CINXE.COM

Gułag – Wikipedia, wolna encyklopedia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Gułag – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"5693529c-feee-4711-ba60-76d2f7b14638","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Gułag","wgTitle":"Gułag","wgCurRevisionId":75327563,"wgRevisionId":75327563,"wgArticleId":133860,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Artykuły z brakującymi przypisami od 2020-03","Artykuły do weryfikacji","Artykuły z propozycjami tłumaczeń","Uniwersalny szablon cytowania – brak strony","Artykuły z nieprawidłowymi numerami ISBN","Gułag","Ofiary represji komunistycznych w Europie 1917–1991","Zbrodnie komunistyczne"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Gułag","wgRelevantArticleId":133860, "wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":75327563,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q161448","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform", "platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready", "wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface", "ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&amp;modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Gulag_Location_Map.svg/1200px-Gulag_Location_Map.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="849"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Gulag_Location_Map.svg/800px-Gulag_Location_Map.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="566"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Gulag_Location_Map.svg/640px-Gulag_Location_Map.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="453"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Gułag – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Gu%C5%82ag"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Gu%C5%82ag"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Gułag rootpage-Gułag skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&amp;uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&amp;returnto=Gu%C5%82ag" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&amp;returnto=Gu%C5%82ag" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&amp;uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&amp;returnto=Gu%C5%82ag" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&amp;returnto=Gu%C5%82ag" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Nazwa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nazwa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Nazwa</span> </div> </a> <ul id="toc-Nazwa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Historia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Historia</span> </div> </a> <ul id="toc-Historia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chronologia_nazw" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Chronologia_nazw"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Chronologia nazw</span> </div> </a> <ul id="toc-Chronologia_nazw-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Władze_Gułagu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Władze_Gułagu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Władze Gułagu</span> </div> </a> <ul id="toc-Władze_Gułagu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Charakterystyka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Charakterystyka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Charakterystyka</span> </div> </a> <ul id="toc-Charakterystyka-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bunty_więźniów" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bunty_więźniów"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Bunty więźniów</span> </div> </a> <ul id="toc-Bunty_więźniów-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Denializm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Denializm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Denializm</span> </div> </a> <ul id="toc-Denializm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Łagry_w_kulturze_masowej" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Łagry_w_kulturze_masowej"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Łagry w kulturze masowej</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Łagry_w_kulturze_masowej-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Łagry w kulturze masowej</span> </button> <ul id="toc-Łagry_w_kulturze_masowej-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Filmy_fabularne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Filmy_fabularne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Filmy fabularne</span> </div> </a> <ul id="toc-Filmy_fabularne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Filmy_dokumentalne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Filmy_dokumentalne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Filmy dokumentalne</span> </div> </a> <ul id="toc-Filmy_dokumentalne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Zobacz_też" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zobacz_też"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Zobacz też</span> </div> </a> <ul id="toc-Zobacz_też-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Linki_zewnętrzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Linki_zewnętrzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Linki zewnętrzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Linki_zewnętrzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Gułag</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 80 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-80" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">80 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Goelag" title="Goelag – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Goelag" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AC" title="جولاج – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="جولاج" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Gulag" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/QULAQ" title="QULAQ – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="QULAQ" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – minnański" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Gulag" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnański" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%A3%D0%9B%D0%90%D0%93" title="ГУЛАГ – baszkirski" lang="ba" hreflang="ba" data-title="ГУЛАГ" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baszkirski" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%A3%D0%9B%D0%90%D0%93" title="ГУЛАГ – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="ГУЛАГ" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%A3%D0%9B%D0%B0%D0%B3" title="ГУЛаг – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="ГУЛаг" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%A3%D0%9B%D0%90%D0%93" title="ГУЛАГ – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="ГУЛАГ" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Goulag" title="Goulag – bretoński" lang="br" hreflang="br" data-title="Goulag" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretoński" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Gulag" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%A3%D0%9B%D0%90%D0%93" title="ГУЛАГ – czuwaski" lang="cv" hreflang="cv" data-title="ГУЛАГ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="czuwaski" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Gulag" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Gwlag" title="Gwlag – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Gwlag" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Gulag" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Gulag" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/GULAG" title="GULAG – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="GULAG" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%AC%CE%B3%CE%BA" title="Γκουλάγκ – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Γκουλάγκ" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Gulag" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Gulag" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Gulago" title="Gulago – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Gulago" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Gulag" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D9%88%D9%84%D8%A7%DA%AF" title="گولاگ – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="گولاگ" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Goulag" title="Goulag – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Goulag" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/GULag" title="GULag – irlandzki" lang="ga" hreflang="ga" data-title="GULag" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Campaichean_Gulag" title="Campaichean Gulag – szkocki gaelicki" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Campaichean Gulag" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="szkocki gaelicki" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Gulag" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B5%B4%EB%9D%BC%ED%81%AC" title="굴라크 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="굴라크" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%A1%D5%A3" title="Գուլագ – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Գուլագ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%81%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%97" title="गुलाग – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="गुलाग" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Gulag" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Gulag" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Gulag" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/G%C3%BAlag" title="Gúlag – islandzki" lang="is" hreflang="is" data-title="Gúlag" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Gulag" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%92%D7%95%D7%9C%D7%90%D7%92" title="גולאג – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="גולאג" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – jawajski" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Gulag" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="jawajski" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%98" title="გულაგი – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="გულაგი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%A3%D0%9B%D0%90%D0%93" title="ГУЛАГ – kazachski" lang="kk" hreflang="kk" data-title="ГУЛАГ" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazachski" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Gulagia" title="Gulagia – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Gulagia" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Gulags" title="Gulags – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Gulags" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Gulagas" title="Gulagas – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Gulagas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Gulag" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%B3" title="Гулаг – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Гулаг" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%81%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%97" title="गुलाग – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="गुलाग" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%98" title="გულაგი – megrelski" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="გულაგი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="megrelski" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Gulag" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%A3%D0%9B%D0%90%D0%93" title="ГУЛАГ – mongolski" lang="mn" hreflang="mn" data-title="ГУЛАГ" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongolski" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Goelag" title="Goelag – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Goelag" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%82%B0" title="グラーグ – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="グラーグ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – północnofryzyjski" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Gulag" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="północnofryzyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Gulag" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Gulag" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Gulag" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%97%E0%A9%81%E0%A8%B2%E0%A8%BE%E0%A8%97" title="ਗੁਲਾਗ – pendżabski" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਗੁਲਾਗ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendżabski" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D9%88%D9%84%D8%A7%DA%AF" title="گولاگ – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="گولاگ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Gulag" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Gulag" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%A3%D0%9B%D0%90%D0%93" title="ГУЛАГ – rusiński" lang="rue" hreflang="rue" data-title="ГУЛАГ" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="rusiński" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%A3%D0%9B%D0%90%D0%93" title="ГУЛАГ – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="ГУЛАГ" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – sardyński" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Gulag" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sardyński" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Gulagu" title="Gulagu – albański" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Gulagu" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albański" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – sycylijski" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Gulag" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sycylijski" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Gulag" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Gulag_(1930_%E2%80%93_1960)" title="Gulag (1930 – 1960) – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Gulag (1930 – 1960)" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Gulag" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%B3" title="Гулаг – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Гулаг" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Gulag" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Gulag" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Gulag" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%A3%D0%9B%D0%90%D0%93" title="ГУЛАГ – tatarski" lang="tt" hreflang="tt" data-title="ГУЛАГ" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatarski" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81" title="กูลัก – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="กูลัก" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Gulag" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%A3%D0%9B%D0%90%D0%93" title="ГУЛАГ – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="ГУЛАГ" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D9%88%D9%84%D8%A7%DA%AF" title="گولاگ – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="گولاگ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Tr%E1%BA%A1i_c%E1%BA%A3i_t%E1%BA%A1o_lao_%C4%91%E1%BB%99ng_c%E1%BB%A7a_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Trại cải tạo lao động của Liên Xô – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Trại cải tạo lao động của Liên Xô" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Gulag" title="Gulag – võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Gulag" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A4%E6%8B%89%E6%A0%BC" title="古拉格 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="古拉格" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A4%E6%8B%89%E6%A0%BC" title="古拉格 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="古拉格" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A4%E6%8B%89%E6%A0%BC" title="古拉格 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="古拉格" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q161448#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Gu%C5%82ag" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Gu%C5%82ag" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Gu%C5%82ag"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Gu%C5%82ag"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Gu%C5%82ag" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Gu%C5%82ag" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;oldid=75327563" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&amp;page=Gu%C5%82ag&amp;id=75327563&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&amp;url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FGu%25C5%2582ag"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&amp;url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FGu%25C5%2582ag"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Gu%C5%82ag"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&amp;page=Gu%C5%82ag&amp;action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%D0%93%D0%A3%D0%9B%D0%90%D0%93" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q161448" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><div class="noprint noexcerpt disambig navigation-not-searchable" style="line-height:1.5em; padding: 3px 6px; background-color: var(--background-color-interactive-subtle, #f8f9fa); color: inherit; border-bottom: 1px solid var(--border-color-subtle, #c8ccd1); font-size: 95%; margin-bottom: 1em; display: flex; gap: 4px; align-items: center;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_ujednoznaczniaj%C4%85ca" title="Inne znaczenia"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/25px-Disambig.svg.png" decoding="async" width="25" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/38px-Disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/50px-Disambig.svg.png 2x" data-file-width="230" data-file-height="183" /></a></span><span>Ten artykuł dotyczy systemu obozów pracy przymusowej w ZSRR. Zobacz też: <a href="/wiki/Gu%C5%82ag_(utw%C3%B3r)" title="Gułag (utwór)">utwór „Gułag”</a>.</span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Gulag_Location_Map.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Gulag_Location_Map.svg/langpl-290px-Gulag_Location_Map.svg.png" decoding="async" width="290" height="205" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Gulag_Location_Map.svg/langpl-435px-Gulag_Location_Map.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Gulag_Location_Map.svg/langpl-580px-Gulag_Location_Map.svg.png 2x" data-file-width="1052" data-file-height="744" /></a><figcaption>Mapa obozów Gułagu w <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich" title="Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich">Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich</a> w latach 1923-1961</figcaption></figure> <p><b>Gułag, GUŁag</b> (zapis dopuszczalny: GUŁAG) – istniejący od 1930 podmiot zarządzania <a href="/wiki/Ob%C3%B3z_pracy" title="Obóz pracy">obozami pracy</a> (<a href="/wiki/%C5%81agier" title="Łagier">łagrami</a>) w <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich" title="Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich">ZSRR</a>, w którym więźniami byli zarówno przestępcy kryminalni, jak i <a href="/wiki/Wi%C4%99zie%C5%84_polityczny" title="Więzień polityczny">więźniowie polityczni</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nazwa">Nazwa</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Edytuj sekcję: Nazwa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;action=edit&amp;section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Nazwa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Słowo „Gułag” jest <a href="/wiki/Skr%C3%B3towiec" title="Skrótowiec">akronimem</a> rosyjskiej nazwy instytucji zarządzającej tym systemem: Главное управление исправительно-трудовых лагерей и колоний (<i><b>G</b>ławnoje <b>u</b>prawlenije isprawitielno-trudowych <b>łag</b>ieriej i kolonij</i>, Główny Zarząd Poprawczych Obozów Pracy). W rzeczywistości, w różnych okresach, instytucja ta nosiła różne nazwy. Jako synonim stosowane jest określenie <b>łagry</b> od rosyjskiego słowa <i>obóz</i> (лагерь, <i><a href="/wiki/%C5%81agier" title="Łagier">łagier</a></i>). Niekiedy spotyka się nieprawidłowe użycie terminu „gułag” w znaczeniu „łagier” (pojedynczy). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia">Historia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Edytuj sekcję: Historia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;action=edit&amp;section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Historia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/27px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="27" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/40px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/53px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;">Zobacz&#160;w&#160;rosyjskich <a href="/wiki/Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a" title="Wikiźródła">Wikiźródłach</a> tekst oryginalny <a href="https://pl.wikisource.org/wiki/ru:%D0%94%D0%B5%D0%BA%D1%80%D0%B5%D1%82_%D0%92%D0%A6%D0%98%D0%9A_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2_%D0%BE_%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%8F%D1%85_%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%83%D0%B4%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%82" class="extiw" title="s:ru:Декрет ВЦИК Советов о лагерях принудительных работ"><b>Dekret WCKW o obozach pracy przymusowej</b></a> </td></tr></tbody></table> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Canal_Mer_Blanche.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Canal_Mer_Blanche.jpg/220px-Canal_Mer_Blanche.jpg" decoding="async" width="220" height="179" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Canal_Mer_Blanche.jpg/330px-Canal_Mer_Blanche.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Canal_Mer_Blanche.jpg/440px-Canal_Mer_Blanche.jpg 2x" data-file-width="1162" data-file-height="945" /></a><figcaption>Więźniowie przy budowie <a href="/wiki/Kana%C5%82_Bia%C5%82omorsko-Ba%C5%82tycki" title="Kanał Białomorsko-Bałtycki">Kanału Białomorsko-Bałtyckiego</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Kolyma-goldmine.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Kolyma-goldmine.jpg/220px-Kolyma-goldmine.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Kolyma-goldmine.jpg/330px-Kolyma-goldmine.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e4/Kolyma-goldmine.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="266" /></a><figcaption>Więźniowie przy pracy w kopalni złota – <a href="/wiki/Ko%C5%82yma_(ob%C3%B3z)" class="mw-redirect" title="Kołyma (obóz)">Kołyma</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Shack_from_Gulag_-_Museum_of_the_Occupation_of_Latvia.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Shack_from_Gulag_-_Museum_of_the_Occupation_of_Latvia.JPG/220px-Shack_from_Gulag_-_Museum_of_the_Occupation_of_Latvia.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Shack_from_Gulag_-_Museum_of_the_Occupation_of_Latvia.JPG/330px-Shack_from_Gulag_-_Museum_of_the_Occupation_of_Latvia.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Shack_from_Gulag_-_Museum_of_the_Occupation_of_Latvia.JPG/440px-Shack_from_Gulag_-_Museum_of_the_Occupation_of_Latvia.JPG 2x" data-file-width="2592" data-file-height="1944" /></a><figcaption>Rekonstrukcja typowego baraku mieszkalnego Gułagu – <a href="/wiki/Muzeum_Okupacji_w_Rydze" class="mw-redirect" title="Muzeum Okupacji w Rydze">Muzeum Okupacji w Rydze</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Tablica_poswiecona_Zeslancom_Sybiru_we_Wroclawiu.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Tablica_poswiecona_Zeslancom_Sybiru_we_Wroclawiu.jpg/220px-Tablica_poswiecona_Zeslancom_Sybiru_we_Wroclawiu.jpg" decoding="async" width="220" height="162" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Tablica_poswiecona_Zeslancom_Sybiru_we_Wroclawiu.jpg/330px-Tablica_poswiecona_Zeslancom_Sybiru_we_Wroclawiu.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Tablica_poswiecona_Zeslancom_Sybiru_we_Wroclawiu.jpg/440px-Tablica_poswiecona_Zeslancom_Sybiru_we_Wroclawiu.jpg 2x" data-file-width="2098" data-file-height="1541" /></a><figcaption>Tablica pamiątkowa poświęcona Zesłańcom Sybiru (bazylika św. Elżbiety we Wrocławiu)</figcaption></figure> <p>System obozów został założony dekretem <a href="/wiki/Wszechrosyjski_Centralny_Komitet_Wykonawczy" title="Wszechrosyjski Centralny Komitet Wykonawczy">WCKW</a> w 1918 roku, wkrótce po <a href="/wiki/Rewolucja_pa%C5%BAdziernikowa" title="Rewolucja październikowa">rewolucji październikowej</a><sup class="noprint" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2020-03">&#91;<a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny&#160;przypis</a>&#93;</sup><sup title="Te informacje wymagają weryfikacji">&#91;<a href="/wiki/Wikipedia:Weryfikowalno%C5%9B%C4%87" title="Wikipedia:Weryfikowalność">wymaga weryfikacji?</a>&#93;</sup>. Obok przedrewolucyjnego <a href="/wiki/Wi%C4%99ziennictwo" title="Więziennictwo">systemu penitencjarnego</a> powstała sieć tzw. <i>miejsc zamknięcia</i> <a href="/wiki/Czeka" title="Czeka">Czeka</a>; oprócz tego funkcjonował podporządkowany CzeKa system obozów dla <a href="/wiki/Jeniec_wojenny" title="Jeniec wojenny">jeńców</a> i uchodźców, a od 1919 roku – obozy <a href="/wiki/Praca_przymusowa" title="Praca przymusowa">pracy przymusowej</a> (stosowano też nazwę <i>obozy koncentracyjne</i>)<sup class="noprint" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2020-03">&#91;<a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny&#160;przypis</a>&#93;</sup>. Obozy te miały charakter raczej doraźnych środków: CzeKa walczyła z przeciwnikami politycznymi raczej poprzez masowe rozstrzeliwania. Chaos gospodarczy, a później bezrobocie okresu <a href="/wiki/Nowa_Polityka_Ekonomiczna" title="Nowa Polityka Ekonomiczna">NEP</a>-u powodowały, że trudno było o samowystarczalność obozów<sup class="noprint" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2020-03">&#91;<a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny&#160;przypis</a>&#93;</sup>. </p><p>Zalążkiem Gułagu jako miejsca izolowania i <a href="/wiki/Niewolnictwo" title="Niewolnictwo">niewolniczej</a> pracy osób podejrzanych politycznie był założony w 1923 na <a href="/wiki/Wyspy_So%C5%82owieckie" title="Wyspy Sołowieckie">Wyspach Sołowieckich</a> <i>obóz szczególnego przeznaczenia</i> – owiane złą sławą Sołowki (Соловецкий лагерь особого назначения, СЛОН)<sup id="cite_ref-CITEREFKhlevniuk20139_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKhlevniuk20139-1">[1]</a></sup>. Obóz mógł pomieścić 50 tys. więźniów<sup id="cite_ref-CITEREFKhlevniuk20139_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKhlevniuk20139-1">[1]</a></sup>. </p><p>Formalnym początkiem GUŁAGU jako systemu powiązanych ze sobą obozów jest decyzja <a href="/wiki/Biuro_Polityczne_KC_KPZR" title="Biuro Polityczne KC KPZR">Biura Politycznego KC WKP(b)</a> z 27 czerwca 1929 roku<sup id="cite_ref-CITEREFKhlevniuk20139_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKhlevniuk20139-1">[1]</a></sup>. Postanowiono wówczas powołać system powiązanych ze sobą obozów pracy, które miały docelowo zastąpić więzienia dla wszystkich więźniów, którzy mieli odsiadywać wyroki powyżej 3 lat<sup id="cite_ref-CITEREFKhlevniuk20139_1-3" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKhlevniuk20139-1">[1]</a></sup>. Kontrolę nad tym systemem miało sprawować <a href="/wiki/OGPU" title="OGPU">OGPU</a><sup id="cite_ref-CITEREFKhlevniuk20139_1-4" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKhlevniuk20139-1">[1]</a></sup>. </p><p>W tym samym roku w ZSRR rozpoczęto przymusową <a href="/wiki/Kolektywizacja_w_ZSRR" title="Kolektywizacja w ZSRR">kolektywizację</a> i <a href="/wiki/Industrializacja" title="Industrializacja">industrializację</a><sup id="cite_ref-CITEREFKhlevniuk20139_1-5" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKhlevniuk20139-1">[1]</a></sup>. Konsekwencją tej polityki była fala represji wobec oponentów reżimu<sup id="cite_ref-CITEREFKhlevniuk20139_1-6" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKhlevniuk20139-1">[1]</a></sup>. Z represjami spotykali się w szczególności zamożni chłopi (tzw. <a href="/wiki/Ku%C5%82ak" title="Kułak">kułacy</a>), duchowni i inteligenci<sup id="cite_ref-CITEREFKhlevniuk201310_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKhlevniuk201310-2">[2]</a></sup>. Z drugiej strony był to okres prześladowań członków <a href="/wiki/Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego" title="Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego">WKP(b)</a><sup id="cite_ref-CITEREFKhlevniuk201310_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKhlevniuk201310-2">[2]</a></sup>. Masowe represje sprawiły, że władze zmieniły początkowe plany<sup id="cite_ref-CITEREFKhlevniuk201310_2-2" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKhlevniuk201310-2">[2]</a></sup>. Obozy rozwijały się szybciej niż wcześniej planowano, obok więźniów kryminalnych przyjmowały setki tysięcy <a href="/wiki/Wi%C4%99zie%C5%84_polityczny" title="Więzień polityczny">więźniów politycznych</a><sup id="cite_ref-CITEREFKhlevniuk201310_2-3" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKhlevniuk201310-2">[2]</a></sup>. </p><p>Do połowy 1930 roku utworzono sześć nowych łagrów OGPU: Wiszerski, Północny, Kazachstański, Dalekowschodni, Syberyjski i Środkowo-Azjatycki<sup id="cite_ref-CITEREFKhlevniuk201322_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKhlevniuk201322-3">[3]</a></sup>. W 1930 roku zostały one razem z Sołowkami podporządkowane jednolitej centrali Zarządu Obozów <a href="/wiki/OGPU" title="OGPU">OGPU</a> (Управление лагерями ОГПУ, УЛАГ), przemianowanego w następnym roku w Główny Zarząd Obozów – Gułag, którego nazwa stała się symbolem sowieckiego aparatu masowego terroru<sup class="noprint" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2020-03">&#91;<a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny&#160;przypis</a>&#93;</sup>. Od kwietnia 1929 roku do września 1930 liczba więźniów obozów OGPU wzrosła z 20 tys. do 170 tys.