CINXE.COM
Русские — Википедия
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs" lang="ru" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Русские — Википедия</title> <script>(function(){var className="client-js";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )ruwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","январь","февраль","март","апрель","май","июнь","июль","август","сентябрь","октябрь","ноябрь","декабрь"],"wgRequestId":"91441c5e-5ad1-47a2-807a-fc0f8d36f618","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Русские","wgTitle":"Русские","wgCurRevisionId":143334434,"wgRevisionId":143334434,"wgArticleId":2603,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false, "wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Страницы, использующие расширение JsonConfig","Википедия:Cite web (не указан язык)","Википедия:Статьи с нерабочими ссылками","Страницы, использующие волшебные ссылки ISBN","Шаблон:Script/Slavonic:Не указан код языка","Википедия:Статьи, требующие конкретизации","Википедия:Статьи с шаблонами недостатков по алфавиту","Википедия:Статьи без источников (страна: Россия)","Википедия:Статьи без источников (страна: Украина)","Википедия:Статьи без источников (страна: Казахстан)", "Википедия:Статьи без источников (тип: этническая группа)","Википедия:Статьи без источников (тип: народ)","Википедия:Нет источников с августа 2021","Википедия:Статьи с утверждениями без источников более 14 дней","Википедия:БРЭ (ссылки без архивной копии)","Википедия:Статьи с нерабочими ссылками с мая 2013","Статьи со ссылками на Викисловарь","Статьи со ссылками на Викицитатник","Статьи со ссылками на Викисклад","Этнические группы по алфавиту","Славяне","Русские","Восточные славяне","Народы Германии","Народы Канады","Народы России"],"wgPageViewLanguage":"ru", "wgPageContentLanguage":"ru","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Русские","wgRelevantArticleId":2603,"wgIsProbablyEditable":false,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":false,"wgRestrictionEdit":["autoconfirmed"],"wgRestrictionMove":["autoconfirmed"],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":143334434,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ru","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ru"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":false,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":200000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":true,"wgVector2022LanguageInHeader":false,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q49542", "wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.common-site":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.styles.legacy":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","codex-search-styles":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.gallery","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site", "mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.legacy.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.collapserefs","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.referenceTooltips","ext.gadget.logo","ext.gadget.edittop","ext.gadget.navboxDefaultGadgets","ext.gadget.wikibugs","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.compactlinks","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","oojs-ui.styles.icons-media","oojs-ui-core.icons"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ru&modules=codex-search-styles%7Cext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.styles.legacy%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ru&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ru&modules=ext.gadget.common-site&only=styles&skin=vector"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ru&modules=site.styles&only=styles&skin=vector"> <noscript><link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ru&modules=noscript&only=styles&skin=vector"></noscript> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Русские — Википедия"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ru.m.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Википедия (ru)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ru.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ru"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Википедия — Atom-лента" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D0%B6%D0%B8%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin-vector-legacy mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject page-Русские rootpage-Русские skin-vector action-view"><div id="mw-page-base" class="noprint"></div> <div id="mw-head-base" class="noprint"></div> <div id="content" class="mw-body" role="main"> <a id="top"></a> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> <div class="mw-indicators"> </div> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Русские</span></h1> <div id="bodyContent" class="vector-body"> <div id="siteSub" class="noprint">Материал из Википедии — свободной энциклопедии</div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><div id="mw-fr-revision-messages"><div class="cdx-message mw-fr-message-box cdx-message--block cdx-message--notice mw-fr-basic mw-fr-stable-synced plainlinks noprint"><span class="cdx-message__icon"></span><div class="cdx-message__content"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B0_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B9/%D0%9F%D0%BE%D1%8F%D1%81%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%B4%D0%BB%D1%8F_%D1%87%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B9" title="Википедия:Проверка статей/Пояснение для читателей">Стабильная версия</a>, проверенная 12 февраля 2025.</div></div></div></div></div> <div id="contentSub2"></div> <div id="jump-to-nav"></div> <a class="mw-jump-link" href="#mw-head">Перейти к навигации</a> <a class="mw-jump-link" href="#searchInput">Перейти к поиску</a> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ru" dir="ltr"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable dabhide">Эта статья — о восточнославянском народе. О гражданах России независимо от этнической принадлежности см. <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Россияне">Россияне</a>.</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable noprint dabhide">У этого термина существуют и другие значения, см. <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9" class="mw-disambig" title="Русский">Русский</a>.</div> <table class="infobox infobox-372abbd53dacf188" style="" data-name="Этническая группа"><tbody><tr><th colspan="2" scope="colgroup" class="infobox-above" style="">Русские</th></tr> <tr> <th colspan="2" scope="colgroup" class="infobox-header" style="">Численность и ареал</th> </tr> <tr> <td colspan="2" class="plainlist" style="text-align:center;"> <b>Всего:</b> <span data-wikidata-property-id="P1082" class="no-wikidata">≈135,8 млн чел.<sup id="cite_ref-JoshuaProject_50-0" class="reference"><a href="#cite_note-JoshuaProject-50"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td> </tr> <tr> <td colspan="2" class="noplainlist" style="text-align:center;text-align:left;"> <div data-wikidata-property-id="P17" class="no-wikidata"> <ul><li><span class="nowrap" data-sort-value="Россия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/22px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/33px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/44px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Россия"><span class="wrap">Россия</span></a></span>: 105 579 179 (перепись 2021)<sup id="cite_ref-Nac_total_2021_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-Nac_total_2021-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Украина"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/22px-Flag_of_Ukraine.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/33px-Flag_of_Ukraine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/44px-Flag_of_Ukraine.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Украина"><span class="wrap">Украина</span></a></span>: 8 334 141 <sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>К 1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (перепись 2001)<sup id="cite_ref-perepisU_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-perepisU-3"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Без учёта Автономной Республики Крым и Севастополя — 6,9 млн чел.<sup id="cite_ref-_83f61d905f502924_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-_83f61d905f502924-4"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="США"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/22px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="22" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/33px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/44px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%91%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%A8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B8" title="Соединённые Штаты Америки"><span class="wrap">США</span></a></span>: 3 163 084<sup id="cite_ref-census1_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-census1-5"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Казахстан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/22px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/33px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/44px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Казахстан"><span class="wrap">Казахстан</span></a></span>: 2 983 317 (оценка 2024)<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Германия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/22px-Flag_of_Germany.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/33px-Flag_of_Germany.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/44px-Flag_of_Germany.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Германия"><span class="wrap">Германия</span></a></span>: 2 213 000 (оценка)<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Узбекистан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/22px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/33px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/44px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%A3%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Узбекистан"><span class="wrap">Узбекистан</span></a></span>: 720 300 (оценка 2021)<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Беларусь"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/22px-Flag_of_Belarus.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/33px-Flag_of_Belarus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/44px-Flag_of_Belarus.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь"><span class="wrap">Беларусь</span></a></span>: 706 992 (перепись 2019)<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Канада"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg/22px-Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg/33px-Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg/44px-Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Канада"><span class="wrap">Канада</span></a></span>: 622 445 (2016)<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Латвия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Latvia.svg/22px-Flag_of_Latvia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Latvia.svg/33px-Flag_of_Latvia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Latvia.svg/44px-Flag_of_Latvia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B2%D0%B8%D1%8F" title="Латвия"><span class="wrap">Латвия</span></a></span>: 454 350 (на начало 2022 года)<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Кыргызстан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/22px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/33px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/44px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Кыргызстан"><span class="wrap">Кыргызстан</span></a></span>: 335 237 (оценка 2022)<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Эстония"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Flag_of_Estonia.svg/22px-Flag_of_Estonia.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Flag_of_Estonia.svg/33px-Flag_of_Estonia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Flag_of_Estonia.svg/44px-Flag_of_Estonia.svg.png 2x" data-file-width="990" data-file-height="630" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%AD%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Эстония"><span class="wrap">Эстония</span></a></span>: 315 252 (2021)<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Израиль"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/22px-Flag_of_Israel.svg.png" decoding="async" width="22" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/33px-Flag_of_Israel.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/44px-Flag_of_Israel.svg.png 2x" data-file-width="1100" data-file-height="800" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль"><span class="wrap">Израиль</span></a></span>: ≈ 200 000—300 000<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Аргентина"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/22px-Flag_of_Argentina.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/33px-Flag_of_Argentina.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/44px-Flag_of_Argentina.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="500" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Аргентина"><span class="wrap">Аргентина</span></a></span>: 250 000<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Туркменистан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/22px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/33px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/44px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%BA%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Туркменистан"><span class="wrap">Туркменистан</span></a></span>: 242 307 (перепись 2012)<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Франция"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/22px-Flag_of_France.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/33px-Flag_of_France.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/44px-Flag_of_France.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Франция"><span class="wrap">Франция</span></a></span>: от 200 000 до 500 000<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Бразилия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/22px-Flag_of_Brazil.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/33px-Flag_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/44px-Flag_of_Brazil.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="700" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Бразилия"><span class="wrap">Бразилия</span></a></span>: ≈ 200 000<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Литва"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/22px-Flag_of_Lithuania.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/33px-Flag_of_Lithuania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/44px-Flag_of_Lithuania.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Литва"><span class="wrap">Литва</span></a></span>: 141 122 (<a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C_%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B2%D1%8B_(2021)" title="Перепись населения Литвы (2021)">перепись 2021</a>)<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Италия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/22px-Flag_of_Italy.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/33px-Flag_of_Italy.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/44px-Flag_of_Italy.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Италия"><span class="wrap">Италия</span></a></span>: 120 459<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i><span class="nowrap" data-sort-value="Приднестровье"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Transnistria_%28state%29.svg/22px-Flag_of_Transnistria_%28state%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Transnistria_%28state%29.svg/33px-Flag_of_Transnistria_%28state%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Transnistria_%28state%29.svg/44px-Flag_of_Transnistria_%28state%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Приднестровская Молдавская Республика"><span class="wrap">Приднестровье</span></a></span></i>: 161 300 (перепись 2015)<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Азербайджан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/22px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/33px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/44px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B4%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Азербайджан"><span class="wrap">Азербайджан</span></a></span>: 119 300 (перепись 2009)<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Молдова"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/22px-Flag_of_Moldova.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/33px-Flag_of_Moldova.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/44px-Flag_of_Moldova.svg.png 2x" data-file-width="1800" data-file-height="900" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Молдова"><span class="wrap">Молдова</span></a></span>: 111 726 (перепись 2014)<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Финляндия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Finland.svg/22px-Flag_of_Finland.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Finland.svg/33px-Flag_of_Finland.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Finland.svg/44px-Flag_of_Finland.svg.png 2x" data-file-width="1800" data-file-height="1100" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Финляндия"><span class="wrap">Финляндия</span></a></span>: 85 534<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Австралия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Flag_of_Australia.svg/22px-Flag_of_Australia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Flag_of_Australia.svg/33px-Flag_of_Australia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Flag_of_Australia.svg/44px-Flag_of_Australia.svg.png 2x" data-file-width="1280" data-file-height="640" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Австралия"><span class="wrap">Австралия</span></a></span>: 74 317<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Испания"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Spain.svg/22px-Flag_of_Spain.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Spain.svg/33px-Flag_of_Spain.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Spain.svg/44px-Flag_of_Spain.svg.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="500" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Испания"><span class="wrap">Испания</span></a></span>: 72 234 (2017)<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Республика Корея"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Flag_of_South_Korea.svg/22px-Flag_of_South_Korea.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Flag_of_South_Korea.svg/33px-Flag_of_South_Korea.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Flag_of_South_Korea.svg/44px-Flag_of_South_Korea.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%8F" title="Республика Корея"><span class="wrap">Республика Корея</span></a></span>: 61 149<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="ОАЭ"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg/22px-Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg/33px-Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg/44px-Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%9E%D0%B1%D1%8A%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%91%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%AD%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Объединённые Арабские Эмираты"><span class="wrap">ОАЭ</span></a></span>: 56 000<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Куба"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Flag_of_Cuba.svg/22px-Flag_of_Cuba.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Flag_of_Cuba.svg/33px-Flag_of_Cuba.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Flag_of_Cuba.svg/44px-Flag_of_Cuba.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%B1%D0%B0" title="Куба"><span class="wrap">Куба</span></a></span>: 50 200<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Великобритания"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/22px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/33px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/44px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Великобритания"><span class="wrap">Великобритания</span></a></span>: 49 043<sup id="cite_ref-ons2011_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-ons2011-31"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Румыния"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/22px-Flag_of_Romania.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/33px-Flag_of_Romania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/44px-Flag_of_Romania.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%BC%D1%8B%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Румыния"><span class="wrap">Румыния</span></a></span>: 35 791<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Чехия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/22px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/33px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/44px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%85%D0%B8%D1%8F" title="Чехия"><span class="wrap">Чехия</span></a></span>: 35 759<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Таджикистан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/22px-Flag_of_Tajikistan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/33px-Flag_of_Tajikistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/44px-Flag_of_Tajikistan.svg.png 2x" data-file-width="560" data-file-height="280" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Таджикистан"><span class="wrap">Таджикистан</span></a></span>: 34 838 (перепись 2010)<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Венесуэла"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Flag_of_Venezuela_%28state%29.svg/22px-Flag_of_Venezuela_%28state%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Flag_of_Venezuela_%28state%29.svg/33px-Flag_of_Venezuela_%28state%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Flag_of_Venezuela_%28state%29.svg/44px-Flag_of_Venezuela_%28state%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%83%D1%8D%D0%BB%D0%B0" title="Венесуэла"><span class="wrap">Венесуэла</span></a></span>: 34 600<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Австрия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Austria.svg/22px-Flag_of_Austria.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Austria.svg/33px-Flag_of_Austria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Austria.svg/44px-Flag_of_Austria.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Австрия"><span class="wrap">Австрия</span></a></span>: 30 249<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Грузия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/22px-Flag_of_Georgia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/33px-Flag_of_Georgia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/44px-Flag_of_Georgia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Грузия"><span class="wrap">Грузия</span></a></span>: 26 453 (перепись 2014)<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i><span class="nowrap" data-sort-value="Республика Абхазия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Flag_of_the_Republic_of_Abkhazia.svg/22px-Flag_of_the_Republic_of_Abkhazia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Flag_of_the_Republic_of_Abkhazia.svg/33px-Flag_of_the_Republic_of_Abkhazia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Flag_of_the_Republic_of_Abkhazia.svg/44px-Flag_of_the_Republic_of_Abkhazia.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="300" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%90%D0%B1%D1%85%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Республика Абхазия"><span class="wrap">Республика Абхазия</span></a></span></i>: 22 064 (перепись 2011)<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Китай"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/22px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/33px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/44px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Китай"><span class="wrap">Китай</span></a></span>: 15 609<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <ul><li><span class="nowrap" data-sort-value="Гонконг"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Flag_of_Hong_Kong.svg/22px-Flag_of_Hong_Kong.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Flag_of_Hong_Kong.svg/33px-Flag_of_Hong_Kong.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Flag_of_Hong_Kong.svg/44px-Flag_of_Hong_Kong.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B3" title="Гонконг"><span class="wrap">Гонконг</span></a></span>: 5000<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Болгария"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Bulgaria.svg/22px-Flag_of_Bulgaria.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Bulgaria.svg/33px-Flag_of_Bulgaria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Bulgaria.svg/44px-Flag_of_Bulgaria.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Болгария"><span class="wrap">Болгария</span></a></span>: 15 595<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Норвегия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Norway.svg/22px-Flag_of_Norway.svg.png" decoding="async" width="22" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Norway.svg/33px-Flag_of_Norway.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Norway.svg/44px-Flag_of_Norway.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="372" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D1%80%D0%B2%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Норвегия"><span class="wrap">Норвегия</span></a></span>: 13 914<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Польша"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/22px-Flag_of_Poland.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/33px-Flag_of_Poland.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/44px-Flag_of_Poland.svg.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="400" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0" title="Польша"><span class="wrap">Польша</span></a></span>: 13 000<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Армения"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/22px-Flag_of_Armenia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/33px-Flag_of_Armenia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/44px-Flag_of_Armenia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армения"><span class="wrap">Армения</span></a></span>: 11 911 (перепись 2011)<sup id="cite_ref-docs.armstat.am_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-docs.armstat.am-45"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Сербия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/22px-Flag_of_Serbia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/33px-Flag_of_Serbia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/44px-Flag_of_Serbia.svg.png 2x" data-file-width="1350" data-file-height="900" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%8F" title="Сербия"><span class="wrap">Сербия</span></a></span>: 10 486 (перепись 2022)<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Новая Зеландия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Flag_of_New_Zealand.svg/22px-Flag_of_New_Zealand.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Flag_of_New_Zealand.svg/33px-Flag_of_New_Zealand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Flag_of_New_Zealand.svg/44px-Flag_of_New_Zealand.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%97%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Новая Зеландия"><span class="wrap">Новая Зеландия</span></a></span>: 5979 (2013)<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Катар"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Flag_of_Qatar.svg/22px-Flag_of_Qatar.svg.png" decoding="async" width="22" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Flag_of_Qatar.svg/33px-Flag_of_Qatar.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Flag_of_Qatar.svg/44px-Flag_of_Qatar.svg.png 2x" data-file-width="1400" data-file-height="550" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Катар"><span class="wrap">Катар</span></a></span>: 5000<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap" data-sort-value="Эквадор"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noresize" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Flag_of_Ecuador.svg/22px-Flag_of_Ecuador.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Flag_of_Ecuador.svg/33px-Flag_of_Ecuador.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Flag_of_Ecuador.svg/44px-Flag_of_Ecuador.svg.png 2x" data-file-width="1440" data-file-height="960" /></span></span></span> <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%B2%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D1%80" title="Эквадор"><span class="wrap">Эквадор</span></a></span>: 1000<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul></div></td> </tr> <tr> <th colspan="2" scope="colgroup" class="infobox-header" style="">Описание</th> </tr> <tr> <th scope="row" class="plainlist">Язык</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P103" class="no-wikidata"><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Русский язык">русский</a></span></td> </tr> <tr> <th scope="row" class="plainlist">Религия</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P140" class="no-wikidata">традиционно <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B5" title="Православие">православие</a><sup id="cite_ref-_83f61d905f502924_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-_83f61d905f502924-4"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (в том числе <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8F%D0%B4%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Старообрядчество">старообрядчество</a>)</span></td> </tr> <tr> <th scope="row" class="plainlist">Входит в</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P361" class="no-wikidata"><a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Восточные славяне">восточные славяне</a></span></td> </tr> <tr> <th scope="row" class="plainlist">Родственные народы</th> <td class="plainlist"> <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%86%D1%8B" title="Украинцы">украинцы</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B" title="Белорусы">белорусы</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%8B" title="Русины">русины</a></td> </tr> <tr> <th scope="row" class="plainlist">Этнические группы</th> <td class="plainlist"> <div data-wikidata-property-id="P527" class="no-wikidata"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0" title="Севернорусская этнографическая группа">севернорусская</a>,</li> <li><a href="/wiki/%D0%AE%D0%B6%D0%BD%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0" title="Южнорусская этнографическая группа">южнорусская</a>,</li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Казаки">казаки</a>,</li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%8F%D0%BA%D0%B8" title="Сибиряки">сибиряки</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B8_%D1%81%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D1%8B_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85" title="Этнографические и субэтнические группы русских">и другие</a><sup id="cite_ref-_c817c1d496da0d82_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-_c817c1d496da0d82-51"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul></div></td> </tr> <tr> <th scope="row" class="plainlist">Происхождение</th> <td class="plainlist"> <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Древнерусская народность">древнерусская народность</a></td> </tr><tr><td colspan="2" class="infobox-below" style=";"><span data-wikidata-claim-id="q49542$6F0CBA6B-BC89-4030-BE15-F1CE84AFB24C" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P373"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Russians" title="commons:Category:Russians"><img alt="Логотип Викисклада" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Russians" class="extiw" title="commons:Category:Russians">Медиафайлы на Викискладе</a></span></span></td></tr> </tbody></table> <p><b>Ру́сские</b><sup id="cite_ref-_83f61d905f502924_4-2" class="reference"><a href="#cite_note-_83f61d905f502924-4"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> — <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Восточные славяне">восточнославянский</a> <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Народ">народ</a>, самый многочисленный <a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%81" title="Этнос">этнос</a> в <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Россия">России</a> и <a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D1%8B_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%8B" title="Этнические группы Европы">Европе</a><sup id="cite_ref-_694bed5bc1bdf5ec_52-0" class="reference"><a href="#cite_note-_694bed5bc1bdf5ec-52"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Существуют крупные <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B8%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Русская диаспора">русские общины</a> на <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B5" title="Русские на Украине">Украине</a>, в <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B8%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%B2_%D0%A1%D0%A8%D0%90" class="mw-redirect" title="Русская диаспора в США">США</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Русские в Казахстане">Казахстане</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8" class="mw-redirect" title="Русские в Германии">Германии</a> и ряде других стран. <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Русская культура">Культура русского народа</a> имеет давние традиции и составляет основу современной <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8" title="Культура России">культуры всей России</a>. <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Родной язык">Родной</a> и <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Национальный язык">национальный язык</a> — <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Русский язык">русский</a>. Верующие русские — в основном <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B5" title="Русское православие">православные</a><sup id="cite_ref-_83f61d905f502924_4-3" class="reference"><a href="#cite_note-_83f61d905f502924-4"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Русский народ сформировался преимущественно из <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Восточнославянские племена">восточнославянских племён</a>, объединившихся в период <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Киевская Русь">Киевской Руси</a> в <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%81" class="mw-redirect" title="Древнерусский этнос">древнерусский этнос</a><sup id="cite_ref-Седов2005_53-0" class="reference"><a href="#cite_note-Седов2005-53"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Толочко_54-0" class="reference"><a href="#cite_note-Толочко-54"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Горский2008_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-Горский2008-55"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Флоря_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-Флоря-56"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Русские имеют многие общие исторические и культурные черты с другими <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D1%86%D1%8B" class="mw-redirect" title="Европейцы">европейскими народами</a>, особенно с другими восточнославянскими народами — <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B" title="Белорусы">белорусами</a> и <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%86%D1%8B" title="Украинцы">украинцами</a>. История русских тесно взаимосвязана с историей многих других народов, что способствовало распространению <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Русский язык">русского языка</a> и <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Русская культура">русской культуры</a>. Русский язык является официальным в <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Россия">России</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Белоруссия">Белоруссии</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Казахстан">Казахстане</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Кыргызстан">Кыргызстане</a>. Также он распространён в других государствах, образовавшихся после <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%B4_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" title="Распад СССР">распада СССР</a>. </p><p>Русские оказали большое влияние на формирование <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Российская империя">Российской империи</a><sup id="cite_ref-_0e9d56f14c2a58e6_57-0" class="reference"><a href="#cite_note-_0e9d56f14c2a58e6-57"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> и <a href="/wiki/%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="mw-redirect" title="СССР">советского государства</a><sup id="cite_ref-_703cf7fb57a0170c_58-0" class="reference"><a href="#cite_note-_703cf7fb57a0170c-58"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. С середины 1930-х годов русскому народу в СССР был предоставлен статус «первого среди равных»<sup id="cite_ref-_703cf0fb57a00b60_59-0" class="reference"><a href="#cite_note-_703cf0fb57a00b60-59"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Согласно <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B8" title="Конституция Российской Федерации">Конституции России</a> русские являются <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B7%D1%83%D1%8E%D1%89%D0%B8%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Государствообразующий народ">государствообразующим народом</a> России<sup id="cite_ref-_83f61d905f502924_4-4" class="reference"><a href="#cite_note-_83f61d905f502924-4"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"><input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none" /><div class="toctitle" lang="ru" dir="ltr"><h2 id="mw-toc-heading">Содержание</h2><span class="toctogglespan"><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></span></div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="#Этноним"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Этноним</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-2"><a href="#Значения_термина"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Значения термина</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-3"><a href="#Численность_и_расселение"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Численность и расселение</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-4"><a href="#Демографические_характеристики"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Демографические характеристики</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-5"><a href="#Этнографические_группы"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Этнографические группы</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-6"><a href="#Физическая_антропология_и_генетика"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Физическая антропология и генетика</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-7"><a href="#Язык"><span class="tocnumber">7</span> <span class="toctext">Язык</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-8"><a href="#Диалекты"><span class="tocnumber">7.1</span> <span class="toctext">Диалекты</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-9"><a href="#Этническая_история"><span class="tocnumber">8</span> <span class="toctext">Этническая история</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-10"><a href="#Этногенез_славян"><span class="tocnumber">8.1</span> <span class="toctext">Этногенез славян</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-11"><a href="#Средние_века"><span class="tocnumber">8.2</span> <span class="toctext">Средние века</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-12"><a href="#Новое_время"><span class="tocnumber">8.3</span> <span class="toctext">Новое время</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-13"><a href="#Новейшее_время"><span class="tocnumber">8.4</span> <span class="toctext">Новейшее время</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-14"><a href="#Дискриминация_русских"><span class="tocnumber">9</span> <span class="toctext">Дискриминация русских</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-15"><a href="#Антропонимика"><span class="tocnumber">10</span> <span class="toctext">Антропонимика</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-16"><a href="#Русская_культура"><span class="tocnumber">11</span> <span class="toctext">Русская культура</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-17"><a href="#Философия_и_мысль"><span class="tocnumber">11.1</span> <span class="toctext">Философия и мысль</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-18"><a href="#Изобразительное_искусство"><span class="tocnumber">11.2</span> <span class="toctext">Изобразительное искусство</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-19"><a href="#Словесное_искусство"><span class="tocnumber">11.3</span> <span class="toctext">Словесное искусство</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-20"><a href="#Музыка"><span class="tocnumber">11.4</span> <span class="toctext">Музыка</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-21"><a href="#Танец"><span class="tocnumber">11.5</span> <span class="toctext">Танец</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-22"><a href="#Народные_промыслы"><span class="tocnumber">11.6</span> <span class="toctext">Народные промыслы</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-23"><a href="#Национальный_костюм"><span class="tocnumber">11.7</span> <span class="toctext">Национальный костюм</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-24"><a href="#Традиционное_жилище"><span class="tocnumber">11.8</span> <span class="toctext">Традиционное жилище</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-25"><a href="#Кухня"><span class="tocnumber">11.9</span> <span class="toctext">Кухня</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-26"><a href="#Русские_в_мировой_науке"><span class="tocnumber">12</span> <span class="toctext">Русские в мировой науке</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-27"><a href="#Семья"><span class="tocnumber">13</span> <span class="toctext">Семья</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-28"><a href="#Религия"><span class="tocnumber">14</span> <span class="toctext">Религия</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-29"><a href="#Идентичность"><span class="tocnumber">15</span> <span class="toctext">Идентичность</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-30"><a href="#Правовой_статус"><span class="tocnumber">16</span> <span class="toctext">Правовой статус</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-31"><a href="#См._также"><span class="tocnumber">17</span> <span class="toctext">См. также</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-32"><a href="#Примечания"><span class="tocnumber">18</span> <span class="toctext">Примечания</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-33"><a href="#Литература"><span class="tocnumber">19</span> <span class="toctext">Литература</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-34"><a href="#Ссылки"><span class="tocnumber">20</span> <span class="toctext">Ссылки</span></a></li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Этноним"><span id=".D0.AD.D1.82.D0.BD.D0.BE.D0.BD.D0.B8.D0.BC"></span>Этноним</h2></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main">Основные статьи: <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%8C_(%D0%BD%D0%B0%D0%B7%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5)" title="Русь (название)">Русь (название)</a>, <a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%BC%D1%8B_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85" title="Этнонимы русских">Этнонимы русских</a> и <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%8B_(%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%BC)" title="Русины (исторический этноним)">Русины (исторический этноним)</a></div> <p>Название народа <i>русь</i> (<a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Древнерусский язык">др.-рус.</a> <span style="font-style:normal;"><span class="script-slavonic" style="font-size: 110%; font-family: Menaion, Monomakh, 'Ponomar Unicode', Ponomar, Fedorovsk, Noto Sans Gothic, Segoe UI Historic, BukyVede, 'Kliment Std', 'RomanCyrillic Std', 'Hirmos Ponomar', Dilyana, Menaion, 'Menaion Medieval', Lazov, Code2000, 'DejaVu Sans', 'DejaVu Serif', Code2001, FreeSans, FreeSerif, 'TITUS Cyberbit Basic', 'Charis SIL', 'Doulos SIL', 'Chrysanthi Unicode', 'Bitstream Cyberbit', 'Bitstream CyberBase', Thryomanes, 'Lucida Grande', 'Arial Unicode MS', 'Microsoft Sans Serif', 'Lucida Sans Unicode', 'Noto Sans';"></span></span>и <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Церковнославянский язык">церк.-слав.</a> <span lang="chu" class="script-slavonic" style="font-size: 110%; font-family: 'Ponomar Unicode', Ponomar, Fedorovsk, Monomakh, Menaion, BukyVede, 'Kliment Std', 'RomanCyrillic Std', 'Hirmos Ponomar', Dilyana, Menaion, 'Menaion Medieval', Lazov, Code2000, 'DejaVu Sans', 'DejaVu Serif', Code2001, FreeSans, FreeSerif, 'TITUS Cyberbit Basic', 'Charis SIL', 'Doulos SIL', 'Chrysanthi Unicode', 'Bitstream Cyberbit', 'Bitstream CyberBase', Thryomanes, 'Lucida Grande', 'Arial Unicode MS', 'Microsoft Sans Serif', 'Lucida Sans Unicode', 'Noto Sans';"><i>рѹсь</i></span>) по распространённой версии вначале обозначало <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D1%8B" title="Древние скандинавы">скандинавов</a> (<a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%80%D1%8F%D0%B3%D0%B8" title="Варяги">варягов</a>) и пришло в древнерусский язык из <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Древнескандинавский язык">древнескандинавского</a>: <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Древнескандинавский язык">др.-сканд.</a> <span lang="non" style="font-style:italic;"><i>rōþr</i></span> «гребец» и «поход на гребных судах», трансформировавшееся через <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D1%82%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D1%84%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B8" title="Прибалтийско-финские языки">фин.</a> <i>ruotsi</i> в <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Древнерусский язык">др.-рус.</a> <span style="font-style:normal;"><span lang="orv" class="script-slavonic" style="font-size: 110%; font-family: Menaion, Monomakh, 'Ponomar Unicode', Ponomar, Fedorovsk, Noto Sans Gothic, Segoe UI Historic, BukyVede, 'Kliment Std', 'RomanCyrillic Std', 'Hirmos Ponomar', Dilyana, Menaion, 'Menaion Medieval', Lazov, Code2000, 'DejaVu Sans', 'DejaVu Serif', Code2001, FreeSans, FreeSerif, 'TITUS Cyberbit Basic', 'Charis SIL', 'Doulos SIL', 'Chrysanthi Unicode', 'Bitstream Cyberbit', 'Bitstream CyberBase', Thryomanes, 'Lucida Grande', 'Arial Unicode MS', 'Microsoft Sans Serif', 'Lucida Sans Unicode', 'Noto Sans';"><i>рѹсь</i></span></span><sup id="cite_ref-Варяги_60-0" class="reference"><a href="#cite_note-Варяги-60"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Николаев_62-0" class="reference"><a href="#cite_note-Николаев-62"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, а затем постепенно со скандинавской элиты было перенесено на весь народ Древней Руси<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Аникин_64-0" class="reference"><a href="#cite_note-Аникин-64"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Петрухин_65-0" class="reference"><a href="#cite_note-Петрухин-65"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Николаев_62-1" class="reference"><a href="#cite_note-Николаев-62"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Существуют также североиранская, славянская и некоторые другие этимологии<sup id="cite_ref-_06b53a197f9ccc4b_66-0" class="reference"><a href="#cite_note-_06b53a197f9ccc4b-66"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Наиболее обоснована лингвистически «северная», западнофинская (скандинавская) версия (из древнескандинавского языка через западнофинское посредство)<sup id="cite_ref-_d5a53c012e345d7a_67-0" class="reference"><a href="#cite_note-_d5a53c012e345d7a-67"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Скандинавская этимология составляет современный лингвистический консенсус<sup id="cite_ref-_541efc7ffd0897af_68-0" class="reference"><a href="#cite_note-_541efc7ffd0897af-68"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p><i>Русский</i> — частично <a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B1%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Субстантивация">субстантивированное</a> <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D0%B5" class="mw-redirect" title="Прилагательное">прилагательное</a>. Возникло от раннего двусоставного сочетания <i>русские люди</i><sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <i>русский человек</i>, в котором вторая часть стала употребляться сравнительно редко (<a href="/wiki/%D0%AD%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D1%81%D0%B8%D1%81" title="Эллипсис">эллипсис</a>). Древнерусское прилагательное <span style="font-style:normal;"><span lang="orv" class="script-slavonic" style="font-size: 110%; font-family: Menaion, Monomakh, 'Ponomar Unicode', Ponomar, Fedorovsk, Noto Sans Gothic, Segoe UI Historic, BukyVede, 'Kliment Std', 'RomanCyrillic Std', 'Hirmos Ponomar', Dilyana, Menaion, 'Menaion Medieval', Lazov, Code2000, 'DejaVu Sans', 'DejaVu Serif', Code2001, FreeSans, FreeSerif, 'TITUS Cyberbit Basic', 'Charis SIL', 'Doulos SIL', 'Chrysanthi Unicode', 'Bitstream Cyberbit', 'Bitstream CyberBase', Thryomanes, 'Lucida Grande', 'Arial Unicode MS', 'Microsoft Sans Serif', 'Lucida Sans Unicode', 'Noto Sans';"><i>рѹсьскъ</i></span></span>, <span style="font-style:normal;"><span lang="orv" class="script-slavonic" style="font-size: 110%; font-family: Menaion, Monomakh, 'Ponomar Unicode', Ponomar, Fedorovsk, Noto Sans Gothic, Segoe UI Historic, BukyVede, 'Kliment Std', 'RomanCyrillic Std', 'Hirmos Ponomar', Dilyana, Menaion, 'Menaion Medieval', Lazov, Code2000, 'DejaVu Sans', 'DejaVu Serif', Code2001, FreeSans, FreeSerif, 'TITUS Cyberbit Basic', 'Charis SIL', 'Doulos SIL', 'Chrysanthi Unicode', 'Bitstream Cyberbit', 'Bitstream CyberBase', Thryomanes, 'Lucida Grande', 'Arial Unicode MS', 'Microsoft Sans Serif', 'Lucida Sans Unicode', 'Noto Sans';"><i>рѹсьскыи</i></span></span> образовано от названия <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Древнерусский язык">др.-рус.</a> <span style="font-style:normal;"><span lang="orv" class="script-slavonic" style="font-size: 110%; font-family: Menaion, Monomakh, 'Ponomar Unicode', Ponomar, Fedorovsk, Noto Sans Gothic, Segoe UI Historic, BukyVede, 'Kliment Std', 'RomanCyrillic Std', 'Hirmos Ponomar', Dilyana, Menaion, 'Menaion Medieval', Lazov, Code2000, 'DejaVu Sans', 'DejaVu Serif', Code2001, FreeSans, FreeSerif, 'TITUS Cyberbit Basic', 'Charis SIL', 'Doulos SIL', 'Chrysanthi Unicode', 'Bitstream Cyberbit', 'Bitstream CyberBase', Thryomanes, 'Lucida Grande', 'Arial Unicode MS', 'Microsoft Sans Serif', 'Lucida Sans Unicode', 'Noto Sans';"><i>рѹсь</i></span></span> — корня <span style="font-style:normal;"><span lang="orv" class="script-slavonic" style="font-size: 110%; font-family: Menaion, Monomakh, 'Ponomar Unicode', Ponomar, Fedorovsk, Noto Sans Gothic, Segoe UI Historic, BukyVede, 'Kliment Std', 'RomanCyrillic Std', 'Hirmos Ponomar', Dilyana, Menaion, 'Menaion Medieval', Lazov, Code2000, 'DejaVu Sans', 'DejaVu Serif', Code2001, FreeSans, FreeSerif, 'TITUS Cyberbit Basic', 'Charis SIL', 'Doulos SIL', 'Chrysanthi Unicode', 'Bitstream Cyberbit', 'Bitstream CyberBase', Thryomanes, 'Lucida Grande', 'Arial Unicode MS', 'Microsoft Sans Serif', 'Lucida Sans Unicode', 'Noto Sans';"><i>рѹс-</i></span></span> с помощью суффикса <span style="font-style:normal;"><span lang="orv" class="script-slavonic" style="font-size: 110%; font-family: Menaion, Monomakh, 'Ponomar Unicode', Ponomar, Fedorovsk, Noto Sans Gothic, Segoe UI Historic, BukyVede, 'Kliment Std', 'RomanCyrillic Std', 'Hirmos Ponomar', Dilyana, Menaion, 'Menaion Medieval', Lazov, Code2000, 'DejaVu Sans', 'DejaVu Serif', Code2001, FreeSans, FreeSerif, 'TITUS Cyberbit Basic', 'Charis SIL', 'Doulos SIL', 'Chrysanthi Unicode', 'Bitstream Cyberbit', 'Bitstream CyberBase', Thryomanes, 'Lucida Grande', 'Arial Unicode MS', 'Microsoft Sans Serif', 'Lucida Sans Unicode', 'Noto Sans';"><i>-ьск-</i></span></span>, который образует производные от названий местности<sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, ср. <span lang="''назаретьскъ''" class="script-slavonic" style="font-size: 110%; font-family: Monomakh, 'Ponomar Unicode', Ponomar, Fedorovsk, Menaion, Noto Sans Gothic, Segoe UI Historic, BukyVede, 'Kliment Std', 'RomanCyrillic Std', 'Hirmos Ponomar', Dilyana, Menaion, 'Menaion Medieval', Lazov, Code2000, 'DejaVu Sans', 'DejaVu Serif', Code2001, FreeSans, FreeSerif, 'TITUS Cyberbit Basic', 'Charis SIL', 'Doulos SIL', 'Chrysanthi Unicode', 'Bitstream Cyberbit', 'Bitstream CyberBase', Thryomanes, 'Lucida Grande', 'Arial Unicode MS', 'Microsoft Sans Serif', 'Lucida Sans Unicode', 'Noto Sans';"><i>назаретьскъ</i></span> «из Назарета». Термин <i>Русь</i> был одновременно названием государства восточных славян и их ранним <a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%BC" title="Этноним">этнонимом</a>. Этноним <span lang="''рѹсь''" class="script-slavonic" style="font-size: 110%; font-family: Monomakh, 'Ponomar Unicode', Ponomar, Fedorovsk, Menaion, Noto Sans Gothic, Segoe UI Historic, BukyVede, 'Kliment Std', 'RomanCyrillic Std', 'Hirmos Ponomar', Dilyana, Menaion, 'Menaion Medieval', Lazov, Code2000, 'DejaVu Sans', 'DejaVu Serif', Code2001, FreeSans, FreeSerif, 'TITUS Cyberbit Basic', 'Charis SIL', 'Doulos SIL', 'Chrysanthi Unicode', 'Bitstream Cyberbit', 'Bitstream CyberBase', Thryomanes, 'Lucida Grande', 'Arial Unicode MS', 'Microsoft Sans Serif', 'Lucida Sans Unicode', 'Noto Sans';"><i>рѹсь</i></span> (<i>ед. ч. м. р.</i> <span lang="''рѹсинъ''" class="script-slavonic" style="font-size: 110%; font-family: Monomakh, 'Ponomar Unicode', Ponomar, Fedorovsk, Menaion, Noto Sans Gothic, Segoe UI Historic, BukyVede, 'Kliment Std', 'RomanCyrillic Std', 'Hirmos Ponomar', Dilyana, Menaion, 'Menaion Medieval', Lazov, Code2000, 'DejaVu Sans', 'DejaVu Serif', Code2001, FreeSans, FreeSerif, 'TITUS Cyberbit Basic', 'Charis SIL', 'Doulos SIL', 'Chrysanthi Unicode', 'Bitstream Cyberbit', 'Bitstream CyberBase', Thryomanes, 'Lucida Grande', 'Arial Unicode MS', 'Microsoft Sans Serif', 'Lucida Sans Unicode', 'Noto Sans';"><i>рѹсинъ</i></span>, <i>ж. р.</i> <span lang="''рѹска''" class="script-slavonic" style="font-size: 110%; font-family: Monomakh, 'Ponomar Unicode', Ponomar, Fedorovsk, Menaion, Noto Sans Gothic, Segoe UI Historic, BukyVede, 'Kliment Std', 'RomanCyrillic Std', 'Hirmos Ponomar', Dilyana, Menaion, 'Menaion Medieval', Lazov, Code2000, 'DejaVu Sans', 'DejaVu Serif', Code2001, FreeSans, FreeSerif, 'TITUS Cyberbit Basic', 'Charis SIL', 'Doulos SIL', 'Chrysanthi Unicode', 'Bitstream Cyberbit', 'Bitstream CyberBase', Thryomanes, 'Lucida Grande', 'Arial Unicode MS', 'Microsoft Sans Serif', 'Lucida Sans Unicode', 'Noto Sans';"><i>рѹска</i></span>) употреблялся как самоназвание до XVIII века. С XVII—XVIII веков он постепенно заменился на книжное <i><a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Россияне">россияне</a></i>, а позднее с XVIII—XIX веков, с установлением концепции <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Триединый русский народ">триединства русского народа</a> — в литературном языке начинает преобладать этноним <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81%D1%8B" title="Великороссы">великороссы</a><sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B2,_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Костомаров, Николай Иванович">Николай Костомаров</a> использовал понятие «велико-россияне»<sup id="cite_ref-_8e6cc62a5a002463_74-0" class="reference"><a href="#cite_note-_8e6cc62a5a002463-74"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. В XIX веке под влиянием разговорного языка в литературном языке закрепился уже известный этноним <i>русские</i>, которым в то время обозначали все три ветви <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Восточные славяне">восточных славян</a>, и лишь после 1917 года (всеобщая перепись была проведена только в 1926 году) — только великорусов (великороссов). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Значения_термина"><span id=".D0.97.D0.BD.D0.B0.D1.87.D0.B5.D0.BD.D0.B8.D1.8F_.D1.82.D0.B5.D1.80.D0.BC.D0.B8.D0.BD.D0.B0"></span>Значения термина</h2></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:BLASIUS(1844)_p2.773_Grto%C3%9Frussen.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/BLASIUS%281844%29_p2.773_Grto%C3%9Frussen.jpg/250px-BLASIUS%281844%29_p2.773_Grto%C3%9Frussen.jpg" decoding="async" width="250" height="234" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/BLASIUS%281844%29_p2.773_Grto%C3%9Frussen.jpg/375px-BLASIUS%281844%29_p2.773_Grto%C3%9Frussen.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/BLASIUS%281844%29_p2.773_Grto%C3%9Frussen.jpg/500px-BLASIUS%281844%29_p2.773_Grto%C3%9Frussen.jpg 2x" data-file-width="694" data-file-height="650" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B" class="mw-redirect" title="Великорусы">Великорусы</a> из книги <a href="/wiki/%D0%91%D0%BB%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%83%D1%81,_%D0%98%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%BD_%D0%93%D0%B5%D0%BD%D1%80%D0%B8%D1%85" title="Блазиус, Иоганн Генрих">И. Г. Блазиуса</a>, 1844 г.</figcaption></figure> <p>Ещё в XIX веке не существовало единой трактовки самого понятия «русскости» (<i>русские</i>), которое могло означать и культурную, и этническую, и протонациональную идентичность. Соответственно неопределёнными оставались и ментальные границы русской национальной территории. В понятие русской нации могли включаться: 1) все подданные Российской империи; 2) члены привилегированных сословий; 3) русские-православные (великорусы); 4) все восточные славяне. Особенно распространённой была последняя трактовка, равно как и проект конструировавшейся на её основе «<a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Триединый русский народ">большой русской нации</a>», которая включала бы в себя великорусов, малорусов и белорусов<sup id="cite_ref-_0a4952508aa58b40_75-0" class="reference"><a href="#cite_note-_0a4952508aa58b40-75"><span class="cite-bracket">[</span>74<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Однако по различным причинам (главными среди которых <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D0%B5%D1%80,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87" title="Миллер, Алексей Ильич">А. И. Миллер</a> называет социально-экономическую отсталость в развитии России и её ассимиляторских институтов, таких как железнодорожные сети, промышленность, урбанизация, образование, армия, бюрократический аппарат) к 1920-м годам этот проект потерпел неудачу<sup id="cite_ref-_955ed125c77a49fd_76-0" class="reference"><a href="#cite_note-_955ed125c77a49fd-76"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>В XXI веке в повседневной речи и в лексиконе ряда политиков понятия «<a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Россияне">россияне</a>» и «русские» обычно противопоставляются друг другу. Слово «россияне» относится к политической <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Нация">нации</a>, слово «русские» связывается с <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Примордиализм">примордиалистским</a>, этническим пониманием нации, приверженностью <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%86%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8" class="mw-redirect" title="Традиционные ценности">традиционным ценностям</a>. В то же время с точки зрения буквы закона и науки «русские» и «россияне» рассматриваются как две формы идентичности многонационального российского народа: русские — по принадлежности к этнической общности, россияне — по страновой, гражданско-правовой принадлежности<sup id="cite_ref-_8e6cc62a5a002463_74-1" class="reference"><a href="#cite_note-_8e6cc62a5a002463-74"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Численность_и_расселение"><span id=".D0.A7.D0.B8.D1.81.D0.BB.D0.B5.D0.BD.D0.BD.D0.BE.D1.81.D1.82.D1.8C_.D0.B8_.D1.80.D0.B0.D1.81.D1.81.D0.B5.D0.BB.D0.B5.D0.BD.D0.B8.D0.B5"></span>Численность и расселение</h2></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main">Основные статьи: <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8" title="Национальный состав России">Национальный состав России</a> и <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85" title="Численность русских">Численность русских</a></div> <table class="wikitable wide"> <tbody><tr> <th colspan="6">Изменения численности и удельного веса русского населения Российской империи в 1678—1917 гг. (в границах XIX в.)<sup id="cite_ref-автоссылка1_77-0" class="reference"><a href="#cite_note-автоссылка1-77"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </th></tr> <tr> <th>Вид и год учёта населения</th> <th>Численность, тыс. человек (всего населения)</th> <th>Численность, тыс. человек (русских)</th> <th>Доля русских в общем населении, %</th> <th>Среднегодовой прирост, % (всего населения)</th> <th>Среднегодовой прирост, % (русских) </th></tr> <tr> <td>Подворный учёт 1678 г.</td> <td>20 000</td> <td>8120</td> <td>40,6</td> <td>-</td> <td>- </td></tr> <tr> <td>I ревизия 1719 г.</td> <td>27 180</td> <td>11 128</td> <td>40,9</td> <td>7,5</td> <td>7,7 </td></tr> <tr> <td>IV ревизия 1782 г.</td> <td>40 261</td> <td>18 082</td> <td>44,9</td> <td>6,7</td> <td>7,7 </td></tr> <tr> <td>V ревизия 1795 г.</td> <td>46 587</td> <td>20 118</td> <td>43,2</td> <td>11,0</td> <td>8,2 </td></tr> <tr> <td>VIII ревизия 1858 г.</td> <td>66 731</td> <td>28 644</td> <td>42,9</td> <td>9,3</td> <td>9,1 </td></tr> <tr> <td>X ревизия 1858 г.</td> <td>80 499</td> <td>34 821</td> <td>43,3</td> <td>7,9</td> <td>8,2 </td></tr> <tr> <td>Перепись 1897 г.</td> <td>128 203</td> <td>55 765</td> <td>43,5</td> <td>12,0</td> <td>12,1 </td></tr> <tr> <td>Перепись 1916—1917 гг.</td> <td>171 750</td> <td>76 676</td> <td>44,6</td> <td>14,7</td> <td>16,0 </td></tr> <tr> <td>1678—1917 гг.</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>9,1</td> <td>9,5 </td></tr></tbody></table> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Map_of_the_Russian_Diaspora_in_the_World.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Map_of_the_Russian_Diaspora_in_the_World.svg/400px-Map_of_the_Russian_Diaspora_in_the_World.svg.png" decoding="async" width="400" height="207" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Map_of_the_Russian_Diaspora_in_the_World.svg/600px-Map_of_the_Russian_Diaspora_in_the_World.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Map_of_the_Russian_Diaspora_in_the_World.svg/800px-Map_of_the_Russian_Diaspora_in_the_World.svg.png 2x" data-file-width="2192" data-file-height="1135" /></a><figcaption>Русские по странам мира (карта может включать лиц русского происхождения или имеющих российское гражданство):<br /> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r135418473">.mw-parser-output .ts-legend{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column;display:block;font-size:90%}.mw-parser-output .thumb .ts-legend,.mw-parser-output figcaption .ts-legend{font-size:inherit}.mw-parser-output .ts-legend-inline{display:inline-block}.mw-parser-output .ts-legend-color{display:inline-block;min-width:1.25em;height:1.25em;line-height:1.25;margin:1px 0;text-align:center;border:1px solid black;color:black;vertical-align:middle}</style><span class="ts-legend legend" style=""><span class="ts-legend-color legend-color mw-no-invert" style="border: 0px solid #000000;background: #000000;" title="#000000"></span> более 100 млн</span> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r135418473"><span class="ts-legend legend" style=""><span class="ts-legend-color legend-color mw-no-invert" style="border: 0px solid #680000;background: #680000;" title="#680000"></span> более 1 млн</span> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r135418473"><span class="ts-legend legend" style=""><span class="ts-legend-color legend-color mw-no-invert" style="border: 0px solid #b20000;background: #b20000;" title="#b20000"></span> более 100 тыс.</span> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r135418473"><span class="ts-legend legend" style=""><span class="ts-legend-color legend-color mw-no-invert" style="border: 0px solid #ff7676;background: #ff7676;" title="#ff7676"></span> более 10 тыс.</span> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r135418473"><span class="ts-legend legend" style=""><span class="ts-legend-color legend-color mw-no-invert" style="border: 0px solid #FFC5C5;background: #FFC5C5;" title="#FFC5C5"></span> более 1 тыс.