CINXE.COM
Christian Wolff - Wikipedia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="it" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Christian Wolff - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )itwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","gennaio","febbraio","marzo","aprile","maggio","giugno","luglio","agosto","settembre","ottobre","novembre","dicembre"],"wgRequestId":"7d94ea98-0521-4a33-bc99-f335d5f87ee8","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Christian_Wolff","wgTitle":"Christian Wolff","wgCurRevisionId":142881803,"wgRevisionId":142881803,"wgArticleId":864469,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Template Webarchive - collegamenti all'Internet Archive","Pagine che utilizzano collegamenti magici ISBN","BioBot","P3365 letta da Wikidata","P4223 letta da Wikidata","P7993 letta da Wikidata","P1417 letta da Wikidata","P3123 letta da Wikidata","P8636 letta da Wikidata","P7796 letta da Wikidata","P549 letta da Wikidata","P3762 letta da Wikidata","P648 letta da Wikidata","Voci con codice VIAF","Voci con codice ISNI","Voci con codice SBN (nomi)","Voci con codice BAV", "Voci con codice CERL","Voci con codice LCCN","Voci con codice GND","Voci con codice BNE","Voci con codice BNF","Voci con codice J9U","Voci con codice NSK","Voci con codice NDL","Voci con codice CONOR.SI","Voci biografiche con codici di controllo di autorità","Filosofi tedeschi del XVIII secolo","Giuristi tedeschi del XVIII secolo","Nati nel 1679","Morti nel 1754","Nati il 24 gennaio","Morti il 9 aprile","Nati a Breslavia","Morti a Halle (Saale)","Razionalisti","Logici tedeschi","Filosofi cristiani","Scrittori in lingua latina"],"wgPageViewLanguage":"it","wgPageContentLanguage":"it","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Christian_Wolff","wgRelevantArticleId":864469,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"it", "pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"it"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":9000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q76510","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready", "skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.MainPageWikiList","ext.gadget.stru-commonsupload","ext.gadget.HiddenCat","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.TitoloErrato","ext.gadget.NewSection","ext.gadget.RichiediRevisioneBozza","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints", "ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=it&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=it&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=it&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.17"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/90/Christian_Wolff.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1702"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/90/Christian_Wolff.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1134"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="908"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Christian Wolff - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//it.m.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifica" href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (it)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//it.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://it.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.it"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Feed Atom di Wikipedia" href="/w/index.php?title=Speciale:UltimeModifiche&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Christian_Wolff rootpage-Christian_Wolff skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Vai al contenuto</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sito"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principale" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principale" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principale</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principale</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">sposta nella barra laterale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">nascondi</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigazione </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pagina_principale" title="Visita la pagina principale [z]" accesskey="z"><span>Pagina principale</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:UltimeModifiche" title="Elenco delle ultime modifiche del sito [r]" accesskey="r"><span>Ultime modifiche</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:PaginaCasuale" title="Mostra una pagina a caso [x]" accesskey="x"><span>Una voce a caso</span></a></li><li id="n-nearby-pages-title" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:NelleVicinanze"><span>Nelle vicinanze</span></a></li><li id="n-vetrina" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Vetrina"><span>Vetrina</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aiuto:Aiuto" title="Pagine di aiuto"><span>Aiuto</span></a></li><li id="n-Sportello-informazioni" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aiuto:Sportello_informazioni"><span>Sportello informazioni</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:PagineSpeciali"><span>Pagine speciali</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Comunità" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Comunità" > <div class="vector-menu-heading"> Comunità </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portale:Comunit%C3%A0" title="Descrizione del progetto, cosa puoi fare, dove trovare le cose"><span>Portale Comunità</span></a></li><li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Bar"><span>Bar</span></a></li><li id="n-wikipediano" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wikipediano"><span>Il Wikipediano</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Contatti"><span>Contatti</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Pagina_principale" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="L'enciclopedia libera" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-it.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciale:Ricerca" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Cerca in Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ricerca</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Cerca in Wikipedia" aria-label="Cerca in Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Cerca in Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciale:Ricerca"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ricerca</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Strumenti personali"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aspetto"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifica la dimensione, la larghezza e il colore del testo" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aspetto" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aspetto</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=it.wikipedia.org&uselang=it" class=""><span>Fai una donazione</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciale:CreaUtenza&returnto=Christian+Wolff" title="Si consiglia di registrarsi e di effettuare l'accesso, anche se non è obbligatorio" class=""><span>registrati</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciale:Entra&returnto=Christian+Wolff" title="Si consiglia di effettuare l'accesso, anche se non è obbligatorio [o]" accesskey="o" class=""><span>entra</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Altre opzioni" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Strumenti personali" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Strumenti personali</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utente" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=it.wikipedia.org&uselang=it"><span>Fai una donazione</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:CreaUtenza&returnto=Christian+Wolff" title="Si consiglia di registrarsi e di effettuare l'accesso, anche se non è obbligatorio"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>registrati</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:Entra&returnto=Christian+Wolff" title="Si consiglia di effettuare l'accesso, anche se non è obbligatorio [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>entra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagine per utenti anonimi <a href="/wiki/Aiuto:Benvenuto" aria-label="Ulteriori informazioni sulla contribuzione"><span>ulteriori informazioni</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:MieiContributi" title="Un elenco delle modifiche fatte da questo indirizzo IP [y]" accesskey="y"><span>contributi</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:MieDiscussioni" title="Discussioni sulle modifiche fatte da questo indirizzo IP [n]" accesskey="n"><span>discussioni</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sito"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Indice" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Indice</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">sposta nella barra laterale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">nascondi</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Inizio</div> </a> </li> <li id="toc-Biografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Biografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Biografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Biografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pensiero" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Pensiero"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Pensiero</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Pensiero-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Attiva/disattiva