CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Bitwa pod Borodino – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"ba8b6a78-1938-4ca3-8387-c10976cec902","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Bitwa_pod_Borodino","wgTitle":"Bitwa pod Borodino","wgCurRevisionId":75121626,"wgRevisionId":74601134,"wgArticleId":57941,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Bitwy w historii Polski","Bitwy w historii Rosji","Bitwy inwazji na Rosję (1812)"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Bitwa_pod_Borodino","wgRelevantArticleId":57941,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true, "wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":74601134,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgCoordinates":{"lat":55.516667,"lon":35.816667},"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q184320","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false, "wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgEditLatestRevision":true};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=[ "ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022", "ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Battle_of_Borodino.jpg/1200px-Battle_of_Borodino.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="965"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Battle_of_Borodino.jpg/800px-Battle_of_Borodino.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="643"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Battle_of_Borodino.jpg/640px-Battle_of_Borodino.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="515"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Bitwa pod Borodino – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Bitwa_pod_Borodino"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Bitwa_pod_Borodino"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Bitwa_pod_Borodino rootpage-Bitwa_pod_Borodino skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Bitwa+pod+Borodino" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Bitwa+pod+Borodino" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Bitwa+pod+Borodino" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Bitwa+pod+Borodino" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Tło_konfliktu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tło_konfliktu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Tło konfliktu</span> </div> </a> <ul id="toc-Tło_konfliktu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bitwa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bitwa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Bitwa</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Bitwa-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Bitwa</span> </button> <ul id="toc-Bitwa-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Reduta_Szewardin" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Reduta_Szewardin"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Reduta Szewardin</span> </div> </a> <ul id="toc-Reduta_Szewardin-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Główne_uderzenie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Główne_uderzenie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Główne uderzenie</span> </div> </a> <ul id="toc-Główne_uderzenie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Działania_V_Korpusu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Działania_V_Korpusu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Działania V Korpusu</span> </div> </a> <ul id="toc-Działania_V_Korpusu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zakończenie_bitwy_i_rezultaty" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Zakończenie_bitwy_i_rezultaty"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Zakończenie bitwy i rezultaty</span> </div> </a> <ul id="toc-Zakończenie_bitwy_i_rezultaty-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Bitwa_w_literaturze_i_muzyce" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bitwa_w_literaturze_i_muzyce"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Bitwa w literaturze i muzyce</span> </div> </a> <ul id="toc-Bitwa_w_literaturze_i_muzyce-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Uwagi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Uwagi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Uwagi</span> </div> </a> <ul id="toc-Uwagi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Linki_zewnętrzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Linki_zewnętrzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Linki zewnętrzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Linki_zewnętrzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Bitwa pod Borodino</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 58 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-58" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">58 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%83%D8%A9_%D8%A8%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%88" title="معركة بورودينو – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="معركة بورودينو" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Borodino_d%C3%B6y%C3%BC%C5%9F%C3%BC" title="Borodino döyüşü – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="Borodino döyüşü" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%88_%D8%AF%D8%A4%DB%8C%D9%88%D8%B4%D9%88" title="بورودینو دؤیوشو – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="بورودینو دؤیوشو" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D1%96%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Барадзінская бітва – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Барадзінская бітва" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D1%96%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Барадзінская бітва – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Барадзінская бітва" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0" title="Бородинска битка – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Бородинска битка" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B9_%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%B0%D0%BD" title="Бородиногой байлдаан – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Бородиногой байлдаан" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Batalla_de_Borodin%C3%B3" title="Batalla de Borodinó – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Batalla de Borodinó" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%BE_%D0%BF%D0%B0%D1%82%C4%95%D0%BD%D1%87%D0%B8_%C3%A7%D0%B0%D0%BF%C4%83%C3%A7%D1%83" title="Бородино патĕнчи çапăçу – czuwaski" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Бородино патĕнчи çапăçу" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="czuwaski" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Bitva_u_Borodina" title="Bitva u Borodina – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Bitva u Borodina" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Brwydr_Borodino" title="Brwydr Borodino – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Brwydr Borodino" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Slaget_ved_Borodino" title="Slaget ved Borodino – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Slaget ved Borodino" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Schlacht_bei_Borodino" title="Schlacht bei Borodino – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Schlacht bei Borodino" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Borodino_lahing" title="Borodino lahing – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Borodino lahing" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%AC%CF%87%CE%B7_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%9C%CF%80%CE%BF%CF%81%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%BD%CE%BF" title="Μάχη του Μποροντίνο – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Μάχη του Μποροντίνο" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Borodino" title="Battle of Borodino – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Battle of Borodino" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Batalla_de_Borodin%C3%B3" title="Batalla de Borodinó – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Batalla de Borodinó" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Batalo_de_Borodino" title="Batalo de Borodino – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Batalo de Borodino" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Borodinoko_Gudua" title="Borodinoko Gudua – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Borodinoko Gudua" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%88" title="نبرد بورودینو – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="نبرد بورودینو" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Bataille_de_la_Moskova" title="Bataille de la Moskova – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Bataille de la Moskova" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B3%B4%EB%A1%9C%EB%94%94%EB%85%B8_%EC%A0%84%ED%88%AC" title="보로디노 전투 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="보로디노 전투" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%A4%D5%AB%D5%B6%D5%B8%D5%B5%D5%AB_%D5%B3%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%BF" title="Բորոդինոյի ճակատամարտ – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Բորոդինոյի ճակատամարտ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8B%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%A1%E0%A5%80%E0%A4%A8%E0%A5%8B_%E0%A4%95%E0%A4%BE_%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="बोरोडीनो का युद्ध – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="बोरोडीनो का युद्ध" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Bitka_kod_Borodina" title="Bitka kod Borodina – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Bitka kod Borodina" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Batalio_di_Borodino" title="Batalio di Borodino – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Batalio di Borodino" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Pertempuran_Borodino" title="Pertempuran Borodino – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Pertempuran Borodino" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Battaglia_di_Borodino" title="Battaglia di Borodino – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Battaglia di Borodino" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A7%D7%A8%D7%91_%D7%91%D7%95%D7%A8%D7%95%D7%93%D7%99%D7%A0%D7%95" title="קרב בורודינו – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="קרב בורודינו" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%90" title="ბოროდინოს ბრძოლა – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ბოროდინოს ბრძოლა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%BE_%D1%88%D0%B0%D0%B9%D2%9B%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Бородино шайқасы – kazachski" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Бородино шайқасы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazachski" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Proelium_Vorotunense" title="Proelium Vorotunense – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Proelium Vorotunense" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Borodinas_kauja" title="Borodinas kauja – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Borodinas kauja" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Borodino_m%C5%AB%C5%A1is" title="Borodino mūšis – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Borodino mūšis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Battaja_de_Borodino" title="Battaja de Borodino – lombardzki" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Battaja de Borodino" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombardzki" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Borogyin%C3%B3i_csata" title="Borogyinói csata – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Borogyinói csata" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%98_%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%BE" title="Битка кај Бородино – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Битка кај Бородино" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%83%D8%A9_%D8%A8%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%88" title="معركة بورودينو – egipski arabski" lang="arz" hreflang="arz" data-title="معركة بورودينو" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="egipski arabski" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Slag_bij_Borodino" title="Slag bij Borodino – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Slag bij Borodino" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%9C%E3%83%AD%E3%82%B8%E3%83%8E%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="ボロジノの戦い – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ボロジノの戦い" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Slaget_ved_Borodino" title="Slaget ved Borodino – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Slaget ved Borodino" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Slaget_ved_Borodino" title="Slaget ved Borodino – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Slaget ved Borodino" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Borodino_jangi" title="Borodino jangi – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Borodino jangi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Batalha_de_Borodino" title="Batalha de Borodino – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Batalha