CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Symbolika chemiczna – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"236bed6b-366b-487b-ab68-d05517dc1cc9","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Symbolika_chemiczna","wgTitle":"Symbolika chemiczna","wgCurRevisionId":73906593,"wgRevisionId":73906593,"wgArticleId":5422,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Nomenklatura chemiczna","Symbole"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Symbolika_chemiczna","wgRelevantArticleId":5422,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}}, "wgStableRevisionId":73906593,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q83147","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready", "ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced" ,"ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Symbolika chemiczna – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Symbolika_chemiczna"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Symbolika_chemiczna"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Symbolika_chemiczna rootpage-Symbolika_chemiczna skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Symbolika+chemiczna" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Symbolika+chemiczna" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Symbolika+chemiczna" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Symbolika+chemiczna" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Symbole_pierwiastków" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Symbole_pierwiastków"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Symbole pierwiastków</span> </div> </a> <ul id="toc-Symbole_pierwiastków-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Symbole_jonów_i_rodników" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Symbole_jonów_i_rodników"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Symbole jonów i rodników</span> </div> </a> <ul id="toc-Symbole_jonów_i_rodników-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Symbole_wiązań_chemicznych" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Symbole_wiązań_chemicznych"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Symbole wiązań chemicznych</span> </div> </a> <ul id="toc-Symbole_wiązań_chemicznych-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wzory_chemiczne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Wzory_chemiczne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Wzory chemiczne</span> </div> </a> <ul id="toc-Wzory_chemiczne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Skróty_grup" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Skróty_grup"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Skróty grup</span> </div> </a> <ul id="toc-Skróty_grup-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Równania_reakcji_chemicznych" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Równania_reakcji_chemicznych"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Równania reakcji chemicznych</span> </div> </a> <ul id="toc-Równania_reakcji_chemicznych-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Opisy_mechanizmów_reakcji" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Opisy_mechanizmów_reakcji"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Opisy mechanizmów reakcji</span> </div> </a> <ul id="toc-Opisy_mechanizmów_reakcji-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zobacz_też" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zobacz_też"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Zobacz też</span> </div> </a> <ul id="toc-Zobacz_też-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Symbolika chemiczna</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 99 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-99" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">99 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Chemiese_formule" title="Chemiese formule – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Chemiese formule" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D9%8A%D8%BA%D8%A9_%D9%83%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%A9" title="صيغة كيميائية – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="صيغة كيميائية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3rmula_qu%C3%ADmica" title="Fórmula química – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Fórmula química" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Kimy%C9%99vi_formul" title="Kimyəvi formul – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="Kimyəvi formul" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A6%95%E0%A7%87%E0%A6%A4" title="রাসায়নিক সংকেত – bengalski" lang="bn" hreflang="bn" data-title="রাসায়নিক সংকেত" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalski" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/H%C3%B2a-ha%CC%8Dk-sek" title="Hòa-ha̍k-sek – minnański" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Hòa-ha̍k-sek" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnański" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%96%D0%BC%D1%96%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%83%D0%BB%D0%B0" title="Хімічная формула – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Хімічная формула" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%83%D0%BB%D0%B0" title="Химична формула – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Химична формула" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Hemijska_formula" title="Hemijska formula – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Hemijska formula" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Formulenn_gimiek" title="Formulenn gimiek – bretoński" lang="br" hreflang="br" data-title="Formulenn gimiek" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretoński" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3rmula_qu%C3%ADmica" title="Fórmula química – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Fórmula química" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D0%B5_%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%83%D0%BB%D0%B0" title="Химилле формула – czuwaski" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Химилле формула" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="czuwaski" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Chemick%C3%BD_vzorec" title="Chemický vzorec – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Chemický vzorec" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Sumformel" title="Sumformel – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Sumformel" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%84%D8%A9_%D9%83%D9%8A%D9%85%D8%A7%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="فورمولة كيماوية – marokański arabski" lang="ary" hreflang="ary" data-title="فورمولة كيماوية" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="marokański arabski" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Chemische_Formel" title="Chemische