la sottosezione Pensiero</span> </button> <ul id="toc-Pensiero-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Filosofia_teorica" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Filosofia_teorica"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Filosofia teorica</span> </div> </a> <ul id="toc-Filosofia_teorica-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Filosofia_pratica" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Filosofia_pratica"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Filosofia pratica</span> </div> </a> <ul id="toc-Filosofia_pratica-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Le_opere" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Le_opere"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Le opere</span> </div> </a> <ul id="toc-Le_opere-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Note" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Note"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Note</span> </div> </a> <ul id="toc-Note-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Voci_correlate" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Voci_correlate"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Voci correlate</span> </div> </a> <ul id="toc-Voci_correlate-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Altri_progetti" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Altri_progetti"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Altri progetti</span> </div> </a> <ul id="toc-Altri_progetti-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Collegamenti_esterni" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Collegamenti_esterni"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Collegamenti esterni</span> </div> </a> <ul id="toc-Collegamenti_esterni-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Indice" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Indice" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mostra/Nascondi l'indice" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mostra/Nascondi l'indice</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Christian Wolff</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Vai a una voce in un'altra lingua. Disponibile in 50 lingue" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-50" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">50 lingue</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D9%8A%D8%A7%D9%86_%D9%81%D9%88%D9%84%D9%81_(%D9%81%D9%8A%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81)" title="كرستيان فولف (فيلسوف) - arabo" lang="ar" hreflang="ar" data-title="كرستيان فولف (فيلسوف)" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabo" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D9%8A%D8%A7%D9%86_%D9%81%D9%88%D9%84%D9%81" title="كرستيان فولف - arabo egiziano" lang="arz" hreflang="arz" data-title="كرستيان فولف" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="arabo egiziano" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Xristian_Volf" title="Xristian Volf - azerbaigiano" lang="az" hreflang="az" data-title="Xristian Volf" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaigiano" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%88%D9%84%D9%81" title="کریستیان ولف - South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="کریستیان ولف" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%86%D1%96%D1%8F%D0%BD_%D0%92%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%84" title="Хрысціян Вольф - bielorusso" lang="be" hreflang="be" data-title="Хрысціян Вольф" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="bielorusso" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD_%D0%92%D0%BE%D0%BB%D1%84" title="Кристиан Волф - bulgaro" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Кристиан Волф" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgaro" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff" title="Christian Wolff - catalano" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Christian Wolff" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalano" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff" title="Christian Wolff - ceco" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Christian Wolff" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="ceco" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff_(filosof)" title="Christian Wolff (filosof) - danese" lang="da" hreflang="da" data-title="Christian Wolff (filosof)" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danese" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff_(Aufkl%C3%A4rer)" title="Christian Wolff (Aufklärer) - tedesco" lang="de" hreflang="de" data-title="Christian Wolff (Aufklärer)" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="tedesco" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%81%CE%AF%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD_%CE%92%CE%BF%CE%BB%CF%86" title="Κρίστιαν Βολφ - greco" lang="el" hreflang="el" data-title="Κρίστιαν Βολφ" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="greco" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff_(philosopher)" title="Christian Wolff (philosopher) - inglese" lang="en" hreflang="en" data-title="Christian Wolff (philosopher)" data-language-autonym="English" data-language-local-name="inglese" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff_(filozofo)" title="Christian Wolff (filozofo) - esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Christian Wolff (filozofo)" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff" title="Christian Wolff - spagnolo" lang="es" hreflang="es" data-title="Christian Wolff" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="spagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff" title="Christian Wolff - estone" lang="et" hreflang="et" data-title="Christian Wolff" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estone" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff" title="Christian Wolff - basco" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Christian Wolff" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="basco" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%88%D9%84%D9%81" title="کریستیان ولف - persiano" lang="fa" hreflang="fa" data-title="کریستیان ولف" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persiano" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff" title="Christian Wolff - finlandese" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Christian Wolff" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finlandese" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff_(philosophe)" title="Christian Wolff (philosophe) - francese" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Christian Wolff (philosophe)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francese" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9B%D7%A8%D7%99%D7%A1%D7%98%D7%99%D7%90%D7%9F_%D7%95%D7%95%D7%9C%D7%A3_(%D7%A4%D7%99%D7%9C%D7%95%D7%A1%D7%95%D7%A3)" title="כריסטיאן וולף (פילוסוף) - ebraico" lang="he" hreflang="he" data-title="כריסטיאן וולף (פילוסוף)" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ebraico" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff" title="Christian Wolff - ungherese" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Christian Wolff" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="ungherese" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%94%D6%80%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%AB%D5%A1%D5%B6_%D5%8E%D5%B8%D5%AC%D6%86" title="Քրիստիան Վոլֆ - armeno" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Քրիստիան Վոլֆ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="armeno" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff" title="Christian Wolff - indonesiano" lang="id" hreflang="id" data-title="Christian Wolff" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonesiano" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff" title="Christian Wolff - ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Christian Wolff" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%83%86%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%83%AB%E3%83%95" title="クリスティアン・ヴォルフ - giapponese" lang="ja" hreflang="ja" data-title="クリスティアン・ヴォルフ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="giapponese" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A5%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C_%E1%83%95%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%A4%E1%83%98" title="ქრისტიან ვოლფი - georgiano" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ქრისტიან ვოლფი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="georgiano" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%81%AC%EB%A6%AC%EC%8A%A4%ED%8B%B0%EC%95%88_%EB%B3%BC%ED%94%84" title="크리스티안 볼프 - coreano" lang="ko" hreflang="ko" data-title="크리스티안 볼프" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coreano" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%84_%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD" title="Вольф Христиан - kirghiso" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Вольф Христиан" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirghiso" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Christianus_Wolffius" title="Christianus Wolffius - latino" lang="la" hreflang="la" data-title="Christianus Wolffius" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latino" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Kristi%C4%81ns_Volfs" title="Kristiāns Volfs - lettone" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Kristiāns