CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Insurekcja kościuszkowska – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"653dc68b-8009-4b51-9c3c-0c374e8d7c76","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Insurekcja_kościuszkowska","wgTitle":"Insurekcja kościuszkowska","wgCurRevisionId":76299433,"wgRevisionId":75941407,"wgArticleId":33309,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Szablony lokalizacyjne – brak współrzędnych – Wojna infobox","Artykuły do weryfikacji","Artykuły wymagające uzupełnienia źródeł od 2024-10","Artykuły z propozycjami tłumaczeń","Szablon cytowania książki – brak numeru strony","1794 w Europie","Historia Polski 1764–1795","Powstanie kościuszkowskie","Stosunki I Rzeczypospolitej z Imperium Rosyjskim","Stosunki polsko-pruskie (I Rzeczpospolita)","Tadeusz Kościuszko","Wojny w historii Prus"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Insurekcja_kościuszkowska","wgRelevantArticleId":33309,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":75941407,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q849176","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgEditLatestRevision":true}; RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.21"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f6/Rp_1794.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1503"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Rp_1794.jpg/800px-Rp_1794.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1002"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Rp_1794.jpg/640px-Rp_1794.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="802"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Insurekcja kościuszkowska – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Insurekcja_kościuszkowska rootpage-Insurekcja_kościuszkowska skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Główne menu" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne"><span>Strony specjalne</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Insurekcja+ko%C5%9Bciuszkowska" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Insurekcja+ko%C5%9Bciuszkowska" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Insurekcja+ko%C5%9Bciuszkowska" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Insurekcja+ko%C5%9Bciuszkowska" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Geneza" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Geneza"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Geneza</span> </div> </a> <ul id="toc-Geneza-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sprzysiężenie_przedpowstańcze" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Sprzysiężenie_przedpowstańcze"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Sprzysiężenie przedpowstańcze</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Sprzysiężenie_przedpowstańcze-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Sprzysiężenie przedpowstańcze</span> </button> <ul id="toc-Sprzysiężenie_przedpowstańcze-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Próba_porozumienia_z_rewolucyjną_Francją" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Próba_porozumienia_z_rewolucyjną_Francją"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Próba porozumienia z rewolucyjną Francją</span> </div> </a> <ul id="toc-Próba_porozumienia_z_rewolucyjną_Francją-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Wybuch" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Wybuch"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Wybuch</span> </div> </a> <ul id="toc-Wybuch-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kalendarium_powstania" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kalendarium_powstania"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Kalendarium powstania</span> </div> </a> <ul id="toc-Kalendarium_powstania-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Skutki" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Skutki"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Skutki</span> </div> </a> <ul id="toc-Skutki-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zobacz_też" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zobacz_też"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Zobacz też</span> </div> </a> <ul id="toc-Zobacz_też-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Linki_zewnętrzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Linki_zewnętrzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Linki zewnętrzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Linki_zewnętrzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Spis treści" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Insurekcja kościuszkowska</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 41 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-41" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">41 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D8%A9_%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%88%D8%B4" title="انتفاضة تاديوش – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="انتفاضة تاديوش" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5_1794_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Паўстанне 1794 года – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Паўстанне 1794 года" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5_1794_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D1%83" title="Паўстаньне 1794 году – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Паўстаньне 1794 году" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%8A%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%9A%D0%BE%D1%81%D1%86%D1%8E%D1%88%D0%BA%D0%BE" title="Въстание на Косцюшко – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Въстание на Косцюшко" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Insurrecci%C3%B3_de_Ko%C5%9Bciuszko" title="Insurrecció de Kościuszko – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Insurrecció de Kościuszko" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9Bciuszkovo_povst%C3%A1n%C3%AD" title="Kościuszkovo povstání – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Kościuszkovo povstání" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9Bciuszko-opstanden" title="Kościuszko-opstanden – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Kościuszko-opstanden" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9Bciuszko-Aufstand" title="Kościuszko-Aufstand – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Kościuszko-Aufstand" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BE%CE%AD%CE%B3%CE%B5%CF%81%CF%83%CE%B7_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%9A%CE%BF%CF%83%CF%84%CF%83%CE%B9%CE%BF%CF%8D%CF%83%CE%BA%CE%BF" title="Εξέγερση του Κοστσιούσκο – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Εξέγερση του Κοστσιούσκο" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9Bciuszko_Uprising" title="Kościuszko Uprising – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Kościuszko Uprising" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Insurrecci%C3%B3n_de_Ko%C5%9Bciuszko" title="Insurrección de Kościuszko – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Insurrección de Kościuszko" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Insurekcio_de_Ko%C5%9Bciuszko" title="Insurekcio de Kościuszko – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Insurekcio de Kościuszko" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9Bciuszkoren_matxinada" title="Kościuszkoren matxinada – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Kościuszkoren matxinada" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Insurrection_de_Ko%C5%9Bciuszko" title="Insurrection de Kościuszko – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Insurrection de Kościuszko" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%BD%94%EC%8B%9C%EC%B9%98%EC%9A%B0%EC%8A%88%EC%BD%94_%EB%B4%89%EA%B8%B0" title="코시치우슈코 봉기 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="코시치우슈코 봉기" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8F%D5%A1%D5%A4%D5%A5%D5%B8%D6%82%D5%B7_%D4%BF%D5%B8%D5%BD%D5%BF%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B7%D5%AF%D5%B8%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Տադեուշ Կոստյուշկոյի ապստամբություն – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Տադեուշ Կոստյուշկոյի ապստամբություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9Bciuszkov_ustanak" title="Kościuszkov ustanak – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Kościuszkov ustanak" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Pemberontakan_Ko%C5%9Bciuszko" title="Pemberontakan Kościuszko – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Pemberontakan Kościuszko" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Insurrezione_di_Ko%C5%9Bciuszko" title="Insurrezione di Kościuszko – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Insurrezione di Kościuszko" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%A8%D7%93_%D7%A7%D7%95%D7%A9%D7%A6%27%D7%95%D7%A9%D7%A7%D7%95" title="מרד קושצ'ושקו – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="מרד קושצ'ושקו" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8E%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%83_%D0%BA%D1%8A%D0%BE%D0%B7%D0%B3%D1%8A%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%83%D1%83" title="Костюшкону къозгъалыуу – karaczajsko-bałkarski" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Костюшкону къозгъалыуу" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="karaczajsko-bałkarski" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8E%D1%88%D0%BA%D0%BE_%D0%BA%D3%A9%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96%D0%BB%D1%96%D1%81%D1%96" title="Костюшко көтерілісі – kazachski" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Костюшко көтерілісі" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazachski" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8F%D0%BA_%D0%BA%D3%A9%D1%82%D3%A9%D1%80%D2%AF%D0%BB%D2%AF%D1%88%D2%AF_(1794)" title="Поляк көтөрүлүшү (1794) – kirgiski" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Поляк көтөрүлүшү (1794)" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiski" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Koscju%C5%A1ko_sacel%C5%A1an%C4%81s" title="Koscjuško sacelšanās – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Koscjuško sacelšanās" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/1794_m._sukilimas" title="1794 m. sukilimas – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="1794 m. sukilimas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B3%E3%82%B7%E3%83%81%E3%83%A5%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%82%B3%E3%81%AE%E8%9C%82%E8%B5%B7" title="コシチュシュコの蜂起 – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="コシチュシュコの蜂起" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9Bciuszkooppstanden" title="Kościuszkooppstanden – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Kościuszkooppstanden" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Insureccion_de_Kosciuszko" title="Insureccion de Kosciuszko – oksytański" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Insureccion de Kosciuszko" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksytański" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Revolta_de_Ko%C5%9Bciuszko" title="Revolta de Kościuszko – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Revolta de Kościuszko" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Insurec%C8%9Bia_lui_Ko%C5%9Bciuszko" title="Insurecția lui Kościuszko – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Insurecția lui Kościuszko" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%9A%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8E%D1%88%D0%BA%D0%BE" title="Восстание Костюшко – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Восстание Костюшко" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9Bciuszkovo_povstanie" title="Kościuszkovo povstanie – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Kościuszkovo povstanie" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9Bciuszkova_vstaja" title="Kościuszkova vstaja – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Kościuszkova vstaja" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%88%D1%9B%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%B2_%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BA" title="Кошћушков устанак – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Кошћушков устанак" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9Bciuszkov_ustanak" title="Kościuszkov ustanak – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Kościuszkov ustanak" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9Bciuszkon_kapina" title="Kościuszkon kapina – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kościuszkon kapina" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9Bciuszko-upproret" title="Kościuszko-upproret – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Kościuszko-upproret" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9Bciuszko_Ayaklanmas%C4%B1" title="Kościuszko Ayaklanması – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Kościuszko Ayaklanması" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B2%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8F_%D0%9A%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8E%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Повстання Костюшка – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Повстання Костюшка" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Cu%E1%BB%99c_n%E1%BB%95i_d%E1%BA%ADy_Ko%C5%9Bciuszko" title="Cuộc nổi dậy Kościuszko – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Cuộc nổi dậy Kościuszko" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9F%AF%E6%96%AF%E4%B8%98%E4%BB%80%E7%A7%91%E8%B5%B7%E4%B9%89" title="柯斯丘什科起义 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="柯斯丘什科起义" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q849176#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&stable=1"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-current" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&stable=0&redirect=no" title="Pokaż oczekujące zmiany dla tej strony [v]" accesskey="v"><span>Oczekuje na przejrzenie</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&oldid=75941407&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&stable=1"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-current" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&stable=0&redirect=no"><span>Oczekuje na przejrzenie</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&oldid=75941407&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&oldid=75941407" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&id=75941407&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FInsurekcja_ko%25C5%259Bciuszkowska"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FInsurekcja_ko%25C5%259Bciuszkowska"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Insurekcja+ko%C5%9Bciuszkowska"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Ko%C5%9Bciuszko_Uprising" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska" hreflang="pl"><span>Wikicytaty</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q849176" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-indicator-fr-review-status" class="mw-indicator"><indicator name="fr-review-status" class="mw-fr-review-status-indicator" id="mw-fr-revision-toggle"><span class="cdx-fr-css-icon-review--status--stable"></span><b>Przejrzana</b></indicator></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><div id="mw-fr-revision-messages"><div id="mw-fr-revision-details" class="mw-fr-revision-details-dialog" style="display:none;"><div tabindex="0"></div><div class="cdx-dialog cdx-dialog--horizontal-actions"><header class="cdx-dialog__header cdx-dialog__header--default"><div class="cdx-dialog__header__title-group"><h2 class="cdx-dialog__header__title">Status wersji strony</h2><p class="cdx-dialog__header__subtitle">To jest wersja przejrzana tej strony</p></div><button class="cdx-button cdx-button--action-default cdx-button--weight-quiet
							cdx-button--size-medium cdx-button--icon-only cdx-dialog__header__close-button" aria-label="Zamknij" onclick="document.getElementById("mw-fr-revision-details").style.display = "none";" type="submit"><span class="cdx-icon cdx-icon--medium
