0"," 3.79% 91.054 1 Կաղապար:Քույրհղումներ"," 2.75% 65.999 1 Կաղապար:Հարավային_Ամերիկայի_թեմաներ"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"1.270","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":9134771,"limit":52428800},"limitreport-profile":[["?","260","18.3"],["dataWrapper \u003Cmw.lua:672\u003E","140","9.9"],["recursiveClone \u003CmwInit.lua:45\u003E","120","8.5"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::find","120","8.5"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::callParserFunction","100","7.0"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::gsub","80","5.6"],["tostring","80","5.6"],["\u003Cmw.lua:694\u003E","80","5.6"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getSiteLinkPageName","60","4.2"],["(for generator)","40","2.8"],["[others]","340","23.9"]]},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-849f99967d-tzsnj","timestamp":"20241124033230","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0540\u0561\u0580\u0561\u057e\u0561\u0575\u056b\u0576 \u0531\u0574\u0565\u0580\u056b\u056f\u0561","url":"https:\/\/hy.wikipedia.org\/wiki\/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q18","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q18","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2009-10-09T22:40:46Z","dateModified":"2024-11-24T03:32:09Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/0\/0f\/South_America_%28orthographic_projection%29.svg","headline":"\u0574\u0561\u0575\u0580\u0581\u0561\u0574\u0561\u0584"}</script> </body> </html>