Volfs" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="lettone" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff_(Gelehrten)" title="Christian Wolff (Gelehrten) - basso tedesco" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Christian Wolff (Gelehrten)" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="basso tedesco" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff_(filosoof)" title="Christian Wolff (filosoof) - olandese" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Christian Wolff (filosoof)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="olandese" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Christian_von_Wolff" title="Christian von Wolff - norvegese nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Christian von Wolff" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norvegese nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff_(filosof)" title="Christian Wolff (filosof) - norvegese bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Christian Wolff (filosof)" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norvegese bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff_(Filos%C3%B2f)" title="Christian Wolff (Filosòf) - occitano" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Christian Wolff (Filosòf)" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="occitano" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff" title="Christian Wolff - polacco" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Christian Wolff" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polacco" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff" title="Christian Wolff - piemontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Christian Wolff" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="piemontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff" title="Christian Wolff - portoghese" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Christian Wolff" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portoghese" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff_(filozof)" title="Christian Wolff (filozof) - rumeno" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Christian Wolff (filozof)" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumeno" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%84,_%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD_%D1%84%D0%BE%D0%BD" title="Вольф, Христиан фон - russo" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Вольф, Христиан фон" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russo" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff" title="Christian Wolff - slovacco" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Christian Wolff" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovacco" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff_(filozof)" title="Christian Wolff (filozof) - sloveno" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Christian Wolff (filozof)" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="sloveno" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BD_%D0%92%D0%BE%D0%BB%D1%84_(%D1%84%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D1%84)" title="Кристијан Волф (филозоф) - serbo" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Кристијан Волф (филозоф)" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbo" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Christian_von_Wolff" title="Christian von Wolff - svedese" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Christian von Wolff" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="svedese" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD_%D1%84%D0%BE%D0%BD_%D0%92%D0%BE%D0%BB%D1%84" title="Христиан фон Волф - tagico" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Христиан фон Волф" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tagico" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff" title="Christian Wolff - turco" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Christian Wolff" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turco" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%96%D0%B0%D0%BD_%D0%92%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%84" title="Христіан Вольф - ucraino" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Христіан Вольф" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ucraino" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff_(nh%C3%A0_tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc)" title="Christian Wolff (nhà triết học) - vietnamita" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Christian Wolff (nhà triết học)" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamita" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Christian_Wolff" title="Christian Wolff - yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Christian Wolff" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="yoruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%85%8B%E9%87%8C%E6%96%AF%E8%92%82%E5%AE%89%C2%B7%E6%B2%83%E7%88%BE%E5%A4%AB" title="克里斯蒂安·沃爾夫 - cinese" lang="zh" hreflang="zh" data-title="克里斯蒂安·沃爾夫" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="cinese" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q76510#sitelinks-wikipedia" title="Modifica collegamenti interlinguistici" class="wbc-editpage">Modifica collegamenti</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Namespace"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Christian_Wolff" title="Vedi la voce [c]" accesskey="c"><span>Voce</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Discussione:Christian_Wolff&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Vedi le discussioni relative a questa pagina (la pagina non esiste) [t]" accesskey="t"><span>Discussione</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambia versione linguistica" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">italiano</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Visite"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Christian_Wolff"><span>Leggi</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&veaction=edit" title="Modifica questa pagina [v]" accesskey="v"><span>Modifica</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&action=edit" title="Modifica il wikitesto di questa pagina [e]" accesskey="e"><span>Modifica wikitesto</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&action=history" title="Versioni precedenti di questa pagina [h]" accesskey="h"><span>Cronologia</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Strumenti pagine"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Strumenti" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Strumenti</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Strumenti</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">sposta nella barra laterale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">nascondi</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Altre opzioni" > <div class="vector-menu-heading"> Azioni </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Christian_Wolff"><span>Leggi</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&veaction=edit" title="Modifica questa pagina [v]" accesskey="v"><span>Modifica</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&action=edit" title="Modifica il wikitesto di questa pagina [e]" accesskey="e"><span>Modifica wikitesto</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&action=history"><span>Cronologia</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Generale </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:PuntanoQui/Christian_Wolff" title="Elenco di tutte le pagine che sono collegate a questa [j]" accesskey="j"><span>Puntano qui</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:ModificheCorrelate/Christian_Wolff" rel="nofollow" title="Elenco delle ultime modifiche alle pagine collegate a questa [k]" accesskey="k"><span>Modifiche correlate</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&oldid=142881803" title="Collegamento permanente a questa versione di questa pagina"><span>Link permanente</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&action=info" title="Ulteriori informazioni su questa pagina"><span>Informazioni pagina</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:Cita&page=Christian_Wolff&id=142881803&wpFormIdentifier=titleform" title="Informazioni su come citare questa pagina"><span>Cita questa voce</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fit.wikipedia.org%2Fwiki%2FChristian_Wolff"><span>Ottieni URL breve</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:QrCode&url=https%3A%2F%2Fit.wikipedia.org%2Fwiki%2FChristian_Wolff"><span>Scarica codice QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Stampa/esporta </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:Libro&bookcmd=book_creator&referer=Christian+Wolff"><span>Crea un libro</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:DownloadAsPdf&page=Christian_Wolff&action=show-download-screen"><span>Scarica come PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&printable=yes" title="Versione stampabile di questa pagina [p]" accesskey="p"><span>Versione stampabile</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In altri progetti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Christian_Wolff" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://it.wikiquote.org/wiki/Christian_Wolff" hreflang="it"><span>Wikiquote</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikisource mw-list-item"><a href="https://it.wikisource.org/wiki/Autore:Christian_Wolff" hreflang="it"><span>Wikisource</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q76510" title="Collegamento all'elemento connesso dell'archivio dati [g]" accesskey="g"><span>Elemento Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Strumenti pagine"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aspetto"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aspetto</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">sposta nella barra laterale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">nascondi</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Da Wikipedia, l'enciclopedia libera.