de Borodino" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/B%C4%83t%C4%83lia_de_la_Borodino" title="Bătălia de la Borodino – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Bătălia de la Borodino" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D1%81%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Бородинское сражение – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Бородинское сражение" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Battagghia_di_Borodinu" title="Battagghia di Borodinu – sycylijski" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Battagghia di Borodinu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sycylijski" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Bitka_pri_Borodinu" title="Bitka pri Borodinu – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Bitka pri Borodinu" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0" title="Бородинска битка – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Бородинска битка" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Bitka_kod_Borodina" title="Bitka kod Borodina – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Bitka kod Borodina" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Borodinon_taistelu" title="Borodinon taistelu – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Borodinon taistelu" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Slaget_vid_Borodino" title="Slaget vid Borodino – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Slaget vid Borodino" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%BE_%D0%B1%D3%99%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%88%D0%B5" title="Бородино бәрелеше – tatarski" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Бородино бәрелеше" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatarski" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B9%82%E0%B8%99" title="ยุทธการที่โบโรดีโน – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="ยุทธการที่โบโรดีโน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Borodino_Muharebesi" title="Borodino Muharebesi – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Borodino Muharebesi" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Бородінська битва – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Бородінська битва" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Borodino" title="Trận Borodino – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Trận Borodino" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%9A%E7%BE%85%E5%AD%A3%E8%AB%BE%E6%88%B0%E5%BD%B9" title="博羅季諾戰役 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="博羅季諾戰役" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q184320#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Bitwa_pod_Borodino" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Bitwa_pod_Borodino" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&stable=1"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-current" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&stable=0&redirect=no" title="Pokaż oczekujące zmiany dla tej strony [v]" accesskey="v"><span>Oczekuje na przejrzenie</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&oldid=74601134&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&stable=1"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-current" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&stable=0&redirect=no"><span>Oczekuje na przejrzenie</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&oldid=74601134&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Bitwa_pod_Borodino" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Bitwa_pod_Borodino" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&oldid=74601134" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Bitwa_pod_Borodino&id=74601134&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FBitwa_pod_Borodino"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FBitwa_pod_Borodino"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Bitwa+pod+Borodino"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Battle_of_Borodino" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q184320" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span id="coordinates" class="coordinates plainlinks">Na mapach: <a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&pagename=Bitwa_pod_Borodino&params=55.516666666667_N_35.816666666667_E_type:city"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 55°31′00″N 35°49′00″E"><span class="latitude">55°31′00″N</span> <span class="longitude">35°49′00″E</span></span></span><span class="geo-multi-punct">/</span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 55,516667 35,816667"><span class="latitude">55,516667</span> <span class="longitude">35,816667</span></span></span></a></span></div></div> <div id="mw-indicator-indicator-fr-review-status" class="mw-indicator"><indicator name="fr-review-status" class="mw-fr-review-status-indicator" id="mw-fr-revision-toggle"><span class="cdx-fr-css-icon-review--status--stable"></span><b>Przejrzana</b></indicator></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><div id="mw-fr-revision-messages"><div id="mw-fr-revision-details" class="mw-fr-revision-details-dialog" style="display:none;"><div tabindex="0"></div><div class="cdx-dialog cdx-dialog--horizontal-actions"><header class="cdx-dialog__header cdx-dialog__header--default"><div class="cdx-dialog__header__title-group"><h2 class="cdx-dialog__header__title">Status wersji strony</h2><p class="cdx-dialog__header__subtitle">To jest wersja przejrzana tej strony</p></div><button class="cdx-button cdx-button--action-default cdx-button--weight-quiet
							cdx-button--size-medium cdx-button--icon-only cdx-dialog__header__close-button" aria-label="Zamknij" onclick="document.getElementById("mw-fr-revision-details").style.display = "none";" type="submit"><span class="cdx-icon cdx-icon--medium
							cdx-fr-css-icon--close"></span></button></header><div class="cdx-dialog__body">To jest najnowsza <a href="/wiki/Wikipedia:Wersje_przejrzane" title="Wikipedia:Wersje przejrzane">wersja przejrzana</a>, która została <a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Specjalna:Rejestr&type=review&page=Specjalna:Badtitle/Message">oznaczona</a> <i>23 sie 2024</i>. Od tego czasu wykonano <a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Specjalna:Badtitle/Message&oldid=74601134&diff=cur">1 zmianę</a>, która oczekuje na przejrzenie.</div></div><div tabindex="0"></div></div></div></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71424948">.mw-parser-output .infobox.wojna .naglowek{background:#ddd;text-align:center;border:1px solid #aaa}.mw-parser-output .infobox.wojna-najnowsze .naglowek{background:LightSteelBlue}.mw-parser-output .infobox.wojna-nowozytnosc .naglowek{background:LightGreen}.mw-parser-output .infobox.wojna-starozytnosc .naglowek{background:DarkSalmon}.mw-parser-output .infobox.wojna-sredniowiecze .naglowek{background:LightGray}.mw-parser-output .infobox.wojna-fikcyjna .naglowek{background:#ccccff}</style> <table class="infobox wojna wojna-nowozytnosc"> <caption class="naglowek"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">Bitwa pod Borodino<br />Bitwa pod Możajskiem</div> </caption> <tbody><tr> <td colspan="2" style="background:#eee; color:black; text-align:center; font-style:italic; border-bottom:1px solid #aaa;"><a href="/wiki/Inwazja_na_Rosj%C4%99_(1812)" title="Inwazja na Rosję (1812)">inwazja na Rosję (1812)</a> </td></tr> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Battle_of_Borodino.jpg" class="mw-file-description" title="Po zdobyciu reduty Szewardino (mal. Louis Lejeune)"><img alt="Ilustracja" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Battle_of_Borodino.jpg/240px-Battle_of_Borodino.jpg" decoding="async" width="240" height="193" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Battle_of_Borodino.jpg/360px-Battle_of_Borodino.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Battle_of_Borodino.jpg/480px-Battle_of_Borodino.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="2412" /></a></span><br />Po zdobyciu reduty Szewardino (mal. Louis Lejeune) </td></tr> <tr> <th>Czas </th> <td> <p><a href="/wiki/5_wrze%C5%9Bnia" title="5 września">5</a>–<a href="/wiki/7_wrze%C5%9Bnia" title="7 września">7 września</a> <a href="/wiki/1812" title="1812">1812</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Miejsce </th> <td> <p><a href="/wiki/Borodino" title="Borodino">Borodino</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Terytorium </th> <td> <p><a href="/wiki/Imperium_Rosyjskie" title="Imperium Rosyjskie">Imperium Rosyjskie</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Przyczyna </th> <td> <p>Inwazja Napoleona na Rosję </p> </td></tr> <tr> <th>Wynik </th> <td> <p>taktyczne zwycięstwo Francuzów, strategiczny odwrót Rosjan </p> </td></tr> <tr> <th colspan="2" class="naglowek" style="font-weight:bold;">Strony konfliktu </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="iboxtab fixed"> <tbody><tr class="ibox2x1"> <td><a href="/wiki/I_Cesarstwo_Francuskie" title="I Cesarstwo Francuskie">I Cesarstwo Francuskie</a> </td> <td><a href="/wiki/Imperium_Rosyjskie" title="Imperium Rosyjskie">Imperium Rosyjskie</a> </td></tr> </tbody></table> </td></tr> <tr> <th colspan="2" class="naglowek" style="font-weight:bold;">Dowódcy </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="iboxtab fixed"> <tbody><tr class="ibox2x1"> <td><a href="/wiki/Napoleon_Bonaparte" title="Napoleon Bonaparte">Napoleon Bonaparte</a> </td> <td><a href="/wiki/Michai%C5%82_Kutuzow" title="Michaił Kutuzow">Michaił Kutuzow</a><br /><a href="/wiki/Piotr_Bagration" title="Piotr Bagration">Piotr Bagration</a> </td></tr> </tbody></table> </td></tr> <tr> <th colspan="2" class="naglowek" style="font-weight:bold;">Siły </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="iboxtab fixed"> <tbody><tr class="ibox2x1"> <td>130 tysięcy </td> <td>125 tysięcy </td></tr> </tbody></table> </td></tr> <tr> <th colspan="2" class="naglowek" style="font-weight:bold;">Straty </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="iboxtab fixed"> <tbody><tr class="ibox2x1"> <td>30– 35 tys. </td> <td>40– 50 tys. </td></tr> </tbody></table> </td></tr> <tr class="infobox-locationmap" style="background-color:var(--background-color-base, #fff); color:black; text-align:center; border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1);"> <td colspan="2"><div style="text-align:center;margin:0 auto;width:242px"><div style="color:var(--color-subtle, #54595d);;font-weight:bold">Położenie na mapie Rosji</div><div class="mapa-lokalizacyjna"><div style="width:238px;padding:0;border:0 solid #aaa;position:relative"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span title="Mapa lokalizacyjna Rosji"><img alt="Mapa konturowa Rosji, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Russia_edcp_relief_location_map.jpg/238px-Russia_edcp_relief_location_map.jpg" decoding="async" width="238" height="128" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Russia_edcp_relief_location_map.jpg/357px-Russia_edcp_relief_location_map.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Russia_edcp_relief_location_map.jpg/476px-Russia_edcp_relief_location_map.jpg 2x" data-file-width="2362" data-file-height="1274" /></span></span><div aria-hidden="true" style="top:37.960469736813%;left:10.726580755417%;margin:0;position:absolute;height:0;padding:0;z-index:2;width:0"><div style="top:-6px;text-align:center;position:relative;line-height:12px;font-size:12px;left:-6px;width:12px"><span typeof="mw:File"><a href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&params=55.516666666667_N_35.816666666667_E_type:city_" title="miejsce bitwy"><img alt="miejsce bitwy" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Legenda_miejsce_bitwy.svg/12px-Legenda_miejsce_bitwy.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Legenda_miejsce_bitwy.svg/18px-Legenda_miejsce_bitwy.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Legenda_miejsce_bitwy.svg/24px-Legenda_miejsce_bitwy.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span></div><div style="line-height:15.12px;position:absolute;width:120px;z-index:90;font-size:12.6px;top:-0.5em;float:left;left:8px;text-align:left"><span style="text-shadow:0 0 5px white;;padding:1px">miejsce bitwy</span></div></div></div></div></div> </td></tr> <tr class="infobox-locationmap" style="background-color:var(--background-color-base, #fff); color:black; text-align:center; border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1);"> <td colspan="2"><div style="text-align:center;margin:0 auto;width:242px"><div style="color:var(--color-subtle, #54595d);;font-weight:bold">Położenie na mapie obwodu moskiewskiego</div><div class="mapa-lokalizacyjna"><div style="width:238px;padding:0;border:0 solid #aaa;position:relative"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span title="Mapa lokalizacyjna obwodu moskiewskiego"><img alt="Mapa konturowa obwodu moskiewskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Relief-Moskovskaya.png/238px-Relief-Moskovskaya.png" decoding="async" width="238" height="224" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Relief-Moskovskaya.png/357px-Relief-Moskovskaya.