CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs" lang="kk" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Алматы — Уикипедия</title> <script>(function(){var className="client-js";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )kkwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"ymd","wgMonthNames":["","қаңтар","ақпан","наурыз","сәуір","мамыр","маусым","шілде","тамыз","қыркүйек","қазан","қараша","желтоқсан"],"wgRequestId":"4f6a8797-12a6-40c7-8370-b765c729777e","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Алматы","wgTitle":"Алматы","wgCurRevisionId":3398862,"wgRevisionId":3398862,"wgArticleId":2037,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction" :"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Ленин орденімен марапатталған қалалар","Қазан төңкерісі орденімен марапатталған қалалар","Еңбек Қызыл Туы орденімен марапатталған қалалар","Алфавит бойынша елді мекендер","1854 жылы құрылған елді мекендер","Алматы","Республикалық маңызы бар қалалар","Жібек жолының бойындағы қалалар","Қазақ елінің астаналары","Миллионер қалалар","Бұрынғы астаналар","Pages using the Kartographer extension"],"wgPageViewLanguage":"kk","wgPageContentLanguage":"kk","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Алматы","wgRelevantArticleId":2037,"wgIsProbablyEditable":false,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":false,"wgRestrictionEdit":["autoconfirmed"], "wgRestrictionMove":["autoconfirmed"],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"kk","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"kk"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":90000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":true,"wgVector2022LanguageInHeader":false,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q35493","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false, "wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.0"};RLSTATE={"ext.gadget.FreezeTopRow":"ready","ext.gadget.VectorClassic":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.kartographer.style":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.styles.legacy":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","codex-search-styles":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.kartographer.staticframe","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","mediawiki.toc","skins.vector.legacy.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.featured-articles-links","ext.gadget.edittop", "ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.QuestionForm","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.compactlinks","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=kk&modules=codex-search-styles%7Cext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.kartographer.style%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.styles.legacy%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector"> <script async="" src="/w/load.php?lang=kk&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=kk&modules=ext.gadget.FreezeTopRow%2CVectorClassic&only=styles&skin=vector"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=kk&modules=site.styles&only=styles&skin=vector"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/TV-Turm_Almaty_-_3.jpg/1200px-TV-Turm_Almaty_-_3.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="900"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/TV-Turm_Almaty_-_3.jpg/800px-TV-Turm_Almaty_-_3.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/TV-Turm_Almaty_-_3.jpg/640px-TV-Turm_Almaty_-_3.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Алматы — Уикипедия"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//kk.m.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Уикипедия (kk)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//kk.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.kk"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Уикипедия Atom желісі" href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D1%83%D1%8B%D2%9B%D1%82%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D3%A9%D0%B7%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin-vector-legacy mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject page-Алматы rootpage-Алматы skin-vector action-view"><div id="mw-page-base" class="noprint"></div> <div id="mw-head-base" class="noprint"></div> <div id="content" class="mw-body" role="main"> <a id="top"></a> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eжабу\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"kk\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv style=\"width: 100% ! important; border: solid 1px lightblue; border-radius: 10px; font-size: 120%; text-align: center;\"\u003E\n\u003Cp\u003EҚұрметті оқырман, қазақша Уикипедияның \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:Telegram\" title=\"Уикипедия:Telegram\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Telegram_logo.svg/25px-Telegram_logo.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"25\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Telegram_logo.svg/38px-Telegram_logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Telegram_logo.svg/50px-Telegram_logo.svg.png 2x\" data-file-width=\"512\" data-file-height=\"512\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Ca href=\"/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:Telegram\" title=\"Уикипедия:Telegram\"\u003ETelegram арнасына\u003C/a\u003E жазыла аласыз\n\u003C/p\u003E\n\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> <div class="mw-indicators"> </div> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Алматы</span></h1> <div id="bodyContent" class="vector-body"> <div id="siteSub" class="noprint">Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет</div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="contentSub2"></div> <div id="jump-to-nav"></div> <a class="mw-jump-link" href="#mw-head">Навигацияға өту</a> <a class="mw-jump-link" href="#searchInput">Іздеуге өту</a> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="kk" dir="ltr"><table class="infobox vcard" cellspacing="2" style="width: 22em; text-align: left; font-size: 88%; line-height: 1.5em;"><tbody><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center; font-size: 125%; font-weight: bold; font-size: 100%; font-weight:normal;">Қала</td></tr><tr><td colspan="2" class="fn org" style="text-align:center; font-size: 125%; font-weight: bold; background:#cddeff">Алматы</td></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"> <table style="background-color:white;border-collapse:collapse;border:1px solid white;width:276px;margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="border-top:0;padding:2px 0 0 2px"><table style="background-color:white;border-collapse:collapse"><tbody><tr><td style="border-top:0;padding:0 2px 2px 0"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:TV-Turm_Almaty_-_3.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/TV-Turm_Almaty_-_3.jpg/276px-TV-Turm_Almaty_-_3.jpg" decoding="async" width="276" height="207" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/TV-Turm_Almaty_-_3.jpg/414px-TV-Turm_Almaty_-_3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/TV-Turm_Almaty_-_3.jpg/552px-TV-Turm_Almaty_-_3.jpg 2x" data-file-width="2560" data-file-height="1920" /></a></span></td></tr></tbody></table><table style="background-color:white;border-collapse:collapse"><tbody><tr><td style="border-top:0;padding:0 2px 2px 0"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Abai_Theatre.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Abai_Theatre.jpg/137px-Abai_Theatre.jpg" decoding="async" width="137" height="91" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Abai_Theatre.jpg/206px-Abai_Theatre.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Abai_Theatre.jpg/274px-Abai_Theatre.jpg 2x" data-file-width="5662" data-file-height="3775" /></a></span></td><td style="border-top:0;padding:0 2px 2px 0"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:%D0%90%D0%BA%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%82_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BD%D0%B0_%D0%9F%D0%BB%D0%BE%D1%89%D0%B0%D0%B4%D0%B8_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8._%D0%98%D1%8E%D0%BB%D1%8C,_2015_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/%D0%90%D0%BA%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%82_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BD%D0%B0_%D0%9F%D0%BB%D0%BE%D1%89%D0%B0%D0%B4%D0%B8_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8._%D0%98%D1%8E%D0%BB%D1%8C%2C_2015_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0.JPG/137px-%D0%90%D0%BA%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%82_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BD%D0%B0_%D0%9F%D0%BB%D0%BE%D1%89%D0%B0%D0%B4%D0%B8_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8._%D0%98%D1%8E%D0%BB%D1%8C%2C_2015_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0.JPG" decoding="async" width="137" height="91" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/%D0%90%D0%BA%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%82_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BD%D0%B0_%D0%9F%D0%BB%D0%BE%D1%89%D0%B0%D0%B4%D0%B8_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8._%D0%98%D1%8E%D0%BB%D1%8C%2C_2015_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0.JPG/206px-%D0%90%D0%BA%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%82_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BD%D0%B0_%D0%9F%D0%BB%D0%BE%D1%89%D0%B0%D0%B4%D0%B8_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8._%D0%98%D1%8E%D0%BB%D1%8C%2C_2015_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/%D0%90%D0%BA%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%82_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BD%D0%B0_%D0%9F%D0%BB%D0%BE%D1%89%D0%B0%D0%B4%D0%B8_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8._%D0%98%D1%8E%D0%BB%D1%8C%2C_2015_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0.JPG/274px-%D0%90%D0%BA%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%82_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BD%D0%B0_%D0%9F%D0%BB%D0%BE%D1%89%D0%B0%D0%B4%D0%B8_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8._%D0%98%D1%8E%D0%BB%D1%8C%2C_2015_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0.JPG 2x" data-file-width="4272" data-file-height="2848" /></a></span></td></tr></tbody></table><table style="background-color:white;border-collapse:collapse"><tbody><tr><td style="border-top:0;padding:0 2px 2px 0"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:KBTU,_Almaty_(cropped).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/KBTU%2C_Almaty_%28cropped%29.jpg/137px-KBTU%2C_Almaty_%28cropped%29.jpg" decoding="async" width="137" height="91" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/KBTU%2C_Almaty_%28cropped%29.jpg/206px-KBTU%2C_Almaty_%28cropped%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/KBTU%2C_Almaty_%28cropped%29.jpg/274px-KBTU%2C_Almaty_%28cropped%29.jpg 2x" data-file-width="1620" data-file-height="1080" /></a></span></td><td style="border-top:0;padding:0 2px 2px 0"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Accession_Cathedral,_Almaty_(1).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Accession_Cathedral%2C_Almaty_%281%29.jpg/137px-Accession_Cathedral%2C_Almaty_%281%29.jpg" decoding="async" width="137" height="91" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Accession_Cathedral%2C_Almaty_%281%29.jpg/206px-Accession_Cathedral%2C_Almaty_%281%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Accession_Cathedral%2C_Almaty_%281%29.jpg/274px-Accession_Cathedral%2C_Almaty_%281%29.jpg 2x" data-file-width="6000" data-file-height="4000" /></a></span></td></tr></tbody></table><table style="background-color:white;border-collapse:collapse"><tbody><tr><td style="border-top:0;padding:0 2px 2px 0"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Almaty,_Kok-tobe_exposition_(edit).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Almaty%2C_Kok-tobe_exposition_%28edit%29.jpg/276px-Almaty%2C_Kok-tobe_exposition_%28edit%29.jpg" decoding="async" width="276" height="128" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Almaty%2C_Kok-tobe_exposition_%28edit%29.jpg/414px-Almaty%2C_Kok-tobe_exposition_%28edit%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Almaty%2C_Kok-tobe_exposition_%28edit%29.jpg/552px-Almaty%2C_Kok-tobe_exposition_%28edit%29.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="924" /></a></span></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <div style="font-size:smaller"><b>Сағат тілімен:</b> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D2%B1%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Алматы теледидар мұнарасы">Алматы теледидар мұнарасы</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%8B_%D3%99%D0%BA%D1%96%D0%BC%D0%B4%D1%96%D0%B3%D1%96%D0%BD%D1%96%D2%A3_%D2%93%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Алматы қаласы әкімдігінің ғимараты">Алматы қаласы әкімдігінің ғимараты</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA_%D0%BA%D0%B0%D1%84%D0%B5%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D1%88%D1%96%D1%80%D0%BA%D0%B5%D1%83%D1%96_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Вознесенск кафедралы шіркеуі (Алматы)">Вознесенск кафедралы шіркеуі</a>, Орталық Алматы, <a href="/wiki/%D2%9A%D0%91%D0%A2%D0%A3_%D2%93%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="ҚБТУ ғимараты">ҚБТУ ғимараты</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B0%D0%B9_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B_%D2%B1%D0%BB%D1%82%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0_%D0%B6%D3%99%D0%BD%D0%B5_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%82_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B" title="Абай атындағы Қазақ ұлттық опера және балет театры">Абай атындағы опера және балет театры</a>.</div> </td></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"> <table style="background:inherit;width:100%"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Flag_of_Almaty.svg" class="mw-file-description" title="Ту"><img alt="Ту" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Flag_of_Almaty.svg/160px-Flag_of_Almaty.svg.png" decoding="async" width="160" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Flag_of_Almaty.svg/240px-Flag_of_Almaty.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Flag_of_Almaty.svg/320px-Flag_of_Almaty.svg.png 2x" data-file-width="425" data-file-height="213" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Coat_of_arms_of_Almaty.svg" class="mw-file-description" title="Елтаңбасы"><img alt="Елтаңбасы" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Coat_of_arms_of_Almaty.svg/90px-Coat_of_arms_of_Almaty.svg.png" decoding="async" width="90" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Coat_of_arms_of_Almaty.svg/135px-Coat_of_arms_of_Almaty.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Coat_of_arms_of_Almaty.svg/180px-Coat_of_arms_of_Almaty.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> </td></tr> <tr> <td style="background:transparent;">Ту </td> <td style="background:transparent;">Елтаңбасы </td></tr></tbody></table> </td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center; background:#cddeff">Әкімшілігі</th></tr><tr><th style=""><a href="/wiki/%D0%95%D0%BB" title="Ел">Ел</a></th><td class="" style=""> <p><span class="nowrap" data-sort-value="Қазақстан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қазақстан"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/22px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/33px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/44px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қазақстан"><span class="wrap">Қазақстан</span></a></span><span class="adr" style="display:none;"><span class="country-name">Қазақстан</span></span> </p> </td></tr><tr><th style="">Статусы</th><td class="" style=""> <p><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BC%D0%B0%D2%A3%D1%8B%D0%B7%D1%8B_%D0%B1%D0%B0%D1%80_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0" title="Республикалық маңызы бар қала">Республикалық маңызы бар қала</a> </p> </td></tr><tr><th style="">Ішкі бөлінісі</th><td class="" style=""> <p><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D3%99%D0%BA%D1%96%D0%BC%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA-%D0%B0%D1%83%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%96%D1%81%D1%96" title="Алматының әкімшілік-аумақтық бөлінісі">8 аудан</a> </p> </td></tr><tr><th style=""><a href="/wiki/%D3%98%D0%BA%D1%96%D0%BC" title="Әкім">Әкімі</a></th><td class="" style=""> <p><a href="/wiki/%D0%95%D1%80%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D1%82_%D0%90%D1%81%D2%9B%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D2%B1%D0%BB%D1%8B_%D0%94%D0%BE%D1%81%D0%B0%D0%B5%D0%B2" title="Ерболат Асқарбекұлы Досаев">Ерболат Досаев</a> </p> </td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center; background:#cddeff">Тарихы мен географиясы</th></tr><tr><th style=""><a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BA%D0%BE%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Географиялық координаттар">Координаттары</a></th><td class="" style=""> <p><span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=kk&pagename=%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B&params=43_15_0_N_76_54_0_E_type:city(1226000)_region:KZ_scale:100000"><span class="geo-geo-dms"><span class="geo-dms"><span class="geo-dms" title="Осы жердің әртүрлі карталары мен сызбалары"><span class="latitude">43°15′00″ с. е.</span> <span class="longitude">76°54′00″ ш. б.</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-dec"><span class="geo-dec" title="Осы жердің әртүрлі карталары мен сызбалары">43.25000° с. е. 76.90000° ш. б.</span><span style="display:none"> / <span class="geo">43.25000; 76.90000</span></span></span></span></a> <sup class="geo-google noprint" title="Бұл жер Google картасында"><a rel="nofollow" class="external text" href="//maps.google.com/maps?ll=43.25000,76.90000&q=43.25000,76.90000&spn=0.1,0.1&t=h&hl=kk">(G)</a></sup> <sup class="geo-osm noprint" title="Бұл жер OpenStreetMap картасында"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.openstreetmap.org/?mlat=43.25000&mlon=76.90000&zoom=12">(O)</a></sup> <sup class="geo-yandex noprint" title="Бұл жер Яндекс.Картах"><a rel="nofollow" class="external text" href="//yandex.ru/maps/?ll=76.90000,43.25000&pt=76.90000,43.25000&spn=0.1,0.1&l=sat,skl">(Я)</a></sup></span><span style="font-size: small;"><span id="coordinates"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BA%D0%BE%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Географиялық координаттар">Координаттар</a>: <span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=kk&pagename=%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B&params=43_15_0_N_76_54_0_E_type:city(1226000)_region:KZ_scale:100000"><span class="geo-geo-dms"><span class="geo-dms"><span class="geo-dms" title="Осы жердің әртүрлі карталары мен сызбалары"><span class="latitude">43°15′00″ с. е.</span> <span class="longitude">76°54′00″ ш. б.</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-dec"><span class="geo-dec" title="Осы жердің әртүрлі карталары мен сызбалары">43.25000° с. е. 76.90000° ш. б.</span><span style="display:none"> / <span class="geo">43.25000; 76.90000</span></span></span></span></a> <sup class="geo-google noprint" title="Бұл жер Google картасында"><a rel="nofollow" class="external text" href="//maps.google.com/maps?ll=43.25000,76.90000&q=43.25000,76.90000&spn=0.1,0.1&t=h&hl=kk">(G)</a></sup> <sup class="geo-osm noprint" title="Бұл жер OpenStreetMap картасында"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.openstreetmap.org/?mlat=43.25000&mlon=76.90000&zoom=12">(O)</a></sup> <sup class="geo-yandex noprint" title="Бұл жер Яндекс.Картах"><a rel="nofollow" class="external text" href="//yandex.ru/maps/?ll=76.90000,43.25000&pt=76.90000,43.25000&spn=0.1,0.1&l=sat,skl">(Я)</a></sup></span></span></span> </p> </td></tr><tr><th style="">Құрылған уақыты</th><td class="" style=""> <p>1854 </p> </td></tr><tr><th style="">Бұрынғы атаулары</th><td class="" style=""> <p>Алмату, Верный, Заилийский, Алма-Ата </p> </td></tr><tr><th style="">Жер аумағы</th><td class="" style=""> <p>683,5<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> км² </p> </td></tr><tr><th style=""><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D2%A3i%D0%B7_%D0%B4%D0%B5%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D0%B9i%D0%BD%D0%B5%D0%BD_%D0%B1%D0%B8%D1%96%D0%BA%D1%82%D1%96%D0%B3%D1%96" title="Теңiз деңгейiнен биіктігі">Орталығының биiктігі</a></th><td class="" style=""> <p>600 — 2200 (орталық — 785) м </p> </td></tr><tr><th style=""><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%82" title="Климат">Климаты</a></th><td class="" style=""> <p><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%82" title="Континенттік климат">Континенттік</a> </p> </td></tr><tr><th style=""><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B0%D2%9B%D1%8B%D1%82_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%83%D1%96" title="Уақыт белдеуі">Уақыт белдеуі</a></th><td class="" style=""> <p><a href="/wiki/UTC%2B5:00" title="UTC+5:00">UTC+5:00</a> </p> </td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center; background:#cddeff">Тұрғындары</th></tr><tr><th style="">Тұрғыны</th><td class="" style=""> <p><span style="white-space:nowrap;"><span style="color: #0c0; font-size: larger;">▲</span> 2 264 499<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> адам (тамыз 2024)</span> </p> </td></tr><tr><th style="">Тығыздығы</th><td class="" style=""> <p>3313 адам/км² </p> </td></tr><tr><th style="">Агломерация</th><td class="" style=""> <p><span style="color: #0c0; font-size: larger;">▲</span> 2,5 млн </p> </td></tr><tr><th style="">Ұлттық құрамы</th><td class="" style=""> <p><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Қазақтар">қазақтар</a> — 63,23% <br /> <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Орыстар">орыстар</a> — 22,66% <br /> <a href="/wiki/%D2%B0%D0%B9%D2%93%D1%8B%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Ұйғырлар">ұйғырлар</a> — 5,36% <br /> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%B9%D0%BB%D0%B5%D1%80" title="Корейлер">корейлер</a> — 1,76% <br /> <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Татарлар">татарлар</a> — 1,26% <br /><a href="/wiki/%D3%98%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Әзербайжандар">әзербайжандар</a> — 0,74% <br /><a href="/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Өзбектер">өзбектер</a> — 0,66% <br /> <a href="/wiki/%D0%A5%D1%83%D1%8D%D0%B9_%D1%85%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B" title="Хуэй халқы">дүнгендер</a> — 0,62% <br /> басқалары — 3,71% (2022)<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> </td></tr><tr><th style="">Конфессиялар</th><td class="" style=""> <p><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Ислам">мұсылмандар</a> (<a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%BD%D0%BD%D0%B8%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Сунниттер">сунниттер</a>)<br /> <a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D2%9B" title="Христиандық">христиандар</a> <br /> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Католицизм">католиктер</a> <br /> <a href="/wiki/%D0%AF%D2%BB%D1%83%D0%B4%D0%B8%D0%BB%D1%96%D0%BA" title="Яһудилік">яһудилер</a> </p> </td></tr><tr><th style=""><a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%85%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%BC" title="Этнохороним">Этнохороним</a></th><td class="" style=""> <p>алматылық, алматылықтар </p> </td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center; background:#cddeff">Сандық идентификаторлары</th></tr><tr><th style=""><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%84%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D1%8B_%D0%BD%D3%A9%D0%BC%D1%96%D1%80%D0%BB%D0%B5%D1%83_%D0%B6%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Телефонды нөмірлеу жоспары">Телефон коды</a></th><td class="" style=""> <p>+7 7272 </p> </td></tr><tr><th style=""><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%88%D1%82%D0%B0_%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%96" title="Пошта индексі">Пошта индекстері</a></th><td class="" style=""> <p>050000—050063 </p> </td></tr><tr><th style=""><a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D0%BB%D1%8C_%D0%BD%D3%A9%D0%BC%D1%96%D1%80%D0%BB%D0%B5%D1%80%D1%96" title="Автомобиль нөмірлері">Автомобиль коды</a></th><td class="" style=""> <p>02 </p> </td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center; background:#cddeff">Басқалары</th></tr><tr><th style="">Лақап аты</th><td class="" style=""> <p>«Оңтүстік астана» </p> </td></tr><tr><th style="">Марапаттары</th><td class="" style=""> <p><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD_%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%96" title="Ленин ордені"><img alt="Ленин ордені" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Leninorder.jpg/32px-Leninorder.jpg" decoding="async" width="32" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Leninorder.jpg/48px-Leninorder.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Leninorder.jpg/64px-Leninorder.jpg 2x" data-file-width="150" data-file-height="159" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD_%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%96" title="Ленин ордені"><img alt="Ленин ордені" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Leninorder.jpg/32px-Leninorder.jpg" decoding="async" width="32" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Leninorder.jpg/48px-Leninorder.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Leninorder.jpg/64px-Leninorder.jpg 2x" data-file-width="150" data-file-height="159" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD_%D1%82%D3%A9%D2%A3%D0%BA%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%81%D1%96_%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%96" title="Қазан төңкерісі ордені"><img alt="Қазан төңкерісі ордені" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Order_of_the_October_Revolution.svg/45px-Order_of_the_October_Revolution.svg.png" decoding="async" width="45" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Order_of_the_October_Revolution.svg/68px-Order_of_the_October_Revolution.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Order_of_the_October_Revolution.svg/90px-Order_of_the_October_Revolution.svg.png 2x" data-file-width="350" data-file-height="333" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%95%D2%A3%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D2%9A%D1%8B%D0%B7%D1%8B%D0%BB_%D0%A2%D1%83%D1%8B_%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%96" title="Еңбек Қызыл Туы ордені"><img alt="Еңбек Қызыл Туы ордені" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Order_of_Red_Banner_of_Labor_thumb.png/32px-Order_of_Red_Banner_of_Labor_thumb.png" decoding="async" width="32" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Order_of_Red_Banner_of_Labor_thumb.png/48px-Order_of_Red_Banner_of_Labor_thumb.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Order_of_Red_Banner_of_Labor_thumb.png/64px-Order_of_Red_Banner_of_Labor_thumb.png 2x" data-file-width="1249" data-file-height="1525" /></a></span></span> </p> </td></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center; padding-top:.2em; border-top:1px solid #a2a9b1;"> <p><span style="word-break:break-word;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gov.kz/memleket/entities/almaty?lang=kk">Алматы қаласының әкімдігі</a></span><br /> <span style="margin-left:-0.25em;"> <span class="ref-info" title="қазақ тілінде" style="font-size:85%; cursor:help; color:#888;">(қаз.)</span> <span class="ref-info" title="орыс тілінде" style="font-size:85%; cursor:help; color:#888;">(орыс.)</span> <span class="ref-info" title="ағылшын тілінде" style="font-size:85%; cursor:help; color:#888;">(ағыл.)</span></span> </p> </td></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center; padding: 0 1px 1px 0;"><div class="location-map" style="width:290px; ;;margin:0 auto"><div class=""><div class="thumbimage" style="overflow:hidden;max-width:100%;width:290px;position:relative; ;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Kazakhstan_adm_location_map.svg" class="mw-file-description" title="Алматы картада"><img alt="Алматы картада" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Kazakhstan_adm_location_map.svg/290px-Kazakhstan_adm_location_map.svg.png" decoding="async" width="290" height="166" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Kazakhstan_adm_location_map.svg/435px-Kazakhstan_adm_location_map.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Kazakhstan_adm_location_map.svg/580px-Kazakhstan_adm_location_map.svg.png 2x" data-file-width="1984" data-file-height="1134" /></a></span><div style="font-size:88%;line-height:1.2em;position:absolute;z-index:2;left:73.571428571429%;top:79.6875%"><div style="position:relative;float:left;left:-4px;top:-4px;line-height:0;"><span typeof="mw:File"><span title="Алматы"><img alt="Алматы" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Red_pog.png/9px-Red_pog.png" decoding="async" width="9" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Red_pog.png/14px-Red_pog.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Red_pog.png/18px-Red_pog.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></span></span></div><div style="position:absolute;width:156px;top:-0.5em;text-align:right;left:-162.5px"><span style="background:none;padding:0 2px">Алматы</span></div></div></div></div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"><div class="NavFrame collapsed" style="border:none;"><div class="NavHead" style="font-weight:bold; background:transparent; text-align:center; height:5px;">Алматы шекарасы </div> <div class="NavContent" style="font-weight:normal; background-color:transparent; text-align:left; ; display:none;"> <div class="center" style="margin-top:1em"><a class="mw-kartographer-map notheme mw-kartographer-container center" style="width: 300px; height: 200px;" data-mw-kartographer="mapframe" data-style="osm-intl" data-width="300" data-height="200" data-overlays="["_4e18913626473c7a7476762cd86642629bcdb8ef"]"><img src="https://maps.wikimedia.org/img/osm-intl,a,a,a,300x200.png?lang=kk&domain=kk.wikipedia.org&title=%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B&revid=3398862&groups=_4e18913626473c7a7476762cd86642629bcdb8ef" width="300" height="200" decoding="async" srcset="https://maps.wikimedia.org/img/osm-intl,a,a,a,300x200@2x.png?lang=kk&domain=kk.wikipedia.org&title=%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B&revid=3398862&groups=_4e18913626473c7a7476762cd86642629bcdb8ef 2x" alt="Map" /></a></div> </div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="metadata" style="text-align:center; background:#cddeff; font-weight: bold;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Almaty" title="Almaty"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%B0%D2%9B%D2%9B%D0%BE%D1%80" title="Ортаққор">Ортаққордағы</a> санаты: <b><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Almaty?uselang=kk">Алматы</a></b></td></tr> </tbody></table> <div style="font-size:90%"><i><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Disambig_gray.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Disambig_gray.svg/22px-Disambig_gray.svg.png" decoding="async" width="22" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Disambig_gray.svg/33px-Disambig_gray.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Disambig_gray.svg/44px-Disambig_gray.svg.png 2x" data-file-width="220" data-file-height="168" /></a></span> Басқа мағыналар үшін <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_(%D0%B0%D0%B9%D1%80%D1%8B%D2%9B)" class="mw-disambig" title="Алматы (айрық)">Алматы (айрық)</a> деген бетті қараңыз.</i></div> <p><b>Алматы</b> (<a href="/wiki/1921_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="1921 жыл">1921 жылға</a> дейін — <i><a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9" title="Верный">Верный</a></i>; орта ғасырларда — <i>Алмату</i> (Алмалы)) — <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қазақстан">Қазақстанның</a> ең үлкен қаласы. Ол <a href="/wiki/%D0%A2%D3%99%D2%A3%D1%96%D1%80_%D1%82%D0%B0%D1%83%D1%8B" title="Тәңір тауы">Тянь-Шань</a> тауларының солтүстігінде, Іле Алатауының баурайында, Қазақстан Республикасының оңтүстік-шығысында орналасқан. Алматыда 1 897 143 адам тұрады (2019)<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Алматының ЖІӨ <a href="/wiki/2010_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="2010 жыл">2010 жылы</a> 18.8 млрд АҚШ долларын, ал жан басына шаққанда 19 мың АҚШ долларын құрап Қазақстанның <a href="/wiki/%D0%96%D0%86%D3%A8" class="mw-redirect" title="ЖІӨ">ЖІӨ</a> бестен бір бөлігін өндіреді.