CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>USS Nautilus (SSN-571) – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"4585fbe1-3b87-4d20-8f8c-b57140c8b40e","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"USS_Nautilus_(SSN-571)","wgTitle":"USS Nautilus (SSN-571)","wgCurRevisionId":75137793,"wgRevisionId":75137793,"wgArticleId":131813,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Szablon cytowania książki – brak numeru strony","Wyróżnione artykuły","Dobre Artykuły","Okręty-muzea w Stanach Zjednoczonych","Amerykańskie unikatowe okręty podwodne","Atomowe - myśliwskie okręty podwodne","Amerykańskie okręty podwodne okresu zimnej wojny","Connecticut","Okręty prototypowe marynarki amerykańskiej","Okręty zbudowane w Electric Boat","Okręty muzealne w Connecticut"],"wgPageViewLanguage":"pl", "wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"USS_Nautilus_(SSN-571)","wgRelevantArticleId":131813,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":75137793,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q827360", "wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready", "ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader" ,"ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.6"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/USS_Nautilus_SSN-571_-underway.jpg/1200px-USS_Nautilus_SSN-571_-underway.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="951"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/USS_Nautilus_SSN-571_-underway.jpg/800px-USS_Nautilus_SSN-571_-underway.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="634"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/USS_Nautilus_SSN-571_-underway.jpg/640px-USS_Nautilus_SSN-571_-underway.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="507"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="USS Nautilus (SSN-571) – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-USS_Nautilus_SSN-571 rootpage-USS_Nautilus_SSN-571 skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=USS+Nautilus+%28SSN-571%29" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=USS+Nautilus+%28SSN-571%29" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=USS+Nautilus+%28SSN-571%29" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=USS+Nautilus+%28SSN-571%29" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Amerykański_program_napędu_jądrowego" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Amerykański_program_napędu_jądrowego"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Amerykański program napędu jądrowego</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Amerykański_program_napędu_jądrowego-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Amerykański program napędu jądrowego</span> </button> <ul id="toc-Amerykański_program_napędu_jądrowego-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Początki_programu_atomowego" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Początki_programu_atomowego"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Początki programu atomowego</span> </div> </a> <ul id="toc-Początki_programu_atomowego-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Program_powojenny" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Program_powojenny"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Program powojenny</span> </div> </a> <ul id="toc-Program_powojenny-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Hyman_Rickover" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Hyman_Rickover"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.1</span> <span>Hyman Rickover</span> </div> </a> <ul id="toc-Hyman_Rickover-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Budowa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Budowa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Budowa</span> </div> </a> <ul id="toc-Budowa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Służba" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Służba"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Służba</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Służba-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Służba</span> </button> <ul id="toc-Służba-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Wstępne_testy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wstępne_testy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Wstępne testy</span> </div> </a> <ul id="toc-Wstępne_testy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Problemy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Problemy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Problemy</span> </div> </a> <ul id="toc-Problemy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rejs_pod_biegunem" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rejs_pod_biegunem"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Rejs pod biegunem</span> </div> </a> <ul id="toc-Rejs_pod_biegunem-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dowódcy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Dowódcy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Dowódcy</span> </div> </a> <ul id="toc-Dowódcy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zakończenie_służby" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Zakończenie_służby"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5</span> <span>Zakończenie służby</span> </div> </a> <ul id="toc-Zakończenie_służby-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Uwagi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Uwagi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Uwagi</span> </div> </a> <ul id="toc-Uwagi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Linki_zewnętrzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Linki_zewnętrzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Linki zewnętrzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Linki_zewnętrzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">USS Nautilus (SSN-571)</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 33 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-33" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">33 języki</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus" title="USS Nautilus – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="USS Nautilus" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D9%88%D8%A7%D8%B5%D8%A9_%D9%8A%D9%88_%D8%A3%D8%B3_%D8%A3%D8%B3_%D9%86%D9%88%D8%AA%D9%8A%D9%84%D9%88%D8%B3" title="غواصة يو أس أس نوتيلوس – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="غواصة يو أس أس نوتيلوس" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3_%D9%86%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%B3_(%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D8%A7%D9%86-%DB%B5%DB%B7%DB%B1)" title="یواس‌اس ناتیلوس (اس‌اس‌ان-۵۷۱) – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="یواس‌اس ناتیلوس (اس‌اس‌ان-۵۷۱)" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/USS_%EB%85%B8%ED%8B%B8%EB%9F%AC%EC%8A%A4_(SSN-571)" title="USS 노틸러스 (SSN-571) – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="USS 노틸러스 (SSN-571)" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A0%D7%90%D7%95%D7%98%D7%99%D7%9C%D7%95%D7%A1_(%D7%A6%D7%95%D7%9C%D7%9C%D7%AA_%D7%92%D7%A8%D7%A2%D7%99%D7%A0%D7%99%D7%AA)" title="נאוטילוס (צוללת גרעינית) – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="נאוטילוס (צוללת גרעינית)" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(1954)" title="USS Nautilus (1954) – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="USS Nautilus (1954)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%81%E3%83%A9%E3%82%B9_(%E5%8E%9F%E5%AD%90%E5%8A%9B%E6%BD%9C%E6%B0%B4%E8%89%A6)" title="ノーチラス (原子力潜水艦) – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ノーチラス (原子力潜水艦)" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/USS_%C2%ABNautilus%C2%BB_(SSN-571)" title="USS «Nautilus» (SSN-571) – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="USS «Nautilus» (SSN-571)" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571) – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="USS Nautilus (SSN-571)" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%B8%9A%E9%B5%A1%E8%9E%BA%E8%99%9F%E6%A0%B8%E5%8B%95%E5%8A%9B%E6%BD%9B%E8%89%87" title="鸚鵡螺號核動力潛艇 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="鸚鵡螺號核動力潛艇" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q827360#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:USS_Nautilus_(SSN-571)" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/USS_Nautilus_(SSN-571)" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&oldid=75137793" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=USS_Nautilus_%28SSN-571%29&id=75137793&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FUSS_Nautilus_%28SSN-571%29"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FUSS_Nautilus_%28SSN-571%29"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=USS+Nautilus+%28SSN-571%29"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=USS_Nautilus_%28SSN-571%29&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:USS_Nautilus_(SSN-571)" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q827360" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-good-article" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Dobre_Artyku%C5%82y" title="Ten artykuł został wyróżniony statusem „Dobrego Artykułu”. Kliknij, aby dowiedzieć się więcej."><img alt="To jest dobry artykuł" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Propozycja_DA.svg/20px-Propozycja_DA.svg.png" decoding="async" width="20" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Propozycja_DA.svg/30px-Propozycja_DA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Propozycja_DA.svg/40px-Propozycja_DA.svg.png 2x" data-file-width="586" data-file-height="642" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><div class="noprint noexcerpt disambig navigation-not-searchable" style="line-height:1.5em; padding: 3px 6px; background-color: var(--background-color-interactive-subtle, #f8f9fa); color: inherit; border-bottom: 1px solid var(--border-color-subtle, #c8ccd1); font-size: 95%; margin-bottom: 1em; display: flex; gap: 4px; align-items: center;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_ujednoznaczniaj%C4%85ca" title="Inne znaczenia"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/25px-Disambig.svg.png" decoding="async" width="25" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/38px-Disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/50px-Disambig.svg.png 2x" data-file-width="230" data-file-height="183" /></a></span><span>Zobacz też: <a href="/wiki/USS_Nautilus" class="mw-disambig" title="USS Nautilus">inne jednostki pływające o tej nazwie</a>.</span></div> <table class="infobox"> <caption class="naglowek" style="background-color:#315893; color:#FFFFFF;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">USS Nautilus (SSN-571)</div> </caption> <tbody><tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:USS_Nautilus_SSN-571_-underway.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Ilustracja" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/USS_Nautilus_SSN-571_-underway.jpg/240px-USS_Nautilus_SSN-571_-underway.jpg" decoding="async" width="240" height="190" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/USS_Nautilus_SSN-571_-underway.jpg/360px-USS_Nautilus_SSN-571_-underway.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/USS_Nautilus_SSN-571_-underway.jpg/480px-USS_Nautilus_SSN-571_-underway.jpg 2x" data-file-width="2482" data-file-height="1968" /></a></span> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Rangi_okr%C4%99t%C3%B3w" title="Rangi okrętów">Klasa</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Okr%C4%99t_podwodny" title="Okręt podwodny">okręt podwodny</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Typ_okr%C4%99tu" title="Typ okrętu">Typ</a> </th> <td> <p>okręt pojedynczy </p> </td></tr> <tr style="background:#315893; color:white; text-align:center;"> <td colspan="2">Historia </td></tr> <tr> <th>Stocznia </th> <td> <p><a href="/wiki/General_Dynamics%27_Electric_Boat_Division" class="mw-redirect" title="General Dynamics' Electric Boat Division">Electric Boat</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Położenie stępki </th> <td> <p>14 czerwca 1952 </p> </td></tr> <tr> <th>Wodowanie </th> <td> <p>21 stycznia 1954 </p> </td></tr> <tr style="text-align:left; border-top:1px solid #aaa;"> <td colspan="2"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/22px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="22" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/33px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/44px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></span></span> </span><a href="/wiki/United_States_Navy" title="United States Navy">US Navy</a> </td></tr> <tr> <th>Wejście do służby </th> <td> <p>30 września 1954 </p> </td></tr> <tr> <th>Wycofanie ze służby </th> <td> <p>3 marca 1980 </p> </td></tr> <tr> <th>Los okrętu </th> <td> <p>nieaktywny, <a href="/wiki/Statek_muzeum" title="Statek muzeum">okręt-muzeum</a> </p> </td></tr> <tr style="background:#315893; color:white; text-align:center;"> <td colspan="2">Dane taktyczno-techniczne </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Wyporno%C5%9B%C4%87" title="Wyporność">Wyporność</a><br />• na powierzchni<br />• w zanurzeniu </th> <td> <p><br />3533 tony<br />4092 tony </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/D%C5%82ugo%C5%9B%C4%87_ca%C5%82kowita_(statek)" title="Długość całkowita (statek)">Długość</a> </th> <td> <p>97,4 m </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Szeroko%C5%9B%C4%87_ca%C5%82kowita" title="Szerokość całkowita">Szerokość</a> </th> <td> <p>8,4 m </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Zanurzenie_testowe" title="Zanurzenie testowe">Zanurzenie testowe</a> </th> <td> <p>90 m </p> </td></tr> <tr style="background:#eeeeee; color:black; border-top:1px solid #aaa;"> <td colspan="2">Napęd </td></tr> <tr> <td colspan="2"><a href="/wiki/Reaktor_j%C4%85drowy" title="Reaktor jądrowy">reaktor jądrowy</a> <a href="/w/index.php?title=S2W&action=edit&redlink=1" class="new" title="S2W (strona nie istnieje)">S2W</a> o mocy 15 000 KM (11 029 kW) </td></tr> <tr> <th>Prędkość<br />• na powierzchni<br />• w zanurzeniu </th> <td> <p><br />22 w.