Formel – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Chemische Formel" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Keemiline_valem" title="Keemiline valem – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Keemiline valem" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CE%B7%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CF%84%CF%8D%CF%80%CE%BF%CF%82" title="Χημικός τύπος – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Χημικός τύπος" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Chemical_formula" title="Chemical formula – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Chemical formula" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3rmula_qu%C3%ADmica" title="Fórmula química – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Fórmula química" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Kemia_formulo" title="Kemia formulo – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Kemia formulo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Formula_kimiko" title="Formula kimiko – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Formula kimiko" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%84_%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فرمول شیمیایی – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="فرمول شیمیایی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Formule_chimique" title="Formule chimique – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Formule chimique" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Foirmle_cheimiceach" title="Foirmle cheimiceach – irlandzki" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Foirmle cheimiceach" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Formley_kemmigagh" title="Formley kemmigagh – manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Formley kemmigagh" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="manx" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3rmula_qu%C3%ADmica" title="Fórmula química – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Fórmula química" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%96%E5%AD%B8%E5%BC%8F" title="化學式 – gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="化學式" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="gan" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%99%94%ED%95%99%EC%8B%9D" title="화학식 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="화학식" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%94%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B1%D6%87" title="Քիմիական բանաձև – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Քիմիական բանաձև" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%B8%E0%A5%82%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="रासायनिक सूत्र – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="रासायनिक सूत्र" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Kemijska_formula" title="Kemijska formula – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Kemijska formula" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Kemiala_formulo" title="Kemiala formulo – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Kemiala formulo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Rumus_kimia" title="Rumus kimia – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Rumus kimia" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Formula_chimic" title="Formula chimic – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Formula chimic" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Efnaform%C3%BAla" title="Efnaformúla – islandzki" lang="is" hreflang="is" data-title="Efnaformúla" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Formula_chimica" title="Formula chimica – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Formula chimica" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9B%D7%AA%D7%99%D7%91_%D7%9B%D7%99%D7%9E%D7%99" title="כתיב כימי – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="כתיב כימי" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Rumus_kimia" title="Rumus kimia – jawajski" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Rumus kimia" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="jawajski" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A5%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%90" title="ქიმიური ფორმულა – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ქიმიური ფორმულა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%83%D0%BB%D0%B0" title="Химиялық формула – kazachski" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Химиялық формула" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazachski" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/F%C3%B2mil_chimik" title="Fòmil chimik – kreolski haitański" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Fòmil chimik" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="kreolski haitański" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D0%BA_%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Химиялык формулалар – kirgiski" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Химиялык формулалар" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiski" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Formula_chemica" title="Formula chemica – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Formula chemica" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/%C4%B6%C4%ABmisk%C4%81_formula" title="Ķīmiskā formula – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Ķīmiskā formula" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Cheemesch_Formel" title="Cheemesch Formel – luksemburski" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Cheemesch Formel" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luksemburski" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Chemin%C4%97_formul%C4%97" title="Cheminė formulė – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Cheminė formulė" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Furmula_chimica" title="Furmula chimica – lombardzki" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Furmula chimica" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombardzki" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/K%C3%A9miai_k%C3%A9plet" title="Kémiai képlet – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Kémiai képlet" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%83%D0%BB%D0%B0" title="Хемиска формула – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Хемиска формула" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B4%B8%E0%B5%82%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%82" title="രാസസൂത്രം – malajalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="രാസസൂത്രം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%B8%E0%A5%82%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="रासायनिक सूत्र – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="रासायनिक सूत्र" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Formula_kimia" title="Formula