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"><input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none" /><div class="toctitle" lang="kk" dir="ltr"><h2 id="mw-toc-heading">Мазмұны</h2><span class="toctogglespan"><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></span></div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="#Географиясы"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Географиясы</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-2"><a href="#Климат"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Климат</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-3"><a href="#Әкімшілік_бөлінуі"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Әкімшілік бөлінуі</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-4"><a href="#Билік"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Билік</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-5"><a href="#Қала_басшылары"><span class="tocnumber">4.1</span> <span class="toctext">Қала басшылары</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-6"><a href="#Халқы"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Халқы</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-7"><a href="#Тарихы"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Тарихы</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-8"><a href="#Көне_тарихы"><span class="tocnumber">6.1</span> <span class="toctext">Көне тарихы</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-9"><a href="#Орта_ғасырлар"><span class="tocnumber">6.2</span> <span class="toctext">Орта ғасырлар</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-10"><a href="#Қазақ_хандығы"><span class="tocnumber">6.3</span> <span class="toctext">Қазақ хандығы</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-11"><a href="#Ресей_отарлауы"><span class="tocnumber">6.4</span> <span class="toctext">Ресей отарлауы</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-12"><a href="#КСРО_құрамында"><span class="tocnumber">6.5</span> <span class="toctext">КСРО құрамында</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-13"><a href="#Қайта_құру_кезеңінде"><span class="tocnumber">6.6</span> <span class="toctext">Қайта құру кезеңінде</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-14"><a href="#Тәуелсіздік_кезеңі"><span class="tocnumber">6.7</span> <span class="toctext">Тәуелсіздік кезеңі</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-15"><a href="#Экономикасы"><span class="tocnumber">7</span> <span class="toctext">Экономикасы</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-16"><a href="#Өнеркәсібі"><span class="tocnumber">8</span> <span class="toctext">Өнеркәсібі</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-17"><a href="#Сауда"><span class="tocnumber">9</span> <span class="toctext">Сауда</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-18"><a href="#Аймақтық_қаржы_орталығы"><span class="tocnumber">10</span> <span class="toctext">Аймақтық қаржы орталығы</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-19"><a href="#VII_Қысқы_Азия_Ойындары"><span class="tocnumber">11</span> <span class="toctext">VII Қысқы Азия Ойындары</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-20"><a href="#Мәдениеті"><span class="tocnumber">12</span> <span class="toctext">Мәдениеті</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-21"><a href="#Театрлар"><span class="tocnumber">13</span> <span class="toctext">Театрлар</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-22"><a href="#Галерея"><span class="tocnumber">13.1</span> <span class="toctext">Галерея</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-23"><a href="#Мұражайлар"><span class="tocnumber">14</span> <span class="toctext">Мұражайлар</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-24"><a href="#Дін"><span class="tocnumber">15</span> <span class="toctext">Дін</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-25"><a href="#Транспорт"><span class="tocnumber">16</span> <span class="toctext">Транспорт</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-26"><a href="#Алматы_көшелері"><span class="tocnumber">16.1</span> <span class="toctext">Алматы көшелері</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-27"><a href="#Автобус,_троллейбус,_трамвай,_такси"><span class="tocnumber">16.2</span> <span class="toctext">Автобус, троллейбус, трамвай, такси</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-28"><a href="#Метрополитен"><span class="tocnumber">16.3</span> <span class="toctext">Метрополитен</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-29"><a href="#Жол_желісі"><span class="tocnumber">16.4</span> <span class="toctext">Жол желісі</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-30"><a href="#Әуежай"><span class="tocnumber">16.5</span> <span class="toctext">Әуежай</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-31"><a href="#Теміржол"><span class="tocnumber">16.6</span> <span class="toctext">Теміржол</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-32"><a href="#Алматы_суреттері"><span class="tocnumber">17</span> <span class="toctext">Алматы суреттері</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-33"><a href="#Бауырлас_қалалары"><span class="tocnumber">18</span> <span class="toctext">Бауырлас қалалары</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-34"><a href="#Тағы_қараңыз"><span class="tocnumber">19</span> <span class="toctext">Тағы қараңыз</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-35"><a href="#Дереккөздер"><span class="tocnumber">20</span> <span class="toctext">Дереккөздер</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-36"><a href="#Сыртқы_сілтемелер"><span class="tocnumber">21</span> <span class="toctext">Сыртқы сілтемелер</span></a></li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Географиясы"><span id=".D0.93.D0.B5.D0.BE.D0.B3.D1.80.D0.B0.D1.84.D0.B8.D1.8F.D1.81.D1.8B"></span>Географиясы</h2></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Almaty_landsat.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Almaty_landsat.jpg/352px-Almaty_landsat.jpg" decoding="async" width="352" height="261" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Almaty_landsat.jpg/528px-Almaty_landsat.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Almaty_landsat.jpg/704px-Almaty_landsat.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="948" /></a><figcaption>Алматының ғарыштан көрінісі</figcaption></figure><p>Қаланың аумағы — 682 шаршы километр. </p><p>Іле бойы жазығының оңтүстігін ала <a href="/wiki/%D0%A2%D3%99%D2%A3%D1%96%D1%80_%D1%82%D0%B0%D1%83%D1%8B" title="Тәңір тауы">Тянь-Шань</a> тау селімдерінің солтүстігінде орналасқан. Республика жерінің оңтүстік-шығыс бөлігіндегі Іле Алатауының солтүстік беткей баурайында, теңіз деңгейінен 700-1000 метр жоғары <a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_(%D3%A9%D0%B7%D0%B5%D0%BD)" title="Үлкен Алматы (өзен)">Үлкен</a> және <a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D1%88%D1%96_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Кіші Алматы">Кіші Алматы</a> өзендері аңғарларында орналасқан. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Климат"><span id=".D0.9A.D0.BB.D0.B8.D0.BC.D0.B0.D1.82"></span>Климат</h2></div> <p>Алматыда <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%82" title="Континенттік климат">континенттік климат</a> қалыптасқан. Климаттық жағдайы — желсіз тымық ауа-райы және ауа қабаттарының тау аңғарлары арқылы төмен қарай ығысумен ерекшеленеді. Ең ыстық айлары — шілде мен тамыз болса, ең суық айы — Қаңтар. Орташа жылдық температурасы шамамен 10°С кұрайды, қаңтардың орташа температурасы шамамен -4.7°С, ал шілдеде +23.8°С. Аяз қараша айында басталып, сәуірде аяқталады. Қатты аяз 67 күн болады — 19 желтоқсанда басталып, 23 ақпанда аяқталады. Ыстық күндер температурасы 30 °C дейін — 36 күн болады. Жылы мезгілде шамамен 600-650 мм жауын-шашын жауады. </p> <table class="wikitable" style="width:70;float:none; margin:auto;" align=""> <tbody><tr> <th colspan="14" style="background: #F2F2F2; color:#000000; text-align:center; font-size:90%;"><b>Алматы ауа райы </b> </th></tr> <tr style="text-align:center; background:#F2F2F2; color:#000000; font-size:90%"> <th style="background:#F2F2F2; border-bottom-width:medium; width:25%">Көрсеткіш </th> <th style="background:#F2F2F2; border-bottom-width:medium">Қаң </th> <th style="background:#F2F2F2; border-bottom-width:medium">Ақп </th> <th style="background:#F2F2F2; border-bottom-width:medium">Нау </th> <th style="background:#F2F2F2; border-bottom-width:medium">Сәу </th> <th style="background:#F2F2F2; border-bottom-width:medium">Мам </th> <th style="background:#F2F2F2; border-bottom-width:medium">Мау </th> <th style="background:#F2F2F2; border-bottom-width:medium">Шіл </th> <th style="background:#F2F2F2; border-bottom-width:medium">Там </th> <th style="background:#F2F2F2; border-bottom-width:medium">Қыр </th> <th style="background:#F2F2F2; border-bottom-width:medium">Қаз </th> <th style="background:#F2F2F2; border-bottom-width:medium">Қар </th> <th style="background:#F2F2F2; border-bottom-width:medium">Жел </th> <th style="border-left-width:medium; border-bottom-width:medium; background:#F2F2F2;">Жыл </th></tr> <tr> <th style="text-align:left; background:#F2F2F2; font-size:90%">Абсолюттық максимум, <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%B8%D0%B9_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%8B" title="Цельсий градусы">°C</a> </th> <th style="text-align:center; background: #FFE040; color:#000000; font-size:85%;">18,2 </th> <th style="text-align:center; background: #FFE040; color:#000000; font-size:85%;">19,0 </th> <th style="text-align:center; background: #FFB000; color:#000000; font-size:85%;">28,0 </th> <th style="text-align:center; background: #FF9000; color:#000000; font-size:85%;">33,2 </th> <th style="text-align:center; background: #FF8000; color:#000000; font-size:85%;">35,1 </th> <th style="text-align:center; background: #FF7820; color:#000000; font-size:85%;">39,3 </th> <th style="text-align:center; background: #FF7040; color:#000000; font-size:85%;">43,4 </th> <th style="text-align:center; background: #FF7040; color:#000000; font-size:85%;">40,5 </th> <th style="text-align:center; background: #FF7820; color:#000000; font-size:85%;">38,1 </th> <th style="text-align:center; background: #FFA000; color:#000000; font-size:85%;">31,1 </th> <th style="text-align:center; background: #FFC000; color:#000000; font-size:85%;">25,4 </th> <th style="text-align:center; background: #FFE040; color:#000000; font-size:85%;">19,2 </th> <th style="text-align:center; background: #FF7040; color:#000000; font-size:85%; border-left-width:medium">43,4 </th></tr> <tr> <th style="text-align:left; background:#F2F2F2; font-size:90%">Орташа максимум, °C </th> <th style="text-align:center; background: #80FF80; color:#000000; font-size:85%;">0,7 </th> <th style="text-align:center; background: #A0FF80; color:#000000; font-size:85%;">2,2 </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;">8,7 </th> <th style="text-align:center; background: #FFE040; color:#000000; font-size:85%;">17,3 </th> <th style="text-align:center; background: #FFD020; color:#000000; font-size:85%;">22,4 </th> <th style="text-align:center; background: #FFB000; color:#000000; font-size:85%;">27,5 </th> <th style="text-align:center; background: #FFA000; color:#000000; font-size:85%;">30,0 </th> <th style="text-align:center; background: #FFA000; color:#000000; font-size:85%;">29,4 </th> <th style="text-align:center; background: #FFC000; color:#000000; font-size:85%;">24,2 </th> <th style="text-align:center; background: #FFF060; color:#000000; font-size:85%;">16,3 </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;">8,2 </th> <th style="text-align:center; background: #A0FF80; color:#000000; font-size:85%;">2,3 </th> <th style="text-align:center; background: #FFF060; color:#000000; font-size:85%; border-left-width:medium;">15,8 </th></tr> <tr> <th style="text-align:left; background:#F2F2F2; font-size:90%">Орташа температура, °C </th> <th style="text-align:center; background: #80FFC0; color:#000000; font-size:85%;">−4,7 </th> <th style="text-align:center; background: #80FFA0; color:#000000; font-size:85%;">−3 </th> <th style="text-align:center; background: #A0FF80; color:#000000; font-size:85%;">3,4 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;">11,5 </th> <th style="text-align:center; background: #FFE040; color:#000000; font-size:85%;">16,6 </th> <th style="text-align:center; background: #FFD020; color:#000000; font-size:85%;">21,6 </th> <th style="text-align:center; background: #FFC000; color:#000000; font-size:85%;">23,8 </th> <th style="text-align:center; background: #FFC000; color:#000000; font-size:85%;">23,0 </th> <th style="text-align:center; background: #FFE040; color:#000000; font-size:85%;">17,6 </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;">9,9 </th> <th style="text-align:center; background: #A0FF80; color:#000000; font-size:85%;">2,7 </th> <th style="text-align:center; background: #80FFA0; color:#000000; font-size:85%;">−2,8 </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%; border-left-width:medium;">10 </th></tr> <tr> <th style="text-align:left; background:#F2F2F2; font-size:90%">Орташа минимум, °C </th> <th style="text-align:center; background: #80FFE0; color:#000000; font-size:85%;">−8,4 </th> <th style="text-align:center; background: #80FFC0; color:#000000; font-size:85%;">−6,9 </th> <th style="text-align:center; background: #80FF80; color:#000000; font-size:85%;">−1,1 </th> <th style="text-align:center; background: #C0FF80; color:#000000; font-size:85%;">5,9 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;">11,0 </th> <th style="text-align:center; background: #FFF060; color:#000000; font-size:85%;">15,8 </th> <th style="text-align:center; background: #FFE040; color:#000000; font-size:85%;">18,0 </th> <th style="text-align:center; background: #FFE040; color:#000000; font-size:85%;">16,9 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;">11,5 </th> <th style="text-align:center; background: #C0FF80; color:#000000; font-size:85%;">4,6 </th> <th style="text-align:center; background: #80FF80; color:#000000; font-size:85%;">−1,3 </th> <th style="text-align:center; background: #80FFC0; color:#000000; font-size:85%;">−6,4 </th> <th style="text-align:center; background: #C0FF80; color:#000000; font-size:85%; border-left-width:medium;">5,0 </th></tr> <tr> <th style="text-align:left; background:#F2F2F2; font-size:90%">Абсолюттық минимум, °C </th> <th style="text-align:center; background: #00A0FF; color:#000000; font-size:85%;">−30,1 </th> <th style="text-align:center; background: #2080FF; color:#FFFFFF; font-size:85%;">−37,7 </th> <th style="text-align:center; background: #00C0FF; color:#000000; font-size:85%;">−24,8 </th> <th style="text-align:center; background: #80FFFF; color:#000000; font-size:85%;">−10,9 </th> <th style="text-align:center; background: #80FFC0; color:#000000; font-size:85%;">−7 </th> <th style="text-align:center; background: #A0FF80; color:#000000; font-size:85%;">2,0 </th> <th style="text-align:center; background: #C0FF80; color:#000000; font-size:85%;">7,3 </th> <th style="text-align:center; background: #C0FF80; color:#000000; font-size:85%;">4,7 </th> <th style="text-align:center; background: #80FFA0; color:#000000; font-size:85%;">−3 </th> <th style="text-align:center; background: #80FFFF; color:#000000; font-size:85%;">−11,9 </th> <th style="text-align:center; background: #0090FF; color:#000000; font-size:85%;">−34,1 </th> <th style="text-align:center; background: #0090FF; color:#000000; font-size:85%;">−31,8 </th> <th style="text-align:center; background: #2080FF; color:#FFFFFF; font-size:85%; border-left-width:medium;">−37,7 </th></tr> <tr> <th style="text-align:left; background:#F2F2F2; font-size:90%; border-top-width:medium;">Жауын-шашын нормасы, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%80" title="Миллиметр">мм</a> </th> <th style="text-align:center; background: #C0FFFF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">34 </th> <th style="text-align:center; background: #B0F0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">49 </th> <th style="text-align:center; background: #80C0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">75 </th> <th style="text-align:center; background: #5090FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">107 </th> <th style="text-align:center; background: #5090FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">106 </th> <th style="text-align:center; background: #A0E0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">57 </th> <th style="text-align:center; background: #B0F0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">46 </th> <th style="text-align:center; background: #C0FFFF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">30 </th> <th style="text-align:center; background: #D0FFFF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">27 </th> <th style="text-align:center; background: #90D0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">60 </th> <th style="text-align:center; background: #A0E0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">56 </th> <th style="text-align:center; background: #B0F0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">42 </th> <th style="text-align:center; background: #8CA0FF; color:#000000; font-size:85%; border-left-width:medium; border-top-width:medium;">684 </th></tr> <tr> <td colspan="14" style="text-align:center; font-size:88%; background: #F2F2F2; color:#000000; border-top-width:medium;"><i>Дерекнама: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pogoda.ru.net/climate/36870.htm">Ауа Райы мен Климат</a></i> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Әкімшілік_бөлінуі"><span id=".D3.98.D0.BA.D1.96.D0.BC.D1.88.D1.96.D0.BB.D1.96.D0.BA_.D0.B1.D3.A9.D0.BB.D1.96.D0.BD.D1.83.D1.96"></span>Әкімшілік бөлінуі</h2></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Almaty_districts.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Almaty_districts.svg/250px-Almaty_districts.svg.png" decoding="async" width="250" height="318" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Almaty_districts.svg/375px-Almaty_districts.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Almaty_districts.svg/500px-Almaty_districts.svg.png 2x" data-file-width="516" data-file-height="656" /></a><figcaption>Алматы қаласының әкімшілік бөлінуі</figcaption></figure> <p>Алматы қаласы 8 ауданнан тұрады:<br /><span style="background-color:#FFB2B6">   </span> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%83_%D0%B0%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%8B" title="Алатау ауданы">Алатау ауданы</a><br /><span style="background-color:#FFE9B2">   </span> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%B0%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%8B" title="Алмалы ауданы">Алмалы ауданы</a><br /><span style="background-color:#FEFFCC">   </span> <a href="/wiki/%D3%98%D1%83%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%8B" title="Әуезов ауданы">Әуезов ауданы</a><br /><span style="background-color:#CCFFB2">   </span> <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D2%9B_%D0%B0%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%8B_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Бостандық ауданы (Алматы)">Бостандық ауданы</a><br /><span style="background-color:#CCE5FF">   </span> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%83_%D0%B0%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%8B" title="Медеу ауданы">Медеу ауданы</a><br /><span style="background-color:#CFCCFF">   </span> <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%83%D1%80%D1%8B%D0%B7%D0%B1%D0%B0%D0%B9_%D0%B0%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%8B" title="Наурызбай ауданы">Наурызбай ауданы</a><br /><span style="background-color:#FFBFFC">   </span> <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D1%81i%D0%B1_%D0%B0%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Түрксiб ауданы (мұндай бет жоқ)">Түрксiб ауданы</a><br /><span style="background-color:#B2FFF1">   </span> <a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B5%D1%82i%D1%81%D1%83_%D0%B0%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Жетiсу ауданы (мұндай бет жоқ)">Жетiсу ауданы</a> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Билік"><span id=".D0.91.D0.B8.D0.BB.D1.96.D0.BA"></span>Билік</h2></div> <p>Алматының қалалық әкімдігінің басқармалары: </p> <ul><li>Қаржы</li> <li>Мәдениет</li> <li>Денсаулық сақтау</li> <li>Сәулет және құрылыс</li> <li>Бiлiм</li> <li>Тілдерді дамыту, мұрағаттар және құжаттама</li> <li>Денешынықтыру және спорт</li> <li>Жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар</li> <li>Кәсіпкерлік және өнеркәсіп</li> <li>Табиғи монополиялар қызметін реттеу мен бәсекелестікті қорғау</li> <li>Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау</li> <li>Алматы қаласы табиғи ресурстар мен табиғатты пайдалануды реттеу</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Қала_басшылары"><span id=".D2.9A.D0.B0.D0.BB.D0.B0_.D0.B1.D0.B0.D1.81.D1.88.D1.8B.D0.BB.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span>Қала басшылары</h3></div> <ul><li>Байұзаков Х. Б. — (1940—1941)</li> <li>Абдықалықов М. — (1941—1942)</li> <li>Шәріпов С. — (1942—1943)</li> <li>Орехов П. Г. — (1943—1944)</li> <li>Милованов К. А. — (1944—1947)</li> <li>Айбасов Х. Х. — (1947—1950)</li> <li>Іляшев Р. — (1950—1952)</li> <li>Шәріпов И. Ш. — (1950—1954)</li> <li>Мамонов Ф. А. — (1954—1956)</li> <li>Әділов А. А. — (1956—1960)</li> <li>Дуйсенов Е. Д. — (1960—1975)</li> <li>Аухадиев К. М. — (1975—1978)</li> <li>Жақыпов А. Х. — (1978—1980)</li> <li>Койчуманов А. Ж. — (1981—1983)</li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D2%9B%D0%B0%D1%80_%D0%90%D0%BB%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D2%B1%D0%BB%D1%8B_%D2%9A%D2%B1%D0%BB%D1%8B%D0%B1%D0%B0%D0%B5%D0%B2" title="Асқар Алтынбекұлы Құлыбаев">Құлыбаев А.А.</a> — (1983—1985)</li> <li><a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D2%9A%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D2%B1%D0%BB%D1%8B_%D0%9D%D2%B1%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%B4%D1%96%D0%BB%D0%BE%D0%B2" title="Заманбек Қалабайұлы Нұрқаділов">Нұрқаділов З. К.</a> — (1985—1994)</li> <li>Кұлмаханов Ш. Қ. — (1994—1997)</li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80_%D0%92%D1%8F%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87_%D0%A5%D1%80%D0%B0%D0%BF%D1%83%D0%BD%D0%BE%D0%B2" title="Виктор Вячеславович Храпунов">Храпунов В. В.</a> — (1997—2004)</li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BB%D0%B8_%D0%9D%D2%B1%D1%80%D2%93%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D2%B1%D0%BB%D1%8B_%D0%A2%D0%B0%D1%81%D0%BC%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2" title="Иманғали Нұрғалиұлы Тасмағамбетов">Тасмағамбетов И. Н.</a> — (2004—2008)</li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D1%85%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B6%D0%B0%D0%BD_%D0%A1%D0%BC%D0%B0%D2%93%D2%B1%D0%BB%D2%B1%D0%BB%D1%8B_%D0%95%D1%81%D1%96%D0%BC%D0%BE%D0%B2" title="Ахметжан Смағұлұлы Есімов">Есімов А. С.</a> — (2008—2015.)</li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%83%D1%8B%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%BD_%D2%9A%D1%8B%D0%B4%D1%8B%D1%80%D2%93%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D2%B1%D0%BB%D1%8B_%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%B1%D0%B5%D0%BA" title="Бауыржан Қыдырғалиұлы Байбек">Байбек Б.Қ.</a> — (2015—2019)</li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D2%9B%D1%8B%D1%82%D0%B6%D0%B0%D0%BD_%D3%98%D0%B1%D0%B4%D1%96%D1%80%D2%B1%D0%BB%D1%8B_%D0%A1%D0%B0%D2%93%D1%8B%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%B5%D0%B2" title="Бақытжан Әбдірұлы Сағынтаев">Сағынтаев Б.Ә.</a> — (2019—31 қаңтар 2022)</li> <li><a href="/wiki/%D0%95%D1%80%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D1%82_%D0%90%D1%81%D2%9B%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D2%B1%D0%BB%D1%8B_%D0%94%D0%BE%D1%81%D0%B0%D0%B5%D0%B2" title="Ерболат Асқарбекұлы Досаев">Ерболат Асқарбекұлы Досаев</a> (2022 жылғы 31 қаңтардан бастап)<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Халқы"><span id=".D0.A5.D0.B0.D0.BB.D2.9B.D1.8B"></span>Халқы</h2></div> <p>Қала тұрғындарының жартысынан көбін қазақтар құрайды. Қазақтардан басқа орыстар, ұйғырлар, татарлар, украиндар және т.б. тұрады. Шетелдіктердің ішінде ең көбі түріктер. Бейресми деректер бойынша халық саны 2,5 миллионды, ал ресми дерек бойынша Алматыда 1,7 миллионды құрайды. </p> <table class="wikitable sortable"> <tbody><tr> <th>Санақ болған жыл</th> <th>Халықтың саны </th></tr> <tr> <td>1859</td> <td>5000 </td></tr> <tr> <td>1879</td> <td>18 423 </td></tr> <tr> <td>1913</td> <td>40 000 </td></tr> <tr> <td>1926</td> <td>45 400 </td></tr> <tr> <td>1939</td> <td>222 000 </td></tr> <tr> <td>1959</td> <td>456 000 </td></tr> <tr> <td>1970</td> <td>665 000 </td></tr> <tr> <td>1979</td> <td>899 700 </td></tr> <tr> <td>1982</td> <td>1 000 000 </td></tr> <tr> <td>1989</td> <td>1 071 900 </td></tr> <tr> <td>1999</td> <td>1 129 400 </td></tr> <tr> <td>2009</td> <td>1 365 600 </td></tr> <tr> <td>2010</td> <td>1 391 095<sup id="cite_ref-demoscope_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-demoscope-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td>2011</td> <td>1 414 017<sup id="cite_ref-demoscope_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-demoscope-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td>2012</td> <td>1 450 327<sup id="cite_ref-demoscope_7-2" class="reference"><a href="#cite_note-demoscope-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td>2013</td> <td>1 475 579<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td>2014</td> <td>1 507 509 </td></tr> <tr> <td>2015</td> <td>1 552 349<sup id="cite_ref-stat2015_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-stat2015-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td>2016</td> <td>1 703 482 </td></tr> <tr> <td>2017</td> <td>1 751 308<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td>2018</td> <td>1 801 993 </td></tr> <tr> <td>2019</td> <td>1 854 656<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td>2020 </td> <td>1 914 856 </td></tr> <tr> <td>2021 </td> <td>1 993 067 </td></tr> <tr> <td>2022 </td> <td>2 050 268 </td></tr> <tr> <td>2023 </td> <td>2 161 700 </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Тарихы"><span id=".D0.A2.D0.B0.D1.80.D0.B8.D1.85.D1.8B"></span>Тарихы</h2></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/9/9d/%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82.JPG/220px-%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82.JPG" decoding="async" width="220" height="303" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/9/9d/%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82.JPG 1.5x" data-file-width="225" data-file-height="310" /></a><figcaption>Алматының <i>апорты</i></figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%D0%A2%D3%99%D2%A3%D1%96%D1%80_%D1%82%D0%B0%D1%83%D1%8B" title="Тәңір тауы">Тянь-Шань</a> жоталарының етегінде орналасқан әсем қаланы «бақша-қала» деп бекер атамаған. Көктем маусымында, оңтүстік алқаптардағы бау-бақшаларда алма, өрік, шие гүлдеген кезде қала ертегіге айналады. Алматы қаласының атауы алма сөзінен шыққан. Дәл осы жерде аты әлемге танымал апорт алмасы өседі. </p><p>Кейбір деректерге сүйенсек, ескі замандарда осы жерде, яғни керуен жолы — <a href="/wiki/%D2%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%96%D1%96%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%B6%D0%BE%D0%BB%D1%8B" title="Ұлы Жібек жолы">Жібек жолында</a> Алматы сауда мекені орналасқан. ХІІІ ғасырда оны Шыңғысхан ордасы тас талқан етті. 1854 жылы ескі қала қалдықтарынан Верный қаласы пайда болды. Кеңес Одағы жылдары қала атауы Алма-Ата болып өзгертілді, 1929 жылдан 1997 жылға дейін Алма-Ата Қазақстан астанасы болған. 1993 жылы тәуелсіздік туралы Ата заң қабылданған сәттен бастап, бұрынғы Верный, одан кейінгі Алма-ата, сосын Алматы деп өзгертілді. </p><p>Алматы теңіз деңгейінен 650-1200 метр биіктіктегі Іле Алатауының солтүстік бөктерінде орын алған. Қала жазықтықта орналасқан, үш жағын биік таулар мен жасыл массив қоршаған. Алматы — <a href="/wiki/%D0%95%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Еуразия">Еуразия</a> континентінің орталығы. <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қазақстан">Қазақстан</a> Республикасының оңтүстік-шығысында. </p><p>Алматының баурайларын Іле Алатауының ұлттық паркі алып жатыр. Онда көптеген табиғи <a href="/wiki/%D2%9A%D0%BE%D1%80%D1%8B%D2%9B" title="Қорық">қорықтар</a> орналасқан. Мұнда өмір сүретін сирек құстар мен аңдар Қазақстанның <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D0%B7%D1%8B%D0%BB_%D0%BA%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%BF" title="Қызыл кітап">Қызыл кітабына</a> енгізілген. Олардың қатарына Алматының мемлекеттік елтаңбасын әшекейлеген <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81" class="mw-disambig" title="Барыс">барыс</a> жатады. Тау баурайы дәнді дақылдар алқабы, бақша, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BA%D1%96" title="Темекі">темекі</a> плантациялары мен жүзімдіктер, жидектер мен жеміс бақшаларына ұласады. Қала территориясының 8 мың га-дан астамын бақшалар, парктер, саябақтар мен бульварлар алады. </p><p>Қала 170 шаршы км-ден астам алаңды құрайды. Ол кіші және үлкен Алматы өзендерінің алқабында орналасқан. Тау өзендері қаланы сумен қамсыздандырудың басты көзі болып саналады. Алматы <a href="/wiki/1997_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="1997 жыл">1997 жылғы</a> Қазақстан Республикасы Президентінің жарлығына сәйкес, <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Астана">Астана</a> қаласына көшірілді. </p><p>Алматы — елдің ғылыми, мәдени, тарихи, өндірістік және қаржы орталығы. <a href="/wiki/1997_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="1997 жыл">1997 жылы</a> қаланы одан әрі іскерлік әрі қаржы орталығы ретінде дамыту туралы шешім қабылданды. <a href="/wiki/2006_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="2006 жыл">2006 жылы</a> АӨҚО дамыту жөніндегі заңға қол қойылды. </p><p>Басты қала құндылықтарының бірі — <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BA%D1%82%D3%A9%D0%B1%D0%B5_(%D1%82%D3%A9%D0%B1%D0%B5)" title="Көктөбе (төбе)">Көктөбе</a>. Оңтүстігі қаламен шектесетін жоталы мекен. Ол 1070 метр биікте орналасқан. Көктөбенің басына шығу арқылы қаланың алақандағыдай көрінісін тамашалауға болады. Дәл осы жерде қаланың керемет түнгі көрінісінің куәсі бола аласыздар. </p><p>28 панфиловшылар паркі. Паркте атақты мемориал, естелік аллеясы мен мәңгі алау от бар. Зенков кафедралдық шіркеуі де осы паркте орналасқан. </p><p>Қасиетті-Вознесенский православтық шіркеуін жергілікті <a href="/wiki/%D0%A1%D3%99%D1%83%D0%BB%D0%B5%D1%82%D1%88%D1%96" title="Сәулетші">сәулетші</a> <a href="/wiki/%D0%97%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%BE%D0%B2_%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%B9_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Зенков Андрей Павлович">А.Зенков</a> бірде-бір шегесіз <a href="/wiki/1940_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="1940 жыл">1940 жылы</a> құрастырған. Ол әлемдегі ағаштан жасалған ерекше тоғыздықтың бірі болып саналады. Шіркеу <a href="/wiki/1911_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="1911 жыл">1911 жылы</a> болған Рихтер шкаласы бойынша 10 баллдық жер сілкінісіне төтеп берген. </p><p><a href="/wiki/%D0%A2%D3%99%D1%83%D0%B5%D0%BB%D1%81%D1%96%D0%B7%D0%B4%D1%96%D0%BA_%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%96_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Тәуелсіздік монументі (Алматы)">Тәуелсіздік монументі</a> — <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D2%A3%D1%8B_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Республика алаңы (Алматы)">Республика алаңына</a> көрік берген қайталанбас құрылыс. Аталған монументтің авторы — <a href="/wiki/%D0%A8%D0%BE%D1%82-%D0%90%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%AB%D0%B4%D1%8B%D1%80%D1%8B%D1%81%D2%B1%D0%BB%D1%8B_%D0%A3%D3%99%D0%BB%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%BD" title="Шот-Аман Ыдырысұлы Уәлихан">Шота Уәлиханов</a>. Монументтің ұшында барысқа мінген алтын адам бейнесі бейнеленген. Ал монументтің айналасында қазақ даласының ежелгі тарихы толықтай қамтылған. </p><p><a href="/wiki/%D3%98%D0%B1%D1%96%D0%BB%D1%85%D0%B0%D0%BD_%D2%9A%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%B5%D0%B2" title="Әбілхан Қастеев">А.