</span> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r135418473"><span class="ts-legend legend" style=""><span class="ts-legend-color legend-color mw-no-invert" style="border: 0px solid #999999;background: #999999;" title="#999999"></span> нет данных</span> </figcaption></figure> <p>До 1917 года абсолютное большинство русских проживало на территории <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Российская империя">Российской империи</a>. Только в XVII—XVIII веках некоторые группы <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8F%D0%B4%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Старообрядчество">старообрядцев</a> переселились в <a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE-%D0%92%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Австро-Венгрия">Австро-Венгрию</a> (в основном в <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Буковина">Буковину</a>) и <a href="/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Османская империя">Османскую империю</a> (в <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B6%D0%B0" title="Добруджа">Добруджу</a>). В 1831 году малочисленная группа старообрядцев поселилась в <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Восточная Пруссия">Восточной Пруссии</a>, однако к 1870-м годам они большей частью возвратились в Россию. С конца XIX века русские активно переселяются в <a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Америка">Америку</a> (в <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%91%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%A8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B8" title="Соединённые Штаты Америки">США</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Канада">Канаду</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Бразилия">Бразилию</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Аргентина">Аргентину</a>, <a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B2%D0%B0%D0%B9" title="Уругвай">Уругвай</a>) и <a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Австралия">Австралию</a>, однако по общей численности переселенцев русская эмиграция была меньше <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D0%B8" title="Поляки">польской</a>, <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%86%D1%8B" title="Украинцы">украинской</a> или <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%86%D1%8B" title="Литовцы">литовской</a> — к 1917 году не больше 1 % русских жило за границей<sup id="cite_ref-автоссылка1_77-1" class="reference"><a href="#cite_note-автоссылка1-77"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>По данным <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Максаковский, Владимир Павлович">В. П. Максаковского</a>, по <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C_%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0_(1989)" title="Перепись населения СССР (1989)">переписи 1989 года</a> за пределами <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Россия">России</a> в <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA" title="Союз Советских Социалистических Республик">СССР</a> проживало 25,3 млн русских: 11,3 млн или 44,9 % на <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Украина">Украине</a>, 6,2 млн или 24,6 % в <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Казахстан">Казахстане</a>, 1,7 млн или 6,5 % в <a href="/wiki/%D0%A3%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Узбекистан">Узбекистане</a> и 1,3 млн или 5,3 % в <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Белоруссия">Белоруссии</a>. Также за пределами России жило ещё 11,2 млн обрусевших людей других национальностей, что давало в итоге 36—37 млн русских и русскоязычных на начало 1990-х годов в странах нового зарубежья или больше 1/4 всего населения этих стран. Самая многочисленная община располагалась на Украине (20 млн чел.), Казахстане (7,8 млн чел.), Белоруссии (3,2 млн чел.) и Узбекистане (2,2 млн чел.)<sup id="cite_ref-78" class="reference"><a href="#cite_note-78"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>С 1989 по 2007 год из стран <a href="/wiki/%D0%A1%D0%9D%D0%93" class="mw-redirect" title="СНГ">СНГ</a> и <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Прибалтика">Прибалтики</a> в Россию переехало 3,64 млн русских<sup id="cite_ref-79" class="reference"><a href="#cite_note-79"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. С 1991 по 2006 год из-за <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BC%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Эмиграция">эмиграции</a>, <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%BF%D0%BE%D0%BF%D1%83%D0%BB%D1%8F%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Депопуляция">депопуляции</a> и смены <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Национальная идентичность">национальной идентификации</a> численность русских в странах бывшего СССР сократилась с 25—30 млн до 17 млн человек<sup id="cite_ref-80" class="reference"><a href="#cite_note-80"><span class="cite-bracket">[</span>79<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. В 2006 году больше всего русских за пределами России проживало на Украине (более 8 млн чел.), в Казахстане (более 6 млн чел.), в Белоруссии (чуть больше 1 млн чел.), а также в Узбекистане (более 1 млн чел. по оценкам на начало 2000-х годов<sup id="cite_ref-_83f61d905f502924_4-5" class="reference"><a href="#cite_note-_83f61d905f502924-4"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>)<sup id="cite_ref-81" class="reference"><a href="#cite_note-81"><span class="cite-bracket">[</span>80<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. В 2016 году число русских в постсоветской Центральной Азии оценивалось примерно в 4,7—4,8 млн человек, из которых более 3/4 проживало в Казахстане<sup id="cite_ref-82" class="reference"><a href="#cite_note-82"><span class="cite-bracket">[</span>81<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Общая численность русских в мире составляет около 135,8 млн человек<sup id="cite_ref-JoshuaProject_50-1" class="reference"><a href="#cite_note-JoshuaProject-50"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (по другим оценкам: от 125<sup id="cite_ref-83" class="reference"><a href="#cite_note-83"><span class="cite-bracket">[</span>82<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>—129<sup id="cite_ref-autogenerated1_84-0" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated1-84"><span class="cite-bracket">[</span>83<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> млн чел. до 150<sup id="cite_ref-85" class="reference"><a href="#cite_note-85"><span class="cite-bracket">[</span>84<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> и 167<sup id="cite_ref-Виноградов_86-0" class="reference"><a href="#cite_note-Виноградов-86"><span class="cite-bracket">[</span>85<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> млн чел.). Из них в <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Россия">России</a> проживает 105,6 млн человек (данные переписи 2021 года), то есть 71,73 % населения страны или 80,85 % от общего числа респондентов, указавших свою национальность при переписи населения [в 2010 году соответственно — 111,0 млн чел. (с учётом Республики Крым и Севастополя — 112,5 млн чел.<sup id="cite_ref-_83f61d905f502924_4-6" class="reference"><a href="#cite_note-_83f61d905f502924-4"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>); 77,71 % и 80,90 %]<sup id="cite_ref-этнорф2010_87-0" class="reference"><a href="#cite_note-этнорф2010-87"><span class="cite-bracket">[</span>86<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-рг_88-0" class="reference"><a href="#cite_note-рг-88"><span class="cite-bracket">[</span>87<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. По данным на 2010 год, из всех русских в мире — 86 % проживало в России, 11,5 % — в республиках бывшего <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA" title="Союз Советских Социалистических Республик">СССР</a> и 2,5 % — в остальных странах<sup id="cite_ref-autogenerated1_84-1" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated1-84"><span class="cite-bracket">[</span>83<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Русские составляют бо́льшую часть населения Российской Федерации, а также значительную часть населения в странах бывшего СССР: на <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B5" title="Русские на Украине">Украине</a>, в <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Казахстан">Казахстане</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Белоруссия">Белоруссии</a>, <a href="/wiki/%D0%A3%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Узбекистан">Узбекистане</a>, <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B2%D0%B8%D1%8F" title="Латвия">Латвии</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Кыргызстан">Кыргызстане</a>, <a href="/wiki/%D0%AD%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Эстония">Эстонии</a>, <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Литва">Литве</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Молдавия">Молдавии</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%BA%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Туркменистан">Туркменистане</a> и в частично признанных и непризнанных государственных образованиях — <a href="/wiki/%D0%9F%D0%9C%D0%A0" class="mw-redirect" title="ПМР">Приднестровской Молдавской Республике</a>, <a href="/wiki/%D0%9B%D1%83%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Луганская Народная Республика">Луганской Народной Республике</a>, <a href="/wiki/%D0%94%D0%9D%D0%A0" class="mw-redirect" title="ДНР">Донецкой Народной Республике</a>. Крупные <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B8%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Русская диаспора">общины</a> присутствуют в <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B8%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%B2_%D0%A1%D0%A8%D0%90" class="mw-redirect" title="Русская диаспора в США">США</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Канада">Канаде</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Бразилия">Бразилии</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Германия">Германии</a>. </p><p>Численность русских в странах бывшего СССР на 2018—2019 годы оценивалась в 10,8—11,6 млн человек<sup id="cite_ref-89" class="reference"><a href="#cite_note-89"><span class="cite-bracket">[</span>88<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Демографические_характеристики"><span id=".D0.94.D0.B5.D0.BC.D0.BE.D0.B3.D1.80.D0.B0.D1.84.D0.B8.D1.87.D0.B5.D1.81.D0.BA.D0.B8.D0.B5_.D1.85.D0.B0.D1.80.D0.B0.D0.BA.D1.82.D0.B5.D1.80.D0.B8.D1.81.D1.82.D0.B8.D0.BA.D0.B8"></span>Демографические характеристики</h2></div> <table class="wikitable"> <caption>Некоторые этнодемографические характеристики населения России и стран выбытия мигрантов в 1988—1989 годах<sup id="cite_ref-90" class="reference"><a href="#cite_note-90"><span class="cite-bracket">[</span>89<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </caption> <tbody><tr> <th></th> <th>Россия</th> <th>Страны с низкой рождаемостью</th> <th>Страны со средней рождаемостью</th> <th>Страны с высокой рождаемостью </th></tr> <tr> <td>Доля в численности населения СССР без России, %</td> <td>—</td> <td>50,1</td> <td>14,5</td> <td>35,4 </td></tr> <tr> <td>Коэффициент суммарной рождаемости</td> <td>2,02</td> <td>1,95</td> <td>2,51</td> <td>3,72 </td></tr> <tr> <td>в том числе для русских</td> <td>1,95</td> <td>1,83</td> <td>1,72</td> <td>2,16 </td></tr> <tr> <td>Коэффициент младенческой смертности</td> <td>17,8</td> <td>12,7</td> <td>22,2</td> <td>35,1 </td></tr> <tr> <td>в том числе для русских</td> <td>17,7</td> <td>12,3</td> <td>17,4</td> <td>23,3 </td></tr> <tr> <td>Среднее число детей, доживающих до 15 лет</td> <td>1,97</td> <td>1,91</td> <td>2,42</td> <td>3,52 </td></tr> <tr> <td>в том числе для русских</td> <td>1,91</td> <td>1,8</td> <td>1,69</td> <td>2,1 </td></tr> <tr> <td>Доля русских, проживавших в указанных странах, в общем числе русских на территории СССР за исключением России, %</td> <td>—</td> <td>57</td> <td>5,3</td> <td>37,7 </td></tr> <tr> <td>Доля русских в численности населении указанных стран, %</td> <td>81,5</td> <td>20,7</td> <td>6,7</td> <td>19,3 </td></tr> <tr> <td>Доля горожан среди русского населения, %</td> <td>77</td> <td>88</td> <td>89</td> <td>87 </td></tr> <tr> <td>Доля моноэтнических брачных пар в общем числе брачных пар русского населения, %</td> <td>87</td> <td>39</td> <td>50</td> <td>69 </td></tr> <tr> <td>Доля моноэтнических браков, в общем числе первых браков, заключённых русскими женщинами, %</td> <td>89</td> <td>42</td> <td>46</td> <td>72 </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Этнографические_группы"><span id=".D0.AD.D1.82.D0.BD.D0.BE.D0.B3.D1.80.D0.B0.D1.84.D0.B8.D1.87.D0.B5.D1.81.D0.BA.D0.B8.D0.B5_.D0.B3.D1.80.D1.83.D0.BF.D0.BF.D1.8B"></span>Этнографические группы</h2></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r142002967">.mw-parser-output .ts-main a{font-weight:bold}.mw-parser-output .ts-main a.new,.mw-parser-output .ts-main a.extiw,.mw-parser-output .ts-main a.external{font-weight:normal}</style>Основная статья: <a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B8_%D1%81%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D1%8B_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85" title="Этнографические и субэтнические группы русских">Этнографические и субэтнические группы русских</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Ridpath%27s_Universal_history_-_an_account_of_the_origin,_primitive_condition_and_ethnic_development_of_the_great_races_of_mankind,_and_of_the_principal_events_in_the_evolution_and_progress_of_the_(14597579340).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Ridpath%27s_Universal_history_-_an_account_of_the_origin%2C_primitive_condition_and_ethnic_development_of_the_great_races_of_mankind%2C_and_of_the_principal_events_in_the_evolution_and_progress_of_the_%2814597579340%29.jpg/250px-thumbnail.jpg" decoding="async" width="250" height="317" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Ridpath%27s_Universal_history_-_an_account_of_the_origin%2C_primitive_condition_and_ethnic_development_of_the_great_races_of_mankind%2C_and_of_the_principal_events_in_the_evolution_and_progress_of_the_%2814597579340%29.jpg/375px-thumbnail.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Ridpath%27s_Universal_history_-_an_account_of_the_origin%2C_primitive_condition_and_ethnic_development_of_the_great_races_of_mankind%2C_and_of_the_principal_events_in_the_evolution_and_progress_of_the_%2814597579340%29.jpg/500px-thumbnail.jpg 2x" data-file-width="2674" data-file-height="3390" /></a><figcaption><i>Типы <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81%D1%8B" title="Великороссы">великороссов</a></i>. Универсальная история Ридпата, 1897 г. Двое мужчин в центре — московские горожане</figcaption></figure> <p>На основе различий в типе хозяйства, региона проживания, особенностей народной культуры, конфессиональных отличий среди русских выделяется ряд <a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0" title="Этнографическая группа">этнографических групп</a> (<a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%80%D1%8E%D0%BD%D1%8B" title="Горюны">горюны</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Тудовляне">тудовляне</a>, <a href="/wiki/%D0%A6%D1%83%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%8B" title="Цуканы">цуканы</a> и другие), <a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%81" title="Субэтнос">субэтносов</a> (<a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Казаки">казаки</a><sup id="cite_ref-92" class="reference"><a href="#cite_note-92"><span class="cite-bracket">[</span>К 2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%85%D0%B8" title="Полехи">полехи</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%8B" title="Поморы">поморы</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%8F%D0%BA%D0%B8" title="Сибиряки">сибиряки</a>) и <a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0" title="Этнорелигиозная группа">этнорелигиозных групп</a> (<a href="/wiki/%D0%94%D1%83%D1%85%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80%D1%8B" title="Духоборы">духоборы</a>, <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Липоване">липоване</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Кержаки">кержаки</a>)<sup id="cite_ref-_49e9d75d03abb7ec_93-0" class="reference"><a href="#cite_note-_49e9d75d03abb7ec-93"><span class="cite-bracket">[</span>91<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_c817c1d496da0d82_51-1" class="reference"><a href="#cite_note-_c817c1d496da0d82-51"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Основными являются <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0" title="Севернорусская этнографическая группа">севернорусская</a> и <a href="/wiki/%D0%AE%D0%B6%D0%BD%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0" title="Южнорусская этнографическая группа">южнорусская этнографическая группа</a> (северорусы и южнорусы). При этом предложение советского этнографа <a href="/wiki/%D0%97%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD,_%D0%94%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Зеленин, Дмитрий Константинович">Д. К. Зеленина</a> в его капитальной<sup id="cite_ref-_5e958aaaf58344f7_94-0" class="reference"><a href="#cite_note-_5e958aaaf58344f7-94"><span class="cite-bracket">[</span>92<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> обобщающей работе 1927 года «Восточнославянская этнография» считать их отдельными восточнославянскими народами<sup id="cite_ref-_8108405f22ec6eb9_95-0" class="reference"><a href="#cite_note-_8108405f22ec6eb9-95"><span class="cite-bracket">[</span>93<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> лишь временно доминировало в ранней советской историографии<sup id="cite_ref-_2b3e3ef2969790e3_96-0" class="reference"><a href="#cite_note-_2b3e3ef2969790e3-96"><span class="cite-bracket">[</span>94<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Физическая_антропология_и_генетика"><span id=".D0.A4.D0.B8.D0.B7.D0.B8.D1.87.D0.B5.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D0.B0.D0.BD.D1.82.D1.80.D0.BE.D0.BF.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D0.B3.D0.B8.D1.8F_.D0.B8_.D0.B3.D0.B5.D0.BD.D0.B5.D1.82.D0.B8.D0.BA.D0.B0"></span>Физическая антропология и генетика</h2></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F_%D0%B8_%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85" title="Физическая антропология и генетика русских">Физическая антропология и генетика русских</a></div> <p><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Физическая антропология">Антропологические</a> признаки русских подробно изучены<sup id="cite_ref-_2c5479ea8b30bc2a_97-0" class="reference"><a href="#cite_note-_2c5479ea8b30bc2a-97"><span class="cite-bracket">[</span>95<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Средние антропологические показатели или совпадают со средними западноевропейскими величинами, или отклоняются от них, оставаясь, однако, в пределах колебаний западных групп<sup id="cite_ref-_69dfcfc6ec36ca1a_98-0" class="reference"><a href="#cite_note-_69dfcfc6ec36ca1a-98"><span class="cite-bracket">[</span>96<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Следующие признаки отличают русских от западноевропейских популяций<sup id="cite_ref-_d47944221639ce01_99-0" class="reference"><a href="#cite_note-_d47944221639ce01-99"><span class="cite-bracket">[</span>97<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BD" class="mw-redirect" title="Шатен">Шатены</a> преобладают над <a href="/wiki/%D0%91%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%BD" class="mw-redirect" title="Блондин">блондинами</a> и <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%8E%D0%BD%D0%B5%D1%82" class="mw-redirect" title="Брюнет">брюнетами</a>, преобладают такие оттенки глаз, как голубые, серые, зелёные.</li> <li>Средний рост бровей и бороды;</li> <li>Умеренная ширина лица;</li> <li>Преобладание среднего горизонтального профиля и средневысокого переносья;</li> <li>Меньший наклон лба и более слабое развитие надбровья.</li></ul> <p>Для русского населения характерна крайне редкая встречаемость <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%83%D1%81" title="Эпикантус">эпикантуса</a>. Из числа более чем 8,5 тысяч обследованных русских мужского пола эпикантус обнаружили только 12 раз, причём только в зачаточном состоянии. Такая же крайне редкая встречаемость эпикантуса наблюдается у населения <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Германия">Германии</a><sup id="cite_ref-100" class="reference"><a href="#cite_note-100"><span class="cite-bracket">[</span>98<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Русские европейские <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BF%D1%83%D0%BB%D1%8F%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Популяция">популяции</a> имеют направленную или повышенную изменчивость в антропологическом отношении, по данным <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0#Этническая_антропология_и_дерматоглифика" title="Дерматоглифика">дерматоглифики</a><sup id="cite_ref-shir_101-0" class="reference"><a href="#cite_note-shir-101"><span class="cite-bracket">[</span>99<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>По результатам биолого-генетических исследований выделяются две генетически различающиеся группы русских популяций<sup id="cite_ref-_becca85d139a1743_102-0" class="reference"><a href="#cite_note-_becca85d139a1743-102"><span class="cite-bracket">[</span>100<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_e5f08982a0f5321c_103-0" class="reference"><a href="#cite_note-_e5f08982a0f5321c-103"><span class="cite-bracket">[</span>101<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. В российско-эстонском исследовании 2008 года и других приводятся следующие данные. По <a href="/wiki/Y-%D1%85%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%BC%D0%B0" title="Y-хромосома">Y-хромосоме</a> популяции Русского Севера выявлены «кардинальные различия северных и южных русских»<sup id="cite_ref-_e5f08a82a0f533d6_104-0" class="reference"><a href="#cite_note-_e5f08a82a0f533d6-104"><span class="cite-bracket">[</span>102<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Центральные и <a href="/wiki/%D0%AE%D0%B6%D0%BD%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0" title="Южнорусская этнографическая группа">южные русские</a>, к которым принадлежит подавляющее большинство русских популяций, по результатам исследований <a href="/wiki/Y-%D1%85%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%BC%D0%B0" title="Y-хромосома">Y-хромосомных</a> маркёров, входят в общий «восточноевропейский» кластер с остальными <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Восточные славяне">восточными</a> и <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Западные славяне">западными славянами</a> (словаками и чехами), а также венграми и <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BE%D0%BC%D1%83%D0%BD%D1%8B" title="Аромуны">аромунами</a> (по отдельным показателям присоединяются также эстонцы и южные шведы)<sup id="cite_ref-_becca85d139a1743_102-1" class="reference"><a href="#cite_note-_becca85d139a1743-102"><span class="cite-bracket">[</span>100<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_ba86c39ab043e2cf_105-0" class="reference"><a href="#cite_note-_ba86c39ab043e2cf-105"><span class="cite-bracket">[</span>103<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_e5f08a82a0f533d1_106-0" class="reference"><a href="#cite_note-_e5f08a82a0f533d1-106"><span class="cite-bracket">[</span>104<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Генетически все восточные славяне «практически неразличимы», иными словами идентичны, со славянами западными; такая генетическая чистота несколько необычна для генетики при столь широком расселении славян, особенно русских<sup id="cite_ref-_e5f08982a0f5321c_103-1" class="reference"><a href="#cite_note-_e5f08982a0f5321c-103"><span class="cite-bracket">[</span>101<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. По результатам исследования маркёров <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%82%D0%BE%D1%85%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%94%D0%9D%D0%9A" title="Митохондриальная ДНК">мтДНК</a>, а также аутосомных маркёров русские сходны с другими популяциями <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Центральная Европа">Центральной</a> и <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Восточная Европа">Восточной Европы</a><sup id="cite_ref-_ba86c39ab043e2cf_105-1" class="reference"><a href="#cite_note-_ba86c39ab043e2cf-105"><span class="cite-bracket">[</span>103<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, выявлено высокое единство по аутосомным маркёрам восточнославянских популяций и их значительные отличия от соседних финно-угорских, <a href="/wiki/%D0%A2%D1%8E%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%8B" class="mw-redirect" title="Тюркские народы">тюркских</a> и <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B8" title="Северокавказские языки">северокавказских</a> народов<sup id="cite_ref-_2829141a2bff970c_107-0" class="reference"><a href="#cite_note-_2829141a2bff970c-107"><span class="cite-bracket">[</span>105<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_c4688727ca991ead_108-0" class="reference"><a href="#cite_note-_c4688727ca991ead-108"><span class="cite-bracket">[</span>106<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0" title="Севернорусская этнографическая группа">Северные русские</a> входят в иной, обширный «североевропейский» генетический кластер вместе с популяциями <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%82%D1%8B" title="Балты">балтов</a> (латышей и литовцев), германских (немцев, норвежцев), а также наиболее антропологически европеизированных <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D1%82%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D1%84%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%8B" title="Прибалтийско-финские народы">прибалтийско-финских народов</a> (коми, финнов, эстонцев и сборной группы карелов, вепсов и ижорцев). При этом сходство с балтами более выражено, чем с финно-уграми, и является постоянным для всех популяций Русского Севера (а степень сходства с финно-угорскими народами отличается). По <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%82%D0%BE%D1%85%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%94%D0%9D%D0%9A" title="Митохондриальная ДНК">мтДНК</a> североруссы имеют сходство с генофондами Северной Европы (норвежцы, немцы, шведы, поляки, литовцы, ирландцы, шотландцы). Отличие северных русских подтверждено также по <a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D1%82%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%BC%D0%B0" title="Аутосома">аутосомному</a> маркеру CCR5de132, данным палеоантропологии и анализом фамилий<sup id="cite_ref-_e5f08a82a0f533d6_104-1" class="reference"><a href="#cite_note-_e5f08a82a0f533d6-104"><span class="cite-bracket">[</span>102<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. При этом митохондриальный генофонд финно-угорских народов (финны, карелы, коми, мордва и мари) оказался максимально отдалён от северных русских. Изучение аутосомных маркеров также сближает североруссов с другими европейскими народами и ставит под сомнение финно-угорский миграционный пласт в северном русском генофонде. Эти данные позволяют выдвинуть гипотезу о сохранении на территориях вокруг <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%82%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B5" title="Балтийское море">Балтийского моря</a> древнего <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D1%86%D1%8B" title="Древние европейцы">палеоевропейского</a> субстрата, который испытал интенсивные миграции древних славянских племён<sup id="cite_ref-_becca85d139a1743_102-2" class="reference"><a href="#cite_note-_becca85d139a1743-102"><span class="cite-bracket">[</span>100<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_46e3f53da25566a9_109-0" class="reference"><a href="#cite_note-_46e3f53da25566a9-109"><span class="cite-bracket">[</span>107<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_e5f08a82a0f533d4_110-0" class="reference"><a href="#cite_note-_e5f08a82a0f533d4-110"><span class="cite-bracket">[</span>108<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Во всех русских популяциях отмечается крайне низкая частота генетических признаков, характерных для <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B8%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B0" title="Монголоидная раса">монголоидных</a> популяций<sup id="cite_ref-_becca85d139a1743_102-3" class="reference"><a href="#cite_note-_becca85d139a1743-102"><span class="cite-bracket">[</span>100<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Частоты восточноевразийских маркёров у русских соответствуют средним по Европе<sup id="cite_ref-_1b0c8a4f1286e31f_111-0" class="reference"><a href="#cite_note-_1b0c8a4f1286e31f-111"><span class="cite-bracket">[</span>109<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Таким образом, подтверждаются предшествующие выводы антропологов, историков и лингвистов (см., в частности, работы академика <a href="/wiki/%D0%AF%D0%BD%D0%B8%D0%BD,_%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%9B%D0%B0%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Янин, Валентин Лаврентьевич">В. Л. Янина</a><sup id="cite_ref-_fbb6a763466e136e_112-0" class="reference"><a href="#cite_note-_fbb6a763466e136e-112"><span class="cite-bracket">[</span>110<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>) о близости древних новгородцев (<a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%B5" title="Словене">словен</a>) и их языка не к восточным, но к <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%85%D0%B8%D1%82%D1%8B" title="Лехиты">балтийским славянам</a><sup id="cite_ref-113" class="reference"><a href="#cite_note-113"><span class="cite-bracket">[</span>111<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_253e705a6793af31_114-0" class="reference"><a href="#cite_note-_253e705a6793af31-114"><span class="cite-bracket">[</span>112<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Современные северные и центрально-южные русские по-прежнему принадлежат к двум разным генетическим кластерам по Y-хромосоме, митохондриальной ДНК и аутосомному маркеру CCR5de132<sup id="cite_ref-_becca85d139a1743_102-4" class="reference"><a href="#cite_note-_becca85d139a1743-102"><span class="cite-bracket">[</span>100<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_46e3f53da25566a9_109-1" class="reference"><a href="#cite_note-_46e3f53da25566a9-109"><span class="cite-bracket">[</span>107<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_e5f08a82a0f533d4_110-1" class="reference"><a href="#cite_note-_e5f08a82a0f533d4-110"><span class="cite-bracket">[</span>108<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Центральные и южные русские входят в восточноевропейский кластер и генетически едины, как с другими восточными, так и с западными славянами (словаками и чехами). Северные же русские входят в североевропейский кластер вместе с <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D0%B8" title="Поляки">поляками</a>, балтами и германскими народами<sup id="cite_ref-_e5f08a82a0f533d4_110-2" class="reference"><a href="#cite_note-_e5f08a82a0f533d4-110"><span class="cite-bracket">[</span>108<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Таким образом, североруссы генетически близки из всех славянских народов только к полякам, но если последние по отдельным показателям всё же близки и славянам, то северные русские генетически «не присоединяются к южным» и, одновременно, идентичны балтийским народам<sup id="cite_ref-_e5f08982a0f5321c_103-2" class="reference"><a href="#cite_note-_e5f08982a0f5321c-103"><span class="cite-bracket">[</span>101<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Язык"><span id=".D0.AF.D0.B7.D1.8B.D0.BA"></span>Язык</h2></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main">Основные статьи: <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Русский язык">Русский язык</a> и <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="История русского литературного языка">История русского литературного языка</a></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Map_of_Russian_language.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Map_of_Russian_language.png/400px-Map_of_Russian_language.png" decoding="async" width="400" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Map_of_Russian_language.png/600px-Map_of_Russian_language.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Map_of_Russian_language.png/800px-Map_of_Russian_language.png 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1000" /></a><figcaption></figcaption></figure> <p>Русский язык принадлежит к восточной подгруппе <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B8" title="Славянские языки">славянских языков</a>, входящих в состав <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B8" title="Индоевропейские языки">индоевропейской семьи языков</a>. В русском языке используется письменность на основе <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82" title="Русский алфавит">русского алфавита</a>, восходящего к <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Кириллица">кириллице</a>. </p><p>Согласно <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C_2010" class="mw-redirect" title="Перепись 2010">Всероссийской переписи населения 2010 года</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Русский язык">русский язык</a> является родным для 110 705 949 русских (99,9 % от общего числа русских, указавших родные языки). <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Украинский язык">Украинский язык</a> является родным для 23 714 русских (0,02 %), <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Татарский язык">татарский язык</a> назвали родным 9292 русских (0,01 %), <a href="/wiki/%D0%A7%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%88%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Чувашский язык">чувашский язык</a> указали родным 3913 русских (0,0035 %) и <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Башкирский язык">башкирский язык</a> обозначили как родной 1274 русских (0,001 %)<sup id="cite_ref-языки_115-0" class="reference"><a href="#cite_note-языки-115"><span class="cite-bracket">[</span>113<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Русский язык — один из шести официальных языков <a href="/wiki/%D0%9E%D0%9E%D0%9D" class="mw-redirect" title="ООН">ООН</a>. По данным, опубликованным в журнале «Language Monthly» (№ 3 за 1997 год), примерно 300 млн человек по всему миру на тот момент владело русским языком (что ставило его на 5-е место по распространённости), из них 160 млн считали его родным (7-е место в мире)<sup id="cite_ref-116" class="reference"><a href="#cite_note-116"><span class="cite-bracket">[</span>114<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Общее количество русскоязычных в мире по оценке 1999 года — около 167 млн<sup id="cite_ref-ethnologue.com_117-0" class="reference"><a href="#cite_note-ethnologue.com-117"><span class="cite-bracket">[</span>115<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, ещё около 110 млн человек владеют русским языком как <a href="/wiki/%D0%92%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Второй язык">вторым</a><sup id="cite_ref-ethnologue.com_117-1" class="reference"><a href="#cite_note-ethnologue.com-117"><span class="cite-bracket">[</span>115<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>В социологическом исследовании <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%82_%D0%93%D1%8D%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%BF%D0%B0" title="Институт Гэллапа">Института Гэллапа</a>, проведённом в 2006—2007 годах и посвящённом отношению к русскому языку в постсоветских государствах, 92 % опрошенных в <a href="/wiki/%D0%AF%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B8_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B8" title="Языки Беларуси">Беларуси</a>, 83 % на <a href="/wiki/%D0%AF%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B8_%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%8B" title="Языки Украины">Украине</a>, 68 % в <a href="/wiki/%D0%AF%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B8_%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Языки Казахстана">Казахстане</a> и 38 % в <a href="/wiki/%D0%AF%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B8_%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Языки Кыргызстана">Кыргызстане</a> выбрали русский язык для заполнения анкеты при проведении опроса. Институт обозначил этот раздел исследования как «Russian as the Mother Tongue» («Русский язык как родной язык»)<sup id="cite_ref-118" class="reference"><a href="#cite_note-118"><span class="cite-bracket">[</span>116<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>В <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%91%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%A8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B8" title="Соединённые Штаты Америки">США</a> в штате <a href="/wiki/%D0%9D%D1%8C%D1%8E-%D0%99%D0%BE%D1%80%D0%BA_(%D1%88%D1%82%D0%B0%D1%82)" title="Нью-Йорк (штат)">Нью-Йорк</a> в 2009 году внесена поправка в избирательное законодательство, в соответствии с которой во всех городах штата, в которых проживает более 1 млн человек, все связанные с процессом выборов документы должны переводиться на русский язык. Русский язык стал одним из восьми иностранных языков в Нью-Йорке, на котором должны печататься все официальные материалы избирательных кампаний<sup id="cite_ref-annews_119-0" class="reference"><a href="#cite_note-annews-119"><span class="cite-bracket">[</span>117<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>До 1991 года русский язык был языком межнационального общения <a href="/wiki/%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="mw-redirect" title="СССР">СССР</a>, де-факто исполняя функции государственного языка. Продолжает использоваться в странах, ранее входивших в состав СССР, как родной для значительной части населения и как язык межнационального общения. В местах компактного проживания эмигрантов из стран бывшего СССР (<a href="/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль">Израиль</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Германия">Германия</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Канада">Канада</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%91%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%A8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B8" title="Соединённые Штаты Америки">США</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Австралия">Австралия</a> и др.) выпускаются русскоязычные периодические издания, работают радиостанции и телевизионные каналы, открываются русскоязычные школы, где активно преподают русский. В Израиле русский язык изучается в старших классах некоторых средних школ как второй<sup id="cite_ref-120" class="reference"><a href="#cite_note-120"><span class="cite-bracket">[</span>118<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> иностранный язык. В странах Восточной Европы до конца 1980-х годов русский язык был основным иностранным языком в школах. </p><p>Разговорный русский язык обязательно изучают все работающие на <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B6%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Международная космическая станция">МКС</a> космонавты<sup id="cite_ref-121" class="reference"><a href="#cite_note-121"><span class="cite-bracket">[</span>119<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Диалекты"><span id=".D0.94.D0.B8.D0.B0.D0.BB.D0.B5.D0.BA.D1.82.D1.8B"></span>Диалекты</h3></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%8B_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Диалекты русского языка">Диалекты русского языка</a></div> <p>В <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Русский язык">русском языке</a> выделены две диалектные группы (<a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%B8%D1%8F_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Наречия русского языка">наречия</a>) — <b><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%B5" class="mw-redirect" title="Севернорусское наречие">севернорусская</a> (<a href="/wiki/%D0%9E%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%B5" title="Оканье">окающая</a>) и <a href="/wiki/%D0%AE%D0%B6%D0%BD%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B4%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82" class="mw-redirect" title="Южнорусский диалект">южнорусская</a> (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%B5" title="Аканье">акающая</a>)</b>, каждая из которых членится на более мелкие <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D1%8B_%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Группы говоров русского языка">группы</a>. Между северным и южным наречиями расположена территория <a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D1%8B" title="Среднерусские говоры">среднерусских говоров</a>. Граница между севернорусской и южнорусской группами проходит по линии <a href="/wiki/%D0%9F%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2" title="Псков">Псков</a> — <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%8C" title="Тверь">Тверь</a> — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Москва">Москва</a> — <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%B6%D0%BD%D0%B8%D0%B9_%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Нижний Новгород">Нижний Новгород</a><sup id="cite_ref-122" class="reference"><a href="#cite_note-122"><span class="cite-bracket">[</span>120<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>В северном наречии выделяются три группы говоров: <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D0%B3%D0%BE-%D0%A2%D0%B8%D1%85%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0_%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2" title="Ладого-Тихвинская группа говоров">Ладого-Тихвинская</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0_%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2" title="Вологодская группа говоров">Вологодская</a> и <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0_%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2" title="Костромская группа говоров">Костромская</a>. В южном наречии выделены пять групп говоров: <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0_%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2_%D1%8E%D0%B6%D0%BD%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%B8%D1%8F" title="Западная группа говоров южнорусского наречия">Западная</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%85%D0%BD%D0%B5-%D0%94%D0%BD%D0%B5%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0_%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2" title="Верхне-Днепровская группа говоров">Верхне-Днепровская</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%85%D0%BD%D0%B5-%D0%94%D0%B5%D1%81%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0_%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2" title="Верхне-Деснинская группа говоров">Верхне-Деснинская</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D0%9E%D1%80%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0_%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2" title="Курско-Орловская группа говоров">Курско-Орловская</a> и <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8F%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0_%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2" title="Рязанская группа говоров">Восточная (Рязанская)</a>. Переходные среднерусские говоры включают <a href="/wiki/%D0%93%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0_%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2" title="Гдовская группа говоров">Гдовскую</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0_%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2" title="Псковская группа говоров">Псковскую</a> и <a href="/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D0%9F%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D0%B6%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0_%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2" title="Владимирско-Поволжская группа говоров">Владимирско-Поволжскую группы</a><sup id="cite_ref-123" class="reference"><a href="#cite_note-123"><span class="cite-bracket">[</span>121<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>На основе <b><a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D1%8B" title="Среднерусские говоры">среднерусской диалектной группы</a></b> происходит унификация <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Русский язык">русского языка</a>. </p><p>В настоящее время в связи с развитием школьного образования и средств массовой информации различия в диалектах сильно уменьшились. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Этническая_история"><span id=".D0.AD.D1.82.D0.BD.D0.B8.D1.87.D0.B5.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D0.B8.D1.81.D1.82.D0.BE.D1.80.D0.B8.D1.8F"></span>Этническая история</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Этногенез_славян"><span id=".D0.AD.D1.82.D0.BD.D0.BE.D0.B3.D0.B5.D0.BD.D0.B5.D0.B7_.D1.81.D0.BB.D0.B0.D0.B2.D1.8F.D0.BD"></span>Этногенез славян</h3></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%B7_%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD" title="Этногенез славян">Этногенез славян</a></div> <p>На основе лингвистических данных можно предположить, что после времени распада <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Праиндоевропейский язык">праиндоевропейского языка</a> во II тысячелетии до н. э. в <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Центральная Европа">Центральной Европе</a> жили предки славян, находившиеся в контакте прежде всего с протогерманцами и протоиталиками. В I тысячелетии до н. э. образовался <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Праславянский язык">праславянский язык</a>. Формирования диалектов этого языка можно отнести к концу I тысячелетия до н. э. — III—V вв. н. э. Во время этого периода носители языка имели контакты с племенами <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%82%D1%8B" title="Балты">балтов</a>, <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%8B" title="Иранские народы">иранцев</a>, германцев, <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D0%B9%D1%86%D1%8B" title="Фракийцы">фракийцев</a> и <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%8B" title="Кельты">кельтов</a>, при этом наибольшее сходство обнаруживается с балтскими языками. Вплоть до конца I тысячелетия славяне практиковали кремацию умерших, поэтому антропологические данные по славянским племенам до периода Средневековья отсутствуют. На основании данных по антропологии средневековых славян можно сделать вывод, что единого славянского антропологического типа в то время (возможно и ранее) не существовало. По данным археологии, славяне как самостоятельная этноязыковая единица начали формироваться в середине I тысячелетия до н. э. в результате взаимодействия и метисации носителей части <a href="/wiki/%D0%9B%D1%83%D0%B6%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Лужицкая культура">лужицкой культуры</a> с расселившимися на их территории племенами <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Поморская культура">поморской культуры</a>. Первой собственно славянской культурой предположительно являлась культура подклошевых погребений, которую сменяет <a href="/wiki/%D0%9F%D1%88%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Пшеворская культура">пшеворская культура</a>. Со славянами также соотносят <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%80%D1%83%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Зарубинецкая культура">зарубинецкую</a> и <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8F%D1%85%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Черняховская культура">черняховскую</a> культуры; последняя судя по всему формировалась на территории расселения <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%B8%D1%84%D1%8B" title="Скифы">скифо</a>-<a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Сарматы">сарматских</a> племён, постепенно ассимилируемых славянами. По-видимому, в наиболее тесном симбиозе с ираноязычными племенами находились предки восточных славян, в частности <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%82%D1%8B" title="Анты">анты</a>. В VI—VII веках славяне начинают широко осваивать пространство <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%BE%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D0%B0" class="mw-redirect" title="Восточноевропейская равнина">Восточноевропейской равнины</a>. <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B8%D0%B2%D0%B8%D1%87%D0%B8" title="Кривичи">Кривичи</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%B5" title="Словене">приильменские словене</a> скорее всего происходят от славян <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" class="mw-redirect" title="Пражская культура">пражско</a>-<a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D1%87%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Корчакская культура">корчакской культуры</a><sup id="cite_ref-124" class="reference"><a href="#cite_note-124"><span class="cite-bracket">[</span>122<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Нашествие гуннов привело к смене <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8F%D1%85%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Черняховская культура">черняховской культуры</a> на <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Пеньковская культура">пеньковскую</a>. Часть антов перебралась в район Среднего Поволжья и основала там <a href="/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Именьковская культура">именьковскую культуру</a>. Во второй половине I тысячелетия н. э. в бассейнах Десны, Сейма присутствовала <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D1%8B%D0%BD%D1%86%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Волынцевская культура">волынцевская</a> и сменившая её <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D0%B1%D0%BE%D1%80%D1%89%D1%91%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Роменско-борщёвская культура">роменская культура</a>. Границы их ареалов доходили на западе до правого берега Днепра в окрестностях Киева и Канева, на юго-востоке до истоков Северского Донца и среднего течения Дона, где они взаимодействовали с <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BB%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%BE-%D0%BC%D0%B0%D1%8F%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Салтово-маяцкая культура">салтово-маяцкой</a> культурой, на севере до <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BA%D0%B0_(%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%B0)" class="mw-redirect" title="Ока (река)">Поочья</a><sup id="cite_ref-dr_125-0" class="reference"><a href="#cite_note-dr-125"><span class="cite-bracket">[</span>123<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Средние_века"><span id=".D0.A1.D1.80.D0.B5.D0.B4.D0.BD.D0.B8.D0.B5_.D0.B2.D0.B5.D0.BA.D0.B0"></span>Средние века</h3></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main">Основные статьи: <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Восточнославянские племена">Восточнославянские племена</a> и <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Древнерусская народность">Древнерусская народность</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Rus-10c-ethn.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Rus-10c-ethn.png/220px-Rus-10c-ethn.png" decoding="async" width="220" height="268" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Rus-10c-ethn.png/330px-Rus-10c-ethn.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Rus-10c-ethn.png/440px-Rus-10c-ethn.png 2x" data-file-width="2241" data-file-height="2731" /></a><figcaption>Этнические группы Восточной Европы в конце IX — начале X веков. Граница Киевской Руси на начало X века</figcaption></figure> <p>На основе данных <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Археология">археологии</a> и <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B2%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Лингвистика">лингвистики</a>, свидетельств арабских, византийских, западноевропейских, древнерусских и других письменных источников многие исследователи рассматривают летописный народ «<a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%8C_(%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4)" title="Русь (народ)">русь</a>» как выходцев из Скандинавии<sup id="cite_ref-Варяги_60-1" class="reference"><a href="#cite_note-Варяги-60"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (скандинавы в древнерусских источниках обобщённо именуются <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%80%D1%8F%D0%B3%D0%B8" title="Варяги">варяги</a><sup id="cite_ref-126" class="reference"><a href="#cite_note-126"><span class="cite-bracket">[</span>124<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>). Кроме этого, в рамках так называемого <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Антинорманизм">антинорманизма</a>, существуют другие версии этнической принадлежности народа «русь» и варягов: их рассматривают как финнов<sup id="cite_ref-127" class="reference"><a href="#cite_note-127"><span class="cite-bracket">[</span>125<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, пруссов<sup id="cite_ref-128" class="reference"><a href="#cite_note-128"><span class="cite-bracket">[</span>126<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, балтийских славян<sup id="cite_ref-129" class="reference"><a href="#cite_note-129"><span class="cite-bracket">[</span>127<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> и др. </p><p>Скандинавские археологические древности свидетельствуют о большой миграционной волне из Скандинавии в Восточную Европу, в основном с территории Средней Швеции<sup id="cite_ref-Мурашёва_130-0" class="reference"><a href="#cite_note-Мурашёва-130"><span class="cite-bracket">[</span>128<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Скандинавы появляются на территории севера Восточной Европы не позднее середины VIII века<sup id="cite_ref-Мельникова_131-0" class="reference"><a href="#cite_note-Мельникова-131"><span class="cite-bracket">[</span>129<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. К середине IX века или около этого времени в результате развития договорных и даннических отношений между народом «русь» и местными славянскими и финскими племенами (что, предположительно, отражено в летописном сказании о <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8F%D0%B3%D0%BE%D0%B2" title="Призвание варягов">призвании варягов</a> во главе с <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8E%D1%80%D0%B8%D0%BA" title="Рюрик">Рюриком</a> в 862 году) на севере Восточной Европы (на месте гипотетической <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%84%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D1%91%D0%BD" title="Северная конфедерация племён">Северной конфедерации племён</a><sup id="cite_ref-132" class="reference"><a href="#cite_note-132"><span class="cite-bracket">[</span>130<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>) <a href="/wiki/%D0%A4%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%9A%D0%B8%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8" title="Формирование Киевской Руси">возникает раннегосударственное образование</a> (отождествляемое с летописным <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%A0%D1%8E%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Государство Рюрика">государством Рюрика</a>)<sup id="cite_ref-МельниковаКтипологии_133-0" class="reference"><a href="#cite_note-МельниковаКтипологии-133"><span class="cite-bracket">[</span>131<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. В 882 году князь <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%89%D0%B8%D0%B9_%D0%9E%D0%BB%D0%B5%D0%B3" class="mw-redirect" title="Вещий Олег">Олег</a> объединяет северные территории и <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%B5%D0%B2" title="Киев">Киев</a>, и формируется «<a href="/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%82%D1%8C_%D0%B8%D0%B7_%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8F%D0%B3_%D0%B2_%D0%B3%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%B8" title="Путь из варяг в греки">путь из варяг в греки</a>» — торговый путь из Скандинавии через Восточную Европу в <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Византия">Византию</a><sup id="cite_ref-Мельникова_131-1" class="reference"><a href="#cite_note-Мельникова-131"><span class="cite-bracket">[</span>129<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. В течение X века социальная элита Древнерусского государства, первоначально представленная преимущественно народом «русь», включала в свой состав всё большее число славян и представителей других этносов, в результате чего понятие «русь» приобрело социальное значение и стало обозначать высшую социальную группу, а народ «русь» ассимилировался окружающим населением и вошёл в состав сформировавшейся <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Древнерусская народность">древнерусской народности</a><sup id="cite_ref-Петрухин_65-1" class="reference"><a href="#cite_note-Петрухин-65"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p><a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Древнерусская народность">Древнерусская народность</a> образуется около XI—XII веков в результате слияния восточнославянских (преимущественно), а также частично <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%BD%D0%BE-%D1%83%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B" class="mw-redirect" title="Финно-угоры">финно-угорских</a> и <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%82%D1%8B" title="Балты">балтских</a> племён и скандинавов (варягов)<sup id="cite_ref-Седов2005_53-1" class="reference"><a href="#cite_note-Седов2005-53"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Толочко_54-1" class="reference"><a href="#cite_note-Толочко-54"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Горский2008_55-1" class="reference"><a href="#cite_note-Горский2008-55"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Флоря_56-1" class="reference"><a href="#cite_note-Флоря-56"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Значительное влияние на культуру русского народа и его консолидацию оказало <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8" title="Крещение Руси">принятие христианства</a>. При этом по мнению <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%B2,_%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Седов, Валентин Васильевич">В. В. Седова</a>, «колыбелью» формирования собственно русской (великорусской) народности являлось <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BA%D0%BD%D1%8F%D0%B6%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5" title="Великое княжество Владимирское">Великое княжество Владимирское</a>. <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%BE-%D1%81%D1%83%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B4%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82" title="Ростово-суздальский диалект">Ростово-суздальский диалект</a> в итоге лёг в основу <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Русский язык">русского литературного языка</a><sup id="cite_ref-134" class="reference"><a href="#cite_note-134"><span class="cite-bracket">[</span>132<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Rus-1389-lg.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Rus-1389-lg.png/220px-Rus-1389-lg.png" decoding="async" width="220" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Rus-1389-lg.png/330px-Rus-1389-lg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Rus-1389-lg.png/440px-Rus-1389-lg.png 2x" data-file-width="2599" data-file-height="2476" /></a><figcaption>Разговорные наречия и письменные восточнославянские языки в конце XIV века</figcaption></figure> <p>Консолидация древнерусской народности была прервана <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%B4_%D0%94%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%B3%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" class="mw-redirect" title="Распад Древнерусского государства">распадом Древнерусского государства</a> и <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE-%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D1%88%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B8%D0%B5" class="mw-redirect" title="Татаро-монгольское нашествие">татаро-монгольским нашествием</a>, а объединение прежних русских княжеств под властью крупных государств (<a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BA%D0%BD%D1%8F%D0%B6%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%9C%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5" title="Великое княжество Московское">Великое княжество Московское</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BA%D0%BD%D1%8F%D0%B6%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5" title="Великое княжество Литовское">Великое княжество Литовское</a> и позже <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%87%D1%8C_%D0%9F%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%8F" title="Речь Посполитая">Речь Посполитая</a>) заложило основу для дальнейшего распада её на три современных народа: русских, <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%86%D1%8B" title="Украинцы">украинцев</a> и <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B" title="Белорусы">белорусов</a><sup id="cite_ref-Флоря_56-2" class="reference"><a href="#cite_note-Флоря-56"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Некоторые учёные не признают существование единой древнерусской народности на каком бы то ни было историческом этапе<sup id="cite_ref-ЭИУ_135-0" class="reference"><a href="#cite_note-ЭИУ-135"><span class="cite-bracket">[</span>133<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-136" class="reference"><a href="#cite_note-136"><span class="cite-bracket">[</span>134<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Из поселившихся в степи русских, перенявших отдельные элементы культуры тюркских кочевников, сформировался субэтнос <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="mw-redirect" title="Казачество">казаков</a>. <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Донские казаки">Донская ветвь казаков</a> сохранилась в качестве составной части русского народа. </p><p>Формирование в конце XV века единого <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B3%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Русское государство">Русского государства</a>, освобождение от <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D0%BE-%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B8%D0%B3%D0%BE" title="Монголо-татарское иго">монголо-татарского ига</a> и падение в XVI веке <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D1%85%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Казанское ханство">Казанского</a> и <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%85%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D1%85%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Астраханское ханство">Астраханского</a> ханств сделали возможным усиление экспансии русского населения на восток. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Новое_время"><span id=".D0.9D.D0.BE.D0.B2.D0.BE.D0.B5_.D0.B2.D1.80.D0.B5.D0.BC.D1.8F"></span>Новое время</h3></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Russia_ethnic.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Russia_ethnic.JPG/220px-Russia_ethnic.JPG" decoding="async" width="220" height="271" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Russia_ethnic.JPG/330px-Russia_ethnic.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Russia_ethnic.JPG/440px-Russia_ethnic.JPG 2x" data-file-width="1017" data-file-height="1253" /></a><figcaption>Русские на этнографической карте XIX века без противопоставления украинцам и белорусам</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8,_1907_%D0%B3.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8%2C_1907_%D0%B3.jpg/220px-%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8%2C_1907_%D0%B3.jpg" decoding="async" width="220" height="242" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8%2C_1907_%D0%B3.jpg/330px-%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8%2C_1907_%D0%B3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8%2C_1907_%D0%B3.jpg/440px-%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8%2C_1907_%D0%B3.