<br />20 w. </p> </td></tr> <tr> <th>Zasięg </th> <td> <p>150 000 mil </p> </td></tr> <tr style="background:#eeeeee; color:black; border-top:1px solid #aaa;"> <td colspan="2">Sensory </td></tr> <tr style="border-bottom:1px solid #aaa;"> <td colspan="2"><a href="/wiki/Sonar_pasywny" title="Sonar pasywny">sonar pasywny</a> <a href="/w/index.php?title=AN/BQR-4A&action=edit&redlink=1" class="new" title="AN/BQR-4A (strona nie istnieje)">AN/BQR-4A</a><br /><a href="/wiki/Sonar" title="Sonar">sonar aktywny</a> <a href="/w/index.php?title=AN/SQS-4&action=edit&redlink=1" class="new" title="AN/SQS-4 (strona nie istnieje)">AN/SQS-4</a> </td></tr> <tr style="border-bottom:1px solid #aaa;"> <th><a href="/wiki/Wyrzutnia_torpedowa" title="Wyrzutnia torpedowa">Wyrzutnie torpedowe</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Wyrzutnia_torpedowa" title="Wyrzutnia torpedowa">torpedowe</a> 6 × 533 mm </p> </td></tr> <tr style="border-top:1px solid #aaa;"> <th>Załoga </th> <td> <p>105 osób (13 oficerów, 92 marynarzy) </p> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:USS_Nautilus_(SSN-571)" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:USS_Nautilus_(SSN-571)" class="extiw" title="commons:Category:USS Nautilus (SSN-571)">Multimedia w Wikimedia Commons</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <p><b>USS Nautilus (SSN-571)</b> – amerykański <a href="/wiki/Okr%C4%99t_podwodny" title="Okręt podwodny">okręt podwodny</a> służący w <a href="/wiki/United_States_Navy" title="United States Navy">US Navy</a> w latach 1954–1980, pierwsza w historii jednostka pływająca z <a href="/wiki/Okr%C4%99towy_nap%C4%99d_j%C4%85drowy" title="Okrętowy napęd jądrowy">napędem jądrowym</a><sup id="cite_ref-pierwszy_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-pierwszy-1">[a]</a></sup>. W 1958 roku okręt jako pierwszy na świecie przepłynął pod <a href="/wiki/Biegun_p%C3%B3%C5%82nocny" title="Biegun północny">biegunem północnym</a>, zaś przeprowadzone za jego pomocą testy wykazały szereg zalet siłowni jądrowej wobec innych rodzajów napędu. Rezultaty tych testów pchnęły US Navy do podjęcia decyzji o całkowitej rezygnacji z napędu konwencjonalnego dla okrętów podwodnych. Nazwa nawiązuje do fikcyjnego okrętu „<a href="/wiki/Nautilus_(fikcyjny_okr%C4%99t)" title="Nautilus (fikcyjny okręt)">Nautilus</a>” z powieści <a href="/wiki/Jules_Verne" title="Jules Verne">Juliusza Verne'a</a> <i><a href="/wiki/Dwadzie%C5%9Bcia_tysi%C4%99cy_mil_podmorskiej_%C5%BCeglugi" title="Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi">Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi</a></i>. Obie jednostki były pionierskie w swoim czasie (książkowy „Nautilus” ogromnie wyprzedzał „raczkujące” podwodne jednostki z czasów autora). </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Amerykański_program_napędu_jądrowego"><span id="Ameryka.C5.84ski_program_nap.C4.99du_j.C4.85drowego"></span>Amerykański program napędu jądrowego</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Amerykański program napędu jądrowego" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Amerykański program napędu jądrowego"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Podczas gdy <a href="/wiki/Kriegsmarine" title="Kriegsmarine">marynarka wojenna III Rzeszy</a> znacznie rozwinęła technologie okrętów podwodnych i kilku innych rodzajów broni, niemiecki program atomowy nie rozwijał się sprawnie i Niemcom nie udało się osiągnąć sukcesów w tej dziedzinie. Niemiecki program nuklearny doprowadził jednak do rozpoczęcia przez Stany Zjednoczone własnego tajnego programu atomowego, pod kodową nazwą „<a href="/wiki/Projekt_Manhattan" title="Projekt Manhattan">Manhattan Engineer District</a>” – znanego dziś bardziej jako projekt Manhattan – i powrotu zainteresowania napędem atomowym dla okrętów. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Początki_programu_atomowego"><span id="Pocz.C4.85tki_programu_atomowego"></span>Początki programu atomowego</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Początki programu atomowego" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Początki programu atomowego"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Kiedy w 1938 <a href="/wiki/Otto_Hahn" title="Otto Hahn">Otto Hahn</a> i <a href="/wiki/Fritz_Stra%C3%9Fmann" title="Fritz Straßmann">Fritz Strassmann</a> odkryli zjawisko <a href="/wiki/Rozszczepienie_j%C4%85dra_atomowego" title="Rozszczepienie jądra atomowego">rozszczepienia jądra atomowego</a>, możliwość uwolnienia gigantycznej ilości energii wywołała ekscytację naukowców na całym świecie<sup id="cite_ref-CWS_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. Jednym z nich był dr <a href="/w/index.php?title=George_Pegram&action=edit&redlink=1" class="new" title="George Pegram (strona nie istnieje)">George Pegram</a> z <a href="/wiki/Uniwersytet_Columbia" title="Uniwersytet Columbia">Uniwersytetu Columbia</a> – jeden z wiodących fizyków w Stanach Zjednoczonych<sup id="cite_ref-CWS_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. W 1939 Pegram zwrócił się do adm. Harolda G. Bowena, szefa Biura Inżynieryjnego Pary amerykańskiej marynarki wojennej – nadzorującego laboratorium badawcze <a href="/wiki/United_States_Naval_Research_Laboratory" title="United States Naval Research Laboratory">Naval Research Laboratory</a> (NRL) – z prośbą o spotkanie z naukowcami marynarki w celu przedyskutowania możliwości praktycznego wykorzystania rozszczepienia uranu. Skutkiem tego spotkania było powstanie planów napędu nuklearnego dla okrętów <a href="/wiki/United_States_Navy" title="United States Navy">United States Navy</a><sup id="cite_ref-CWS_2-2" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. Jednym z uczestników tego spotkania był dr <a href="/w/index.php?title=Ross_Gunn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ross Gunn (strona nie istnieje)">Ross Gunn</a>, innowator i szef działu mechaniki laboratorium elektrycznego. Gunn wystąpił do adm. Bowena o przyznanie funduszu w wysokości 1500 dolarów na rozpoczęcie prac nad fenomenem rozszczepienia. Środki te zostały przyznane i stanowiły pierwsze 1,5 tysiąca dolarów wydane przez Stany Zjednoczone na program nuklearny<sup id="cite_ref-CWS_2-3" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. Po przeprowadzeniu wstępnych badań Gunn sporządził pierwszy raport dla marynarki wojennej na temat napędu nuklearnego okrętów podwodnych. Raport ten wyprzedził o cztery miesiące skierowany do prezydenta <a href="/wiki/Franklin_Delano_Roosevelt" title="Franklin Delano Roosevelt">Franklina D. Roosevelta</a> słynny list <a href="/wiki/Albert_Einstein" title="Albert Einstein">Alberta Einsteina</a>, wzywający do rozpoczęcia przez ten kraj programu konstrukcji <a href="/wiki/Bro%C5%84_j%C4%85drowa" title="Broń jądrowa">broni jądrowej</a><sup id="cite_ref-CWS_2-4" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. 1 czerwca 1939, w swoim memorandum skierowanym do dyrektora <i>Naval Research Laboratory</i>, Gunn stwierdził, iż okrętowa siłownia atomowa nie będzie wymagała tlenu, znacznie też zwiększy zasięg i możliwości bojowe okrętów podwodnych. Zapowiedział również, że zespół programu napędu nuklearnego będzie musiał zmierzyć się z wieloma problemami i niewiadomymi, przede wszystkim odkryć sposób separacji lekkich atomów <a href="/w/index.php?title=Uran-235&action=edit&redlink=1" class="new" title="Uran-235 (strona nie istnieje)">U<sub>235</sub></a>, które w trakcie bombardowania <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutronami</a> pochodzącymi z ciężkich atomów <a href="/wiki/Uran_(pierwiastek)" title="Uran (pierwiastek)">uranu</a>, ulegną rozszczepieniu<sup id="cite_ref-CWS_2-5" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. Po sporządzeniu tego raportu, Gunn skupił się głównie na rozwiązaniu problemu uranu. </p><p><i>Naval Research Laboratory</i> zaprosiło do udziału w programie wiele cywilnych ośrodków akademickich i badawczych z zadaniem opracowania praktycznej metody separacji nieuchwytnego izotopu U<sub>235</sub>. Od stycznia 1941 zaczął nad tym problemem pracować także <a href="/wiki/Philip_Abelson" title="Philip Abelson">Philip Abelson</a> z <a href="/w/index.php?title=Carnegie_Institution_for_Science&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carnegie Institution for Science (strona nie istnieje)">Carnegie Institution for Science</a>. W lipcu tego samego roku Abelson został pracownikiem <i>Naval Research Laboratory</i>, gdzie wraz z Gunnem opracował relatywnie prostą i skuteczną metodę separacji izotopu U<sub>235</sub>. </p><p>Podczas gdy US Navy i inne amerykańskie instytucje stawiały pierwsze kroki ku erze atomowej, amerykańskie społeczeństwo poznawało pierwsze szczegóły potencjału energii atomowej. W 1940 pisarz naukowy <a href="/w/index.php?title=William_Laurence&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Laurence (strona nie istnieje)">William Laurence</a> opublikował w <a href="/w/index.php?title=Saturday_Evening_Post&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saturday Evening Post (strona nie istnieje)">Saturday Evening Post</a> artykuł na temat „<i>odkrycia nowego źródła energii, miliony razy większego niż wszystko znane na ziemi</i>”. Po dokonaniu opisu dotychczasowych badań w tym zakresie, Laurence napisał: „<i>jest mało prawdopodobne, aby tego rodzaju energia dała się wykorzystać w eksplozji</i>”. W nieco naiwnej propozycji napisał też: „<i>pięciofuntowa [2,26 kg] bryła [uranu] z 10–50% czystości będzie wystarczająca do przepłynięcia przez pasażerskiego liniowca lub okręt podwodny tam i z powrotem przez siedem mórz bez ponownego zaopatrywania w paliwo przez miesiące</i>”<sup id="cite_ref-CWS_2-6" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. </p><p>Wraz z rozwojem wydarzeń wojennych w Europie, Stany Zjednoczone zaczęły obawiać się rozwijanego przez Niemcy programu atomowego, w związku z czym – wraz z <a href="/wiki/Wielka_Brytania" title="Wielka Brytania">Wielką Brytanią</a> – podjęły wspólny program budowy <a href="/wiki/Bro%C5%84_j%C4%85drowa" title="Broń jądrowa">bomby atomowej</a> pod kodową nazwą „<a href="/wiki/Projekt_Manhattan" title="Projekt Manhattan">Manhattan Engineer District</a>” (projekt Manhattan). Program ten spowodował praktycznie zatrzymanie prac marynarki nad napędem jądrowym, jednak wyniki przeprowadzonych na małą skalę prac Gunna i Abelsona w <a href="/wiki/Filadelfia" title="Filadelfia">Filadelfii</a> zostały natychmiast przejęte przez projekt Manhattan i zaadaptowane do wykorzystania na skalę masową w <a href="/wiki/Oak_Ridge_National_Laboratory" title="Oak Ridge National Laboratory">Oak Ridge National Laboratory</a> w stanie <a href="/wiki/Tennessee" title="Tennessee">Tennessee</a><sup id="cite_ref-CWS_2-7" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3">[b]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Program_powojenny">Program powojenny</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Program powojenny" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Program powojenny"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W sierpniu 1944 szef projektu Manhattan, generał <a href="/wiki/Leslie_Groves" title="Leslie Groves">Leslie Groves</a>, powołał pięcioosobowy komitet w celu określenia potencjalnych możliwości niedestrukcyjnego użycia energii atomowej. Przewodniczącym komitetu został długoletni dziekan <a href="/wiki/California_Institute_of_Technology" title="California Institute of Technology">California Institute of Technology</a> i szef doradców naukowych generała Grovesa dr <a href="/w/index.php?title=Richard_Tolman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard Tolman (strona nie istnieje)">Richard S. Tolman</a>. Innymi członkami komitetu zostało dwóch cywilów oraz dwaj oficerowie marynarki: kontradmirał <a href="/w/index.php?title=Earle_Mills&action=edit&redlink=1" class="new" title="Earle