							cdx-fr-css-icon--close"></span></button></header><div class="cdx-dialog__body">To jest najnowsza <a href="/wiki/Wikipedia:Wersje_przejrzane" title="Wikipedia:Wersje przejrzane">wersja przejrzana</a>, która została <a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Specjalna:Rejestr&type=review&page=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska">oznaczona</a> <i>2 lut 2025</i>. Od tego czasu wykonano <a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&oldid=75941407&diff=cur">3 zmiany</a>, które oczekują na przejrzenie.</div></div><div tabindex="0"></div></div></div></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71424948">.mw-parser-output .infobox.wojna .naglowek{background:#ddd;text-align:center;border:1px solid #aaa}.mw-parser-output .infobox.wojna-najnowsze .naglowek{background:LightSteelBlue}.mw-parser-output .infobox.wojna-nowozytnosc .naglowek{background:LightGreen}.mw-parser-output .infobox.wojna-starozytnosc .naglowek{background:DarkSalmon}.mw-parser-output .infobox.wojna-sredniowiecze .naglowek{background:LightGray}.mw-parser-output .infobox.wojna-fikcyjna .naglowek{background:#ccccff}</style> <table class="infobox wojna wojna-nowozytnosc"> <caption class="naglowek"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r75562627">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">Insurekcja kościuszkowska</div> </caption> <tbody><tr> <td colspan="2" style="background:#eee; color:black; text-align:center; font-style:italic; border-bottom:1px solid #aaa;"><a href="/wiki/Wojna_polsko-rosyjska" class="mw-disambig" title="Wojna polsko-rosyjska">wojny polsko-rosyjskie</a> </td></tr> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Rp_1794.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Ilustracja" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Rp_1794.jpg/191px-Rp_1794.jpg" decoding="async" width="191" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Rp_1794.jpg/287px-Rp_1794.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Rp_1794.jpg/383px-Rp_1794.jpg 2x" data-file-width="1084" data-file-height="1358" /></a></span> </td></tr> <tr> <th>Czas </th> <td> <p>24 marca – 16 listopada 1794 </p> </td></tr> <tr> <th>Terytorium </th> <td> <p><a href="/wiki/Rzeczpospolita_Obojga_Narod%C3%B3w" title="Rzeczpospolita Obojga Narodów">Rzeczpospolita</a>, <a href="/wiki/Zab%C3%B3r_pruski" title="Zabór pruski">zabór pruski</a>, <a href="/wiki/Zab%C3%B3r_rosyjski" title="Zabór rosyjski">zabór rosyjski</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Wynik </th> <td> <p>zwycięstwo <a href="/wiki/Imperium_Rosyjskie" title="Imperium Rosyjskie">Imperium Rosyjskiego</a> i <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Prus" title="Królestwo Prus">Królestwa Prus</a><br /><a href="/wiki/III_rozbi%C3%B3r_Polski" title="III rozbiór Polski">III rozbiór Polski</a> (upadek <a href="/wiki/Rzeczpospolita_Obojga_Narod%C3%B3w" title="Rzeczpospolita Obojga Narodów">Rzeczypospolitej</a>) </p> </td></tr> <tr> <th colspan="2" class="naglowek" style="font-weight:bold;">Strony konfliktu </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="iboxtab fixed"> <tbody><tr class="ibox2x1"> <td><span class="flagicon"></span><a href="/wiki/Rzeczpospolita_Obojga_Narod%C3%B3w" title="Rzeczpospolita Obojga Narodów">I Rzeczpospolita</a> </td> <td><span class="flagicon"></span><a href="/wiki/Imperium_Rosyjskie" title="Imperium Rosyjskie">Imperium Rosyjskie</a><br /><span class="flagicon"></span><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Prus" title="Królestwo Prus">Królestwo Prus</a> </td></tr> </tbody></table> </td></tr> <tr> <th colspan="2" class="naglowek" style="font-weight:bold;">Dowódcy </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="iboxtab fixed"> <tbody><tr class="ibox2x1"> <td><a href="/wiki/Tadeusz_Ko%C5%9Bciuszko" title="Tadeusz Kościuszko">Tadeusz Kościuszko</a> <small>(do 12 października 1794)</small><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br /><a href="/wiki/Tomasz_Wawrzecki" title="Tomasz Wawrzecki">Tomasz Wawrzecki</a><br /><small>(od 12 października 1794)</small><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td><a href="/wiki/Niko%C5%82aj_Repnin" title="Nikołaj Repnin">Nikołaj Repnin</a> <small>(generał <i>en chef</i> wojsk rosyjskich na <a href="/wiki/Wielkie_Ksi%C4%99stwo_Litewskie" title="Wielkie Księstwo Litewskie">Litwie</a>, kierownik całej akcji przeciwko powstaniu od 3 maja 1794 r.)</small><br /><a href="/w/index.php?title=Iwan_Pietrowicz_Sa%C5%82tykow&action=edit&redlink=1" class="new" title="Iwan Pietrowicz Sałtykow (strona nie istnieje)">Iwan Pietrowicz Sałtykow</a> <small>(generał <i>en chef</i> wojsk rosyjskich na Ukrainie)</small><br /><a href="/wiki/Osip_Igelstr%C3%B6m" title="Osip Igelström">Osip Igelström</a> <small>(generał <i>en chef</i> wojsk rosyjskich w <a href="/wiki/Korona_Kr%C3%B3lestwa_Polskiego" title="Korona Królestwa Polskiego">Koronie</a>)</small><br /><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> </tbody></table> </td></tr> <tr style="display:none;"> <th colspan="2">brak współrzędnych </th></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ko%C5%9Bciuszko_Uprising" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/60px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ko%C5%9Bciuszko_Uprising" class="extiw" title="commons:Category:Kościuszko Uprising">Multimedia w Wikimedia Commons</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska" title="Wikicytaty"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/24px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/35px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/47px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska" class="extiw" title="q:Insurekcja kościuszkowska">Cytaty w Wikicytatach</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://pl.wikisource.org/wiki/Kategoria:Powstanie_ko%C5%9Bciuszkowskie" title="Źródła"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/40px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="27" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/60px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://pl.wikisource.org/wiki/Kategoria:Powstanie_ko%C5%9Bciuszkowskie" class="extiw" title="s:Kategoria:Powstanie kościuszkowskie">Teksty w Wikiźródłach</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Tadeusz_Ko%C5%9Bciuszko.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Tadeusz_Ko%C5%9Bciuszko.PNG/220px-Tadeusz_Ko%C5%9Bciuszko.PNG" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Tadeusz_Ko%C5%9Bciuszko.PNG/330px-Tadeusz_Ko%C5%9Bciuszko.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Tadeusz_Ko%C5%9Bciuszko.PNG/440px-Tadeusz_Ko%C5%9Bciuszko.PNG 2x" data-file-width="500" data-file-height="667" /></a><figcaption>gen. <a href="/wiki/Tadeusz_Ko%C5%9Bciuszko" title="Tadeusz Kościuszko">Tadeusz Kościuszko</a>, <a href="/wiki/Najwy%C5%BCszy_Naczelnik_Si%C5%82y_Zbrojnej_Narodowej" title="Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej">Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej</a> w insurekcji 1794 roku, portret pędzla <a href="/wiki/Kazimierz_Wojniakowski" title="Kazimierz Wojniakowski">Kazimierza Wojniakowskiego</a> sprzed 1812 roku</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Che%C5%82mo%C5%84ski_Modlitwa_przed_bitwa.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Che%C5%82mo%C5%84ski_Modlitwa_przed_bitwa.jpg/220px-Che%C5%82mo%C5%84ski_Modlitwa_przed_bitwa.jpg" decoding="async" width="220" height="156" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Che%C5%82mo%C5%84ski_Modlitwa_przed_bitwa.jpg/330px-Che%C5%82mo%C5%84ski_Modlitwa_przed_bitwa.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Che%C5%82mo%C5%84ski_Modlitwa_przed_bitwa.jpg/440px-Che%C5%82mo%C5%84ski_Modlitwa_przed_bitwa.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="566" /></a><figcaption><a href="/wiki/J%C3%B3zef_Che%C5%82mo%C5%84ski" title="Józef Chełmoński">Józef Chełmoński</a>, <i><a href="/wiki/Rac%C5%82awice_(obraz_J%C3%B3zefa_Che%C5%82mo%C5%84skiego)" title="Racławice (obraz Józefa Chełmońskiego)">Racławice</a></i>, 1906</figcaption></figure> <p><b>Insurekcja kościuszkowska</b>, <b>powstanie kościuszkowskie</b>, daw. <b>rewolucja polska 1794 roku</b><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> – <a href="/wiki/Rzeczpospolita_Obojga_Narod%C3%B3w" title="Rzeczpospolita Obojga Narodów">polskie</a> <a href="/wiki/Powstanie" title="Powstanie">powstanie</a> narodowe przeciw <a href="/wiki/Imperium_Rosyjskie" title="Imperium Rosyjskie">Rosji</a> i <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Prus" title="Królestwo Prus">Prusom</a> w 1794 roku, które obejmowało również <a href="/wiki/Insurekcja_warszawska" title="Insurekcja warszawska">insurekcję warszawską</a>, <a href="/wiki/Insurekcja_wile%C5%84ska" title="Insurekcja wileńska">wileńską</a>, <a href="/wiki/Powstanie_kurlandzkie" title="Powstanie kurlandzkie">kurlandzką</a>, <a href="/wiki/Powstanie_wielkopolskie_(1794)" title="Powstanie wielkopolskie (1794)">wielkopolską</a> i kilka innych. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geneza">Geneza</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Geneza" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Geneza"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Po klęsce w <a href="/wiki/Wojna_polsko-rosyjska_(1792)" title="Wojna polsko-rosyjska (1792)">wojnie polsko-rosyjskiej</a> w 1792 roku terytorium <a href="/wiki/Rzeczpospolita_Obojga_Narod%C3%B3w" title="Rzeczpospolita Obojga Narodów">Rzeczypospolitej</a> było okupowane przez <a href="/wiki/Armia_Imperium_Rosyjskiego" title="Armia Imperium Rosyjskiego">wojska rosyjskie</a>. Władze <a href="/wiki/Konfederacja_targowicka" title="Konfederacja targowicka">konfederacji targowickiej</a> pod dyktatem <a href="/wiki/Ambasadorowie_i_pos%C5%82owie_rosyjscy_w_Rzeczypospolitej_1763%E2%80%931794" title="Ambasadorowie i posłowie rosyjscy w Rzeczypospolitej 1763–1794">posła rosyjskiego</a> przeprowadziły likwidację dzieła <a href="/wiki/Konstytucja_3_maja" title="Konstytucja 3 maja">Konstytucji 3 maja</a>. Wojska rosyjskie dokonywały wielu grabieży połączonych z represjami politycznymi. Nastąpiło załamanie gospodarcze i finansowe państwa. <a href="/wiki/Kryzys_bankowy_w_Polsce_w_1793" title="Kryzys bankowy w Polsce w 1793">Upadło siedem największych banków warszawskich</a>, łącznie z domem bankowym <a href="/wiki/Piotr_Fergusson_Tepper" title="Piotr Fergusson Tepper">Piotra Fergussona Teppera</a>. Potęgowała się drożyzna żywności. Targowiczanie wprowadzili <a href="/wiki/Cenzura" title="Cenzura">cenzurę</a>, zakazując wyrażania opinii krytycznych wobec rządów konfederacji targowickiej i <a href="/wiki/Katarzyna_II_Wielka" title="Katarzyna II Wielka">Katarzyny II</a> (tytułowanej oficjalnie „Najjaśniejszą Imperatorową”) oraz jej czeladzi wojskowej i cywilnej. Zlikwidowano proreformatorskie tytuły prasowe. W księgarniach przeprowadzano <a href="/wiki/Cenzura" title="Cenzura">spisy książek zakazanych</a>. Nastąpiło przerwanie kontaktów kulturalnych z <a href="/wiki/Europa_Zachodnia" title="Europa Zachodnia">Europą Zachodnią</a>. Zmuszono do wyjazdu ze stolicy posła <a href="/wiki/I_Republika_Francuska" title="I Republika Francuska">francuskiego</a> <a href="/wiki/Marie_Louis_Descorches" title="Marie Louis Descorches">Marie Louisa Descorchesa</a>. Policja represjonowała najmniejszy objaw sympatii dla <a href="/wiki/Rewolucja_francuska" title="Rewolucja francuska">rewolucji francuskiej</a>. Społeczeństwo polskie przeprowadziło bojkot towarzyski <a href="/wiki/Rosjanie" title="Rosjanie">Rosjan</a> – np. dowódca wojsk rosyjskich w Warszawie gen. <a href="/wiki/Michai%C5%82_Kachowski" title="Michaił Kachowski">Michaił Kachowski</a> nie mógł zorganizować balu, ponieważ damy polskie odmówiły przyjęcia zaproszeń. </p><p>W 1793 roku <a href="/wiki/Sejm_grodzie%C5%84ski_(1793)" title="Sejm grodzieński (1793)">Sejm Grodzieński</a> przeprowadził <a href="/wiki/II_rozbi%C3%B3r_Polski" title="II rozbiór Polski">II rozbiór Polski</a>. W tym czasie wpływowa na dworze Katarzyny II frakcja Zubowów parła do ostatecznej likwidacji państwa polskiego przez sprowokowanie powstania. W grudniu 1793 roku zwolennika zachowania Rzeczypospolitej jako <a href="/wiki/Protektorat" title="Protektorat">protektoratu</a> rosyjskiego posła <a href="/wiki/Jakob_Sievers" title="Jakob Sievers">Jakoba Sieversa</a> zastąpił <a href="/wiki/Osip_Igelstr%C3%B6m" title="Osip Igelström">Osip Igelström</a>. Zabronił on noszenia <a href="/wiki/Order_Virtuti_Militari" title="Order Virtuti Militari">Orderu Virtuti Militari</a> oraz publikowania ustaw Sejmu Grodzieńskiego bez uprzedniego ocenzurowania ich w ambasadzie rosyjskiej. W ogóle nie został też on przedstawiony <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_August_Poniatowski" title="Stanisław August Poniatowski">Stanisławowi Augustowi</a> jako nowy przedstawiciel Rosji. Igelström rozbudował policję w Warszawie, na czele której stanął Karol Bauer. Opłacał całą rzeszę agentów, którzy penetrowali środowiska rzemieślnicze, sklepy, kościoły, przeniknęli także na dwór królewski. </p><p>Rzeczpospolita po drugim rozbiorze nie była już zdolna do samodzielnego bytu państwowego, a dalszy zabór jej ziem był tylko kwestią czasu. Powstanie kościuszkowskie było ostatnią próbą ratowania niepodległości<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sprzysiężenie_przedpowstańcze"><span id="Sprzysi.C4.99.C5.BCenie_przedpowsta.C5.84cze"></span>Sprzysiężenie przedpowstańcze</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Sprzysiężenie przedpowstańcze" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Sprzysiężenie przedpowstańcze"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Spisek zawiązał się w grudniu 1792 roku na emigracji i na przełomie 1792/1793 roku w kraju. Ośrodkiem emigracji przedpowstańczej była <a href="/wiki/Saksonia" title="Saksonia">Saksonia</a> (<a href="/wiki/Drezno" title="Drezno">Drezno</a> i <a href="/wiki/Lipsk" title="Lipsk">Lipsk</a>), gdzie <a href="/wiki/Ignacy_Potocki" title="Ignacy Potocki">Ignacy Potocki</a>, <a href="/wiki/Hugo_Ko%C5%82%C5%82%C4%85taj" title="Hugo Kołłątaj">Hugo Kołłątaj</a> i <a href="/wiki/Tadeusz_Ko%C5%9Bciuszko" title="Tadeusz Kościuszko">Tadeusz Kościuszko</a> zawiązali sprzysiężenie. </p><p> Uznano konieczność ustanowienia dyktatury wojskowej i powierzenie jej Kościuszce. Jak pisał Hugo Kołłątaj w swoim dzienniku: <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74506874">.mw-parser-output div.cytat{display:table;border:1px solid #a2a9b1;padding:0;margin-top:0.5em;margin-bottom:0.8em;background:#f8f9fa}.mw-parser-output div.cytat>blockquote{margin:0;padding:0.5em 1.5em}.mw-parser-output div.cytat-zrodlo{text-align:right;padding:0 1em 0.5em 1.5em}.mw-parser-output div.cytat-zrodlo::before{content:"— "}.mw-parser-output div.cytat.środek{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output div.cytat.prawy{float:right;clear:right;margin-left:1.4em}.mw-parser-output div.cytat.lewy{float:left;clear:left;margin-right:1.4em}.mw-parser-output div.cytat.prawy:not([style]),.mw-parser-output div.cytat.lewy:not([style]){max-width:25em}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output div.cytat{background-color:#202122;border-color:#2e3136}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output div.cytat{background-color:#202122;border-color:#2e3136}}</style></p><div class="cytat"> <blockquote> <p>Dla uchronienia się od nieszczęśliwych wypadków rewolucyi francuskiej, zgodziliśmy się, że insurekcja w Polsce powinna być pod dyktaturą jednego człowieka, który by pozyskał powszechne zaufanie. Cały naród wskazał do tego Kościuszkę<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> </blockquote> </div> <p>Do sprzysiężenia w kraju przystąpili dawni członkowie <a href="/wiki/Zgromadzenie_Przyjaci%C3%B3%C5%82_Konstytucji_Rz%C4%85dowej" title="Zgromadzenie Przyjaciół Konstytucji Rządowej">Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej</a> z czasów <a href="/wiki/Sejm_Czteroletni" title="Sejm Czteroletni">Sejmu Czteroletniego</a>, przeważnie <a href="/wiki/Wolnomularstwo" title="Wolnomularstwo">masoni</a>. Przedstawiciele prawicy spisku krajowego byli zwolennikami odrodzenia Rzeczypospolitej z czasów Konstytucji 3 maja, dążyli do przeprowadzenia powstania tylko siłami wojska, bez powoływania pod broń mieszczan i chłopów. Prawicę reprezentowali: <a href="/wiki/Ignacy_J%C3%B3zef_Dzia%C5%82y%C5%84ski" title="Ignacy Józef Działyński">Ignacy Józef Działyński</a>, <a href="/wiki/Andrzej_Kapostas" title="Andrzej Kapostas">Andrzej Kapostas</a>, <a href="/wiki/Micha%C5%82_Ambro%C5%BCy_Kochanowski" title="Michał Ambroży Kochanowski">Michał Ambroży Kochanowski</a>, <a href="/wiki/Micha%C5%82_Wulfers" title="Michał Wulfers">Michał Wulfers</a>, <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Wojczy%C5%84ski" title="Stanisław Wojczyński">Stanisław Wojczyński</a>, <a href="/wiki/Ignacy_Wyssogota_Zakrzewski" title="Ignacy Wyssogota Zakrzewski">Ignacy Wyssogota Zakrzewski</a>, <a href="/wiki/Feliks_Franciszek_%C5%81ubie%C5%84ski" title="Feliks Franciszek Łubieński">Feliks Franciszek Łubieński</a>, <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Wybicki" title="Józef Wybicki">Józef Wybicki</a>, <a href="/wiki/Franciszek_Piotr_Potocki" title="Franciszek Piotr Potocki">Franciszek Piotr Potocki</a>, <a href="/wiki/Aleksander_Linowski" title="Aleksander Linowski">Aleksander Linowski</a>. Lewicę, która w czasie powstania przekształci się w <a href="/wiki/Jakobini_polscy" title="Jakobini polscy">jakobinów polskich</a>, reprezentowali zwolennicy działań radykalnych m.in. <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Zaj%C4%85czek" title="Józef Zajączek">Józef Zajączek</a> i <a href="/wiki/Jakub_Jasi%C5%84ski_(genera%C5%82)" title="Jakub Jasiński (generał)">Jakub Jasiński</a>. </p><p> Kościuszko w instrukcji do przywódców tajnego sprzysiężenia pisał: <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74506874" /></p><div class="cytat"> <blockquote> <p>Tak chwalebny cel wydźwignienia Narodu z jarzma niewoli pośród najtrudniejszych zawad powinien być dobrze zważony, nie w prędkości uczucia obywatelskiego, ale w zimnym rozsądku, zastanawiającym się na wszystko, aby nie pogrążyć kraj w większą niewolę jeszcze zatraceniem nawet kiedyś nadziei odzyskania onej<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (pisownia oryginalna) </p> </blockquote> </div> <p>Z kolei Hugo Kołłątaj obawiał się, by w reakcji na gwałty konfederacji targowickiej nie zrobiła się „jaka licha barszczyzna na ostatnie kraju nieszczęście”<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Zobacz też kategorię: <a href="/wiki/Kategoria:Cz%C5%82onkowie_konspiracji_poprzedzaj%C4%85cej_wybuch_powstania_ko%C5%9Bciuszkowskiego" title="Kategoria:Członkowie konspiracji poprzedzającej wybuch powstania kościuszkowskiego">Członkowie konspiracji poprzedzającej wybuch powstania kościuszkowskiego</a>.