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="2200" /></a><figcaption>Русские на этнографической карте XX века без противопоставления украинцам и белорусам</figcaption></figure> <p>Важной вехой в истории русского народа стало <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BC%D1%83%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D1%8F" title="Смутное время">Смутное время</a> — глубокий кризис, характеризованный распадом государственности, сопряжённым с большими бедствиями и попаданием (наподобие <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Западная Русь">Западной Руси</a>) под влияние польско-литовских захватчиков. В то же время оно породило в глубине народных масс инициативу по защите своего образа жизни, изгнанию интервентов и восстановления русской государственности. В середне XVII века реформа патриарха Никона вызвала раскол русских на никониан и <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8F%D0%B4%D1%86%D1%8B" class="mw-redirect" title="Старообрядцы">старообрядцев</a>. Последние сформировали отдельные этнографические группы русского народа, распространившиеся за пределы России (<a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Липоване">липоване</a>, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BE%D0%B2%D1%86%D1%8B" title="Некрасовцы">некрасовцы</a>) и выявившие специфический «культурный код» русского народа (<a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Русский язык">русский язык</a>, крещение детей, празднование Пасхи, <a href="/wiki/%D0%98%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D1%87%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Иконопочитание">иконопочитание</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%8C%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%87%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BA%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82" class="mw-redirect" title="Восьмиконечный крест">восьмиконечный крест</a>). </p><p>XVII век стал также эпохой освоения русским народом основных пространств <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%8C" title="Сибирь">Сибири</a>, основания в ней городов, географических открытий, выхода к границам <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Китай">Китая</a> и <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%85%D0%B8%D0%B9_%D0%BE%D0%BA%D0%B5%D0%B0%D0%BD" title="Тихий океан">Тихому океану</a>. Важную роль в русском освоении Сибири играли <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%8B" title="Поморы">поморы</a> и <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Казаки">казаки</a>. Основным экономическим стимулом русского продвижения вглубь Сибири был <a href="/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%88%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%B5%D0%BB" title="Пушной промысел">пушной промысел</a>. Расширение русских этнических земель шло также в южном направлении. Плодородные, но небезопасные из-за <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D0%B1%D0%B5%D0%B3%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Крымско-ногайские набеги на Русь">крымско-ногайских набегов</a> степные пространства к югу от «окской украины» стали пригодными для плотного заселения благодаря поэтапному строительству <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%87%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%8B" class="mw-redirect" title="Засечные черты">засечных черт</a> и укреплённых линий, продвигаемых всё далее на юг. Освоение степных земель позволило значительно улучшить сельскохозяйственную базу государства и стимулировало рост населения. </p><p>Воссоединение <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Левобережная Украина">Левобережной Украины</a> c Россией дало импульс реформированию государственной идеологии. Выходцы из Южной Руси, такие как <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B9_%D0%93%D0%B8%D0%B7%D0%B5%D0%BB%D1%8C" class="mw-redirect" title="Иннокентий Гизель">Иннокентий Гизель</a> или <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%BE%D1%84%D0%B0%D0%BD_%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" class="mw-redirect" title="Феофан Прокопович">Феофан Прокопович</a> заложили фундамент обновлённого представления о русском народе как о <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Триединый русский народ">триедином народе</a>, ставшем официальной концепцией в <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Российская империя">Российской империи</a>. </p><p>Царь <a href="/wiki/%D0%9F%D1%91%D1%82%D1%80_I" title="Пётр I">Пётр I</a> предпринял ряд глубоких государственных и общественных реформ. Он подчинил Церковь государству и начал активно приглашать иностранцев в Россию, назначая их на важные посты в государстве. В результате, традиционная русская культура сохранилась лишь в низших сословиях, тогда как среди интеллигенции, чиновничества и военных начали доминировать европейские вкусы. В среде аристократии исчез национальный костюм, а воспитанием детей нередко занимались нанятые из Франции гувернёры. Неизменным фактором этнического самоопределения оставался <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Русский язык">русский язык</a>, который получил своё развитие в <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Русская литература">русской литературе</a> (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87_%D0%9F%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B8%D0%BD" class="mw-redirect" title="Александр Сергеевич Пушкин">Пушкин</a>, <a href="/wiki/%D0%A4%D1%91%D0%B4%D0%BE%D1%80_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87_%D0%94%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9" class="mw-redirect" title="Фёдор Михайлович Достоевский">Достоевский</a>, <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%B2_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87_%D0%A2%D0%BE%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B9" class="mw-redirect" title="Лев Николаевич Толстой">Толстой</a> и др.). Начиная с <a href="/wiki/%D0%9E%D1%82%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0_1812_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Отечественная война 1812 года">Отечественной войны 1812 года</a> важное значение для русской этнической идентификации приобрела русская фамилия. В имперский период получают развитие <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D1%8B" title="Русские народные промыслы">русские народные промыслы</a>. </p><p>Культурный раскол русского народа на вестернизированный «верх» и традиционный «низ» выразился в философском противостоянии <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8" class="mw-redirect" title="Западники">западников</a> и <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%BE%D1%84%D0%B8%D0%BB%D1%8B" class="mw-redirect" title="Славянофилы">славянофилов</a>, которые, однако, сами принадлежали к интеллектуальным «верхам». </p><p>Русские несли на себе основную тяжесть войн, которые вела Российская империя<sup id="cite_ref-_703cf0fb57a00b60_59-1" class="reference"><a href="#cite_note-_703cf0fb57a00b60-59"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Русские миссионеры создавали письменности, основу которых составила <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Кириллица">кириллица</a>. В XIV веке святой <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B5%D1%84%D0%B0%D0%BD_%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9" title="Стефан Пермский">Стефан Пермский</a> на основе кириллического, греческого алфавитов и знаков древнетюркского рунического письма создал зырянскую азбуку — <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80" class="mw-redirect" title="Анбур">анбур</a>. В XVIII веке архиепископ <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%BD_(%D0%9F%D1%83%D1%86%D0%B5%D0%BA-%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87)" title="Вениамин (Пуцек-Григорович)">Вениамин (Пуцек-Григорович)</a> использовал русский алфавит для создания <a href="/wiki/%D0%A3%D0%B4%D0%BC%D1%83%D1%80%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Удмуртская письменность">удмуртской</a> («Сочинения, принадлежащие к грамматике вотского языка», 1775) и <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Марийская письменность">марийских</a> («Сочинения, принадлежащие к грамматике черемисского языка», 1775) грамматик. В XIX веке на русской графической основе создаётся ряд письменностей для языков народов Российской империи, которые составили основу современных алфавитов. Так, архиепископ <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B9_(%D0%9F%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%B2-%D0%92%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2)" class="mw-redirect" title="Иннокентий (Попов-Вениаминов)">Иннокентий (Попов-Вениаминов)</a> создал <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D1%83%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Алеутская письменность">письменность для алеутского языка</a> (1826), востоковед <a href="/wiki/%D0%91%D1%91%D1%82%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%BA,_%D0%9E%D1%82%D1%82%D0%BE%D0%BD_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Бётлингк, Оттон Николаевич">О. Н. Бётлингк</a> (1848—1851) и епископ <a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%81%D0%B8%D0%B9_(%D0%A5%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2)" title="Дионисий (Хитров)">Дионисий (Хитров)</a> (1858) разработали <a href="/wiki/%D0%AF%D0%BA%D1%83%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Якутская письменность">алфавиты для якутского языка</a>, востоковед <a href="/wiki/%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Ильминский, Николай Иванович">Н. И. Ильминский</a> — <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Татарская письменность">письмо для языка</a> крещёных татар — алфавит Ильминского (1862—1874), чувашским просветителем <a href="/wiki/%D0%AF%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BB%D0%B5%D0%B2,_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%AF%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87_(%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B3)" title="Яковлев, Иван Яковлевич (педагог)">И. Я. Яковлевым</a> составлен <a href="/wiki/%D0%A7%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%88%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82" class="mw-redirect" title="Чувашский алфавит">чувашский алфавит</a> (1871), мордовским просветителем <a href="/wiki/%D0%AE%D1%80%D1%82%D0%BE%D0%B2,_%D0%90%D0%B2%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B9_%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Юртов, Авксентий Филиппович">А. Ф. Юртовым</a> — <a href="/wiki/%D0%AD%D1%80%D0%B7%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82" class="mw-redirect" title="Эрзянский алфавит">эрзянский алфавит</a> (Букварь для мордвы-эрзи, 1884)<sup id="cite_ref-_8e6cc62a5a002463_74-2" class="reference"><a href="#cite_note-_8e6cc62a5a002463-74"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Новейшее_время"><span id=".D0.9D.D0.BE.D0.B2.D0.B5.D0.B9.D1.88.D0.B5.D0.B5_.D0.B2.D1.80.D0.B5.D0.BC.D1.8F"></span>Новейшее время</h3></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:The_Soviet_Union_1933_CPA_422_stamp_(Peoples_of_the_Soviet_Union._Russians).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/The_Soviet_Union_1933_CPA_422_stamp_%28Peoples_of_the_Soviet_Union._Russians%29.jpg/220px-The_Soviet_Union_1933_CPA_422_stamp_%28Peoples_of_the_Soviet_Union._Russians%29.jpg" decoding="async" width="220" height="112" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/The_Soviet_Union_1933_CPA_422_stamp_%28Peoples_of_the_Soviet_Union._Russians%29.jpg/330px-The_Soviet_Union_1933_CPA_422_stamp_%28Peoples_of_the_Soviet_Union._Russians%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/The_Soviet_Union_1933_CPA_422_stamp_%28Peoples_of_the_Soviet_Union._Russians%29.jpg/440px-The_Soviet_Union_1933_CPA_422_stamp_%28Peoples_of_the_Soviet_Union._Russians%29.jpg 2x" data-file-width="636" data-file-height="324" /></a><figcaption>Народы СССР: русские. Почтовая марка <a href="/wiki/%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="mw-redirect" title="СССР">СССР</a>, 1933 г.</figcaption></figure> <p>После <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BA%D1%82%D1%8F%D0%B1%D1%80%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Октябрьская революция">Октябрьской революции</a> начались гонения на религию, в частности на <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B5" title="Русское православие">русское православие</a>. В ходе <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0_%D0%B2_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8" title="Гражданская война в России">Гражданской войны</a> и дальнейших инициатив новой власти пострадали представители многих сословий: казачество (<a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%87%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Расказачивание">расказачивание</a>), крестьянство (<a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%BA%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%87%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Раскулачивание">раскулачивание</a>), дворянство, часть интеллигенции. </p><p>Письменности национальных языков народов РСФСР стали формироваться на основе русского алфавита (этот процесс продолжался до 1941 года). Многие народы Советского Союза, ранее не имевшие своей письменности и самоназвания, получили их благодаря деятельности русских учёных<sup id="cite_ref-_703cf0fb57a00b60_59-2" class="reference"><a href="#cite_note-_703cf0fb57a00b60-59"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Русские врачи осуществляли ликвидацию периодических эпидемий чумы и холеры в республиках Средней Азии и Кавказа, вели борьбу с «<a href="/wiki/%D0%90%D0%B7%D0%B8%D0%B0%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B3%D1%80%D0%B8%D0%BF%D0%BF_(1957%E2%80%941958)" title="Азиатский грипп (1957—1958)">азиатским гриппом</a>» и рядом других заболеваний. В <a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%BA%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Туркестан">Туркестане</a> русскими врачами создана разветвлённая сеть больниц и фельдшерских пунктов, успешно боровшихся как с антимедицинскими предрассудками местных жителей, так и самими болезнями, очагами распространения которых являлся этот регион. Был принят курс на открытие медицинских институтов в национальных республиках, что позволило к 1930-м годам сформировать коллективы врачей уже из национальных кадров. Однако первоначальное преподавание осуществлялось русскими врачами<sup id="cite_ref-_703cf0fb57a00b60_59-3" class="reference"><a href="#cite_note-_703cf0fb57a00b60-59"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Русские несли основную тяжесть <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%9E%D1%82%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Великая Отечественная война">Великой Отечественной войны</a>. Военные потери русских в войне составили более 5 млн человек — 66,4 % от общих армейских потерь СССР. Потери среди гражданского населения <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BA%D0%BA%D1%83%D0%BF%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B8_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D0%B8_%D0%B5%D1%91_%D1%81%D0%BE%D1%8E%D0%B7%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B2" title="Оккупация территории СССР войсками нацистской Германии и её союзников">оккупированных территорий СССР</a> и <a href="/wiki/%D0%91%D0%BB%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B0_%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Блокада Ленинграда">блокадного Ленинграда</a> составляют ещё 6,4 млн человек. Общие потери русских составили более 11,4 млн человек — 42,2 % от всех погибших в Великой Отечественной войне, если исходить из официальной оценки в 27 млн погибших. Это, однако, не принижает вклад других народов<sup id="cite_ref-_703cf0fb57a00b60_59-4" class="reference"><a href="#cite_note-_703cf0fb57a00b60-59"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Russian_ethnic_group_population_pyramid_2021.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Russian_ethnic_group_population_pyramid_2021.svg/220px-Russian_ethnic_group_population_pyramid_2021.svg.png" decoding="async" width="220" height="182" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Russian_ethnic_group_population_pyramid_2021.svg/330px-Russian_ethnic_group_population_pyramid_2021.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Russian_ethnic_group_population_pyramid_2021.svg/440px-Russian_ethnic_group_population_pyramid_2021.svg.png 2x" data-file-width="2643" data-file-height="2192" /></a><figcaption>Демографическая пирамида русских в 2021 году</figcaption></figure> <p>В начале <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8_%D0%B2_1990-%D0%B5_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D1%8B" class="mw-redirect" title="Экономика России в 1990-е годы">1990-х годов, из-за резкого экономического кризиса</a>, началось сокращение численности русских: в России в связи с естественной убылью населения обусловленной снижением рождаемости, а в республиках бывшего <a href="/wiki/%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="mw-redirect" title="СССР">СССР</a> — также ещё и в связи с эмиграцией русского населения в Россию. В странах <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Западная Европа">Западной Европы</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%91%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%A8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B8" title="Соединённые Штаты Америки">США</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Австралия">Австралии</a> численность русских к началу XXI века, наоборот, возросла за счёт <a href="/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BC%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Иммиграция населения">иммиграции</a> из бывшего СССР. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Дискриминация_русских"><span id=".D0.94.D0.B8.D1.81.D0.BA.D1.80.D0.B8.D0.BC.D0.B8.D0.BD.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.8F_.D1.80.D1.83.D1.81.D1.81.D0.BA.D0.B8.D1.85"></span>Дискриминация русских</h2></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main">Основные статьи: <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%BE%D1%84%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D1%8F" title="Русофобия">Русофобия</a> и <a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D1%81%D0%BA%D1%80%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BC_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5" title="Дискриминация русских на постсоветском пространстве">Дискриминация русских на постсоветском пространстве</a></div> <p>В первое десятилетие советской власти в рамках политики <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Коренизация">коренизации</a> русские в ряде случаев испытывали открытую дискриминацию со стороны коренных народов. Так, русское население <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%90%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="mw-redirect" title="Горская АССР">Горской АССР</a> жаловалось: «Жизнь русского населения стала… невыносимой и ведёт к поголовному разорению и выживанию из пределов Горской республики… Полное разорение экономике края несут постоянные и ежедневные грабежи и насилия над русскими». В Калмыкии русское население просило: «Нам нужно предоставить право наравне с калмыками». В населённых пунктах <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="mw-redirect" title="Белорусская ССР">Белорусской ССР</a>, которые непосредственно граничили с РСФСР, русские просили оставить русский язык в качестве языка преподавания в школах<sup id="cite_ref-_703cf7fb57a0170c_58-1" class="reference"><a href="#cite_note-_703cf7fb57a0170c-58"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>В середине 1930-х годов национальная политика в СССР существенно изменилась. Были реабилитированы поэты, писатели и ряд полководцев царской России. Русскому народу де-факто был предоставлен статус «первого среди равных»<sup id="cite_ref-_703cf0fb57a00b60_59-5" class="reference"><a href="#cite_note-_703cf0fb57a00b60-59"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>В постсоветский период в разные годы «<a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%83%D0%BA" title="Вестник Российской академии наук">Вестник Российской академии наук</a>» отмечал почти повсеместное притеснение русских титульными этносами в бывших союзных республиках<sup id="cite_ref-137" class="reference"><a href="#cite_note-137"><span class="cite-bracket">[</span>135<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> и в некоторых административных образованиях России<sup id="cite_ref-138" class="reference"><a href="#cite_note-138"><span class="cite-bracket">[</span>136<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, там же указывалось на тяжёлое состояние русского этноса<sup id="cite_ref-139" class="reference"><a href="#cite_note-139"><span class="cite-bracket">[</span>137<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-140" class="reference"><a href="#cite_note-140"><span class="cite-bracket">[</span>138<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Так, 58,9 % <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%AD%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Эстонии">русских в Эстонии</a> (перепись 2000 года) и свыше 30 % <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B2%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Латвии">русских в Латвии</a> не имеют гражданства<sup id="cite_ref-_83f61d905f502924_4-7" class="reference"><a href="#cite_note-_83f61d905f502924-4"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, хотя формально законодательство этих стран не увязывает бесправие с их национальностью. </p><p>В конце 1980-х — начале 1990-х годов в России возник так называемый «бум этничности», который ознаменовался всплеском ксенофобских настроений и национализма среди представителей «титульных» групп по отношению к русским, что вылилось в ряде республик Северного Кавказа, в Якутии, Башкортостане, Татарстане и других в дискриминацию «нетитульного», преимущественно русского населения, и отток его в другие регионы<sup id="cite_ref-autogenerated2_141-0" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated2-141"><span class="cite-bracket">[</span>139<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Наиболее заметным проявлением подобного национализма стала дискриминация при кадровых назначениях в национальных республиках в составе России. Практически везде в этих регионах верхний слой назначенцев составляют исключительно представители титульной нации<sup id="cite_ref-142" class="reference"><a href="#cite_note-142"><span class="cite-bracket">[</span>140<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-autogenerated4_143-0" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated4-143"><span class="cite-bracket">[</span>141<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Такая же проблема складывается при поступлении в университеты. В ряде национальных республик фактически произошла «коренизация» школы с вытеснением русского языка и преподаванием на языке титульной нации. </p><p>Практически в каждой национальной республике существует группа людей, которая преподносит весь русский народ «в чёрных красках»<sup id="cite_ref-autogenerated4_143-1" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated4-143"><span class="cite-bracket">[</span>141<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. В Татарстане с большим трудом выдаются разрешения на строительство православных церквей и часовен<sup id="cite_ref-autogenerated4_143-2" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated4-143"><span class="cite-bracket">[</span>141<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. В Башкортостане отдаётся приоритет при защите кандидатских и докторских диссертаций башкирам<sup id="cite_ref-autogenerated4_143-3" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated4-143"><span class="cite-bracket">[</span>141<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>По оценке экспертов <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B1%D1%8E%D1%80%D0%BE_%D0%BF%D0%BE_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BC_%D1%87%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Московское бюро по правам человека">Московского бюро по правам человека</a>, российским регионом с наиболее развитой <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%BE%D1%84%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D1%8F" title="Русофобия">русофобией</a> является Северный Кавказ и, прежде всего, <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%87%D0%BD%D1%8F" title="Чечня">Чечня</a>. В 1991—1993 гг. произошло массированное «выдавливание» русскоязычного населения из Чечни, сопровождавшееся актами насилия<sup id="cite_ref-144" class="reference"><a href="#cite_note-144"><span class="cite-bracket">[</span>142<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. По сведениям газеты «Известия», в результате <a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%87%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BA%D0%B8_%D0%B2_%D0%A7%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Этнические чистки в Чечне (страница отсутствует)">этнических чисток в Чечне</a> в 1991—1994 годах погибли 20 тысяч человек и 250 тысяч покинули республику<sup id="cite_ref-autogenerated6_145-0" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated6-145"><span class="cite-bracket">[</span>143<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. В 2005 году инициативная группа бывших русских жителей <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D1%8B%D0%B9" title="Грозный">Грозного</a> направила президенту России открытое письмо с требованием официально признать факт массовых этнических чисток в Чечне в период с 1991 по 1994 год. Авторы обращения называли режим <a href="/wiki/%D0%94%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%B5%D0%B2,_%D0%94%D0%B6%D0%BE%D1%85%D0%B0%D1%80_%D0%9C%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Дудаев, Джохар Мусаевич">Дудаева</a> фашистским и обвинили российские власти в попытке скрыть факт <a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%87%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BA%D0%B8_%D0%B2_%D0%A7%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Этнические чистки в Чечне (страница отсутствует)">геноцида</a><sup id="cite_ref-autogenerated6_145-1" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated6-145"><span class="cite-bracket">[</span>143<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Антропонимика"><span id=".D0.90.D0.BD.D1.82.D1.80.D0.BE.D0.BF.D0.BE.D0.BD.D0.B8.D0.BC.D0.B8.D0.BA.D0.B0"></span>Антропонимика</h2></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main">Основные статьи: <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B8%D0%BC%D1%8F" title="Русское имя">Русское имя</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B8%D0%BC%D1%8F" title="Русское личное имя">Русское личное имя</a> и <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%84%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%B8" title="Русские фамилии">Русские фамилии</a></div> <p>После принятия христианства среди русских получили распространение имена греческого происхождения: <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80" title="Александр">Александр</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Алексей">Алексей</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%B9" title="Анатолий">Анатолий</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%B9" title="Андрей">Андрей</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%B9" title="Аркадий">Аркадий</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D1%84%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%B9_(%D0%B8%D0%BC%D1%8F)" class="mw-redirect" title="Афанасий (имя)">Афанасий</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%B9" title="Василий">Василий</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B8%D0%B9" title="Георгий">Георгий</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B9" title="Григорий">Григорий</a>, <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B9" title="Евгений">Евгений</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BB%D0%BB_(%D0%B8%D0%BC%D1%8F)" title="Кирилл (имя)">Кирилл</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80" title="Макар">Макар</a>, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B0" title="Никита">Никита</a>, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9" title="Николай">Николай</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D1%91%D1%82%D1%80" title="Пётр">Пётр</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B5%D0%BF%D0%B0%D0%BD" title="Степан">Степан</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%84%D0%B5%D0%B9" title="Тимофей">Тимофей</a>, <a href="/wiki/%D0%A4%D1%91%D0%B4%D0%BE%D1%80" title="Фёдор">Фёдор</a>, <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D0%BF" title="Филипп">Филипп</a> а также <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Анастасия">Анастасия</a>, <a href="/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Елена">Елена</a>, <a href="/wiki/%D0%97%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%B8%D0%B4%D0%B0" title="Зинаида">Зинаида</a>, <a href="/wiki/%D0%97%D0%BE%D1%8F" title="Зоя">Зоя</a>, <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Ирина">Ирина</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Ксения">Ксения</a>. Сохранили своё значение ряд славянских имён: <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81" title="Борис">Борис</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_(%D0%B8%D0%BC%D1%8F)" title="Владимир (имя)">Владимир</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B4_(%D0%B8%D0%BC%D1%8F)" class="mw-redirect" title="Всеволод (имя)">Всеволод</a>, <a href="/wiki/%D0%AF%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2" title="Ярослав">Ярослав</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2" title="Вячеслав">Вячеслав</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2" title="Святослав">Святослав</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2" title="Станислав">Станислав</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2" title="Владислав">Владислав</a>. Были приняты также имена латинского (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD" title="Антон">Антон</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD" title="Валентин">Валентин</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B9" title="Валерий">Валерий</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB" title="Павел">Павел</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Роман">Роман</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9" title="Сергей">Сергей</a>) или еврейского происхождения (<a href="/wiki/%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Иван">Иван</a>, <a href="/wiki/%D0%98%D0%BB%D1%8C%D1%8F" title="Илья">Илья</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%B9" title="Матвей">Матвей</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB" title="Михаил">Михаил</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BC%D1%91%D0%BD" title="Семён">Семён</a>, <a href="/wiki/%D0%AF%D0%BA%D0%BE%D0%B2" title="Яков">Яков</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0_(%D0%B8%D0%BC%D1%8F)" title="Анна (имя)">Анна</a>, <a href="/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0" title="Елизавета">Елизавета</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F_(%D0%B8%D0%BC%D1%8F)" title="Мария (имя)">Мария</a>). Часть русских имён имеет скандинавские корни: <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B0" title="Ольга">Ольга</a>, <a href="/wiki/%D0%98%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8C" title="Игорь">Игорь</a>, <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BB%D0%B5%D0%B3" title="Олег">Олег</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B5%D0%B1" class="mw-disambig" title="Глеб">Глеб</a><sup id="cite_ref-146" class="reference"><a href="#cite_note-146"><span class="cite-bracket">[</span>144<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Помимо личных имён, в русском имени присутствует отчество — имя отца с добавлением суффикса -ович/-евич/-ич (для мужчин) или -овна/-евна/-ична (для женщин). Русские фамилии обычно образуются с помощью русского имени или существительного и суффикса -ов (-ев, -ёв), -ин (-ын) или -ский (-ской) и -их (-ых). У женщин на конце фамилии добавляется окончание -а (например, Петрова). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Русская_культура"><span id=".D0.A0.D1.83.D1.81.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D0.BA.D1.83.D0.BB.D1.8C.D1.82.D1.83.D1.80.D0.B0"></span>Русская культура</h2></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Русская культура">Русская культура</a></div> <p>Русская культура в целом является восприимчивой и инклюзивной, приняв в себя элементы культур народов, с которыми русские проживали по соседству в течение столетий. Большое число российских политических и культурных деятелей были представителями других этносов или имели в своём роду таковых<sup id="cite_ref-_703cf7fb57a0170d_147-0" class="reference"><a href="#cite_note-_703cf7fb57a0170d-147"><span class="cite-bracket">[</span>145<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. В советский и постсоветский период в русскую и российскую культуру также вошло большое число иноэтнических авторов<sup id="cite_ref-_703cf0fb57a00b60_59-6" class="reference"><a href="#cite_note-_703cf0fb57a00b60-59"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Инклюзивность русской культуры включает также её способность развивать культуры других народов и наполнять их новыми смыслами<sup id="cite_ref-_703cf0fb57a00b64_148-0" class="reference"><a href="#cite_note-_703cf0fb57a00b64-148"><span class="cite-bracket">[</span>146<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Духовная и материальная культура русского этноса в её традиционном и внепрофессиональном<sup id="cite_ref-_651cb0214c825358_149-0" class="reference"><a href="#cite_note-_651cb0214c825358-149"><span class="cite-bracket">[</span>147<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> аспекте составляет <i><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Русская народная культура">русскую народную культуру</a></i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Философия_и_мысль"><span id=".D0.A4.D0.B8.D0.BB.D0.BE.D1.81.D0.BE.D1.84.D0.B8.D1.8F_.D0.B8_.D0.BC.D1.8B.D1.81.D0.BB.D1.8C"></span>Философия и мысль</h3></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%84%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D1%81%D0%BE%D1%84%D0%B8%D1%8F" title="Русская философия">Русская философия</a></div> <p>Русская интеллектуальная история на протяжении многих веков развивалась под влиянием византийского христианства, что предопределило спектр доступных для изучения философских текстов, проблем и ценностей, а также историографических клише, характерных для русской философии и её истории. Принято считать, что русская философия сформировалась как самостоятельное явление только в XVIII веке, хотя первый историк русской философии <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B2%D1%80%D0%B8%D0%B8%D0%BB_(%D0%92%D0%BE%D1%81%D0%BA%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9)" title="Гавриил (Воскресенский)">Гавриил (Воскресенский)</a> рассматривал русскую философию как традицию мысли, восходящую к трудам древнерусских книжников, таких как <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BA_%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D1%86" title="Кирик Новгородец">Кирик Новгородец</a> и <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82_%D0%A1%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D1%8F%D1%82%D0%B8%D1%87" title="Климент Смолятич">Клим Смолятич</a>. Подлинный расцвет <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%84%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D1%81%D0%BE%D1%84%D0%B8%D1%8F" title="Русская религиозная философия">русской религиозной философии</a> пришёлся на XIX — начало XX века и получил воплощение в трудах <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D1%8C%D1%91%D0%B2,_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Соловьёв, Владимир Сергеевич">В. С. Соловьёва</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B4%D1%8F%D0%B5%D0%B2,_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Бердяев, Николай Александрович">Н. А. Бердяева</a>, <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BA,_%D0%A1%D0%B5%D0%BC%D1%91%D0%BD_%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Франк, Семён Людвигович">С. Л. Франка</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB_%D0%A4%D0%BB%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9" class="mw-redirect" title="Павел Флоренский">Павла Флоренского</a> и др. мыслителей, снискавших широкое признание. В дальнейшем русская религиозная философия также приобрела уникальные формы в концепциях «<a href="/wiki/%D0%98%D0%BC%D1%8F%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B5" title="Имяславие">имяславия</a>» (<a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D1%81%D0%B5%D0%B2,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D0%A4%D1%91%D0%B4%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Лосев, Алексей Фёдорович">А. Ф. Лосев</a>), «<a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%84%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Софиология">софиологии</a>» (<a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%B2,_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Булгаков, Сергей Николаевич">С. Н. Булгаков</a>) и др. </p><p>Первым крупным критиком русской философской мысли стал <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B0%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%B5%D0%B2,_%D0%9F%D1%91%D1%82%D1%80_%D0%AF%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Чаадаев, Пётр Яковлевич">П. Я. Чаадаев</a>, подвергший в своих «Философических письмах» критике зависимость русской интеллектуальной истории от византийского прошлого. Чаадаев поставил вопрос о необходимости построения <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%91%D0%BE%D0%B6%D0%B8%D0%B5" class="mw-redirect" title="Царство Божие">Царства Божьего</a> на Земле. Его религиозные идеи в неявном виде были заимствованы <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D0%B7%D0%BC_%D0%B2_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8" title="Анархизм в России">русскими анархистами</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0" title="Каприйская школа">Каприйской школой</a> и др. </p><p>Важное место в русской мысли занимала философская антропология. В национальном колорите в России она приняла формы <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%BE%D1%84%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Славянофильство">славянофильства</a> и <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%87%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Почвенничество">почвенничества</a> (<a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D0%BC%D1%8F%D0%BA%D0%BE%D0%B2,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D0%A1%D1%82%D0%B5%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Хомяков, Алексей Степанович">А. С. Хомяков</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8C%D0%B5%D0%B2,_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%BE%D0%BD_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Григорьев, Аполлон Александрович">А. А. Григорьев</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%85%D0%BE%D0%B2,_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87_(%D1%84%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D1%81%D0%BE%D1%84)" title="Страхов, Николай Николаевич (философ)">Н. Н. Страхов</a> и др.). Русские воспринимались как славяне, характерная ментальная черта которых заключена в началах <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Соборность">соборности</a> и общинности. </p><p>В революционное время <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Народничество">народники</a> видели в сохранности <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BE%D0%B1%D1%89%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Сельское общество">русской крестьянской общины</a> возможность «перескочить» через <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BF%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Капитализм">капиталистическую фазу</a> с её противоречиями и войти в особый, «русский <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Социализм">социализм</a>». Осмысление русской истории в категориях <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B8%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Цивилизация">цивилизационного подхода</a> привело к возникновению концепции <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%B9%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Евразийство">евразийства</a>. </p><p>Также русские мыслители активно восприняли западноевропейскую философию, что привело к появлению в России сторонников идей <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Кантианство">кантианства</a>, <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B5%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Шеллингианство">шеллингианства</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Гегельянство">гегельянства</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Марксизм">марксизма</a> и др. Среди наиболее влиятельных философов советского времени необходимо назвать <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%85%D1%82%D0%B8%D0%BD,_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Бахтин, Михаил Михайлович">М. М. Бахтина</a>, <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D1%81%D0%B5%D0%B2,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D0%A4%D1%91%D0%B4%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Лосев, Алексей Фёдорович">А. Ф. Лосева</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%85%D0%B8%D0%BD,_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%92%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Бибихин, Владимир Вениаминович">В. В. Бибихина</a>. Среди философов русского зарубежья крупнейшим мыслителем может быть признан <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B6%D0%B5%D0%B2,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80" class="mw-redirect" title="Кожев, Александр">Александр Кожевников</a>, чья интерпретация Гегеля оказала влияние на <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%BD,_%D0%96%D0%B0%D0%BA" title="Лакан, Жак">Жака Лакана</a> и целую плеяду французских и немецких экзистенциалистов. </p><p>В области семиотики и философии языка широкое признание в мире получила <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0" title="Московско-тартуская семиотическая школа">Московско-Тартуская школа</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Изобразительное_искусство"><span id=".D0.98.D0.B7.D0.BE.D0.B1.D1.80.D0.B0.D0.B7.D0.B8.D1.82.D0.B5.D0.BB.D1.8C.D0.BD.D0.BE.D0.B5_.D0.B8.D1.81.D0.BA.D1.83.D1.81.D1.81.D1.82.D0.B2.D0.BE"></span>Изобразительное искусство</h3></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B6%D0%B8%D0%B2%D0%BE%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C" title="Русская живопись">Русская живопись</a></div> <p>Первые формы изобразительного искусства были представлены в народном орнаменте. Со временем под влиянием христианства развивается <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C" title="Русская иконопись">русская иконопись</a>, ярким представителем которой был <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%B9_%D0%A0%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%91%D0%B2" title="Андрей Рублёв">Андрей Рублёв</a>. В XVIII веке появляется классическая русская живопись, которая достигает своего развития в XIX веке. В конце XIX века академическому искусству противопоставляют себя <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B6%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8" title="Передвижники">передвижники</a>. XX век широко представлен <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B4" title="Русский авангард">русским авангардом</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Словесное_искусство"><span id=".D0.A1.D0.BB.D0.BE.D0.B2.D0.B5.D1.81.D0.BD.D0.BE.D0.B5_.D0.B8.D1.81.D0.BA.D1.83.D1.81.D1.81.D1.82.D0.B2.D0.BE"></span>Словесное искусство</h3></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main">Основные статьи: <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%84%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D1%80" title="Русский фольклор">Русский фольклор</a> и <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Русская литература">Русская литература</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%B2_%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D1%8B_%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BA%D0%B8_1867.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%B2_%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D1%8B_%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BA%D0%B8_1867.jpg/250px-%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%B2_%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D1%8B_%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BA%D0%B8_1867.jpg" decoding="async" width="250" height="184" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%B2_%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D1%8B_%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BA%D0%B8_1867.jpg/375px-%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%B2_%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D1%8B_%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BA%D0%B8_1867.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%B2_%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D1%8B_%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BA%D0%B8_1867.jpg/500px-%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%B2_%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D1%8B_%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BA%D0%B8_1867.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="882" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%B2,_%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%B9_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Максимов, Василий Максимович">В. М. Максимов</a> «<a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D1%8B_%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BA%D0%B8_(%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0)" title="Бабушкины сказки (картина)">Бабушкины сказки</a>», 1867 г.</figcaption></figure> <p>Древние пласты русского словесного искусства представлены фольклором: былины, сказки, заговоры, песни, пословицы. <a href="/wiki/%D0%91%D1%8B%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D1%8B" class="mw-redirect" title="Былины">Былины</a> отражают представления об окружающем мире, сложившиеся у жителей Киевской Руси. Врагами Руси в былинах часто предстают представители кочевых племён, иногда приобретающие змеиный облик (<a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD" title="Тугарин">Тугарин</a>, прообразом которого был половецкий хан <a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BD" title="Тугоркан">Тугоркан</a> XI века). Они нередко обозначаются общим термином «поганые», что в ту пору означало «язычники». Им противостоят <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B8" title="Богатыри">богатыри</a>: <a href="/wiki/%D0%98%D0%BB%D1%8C%D1%8F_%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%86" title="Илья Муромец">Илья Муромец</a>, <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8F_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B8%D1%87" title="Добрыня Никитич">Добрыня Никитич</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%91%D1%88%D0%B0_%D0%9F%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Алёша Попович">Алёша Попович</a> и др. В сказках главным персонажем часто выступает <a href="/wiki/%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" class="mw-redirect" title="Иван Царевич">Иван Царевич</a> или <a href="/wiki/%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD-%D0%B4%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Иван-дурак">Иван-дурак</a>. Ему противостоят сказочные персонажи: <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B1%D0%B0-%D1%8F%D0%B3%D0%B0" title="Баба-яга">Баба-яга</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%89%D0%B5%D0%B9_%D0%91%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%BD%D1%8B%D0%B9" class="mw-redirect" title="Кощей Бессмертный">Кощей Бессмертный</a>, <a href="/wiki/%D0%97%D0%BC%D0%B5%D0%B9_%D0%93%D0%BE%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D1%87" title="Змей Горыныч">Змей Горыныч</a>, а помощниками выступают волшебные животные. </p><p>Русская литература, в особенности русская <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%B0" title="Проза">проза</a> XIX века, оказала значительное влияние на развитие мировой культуры. Произведения русских писателей переведены на многие языки мира и изданы многомиллионными тиражами. Пять русских литераторов — <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%BD,_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Бунин, Иван Алексеевич">И. А. Бунин</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%BA,_%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81_%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Пастернак, Борис Леонидович">Б. Л. Пастернак</a>, <a href="/wiki/%D0%A8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%85%D0%BE%D0%B2,_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Шолохов, Михаил Александрович">М. А. Шолохов</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%86%D1%8B%D0%BD,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%98%D1%81%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Солженицын, Александр Исаевич">А. И. Солженицын</a> и <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Бродский, Иосиф Александрович">И. А. Бродский</a> — стали лауреатами <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F_%D0%BF%D0%BE_%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B5" title="Нобелевская премия по литературе">Нобелевской премии по литературе</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Музыка"><span id=".D0.9C.D1.83.D0.B7.D1.8B.D0.BA.D0.B0"></span>Музыка</h3></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Русская музыка">Русская музыка</a></div> <p>Русское музыкальное наследие включает в себя как <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Русская народная музыка">русскую народную музыку</a>, так и творчество русских <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BE%D0%B7%D0%B8%D1%82%D0%BE%D1%80" title="Композитор">композиторов</a> XVI—XX веков, а также <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81" title="Русский романс">русский романс</a>. </p><p>Значительной популярностью на постсоветском пространстве пользуется <a href="/wiki/%D0%AD%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0_(%D0%B2%D0%B8%D0%B4_%D0%B8%D1%81%D0%BA%D1%83%D1%81%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0)" title="Эстрада (вид искусства)">эстрадная</a> музыка, <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%80%D0%BE%D0%BA" title="Русский рок">русский рок</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B5%D1%81%D0%BD%D1%8F" title="Авторская песня">творчество бардов</a>. </p><p>Русская народная музыка исполнялась на <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%B8%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%80%D1%83%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%8B" class="mw-redirect" title="Русские музыкальные инструменты">русских музыкальных инструментах</a>. </p><p>Такие русские композиторы, как <a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%BA%D0%B0,_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Глинка, Михаил Иванович">М. И. Глинка</a>, <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%9F%D1%91%D1%82%D1%80_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87" title="Чайковский, Пётр Ильич">П. И. Чайковский</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%81%D0%BE%D1%80%D0%B3%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%9C%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D1%81%D1%82_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Мусоргский, Модест Петрович">М. П. Мусоргский</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9-%D0%9A%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%B2,_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Римский-Корсаков, Николай Андреевич">Н. А. Римский-Корсаков</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%98%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8C_%D0%A4%D1%91%D0%B4%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Стравинский, Игорь Фёдорович">И. Ф. Стравинский</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%85%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2,_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9_%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Рахманинов, Сергей Васильевич">С. В. Рахманинов</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BA%D1%80%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Скрябин, Александр Николаевич">А. Н. Скрябин</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BD,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%84%D0%B8%D1%80%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Бородин, Александр Порфирьевич">А. П. Бородин</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D1%84%D1%8C%D0%B5%D0%B2,_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Прокофьев, Сергей Сергеевич">С. С. Прокофьев</a> и другие получили мировое признание и оказали заметное влияние на мировую музыкальную культуру. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Танец"><span id=".D0.A2.D0.B0.D0.BD.D0.B5.D1.86"></span>Танец</h3></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main">Основные статьи: <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%86" title="Русский народный танец">Русский народный танец</a> и <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%82_%D0%B2_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8" title="Балет в России">Балет в России</a></div> <p>Неотъемлемой частью русской национальной культуры был танец, под которым иногда понималась только <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%BB%D1%8F%D1%81%D0%BA%D0%B0" title="Русская пляска">пляска</a>. Известны женские <a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B4" title="Хоровод">хороводы</a>, мужские танцы вприсядку. Плясали во время праздников, часто в сопровождении балалайки, гармони, а также других русских народных инструментов. </p><p>В XX веке под влиянием европейской культуры широкую известность получил <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%82_%D0%94%D1%8F%D0%B3%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D0%B0" title="Русский балет Дягилева">Русский балет Дягилева</a>, или <i>Ballets russes</i>, — <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%82" title="Балет">балетная</a> компания, основанная в 1911 году русским театральным деятелем и искусствоведом <a href="/wiki/%D0%94%D1%8F%D0%B3%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D0%B2,_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Дягилев, Сергей Павлович">Сергеем Дягилевым</a>. Выросшая из «Русских сезонов» 1908 года, функционировала на протяжении 20 сезонов до смерти Дягилева в 1929 году и пользовалась большим успехом за рубежом, особенно во <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Франция">Франции</a> и <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Великобритания">Великобритании</a>. <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%B5%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%B0" title="Антреприза">Антреприза</a> Дягилева оказала большое влияние на развитие не только русского балета, но и мирового хореографического искусства в целом. Сезоны Дягилева — особенно первые, в программу которых входили балеты «<a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D1%80-%D0%BF%D1%82%D0%B8%D1%86%D0%B0_(%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%82)" title="Жар-птица (балет)">Жар-птица</a>», «<a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0_(%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%82)" title="Петрушка (балет)">Петрушка</a>» и «<a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%81%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F" title="Весна священная">Весна священная</a>» — сыграли значительную роль в популяризации русской культуры в <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Европа">Европе</a> и способствовали установлению моды на всё русское. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Народные_промыслы"><span id=".D0.9D.D0.B0.D1.80.D0.BE.D0.B4.D0.BD.D1.8B.D0.B5_.D0.BF.D1.80.D0.BE.D0.BC.D1.8B.D1.81.D0.BB.D1.8B"></span>Народные промыслы</h3></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D1%8B" title="Русские народные промыслы">Русские народные промыслы</a></div> <p>На протяжении многих веков русский народ создавал уникальную культуру народных художественных <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%B5%D0%BB" class="mw-redirect" title="Промысел">промыслов</a>. Русские народные промыслы — <a href="/wiki/%D0%93%D0%B6%D0%B5%D0%BB%D1%8C" title="Гжель">гжель</a>, <a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D1%85%D0%BB%D0%BE%D0%BC%D0%B0" title="Хохлома">хохлома</a>, <a href="/wiki/%D0%96%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C" title="Жостовская роспись">жостовская роспись</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C" title="Городецкая роспись">городецкая роспись</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C_%D0%BF%D0%BE_%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B2%D1%83" title="Мезенская роспись по дереву">мезенская роспись по дереву</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%8C" title="Скань">скань</a>, <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%84%D1%82%D1%8C" title="Финифть">финифть</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%85%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B0%D1%82%D1%8E%D1%80%D0%B0" title="Палехская миниатюра">палехская миниатюра</a>, <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B0%D1%82%D1%8E%D1%80%D0%B0" title="Федоскинская миниатюра">федоскинская миниатюра</a> и другие — представляют собой декоративно-прикладное искусство изготовления и украшения домашней утвари: посуды, самовара, шкатулок, игрушек (<a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B8" title="Русские игрушки">русские игрушки</a>). </p> <ul class="gallery mw-gallery-packed center"> <li class="gallerybox" style="width: 202px"> <div class="thumb" style="width: 200px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:2003.%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%8B_%D0%9A%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BE.jpg" class="mw-file-description" title="Гжель"><img alt="Гжель" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/2003.%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%8B_%D0%9A%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BE.jpg/300px-2003.%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%8B_%D0%9A%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BE.jpg" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/2003.%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%8B_%D0%9A%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BE.jpg/451px-2003.%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%8B_%D0%9A%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BE.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/2003.%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%8B_%D0%9A%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BE.jpg/600px-2003.%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%8B_%D0%9A%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BE.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B6%D0%B5%D0%BB%D1%8C" title="Гжель">Гжель</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 88.666666666667px"> <div class="thumb" style="width: 86.666666666667px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Dymkovo_Porteuse_Eau.jpg" class="mw-file-description" title="Дымковская игрушка"><img alt="Дымковская игрушка" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Dymkovo_Porteuse_Eau.jpg/130px-Dymkovo_Porteuse_Eau.jpg" decoding="async" width="87" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Dymkovo_Porteuse_Eau.jpg/195px-Dymkovo_Porteuse_Eau.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Dymkovo_Porteuse_Eau.jpg/260px-Dymkovo_Porteuse_Eau.jpg 2x" data-file-width="1641" data-file-height="2840" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D0%94%D1%8B%D0%BC%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Дымковская игрушка">Дымковская игрушка</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 227.33333333333px"> <div class="thumb" style="width: 225.33333333333px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Filimonovo_toys.jpg" class="mw-file-description" title="Филимоновская игрушка"><img alt="Филимоновская игрушка" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Filimonovo_toys.jpg/338px-Filimonovo_toys.jpg" decoding="async" width="226" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Filimonovo_toys.jpg/507px-Filimonovo_toys.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Filimonovo_toys.jpg/676px-Filimonovo_toys.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="853" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Филимоновская игрушка">Филимоновская игрушка</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 202px"> <div class="thumb" style="width: 200px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Khohloma_kovernino.JPG" class="mw-file-description" title="Хохломская роспись"><img alt="Хохломская роспись" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Khohloma_kovernino.JPG/300px-Khohloma_kovernino.JPG" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Khohloma_kovernino.JPG/451px-Khohloma_kovernino.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Khohloma_kovernino.JPG/600px-Khohloma_kovernino.JPG 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2304" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D1%85%D0%BB%D0%BE%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C" class="mw-redirect" title="Хохломская роспись">Хохломская роспись</a></div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Национальный_костюм"><span id=".D0.9D.D0.B0.D1.86.D0.B8.D0.BE.D0.BD.D0.B0.D0.BB.D1.8C.D0.BD.D1.8B.D0.B9_.D0.BA.D0.BE.D1.81.D1.82.D1.8E.D0.BC"></span>Национальный костюм</h3></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BA%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8E%D0%BC" title="Русский национальный костюм">Русский национальный костюм</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Prokudin-Gorskii-08.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Prokudin-Gorskii-08.jpg/250px-Prokudin-Gorskii-08.jpg" decoding="async" width="250" height="216" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Prokudin-Gorskii-08.jpg/375px-Prokudin-Gorskii-08.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Prokudin-Gorskii-08.jpg/500px-Prokudin-Gorskii-08.jpg 2x" data-file-width="3320" data-file-height="2873" /></a><figcaption>Молодые русские крестьянки (Новгородская губерния, 1909 год, фотография <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BA%D1%83%D0%B4%D0%B8%D0%BD-%D0%93%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Прокудин-Горский, Сергей Михайлович">С. М. Прокудина-Горского</a>)</figcaption></figure> <p>Различаясь отдельными элементами, русская народная <a href="/wiki/%D0%9E%D0%B4%D0%B5%D0%B6%D0%B4%D0%B0" title="Одежда">одежда</a> северных и южных областей содержит общие основные черты. Мужской костюм состоит из <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%BA%D0%B0" title="Косоворотка">рубахи-косоворотки</a> и нешироких штанов из <a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D1%81%D1%82" title="Холст">холста</a> или крашенины. <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%B1%D0%B0%D1%85%D0%B0" class="mw-redirect" title="Рубаха">Рубаху</a> из белого или цветного (чаще тёмно-зелёного) холста носили поверх штанов и подпоясывали <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%8C" title="Ремень">ремнём</a> или длинным шерстяным <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BA_(%D0%B4%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8C_%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%B6%D0%B4%D1%8B)" title="Кушак (деталь одежды)">кушаком</a>. Верхней одеждой служил <a href="/wiki/%D0%97%D0%B8%D0%BF%D1%83%D0%BD" title="Зипун">зипун</a> или <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%84%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Кафтан">кафтан</a>, <a href="/wiki/%D0%9E%D0%B1%D1%83%D0%B2%D1%8C" title="Обувь">обувью</a> — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%B3%D0%B8" title="Сапоги">сапоги</a> или <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%BF%D1%82%D0%B8" title="Лапти">лапти</a>. </p><p>Женский костюм в северных и южных областях различается отдельными деталями, расположением отделки. Главным различием является преобладание в северном костюме <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%BD" title="Сарафан">сарафана</a>, в южном — <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BD%D1%91%D0%B2%D0%B0" title="Понёва">понёвы</a>. Основными элементами женского народного костюма являются <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%B1%D0%B0%D1%85%D0%B0" class="mw-redirect" title="Рубаха">рубаха</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B8%D0%BA" class="mw-redirect" title="Передник">передник</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%BD" title="Сарафан">сарафан</a> или <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BD%D1%91%D0%B2%D0%B0" title="Понёва">понёва</a>, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%BD%D0%B8%D0%BA" title="Нагрудник">нагрудник</a>, <a href="/wiki/%D0%A8%D1%83%D1%88%D0%BF%D0%B0%D0%BD" title="Шушпан">шушпан</a>. </p><p>К зимней одежде относятся: <a href="/wiki/%D0%A8%D1%83%D0%B1%D0%B0" title="Шуба">шуба</a>, <a href="/wiki/%D0%97%D0%B8%D0%BF%D1%83%D0%BD" title="Зипун">зипун</a>, <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%BF%D0%BA%D0%B0" title="Шапка">шапка</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%B8" title="Валенки">валенки</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%80%D0%B5%D0%B6%D0%BA%D0%B8" class="mw-redirect" title="Варежки">варежки</a> и др. Одежду различают праздничную (в том числе, свадебную с украшениями) и повседневную рабочую. Некоторые<style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r141254988">.mw-parser-output .ts-fix-template{font-style:normal;font-weight:normal;white-space:nowrap}.mw-parser-output .ts-fix-error{font-size:inherit}@media screen{.mw-parser-output .ts-fix-text{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);box-decoration-break:clone;margin:0 -0.1em;padding:0 0.1em;transition:background 0.1s}.mw-parser-output .ts-fix-text:hover{background:#fee7e6}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .ts-fix-text:hover{background:#4f1312}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .ts-fix-text:hover{background:#4f1312}}@media screen and (hover:hover){.mw-parser-output .ts-fix-comment,.mw-parser-output .ts-fix-commented>a:not(:hover){border-bottom:1px dotted;text-decoration:none}}</style><sup class="ts-fix-template">[<i><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%98%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%B3%D0%B0%D0%B9%D1%82%D0%B5_%D0%BD%D0%B5%D0%BE%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D1%91%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%B2%D1%8B%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B9" title="Википедия:Избегайте неопределённых выражений">какие?</a></i>]</sup> виды одежд заимствованы русскими от народов, проживающих по соседству с ними. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Традиционное_жилище"><span id=".D0.A2.D1.80.D0.B0.D0.B4.D0.B8.D1.86.D0.B8.D0.BE.D0.BD.D0.BD.D0.BE.D0.B5_.D0.B6.D0.B8.D0.BB.D0.B8.D1.89.D0.B5"></span>Традиционное жилище</h3></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B6%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%89%D0%B5" class="mw-redirect" title="Русское национальное жилище">Русское национальное жилище</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:BLASIUS(1844)_p1.073_Nordrussisches_Bauernhaus.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/BLASIUS%281844%29_p1.073_Nordrussisches_Bauernhaus.jpg/250px-BLASIUS%281844%29_p1.073_Nordrussisches_Bauernhaus.jpg" decoding="async" width="250" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/BLASIUS%281844%29_p1.073_Nordrussisches_Bauernhaus.jpg/375px-BLASIUS%281844%29_p1.073_Nordrussisches_Bauernhaus.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/BLASIUS%281844%29_p1.073_Nordrussisches_Bauernhaus.jpg/500px-BLASIUS%281844%29_p1.073_Nordrussisches_Bauernhaus.jpg 2x" data-file-width="863" data-file-height="725" /></a><figcaption>Северо-русская усадьба из книги <a href="/wiki/%D0%91%D0%BB%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%83%D1%81,_%D0%98%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%BD_%D0%93%D0%B5%D0%BD%D1%80%D0%B8%D1%85" title="Блазиус, Иоганн Генрих">И. Г. Блазиуса</a>, 1844 г.