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="it" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r130658281">body:not(.skin-minerva) .mw-parser-output .hatnote.nota-disambigua{clear:both;margin-top:0;padding:.05em .5em}</style> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r139142988">.mw-parser-output .hatnote-content{align-items:center;display:flex}.mw-parser-output .hatnote-icon{flex-shrink:0}.mw-parser-output .hatnote-icon img{display:flex}.mw-parser-output .hatnote-text{font-style:italic}body:not(.skin-minerva) .mw-parser-output .hatnote{border:1px solid #CCC;display:flex;margin:.5em 0;padding:.2em .5em}body:not(.skin-minerva) .mw-parser-output .hatnote-text{padding-left:.5em}body.skin-minerva .mw-parser-output .hatnote-icon{padding-right:8px}body.skin-minerva .mw-parser-output .hatnote-icon img{height:auto;width:16px}body.skin--responsive .mw-parser-output .hatnote a.new{color:#d73333}body.skin--responsive .mw-parser-output .hatnote a.new:visited{color:#a55858}</style> <div class="hatnote noprint nota-disambigua"> <div class="hatnote-content"><span class="noviewer hatnote-icon" typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Nota_disambigua.svg/18px-Nota_disambigua.svg.png" decoding="async" width="18" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Nota_disambigua.svg/27px-Nota_disambigua.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Nota_disambigua.svg/36px-Nota_disambigua.svg.png 2x" data-file-width="200" data-file-height="200" /></span></span> <span class="hatnote-text"><a href="/wiki/Aiuto:Disambiguazione" title="Aiuto:Disambiguazione">Disambiguazione</a> – Se stai cercando altri significati, vedi <b><a href="/wiki/Christian_Wolff_(disambigua)" class="mw-disambig" title="Christian Wolff (disambigua)">Christian Wolff (disambigua)</a></b>.</span></div> </div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/File:Christian_Wolff.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Christian_Wolff.jpg/220px-Christian_Wolff.jpg" decoding="async" width="220" height="312" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Christian_Wolff.jpg/330px-Christian_Wolff.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Christian_Wolff.jpg/440px-Christian_Wolff.jpg 2x" data-file-width="500" data-file-height="709" /></a><figcaption>Christian Wolff</figcaption></figure> <p><b>Christian Wolff</b> (<a href="/wiki/Breslavia" title="Breslavia">Breslavia</a>, <a href="/wiki/24_gennaio" title="24 gennaio">24 gennaio</a> <a href="/wiki/1679" title="1679">1679</a> – <a href="/wiki/Halle_(Saale)" class="mw-redirect" title="Halle (Saale)">Halle sul Saale</a>, <a href="/wiki/9_aprile" title="9 aprile">9 aprile</a> <a href="/wiki/1754" title="1754">1754</a>) è stato un <a href="/wiki/Filosofo" title="Filosofo">filosofo</a> e <a href="/wiki/Giurista" title="Giurista">giurista</a> <a href="/wiki/Germania" title="Germania">tedesco</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Biografia">Biografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&veaction=edit&section=1" title="Modifica la sezione Biografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Biografia"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Wolff fu il più eminente filosofo tedesco nel periodo tra <a href="/wiki/Leibniz" class="mw-redirect" title="Leibniz">Leibniz</a> e <a href="/wiki/Kant" class="mw-redirect" title="Kant">Kant</a>. La sua opera riguarda praticamente ogni aspetto della dottrina filosofica del suo tempo, esposta e spiegata con il suo metodo matematico dimostrativo-deduttivo che probabilmente rappresenta il picco della razionalità <a href="/wiki/Illuminismo" title="Illuminismo">illuministica</a> in Germania. </p><p>Wolff introdusse il <a href="/wiki/Lingua_tedesca" title="Lingua tedesca">tedesco</a> come lingua scolastica e di ricerca, sebbene scrivesse spesso anche in latino, allo scopo di essere letto e compreso dagli studiosi internazionali. </p><p>Fu padre fondatore, tra l'altro, dell'<a href="/wiki/Economia" title="Economia">economia</a> e della <a href="/wiki/Pubblica_amministrazione" title="Pubblica amministrazione">pubblica amministrazione</a> come discipline accademiche. In questi due campi ebbe particolare interesse, fornendo suggerimenti su argomenti pratici come il <a href="/wiki/Governo" title="Governo">governo</a> e sostenendo la natura professionale dell'istruzione universitaria. Sebbene fosse sostanzialmente un pensatore dell'Europa continentale, sia per la forma che per i contenuti, si dice che la sua opera abbia avuto un forte impatto sulla <a href="/wiki/Dichiarazione_di_indipendenza_americana" class="mw-redirect" title="Dichiarazione di indipendenza americana">Dichiarazione di indipendenza americana</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Pensiero">Pensiero</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&veaction=edit&section=2" title="Modifica la sezione Pensiero" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Pensiero"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Il pensiero di Wolff si caratterizza per essere una sorta di sintesi del pensiero filosofico del tempo, sistematizzato e razionalizzato in un'ottica prevalentemente <a href="/wiki/Leibniz" class="mw-redirect" title="Leibniz">leibniziana</a>. </p><p>Secondo Wolff la filosofia è scienza, intesa come scienza del possibile: ma possibile è solo ciò che è pensabile, e ogni verità di fatto, seguendo la distinzione di <a href="/wiki/Leibniz" class="mw-redirect" title="Leibniz">Leibniz</a>, va ricondotta entro le verità di ragione. Preliminare a questa operazione è la fondazione di una <a href="/wiki/Logica" title="Logica">logica</a> rigorosa, la quale deve essere basata sul principio di non contraddizione e sul sillogismo, come metodo rigoroso e deduttivo. Rispetto a questa fondazione logica, la filosofia si divide in teorica e pratica. Tra i suoi seguaci, il filosofo e matematico <a href="/wiki/Johann_Nicolaus_Frobes" title="Johann Nicolaus Frobes">Johann Nicolaus Frobes</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Filosofia_teorica">Filosofia teorica</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&veaction=edit&section=3" title="Modifica la sezione Filosofia teorica" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Filosofia teorica"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La filosofia teorica è costituita anzitutto dall'<a href="/wiki/Ontologia" title="Ontologia">ontologia</a> come <a href="/wiki/Metafisica" title="Metafisica">metafisica</a> generale, che per Wolff coincide con quella di <a href="/wiki/Aristotele" title="Aristotele">Aristotele</a> e della <a href="/wiki/Scolastica_(filosofia)" title="Scolastica (filosofia)">Scolastica</a>. Essa si pone come preliminare rispetto alla distinzione delle tre <a href="/wiki/Metafisiche_speciali" class="mw-redirect" title="Metafisiche speciali">metafisiche speciali</a> su <a href="/wiki/Anima" title="Anima">anima</a>, <a href="/wiki/Mondo" title="Mondo">mondo</a> e <a href="/wiki/Dio" title="Dio">Dio</a>: <a href="/wiki/Psicologia" title="Psicologia">psicologia</a> razionale, <a href="/wiki/Cosmologia_(filosofia)" title="Cosmologia (filosofia)">cosmologia</a> razionale e <a href="/wiki/Teologia" title="Teologia">teologia</a> razionale.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Le tre scienze sono dette razionali in quanto né <a href="/wiki/Empirismo" title="Empirismo">empiriche</a> né dipendenti dalla <a href="/wiki/Rivelazione" title="Rivelazione">rivelazione</a>. </p><p>Riprendendo la <a href="/wiki/Monadologia" title="Monadologia">monadologia</a> di Leibniz, Wolff interpreta il mondo come un orologio automatico impostato in modo definitivo e irrevocabile, all'atto della creazione, da Dio, in base al criterio della necessità che determina in modo permanente la relazione fra le monadi. Secondo questa necessità, ossia l'<a href="/wiki/Armonia_prestabilita" title="Armonia prestabilita">armonia prestabilita</a> proposta da Leibniz, si svolge anche la relazione fra anima e corpo. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Filosofia_pratica">Filosofia pratica</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&veaction=edit&section=4" title="Modifica la sezione Filosofia pratica" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Filosofia pratica"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Quanto poi alla filosofia pratica, Wolff fonda la sua <a href="/wiki/Etica" title="Etica">etica</a> sull'<a href="/wiki/Intellettualismo#Intellettualismo_etico" title="Intellettualismo">intellettualismo socratico</a>: la volontà non può volere che il bene, laddove lo conosce, e ideale morale è quello della perfezione. </p><p>In ambito economico, Wolff contestò il <a href="/wiki/Liberismo" title="Liberismo">liberismo</a> e propugnò l'intervento dello stato secondo un'ottica di <a href="/wiki/Dispotismo_illuminato" title="Dispotismo illuminato">dispotismo illuminato</a>. </p><p>Nella <i><a href="/wiki/Critica_della_ragion_pratica" title="Critica della ragion pratica">Critica della ragion pratica</a></i> <a href="/wiki/Kant" class="mw-redirect" title="Kant">Kant</a> criticò l'etica wolfiana della perfezione, osservando che la perfezione non può essere il principio della moralità perché essa si può definire solo con abilità per seguire certi scopi estrinseci ed esterni all'uomo, che non può conoscerli come <a href="/wiki/Noumeno" title="Noumeno">cosa-in-sé</a>. Inoltre, la perfezione è un <a href="/wiki/Concetto" title="Concetto">concetto</a> vuoto perché nessuno sa cosa sia.