<sup id="cite_ref-CITEREFKhlevniuk201322_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKhlevniuk201322-3">[3]</a></sup> i dalej szybko wzrastała (w styczniu 1934 wynosiła ponad 500 tysięcy)<sup class="noprint" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2020-03">&#91;<a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny&#160;przypis</a>&#93;</sup>. </p><p>Łagry powstawały często w oddalonych, słabo zaludnionych obszarach, na których budowano ważne obiekty przemysłowe lub transportowe. Model wykorzystywania pracy niewolniczej powstał przy budowie pierwszej „wielkiej budowy komunizmu” <a href="/wiki/Kana%C5%82_Bia%C5%82omorsko-Ba%C5%82tycki" title="Kanał Białomorsko-Bałtycki">Kanału Białomorsko-Bałtyckiego</a> (1931-1932). Budowa ta wykazała władzom, że więźniowie stanowią najlepszy rezerwuar siły roboczej w warunkach gospodarki planowej, a policja polityczna – <a href="/wiki/OGPU" title="OGPU">OGPU</a> – najlepiej może organizować takie budowy i eksploatować pracę więźniów. OGPU mogło bowiem – dysponując prawem zsyłki, możliwością swobodnego fabrykowania zarzutów, aresztowania i skazywania na obóz potrzebnych specjalistów – regulować dopływ siły roboczej. Sukces budowy kanału Białomorsko-Bałtyckiego skłonił władze do planowania kolejnych kanałów (Moskwa-Wołga, Wołga-Don) i magistrali kolejowych (Bajkalsko-Amurska, Workucka) </p><p>W 1934 Gułag został włączony w strukturę <a href="/wiki/NKWD" title="NKWD">NKWD</a> ZSRR przy jednoczesnym wcieleniu obozów, będących dotychczas pod zarządem ministerstw sprawiedliwości republik związkowych. W 1939 do GUŁagu włączono także tzw. kolonie pracy dla małoletnich oraz więzienia tranzytowe. Niektóre obozy były jednak podporządkowane innym instytucjom. W marcu 1953 GUŁag podporządkowano Ministerstwu Sprawiedliwości ZSRR, a następnie Ministerstwu Spraw Wewnętrznych ZSRR. W styczniu 1935 roku system obejmował milion więźniów, w 1938 przekroczył 2 miliony, a najwyższą liczebność osiągnął w 1950 roku: 2,6 miliona. Centrala Gułagu stała się także ważnym ośrodkiem administracji gospodarczej, przejmując nadzór nad przemysłem drzewnym, budownictwem kolejowym, drogowym, wodnym oraz przemysłowym. </p><p>Rozwiązany decyzją <a href="/wiki/Ministerstwo_Spraw_Wewn%C4%99trznych_ZSRR" title="Ministerstwo Spraw Wewnętrznych ZSRR">Ministerstwa Spraw Wewnętrznych ZSRR</a> z 20 stycznia 1960, jednak ostatni więźniowie opuścili obozy dopiero w 1987 (zob. <a href="/wiki/Perm-36" title="Perm-36">Perm-36</a>). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chronologia_nazw">Chronologia nazw</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Edytuj sekcję: Chronologia nazw" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;action=edit&amp;section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Chronologia nazw"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><b>Zarząd Obozów OGPU</b> (<i>Управление лагерями ОГПУ</i>, Uprawlenije łagierami OGPU) 1930</li> <li><b>Główny Zarząd Obozów OGPU</b> (<i>Главное управление лагерями ОГПУ</i>, Gławnoje uprawlenije łagieriami OGPU) – 1930-1933</li> <li><b>Główny Zarząd Obozów i Osiedli Pracy OGPU</b> (<i>ГУ лагерей и трудовых поселений ОГПУ</i>, Gławnoje uprawlenije łagieriej i trudowych posielenij OGPU) – 1933–1934</li> <li><b>Główny Zarząd Obozów i Osiedli Pracy NKWD ZSRR</b> (<i>ГУ лагерей и трудовых поселений НКВД СССР</i>, Gławnoje uprawlenije łagieriej i trudowych posielenij NKWD SSSR) 1934</li> <li><b>Główny Zarząd Obozów, Osiedli Pracy i Miejsc Uwięzienia NKWD ZSRR</b> (<i>ГУ лагерей, трудовых поселений и мест заключения НКВД СССР</i>, Gławnoje uprawlenije łagieriej, trudowych posielenij i miest zakluczenija NKWD SSSR) – 1934-1938</li> <li><b>Główny Zarząd Poprawczych Obozów Pracy i Osiedli Pracy NKWD ZSRR</b> (<i>ГУ ИТЛ (исправительно-трудовых лагерей) и трудовых поселений НКВД СССР</i>, Gławnoje uprawlenije isprawitielno-trudowych łagieriej i trudowych posielenij NKWD SSSR) – 1938–1939</li> <li><b>Główny Zarząd Poprawczych Obozów i Kolonii Pracy NKWD ZSRR</b> (<i>ГУ ИТЛ и колоний НКВД СССР</i>, Gławnoje uprawlenije isprawitielno-trudowych łagieriej i kołonij NKWD SSSR) – 1938–1946</li> <li><b>Główny Zarząd Poprawczych Obozów i Kolonii Pracy MSW ZSRR</b> (<i>ГУ ИТЛ и колоний МВД СССР</i>, Gławnoje uprawlenije isprawitielno-trudowych łagieriej i kołonij MWD SSSR) – 1946-1953</li> <li><b>Główny Zarząd Poprawczych Obozów i Kolonii Pracy Ministerstwa Sprawiedliwości ZSRR</b> (<i>ГУ ИТЛ и колоний МЮ СССР</i>, Gławnoje uprawlenije isprawitielno-trudowych łagieriej i kołonij MJu SSSR) – 1953−1954</li> <li><b>Główny Zarząd Poprawczych Obozów i Kolonii Pracy MSW ZSRR</b> (<i>ГУ ИТЛ и колоний МВД СССР</i>, Gławnoje uprawlenije isprawitielno-trudowych łagieriej i kołonij MWD SSSR) – 1954–1956</li> <li><b>Główny Zarząd Poprawczych Kolonii Pracy MSW ZSRR</b> (<i>ГУ исправительно-трудовых колоний МВД СССР – ГУИТК</i>, Gławnoje uprawlenije isprawitielno-trudowych kołonij MWD SSSR – GUITK) – 1956-1959</li> <li><b>Główny Zarząd Miejsc Uwięzienia MSW ZSRR</b> (<i>ГУ мест заключения МВД СССР – ГУМЗ</i>, Gławnoje uprawlenije miest zakluczenija MWD SSSR – GUMZ) – od 1959</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Władze_Gułagu"><span id="W.C5.82adze_Gu.C5.82agu"></span>Władze Gułagu</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Edytuj sekcję: Władze Gułagu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;action=edit&amp;section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Władze Gułagu"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Yagoda_kanal_Moskva_Volga.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Yagoda_kanal_Moskva_Volga.jpg/160px-Yagoda_kanal_Moskva_Volga.jpg" decoding="async" width="160" height="213" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Yagoda_kanal_Moskva_Volga.jpg/240px-Yagoda_kanal_Moskva_Volga.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Yagoda_kanal_Moskva_Volga.jpg/320px-Yagoda_kanal_Moskva_Volga.jpg 2x" data-file-width="786" data-file-height="1048" /></a><figcaption><a href="/wiki/Gienrich_Jagoda" title="Gienrich Jagoda">Gienrich Jagoda</a>, szef NKWD, 1935</figcaption></figure> <p>Szefowie zarządu (Начальники Управления): </p> <ul><li><a href="/wiki/Fiodor_Eichmans" title="Fiodor Eichmans">Fiodor Eichmans</a> (Ф. И. Эйхманс) (kwiecień – czerwiec 1930)</li> <li><a href="/wiki/%C5%81azar_Kogan" title="Łazar Kogan">Łazar Kogan</a> (Л. И. Коган) (do 9 czerwca 1932)<figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Frenkel2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Frenkel2.jpg/220px-Frenkel2.jpg" decoding="async" width="220" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Frenkel2.jpg/330px-Frenkel2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Frenkel2.jpg/440px-Frenkel2.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="561" /></a><figcaption><a href="/wiki/Matwiej_Berman" title="Matwiej Berman">Matwiej Berman</a>, kierownik Gułagu w latach 30., i <a href="/wiki/Naftali_Frenkel" title="Naftali Frenkel">Naftali Frenkel</a></figcaption></figure></li> <li><a href="/wiki/Matwiej_Berman" title="Matwiej Berman">Matwiej Berman</a> (М. Д. Берман) (do 16 sierpnia 1937)</li> <li><a href="/wiki/Izrail_Pliner" title="Izrail Pliner">Izrail Pliner</a> (И. И. Плинер) (do 16 listopada 1938)</li> <li><a href="/wiki/Gleb_Fi%C5%82arietow" title="Gleb Fiłarietow">Gleb Fiłarietow</a> (Г. В. Филаретов) (do 18 lutego 1939)</li> <li><a href="/wiki/Wasilij_Czernyszow_(1896%E2%80%931952)" title="Wasilij Czernyszow (1896–1952)">Wasilij Czernyszow</a> (В. В. Чернышёв) (do 26 lutego 1941)</li> <li><a href="/wiki/Wiktor_Nasiedkin" title="Wiktor Nasiedkin">Wiktor Nasiedkin</a> (В. Г. Наседкин) (do 2 września 1947)</li> <li><a href="/wiki/Gieorgij_Dobrynin" title="Gieorgij Dobrynin">Gieorgij Dobrynin</a> (Г. П. Добрынин) (do 31 stycznia 1951)</li> <li><a href="/wiki/Iwan_Do%C5%82gich" title="Iwan Dołgich">Iwan Dołgich</a> (И. И. Долгих) (do 5 października 1954)</li> <li><a href="/wiki/Siergiej_Jegorow" title="Siergiej Jegorow">Siergiej Jegorow</a> (С. Е. Егоров) (do 4 kwietnia 1956)</li> <li>Paweł Bakin (П. Н. Бакин) (do 6 maja 1958)</li> <li>Michaił Chołodkow (М. Н. Холодков) (do 13 czerwca 1960 – to jest do oficjalnego rozwiązania)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Charakterystyka">Charakterystyka</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Edytuj sekcję: Charakterystyka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;action=edit&amp;section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Charakterystyka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sieć łagrów składała się w szczytowym okresie z kilku tysięcy obozów pracy przymusowej rozlokowanych na terenie całego ZSRR. W obozach panowały skrajnie złe warunki bytowe, zbliżone do panujących w niemieckich <a href="/wiki/Ob%C3%B3z_koncentracyjny" title="Obóz koncentracyjny">obozach koncentracyjnych</a>, a umieszczeni w nich ludzie byli przymuszani do wycieńczającej, niewolniczej pracy. Ideologicznym celem obozów była „reedukacja przez pracę”, a więźniowie nie byli przeznaczani do zagłady. W rzeczywistości niektóre obozy stanowiły miejsca faktycznej eksterminacji „wrogów ustroju”. Więźniowie wykonywali najgorsze rodzaje pracy – takie jak praca w kamieniołomach, kopalniach, wyrąb lasu, roboty ziemno-budowlane, budowa linii kolejowych, rurociągów itd. Złe warunki i przeciążenie powodowały masową śmiertelność, dochodzącą w niektórych obozach i okresach do 1/3 stanu osobowego rocznie; warunki były jednak bardzo różne. </p><p>W czasie <a href="/wiki/II_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="II wojna światowa">II wojny światowej</a> obozy zostały „zasilone” najpierw ludnością krajów podbitych (Polakami, Litwinami, Estończykami, Łotyszami), a następnie niemieckimi jeńcami wojennymi oraz tzw. „zdrajcami”, czyli byłymi żołnierzami <a href="/wiki/Armia_Czerwona" title="Armia Czerwona">Armii Czerwonej</a>, którzy najpierw dostali się do niemieckiej niewoli, a następnie zostali odbici. Po drugiej wojnie światowej ponownie obozy były zasilane ofiarami czystek wewnętrznych w partii oraz przypadkowymi osobami z „donosu”. Klęski Armii Czerwonej w początkowym okresie wojny zmusiły władze do sformowania ze znacznej liczby więźniów oddziałów wojskowych. Więźniowie obozów uczestniczyli w większości wielkich inwestycji rozwijającej się intensywnie gospodarki ZSRR. Budowali huty w <a href="/wiki/Magnitogorsk" title="Magnitogorsk">Magnitogorsku</a>, <a href="/wiki/Kana%C5%82_Bia%C5%82omorsko-Ba%C5%82tycki" title="Kanał Białomorsko-Bałtycki">kanał Białomorski</a>, transsyberyjską magistralę kolejową, oraz zbudowali kilka syberyjskich miast (<a href="/wiki/Norylsk" title="Norylsk">Norylsk</a>, <a href="/wiki/Workuta" title="Workuta">Workuta</a>, <a href="/wiki/Magadan" title="Magadan">Magadan</a>). Dochodziło do walk pomiędzy poszczególnymi grupami więźniów, tzw. <a href="/wiki/Sucza_wojna" title="Sucza wojna">sucze wojny</a>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:1929-ShalamovV.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/1929-ShalamovV.jpg/220px-1929-ShalamovV.jpg" decoding="async" width="220" height="142" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/1929-ShalamovV.jpg/330px-1929-ShalamovV.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/1929-ShalamovV.jpg/440px-1929-ShalamovV.jpg 2x" data-file-width="2472" data-file-height="1590" /></a><figcaption><a href="/wiki/War%C5%82am_Sza%C5%82amow" title="Warłam Szałamow">Warłam Szałamow</a> po pierwszym aresztowaniu przez <a href="/wiki/OGPU" title="OGPU">OGPU</a> 1929</figcaption></figure> <p>Niewielka część obozów, tzw. <i><a href="/wiki/Szaraszka" title="Szaraszka">szaraszki</a></i>, posiadała wyższy standard życia od reszty obozów. Szaraszki były unikatowymi na skalę światową obozami pracy niewolniczej, w których prowadzono badania naukowe i opracowywano nowe rozwiązania techniczne. Naukowcy odsiadujący wyroki w szaraszkach pracowali anonimowo, przekazując wyniki swoich badań „oficjalnym” naukowcom, którzy potem prezentowali je światowej opinii jako swoje własne. Wykonywano też w nich badania ściśle tajne, których ze względów etycznych i prawnych nie można było wykonywać oficjalnie, np. prace nad bronią chemiczną, atomową, bakteriologiczną. </p><p><a href="/wiki/Aleksandr_So%C5%82%C5%BCenicyn" title="Aleksandr Sołżenicyn">Aleksandr Sołżenicyn</a> w książce <i><a href="/wiki/Archipelag_GU%C5%81ag" title="Archipelag GUŁag">Archipelag GUŁag</a></i> szacuje, że w obozach tego systemu uśmiercono od początku rewolucji do roku 1956 ok. 60 milionów ludzi. Przed otwarciem archiwów zachodni historycy debatowali intensywnie nad liczbą zatrzymań i ofiar. Spór ten był częścią fundamentalnego konfliktu w interpretacji sowieckiego systemu władzy - przedstawicieli teorii totalitaryzmu i przedstawicieli „szkoły rewizjonistycznej”<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4">[4]</a></sup>. <a href="/wiki/Robert_Conquest" title="Robert Conquest">Robert Conquest</a> podał w wydanej w 1968 r. książce <i>Wielki Terror</i> liczbę 42 milionów ludzi, którzy zginęli bezpośrednio w obozach (ich zgony zostały oficjalnie „zaksięgowane” przez służby obozowe), oraz trudną do oszacowania (od 10 do nawet 30 milionów) liczbę ludzi, którzy nie zmarli w samych obozach, lecz w trakcie transportu oraz na skutek chorób i wycieńczenia już po wypuszczeniu z obozów. Robert Conquest (na podstawie danych archiwalnych) podaje też liczbę osób, które przewinęły się przez te obozy: w latach 1931–1932 w obozach przebywało stale około 2 miliony ludzi, w latach 1933–1935 – 5 milionów, w latach 1935–1936 – 6 milionów. W czasie drugiej wojny światowej nastąpił gwałtowny rozwój obozów i w latach 1942–1953 przebywało w nich już stale ok. 10-12 milionów ludzi, czyli mniej więcej 5% całej populacji ZSRR. </p><p>Obecnie spór co do liczby ofiar jest uważany za rozwiązany. Badania szacują, że około 28,7<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5">[5]</a></sup> do 32 milionów osób<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6">[6]</a></sup> było ofiarami pracy przymusowej i zsyłek, a ostrożne szacunki podają, że liczba ofiar śmiertelnych wyniosła 2,7 miliona<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7">[7]</a></sup>. Na początku czerwca 2018 r. okazało się, że niektóre dokumenty Gułagów nie zostały zarchiwizowane, lecz zostały zniszczone w 2014<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8">[8]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bunty_więźniów"><span id="Bunty_wi.C4.99.C5.BAni.C3.B3w"></span>Bunty więźniów</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Edytuj sekcję: Bunty więźniów" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;action=edit&amp;section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bunty więźniów"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Do największych buntów więźniów należały: </p> <ul><li>1953: w Workucie, <a href="/wiki/Powstanie_norylskie" title="Powstanie norylskie">Norylsku</a>, Karagandzie, Kolmie, <a href="/wiki/Inta" title="Inta">Incie</a></li> <li>1954: w Rewdzie (koło Swierdłowska), Karabaszu (na Uralu), Tajszecie, Reszotach, <a href="/wiki/Powstanie_wi%C4%99%C5%BAni%C3%B3w_w_Kengirze" title="Powstanie więźniów w Kengirze">Kengirze</a>, Szerubaj Nurze, Bałchaszu, Sachalinie, Incie</li> <li>1955: w Workucie, Solikamsku, Potmie</li> <li>1956: w Karagandzie (obóz Fedorowskij)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Denializm">Denializm</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Edytuj sekcję: Denializm" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;action=edit&amp;section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Denializm"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span>&#160;</span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/K%C5%82amstwo_ko%C5%82ymskie" title="Kłamstwo kołymskie">Kłamstwo kołymskie</a>.