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Relief-Moskovskaya.png/476px-Relief-Moskovskaya.png 2x" data-file-width="841" data-file-height="793" /></span></span><div aria-hidden="true" style="top:53.390749365454%;left:13.303689064565%;margin:0;position:absolute;height:0;padding:0;z-index:2;width:0"><div style="top:-6px;text-align:center;position:relative;line-height:12px;font-size:12px;left:-6px;width:12px"><span typeof="mw:File"><a href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&params=55.516666666667_N_35.816666666667_E_type:city_" title="miejsce bitwy"><img alt="miejsce bitwy" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Legenda_miejsce_bitwy.svg/12px-Legenda_miejsce_bitwy.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Legenda_miejsce_bitwy.svg/18px-Legenda_miejsce_bitwy.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Legenda_miejsce_bitwy.svg/24px-Legenda_miejsce_bitwy.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span></div><div style="line-height:15.12px;position:absolute;width:120px;z-index:90;font-size:12.6px;top:-0.5em;float:left;left:8px;text-align:left"><span style="text-shadow:0 0 5px white;;padding:1px">miejsce bitwy</span></div></div></div></div></div> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background-color:var(--background-color-base, #fff); color:black; text-align:center; border-bottom:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1);"><span class="coordinates inline inline-and-top plainlinks"><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&pagename=Bitwa_pod_Borodino&params=55.516666666667_N_35.816666666667_E_type:city"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 55°31′00″N 35°49′00″E"><span class="latitude">55°31′00″N</span> <span class="longitude">35°49′00″E</span></span></span><span class="geo-multi-punct">/</span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 55,516667 35,816667"><span class="latitude">55,516667</span> <span class="longitude">35,816667</span></span></span></a></span> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Battle_of_Borodino" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Battle_of_Borodino" class="extiw" title="commons:Category:Battle of Borodino">Multimedia w Wikimedia Commons</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <p><b>Bitwa pod Borodino</b>, <b>bitwa pod Możajskiem</b><sup id="cite_ref-ency_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-ency-1">[1]</a></sup> (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_rosyjski" title="Język rosyjski">ros.</a> Бородинское сражение, we Francji znana jako <i>Bataille de la Moskova</i> – bitwa nad rzeką <a href="/wiki/Moskwa_(rzeka)" title="Moskwa (rzeka)">Moskwą</a>) – bitwa stoczona w dniach 5-7 września 1812 roku pod <a href="/wiki/Borodino" title="Borodino">Borodino</a> w pobliżu <a href="/wiki/Mo%C5%BCajsk" title="Możajsk">Możajska</a><sup id="cite_ref-ency_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-ency-1">[1]</a></sup> pomiędzy armią francuską dowodzoną przez <a href="/wiki/Napoleon_Bonaparte" title="Napoleon Bonaparte">Napoleona Bonaparte</a>, a rosyjską dowodzoną przez <a href="/wiki/Michai%C5%82_Kutuzow" title="Michaił Kutuzow">Michaiła Kutuzowa</a>. W jej wyniku Kutuzow wycofał wojska z pola walki, otwierając tym samym Napoleonowi drogę do <a href="/wiki/Moskwa" title="Moskwa">Moskwy</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tło_konfliktu"><span id="T.C5.82o_konfliktu"></span>Tło konfliktu</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Tło konfliktu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Tło konfliktu"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Od zawarcia <a href="/wiki/Pok%C3%B3j_w_Tyl%C5%BCy" title="Pokój w Tylży">traktatu pokojowego w Tylży</a> stosunki francusko-rosyjskie stopniowo się pogarszały. Głównymi przyczynami zbliżającej się wojny były: </p> <ul><li><a href="/wiki/Blokada_kontynentalna" title="Blokada kontynentalna">blokada kontynentalna</a>, narzucona przez Napoleona, która w znacznym stopniu osłabiała gospodarkę rosyjską, opartą głównie na handlu z Anglią<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2">[2]</a></sup>;</li> <li>utworzenie przez Napoleona zależnego od siebie zalążka państwa polskiego, jakim było <a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_Warszawskie" title="Księstwo Warszawskie">Księstwo Warszawskie</a>, a zwłaszcza plany Napoleona dotyczące odbudowy Królestwa Polskiego<sup id="cite_ref-CITEREFKozłowskiWrzosek1984116_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKozłowskiWrzosek1984116-3">[3]</a></sup>;</li> <li>chęć rewanżu ze strony arystokracji i generalicji rosyjskiej, które nie mogły przeboleć klęsk poniesionych w ostatnich wojnach z Francuzami, i rosyjska wygrana w <a href="/wiki/Wojna_rosyjsko-turecka_(1806%E2%80%931812)" title="Wojna rosyjsko-turecka (1806–1812)">wojnie z Turcją</a>, naturalnym sprzymierzeńcem Francji;</li> <li>z drugiej strony pewność Napoleona, że armia rosyjska jest do pokonania, nawet na jej własnym terenie.</li></ul> <p>22 czerwca 1812 roku Napoleon wydał w <a href="/wiki/Wy%C5%82kowyszki" title="Wyłkowyszki">Wyłkowyszkach</a> rozkaz do Wielkiej Armii o rozpoczęciu <i>drugiej wojny polskiej.</i> Dwa dni później, przekraczając Niemen, wkroczył na terytorium Rosji na czele armii liczącej ponad pół miliona żołnierzy i 1300 armat<sup id="cite_ref-CITEREFFranceschiWeider2008156_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFFranceschiWeider2008156-4">[4]</a></sup>. Armia rosyjska ponosiła porażki w mniejszych bitwach i cofała się, przy czym do dziś nie wiadomo<sup id="cite_ref-CITEREFMikaberidze200713_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFMikaberidze200713-5">[5]</a></sup>, czy było to działanie zaplanowane – celem wciągnięcia przeciwnika w głąb Rosji i zniszczenia go tam – czy też skutek poszczególnych starć, w wyniku których armia napoleońska znalazła się w pobliżu Moskwy – historycznej stolicy i jednego z najważniejszych miast imperium (stolicą wówczas był <a href="/wiki/Petersburg" title="Petersburg">Petersburg</a>). </p><p>Do decydującego starcia doszło dopiero we wrześniu, po objęciu naczelnego dowództwa armii carskiej przez gen. <a href="/wiki/Michai%C5%82_Kutuzow" title="Michaił Kutuzow">Michaiła Kutuzowa</a>, który zastąpił na tym stanowisku gen. <a href="/wiki/Michai%C5%82_Barclay_de_Tolly" title="Michaił Barclay de Tolly">Michaiła Barclaya de Tolly</a>, oskarżanego powszechnie (aczkolwiek niesłusznie) o zdradę<sup id="cite_ref-CITEREFKukiel1996313_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKukiel1996313-6">[6]</a></sup>, i postanowił zmierzyć się z Francuzami na przedpolach Moskwy. Rosjanie nie chcieli dopuścić Francuzów do dawnej stolicy bez walki. Kutuzow bardzo starannie wybrał rejon bitwy, z natury dogodny do obrony, dopuszczający jedynie atak frontalny, wzmocniony dodatkowymi licznymi fortyfikacjami polowymi. Naprzeciw 120 tysięcy Francuzów stanęło 135 tysięcy Rosjan<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7">[a]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFMikaberidze200750_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFMikaberidze200750-8">[7]</a></sup>. Pod Borodino, jak pisał Clausewitz, „armia francuska, najlepsza na świecie, została rzucona przeciw armii rosyjskiej, która – w sensie organizacji i wyszkolenia – była prawdopodobnie najgorsza. Jednakże w bitwie tej nie było śladu finezji czy inteligencji: była to po prostu próba sił i w tym sensie obie armie były sobie równe”<sup id="cite_ref-CITEREFClausewitz1984282–283_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFClausewitz1984282–283-9">[8]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bitwa">Bitwa</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Bitwa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bitwa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Vereshchagin_Napoleon_near_Borodino.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Vereshchagin_Napoleon_near_Borodino.jpg/290px-Vereshchagin_Napoleon_near_Borodino.jpg" decoding="async" width="290" height="193" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Vereshchagin_Napoleon_near_Borodino.jpg/435px-Vereshchagin_Napoleon_near_Borodino.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Vereshchagin_Napoleon_near_Borodino.jpg/580px-Vereshchagin_Napoleon_near_Borodino.jpg 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></a><figcaption>Napoleon pod Borodino, malował <a href="/wiki/Wasilij_Wierieszczagin" title="Wasilij Wierieszczagin">Wasilij Wierieszczagin</a></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Boro1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Boro1.jpg/290px-Boro1.jpg" decoding="async" width="290" height="207" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Boro1.jpg/435px-Boro1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Boro1.jpg/580px-Boro1.jpg 2x" data-file-width="1377" data-file-height="983" /></a><figcaption>Starcie formacji kawalerii</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Battle_of_Borodino_fragment_3.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Battle_of_Borodino_fragment_3.jpg/290px-Battle_of_Borodino_fragment_3.jpg" decoding="async" width="290" height="218" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Battle_of_Borodino_fragment_3.jpg/435px-Battle_of_Borodino_fragment_3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Battle_of_Borodino_fragment_3.jpg/580px-Battle_of_Borodino_fragment_3.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="450" /></a><figcaption>Rosjanie w wiosce Siemiennowskaja</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Peter_von_Hess_002.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Peter_von_Hess_002.jpg/290px-Peter_von_Hess_002.jpg" decoding="async" width="290" height="184" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Peter_von_Hess_002.jpg/435px-Peter_von_Hess_002.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Peter_von_Hess_002.jpg/580px-Peter_von_Hess_002.jpg 2x" data-file-width="2776" data-file-height="1764" /></a><figcaption>Bagration ranny pod Borodino</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Lejb_Guard_Litov_attack_at_Borodino.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Lejb_Guard_Litov_attack_at_Borodino.jpg/290px-Lejb_Guard_Litov_attack_at_Borodino.jpg" decoding="async" width="290" height="192" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Lejb_Guard_Litov_attack_at_Borodino.jpg/435px-Lejb_Guard_Litov_attack_at_Borodino.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Lejb_Guard_Litov_attack_at_Borodino.jpg/580px-Lejb_Guard_Litov_attack_at_Borodino.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="531" /></a><figcaption>Kontratak pułku lejb-gwardii rosyjskiej</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Battle_of_Borodino_by_Langlois.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Battle_of_Borodino_by_Langlois.jpg/290px-Battle_of_Borodino_by_Langlois.jpg" decoding="async" width="290" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Battle_of_Borodino_by_Langlois.jpg/435px-Battle_of_Borodino_by_Langlois.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Battle_of_Borodino_by_Langlois.jpg/580px-Battle_of_Borodino_by_Langlois.jpg 2x" data-file-width="1008" data-file-height="652" /></a><figcaption>Ney prowadzi atak na redutę Rajewskiego</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Reduta_Szewardin">Reduta Szewardin</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Reduta Szewardin" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Reduta Szewardin"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Rano 5 września, po przerzuceniu Wielkiej Armii na południowy brzeg rzeczki <a href="/w/index.php?title=Ko%C5%82ocza&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kołocza (strona nie istnieje)">Kołocza</a>, Napoleon usiłował przełamać opór Rosjan koncentrując całą siłę uderzenia na lewym skrzydle nieprzyjaciela, gdzie – na wzgórzu 233 – wznosiła się umocniona, pięciokątna reduta, nazwana później (od nazwy pobliskiej wioski) Redutą Szewardino. Broniło jej, według różnych źródeł<sup id="cite_ref-CITEREFChandler1990129_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFChandler1990129-10">[9]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFMikaberidze200734_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFMikaberidze200734-11">[10]</a></sup>, 8 tys. piechoty, 4 tys. kawalerii i 36 dział z 27. dywizji księcia Andrieja Gorczakowa, przy czym wewnątrz reduty znajdowało się tylko 12 dział, pozostałe zaś miały wspierać ją z większej odległości. Gorczakow rozmieścił piechotę w kolumnach batalionowych za redutą. 