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Le_opere">Le opere</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&veaction=edit&section=5" title="Modifica la sezione Le opere" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Le opere"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/File:Wolff,_Christian_%E2%80%93_Elementa_matheseos_universae,_1746_%E2%80%93_BEIC_12789623.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Wolff%2C_Christian_%E2%80%93_Elementa_matheseos_universae%2C_1746_%E2%80%93_BEIC_12789623.jpg/220px-Wolff%2C_Christian_%E2%80%93_Elementa_matheseos_universae%2C_1746_%E2%80%93_BEIC_12789623.jpg" decoding="async" width="220" height="304" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Wolff%2C_Christian_%E2%80%93_Elementa_matheseos_universae%2C_1746_%E2%80%93_BEIC_12789623.jpg/330px-Wolff%2C_Christian_%E2%80%93_Elementa_matheseos_universae%2C_1746_%E2%80%93_BEIC_12789623.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Wolff%2C_Christian_%E2%80%93_Elementa_matheseos_universae%2C_1746_%E2%80%93_BEIC_12789623.jpg/440px-Wolff%2C_Christian_%E2%80%93_Elementa_matheseos_universae%2C_1746_%E2%80%93_BEIC_12789623.jpg 2x" data-file-width="1229" data-file-height="1701" /></a><figcaption><i>Elementa matheseos universae</i>, 1746</figcaption></figure> <p>Le più importanti opere di Wolff sono le seguenti: </p> <ul><li><i>Anfangsgründe aller mathematischen Wissenschaften</i> (1710; in latino, <i>Elementa matheseos universæ</i>, 1713 - 1715).</li> <li><i>Vernünftige Gedanken von den Kräften des menschlichen Verstandes</i> (1712).</li> <li><i>Vern. Ged. von Gott, der Welt und der Seele des Menschen, auch allen Dingen überhaupt</i> (1719).</li> <li><i>Vern. Ged. von der Menschen Thun und Lassen</i> (1720).</li> <li><i>Vern. Ged. von dem gesellschaftlichen Leben der Menschen</i> (1721).</li> <li><i>Vern. Ged. von den Wirkungen der Natur</i> (1723).</li> <li><i>Vern. Ged. von den Absichten der natürlichen Dinge</i> (1724).</li> <li><i>Vern. Ged. von dem Gebrauche der Theile in Menschen, Thieren und Pflanzen</i> (1725); gli ultimi sette possono essere considerati dei trattati di <a href="/wiki/Logica" title="Logica">logica</a>, <a href="/wiki/Metafisica" title="Metafisica">metafisica</a>, <a href="/wiki/Filosofia_morale" class="mw-redirect" title="Filosofia morale">filosofia morale</a>, filosofia politica, fisica teorica, <a href="/wiki/Teleologia" title="Teleologia">teleologia</a>, <a href="/wiki/Fisiologia" title="Fisiologia">fisiologia</a>.</li> <li><i>Philosophia rationalis, sive Logica</i> (1728).</li> <li><i>Philosophia prima, sive Ontologia</i> (1730).</li> <li><i>Cosmologia generalis</i> (1731).</li> <li><i>Psychologia empirica</i> (1732).</li> <li><i>Psychologia rationalis</i> (1734).</li> <li><i>Theologia naturalis</i> (1736 - 1737, 2 tomi).</li> <li><i>Kleine philosophische Schriften</i>, raccolti e curati da G. F. Hagen (1736 - 1740).</li> <li><i>Philosophia practica universalis</i> (1738 - 1739, 2 tomi).</li> <li><i>Jus naturæ</i> (1740 - 1748, 8 tomi).</li> <li><cite class="citation libro" style="font-style:normal">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="latino">LA</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://gutenberg.beic.it/webclient/DeliveryManager?pid=12789623"><span style="font-style:italic;">Elementa matheseos universae</span></a>, vol. 2, Verona, Dionigi Ramanzini, 1746.</cite> <ul><li><cite class="citation libro" style="font-style:normal">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="latino">LA</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://gutenberg.beic.it/webclient/DeliveryManager?pid=12790886"><span style="font-style:italic;">Elementa matheseos universae</span></a>, vol. 3, Verona, Dionigi Ramanzini, 1746.</cite></li> <li><cite class="citation libro" style="font-style:normal">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="latino">LA</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://gutenberg.beic.it/webclient/DeliveryManager?pid=12792845"><span style="font-style:italic;">Elementa matheseos universae</span></a>, vol. 4, Verona, Dionigi Ramanzini, 1751.</cite></li></ul></li> <li><i>Jus gentium</i> (1749).</li> <li><i>Institutiones juris naturæ et gentium</i> (1750).</li> <li><i>Philosophia moralis, sive Ethica</i> (1750 - 1753, 5 tomi).</li></ul> <ul><li>Le tre più antiche biografie di Wolff (di <a href="/wiki/Friedrich_Christian_Baumeister" title="Friedrich Christian Baumeister">Friedrich Christian Baumeister</a>, <a href="/wiki/Johann_Christoph_Gottsched" title="Johann Christoph Gottsched">Johann Christoph Gottsched</a> ed Heinrich Wuttke) sono state ristampate a cura di Hans Werner Arndt, <i>Christian Wolff. Biographie</i>, Hildesheim, Georg Olms, 1980.</li></ul> <p>Le opere complete sono state pubblicate dal 1962 in una ristampa annotata: </p> <ul><li><i>Gesammelte Werke</i>, Jean École et al. (eds.), 3 serie (tedesco, latino e materiali), Hildesheim-[Zürich-]New York: Olms, 1962-.</li></ul> <p>Un'edizione moderna del famoso discorso (<i>Halle speech</i>) sulla filosofia cinese è: </p> <ul><li><i>Oratio de Sinarum philosophia practica / Rede über die praktische Philosophie der Chinesen</i>, Michael Albrecht (ed.), Hamburg: Meiner, 1985.</li> <li>A queste si devono aggiungere, con testo a fronte in Italiano:</li> <li><i>Metafisica tedesca con annotazioni alla Metafisica tedesca,</i> Milano, Bompiani 2006.</li> <li><i>Logica Tedesca,</i> Milano, Bompiani, 2011.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Note">Note</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&veaction=edit&section=6" title="Modifica la sezione Note" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Note"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1"><b>^</b></a> <span class="reference-text">Cf. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.simone.it/newdiz/newdiz.php?action=view&dizionario=10&id=134"><i>Dizionari Edizioni Simone</i></a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171201041656/https://www.simone.it/newdiz/newdiz.php?action=view&dizionario=10&id=134">Archiviato</a> il 1º dicembre 2017 in <a href="/wiki/Internet_Archive" title="Internet Archive">Internet Archive</a>..</span> </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2"><b>^</b></a> <span class="reference-text">Cf. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.google.it/search?tbm=bks&tbo=1&q=%22metafisiche+speciali%22+Wolff&btnG=Cerca+nei+libri"><i>ricorrenze</i></a> in Google Libri.</span> </li> <li id="cite_note-3"><a href="#cite_ref-3"><b>^</b></a> <span class="reference-text">Cf. <a href="/wiki/Enrico_Berti" title="Enrico Berti">Enrico Berti</a>, <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.it/books?id=AmeMGQAACAAJ">Introduzione alla metafisica</a></i>, Torino, Utet, 1993. Nuova ed.: 2007. <a href="/wiki/Speciale:RicercaISBN/8860081084" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 88-6008-108-4</a>; <a href="/wiki/Speciale:RicercaISBN/9788860081087" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-88-6008-108-7</a>.</span> </li> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4"><b>^</b></a> <span class="reference-text">Nello scritto precritico <i>Uber die Deutlichkeit der Grundsatze der naturlichen Théologie und der Moral</i> e <i>Critica della ragion pratico</i>, trad. Gargiulo, p. 49. Cfr. <a href="/wiki/Sofia_Vanni_Rovighi" title="Sofia Vanni Rovighi">Sofia Vanni Rovighi</a>, <i>Elementi di Filosofia</i>, 3. La Natura e l'Uomo, Biblioteca [n. 6], Scholé, 2022, p. 204</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&veaction=edit&section=7" title="Modifica la sezione Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Bibliografia"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Gerhard Biller, <i>Wolff nach Kant: eine Bibliographie</i>, Hildesheim, Georg Olms, 2004.</li> <li>Mariano Campo, <i>Cristiano Wolff e il razionalismo precritico</i>, 2 vol., Milano, 1939.</li> <li>Jean École, <i>La métaphysique de Christian Wolff</i>, Hildesheim, Georg Olms, (due volumi), 1990.</li> <li>Matteo Favaretti Camposampiero, <i>Conoscenza simbolica. Pensiero e linguaggio in Christian Wolff e nella prima età moderna</i>, Hildesheim, Georg Olms, 2009.</li> <li>Nicolao Merker, <i>Wolff e la metodologia del razionalismo</i>, in <i>Rivista critica di Storia della Filosofia</i> (1967), 271-293.</li> <li>Sofia Vanni Rovighi, <i>L'ontologismo critico di Wolff</i>, Milano, 1941.