</figcaption></figure> <p>Старинным традиционным русским жилищем являлась бревенчатая <a href="/wiki/%D0%98%D0%B7%D0%B1%D0%B0" title="Изба">изба</a> с двускатной крышей (см. <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B7%D0%BE%D0%B4%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Русское деревянное зодчество">Русское деревянное зодчество</a>). Вход в жилище оформлялся как <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%BB%D1%8C%D1%86%D0%BE" title="Крыльцо">крыльцо</a>, окна нередко закрывались ставнями. Съестные припасы хранились в <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B5%D0%B1" title="Погреб">погребе</a>. Внутренние помещения делились на <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BD%D0%B8" title="Сени">сени</a> и светлицу. Важное место внутри жилища играла <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B5%D1%87%D1%8C" title="Русская печь">русская печь</a> с лежанкой. По стенам стояли лавки и <a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%BD%D0%B4%D1%83%D0%BA" title="Сундук">сундуки</a>. Центром сбора семьи был <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%BE%D0%BB" title="Стол">стол</a>, который накрывался <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%8C" title="Скатерть">скатертью</a>. Особо оформлялся <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%83%D0%B3%D0%BE%D0%BB" title="Красный угол">красный угол</a> — место с <a href="/wiki/%D0%98%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B0" title="Икона">иконами</a>. Неотъемлемым атрибутом русского жилища со временем стал <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%80" title="Самовар">самовар</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Кухня"><span id=".D0.9A.D1.83.D1.85.D0.BD.D1.8F"></span>Кухня</h3></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D1%85%D0%BD%D1%8F" title="Русская кухня">Русская кухня</a></div> <p>С русской кухней традиционно ассоциируются такие блюда, как <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%88%D0%B0" title="Каша">каши</a>, <a href="/wiki/%D0%A9%D0%B8" title="Щи">щи</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8" title="Пельмени">пельмени</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D1%8B" title="Блины">блины</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B6%D0%BE%D0%BA" title="Пирожок">пирожки</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B2%D0%B0%D1%81" title="Квас">квас</a>, <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BA%D1%80%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Окрошка">окрошка</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D1%85%D0%BB%D0%B5%D0%B1" title="Ржаной хлеб">ржаной хлеб</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D1%89" title="Борщ">борщ</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%84%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D1%8C%D0%B8" title="Картофельные оладьи">драники</a> и другие. Как и кухни других стран, русская кухня на протяжении своей истории вобрала в себя большое количество различных кулинарных традиций соседних народов<sup id="cite_ref-150" class="reference"><a href="#cite_note-150"><span class="cite-bracket">[</span>148<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Значительное влияние на формирование русской кухни оказали требования <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B8%D0%BF%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BD" title="Типикон">устава</a> Православной церкви, так как большая часть дней в году приходится на <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%81%D1%82_%D0%B2_%D1%85%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5" title="Пост в христианстве">многодневные и однодневные посты</a>, когда разрешается вкушение пищи только <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Вегетарианство">растительного происхождения</a> (а вся пища животного происхождения — запрещается). Изолирование одних продуктов от других привело к некоторому упрощению меню, но также послужило причиной создания многих оригинальных блюд, которые впоследствии стали визитной карточкой русской кухни. Интерес к русской кулинарной традиции за пределами <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Россия">России</a> возник в XIX веке<sup id="cite_ref-151" class="reference"><a href="#cite_note-151"><span class="cite-bracket">[</span>149<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <ul class="gallery mw-gallery-packed center"> <li class="gallerybox" style="width: 114.66666666667px"> <div class="thumb" style="width: 112.66666666667px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Borodinskii_bread.jpg" class="mw-file-description" title="Бородинский хлеб"><img alt="Бородинский хлеб" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Borodinskii_bread.jpg/169px-Borodinskii_bread.jpg" decoding="async" width="113" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Borodinskii_bread.jpg/253px-Borodinskii_bread.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Borodinskii_bread.jpg/337px-Borodinskii_bread.jpg 2x" data-file-width="960" data-file-height="1280" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%85%D0%BB%D0%B5%D0%B1" title="Бородинский хлеб">Бородинский хлеб</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 184px"> <div class="thumb" style="width: 182px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%A3%D1%85%D0%B0_%D1%81_%D0%BE%D1%81%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BC_02.jpg" class="mw-file-description" title="Уха с осетром"><img alt="Уха с осетром" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/%D0%A3%D1%85%D0%B0_%D1%81_%D0%BE%D1%81%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BC_02.jpg/273px-%D0%A3%D1%85%D0%B0_%D1%81_%D0%BE%D1%81%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BC_02.jpg" decoding="async" width="182" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/%D0%A3%D1%85%D0%B0_%D1%81_%D0%BE%D1%81%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BC_02.jpg/410px-%D0%A3%D1%85%D0%B0_%D1%81_%D0%BE%D1%81%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BC_02.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/%D0%A3%D1%85%D0%B0_%D1%81_%D0%BE%D1%81%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BC_02.jpg/546px-%D0%A3%D1%85%D0%B0_%D1%81_%D0%BE%D1%81%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BC_02.jpg 2x" data-file-width="3732" data-file-height="3076" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D0%A3%D1%85%D0%B0" title="Уха">Уха</a> с <a href="/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B5" title="Осетровые">осетром</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 114.66666666667px"> <div class="thumb" style="width: 112.66666666667px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%91%D0%B5%D1%84%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2_(%D0%BC%D1%8F%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B1%D0%BB%D1%8E%D0%B4%D0%BE).jpg" class="mw-file-description" title="Бефстроганов с картофельным пюре и солёным огурцом"><img alt="Бефстроганов с картофельным пюре и солёным огурцом" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/%D0%91%D0%B5%D1%84%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2_%28%D0%BC%D1%8F%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B1%D0%BB%D1%8E%D0%B4%D0%BE%29.jpg/169px-%D0%91%D0%B5%D1%84%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2_%28%D0%BC%D1%8F%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B1%D0%BB%D1%8E%D0%B4%D0%BE%29.jpg" decoding="async" width="113" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/%D0%91%D0%B5%D1%84%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2_%28%D0%BC%D1%8F%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B1%D0%BB%D1%8E%D0%B4%D0%BE%29.jpg/253px-%D0%91%D0%B5%D1%84%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2_%28%D0%BC%D1%8F%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B1%D0%BB%D1%8E%D0%B4%D0%BE%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/%D0%91%D0%B5%D1%84%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2_%28%D0%BC%D1%8F%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B1%D0%BB%D1%8E%D0%B4%D0%BE%29.jpg/337px-%D0%91%D0%B5%D1%84%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2_%28%D0%BC%D1%8F%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B1%D0%BB%D1%8E%D0%B4%D0%BE%29.jpg 2x" data-file-width="2620" data-file-height="3493" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%84%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2" title="Бефстроганов">Бефстроганов</a> с картофельным пюре и солёным огурцом</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 109.33333333333px"> <div class="thumb" style="width: 107.33333333333px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9F%D1%80%D1%8F%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%A2%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9.jpg" class="mw-file-description" title="Тульский пряник"><img alt="Тульский пряник" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/%D0%9F%D1%80%D1%8F%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%A2%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9.jpg/161px-%D0%9F%D1%80%D1%8F%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%A2%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9.jpg" decoding="async" width="108" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/%D0%9F%D1%80%D1%8F%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%A2%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9.jpg/241px-%D0%9F%D1%80%D1%8F%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%A2%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/%D0%9F%D1%80%D1%8F%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%A2%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9.jpg/321px-%D0%9F%D1%80%D1%8F%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%A2%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9.jpg 2x" data-file-width="2033" data-file-height="2846" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BF%D1%80%D1%8F%D0%BD%D0%B8%D0%BA" title="Тульский пряник">Тульский пряник</a></div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Русские_в_мировой_науке"><span id=".D0.A0.D1.83.D1.81.D1.81.D0.BA.D0.B8.D0.B5_.D0.B2_.D0.BC.D0.B8.D1.80.D0.BE.D0.B2.D0.BE.D0.B9_.D0.BD.D0.B0.D1.83.D0.BA.D0.B5"></span>Русские в мировой науке</h2></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%83%D0%BA%D0%B0_%D0%B2_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8" title="Наука в России">Наука в России</a></div> <p><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%83%D0%BA%D0%B0" title="Наука">Наука</a> как общественный институт возникла в <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Российская империя">России</a> при <a href="/wiki/%D0%9F%D1%91%D1%82%D1%80_I" title="Пётр I">Петре I</a>. В 1725 году, в рамках общего курса на <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Модернизация">модернизацию</a> страны, была создана <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%90%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D1%83%D0%BA" class="mw-redirect" title="Петербургская Академия наук">Петербургская Академия наук</a>. Были и русские учёные-самородки, такие как <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%BE%D0%B2,_%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%B9_%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Нартов, Андрей Константинович">А. К. Нартов</a> (изобретатель первого в мире токарно-винторезного станка с механизированным суппортом и набором сменных зубчатых колёс) и <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B7%D1%83%D0%BD%D0%BE%D0%B2,_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Ползунов, Иван Иванович">И. И. Ползунов</a> (создатель первой в России паровой машины и первого в мире двухцилиндрового парового двигателя). </p><p>Большой вклад в развитие русской и мировой науки внёс <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%B2,_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Ломоносов, Михаил Васильевич">М. В. Ломоносов</a>, выдающийся учёный-универсал, добившийся значительных результатов почти во всех существовавших в ту эпоху отраслях знания: от <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Химия">химии</a>, минералогии и картографии до стилистики, риторики и грамматики. Ломоносов был одним из мыслителей, предвосхитивших идею законов сохранения. В письме к <a href="/wiki/%D0%AD%D0%B9%D0%BB%D0%B5%D1%80,_%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%B4" title="Эйлер, Леонард">Леонарду Эйлеру</a> от 5 июля 1748 года он формулирует свой «всеобщий естественный закон», который можно рассматривать как качественную формулировку термодинамического закона сохранения энергии. В 1755 году по инициативе Ломоносова был основан <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82" class="mw-redirect" title="Московский университет">Московский университет</a>. </p><p>В XIX веке русская наука вышла на мировой уровень. В частности, основоположник отечественной электротехники, физик <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2,_%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%B9_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Петров, Василий Владимирович">В. В. Петров</a> открыл явление вольтовой электрической дуги. Вслух заявила о себе русская математическая школа. Значительные работы в области математического анализа, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BE%D1%8F%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%B9" title="Теория вероятностей">теории вероятностей</a>, теории упругости и классической механики были выполнены <a href="/wiki/%D0%9E%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Остроградский, Михаил Васильевич">М. В. Остроградским</a>. В 1829 году в научном журнале «<a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B2%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA" title="Казанский вестник">Казанский вестник</a>» ректор <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82" title="Казанский университет">Казанского университета</a> <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B1%D0%B0%D1%87%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Лобачевский, Николай Иванович">Н. И. Лобачевский</a> опубликовал статью «О началах геометрии». Будущее показало, что публикация этой работы стала одним из самых значительных событий в истории мировой математики. Будучи первой серьёзной публикацией по неевклидовой геометрии (<a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%9B%D0%BE%D0%B1%D0%B0%D1%87%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE" title="Геометрия Лобачевского">геометрии Лобачевского</a>), эта статья открыла новую эру в развитии геометрии и её приложений. </p><p>В конце ХІХ — начале XX веков <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D1%8B%D1%88%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Промышленная революция">бурное развитие промышленности и строительства</a> в России повлёкло за собой подъём в области естественных и инженерных наук. <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B5%D0%B2,_%D0%94%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Менделеев, Дмитрий Иванович">Д. И. Менделеев</a> открыл в 1869 году один из фундаментальных законов природы — <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%BD" title="Периодический закон">периодический закон химических элементов</a>. Он же стал одним из основателей современной метрологии, науки об измерениях. Мировое значение имели исследования и изобретения в сфере металлургии <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%B2,_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Аносов, Павел Петрович">П. П. Аносова</a>, <a href="/wiki/%D0%9E%D0%B1%D1%83%D1%85%D0%BE%D0%B2,_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB_%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Обухов, Павел Матвеевич">П. М. Обухова</a> и других. Значительны были разработки <a href="/wiki/%D0%A8%D1%83%D1%85%D0%BE%D0%B2,_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Шухов, Владимир Григорьевич">В. Г. Шухова</a> в нефтяной и строительной отраслях. В частности, Шухов ввёл в архитектуру форму однополостного гиперболоида вращения, создав первые в мире гиперболоидные конструкции. Также он создал, совместно с Сергеем Гавриловым, и метод высокотемпературной переработки нефти с последующим получением продуктов меньшей молекулярной массы. Этот метод, именуемый <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D0%B3" title="Крекинг">крекингом</a>, значительно увеличивает выход бензина из нефти, и на сегодняшний день вся мировая нефтеперерабатывающая промышленность базируется на этой технологии. </p><p>Физик-экспериментатор <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%B1%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D0%B2,_%D0%9F%D1%91%D1%82%D1%80_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Лебедев, Пётр Николаевич">П. Н. Лебедев</a> первым получил и исследовал миллиметровые электромагнитные волны (1895), открыл и исследовал давление света на твёрдые тела (1899) и газы (1907), подтвердив количественно электромагнитную теорию света. Физик-теоретик и философ <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BC%D0%BE%D0%B2,_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Умов, Николай Алексеевич">Н. А. Умов</a> в 1874 году, за 31 год до окончательного формулирования <a href="/wiki/%D0%AD%D0%B9%D0%BD%D1%88%D1%82%D0%B5%D0%B9%D0%BD,_%D0%90%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82" title="Эйнштейн, Альберт">Альберт Эйнштейн</a>, впервые ввёл в науку такие основополагающие понятия, как «направление движения энергии» и «скорость энергии». </p><p>В области <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%85%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Электротехника">электротехники</a> значительными были работы <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2,_%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%B9_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Петров, Василий Владимирович">В. В. Петрова</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%BE%D0%B2,_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%93%D0%B0%D0%B2%D1%80%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Славянов, Николай Гаврилович">Н. Г. Славянова</a>, <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%B2%D0%BE-%D0%94%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%9E%D1%81%D0%B8%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Доливо-Добровольский, Михаил Осипович">М. О. Доливо-Добровольского</a> и других. <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B4%D1%8B%D0%B3%D0%B8%D0%BD,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Лодыгин, Александр Николаевич">А. Н. Лодыгин</a> первым предложил применять в лампах вольфрамовые нити и закручивать нить накаливания в форме спирали. </p><p><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D1%87%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B2,_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%94%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Пильчиков, Николай Дмитриевич">Н. Д. Пильчиков</a> стал в 1898 году первопроходцем в радиоуправлении. <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Столетов, Александр Григорьевич">А. Г. Столетов</a> получил кривую намагничивания железа (1872), открыл первый закон фотоэффекта, исследовал газовый разряд, критическое состояние и другие явления. </p><p>Эпохальный вклад в фундамент самолётостроения внёс <a href="/wiki/%D0%96%D1%83%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%95%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Жуковский, Николай Егорович">Н. Е. Жуковский</a>, русский механик, создатель аэродинамики как науки. Отцом сверхзвуковой гражданской авиации по праву считается выдающийся российский и советский авиаконструктор <a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%B2,_%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%B9_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Туполев, Андрей Николаевич">А. Н. Туполев</a>. Под его руководством спроектировано свыше 100 типов самолётов, 70 из которых строились серийно. На самолётах Туполева установлено 78 мировых рекордов, выполнено около 30 выдающихся перелётов. </p><p><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%B3%D0%B0%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%BD,_%D0%A4%D0%B0%D0%B4%D0%B4%D0%B5%D0%B9_%D0%A4%D0%B0%D0%B4%D0%B4%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Беллинсгаузен, Фаддей Фаддеевич">Ф. Ф. Беллинсгаузен</a> и <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%B5%D0%B2,_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Лазарев, Михаил Петрович">М. П. Лазарев</a> совершили первую русскую антарктическую экспедицию 1819—1821 годов, открывшую шестой материк — <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%B4%D0%B0" title="Антарктида">Антарктиду</a>. Путешественник и альпинист <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B8%D1%85%D0%B0%D1%87%D1%91%D0%B2,_%D0%9F%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BD_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Чихачёв, Платон Александрович">П. А. Чихачёв</a> первым в мире<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141254988"><sup class="ts-fix-template noprint">[<i><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8" title="Википедия:Ссылки на источники"><span title="нет источника (14 августа 2021)">источник не указан 1283 дня</span></a></i>]</sup> поднялся на вулкан <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B8%D1%87%D0%B8%D0%BD%D1%87%D0%B0_(%D0%B2%D1%83%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BD)" title="Пичинча (вулкан)">Пичинча</a> в Андах и на высшую точку Пиренеев пик <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%BE" title="Ането">Ането</a>. Мирового значения данные для науки добыли путешественники <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BC%D1%91%D0%BD%D0%BE%D0%B2-%D0%A2%D1%8F%D0%BD-%D0%A8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%9F%D1%91%D1%82%D1%80_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Семёнов-Тян-Шанский, Пётр Петрович">П. П. Семёнов-Тян-Шанский</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Пржевальский, Николай Михайлович">Н. М. Пржевальский</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B7%D0%BB%D0%BE%D0%B2,_%D0%9F%D1%91%D1%82%D1%80_%D0%9A%D1%83%D0%B7%D1%8C%D0%BC%D0%B8%D1%87" title="Козлов, Пётр Кузьмич">П. К. Козлов</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%BA%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81_%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Вилькицкий, Борис Андреевич">Б. А. Вилькицкий</a> и другие. </p><p>В 1847 году <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B2,_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Пирогов, Николай Иванович">Н. И. Пирогов</a> впервые в мировой медицинской практике применил наркоз, а в 1855 году он же, во время <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Крымская война">Крымской войны</a>, впервые в истории русской медицины применил гипсовую повязку. </p><p><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%BA%D0%BE%D0%B2,_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Коротков, Николай Сергеевич">Н. С. Коротков</a> был первопроходцем в современной сосудистой хирургии. В 1905 году предложил использование <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B4_%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Метод Короткова">звукового метода</a> измерения артериального давления, названный методом Короткова, который используется и в наше время. В 1904 году <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%BE%D0%B2,_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Павлов, Иван Петрович">И. П. Павлов</a> был удостоен <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F_%D0%BF%D0%BE_%D1%84%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B8_%D0%B8%D0%BB%D0%B8_%D0%BC%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%BD%D0%B5" title="Нобелевская премия по физиологии или медицине">Нобелевской премии</a> за работы в области физиологии пищеварения, в 1908 году — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B2,_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D1%8F_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87" title="Мечников, Илья Ильич">И. И. Мечников</a> — за исследования механизмов иммунитета. <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%85%D0%BE%D0%B2,_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Демихов, Владимир Петрович">В. П. Демихов</a> — учёный-экспериментатор, основоположник мировой трансплантологии. </p><p>Многие талантливые русские учёные после Октябрьской революции были вынуждены эмигрировать в США и продолжать карьеру там. </p><p><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%98%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8C_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" class="mw-redirect" title="Сикорский Игорь Иванович">И. И. Сикорский</a> — русский и американский авиаконструктор, создатель первых в мире: четырёхмоторного самолёта «<a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B2%D0%B8%D1%82%D1%8F%D0%B7%D1%8C_(%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D1%91%D1%82)" title="Русский витязь (самолёт)">Русский витязь</a>» (1913), тяжёлого четырёхмоторного бомбардировщика «<a href="/wiki/%D0%98%D0%BB%D1%8C%D1%8F_%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%86_(%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D1%91%D1%82)" title="Илья Муромец (самолёт)">Илья Муромец</a>» (1914), трансатлантического гидроплана и вертолёта. <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%AD%D0%B4%D1%83%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Циолковский, Константин Эдуардович">К. Э. Циолковский</a> — учёный, изобретатель, космический мыслитель и основоположник современной космонавтики, в 1903 году теоретически обосновал возможности космического полёта. <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%8E%D0%BA,_%D0%AE%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Кондратюк, Юрий Васильевич">А. И. Шаргей</a> в 1916 году рассчитал оптимальную траекторию полёта к Луне. Считается, что его расчёты были использованы NASA в лунной программе «Аполлон». <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B2,_%D0%93%D0%B5%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B8%D0%B9_%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Гамов, Георгий Антонович">Г. А. Гамов</a> известен своими работами по квантовой механике, атомной и ядерной физике, астрофизике, космологии, биологии. Он является автором первой количественной теории альфа-распада, одним из основоположников теории «горячей Вселенной» и одним из пионеров применения ядерной физики к вопросам эволюции звёзд. Он впервые чётко сформулировал проблему генетического кода. <a href="/wiki/%D0%97%D0%B2%D0%BE%D1%80%D1%8B%D0%BA%D0%B8%D0%BD_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%9A%D1%83%D0%B7%D1%8C%D0%BC%D0%B8%D1%87" class="mw-redirect" title="Зворыкин Владимир Кузьмич">В. К. Зворыкин</a> — один из изобретателей современного телевидения. <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BD%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B2_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" class="mw-redirect" title="Понятов Александр Матвеевич">А. М. Понятов</a> — русский электроинженер, внедривший ряд инноваций в области магнитной звуко- и видеозаписи, телерадиовещании. При его руководстве созданной им компанией «<a href="/wiki/Ampex" title="Ampex">Ampex</a>» в 1956 году выпущен первый в мире коммерческий видеомагнитофон. </p><p><a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BA%D1%83%D1%87%D0%B0%D0%B5%D0%B2_%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%B9_%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" class="mw-redirect" title="Докучаев Василий Васильевич">В. В. Докучаев</a> — русский геолог и почвовед, основоположник национальной школы почвоведения и географии почв. Создал учение о почве как об особом природном теле, открыл основные закономерности генезиса и географического расположения почв. До его открытий в мире не существовало науки о почве. Был учителем выдающегося учёного и философа XX века <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Вернадский, Владимир Иванович">В. И. Вернадского</a> стал создателем ряда научных школ. В частности, им была основана наука биогеохимия. В круг интересов Вернадского входили геология, почвоведение, кристаллография, минералогия, геохимия, радиогеология, биология, палеонтология, биогеохимия, метеоритика, философия и история. </p><p>В середине XX векa под руководством <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%80%D1%87%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2,_%D0%98%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8C_%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Курчатов, Игорь Васильевич">И. В. Курчатова</a> была создана советская атомная промышленность. Началась разработка советского ядерного оружия. </p><p>В 1957 году под руководством <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%91%D0%B2,_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Королёв, Сергей Павлович">С. П. Королёва</a> на околоземную орбиту был выведен <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%83%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA-1" title="Спутник-1">первый искусственный спутник Земли</a>, а в 1961 году — <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA-1" title="Восток-1">первый пилотируемый космический корабль</a> с космонавтом <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD,_%D0%AE%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Гагарин, Юрий Алексеевич">Ю. А. Гагариным</a>. </p><p>1950—1980-е годы стали золотым веком российской <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Математика">математики</a>, особенно московской математической школы, которая в те годы считалась сильнейшей в мире. Лицо и стиль этой школы в большой степени определяли два крупнейших математика XX столетия, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BB%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2,_%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%B9_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Колмогоров, Андрей Николаевич">А. Н. Колмогоров</a> и <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%BD%D0%B4,_%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C_%D0%9C%D0%BE%D0%B8%D1%81%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Гельфанд, Израиль Моисеевич">И. М. Гельфанд</a>. В числе ярких представителей этой школы можно назвать <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B4,_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%98%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Арнольд, Владимир Игоревич">В. И. Арнольда</a>, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B2,_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87_(%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA)" title="Новиков, Сергей Петрович (математик)">С. П. Новикова</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%80%D1%8F%D0%B3%D0%B8%D0%BD,_%D0%9B%D0%B5%D0%B2_%D0%A1%D0%B5%D0%BC%D1%91%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Понтрягин, Лев Семёнович">Л. С. Понтрягина</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%B2,_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9_%D0%9B%D1%8C%D0%B2%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Соболев, Сергей Львович">С. Л. Соболева</a> и многих других учёных мирового класса, внёсших огромный вклад как в теоретическую математику так и в сопредельные ей прикладные дисциплины — от механики полёта до математической лингвистики. Выходцем из московской математической школы был и <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D1%8B%D1%88,_%D0%9C%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2_%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Келдыш, Мстислав Всеволодович">М. В. Келдыш</a>, начинавший как прикладной математик и инженер, а впоследствии ставший одним из организаторов и идеологов советской космической программы. В 1975 году <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87,_%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B4_%D0%92%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Канторович, Леонид Витальевич">Л. В. Канторович</a>, выходец из петербургской математической школы и один из основателей новосибирской математической школы, стал (совместно с <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BF%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81,_%D0%A2%D1%8C%D1%8F%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B3" title="Купманс, Тьяллинг">Тьяллингом Купмансом</a>) лауреатом Нобелевской премии по экономике «за вклад в теорию оптимального распределения ресурсов». </p><p>Примерно на тот же период пришёлся максимальный взлёт российской (тогда советской) физики. </p><p><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BC%D1%91%D0%BD%D0%BE%D0%B2,_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Семёнов, Николай Николаевич">Н. Н. Семёнов</a> — советский физико-химик, один из основоположников химической физики. В 1963 году совместно с <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%B2,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%95%D0%B2%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Шилов, Александр Евгеньевич">А. Е. Шиловым</a> установил роль энергетических процессов (за счёт передачи энергии от высокоэнергетичных продуктов начальным молекулам) в развитии цепных реакций при высоких температурах. За разработку теории цепных реакций в 1956 году Н. Н. Семёнов удостоен Нобелевской премии по химии (вместе с <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BD%D1%88%D0%B5%D0%BB%D0%B2%D1%83%D0%B4,_%D0%A1%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BB_%D0%9D%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Хиншелвуд, Сирил Норман">Сирилом Хиншелвудом</a>). </p><p>Титаническая организаторская работа, начатая задолго до этого в Москве <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BF%D0%B8%D1%86%D0%B0,_%D0%9F%D1%91%D1%82%D1%80_%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Капица, Пётр Леонидович">П. Л. Капицей</a> и в Ленинграде <a href="/wiki/%D0%98%D0%BE%D1%84%D1%84%D0%B5,_%D0%90%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BC_%D0%A4%D1%91%D0%B4%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Иоффе, Абрам Фёдорович">А. Ф. Иоффе</a>, привела к тому, что к середине XX века советская школа экспериментальной физики вышла на передовые позиции в мире. Отражением этого стало присуждение Нобелевских премий <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BC%D0%BC,_%D0%98%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8C_%D0%95%D0%B2%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Тамм, Игорь Евгеньевич">И. Е. Тамму</a>, <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BA,_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D1%8F_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Франк, Илья Михайлович">И. М. Франку</a> и <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%BE%D0%B2,_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Черенков, Павел Алексеевич">П. А. Черенкову</a> (1958), <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D0%BE%D0%B2,_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%93%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Басов, Николай Геннадиевич">Н. Г. Басову</a> и <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%85%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Прохоров, Александр Михайлович">А. М. Прохорову</a> (1964; совместно с <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%83%D0%BD%D1%81,_%D0%A7%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B7_%D0%A5%D0%B0%D1%80%D0%B4" title="Таунс, Чарлз Хард">Ч. Х. Таунсом</a>), <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BF%D0%B8%D1%86%D0%B0,_%D0%9F%D1%91%D1%82%D1%80_%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Капица, Пётр Леонидович">П. Л. Капице</a> (1978). Нобелевская премия, присуждённая в 2000 году <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%84%D1%91%D1%80%D0%BE%D0%B2,_%D0%96%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%81_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Алфёров, Жорес Иванович">Ж. И. Алфёрову</a> (совместно с <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%91%D0%BC%D0%B5%D1%80,_%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82" title="Крёмер, Герберт">Г. Крёмером</a> и <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%BB%D0%B1%D0%B8,_%D0%94%D0%B6%D0%B5%D0%BA" title="Килби, Джек">Д. Килби</a>) отметила работу Алфёрова и его школы, проделанную в основном в 1960—1980-е годы. </p><p>Советская школа теоретической физики, добившаяся известности ещё в 1930-е годы и оказавшаяся в числе безусловных мировых лидеров в третьей четверти XX века, во многом определила лицо современной физики. Наибольшую известность приобрела блестящая школа <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%83,_%D0%9B%D0%B5%D0%B2_%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Ландау, Лев Давидович">Л. Д. Ландау</a> (удостоенного Нобелевской премии в 1962 году). Представитель этой научной школы <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%B2,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Абрикосов, Алексей Алексеевич">А. А. Абрикосов</a> и близкий к ней <a href="/wiki/%D0%93%D0%B8%D0%BD%D0%B7%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3,_%D0%92%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B9_%D0%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Гинзбург, Виталий Лазаревич">В. Л. Гинзбург</a> были удостоены Нобелевской премии (2003; совместно с <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%B3%D0%B3%D0%B5%D1%82%D1%82,_%D0%AD%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8_%D0%94%D0%B6%D0%B5%D0%B9%D0%BC%D1%81" title="Леггетт, Энтони Джеймс">Э. Леггетом</a>) за работы, выполненные преимущественно в 1950—1970-е годы. Огромный вклад в науку был также внесён <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D0%B1%D0%BE%D0%B2,_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Боголюбов, Николай Николаевич">Н. Н. Боголюбовым</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B2,_%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%B9_%D0%94%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Сахаров, Андрей Дмитриевич">А. Д. Сахаровым</a>, <a href="/wiki/%D0%97%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87,_%D0%AF%D0%BA%D0%BE%D0%B2_%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Зельдович, Яков Борисович">Я. Б. Зельдовичем</a>. В частности, Зельдович и его ученики (<a href="/wiki/%D0%A1%D1%8E%D0%BD%D1%8F%D0%B5%D0%B2,_%D0%A0%D0%B0%D1%88%D0%B8%D0%B4_%D0%90%D0%BB%D0%B8%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Сюняев, Рашид Алиевич">Р. А. Сюняев</a>, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B2,_%D0%98%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8C_%D0%94%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Новиков, Игорь Дмитриевич">И. Д. Новиков</a> и другие) внесли решающий вклад в создание теории «горячей Вселенной». </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Семья"><span id=".D0.A1.D0.B5.D0.BC.D1.8C.D1.8F"></span>Семья</h2></div> <p>В XX веке возросла доля неполных семей. Современные русские семьи немногодетны (по данным опроса 2006 года около 42 % семей имеют двух детей, 35 % — одного ребёнка, 8 % — трёх детей, 5 % — более четырёх детей<sup id="cite_ref-152" class="reference"><a href="#cite_note-152"><span class="cite-bracket">[</span>150<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>), хотя до середины XX века дело обстояло иначе — с тех времён в русском языке остались термины разветвлённой системы родства: <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%8C" class="mw-redirect" title="Деверь">деверь</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE#Братья_и_сёстры_супругов" title="Родство">свояченица</a>, <a href="/wiki/%D0%A8%D1%83%D1%80%D0%B8%D0%BD" class="mw-redirect" title="Шурин">шурин</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%91%D1%81%D1%82%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C" title="Крёстный родитель">кум</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D1%8F%D0%BD%D0%BD%D0%B8%D0%BA" class="mw-redirect" title="Племянник">племянник</a>. В современных русских семьях родители практически не участвуют в выборе брачного партнёра для своих детей, однако в русской традиции существовали утраченные обычаи <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Сватовство">сватовства</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Религия"><span id=".D0.A0.D0.B5.D0.BB.D0.B8.D0.B3.D0.B8.D1.8F"></span>Религия</h2></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable dabhide">См. также: <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D1%8F_%D0%B2_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8" title="Религия в России">Религия в России</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9A._%D0%90._%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9._%D0%92%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%B0_%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%8B.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/%D0%9A._%D0%90._%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9._%D0%92%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%B0_%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%8B.jpg/250px-%D0%9A._%D0%90._%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9._%D0%92%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%B0_%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%8B.jpg" decoding="async" width="250" height="157" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/%D0%9A._%D0%90._%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9._%D0%92%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%B0_%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%8B.jpg/375px-%D0%9A._%D0%90._%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9._%D0%92%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%B0_%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%8B.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/%D0%9A._%D0%90._%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9._%D0%92%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%B0_%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%8B.jpg/500px-%D0%9A._%D0%90._%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9._%D0%92%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%B0_%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%8B.jpg 2x" data-file-width="1134" data-file-height="710" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Савицкий, Константин Аполлонович">К. А. Савицкий</a>, «<a href="/wiki/%D0%92%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%B0_%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%8B" title="Встреча иконы">Встреча иконы</a>», 1878 г.</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8" title="Крещение Руси">Христианство пришло на Русь</a> из <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Византия">Византии</a> в форме восточного греческого обряда (см. <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B5" title="Православие">Православие</a>). При этом языческие <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D1%85%D0%B2" class="mw-redirect" title="Волхв">волхвы</a> (жрецы) имели определённое влияние ещё в XI веке. До XIII века князья получали два имени — языческое при рождении и христианское при крещении (<a href="/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B4_%D0%AE%D1%80%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%BE%D0%B5_%D0%93%D0%BD%D0%B5%D0%B7%D0%B4%D0%BE" title="Всеволод Юрьевич Большое Гнездо">Всеволод Большое Гнездо</a>, например, носил также имя Дмитрий); но это не обязательно объясняется пережитками язычества («княжое», династическое имя имело скорее государственный и клановый, чем язычески-религиозный статус). </p><p>Крупнейшая религиозная организация, объединяющая православных русских — <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C" title="Русская православная церковь">Русская православная церковь</a>. За пределами России функционируют относящиеся к ней епархии, митрополичьи округа, экзархаты и самоуправляемые церкви (<a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C_%D0%B7%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B5%D0%B9_(%D0%9C%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D0%B8)" class="mw-redirect" title="Русская православная церковь заграницей (Московской патриархии)">Русская православная церковь заграницей</a>, <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C_(%D0%9C%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82%D0%B0)" title="Украинская православная церковь (Московского патриархата)">Украинская православная церковь</a> и другие). В XVII веке значительная часть русских не поддержала проводимые патриархом <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B0%D1%80%D1%85_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BD" class="mw-redirect" title="Патриарх Никон">Никоном</a> реформы церкви, что стало причиной <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B0" class="mw-redirect" title="Церковная реформа патриарха Никона">Раскола</a> и появления <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8F%D0%B4%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Старообрядчество">старообрядцев</a>. Некоторые старообрядческие сообщества являются также этнографическими группами (<a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Кержаки">кержаки</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5" title="Семейские">семейские</a> и другие). </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Red_Square_Maslenitsa_parade.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Red_Square_Maslenitsa_parade.jpg/250px-Red_Square_Maslenitsa_parade.jpg" decoding="async" width="250" height="166" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Red_Square_Maslenitsa_parade.jpg/375px-Red_Square_Maslenitsa_parade.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Red_Square_Maslenitsa_parade.jpg/500px-Red_Square_Maslenitsa_parade.jpg 2x" data-file-width="4928" data-file-height="3264" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Масленица">Масленичные</a> гулянья в <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Москва">Москве</a>, 2020 г.</figcaption></figure> <p>Русская деревенская культура сохраняет элементы народной религиозной культуры, которые характеризуются как «<a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D1%85%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Народное христианство">народное христианство</a>», включая обряды (праздники <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Масленица">Масленица</a>, <a href="/wiki/%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%9A%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0" title="Иван Купала">Иван Купала</a>, поминки (<a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Радоница">Радоница</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA" title="Семик">Семик</a>) и др.), а также веру в существ низшей <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B8%D1%84%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Славянская мифология">славянской мифологии</a> (домовые, лешие, русалки и т. д.), знахарство, гадания, приметы и др. </p><p>Ныне немногочисленны религиозные группы «<a href="/wiki/%D0%94%D1%83%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D1%85%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Духовное христианство">духовных христиан</a>» — ряда течений, отделившихся от православия (<a href="/wiki/%D0%94%D1%83%D1%85%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80%D1%8B" title="Духоборы">духоборы</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Молокане">молокане</a>, <a href="/wiki/%D0%A5%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%82%D1%8B" title="Хлысты">хлысты</a>). </p><p>С XIX века среди русского населения начинают распространение различные течения <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC_%D0%B2_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8" title="Протестантизм в России">протестантизма</a>, пришедшего из Европы<sup id="cite_ref-История_религии_153-0" class="reference"><a href="#cite_note-История_религии-153"><span class="cite-bracket">[</span>151<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Среди них в настоящее время значимы: <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%85%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D0%B5-%D0%B1%D0%B0%D0%BF%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%8B" title="Евангельские христиане-баптисты">баптисты</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D1%8F%D1%82%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%81%D1%8F%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8" title="Пятидесятники">пятидесятники</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%8B_%D1%81%D0%B5%D0%B4%D1%8C%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%B4%D0%BD%D1%8F" title="Адвентисты седьмого дня">адвентисты седьмого дня</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%8B" class="mw-redirect" title="Методисты">методисты</a>, <a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B5" class="mw-redirect" title="Лютеране">лютеране</a> и др.<sup id="cite_ref-154" class="reference"><a href="#cite_note-154"><span class="cite-bracket">[</span>152<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Часть русских являются последователями таких <a href="/wiki/%D0%9F%D1%81%D0%B5%D0%B2%D0%B4%D0%BE%D1%85%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B8" title="Псевдохристианские религиозные организации">псевдохристианских религиозных организаций</a>, как <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8_%D0%98%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Свидетели Иеговы">свидетели Иеговы</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D1%8B" class="mw-redirect" title="Мормоны">мормоны</a> и <a href="/wiki/%D0%9C%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%82%D1%8B" class="mw-redirect" title="Муниты">муниты</a>. </p><p>С конца 1980-х годов наблюдается всплеск интереса к дохристианским славянским верованиям, в результате возникло <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B5_%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Новое религиозное движение">новое религиозное движение</a> — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BD%D0%B5%D0%BE%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%B2_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8" title="Славянское неоязычество в России">родноверие</a><sup id="cite_ref-_765bd0dd65823478_155-0" class="reference"><a href="#cite_note-_765bd0dd65823478-155"><span class="cite-bracket">[</span>153<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Также в 1980-е годы в Россию проникают различные течения <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D1%83%D0%B8%D0%B7%D0%BC_%D0%B2_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8" title="Индуизм в России">неоиндуизма</a> и <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B4%D0%B4%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Буддизм">буддизма</a> (особенно, <a href="/wiki/%D0%94%D0%B7%D0%B5%D0%BD" class="mw-redirect" title="Дзен">дзен</a>). На рубеже XX—XXI вв. появляются немногочисленные группы <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B7%D0%BC_%D0%B2_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8" title="Католицизм в России">русских-католиков</a>. </p><p>После <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BA%D1%82%D1%8F%D0%B1%D1%80%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Октябрьская революция">Октябрьской революции 1917 года</a> Русская православная церковь и старообрядцы переживали серьёзные гонения<sup id="cite_ref-Митрохин_156-0" class="reference"><a href="#cite_note-Митрохин-156"><span class="cite-bracket">[</span>154<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, большинство храмов, монастырей и <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BC_%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B2%D1%8B" title="Дом молитвы">молитвенных домов</a> были закрыты, разрушены или превращены в музеи, склады, мастерские и др., на высшем уровне внедрялась идеология <a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B5%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Атеизм">атеизма</a>. В связи с <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B9%D0%BA%D0%B0" title="Перестройка">изменением политической ситуации в стране</a> и провозглашением свободы совести христианские церкви (и другие религии) получили возможность свободно вести религиозную и миссионерскую деятельность. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Идентичность"><span id=".D0.98.D0.B4.D0.B5.D0.BD.D1.82.D0.B8.D1.87.D0.BD.D0.BE.D1.81.D1.82.D1.8C"></span>Идентичность</h2></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%98%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85" title="Идентичность русских">Идентичность русских</a></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable dabhide">См. также: <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8B" title="Русские национальные символы">Русские национальные символы</a></div> <p>У этнических русских государственная идентичность устойчиво преобладает над национальной в любом понимании последней. Такое соотношение идентичностей показывают <a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Этносоциология">этносоциологические</a> исследования 1980-х, 1990-х и 2000-х годов, проведённые коллективами этносоциологов под руководством <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D1%83%D1%82%D1%8E%D0%BD%D1%8F%D0%BD,_%D0%AE%D1%80%D0%B8%D0%BA_%D0%92%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Арутюнян, Юрик Вартанович">Ю. В. Арутюняна</a> и <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D0%B0,_%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D1%8F_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0" title="Дробижева, Леокадия Михайловна">Л. М. Дробижевой</a><sup id="cite_ref-_f2100618c203884f_157-0" class="reference"><a href="#cite_note-_f2100618c203884f-157"><span class="cite-bracket">[</span>155<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Одними из основных особенностей российского государства в течение его истории, включая и советский период, были положение «имперообразующего» этноса, — русские не обладали преимущественными правами перед другими народами государства, — а также национальная и религиозная терпимость, которая сложилась в том числе благодаря политике правительства<sup id="cite_ref-_0e9d56f14c2a58e6_57-1" class="reference"><a href="#cite_note-_0e9d56f14c2a58e6-57"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Длительная история совместного проживания в пределах одной страны большого количества народов, а также цивилизаторская функция русских стали основой развития формирования <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Россияне">российского народа</a> как гражданской нации<sup id="cite_ref-_0e9d56f14c2a58e6_57-2" class="reference"><a href="#cite_note-_0e9d56f14c2a58e6-57"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_d371f21a4ff471a6_158-0" class="reference"><a href="#cite_note-_d371f21a4ff471a6-158"><span class="cite-bracket">[</span>156<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Крупными представителями <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Национальная история">национальной истории</a> в России являются такие авторы, как <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B7%D0%B8%D0%BD,_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Карамзин, Николай Михайлович">Николай Карамзин</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BD,_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Погодин, Михаил Петрович">Михаил Погодин</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D1%8C%D1%91%D0%B2,_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Соловьёв, Сергей Михайлович">Сергей Соловьёв</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D1%8E%D1%87%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%B9_%D0%9E%D1%81%D0%B8%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Ключевский, Василий Осипович">Василий Ключевский</a><sup id="cite_ref-_6cb3f77487c94813_159-0" class="reference"><a href="#cite_note-_6cb3f77487c94813-159"><span class="cite-bracket">[</span>157<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Согласно исследованию 2008 года наиболее значимыми <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%B2%D0%BE%D0%BB" title="Национальный символ">национальными символами</a> для русской этнической группы являются: <a href="/wiki/%D0%9F%D1%91%D1%82%D1%80_I" title="Пётр I">Пётр I</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%91%D0%B7%D0%B0" title="Берёза">берёза</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BC%D0%B5%D0%B4%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D1%8C" title="Русский медведь">медведь</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0" title="Волга">Волга</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%85%D1%80%D0%B0%D0%BC" title="Православный храм">церковь</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%9F%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B8%D0%BD" class="mw-redirect" title="Александр Пушкин">Александр Пушкин</a>, «национальный герой»<sup id="cite_ref-_a1c09f63ae800544_160-0" class="reference"><a href="#cite_note-_a1c09f63ae800544-160"><span class="cite-bracket">[</span>158<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B3%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B9" title="Национальный герой">Национальными героями</a> выступают <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%9D%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9" class="mw-redirect" title="Александр Невский">Александр Невский</a>, <a href="/wiki/%D0%94%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%94%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9" class="mw-redirect" title="Дмитрий Донской">Дмитрий Донской</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%B7%D1%8C%D0%BC%D0%B0_%D0%9C%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%BD" title="Кузьма Минин">Кузьма Минин</a> и <a href="/wiki/%D0%94%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%9F%D0%BE%D0%B6%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9" class="mw-redirect" title="Дмитрий Пожарский">Дмитрий Пожарский</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%A1%D1%83%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2" class="mw-redirect" title="Александр Суворов">Александр Суворов</a> и <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%9A%D1%83%D1%82%D1%83%D0%B7%D0%BE%D0%B2" class="mw-redirect" title="Михаил Кутузов">Михаил Кутузов</a> и др.<sup id="cite_ref-_6cb3f77487c94813_159-1" class="reference"><a href="#cite_note-_6cb3f77487c94813-159"><span class="cite-bracket">[</span>157<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Многие деятели <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Русский национализм">русского национализма</a>, включая <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%BB%D0%BE%D0%B2,_%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%90%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Крылов, Константин Анатольевич">Константина Крылова</a>, отождествляют русский народ с русскими националистами, хотя, согласно социологическим опросам и избирательной практике, последние не пользуются авторитетом среди русских<sup id="cite_ref-_060604837e9339dd_161-0" class="reference"><a href="#cite_note-_060604837e9339dd-161"><span class="cite-bracket">[</span>159<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Правовой_статус"><span id=".D0.9F.D1.80.D0.B0.D0.B2.D0.BE.D0.B2.D0.BE.D0.B9_.D1.81.D1.82.D0.B0.D1.82.D1.83.D1.81"></span>Правовой статус</h2></div> <p>В России правовой статус русского народа закреплён в целом ряде федеральных и региональных <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%BE-%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B9_%D0%B0%D0%BA%D1%82" class="mw-redirect" title="Нормативно-правовой акт">нормативно-правовых актов</a><sup id="cite_ref-162" class="reference"><a href="#cite_note-162"><span class="cite-bracket">[</span>К 3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, в том числе и в <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B8" title="Конституция Российской Федерации">Конституции России</a> (согласно <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B8_%D0%BA_%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%B8_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8_(2020)" title="Поправки к Конституции России (2020)">поправкам к Конституции 2020 года</a>): <i>«Государственным языком Российской Федерации на всей её территории является русский язык как язык <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B7%D1%83%D1%8E%D1%89%D0%B8%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Государствообразующий народ">государствообразующего народа</a>, входящего в многонациональный союз равноправных народов Российской Федерации»</i> (часть 1 статьи 68)<sup id="cite_ref-163" class="reference"><a href="#cite_note-163"><span class="cite-bracket">[</span>160<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%B5" title="Русские в Китае">Русские в Китае</a> включены в перечень <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%8B_%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%8F" title="Народы Китая">56 коренных этнических групп</a>, официально признанных властями<sup id="cite_ref-_83f61d905f502924_4-8" class="reference"><a href="#cite_note-_83f61d905f502924-4"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_549be9b3cf20134e_164-0" class="reference"><a href="#cite_note-_549be9b3cf20134e-164"><span class="cite-bracket">[</span>161<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_b9359b5fa32a840a_165-0" class="reference"><a href="#cite_note-_b9359b5fa32a840a-165"><span class="cite-bracket">[</span>162<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. В одном из мест их компактного проживания на севере страны образована <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BD%D1%8C%D1%85%D1%8D-%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Эньхэ-Русская национальная волость">Эньхэ-Русская национальная волость</a> — единственная русская <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8_%D0%9A%D0%9D%D0%A0" title="Национальные волости КНР">национальная волость КНР</a><sup id="cite_ref-_549be9b3cf20134e_164-1" class="reference"><a href="#cite_note-_549be9b3cf20134e-164"><span class="cite-bracket">[</span>161<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="См._также"><span id=".D0.A1.D0.BC._.D1.82.D0.B0.D0.BA.D0.B6.D0.B5"></span>См. также</h2></div> <div class="columns" style=";column-count:2; column-width: 30em;"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%8C_(%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4)" title="Русь (народ)">Русь (народ)</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%8B_(%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%BC_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%88%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%BE)" class="mw-redirect" title="Русины (этноним прошлого)">Русины (этноним прошлого)</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Древнерусская народность">Древнерусская народность</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Триединый русский народ">Триединый русский народ</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B8%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Русская цивилизация">Русская цивилизация</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BC%D0%B8%D1%80" title="Русский мир">Русский мир</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85" title="Численность русских">Численность русских</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_(%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0)" title="Русификация (политика)">Русификация (политика)</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%BE%D1%84%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="mw-redirect mw-disambig" title="Русофильство">Русофильство</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%BE%D1%84%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D1%8F" title="Русофобия">Русофобия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Россияне">Россияне</a></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Примечания"><span id=".D0.9F.D1.80.D0.B8.D0.BC.D0.B5.D1.87.D0.B0.D0.BD.D0.B8.D1.8F"></span>Примечания</h2></div> <dl><dt>Комментарии</dt></dl> <div class="reflist columns" style="list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">По данным <a href="/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D1%83%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C_%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F_2001_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0" class="mw-redirect" title="Всеукраинская перепись населения 2001 года">Всеукраинской переписи населения 2001 года</a>, проведённой до произошедшей в 2014 году утраты Украиной контроля над территориями <a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%BC" title="Автономная Республика Крым">Автономной Республики Крым</a> и <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C" title="Севастополь">Севастополя</a> с их фактическим присоединением к России. Численность русского населения в данных регионах по результатам переписи 2001 года составила соответственно 1 180 441 и 269 953 человек.</span> </li> <li id="cite_note-92"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-92">↑</a></span> <span class="reference-text">«Среди множества <a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B8_%D1%81%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D1%8B_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85" title="Этнографические и субэтнические группы русских">этнических групп русского народа</a> особым своеобразием отличалось <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Казаки">казачество</a>...».