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Próba_porozumienia_z_rewolucyjną_Francją"><span id="Pr.C3.B3ba_porozumienia_z_rewolucyjn.C4.85_Francj.C4.85"></span>Próba porozumienia z rewolucyjną Francją</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Próba porozumienia z rewolucyjną Francją" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Próba porozumienia z rewolucyjną Francją"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Po obaleniu Konstytucji 3 maja część wspierających ją emigrantów osiadła w <a href="/wiki/Lipsk" title="Lipsk">Lipsku</a>, gdzie Marie Louis Descorches doprowadził do powstania tzw. Komitetu Emigracyjnego. Racja stanu zmuszała do szukania pomocy we Francji, niezależnie od opinii o jakobinach i ich rządach<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, dlatego na początku 1793 roku komitet wysłał w tajnej misji do <a href="/wiki/Pary%C5%BC" title="Paryż">Paryża</a> <a href="/wiki/Tadeusz_Ko%C5%9Bciuszko" title="Tadeusz Kościuszko">Tadeusza Kościuszkę</a>, który miał przedstawić rządowi francuskiemu plan zakładający wzniecenie w Polsce przy pomocy francuskiej <i>rewolucji całkowitej</i> i rozpoczęcie wojny z Rosją, Austrią i Prusami. </p><p>Zaszło nieporozumienie, gdyż wyraz „rewolucja” co innego znaczył w Polsce, a co innego we Francji. Kościuszko zdał sobie sprawę z tego, że o ile Francja popierałaby „rewolucję społeczną”, o tyle wobec polskiej „rewolucji zupełnie wojskowej” zachowa się obojętnie<sup id="cite_ref-autonazwa1_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-autonazwa1-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup title="Te informacje wymagają weryfikacji">[<a href="/wiki/Wikipedia:Weryfikowalno%C5%9B%C4%87" title="Wikipedia:Weryfikowalność">wymaga weryfikacji?</a>]</sup>. Ostatecznie paryska misja Kościuszki nie przyniosła zamierzonego skutku, rząd francuski nie złożył żadnych zobowiązań stronie polskiej, zachęcając jedynie do wywołania powstania<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>W czasie przejazdu przez Belgię Kościuszko spotkał się z generałem <a href="/wiki/Charles_Fran%C3%A7ois_Dumouriez" title="Charles François Dumouriez">Charlesem François Dumouriezem</a>, którego zapoznał z planami przeprowadzenia insurekcji w Polsce. Pozostający w zmowie z Austriakami Dumouriez wydał im plany, ci oddali je Rosjanom<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Na początku lutego 1794 roku dotarł do Paryża <a href="/wiki/Franciszek_Barss" title="Franciszek Barss">Franciszek Barss</a>, by ponowić próbę uzyskania pomocy od Francji. Urzędowa odpowiedź brzmiała: „Rzeczpospolita nie może skutecznie poprzeć uzbrojeń Polaków; zresztą Polacy nie pojmują wszechwładztwa ludu; nie zdołają wywołać zaburzenia w Rosji. Proponowana przez nich hipoteka na starostwach i na dobrach narodowych do wysokości 12 milionów, których zaliczenia żądają, jest zbyt nieokreślona i za mało bezpieczna, żeby na nią liczyć można było<sup id="cite_ref-autonazwa1_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-autonazwa1-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.” </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Wybuch">Wybuch</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Wybuch" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wybuch"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Consecration_of_the_sabres_of_Tadeusz_Ko%C5%9Bciuszko_and_J%C3%B3zef_Wodzicki_in_Krak%C3%B3w_in_1794.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Consecration_of_the_sabres_of_Tadeusz_Ko%C5%9Bciuszko_and_J%C3%B3zef_Wodzicki_in_Krak%C3%B3w_in_1794.PNG/220px-Consecration_of_the_sabres_of_Tadeusz_Ko%C5%9Bciuszko_and_J%C3%B3zef_Wodzicki_in_Krak%C3%B3w_in_1794.PNG" decoding="async" width="220" height="265" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Consecration_of_the_sabres_of_Tadeusz_Ko%C5%9Bciuszko_and_J%C3%B3zef_Wodzicki_in_Krak%C3%B3w_in_1794.PNG/330px-Consecration_of_the_sabres_of_Tadeusz_Ko%C5%9Bciuszko_and_J%C3%B3zef_Wodzicki_in_Krak%C3%B3w_in_1794.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/18/Consecration_of_the_sabres_of_Tadeusz_Ko%C5%9Bciuszko_and_J%C3%B3zef_Wodzicki_in_Krak%C3%B3w_in_1794.PNG 2x" data-file-width="399" data-file-height="480" /></a><figcaption>Poświęcenie szabel w domku loretańskim</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Akt_powstania_kosciuszkowskiego.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Akt_powstania_kosciuszkowskiego.jpg/220px-Akt_powstania_kosciuszkowskiego.jpg" decoding="async" width="220" height="368" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Akt_powstania_kosciuszkowskiego.jpg/330px-Akt_powstania_kosciuszkowskiego.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Akt_powstania_kosciuszkowskiego.jpg/440px-Akt_powstania_kosciuszkowskiego.jpg 2x" data-file-width="4639" data-file-height="7764" /></a><figcaption><a href="https://pl.wikisource.org/wiki/Akt_powstania_ko%C5%9Bciuszkowskiego_24_marca_1794" class="extiw" title="s:Akt powstania kościuszkowskiego 24 marca 1794">Akt powstania kościuszkowskiego 24 marca 1794</a></figcaption></figure> <p>11 września 1793 roku Kościuszko spotkał się w <a href="/wiki/Podg%C3%B3rze_(Krak%C3%B3w)" title="Podgórze (Kraków)">Podgórzu</a> pod <a href="/wiki/Krak%C3%B3w" title="Kraków">Krakowem</a> z przedstawicielami sprzysiężenia krajowego, gdzie omówił plany przebiegu powstania. 11 lutego 1794 roku <a href="/wiki/Rada_Nieustaj%C4%85ca" title="Rada Nieustająca">Rada Nieustająca</a> rozpatrzyła notę <a href="/wiki/Ambasadorowie_i_pos%C5%82owie_rosyjscy_w_Rzeczypospolitej_1763%E2%80%931794" title="Ambasadorowie i posłowie rosyjscy w Rzeczypospolitej 1763–1794">posła rosyjskiego</a>, który uzależniał udzielenie gwarancji dla pożyczki zagranicznej od przeprowadzenia redukcji wojska. Plany redukcji <a href="/wiki/Armia_koronna" title="Armia koronna">armii koronnej</a> opracowali gen. <a href="/wiki/Jan_August_Cichocki" title="Jan August Cichocki">Jan August Cichocki</a> i gen. <a href="/wiki/Jan_Henryk_D%C4%85browski" title="Jan Henryk Dąbrowski">Jan Henryk Dąbrowski</a>. W lutym 1794 roku Rada Nieustająca zatwierdziła nowe etaty armii koronnej i <a href="/wiki/Armia_Wielkiego_Ksi%C4%99stwa_Litewskiego" title="Armia Wielkiego Księstwa Litewskiego">armii Wielkiego Księstwa Litewskiego</a><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. 21 lutego 1794 Rada Nieustająca na polecenie posła rosyjskiego <a href="/wiki/Osip_Igelstr%C3%B6m" title="Osip Igelström">Osipa Igelströma</a> uchwaliła redukcję wojska Rzeczypospolitej o połowę oraz przymusowy werbunek zredukowanych do wojska rosyjskiego i pruskiego. Była to wyraźna prowokacja, która spowodowała wybuch powstania<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Insurekcja<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> rozpoczęła się 12 marca 1794, gdy generał <a href="/wiki/Antoni_J%C3%B3zef_Madali%C5%84ski" title="Antoni Józef Madaliński">Antoni Józef Madaliński</a> odmówił poddania się redukcji <a href="/wiki/1_Brygada_Kawalerii_Narodowej_(koronna)" title="1 Brygada Kawalerii Narodowej (koronna)">I Wielkopolskiej Brygady</a> <a href="/wiki/Kawaleria_Narodowa" title="Kawaleria Narodowa">Kawalerii Narodowej</a> i na jej czele wyruszył z <a href="/wiki/Ostro%C5%82%C4%99ka" title="Ostrołęka">Ostrołęki</a> w kierunku <a href="/wiki/Krak%C3%B3w" title="Kraków">Krakowa</a>. Zakończyła się 16 listopada 1794, gdy ostatnie oddziały powstańcze skapitulowały przed <a href="/wiki/Rosja" title="Rosja">Rosjanami</a> w <a href="/wiki/Radoszyce" title="Radoszyce">Radoszycach</a>. Jednak walki wciąż trwały do połowy grudnia w <a href="/wiki/Wielkopolska" title="Wielkopolska">Wielkopolsce</a> i na <a href="/wiki/Kujawy" title="Kujawy">Kujawach</a>. </p><p>Jednak za oficjalną datę rozpoczęcia insurekcji uznaje się 24 marca. Po odprawie oficerów garnizonu krakowskiego Tadeusz Kościuszko wraz z <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Wodzicki" title="Józef Wodzicki">Józefem Wodzickim</a> udali się na <a href="/wiki/Msza" title="Msza">mszę</a> do <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Zwiastowania_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Krakowie" title="Kościół Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Krakowie">kościoła kapucynów</a>, po wysłuchaniu której w <a href="/wiki/Domek_loreta%C5%84ski_w_Krakowie" title="Domek loretański w Krakowie">domku loretańskim</a> złożyli u stóp ołtarza szable, które zostały poświęcone przez gwardiana. Następnie ująwszy szable w ręce, ślubowali, że gotowi są oddać swoje życie dla obrony ojczyzny<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Około godziny 10 na <a href="/wiki/Rynek_G%C5%82%C3%B3wny_w_Krakowie" title="Rynek Główny w Krakowie">rynku krakowskim</a> pojawił się <a href="/wiki/Tadeusz_Ko%C5%9Bciuszko" title="Tadeusz Kościuszko">Tadeusz Kościuszko</a>, po czym odczytano akt powstania oraz Kościuszko złożył przysięgę: </p> <blockquote><p><i>Ja, Tadeusz Kościuszko, przysięgam w obliczu Boga całemu Narodowi Polskiemu, iż powierzonej mi władzy na niczyj prywatny ucisk nie użyję, lecz jedynie jej dla obrony całości granic, odzyskania samowładności Narodu i ugruntowania powszechnej wolności używać będę. Tak mi Panie Boże dopomóż i niewinna męka Syna Jego.</i></p></blockquote> <p>Akt powstania nadawał Kościuszce tytuł <a href="/wiki/Najwy%C5%BCszy_Naczelnik_Si%C5%82y_Zbrojnej_Narodowej" title="Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej">Najwyższego Naczelnika Siły Zbrojnej Narodowej</a> i składał w jego ręce całkowitą władzę. Poważnym problemem stało się rozbudowanie szczupłych dotychczas wojsk powstańczych. Kościuszko <i>...rozporządzał jednym bataljonem regimentu II (Wodzickiego) i jednym III (Czapskiego) w łącznej sile 800 ludzi, i brygadą Manżeta (10 szwadronów). W tym czasie zbliżał się do Krakowa brygadjer Madaliński ze swą dawniej już zbuntowaną brygadą, do 1000 koni i nadciągały trzy bataljony dalsze, III i VI regimentu. Te oddziały, razem do 4000 ludzi, stanowiły jedyną czynną siłę insurekcji w chwili wybuchu</i> (pisownia oryginalna). Kościuszko wydał uniwersał, zgodnie z którym z każdych 5 domów (<i>dymów</i>) miał się stawić rekrut pieszy ubrany, oporządzony, wyposażony w karabin, pikę lub siekierę oraz jeden rekrut konny na każdych 50 <i>dymów</i>. Oprócz poboru zaciągali się także ochotnicy, którzy byli kierowani do artylerii, wojsk inżynieryjnych i formacji strzelców pieszych. Kościuszko wprowadził służbę w milicji mężczyzn w wieku 18–28 lat niemieszczących się w wojsku regularnym. Z milicji tworzone były w miastach bataliony, współdziałające z wojskiem regularnym a niekiedy regimenty piesze<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Pobór do wojska przebiegał jednak z oporami i na terenie województwa krakowskiego nie udało się osiągnąć spodziewanej liczby 10 tysięcy żołnierzy. Były również ogromne trudności z uzbrojeniem, dlatego też rozpoczęto formowanie oddziałów <a href="/wiki/Kosynierzy" title="Kosynierzy">kosynierów</a>, uzbrojonych w piki i osadzone na sztorc <a href="/wiki/Kosa_bojowa" title="Kosa bojowa">kosy</a>. </p> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Wojsko_Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki" title="Wojsko Tadeusza Kościuszki">Wojsko Tadeusza Kościuszki</a>.</i></div> <p>W sierpniu 1794 roku na terenie <a href="/wiki/Wielkopolska" title="Wielkopolska">Wielkopolski</a> wybuchło inspirowane insurekcją kościuszkowską <a href="/wiki/Powstanie_wielkopolskie_(1794)" title="Powstanie wielkopolskie (1794)">powstanie wielkopolskie</a>, które stłumione zostało przez wojsko pruskie w grudniu tego roku. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kalendarium_powstania">Kalendarium powstania</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Kalendarium powstania" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Kalendarium powstania"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="metadata plainlinks mbox mbox-content" tabindex="0"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r75537638">.mw-parser-output .mbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);border-left:10px solid var(--color-progressive,#36c);background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);box-sizing:border-box;margin:0 10%0.5em 10%;display:grid;padding:.3em;gap:.3em;grid-template-columns:60px 1fr;align-items:center;word-break:break-word}.mw-parser-output .mbox.with-iconright{grid-template-columns:60px 1fr min-content}.mw-parser-output .mbox.without-icon{grid-template-columns:1fr}.mw-parser-output .mbox.without-icon.with-iconright{grid-template-columns:1fr min-content}.mw-parser-output .mbox-iconright,.mw-parser-output .mbox-icon{justify-self:center}.mw-parser-output .mbox-icon img{max-width:100%;object-fit:contain}.mw-parser-output .mbox p{font-size:inherit;padding:0;margin:0.5em 0}.mw-parser-output .mbox-text>p:first-child{margin-top:0}.mw-parser-output .mbox-text>p:last-child{margin-bottom:0}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .mbox{margin-left:0;margin-right:0}}@media(max-width:600px){.mw-parser-output .mbox{width:100%}}@media(max-width:450px){.mw-parser-output .mbox-iconright{grid-row:2;grid-column:1/span 2;justify-self:end}.mw-parser-output .mbox.with-iconright{grid-template-columns:40px 1fr}.mw-parser-output .mbox.without-icon.with-iconright{grid-template-columns:1fr}.mw-parser-output .mbox{grid-template-columns:40px 1fr;font-size:0.85rem}}.mw-parser-output .mbox+.mbox{margin-top:calc(-0.5em + 2px)}.mw-parser-output .mbox.mbox-serious{border-left-color:#d33}.mw-parser-output .mbox.mbox-content{border-left-color:#f28500}.mw-parser-output .mbox.mbox-notice{border-left-color:var(--color-progressive,#36c)}.mw-parser-output .mbox.mbox-merge{border-left-color:#9932cc}body.ns-6 .mw-parser-output .mbox{width:unset;max-width:unset;margin-left:0;margin-right:0}</style> <div class="mbox-icon"> <div><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Weryfikowalno%C5%9B%C4%87" title="Wikipedia:Weryfikowalność"><img alt="Wikipedia:Weryfikowalność" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/50px-Question_book-4.svg.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/75px-Question_book-4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/100px-Question_book-4.svg.png 2x" data-file-width="262" data-file-height="204" /></a></span></div></div> <div class="mbox-text"> <b>Ta sekcja od 2024-10 wymaga <a href="/wiki/Wikipedia:Weryfikowalno%C5%9B%C4%87" title="Wikipedia:Weryfikowalność">zweryfikowania</a> podanych informacji.</b><div class="hide-when-compact">Należy podać wiarygodne źródła w formie <a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">przypisów bibliograficznych</a>.<br /><small>Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.