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Voci_correlate">Voci correlate</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&veaction=edit&section=8" title="Modifica la sezione Voci correlate" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: Voci correlate"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Stadtmuseum_Halle" title="Stadtmuseum Halle">Casa di Christian Wolff</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Altri_progetti">Altri progetti</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&veaction=edit&section=9" title="Modifica la sezione Altri progetti" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: Altri progetti"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div id="interProject" class="toccolours" style="display: none; clear: both; margin-top: 2em"><p id="sisterProjects" style="background-color: #efefef; color: black; font-weight: bold; margin: 0"><span>Altri progetti</span></p><ul title="Collegamenti verso gli altri progetti Wikimedia"> <li class="" title=""><a href="https://it.wikisource.org/wiki/Autore:Christian_Wolff" class="extiw" title="s:Autore:Christian Wolff">Wikisource</a></li> <li class="" title=""><a href="https://it.wikisource.org/wiki/de:Christian_Wolff" class="extiw" title="s:de:Christian Wolff">Wikisource</a></li> <li class="" title=""><a href="https://it.wikiquote.org/wiki/Christian_Wolff" class="extiw" title="q:Christian Wolff">Wikiquote</a></li> <li class="" title=""><span class="plainlinks" title="commons:Category:Christian Wolff"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Christian_Wolff?uselang=it">Wikimedia Commons</a></span></li></ul></div> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="https://it.wikisource.org/wiki/" title="Collabora a Wikisource"><img alt="Collabora a Wikisource" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/18px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="18" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/27px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/36px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></a></span> <a href="https://it.wikisource.org/wiki/" class="extiw" title="s:">Wikisource</a> contiene una pagina dedicata a <b><a href="https://it.wikisource.org/wiki/Autore:Christian_Wolff" class="extiw" title="s:Autore:Christian Wolff">Christian Wolff</a></b></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="https://it.wikisource.org/wiki/" title="Collabora a Wikisource"><img alt="Collabora a Wikisource" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/18px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="18" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/27px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/36px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></a></span> <a href="https://it.wikisource.org/wiki/" class="extiw" title="s:">Wikisource</a> contiene una pagina in lingua tedesca dedicata a <b><a href="https://it.wikisource.org/wiki/de:Christian_Wolff" class="extiw" title="s:de:Christian Wolff">Christian Wolff</a></b></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="https://it.wikiquote.org/wiki/" title="Collabora a Wikiquote"><img alt="Collabora a Wikiquote" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/18px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="18" height="21" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/27px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/36px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></a></span> <a href="https://it.wikiquote.org/wiki/" class="extiw" title="q:">Wikiquote</a> contiene citazioni di o su <b><a href="https://it.wikiquote.org/wiki/Christian_Wolff" class="extiw" title="q:Christian Wolff">Christian Wolff</a></b></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/?uselang=it" title="Collabora a Wikimedia Commons"><img alt="Collabora a Wikimedia Commons" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="18" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/27px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/36px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/?uselang=it">Wikimedia Commons</a></span> contiene immagini o altri file su <b><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Christian_Wolff?uselang=it">Christian Wolff</a></span></b></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Collegamenti_esterni">Collegamenti esterni</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&veaction=edit&section=10" title="Modifica la sezione Collegamenti esterni" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Christian_Wolff&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: Collegamenti esterni"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li class="mw-empty-elt"></li> <li><cite id="CITEREFTreccani.it" class="citation web" style="font-style:normal"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/christian-wolff"><span style="font-style:italic;">Wolff, Christian</span></a>, su <span style="font-style:italic;">Treccani.it – Enciclopedie on line</span>, <a href="/wiki/Istituto_dell%27Enciclopedia_Italiana" title="Istituto dell'Enciclopedia Italiana">Istituto dell'Enciclopedia Italiana</a>.</cite> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q76510#P3365" title="Modifica su Wikidata"><img alt="Modifica su Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></li> <li><cite id="CITEREFEnciclopedia_Italiana" class="citation libro" style="font-style:normal"> <a href="/wiki/Delio_Cantimori" title="Delio Cantimori">Delio Cantimori</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/christian-wolff_(Enciclopedia-Italiana)/"><span style="font-style:italic;">WOLFF, Christian</span></a>, in <span style="font-style:italic;"><a href="/wiki/Enciclopedia_Treccani" title="Enciclopedia Treccani">Enciclopedia Italiana</a></span>, <a href="/wiki/Istituto_dell%27Enciclopedia_Italiana" title="Istituto dell'Enciclopedia Italiana">Istituto dell'Enciclopedia Italiana</a>, 1937.</cite> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q76510#P4223" title="Modifica su Wikidata"><img alt="Modifica su Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></li> <li><cite id="CITEREFDizionario_di_filosofia" class="citation libro" style="font-style:normal"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/christian-wolff_(Dizionario-di-filosofia)/"><span style="font-style:italic;">Wolff (o Wolf), Christian</span></a>, in <span style="font-style:italic;"><a href="/wiki/Dizionario_di_filosofia" class="mw-redirect" title="Dizionario di filosofia">Dizionario di filosofia</a></span>, <a href="/wiki/Istituto_dell%27Enciclopedia_Italiana" title="Istituto dell'Enciclopedia Italiana">Istituto dell'Enciclopedia Italiana</a>, 2009.</cite> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q76510#P7993" title="Modifica su Wikidata"><img alt="Modifica su Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></li> <li><cite id="CITEREFBritannica.com" class="citation web" style="font-style:normal">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/biography/Christian-baron-von-Wolff"><span style="font-style:italic;">Christian, baron von Wolff</span></a>, su <span style="font-style:italic;"><a href="/wiki/Enciclopedia_Britannica" title="Enciclopedia Britannica">Enciclopedia Britannica</a></span>, Encyclopædia Britannica, Inc.</cite> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q76510#P1417" title="Modifica su Wikidata"><img alt="Modifica su Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></li> <li><cite id="CITEREFStanford_Encyclopedia_of_Philosophy" class="citation web" style="font-style:normal">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://plato.stanford.edu/entries/wolff-christian/"><span style="font-style:italic;">Christian Wolff</span></a>, su <span style="font-style:italic;"><a href="/wiki/Stanford_Encyclopedia_of_Philosophy" title="Stanford Encyclopedia of Philosophy">Stanford Encyclopedia of Philosophy</a></span>.</cite> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q76510#P3123" title="Modifica su Wikidata"><img alt="Modifica su Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></li> <li><cite id="CITEREFCyclopædia_of_Biblical,_Theological,_and_Ecclesiastical_Literature" class="citation libro" style="font-style:normal">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.biblicalcyclopedia.com/W/wolf-(or-wolff)-christian-von.html"><span style="font-style:italic;">Christian Wolff</span></a>, in <span style="font-style:italic;"><a href="/wiki/Cyclop%C3%A6dia_of_Biblical,_Theological,_and_Ecclesiastical_Literature" title="Cyclopædia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature">Cyclopædia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature</a></span>, Harper.</cite> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q76510#P8636" title="Modifica su Wikidata"><img alt="Modifica su Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></li> <li><cite id="CITEREFBeWeb" class="citation web" style="font-style:normal"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.beweb.chiesacattolica.it/persone/persona/5091/"><span style="font-style:italic;">Christian Wolff</span></a>, su <span style="font-style:italic;">BeWeb</span>, <a href="/wiki/Conferenza_Episcopale_Italiana" title="Conferenza Episcopale Italiana">Conferenza Episcopale Italiana</a>.</cite> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q76510#P7796" title="Modifica su Wikidata"><img alt="Modifica su Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></li> <li><cite id="CITEREFMathematics_Genealogy_Project" class="citation web" style="font-style:normal">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://genealogy.math.ndsu.nodak.edu/id.php?id=47793"><span style="font-style:italic;">Christian Wolff</span></a>, su <span style="font-style:italic;"><a href="/wiki/Mathematics_Genealogy_Project" title="Mathematics Genealogy Project">Mathematics Genealogy Project</a></span>, North Dakota State University.</cite> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q76510#P549" title="Modifica su Wikidata"><img alt="Modifica su Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></li> <li><cite id="CITEREFMLOL" class="citation web" style="font-style:normal"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://mlol.link/open/author/9509"><span style="font-style:italic;">Opere di Christian Wolff</span></a>, su <span style="font-style:italic;">MLOL</span>, Horizons Unlimited.