<sup id="cite_ref-_84eb38219c4e6009_91-0" class="reference"><a href="#cite_note-_84eb38219c4e6009-91"><span class="cite-bracket">[</span>90<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span> </li> <li id="cite_note-162"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-162">↑</a></span> <span class="reference-text"> <ul><li>«Российское государство создавалось как единение народов, системообразующим звеном которого исторически являлся русский народ» (Указ <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B8" title="Президент Российской Федерации">Президента России</a> от 19 декабря 2012 года № 1666 «О Стратегии государственной национальной политики Российской Федерации на период до 2025 года»);</li> <li>«Настоящая Стратегия учитывает опыт становления российского казачества, ядром которого является русский народ, а также многонациональный и многоконфессиональный состав этой исторически сложившейся общности, роль Русской православной церкви в формировании её культурных особенностей» (Указ Президента России от 9 августа 2020 года № 505 «Об утверждении Стратегии государственной политики Российской Федерации в отношении <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%B2_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B8" title="Казачество в Российской Федерации">российского казачества</a> на 2021—2030 годы»);</li> <li>«Более чем тысячелетний опыт самостоятельной государственности, культурное наследие предшествовавшей эпохи, глубокие исторические связи с традиционной европейской культурой и другими культурами Евразии, выработанное за много веков умение обеспечивать на общей территории гармоничное сосуществование различных народов, этнических, религиозных и языковых групп определяют особое положение России как самобытного государства-цивилизации, обширной евразийской и евро-тихоокеанской державы, сплотившей русский народ и другие народы, составляющие культурно-цивилизационную общность Русского мира» (Указ Президента Российской Федерации от 31.03.2023 № 229 «Об утверждении Концепции внешней политики Российской Федерации»);</li> <li>«Законодательное Собрание Владимирской области, <…> сознавая свою ответственность за сохранение истории, традиций и особенностей Владимирской земли, являющейся историческим центром формирования русской нации, <…> принимает настоящий Устав (Основной Закон) Владимирской области» (Устав <a href="/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Владимирская область">Владимирской области</a>);</li> <li>«Установить, что коренными малочисленными народами Республики Дагестан являются: аварцы, агулы, азербайджанцы, даргинцы, кумыки, лакцы, лезгины, таты, табасаранцы, ногайцы, рутульцы, русские, цахуры, чеченцы-акинцы» (Постановление Государственного Совета <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Дагестан">Республики Дагестан</a> от 18 октября 2000 года № 191 «О коренных малочисленных народах Республики Дагестан»);</li> <li>«Основой культуры Донецкой Народной Республики являются традиционные культурные ценности русского народа и других народностей, проживающих в Донецкой Народной Республике» (Конституция <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Донецкая Народная Республика">Донецкой Народной Республики</a>);</li> <li>«В соответствии с Конституцией Российской Федерации государственным языком на территории края является русский язык как язык государствообразующего народа, входящего в многонациональный союз равноправных народов Российской Федерации» (Устав <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B9" title="Забайкальский край">Забайкальского края</a>);</li> <li>«Республика Калмыкия всемерно содействует сохранению самобытности и этнической неповторимости, традиций калмыцкого, русского и других народов республики, особенно почитание старших, уважение к женщине; любовь и забота о детях» (Конституция <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%BC%D1%8B%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Калмыкия">Республики Калмыкия</a>);</li> <li>«Мы, депутаты Народного Собрания (Парламента) Карачаево-Черкесской Республики, осознавая свою ответственность перед народами многонациональной Карачаево-Черкесской Республики, объединившей в ходе исторического развития единой судьбой абазин, карачаевцев, ногайцев, русских, черкесов и граждан других национальностей, в единую Республику, <…> принимаем Конституцию Карачаево-Черкесской Республики» (Конституция <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%BE-%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B5%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Карачаево-Черкесия">Карачаево-Черкесской Республики</a>);</li> <li>«Краснодарский край является исторической территорией формирования кубанского казачества, исконным местом проживания русского народа, составляющего большинство населения края» (Устав <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B9" title="Краснодарский край">Краснодарского края</a>);</li> <li>«Республика Саха (Якутия) гарантирует сохранение и возрождение коренных народов Республики Саха (Якутия), а также русских и других старожилов» (Конституция <a href="/wiki/%D0%AF%D0%BA%D1%83%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Якутия">Республики Саха (Якутия)</a>;</li> <li>«Благодаря объединяющей роли русского народа на территории Среднего Урала, как и во всей России, сохранились единство и многообразие, духовная общность и союз различных народов. <…> Межнациональные отношения в области во многом будут определяться национальным самочувствием русского народа, являющегося опорой российской государственности. Потребности и интересы русского народа должны в полной мере найти отражение в программах» («Основные направления национальной политики в <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Свердловская область">Свердловской области</a>»);</li> <li>«Государственными языками Республики Северная Осетия-Алания являются осетинский язык и русский язык как язык государствообразующего народа, входящего в многонациональный союз равноправных народов Российской Федерации» (Конституция <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%9E%D1%81%D0%B5%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Северная Осетия">Республики Северная Осетия-Алания</a>).</li></ul> </span></li> </ol></div></div> <dl><dt>Сноски</dt></dl> <div class="reflist columns" style="list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-Nac_total_2021-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Nac_total_2021_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Tom5_tab1_VPN-2020.xlsx">Национальный состав населения Российской Федерации</a></span>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rosstat.gov.ru/vpn_popul">Согласно итогам переписи населения 2020—2021 года</a><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 7 марта 2023. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221230204643/https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Tom5_tab1_VPN-2020.xlsx">Архивировано</a> 30 декабря 2022 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-perepisU-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-perepisU_3-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110910063929/http://2001.ukrcensus.gov.ua/rus/results/nationality_population/">Всеукраїнський перепис населення 2001. Русская версия. Результаты. Национальность и родной язык</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 16 августа 2011. Архивировано из <a rel="nofollow" class="external text" href="http://2001.ukrcensus.gov.ua/rus/results/nationality_population/">оригинала</a> 10 сентября 2011 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-_83f61d905f502924-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-_83f61d905f502924_4-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_83f61d905f502924_4-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_83f61d905f502924_4-2"><sup><i><b>3</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_83f61d905f502924_4-3"><sup><i><b>4</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_83f61d905f502924_4-4"><sup><i><b>5</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_83f61d905f502924_4-5"><sup><i><b>6</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_83f61d905f502924_4-6"><sup><i><b>7</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_83f61d905f502924_4-7"><sup><i><b>8</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_83f61d905f502924_4-8"><sup><i><b>9</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFРусские_—_БРЭ2015">Русские — БРЭ, 2015</a>, с. 59—60.</span> </li> <li id="cite_note-census1-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-census1_5-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20200211182006/http://factfinder.census.gov/servlet/ADPTable?_bm=y&-context=adp&-qr_name=ACS_2009_1YR_G00_DP2&-ds_name=ACS_2009_1YR_G00_&-tree_id=306&-redoLog=false&-geo_id=01000US&-format=&-_lang=en&-search_map_config=">Selected Social Characteristics in the United States: 2009</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. U.S. Census American Community Survey. Дата обращения: 29 августа 2011. Архивировано из <a rel="nofollow" class="external text" href="http://factfinder.census.gov/servlet/ADPTable?_bm=y&-context=adp&-qr_name=ACS_2009_1YR_G00_DP2&-ds_name=ACS_2009_1YR_G00_&-tree_id=306&-redoLog=false&-geo_id=01000US&-format=&-_lang=en&-search_map_config=">оригинала</a> 11 февраля 2020 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="ru"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://stat.gov.kz/ru/industries/social-statistics/demography/publications/157456/">Численность населения Республики Казахстан (на начало 2024 г.)</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="на русском языке">(рус.)</span></span>. <i>stat.gov.kz</i>. Дата обращения: 15 мая 2024.</span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="de"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bamf.de/SharedDocs/Anlagen/DE/Forschung/Migrationsberichte/migrationsbericht-2012.html;jsessionid=9484B6DA92F72DE9402E1125628FA2B8.internet551?nn=403964">Migrationsbericht 2012</a></span> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="на немецком языке">(нем.)</span>. BAMF - Bundesamt für Migration und Flüchtlinge. Дата обращения: 9 февраля 2020. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211225211859/https://www.bamf.de/SharedDocs/Anlagen/DE/Forschung/Migrationsberichte/migrationsbericht-2012.html;jsessionid=9484B6DA92F72DE9402E1125628FA2B8.internet551?nn=403964">Архивировано</a> 25 декабря 2021 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="ru"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gazeta.uz/ru/2021/08/20/ethnic-groups/">Опубликованы данные об этническом составе населения Узбекистана</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="на русском языке">(рус.)</span></span>. <i>Газета.uz</i> (20 августа 2021). Дата обращения: 7 марта 2023. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210823170555/https://www.gazeta.uz/ru/2021/08/20/ethnic-groups/">Архивировано</a> 23 августа 2021 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.belstat.gov.by/upload/iblock/df5/df5842f32b1b8a711043f8f54856f5c8.pdf">Итоги переписи населения Беларуси 2019 г.</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span> Дата обращения: 7 апреля 2021. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210420032346/https://www.belstat.gov.by/upload/iblock/df5/df5842f32b1b8a711043f8f54856f5c8.pdf">Архивировано</a> 20 апреля 2021 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Statistics Canada Government of Canada.</i> <span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www12.statcan.gc.ca/census-recensement/2016/dp-pd/prof/details/page.cfm?Lang=E&Geo1=PR&Code1=24&Geo2=PR&Code2=01&Data=Count&SearchText=24&SearchType=Begins&SearchPR=01&B1=All&Custom=&TABID=3">Census Profile, 2016 Census</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. www12.statcan.gc.ca. Дата обращения: 14 мая 2021. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210514150540/https://www12.statcan.gc.ca/census-recensement/2016/dp-pd/prof/details/page.cfm?Lang=E&Geo1=PR&Code1=24&Geo2=PR&Code2=01&Data=Count&SearchText=24&SearchType=Begins&SearchPR=01&B1=All&Custom=&TABID=3">Архивировано</a> 14 мая 2021 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="lv"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.stat.gov.lv/pxweb/lv/OSP_PUB/START__POP__IR__IRE/IRE030/">Iedzīvotāju skaits un īpatsvars pēc tautības reģionos, republikas pilsētās, novados un 21 attīstības centrā gada sākumā 2011 - 2022</a></span> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="на латышском языке">(латыш.)</span>. <i>Oficiālās statistikas portāls</i>. Дата обращения: 14 декабря 2023. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210604130522/https://data.stat.gov.lv/pxweb/lv/OSP_PUB/START__POP__IR__IRE/IRE030/">Архивировано</a> 4 июня 2021 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stat.kg/ru/opendata/category/312/">Национальный состав населения — Открытые данные — Статистика Кыргызстана</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. <i>www.stat.kg</i>. Дата обращения: 4 августа 2023. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20180311083524/http://www.stat.kg/ru/opendata/category/312/">Архивировано</a> 11 марта 2018 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="en"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://andmed.stat.ee:443/pxweb/en/stat/stat__rahvaloendus__rel_vordlus__rahvastiku-demograafilised-ja-etno-kultuurilised-naitajad/RLV428.px/">RLV428: POPULATION BY ETHNIC NATIONALITY AND SEX (1959, 1970, 1979, 1989, 2000, 2011, 2021)</a></span> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="на английском языке">(англ.)</span>. <i>PxWeb</i>. Дата обращения: 7 марта 2023.</span></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Dominika.</i> <span lang="ru"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://goldpass.ru/israel/skolko-russkih-v-izraile/">Сколько русских в Израиле</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="на русском языке">(рус.)</span></span>. <i>goldpass.ru</i> (28 июня 2022). Дата обращения: 7 марта 2023. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230307095058/https://goldpass.ru/israel/skolko-russkih-v-izraile/">Архивировано</a> 7 марта 2023 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="he"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071104011621/http://www.cbs.gov.il/archive/200701/yarhon/e4_e.htm">Oops, Something is wrong</a></span> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="на иврите">(ивр.)</span>. www.cbs.gov.il. Дата обращения: 15 февраля 2020. Архивировано из <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cbs.gov.il/archive/200701/yarhon/e4_e.htm">оригинала</a> 4 ноября 2007 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.argentina-excepcion.com/es/guia-viaje/nacionalidades/rusos-alemanes-polacos-judios">Русские в Аргентине</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 11 ноября 2020. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160921090120/http://www.argentina-excepcion.com/es/guia-viaje/nacionalidades/rusos-alemanes-polacos-judios">Архивировано</a> 21 сентября 2016 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161006054812/http://www.chrono-tm.org/en/2015/02/the-results-of-census-in-turkmenistan/">The results of census in Turkmenistan | Chronicles of Turkmenistan</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. web.archive.org (6 октября 2016). Дата обращения: 17 февраля 2020. Архивировано 6 октября 2016 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.russieinfo.com/la-communaute-russe-en-france-est-eclectique-2014-10-30">La communauté russe en France est "éclectique" | Russie Information</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. www.russieinfo.com. Дата обращения: 9 февраля 2020. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20191122143216/http://www.russieinfo.com/la-communaute-russe-en-france-est-eclectique-2014-10-30">Архивировано</a> 22 ноября 2019 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="pt-br"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://noticias.r7.com/sao-paulo/contra-pais-estagnado-comunidade-russa-foge-e-se-estabelece-no-brasil-14062018">Contra país estagnado, comunidade russa foge e se estabelece no Brasil</a></span> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="на бразильском португальском языке">(бр. порт.)</span>. <i>R7.com</i> (14 июня 2018). Дата обращения: 1 марта 2022. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211213013233/https://noticias.r7.com/sao-paulo/contra-pais-estagnado-comunidade-russa-foge-e-se-estabelece-no-brasil-14062018">Архивировано</a> 13 декабря 2021 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="lt"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://osp.stat.gov.lt/informaciniai-pranesimai?eventId=288049">2021 m. gyventojų ir būstų surašymo pagrindiniai rezultatai</a></span> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="на литовском языке">(лит.)</span>. <i>Oficialiosios statistikos portalas</i>. Lietuvos statistikos departamentas. Дата обращения: 30 декабря 2021. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220128063107/https://osp.stat.gov.lt/informaciniai-pranesimai?eventId=288049">Архивировано</a> 28 января 2022 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://demo.istat.it/str2006/index.html">2006 census</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 18 апреля 2021. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130814010947/http://demo.istat.it/str2006/index.html">Архивировано</a> 14 августа 2013 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://mer.gospmr.org/gosudarstvennaya-sluzhba-statistiki/informacziya/ezhegodnik-gosudarstvennoj-sluzhby-statistiki/statisticheskij-ezhegodnik-2017.html">Статистический ежегодник 2017. — Министерство экономического развития Приднестровской Молдавской Республики</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. mer.gospmr.org. Дата обращения: 15 февраля 2020. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20191026152825/http://mer.gospmr.org/gosudarstvennaya-sluzhba-statistiki/informacziya/ezhegodnik-gosudarstvennoj-sluzhby-statistiki/statisticheskij-ezhegodnik-2017.html">Архивировано</a> 26 октября 2019 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130723050147/http://www.azstat.org/statinfo/demoqraphic/en/AP_/1_5.xls">Русское население в Азербайджане</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 17 февраля 2020. Архивировано из <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.azstat.org/statinfo/demoqraphic/en/AP_/1_5.xls">оригинала</a> 23 июля 2013 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://recensamant.statistica.md/ru">Recensamântul Populației si al Locuințelor 2014</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. recensamant.statistica.md. Дата обращения: 30 июня 2018. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180702014227/http://recensamant.statistica.md/ru">Архивировано</a> 2 июля 2018 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://pxnet2.stat.fi/PXWebPXWeb/pxweb/fi/StatFin/StatFin__vrm__vaerak/statfin_vaerak_pxt_11rv.px/">Väestö 31.12. muuttujina Alue, Taustamaa, Sukupuoli, Vuosi ja Tiedot</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Tilastokeskuksen PX-Web tietokannat. Дата обращения: 9 февраля 2020.</span> <small class="ref-info">(недоступная ссылка)</small></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dss.gov.au/our-responsibilities/settlement-services/programs-policy/a-multicultural-australia/programs-and-publications/community-information-summaries/the-russian-federation-born-community">Русское население в Австралии</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 16 ноября 2020. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190307113938/https://www.dss.gov.au/our-responsibilities/settlement-services/programs-policy/a-multicultural-australia/programs-and-publications/community-information-summaries/the-russian-federation-born-community">Архивировано</a> 7 марта 2019 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ine.es/jaxi/Tabla.htm?path=/t20/e245/p08/l0/&file=03005.px&L=0">Población extranjera por Nacionalidad, provincias, Sexo y Año.</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span> www.ine.es. Дата обращения: 15 февраля 2020. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20191224044103/https://www.ine.es/jaxi/Tabla.htm?path=/t20/e245/p08/l0/&file=03005.px&L=0">Архивировано</a> 24 декабря 2019 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.immigration.go.kr/viewer/skin/doc.html?rs=/viewer/result/bbs/227&fn=temp_1568963051567100">문서뷰어</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. www.immigration.go.kr. Дата обращения: 9 февраля 2020. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210622020019/https://www.immigration.go.kr/viewer/skin/doc.html?rs=/viewer/result/bbs/227&fn=temp_1568963051567100">Архивировано</a> 22 июня 2021 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cubagob.cu/otras_info/censo/index.htm">Русское население в ОАЭ</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 10 мая 2008. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070203182631/http://www.cubagob.cu/otras_info/censo/index.htm">Архивировано</a> 3 февраля 2007 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070203182631/http://www.cubagob.cu/otras_info/censo/index.htm">Официальная статистика Кубы за 2002 г.</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span> Дата обращения: 29 августа 2011. Архивировано из <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cubagob.cu/otras_info/censo/index.htm">оригинала</a> 3 февраля 2007 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-ons2011-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-ons2011_31-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ons.gov.uk/ons/about-ons/business-transparency/freedom-of-information/what-can-i-request/published-ad-hoc-data/labour/april-2014/nationality-and-country-of-birth-by-age--sex-and-qualifications-jan---dec-2013.xls">Nationality and country of birth by age, sex and qualifications Jan - Dec 2013 (Excel sheet 60Kb)</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. <i>www.ons.gov.uk</i>. <a href="/wiki/Office_for_National_Statistics" class="mw-redirect" title="Office for National Statistics">Office for National Statistics</a>. Дата обращения: 11 июня 2014. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150924060723/http://www.ons.gov.uk/ons/about-ons/business-transparency/freedom-of-information/what-can-i-request/published-ad-hoc-data/labour/april-2014/nationality-and-country-of-birth-by-age--sex-and-qualifications-jan---dec-2013.xls">Архивировано</a> 24 сентября 2015 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text">Recensământul Populaţiei şi al Locuinţelor 2002: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.insse.ro/cms/files/rpl2002rezgen1/14.pdf">Populaţia după etnie</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150924035456/http://www.insse.ro/cms/files/rpl2002rezgen1/14.pdf">Архивная копия</a> от 24 сентября 2015 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на румынском языке">(рум.)</small></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070513211550/http://mimmc.ro/info_util/formulare_1294/">Recensamant Romania 2002</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 29 августа 2011. Архивировано из <a rel="nofollow" class="external text" href="http://mimmc.ro/info_util/formulare_1294/">оригинала</a> 13 мая 2007 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.czso.cz/csu/cizinci/4-ciz_pocet_cizincu#cr">Data - počet cizinců|ČSÚ</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 16 ноября 2020. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211031104655/https://www.czso.cz/csu/cizinci/4-ciz_pocet_cizincu#cr">Архивировано</a> 31 октября 2021 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131014054442/http://www.stat.tj/ru/img/526b8592e834fcaaccec26a22965ea2b_1355501132.pdf">Архивированная копия</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 11 ноября 2015. Архивировано из <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stat.tj/ru/img/526b8592e834fcaaccec26a22965ea2b_1355501132.pdf">оригинала</a> 14 октября 2013 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://joshuaproject.net/countries/VE">Venezuela | Joshua Project</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. joshuaproject.net. Дата обращения: 15 февраля 2020. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171107201540/https://joshuaproject.net/countries/VE">Архивировано</a> 7 ноября 2017 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.statistik.at/web_de/statistiken/menschen_und_gesellschaft/bevoelkerung/bevoelkerungsstruktur/bevoelkerung_nach_staatsangehoerigkeit_geburtsland/index.html">Bevölkerung nach Staatsangehörigkeit und Geburtsland</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. www.statistik.at. Дата обращения: 15 февраля 2020. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20191113213329/http://www.statistik.at/web_de/statistiken/menschen_und_gesellschaft/bevoelkerung/bevoelkerungsstruktur/bevoelkerung_nach_staatsangehoerigkeit_geburtsland/index.html">Архивировано</a> 13 ноября 2019 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Нодар Зейналович Мосаки.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.7868/s0869541518010086">Этническая картина Грузии по результатам переписи 2014 г., «Этнографическое обозрение»</a> // Этнографическое обозрение. — 2018. — <span class="nowrap">Вып. 1</span>. — <span class="nowrap">С. 104–120</span>. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B6%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B9%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%80" class="mw-redirect" title="Международный стандартный серийный номер">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/search?fq=x0:jrnl&q=n2:0869-5415">0869-5415</a>. — <a href="/wiki/Doi" class="mw-redirect" title="Doi">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.7868%2Fs0869541518010086">10.7868/s0869541518010086</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ugsra.org/ofitsialnaya-statistika.php?ELEMENT_ID=85">2014 год — Национальный состав наличного населения по данным переписи населения 2011 года</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Управление государственной статистики Республики Абхазия. Дата обращения: 30 декабря 2022. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210118093407/https://ugsra.org/ofitsialnaya-statistika.php?ELEMENT_ID=85">Архивировано</a> 18 января 2021 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://141.211.142.26/member/census2000/ybListDetail.asp?ID=1#">http://141.211.142.26/member/census2000/ybListDetail.asp?ID=1#</a><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070928214338/http://141.211.142.26/member/census2000/ybListDetail.asp?ID=1">Архивная копия</a> от 28 сентября 2007 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> (2000, перепись)</span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r141305934">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a::after,.mw-parser-output .id-lock-limited a::after,.mw-parser-output .id-lock-registration a::after,.mw-parser-output .id-lock-subscription a::after,.mw-parser-output .cs1-ws-icon a::after{content:"";width:1.1em;height:1.1em;display:inline-block;vertical-align:middle;background-position:center;background-repeat:no-repeat;background-size:contain}.mw-parser-output .id-lock-free.id-lock-free a::after{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")}.mw-parser-output .id-lock-limited.id-lock-limited a::after,.mw-parser-output .id-lock-registration.id-lock-registration a::after{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")}.mw-parser-output .id-lock-subscription.id-lock-subscription a::after{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a::after{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#085;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}@media screen{.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .id-lock-free a::after,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .id-lock-limited a::after,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .id-lock-registration a::after,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .id-lock-subscription a::after{filter:invert(1)hue-rotate(180deg)}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .id-lock-free a::after,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .id-lock-limited a::after,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .id-lock-registration a::after,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .id-lock-subscription a::after{filter:invert(1)hue-rotate(180deg)}}</style><cite class="citation news cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://orientaldaily.on.cc/cnt/news/20160228/00184_001.html">"坦言集:俄羅斯在港 - 東方日報"</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на китайском языке">(кит.)</small>. Orientaldaily. 28 февраля 2016. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210801100943/https://orientaldaily.on.cc/cnt/news/20160228/00184_001.html">Архивировано</a> 1 августа 2021<span class="reference-accessdate">. Дата обращения: 15 февраля 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%E5%9D%A6%E8%A8%80%E9%9B%86%EF%BC%9A%E4%BF%84%E7%BE%85%E6%96%AF%E5%9C%A8%E6%B8%AF+-+%E6%9D%B1%E6%96%B9%E6%97%A5%E5%A0%B1&rft.date=2016-02-28&rft_id=https%3A%2F%2Forientaldaily.on.cc%2Fcnt%2Fnews%2F20160228%2F00184_001.html&rfr_id=info%3Asid%2Fru.wikipedia.org%3A%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nccedi.government.bg/page.php?category=83&id=247">Национален съвет за сътрудничество по етническите и демографските въпроси. Етнически малцинствени общности</a><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110706142940/http://www.nccedi.government.bg/page.php?category=83&id=247">Архивная копия</a> от 6 июля 2011 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на болгарском языке">(болг.)</small></span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ssb.no/english/subjects/02/01/10/innvbef_en/tab-2009-04-30-01-en.html">Русское население в Норвегии</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>.</span></span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/LUD_ludnosc_stan_str_dem_spo_NSP2011.pdf">Русское население в Польше</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 16 ноября 2020. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180726211348/http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/LUD_ludnosc_stan_str_dem_spo_NSP2011.pdf">Архивировано</a> 26 июля 2018 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-docs.armstat.am-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-docs.armstat.am_45-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.armstat.am/file/doc/99478358.pdf">Перепись населения Армении 2011 г. Этно-возрастной состав</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 6 ноября 2020. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140202184856/http://www.armstat.am/file/doc/99478358.pdf">Архивировано</a> 2 февраля 2014 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="sr"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://publikacije.stat.gov.rs/G2023/Pdf/G20234001.pdf">Попис становништва, домаћинстава и станова 2022. године</a></span>. Национална Припадност. Подаци по општинама и градовима <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="на сербском языке">(серб.)</span>. Статистическое управление Республики Сербии (2023). Дата обращения: 9 апреля 2024. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230629092047/https://publikacije.stat.gov.rs/G2023/pdf/G20234001.pdf">Архивировано</a> 29 июня 2023 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>New Zealand Ministry for Culture and Heritage Te Manatu Taonga.</i> <span lang="en"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://teara.govt.nz/en/russians-ukrainians-and-baltic-peoples/page-3">3. – Russians, Ukrainians and Baltic peoples – Te Ara Encyclopedia of New Zealand</a></span> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="на английском языке">(англ.)</span>. teara.govt.nz. Дата обращения: 15 февраля 2020. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200215155548/https://teara.govt.nz/en/russians-ukrainians-and-baltic-peoples/page-3">Архивировано</a> 15 февраля 2020 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131222095738/http://www.bqdoha.com/2013/12/population-qatar">Population of Qatar</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. web.archive.org (22 декабря 2013). Дата обращения: 15 февраля 2020. Архивировано 22 декабря 2013 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220515010932/https://www.eluniverso.com/guayaquil/2018/06/21/nota/6820547/amor-trajo-rusia-ecuador/">Любовь привела их из России в Эквадор</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. <i>El Universo</i>. Дата обращения: 15 мая 2022. Архивировано 15 мая 2022 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-JoshuaProject-50"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-JoshuaProject_50-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-JoshuaProject_50-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://joshuaproject.net/people_groups/14598">Russian people group in all countries | Joshua Project</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. <i>joshuaproject.net</i>. Дата обращения: 6 марта 2023. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200815021547/https://www.joshuaproject.net/people_groups/14598">Архивировано</a> 15 августа 2020 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-_c817c1d496da0d82-51"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-_c817c1d496da0d82_51-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_c817c1d496da0d82_51-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFАлександров,_Власова,_Полищук1997">Александров, Власова, Полищук, 1997</a>, Этнографические группы русского народа, с. 107—123.</span> </li> <li id="cite_note-_694bed5bc1bdf5ec-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_694bed5bc1bdf5ec_52-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFАлександров,_Власова,_Полищук1997">Александров, Власова, Полищук, 1997</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Седов2005-53"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Седов2005_53-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Седов2005_53-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><i><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%B2,_%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Седов, Валентин Васильевич">Седов В. В.</a></i> Избранные труды : Славяне. Древнерусская народность. — М.: Знак, 2005. — С. 218.</span> </li> <li id="cite_note-Толочко-54"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Толочко_54-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Толочко_54-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><i><a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%87%D0%BA%D0%BE,_%D0%9F%D1%91%D1%82%D1%80_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Толочко, Пётр Петрович">Толочко П. П.</a></i> Древнерусская народность : воображаемая или реальная. — СПб.: Алетейя, 2005.</span> </li> <li id="cite_note-Горский2008-55"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Горский2008_55-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Горский2008_55-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><i><a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD_%D0%90%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Горский, Антон Анатольевич">Горский А. А.</a></i> История России с древнейших времен до 1914 года. — М.: АСТ — Астрель, 2008. — С. 50.</span> </li> <li id="cite_note-Флоря-56"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Флоря_56-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Флоря_56-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Флоря_56-2"><sup><i><b>3</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><i><a href="/wiki/%D0%A4%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%8F,_%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Флоря, Борис Николаевич">Флоря Б. Н.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://izbornyk.org.ua/vzaimo/vz02.htm">О некоторых особенностях развития этнического самосознания восточных славян в эпоху Средневековья — Раннего Нового времени</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201017091844/http://izbornyk.org.ua/vzaimo/vz02.htm">Архивная копия</a> от 17 октября 2020 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> // <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sudoc.abes.fr/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=008006660&COOKIE=U10178,Klecteurweb,I250,B341720009+,SY,NLECTEUR+WEBOPC,D2.1,E6c8a4e41-ac,A,H,R178.94.136.182,FY">Россия-Украина: история взаимоотношений</a> / Отв. ред. <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D0%B5%D1%80,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87" title="Миллер, Алексей Ильич">А. И. Миллер</a>, <span data-interwiki-lang="uk" data-interwiki-article="Репринцев Володимир Федорович"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%86%D0%B5%D0%B2,_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%A4%D1%91%D0%B4%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Репринцев, Владимир Фёдорович (страница отсутствует)">В. Ф. Репринцев</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%86%D0%B5%D0%B2_%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" class="extiw" title="uk:Репринцев Володимир Федорович"><span title="Репринцев Володимир Федорович — версия статьи «Репринцев, Владимир Фёдорович» на украинском языке">[укр.]</span></a></sup>, <a href="/wiki/%D0%A4%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%8F,_%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Флоря, Борис Николаевич">Б. Н. Флоря</a>; <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%82_%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%B8_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%A0%D0%90%D0%9D" class="mw-redirect" title="Институт славяноведения и балканистики РАН">Институт славяноведения и балканистики РАН</a>; <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%82_%C2%AB%D0%9E%D1%82%D0%BA%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%BE%D0%B5_%D0%BE%D0%B1%D1%89%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE%C2%BB" class="mw-redirect" title="Институт «Открытое общество»">Институт «Открытое общество»</a>. М.: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lrc-press.ru/?p=2">Школа «Языки русской культуры»</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210814153959/http://www.lrc-press.ru/?p=2">Архивная копия</a> от 14 августа 2021 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>, 1997. С. 9—27. 244 с.</span> </li> <li id="cite_note-_0e9d56f14c2a58e6-57"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-_0e9d56f14c2a58e6_57-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_0e9d56f14c2a58e6_57-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_0e9d56f14c2a58e6_57-2"><sup><i><b>3</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFПетров2013">Петров, 2013</a>, с. 7.</span> </li> <li id="cite_note-_703cf7fb57a0170c-58"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-_703cf7fb57a0170c_58-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_703cf7fb57a0170c_58-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFАршин2023">Аршин, 2023</a>, с. 339.</span> </li> <li id="cite_note-_703cf0fb57a00b60-59"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-_703cf0fb57a00b60_59-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_703cf0fb57a00b60_59-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_703cf0fb57a00b60_59-2"><sup><i><b>3</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_703cf0fb57a00b60_59-3"><sup><i><b>4</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_703cf0fb57a00b60_59-4"><sup><i><b>5</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_703cf0fb57a00b60_59-5"><sup><i><b>6</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_703cf0fb57a00b60_59-6"><sup><i><b>7</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFАршин2023">Аршин, 2023</a>, с. 340.</span> </li> <li id="cite_note-Варяги-60"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Варяги_60-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Варяги_60-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFБРЭ2006"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/domestic_history/text/1901099">Варяги</a> : [<span title="архивировано из первоисточника"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221009091231/https://bigenc.ru/domestic_history/text/1901099">арх.</a> 9 октября 2022</span>] / <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B0,_%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0" title="Мельникова, Елена Александровна">Е. А. Мельникова</a> // Большой Кавказ — Великий канал [Электронный ресурс]. — 2006. — С. 621—622. — (<a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Большая российская энциклопедия">Большая российская энциклопедия</a> : <span class="nowrap">[в 35 т.]</span> / гл. ред. <span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%B8%D0%BF%D0%BE%D0%B2,_%D0%AE%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87_(%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA)" class="mw-redirect" title="Осипов, Юрий Сергеевич (математик)">Ю. С. Осипов</a></span> ; 2004—2017, т. 4). — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/5852703338" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-85270-333-8</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFФасмер1986—1987"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://starling.rinet.ru/cgi-bin/response.cgi?root=%2Fusr%2Flocal%2Fshare%2Fstarling%2Fmorpho&basename=morpho\vasmer\vasmer&first=1&text_word=Русь&method_word=beginning&ww_word=on&ic_word=on&sort=word&encoding=utf-rus">Русь</a> // <a rel="nofollow" class="external text" href="http://etymolog.ruslang.ru/index.php?act=contents&book=vasmer">Этимологический словарь русского языка</a> = <a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8C_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B0_%D0%A4%D0%B0%D1%81%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера">Russisches etymologisches Wörterbuch</a> : <span class="nowrap">в 4 т.</span> / авт.-сост. <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D1%81%D0%BC%D0%B5%D1%80,_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81" title="Фасмер, Макс">М. Фасмер</a> ; пер. с нем. и доп. чл.‑кор. АН СССР <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D1%83%D0%B1%D0%B0%D1%87%D1%91%D0%B2,_%D0%9E%D0%BB%D0%B5%D0%B3_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Трубачёв, Олег Николаевич">О. Н. Трубачёва</a>, под ред. и с предисл. проф. <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD,_%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Ларин, Борис Александрович">Б. А. Ларина</a> [т. I]. — Изд. 2-е, стер. — <abbr title="Москва">М.</abbr> : <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%81_(%D0%B8%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE)" title="Прогресс (издательство)">Прогресс</a>, 1986—1987.</span></span> </li> <li id="cite_note-Николаев-62"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Николаев_62-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Николаев_62-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><i><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2,_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9_%D0%9B%D1%8C%D0%B2%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Николаев, Сергей Львович">Николаев С. Л.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://inslav.ru/images/stories/people/nikolaev/Nikolaev2012-PVL-Chernov.pdf">Семь ответов на варяжский вопрос</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210906125241/https://inslav.ru/images/stories/people/nikolaev/Nikolaev2012-PVL-Chernov.pdf">Архивная копия</a> от 6 сентября 2021 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> // Повесть временных лет / Пер. с древнерус. <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%85%D0%B0%D1%87%D1%91%D0%B2,_%D0%94%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Лихачёв, Дмитрий Сергеевич">Д. С. Лихачёва</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B2,_%D0%9E%D0%BB%D0%B5%D0%B3_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Творогов, Олег Викторович">О. В. Творогова</a>. Комм. и статьи А. Г. Боброва, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2,_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9_%D0%9B%D1%8C%D0%B2%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Николаев, Сергей Львович">С. Л. Николаева</a>, <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B2,_%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%B9_%D0%AE%D1%80%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Чернов, Андрей Юрьевич">А. Ю. Чернова</a>, А. М. Введенского, <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%B9%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87,_%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B9_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Войтович, Леонтий Викторович">Л. В. Войтовича</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9_%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Белецкий, Сергей Васильевич">С. В. Белецкого</a>. — СПб.: Вита Нова, 2012. — С. 411—418.</span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>sergeitsh.</i> <span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=5Nuiw73EY50&feature=youtu.be&t=374">Андрей Зализняк : История русского языка</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span> (1 июня 2014). Дата обращения: 12 ноября 2017. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220201084443/https://www.youtube.com/watch?v=5Nuiw73EY50&feature=youtu.be&t=374">Архивировано</a> 1 февраля 2022 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-Аникин-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Аникин_64-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><i><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BD,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%95%D0%B2%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Аникин, Александр Евгеньевич">Аникин А. Е.</a></i> Русский этимологический словарь. 2007. Вып. 6 (вал I — вершок IV) / <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%82_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8_%D0%92._%D0%92._%D0%92%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%A0%D0%90%D0%9D" title="Институт русского языка имени В. В. Виноградова РАН">ИРЯ РАН</a>, <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%82_%D1%84%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B8_%D0%A1%D0%9E_%D0%A0%D0%90%D0%9D" title="Институт филологии СО РАН">Институт филологии СО РАН</a>. — М.: Рукописные памятники Древней Руси, 2012. — С. 100—102.</span> </li> <li id="cite_note-Петрухин-65"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Петрухин_65-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Петрухин_65-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><i><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D1%83%D1%85%D0%B8%D0%BD,_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%AF%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Петрухин, Владимир Яковлевич">Петрухин В. Я.</a></i> Русь в IX—X веках. От призвания варягов до выбора веры. — 2-е изд., испр. и доп. — М.: Форум : Неолит, 2014.</span> </li> <li id="cite_note-_06b53a197f9ccc4b-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_06b53a197f9ccc4b_66-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFАгеева1990">Агеева, 1990</a>, с. 123—124 и др.</span> </li> <li id="cite_note-_d5a53c012e345d7a-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_d5a53c012e345d7a_67-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFАгеева1990">Агеева, 1990</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://geo.1sept.ru/article.php?ID=200201205">Раздел Южная, местная версия</a>.</span> </li> <li id="cite_note-_541efc7ffd0897af-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_541efc7ffd0897af_68-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFЩавелев2024">Щавелев, 2024</a>.</span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=File%3ASlovo_o_polku_igoreve_1800.djvu&page=18">Факсимиле издания «Слова о полку Игореве» 1800 года</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Москва, Сенатская типография (1800). Дата обращения: 12 октября 2014. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20191116120202/https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=File%3ASlovo_o_polku_igoreve_1800.djvu&page=18">Архивировано</a> 16 ноября 2019 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-70">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Мейе А.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/isbn_5010047128">Общеславянский язык: Пер. с фр</a> = Le Slave Commun (1932) / Общ. ред. <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%88%D1%82%D0%B5%D0%B9%D0%BD,_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D1%83%D0%B8%D0%BB_%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Бернштейн, Самуил Борисович">С. Б. Бернштейн</a>. — 2-е изд. — <abbr title="Москва">М.</abbr>: Издательская группа «Прогресс», 2001. — С. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/isbn_5010047128/page/n297">292</a>—293. — 500 с. — <span class="nowrap">1000 экз.</span> — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/5010047128" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-01-004712-8</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-71">↑</a></span> <span class="reference-text">Анучин 1892, с. 828—843</span> </li> <li id="cite_note-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-72">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220407151733/http://endic.ru/academic/Velikoross-41431.html">Великороссы // Малый академический словарь. — М.: Институт русского языка Академии наук СССР. 1957—1984</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 29 июля 2018. Архивировано из <a rel="nofollow" class="external text" href="http://endic.ru/academic/Velikoross-41431.html">оригинала</a> 7 апреля 2022 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-73">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220407151733/http://endic.ru/kuzhecov/Velikoross-41630.html">Большой толковый словарь русского языка. — 1-е изд-е. — СПб.: Норинт С. А. Кузнецов. 1998</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 29 июля 2018. Архивировано из <a rel="nofollow" class="external text" href="http://endic.ru/kuzhecov/Velikoross-41630.html">оригинала</a> 7 апреля 2022 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-_8e6cc62a5a002463-74"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-_8e6cc62a5a002463_74-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_8e6cc62a5a002463_74-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_8e6cc62a5a002463_74-2"><sup><i><b>3</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFТишков2023">Тишков, 2023</a>.</span> </li> <li id="cite_note-_0a4952508aa58b40-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_0a4952508aa58b40_75-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFМиллер2000">Миллер, 2000</a>, с. 31—41.</span> </li> <li id="cite_note-_955ed125c77a49fd-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_955ed125c77a49fd_76-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFМиллер2000">Миллер, 2000</a>, с. 233—237.</span> </li> <li id="cite_note-автоссылка1-77"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-автоссылка1_77-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-автоссылка1_77-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.politpros.com/journal/read/?ID=431"><i>С. И. Брук, В. М. Кабузан.</i> Динамика численности и расселения русского этноса (1678—1917 гг.)</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>.</span></span> </li> <li id="cite_note-78"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-78">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Максаковский В. П.</i> Географическая картина мира. Часть III. — Тема XII. Глобальные проблемы человечества. 2. Проблемы войны и мира: новые аспекты. — С. 18</span> </li> <li id="cite_note-79"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-79">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.demoscope.ru/weekly/2012/0535/analit05.php">Постоянная миграция между Россией и странами СНГ и Балтии</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200224052805/http://www.demoscope.ru/weekly/2012/0535/analit05.php">Архивная копия</a> от 24 февраля 2020 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. Карачурина Л. Б. — специально для <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BF_Weekly" title="Демоскоп Weekly">Демоскопа</a>.</span> </li> <li id="cite_note-80"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-80">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%B5%D1%84%D1%8C%D0%B5%D0%B2,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Арефьев, Александр Леонардович (страница отсутствует)">Арефьев А. Л.</a>.</i> <span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.demoscope.ru/weekly/2006/0251/tema01.php">Падение статуса русского языка на постсоветском пространстве</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BF_Weekly" title="Демоскоп Weekly">Демоскоп Weekly</a>. № 251—252 (20 августа 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304204317/http://demoscope.ru/weekly/2006/0251/tema01.php">Архивировано</a> 4 марта 2016 года.</span> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="Дата последней проверки этой ссылки">(Дата обращения: 30 апреля 2015)</small></span> </li> <li id="cite_note-81"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-81">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>кандидат экономических наук Екатерина Щербакова.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.demoscope.ru/weekly/2006/0235/barom02.php">Почти во всех постсоветских странах выросла доля представителей титульной национальности</a>. — <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BF_Weekly" title="Демоскоп Weekly">Демоскоп Weekly</a>, 20 февраля — 5 марта 2006. — <span class="nowrap">№ 235—236</span>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170128063426/http://demoscope.ru/weekly/2006/0235/barom02.php">Архивировано</a> 28 января 2017 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-82"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-82">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Александр Шустов — кандидат исторических наук, эксперт по странам Центральной Азии.</i> <span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ng.ru/courier/2016-02-01/11_asia.html">Русский мир Средней Азии сжимается</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D0%B0%D0%B7%D0%B5%D1%82%D0%B0" title="Независимая газета">Независимая газета</a> (1 февраля 2016). Дата обращения: 20 февраля 2016. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160202105126/http://www.ng.ru/courier/2016-02-01/11_asia.html">Архивировано</a> 2 февраля 2016 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-83"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-83">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="ru"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://newizv.ru/news/2022-11-16/vinovaty-bednost-i-neravenstvo-s-1990-goda-russkih-v-mire-stalo-menshe-na-22-mln-372833">Виноваты бедность и неравенство: с 1990 года русских в мире стало меньше на 22 млн — Последние новости России и мира сегодня. — Новые Известия</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="на русском языке">(рус.)</span></span>. <i>newizv.ru</i>. Дата обращения: 4 марта 2023. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230304184551/https://newizv.ru/news/2022-11-16/vinovaty-bednost-i-neravenstvo-s-1990-goda-russkih-v-mire-stalo-menshe-na-22-mln-372833">Архивировано</a> 4 марта 2023 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-autogenerated1-84"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-autogenerated1_84-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-autogenerated1_84-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Александр Арефьев.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://demoscope.ru/weekly/2013/0571/tema02.php">Сжимающееся русскоязычие. Демографические изменения — не на пользу русскому языку.</a>. — <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BF_Weekly" title="Демоскоп Weekly">Демоскоп Weekly</a>, 14 - 31 октября 2013. — <span class="nowrap">№ 571—572</span>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140805090035/http://demoscope.ru/weekly/2013/0571/tema02.php">Архивировано</a> 5 августа 2014 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-85"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-85">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.russkie.org/index.php?module=fullitem&id=4194">Институт Русского зарубежья. Портал «Россия и соотечественники»: Нас 150 миллионов</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 17 марта 2012. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181225162007/http://russkie.org/articles/nas-150-millionov/">Архивировано</a> 25 декабря 2018 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-Виноградов-86"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Виноградов_86-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Виноградов А. Г.</i> Население стран мира с древнейших времён по настоящее время. Демография. Статистические таблицы. Часть 1. — 458 с. — С. 7</span> </li> <li id="cite_note-этнорф2010-87"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-этнорф2010_87-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab5.xls">Всероссийская перепись населения 2010. Национальный состав населения РФ 2010</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 19 декабря 2011. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211223052305/http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab5.xls">Архивировано</a> 23 декабря 2021 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-рг-88"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-рг_88-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rg.ru/2011/12/16/stat.html">Вот какие мы — россияне. Об итогах Всероссийской переписи населения 2010 года</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 19 декабря 2011. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20160210080210/http://www.rg.ru/2011/12/16/stat.html">Архивировано</a> 10 февраля 2016 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-89"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-89">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://demreview.hse.ru/article/view/11137/12299"><i>Сергей Сущий</i>. Русское население ближнего зарубежья: геодемографическая динамика постсоветского периода</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 30 августа 2020. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210620095319/https://demreview.hse.ru/article/view/11137/12299">Архивировано</a> 20 июня 2021 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-90"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-90">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Сергей Захаров, Сергей Сурков.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.demoscope.ru/weekly/2009/0399/tema03.php">Каким был уровень рождаемости русских в бывших республиках СССР?</a> // <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BF_Weekly" title="Демоскоп Weekly">Демоскоп Weekly</a> : сайт. — <span class="nowrap">№ 399—400</span>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180326220612/http://www.demoscope.ru/weekly/2009/0399/tema03.php">Архивировано</a> 26 марта 2018 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-_84eb38219c4e6009-91"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_84eb38219c4e6009_91-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFАлександров,_Власова,_Полищук1997">Александров, Власова, Полищук, 1997</a>, Этнографические группы русского народа. Казачество, с. 118.</span> </li> <li id="cite_note-_49e9d75d03abb7ec-93"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_49e9d75d03abb7ec_93-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFРабинович,_Маслова1964">Рабинович, Маслова, 1964</a>, с. 143—147.</span> </li> <li id="cite_note-_5e958aaaf58344f7-94"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_5e958aaaf58344f7_94-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFРабинович,_Маслова1964">Рабинович, Маслова, 1964</a>, с. 5—6.</span> </li> <li id="cite_note-_8108405f22ec6eb9-95"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_8108405f22ec6eb9_95-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFЗеленин1991">Зеленин, 1991</a>, Введение § 1—4.</span> </li> <li id="cite_note-_2b3e3ef2969790e3-96"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_2b3e3ef2969790e3_96-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFАлександров,_Тишков,_Шмелёва1999">Александров, Тишков, Шмелёва, 1999</a>, с. 449.</span> </li> <li id="cite_note-_2c5479ea8b30bc2a-97"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_2c5479ea8b30bc2a_97-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFДерябин2002">Дерябин, 2002</a>, с. 30—59.</span> </li> <li id="cite_note-_69dfcfc6ec36ca1a-98"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_69dfcfc6ec36ca1a_98-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFБунак1965">Бунак, 1965</a>.</span> </li> <li id="cite_note-_d47944221639ce01-99"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_d47944221639ce01_99-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFБунак1965">Бунак, 1965</a>, с. 103, 108, 110, 112, 114, 116.</span> </li> <li id="cite_note-100"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-100">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D0%B1%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B2,_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Чебоксаров, Николай Николаевич">Чебоксаров Н. Н.</a></i> Монголоидные элементы в населении Центральной Европы // Учёные записки МГУ. Антропология : <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%83%D1%87%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B6%D1%83%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%BB" title="Научный журнал">научный журнал</a>. — <abbr title="Москва">М.</abbr>: <a href="/wiki/%D0%98%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%9C%D0%93%D0%A3" class="mw-redirect" title="Издательство МГУ">Изд-во МГУ</a>, 1941. — <span class="nowrap">Вып. 63</span>. — <span class="nowrap">С. 235—270</span>.</span></span> </li> <li id="cite_note-shir-101"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-shir_101-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r113275842">.mw-parser-output .ts-comment-commentedText{border-bottom:1px dotted;cursor:help}@media(hover:none){.mw-parser-output .ts-comment-commentedText:not(.rt-commentedText){border-bottom:0;cursor:auto}}</style><span class="ts-comment-commentedText" title="Широбоков Иван Григорьевич, к.и.н., с.н.с. отдела антропологии МАЭ РАН">И. Г. Широбоков.</span></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://izvestiageoarh.isu.ru/en/article/file?id=337">Антропологическая изменчивость русского населения в европейской части России по данным дерматоглифики</a><span class="hidden-ref" style="display:none"> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на русском языке">(рус.)</small></span> // Известия Иркутского государственного университета. Серия Геоархеология. Этнология. Антропология. — 2023. — <span class="nowrap">Т. 46</span>. — <span class="nowrap">С. 37–54</span>. — <a href="/wiki/Doi" class="mw-redirect" title="Doi">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.26516%2F2227-2380.2023.46.37">10.26516/2227-2380.2023.46.37</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-_becca85d139a1743-102"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-_becca85d139a1743_102-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_becca85d139a1743_102-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_becca85d139a1743_102-2"><sup><i><b>3</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_becca85d139a1743_102-3"><sup><i><b>4</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_becca85d139a1743_102-4"><sup><i><b>5</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBalanovsky_et_al.2008">Balanovsky et al., 2008</a>, pp. 236—250.</span> </li> <li id="cite_note-_e5f08982a0f5321c-103"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-_e5f08982a0f5321c_103-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_e5f08982a0f5321c_103-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_e5f08982a0f5321c_103-2"><sup><i><b>3</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFБалановский2012">Балановский, 2012</a>, с. 13.</span> </li> <li id="cite_note-_e5f08a82a0f533d6-104"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-_e5f08a82a0f533d6_104-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_e5f08a82a0f533d6_104-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFБалановский2012">Балановский, 2012</a>, с. 24.</span> </li> <li id="cite_note-_ba86c39ab043e2cf-105"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-_ba86c39ab043e2cf_105-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_ba86c39ab043e2cf_105-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFMalyarchuk_et_al.2004">Malyarchuk et al., 2004</a>, pp. 877—900.</span> </li> <li id="cite_note-_e5f08a82a0f533d1-106"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_e5f08a82a0f533d1_106-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFБалановский2012">Балановский, 2012</a>, с. 23.</span> </li> <li id="cite_note-_2829141a2bff970c-107"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_2829141a2bff970c_107-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFVerbenko_et_al.2005">Verbenko et al., 2005</a>, pp. 10—18.</span> </li> <li id="cite_note-_c4688727ca991ead-108"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_c4688727ca991ead_108-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFХромова2006">Хромова, 2006</a>.</span> </li> <li id="cite_note-_46e3f53da25566a9-109"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-_46e3f53da25566a9_109-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_46e3f53da25566a9_109-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFБалановская_и_др.2011">Балановская и др., 2011</a>, с. 27—58.</span> </li> <li id="cite_note-_e5f08a82a0f533d4-110"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-_e5f08a82a0f533d4_110-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_e5f08a82a0f533d4_110-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_e5f08a82a0f533d4_110-2"><sup><i><b>3</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFБалановский2012">Балановский, 2012</a>, с. 26.</span> </li> <li id="cite_note-_1b0c8a4f1286e31f-111"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_1b0c8a4f1286e31f_111-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFБалановская,_Балановский2007">Балановская, Балановский, 2007</a>.</span> </li> <li id="cite_note-_fbb6a763466e136e-112"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_fbb6a763466e136e_112-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFЯнин2004">Янин, 2004</a>.</span> </li> <li id="cite_note-113"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-113">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Гончарова Н. Н.</i> Антропология словен новгородских и их генетические связи: Автореф. дисс. к.б.н. — <abbr title="Москва">М.</abbr>, 1995. — С. 4, 22. — 22 с.</span> </li> <li id="cite_note-_253e705a6793af31-114"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_253e705a6793af31_114-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFСанкина2000">Санкина, 2000</a>, с. 98.</span> </li> <li id="cite_note-языки-115"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-языки_115-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/Documents/Vol4/pub-04-08.pdf">Население наиболее многочисленных национальностей по родному языку</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 21 сентября 2023. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190713195309/http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/Documents/Vol4/pub-04-08.pdf">Архивировано</a> 13 июля 2019 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-116"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-116">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110927062910/http://www2.ignatius.edu/faculty/turner/languages.htm#">The World’s Most Widely Spoken Languages</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 5 июня 2011. Архивировано из <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www2.ignatius.edu/faculty/turner/languages.htm#">оригинала</a> 27 сентября 2011 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-ethnologue.com-117"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-ethnologue.com_117-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ethnologue.com_117-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090509084920/http://www.ethnologue.com/14/show_language.asp?code=RUS">Ethnologue 14 report for language code:RUS</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 5 июня 2011. Архивировано из <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ethnologue.com/14/show_language.asp?code=RUS">оригинала</a> 9 мая 2009 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-118"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-118">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gallup.com/poll/109228/Russian-Language-Enjoying-Boost-PostSoviet-States.aspx?version=print">Russian Language Enjoying a Boost in Post-Soviet States</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170701031636/http://www.gallup.com/poll/109228/Russian-Language-Enjoying-Boost-PostSoviet-States.aspx?version=print">Архивная копия</a> от 1 июля 2017 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> — <i>… In addition to sampling error, question wording and practical difficulties in conducting surveys can introduce error or bias into the findings of public opinion polls.</i></span> </li> <li id="cite_note-annews-119"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-annews_119-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="ru"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100916071357/http://www.annews.ru/news/detail.php?ID=190830">Русский язык стал официальным языком в штате Нью-Йорк</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="на русском языке">(рус.)</span></span>. АНН news (11 августа 2009). Дата обращения: 7 декабря 2009. Архивировано из <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.annews.ru/news/detail.php?ID=190830">оригинала</a> 16 сентября 2010 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-120"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-120">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140313155704/http://www.russia.edu.ru/rus/russian/">Российское образование для иностранных граждан</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 5 июня 2011. Архивировано из <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.russia.edu.ru/rus/russian/">оригинала</a> 13 марта 2014 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-121"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-121">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070423142045/http://www.tvkultura.ru/issue.html?id=49210">Телеканал «Культура». Всемирный день авиации и космонавтики</a></span> </li> <li id="cite_note-122"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-122">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Дурново Н. Н., Соколов Н. Н., Ушаков Д. Н.</i> Опыт диалектологической карты русского языка в Европе с приложением очерка русской диалектологии. — М., 1915.</span> </li> <li id="cite_note-123"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-123">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Захарова К. Ф., Орлова В. Т.</i> Диалектное членение русского языка. — М., 1970.</span> </li> <li id="cite_note-124"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-124">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%B2,_%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Седов, Валентин Васильевич">Валентин Седов</a>. Происхождение и ранняя история славян</span> </li> <li id="cite_note-dr-125"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-dr_125-0">↑</a></span> <span class="reference-text">В. В. Седов. Древнерусская народность</span> </li> <li id="cite_note-126"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-126">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Мельникова Е. А.</i> Скандинавы на Руси и в Византии в X—XI веках: к истории названия «варяг» // Древняя Русь и Скандинавия : Избранные труды / под ред. Г. В. Глазыриной и Т. Н. Джаксон. — М.: Русский фонд содействия образованию и науке, 2011. — С. 153—171.</span> </li> <li id="cite_note-127"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-127">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%89%D0%B5%D0%B2,_%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%B9_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B8%D1%87" title="Татищев, Василий Никитич">В. Н. Татищев</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%82%D0%B8%D0%BD,_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B8%D1%87" title="Болтин, Иван Никитич">И. Н. Болтин</a></span> </li> <li id="cite_note-128"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-128">↑</a></span> <span class="reference-text">Летописания с XVI века, начиная со «<a href="/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BE_%D0%BA%D0%BD%D1%8F%D0%B7%D1%8C%D1%8F%D1%85_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85" title="Сказание о князьях Владимирских">Сказания о князьях Владимирских</a>»</span> </li> <li id="cite_note-129"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-129">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%B7%D1%8C%D0%BC%D0%B8%D0%BD,_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%BE%D0%BD_%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Кузьмин, Аполлон Григорьевич">А. Г. Кузьмин</a>, <a href="/wiki/%D0%A4%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BD,_%D0%92%D1%8F%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2_%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Фомин, Вячеслав Васильевич">В. В. Фомин</a></span> </li> <li id="cite_note-Мурашёва-130"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Мурашёва_130-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><i><a href="/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%88%D1%91%D0%B2%D0%B0,_%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0" title="Мурашёва, Вероника Владиславовна">Мурашёва В. В.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://flatik.ru/bila-li-drevnyaya-ruse-chasteyu-velikoj-shvecii-veronika-muras">Была ли Древняя Русь частью Великой Швеции?</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210724074537/https://flatik.ru/bila-li-drevnyaya-ruse-chasteyu-velikoj-shvecii-veronika-muras">Архивная копия</a> от 24 июля 2021 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></span> </li> <li id="cite_note-Мельникова-131"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Мельникова_131-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Мельникова_131-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><i>Мельникова Е. А.</i> Древняя Русь и Скандинавия : Избранные труды / под ред. Г. В. Глазыриной и <a href="/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%BE%D0%BD,_%D0%A2%D0%B0%D1%82%D1%8C%D1%8F%D0%BD%D0%B0_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B0" title="Джаксон, Татьяна Николаевна">Т. Н. Джаксон</a>. — М.: Русский фонд содействия образованию и науке, 2011.</span> </li> <li id="cite_note-132"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-132">↑</a></span> <span class="reference-text"><i><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%88%D1%83%D1%82%D0%BE,_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%A2%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Пашуто, Владимир Терентьевич">Пашуто В. Т.</a></i> Летописная традиция о «племенных княжениях» и варяжский вопрос // Летописи и хроники. 1973 г. — М., 1974. — С. 103—114.</span> </li> <li id="cite_note-МельниковаКтипологии-133"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-МельниковаКтипологии_133-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Мельникова Е. А.</i> К типологии предгосударственных и раннегосударственных образований в Северной и Северо-Восточной Европе (Постановка проблемы) // <i>Мельникова Е. А.</i> Древняя Русь и Скандинавия : Избранные труды / под ред. Г. В. Глазыриной и Т. Н. Джаксон. — М.: Русский фонд содействия образованию и науке, 2011. — С. 15—18.</span> </li> <li id="cite_note-134"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-134">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Седов В. В.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://xpomo.com/rusograd/sedov1/sedov0.html">Древнерусская народность. Историко-археологическое исследование</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130109032601/http://xpomo.com/rusograd/sedov1/sedov0.html#">Архивная копия</a> от 9 января 2013 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. — М., 1999.</span> </li> <li id="cite_note-ЭИУ-135"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-ЭИУ_135-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><i><a href="/w/index.php?title=%D0%AE%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B0,_%D0%9D%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%8F_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Юсова, Наталья Николаевна (страница отсутствует)">Юсова Н. М.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://resource.history.org.ua/cgi-bin/eiu/history.exe?Z21ID=&I21DBN=EIU&P21DBN=EIU&S21STN=1&S21REF=10&S21FMT=eiu_all&C21COM=S&S21CNR=20&S21P01=0&S21P02=0&S21P03=TRN=&S21COLORTERMS=0&S21STR=Davn_nar_koncepciya">Давньоруської народностi концепцiя</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200728190933/http://resource.history.org.ua/cgi-bin/eiu/history.exe?Z21ID=&I21DBN=EIU&P21DBN=EIU&S21STN=1&S21REF=10&S21FMT=eiu_all&C21COM=S&S21CNR=20&S21P01=0&S21P02=0&S21P03=TRN=&S21COLORTERMS=0&S21STR=Davn_nar_koncepciya">Архивная копия</a> от 28 июля 2020 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> // Енциклопедія історії України: Т. 2: Г—Д / Редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. НАН України. Інститут історії України. — К.: В-во «Наукова думка», 2004. — 688 с.: іл.</span> </li> <li id="cite_note-136"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-136">↑</a></span> <span class="reference-text"><i><a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%98%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8C_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Данилевский, Игорь Николаевич">Данилевский И. Н.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lants.tellur.ru/history/danilevsky/d06_4.htm">Древняя Русь глазами современников и потомков (IX—XII вв.)</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130320043146/http://www.lants.tellur.ru/history/danilevsky/d06_4.htm">Архивная копия</a> от 20 марта 2013 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>, курс лекций.</span> </li> <li id="cite_note-137"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-137">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ras.ru/FStorage/download.aspx?Id=9008c206-c8ee-494c-8121-c52aa090e12f">«Русские в Российской Федерации»</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150924085355/http://www.ras.ru/FStorage/download.aspx?Id=9008c206-c8ee-494c-8121-c52aa090e12f">Архивная копия</a> от 24 сентября 2015 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> / доктор исторических наук, профессор, главный научный сотрудник Института этнологии и антропологии РАН Виктор Иванович Козлов, «<a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%83%D0%BA" title="Вестник Российской академии наук">Вестник Российской академии наук</a>», 1995, том 65, М 3, с. 795—205. Цитата: <i>«Спору нет, положение более чем 25 млн русских, отрезанных политическими границами от исторической родины, почти повсеместно притесняемых титульными этносами бывших союзных республик, а ныне суверенных государств, заслуживает всяческого внимания».</i></span> </li> <li id="cite_note-138"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-138">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ras.ru/FStorage/download.aspx?Id=3d75216e-4ef4-4af5-bbe3-9bb4b56941cf">«Национальное государство или демократическое общество?»</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110806140320/http://www.ras.ru/FStorage/download.aspx?Id=3d75216e-4ef4-4af5-bbe3-9bb4b56941cf">Архивная копия</a> от 6 августа 2011 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> / Чешко Сергей Викторович — кандидат исторических наук, научный сотрудник Института этнографии им. Н. Н. Миклухо-Маклая АН СССР, «<a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%83%D0%BA" title="Вестник Российской академии наук">Вестник Российской академии наук</a>», 1990. Цитата: <i>«Нередко утверждают, что краям и областям РСФСР не нужно воспроизводить этническую культуру данного (русского) этноса — это, мол, каким-то образом происходит на уровне России в целом (не в Министерстве ли культуры РСФСР?),— а „нерусские“ союзные республики выполняют такую функцию в отношении своих „статусных“ этносов. Иными словами, этносы понимаются как обесчеловеченные субстанции, „уникальные ценности“, а права, интересы, потребности живых людей отодвигаются на второй план (русских и так много — обойдутся!)»</i></span> </li> <li id="cite_note-139"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-139">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ras.ru/FStorage/download.aspx?Id=3c0e70c4-2d9f-4fe8-829e-7b8c25fce563">«Очаги межэтнической напряжённости: реальность и прогноз»</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110608062131/http://www.ras.ru/FStorage/download.aspx?Id=3c0e70c4-2d9f-4fe8-829e-7b8c25fce563">Архивная копия</a> от 8 июня 2011 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> / В. В. Степанов, «<a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%83%D0%BA" title="Вестник Российской академии наук">Вестник Российской академии наук</a>», 1994, том 64, № 4</span> </li> <li id="cite_note-140"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-140">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ras.ru/publishing/rasherald/rasherald_articleinfo.aspx?articleid=74ffba7d-853f-4ae0-a1dc-632db13d3a0a">«Вымирание русских: историко-демографический кризис или катастрофа?»</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110806135929/http://www.ras.ru/publishing/rasherald/rasherald_articleinfo.aspx?articleid=74ffba7d-853f-4ae0-a1dc-632db13d3a0a">Архивная копия</a> от 6 августа 2011 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> / В. И. Козлов, «<a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%83%D0%BA" title="Вестник Российской академии наук">Вестник Российской академии наук</a>», рубрика «Наука и общество», журнал № 9, 1995. — С. 771.</span> </li> <li id="cite_note-autogenerated2-141"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-autogenerated2_141-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.inafran.ru/sites/default/files/page_file/%20%D0%9A%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D1%84%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D1%8F%20%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC%20%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC.pdf"><i>Хабенская Е. О.</i> Ксенофобия, национализм, расизм в реальном и виртуальном пространствах</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 1 февраля 2012. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131006095353/http://www.inafran.ru/sites/default/files/page_file/%20%D0%9A%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D1%84%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D1%8F%20%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC%20%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC.pdf">Архивировано</a> 6 октября 2013 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-142"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-142">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Ачкасов В. А.</i> Этнополитология: учебник. — СПб.: Издательство С.-Петербургского университета, 2005. — С. 315.</span> </li> <li id="cite_note-autogenerated4-143"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-autogenerated4_143-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-autogenerated4_143-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-autogenerated4_143-2"><sup><i><b>3</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-autogenerated4_143-3"><sup><i><b>4</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.regnum.ru/news/531303.html">Дискриминация русского населения в регионах: данные Московского бюро по правам человека</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 1 февраля 2012. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141215022647/http://www.regnum.ru/news/531303.html">Архивировано</a> 15 декабря 2014 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-144"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-144">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tolz.ru/library/?id=620">Аналитический доклад Московского бюро по правам человека</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 1 февраля 2012. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140103053346/http://www.tolz.ru/library/?id=620">Архивировано</a> 3 января 2014 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-autogenerated6-145"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-autogenerated6_145-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-autogenerated6_145-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.izvestia.ru/news/299041">Забытый геноцид</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>. Дата обращения: 1 февраля 2012. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141026133535/http://izvestia.ru/news/299041">Архивировано</a> 26 октября 2014 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-146"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-146">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFФасмер1986—1987"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://etymolog.ruslang.ru/index.php?act=contents&book=vasmer">Этимологический словарь русского языка</a> = <a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8C_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B0_%D0%A4%D0%B0%D1%81%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера">Russisches etymologisches Wörterbuch</a> : <span class="nowrap">в 4 т.</span> / авт.-сост. <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D1%81%D0%BC%D0%B5%D1%80,_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81" title="Фасмер, Макс">М. Фасмер</a> ; пер. с нем. и доп. чл.‑кор. АН СССР <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D1%83%D0%B1%D0%B0%D1%87%D1%91%D0%B2,_%D0%9E%D0%BB%D0%B5%D0%B3_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Трубачёв, Олег Николаевич">О. Н. Трубачёва</a>, под ред. и с предисл. проф. <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD,_%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Ларин, Борис Александрович">Б. А. Ларина</a> [т. I]. — Изд. 2-е, стер. — <abbr title="Москва">М.</abbr> : <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%81_(%D0%B8%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE)" title="Прогресс (издательство)">Прогресс</a>, 1986—1987.</span></span> </li> <li id="cite_note-_703cf7fb57a0170d-147"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_703cf7fb57a0170d_147-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFАршин2023">Аршин, 2023</a>, с. 338.</span> </li> <li id="cite_note-_703cf0fb57a00b64-148"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_703cf0fb57a00b64_148-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFАршин2023">Аршин, 2023</a>, с. 344.</span> </li> <li id="cite_note-_651cb0214c825358-149"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_651cb0214c825358_149-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFМихайлова1998">Михайлова, 1998</a>.</span> </li> <li id="cite_note-150"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-150">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%85%D0%BB%D1%91%D0%B1%D0%BA%D0%B8%D0%BD,_%D0%92%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%BC_%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Похлёбкин, Вильям Васильевич">Похлёбкин В. В.</a></i> <span data-wikidata-qualifier-id="P248">Русская кухня</span> // Национальные кухни наших народов. — <abbr title="Москва">М.</abbr>: Лёгкая и пищевая промышленность, 1983. — С. 6—59.</span></span> </li> <li id="cite_note-151"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-151">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Ковалёв В. М., Могильный Н. П.</i> Русская кухня: традиции и обычаи. — <abbr title="Москва">М.</abbr>: Советская Россия, 1990. — 256 с.</span></span> </li> <li id="cite_note-152"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-152">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Вовк Е.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://media.fom.ru/socreal/post-213.pdf">Количество детей в семье: установки и репродуктивное поведение</a> // Социальная реальность : журнал. — 2007. — <span class="nowrap">№ 1</span>.</span></span> </li> <li id="cite_note-История_религии-153"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-История_религии_153-0">↑</a></span> <span class="reference-text">История религии в России. — М., 2001. — С. 582</span> </li> <li id="cite_note-154"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-154">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFБРЭ"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/3041459">Протестантизм</a> : [<span title="архивировано из первоисточника"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230308101631/https://old.bigenc.ru/text/3041459">арх.</a> 8 марта 2023</span>] // <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Большая российская энциклопедия">Большая российская энциклопедия</a>. — <abbr title="Москва">М.</abbr> : Большая российская энциклопедия, 2004—2017. — С. 230—233. — (<a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Большая российская энциклопедия">Большая российская энциклопедия</a> : <span class="nowrap">[в 35 т.]</span> / гл. ред. <span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%B8%D0%BF%D0%BE%D0%B2,_%D0%AE%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87_(%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA)" class="mw-redirect" title="Осипов, Юрий Сергеевич (математик)">Ю. С. Осипов</a></span> ; 2004—2017).</span></span> </li> <li id="cite_note-_765bd0dd65823478-155"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_765bd0dd65823478_155-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFШнирельман2012">Шнирельман, 2012</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Митрохин-156"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Митрохин_156-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><i><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%85%D0%B8%D0%BD,_%D0%9B%D0%B5%D0%B2_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Митрохин, Лев Николаевич">Митрохин Л. Н.</a></i> Баптизм: история и современность // Митрохин Л. М. Философско-логические очерки. — СПб.: <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%85%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Русская христианская гуманитарная академия">РХГИ</a>, 1997. — С. 356—469.</span> </li> <li id="cite_note-_f2100618c203884f-157"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_f2100618c203884f_157-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFПаин2016">Паин, 2016</a>, с. 132—133.</span> </li> <li id="cite_note-_d371f21a4ff471a6-158"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_d371f21a4ff471a6_158-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFТишков2013">Тишков, 2013</a>.</span> </li> <li id="cite_note-_6cb3f77487c94813-159"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-_6cb3f77487c94813_159-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_6cb3f77487c94813_159-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFДобровольский2014">Добровольский, 2014</a>, с. 325.</span> </li> <li id="cite_note-_a1c09f63ae800544-160"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_a1c09f63ae800544_160-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFКупченко2008">Купченко, 2008</a>, с. 75.</span> </li> <li id="cite_note-_060604837e9339dd-161"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_060604837e9339dd_161-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFШнирельман2011">Шнирельман, 2011</a>, с. 246.</span> </li> <li id="cite_note-163"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-163">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://rg.ru/2020/03/17/ks-rf-popravki-dok.html">Заключение Конституционного Суда Российской Федерации о соответствии положениям глав 1, 2 и 9 Конституции Российской Федерации не вступивших в силу положений Закона Российской Федерации о поправке к Конституции Российской Федерации «О совершенствовании регулирования отдельных вопросов организации и функционирования публичной власти», а также о соответствии Конституции Российской Федерации порядка вступления в силу статьи 1 данного Закона в связи с запросом Президента Российской Федерации от 16 марта 2020 года № 1-З город Санкт-Петербург</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201203180724/https://rg.ru/2020/03/17/ks-rf-popravki-dok.html">Архивная копия</a> от 3 декабря 2020 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> — «Положение о русском языке как языке государствообразующего народа, входящего в многонациональный союз равноправных народов Российской Федерации (статья 68, часть 1, Конституции Российской Федерации в предлагаемой редакции), основано на объективном признании роли русского народа в образовании российской государственности, продолжателем которой является Российская Федерация»</span> </li> <li id="cite_note-_549be9b3cf20134e-164"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-_549be9b3cf20134e_164-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_549be9b3cf20134e_164-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFРябова2016">Рябова, 2016</a>, с. 136—140.</span> </li> <li id="cite_note-_b9359b5fa32a840a-165"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_b9359b5fa32a840a_165-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF俄罗斯族简史_[Краткая_история_русских_в_Китае]2008">俄罗斯族简史 [Краткая история русских в Китае], 2008</a>.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Литература"><span id=".D0.9B.D0.B8.D1.82.D0.B5.D1.80.D0.B0.D1.82.D1.83.D1.80.D0.B0"></span>Литература</h2></div> <div class="columns reflist not-references" style=";column-count:2; column-width: 30em;"> <dl><dt>Энциклопедии и словари</dt></dl> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFАнучин1890—1907"><i><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%83%D1%87%D0%B8%D0%BD,_%D0%94%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Анучин, Дмитрий Николаевич">Анучин Д. Н.</a></i> <span data-wikidata-qualifier-id="P248"><a href="https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D1%8B" class="extiw" title="s:ЭСБЕ/Великоруссы">Великоруссы</a></span> // <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8C_%D0%91%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%B3%D0%B0%D1%83%D0%B7%D0%B0_%D0%B8_%D0%95%D1%84%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B0" title="Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона">Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона</a> : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — <abbr title="Санкт-Петербург">СПб.</abbr>, 1890—1907.</span></li> <li><span class="citation" id="CITEREFРусские_—_БРЭ2015"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/ethnology/text/3521362">Русские</a> : [<span title="архивировано из первоисточника"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221106003421/https://bigenc.ru/ethnology/text/3521362">арх.</a> 6 ноября 2022</span>] // Румыния — Сен-Жан-де-Люз. — <abbr title="Москва">М.</abbr> : Большая российская энциклопедия, 2015. — С. 59—60. — (<a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Большая российская энциклопедия">Большая российская энциклопедия</a> : <span class="nowrap">[в 35 т.]</span> / гл. ред. <span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%B8%D0%BF%D0%BE%D0%B2,_%D0%AE%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87_(%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA)" class="mw-redirect" title="Осипов, Юрий Сергеевич (математик)">Ю. С. Осипов</a></span> ; 2004—2017, т. 29). — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/9785852703668" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-85270-366-8</a>.</span></li> <li><span class="citation" id="CITEREFТишков2015"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/ethnology/text/3515939">Россияне</a> : [<span title="архивировано из первоисточника"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221106135149/https://bigenc.ru/ethnology/text/3515939">арх.</a> 6 ноября 2022</span>] / <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%B2,_%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Тишков, Валерий Александрович">В. А. Тишков</a> // Пустырник — Румчерод [Электронный ресурс]. — 2015. — С. 685—686. — (<a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Большая российская энциклопедия">Большая российская энциклопедия</a> : <span class="nowrap">[в 35 т.]</span> / гл. ред. <span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%B8%D0%BF%D0%BE%D0%B2,_%D0%AE%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87_(%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA)" class="mw-redirect" title="Осипов, Юрий Сергеевич (математик)">Ю. С. Осипов</a></span> ; 2004—2017, т. 28). — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/9785852703651" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-85270-365-1</a>.</span></li> <li><span class="citation" id="CITEREFТишков2023"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bigenc.ru/c/rossiiane-7a69bc">Россияне</a> / <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%B2,_%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Тишков, Валерий Александрович">В. А. Тишков</a> // <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Большая российская энциклопедия">Большая российская энциклопедия</a> [Электронный ресурс]. — 2023.</span></li> <li><span class="citation" id="CITEREFЩавелев2024"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bigenc.ru/c/rus-narod-fa396e/?v=9813828">Русь (народ)</a> / <a href="/wiki/%D0%A9%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D1%91%D0%B2,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Щавелёв, Алексей Сергеевич">А. С. Щавелев</a> // <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Большая российская энциклопедия">Большая российская энциклопедия</a> [Электронный ресурс]. — 2024.</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFАлександров,_Тишков,_Шмелёва1999"><i>Александров В. А., <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%B2,_%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Тишков, Валерий Александрович">Тишков В. А.</a>, Шмелёва М. Н.</i> <span data-wikidata-qualifier-id="P248">Русские</span> // <a rel="nofollow" class="external text" href="http://static.iea.ras.ru/books/narody_i_religii_mira_enciklopediya.pdf">Народы и религии мира: Энциклопедия</a> / Гл. ред. В. А. Тишков. — <abbr title="Москва">М.</abbr>: <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F_(%D0%B8%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE)" title="Большая российская энциклопедия (издательство)">Большая Российская энциклопедия</a>, 1999. — С. 438—461. — 928 с. — <span class="nowrap">100 000 экз.</span> — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/5852701556" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-85270-155-6</a>.</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFШмелёва1994"><i>Шмелёва М. Н.</i> <span data-wikidata-qualifier-id="P248">Русские</span> // <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%8B_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8:_%D0%AD%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Народы России: Энциклопедия (страница отсутствует)">Народы России: Энциклопедия</a> / Гл. ред. <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%B2,_%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Тишков, Валерий Александрович">В. А. Тишков</a>. — <abbr title="Москва">М.</abbr>: <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F_(%D0%B8%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE)" title="Большая российская энциклопедия (издательство)">Большая Российская энциклопедия</a>, 1994. — С. 270—307. — 479 с. — <span class="nowrap">50 000 экз.</span> — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/5852700827" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-85270-082-7</a>.</span></li></ul> <dl><dt>Обобщающие работы</dt></dl> <ul><li><span class="citation" id="CITEREFАршин2023"><i><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r113275842"><span class="ts-comment-commentedText" title="Аршин Константин Валерьевич, кандидат философских наук, Институт философии Российской академии наук">Аршин К. В.</span></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://cyberleninka.ru/article/n/russkie-kak-gosudarstvoobrazuyuschiy-narod-ili-gosudarstvoobrazuyuschiy-narod-kak-russkie-otvet-na-statyu-v-a-achkasova-zachem">Русские как «государствообразующий народ» или «государствообразующий народ» как русские (ответ на статью В. А. Ачкасова «Зачем русским статус „государствообразующего народа?“»)</a> // Политическая экспертиза: ПОЛИТЭКС. — 2023. — <span class="nowrap">Т. 19</span>, <span class="nowrap">№ 2</span>. — <span class="nowrap">С. 333—348</span>. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B6%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B9%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%80" class="mw-redirect" title="Международный стандартный серийный номер">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/search?fq=x0:jrnl&q=n2:1818-4499">1818-4499</a>. — <a href="/wiki/Doi" class="mw-redirect" title="Doi">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.21638%2Fspbu23.2023.212">10.21638/spbu23.2023.212</a>.</span></li> <li><span class="citation" id="CITEREFАчкасов2022"><i><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r113275842"><span class="ts-comment-commentedText" title="Ачкасов Валерий Алексеевич, доктор политических наук, профессор, Санкт-Петербургский государственный университет">Ачкасов В. А.</span></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://cyberleninka.ru/article/n/zachem-russkim-status-gosudarstvoobrazuyuschego-naroda">Зачем русским статус «государствообразующего народа»?</a> // Политическая экспертиза: ПОЛИТЭКС. — 2022. — <span class="nowrap">Т. 18</span>, <span class="nowrap">№ 2</span>. — <span class="nowrap">С. 215—224</span>. — <a href="/wiki/Doi" class="mw-redirect" title="Doi">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.21638%2Fspbu23.2022.207">10.21638/spbu23.2022.207</a>.</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFЗеленин1991"><i><a href="/wiki/%D0%97%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD,_%D0%94%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Зеленин, Дмитрий Константинович">Зеленин Д. К.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.verigi.ru/?book=216">Восточнославянская этнография</a> = Zelenin D. K. Russische (Ostslawische) Volkskunde (Berlin; Leipzig, 1927) / пер. с нем. К. Д. Цивиной. — <abbr title="Москва">М.</abbr>: <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%83%D0%BA%D0%B0_(%D0%B8%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE)" title="Наука (издательство)">Наука</a> (<a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%BA%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D1%8B" class="mw-redirect" title="Главная редакция восточной литературы">ГРВЛ</a>), 1991. — 511 с. — (Этнографическая библиотека). — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/5020165000" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-02-016500-0</a>.</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFМиллер2000"><i><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D0%B5%D1%80,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87" title="Миллер, Алексей Ильич">Миллер А. И.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ukrhistory.narod.ru/texts/miller-pred3.htm#">«Украинский вопрос» в политике властей и русском общественном мнении (вторая половина XIX в.)</a>. — <abbr title="Санкт-Петербург">СПб.</abbr>: Алетейя, 2000. — 260 с. <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150515160744/http://www.ukrhistory.narod.ru/texts/miller-pred3.htm#">Архивировано</a> 15 мая 2015 года.</small></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFРабинович,_Маслова1964"><i><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87,_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Рабинович, Михаил Григорьевич">Рабинович М. Г.</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0,_%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%B8_%D0%A1%D0%B5%D0%BC%D1%91%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0" title="Маслова, Гали Семёновна">Маслова Г. С.</a> и др.</i> <span data-wikidata-qualifier-id="P248">Русские</span> // <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ethnology.ru/doc/narod/t1/graf/nrd-t1.htm?121">Народы Европейской части СССР. Этнографические очерки: в 2 т.</a> / Под ред. В. А. Александрова и др.; <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%82_%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B8_%D0%B8_%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B8_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8_%D0%9D._%D0%9D._%D0%9C%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D1%83%D1%85%D0%BE-%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D0%90%D0%9D" title="Институт этнологии и антропологии имени Н. Н. Миклухо-Маклая РАН">Институт этнографии АН СССР</a>. — <abbr title="Москва">М.</abbr>: <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%83%D0%BA%D0%B0_(%D0%B8%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE)" title="Наука (издательство)">Наука</a>, 1964. — Т. І. — С. 119—571. — 984 с. — (Народы мира).</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFАлександров,_Власова,_Полищук1997"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.booksite.ru/fulltext/rus/sian/index.htm">Русские</a> / Отв. ред. В. А. Александров, <a href="/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B0%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B0,_%D0%98%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B0_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0" title="Власова, Ирина Владимировна">И. В. Власова</a>, Н. С. Полищук; <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%82_%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B8_%D0%B8_%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B8_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8_%D0%9D._%D0%9D._%D0%9C%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D1%83%D1%85%D0%BE-%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D0%90%D0%9D" title="Институт этнологии и антропологии имени Н. Н. Миклухо-Маклая РАН">Институт этнологии и антропологии имени Н. Н. Миклухо-Маклая РАН</a>. — <abbr title="Москва">М.</abbr>: <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%83%D0%BA%D0%B0_(%D0%B8%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE)" title="Наука (издательство)">Наука</a>, 1997. — 828 с. — (Народы и культуры, 1). — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/5020103209" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-02-010320-9</a>.</span> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.valerytishkov.ru/engine/documents/document1860.pdf">pdf</a></li> <li>Русские: Ист.-этногр. атлас: Земледелие. Крестьянское жилище. Крестьянская одежда (середина XIX — начало XX века). — М.: Наука, 1967. — 360 с.: ил.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFЖуравский,_Казьмина,_Тишков2011"><span data-wikidata-qualifier-id="P248">Русские</span> // Народы России: Атлас культур и религий / М-во регионал. развития РФ, РАН; отв. ред.: <a href="/wiki/%D0%96%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Журавский, Александр Владимирович">А. В. Журавский</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D1%8C%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B0,_%D0%9E%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B0" title="Казьмина, Ольга Евгеньевна">О. Е. Казьмина</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%B2,_%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Тишков, Валерий Александрович">В. А. Тишков</a>. — 3-е изд., испр. и доп. — <abbr title="Москва">М.</abbr>: Феория, 2011. — 319 с. — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/9785917960289" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-91796-028-9</a>.</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFЭтноатлас_Красноярского_края2008"><span data-wikidata-qualifier-id="P248"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.krskstate.ru/80/narod/etnoatlas/0/etno_id/5">Русские</a></span> // <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.krskstate.ru/80/narod/etnoatlas">Этноатлас Красноярского края</a> / Совет администрации Красноярского края. Управление общественных связей; гл. ред. <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B2,_%D0%A0%D0%B0%D1%88%D0%B8%D1%82_%D0%93%D0%B8%D0%B7%D0%B7%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рафиков, Рашит Гиззатович (страница отсутствует)">Р. Г. Рафиков</a>; редкол.: <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B8%D0%B2%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B2,_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Кривоногов, Виктор Павлович">В. П. Кривоногов</a>, Р. Д. Цокаев. — 2-е изд., перераб. и доп. — Красноярск: Платина, 2008. — 224 с. — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/9785986240923" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-98624-092-3</a>.</span><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141129041312/http://www.krskstate.ru/80/narod/etnoatlas">Архивная копия</a> от 29 ноября 2014 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li></ul> <dl><dt>Генетические исследования</dt></dl> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFБалановская,_Балановский2007"><i>Балановская Е. В., <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%9E%D0%BB%D0%B5%D0%B3_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Балановский, Олег Павлович">Балановский О. П.</a></i> Русский генофонд на Русской равнине. — <abbr title="Москва">М.</abbr>: Луч, 2007. — 416 с. — <span class="nowrap">5000 экз.</span> — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/9785871402672" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-87140-267-2</a>.</span></li> <li><span class="citation" id="CITEREFБалановская_и_др.2011"><i>Балановская Е. В., Пежемский Д. В., Романов А. Г., Баранова Е. Е., Ромашкина М. В., Агджоян А. Т., Балаганский А. Г., Евсеева И. В., Виллемс Р., <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%9E%D0%BB%D0%B5%D0%B3_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Балановский, Олег Павлович">Балановский О. П.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://istina.msu.ru/publications/article/1489232/">Генофонд Русского Севера: Славяне? Финны? Палеоевропейцы?</a> // <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%9C%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%B0" title="Вестник Московского университета">Вестник Московского университета</a>. Сер. Антропология. — 2011. — <span class="nowrap">№ 3</span>. — <span class="nowrap">С. 27—58</span>.</span></li> <li><span class="citation" id="CITEREFБалановский2012"><i><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%9E%D0%BB%D0%B5%D0%B3_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Балановский, Олег Павлович">Балановский О. П.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.med-gen.ru/ar/ar_Balanovsky.pdf">Изменчивость генофонда в пространстве и времени: синтез данных о геногеографии митохондриальной ДНК и Y-хромосомы</a> : Автореф. дисс. д. б. н.. — М. (<a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F_%D0%BC%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D0%BD%D0%B0%D1%83%D0%BA" title="Российская академия медицинских наук">РАМН</a>), 2012. — 45 с.</span></li> <li><span class="citation" id="CITEREFХромова2006"><i>Хромова Н. А.</i> Полиморфизм системы HLA у представителей разных славянских этнических групп (русской, белорусской и украинской) : Автореф. дисс.. — <abbr title="Москва">М.</abbr>, 2006.</span></li></ul> <dl><dt>Исследования этногенеза</dt></dl> <ul><li><span class="citation"><i><a href="/wiki/%D0%90%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B2,_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Азбелев, Сергей Николаевич">Азбелев С. Н.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.drevnyaya.ru/vyp/2018_1/part_14.pdf">Что угрожало русскому народу в 1380 г.</a> // <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%8C._%D0%92%D0%BE%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%8B_%D0%BC%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B8" title="Древняя Русь. Вопросы медиевистики">Древняя Русь. Вопросы медиевистики</a>. — 2018. — <span class="nowrap">№ 1(71)</span>. — <span class="nowrap">С. 151—155</span>.</span></li> <li><i>Брайчевский М.</i> Происхождение Руси. — К., 1968.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFБунак1965"><i><a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%BD%D0%B0%D0%BA,_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80_%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Бунак, Виктор Валерианович">Бунак В. В.</a></i> Происхождение и этническая история русского народа по антропологическим данным. — <abbr title="Москва">М.</abbr>: <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%83%D0%BA%D0%B0_(%D0%B8%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE)" title="Наука (издательство)">Наука</a>, 1965. — (АН СССР. Труды института этнографии им. Н. Н. Миклухо-Маклая, т. 88 (новая серия)).</span></li> <li>Вопросы формирования русской народности и нации. — М.—Л., 1958.</li> <li><i><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%BE%D0%B9%D1%81,_%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81_%D0%95%D1%84%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Гройс, Борис Ефимович">Гройс Б.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ec-dejavu.ru/g/Groys_Russian_Identity.html">Поиск русской национальной идентичности</a> // <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%8B_%D1%84%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D1%81%D0%BE%D1%84%D0%B8%D0%B8" title="Вопросы философии">Вопросы философии</a>. — 1992. — № 9. — С. 52—60.</li> <li><i><a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BD,_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C%D1%8F%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Державин, Николай Севастьянович">Державин Н.</a></i> Происхождение русского народа. — М., 1944.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFДерябин2002"><i>Дерябин В. Е.</i> <span data-wikidata-qualifier-id="P248">Современные восточнославянские народы</span> // Восточные славяне. Антропология и этническая история / под ред. <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B0,_%D0%A2%D0%B0%D1%82%D1%8C%D1%8F%D0%BD%D0%B0_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0_(%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3)" title="Алексеева, Татьяна Ивановна (антрополог)">Т. И. Алексеевой</a>. — 2-е изд., доп. — <abbr title="Москва">М.</abbr>: Научный мир, 2002. — С. 30—59. — 342 с. — <span class="nowrap">1000 экз.</span> — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/5891761645" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-89176-164-5</a>.</span></li> <li><i><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B2_%D0%9D._%D0%98." class="mw-redirect" title="Костомаров Н. И.">Костомаров Н. И.</a></i> Две русские народности // Основа. — СПб., 1861. — Март.</li> <li><i>Куренной П.</i> Советские концепции происхождения великорусской народности и «русской» нации // Научные записки УВУ. — Ч. 7. — Мюнхен, 1963.</li> <li><i>Лескинен М. В.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://inslav.ru/sites/default/files/editions/2016%20leskinen%20mv%20velikorossvelikorus%20iz%20istorii%20konstruirovaniia.pdf">Великоросс / великорус. Из истории конструирования этничности. Век XIX</a>. — М.: <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B8%D0%BA_(%D0%B8%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE)" title="Индрик (издательство)">Индрик</a>, 2016. — 680 с.</li> <li><i>Ляпунов Б.</i> Древнейшие взаимные связи языков русского и украинского и некоторые выводы о времени их возникновения как отдельных лингвистических групп. В сб. Русская историческая лексикология. — М., 1968.</li> <li><i><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BD,_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Мавродин, Владимир Васильевич">Мавродин В.</a></i> Образование единого русского государства. — Л.: Издательство ЛГУ, 1951.</li> <li>Происхождение и этническая история русского народа по антропологическим данным / Под ред. <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%BD%D0%B0%D0%BA,_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80_%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Бунак, Виктор Валерианович">В. Бунака</a>. — М., 1965.</li> <li><i>Погосян Е.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ec-dejavu.ru/r/Russia1730-1780.html">Русь и Россия в исторических сочинениях 1730—1780-х годов</a> // Россия / Russia. Вып. 3 (11): Культурные практики в идеологической перспективе. — М.: ОГИ, 1999. — С. 7—19.</li> <li><i><a href="/wiki/%D0%A0%D1%8B%D0%B1%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B4_%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Рыбаковский, Леонид Леонидович">Рыбаковский Л. Л.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070524162648/http://www.i-u.ru/biblio/archive/ribakovskiy%5Frussians/">Русские: этническая гомогенность?</a>  <small class="ref-info">(недоступная ссылка с 25-05-2013 [4286 дней] — <a rel="nofollow" class="external text" href="//web.archive.org/web/*/http://www.i-u.ru/biblio/archive/ribakovskiy_russians/"><i>история</i></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="//web.archive.org/web/20100728/http://www.i-u.ru/biblio/archive/ribakovskiy_russians/"><i>копия</i></a>)</small> — Институт социально-политических исследований РАН, 1998.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFСанкина2000"><i>Санкина С. Л.</i> Этническая история средневекового населения Новгородской земли. — <abbr title="Санкт-Петербург">СПб.</abbr>, 2000. — 110 с. — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/5860072104" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-86007-210-4</a>.</span></li> <li><i>Филин Ф.</i> Происхождение русского, украинского и белорусского языков. — Л.: Наука, 1972.</li> <li><i><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2,_%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BB%D0%BB_%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Чистов, Кирилл Васильевич">Чистов К. В.</a></i>. Русские // Народы мира: Историко-этнографическая справка — М., 1988. — С. 381—389.</li> <li><i><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D1%85%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2_%D0%90._%D0%90." class="mw-redirect" title="Шахматов А. А.">Шахматов А. А.</a></i> К вопросу об образовании русских наречий и русских народностей // Журнал Министерства Народного Просвещения. — 1899. — Апрель.</li></ul> <dl><dt>Другие</dt></dl> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFАгеева1990"><i><a href="/wiki/%D0%90%D0%B3%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B0,_%D0%A0%D1%83%D1%84%D1%8C_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0" title="Агеева, Руфь Александровна">Агеева Р. А.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/krcun001_gmail_20170328">Страны и народы : происхождение названий</a> / Отв. ред. <a href="/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%B7%D0%B0%D0%B5%D0%B2,_%D0%AD%D0%B4%D1%83%D0%B0%D1%80%D0%B4_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Мурзаев, Эдуард Макарович">Э. М. Мурзаев</a>; <a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D1%83%D0%BA_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" title="Академия наук СССР">АН СССР</a>. — <abbr title="Москва">М.</abbr>: <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%83%D0%BA%D0%B0_(%D0%B8%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE)" title="Наука (издательство)">Наука</a>, 1990.</span></li> <li><span class="citation" id="CITEREFАлексеев,_Плотникова2015"><i><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%B5%D0%B2,_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87_(%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%BA)" title="Алексеев, Сергей Викторович (историк)">Алексеев С. В.</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%BE%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B0,_%D0%9E%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B0_%D0%90%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B0" title="Плотникова, Ольга Анатольевна">Плотникова О. А.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://cyberleninka.ru/article/n/mify-i-falsifikatsii-v-rossiyskoy-istorii">Мифы и фальсификации в российской истории</a> // <a href="/wiki/%D0%97%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5._%D0%9F%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5._%D0%A3%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Знание. Понимание. Умение">Знание. Понимание. Умение</a>. — 2015. — <span class="nowrap">№ 1</span>. — <span class="nowrap">С. 162—171</span>.</span></li> <li><i>Васильев А. Д.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://elibrary.ru/item.asp?id=11696895">Игры в слова: россияне вместо русских</a> // Политическая лингвистика, № 25, 2008. — С. 35—43.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFДобровольский2014"><i><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r113275842"><span class="ts-comment-commentedText" title="Добровольский Дмитрий Анатольевич, кандидат исторических наук, Российский государственный гуманитарный университет">Добровольский Д. А.</span></i> <span data-wikidata-qualifier-id="P248"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ponjatija.ru/node/14804">Национальная история</a></span> // Теория и методология исторической науки. Терминологический словарь / Отв. ред. <a href="/wiki/%D0%A7%D1%83%D0%B1%D0%B0%D1%80%D1%8C%D1%8F%D0%BD,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%9E%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Чубарьян, Александр Оганович">А. О. Чубарьян</a> ; <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%82_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BE%D0%B1%D1%89%D0%B5%D0%B9_%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B8_%D0%A0%D0%90%D0%9D" title="Институт всеобщей истории РАН">Институт всеобщей истории РАН</a>. — <abbr title="Москва">М.</abbr>: Аквилон, 2014. — С. 325. — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/9785906578037" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-906578-03-7</a>.</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i><a href="/wiki/%D0%96%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%B2%D0%B8%D1%81,_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87" title="Жельвис, Владимир Ильич">Жельвис В. И.</a></i> Эти странные русские. — <abbr title="Москва">М.</abbr>: Эгмонт Россия Лтд, 2002. — 96 с. — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/5850446486" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-85044-648-6</a>.</span></li> <li><i>Иванов-Мариин С.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.russdom.ru/node/3501">Русские в современной России</a> (о социологическом исследовании социального положения и роли русских в России) // Журнал «<a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%94%D0%BE%D0%BC_(%D0%B6%D1%83%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%BB)" class="mw-redirect" title="Русский Дом (журнал)">Русский Дом</a>». — 2010. — № 12.</li> <li><span class="citation" id="CITEREFКупченко2008"><i><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r113275842"><span class="ts-comment-commentedText" title="Купченко Виктория Евгеньевна, кандидат психологических наук, доцент кафедры общей и социальной психологии Омского государственного университета им. Ф. М. Достоевского.">Купченко В. Е.</span></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://cyberleninka.ru/article/n/znachenie-natsionalnyh-simvolov-kak-faktor-vospriyatiya-politicheskogo-lidera-russkoy-etnicheskoy-gruppoy">Значение национальных символов как фактор восприятия политического лидера русской этнической группой</a> // Вестник Омского университета. Серия «Психология». — 2008. — <span class="nowrap">№ 1</span>. — <span class="nowrap">С. 66—75</span>.</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%83%D1%80%D0%B5%D0%BD,_%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0-%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Лаурен, Анна-Лена">Лаурен А.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.e-reading.co.uk/book.php?book=1012880">У них что-то с головой, у этих русских</a> = De är inte kloka de där ryssarna. — Москва: Флюид / FreeFly, Флюид-Урал, 2010. — 192 с. — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/9785983582743" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-98358-274-3</a>.</span></li> <li><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kommersant.ru/doc/611986">Лицо русской национальности</a> // <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%8A-%D0%92%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Коммерсантъ-Власть">Коммерсантъ-Власть</a> : Журнал. — 2005-09-26. — <span class="nowrap">Вып. 641</span>, <span class="nowrap">№ 38</span>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.peeep.us/4dfbbe0f">Архивировано</a> 24 мая 2013 года.</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFМихайлова1998"><i>Михайлова Н. Г.</i> <span data-wikidata-qualifier-id="P248">Народная культура</span> // Культурология. XX век. Энциклопедия. В 2-х томах. — <abbr title="Санкт-Петербург">СПб.</abbr>, 1998. — 894 с.</span></li> <li>Народы России: живописный альбом. — СПб.: тип. Тов-ва «Общественная Польза». — 3 дек. 1877. — ст. 2.</li> <li><span class="citation" id="CITEREFПаин2016"><i><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B8%D0%BD,_%D0%AD%D0%BC%D0%B8%D0%BB%D1%8C_%D0%90%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Паин, Эмиль Абрамович">Паин Э. А.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://cyberleninka.ru/article/n/sovremennyy-russkiy-natsionalizm-dinamika-politicheskoy-roli-i-soderzhaniya">Современный русский национализм: динамика политической роли и содержания</a> // Вестник общественного мнения. Данные. Анализ. Дискуссии. — 2016. — <span class="nowrap">№ 1—2 (122)</span>. — <span class="nowrap">С. 126—139</span>. — <a href="/wiki/Doi" class="mw-redirect" title="Doi">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.24411%2F2070-5107-2016-00010">10.24411/2070-5107-2016-00010</a>.</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFПетров2013"><i><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2,_%D0%AE%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87_(%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%BA)" title="Петров, Юрий Александрович (историк)">Петров Ю. А.</a></i> <span data-wikidata-qualifier-id="P248">Предисловие</span> // <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ebookiriran.ru/userfiles/file/Konf_1150_2013.pdf">Российская государственность: опыт 1150-летней истории: Материалы Международной научной конференции (Москва, 4—5 декабря 2012 г.)</a> / отв. ред.: <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2,_%D0%AE%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87_(%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%BA)" title="Петров, Юрий Александрович (историк)">Ю. А. Петров</a>. — <abbr title="Москва">М.</abbr>: <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%82_%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B8_%D0%A0%D0%90%D0%9D" title="Институт российской истории РАН">Институт российской истории РАН</a>; <a href="/wiki/%D0%A0%D0%90%D0%9D%D0%A5%D0%B8%D0%93%D0%A1" class="mw-redirect" title="РАНХиГС">РАНХиГС</a>, 2013. — С. 6—8. — 591, [1] с. — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/9785805502553" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-8055-0255-3</a>. <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211121205116/http://ebookiriran.ru/userfiles/file/Konf_1150_2013.pdf">Архивировано</a> 21 ноября 2021 года.</small></span></li> <li><i>Резниченко С.</i> Русские и русскость. — Москва: Традиция, 2015. — 223 с.</li> <li><span class="citation" id="CITEREFРябова2016"><i>Рябова М. С.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://cyberleninka.ru/article/n/protsess-priznaniya-russkoy-etnicheskoy-gruppy-kak-odnogo-iz-natsionalnyh-menshinstv-kitaya">Процесс признания русской этнической группы как одного из национальных меньшинств Китая</a> // <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B3%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82" title="Томский государственный университет">Вестн. Том. гос. ун-та</a>. — 2016. — <span class="nowrap">№ 406</span>. — <span class="nowrap">С. 136—140</span>.</span></li> <li><span class="citation" id="CITEREFСавельева,_Полетаев2006"><i><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B0,_%D0%98%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0" title="Савельева, Ирина Максимовна">Савельева И. М.</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%B5%D0%B2,_%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%B9_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Полетаев, Андрей Владимирович">Полетаев А. В.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://cyberleninka.ru/article/n/natsionalnaya-istoriya-i-natsionalizm">Национальная история и национализм</a> // Вестник Российского университета дружбы народов. Серия: История России. — 2006. — <span class="nowrap">№ 2 (6)</span>. — <span class="nowrap">С. 18—30</span>.</span></li> <li><i>Сергеева А. В.</i> Русские: стереотипы поведения, традиции, ментальность. — М.: Флинта; Наука, 2006. — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/5893496264" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-89349-626-4</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/5020330035" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-02-033003-5</a>.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFТишков2013"><i><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%B2,_%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Тишков, Валерий Александрович">Тишков В. А.</a></i> Российский народ. История и смысл национального самосознания. — <abbr title="Москва">М.</abbr>, 2013.</span></li> <li><span class="citation" id="CITEREFШнирельман2011"><i><a href="/wiki/%D0%A8%D0%BD%D0%B8%D1%80%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BC%D0%B0%D0%BD,_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Шнирельман, Виктор Александрович">Шнирельман В. А.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://cyberleninka.ru/article/n/voprosy-natsionalizma-zhurnal-m-2010-1">«Вопросы национализма»: журнал. — М. , 2010. — № 1. Обзор выпуска</a> // Политическая наука. — 2011. — <span class="nowrap">№ 1</span>. — <span class="nowrap">С. 243—255</span>.</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFШнирельман2012"><i><a href="/wiki/%D0%A8%D0%BD%D0%B8%D1%80%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BC%D0%B0%D0%BD,_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Шнирельман, Виктор Александрович">Шнирельман В. А.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=9bdgBwAAQBAJ&printsec=frontcover&dq=isbn:5457733122&hl=ru&sa=X&ved=0ahUKEwj0tZzr4KjgAhWKMI8KHRhXBD4Q6AEIKTAA#v=onepage&q&f=false">Русское родноверие : неоязычество и национализм в современной России</a>. — <abbr title="Москва">М.</abbr>: <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D0%B1%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B8%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%82_%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B0_%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D1%8F" title="Библейско-богословский институт святого апостола Андрея">Библейско-богословский институт святого апостола Андрея</a>, 2012. — xiv + 302 с. — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/9785896472919" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-89647-291-9</a>.</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFШнирельман2015"><i><a href="/wiki/%D0%A8%D0%BD%D0%B8%D1%80%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BC%D0%B0%D0%BD,_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Шнирельман, Виктор Александрович">Шнирельман В. А.</a></i> Арийский миф в современном мире / <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D1%83%D0%BA" title="Российская академия наук">Российская академия наук</a>, <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%82_%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B8_%D0%B8_%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B8_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8_%D0%9D._%D0%9D._%D0%9C%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D1%83%D1%85%D0%BE-%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D0%90%D0%9D" title="Институт этнологии и антропологии имени Н. Н. Миклухо-Маклая РАН">Институт этнологии и антропологии имени Н. Н. Миклухо-Маклая</a>. — <abbr title="Москва">М.</abbr>: <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B5_%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B7%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_(%D0%B8%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE)" title="Новое литературное обозрение (издательство)">Новое литературное обозрение</a>, 2015. — (Библиотека журнала «<a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B7%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%81_(%D0%B6%D1%83%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%BB)" title="Неприкосновенный запас (журнал)">Неприкосновенный запас</a>»). — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/9785444802793" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-4448-0279-3</a>.</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFЯнин2004"><i><a href="/wiki/%D0%AF%D0%BD%D0%B8%D0%BD,_%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%9B%D0%B0%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Янин, Валентин Лаврентьевич">Янин В. Л.</a></i> Средневековый Новгород. — <abbr title="Москва">М.</abbr>: Наука, 2004. — 416 с. — <span class="nowrap">1000 экз.</span> — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/5020098426" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-02-009842-6</a>.</span></li></ul> <dl><dt>На других языках</dt></dl> <ul><li><i>Чубатий М.</i> Княжа Русь-Україна та виникнення трьох східньо-слов’янських націй. Записки наукового товариства ім. Т. Шевченка. <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на украинском языке">(укр.)</small> — Т. 178. — Нью-Йорк—Париж, 1964.</li> <li><span class="citation" id="CITEREFBalanovsky_et_al.2008"><i><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%9E%D0%BB%D0%B5%D0%B3_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Балановский, Олег Павлович">Balanovsky O.