Қастеев</a> атындағы өнер музейі мен мемлекеттік орталық музей — республикамыздағы басты құндылықтардың бірі. Сонымен қатар қазақ халқының ұлттық инструменттерін топтастырған Ықылас атындағы ұлттық музей де ерекшелігімен көз тартады. </p><p>Әлемге әйгілі <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%83" title="Медеу">Медеу</a> мұз айдыны <a href="/wiki/1972_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="1972 жыл">1972</a> жылы құрылған. Ол қаладан 15 км. қашықтықта орналасқан.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Көне_тарихы"><span id=".D0.9A.D3.A9.D0.BD.D0.B5_.D1.82.D0.B0.D1.80.D0.B8.D1.85.D1.8B"></span>Көне тарихы</h3></div> <ul><li><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:The_Golden_Warrior_from_the_Issyk_kurgan.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/The_Golden_Warrior_from_the_Issyk_kurgan.jpg/220px-The_Golden_Warrior_from_the_Issyk_kurgan.jpg" decoding="async" width="220" height="542" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/The_Golden_Warrior_from_the_Issyk_kurgan.jpg/330px-The_Golden_Warrior_from_the_Issyk_kurgan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/The_Golden_Warrior_from_the_Issyk_kurgan.jpg/440px-The_Golden_Warrior_from_the_Issyk_kurgan.jpg 2x" data-file-width="1754" data-file-height="4320" /></a><figcaption>Алтын Адам</figcaption></figure>Б.з.д. 10-9 ғғ. қола дәуірінде қазіргі қала аумағы ертедегі жер өңдеушілер мен малшылардың қонысы болды. Бұған дәлел — ерте кездегі Тереңқара мен Бұтақты қоныстарының табылуы болып саналады. Бұл жерлерде керамика, тастан жасалған қарулар, темір мен сүйектен жасалған бұйымдар табылған.</li> <li>Б.з.д. 7 ғ.-б.з.д. сақ дәуірінде Алматы сақтардың, кейіннен үйсіндердің тұрғылықты жері болған. Осы кезеңнен көптеген қорғандар мен қоныстардың орындары қалған; олардың арасында ерекшеленетін «сақ патшаларының» қорғандары. Солардың ішіндегі ең танымалы — <a href="/wiki/%D0%95%D1%81%D1%96%D0%BA_%D2%9B%D0%BE%D1%80%D2%93%D0%B0%D0%BD%D1%8B" title="Есік қорғаны">Есік қорғаны</a>, онда «<a href="/wiki/%D0%95%D1%81%D1%96%D0%BA_%D0%90%D0%BB%D1%82%D1%8B%D0%BD_%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D1%8B" title="Есік Алтын адамы">Алтын адам»</a>, Жалаулы қазынасы, Қарғалы диадемасы, жетісулық «көркемдік қоласы» — шамдар, құрбандық шалатын орын, қазан сияқты көне дәуір жәдігерлері табылған. Сақ және үйсін дәуірінде Алматы аумағы Қазақстан жерінде құрылған ертедегі мемлекеттердің орталығы болған.</li> <li>Б.з. 8-10 ғғ. Алматы өміріндегі келесі кезең орта ғасыр кезеңі. Бұл қала мәдениетінің даму, отырықшылыққа көшу, жер өңдеу мен қолөнердің дамуы, Жетісу аумағында көптеген қалалық қоныстардың пайда болу кезеңі. Қазба жұмыстарының нәтижесінде керамика, темір және сүйек бұйымдар табылған.</li> <li>10-14 ғасырларда «Үлкен Алматы» аумағындағы қалалар Ұлы Жібек жолы бойындағы сауда байланысына қатысты. Алматы сауда, қолөнер және ауылшаруашылық орталығының біріне айналды. Бұған дәлел — осы жерде табылған 13 ғасырдың 2 күміс дирхемі. Бұл дирхемде алғаш рет қаланың аты аталынады.</li> <li>Алматының 2,5 мың жылдық тарихы бар. Қала тұрған жерді ежелден қазақ ұлтын құраған тайпалар мекен еткен <a href="/wiki/%D0%86%D0%BB%D0%B5_%D0%90%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%83%D1%8B" title="Іле Алатауы">Іле Алатауының</a> етегінде <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%83" title="Алмату">Алмату</a> қаласы туралы алғашқы жазба деректер Рашид ад-Диннің шығармаларында кездеседі. Бабыр Шыңғыс хан шапқыншылығынан қираған Алмалык,, Алмату қалалары туралы жазады. Мухаммед Хайдар Дулати және Шараф ад-Дин Йезди өз шығармаларында Алматуды атап кеткен. Археологиялық зерттеулер қазіргі Алматының орнында ертеректе сақтар, кейінірек үйсін, орта ғасырларда дулат тайпалары өмір кешкен елді мекендер мен қалашықтар, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_(%D0%BA%D3%A9%D0%BD%D0%B5_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Алмалық (көне қала)">Алмалық</a> пен Алмату қалалары (екеуі екібасқа қала) болғандығын дәлелдеп отыр. Бұл қалалардың қираған құрылыстарын 1251-59 жылы француз королі IX Людвигтің елшісі және <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Қытай">Қытай</a> саяхатшысы Чжан Дэ өз көздерімен көргендіктерін жазған. Алмату қаласының аты жазылған күміс ақшалар, сақтардың 25 барыс бейнесімен безендірілген "<a href="/wiki/%D0%96%D0%B5%D1%82%D1%96%D1%81%D1%83" title="Жетісу">Жетісу</a> құрбандық табағы", ғажайып "Қарғалы тәтісі" бұл жердің мыңдаған жылдық тарихы бар өркениетті өлкенің орталығы болғандығын көрсетеді.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Орта_ғасырлар"><span id=".D0.9E.D1.80.D1.82.D0.B0_.D2.93.D0.B0.D1.81.D1.8B.D1.80.D0.BB.D0.B0.D1.80"></span>Орта ғасырлар</h3></div> <p>15-18 ғғ. Ұлы Жібек жолының маңызының төмендеуімен қала да құлдырай бастады. Бұл кезеңде Алматы мен жалпы Қазақстанның тарихында оқиғалар орын алды. Мұнда маңызды этносаяси процестер, Жетісу мәдениетінің қалыптасуы жүрді. Алматы аумағына қатысы бар аудандарда қазақ мемлекеттігінің құрылуы басталды. Бұл жер жоңғар шапқыншылығының және өз елінің тәуелсіздігі үшін күрескен қазақ батырларының оқиғаларына бай. Бүкіл <a href="/wiki/%D0%96%D0%B5%D1%82%D1%96%D1%81%D1%83" title="Жетісу">Жетісу</a> жері <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D2%93%D0%BE%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Моғолстан">Моғолстан</a> мемлекетінің территориясында болды </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Қазақ_хандығы"><span id=".D2.9A.D0.B0.D0.B7.D0.B0.D2.9B_.D1.85.D0.B0.D0.BD.D0.B4.D1.8B.D2.93.D1.8B"></span>Қазақ хандығы</h3></div> <p>1560-1564 жылдары Жетісу жерінде <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B_%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Қазақ хандығы">Қазақ хандығы</a> құрылды. Қазақ хандығының іргесі қаланған жер Алматы маңындағы <a href="/wiki/%D2%9A%D0%BE%D0%B7%D1%8B%D0%B1%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Қозыбасы">Қозыбасы</a> деген тау еді. Қазір бұл жер - <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Алматы облысы">Алматы облысы</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D1%81%D1%8B_(%D0%B0%D1%83%D1%8B%D0%BB)" title="Самсы (ауыл)">Самсы теміржол бекеті</a>. </p><p>1730 жылы Алматыдан 70 шаршы км қашықтықта орналасқан Аңырақай тауларында қазақ батырлары қазақ халқының жоңғарлармен Отан соғысындағы қиын кезеңдегі тарихта мәңгі қалған жеңіске жетті. Зерттеуші М.Тынышпаевтың дерегі бойынша Аңырақай шайқасы туралы дерек Пішпек және Әулиеата уезінің қазақтарының жадында жақсы сақталған. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ресей_отарлауы"><span id=".D0.A0.D0.B5.D1.81.D0.B5.D0.B9_.D0.BE.D1.82.D0.B0.D1.80.D0.BB.D0.B0.D1.83.D1.8B"></span>Ресей отарлауы</h3></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0,_%D0%BC%D1%8D%D1%80_%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%9F.%D0%9C._%D0%97%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%BE%D0%B2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/b/b9/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%2C_%D0%BC%D1%8D%D1%80_%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%9F.%D0%9C._%D0%97%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%BE%D0%B2.jpg/261px-%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%2C_%D0%BC%D1%8D%D1%80_%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%9F.%D0%9C._%D0%97%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%BE%D0%B2.jpg" decoding="async" width="261" height="196" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/b/b9/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%2C_%D0%BC%D1%8D%D1%80_%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%9F.%D0%9C._%D0%97%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%BE%D0%B2.jpg 1.5x" data-file-width="350" data-file-height="263" /></a><figcaption>Верныйдың алғашқы басшысы Зенков Павел Матвеевич</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D0%B3%D0%B5%D1%80%D0%B1_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/9/94/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D0%B3%D0%B5%D1%80%D0%B1_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B.gif" decoding="async" width="200" height="228" class="mw-file-element" data-file-width="200" data-file-height="228" /></a><figcaption>Алматы қаласының алғашқы елтаңбасы</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/1854_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="1854 жыл">1854</a> жылғы ақпанның 4-інде Іле Алатауының баурайында Ресей империясының әскери қамалы Верныйдың негізі қалануымен қала тарихының жаңа кезеңі басталады. </p><p>1854 жылдың күзінде Верный қамалының құрылысы аяқталды. Верный қамалының бір жағы Кіші Алматы өзенінің бойымен орналасқан, ағаштан құрылған бесбұрыш пішінінде салынды. Кейіннен ағаш кірпіш пен таспен ауыстырылды. </p><p><a href="/wiki/1855_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="1855 жыл">1855</a> жылғы шілденің 1-інде Верный қаласына казактардың бірінші тобы көшіп келді. 1856 ж. орыс шаруалары да көшіп келе бастады. Олар қамал жанынан салынған Үлкен Алматы орталығына қоныстанды. Қоныс аударғандардың көбеюіне орай Кіші Алматы бекеті мен Татар (Райымбек) көшесі пайда болды. Бұл жерге татар <a href="/wiki/%D2%9A%D0%BE%D0%BB%D3%A9%D0%BD%D0%B5%D1%80%D1%88%D1%96" title="Қолөнерші">қолөнершілері</a> мен саудагерлері қоныстанды. <a href="/wiki/1859_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="1859 жыл">1859</a> жылдың мамырында қоныс аударғандардың саны 5 мыңға жетті. Құрылыс жұмыстарына инженер Л.Александровский жетекшілік жүргізді, ал құрылысты басқарған әскери-инженер Ц.Гумницкий болды. </p><p><a href="/wiki/1867_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="1867 жыл">1867</a> жылғы сәуірдің 11-інде Верный қамалының атауы өзгертіліп, Алматинск қаласы аталды. Бірақ сол жылы «Дала комиссиясының» баяндамасы бойынша қаланың аты Верный болып қайта өзгертілді. Верныйдың қала болуы сол кездегі реформаларға байланысты болды. Верный өзімен аттас Верный уезі мен Жетісу ауданының орталығына айналды. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="КСРО_құрамында"><span id=".D0.9A.D0.A1.D0.A0.D0.9E_.D2.9B.D2.B1.D1.80.D0.B0.D0.BC.D1.8B.D0.BD.D0.B4.D0.B0"></span>КСРО құрамында</h3></div> <ul><li>1921 ж. 5 ақпанында аудан комитетінің салтанатты жиынында Верный қаласының атауын өзгерту туралы шешім қабылданды. <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9" title="Верный">Верный</a> қаласы Алма-Ата деген жаңа атқа ие болды. Бұл шешім бойынша <a href="/wiki/%D0%96%D0%B5%D1%82%D1%96%D1%81%D1%83" title="Жетісу">Жетісу</a> Әскери-революциялық комитеті: «<a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%BB%D0%B0" title="Қала">Қаланың</a> революциялық орталық мәртебесін алуына байланысты Жетісу әкімшілік орталығының атауы Алма-Атаға өзгертілсін» деген бұйрық шығарды.</li> <li>1926 ж. 3 желтоқсанында Еңбек және Қорғаныс Кеңесі Түркістан-Сібір теміржолын салу жөнінде шешім қабылдады.</li> <li>1927 ж. 2 наурызында ҚазАССР-ң ОСК-і астананы <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D0%B7%D1%8B%D0%BB%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B0" title="Қызылорда">Қызылордадан</a> Алматыға көшіруге шешім қабылдады. ІV-ші бүкілқазақстандық кеңестер съезі бұл шешімді мақұлдады.</li></ul> <p><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BA%D1%96%D0%BC%D0%B5%D1%82" title="Үкімет">Үкімет</a> орындарының көшуі салынып жатқан <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D1%81%D1%96%D0%B1" title="Түрксіб">Түрксіб</a> теміржолының бірінші поезында 1929 ж. мамырында басталды. </p> <ul><li>1930 жылдың 28 сәуірінде «Айнабұлақ» станциясында соңғы балдақ соғылды. Осы арқылы Кеңестер Одағының екі ірі экономикалық ауданы Сібір мен Қазақстанды қосылды. 1-мамырда Түрксіб жолы ашылды. Алматыға Мәскеуден бірінші поезд келді.</li> <li>1930 жылы Алматы әуе жолы ашылды, сөйтіп Қазақстан астанасы <a href="/wiki/%D0%9C%D3%99%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%83" title="Мәскеу">Мәскеумен</a> әуе арқылы байланысқа ие болды.</li> <li>1930-1935 жылдары темірлі құйматастан, күйген кірпіштен құралған, жер сілкінісіне төзімді материадцардан салынған байланыс үйі, ішкі істер министрлігінің клубы,Түрксіб темір жолы басқармасы, "Алатау" кинотеатры, т.б. алғашқы ірі ғимараттар бой көтерді.</li></ul> <p>Кішкене қалашықтың астанаға айналуы көптеген әкімшілік <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D0%BC%D0%B5" title="Мекеме">мекемелердің</a>, тұрғын үйлердің салынуын қажет етті. </p> <ul><li>1926 жылы қала халқы 45 мың адамды құраған болатын, ал 1929 жылдың күзінде қала тұрғындарының саны 100 мың адамға жетті.</li></ul> <p>Республиканың кеңестік халық комитеті 1929-1930 жылдарға арналған қала құрылысының жоспарын қабылдады. Тұрғын үй құрылысына 6,5 млн сом қаржы бөлінді, әкімшілік мекемелер құрылысына 2,9 млн сом, коммуналдық шаруашылыққа 2,2 млн сом қаржы бөлінді. </p><p>Қаржы бірінші кезекте тұрғын үй және мектептер, денсаулық сақтау мекемелерінің құрылысына бірінші кезекте бөліне бастады. </p><p>Қазақстанның астанасы Алматыға көшірілуіне байланысты 1936 жылы қаланың архитектуралық құрылысы жөнінде арнайы жоспар құрылды. Жоспардың басты мақсаты Алматы қаласын мәдени орталыққа айналдыру болды. Жоспар бойынша қалыптасқан тарихи маңызы бар құрылыстарды түбегейлі өзгерту және үлкейту көзделді. </p> <ul><li>1941-1945 <a href="/wiki/%D2%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%9E%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D1%81%D0%BE%D2%93%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Ұлы Отан соғысы">Ұлы Отан соғысы</a> жылдары қала көптеген өзгерістерге ұшырады. Бүкілодақтық тыл жұмыстарын ұйымдастыруда өнеркәсіптік және материалдық қорды концентрациялау үшін 45 мың шаршы м жер берілді, көшіріліп әкелінген 26 мың адамды қабылдау үшін жер бөлінді. Алматы қаласына майдан шегінен 30 өнеркәсіп орны, 8 госпиталь, 15 жоғарғы оқу орны, орта кәсіптік білім беру жүйесі, 20-ға жуық ғылыми-зерттеу институттары, 20-дан аса мәдени орталықтар көшірілді. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%82-%D0%9F%D0%B5%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Санкт-Петербург">Ленинград</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%B5%D0%B2" title="Киев">Киев</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D3%99%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%83" title="Мәскеу">Мәскеу</a> киностудиялары <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%84%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%BC" title="Қазақфильм">Алматыға</a> ауыстырылды.</li> <li>Соғыс жылдары <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B0%D0%B9_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B_%D2%B1%D0%BB%D1%82%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0_%D0%B6%D3%99%D0%BD%D0%B5_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%82_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B" title="Абай атындағы Қазақ ұлттық опера және балет театры">Қазақ опера жөне балет театры</a> (1941), ал 1950 жылы <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D2%93%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%8F_%D2%93%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B_%D0%B8%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%82%D1%8B" title="Қазақстан ғылым академиясының Химия ғылымдары институты">Қазақстан ғылым академиясының</a> бас ғимараты мен <a href="/w/index.php?title=%D2%AE%D0%BA%D1%96%D0%BC%D0%B5%D1%82_%D2%AF%D0%B9%D0%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="Үкімет үйІ (мұндай бет жоқ)">Үкімет үйін</a> салу қолға алынды.</li></ul> <p>Тылдағы ерен еңбегі үшін 52 мың алматылық жоғары мемлекеттік марапаттарға ие болды, 48 адам <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81_%D0%9E%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%91%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%80%D1%8B" title="Кеңес Одағының Батыры">Кеңес Одағының Батыры</a> атағын алды. Алматыда үш атқыштар дивизиясы (олардың танымалы — <a href="/wiki/8-%D1%88%D1%96_%D0%B3%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B0%D1%82%D2%9B%D1%8B%D1%88%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%B4%D0%B8%D0%B2%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="8-ші гвардиялық атқыштар дивизиясы">28-гвардиялық панфиловшылар дивизиясы</a>), екі атқыштар бригадасы және үш авиациялық полк құрылды. </p> <ul><li>1949-1950 жылдары <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%82-%D0%9F%D0%B5%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Санкт-Петербург">Ленинградтық</a> Гипрогор жасаған жаңа жоба ҚазССР-і халық шаруашылығының дамуының 5 жылдық жоспарына негізделді. Жоспар бойынша қала аумағы оңтүстік-батыс бағытында үлкейтілу, орталық бөлігінде 3-4 қабатты үйлер салыну, жол құрылысы мен қатынасы, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BB" title="Сел">селге</a> қарсы қорғау шаралары қолға алынды.</li> <li>«Ленгипрогром» жоспарлағандай, 1962-1963 жылдары Алматы қаласы 1980 жылға дейін төрт жоспарланған аумақ және сел жүретін аумақтарға үлкен өзгерістер енгізілді. Тек 1966-1971 жылдар аралығында қалада 1400 шаршы м мемлекеттік және кооперативтік құрылыс тұрағы тапсырылды. Жыл сайын қалада 300 мың шаршы м баспана салынды. Құрылыс барысында <a href="/wiki/%D0%96%D0%B5%D1%80_%D1%81%D1%96%D0%BB%D0%BA%D1%96%D0%BD%D1%83" title="Жер сілкіну">жер сілкінісіне</a> шыдайтын көп қабатты үйлер салу ұйғарылды.</li></ul> <p>Бұрынғы <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9" title="Верный">Верный</a> қаласының тарихи жоспарланған жүйесі 1968 жылы қабылданған Алматы қаласының бас жоспарында негізделді. </p> <table class="graytable" style="text-align:center"> <caption>Бұрынғы Алматының суреттері<br /><span class="subcaption"></span> </caption> <tbody><tr> <td width="25%"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:%D0%94%D0%BE%D0%BC_%D0%B3%D1%83%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/1/1f/%D0%94%D0%BE%D0%BC_%D0%B3%D1%83%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9.jpg/150px-%D0%94%D0%BE%D0%BC_%D0%B3%D1%83%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9.jpg" decoding="async" width="150" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/1/1f/%D0%94%D0%BE%D0%BC_%D0%B3%D1%83%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9.jpg/225px-%D0%94%D0%BE%D0%BC_%D0%B3%D1%83%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/1/1f/%D0%94%D0%BE%D0%BC_%D0%B3%D1%83%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9.jpg/300px-%D0%94%D0%BE%D0%BC_%D0%B3%D1%83%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9.jpg 2x" data-file-width="350" data-file-height="263" /></a></span> </td> <td width="25%"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA_%D1%83%D0%BB%D0%B8%D1%86_%D0%A2%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B9_%D0%B8_%D0%A4%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B9_(%D0%96%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%96%D0%BE%D0%BB%D1%8B_%D0%B8_%D0%A2%D1%83%D0%BB%D0%B5%D0%B1%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B0).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/d/d5/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA_%D1%83%D0%BB%D0%B8%D1%86_%D0%A2%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B9_%D0%B8_%D0%A4%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%28%D0%96%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%96%D0%BE%D0%BB%D1%8B_%D0%B8_%D0%A2%D1%83%D0%BB%D0%B5%D0%B1%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B0%29.jpg/180px-%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA_%D1%83%D0%BB%D0%B8%D1%86_%D0%A2%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B9_%D0%B8_%D0%A4%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%28%D0%96%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%96%D0%BE%D0%BB%D1%8B_%D0%B8_%D0%A2%D1%83%D0%BB%D0%B5%D0%B1%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B0%29.jpg" decoding="async" width="180" height="135" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/d/d5/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA_%D1%83%D0%BB%D0%B8%D1%86_%D0%A2%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B9_%D0%B8_%D0%A4%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%28%D0%96%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%96%D0%BE%D0%BB%D1%8B_%D0%B8_%D0%A2%D1%83%D0%BB%D0%B5%D0%B1%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B0%29.jpg/270px-%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA_%D1%83%D0%BB%D0%B8%D1%86_%D0%A2%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B9_%D0%B8_%D0%A4%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%28%D0%96%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%96%D0%BE%D0%BB%D1%8B_%D0%B8_%D0%A2%D1%83%D0%BB%D0%B5%D0%B1%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B0%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/d/d5/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA_%D1%83%D0%BB%D0%B8%D1%86_%D0%A2%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B9_%D0%B8_%D0%A4%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%28%D0%96%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%96%D0%BE%D0%BB%D1%8B_%D0%B8_%D0%A2%D1%83%D0%BB%D0%B5%D0%B1%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B0%29.jpg 2x" data-file-width="350" data-file-height="263" /></a></span> </td> <td width="25%"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%82%D1%8C_%D0%B3._%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/c/c6/%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%82%D1%8C_%D0%B3._%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9.jpg/180px-%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%82%D1%8C_%D0%B3._%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9.jpg" decoding="async" width="180" height="135" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/c/c6/%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%82%D1%8C_%D0%B3._%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9.jpg/270px-%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%82%D1%8C_%D0%B3._%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/c/c6/%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%82%D1%8C_%D0%B3._%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9.jpg/360px-%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%82%D1%8C_%D0%B3._%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9.jpg 2x" data-file-width="468" data-file-height="351" /></a></span> </td> <td width="25%"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:%D0%9D%D0%B0_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BC_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BC_%D0%B1%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%B5.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/8/85/%D0%9D%D0%B0_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BC_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BC_%D0%B1%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%B5.jpg/180px-%D0%9D%D0%B0_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BC_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BC_%D0%B1%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%B5.jpg" decoding="async" width="180" height="135" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/8/85/%D0%9D%D0%B0_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BC_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BC_%D0%B1%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%B5.jpg/270px-%D0%9D%D0%B0_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BC_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BC_%D0%B1%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%B5.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/8/85/%D0%9D%D0%B0_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BC_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BC_%D0%B1%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%B5.jpg 2x" data-file-width="350" data-file-height="263" /></a></span> </td></tr> <tr> <td>Губернатор үйі </td> <td>Торговой және Фонтанной көшелерінің қиылысы (Жібек Жолы және Төлебаев көшелері) </td> <td>Татар мешіті </td> <td>Алматы базары </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Қайта_құру_кезеңінде"><span id=".D2.9A.D0.B0.D0.B9.D1.82.D0.B0_.D2.9B.D2.B1.D1.80.D1.83_.D0.BA.D0.B5.D0.B7.D0.B5.D2.A3.D1.96.D0.BD.D0.B4.D0.B5"></span>Қайта құру кезеңінде</h3></div> <p>Құрылыста түрлендіру мен сәйкестендіру архитектуралық тұрпаттың әр түрлі болуына себебін тигізді. <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B5%D0%BF" title="Мектеп">Мектеп</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D1%80%D1%83%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Аурухана">аурухана</a>, мәдени орталықтар, солардың қатарында Ленин атындағы сарай, «<a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_(%D2%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D2%9B_%D2%AF%D0%B9)" title="Қазақстан (қонақ үй)">Қазақстан</a>» қонақ үйі, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%83" title="Медеу">Медеу</a> спорттық кешені т.б. құрылыс нысандары салынды. Қалада демалыс орындарын құруға, қалалық көліктің дамуына көңіл бөлінді. 1981 жылдан бастап метрополитен жобасы бойынша жұмыстар жүргізілді. Алматы қаласын дамытудағы жаңа бас жоба 1998-2020 жылдар аралығын қамтиды. Басты мақсат экологиялық жағынан таза, қауіпсіз, әлеуметтік жағдайлары қолайлы орта құру. Негізгі архитектуралық-құрылыстық мақсат — Алматының «жасыл желекті қала» атын сақтау және одан әрі дамыту. Жоспар бойынша көп қабатты үйлер салу, өндіріс орындарын, қоғамдық көлік жүйесін дамыту, метрополитенді іске қосу көзделді. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Тәуелсіздік_кезеңі"><span id=".D0.A2.D3.99.D1.83.D0.B5.D0.BB.D1.81.D1.96.D0.B7.D0.B4.D1.96.D0.BA_.D0.BA.D0.B5.D0.B7.D0.B5.D2.A3.D1.96"></span>Тәуелсіздік кезеңі</h3></div> <p>1993 жылғы шешім бойынша қала атауы орыс тілінде Алма-Атадан Алматыға ауыстырылды. </p><p>1997 жылы Қазақстан Республикасы <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Президент">Президенті</a> Нұрсұлтан Назарбаевтың үкімімен ел <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Астана">астанасы</a> Алматыдан Астанаға ауыстырылды. </p><p>1998 жылдың 1-шілдесінде Алматы қаласының мәртебесі туралы жаңа заң қабылданды. Бұл заң бойынша Алматы ғылыми, мәдени, тарихи, қаржылық және өндірістік орталық болады. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Экономикасы"><span id=".D0.AD.D0.BA.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D0.BC.D0.B8.D0.BA.D0.B0.D1.81.D1.8B"></span>Экономикасы</h2></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Modern_Almaty.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Modern_Almaty.jpg/220px-Modern_Almaty.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Modern_Almaty.jpg/330px-Modern_Almaty.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Modern_Almaty.jpg/440px-Modern_Almaty.jpg 2x" data-file-width="583" data-file-height="436" /></a><figcaption><i>Самал</i> ықшамауданы</figcaption></figure> <p>Алматы қаласын халықаралық деңгейдегі <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D1%80%D0%B6%D1%8B" title="Қаржы">қаржы</a> орталығына айналдыру үшін атқарылатын жұмыс көп, ол бәсекелестікті күшейту, бәсекелестік орта қалыптастыру. Жекелеген компаниялардан, жеке тұлғалардан бағалы қағаздар нарығын дамытуға қаржы көздерін тарту, Алматы қаласының қаржы орталығы болуы үшін инфроқұрылымын дамыту және жаңарту, халықтың қаржымен жұмыс жасау жөніндегі мәдениетін арттыру, қолайлы инвестициялық жағдай жасауды жалғастыру, қор нарығына жаңа эмитенттер тарту, қор нарығын дамыту үшін мемлекеттік үстемелеуді жалғастыру, бағалы қағаздар нарығын дамыту, Қазақстанда іскерлік белсенділікті арттыру және т.б. ауқымды істерді жүзеге асыру. Бұл түйткілді мәселелер <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қазақстан">Қазақстан</a> Республикасы Алматы қаласының өңірлік қаржы орталығының қызметін реттеу агенттігінің 2011-ші жылға дейін жасаған стратегиялық жоспарында кеңінен айтылып кеткен. Үлкен жобаны іске асыру жолында ең үлкен мәселелердің қатарына елде белең алған <a href="/wiki/%D0%96%D0%B5%D0%BC%D2%9B%D0%BE%D1%80%D0%BB%D1%8B%D2%9B" title="Жемқорлық">жемқорлықпен</a> күресті күшейту, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%82" title="Сот">сот</a> жүйесінің ашықтығын, тәуелсіздігін арттыру жұмыстарын кеңейту, сапалы мамандарды дайындау секілді түйткілді мәселелерді шешуіміз керек. Ұлттық <a href="/wiki/%D2%9A%D0%BE%D1%80" title="Қор">қор</a> нарығын дамыту біздің еліміз үшін ішкі қаржыландыру көздерін табудың үлкен балама шешімі болмақ. </p><p>2010 жыл нәтижесі бойынша Алматы бюджеті 5 млрд АҚШ долларынан асқан.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Өнеркәсібі"><span id=".D3.A8.D0.BD.D0.B5.D1.80.D0.BA.D3.99.D1.81.D1.96.D0.B1.D1.96"></span>Өнеркәсібі</h2></div> <p>2021 ж. мәліметі бойынша, қала аумағында 1749 өнеркәсіптік <a href="/wiki/%D0%9A%D3%99%D1%81%D1%96%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%8B%D0%BD" title="Кәсіпорын">кәсіпорын</a> тіркелген. 2019 жылы Алматының жалпы өңірлік өнімі 13 триллион 459 миллион теңге құрады. Бұл елдегі жалпы ішкі өнімнің 20,9 пайызын құрайды. Адам басына щаққанда 6 миллион 913 мың теңге құрайды.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Бұл көрсеткіш бойынша Алматы қаласы ел аумағында Батыс Қазақстан облысынан кейін екінші орында. </p><p>2004 жылы қалада жалпы құны 169563,2 млн теңге өнеркәсіп өнімі өндірілген, бұл 2003 жылдың деңгейімен салыстырғанда 113,4% құрады, ал қаржылық емес сектор бойынша 168274,7 млн теңге - 113,4%. </p><p>Өнеркәсіп өнімдерінің жалпы қала бойынша өсуін өңдеу өнеркәсібінің кәсіпорындары қамтамасыз етеді. Осы сала бойынша өндірілген өнімнің көлемі есеп беру кезеңіне 156311,8 млн теңгеге жетті, физикалық көлемінің индексі 116,6% құрады, ал өндірілген өнімнің жалпы салмағынан үлесі 92,2% құрады. Тау-кен өнеркәсібінің үлесі - 0,1%, ал электр қуатын өндіру мен үйлестіру, газ және су үлесі −7,7%. </p><p>Өңдеу өнеркәсібінде өнім үлесі ең көп салалар: </p> <ul><li>Азық-түлік өнеркәсібі - 38,0%;</li> <li>Көлік жасау - 15,4%;</li> <li>Целлюлозды-қағаздық өнеркәсіп және баспа ісі - 10,3%;</li> <li>Кен өнеркәсібі - 10,3%;</li> <li>Құрылыс заттарын өндіру - 7,6%</li></ul> <p>Жалпы қала бойынша өнімнің 63,7% азық-түлік саласына, целлюлозды-қағаздық өнеркәсіп пен баспа ісі, көлік жасау салаларына келеді. </p><p>2004 жылы өнеркәсіп орындарындағы жұмысшылардың саны 48750 адам болды. Орта айлық табыс 2003 жылмен салыстырғанда 19,9% өсіп, 36,1 мың теңгені құрады. </p><p>2004 жылы қаланың өнеркәсіп орындарында өндірістің дамуына, негізінен, жаңа құрал-жабдық, жаңа технологиялар алу үшін және өнімнің жаңа түрін өндіруге 15,0 млрд теңге <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B2%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Инвестиция">инвестиция</a> салынды. </p><p>2004 жылы <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F" title="Полиграфия">полиграфиялық</a> өнім, темірден, ағаштан және металлопластикадан жасалатын бұйымдар, сусындар өндіру, сүт өнімдері және т.б. бойынша 44 жаңа өндіріс енгізілді. </p><p>35 кәсіпорындарында жаңа технология бағыттары енгізілді және өнімнің жаңа идеялары меңгерілді. Осының барлығы 2004 жылы 2837 жаңа жұмыс орындарын құруға мүмкіндік берді. </p><p>Қандай да болмасын кәсіпорынның ішкі немесе халықаралық нарығында жетістігін қамтамасыз етудегі негізгі әдіс ИСО 9000 және т.б. сапасындағы <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%B4%D0%B6%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Менеджмент">менеджмент</a> жүйесін енгізу болып табылады. Бүгінгі күні 54 өнеркәсіптік кәсіпорындар өндіру жүйелеріне сапа менеджменті жүйесін енгізді. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Сауда"><span id=".D0.A1.D0.B0.D1.83.D0.B4.D0.B0"></span>Сауда</h2></div> <p>2004 жылғы тауар айналымы (қоғамдық тамақтандыруды санамағанда) 428,9 млрд теңгені құрады және 2003 жылға қарағанда 22,2% өсті. </p><p>Сауда кәсіпорындарының тауар айналымы жалпы тауар айналымының 34,4%-ын (130,9 млрд теңге) құрады. Осы кәсіпорындардың физикалық көлемінің индексі оның алдындағы жылмен салыстырғанда 7,2% өсті. Тауар айналымының көп бөлігі орта және шағын кәсіпорындардың үлесіне тиеді. </p><p>Жеке меншік кәсіпорындар арқылы сатылған тауар айналымы және киім, аралас, азық-түлік базарларындағы саудадан салық түрінде 419,9 млрд теңге (97,9%) алынды, заңды тұлға және шет ел мемлекеттері азаматтарының қызметінен — 8973,1 млн теңге (2,09%), мемлекеттік сауда кәсіпорындарынан — 47,2 млн теңге (0,01%) алынды. </p><p>Есеп беру кезеңінде қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарымен 6754,7 млн теңге көлемінде өнім өткізілген. Бұл салыстырмалы бағамен алғанда 25,0% артық, олардың көп бөлігі шағын және орта кәсіпорындармен қамтамасыз етіледі. Олардың үлесі тиісінше 45,6 және 44,5%. </p><p>Көтерме сауда айналымы 2004 жылы 522,7 млн теңгені құрады. Бұл қазіргі бағада 2003 жылмен салыстырғанда 23,3% артық. Шағын және орта кәсіпорындар үлесі тиісінше тауар айналымы сәйкесінше — 57,6 және 41,5%. </p><p>2005 жылдың 1-қаңтарына қарағандағы мәлімет бойынша, Алматы қаласында 5140 сауда, қоғамдық тамақтандыру және қамтамасыз ету кәсіпорындары бар: </p> <ul><li>Өнеркәсіп және азық-түлік тобы - 2922;</li> <li>Қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындары - 1119;</li> <li>Тұрмыстық қызмет көрсету - 1021;</li> <li>Базарлар - 76.</li></ul> <p>Сауда, қоғамдық тамақтандыру мен қамтамасыз ету салаларында барлығы 69484 адам жұмыс істейді. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Аймақтық_қаржы_орталығы"><span id=".D0.90.D0.B9.D0.BC.D0.B0.D2.9B.D1.82.D1.8B.D2.9B_.D2.9B.D0.B0.D1.80.D0.B6.D1.8B_.D0.BE.D1.80.D1.82.D0.B0.D0.BB.D1.8B.D2.93.D1.8B"></span>Аймақтық қаржы орталығы</h2></div> <table class="graytable" style="text-align:center"> <caption>Қаланың көрікті орындары<br /><span class="subcaption"></span> </caption> <tbody><tr> <td width="25%"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Almaty_24.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/8/81/Almaty_24.jpg/150px-Almaty_24.jpg" decoding="async" width="150" height="225" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/8/81/Almaty_24.jpg/225px-Almaty_24.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/8/81/Almaty_24.jpg/300px-Almaty_24.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="3888" /></a></span> </td> <td width="25%"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Almaty_33Financial_District.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/1/1e/Almaty_33Financial_District.jpg/180px-Almaty_33Financial_District.jpg" decoding="async" width="180" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/1/1e/Almaty_33Financial_District.jpg/270px-Almaty_33Financial_District.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/1/1e/Almaty_33Financial_District.jpg/360px-Almaty_33Financial_District.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1371" /></a></span> </td> <td width="25%"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Almaty_park.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/d/d5/Almaty_park.jpg/180px-Almaty_park.jpg" decoding="async" width="180" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/d/d5/Almaty_park.jpg/270px-Almaty_park.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/d/d5/Almaty_park.jpg/360px-Almaty_park.jpg 2x" data-file-width="1920" data-file-height="1200" /></a></span> </td> <td width="25%"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Almaty_36.Nurly-tau.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/8/87/Almaty_36.Nurly-tau.jpg/180px-Almaty_36.Nurly-tau.jpg" decoding="async" width="180" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/8/87/Almaty_36.Nurly-tau.jpg/270px-Almaty_36.Nurly-tau.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/8/87/Almaty_36.Nurly-tau.jpg/360px-Almaty_36.Nurly-tau.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><i>Есентай Тауэрс</i> </td> <td>Алматы қаржы орталығы </td> <td>Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президент атындағы саябағы </td> <td><i>Нұрлы-Тау</i> бизнес-орталығы </td></tr></tbody></table> <p>Алматы қаласында Аймақтық қаржы орталығын құру жобасы Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевпен ұсынылған болатын және алғаш рет 2004 жылдың қараша айында Қазақстан қаржыгерлерінің Конгресінде жария етілді. </p><p>2005 жылы Қазақстан Үкіметімен <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D0%BF%D1%83%D1%80" title="Сингапур">Сингапур</a> мен <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Тайланд">Тайланд</a> қаржы орталықтарын құру мен дамытуға қатысқан «Boston Consulting Group Inc.» компаниясы шақырылды.Бұл компанияның басты мақсаты қаржы нарығын дамытуда артықшылықтар мен кемшіліктерді анықтап, құрылатын қаржы орталығында құқықтық, инфрақұрылымдық, басқару позициялары бойынша ұсыныстар әзірлеу болды. </p><p>Бүгінгі күні <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Эмитент">эмитенттер</a>, қатысушылар, сондай-ақ, арнайы сауда алаңында Қазақстанның барлық аймақтарынан дара инвесторлар тарту мақсатында Агенттік Маңғыстау, Атырау, Ақтөбе, Қызылорда, Оңтүстік Қазақстан, Жамбыл, Қарағанды және Солтүстік-Қазақстан облыстарында, Астана мен Алматы қалаларында презентация өткізді. Оның аясында облыс әкімдіктері мен Агенттік арасында өзара түсіністік пен ынтымақтастық туралы <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%83%D0%BC" title="Меморандум">меморандумына</a> қол қойылды. Осы келісімдерге сәйкес 2007 жылдың аяғына дейін әр аймақтан үштен кем емес эмитент тарту бойынша жұмыс жүргізілуде. </p><p>Сонымен қатар, Агенттік ААҚО бірнеше шетел, <a href="/wiki/%D2%B0%D0%BB%D1%8B%D0%B1%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Ұлыбритания">Ұлыбритания</a>, <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Қытай">Қытай</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D0%BF%D1%83%D1%80" title="Сингапур">Сингапур</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Германия">Германия</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%8F_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Корея Республикасы">Оңтүстік Корея</a>, Балтық елдерінде, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Ресей">Ресей</a>, <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Украина">Украина</a> және т.б. елдерінде тұсаукесерін өткізді. Осы сапарлардың басты қорытындысы өзара түсіністік пен ынтымақтастық туралы, атап айтқанда, <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон">Лондон</a>, Франкфурт, <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B3" title="Гонконг">Гонконг</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%83%D0%BB" title="Сеул">Сеул</a> және <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%80%D1%88%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Варшава">Варшава</a> қор <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%80%D0%B6%D0%B0" title="Биржа">биржаларымен</a> меморандумға қол қою болып табылды. Қол қойылған құжаттар ұзақ мерзімді ынтымақтастық механизмін әзірлеуге, аталған елдердің қор биржаларымен ААҚО арасында байланыс орнату бойынша нақты іс-әрекетке дайындықты білдіреді. </p><p>Қазіргі таңда ААҚО АСА <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B3" title="Листинг">листингінде</a> 14 эмитент бар — «Астана-Финанс» АҚ, «Астана-Недвижимость» АҚ, «Банк ЦентрКредит» АҚ, «Қазақстан Ипотекалық Компаниясы» АҚ, "Концерн «Цесна-Астық» ЖШС, «ЭКОТОН+» АҚ, «MAG» АҚ, «Қазақтелеком» АҚ, «Казкоммерцбанк» АҚ, Kazkommerts International B.V., АО «Kazcat», «Темiрбанк» АҚ, «АТФ-Банк» АҚ және «RESMI COMMERCE» ЖШС. Қор нарығына қойылған осы компаниялардың 55 құнды қағаздарынан 15 <a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Акция">акция</a>, 40 <a href="/wiki/%D0%9E%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Облигация">облигация</a>. Бүгінгі күні ААҚО сауда көлемі 40 млн АҚШ долларын құрады. Акцияның нарықтық капиталдануы 5,3 млрд АҚШ долларын, облигация - 3,6 млрд АҚШ долларын құрайды. </p><p>Бүгінде ААҚО ҚРА экономиканың түрлі салаларының — қаржы, құрылыс, өнеркәсіп, ауыл шаруашылық және т.б. компанияларын АСА шығару бойынша келіссөздер жүргізуді жалғастыруда. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="VII_Қысқы_Азия_Ойындары"><span id="VII_.D2.9A.D1.8B.D1.81.D2.9B.D1.8B_.D0.90.D0.B7.D0.B8.D1.8F_.D0.9E.D0.B9.D1.8B.D0.BD.D0.B4.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span>VII Қысқы Азия Ойындары</h2></div> <div class="noprint relarticle mainarticle"><i>Толық мақаласы: <a href="/wiki/VII_%D2%9A%D1%8B%D1%81%D2%9B%D1%8B_%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D0%BE%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B" class="mw-redirect" title="VII Қысқы Азия ойындары">VII Қысқы Азия ойындары</a></i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Astana-Almaty_2011.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/8/86/Astana-Almaty_2011.jpg/220px-Astana-Almaty_2011.jpg" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/8/86/Astana-Almaty_2011.jpg/330px-Astana-Almaty_2011.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/8/86/Astana-Almaty_2011.jpg/440px-Astana-Almaty_2011.jpg 2x" data-file-width="721" data-file-height="720" /></a><figcaption><i>VII Қысқы Азия Ойындары</i>-ның елтаңбасы</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%81%D2%9B%D1%8B_%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D0%BE%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B_2011" title="Қысқы Азия ойындары 2011">VII Қысқы Азия Ойындар</a> немесе Азиада 2011 жылы 30-қаңтар мен 7-ақпан арасында Қазақстанның екі қалаларында (Алматы мен Астана) өтті. Жалпы алғанда, 7-қысқы Азия ойындарына Қазақстанда 17-ден астам ел қатысты, жарыстар спорттың 11-түрінен өткізілді және 59-дан астам медаль жиынтығы ойнатылды. Тек оңтүстік мегаполистің өзіне 60 мыңнан астам турист келгенін атап өту керек. </p><p>Алматы қаласының нысандары Балуан Шолақ атындағы спорт және мәдениет сарайы, “Медеу” биік таулық спорт кешені, халықаралық шаңғы трамплиндерінің кешені, “<a href="/wiki/%D0%A8%D1%8B%D0%BC%D0%B1%D2%B1%D0%BB%D0%B0%D2%9B" title="Шымбұлақ">Шымбұлақ</a>” биік таулық база. Осы нысандар 2011 жылғы қысқы Азия ойындарының жарыстарын жүргізуге қызмет етті. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Мәдениеті"><span id=".D0.9C.D3.99.D0.B4.D0.B5.D0.BD.D0.B8.D0.B5.D1.82.D1.96"></span>Мәдениеті</h2></div> <p><b>Алматы</b> — республикадағы ең сәулетті <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%BB%D0%B0" title="Қала">қалалардың</a> бірі. Қала <a href="/wiki/%D0%A1%D3%99%D1%83%D0%BB%D0%B5%D1%82" title="Сәулет">архитектурасында</a> ұлттық ерекшеліктің элементтері, қала аумағының <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D2%93%D0%B0%D1%82" title="Табиғат">табиғат</a> сұлулығы және құрылыс саласындағы <a href="/wiki/%D2%92%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC" title="Ғылым">ғылым</a> мен техниканың жетістіктері <a href="/wiki/%D0%96%D2%AF%D0%B9%D0%B5" title="Жүйе">жүйелі</a> түрде, жоғары талғампаздықпен үндестік тапқан. Алматыда әр <a href="/wiki/%D2%92%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82" title="Ғимарат">ғимарат</a> өзіндік ерекшеліктерімен, ұтымды инженерлік-архитектуралық шешімімен кезге түседі. Қаладағы Республикалық алаң кешені, <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Президент">Президент</a> резиденциясы, Даңқ монументі, Республика сарайы, Қазақстанның ғылым академиясының және Ұлттық кітапхана ғимараттары, Қазақ драма театры, "<a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қазақстан">Қазақстан</a>", "<a href="/wiki/%D0%9E%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B0%D1%80" title="Отырар">Отырар</a>", "Рахат-Палас", "Анкара", "<a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8B%D2%9B" title="Достық">Достық</a>" қонақ үйлері, Студенттер сарайы, Спорт сарайы, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%83" title="Медеу">Медеу</a> спорт кешені, республикалық Орталық мұражай, т.б. көптеген мәдени, ғылыми және қала тұрғындарына арналып салынған ғимараттар бой көтерді. </p><p>Алматы ірі ғылым, <a href="/wiki/%D0%9C%D3%99%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%D1%82" title="Мәдениет">мәдениет</a> және <a href="/wiki/%D0%91%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BC" title="Білім">білім</a> орталығы. Алғашқы жоғары оқу орны Алматыда <a href="/wiki/1928" class="mw-redirect" title="1928">1928</a> жылы ашылған Қазақ мемлекеттік педагогикалық институты болды. </p> <ul><li>1929 жылы Алматы зоотех- малдәрігерлік институты,</li> <li>1930 жылы Қазақ ауыл шаруашылығы институты,</li> <li>1931 жылы Қазақ медициналық институты, ал</li> <li>1934 жылы Қазақ мемлекеттік университеті ашылды. Бұл алғашқы ашылған жоғары оқу орындары қазақ интеллигенциясының жетілуіне зор ықпал жасады. Одан кейінгі жылдары Алматыда әр саладағы, әр бағыттағы ондаған жоғары оқу орындары ашылды. Кейбір институттардың ірі факультеттері жеке институт, университет және академия болып бөлек құрылды. Алматыда Қазақстан ҒА-сы құрылды (1946). Оның тұңғыш президенті болып академик Қ.Сәтпаев сайланды. Алматыда қазақ <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Драма">драма</a> театры, орыс драма театры, балалар мен жасөспірімдер театры, опера және балет театры, ұйғыр және корей музыкалық театрлары, Қазақ мемлекеттік филармониясы, орталық концерт залы сияқты танымал мәдени орталықтар бар.</li> <li>1990 жылдан Алматыда жыл сайын өткізілетін халықаралық "<a href="/wiki/%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D0%B4%D0%B0%D1%83%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Азия дауысы">Азия даусы</a>" музыка және ән фестивалі өнер мерекесіне айналдырылды.</li> <li>1994-96 жылдары Алматыда <a href="/wiki/%D0%A2%D3%99%D1%83%D0%B5%D0%BB%D1%81%D1%96%D0%B7%D0%B4%D1%96%D0%BA_%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%96_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Тәуелсіздік монументі (Алматы)">Тәуелсіздік монументі</a>, әл-Фарабидің, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D0%B1%D0%B5%D0%BA" class="mw-disambig" title="Райымбек">Райымбек</a> батырдың, Жамбылдың, Ә.Молдағұлова мен М.Мәметованың ескерткіш-мүсіндері ашылды.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Театрлар"><span id=".D0.A2.D0.B5.D0.B0.D1.82.D1.80.D0.BB.D0.B0.D1.80"></span>Театрлар</h2></div> <ul><li><a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B0%D0%B9_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B_%D2%B1%D0%BB%D1%82%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0_%D0%B6%D3%99%D0%BD%D0%B5_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%82_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B" title="Абай атындағы Қазақ ұлттық опера және балет театры">Абай атындағы Қазақ ұлттық опера және балет театры</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D2%B1%D1%85%D1%82%D0%B0%D1%80_%D3%98%D1%83%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B_%D2%B1%D0%BB%D1%82%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B" title="Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ ұлттық драма театры">Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ ұлттық драма театры</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C.%D0%AE._%D0%9B%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%81_%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B" title="М.Ю. Лермонтов атындағы мемлекеттік академиялық орыс драма театры">М.Ю.Лермонотов атындағы мемлекеттік академиялық орыс драма театры</a></li> <li><a href="/wiki/%D2%92%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%82_%D0%9C%D2%AF%D1%81%D1%96%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D0%B6%D0%B0%D1%81%D3%A9%D1%81%D0%BF%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BC%D0%B4%D0%B5%D1%80_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B" title="Ғабит Мүсірепов атындағы Қазақ мемлекеттік балалар мен жасөспірімдер театры">Ғ.Мүсірепов атындағы жасөспірімдер және балаларға арналған мемлекеттік академиялық қазақ театры</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F_%D0%A1%D0%B0%D1%86_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%81_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D0%B6%D0%B0%D1%81%D3%A9%D1%81%D0%BF%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BC%D0%B4%D0%B5%D1%80_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B" title="Наталия Сац атындағы орыс мемлекеттік академиялық балалар мен жасөспірімдер театры">Наталья Сац атындағы балалар мен жасөспірімдерге арналған мемлекеттік академиялық орыс театры</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D2%9A%D2%B1%D0%B4%D1%8B%D1%81_%D2%9A%D0%BE%D0%B6%D0%B0%D0%BC%D1%8C%D1%8F%D1%80%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D2%B1%D0%B9%D2%93%D1%8B%D1%80_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B" title="Мемлекеттік Құдыс Қожамьяров атындағы ұйғыр музыкалық комедия театры">Мемлекеттік Құдыс Қожамьяров атындағы ұйғыр музыкалық комедия театры</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%B9_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B" title="Республикалық мемлекеттік академиялық корей музыкалық комедия театры">Республикалық мемлекеттік корей музыкалық комедия театры</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BD%D0%B5%D0%BC%D1%96%D1%81_%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B" title="Республикалық академиялық неміс драма театры">Республикалық академиялық неміс драма театры</a></li> <li>«ARTиШОК» театры</li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D2%9B%D1%83%D1%8B%D1%80%D1%88%D0%B0%D2%9B_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B" title="Мемлекеттік қуыршақ театры">Республикалық қуыршақтар театры</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Галерея"><span id=".D0.93.D0.B0.D0.BB.D0.B5.D1.80.D0.B5.D1.8F"></span>Галерея</h3></div> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 250px"> <div class="thumb" style="width: 245px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:%D0%90%D0%B1%D0%B0%D0%B9_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B2.jpg" class="mw-file-description" title="Опера және балет театры"><img alt="Опера және балет театры" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/9/9d/%D0%90%D0%B1%D0%B0%D0%B9_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B2.jpg/215px-%D0%90%D0%B1%D0%B0%D0%B9_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B2.jpg" decoding="async" width="215" height="106" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/9/9d/%D0%90%D0%B1%D0%B0%D0%B9_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B2.jpg/323px-%D0%90%D0%B1%D0%B0%D0%B9_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/9/9d/%D0%90%D0%B1%D0%B0%D0%B9_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B2.jpg/430px-%D0%90%D0%B1%D0%B0%D0%B9_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B2.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="1508" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Опера және балет театры</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 250px"> <div class="thumb" style="width: 245px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Alma1095.JPG" class="mw-file-description" title="Академиялық драма театры"><img alt="Академиялық драма театры" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Alma1095.JPG/215px-Alma1095.JPG" decoding="async" width="215" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Alma1095.JPG/323px-Alma1095.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Alma1095.JPG/430px-Alma1095.JPG 2x" data-file-width="2400" data-file-height="1600" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Академиялық драма театры</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 250px"> <div class="thumb" style="width: 245px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:%D2%92%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%82_%D0%9C%D2%AF%D1%81%D1%96%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B_%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%90%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D0%B6%D0%B0%D1%81%D3%A9%D1%81%D0%BF%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BC%D0%B4%D0%B5%D1%80_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B_3%D0%B1.jpg" class="mw-file-description" title="Балалар мен жасөспірімдер театры"><img alt="Балалар мен жасөспірімдер театры" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/8/81/%D2%92%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%82_%D0%9C%D2%AF%D1%81%D1%96%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B_%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%90%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D0%B6%D0%B0%D1%81%D3%A9%D1%81%D0%BF%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BC%D0%B4%D0%B5%D1%80_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B_3%D0%B1.jpg/215px-thumbnail.jpg" decoding="async" width="215" height="148" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/8/81/%D2%92%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%82_%D0%9C%D2%AF%D1%81%D1%96%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B_%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%90%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D0%B6%D0%B0%D1%81%D3%A9%D1%81%D0%BF%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BC%D0%B4%D0%B5%D1%80_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B_3%D0%B1.jpg/323px-thumbnail.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/8/81/%D2%92%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%82_%D0%9C%D2%AF%D1%81%D1%96%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B_%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%90%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D0%B6%D0%B0%D1%81%D3%A9%D1%81%D0%BF%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BC%D0%B4%D0%B5%D1%80_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B_3%D0%B1.jpg 2x" data-file-width="344" data-file-height="236" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Балалар мен жасөспірімдер театры</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 250px"> <div class="thumb" style="width: 245px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:%D0%9D%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F_%D0%A1%D0%B0%D1%86_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%81_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D0%B6%D0%B0%D1%81%D3%A9%D1%81%D0%BF%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BC%D0%B4%D0%B5%D1%80_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B.jpg" class="mw-file-description" title="Орыс мемлекеттік академиялық балалар мен жасөспірімдер театры"><img alt="Орыс мемлекеттік академиялық балалар мен жасөспірімдер театры" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/2/25/%D0%9D%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F_%D0%A1%D0%B0%D1%86_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%81_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D0%B6%D0%B0%D1%81%D3%A9%D1%81%D0%BF%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BC%D0%B4%D0%B5%D1%80_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B.jpg/215px-%D0%9D%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F_%D0%A1%D0%B0%D1%86_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%81_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D0%B6%D0%B0%D1%81%D3%A9%D1%81%D0%BF%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BC%D0%B4%D0%B5%D1%80_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B.jpg" decoding="async" width="215" height="148" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/2/25/%D0%9D%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F_%D0%A1%D0%B0%D1%86_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%81_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D0%B6%D0%B0%D1%81%D3%A9%D1%81%D0%BF%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BC%D0%B4%D0%B5%D1%80_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B.jpg/323px-%D0%9D%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F_%D0%A1%D0%B0%D1%86_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%81_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D0%B6%D0%B0%D1%81%D3%A9%D1%81%D0%BF%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BC%D0%B4%D0%B5%D1%80_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/2/25/%D0%9D%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F_%D0%A1%D0%B0%D1%86_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%81_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D0%B6%D0%B0%D1%81%D3%A9%D1%81%D0%BF%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BC%D0%B4%D0%B5%D1%80_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B.jpg 2x" data-file-width="419" data-file-height="288" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Орыс мемлекеттік академиялық балалар мен жасөспірімдер театры</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 250px"> <div class="thumb" style="width: 245px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D2%9A%D2%B1%D0%B4%D1%8B%D1%81_%D2%9A%D0%BE%D0%B6%D0%B0%D0%BC%D1%8C%D1%8F%D1%80%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D2%B1%D0%B9%D2%93%D1%8B%D1%80_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B_6.jpg" class="mw-file-description" title="Ұйғыр музыкалық комедия театры"><img alt="Ұйғыр музыкалық комедия театры" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/1/18/%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D2%9A%D2%B1%D0%B4%D1%8B%D1%81_%D2%9A%D0%BE%D0%B6%D0%B0%D0%BC%D1%8C%D1%8F%D1%80%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D2%B1%D0%B9%D2%93%D1%8B%D1%80_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B_6.jpg/215px-%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D2%9A%D2%B1%D0%B4%D1%8B%D1%81_%D2%9A%D0%BE%D0%B6%D0%B0%D0%BC%D1%8C%D1%8F%D1%80%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D2%B1%D0%B9%D2%93%D1%8B%D1%80_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B_6.jpg" decoding="async" width="215" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/1/18/%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D2%9A%D2%B1%D0%B4%D1%8B%D1%81_%D2%9A%D0%BE%D0%B6%D0%B0%D0%BC%D1%8C%D1%8F%D1%80%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D2%B1%D0%B9%D2%93%D1%8B%D1%80_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B_6.jpg/323px-%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D2%9A%D2%B1%D0%B4%D1%8B%D1%81_%D2%9A%D0%BE%D0%B6%D0%B0%D0%BC%D1%8C%D1%8F%D1%80%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D2%B1%D0%B9%D2%93%D1%8B%D1%80_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B_6.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/1/18/%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D2%9A%D2%B1%D0%B4%D1%8B%D1%81_%D2%9A%D0%BE%D0%B6%D0%B0%D0%BC%D1%8C%D1%8F%D1%80%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D2%B1%D0%B9%D2%93%D1%8B%D1%80_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B_6.jpg 2x" data-file-width="429" data-file-height="294" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Ұйғыр музыкалық комедия театры</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Мұражайлар"><span id=".D0.9C.D2.B1.D1.80.D0.B0.D0.B6.D0.B0.D0.B9.D0.BB.D0.B0.D1.80"></span>Мұражайлар</h2></div> <ul><li><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%BC%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D0%B9%D1%8B" title="Қазақстан Республикасының Орталық мемлекеттік мұражайы">Қазақстан Республикасының Орталық мемлекеттік мұражайы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BA%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D0%BC%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D0%B9%D1%8B" title="Республикалық кітап мұражайы">Республикалық кітап мұражайы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%AB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%81_%D0%94%D2%AF%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D2%B1%D0%BB%D1%8B_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BF%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D0%B9%D1%8B" title="Ықылас Дүкенұлы атындағы музыкалық аспаптар мұражайы">Ықылас Дүкенұлы атындағы музыкалық аспаптар мұражайы</a></li> <li><a href="/wiki/%D3%98._%D2%9A%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%B5%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D3%A9%D0%BD%D0%B5%D1%80_%D0%BC%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D0%B9%D1%8B" title="Ә. Қастеев атындағы өнер мұражайы">Ә. Қастеев атындағы өнер мұражайы</a></li> <li>Алматы теміржол мұражайы</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Дін"><span id=".D0.94.D1.96.D0.BD"></span>Дін</h2></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BC%D0%B5%D1%88%D1%96%D1%82%D1%96.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/2/27/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BC%D0%B5%D1%88%D1%96%D1%82%D1%96.JPG/356px-%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BC%D0%B5%D1%88%D1%96%D1%82%D1%96.JPG" decoding="async" width="356" height="237" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/2/27/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BC%D0%B5%D1%88%D1%96%D1%82%D1%96.JPG/534px-%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BC%D0%B5%D1%88%D1%96%D1%82%D1%96.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/2/27/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BC%D0%B5%D1%88%D1%96%D1%82%D1%96.JPG/712px-%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BC%D0%B5%D1%88%D1%96%D1%82%D1%96.JPG 2x" data-file-width="3008" data-file-height="2000" /></a><figcaption>Алматы қаласының Орталық мешіті</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BC%D0%B5%D1%88%D1%96%D1%82%D1%96" title="Алматы орталық мешіті">Алматы орталық мешіті</a> Алматыда 42 <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%84%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Конфессия">конфессияны</a> құрайтын барлығы 275 діни бірлестіктер мен топтар қызмет етеді. Бұл 1991-жылға қарағанда 10 есе артып, діни бірлестіктер қатары әлі де көбеюде. </p><p>Олардың ішінде: <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Ислам">Ислам</a> — 38, Орыс православиелік шіркеуі — 14, көне салтшылдар — 2, Ахмадие — 2, Римдік-католиктік шіркеу — 5, <a href="/wiki/%D0%AF%D2%BB%D1%83%D0%B4%D0%B8%D0%BB%D1%96%D0%BA" title="Яһудилік">Иудейлік дін</a> — 2, Лютерандық шіркеу — 5, Евангельдік мәсіхші-баптистер — 20-ға тарта, Жетінші күннің Адвентистері — 5, Елушілдер — 4, Пресвитериандар, Әдістемешілер және оған жақын бірлестіктер — 40-тан аса, Иегова Куәгерлері — 30-ға тарта, Жаңа апостолдық шіркеу — 2, Біртұтастық шіркеуі — 2, Буддизм — 2, Соңғы өсиет шіркеуі — 1, Харизматикалық бірлестіктер — 16, Иса Пайғамбар шіркеуі — 2, Бахаи — 2, Жаңа ұстаным Бірлестіктері (Кришна Танымы Қоғамы, Вайшнавалар, Шри Чинмоя және т.б.) — 4, Інжіл шіркеуі — 1, эзотерикалықтар (Ұлы Ақ Бауырластық) — 1, Армян-григориандық шіркеуі — 1, Трансцендентальдық медитация — 1, Саентологиялар — 1 және басқалары бар. </p><p>Алматыда бірқатар ескі және жаңа республикалық діни орталықтар да қызмет етеді: Қазақстан мұсылмандарының діни Басқармасы, Орыс Православиелік шіркеуі Астана-Алматы қалалық епархиясының Епархиалық Басқармасы, Қазақстан Республикасы оңтүстік-шығыс аймағының Евангельдік Мәсіхші-Баптистер Бірлестігі, Жетінші күннің Адвентистері шіркеуінің оңтүстік юниондық конференциясы (Қазақстан және Орта Азия бойынша), Қазақстандық Мәсіхшілер Орталығы, «Жаңа өмір» Інжіл Орталығы, Қазақстан Республикасының Ұлттық Ахмадиялық Мұсылман Жамағаты, сонымен қатар басқа да бірқатар аймақтық орталықтар. </p><p>Ислам және Орыс Православиелік шіркеуі діни бірлестіктері ірі орталықтар болып есептеледі, өйткені қазақстандықтардың 95%-дан астамы аталмыш діндердің үлесіне тиеді. Сонымен қатар Римдік-католиктік шіркеудің қызметі де белсенді жүргізілуде. Сондай-ақ протестанттық ұйымдар ішінен Евангельдік мәсіхші-баптистер бірлестігі, Пресвитериан, Харизматтар және Евангельдік мәсіхшілер, Жетінші күннің Адвентистері, Евангельдік-лютерандық шіркеу қызметтері де біршама қолдауға ие. Алматы қаласында түрлі дәстүрлі діндерден тыс басқа да жаңа діни бірлестіктер (Мысалы, Мун шіркеуі, Виссарион шіркеуі, Кришна санасы қоғамы, вишнуиттер және т.б.) қызметін атқарып жатыр. </p><p>Алматы қаласында көптеген діни оқу орындары бар — Ислам мәдениетінің <a href="/wiki/%D0%9D%D2%B1%D1%80-%D0%9C%D2%AF%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BA_%D0%95%D0%B3%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D1%82_%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC_%D0%BC%D3%99%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%D1%82%D1%96_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D1%96" title="Нұр-Мүбарак Египет ислам мәдениеті университеті">Нұр-Мүбарак Египет ислам мәдениеті университеті</a>, Орыс Православиелік шіркеуінің Алматы епархиалдық училищесі, Алматы пресвитериандық діни Академиясы, Қазақстандық пресвитериандық діни семинариясы, «Агапе» және «Жаңа өмір» інжіл колледждері, Жетінші күннің Адвентистері Заок Діни Академясының Алматыдағы бөлімшесі, барлығы 10-нан астам оқу орны. </p><p>Алматы қаласында мынадай діни басылымдар жарық көреді: «Ислам Әлемі», «Шапағат Нұр», «Қазақстандағы Православие Нұры», «Веди», «Жаңа Өмір», «Хабаршы», «Шолом Алейхем» және т.