</i></div> <p>Od czasów powstania ZSRR istnienie łagrów oraz ich zbrodniczy charakter były kwestionowane na Zachodzie przez różne środowiska, mimo przedostających się na zachód relacji naocznych świadków. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Łagry_w_kulturze_masowej"><span id=".C5.81agry_w_kulturze_masowej"></span>Łagry w kulturze masowej</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Edytuj sekcję: Łagry w kulturze masowej" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;action=edit&amp;section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Łagry w kulturze masowej"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Filmy_fabularne">Filmy fabularne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Edytuj sekcję: Filmy fabularne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;action=edit&amp;section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Filmy fabularne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i><a href="/wiki/Cynga_(film)" title="Cynga (film)">Cynga</a></i> z <a href="/wiki/1991_w_filmie" title="1991 w filmie">1991</a> – polski film w reż. <a href="/wiki/Leszek_Wosiewicz" title="Leszek Wosiewicz">Leszka Wosiewicza</a>. Kanwą scenariusza były wspomnienia <a href="/wiki/Jerzy_Drewnowski" title="Jerzy Drewnowski">Jerzego Drewnowskiego</a> pod tym samym tytułem.</li> <li><i><a href="/wiki/Zaginiony_na_Syberii" title="Zaginiony na Syberii">Zaginiony na Syberii</a></i> z 1991 (ang. <i>Lost in Siberia</i>, ros. Затерянный в Сибири) – <a href="/wiki/Wielka_Brytania" title="Wielka Brytania">brytyjsko</a>-radziecki film w reż. <a href="/wiki/Aleksandr_Mitta" title="Aleksandr Mitta">Aleksandra Mitty</a>.</li> <li><i><a href="/wiki/Jeniec:_Tak_daleko_jak_nogi_ponios%C4%85" title="Jeniec: Tak daleko jak nogi poniosą">Jeniec: Tak daleko jak nogi poniosą</a></i> z <a href="/wiki/2001_w_filmie" title="2001 w filmie">2001</a> (niem. <i>So weit die Füße tragen</i>) – <a href="/wiki/Niemcy" title="Niemcy">niemiecki</a> film w reż. <a href="/w/index.php?title=Hardy_Martins&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hardy Martins (strona nie istnieje)">Hardy’ego Martinsa</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;">&#65279;<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q95238184#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q95238184">(inne języki)</a></span>.</li> <li><i>Wichry Kołymy</i> (<i>Within the Whirlwind</i>) z <a href="/wiki/2008_w_filmie" title="2008 w filmie">2008</a> w reż. <a href="/wiki/Marleen_Gorris" title="Marleen Gorris">Marleen Gorris</a></li> <li><i><a href="/wiki/Niepokonani_(film_2010)" title="Niepokonani (film 2010)">Niepokonani</a></i> (<i>The Way Back</i>) z <a href="/wiki/2010_w_filmie" title="2010 w filmie">2010</a> w reż. <a href="/wiki/Peter_Weir" title="Peter Weir">Petera Weira</a>. Ekranizacja powieści <i>Długi Marsz</i> <a href="/wiki/S%C5%82awomir_Rawicz" title="Sławomir Rawicz">Sławomira Rawicza</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Dekabrystka&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Dekabrystka (strona nie istnieje)">Dekabrystka</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;">&#65279;<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q60851450#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q60851450">(inne języki)</a></span></i> (Декабристка) rosyjski serial z <a href="/wiki/2018_w_filmie" title="2018 w filmie">2018</a> w reż. <a href="/w/index.php?title=Irina_Gedrowicz&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Irina Gedrowicz (strona nie istnieje)">Iriny Gedrowicz</a> i <a href="/w/index.php?title=Oleg_Czewieliew&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Oleg Czewieliew (strona nie istnieje)">Olega Czewieliewa</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Filmy_dokumentalne">Filmy dokumentalne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Edytuj sekcję: Filmy dokumentalne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;action=edit&amp;section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Filmy dokumentalne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i>Kołyma – białe krematorium</i> (<a href="/wiki/Telewizja_Polska" title="Telewizja Polska">TVP</a>)</li> <li><i>Polacy na Syberii</i>, reż. Jadwiga Nowakowska</li> <li><i>W borowickich łagrach</i>, reż. Tadeusz Litowczenko</li> <li><i>Dwa dni w Riazaniu</i>, reż. Krzysztof Gozdowski</li> <li><i>Skazani na Sybir</i>, reż. Zbigniew Gajzler</li> <li><i>Powołanie</i>, reż. Irena Kamieńska (dokument o Władysławie Bukowińskim, duszpasterzu w łagrach)</li> <li><i>Jerzy Michotek</i>, reż. Janusz Horodniczy, Krzysztof Wojciechowski</li> <li><i>Pan Tadeusz</i>, reż. Oleg Łazijew (dokument o Tadeuszu Marczuku, byłym więźniu w sowieckich łagrach)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zobacz_też"><span id="Zobacz_te.C5.BC"></span>Zobacz też</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Edytuj sekcję: Zobacz też" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;action=edit&amp;section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zobacz też"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Lagier" title="Lagier">lagier</a></li> <li><a href="/wiki/Specposio%C5%82ek" title="Specposiołek">specposiołek</a></li> <li><a href="/wiki/Ko%C5%82yma_(ob%C3%B3z)" class="mw-redirect" title="Kołyma (obóz)">Kołyma</a>, <a href="/wiki/Perm-36" title="Perm-36">Perm-36</a></li> <li><a href="/wiki/Wielki_terror_(ZSRR)" title="Wielki terror (ZSRR)">wielki terror</a></li> <li><a href="/wiki/Wielki_g%C5%82%C3%B3d_na_Ukrainie" title="Wielki głód na Ukrainie">wielki głód na Ukrainie</a></li> <li><a href="/wiki/Literatura_%C5%82agrowa" title="Literatura łagrowa">literatura łagrowa</a></li> <li><a href="/wiki/Zek" title="Zek">zek</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;action=edit&amp;section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Anne_Applebaum" title="Anne Applebaum">Applebaum Anna</a>, „Gulag. A History”, New York 2003, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0767900561" title="Specjalna:Książki/0767900561">ISBN&#160;<span class="isbn">0-7679-0056-1</span></a>, wyd. polskie <i>Gułag</i>, Warszawa 2005, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8373913041" title="Specjalna:Książki/8373913041">ISBN&#160;<span class="isbn">83-7391-304-1</span></a>.</li> <li><a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Ciesielski_(historyk)" title="Stanisław Ciesielski (historyk)">Ciesielski Stanisław</a>, <i>GUŁag. Radzieckie obozy koncentracyjne 1918-1953</i>, Warszawa 2010, Wyd. <a href="/wiki/Instytut_Pami%C4%99ci_Narodowej" title="Instytut Pamięci Narodowej">Instytut Pamięci Narodowej</a>, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788376292038" title="Specjalna:Książki/9788376292038">ISBN&#160;<span class="isbn">978-83-7629-203-8</span></a>.</li> <li><a href="/wiki/Robert_Conquest" title="Robert Conquest">Conquest Robert</a>, <i>The Great Terror</i> (1968), wydanie uzupełnione: <i>The Great Terror: A Reassessment</i> (1990) <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0195055802" title="Specjalna:Książki/0195055802">ISBN&#160;<span class="isbn">0-19-505580-2</span></a>; wydanie polskie: <i>Wielki Terror</i> (1997), <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8390206390" title="Specjalna:Książki/8390206390">ISBN&#160;<span class="isbn">83-902063-9-0</span></a>.</li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Robert</span><span class="cite-name-initials" title="Robert" style="display:none">R.</span>&#160;</span><span class="cite-lastname">Conquest</span><span class="cite-name-after" style="display:none">&#160;<span class="cite-name-full">Robert</span><span class="cite-name-initials" title="Robert">R.</span></span>, <i>The Harvest of Sorrow: Soviet Collectivization an the Terror – Famine</i>, New York: Oxford university Press, 1986, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0195040546" title="Specjalna:Książki/0195040546">ISBN&#160;<span class="isbn">0-19-504054-6</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/831316888">831316888</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft.gengre=book&amp;rft.place=New+York&amp;rft.aufirst=Robert&amp;rft.aulast=Conquest&amp;rft.date=1986&amp;rft.isbn=0-19-504054-6&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.btitle=The+Harvest+of+Sorrow%3A+Soviet+Collectivization+an+the+Terror+%E2%80%93+Famine&amp;rft.pub=Oxford+university+Press&amp;rft_id=info%3Aoclcnum%2F831316888" style="display:none">&#160;</span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Robert</span><span class="cite-name-initials" title="Robert" style="display:none">R.</span>&#160;</span><span class="cite-lastname">Conquest</span><span class="cite-name-after" style="display:none">&#160;<span class="cite-name-full">Robert</span><span class="cite-name-initials" title="Robert">R.</span></span>, <i>Kolyma: The Arctic Death Camps</i>, New York: Viking Press, 1978, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0670414999" title="Specjalna:Książki/0670414999">ISBN&#160;<span class="isbn">0-670-41499-9</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/3516783">3516783</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft.gengre=book&amp;rft.place=New+York&amp;rft.aufirst=Robert&amp;rft.aulast=Conquest&amp;rft.date=1978&amp;rft.isbn=0-670-41499-9&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.btitle=Kolyma%3A+The+Arctic+Death+Camps&amp;rft.pub=Viking+Press&amp;rft_id=info%3Aoclcnum%2F3516783" style="display:none">&#160;</span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book nourl"><a href="/wiki/J%C3%B3zef_Czapski" title="Józef Czapski"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Józef</span><span class="cite-name-initials" title="Józef" style="display:none">J.</span>&#160;</span><span class="cite-lastname">Czapski</span><span class="cite-name-after" style="display:none">&#160;<span class="cite-name-full">Józef</span><span class="cite-name-initials" title="Józef">J.</span></span></a>, <i>Na nieludzkiej ziemi</i>, Kraków: Wydawnictwo Znak, 2001, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8324000003" title="Specjalna:Książki/8324000003">ISBN&#160;<span class="isbn">83-240-0000-3</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/297523241">297523241</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft.gengre=book&amp;rft.place=Krak%C3%B3w&amp;rft.aufirst=J%C3%B3zef&amp;rft.aulast=Czapski&amp;rft.date=2001&amp;rft.isbn=83-240-0000-3&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.btitle=Na+nieludzkiej+ziemi&amp;rft.pub=Wydawnictwo+Znak&amp;rft_id=info%3Aoclcnum%2F297523241" style="display:none">&#160;</span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><a href="/wiki/Eugenia_Ginzburg" class="mw-redirect" title="Eugenia Ginzburg">Ginzburg Eugenia</a>, <i>Journey into the Whirlwind</i>, New York 1967, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0156465094" title="Specjalna:Książki/0156465094">ISBN&#160;<span class="isbn">0-15-646509-4</span></a>, wyd. polskie: <i>Stroma ściana</i>, tomy 1-2, tłum. <a href="/wiki/Andrzej_Mandalian" title="Andrzej Mandalian">Andrzej Mandalian</a>, <a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82dzielnia_Wydawnicza_%E2%80%9ECzytelnik%E2%80%9D" title="Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”">Czytelnik</a>, Warszawa 2009, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788307032078" title="Specjalna:Książki/9788307032078">ISBN&#160;<span class="isbn">978-83-07-03207-8</span></a>.</li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Eugeniusz</span><span class="cite-name-initials" title="Eugeniusz" style="display:none">E.</span>&#160;</span><span class="cite-lastname">Czaplejewicz</span><span class="cite-name-after" style="display:none">&#160;<span class="cite-name-full">Eugeniusz</span><span class="cite-name-initials" title="Eugeniusz">E.</span></span>, <i>Polska literatura łagrowa</i>, Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 1992, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8301106514" title="Specjalna:Książki/8301106514">ISBN&#160;<span class="isbn">83-01-10651-4</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/830057851">830057851</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft.gengre=book&amp;rft.place=Warszawa&amp;rft.aufirst=Eugeniusz&amp;rft.aulast=Czaplejewicz&amp;rft.date=1992&amp;rft.isbn=83-01-10651-4&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.btitle=Polska+literatura+%C5%82agrowa&amp;rft.pub=Wydaw.+Naukowe+PWN&amp;rft_id=info%3Aoclcnum%2F830057851" style="display:none">&#160;</span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li>Dębowski Eugeniusz, <i>W okowach tajgi. Pamiętnik zesłańca</i>, Kielce 1992</li> <li><a href="/w/index.php?title=Alexander_Gorbatov&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Alexander Gorbatov (strona nie istnieje)">Gorbatow Aleksander</a>, wyd. polskie <i>Lata pokoju i wojny</i>, Warszawa 1966, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8311076022" title="Specjalna:Książki/8311076022">ISBN&#160;<span class="isbn">83-11-07602-2</span></a>.