</a>, Rootsi S., Pshenichnov A., Kivisild T., Churnosov M., Evseeva I., Pocheshkhova E., Boldyreva M., Yankovsky N., Balanovska E., Villems R.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2253976/">Two Sources of the Russian Patrilineal Heritage in Their Eurasian Context</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на английском языке">(англ.)</small> // American Journal of Human Genetics. — 2008. — Vol. 82, <span class="nowrap">no. 1</span>. — P. 236—250.</span></li> <li><span class="citation" id="CITEREFMalyarchuk_et_al.2004"><i>Malyarchuk B., Derenko M., Grzybovsky T., Lunkina A., Charny J., Rychkov S., Morozova I., Denisova G., Miscicka-Sliwka D.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://muse.jhu.edu/journals/human_biology/v076/76.6malyarchuk.pdf">Differentiation of Mitochondrial DNA and Y Chromosomes in Russian Populations</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на английском языке">(англ.)</small> // Human Biology. — <a href="/wiki/Detroit" class="mw-redirect" title="Detroit">Detroit</a>: Wayne State University Press, 2004. — December (vol. 76, <span class="nowrap">no. 6</span>). — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B6%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B9%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%80" class="mw-redirect" title="Международный стандартный серийный номер">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/search?fq=x0:jrnl&q=n2:1534-6617">1534-6617</a>. — <a href="/wiki/Doi" class="mw-redirect" title="Doi">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1353%2Fhub.2005.0021">10.1353/hub.2005.0021</a>.</span></li> <li><span class="citation" id="CITEREFVerbenko_et_al.2005"><i>Verbenko D. A., Knjazev A. N., Mikulich A. I., Khusnutdinova E. K., Bebyakova N. A., Limborska S. A.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16103681/">Variability of the 3’ApoB Minisatellite Locus in Eastern Slavonic Populations</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на английском языке">(англ.)</small> // Human Heredity. — 2005. — Vol. 60, <span class="nowrap">no. 1</span>. — P. 10—18. — <a href="/wiki/Doi" class="mw-redirect" title="Doi">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1159%2F000087338">10.1159/000087338</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120120054800/http://www.online.karger.com/ProdukteDB/produkte.asp?Aktion=ShowPDF&ArtikelNr=87338&Ausgabe=231260&ProduktNr=224250&filename=87338.pdf">Архивировано</a> 20 января 2012 года.</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREF俄罗斯族简史_[Краткая_история_русских_в_Китае]2008">俄罗斯族简史 [Краткая история русских в Китае] <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на китайском языке">(кит.)</small>. — <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D0%BA%D0%B8%D0%BD" title="Пекин">Beijing</a>: <span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Publishing House of Minority Nationalities"><a href="/w/index.php?title=Publishing_House_of_Minority_Nationalities&action=edit&redlink=1" class="new" title="Publishing House of Minority Nationalities (страница отсутствует)">Publishing House of Minority Nationalities</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Publishing_House_of_Minority_Nationalities" class="extiw" title="en:Publishing House of Minority Nationalities"><span title="Publishing House of Minority Nationalities — версия статьи «Publishing House of Minority Nationalities» на английском языке">[англ.]</span></a></sup>, 2008. — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/9787105086887" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-7-105-08688-7</a>.</span></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ссылки"><span id=".D0.A1.D1.81.D1.8B.D0.BB.D0.BA.D0.B8"></span>Ссылки</h2></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r141520016">.mw-parser-output .ts-Родственный_проект{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);font-size:90%;margin:0 0 1em;padding:.4em;max-width:19em;width:19em;line-height:1.5}.mw-parser-output .ts-Родственный_проект th,.mw-parser-output .ts-Родственный_проект td{padding:.2em 0;vertical-align:middle}.mw-parser-output .ts-Родственный_проект th+td{padding-left:.4em}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ts-Родственный_проект{clear:right;float:right;width:19em;margin-left:1em}}</style> <table role="presentation" class="metadata plainlinks ts-Родственный_проект noprint ruwikiWikimediaNavigation"> <tbody><tr> <th style="width:10%;"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Notification-icon-Wiktionary-logo.svg/24px-Notification-icon-Wiktionary-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Notification-icon-Wiktionary-logo.svg/36px-Notification-icon-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Notification-icon-Wiktionary-logo.svg/48px-Notification-icon-Wiktionary-logo.svg.png 2x" data-file-width="30" data-file-height="30" /></span></span> </th> <td>В <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8C" title="Викисловарь">Викисловаре</a> есть статья «<span class="wikidict-ref"><b><a href="https://ru.wiktionary.org/wiki/%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9" class="extiw" title="wikt:русский">русский</a></b></span>» </td></tr></tbody></table> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r137903846">.mw-parser-output .ts-Родственные_проекты{clear:right;float:right;width:19em;box-sizing:border-box;margin:0 0 .5em 1em;padding:.4em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);font-size:90%}.mw-parser-output .ts-Родственные_проекты-header{margin-bottom:.2em;padding:.2em .6em;font-size:110%}.mw-parser-output .ts-Родственные_проекты-item{display:flex;padding:.2em .6em}.mw-parser-output .ts-Родственные_проекты-image{min-width:24px;display:inline-block;margin-right:.4em;flex:none;vertical-align:top;text-align:center}.mw-parser-output .ts-Родственные_проекты-image img{vertical-align:middle}.mw-parser-output .ts-Родственные_проекты-label{align-self:center}@media(max-width:719px){.mw-parser-output .ts-Родственные_проекты{clear:none;float:none;width:auto;margin-left:0;margin-right:0}}</style><div class="ts-Родственные_проекты ruwikiWikimediaNavigation metadata plainlinks plainlist noprint" role="navigation" aria-labelledby="В_родственных_проектах"><div class="ts-Родственные_проекты-header" id="В_родственных_проектах"><b>В родственных проектах</b></div><ul><li class="ts-Родственные_проекты-item"><span class="ts-Родственные_проекты-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Notification-icon-Wikiquote.svg/24px-Notification-icon-Wikiquote.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Notification-icon-Wikiquote.svg/36px-Notification-icon-Wikiquote.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Notification-icon-Wikiquote.svg/48px-Notification-icon-Wikiquote.svg.png 2x" data-file-width="30" data-file-height="30" /></span></span></span><span class="ts-Родственные_проекты-label wikiquote-ref"><a href="https://ru.wikiquote.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5" class="extiw" title="q:Русские">Цитаты в Викицитатнике</a></span></li><li class="ts-Родственные_проекты-item"><span class="ts-Родственные_проекты-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/24px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/36px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/48px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="30" data-file-height="30" /></span></span></span><span class="ts-Родственные_проекты-label commons-ref"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Russians" class="extiw" title="commons:Category:Russians">Медиафайлы на Викискладе</a></span></li></ul></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110720231349/http://www.sati.archaeology.nsc.ru/museum/prj7/href.php?art=e&e=171">Основные этнотерриториальные группы</a> // Музейный портал «История и культура народов Сибири и Дальнего Востока»</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hrono.ru/etnosy/rossia/rusgeogr.php">Русские: Историко-этнографические группы</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://russian.china.org.cn/russian/32444.htm">Русские в Китае</a> // <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B8%D0%BD%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B8%D0%BD%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%82-%D1%86%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%80" title="Китайский информационный интернет-центр">Китайский информационный интернет-центр</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/hi/russian/in_depth/2007/fsu_russians/default.stm">Русские в бывшем СССР.</a> Проект <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B1%D0%B0_%D0%91%D0%B8-%D0%B1%D0%B8-%D1%81%D0%B8" title="Русская служба Би-би-си">Русской службы Би-би-си</a>: «Свои среди чужих» (видеоинтервью), 2007.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ruskline.ru/news_rl/2011/02/10/russkie_ot_naroda_v_sebe_k_narodu_dlya_sebya/">Русские: от народа в себе, к народу «для себя»</a> // Русская народная линия, 10.02.2011.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://newsru.com/russia/28sep2005/russians.html">Учёные завершили масштабное исследование генофонда русского народа</a> // <a href="/wiki/NEWSru.com" class="mw-redirect" title="NEWSru.com">NEWSru.com</a>, 28.09.2005.</li> <li><i><a href="/wiki/%D0%A3%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%BD%D0%BE%D0%B2,_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Ульянов, Николай Иванович">Ульянов Н. И.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.angelfire.com/nt/oboguev/images/niurus.htm">Русское и великорусское</a>.</li></ul> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Ссылки_на_внешние_ресурсы" data-name="External links" style="padding-top:1px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="colgroup" class="navbox-title" colspan="2" style="display:none"><span class="navbox-gear" style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span class="noprint skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:External_links" title="Перейти к шаблону «External links»"><img alt="Перейти к шаблону «External links»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Ссылки_на_внешние_ресурсы" style="font-size:114%;margin:0 5em">Ссылки на внешние ресурсы</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><div style="padding: 0 35px 0 0; width: 100%;"><div class="skin-invert-image" style="float: left;"><span class="noprint skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%92%D0%BD%D0%B5%D1%88%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D1%81%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B8" title="Перейти к шаблону «Внешние ссылки»"><img alt="Перейти к шаблону «Внешние ссылки»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q49542#identifiers" title="Перейти к элементу Викиданных"><img alt="Перейти к элементу Викиданных" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/14px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/21px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/28px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div>  Словари и энциклопедии</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bashenc.online/ru/articles/79168/">Башкирская</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.zgbk.com/ecph/words?SiteID=1&ID=184852">Большая китайская</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://snl.no/russere">Большая норвежская</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bigenc.ru/c/russkie-5c4935">Большая российская (научно-образовательный портал)</a></li> <li><a href="https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%A1%D0%AD1/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D1%8B" class="extiw" title="s:БСЭ1/Великоруссы">Большая советская (1 изд.)</a></li> <li><a href="https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D1%8B" class="extiw" title="s:ЭСБЕ/Великоруссы">Брокгауза и Ефрона</a></li> <li><a href="https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%9C%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B" class="extiw" title="s:МЭСБЕ/Великорусы">Малый Брокгауза и Ефрона</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=53749">Хорватская</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/Russian-people">Britannica (онлайн)</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">В библиографических каталогах</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4051034-7">4051034-7</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0_%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8F" title="Национальная библиотека Израиля">J9U</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/en/authorities/987007548648305171">987007548648305171</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%80_%D0%91%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B8_%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B0" title="Контрольный номер Библиотеки Конгресса">LCCN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh85116025">sh85116025</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0_(%D0%AF%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F)" title="Национальная парламентская библиотека (Япония)">NDL</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00569761">00569761</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0_%D0%A7%D0%B5%D1%88%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8" title="Национальная библиотека Чешской Республики">NKC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph118055&CON_LNG=ENG">ph118055</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph1019578&CON_LNG=ENG">ph1019578</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Русские" data-name="Русские"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="colgroup" class="navbox-title" colspan="2"><span class="navbox-gear" style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span class="noprint skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5" title="Перейти к шаблону «Русские»"><img alt="Перейти к шаблону «Русские»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Русские" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a class="mw-selflink selflink">Русские</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%84%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D1%80" title="Русский фольклор">Фольклор</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D1%8B%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D1%8B" class="mw-redirect" title="Былины">Былины</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B8%D1%84%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Русская мифология">Мифология</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BA%D0%B0" title="Русская народная сказка">Народная сказка</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Русская народная музыка">Народная музыка</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B5%D1%81%D0%BD%D1%8F" title="Русская народная песня">Народная песня</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%86" title="Русский народный танец">Народный танец</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8C_%D0%B2%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD" title="Народный календарь восточных славян">Народный календарь</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Русская культура">Культура</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Русский язык">Язык</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Русская история">История</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Русская литература">Литература</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BA%D0%B0" title="Русская литературная сказка">Сказки</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Русская музыка">Музыка</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8" title="Кинематограф России">Кинематограф</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Русская архитектура">Архитектура</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%84%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D1%81%D0%BE%D1%84%D0%B8%D1%8F" title="Русская философия">Философия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Русская графика">Графика</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B6%D0%B8%D0%B2%D0%BE%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C" title="Русская живопись">Живопись</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C" title="Русская иконопись">Иконопись</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BF%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Русская скульптура">Скульптура</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Быт и обряды</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D1%85%D0%BD%D1%8F" title="Русская кухня">Кухня</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BA%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8E%D0%BC" title="Русский национальный костюм">Костюм</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B6%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%89%D0%B5" title="Русское традиционное жилище">Жилище</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D1%8B" title="Русские народные промыслы">Промыслы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BF%D0%BE%D1%85%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D1%8B" class="mw-redirect" title="Русские похороны">Похороны</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%81%D0%B2%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8F%D0%B4%D1%8B" title="Русские свадебные обряды">Свадьба</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Религия</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Славянское язычество">Язычество</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8F%D0%B4%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Старообрядчество">Старообрядчество</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B5" title="Православие">Православие</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B0%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C" title="Русская униатская церковь">Униатство</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%AD%D0%BA%D1%83%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Экуменизм">Экуменизм</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B5%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Атеизм">Атеизм</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/%D0%98%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85" title="Идентичность русских">Идентичность</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8B" title="Русские национальные символы">Национальные символы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Триединый русский народ">Триединый русский народ</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81%D1%8B" title="Великороссы">Великороссы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81%D1%8B" title="Малороссы">Малороссы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B" title="Белорусы">Белорусы</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B%D0%B5" title="Русскоязычные">Русскоязычные</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Политика и философия</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8" title="История России">Государственность</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Киевская Русь">Киевская Русь</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BA%D0%BD%D1%8F%D0%B6%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Русские княжества">Русские княжества</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BB%D1%8C" class="mw-redirect" title="Собирание русских земель">Собирание русских земель</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B3%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Русское государство">Русское государство</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Российская империя">Российская империя</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="mw-redirect" title="СССР">СССР</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Российская Федерация">Российская Федерация</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_(%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0)" title="Русификация (политика)">Русификация</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B8" title="Русификация Беларуси">Беларуси</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B8" title="Русификация Польши">Польши</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%8B" title="Русификация Украины">Украины</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B8" title="Русификация Финляндии">Финляндии</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Дерусификация">Дерусификация</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D1%81%D0%BA%D1%80%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BC_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5" title="Дискриминация русских на постсоветском пространстве">Дискриминация на постсоветском пространстве</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%BE%D1%84%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="mw-redirect mw-disambig" title="Русофильство">Русофильство</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%BE%D1%84%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D1%8F" title="Русофобия">Русофобия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Русский национализм">Национализм</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Матушка Россия">Матушка Россия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D1%83%D1%88%D0%B0" title="Русская душа">Русская душа</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%8F" title="Русская идея">Русская идея</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BC%D0%B8%D1%80" title="Русский мир">Русский мир</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B5_%D1%81%D0%B4%D0%B0%D1%8E%D1%82%D1%81%D1%8F" title="Русские не сдаются">Русские не сдаются</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F_%D0%B4%D0%BB%D1%8F_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85" title="Россия для русских">Россия для русских</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Характеристики</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F_%D0%B8_%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85" title="Физическая антропология и генетика русских">Физическая антропология и генетика</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85" title="Численность русских">Численность</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B8%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Русская диаспора">Диаспора</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B8_%D1%81%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D1%8B_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85" title="Этнографические и субэтнические группы русских">Этнографические группы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%BC%D1%8B_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85" title="Этнонимы русских">Этнонимы</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Имена</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B8%D0%BC%D1%8F" title="Русское имя">Полное имя</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B8%D0%BC%D1%8F" title="Русское личное имя">Личное имя</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%84%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%B8" title="Русские фамилии">Фамилии</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BE%D0%B1%D1%89%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D1%84%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%B9" title="Список общерусских фамилий">Список общерусских фамилий</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Русский_язык" data-name="Русский язык"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="colgroup" class="navbox-title" colspan="2"><span class="navbox-gear" style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span class="noprint skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Перейти к шаблону «Русский язык»"><img alt="Перейти к шаблону «Русский язык»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Русский_язык" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Русский язык">Русский язык</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Правила</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82" title="Русский алфавит">Алфавит</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%84%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Орфография русского языка">Орфография</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B0_%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B5%D0%B9" title="Транслитерация русского алфавита латиницей">Транслитерация</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Русская латиница">Латинизация</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE" title="Алфавит Белинского">Белинский</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82_%D0%97%D0%B0%D1%81%D1%8F%D0%B4%D0%BA%D0%BE" title="Алфавит Засядко">Засядко</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0_%D0%AF%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D0%B0" title="Русская латиница Яковлева">Яковлев</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%83%D0%BD%D0%BA%D1%82%D1%83%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F#Система_русской_пунктуации" title="Пунктуация">Пунктуация</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%84%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Русская фонетика">Фонетика</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BC_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B5" title="Ударение в русском языке">Ударение</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B2%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82" title="Русский лингвистический алфавит">Транскрипция</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Словообразование">Словообразование</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Лексика русского языка">Лексика</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Грамматика">Грамматика</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%80%D1%84%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Морфология русского языка">Морфология</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B8%D1%81_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Синтаксис русского языка">Синтаксис</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8_%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%B8_%D0%B2_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BC_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B5" title="Части речи в русском языке">Части речи</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Особенности</th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%8B_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Диалекты русского языка">Диалекты</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B5" title="Контактные языки на русской основе">Контактные языки на русской основе</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%8B_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Региональные варианты русского языка">Региональные варианты</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%BA%D0%B0%D0%BA_%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B9" title="Русский язык как иностранный">Как иностранный</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%8F%D0%B7" title="Российский новояз">Российский новояз</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Использование</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B8%D0%BC%D1%8F" title="Русское имя">Личное имя</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Русская литература">Литература</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B2%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Лингвистическая русистика">Лингвистическая русистика</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%B5" title="Русский язык в мире">Использование в мире</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD,_%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%B8_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B9,_%D0%B3%D0%B4%D0%B5_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B2%D0%BB%D1%8F%D0%B5%D1%82%D1%81%D1%8F_%D0%BE%D1%84%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%BC_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%BE%D0%BC" title="Список стран, территорий и организаций, где русский является официальным языком">Использование в качестве официального языка</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%90%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B4%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Русский язык в Азербайджане">Азербайджан</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B8" title="Русский язык в Армении">Армения</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B8" title="Русский язык в Беларуси">Беларусь</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Русский язык в Болгарии">Болгария</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%B5#Русский_язык_в_Германии" title="Русский язык в мире">Германия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D0%B8" title="Русский язык в Грузии">Грузия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D0%B5" title="Русский язык в Израиле">Израиль</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B8" title="Русский язык в Индии">Индия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Русский язык в Казахстане">Казахстан</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B5" title="Русский язык в Канаде">Канада</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Русский язык в Кыргызстане">Кыргызстан</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%B5" title="Русский язык в Китае">Китай</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B2%D0%B8%D0%B8" title="Русский язык в Латвии">Латвия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B2%D0%B5" title="Русский язык в Литве">Литва</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B5" title="Русский язык в Молдове">Молдова</a> (<a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B5" title="Русский язык в Приднестровской Молдавской Республике">ПМР</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%B8" title="Русский язык в Монголии">Монголия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B5" title="Русский язык в Польше">Польша</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%A0%D1%83%D0%BC%D1%8B%D0%BD%D0%B8%D0%B8" title="Русский язык в Румынии">Румыния</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B8%D0%B8" title="Русский язык в Сербии">Сербия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%A1%D0%A8%D0%90" title="Русский язык в США">США</a> (<a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%90%D0%BB%D1%8F%D1%81%D0%BA%D0%B5" title="Русский язык на Аляске">Аляска</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%A2%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Русский язык в Таджикистане">Таджикистан</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%BA%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Русский язык в Туркменистане">Туркменистан</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%A3%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Русский язык в Узбекистане">Узбекистан</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B5" title="Русский язык на Украине">Украина</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B8" title="Русский язык в Финляндии">Финляндия</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2%D0%BE_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русский язык во Франции (страница отсутствует)">Франция</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%AD%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B8" title="Русский язык в Эстонии">Эстония</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B2_%D0%AF%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B8" title="Русский язык в Японии">Япония</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">История</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="История русского литературного языка">Литературного языка</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8" title="История русской письменности">Письменности</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B5_%D1%8E%D0%B6%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B2%D0%BB%D0%B8%D1%8F%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Второе южнославянское влияние">Второе южнославянское влияние</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%88%D1%80%D0%B8%D1%84%D1%82" title="Гражданский шрифт">Гражданский шрифт с 1708 года</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BE%D1%80%D1%84%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F" title="Русская дореформенная орфография">Орфография до 1918 года</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%BE%D1%80%D1%84%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D0%B8_1918_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Реформа русской орфографии 1918 года">Реформа русской орфографии 1918 года</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%84%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0_%D0%B4%D0%BE_1956_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Орфография русского языка до 1956 года">Орфография до 1956 года</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even hlist hlist-items-nowrap" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li class="mw-empty-elt"></li></ul> <div class="hlist" style="text-align:center; font-style:italic"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Категория:Русский язык">Категория</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB:%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Портал:Русский язык">Портал</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82:%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Проект:Русский язык">Проект</a></li></ul> </div> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Русская_диаспора" data-name="Русская диаспора"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="colgroup" class="navbox-title" colspan="2"><span class="navbox-gear" style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span class="noprint skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B8%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Перейти к шаблону «Русская диаспора»"><img alt="Перейти к шаблону «Русская диаспора»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Русская_диаспора" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B8%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Русская диаспора">Русская диаспора</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Восточная Европа</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B8" title="Русские в Беларуси">Беларусь</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B5" title="Русские в Молдове">Молдова</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B5" title="Русские на Украине">Украина</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%97%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B5" title="Русские в Закарпатье">Закарпатская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2%D0%BE_%D0%9B%D1%8C%D0%B2%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8" title="Русские во Львовской области">Львовская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8" title="Русские в Черновицкой области">Черновицкая</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Северная Европа</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%85_%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%82%D0%B8%D0%B8" title="Русские в странах Балтии">Страны Балтии</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%AD%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Эстонии">Эстония</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B2%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Латвии">Латвия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B2%D0%B5" title="Русские в Литве">Литва</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%94%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русские в Дании (страница отсутствует)">Дания</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русские в Исландии (страница отсутствует)">Исландия</a></li> <li><span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Russians in Norway"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9D%D0%BE%D1%80%D0%B2%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русские в Норвегии (страница отсутствует)">Норвегия</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Russians_in_Norway" class="extiw" title="en:Russians in Norway"><span title="Russians in Norway — версия статьи «Русские в Норвегии» на английском языке">[англ.]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Финляндии">Финляндия</a></li> <li><span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Russians in Sweden"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D1%86%D0%B8%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русские в Швеции (страница отсутствует)">Швеция</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Russians_in_Sweden" class="extiw" title="en:Russians in Sweden"><span title="Russians in Sweden — версия статьи «Русские в Швеции» на английском языке">[англ.]</span></a></sup></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Центральная Европа</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Австрии">Австрия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%86%D1%8B_%D0%B8%D0%B7_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D1%8B%D0%B2%D1%88%D0%B5%D0%B3%D0%BE_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0_%D0%B2_%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8" title="Переселенцы из стран бывшего СССР в Германии">Германия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B5" title="Русские в Польше">Польша</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русские в Словакии (страница отсутствует)">Словакия</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русские в Словении (страница отсутствует)">Словения</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%A7%D0%B5%D1%85%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Чехии">Чехия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D0%B9%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Швейцарии">Швейцария</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Западная Европа</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Бельгии">Бельгия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Великобритании">Великобритания</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B5" title="Русские в Лондоне">Лондон</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%98%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русские в Ирландии (страница отсутствует)">Ирландия</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9B%D1%8E%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русские в Люксембурге (страница отсутствует)">Люксембург</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русские в Нидерландах (страница отсутствует)">Нидерланды</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2%D0%BE_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%B8" title="Русские во Франции">Франция</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Южная Европа</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русские в Албании (страница отсутствует)">Албании</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Болгарии">Болгария</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%91%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D0%B8_%D0%93%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русские в Боснии и Герцеговине (страница отсутствует)">Босния и Герцеговина</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B5_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9" title="Русские в Республике Сербской">Республика Сербская</a></li></ul></li> <li><span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Russians in Greece"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%93%D1%80%D0%B5%D1%86%D0%B8%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русские в Греции (страница отсутствует)">Греция</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Russians_in_Greece" class="extiw" title="en:Russians in Greece"><span title="Russians in Greece — версия статьи «Русские в Греции» на английском языке">[англ.]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%98%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Испании">Испания</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Италии">Италия</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9A%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русские в Косово (страница отсутствует)">Косово</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%82%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русские на Мальте (страница отсутствует)">Мальта</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русские в Северной Македонии (страница отсутствует)">Северная Македония</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%83%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русские в Португалии (страница отсутствует)">Португалия</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%A0%D1%83%D0%BC%D1%8B%D0%BD%D0%B8%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русские в Румынии (страница отсутствует)">Румыния</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Липоване">Липоване</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Сербии">Сербия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%A5%D0%BE%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Хорватии">Хорватия</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русские в Черногории (страница отсутствует)">Черногория</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Средняя Азия</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Русские в Казахстане">Казахстан</a><sup>1</sup></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Русские в Кыргызстане">Кыргызстан</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%A2%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Русские в Таджикистане">Таджикистан</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%BA%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Русские в Туркменистане">Туркменистан</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%A3%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Русские в Узбекистане">Узбекистан</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Западная Азия</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%90%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B4%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Русские в Азербайджане">Азербайджан</a><sup>1</sup> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9D%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%BC_%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%85%D0%B5" title="Русские в Нагорном Карабахе">Нагорный Карабах</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Армении">Армения</a><sup>1</sup></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Грузии">Грузия</a><sup>1</sup> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%90%D0%B1%D1%85%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Абхазии">Абхазия</a></li></ul></li> <li><span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Russians in Israel"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русские в Израиле (страница отсутствует)">Израиль</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Russians_in_Israel" class="extiw" title="en:Russians in Israel"><span title="Russians in Israel — версия статьи «Русские в Израиле» на английском языке">[англ.]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Русские в Иране">Иран</a></li> <li><span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Russian Cypriots"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%9A%D0%B8%D0%BF%D1%80%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русские на Кипре (страница отсутствует)">Кипр</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Russian_Cypriots" class="extiw" title="en:Russian Cypriots"><span title="Russian Cypriots — версия статьи «Русские на Кипре» на английском языке">[англ.]</span></a></sup><sup>1</sup></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%99%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B5" title="Русские в Йемене">Йемен</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%A2%D1%83%D1%80%D1%86%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Турции">Турция</a><sup>1</sup></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Восточная Азия</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%B5" title="Русские в Китае">Китай</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D1%8C%D1%86%D0%B7%D1%8F%D0%BD-%D0%A3%D0%B9%D0%B3%D1%83%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BC_%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D0%BE%D0%BC_%D1%80%D0%B0%D0%B9%D0%BE%D0%BD%D0%B5" title="Русские в Синьцзян-Уйгурском автономном районе">СУАР</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%A8%D0%B0%D0%BD%D1%85%D0%B0%D0%B9" title="Русский Шанхай">Шанхай</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%A5%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%B8%D0%BD" title="Русский Харбин">Харбин</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B8%D0%B9_(%D0%9A%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%83%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C)" title="Дальний (Квантунская область)">Дальний</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%B5" title="Русские в Корее">Корея</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Монголии">Монголия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%AF%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Японии">Япония</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Южная Азия</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Индии">Индия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9D%D0%B5%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B5" title="Русские в Непале">Непал</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Северная и Южная Америки</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%90%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B5" title="Русские в Аргентине">Аргентина</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%B2%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Боливии">Боливия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Бразилии">Бразилия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B5" title="Русские в Канаде">Канада</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BA%D0%B5" title="Русские в Мексике">Мексика</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%8B" title="Русские американцы">США</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B5" title="Русские в Балтиморе">Балтимор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9D%D1%8C%D1%8E-%D0%99%D0%BE%D1%80%D0%BA%D0%B5" title="Русские в Нью-Йорке">Нью-Йорк</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%A3%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B2%D0%B0%D0%B5" title="Русские в Уругвае">Уругвай</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Австралия и Океания</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B8" title="Русские в Австралии">Австралия</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Африка</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%9C%D0%BE%D0%B7%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%B8%D0%BA%D0%B5" title="Русские в Мозамбике">Мозамбик</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%A2%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81%D0%B5" title="Русские в Тунисе">Тунис</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/%D0%AD%D0%BC%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B8%D0%B7_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8" title="Эмиграция из России">Эмиграция</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BC%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Белая эмиграция">Белая (первой волны)</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BC%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B9_%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D0%BD%D1%8B" title="Русская эмиграция второй волны">Второй волны</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BC%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%82%D1%8C%D0%B5%D0%B9_%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D0%BD%D1%8B" title="Русская эмиграция третьей волны">Третьей волны</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BC%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D1%87%D0%B5%D1%82%D0%B2%D1%91%D1%80%D1%82%D0%BE%D0%B9_%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D0%BD%D1%8B" title="Русская эмиграция четвёртой волны">Четвёртой волны</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BC%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%BF%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B9_%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D0%BD%D1%8B" title="Русская эмиграция пятой волны">Пятой волны</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%AD%D0%BC%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B8%D0%B7_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8_%D0%BF%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B5_%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%83" title="Эмиграция из России после вторжения России на Украину">после вторжения России на Украину</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BC%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B8%D0%B7_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8_%D0%B8_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" title="Религиозная эмиграция из России и СССР">Религиозная</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%94%D1%83%D1%85%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80%D1%8B" title="Духоборы">Духоборы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Липоване">Липоване</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Молокане">Молокане</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BE%D0%B2%D1%86%D1%8B" title="Некрасовцы">Некрасовцы</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><sup>1</sup> Также частично в <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Европа">Европе</a> / относят к Европе по социо-культурным мотивам.</div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Этнографические_и_субэтнические_группы_русских" data-name="Этнографические и субэтнические группы русских"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="colgroup" class="navbox-title" colspan="2"><span class="navbox-gear" style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span class="noprint skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B8_%D1%81%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D1%8B_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85" title="Перейти к шаблону «Этнографические и субэтнические группы русских»"><img alt="Перейти к шаблону «Этнографические и субэтнические группы русских»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Этнографические_и_субэтнические_группы_русских" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B8_%D1%81%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D1%8B_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85" title="Этнографические и субэтнические группы русских">Этнографические и субэтнические группы русских</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0" title="Севернорусская этнографическая группа">Севернорусские</a><br /> (север европейской части России)</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D0%B7%D1%91%D1%80%D1%8B" title="Водлозёры">водлозёры</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%8B%D0%B3%D0%BE%D0%B7%D1%91%D1%80%D1%8B" title="Выгозёры">выгозёры</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Заонежане">заонежане</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%8B" title="Поморы">поморы</a> <ul><li><small><a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D1%81%D1%82%D1%8C-%D1%86%D0%B8%D0%BB%D1%91%D0%BC%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Усть-цилёмы (страница отсутствует)">усть-цилёмы</a></small></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%83%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B7%D1%91%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пустозёры (страница отсутствует)">пустозёры</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="Сицкари">сицкари</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Тудовляне">тудовляне</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%AF%D0%B3%D1%83%D1%82%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ягутки (страница отсутствует)">ягутки</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/%D0%AE%D0%B6%D0%BD%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0" title="Южнорусская этнографическая группа">Южнорусские</a><br /> (юг европейской части России)</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%80%D1%8E%D0%BD%D1%8B" title="Горюны">горюны</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BC%D1%8B%D1%88%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Карамыши (страница отсутствует)">карамыши</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B5%D0%BB%D1%8B_(%D1%81%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Карелы (субэтническая группа) (страница отсутствует)">карелы</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8F%D1%85%D0%B8_(%D1%81%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ляхи (субэтническая группа) (страница отсутствует)">ляхи</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D1%8B_(%D1%81%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мамоны (субэтническая группа) (страница отсутствует)">мамоны</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%89%D1%91%D1%80%D0%B0_(%D1%81%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0)" title="Мещёра (субэтническая группа)">мещёра (мещеряки)</a></li> <li>группы однодворцев <ul><li><small><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%BD%D0%B4%D1%8E%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Индюки (страница отсутствует)">индюки</a></small></li> <li><small><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B8" title="Талагаи">талагаи</a></small></li> <li><small><a href="/w/index.php?title=%D0%A9%D0%B5%D0%BA%D1%83%D0%BD%D1%8B_(%D1%81%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Щекуны (субэтническая группа) (страница отсутствует)">щекуны</a></small></li> <li><small><a href="/w/index.php?title=%D0%AF%D0%B3%D1%83%D0%BD%D1%8B_(%D1%81%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ягуны (субэтническая группа) (страница отсутствует)">ягуны</a></small></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D1%8B_(%D1%81%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Паны (субэтническая группа) (страница отсутствует)">паны</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%85%D0%B8" title="Полехи">полехи</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%8F%D0%BD%D1%8B_(%D1%81%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0)" title="Саяны (субэтническая группа)">саяны</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D1%80%D1%8E%D0%BA%D0%B8" title="Севрюки">севрюки</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A6%D1%83%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%8B" title="Цуканы">цуканы</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Урал, Сибирь и Дальний Восток</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B8%D0%B6%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D1%86%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гижигинцы (страница отсутствует)">гижигинцы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%8B" title="Гураны">гураны</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%82%D1%83%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%BA%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%8C%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Затундренные крестьяне">затундренные крестьяне</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D1%87%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D1%8B" title="Камчадалы">камчадалы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BC%D1%8B" title="Карымы">карымы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%86%D1%8B_(%D1%81%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0)" title="Марковцы (субэтническая группа)">марковцы (анадырщики)</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%85%D0%BE%D0%B4%D1%87%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Походчане">походчане (колымчане)</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%83%D1%81%D1%82%D1%8C%D0%B8%D0%BD%D1%86%D1%8B" title="Русскоустьинцы">русскоустьинцы (индигирщики)</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%8F%D0%BA%D0%B8" title="Сибиряки">сибиряки</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%86%D1%8B_(%D1%81%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Уральцы (субэтническая группа) (страница отсутствует)">уральцы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%AF%D0%BA%D1%83%D1%82%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Якутяне">якутяне (ленские крестьяне, ленские старожилы)</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%8B" title="Чалдоны">чалдоны</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Казаки">Казаки</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D1%83%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Амурские казаки">амурские</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%85%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Астраханские казаки">астраханские</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%B1%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Гребенские казаки">гребенские</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Донские казаки">донские</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%95%D0%BD%D0%B8%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Енисейские казаки">енисейские</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Забайкальские казаки">забайкальские</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Кубанские казаки">кубанские</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BE%D0%B2%D1%86%D1%8B" title="Некрасовцы">некрасовцы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Новосильские казаки">новосильские</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Оренбургские казаки">оренбургские</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Семиреченские казаки">семиреченские</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Сибирские казаки">сибирские</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Терские казаки">терские</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Уральские казаки">уральские</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A3%D1%81%D1%81%D1%83%D1%80%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Уссурийские казаки">уссурийские</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D0%BF%D1%91%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Хопёрские казаки">хопёрские</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0" title="Этнорелигиозная группа">Этнорелигиозные группы</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%94%D1%83%D1%85%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80%D1%8B" title="Духоборы">духоборы</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B3%D0%BE%D0%BD%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Жгоны (страница отсутствует)">жгоны</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%89%D0%B8%D0%BA%D0%B8" title="Каменщики">каменщики (бухтарминцы)</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Кержаки">кержаки</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Липоване">липоване</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Молокане">молокане</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D0%B8_(%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85)" title="Поляки (этнографическая группа русских)">поляки</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5" title="Семейские">семейские</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Русские_народные_промыслы" data-name="Русское народное искусство"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="colgroup" class="navbox-title" colspan="3"><span class="navbox-gear" style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span class="noprint skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B8%D1%81%D0%BA%D1%83%D1%81%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Перейти к шаблону «Русское народное искусство»"><img alt="Перейти к шаблону «Русское народное искусство»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Русские_народные_промыслы" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D1%8B" title="Русские народные промыслы">Русские народные промыслы</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/%D0%A5%D1%83%D0%B4%D0%BE%D0%B6%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C" title="Художественная роспись">Роспись</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C" title="Борецкая роспись">Борецкая</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D1%85%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C" title="Волховская роспись">Волховская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C" title="Городецкая роспись">Городецкая</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%96%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C" title="Жостовская роспись">Жостовская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C_%D0%BF%D0%BE_%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B2%D1%83" title="Мезенская роспись по дереву">Мезенская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D1%81%D1%82%D1%91%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B0%D1%82%D1%8E%D1%80%D0%B0" title="Мстёрская миниатюра">Мстёрская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%85%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B0%D1%82%D1%8E%D1%80%D0%B0" title="Палехская миниатюра">Палехская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C" title="Пермогорская роспись">Пермогорская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%85%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D0%BC%D0%B0%D0%B9%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C" title="Полховско-майданская роспись">Полховско-майданская</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%83%D1%87%D1%83%D0%B6%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пучужская роспись (страница отсутствует)">Пучужская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C" title="Ракульская роспись">Ракульская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C" title="Русская иконопись">Русская иконопись</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C" title="Тагильская роспись">Тагильская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%BE-%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C" title="Урало-Сибирская роспись">Урало-Сибирская</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D1%84%D1%82%D1%8E%D0%B6%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Уфтюжская роспись (страница отсутствует)">Уфтюжская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B0%D1%82%D1%8E%D1%80%D0%B0" title="Федоскинская миниатюра">Федоскинская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%84%D1%82%D1%8C#Ростовская_финифть" title="Финифть">Ростовская финифть</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B0%D1%82%D1%8E%D1%80%D0%B0" title="Холуйская миниатюра">Холуйская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D1%85%D0%BB%D0%BE%D0%BC%D0%B0" title="Хохлома">Хохлома</a></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="10" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 7px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Russian-Matroshka_no_bg.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Russian-Matroshka_no_bg.jpg/100px-Russian-Matroshka_no_bg.jpg" decoding="async" width="100" height="66" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Russian-Matroshka_no_bg.jpg/150px-Russian-Matroshka_no_bg.