б. </p><p>Қалада 87 діни ғимарат пен құрылыс объектілері орналасқан. Олар діни дәстүрлерді ұстану мен жүзеге асыру үшін ашылған. Мысалы, қаланың Орталық Мешіті, Әулие Вознесендік Кафедралды соборы, (тарихи және мәдени ескерткіштер), Сұлтан-Қорғандағы мешіт ғимараты, Әулие-Қазан шіркеуі, Әулие Үштік католиктік храмының ғимараты, алуан түрлі мінәжат үйлері, «Менахем Үйі» — Хабад-Любавич Қазақстандық Еврей орталығы және т.б. Сонымен қатар барлық дін өкілдерінің соңғы сапарға аттандыру салттарын ұстанатын бірлестіктер бар. </p><p>Діни бірлестіктердің қалыпты қызмет етуіне қалалық және аудандық әкімшіліктер тарапынан әрдайым көмек көрсетіледі: діни ғимараттардың құрылысына арнайы жер учаскелері бөлінеді, жергілікті бірлестіктерде қызмет ететін шет елдік өкілдердің білім деңгейін тексеру жүргізіледі, қайырымдылық шараларды ұйымдастыруда да бірқатар мәселелердің шешілуіне ықпал етіледі. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Транспорт"><span id=".D0.A2.D1.80.D0.B0.D0.BD.D1.81.D0.BF.D0.BE.D1.80.D1.82"></span>Транспорт</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Алматы_көшелері"><span id=".D0.90.D0.BB.D0.BC.D0.B0.D1.82.D1.8B_.D0.BA.D3.A9.D1.88.D0.B5.D0.BB.D0.B5.D1.80.D1.96"></span><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96" title="Алматы қаласындағы көшелердің тізімі">Алматы көшелері</a></h3></div> <p>Қазақстан Республикасы КСРО-дан өз тәуелсіздігін алғаннан кейін Қазақстан аумағында көптеген орыс тіліндегі көшелер мен мектептер және тағыда басқа ұйым атаулары қазақ тіліні аударылды. Қазіргі таңда Алматы қаласында 1000 жуық көше бар. Ол көшелерді <i><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96" title="Алматы қаласындағы көшелердің тізімі">келесі</a></i> мақаладан қарауларыңызға болады немесе <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96" title="Алматы қаласындағы көшелердің тізімі">Алматы көшелері</a> деген сілтемені басуыңызға болады. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Автобус,_троллейбус,_трамвай,_такси"><span id=".D0.90.D0.B2.D1.82.D0.BE.D0.B1.D1.83.D1.81.2C_.D1.82.D1.80.D0.BE.D0.BB.D0.BB.D0.B5.D0.B9.D0.B1.D1.83.D1.81.2C_.D1.82.D1.80.D0.B0.D0.BC.D0.B2.D0.B0.D0.B9.2C_.D1.82.D0.B0.D0.BA.D1.81.D0.B8"></span>Автобус, троллейбус, трамвай, такси</h3></div> <p>Алматы қаласында <a href="/wiki/%D0%96%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%88%D1%8B" title="Жолаушы">жолаушыларды</a> және жүк тасымалдайтын қалалық бағыттарда 24 тасымалдаушы және өздері 2000 <a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%B1%D1%83%D1%81" title="Автобус">автобус</a>, 46 <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B2%D0%B0%D0%B9" title="Трамвай">трамвайлар</a>, 191 <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B5%D0%B9%D0%B1%D1%83%D1%81" title="Троллейбус">троллейбустарды</a> басқарумен «Алматыэлектротранс» МКК айналысады. </p><p>Алматы қаласының бағыттық желісіне 131 бағдар қосылған, олардың ішінде 119 автобус, 10 троллейбустық және 2 трамвайлық бағдар, 1884 автобустар, 28 трамвайлар жұмыс істейді. 2009 жылы 4 бағдар ашылды: №1 троллейбустық парктің №16 бағдарына қозғалыс орнатылған және №15,18 және 122 автобустық бағыттар ашылды және 20 бағдардың қозғалыс сызбасында өзгерістер болды. 33 автобустық бағдарды қамтамасыз ету құқығына 2 байқау өткізілді және байқау нәтижесі бойынша 10 тасымалдаушыға 18 бағдарды қамтамасыз ету құқығына куәлік тапсырылды. Қалған бағдарлардағы үміткерлердің қызметі қанағаттанарлықсыз деп табылды және бұл бағдарларға жаңа байқау өткізілетін болады. </p><p>Тасымалдаушылардың жылжымалы құрамын жаңарту мақсатында жеке қаржыларына 98 бірлікте жаңа автобустар және екінші нарықтан 72 автобус алынған, 170 автобустың барлығы Euro – II стандартқа сәйкес. </p><p>Қалада таксомоторлы тасымалдаушылар 487 а/м 9 тасымалдаушы іске қосылған. Барлық таксилер радиобайланыспен жабдықталған, олардың ішінде 105 газбен жүреді. Биылғы жылы таксилердің жұмыстарын бірыңғайлау бойынша жұмыстар жалғастырылуда: қала бойынша жолаушыларды тасымалдайтын таксилерге бірыңғай тарифтер және бірыңғай түсті гаммалар бекітілді, таксилерге таксометрлер орнату және әрбір тасымалдаушыға логотиптер орнату бойынша дайындық жұмыстары жүргізілуде. </p><p>Жолаушыларды тасымалдау жұмыстарына жүргізілген тексерудің нәтижесінде 2009 жылдың 9 айында 101,6% ға жоғарылаған, 2308 млн адамды құраған, оның ішінде: </p> <ul><li>автобуспен – 1678 млн жолаушы.</li> <li>электрокөлікпен – 12 млн жолаушы.</li> <li>таксимен – 486 млн жолаушы.</li></ul> <p>Көліктердің жұмыстарын бақылаумен қамтамасыз ету үшін рейттік тексерулер жүргізіліп отырады. Жыл басынан бері барлығы 28 рейд жүргізілген, оның ішінде екі рейд БАҚ өкілдерінің қатысуымен жүргізілді және нәтижесі БАҚ жарияланды. Рейд барысында 4220 тәртіп бұзушылық анықталды: 4102 тәртіп бұзушылық жағдай жол қозғалысының Ережесін бұзғаны үшін, оның ішінде 24 жүргізуші мас күйінде <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BA" title="Көлік">көлік</a> жүргізгені үшін, 33 <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B" title="Салық">салық</a> заңнамасын бұзғаны үшін, 67 жолаушыларды және жүкті тасмалдау Ережесін бұзғаны үшін айыпталды. </p><p>Жолаушыларды тасмалдау жүйесіне шұғыл ықпал ету мақсатында муниципалды <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Автопарк (мұндай бет жоқ)">автопарк</a> жобасын басқару жүзеге асырылуда. Аталған жоба сауатты бәсекелестікті құруға және ұқыпсыздықты жоюға және әлсіз менеджментпен тасымалдаушылардың жағдайларын ашуға және сервистердің сапасыздығын тексеруге мүмкіндік береді. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Метрополитен"><span id=".D0.9C.D0.B5.D1.82.D1.80.D0.BE.D0.BF.D0.BE.D0.BB.D0.B8.D1.82.D0.B5.D0.BD"></span>Метрополитен</h3></div> <div class="noprint relarticle mainarticle"><i>Толық мақаласы: <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%8B" title="Алматы метросы">Алматы метросы</a></i></div> <p>Алматының метро құрылысы 1988 ж. басталған еді. Алайда Кеңес Одағының ыдырауынан метро құрылысы тоқтатылып, тек тәуелсіздік алғаннан кейін 2003 жылдан бастап метро құрылысына ақша бөле бастайды. 2011 ж. 1 желтоқсанда Алматы метросы салтанатты түрде ашылды. Бұл метрополитен техникалық және әрлендіру жағынан ТМД елдері арасынан ең үздік болып саналады. Ұзындығы 11,3 км. құрайтын алғашқы бағыт 9 бекеттен тұрады. Алматы метрополитені Қазақстандағы алғашқы, <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Орталық Азия">Орталық Азияда</a> екінші (<a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Ташкент">Ташкент</a> метрополитенінен кейін) және ТМД-дағы 16-шы метрополитен. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Жол_желісі"><span id=".D0.96.D0.BE.D0.BB_.D0.B6.D0.B5.D0.BB.D1.96.D1.81.D1.96"></span>Жол желісі</h3></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:ALARaimbekRozybakiev.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/ALARaimbekRozybakiev.JPG/160px-ALARaimbekRozybakiev.JPG" decoding="async" width="160" height="213" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/ALARaimbekRozybakiev.JPG/240px-ALARaimbekRozybakiev.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/ALARaimbekRozybakiev.JPG/320px-ALARaimbekRozybakiev.JPG 2x" data-file-width="1536" data-file-height="2048" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%B1%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%80_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB%D1%8B_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Райымбек батыр даңғылы (Алматы)">Райымбек батыр даңғылымен</a> Разыбақиев көшесінің қайта жөндеуден өткен көлік түйіні</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/2007_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="2007 жыл">2007 жылы</a> 10 жаңа транспорттық көлік түйіні салынды, сол сияқты ШААЖ (Шығыс Айналма Автокөлік Жолы) салына бастады. <a href="/wiki/2008_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="2008 жыл">2008 жылы</a> тағы да 3 түйін жол салынды және 2007 жылы басталған екі жолдың құрылысы аяқталды. </p><p>6-жолақты ұзындығы 64,85 км айналма жол - Үлкен Алматылық шеңберлі автокөлік жолын салу жоспарлануда. Осыған қоса 14 көпір, 8 қосмөлшерлі транспорттық көлік түйінін салу да жоспарланып отыр. </p><p>Әлемдік дағдарыстың әсерінен <a href="/wiki/2009_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="2009 жыл">2009 жылдың</a> тамызында Алматы қаласының әкімінің ұйғаруымен ҮАШЖ-ның құрылысы белгісіз уақытқа дейін тоқтатылды. </p><p>Қазіргі таңда 28 көлік түйіні бар </p> <table cellpadding="10"> <tbody><tr style="vertical-align:top;"> <td> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Сайын атындағы көше (Алматы)">Сайын</a> -<a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%B1%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%80_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB%D1%8B_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Райымбек батыр даңғылы (Алматы)">Райымбек</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Сайын атындағы көше (Алматы)">Сайын</a> -<a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D0%BB%D0%B5_%D0%B1%D0%B8_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Төле би атындағы көше (Алматы)">Төле би</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Сайын атындағы көше (Алматы)">Сайын</a> - <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B0%D0%B9_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB%D1%8B_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Абай даңғылы (Алматы)">Абай</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Сайын атындағы көше (Алматы)">Сайын</a> - <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%BF%D0%B8%D0%BD_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5%D1%81%D1%96_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Шаляпин көшесі (Алматы)">Шаляпин</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Сайын атындағы көше (Алматы)">Сайын</a> - <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%B2_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5%D1%81%D1%96_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Жандосов көшесі (Алматы)">Жандосов</a></li> <li><a href="/wiki/%D3%98%D0%BB-%D0%A4%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B8_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Әл-Фараби атындағы даңғыл (Алматы)">Әл-Фараби</a> - <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%B2_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5%D1%81%D1%96_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Жароков көшесі (Алматы)">Жарокова</a></li> <li><a href="/wiki/%D3%98%D0%BB-%D0%A4%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B8_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Әл-Фараби атындағы даңғыл (Алматы)">Әл-Фараби</a> - Есентай</li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B9%D1%84%D1%83%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D0%BD_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB%D1%8B_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Сейфуллин даңғылы (Алматы)">Сейфуллин</a> - <a href="/wiki/%D3%98%D0%BB-%D0%A4%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B8_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Әл-Фараби атындағы даңғыл (Алматы)">Әл-Фараби</a></li> <li><a href="/wiki/%D3%98%D0%BB-%D0%A4%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B8_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Әл-Фараби атындағы даңғыл (Алматы)">Әл-Фараби</a> - <a href="/wiki/%D0%9D%D2%B1%D1%80%D1%81%D2%B1%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%9D%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B5%D0%B2_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB%D1%8B_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Нұрсұлтан Назарбаев даңғылы (Алматы)">Фурманов</a></li> <li><a href="/wiki/%D3%98%D0%BB-%D0%A4%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B8_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Әл-Фараби атындағы даңғыл (Алматы)">Әл-Фараби</a> - <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB%D1%8B_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Достық даңғылы (Алматы)">Достық</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D2%AF%D0%B9%D1%96%D0%BD%D0%B1%D0%B0%D0%B9_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB%D1%8B_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Сүйінбай даңғылы (Алматы)">Сүйінбай</a> - <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%B1%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%80_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB%D1%8B_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Райымбек батыр даңғылы (Алматы)">Райымбек</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%8B%D1%81%D2%9B%D2%B1%D0%BB%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Рысқұлов атындағы даңғыл (Алматы)">Рысқұлов</a> - <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B9%D1%84%D1%83%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D0%BD_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB%D1%8B_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Сейфуллин даңғылы (Алматы)">Сейфуллин</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%8B%D1%81%D2%9B%D2%B1%D0%BB%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Рысқұлов атындағы даңғыл (Алматы)">Рысқұлов</a> -<a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BD%D1%81%D2%AF%D0%B3%D1%96%D1%80%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Жансүгіров атындағы көше (Алматы)">Жансүгіров</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%8B%D1%81%D2%9B%D2%B1%D0%BB%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Рысқұлов атындағы даңғыл (Алматы)">Рысқұлов</a> - <a href="/wiki/%D0%91%D3%A9%D0%BA%D0%B5%D0%B9%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Бөкейханов атындағы көше (Алматы)">Бөкейханов</a></li></ul> </td> <td> </td> <td> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D2%AF%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Күдерин атындағы көше (Алматы)">Күдерин</a> - <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8B%D1%81%D2%9B%D2%B1%D0%BB%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Рысқұлов атындағы даңғыл (Алматы)">Рысқұлов</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%B1%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%80_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB%D1%8B_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Райымбек батыр даңғылы (Алматы)">Райымбек</a> - <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%B7%D1%8B%D0%B1%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D0%B5%D0%B2_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5%D1%81%D1%96_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Розыбакиев көшесі (Алматы)">Розыбакиев</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B0%D0%B9_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB%D1%8B_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Абай даңғылы (Алматы)">Абай</a> - <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%B2_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5%D1%81%D1%96_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Жандосов көшесі (Алматы)">Жандосов</a> - Мұқанов</li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D3%99%D1%82%D0%B1%D0%B0%D0%B5%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Сәтбаев атындағы көше (Алматы)">Сәтбаев</a> - <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%B2_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5%D1%81%D1%96_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Жандосов көшесі (Алматы)">Жандосов</a> - <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D0%BE%D0%B2_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5%D1%81%D1%96_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Байзақов көшесі (Алматы)">Байзақов</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B9%D1%84%D1%83%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D0%BD_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB%D1%8B_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Сейфуллин даңғылы (Алматы)">Сейфуллин</a> - <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80%D1%8F%D0%B7%D0%B5%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Тимирязев атындағы көше (Алматы)">Тимирязев</a></li> <li>Боралдай - <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BA%D0%BC%D0%B0%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Бекмаханов атындағы көше (Алматы)">Бекмаханов</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B8%D0%BD_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Майлин атындағы көше (Алматы)">Майлин</a> - <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BA%D0%BC%D0%B0%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Бекмаханов атындағы көше (Алматы)">Бекмаханов</a> - <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Лавренев атындағы көше (Алматы)">Лавренев</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B9%D1%84%D1%83%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D0%BD_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB%D1%8B_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Сейфуллин даңғылы (Алматы)">Сейфуллин</a> - <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%B1%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%80_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB%D1%8B_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Райымбек батыр даңғылы (Алматы)">Райымбек</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%B1%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%80_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB%D1%8B_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Райымбек батыр даңғылы (Алматы)">Райымбек</a> - <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BC%D1%8B%D1%88%D2%B1%D0%BB%D1%8B_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Момышұлы атындағы көше (Алматы)">Момышұлы</a></li> <li><a href="/wiki/%D3%98%D0%BB-%D0%A4%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B8_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B4%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D0%BB_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Әл-Фараби атындағы даңғыл (Алматы)">Әл-Фараби</a> - <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%B7%D1%8B%D0%B1%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D0%B5%D0%B2_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5%D1%81%D1%96_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Розыбакиев көшесі (Алматы)">Розыбакиев</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Сайын атындағы көше (Алматы)">Сайын</a> - <a href="/wiki/%D0%96%D2%B1%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Жұбанов атындағы көше (Алматы)">Жұбанов</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Сайын атындағы көше (Алматы)">Сайын</a> - <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B9%D2%93%D1%8B%D1%80%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Торайғыров атындағы көше (Алматы)">Торайғыров</a></li> <li>Күлжін трактісі - <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%83%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D0%BD_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5%D1%81%D1%96_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Халиуллин көшесі (Алматы)">Халиуллин</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Сайын атындағы көше (Алматы)">Сайын</a> - Мұстафин</li></ul> </td></tr></tbody></table> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:ALMATY_AIRPORT_-_panoramio.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/ALMATY_AIRPORT_-_panoramio.jpg/364px-ALMATY_AIRPORT_-_panoramio.jpg" decoding="async" width="364" height="273" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/ALMATY_AIRPORT_-_panoramio.jpg/546px-ALMATY_AIRPORT_-_panoramio.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/ALMATY_AIRPORT_-_panoramio.jpg/728px-ALMATY_AIRPORT_-_panoramio.jpg 2x" data-file-width="2856" data-file-height="2142" /></a><figcaption>Almaty Airport</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Әуежай"><span id=".D3.98.D1.83.D0.B5.D0.B6.D0.B0.D0.B9"></span>Әуежай</h3></div> <div class="noprint relarticle mainarticle"><i>Толық мақаласы: <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D3%99%D1%83%D0%B5%D0%B6%D0%B0%D0%B9%D1%8B" title="Халықаралық Алматы әуежайы">Халықаралық Алматы әуежайы</a></i></div> <p>Халықаралық Алматы әуежайы (<a href="/wiki/%D0%90%D2%93%D1%8B%D0%BB%D1%88%D1%8B%D0%BD_%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Ағылшын тілі">ағылш.</a> <span lang="en"><i>Almaty International Airport</i></span>) Қазақстандағы ең үлкен әуежай. Ол Алматы Орталығынан 18 километр қашықтықта орналасқан. Әуежай арқылы Қазақстан бойынша жолаушылардың жартысы мен жүктірдің 68% өтеді.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 2008 жылы әуежай 2.5 миллион жолаушыға қызмет көрсеткен (2005 жылмен салыстырғанда 23%тік өсім).<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:ALAvokzal-2.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/ALAvokzal-2.JPG/440px-ALAvokzal-2.JPG" decoding="async" width="440" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/ALAvokzal-2.JPG/660px-ALAvokzal-2.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/ALAvokzal-2.JPG/880px-ALAvokzal-2.JPG 2x" data-file-width="3338" data-file-height="1111" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B-2" title="Алматы-2">Алматы-2</a></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Теміржол"><span id=".D0.A2.D0.B5.D0.BC.D1.96.D1.80.D0.B6.D0.BE.D0.BB"></span>Теміржол</h3></div> <p>Алматыда екі темір жол вокзалы бар: <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B-1" title="Алматы-1">Алматы-1</a> және <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B-2" title="Алматы-2">Алматы-2</a>. Алматы-1 транзиттік вокзал. Ол Орталық Азиямен Ресейдің сібір облыстарын байланыстырады. Ал Алматы-2 қалалық вокзалы қаланың орталығында орналасқан. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Алматы_суреттері"><span id=".D0.90.D0.BB.D0.BC.D0.B0.D1.82.D1.8B_.D1.81.D1.83.D1.80.D0.B5.D1.82.D1.82.D0.B5.D1.80.D1.96"></span>Алматы суреттері</h2></div> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 250px"> <div class="thumb" style="width: 245px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Hotel_Kazakhstan.JPG" class="mw-file-description" title="Қазақстан қонақ үйі"><img alt="Қазақстан қонақ үйі" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/9/90/Hotel_Kazakhstan.JPG/133px-Hotel_Kazakhstan.JPG" decoding="async" width="133" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/9/90/Hotel_Kazakhstan.JPG/200px-Hotel_Kazakhstan.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/9/90/Hotel_Kazakhstan.JPG/266px-Hotel_Kazakhstan.JPG 2x" data-file-width="1080" data-file-height="1620" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D2%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D2%9B_%D2%AF%D0%B9%D1%96" class="mw-redirect" title="Қазақстан қонақ үйі">Қазақстан қонақ үйі</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 250px"> <div class="thumb" style="width: 245px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Chimbulak_18.JPG" class="mw-file-description" title="Шымбұлақ"><img alt="Шымбұлақ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/d/dc/Chimbulak_18.JPG/215px-Chimbulak_18.JPG" decoding="async" width="215" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/d/dc/Chimbulak_18.JPG/323px-Chimbulak_18.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/d/dc/Chimbulak_18.JPG/430px-Chimbulak_18.JPG 2x" data-file-width="1620" data-file-height="1080" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D0%A8%D1%8B%D0%BC%D0%B1%D2%B1%D0%BB%D0%B0%D2%9B" title="Шымбұлақ">Шымбұлақ</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 250px"> <div class="thumb" style="width: 245px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:IMG_8438park_1_presidenta_rk.JPG" class="mw-file-description" title="Түнгі көріністегі «Президент паркі»"><img alt="Түнгі көріністегі «Президент паркі»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/c/ca/IMG_8438park_1_presidenta_rk.JPG/215px-IMG_8438park_1_presidenta_rk.JPG" decoding="async" width="215" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/c/ca/IMG_8438park_1_presidenta_rk.JPG/323px-IMG_8438park_1_presidenta_rk.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/c/ca/IMG_8438park_1_presidenta_rk.JPG/430px-IMG_8438park_1_presidenta_rk.JPG 2x" data-file-width="1620" data-file-height="1080" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Түнгі көріністегі «Президент паркі»</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 250px"> <div class="thumb" style="width: 245px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Almaty_landsat.jpg" class="mw-file-description" title="Алматы ландшафты"><img alt="Алматы ландшафты" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Almaty_landsat.jpg/215px-Almaty_landsat.jpg" decoding="async" width="215" height="159" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Almaty_landsat.jpg/323px-Almaty_landsat.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Almaty_landsat.jpg/430px-Almaty_landsat.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="948" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Алматы ландшафты</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 250px"> <div class="thumb" style="width: 245px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:%D2%AE%D0%BB%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B.JPG" class="mw-file-description" title="Үлкен Алматы өзені, қыс"><img alt="Үлкен Алматы өзені, қыс" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/b/ba/%D2%AE%D0%BB%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B.JPG/215px-%D2%AE%D0%BB%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B.JPG" decoding="async" width="215" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/b/ba/%D2%AE%D0%BB%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B.JPG/323px-%D2%AE%D0%BB%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/b/ba/%D2%AE%D0%BB%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B.JPG/430px-%D2%AE%D0%BB%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B.JPG 2x" data-file-width="1620" data-file-height="1080" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_(%D3%A9%D0%B7%D0%B5%D0%BD)" title="Үлкен Алматы (өзен)">Үлкен Алматы өзені</a>, қыс</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 250px"> <div class="thumb" style="width: 245px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:AlmaAtaMedeu.jpg" class="mw-file-description" title="Медеу мұз айдыны"><img alt="Медеу мұз айдыны" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/AlmaAtaMedeu.jpg/215px-AlmaAtaMedeu.jpg" decoding="async" width="215" height="153" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/AlmaAtaMedeu.jpg/323px-AlmaAtaMedeu.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/AlmaAtaMedeu.jpg/430px-AlmaAtaMedeu.jpg 2x" data-file-width="1474" data-file-height="1048" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%83" title="Медеу">Медеу</a> мұз айдыны</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 250px"> <div class="thumb" style="width: 245px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Eternal_Flame_World_War_II_monument._Almaty,_Kazakhstan.jpg" class="mw-file-description" title="Мәңгі даңқ алауы"><img alt="Мәңгі даңқ алауы" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Eternal_Flame_World_War_II_monument._Almaty%2C_Kazakhstan.jpg/150px-Eternal_Flame_World_War_II_monument._Almaty%2C_Kazakhstan.jpg" decoding="async" width="150" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Eternal_Flame_World_War_II_monument._Almaty%2C_Kazakhstan.jpg/225px-Eternal_Flame_World_War_II_monument._Almaty%2C_Kazakhstan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Eternal_Flame_World_War_II_monument._Almaty%2C_Kazakhstan.jpg/300px-Eternal_Flame_World_War_II_monument._Almaty%2C_Kazakhstan.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1600" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Мәңгі даңқ алауы</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 250px"> <div class="thumb" style="width: 245px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Almaty-kazakhstan_3.jpg" class="mw-file-description" title="Вознесенский Кафедралдық соборы"><img alt="Вознесенский Кафедралдық соборы" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Almaty-kazakhstan_3.jpg/150px-Almaty-kazakhstan_3.jpg" decoding="async" width="150" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Almaty-kazakhstan_3.jpg/225px-Almaty-kazakhstan_3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Almaty-kazakhstan_3.jpg/300px-Almaty-kazakhstan_3.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1600" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Вознесенский Кафедралдық соборы</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 250px"> <div class="thumb" style="width: 245px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Almaty_wallpaper.jpg" class="mw-file-description" title="Алматының жалпы көрінісі"><img alt="Алматының жалпы көрінісі" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/c/ca/Almaty_wallpaper.jpg/215px-Almaty_wallpaper.jpg" decoding="async" width="215" height="161" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/c/ca/Almaty_wallpaper.jpg/323px-Almaty_wallpaper.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/c/ca/Almaty_wallpaper.jpg/430px-Almaty_wallpaper.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="960" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Алматының жалпы көрінісі</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 250px"> <div class="thumb" style="width: 245px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Seifullinstreet.jpg" class="mw-file-description" title="Сейфуллин көшесі"><img alt="Сейфуллин көшесі" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Seifullinstreet.jpg/215px-Seifullinstreet.jpg" decoding="async" width="215" height="161" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Seifullinstreet.jpg/323px-Seifullinstreet.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Seifullinstreet.jpg/430px-Seifullinstreet.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2304" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Сейфуллин көшесі</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Бауырлас_қалалары"><span id=".D0.91.D0.B0.D1.83.D1.8B.D1.80.D0.BB.D0.B0.D1.81_.D2.9B.D0.B0.D0.BB.D0.B0.D0.BB.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%83%D1%8B%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%81_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0" title="Бауырлас қала">Бауырлас қалалары</a></h2></div> <ul><li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Flag_of_Saudi_Arabia.svg" class="mw-file-description" title="Сауд Арабиясы"><img alt="Сауд Арабиясы" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Saudi_Arabia.svg/22px-Flag_of_Saudi_Arabia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Saudi_Arabia.svg/33px-Flag_of_Saudi_Arabia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Saudi_Arabia.svg/44px-Flag_of_Saudi_Arabia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%96%D0%B8%D0%B4%D0%B4%D0%B0" title="Жидда">Жидда</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%83%D0%B4_%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Сауд Арабиясы">Сауд Арабиясы</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Flag_of_Turkey.svg" class="mw-file-description" title="Түркия"><img alt="Түркия" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/22px-Flag_of_Turkey.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/33px-Flag_of_Turkey.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/44px-Flag_of_Turkey.