Mills (strona nie istnieje)">Earle W. Mills</a> – asystent szefa <a href="/wiki/Bureau_of_Ships" title="Bureau of Ships">Bureau of Ships</a> (BuShips), powstałego z połączenia Biura Inżynieryjnego Pary z Biurem Konstrukcji i Napraw – oraz <a href="/wiki/Kapitan_marynarki" title="Kapitan marynarki">kapitan</a> Thorwald A. Solberg (także z BuShips). W sierpniu tego samego roku członkowie komitetu spotkali się w Naval Research Laboratory z Gunnem i Abelsonem, którzy przekonywali, że program napędu jądrowego powinien uzyskać najwyższy priorytet w sporządzanym przez komitet raporcie. W grudniu 1944, siedem miesięcy przed pierwszą próbą atomową, komisja sporządziła swój formalny raport, w którym zaznaczyła: „<i>rząd powinien rozpocząć i wspierać pilny projekt oraz studia badawczo-rozwojowe zmierzające do zapewnienia energii ze źródeł nuklearnych dla okrętów marynarki</i>”<sup id="cite_ref-CWS_2-8" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. </p><p>Rok później, po zakończeniu wojny, <a href="/wiki/Senat_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych" title="Senat Stanów Zjednoczonych">Senat Stanów Zjednoczonych</a> powołał <i>Specjalną Komisję Energii Atomowej</i>, przed którą zeznania składał Ross Gunn. W swoim oświadczeniu Gunn stwierdził, że <i>najważniejszym zadaniem energii atomowej jest obracać koła Ziemi i napędzać okręty</i><sup id="cite_ref-CWS_2-9" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. Już pod koniec tego samego roku sprawą napędu nuklearnego zajmowało się wielu amerykańskich uczonych i inżynierów, którzy rozważali możliwość budowy okrętów podwodnych napędzanych energią jądrową. </p><p>W datowanym na 19 listopada 1945 raporcie marynarki (sporządzonym faktycznie przez Gunna i Abelsona<sup id="cite_ref-CWS_2-10" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>) wymieniono znane zalety i wady napędu nuklearnego dla okrętów podwodnych: </p> <ul><li>nieograniczony zasięg</li> <li>możliwość prowadzenia nieprzerwanych wielotygodniowych operacji podwodnych przy zachowaniu dobrych warunków życia załogi</li> <li>wysoka prędkość podwodna i nawodna</li> <li>brak konieczności uzupełniania paliwa w morzu – czynność dokonywana raz do roku</li> <li>brak potrzeby ładowania ogniw elektrycznych</li> <li>lepszy stosunek ilości energii do tej samej masy i rozmiarów</li> <li>brak potrzeby wynurzania na powierzchnię lub korzystania z <a href="/wiki/Chrapy_(%C5%BCegluga)" title="Chrapy (żegluga)">chrap</a> w celu ładowania baterii</li> <li>kontrola i obsługa zbliżona do stosowanej na okrętach z tradycyjnym napędem</li> <li>czystość okrętów (np. brak oleju napędowego)</li> <li>brak konieczności przeprojektowania układu okrętów, z wyjątkiem przedniej części, gdzie zamierzano zainstalować reaktor</li> <li>łatwiejsze operacje niż przy użyciu okrętów z napędem diesla</li> <li>prawdopodobnie niezawodna obsługa siłowni.</li></ul> <p>Raport wskazywał także dwie wady tego rodzaju napędu: </p> <ul><li>z powodu „trującego środowiska”<sup id="cite_ref-CWS_2-11" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup> sekcja reaktora nie może być dostępna dla ludzi, zatem konieczne jest zdalne sterowanie</li> <li>brak możliwości dokonywania napraw w przedniej części okrętu (reaktor) w morzu (naprawy tej sekcji mogą być dokonywane jedynie w specjalnej stoczni).</li></ul> <p>Po zakończeniu wojny Gunn z Abelsonem posłużyli się planami niemieckich okrętów podwodnych typu <i><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_XXVI" title="Okręty podwodne typu XXVI">XXVI</a></i> przy opracowywaniu schematu okrętów podwodnych mieszczących stos i reaktor przy jedynie minimalnych zmianach ich konstrukcji<sup id="cite_ref-CWS_2-12" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. W większej mierze prace te nie doprowadziły do dających się zastosować w praktyce rozwiązań, głównie z powodu zbyt małej wiedzy na temat konstrukcji nuklearnego stosu i reaktora. Zapożyczyli jedynie ideę użycia <a href="/wiki/Stop_metali" title="Stop metali">stopu</a> sodu i potasu do transferu ciepła z reaktora do <a href="/wiki/Turbina_parowa" title="Turbina parowa">turbiny parowej</a><sup id="cite_ref-CWS_2-13" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. Raport o tytule „Atomic Energy Submarine”, zawierający m.in. rezultaty tych prac, został przedstawiony marynarce w marcu 1946 roku i od razu został zauważony przez oficerów US Navy. Zawierał on między innymi konkluzję: <i>Odkrycia techniczne dokonane w Naval Research Laboratory wskazują, że przy właściwie prowadzonym programie niezbędne będą jedynie dwa lata dla opracowania okrętu podwodnego napędzanego energią atomową, mechanicznie zdolnego do operowania z prędkościami 20 do 30 węzłów w zanurzeniu, bez konieczności wynurzenia lub uzupełniania paliwa przez wiele lat. Natomiast w ciągu pięciu do dziesięciu lat jesteśmy w stanie opracować okręt podwodny zdolny do operowania z dwukrotnie wyższą od wskazanej prędkością podwodną</i><sup id="cite_ref-CWS_2-14" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. Abelson wskazywał w swoim raporcie na konieczność współpracy marynarki z <i>Manhattan Engineering District</i>, co umożliwi <i>konstrukcję okrętów podwodnych napędzanych energią atomową zdolnych do operacji na głębokości 1000 stóp [305 m], stanowiących idealną platformę przenoszenia pocisków rakietowych wyposażonych w ładunki jądrowe</i><sup id="cite_ref-CWS_2-15" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. Abelson z Gunnem, spotykając się z ponad trzydziestoma wysoko postawionymi oficerami marynarki, prowadzili w US Navy swoistą kampanię na rzecz wdrożenia napędu nuklearnego. Niezależnie od ich działań, <a href="/wiki/Komandor_podporucznik" title="Komandor podporucznik">kmdr ppor.</a> (<b>?</b>) Charles N.G. Hendrix z <i>Biura Badań Naukowych i Innowacji</i> (w późniejszym czasie <a href="/w/index.php?title=Office_of_Naval_Research&action=edit&redlink=1" class="new" title="Office of Naval Research (strona nie istnieje)">Office of Naval Research</a>) w czternastostronicowym memorandum przedstawił trzy możliwe typy przyszłych okrętów podwodnych<sup id="cite_ref-CWS_2-16" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>: </p> <ul><li>małe szkoleniowe okręty podwodne;</li> <li>średniej wielkości okręty myśliwskie (1200 do 1500 ton wyporności);</li> <li>wielkie okręty rakietowe (2400 do 3000 ton), przeznaczone do przenoszenia odpalanych z powierzchni pocisków rakietowych z głowicami jądrowymi.</li></ul> <p>Przedstawiony w tym opracowaniu okręt myśliwski został zaprojektowany do pływania podwodnego z prędkością 20 do 25 węzłów i operacyjną głębokością zanurzenia do 2000 stóp (610 m), a także doskonałą manewrowością. Założono, że zarówno okręt myśliwski, jak i rakietowy, napędzane będą przez siłownię nuklearną. Memorandum przedstawiało także szkice tych okrętów wraz z ich siłownią oraz opisem, były to jednak głównie rozważania teoretyczne oraz naukowe przypuszczenia. Mimo że prowadzona przez Gunna i Abelsona promocja napędu nuklearnego znajdowała wielu zwolenników w marynarce, nie były jednak w tym czasie prowadzone jakiekolwiek prace inżynierskie nad nowym rodzajem napędu. </p><p>Chociaż Groves wspierał program napędu jądrowego dla marynarki, istotniejsze znaczenie miał dla niego program broni jądrowej. Mimo to generał nie zezwalał na wypływ informacji o programie napędu jądrowego poza stosunkowo wąskie grono podlegających mu osób, gdyż był ograniczony przez prezydencką dyrektywę o bezpieczeństwie informacji na temat spraw nuklearnych, częściowo także z powodu szerszego kontekstu programu. W tym czasie istniały poważne obawy o ilość dostępnego <a href="/wiki/Uran_wzbogacony" title="Uran wzbogacony">wzbogaconego uranu</a>, która mogła nie zaspokoić potrzeb zarówno programu broni atomowej, jak i napędu jądrowego<sup id="cite_ref-CWS_2-17" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. Ponadto Groves zdawał sobie sprawę z faktu, iż do kontroli nad sprawami nuklearnymi zostanie wkrótce powołana pewna forma cywilnej agencji rządowej, a niechętnie odnosił się do poddania prowadzonego przez siebie projektu Manhattan długoterminowej polityce uwzględniającej program napędu jądrowego<sup id="cite_ref-CWS_2-18" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. </p><p>W międzyczasie admirał Bowen, zobowiązany po wojnie do zapewnienia kontynuacji ścisłej kooperacji pomiędzy marynarką a naukowcami, oraz komandor William „Deak” Parsons (jeden z oficerów misji nad <a href="/wiki/Hiroszima" title="Hiroszima">Hiroszimą</a>), sprawujący również jedną z funkcji kierowniczych w projekcie Manhattan, przygotowali specjalny list od <a href="/wiki/Sekretarz_Marynarki_Wojennej_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych" title="Sekretarz Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych">sekretarza marynarki</a>, <a href="/wiki/James_Forrestal" title="James Forrestal">Jamesa Forrestala</a>, do <a href="/wiki/Sekretarz_wojny_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych" title="Sekretarz wojny Stanów Zjednoczonych">sekretarza wojny</a>. W liście zawarte było, iż marynarka wojenna Stanów Zjednoczonych zamierza podjąć wysiłki inżynierskie zmierzające do zastosowania energii jądrowej w napędzie okrętów<sup id="cite_ref-CWS_2-19" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. W odpowiedzi, sekretarz wojny wraz z będącym jego podwładnym generałem Leslie Groves’em wskazał, że najlepszym sposobem doprowadzenia do powstania okrętowej siłowni jądrowej jest wydzielenie przez marynarkę personelu do prowadzonych w Oak Ridge prac nad reaktorem atomowym<sup id="cite_ref-CWS_2-20" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. W rozpoczętej dyskusji w marynarce nad sposobem jej udziału w programie prowadzonym w Oak Ridge, Bureau of Ships zaproponowało utworzenie specjalnego ciała doradczego przy szefie operacji morskich i sekretarzu marynarki. Określony został też przewidywany czas opracowania reaktora dla celów napędowych na około 5 lat<sup id="cite_ref-CWS_2-21" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Hyman_Rickover">Hyman Rickover</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Hyman Rickover" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Hyman Rickover"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Hyman_Rickover_inspecting_USS_Nautilus.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Hyman_Rickover_inspecting_USS_Nautilus.jpg/200px-Hyman_Rickover_inspecting_USS_Nautilus.jpg" decoding="async" width="200" height="259" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Hyman_Rickover_inspecting_USS_Nautilus.jpg/300px-Hyman_Rickover_inspecting_USS_Nautilus.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Hyman_Rickover_inspecting_USS_Nautilus.jpg/400px-Hyman_Rickover_inspecting_USS_Nautilus.jpg 2x" data-file-width="1392" data-file-height="1800" /></a><figcaption><a href="/wiki/Hyman_Rickover" title="Hyman Rickover">Hyman G. Rickover</a></figcaption></figure> <p>Marynarka wyznaczyła do Oak Ridge zespół pięciu oficerów oraz trzech osób cywilnych. Ostatecznie wśród nich znalazł się inżynier, <a href="/wiki/Komandor" title="Komandor">komandor</a> <a href="/wiki/Hyman_Rickover" title="Hyman Rickover">Hyman G. Rickover</a>. Przez większość II wojny światowej, Rickover był szefem działu elektrycznego Bureau of Ships, odpowiedzialnym za rozwój, przygotowanie i instalację wyposażenia elektrycznego okrętów nawodnych i podwodnych. Kiedy jednak został wyznaczony do zespołu marynarki Manhattan Engineering District, szybko zyskał na znaczeniu. Zespół ten przybył do Oak Ridge w czerwcu 1946 roku, gdzie przez kilka miesięcy zapoznawał się ze wszystkimi aspektami technologii nuklearnej. W tym czasie koordynatorem spraw nuklearnych w Bureau of Ships został komandor <a href="/w/index.php?title=Albert_G._Mumma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Albert G. Mumma (strona nie istnieje)">Albert G. Mumma</a>, zajmując stanowisko, które było celem Rickovera<sup id="cite_ref-CWS_2-22" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. Jednak Rickover zamierzał osiągnąć najwyższe stanowisko w marynarce w zakresie energii jądrowej, przygotowując dokumentacje wykonalności napędu nuklearnego. Starał się w tym celu utrzymać swoją oddelegowaną do Oak Ridge grupę marynarki jako całość, wykorzystując ją do pomocy przy opracowaniu swojego raportu. W tym celu zapewnił również wsparcie dla swoich propozycji napędu jądrowego, dr <a href="/wiki/Edward_Teller" title="Edward Teller">Edwarda Tellera</a> – wiodącego fizyka nuklearnego amerykańskiego programu atomowego<sup id="cite_ref-CWS_2-23" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. Ostatecznie, we wrześniu 1947 roku, Hyman Rickover został ustanowiony specjalnym asystentem szefa Bureau of Ships ds. nuklearnych. </p><p>Abelson, Bowen, Gunn, Mills, podobnie jak Rickover i wielu innych ludzi w marynarce, byli przekonani, że możliwy jest program wiodący do opracowania wiarygodnego napędu nuklearnego dla okrętów. Ostatecznie program taki zyskał znaczące wsparcie US Navy, ze strony sekretarza marynarki oraz szefa operacji morskich (CNO), a