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Russian-Matroshka_no_bg.jpg/200px-Russian-Matroshka_no_bg.jpg 2x" data-file-width="1900" data-file-height="1262" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Резьба</th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><i>По дереву</i>: <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BC%D1%86%D0%B5%D0%B2%D0%BE-%D0%BA%D1%83%D0%B4%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B7%D1%8C%D0%B1%D0%B0" title="Абрамцево-кудринская резьба">Абрамцево-кудринская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B7%D1%8C%D0%B1%D0%B0" title="Богородская резьба">Богородская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B7%D0%BE%D0%B4%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Вологодское деревянное зодчество">Вологодское зодчество</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BF%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Пермская деревянная скульптура">Пермская скульптура</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B7%D1%8C%D0%B1%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Талашкинская резьба (страница отсутствует)">Талашкинская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B7%D1%8C%D0%B1%D0%B0" title="Шемогодская резьба">Шемогодская</a></li></ul> <ul><li><i>По кости</i>: <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Варнавинская резная кость (страница отсутствует)">Варнавинская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Холмогорская резная кость">Холмогорская</a></li></ul> <ul><li><i>По камню</i>: <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%C2%AB%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%BD%D1%83%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B5%D1%89%D0%B5%D1%80%D0%B0%C2%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Камнерезная фабрика «Борнуковская пещера» (страница отсутствует)">Борнуковская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B7%D1%8C%D0%B1%D0%B0_%D0%BF%D0%BE_%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D0%BD%D1%8E" title="Уральская резьба по камню">Уральская</a></li></ul> <ul><li><i>Гравюра</i>: <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D1%83%D1%81%D1%82%D1%8E%D0%B6%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D1%87%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BF%D0%BE_%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B1%D1%80%D1%83" title="Великоустюжское чернение по серебру">Северная чернь</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Одежда</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><i>Платки</i>: <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BF%D1%83%D1%85%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BA" title="Оренбургский пуховый платок">Оренбургский пуховый платок</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D1%81%D0%B0%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%BA%D0%B8" title="Павловопосадские набивные платки">Павловопосадские набивные платки</a></li></ul> <ul><li><i><a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D0%BE" title="Кружево">Кружево</a></i>: <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%85%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D0%BE" title="Балахненское кружево">Балахнинское</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D1%91%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D0%BE" title="Белёвское кружево">Белёвское</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D0%BE" title="Вологодское кружево">Вологодское</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D0%BE" title="Вятское кружево">Вятское</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D0%BE" title="Елецкое кружево">Елецкое</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B7" title="Кадомский вениз">Кадомский вениз</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B7%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Калязинское кружево (страница отсутствует)">Калязинское</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D0%BE" title="Кукарское кружево">Кукарское</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Михайловское кружево (страница отсутствует)">Михайловское</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D1%86%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D0%BE" title="Мценское кружево">Мценское</a></li></ul> <ul><li><i><a href="/wiki/%D0%92%D1%8B%D1%88%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Вышивание">Вышивка</a></i>: <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%87%D0%BA%D0%B0" title="Ведновская строчка">Ведновская строчка</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B7%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D1%88%D0%B8%D1%82%D1%8C%D1%91&action=edit&redlink=1" class="new" title="Городецкое золотное шитьё (страница отсутствует)">Городецкое золотное шитьё</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BA%D1%83%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ивановские кубанцы (страница отсутствует)">Ивановские кубанцы</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%83%D0%B6%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D1%8B%D1%88%D0%B8%D0%B2%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Калужская народная вышивка (страница отсутствует)">Калужская народная вышивка</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%87%D0%BA%D0%B0" title="Крестецкая строчка">Крестецкая строчка</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BF%D0%B8%D1%81" title="Орловский спис">Орловский спис</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%8F%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D1%8B%D1%88%D0%B8%D0%B2%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рязанская вышивка (страница отсутствует)">Рязанская вышивка</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D1%8B%D1%88%D0%B8%D0%B2%D0%BA%D0%B0" title="Тарусская вышивка">Тарусская вышивка</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%80%D0%B6%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B7%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D1%88%D0%B8%D1%82%D1%8C%D1%91" title="Торжокское золотное шитьё">Торжокское золотное шитьё</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Кулинария</th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D1%80%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B0" title="Гурьевская каша">Гурьевская каша</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B8_(%D0%BF%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D0%B5)" title="Жаворонки (печенье)">Жаворонки</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Романовские баранки (страница отсутствует)">Романовские баранки</a></li></ul> <ul><li><i><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D1%8F%D0%BD%D0%B8%D0%BA" title="Пряник">Пряники</a></i>: <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BF%D1%80%D1%8F%D0%BD%D0%B8%D0%BA" title="Вяземский пряник">Вяземский</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BF%D1%80%D1%8F%D0%BD%D0%B8%D0%BA" title="Городецкий пряник">Городецкий</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B7%D1%83%D0%BB%D0%B8" title="Козули">Козули</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BF%D1%80%D1%8F%D0%BD%D0%B8%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Коренский пряник (страница отсутствует)">Коренский</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D1%80%D1%87%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BF%D1%80%D1%8F%D0%BD%D0%B8%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Корчевский пряник (страница отсутствует)">Корчевский</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BF%D1%80%D1%8F%D0%BD%D0%B8%D0%BA" title="Нолинский пряник">Нолинский</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%BD%D1%8F_(%D0%BF%D1%80%D1%8F%D0%BD%D0%B8%D0%BA)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Разгоня (пряник) (страница отсутствует)">Разгоня</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D1%82%D1%91%D1%80%D1%8B" title="Тетёры">Тетёры</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BF%D1%80%D1%8F%D0%BD%D0%B8%D0%BA" title="Тульский пряник">Тульский</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Игрушки</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><i>Деревянные</i>: <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D0%B1%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бабенская игрушка (страница отсутствует)">Бабенская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B7%D1%8C%D0%B1%D0%B0" title="Богородская резьба">Богородская</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кирилловская игрушка (страница отсутствует)">Кирилловская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Мазыкская игрушка">Мазыкская</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тверская деревянная игрушка (страница отсутствует)">Тверская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D1%89%D0%B8%D0%BA_(%D0%BA%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B0)" title="Пильщик (кукла)">Пильщик</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0" title="Скелетка">Скелетка</a></li></ul> <ul><li><i>Глиняные</i>: <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B0%D1%88%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Абашевская игрушка">Абашевская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%8B%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Вырковская игрушка">Вырковская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D1%8B%D0%BC%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Дымковская игрушка">Дымковская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%96%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Жбанниковская игрушка">Жбанниковская</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%87%D1%83%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Карачунская игрушка (страница отсутствует)">Карачунская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B3%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Каргопольская игрушка">Каргопольская</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ковровская игрушка (страница отсутствует)">Ковровская</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%B6%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кожлянская игрушка (страница отсутствует)">Кожлянская</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B6%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Новоторжская глиняная игрушка (страница отсутствует)">Новоторжская</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Петровская игрушка (страница отсутствует)">Петровская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Плешковская игрушка">Плешковская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Романовская игрушка">Романовская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Саратовская игрушка">Саратовская</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сомовская игрушка (страница отсутствует)">Сомовская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Старооскольская глиняная игрушка">Старооскольская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Тульская городская игрушка">Тульская городская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Филимоновская игрушка">Филимоновская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%BB%D1%83%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Хлудневская игрушка">Хлудневская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B%D1%88%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Чернышенская игрушка">Чернышенская</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%AF%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Яснополянская игрушка (страница отсутствует)">Яснополянская</a></li></ul> <ul><li><i>Изделия</i>: <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%91%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Матрёшка">Матрёшка</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%82%D0%B8%D1%86%D0%B0_%D1%81%D1%87%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C%D1%8F_(%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0)" title="Птица счастья (деревянная игрушка)">Птица счастья</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BA%D0%B0" title="Свистулька">Свистулька</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Керамика</th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D1%80%D1%84%D0%BE%D1%80_%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%BA" title="Фарфор Вербилок">Фарфор Вербилок</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D0%B6%D0%B5%D0%BB%D1%8C" title="Гжель">Гжель</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D1%83%D0%BB%D1%91%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%84%D0%B0%D1%80%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B4" title="Дулёвский фарфоровый завод">Дулевский фарфор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%84%D0%B0%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B4" title="Конаковский фаянсовый завод">Конаковский фаянс</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D0%BF%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Скопинская керамика">Скопинская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B6%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Таволожская керамика">Таволожская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%8B%D1%81%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%84%D0%B0%D1%80%D1%84%D0%BE%D1%80" title="Сысертский фарфор">Сысертский фарфор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B0%D1%81%D0%BE%D0%B2,_%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%B9_%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87#Фарфор" title="Черкасов, Андрей Борисович">Черкасовский фарфор</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Стекло</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%94%D1%8F%D1%82%D1%8C%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%85%D1%80%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B4" title="Дятьковский хрустальный завод">Дятьковский хрусталь</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%84%D1%82%D1%8C" title="Финифть">Финифть</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Металл</th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BB%D0%B8%D1%82%D1%8C%D1%91" title="Каслинское литьё">Каслинское литьё</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%83%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BB%D0%B8%D1%82%D1%8C%D1%91&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кусинское литьё (страница отсутствует)">Кусинское литьё</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B7_%D0%BF%D0%BE_%D0%B6%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8" title="Мороз по жести">Мороз по жести</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%83%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%87%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Златоустовская чеканка (страница отсутствует)">Златоустовская чеканка</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%8C" title="Скань">Скань</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%8C" title="Филигрань">Филигрань</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Оружие</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%97%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%83%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Златоустовская оружейная фабрика">Златоустовское</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B9%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B4" class="mw-redirect" title="Тульский оружейный завод">Тульское</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Разное</th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%81%D1%83%D0%BD%D0%B4%D1%83%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Макарьевские сундуки (страница отсутствует)">Макарьевские сундуки</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тульские самовары (страница отсутствует)">Тульские самовары</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Славяне" data-name="Славяне"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="colgroup" class="navbox-title" colspan="2"><span class="navbox-gear" style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span class="noprint skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Перейти к шаблону «Славяне»"><img alt="Перейти к шаблону «Славяне»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Славяне" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Славяне">Славяне</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Восточные славяне">Восточные</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B" title="Белорусы">Белорусы</a> <ul><li><small><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%89%D1%83%D0%BA%D0%B8" title="Полещуки">полещуки</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%8B" title="Русины">Русины</a> <ul><li><small><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D1%8B_%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2" title="Субэтнические группы русинов">субэтнические группы</a></small></li></ul></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Русские</a> <ul><li><small><a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B8_%D1%81%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D1%8B_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85" title="Этнографические и субэтнические группы русских">субэтнические группы</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%86%D1%8B" title="Украинцы">Украинцы</a> <ul><li><small><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B9%D0%BA%D0%B8" title="Бойки">бойки</a></small></li> <li><small><a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D1%86%D1%83%D0%BB%D1%8B" title="Гуцулы">гуцулы</a></small></li> <li><small><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BC%D0%BA%D0%B8" title="Лемки">лемки</a></small></li> <li><small><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%89%D1%83%D0%BA%D0%B8" title="Полещуки">полещуки</a></small></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Западные славяне">Западные</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9B%D1%83%D0%B6%D0%B8%D1%87%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Лужичане">Лужичане</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%88%D1%83%D0%B1%D1%8B" title="Кашубы">Кашубы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D0%B8" title="Поляки">Поляки</a> <ul><li><small><a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B8_%D1%81%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D1%8B_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D0%BE%D0%B2" title="Этнографические и субэтнические группы поляков">субэтнические группы</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D1%86%D1%8B" title="Силезцы">Силезцы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Словаки">Словаки</a> <ul><li><small><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Сотаки">сотаки</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%85%D0%B8" title="Чехи">Чехи</a> <ul><li><small><a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%8B" title="Моравы">моравы</a></small> <ul><li><small><a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Ганаки">ганаки</a></small></li> <li><small><a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Гораки">гораки</a></small></li></ul></li> <li><small><a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D0%B4%D1%8B" title="Ходы">ходы</a></small></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/%D0%AE%D0%B6%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Южные славяне">Южные</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Юго-восточные</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Болгары">Болгары</a> <ul><li><small><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Банатские болгары">банатские болгары</a></small></li> <li><small><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Помаки">помаки</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%86%D1%8B" title="Македонцы">Македонцы</a> <ul><li><small><a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%B5%D1%88%D0%B8" title="Торбеши">торбеши</a></small></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Юго-западные</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%81%D0%BD%D1%8F%D0%BA%D0%B8" title="Босняки">Босняки</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D1%8B" title="Сербы">Сербы</a> <ul><li><small><a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%8B" title="Горанцы">горанцы</a></small></li> <li><small><a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%87%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Средчане">средчане</a></small></li> <li><small><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Подгоряне">подгоряне</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%86%D1%8B" title="Словенцы">Словенцы</a> <ul><li><small><a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B8_%D1%81%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D1%8B_%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B5%D0%B2" title="Этнографические и субэтнические группы словенцев">субэтнические группы</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Хорваты">Хорваты</a> <ul><li><small><a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B8_%D1%81%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D1%8B_%D1%85%D0%BE%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2" title="Этнографические и субэтнические группы хорватов">субэтнические группы</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%86%D1%8B" title="Черногорцы">Черногорцы</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div></div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Источник — <a dir="ltr" href="https://ru.wikipedia.org/w/index.php?title=Русские&oldid=143334434">https://ru.wikipedia.org/w/index.php?title=Русские&oldid=143334434</a></div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Служебная:Категории">Категории</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D1%8B_%D0%BF%D0%BE_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D1%83" title="Категория:Этнические группы по алфавиту">Этнические группы по алфавиту</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Категория:Славяне">Славяне</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5" title="Категория:Русские">Русские</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Категория:Восточные славяне">Восточные славяне</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%8B_%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8" title="Категория:Народы Германии">Народы Германии</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%8B_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D1%8B" title="Категория:Народы Канады">Народы Канады</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%8B_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8" title="Категория:Народы России">Народы России</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Скрытые категории: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D1%8B,_%D0%B8%D1%81%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B7%D1%83%D1%8E%D1%89%D0%B8%D0%B5_%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%88%D0%B8%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_JsonConfig" title="Категория:Страницы, использующие расширение JsonConfig">Страницы, использующие расширение JsonConfig</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:Cite_web_(%D0%BD%D0%B5_%D1%83%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA)" title="Категория:Википедия:Cite web (не указан язык)">Википедия:Cite web (не указан язык)</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8_%D1%81_%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%87%D0%B8%D0%BC%D0%B8_%D1%81%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D0%B8" title="Категория:Википедия:Статьи с нерабочими ссылками">Википедия:Статьи с нерабочими ссылками</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D1%8B,_%D0%B8%D1%81%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B7%D1%83%D1%8E%D1%89%D0%B8%D0%B5_%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%88%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B8_ISBN" title="Категория:Страницы, использующие волшебные ссылки ISBN">Страницы, использующие волшебные ссылки ISBN</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:Script/Slavonic:%D0%9D%D0%B5_%D1%83%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD_%D0%BA%D0%BE%D0%B4_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Категория:Шаблон:Script/Slavonic:Не указан код языка">Шаблон:Script/Slavonic:Не указан код языка</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8,_%D1%82%D1%80%D0%B5%D0%B1%D1%83%D1%8E%D1%89%D0%B8%D0%B5_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%80%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B8" title="Категория:Википедия:Статьи, требующие конкретизации">Википедия:Статьи, требующие конкретизации</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8_%D1%81_%D1%88%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%B8_%D0%BD%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%BA%D0%BE%D0%B2_%D0%BF%D0%BE_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D1%83" title="Категория:Википедия:Статьи с шаблонами недостатков по алфавиту">Википедия:Статьи с шаблонами недостатков по алфавиту</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8_%D0%B1%D0%B5%D0%B7_%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B2_(%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0:_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F)" title="Категория:Википедия:Статьи без источников (страна: Россия)">Википедия:Статьи без источников (страна: Россия)</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8_%D0%B1%D0%B5%D0%B7_%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B2_(%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0:_%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0)" title="Категория:Википедия:Статьи без источников (страна: Украина)">Википедия:Статьи без источников (страна: Украина)</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8_%D0%B1%D0%B5%D0%B7_%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B2_(%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0:_%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD)" title="Категория:Википедия:Статьи без источников (страна: Казахстан)">Википедия:Статьи без источников (страна: Казахстан)</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8_%D0%B1%D0%B5%D0%B7_%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B2_(%D1%82%D0%B8%D0%BF:_%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0)" title="Категория:Википедия:Статьи без источников (тип: этническая группа)">Википедия:Статьи без источников (тип: этническая группа)</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8_%D0%B1%D0%B5%D0%B7_%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B2_(%D1%82%D0%B8%D0%BF:_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4)" title="Категория:Википедия:Статьи без источников (тип: народ)">Википедия:Статьи без источников (тип: народ)</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%9D%D0%B5%D1%82_%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B2_%D1%81_%D0%B0%D0%B2%D0%B3%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0_2021" title="Категория:Википедия:Нет источников с августа 2021">Википедия:Нет источников с августа 2021</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8_%D1%81_%D1%83%D1%82%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F%D0%BC%D0%B8_%D0%B1%D0%B5%D0%B7_%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B2_%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%B5_14_%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%B9" title="Категория:Википедия:Статьи с утверждениями без источников более 14 дней">Википедия:Статьи с утверждениями без источников более 14 дней</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%91%D0%A0%D0%AD_(%D1%81%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B8_%D0%B1%D0%B5%D0%B7_%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D0%BA%D0%BE%D0%BF%D0%B8%D0%B8)" title="Категория:Википедия:БРЭ (ссылки без архивной копии)">Википедия:БРЭ (ссылки без архивной копии)</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8_%D1%81_%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%87%D0%B8%D0%BC%D0%B8_%D1%81%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D0%B8_%D1%81_%D0%BC%D0%B0%D1%8F_2013" title="Категория:Википедия:Статьи с нерабочими ссылками с мая 2013">Википедия:Статьи с нерабочими ссылками с мая 2013</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8_%D1%81%D0%BE_%D1%81%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8C" title="Категория:Статьи со ссылками на Викисловарь">Статьи со ссылками на Викисловарь</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8_%D1%81%D0%BE_%D1%81%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%86%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA" title="Категория:Статьи со ссылками на Викицитатник">Статьи со ссылками на Викицитатник</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8_%D1%81%D0%BE_%D1%81%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%B4" title="Категория:Статьи со ссылками на Викисклад">Статьи со ссылками на Викисклад</a></li></ul></div></div> </div> </div> <div id="mw-navigation"> <h2>Навигация</h2> <div id="mw-head"> <nav id="p-personal" class="mw-portlet mw-portlet-personal vector-user-menu-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-personal-label" > <h3 id="p-personal-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Персональные инструменты</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anonuserpage" class="mw-list-item"><span title="Страница участника для моего IP">Вы не представились системе</span></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%9C%D0%BE%D1%91_%D0%BE%D0%B1%D1%81%D1%83%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Страница обсуждений для моего IP [n]" accesskey="n"><span>Обсуждение</span></a></li><li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%9C%D0%BE%D0%B9_%D0%B2%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%B4" title="Список правок, сделанных с этого IP-адреса [y]" accesskey="y"><span>Вклад</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A1%D0%BE%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D1%8C_%D1%83%D1%87%D1%91%D1%82%D0%BD%D1%83%D1%8E_%D0%B7%D0%B0%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C&returnto=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5" title="Мы предлагаем вам создать учётную запись и войти в систему, хотя это и не обязательно."><span>Создать учётную запись</span></a></li><li id="pt-login" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%92%D1%85%D0%BE%D0%B4&returnto=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5" title="Здесь можно зарегистрироваться в системе, но это необязательно. [o]" accesskey="o"><span>Войти</span></a></li> </ul> </div> </nav> <div id="left-navigation"> <nav id="p-namespaces" class="mw-portlet mw-portlet-namespaces vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-namespaces-label" > <h3 id="p-namespaces-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Пространства имён</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5" title="Просмотреть контентную страницу [c]" accesskey="c"><span>Статья</span></a></li><li id="ca-talk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9E%D0%B1%D1%81%D1%83%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5:%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5" rel="discussion" title="Обсуждение основной страницы [t]" accesskey="t"><span>Обсуждение</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-variants" class="mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-variants-label" > <input type="checkbox" id="p-variants-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-variants" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-variants-label" > <label id="p-variants-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">русский</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation"> <nav id="p-views" class="mw-portlet mw-portlet-views vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-views-label" > <h3 id="p-views-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Просмотры</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5"><span>Читать</span></a></li><li id="ca-viewsource" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5&action=edit" title="Эта страница защищена от изменений. Вы можете посмотреть её исходный текст. [e]" accesskey="e"><span>Просмотр кода</span></a></li><li id="ca-history" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5&action=history" title="Журнал изменений страницы [h]" accesskey="h"><span>История</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-cactions" class="mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-cactions-label" title="Больше возможностей" > <input type="checkbox" id="p-cactions-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-cactions" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-cactions-label" > <label id="p-cactions-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Ещё</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <h3 >Поиск</h3> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="vector-search-box-form"> <div id="simpleSearch" class="vector-search-box-inner" data-search-loc="header-navigation"> <input class="vector-search-box-input" type="search" name="search" placeholder="Искать в Википедии" aria-label="Искать в Википедии" autocapitalize="sentences" title="Искать в Википедии [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <input type="hidden" name="title" value="Служебная:Поиск"> <input id="mw-searchButton" class="searchButton mw-fallbackSearchButton" type="submit" name="fulltext" title="Найти страницы, содержащие указанный текст" value="Найти"> <input id="searchButton" class="searchButton" type="submit" name="go" title="Перейти к странице, имеющей в точности такое название" value="Перейти"> </div> </form> </div> </div> </div> <div id="mw-panel" class="vector-legacy-sidebar"> <div id="p-logo" role="banner"> <a class="mw-wiki-logo" href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Перейти на заглавную страницу"></a> </div> <nav id="p-navigation" class="mw-portlet mw-portlet-navigation vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-navigation-label" > <h3 id="p-navigation-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Навигация</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Перейти на заглавную страницу [z]" accesskey="z"><span>Заглавная страница</span></a></li><li id="n-content" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5"><span>Содержание</span></a></li><li id="n-featured" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%98%D0%B7%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8" title="Статьи, считающиеся лучшими статьями проекта"><span>Избранные статьи</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A1%D0%BB%D1%83%D1%87%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Посмотреть случайно выбранную страницу [x]" accesskey="x"><span>Случайная статья</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB:%D0%A2%D0%B5%D0%BA%D1%83%D1%89%D0%B8%D0%B5_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D1%8B%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Статьи о текущих событиях в мире"><span>Текущие события</span></a></li><li id="n-sitesupport" class="mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ru.wikipedia.org&uselang=ru" title="Поддержите нас"><span>Пожертвовать</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-participation" class="mw-portlet mw-portlet-participation vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-participation-label" > <h3 id="p-participation-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Участие</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D0%BE%D0%BE%D0%B1%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%BE%D0%B1_%D0%BE%D1%88%D0%B8%D0%B1%D0%BA%D0%B0%D1%85" title="Сообщить об ошибке в этой статье"><span>Сообщить об ошибке</span></a></li><li id="n-introduction" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B0:%D0%92%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5"><span>Как править статьи</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D0%BE%D0%BE%D0%B1%D1%89%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="О проекте, о том, чем здесь можно заниматься, а также — где что находится"><span>Сообщество</span></a></li><li id="n-forum" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC" title="Форум участников Википедии"><span>Форум</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B0" title="Место расположения Справки"><span>Справка</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D0%B6%D0%B8%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B8" title="Список последних изменений [r]" accesskey="r"><span>Свежие правки</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D1%8B" title="Список недавно созданных страниц"><span>Новые страницы</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D1%8B"><span>Служебные страницы</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-tb" class="mw-portlet mw-portlet-tb vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-tb-label" > <h3 id="p-tb-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Инструменты</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A1%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B8_%D1%81%D1%8E%D0%B4%D0%B0/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5" title="Список всех страниц, ссылающихся на данную [j]" accesskey="j"><span>Ссылки сюда</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B8/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5" rel="nofollow" title="Последние изменения в страницах, на которые ссылается эта страница [k]" accesskey="k"><span>Связанные правки</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5&oldid=143334434" title="Постоянная ссылка на эту версию страницы"><span>Постоянная ссылка</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5&action=info" title="Подробнее об этой странице"><span>Сведения о странице</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A6%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B0&page=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5&id=143334434&wpFormIdentifier=titleform" title="Информация о том, как цитировать эту страницу"><span>Цитировать страницу</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fru.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%25A0%25D1%2583%25D1%2581%25D1%2581%25D0%25BA%25D0%25B8%25D0%25B5"><span>Получить короткий URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:QrCode&url=https%3A%2F%2Fru.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%25A0%25D1%2583%25D1%2581%25D1%2581%25D0%25BA%25D0%25B8%25D0%25B5"><span>Скачать QR-код</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-coll-print_export" class="mw-portlet mw-portlet-coll-print_export vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-coll-print_export-label" > <h3 id="p-coll-print_export-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Печать/экспорт</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:DownloadAsPdf&page=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5&action=show-download-screen" title="Скачать эту страницу как файл PDF"><span>Скачать как PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5&printable=yes" title="Версия этой страницы для печати [p]" accesskey="p"><span>Версия для печати</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-wikibase-otherprojects" class="mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-wikibase-otherprojects-label" > <h3 id="p-wikibase-otherprojects-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">В других проектах</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Russians" hreflang="en"><span>Викисклад</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://ru.wikinews.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5" hreflang="ru"><span>Викиновости</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://ru.wikiquote.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5" hreflang="ru"><span>Викицитатник</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q49542" title="Ссылка на связанный элемент репозитория данных [g]" accesskey="g"><span>Элемент Викиданных</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-lang" class="mw-portlet mw-portlet-lang vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-lang-label" > <h3 id="p-lang-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">На других языках</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ady mw-list-item"><a href="https://ady.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%85%D1%8D%D1%80" title="Урысхэр — адыгейский" lang="ady" hreflang="ady" data-title="Урысхэр" data-language-autonym="Адыгабзэ" data-language-local-name="адыгейский" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгабзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Russe" title="Russe — африкаанс" lang="af" hreflang="af" data-title="Russe" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="африкаанс" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Rusos" title="Rusos — арагонский" lang="an" hreflang="an" data-title="Rusos" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="арагонский" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="روس — арабский" lang="ar" hreflang="ar" data-title="روس" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="арабский" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="روس — Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="روس" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Pueblu_rusu" title="Pueblu rusu — астурийский" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Pueblu rusu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурийский" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%80%D1%83%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB" title="ГӀурусал — аварский" lang="av" hreflang="av" data-title="ГӀурусал" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="аварский" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Ruslar" title="Ruslar — азербайджанский" lang="az" hreflang="az" data-title="Ruslar" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="азербайджанский" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%84%D8%A7%D8%B1" title="روسلار — South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="روسلار" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%8B%D2%AB%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Урыҫтар — башкирский" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Урыҫтар" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="башкирский" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Ros%C4%81" title="Rosā — Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Rosā" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F" title="Рускія — белорусский" lang="be" hreflang="be" data-title="Рускія" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="белорусский" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%86%D1%8B" title="Расейцы — белорусский (тарашкевица)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Расейцы" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="белорусский (тарашкевица)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Orang_Rus" title="Orang Rus — батавский" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Orang Rus" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="батавский" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8" title="Руснаци — болгарский" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Руснаци" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="болгарский" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B0%E0%A7%81%E0%A6%B6_%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BF" title="রুশ জাতি — бенгальский" lang="bn" hreflang="bn" data-title="রুশ জাতি" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бенгальский" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Rusi" title="Rusi — боснийский" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Rusi" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="боснийский" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%83%D1%83%D0%B4" title="Ородууд — бурятский" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Ородууд" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="бурятский" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Russos" title="Russos — каталанский" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Russos" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталанский" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Ng%C3%B2%CC%A4-l%C3%B2%CC%A4-s%E1%B9%B3%CC%86-n%C3%A8%CC%A4ng" title="Ngò̤-lò̤-sṳ̆-nè̤ng — Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Ngò̤-lò̤-sṳ̆-nè̤ng" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%8C%D1%80%D1%81%D0%B8%D0%B9" title="Оьрсий — чеченский" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Оьрсий" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="чеченский" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%95%D9%88%D9%88%D8%B3%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="ڕووسەکان — центральнокурдский" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ڕووسەکان" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="центральнокурдский" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Ruslar" title="Ruslar — крымско-татарский" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Ruslar" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="крымско-татарский" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Rusov%C3%A9" title="Rusové — чешский" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Rusové" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чешский" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%83%D1%81%D1%8C%D1%81%D1%86%D0%B8" title="Роусьсци — церковнославянский" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Роусьсци" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="церковнославянский" class="interlanguage-link-target"><span>Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%8B%D1%80%C4%83%D1%81%D1%81%D0%B5%D0%BC" title="Вырăссем — чувашский" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Вырăссем" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="чувашский" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Rwsiaid" title="Rwsiaid — валлийский" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Rwsiaid" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="валлийский" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Russere" title="Russere — датский" lang="da" hreflang="da" data-title="Russere" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="датский" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Russen" title="Russen — немецкий" lang="de" hreflang="de" data-title="Russen" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="немецкий" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Rus" title="Rus — Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Rus" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CF%8E%CF%83%CE%BF%CE%B9" title="Ρώσοι — греческий" lang="el" hreflang="el" data-title="Ρώσοι" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="греческий" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Russians" title="Russians — английский" lang="en" hreflang="en" data-title="Russians" data-language-autonym="English" data-language-local-name="английский" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Rusoj" title="Rusoj — эсперанто" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Rusoj" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="эсперанто" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Pueblo_ruso" title="Pueblo ruso — испанский" lang="es" hreflang="es" data-title="Pueblo ruso" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="испанский" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Venelased" title="Venelased — эстонский" lang="et" hreflang="et" data-title="Venelased" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="эстонский" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Errusiar" title="Errusiar — баскский" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Errusiar" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баскский" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="مردم روس — персидский" lang="fa" hreflang="fa" data-title="مردم روس" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="персидский" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Ven%C3%A4l%C3%A4iset" title="Venäläiset — финский" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Venäläiset" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="финский" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Vindl%C3%A4seq" title="Vindläseq — выруский" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Vindläseq" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="выруский" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Russes" title="Russes — французский" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Russes" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="французский" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Russen" title="Russen — западнофризский" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Russen" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="западнофризский" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAisigh" title="Rúisigh — ирландский" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Rúisigh" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ирландский" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Ruslar" title="Ruslar — гагаузский" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Ruslar" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="гагаузский" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Pobo_ruso" title="Pobo ruso — галисийский" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Pobo ruso" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галисийский" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8D%82%F0%90%8C%BF%F0%90%8D%83%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%BD%F0%90%8D%83" title="𐍂𐌿𐍃𐌰𐌽𐍃 — готский" lang="got" hreflang="got" data-title="𐍂𐌿𐍃𐌰𐌽𐍃" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="готский" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Ng%C3%B2-l%C3%B2%CC%A4-s%E1%B9%B3%CC%82-ng%C3%ACn" title="Ngò-lò̤-sṳ̂-ngìn — хакка" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Ngò-lò̤-sṳ̂-ngìn" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="хакка" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%99%D7%9D" title="רוסים — иврит" lang="he" hreflang="he" data-title="רוסים" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="иврит" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%B8%E0%A5%80_%E0%A4%B2%E0%A5%8B%E0%A4%97" title="रूसी लोग — хинди" lang="hi" hreflang="hi" data-title="रूसी लोग" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="хинди" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Rusi" title="Rusi — хорватский" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Rusi" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="хорватский" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Oroszok" title="Oroszok — венгерский" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Oroszok" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="венгерский" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ռուսներ — армянский" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ռուսներ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="армянский" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Suku_Rusia" title="Suku Rusia — индонезийский" lang="id" hreflang="id" data-title="Suku Rusia" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="индонезийский" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/Uruusiq" title="Uruusiq — инупиак" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Uruusiq" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="инупиак" class="interlanguage-link-target"><span>Iñupiatun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%80%D1%81%D0%B8%D0%B9" title="Эрсий — ингушский" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Эрсий" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="ингушский" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Russi" title="Russi — итальянский" lang="it" hreflang="it" data-title="Russi" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="итальянский" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E4%BA%BA" title="ロシア人 — японский" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ロシア人" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="японский" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="რუსები — грузинский" lang="ka" hreflang="ka" data-title="რუსები" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="грузинский" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%85%D1%8D%D1%80" title="Урысхэр — кабардинский" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Урысхэр" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="кабардинский" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Jolma_Rusia" title="Jolma Rusia — Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Jolma Rusia" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Орыстар — казахский" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Орыстар" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="казахский" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%9F%AC%EC%8B%9C%EC%95%84%EC%9D%B8" title="러시아인 — корейский" lang="ko" hreflang="ko" data-title="러시아인" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="корейский" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BB%D1%83%D0%BB%D0%B0" title="Оруслула — карачаево-балкарский" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Оруслула" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="карачаево-балкарский" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/R%C3%BBs" title="Rûs — курдский" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Rûs" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="курдский" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%87_%D0%B9%D3%A7%D0%B7" title="Роч йӧз — коми" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Роч йӧз" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="коми" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Орустар — киргизский" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Орустар" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="киргизский" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Russi" title="Russi — латинский" lang="la" hreflang="la" data-title="Russi" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="латинский" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%8C%D1%80%D1%83%D1%81" title="Оьрус — лакский" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="Оьрус" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="лакский" class="interlanguage-link-target"><span>Лакку</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D1%80" title="Урусар — лезгинский" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Урусар" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="лезгинский" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3sse" title="Rósse — лимбургский" lang="li" hreflang="li" data-title="Rósse" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="лимбургский" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Rusc" title="Rusc — Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Rusc" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Rusai" title="Rusai — литовский" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Rusai" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="литовский" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Krievi" title="Krievi — латышский" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Krievi" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латышский" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%82" title="Руст — мокшанский" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Руст" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="мокшанский" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Rosiana_(vahoaka)" title="Rosiana (vahoaka) — малагасийский" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Rosiana (vahoaka)" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="малагасийский" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%88" title="Руш — луговомарийский" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Руш" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="луговомарийский" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8" title="Руси — македонский" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Руси" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="македонский" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%83%D1%83%D0%B4" title="Оросууд — монгольский" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Оросууд" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="монгольский" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Orang_Rusia" title="Orang Rusia — малайский" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Orang Rusia" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малайский" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%B7%D1%82" title="Рузт — эрзянский" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Рузт" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="эрзянский" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Russen_(volk)" title="Russen (volk) — нидерландский" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Russen (volk)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="нидерландский" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Russarar" title="Russarar — нюнорск" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Russarar" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="нюнорск" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Russere" title="Russere — норвежский букмол" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Russere" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="норвежский букмол" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%8B%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%81%D0%B0%D0%B3_%D0%B0%D0%B4%C3%A6%D0%BC" title="Уырыссаг адæм — осетинский" lang="os" hreflang="os" data-title="Уырыссаг адæм" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="осетинский" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B0%E0%A9%82%E0%A8%B8%E0%A9%80_%E0%A8%B2%E0%A9%8B%E0%A8%95" title="ਰੂਸੀ ਲੋਕ — панджаби" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਰੂਸੀ ਲੋਕ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="панджаби" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Rosjanie" title="Rosjanie — польский" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Rosjanie" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="польский" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D9%84%D9%88%DA%A9" title="روسی لوک — Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="روسی لوک" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Russos" title="Russos — португальский" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Russos" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="португальский" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Ru%C8%99i" title="Ruși — румынский" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Ruși" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="румынский" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%8B" title="Русы — русинский" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Русы" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="русинский" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D1%83%D1%83%D1%87%D1%87%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Нууччалар — саха" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Нууччалар" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="саха" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Roushies" title="Roushies — шотландский" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Roushies" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="шотландский" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Rusi" title="Rusi — сербскохорватский" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Rusi" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="сербскохорватский" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Russians" title="Russians — Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Russians" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Rusi" title="Rusi — словацкий" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Rusi" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="словацкий" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Rusi" title="Rusi — словенский" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Rusi" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="словенский" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Rus%C3%ABt" title="Rusët — албанский" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Rusët" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="албанский" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8" title="Руси — сербский" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Руси" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="сербский" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Urang_Rusia" title="Urang Rusia — сунданский" lang="su" hreflang="su" data-title="Urang Rusia" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="сунданский" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Ryssar" title="Ryssar — шведский" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Ryssar" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="шведский" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D2%B3%D0%BE" title="Русҳо — таджикский" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Русҳо" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="таджикский" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="ชาวรัสเซีย — тайский" lang="th" hreflang="th" data-title="ชาวรัสเซีย" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тайский" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Ruslar" title="Ruslar — туркменский" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Ruslar" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="туркменский" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Ruslar" title="Ruslar — турецкий" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Ruslar" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="турецкий" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Руслар — татарский" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Руслар" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="татарский" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D3%9E%D1%83%D1%87%D1%8A%D1%91%D1%81" title="Ӟучъёс — удмуртский" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Ӟучъёс" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="удмуртский" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%89%D9%8A%DB%95_%D8%AE%DB%95%D9%84%D9%82%D9%89" title="روسىيە خەلقى — уйгурский" lang="ug" hreflang="ug" data-title="روسىيە خەلقى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="уйгурский" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%96%D1%8F%D0%BD%D0%B8" title="Росіяни — украинский" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Росіяни" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украинский" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="روسی — урду" lang="ur" hreflang="ur" data-title="روسی" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="урду" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Ruslar" title="Ruslar — узбекский" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Ruslar" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="узбекский" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Ven%C3%A4lai%C5%BEed" title="Venälaižed — вепсский" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Venälaižed" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="вепсский" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Nga" title="Người Nga — вьетнамский" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Người Nga" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="вьетнамский" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%BF%84%E7%BD%97%E6%96%AF%E4%BA%BA" title="俄罗斯人 — у" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="俄罗斯人" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="у" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98" title="რუსეფი — мегрельский" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="რუსეფი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="мегрельский" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BF%84%E7%BE%85%E6%96%AF%E4%BA%BA" title="俄羅斯人 — китайский" lang="zh" hreflang="zh" data-title="俄羅斯人" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="китайский" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/L%C5%8D%CD%98-se-a-l%C3%A2ng" title="Lō͘-se-a-lâng — миньнань" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Lō͘-se-a-lâng" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="миньнань" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%BF%84%E7%BE%85%E6%96%AF%E4%BA%BA" title="俄羅斯人 — кантонский" lang="yue" hreflang="yue" data-title="俄羅斯人" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантонский" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q49542#sitelinks-wikipedia" title="Править ссылки на другие языки" class="wbc-editpage">Править ссылки</a></span></div> </div> </nav> </div> </div> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Эта страница в последний раз была отредактирована 12 февраля 2025 в 15:01.</li> <li id="footer-info-copyright">Текст доступен по <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ru">лицензии Creative Commons «С указанием авторства — С сохранением условий» (CC BY-SA)</a>; в отдельных случаях могут действовать дополнительные условия. <span class="noprint">Подробнее см. <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/ru">Условия использования</a>.</span><br /> Wikipedia® — зарегистрированный товарный знак некоммерческой организации <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/ru/">«Фонд Викимедиа» (Wikimedia Foundation, Inc.)</a></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/ru">Политика конфиденциальности</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%9E%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5">Описание Википедии</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%9E%D1%82%D0%BA%D0%B0%D0%B7_%D0%BE%D1%82_%D0%BE%D1%82%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8">Отказ от ответственности</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//ru.wikipedia.org/wiki/Википедия:Контакты">Свяжитесь с нами</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Universal_Code_of_Conduct/ru">Кодекс поведения</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Разработчики</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ru.wikipedia.org">Статистика</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Заявление о куки</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ru.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобильная версия</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("This page is using the deprecated ResourceLoader module \"codex-search-styles\".\n[1.43] Use a CodexModule with codexComponents to set your specific components used: https://www.mediawiki.org/wiki/Codex#Using_a_limited_subset_of_components");mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b9576b97f-fcwlt","wgBackendResponseTime":287,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"2.578","walltime":"3.115","ppvisitednodes":{"value":64779,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":782131,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":372387,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":22,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":50,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":258798,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":2,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 2484.807 1 -total"," 25.45% 632.360 2 Шаблон:Примечания"," 18.09% 449.438 1 Шаблон:Народ"," 17.86% 443.824 1 Шаблон:Карточка"," 14.44% 358.903 76 Шаблон:Sfn"," 14.40% 357.706 8 Шаблон:Wikidata"," 13.42% 333.480 6 Шаблон:Str_find"," 12.03% 298.837 21 Шаблон:Статья"," 9.38% 232.975 45 Шаблон:Флагификация"," 8.87% 220.394 27 Шаблон:Книга"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.829","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":9120793,"limit":52428800},"limitreport-logs":"Loaded datatype wikibase-item of P527 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-b766959bd-2z7qm","timestamp":"20250217065822","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0420\u0443\u0441\u0441\u043a\u0438\u0435","url":"https:\/\/ru.wikipedia.org\/wiki\/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q49542","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q49542","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u0424\u043e\u043d\u0434 \u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0430","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-12-19T15:06:48Z","headline":"\u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u0447\u043d\u043e\u0441\u043b\u0430\u0432\u044f\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043d\u0430\u0440\u043e\u0434, \u0441\u0430\u043c\u044b\u0439 \u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0447\u0438\u0441\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0432 \u0420\u043e\u0441\u0441\u0438\u0438 \u0438 \u0415\u0432\u0440\u043e\u043f\u0435"}</script> </body> </html>