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%AB%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B1%D2%B1%D0%BB" title="Ыстанбұл">Ыстанбұл</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Түркия">Түркия</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Flag_of_France_(1794%E2%80%931815,_1830%E2%80%931974,_2020%E2%80%93present).svg" class="mw-file-description" title="Франция"><img alt="Франция" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_France_%281794%E2%80%931815%2C_1830%E2%80%931974%2C_2020%E2%80%93present%29.svg/22px-Flag_of_France_%281794%E2%80%931815%2C_1830%E2%80%931974%2C_2020%E2%80%93present%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_France_%281794%E2%80%931815%2C_1830%E2%80%931974%2C_2020%E2%80%93present%29.svg/33px-Flag_of_France_%281794%E2%80%931815%2C_1830%E2%80%931974%2C_2020%E2%80%93present%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_France_%281794%E2%80%931815%2C_1830%E2%80%931974%2C_2020%E2%80%93present%29.svg/44px-Flag_of_France_%281794%E2%80%931815%2C_1830%E2%80%931974%2C_2020%E2%80%93present%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BD%D0%BD" title="Ренн">Ренн</a>, <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Франция">Франция</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Flag_of_South_Korea.svg" class="mw-file-description" title="Корея Республикасы"><img alt="Корея Республикасы" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Flag_of_South_Korea.svg/22px-Flag_of_South_Korea.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Flag_of_South_Korea.svg/33px-Flag_of_South_Korea.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Flag_of_South_Korea.svg/44px-Flag_of_South_Korea.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A2%D1%8D%D0%B3%D1%83" title="Тэгу">Тэгу</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%8F_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Корея Республикасы">Корея Республикасы</a> (<a href="/wiki/26_%D2%9B%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%88%D0%B0" title="26 қараша">26 қараша</a> <a href="/wiki/1990" class="mw-redirect" title="1990">1990</a>)</li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Flag_of_the_United_States.svg" class="mw-file-description" title="Америка Құрама Штаттары"><img alt="Америка Құрама Штаттары" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/22px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="22" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/33px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/44px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></a></span></span> <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%83%D1%81%D0%BE%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тусон (мұндай бет жоқ)">Тусон</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BE%D0%BD%D0%B0" title="Аризона">Аризона</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D2%9A%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%A8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Америка Құрама Штаттары">АҚШ</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Flag_of_Russia.svg" class="mw-file-description" title="Ресей"><img alt="Ресей" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/22px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/33px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/44px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%82-%D0%9F%D0%B5%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Санкт-Петербург">Санкт-Петербург</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Ресей">Ресей</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Flag_of_Russia.svg" class="mw-file-description" title="Ресей"><img alt="Ресей" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/22px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/33px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/44px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%9C%D3%99%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%83" title="Мәскеу">Мәскеу</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Ресей">Ресей</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Flag_of_Belarus.svg" class="mw-file-description" title="Беларусь"><img alt="Беларусь" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/22px-Flag_of_Belarus.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/33px-Flag_of_Belarus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/44px-Flag_of_Belarus.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA" title="Минск">Минск</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь">Беларусь</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Flag_of_Ukraine.svg" class="mw-file-description" title="Украина"><img alt="Украина" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/22px-Flag_of_Ukraine.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/33px-Flag_of_Ukraine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/44px-Flag_of_Ukraine.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%B5%D0%B2" title="Киев">Киев</a>, <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Украина">Украина</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Flag_of_Germany.svg" class="mw-file-description" title="Германия"><img alt="Германия" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/22px-Flag_of_Germany.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/33px-Flag_of_Germany.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/44px-Flag_of_Germany.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B8%D0%BD" title="Берлин">Берлин</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Германия">Германия</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg" class="mw-file-description" title="Қытай"><img alt="Қытай" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/22px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/33px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/44px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D2%AE%D1%80%D1%96%D0%BC%D0%B6%D1%96" title="Үрімжі">Үрімші</a>, <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Қытай">Қытай</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Flag_of_Lithuania.svg" class="mw-file-description" title="Литва"><img alt="Литва" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/22px-Flag_of_Lithuania.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/33px-Flag_of_Lithuania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/44px-Flag_of_Lithuania.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8E%D1%81" title="Вильнюс">Вильнюс</a>, <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Литва">Литва</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Тағы_қараңыз"><span id=".D0.A2.D0.B0.D2.93.D1.8B_.D2.9B.D0.B0.D1.80.D0.B0.D2.A3.D1.8B.D0.B7"></span>Тағы қараңыз</h2></div> <ul><li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96" title="Алматы қаласындағы көшелердің тізімі">Алматы қаласындағы көшелердің тізімі</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D1%8D%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Алматы қаласының экологиясы (мұндай бет жоқ)">Алматы қаласының экологиясы</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Дереккөздер"><span id=".D0.94.D0.B5.D1.80.D0.B5.D0.BA.D0.BA.D3.A9.D0.B7.D0.B4.D0.B5.D1.80"></span>Дереккөздер</h2></div> <div class="reflist columns" style="list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://adilet.zan.kz/kaz/docs/P2300000349">Алматы қаласын дамытудың бас жоспары (негізгі ережелерді қоса алғанда). Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2023 жылғы 3 мамырдағы № 349 қаулысымен бекітілген</a>. <small>Тексерілді, 13 шілде 2023.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://stat.gov.kz/api/iblock/element/183967/file/kk/">Қазақстан Республикасының халық саны (2024 жылғы 1 тамызға)</a>  <span class="ref-info" title="қазақ тілінде" style="font-size:85%; cursor:help; color:#888;">(қаз.)</span>. <i>stat.gov.kz</i>.  Қазақстан Ұлттық статистика бюросы (1 тамыз 2024). <small>Тексерілді, 14 қыркүйек 2024.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://stat.gov.kz/api/getFile/?docId=ESTAT453226">Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2022 жыл басына)</a></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://stat.gov.kz/api/getFile/?docId=ESTAT333984">Қазақстан Республикасы халқының облыстар және астана, қалалар, аудандар, аудан орталықтары және кенттер бөлінісіндегі жынысы бойынша саны</a> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200926171507/https://stat.gov.kz/api/getFile/?docId=ESTAT333984">Мұрағатталған</a> 26 қыркүйектің 2020 жылы.</small></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rfca.gov.kz/430">Пятая часть ВВП Казахстана производится в Алматы</a><span style="font-size:85%; margin-left:0.2em; color:#888">(қолжетпейтін сілтеме)</span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://stan.kz/erbolat-dosaev-almati-kalasinin-akimi-bolip-saylandi-359411/">Ерболат Досаев Алматы қаласының әкімі болып тағайындалды.stan.kz</a></span> </li> <li id="cite_note-demoscope-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-demoscope_7-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-demoscope_7-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-demoscope_7-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://demoscope.ru/weekly/ssp/kaz_pop.php">Қазақстан Республикасының облыстары, қалалары және аудандары бойынша халық саны, 2003-2012</a></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stat.kz/digital/naselsenie/2012/2013/%D0%B0%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BB%D1%8C/02_2013_%D0%AD-14-05-%D0%9C.xls">Қазақстан Республикасының облыстары, қалалары бойынша халық саны, 2013 ж</a> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130731181449/http://www.stat.kz/digital/naselsenie/2012/2013/%D0%B0%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BB%D1%8C/02_2013_%D0%AD-14-05-%D0%9C.xls">Мұрағатталған</a> 31 шілденің 2013 жылы.</small></span> </li> <li id="cite_note-stat2015-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-stat2015_9-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stat.gov.kz/getImg?id=ESTAT094983">2015 жыл басынан 1 ақпанға дейінгі Қазақстан Республикасы халқы санының өзгеруі туралы</a>, <i>Статистика комитеті</i> (3 марта 2015). <small>Тексерілді 10 наурыздың 2015.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://stat.gov.kz/api/getFile/?docId=ESTAT258246">Қазақстан Республикасы халқының нақтыланған саны, 2017 ж</a> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210120070741/https://stat.gov.kz/api/getFile/?docId=ESTAT258246">Мұрағатталған</a> 20 қаңтардың 2021 жылы.</small></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://stat.gov.kz/api/getFile/?docId=ESTAT303472">2019 жыл басына Қазақстан Республикасы халқының нақтыланған саны</a> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210120080029/https://stat.gov.kz/api/getFile/?docId=ESTAT303472">Мұрағатталған</a> 20 қаңтардың 2021 жылы.</small></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.rfca.gov.kz/2325">[1]</a> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120111115527/http://www.rfca.gov.kz/2325">Мұрағатталған</a> 11 қаңтардың 2012 жылы.</small></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.almanews.kz/articles/almaty-proizvodit-20-vvp-kazakhstana">Алматы Қазақстанның 20% ЖІӨ өндіреді</a> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111224202406/http://almanews.kz/articles/almaty-proizvodit-20-vvp-kazakhstana">Мұрағатталған</a> 24 желтоқсанның 2011 жылы.</small></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://stat.gov.kz/api/getFile/?docId=ESTAT438945">Жалпы ішкі өнім</a>.  Ұлттық статистика бюросы.</span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">Euromoney: ISI Intellinews <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.euromoney.com/article.asp?ArticleID=1856080">http://www.euromoney.com/article.asp?ArticleID=1856080</a></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.alaport.com/">Almaty International Airport</a> (official site)</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Сыртқы_сілтемелер"><span id=".D0.A1.D1.8B.D1.80.D1.82.D2.9B.D1.8B_.D1.81.D1.96.D0.BB.D1.82.D0.B5.D0.BC.D0.B5.D0.BB.D0.B5.D1.80"></span>Сыртқы сілтемелер</h2></div> <table class="infobox sisterproject" style="width: 240px; float: ; border:1px solid #aaa; background-color:#f9f9f9;"> <tbody><tr> <td class="mbox-image"><div style="margin-left: 5px;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div></td> <td class="mbox-text" style="font-size: 95%;"> <div style="margin-left: 5px;"><a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%B0%D2%9B%D2%9B%D0%BE%D1%80" title="Ортаққор">Ортаққорда</a> бұған қатысты медиа санаты бар: <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Almaty" class="extiw" title="commons:Category:Almaty">Almaty</a></b></i></div> </td> </tr> </tbody></table> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mfa.kz/">Қазақстан Республикасының Сыртқы Істер Министрлігі</a> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110929145154/http://www.mfa.kz/">Мұрағатталған</a> 29 қыркүйектің 2011 жылы.</small></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://maps.mycity.kz/#/727/">MyCity.kz — Интерактивная карта Алматы с поиском и каталогом предприятий</a> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120423151445/http://maps.mycity.kz/#/727/">Мұрағатталған</a> 23 сәуірдің 2012 жылы.</small></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.almaty.kz/page.php?lang=3">Алматы қаласы</a> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100831162238/http://www.almaty.kz/page.php?lang=3">Мұрағатталған</a> 31 тамыздың 2010 жылы.</small></li> <li><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.abai.kz/content/almatyny-arzhy-ortaly-yna-ainaluy-ekonomika-au-ymdy-investitsiya-tartudy-o-taily-zholy">[2]</a> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101217182309/http://abai.kz/content/almatyny-arzhy-ortaly-yna-ainaluy-ekonomika-au-ymdy-investitsiya-tartudy-o-taily-zholy">Мұрағатталған</a> 17 желтоқсанның 2010 жылы.</small></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dmoz.org/World/Kazakh/Региондық/Азия/Қазақстан/Әкiмшiлiк-аумақтық_құрылысы/Алматы">Алматы</a> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170309225652/https://www.dmoz.org/World/Kazakh/%D0%A0%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D2%9B/%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD/%D3%98%D0%BAi%D0%BC%D1%88i%D0%BBi%D0%BA-%D0%B0%D1%83%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D2%9B%D2%B1%D1%80%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B/">Мұрағатталған</a> 9 наурыздың 2017 жылы.</small> — <a href="/wiki/%D0%90%D1%88%D1%8B%D2%9B_%D0%A2%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B5_%D0%96%D0%BE%D0%B1%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Ашық Тізімдеме Жобасы">Ашық Тізімдеме Жобасы (ODP)</a></li></ul> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Бұл үлгіні қарау"><img alt="Бұл үлгіні қарау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/14px-Magnifying_glass_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/21px-Magnifying_glass_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/28px-Magnifying_glass_icon.svg.png 2x" data-file-width="490" data-file-height="490" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96_%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B:%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Бұл үлгіні талқылау"><img alt="Бұл үлгіні талқылау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/14px-Comment_alt_font_awesome.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/21px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/28px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="//kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B&action=edit" title="Бұл үлгіні өңдеу"><img alt="Бұл үлгіні өңдеу" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/16px-Template_alt_full_black_22.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/24px-Template_alt_full_black_22.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/32px-Template_alt_full_black_22.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span></span><div style="font-size:114%"><a class="mw-selflink selflink">Алматы</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Қатынас</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D3%99%D1%83%D0%B5%D0%B6%D0%B0%D0%B9%D1%8B" title="Халықаралық Алматы әуежайы">Алматы әуежайы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%B9_%D3%99%D1%83%D0%B5%D0%B6%D0%B0%D0%B9%D1%8B" title="Боралдай әуежайы">Боралдай әуежайы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B5_(%D0%B0%D1%8D%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%BC)" title="Байсерке (аэродром)">Байсерке аэродромы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%8B" title="Алматы метросы">Метро</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%B1%D1%83%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Алматы автобусы (мұндай бет жоқ)">Алматы автобусы</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B5%D0%B9%D0%B1%D1%83%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Алматы троллейбусы (мұндай бет жоқ)">Алматы троллейбусы</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Алматы трамвайы (мұндай бет жоқ)">Алматы трамвайы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D1%82%D0%B5%D0%BC%D1%96%D1%80_%D0%B6%D0%BE%D0%BB%D1%8B" title="Алматы темір жолы">Алматы темір жолы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B-1" title="Алматы-1">Алматы-1</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B-2" title="Алматы-2">Алматы-2</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%8F%D1%85%D0%B0%D1%82_(%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82)" title="Саяхат (автобекет)">Саяхат автобекеті</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B9%D1%80%D0%B0%D0%BD_(%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82)" title="Сайран (автобекет)">Сайран автобекеті</a></li> <li><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BC%D0%B0_%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D0%BB%D1%8C_%D0%B6%D0%BE%D0%BB%D1%8B" title="Үлкен Алматы айналма автомобиль жолы">Үлкен Алматы айналма автомобиль жолы</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%83_-_%D0%A8%D1%8B%D0%BC%D0%B1%D2%B1%D0%BB%D0%B0%D2%9B_%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%B6%D0%BE%D0%BB%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Медеу - Шымбұлақ аспалы жолы (мұндай бет жоқ)">Медеу - Шымбұлақ аспалы жолы</a></li></ul></div></td><td class="navbox-image" rowspan="21" style="width:1%;padding:0px 0px 0px 7px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Coat_of_arms_of_Almaty.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Coat_of_arms_of_Almaty.svg/90px-Coat_of_arms_of_Almaty.svg.png" decoding="async" width="90" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Coat_of_arms_of_Almaty.svg/135px-Coat_of_arms_of_Almaty.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Coat_of_arms_of_Almaty.svg/180px-Coat_of_arms_of_Almaty.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Мұражайлар</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D2%B0%D0%BB%D1%82%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9%D1%96" title="Қазақстан Республикасының Ұлттық музейі">Қазақстан Республикасының Ұлттық музейі</a></li> <li><a href="/wiki/%D3%98._%D2%9A%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%B5%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D3%A9%D0%BD%D0%B5%D1%80_%D0%BC%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D0%B9%D1%8B" title="Ә. Қастеев атындағы өнер мұражайы">Ә. Қастеев атындағы өнер мұражайы</a></li> <li><a href="/wiki/%D3%98%D1%83%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D1%82%D1%96%D2%A3_%D3%99%D0%B4%D0%B5%D0%B1%D0%B8-%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D1%8B%D2%9B_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9%D1%96" title="Әуезовтің әдеби-мемориалдық музейі">Әуезов үйі</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D1%82%D2%B1%D1%80%D1%81%D1%8B%D0%BD%D2%B1%D0%BB%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%BC%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D0%B9_%D2%AF%D0%B9%D1%96" title="Байтұрсынұлының мұражай үйі">Байтұрсынұлы үйі</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9E%D1%84%D0%B8%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B5%D1%80_%D2%AF%D0%B9%D1%96" title="Офицерлер үйі">Офицерлер үйі</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D2%9A%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D1%82%D1%96%D2%A3_%D0%BC%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D0%B9_%D2%AF%D0%B9%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Қастеевтің мұражай үйі (мұндай бет жоқ)">Қастеевтің мұражай үйі</a></li> <li><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%82%D1%8B%D2%A3_%D1%85%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0_%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BF%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B_%D0%BC%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D0%B9%D1%8B" title="Қазақтың халық музыка аспаптары мұражайы">Қазақтың халық музыка аспаптары мұражайы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94.%D0%90.%D2%9A%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%B5%D0%B2_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9-%D2%AF%D0%B9%D1%96" title="Д.А.Қонаев музей-үйі">Қонаев үйі</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F_%D0%BC%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D0%B9%D1%8B" title="Археология мұражайы">Археология мұражайы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D2%B1%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%82%D1%8B%D2%A3_%D3%99%D0%B4%D0%B5%D0%B1%D0%B8-%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D1%8B%D2%9B_%D0%BC%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D0%B9_%D2%AF%D0%B9%D1%96" title="Мұқановтың әдеби-мемориалдық мұражай үйі">Мұқанов үйі</a></li> <li><a href="/wiki/%D2%92%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D2%AF%D0%B9%D1%96%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%B3%D1%96_%D2%9A%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%88_%D0%A1%D3%99%D1%82%D0%B1%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D1%82%D1%8B%D2%A3_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D1%8B%D2%9B_%D0%BC%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D0%B9%D1%8B" title="Ғалымдар үйіндегі Қаныш Сәтбаевтың мемориалдық мұражайы">Сәтбаев мұражайы</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%96%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B5%D0%B2_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D1%8B%D2%9B_%D0%BC%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D0%B9%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тілендиев мемориалдық мұражайы (мұндай бет жоқ)">Тілендиев мұражайы</a></li></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Театрлар<br />Кинотеатрлар</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B0%D0%B9_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B_%D2%B1%D0%BB%D1%82%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0_%D0%B6%D3%99%D0%BD%D0%B5_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%82_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B" title="Абай атындағы Қазақ ұлттық опера және балет театры">Абай театры</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Арман кинотеатры (мұндай бет жоқ)">Арман кинотеатры</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D2%B1%D1%85%D1%82%D0%B0%D1%80_%D3%98%D1%83%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B_%D2%B1%D0%BB%D1%82%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B" title="Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ ұлттық драма театры">Әуезов театры</a></li> <li><a href="/wiki/%D2%92%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%82_%D0%9C%D2%AF%D1%81%D1%96%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%BE%D0%B2_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D0%B6%D0%B0%D1%81%D3%A9%D1%81%D0%BF%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BC%D0%B4%D0%B5%D1%80_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B" title="Ғабит Мүсірепов атындағы Қазақ мемлекеттік балалар мен жасөспірімдер театры">Мүсірепов театры</a></li></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Концерт залдары</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B0%D0%B9_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B_%D2%B1%D0%BB%D1%82%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0_%D0%B6%D3%99%D0%BD%D0%B5_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%82_%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B" title="Абай атындағы Қазақ ұлттық опера және балет театры">Абай театры</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D1%81%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B9%D1%8B_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Республика сарайы (Алматы)">Республика сарайы</a></li></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Спорттық ғимараттар</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%90%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Алматы Арена">Алматы Арена</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B8%D0%BF%D0%BF%D0%BE%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%BC" title="Алматыдағы ипподром">Алматы ипподромы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%83%D0%B0%D0%BD_%D0%A8%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D2%9B_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82_%D1%81%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B9%D1%8B" title="Балуан Шолақ атындағы спорт сарайы">Балуан Шолақ атындағы спорт сарайы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%BD_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Орталық стадион (Алматы)">Орталық стадион</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%90%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Халық Арена (мұндай бет жоқ)">Халық Арена</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%22%D0%A1%D2%B1%D2%A3%D2%9B%D0%B0%D1%80%22_%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D1%96%D0%BD%D0%B5%D0%BD_%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%96%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B5_%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D1%85%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BA%D0%B5%D1%88%D0%B5%D0%BD%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title=""Сұңқар" трамплинінен секіруге арналған халықаралық кешені (мұндай бет жоқ)">Сұңқар трамплині</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%83" title="Медеу">Медеу</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A8%D1%8B%D0%BC%D0%B1%D2%B1%D0%BB%D0%B0%D2%9B" title="Шымбұлақ">Шымбұлақ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B8%D0%B0%D1%82%D0%BB%D0%BE%D0%BD-%D1%88%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Биатлон-шаңғы стадионы (мұндай бет жоқ)">Биатлон-шаңғы стадионы</a></li></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Жоғарғы оқу орындары</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD-%D0%91%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D1%82%D0%B5%D1%85%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D1%96" title="Қазақстан-Британ техникалық университеті">Қазақстан-Британ техникалық университеті</a></li> <li><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B_%D1%85%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D2%9B%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%B6%D3%99%D0%BD%D0%B5_%D3%99%D0%BB%D0%B5%D0%BC_%D1%82%D1%96%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80%D1%96_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D1%96" title="Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті">Абылай хан университеті</a></li> <li><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B_%D2%B1%D0%BB%D1%82%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D1%96" title="Қазақ ұлттық университеті">Әл-Фараби университеті</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%B4%D0%B6%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82_%D0%A3%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D1%96" title="Алматы Менеджмент Университеті">Алматы Менеджмент Университеті</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D1%8D%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%B6%D3%99%D0%BD%D0%B5_%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%81_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D1%96" title="Алматы энергетика және байланыс университеті">Алматы энергетика және байланыс университеті</a></li> <li><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B_%D2%B1%D0%BB%D1%82%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D0%BC%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%BD%D0%B0_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D1%96" title="Қазақ ұлттық медицина университеті">Асфендияров университеті</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B0%D2%9B%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D1%82%D0%B5%D1%85%D0%BD%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D1%96" title="Халықаралық ақпараттық технологиялар университеті">Халықаралық ақпараттық технологиялар университеті</a></li> <li><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B_%D2%B1%D0%BB%D1%82%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D1%82%D0%B5%D1%85%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B7%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%83_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D1%96" title="Қазақ ұлттық техникалық зерттеу университеті">Сәтбаев университеті</a></li> <li><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B_%D0%B1%D0%B0%D1%81_%D1%81%D3%99%D1%83%D0%BB%D0%B5%D1%82-%D2%9B%D2%B1%D1%80%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D1%81_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Қазақ бас сәулет-құрылыс академиясы">Қазақ бас сәулет-құрылыс академиясы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%98%D0%9C%D0%AD%D0%9F" title="КИМЭП">КИМЭП</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%BE%D0%B7_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D1%96" title="Нархоз университеті">Нархоз университеті</a></li></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Діни<br />ғимараттар</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BC%D0%B5%D1%88%D1%96%D1%82%D1%96" title="Алматы орталық мешіті">Алматы орталық мешіті</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA_%D0%BA%D0%B0%D1%84%D0%B5%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D1%88%D1%96%D1%80%D0%BA%D0%B5%D1%83%D1%96_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Вознесенск кафедралы шіркеуі (Алматы)">Вознесенск шіркеуі</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA_%D1%88%D1%96%D1%80%D0%BA%D0%B5%D1%83%D1%96" title="Никольск шіркеуі">Никольск шіркеуі</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%B1%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%80_%D0%BA%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%96" title="Райымбек батыр кесенесі">Райымбек батыр кесенесі</a></li></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Бақтар</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><a href="/w/index.php?title=28_%D0%B3%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D1%88%D1%8B%D0%BB-%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D1%84%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D1%88%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D1%81%D0%B0%D1%8F%D0%B1%D0%B0%D2%93%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="28 гвардияшыл-панфиловшылар саябағы (мұндай бет жоқ)">Панфилов саябағы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BA%D1%82%D3%A9%D0%B1%D0%B5_(%D1%82%D3%A9%D0%B1%D0%B5)" title="Көктөбе (төбе)">Көктөбе (төбе)</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%86%D0%BB%D0%B5_%D0%90%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%83%D1%8B_%D2%B1%D0%BB%D1%82%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%96" title="Іле Алатауы ұлттық паркі">Іле Алатауы ұлттық паркі</a></li></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Көшелер<br />Алаңдар</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D2%A3%D1%8B_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Республика алаңы (Алматы)">Республика алаңы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D2%A3%D1%8B" title="Астана алаңы">Астана алаңы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B1%D0%B0%D1%82_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Арбат (Алматы)">Арбат</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D1%84%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%B2_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D0%B5%D1%81%D1%96_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Панфилов көшесі (Алматы)">Панфилов көшесі</a></li></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Ескерткіштер</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D1%85%D0%B0%D0%BD_%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%BA%D1%96%D1%88%D1%96_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Абылай хан ескерткіші (Алматы)">Абылай хан</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D1%8E%D1%81%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80_%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B5%D1%8F%D1%81%D1%8B_(%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D1%8B%D2%9B_%D0%BA%D0%B5%D1%88%D0%B5%D0%BD)" title="Бюсттер аллеясы (мемориалдық кешен)">Бюсттер аллеясы</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=The_Beatles_%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%BA%D1%96%D1%88%D1%96_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Beatles ескерткіші (Алматы) (мұндай бет жоқ)">The Beatles ескерткіші</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D3%99%D1%83%D0%B5%D0%BB%D1%81%D1%96%D0%B7%D0%B4%D1%96%D0%BA_%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%96_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="Тәуелсіздік монументі (Алматы)">Тәуелсіздік монументі</a></li></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Сауда орындары</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><a href="/w/index.php?title=MEGA_Almaty&action=edit&redlink=1" class="new" title="MEGA Almaty (мұндай бет жоқ)">MEGA Almaty</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A6%D0%A3%D0%9C_(%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B)" title="ЦУМ (Алматы)">ЦУМ</a></li> <li><a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D0%B7%D1%8B%D0%BB_%D1%82%D0%B0%D2%A3_%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D2%AF%D0%B9%D1%96" title="Қызыл таң маталар үйі">Қызыл Таң</a></li></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="4"><span style="float:left;width:6em;margin-right:0.6em"> </span><div style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D3%99%D0%BA%D1%96%D0%BC%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA_%D0%B1%D1%96%D1%80%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96" title="Қазақстан әкімшілік бірліктері">Қазақстан әкімшілік бірліктері</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td class="navbox-image" rowspan="1" style="width:1%;padding:0px 7px 0px 0px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Coat_of_arms_of_Kazakhstan_(2018~).