</li> <li>Głowala Jerzy, <i>Purga. Wśród więźniów i zesłańców w ZSRR 1941-1955</i>, Warszawa 1990, Wydawnictwo Rytm</li> <li><a href="/wiki/Gustaw_Herling-Grudzi%C5%84ski" title="Gustaw Herling-Grudziński">Herling-Grudziński Gustaw</a>, <i><a href="/wiki/Inny_%C5%9Bwiat_(ksi%C4%85%C5%BCka)" title="Inny świat (książka)">Inny Świat</a></i>, wyd. IX polskie Warszawa 1996 <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8307025761" title="Specjalna:Książki/8307025761">ISBN&#160;<span class="isbn">83-07-02576-1</span></a>; po raz pierwszy w przekładzie angielskim w 1951 roku pt. <i>A World Apart: a Memoir of the Gulag</i></li> <li>Hermanowicz Józef MIC, <i>Przeżyłem sowieckie łagry. Wspomnienia</i>, <a href="/wiki/Wydawnictwo_Ksi%C4%99%C5%BCy_Marian%C3%B3w" title="Wydawnictwo Księży Marianów">Wydawnictwo PROMIC</a>, Warszawa, 2012, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788375023626" title="Specjalna:Książki/9788375023626">ISBN&#160;<span class="isbn">978-83-7502-362-6</span></a>.</li> <li><cite class="citation book nourl"><a href="/wiki/Jerzy_Jochimek" title="Jerzy Jochimek"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Jerzy</span><span class="cite-name-initials" title="Jerzy" style="display:none">J.</span>&#160;</span><span class="cite-lastname">Jochimek</span><span class="cite-name-after" style="display:none">&#160;<span class="cite-name-full">Jerzy</span><span class="cite-name-initials" title="Jerzy">J.</span></span></a>, <a href="/wiki/Jerzy_Jochimek" title="Jerzy Jochimek"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Jerzy</span><span class="cite-name-initials" title="Jerzy" style="display:none">J.</span>&#160;</span><span class="cite-lastname">Jochimek</span><span class="cite-name-after" style="display:none">&#160;<span class="cite-name-full">Jerzy</span><span class="cite-name-initials" title="Jerzy">J.</span></span></a>, <i>Psy Kołymskie</i>, Łódź: Biblioteka „Tygla Kultury”, 2006, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8388552406" title="Specjalna:Książki/8388552406">ISBN&#160;<span class="isbn">83-88552-40-6</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/838903380">838903380</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft.gengre=book&amp;rft.place=%C5%81%C3%B3d%C5%BA&amp;rft.aufirst=Jerzy&amp;rft.aulast=Jochimek&amp;rft.date=2006&amp;rft.isbn=83-88552-40-6&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.btitle=Psy+Ko%C5%82ymskie&amp;rft.pub=Biblioteka+%E2%80%9ETygla+Kultury%E2%80%9D&amp;rft_id=info%3Aoclcnum%2F838903380" style="display:none">&#160;</span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li>Jochimek Jerzy, <i>Chrystus i Białe Niedźwiedzie</i>, Łódź 2006 <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788388552502" title="Specjalna:Książki/9788388552502">ISBN&#160;<span class="isbn">978-83-88552-50-2</span></a>.</li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFKhlevniuk2013">Oleg&#32;Khlevniuk:&#32;<i>The history of the Gulag&#160;: from collectivization to the great terror</i>.&#32;New Haven; London&#58;&#32;Yale University Press,&#32;2013. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0300092849" title="Specjalna:Książki/0300092849">ISBN&#160;<span class="isbn isbn-ulepszony">0-300-09284-9</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+history+of+the+Gulag+%3A+from+collectivization+to+the+great+terror&amp;rft.aulast=Khlevniuk&amp;rft.aufirst=Oleg&amp;rft.pub=Yale+University+Press&amp;rft.place=New+Haven%3B+London&amp;rft.isbn=0300092849"></span></cite></li> <li>Kizny Tomasz, <i>GULAG. Life and Death Inside the Soviet Concentration Camps</i>. Firefly Books, Buffalo, NY and Richmond Hill, ON, 2004 (original edition: Editions Balland, Paris 2003) <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/1552979644" title="Specjalna:Książki/1552979644">ISBN&#160;<span class="isbn">1-55297-964-4</span></a> (<a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.is/20051029080554/http://www.zwoje-scrolls.com/zwoje43/text05p.htm#f2">album 500 stron zdjęć dokumentalnych z Gułagu</a>)</li> <li>Kobryń Jerzy (red.), <i>Wspomnienia Sybiraków</i>, Bystrzyca Kł, 2008 <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788392662204" title="Specjalna:Książki/9788392662204">ISBN&#160;<span class="isbn">978-83-926622-0-4</span></a>.</li> <li><a href="/wiki/Anatol_Krakowiecki" title="Anatol Krakowiecki">Anatol Krakowiecki</a>, <i>Książka o Kołymie</i>, wyd. 2, London 1987, wyd. Veritas <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/094820205X" title="Specjalna:Książki/094820205X">ISBN&#160;<span class="isbn">0-948202-05-X</span></a>.</li> <li>Mandelsztam Nadieżda, wyd. polskie <i>Nadzieja w beznadziei</i>, Warszawa 1997, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8371848560" title="Specjalna:Książki/8371848560">ISBN&#160;<span class="isbn">83-7184-856-0</span></a>.</li> <li>Rafalska Kazimiera, <i>Przeżyłam łagry. Wspomnienia polskiej nauczycielki z Polesia</i>, wyd. I 1995, wyd. II 2013, Wydawnictwo Serafin, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788363243234" title="Specjalna:Książki/9788363243234">ISBN&#160;<span class="isbn">978-83-63243-23-4</span></a></li> <li><a href="/wiki/Aleksandr_So%C5%82%C5%BCenicyn" title="Aleksandr Sołżenicyn">Sołżenicyn Aleksandr</a>, <i>Archipelag Gułag 1918-1956</i>, wyd. polskie Warszawa 1990, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8385135006" title="Specjalna:Książki/8385135006">ISBN&#160;<span class="isbn">83-85135-00-6</span></a>, Poznań 2008, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/978837510343" title="Specjalna:Książki/978837510343">ISBN&#160;<span class="isbn isbn-incorrect" title="Nieprawidłowa składnia">978-83-7510-343</span></a> (tomy 1-3)</li> <li><a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Swianiewicz" title="Stanisław Swianiewicz">Swianiewicz Stanisław</a>, <i>Forced Labour and Economic Development</i>, London 1965, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0313249830" title="Specjalna:Książki/0313249830">ISBN&#160;<span class="isbn">0-313-24983-0</span></a>.</li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Stanisław</span><span class="cite-name-initials" title="Stanisław" style="display:none">S.</span>&#160;</span><span class="cite-lastname">Swianiewicz</span><span class="cite-name-after" style="display:none">&#160;<span class="cite-name-full">Stanisław</span><span class="cite-name-initials" title="Stanisław">S.</span></span>, <i>W cieniu Katynia</i>, Warszawa: „Czytelnik”, 1990, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/830702093X" title="Specjalna:Książki/830702093X">ISBN&#160;<span class="isbn">83-07-02093-X</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/834093949">834093949</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft.gengre=book&amp;rft.place=Warszawa&amp;rft.aufirst=Stanis%C5%82aw&amp;rft.aulast=Swianiewicz&amp;rft.date=1990&amp;rft.isbn=83-07-02093-X&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.btitle=W+cieniu+Katynia&amp;rft.pub=%E2%80%9ECzytelnik%E2%80%9D&amp;rft_id=info%3Aoclcnum%2F834093949" style="display:none">&#160;</span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><a href="/wiki/War%C5%82am_Sza%C5%82amow" title="Warłam Szałamow">Szałamow Warłam</a>, <i>Opowiadania kołymskie</i>, wyd. polskie (krajowe) Wrocław 1999, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8370237053" title="Specjalna:Książki/8370237053">ISBN&#160;<span class="isbn">83-7023-705-3</span></a>.</li> <li><a href="/wiki/Nicolas_Werth" title="Nicolas Werth">Werth Nicolas</a>, <i>Wyspa kanibali</i></li> <li><i>My, Sybiracy</i>, periodyk Związku Sybiraków, Związek Sybiraków Oddz. Łodź</li> <li><i>Sybirak</i>, periodyk Związku Sybiraków, Związek Sybiraków Oddz. Białystok</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;veaction=edit&amp;section=13" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;action=edit&amp;section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-CITEREFKhlevniuk20139-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKhlevniuk20139_1-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKhlevniuk20139_1-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKhlevniuk20139_1-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKhlevniuk20139_1-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKhlevniuk20139_1-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKhlevniuk20139_1-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKhlevniuk20139_1-6">g</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKhlevniuk2013">Khlevniuk 2013 ↓</a></span>, s.&#160;9.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFKhlevniuk201310-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKhlevniuk201310_2-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKhlevniuk201310_2-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKhlevniuk201310_2-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKhlevniuk201310_2-3">d</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKhlevniuk2013">Khlevniuk 2013 ↓</a></span>, s.&#160;10.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFKhlevniuk201322-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKhlevniuk201322_3-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKhlevniuk201322_3-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKhlevniuk2013">Khlevniuk 2013 ↓</a></span>, s.&#160;22.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Werth N., Der Gulag im Prisma der Archive Zugänge s. 12</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Gestwa, K., Aufbruch aus dem GULag?, s. 482; Applebaum, A., Der Gulag, s. 617</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">Suslov: Das Spezkontingent, S. 92.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Applebaum A., „Der Gulag”, s. 619. , „Zum früheren Streit um diese Zahlen siehe Stettner: „Archipel GULag”: Stalins Zwangslager, s. 188–190.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kommersant.ru/doc/3652040">Террор снимают с архивного учета</a>.&#32;[dostęp 2018-11-04].</cite></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;veaction=edit&amp;section=14" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;action=edit&amp;section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Linki zewnętrzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox noprint plainlinks"> <tbody><tr> <td style="text-align: center; font-weight: bold;">Informacje w&#160;<a href="/wiki/Wikipedia:Projekty_siostrzane" title="Wikipedia:Projekty siostrzane">projektach siostrzanych</a></td> </tr> <tr> <td><span style="margin:1px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/13px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="13" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/20px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/26px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></span> &#160;<span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Gulag?uselang=pl"><b>Multimedia</b></a></span>&#160;w <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a></td> </tr><tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Wikisource-logo.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/15px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/23px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/30px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></a></span> &#160;<b><a href="https://pl.wikisource.org/wiki/Kategoria:Gu%C5%82ag" class="extiw" title="s:Kategoria:Gułag">Teksty źródłowe</a></b>&#160;w <a href="/wiki/Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a" title="Wikiźródła">Wikiźródłach</a></td> </tr><tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:WiktionaryPl_nodesc.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/15px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png" decoding="async" width="15" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/23px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/30px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 2x" data-file-width="122" data-file-height="117" /></a></span> &#160;<b><a href="https://pl.wiktionary.org/wiki/gu%C5%82ag" class="extiw" title="wikt:gułag">Definicje słownikowe</a></b>&#160;w <a href="/wiki/Wikis%C5%82ownik" title="Wikisłownik">Wikisłowniku</a></td> </tr> </tbody></table> <ul><li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070624082549/http://www.sakharov-center.ru/asfcd/auth/list.xtmpl">Książki i wspomnienia więźniów Gułagu w wersji elektronicznej (w języku rosyjskim)</a>.&#32;sakharov-center.ru.&#32;[zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sakharov-center.ru/asfcd/auth/list.xtmpl">tego adresu</a>&#32;(2007-06-24)].</cite></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.emazury.com/sybiracy">Sybiracy Elbląg – łagry, informacje, wspomnienia</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070928044113/http://dumnizpolski.pl/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=80&amp;Itemid=28">O Związku Sybiraków</a></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20051001071516/http://www.osa.ceu.hu/gulag/">Forced Labor Camps on-line exhibition</a>.&#32;osa.ceu.hu.&#32;[zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.osa.ceu.hu/gulag/">tego adresu</a>&#32;(2005-10-01)].</cite></li> <li>Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 listopada 2014 r. w sprawie miejsc odosobnienia, w których były osadzone osoby narodowości polskiej lub obywatele polscy innych narodowości (<span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220001978">Dz.U. z&#160;2022&#160;r. poz.&#160;1978</a></span>)</li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130415132104/http://sybiracy.w.interia.pl/">Sybiracy w Bystrzycy Kłodzkiej</a>.&#32;sybiracy.w.interia.pl.&#32;[zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sybiracy.w.interia.pl/">tego adresu</a>&#32;(2013-04-15)].</cite></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sybiracy.wckp.lodz.pl/">Sybiracy w Łodzi</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.karta.org.pl/">Ośrodek „Karta”</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://wiadomosci.wp.pl/title,Ludobojstwo-na-oceanie,wid,14114732,wiadomosc.html">Piotr Zychowicz, <i>Ludobójstwo na oceanie</i>, <i>Uważam Rze</i> 27.12.2011</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00085006.2017.1384665">New directions in Gulag studies: a roundtable discussion</a></li></ul> <dl><dt>W języku rosyjskim</dt></dl> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.memo.ru/history/nkvd/gulag/maps/ussri.htm">Interaktywna mapa systemu obozów Gułagu</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.memo.ru/history/NKVD/GULAG/index.htm">Szczegółowa informacja o systemie terroru w ZSRR Stowarzyszenia „Memoriał” (po rosyjsku)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pseudology.org/GULAG/">Monografia Gułagu Nikity Pietrowa</a></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060613200838/http://www.memo.ru/museum/">Muzeum twórczości więźniów Gułagu</a>.&#32;memo.ru.