</small><br /><small><i>Sprawdź w źródłach:</i> <span class="plainlinks"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/szukaj/Insurekcja+ko%C5%9Bciuszkowska.html">Encyklopedia PWN</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?as_brr=0&as_pub=-icon&q=%22Insurekcja+ko%C5%9Bciuszkowska%22">Google Books</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="http://scholar.google.com/scholar?q=%22Insurekcja+ko%C5%9Bciuszkowska%22">Google Scholar</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://fbc.pionier.net.pl/search#fq={!tag=dcterms_accessRights}dcterms_accessRights%3A%22Dost%C4%99p%20otwarty%22&q=%22Insurekcja+ko%C5%9Bciuszkowska%22">Federacja Bibliotek Cyfrowych</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bazhum.muzhp.pl/simple_search_results?search_phrase=%22Insurekcja+ko%C5%9Bciuszkowska%22">BazHum</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://yadda.icm.edu.pl/baztech/search/page.action?qt=SEARCH&q=c_0language_0eq.all*sc.article*c_0keywords_0eq.Insurekcja+ko%C5%9Bciuszkowska*l_0*c_0fulltext_0eq.all">BazTech</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rcin.org.pl/dlibra/results?q=%22Insurekcja+ko%C5%9Bciuszkowska%22&action=SimpleSearchAction&type=-6&p=0">RCIN</a> • Internet Archive (<a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/texts?query=%22Insurekcja+ko%C5%9Bciuszkowska%22">texts</a> / <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/inlibrary?query=%22Insurekcja+ko%C5%9Bciuszkowska%22">inlibrary</a>)</span></small><br /><span style="color: var(--color-subtle, #54595d); font-size:80%">Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w <a href="/wiki/Dyskusja:Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska" title="Dyskusja:Insurekcja kościuszkowska">dyskusji tej sekcji</a>.</span><br /><span style="color: var(--color-subtle, #54595d); font-size:80%"> Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon <a href="/wiki/Szablon:Dopracowa%C4%87" title="Szablon:Dopracować">{{Dopracować}}</a> z tej sekcji.</span></div> </div> </div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Smuglewicz_Kosciuszko_2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Smuglewicz_Kosciuszko_2.jpg/250px-Smuglewicz_Kosciuszko_2.jpg" decoding="async" width="250" height="217" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Smuglewicz_Kosciuszko_2.jpg/375px-Smuglewicz_Kosciuszko_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Smuglewicz_Kosciuszko_2.jpg/500px-Smuglewicz_Kosciuszko_2.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1042" /></a><figcaption>Przysięga Kościuszki na <a href="/wiki/Rynek_G%C5%82%C3%B3wny_w_Krakowie" title="Rynek Główny w Krakowie">rynku krakowskim</a> 24 marca 1794</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Raclawice_1794.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Raclawice_1794.PNG/250px-Raclawice_1794.PNG" decoding="async" width="250" height="248" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Raclawice_1794.PNG/500px-Raclawice_1794.PNG 1.5x" data-file-width="1844" data-file-height="1826" /></a><figcaption>Szkic bitwy</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Rac%C5%82awice1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Rac%C5%82awice1.jpg/250px-Rac%C5%82awice1.jpg" decoding="async" width="250" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Rac%C5%82awice1.jpg/500px-Rac%C5%82awice1.jpg 1.5x" data-file-width="700" data-file-height="505" /></a><figcaption><a href="/wiki/Bitwa_pod_Rac%C5%82awicami" title="Bitwa pod Racławicami">Bitwa pod Racławicami</a>, rys. <a href="/wiki/Aleksander_Or%C5%82owski_(malarz)" title="Aleksander Orłowski (malarz)">Aleksandra Orłowskiego</a></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bosut%C3%B3w.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Bosut%C3%B3w.jpg/250px-Bosut%C3%B3w.jpg" decoding="async" width="250" height="159" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Bosut%C3%B3w.jpg/375px-Bosut%C3%B3w.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Bosut%C3%B3w.jpg/500px-Bosut%C3%B3w.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="382" /></a><figcaption><a href="/wiki/Micha%C5%82_Stachowicz" title="Michał Stachowicz">Michał Stachowicz</a>, <i>Obóz pod Bosutowem</i></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Introduction_to_Krak%C3%B3w_12_Russian_canons_captured_in_the_Battle_of_Rac%C5%82awice_in_1794.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Introduction_to_Krak%C3%B3w_12_Russian_canons_captured_in_the_Battle_of_Rac%C5%82awice_in_1794.PNG/250px-Introduction_to_Krak%C3%B3w_12_Russian_canons_captured_in_the_Battle_of_Rac%C5%82awice_in_1794.PNG" decoding="async" width="250" height="182" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Introduction_to_Krak%C3%B3w_12_Russian_canons_captured_in_the_Battle_of_Rac%C5%82awice_in_1794.PNG/375px-Introduction_to_Krak%C3%B3w_12_Russian_canons_captured_in_the_Battle_of_Rac%C5%82awice_in_1794.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Introduction_to_Krak%C3%B3w_12_Russian_canons_captured_in_the_Battle_of_Rac%C5%82awice_in_1794.PNG/500px-Introduction_to_Krak%C3%B3w_12_Russian_canons_captured_in_the_Battle_of_Rac%C5%82awice_in_1794.PNG 2x" data-file-width="2240" data-file-height="1632" /></a><figcaption><a href="/wiki/Micha%C5%82_Stachowicz" title="Michał Stachowicz">Michał Stachowicz</a>, <i>Wprowadzenie do Krakowa 12 rosyjskich armat zdobytych pod Racławicami</i></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Stachowicz,_Ob%C3%B3z_Igo%C5%82omia_1794.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Stachowicz%2C_Ob%C3%B3z_Igo%C5%82omia_1794.jpg/250px-Stachowicz%2C_Ob%C3%B3z_Igo%C5%82omia_1794.jpg" decoding="async" width="250" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Stachowicz%2C_Ob%C3%B3z_Igo%C5%82omia_1794.jpg/500px-Stachowicz%2C_Ob%C3%B3z_Igo%C5%82omia_1794.jpg 1.5x" data-file-width="700" data-file-height="431" /></a><figcaption><a href="/wiki/Micha%C5%82_Stachowicz" title="Michał Stachowicz">Michał Stachowicz</a>, <i>Obóz w Igołomi</i></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:AGAD_Uniwersa%C5%82_po%C5%82aniecki_-_druk.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/AGAD_Uniwersa%C5%82_po%C5%82aniecki_-_druk.jpg/250px-AGAD_Uniwersa%C5%82_po%C5%82aniecki_-_druk.jpg" decoding="async" width="250" height="268" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/AGAD_Uniwersa%C5%82_po%C5%82aniecki_-_druk.jpg/500px-AGAD_Uniwersa%C5%82_po%C5%82aniecki_-_druk.jpg 1.5x" data-file-width="3000" data-file-height="3213" /></a><figcaption><a href="https://pl.wikisource.org/wiki/Uniwersa%C5%82_po%C5%82aniecki" class="extiw" title="s:Uniwersał połaniecki">uniwersał połaniecki</a></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Stachowicz,_Bitwa_pod_Szczekocinami.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Stachowicz%2C_Bitwa_pod_Szczekocinami.jpg/250px-Stachowicz%2C_Bitwa_pod_Szczekocinami.jpg" decoding="async" width="250" height="155" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Stachowicz%2C_Bitwa_pod_Szczekocinami.jpg/375px-Stachowicz%2C_Bitwa_pod_Szczekocinami.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Stachowicz%2C_Bitwa_pod_Szczekocinami.jpg/500px-Stachowicz%2C_Bitwa_pod_Szczekocinami.jpg 2x" data-file-width="700" data-file-height="433" /></a><figcaption><a href="/wiki/Micha%C5%82_Stachowicz" title="Michał Stachowicz">Michał Stachowicz</a>, <i>Bitwa pod Szczekocinami</i> 1794</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Norblin_Hanging_of_traitors_in_effigie.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Norblin_Hanging_of_traitors_in_effigie.png/250px-Norblin_Hanging_of_traitors_in_effigie.png" decoding="async" width="250" height="187" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Norblin_Hanging_of_traitors_in_effigie.png/500px-Norblin_Hanging_of_traitors_in_effigie.png 1.5x" data-file-width="2380" data-file-height="1778" /></a><figcaption><i><a href="/wiki/Wieszanie_zdrajc%C3%B3w_(obraz_Jana_Piotra_Norblina)" title="Wieszanie zdrajców (obraz Jana Piotra Norblina)">Wieszanie zdrajców</a></i> (<i><a href="/wiki/In_effigie" title="In effigie">in effigie</a></i>) na obrazie <a href="/wiki/Jan_Piotr_Norblin" title="Jan Piotr Norblin">Jana Piotra Norblina</a></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Maciejowice.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Maciejowice.JPG/250px-Maciejowice.JPG" decoding="async" width="250" height="87" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Maciejowice.JPG/375px-Maciejowice.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Maciejowice.JPG/500px-Maciejowice.JPG 2x" data-file-width="700" data-file-height="244" /></a><figcaption>Kościuszko pada ranny w bitwie pod Maciejowicami</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Rzez_Pragi.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Rzez_Pragi.jpg/250px-Rzez_Pragi.jpg" decoding="async" width="250" height="177" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Rzez_Pragi.jpg/500px-Rzez_Pragi.jpg 1.5x" data-file-width="800" data-file-height="566" /></a><figcaption>Rzeź Pragi na obrazie <a href="/wiki/Aleksander_Or%C5%82owski_(malarz)" title="Aleksander Orłowski (malarz)">Aleksandra Orłowskiego</a> z 1794</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Polish-Russian_War_of_1792.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Polish-Russian_War_of_1792.jpg/250px-Polish-Russian_War_of_1792.jpg" decoding="async" width="250" height="151" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Polish-Russian_War_of_1792.jpg/375px-Polish-Russian_War_of_1792.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Polish-Russian_War_of_1792.jpg/500px-Polish-Russian_War_of_1792.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="482" /></a><figcaption><a href="/wiki/Aleksander_Or%C5%82owski_(malarz)" title="Aleksander Orłowski (malarz)">Aleksander Orłowski</a>, <i>Bitwa wojska kościuszkowskiego z rosyjskim o przeprawę na rzece</i></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Banner_of_Ko%C5%9Bciuszko_Uprising.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Banner_of_Ko%C5%9Bciuszko_Uprising.PNG/220px-Banner_of_Ko%C5%9Bciuszko_Uprising.PNG" decoding="async" width="220" height="171" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Banner_of_Ko%C5%9Bciuszko_Uprising.PNG/330px-Banner_of_Ko%C5%9Bciuszko_Uprising.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Banner_of_Ko%C5%9Bciuszko_Uprising.PNG/440px-Banner_of_Ko%C5%9Bciuszko_Uprising.PNG 2x" data-file-width="2996" data-file-height="2331" /></a><figcaption>Chorągiew grenadierów krakowskich</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Tomasz_Wawrzecki_1.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Tomasz_Wawrzecki_1.PNG/170px-Tomasz_Wawrzecki_1.PNG" decoding="async" width="170" height="231" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Tomasz_Wawrzecki_1.PNG/255px-Tomasz_Wawrzecki_1.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Tomasz_Wawrzecki_1.PNG/340px-Tomasz_Wawrzecki_1.PNG 2x" data-file-width="442" data-file-height="600" /></a><figcaption><a href="/wiki/Tomasz_Wawrzecki" title="Tomasz Wawrzecki">Tomasz Wawrzecki</a> po pojmaniu Kościuszki został Najwyższym Naczelnikiem Siły Zbrojnej Narodowej</figcaption></figure> <ul><li>12 marca 1794 Antoni Madaliński odmówił redukcji I Wielkopolskiej Brygady Kawalerii Narodowej i poprowadził ją z Ostrołęki w kierunku Krakowa.</li> <li>24 marca 1794 <ul><li>w Krakowie na rynku został ogłoszony akt powstania, powołujący Tadeusza Kościuszkę naczelnikiem insurekcji. Kościuszko złożył publicznie na rynku przysięgę.</li> <li>nastąpił wymarsz korpusu Kościuszki w kierunku <a href="/wiki/Kielce" title="Kielce">Kielc</a>.</li></ul></li> <li>4 kwietnia 1794 pod <a href="/wiki/Bitwa_pod_Rac%C5%82awicami" title="Bitwa pod Racławicami">Racławicami</a> wojska powstańcze pod wodzą samego Kościuszki stoczyły zwycięską bitwę z wojskami rosyjskimi dowodzonymi przez generała majora <a href="/wiki/Aleksander_Tormasow" title="Aleksander Tormasow">Aleksandra Tormasowa</a>. Z militarnego punktu widzenia zwycięstwo pod Racławicami było jedynie epizodem wojny polsko-rosyjskiej i nie zostało w pełni wykorzystane. Kościuszko nie zdołał rozbić korpusu <a href="/wiki/Fiodor_Denisow" title="Fiodor Denisow">Fiodora Denisowa</a> i oczyścić <a href="/wiki/Ma%C5%82opolska" title="Małopolska">Małopolski</a> z wojsk rosyjskich. O wiele ważniejsze było natomiast znaczenie moralne bitwy – Polacy nabrali wiary w możliwość zwycięstwa, a powstanie rozszerzyło się na inne rejony kraju.</li> <li>5 kwietnia 1794 Kościuszko ogłosił w obozie pod <a href="/wiki/S%C5%82omniki" title="Słomniki">Słomnikami</a> <i>Raport narodowi polskiemu o zwycięstwie pod Racławicami.</i></li> <li>6 kwietnia 1794 Kościuszko założył obóz pod <a href="/wiki/Bosut%C3%B3w" title="Bosutów">Bosutowem</a>, <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_ruskie" title="Województwo ruskie">województwo ruskie</a> przystąpiło do powstania.</li> <li>7 kwietnia 1794 miało miejsce wprowadzenie do Krakowa 12 rosyjskich armat zdobytych pod Racławicami.</li> <li>8 kwietnia 1794 Kościuszko mianował <a href="/wiki/Wojciech_Bartos_G%C5%82owacki" title="Wojciech Bartos Głowacki">Bartosza Głowackiego</a> <a href="/wiki/Chor%C4%85%C5%BCy" title="Chorąży">chorążym</a> regimentu grenadierów krakowskich.</li> <li>16 kwietnia 1794 w <a href="/wiki/Szawle" title="Szawle">Szawlach</a> na <a href="/wiki/%C5%BBmud%C5%BA" title="Żmudź">Żmudzi</a> ogłoszono akt powstania Wielkiego Księstwa Litewskiego.</li> <li>17 kwietnia 1794 wybuchła <a href="/wiki/Insurekcja_warszawska" title="Insurekcja warszawska">insurekcja warszawska</a>. Pospólstwo warszawskie pod wodzą <a href="/wiki/Jan_Kili%C5%84ski" title="Jan Kiliński">Jana Kilińskiego</a> wypędziło garnizon rosyjski ze stolicy. Dokonano szturmu ambasady rosyjskiej, gdzie przejęto materiały potwierdzające pobieranie rosyjskiej pensji przez czołowe postacie polityki. <a href="/wiki/Ignacy_Wyssogota_Zakrzewski" title="Ignacy Wyssogota Zakrzewski">Ignacy Wyssogota Zakrzewski</a> został prezydentem stolicy.</li> <li>18 kwietnia 1794 Kościuszko wydał w obozie pod Bosutowem <i>Odezwę za włościanami o ulgę w pańszczyźnie i ludzkie z tymiż obchodzenie się.</i></li> <li>19 kwietnia 1794 w Warszawie utworzona została <a href="/wiki/Rada_Zast%C4%99pcza_Tymczasowa" title="Rada Zastępcza Tymczasowa">Rada Zastępcza Tymczasowa</a>.</li> <li>23 kwietnia 1794 wybuchła insurekcja w <a href="/wiki/Wilno" title="Wilno">Wilnie</a>, którą dowodził <a href="/wiki/Jakub_Jasi%C5%84ski_(genera%C5%82)" title="Jakub Jasiński (generał)">Jakub Jasiński</a>. Ogłoszono <i>Akt Powstania Narodu Litewskiego</i>. Powstanie odniosło sukces. W czasie wydarzeń wileńskich zginęło 3 Polaków i 20 Rosjan. Pojmano wielu rosyjskich jeńców, których zgromadzono w <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Kazimierza_w_Wilnie" title="Kościół św. Kazimierza w Wilnie">kościele św. Kazimierza w Wilnie</a>.</li> <li>24 kwietnia 1794 <ul><li>w Warszawie powstał <a href="/wiki/Jakobini_polscy" title="Jakobini polscy">klub jakobinów polskich</a>.</li> <li>w Wilnie powstała <a href="/wiki/Rada_Najwy%C5%BCsza_Rz%C4%85dowa_Litewska" title="Rada Najwyższa Rządowa Litewska">Rada Najwyższa Rządowa Litewska</a>.</li></ul></li> <li>24 kwietnia 1794 w Wilnie został osądzony i powieszony publicznie <a href="/wiki/Hetman_wielki_litewski" title="Hetman wielki litewski">hetman wielki litewski</a> <a href="/wiki/Szymon_Marcin_Kossakowski" title="Szymon Marcin Kossakowski">Szymon Marcin Kossakowski</a>. Kościuszko założył obóz w <a href="/wiki/Igo%C5%82omia" title="Igołomia">Igołomi</a>.</li> <li>30 kwietnia 1794 szlachta <a href="/wiki/Sandomierz" title="Sandomierz">sandomierska</a> ogłosiła w <a href="/wiki/Nowy_Korczyn" title="Nowy Korczyn">Nowym Korczynie</a> przystąpienie do powstania.</li> <li>3 maja 1794 Rada Najwyższa Rządowa Litewska mianowała gen. Jakuba Jasińskiego naczelnym komendantem wojska litewskiego. <a href="/wiki/Katarzyna_II_Wielka" title="Katarzyna II Wielka">Katarzyna II</a> mianowała <a href="/wiki/Niko%C5%82aj_Repnin" title="Nikołaj Repnin">Nikołaja Repnina</a> wodzem naczelnym wojsk rosyjskich wysłanych dla stłumienia powstania.</li> <li>5 maja 1794 Kościuszko założył warowny obóz pod <a href="/wiki/Po%C5%82aniec" title="Połaniec">Połańcem</a>. W obozie Naczelnik oczekiwał przybycia dywizji wielkopolskiej i dywizji wołyńskiej, którymi z woli żołnierzy dowodził ppłk <a href="/wiki/Jan_Grochowski_(genera%C5%82)" title="Jan Grochowski (generał)">Jan Grochowski</a> (razem ok. 6600 żołnierzy). Po połączeniu z dywizjami Grochowskiego, Kościuszko planował rozbicie korpusu wojsk rosyjskich gen. <a href="/wiki/Fiodor_Denisow" title="Fiodor Denisow">Fiodora Denisowa</a>. Denisow z kolei, starał się nie dopuścić do połączenia wojsk polskich. 13 maja Rosjanie zaatakowali wojska Kościuszki pod Połańcem, ale zostali odparci. Oba wojska nadal się obserwowały.