2 Dywizja Kirasjerów stanęła nieco z boku, pomiędzy umocnieniami a wioską Utica. Trzy pułki piechoty – w luźnym szyku tyralierowym – ustawiono przed redutą, na wysokości wioski Doronino, a placówki kozackie oraz <a href="/wiki/Pospolite_ruszenie" title="Pospolite ruszenie">pospolite ruszenie</a> na „starej drodze smoleńskiej” przed Uticą. Dwa pułki dragonów z IV Rezerwowego Korpusu Kawalerii znalazły się na północny wschód od umocnień<sup id="cite_ref-CITEREFMikaberidze200735_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFMikaberidze200735-12">[11]</a></sup>. </p><p>Pierwszy atak przypuściły siły V Korpusu (polskiego) księcia <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Poniatowski" title="Józef Poniatowski">Józefa Poniatowskiego</a>, idące starą drogą. Po zepchnięciu przesłony złożonej z Kozaków, 16. dywizja piechoty gen. <a href="/wiki/Izydor_Krasi%C5%84ski" title="Izydor Krasiński">Krasińskiego</a> zaczęła oskrzydlać redutę od południa (18. dywizja i kawaleria ubezpieczały ją od południowego wschodu), zataczając na jedno ze wzgórz 24 działa. Ułani i strzelcy konni pilnowali skrzydeł. Posuwającą się naprzód piechotę polską i działa na wzgórzu zasypała lawina ognia rosyjskiej artylerii. Wielu żołnierzy zostało zabitych lub rannych. Szef brygady <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Longin_Sowi%C5%84ski" title="Józef Longin Sowiński">Józef Sowiński</a> stracił prawą nogę, ale <i>leżąc na ziemi przy swoich działach nie przestawał wydawać rozkazów kanonierom</i><sup id="cite_ref-CITEREFKukiel1996315_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKukiel1996315-13">[12]</a></sup><sup id="cite_ref-Koz_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-Koz-14">[13]</a></sup>. </p><p>Tymczasem od czoła uderzała 5. dywizja piechoty gen. <a href="/w/index.php?title=Jean_Dominique_Compans&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jean Dominique Compans (strona nie istnieje)">Compansa</a> ze składu I Korpusu <a href="/wiki/Marsza%C5%82kowie_Francji" title="Marszałkowie Francji">marszałka</a> <a href="/wiki/Louis_Nicolas_Davout" title="Louis Nicolas Davout">Davouta</a>. Idące do ataku z trzech stron pułki francuskie ponosiły znaczne straty od ognia artyleryjskiego oraz podczas powtarzających się kontrataków rosyjskich <a href="/wiki/Jegrzy" title="Jegrzy">jegrów</a> i <a href="/wiki/Dragoni" title="Dragoni">dragonów</a><sup id="cite_ref-CITEREFMikaberidze200737_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFMikaberidze200737-15">[14]</a></sup>. Jednak dzięki bliskiemu wsparciu własnej artylerii i pojawieniu się na południowym brzegu mas kawalerii Murata, około godz. 17 reduta została wzięta. W ręce Francuzów wpadło kilka dział<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16">[b]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFMikaberidze200740_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFMikaberidze200740-17">[15]</a></sup>, a straty poniesione przez obie strony wyniosły około 4 tys. (Wielka Armia) i około 6 tys. (Rosjanie); polski V Korpus stracił w tej wstępnej fazie bitwy 550 ludzi<sup id="cite_ref-CITEREFMikaberidze200747_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFMikaberidze200747-18">[16]</a></sup><sup id="cite_ref-Koz_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-Koz-14">[13]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Główne_uderzenie"><span id="G.C5.82.C3.B3wne_uderzenie"></span>Główne uderzenie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Główne uderzenie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Główne uderzenie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dzień 6 września upłynął spokojnie. Obie armie szykowały się do rozstrzygającej bitwy. Cesarz Francuzów przybył do V Korpusu celem dokonania rekonesansu. W dniu tym otrzymał niepomyślną wiadomość z <a href="/wiki/Hiszpania" title="Hiszpania">Hiszpanii</a>, gdzie <a href="/wiki/Auguste_Fr%C3%A9d%C3%A9ric_Louis_Viesse_de_Marmont" title="Auguste Frédéric Louis Viesse de Marmont">Marmont</a> poniósł klęskę pod <a href="/wiki/Bitwa_pod_Salamank%C4%85" title="Bitwa pod Salamanką">Arapiles</a>, co groziło utratą <a href="/wiki/Madryt" title="Madryt">Madrytu</a>. Jednocześnie posłaniec przywiózł mu z <a href="/wiki/Pary%C5%BC" title="Paryż">Paryża</a> portret małego <a href="/wiki/Napoleon_II_Bonaparte" title="Napoleon II Bonaparte">króla Rzymu</a>. W Wielkiej Armii poczytywano to za dobrą wróżbę. Wieczorem z obozu francuskiego obserwowano iluminowane procesje po stronie rosyjskiej, słyszano pieśni religijne. </p><p>Rankiem 7 września odezwały się w pułkach Wielkiej Armii fanfary, a po chwili odczytano wojsku rozkaz cesarski: </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74506874">.mw-parser-output div.cytat{display:table;border:1px solid #a2a9b1;padding:0;margin-top:0.5em;margin-bottom:0.8em;background:#f8f9fa}.mw-parser-output div.cytat>blockquote{margin:0;padding:0.5em 1.5em}.mw-parser-output div.cytat-zrodlo{text-align:right;padding:0 1em 0.5em 1.5em}.mw-parser-output div.cytat-zrodlo::before{content:"— "}.mw-parser-output div.cytat.środek{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output div.cytat.prawy{float:right;clear:right;margin-left:1.4em}.mw-parser-output div.cytat.lewy{float:left;clear:left;margin-right:1.4em}.mw-parser-output div.cytat.prawy:not([style]),.mw-parser-output div.cytat.lewy:not([style]){max-width:25em}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output div.cytat{background-color:#202122;border-color:#2e3136}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output div.cytat{background-color:#202122;border-color:#2e3136}}</style><div class="cytat środek"> <blockquote> <p><i>Żołnierze! Przed wami bitwa, której tak bardzo pragnęliście. Od was zależy zwycięstwo, które jest nam tak bardzo potrzebne; da nam pod dostatkiem wszystkiego i dobre leże zimowe, a potem prędki powrót do ojczyzny. Sprawcie się tak jak pod Austerlitz, Frydlandem i Witebskiem. Niech wasi najpóźniejsi potomkowie wspominają z dumą: oni byli w tej wielkiej bitwie pod murami Moskwy!</i> </p> </blockquote> <div class="cytat-zrodlo"><sup id="cite_ref-CITEREFKukiel1996317_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKukiel1996317-19">[17]</a></sup>.</div> </div> <p>Kutuzow rozstawił swe siły od brzegów Kołoczy i wioski Borodino po lesisty teren pod wioską Utica. Na północy I Armia Zachodnia <a href="/wiki/Michai%C5%82_Barclay_de_Tolly" title="Michaił Barclay de Tolly">Barclaya de Tolly’ego</a> z korpusami Baggovuta, <a href="/wiki/Aleksander_Ostermann-To%C5%82stoj" title="Aleksander Ostermann-Tołstoj">Ostermana</a>, Korfa i Uwarowa, w centrum, w oparciu o tzw. <i>Wielką Redutę</i><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20">[c]</a></sup>, II Armia Zachodnia <a href="/wiki/Piotr_Bagration" title="Piotr Bagration">Bagrationa</a> z korpusami <a href="/wiki/Niko%C5%82aj_Rajewski" title="Nikołaj Rajewski">Rajewskiego</a>, <a href="/wiki/Dmitrij_Dochturow" title="Dmitrij Dochturow">Dochturowa</a> i Borozdina, na południu <i>szańce Bagrationa</i> obsadzone przez część sił Borozdina, a dalej, w lasach, naprzeciwko V Korpusu polskiego, korpus Tuczkowa, pospolite ruszenie moskiewskie i Kozacy <a href="/wiki/Matwiej_P%C5%82atow" title="Matwiej Płatow">Płatowa</a>. </p><p>Kutuzow liczył, że bitwa rozegra się na północnym skrzydle i dlatego najsłabiej obsadzone było skrzydło południowe, naprzeciw V Korpusu. Tu jednak sprzymierzeńcem obrońców była przyroda – gęste lasy, bagniska i nierówny, poszarpany teren. </p><p>Plan Napoleona zakładał, że Davout, ze wsparciem Murata, zdobędzie szańce Bagrationa, podczas gdy Poniatowski wedrze się głęboko na tyły wroga i wówczas uderzy na jego skrzydło i tyły. Działaniem dywersyjnym miało być frontalne uderzenie <a href="/wiki/Eugeniusz_de_Beauharnais" title="Eugeniusz de Beauharnais">Eugeniusza de Beauharnais</a> w kierunku na Borodino i następnie na południe, ku Wielkiej Reducie. </p><p>Tymczasem wszystko szło inaczej niż zakładał cesarz. Korpusowi Davouta nie udało się z marszu zdobyć szańców. Generałowie Compans, Rapp i Dessaix odnieśli rany; ranny był również Davout<sup id="cite_ref-CITEREFKozłowskiWrzosek1984129_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKozłowskiWrzosek1984129-21">[18]</a></sup>. Dopiero uderzenie <a href="/wiki/Michel_Ney" title="Michel Ney">Neya</a> przyniosło – przy ogromnych stratach<sup id="cite_ref-CITEREFFranceschiWeider2008161_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFFranceschiWeider2008161-22">[19]</a></sup> – około godz. 10 powodzenie. Także rzucona do walki w centrum ciężka kawaleria francuska nie zdołała przełamać oporu Rosjan. Wieś Borodino została zdobyta w pierwszym uderzeniu, jednak ciężkie boje toczono o uzbrojoną w baterię 200 dział Wielką Redutę Rajewskiego w centrum, która dopiero o 9 rano została zdobyta przez Francuzów. W zaciętych walkach Davout stracił konia, wkrótce sam został ranny. </p><p>Około godziny 11 Rosjanie przypuścili kontratak na całym froncie odbierając Wielką Redutę. Ney i Murat błagali cesarza, by rzucił do boju <a href="/wiki/Gwardia_Cesarska" title="Gwardia Cesarska">Gwardię</a>, ale Napoleon odmówił. W zamian pchnął do ataku dywizję Marchanda i Würtemberczyków, którzy z wielkim wysiłkiem ustabilizowali sytuację wstrzymując impet Rosjan. Jednocześnie rozpoczęto frontalny atak na utracone pozycje, przy czym piechotę wspierało ponad 400 dział. Ostrzał był tak intensywny, że pod ogniem znalazły się nawet stojące na tyłach rezerwowe pułki rosyjskie. Zaledwie 16-letni wówczas, późniejszy <a href="/wiki/Dekabry%C5%9Bci" title="Dekabryści">dekabrysta</a> <a href="/w/index.php?title=Siergiej_Murawiow-Aposto%C5%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Siergiej Murawiow-Apostoł (strona nie istnieje)">Siergiej Murawiow-Apostoł</a>, tak wspominał ten dzień: </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74506874"><div class="cytat środek"> <blockquote> <p><i>2. batalion Gwardyjskiego Pułku Siemionowskiego stał rozwinięty na prawo od 1. batalionu, z adiutantem batalionu Piotrem Oleninem konno nieco z boku. Około 8 rano kula armatnia niemal otarła się o jego głowę, skutkiem czego natychmiast spadł z konia, w przekonaniu wszystkich martwy. Książę Trubieckoj, który odwiedził go w lazarecie, zapewnił starszego Olenina, że brat żyje, jest jedynie kontuzjowany. Olenin nie posiadał się z radości. Wszyscy oficerowie zgromadzili się przed frontem batalionu dopytując o stan rannego, ale wobec gęstniejącego ostrzału artylerii nieprzyjacielskiej, pułkownik Maksym Iwanowicz baron de Damas rozkazał – Panowie, proszę wrócić na swoje miejsca. Nikołaj Olenin zajął miejsce przed swoją kompanią, a naprzeciw niego hrabia Tatiszczew, by jeszcze zamienić parę słów. W tym momencie kula armatnia uderzyła Tatiszczewa w plecy, przebiła go na wylot, uderzyła Olenina w pierś, również przechodząc na wylot i urywając nogę stojącemu za nim podoficerowi...</i> </p> </blockquote> <div class="cytat-zrodlo">Murawjow, Zapiski, Russkij Archiw 1855(<sup id="cite_ref-CITEREFMikaberidze2007168_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFMikaberidze2007168-23">[20]</a></sup>).</div> </div> <p>Po godz. 12 nastąpiła druga i ostatnia faza bitwy. Rosjanie zgromadzili w okolicach reduty ponad 30 tysięcy ludzi, natomiast znacznie gorzej przedstawiała się sprawa artylerii. Część baterii po wyczerpaniu amunicji opuściła pozycje<sup id="cite_ref-CITEREFChandler1990132_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFChandler1990132-24">[21]</a></sup>. Tym bardziej zaciekłe były kontrataki rosyjskiej piechoty i kawalerii, prowadzone z godną podziwu pogardą śmierci. Np. Gwardyjski Pułk Litowskij ze składu V Korpusu stracił tego dnia 973 z 1740 żołnierzy i oficerów<sup id="cite_ref-CITEREFFranceschiWeider2008164_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFFranceschiWeider2008164-25">[22]</a></sup>. W walce na szańcach śmiertelną ranę odniósł Bagration<sup id="cite_ref-CITEREFMikaberidze2007116_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFMikaberidze2007116-26">[23]</a></sup>. </p><p>W pewnym momencie walk o redutę <a href="/wiki/1_Pu%C5%82k_Szwole%C5%BCer%C3%B3w-Lansjer%C3%B3w_Gwardii_Cesarskiej" title="1 Pułk Szwoleżerów-Lansjerów Gwardii Cesarskiej">polscy lansjerzy</a> zaatakowali jakoby baterię armat i zaczęli wycinać kanonierów (według źródeł rosyjskich), gdy dowódca baterii, generał Kosteneckij, człowiek niezwykle silny, chwycił za wycior i położył kilku Polaków, ocalając baterię i jej obrońców<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27">[d]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFMikaberidze2007178_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFMikaberidze2007178-28">[24]</a></sup>. </p><p>W czasie zaciętych walk poniósł śmierć generał <a href="/w/index.php?title=Auguste-Jean-Gabriel_de_Caulaincourt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Auguste-Jean-Gabriel de Caulaincourt (strona nie istnieje)">Caulaincourt</a><sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29">[e]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFMikaberidze2007165–166_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFMikaberidze2007165–166-30">[25]</a></sup>, ale ostatecznie Wielka Reduta około godz. 15 została przez Francuzów zdobyta. Rosjanie zaczęli ustępować na całej linii<sup id="cite_ref-CITEREFMikaberidze2007177_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFMikaberidze2007177-31">[26]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Działania_V_Korpusu"><span id="Dzia.C5.82ania_V_Korpusu"></span>Działania V Korpusu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Działania V Korpusu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Działania V Korpusu"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Walczący na południowym odcinku V (polski) Korpus księcia <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Poniatowski" title="Józef Poniatowski">Poniatowskiego</a> uwikłany był aż do godziny 13 w bezskuteczną walkę o <a href="/wiki/Kurhan" title="Kurhan">kurhan</a> Mamelon koło Uticy – ufortyfikowany i mocno obsadzony artylerią<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32">[f]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFKukiel1996319_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKukiel1996319-33">[27]</a></sup>. Por. Roztworowskiemu, wysłanemu z raportem o wzięciu Uticy, granat strzaskał ramię, ale walcząc z bólem zdołał dotrzeć do cesarza<sup id="cite_ref-Kuk_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kuk-34">[28]</a></sup>. </p><p>W boju o kurhan, który przechodził z rąk do rąk, poległ rosyjski gen. Aleksander Tuczkow (jego ciała nigdy nie odnaleziono<sup id="cite_ref-CITEREFMikaberidze2007140_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFMikaberidze2007140-35">[29]</a></sup>), ranny został gen. <a href="/wiki/Izydor_Krasi%C5%84ski" title="Izydor Krasiński">Izydor Krasiński</a>. Dowódca batalionu <a href="/wiki/15_Pu%C5%82k_Piechoty_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="15 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)">15 Pułku Piechoty</a>, kpt.