kimia – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Formula kimia" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Hu%C3%A1-h%C5%8Fk-s%C3%A9k" title="Huá-hŏk-sék – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Huá-hŏk-sék" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%93%E1%80%AC%E1%80%90%E1%80%AF%E1%80%97%E1%80%B1%E1%80%92_%E1%80%96%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%B0%E1%80%9C%E1%80%AC" title="ဓာတုဗေဒ ဖော်မျူလာ – birmański" lang="my" hreflang="my" data-title="ဓာတုဗေဒ ဖော်မျူလာ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birmański" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Chemische_formule" title="Chemische formule – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Chemische formule" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%B8%E0%A5%82%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="रासायनिक सूत्र – nepalski" lang="ne" hreflang="ne" data-title="रासायनिक सूत्र" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepalski" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%96%E5%AD%A6%E5%BC%8F" title="化学式 – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="化学式" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Kjemisk_formel" title="Kjemisk formel – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Kjemisk formel" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Kjemisk_formel" title="Kjemisk formel – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Kjemisk formel" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Formula_quimica" title="Formula quimica – oksytański" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Formula quimica" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksytański" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Kimyoviy_formulalar" title="Kimyoviy formulalar – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Kimyoviy formulalar" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B0%E0%A8%B8%E0%A8%BE%E0%A8%87%E0%A8%A3%E0%A8%95_%E0%A8%AB%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A8%AE%E0%A9%82%E0%A8%B2%E0%A8%BE" title="ਰਸਾਇਣਕ ਫ਼ਾਰਮੂਲਾ – pendżabski" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਰਸਾਇਣਕ ਫ਼ਾਰਮੂਲਾ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendżabski" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7%D8%A6%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%84%D8%A7" title="کیمیائی فارمولا – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="کیمیائی فارمولا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%93%E1%80%AC%E1%80%90%E1%80%AF%E1%80%97%E1%80%B1%E1%80%92_%E1%80%96%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%B0%E1%80%9C%E1%80%AC" title="ဓာတုဗေဒ ဖော်မျူလာ – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="ဓာတုဗေဒ ဖော်မျူလာ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9A%E1%9E%BC%E1%9E%94%E1%9E%98%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%82%E1%9E%B8%E1%9E%98%E1%9E%B8" title="រូបមន្តគីមី – khmerski" lang="km" hreflang="km" data-title="រូបមន្តគីមី" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="khmerski" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Summenformel" title="Summenformel – dolnoniemiecki" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Summenformel" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="dolnoniemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3rmula_qu%C3%ADmica" title="Fórmula química – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Fórmula química" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Formul%C4%83_chimic%C4%83" title="Formulă chimică – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Formulă chimică" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%83%D0%BB%D0%B0" title="Химическая формула – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Химическая формула" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%8F_%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Химия формулата – jakucki" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Химия формулата" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="jakucki" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7%D8%A6%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%84%D8%A7" title="کیمیائی فارمولا – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="کیمیائی فارمولا" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Chemical_formula" title="Chemical formula – scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Chemical formula" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Chemiske_Formel" title="Chemiske Formel – fryzyjski saterlandzki" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Chemiske Formel" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="fryzyjski saterlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Formula_kimike" title="Formula kimike – albański" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Formula kimike" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albański" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%BB%E0%B7%83%E0%B7%8F%E0%B6%BA%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%9A_%E0%B7%83%E0%B7%96%E0%B6%AD%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB" title="රසායනික සූත්‍ර – syngaleski" lang="si" hreflang="si" data-title="රසායනික සූත්‍ර" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="syngaleski" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Chemical_formula" title="Chemical formula – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Chemical formula" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Chemick%C3%BD_vzorec" title="Chemický vzorec – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Chemický vzorec" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Kemijska_formula" title="Kemijska formula – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Kemijska formula" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8E%D9%88%DA%AF%DB%8C_%DA%A9%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="شێوگی کیمیایی – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="شێوگی کیمیایی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%98%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%83%D0%BB%D0%B0" title="Хемијска формула – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Хемијска формула" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Kemijska_formula" title="Kemijska formula – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Kemijska formula" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kemiallinen_kaava" title="Kemiallinen kaava – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kemiallinen kaava" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Kemisk_formel" title="Kemisk formel – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Kemisk formel" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Pormulang_kemikal" title="Pormulang kemikal – tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Pormulang