</li> <li>7 maja 1794 Kościuszko wydał w Połańcu uniwersał regulujący powinności gruntowe włościan i zapewniający dla nich skuteczną opiekę rządową, bezpieczeństwo własności i sprawiedliwość w komisjach porządkowych. Akt ten, zwany <a href="/wiki/Uniwersa%C5%82_po%C5%82aniecki" title="Uniwersał połaniecki">uniwersałem połanieckim</a>, stanowił uwieńczenie wielu rozporządzeń i proklamacji wydanych przez Kościuszkę w sprawie chłopskiej od chwili rozpoczęcia powstania.</li> <li>8 maja 1794 doszło do rozruchów <a href="/wiki/Posp%C3%B3lstwo" title="Pospólstwo">pospólstwa</a> w Warszawie.</li> <li>9 maja 1794 w Warszawie powieszeni zostali publicznie przywódcy Targowicy skazani na karę śmierci przez sąd kryminalny: <a href="/wiki/Inflanty" title="Inflanty">biskup inflancki</a> <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Kazimierz_Kossakowski" title="Józef Kazimierz Kossakowski">Józef Kazimierz Kossakowski</a>, <a href="/wiki/Hetman_wielki_koronny" title="Hetman wielki koronny">hetman wielki koronny</a> <a href="/wiki/Piotr_O%C5%BCarowski" title="Piotr Ożarowski">Piotr Ożarowski</a>, marszałek <a href="/wiki/Rada_Nieustaj%C4%85ca" title="Rada Nieustająca">Rady Nieustającej</a> <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Ankwicz" title="Józef Ankwicz">Józef Ankwicz</a>, <a href="/wiki/Hetman_polny_litewski" title="Hetman polny litewski">hetman polny litewski</a> <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Zabie%C5%82%C5%82o" title="Józef Zabiełło">Józef Zabiełło</a>.</li> <li>10 maja 1794 powstała <a href="/wiki/Rada_Najwy%C5%BCsza_Narodowa" title="Rada Najwyższa Narodowa">Rada Najwyższa Narodowa</a> – rząd powstańczy.</li> <li>16 maja 1794 król Prus <a href="/wiki/Fryderyk_Wilhelm_II_Pruski" title="Fryderyk Wilhelm II Pruski">Fryderyk Wilhelm II</a> ogłosił przystąpienie do walki z powstaniem. W nocy dywizje Jana Grochowskiego przekroczyły Wisłę pod Annopolem i ruszyły w kierunku Połańca. Denisow, zdając sobie sprawę, że nie zapobiegnie połączeniu się wojsk polskich, wycofał się do Szczekocin, gdzie zbierały się wojska pruskie pod dowództwem <a href="/wiki/Fryderyk_Wilhelm_II_Pruski" title="Fryderyk Wilhelm II Pruski">Fryderyka Wilhelma II</a>.</li> <li>19 maja 1794 Kościuszko wyruszył z Połańca w pościg za Denisowem.</li> <li>1 czerwca 1794 roku Rada Najwyższa Narodowa powołała <a href="/wiki/Deputacja_Centralna_Wielkiego_Ksi%C4%99stwa_Litewskiego" title="Deputacja Centralna Wielkiego Księstwa Litewskiego">Deputację Centralną Wielkiego Księstwa Litewskiego</a><sup id="cite_ref-Bartłomiej_Szyndler_1994_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bartłomiej_Szyndler_1994-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> <li>3 czerwca 1794 gen. <a href="/wiki/Micha%C5%82_Wedelstedt" title="Michał Wedelstedt">Michał Wedelstedt</a> stoczył z dywizją rosyjską gen. <a href="/w/index.php?title=Iwan_Aleksandrowicz_Zagria%C5%BCski&action=edit&redlink=1" class="new" title="Iwan Aleksandrowicz Zagriażski (strona nie istnieje)">Zagriażskiego</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q15066738#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q15066738">(inne języki)</a></span> <a href="/wiki/Bitwa_pod_Dubienk%C4%85_(1794)" title="Bitwa pod Dubienką (1794)">bitwę pod Dubienką</a><sup id="cite_ref-Bartłomiej_Szyndler_1994_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-Bartłomiej_Szyndler_1994-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>6 czerwca 1794 pod <a href="/wiki/Bitwa_pod_Szczekocinami" title="Bitwa pod Szczekocinami">Szczekocinami</a> doszło do kolejnej bitwy wojsk polskich z połączonymi siłami rosyjsko-pruskimi Fiodora Denisowa i Fryderyka Wilhelma II. Po zaciętych walkach Polacy zmuszeni zostali do odwrotu ku Warszawie, a Kościuszko został lekko ranny. Straty polskie były dotkliwe. Poległo 2000 żołnierzy. Zginęli w walce dwaj generałowie: <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Wodzicki" title="Józef Wodzicki">Józef Wodzicki</a> i Jan Grochowski. Śmiertelnie ranny został Bartosz Głowacki.</li> <li>8 czerwca 1794 rosyjski korpus gen. Wilhelma Derfeldena zwyciężył Polaków dowodzonych przez <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Zaj%C4%85czek" title="Józef Zajączek">gen. Józefa Zajączka</a> w <a href="/wiki/Bitwa_pod_Che%C5%82mem_(1794)" title="Bitwa pod Chełmem (1794)">bitwie pod Chełmem</a>. Zajączek, ścigany przez korpus Derfeldena, wycofał się do Lublina, a stamtąd do Warszawy.</li> <li>15 czerwca 1794 wojska pruskie zajęły Kraków, poddany przez dowodzącego obroną miasta <a href="/wiki/Ignacy_Wieniawski" title="Ignacy Wieniawski">Ignacego Wieniawskiego</a>.</li> <li>17 czerwca 1794 major <a href="/w/index.php?title=Klemens_Liberadzki&action=edit&redlink=1" class="new" title="Klemens Liberadzki (strona nie istnieje)">Klemens Liberadzki</a> rozpoczyna marsz na Wołyń, w celu wywołania tam powstania.</li> <li>26 czerwca 1794 dywizje Jakuba Jasińskiego i <a href="/wiki/Jerzy_Franciszek_Grabowski" title="Jerzy Franciszek Grabowski">Jerzego Franciszka Grabowskiego</a> staczają <a href="/wiki/Bitwa_pod_So%C5%82ami" title="Bitwa pod Sołami">bitwę pod Sołami</a> z korpusami <a href="/wiki/Niko%C5%82aj_Zubow_(1763%E2%80%931805)" title="Nikołaj Zubow (1763–1805)">Nikołaja Zubowa</a> i <a href="/w/index.php?title=Leontij_Bennigsen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leontij Bennigsen (strona nie istnieje)">Leontija Bennigsena</a><sup id="cite_ref-Bartłomiej_Szyndler_1994_22-2" class="reference"><a href="#cite_note-Bartłomiej_Szyndler_1994-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>27 czerwca 1794 mieszkańcy <a href="/wiki/Kurlandia" title="Kurlandia">Kurlandii</a> ogłosili w <a href="/wiki/Lipawa" title="Lipawa">Lipawie</a> przystąpienie do insurekcji. Cesarz w Wiedniu wydał <a href="/wiki/Reskrypt" title="Reskrypt">reskrypt</a> nakazujący wkroczenie armii austriackiej do Rzeczypospolitej.</li> <li>28 czerwca 1794 wieszanie zdrajców w Warszawie, na szubienicach zawiśli pozostali przywódcy <a href="/wiki/Konfederacja_targowicka" title="Konfederacja targowicka">konfederacji targowickiej</a> i ludzie posądzani o zdradę: <a href="/wiki/Biskupi_wile%C5%84scy" title="Biskupi wileńscy">biskup wileński</a> <a href="/wiki/Ignacy_Jakub_Massalski" title="Ignacy Jakub Massalski">Ignacy Massalski</a>, <a href="/wiki/Przemy%C5%9Bl" title="Przemyśl">kasztelan przemyski</a> <a href="/wiki/Antoni_Stanis%C5%82aw_Czetwerty%C5%84ski-%C5%9Awiatope%C5%82k" title="Antoni Stanisław Czetwertyński-Światopełk">Antoni Czetwertyński</a>, poseł do <a href="/wiki/Turcja" title="Turcja">Turcji</a> <a href="/wiki/Karol_Boscamp-Lasopolski" title="Karol Boscamp-Lasopolski">Karol Boscamp-Lasopolski</a>, <a href="/wiki/Szambelan" title="Szambelan">szambelan</a> <a href="/w/index.php?title=Stefan_Grabowski_(szambelan)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stefan Grabowski (szambelan) (strona nie istnieje)">Stefan Grabowski</a>, <a href="/wiki/Instygator_koronny" title="Instygator koronny">instygator koronny</a> <a href="/wiki/Mateusz_Roguski" title="Mateusz Roguski">Mateusz Roguski</a>, szpieg rosyjski <a href="/wiki/Marceli_Pi%C4%99tka" title="Marceli Piętka">Marceli Piętka</a>, adwokat <a href="/wiki/Micha%C5%82_Wulfers" title="Michał Wulfers">Michał Wulfers</a>, instygator sądów kryminalnych <a href="/w/index.php?title=J%C3%B3zef_Majewski_(instygator)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Józef Majewski (instygator) (strona nie istnieje)">Józef Majewski</a>.</li> <li>30 czerwca 1794 korpus austriacki wkroczył do województw: <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_krakowskie_(I_Rzeczpospolita)" title="Województwo krakowskie (I Rzeczpospolita)">krakowskiego</a>, <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_sandomierskie_(I_Rzeczpospolita)" title="Województwo sandomierskie (I Rzeczpospolita)">sandomierskiego</a> i <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_lubelskie_(I_Rzeczpospolita)" title="Województwo lubelskie (I Rzeczpospolita)">lubelskiego</a>.</li> <li>7 lipca 1794 wojska austriackie zajęły <a href="/wiki/Lublin" title="Lublin">Lublin</a>.</li> <li>10 lipca 1794 płk <a href="/wiki/Walenty_Kwa%C5%9Bniewski" title="Walenty Kwaśniewski">Walenty Kwaśniewski</a> odparł atak wojsk pruskich gen. <a href="/w/index.php?title=Heinrich_G%C3%BCnther&action=edit&redlink=1" class="new" title="Heinrich Günther (strona nie istnieje)">Heinricha Günthera</a> na <a href="/wiki/Kolno" title="Kolno">Kolno</a>, oddział pruski gen. <a href="/w/index.php?title=Friedrich_G%C3%B6ckling&action=edit&redlink=1" class="new" title="Friedrich Göckling (strona nie istnieje)">Friedricha Göcklinga</a> rozbił powstańców <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Wi%C4%99ckowski" title="Józef Więckowski">Józefa Więckowskiego</a> nad <a href="/wiki/Jezioro_Rajgrodzkie" title="Jezioro Rajgrodzkie">Jeziorem Rajgrodzkim</a>, dywizja gen. Stanisława Mokronowskiego starła się z Prusakami pod <a href="/wiki/B%C5%82onie" title="Błonie">Błoniem</a>, dywizja gen. Józefa Zajączka walczy z wojskami rosyjskimi pod <a href="/wiki/Go%C5%82k%C3%B3w" title="Gołków">Gołkowem</a><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> <li>13 lipca – 6 września 1794 trwało <a href="/wiki/Pierwsze_obl%C4%99%C5%BCenie_Warszawy_(1794)" title="Pierwsze oblężenie Warszawy (1794)">oblężenie Warszawy</a> przez wojska rosyjskie i pruskie. Od północy stolicę blokowały wojska pruskie. Obecny był przy nich król Fryderyk Wilhelm II. Armia pruska liczyła 30 tys. żołnierzy. Od południa Warszawę blokował rosyjski korpus gen. <a href="/wiki/Iwan_Fersen" title="Iwan Fersen">Iwana Fersena</a>. Walki toczono na przedpolach stolicy.</li> <li>19–20 lipca 1794 korpus rosyjski oblegał Wilno. Miasta bronił gen. <a href="/wiki/Jerzy_Franciszek_Grabowski" title="Jerzy Franciszek Grabowski">Jerzy Franciszek Grabowski</a>. Miał do dyspozycji 350 żołnierzy regularnych i ok. 1000 mieszczan uzbrojonych w kosy i piki. Powiadomiony o tym generał rosyjski <a href="/wiki/Bohdan_Knorring" title="Bohdan Knorring">Bohdan Fiodorowicz Knorring</a>, uderzył na miasto. Część mieszkańców w panice uciekła za <a href="/wiki/Wilia_(dop%C5%82yw_Niemna)" title="Wilia (dopływ Niemna)">Wilię</a>. Rosjanie zajęli okopy, ale nie potrafili zdobyć miejskich bram. Zażarte walki trwały o <a href="/wiki/Ostra_Brama_w_Wilnie" title="Ostra Brama w Wilnie">Ostrą Bramę</a>. Wieści o nadciąganiu polskiej odsieczy skłoniły Rosjan do wycofania się. Wilno ocalało. Opisał to Adam Mickiewicz w „Panu Tadeuszu”:</li></ul> <dl><dd><i>„Która stojąc na świętej Ostrej Bramy szczycie</i></dd> <dd><i>Widziała, jak Dejow moskiewski jenerał,</i></dd> <dd><i>Wchodząc z pułkiem kozaków już bramę otwierał</i></dd> <dd><i>I jak jeden mieszczanin, zwany Czarnobacki,</i></dd> <dd><i>Zabił Dejowa i zniósł cały pułk kozacki”</i>.</dd></dl> <ul><li>27 lipca 1794 wojsko pruskie zajęło Wolę bronioną przez gen. <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Zaj%C4%85czek" title="Józef Zajączek">Józefa Zajączka</a>.</li> <li>2 sierpnia 1794 <a href="/wiki/Dywizja_Karola_Sierakowskiego" title="Dywizja Karola Sierakowskiego">Dywizja Karola Sierakowskiego</a> odniosła zwycięstwo nad Rosjanami w <a href="/wiki/Bitwa_pod_S%C5%82onimem_(1794)" title="Bitwa pod Słonimem (1794)">bitwie pod Słonimem</a>.</li> <li>11 sierpnia 1794 zmarł <a href="/wiki/Prymas" title="Prymas">prymas</a> <a href="/wiki/Micha%C5%82_Jerzy_Poniatowski" title="Michał Jerzy Poniatowski">Michał Poniatowski</a>.</li> <li>12 sierpnia 1794 Wilno skapitulowało.</li> <li>19–23 sierpnia 1794 Kościuszko powołał Sąd Kryminalny Wojskowy z gen. Józefem Zajączkiem jako prezesem.</li> <li>21 sierpnia 1794 do insurekcji przystąpiła <a href="/wiki/Wielkopolska" title="Wielkopolska">Wielkopolska</a>, gdzie wybuchło inspirowane insurekcją <a href="/wiki/Powstanie_wielkopolskie_(1794)" title="Powstanie wielkopolskie (1794)">powstanie wielkopolskie</a>.</li> <li>25 sierpnia 1794 po zaciętych walkach Prusacy zdobyli Szwedzkie Górki pod Warszawą bronione przez księcia <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Poniatowski" title="Józef Poniatowski">Józefa Poniatowskiego</a>. Padł <a href="/wiki/Wawrzyszew_(Warszawa)" title="Wawrzyszew (Warszawa)">Wawrzyszew</a>.</li> <li>28 sierpnia 1794 załamało się silne natarcie pruskie na olszynę powązkowską bronioną przez <a href="/wiki/Jan_Henryk_D%C4%85browski" title="Jan Henryk Dąbrowski">Jana Henryka Dąbrowskiego</a>, wspartego przez Kościuszkę. Był to ostatni wielki szturm na pozycje polskie. W toku walk na przedpolach Warszawy wojsko pruskie stopniało do 18 tys. Straciło prawie połowę stanu wyjściowego. W nocy z 5 na 6 września wojska pruskie i rosyjskie odstąpiły od Warszawy. Prusacy odeszli do Wielkopolski, a Rosjanie za Pilicę.</li> <li>6 września 1794 Rosjanie i Prusacy zrezygnowali z oblegania Warszawy.</li> <li>11 września 1794 Sąd Kryminalny Wojskowy skazał <a href="/wiki/Biskupi_che%C5%82mscy_(Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%82aci%C5%84ski)" title="Biskupi chełmscy (Kościół łaciński)">biskupa chełmskiego</a> <a href="/wiki/Wojciech_J%C3%B3zef_Skarszewski" title="Wojciech Józef Skarszewski">Wojciecha Józefa Skarszewskiego</a> na karę śmierci.</li> <li>13 września 1794 Kościuszko zamienił wyrok sądu na dożywotnie więzienie.</li> <li>17 września 1794 klęska <a href="/wiki/Dywizja_Karola_Sierakowskiego" title="Dywizja Karola Sierakowskiego">dywizji Karola Sierakowskiego</a> w <a href="/wiki/Bitwa_pod_Krupczycami" title="Bitwa pod Krupczycami">bitwie pod Krupczycami</a> z korpusem gen. <a href="/wiki/Aleksandr_Suworow" title="Aleksandr Suworow">Aleksandra Suworowa</a>. Korpus rosyjski uzyskał wolną drogę na <a href="/wiki/Brze%C5%9B%C4%87" title="Brześć">Brześć</a>.</li> <li>18 września 1794 Rada Najwyższa Narodowa postanowiła zamienić pospolite ruszenie włościan na pobór, wyznaczając pobór 1 rekruta z 10 domów i konia jezdnego z 50 domów.</li> <li>19 września 1794 <ul><li>gen. Aleksander Suworow rozbił korpus Karola Sierakowskiego w <a href="/wiki/Bitwa_pod_Terespolem" title="Bitwa pod Terespolem">bitwie pod Terespolem</a>.</li> <li>Tadeusz Kościuszko walczył w <a href="/wiki/Siedlce" title="Siedlce">Siedlcach</a>.</li></ul></li> <li>25 września 1794 gen. <a href="/wiki/Jan_Henryk_D%C4%85browski" title="Jan Henryk Dąbrowski">Jan Henryk Dąbrowski</a> wkroczył do <a href="/wiki/Gniezno" title="Gniezno">Gniezna</a>.</li> <li>30 września 1794 gen. Henryk Dąbrowski pokonał Prusaków w bitwie pod <a href="/wiki/%C5%81abiszyn" title="Łabiszyn">Łabiszynem</a>.</li> <li>2 października 1794 gen. Henryk Dąbrowski zdobył <a href="/wiki/Bydgoszcz" title="Bydgoszcz">Bydgoszcz</a>.</li> <li>4 października 1794 rosyjski korpus gen. Iwana Fersena przeprawił się na prawy brzeg <a href="/wiki/Wis%C5%82a" title="Wisła">Wisły</a>.</li> <li>9–10 października 1794 odbyła się koncentracja oddziałów powstańczych na Podzamczu.</li> <li>10 października 1794 <a href="/wiki/Bitwa_pod_Maciejowicami" title="Bitwa pod Maciejowicami">bitwa pod Maciejowicami</a>, w bitwie ranny Tadeusz Kościuszko dostał się do niewoli rosyjskiej, po czym został uwięziony w twierdzy pietropawłowskiej w <a href="/wiki/Petersburg" title="Petersburg">Petersburgu</a>.</li> <li>12 października 1794 <a href="/wiki/Rada_Najwy%C5%BCsza_Narodowa" title="Rada Najwyższa Narodowa">Rada Najwyższa Narodowa</a> ogłosiła naczelnikiem powstania <a href="/wiki/Tomasz_Wawrzecki" title="Tomasz Wawrzecki">Tomasza Wawrzeckiego</a>.</li> <li>14 października 1794 gen. Henryk Dąbrowski rozpoczął odwrót z Wielkopolski.</li> <li>16 października 1794 do Warszawy przybył Tomasz Wawrzecki i został zaprzysiężony jako Najwyższy Naczelnik Powstania.</li> <li>19 października 1794 Rada Najwyższa Narodowa powołała na wniosek naczelnika Tomasza Wawrzeckiego Radę Wojenną, na której czele stanął naczelnik.</li> <li>22 października 1794 wycofujący się korpus gen. Henryka Dąbrowskiego sforsował <a href="/wiki/Bzura" title="Bzura">Bzurę</a> i zatrzymał się w <a href="/wiki/Broch%C3%B3w_(wojew%C3%B3dztwo_mazowieckie)" title="Brochów (województwo mazowieckie)">Brochowie</a> nad Bzurą.</li> <li>26 października 1794 r. powstańcy przegrywają z jazdą ze składu <a href="/wiki/Imperium_Rosyjskie" title="Imperium Rosyjskie">rosyjskiego</a> <a href="/wiki/Korpus_(wojsko)" title="Korpus (wojsko)">korpusu</a> pod wodzą <a href="/wiki/Aleksandr_Suworow" title="Aleksandr Suworow">Suworowa</a> w <a href="/wiki/Bitwa_pod_Koby%C5%82k%C4%85" title="Bitwa pod Kobyłką">bitwie pod Kobyłką.</a></li> <li>4 listopada 1794 <ul><li>wojska gen. Aleksandra Suworowa i gen. Iwana Fersena ruszyły na Warszawę. Po zdobyciu szturmem <a href="/wiki/Praga_(Warszawa)" title="Praga (Warszawa)">Pragi</a> Rosjanie dokonali rzezi ludności (<a href="/wiki/Obrona_Pragi" title="Obrona Pragi">Obrona Pragi</a>).</li> <li>wojska pruskie zajęły <a href="/wiki/Ostro%C5%82%C4%99ka" title="Ostrołęka">Ostrołękę</a>.</li></ul></li> <li>5 listopada 1794 skapitulowały wojska powstańcze broniące Warszawy.