także administracji prezydenta oraz finansowanie ze strony <a href="/wiki/Kongres_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych" title="Kongres Stanów Zjednoczonych">Kongresu</a>. Program uzyskał szczególnie silne poparcie ze strony pierwszego powojennego szefa Operacji Morskich – admirała <a href="/wiki/Chester_Nimitz" title="Chester Nimitz">Chestera Nimitza</a>, który zanim objął dowództwo amerykańskiej floty na Pacyfiku w trakcie <a href="/wiki/II_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="II wojna światowa">II wojny światowej</a>, był oficerem okrętów podwodnych oraz specjalizował się w rozwoju <a href="/wiki/Silnik_o_zap%C5%82onie_samoczynnym" title="Silnik o zapłonie samoczynnym">silników Diesla</a> dla marynarki<sup id="cite_ref-CWS_2-24" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. </p><p>W drugiej połowie lat czterdziestych XX wieku, w Stanach Zjednoczonych powołano <i>Komisję Energii Atomowej</i> (<a href="/wiki/Atomic_Energy_Commission" title="Atomic Energy Commission">Atomic Energy Commission</a> – AEC), której zadaniem był nadzór nad całością spraw amerykańskich programów nuklearnych, w tym prowadzonego przez Biuro Okrętów programu napędu jądrowego. Komisja jednak ograniczała rozwój programu napędu, gdyż zdaniem jej członków było jeszcze zbyt wcześnie na tak zaawansowane zastosowanie energii jądrowej<sup id="cite_ref-CWS_2-25" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. Mimo to, na przełomie dziesięcioleci, <a href="/wiki/United_States_Navy" title="United States Navy">United States Navy</a> wraz z amerykańskim przemysłem – po trwających od niemal 10 lat pracach – była gotowa do przygotowania projektu i budowy okrętu podwodnego napędzanego energią jądrową oraz wejścia tym samym w erę atomową<sup id="cite_ref-CWS_2-26" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. </p><p>W lipcu 1951 <a href="/wiki/Kongres_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych" title="Kongres Stanów Zjednoczonych">Kongres</a>, zainspirowany złożonym przed jego komisją zeznaniem Hymana Rickovera, przyznał środki na budowę pierwszego okrętu z napędem jądrowym, a wkrótce marynarka zawarła kontrakty z <a href="/wiki/Westinghouse_Electric_Company" title="Westinghouse Electric Company">Westinghouse Electric</a>, <a href="/wiki/General_Dynamics%27_Electric_Boat_Division" class="mw-redirect" title="General Dynamics' Electric Boat Division">Electric Boat</a> oraz <a href="/w/index.php?title=Combustion_Engineering_Company&action=edit&redlink=1" class="new" title="Combustion Engineering Company (strona nie istnieje)">Combustion Engineering</a> na opracowanie i rozwój odpowiedniego reaktora. Prototypy reaktora zbudowane miały być na lądzie w celu użycia ich jako modele dla jednostki mającej być zainstalowaną na okręcie, zidentyfikowania słabych punktów konstrukcji, korekty ewentualnych wad oraz treningu obsługi. W dalszej kolejności prototypy te miały być zabudowane w konstrukcjach odpowiadających sekcji reaktora mającej być częścią okrętu, w celu dokładnego dopasowania ich i uniknięcia problemów przy instalacji rzeczywistej sekcji reaktora. Aby przygotować produkcję pierwszego okrętu, istotną sprawą był wybór stoczni zdolnej do jego budowy. Ponieważ dział projektowy wiodącej stoczni marynarki – Portsmouth Naval Shipyard był w pełni zaangażowany w projekt <a href="/wiki/Greater_Underwater_Propulsion_Power_Program" title="Greater Underwater Propulsion Power Program">GUPPY</a> oraz program okrętów typu <i><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Tang" title="Okręty podwodne typu Tang">Tang</a></i>, wybór padł na stocznię Electric Boat w Groton, w stanie Connecticut. Inżynierowie stoczni opracowali szczegółowy projekt okrętu, a następnie podpisany został z marynarką kontrakt na jego budowę. W konsekwencji opracowano reaktor ciśnieniowy wodny (PWR) o mocy 15 000 koni mechanicznych – Submarine Thermal Reactor (STR). Dla celów lądowego prototypu reaktor nosił oznaczenie <a href="/w/index.php?title=S1W&action=edit&redlink=1" class="new" title="S1W (strona nie istnieje)">S1W</a>, zaś jednostkę przeznaczoną dla okrętu oznaczono <a href="/w/index.php?title=S2W&action=edit&redlink=1" class="new" title="S2W (strona nie istnieje)">S2W</a>. </p><p>Projekt okrętu, opracowany przez Electric Boat, przewidywał jednostkę o wyporności nawodnej 3180 ton oraz 3500 ton wyporności podwodnej, długość okrętu ustalono na 324 stopy (98,7 m). Oznaczało to jednostkę o wyporności o połowę większej niż najnowszy ówcześnie typ okrętów podwodnych, typ <i>Tang</i>, także dłuższą o 15,2 m. Różnica wielkości wynikała z wymagań zastosowanej sekcji reaktora<sup id="cite_ref-CWS_2-27" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Budowa">Budowa</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Budowa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Budowa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>14 czerwca 1952, w trakcie ceremonii położenia stępki w stoczni Electric Boat, prezydent <a href="/wiki/Harry_Truman" title="Harry Truman">Harry Truman</a> oficjalnie rozpoczął proces budowy USS „Nautilus”<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4">[c]</a></sup>. 21 stycznia 1954 roku okręt został zwodowany, a matką chrzestną okrętu została <a href="/wiki/Mamie_Eisenhower" title="Mamie Eisenhower">Mamie Eisenhower</a>, żona prezydenta Stanów Zjednoczonych <a href="/wiki/Dwight_Eisenhower" title="Dwight Eisenhower">Dwighta D. Eisenhowera</a>. Jednocześnie w tej samej stoczni trwała już budowa drugiego okrętu podwodnego z napędem jądrowym – <a href="/wiki/USS_Seawolf_(SSN-575)" title="USS Seawolf (SSN-575)">USS „Seawolf” (SSN-575)</a>. Wszystkie oficjalne uroczystości związane z budową tych okrętów odbyły się publicznie i były szeroko relacjonowane przez amerykańską i międzynarodową prasę<sup id="cite_ref-CWS_2-28" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Nautilus_(SSN-571)_keel_laying.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Nautilus_%28SSN-571%29_keel_laying.jpg/300px-Nautilus_%28SSN-571%29_keel_laying.jpg" decoding="async" width="300" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Nautilus_%28SSN-571%29_keel_laying.jpg/450px-Nautilus_%28SSN-571%29_keel_laying.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Nautilus_%28SSN-571%29_keel_laying.jpg/600px-Nautilus_%28SSN-571%29_keel_laying.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="801" /></a><figcaption>Prezydent Harry Truman podczas ceremonii położenia stępki</figcaption></figure> <p>Zasadniczo, USS „Nautilus” miał podobną budowę do niemieckich okrętów podwodnych typu <i><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_XXI" title="Okręty podwodne typu XXI">XXI</a></i> – nie licząc samego napędu. Miał zaokrąglony dziób, „strumieniowy” kształt kadłuba oraz rufę z dwiema śrubami. Duża średnica okrętu (8,5 metra) zapewniała dużą przestrzeń wewnątrz, z trzema pokładami w większej części jednostki. Okręt miał częściowo podwójny kadłub, z sekcją reaktora poszerzoną aż do kadłuba zewnętrznego. Na pozostałe sekcje składały się: sekcja dziobowa, sekcja socjalna z pomieszczeniami załogi i <a href="/wiki/Kambuz" title="Kambuz">kambuzem</a>, centrum operacyjne, sekcja silnikowa i sterów. Projekt zredukował jednak <a href="/w/index.php?title=Rezerwa_wyporu_hydrostatycznego&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rezerwa wyporu hydrostatycznego (strona nie istnieje)">rezerwę wyporu hydrostatycznego</a> do 16 procent. </p><p>Sekcja dziobowa okrętu mieściła sześć <a href="/wiki/Wyrzutnia_torpedowa" title="Wyrzutnia torpedowa">wyrzutni torpedowych</a> oraz 26 torped, duży <a href="/wiki/Sonar_pasywny" title="Sonar pasywny">sonar pasywny</a> <a href="/w/index.php?title=AN/BQR-4A&action=edit&redlink=1" class="new" title="AN/BQR-4A (strona nie istnieje)">AN/BQR-4A</a> w dolnej części dziobu oraz <a href="/wiki/Sonar" title="Sonar">sonar aktywny</a> <a href="/w/index.php?title=AN/SQS-4&action=edit&redlink=1" class="new" title="AN/SQS-4 (strona nie istnieje)">AN/SQS-4</a>. W czasie budowy okrętu rozważano także możliwość wyposażenia go w wyrzutnię pocisków <a href="/wiki/SSM-N-8_Regulus_I" title="SSM-N-8 Regulus I">RGM-6 Regulus</a>, jednak z uwagi na wpływ instalacji systemu na stopień komplikacji budowy okrętu, nie zdecydowano się na takie rozwiązanie<sup id="cite_ref-CWS_2-29" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. </p><p>Do służby w „Nautilusie” przewidziano 12 oficerów i 90 pozostałych członków załogi. Z wyjątkiem dowódcy okrętu, oficerowie dzielili wspólną kajutę. Dysponowali oni własną mesą oficerską do spożywania posiłków i relaksu, natomiast każdy z pozostałych członków załogi dysponował własną koją. Mesa dla załogi jednorazowo mieściła 36 ludzi w trakcie posiłku albo 50 miejsc do wykorzystania jako sala kinowa, bądź czytelnia. „Nautilus” wyposażony został w automat do przyrządzania lodów, dyspenser coca-coli i system muzyczny podłączony do okrętowego systemu <a href="/wiki/Hi-fi" title="Hi-fi">hi-fi</a><sup id="cite_ref-CWS_2-30" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Służba"><span id="S.C5.82u.C5.BCba"></span>Służba</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Służba" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Służba"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>„Nautilus” został formalnie włączony do służby 30 września 1954, jednak przez ponad kolejne trzy miesiące pozostał przycumowany do <a href="/wiki/Pirs_(budowla)" title="Pirs (budowla)">pirsu</a> stoczni Electric Boat. Publiczna ceremonia przyjęcia do służby została zorganizowana z uwagi na sztukę <a href="/wiki/Public_relations" title="Public relations">public relations</a> US Navy, a także w celu zademonstrowania, iż okręt został wykonany w zaplanowanym terminie<sup id="cite_ref-CWS_2-31" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. Nuklearna siłownia okrętu została uruchomiona po raz pierwszy 30 grudnia, a 17 stycznia 1955 okręt po raz pierwszy odpłynął od nabrzeża. Mimo drobnych problemów, które zostały szybko usunięte, okręt płynął w dół rzeki <a href="/w/index.php?title=Thames_(rzeka_w_Connecticut)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thames (rzeka w Connecticut) (strona nie istnieje)">Thames</a> pod dowództwem kmdr. <a href="/w/index.php?title=Eugene_P._Wilkinson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eugene P. Wilkinson (strona nie istnieje)">Eugene P. Wilkinsona</a>, który <a href="/wiki/Aldis" class="mw-redirect" title="Aldis">lampą sygnałową</a> nadał historyczny sygnał: „UNDERWAY ON NUCLEAR POWER”<sup id="cite_ref-CWS_2-32" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup> (w drodze na napędzie jądrowym). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wstępne_testy"><span id="Wst.C4.99pne_testy"></span>Wstępne testy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Wstępne testy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wstępne testy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:SS-571-Nautilus-trials.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/SS-571-Nautilus-trials.gif/300px-SS-571-Nautilus-trials.gif" decoding="async" width="300" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/SS-571-Nautilus-trials.gif/450px-SS-571-Nautilus-trials.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/SS-571-Nautilus-trials.gif/600px-SS-571-Nautilus-trials.gif 2x" data-file-width="2538" data-file-height="1053" /></a><figcaption>„Nautilus” w trakcie wstępnych testów</figcaption></figure> <p>Testy okrętu okazały się sukcesem pod względem osiągów okrętu. Wkrótce bowiem „Nautilus” odbył najszybszą podwodną podróż w historii – w 90 godzin, ze średnią prędkością 15,3 węzła, pokonał w zanurzeniu dystans 1381 mil morskich (2559 km) (między bazą okrętów podwodnych <a href="/wiki/Naval_Submarine_Base_New_London" title="Naval Submarine Base New London">New London</a> w stanie <a href="/wiki/Connecticut" title="Connecticut">Connecticut</a> a <a href="/wiki/San_Juan" title="San Juan">San Juan</a> w <a href="/wiki/Portoryko" title="Portoryko">Portoryko</a>). W następnych rejsach „Nautilus” dotarł jeszcze szybciej do punktów docelowych, osiągając średnią prędkość rejsu zbliżoną do swojej prędkości maksymalnej, co ówcześnie było znakomitym osiągnięciem<sup id="cite_ref-CWS_2-33" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. Testy te uwidoczniły zalety napędu jądrowego dla okrętów podwodnych – „Nautilus” był w stanie bardzo szybko zbliżyć się do przeciwnika lub oddalić od niego, posiadając przy tym bardzo dobrą manewrowość we wszystkich trzech wymiarach – niezależnie od warunków pogodowych na powierzchni. Okazał się także zdolny do wyprzedzenia znajdujących się w tym czasie w posiadaniu US Navy samonaprowadzających się torped <a href="/wiki/Zwalczanie_okr%C4%99t%C3%B3w_podwodnych" title="Zwalczanie okrętów podwodnych">zop</a><sup id="cite_ref-CWS_2-34" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. Odmiennie od ówczesnych konwencjonalnych okrętów podwodnych typu <i>XXI</i>, <i>GUPPY</i> czy <i>Tang</i>, dowódca „Nautilusa” nie musiał dbać o stan naładowania akumulatorów okrętu – mógł tygodniami płynąć z maksymalną prędkością, podczas gdy przy napędzie konwencjonalnym była to kwestia godzin. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Problemy">Problemy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Problemy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Problemy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>USS „Nautilus” okazał się okrętem generującym duży hałas. Ich głównym źródłem były znaczne wibracje, z nieznanej początkowo przyczyny. Rozchodzące się falowo i wirowo zaburzenia wody za kioskiem okrętu powodowały drgania jego konstrukcji. Przy około trzech hercach ich częstotliwość niebezpiecznie zbliżała się do częstotliwości wewnętrznych napięć i drgań kadłuba powodowanych przepływem wody. W przypadku wyrównania się tych częstotliwości okrętowi groziły bardzo poważne uszkodzenia. Dodatkowo w trakcie badania tego problemu inżynierowie wykryli nadmierne wibracje kadłuba przy prędkości przekraczającej 16 węzłów<sup id="cite_ref-CWS_2-35" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. Poza problemami konstrukcyjnymi wibracje miały wpływ na ogólną sprawność okrętu. W swojej notatce komandor Wilkinson stwierdził: </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74506874">.mw-parser-output div.cytat{display:table;border:1px solid #a2a9b1;padding:0;margin-top:0.5em;margin-bottom:0.8em;background:#f8f9fa}.mw-parser-output div.cytat>blockquote{margin:0;padding:0.5em 1.5em}.mw-parser-output div.cytat-zrodlo{text-align:right;padding:0 1em 0.5em 1.5em}.mw-parser-output div.cytat-zrodlo::before{content:"— "}.mw-parser-output div.cytat.środek{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output div.cytat.prawy{float:right;clear:right;margin-left:1.4em}.mw-parser-output div.cytat.lewy{float:left;clear:left;margin-right:1.4em}.mw-parser-output div.cytat.prawy:not([style]),.mw-parser-output div.cytat.lewy:not([style]){max-width:25em}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output div.cytat{background-color:#202122;border-color:#2e3136}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output div.cytat{background-color:#202122;border-color:#2e3136}}</style><div class="cytat"> <blockquote> <p><i>Hałas generowany przez kadłub i pokład jest ogromny. Sprawia to, że użyteczność sonaru przy prędkościach powyżej 8 węzłów jest zerowa. Ta niedopuszczalna sytuacja redukuje militarną efektywność w sposób wystarczający do zakwestionowania całej taktycznej przewagi napędu jądrowego, zagrażając ponadto bezpieczeństwu okrętu</i><sup id="cite_ref-CWS_2-36" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. </p> </blockquote> </div> <p>Po rejsie „Nautilusem” dowódca sił podwodnych floty Atlantyku (<a href="/w/index.php?title=Commander,_Submarine_Force_US_Atlantic_Fleet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Commander, Submarine Force US Atlantic Fleet (strona nie istnieje)">ComSubLant</a>) stwierdził: </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74506874"><div class="cytat"> <blockquote> <p>Wibracje i hałas generowany przez pokład uniemożliwia normalną rozmowę w przedziale torpedowym przy prędkości przekraczającej 8 węzłów. Przy prędkościach 15–17 węzłów trzeba krzyczeć, aby słyszeć się z rozmówcą. Poziom hałasu czyni bezużytecznymi sonary pasywne i aktywne. Przy aktualnej konfiguracji dziobu wysoka czułość pasywnego sonaru BQR-4 jest zupełnie niewykorzystywana. Prawdopodobnie częściową przyczyną nieakceptowalnego poziomu szumów generowanego przez pokład przy wysokich prędkościach jest jego niedopracowana konstrukcja. To poważny problem, ponieważ cała przewaga taktyczna napędu nuklearnego opiera się na jego wyśrubowanych osiągach, przy których hałas jest największy<sup id="cite_ref-CWS_2-37" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. </p> </blockquote> </div> <p>„Nautilus” został wkrótce zmodyfikowany w celu usunięcia źródeł problemów, jednak według jednego z historyków marynarki nawet po zlikwidowaniu destrukcyjnych wibracji kadłuba okręt wciąż pozostawał głośny i łatwy do wykrycia. Z tego też względu pozostał jedynie laboratorium dla badań nad hałasem generowanym przez jednostki podwodne<sup id="cite_ref-CWS_2-38" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rejs_pod_biegunem">Rejs pod biegunem</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Rejs pod biegunem" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Rejs pod biegunem"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W ciągu dwóch lat, podczas których „Nautilus” pozostawał jedyną na świecie jednostką wyposażoną w napęd jądrowy, okręt dowiódł, iż jest najbardziej wartościowym technicznym i taktycznym laboratorium. Po kilku operacjach na skraju arktycznego <a href="/wiki/Pak_lodowy" title="Pak lodowy">paku lodowego</a> oraz jednej przerwanej próbie dopłynięcia do <a href="/wiki/Biegun_p%C3%B3%C5%82nocny" title="Biegun północny">bieguna północnego</a> „Nautilus”, po wyruszeniu z bazy marynarki <a href="/wiki/Joint_Base_Pearl_Harbor-Hickam" title="Joint Base Pearl Harbor-Hickam">Naval Base Pearl Harbor</a> do Wielkiej Brytanii, 3 sierpnia 1958 roku przepłynął pod biegunem północnym. Stanowiło to pierwsze w dziejach udane dotarcie okrętem do „wierzchołka świata”<sup id="cite_ref-CWS_2-39" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. Rejs polarny wykonano na bezpośrednie polecenie prezydenta <a href="/wiki/Dwight_Eisenhower" title="Dwight Eisenhower">Dwighta Eisenhowera</a>, który miał nadzieję na odzyskanie w ten sposób przez Stany Zjednoczone wizerunku światowego lidera technologicznego, po <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich" title="Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich">radzieckich</a> sukcesach lat 1957–1958 w wyścigu kosmicznym. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:USS_Nautilus_SSN-571_-_0857108.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/USS_Nautilus_SSN-571_-_0857108.jpg/300px-USS_Nautilus_SSN-571_-_0857108.jpg" decoding="async" width="300" height="234" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/USS_Nautilus_SSN-571_-_0857108.jpg/450px-USS_Nautilus_SSN-571_-_0857108.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/USS_Nautilus_SSN-571_-_0857108.jpg/600px-USS_Nautilus_SSN-571_-_0857108.jpg 2x" data-file-width="5804" data-file-height="4519" /></a><figcaption>USS „Nautilus” w Nowym Jorku</figcaption></figure> <p>Rejs – prowadzony pod kierunkiem nowego dowódcy, komandora <a href="/w/index.php?title=William_R._Anderson&action=edit&redlink=1" class="new" title="William R. Anderson (strona nie istnieje)">Williama Andersona</a> – na wypadek niepowodzenia był ściśle tajny. Okręt przez cztery dni płynął pod lodem, pokonując 1830 mil morskich (3390 km), aż wynurzył się niedaleko <a href="/wiki/Islandia" title="Islandia">Islandii</a>. Wówczas dowódca okrętu został podjęty przez helikopter i z bazy lotniczej w pobliżu <a href="/wiki/Keflav%C3%ADk" title="Keflavík">Keflavíku</a> w Islandii przewieziono go do Waszyngtonu, gdzie w <a href="/wiki/Bia%C5%82y_Dom" title="Biały Dom">Białym Domu</a> został udekorowany orderem <a href="/wiki/Legia_Zas%C5%82ugi" title="Legia Zasługi">Legion of Merit</a> – drugim w randze najwyższych odznaczeń amerykańskich w czasie pokoju<sup id="cite_ref-CWS_2-40" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. Po zakończeniu ceremonii Anderson w ten sam sposób powrócił na pokład swojego okrętu, którym triumfalnie wpłynął do portu przy <a href="/wiki/Isle_of_Portland" title="Isle of Portland">wyspie Portland</a> (Portland Harbour) w Wielkiej Brytanii<sup id="cite_ref-CWS_2-41" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. </p><p>25 sierpnia 1958, po powrocie do Stanów Zjednoczonych, USS „Nautilus” zawinął do portu w Nowym Jorku, co do dziś stanowi prawdopodobnie jedyny taki przypadek okrętu z napędem atomowym<sup id="cite_ref-CWS_2-42" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Dowódcy"><span id="Dow.C3.B3dcy"></span>Dowódcy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Dowódcy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Dowódcy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>kmdr Eugene P. Wilkinson (1954–1957)</li> <li>kmdr William R. Anderson (1957–1959)</li> <li>kmdr Lando W. Zech jr. (1959–1962)</li> <li>kmdr Jeffery C. Metzel jr. (1962–1963)</li> <li>kmdr Francis C. Fogarty (1963–1967)</li> <li>kmdr Norman E. Griggs (1967–1970)</li> <li>kmdr David W. Codefield (1970–1972)</li> <li>kmdr Alex Anckonie III (1972–1976)</li> <li>kmdr Richard A. Riddell (1976–1980)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Zakończenie_służby"><span id="Zako.C5.84czenie_s.C5.82u.C5.BCby"></span>Zakończenie służby</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Zakończenie służby" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zakończenie służby"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:USSNautilus2007.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/USSNautilus2007.jpg/230px-USSNautilus2007.jpg" decoding="async" width="230" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/USSNautilus2007.jpg/345px-USSNautilus2007.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/USSNautilus2007.jpg/460px-USSNautilus2007.jpg 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a><figcaption>USS Nautilus w 2007, jako muzeum w <a href="/wiki/Groton_(Connecticut)" title="Groton (Connecticut)">Groton</a></figcaption></figure> <p>3 marca 1980 roku „Nautilus” został skreślony z listy floty US Navy. W czasie swojej aktywnej służby operacyjnej do 1979 roku przepłynął ok. 490 770 <a href="/wiki/Mila_morska" title="Mila morska">mil morskich</a>, przy czterokrotnym uzupełnianiu paliwa nuklearnego<sup id="cite_ref-CWS_2-43" class="reference"><a href="#cite_note-CWS-2">[1]</a></sup>: </p> <ul><li><i>1955–1957</i>: 62 559 mil morskich (115 923 km), z czego 36 498 Mm (67 631 km) w zanurzeniu;</li> <li><i>1957–1959</i>: 91 325 Mm;</li> <li><i>1959–1967</i>: 174 507 Mm;</li> <li><i>1967–1979</i>: 162 382 Mm.</li></ul> <p>Okręt początkowo miał zostać zezłomowany, lecz ostatecznie 20 maja 1982 uznano go za <a href="/wiki/Statek_muzeum" title="Statek muzeum">okręt muzeum</a> i skierowano do stoczni EB w Groton, celem przystosowania go do tej funkcji. 6 lipca 1985 stał się eksponatem w US Navy Submarine Force Museum w <a href="/wiki/New_London_(Connecticut)" title="New London (Connecticut)">New London</a> (w stanie <a href="/wiki/Connecticut" title="Connecticut">Connecticut</a>). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Uwagi">Uwagi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: Uwagi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Uwagi"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection refsection-uwagi ll-script ll-script-uwagi"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-pierwszy-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pierwszy_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Pierwsza jednostka nawodna rozpoczęła służbę pięć lat później, w 1959 roku. Był nią radziecki lodołamacz „<a href="/wiki/Lenin_(1957)" title="Lenin (1957)">Lenin</a>”<sup id="cite_ref-wna_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-wna-5">[2]</a></sup>.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Dwa dni po kapitulacji Japonii, w 1945, Gunn i Abelson za odkrycie procesu separacji uranu zostali odznaczeni <i><a href="/w/index.php?title=Distinguished_Civilian_Service_Award&action=edit&redlink=1" class="new" title="Distinguished Civilian Service Award (strona nie istnieje)">Distinguished Civilian Service Award</a></i>.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Termin „stępka” jest anachronizmem w czasach nowoczesnych okrętów podwodnych. W rzeczywistości prezydent Truman odcisnął swoje inicjały na stalowej płytce w zewnętrznym kadłubie „Nautilusa”.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-CWS-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-6">g</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-7">h</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-8">i</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-9">j</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-10">k</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-11">l</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-12">m</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-13">n</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-14">o</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-15">p</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-16">q</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-17">r</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-18">s</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-19">t</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-20">u</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-21">v</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-22">w</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-23">x</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-24">y</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-25">z</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-26">aa</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-27">ab</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-28">ac</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-29">ad</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-30">ae</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-31">af</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-32">ag</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-33">ah</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-34">ai</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-35">aj</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-36">ak</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-37">al</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-38">am</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-39">an</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-40">ao</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-41">ap</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-42">aq</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS_2-43">ar</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Norman Polmar: <i>Cold War Submarines, The Design and Construction of U.S. and Soviet Submarines</i>. K.J. More. Potomac Books, Inc, <a href="/wiki/2003" title="2003">2003</a>. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/1574885308" title="Specjalna:Książki/1574885308">ISBN <span class="isbn">1-57488-530-8</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Cold+War+Submarines%2C+The+Design+and+Construction+of+U.S.+and+Soviet+Submarines&rft.aulast=Polmar&rft.aufirst=Norman&rft.pub=Potomac+Books%2C+Inc&rft.isbn=1-57488-530-8"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-wna-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-wna_5-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://world-nuclear.org/information-library/non-power-nuclear-applications/transport/nuclear-powered-ships">Nuclear-Powered Ships</a>. Worls Nuclear Association. [dostęp 2024-07-27]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Linki zewnętrzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ussnautilus.org/">Muzeum okrętów podwodnych US Navy</a></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Unikatowe_okr%C4%99ty_podwodne_US_Navy" title="Szablon:Unikatowe okręty podwodne US Navy"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Unikatowe_okr%C4%99ty_podwodne_US_Navy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Unikatowe okręty podwodne US Navy (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Unikatowe_okr%C4%99ty_podwodne_US_Navy&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Amerykańskie unikatowe okręty podwodne</div><div class="mw-collapsible-content"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Turtle" title="Turtle">„Turtle”</a></li> <li><a href="/wiki/H.L._Hunley" title="H.L. Hunley">„Hunley”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Plunger_(1897)" title="USS Plunger (1897)">„Plunger”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Holland_(SS-1)" title="USS Holland (SS-1)">„Holland VI”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_G-1_(SS-19%C2%BD)" title="USS G-1 (SS-19½)">„G-1”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_G-4_(SS-26)" title="USS G-4 (SS-26)">„G-4”</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=USS_M-1_(SS-47)&action=edit&redlink=1" class="new" title="USS M-1 (SS-47) (strona nie istnieje)">„M-1”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_S-2_(SS-106)" title="USS S-2 (SS-106)">„S-2”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Argonaut_(APS-1)" title="USS Argonaut (APS-1)">„Argonaut”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Dolphin_(SS-169)" title="USS Dolphin (SS-169)">„Dolphin”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Darter_(SS-576)" title="USS Darter (SS-576)">„Darter”</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=USS_X-1&action=edit&redlink=1" class="new" title="USS X-1 (strona nie istnieje)">„X-1”</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">„Nautilus”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Seawolf_(SSN-575)" title="USS Seawolf (SSN-575)">„Seawolf”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Albacore_(AGSS-569)" title="USS Albacore (AGSS-569)">„Albacore”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Dolphin_(AGSS-555)" title="USS Dolphin (AGSS-555)">„Dolphin”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Tullibee_(SSN-597)" title="USS Tullibee (SSN-597)">„Tullibee”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Triton_(SSRN-586)" title="USS Triton (SSRN-586)">„Triton”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Halibut_(SSGN-587)" title="USS Halibut (SSGN-587)">„Halibut”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Narwhal_(SSN-671)" title="USS Narwhal (SSN-671)">„Narwhal”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Glenard_P._Lipscomb_(SSN-685)" title="USS Glenard P. Lipscomb (SSN-685)">„G.P. Lipscomb”</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="hlist navbox-below below"> <ul><li><i><a href="/wiki/Lista_okr%C4%99t%C3%B3w_podwodnych_United_States_Navy" title="Lista okrętów podwodnych United States Navy">Lista okrętów podwodnych United States Navy</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Typy_okr%C4%99t%C3%B3w_podwodnych_United_States_Navy" title="Typy okrętów podwodnych United States Navy">Lista typów okrętów podwodnych United States Navy</a></i></li></ul> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:United_States_Submarine_Force" title="Szablon:United States Submarine Force"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:United_States_Submarine_Force&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:United States Submarine Force (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:United_States_Submarine_Force&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/United_States_Submarine_Force" title="United States Submarine Force">United States Submarine Force</a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Dowództwa</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Chief_of_Naval_Operations" title="Chief of Naval Operations">Chief of Naval Operations</a></li> <li><a href="/wiki/Naval_Sea_Systems_Command" title="Naval Sea Systems Command">Naval Sea Systems Command</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Commander,_Submarine_Force&action=edit&redlink=1" class="new" title="Commander, Submarine Force (strona nie istnieje)">Commander, Submarine Force</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Commander,_Submarine_Force_US_Atlantic_Fleet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Commander, Submarine Force US Atlantic Fleet (strona nie istnieje)">ComSubLant</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Commander,_Submarine_Force,_U.S._Pacific_Fleet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Commander, Submarine Force, U.S. Pacific Fleet (strona nie istnieje)">ComSubPac</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Typy okrętów z napędem<br />spalinowo-elektrycznym</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_typu_A" title="Amerykańskie okręty podwodne typu A">A</a></li> <li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_typu_B" title="Amerykańskie okręty podwodne typu B">B</a></li> <li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_typu_C" title="Amerykańskie okręty podwodne typu C">C</a></li> <li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_typu_D" title="Amerykańskie okręty podwodne typu D">D</a></li> <li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_typu_E" title="Amerykańskie okręty podwodne typu E">E</a></li> <li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_typu_F" title="Amerykańskie okręty podwodne typu F">F</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_G-2" title="Okręty podwodne typu G-2">G-2</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_H" title="Okręty podwodne typu H">H</a></li> <li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_typu_K" title="Amerykańskie okręty podwodne typu K">K</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_L-1" title="Okręty podwodne typu L-1">L-1</a></li> <li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_typu_N" title="Amerykańskie okręty podwodne typu N">N</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_O-1" title="Okręty podwodne typu O-1">O-1</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_R-1" title="Okręty podwodne typu R-1">R-1</a></li> <li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_typu_S" title="Amerykańskie okręty podwodne typu S">typ S</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_S-1" title="Okręty podwodne typu S-1">S-1</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_S-3" title="Okręty podwodne typu S-3">S-3</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_S-42" title="Okręty podwodne typu S-42">S-42</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_S-48" title="Okręty podwodne typu S-48">S-48</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_AA" title="Okręty podwodne typu AA">AA</a></li> <li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_typu_Barracuda" title="Amerykańskie okręty podwodne typu Barracuda">Barracuda</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Narwhal" title="Okręty podwodne typu Narwhal">Narwhal</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Cachalot" title="Okręty podwodne typu Cachalot">Cachalot</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Shark" title="Okręty podwodne typu Shark">Shark</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_typu_Porpoise" title="Amerykańskie okręty podwodne typu Porpoise">Porpoise</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Perch" title="Okręty podwodne typu Perch">Perch</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Salmon" title="Okręty podwodne typu Salmon">Salmon</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Sargo" title="Okręty podwodne typu Sargo">Sargo</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Tambor" title="Okręty podwodne typu Tambor">Tambor</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Mackerel" title="Okręty podwodne typu Mackerel">Mackerel</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Gato" title="Okręty podwodne typu Gato">Gato</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Balao" title="Okręty podwodne typu Balao">Balao</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Tench" title="Okręty podwodne typu Tench">Tench</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_K1" title="Okręty podwodne typu K1">K1</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Tang" title="Okręty podwodne typu Tang">Tang</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Grayback" title="Okręty podwodne typu Grayback">Grayback</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Sailfish" title="Okręty podwodne typu Sailfish">Sailfish</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Barbel" title="Okręty podwodne typu Barbel">Barbel</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Typy okrętów<br />z napędem atomowym</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a3_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Submersible_Ship_Nuclear" title="Submersible Ship Nuclear">SSN</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Skate" title="Okręty podwodne typu Skate">Skate</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Skipjack" title="Okręty podwodne typu Skipjack">Skipjack</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Thresher" title="Okręty podwodne typu Thresher">Thresher</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Sturgeon" title="Okręty podwodne typu Sturgeon">Sturgeon</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Los_Angeles" title="Okręty podwodne typu Los Angeles">Los Angeles</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Los_Angeles#Okręty_typu_Improved_Los_Angeles" title="Okręty podwodne typu Los Angeles">688i</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Seawolf" title="Okręty podwodne typu Seawolf">Seawolf</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Virginia" title="Okręty podwodne typu Virginia">Virginia</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Ship_Submersible_Ballistic_Nuclear" title="Ship Submersible Ballistic Nuclear">SSBN</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_George_Washington" title="Okręty podwodne typu George Washington">George Washington</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ethan_Allen" title="Okręty podwodne typu Ethan Allen">Ethan Allen</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Lafayette" title="Okręty podwodne typu Lafayette">Lafayette</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_James_Madison" title="Okręty podwodne typu James Madison">James Madison</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Benjamin_Franklin" title="Okręty podwodne typu Benjamin Franklin">Benjamin Franklin</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio" title="Okręty podwodne