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Coat_of_arms_of_Kazakhstan_%282018~%29.png/50px-Coat_of_arms_of_Kazakhstan_%282018~%29.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Coat_of_arms_of_Kazakhstan_%282018~%29.png/75px-Coat_of_arms_of_Kazakhstan_%282018~%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Coat_of_arms_of_Kazakhstan_%282018~%29.png/100px-Coat_of_arms_of_Kazakhstan_%282018~%29.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="500" /></a></span></div></td><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;text-align: center;"><div style="padding:0em 0.25em"> <div class="NavContent"> <p><big><big><big><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қазақстан">Қазақстан Республикасы</a></big></big></big><b></b> </p><p><b><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D3%99%D0%BA%D1%96%D0%BC%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA_%D0%B1%D1%96%D1%80%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96" title="Қазақстан әкімшілік бірліктері">Облыстар</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B0%D0%B9_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Абай облысы">Абай</a> | <a href="/wiki/%D0%90%D2%9B%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%B0_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Ақмола облысы">Ақмола</a> | <a href="/wiki/%D0%90%D2%9B%D1%82%D3%A9%D0%B1%D0%B5_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Ақтөбе облысы">Ақтөбе</a> | <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Алматы облысы">Алматы</a> | <a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B0%D1%83_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Атырау облысы">Атырау</a> | <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%81_%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Батыс Қазақстан облысы">Батыс Қазақстан</a> | <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D1%8B%D0%BB_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Жамбыл облысы">Жамбыл</a> | <a href="/wiki/%D0%96%D0%B5%D1%82%D1%96%D1%81%D1%83_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Жетісу облысы">Жетісу</a> | <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Қарағанды облысы">Қарағанды</a> | <a href="/wiki/%D2%9A%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Қостанай облысы">Қостанай</a> | <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D0%B7%D1%8B%D0%BB%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B0_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Қызылорда облысы">Қызылорда</a> | <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D2%A3%D2%93%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%83_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Маңғыстау облысы">Маңғыстау</a> | <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Павлодар облысы">Павлодар</a> | <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%82%D2%AF%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Солтүстік Қазақстан облысы">Солтүстік Қазақстан</a> | <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Түркістан облысы">Түркістан</a> | <a href="/wiki/%D2%B0%D0%BB%D1%8B%D1%82%D0%B0%D1%83_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Ұлытау облысы">Ұлытау</a> | <a href="/wiki/%D0%A8%D1%8B%D2%93%D1%8B%D1%81_%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Шығыс Қазақстан облысы">Шығыс Қазақстан</a> </p><p><b><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BC%D0%B0%D2%A3%D1%8B%D0%B7%D1%8B_%D0%B1%D0%B0%D1%80_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0" title="Республикалық маңызы бар қала">Республикалық маңызы бар қалалар</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Астана">Астана</a> (<a href="/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B0" title="Елорда">елорда</a>) | <a class="mw-selflink selflink">Алматы</a> | <a href="/wiki/%D0%A8%D1%8B%D0%BC%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Шымкент">Шымкент</a> </p> <hr /> <p><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Қазақстан қалалары">Қазақстан қалалары</a> | <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%B0%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Қазақстан аудандары">Қазақстан аудандары</a> | <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96" title="Қазақстан кенттері">Қазақстан кенттері</a> | <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%B0%D1%83%D1%8B%D0%BB%D0%B4%D1%8B%D2%9B_%D0%BE%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B3%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96" title="Қазақстан ауылдық округтері">Қазақстан ауылдық округтері</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D1%96_%D0%BC%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Қазақстан елді мекендері (мұндай бет жоқ)">Қазақстан елді мекендері</a> </p> <hr /> <p><b><a href="/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B0%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Экономикалық аудан">Экономикалық аудандары</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Орталық Қазақстан">Орталық Қазақстан</a> | <a href="/wiki/%D0%A8%D1%8B%D2%93%D1%8B%D1%81_%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Шығыс Қазақстан">Шығыс Қазақстан</a> | <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%81_%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Батыс Қазақстан">Батыс Қазақстан</a> | <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%82%D2%AF%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Солтүстік Қазақстан">Солтүстік Қазақстан</a> | <a href="/wiki/%D0%9E%D2%A3%D1%82%D2%AF%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Оңтүстік Қазақстан">Оңтүстік Қазақстан</a> </p> </div></div></td><td class="navbox-image" rowspan="1" style="width:1%;padding:0px 0px 0px 7px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Flag_of_Kazakhstan.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/80px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png" decoding="async" width="80" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/120px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/160px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Бұл үлгіні қарау"><img alt="Бұл үлгіні қарау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/14px-Magnifying_glass_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/21px-Magnifying_glass_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/28px-Magnifying_glass_icon.svg.png 2x" data-file-width="490" data-file-height="490" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96_%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B:%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Бұл үлгіні талқылау"><img alt="Бұл үлгіні талқылау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/14px-Comment_alt_font_awesome.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/21px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/28px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="//kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit" title="Бұл үлгіні өңдеу"><img alt="Бұл үлгіні өңдеу" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/16px-Template_alt_full_black_22.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/24px-Template_alt_full_black_22.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/32px-Template_alt_full_black_22.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span></span><div style="font-size:114%"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Flag_of_Kazakhstan.svg" class="mw-file-description" title="Қазақстан туы"><img alt="Қазақстан туы" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/35px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png" decoding="async" width="35" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/53px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/70px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span> <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Қазақстан қалалары">Қазақстан қалалары</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div>Елорда: <b><a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Астана">Астана</a></b></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Республикалық маңызы бар қалалар</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a class="mw-selflink selflink">Алматы</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Астана">Астана</a> • <a href="/wiki/%D0%A8%D1%8B%D0%BC%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Шымкент">Шымкент</a></div></td><td class="navbox-image" rowspan="7" style="width:1%;padding:0px 0px 0px 7px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Emblem_of_Kazakhstan_(1992-2014).svg" class="mw-file-description" title="Қазақстан елтаңбасы"><img alt="Қазақстан елтаңбасы" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Emblem_of_Kazakhstan_%281992-2014%29.svg/100px-Emblem_of_Kazakhstan_%281992-2014%29.svg.png" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Emblem_of_Kazakhstan_%281992-2014%29.svg/150px-Emblem_of_Kazakhstan_%281992-2014%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Emblem_of_Kazakhstan_%281992-2014%29.svg/200px-Emblem_of_Kazakhstan_%281992-2014%29.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="400" /></a></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Облыс орталықтары</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%90%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%83" title="Ақтау">Ақтау</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D2%9B%D1%82%D3%A9%D0%B1%D0%B5" title="Ақтөбе">Ақтөбе</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B0%D1%83" title="Атырау">Атырау</a> • <a href="/wiki/%D0%96%D0%B5%D0%B7%D2%9B%D0%B0%D0%B7%D2%93%D0%B0%D0%BD" title="Жезқазған">Жезқазған</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BA%D1%88%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%83" title="Көкшетау">Көкшетау</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B" title="Қарағанды">Қарағанды</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%B5%D0%B2_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Қонаев (қала)">Қонаев</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B9" title="Қостанай">Қостанай</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D0%B7%D1%8B%D0%BB%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B0" title="Қызылорда">Қызылорда</a> • <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B0%D0%BB" title="Орал">Орал</a> • <a href="/wiki/%D3%A8%D1%81%D0%BA%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD" title="Өскемен">Өскемен</a> • <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Павлодар">Павлодар</a> • <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%B2%D0%BB" title="Петропавл">Петропавл</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%B9" title="Семей">Семей</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D1%8B%D2%9B%D0%BE%D1%80%D2%93%D0%B0%D0%BD" title="Талдықорған">Талдықорған</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B7" title="Тараз">Тараз</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Түркістан (қала)">Түркістан</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Облыстық маңызы бар қалалар</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%90%D2%9B%D1%81%D1%83" title="Ақсу">Ақсу</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%83_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Алатау (қала)">Алатау</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Арқалық (қала)">Арқалық</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D1%8B%D1%81" title="Арыс">Арыс</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D2%9B%D0%BE%D2%A3%D1%8B%D1%80_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Байқоңыр (қала)">Байқоңыр</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D0%B0%D1%88_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Балқаш (қала)">Балқаш</a> • <a href="/wiki/%D0%95%D0%BA%D1%96%D0%B1%D0%B0%D1%81%D1%82%D2%B1%D0%B7" title="Екібастұз">Екібастұз</a> • <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D2%A3%D0%B0%D3%A9%D0%B7%D0%B5%D0%BD" title="Жаңаөзен">Жаңаөзен</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%83" title="Кентау">Кентау</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%80%D1%87%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2" title="Курчатов">Курчатов</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D0%BB_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Қаражал (қала)">Қаражал</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D0%BE%D1%81%D1%88%D1%8B" title="Қосшы">Қосшы</a> • <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%81%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA" title="Лисаковск">Лисаковск</a> • <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%B7%D1%91%D1%80%D1%81%D0%BA" title="Приозёрск">Приозёрск</a> • <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%B4%D0%B4%D0%B5%D1%80" title="Риддер">Риддер</a> • <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B9" title="Рудный">Рудный</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BD_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Саран (қала)">Саран</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D3%99%D1%82%D0%B1%D0%B0%D0%B5%D0%B2_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Сәтбаев (қала)">Сәтбаев</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B5%D0%BF%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA" title="Степногорск">Степногорск</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D1%96" title="Текелі">Текелі</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BC%D1%96%D1%80%D1%82%D0%B0%D1%83" title="Теміртау">Теміртау</a> • <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D1%85%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA" title="Шахтинск">Шахтинск</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Аудандық маңызы бар қалалар</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B0%D0%B9_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Абай (қала)">Абай</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D2%9B%D0%BA%D3%A9%D0%BB_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Ақкөл (қала)">Ақкөл</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D2%9B%D1%81%D0%B0%D0%B9_(%D0%91%D3%A9%D1%80%D0%BB%D1%96_%D0%B0%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%8B)" title="Ақсай (Бөрлі ауданы)">Ақсай</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D2%93%D0%B0" title="Алға">Алға</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%B9_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Алтай (қала)">Алтай</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%BB_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Арал (қала)">Арал</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B1%D0%B0%D1%81%D0%B0%D1%80" title="Атбасар">Атбасар</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D1%8F%D0%B3%D3%A9%D0%B7" title="Аягөз">Аягөз</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2" title="Булаев">Булаев</a> • <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA" title="Державинск">Державинск</a> • <a href="/wiki/%D0%95%D0%BC%D0%B1%D1%96" title="Ембі">Ембі</a> • <a href="/wiki/%D0%95%D1%80%D0%B5%D0%B9%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%83" title="Ерейментау">Ерейментау</a> • <a href="/wiki/%D0%95%D1%81%D1%96%D0%BA" title="Есік">Есік</a> • <a href="/wiki/%D0%95%D1%81%D1%96%D0%BB_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Есіл (қала)">Есіл</a> • <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D2%A3%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%81" title="Жаңатас">Жаңатас</a> • <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Жаркент">Жаркент</a> • <a href="/wiki/%D0%96%D0%B5%D0%BC_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Жем (қала)">Жем</a> • <a href="/wiki/%D0%96%D0%B5%D1%82%D1%96%D1%81%D0%B0%D0%B9" title="Жетісай">Жетісай</a> • <a href="/wiki/%D0%96%D1%96%D1%82%D1%96%D2%9B%D0%B0%D1%80%D0%B0" title="Жітіқара">Жітіқара</a> • <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%B0%D0%BD_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Зайсан (қала)">Зайсан</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BB%D1%8B" title="Қазалы">Қазалы</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%B0%D2%93%D0%B0%D1%88" title="Қандыағаш">Қандыағаш</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%83_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Қаратау (қала)">Қаратау</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B" title="Қарқаралы">Қарқаралы</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D2%A3" title="Қаскелең">Қаскелең</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D2%B1%D0%BB%D1%81%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Құлсары">Құлсары</a> • <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D2%A3%D0%B3%D1%96%D1%80" title="Леңгір">Леңгір</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA" title="Макинск">Макинск</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D1%8E%D1%82" title="Мамлют">Мамлют</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD" title="Сарқан">Сарқан</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%B0%D2%93%D0%B0%D1%88" title="Сарыағаш">Сарыағаш</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B5%D0%B2" title="Сергеев">Сергеев</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B1%D1%80%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA" title="Серебрянск">Серебрянск</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B5%D0%BF%D0%BD%D1%8F%D0%BA" title="Степняк">Степняк</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D1%88%D0%B0" title="Тайынша">Тайынша</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80" title="Талғар">Талғар</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BC%D1%96%D1%80_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Темір (қала)">Темір</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%B1%D1%8B%D0%BB_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Тобыл (қала)">Тобыл</a> • <a href="/wiki/%D2%AE%D1%88%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Үшарал (қала)">Үшарал</a> • <a href="/wiki/%D2%AE%D1%88%D1%82%D3%A9%D0%B1%D0%B5_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Үштөбе (қала)">Үштөбе</a> • <a href="/wiki/%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%82-%D0%A8%D0%B5%D0%B2%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%BE" title="Форт-Шевченко">Форт-Шевченко</a> • <a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%BE%D0%BC%D1%82%D0%B0%D1%83" title="Хромтау">Хромтау</a> • <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D0%B0%D1%80_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Шалқар (қала)">Шалқар</a> • <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D1%80_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Шар (қала)">Шар</a> • <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%B0_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Шардара (қала)">Шардара</a> • <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%B8%D1%85%D0%B0" title="Шемонаиха">Шемонаиха</a> • <a href="/wiki/%D0%A8%D1%83" title="Шу">Шу</a> • <a href="/wiki/%D0%A9%D1%83%D1%87%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA" title="Щучинск">Щучинск</a></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">«<a dir="ltr" href="https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Алматы&oldid=3398862">https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Алматы&oldid=3398862</a>» бетінен алынған</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Арнайы:Санаттар">Санаттар</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD_%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%96%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Санат:Ленин орденімен марапатталған қалалар">Ленин орденімен марапатталған қалалар</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD_%D1%82%D3%A9%D2%A3%D0%BA%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%81%D1%96_%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%96%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Санат:Қазан төңкерісі орденімен марапатталған қалалар (мұндай бет жоқ)">Қазан төңкерісі орденімен марапатталған қалалар</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D0%95%D2%A3%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D2%9A%D1%8B%D0%B7%D1%8B%D0%BB_%D0%A2%D1%83%D1%8B_%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%96%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Санат:Еңбек Қызыл Туы орденімен марапатталған қалалар (мұндай бет жоқ)">Еңбек Қызыл Туы орденімен марапатталған қалалар</a></li><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82_%D0%B1%D0%BE%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D1%88%D0%B0_%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D1%96_%D0%BC%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80" title="Санат:Алфавит бойынша елді мекендер">Алфавит бойынша елді мекендер</a></li><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:1854_%D0%B6%D1%8B%D0%BB%D1%8B_%D2%9B%D2%B1%D1%80%D1%8B%D0%BB%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D1%96_%D0%BC%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80" title="Санат:1854 жылы құрылған елді мекендер">1854 жылы құрылған елді мекендер</a></li><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Санат:Алматы">Алматы</a></li><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BC%D0%B0%D2%A3%D1%8B%D0%B7%D1%8B_%D0%B1%D0%B0%D1%80_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Санат:Республикалық маңызы бар қалалар">Республикалық маңызы бар қалалар</a></li><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D0%96%D1%96%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%B6%D0%BE%D0%BB%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D0%BE%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Санат:Жібек жолының бойындағы қалалар">Жібек жолының бойындағы қалалар</a></li><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B_%D0%B5%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%96%D2%A3_%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Санат:Қазақ елінің астаналары">Қазақ елінің астаналары</a></li><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D0%9C%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Санат:Миллионер қалалар">Миллионер қалалар</a></li><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D0%91%D2%B1%D1%80%D1%8B%D0%BD%D2%93%D1%8B_%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Санат:Бұрынғы астаналар">Бұрынғы астаналар</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:Pages_using_the_Kartographer_extension&action=edit&redlink=1" class="new" title="Санат:Pages using the Kartographer extension (мұндай бет жоқ)">Pages using the Kartographer extension</a></li></ul></div></div> </div> </div> <div id="mw-navigation"> <h2>Навигация мәзірі</h2> <div id="mw-head"> <nav id="p-personal" class="mw-portlet mw-portlet-personal vector-user-menu-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-personal-label" > <h3 id="p-personal-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Жеке құралдар</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anonuserpage" class="mw-list-item"><span title="Бұл IP мекенжайдың жеке беті">Кірмегенсіз</span></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B%D0%BC" title="Бұл IP мекенжай өңдемелерін талқылау [n]" accesskey="n"><span>Талқылау</span></a></li><li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D2%AE%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%96%D0%BC" title="Бұл IP мекенжаймен жасаған өңдемелер тізімі [y]" accesskey="y"><span>Үлесім</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D0%B0%D2%A3%D0%B0_%D1%82%D1%96%D1%80%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D0%B3%D1%96&returnto=%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Біз сізге есептік жазба бастауды және кіруді ұсынамыз,ол міндетті емес."><span>Тіркелу</span></a></li><li id="pt-login" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D2%9A%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%81%D1%83%D1%88%D1%8B_%D0%BA%D1%96%D1%80%D1%83%D1%96&returnto=%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Кіруіңізді ұсынамыз, ол міндетті емес. [o]" accesskey="o"><span>Кіру</span></a></li> </ul> </div> </nav> <div id="left-navigation"> <nav id="p-namespaces" class="mw-portlet mw-portlet-namespaces vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-namespaces-label" > <h3 id="p-namespaces-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Ат кеңістіктері</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Мазмұн бетін көру [c]" accesskey="c"><span>Бет</span></a></li><li id="ca-talk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83:%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" rel="discussion" title="Мағлұмат бетті талқылау [t]" accesskey="t"><span>Талқылау</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-variants" class="mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-variants-label" > <input type="checkbox" id="p-variants-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-variants" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-variants-label" > <label id="p-variants-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">kk</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation"> <nav id="p-views" class="mw-portlet mw-portlet-views vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-views-label" > <h3 id="p-views-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Көріністер</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B"><span>Оқу</span></a></li><li id="ca-viewsource" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B&action=edit" title="Бұл бет қорғалған.