&#32;[zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.memo.ru/museum/">tego adresu</a>&#32;(2006-06-13)].</cite></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://gulagmuseum.org/">Wirtualne Muzeum Gułagu (w starej wersji)</a></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100501104319/http://www.memorial.socspb.ru/">Wirtualne Muzeum Gułagu (od 2009 roku)</a>.&#32;memorial.socspb.ru.&#32;[zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.memorial.socspb.ru/">tego adresu</a>&#32;(2010-05-01)].</cite></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.epochtimes.ru/content/view/8167/34/">Dziecięcy Gułag</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.demoscope.ru/weekly/2004/0147/analit03.php">Cudzoziemcy w Gułagu</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sakharov-center.ru/">Centrum im. Andrieja Sacharowa</a></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100106222830/http://www.poshuk-lviv.org.ua/ru/index.htm">Organizacja „Poszuk” we Lwowie</a>.&#32;poshuk-lviv.org.ua.&#32;[zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.poshuk-lviv.org.ua/ru/index.htm">tego adresu</a>&#32;(2010-01-06)].</cite></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kolyma.ru/magadan/index.php?newsid=413">Kołyma, Magadan, Dalstroj</a></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20091218074835/http://artgetman.com.ua/index.php">Galeria malarstwa Nikołaja Getmana</a>.&#32;artgetman.com.ua.&#32;[zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://artgetman.com.ua/index.php">tego adresu</a>&#32;(2009-12-18)].</cite></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Historia_Rosji" title="Szablon:Historia Rosji"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/wiki/Dyskusja_szablonu:Historia_Rosji" title="Dyskusja szablonu:Historia Rosji"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Historia_Rosji&amp;action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Historia_Rosji" title="Historia Rosji">Historia Rosji</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Historia Rosji</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Okres ruski</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Narodziny_Rusi" title="Narodziny Rusi">Narodziny Rusi</a></li> <li><a href="/wiki/Chrzest_Rusi" title="Chrzest Rusi">Chrzest Rusi</a></li> <li><a href="/wiki/Ru%C5%9B_Kijowska" title="Ruś Kijowska">Ruś Kijowska</a></li> <li><a href="/wiki/Rusini" title="Rusini">Rusini</a>/<a href="/wiki/Rusowie" title="Rusowie">Rusowie</a></li> <li><a href="/wiki/S%C5%82owianie_wschodni" title="Słowianie wschodni">Słowianie wschodni</a></li> <li><a href="/wiki/Waregowie" title="Waregowie">Waregowie</a></li> <li><a href="/wiki/Od_Wareg%C3%B3w_do_Grek%C3%B3w" title="Od Waregów do Greków">Od Waregów do Greków</a></li> <li><a href="/wiki/Wojny_Rus%C3%B3w_z_Bizancjum" title="Wojny Rusów z Bizancjum">Wojny Rusów z Bizancjum</a> <ul><li><a href="/wiki/Atak_Rus%C3%B3w_na_Konstantynopol_(860)" title="Atak Rusów na Konstantynopol (860)">Atak Rusów na Konstantynopol (860)</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Wyprawa_kijowska_(1018)" class="mw-redirect" title="Wyprawa kijowska (1018)">Wyprawa kijowska (1018)</a></li> <li><a href="/wiki/Wyprawa_kijowska_(1069)" class="mw-redirect" title="Wyprawa kijowska (1069)">Wyprawa kijowska (1069)</a></li> <li><a href="/wiki/Rutenizacja" title="Rutenizacja">Rutenizacja</a></li> <li><a href="/wiki/Rozbicie_dzielnicowe_Rusi" title="Rozbicie dzielnicowe Rusi">Rozbicie dzielnicowe Rusi</a></li> <li><a href="/wiki/Ksi%C4%99stwa_ruskie" title="Księstwa ruskie">Księstwa ruskie</a> <ul><li><a href="/wiki/Ru%C5%9B_Nowogrodzka" title="Ruś Nowogrodzka">Ruś Nowogrodzka</a>/<a href="/wiki/Republika_Nowogrodzka" title="Republika Nowogrodzka">Republika Nowogrodzka</a></li> <li><a href="/wiki/Ru%C5%9B_W%C5%82odzimiersko-Suzdalska" title="Ruś Włodzimiersko-Suzdalska">Ruś Włodzimiersko-Suzdalska</a></li> <li><a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_tmutaraka%C5%84skie" title="Księstwo tmutarakańskie">Księstwo tmutarakańskie</a></li> <li><a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_muromsko-riaza%C5%84skie" title="Księstwo muromsko-riazańskie">Księstwo muromsko-riazańskie</a></li> <li><a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_Smole%C5%84skie" title="Księstwo Smoleńskie">Księstwo Smoleńskie</a></li> <li><a href="/wiki/Republika_Pskowska" title="Republika Pskowska">Republika Pskowska</a></li> <li><a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_twerskie" title="Księstwo twerskie">Księstwo twerskie</a></li> <li><a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_Moskiewskie" title="Księstwo Moskiewskie">Księstwo Moskiewskie</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Podb%C3%B3j_Rusi_przez_Mongo%C5%82%C3%B3w" title="Podbój Rusi przez Mongołów">Podbój Rusi przez Mongołów</a> <ul><li><a href="/wiki/Bitwa_nad_rzek%C4%85_Ka%C5%82k%C4%85" title="Bitwa nad rzeką Kałką">Bitwa nad rzeką Kałką</a></li> <li><a href="/wiki/Z%C5%82ota_Orda" title="Złota Orda">Złota Orda</a></li></ul></li></ul> </td></tr><tr class="a1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Wielkie_Ksi%C4%99stwo_Moskiewskie" title="Wielkie Księstwo Moskiewskie">Wielkie Księstwo Moskiewskie</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Wielkorosja" title="Wielkorosja">Wielkorosja</a></li> <li><a href="/wiki/Stani%C4%99cie_nad_Ugr%C4%85" title="Stanięcie nad Ugrą">Stanięcie nad Ugrą</a></li> <li><a href="/wiki/Duma_Bojarska" title="Duma Bojarska">Duma Bojarska</a></li> <li><a href="/wiki/Bolszaja_Zasiecznaja_Czerta" title="Bolszaja Zasiecznaja Czerta">Bolszaja Zasiecznaja Czerta</a></li> <li><a href="/wiki/Samodzier%C5%BCawie" title="Samodzierżawie">Samodzierżawie</a></li> <li><a href="/wiki/Rosyjski_Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Prawos%C5%82awny" title="Rosyjski Kościół Prawosławny">Rosyjski Kościół Prawosławny</a></li> <li><a href="/wiki/Rosyjska_kolonizacja_Azji" title="Rosyjska kolonizacja Azji">Rosyjska kolonizacja Azji</a></li> <li><a href="/wiki/Rusyfikacja" title="Rusyfikacja">Rusyfikacja</a></li> <li><a href="/wiki/Sybiracy" title="Sybiracy">Sybiracy</a></li> <li><a href="/wiki/Wojny_moskiewskie" title="Wojny moskiewskie">Wojny moskiewskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_litewsko-moskiewska_(1492%E2%80%931494)" title="Wojna litewsko-moskiewska (1492–1494)">Wojna litewsko-moskiewska (1492–1494)</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Carstwo_Rosyjskie" title="Carstwo Rosyjskie">Carstwo Rosyjskie</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Moskwa_%E2%80%93_Trzeci_Rzym" title="Moskwa – Trzeci Rzym">Moskwa – Trzeci Rzym</a></li> <li><a href="/wiki/Sob%C3%B3r_Ziemski" title="Sobór Ziemski">Sobór Ziemski</a></li> <li><a href="/wiki/Opricznina" title="Opricznina">Opricznina</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_litewsko-moskiewska_(1558%E2%80%931570)" title="Wojna litewsko-moskiewska (1558–1570)">Wojna litewsko-moskiewska (1558–1570)</a></li> <li><a href="/wiki/I_wojna_p%C3%B3%C5%82nocna" title="I wojna północna">I wojna północna</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_rosyjsko-turecka_(1568%E2%80%931570)" title="Wojna rosyjsko-turecka (1568–1570)">Wojna rosyjsko-turecka (1568–1570)</a></li> <li><a href="/wiki/Masakra_nowogrodzka" title="Masakra nowogrodzka">Masakra nowogrodzka</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_polsko-rosyjska_(1577%E2%80%931582)" title="Wojna polsko-rosyjska (1577–1582)">Wojna polsko-rosyjska (1577–1582)</a></li> <li><a href="/wiki/Unia_polsko-moskiewska" title="Unia polsko-moskiewska">Unia polsko-moskiewska</a></li> <li><a href="/wiki/Wielka_smuta" title="Wielka smuta">Wielka smuta</a> <ul><li><a href="/wiki/Kl%C4%99ska_g%C5%82odu_w_Rosji_(1601%E2%80%931603)" title="Klęska głodu w Rosji (1601–1603)">Klęska głodu w Rosji (1601–1603)</a></li> <li><a href="/wiki/Dymitriady" title="Dymitriady">Dymitriady</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_polsko-rosyjska_(1609%E2%80%931618)" title="Wojna polsko-rosyjska (1609–1618)">Wojna polsko-rosyjska (1609–1618)</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Moskw%C4%85_(1612)" title="Bitwa pod Moskwą (1612)">Bitwa pod Moskwą (1612)</a></li> <li><a href="/wiki/Ho%C5%82d_Szujskich" title="Hołd Szujskich">Hołd Szujskich</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99ta_Ru%C5%9B" title="Święta Ruś">Święta Ruś</a></li> <li><a href="/wiki/Tatarski_wa%C5%82" title="Tatarski wał">Tatarski wał</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_moskiewskie_(1648)" title="Powstanie moskiewskie (1648)">Powstanie moskiewskie (1648)</a></li> <li><a href="/wiki/U%C5%82o%C5%BCenie_soborowe" title="Ułożenie soborowe">Ułożenie soborowe</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_polsko-rosyjska_(1654%E2%80%931667)" title="Wojna polsko-rosyjska (1654–1667)">Wojna polsko-rosyjska (1654–1667)</a> <ul><li><a href="/wiki/Artyku%C5%82y_Moskiewskie_(1665)" title="Artykuły Moskiewskie (1665)">Artykuły Moskiewskie (1665)</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_moskiewskie_(1662)" title="Powstanie moskiewskie (1662)">Powstanie moskiewskie (1662)</a></li> <li><a href="/wiki/Reformy_Piotra_Wielkiego" title="Reformy Piotra Wielkiego">Reformy Piotra Wielkiego</a></li> <li><a href="/wiki/III_wojna_p%C3%B3%C5%82nocna" title="III wojna północna">III wojna północna</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_4"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Imperium_Rosyjskie" title="Imperium Rosyjskie">Imperium Rosyjskie</a></th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_4_1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Cesarz_Wszechrusi" title="Cesarz Wszechrusi">Cesarz Wszechrusi</a></li> <li><a href="/wiki/Traktat_Loewenwolda" title="Traktat Loewenwolda">Traktat Loewenwolda</a></li> <li><a href="/wiki/Rosyjska_kolonizacja_Ameryki_P%C3%B3%C5%82nocnej" title="Rosyjska kolonizacja Ameryki Północnej">Rosyjska kolonizacja Ameryki Północnej</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_siedmioletnia" title="Wojna siedmioletnia">Wojna siedmioletnia</a></li> <li><a href="/wiki/Wojny_rosyjsko-czerkieskie" title="Wojny rosyjsko-czerkieskie">Wojny rosyjsko-czerkieskie</a></li> <li><a href="/wiki/Ludob%C3%B3jstwo_Czerkies%C3%B3w" title="Ludobójstwo Czerkiesów">Ludobójstwo Czerkiesów</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_rosyjsko-turecka_(1768%E2%80%931774)" title="Wojna rosyjsko-turecka (1768–1774)">Wojna rosyjsko-turecka (1768–1774)</a> <ul><li><a href="/wiki/Przy%C5%82%C4%85czenie_Krymu_do_Imperium_Rosyjskiego" title="Przyłączenie Krymu do Imperium Rosyjskiego">Przyłączenie Krymu do Imperium Rosyjskiego</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Konfederacja_barska" title="Konfederacja barska">Konfederacja barska</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_moskiewskie_(1771)" title="Powstanie moskiewskie (1771)">Powstanie moskiewskie (1771)</a></li> <li><a href="/wiki/Rozbiory_Polski" title="Rozbiory Polski">Rozbiory Polski</a> <ul><li><a href="/wiki/Wojna_polsko-rosyjska_(1792)" title="Wojna polsko-rosyjska (1792)">Wojna polsko-rosyjska (1792)</a></li> <li><a href="/wiki/Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska" title="Insurekcja kościuszkowska">Insurekcja kościuszkowska</a> <ul><li><a href="/wiki/Obrona_Pragi" title="Obrona Pragi">Obrona Pragi</a></li></ul></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_Pugaczowa" title="Powstanie Pugaczowa">Powstanie Pugaczowa</a></li> <li><a href="/wiki/Wioska_potiomkinowska" title="Wioska potiomkinowska">Wioska potiomkinowska</a></li> <li><a href="/wiki/Strefa_osiedlenia" title="Strefa osiedlenia">Strefa osiedlenia</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_4_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Wojny_napoleo%C5%84skie" title="Wojny napoleońskie">Wojny napoleońskie</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/II_koalicja_antyfrancuska" title="II koalicja antyfrancuska">II koalicja antyfrancuska</a></li> <li><a href="/wiki/III_koalicja_antyfrancuska" title="III koalicja antyfrancuska">III koalicja antyfrancuska</a> <ul><li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Austerlitz" title="Bitwa pod Austerlitz">Bitwa pod Austerlitz</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/IV_koalicja_antyfrancuska" title="IV koalicja antyfrancuska">IV koalicja antyfrancuska</a> <ul><li><a href="/wiki/Pok%C3%B3j_w_Tyl%C5%BCy" title="Pokój w Tylży">Pokój w Tylży</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Wojna_rosyjsko-szwedzka_(1808%E2%80%931809)" title="Wojna rosyjsko-szwedzka (1808–1809)">Wojna rosyjsko-szwedzka (1808–1809)</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_rosyjsko-turecka_(1710%E2%80%931711)" title="Wojna rosyjsko-turecka (1710–1711)">Wojna rosyjsko-turecka (1710–1711)</a></li> <li><a href="/wiki/Inwazja_na_Rosj%C4%99_(1812)" title="Inwazja na Rosję (1812)">Inwazja na Rosję (1812)</a> <ul><li><a href="/wiki/Partyzantka_w_wojnie_ojczy%C5%BAnianej_1812_roku" title="Partyzantka w wojnie ojczyźnianej 1812 roku">Partyzantka w wojnie ojczyźnianej 1812 roku</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Borodino" title="Bitwa pod Borodino">Bitwa pod Borodino</a></li> <li><a href="/wiki/Po%C5%BCar_Moskwy_(1812)" title="Pożar Moskwy (1812)">Pożar Moskwy (1812)</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/VI_koalicja_antyfrancuska" title="VI koalicja antyfrancuska">VI koalicja antyfrancuska</a> <ul><li><a href="/wiki/Pok%C3%B3j_paryski_(1814)" title="Pokój paryski (1814)">Pokój paryski (1814)</a></li></ul></li></ul> </td></tr><tr class="a1_4_3"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Kongres_wiede%C5%84ski" title="Kongres wiedeński">Kongres wiedeński</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99te_Przymierze" title="Święte Przymierze">Święte Przymierze</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%BBandarm_Europy" title="Żandarm Europy">Żandarm Europy</a></li> <li><a href="/wiki/Dekabry%C5%9Bci" title="Dekabryści">Dekabryści</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_rosyjsko-perska_(1826%E2%80%931828)" title="Wojna rosyjsko-perska (1826–1828)">Wojna rosyjsko-perska (1826–1828)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_listopadowe" title="Powstanie listopadowe">Powstanie listopadowe</a></li> <li><a href="/wiki/Akatujskie_wi%C4%99zienie_kator%C5%BCnicze" title="Akatujskie więzienie katorżnicze">Akatujskie więzienie katorżnicze</a></li> <li><a href="/wiki/S%C5%82owianofilstwo" title="Słowianofilstwo">Słowianofilstwo</a></li> <li><a href="/wiki/Panslawizm" title="Panslawizm">Panslawizm</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_krymska" title="Wojna krymska">Wojna krymska</a></li> <li><a href="/wiki/Wielka_Gra" title="Wielka Gra">Wielka Gra</a></li> <li><a href="/wiki/Reforma_uw%C5%82aszczeniowa_Aleksandra_II" title="Reforma