kemikal" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalski" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AE%E0%AF%82%E0%AE%B2%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AF%82%E0%AE%B1%E0%AF%8D%E0%AE%B1%E0%AF%81_%E0%AE%B5%E0%AE%BE%E0%AE%AF%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AE%BE%E0%AE%9F%E0%AF%81" title="மூலக்கூற்று வாய்பாடு – tamilski" lang="ta" hreflang="ta" data-title="மூலக்கூற்று வாய்பாடு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilski" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Taftart_takrurant" title="Taftart takrurant – kabylski" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Taftart takrurant" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="kabylski" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%A8_%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82" title="రసాయన సూత్రం – telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="రసాయన సూత్రం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B9%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%B5" title="สูตรเคมี – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="สูตรเคมี" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%B8_%D1%85%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%B2%D3%A3" title="Формулаи химиявӣ – tadżycki" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Формулаи химиявӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tadżycki" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Kimyasal_form%C3%BCl" title="Kimyasal formül – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Kimyasal formül" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%96%D0%BC%D1%96%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%83%D0%BB%D0%B0" title="Хімічна формула – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Хімічна формула" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7%D8%A6%DB%8C_%D8%B5%DB%8C%D8%BA%DB%81" title="کیمیائی صیغہ – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="کیمیائی صیغہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/C%C3%B4ng_th%E1%BB%A9c_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Công thức hóa học – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Công thức hóa học" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%96%E5%AD%B8%E5%BC%8F" title="化學式 – chiński klasyczny" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="化學式" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="chiński klasyczny" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Formula_nga_kimikal" title="Formula nga kimikal – waraj" lang="war" hreflang="war" data-title="Formula nga kimikal" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waraj" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%96%E5%AD%A6%E5%BC%8F" title="化学式 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="化学式" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%96%E5%AD%B8%E5%BC%8F" title="化學式 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="化學式" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%96%E5%AD%A6%E5%BC%8F" title="化学式 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="化学式" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q83147#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Symbolika_chemiczna" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Symbolika_chemiczna" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Symbolika_chemiczna"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Symbolika_chemiczna"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Symbolika_chemiczna" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Symbolika_chemiczna" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&oldid=73906593" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Symbolika_chemiczna&id=73906593&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FSymbolika_chemiczna"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FSymbolika_chemiczna"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Symbolika+chemiczna"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Symbolika_chemiczna&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Chemical_formulas" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q83147" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><p><a href="/wiki/Chemia" title="Chemia">Chemia</a> posługuje się specyficzną <a href="/wiki/Symbolika" title="Symbolika">symboliką</a> do opisu <a href="/wiki/Cz%C4%85steczka" title="Cząsteczka">cząsteczek</a> i <a href="/wiki/Reakcja_chemiczna" title="Reakcja chemiczna">reakcji chemicznych</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Symbole_pierwiastków"><span id="Symbole_pierwiastk.C3.B3w"></span>Symbole pierwiastków</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Symbole pierwiastków" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Symbole pierwiastków"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Symbol" title="Symbol">Symbole</a> <a href="/wiki/Pierwiastek_chemiczny" title="Pierwiastek chemiczny">pierwiastków</a> pochodzą od ich nazw <a href="/wiki/%C5%81acina" title="Łacina">łacińskich</a>. Część z nich to symbole jednoliterowe, np. H – <a href="/wiki/Wod%C3%B3r" title="Wodór">wodór</a> (<em lang="la">hydrogenium</em>), K – <a href="/wiki/Potas" title="Potas">potas</a> (<em lang="la">kalium</em>), N – <a href="/wiki/Azot" title="Azot">azot</a> (<em lang="la">nitrogenium</em>), część dwuliterowe (np. Cl – <a href="/wiki/Chlor" title="Chlor">chlor</a> (<em lang="la">chlorum</em>), Au – <a href="/wiki/Z%C5%82oto" title="Złoto">złoto</a> (<em lang="la">aurum</em>), Pt – <a href="/wiki/Platyna" title="Platyna">platyna</a> (<em lang="la">platinum</em>), a <a href="/wiki/Pierwiastki_%C3%B3smego_okresu" title="Pierwiastki ósmego okresu">pierwiastki nowo odkrywane lub hipotetyczne</a>, o najwyższych liczbach atomowych, mają tymczasowo przydzielane symbole trzyliterowe (np. Uue – <a href="/wiki/Ununenn" title="Ununenn">ununenn</a>, Ubb – <a href="/wiki/Unbibi" title="Unbibi">unbibi</a>). </p><p>Symbole pierwiastków używa się w trzech znaczeniach: </p> <ul><li>jako ogólny symbol pierwiastka, oznaczający wszystkie <a href="/wiki/Atom" title="Atom">atomy</a> danego pierwiastka występujące w <a href="/wiki/Natura" title="Natura">przyrodzie</a>,</li> <li>jako symbol pojedynczego atomu danego pierwiastka,</li> <li>w równaniach reakcji – jako symbol 1 <a href="/wiki/Mol" title="Mol">mola</a> (patrz <a href="/wiki/Uk%C5%82ad_SI" title="Układ SI">układ SI</a>) atomów danego pierwiastka lub też symbol 1 <a href="/wiki/Atom" title="Atom">atomu</a>, gdyż równania reakcji można interpretować jako zapis molowy, jak i cząsteczkowy.