Оның кодын көре аласыз. [e]" accesskey="e"><span>Кодын көру</span></a></li><li id="ca-history" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B&action=history" title="Бұл беттін соңғы нұсқалары. [h]" accesskey="h"><span>Өңделу тарихы</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-cactions" class="mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-cactions-label" title="More options" > <input type="checkbox" id="p-cactions-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-cactions" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-cactions-label" > <label id="p-cactions-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Тағы</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <h3 >Іздеу</h3> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="vector-search-box-form"> <div id="simpleSearch" class="vector-search-box-inner" data-search-loc="header-navigation"> <input class="vector-search-box-input" type="search" name="search" placeholder="Уикипедия жобасынан іздеу" aria-label="Уикипедия жобасынан іздеу" autocapitalize="sentences" title="Уикипедия жобасында іздеу [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <input type="hidden" name="title" value="Арнайы:Іздеу"> <input id="mw-searchButton" class="searchButton mw-fallbackSearchButton" type="submit" name="fulltext" title="Осы мәтіні бар бетті іздеу" value="Іздеу"> <input id="searchButton" class="searchButton" type="submit" name="go" title="Егер дәл осы атауымен болса бетке өтіп кету" value="Өту"> </div> </form> </div> </div> </div> <div id="mw-panel" class="vector-legacy-sidebar"> <div id="p-logo" role="banner"> <a class="mw-wiki-logo" href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Басты бетті көру"></a> </div> <nav id="p-navigation" class="mw-portlet mw-portlet-navigation vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-navigation-label" > <h3 id="p-navigation-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Шарлау</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Басты бетті көру [z]" accesskey="z"><span>Басты бет</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%9A%D0%B0%D1%83%D1%8B%D0%BC_%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B" title="Жоба туралы, мұнда немен айналысуға болатыны туралы, қай жерде не бары туралы"><span>Қауымдастық порталы</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D1%83%D1%8B%D2%9B%D1%82%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D3%A9%D0%B7%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Осы уикидегі жуықтағы өзгерістер тізімі. [r]" accesskey="r"><span>Жуықтағы өзгерістер</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D0%B0%D2%A3%D0%B0_%D0%B1%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Соңғы бір айдағы басталған беттер тізімі, есім кеңістігі бойынша сүзгілеп көре аласыз."><span>Жаңа беттер</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%9A%D0%B5%D0%B7%D0%B4%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BE%D2%9B" title="Кездейсоқ бет жүктеу [x]" accesskey="x"><span>Кездейсоқ бет</span></a></li><li id="n-videolesson" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE_%D1%81%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Уикипедияны үйренуге қатысты YouTube-тағы видео сабақтар"><span>Видео сабақтар</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D0%BD%D1%8B%D2%9B%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Анықтама табу орны."><span>Анықтама</span></a></li><li id="n-forum" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC" title="Уикипедия қатысушыларының форумы."><span>Форум</span></a></li><li id="n-general-discussion" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83_%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D1%96" title="Flow жұмыс легінде жұмыс істейтін Уикипедияның негізгі талқылау беті [4]" accesskey="4"><span>Талқылау легі</span></a></li><li id="n-telegram" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:Telegram" title="Қазақша Уикипедияға қатысты ең маңызды жаңалықтар мен мақалалар"><span>Телеграм арна</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC/%D2%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%80_%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D1%85%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%83" title="Бұл беттегі қатені хабарлау"><span>Қателер туралы хабарлау</span></a></li><li id="n-sitesupport" class="mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_kk.wikipedia.org&uselang=kk" title="Демеу беріңіз"><span>Демеу беру</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-tb" class="mw-portlet mw-portlet-tb vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-tb-label" > <h3 id="p-tb-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Құралдар</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%9C%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D1%81%D1%96%D0%BB%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Мұнда сілтейтін барлық бет тізімі [j]" accesskey="j"><span>Мұнда сілтейтін беттер</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%A1%D1%96%D0%BB%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D3%A9%D0%B7%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" rel="nofollow" title="Осы жерден сілтенген беттердің жуықтағы өзгерістері [k]" accesskey="k"><span>Қатысты өзгерістер</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Барлық арнайы беттер тізімі [q]" accesskey="q"><span>Арнайы беттер</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B&oldid=3398862" title="Мына беттің осы нұсқасының тұрақты сілтемесі"><span>Тұрақты сілтеме</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B&action=info" title="Бұл бет туралы көбірек мәлімет"><span>Бет ақпараты</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:CiteThisPage&page=%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B&id=3398862&wpFormIdentifier=titleform" title="Бұл беттен қалай дәйексөз алуға болатыны туралы мәлімет"><span>Беттен дәйексөз алу</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fkk.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%2590%25D0%25BB%25D0%25BC%25D0%25B0%25D1%2582%25D1%258B"><span>URL мекенжайын қысқарту</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:QrCode&url=https%3A%2F%2Fkk.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%2590%25D0%25BB%25D0%25BC%25D0%25B0%25D1%2582%25D1%258B"><span>QR код жүктеу</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading" class="mw-portlet mw-portlet-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading-label" > <h3 id="p-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Баспа/экспорт</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="electron-print_pdf" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:DownloadAsPdf&page=%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B&action=show-download-screen"><span>PDF ретінде жүктеп алу</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="javascript:print();" rel="alternate" title="Бұл беттің басып шығаруға арналған нұсқасы [p]" accesskey="p"><span>Басып шығару нұсқасы</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-wikibase-otherprojects" class="mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-wikibase-otherprojects-label" > <h3 id="p-wikibase-otherprojects-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Басқа жобаларда</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" hreflang="en"><span>Ортаққор</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q35493" title="Сілтеме дерек қойма данасымен байланысқан [g]" accesskey="g"><span>Уикидерек элементі</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-lang" class="mw-portlet mw-portlet-lang vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-lang-label" > <h3 id="p-lang-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Басқа тілдерде</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Almati" title="Almati – африкаанс тілі" lang="af" hreflang="af" data-title="Almati" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="африкаанс тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%88%8D%E1%88%9B%E1%89%B2" title="አልማቲ – амхар тілі" lang="am" hreflang="am" data-title="አልማቲ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="амхар тілі" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – арагон тілі" lang="an" hreflang="an" data-title="Almaty" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="арагон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%8A" title="ألماتي – араб тілі" lang="ar" hreflang="ar" data-title="ألماتي" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="араб тілі" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%89" title="الماتى – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="الماتى" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – астурия тілі" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Almaty" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурия тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%80" title="अलमाती – авадхи тілі" lang="awa" hreflang="awa" data-title="अलमाती" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="авадхи тілі" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Almat%C4%B1" title="Almatı – әзірбайжан тілі" lang="az" hreflang="az" data-title="Almatı" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="әзірбайжан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="آلماتی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="آلماتی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Алматы – башқұрт тілі" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Алматы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="башқұрт тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Алматы – беларусь тілі" lang="be" hreflang="be" data-title="Алматы" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="беларусь тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Алматы – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Алматы" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8" title="Алмати – болгар тілі" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Алмати" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="болгар тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%B2%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BF" title="আলমাতি – бенгал тілі" lang="bn" hreflang="bn" data-title="আলমাতি" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бенгал тілі" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A8%E0%BD%B1%E0%BD%A3%E0%BC%8B%E0%BD%98%E0%BC%8B%E0%BD%8A%E0%BD%B2%E0%BC%8D" title="ཨཱལ་མ་ཊི། – тибет тілі" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཨཱལ་མ་ཊི།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="тибет тілі" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – бретон тілі" lang="br" hreflang="br" data-title="Almaty" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="бретон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Almati" title="Almati – босния тілі" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Almati" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="босния тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D1%82%D0%B0" title="Алимта – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Алимта" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Almati" title="Almati – каталан тілі" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Almati" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0-%D0%90%D1%82%D0%B0" title="Алма-Ата – шешен тілі" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Алма-Ата" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="шешен тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Almaty_(kapital_sa_lalawigan)" title="Almaty (kapital sa lalawigan) – себуано тілі" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Almaty (kapital sa lalawigan)" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="себуано тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="ئالماتی – сорани тілі" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئالماتی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="сорани тілі" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Almat%C4%B1" title="Almatı – Crimean Tatar" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Almatı" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Crimean Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – чех тілі" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Almaty" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чех тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Алматы – чуваш тілі" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Алматы" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="чуваш тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – дат тілі" lang="da" hreflang="da" data-title="Almaty" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="дат тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="жақсы мақалалар"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – неміс тілі" lang="de" hreflang="de" data-title="Almaty" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="неміс тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%BC%CE%AC%CF%84%CE%B9" title="Αλμάτι – грек тілі" lang="el" hreflang="el" data-title="Αλμάτι" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="грек тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – ағылшын тілі" lang="en" hreflang="en" data-title="Almaty" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ағылшын тілі" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Almato" title="Almato – эсперанто тілі" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Almato" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="эсперанто тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Alma_Ata" title="Alma Ata – испан тілі" lang="es" hreflang="es" data-title="Alma Ata" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="испан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Almat%C3%B5" title="Almatõ – эстон тілі" lang="et" hreflang="et" data-title="Almatõ" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="эстон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – баск тілі" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Almaty" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баск тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="آلماتی – парсы тілі" lang="fa" hreflang="fa" data-title="آلماتی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="парсы тілі" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – фин тілі" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Almaty" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="фин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – француз тілі" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Almaty" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="француз тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Almaty" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Almaty_(Steed)" title="Almaty (Steed) – солтүстік фриз тілі" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Almaty (Steed)" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="солтүстік фриз тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – ирланд тілі" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Almaty" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ирланд тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Almat%C4%B1" title="Almatı – гагауз тілі" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Almatı" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="гагауз тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – шотландиялық гэль тілі" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Almaty" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="шотландиялық гэль тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Almati" title="Almati – галисия тілі" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Almati" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галисия тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%9C%D7%9E%D7%98%D7%99" title="אלמטי – иврит тілі" lang="he" hreflang="he" data-title="אלמטי" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="иврит тілі" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%80" title="अलमाती – хинди тілі" lang="hi" hreflang="hi" data-title="अलमाती" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="хинди тілі" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Almati" title="Almati – хорват тілі" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Almati" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="хорват тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – жоғарғы лужица тілі" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Almaty" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="жоғарғы лужица тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Almati" title="Almati – венгр тілі" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Almati" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="венгр тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%B4%D5%A1%D5%A9%D5%AB" title="Ալմաթի – армян тілі" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ալմաթի" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="армян тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – интерлингва тілі" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Almaty" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="интерлингва тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – индонезия тілі" lang="id" hreflang="id" data-title="Almaty" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="индонезия тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – интерлингве тілі" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Almaty" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="интерлингве тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – илоко тілі" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Almaty" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="илоко тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Almat%C4%B1" title="Almatı – идо тілі" lang="io" hreflang="io" data-title="Almatı" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="идо тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – исланд тілі" lang="is" hreflang="is" data-title="Almaty" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="исланд тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – итальян тілі" lang="it" hreflang="it" data-title="Almaty" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="итальян тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%9E%E3%83%88%E3%82%A4" title="アルマトイ – жапон тілі" lang="ja" hreflang="ja" data-title="アルマトイ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="жапон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%98" title="ალმათი – грузин тілі" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ალმათი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="грузин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Almati" title="Almati – Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Almati" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%95%8C%EB%A7%88%ED%8B%B0" title="알마티 – корей тілі" lang="ko" hreflang="ko" data-title="알마티" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="корей тілі" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Almat%C3%AE" title="Almatî – күрд тілі" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Almatî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="күрд тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Алмата – қырғыз тілі" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Алмата" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="қырғыз тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Almata" title="Almata – латын тілі" lang="la" hreflang="la" data-title="Almata" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="латын тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – ладино тілі" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Almaty" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ладино тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Алматы – Lak" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="Алматы" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="Lak" class="interlanguage-link-target"><span>Лакку</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0-%D0%90%D1%82%D0%B0" title="Алма-Ата – лезгин тілі" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Алма-Ата" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="лезгин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – лигур тілі" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Almaty" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="лигур тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Almata" title="Almata – литва тілі" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Almata" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="литва тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Almati" title="Almati – латыш тілі" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Almati" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латыш тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Алматы – мокша тілі" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Алматы" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="мокша тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Алматы – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Алматы" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8" title="Алмати – македон тілі" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Алмати" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="македон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%85%E0%B5%BD%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B4%BF" title="അൽമാട്ടി – малаялам тілі" lang="ml" hreflang="ml" data-title="അൽമാട്ടി" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="малаялам тілі" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Алматы – моңғол тілі" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Алматы" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="моңғол тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9F%E0%A5%80" title="अल्माटी – маратхи тілі" lang="mr" hreflang="mr" data-title="अल्माटी" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="маратхи тілі" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0-%D0%90%D1%82%D0%B0" title="Алма-Ата – Western Mari" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Алма-Ата" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="Western Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – малай тілі" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Almaty" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малай тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – мальта тілі" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Almaty" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="мальта тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="آلماتی – мазандеран тілі" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="آلماتی" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="мазандеран тілі" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – нидерланд тілі" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Almaty" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="нидерланд тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – норвегиялық нюнорск тілі" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Almaty" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="норвегиялық нюнорск тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – норвегиялық букмол тілі" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Almaty" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="норвегиялық букмол тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Almaty" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/Neest%CA%BC%C4%85%CC%81dziil" title="Neestʼą́dziil – навахо тілі" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Neestʼą́dziil" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="навахо тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Алматы – осетин тілі" lang="os" hreflang="os" data-title="Алматы" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="осетин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%85%E0%A8%B2%E0%A8%AE%E0%A8%BE%E0%A8%9F%E0%A9%80" title="ਅਲਮਾਟੀ – пенджаб тілі" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਅਲਮਾਟੀ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="пенджаб тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – пампанга тілі" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Almaty" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="пампанга тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – папьяменто тілі" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Almaty" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="папьяменто тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/A%C5%82maty" title="Ałmaty – поляк тілі" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Ałmaty" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="поляк тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="آلماتی – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="آلماتی" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%87" title="الماته – пушту тілі" lang="ps" hreflang="ps" data-title="الماته" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="пушту тілі" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Almati" title="Almati – португал тілі" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Almati" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="португал тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Almat%C3%AE" title="Almatî – румын тілі" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Almatî" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="румын тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0-%D0%90%D1%82%D0%B0" title="Алма-Ата – орыс тілі" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Алма-Ата" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="орыс тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Алматы – саха тілі" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Алматы" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="саха тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%9F%E1%B1%9E%E1%B1%A2%E1%B1%9F%E1%B1%B4%E1%B1%A4" title="ᱟᱞᱢᱟᱴᱤ – сантали тілі" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱟᱞᱢᱟᱴᱤ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="сантали тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – сардин тілі" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Almaty" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="сардин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – сицилия тілі" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Almaty" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="сицилия тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – шотланд тілі" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Almaty" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="шотланд тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Almati" title="Almati – серб-хорват тілі" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Almati" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="серб-хорват тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Almaty" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Alma-Ata" title="Alma-Ata – словак тілі" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Alma-Ata" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="словак тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Almati" title="Almati – словен тілі" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Almati" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="словен тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – албан тілі" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Almaty" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="албан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8" title="Алмати – серб тілі" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Алмати" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="серб тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – швед тілі" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Almaty" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="швед тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – суахили тілі" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Almaty" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="суахили тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Almaty" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%85%E0%AE%B2%E0%AF%8D%E0%AE%AE%E0%AE%BE%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%BF" title="அல்மாத்தி – тамил тілі" lang="ta" hreflang="ta" data-title="அல்மாத்தி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамил тілі" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D3%A3" title="Олматӣ – тәжік тілі" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Олматӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="тәжік тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%A5%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AD" title="อัลมาเตอ – тай тілі" lang="th" hreflang="th" data-title="อัลมาเตอ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тай тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – түрікмен тілі" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Almaty" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="түрікмен тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Almaty" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Almat%C4%B1" title="Almatı – түрік тілі" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Almatı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="түрік тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Алматы – татар тілі" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Алматы" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="татар тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Алматы – тувин тілі" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Алматы" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="тувин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Алматы – удмурт тілі" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Алматы" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="удмурт тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D8%A7%D9%84%D9%85%DB%87%D8%AA%D8%A7" title="ئالمۇتا – ұйғыр тілі" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئالمۇتا" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ұйғыр тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8" title="Алмати – украин тілі" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Алмати" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="الماتی – урду тілі" lang="ur" hreflang="ur" data-title="الماتی" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="урду тілі" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Olmaota" title="Olmaota – өзбек тілі" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Olmaota" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="өзбек тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Almati" title="Almati – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Almati" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – вьетнам тілі" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Almaty" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="вьетнам тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – варай тілі" lang="war" hreflang="war" data-title="Almaty" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="варай тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E6%8B%89%E6%9C%A8%E5%9B%BE" title="阿拉木图 – қытай тілі (У)" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="阿拉木图" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="қытай тілі (У)" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%98" title="ალმათი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ალმათი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%9C%D7%9E%D7%90%D7%98%D7%99%D7%A2" title="אלמאטיע – идиш тілі" lang="yi" hreflang="yi" data-title="אלמאטיע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="идиш тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – йоруба тілі" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Almaty" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="йоруба тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E6%8B%89%E6%9C%A8%E5%9C%96" title="阿拉木圖 – қытай тілі" lang="zh" hreflang="zh" data-title="阿拉木圖" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="қытай тілі" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Almaty" title="Almaty – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Almaty" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E6%8B%89%E6%9C%A8%E5%9C%96" title="阿拉木圖 – кантон тілі" lang="yue" hreflang="yue" data-title="阿拉木圖" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q35493#sitelinks-wikipedia" title="Тіларалық сілтемелерді өңдеу" class="wbc-editpage">Сілтемелерді өңдеу</a></span></div> </div> </nav> </div> </div> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Бұл беттің соңғы рет өзгертілген кезі: 2024 ж. қарашаның 8, 22:44.</li> <li id="footer-info-copyright">Мәтін <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons Attribution-ShareAlike лицензиясы</a> аясында қолжетімді; қосымша шарттар қолданылуы мүмкін. Бұл сайтты қолдану арқылы <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Қолдану шарты</a> және <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Құпиялық саясатымен</a> келісесіз. Wikipedia® <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> коммерциялық емес ұйымының тіркелген сауда маркасы.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Құпиялық саясаты</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F_%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B">Уикипедия туралы</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%96%D0%B0%D1%83%D0%B0%D0%BF%D0%BA%D0%B5%D1%80%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%82%D0%B5%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%81_%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%83">Жауапкершіліктен бас тарту</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Тәртіп кодексі</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Әзірлеушілер</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/kk.wikipedia.org">Статистикалар</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie мәлімдемесі</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//kk.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобильді көрініс</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("This page is using the deprecated ResourceLoader module \"codex-search-styles\".\n[1.43] Use a CodexModule with codexComponents to set your specific components used: https://www.mediawiki.org/wiki/Codex#Using_a_limited_subset_of_components");mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-dhbcv","wgBackendResponseTime":186,"wgKartographerLiveData":{"_4e18913626473c7a7476762cd86642629bcdb8ef":[{"type":"ExternalData","service":"geoshape","url":"https://maps.wikimedia.org/geoshape?getgeojson=1\u0026ids=Q35493","properties":{"stroke-width":2,"stroke":"#ff0000","title":"Алматы"}}]},"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.426","walltime":"0.636","ppvisitednodes":{"value":10929,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":218816,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":49018,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":25,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":4,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":33421,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 411.956 1 -total"," 44.04% 181.424 1 Үлгі:Елді_мекен-Қазақстан"," 43.12% 177.621 1 Үлгі:Елді_мекен"," 39.56% 162.959 1 Үлгі:Инфобокс"," 13.16% 54.196 1 Үлгі:Ауа_райы"," 10.43% 42.974 12 Үлгі:Ту"," 6.88% 28.351 1 Үлгі:Дереккөздер"," 6.07% 25.003 1 Үлгі:Елді_мекен/ПозКарта"," 4.95% 20.405 3 Үлгі:Навигациялық_кесте"," 4.85% 19.974 1 Үлгі:ПозКарта"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.018","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1590889,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-6dd864dd59-kgknh","timestamp":"20241108180337","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0410\u043b\u043c\u0430\u0442\u044b","url":"https:\/\/kk.wikipedia.org\/wiki\/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q35493","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q35493","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-05-25T16:00:46Z","dateModified":"2024-11-08T17:44:18Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/7\/72\/TV-Turm_Almaty_-_3.jpg","headline":"\u049a\u0430\u0437\u0430\u049b\u0441\u0442\u0430\u043d \u0420\u0435\u0441\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u043a\u0430\u0441\u044b\u043d\u044b\u04a3 \u0435\u04a3 \u04af\u043b\u043a\u0435\u043d \u049b\u0430\u043b\u0430\u0441\u044b, \u04af\u0448 \u043c\u0435\u0433\u0430\u043f\u043e\u043b\u0438\u0441\u0442\u0456\u04a3 \u0431\u0456\u0440\u0456"}</script> </body> </html>