typu Ohio">Ohio/Trident</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Columbia" title="Okręty podwodne typu Columbia">Columbia</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3_3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Ship_Submersible_Guided_Missile_Nuclear" title="Ship Submersible Guided Missile Nuclear">SSGN</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio" title="Okręty podwodne typu Ohio">Ohio</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row">Okręty unikatowe</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Turtle" title="Turtle">Turtle</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Alligator_(1862)" title="USS Alligator (1862)">Alligator</a></li> <li><a href="/wiki/H.L._Hunley" title="H.L. Hunley">Hunley</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Plunger_(1897)" title="USS Plunger (1897)">Plunger</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Holland_(SS-1)" title="USS Holland (SS-1)">Holland</a></li> <li><a href="/wiki/USS_G-1_(SS-19%C2%BD)" title="USS G-1 (SS-19½)">G-1</a></li> <li><a href="/wiki/USS_G-4_(SS-26)" title="USS G-4 (SS-26)">G-4</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=USS_M-1_(SS-47)&action=edit&redlink=1" class="new" title="USS M-1 (SS-47) (strona nie istnieje)">M-1</a></li> <li><a href="/wiki/USS_S-2_(SS-106)" title="USS S-2 (SS-106)">S-2</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Argonaut_(APS-1)" title="USS Argonaut (APS-1)">Argonaut</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Dolphin_(SS-169)" title="USS Dolphin (SS-169)">Dolphin</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Darter_(SS-576)" title="USS Darter (SS-576)">Darter</a></li></ul> <ul><li><a href="/w/index.php?title=USS_X-1&action=edit&redlink=1" class="new" title="USS X-1 (strona nie istnieje)">X-1</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Nautilus</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Seawolf_(SSN-575)" title="USS Seawolf (SSN-575)">Seawolf</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Albacore_(AGSS-569)" title="USS Albacore (AGSS-569)">Albacore</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Dolphin_(AGSS-555)" title="USS Dolphin (AGSS-555)">Dolphin</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Tullibee_(SSN-597)" title="USS Tullibee (SSN-597)">Tullibee</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Triton_(SSRN-586)" title="USS Triton (SSRN-586)">Triton</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Halibut_(SSGN-587)" title="USS Halibut (SSGN-587)">Halibut</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Narwhal_(SSN-671)" title="USS Narwhal (SSN-671)">Narwhal</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Glenard_P._Lipscomb_(SSN-685)" title="USS Glenard P. Lipscomb (SSN-685)">Glenard P. Lipscomb</a></li></ul> </td></tr><tr class="a5"><th class="navbox-group opis" scope="row">Głębinowe i doświadczalne</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Trieste_(batyskaf)" title="Trieste (batyskaf)">Trieste</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Trieste_II_(DSV-1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trieste II (DSV-1) (strona nie istnieje)">„Trieste II”</a></li> <li><a href="/wiki/DSRV-1_Mystic" title="DSRV-1 Mystic">„Mystic”</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=DSRV_2_Avalon&action=edit&redlink=1" class="new" title="DSRV 2 Avalon (strona nie istnieje)">„Avalon”</a></li> <li><a href="/wiki/Naval_Research_Vessel" title="Naval Research Vessel">NR-1</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Dolphin_(AGSS-555)" title="USS Dolphin (AGSS-555)">„Dolphin”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Albacore_(AGSS-569)" title="USS Albacore (AGSS-569)">„Albacore”</a></li> <li><a href="/wiki/Kokanee_Large_Scale_Vehicle" title="Kokanee Large Scale Vehicle">„Kokanee”</a></li></ul> </td></tr><tr class="a6"><th class="navbox-group opis" scope="row">Zaplecze</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a6_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Bazy</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Naval_Submarine_Base_New_London" title="Naval Submarine Base New London">New London</a></li> <li><a href="/wiki/Naval_Station_Norfolk" title="Naval Station Norfolk">Norfolk</a></li> <li><a href="/wiki/Naval_Station_Rota" title="Naval Station Rota">Rota</a></li> <li><a href="/wiki/Holy_Loch_Refit_Site_One" title="Holy Loch Refit Site One">Holy Loch</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=NB_Guam&action=edit&redlink=1" class="new" title="NB Guam (strona nie istnieje)">Guam</a></li> <li><a href="/wiki/Naval_Submarine_Base_Kings_Bay" title="Naval Submarine Base Kings Bay">Kings Bay</a></li> <li><a href="/wiki/Joint_Base_Pearl_Harbor-Hickam" title="Joint Base Pearl Harbor-Hickam">Pearl Harbor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=NS_Puget_Sound&action=edit&redlink=1" class="new" title="NS Puget Sound (strona nie istnieje)">Puget Sound</a></li> <li><a href="/wiki/Naval_Base_San_Diego" title="Naval Base San Diego">NB San Diego</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Naval_Submarine_Base_San_Diego&action=edit&redlink=1" class="new" title="Naval Submarine Base San Diego (strona nie istnieje)">NSB San Diego</a></li> <li><a href="/wiki/United_States_Fleet_Activities_Yokosuka" title="United States Fleet Activities Yokosuka">Yokosuka</a></li> <li><a href="/wiki/Fremantle_Submarine_Base" title="Fremantle Submarine Base">Fremantle</a></li></ul> </td></tr><tr class="a6_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Stocznie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Nautilus_Submarine_Boat_Company" title="Nautilus Submarine Boat Company">Nautilus Submarine Boat Company</a></li> <li><a href="/wiki/Lake_Torpedo_Boat_Company" title="Lake Torpedo Boat Company">Lake Torpedo Boat</a></li> <li><a href="/wiki/Washington_Navy_Yard" title="Washington Navy Yard">Washington Navy Yard</a></li> <li><a href="/wiki/General_Dynamics_Electric_Boat_Division" title="General Dynamics Electric Boat Division">Electric Boat</a></li> <li><a href="/wiki/Huntington_Ingalls_Industries" title="Huntington Ingalls Industries">Newport News</a></li> <li><a href="/wiki/Portsmouth_Naval_Shipyard" title="Portsmouth Naval Shipyard">Portsmouth</a></li> <li><a href="/wiki/New_York_Shipbuilding_Corporation" title="New York Shipbuilding Corporation">New York Shipbuilding</a></li> <li><a href="/wiki/Ingalls_Shipbuilding" title="Ingalls Shipbuilding">Ingalls Shipbuilding</a></li> <li><a href="/wiki/Mare_Island_Naval_Shipyard" title="Mare Island Naval Shipyard">Mare Island Naval Shipyard</a></li> <li><a href="/wiki/Fore_River_Shipyard" title="Fore River Shipyard">Fore River Shipyard</a></li> <li><a href="/wiki/Norfolk_Naval_Shipyard" title="Norfolk Naval Shipyard">Norfolk Naval Shipyard</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=San_Francisco_Naval_Shipyard&action=edit&redlink=1" class="new" title="San Francisco Naval Shipyard (strona nie istnieje)">San Francisco Naval Shipyard</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=San_Francisco_Bay_Naval_Shipyard&action=edit&redlink=1" class="new" title="San Francisco Bay Naval Shipyard (strona nie istnieje)">San Francisco Bay Naval Shipyard</a></li> <li><a href="/wiki/Puget_Sound_Naval_Shipyard_and_Intermediate_Maintenance_Facility" title="Puget Sound Naval Shipyard and Intermediate Maintenance Facility">Puget Sound Naval Shipyard & IMF</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a7"><th class="navbox-group opis" scope="row">Projekty</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Fleet_submarine" title="Fleet submarine">Fleet submarine</a></li> <li><a href="/wiki/Greater_Underwater_Propulsion_Power_Program" title="Greater Underwater Propulsion Power Program">GUPPY</a></li> <li><a href="/wiki/Closed-cycle_propulsion_program" title="Closed-cycle propulsion program">Closed-cycle propulsion</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ameryka%C5%84skie_miniaturowe_okr%C4%99ty_podwodne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amerykańskie miniaturowe okręty podwodne (strona nie istnieje)">Miniaturowe okręty podwodne</a></li> <li><a href="/wiki/CONFORM" title="CONFORM">CONFORM</a></li> <li><a href="/wiki/UUM-44A_SUBROC" title="UUM-44A SUBROC">SUBROC</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Submarine_Launched_Mobile_Mine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Submarine Launched Mobile Mine (strona nie istnieje)">SLMM</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Trident_E-6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trident E-6 (strona nie istnieje)">Trident E-6</a></li> <li><a href="/wiki/Reliable_Replacement_Warhead" title="Reliable Replacement Warhead">RRW</a></li></ul> </td></tr><tr class="a8"><th class="navbox-group opis" scope="row">Uzbrojenie i urządzenia</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a8_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Torpeda" title="Torpeda">Torpedy</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Whitehead_Mark_3_Type_A&action=edit&redlink=1" class="new" title="Torpeda Whitehead Mark 3 Type A (strona nie istnieje)">Mark 3 Type A</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Bliss-Leavitt_Mark_4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Torpeda Bliss-Leavitt Mark 4 (strona nie istnieje)">Mark 4</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Bliss-Leavitt_Mark_6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Torpeda Bliss-Leavitt Mark 6 (strona nie istnieje)">Mark 6</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Bliss-Leavitt_Mark_7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Torpeda Bliss-Leavitt Mark 7 (strona nie istnieje)">Mark 7</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_X" title="Torpeda Mark X">Mark 10</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_XIII" title="Torpeda Mark XIII">Mark XIII</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_XIV" title="Torpeda Mark XIV">Mark XIV</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_16" title="Torpeda Mark 16">Mark 16</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_18" title="Torpeda Mark 18">Mark 18</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_19_i_Mark_20&action=edit&redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 19 i Mark 20 (strona nie istnieje)">Mark 19</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_19_i_Mark_20&action=edit&redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 19 i Mark 20 (strona nie istnieje)">Mark 20</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_23&action=edit&redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 23 (strona nie istnieje)">Mark 23</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_24" title="Torpeda Mark 24">Mark 24 Fido</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_27_Cutie" title="Torpeda Mark 27 Cutie">Mark 27 Cutie</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_28" title="Torpeda Mark 28">Mark 28</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_29&action=edit&redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 29 (strona nie istnieje)">Mark 29</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_31&action=edit&redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 31 (strona nie istnieje)">Mark 31</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_33&action=edit&redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 33 (strona nie istnieje)">Mark 33</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_35" title="Torpeda Mark 35">Mark 35</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_36&action=edit&redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 36 (strona nie istnieje)">Mark 36</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_37" title="Torpeda Mark 37">Mark 37</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_NT37&action=edit&redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark NT37 (strona nie istnieje)">Mark NT37</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_38&action=edit&redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 38 (strona nie istnieje)">Mark 38</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_39" title="Torpeda Mark 39">Mark 39</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_40&action=edit&redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 40 (strona nie istnieje)">Mark 40</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_42&action=edit&redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 42 (strona nie istnieje)">Mark 42</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_43_Mod_1_i_Mod_3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 43 Mod 1 i Mod 3 (strona nie istnieje)">Mark 43 Mod 1</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_43_Mod_1_i_Mod_3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 43 Mod 1 i Mod 3 (strona nie istnieje)">Mark 43 Mod 3</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_45_Astor" title="Torpeda Mark 45 Astor">Mark 45 