</li> <li>8 listopada 1794 naczelnik Tomasz Wawrzecki opuścił Warszawę. Wojska austriackie zajęły <a href="/wiki/Radom" title="Radom">Radom</a>.</li> <li>9 listopada 1794 wojska rosyjskie uroczyście wkroczyły do Warszawy.</li> <li>16 listopada 1794 pod <a href="/wiki/Radoszyce" title="Radoszyce">Radoszycami</a> nastąpiło ostateczne rozwiązanie oddziałów powstańczych przez naczelnika Tomasza Wawrzeckiego i kapitulacja przed gen. Fiodorem Denisowem.</li> <li>24 października 1795 <a href="/wiki/Imperium_Rosyjskie" title="Imperium Rosyjskie">Rosja</a>, <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Prus" title="Królestwo Prus">Prusy</a> i <a href="/wiki/Dom_Habsbursko-Lotary%C5%84ski" title="Dom Habsbursko-Lotaryński">Austria</a> dokonały <a href="/wiki/III_rozbi%C3%B3r_Polski" title="III rozbiór Polski">III rozbioru Polski</a>. Rzeczpospolita zniknęła z mapy Europy.</li> <li>16 grudnia 1795 papież <a href="/wiki/Pius_VI" title="Pius VI">Pius VI</a> wydał <a href="/wiki/Brewe" title="Brewe">brewe</a> potępiające insurekcję kościuszkowską określając ją przedsięwzięciem bezbożnym. Na jego treść miał wpływ nuncjusz <a href="/wiki/Laurentius_Litta" title="Laurentius Litta">Laurentius Litta</a><sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Skutki">Skutki</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Skutki" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Skutki"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Powstanie zakończyło się całkowitą klęską, po której nastąpił <a href="/wiki/III_rozbi%C3%B3r_Polski" title="III rozbiór Polski">III rozbiór Polski</a>. Już 22 lipca 1794 Katarzyna II oznajmiała Prusom i Austrii, że: </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74506874" /><div class="cytat środek"> <blockquote> <p>nadszedł czas aby trzy dwory podjęły kroki nie tylko dla ugaszenia ostatniej iskry pożaru, który wybuchł w sąsiednim kraju, lecz także dla zapobieżenia, aby kiedykolwiek jeszcze z popiołów powstał nowy płomień. </p> </blockquote> </div> <p>W ciągu 8 miesięcy powstania strona polska zmobilizowała do walki około 150 000 ludzi, z tego blisko 100 000 do służby w oddziałach regularnych, 50 000 służyło w milicji i pospolitym ruszeniu. W obozach i w powstańczych oddziałach liniowych przebywało 70 000 ludzi. Na Syberię <a href="/wiki/Polscy_zes%C5%82a%C5%84cy_w_Imperium_Rosyjskim" title="Polscy zesłańcy w Imperium Rosyjskim">zesłano</a> około 20 000 powstańców. Generałowie rosyjscy w nagrodę za stłumienie powstania obdarzeni zostali dobrami w polskich <a href="/wiki/Ekonomia_(dobra_kr%C3%B3lewskie)" title="Ekonomia (dobra królewskie)">ekonomiach</a> lub zostały im nadane ziemie skonfiskowane uczestnikom powstania<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Liczący 400 tysięcy tomów, 20 tysięcy rękopisów i 40 tysięcy rycin zbiór <a href="/wiki/Biblioteka_Za%C5%82uskich" title="Biblioteka Załuskich">Biblioteki Załuskich</a> stał się rosyjską zdobyczą wojenną i doznał uszczuplenia w czasie transportu do Petersburga. Na miejsce dotarło tylko 260 tysięcy woluminów, 11 tysięcy rękopisów i 24 500 rycin<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Zobacz też kategorie: <a href="/wiki/Kategoria:Straceni_w_czasie_powstania_ko%C5%9Bciuszkowskiego" title="Kategoria:Straceni w czasie powstania kościuszkowskiego">Straceni w czasie powstania kościuszkowskiego</a>, <a href="/wiki/Kategoria:Polscy_zes%C5%82a%C5%84cy_w_Imperium_Rosyjskim_(powstanie_ko%C5%9Bciuszkowskie)" title="Kategoria:Polscy zesłańcy w Imperium Rosyjskim (powstanie kościuszkowskie)">Polscy zesłańcy w Imperium Rosyjskim (powstanie kościuszkowskie)</a>.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zobacz_też"><span id="Zobacz_te.C5.BC"></span>Zobacz też</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Zobacz też" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zobacz też"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Polscy_zes%C5%82a%C5%84cy_w_Imperium_Rosyjskim" title="Polscy zesłańcy w Imperium Rosyjskim">Polscy zesłańcy w Imperium Rosyjskim</a></li> <li><a href="/wiki/Krzy%C5%BC_za_Zdobycie_Pragi" title="Krzyż za Zdobycie Pragi">Krzyż za Zdobycie Pragi</a></li> <li><a href="/wiki/Panorama_Rac%C5%82awicka" title="Panorama Racławicka">Panorama Racławicka</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Pełnił funkcję Najwyższego Naczelnika Siły Zbrojnej Narodowej (dyktatora powstania) od wybuchu insurekcji do 12 października 1794, <i>de facto</i> do 10 października 1794 kiedy pojmano go podczas bitwy pod Maciejowicami.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Objął funkcję Najwyższego Naczelnika Siły Zbrojnej Narodowej (dyktatora powstania) po pojmaniu Tadeusza Kościuszki po bitwie pod Maciejowicami, kiedy to Rada Najwyższa Narodowa ogłosiła go naczelnikiem powstania.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Stanisław Herbst, <i>Z dziejów wojskowych powstania kościuszkowskiego 1794 roku</i>, Warszawa 1983, s. 173.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Tak np. Karol Wojda <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dbc.wroc.pl/dlibra/publication/6225/edition/5797?language=en">O rewolucyi polskiéj w roku 1794</a></i>; Józef Zajączek <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/231476?tab=1">Historja rewolucji polskiej zeszłej w roku 1794</a></i> Johann Jakub Pistor <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/73226/edition/88713">Pamiętniki o rewolucyi polskiej z roku 1794</a></i>; Antoni Trembicki <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://w.bibliotece.pl/3024275/%5BO+rewolucji+1794+roku%5D">O rewolucji 1794 roku</a></i>.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Stanisław Zakroczymski <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://wiez.com.pl/2017/09/04/polska-praworzadnosc-rewolucyjna-trzy-sceny-z-roku-1794/">Polska praworządność rewolucyjna? Trzy sceny z roku 1794</a></i>, Więź, 4 września 2017.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">Józef Andrzej Gierowski, „Historia Polski 1764-1864”, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1979, s. 138.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Waldemar Bednarski, Sławomir Pać, Andrzej Leszek Szcześniak, „Polska i świat. Wspólne dziedzictwo”, Podręcznik dla drugiej klasy gimnazjum, Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, Radom 2000.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">Tadeusz Korzon, „Kościuszko. Biografia z dokumentów wysnuta”, Kraków 1894, s. 276.”</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Alex Storozynski, „Kościuszko. Książę chłopów”, Grupa Wydawnicza Foksal, 2018, s. 286.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">Feliks Koneczny, „Tadeusz Kościuszko. Życie – czyny – duch”, Wydawnictwo Antyk, 2009, s. 335.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">August Sokołowski, „Dzieje Polski ilustrowane”, tom VI, Wiedeń, 1896, reprint: Poznań, 2003., s. 283.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">Feliks Koneczny, „Tadeusz Kościuszko. Życie – czyny – duch.”, Komorów 2009, s. 335.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">Norman Davies, „Boże Igrzysko. Historia Polski. Wydanie poszerzone.”, Wydawnictwo Znak, Kraków 2010, s. 771.</span> </li> <li id="cite_note-autonazwa1-14"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-autonazwa1_14-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-autonazwa1_14-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Feliks_Koneczny" title="Feliks Koneczny">Feliks Koneczny</a>, „Tadeusz Kościuszko. Życie – Czyny – Duch.”, Wydawnictwo Antyk, 2009, s. 352.</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Bart%C5%82omiej_Szyndler" title="Bartłomiej Szyndler">Bartłomiej Szyndler</a>, <i>Powstanie kościuszkowskie 1794</i>, Warszawa 1994, s. 24–32.</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text">Janusz Wesołowski, „Tadeusz Kościuszko. Bohater dwóch kontynentów.”, Wydawnictwo Biały Kruk, 2017, s. 102.</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Herbst" title="Stanisław Herbst">Stanisław Herbst</a>, <i>Z dziejów wojskowych powstania kościuszkowskiego 1794 roku</i>, Warszawa 1983, s. 42–43.</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Andrzej_Zahorski" title="Andrzej Zahorski">Andrzej Zahorski</a>, <i>Powstanie kościuszkowskie 1794</i>, w: Stefan Kieniewicz, Andrzej Zahorski, Władysław Zajewski, <i>Trzy powstania narodowe</i>, Warszawa 1992, s. 17–36.</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text">Określenie „insurekcja” jest archaizmem oznaczającym dawniej powstanie, od <a href="/wiki/%C5%81acina" title="Łacina">łacińskiego</a> <i>insurrectio</i>, a to z kolei od <i>insurgere</i>, czyli <i>buntować się, powstawać przeciw komuś</i>.</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Bart%C5%82omiej_Szyndler" title="Bartłomiej Szyndler">Bartłomiej Szyndler</a>, <i>Powstanie kościuszkowskie 1794</i>, Warszawa 1994, s. 67.</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">M. Kukiel, <i>Zarys historji wojskowości w Polsce</i>, Nakładem Krakowskiej Spółki Wydawniczej, Kraków 1929, s. 176.</span> </li> <li id="cite_note-Bartłomiej_Szyndler_1994-22"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Bartłomiej_Szyndler_1994_22-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Bartłomiej_Szyndler_1994_22-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Bartłomiej_Szyndler_1994_22-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text">Bartłomiej Szyndler, <i>Powstanie kościuszkowskie 1794</i>, Warszawa 1994, s. 421.</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text">Bartłomiej Szyndler, <i>Powstanie kościuszkowskie 1794</i>, Warszawa 1994, s. 422.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Dariusz Łukasiewicz: <i>„Niemieckie psy” i „polskie świnie” oraz inne eseje z historii kultury</i>. Gdynia: Wydawnictwo Uraeus, 1997, s. 249. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8385732535" title="Specjalna:Książki/8385732535">ISBN <span class="isbn">83-85732-53-5</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E2%80%9ENiemieckie+psy%E2%80%9D+i+%E2%80%9Epolskie+%C5%9Bwinie%E2%80%9D+oraz+inne+eseje+z+historii+kultury&rft.aulast=%C5%81ukasiewicz&rft.aufirst=Dariusz&rft.date=1997&rft.pub=Wydawnictwo+Uraeus&rft.place=Gdynia&rft.pages=249&rft.isbn=83-85732-53-5"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text">Bartłomiej Szyndler, <i>Powstanie kościuszkowskie 1794</i>, Warszawa 1994, s. 380–384.</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Ludwik_Bazylow" title="Ludwik Bazylow">Ludwik Bazylow</a>, <i>Polacy w Petersburgu</i>, 1984, s. 46.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Andrzej Grabski, <a href="/wiki/Jan_Wimmer" title="Jan Wimmer">Jan Wimmer</a> i inni, <i>Zarys dziejów wojskowości polskiej do roku 1864</i>, <a href="/wiki/Wydawnictwo_Ministerstwa_Obrony_Narodowej" class="mw-redirect" title="Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej">Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej</a>. Warszawa 1966.</li> <li><cite class="citation book"><a href="/wiki/Marian_Kukiel" title="Marian Kukiel">Marian Kukiel</a>: <i>Zarys historii wojskowości w Polsce</i>. London: Puls, 1993. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0907587992" title="Specjalna:Książki/0907587992">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-907587-99-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Zarys+historii+wojskowo%C5%9Bci+w+Polsce&rft.aulast=Kukiel&rft.aufirst=Marian&rft.date=1993&rft.pub=Puls&rft.place=London&rft.isbn=0907587992"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li>Andrzej Zahorski, <i>Wypisy źródłowe do historii polskiej sztuki wojennej. Polska sztuka wojenna w okresie powstania kościuszkowskiego</i>, Zeszyt dziesiąty, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1960.</li> <li><cite class="citation book">Bolesław Twardowski: <i>Wojsko Polskie Kościuszki w roku 1794</i>. Poznań: Księgarnia Katolicka, 1894.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Wojsko+Polskie+Ko%C5%9Bciuszki+w+roku+1794&rft.aulast=Twardowski&rft.aufirst=Boles%C5%82aw&rft.pub=Ksi%C4%99garnia+Katolicka&rft.place=Pozna%C5%84"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Linki zewnętrzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://wars175x.narod.ru/175_PR03.html">Русско-Польская война 1794 г. – Восстание Костюшко</a> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku rosyjskim (русский)">ros.</abbr>)</span></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://wars175x.narod.ru/doc/dc94_159.html">Акт восстания провинции Великого княжества Литовского. 24 апреля 1794 г.</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://wars175x.narod.ru/dc94_115.html">Рапорт А. В. Суворова П. А. Румянцеву, 3 октября 1794 г., № 433 (РГВИА. ф. ВУА, д. № 2731. ч. I. л. 188).</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://wars175x.narod.ru/dc94_116.html">Донесение Ф.П. Денисова А. В. Суворову, 30 сентября 1794 г. (РГВИА, ф. ВУА. д. № 2731, ч. I. лл. 180 – 182).</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://wars175x.narod.ru/dc94_124.html">Рапорт генерал-поручика И. Е. Ферзена А. В. Суворову, 12 октября 1794 г. о сражении при Мацеевицах.</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nvo.ng.ru/history/2014-03-28/14_kostushko.html">Малеванный В.С. Спасти генерала Костюшко // Независимое военное обозрение. – 2014. № 11. – С. 14-15.</a></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070324211258/http://www.kosciuszko.edu.pl/content/powstanie/ik.html">Insurekcja kościuszkowska</a>. kosciuszko.edu.pl. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kosciuszko.edu.pl/content/powstanie/ik.html">tego adresu</a> (2007-03-24)].</cite></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r75675918">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) table,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) tbody{display:block;overflow:visible;width:100%;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .inner-standard tbody tr{display:flex;flex-direction:column}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .inner-standard tbody tr .opis{text-align:left}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) table{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) table table{margin:0;padding:0;border:0 none #000;padding-left:2em;width:100%}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Powstanie_ko%C5%9Bciuszkowskie" title="Szablon:Powstanie kościuszkowskie"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Powstanie_ko%C5%9Bciuszkowskie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Powstanie kościuszkowskie (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Powstanie_ko%C5%9Bciuszkowskie&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a class="mw-selflink selflink">Powstanie kościuszkowskie</a></div><div class="mw-collapsible-content"><div class="hlist navbox-above above"> <ul><li><a href="/wiki/Tadeusz_Ko%C5%9Bciuszko" title="Tadeusz Kościuszko">Tadeusz Kościuszko</a></li> <li><a href="/wiki/Wojsko_Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki" title="Wojsko Tadeusza Kościuszki">Armia</a></li> <li><a href="/wiki/Rada_Najwy%C5%BCsza_Narodowa" title="Rada Najwyższa Narodowa">Rada Najwyższa Narodowa</a></li> <li><a href="/wiki/Rada_Najwy%C5%BCsza_Rz%C4%85dowa_Litewska" title="Rada Najwyższa Rządowa Litewska">Rada Najwyższa Rządowa Litewska</a></li> <li><a href="/wiki/Rada_Zast%C4%99pcza_Tymczasowa" title="Rada Zastępcza Tymczasowa">Rada Zastępcza Tymczasowa</a></li></ul> </div><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Bitwy</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Rac%C5%82awicami" title="Bitwa pod Racławicami">Racławice</a></li> <li><a href="/wiki/Insurekcja_warszawska" title="Insurekcja warszawska">insurekcja warszawska</a></li> <li><a href="/wiki/Insurekcja_wile%C5%84ska" title="Insurekcja wileńska">insurekcja wileńska</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Niemenczynem" title="Bitwa pod Niemenczynem">Niemenczyn</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Polanami" title="Bitwa pod Polanami">Polany</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Lipniszkami" title="Bitwa pod Lipniszkami">Lipniszki</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Szczekocinami" title="Bitwa pod Szczekocinami">Szczekociny</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Che%C5%82mem_(1794)" title="Bitwa pod Chełmem (1794)">Chełm</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_So%C5%82ami" title="Bitwa pod Sołami">Soły</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_kurlandzkie" title="Powstanie kurlandzkie">powstanie kurlandzkie</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Go%C5%82kowem" title="Bitwa pod Gołkowem">Gołków</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Raszynem_(1794)" title="Bitwa