</cite> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q76510#P3762" title="Modifica su Wikidata"><img alt="Modifica su Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></li> <li><cite id="CITEREFOpen_Library" class="citation web" style="font-style:normal">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://openlibrary.org/works/OL4365481A"><span style="font-style:italic;">Opere di Christian Wolff</span></a>, su <span style="font-style:italic;"><a href="/wiki/Internet_Archive#Open_Library" title="Internet Archive">Open Library</a></span>, <a href="/wiki/Internet_Archive" title="Internet Archive">Internet Archive</a>.</cite> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q76510#P648" title="Modifica su Wikidata"><img alt="Modifica su Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></li> <li><cite class="citation web" style="font-style:normal">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ontology.co/christian-wolff-ontology.htm"><span style="font-style:italic;">Christian Wolff's Ontology: Existence as Complement of Possibility</span></a>, su <span style="font-style:italic;">ontology.co</span>.</cite> con una bibliografia annotata sulla metafisica di Wolff</li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r140554510">.mw-parser-output .CdA{border:1px solid #aaa;width:100%;margin:auto;font-size:90%;padding:2px}.mw-parser-output .CdA th{background-color:#f2f2f2;font-weight:bold;width:20%}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .CdA{border-color:#54595D}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .CdA th{background-color:#202122}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .CdA{border-color:#54595D}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .CdA th{background-color:#202122}}</style><table class="CdA"><tbody><tr><th><a href="/wiki/Aiuto:Controllo_di_autorit%C3%A0" title="Aiuto:Controllo di autorità">Controllo di autorità</a></th><td><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a> <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/7425989">7425989</a></span><span style="font-weight:bold;"> ·</span> <a href="/wiki/International_Standard_Name_Identifier" title="International Standard Name Identifier">ISNI</a> <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://isni.org/isni/0000000122760981">0000 0001 2276 0981</a></span><span style="font-weight:bold;"> ·</span> <a href="/wiki/Servizio_bibliotecario_nazionale" title="Servizio bibliotecario nazionale">SBN</a> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.sbn.it/risultati-autori/-/opac-autori/detail/CFIV094042">CFIV094042</a></span><span style="font-weight:bold;"> ·</span> <a href="/wiki/Biblioteca_apostolica_vaticana" title="Biblioteca apostolica vaticana">BAV</a> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.vatlib.it/auth/detail/495_25563">495/25563</a></span><span style="font-weight:bold;"> ·</span> <a href="/wiki/Consortium_of_European_Research_Libraries" title="Consortium of European Research Libraries">CERL</a> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://thesaurus.cerl.org/record/cnp01481635">cnp01481635</a></span><span style="font-weight:bold;"> ·</span> <a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a> <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/names/n79115505">n79115505</a></span><span style="font-weight:bold;"> ·</span> <a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a> <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="tedesco">DE</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/118634771">118634771</a></span><span style="font-weight:bold;"> ·</span> <a href="/wiki/Biblioteca_nazionale_di_Spagna" title="Biblioteca nazionale di Spagna">BNE</a> <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="spagnolo">ES</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX875432">XX875432</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://datos.bne.es/resource/XX875432">(data)</a></span><span style="font-weight:bold;"> ·</span> <a href="/wiki/Biblioteca_nazionale_di_Francia" title="Biblioteca nazionale di Francia">BNF</a> <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="francese">FR</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb121387859">cb121387859</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb121387859">(data)</a></span><span style="font-weight:bold;"> ·</span> <a href="/wiki/Biblioteca_nazionale_di_Israele" title="Biblioteca nazionale di Israele">J9U</a> <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr>, <abbr title="ebraico">HE</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/en/authorities/987007270001305171">987007270001305171</a></span><span style="font-weight:bold;"> ·</span> <a href="/wiki/Biblioteca_nazionale_e_universitaria_di_Zagabria" title="Biblioteca nazionale e universitaria di Zagabria">NSK</a> <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="croato">HR</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://katalog.nsk.hr/F/?func=direct&local_base=nsk10&doc_number=000218051">000218051</a></span><span style="font-weight:bold;"> ·</span> <a href="/wiki/Biblioteca_della_Dieta_nazionale_del_Giappone" title="Biblioteca della Dieta nazionale del Giappone">NDL</a> <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr>, <abbr title="giapponese">JA</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00682875">00682875</a></span><span style="font-weight:bold;"> ·</span> CONOR.SI <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="sloveno">SL</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://plus.si.cobiss.net/opac7/conor/8825187">8825187</a></span></td></tr></tbody></table> <div class="noprint" style="width:100%; padding: 3px 0; display: flex; flex-wrap: wrap; row-gap: 4px; column-gap: 8px; box-sizing: border-box;"><div style="flex-basis: calc( 100% / 3 - 8px * 2/3 );"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r140555418">.mw-parser-output .itwiki-template-occhiello{width:100%;line-height:25px;border:1px solid #CCF;background-color:#F0EEFF;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .itwiki-template-occhiello-progetto{background-color:#FAFAFA}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .itwiki-template-occhiello{background-color:#202122;border-color:#54595D}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .itwiki-template-occhiello-progetto{background-color:#282929}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .itwiki-template-occhiello{background-color:#202122;border-color:#54595D}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .itwiki-template-occhiello-progetto{background-color:#282929}}</style><div class="itwiki-template-occhiello"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/File:Crystal_Clear_app_Login_Manager.svg" class="mw-file-description" title="Biografie"><img alt=" " src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Crystal_Clear_app_Login_Manager.svg/25px-Crystal_Clear_app_Login_Manager.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Crystal_Clear_app_Login_Manager.svg/38px-Crystal_Clear_app_Login_Manager.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Crystal_Clear_app_Login_Manager.svg/50px-Crystal_Clear_app_Login_Manager.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span> <b><a href="/wiki/Portale:Biografie" title="Portale:Biografie">Portale Biografie</a></b></div></div><div style="flex-basis: calc( 100% / 3 - 8px * 2/3 );"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r140555418"><div class="itwiki-template-occhiello"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/File:Open_book_01.svg" class="mw-file-description" title="Diritto"><img alt=" " src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Open_book_01.svg/25px-Open_book_01.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Open_book_01.svg/38px-Open_book_01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Open_book_01.svg/50px-Open_book_01.svg.png 2x" data-file-width="360" data-file-height="360" /></a></span> <b><a href="/wiki/Portale:Diritto" title="Portale:Diritto">Portale Diritto</a></b></div></div><div style="flex-basis: calc( 100% / 3 - 8px * 2/3 );"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r140555418"><div class="itwiki-template-occhiello"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/File:Owl_of_Minerva.png" class="mw-file-description" title="Filosofia"><img alt=" " src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Owl_of_Minerva.png/21px-Owl_of_Minerva.png" decoding="async" width="21" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Owl_of_Minerva.png/32px-Owl_of_Minerva.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Owl_of_Minerva.png/42px-Owl_of_Minerva.png 2x" data-file-width="118" data-file-height="140" /></a></span> <b><a href="/wiki/Portale:Filosofia" title="Portale:Filosofia">Portale Filosofia</a></b></div></div></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐55d695cf44‐tg767 Cached time: 20250218202429 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [vary‐revision‐sha1, show‐toc] CPU time usage: 0.542 seconds Real time usage: 1.041 seconds Preprocessor visited node count: 2494/1000000 Post‐expand include size: 29850/2097152 bytes Template argument size: 394/2097152 bytes Highest expansion depth: 14/100 Expensive parser function count: 17/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 6600/5000000 bytes Lua time usage: 0.415/10.000 seconds Lua memory usage: 8136035/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 26/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 703.428 1 -total 48.78% 343.144 1 Template:Collegamenti_esterni 19.69% 138.498 1 Template:Bio 8.85% 62.222 1 Template:Portale 7.13% 50.177 1 Template:Interprogetto 5.67% 39.886 3 Template:Icona_argomento 5.17% 36.353 1 Template:Nota_disambigua 4.17% 29.338 1 Template:Avviso_permanente 3.61% 25.428 1 Template:Controllo_di_autorità 3.46% 24.316 3 Template:Cita_libro --> <!