<sup id="cite_ref-iPSB_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-iPSB-36">[30]</a></sup> <a href="/wiki/Maciej_Rybi%C5%84ski_(genera%C5%82)" title="Maciej Rybiński (generał)">Maciej Rybiński</a>, ze sztandarem pułkowym w ręku przebił się wprawdzie przez masy rosyjskiej piechoty do swoich<sup id="cite_ref-Kuk_34-1" class="reference"><a href="#cite_note-Kuk-34">[28]</a></sup>, ale stracił ponad 300 ludzi<sup id="cite_ref-CITEREFKozłowskiWrzosek1984129_21-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKozłowskiWrzosek1984129-21">[18]</a></sup>. </p><p>W rezultacie książę Józef, zniecierpliwiony brakiem rozstrzygnięcia, dopadł dywizji Kniaziewicza i z okrzykiem <i>Hej, chłopcy, naprzód. Hurrra!</i> poprowadził ją do zwycięskiego wreszcie ataku<sup id="cite_ref-Kuki_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kuki-37">[31]</a></sup>. O godzinie 17 Rosjanie zostali odepchnięci na wschód, ale nie byli rozbici. Piechota i artyleria, pod osłoną kawalerii i Kozaków, ustępowały w najlepszym porządku<sup id="cite_ref-Kuki_37-1" class="reference"><a href="#cite_note-Kuki-37">[31]</a></sup>. </p><p>W ostatnim niemal momencie tej wielkiej bitwy ranny został – prowadząc do ataku 2. batalion 1. pułku <a href="/wiki/Legia_Nadwi%C5%9Bla%C5%84ska" title="Legia Nadwiślańska">Legii Nadwiślańskiej</a> – gen. <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Ch%C5%82opicki" title="Józef Chłopicki">Chłopicki</a>, co wywarło przygnębiające wrażenie na żołnierzach tak Legii, jak i innych polskich jednostek<sup id="cite_ref-Kukie_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kukie-38">[32]</a></sup>. </p><p>V Korpus utracił 1 900 żołnierzy, którzy zostali zabici lub ranni. Ogółem – we wszystkich jednostkach polskich rozsianych po korpusach Wielkiej Armii – stracono 220 oficerów, w tym 3 generałów<sup id="cite_ref-Kukie_38-1" class="reference"><a href="#cite_note-Kukie-38">[32]</a></sup>. </p><p>Walki żołnierza polskiego pod Borodino zostały po 1990 r. upamiętnione na <a href="/wiki/Gr%C3%B3b_Nieznanego_%C5%BBo%C5%82nierza_w_Warszawie" title="Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie">Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie</a> napisem na jednej z tablic, „BORODINO 5–7 IX 1812”. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Zakończenie_bitwy_i_rezultaty"><span id="Zako.C5.84czenie_bitwy_i_rezultaty"></span>Zakończenie bitwy i rezultaty</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Zakończenie bitwy i rezultaty" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zakończenie bitwy i rezultaty"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Napoleon nie pozwolił Neyowi na rzucenie do walki <a href="/wiki/Gwardia_Cesarska" title="Gwardia Cesarska">Gwardii Cesarskiej</a>, która w krytycznym momencie bitwy mogła doprowadzić do zniszczenia armii rosyjskiej: <i>Nie pozwolę na zniszczenie mojej Gwardii. Będąc 800 mil od Francji nie zaryzykuję utraty moich najlepszych rezerw!</i><sup id="cite_ref-CITEREFChandler1990134_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFChandler1990134-39">[33]</a></sup>. Pod wieczór walki wygasły. Napoleon Bonaparte nie wykorzystał inicjatywy i dał Kutuzowowi możliwość odwrotu. </p><p>Wstrząsający był widok pobojowiska: „Ludzie, konie, żywi, ranni, zabici, leżeli jeden na drugim warstwami po sześciu i ośmiu...”<sup id="cite_ref-CITEREFKozłowskiWrzosek1984130_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKozłowskiWrzosek1984130-40">[34]</a></sup>. </p><p>Straty obu stron były niesłychanie wysokie. Rosjanie odnotowali od 45 do 50 tysięcy zabitych i rannych, Francuzi około 35 tysięcy<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41">[g]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFMikaberidze2007212_42-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFMikaberidze2007212-42">[35]</a></sup>. Ciężkie straty kawalerii francuskiej i odmowa rzucenia do boju Gwardii uniemożliwiły podjęcie pościgu za cofającą się ku <a href="/wiki/Ka%C5%82uga_(miasto)" title="Kaługa (miasto)">Kałudze</a> armią rosyjską<sup id="cite_ref-CITEREFMikaberidze2007222_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFMikaberidze2007222-43">[36]</a></sup>. Napoleon zajął Moskwę 14 września 1812 roku, lecz zasadniczy cel kampanii, jakim miało być rozgromienie armii rosyjskiej w walnej bitwie, nie został osiągnięty, co niebawem przyczyniło się do klęski Napoleona w Rosji<sup id="cite_ref-CITEREFMikaberidze2007223_44-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFMikaberidze2007223-44">[37]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bitwa_w_literaturze_i_muzyce">Bitwa w literaturze i muzyce</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Bitwa w literaturze i muzyce" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bitwa w literaturze i muzyce"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Epopeja <a href="/wiki/Lew_To%C5%82stoj" title="Lew Tołstoj">Lwa Tołstoja</a> <i><a href="/wiki/Wojna_i_pok%C3%B3j" title="Wojna i pokój">Wojna i pokój</a></i> zawiera szczegółowy opis fabularny bitwy. Z licznych ekranizacji powieści na uwagę zasługują dwie: z roku 1956 (reż. <a href="/wiki/King_Vidor" title="King Vidor">King Vidor</a>) i z 1967 (reż. <a href="/wiki/Siergiej_Bondarczuk" title="Siergiej Bondarczuk">Siergiej Bondarczuk</a>). </p> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Rok_1812_(uwertura)" title="Rok 1812 (uwertura)">Rok 1812 (uwertura)</a>.</i></div> <p>W <a href="/wiki/1880" title="1880">1880</a> <a href="/wiki/Rosja" title="Rosja">rosyjski</a> <a href="/wiki/Kompozytor" title="Kompozytor">kompozytor</a> <a href="/wiki/Piotr_Czajkowski" title="Piotr Czajkowski">Piotr Czajkowski</a> dla upamiętnienia obrony Moskwy przed wojskami Napoleona stworzył <a href="/wiki/Uwertura_koncertowa" title="Uwertura koncertowa">uwerturę koncertową</a> <a href="/wiki/Rok_1812_(uwertura)" title="Rok 1812 (uwertura)">Rok 1812</a>. </p><p><a href="/wiki/Karol_Kurpi%C5%84ski" title="Karol Kurpiński">Karol Kurpiński</a> skomponował symfonię „Bitwa pod Możajskiem” wykonaną przez orkiestrę w Teatrze Wielkim Narodowym dnia 18 grudnia 1812 roku. Rękopis znajduje się w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie. Części symfonii: Noc, Rozwidnienie się, Wschód słońca, Czytanie rozkazu dziennego, Marsz Wielki, Batalia, Marsz Wielki da capo. W tekście muzycznym kompozytor zawarł oryginalne komentarze przedstawiające przygotowanie do bitwy oraz przebieg bitwy pod Możajskiem/Borodino. Symfonia została nagrana archiwalnie przez Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia i Telewizji w Krakowie pod dyrekcją <a href="/wiki/Szymon_Kawalla" title="Szymon Kawalla">Szymona Kawalli</a>. Wykonywana wielokrotnie na koncertach w Polsce i za granicą, m.in. W <a href="/wiki/Korea_Po%C5%82udniowa" title="Korea Południowa">Korei Południowej</a> – z Orkiestrą Symfoniczną w Masan. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Uwagi">Uwagi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Uwagi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Uwagi"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection refsection-uwagi ll-script ll-script-uwagi"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Większość opracowań ostatnich lat podaje następujące liczby obu armii: Wasiljew i Jelisiejew (1997) 130 tys. żołnierzy Wielkiej Armii, 155,3 tys. Rosjan, Smith (1998) odpowiednio 133 tys. i 120,8 tys., Ziemcow (1999) odpowiednio 127 tys. i 154 tys., Hourtoulle (2000) odpowiednio 115 tys. i 140 tys., zaś Biezotosnyj (2004) odpowiednio 135 tys. i 150 tys.</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text">Relacje uczestników są rozbieżne: od 3 do 12.</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">W historiografii rosyjskiej jest to <i>Reduta Rajewskiego</i>.</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text">Polscy szwoleżerowie, jak i reszta gwardii cesarskiej, w bitwie pod Borodino bezpośredniego udziału nie brali.</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text">Zastępował poległego nieco wcześniej <a href="/wiki/Louis_Pierre_de_Montbrun" title="Louis Pierre de Montbrun">Montbruna</a>.</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text">72 działa, dwukrotnie więcej niż Polacy.</span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text">Większość opracowań ostatnich lat podaje następujące straty obu stron: Nafziger (1988) 30 tys. w Wielkiej Armii, 38,5 tys. Rosjan, Reihn (1991) odpowiednio 28 tys. i 43 tys., Zamoyski (2007) odpowiednio 28 tys. i 45 tys., Pigeard (2004) odpowiednio 28 tys. i 46 tys., zaś Ensikłopedija 1812 goda (2004) odpowiednio 35 tys. i 50 tys.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-ency-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ency_1-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ency_1-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web open-access"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3879682"><i>Borodino</i></a>, [w:] <i><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">Encyklopedia PWN</a></i> [online], <a href="/wiki/Wydawnictwo_Naukowe_PWN" title="Wydawnictwo Naukowe PWN">Wydawnictwo Naukowe PWN</a><span class="accessdate"> [dostęp 2018-02-23]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=unknown&rft.atitle=Borodino&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.jtitle=%5B%5BWydawnictwo+Naukowe+PWN%5D%5D&rft_id=https%3A%2F%2Fencyklopedia.pwn.pl%2Fhaslo%2F%3B3879682" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Alexandre Tchoudinov, <i>Russia and the Continental System: Trends in Russian Historiography</i>, in: Katherine Aaslestad, Johan Joor (eds.), <i>Revisiting Napoleon's Continental System: Local, Regional and European Experiences</i>, Palgrave Macmillan, 2015, s. 58-60.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFKozłowskiWrzosek1984116-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFKozłowskiWrzosek1984116_3-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKozłowskiWrzosek1984">Kozłowski i Wrzosek 1984 ↓</a></span>, s. 116.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFFranceschiWeider2008156-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFFranceschiWeider2008156_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFFranceschiWeider2008">Franceschi i Weider 2008 ↓</a></span>, s. 156.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFMikaberidze200713-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFMikaberidze200713_5-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMikaberidze2007">Mikaberidze 2007 ↓</a></span>, s. 13.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFKukiel1996313-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFKukiel1996313_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKukiel1996">Kukiel 1996 ↓</a></span>, s. 313.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFMikaberidze200750-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFMikaberidze200750_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMikaberidze2007">Mikaberidze 2007 ↓</a></span>, s. 50.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFClausewitz1984282–283-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFClausewitz1984282–283_9-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFClausewitz1984">Clausewitz 1984 ↓</a></span>, s. 282–283.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFChandler1990129-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFChandler1990129_10-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFChandler1990">Chandler 1990 ↓</a></span>, s. 129.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFMikaberidze200734-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFMikaberidze200734_11-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMikaberidze2007">Mikaberidze 2007 ↓</a></span>, s. 34.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFMikaberidze200735-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFMikaberidze200735_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMikaberidze2007">Mikaberidze 2007 ↓</a></span>, s. 35.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFKukiel1996315-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFKukiel1996315_13-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKukiel1996">Kukiel 1996 ↓</a></span>, s. 315.</span> </li> <li id="cite_note-Koz-14"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Koz_14-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Koz_14-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKozłowskiWrzosek1984">Kozłowski i Wrzosek 1984 ↓</a></span>, s. 128.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFMikaberidze200737-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFMikaberidze200737_15-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMikaberidze2007">Mikaberidze 2007 ↓</a></span>, s. 37.