uwłaszczeniowa Aleksandra II">Reforma uwłaszczeniowa Aleksandra II</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_styczniowe" title="Powstanie styczniowe">Powstanie styczniowe</a></li> <li><a href="/wiki/Zakup_Alaski" title="Zakup Alaski">Zakup Alaski</a></li> <li><a href="/wiki/Sojusz_Trzech_Cesarzy" title="Sojusz Trzech Cesarzy">Sojusz Trzech Cesarzy</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_rosyjsko-turecka_(1877%E2%80%931878)" title="Wojna rosyjsko-turecka (1877–1878)">Wojna rosyjsko-turecka (1877–1878)</a></li> <li><a href="/wiki/Zamach_na_Aleksandra_II" title="Zamach na Aleksandra II">Zamach na Aleksandra II</a></li> <li><a href="/wiki/Ochrana" title="Ochrana">Ochrana</a></li> <li><a href="/wiki/Pogromy_%C5%BByd%C3%B3w_w_Imperium_Rosyjskim" title="Pogromy Żydów w Imperium Rosyjskim">Pogromy Żydów w Imperium Rosyjskim</a></li> <li><a href="/wiki/Obchody_900-lecia_chrztu_Rusi" title="Obchody 900-lecia chrztu Rusi">Obchody 900-lecia chrztu Rusi</a></li> <li><a href="/wiki/Socjaldemokratyczna_Partia_Robotnicza_Rosji" title="Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji">Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji</a></li> <li><a href="/wiki/G%C5%82%C3%B3d_w_Rosji_1891-1892" title="Głód w Rosji 1891-1892">Głód w Rosji 1891-1892</a></li> <li><a href="/wiki/Kolej_Transsyberyjska" title="Kolej Transsyberyjska">Kolej Transsyberyjska</a></li> <li><a href="/wiki/Sojusz_francusko-rosyjski" title="Sojusz francusko-rosyjski">Sojusz francusko-rosyjski</a></li> <li><a href="/wiki/Rosja_za_Miko%C5%82aja_II" title="Rosja za Mikołaja II">Rosja za Mikołaja II</a></li> <li><a href="/wiki/Panika_na_Chodynce" title="Panika na Chodynce">Panika na Chodynce</a></li> <li><a href="/wiki/Rosyjski_kosmizm" title="Rosyjski kosmizm">Rosyjski kosmizm</a></li> <li><a href="/wiki/Rosyjski_podb%C3%B3j_Mand%C5%BCurii" title="Rosyjski podbój Mandżurii">Rosyjski podbój Mandżurii</a></li> <li><a href="/wiki/Partia_Socjalist%C3%B3w-Rewolucjonist%C3%B3w" title="Partia Socjalistów-Rewolucjonistów">Partia Socjalistów-Rewolucjonistów</a></li> <li><a href="/wiki/Bolszewicy" title="Bolszewicy">Bolszewicy</a></li> <li><a href="/wiki/Bolszewizm" title="Bolszewizm">Bolszewizm</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_rosyjsko-japo%C5%84ska" title="Wojna rosyjsko-japońska">Wojna rosyjsko-japońska</a></li> <li><a href="/wiki/Rewolucja_1905_roku" title="Rewolucja 1905 roku">Rewolucja 1905 roku</a> <ul><li><a href="/wiki/Krwawa_niedziela_(Petersburg_1905)" title="Krwawa niedziela (Petersburg 1905)">Krwawa niedziela (Petersburg 1905)</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_moskiewskie_(1905)" title="Powstanie moskiewskie (1905)">Powstanie moskiewskie (1905)</a></li> <li><a href="/wiki/Manifest_pa%C5%BAdziernikowy" title="Manifest październikowy">Manifest październikowy</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Wybory_parlamentarne_w_Rosji_w_1906_roku" title="Wybory parlamentarne w Rosji w 1906 roku">Wybory parlamentarne w Rosji w 1906 roku</a></li> <li><a href="/wiki/Konstytucja_Rosji_z_1906" title="Konstytucja Rosji z 1906">Konstytucja Rosji z 1906</a></li> <li><a href="/wiki/Duma_Pa%C5%84stwowa_(Imperium_Rosyjskie)" title="Duma Państwowa (Imperium Rosyjskie)">Duma Państwowa</a></li> <li><a href="/wiki/Porozumienie_rosyjsko-angielskie" title="Porozumienie rosyjsko-angielskie">Porozumienie rosyjsko-angielskie</a></li> <li><a href="/wiki/Katastrofa_tunguska" title="Katastrofa tunguska">Katastrofa tunguska</a></li> <li><a href="/wiki/I_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="I wojna światowa">I wojna światowa</a> <ul><li><a href="/wiki/Rosyjski_plan_I_wojny_%C5%9Bwiatowej" title="Rosyjski plan I wojny światowej">Rosyjski plan I wojny światowej</a></li> <li><a href="/wiki/Front_wschodni_(I_wojna_%C5%9Bwiatowa)" title="Front wschodni (I wojna światowa)">Front wschodni</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Tannenbergiem" title="Bitwa pod Tannenbergiem">Bitwa pod Tannenbergiem</a></li> <li><a href="/wiki/Ofensywa_Kiere%C5%84skiego" title="Ofensywa Kiereńskiego">Ofensywa Kiereńskiego</a></li> <li><a href="/wiki/Kampania_kaukaska" title="Kampania kaukaska">Kampania kaukaska</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_w_Azji_%C5%9Arodkowej_(1916)" title="Powstanie w Azji Środkowej (1916)">Powstanie w Azji Środkowej (1916)</a></li> <li><a href="/wiki/Rewolucje_w_Rosji_1917_roku" title="Rewolucje w Rosji 1917 roku">Rewolucje w Rosji 1917 roku</a> <ul><li><a href="/wiki/Rewolucja_lutowa_(1917)" title="Rewolucja lutowa (1917)">Rewolucja lutowa (1917)</a></li></ul></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a1_5"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Republika_Rosyjska" title="Republika Rosyjska">Republika Rosyjska</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Rz%C4%85d_Tymczasowy_Rosji" title="Rząd Tymczasowy Rosji">Rząd Tymczasowy Rosji</a></li> <li><a href="/wiki/Kryzys_kwietniowy" title="Kryzys kwietniowy">Kryzys kwietniowy</a></li> <li><a href="/wiki/Kryzys_czerwcowy" title="Kryzys czerwcowy">Kryzys czerwcowy</a></li> <li><a href="/wiki/Kryzys_lipcowy" title="Kryzys lipcowy">Kryzys lipcowy</a></li> <li><a href="/wiki/Wybory_do_Konstytuanty_w_Rosji_1917" title="Wybory do Konstytuanty w Rosji 1917">Wybory do Konstytuanty w Rosji 1917</a></li> <li><a href="/wiki/Rewolucja_pa%C5%BAdziernikowa" title="Rewolucja październikowa">Rewolucja październikowa</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_6"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Wojna_domowa_w_Rosji" title="Wojna domowa w Rosji">Wojna domowa w Rosji</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Leninizm" title="Leninizm">Leninizm</a></li> <li><a href="/wiki/Czeka" title="Czeka">Czeka</a></li> <li><a href="/wiki/Rosyjska_Federacyjna_Socjalistyczna_Republika_Radziecka" title="Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka">Rosyjska FSRR</a></li> <li><a href="/wiki/Dekret_o_pokoju" title="Dekret o pokoju">Dekret o pokoju</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_ukrai%C5%84sko-sowiecka" title="Wojna ukraińsko-sowiecka">Wojna ukraińsko-sowiecka</a></li> <li><a href="/wiki/Biali_(Rosja)" title="Biali (Rosja)">Biali (Rosja)</a></li> <li><a href="/wiki/Pa%C5%84stwo_Rosyjskie_(1918%E2%80%931920)" title="Państwo Rosyjskie (1918–1920)">Państwo Rosyjskie (1918–1920)</a></li> <li><a href="/wiki/Republika_radziecka" title="Republika radziecka">Republika radziecka</a></li> <li><a href="/wiki/Traktat_brzeski" title="Traktat brzeski">Traktat brzeski</a></li> <li><a href="/wiki/Czerwony_terror" title="Czerwony terror">Czerwony terror</a></li> <li><a href="/wiki/Armia_Czerwona" title="Armia Czerwona">Armia Czerwona</a></li> <li><a href="/wiki/Morderstwo_carskiej_rodziny" title="Morderstwo carskiej rodziny">Morderstwo carskiej rodziny</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_lewicowych_eserowc%C3%B3w" title="Powstanie lewicowych eserowców">Powstanie lewicowych eserowców</a></li> <li><a href="/wiki/Zamach_na_W%C5%82odzimierza_Lenina" title="Zamach na Włodzimierza Lenina">Zamach na Włodzimierza Lenina</a></li> <li><a href="/wiki/Bia%C5%82a_emigracja" title="Biała emigracja">Biała emigracja</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_w_Kronsztadzie" title="Powstanie w Kronsztadzie">Powstanie w Kronsztadzie</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_tambowskie" title="Powstanie tambowskie">Powstanie tambowskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_polsko-bolszewicka" title="Wojna polsko-bolszewicka">Wojna polsko-bolszewicka</a> <ul><li><a href="/wiki/Bitwa_Warszawska" title="Bitwa Warszawska">Bitwa Warszawska</a></li> <li><a href="/wiki/Operacja_lwowska" title="Operacja lwowska">Operacja lwowska</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Wojna_esto%C5%84sko-bolszewicka" title="Wojna estońsko-bolszewicka">Wojna estońsko-bolszewicka</a></li> <li><a href="/wiki/Radziecki_podb%C3%B3j_Gruzji" title="Radziecki podbój Gruzji">Radziecki podbój Gruzji</a></li> <li><a href="/wiki/Radziecki_podb%C3%B3j_Azerbejd%C5%BCanu" title="Radziecki podbój Azerbejdżanu">Radziecki podbój Azerbejdżanu</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_7"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich" title="Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich">Związek Radziecki</a></th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_7_1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Traktat_za%C5%82o%C5%BCycielski_ZSRR" title="Traktat założycielski ZSRR">Traktat założycielski ZSRR</a></li> <li><a href="/wiki/Konstytucja_Zwi%C4%85zku_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich" title="Konstytucja Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich">Konstytucja Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich</a></li> <li><a href="/wiki/Sowietyzacja" title="Sowietyzacja">Sowietyzacja</a></li> <li><a href="/wiki/Uk%C5%82ad_w_Rapallo" title="Układ w Rapallo">Układ w Rapallo</a></li> <li><a href="/wiki/Naukowy_ateizm" title="Naukowy ateizm">Naukowy ateizm</a></li> <li><a href="/wiki/Kolektywizacja_w_ZSRR" title="Kolektywizacja w ZSRR">Kolektywizacja w ZSRR</a></li> <li><a href="/wiki/Trockizm" title="Trockizm">Trockizm</a></li> <li><a href="/wiki/Konflikt_o_Kolej_Wschodniochi%C5%84sk%C4%85" title="Konflikt o Kolej Wschodniochińską">Konflikt o Kolej Wschodniochińską</a></li> <li><a href="/wiki/Stalinizm" title="Stalinizm">Stalinizm</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Gułag</a></li> <li><a href="/wiki/NKWD" title="NKWD">NKWD</a></li> <li><a href="/wiki/Paszportyzacja_(ZSRR)" title="Paszportyzacja (ZSRR)">Paszportyzacja (ZSRR)</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%81ysenkizm" title="Łysenkizm">Łysenkizm</a></li> <li><a href="/wiki/Liga_Narod%C3%B3w" title="Liga Narodów">Liga Narodów</a></li> <li><a href="/wiki/Wielki_terror_(ZSRR)" title="Wielki terror (ZSRR)">Wielki terror</a> <ul><li><a href="/wiki/I_proces_moskiewski" title="I proces moskiewski">I proces moskiewski</a></li> <li><a href="/wiki/II_proces_moskiewski" title="II proces moskiewski">II proces moskiewski</a></li> <li><a href="/wiki/III_proces_moskiewski" title="III proces moskiewski">III proces moskiewski</a></li> <li><a href="/wiki/Operacja_polska_NKWD_(1937%E2%80%931938)" title="Operacja polska NKWD (1937–1938)">Operacja polska NKWD (1937–1938)</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Wielki_g%C5%82%C3%B3d_na_Ukrainie" title="Wielki głód na Ukrainie">Wielki głód na Ukrainie</a></li> <li><a href="/wiki/Radziecko-japo%C5%84skie_walki_graniczne" title="Radziecko-japońskie walki graniczne">Radziecko-japońskie walki graniczne</a></li> <li><a href="/wiki/Kasztanowa_mowa" title="Kasztanowa mowa">Kasztanowa mowa</a></li> <li><a href="/wiki/Pakt_Ribbentrop-Mo%C5%82otow" title="Pakt Ribbentrop-Mołotow">Pakt Ribbentrop-Mołotow</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_7_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/II_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="II wojna światowa">II wojna światowa</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Agresja_ZSRR_na_Polsk%C4%99" title="Agresja ZSRR na Polskę">Agresja ZSRR na Polskę</a></li> <li><a href="/wiki/Okupacja_sowiecka_ziem_polskich_(1939%E2%80%931941)" title="Okupacja sowiecka ziem polskich (1939–1941)">Okupacja sowiecka ziem polskich (1939–1941)</a></li> <li><a href="/wiki/Traktat_o_granicach_i_przyja%C5%BAni_III_Rzesza_%E2%80%93_ZSRR_(1939)" title="Traktat o granicach i przyjaźni III Rzesza – ZSRR (1939)">Traktat o granicach i przyjaźni III Rzesza – ZSRR (1939)</a></li> <li><a href="/wiki/Represje_ZSRR_wobec_Polak%C3%B3w_i_obywateli_polskich_1939%E2%80%931946" title="Represje ZSRR wobec Polaków i obywateli polskich 1939–1946">Represje ZSRR wobec Polaków i obywateli polskich 1939–1946</a></li> <li><a href="/wiki/Zbrodnia_katy%C5%84ska" title="Zbrodnia katyńska">Zbrodnia katyńska</a></li> <li><a href="/wiki/Okupacja_kraj%C3%B3w_ba%C5%82tyckich" title="Okupacja krajów bałtyckich">Sowiecka okupacja krajów bałtyckich</a></li> <li><a href="/wiki/Sowiecka_okupacja_Besarabii_i_p%C3%B3%C5%82nocnej_Bukowiny" title="Sowiecka okupacja Besarabii i północnej Bukowiny">Sowiecka okupacja Besarabii i północnej Bukowiny</a></li> <li><a href="/wiki/Incydent_w_Mainila" title="Incydent w Mainila">Incydent w Mainila</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_zimowa" title="Wojna zimowa">Wojna zimowa</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_w_Czeczenii_(1940%E2%80%931944)" title="Powstanie w Czeczenii (1940–1944)">Powstanie w Czeczenii (1940–1944)</a></li> <li><a href="/wiki/Komitet_Wszechs%C5%82owia%C5%84ski" title="Komitet Wszechsłowiański">Komitet Wszechsłowiański</a></li> <li><a href="/wiki/Front_wschodni_(II_wojna_%C5%9Bwiatowa)" title="Front wschodni (II wojna światowa)">Front wschodni</a>/<i><a href="/wiki/Wielka_wojna_ojczy%C5%BAniana" title="Wielka wojna ojczyźniana">Wielka wojna ojczyźniana</a></i> <ul><li><a href="/wiki/Atak_Niemiec_na_ZSRR" title="Atak Niemiec na ZSRR">Atak Niemiec na ZSRR</a></li> <li><a href="/wiki/Partyzantka_radziecka" title="Partyzantka radziecka">Partyzantka radziecka</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Moskw%C4%85" title="Bitwa pod Moskwą">Bitwa pod Moskwą</a></li> <li><a href="/wiki/Kontrofensywy_sowieckie_1941/1942" title="Kontrofensywy sowieckie 1941/1942">Kontrofensywy sowieckie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_kontynuacyjna" title="Wojna kontynuacyjna">Wojna kontynuacyjna</a></li> <li><a href="/wiki/Blokada_Leningradu" title="Blokada Leningradu">Blokada Leningradu</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_stalingradzka" title="Bitwa stalingradzka">Bitwa stalingradzka</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_na_%C5%82uku_kurskim" title="Bitwa na łuku kurskim">Bitwa na łuku kurskim</a></li> <li><a href="/wiki/Operacja_berli%C5%84ska" title="Operacja berlińska">Operacja berlińska</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Brytyjsko-sowiecka_inwazja_na_Iran" title="Brytyjsko-sowiecka inwazja na Iran">Brytyjsko-sowiecka inwazja na Iran</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_radziecko-japo%C5%84ska" title="Wojna radziecko-japońska">Wojna radziecko-japońska</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_7_3"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Parada_Zwyci%C4%99stwa_w_Moskwie_(1945)" title="Parada Zwycięstwa w Moskwie (1945)">Parada Zwycięstwa w Moskwie (1945)</a></li> <li><a href="/wiki/Radziecka_strefa_okupacyjna_w_Niemczech" title="Radziecka strefa okupacyjna w Niemczech">Radziecka strefa okupacyjna w Niemczech</a></li> <li><a href="/wiki/Okupacja_aliancka_Austrii" title="Okupacja aliancka Austrii">Okupacja aliancka Austrii</a></li> <li><a href="/wiki/Organizacja_Narod%C3%B3w_Zjednoczonych" title="Organizacja