</li></ul> <p>Analogiczne symbole przypisano także do dwóch rodzajów <a href="/wiki/Atom_egzotyczny" title="Atom egzotyczny">atomów egzotycznych</a>, które mogą tworzyć nietrwałe związki ze zwykłymi atomami: Mu – <a href="/wiki/Mionium" title="Mionium">mionium</a><sup id="cite_ref-muonium_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-muonium-1">[1]</a></sup>, Ps – <a href="/wiki/Pozytonium" title="Pozytonium">pozytonium</a><sup id="cite_ref-positronium_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-positronium-2">[2]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Symbole_jonów_i_rodników"><span id="Symbole_jon.C3.B3w_i_rodnik.C3.B3w"></span>Symbole jonów i rodników</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Symbole jonów i rodników" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Symbole jonów i rodników"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Jon" title="Jon">Jony</a> oznacza się poprzez symbol pierwiastka lub grupy z dodanym w górnym indeksie znaku („+” dla <a href="/wiki/Kation" title="Kation">kationów</a> i „−” dla <a href="/wiki/Anion" title="Anion">anionów</a>). Znak (+) i (−) oznacza formalnie <a href="/wiki/%C5%81adunek_elektryczny_elementarny" title="Ładunek elektryczny elementarny">elementarny ładunek elektryczny</a>, np. <span style="white-space:nowrap">Na<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:0.7em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;">+<br /></span></span> – kation <a href="/wiki/S%C3%B3d" title="Sód">sodowy</a>. </p><p>Gdy jon posiada wielokrotność tego ładunku dodaje się jeszcze liczbę oznaczającą tę wielokrotność, np. <span style="white-space:nowrap">Ca<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:0.7em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;">2+<br /></span></span> – kation <a href="/wiki/Wap%C5%84" title="Wapń">wapniowy</a>. </p><p>Gdy istnieje jasność, na którym konkretnie atomie w cząsteczce jest zlokalizowany ładunek elektryczny znaki (+) i (−), podaje się bezpośrednio przy tym atomie. Gdy jednak ładunek jest zdelokalizowany w obrębie całej grupy, wstawia się ją w kwadratowy nawias, a znak ładunku podaje się za nawiasem, np. <span style="white-space:nowrap">[HCOO]<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:0.7em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;">−<br /></span></span> – anion mrówczanowy. </p><p><a href="/wiki/Rodniki" title="Rodniki">Rodniki</a> oznacza się, poprzez dodanie małej kropki z prawej strony symbolu pierwiastka lub grupy, np. <span style="white-space:nowrap">O<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:0.7em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><abbr class="abbr" title="Niesparowany elektron" style="text-decoration:none !important">•</abbr><br /></span></span> – rodnik tlenowy. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Symbole_wiązań_chemicznych"><span id="Symbole_wi.C4.85za.C5.84_chemicznych"></span>Symbole wiązań chemicznych</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Symbole wiązań chemicznych" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Symbole wiązań chemicznych"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Wi%C4%85zanie_chemiczne" title="Wiązanie chemiczne">Wiązania chemiczne</a> we wzorach strukturalnych oznacza się symbolami kresek: </p> <ul><li>kreska pojedyncza („<span style="white-space:nowrap"><abbr class="abbr" title="Wiązanie pojedyncze" style="text-decoration:none !important">−</abbr></span>”) oznacza pełne wiązanie pojedyncze, kreska podwójna („<span style="white-space:nowrap"><abbr class="abbr" title="Wiązanie podwójne" style="text-decoration:none !important">=</abbr></span>”) – pełne podwójne i kreska potrójna („<span style="white-space:nowrap"><abbr class="abbr" title="Wiązanie potrójne" style="text-decoration:none !important">≡</abbr></span>”) – pełne potrójne.</li> <li>strzałka („<span style="white-space:nowrap"><abbr class="abbr" title="Przebieg reakcji w prawo" style="text-decoration:none !important">→</abbr></span>”) oznacza <a href="/wiki/Wi%C4%85zanie_koordynacyjne" title="Wiązanie koordynacyjne">wiązanie koordynacyjne</a>, przy czym strzałka jest skierowana w stronę akceptora <a href="/wiki/Elektron" title="Elektron">elektronów</a></li> <li>kreska kropkowana („⋯”) oznacza wiązanie „połówkowe” lub niepełne, np. <a href="/wiki/Wi%C4%85zanie_wodorowe" title="Wiązanie wodorowe">wiązanie wodorowe</a> lub wiązanie pojedyncze zdelokalizowane; może też oznaczać wiązanie w trakcie tworzenia lub zrywania</li> <li>kreska kropkowana nad kreską zwykłą („<sup><u>…</u></sup>”) oznacza wiązanie „półtorakrotne”, a dokładniej podwójne zdelokalizowane.</li> <li>kółko w układach cyklicznych oznacza występowanie aromatycznego układu wiązań, np. w <a href="/wiki/Benzen" title="Benzen">benzenie</a>.</li></ul> <p>Wyjątek od tego stanowią wiązania jonowe, które oznacza się pisząc po prostu (zwykle w kwadratowych nawiasach) oba jony tworzące to wiązanie, np. <span style="white-space:nowrap">[Na]<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:0.7em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;">+<br /></span>[Cl]<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:0.7em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;">−<br /></span></span>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Wzory_chemiczne">Wzory chemiczne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Wzory chemiczne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wzory chemiczne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Wzory chemiczne to skrótowy zapis składu atomowego cząsteczek. Rozróżnia się tutaj: </p> <ul><li><b>Wzory sumaryczne</b> proste, w których podaje się prostą listę atomów wchodzących w skład danego związku wraz z ich krotnościami (np. <span style="white-space:nowrap">H<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />2</span>SO<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />4</span></span>, <a href="/wiki/Zapis_Hilla" title="Zapis Hilla">zapis Hilla</a>). Wzór taki jest nazywany <b>wzorem empirycznym</b>, ponieważ może być ustalony na podstawie tylko zbadanej doświadczalnie zawartości wagowej poszczególnych pierwiastków.</li> <li>Wzory sumaryczne rozbudowane, uwzględniające elementy faktycznej struktury związku, które mogą mniej lub bardziej dokładnie „rozpisywać” strukturę związku np. <span style="white-space:nowrap">CH<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />3</span>CH<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />2</span>OH</span> = <span style="white-space:nowrap">C<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />2</span>H<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />5</span>OH</span> (<a href="/wiki/Etanol" title="Etanol">etanol</a>).