pod Raszynem (1794)">Raszyn</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Kolnem" title="Bitwa pod Kolnem">Kolno</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_B%C5%82oniem_(1794)" title="Bitwa pod Błoniem (1794)">Błonie</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Rajgrodem_(1794)" title="Bitwa pod Rajgrodem (1794)">Rajgród</a></li> <li><a href="/wiki/Pierwsze_obl%C4%99%C5%BCenie_Warszawy_(1794)" title="Pierwsze oblężenie Warszawy (1794)">pierwsze oblężenie Warszawy</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Sa%C5%82atami" title="Bitwa pod Sałatami">Sałaty</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_S%C5%82onimem_(1794)" title="Bitwa pod Słonimem (1794)">Słonim</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Lubaniem" title="Bitwa pod Lubaniem">Lubań</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Krupczycami" title="Bitwa pod Krupczycami">Krupczyce</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Terespolem" title="Bitwa pod Terespolem">Terespol</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_wielkopolskie_(1794)" title="Powstanie wielkopolskie (1794)">insurekcja wielkopolska</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_%C5%81abiszynem" title="Bitwa pod Łabiszynem">Łabiszyn</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Bydgoszcz%C4%85" title="Bitwa pod Bydgoszczą">Bydgoszcz</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Maciejowicami" title="Bitwa pod Maciejowicami">Maciejowice</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Koby%C5%82k%C4%85" title="Bitwa pod Kobyłką">Kobyłka</a></li> <li><a href="/wiki/Obrona_Pragi" title="Obrona Pragi">obrona Pragi</a> (drugie oblężenie Warszawy)</li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Wojska</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a2_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Dywizje</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Dywizja_Adama_Poni%C5%84skiego" title="Dywizja Adama Ponińskiego">Ponińskiego</a></li> <li><a href="/wiki/Dywizja_Franciszka_Sapiehy" title="Dywizja Franciszka Sapiehy">Sapiehy</a></li> <li><a href="/wiki/Dywizja_G%C5%82%C3%B3wna_Litewska" title="Dywizja Główna Litewska">Litewska</a></li> <li><a href="/wiki/Dywizja_Jana_Henryka_D%C4%85browskiego" title="Dywizja Jana Henryka Dąbrowskiego">Dąbrowskiego</a></li> <li><a href="/wiki/Dywizja_J%C3%B3zefa_Zaj%C4%85czka" title="Dywizja Józefa Zajączka">Zajączka</a></li> <li><a href="/wiki/Dywizja_Karola_Sierakowskiego" title="Dywizja Karola Sierakowskiego">Sierakowskiego</a></li> <li><a href="/wiki/Dywizja_Nadnarwia%C5%84ska" title="Dywizja Nadnarwiańska">Nadwarciańska</a></li> <li><a href="/wiki/Dywizja_Najwy%C5%BCszego_Naczelnika" title="Dywizja Najwyższego Naczelnika">Naczelnika</a></li> <li><a href="/wiki/Dywizja_Romualda_Giedroycia" title="Dywizja Romualda Giedroycia">Giedroycia</a></li> <li><a href="/wiki/Dywizja_Stanis%C5%82awa_Mokronowskiego" title="Dywizja Stanisława Mokronowskiego">Mokronowskiego</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Pułki</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li>pułki konne: <a href="/wiki/1_Pu%C5%82k_Konny_Ochotnik%C3%B3w_%C5%BBmudzkich" title="1 Pułk Konny Ochotników Żmudzkich">1 Żmudzki</a></li> <li><a href="/wiki/2_Pu%C5%82k_Konny_Ochotnik%C3%B3w_%C5%BBmudzkich" title="2 Pułk Konny Ochotników Żmudzkich">2 Żmudzki</a></li> <li><a href="/wiki/8_Pu%C5%82k_Jazdy_Wielkiego_Ksi%C4%99stwa_Litewskiego" title="8 Pułk Jazdy Wielkiego Księstwa Litewskiego">8 Litewski</a></li> <li><a href="/wiki/Pu%C5%82k_Konny_Grodzie%C5%84ski" title="Pułk Konny Grodzieński">Grodzieński</a></li> <li><a href="/wiki/Pu%C5%82k_Konny_Ksi%C4%99cia_Kazimierza_Sapiehy" title="Pułk Konny Księcia Kazimierza Sapiehy">Sapiehy</a></li> <li><a href="/wiki/Pu%C5%82k_Konny_Powiatu_Lidzkiego" title="Pułk Konny Powiatu Lidzkiego">Lidzki</a></li> <li><a href="/wiki/Pu%C5%82k_Lekkokonny_Starozakonny" title="Pułk Lekkokonny Starozakonny">Starozakonny</a></li> <li><a href="/wiki/Pu%C5%82k_Wolontariuszy_Konnych_Walentego_Kwa%C5%9Bniewskiego" title="Pułk Wolontariuszy Konnych Walentego Kwaśniewskiego">Kwaśniewskiego</a></li> <li>regimenty konne: <a href="/wiki/Regiment_Dragon%C3%B3w_Kr%C3%B3lewicza_Imci_Wielkiego_Ksi%C4%99stwa_Litewskiego" title="Regiment Dragonów Królewicza Imci Wielkiego Księstwa Litewskiego">dragonów litewskich</a></li> <li><a href="/wiki/Regiment_Gwardii_Konnej_Wielkiego_Ksi%C4%99stwa_Litewskiego" title="Regiment Gwardii Konnej Wielkiego Księstwa Litewskiego">gwardii litewskiej</a></li> <li><a href="/wiki/Regiment_Konny_Bu%C5%82awy_Polnej_Litewskiej" title="Regiment Konny Buławy Polnej Litewskiej">Buławy Polnej Litewskiej</a></li> <li><a href="/wiki/Regiment_Konny_Bu%C5%82awy_Wielkiej_Litewskiej" title="Regiment Konny Buławy Wielkiej Litewskiej">Buławy Wielkiej Litewskiej</a></li> <li>regimenty piesze: <a href="/wiki/16_Regiment_Pieszy_By%C5%82y_Skarbowy" title="16 Regiment Pieszy Były Skarbowy">16 Skarbowy</a></li> <li><a href="/wiki/17_Regiment_Pieszy_Koronny" title="17 Regiment Pieszy Koronny">17 Koronny</a></li> <li><a href="/wiki/18_Regiment_Pieszy_Koronny" title="18 Regiment Pieszy Koronny">18 Koronny</a></li> <li><a href="/wiki/19_Regiment_Strzelc%C3%B3w_Koronnych" title="19 Regiment Strzelców Koronnych">19 Koronny</a></li> <li><a href="/wiki/20_Regiment_Pieszy_Koronny" title="20 Regiment Pieszy Koronny">20 Koronny</a></li> <li><a href="/wiki/21_Regiment_Pieszy_Koronny" title="21 Regiment Pieszy Koronny">21 Koronny</a></li> <li><a href="/wiki/9_Regiment_Pieszy_Litewski" title="9 Regiment Pieszy Litewski">9 Litewski</a></li> <li>regimenty grenadierów: <a href="/wiki/1_Regiment_Grenadier%C3%B3w_Krakowskich" title="1 Regiment Grenadierów Krakowskich">1 Krakowski</a></li> <li><a href="/wiki/2_Regiment_Grenadier%C3%B3w_Krakowskich" title="2 Regiment Grenadierów Krakowskich">2 Krakowski</a></li> <li><a href="/wiki/Regiment_Grenadier%C3%B3w_Lubelskich" title="Regiment Grenadierów Lubelskich">Lubelski</a></li> <li><a href="/wiki/Regiment_Grenadier%C3%B3w_Sandomierskich" title="Regiment Grenadierów Sandomierskich">Sandomierski</a></li> <li>inne: <a href="/wiki/Regiment_Jegr%C3%B3w_Ziemi_Bielskiej" title="Regiment Jegrów Ziemi Bielskiej">jegów bielskich</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table><div class="hlist navbox-below below"> <ul><li><a href="/wiki/Dyrekcja_Bilet%C3%B3w_Skarbowych" title="Dyrekcja Biletów Skarbowych">Dyrekcja Biletów Skarbowych</a></li> <li><a href="/wiki/Gazeta_Rz%C4%85dowa" title="Gazeta Rządowa">Gazeta Rządowa</a></li> <li><a href="/wiki/Gazeta_Wolna_Warszawska" title="Gazeta Wolna Warszawska">Gazeta Wolna Warszawska</a></li> <li><a href="/wiki/Genera%C5%82_major_ziemia%C5%84ski" title="Generał major ziemiański">generał major ziemiański</a></li> <li><a href="/wiki/Komisje_porz%C4%85dkowe_cywilno-wojskowe" title="Komisje porządkowe cywilno-wojskowe">komisje porządkowe cywilno-wojskowe</a></li> <li><a href="/wiki/Krzy%C5%BC_za_Zdobycie_Pragi" title="Krzyż za Zdobycie Pragi">Krzyż za Zdobycie Pragi</a></li> <li><a href="/wiki/Uniwersa%C5%82_po%C5%82aniecki" title="Uniwersał połaniecki">Uniwersał połaniecki</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%BBywi%C4%85_i_Broni%C4%85" title="Żywią i Bronią">Żywią i Bronią</a></li></ul> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r75675918" /><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Polskie_powstania" title="Szablon:Polskie powstania"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/wiki/Dyskusja_szablonu:Polskie_powstania" title="Dyskusja szablonu:Polskie powstania"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Polskie_powstania&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Polskie powstania</div><div class="mw-collapsible-content"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Polska_wczesnopiastowska" title="Polska wczesnopiastowska">Księstwo/Królestwo Polskie (do 1138)</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Powstanie_ludowe_w_Polsce" title="Powstanie ludowe w Polsce">Powstanie ludowe (1038)</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Rzeczpospolita_Obojga_Narod%C3%B3w" title="Rzeczpospolita Obojga Narodów">Rzeczpospolita Obojga Narodów</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Powstanie_ch%C5%82opskie_na_Podhalu_(1630%E2%80%931633)" title="Powstanie chłopskie na Podhalu (1630–1633)">Powstanie chłopskie na Podhalu (1630–1633)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_ch%C5%82opskie_pod_wodz%C4%85_Kostki-Napierskiego" title="Powstanie chłopskie pod wodzą Kostki-Napierskiego">Powstanie chłopskie pod wodzą Kostki-Napierskiego (1651)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_ch%C5%82opskie_w_l%C4%85dzkich_dobrach_cysters%C3%B3w" title="Powstanie chłopskie w lądzkich dobrach cystersów">Powstanie chłopskie w lądzkich dobrach cystersów (1651)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_ch%C5%82opskie_na_Podhalu_(1669%E2%80%931670)" title="Powstanie chłopskie na Podhalu (1669–1670)">Powstanie chłopskie na Podhalu (1669–1670)</a></li> <li><a href="/wiki/Konfederacja_barska" title="Konfederacja barska">Konfederacja barska (1768–1772)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_szawelskie" title="Powstanie szawelskie">Powstanie szawelskie (1769)</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Insurekcja kościuszkowska (1794)</a></li> <li><a href="/wiki/Insurekcja_warszawska" title="Insurekcja warszawska">Insurekcja warszawska (1794)</a></li> <li><a href="/wiki/Insurekcja_wile%C5%84ska" title="Insurekcja wileńska">Insurekcja wileńska (1794)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_kurlandzkie" title="Powstanie kurlandzkie">Powstanie kurlandzkie (1794)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_wielkopolskie_(1794)" title="Powstanie wielkopolskie (1794)">Powstanie wielkopolskie (1794)</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Okres rozbiorowy</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Insurekcja_Deniski" title="Insurekcja Deniski">Insurekcja Deniski (1797)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_wielkopolskie_(1806)" title="Powstanie wielkopolskie (1806)">Powstanie wielkopolskie (1806)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_w_Galicji" title="Powstanie w Galicji">Powstanie w Galicji (1809)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_listopadowe" title="Powstanie listopadowe">Powstanie listopadowe (1830–1831)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_wielkopolskie_(1846)" title="Powstanie wielkopolskie (1846)">Powstanie wielkopolskie (1846)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_chocho%C5%82owskie" title="Powstanie chochołowskie">Powstanie chochołowskie (1846)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_krakowskie" title="Powstanie krakowskie">Powstanie krakowskie (1846)</a></li> <li><a href="/wiki/Rabacja_galicyjska" title="Rabacja galicyjska">Rabacja chłopska (1846)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_wielkopolskie_(1848)" title="Powstanie wielkopolskie (1848)">Powstanie wielkopolskie (1848)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_styczniowe" title="Powstanie styczniowe">Powstanie styczniowe (1863–1864)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_zabajkalskie" title="Powstanie zabajkalskie">Powstanie zabajkalskie (1866)</a></li> <li><a href="/wiki/Rewolucja_1905_roku_w_Kr%C3%B3lestwie_Polskim" title="Rewolucja 1905 roku w Królestwie Polskim">Rewolucja 1905–1907</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_%C5%82%C3%B3dzkie" title="Powstanie łódzkie">Powstanie łódzkie (1905)</a></li></ul> </td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/II_Rzeczpospolita" title="II Rzeczpospolita">II Rzeczpospolita</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Powstanie_wielkopolskie" title="Powstanie wielkopolskie">Powstanie wielkopolskie (1918)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_zamojskie_(1918)" title="Powstanie zamojskie (1918)">Powstanie zamojskie (1918)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_oleskie" title="Powstanie oleskie">Powstanie oleskie (1919)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_sejne%C5%84skie" title="Powstanie sejneńskie">Powstanie sejneńskie (1919)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstania_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Powstania śląskie">Powstania śląskie</a> (1919–1921) <ul><li><a href="/wiki/I_powstanie_%C5%9Bl%C4%85skie" title="I powstanie śląskie">I powstanie śląskie (1919)</a></li> <li><a href="/wiki/II_powstanie_%C5%9Bl%C4%85skie" title="II powstanie śląskie">II powstanie śląskie (1920)</a></li> <li><a href="/wiki/III_powstanie_%C5%9Bl%C4%85skie" title="III powstanie śląskie">III powstanie śląskie (1921)</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_leskie" title="Powstanie leskie">Powstanie leskie (1932)</a></li></ul> </td></tr><tr class="a5"><th class="navbox-group opis" scope="row">Okres <a href="/wiki/II_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="II wojna światowa">II wojny światowej</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Powstanie_czortkowskie" title="Powstanie czortkowskie">Powstanie czortkowskie (1940)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_zamojskie" title="Powstanie zamojskie">Powstanie zamojskie (1942–1944)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_w_getcie_warszawskim" title="Powstanie w getcie warszawskim">Powstanie w getcie warszawskim (1943)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_iwienieckie" title="Powstanie iwienieckie">Powstanie iwienieckie (1943)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_w_Treblince" title="Powstanie w Treblince">Powstanie w Treblince (1943)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_w_Sobiborze" title="Powstanie w Sobiborze">Powstanie w Sobiborze (1943)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_w_getcie_bia%C5%82ostockim" title="Powstanie w getcie białostockim">Powstanie w getcie białostockim (1943)</a></li> <li><a href="/wiki/Akcja_%E2%80%9EBurza%E2%80%9D" title="Akcja „Burza”">Akcja „Burza” (1944)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_warszawskie" title="Powstanie warszawskie">Powstanie warszawskie (1944)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_Sonderkommando_w_KL_Auschwitz_II-Birkenau" title="Powstanie Sonderkommando w KL Auschwitz II-Birkenau">Powstanie Sonderkommando w KL Auschwitz II-Birkenau (1944)</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r75675918" /><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Wojny_polsko-rosyjskie" title="Szablon:Wojny polsko-rosyjskie"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Wojny_polsko-rosyjskie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Wojny polsko-rosyjskie (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Wojny_polsko-rosyjskie&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Wojny polsko-rosyjskie</div><div class="mw-collapsible-content"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Wojny polsko-rosyjskie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Wojna_polsko-rosyjska_(1577%E2%80%931582)" title="Wojna polsko-rosyjska (1577–1582)">Wojna polsko-rosyjska (1577–1582)</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_polsko-rosyjska_(1609%E2%80%931618)" title="Wojna polsko-rosyjska (1609–1618)">Wojna polsko-rosyjska (1609–1618)</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_polsko-rosyjska_(1632%E2%80%931634)" title="Wojna polsko-rosyjska (1632–1634)">Wojna polsko-rosyjska (1632–1634)</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_polsko-rosyjska_(1654%E2%80%931667)" title="Wojna polsko-rosyjska (1654–1667)">Wojna polsko-rosyjska (1654–1667)</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_o_sukcesj%C4%99_polsk%C4%85" title="Wojna o sukcesję polską">Wojna o sukcesję polską</a> (1733–1735)</li> <li><a href="/wiki/Konfederacja_barska" title="Konfederacja barska">Konfederacja barska</a> (1768–1772)</li> <li><a href="/wiki/Wojna_polsko-rosyjska_(1792)" title="Wojna polsko-rosyjska (1792)">Wojna polsko-rosyjska (1792)</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Insurekcja kościuszkowska</a> (1794)</li> <li><a href="/wiki/Powstanie_listopadowe" title="Powstanie listopadowe">Powstanie listopadowe</a> (1830–1831)</li> <li><a href="/wiki/Powstanie_styczniowe" title="Powstanie styczniowe">Powstanie styczniowe</a> (1863–1864)</li> <li><a href="/wiki/Powstanie_zabajkalskie" title="Powstanie zabajkalskie">Powstanie zabajkalskie</a> (1866)</li> <li><a href="/wiki/Rewolucja_1905_roku_w_Kr%C3%B3lestwie_Polskim" title="Rewolucja 1905 roku w Królestwie Polskim">Rewolucja (1905–1907)</a> <ul><li><a href="/wiki/Powstanie_%C5%82%C3%B3dzkie" title="Powstanie łódzkie">Powstanie łódzkie (1905)</a></li></ul></li> <li><i><a