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFMikaberidze200740-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFMikaberidze200740_17-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMikaberidze2007">Mikaberidze 2007 ↓</a></span>, s. 40.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFMikaberidze200747-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFMikaberidze200747_18-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMikaberidze2007">Mikaberidze 2007 ↓</a></span>, s. 47.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFKukiel1996317-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFKukiel1996317_19-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKukiel1996">Kukiel 1996 ↓</a></span>, s. 317.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFKozłowskiWrzosek1984129-21"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKozłowskiWrzosek1984129_21-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKozłowskiWrzosek1984129_21-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKozłowskiWrzosek1984">Kozłowski i Wrzosek 1984 ↓</a></span>, s. 129.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFFranceschiWeider2008161-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFFranceschiWeider2008161_22-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFFranceschiWeider2008">Franceschi i Weider 2008 ↓</a></span>, s. 161.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFMikaberidze2007168-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFMikaberidze2007168_23-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMikaberidze2007">Mikaberidze 2007 ↓</a></span>, s. 168.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFChandler1990132-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFChandler1990132_24-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFChandler1990">Chandler 1990 ↓</a></span>, s. 132.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFFranceschiWeider2008164-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFFranceschiWeider2008164_25-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFFranceschiWeider2008">Franceschi i Weider 2008 ↓</a></span>, s. 164.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFMikaberidze2007116-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFMikaberidze2007116_26-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMikaberidze2007">Mikaberidze 2007 ↓</a></span>, s. 116.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFMikaberidze2007178-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFMikaberidze2007178_28-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMikaberidze2007">Mikaberidze 2007 ↓</a></span>, s. 178.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFMikaberidze2007165–166-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFMikaberidze2007165–166_30-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMikaberidze2007">Mikaberidze 2007 ↓</a></span>, s. 165–166.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFMikaberidze2007177-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFMikaberidze2007177_31-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMikaberidze2007">Mikaberidze 2007 ↓</a></span>, s. 177.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFKukiel1996319-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFKukiel1996319_33-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKukiel1996">Kukiel 1996 ↓</a></span>, s. 319.</span> </li> <li id="cite_note-Kuk-34"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Kuk_34-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Kuk_34-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKukiel1996">Kukiel 1996 ↓</a></span>, s. 320.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFMikaberidze2007140-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFMikaberidze2007140_35-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMikaberidze2007">Mikaberidze 2007 ↓</a></span>, s. 140.</span> </li> <li id="cite_note-iPSB-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-iPSB_36-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web open-access"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Zbigniew</span><span class="cite-name-initials" title="Zbigniew" style="display:none">Z.</span> </span><span class="cite-lastname">Zacharewicz</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Zbigniew</span><span class="cite-name-initials" title="Zbigniew">Z.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/maciej-rybinski-1784-1874-general-wp-wodz-powstania-emigrant"><i>Maciej Rybiński (1784–1874)</i></a>, [w:] Internetowy Polski Słownik Biograficzny [online], <a href="/wiki/Filmoteka_Narodowa_%E2%80%93_Instytut_Audiowizualny" title="Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny">Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny</a><span class="accessdate"> [dostęp 2022-09-05]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=unknown&rft.atitle=Maciej+Rybi%C5%84ski+%281784%E2%80%931874%29&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.jtitle=%5B%5BFilmoteka+Narodowa+%E2%80%93+Instytut+Audiowizualny%5D%5D&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ipsb.nina.gov.pl%2Fa%2Fbiografia%2Fmaciej-rybinski-1784-1874-general-wp-wodz-powstania-emigrant" style="display:none"> </span>.</cite> Wersja drukowana: <cite class="citation book nourl"><a href="/wiki/Polski_S%C5%82ownik_Biograficzny" title="Polski Słownik Biograficzny"><i>Polski Słownik Biograficzny</i></a>, t. XXXIII, <a href="/wiki/Instytut_Historii_im._Tadeusza_Manteuffla_Polskiej_Akademii_Nauk" title="Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk">Instytut Historii PAN</a>, 1991–1992<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.pub=%5B%5BInstytut+Historii+im.+Tadeusza+Manteuffla+Polskiej+Akademii+Nauk%7CInstytut+Historii+PAN%5D%5D&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Polski+S%C5%82ownik+Biograficzny" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Kuki-37"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Kuki_37-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Kuki_37-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKukiel1996">Kukiel 1996 ↓</a></span>, s. 321.</span> </li> <li id="cite_note-Kukie-38"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Kukie_38-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Kukie_38-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKukiel1996">Kukiel 1996 ↓</a></span>, s. 326.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFChandler1990134-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFChandler1990134_39-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFChandler1990">Chandler 1990 ↓</a></span>, s. 134.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFKozłowskiWrzosek1984130-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFKozłowskiWrzosek1984130_40-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKozłowskiWrzosek1984">Kozłowski i Wrzosek 1984 ↓</a></span>, s. 130.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFMikaberidze2007212-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFMikaberidze2007212_42-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMikaberidze2007">Mikaberidze 2007 ↓</a></span>, s. 212.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFMikaberidze2007222-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFMikaberidze2007222_43-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMikaberidze2007">Mikaberidze 2007 ↓</a></span>, s. 222.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFMikaberidze2007223-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFMikaberidze2007223_44-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMikaberidze2007">Mikaberidze 2007 ↓</a></span>, s. 223.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation book" id="CITEREFChandler1990">David G. Chandler: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/illustratednapol0000chan">The Ilustraded Napoleon</a></i>. New York: Henry Hold & Co., 1990. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0805004424" title="Specjalna:Książki/0805004424">ISBN <span class="isbn">0-8050-0442-4</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Ilustraded+Napoleon&rft.aulast=Chandler&rft.aufirst=David+G.&rft.pub=Henry+Hold+%26+Co.&rft.place=New+York&rft.isbn=0-8050-0442-4&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fillustratednapol0000chan"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFClausewitz1984"><a href="/wiki/Carl_von_Clausewitz" title="Carl von Clausewitz">Carl von Clausewitz</a>: <i>On War</i>. Princeton University Press, 1984. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0691056579" title="Specjalna:Książki/0691056579">ISBN <span class="isbn">0-691-05657-9</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=On+War&rft.aulast=Clausewitz&rft.aufirst=Carl+von&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.isbn=0-691-05657-9"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFFranceschiWeider2008">General Michel Franceschi, Ben Weider: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/warsagainstnapol0000fran">The Wars Against Napoleon</a></i>. New York: Savas Beatie, 2008. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9781932714371" title="Specjalna:Książki/9781932714371">ISBN <span class="isbn">978-1-932714-37-1</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Wars+Against+Napoleon&rft.aulast=Franceschi&rft.aufirst=General+Michel&rft.pub=Savas+Beatie&rft.place=New+York&rft.isbn=978-1-932714-37-1&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fwarsagainstnapol0000fran"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFKukiel1996"><a href="/wiki/Marian_Kukiel" title="Marian Kukiel">Maryan Kukiel</a>: <i>Dzieje oręża polskiego w epoce napoleońskiej</i>. Poznań: 1996. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8386600519" title="Specjalna:Książki/8386600519">ISBN <span class="isbn">83-86600-51-9</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dzieje+or%C4%99%C5%BCa+polskiego+w+epoce+napoleo%C5%84skiej&rft.aulast=Kukiel&rft.aufirst=Maryan&rft.date=1996&rft.place=Pozna%C5%84&rft.isbn=83-86600-51-9"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFMikaberidze2007">Alexander Mikaberidze: <i>The Battle of Borodino, Napoleon Against Kutuzov</i>. South Yorkshire: Pen & Sword Military, 2007. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/1844156036" title="Specjalna:Książki/1844156036">ISBN <span class="isbn">1-84415-603-6</span></a>. <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/145389377">145389377</a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Battle+of+Borodino%2C+Napoleon+Against+Kutuzov&rft.aulast=Mikaberidze&rft.aufirst=Alexander&rft.pub=Pen+%26+Sword+Military&rft.place=South+Yorkshire&rft.isbn=1-84415-603-6&rft_id=info:oclcnum/145389377"></span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFKozłowskiWrzosek1984">Eligiusz Kozłowski, Mieczysław Wrzosek: <i>Historia oręża polskiego 1795-1939</i>. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8321403395" title="Specjalna:Książki/8321403395">ISBN <span class="isbn">83-214-0339-5</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+or%C4%99%C5%BCa+polskiego+1795-1939&rft.aulast=Koz%C5%82owski&rft.aufirst=Eligiusz&rft.pub=Wiedza+Powszechna&rft.place=Warszawa&rft.isbn=83-214-0339-5"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREF2007">Adam Zamoyski: <i>1812: Wojna z Rosją</i>. tłumaczenie Michał Ronikier. Kraków: Znak, 2007. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788324007707" title="Specjalna:Książki/9788324007707">ISBN <span class="isbn">978-83-240-0770-7</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=1812%3A+Wojna+z+Rosj%C4%85&rft.au=Adam+Zamoyski&rft.pub=Znak&rft.place=Krak%C3%B3w&rft.isbn=978-83-240-0770-7"></span></cite></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Linki zewnętrzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://historia.org.pl/2012/09/06/bitwa-pod-borodino-%e2%80%9etragedia-bez-piatego-aktu/">Bitwa pod Borodino – „tragedia bez piątego aktu”</a></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Armia_Ksi%C4%99stwa_Warszawskiego" title="Szablon:Armia Księstwa Warszawskiego"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Armia_Ksi%C4%99stwa_Warszawskiego&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Armia Księstwa Warszawskiego (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Armia_Ksi%C4%99stwa_Warszawskiego&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Armia_Ksi%C4%99stwa_Warszawskiego" title="Armia Księstwa Warszawskiego">Armia Księstwa Warszawskiego</a></div><div class="mw-collapsible-content"><div class="hlist navbox-above above"> <ul><li><a href="/wiki/Ministerium_Wojny_Ksi%C4%99stwa_Warszawskiego" title="Ministerium Wojny Księstwa Warszawskiego">Ministerium Wojny</a></li> <li><a href="/wiki/Naczelny_Dow%C3%B3dca_Si%C5%82_Zbrojnych_(Polska)#Księstwo_Warszawskie" title="Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych (Polska)">Naczelni wodzowie</a></li> <li><a href="/wiki/Wielka_Armia" title="Wielka Armia">Wielka Armia</a></li> <li><a href="/wiki/Legia_Polsko-W%C5%82oska" title="Legia Polsko-Włoska">Legia Polsko-Włoska</a></li> <li><a href="/wiki/Legia_Nadwi%C5%9Bla%C5%84ska" title="Legia Nadwiślańska">Legia Nadwiślańska</a></li> <li><a href="/wiki/Chor%C4%85giew_Konna_Gid%C3%B3w" title="Chorągiew Konna Gidów">Chorągiew Konna Gidów</a></li></ul> </div><div class="flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Wojska</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Dywizje</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_1_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">przed 