</li> <li>Wzory strukturalne, które przyjmują formę rysunku, gdzie zwykle pokazuje się, jak i jakimi wiązaniami są połączone wszystkie atomy w cząsteczce; podobnie jak wzory sumaryczne – spotyka się wzory strukturalne pełne (ze wszystkimi atomami i wiązaniami), oraz wzory strukturalne mniej lub bardziej „skompresowane”, w których pewne grupy atomów zastępuje się ich skrótami; ponadto wzory te można rysować tak, aby dobrze oddawały faktyczny układ przestrzenny atomów i kąty wiązań chemicznych lub rysować je „płasko”, ignorując faktyczny układ atomów w przestrzeni. <ul><li>We wzorach strukturalnych bardziej złożonych związków organicznych tradycyjnie pomija się całkowicie większość atomów <a href="/wiki/W%C4%99giel_(pierwiastek)" title="Węgiel (pierwiastek)">węgla</a> i <a href="/wiki/Wod%C3%B3r" title="Wodór">wodoru</a> występujących w głównym szkielecie cząsteczki; kreski symbolizujące wiązania chemiczne między atomami węgla łączy się bezpośrednio z sobą, przyjmując konwencję, że na wszystkich połączeniach tych kresek występują atomy węgla, zaś atomy wodoru należy domyślnie uzupełnić tak, aby uzyskiwać zawsze czterowiązalny atom węgla; taka konwencja ułatwia znacznie rysowanie wzorów strukturalnych uwzględniających faktyczny, przestrzenny „wygląd” cząsteczki.</li></ul></li></ul> <figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Examples_of_chemical_formulas.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Examples_of_chemical_formulas.svg/400px-Examples_of_chemical_formulas.svg.png" decoding="async" width="400" height="155" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Examples_of_chemical_formulas.svg/600px-Examples_of_chemical_formulas.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Examples_of_chemical_formulas.svg/800px-Examples_of_chemical_formulas.svg.png 2x" data-file-width="1256" data-file-height="488" /></a><figcaption><i>Przykłady wzorów chemicznych – metylocykloheksan</i><br />1 – prosty wzór sumaryczny, 2 – rozwinięty wzór sumaryczny, 3 – szkieletowy, płaski wzór strukturalny, 4 – szkieletowy, przestrzenny wzór strukturalny, 5 – pełny wzór strukturalny</figcaption></figure> <p>Do układania <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_chemiczny" title="Związek chemiczny">związków chemicznych</a> według wzoru sumarycznego może być użyty <a href="/wiki/Zapis_Hilla" title="Zapis Hilla">porządek Hilla</a>, np. <span style="white-space:nowrap">BH<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />3</span></span>, <span style="white-space:nowrap">BaCl<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />2</span></span>, <span style="white-space:nowrap">CH<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />4</span></span>, ClNa, <span style="white-space:nowrap">C<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />2</span>H<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />4</span></span>, <span style="white-space:nowrap">C<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />2</span>H<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />4</span>O<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />2</span></span>, <span style="white-space:nowrap">C<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />2</span>H<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />6</span></span>, HOT. </p><p>Do zapisu struktury molekuł w bazach danych stosuje się także różnego rodzaju systemy przekształcające wzory strukturalne w ciągi znaków, które bezpośrednio mogą być analizowane przez programy komputerowe, m.in. <a href="/wiki/SMILES" title="SMILES">SMILES</a>, <a href="/wiki/Chemical_Markup_Language" title="Chemical Markup Language">CML</a> i wiele innych. Te formy zapisu struktury cząsteczek nie są jednak uznawane za wzory chemiczne w tradycyjnym sensie. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Skróty_grup"><span id="Skr.C3.B3ty_grup"></span>Skróty grup</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Skróty grup" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Skróty grup"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>We wzorach bardziej złożonych związków chemicznych stosuje się skróty, oznaczające całe, często powtarzające się grupy chemiczne. Konwencja tych skrótów jest inna w <a href="/wiki/Chemia_nieorganiczna" title="Chemia nieorganiczna">chemii nieorganicznej</a>, metaloorganicznej i organicznej. Skróty te stosuje się często zarówno we wzorach sumarycznych, jak i strukturalnych </p><p>Przykład skrótów używanych w chemii organicznej: </p> <ul><li><i>Bu</i> – <a href="/wiki/Grupa_butylowa" title="Grupa butylowa">grupa butylowa</a> (<span style="white-space:nowrap"><abbr class="abbr" title="Wiązanie pojedyncze" style="text-decoration:none !important">−</abbr>C<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />4</span>H<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />9</span></span>)</li> <li><i>Me</i> – <a href="/wiki/Grupa_alkilowa" title="Grupa alkilowa">grupa metylowa</a> (<span style="white-space:nowrap"><abbr class="abbr" title="Wiązanie pojedyncze" style="text-decoration:none !important">−</abbr>CH<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />3</span></span>)</li> <li><i>Et</i> – <a href="/wiki/Grupa_alkilowa" title="Grupa alkilowa">grupa etylowa</a> (<span style="white-space:nowrap"><abbr class="abbr" title="Wiązanie pojedyncze" style="text-decoration:none !important">−</abbr>C<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />2</span>H<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />5</span></span>)</li> <li><i>Pr</i> – <a href="/wiki/Grupa_propylowa" title="Grupa propylowa">grupa propylowa</a> (<span style="white-space:nowrap"><abbr class="abbr" title="Wiązanie pojedyncze" style="text-decoration:none !important">−</abbr>C<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />3</span>H<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />7</span></span>)</li> <li><i>Ph</i> – <a href="/wiki/Grupa_fenylowa" title="Grupa fenylowa">grupa fenylowa</a> (<span style="white-space:nowrap"><abbr class="abbr" title="Wiązanie pojedyncze" style="text-decoration:none !important">−</abbr>C<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />6</span>H<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />5</span></span>)</li></ul> <p>Przykład użycia skrótu: </p> <dl><dd>EtOH = <span style="white-space:nowrap">C<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />2</span>H<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />5</span>OH</span> (<a href="/wiki/Etanol" title="Etanol">etanol</a>)</dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Równania_reakcji_chemicznych"><span id="R.C3.B3wnania_reakcji_chemicznych"></span>Równania reakcji chemicznych</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Równania reakcji chemicznych" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Równania reakcji chemicznych"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/R%C3%B3wnanie_reakcji" title="Równanie reakcji">Równanie reakcji</a>.