-- Saved in parser cache with key itwiki:pcache:864469:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250218202429 and revision id 142881803. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Estratto da "<a dir="ltr" href="https://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Christian_Wolff&oldid=142881803">https://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Christian_Wolff&oldid=142881803</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categoria:Categorie" title="Categoria:Categorie">Categorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categoria:Filosofi_tedeschi_del_XVIII_secolo" title="Categoria:Filosofi tedeschi del XVIII secolo">Filosofi tedeschi del XVIII secolo</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Giuristi_tedeschi_del_XVIII_secolo" title="Categoria:Giuristi tedeschi del XVIII secolo">Giuristi tedeschi del XVIII secolo</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Nati_nel_1679" title="Categoria:Nati nel 1679">Nati nel 1679</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Morti_nel_1754" title="Categoria:Morti nel 1754">Morti nel 1754</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Nati_il_24_gennaio" title="Categoria:Nati il 24 gennaio">Nati il 24 gennaio</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Morti_il_9_aprile" title="Categoria:Morti il 9 aprile">Morti il 9 aprile</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Nati_a_Breslavia" title="Categoria:Nati a Breslavia">Nati a Breslavia</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Morti_a_Halle_(Saale)" title="Categoria:Morti a Halle (Saale)">Morti a Halle (Saale)</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Razionalisti" title="Categoria:Razionalisti">Razionalisti</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Logici_tedeschi" title="Categoria:Logici tedeschi">Logici tedeschi</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Filosofi_cristiani" title="Categoria:Filosofi cristiani">Filosofi cristiani</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Scrittori_in_lingua_latina" title="Categoria:Scrittori in lingua latina">Scrittori in lingua latina</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Categorie nascoste: <ul><li><a href="/wiki/Categoria:Template_Webarchive_-_collegamenti_all%27Internet_Archive" title="Categoria:Template Webarchive - collegamenti all'Internet Archive">Template Webarchive - collegamenti all'Internet Archive</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Pagine_che_utilizzano_collegamenti_magici_ISBN" title="Categoria:Pagine che utilizzano collegamenti magici ISBN">Pagine che utilizzano collegamenti magici ISBN</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:BioBot" title="Categoria:BioBot">BioBot</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:P3365_letta_da_Wikidata" title="Categoria:P3365 letta da Wikidata">P3365 letta da Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:P4223_letta_da_Wikidata" title="Categoria:P4223 letta da Wikidata">P4223 letta da Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:P7993_letta_da_Wikidata" title="Categoria:P7993 letta da Wikidata">P7993 letta da Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:P1417_letta_da_Wikidata" title="Categoria:P1417 letta da Wikidata">P1417 letta da Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:P3123_letta_da_Wikidata" title="Categoria:P3123 letta da Wikidata">P3123 letta da Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:P8636_letta_da_Wikidata" title="Categoria:P8636 letta da Wikidata">P8636 letta da Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:P7796_letta_da_Wikidata" title="Categoria:P7796 letta da Wikidata">P7796 letta da Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:P549_letta_da_Wikidata" title="Categoria:P549 letta da Wikidata">P549 letta da Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:P3762_letta_da_Wikidata" title="Categoria:P3762 letta da Wikidata">P3762 letta da Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:P648_letta_da_Wikidata" title="Categoria:P648 letta da Wikidata">P648 letta da Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_VIAF" title="Categoria:Voci con codice VIAF">Voci con codice VIAF</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_ISNI" title="Categoria:Voci con codice ISNI">Voci con codice ISNI</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_SBN_(nomi)" title="Categoria:Voci con codice SBN (nomi)">Voci con codice SBN (nomi)</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_BAV" title="Categoria:Voci con codice BAV">Voci con codice BAV</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_CERL" title="Categoria:Voci con codice CERL">Voci con codice CERL</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_LCCN" title="Categoria:Voci con codice LCCN">Voci con codice LCCN</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_GND" title="Categoria:Voci con codice GND">Voci con codice GND</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_BNE" title="Categoria:Voci con codice BNE">Voci con codice BNE</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_BNF" title="Categoria:Voci con codice BNF">Voci con codice BNF</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_J9U" title="Categoria:Voci con codice J9U">Voci con codice J9U</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_NSK" title="Categoria:Voci con codice NSK">Voci con codice NSK</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_NDL" title="Categoria:Voci con codice NDL">Voci con codice NDL</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_CONOR.SI" title="Categoria:Voci con codice CONOR.SI">Voci con codice CONOR.SI</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_biografiche_con_codici_di_controllo_di_autorit%C3%A0" title="Categoria:Voci biografiche con codici di controllo di autorità">Voci biografiche con codici di controllo di autorità</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Questa pagina è stata modificata per l'ultima volta il 1 gen 2025 alle 21:57.</li> <li id="footer-info-copyright">Il testo è disponibile secondo la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.it">licenza Creative Commons Attribuzione-Condividi allo stesso modo</a>; possono applicarsi condizioni ulteriori. Vedi le <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/it">condizioni d'uso</a> per i dettagli.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/it">Informativa sulla privacy</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Sala_stampa/Wikipedia">Informazioni su Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Avvertenze_generali">Avvertenze</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Codice di condotta</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Sviluppatori</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/it.wikipedia.org">Statistiche</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Dichiarazione sui cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//it.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Christian_Wolff&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Versione mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ricerca</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Cerca in Wikipedia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciale:Ricerca"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ricerca</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Indice" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mostra/Nascondi l'indice" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mostra/Nascondi l'indice</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Christian Wolff</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>50 lingue</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Aggiungi argomento</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b9576b97f-gpnkf","wgBackendResponseTime":116,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.542","walltime":"1.041","ppvisitednodes":{"value":2494,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":29850,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":394,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":14,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":17,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":6600,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":26,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 703.428 1 -total"," 48.78% 343.144 1 Template:Collegamenti_esterni"," 19.69% 138.498 1 Template:Bio"," 8.85% 62.222 1 Template:Portale"," 7.13% 50.177 1 Template:Interprogetto"," 5.67% 39.886 3 Template:Icona_argomento"," 5.17% 36.353 1 Template:Nota_disambigua"," 4.17% 29.338 1 Template:Avviso_permanente"," 3.61% 25.428 1 Template:Controllo_di_autorità"," 3.46% 24.316 3 Template:Cita_libro"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.415","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":8136035,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-55d695cf44-tg767","timestamp":"20250218202429","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Christian Wolff","url":"https:\/\/it.wikipedia.org\/wiki\/Christian_Wolff","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q76510","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q76510","author":{"@type":"Organization","name":"Contributori ai progetti Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2007-02-25T17:18:57Z","dateModified":"2025-01-01T20:57:02Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/90\/Christian_Wolff.jpg","headline":"filosofo e giurista tedesco"}</script> </body> </html>