1812</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/1_Dywizja_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="1 Dywizja (Księstwo Warszawskie)">1 Dywizja</a></li> <li><a href="/wiki/2_Dywizja_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="2 Dywizja (Księstwo Warszawskie)">2 Dywizja</a></li> <li><a href="/wiki/3_Dywizja_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="3 Dywizja (Księstwo Warszawskie)">3 Dywizja</a></li> <li><a href="/wiki/Dywizja_Polska" title="Dywizja Polska">Dywizja Polska</a></li> <li><a href="/wiki/Dywizja_Gda%C5%84ska" title="Dywizja Gdańska">Dywizja Gdańska</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">1812</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Dywizja_Jazdy_Aleksandra_Ro%C5%BCnieckiego" title="Dywizja Jazdy Aleksandra Rożnieckiego">Dywizja Jazdy Rożnieckiego</a></li> <li><a href="/wiki/4_Dywizja_Jazdy_Micha%C5%82a_Ignacego_Kamie%C5%84skiego" title="4 Dywizja Jazdy Michała Ignacego Kamieńskiego">4 Dywizja Kamieńskiego</a></li> <li><a href="/wiki/16_Dywizja_J%C3%B3zefa_Zaj%C4%85czka" title="16 Dywizja Józefa Zajączka">16 Dywizja Zajączka</a></li> <li><a href="/wiki/17_Dywizja_Jana_Henryka_D%C4%85browskiego" title="17 Dywizja Jana Henryka Dąbrowskiego">17 Dywizja Dąbrowskiego</a></li> <li><a href="/wiki/18_Dywizja_Ludwika_Kamienieckiego" title="18 Dywizja Ludwika Kamienieckiego">18 Dywizja Kamienieckiego</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_1_3"><th class="navbox-group opis" scope="row">1813</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Dywizja_Kawalerii_Antoniego_Paw%C5%82a_Su%C5%82kowskiego" title="Dywizja Kawalerii Antoniego Pawła Sułkowskiego">Dywizja Sułkowskiego</a></li> <li><a href="/wiki/7_Dywizja_Jazdy_Micha%C5%82a_Sokolnickiego" title="7 Dywizja Jazdy Michała Sokolnickiego">7 Dywizja Sokolnickiego</a></li> <li><a href="/wiki/26_Dywizja_Ludwika_Kamienieckiego" title="26 Dywizja Ludwika Kamienieckiego">26 Dywizja Kamienieckiego</a></li> <li><a href="/wiki/27_Dywizja_Izydora_Krasi%C5%84skiego" title="27 Dywizja Izydora Krasińskiego">27 Dywizja Krasińskiego</a></li> <li><a href="/wiki/Dywizja_Jana_Henryka_D%C4%85browskiego_(1813)" title="Dywizja Jana Henryka Dąbrowskiego (1813)">Dywizja Dąbrowskiego</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Pułki</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_2_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">piechoty</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/1_Pu%C5%82k_Piechoty_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="1 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)">1</a></li> <li><a href="/wiki/2_Pu%C5%82k_Piechoty_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="2 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)">2</a></li> <li><a href="/wiki/3_Pu%C5%82k_Piechoty_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="3 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)">3</a></li> <li><a href="/wiki/4_Pu%C5%82k_Piechoty_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="4 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)">4</a></li> <li><a href="/wiki/5_Pu%C5%82k_Piechoty_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="5 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)">5</a></li> <li><a href="/wiki/6_Pu%C5%82k_Piechoty_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="6 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)">6</a></li> <li><a href="/wiki/7_Pu%C5%82k_Piechoty_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="7 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)">7</a></li> <li><a href="/wiki/8_Pu%C5%82k_Piechoty_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="8 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)">8</a></li> <li><a href="/wiki/9_Pu%C5%82k_Piechoty_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="9 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)">9</a></li> <li><a href="/wiki/10_Pu%C5%82k_Piechoty_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="10 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)">10</a></li> <li><a href="/wiki/11_Pu%C5%82k_Piechoty_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="11 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)">11</a></li> <li><a href="/wiki/12_Pu%C5%82k_Piechoty_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="12 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)">12</a></li> <li><a href="/wiki/13_Pu%C5%82k_Piechoty_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="13 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)">13</a></li> <li><a href="/wiki/14_Pu%C5%82k_Piechoty_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="14 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)">14</a></li> <li><a href="/wiki/15_Pu%C5%82k_Piechoty_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="15 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)">15</a></li> <li><a href="/wiki/16_Pu%C5%82k_Piechoty_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="16 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)">16</a></li> <li><a href="/wiki/17_Pu%C5%82k_Piechoty_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="17 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)">17</a></li> <li><a href="/wiki/18_Pu%C5%82k_Piechoty_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="18 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)">18</a></li> <li><a href="/wiki/19_Pu%C5%82k_Piechoty_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="19 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)">19</a></li> <li><a href="/wiki/20_Pu%C5%82k_Piechoty_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="20 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)">20</a></li> <li><a href="/wiki/21_Pu%C5%82k_Piechoty_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="21 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)">21</a></li> <li><a href="/wiki/22_Pu%C5%82k_Piechoty_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="22 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)">22</a></li> <li><a href="/wiki/Pu%C5%82k_Strzelc%C3%B3w_Litewskich" title="Pułk Strzelców Litewskich">Pułk Strzelców Litewskich</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_2_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">ułanów</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/2_Pu%C5%82k_U%C5%82an%C3%B3w_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="2 Pułk Ułanów (Księstwo Warszawskie)">2</a></li> <li><a href="/wiki/3_Pu%C5%82k_U%C5%82an%C3%B3w_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="3 Pułk Ułanów (Księstwo Warszawskie)">3</a></li> <li><a href="/wiki/4_Pu%C5%82k_U%C5%82an%C3%B3w_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="4 Pułk Ułanów (Księstwo Warszawskie)">4</a></li> <li><a href="/wiki/6_Pu%C5%82k_U%C5%82an%C3%B3w_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="6 Pułk Ułanów (Księstwo Warszawskie)">6</a></li> <li><a href="/wiki/7_Pu%C5%82k_U%C5%82an%C3%B3w_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="7 Pułk Ułanów (Księstwo Warszawskie)">7</a></li> <li><a href="/wiki/8_Pu%C5%82k_U%C5%82an%C3%B3w_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="8 Pułk Ułanów (Księstwo Warszawskie)">8</a></li> <li><a href="/wiki/9_Pu%C5%82k_U%C5%82an%C3%B3w_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="9 Pułk Ułanów (Księstwo Warszawskie)">9</a></li> <li><a href="/wiki/11_Pu%C5%82k_U%C5%82an%C3%B3w_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="11 Pułk Ułanów (Księstwo Warszawskie)">11</a></li> <li><a href="/wiki/12_Pu%C5%82k_U%C5%82an%C3%B3w_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="12 Pułk Ułanów (Księstwo Warszawskie)">12</a></li> <li><a href="/wiki/15_Pu%C5%82k_U%C5%82an%C3%B3w_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="15 Pułk Ułanów (Księstwo Warszawskie)">15</a></li> <li><a href="/wiki/16_Pu%C5%82k_U%C5%82an%C3%B3w_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="16 Pułk Ułanów (Księstwo Warszawskie)">16</a></li> <li><a href="/wiki/17_Pu%C5%82k_U%C5%82an%C3%B3w_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="17 Pułk Ułanów (Księstwo Warszawskie)">17</a></li> <li><a href="/wiki/18_Pu%C5%82k_U%C5%82an%C3%B3w_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="18 Pułk Ułanów (Księstwo Warszawskie)">18</a></li> <li><a href="/wiki/19_Pu%C5%82k_U%C5%82an%C3%B3w_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="19 Pułk Ułanów (Księstwo Warszawskie)">19</a></li> <li><a href="/wiki/20_Pu%C5%82k_U%C5%82an%C3%B3w_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="20 Pułk Ułanów (Księstwo Warszawskie)">20</a></li> <li><a href="/wiki/Krakusi" title="Krakusi">Pułk Krakusów</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_2_3"><th class="navbox-group opis" scope="row">huzarów</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/10_Pu%C5%82k_Huzar%C3%B3w_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="10 Pułk Huzarów (Księstwo Warszawskie)">10</a></li> <li><a href="/wiki/13_Pu%C5%82k_Huzar%C3%B3w_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="13 Pułk Huzarów (Księstwo Warszawskie)">13</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_2_4"><th class="navbox-group opis" scope="row">kirasjerów</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/14_Pu%C5%82k_Kirasjer%C3%B3w" title="14 Pułk Kirasjerów">14</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_2_5"><th class="navbox-group opis" scope="row">szaserów</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/1_Pu%C5%82k_Strzelc%C3%B3w_Konnych_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="1 Pułk Strzelców Konnych (Księstwo Warszawskie)">1</a></li> <li><a href="/wiki/4_Pu%C5%82k_Strzelc%C3%B3w_Konnych_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="4 Pułk Strzelców Konnych (Księstwo Warszawskie)">4</a></li> <li><a href="/wiki/5_Pu%C5%82k_Strzelc%C3%B3w_Konnych_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="5 Pułk Strzelców Konnych (Księstwo Warszawskie)">5</a></li> <li><a href="/wiki/21_Pu%C5%82k_Strzelc%C3%B3w_Konnych_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="21 Pułk Strzelców Konnych (Księstwo Warszawskie)">21</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_2_6"><th class="navbox-group opis" scope="row">artylerii</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Pu%C5%82k_Artylerii_Pieszej_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="Pułk Artylerii Pieszej (Księstwo Warszawskie)">artylerii pieszej</a></li> <li><a href="/wiki/Pu%C5%82k_Artylerii_Konnej_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="Pułk Artylerii Konnej (Księstwo Warszawskie)">artylerii konnej</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Bitwy</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a2_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">z Austrią</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Grochowem" title="Bitwa pod Grochowem">Grochów</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Jedli%C5%84skiem" title="Bitwa pod Jedlińskiem">Jedlińsk</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Kockiem_(1809)" title="Bitwa pod Kockiem (1809)">Kock</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Ostr%C3%B3wkiem" title="Bitwa pod Ostrówkiem">Ostrówek</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Radzyminem_(1809)" title="Bitwa pod Radzyminem (1809)">Radzymin</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Raszynem_(1809)" title="Bitwa pod Raszynem (1809)">Raszyn</a></li> <li><a href="/wiki/Obl%C4%99%C5%BCenie_Torunia_(1809)" title="Oblężenie Torunia (1809)">Toruń</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Zaleszczykami" title="Bitwa pod Zaleszczykami">Zaleszczyki</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Inwazja_na_Rosj%C4%99_(1812)" title="Inwazja na Rosję (1812)">II wojna polska</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Bitwa_nad_Berezyn%C4%85_(1812)" title="Bitwa nad Berezyną (1812)">Berezyna</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Borodino</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Borysowem" title="Bitwa pod Borysowem">Borysów</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Czirikowem" title="Bitwa pod Czirikowem">Czirików</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Kaliszem_(1813)" title="Bitwa pod Kaliszem (1813)">Kalisz</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Mirem_(1812)" title="Bitwa pod Mirem (1812)">Mir</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Oszmian%C4%85_(1812)" title="Bitwa pod Oszmianą (1812)">Oszmiana</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Smole%C5%84skiem_(1812)" title="Bitwa pod Smoleńskiem (1812)">Smoleńsk</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2_3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/VI_koalicja_antyfrancuska" title="VI koalicja antyfrancuska">VI koalicja</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Arcis-sur-Aube" title="Bitwa pod Arcis-sur-Aube">Arcis-sur-Aube</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Budziszynem_(1813)" title="Bitwa pod Budziszynem (1813)">Budziszyn</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Champaubert" title="Bitwa pod Champaubert">Champaubert</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Dreznem" title="Bitwa pod Dreznem">Drezno</a></li> <li><a href="/wiki/Obl%C4%99%C5%BCenie_Gda%C5%84ska_(1813)" title="Oblężenie