</i></div> <p>Równania <a href="/wiki/Reakcja_chemiczna" title="Reakcja chemiczna">reakcji chemicznych</a> składają się z trzech części. Po lewej stronie pisze się wzory cząsteczek wchodzących do reakcji (substraty, mogą to być zarówno wzory sumaryczne, jak i strukturalne), przy czym cyfry występujące przed wzorami oznaczają liczby cząsteczek wchodzących do reakcji – lub w innej konwencji liczby <a href="/wiki/Mol" title="Mol">moli</a> tych cząsteczek. Potem pisze się strzałkę oznaczającą rodzaj reakcji, a za nią podaje się wzory i liczby cząsteczek powstających w wyniku reakcji (produkty). </p><p>Strzałki w reakcjach chemicznych mają ściśle określone znaczenie: </p> <ul><li>strzałka pojedyncza „<span style="white-space:nowrap"><abbr class="abbr" title="Przebieg reakcji w prawo" style="text-decoration:none !important">→</abbr></span>” oznacza reakcję, która w danych warunkach zasadniczo przebiega tylko w jednym kierunku</li> <li>dwie strzałki lub „półstrzałki” skierowane w przeciwne strony („<span style="white-space:nowrap"><abbr class="abbr" title="Reakcja równowagowa" style="text-decoration:none !important">⇌</abbr></span>”) oznaczają <a href="/wiki/R%C3%B3wnowaga_reakcji_chemicznych" title="Równowaga reakcji chemicznych">reakcję równowagową</a>, tzn. sytuację, w której reakcja może zachodzić w obie strony, a kierunek przemiany jest zależny tylko od proporcji <a href="/wiki/Substrat_(chemia)" title="Substrat (chemia)">substratów</a> i produktów w mieszaninie (dwóch strzałek z półgrotami nie należy zastępować pojedynczą strzałką z dwoma grotami („<span style="white-space:nowrap"><abbr class="abbr" title="Rezonans chemiczny" style="text-decoration:none !important">↔</abbr></span>”), która jest zarezerwowana do oznaczania <a href="/wiki/Rezonans_chemiczny" title="Rezonans chemiczny">struktur mezomerycznych</a> cząsteczki)</li> <li>przy rozpisywaniu reakcji <a href="/wiki/Reakcja_redoks" title="Reakcja redoks">reakcja redoks</a> na poszczególne akty utleniania i redukcji, tradycyjnie stosuje się znak „=” dla podkreślenia, że akty te są tylko zapisem „buchalteryjnym” i nie symbolizują realnie występujących reakcji elementarnych.</li></ul> <p>Nad i pod strzałkami bardzo często dodaje się skrótowe opisy warunków w jakich zachodzi dana reakcja takie jak <a href="/wiki/Temperatura" title="Temperatura">temperatura</a> (np. <sup>_<u>2000 °C</u>_͕</sup>), użyty <a href="/wiki/Rozpuszczalnik" title="Rozpuszczalnik">rozpuszczalnik</a>, <a href="/wiki/Katalizator" title="Katalizator">katalizator</a> itp. Ponadto w schematach reakcji stosuje się też strzałki pionowe. Strzałka skierowana do góry („<span style="white-space:nowrap"><abbr class="abbr" title="Reagent opuszcza środowisko reakcji" style="text-decoration:none !important">↑</abbr></span>”) oznacza „uciekanie” gazowego produktu reakcji do atmosfery. Strzałka skierowana w dół („<span style="white-space:nowrap"><abbr class="abbr" title="Reagent tworzy nierozpuszczalny osad" style="text-decoration:none !important">↓</abbr></span>”) oznacza „wypadanie” nierozpuszczalnego, stałego produktu z roztworu, w którym zachodziła reakcja. </p><p>Bezpośrednio za wzorami substratów i produktów podaje się też czasem w nawiasach symbol <a href="/wiki/Stan_skupienia_materii" title="Stan skupienia materii">stanu skupienia</a> tych związków w momencie rozpoczęcia lub skończenia reakcji, np.: <span style="white-space:nowrap">HCl<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />(g)</span></span> – gazowy <a href="/wiki/Chlorowod%C3%B3r" title="Chlorowodór">chlorowodór</a>, <span style="white-space:nowrap">HCl<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />(aq)</span></span> – <a href="/wiki/Roztw%C3%B3r_wodny" title="Roztwór wodny">roztwór wodny</a> chlorowodoru (czyli <a href="/wiki/Kwas_solny" title="Kwas solny">kwas solny</a>), <span style="white-space:nowrap">H<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />2</span>O<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.3em; line-height:1.0em; font-size:80%; text-align:left;"><br />(s)</span></span> – <a href="/wiki/Woda" title="Woda">woda</a> w formie lodu. </p> <figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Typy_reakcji_chemicznych_(przyk%C5%82ady).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Typy_reakcji_chemicznych_%28przyk%C5%82ady%29.png/500px-Typy_reakcji_chemicznych_%28przyk%C5%82ady%29.png" decoding="async" width="500" height="119" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Typy_reakcji_chemicznych_%28przyk%C5%82ady%29.png/750px-Typy_reakcji_chemicznych_%28przyk%C5%82ady%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Typy_reakcji_chemicznych_%28przyk%C5%82ady%29.png/1000px-Typy_reakcji_chemicznych_%28przyk%C5%82ady%29.png 2x" data-file-width="1720" data-file-height="408" /></a><figcaption></figcaption></figure> <p>Równania reakcji można traktować dwojako: </p> <ul><li>jako zapis przebiegu reakcji „pojedynczych” cząsteczek.</li> <li>jako zapis <a href="/wiki/Mol" title="Mol">molowy</a> – tzn. opisujący reakcję określonej liczby moli cząsteczek.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Opisy_mechanizmów_reakcji"><span id="Opisy_mechanizm.C3.B3w_reakcji"></span>Opisy mechanizmów reakcji</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Opisy mechanizmów reakcji" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Opisy mechanizmów reakcji"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Równania reakcji są zazwyczaj bardzo przybliżonymi formami opisu faktycznego ich przebiegu, w których bierze się pod uwagę tylko wyjściowe substraty i końcowe produkty. W rzeczywistości reakcje chemiczne miewają często bardzo złożony przebieg, zwany ich <a href="/wiki/Mechanizmy_reakcji_chemicznych" title="Mechanizmy reakcji chemicznych">mechanizmem</a>. </p><p>Opisy mechanizmów reakcji są zbiorami równań opisujących poszczególne <a href="/wiki/Reakcja_elementarna" title="Reakcja elementarna">reakcje</a> lub jak się czasami mówi, akty elementarne, których suma prowadzi do zajścia określonej reakcji chemicznej. W równaniach reakcji elementarnych stosuje się te same konwencje strzałek, co w przypadku pełnych równań reakcji. Oprócz tego jednak często stosuje się małe półkoliste strzałki pokazujące skąd i dokąd prawdopodobnie przemieszczają się elektrony, w trakcie zrywania jednych wiązań i powstawania nowych. Zrywanie i powstawanie wiązań symbolizuje się czasem także przez rysowanie kropkowanych linii – podobnych do symboli wiązań „połówkowych”, a oznaczających w tym przypadku „moment” zerwania lub powstania wiązania. </p><p>Czasami w opisach reakcji elementarnych podaje się także rozłożenie cząstkowego <a href="/wiki/%C5%81adunek_elektryczny" title="Ładunek elektryczny">ładunku elektrycznego</a> na poszczególnych grupach lub atomach. Stosuje się w tym celu symbole δ+ i δ− umieszczane bezpośrednio nad symbolami grup lub atomów. Ponadto, gdy ma miejsce zjawisko <a href="/wiki/Rezonans_chemiczny" title="Rezonans chemiczny">rezonansu chemicznego</a>, pokazuje się w schematach mechanizmów postulowane struktury rezonansowe, które umieszcza się w nawiasach kwadratowych, a między nimi rysuje się pojedynczą strzałkę (<span style="white-space:nowrap"><abbr class="abbr" title="Rezonans chemiczny" style="text-decoration:none !important">↔</abbr></span>) zakończoną z obu stron ostrzami. Strzałki tej nie należy mylić z symbolem reakcji równowagowej. </p><p>Schematy mechanizmów podaje się czasami w formie listy reakcji elementarnych lub w formie koła obrazującego faktyczny cykl przemian zachodzących w trakcie reakcji. </p> <div align="center"> <p><b>Przykłady schematów mechanizmu reakcji</b> </p><p><i>Reakcja sumaryczna (reakcja metatezy przy krzemie)</i> </p> <figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Heck_reaction_(example).