Narodów Zjednoczonych">Organizacja Narodów Zjednoczonych</a></li> <li><a href="/wiki/Zimna_wojna" title="Zimna wojna">Zimna wojna</a></li> <li><a href="/wiki/Blok_wschodni" title="Blok wschodni">Blok wschodni</a></li> <li><a href="/wiki/Blokada_Berlina" title="Blokada Berlina">Blokada Berlina</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_korea%C5%84ska" title="Wojna koreańska">Wojna koreańska</a></li> <li><a href="/wiki/Stalinowski_proces_poet%C3%B3w_%C5%BCydowskich" title="Stalinowski proces poetów żydowskich">Stalinowski proces poetów żydowskich</a></li> <li><a href="/wiki/KGB" title="KGB">KGB</a></li> <li><a href="/wiki/Uk%C5%82ad_Warszawski" title="Układ Warszawski">Układ Warszawski</a></li> <li><a href="/wiki/Radziecki_program_nuklearny" title="Radziecki program nuklearny">Radziecki program nuklearny</a> <ul><li><a href="/wiki/Car-bomba" title="Car-bomba">Car-bomba</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Roz%C5%82am_radziecko-chi%C5%84ski" title="Rozłam radziecko-chiński">Rozłam radziecko-chiński</a></li> <li><a href="/wiki/Kryzys_kuba%C5%84ski" title="Kryzys kubański">Kryzys kubański</a></li> <li><a href="/wiki/Akt_ko%C5%84cowy_Konferencji_Bezpiecze%C5%84stwa_i_Wsp%C3%B3%C5%82pracy_w_Europie" title="Akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie">Akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie</a></li> <li><a href="/wiki/Program_Interkosmos" title="Program Interkosmos">Program Interkosmos</a></li> <li><a href="/wiki/Wy%C5%9Bcig_kosmiczny" title="Wyścig kosmiczny">Wyścig kosmiczny</a></li> <li><a href="/wiki/Sputnik_1" title="Sputnik 1">Sputnik 1</a></li> <li><a href="/wiki/Interwencja_Uk%C5%82adu_Warszawskiego_w_Czechos%C5%82owacji" title="Interwencja Układu Warszawskiego w Czechosłowacji">Interwencja Układu Warszawskiego w Czechosłowacji</a></li> <li><a href="/wiki/Konflikt_nad_Ussuri" title="Konflikt nad Ussuri">Konflikt nad Ussuri</a></li> <li><a href="/wiki/Uk%C5%82ad_o_zakazie_umieszczania_broni_j%C4%85drowej_i_innych_rodzaj%C3%B3w_broni_masowej_zag%C5%82ady_na_dnie_m%C3%B3rz_i_ocean%C3%B3w" title="Układ o zakazie umieszczania broni jądrowej i innych rodzajów broni masowej zagłady na dnie mórz i oceanów">Układ o zakazie umieszczania broni jądrowej i innych rodzajów broni masowej zagłady na dnie mórz i oceanów</a></li> <li><a href="/wiki/Radziecka_interwencja_w_Afganistanie" title="Radziecka interwencja w Afganistanie">Radziecka interwencja w Afganistanie</a></li> <li><a href="/wiki/Letnie_Igrzyska_Olimpijskie_1980" title="Letnie Igrzyska Olimpijskie 1980">Letnie Igrzyska Olimpijskie 1980</a></li> <li><a href="/wiki/Pieriestrojka" title="Pieriestrojka">Pieriestrojka</a></li> <li><a href="/wiki/Uskorienije" title="Uskorienije">Uskorienije</a></li> <li><a href="/wiki/Katastrofa_w_Czarnobylskiej_Elektrowni_J%C4%85drowej" title="Katastrofa w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej">Katastrofa w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej</a></li> <li><a href="/wiki/Porozumienie_bia%C5%82owieskie" title="Porozumienie białowieskie">Porozumienie białowieskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wybory_prezydenckie_w_Rosji_w_1991_roku" title="Wybory prezydenckie w Rosji w 1991 roku">Wybory prezydenckie w Rosji w 1991 roku</a></li> <li><a href="/wiki/Pucz_moskiewski" title="Pucz moskiewski">Pucz moskiewski</a></li> <li><a href="/wiki/Rozpad_ZSRR" title="Rozpad ZSRR">Rozpad ZSRR</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a1_8"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Rosja" title="Rosja">Federacja Rosyjska</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Wsp%C3%B3lnota_Niepodleg%C5%82ych_Pa%C5%84stw" title="Wspólnota Niepodległych Państw">Wspólnota Niepodległych Państw</a></li> <li><a href="/wiki/Konstytucja_Federacji_Rosyjskiej" title="Konstytucja Federacji Rosyjskiej">Konstytucja Federacji Rosyjskiej</a></li> <li><a href="/wiki/Kryzys_konstytucyjny_w_Rosji_(1993)" title="Kryzys konstytucyjny w Rosji (1993)">Kryzys konstytucyjny w Rosji (1993)</a></li> <li><a href="/wiki/Russkij_mir" title="Russkij mir">Russkij mir</a></li> <li><a href="/wiki/Propaganda_Rosji" class="mw-redirect" title="Propaganda Rosji">Propaganda Rosji</a></li> <li><a href="/wiki/I_wojna_czecze%C5%84ska" title="I wojna czeczeńska">I wojna czeczeńska</a></li> <li><a href="/wiki/Kryzys_finansowy_w_Rosji_(1998)" title="Kryzys finansowy w Rosji (1998)">Kryzys finansowy w Rosji (1998)</a></li> <li><a href="/wiki/Zamachy_na_budynki_mieszkalne_w_Rosji_(1999)" title="Zamachy na budynki mieszkalne w Rosji (1999)">Zamachy na budynki mieszkalne w Rosji (1999)</a></li> <li><a href="/wiki/II_wojna_czecze%C5%84ska" title="II wojna czeczeńska">II wojna czeczeńska</a></li> <li><a href="/wiki/Rosyjski_irredentyzm" title="Rosyjski irredentyzm">Rosyjski irredentyzm</a></li> <li><a href="/wiki/Nostalgia_za_Zwi%C4%85zkiem_Radzieckim" title="Nostalgia za Związkiem Radzieckim">Nostalgia za Związkiem Radzieckim</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_rosyjsko-gruzi%C5%84ska" title="Wojna rosyjsko-gruzińska">Wojna rosyjsko-gruzińska</a></li> <li><a href="/wiki/Aneksja_Krymu_przez_Rosj%C4%99" title="Aneksja Krymu przez Rosję">Aneksja Krymu przez Rosję</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Kluczowe postacie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Ruryk" title="Ruryk">Ruryk</a></li> <li><a href="/wiki/Iwan_III_Srogi" title="Iwan III Srogi">Iwan III Srogi</a></li> <li><a href="/wiki/Iwan_IV_Gro%C5%BAny" title="Iwan IV Groźny">Iwan IV Groźny</a></li> <li><a href="/wiki/Piotr_I_Wielki" title="Piotr I Wielki">Piotr I Wielki</a></li> <li><a href="/wiki/Katarzyna_II_Wielka" title="Katarzyna II Wielka">Katarzyna II Wielka</a></li> <li><a href="/wiki/Grigorij_Potiomkin" title="Grigorij Potiomkin">Grigorij Potiomkin</a></li> <li><a href="/wiki/Aleksander_I_Romanow" title="Aleksander I Romanow">Aleksander I Romanow</a></li> <li><a href="/wiki/Miko%C5%82aj_II_Romanow" title="Mikołaj II Romanow">Mikołaj II Romanow</a></li> <li><a href="/wiki/Grigorij_Rasputin" title="Grigorij Rasputin">Grigorij Rasputin</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82odzimierz_Lenin" title="Włodzimierz Lenin">Włodzimierz Lenin</a></li> <li><a href="/wiki/Lew_Trocki" title="Lew Trocki">Lew Trocki</a></li> <li><a href="/wiki/J%C3%B3zef_Stalin" title="Józef Stalin">Józef Stalin</a></li> <li><a href="/wiki/Wiaczes%C5%82aw_Mo%C5%82otow" title="Wiaczesław Mołotow">Wiaczesław Mołotow</a></li> <li><a href="/wiki/Nikita_Chruszczow" title="Nikita Chruszczow">Nikita Chruszczow</a></li> <li><a href="/wiki/Leonid_Bre%C5%BCniew" title="Leonid Breżniew">Leonid Breżniew</a></li> <li><a href="/wiki/Michai%C5%82_Gorbaczow" title="Michaił Gorbaczow">Michaił Gorbaczow</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82adimir_Putin" title="Władimir Putin">Władimir Putin</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Pozostałe</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Rosjanie" title="Rosjanie">Naród rosyjski</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82adcy_Rusi_Kijowskiej" title="Władcy Rusi Kijowskiej">Władcy Rusi Kijowskiej</a> <ul><li><a href="/wiki/Ksi%C4%85%C5%BC%C4%99ta_smole%C5%84scy" title="Książęta smoleńscy">Książęta smoleńscy</a></li> <li><a href="/wiki/Kniaziowie_Nowogrodu_Wielkiego" title="Kniaziowie Nowogrodu Wielkiego">Kniaziowie Nowogrodu Wielkiego</a></li> <li><a href="/wiki/Ksi%C4%85%C5%BC%C4%99ta_moskiewscy" title="Książęta moskiewscy">Książęta moskiewscy</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82adcy_Rosji" title="Władcy Rosji">Władcy Rosji</a> <ul><li><a href="/wiki/Rurykowicze" title="Rurykowicze">Rurykowicze</a></li> <li><a href="/wiki/Romanowowie" title="Romanowowie">Romanowowie</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/G%C5%82owy_pa%C5%84stwa_Rosji" title="Głowy państwa Rosji">Prezydenci Rosji</a></li> <li><a href="/wiki/Premierzy_Rosji" title="Premierzy Rosji">Premierzy Rosji</a></li> <li><a href="/wiki/Ustr%C3%B3j_polityczny_Rosji" title="Ustrój polityczny Rosji">Ustrój polityczny Rosji</a></li> <li><a href="/wiki/Stosunki_polsko-rosyjskie" title="Stosunki polsko-rosyjskie">Stosunki polsko-rosyjskie</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_Rosji" title="Herb Rosji"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg/50px-Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg.png" decoding="async" width="50" height="59" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg/75px-Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg/100px-Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg.png 2x" data-file-width="437" data-file-height="517" /></a></span> </p> </div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-k"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a>&#160;(<span class="description">instytucja państwowa</span>):</div><ul><li><a href="/wiki/International_Standard_Name_Identifier" title="International Standard Name Identifier">ISNI</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/0000000106865388">0000000106865388</a></span></li><li><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/263728337">263728337</a></span></li><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/n95070993">n95070993</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4243880-9">4243880-9</a></span></li><li><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_Universitaire_de_Documentation" title="Système Universitaire de Documentation">SUDOC</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/110766946">110766946</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/kn20060816008">kn20060816008</a></span></li><li><a href="/wiki/BIBSYS" title="BIBSYS">BIBSYS</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://authority.bibsys.no/authority/rest/authorities/html/5004670">5004670</a></span></li><li><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/CiNii" class="extiw" title="jp:CiNii">CiNii</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ci.nii.ac.jp/author/DA10051868">DA10051868</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&amp;local_base=NLX10&amp;find_code=UID&amp;request=987007600039305171">987007600039305171</a></span></li><li><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Nacionalna_i_sveu%C4%8Dili%C5%A1na_knji%C5%BEnica_u_Zagrebu" class="extiw" title="hr:Nacionalna i sveučilišna knjižnica u Zagrebu">NSK</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://katalog.nsk.hr/F/?func=direct&amp;doc_number=000598433&amp;local_base=nsk10">000598433</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/Gulag">place/Gulag</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P3219" class="extiw" title="d:Property:P3219">Universalis</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/goulag/">goulag</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyk%C5%82opedija_suczasnoji_Ukrajiny" title="Encykłopedija suczasnoji Ukrajiny">ЕСУ</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://esu.com.ua/search_articles.php?id=24567">24567</a></span></li> <li><a href="/wiki/Nacion%C4%81l%C4%81_enciklop%C4%93dija" title="Nacionālā enciklopēdija">Nacionālā enciklopēdija</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://enciklopedija.lv/skirklis/36530">36530</a></span></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>:&#8201;<span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&amp;url_prefix=https://lex.dk/&amp;id=GULag">GULag</a></span></li></ul> </div></div></div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gułag&amp;oldid=75327563">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gułag&amp;oldid=75327563</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Gu%C5%82ag" title="Kategoria:Gułag">Gułag</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Ofiary_represji_komunistycznych_w_Europie_1917%E2%80%931991" title="Kategoria:Ofiary represji komunistycznych w Europie 1917–1991">Ofiary represji komunistycznych w Europie 1917–1991</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Zbrodnie_komunistyczne" title="Kategoria:Zbrodnie komunistyczne">Zbrodnie komunistyczne</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_brakuj%C4%85cymi_przypisami_od_2020-03" title="Kategoria:Artykuły z brakującymi przypisami od 2020-03">Artykuły z brakującymi przypisami od 2020-03</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_do_weryfikacji" title="Kategoria:Artykuły do weryfikacji">Artykuły do weryfikacji</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_propozycjami_t%C5%82umacze%C5%84" title="Kategoria:Artykuły z propozycjami tłumaczeń">Artykuły z propozycjami tłumaczeń</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Uniwersalny_szablon_cytowania_%E2%80%93_brak_strony" title="Kategoria:Uniwersalny szablon cytowania – brak strony">Uniwersalny szablon cytowania – brak strony</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_nieprawid%C5%82owymi_numerami_ISBN" title="Kategoria:Artykuły z nieprawidłowymi numerami ISBN">Artykuły z nieprawidłowymi numerami ISBN</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 22 lis 2024, 20:14.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Gu%C5%82ag&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b8d669998-lxkn2","wgBackendResponseTime":206,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.607","walltime":"0.787","ppvisitednodes":{"value":7336,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":120521,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":8809,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":17,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":30,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":15637,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":6,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 633.843 1 -total"," 24.17% 153.203 4 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 22.39% 141.916 1 Szablon:Historia_Rosji"," 19.52% 123.719 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 11.46% 72.623 20 Szablon:ISBN"," 9.51% 60.265 6 Szablon:Cytuj"," 9.40% 59.596 8 Szablon:Cytuj_stronę"," 6.91% 43.769 13 Szablon:Odn"," 4.40% 27.887 2 Szablon:Link-interwiki"," 4.27% 27.059 1 Szablon:Inne_znaczenia"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.329","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3908187,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-fdqxs","timestamp":"20241122191552","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Gu\u0142ag","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Gu%C5%82ag","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q161448","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q161448","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-03-06T14:16:35Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/c\/c9\/Gulag_Location_Map.svg","headline":"system oboz\u00f3w w ZSRR"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10