Gdańska (1813)">Gdańsk</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Kulm" title="Bitwa pod Kulm">Kulm</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Lipskiem" title="Bitwa pod Lipskiem">Lipsk</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Montmirail" title="Bitwa pod Montmirail">Montmirail</a></li> <li><a href="/wiki/Obrona_Pary%C5%BCa" title="Obrona Paryża">Paryż</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Zobacz</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a3_1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/1_Pu%C5%82k_Szwole%C5%BCer%C3%B3w-Lansjer%C3%B3w_Gwardii_Cesarskiej" title="1 Pułk Szwoleżerów-Lansjerów Gwardii Cesarskiej">1 Pułk Szwoleżerów-Lansjerów</a></li> <li><a href="/wiki/7_Pu%C5%82k_Szwole%C5%BCer%C3%B3w-Lansjer%C3%B3w" title="7 Pułk Szwoleżerów-Lansjerów">7 Pułk Szwoleżerów-Lansjerów</a></li> <li><a href="/wiki/8_Pu%C5%82k_Szwole%C5%BCer%C3%B3w-Lansjer%C3%B3w" title="8 Pułk Szwoleżerów-Lansjerów">8 Pułk Szwoleżerów-Lansjerów</a></li> <li><a href="/wiki/3_Pu%C5%82k_Eklerer%C3%B3w_Gwardii_Cesarskiej" title="3 Pułk Eklererów Gwardii Cesarskiej">3 Pułk Eklererów</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Legia_Nadwi%C5%9Bla%C5%84ska" title="Legia Nadwiślańska">Legia Nadwiślańska</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Pu%C5%82k_Piechoty_Nadwi%C5%9Bla%C5%84skiej" title="Pułk Piechoty Nadwiślańskiej">Pułk Piechoty Nadwiślańskiej</a></li> <li><a href="/wiki/1_Pu%C5%82k_Piechoty_Legii_Nadwi%C5%9Bla%C5%84skiej" title="1 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej">1 Pułk Piechoty</a></li> <li><a href="/wiki/2_Pu%C5%82k_Piechoty_Legii_Nadwi%C5%9Bla%C5%84skiej" title="2 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej">2 Pułk Piechoty</a></li> <li><a href="/wiki/3_Pu%C5%82k_Piechoty_Legii_Nadwi%C5%9Bla%C5%84skiej" title="3 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej">3 Pułk Piechoty</a></li> <li><a href="/wiki/4_Pu%C5%82k_Piechoty_Legii_Nadwi%C5%9Bla%C5%84skiej" title="4 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej">4 Pułk Piechoty</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:U%C5%82ani_Ksi%C4%99stwa_Warszawskiego.JPG" class="mw-file-description" title="Ułani (Księstwo Warszawskie)"><img alt="Ułani (Księstwo Warszawskie)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/U%C5%82ani_Ksi%C4%99stwa_Warszawskiego.JPG/70px-U%C5%82ani_Ksi%C4%99stwa_Warszawskiego.JPG" decoding="async" width="70" height="93" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/U%C5%82ani_Ksi%C4%99stwa_Warszawskiego.JPG/105px-U%C5%82ani_Ksi%C4%99stwa_Warszawskiego.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/U%C5%82ani_Ksi%C4%99stwa_Warszawskiego.JPG/140px-U%C5%82ani_Ksi%C4%99stwa_Warszawskiego.JPG 2x" data-file-width="1134" data-file-height="1500" /></a></span> </p> </div></div><div class="hlist navbox-below below"> <ul><li><a href="/wiki/Barwy_Armii_Ksi%C4%99stwa_Warszawskiego" title="Barwy Armii Księstwa Warszawskiego">Barwa</a></li> <li><a href="/wiki/Mundur_Armii_Ksi%C4%99stwa_Warszawskiego" title="Mundur Armii Księstwa Warszawskiego">Mundur</a></li></ul> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Inwazja_na_Rosj%C4%99" title="Szablon:Inwazja na Rosję"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Inwazja_na_Rosj%C4%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Inwazja na Rosję (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Inwazja_na_Rosj%C4%99&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Inwazja_na_Rosj%C4%99_(1812)" title="Inwazja na Rosję (1812)">Inwazja na Rosję</a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Oszmian%C4%85_(1812)" title="Bitwa pod Oszmianą (1812)">Oszmiana</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Mirem_(1812)" title="Bitwa pod Mirem (1812)">Mir</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Mohylewem_(1812)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bitwa pod Mohylewem (1812) (strona nie istnieje)">Mohylew</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Ostrownem&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bitwa pod Ostrownem (strona nie istnieje)">Ostrowno</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Kobryniem_(1812)" title="Bitwa pod Kobryniem (1812)">Kobryń</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Smole%C5%84skiem_(1812)" title="Bitwa pod Smoleńskiem (1812)">Smoleńsk</a></li> <li><a href="/wiki/I_bitwa_pod_Po%C5%82ockiem" title="I bitwa pod Połockiem">Połock (I)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_G%C3%B3r%C4%85_Walutyn%C4%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bitwa pod Górą Walutyną (strona nie istnieje)">Góra Walutyna</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Borodino</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Czirikowem" title="Bitwa pod Czirikowem">Czirikowo</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Tarutino" title="Bitwa pod Tarutino">Tarutino</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=II_bitwa_pod_Po%C5%82ockiem&action=edit&redlink=1" class="new" title="II bitwa pod Połockiem (strona nie istnieje)">Połock (II)</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Ma%C5%82ojaros%C5%82awcem" title="Bitwa pod Małojarosławcem">Małojarosławiec</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Cza%C5%9Bnikami_(1812)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bitwa pod Czaśnikami (1812) (strona nie istnieje)">Czaśniki</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Wia%C5%BAm%C4%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bitwa pod Wiaźmą (strona nie istnieje)">Wiaźma</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Krasnym" title="Bitwa pod Krasnym">Krasny</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Borysowem" title="Bitwa pod Borysowem">Borysów</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_nad_Berezyn%C4%85_(1812)" title="Bitwa nad Berezyną (1812)">Berezyna</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Kaliszem_(1813)" title="Bitwa pod Kaliszem (1813)">Kalisz</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description"><a href="/wiki/Bitwa" title="Bitwa">bitwa</a></span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/sh85015870">sh85015870</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale" title="Bibliothèque nationale">BnF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb131888623">131888623</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph202194">ph202194</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007283095305171">987007283095305171</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/event/Battle-of-Borodino">event/Battle-of-Borodino</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P3219" class="extiw" title="d:Property:P3219">Universalis</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/moskova-bataille-de-borodino/">moskova-bataille-de-borodino</a></span></li> <li><a href="/wiki/Nacion%C4%81l%C4%81_enciklop%C4%93dija" title="Nacionālā enciklopēdija">Nacionālā enciklopēdija</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://enciklopedija.lv/skirklis/1650">1650</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1296" class="extiw" title="d:Property:P1296">Catalana</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0011506.xml">0011506</a></span></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&url_prefix=https://lex.dk/&id=Slaget_ved_Borodino">Slaget_ved_Borodino</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&oldid=74601134">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&oldid=74601134</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Bitwy_w_historii_Polski" title="Kategoria:Bitwy w historii Polski">Bitwy w historii Polski</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Bitwy_w_historii_Rosji" title="Kategoria:Bitwy w historii Rosji">Bitwy w historii Rosji</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Bitwy_inwazji_na_Rosj%C4%99_(1812)" title="Kategoria:Bitwy inwazji na Rosję (1812)">Bitwy inwazji na Rosję (1812)</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 23 sie 2024, 11:52.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Bitwa_pod_Borodino&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-kmvjg","wgBackendResponseTime":1400,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.873","walltime":"1.126","ppvisitednodes":{"value":12421,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":110138,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":13790,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":16,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":14,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":46363,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":6,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1008.299 1 -total"," 22.51% 226.985 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 20.62% 207.937 1 Szablon:Wojna_infobox"," 19.65% 198.109 7 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 18.22% 183.725 1 Szablon:Armia_Księstwa_Warszawskiego"," 13.26% 133.654 35 Szablon:Odn"," 11.34% 114.389 7 Szablon:Cytuj_książkę"," 6.98% 70.376 1 Szablon:Infobox_mapa_lokalizacyjna"," 6.20% 62.504 1 Szablon:Przypisy"," 4.24% 42.762 35 Szablon:Odn/tekst"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.440","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4593612,"limit":52428800},"limitreport-logs":"{{#invoke:Moduł:Mapa|Infobox}}\ninfobox może wyszukać współrzędne w wikidanych\nargumenty = table#1 {\n [\"category\"] = \"Wojna infobox\",\n}\nbrak punktów na mapę i współrzędnych, nadszedł czas na Wikidane\nmap = \"RU-MOS\"\nmap = \"Rosja\"\nmap = \"Rosja\"\ntable#1 {\n [\"autoAlt\"] = \"punkt z opisem „miejsce bitwy”\",\n [\"description\"] = \"miejsce bitwy\",\n [\"display\"] = \"'\\\"`UNIQ--indicator-00000004-QINU`\\\"'\u003Cspan class=\\\"coordinates inline inline-and-top plainlinks\\\"\u003E[//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl\u0026pagename=Bitwa_pod_Borodino\u0026params=55.516666666667_N_35.816666666667_E_type:city \u003Cspan class=\\\"geo-default\\\"\u003E\u003Cspan class=\\\"geo-dms\\\" title=\\\"Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 55°31′00″N 35°49′00″E\\\"\u003E\u003Cspan class=\\\"latitude\\\"\u003E55°31′00″N\u003C/span\u003E \u003Cspan class=\\\"longitude\\\"\u003E35°49′00″E\u003C/span\u003E\u003C/span\u003E\u003C/span\u003E\u003Cspan class=\\\"geo-multi-punct\\\"\u003E/\u003C/span\u003E\u003Cspan class=\\\"geo-nondefault\\\"\u003E\u003Cspan class=\\\"geo-dms\\\" title=\\\"Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 55,516667 35,816667\\\"\u003E\u003Cspan class=\\\"latitude\\\"\u003E55,516667\u003C/span\u003E \u003Cspan class=\\\"longitude\\\"\u003E35,816667\u003C/span\u003E\u003C/span\u003E\u003C/span\u003E]\u003C/span\u003E\",\n [\"latitude\"] = 55.516666666667,\n [\"link\"] = \"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl\u0026params=55.516666666667_N_35.816666666667_E_type:city_\",\n [\"longitude\"] = 35.816666666667,\n [\"mark\"] = \"Legenda miejsce bitwy.svg\",\n [\"posDesc\"] = \"po lewej nieco u góry\",\n [\"rx\"] = 25.529262197892,\n [\"ry\"] = 48.730186070443,\n [\"size\"] = 12,\n [\"x\"] = 10.726580755417,\n [\"y\"] = 37.960469736813,\n}\nmap = \"RU-MOS\"\ntable#1 {\n [\"autoAlt\"] = \"punkt z opisem „miejsce bitwy”\",\n [\"description\"] = \"miejsce bitwy\",\n [\"display\"] = \"'\\\"`UNIQ--indicator-00000004-QINU`\\\"'\u003Cspan class=\\\"coordinates inline inline-and-top plainlinks\\\"\u003E[//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl\u0026pagename=Bitwa_pod_Borodino\u0026params=55.516666666667_N_35.816666666667_E_type:city \u003Cspan class=\\\"geo-default\\\"\u003E\u003Cspan class=\\\"geo-dms\\\" title=\\\"Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 55°31′00″N 35°49′00″E\\\"\u003E\u003Cspan class=\\\"latitude\\\"\u003E55°31′00″N\u003C/span\u003E \u003Cspan class=\\\"longitude\\\"\u003E35°49′00″E\u003C/span\u003E\u003C/span\u003E\u003C/span\u003E\u003Cspan class=\\\"geo-multi-punct\\\"\u003E/\u003C/span\u003E\u003Cspan class=\\\"geo-nondefault\\\"\u003E\u003Cspan class=\\\"geo-dms\\\" title=\\\"Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 55,516667 35,816667\\\"\u003E\u003Cspan class=\\\"latitude\\\"\u003E55,516667\u003C/span\u003E \u003Cspan class=\\\"longitude\\\"\u003E35,816667\u003C/span\u003E\u003C/span\u003E\u003C/span\u003E]\u003C/span\u003E\",\n [\"latitude\"] = 55.516666666667,\n [\"link\"] = \"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl\u0026params=55.516666666667_N_35.816666666667_E_type:city_\",\n [\"longitude\"] = 35.816666666667,\n [\"mark\"] = \"Legenda miejsce bitwy.svg\",\n [\"posDesc\"] = \"po lewej\",\n [\"rx\"] = 31.662779973665,\n [\"ry\"] = 119.81747551415,\n [\"size\"] = 12,\n [\"x\"] = 13.303689064565,\n [\"y\"] = 53.390749365454,\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-kmvjg","timestamp":"20241124153751","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Bitwa pod Borodino","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Bitwa_pod_Borodino","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q184320","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q184320","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-05-09T19:14:18Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/4\/43\/Battle_of_Borodino.jpg","headline":"bitwa podczas napoleo\u0144skiej inwazji na Rosj\u0119, 5\u20137 wrze\u015bnia 1812"}</script> </body> </html>