href="/wiki/I_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="I wojna światowa">I wojna światowa</a></i> <ul><li><i><a href="/wiki/Legiony_Polskie_(1914%E2%80%931918)" title="Legiony Polskie (1914–1918)">Legiony Polskie</a>/<a href="/wiki/Polski_Korpus_Posi%C5%82kowy" title="Polski Korpus Posiłkowy">Polski Korpus Posiłkowy</a></i></li></ul></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Wojny polsko-bolszewickie/sowieckie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Wojna_polsko-bolszewicka" title="Wojna polsko-bolszewicka">Wojna polsko-bolszewicka</a> (1919–1921)</li> <li><i><a href="/wiki/Sowiecka_dywersja_zbrojna_na_Kresach_Wschodnich_w_latach_1921%E2%80%931925" title="Sowiecka dywersja zbrojna na Kresach Wschodnich w latach 1921–1925">Sowiecka dywersja zbrojna na Kresach Wschodnich w latach 1921–1925</a></i></li> <li><a href="/wiki/Agresja_ZSRR_na_Polsk%C4%99" title="Agresja ZSRR na Polskę">Agresja ZSRR na Polskę</a> (1939)</li> <li><a href="/wiki/Polski_ruch_oporu_w_czasie_II_wojny_%C5%9Bwiatowej" title="Polski ruch oporu w czasie II wojny światowej">Polski ruch oporu</a> <ul><li><a href="/wiki/Powstanie_czortkowskie" title="Powstanie czortkowskie">Powstanie czortkowskie (1940)</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Dzia%C5%82ania_zbrojne_podziemia_antykomunistycznego_w_Polsce" title="Działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce">Działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce</a> (1944–1953)</li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Wojny toczone przez<br /><a href="/wiki/Wielkie_Ksi%C4%99stwo_Litewskie" title="Wielkie Księstwo Litewskie">Wielkie Księstwo Litewskie</a><br />z udziałem Polski</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Wojna_litewsko-moskiewska_(1512%E2%80%931522)" title="Wojna litewsko-moskiewska (1512–1522)">Wojna litewsko-moskiewska (1512–1522)</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_litewsko-moskiewska_(1534%E2%80%931537)" title="Wojna litewsko-moskiewska (1534–1537)">Wojna litewsko-moskiewska (1534–1537)</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_litewsko-moskiewska_(1558%E2%80%931570)" title="Wojna litewsko-moskiewska (1558–1570)">Wojna litewsko-moskiewska (1558–1570)</a></li></ul> </td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row">Wojny toczone przez<br />Francję z udziałem<br /><a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_Warszawskie" title="Księstwo Warszawskie">Księstwa Warszawskiego</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/IV_koalicja_antyfrancuska" title="IV koalicja antyfrancuska">IV koalicja antyfrancuska</a> (1806–1807)</li> <li><a href="/wiki/Inwazja_na_Rosj%C4%99_(1812)" title="Inwazja na Rosję (1812)">Inwazja na Rosję (1812)</a></li> <li><a href="/wiki/VI_koalicja_antyfrancuska" title="VI koalicja antyfrancuska">VI koalicja antyfrancuska</a> (1812–1814)</li></ul> </td></tr></tbody></table></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r75675918" /><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Wojny_polsko-niemieckie" title="Szablon:Wojny polsko-niemieckie"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/wiki/Dyskusja_szablonu:Wojny_polsko-niemieckie" title="Dyskusja szablonu:Wojny polsko-niemieckie"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Wojny_polsko-niemieckie&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Wojny polsko-niemieckie</div><div class="mw-collapsible-content"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Walki_Gerona_ze_S%C5%82owianami&action=edit&redlink=1" class="new" title="Walki Gerona ze Słowianami (strona nie istnieje)">Walki Gerona ze Słowianami</a> (963)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Walki_o_Pomorze_Zachodnie_(972)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Walki o Pomorze Zachodnie (972) (strona nie istnieje)">Walki o Pomorze Zachodnie (972)</a> <ul><li><small><i><a href="/wiki/Bitwa_pod_Cedyni%C4%85" title="Bitwa pod Cedynią">Bitwa pod Cedynią</a></i></small></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Najazd_Ottona_II_na_Polsk%C4%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="Najazd Ottona II na Polskę (strona nie istnieje)">Najazd Ottona II na Polskę</a> (979)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Wojny_polsko-niemieckie_(1002%E2%80%931018)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wojny polsko-niemieckie (1002–1018) (strona nie istnieje)">Wojny polsko-niemieckie (1002–1018)</a> <ul><li><a href="/wiki/Wojna_polsko-niemiecka_(1002%E2%80%931005)" title="Wojna polsko-niemiecka (1002–1005)">Wojna polsko-niemiecka (1002–1005)</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_polsko-niemiecka_(1007%E2%80%931013)" title="Wojna polsko-niemiecka (1007–1013)">Wojna polsko-niemiecka (1007–1013)</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_polsko-niemiecka_(1015%E2%80%931018)" title="Wojna polsko-niemiecka (1015–1018)">Wojna polsko-niemiecka (1015–1018)</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Wojna_polsko-niemiecka_(1028%E2%80%931031)" title="Wojna polsko-niemiecka (1028–1031)">Wojna polsko-niemiecka (1028–1031)</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_polsko-niemiecka_(1109)" title="Wojna polsko-niemiecka (1109)">Wojna polsko-niemiecka (1109)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Wojna_polsko-niemiecka_(1146)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wojna polsko-niemiecka (1146) (strona nie istnieje)">Wojna polsko-niemiecka (1146)</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_polsko-niemiecka_(1157)" title="Wojna polsko-niemiecka (1157)">Wojna polsko-niemiecka (1157)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Najazd_Henryka_VI_na_Polsk%C4%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="Najazd Henryka VI na Polskę (strona nie istnieje)">Najazd Henryka VI na Polskę</a> (1184)</li> <li><i><a href="/wiki/Bunt_w%C3%B3jta_Alberta" title="Bunt wójta Alberta">Bunt niemieckich mieszczan w Małopolsce (1311–1312)</a></i></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_wielkopolskie" title="Powstanie wielkopolskie">Powstanie wielkopolskie</a> (1918)</li> <li><a href="/wiki/Powstania_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Powstania śląskie">Powstania śląskie</a> <ul><li><a href="/wiki/Powstanie_oleskie" title="Powstanie oleskie">Powstanie oleskie</a> (1919)</li> <li><a href="/wiki/I_powstanie_%C5%9Bl%C4%85skie" title="I powstanie śląskie">Powstanie śląskie (1919)</a></li> <li><a href="/wiki/II_powstanie_%C5%9Bl%C4%85skie" title="II powstanie śląskie">Powstanie śląskie (1920)</a></li> <li><a href="/wiki/III_powstanie_%C5%9Bl%C4%85skie" title="III powstanie śląskie">Powstanie śląskie (1921)</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/II_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="II wojna światowa">II wojna światowa</a> <ul><li><a href="/wiki/Kampania_wrze%C5%9Bniowa" title="Kampania wrześniowa">Agresja Niemiec na Polskę (1939)</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_k%C3%B3rnickie" title="Powstanie kórnickie">Powstanie kórnickie</a> (1945)</li> <li><a href="/wiki/Powstanie_w_Walcach" title="Powstanie w Walcach">Powstanie w Walcach</a> (1945)</li></ul> </td></tr></tbody></table></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r75675918" /><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska" title="Szablon:Insurekcja kościuszkowska"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Insurekcja kościuszkowska (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a class="mw-selflink selflink">Insurekcja kościuszkowska</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Rac%C5%82awicami" title="Bitwa pod Racławicami">Racławice</a></li> <li><a href="/wiki/Insurekcja_warszawska" title="Insurekcja warszawska">insurekcja warszawska</a></li> <li><a href="/wiki/Insurekcja_wile%C5%84ska" title="Insurekcja wileńska">insurekcja wileńska</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Niemenczynem" title="Bitwa pod Niemenczynem">Niemenczyn</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Polanami" title="Bitwa pod Polanami">Polany</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Zagajem" title="Bitwa pod Zagajem">Zagaje</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Lipniszkami" title="Bitwa pod Lipniszkami">Lipniszki</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Dubienk%C4%85_(1794)" title="Bitwa pod Dubienką (1794)">Dubienka</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Szczekocinami" title="Bitwa pod Szczekocinami">Szczekociny</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Che%C5%82mem_(1794)" title="Bitwa pod Chełmem (1794)">Chełm</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_So%C5%82ami" title="Bitwa pod Sołami">Soły</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_kurlandzkie" title="Powstanie kurlandzkie">powstanie kurlandzkie</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Go%C5%82kowem" title="Bitwa pod Gołkowem">Gołków</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Raszynem_(1794)" title="Bitwa pod Raszynem (1794)">Raszyn</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Kolnem" title="Bitwa pod Kolnem">Kolno</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_B%C5%82oniem_(1794)" title="Bitwa pod Błoniem (1794)">Błonie</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Rajgrodem_(1794)" title="Bitwa pod Rajgrodem (1794)">Rajgród</a></li> <li><a href="/wiki/Pierwsze_obl%C4%99%C5%BCenie_Warszawy_(1794)" title="Pierwsze oblężenie Warszawy (1794)">Pierwsze oblężenie Warszawy</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Sa%C5%82atami" title="Bitwa pod Sałatami">Sałaty</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_S%C5%82onimem_(1794)" title="Bitwa pod Słonimem (1794)">Słonim</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Lubaniem" title="Bitwa pod Lubaniem">Lubań</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Krupczycami" title="Bitwa pod Krupczycami">Krupczyce</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Terespolem" title="Bitwa pod Terespolem">Terespol</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_wielkopolskie_(1794)" title="Powstanie wielkopolskie (1794)">insurekcja wielkopolska</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_%C5%81abiszynem" title="Bitwa pod Łabiszynem">Łabiszyn</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Bydgoszcz%C4%85" title="Bitwa pod Bydgoszczą">Bydgoszcz</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Maciejowicami" title="Bitwa pod Maciejowicami">Maciejowice</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Koby%C5%82k%C4%85" title="Bitwa pod Kobyłką">Kobyłka</a></li> <li><a href="/wiki/Obrona_Pragi" title="Obrona Pragi">Drugie oblężenie Warszawy (obrona Pragi)</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Banner_of_Ko%C5%9Bciuszko_Uprising.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Banner_of_Ko%C5%9Bciuszko_Uprising.PNG/40px-Banner_of_Ko%C5%9Bciuszko_Uprising.PNG" decoding="async" width="40" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Banner_of_Ko%C5%9Bciuszko_Uprising.PNG/60px-Banner_of_Ko%C5%9Bciuszko_Uprising.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Banner_of_Ko%C5%9Bciuszko_Uprising.PNG/80px-Banner_of_Ko%C5%9Bciuszko_Uprising.PNG 2x" data-file-width="2996" data-file-height="2331" /></a></span> </p> </div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r75562624">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description"><a href="/wiki/Powstanie" title="Powstanie">powstanie</a></span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/sh85104063">sh85104063</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph490156">ph490156</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_(Warszawa)" title="Biblioteka Narodowa (Warszawa)">PLWABN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dbn.bn.org.pl/descriptor-details/9810609334905606">9810609334905606</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007560630505171">987007560630505171</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3961303.html">3961303</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Insurekcja_kościuszkowska&oldid=75941407">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Insurekcja_kościuszkowska&oldid=75941407</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:1794_w_Europie" title="Kategoria:1794 w Europie">1794 w Europie</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Historia_Polski_1764%E2%80%931795" title="Kategoria:Historia Polski 1764–1795">Historia Polski 1764–1795</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Powstanie_ko%C5%9Bciuszkowskie" title="Kategoria:Powstanie kościuszkowskie">Powstanie kościuszkowskie</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Stosunki_I_Rzeczypospolitej_z_Imperium_Rosyjskim" title="Kategoria:Stosunki I Rzeczypospolitej z Imperium Rosyjskim">Stosunki I Rzeczypospolitej z Imperium Rosyjskim</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Stosunki_polsko-pruskie_(I_Rzeczpospolita)" title="Kategoria:Stosunki polsko-pruskie (I Rzeczpospolita)">Stosunki polsko-pruskie (I Rzeczpospolita)</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Tadeusz_Ko%C5%9Bciuszko" title="Kategoria:Tadeusz Kościuszko">Tadeusz Kościuszko</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Wojny_w_historii_Prus" title="Kategoria:Wojny w historii Prus">Wojny w historii Prus</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablony_lokalizacyjne_%E2%80%93_brak_wsp%C3%B3%C5%82rz%C4%99dnych_%E2%80%93_Wojna_infobox" title="Kategoria:Szablony lokalizacyjne – brak współrzędnych – Wojna infobox">Szablony lokalizacyjne – brak współrzędnych – Wojna infobox</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_do_weryfikacji" title="Kategoria:Artykuły do weryfikacji">Artykuły do weryfikacji</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_wymagaj%C4%85ce_uzupe%C5%82nienia_%C5%BAr%C3%B3de%C5%82_od_2024-10" title="Kategoria:Artykuły wymagające uzupełnienia źródeł od 2024-10">Artykuły wymagające uzupełnienia źródeł od 2024-10</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_propozycjami_t%C5%82umacze%C5%84" title="Kategoria:Artykuły z propozycjami tłumaczeń">Artykuły z propozycjami tłumaczeń</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_ksi%C4%85%C5%BCki_%E2%80%93_brak_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon cytowania książki – brak numeru strony">Szablon cytowania książki – brak numeru strony</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 2 lut 2025, 08:40.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Insurekcja kościuszkowska</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>41 języków</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Dodaj temat</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-585dc88b6-lgstj","wgBackendResponseTime":823,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.468","walltime":"0.634","ppvisitednodes":{"value":4760,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":102374,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":17658,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":16,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":7,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":67817,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":2,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 475.483 1 -total"," 27.92% 132.764 1 Szablon:Wojna_infobox"," 23.50% 111.743 6 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 21.32% 101.394 1 Szablon:Powstanie_kościuszkowskie"," 14.42% 68.568 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 7.92% 37.640 1 Szablon:Dopracować"," 6.93% 32.937 3 Szablon:Cytuj_książkę"," 6.33% 30.081 1 Szablon:Infobox_mapa_lokalizacyjna"," 6.20% 29.487 1 Szablon:Mbox"," 5.51% 26.187 4 Szablon:Infobox_tabela_dodaj"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.198","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4409402,"limit":52428800},"limitreport-logs":"{{#invoke:Moduł:Mapa|Infobox}}\ninfobox może wyszukać współrzędne w wikidanych\nargumenty = table#1 {\n [\"category\"] = \"Wojna infobox\",\n}\nbrak punktów na mapę i współrzędnych, nadszedł czas na Wikidane\nbrak punktów na mapę nawet w Wikidanych\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-585dc88b6-lgstj","timestamp":"20250327033801","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Insurekcja ko\u015bciuszkowska","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q849176","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q849176","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-01-06T22:03:46Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/f6\/Rp_1794.jpg","headline":"Polskie powstanie narodowe przeciw Rosji i Prusom w 1794 roku"}</script> </body> </html>