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Heck_reaction_%28example%29.svg/650px-Heck_reaction_%28example%29.svg.png" decoding="async" width="650" height="172" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Heck_reaction_%28example%29.svg/975px-Heck_reaction_%28example%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Heck_reaction_%28example%29.svg/1300px-Heck_reaction_%28example%29.svg.png 2x" data-file-width="777" data-file-height="206" /></a><figcaption></figcaption></figure> <p><i>Schemat mechanizmu <a href="/wiki/Reakcja_Hecka" title="Reakcja Hecka">reakcji Hecka</a></i> </p> <figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Heck_Reaction_Mechanism.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Heck_Reaction_Mechanism.svg/600px-Heck_Reaction_Mechanism.svg.png" decoding="async" width="600" height="466" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Heck_Reaction_Mechanism.svg/900px-Heck_Reaction_Mechanism.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Heck_Reaction_Mechanism.svg/1200px-Heck_Reaction_Mechanism.svg.png 2x" data-file-width="1489" data-file-height="1157" /></a><figcaption></figcaption></figure> <p><small><i>Odpowiednimi literami oznaczono następujące reakcje: A – <a href="/wiki/Addycja_oksydatywna" title="Addycja oksydatywna">addycja oksydatywna</a>, B – powstanie <a href="/wiki/%CE%A0_kompleksy" title="Π kompleksy">π-kompleksu</a>, C – β-<a href="/wiki/Eliminacja_(chemia)" title="Eliminacja (chemia)">eliminacja</a>, D – odtworzenie katalizatora.</i></small> </p> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zobacz_też"><span id="Zobacz_te.C5.BC"></span>Zobacz też</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Zobacz też" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zobacz też"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Nomenklatura_chemiczna" title="Nomenklatura chemiczna">Nomenklatura chemiczna</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82a%C5%9Bciwo%C5%9Bci_fizyczne_i_chemiczne_minera%C5%82%C3%B3w" title="Właściwości fizyczne i chemiczne minerałów">Właściwości fizyczne i chemiczne minerałów</a></li> <li><a href="/wiki/Zapis_Hilla" title="Zapis Hilla">Zapis Hilla</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-muonium-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-muonium_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20160304000823/http://old.iupac.org/publications/pac/2001/pdf/7302x0377.pdf"><em>Names for Muonium and Hydrogen Atoms and Their Ions</em></a>. „Pure and Applied Chemistry”. 73 (2), s. 337–380, 2001. <a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowa_Unia_Chemii_Czystej_i_Stosowanej" title="Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej">IUPAC</a>. [dostęp 2010-11-13].</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Names+for+Muonium+and+Hydrogen+Atoms+and+Their+Ions&rft.jtitle=Pure+and+Applied+Chemistry&rft.date=2001&rft.volume=73&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.pages=337%E2%80%93380&rft_id=http%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20160304000823%2Fhttp%3A%2F%2Fold.iupac.org%2Fpublications%2Fpac%2F2001%2Fpdf%2F7302x0377.pdf"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-positronium-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-positronium_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.pl/books?id=HqflJ99KzsEC&pg=PA836#v=onepage&q&f=false"><em>Negative positronium appears at last</em></a>. „New Scientist”, s. 836, 1981-06-25. [dostęp 2010-11-13].</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Negative+positronium+appears+at+last&rft.jtitle=New+Scientist&rft.date=1981-06-25&rft.pages=836&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3DHqflJ99KzsEC%26pg%3DPA836%23v%3Donepage%26q%26f%3Dfalse"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> </ol></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-s"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description">notacja</span>):</div><ul><li><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Web_NDL_Authorities" class="extiw" title="de:Web NDL Authorities">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00564435">00564435</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph139299">ph139299</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/chemical-formula">topic/chemical-formula</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P3219" class="extiw" title="d:Property:P3219">Universalis</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/formule-chimie/">formule-chimie</a></span></li> <li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=kjemisk_formel">kjemisk_formel</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&oldid=73906593">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&oldid=73906593</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Nomenklatura_chemiczna" title="Kategoria:Nomenklatura chemiczna">Nomenklatura chemiczna</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Symbole" title="Kategoria:Symbole">Symbole</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 2 cze 2024, 23:29.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Symbolika_chemiczna&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-57488d5c7d-dl2kv","wgBackendResponseTime":196,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.208","walltime":"0.281","ppvisitednodes":{"value":1902,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":23671,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":2334,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":2769,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":4,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 230.073 1 -total"," 29.57% 68.025 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 22.89% 52.664 1 Szablon:Przypisy"," 17.61% 40.508 33 Szablon:Chem2"," 16.84% 38.734 6 Szablon:K"," 15.52% 35.708 6 Szablon:J"," 14.99% 34.498 2 Szablon:Cytuj_pismo"," 8.19% 18.834 1 Szablon:Osobny_artykuł"," 6.86% 15.789 1 Szablon:Dmbox"," 5.10% 11.739 1 Szablon:Ikona"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.107","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":2347477,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-554f9d5bc7-hfgsv","timestamp":"20241105231913","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Symbolika chemiczna","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Symbolika_chemiczna","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q83147","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q83147","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2001-10-25T14:40:18Z","headline":"skr\u00f3towy zapis sk\u0142adu atomowego cz\u0105steczki zwi\u0105zku chemicznego"}</script> </body> </html>