Astor</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_46" title="Torpeda Mark 46">Mark 46</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_47" title="Torpeda Mark 47">Mark 47</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_48" title="Torpeda Mark 48">Mark 48</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_50" title="Torpeda Mark 50">Mark 50 Barracuda</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_51" title="Torpeda Mark 51">Mark 51</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_54_MAKO" title="Torpeda Mark 54 MAKO">Mark 54</a></li></ul> </td></tr><tr class="a8_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Sensory</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Radar_SJ" title="Radar SJ">SJ</a></li> <li><a href="/wiki/Sound_Surveillance_System" title="Sound Surveillance System">SOSUS</a></li> <li><a href="/wiki/TB-16" title="TB-16">TB-16</a></li> <li><a href="/wiki/TB-23" title="TB-23">TB-23</a></li> <li><a href="/wiki/TB-29_Thin_Line_Towed_Array" title="TB-29 Thin Line Towed Array">TB-29</a></li> <li><a href="/wiki/Lightweight_Wide_Aperture_Array" title="Lightweight Wide Aperture Array">LWAA</a></li> <li><a href="/wiki/AN/BQR-19" title="AN/BQR-19">BQR-19</a></li> <li><a href="/wiki/AN/BQQ-5" title="AN/BQQ-5">BQQ-5</a></li> <li><a href="/wiki/AN/BQQ-6" title="AN/BQQ-6">BQQ-6</a></li> <li><a href="/wiki/AN/BQS-13" title="AN/BQS-13">BQS-13</a></li> <li><a href="/wiki/Fire_Control_System_Mark_113" title="Fire Control System Mark 113">FCS Mark 113</a></li></ul> </td></tr><tr class="a8_3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Pociski</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/SSM-N-8_Regulus_I" title="SSM-N-8 Regulus I">Regulus I</a></li> <li><a href="/wiki/SSM-N-9_Regulus_II" title="SSM-N-9 Regulus II">Regulus II</a></li> <li><a href="/wiki/Harpoon" title="Harpoon">Sub Harpoon</a></li> <li><a href="/wiki/UGM-109/RGM-109_Tomahawk" title="UGM-109/RGM-109 Tomahawk">Tomahawk SLCM</a></li> <li><a href="/wiki/UUM-125_Sea_Lance" title="UUM-125 Sea Lance">Sea Lance</a></li> <li><a href="/wiki/UUM-44A_SUBROC" title="UUM-44A SUBROC">SUBROC</a></li> <li><a href="/wiki/UGM-27A_Polaris_A-1" title="UGM-27A Polaris A-1">Polaris A-1</a></li> <li><a href="/wiki/UGM-27B_Polaris_A-2" title="UGM-27B Polaris A-2">Polaris A-2</a></li> <li><a href="/wiki/UGM-27C_Polaris_A-3" title="UGM-27C Polaris A-3">Polaris A-3</a></li> <li><a href="/wiki/UGM-73_Poseidon_C-3" title="UGM-73 Poseidon C-3">Poseidon C-3</a></li> <li><a href="/wiki/UGM-93A_Trident_I_C-4" title="UGM-93A Trident I C-4">Trident I C-4</a></li> <li><a href="/wiki/UGM-133_Trident_II_D-5" title="UGM-133 Trident II D-5">Trident II D-5</a></li></ul> </td></tr><tr class="a8_4"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Reaktor_j%C4%85drowy" title="Reaktor jądrowy">Reaktory</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=S1C&action=edit&redlink=1" class="new" title="S1C (strona nie istnieje)">S1C</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S1G&action=edit&redlink=1" class="new" title="S1G (strona nie istnieje)">S1G</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S1W&action=edit&redlink=1" class="new" title="S1W (strona nie istnieje)">S1W</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S2C&action=edit&redlink=1" class="new" title="S2C (strona nie istnieje)">S2C</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S2G&action=edit&redlink=1" class="new" title="S2G (strona nie istnieje)">S2G</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S2W&action=edit&redlink=1" class="new" title="S2W (strona nie istnieje)">S2W</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S2Wa&action=edit&redlink=1" class="new" title="S2Wa (strona nie istnieje)">S2Wa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S3G&action=edit&redlink=1" class="new" title="S3G (strona nie istnieje)">S3G</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S3W&action=edit&redlink=1" class="new" title="S3W (strona nie istnieje)">S3W</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S4G&action=edit&redlink=1" class="new" title="S4G (strona nie istnieje)">S4G</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S4W&action=edit&redlink=1" class="new" title="S4W (strona nie istnieje)">S4W</a></li> <li><a href="/wiki/Reaktor_S5W" title="Reaktor S5W">S5W</a></li> <li><a href="/wiki/S5G_Natural_Circulation_Reactor" title="S5G Natural Circulation Reactor">S5G NCR</a></li> <li><a href="/wiki/Reaktor_S6G" title="Reaktor S6G">S6G</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S7G&action=edit&redlink=1" class="new" title="S7G (strona nie istnieje)">S7G</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=D1W&action=edit&redlink=1" class="new" title="D1W (strona nie istnieje)">D1W</a></li> <li><a href="/wiki/S6W_Advanced_Fleet_Reactor" title="S6W Advanced Fleet Reactor">S6W</a></li> <li><a href="/wiki/Reaktor_S8G" title="Reaktor S8G">S8G</a></li> <li><a href="/wiki/S9G_Next_Generation_Reactor" title="S9G Next Generation Reactor">S9G</a></li></ul> </td></tr><tr class="a8_5"><th class="navbox-group opis" scope="row">Głowice</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/W76" title="W76">W76</a></li> <li><a href="/wiki/Mark_500_Evader" title="Mark 500 Evader">Mark 500 Evader</a></li> <li><a href="/wiki/W87" title="W87">W87</a></li> <li><a href="/wiki/W88" title="W88">W88</a></li> <li><a href="/wiki/Reliable_Replacement_Warhead" title="Reliable Replacement Warhead">RRW</a></li></ul> </td></tr><tr class="a8_6"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Mina_morska" title="Mina morska">Miny</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Mark_57&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mark 57 (strona nie istnieje)">Mark 57</a></li> <li><a href="/wiki/Mark_60_Captor" title="Mark 60 Captor">Mark 60 Captor</a></li> <li><a href="/wiki/Mark_67_Submarine_Launched_Mobile_Mine" title="Mark 67 Submarine Launched Mobile Mine">Mark 67 SLMM</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a9"><th class="navbox-group opis" scope="row">Postacie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Eugene_Fluckey" title="Eugene Fluckey">Eugene Fluckey</a></li> <li><a href="/wiki/John_Philip_Holland" title="John Philip Holland">John Holland</a></li> <li><a href="/wiki/Simon_Lake" title="Simon Lake">Simon Lake</a></li> <li><a href="/wiki/Chester_Nimitz" title="Chester Nimitz">Chester Nimitz</a></li> <li><a href="/wiki/Charles_Andrews_Lockwood" title="Charles Andrews Lockwood">Charles Lockwood</a></li> <li><a href="/wiki/Dudley_Morton" title="Dudley Morton">Dudley Morton</a></li> <li><a href="/wiki/Richard_O%E2%80%99Kane" title="Richard O’Kane">Richard O’Kane</a></li> <li><a href="/wiki/Arleigh_Burke" title="Arleigh Burke">Arleigh Burke</a></li> <li><a href="/wiki/Hyman_Rickover" title="Hyman Rickover">Hyman Rickover</a></li> <li><a href="/wiki/Elmo_Zumwalt" title="Elmo Zumwalt">Elmo Zumwalt</a></li></ul> </td></tr><tr class="a10"><th class="navbox-group opis" scope="row">Katastrofy i wypadki</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/USS_Thresher_(SSN-593)" title="USS Thresher (SSN-593)">Thresher</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Scorpion_(SSN-589)" title="USS Scorpion (SSN-589)">Scorpion</a></li></ul> </td></tr><tr class="a11"><th class="navbox-group opis" scope="row">Artykuły przekrojowe</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Okr%C4%99t_podwodny" title="Okręt podwodny">Okręt podwodny</a></li> <li><a href="/wiki/United_States_Navy_Special_Projects_Office" title="United States Navy Special Projects Office">Special Projects Office</a></li> <li><a href="/wiki/System_rakietowy_Polaris-Poseidon" title="System rakietowy Polaris-Poseidon">System rakietowy Polaris-Poseidon</a></li> <li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_i_radzieckie_morskie_systemy_balistyczne" title="Amerykańskie i radzieckie morskie systemy balistyczne">Historia amerykańskich i radzieckich morskich systemów balistycznych</a></li></ul> </td></tr><tr class="a12"><th class="navbox-group opis" scope="row">Listy</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Typy_okr%C4%99t%C3%B3w_podwodnych_United_States_Navy" title="Typy okrętów podwodnych United States Navy">Typów okrętów podwodnych</a></li> <li><a href="/wiki/Lista_okr%C4%99t%C3%B3w_podwodnych_United_States_Navy" title="Lista okrętów podwodnych United States Navy">Okrętów podwodnych</a></li> <li><a href="/wiki/Lista_utraconych_okr%C4%99t%C3%B3w_podwodnych_United_States_Navy" title="Lista utraconych okrętów podwodnych United States Navy">Utraconych okrętów podwodnych</a></li> <li><a href="/wiki/Lista_reaktor%C3%B3w_United_States_Navy" title="Lista reaktorów United States Navy">Reaktorów napędowych</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a> (<span class="description"><a href="/wiki/Okr%C4%99t_podwodny_z_nap%C4%99dem_j%C4%85drowym" title="Okręt podwodny z napędem jądrowym">okręt podwodny z napędem jądrowym</a></span>):</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/Nautilus-United-States-submarine">topic/Nautilus-United-States-submarine</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&oldid=75137793">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&oldid=75137793</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Dobre_Artyku%C5%82y" title="Kategoria:Dobre Artykuły">Dobre Artykuły</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Okr%C4%99ty-muzea_w_Stanach_Zjednoczonych" title="Kategoria:Okręty-muzea w Stanach Zjednoczonych">Okręty-muzea w Stanach Zjednoczonych</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Ameryka%C5%84skie_unikatowe_okr%C4%99ty_podwodne" title="Kategoria:Amerykańskie unikatowe okręty podwodne">Amerykańskie unikatowe okręty podwodne</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Atomowe_-_my%C5%9Bliwskie_okr%C4%99ty_podwodne" title="Kategoria:Atomowe - myśliwskie okręty podwodne">Atomowe - myśliwskie okręty podwodne</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_okresu_zimnej_wojny" title="Kategoria:Amerykańskie okręty podwodne okresu zimnej wojny">Amerykańskie okręty podwodne okresu zimnej wojny</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Connecticut" title="Kategoria:Connecticut">Connecticut</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Okr%C4%99ty_prototypowe_marynarki_ameryka%C5%84skiej" title="Kategoria:Okręty prototypowe marynarki amerykańskiej">Okręty prototypowe marynarki amerykańskiej</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Okr%C4%99ty_zbudowane_w_Electric_Boat" title="Kategoria:Okręty zbudowane w Electric Boat">Okręty zbudowane w Electric Boat</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Okr%C4%99ty_muzealne_w_Connecticut" title="Kategoria:Okręty muzealne w Connecticut">Okręty muzealne w Connecticut</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_ksi%C4%85%C5%BCki_%E2%80%93_brak_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon cytowania książki – brak numeru strony">Szablon cytowania książki – brak numeru strony</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Wyr%C3%B3%C5%BCnione_artyku%C5%82y" title="Kategoria:Wyróżnione artykuły">Wyróżnione artykuły</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 5 lis 2024, 04:50.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=USS_Nautilus_(SSN-571)&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5ccf8d5c58-wpg9l","wgBackendResponseTime":170,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.468","walltime":"1.094","ppvisitednodes":{"value":3917,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":79152,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":9543,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":33171,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":2,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 597.790 1 -total"," 36.61% 218.861 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 23.19% 138.606 5 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 21.35% 127.618 1 Szablon:Unikatowe_okręty_podwodne_US_Navy"," 14.73% 88.040 1 Szablon:Okręt_infobox"," 4.82% 28.810 1 Szablon:Wyróżnienie"," 4.19% 25.045 1 Szablon:Infobox_tytuł"," 3.69% 22.060 1 Szablon:Cytuj_stronę"," 3.52% 21.013 2 Szablon:Cytat"," 3.50% 20.944 2 Szablon:Ikona"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.208","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3174381,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.canary-c88f79bc4-p59pb","timestamp":"20241126141028","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"USS Nautilus (SSN-571)","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/USS_Nautilus_(SSN-571)","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q827360","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q827360","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-02-27T10:37:23Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/e\/ef\/USS_Nautilus_SSN-571_-underway.jpg","headline":"ameryka\u0144ski okr\u0119t podwodny (w s\u0142u\u017cbie 1954\u20131980), pierwsza w historii jednostka p\u0142ywaj\u0105ca z nap\u0119dem j\u0105drowym"}</script> </body> </html>